Klasse voor Leraren 205

56
Maandblad voor onderwijs in Vlaanderen klasse .be 205 DE KINDEREN VAN CONGO WAT BEZORGT ONS DRAAGLAST? DE EERSTE LIJN: ELK GEZIN IS ANDERS mei 2010 De straat is slim ARNOUD RASKIN: “IN ELKE LEERLING ZIT EEN STRAATKIND”

description

Maandblad voor Onderwijs in Vlaanderen. Uitgegeven door het Vlaams ministerie van Onderwijs en Vorming. Voor scholen die dat wensen, is er ook Yeti (derde graad lager onderwijs), Klasse voor Ouders (kleuteronderwijs t/m tweede jaar secundair onderwijs) en Maks! (derde t/m zevende jaar secundair onderwijs). Lees meer op www.klasse.be

Transcript of Klasse voor Leraren 205

Page 1: Klasse voor Leraren 205

Maandblad voor onderwijs in Vlaanderen

klasse.be

205

DE KINDEREN VAN CONGO

WAT BEZORGT ONS DRAAGLAST?

DE EERSTE LIJN:ELK GEZIN IS ANDERS

mei 2010

De straat is slim

ARNOUD RASKIN: “IN ELKE LEERLING ZIT EEN STRAATKIND”

Page 2: Klasse voor Leraren 205

DE ELLENDE BLIJFT DUREN

Maandblad voor onderwijs in VlaanderenUitgegeven door het Vlaams ministerie van Onderwijs en Vorming (Agentschap voor Onderwijscommunicatie)

Nr 205 • mei 2010

Klasse is teamwork. De hele ploeg vind je op www.klasse.be.Hoofdredactie: Leo Bormans Eindredactie: Nele Beerens en Wouter Bulckaert Beeldredactie: Jo Valvekens Redactie: Patrick De Busscher, Wim De Jonge, Leen Leemans, Jan T’Sas, Annelies Vaneechoutte en Bert VermeulenVormgeving: Mieke Keymis,

Peter Mulders en Tim Sels Sites en multimedia: Michel Aerts en Toon Van de Putte TV.Klasse: Elke Broothaerts, Wouter Vanmol en Hans Vanderspikken Lerarenkaart: Hannah El-Idrissi, Kerim Helaut, Geert Neirynck, Anne Siccard, Marc Van Belle en Sonja Van Droogenbroeck Secretariaat Klasse: Sabrina Claus, An Declercq en Souadia El-Moussaoui Publiciteit: Diana De Caluwé Verantwoordelijke uitgever: Jo De Ro – Koning Albert II-laan 15 – 1210 Brussel

Alle actieve Vlaamse leraren, CLB-medewerkers (elk net, elk niveau) krijgen Klasse gratis. Adreswijzigingen regel je uitsluitend via je eigen schooladministratie.Abonnement (10 nummers): 28 euro.Gepensioneerden, terbeschikkinggestelde leraren en individuele studenten krijgen een abonnement tegen halve prijs.

Groepsabonnementen voor alle studenten in de lerarenopleiding zijn gratis (bel 02 553 96 84 of mail [email protected]).

Voor scholen die dat wensen is er ook Yeti (derde graad lager onderwijs), Klasse voor Ouders (kleuteronderwijs tot en met tweede jaar secundair onderwijs) en Maks! (derde tot en met zevende jaar secundair onderwijs). Lees meer op www.klasse.be.

Klasse – Koning Albert II-laan 15 – 1210 [email protected]. redactie: 02 553 96 86Tel. secretariaat: 02 553 96 84Tel. advertenties: 02 553 96 94Tel. lerarenkaart: 02 553 96 95

Ergernis. We staan in een

cirkel rond de kist van een ze-

ventienjarige. Zijn klasgenoten

houden elkaars handen vast.

Iemand zingt een afscheids-

lied. Niemand begrijpt waarom

hij zelfmoord heeft gepleegd.

Al had hij wel eens een signaal

gegeven.

Verwondering. In de auto naar

huis herhaalt de nieuwslezer het

zoveelste detail over een bekende

moordzaak. Over de stille kist van

vanmorgen geen woord. Blijkbaar

gaan we heel selectief om met wat

nieuws is. Als het leven van een

mens ons werkelijk interesseerde, zouden we het nieuws

elke dag openen met het aantal zelfmoorden in ons land.

Verantwoordelijkheid. Taal beschrijft niet alleen een

werkelijkheid, ze creëert een werkelijkheid. De voorpagina

van de krant bloklettert vandaag: ‘De ellende blijft duren’.

Geen mens kan gissen over welke ellende het gaat: de

fi les, het weer, de spoorwegen, de banken, het voetbal …?

Het is een geweldige titel. We kunnen hem in ons selec-

tieve negativisme vanaf nu elke dag herhalen. Vandaag

blijkt het artikel dat eronder staat te gaan over de gaten

in onze wegen. Binnenin de krant drie pagina’s over een

moordzaak. In de inleiding lees ik dat het aantal moorden

alsmaar toeneemt. Ik vraag me af of dat ook zo is. Nee dus.

In de middeleeuwen werden er in onze contreien elk jaar

47 mensen vermoord per 100.000 inwoners. Dat cijfer is

eeuw na eeuw en jaar na jaar gezakt tot het huidige en vrij

stabiele 2,1. We scoren daarmee amper een vierde van het

wereldgemiddelde: 7,6. Waar we wel wereldkampioen in

zijn is het aantal antidepressiva dat wij slikken en het aan-

tal zelfmoorden: zeven per dag, elk jaar 24 per 100.000

inwoners of twaalf keer meer dan het aantal moorden.

Bovendien plegen bij ons dubbel zo veel mensen zelf-

moord als in Duitsland, Groot-Brittannië of Nederland.

Het aantal zelfmoorden dat niet eens als dusdanig gere-

gistreerd staat is een veelvoud van het

werkelijke cijfer. Ze staan niet in de

krant. Erger nog: we zwijgen ze dood.

Het komt ons blijkbaar goed uit voor

onze gemoedsrust. De angst voor de

sluipende en onbekende moordenaar

is gemakkelijker aangewakkerd dan

de angst die ons van heel kortbij allemaal bedreigt: die voor

de fundamentele eenzaamheid en ontreddering. Verkoopt

daar ook iemand een alarmsysteem voor? Wie tijdens zijn

skivakantie een been breekt, wordt met een luxevliegtuig

opgehaald en met de camera’s van het televisienieuws ge-

volgd. Wie een zelfmoordpoging onderneemt komt op een

wachtlijst. Hoe leg je dat uit aan stille klasgenoten rond

een kist? Misschien met deze titel: ‘De ellende blijft duren’.

Hoofdredacteur Klasse

[email protected]

We zwijgen ze dood

Page 3: Klasse voor Leraren 205

Extra bijlage

de eerste lijn: ELK GEZIN IS ANDERS

04 NieuwsLeraren in concentratiescholen minder tolerant?

10 Hoeveel draagkracht heeft een school?De druk van diversiteit: drie op de tien scholen staat het water aan de lippen.

17 In elke leerling zit een straatkindStraatkinderen overleven dankzij hun creativiteit. Welke streetwize skills zitten er in jouw leerlingen?

20 TV.KlasseAchter de schermen van de schooldoorlichting

22 Wat je speelt is wat je wordt Speel je KernTalenten uit in je studie en je job.

24 SjapoMag ik knuffelen?

26 De lerarenkamer In touch met de natuur

28 DialoogInternet: kweekvijver voor afwijkend gedrag?

30 Passie putten uit je spirituele bronWat doen leraren met hun spirituele intelligentie?

34 Kinderen in CongoOnze vorst trekt naar Congo. Krijgt hij er ook de school van Mbombo (13) te zien?

37 Zeker Doen

54 Speeltijd

I N H O U D

©

Stephan Vanfl eteren

10

34

17

22

20

24

Page 4: Klasse voor Leraren 205

[BELGIË] In Halle rijdt Joachim Van Bellingen (17) elke dag met de tractor naar school. “De bushalte ligt op twee kilometer van mijn deur en ik fi ets niet graag”, zegt Joachim. “Dus neem ik liever de tractor. Die staat bij ons in de schuur omdat mijn pa maïs verbouwt. Op mijn tractor zit ik hoog én droog als het regent. Alleen een parkeerplaats vinden is soms moeilijk.”

Met de tractor naar school

©

KLASSE

H E T NI E U W S

4 • Klasse voor leraren

H E T NI E U W S

Page 5: Klasse voor Leraren 205

Klasse voor leraren • 5

BEELD VAN DE MAAND

Page 6: Klasse voor Leraren 205

Anaconda’s vangen in het regenwoud? Of wilde party’s afschuimen tot hun 30ste? Vergeet het. De gemiddelde Vlaamse jongere ziet een leven zonder avontuur best zitten. Dat blijkt uit een grote bevraging van het Vlaams Jeugdonderzoeksplatform (JOP) bij 3000 jongeren tus-sen 14 en 30 jaar. Zowel jongens als meisjes, aso’ers als bso’ers zien hun toekomst zo: de eerste keer seks als ze 16 zijn, rijbewijs op 18 jaar, afstuderen op 22, gaan samenwonen, trouwen en een huis bouwen vóór ze 27 zijn, carrière maken tegen hun 36ste en op 60 jaar met pensioen. “Best conservatief”, zegt onderzoeker Lilith Roggeman. Dat druist in tegen het idee dat je vandaag wel je eigen keuzes kunt maken. In werkelijkheid lopen Vlaamse jongeren met vrijwel dezelfde ideale levens-loop in hun kop rond als vorige generaties.”

www.jeugdonderzoeksplatform.be

Kinderen die moeite hebben met rekenen hebben het ook moeilijk om aandachtig te blijven in de klas. Dat stelt Liv Clemens van de Universiteit Gent vast in haar masterthesis. Drie schooljaren na elkaar testte ze 184 kinderen, van de derde kleuterklas tot het tweede leerjaar. “Zwakkere rekenaars hebben meer problemen met aandacht dan sterke rekenaars”, stelt Clemens vast. “Bovendien blijkt dat sterker bij jongens dan bij meisjes. Omgekeerd hebben jongens die goed zijn in rekenen minder aandachtsproblemen dan meisjes die goed zijn in rekenen.”

Of dat probleem zich over de jaren heen doorzet? Cle-mens: “Kinderen die in het eerste leerjaar moeilijkhe-den hebben met hoofdrekenen, hebben in het tweede

leerjaar meer moeite om aandachtig te zijn. Mogelijk komt dat doordat ze in het eerste leerjaar zo veel tijd en aandacht moeten steken in rekenen, dat hun aandacht en concentratie na verloop van tijd afneemt. En het omgekeerde geldt ook: kinderen die moeilijk aandachtig kunnen blijven in het eerste leerjaar, hebben in het tweede leerjaar meer rekenproblemen.” Leraren die zulke kinderen in de klas hebben, kunnen een deel van het probleem verhelpen door leerlingen individueel of in kleine groepjes goede en duidelijke instructies te geven.

‘Is er een samenhang tussen rekenproblemen en gedragsproblemen?’ – Met deze thesis hees Liv Clemens (Universiteit Gent) zich op de shortlist van de Klasseprijs-Vlaamse Scriptieprijs 2009. Thesis en synthese vind je op www.scriptieprijs.be.

Slechte rekenaars zijn minder aandachtig

Vlaamse jongeren vrij voorspelbaar

[3– 8 mei] Wie zegt nog spontaan goeiedag? Tijdens de

‘Week van de goeiedag’ hoeft niemand zich in te houden.

Een goeiedag is niet enkel een vriendelijk gebaar, maar

ook een gevoel van verbonden zijn. Ook op school. De start

van een goede gewoonte? Je maakt de hele week kans

het anonieme jurylid van Klasse tegen het lijf te lopen met

500 euro op zak voor wie spontaan goeiedag zegt.

H E T NI E U W S

6 • Klasse voor leraren

Page 7: Klasse voor Leraren 205

Op school leren kleuters zich te gedragen en te voegen naar de groeps-norm. Maar als dat niet lukt, slepen die kinderen hun reputatie een schoolleven lang mee. Dat blijkt uit Brits onderzoek. Leraren stoppen hun leerlingen snel in hokjes. Wie luistert als de juf of meester vraagt om rustig te gaan zitten, is braaf. Wie dat niet doet en graag schopt en duwt, is onhandelbaar. Ook de ouders spelen een rol in het oordeel. Een druk kind van gerespecteerde ouders krijgt het voordeel van de twijfel. Een

leerling met ouders die volgens de school hun kind verwennen of verwaarlozen,

krijgt al vlug het etiket ‘probleemge-val’. Gedrag wordt dan gezien als een karaktertrek, en die stempel raakt het

kind nooit meer kwijt.

Wat vind je leuk aan je papa en wat niet? Klasse voor Ouders vroeg het aan 1000 kinderen. Zes op de tien gaven hun papa goede punten: hij ‘doet veel dingen samen met hen’. Bijna de helft vindt papa ‘grap-pig’ en vier op de tien vinden hem ‘lief’. Maar papa krijgt ook slechte punten. Bijna zeven op de tien vinden dat hij ‘snel boos’ wordt. De helft vindt dat papa ‘te veel werkt’. Volgens gezinssocioloog Dimitri Mortelmans lijkt het paparapport

nog veel op het oude vaderbeeld. “Papa is lief, maar hij blijft wel de strenge fi guur waar je een beetje bang voor bent. Hij is ook de af-wezige die door het werk opgeëist wordt. Toch is het niet vreemd dat kinderen zo denken. Het belang van werk is enorm toegenomen. Ook bij mama’s trouwens. Zou een mamarapport er hetzelfde uit-zien?”

Vind de enquête en doe de papatest op www.klasse.be/ouders.

Levenslang braaf of stout

Een op de vier leerlingen secundair heeft gescheiden ouders

Van steeds meer kinderen wo-nen de ouders niet meer samen. Bij kleuters is dat een op de tien, bij leerlingen in de derde graad secundair onderwijs een op de vier. 5 tot 7 procent van de ge-zinnen is nieuw samengesteld. 10 procent van de kinderen leeft in een gezin met een stiefouder. 11 procent van de vrouwen tussen 40 en 44 jaar is alleenstaande moeder, van de vaders is 2 procent alleen-staand. Hoe ga jij om met al die gezinsvormen en veranderende gezinssituaties van leerlin-gen? In het eerstelijnsdossier ‘Gezinsvormen’ – gratis bij deze Klasse – lees je hoe jij en je school een gezinsbeleid kunnen hanteren gebaseerd op begrip en respect.

www.klasse.be/eerstelijn

“Papa is leuk en lief maar werkt te veel”

Klasse voor leraren • 7

FOCUS

Page 8: Klasse voor Leraren 205

MÉÉR ONDERWIJSNIEUWS? ELKE WOENSDAG KANT-EN-KLAAR IN JE MAILBOX.

Ben je leraar, CLB-medewerker, opvoeder ...?Abonneer je op de nieuwsbrief van LERARENDIRECT of lees het nieuws op www.lerarendirect.be.

Ben je directeur of secretariaatsmedewerker?Abonneer je op de nieuwsbrief van SCHOOLDIRECT of lees het nieuws op www.schooldirect.be.

★ OUDERSCHAPSVERLOF VOOR KINDEREN TOT VIER JAAR

Personeelsleden van het onderwijs kunnen op dit moment nog altijd slechts ouderschapsverlof nemen voor kinderen tot vier jaar. Recent werd federaal de verhoging van de leeftijdsgrens van vier naar twaalf jaar goedgekeurd. Het besluit van de Vlaamse Regering om deze verhoging mogelijk te maken voor het onderwijspersoneel moet echter nog formeel worden aangepast en onderhandeld. Tot dan blijft de leeftijdsgrens van vier jaar gelden.

★ NIEUW ACTIEPLAN ‘GEZOND OP SCHOOL’De commissie Gezondheidsbevordering van de Vlaamse Onderwijsraad (Vlor) heeft een nieuw actieplan voor schoolteams én toekomstige leraren om het gezondheidsbeleid in de Vlaamse scholen verder te ondersteunen. ‘Gezond op school’ mikt op veranderingen door gezondheidseducatie, structu-rele maatregelen en problemen opsporen en begelei-den. Het welbevinden en de geestelijke gezondheid van alle leerlingen staat centraal, bijvoorbeeld door preventie van probleemgedrag zoals geweld, druggebruik en pesten. Er is speciale aandacht voor leerlingen uit kansengroepen.

★ MINDER KOSTEN VOOR OUDERS, MEER GELD VOOR SCHOOLBESTUREN

Basisscholen blijken soms de maximumfactuur te omzeilen door geld te innen via ouderverenigingen, omdat de bedragen die de maximumfactuur oplegt, te beperkend zouden zijn. Nochtans stegen de werkingsmiddelen de afgelopen vijf jaar specta-culair: met 171 miljoen euro (60 procent), met als bedoeling dat scholen net minder bij ouders moeten aankloppen voor allerlei kosten. Met die werkings-middelen kunnen scholen schooluitstappen betalen, maar ook infrastructuurwerken, kosten voor kopieën, schoolmateriaal ... De overheid verdeelt de middelen op basis van de kenmerken van de school en de kenmerken van de leerlingen.

Niet iedereen is goed op de hoogte van het beleid: meer geld voor de schoolbesturen én minder kosten voor ouders. Bij beslissingen of veranderingen in een school wijzen beschuldigende vingers al snel naar “de maximumfactuur”, bijvoorbeeld wanneer in de sport of in culturele activiteiten geknipt wordt. Schoolbesturen, directeurs, leraren, ouders en be-langengroepen informeren zichzelf daarom het best goed met het volledige kostenplaatje in de hand.

www.schoolkosten.be

★ 24 DECEMBER HALVE DAG VRIJOnderwijsminister Smet geeft op vrijdag 24 decem-ber 2010 leerlingen en cursisten een extra halve dag vrij. Vrijdag vóór de kerstvakantie vinden er door-gaans immers geen lessen meer plaats. Bovendien treffen veel mensen die namiddag voorbereidingen voor een feestelijk samenzijn tijdens kerstavond. Voor wat het personeel betreft, ligt de beslissing bij het schoolbestuur.

H E T NI E U W S

8 • Klasse voor leraren

DE STERREN

Page 9: Klasse voor Leraren 205

Patrick Loobuyck studeerde godsdienstwetenschappen en moraalwetenschappen en is als docent verbonden aan de universiteiten van Antwerpen en Gent. Hij volgt het Vlaamse luik van het onderzoek op dat onder andere leraren in Oostenrijk, Noorwegen en Denemarken bevraagt: “In

concentratiescholen is de houding tegenover moslim-leerlingen negatiever en harder. Dat is het omgekeerde van verwacht, namelijk dat de negatieve ingesteldheid tegenover moslims voortkomt uit onwetendheid en gebrek aan contact. Opvallend, omdat net concentra-tiescholen meer aan integratie werken. Let wel: de enquête is niet volledig representatief. Meer dan de helft van de respondenten geeft les in het GO! en een derde geeft les in een concentratieschool.”

Meer dan negen op de tien respondenten vinden dat we leerlingen tolerantie moeten aanleren en dat scholen moslims moeten aanleren hoe ze zich hier moeten integreren.

Patrick Loobuyck: “Maar op de vraag of scholen dat inderdaad doen, wordt minder eensluidend geant-woord. Minder dan zeven op de tien zijn het eens met de stelling dat hun collega-leraren inderdaad ook aanleren hoe moslimleerlingen zich in de Vlaamse samenleving kunnen integreren. Meer dan de helft van de leraren is voorstander van een hoofddoekenverbod in alle scholen. Meer dan de helft van de respondenten

geeft bovendien aan dat sommige leraren op school vooroordelen hebben tegenover moslimleerlingen. Dat cijfer loopt in concentratiescholen zelfs op tot twee op de drie leraren.”

Waaruit blijkt die hardere houding in concentratie-scholen?

Patrick Loobuyck: “De idee dat moslimleerlingen de jihad (de Heilige Oorlog) gunstig gezind zijn leeft daar veel meer. Liefst negen op de tien leraren uit concen-tratiescholen die deelnamen aan de enquête vinden bovendien dat moslimleerlingen de basisvaardigheden Nederlands missen en de helft vindt dat moslimleerlin-gen gedragsproblemen hebben – in ‘witte’ scholen ligt dat percentage telkens lager. Twee op de drie leraren uit concentratiescholen menen dat moslimleerlingen het niveau naar beneden halen, terwijl dat in ‘witte’ scholen slechts een op de drie is.”

Opvallend: een op de vier leraren vindt dat creatio-nisme, dat het ontstaan van het leven verklaart als scheppingsdaad, in de islamlessen kan.

Patrick Loobuyck: “Bij moslimleraren zijn dat er zelfs vier op de vijf. Die stellen zich overigens over de hele lijn zeer positief op tegenover moslimleerlingen. Ook leraren levensbeschouwelijke vakken wijken duidelijk af: zij hebben een positiever beeld van de moslimleerlingen, staan positiever tegenover de hoofddoek en vinden dat de school te weinig werkt aan tolerantie tegenover en integratie van islamleerlingen.”

Leraren die lesgeven in een concentratieschool staan negatiever tegenover moslim leerlingen

dan leraren in ‘witte’ scholen. Dat blijkt uit een online bevraging bij 620 Vlaamse leraren.

De enquête maakt deel uit van een internationaal onderzoek naar de houding van leraren

tegenover islamleerlingen.

Leraren in concentratiescholen minder tolerant?

Klasse voor leraren • 9

NIEUWS VAN DE MAAND

Page 10: Klasse voor Leraren 205

Voor 30 procent van de scholen een last, voor 70 procent een kracht

DRAAGKDE

10 • Klasse voor leraren

Page 11: Klasse voor Leraren 205

“We krijgen steeds meer leerlingen met dyslexie, ADHD, taalachterstand of een ander

probleem, onze draagkracht is stilaan bereikt.” Hoeveel druk kan een school hebben

en hoe gaat ze daarmee om? Onderzoekers van de Plantijn Hogeschool in Antwerpen

peilden de draagkracht van meer dan 300 basisscholen. Ze spraken met leraren,

ouders en begeleiders. Drie op de tien scholen voelen overdruk, zeven op de

tien zetten die om in tegendruk. Of hoe een last soms een kracht wordt.

SCHOOL

KRACHTVAN�JE

Klasse voor leraren • 11

Page 12: Klasse voor Leraren 205

“Draagkracht is de manier waarop een school binnen haar muren omgaat

met diversiteit”, zegt Beno Schraepen, Plantijn Hogeschool. “Het drukt uit in

welke mate ze ál haar leerlingen aan het leren brengt, hoe ze daarbij ondersteu-

ning vindt en waar ze tegenaan loopt.” Directeurs van zeven op de tien scholen

schatten hun draagkracht hoog in. Drie op de tien scholen kreunen onder de

druk van de diversiteit.

Scholen vinden omgaan met kinderen die voldoen aan de gelijkekansenindicatoren best haalbaar.

Beno Schraepen: “Het tegendeel zou erg zijn, want hiervoor geeft de overheid al enkele jaren extra geld. Maar scholen staan vooral positief tegenover leerlingen van wie ze vermoeden dat ze goed zullen presteren in de klas. Nochtans kun je uit de voorbeelden niet afl eiden dat Fien (spraakcomputer), Haroun (blind) en Stan (agressief) slecht zullen presteren. Toch zien scholen ze minder zitten.”

Sterker nog: Jef zit bij het inschrijven al in een rolstoel, Jolan belandt tijdens het jaar in zo’n stoel. Vreemd genoeg vinden scholen lesgeven aan Jolan haalbaarder dan aan Jef.”

Beno Schraepen: “Typisch beeldvorming. Van leerlingen die met een functionele beperking binnenkomen, verwach-ten scholen minder goede schoolprestaties. Ze denken dat ze daarvoor meer inspanningen moeten doen. Ten onrechte.”

Welke situaties met leerlingen vinden scholen echt niet haal-baar?

Beno Schraepen: “Vooral leerlingen met meerdere be-perkingen en situaties waar duidelijk de vereiste onder-steuning bij vermeld staat (materiële hulp, spraakcomputer, assistent in de klas …). Maar juist die extra ondersteuning zou het haalbaarder moeten maken. Situaties met leerlin-gen met fysieke beperkingen schatten scholen in het alge-meen haalbaarder in dan die met psychische of verstande-lijke beperkingen. En hoe minder ondersteuning er nodig is, hoe haalbaarder ze de situaties inschatten.”

Bepalen alleen de leerlingen de draagkracht van een school?Beno Schraepen: “Draagkracht heeft vooral met de

school zelf te maken: een nieuwe directeur zoekt nog zijn weg, het aantal kansarme leerlingen neemt toe, het ouder-comité draait goed of slecht, er is geen geld voor nieuw ma-teriaal ... De ene school put daar kracht uit, de andere voelt overdruk. Hierdoor kan hoge draagkracht van de ene dag op de andere zelfs lage draagkracht worden en omgekeerd. Vergelijk het met stress bij mensen: heel individueel.”

HAALBARE�EN�ONHAALBARE�SITUATIES

WEL

HAALBAAR

NIET H

AALBAAR

Jan is hoogbegaafd en heeft weinig sociale vaardigheden

93 % 7 %

Sara heeft een ernstige rekenstoornis 89 % 11 %

David spreekt geen Nederlands 85 % 15 %

Lesley heeft agressieve buien en haalt redelijke schoolresultaten

80 % 20 %

Jolan krijgt tijdens het schooljaar een ongeval en zit vanaf nu in een rolstoel

77 % 23 %

Jef gebruikt een elektrische rolstoel 55 % 45 %

Milan heeft altijd een extra assistent nodig in de klas

48 % 52 %

Stan kan niet om met gezag in de klas, weigert opdrachten uit te voeren en is voortdurend verbaal agressief naar de juf

45 % 55 %

Fien kan enkel communiceren via een spraakcomputer

40 % 60 %

Haroun is blind en heeft vooral veel materiële ondersteuning nodig

34 % 66 %

Sofi e gebruikt een rolstoel, is slechtziend en heeft een verstandelijke beperking

8 % 92 %

Welke situaties vind je haalbaar of niet haalbaar in je school? (Vraag aan 336 schooldirecteurs van basisscholen in de provincie Antwerpen)

12 • Klasse voor leraren

Page 13: Klasse voor Leraren 205

Wat belet scholen om open te staan voor alle leerlingen?Beno Schraepen: “De helft van de scholen vindt de toe-

gankelijkheid en aanpasbaarheid van ruimtes en het budget voor leermaterialen een grote hinderpaal. Toch vinden ze dat geen topprioriteit. Ruimtes toegankelijk maken scoort zelfs het laagst van al. Meest prioritair zijn differentiëren en optimaal leren organiseren in de klas. Logisch, want daar hebben leraren en directeurs zelf het meest invloed op.”

Je conclusie?Beno Schraepen: “Slechts weinig scholen passen hun

leeromgeving aan aan wat hun leerlingen nodig hebben. Lessenpakketten individualiseren, leerdoelen afstemmen op individuele leerlingen of klasgroepen anders indelen vraagt werk en energie. Dat geeft meer druk en een gevoel van minder draagkracht. Maar als een school niets doet, creëert elke zorgleerling ook meer druk. Het is een vicieuze cirkel. Opvallend: samenwerking zien scholen niet als een hinderpaal of prioriteit, maar is wel essentieel als je elke leerling gelijke kansen wilt geven.”

GROTE BARRIÈRE

KLEINE BARRIÈRE

Toegankelijke ruimtes 57 % 43 %

Flexibele ruimtes 54 % 46 %

Budget voor leermaterialen 52 % 48 %

Nieuwe werkvormen hanteren 22 % 78 %

Gedifferentieerd werken in de klas 20 % 80 %

HOGE

PRIORITEIT

LAGE PRIORITEIT

Geïndividualiseerde programma’s organiseren

74 % 26 %

Differentiëren in de klas 72 % 28 %

Nieuwe onderwijsmethodieken hanteren

66 % 34 %

Klaslokalen fl exibel gebruiken 41 % 59 %

Ruimtes toegankelijk maken 40 % 60 %

Welke barrières belemmeren participatie van alle leerlingen in je school? (Top vijf van 336 schooldirecteurs van basisscholen in de provincie Antwerpen)

Wat is in je school prioritair opdat alle leerlingen kunnen deelnemen? (Top vijf van 336 schooldirecteurs van basisscholen in de provincie Antwerpen)

Welke hulpbronnen boren scholen aan om met diversiteit om te gaan?

Beno Schraepen: “Overleg met ouders en collega’s, dif-ferentiëren en ondersteunend materiaal aanbieden scoren erg hoog, net als duidelijkheid over wat er moet gebeuren wanneer het leren van een leerling hapert. Gelijke regels en afspraken, vasthouden aan het leerplan en klassikaal lesge-ven scoren ook hoog, maar die werken belemmerend als je met diversiteit wilt omgaan. En hoewel scholen een speci-fi eke methode en differentiëren belangrijke factoren vinden om al hun leerlingen mee te krijgen, werkt amper 6 procent met leefgroepen en amper 7 procent vanuit een specifi eke methode. Eén cirkelredenering komt altijd terug: ‘We kun-nen onze draagkracht niet versterken, want dat kost tijd en energie, en daarvoor hebben we de draagkracht niet.’”

Hoe kunnen scholen hun draagkracht versterken?Beno Schraepen: “Dat is voor elke school anders, maar

de rode draad is blijven leren als organisatie. Een school met hoge draagkracht creëert voorwaarden om haar draagkracht te versterken: nascholing, teambuilding, hulp zoeken bij externen, ouders betrekken. Niet stilstaan is het motto. De rol van de directeur is cruciaal waar het om bar-rières en hulpbronnen gaat.”

‘Draagkracht van lagere scholen in relatie tot diversiteit en inclusie’, Beno Schraepen, Lies Vanpeperstraete, Jo Lebeer, Tom Hancké en Maja Christiaens – Plantijn Hogeschool, Artesis Hogeschool, Universiteit Antwerpen

VOOR 30 PROCENT VAN DE SCHOLEN EEN LAST, VOOR 70 PROCENT EEN KRACHT

DE�GROOTSTE�HINDERPALEN,�DE�HOOGSTE�PRIORITEITEN

HULPBRONNEN�EN�KRACHT

Klasse voor leraren • 13

Page 14: Klasse voor Leraren 205

Waar zit de kracht van je school?Veerle Leemans, leraar zesde leerjaar: “In onze colle-

gialiteit, fl exibiliteit en werkkracht. We helpen elkaar. Dat moet wel, we zijn een klein team. Als iemand onverwachts afwezig is, moet je snel inspringen.”

Vera Aerts, directeur: “Onze draagkracht is met de jaren toegenomen. We hebben meer ondersteuning gekregen voor GOK en zorg, we hebben meer ervaring en via na-scholing zijn we deskundiger geworden.”

Petra Bastaens, kleuteronderwijzer: “De jongste jaren werken we veel meer en beter samen. En we gaan geregeld kijken hoe andere scholen werken.”

Wat ondermijnt je draagkracht?Vera Aerts: “Ongeveer 30 procent van onze leerlingen

heeft extra zorg nodig. Ze hebben dyscalculie, leerstoornis-sen, emotionele problemen … De werkdruk wordt soms te hoog. Als je de expertise niet hebt om met die leerlingen om te gaan, dan moet je die elders zoeken of de leerling doorverwijzen.”

Ann Van Peeborgh, leraar vijfde leerjaar: “Vergeleken met vroeger hebben we sowieso meer oog voor leer- en gedragsproblemen. Dat brengt automatisch meer werkdruk mee, maar het hele team springt mee op de kar. En we we-

ten meer dan vroeger: de ene collega weet veel over dys-lexie, de andere over ADHD … Om de druk aan te kunnen, bespreken we alle nascholingen in het team.”

Welk effect heeft die extra werkdruk op jou? En op de leerlin-gen?

Petra Bastaens: “Mij maakt het net gelukkiger, omdat we sneller oplossingen vinden. Vroeger zag ik wel dat kin-deren problemen hadden, maar ik reageerde daar intuïtie-ver op. Of ik bleef met mijn vragen en zorgen zitten.”

Vera Aerts: “We wachten niet meer tot er een bommetje ontploft, maar volgen de leerlingen van dichtbij en geven ze mogelijkheden om snel met hun problemen naar buiten te komen.”

"WE�WERKEN�VEEL�MEER�

�SAMEN�DAN�VROEGER"

Veerle Leemans, Vera Aerts, Ann Van Peeborgh en Petra Bastaens, Basisschool Bisterveld, Kessel

De grote diversiteit onder de leerlingen doet de barometer van scholen soms

in het rood gaan. Hoe halen scholen de druk van de ketel? Hoe buigen ze die

extra werkdruk om naar meer draagkracht? Klasse vroeg het in twee basis-

scholen en een secundaire school.

©

Luc Daelemans

14 • Klasse voor leraren

Page 15: Klasse voor Leraren 205

"WE�VERWIJZEN�NOG�

�NAUWELIJKS�KINDEREN�DOOR"

"HET�DRAAGVLAK�IN�DE�KLAS

�IS�ONVOORSPELBAAR"�

Tot tien jaar geleden kende je school geen draaglast. Wat is er toen gebeurd?

Koen Tubeeckx, directeur: “Onze school telde vooral Turkse en Marokkaanse kinderen. Daar waren we op in-gesteld. Maar dan begonnen er kinderen van andere na-tionaliteiten te komen, ook asielzoekers, met alle sociale problemen van dien: huisvesting, de rechtbank, schuld-bemiddeling … We wisten niet hoe we daarmee moesten omspringen. Van de leerlingen zelf kregen we weinig res-pons. We voelden ons onder druk gezet, machteloos. Die diversiteit was voor ons een last.”

Hoe heb je gereageerd?Koen Tubeeckx: “We hebben van de last een kracht ge-

maakt. Als school moesten we veel laagdrempeliger wor-den en kinderen niet in hokjes onderbrengen. Leren om-gaan met weerstanden en focussen op de behoeften van de leerlingen. Ouders beschouwen we nu als partners. We or-ganiseren taallessen voor moeders, we helpen bij het invul-len van de formulieren voor studietoelagen en informeren ouders over studiekeuzes in het secundair onderwijs. Ook ons sociale netwerk is vergroot.”

Ben je anders gaan lesgeven?Chris De Munck, kleuteronderwijzer/zorgcoördinator:

“We zijn teruggekeerd naar de basis: de eindtermen en ont-

wikkelingsdoelen. We brachten de sterktes en zwaktes van onze leerlingen in kaart en stemden onze didac-tiek daarop af: vroeger verzonnen we leuke activiteiten voor de kleuters en daarbij formuleerden we ont-wikkelingsdoelen. Nu doen we het andersom. We introduceerden hoekenfi ches, takenbord, contractwerk. Klassikaal lesgeven aan het ‘ge-middelde kind’ verdween. Kinderen doorverwijzen doen we nauwelijks. We checken ook het effect van wat we doen en sturen bij waar nodig.”

Je bent professioneler worden.Koen Tubeeckx: “Juist. Elke leraar is expert in een do-

mein: digitale borden, ICT, dyslexie, ADHD, autisme … Elke leraar vormt een tandem met een collega, zodat de werking niet verstoord wordt als een leraar ziek is of weg-gaat. Ook ik als directeur moest veranderen. Ik weet dat ik niet meer de specialist ben op alle vlakken. Ik faciliteer, volg op, coördineer. Ik geloof in de professionaliteit van mijn team. En dus verzuip ik niet langer.”

Hoe groot is de draagkracht van je school?Chico Detrez, adjunct-directeur: “Het lukt nog, maar we

worden steeds meer bevraagd. Het aantal zorgleerlingen neemt toe. 20 tot 30 procent per klas. Dat legt meer druk op de leraren. Soms is hun individuele draagkracht beperkt. De school moet dan als team het evenwicht kunnen her-stellen. Als directeur moet je nagaan of maatregelen het juiste effect hebben. Anders krijg je niemand mee. Boven-dien stellen ouders hogere eisen dan vroeger.”

Ook het draagvlak ín de klas is onvoorspelbaar, zeg je. Leg dat eens uit.

Chico Detrez: “Neem nu een leerling met concentratie-stoornissen. Met de ouders spreken we af dat we de agenda en notities van hun kind opvolgen. De leraar doet dat, maar hij vraagt ook de klasgenoten om mee op te volgen. De klas kan op die manier het draagvlak vergroten, maar je kunt van leeftijdsgenoten niet verlangen dat ze dat blijven volhouden.”

Hoe probeer je de druk redelijk te houden?

Chico Detrez: “Een halftijdse coördina-tor is nu brugfi guur tussen de ouders van zorgleerlingen en de school. Hij informeert de leraren en regelt de bijzondere ondersteunende maatregelen voor leerlingen tijdens examens en het gebruik van hulpmateriaal bij ta-ken en toetsen: aan de pc mogen werken tijdens examens, in kleine groepjes examens mogen afl eggen, kaartjes met oplossingsstrategieën. In de tweede graad organiseren we een speciaal oudercontact om mét de leerlingen en hun le-raren te praten over de motivatie van leerlingen. Dat heeft collega’s aangezet om het probleem samen aan te pakken. Zoiets geeft moed.”

Chico Detrez, Stedelijk Instituut voor Sierkunsten, Antwerpen

VOOR 30 PROCENT VAN DE SCHOLEN EEN LAST, VOOR 70 PROCENT EEN KRACHT

©Luc Daelem

ans

©Luc Daelem

ansaelem

ans

Koen Tubeeckx en Chris De Munck, Basisschool Sint-Maria, Antwerpen

Klasse voor leraren • 15

Page 16: Klasse voor Leraren 205

ADVERTENTIE

Page 17: Klasse voor Leraren 205

“Straatkinderen hebben me mijn eerste woor-den Spaans geleerd”, vertelt Arnoud Raskin. “In 1996 trok ik voor zes maanden naar Co-lombia met het vage idee om voor mijn eind-werk als industrieel vormgever een product voor straatkinderen te maken. Ik begon hen van op afstand te observeren. Algauw kwa-men er een aantal naast me zitten. Ik nam een schriftje en tekende een boom. ‘Arbol’, pende een van de gasten ernaast. Ik tekende een vogel. ‘Pajaro’, schreef een meisje. Straatkin-deren, die meestal moeite hebben om zich drie minuten te concentreren, waren nu anderhalf uur met me bezig. Toen besefte ik hoe nuttig het kan zijn om de leraar-leerlingrol om te draaien. Op korte tijd leerde ik via de straat beter Spaans dan dat ik ooit Frans leerde op school. Ook een belangrijke levensles.”

WIJSHEDEN VERKOPENVijftien jaar nadat Arnoud Raskin zijn eerste mobiele school in Cartagena ontwikkelde, staan er nu minstens dertig over de hele we-

reld. Zijn project is een bedrijfje geworden. Geld van de overheid wil hij niet voor Mo-bile School. Om die onafhankelijkheid te behouden, richtte hij Streetwize op. Met de wijsheden van de straatkinderen trekt hij naar managers van westerse bedrijven en geeft lezingen en workshops over creativiteit. “Ik toon bijvoorbeeld een video over Junieth. Zij vertelt hoe ze als straatkind snoep verkocht om naar de basisschool te kunnen gaan. Later raakte ze op eigen kracht naar het secundair en nu studeert ze aan de universiteit. Een deel van het geld dat we met Streetwize verdienen, vloeit terug naar Junieth. Logisch toch: het zijn

“Straatkinderen barsten van de creativiteit: ze tonen ons hoe we in een

globaliserende wereld kunnen overleven”, zegt Arnoud Raskin. In grootsteden

over de hele wereld richtte hij mobiele scholen op om straatkinderen hun

eigenwaarde terug te geven. Met hun ‘straatwijsheid’ trekt hij nu naar wes-

terse managers. Kunnen ook Vlaamse scholen streetwize worden?

MAAK JE LEERLINGEN STREETWIZE

In elke leerling zit een straatkind

HOUD JE KRIJTJE KLAAR OP 8 MEI!

Wil je meedoen aan een mysterieuze Mobile School-actie op 8 mei? Mail naar [email protected].

www.mobileschool.orgwww.streetwize.be

Klasse voor leraren • 17

Page 18: Klasse voor Leraren 205

Om creatief te zijn heb je een portie

chaos nodig

Page 19: Klasse voor Leraren 205

haar wijsheden die wij ver-kopen. De rest investeren we in nieuwe mobiele scholen. De straatkinderen zijn onze aandeelhouders.” Ook op dat vlak draait Arnoud de rollen graag om. Het is de niet de rijke westerling die de arme straatkinderen een aalmoes toestopt, maar het straatkind dat zijn wijsheid verkoopt aan de vaak (crea-tief) arme westerling. “Crisis. Het woord weerklinkt in alle bedrijven en voor een deel is dat terecht. Maar ik hoor ook mensen klagen voor wie crisis betekent dat ze nu maar één shortski in plaats van twee kunnen doen. Voor 150 miljoen straatkinderen is het elke dag écht crisis: overleven in een context van drugs, geweld, misbruik en

extreme armoede. Mobile School focust niet op die problemen, maar wel op het talent en de kracht in ieder kind. Die vind je in hun creativiteit.”

SCHOOLBEL TELT NIET MEERMet die creativiteit gaat het in Vlaamse scholen en bedrijven heel wat minder goed. “We scoren met ons onderwijs voor bepaalde paramaters internationaal zeer hoog. Maar tel-kens opnieuw hoor je dat de creativiteit en de ondernemingszin op een bijzonder laag pitje staan. Die lage scores verbazen me niet. Om creatief te zijn heb je een portie chaos nodig, terwijl ons onderwijs vooral gebaseerd is op orde. Wanneer zijn leerlingen het creatiefst? Bij een vastenactie of met de honderd dagen. Op zulke regelluwe momenten zie je ze dingen doen die ze anders nooit tonen. Uiteraard pleit ik niet voor anarchie, je moet op zoek naar de balans tussen orde en chaos op school.”

Heeft Raskin wonderoplossingen om een ommezwaai in onderwijs mogelijk te maken? “Ondernemingszin en creativiteit zijn cruciale eigenschappen voor leerlingen in onze snel veranderende samenleving. Misschien moeten we wat van onze top-positie in wiskunde prijsgeven om aan die competenties te werken. Ik geloof heel sterk in een projectmatige aanpak van onderwijs.

STRAATKINDEREN IN BELGIË?

Straatkinderen verwacht je in Bogota, Lima en Rio de Janeiro, maar niet in België. Nochtans werden ook in Brussel en Antwerpen al suc-cesvolle testsessies met mobiele scholen gerealiseerd. “Kinderen of jongeren bij wie hun sociale vaardigheden het product zijn van de straat heb je in elke grote stad. Bij Mobile School draait het niet om alfabetisering of le-ren, maar werken we aan de eigenwaarde van de kinderen en jongeren. De mobiele school is een middel waarmee we naar de jongeren stappen in plaats van dat de jongeren naar het systeem moeten komen. Zelfs in Europese steden als Düsseldorf en Thessaloniki hebben we al een mobiele school.”

DE VIER PIJLERS VAN STREETWIZE

Straatkinderen zijn overlevers. Dat kunnen ze alleen door in extreme om-standigheden extreme kwaliteiten te ontwikkelen. Dat maakt hen street-wize. Geef jij die eigenschappen ook aan je leerlingen mee?

1. In om het even welke situatie zie ik het positieve.

2. Ik ontwikkel een pro-actieve creativiteit.

3. Ik heb veerkracht.

4. Ik laat het algemene belang primeren op het persoonlijke.

In Munsterbilzen bouwen de leerlingen van de gemeentelijke secundaire school voor ons mobiele scholen. Schitterend hoe die gasten soms op zaterdag met hun brommertjes naar school komen omdat hun mobiele school af moet. Als de intrinsieke motivatie groot is, dan tellen lestijden en schoolbellen plots niet meer. Waarom klagen we zo over technisch of be-roepsonderwijs? Daar zit toch een enorm po-tentieel, maar op een of andere manier slaagt ons onderwijssysteem er niet in om dat eruit te halen. Is het niet tijd om wat ‘klantgerichter’ te denken? Om rekening te houden met interes-ses en noden van de leerlingen?”

SCHRIK VOOR HET WITTE BLAD“Mensen vragen me soms hoeveel kinderen niet meer op de straat leven door de mobiele scholen. Dat weet ik niet, maar is het niet even onzinnig om te vragen aan een kleuterjuf hoe-veel van haar kinderen nu aan de universiteit studeren? Is dat haar enige doel?

Toen ik naar Colombia trok, verklaarde mijn omgeving me gek. ‘Geen risico’s nemen’ zit zwaar in onze cultuur gebakken. Die afkeer is een van de grootste bedreigingen voor onze welvaart: schotel leerlingen van tien een wit blad voor in de tekenles en vaak zie je ze panikeren. Nochtans is het nodig om je leer-lingen af en toe in een ‘straatsituatie’ te plaat-sen. Zo krijgen ze de kans om de vier streetwize skills (zie kader) te ontwikkelen. Uiteindelijk zit er in elke leerling een straatkind.”

MAAK JE LEERLINGEN STREETWIZE

©

Katrijn Van Giel

Klasse voor leraren • 19

Page 20: Klasse voor Leraren 205

“Een boom wordt een huis, een doek een woestijn”

“De doorlichting is geen kruisverhoor”

©

Isabel Corthier

T V. K L A S S E

20 • Klasse voor leraren

Page 21: Klasse voor Leraren 205

www.tvklasse.be Extra kijktips

De eerste lijn: gezinsvormen

Steeds meer leerlingen groeien op in een niet-traditioneel gezin. Maar hebben scholen wel genoeg aandacht voor nieuwe gezinsvormen? Plusmama Nancy ondervindt iedere dag dat dat niet vanzelfsprekend is. TV.Klasse geeft haar een stem en laat zien dat het ook anders kan.

De Truc: minder bang voor toetsen

Juf Sylvie van het vijfde leerjaar laat een spiekbriefje toe tijdens de toetsenperiode. Niet om echt te spieken natuurlijk. Wel om haar leer-lingen gerust te stellen en hun meer zelfvertrou-wen te geven. Benieuwd wat ze erop schrijft?

Op de hielen van ... de inspectie

Marcella en Frank zijn onderwijsinspecteurs. “Scholen zien ons niet graag komen, en het is altijd feest als we gaan.” Toch doen zij hun werk vol overtuiging en passie. TV.Klasse loopt een week mee tijdens de doorlichting van een school. Wat gaat goed, wat kan beter?

Groei!: zes jaar

In de reeks Groei! volg je de ontwikkeling van kinderen, thuis en op school. Ayoub is zes. Wat staat hem te wachten in het eerste leerjaar? En hoe speel je daar als ouder en leraar het best op in? Peter Adriaenssens geeft duiding en commentaar.

Afgevraagd: aso, tso, bso afschaffen?

“Wie na de lagere school voor aso kiest, is goed bezig. Wie meteen voor bso gaat, een domme-rik.” Dat beeld moet verdwijnen. Daarom willen onderwijsexperts aso, bso en tso afschaffen. Wat vinden Anton (15) en Kelly (18) daarvan?

9’32”

Afl . 12

Afl . 2

1’24’’

10’08’’

Afl . 6

Afl . 4

SATELLIET-TVWil je weten hoe een satelliet werkt? This is real art dicht de kloof tussen design en wetenschap en toont in zeven laagdrempelige fi lmpjes eve-rything you’ve always wanted to know about satellites, but were afraid to ask.

www.klasse.be/leraren/bijlage

TRENDS VAN HET JAAREuropa telt meer dan 92 mil-joen jongeren. Wat houdt hen bezig? Trendwolves tekende de jongerentrends op.

www.klasse.be/leraren/bijlage

1’24”

DE LERAAR VAN HET JAAR KOMT UIT HET KLEUTER-ONDERWIJS!

Honderden ouders, collega’s en leerlingen stuurden een hartverwarmende nominatie in voor ‘De leraar van het jaar’. Dit jaar gaat die symbolische eretitel naar een leraar in het kleuteronderwijs. Op woens-dag 19 mei komen 200 geno-mineerden naar de slotshow in Brussel. ’s Avonds vind je foto’s en een verslag op de Klasse-site. Laat je ontroeren!

11’50”Afl . 10

Klasse voor leraren • 21

Page 22: Klasse voor Leraren 205

Danielle Krekels doet al meer dan twintig jaar jobselecties. “Tijdens interviews met ruim achtduizend ingenieurs en wetenschappers vertelden kandidaten vaak spontaan over hun favoriete speelgoed. Zo ontdekte ik dat je speelgoedkeuze tussen je vier en twaalf jaar onthult waar je van nature uit aanleg voor hebt.” Op basis van dat inzicht ontwikkelde ze de KernTalentenmethode.

LIEVELINGSSPEELGOEDDanielle Krekels: “Kinderen kun je in hun speelgoedkeuze niet echt sturen. Voor mijn zoon koos ik voor verantwoord speelgoed, maar toch speelde hij liever met geweertjes. Kinderen kiezen hun lievelingsspeelgoed vanuit zichzelf en daarom kun je daar veel uit afl eiden.” Krekels’ methode bevat 23 clusters van speelgoed, spelletjes, activiteiten en inte-resses. Zo is cluster 14: ‘Kampen bouwen – zo-wel binnen, onder de tafel/trap of in de kelder bijvoorbeeld – als buiten (overlevings)tochten maken, vlotten of dammen bouwen’. Bij elke cluster geef je de mate aan waarin je die spel-activiteiten als kind leuk vond of niet. Aan het einde van de test weet je meteen welke je enkelvoudige sterke KernTalenten zijn en wat elk ervan concreet betekent.”

Kinderspeelgoed vertelt wie je bentEen op de vijf startende leraren stapt binnen de vijf jaar uit het onderwijs.

Anderen willen graag doorgaan tot hun zeventigste. Waarom je je job graag

doet of niet en welke studierichting jongeren het best kiezen of vermijden?

Dat vertelt je speelgoed je.

TEKENTALENT“Een teken-, dans- of voetbaltalent kan maar tot excellente ontwikkeling komen als ook de onderliggende KernTalenten aanwezig zijn”, zegt Krekels. “Voor tekenen geldt uiteraard dat je het niet erg mag vinden om veel stil te zitten, voor dansen zijn ook focus, doelgerichtheid en doorzettingsvermogen vereist. Om een ster-voetballer te worden zul je de KernTalenten actief, energiek en teamplay ook moeten kop-pelen aan competitiviteit en doorzettingsver-mogen. Daarom is het voor multigetalenteer-den zo moeilijk om zich slechts in één ding te bekwamen: te veel andere KernTalenten raken ze niet kwijt.”

SPIEGEL“Liefst zeven op de tien mensen hebben een baan die niet volledig bij hen past”, zegt Krekels. “Ook leerlingen worden in studie-richtingen gestuwd die vaak niet de juiste zijn. Met teleurstellingen en forse deuken in het zelfvertrouwen als pijnlijk gevolg. Ze kennen hun sterkten en zwakten niet, daarom. Wie die wel kent en er accuraat mee omgaat, loopt minder risico. Die weerspiegelen immers je persoonlijkheid.”

Speel je KernTalenten uit

‘Speel je KernTalenten uit. Kinderspeelgoed vertelt wie je bent’ , Danielle Krekels – uitg. De Boeck

Test jezelf op www.kerntalenten.be

Project over studiekeuze: www.dewereldaanjevoeten.be

22 • Klasse voor leraren

Page 23: Klasse voor Leraren 205

UITGEBLUSTGemiddeld heeft een mens zes tot negen sterke KernTalenten. Krekels: “Essentieel is of die elkaar aanvullen of versterkend werken voor je stu-diekeuze of in je job. Zo zijn leraren idealiter zeer goed in ‘informatieover-dracht’. Informatie doorgeven geeft je namelijk intrinsiek plezier. Scoor je daar slechts laag op, dan moet je daar heel wat energie in stoppen. Het ple-zier verdwijnt en je raakt uitgeblust. Als je die sterkte combineert met een hoge score voor ‘empathie vertrekkend vanuit de andere persoon’, ben je een leraar die het heerlijk vindt om vanuit de behoeftes, gevoelens en leefwereld van zijn leerlingen informatie over te dragen. Van cruciaal belang voor de ontwikkeling van je sterkten zijn ook je milieu, opleiding, intelligentie en levensgebeurtenissen. Hierdoor kon-den sommige sterkten zich volop ont-

wikkelen, andere werden misschien ‘onderdrukt’. Door inzicht in waar je echt goed in bent, houd je rekening met wat je boeit en voel je je goed als je keuzes maakt. Je KernTalenten kunnen inzetten leidt tot succes omdat je je intrinsieke motivatie aanspreekt. Dan krijg je volop energie. Je ontwik-kelt jezelf spelenderwijs en je voelt je persoonlijk en professioneel voldaan.”

VERKEERDE JOB?“Wie 80 procent van zijn positieve persoonlijkheidskenmerken niet kwijt kan in zijn werk/studie, vrije tijd of thuis zit niet op de voor hem ide-ale plaats. In je job moet je er ook op aangesproken worden. Al heb je de vereiste competenties als leraar, je zult nooit schitteren als je er je ziel niet in kunt leggen. Verwar ze ook niet met kerncompetenties. Ze zeggen

niet wat je goed kunt of welke vaar-digheden je al ontwikkeld hebt, maar wel of je over de intrinsieke motivatie en de achterliggende persoonlijkheid beschikt om iets al of niet graag te (zullen) doen, en of je de energie wilt en kunt opbrengen om er ook goed in te worden. Ideaal is dat al je sterke KernTalenten 100 procent matchen met de gevraagde kerncompetenties. Helaas is dat zelden realistisch.”

JUISTE STUDIEKEUZELeerlingen in de derde graad in meer dan honderd aso- en tso-scholen maakten de afgelopen maanden ge-bruik van de KernTalentenmethode in het project ‘De wereld aan je voeten!’. Dat kadert in de vakoverschrijden-de eindtermen en wil jongeren doen nadenken over hun bijdrage aan de maatschappij en over de rol van we-tenschap, technologie en ondernemen in onze globaliserende wereld. “Op concrete eindresultaten is het nog even wachten”, zegt Krekels. “Wel is al duidelijk dat zeven op de tien deel-nemers minstens een van de drie voor die studierichtingen nuttige vormen van creativiteit in zich hebben. Zonder die test weten ze vaak niet dat er mis-schien wel een of andere soort ingeni-eur in hen schuilt. En hij helpt hen om niet voor een studierichting te kiezen die niet bij hun persoonlijkheid past.”

IN DE KLEUTERKLASVertelt de methode ook iets over hoe we met sterkten van kleuters en tieners omgaan? Krekels: “Jazeker. Als een kind erg ondernemend is (in bomen klimmen, fysieke risico’s ne-men), zien zijn leraar en zijn ouders dat te weinig als een opportuniteit en te veel als een probleem. Het moet zich van hen intomen en raakt dan dit KernTalent, de erbij horende behoefte aan fysieke uitdagingen en energie niet kwijt. Een ruimte creëren waarin dat wel mogelijk is, kan wonderen doen. Werken we ADHD bijvoorbeeld niet in de hand door kinderen te wei-nig de kans te geven om zich volop fysiek uit te leven?”

©Tine Lejeune

Klasse voor leraren • 23

Page 24: Klasse voor Leraren 205

©

KLASSE

T² TechnoTrailer is totaalconcept

Techniek op bestellingIn de provincie Antwerpen parkeert zowat elke dag een trekker met oplegger op de speelplaats van een basisschool. In en rond de trailer verkennen de leer-lingen van de derde graad én hun ouders, leraren en CLB-medewerkers de wereld van de techniek.

De T² in de naam van dit project is geen toeval. Jongeren van tien tot twaalf jaar kennen het begrip kwadraat vaak nog niet, maar het intrigeert hen wel. Techno duidt niet enkel op techniek en technisch denken. Het is ook een knipoog naar de opzwepende elektronische dansmuziek,

die de interesse van de doelgroep kan aanwakkeren. Terwijl de helft van een klas werkt aan technische opstel-lingen in de trailer, kijkt de andere helft naar een fi lm over techniek en werkt aan een groepswerk met demo-koffers. Meestal kadert de komst van de T² TechnoTrailer in de gastschool in een totaalprogramma rond techniek bele-ven. De ouders bezoeken nadien samen met hun kind de TechnoTrailer.

Lees meer over dit project op www.technotrailer.be.

S J A P O

24 • Klasse voor leraren

Page 25: Klasse voor Leraren 205

Adopteer een school

België-Congo, en vélo!Een milieuvriendelijke fi etstocht van zesduizend kilometer in veertig dagen dwars door Europa tot aan de ‘École Primaire de Moma’ in hartje Congo. Zo overbrugt een Oost-Vlaamse basisschool de afstand én de kloof tussen beide scholen.

“Nu zijn we ‘KBO Leupegem-Melden-Moma’”, zegt leraar Patrick Verschuere. “Moma is voor ons een vestigingsplaats, wat duidt op echt samen ho-ren. De afstand fi etsen we symbolisch weg. Elke dag rijden leerlingen, leraren, maar ook ouders en buren richting Congo op rollen. Duo’s uit alle klassen los-sen elkaar om de tien minuten af in de sfeer van een echte wielerwedstrijd. Onderweg maken ze kennis met alle landen die ze doorkruisen via beelden en muziek. Onze leerlingen en hun leeftijdgenoten in het woudschooltje ervaren de culturele en materiële kloof, maar maken ze vooral kleiner.”

Lees meer over dit project en bekijk de fotoreportage op www.klasse.be/leraren/bijlage.www.kbo-oudenaarde.be

Zorgcirkelspel maakt sociaal vaardig

“Mag ik knuffelen?”Hoe leer je leerlingen buitengewoon onderwijs sociaal vaardig worden? Drie studenten bachelor orthopedagogie aan de Hogeschool-Universiteit Brussel (HUB) ontwikkelden als eindwerk een zorgcirkelspel met doe-, praat- en denkopdrach-ten.

Wie mag je knuffelen en wie geef je een kus of ge-woon een hand? “Dat weten mijn leerlingen niet”, zegt juf Christie. “Geen van de zeven jongeren tus-sen 13 en 25 jaar in Opleidingsvorm 1 kan lezen of schrijven. Ik werk 22 uur per week met deze groep leerlingen en we kennen elkaar door en door. Toch blijft ook naar mij toe hun gevoelens uiten moeilijk. Met het zorgcirkelspel praten ze veel zonder dat ze het echt beseffen en ik kan spelenderwijs veel aanbrengen. Ze spelen het spel elke keer weer met inzet en plezier. Voor elke geslaagde opdracht krijgen ze een beloningskaartje. En het werkt: niet elke vreemde krijgt nog spontaan een dikke zoen.”

Buso Levensvreugde Aalst - www.busonder.beHet ‘Zorgcirkelspel’ is een van de vijf genomineerde spellen voor ‘De Gouden Dobbelsteen’ - www.spelinfo.be/goudendobbelsteen

©

Lieven Van Assche

©

Lieven Van Assche

Klasse voor leraren • 25

Page 26: Klasse voor Leraren 205

PUUR

ELLEN VALKIERS – OUDSTE KLEUTERS

ELKE DAG OP SCHOOLREIS“Onze speelplaats met klimrek, trampoline en andere speeltuigen is netjes omheind. Maar daar aan de andere kant zijn het bos en de zandberg een natuurlijk verlengstuk. Met een rotvaart razen de kleuters op hun fi etsjes de hellingen af. Met de pakken sneeuw deze winter vormden die het ideale glijparcours op honderd meter van de klas. In de bomen klauteren ze onvervaard. Waar zulke activiteiten vaak enkel kunnen tijdens een schoolreis of kamp, zijn die hier dagelijkse kost. Maar de bomen zijn meer dan een natuurlijk klimrek. Ze lijken te spreken en lokken de kleuters in hun spel. Een boom is ook een auto, vliegtuig of raket. In zo’n omge-ving vervelen kinderen zich nooit. Ze kunnen en mogen er ongedwongen kleuter zijn, genieten van de natuur en van elkaar en zich ontwikkelen op hun eigen tempo. Omdat die natuur hun zo-veel te bieden heeft, ook rust, hebben ze er veel respect voor.”

LEKKER

MIEKE CAMBRÉ – VERVANGT MICHELINE TEUNCKENS – JONGSTE KLEUTERS

DAT DOEN WE GEWOON ZELF“Kinderen leren vooral als ze dat zelf ervaren en als ze het gevoel krijgen dat ze waardevol zijn. Als kinderen spelen, ontstaan veel spontane ‘leer’activiteiten, waarbij ze de kans krijgen om

PUUR NATUUR

1

2

Gelukkig staat op de grens van Retie en Kas-terlee een wegwijzer naar de kleuterschool Hoeven. Daar leidt een brede zandweg je naar een kleine school midden in de bossen. Een eind verder kronkelt een voetpad naar deze school in de open lucht. Een speelse eek-hoorn kiest zelfs het hazenpad niet voor deze wildvreemde bezoeker. De aandacht van een dertigtal kleuters en hun vier juffen laten de roodstaartjes zich bijna elke dag welgevallen.

3 NELE DE WILDE

Wil je de koffi eman in jouw lerarenkamer? Hij brengt kilo’s Wereldwinkelkoffi e mee. Mail naam en adres van je school naar koffi [email protected] en overtuig hem in een tiental regels.

1 ELLEN VALKIERS

D E L E R A R E N K A M E R

26 • Klasse voor leraren

arenkkkkkkamamamamammamamamamamaammamamamamammammammammmmmmmererererereererererereeererererererererr?ail naam eeeeneneneneneneeneeeneeeneeee ad ad ad ad adadadadad adadadaadadadadadadaadadaddadresn overtuig hehemhemhhemhemhemhemhemhehhemhehehemhhehhheheeee in in in inininininininin ininin ininin ininiinininininn

Page 27: Klasse voor Leraren 205

HIJ IS ENORM NIEUWSGIERIG MAAR VOLKOMEN ONGEVAARLIJK. DE KOFFIEMAN VAN KLASSE KLOPT IEDERE

MAAND OP DE DEUR VAN EEN LERARENLOKAAL. HIJ TAPT HET ZWARTE VOCHT IN KLASSE-KOPPEN EN MAAKT

DE TONGEN LOS. WAT ROERT IN HET VLAAMS ONDERWIJS? DEZE MAAND: KLEUTERSCHOOL HOEVEN IN THE

MIDDLE OF NOWHERE.

©

Luc Daelemans

hun eigen kwaliteiten en talenten te ontdekken. De meeste kinderen hier leren uit zichzelf fi et-sen. Met fi etsjes zonder trappers oefenen ze op evenwicht houden. Dan is de stap naar echt fi et-sen klein. En elke dag maken ze zélf verse soep, want die smaakt natuurlijk zoveel lekkerder.”

DUIDELIJK

NELE DE WILDE – OUDSTE KLEUTERS

“STOP, IK VIND HET NIET LEUK”“Willen kinderen zich op een natuurlijke manier ontwikkelen, dan moeten ze zich veilig en goed voelen. Boos en verdrietig zijn? Dat mag. Die gevoelens leren ze uiten op het moment zelf, zonder de anderen te kwetsen. Op een positieve manier. We leren de kinderen dat ze hun eigen grenzen moeten aangeven met het zinnetje: “Stop, ik vind dat niet leuk”. We merken dat de kleuters dit ook meenemen in hun thuissituatie. Op die manier kunnen kinderen groeien vanuit hun eigen kracht. Hoe meer ze leren vertrouwen in zichzelf en opkomen voor hun gevoel, hoe groter die kracht.”

GEZELLIG

RITA VERACHTERT - JONGSTE KLEUTERS EN HALFTIJDS DIRECTEUR

SAMEN AAN EEN RONDE TAFEL“Dit jaar bestaat onze school een halve eeuw. Zelf ben ik er half zo lang. Is onze school een kleuterschool, openluchtschool of natuur-school? Zelf maakt het ons weinig uit. Het is er ons om te doen dat de kinderen mogen zijn zo-als ze zich voelen. ’s Morgens zit de juf aan een grote ronde tafel te tekenen. Een hoge tafel, met hoge stoelen. Kinderen komen aan en schuiven mee aan tafel, tekenen of kleuren ook en vertel-len spontaan. Of luisteren. Gezellig. Afspraken maken we vanuit je veilig voelen en respect heb-ben. Met ons team voelen we perfect aan waar we naartoe willen en hoe we dat aanpakken. We bereiden onze kleuters niet alleen voor op het eerste leerjaar, maar vooral op het leven.”

4

2 MIEKE CAMBRÉ

4 RITA VERACHTERT

3

Klasse voor leraren • 27

MAANANANANANANANANAA D OP

DDDDDDDEDDDDD TONGE

MIDDLE OF

Page 28: Klasse voor Leraren 205

GEEN PROBLEEM?

PROBLEEM!

In meerdere tijdschriften en

kranten las ik dat de slaag-

kansen op school in ons land

worden bepaald door de

sociale achtergrond. De verant-

woordelijkheid daarvoor wordt

altijd bij de kansarme ouders

gelegd.

Mijn zoon (vijfde leerjaar) had

onlangs een toets van metend

rekenen. Resultaat: 7,5 op 10.

Goede punten, dus geen pro-

bleem. Maar alle oefeningen

op hoeken meten had hij fout.

Geen probleem? Voor taal

had hij 8,5 op 10: zeker geen

probleem! Maar alle oefenin-

gen op zinsdelen had hij fout.

Geen probleem?

De juf ziet geenszins een

probleem. Zij kijkt naar de

totaalpunten. Ik zie echter wel

een probleem, en ik hoop dat

alle leraren die dit lezen dat

ook zien. Niet alle ouders kun-

nen de tekortkomingen van

de leraren opvangen. Zou dit

misschien niet de verklaring

zijn van de ongelijkheid?

Een ouder (naam en adres gekend

bij de redactie)

TWEEDE KANS IN TKO?

De bijlage rond Kansarmoede

(Klasse 203) zette me echt aan

het denken! Ik ben het er vol-

komen mee eens dat onderwijs

een van de pistes is om uit de

kansarmoede te geraken.

Mijn vriend volgt momenteel

tweedekansonderwijs tso. Een

tweede ‘kans’? Wij stellen vast

dat die gemotiveerde en hard-

werkende studenten (jong,

oud, met/zonder handicap ...)

nauwelijks een tweede kans

krijgen. Een groot deel van de

studenten heeft tijdens zijn

‘eerstekans’-schoolloopbaan te

kampen gehad met medische

of specifi eke leerproblemen

INTERNET: KWEEKVIJVER VOOR AFWIJKEND GEDRAG?

Erik De Soir laat in het artikel ‘Hoe

zoek is het vertrouwen’ (Klasse 203)

optekenen: “Het internet blijft een

kweekvijver voor afwijkend gedrag”.

Dat is een totaal van de pot gerukte mening, die bovendien

niets te maken heeft met het onderwerp van de verder overi-

gens uitstekende artikelenreeks over de gevolgen van de zaak

Ronald Janssen. Bovendien suggereert De Soir dat leraren het

best wegblijven van dat internet.

We zijn het daarmee oneens. Hij gaat wel erg kort door de

bocht. Elke technologie kun je voor verkeerde of perverse doel-

einden gebruiken, ook het internet. Maar gooi je daarom het

kind met het badwater weg? Het internet kun je ook als een

grote elektronische leeromgeving beschouwen. De vele edu-

catieve mogelijkheden van internet staan buiten kijf en tal van

enthousiaste leraren zetten die ook effectief in het onderwijs in,

getuige de vele voorbeelden daarvan elders in Klasse.

Sinds 1 september 2007 gelden in het basisonderwijs en in de

eerste graad secundair onderwijs nieuwe leergebied-/vakover-

schrijdende eindtermen ICT. Daarin wordt o.a. bepaald dat

leerlingen ICT moeten kunnen gebruiken om op een veilige

manier te communiceren en dat ze digitale informatie moeten

kunnen opzoeken, verwerken en bewaren. Leraren zijn dus via

de eindtermen verplicht om ICT en het internet te gebruiken

in hun lessen. Het ontgaat ons hoe ze op een zinvolle manier

de eindtermen omtrent veilig en verantwoord ICT-gebruik

kunnen nastreven als ze zelf geen notie hebben van bijvoor-

beeld sociale netwerksites of communicatiekanalen als chat.

Mensen die dagelijks met ICT-integratie bezig zijn zoals lera-

renopleiders en ICT-coördinatoren, weten hoe moeilijk het is

om leraren te overtuigen ICT effectief in de klas te gebruiken.

Ongenuanceerde uitspraken die internetgebruik associëren

met afwijkend gedrag in een blad als Klasse doen echter geen

goed aan al die pogingen om het ICT-gebruik op school te

verhogen.

Veilig ICT-gebruik is inderdaad een aandachtspunt. Het komt

aan bod in de eindtermen en er zijn tal van initiatieven en

leermiddelen om leraren te helpen het internet op een veilige

en verantwoorde manier, samen met hun leerlingen te verken-

nen. De morele paniek waaraan Erik De Soir uiting geeft is

echt voor niets nodig.

Jan De Craemer, Karl Desloovere,

Fernand Mesdom en Marc Gorremans

D I A LO O G

28 • Klasse voor leraren

Page 29: Klasse voor Leraren 205

Jouw vragen?• Voor vragen of problemen rond onderwijs: bel gratis de Vlaamse Infolijn

via 1700 (elke werkdag van 9 tot 19 uur), fax 02 553 96 55 of surf naar www.ond.vlaanderen.be/infolijn.

• Rondzendbrieven en wetgeving vind je op edulex.vlaanderen.be.• Recent nieuws? Check www.lerarendirect.be en www.schooldirect.be.

Jouw mening?• Mail naar [email protected].• Schrijf naar Klasse (Dialoog) – Koning Albert II-laan 15 – 1210 Brussel.• Geef je mening op www.klasse.be/leraren.

DIRECTEURS BUSO: VOOR ALLES VERANTWOORDELIJK

Er zijn nogal wat problemen met de directiefunctie. Dat geldt zeker voor een basisschooldirecteur, maar ook voor de directeurs van het buso. Voor hen komen er nog extra taken bij. Ze zijn vaak de orthopedagoog van de school (omdat die omkadering (nog) niet is voorzien), zorgen voor individuele leerlingbegeleiding, begeleiden leraren die starten zonder specifi eke opleiding voor buitengewoon onderwijs, maken of ontwikkelen leerplannen of leerlijnen, bereiden alle verga-deringen voor (naschoolse wekelijkse klassenraad, onder-nemingsraad, comité voor veiligheid, CLB, overleg externe pedagogische begeleiding, LOP-vergadering). Aangezien de directeur in het buso meestal de enige is met een kaderfunctie, moet hij alle functionerings- en evaluatiegesprekken voeren. Daarbij komen de taken die vermeld zijn in het rapport van de Organisatie Directeurs Vlaams Basisonderwijs (ODVB) die je vindt op www.odvb.be (‘opdrachten directeur’). Dat is een interessant instrument voor leraren die eraan denken om de stap naar de directiefunctie te wagen. Die opdrachten worden ook door de inspectie onderzocht en vormen zo de sterkte-zwakteanalyse van de school. Directeurs zijn dus ongeveer voor alles verantwoordelijk, ook voor wat er in de klas gebeurt en wat de leraar doet. Ik wens hun veel moed, sterkte en een vangnet.

wilfriedabc

VAN HET FORUM GEPLUKTwaardoor zij geen diploma

konden behalen. Dan verwacht

je dat de tweede kans die hun

geboden wordt een échte kans

op een diploma is. Maar wij

ondervinden nu dat er géén

zorgbeleid is op school of dat

daar in elk geval geen mid-

delen voor zijn. Mensen die

sowieso al uit de boot vallen

in het ‘reguliere’ onderwijs

moeten dus zelf het initiatief

nemen of externe hulp zoeken

om toch hun diploma te kun-

nen behalen. Gelukkig is mijn

vriend verbaal sterk en kan hij

aan de alarmbel trekken wan-

neer nodig, maar wat met de

personen die niet zo mondig

zijn of opnieuw de moed

dreigen te verliezen en zo geen

tweede of derde kans krijgen?

Er is evenmin een school- of

studietoelage beschikbaar voor

studenten tko. Wij hebben er

samen voor gekozen om de

tweede kans op een volwaar-

dig diploma te benutten, mét

fi nanciële gevolgen voor het

gezin. Onderwijs als een van

de uitwegen of hulpmiddelen

om uit kansarmoede te gera-

ken: is dat wel écht zo voor

iedereen? Er is nog veel werk

aan de winkel.

Edith De Bock

NOTA’S IN DE AGENDA

Dat ouders via nota’s in de

agenda op de hoogte gebracht

worden als zoon- of dochterlief

boeken vergeet of taken niet

of te laat binnenbrengt, is niet

meer dan normaal. Maar als de

leraar de agenda volpent met

nota’s als ‘Uw zoon verstopt

zich tijdens de speeltijd achter

de turnmatten, dat is toch

geen verstopplaats!’, of ‘Uw

zoon stoort de les, hij laat luide

boeren en schopt tegen zijn

boekentas!’, dan frons ik als

ouder de wenkbrauwen. Ik kan

die nota’s niet ernstig nemen.

Ik keur het niet goed dat mijn

kind de les stoort, maar zijn

dat geen zaken die je in de klas

behandelt en waar ik thuis als

ouder niet veel aan kan doen?

Sommige leraren uiten hun

frustratie en/of ongenoegen

in dat soort nota’s, en denken

helemaal niet na over het ef-

fect ervan.

Een mama én leraar

TERREUR IN DE REFTER

Een tijdje geleden besloten wij

ons dochtertje warme maaltij-

den te laten eten op school in

plaats van boterhammen. Dat

lukte niet meteen zo goed en

de derde dag hebben de juffen

de mond van mijn dochtertje

opengehouden zodat een an-

dere juf de soep er kon ingie-

ten. Mijn dochtertje heeft dan

de rest van de dag nog moeten

doorbrengen in kleertjes die

volledig onder de soep zaten.

Die methode leek me nogal

drastisch, gezien een kind van

vier zich onmogelijk kan ver-

weren tegen drie volwassenen.

Ze had in die periode nacht-

merries en wij hebben haar

snel weer boterhammen laten

eten. Ook andere kinderen in

de refter hebben er thuis over

gesproken en waren behoorlijk

onder de indruk. Mag/kan een

school dit doen?

Een bezorgde mama

De manier waarop scholen het

middagtoezicht organiseren,

behoort tot hun autonomie. De

overheid schrijft daarover geen

richtlijnen uit. In eerste instantie

kun je gaan praten met de juffen

in kwestie en op zoek gaan naar

het hele verhaal. Zeg dat je dit

gedrag van leraren niet verwacht

en ook niet meer wilt. Aan de

directeur kun je vragen wat hij

zal doen. Raken jullie er niet

uit of voel je dat je geen gehoor

krijgt, dan kun je je richten tot

het schoolbestuur, maar houd er

rekening mee dat de relatie met

de school dan wel heel verzuurd

dreigt te geraken.

Klasse voor leraren • 29

Page 30: Klasse voor Leraren 205

Elke gepassioneerde leraar put uit een spirituele bron. Ook atheïstische of

vrijzinnige leraren? Benoît Standaert, Rik Pinxten en Frans Goetghebeur

geven al jaren les of lezingen. Waarom noemen de benedictijnse monnik,

de vrijzinnige en de boeddhist zich spiritueel? En wat doet dat met

hun passie?

Elke leraar is spiritueel

PUT JE PASSIE UIT JE GEESTELIJKE KRACHT

In je boek ‘Spiritualiteit als levenskunst’ beschrijf je 99 poorten naar spiritualiteit. Ze komen uit tal van tradities: boeddhisme, christendom, joden-dom, taoïsme ... Hoe bekijk jij spiritualiteit?

Benoît Standaert: “Spiritualiteit omvat een formele diepte: je toeleggen op een praktijk, zoals bidden of mediteren. Daarnaast is er een niet-formele diepte: in jezelf het andere dan jezelf ontdekken. Het principe van: ‘Niet ik doe, maar een ander in mij’, ‘het Grote door mij heen’.”

Dat klinkt heel religieus.Benoît Standaert: “Spiritualiteit draait rond

‘spirit’. In het boeddhisme is dat het grote be-wustzijn of de verlichting, in het christendom

of het jodendom is dat het goddelijke bewust-zijn. Die andere in mij is geen zuiver chris-telijke ervaring, het is een ‘ontsluiting’ van iets wat mijzelf overstijgt en wat ook zonder godsdienst mogelijk is. Je kunt je spiritualiteit christelijk invullen of op een andere manier. Mijn spiritualiteit vindt haar bron in mijn ge-loof, maar ook in wat ik lees, in leegte, in tact-vol met energiebronnen omgaan.”

Hoe kom je bij die bron in jezelf? Wat maakt je spiritueel intelligent?

Benoît Standaert: “Door jezelf geestelijk te vormen, door te lezen en te refl ecteren. Ik bedoel dan ‘bewust’ lezen, vanuit een bewust verlangen. De geestelijke vrijheid ligt aan de

“Je kunt je spiritualiteit al of niet christelijk invullen”Benoît Standaert (64), benedictijner monnik en Bijbelkenner, auteur van verschillende boeken over spiritualiteit

Dit is het achtste van een tiendelige artikelenreeks waarin Klasse dieper graaft naar wat leraren drijft: hun passie, hun waarden en gevoelens, hun visie op onderwijs, hun twijfels en dromen. Op www.klasse.be/leraren/passie vind je uitgebreide interviews met deskundigen en gepas-sioneerde leraren, stof tot nadenken, zelftests, en lectuurtips.

8/10

30 • Klasse voor leraren

Page 31: Klasse voor Leraren 205

overkant van de lectuur. Tegelijk bete-kent dit dat je jezelf open-stelt en niet gaat navelstaren.”

Je hebt 22 jaar lesgegeven en geeft nog altijd lezingen. Waar haal je de passie daarvoor?

Benoît Standaert: “Ik denk dat de passie om bezield les te geven, ken-nis over te brengen, voortkomt uit een fundamenteel verlangen: leerlin-gen helpen groeien en openbloeien. Helaas zie ik mechanismen die deze groei afremmen: leerlingen die de le-raar of hun medeleerlingen het leven

zuur maken, kliekjes die een leerling uitlachen omdat hij zich tijdens een bezinning kwetsbaar opstelt of bereid is een kruisje te dragen met Pasen ... Dan is het moeilijk om je als kind open te stellen voor groei, voor geloof. En als dat moeilijk is, dan kan de le-raar dat ook niet overbrengen. Dat is het grote probleem op school.”

Nochtans hebben jongeren vandaag steeds meer behoefte aan spiritualiteit.

Benoît Standaert: “Voor veel jongeren is

spiritualiteit een tegengewicht voor de prestatie- en consumptie-maatschappij. Hun behoefte aan ‘stil-te’, aan ‘leegte’ is nog nooit zo groot geweest. Als een leraar dat gegeven methodisch en honderd procent ge-passioneerd kan exploreren met zijn leerlingen, dan ligt daar een kans voor onderwijs.”

‘Spiritualiteit als levenskunst. Alfabet van een monnik’, Benoît Standaert – uitg. Lannoo

©

Reinhart

Klasse voor leraren • 31

Page 32: Klasse voor Leraren 205

ADVERTENTIE

Page 33: Klasse voor Leraren 205

Dertig jaar geleden ontdekte je bij de Navajo-indianen dat lesgeven begint bij wat leerlingen ervaren in het leven. Heb je daar ook de passie voor lesgeven ontdekt?

Rik Pinxten: “Ik beschouw mezelf als een gepassio-neerd lesgever, maar vooral ben ik gepassioneerd bezig met wat me interesseert. Dat dank ik aan inspirerende le-raren. In het secundair onderwijs had ik een leraar Frans die heel gedreven was. Dat gedrevene zat niet in zijn leer-stof maar daarbuiten. Aan de universiteit volgde ik les bij Jaap Kruithof en Leo Apostel. Zij deden veel meer dan hun cursus afl ezen en dat maakte hun passie voor kennis aanstekelijk. Apostel inspireerde me om op zoek te gaan naar de essentie van kennis.”

Passie ontspringt uit spiritualiteit. Onzin?Rik Pinxten: “Nee. Spiritualiteit betekent dat je met

niet zo rationele of verwoordbare dingen kunt omgaan. De Navajo hebben daar rituelen voor. In onze verbale cultuur kun je refl ectie een middel noemen om ‘dieper te graven’. Alle mensen hebben een denk- en een taal-vermogen, en het vermogen om groepen en tradities te vormen. Via de kunst kunnen ze zelfs nieuwe vormen verzinnen. Deze zoektocht, naar denkbeelden en samen-levingsvormen, staat los van het materiële en is op zich al een vorm van spiritualiteit.”

Wat betekent spiritualiteit dan voor een vrijzinnige?Rik Pinxten: “Dat je de aardsheid der dingen erkent,

maar je op alle fronten ontwikkelt om ervan los te ko-men. Dat je alles in je ervaringswereld erkent en je eigen mogelijkheden ziet, maar ze niet gaat beschouwen als je grenzen. Je onthecht jezelf van wat je begrenst. Een athe-ist kan in die zin ook spiritueel zijn.”

Hoe werk je daaraan als leraar?Rik Pinxten: “Door bijvoorbeeld leerlingen niet in sta-

tische vakjes te stoppen. Hoe ga je om met hun identiteit? Die verschuift voortdurend, je blijft niet altijd dezelfde mens. Dat besef vereist enige spirituele intelligentie. Ik ben bijvoorbeeld atheïst. Toch begrijp ik manieren van religieus zoeken. In die zin is refl ecteren over je eigen identiteit als leraar essentieel.”

‘Goddelijke fantasie’, Rik Pinxten – uitg. Houtekiet

Leraren met passie hebben volgens de Britse onderwijs-kundige Christopher Day een gezonde dosis spirituele intel-ligentie. Wat is dat eigenlijk?

Frans Goetghebeur: “Het is de verlichte, onaangetaste kern die we allemaal in ons hebben en waarin je moed, wijsheid en levensvreugde vindt. Tegelijk is het een on-uitputtelijke bron van energie die je helpt om het nooit op te geven. Leraren die er ondanks moeilijke omstandighe-den op een positieve manier tegenaan blijven gaan, doen dat vanuit die bron, die kracht. Ze putten er het inzicht uit dat geen school, geen klas, geen leerling ooit dezelfde is. Ze blijven inspiratie zoeken en branden nooit op.”

Zelf ben je boeddhist. Sommigen zullen spiritualiteit meteen linken met religie en zeggen: ‘Niet voor mij’.

Frans Goetghebeur: “Spiritualiteit heeft niet noodza-kelijk te maken met religie. Het is een gemeenschappe-lijke humus die je terugvindt in alle confessionele en niet-confessionele tradities én in de vrijzinnigheid. Jammer genoeg kijkt men daar in ons land nog altijd op een heel conservatieve manier naar: klerikaal versus antiklerikaal. Daarop bouw je geen gezonde visie op spiritualiteit.”

Een atheïstische leraar kan dus ook spiritueel intelligent zijn?

Frans Goetghebeur: “Natuurlijk. Spiritualiteit helpt je om minder te blijven hangen in redeneringen, emoties en gedachten die je verstoren of vastzetten. Denk aan de lastige klas die maar door je hoofd blijft spoken en die je belet op een rustige manier degelijke lessen voor te berei-den. Je bent bewuster aanwezig in al wat je zegt en doet.”

Wat heeft spirituele intelligentie te maken met passie?Frans Goetghebeur: “De Romeinse fi losoof Seneca

zei: ‘Wie niet weet naar welke haven hij vaart, zal nooit een gunstige wind vinden.’ Als je een spirituele dimen-sie hebt gevonden in je leven en daarop vertrouwt, vind je die gunstige wind overal en zo voed je je passie. Die heb je broodnodig, want moreel, fi losofi sch en spiritueel moeten leraren veel sterker staan dan vroeger. Maar de bron daarvoor vind je niet als je ’s morgens op school aankomt en enkel oog hebt voor de koffi eautomaat.”

‘Loslaten om gelukkig te worden’, Lama Zeupa – uitg. ASP-Kunchab plus‘Onzichtbaar aanwezig. Boeddhisme in onze samenleving’, Frans Goetghebeur – uitg. ASP-Kunchab plus (verschijnt oktober 2010)

“Een atheïst kan ook spiritueel zijn”Rik Pinxten (63), professor en onderzoeker in de culturele antropologie aan de Universiteit Gent, voorzitter van de Humanistische Vrijzinnige Vereni-ging van Vlaanderen

“Spiritualiteit heeft niet nood zakelijk met religie

te maken”Frans Goetghebeur (62), ex-leraar Frans, voorzitter van de Europese

Boeddhistische Unie

PUT JE PASSIE UIT JE GEESTELIJKE KRACHT

Klasse voor leraren • 33

Page 34: Klasse voor Leraren 205

Vrouwen zijn als kleren: je trekt ze aan en weer uitMbombo Kumuamba loopt school in Shamatenge in Congo. Ze is dertien, pienter

en bereid om heel hard te werken. Doorstoten naar de middelbare school is haar

grote droom. Maar ze kan nauwelijks het schoolgeld betalen. Bovendien heeft ze de

huwbare leeftijd bereikt. De kans dat een man het meisje uit haar familie en haar

schooltje wegtrekt, wordt groter met de dag. Klasse bladert door Mbombo’s verhaal

in Futur Simple. De kinderen van Congo.

Congolese meisjes: tweederangsburgers, ook op school

Tshiluba heeft ze geen probleem. Maar vakken als wis-kunde worden in het Frans gegeven, en daarmee heeft ze het lastig. Haar ouders zijn arme boeren. Mbombo moet zichzelf zien te redden. Het derde trimester is al meer dan een maand bezig, en ze heeft haar schoolgeld nog steeds niet betaald. Maar wie niet betaalt, wordt weggestuurd. Daardoor heeft ze maanden, zelfs jaren verloren; ze is der-tien en ze zit nog maar in het vierde leerjaar. Als ze geen geld vindt, zal ze moeten stoppen.”

Mbombo zucht: “Na school sprokkel ik brandhout, haal water in de vallei en pluk maniokbladeren. Op mijn eigen veldje. Zelf aangelegd. Hiermee verdien ik mijn schoolgeld. Echt leuk zijn al die karweitjes niet. Maar ik doe dit al ja-ren. Ik heb geen tijd om met mijn vriendinnetjes te spelen. Huiswerk? Dat doe ik ’s ochtends, snel-snel voor ik naar school vertrek. Morgen ga ik niet naar school. Dan ga ik naar de markt. Mijn moeder heeft me nodig om te helpen dragen. De meester weet dat dit voor mij de enige manier is om wat geld te verdienen om de school te betalen.”

Voor de markt in Matamba trekken Mbombo en haar moe-der hun beste kleren aan. Op hun hoofden dragen ze elk een teil met twintig kilo maniok en maïs. Die verkopen ze allemaal op de markt. Opbrengst: 1000 francs. Iets meer dan een dollar, voor een week werk door een hele familie.

Shamatenge, een dorp van duizend inwoners in de provin-cie Kasaï, in het centraal-zuiden van Congo. Het schoolter-rein is een zanderige vlakte waarop vijf grote hutten staan, en één gebouw met een golfplaten dak. De muren van het klaslokaal zijn opgetrokken uit gedroogde modder, de vloer is van aangestampte aarde, het strooien dak zit vol gaten. Het oude bord rust op twee bamboestokken en de lessenaars zijn gemaakt van boomstammen. Buiten, op ongeveer vijftig meter, staat een vierkante hut: het toilet.

Mbombo zit in de klas bij meester Albert Mbaya-Ntambue. Hij leert de kinderen het Congolese volkslied aan. Ze moe-ten de tekst van het bord overschrijven. Wie te veel fouten maakt krijgt een tik op zijn kop. Veel kinderen hebben balpennen noch schriftjes. Ze proberen dan maar alles te onthouden wat de leraar vertelt. Plots weerklinkt het gekir van een baby. Een meisje duikt onder haar lessenaar en komt naar boven met een kindje van enkele maanden oud dat af en toe moet hoesten. Moeder werkt op het veld en de oudere zus moet op de baby letten. Van de tweeëntwintig leerlingen is de helft afwezig.

SCHOOLGELDMeester Albert: “Mbombo is iemand die zich geeft in de klas, een doorzetter en best intelligent. Met lessen in het

34 • Klasse voor leraren

Page 35: Klasse voor Leraren 205

©

Stephan Vanfl eteren

VAN SCHOOL GESTUURD

Het schooltje in Shamatenge is jammer genoeg representatief voor Congo: honderdduizenden jongeren worden van school gestuurd omdat hun ouders de premies van de leraren niet kunnen betalen. 60 procent van de leerlingen maakt het basisonderwijs niet af; van alle meisjes die de leeftijd hebben om naar de lagere school te gaan, blijft 53 procent thuis. De helft van de Congolese vrouwen is analfabeet. De onderwijs-uitgaven blijven achter bij die van andere ontwikkelingslan-den. En de alomtegenwoordige corruptie vreet aan de kwaliteit van het onderwijs.

Klasse voor leraren • 35

Page 36: Klasse voor Leraren 205

Waarom moeten de kinderen schoolgeld betalen? Direc-teur Donatien Malu-Kanyikuna: “De leraren hebben geen nette kleren. Ze kunnen zich maar één maaltijd per dag veroorloven. Salarissen worden niet of te laat betaald. Om de vijftig dagen of om de twee maanden ontvangen de leraren 30.000 francs congolais. Omgerekend ongeveer veertig dollar. Minder dan één dollar per dag. Daarom vragen leraren ‘des primes d’encouragement’. Per leer-ling 500 francs per maand. Veel ouders kunnen zich die extra premies niet veroorloven waardoor de kinderen van school worden gestuurd. Dan blijft het kind thuis. Meisjes raken vroeg zwanger en trouwen. Jongens trekken naar de diamant mijnen als handarbeider. Er is geen alternatief.”

DICTATUUR VAN DE MANNENMaar Mbombo klinkt strijdbaar: “Na de lagere school wil ik net als mijn broer naar de middelbare school in Mika-layi. Wat ik later wil, is een echte baan. Onderwijzer of zo. In ieder geval wil ik eerst studeren en dan pas trouwen. Ik ga echt niet mijn hele leven met water op mijn hoofd zeulen.” Voor meisjes in Congo is dat niet evident. Therese Nsonga-Kabamba geeft les aan de kinderen van het tweede jaar: “Meisjes hebben het op school nog moeilijker dan jongens. Ouders moeten kiezen welke kinderen ze naar school sturen en welke niet, en dan geven ze de voorkeur

aan jongens. Meisjes zijn zogezegd minder intelligent. Bovendien huwen meisjes hier op jonge leeftijd, waardoor ze lid worden van de familie van de man. ‘Waarom inves-teren in de toekomst van een andere familie?’ redeneren veel mensen.”

Joseph Kunuambo, vader van Mbombo: “Ik wil dat Mbom-bo studeert, zodat ze gecultiveerd is, geld kan verdienen en haar leven beter kan organiseren. Van mij mag ze zelfs naar de universiteit. Ik zou het liefst hebben dat ze pas na haar achttiende huwt. Daarna wordt Mbombo lid van de familie van haar man en ben ik niet meer verantwoordelijk voor haar. Zo gaat dat hier. De wil van de man is wet. De vrouw is als een kledingstuk dat je in de winkel koopt: je mag het aantrekken en uitdoen wanneer je maar wilt.”

Futur Simple kwam tot stand in samenwerking met Unicef. Lees meer op www.unicef.be en www.unicefkids.be.

FUTUR SIMPLE

Mbombo probeert zich staande te houden in de bedreigende omgeving van Shamatenge. Meer dan de helft van alle Congolezen is net als zij jonger dan 18. Hun grootste uitdaging? Een eigen plek vinden in een land dat 50 jaar na de onafhankelijkheid vecht voor een toekomst. Lees de verhalen van Mbombo, kindsoldaat Arnold, veerman Tékélé en vier andere Congolese jongeren in ‘Futur Simple’, een boek van De Morgen-journalist Koen Vidal en topfotograaf Stephan Vanfl eteren. Win een van de twee gesigneer-de exemplaren van het boek op www.klasse.be/leraren (klik naar ‘win’).

CONGOLESE MEISJES: TWEEDERANGSBURGERS, OOK OP SCHOOL

36 • Klasse voor leraren

Page 37: Klasse voor Leraren 205

Ontdek ‘Minoes’ en andere voorstellingen Win 100 boeken voor je klas Bestel meteen de leerlingenkaarten!

zekerdoen

ALGEMEEN

ACTIES

SECUNDAIR

3939

Pladijs je mee?DE BUNKER – zondag 27 juni

BASIS

as B

Page 38: Klasse voor Leraren 205

WOENSDAG 12 MEI

SCHITTERENDE STENENVIPDAG Hoe fel blinkt het museumspel

‘Schitterend’ (tweede en derde graad lager onder-wijs)? Laat je rondleiden. Je krijgt een demonstratie ‘achter de schermen’ over restauratie en conserva-tie van oude juwelen. Zie p. 42 Waar?

Diamantmuseum Provincie Antwerpen – Koningin Astridplein 19-23 – 2018 Antwerpen Wanneer? 14 tot 17 uur Wie? Gratis voor leraren la-ger onderwijs en hun gezin Meer info: www.diamantmuseum.be Inschrijven: uitsluitend via www.lerarenkaart.be/inschrijven

ZATERDAG 15 MEI

SCHITTERENDE STENENVIPDAG Laat je rondgidsen door het museum.

Of speel het gps-spel ‘De infi ltrant’ in de Antwerpse binnenstad. De tentoonstelling ‘Voor eer en glorie’ is er pas in het najaar, maar jij krijgt nu al inzage in het educatieve pakket. Zie p. 42 Wie? Gratis voor

leraren secundair onderwijs en hun gezin Wanneer? 10 tot 17.30 uur Meer info: www.diamantmuseum.be Inschrijven: uitsluitend via www.lerarenkaart.be/inschrijven

ZONDAG 16 MEI

GRATIS ZUURSTOFVIPDAG Parc Chlorophylle viert feest met kinder-

animatie, Waals theater met Luikse marionetten, verhalen uit de Ardennen en wetenschappelijke ani-maties. Waar? Parc Chlorophylle – 60 rue des Chasseurs Ardennais – 6960 Dochamps (Manhay)

Wanneer? 10 tot 17 uur Wie? Gratis voor leraren en hun gezin Meer info: www.parcchlorophylle.com Inschrijven: uitsluitend via www.lerarenkaart.be/inschrijven

ZATERDAG 22 TOT EN MET MAANDAG 24 MEI

EEN DORP ALS TUINUITTIP Bereid je voor op zomers tuingenot.

Themadorpen inspireren jou voor stads- of parktuin. Eetbare gewassen en kruiden vertoeven in culinair gezelschap. Als leraar krijg je een gratis informatie-brochure over de plantentuin. Zie p. 40 Waar?

Nationale Plantentuin van België – Nieuwelaan 38 – 1860 Meise Wanneer? 10 tot 18 uur Wie? Gratis voor leraren. Partners zonder lera-renkaart betalen 8 euro (7 euro in online voorverkoop). Kinderen tot 12 jaar gratis. Meer info: www.passifl ora2010.be Inschrijven: hoeft niet

ZONDAG 23 MEI

BRÁÁÁND !VIPDAG Bekijk meer dan vijftig oude brandweer-

wagens. Maak zelf een brandopstelling of weet wat te doen bij een uit de hand gelopen fondue. Zie p. 43 Waar? vzw Belgisch Brandweer Museum Privat Fire Brigade – Hekkestraat 24 – 9308

Hofstade (Aalst) Wanneer? 10 tot 18 uur Wie? Gratis voor leraren en hun gezin Meer info: mail@privat-fi re-brigade.be Inschrijven: uit-sluitend via www.lerarenkaart.be/inschrijven

WOENSDAG 26 EN ZATERDAG 29 MEI

WERELDWIJDWERKENVIPDAG Laat je rondleiden door de nieuwe per-

manente tentoonstelling WereldWijdWerken en ontdek hoe het leven van arbeiders en hun gezinnen de laatste tweehonderd jaar veranderde. Zie p. 42 Waar? MIAT: Museum voor Industriële Archeologie

en Textiel – Minnemeers 9 – 9000 Gent Wanneer? 14 uur Wie? Gratis voor leraren en hun gezin Meer info: www.miat.gent.be Inschrijven: uitsluitend via ‘inschrijven’ op www.lerarenkaart.be/inschrijven

ZONDAG 30 MEI

GRATIS NAAR IEP!VIPDAG Is Viegeltje een meisje of een vogel?

‘Iep!’ is de verfi lming van het bekroonde boek van Joke van Leeuwen. Zie achtercover Waar? Metropolis Antwerpen, Kinepolis Oostende, Gent, Hasselt, Brussel Wanneer? 10.30 tot 12.15 uur

Wie? Gratis voor leraren en max. 2 eigen kinderen (6-12 jaar), geen partners Meer info: www.jekino.be/iep Inschrijven: vanaf donderdag 13 mei (12 uur), uitsluitend via www.lerarenkaart.be/inschrijven

DONDERDAG 3 JUNI

GRATIS JEUGDTHEATERVIPDAG Jeugdtheaterhuis ‘Larf!’ maakt theater

met kinderen en jongeren. Beoordeel zelf de nieuwe productie Vuurtoren. Waar? Jeugdtheaterhuis Larf! – Warandestraat 13 (vlakbij Dampoort) – 9000 Gent Wanneer? 18 uur Wie? Gratis voor leraren en hun

gezin Meer info: www.larf.be Inschrijven: mail vóór 15 mei naar [email protected] (vermeld je naam, die van de school waar je lesgeeft en het aantal personen) of bel 09 365 09 43

ZONDAG 27 JUNI

DE ZILVEREN PLADIJS – DE BUNKERKLASSEDAG Stel een team samen en vaardig

drie collega’s af om ontvoerd te worden naar de bunker. Het ThuisPladijsTeam helpt de ontvoerde collega’s om de Pladijs uit zijn netelige situatie te bevrijden. Zie p. 39 Waar? Op een geheime locatie

Wanneer? Beschikbaar zijn vanaf 9 uur Wie? Gratis voor leraren Meer info: www.dezilverenpladijs-debunker.be Inschrijven: uitsluitend via ‘inschrijven’ op www.lerarenkaart.be/inschrijven

KALENDER LERARENDAGENMaak kennis met de fi lm Iep! Inhaleer met het hele gezin Ardense zuur-stof. Studeer af als brandweerman of laat je ontvoeren naar de bunker. Kijk voor het recentste aanbod op www.lerarenkaart.be. Je bent als eerste op de hoogte als je je abonneert op de gratis nieuwsbrieven (nieuwsbrief – intekenen).

©

MIAT

GEN

38 • Klasse voor leraren

Page 39: Klasse voor Leraren 205

GEZINNEN

ZONDAG 27 JUNI

DE ZILVEREN PLADIJS VOOR SCHOOLTEAMS – DE BUNKERLaat de witte tornado door je kleerkast zoeven en zoek naar het witter dan witste hemd, een al even witte das en een nog wittere broek. Voor de dames een witte jurk en een witte strik. Laat je vergezellen door twee collega’s die qua garderobe extreem complementair zijn. Je bent klaar voor de Zilveren Pladijs-jacht!Op zondag 27 juni kom je terecht in een bunker op een geheime locatie. Verschillende opdrachten brengen je dichter bij de Zilveren Pladijs. Het ThuisPladijsTeam maakt in de plaatselijke lerarenkamer een hoofdkwar-tier. Van daaruit staan ze via gsm en internet in contact met het ge-bunkerde team. Ook zij krijgen opdrachten waarmee de Zilveren Pladijs bevrijd kan worden.

HOE INSCHRIJVEN?

Stel een sterk en divers team samen en vaardig drie collega’s af om zich te laten ontvoeren naar de bunker. Zorg dat jouw team over een gsm en een webmail-adres (type Gmail, Hotmail of Yahoo) beschikt. Schrijf in via www.lerarenkaart.be/inschrijven met een ploegnaam die – in de ruimste zin – naar een vis verwijst. Verdere instructies volgen.

ZOEKTOCHT START OP 5 JULI

DE ZILVEREN ZOMERPLADIJS VOOR GEZINNENDe redactie van Klasse verstopte in de lente van 2010 in elke Vlaamse provincie een Pladijskist (zie foto). Schrijf je in voor de zoektocht en speur mee! Misschien drijft, ligt of hangt ze wel in je achtertuin? Op de site www.dezilverenzomerpladijs.be verschijnen vijf dagen op rij raad-sels en opdrachten. De antwoorden op deze raadsels openen de schat-kamers vrijwel automatisch. Via dezilverenzomerpladijs.blogspot.com. volg je de zoektocht online. Enige nuance: de info die daar verschijnt moet je fi lteren. Niet alles is waar.

WAT VALT ER TE WINNEN?

Dat hangt van jezelf af. Elk deelnemend gezin plaatst een klein voorwerp in de pot. Naast een Klasse-pakket ter waarde van xxx euro vind je er een oude paraplu, een fi jne tekening, een gehandtekend voetbalshirt, een kilo eurocentjes, een pot zelfgemaakte perensiroop … Laat je creativiteit de vrije loop!

HOE INSCHRIJVEN?

De zoektocht naar de vijf Pladijskisten start voor alle provincies op maandag 5 juli en zal maximaal vijf dagen duren. Schrijf jezelf en je gezin voor die datum in via www.dezilverenzomerpladijs.be. Voor de zoektocht zijn een pc en het wereldwijde web jouw bondgenoten.

SCHOOLTEAMS

AC

TIE

S LE

RA

RE

NK

AA

RT

Klasse voor leraren • 39

doemee!

doemee!

Page 40: Klasse voor Leraren 205

Maandblad voor onderwijs in Vlaanderen

m

LEES- EN SCHRIJFPROBLEMEN OPGELOSTHeeft een van je kinderen dyslexie of heb je zelf problemen met le-zen? Kurzweil 3000 heeft een uitgebreid pakket hulpmiddelen, een krachtige tekstherkenning (OCR) en een spraakweergave. Wie lees- en schrijfproblemen heeft, kan hiermee geschreven informatie zelfstandig verwerven en verwerken. Kurzweil 3000 leest niet alleen tekst- maar ook beelddocumenten.Sensotec biedt leraren vijftien procent korting op Kurzweil 3000 voor privégebruik. Je betaalt dan 1126 euro (i.p.v. 1325 euro) voor K3000 Pro (Scan Leer) kleur, 723 euro (i.p.v. 850 euro) voor K3000 Pro (Scan Leer) zwart/wit, 391 euro (i.p.v. 460 euro) voor K3000 Leer station.Sensotec Varsenare – Gistelsteenweg 112 – 8490 Varsenare – Sensotec Hoevenen – Antwerpsesteenweg 96 – 2940 Hoevenen-Stabroek – www.sensotec.be (online bestellen mogelijk)

WETENSCHAP ALS SPELHet Pass biedt intelligent amusement. Ontdek de nieuwe Pass’relle en de ‘Wetenschapsspeeltuin’. Je racet er tegen je eigen skelet en geeft gehei-men door van op afstand. Houd jij je evenwicht op grappige pedalen? Blijf je serieus bij de gekke robots? De hele ingang van het Pass is nieuw en nodigt nog meer uit om de hele site te ontdekken. Je staat er aan het begin van tien interactieve tentoonstellingen en toffe wetenschappelijke activiteiten.Pass – 3 rue du Mons – 7080 Frameries (bij Mons) – www.pass.be – gratis op vertoon van je lerarenkaart (i.p.v. 12,5 euro volwassenentarief)

GROTE ZANDMANNETJESMaak je klaar voor een snelle reis langs Afrika, Brazilië, China, Egypte, India, Japan, Marokko, Peru, Turkije ... Passeer kathedralen, kastelen en paleizen,

de hoogste wolkenkrabbers en de langste bruggen. Ontmoet de grootste helden uit de geschiedenis. Treed in de voetsporen van globetrotters en avonturiers. Vind je dit te veel kilometers voor één vakantie? Het Zandsculpturenfestival bundelt het mooiste van de hele wereld. Veertig kunstenaars toveren tachtig vrachtwagens zand om tot onze aarde op haar best. Zandsculpturenfestival Blankenberge 2010 – Sand World – van 28 mei tot 31 augustus – Duinse Polders (Koning Albert I-laan, rechtover Sea Life) – 8370 Blankenberge – www.zandsculptuur.be – leraren betalen 7 i.p.v. 11 euro op vertoon van hun lerarenkaart (maximaal 2 volwassenen per lerarenkaart, niet cumuleerbaar met andere kortingen) en krijgen een gratis reisgids bij aankomst

©

Jean-Marc Palisse

BRENG DE ZOMER BINNENGeniet deze zomer onder de blote hemel of ga op ’t heetst van de dag even naar binnen om af te koelen. Op de Abdijfeesten Herkenrode vind je tips en ideeën om van je eigen thuis een vijfsterrenzomerverblijf te maken. Compleet met zwembad en jacuzzi of lekker nostalgisch in de hangmat. Bekende kruidenexperts wandelen met je mee door het krui-denpark dat wemelt van gekruide verhalen en pikante weetjes. Voor de kinderen halen roofvogels spectaculaire kunstjes uit. Win: twintig leraren winnen een duovrijkaart. Mail vóór 17 mei naar [email protected] met als onderwerp ‘abdijfeesten’. Vermeld jouw contactgegevens en het nummer van je lerarenkaart. De winnaars worden persoonlijk verwittigd.Abdijfeesten Herkenrode – zaterdag 5 en zondag 6 juni – 10 tot 19 uur – Herkenrodeabdij 4 – 3511 Hasselt (Kuringen) – www.abdijfeesten.be – leraren betalen 4 i.p.v. 6 euro op vertoon van hun lerarenkaart

W!NKORTING

KORTING

KORTING

GRATIS

ZOMERS TUINGENOTDe Chic Garden Village inspireert je tot tuinideeën die verder gaan dan het gewone. Bloemkunstenaars geven demonstraties in een bloemschik-dorp. Enkele chefs toveren uit hun dampende ketels verrassende lekker-nijen tevoorschijn. Het kasteel van Bouchout wordt voor de tuinbeurs Passifl ora omgevormd tot een kenniscentrum met een fototentoonstel-ling over biodiversiteit, fi lms, voordrachten en productvoorstellingen.Passifl ora – van 22 tot en met 24 mei (Pinksterweekend) telkens van 10 tot 18 uur – Nationale Plantentuin van België – Nieuwelaan 38 – 1860 Meise – www.passifl ora2010.be – gratis op vertoon van je lerarenkaart (kinderen tot 12 jaar gratis, zonder lerarenkaart betaal je 7 euro in online voorverkoop of 8 euro aan de kassa)

UITTIP GRATIS

40 • Klasse voor leraren

Page 41: Klasse voor Leraren 205

LEUVEN IN SCÈNEAcrobatie en magie. Grote maar ook heel intieme theatervoorstellingen. Een circusfestival en een waterspektakel. Samengeteld heet dit ‘Leuven in Scène’. Op zaterdag 22 en zondag 23 mei (Pinksteren) transformeren de pleinen van de stad in kijkdozen voor straf openluchttheater. Tijdens de apotheose laat het Franse Ilotopie autootjes over het water sjezen en straatlantaarns uit de diepte oprijzen. De waterkoningin maakt haar entree op een antieke tweewieler van vijf meter hoog, mét vuurwerk. Dit ‘Fous de Bassin’ beleeft zijn Belgische première. Win: één leraar gaat op zondag 23 mei met drie gezinsleden aan tafel met de artiesten. Wil je in aanmerking komen voor deze smakelijke blik achter de schermen? Mail dan je naam, adres en het nummer van je le-rarenkaart vóór 12 mei naar [email protected]. Geef je mail als onderwerp ‘Klasse leraren, tafelen met artiesten’. De winnaar krijgt een mail terug.Openluchttheaterfestival Leuven in Scène – gratis toegang – 22 en 23 mei – www.leuveninscene.be

Win: vijf leraren winnen voor zondag 23 mei een gezinspakket met

circusverrassingen (onder andere vier drankjes en twee circusattributen). Mail je naam, adres en het nummer van je lerarenkaart vóór 12 mei naar [email protected]. Geef je mail als onderwerp ‘Klasse leraren, circuspakket’.

KLINKT ALS MAZZIC IN DE ORENHet Mazzic Muziekfestival needs you, voor een Magic Sing In. Repeteer samen met alle anderen in het publiek tien wereldliederen en schraap de-zelfde avond jouw keel om ze te laten weerklin-ken tijdens een publieke zangstonde. Overdag treden de jonge violisten van De Violetjes op, en

het pianoduo Zimbakids. Kristiaan Van Ingelgem speelt een beiaardreci-tal. William Souffriau treedt op (met Irish Coffee) in de buurt van het mo-biele koffi ehuis de Kaffeklasjmobiel. Om 19 uur verhuist het festival naar het Astridpark voor Wigbert en trio (vanaf 20 uur, na de Magic Sing In).Muziekfestival Mazzic – zaterdag 15 mei – van 14 tot 18 uur op en rond de Grote Markt; vanaf 19 uur in het Astridpark – 9300 Aalst – www.mazzic.be – voor iedereen gratis toegankelijk

MUZIEK VOOR FLANDRIENSFiets door de streek van de Drie-Leien (Drongen). Val binnen in kerken, kastelen, een abdij en gezellige cafeetjes. Op zondag 26 september (11-18 uur) zet Avanti! muziek uit de hele wereld op je route. Alle veertig concerten worden drie keer hernomen, zodat fi etsen (25 km) op eigen tempo kan. Leraren betalen voor hun eigen ticket 9 i.p.v. 12 euro.Gent Festival van Vlaanderen – tickets: Uitbureau – Kammerstraat 19 – 9000 Gent – 070 77 00 00 – jongeren tot en met 14 jaar betalen 2 euro – kalender vanaf 26 augustus op www.gentfestival.be

W!NGRATIS

BASILICA FESTIVAL VAN VLAANDERENInternationale ensembles en toppers van eigen bodem, gevestigde waarden en jong talent, kerken, kathedralen en industriële panden, je proeft het allemaal bij Basilica Festival van Vlaanderen. Laat je tot 10 juli verrassen door prestigieuze Festivalconcerten (Limburgs Symfonie Orkest, Orchestre National de Lorraine, Sinfonieorchester Aachen en Neue Philharmonie Westfale), de Kasteelconcerten (exclusieve concerten door jonge laureaten in een intieme setting), Basilica à la carte (grensoverschrijdende experimenten, met bijvoorbeeld het HERMESensemble / Alfred HITCHCOCK, Astoria en Odhecaton), de Dag Oude Muziek met als thema ‘Musica Nova’ in Alden Biesen en de tweede editie van de International Belgian Brass Academy.Leraren met lerarenkaart krijgen 10 procent korting op alle evenementen. Het vol-ledige programma vind je op www.basilica.be. Info en tickets: Basilica Festival van Vlaanderen – Vlasmarkt 4 – 3700 Tongeren – 012 23 57 19 – [email protected]

MUZIKALE NATTIGHEIDFado • bootje varen • fl amenco • bootje varen • tango • bootje varen • heerlijk klassiek. Op zaterdag 18 september (13 tot 22 uur) voert Odegand je over de Gentse binnenwateren van het ene concert naar het andere. Je kiest uit vijftig concerten en muziek uit de hele wereld. Tijdens de fi nale knalt het vuurwerk op de Gras- en Korenlei de muziek-noten uit elkaar.Leraren betalen voor hun eigen ticket in voorverkoop 18 i.p.v. 24 euro.Gent Festival van Vlaanderen – tickets: Uitbureau – Kammerstraat 19 – 9000 Gent – 070 77 00 00 – jongeren tot en met 14 jaar betalen 2 euro – kalender vanaf 18 augustus op www.gentfestival.be

KORTING

UITTIP GRATIS

©

Klaus Tumm

ers

KORTING

©

Thijs de Lange

©Rob W

albers

W!NKORTING

AC

TIE

S LE

RA

RE

NK

AA

RT

Klasse voor leraren • 41

Page 42: Klasse voor Leraren 205

ARTISTIEK BIJTANKEN?Experimenteer één week lang (individueel of in groep) met een kunstvorm terwijl een uitvoerend kunstenaar jou coacht en stimuleert. De Zomeracademie laat je kie-zen uit hedendaagse dans, songwriting, mediakunst, kostuumontwerp, klankatelier, animatiefi lm, beeld en beeld-taal en zang en muziekthea-ter. Je kiest, krijgt goesting en geeft vorm aan je eigen

artistieke zoektocht. Maar de zomeracademie bevrucht ook je eigen lessen. Leraren betalen 365 i.p.v. 375 euro voor workshop, verblijf en maaltijden.19 tot 25 juli – Vormingscentrum Destelheide – Destelheidestraat 66 – 1653 Dworp – www.zomeracademie.be – 02 380 39 15

GESLEPENRijkdom en macht, onoverwinnelijkheid en kracht. Maar ook schoonheid en lief-de. Dat zijn de beelden die opkomen als je naar diamanten kijkt. Levendig beeld-materiaal, klank- en lichteffecten tonen in het Diamantmuseum hoe edelgesteente ontstaat en evolueert tot een schitterend juweel. De Antwerpse diamantwereld laat achter zijn schermen kijken. Vijfhonderd

jaar al speelt die een toonaangevende rol in de diamantindustrie. Op woensdag 12 mei (lager) en zaterdag 15 mei (secundair) krijgen le-raren en hun gezin een gratis gidsbeurt door het museum. Inclusief een voorstelling van het museumspel ‘Schitterend’ (lager) of het gps-spel ‘De infi ltrant’ (secundair). Inschrijven verplicht via www.lerarenkaart.be/inschrijven. Diamantmuseum Provincie Antwerpen – Koningin Astridplein 19-23 – 2018 Antwerpen – www.diamantmuseum.be – gratis op vertoon van je lerarenkaart

FOTO’S KIJKENVoor een nieuwe reeks ‘Junctions’ grasduinen he-dendaagse fotografen in het archief van het FotoMuseum Antwerpen. Fotograaf Arno Roncada is de eerste die zich scherp stelt. Deze Belgische

fotograaf neemt geen foto’s, hij vindt ze uit. Hij construeert beelden en perspectieven, scènes en landschappen. Vanuit deze attitude benadert Arno Roncada de fotoverzameling van het FotoMuseum. Hij kiest histori-sche landschapsbeelden. Die bewerkt hij. Hij reconstrueert, herfotogra-feert en confronteert ze met eigen werk. Junctions: Arno Roncada & FotoMuseum Antwerpen – tot 20 juni – Paleis voor Schone Kunsten – Ravensteinstraat 23 – 1000 Brussel – www.bozar.be – voor iedereen gratis toegankelijk (behalve tijdens de concerten overdag)

GRATIS

GRATISVIPDAG

©

MIAT

WERELDWIJDWERKENVerweerd gereedschap waarmee kinderhan-den werkten, strenge fabrieksreglementen, het doorleefde meubilair van een beluikhuisje, schoolse opstellen die letterlijk de tijdsgeest verhalen, de eerste elektrische huishoudtoestel-len. Voor de nieuwe permanente tentoonstelling

WereldWijdWerken keert het MIAT zijn rijke collectie binnenstebuiten. Honderden voorwerpen leiden je van het begin van de negentiende eeuw tot nu en plaatsen vraagtekens bij wat de toekomst kan brengen.Op woensdag 26 en zaterdag 29 mei leiden gidsen leraren en hun gezin gratis rond door de nieuwe permanente tentoonstelling. Inschrijven ver-plicht via www.lerarenkaart.be/inschrijven.WereldWijdWerken – permanente tentoonstelling – MIAT: Museum voor Industriële Archeologie en Textiel – Minnemeers 9 – 9000 Gent – www.miat.gent.be – gratis op vertoon van je lerarenkaart

VIPDAG

©

KORTING

©

Mrakovm

e

©3_Zabriskie Point

GRATIS

42 • Klasse voor leraren

Page 43: Klasse voor Leraren 205

TOILE CIRÉELutgarde en Maurice, twee oude mensen, verwelkomen graag gasten in hun leefruimte. Samen spelen ze dan een ludiek en spannend spel met een pracht van een hoofdprijs: Toile Cirée. Dit interactieve theater is gebaseerd op improvisatietechnieken. De Belgische Improvisatie Liga speelt het op school voor maximaal honderd leerlingen van de tweede graad secundair. Aansluitend bij de leerlijn literatuur uit het leerplan Nederlands maken de leerlingen kennis met tijd en ruimte, personages en vertelstandpunten. De begeleidende les-map geeft inspiratie. Op woensdag 19 mei (14.30 uur) mogen leraren gratis proeven in cc Berchem.Reserveren voor de prospectievoorstelling via [email protected] (vermeld je naam, het nummer van je lerarenkaart, naam en adres van je school) – cc Berchem – Driekoningenstraat 126 – 2600 Berchem – www.bil.be

LATER WORD IK BRANDWEERMANHoe vermijd je brand? Hoe bedaar je een te enthousiast fonduestel? Wat doe je vooral niet met een brandende friteuse? De workshops in het Nationaal Brandweermuseum bieden een uitkomst. Kinderen ma-ken er zelf een brandopstelling. Ze koppelen slangen aan en leren een brand bedwingen. Ook de geschiedenis van dit stoere beroep komt aan bod dankzij vijftig oude brandweerwagens en een collectie kostuums en helmen.Op zondag 23 mei (10 tot 18 uur) zijn leraren en hun gezin de spuit-gasten van dienst. Doorlopend zijn er rondleidingen in het museum en demonstraties van verschillende workshops. Je stelt er een programma op maat samen voor een eventueel klas- of schoolbezoek. Inschrijven via www.lerarenkaart.be/inschrijven. vzw Belgisch Brandweermuseum Privat Fire Brigade – Hekkestraat 24 – 9308 Hofstade (Aalst) – mail voor meer info naar mail@privat-fi re-brigade.be – elke vierde zondag van de maand geopend van 13 tot 18 uur – voor iedereen gratis toegankelijk

©

Andrea Geyer

HET PASPOORT VAN EEN LANDDrie kunstenaars gaan op zoek naar de identiteit van een land. Andrea Geyer licht kritisch archieven, documenten, verhalen, tekeningen, schil-derijen en foto’s door die de complexe geschiedenis van Noord-Amerika en de identiteit van zijn bevolking bepalen. Angel Vergara concentreert zich op de prille Belgische monarchie. De Duitse fi lmregisseur Alexander Kluge bouwt in zijn werk voort op de geschiedenis van de negentiende en twintigste eeuw met in het bijzonder de positie van zijn land.Andrea Geyer Spiral Lands – Angel Vergara Monday: Firework; Tuesday: Illuminations; Wednesday: Revolution – Alexander Kluge Poetics in between media – tot 19 juni – ARGOS centre for art & media – Werfstraat 13 – 1000 Brussel – www.argosarts.org – leraren betalen 2 i.p.v. 3 euro op vertoon van hun lerarenkaart

KORTING

DWARS DOOR CONGO4700 kilometer door het evenaars-woud woelt de Congostroom, van bron tot monding. Onderweg zie je visfuiken en -netten, peddels en prau-

wen, bonobo’s en krokodillen. Maar ook oude kaarten, archeologische vondsten en schilderijen van de mysterieuze Mami Wata, de verleide-lijke watergeest. Terwijl je door de geluidsdouche wandelt maken de watervallen van Inga een oorverdovend lawaai. Gezinnen spelen de race tegen de rivier. Op een levensgroot spelbord komen kinderen vak per vak vooruit. Wie kan de hindernissen en de gevaren van de rivier ver-mijden en profi teren van de gunstige stromingen om als eerste de fi nish te bereiken?Congostroom. 4700 km bruisende natuur en cultuur – tot 9 januari 2011 – Koninklijk Museum voor Midden-Afrika (KMMA) – Leuvensesteenweg 13 – 3080 Tervuren – www.congo2010.be – www.africamuseum.be – gratis op vertoon van je lerarenkaart

©

KMM

A

GRATIS

GRATISVIPDAG

SCHILDERSTREKENDieven doen hun ronde langs kunstgalerijen. Overal stelen ze hetzelfde schilderij, een Graumann-reproductie. Galeriehouder Olivier is er niet gerust in. Ook hij heeft zo’n Graumann hangen. Wanneer hij het bericht krijgt dat ook bij zijn collega werd ingebroken, gaat hij meteen helpen. Die avond blijven zijn kinderen Talitha en Alexander alleen thuis. Ze be-sluiten hun vrienden uit te nodigen. Ze dagen Alexander uit om samen in te breken in de galerij, tot ongenoegen van zus Talitha. Deze wedden-schap is het begin van een wervelend avontuur waarin de jonge vrienden een wereld ontdekken die ze nooit voor mogelijk achtten.

Win 25 dvd’s van de kortfi lm ‘Schilderstreken’. Mail vóór 17 mei naar [email protected] en vermeld je contactgegevens en het nummer van je lerarenkaart. De winnaars worden persoonlijk verwittigd.

W!N

GRATIS

AC

TIE

S LE

RA

RE

NK

AA

RT

Klasse voor leraren • 43

Page 44: Klasse voor Leraren 205

ADVERTENTIE

Page 45: Klasse voor Leraren 205

DE PAPASPECIAL

• TIP 1. Het paparapport. Klasse vroeg duizend kinderen wat ze leuk vinden aan hun papa en wat niet. Gezinssocioloog Dimitri Mortelmans bekijkt de cijfers: “Een op de drie vindt het leuk dat papa cadeautjes geeft. Zijn we Disneypapa’s geworden die onze kinderen meer ver-wennen dan opvoeden?” Lees het volledige interview.

• TIP 2. Met ‘de papaverkla-ring’ engageren papa’s zich in negen punten om werk te maken van hun rol. Wie de verklaring online ondertekent, krijgt een gratis papa-pin opgestuurd. Wie die draagt, maakt kans op een vakantiecheque voor een gezinsreis. Stimuleer je papa’s om mee te doen?

• TIP 3. Op www.klasse.be/ouders/instapbrief vind je instapbrieven voor anderstalige ouders met de papaverklaring in negen talen. Print ze en geef ze mee aan anderstalige ouders.

• TIP 4. De Facebook-fanpagina ‘Papa zijn rockt’ brengt alle papa-kampioenen samen. Maak jij de pagina bekend bij de papa’s in jouw klas, school, buurt …?

• TIP 5. Waarom spurt mama naar school als Jens zijn zwemzak is vergeten, en waarom laat papa het zo? Dat ontdek je in ‘Wat mama’s van papa’s kunnen leren (en omgekeerd)’. Houd jij rekening met de verschillen tussen mama’s en papa’s tijdens activiteiten op school, het oudercontact … ?

GRATIS ISCHOOLIs jouw school een innoverende en geëngageerde school? Wil jouw school de digitale kloof mee helpen dichten door ICT-nascholingen in te richten voor (groot)ouders van leerlingen die géén ICT-vaardigheden hebben? Schrijf je dan snel in voor het iSchool-project en maak van jouw school een ICT-brede school.Elk half jaar neemt IT-huis 15 Vlaamse scholen onder zijn vleu-gels en ondersteunt hen bij ICT-nascholingen voor (groot)ouders en buurtbewoners.Meer info en praktijkvoorbeelden op www.ithuis.be - je kunt nu al inschrijven voor volgend schooljaar (september-december 2010 en januari-juni 2011)

SPEEL MET TEXTIELWaarom zit er tefl on in een voetbalschoen? Wat doet een tufter? Met de computergame ‘Wie wordt textielexpert?’ leren je leerlingen derde graad lager onderwijs en eerste graad secundair spelenderwijs over de textielsector. Je kunt het spel solo of in klasverband spelen.www.textielexpert.be

KLASGROEPEN Hoe groepeer je leerlingen? Zet je alle slimmeriken bij elkaar, alle meisjes, alle sportieve kinderen, alle leerlingen met dyslexie ...? Of zit de kwaliteit juist in de mix? Drie universitaire onderzoekers bundelen alle recente studies over het effect van homogene en

heterogene klasgroepen. Ze kijken naar het effect daarvan op leren en op sociaal-emotioneel functioneren. Opvallend: niveaugroepen doen sterke en gemiddelde leerlingen beter leren, maar zwakke leerlingen boeren achteruit. Een vlot leesbaar boek met inspirerende conclusies.‘De klas: homogene of heterogene samenstelling?’(B. Belfi , B. De Fraine en J. Van Damme) – 9,95 euro – www.acco.be

Lezers van Klasse krijgen een korting van 15 procent: bestel online via www.uitgeverijacco.be/shop en zet ‘Klasse’ in het vakje ‘Referentienummer’ – je krijgt het boek en de factuur in je brievenbus

Win: 4 x ‘De klas’ – mail vóór 22 mei (met vermelding ‘De klas’) naar [email protected]

UIT DE MILIEUCRISIS Warmt de aarde op of is dat stemmingmakerij? Hoe vind je je weg in alle dilemma’s en paradoxen van de milieucrisis? En vooral: zijn er oplossingen? Peter Tom Jones (K.U.Leuven) maakt deel uit van ‘Terra Reversa’, een denktank voor ecologische economie.

Antropoloog Vicky De Meyere schreef al eerder over ecologie, ethiek en gedragsverandering. In dit boek bundelen ze hun krachten. Ze ana-lyseren het mondiale klimaatpokerspel (‘het klimaat is nooit stabiel ge-weest’), zoeken de bouwstenen voor een duurzame economie (inclusief barrières en valkuilen) en reiken concrete oplossingen aan. Van vlees-matiging over autodelen tot ecotoerisme. ‘Terra Reversa. De transitie naar rechtvaardige duurzaamheid’ – 14,95 euro – www.epo.be

Win: 4 x ‘Terra Reversa’ – mail vóór 22 mei (met vermelding ‘Terra Reversa’) naar [email protected]

W!N

W!N

KORTING

GRATISA

LG

EM

EE

N

Klasse voor leraren • 45

Page 46: Klasse voor Leraren 205

ADVERTENTIE

Page 47: Klasse voor Leraren 205

EHBO OP SCHOOLBestaat het risico dat je leerlingen verkeerd omgaan met scheikun-dige stoffen? Of is EHBO deel van je lesprogramma? Naast algemene cursussen voor 9- tot 12-jarigen en 12- tot 15-jarigen, kun je ook specifi eke pakketten bestellen. Vertel het Vlaamse Kruis waar leraren of leerlingen behoefte aan hebben. Verzorging van brandwonden voor leerlingen hotel? Of eerste hulp voor leraren lichamelijke opvoeding? Zulke cursussen op maat duren 4 tot 7 uur.Op www.hetvlaamsekruis.be vind je uitleg en prijzen, download het pakket ‘EHBO op kamp’ – 015 27 61 00 – [email protected]

PROSPECTIEDAGENOp zoek naar originele, vernieuwende educatieve voorstellingen? Je wilt ze liefst vooraf zien, horen, proeven? Gezelschap Uitgezonderd. Theater! toont zijn aanbod tijdens 5 gratis prospectiedagen. Je kunt er bovendien eerste indrukken uitwisselen met collega’s in het publiek, nader kennismaken met het team achter de voorstelling en een kijkje nemen in de lesmappen.Voor leraren lager onderwijs zijn er ‘Overstekend wild’ (vanaf 8 jaar; een doe-voorstelling rond verkeer), ‘Schaap Kindje Schaap’ (vanaf 3 jaar; rond gevoelens) en ‘Minoes’ (vanaf 5 jaar; over een juf die eigenlijk een poes is).Voor leraren secundair onderwijs zijn er ‘Trip’ (vanaf 14 jaar; rond drug-gebruik), ‘Raket naar de maan’ (vanaf 12 jaar; seksuele voorlichting zoals kinderen het willen horen), ‘Fanny15’ (vanaf 14 jaar; over de ge-varen van internet en chatrooms) en ‘Het onderzoek’ (vanaf 16 jaar; de Holocaust op de planken).De prospectievoorstellingen vinden plaats op 5 mei in Brugge, 19 mei in Hasselt, 26 mei in Gent, 2 juni in Antwerpen en 3 juni in Fort Breendonk (enkel en alleen hier ‘Het onderzoek’). Meer info en inschrijvingen via www.uitgezonderd.be (klik op ‘prospectie’)

ZINLOOS GEWELD‘Preventie kan levens redden’ is de centrale slogan van de jaarlijkse campagne van vzw Zinloos Geweld, met ‘De Geweldige Krant’, een cartoontentoonstelling, het ‘WensenVlinderhutproject’, Vlindertegels, optredens, een grote Fata Morgana tegen zinloos geweld door 17 Diestse scholen, lezingen en workshops rond geweldloze communicatie en cyberpesten.www.zinloosgeweld.net (zie ‘Agenda’) – meld je eigen activiteiten via [email protected]

NEDERLANDS VOOR ANDERSTALIGE OUDERSHet project ‘Ouders in (inter)actie brengt volwassenenonderwijs en leer-plichtonderwijs samen rond lessen Nederlands tweede taal voor anders-talige ouders in de school van hun kinderen. Meteen wil het project ook ouderparticipatie bevorderen. ‘Ouders in (inter)actie’ begeleidt scholen en centra en ontwikkelt en verzamelt materiaal.Interesse? Vragen? Op woensdag 9 juni is er in Brussel een ‘Netwerkdag Ouders in (inter)actie’, met projectresultaten, een reactie van de onder-wijsminister, workshops.De Netwerkdag is een initiatief van departement Onderwijs en Centrum voor Taal en Onderwijs. Alle info en inschrijvingen via www.ond.vlaanderen.be/inschrijvingen/oudersinactie

GRATIS

GRATIS

1500 EURONog tot 25 mei kun je je ‘dynamoPROJECT’ indienen in de hoop tot 1500 euro ondersteuning te krijgen. Is je project vernieuwend, heb je oog voor elk talent, werk je procesmatig, wil je een externe partner onder de arm nemen: de basisingrediënten voor je project zijn er.www.dynamo3.be – nog vragen? Mail [email protected]

AUDIOVISUELE STAGEJe onderzoekt vier dagen lang de poëtische kracht van het audiovisu-ele medium: geluid- en beeldopname, montage via pc en internet. Dit is géén cursus audiovisuele techniek, wel een stage rond creatieve communicatie met de basistechnieken van nieuwe media en ICT als hulpmiddel. Voorkennis is niet vereist. De stage loopt van 16 tot 19 au-gustus in muziekclub De Kreun in Kortrijk en kost 150 euro (max. 15 deelnemers).Meer info en inschrijvingen via [email protected] – www.aifoon.org

Meer doe-tips, wedstrij-den en acties vind je op www.klasse.be/leraren (klik op ‘zeker doen’) en op www.lerarenkaart.be.

ALG

EM

EE

N

Klasse voor leraren • 47

Page 48: Klasse voor Leraren 205

De bloedmooie Sarah wil van haar saaie leven af en vlucht naar het kasteel van de charismatische Graaf von Krolock,

waar de vampieren een groot bal voorbereiden.De knotsgekke professor Abronsius en zijn lieve en beetje

naïeve assistent Alfred doen er alles aan om Sarah van de ondergang redden. Zo komen ze van

het ene hilarische avontuur in het andere terecht.Een grappig griezelsprookje vol vurige liefdesduetten met een hoog rock ‘n roll - gehalte, van de hand van

de geniale regisseur Roman Polanski.

Geen kortingen op online tickets. Niet cumuleerbaar met andere acties of kortingen. Niet geldig op eerder aangekochte tickets. Aanbod geldig zolang er tickets beschikbaar zijn.

GEBASEERD OP DE FILM “THE FEARLESS VAMPIRE KILLERS” - ORIGINELE PRODUCTIE GEPRESENTEERD IN WENEN DOOR DE VEREINIGTE BÜHNEN WIEN GMBH I.S.M. ROMAN POLANSKI, ANDREW BRAUNSBERG EN RUDI KLAUSNITZER - REGISSEUR: CORNELIUS BALTUS - MUZIEK: JAMES STEINMAN TEKSTBOEK: MICHAEL KUNZE - STEM- EN DANSARRANG.: MICHAEL REED - MUZIKALE ARRANG.: STEVE MARGOSHES

Meer info op dansdervampieren.be

INFO & RESERVATIE03/229.18.28 of [email protected]

DATA SCHOOLVOORSTELLINGEN:Stadsschouwburg Antwerpen:

16 & 17 september 2010 om 14u

EEN MUSICAL OM IN TE BIJTEN ... OF DOOR GEBETEN TE WORDEN!

P R E S E N T E E R T

RRRRRRRRRROOOOOOOOOOOMMMMMMMMMMAAAAAAAAAANNNNNNNNNN PPPPPPPPPPOOOOOOOOOOOLLLLLLLLLLAAAAAAAAAANNNNNNNNNNSSSSSSSSSSSKKKKKKKKKKIIIIIIIIII’’’’SSSSSSSSSSS CCCCCCCCCCCUUUUUUUUUULLLLLLLLLLTTTTTTTTTTMMMMMMMMMMUUUUUUUUUUSSSSSSSSSSSIIIIIIIIIICCCCCCCCCCCAAAAAAAAAALLLLLLLLLL

Phot

o by

Det

lef O

verm

ann

(advertentie)

(advertentie)

YETI FIKST JE REISKOFFER

Yeti doet je zomerdromende leerlingen nadenken over de zin en onzin van zittenblijven, kruipt mee aan tafel bij nieuw samengestelde gezinnen en gaat na of de stelling ‘Wat je speelt, is wat je wordt’ klopt.En overleef je je zomervakantie met 1 euro? Yeti bewijst dat het kan.

OOK OP HET STRANDLAKEN:• Zonneklopper of museummepper? Doe de test.• Wat te doen om je juf of meester niet te missen tijdens de

zomervakantie.• ‘Ik zie je graag, maar je staat in mijn zon’, ‘Pardon, mijn teenslipper

zit in uw zwembroek’, ‘Ik wil jouw persoonlijke ijsjestester worden’ en andere levensnoodzakelijke paniekkaarten en logo’s voor in het buitenland.

Bij deze reportages vind je in de pedagogische bijlage lestips die nauw aansluiten bij de eindtermen. Schrijf je in voor de maandelijkse gratis nieuwsbrief via www.klasse.be (e-brieven) of vind elke maand het gedrukte exemplaar bij het pakket Yeti’s.

KAI-MOOK IS JARIGVier de eerste verjaardag van de beroemdste babyolifant van Vlaanderen tijdens het Hemelvaartweekend (13 tot en met 16 mei) in Zoo Antwerpen.Speciaal voor de gelegenheid maakte illustrator Guido Van Genechten (‘Rikki’, ‘Kleine Kangoeroe’, ‘Max’) een nieuw prentenboek over Kai-Mook, gebaseerd op foto’s. Van Genechtens ‘De Wiebelbillenboogie’ (ook al over een olifantenfamilie) werd onlangs in Nederland uitgeroe-pen tot ‘Prentenboek van het Jaar 2010’. ‘Kai-Mook’ is een prentenboek voor iedereen vanaf drie jaar. Centraal staat de zwangerschap van ma-maolifant en de geboorte van het babyolifantje. Clavis Uitgeverij werkte samen met Zoo Antwerpen. Per verkocht exemplaar gaat 1 euro naar het K-groeiplan. Daarmee bouwt de Zoo een nieuw olifantenverblijf in Planckendael én steunt ze de bedreigde olifanten in India.Het boek gaat in première tijdens de feestelijkheden in de Zoo en ligt vanaf maandag 17 mei in de boekhandel – Guido Van Genechten signeert in de Zoo op 16 mei, van 14.30 tot 17.30 uur – op www.clavisbooks.com vind je een kleurplaat uit het prentenboek – op www.baby-olifant.be vind je het programma van het verjaardagsweekendwww.clavisbooks.com – www.baby-olifant.be

Win: 10 x ‘Kai-Mook’ en 10 vrijkaarten voor de Zoo – mail vóór 10 mei (met vermelding ‘Kai-Mook prentenboek’ of ‘Kai-Mook Live’) naar [email protected]

MEERVOUDIGE INTELLIGENTIEIn de ‘Talent Agenda’ stellen acht verschillende fi guren evenveel talenten voor. Er is er eentje voor elk leerjaar en in de loop van het schooljaar komen alle talenten aan bod. Elk talent wordt uitgebreid voorgesteld op een dubbele pagina in de agenda. Zo ontdekken je leerlingen dat er verschillende invullingen zijn voor het begrip ‘knap’: samenknap, be-weegknap, beeldknap, taalknap, muziekknap, natuurknap, zelfknap en rekenknap.Er is bovendien een groeilijn van de eerste tot de zesde klas. Zo leren de leerlingen gaandeweg hun persoonlijke talenten ontdekken en be-noemen. De agenda is ook qua vorm aangepast aan de leeftijd van je leerlingen: veel tekeningen voor de eerste klas, een stripvorm voor de tweede klas, een dagboekstijl voor de derde klas enz.www.abimo.net – de agenda’s kosten 3 euro per ex.Vraag een gratis proefexemplaar aan via [email protected] (vermeld je adresgegevens én je klas)

W!N

GRATIS

Meer doe-tips, wedstrijden en acties vind je op www.klasse.be/leraren (klik op ‘zeker doen’) en op www.lerarenkaart.be.

KOSTBAAR WATERIn de praktijkmap ‘H2O-Picto’ vind je 28 pic-togrammen rond water en watergebruik voor oudste kleuters en leerlingen eerste graad lager onderwijs. Wereldwerkplaats vzw heeft voor dezelfde leeftijdsgroep een promopakket samengesteld met ‘waterpublicaties’: de map met pictogrammen plus de brochure ‘Ik wil water’, de fotoreeks ‘Kinderen en water’ en het

kinderrechtenlogo ‘Recht op water’ (op A4-formaat).De praktijkmap met pictogrammen kost 14 euro, het promopakket 28 euro, verzendingskosten telkens inbegrepen. Bestellen via [email protected] - 016 29 21 27

Voor leraren is er een nascholing ‘Kostbaar water’. Een medewerker van Wereldwerkplaats komt langs om te vertellen over de waterpublicaties, een workshop voor kinderen, een uitleenkoffer mét praktische lestips.Zo’n sessie duurt 2 uur voor 65 euro (plus reiskosten). Aanvragen via [email protected] - 016 29 21 27 - de eerste 10 aanvragers met het

codewoord ‘Klasse’ krijgen 20 procent korting

KORTING

48 • Klasse voor leraren

Page 49: Klasse voor Leraren 205

WIN EEN SCHOOLBIBLIOTHEEKMaak een eenhoorn en win een pakket van 100 boeken voor je school- of klasbibliotheek. Uitgeverij De Eenhoorn bestaat 20 jaar en dat vieren ze in stijl. De Eenhoorn is uitgever van schooltijdschriften Kits, Klap, Knuffel, Kikje, Kadee, Kadoze en Koe-koek en lanceert jaarlijks een 50-tal nieuwe kinderboeken. Op de prijzenschouw staan o.a. een Gouden Griffel en een Gouden Uil, maar dit keer deelt de uitgeverij zelf de prijzen uit.De opdracht is eenvoudig: maak een eenhoorn, het fabeldier waaraan de uitgeverij haar naam ontleent. Alles is toegestaan: boetseren, knutselen,

snipperen, schilderen, tekenen, maar ook schrijven, dichten, fotoshoppen ... Er zijn vier categorieën: kleuters, eerste, tweede en derde graad lager onder-wijs. In elke categorie wint één klas een schoolbibliotheek van 100 boeken. Daarnaast zijn er 5 troostprijzen per categorie.De wedstrijd loopt tot en met vrijdag 4 juni – stuur je inzendingen naar De Eenhoorn – Wedstrijd 20 jaar – Vlasstraat 17 – 8710 Wielsbeke – van grote knutselwerken mag je foto’s maken en die mailen naar [email protected] – het volledige reglement vind je op www.eenhoorn.be

KINDEREN VERTELLEN AAN DE PESTJUFHoe praat je met kinderen die gepest worden, bang zijn, boos zijn, ver-driet hebben? Hoe verander je gevoelens of gedrag? Jaklin Laporte laat je in zeventien authentieke verhalen mee over de schoolmuur kij-ken. Ze geeft je middelen om kinderen te helpen via een inleefgesprek. Laporte geeft les in een basisschool in Deurne (Antwerpen). Zij merkt de toenemende emotionele last bij kinderen. Haar boek is voor ouders, leraren en al wie gesprekken voert met kinderen.‘Uitgesloten. Kinderen vertellen aan de pestjuf’ (Jaklin Laporte) – 18,50 euro – www.acco.be

EIKES!Een muzikale theatervoorstelling met een minimum aan woorden: ‘Eikes!’ trakteert je kleuters op een originele fantasiewereld. Hoofdrolspelers zijn een heel groot ei waarin iets vreemds woont en een gekke mevrouw die muziek doet klinken uit een knoppendoos.Compagnie Gorilla toert volgend schooljaar met deze voorstelling, die ze op praktisch elke school kan spelen.www.compagniegorilla.be – [email protected] Gorilla speelt twee gratis prospectievoorstellingen op dinsdag 25 mei, om 10.55 uur, in Basisschool De Pit in Diest (Handelsplein) en op woensdag 26 mei, om 15 uur, in de Bibliotheek in Zemst (Schoolstraat) – reserveer meteen je gratis tickets via [email protected]

WETENSCHAPSBENDEWaarom blijft een vliegtuig in de lucht? Waarom mag je geen shampoo meenemen in een vliegtuig? Waarom heeft elke luchthaven een kleine dierentuin? De antwoorden krijgen je leerlingen (8 tot 12 jaar) tijdens de ‘Wetenschapsbende Lucht- en Ruimtevaartdagen’ in juli en augustus. In de luchtvaartlabs van de V.U.Brussel experimenteren de deelnemers in de windtunnel, halen hun brevet voor telegeleide vliegtuigen, krijgen een exclusieve kijk achter de schermen van Brussels Airport en bezoeken de vliegtuigen van vroeger in het Luchtvaartmuseum.Er is een korte editie van 1 tot 3 juli, van 9.30 tot 16.30 uur (15 euro per dag of 40 euro voor drie dagen) en een langere editie van 23 tot 27 augustus, van 9.30 tot 16.30 uur (15 euro per dag of 60 euro voor vijf dagen).www.jcweb.be – info@jcweb .be – 02 252 58 08

BOEKEN ROND PESTENOp de ‘Keuzelijst Pesten’ vind je een selectie van boeken voor kleuters en kinderen tot 12 jaar. Leesweb voorziet deze selectie van uitgebreide besprekingen en tips voor verwerking, klasgesprek-ken en andere klasactiviteiten.De ‘Keuzelijst Pesten’ (48 blz.) is samengesteld door

Martine Cammaert en Marina Marissen – 10 euro per ex. plus 2,50 euro verzen-dingskosten – www.leesweb.be – [email protected] – 03 272 21 46

RARA ... RARITEITENReuzegrote schelpen en kleurrijke stenen, ko-kospalmen en olifanten, vind je die in ons land? In het Zilvermuseum Sterckshof staat een kast vol ‘rare’ spullen. Waar komen die vandaan? Waarvoor kun je ze gebruiken? Twee ploegen gaan op ontdekkingsreis de hele wereld rond. Wist je dat ze vroeger cacaobonen gebruikten om te betalen en tabak kauwden zoals kauwgom? Moet je van peper echt niezen? Wat kun je al-

lemaal doen met een kokosnoot? In de fi nale nemen vier ploegen het tegen elkaar op in het grote expeditiespel.De workshop ‘Rariteiten’ (anderhalf uur) mikt op leerlingen tweede en derde graad basisonderwijs en is het hele schooljaar beschikbaar – je betaalt 60 euro per groep (max. 25 leerlingen), vanaf 1 september betaal je 65 eurowww.zilvermuseum.be – [email protected] – 03 360 52 51

W!N

GRATIS

BA

SIS

Klasse voor leraren • 49

Page 50: Klasse voor Leraren 205

ADVERTENTIE

Page 51: Klasse voor Leraren 205

5 SCHOOL-RESTAURANTS GETEST

• Vlaanderen is in de ban van Mijn Restaurant, maar wat denken leerlingen over hun schoolrestaurant? MAKS! onderzocht de cuis-son én de food cost in vijf schoolrefters.

• Hoe maak je het als rockgroepje in de muziekbusiness? MAKS! vroeg het aan 8 professionals. Hun tips lezen je leerlingen deze maand in MAKS!

• Verder in MAKS!: het verhaal van Lisa (18). Zij nam op haar zestiende soms tien xtc-pillen per dag. Haar beste vriendin Nathalie nam bijna een overdosis en wil nu dat Lisa stopt.

In de bijlage Maks!mum vind je elke maand ideeën voor boeiende lessen die nauw aansluiten bij de vakoverschrijdende eindtermen. De lestips zijn tijdloos genoeg om ze later nog te gebruiken. Hang deze bijlage dus op in de lerarenkamer en stimuleer je collega’s om er gebruik van te maken in hun lessen.

LEREN OVER LEREN?Hoe leren leerlingen? Hoe kan ik ze motiveren? Is mijn manier van lesgeven voor alle leerlingen goed? Dit boek beschrijft het verschijnsel ‘leren’ kernach-tig en beeldend voor (aspirant-)leraren. Studenten lerarenopleiding krijgen er vragen en opdrachten bij.

Ten slotte legt het boek de link tussen het leren van leerlingen en het onderwijsgedrag van leraren. Een introductie in de leerpsychologie.‘Leren over leren. Praktische leerpsychologie voor het basisonderwijs’ (Ida Oosterheert) – 26,50 euro – www.plantyn.com – www.lerenoverleren.noordhoff.nl

OP DE GETUIGEN STOELJournaliste Caroline Van den Berghe kreeg 10 sleutelfi guren op haar ‘getuigenstoel’. Ze kijkt met hen achter de schermen van het gerechtelijk onderzoek. Hoe ver-loopt een moordonderzoek, wie is de onderzoeksrechter en wat doen openbaar ministerie, wetsdokter en

gerechtspsychiater? Welke rol spelen de advocaten, de assisenjury, de assisenvoorzitter? Wat betekent levenslange opsluiting, wat doet de ver-oordeelde in de gevangenis en wanneer kan hij vrijkomen?De tien getuigen zijn onderzoeksrechter Karel Van Cauwenberghe, openbaar aanklager Bernadette Baeyens, topadvocaten Jef Vermassen en Johan Platteau, wetsdokter Wim Van de Voorde, gerechtspsychia-ter Chris Dillen, assisenvoorzitter Michel Jordens, gevangenisdirecteur Roland Mentens, voorzitter van de strafuitvoeringsrechtbank Piet Piron en … een anoniem jurylid.‘Op de getuigenstoel’ – 14,95 euro – www.davidsfonds.be

Win: 10 x ‘Op de getuigenstoel’ – mail vóór 22 mei (met vermelding ‘Getuigenstoel’) naar [email protected]

Op www.klasse.be/leraren vind je een kortingbon – hiermee kun je het boek bestellen voor 10 euro (i.p.v. 14,95 euro)

GESNEUVELDE SOLDATEN OP FACEBOOKIn België liggen 25.360 geallieerde soldaten uit de Tweede Wereldoorlog begraven. Krijgen ze allemaal een fanpagina op Facebook? Dat is het doel van ‘Live and Remember’. Je leerlingen vertellen het verhaal van ‘hun’ soldaat. Ze surfen naar de site van de Commonwealth War Graves Commission. Het Instituut voor Veteranen helpt hen zoeken in (online) archieven. Met foto’s, kaarten, fi lmpjes en getuigenissen dragen ze bij aan de herinneringswetenschap, want het Instituut voor Veteranen slaat de verzamelde gegevens op. Naast deze roem maken je leerlingen kans op een dvd-pakket of een dagtrip naar Londen. De wedstrijd gaat in op 1 september 2010 en sluit af op 15 maart 2011. De wedstrijd wordt jaarlijks herhaald tot 2014. Fanpagina’s die na 15 maart 2011 binnen-komen, nemen deel aan de wedstrijd van het volgende jaar.Alle praktische informatie en een lijst van online bronnen op www.liveandremember.be

©

IV – NIOOO

WEDSTRIJD

W!NKORTING

BESTEL NU DE NIEUWE LEERLINGENKAART!Bestel de leerlingenkaart van Maks! en laat je leer-

lingen genieten van kortingen en voordelen. Met deze gratis service van het Vlaams ministerie van Onderwijs scoren jongeren kortin-gen bij meer dan 800 voordeelaanbieders en krijgen ze toegang tot alle online wedstrijden op www.maks.be. Je kunt de kaart ook gebruiken als middagpasje, voor de schoolbus, de refter … Zo heeft iedere Vlaamse scholier één herkenbare, uniforme pas op zak.Surf vanaf 3 mei naar www.lerarenkaart.be. Download via de startpagina het bestelformulier voor de leerlingenkaart. Enkel leraren, directeurs of secretariaatsmedewerkers met een lerarenkaart kunnen een bestelling plaatsen. Overleg dus eerst in je school wie de kaarten zal aanvragen.Vraag de kaarten nog vóór de zomervakantie aan, dan liggen ze bij het begin van het nieuwe schooljaar klaar op het schoolsecretariaat.

lingen gen

SE

CU

ND

AIR

H

OG

ER

/ V

OLW

AS

SE

NE

N

Klasse voor leraren • 51

Page 52: Klasse voor Leraren 205

ADVERTENTIE

Page 53: Klasse voor Leraren 205

Meer doe-tips, wedstrijden en acties vind je op www.klasse.be/leraren (klik op ‘zeker doen’) en op www.lerarenkaart.be.

ERFGOED EN IDENTITEITWaarom zou je rond erfgoed en identiteit werken in je klas? Het antwoord krijg je met lezingen en presentaties op de studiedag ‘Erfgoed en iden-titeit. Kansen voor de klaspraktijk’. Verder krijg je er praktijkvoorbeelden en uitleg over de nieuwe vakoverschrijdende eindtermen.De studiedag vindt plaats op woensdag 2 juni, van 10 tot 16.30 uur, in Klein Seminarie Roeselare.Meer info en inschrijvingen via www.canoncultuurcel.be/canon/organiseert

LIFE_LINEEen kortfi lm (met lerarenhandleiding), een speciaal nummer van het jongerenmagazine ‘ZAP’ en twee affi ches (i.s.m. Bednet), dat zijn de ingrediënten van het nieuwste jongerenproject waar JOETZ deze maand mee naar buiten komt: ‘Life_line’. Centraal staan ziekte (kanker), leven en dood, met daarrond een breed spectrum aan onderwerpen: een leven dat verandert, contacten met de buitenwereld, tegenstrijdigheden, ver-anderend uiterlijk, omgaan met emoties, blije momenten, onsterfelijk-heid, vriendschap, troost, hart en verstand, vragen stellen over de dood. Een project voor jongeren over ziekte en dood dat vooral ook over leven gaat.Een pakket (fi lm plus handleiding, 5 magazines, 2 affi ches, verzendingskosten) kost 16 euro – www.joetz.be – [email protected] – 02 515 02 53

AGRESSIEVE LEERLINGEN Een verwijt, een vernederende blik, een op-gestoken middenvinger, criminele feiten. Hoe reageer je erop als leraar, als school? ‘Agressie op school aanpakken’ biedt een stappenplan dat niet alleen ingaat op wat je beter wél en niet doet, maar ook op hoe je met je eigen emoties kunt omgaan.

Levensechte voorbeelden uit de school- en klaspraktijk leren je alles over (omgaan met) grensoverschrijdend gedrag, agressie-incidenten correct inschatten en gepaste reactiestrategieën ontwikkelen.‘Agressie op school aanpakken’ (Hilde Leonard) – 26,65 euro – www.plantyn.com

VRIJWILLIGER IN HET BUITENLANDZijn je studenten betoverd door de gedachte aan een jaartje Thailand? Of hoe je Kerstmis viert in het land van de Kerstman? Met AFS Vlaanderen kunnen 300 jongeren op ontdekking gaan in meer dan 30 landen. Ze kiezen voor het trimesterprogramma (15- tot 17-jarigen), het school-programma (16- tot 19-jarigen) of het campusprogramma (18- tot 20- jarigen). Of ze werken als vrijwilliger in een lokaal project mee. Tijdens hun verblijf in het buitenland leren de jongeren een andere cultuur van dichtbij kennen en leren ze de lokale taal spreken.AFS zorgt voor de voorbereiding en begeleiding van de deelnemers.www.afsvlaanderen.be

KUNSTPROJECTEN EN VLOTTENTOCHTENBen je jonger dan 25 jaar en wil je er tijdens de zomervakantie even uit in internationaal gezelschap? Vertrek dan voor een of twee weken op in-ternationaal PEJA-kamp. Een kunstproject in Duitsland, natuurfotografi e in Finland, muziek in Luxemburg, op vlottentocht in Zweden: je kiest je favoriete thema én land.Je vindt een overzicht van alle bestemmingen op de site van het Platform voor Europese Jongeren Activiteiten (PEJA). Per kamp lees je meer over het programma, de plaats, de werktalen, het deelna-megeld en de bijzondere uitrusting die je nodig hebt. Enkele kampen staan ook open voor jongeren tussen 12 en 18 jaar.www.peja.be – [email protected] – 02 209 07 20

Win: een Europese sportzak – mail vóór 31 mei (met vermelding ‘Sportzak’) naar [email protected]

PARANORMAL ACTIVITYHoe maak je van 15.000 dollar 110 mil-joen dollar? Je draait een fi lm bijvoorbeeld: ‘Paranormal Activity’. Nog realistischer ge-fi lmd dan het vaak geciteerde ‘The Blair Witch Project’ en vooral een hype dankzij de door mil-joenen bekeken internetfi lmpjes waarin te zien is hoe heftig en intens het kijken naar de fi lm

was voor het bioscooppubliek.Het verhaal is eenvoudig: een jong stel neemt zijn intrek in hun nieuwe huis. Steeds vaker worden ze wakker van onverklaarbare geluiden en gebeurtenissen. Elke nacht loopt de spanning verder op naar een ijzing-wekkende climax.Regisseur Oren Peli draaide de fi lm op één week tijd in zijn eigen huis. De fi lm wordt voorgesteld als een documentaire, waarbij beelden ge-toond worden van de camera die zogezegd de feiten moet registreren.www.rcv.nl – overal verkrijgbaar op dvd en Blu-ray én (uitzonderlijk) ook op VHS

Win: 5 x ‘Paranormal Activity’ – mail vóór 22 mei (met vermelding ‘Paranormal’) naar [email protected]

W!NW!N

SE

CU

ND

AIR

H

OG

ER

/ V

OLW

AS

SE

NE

N

Klasse voor leraren • 53

Page 54: Klasse voor Leraren 205

54 • Klasse voor leraren

Neem de eerste letter van wie of wat je op elke foto precies ziet. Samen vormen ze een vijfl etterwoord. Daarmee kun je de kluis openen voor een reischeque van 500 euro. Je kunt een citytrip kiezen uit het volledige aanbod van Holidayline.

Op www.klasse.be krijg je een extra tip. Mail je ant-woord (met vermelding ‘fotospel 205’) vóór 20 mei 2010 naar [email protected]. Marina Messagie uit Nieuwpoort - St-Joris is de aprilwinnaar (‘KLUUT’). Prettige reis!

FOTOSPEL – WIN EEN CITYTRIP! WIN!

Karlien Tanghe (15) – zit in het Sint-Leocollege Brugge. Ze speelt waterpolo, gaat naar de Chiro, zit graag op een bankje in de zon en kijkt naar de mensen die voorbij lopen. Ze kan niet zonder haar iPod.

Charlotte Rubin (11) – zit op de Tachkemoni school in Antwerpen en is volbloed Yetiklupper. Ze houdt van tennis, meidenboe-ken, skiën en de jeugdbeweging. Ze danst, zwemt en speelt toneel. Later wordt ze advocaat.

“Ik surf graag op de Maks!-site omdat je er elke dag nieuwe artikels vindt waar je je mening over kunt geven. Op het forum

kun je zelf onderwerpen aankaarten. Je leert er veel bij over het leven van andere jongeren. Wat ze graag doen, belang-rijk vinden in het leven of waar ze niet tegen kunnen. Ik zit dagelijks op de site. Hij is fun, interessant én leerrijk. Nog een leuk extraatje zijn de wedstrijden. Soms win ik een leuke gadget, zoals onlangs een Maks!-T-shirt.”

Op www.maks.be (40.000 unieke bezoekers per maand) lozen leerlingen secundair onderwijs hun mening over school en alles daarbuiten. Ze winnen er klasvakanties, delen forumverhalen en kijken naar gekke gothics.

“‘I <3 Michael Jackson 4 ever! Jij ook? Dan hebben we meteen iets om over te praten in mijn Klupkot!’ Dat lees je op mijn

persoonlijke klupkotpagina op Yeti.be. Dagelijks bezoeken de Yetiklupleden daar elkaars persoonlijke pagina. We laten reacties achter, spreken een tijdstip af en gaan online in dialoog. Ik stel vragen aan Lisa in de helprubriek, onderzoek mijn zelfbeeld in de Zaptests en speur naar het nieuws bij ‘Verse Vis’.”

www.yeti.be leeft bij 5500 gebruikers en is een voorbeeld van tienercommu-nicatie in een beveiligde omgeving.

WIE LEEST KLASSE? DEZE MAAND: CHARLOTTE EN KARLIEN

S P E E L T IJ D

Page 55: Klasse voor Leraren 205

ADVERTENTIE

Page 56: Klasse voor Leraren 205

GRATIS NAAR IEP!Viegeltje heeft vleugels in plaats van armen. Vogelkijker Warre vindt haar onder een struik. Warre en zijn vrouw Tine besluiten haar te houden. Tine gelooft dat Viegeltje een meisje is, Warre denkt dat ze een vogel is. En vogels vliegen nu eenmaal weg, de andere vogels achterna. Warre en Tine gaan op zoek naar Viegeltje, richting zuiden.Op 23 juni gaat ‘Iep!’ in première. De fi lm is gebaseerd op het bekroonde boek van Joke van Leeuwen. Op zondag 30 mei (10.30 uur) wonen duizend leraren de avant-première bij in Metropolis Antwerpen, Kinepolis Oostende, Gent, Hasselt of Brussel. Zonder partner dit keer, maar je mag wel één of twee eigen kin-deren meebrengen (de fi lm is geschikt voor 6- tot 12-jarigen). Je krijgt ook een kortingsbon voor de fi lmeditie van het boek mee naar huis, én een fi lmaffi che. Inschrijven gebeurt via www.lerarenkaart.be/inschrijven vanaf don-derdag 13 mei (Hemelvaart, 12 uur).Download de gratis lesmap op www.jekino.be/iep. Stichting Lezen tekent voor de literaire lestips, Jekino voor de fi lmische verwerkingstips. Wil je met deze fi lm het schooljaar eindigen, dan kun je contact opnemen met de plaatselijke bioscoop of Jekino (tel. 02 242 64 41, [email protected]) - voorsmaakje van de fi lm op www.jekino.be/iep

VIPDAG