Secr.: E. Furth, Diemerkade 43, Diemen, tel. 020-905310 Bankrek.: AMRO Bank, bijk. Van Baerlestr., Amsterdam-Z. Gemeente Giro N 5500 N.A.C. - Postgiro nr. 293087 Redaktie: E. Tas, Amsteldijk 23, Amsterdam-Z, tel. 795716 Administratie: telefoon 020 — 1841 59

WIJ KIJKEN UIT... NAAR 28 JANUARI 1979

nederlands i auschwitz c o m i t é

LEVENDEN VERBORGEN [?] VERLEDEN Menten vrij. Ontstellend nieuws. Volop stof voor pers en alle andere media. Wat u alle dagen al hoort, ziet en leest vind u uiteraard ook in dit blad. Waar is de tijd gebleven dat men smaalde: waar hebben jullie het over?

| Die oorlog, dat is al twintig, dertig jaar voorbij. Zo moest het ook zijn. De misdadigers behoorden allang te zijn gestraft, zij die geleden hebben goed verzorgd. Hooguit zou voor de laatsten nog eens extra aandacht moeten worden gevraagd. Maar hoe liggen de zaken in werkelijkheid? SS-ers. Over en weer, hun vrijlating, leugens en geweigerde uitlevering. De schuld ligt bij hun slachtoffers — als ze ooit al slachtoffers hebben ge­maakt. En zo ja, dan zijn ze die slachtoffers zelf. Zodoende kijkt niemand op van 300.000 Spaanse fascisten die Hitier eren. Zomin als van de herdrukte naziwerken op de boekenmarkten of van de, nu enkel met iets stillere trom, voortgezette nazi-reünies. Net zomin als de pers in 1930 lette op de redevoeringen van ene Adolf. Juist nu men in heel Europa het stopzetten van de SS-nostalgie en Goebbels-propaganda eist plus de onverj aarbaarheid van de nazimisdaad, springt dat allemaal ons dagelijks leven binnen. De Franse Eichmann, Darquier, is nog steeds trots op het deporteren van 75 000 Joden, die nodig opgeruimd dienden te worden. Vermoord zijn ze niet..., inAuschwitz werden alleen luizen vergast. Protesten allerwegen, ook tegen het blad 1'Express, dat weliswaar scherpe vragen stelde, maar dat toch maar een der ergste Joden­moordenaars een tribune verleende. De Franse regering richtte

Vervolg op pag. 2

Op deze dag organiseren wij weer onze HERDENKING, zoals ge­bruikelijk gevolgd door een REÜNIE. Het comité begon al in de 'warme' zomermaanden te beraadslagen wat wij u ditmaal zullen aan­bieden. Vanzelfsprekend begint deze, voor ons allen zo belangrijke dag, (de bevrijding van het kamp Ausch-witz-Birkenau) met de HERDEN­KING bij het gedenkteken op de Nieuwe Oosterbegraafplaats, Kruislaan, Amsterdam om 12.30 u. Wij leggen dan, samen met vrien­den uit het verzet en vele anderen, bloemen om onze doden te geden­ken op de spiegels. Op de stille tocht passeren wij ver­schillende monumenten, ook voor gevallen verzetshelden uit de oorlog en bezetting. Onze gedach­ten vertoeven bij hen, die vielen voor vrijheid en onafhankelijkheid. Daarna gaan wij gezamenlijk naar het RAI-RESTAURANT Europa­plein. Dank zij bijzondere inspan­ningen onzerzijds, zijn wij dit jaar in staat om u een eenvoudige lunch aan te bieden. Wij hopen dat dit, na de tocht op de koude begraafplaats, wel in de smaak zal vallen. Dit kon verwezenlijkt worden, door een royale gift van het gemeentebestuur van de stad Amsterdam. Wij prijzen ons zeer gelukkig dat wij de sympathieke voorzitter van het Internationale Auschwitz Co­mité, Dr. Maurice Goldstein (Brus-

22e jaargang, nr. 11-12, nov./dec. 1978

sel) bereid hebben gevonden, het woord te voeren. Het dameskoor 'Vivace' o.l.v. onze oud-kampgenote en medewerkster Celine van der Hoek - de Vries heeft voor deze gelegenheid enige

Joodse liederen ingestudeerd. Speciale gasten zullen verder voor ons optreden. Gezien de ervaring van de vorige jaren hebben wij gemeend het programma niet te lang te laten duren. Er is dus ruimschoots gelegenheid om met vrienden en bekenden van gedachten te wisselen. Beste vrienden, u zult begrijpen, dat u ditmaal zeer beslist niet lang kunt wachten om uw, gratis te verkrijgen, toegangskaarten te be­stellen. Wij verwachten een grote opkomst om gezellig met elkaar te eten en te praten. In verband met de juiste opgave voor deelname aan de lunch, kunnen wij aanmeldingen na 16 januari, niet meer aannemen. Zonder kaart mogen wij u niet binnenlaten. De uitnodigingen worden na nieuwjaar verzonden, maar u kunt vanaf heden reeds aanvragen op het secretariaat bij: Mevr. Eva Furth, Diemerkade 43, 1111 AC Diemen, tel. 020-905310. D. van Geens, Orteliusstr. 178 hs, 1057 BK Amsterdam, tel. 020-184159. F. Degen, Mr. Treublaan 22, 1097 DP Amsterdam, tel. 020-941848. S. Wolf, tel. 020 - 762862

INTERNATIONAAL AUSCHWITZ COMITÉ

De leiding van het Int. Auschwitz Comité die elk halfjaar bijeen komt, heeft ditmaal in Berlijn vergaderd. De voorzitster van het NAC, mevr. A. Fels-Kupferschmidt was hierbij aan­wezig. Er werden o.a. twee verklarin­gen opgesteld, bestemd voor de geschreven en gesproken pers van elk land. Wij laten de tekst van beide verklaringen hier volgen.

Tegen de verjaring van oorlogs­misdaden en misdaden tegen de menselijkheid

Het Internationale Auschwitz Comité geeft op zijn zitting te Berlijn )n november 1978 uiting aan zijn ernstige bezorgdheid en verontwaar­diging over de kwestie dat in de Bondsrepubliek Duitsland vanaf 1 januari 1980 alle oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid waarvan de vervolging nog niet is ingezet, onbestraft zouden blijven. Dat zou een beloning zijn voor diegenen die zich 33 jaar handig hebben weten te verstoppen. -Dit zou neerkomen op een soort rehabilitatie van het nazisme en het zou het streven van de oude en nieuwe nazi's in de hand werken. Het zou koren op de molen zijn van hen die een algemene amnestie eisen. Wij die in Auschwitz, Birkenau en Nebenlager slachtoffers en oogge­tuigen waren van de ergste misdaden tegen de menselijkheid die ooit in de geschiedenis der mensheid zijn be­gaan verklaren dat dit oogmerk lijn­recht in strijd is met het geldende volkenrecht, zoals het in het statuut van het Internationale Militaire Ge­rechtshof van Neurenberg en in de VN-conventie van 26 november 1968 over het niet-verjaren van oorlogs­misdaden en misdaden tegen de menselijkheid is vastgelegd. Wij begroeten de activiteiten van vele kanten in de gehele wereld, ook in de Bondsrepubliek, die zich tegen de verjaring keren. Wij eisen van de bevolking, de regering en het parlement van de BRD dat zij hun land door ratificering van de VN-conventie in overeenstemming bren­gen met de wil van de volkeren en het volkenrecht. Wij doen een beroep op de publieke opinie, parlement en regering van alle landen, vooral van de anti-Hitler-

coalitie, om in deze geest invloed uit te oefenen op Bondsdag en -regering. De drijfveer tot onze eis is niet wraak, maar om de mensheid voor altijd te behoeden voor misdaden zoals wij hebben meegemaakt.

Berlijn, 25 november 1978

Tegen de leugens en laster over Auschwitz-Birkenau

Het Internationale Auschwitz Comité, dat 17 nationale verenigingen van oud-gevangenen van Auschwitz ver­tegenwoordigt, is op 23 en 24 november in Berlijn bijeen geweest. De deelnemers hebben hun vrees en verontrusting uitgesproken over de

Vervolg van pag. 1 zich dan ook met een waarschuwing tot de media. De minister van Volks­gezondheid, mevrouw Veil, die als kind zelf het kamp heeft doorleefd, drukte de mensen op het hart te waken tegen het alledaags maken van het nazisme. In die richting ging trouwens al het bezoek van de 'tijgerin van Tulle' aan dit midden-Franse stadje, waar zij op 9 juni 1944 medeplichtig was aan het ophangen van 99 burgers. De moordenares, die drie jaar heeft gezeten, zei dat ze als toerist kwam...

Na en voor zaak M. — zaak A.

Een parlementair debat is gehouden, een parlementaire enquête is aan de orde geweest en is dat misschien nog wel. De zaak-A. bracht een bijzon­dere commissie op de been en heel wat pennen in beweging. De hoofd­zaak zal wef minder blijken waar een van de vele duizenden Nederlandse jongens die ooit de SS instapten, zijn gebleven, maar eerder hoe verant­woordelijke politieke leiders deze duistere geheimen hoedden en daar­mee doorgaan. En dan nog we! leiders van een partij die zoveel en zulke vooraanstaande verzetsmensen telt. Een klap in het gezicht van de eigen mensen! Hier raakt de zaak-Menten de zaak-Aantjes. Ook in de zaak-M. is de

herleving van het nazisme en over het feit dat leugens en laster van de ergste soort over het kamp Auschwitz-Birkenau vrijelijk kunnen worden gepubliceerd. In naam van miljoenen mensen die in de gaskamers van Auschwitz indus-triegewijs zijn vermoord, keren de overlevenden van Auschwitz zich tegen de schandalige brutaliteit van hun vroegere beulen en hun neo-nazi-navolgers. Het Int. Auschwitz Comité roept de publieke opinie en alle mensen van goede wil op om zich met de meeste vastberadenheid te keren tegen de verfoeilijke fascistische ideologie en politiek, die ten grondslag liggen aan de verschrikkelijkste misdaden tegen de menselijkheid die de geschiedenis tot op heden kent.

hoofdkwestie voor heel Nederland niet meer de schuld van de schatrijke collaborateur aan de zwaarste mis­daden, maar door wie hij in zo onaf­zienbare mate is en wordt gedekt. En waarom. Bij herhaling zijn in deze diepduistere gevallen hoge functionarissen ge­noemd. Telkens zijn opeens oudere documenten verloren gegaan of on­bereikbaar geworden. Deze zomer is een hele serie matig verstopte oorlogsmisdadigers opge­doken uit een voor de hand liggend verstek. Het waren niet ongrijpbare, wel (onbegrijpelijk) lang ongegrepen ontsnapte veroordeelden. De uiter­aard' gerezen vragen: hoe kan dat? hoe kan dat nog? staan nog steeds open.

Koude oorlog

Maar, zal men verzuchten: in de vijf­tiger jaren al kon een besmette minister, ja minister-president op­treden onder het verzamelmerk van de koude oorlog. Een IKON-fïlm heeft nog onlangs laten zien welke funeste gevolgen die koude oorlog tot zelfs voor de kinderen van verzets­mensen heeft gehad. Naar de onthullingen van de laatste tijd te oordelen zijn deze gevolgen nog verre van uitgewoed. Een belang­rijk deel van de afgelopen dertig jaar

BIJEEN IN LUXEMBURG Voor een Europa zonder fascisme Op 4 november is er in het Europa­centrum op de Kirchberg te Luxem­burg een bijeenkomst gehouden waar alle organisaties van oud-verzets- en nazislachtoffers waren uitgenodigd. Ook het Nederlands Auschwitz Comi­té heeft met een delegatie hieraan deelgenomen. Wij waren met 142 personen, vertegenwoordigend 68 na­tionale en internationale organisaties, de gasten van de LPPD oftewel Ligue vun de Letzeburger Politesche Pri-sonne'er an Deporte'erten, de bond van Luxemburgse Politieke gevan­genen en Gedeporteerden. Op neu­traal terrein: de bond is bij geen enkel lichaam aangesloten, maar staat op vriendschappelijke voet met alle lot­genoten waar ook. Onder de vertegenwoordigde orga­nisaties waren er die wel en die (nog) niet de Brusselse oproep voor verbod van SS-bonden en van nazipropagan-da hadden ondertekend. De LPPD-voorzitter Ed. Barbel heeft de bijeenkomst voortreffelijk geleid en ook de secretaris Narce Lutz droeg ruimschoot tot het goede verloop bij. De Luxemburgse minister van Justitie, Cultuur en Onderwijs, Robert Kieps, zelf eens een jeugdig nazi-gevangene, hield de begroetingstoespraak: men kan niet onder het mom van vere­nigingsvrijheid dulden hoe SS-ers hun wandaden vieren en de nagedachtenis van wie zij onderdrukten honen. Het kwaad moet bij de wortel worden aangevat.

Maurice Goldstein Tegen de verjaring van nazimisdaden, hield onze vriend Maurice Goldstein, de voorzitter van het Internationaal Auschwitz Comité, een meesterlijk betoog. Wij halen hier slechts aan dat nog geen honderdste procent van allen die eens tot het misdadig verklaarde SS-complex behoorden ooit zijn gestraft — en dan nog uiterst mild.' Een andere berekening leerde ons dat de loslopende oud-SS-ers niet persé in het bejaardenhuis zitten en geenszins op het kerkhof liggen. Verreweg de meeste SS-ers waren tussen hun twintigste en dertigste jaar actief; zij zijn nu dus tussen de 50 en 60, niet bepaald de aftandse stum­pers, zoals sommige 'barmhartigen' ze afschilderen. Het spreekt vanzelf dat de grote

demonstratie te Keulen van 22 april van dit jaar de revue passeerde in de rede van René Prey uit de Franse, de grootste buitenlandse deelnemers-groep. Hans Jennes ( W N , Bond van antifascisten) beschreef de activiteit van de SS-'reünisten' in de Bonds-republieek. Alleen dit jaar zijn ze al 32 maal bijeen geweest. Sinds de Keulse massabetoging zijn de HIAG-Treffen van de heren niet meer open­lijk in hun blad Der Freiwillige aangekondigd...

Ook de HIAG-jeugd Tot de HIAG-leiders behoren, behal­ve Hitiers persoonlijke adjudant Schulze-Kossens en chef-piloot Hans Baur, ook de SS-Obergruppenführer Karl Demelhuber. Dit heerschap was in de oorlog o.a. Befehlshaber der Waffen-SS in Nederland. Trouwens, zo leren wij uit bijlagen bij Jennes' referaat, de Hl AG, de SS-reünisten-bond, n.b. een gelegaliseerde orga­nisatie in de Bondsrepubliek, houdt er Bundessuchdienstleiter voor het buitenland op na. Voor Nederland is dit een zekere Heinz Mellenthin te Hannover. Misschien heeft deze nog enige verrassingen voor de Neder­landse justitie in petto... Ook hier blijkt duidelijk dat wij allerminst met een bejaardenclub te maken hebben. De HIAG-secretaris in de Westduitse stad Unno, H. Boehme, is 34 jaar, een baby toen het Derde rijk ineenstortte. Liever dan onderofficier bij de Feldjager in de Bundeswher, dan zijn wil in de HIAG over het verleden voorlichten. Wie het met de HIAG, d.i. met de SS eens is, kan lid worden. Dat er daar­enboven nog eens 200 neo-nazi-partijen of -verenigingen zijn zien de mensen van het anti-fascistische verzet niet als een teken van versplintering, maar als een tactische manoeuvre. Het is dus voor niemand die de nazi's kent de tijd om met de armen over elkaar te zitten afwachten. Dit was dan ook de algemene atmosfeer in Luxemburg. Extra duidelijk werd dit nog, omdat juist het geruchtmakende interview met de voormalige commis­saris 'voor Joodse aangelegenheden' in Frankrijk was verschenen, waarop alle Franse organen van verzet en slachtoffers aan Spanje uitlevering van deze Darquier de Pellepoix hebben

gevraagd. De conferentie in het Europacentrum heeft haar solidariteit met de Franse medestanders uitge­sproken.

Internationaal Initiatief Er werd eenstemmig een verklaring aangenomen 'Voor een Europa zon­der fascisme'. In ons volgend nummer zullen wij deze publiceren. Verder werd besloten de werkcommissie die destijds de grote manifestatie te Keulen heeft voorbereid en nu aan de samenkomst te Luxemburg heeft mee­gewerkt, onder een nieuwe naam voort te zetten en uit te breiden. Het is nu geworden een 'Internationaal initiatief van het verzet en de slacht­offers van fascisme en nazisme'. Wij zullen het maar LI. noemen. De doeleinden zijn: — ontbinding van de SS-bonden — verbod van elke nazi-activiteit — niet-verjaren van de nazi-oorlogs­

misdaden tegen de menselijkheid. Het Nederlands Auschwitz Comité blijft in dit Internationaal initiatief vertegenwoordigd in de persoon van de redactrice Eva Tas. Voor Nederland maakt hiervan voortaan verder deel uit onze goede vriend Joop van Baaren namens de Expogé en tevens als schakel met de internationale verzetsorganisatie de FILDIR. Op 9 december heeft het Inter­nationaal Initiatief nieuwe lijnen aan­gegeven om de actie te versterken. Dit gebeurde weer te Luxemburg, dat voortaan de zetel voor samenwerking voor alle richtingen van Europees verzet en slachtoffers zal zijn. Er zijn sub-commissies ingesteld om SS-activiteiten en nazi-propaganda na te gaan. Grote aandacht krijgt de actie tegen de in de Bondrepubliek dreigende verjaring. Op 26 januari 1979, een dag voor het, 34 jaar geleden zal zijn dat Auschwitz werd bevrijd, zal te Bonn een pers­conferentie plaatsvinden onder auspi­ciën van het Internationaal Auschwitz Comité en de andere internationale kamporganisaties. Juristen die zich speciaal in de vraagstukken van de verjaring hebben verdiept, zullen de pers te woord staan. In verband met de komende ver­kiezingen voor het Europees parle-metn zal op 21 april 1979 te Straats­burg een grote internationale mani­festatie tegen de verjaring van de nazimisdaden worden gehouden. De Franse oud-verzetsstrijders hebben de voorbereiding op zich genomen.

Onze administrateur 60 jaar

Onze administrateur werd zestig jaar. Zijn vrouw gaf een feest voor hem. Daar heeft zij ook alle reden voor. Zij kent zijn familie al van kinds af aan uit Rotterdam. Het was een familie met tien kinderen. Eén kind van de tien was altijd ziek, al van de schoolbanken af. Hij moest altijd naar huis gebracht worden. Ook had hij hevige migraine. De dokters vertelden de moeder dat hij de veertien jaar niet zou halen! Toen David in de oorlog in de Hollandse Schouwburg trouwde met een even oud meisje, dat al gauw een kind moest krijgen, stonden hun rug­zakken al gepakt klaar. En toen het kindje drie maanden oud was, werden zij naar diezelfde Hollandse Schouw­burg gebracht. Daar hebben zij een poos gezeten met hun baby, daar­vandaan zijn zij naar Vught gebracht. Van daaruit is David zijn vrouw met de baby op transport gezet naar Sobibor. David heeft ze nooit meer teruggezien. David is toen in Vught ruim een half jaar later op ttansport gesteld naar Auschwitz-Birkenau. Onze administratuer, die voordien altijd ziek was, is de enige van de acht gedeporteerde kinderen van de fami­lie van Geens die uit de hel terug is gekomen. Hij is weer opnieuw getrouwd en heeft met mij samen één dochter, die ook gelukkig getrouwd is en twee lieve kinderen heeft. Als je David vraagt hoe het komt dat hij alleen van die acht broers en zusters terug is gekomen, dan zegt hij: 'Het is een wonder.' Ik heb uit mijn vorig huwelijk een zoon, die ook zijn zoon is geworden. Wij zijn nu 32 jaar getrouwd en erg gelukkig met onze kinderen en klein­kinderen. Hij heeft gelukkig nog twee zusters. Ik wil maar zeggen: mag je dan voor iemand die de hel heeft doorstaan en zijn moeder en vader met acht broers en zusters daar heeft verloren, mag je dan een feest geven voor die moeilijke 60 jaar?

Esther van Geens-Flora

Monument voor zigeuners Op het Amsterdamse Museumplein, voor de Gabriël Metsustraat, was het druk op 24 november. Daar werd een monument onthuld ter nagedachtenis van de zigeuners, ongetwijfeld vele honderdduizenden, die door de nazi's zijn vermoord. Het ontwerp is van Heieen Levano. Onze lezers kennen het zeer treffende werk al. In ons laatste herdenkingsnummer hebben wij als een der eersten de foto opge­nomen die wij hier nogmaals af­drukken. Het gemeentebestuur heeft na enig

Menten hoort in de gevangenis, aldus Israëls premier Begin. 'Israël is gekrenkt, alle Joden, Christenen, Moslems, alle mensen van goeden wil zijn gekrenkt. Een oorlogsmisdadiger van het zwaarste slag die 15 jaar kreeg en losloopt, ik kan dat niet begrijpen. Wij zullen de Nederlandse regering vragen of het mogelijk is hem in Israël te berechten.' Begin zei dit op een persconferentie te Oslo bij gelegen­heid van de uitreiking van de Nobel­prijs voor de vrede aan hem en aan president Sadat. Het is een van de ontelbare uitlatingen van onthutsing en veront­waardiging uit het buitenland. Bijzonder belangrijk in deze is het telegram dat op 9 december uit Luxemburg naar de Nederlandse regering is gezonden door het Inter­nationaal Initiatief van het verzet en de slachtoffers van fascisme en nazisme. In het telegram zegt het Int. Initiatief met ontsteltenis te hebben

delibereren toegestemd in de plaat­sing op dit zeer goed zichtbare punt, al gebeurde dit iets later dan bedoeld door de Stichting ROM. Deze wilde de onthulling op 1 augustus, omdat op 1 augustus de laatste zigeuners uit het Zigeunerlager van Birkenau wer­den vergast. Verschillende van onze overlevenden hebben de gezinnen toen zien wegslepen. Twee vertegenwoordigers van twee zigeunerstammen trokken de bedek­king van het vluchtende met hun kind door vuur achtervolgde paar. Gebedszang weerklonk in de taal der zigeuners. Prof Sijes voerde het woord en de heer Petaio wees erop dat er onder de talrijke aanwezigen weinig zigeuners waren, omdat velen die om hun omgekomen verwanten hier wilden komen aan de Nederlandse grens waren tegengehouden. Ook wij vin­den het beschamend mensen te weren die kwamen voor een eerbetoon aan hun vermoorde broeders en zusters. Er was grote belangstelling en bloemenpracht bij het enige gedenk­teken dat in de hele wereld bestaat voor de zigeuners die ten offer vielen aan de bloeddorstige rassenwaan van de nazi's. Voortaan zullen hier op 1 augustus zij herdacht worden die hun trekkers­leven in de gaskamers beëindigden. Opdat zigeuners eindelijk niet meer en telkens opnieuw vervolgd worden.

kennis genomen van de vrijlating van de oorlogsmisdadiger Pieter Menten.-Het ziet die uitspraak als een verkrachting van het recht en als een belediging voor het voormalig verzet en de slachtoffers. Binnenhof Op woensdag 6 december zijn cliënten van Centrum 45, leden van het NAC, de voorzitter van het Centraal Orgaan en enige honderden anderen van heinde en ver naar het Binnenhof gekomen. Men wilde Kamerleden en regering laten horen hoe wij slachtoffers de vrijlating van de veroordeelde Menten ondergaan. Kamervoorzitter Vondeling, CDA-voorganger Lubbers en WD-aanvoer-der Rietkerk kwamen naar buiten. Natuurlijk ontbrak onze vriend, het PvdA-lid Voogd, niet. De Tweede­kamerleden hebben uit de eerste hand kennis kunnen nemen van wat er leeft bij mensen van verzet en vervolging. Er klonk duidelijke taal.

MENTEN HOORT ACHTER SLOT

KRISTALLNACHT

Op 9 november 1938 stonden in heel Duitsland de synagogen in brand. Geen vijf jaar later waren de meeste mensen die geacht werden in synago­ges samen te komen op het hele Europese vasteland tot as vergaan. Die eerste pogrom van de vuile bruine en zwarte benden werden door hen zelf met de mooie naam Kristallnacht getooid: er werden op grote schaal winkels van Joden geplunderd en etalageruiten vernield. Maar er wer­den ook duizenden Joden vermoord en naar concentratiekampen gesleept. Wie ogen had om te zien kon begrijpen welk lot de Joden wachtte, wat het Hitlergespuis in zijn schild voerde en hoe de volken, het Duitse inbegrepen, geschoffeerd gingen wor­den. Deze gebeurtenis, het aanvangssein van de barbarij, is in Duitsland op veel plaatsen en op waardige wijze herdacht. In tientallen grote en kleinere steden, bij de resten of gedenkplaten van de verwoeste bede­huizen, op pleinen, in theaters en andere zalen werd herdacht en vooral gewaarschuwd. Opvallen waren de grote aantallen jonge mensen die meeliepen in stille tochten en naar uiteenzettingen over de nazitij d en nazidom luisterden. Een zeer hoopvol teken, maar helaas slechts één kant van de medaille. De novemberpogrom is veertig jaar geleden niet uit de lucht komen vallen. Maar pers en, erger nog, schoolboeken, gaan daaraan voorbij. Een geschiedenisboek voor technische scholen b.v. wijdt meer dan driemaal zoveel ruimte aan de Eerste als aan de Tweede Wereldoorlog! De pedagoog prof Jaide vond bij een onderzoek bij 15 procent van Bundes-deutsche jongelui 'rechtsradicale', d.i. neo-nazisympathieën. Twee van elke vijf jongelui waren in elk geval voor 'law and order', d.w.z. uitgesproken rechts gezind. Een en ander kregen de leden van de vakbond voor Op­voeding en Wetenschap te Göttingen te horen op een congres, veertig jaar na bovenbeschreven Reichkristall-nacht. Reichspogromnacht, verbeter­de dr. Werner Koch, de bekende verzetsman, in zijn toespraak in Bremen, waar hij, na met jonge mensen in stilte door de stad te zijn getrokken, de wandaad van 9 november 1938 een voorbeeld van fascistische rassenpolitiek noemde.

Gerechtigheid: Voor misdaden tegen de menselijkheid mag en kan geen verjaring gelden. Zo eist het de morele plicht, zo zij er een waarschuwing voor komende generaties'. Dit is een uitspraak van de nazi-jager Simon Wiesenthal. Onder dit motto is door hem en vele andere mede­werkers een kaartenactie gestart in vele landen o.a. in Duitsland, Israël en de Verenigde Staten van Amerika. De foto op de kaart stelt een Duitse officier voor bij enkele doodgemartel­de gevangenen, met de vermelding dat deze moordenaar nog vrij rond­loopt. Als in december 1979 oorlogs-

Vervolg van pag. 4

Diezelfde avond spraken voor de voeten van de Dokwerker op het Amsterdamse J. D. Meyerplein Hans Knoop, die Ment en destijds in Zwitserland wist te vinden en het Tweede kamerlid Joop Wolff op een door de CPN belegde demonstratie/ fakkeloptocht. Dichte drommen mensen vulden met hun helder flakkerende fakkels het plein en later de nauwe straten en grachten van de binnenstad en tenslotte het Beursplein. Hans Knoop belichtte de betekenis van deze plek waar niet-Joden een historische daad stelden tegen Joden­vervolging. Een gevonniste oorlog-misdadiger is vrijgelaten op grond van 'horen zeggen'. Een gevaarlijk precedent: zou men zo mensen vervolgen, dan leidt dit tot rechts­verkrachting. Menten is op vrije voeten: maar het is en blijft een wegens oorlogsmisdaden veroordeelde Menten. Joop Wolff noemde de reacties van de Knesset, het Israëlische parlement, van Roedenko, in 1946 procureur-generaal van de Sowj et-Unie op het

misdaden in de Bondsrepubliek ver­jaren, kunnen deze nazi-misdadigers weer vrij te voorschijn komen, als een geschenk voor hen, die zich jarenlang wisten te verbergen voor hun terechte straf. De kaaren, in voorbedrukte envelop moeten worden gestuurd naar Bonds­kanselier Helmut Schmidt te Bonn, en zijn gratis, voor zover nog voor­radig te verkrijgen bij de voorzitter van het Nederlandse Wiesenthal-fonds: Simon Speyer, Wilhelmina-laan 60, Alphen a/d Rijn, en op het secr. van het NAC, Diemerkade 43, 1111 AC Diemen.

proces van Neurenberg en van prof. Pilichowski van de Poolse commissie voor onderzoek naar oorlogsmisda­den. Al dezen staan op niet-verjaring. Maar sommige kringen in de Bonds­republiek hebben de uitspraak van de Haagse rechtbank met welgevallen aangehoord, zij die voor hun 200.000 oorlogsmisdadigers verjaring willen. Voor een rechtbank, zei Joop Wolff, dienen zwaar te wegen de bescher­ming van de vervolgden en slacht­offers; de bescherming van de belangen van de Nederlandse staat in de internationale betrekkingen en de uitvoering van de internationale verdragen tegen de verjaring van oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid — zonder ook maar één uitzondering. Daar heeft de Hoge Raad straks mee te rekenen. Aan de minister van Buitenlandse Zaken heeft de heer Wolff een reeks vragen gesteld, waarover de Tweede Kamer op 12 december heeft gedebatteerd. Vragen zijn ook gesteld door de heren Kosto en Molleman ten aanzien van wijlen minister Donker, die eerst door Menten op het tapijt was gebracht.

MEETING IN CONGRESCENTRUM VERBIJSTERING Het Centraal Orgaan van Verzets-en Vervolgingsslachtoffers (COWS) was juist te Schevenin-gen in vergadering bijeen, toen het de rechterlijke uitspraak vernam dat Menten de nabijgelegen ge­vangenis kon verlaten. Onmiddel­lijk werd dit communiqué ver­strekt: Het Centraal Orgaan Ver-zets- en vervolgingsslachtoffers (COWS), verbijsterd, verontwaar­digd en beledigd door de vrij­spraak van Menten, verklaart alles te zullen doen wat mogelijk is, opdat deze uitspraak ongedaan zal worden gemaakt.

Op uitnodiging van de Werkgroep Recht en Openheid in de zaak Menten hebben alle organisaties van verzetslieden en oorlogsslachtoffers besloten de Nederlandse bevolking op te roepen tot een nationale manifes­tatie tegen de gang van zaken rondom het proces Menten. Deze gebeurtenis hebben grote delen van ons volk heftig geschokt. In het bijzonder diegenen die door hun actief optreden tegen de bezetter hets slachtoffer werden, zullen zich niet neerleggen bij het feit dat deze meervoudige oorlogsmisdadiger zich vrij onder ons kan bewegen. De uitspraak van de bijzondere straf-

ZEKERHEID 'Terugbetaling' staat op de af­rekeningen die sommigen van ons van de WUV hebben ontvangen. Vol schrik worden die formulieren be­keken. Of er nu fouten zijn gemaakt in de berekening of dat er fouten van de computer komen: één ding staat voor ons vast. Op de uitkeringen voor oorlogsslachtoffers mag niet beknib­beld worden .Van de eindelijk verkregen rechten ,de uitkeringen en vergoedingen moet men afblijven. Let u toch vooral goed op dat u niet vergeet op te geven wat u wordt gevraagd. Het heeft vaak jaren geduurd voor onze mensen in aanmerking kwamen voor een finan­ciële tegemoetkoming na de berg van leed die zij hebben doorstaan. Erkend

kamer van de Haagse rechtbank moet door de Hoge Raad worden ver­nietigd. De manifestatie had plaats op zaterdag 16 december te 14 uur in het stamp­volle Congresgebouw Den Haag. Na afloop van de bijeenkomst waar juristen en verzetslieden spraken werd een stille tocht gehouden naar het bevrijdingsmonument. Daar werd een krans gelegd met 27 linten namens de 27 organisaties van verzet en vervolg­den, waar onder het NAC.

te zijn als WUV-gerechtigde geeft een zekere rust, voor de jongere zowel als de oudere slachtoffers. Die rust, dat gevoel van zekerheid mag niet worden aangetast. Er is vaak geschreven over een ereschuld van de Nederlandse overheid tegenover de slachtoffers. In de allereerste plaats betekent dit onrust vermijden ondet mensen die eindelijk menen te kunnen rekenen op deze materiële hulp. Vindt u veranderingen of opmer­kingen op uw WUV-afrekening, informeert u daar dan eerst eens naar. Dat kan u gerust stellen. Zekerheid over hun uitkering is nodig voor mensen die daar lang, vaak te lang naar hebben uitgekeken.

NAC

Vervolg van pag. 2 hadden 'autoriteiten' kennelijk bozer boosdoeners te zoeken dat 'Einsatz'-rakkers of verse SS-bewakers. Om van kwaad tot erger te geraken; de meest louche moffengenoten mochten een praatje komen maken met de minister en kregen garanties los. Ontwijkende antwoorden op hoogst netelige vtagen daalden neer in kluizen waarin ook de lichtste achterdocht wegzonk. Hoevele malen hebben wij moeten schrijven hoe nazi's en hun ondet-horigen de dienst bleven of lieten uitmaken, meestal bij onze Ooster­buren. Wij konden al die tijd weten en zijn et nu hardhandig aan her­innerd hoe collabotateurs en verraders onder ons leven. Niet in stilte en het besef veel te hebben goed te maken, maar op het gestoelte der ere, gestut en beschut door gezagsdragers. Wat is zo een gezag waard? denken wij dan. Terwijl onze kinderen en klein­kinderen nog de weerslag ondergaan van de jaren '40-'4 5, wordt er verdoezeld, verbloemd en vergoelijkt. Dat is ongepast tegenover ons, slacht­offers, maar niet minder tegenovet het hele Nederlandse volk, dat niet weer slachtoffer mag worden.

ATTENTIE

Onze acceptgirokaarten zijn op 6 december de deur uitgegaan, de eersten zijn terug. Ik zou vriendelijk maar wel dringend willen ver­zoeken bij verhuizing ons direct in kennis te stellen van uw nieuw adres en dit op te sturen aan D. van Geens, Orteliusstr. 178 hs, 1057 BK A'dam. Bij overlijden verzoek ik na- j bestaanden ons zo spoedig mogelijk in te lichten, aan hetzelfde adres.

F. Degen, penningmeester

VAKANTIE EN PRIJSSTIJGING Wilt u mij alstublieft verontschul­digen, nu u van mij geen lang artikel over WUV of uitkeringen vindt? Ziekte bij mij thuis maakt dat ik dit moet uitstellen tot ons januari­nummer. Nu alleen dit. Leest u toch goed de formulieren die u toegestuurd krijgt. Sommige dingen moet u wel weten. Soms ontvangt u vakantiegeld drie jaar achtereen; dat staat dan op het formulier. Wilt u daarna ook voor vakantiegeld in aan­merking komen, dan moet u dit na twee jaar opnieuw aanvragen. Dus als u dit geld hebt aangevraagd en b.v. in 1976 voor het eerst gekregen, dan had u het ook in 1977 en 1978. Wilt u het ook in 1979 en volgende jaren, dan moet u het nu aanvragen.

Bent u op dieet, dan kunt u een dieetkostenvergoeding krijgen. Blijft u dieet hetzelfde, maar is het duutder geworden, dan moet u die prijs­stijging melden. U krijgt dan meer uitgekeerd. Hetzelfde geldt voor huis­houdelijke hulp. Ontvangt u hietvoor een vergoeding en moet u nu meer betalen, dan dient u ook dit te melden in Den Haag en een verhoging van de vergoeding aan te vragen. Vergeet u dit niet. De verhoging kunt u krijgen, maar u moet deze aanvragen. Anders blijft het bedrag bij het oude.

Tot de volgende keer.

R. Corper-Blik