Secr.: E. Furth, Diemerkade 43, Diemen, tel. 020-905310 Bankrek.: AMRO Bank, bijk. Van Baerlestr., Amsterdam-Z. Gemeente Giro N 5500 N.A.C. - Postgiro nr. 293087 Redaktie: E. Tas, Amsteldijk 23, Amsterdam-Z, tel. 795716 Administratie: telefoon 020 — 1841 59
WIJ KIJKEN UIT... NAAR 28 JANUARI 1979
nederlands i auschwitz c o m i t é
LEVENDEN VERBORGEN [?] VERLEDEN Menten vrij. Ontstellend nieuws. Volop stof voor pers en alle andere media. Wat u alle dagen al hoort, ziet en leest vind u uiteraard ook in dit blad. Waar is de tijd gebleven dat men smaalde: waar hebben jullie het over?
| Die oorlog, dat is al twintig, dertig jaar voorbij. Zo moest het ook zijn. De misdadigers behoorden allang te zijn gestraft, zij die geleden hebben goed verzorgd. Hooguit zou voor de laatsten nog eens extra aandacht moeten worden gevraagd. Maar hoe liggen de zaken in werkelijkheid? SS-ers. Over en weer, hun vrijlating, leugens en geweigerde uitlevering. De schuld ligt bij hun slachtoffers — als ze ooit al slachtoffers hebben gemaakt. En zo ja, dan zijn ze die slachtoffers zelf. Zodoende kijkt niemand op van 300.000 Spaanse fascisten die Hitier eren. Zomin als van de herdrukte naziwerken op de boekenmarkten of van de, nu enkel met iets stillere trom, voortgezette nazi-reünies. Net zomin als de pers in 1930 lette op de redevoeringen van ene Adolf. Juist nu men in heel Europa het stopzetten van de SS-nostalgie en Goebbels-propaganda eist plus de onverj aarbaarheid van de nazimisdaad, springt dat allemaal ons dagelijks leven binnen. De Franse Eichmann, Darquier, is nog steeds trots op het deporteren van 75 000 Joden, die nodig opgeruimd dienden te worden. Vermoord zijn ze niet..., inAuschwitz werden alleen luizen vergast. Protesten allerwegen, ook tegen het blad 1'Express, dat weliswaar scherpe vragen stelde, maar dat toch maar een der ergste Jodenmoordenaars een tribune verleende. De Franse regering richtte
Vervolg op pag. 2
Op deze dag organiseren wij weer onze HERDENKING, zoals gebruikelijk gevolgd door een REÜNIE. Het comité begon al in de 'warme' zomermaanden te beraadslagen wat wij u ditmaal zullen aanbieden. Vanzelfsprekend begint deze, voor ons allen zo belangrijke dag, (de bevrijding van het kamp Ausch-witz-Birkenau) met de HERDENKING bij het gedenkteken op de Nieuwe Oosterbegraafplaats, Kruislaan, Amsterdam om 12.30 u. Wij leggen dan, samen met vrienden uit het verzet en vele anderen, bloemen om onze doden te gedenken op de spiegels. Op de stille tocht passeren wij verschillende monumenten, ook voor gevallen verzetshelden uit de oorlog en bezetting. Onze gedachten vertoeven bij hen, die vielen voor vrijheid en onafhankelijkheid. Daarna gaan wij gezamenlijk naar het RAI-RESTAURANT Europaplein. Dank zij bijzondere inspanningen onzerzijds, zijn wij dit jaar in staat om u een eenvoudige lunch aan te bieden. Wij hopen dat dit, na de tocht op de koude begraafplaats, wel in de smaak zal vallen. Dit kon verwezenlijkt worden, door een royale gift van het gemeentebestuur van de stad Amsterdam. Wij prijzen ons zeer gelukkig dat wij de sympathieke voorzitter van het Internationale Auschwitz Comité, Dr. Maurice Goldstein (Brus-
22e jaargang, nr. 11-12, nov./dec. 1978
sel) bereid hebben gevonden, het woord te voeren. Het dameskoor 'Vivace' o.l.v. onze oud-kampgenote en medewerkster Celine van der Hoek - de Vries heeft voor deze gelegenheid enige
Joodse liederen ingestudeerd. Speciale gasten zullen verder voor ons optreden. Gezien de ervaring van de vorige jaren hebben wij gemeend het programma niet te lang te laten duren. Er is dus ruimschoots gelegenheid om met vrienden en bekenden van gedachten te wisselen. Beste vrienden, u zult begrijpen, dat u ditmaal zeer beslist niet lang kunt wachten om uw, gratis te verkrijgen, toegangskaarten te bestellen. Wij verwachten een grote opkomst om gezellig met elkaar te eten en te praten. In verband met de juiste opgave voor deelname aan de lunch, kunnen wij aanmeldingen na 16 januari, niet meer aannemen. Zonder kaart mogen wij u niet binnenlaten. De uitnodigingen worden na nieuwjaar verzonden, maar u kunt vanaf heden reeds aanvragen op het secretariaat bij: Mevr. Eva Furth, Diemerkade 43, 1111 AC Diemen, tel. 020-905310. D. van Geens, Orteliusstr. 178 hs, 1057 BK Amsterdam, tel. 020-184159. F. Degen, Mr. Treublaan 22, 1097 DP Amsterdam, tel. 020-941848. S. Wolf, tel. 020 - 762862
INTERNATIONAAL AUSCHWITZ COMITÉ
De leiding van het Int. Auschwitz Comité die elk halfjaar bijeen komt, heeft ditmaal in Berlijn vergaderd. De voorzitster van het NAC, mevr. A. Fels-Kupferschmidt was hierbij aanwezig. Er werden o.a. twee verklaringen opgesteld, bestemd voor de geschreven en gesproken pers van elk land. Wij laten de tekst van beide verklaringen hier volgen.
Tegen de verjaring van oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid
Het Internationale Auschwitz Comité geeft op zijn zitting te Berlijn )n november 1978 uiting aan zijn ernstige bezorgdheid en verontwaardiging over de kwestie dat in de Bondsrepubliek Duitsland vanaf 1 januari 1980 alle oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid waarvan de vervolging nog niet is ingezet, onbestraft zouden blijven. Dat zou een beloning zijn voor diegenen die zich 33 jaar handig hebben weten te verstoppen. -Dit zou neerkomen op een soort rehabilitatie van het nazisme en het zou het streven van de oude en nieuwe nazi's in de hand werken. Het zou koren op de molen zijn van hen die een algemene amnestie eisen. Wij die in Auschwitz, Birkenau en Nebenlager slachtoffers en ooggetuigen waren van de ergste misdaden tegen de menselijkheid die ooit in de geschiedenis der mensheid zijn begaan verklaren dat dit oogmerk lijnrecht in strijd is met het geldende volkenrecht, zoals het in het statuut van het Internationale Militaire Gerechtshof van Neurenberg en in de VN-conventie van 26 november 1968 over het niet-verjaren van oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid is vastgelegd. Wij begroeten de activiteiten van vele kanten in de gehele wereld, ook in de Bondsrepubliek, die zich tegen de verjaring keren. Wij eisen van de bevolking, de regering en het parlement van de BRD dat zij hun land door ratificering van de VN-conventie in overeenstemming brengen met de wil van de volkeren en het volkenrecht. Wij doen een beroep op de publieke opinie, parlement en regering van alle landen, vooral van de anti-Hitler-
coalitie, om in deze geest invloed uit te oefenen op Bondsdag en -regering. De drijfveer tot onze eis is niet wraak, maar om de mensheid voor altijd te behoeden voor misdaden zoals wij hebben meegemaakt.
Berlijn, 25 november 1978
Tegen de leugens en laster over Auschwitz-Birkenau
Het Internationale Auschwitz Comité, dat 17 nationale verenigingen van oud-gevangenen van Auschwitz vertegenwoordigt, is op 23 en 24 november in Berlijn bijeen geweest. De deelnemers hebben hun vrees en verontrusting uitgesproken over de
Vervolg van pag. 1 zich dan ook met een waarschuwing tot de media. De minister van Volksgezondheid, mevrouw Veil, die als kind zelf het kamp heeft doorleefd, drukte de mensen op het hart te waken tegen het alledaags maken van het nazisme. In die richting ging trouwens al het bezoek van de 'tijgerin van Tulle' aan dit midden-Franse stadje, waar zij op 9 juni 1944 medeplichtig was aan het ophangen van 99 burgers. De moordenares, die drie jaar heeft gezeten, zei dat ze als toerist kwam...
Na en voor zaak M. — zaak A.
Een parlementair debat is gehouden, een parlementaire enquête is aan de orde geweest en is dat misschien nog wel. De zaak-A. bracht een bijzondere commissie op de been en heel wat pennen in beweging. De hoofdzaak zal wef minder blijken waar een van de vele duizenden Nederlandse jongens die ooit de SS instapten, zijn gebleven, maar eerder hoe verantwoordelijke politieke leiders deze duistere geheimen hoedden en daarmee doorgaan. En dan nog we! leiders van een partij die zoveel en zulke vooraanstaande verzetsmensen telt. Een klap in het gezicht van de eigen mensen! Hier raakt de zaak-Menten de zaak-Aantjes. Ook in de zaak-M. is de
herleving van het nazisme en over het feit dat leugens en laster van de ergste soort over het kamp Auschwitz-Birkenau vrijelijk kunnen worden gepubliceerd. In naam van miljoenen mensen die in de gaskamers van Auschwitz indus-triegewijs zijn vermoord, keren de overlevenden van Auschwitz zich tegen de schandalige brutaliteit van hun vroegere beulen en hun neo-nazi-navolgers. Het Int. Auschwitz Comité roept de publieke opinie en alle mensen van goede wil op om zich met de meeste vastberadenheid te keren tegen de verfoeilijke fascistische ideologie en politiek, die ten grondslag liggen aan de verschrikkelijkste misdaden tegen de menselijkheid die de geschiedenis tot op heden kent.
hoofdkwestie voor heel Nederland niet meer de schuld van de schatrijke collaborateur aan de zwaarste misdaden, maar door wie hij in zo onafzienbare mate is en wordt gedekt. En waarom. Bij herhaling zijn in deze diepduistere gevallen hoge functionarissen genoemd. Telkens zijn opeens oudere documenten verloren gegaan of onbereikbaar geworden. Deze zomer is een hele serie matig verstopte oorlogsmisdadigers opgedoken uit een voor de hand liggend verstek. Het waren niet ongrijpbare, wel (onbegrijpelijk) lang ongegrepen ontsnapte veroordeelden. De uiteraard' gerezen vragen: hoe kan dat? hoe kan dat nog? staan nog steeds open.
Koude oorlog
Maar, zal men verzuchten: in de vijftiger jaren al kon een besmette minister, ja minister-president optreden onder het verzamelmerk van de koude oorlog. Een IKON-fïlm heeft nog onlangs laten zien welke funeste gevolgen die koude oorlog tot zelfs voor de kinderen van verzetsmensen heeft gehad. Naar de onthullingen van de laatste tijd te oordelen zijn deze gevolgen nog verre van uitgewoed. Een belangrijk deel van de afgelopen dertig jaar
BIJEEN IN LUXEMBURG Voor een Europa zonder fascisme Op 4 november is er in het Europacentrum op de Kirchberg te Luxemburg een bijeenkomst gehouden waar alle organisaties van oud-verzets- en nazislachtoffers waren uitgenodigd. Ook het Nederlands Auschwitz Comité heeft met een delegatie hieraan deelgenomen. Wij waren met 142 personen, vertegenwoordigend 68 nationale en internationale organisaties, de gasten van de LPPD oftewel Ligue vun de Letzeburger Politesche Pri-sonne'er an Deporte'erten, de bond van Luxemburgse Politieke gevangenen en Gedeporteerden. Op neutraal terrein: de bond is bij geen enkel lichaam aangesloten, maar staat op vriendschappelijke voet met alle lotgenoten waar ook. Onder de vertegenwoordigde organisaties waren er die wel en die (nog) niet de Brusselse oproep voor verbod van SS-bonden en van nazipropagan-da hadden ondertekend. De LPPD-voorzitter Ed. Barbel heeft de bijeenkomst voortreffelijk geleid en ook de secretaris Narce Lutz droeg ruimschoot tot het goede verloop bij. De Luxemburgse minister van Justitie, Cultuur en Onderwijs, Robert Kieps, zelf eens een jeugdig nazi-gevangene, hield de begroetingstoespraak: men kan niet onder het mom van verenigingsvrijheid dulden hoe SS-ers hun wandaden vieren en de nagedachtenis van wie zij onderdrukten honen. Het kwaad moet bij de wortel worden aangevat.
Maurice Goldstein Tegen de verjaring van nazimisdaden, hield onze vriend Maurice Goldstein, de voorzitter van het Internationaal Auschwitz Comité, een meesterlijk betoog. Wij halen hier slechts aan dat nog geen honderdste procent van allen die eens tot het misdadig verklaarde SS-complex behoorden ooit zijn gestraft — en dan nog uiterst mild.' Een andere berekening leerde ons dat de loslopende oud-SS-ers niet persé in het bejaardenhuis zitten en geenszins op het kerkhof liggen. Verreweg de meeste SS-ers waren tussen hun twintigste en dertigste jaar actief; zij zijn nu dus tussen de 50 en 60, niet bepaald de aftandse stumpers, zoals sommige 'barmhartigen' ze afschilderen. Het spreekt vanzelf dat de grote
demonstratie te Keulen van 22 april van dit jaar de revue passeerde in de rede van René Prey uit de Franse, de grootste buitenlandse deelnemers-groep. Hans Jennes ( W N , Bond van antifascisten) beschreef de activiteit van de SS-'reünisten' in de Bonds-republieek. Alleen dit jaar zijn ze al 32 maal bijeen geweest. Sinds de Keulse massabetoging zijn de HIAG-Treffen van de heren niet meer openlijk in hun blad Der Freiwillige aangekondigd...
Ook de HIAG-jeugd Tot de HIAG-leiders behoren, behalve Hitiers persoonlijke adjudant Schulze-Kossens en chef-piloot Hans Baur, ook de SS-Obergruppenführer Karl Demelhuber. Dit heerschap was in de oorlog o.a. Befehlshaber der Waffen-SS in Nederland. Trouwens, zo leren wij uit bijlagen bij Jennes' referaat, de Hl AG, de SS-reünisten-bond, n.b. een gelegaliseerde organisatie in de Bondsrepubliek, houdt er Bundessuchdienstleiter voor het buitenland op na. Voor Nederland is dit een zekere Heinz Mellenthin te Hannover. Misschien heeft deze nog enige verrassingen voor de Nederlandse justitie in petto... Ook hier blijkt duidelijk dat wij allerminst met een bejaardenclub te maken hebben. De HIAG-secretaris in de Westduitse stad Unno, H. Boehme, is 34 jaar, een baby toen het Derde rijk ineenstortte. Liever dan onderofficier bij de Feldjager in de Bundeswher, dan zijn wil in de HIAG over het verleden voorlichten. Wie het met de HIAG, d.i. met de SS eens is, kan lid worden. Dat er daarenboven nog eens 200 neo-nazi-partijen of -verenigingen zijn zien de mensen van het anti-fascistische verzet niet als een teken van versplintering, maar als een tactische manoeuvre. Het is dus voor niemand die de nazi's kent de tijd om met de armen over elkaar te zitten afwachten. Dit was dan ook de algemene atmosfeer in Luxemburg. Extra duidelijk werd dit nog, omdat juist het geruchtmakende interview met de voormalige commissaris 'voor Joodse aangelegenheden' in Frankrijk was verschenen, waarop alle Franse organen van verzet en slachtoffers aan Spanje uitlevering van deze Darquier de Pellepoix hebben
gevraagd. De conferentie in het Europacentrum heeft haar solidariteit met de Franse medestanders uitgesproken.
Internationaal Initiatief Er werd eenstemmig een verklaring aangenomen 'Voor een Europa zonder fascisme'. In ons volgend nummer zullen wij deze publiceren. Verder werd besloten de werkcommissie die destijds de grote manifestatie te Keulen heeft voorbereid en nu aan de samenkomst te Luxemburg heeft meegewerkt, onder een nieuwe naam voort te zetten en uit te breiden. Het is nu geworden een 'Internationaal initiatief van het verzet en de slachtoffers van fascisme en nazisme'. Wij zullen het maar LI. noemen. De doeleinden zijn: — ontbinding van de SS-bonden — verbod van elke nazi-activiteit — niet-verjaren van de nazi-oorlogs
misdaden tegen de menselijkheid. Het Nederlands Auschwitz Comité blijft in dit Internationaal initiatief vertegenwoordigd in de persoon van de redactrice Eva Tas. Voor Nederland maakt hiervan voortaan verder deel uit onze goede vriend Joop van Baaren namens de Expogé en tevens als schakel met de internationale verzetsorganisatie de FILDIR. Op 9 december heeft het Internationaal Initiatief nieuwe lijnen aangegeven om de actie te versterken. Dit gebeurde weer te Luxemburg, dat voortaan de zetel voor samenwerking voor alle richtingen van Europees verzet en slachtoffers zal zijn. Er zijn sub-commissies ingesteld om SS-activiteiten en nazi-propaganda na te gaan. Grote aandacht krijgt de actie tegen de in de Bondrepubliek dreigende verjaring. Op 26 januari 1979, een dag voor het, 34 jaar geleden zal zijn dat Auschwitz werd bevrijd, zal te Bonn een persconferentie plaatsvinden onder auspiciën van het Internationaal Auschwitz Comité en de andere internationale kamporganisaties. Juristen die zich speciaal in de vraagstukken van de verjaring hebben verdiept, zullen de pers te woord staan. In verband met de komende verkiezingen voor het Europees parle-metn zal op 21 april 1979 te Straatsburg een grote internationale manifestatie tegen de verjaring van de nazimisdaden worden gehouden. De Franse oud-verzetsstrijders hebben de voorbereiding op zich genomen.
Onze administrateur 60 jaar
Onze administrateur werd zestig jaar. Zijn vrouw gaf een feest voor hem. Daar heeft zij ook alle reden voor. Zij kent zijn familie al van kinds af aan uit Rotterdam. Het was een familie met tien kinderen. Eén kind van de tien was altijd ziek, al van de schoolbanken af. Hij moest altijd naar huis gebracht worden. Ook had hij hevige migraine. De dokters vertelden de moeder dat hij de veertien jaar niet zou halen! Toen David in de oorlog in de Hollandse Schouwburg trouwde met een even oud meisje, dat al gauw een kind moest krijgen, stonden hun rugzakken al gepakt klaar. En toen het kindje drie maanden oud was, werden zij naar diezelfde Hollandse Schouwburg gebracht. Daar hebben zij een poos gezeten met hun baby, daarvandaan zijn zij naar Vught gebracht. Van daaruit is David zijn vrouw met de baby op transport gezet naar Sobibor. David heeft ze nooit meer teruggezien. David is toen in Vught ruim een half jaar later op ttansport gesteld naar Auschwitz-Birkenau. Onze administratuer, die voordien altijd ziek was, is de enige van de acht gedeporteerde kinderen van de familie van Geens die uit de hel terug is gekomen. Hij is weer opnieuw getrouwd en heeft met mij samen één dochter, die ook gelukkig getrouwd is en twee lieve kinderen heeft. Als je David vraagt hoe het komt dat hij alleen van die acht broers en zusters terug is gekomen, dan zegt hij: 'Het is een wonder.' Ik heb uit mijn vorig huwelijk een zoon, die ook zijn zoon is geworden. Wij zijn nu 32 jaar getrouwd en erg gelukkig met onze kinderen en kleinkinderen. Hij heeft gelukkig nog twee zusters. Ik wil maar zeggen: mag je dan voor iemand die de hel heeft doorstaan en zijn moeder en vader met acht broers en zusters daar heeft verloren, mag je dan een feest geven voor die moeilijke 60 jaar?
Esther van Geens-Flora
Monument voor zigeuners Op het Amsterdamse Museumplein, voor de Gabriël Metsustraat, was het druk op 24 november. Daar werd een monument onthuld ter nagedachtenis van de zigeuners, ongetwijfeld vele honderdduizenden, die door de nazi's zijn vermoord. Het ontwerp is van Heieen Levano. Onze lezers kennen het zeer treffende werk al. In ons laatste herdenkingsnummer hebben wij als een der eersten de foto opgenomen die wij hier nogmaals afdrukken. Het gemeentebestuur heeft na enig
Menten hoort in de gevangenis, aldus Israëls premier Begin. 'Israël is gekrenkt, alle Joden, Christenen, Moslems, alle mensen van goeden wil zijn gekrenkt. Een oorlogsmisdadiger van het zwaarste slag die 15 jaar kreeg en losloopt, ik kan dat niet begrijpen. Wij zullen de Nederlandse regering vragen of het mogelijk is hem in Israël te berechten.' Begin zei dit op een persconferentie te Oslo bij gelegenheid van de uitreiking van de Nobelprijs voor de vrede aan hem en aan president Sadat. Het is een van de ontelbare uitlatingen van onthutsing en verontwaardiging uit het buitenland. Bijzonder belangrijk in deze is het telegram dat op 9 december uit Luxemburg naar de Nederlandse regering is gezonden door het Internationaal Initiatief van het verzet en de slachtoffers van fascisme en nazisme. In het telegram zegt het Int. Initiatief met ontsteltenis te hebben
delibereren toegestemd in de plaatsing op dit zeer goed zichtbare punt, al gebeurde dit iets later dan bedoeld door de Stichting ROM. Deze wilde de onthulling op 1 augustus, omdat op 1 augustus de laatste zigeuners uit het Zigeunerlager van Birkenau werden vergast. Verschillende van onze overlevenden hebben de gezinnen toen zien wegslepen. Twee vertegenwoordigers van twee zigeunerstammen trokken de bedekking van het vluchtende met hun kind door vuur achtervolgde paar. Gebedszang weerklonk in de taal der zigeuners. Prof Sijes voerde het woord en de heer Petaio wees erop dat er onder de talrijke aanwezigen weinig zigeuners waren, omdat velen die om hun omgekomen verwanten hier wilden komen aan de Nederlandse grens waren tegengehouden. Ook wij vinden het beschamend mensen te weren die kwamen voor een eerbetoon aan hun vermoorde broeders en zusters. Er was grote belangstelling en bloemenpracht bij het enige gedenkteken dat in de hele wereld bestaat voor de zigeuners die ten offer vielen aan de bloeddorstige rassenwaan van de nazi's. Voortaan zullen hier op 1 augustus zij herdacht worden die hun trekkersleven in de gaskamers beëindigden. Opdat zigeuners eindelijk niet meer en telkens opnieuw vervolgd worden.
kennis genomen van de vrijlating van de oorlogsmisdadiger Pieter Menten.-Het ziet die uitspraak als een verkrachting van het recht en als een belediging voor het voormalig verzet en de slachtoffers. Binnenhof Op woensdag 6 december zijn cliënten van Centrum 45, leden van het NAC, de voorzitter van het Centraal Orgaan en enige honderden anderen van heinde en ver naar het Binnenhof gekomen. Men wilde Kamerleden en regering laten horen hoe wij slachtoffers de vrijlating van de veroordeelde Menten ondergaan. Kamervoorzitter Vondeling, CDA-voorganger Lubbers en WD-aanvoer-der Rietkerk kwamen naar buiten. Natuurlijk ontbrak onze vriend, het PvdA-lid Voogd, niet. De Tweedekamerleden hebben uit de eerste hand kennis kunnen nemen van wat er leeft bij mensen van verzet en vervolging. Er klonk duidelijke taal.
MENTEN HOORT ACHTER SLOT
KRISTALLNACHT
Op 9 november 1938 stonden in heel Duitsland de synagogen in brand. Geen vijf jaar later waren de meeste mensen die geacht werden in synagoges samen te komen op het hele Europese vasteland tot as vergaan. Die eerste pogrom van de vuile bruine en zwarte benden werden door hen zelf met de mooie naam Kristallnacht getooid: er werden op grote schaal winkels van Joden geplunderd en etalageruiten vernield. Maar er werden ook duizenden Joden vermoord en naar concentratiekampen gesleept. Wie ogen had om te zien kon begrijpen welk lot de Joden wachtte, wat het Hitlergespuis in zijn schild voerde en hoe de volken, het Duitse inbegrepen, geschoffeerd gingen worden. Deze gebeurtenis, het aanvangssein van de barbarij, is in Duitsland op veel plaatsen en op waardige wijze herdacht. In tientallen grote en kleinere steden, bij de resten of gedenkplaten van de verwoeste bedehuizen, op pleinen, in theaters en andere zalen werd herdacht en vooral gewaarschuwd. Opvallen waren de grote aantallen jonge mensen die meeliepen in stille tochten en naar uiteenzettingen over de nazitij d en nazidom luisterden. Een zeer hoopvol teken, maar helaas slechts één kant van de medaille. De novemberpogrom is veertig jaar geleden niet uit de lucht komen vallen. Maar pers en, erger nog, schoolboeken, gaan daaraan voorbij. Een geschiedenisboek voor technische scholen b.v. wijdt meer dan driemaal zoveel ruimte aan de Eerste als aan de Tweede Wereldoorlog! De pedagoog prof Jaide vond bij een onderzoek bij 15 procent van Bundes-deutsche jongelui 'rechtsradicale', d.i. neo-nazisympathieën. Twee van elke vijf jongelui waren in elk geval voor 'law and order', d.w.z. uitgesproken rechts gezind. Een en ander kregen de leden van de vakbond voor Opvoeding en Wetenschap te Göttingen te horen op een congres, veertig jaar na bovenbeschreven Reichkristall-nacht. Reichspogromnacht, verbeterde dr. Werner Koch, de bekende verzetsman, in zijn toespraak in Bremen, waar hij, na met jonge mensen in stilte door de stad te zijn getrokken, de wandaad van 9 november 1938 een voorbeeld van fascistische rassenpolitiek noemde.
Gerechtigheid: Voor misdaden tegen de menselijkheid mag en kan geen verjaring gelden. Zo eist het de morele plicht, zo zij er een waarschuwing voor komende generaties'. Dit is een uitspraak van de nazi-jager Simon Wiesenthal. Onder dit motto is door hem en vele andere medewerkers een kaartenactie gestart in vele landen o.a. in Duitsland, Israël en de Verenigde Staten van Amerika. De foto op de kaart stelt een Duitse officier voor bij enkele doodgemartelde gevangenen, met de vermelding dat deze moordenaar nog vrij rondloopt. Als in december 1979 oorlogs-
Vervolg van pag. 4
Diezelfde avond spraken voor de voeten van de Dokwerker op het Amsterdamse J. D. Meyerplein Hans Knoop, die Ment en destijds in Zwitserland wist te vinden en het Tweede kamerlid Joop Wolff op een door de CPN belegde demonstratie/ fakkeloptocht. Dichte drommen mensen vulden met hun helder flakkerende fakkels het plein en later de nauwe straten en grachten van de binnenstad en tenslotte het Beursplein. Hans Knoop belichtte de betekenis van deze plek waar niet-Joden een historische daad stelden tegen Jodenvervolging. Een gevonniste oorlog-misdadiger is vrijgelaten op grond van 'horen zeggen'. Een gevaarlijk precedent: zou men zo mensen vervolgen, dan leidt dit tot rechtsverkrachting. Menten is op vrije voeten: maar het is en blijft een wegens oorlogsmisdaden veroordeelde Menten. Joop Wolff noemde de reacties van de Knesset, het Israëlische parlement, van Roedenko, in 1946 procureur-generaal van de Sowj et-Unie op het
misdaden in de Bondsrepubliek verjaren, kunnen deze nazi-misdadigers weer vrij te voorschijn komen, als een geschenk voor hen, die zich jarenlang wisten te verbergen voor hun terechte straf. De kaaren, in voorbedrukte envelop moeten worden gestuurd naar Bondskanselier Helmut Schmidt te Bonn, en zijn gratis, voor zover nog voorradig te verkrijgen bij de voorzitter van het Nederlandse Wiesenthal-fonds: Simon Speyer, Wilhelmina-laan 60, Alphen a/d Rijn, en op het secr. van het NAC, Diemerkade 43, 1111 AC Diemen.
proces van Neurenberg en van prof. Pilichowski van de Poolse commissie voor onderzoek naar oorlogsmisdaden. Al dezen staan op niet-verjaring. Maar sommige kringen in de Bondsrepubliek hebben de uitspraak van de Haagse rechtbank met welgevallen aangehoord, zij die voor hun 200.000 oorlogsmisdadigers verjaring willen. Voor een rechtbank, zei Joop Wolff, dienen zwaar te wegen de bescherming van de vervolgden en slachtoffers; de bescherming van de belangen van de Nederlandse staat in de internationale betrekkingen en de uitvoering van de internationale verdragen tegen de verjaring van oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid — zonder ook maar één uitzondering. Daar heeft de Hoge Raad straks mee te rekenen. Aan de minister van Buitenlandse Zaken heeft de heer Wolff een reeks vragen gesteld, waarover de Tweede Kamer op 12 december heeft gedebatteerd. Vragen zijn ook gesteld door de heren Kosto en Molleman ten aanzien van wijlen minister Donker, die eerst door Menten op het tapijt was gebracht.
MEETING IN CONGRESCENTRUM VERBIJSTERING Het Centraal Orgaan van Verzets-en Vervolgingsslachtoffers (COWS) was juist te Schevenin-gen in vergadering bijeen, toen het de rechterlijke uitspraak vernam dat Menten de nabijgelegen gevangenis kon verlaten. Onmiddellijk werd dit communiqué verstrekt: Het Centraal Orgaan Ver-zets- en vervolgingsslachtoffers (COWS), verbijsterd, verontwaardigd en beledigd door de vrijspraak van Menten, verklaart alles te zullen doen wat mogelijk is, opdat deze uitspraak ongedaan zal worden gemaakt.
Op uitnodiging van de Werkgroep Recht en Openheid in de zaak Menten hebben alle organisaties van verzetslieden en oorlogsslachtoffers besloten de Nederlandse bevolking op te roepen tot een nationale manifestatie tegen de gang van zaken rondom het proces Menten. Deze gebeurtenis hebben grote delen van ons volk heftig geschokt. In het bijzonder diegenen die door hun actief optreden tegen de bezetter hets slachtoffer werden, zullen zich niet neerleggen bij het feit dat deze meervoudige oorlogsmisdadiger zich vrij onder ons kan bewegen. De uitspraak van de bijzondere straf-
ZEKERHEID 'Terugbetaling' staat op de afrekeningen die sommigen van ons van de WUV hebben ontvangen. Vol schrik worden die formulieren bekeken. Of er nu fouten zijn gemaakt in de berekening of dat er fouten van de computer komen: één ding staat voor ons vast. Op de uitkeringen voor oorlogsslachtoffers mag niet beknibbeld worden .Van de eindelijk verkregen rechten ,de uitkeringen en vergoedingen moet men afblijven. Let u toch vooral goed op dat u niet vergeet op te geven wat u wordt gevraagd. Het heeft vaak jaren geduurd voor onze mensen in aanmerking kwamen voor een financiële tegemoetkoming na de berg van leed die zij hebben doorstaan. Erkend
kamer van de Haagse rechtbank moet door de Hoge Raad worden vernietigd. De manifestatie had plaats op zaterdag 16 december te 14 uur in het stampvolle Congresgebouw Den Haag. Na afloop van de bijeenkomst waar juristen en verzetslieden spraken werd een stille tocht gehouden naar het bevrijdingsmonument. Daar werd een krans gelegd met 27 linten namens de 27 organisaties van verzet en vervolgden, waar onder het NAC.
te zijn als WUV-gerechtigde geeft een zekere rust, voor de jongere zowel als de oudere slachtoffers. Die rust, dat gevoel van zekerheid mag niet worden aangetast. Er is vaak geschreven over een ereschuld van de Nederlandse overheid tegenover de slachtoffers. In de allereerste plaats betekent dit onrust vermijden ondet mensen die eindelijk menen te kunnen rekenen op deze materiële hulp. Vindt u veranderingen of opmerkingen op uw WUV-afrekening, informeert u daar dan eerst eens naar. Dat kan u gerust stellen. Zekerheid over hun uitkering is nodig voor mensen die daar lang, vaak te lang naar hebben uitgekeken.
NAC
Vervolg van pag. 2 hadden 'autoriteiten' kennelijk bozer boosdoeners te zoeken dat 'Einsatz'-rakkers of verse SS-bewakers. Om van kwaad tot erger te geraken; de meest louche moffengenoten mochten een praatje komen maken met de minister en kregen garanties los. Ontwijkende antwoorden op hoogst netelige vtagen daalden neer in kluizen waarin ook de lichtste achterdocht wegzonk. Hoevele malen hebben wij moeten schrijven hoe nazi's en hun ondet-horigen de dienst bleven of lieten uitmaken, meestal bij onze Oosterburen. Wij konden al die tijd weten en zijn et nu hardhandig aan herinnerd hoe collabotateurs en verraders onder ons leven. Niet in stilte en het besef veel te hebben goed te maken, maar op het gestoelte der ere, gestut en beschut door gezagsdragers. Wat is zo een gezag waard? denken wij dan. Terwijl onze kinderen en kleinkinderen nog de weerslag ondergaan van de jaren '40-'4 5, wordt er verdoezeld, verbloemd en vergoelijkt. Dat is ongepast tegenover ons, slachtoffers, maar niet minder tegenovet het hele Nederlandse volk, dat niet weer slachtoffer mag worden.
ATTENTIE
Onze acceptgirokaarten zijn op 6 december de deur uitgegaan, de eersten zijn terug. Ik zou vriendelijk maar wel dringend willen verzoeken bij verhuizing ons direct in kennis te stellen van uw nieuw adres en dit op te sturen aan D. van Geens, Orteliusstr. 178 hs, 1057 BK A'dam. Bij overlijden verzoek ik na- j bestaanden ons zo spoedig mogelijk in te lichten, aan hetzelfde adres.
F. Degen, penningmeester
VAKANTIE EN PRIJSSTIJGING Wilt u mij alstublieft verontschuldigen, nu u van mij geen lang artikel over WUV of uitkeringen vindt? Ziekte bij mij thuis maakt dat ik dit moet uitstellen tot ons januarinummer. Nu alleen dit. Leest u toch goed de formulieren die u toegestuurd krijgt. Sommige dingen moet u wel weten. Soms ontvangt u vakantiegeld drie jaar achtereen; dat staat dan op het formulier. Wilt u daarna ook voor vakantiegeld in aanmerking komen, dan moet u dit na twee jaar opnieuw aanvragen. Dus als u dit geld hebt aangevraagd en b.v. in 1976 voor het eerst gekregen, dan had u het ook in 1977 en 1978. Wilt u het ook in 1979 en volgende jaren, dan moet u het nu aanvragen.
Bent u op dieet, dan kunt u een dieetkostenvergoeding krijgen. Blijft u dieet hetzelfde, maar is het duutder geworden, dan moet u die prijsstijging melden. U krijgt dan meer uitgekeerd. Hetzelfde geldt voor huishoudelijke hulp. Ontvangt u hietvoor een vergoeding en moet u nu meer betalen, dan dient u ook dit te melden in Den Haag en een verhoging van de vergoeding aan te vragen. Vergeet u dit niet. De verhoging kunt u krijgen, maar u moet deze aanvragen. Anders blijft het bedrag bij het oude.
Tot de volgende keer.
R. Corper-Blik
Top Related