Klasse voor Leraren 201

Maandblad voor onderwijs in Vlaanderen

HUMORIN DE KLAS:EVEN SERIEUS NU

EXTRA:UPDATE CLBANNO 2010

JONGERENZOT VAN KUNST:GELOOF JE DAT?

januari 2010

klasse.be

201

Jonge tutors helpen

STUDENTEN ONDERSTEUNEN LEERLINGEN ÉN LERAREN

WIJ DOEN NIET MEER MEE

Maandblad voor onderwijs in VlaanderenUitgegeven door het Vlaams ministerie van Onderwijs en Vorming (Agentschap voor Onderwijscommunicatie)

Nr 201 • januari 2010

Klasse is teamwork. De hele ploeg vind je op www.klasse.be.Hoofdredactie: Leo Bormans Eindredactie: Nele Beerens, Wouter Bulckaert en Geert Neirynck Beeldredactie: Jo Valvekens Redactie: Nele Beerens, Patrick De Busscher, Wim De Jonge, Leen Leemans, Jan T’Sas, Annelies Vaneechoutte en Bert

Vermeulen, m.m.v. Kris Vanhemelryck Vormgeving: Mieke Keymis, Peter Mulders en Tim Sels Sites en multimedia: Michel Aerts en Toon Van de Putte TV.Klasse: Elke Broothaerts, Wouter Vanmol en Hans Vanderspikken Lerarenkaart: Hannah El-Idrissi, Kerim Helaut, Geert Neirynck, Anne Siccard, Marc Van Belle en Sonja Van Droogenbroeck Secretariaat Klasse: Sabrina Claus, An Declercq en Souadia El-Moussaoui Publiciteit: Diana De Caluwé Verantwoordelijke uitgever: Jo De Ro - Koning Albert II-laan 15 - 1210 Brussel

Alle actieve Vlaamse leraren, CLB-medewerkers (elk net, elk niveau) krijgen Klasse gratis. Adreswijzigingen regel je uitsluitend via je eigen schooladministratie.Abonnement (10 nummers): 28 euro.Gepensioneerden, terbeschikkinggestelde leraren en individuele

studenten krijgen een abonnement tegen halve prijs. Groepsabonnementen voor alle studenten in de lerarenopleiding zijn gratis (bel 02 553 96 84 of mail [email protected]).

Voor scholen die dat wensen is er ook Yeti (derde graad lager onderwijs), Klasse voor Ouders (kleuteronderwijs tot en met tweede jaar secundair onderwijs) en Maks! (derde tot en met zevende jaar secundair onderwijs). Lees meer op www.klasse.be.

Klasse - Koning Albert II-laan 15 - 1210 [email protected]. redactie: 02 553 96 86Tel. secretariaat: 02 553 96 84Tel. advertenties: 02 553 96 94Tel. lerarenkaart: 02 553 96 95

Ergernis: de school houdt elk

jaar een grote opruimactie in

het dorp. Elke klas kamt dan

met de vuilniszak in de hand

een straat uit en verzamelt het

zwerfvuil. Twee vliegen in één

klap: de bermen zijn proper

én het jonge volkje heeft een

bewustmakingsactie aan den

lijve ondervonden. Dit jaar

weigeren de zeventienjarige

laatstejaars echter om nog

mee te doen met de actie.

Verwondering: nooit voor-

heen heeft een generatie

jongeren zoveel lessen en

acties over milieu gekregen.

Nooit voorheen heb ik zo-

veel blikjes en chipszakken in de bermen zien liggen als

nu. Zelf heb ik nooit milieulessen gekregen maar ik kan

me niet herinneren ooit een blikje op straat te hebben

gegooid. Is er iets mis met mij?

Verantwoordelijkheid: bij de laatstejaars ontstaat een vin-

nige discussie. Het kamp dat niet meer wil meedoen met

de opruimactie valt uiteen in drie groepen. De eerste vindt

dat milieuacties voor de lagere school zijn. “Wij gaan ons

toch niet belachelijk maken, zeker?” Hun argumentatie

sluit aan bij de onderwijzer die ons ontgoocheld mailt dat

zijn leerlingen op twaalfjarige leeftijd na zes jaar verkeers-

opvoeding allemaal overtuigd een fl uovestje dragen en

daar het jaar nadien zelfs niet meer aan dénken, achter-

volgd door de slogan “Wil je graag worden gepest, draag

dan een fl uovest!” De tweede groep verschuilt zich achter

hun eigen voorbeeldige gedrag: “Wij gooien geen blikjes

weg en vinden dus ook niet dat wij de rommel van andere

mensen moeten opruimen.” De derde groep verwijst naar

de gemeente: “Daar werkt volk genoeg om de boel op te

ruimen. Zij worden er van ons belastinggeld mee betaald.

Waarom zouden wij hun werk moeten doen?” Zoals altijd

is de klas een spiegel van de

maatschappij. Het zijn heus niet

allemaal jongeren die afval op

straat gooien en de volwassenen

hanteren dezelfde argumenten:

“Is er een probleem?”, “Ik trek

me alleen mijn eigen zaken aan”

en “De staat zal het wel oplos-

sen”. Met die mentaliteit nemen

ook nogal wat landen deel aan

de milieuconferentie in Kopenhagen. De vierde groep in

de klas wil het best hebben over zoiets als verantwoor-

delijkheidszin, actief burgerschap of toekomst. Maar zij

zwijgt. En de leraar geeft het op. Ondertussen heb ik het

even nageteld. Op mijn oude fi etsroute naar school lag

één snoepwinkeltje. Hetzelfde parcours van 2,5 km telt nu

twee snoepwinkels en vier drankautomaten. Niemand van

die jonge mensen heeft daar om gevraagd. Wij hebben ze

daar gezet.

Hoofdredacteur Klasse

[email protected]

We gaan ons toch niet belachelijk

maken, zeker?

36

17

20

3225

10

UPDATEHET CLB

EXTRA:

04 Het nieuws Waar bespaart onderwijs 72 miljoen euro?

10 Jonge tutors helpenStudenten ondersteunen leerlingen én leraren. Nieuw onderzoek toont eerste resultaten.

17 Medisch onderzoekLeerlingen haten het onderbroekendefi lé. Tijd voor een andere aanpak?

20 TV.Klasse Verminder de kladpapierberg.

22 Mogen we nog lachen op school?Humor: meer dan moppen tappen.

25 Sjapo Trend: fruitautomaten.

26 Gepassioneerde leraren zijn gezonderEmoties zijn besmettelijk. Een kwestie van chemie.

28 De lerarenkamerDe hogeschool schenkt koffi e in negen talen.

30 Dialoog

32 WE ARTHouden jongeren niet van kunst? Jawel, en zelfs meer dan hun ouders.

35 SjapoNieuw : klasouders en ... het ganzenbord.

36 Don Quichotes in de klas Leraren ten strijde tegen onrecht.

39 Zeker Doen

58 Speeltijd

I N H O U D

4 • Klasse voor leraren

Lood in het bloed

[PERU] La Oroya ligt op 3 300 meter hoogte in de Andes. Toch snuif je er geen

frisse berglucht. Een smelterij van de Amerikaanse metaalreus Doe Run braakt

elke dag 1,5 miljoen ton lood en 810 ton zwavel dioxide de lucht in. De stad geldt

als de vijfde meest vervuilde plaats op aarde. 99 procent van de kinderen lijdt

aan loodvergiftiging. Die leidt tot mentale achterstand, hyperactiviteit, lever- en nier-

aandoeningen of ... de dood.

www.michaelmullady.com

©

Mic

hael

Mul

lady

H E T NI E U W S

BEELD VAN DE MAAND


van alle jongeren die in 2004 en 2005 afstudeerden in het tech-nisch secundair onderwijs startte in het hoger onderwijs: ruim 8 procent kiest voor een master-opleiding, bijna 59 procent voor een professionele bachelor. Zowel bij de masters als bij de bachelors haalt iets meer dan de helft zijn diploma. De overige 33 procent van de tso’ers gaat onmiddellijk naar de arbeidsmarkt, al of niet via een zevende specialisatiejaar. Dat blijkt uit een studie van de VDAB.

Na een vragenlijst voor de onderwijsinspectie die peilt naar het welbevinden van leerlingen in de bovenbouw van de basisschool, ontwikkelden Ludo De Lee en Ilse De Volder nu ook een versie voor scholen. Met dit zelfevaluatie-instrument meet je het welbevinden van je leerlingen. Met een extra tool verwerk je makkelijk de data. Op basis van de resultaten neem je actie. Vraag het pakket gratis aan via [email protected].

GEDICHTENDAG[28 januari]

Onthaal jij op hét poëziefeest van Vlaanderen en Nederland gedichten als eregasten in je klas? Met het thema ‘Over de grens’ leg je de brug naar andere kunstvormen, speel je in op de actualiteit of geef je je volledig over aan de fantasie. Poetry Inter-national en Stichting Lezen bieden lessuggesties aan voor het basis- en secundair onderwijs.

www.gedichtendag.org

Hoe voelen je leerlingen zich op school?

j l

DOE DE TEST

H E T NI E U W S

©

Isabel Corthier

Klasse voor leraren • 7

In welke beroepssector kan ik terecht met mijn di-ploma handel-talen? Ik wil metselaar worden, welke opleiding volg ik daar het beste voor? Aan welke in-stellingen kan ik een lerarenopleiding volgen? Op dit soort vragen en nog veel meer, krijgen je leerlingen een antwoord op de ‘SID-in’s’, de studie-informatie-dagen die in elke provincie plaatsvinden tussen 7 ja-nuari en 13 maart. Ook de beroepssectoren nemen deel aan de SID-in’s (behalve in Limburg), schrijf dus zeker ook je bso-, buso- en dbso-leerlingen in.

www.ond.vlaanderen.be/sidin

‘Texting’ of sms’jes sturen doet elke tiener, maar één op de vijf doet ook aan ‘sexting’ en verstuurt seksueel getinte berichten. Of ze nemen een naaktfoto van zichzelf en sturen die naar hun lief. Maar daarmee nemen ze een groot risico. Als de relatie voorbij is, belanden die foto’s soms op het internet als wraak. ‘Sexting’ misbruiken, is een vorm van cyberpesten. In het eerstelijnsdossier van Klasse over ‘cyberpesten’ lees je wat je als leraar of school kunt doen.

www.klasse.be/leraren/eerstelijn

Te vroeg beginnen met lezen, schrijven en rekenen, doet kinderen een hekel krijgen aan leren. De druk om te leren en te presteren kan bij kinderen jonger dan zes jaar leiden tot faalangst. Zeven jaar zou de ideale leeftijd zijn om te starten. Dat blijkt uit een studie die de Universiteit van Cambridge uitvoerde over het basisonderwijs in Engeland, waar de leerplicht al start op vijf jaar. Het rapport pleit er niet meteen voor die leeftijd te verhogen, maar wel om bij het begin van de schoolcarrière spelenderwijs te leren rekenen, lezen en schrijven. Dat zorgt voor een positieve houding tegenover leren. In de meeste Europese landen begint de leerplicht op zes of zeven jaar. De resultaten van de leerlingen zijn er over het algemeen beter.

schrijf je leerlingen in voor de SID-in’s

Last call:

TREND

Eén op de vijf tieners doet aan ‘sexting’

Te jong leren doet kinderen afknappen

FOCUS


MÉÉR ONDERWIJSNIEUWS? ELKE WOENSDAG KANT-EN-KLAAR IN JE MAILBOX.

Ben je leraar, CLB-medewerker, opvoeder...?Abonneer je op de nieuwsbrief van LERARENDIRECT of lees het nieuws op www.lerarendirect.be.

Ben je directeur of secretariaatsmedewerker?Abonneer je op de nieuwsbrief van SCHOOLDIRECT of lees het nieuws op www.schooldirect.be.

★ INDEXERING WERKINGSMIDDELENDe werkingsmiddelen van de scholen in het basis- en het secundair onderwijs worden niet geïndexeerd. Op de werkingsmiddelen van de CLB’s wordt 160 000 euro apart bespaard omdat zij niet vallen onder de indexeringsmaatregel.

★ BRUSSELPREMIEDe jaarlijkse premie vanaf 1 september 2009 voor leraren die ten minste drie jaar werken in het Neder-landstalig onderwijs in Brussel wordt niet ingevoerd.

★ BONUS VOOR NIEUWE DIRECTEURS Wie vanaf 1 september 2010 start als directeur of inspecteur krijgt geen bonus meer op basis van een bijzonder diploma of getuigschrift (DHOS/GHOS, getuig-schrift grondige kennis verplichte tweede taal Frans) niet. Nieuwe leraren behouden de premie wel.

★ PREMIE VOOR BEDRIJFSSTAGESAls een leraar op bedrijfstage gaat tijdens het school-jaar, voorziet de overheid een budget om de afwezige leraar te vervangen. Vanaf 1 september 2010 groeit het aantal vervangingseenheden met 20 procent ten op-zichte van dit schooljaar. Dat zou oorspronkelijk meer zijn. Bij een stage tijdens de vakantie krijgen leraren geen premie meer bovenop hun loon.

★ MENTORURENScholen krijgen vanaf 1 september 2010 niet langer extra mentoruren, waarbij ervaren leraren hun jongere collega’s helpen.

★ EXTRA OMKADERING PROEFTUINENVeertig proeftuinen kregen de voorbije jaren extra om-kadering. De projecten lopen af op 31 augustus 2010 en brengen dus een automatische besparing met zich. De proeftuinen kunnen verder werken, maar wel zonder extra omkadering.

★ KORTE VERVANGINGEN IN SECUNDAIRHet systeem van korte vervangingen wegens ziekte of afwezigheid van een leraar werkt vrij goed in het basisonderwijs, maar niet in het secundair onderwijs. Daarom worden die uren daar vanaf 1 september 2010 afgeschaft.

★ PEDAGOGISCHE COÖRDINATIE Leraren die ten minste 60 procent van hun opdracht in de B-stroom (bso) presteren, krijgen vanaf volgend schooljaar niet langer één uur pedagogische coördina-tie als extra omkadering.

Besparingen: waar haalt onderwijs 72 miljoen euro?

H E T NI E U W S

DE STERREN

Een greep uit de maatregelen


[NEDERLAND] In de nieuwe basisschool Veerezon in Zwolle kunnen kinderen van nul tot veertien jaar hun schoolleven heel fl exibel indelen. De school biedt onderwijs ‘in het bioritme van het kind’ aan. Er wordt 52 weken per jaar, 6 dagen per week lesgegeven. Als er minstens twintig leerlingen op een zaterdag naar de klas willen komen, gebeurt dat ook. En de leerlingen kiezen elke dag of ze het voor- of namid-dagblok volgen. Ook hun vakantie plannen ze zelf. De school volgt de individuele leerlijn van elk kind. Bovendien kunnen de kinderen hun hobby’s binnen de schooluren beoefenen. De school is elke dag open van 7 tot 18 u.

[DUITSLAND] Duitse studenten protesteren fel tegen de plannen van de regering om het hoger onderwijs te hervormen. Door de invoering van de master en bachelor in het kader van het Bologna-akkoord zouden enkele vijfjarige opleidingen beperkt worden tot drie jaar. Volgens de studenten verandert er niets aan de leerstof en is het systeem niet houdbaar. De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (Oeso) presenteerde onlangs nog een rapport waaruit bleek dat de Duitse studenten veel last hebben van stress, onder andere door overbe-volkte klassen.

Mexicaanse griep uitgerookt

[TURKIJE] Een gemeente-werkman plaatst potjes ont-smettingsmiddel op de banken in een lagere school in Istanbul. Het stads bestuur hoopt zo de pandemische (‘Mexicaanse’) griep in de kiem te smoren.

6 dagen op de 7,52 weken per jaar naar school

Studentenprotesteren tegenonderwijshervorming

©

Ibrahim Usta

INTERNATIONAAL

©

Isabel Corthier

Buddy, TutorBabbel, De Katrol of gewoon StudieOndersteuning aan Huis. Allemaal projecten student tutoring. Een universiteit of hogeschool stuurt studenten naar scholen en gezinnen. Daar helpen ze leerlingen die het moeilijk hebben op school: ze leren niet graag of niet goed, ze spreken onvoldoende Nederlands, ze leven in een kansarm gezin waar huiswerk maken niet evident is. De stu-dent komt uit de lerarenopleiding of uit een studierichting zoals pedagogie, psychologie of orthopedagogie. Aanvankelijk was student tutoring vrijwilligerswerk, maar nu maakt het deel uit van een stage of praktijkvak: de studenten krijgen er credits voor. Bovendien doen ze meer dan bijles geven. Ze leren hun

tutees leren, krikken hun motivatie op, doen ze positiever over zichzelf denken.

“Student tutors zijn ondersteunende krachten, geen surrogaatleraren”, staat in een pas ver-schenen onderzoeksrapport van de Koning Boudewijnstichting. Onderzoekers van de Universiteit Gent gingen het effect van stu-dent tutoring na. Gaan leerlingen er dankzij hun privéstudent op vooruit? Worden de studenten later betere leraren of begeleiders? En welk voordeel heeft het voor een gewone leraar? Lees op de volgende bladzijden wat 400 leerlingen (tutees) en 250 studenten (tutors) erover denken.

Jonge tutors helpenDit schooljaar krijgen meer dan 1 500 Vlaamse leerlingen thuis of op school

individuele studiehulp en bijles van ruim 600 studenten uit een pedagogische

opleiding. Student tutoring heet het initiatief. Sinds 2006 kent het een ware boost.

“We krijgen steeds meer leerlingen met leerstoornissen of motivatie problemen in

de klas”, verklaren leraren. “Die kun je onmogelijk allemaal op maat helpen.” Dank-

zij student tutoring lukt dat beter. Nieuw onderzoek toont de eerste resultaten.

Studenten ondersteunen leerlingen én leraren

Van onder naar boven: Didier helpt Lisa en Lisa helpt Ayhan.


Leraar Didier Veeckman, student Lisa Dewulf en leerling Ayhan Fikri

Student tutoring: leerlingen, studenten én leraren worden er beter van

Ze ontwikkelen nieuwe vaardigheden

Via student tutoring leren studenten snel hoe ze een goede relatie opbou-wen met leerlingen. Ze krijgen een beter inzicht in de leefwereld en de persoonlijkheid van kinderen/jongeren en komen er makkelijker achter hoe ze daarop kunnen inspelen. Ze leren aan ouders de juiste vragen stellen of ze vinden de invalshoeken om over school te praten. Daarnaast ontwikkelen ze heel wat tutorvaardigheden: geduld oefenen, enthousiasmeren en moti-veren, kinderen en jongeren positieve feedback geven. Didactische vaardig-heden, zoals gepaste leermaterialen bij elkaar zoeken en differentiëren, bouwen ze eveneens op. Ze vinden het evenwicht tussen leiding geven en begeleiden.

Ze gaan beter om met diversiteit

Het meest van al groeien de studenten in hun omgang met diversiteit, vooral als ze bij leerlingen aan huis gaan: ze krijgen beter dan tijdens gewone stages een realistisch beeld van leer-stoornissen en kansarmoede, ze leren inspelen op de mogelijkheden en de

Download het volledige onderzoek ‘Student tutoring: veel kansen in één. Een effectenstudie bij student tutoringinitiatieven in het Vlaamse on-derwijs’ via www.kbs-frb.be (zoekterm ‘student tutoring’).

De studenten

behoeften van leerlingen en ze leren hoe ze hun opdrachten en werkvormen kunnen matchen met wat de leerling kan en hoe hij leert.

Maar ... het gaat niet vanzelf

Als studenten met hun gebrek aan ervaring zonder voorbereiding voor de leeuwen worden geworpen, te zware problemen moeten oplossen en nauwelijks op hulp of feedback kun-nen rekenen, dan wordt het niets. Dan schiet hun gevoel van taakbelasting de hoogte in. Ze zijn dan minder tevreden en laten sneller het hoofd hangen.

Gebrek aan voorbereiding, feedback en ondersteuning is voor de studenten de meest genoemde kinderziekte van student tutoring. Over het verloop ervan zijn ze het meest tevreden. Ten slotte moet student tutoring altijd meer zijn dan bijles. De meeste projec-ten draaien dan ook rond leren leren en persoonlijke coaching.

©

Isabel Corthier


“Een spiegel voor mezelf”

Welk voordeel halen leraren uit student tutoring? Katrijn Sermeus, Sint-Ludgardisschool, Merksem: “Leerlingen met taalachterstand, leerproblemen of kansarmoede-problematiek blijven vaak in de avondstudie, maar ze worden niet begeleid. Via student tutoring wel. We screenden onze leerlingen en selecteerden hen die het meest hulp nodig hadden. Ouders reageerden positief. Na de tutoring zitten de leerlingen zelfzekerder in de klas. Maar sommigen glijden, nu het project afgelopen is, alweer weg. Veranker student tutoring dus in

een zorgbeleid. En misschien moe-ten we zelf anders gaan lesgeven, dichter bij de leerlingen staan, meer differentiëren, andere werkvormen hanteren.”

Didier Veeckman, basisschool De Mozaïek, Gent: “Ik volg de tutoring van dichtbij en overleg veel met de studenten. Ik besef nu dat ik soms te veel over de hoofden van de leer-lingen heen lesgeef. Nu refl ecteer ik meer over hoe ik taken geef, hoe ik de juiste vragen stel, en hoe ik leer-lingen begeleid. Het project is een spiegel voor mezelf.”

Ze zijn het meest gebaat bij een totaalaanpak

Gemiddeld zijn de leerlingen erg tevreden over hun tutor. Ze vinden hem of haar jong, leuk, lief en grappig maar vooral: ze appreciëren het dat de tutor hen persoonlijk begeleidt, positief benadert en aanmoedigt. Ze durven meer vragen te stellen en hebben echt het gevoel dat begelei-den hen doet bijleren. Bijles is oké, maar die persoonlijke en positieve touch primeert.

Ze blijven gemotiveerd

Leerlingen blijven gemotiveerd voor school en leertaken als ze wekelijks hulp krijgen van hun tutor. De tutors zien hun leerlingen echt ‘opveren’. Leerlingen die een tutor kunnen gebruiken maar het zonder moeten stellen, raken zonder uitzondering gedemotiveerd. Vooral leerlingen in de basisschool zijn dankzij hun tutor liever met huiswerk bezig en ze heb-ben meer zin om te studeren.

Ze hebben een betere studiemethode

Leerlingen leren écht leren met een tutor. De student geeft het voor-beeld, de leerling pikt dat op. Ze gaan beter plannen, organiseren, orde houden. Ook voor het leren zelf is tutoring een bonus: sleutelwoorden onderstrepen, moeilijke woorden opzoeken, schematiseren, leerstof herhalen. De leerlingen doen het al-lemaal meer en beter.

De klassenleraar mag niet aan de zijlijn gaan staan

Schoolmoeë leerlingen of leerlingen met leerproblemen hebben zelden een hoge dunk van zichzelf. Aan dat zelfbeeld verandert een tutor niets, althans volgens de cijfers. Maar de tutees ervaren dat anders. Ze voelen dat de tutor, meer dan de klassenle-raar, een vertrouwenspersoon is bij wie ze makkelijker fouten durven te maken en die hen beter weet te moti-veren. Toch vinden ze het belangrijk dat hun klassenleraar de tutoring van dichtbij volgt.


De leerlingen

De leraren

... als school?• Laat de student de gewone

avondstudie runnen. Met het ka-baal moet hij maar leren omgaan.

• Geef de student de leerlingen met de zwaarste leerstoornissen of motivatieproblemen in handen.

• Zet de student met zijn leerlingen in een klaslokaal en kijk er verder niet naar om. Geef hem geen schoolboek of lesvoorbereiding.

• Doe alles om te vermijden dat de student systematisch overlegt met de klassenleraar.

• Laat de student op geen enkele manier weten wat zijn inspannin-gen opleveren.

• Doe een paar maanden aan student tutoring en houd het daarbij. Liever niets structureels. De leerlingen zullen na een paar maanden tutoring wel gemoti-veerd blijven, zeker?

• Verplicht leerlingen om bijles te volgen bij de student, bij voorkeur met veel tegelijk.

... als hogeschool/universiteit?• Beperk student tutoring tot

vrijwilligerswerk. Maak het geen onderdeel van stage of vak en geef er zeker geen credits voor.

• Geef de student vooraf geen infor-matie, geen cursus of workshop, geen leidraad. Vallen en opstaan is de beste leermeester.

• Organiseer geen enkele vorm van systematische begeleiding en feedback, niet via overleg met de klassenleraar, niet via intervisie- of supervisiegesprekken.

HOE VERKNOEI JE STUDENT TUTORING ...


“Je bent grote broer”Eveline Nauwelaerts: “Je kent wel termen als ‘dyslexie’, maar via tutoring leer je wat het betekent zulke leerlingen extra tijd te geven of hoe belangrijk het is ze te motiveren, zeker na een slechte toets.”

Tim Van der Linden: “Je gaat persoonlijker met leerlingen om dan in de klas. Ze vertellen meer over hun privéleven. Eigenlijk speel je grote broer. Je moedigt ze aan. Hun zelfbeeld gaat erop vooruit. Ze willen laten zien wat ze kunnen. Ze plannen beter.”

Katrien Claes: “Een leerling bracht zijn toetsen mee. Die waren best goed, maar hij was heel faalangstig omdat zijn moeder bijzonder veeleisend is. Het is daarom essentieel je leerlingen positief te bekrachtigen. Maar je moet dit heel intensief doen, wil je echt een effect.”

“Ik schat leerlingen nu beter in”“Het begon met een fl yer: lesgevers gezocht. Tijdens mijn thesisjaar gaf ik bijlessen fysica, wiskunde en natuurkunde. Ik begeleidde de leerlingen ook sociaal. Ik brak het ijs met humor, een wondermiddel. Tussen het lesgeven door praatten we over voortstuderen, over het leven op school.”

“Als je leerlingen individueel begeleidt, schat je ze beter in, leer je ze kennen. Als leraar kan ik dat minder. Alhoewel. Wie slecht scoort op een toets, schaaf ik bij tijdens de middag.”

“Ik miste wel regelmatig contact en overleg met de klassenleraren. Zo moest ik soms zelf aan de leerlingen vragen wat het probleem was, welke schoolboeken ze gebruikten. Achteraf kwam ik zelden te weten of het beter ging of niet. Die feedback wil je. Niets is zo fi jn als zo’n leerling die naar je toe komt en zegt: ‘Mijn toets was goed, het is de eerste keer dat ik geslaagd ben dit jaar!’”

Tutor@Work, AntwerpenEveline Nauwelaerts (21), Tim Van der Linden (24), Katrien Claes (21), Lerarenopleiding Karel de Grote Hogeschool, Antwerpen – geven wekelijks huiswerkhulp in de Sint-Ludgardisschool, Merksem

Walter Mertens (24), Elektromechanica (afgestudeerd) – leraar fysica en elektriciteit in het Sint-Jorisinstituut in Bazel – kreeg de smaak van het lesgeven te pakken door te tutoren

Tutoraatproject, Antwerpen

©

Isabel Corthier


“Elke week krijgen we feedback”“Het is meer dan huiswerkhulp. Je speelt in op wat zich in het gezin afspeelt. Als een kind graag voetbalt, ga je mee op zoek naar een club. Als een kind steelt, bespreek je met de ouders hoe ze dat het best aanpakken. Op langere termijn werken we aan een studiecul-tuur, een studiehouding. Dan is het hopen op een permanent effect.”

“Elke dinsdagvoormiddag ga ik naar een terugkommoment, een feedbackgesprek met de ankerfi guur en de andere stagiairs. Dan wisselen we ervaringen uit en krijgen feedback.”

“Vóór deze stage wou ik orthopedagoog worden voor bijvoorbeeld afgeschreven jongeren. Nu wil ik bruggenbouwer worden tussen kansarmoede en onderwijs. Die brug is er vaak niet. Veel leraren wil-len aandacht hebben voor kansarmoede maar zijn overbevraagd.”

“Eerst rolmodel, daarna coach”“De TutorBabbel gaat vooral over ‘leren leren’: informatie verwerken, problemen oplossen, persoonlijke leerattitudes verbeteren, je inzet-ten. We werken elk twee uur lang met twee of drie leerlingen in het vijfde of zesde leerjaar. Alle leerlingen van de klas worden begeleid, volgens aangepast tempo en op basis van hun beginsituatie. In het begin breng ik zelf veel aan: mindmapping, stappenplannen, werken met sleutelwoorden. Gaandeweg evolueer ik van rolmodel naar coach. Aan het eind kunnen ze veel zelfstandiger plannen en organiseren.”

“Je kunt niet meteen differentiëren of leerlingen motiveren die hele-maal niet willen meedoen. Het is een groeiproces. Je speelt in op de interesses van de kinderen en past je voorbereiding aan de moeilijk-heden en uitdagingen tijdens de sessies aan. Na elke sessie overleg ik met de klassenleraar: hij observeert en geeft me feedback en tips.”

“Ik speel gerichter op behoeften van leerlingen in. En ik zie beter waar de echte uitdagingen of problemen in onderwijs schuilen. En waar ons onderwijssysteem tekortschiet.”

De Katrol, OostendeSören Vanhoecke (23), Orthopedagogie, Hogeschool Gent – helpt wekelijks bij huiswerk en opvoeding in kansarme gezinnen

Lisa Dewulf (21), Pedagogische Wetenschappen, Universiteit Gent – begeleidt elke dinsdagmiddag leerlingen in basisschool De Mozaïek, Gent

TutorBabbel, Gent



ADVERTENTIE

De horror van het ‘medisch onderzoek’:

mythe of feit? “Als ik aan mijn leerlingen vertel dat ze naar het medisch consult van het CLB

moeten, gaat er een collectieve zucht door het lokaal”, zegt Karla, klassenleraar in

het derde jaar secundair. Hoe ouder je leerlingen, hoe minder ze staan te springen

om deel te nemen aan het gezondheidsonderzoek. De Vlaamse Scholierenkoepel

(VSK) pleit voor een andere aanpak. Inge Van Trimpont, pedagogisch adviseur

voor de CLB’s van het GO!, reageert.

Leerlingen haten het onderbroekendefi lé

De meeste leerlingen den-ken wel dat het medisch onderzoek ‘nuttig’ kan zijn, maar ze weten niet waar-voor. De manier waarop de consulten gebeuren, laat volgens hen soms te wensen over. Zo moeten ze meer dan eens hetzelfde (per-soonlijke) verhaal vertellen aan telkens een andere per-soon van wie ze de functie niet kennen. De sfeer is vaak onpersoonlijk en het contact afstandelijk. En de consulten

vinden soms plaats in onverwarmde ruimtes en in een onaangename sfeer. Dat blijkt uit reacties van ruim duizend leerlingen secundair onder-wijs bij een bevraging van VSK.

“Leerlingen vinden het medisch onderzoek erg vervelend”, zegt Jeff Bortels van VSK, “Als een leerling een halve dag in zijn onder-broek moet zitten en ook nog persoonlijke vra-gen moet beantwoorden, wil hij weten waar-om. VSK stelt het medisch onderzoek niet in vraag, integendeel. We pleiten voor een andere aanpak, met betere communicatie van school én CLB met de leerlingen, met respect voor hun privacy en oog voor de infrastructuur.”

Klasse legt deze aanbevelingen voor aan Inge Van Trimpont, pedagogisch adviseur voor de CLB’s van het GO! en voormalig CLB-arts.

INGE VAN TRIMPONT: pedagogisch adviseur voor de CLB’s van het GO!


Inge van Trimpont: “Eerder onderzoek bevestigt dat er nood is aan meer communicatie. Het probleem is dat de communicatie over het CLB vooral via de scholen verloopt. Scholen zijn echter weinig vertrouwd met wat er bijvoor-beeld tijdens het medisch onderzoek op het CLB gebeurt en waarom. Centra kunnen scholen hierover beter informeren. Maar er zijn ook goede praktijkvoorbeelden waarbij school en CLB samen de leerlingen inlichten over het medisch onderzoek. In sommige centra van het deeltijds beroeps-secundair onderwijs komt een maatschappelijk werker van het CLB langs die de leerlingen samen met de interne leerlingenbegeleider grondig informeert. In de kleuterklas is een medisch consult vaak de aanleiding om het in de klas over ‘de dokter’ te hebben. Dat soort initiatieven voor elk medisch consult organiseren, is voor centra en scholen niet systematisch haalbaar. In de centra is het wel de al-gemene regel om vóór het medisch onderzoek toelichting te geven over het medisch consult aan de leerlingen. Daar zijn algemene richtlijnen voor: tot het vijfde leerjaar leggen de verpleegkundigen uit wat er zal gebeuren. De oudere leerlingen krijgen ook algemene informatie over het CLB. De gouden regel is: duid waarom je iets doet! Zo’n medisch onderzoek is ten slotte ingrijpend en je weet niet hoe leer-lingen het verwerken. Ouders krijgen vooraf een brief met informatie en een standaard vragenlijst. Daar is ook ruimte voorzien om vragen te stellen. Op basis daarvan kan het CLB persoonlijk contact opnemen.”

“Eigenlijk weet ik enkel dat ik om de

zoveel jaar naar het medisch onderzoek

moet. Het zal wel een reden hebben,

maar die ken ik niet. Omdat ik astma

heb, keert de huisarts me geregeld al

eens binnenstebuiten. Wat kan het CLB-

onderzoek daar nog aan toevoegen?

(Helga, 14 jaar)

BETERE COMMUNICATIE VAN SCHOOL EN CLB MET LEERLINGEN

“Het CLB laat je een vragenlijst invullen: hoe vaak heb

je al seks gehad? Gebruik je drugs? Dat is niet de juiste

manier om leerlingen aan te pakken. Verloopt dat boven-

dien allemaal wel vertrouwelijk?”

(Jesse, 17 jaar)

Inge Van Trimpont: “Over privacy bestaan duidelijke regels. Leerlingen hoeven de persoonlijke vragenlijst voor het medisch onderzoek niet verplicht in te vul-len en alles wat ze schrijven en zeggen, is strikt vertrouwelijk. Als ze een vraag stellen en het is nodig dat het team die bespreekt, dan wordt dat met hen ook overlegd. Alles komt neer op communicatie: als je leerlingen goed informeert, is de weerstand veel kleiner. Daarnaast willen ze elkaar niet zien in hun ondergoed. Dat is een terechte vraag. Maar je moet dat ook relativeren: voor en na de les lichamelijke opvoeding kleden leerlingen zich ook samen om en vooral meisjes vinden het vaak leuk om samen hun beurt af te wachten tijdens het medisch onderzoek. Het bezoek aan de CLB-arts verloopt meestal deels gekleed. Voor de arts is het trouwens ook niet zo comfortabel om met jongeren in hun ondergoed een gesprek te voeren. Maar mogelijk gebeurt dat op sommige plaatsen nog wel. Bij ouders heerst er nog een mythe vanuit hun eigen schooltijd. Ook die kan het CLB wegnemen door hen grondig te informeren.”

“Als je drie kwartier in je ondergoed in de kou moet zitten

wachten, schiet er van het positieve imago van het CLB

niet veel meer over.”

(Chloë, 15 jaar)

Inge Van Trimpont: “Meestal valt de infrastructuur wel mee in het centrum, maar als het medisch onderzoek op de school plaatsvindt, is dat vaak niet ideaal. Je kunt je afvragen of een school wel een geschikte setting is. Zo is de tempera-tuur niet afgestemd op leerlingen in ondergoed. Het is ook moeilijk om een lokaal te vinden waar je privacy hebt. Recent zijn er in de regelgeving voorwaarden op-genomen waaraan een CLB-lokaal op school moet voldoen. Maar dat botst vaak met de realiteit: je moet budget hebben. De inspectie licht de medische onderzoe-ken in de CLB-centra ook door op het vlak van infrastructuur. Als er gebreken zijn, moet het centrum die wegwerken*. Maar voor de CLB’s geldt hetzelfde als voor schoolgebouwen: er zijn noden en geen middelen. Zo blijft de infrastructuur in sommige centra weinig uitnodigend en comfortabel, maar meestal legt het personeel veel creativiteit aan de dag om dat te verhelpen.”

* Tijdens het schooljaar 2006-2007 moesten vijf van de 73 CLB-centra ‘tekorten’ in verband met hun infrastructuur wegwerken. Eén van de redenen: ongunstige omstandigheden bij medische consulten.

MEER AANDACHT VOOR DE PRIVACY VAN DE LEERLINGEN

MEER OOG VOOR DE INFRASTRUCTUUR

Wat vertel je aan je leer-lingen over het medisch consult van het CLB?

Elke leerling moet tijdens zijn schoolloopbaan verschillende keren op onderzoek bij de CLB-artsen en verpleegkundigen. Die onderzoeken zijn verplicht, ook als een leerling om een medische reden al geregeld op controle gaat bij een andere arts.

➜ Wanneer en waarom moet een leerling op onderzoek en wat onderzoeken ze daar? Lees meer

in de ‘Update CLB’ in het midden van deze Klasse.

LEERLINGEN HATEN HET ONDERBROEKENDEFILÉ

Wat doet de schoolarts? En de CLB-medewerker? Bekijk de fi lmpjes op TV.Klasse.

www.tvklasse.be


“Ik geef echt heel graag les! Anders houd je het niet vol”

“We gebruiken veel minder kladpapier”

©

Isabel Corthier

©Isabel Corthier

T V. K L A S S E


www.tvklasse.be Extra kijktips

8’20”

8’11”Afl . 7

Afl . 8 9’30’’

1’12’’

1’33”

Afl . 3/4Klasse in Suriname: doorbreek de ketens

“Vroeger kregen onze kinderen een pak slaag. Nu praten we met hen”, vertelt Henri Kasdjo. Zijn dochter Sisera (6) zit op een ervarings-gerichte school in Paramaribo. Ook in Suriname komt deze reeks weldra op tv. Bekijk nu deel 3.

Op de hielen van ... de CLB-medewerker

Psycholoog Maryse brengt spijbelende leer-lingen weer op pad. Maatschappelijk werker Karel helpt leerlingen met hun studiekeuze. Psycholoog Annick zoekt voor elk kind de juiste aanpak. Verpleegkundige Sabine volgt de vac-cinaties op. Welkom in het CLB!

Op de hielen van ... de leraar secundair

Een leraar doet meer dan lesgeven alleen. “Van je leerlingen krijg je veel terug. Dat maakt het boeiend”, zegt klassenleraar Eva. Volg haar en praktijkleraar Jan tot ze ’s avonds het licht op school uitdoen. Om vier uur, denk je? Kijk zelf op TV.Klasse. Ook geschikt voor oudercontacten.

De Truc: het uitwisbordje

“Wie het antwoord weet, steekt zijn bordje om-hoog!” De leerlingen van het eerste jaar werken met kleine uitwisbare bordjes. Makkelijk voor oefeningen, je ziet meteen wie het goed heeft. Ook thuis kunnen leerlingen ermee werken, bij-voorbeeld om hun woordenschat in te oefenen.

Nooit meer vieze schooltoiletten

Hoe tover je saaie schooltoiletten om van een stinkend doelwit voor alcoholstiftvandalen tot een leuke hangplek? Dat wil Rani (17) weten. Maks!TV vraagt raad aan Davyna (18) en Ella (18) van het Koninklijk Atheneum in Mol. Inspirerende voorbeelden voor je leerlingen.

KLEIN, KLEINER, KLEINSTBij ‘megagroot’ of ‘minuscuul’ kunnen we ons niet veel voor-stellen. Het gaat beter als je voorwerpen terugbrengt naar ‘menselijke maat’. Je start met een rijstkorrel en je eindigt bij het koolstofatoom.

www.klasse.be/leraren/bijlage

VER, VERDER, VERSTEen man ligt in het park. Het beeld zoomt uit. Elke keer als de camera verder weg is, sta je even stil bij wat je te zien kreeg. Dan gaat het de andere kant op. Charles en Ray Eemes tonen met deze kortfi lm de kracht van de schaal waarop we de dingen waarnemen.


WARM, WARMER, WARMSTKrijg je je leerlingen niet warm voor opera? Verras ze dan met deze prachtige geanimeerde versie van Léo Délibes’ Bloe-menduet.



HUMOR IS GEZOND“Humor doet lachen. Angst en stress nemen af, de zelfwaardering verbetert en de motivatie en levenskwaliteit verhogen. Naast die psycholo-gische zijn er fysiologische effecten: doordat je meer endorfi ne produceert in je hersenen is lachen een soort jogging voor je ingewanden.”

HUMOR VERANDERT JE DENKEN“Humor lijkt op een sprookje omdat het de werkelijkheid verdraait. Humor maakt nieuwe, speelse combinaties van taal, persoonlijke meningen, plaats en tijd. Humor verandert een starre in een speelse geest.”

HUMOR WERKT THERAPEUTISCH“Humor werkt makkelijker bij een taalvak omdat je daar al over humoristisch materiaal beschikt. Als leraar aardrijkskunde of hout-bewerking moet je meer in jezelf graven om humor in je les te krijgen. Zo ook is de ene school beter geschikt voor humor dan de an-dere. Secundaire scholen voor type 3 (leerlin-gen met gedrags- en emotionele problemen)

Humor is de meest onderschatte kracht in onderwijs. Hij zorgt voor leerplezier bij

leerlingen, werkgenot bij leraren en visie bij directeurs. “Maar humor is meer dan

moppen tappen”, zegt onderwijskundige Paul Mahieu van de Universiteit Antwerpen.

“Het gaat over ontspannen, creatief en authentiek zijn.” Klaar voor twaalf sterktes

van haha!-humor?

Mogen we nog lachen op school?

Onderwijs is een ernstige zaak, daarom is er nood aan humor


hebben een hoge graad van humor. In deze scholen met serieuze proble-men wordt veel gelachen. Leraren vinden in humor een middel om de problemen te duiden, te relativeren en te uiten. Sommige scholen gebruiken humor strategisch door cartoons in de lerarenkamer of het schoolblad. Ook leerlingen spelen in die scholen vaak een rol als humorist.”

LERAREN MET HUMOR OVERLEVEN DE HUMORVAL VAN (BEROEPS)LEERLINGEN

“In beroepsscholen heerst vaak een cultuur die perfect voorbereidt op de arbeiderscultuur. Beroepsleerlingen kennen een sterke groepscohesie, met een apart gevoel voor humor. Dat gaat van onverschilligheid, over een pu-naise op de stoel van de leraar, tot ob-scene symbolen tekenen. Dat gedrag is een machtsspel. Het met woorden counteren werkt contraproductief. Eén van hen proberen te worden ook. Als je dat gedrag kanaliseert en het samen met de leerlingen analyseert, overleef je de humorval.”

HUMOR VERRAADT DE SCHOOLCULTUUR

“Op de ene school is humor een vanzelfsprekend deel van de cultuur, op de andere school is het absoluut not done. Daarmee verraden scholen (on)uitgesproken waarden, normen en opvattingen die er leven. Ga na hoe humor werkt in jouw school.”

HUMOR ZORGT VOOR EEN GOEDE KLASSFEER

“Samen met motivatie en positieve bevestiging zorgt humor voor een gunstig leerklimaat. Leerlingen leren het best in een sfeer waarin ze mogen lachen, waar iedereen zich goed voelt. In ‘moeilijke’ klassen vind je niet altijd makkelijk de gulden middenweg tus-sen een ernstige en amusante leerom-geving.”

IEDERE LERAAR IS EEN HUMORIST

“Veel leraren denken dat je hét moet hebben om een humorist te zijn, maar humor gaat niet om een grap vertel-len. Om een humorist te worden moet je geen vaardigheden aanleren, veel-eer weerstanden laten varen. Je moet niet zozeer een cursus humor volgen als wel het zinnetje ‘ik ben geen hu-morist’ in je hoofd uitschakelen.”

HUMOR SCHERPT DE CREATIVITEIT AAN

“Bij een experiment werden leerlin-gen in twee groepen verdeeld. De ene groep bekeek een video over wiskun-de, de andere een humoristisch fi lm-pje. Daarna kreeg elke leerling in een aparte ruimte een kurken wandbord, een tafel met een doos kaarsen, een doosje lucifers en een doosje punaises. In 45 minuten moesten ze een kaars bevestigen zonder dat het kaarsvet op de grond druppelde. 17 procent van de leerlingen die de wiskunde-video bekeken, slaagde in de opdracht, van de humorgroep was dat 80 procent. Humor maakt onze geest leniger.”

HUMOR IS EEN LEVENSHOUDING

“Relativeren, ontspannen en commu-niceren met humor moeten je leerlin-gen leren op school. Net als zelfspot: het zekerste teken van gevoel voor humor. Dankzij humor durf je over

opgelegde grenzen heen te kijken en op zoek te gaan naar je eigen levens-houding.”

DOCENTEN ZIJN GEMIDDELD 2,08 KEER GRAPPIG PER LES

“Dat bleek alvast uit een onderzoek bij Amerikaanse docenten. Of de Amerikaanse studenten ook 2,08 keer moesten lachen, weten we niet.”

10 PROCENT VAN DE HUMOR IN DE KLAS IS AGRESSIEF

“Agressieve humor gaat ten koste van anderen. Dat soort humor komt de klassfeer en het imago van de leraar niet ten goede. Te vermijden dus.”

DANKZIJ HUMOR ONTHOUDEN LEERLINGEN BETER INFORMATIE

“Voor het vak statistiek werden stu-denten in twee groepen verdeeld. De ene kreeg veertien weken cursus van docenten die tijdens elk college drie of vier keer humor gebruikten. In de an-dere vermeden de docenten elke vorm van humor. Op de eindtest scoorden de studenten van de eerste groep ge-middeld 10 procent hoger.”

Fragmenten geplukt en bewerkt uit het boek ‘De school, de lach en de lagg. Over humor in het onderwijs’ van Paul Mahieu en anderen – Uitgeverij Garant.


ADVERTENTIE

Blozende appelen achter glas

Fruitautomaten zijn coolForse bananen, sappige peren en blozende appelen uit een automaat? Op de speelplaats van de SOLV Tuin-bouwschool in Sint-Truiden knipoogt sinds begin dit jaar zo ‘n machine. De pluspunten zijn niet min.

“Ik zit in de richting tuinbouw,” zegt Hanne (15), “en wij kweken de appelen en de peren die in deze automaat ko-men. Als ik iemand de automaat zie gebruiken, ben ik toch anderhalve seconde trots.” “Fruit van de bomen plukken op school mag natuurlijk niet”, weet Robbert (17). “Vroe-ger nam ik zelf fruit mee van thuis, maar nu haal ik het vers uit deze ‘bak’. Dat kost 30 cent. Best betaalbaar, toch?” Het doel? “Zoveel mogelijk scholen aan een fruitautomaat helpen”, legt leraar en bezieler Eddy Leclere uit. “Het bedrijf Vitabox is ondertussen begonnen met verdelen in scholen en ziekenhuizen. We proberen Europese steun los te weken. Als de automaten goedkoper worden, staat niets een invasie van fruitautomaten op school nog in de weg.”

Lees meer over dit project op www.klasse.be/leraren/bijlage.Scholengroep Onze-Lieve-Vrouw in Sint-Truiden - www.solv.be

©

Luc Daelemans


S J A P O

Wat is volgens u een gepassioneerde leraar?Herman Van den Broeck: “Een gepassi-

oneerde leraar doet meer dan lesgeven en verbeteren. Elke leraar heeft waarden, visie, talent, empathie, discipline. Uit die mix halen gepassioneerde leraren inspirerende energie om leerlingen boven zichzelf te doen uitstij-gen.”

Je linkt passie aan emotionele intelligentie. Hoe zit dat precies?

Herman Van den Broeck: “Emotioneel intel-ligente leraren ‘besmetten’ hun leerlingen met de positieve energie die ze uitstralen. Spijtig genoeg werkt dat ook in de negatieve zin. Zo krijgen klagende, geërgerde en agressieve leraren van hun leerlingen terug wat ze uit-stralen. Gepassioneerde leraren daarentegen inspireren hun leerlingen om hun talenten te ontwikkelen. Ze overstijgen les, leerstof en ta-ken. Ze laten vaak hun ego varen ten voordele van hun school, hun klas, hun leerlingen. Dat maakt goede, empathische coaches van ze.”

Je spreekt ook over leraren die fl ow hebben.Herman Van den Broeck: “Wanneer preste-

ren mensen op hun best? Blijkbaar als kunde en uitdaging elkaar ontmoeten. Flow – een

term uit de positieve psychologie – is voelen dat je een topprestatie neerzet en daar tegelijk energie uithalen. Neem nu Kim Clijsters: kei-hard werken om terug te keren naar de tennis-top, maar plezier vinden in elke inspanning. In lerarentermen: het lesuur vliegt voorbij, leerlingen horen de bel niet, bijkomende vra-gen doen je alleen nog beter reageren. Flow betekent daarnaast je zwaktes aanvaarden en uitgaan van je sterktes.”

Welk effect heeft een leraar met fl ow op leerlingen?Herman Van den Broeck: “Je doet leerlin-

gen zweven op de vleugels van hun sterktes. Dat betekent ook dat je hun de discipline bijbrengt om hun talenten te trainen. Zonder deze cocktail geen fl ow, laat staan voldoening. Leerlingen die in fl ow zijn, zijn betrokken en gemotiveerd, en minder lastig of koppig. Maar niet alle leerlingen ervaren fl ow bij dezelfde le-raar, want elke leerling heeft andere talenten. Het getuigt van emotionele intelligentie als je fl ow bij je leerlingen kunt vinden en activeren. Het vergt soms weinig moeite. Denk aan de muziekleraar in het beroepsonderwijs. Hij kan over de toonladder beginnen of aan zijn leer-lingen vragen om na te denken over de muziek die ze willen draaien in hun kapperszaak. Dat

“Gepassioneerde leraren krijgen hun leerlingen makkelijker mee. Dat is

een kwestie van chemie”, zegt prof. Herman Van den Broeck van de Vlerick

Leuven Gent Management School. En dat bedoelt hij letterlijk. Met de juiste

spiegelneuronen word je zelfs minder ziek. Al gevoeld?

Gepassioneerde leraren zijn

gezondere mensen

Emoties zijn besmettelijk. Een kwestie van chemie

4/10

Dit is het vierde van een tiendelige artikelenreeks waarin Klasse dieper graaft naar wat leraren drijft: hun passie, hun waarden en gevoelens, hun visie op onderwijs, hun twijfels en dromen.

Op www.klasse.be/leraren/passie vind je uitgebreide interviews met deskun-digen en gepassioneerde leraren, stof tot nadenken, zelftests, en lectuurtips. Volgende maand: passie en refl ectie.

‘Opvoeden in de klas. Wegwijzer voor leerkrach-ten’, derde herziene uitgave (19,95 euro), Herman Van den Broeck – uitg. Lan-nooCampus


gaat over meer dan didactische tech-nieken, het is een houding. Lesgeven en leren als een sleur ervaren, levert geen fl ow op.”

Volgens jou is emotionele intelligentie een kwestie van chemie.

Herman Van den Broeck: “Roep een leerling in volle klas naar voren en zeg hem dat de klas zijn lichaamstaal en gedrag zal beoordelen, terwijl je hem een inhoudelijke opdracht laat uitvoe-ren. Dan stijgt het cortisolgehalte in zijn lichaam. Zo hard zelfs dat hij die opdracht niet meer naar behoren kan uitvoeren. Je hoeft geen chemicus te zijn, emotionele intelligentie schenkt je genoeg inzicht om te zien waar het fout loopt.”

Kun je emotionele intelligentie dan we-tenschappelijk detecteren?

Herman Van den Broeck: “Emoties zijn besmettelijk. Dat heeft een neuro-fysiologische oorzaak. De spiegelneu-ronen in je brein spelen hier een be-palende rol. Ze nemen de emotionele toestand uit je omgeving over en ‘be-

smetten’ je. Je voelt de emotie, maar je neemt ook intenties en zelfs gedrag over. Zie je iemand geeuwen, dan ga je ook geeuwen. En als je de grootste zeurpiet van de school ontmoet, krijg je hetzelfde negatieve gevoel als de zeurpiet en daardoor probeer je hem nadien te ontwijken. Hier speelt een overlevingsinstinct, dat ook dieren kennen. Een dier dat opschrikt, jaagt in een fractie van een seconde de hele kudde op. Maar het werkt ook in de positieve zin: gepassioneerde leraren krijgen hun leerlingen veel gemak-kelijker mee.”

Passie heeft eveneens een scheikun-dige kant.

Herman Van den Broeck: “Jazeker. Sterke emoties slaan over. Elke leraar moet dat beseffen. Je kunt ‘besmet’ worden door een goede klas en trekt er met meer energie naartoe. Maar als je meer dan een maand ‘ronddwaalt’ in een omgeving die je negatief be-smet, dan heeft dat impact op je ge-zondheid. Je immuniteit wordt aange-tast. En erger.”

Kan emotionele intelligentie een hele school beïnvloeden?

Herman Van den Broeck: “Er zijn warme en koude scholen. Praat een directeur over oplossingen, mogelijk-heden en successen als er zich pro-blemen aandienen of praat hij over de lastige koepel, het gebrek aan geld? Door zijn emotionele intelligentie of het gebrek daaraan creëert hij op school een overwegend positieve of negatieve cultuur. Zo besmetten ook leraren met negatieve energie hun hele omgeving. Ze trekken andere ne-gatief denkenden aan en creëren een sfeer van cynisme. Positief denkende leraren creëren een houding van ‘we kunnen het verschil maken’. Laat elke leraar in een school de namen van de tien meest en de tien minst charisma-tische collega’s opschrijven. Als je het resultaat naast het aantal ziektedagen legt, dan ben ik ervan overtuigd dat je meteen het verschil ziet. Gepassio-neerde leraren zijn minder ziek, wees daar maar zeker van.”


AMAAI

“COFFEE, PLEASE”DAVID CHAN, PRAKTIJKASSISTENT ENGELS,GROEIDE OP IN YORKSHIRE

“We mochten onze docentenkamer vorig jaar kiezen uit twee ontwerpen. Die inspraak en betrokkenheid van het personeel is typisch voor een hogeschool. Ik gaf ook les aan de uni-versiteiten van Galway, Dublin en Gent. Daar is er veel minder contact met collega’s buiten de vakgroep. Zelfs de deur van het departements-hoofd staat hier altijd open.”

LEERRIJK

“KAFFEE, BITTE”ELS SNICK, ASSISTENT DUITS, WAS LERAAR AAN EEN KAPPERSSCHOOL

“Tot tien jaar terug gaf ik les in het secundair. Dat was een leerrijke tijd. Ik herinner me vooral hoe ik ten tijde van Dutroux daaraan in de lessen maat-schappelijke vorming veel aandacht besteedde. In de kappersschool was ik veel meer bezig met opvoeden, terwijl ik me op de hogeschool focus op de colleges. Deliberaties zijn op de hoge-school bijna een formaliteit, terwijl daar in het secundair zeer veel tijd en energie in kruipt.”

VREEMD

“КОФЕ, ПОЖАЛУЙСТА”JOHANNA HAUTEKIET, ASSISTENT RUSSISCH, WERKTE VOOR DE SOVJETRADIO

“Tot mijn verbazing moet ik de laatste jaren soms strenger optreden. Misschien ligt dat aan de alsmaar groter wordende groep studenten Russisch. Vakgroepvergaderingen en oplei-

In de gangen en auditoria van de Hoge-school Gent Vertaalkunde klinken elke dag minstens negen verschillende talen. In de gloednieuwe docenten kamer leidt dat toch niet tot een Babylonische spraakverwarring. Geurt de collegialiteit er naar koffi e?

4 PATRICK GOETHALS

1 DAVID CHAN

3JOHANNA HAUTEKIET

Wil je de koffi eman in jouw lerarenkamer? Hij brengt kilo’s Wereldwin-kelkoffi e mee. Mail naam en adres van je school naar kof-fi [email protected] en overtuig hem in een tiental regels.

NEGEN TALEN, ÉÉN KOFFIE

1

2

3

D E L E R A R E N K A M E R


2

©

Luc Daelemans

dingscommissies dwingen je vaak formeel met je collega’s te overleggen. Toen het departement minder groot was, waren er meer informele con-tacten tussen collega’s.”

TOF

“CAFÉ, POR FAVOR”PATRICK GOETHALS, DOCENT SPAANS, WAS TWEE JAAR LECTOR IN SALAMANCA

“Met acht collega’s hebben we twee jaar aan het boek ‘Spreektaal’ gewerkt. Vooral sámen werken aan dat project gaf me voldoening. Don-derdagnamiddag is in principe lesvrij, maar in de praktijk gaat die op aan vergaderingen. Dat vind ik niet erg. Niets zo inspirerends als samen met collega’s een congres voorbereiden.”

UNIEK

“KOFFIE, ALSTUBLIEFT”ANNICK DE GEEST, ASSISTENT NEDERLANDS EN STUDIEBEGELEIDER

“Leerlingen met functiebeperkingen vinden va-ker de weg naar hoger onderwijs. Sinds vorig jaar hebben we extra geld vanuit het aanmoedigings-fonds om die studenten te helpen. Voor iemand met een motorische beperking of dyscalculie, be-kijk ik met een heel netwerk hoe we hinderpalen kunnen wegnemen. Op duizend studenten zijn er nu ongeveer vijftien met een functiebeperking. Toch zijn er nog meer zulke ‘verdoken’ studenten. Die proberen we via affi ches te bereiken.”

APART

“KOPJE JAVA A.U.B.”ELS LEFEVER, ASSISTENT TAALTECHNOLOGIE,WERKTE TIEN JAAR BIJ LERNOUT & HAUSPIE

“Ik werk aan een vertaalsysteem dat de cor-recte vertaling van woorden met meerdere be-tekenissen voorspelt. Elke vakgroep heeft ook een apart bureau. De taalvakgroepen zijn geen concurrenten, ook al zijn wij als ‘taaltechnolo-gen’ buitenbeentjes. De meesten van ons doen onderzoek, terwijl bij de andere vakgroepen het accent op lesgeven ligt.”

ELS SNICK

5 ANNICK DE GEEST

6 ELS LEFEVER

HIJ IS ENORM NIEUWSGIERIG MAAR VOLKOMEN ONGEVAARLIJK. DE KOFFIEMAN VAN KLASSE KLOPT IEDERE

MAAND OP DE DEUR VAN EEN LERARENLOKAAL. HIJ TAPT HET ZWARTE VOCHT IN KLASSE-KOPPEN EN MAAKT

DE TONGEN LOS. WAT ROERT IN HET VLAAMSE ONDERWIJS? DEZE MAAND: DE HOGESCHOOL GENT.

4

5

6


NET ZOALS MET TIK TAK

Ik ben nu bijna dertig en lees

Klasse sinds mijn dertiende,

jawel! Dat is al meer dan

zestien jaar en al bijna de helft

van mijn leven. Net zoals ik

groot ben geworden met Tik

Tak, Plons, Merlina, Postbus X

en Kinderen voor Kinderen,

ben ik dus ook groot geworden

met Klasse!

An Vanzeebroeck

GEEN LAAT-MAAR-

WAAIEN SCHOOL

Vijf jaar geleden mocht elke

leraar naar aanleiding van een

crisissituatie op gesprek bij

het schoolbestuur. Het artikel

‘Bang van Sinterklaas’ in Klasse

140 verwoordde prachtig wat

ik daar kwijt wou. De remedie

die leidt tot meer welbevinden,

hogere motivatie en minder

stress is: een participatieve

schoolcultuur. Ik citeer: ‘Geen

laat-maar-waaien school en

geen wij-hebben-altijd-gelijk

school maar een school waar

iedereen ernstig wordt geno-

men en zichzelf kan ontplooi-

en, waar duidelijke regels zijn

maar niet om de regels zelf,

waar iedereen op elk niveau

betrokken wordt bij het beleid.’

Dat artikel nam ik mee naar

het gesprek en het was voor

mij een grote steun en hulp

om het ijs te breken. Ik heb het

uitgehangen in de lerarenka-

mer en voor altijd bewaard.

Sigrid Duyck

MOEIAL? NEEN!

We weten nog goed hoe het

allemaal begon. Waar zou het

departement Onderwijs zich

via Klasse mee moeien!? Onze

eigen-waardigheid zou via

die pluralistische invloeden

ondergraven worden. Hoe

moesten wij ons daartegen

beschermen?

Niets van dit alles! Jullie heb-

ben bewezen wat een degelijk,

netoverstijgend en objectief

vakblad moet zijn. Doe zo

voort met klasse!

Jo Roels

POKEREN EN HOLEBI’S

Ik heb twee beklijvende lees-

ervaringen met Klasse.

Ervaring 1: pokeren, bingo

spelen, gokken ... ik zie het

overal om me heen maar het

zegt me niets. Ik ben daar wat

te rationeel voor, ‘denk’ ik. Jullie

bijdrage daarover heeft mij de

ogen geopend en ik ben daar

nu alerter voor bij mijn leer-

lingen, en ik kan daarover met

hen praten. Dialoog is belang-

rijk, maar zonder de nodige

aanknopingspunten

en kennis over hun leefwereld

kom je daar niet toe. Dan blijft

het gewoon bij holle tips of

gemoraliseer. Merci Klasse: ik

voel me echt geen versterkt

over het thema van de gok-

spelletjes.

Ervaring 2: ik herinner mij

nog levendig de bijdrage

De eerste lijn in Klasse 131,

waarin jullie tips geven voor

leraren om holebiseksualiteit

te benaderen. Jullie doen dat

trouwens prachtig in elk van

jullie berichtgevingen inzake

holebi’s. Ik ben zelf homo.

Mijn omgeving weet dat, mijn

studenten weten dat. Ik heb

trouwens in de jaren ‘90 en

begin 2000 zelf wetenschappe-

lijk onderzoek gedaan rond de

holebithematiek. Het is enorm

fi jn om vast te stellen dat waar

ik toen aan begon – heel wat

moeilijke teksten en onder-

zoeksrapporten – door jullie

steevast op enkele pagina’s in

een begrijpelijke taal en meer

dan relevante tips verwoord

wordt. De wetgeving rond

holebi’s is ondertussen grondig

gekeerd. In het alledaagse pra-

ten en handelen van mensen

is er echter nog veel werk aan

de winkel.

Gokken en holebi’s mag een

rare combinatie lijken. Het

zijn twee lees- én leerervarin-

gen waarbij Klasse mij raakte

de voorbije jaren. Het ene

vanuit mijn niet-zijn, het an-

dere vanuit mijn zijn. Leraren

balanceren elke dag op dit

spanningsveld. Niet alleen met

betrekking tot hun eigen leven,

maar ook tot dat van elke

individuele persoon die voor

hen zit in de les. Dat is waar

artikels in Klasse mij steeds

weer op wijzen en daarvoor,

echt waar, bedankt en doe zo

verder.

Frank Cockx

WERKELIJK EEN

VERADEMING

Hartelijk profi ciat met jullie

200ste nummer! Het is voor

mij steeds een opsteker om

te lezen hoe het er elders aan

toe gaat. Het schept een band.

En dat hebben we in het

D I A LO O G


VAN HET FORUM GEPLUKT

Wat vind jij het BELANGRIJKSTE DNA-KENMERK van de leraar? Stem mee tot 20 januari op www.klasse.be/leraren en win een reis naar Berlijn. Lees hier alvast enkele reacties.

Zonder GOESTING begin je er gewoon niet aan. Goesting om te weten, je in te leven, te zorgen, graag te zien, geduld op te brengen, het avontuur aan te gaan, te voelen, er tegenaan te gaan, door te zetten.

(leen.de.vroey)

Een leraar moet LEREN: zelf blijven bijleren, en ervoor zorgen dat de leerlingen iets leren.

(jefbergmans)

FLEXIBILITEIT: je moet op alles en iedereen kunnen inspelen met de nodige creativiteit en de juiste aanpak.

(josee heymans)

GEDREVENHEID en passie, en veel mildheid voor je leerlingen, collega’s en jezelf. Klasse brengt een zinvolle discussie op gang, en dat is al veel waard!

(hdconin)

LIEFDE VOOR JE VAK. De liefde die je zelf voelt voor het vak, straal je over naar je leerlingen.

(rosie115)

Een LEEG HOOFD. Wakkere antennes en een wit leeg blad. Een frisse geest. Een blik op de wereld. Wedden dat de kinderen vanzelf aangeven waarover het zal gaan en hoe de dag er zal uitzien?

(vincent.vandevyvere)

FANTASIE!!!

(veronique.ratinckx)

IDEALISME. Of je een goede leraar bent, hangt ook af van alles wat je naast lesgeven doet: projecten, uitstappen, extra taken, nascholingen. En daarvoor moet je toch een stukje idealist zijn.

(liesbet_coens)

Passie en ENTHOUSIASME ontbreken, al zitten ze ook vervat in het woord energie. Toch niet slecht om ze er in het vervolg aan toe te voegen, wedden dat ze dan bovenaan zullen staan?

(liesbetj)

TEVREDENHEID als je een weekend voor twee naar Berlijn wint.

(ll.baert)

onderwijs echt nodig.

Ik heb soms het gevoel dat we

allemaal zo hard bezig zijn met

ons eigen doel, de leerlingen,

de leerplandoelstellingen

behalen, nog meer digitaal

werken ... dat we de collega’s

vergeten. En dat we onszelf

tekort doen want steeds meer

collega’s geven het op. Ze kun-

nen de druk, de snelle veran-

deringen, het altijd maar meer

en beter en sneller niet meer

aan. Dan is jullie tijdschrift

echt een verademing, eens wat

bekomen en genieten. Dank

hiervoor, al 200 keer en nog

zoveel te gaan!

Christine Plaetinck

EEN TWEEDE ZWARTE

ZONDAG

Ik ben onthutst over de nieuwe

Klasse. Dit doet mij echt den-

ken aan de ‘zwarte zondag’,

24 november 1991 (én ik ben

zelf héél ruimdenkend en zelfs

vrijzinnig én pluralistisch).

Konden jullie echt geen andere

kleuren bedenken om “20 jaar

Klasse” te vieren? Persoonlijk

vind ik dit een schande. Zeker

ten opzichte van het onderwij-

zend personeel in Vlaanderen.

Zwart-geel (Vlaams Belang)

én blauw (privatisering van

het onderwijs): een echte

politieke alliantie en waar blijft

de democratisering van het on-

derwijs? Ik hoop dat onderwijs

op zich nog altijd níet politiek

gekleurd is!? Of starten we

weer een scholenoorlog?!

Een spijtige uitgave van Klasse.

Ik heb ze allemaal, maar deze

delete ik. Ik lees hem niet eens.

Willy Willems

GEVLOERD MET KLASSE

Klasse is een één van die vele

infokanalen die we hier gretig

lezen en uitdelen, waar we

dingen uitscheuren, omcir-

kelen en kopiëren. Zo had ik

Klasse meegesmokkeld naar

het enige plekje op school

waar men je absoluut met rust

laat: ... yep, het kleinste kamer-

tje. Eenmaal Klasse openge-

slagen, begon ik ideeën en tips

uit te scheuren en plannen te

maken. Alleen was ik het uur

uit het oog verloren én had de

bel zelfs niet gehoord.

De kinderen in de rij, col-

lega’s op tijd buiten en ik ...

spoorloos! Niet in de klas:

“Nee, die is niet vrij”, niet in

de lerarenkamer ... Gelukkig

werkt mijn vrouw Lieve ook in

dezelfde school. Ze maakt dit

meerdere keren per week mee

thuis en wist dus hoe laat het

was. Ze spurtte naar boven:

“Zeg, iedereen staat al buiten,

waar blijf je nu?” En ik, de

sukkelaar, met een gescheurde

Klasse onder de arm naar

buiten en een hele speelplaats

plat van het lachen. Gevloerd

met Klasse!

Stijn (en ook Lieve) De Munckt

DE IMPACT VAN KLASSE

IS GROOT

De impact van Klasse op de

media, en daaruit voortvloei-

end op onze samenleving, is

geweldig groot. Als Klasse een

artikel pleegt over een of ander

probleem/item (bv. zware

boekentassen) dan pikken de

media dit vaak vlug op, soms

zelfs als hoofdnieuws. Ouders

nemen bekommernissen die

Jouw vragen?• Voor vragen of problemen rond onderwijs: bel gratis de Vlaamse Infolijn

via 1700 (elke werkdag van 9 tot 19 uur), fax 02 553 96 55 of surf naar www.ond.vlaanderen.be/infolijn.

• Rondzendbrieven en wetgeving vind je op edulex.vlaanderen.be.• Recent nieuws? Check www.lerarendirect.be en www.schooldirect.be.

Jouw mening?• Mail naar [email protected].• Schrijf naar Klasse (Dialoog) - Koning Albert II-laan 15 - 1210 Brussel.• Geef je mening op www.klasse.be/leraren.

door Klasse zijn aangehaald

over. Binnen de scholen

worden dan kritische vragen

gesteld over het beleid dat zij

rond dit probleem/item voeren.

Vaak leidt dit ook tot aanpas-

singen. Klasse verricht op

deze wijze baanbrekend werk.

Klasse is dus niet zomaar een

papiervullend tijdschrift. Profi -

ciat aan alle medewerkers!

Eddie Jansens


Leraren én jongeren zijn zot van kunst

WE ARTEen creatieve hobby? Eén op de drie Vlamin-gen heeft er minstens één. Dat zegt een on-derzoek van het Forum voor Amateurkunsten bij ruim 2 250 Vlamingen. De topper is foto-grafi e, gevolgd door een instrument bespelen, een dagboek of korte gedachten schrijven, tekenen en multimedia. Met die hobby’s zijn de Vlaamse amateurkunstenaars gemiddeld 7,6 uur per week zoet. “Toch is niet het aantal amateurkunstenaars verrassend, wel de regel-maat waarmee ze hun hobby beoefenen”, stelt professor Mark Elchardus (VUB), die samen met John Lievens (UGent) het onderzoek be-geleidde. Een ruime groep zegt minstens één discipline per week te beoefenen of minstens twee disciplines meerdere keren per maand. En daar zijn opvallend véél leraren bij.

CULTUUR IS VOORAL EEN ZAAK VAN JONGEREN

Verrassend: jongeren doen méér aan cul-tuur dan ouderen. Zo geeft 64 procent van de 14- tot 17-jarigen aan dat ze een artistieke hobby hebben, tegenover slechts 12 procent van de 65-plussers. De voornaamste reden waarom ouderen afhaken? Ze worden opge-slorpt door het werk of het gezin, of vinden andere hobby’s. Maar dat is niet de enige verklaring.

“Nu zijn creativiteit, culturele vorming en participatie hot items in de opvoeding en op school”, zegt Mark Elchardus. “Vroeger waren die stimulansen minder groot. Er heeft zich geen inhaalbeweging meer voorgedaan, ook al hebben senioren nu meer vrije tijd.” Omge-keerd speelt hetzelfde effect: wie nu als jongere deelneemt aan culturele activiteiten, zal dat op latere leeftijd blíjven doen.

OUDERS SPELEN EEN GROTERE ROL IN CULTUUREDUCATIE DAN DE SCHOOL

Waarom beginnen amateurkunstenaars met een hobby? Naast ontspanning en zelfont-plooiing spelen vooral sociale motieven zoals gezelligheid of samen zijn met vrienden een grote rol. De helft van de amateurkunste-naars zit dan ook in een club of vereniging. Meestal komen ze in contact met hun hobby via vrienden, kennissen of de ouders. Bij jon-geren hebben ouders zelfs meer impact dan de school. Als pa of ma tijdens hun jeugdjaren een artistieke hobby beoefenden, is de kans dat zoon- of dochterlief later zelf zo’n hobby vindt aanzienlijk groter.

“Toch volgde ook een vierde van de amateur-kunstenaars ooit minstens één opleiding in het deeltijds kunstonderwijs (dko), en deden

Houden jongeren niet van kunst? Toch wel. Twee op de drie 14- tot 17-jarigen

beoefenen een creatieve hobby in hun vrije tijd. Daarmee scoren ze zelfs

beter dan hun ouders. Maar hun leraren, die zijn niet te kloppen. Niemand

doet zoveel aan cultuur als zij. En dat is besmettelijk.

De CANON Cultuurcel lanceert met dynamo3 een vernieuwde aanpak voor cultuur op school. Meer info op www.dynamo3.be


bijna even veel amateurs (20 %) een workshop, lessenreeks of vorming buiten het dko”, zegt professor John Lievens. “Over het algemeen zijn de deelnemers best tevreden over deze opleidingen en de lesgevers.” Maar bijna de helft van de amateur-kunstenaars ziet graag wat meer aandacht voor creatieve activiteiten binnen de schoolmuren.

AMATEURKUNSTENAARS ZIJN VAKER ACTIEF LID VAN EEN VER-ENIGING DAN NIET-BEOEFENAARS

Dat amateurkunstenaars dynamische en geëngageerde mensen zijn, be-vestigt dit onderzoek. Maar liefst 67 procent van de Vlamingen associeert het woord amateurkunsten met en-thousiasme, op de voet gevolgd door creativiteit. Die kwaliteiten komen ook buiten de kunsten van pas. Zo zijn amateurkunstenaars vaker actief lid of vrijwilliger in een ver-

eniging en doen ze meer aan sport dan niet-beoefenaars.

GEEN ENKELE BEROEPSGROEP DOET MEER AAN CULTUUR DAN LERAREN

Dat leerlingen met een grotere cul-turele bagage veel meer kans maken op een succesvolle schoolcarrière dan leerlingen met een cultuurachter-stand, weten we al uit eerdere onder-zoeken. Dat de leraar een meerwaarde kan bieden voor het cultuuronderwijs dat jongeren thuis krijgen, ook. Het is dan ook hoopvol om vast te stellen dat geen enkele beroepsgroep méér aan cultuur doet dan leraren. De kans dat een leraar amateurkunstenaar is, ligt bijna twee keer zo hoog als bij andere beroepen. Leraren beoefenen ook meer verschillende kunstdiscipli-nes dan niet-leraren, en tellen meer beoefenaars per discipline. De ideale amateurkunstenaar? Een leraar!

“Kunst zit in mijn genen”, zegt Lisa.”Mijn vader speelt sax en mijn zus toneel. Via haar ben ik in het kso be-land. In de moderne was er geen enkel vak dat ik écht leuk vond, maar hier ga ik met plezier naar school. ’s Avonds gaan we vaak nog naar een voorstelling met de klas. Daar maken we geen ver-plicht nummer van, maar een avondje uit, mét nabespreking op café. Ik houd niet van kunst waar je uitleg bij nodig hebt. Een museum bezoeken met gids is niets voor mij. Een kunstwerk moet voor zich spreken. Neem mijn ontwerp voor Kunstbende: Ferrero Rocher-verpakkingen omgeplooid tot kunstige origamibeeldjes. Simpele recyclage-kunst. Maar wel creatief én origineel.”

Lisa (17) houdt van simpele kunst

Een museum met gids:

niets voor mij


Lisa (17) won vorig jaar de Maks! origina-liteitsprijs op Kunstbende met dit ontwerp, gemaakt van een snoepverpakking: “Ik houd niet zo van kunst waar je uitleg bij nodig hebt.”

KOM DAT ZIEN!

Op zondag 21 mei palmen duizenden amateurkunstenaars het centrum van Gent in voor het eerste Festival van de Amateurkunsten. Zo kun je er je lichaam laten kalligraferen, deel-nemen aan de doedelzakfanfare of meedansen in de silent disco. Neem deel met je schoolteam of je klas.

Meer info vind je op www.festivalvandeamateurkunsten.be.

MAAR TOCH ...

“Het enige wat telt bij ons op school, is wiskunde. Zelfs al volg je metaal, dan nog moet je cijfertjes van buiten le-ren”, zegt Kathleen (19) op het forum van het jongerenblad Maks!

Zijn kunst en cultuur bij jou op school belangrijk of niet? Doe de poll en reageer op www.klasse.be/leraren.

ADVERTENTIE

Geen buffer of klachtenbureau

Nieuw: klasoudersAls nieuwkomer introduceerde mama Sandra De Meerleer in basisschool ‘De Wilg’ in Lint ‘klasou-ders’. Drie jaar later verwelkomt ze zelf nieuwe ouders, maakt geboortekaartjes, bouwt een feestje … Als het maar ouders bij de klas brengt.

“Elke klas heeft twee klasouders”, zegt Sandra. “Die zijn aanspreekpunt voor de ouders, maar daarom geen klachtenbureau. Ze luisteren wel, maar ver-wijzen door naar de leraar of directeur.” Manager van de klasouders is directeur Katleen Vleugels. Zij maakt afspraken en geeft tips. Maar elke klasouder volgt zijn eigen ritme. “Ik breng de ouders van de klas graag bij elkaar. Op een avondje schaatsen bij-voorbeeld. Ouders met een drukke agenda mogen zich niet uitgesloten voelen. Vergaderingen van de oudervereniging schrikken veel ouders af. Wij pol-sen naar wat bij hen leeft en geven dat door. Voor de werkgroepen op school weten wij wie geknipt is. Zo zorgen we voor meer inspraak van álle ouders.”

Lees het hele verhaal van mama Sandra op www.klasse.be/leraren/bijlage. Basisschool ‘De Wilg’ in Lint - www.bsdewilg.be

Ganzenbord wijst kleuterouders de weg

Ga door naar 12!Kinderen zo vroeg mogelijk en regelmatig naar de kleuterklas? In scholengemeenschap Sint-Franciscus in Zottegem moedigt een ganzen-bordspel de ouders daartoe aan. Een eerste stap naar een schoolparcours zonder leerachterstand.

“Bij elke hindernis staan de spelers stil bij zindelijk zijn, gezond snoepen, sociaal vaardig zijn”, vertelt coördinerend directeur Christ Meuleman. “Het ganzenbord is de ‘kapstok’ voor het gesprek tijdens huisbezoeken. Ouders sturen hun kleuter niet naar school, want hij is niet zindelijk, slaapt nog overdag of hun werkuren liggen moeilijk. ‘Ons schoolbord’ beantwoordt die zorgen. Tegelijk polsen we naar het taalniveau. Later kan het gezin het spel overdoen. Zo betrek je ouders en bereiden ze hun kind op een leuke manier voor op de school. Kleuters leren ook zelfredzaam te zijn: ‘Alles zit in mijn boekentas, ik mag door naar 12’. Directies, kleuterjuffen, ouders én leerlingen leverden de inhoud voor het ganzen-bord en testten het uit.”

Scholengemeenschap Sint-Franciscus ZottegemChrist Meuleman - coördinerend directeur - 09 360 44 06

©

Lieve Van Assche


S J A P O

Don Quichotes in de klas

Bestaan er nog Don Quichotes? Jazeker, en vaak staan ze nog

voor de klas. Brievenschrijver Staf De Wilde, vredesactivist Jan Hellebaut

en paardenliefhebber Nele Snyers trekken ten strijde tegen onrecht

in de wereld.

“Ik heb vandaag al drie brieven verstuurd”, zegt de beroemdste brieven-naar-de redactie-schrijver van Vlaanderen Staf De Wilde (61) uit De Haan: “Daarvan eentje naar Knack over hun poll over kennis of vaardigheden, en eentje naar De Standaard over schoolkosten.” Begin jaren zeventig heeft hij de eerste brief verstuurd, maar pas sinds de leraar Neder-lands vier jaar geleden met pensioen ging, is zijn schrijfcarrière echt losgebarsten. “Ik hoef me niet meer in te houden en rekening te houden met wat mijn schoolbestuur van mijn brieven vindt. Het is mijn intellectuele plicht om deel te nemen aan het publieke debat. Veel van mijn brieven vertrekken vanuit een verontwaardiging over schendingen van de mensenrechten. Slecht onderwijs is daar een goed voorbeeld van.”

“Op school ben ik vaak met mijn hoofd tegen de muur gelopen. Ik had grote moeite met onverschillige jonge mensen. Er is te weinig aandacht voor het maatschappijkritische in

onderwijs. Ik ben de zoon van een fabrieks-arbeider, vandaar waarschijnlijk mijn sociale bekommernis. Van mijn veel te vroeg gestor-ven moeder heb ik het eigenzinnige. Mijn brieven worden vaak gepubliceerd en via mijn blog krijg ik veel respons. Ik wil en zal gelezen worden.”

“Als overtuigd atheïst ben ik toch geïnspireerd door het evangelie. Wat je aan de minste van de mijnen doet, doe je mij aan, is een wijs motto. Ik ben bijzonder gedreven bezig met brieven schrijven maar ik behoed me voor fanatisme. Daarvoor houd ik te veel van nuance. Je zal nooit een korte, sloganeske brief van me lezen. Ik verwijt mezelf wel eens een atlascomplex. Waarom wil ik zo nodig alle wereldleed torsen? Dan moet ik er enkele dagen tussenuit, met va-kantie. Maar kom ik thuis dan stap ik meteen naar mijn stapel ongelezen kranten toe.”

Lees Staf De Wilde ook via zijn blog: http://staf-de-wilde.skynetblogs.be.

“IK WIL EN ZAL GELEZEN WORDEN”

Brieven schrijven, belastingen weigeren en paarden redden

©

Joris Casaer


Geen enkele Belg betaalt graag belastingen, maar Jan Hel-lebaut (50) weigert bewust 7 procent van zijn belastingen aan de fi scus af te staan: “Zo’n groot deel van onze directe belastingen gaat naar wapens. De militaire dienstplicht is wel opgeschort, maar we zijn nog altijd fi scale soldaten. Daar protesteert mijn geweten tegen. Ik stort dat geld sinds 1993 op een vredesfonds. Af en toe komt een deurwaarder langs, maar die heeft nog niets meegenomen. Er werd al wel beslag op mijn loon en mijn bankrekening gelegd.” Jan Hellebaut daagde de Belgische Staat voor de rechter. Op 13 januari wordt zijn zaak behandeld.

Weigeren zijn belastinggeld aan wapens te geven, past voor Jan Hellebaut in een algemeen streven naar vrede: “Als leraar liet ik de leerlingen de eerste jaren nogal wat straf schrijven. Nu heb ik manieren gevonden om evenwaardig en respectvol met hen om te gaan. Ik geef deeltijds les in een freinetschool. Een zeer groot deel van mijn vrije tijd ben ik vrijwilliger voor de AKtie VRedesbelasting. In de jaren tach-tig en negentig waren er tussen de 500 en 1 000 mensen die weigerden belastinggeld aan wapens te besteden. Nu zijn het nog maar enkelingen. Toch vind ik bij veel mensen, ook politici, gehoor. Ik ben burgerlijk ongehoorzaam, dat klopt. Mahatma Gandhi zei dat als een wet slecht is, we moreel verplicht zijn om er tegen in actie te komen en die proberen te veranderen. In onze school doe ik een project rond ge-weldloze confl icthantering en communicatie. De leerlingen zijn enthousiast en bouwen graag mee aan vrede.”

Blijf op de hoogte van de AKtie VRedesbelasting via www.vrak.be

Nele Snyers (29) levert een stille strijd tegen onverdiend paardenleed. “Ik ben tussen de paarden opgegroeid. Al snel verliet ik de traditionele ruiterwereld en reed ik zonder zadel noch bit door het bos. Als je respectvol met het dier communiceert, heb je geen zweep of sporen nodig. Als kind besefte ik al dat veel paarden de kans niet meer krijgen om echt ‘paard’ te zijn. Deze vluchtdieren, die in de vrije natuur meer dan 50 kilometer per dag afl eggen in weer en wind, sluiten wij op in stallen. Bovendien behandelen we paarden vaak als een oude fi ets. Versleten? Te oud? Te lelijk? Dan kopen we een nieuwe! De omgang met paarden is een spiegel van onze wegwerpmaatschappij. Als je wist hoeveel wegwerppaarden er dagelijks onverdiend sterven … Sinds twee jaar ontferm ik me over die dieren. Ik zorg voor een nieuwe thuis. Soms vang ik ze zelf op. Het gaat dan vooral om ‘probleempaarden’. Die liepen door menselijk toedoen fysieke of mentale trauma’s op, waardoor de weg naar het slachthuis open lag. In kuddeverband en met vrije uitloop vinden die paarden hun fundament terug. De natuur is de beste heelmeester. Ik put hieruit positieve energie. Die neem ik mee naar mijn leerlingen. Paarden kunnen een enorme hulp zijn bij de opvoeding van jongeren. Ze houden ons een prachtige spiegel voor en bieden oplossingen als de beste therapeuten. Ik droom ervan om een zorgboerderij uit te bouwen, waar we leerlingen met een time-out kun-nen opvangen tussen de revaliderende paarden. Ze zullen elkaar beter begrijpen dan wie ook.”

Meer weten over het paardenproject van Nele? www.animuluce.be

“WE ZIJN ALLEMAAL FISCALE SOLDATEN”

“WEGWERPPAARDEN ZIJN EEN SPIEGEL VAN ONZE MAATSCHAPPIJ”

©

Joris Casaer

©

Joris Casaer


Gratis naar theater, muziek, dans én circus Volg de ‘Beagle’ met het gratis lespakket Win een klimaat-dvd: ‘The Age of Stupid’

4040

Om van te smullen

Zeven keer lekker

zekerdoen

ALGEMEEN

ACTIES

BASIS SECUNDAIR

LAAT HET SMAKEN MET ...

HASSELTSE JENEVERDe Fransman zijn cognac, de Schot zijn whisky, de Rus zijn wodka. En wij? Onze jenever. Al meer dan vijfhonderd jaar. In een negentiende-eeuwse landbouwstokerij, midden in de stad Hasselt, volg je het ver-haal van de Belgische jenever. Van graankorrel tot borrel. Van bron van plezier maar ook van grote ergernis tot de haat-liefdeverhouding met de overheid. De tentoongestelde affi ches spreken voor zich. Het productie-proces volg je in een authentieke stookinstallatie. Jan, de jeneverman, loodst kinderen door het museum. Na het museumbezoek geniet je van een borrel terwijl je kinderen de ingrediënten van een alcoholvrij drankje achterhalen.Op zaterdag 6 februari 2010 krijgen leraren en hun gezin een rondlei-ding door het museum. Nagenieten kan bij een borrel in het proefl okaal. Inschrijven via www.lerarenkaart.be (gratis voor het gezin).Nationaal Jenevermuseum – Witte Nonnenstraat 19 – 3500 Hasselt – www.jenevermuseum.be

VIPDAG

BRUSSELSE CHOCOLADEOp een steenworp van de Brusselse Grote Markt ligt het mekka van de Belgische chocoladeliefhebber. Je stapt in de voetsporen van de Azteken en de Maya’s die als eersten cacaobonen cultiveerden. Je ontdekt hoe cacao Europa bereikte. Panelen, videopresentaties en beeldschermen laten je zien hoe cacao verbouwd en verwerkt wordt tot chocolade. Een meester-chocolatier maakt voor je ogen pralines op artisanale manier. Als afsluiter laat je die pralines smelten in je mond.Op woensdag 3 februari 2010 bezoeken leraren, hun partner en kinderen jonger dan 12 jaar het museum gratis. Kinderen ouder dan 12 jaar betalen 4,50 euro. Een gids is de hele dag aanwezig om vragen te beantwoorden. Inschrijven via www.lerarenkaart.be (bovenmenu: ‘inschrijven’).Museum van Cacao en Chocolade – Guldenhoofdstraat 9-11 – 1000 Brussel – www.mucc.be – ook op andere dagen gratis voor leraren (i.p.v. 5,50 euro)

INFODAG

ANTWERPSE GROENTENKrijg de smaak van groenten te pakken in groentemuseum ’t Grom. Een doemuseum rond (vergeten) groenten gehuisvest in het historische ka-der van de Midzeelhoeves die ooit pachthoeves waren van de abdij van Roosendael. Op een speelse en interactieve manier verken je de wereld van soms onbekende gewassen. Een gids vertelt je over de tuinbouw-geschiedenis, groenten bewaren en de uitvinding van het conservenblik. Achterhaal welke zintuigen je smaak bepalen en sluit af met een origi-nele kooksessie.Op woensdag 10 februari 2010 krijgen leraren na een presentatie van het educatieve aanbod een rondleiding in het museum en de tui-nen. Inschrijven via [email protected] of 015 31 50 55 voor 27 januari.’t Grom – groentemuseum – Midzelen 25 a – 2860 Sint-Katelijne-Waver – www.tgrom.be – gratis voor leraren (i.p.v. 3 euro)

INFODAG


WITLOOF UIT HET DIJLELANDWat heeft het ‘witte goud’ uit Midden-Brabant te maken met de Botanique in Brussel? Waarom vind je zoveel witlooftelers rond onze hoofdstad? Ken jij het verschil tussen grond- en hydrocultuur? Op al die

vragen krijg je antwoord in het witloofmuseum. Je leert er over het ontstaan, de verkoop en de witloof-gastronomie. In groep mag je witloof schoonmaken, wegen en verpakken. Ten slotte degusteer je hapjes en witloofsoep.

Op woensdag 3 februari 2010 worden leraren, hun partner en kinde-ren vanaf zeven jaar gratis witloofboer of -boerin voor één dag. Gidsen zorgen voor de ontvangst en geven tekst en uitleg bij de activiteiten. Inschrijven via [email protected] of 016 22 33 80 (ver-meld het nummer van je lerarenkaart).Witloofmuseum – Dienst toerisme Kampenhout – Leuvensesteenweg 22 – 1910 Kampenhout – www.witloofmuseum.be – gratis voor leraren (i.p.v. 2,50 euro)

KAAS UIT HET LAND VAN HERVETussen Vesder en Maas ligt het Land van Herve. Een land van smaken, gekend voor zijn streekproducten. Proef de kaas, de cider en het bier. Of lev’gos: het recept van die traditionele worst is een geheim bewaard door de grote versnijder van het gastronomische broederschap van Lev’gos van Olne. In het ‘Maison du Tourisme’ vind je alvast de basis-ingrediënten. Je krijgt er ook meer uitleg rond excursie- en overnach-tingsmogelijkheden en alle bezienswaardigheden van de streek.Op vrijdag 19, zaterdag 20 en zondag 21 februari krijgen leraren een projectie met uitleg over het Land van Herve. Na de projectie volgt een degustatie met een glas cider en een stukje Hervekaas. Gidsen beant-woorden alle vragen en geven inlichtingen over de organisatie van dag-excursies in het Land van Herve. Partner en kinderen ouder dan 12 be-talen één euro. Inschrijven via [email protected] of 087 69 31 70 (van 10 tot 17 uur).Espace des saveurs – Maison du Tourisme du Pays de Herve – 1 place de la Gare – 4650 Herve – www.paysdeherve.be – leraren krijgen op andere dagen 50 procent korting op de toegangsprijs (1,50 i.p.v. 3 euro)

KLASSEDAG

FAIR TRADEGoedele Liekens als een Maria die een zwarte baby voedt. ‘Vrijheidsbeeld’ Delphine Boël met een stomende theepot. Of groene kikker Michiel Devlieger die je aanstaart vanuit zijn vijver. Het zijn beelden van de jong-ste eindejaarscampagne van Oxfam Fairtrade. Om de campagne kracht bij te zetten trok fotograaf Lieve Blancquaert op expeditie naar de kleine boer in het Zuiden. Het resultaat is een boek en dvd met reportages over vijf partners van Oxfam-Wereldwinkels en Oxfam Fairtrade.‘Lesties Nieuwe Schoenen – 5 fairtradeportretten’ van Lieve Blancquaert is een uitgave van Oxfam Fairtrade – 148 bladzijden – 11,50 euro voor het boek en 6,95 euro voor de dvd – te koop in de Oxfam-Wereldwinkels.

Als houder van de lerarenkaart krijg je bij aankoop van het boek de dvd er gratis bovenop. Surf naar www.lerarenkaart.be en print de bon vanaf de startpagina.

Extra: Bij aankoop van 10 euro voedingsproducten van Oxfam Fairtrade in een Vlaamse wereldwinkel krijg je als leraar 1 euro korting. Surf naar www.lerarenkaart.be en print de bon vanaf de startpagina.

Beide acties zijn geldig tot 31 januari 2010. Meer info over Oxfam Fairtradeproducten en Oxfam-Wereldwinkels: www.oxfamfairtrade.be.

KORTING

THE NAKED CHEFPappardelle, ravioli met prosciutto, taglierini. Of liever groentetempura en kruidig geroosterde pom-poen? Maak jij de kersenfo-caccia voor bij het ontbijt? Met de boeken van ‘The Naked Chef’ Jamie Oliver worden deze koude kunst-jes in geen tijd warm.

Kruip als leraar zelf achter het fornuis. Vanaf nu en nog de hele maand januari geniet je bij Proxis.be 25 procent korting op alle Nederlandstalige kookboeken van Jamie Oliver. Surf naar www.proxis.be/lerarenkaart en typ jouw stamboeknummer in vóór je de oven aanzet.

KORTING

INFODAG

AC

TIE

S LE

RA

RE

NK

AA

RT


WOENSDAG 6 JANUARI

PLAY BELGIUMINFODAG Meer dan 250 speelbare games sa-

mengebracht op één locatie. Van de allereerste gamecomputer uit 1962 tot games die hun toepas-sing vinden in de medische wetenschap en het onderwijs. Zie p. 44 Waar? Kelders van Cureghem

– Jules Ruhlstraat, Parking Delacroix – Inkom 3 – 1070 Brussel Wanneer? 9 tot 17 uur Wie? Gratis voor leraren Meer info: www.playbelgium.be Inschrijven: via www.playbelgium.be

ZATERDAG 16 JANUARI

HONDSE OORLOGINFODAG De Groote Oorlog was honds. Hoe ver-

ging het dieren aan het front? Van trekdier, bood-schapper, gezelschapsdier tot ongenode gast of welkom voedsel. Zie p. 44 Waar? Koninklijk Legermuseum – Jubelpark 3 – 1000 Brussel

Wanneer? 10.45 uur, 13.45 uur, 15.15 uur Wie? Gratis voor leraren en hun gezin Meer info: www.legermuseum.be Inschrijven: via [email protected] of 02 549 60 57 vóór 13 januari

WOENSDAG 20 JANUARI

HONDSE OORLOG INFODAG Wanneer? 13.45 uur, 14.45 uur, 15.15 uur Inschrijven:

via [email protected] of 02 549 60 57 vóór 13 januarizie zaterdag 16 januari

WOENSDAG 3 FEBRUARI

WITLOOFMUSEUMINFODAG Word witloofboer voor één dag. Van

schoonmaken tot wegen en inpakken. Zie p. 41 Waar? Witloofmuseum – Leuvensesteenweg 22 – 1910 Kampenhout Wanneer? 14 tot 16 uur Wie? Gratis voor leraren, partner en max. drie kinderen

(vanaf 7 jaar) Meer info: www.witloofmuseum.be Inschrijven: via [email protected] of 016 22 33 80 (vermeld het num-mer van je lerarenkaart)

WOENSDAG 3 FEBRUARI

CACAO EN CHOCOLADEINFODAG Verken de wereld van chocolade. Van

oorsprong tot eindproduct. Een meester-chocola-tier laat zien hoe pralines op artisanale manier ge-maakt worden. Zie p. 40 Waar? Museum van Cacao en Chocolade – Guldenhoofdstraat 9-11 –

1000 Brussel Wanneer? 10 tot 16.30 uur Wie? Gratis voor leraren, hun partner en kinderen jonger dan 12. Kinderen vanaf 12 jaar betalen 4,50 euro Meer info: www.mucc.be Inschrijven: uitsluitend via ‘in-schrijven’ op www.lerarenkaart.be

ZATERDAG 6 FEBRUARI

HASSELTSE JENEVERVIPDAG Ken jij Jan, de jeneverman? Ontmoet

hem tijdens het gezinsparcours. Infosessies verdui-delijken de verschillende educatieve programma’s. Je krijgt demonstraties van de leukste proeven en je sluit de rondleiding af met een borrel. Zie p. 40

Waar? Nationaal Jenevermuseum – Witte Nonnenstraat 19 – 3500 Hasselt Wanneer? 10 tot 17 uur (rondleidingen om 10.30 en 14 uur) Wie? Gratis voor leraren, hun partner en max. vier kinderen (vanaf 6 jaar) Meer info: www.jenevermuseum.be Inschrijven: uitsluitend via ‘inschrijven’ op www.lerarenkaart.be

WOENSDAG 10 FEBRUARI

ANTWERPSE GROENTENINFODAG Een infosessie stelt in een halfuur het

educatieve aanbod voor. Daarna krijg je een ander-half uur durende rondleiding in het museum en de tuinen. Zie p. 40 Waar? ’t Grom – groentemusuem – Midzelen 25 a – 2860 Sint-Katelijne-Waver

Wanneer? 14 uur Wie? Gratis voor leraren Meer info: www.tgrom.be Inschrijven: via [email protected] of 015 31 50 55 (vermeld het nummer van je lerarenkaart)

ZONDAG 14 TOT EN MET ZONDAG 21 FEBRUARI

WONDERE ONDERWATERWERELDVIPDAG Wat? Van garnaal tot haai. Tijdens de

gezinsdag in het SEA LIFE Centre Blankenberge maak je kennis met de wonderen van de oceanen. Zie p. 43 Waar? SEA LIFE Centre Blankenberge – Koning Albert I-laan 116 – 8370 Blankenberge

Wanneer? 10 tot 17 uur Wie? Gratis voor leraren en hun partner. Kinderen van 3 tot 12 jaar krijgen 50 procent korting. Meer info: www.sealife.be Inschrijven: uitsluitend via ‘inschrijven’ op www.lerarenkaart.be

VRIJDAG 19, ZATERDAG 20 EN ZONDAG

21 FEBRUARI

HET LAND VAN HERVEKLASSEDAG Ga op stap in het Land van Herve.

Je krijgt tekst en uitleg bij de organisatie van een dagexcursie. Een Nederlandstalige gids beant-woordt al je vragen. De rondleiding sluit je af met een glas appelcider en een stukje Hervekaas. Zie

p. 41 Waar? Maison du Tourisme du Pays de Herve – 1 place de la Gare – 4650 Herve Wanneer? 10 tot 17 uur (ieder halfuur start er een rond-leiding) Wie? Gratis voor leraren en kinderen jonger dan 12 jaar. Gezinsleden betalen 1 euro Meer info: www.paysdeherve.be Inschrijven: via [email protected] of 087 69 31 70 (van 10 tot 17 uur)

KALENDER LERARENDAGENTussen al het feestgedruis krijg je de nieuwe lerarenkaart als kers op de taart. Gebruik ze meteen en schrijf je in voor één van de volgende leraren-dagen. Ook in 2010 staat het recentste aanbod op www.lerarenkaart.be. Wil je als eerste op de hoogte zijn? Abonneer je gratis op één van de dertien verschillende nieuwsbrieven (nieuwsbrief – intekenen).

1pa

GEN


©

Event-Team

MAIL VAN DE MAAND

EN ER IS MEER …Jouw nieuwe lerarenkaart 2010 zit ingesloten in deze kerstverpakking. Wacht niet om ze uit te pakken maar kleef er een recente pasfoto op en geniet meteen van alle voordelen. In de gids vind je ze alle drieduizend, gerangschikt per provincie en met achteraan een register van het edu-catieve aanbod. De kaarten bij elke provincie bewijzen dat je echt niet ver hoeft te lopen. Wil je op de hoogte blijven van de laatste aanbiedin-gen? Schrijf dan in op de gratis nieuwsbrieven via www.lerarenkaart.be (nieuwsbrief – intekenen).

MAAR OOK MINDER …Holidayline meldt ons na het ter perse gaan van de lerarenkaartgids 2010 twee belangrijke wijzigingen in zijn aanbod (zie p. 168-169 van de gids):• wie naar Toscane wil verblijft er niet acht maar wel zeven nachten • wie naar Portugal reist dient voor het kind tot tien jaar 44 euro (van

1 april tot 15 juli) of 50 euro (van 16 juli tot 31 augustus) te betalen.Excuses hiervoor.

MAIL VAN DE MAAND

Van: Sigrid De Boeck

Aan: [email protected]

Onderwerp: korting met lerarenkaart

Hallo

De laatste tijd heb ik mijn lerarenkaart vaak gebruikt en daar wil ik

jullie van harte voor bedanken.

We gingen met vakantie naar l’Espinet waar ik tien procent korting

kreeg op de huurprijs van de bungalow. Ik kreeg korting toen ik

magneetverf kocht bij Thiry Paints in Vilvoorde. In Maasmechelen

Village zijn aankopen met de lerarenkaart tien procent goedkoper.

In Mini-Europe mag ik gratis binnen. Geregeld gaan we naar de

gratis fi lmvisies in Kinepolis waar we trouwens altijd 1 euro korting

krijgen. Bij de aankoop van een nieuwe fi ets komt de lerarenkaart

handig van pas. Vorig jaar had ik korting op mijn abonnement in

Planckendael. Ik heb een abonnement bij 4uCampus en binnenkort

ook bij Sanoma Magazines.

Bij deze: een dankjewel voor deze waardevolle kaart en voor

Klasse!!

Vele groeten

Sigrid De Boeck

WIN JE VALENTIJNAls er één datum is die rijmt op ‘massageolie’, dan toch 14 februari. Het is één van de ingrediënten in de valentijnsmanden die de lerarenkaart verloot. De winnaars genieten verder van een aromabad Sensual, kam-perfoeliezeep, bosvruchtenthee en een relaxerende knuffel bewerkt met etherische olie. Hoelang blijft de kurk op de fl es Cabernet Sauvignon?

Ben jij de genieter of wil je je partner verwennen? Vijf winnaars, één per provincie, halen hun mand ter waarde van 150 euro af in een winkel van Essenza in hun buurt. Honderd deelnemers die naast de mand grijpen, krijgen van Essenza een Weleda Iris hydraterende crème en nog eens honderd leraren een Ecover lavendel handzeep. Essenza combineert kwaliteit en natuur om het leven aangenamer te maken: van gezond-heidsproducten, thee, snoepjes en zoetigheden, natuurlijke cosmetica, verkwikkende badproducten tot kaarsen en wierook.

Deelnemen? Vul het wedstrijdformulier in op www.lerarenkaart.be (startpagina, wedstrijden). Dat kan tot 17 januari. Als je bij de winnaars bent, krijg je per post een bon waarmee je je prijs kunt afhalen. Dat gebeurt in de Essenza-winkel die jij op het wedstrijdformulier aanstipt.

Essenza – in 15 Vlaamse steden – www.essenza.be – vanaf 01/01/2010: 10 procent korting op het hele verzorgingsassortiment ‘voor hem en haar’, niet cumuleerbaar met andere aanbiedingen

VOULEZ-VOUS?Glitteroutfi ts en plateauzolen. Waterloo, Super Trouper, Dancing Queen en Mamma Mia. Dat kan alleen ABBA zijn. Herbeleef hun concerten met ABBA GOLD, de meest succesvolle ABBA Tribute Band in Europa. Live brengen ze de grootste hits tot leven. Wedden dat je in valentijnsstem-ming vrolijk ‘Voulez-Vous’ zingend huiswaarts keert?ABBA GOLD – Live in concert – Valentine Special – zaterdag 13 februari 2010 om 20.15 uur – Cultuurcentrum Evergem – Weststraat 31 – 9940 Sleidinge (nabij Gent) – leraren betalen 15,50 euro i.p.v. 17,50 euro – reserveren via Uitbureau 09 233 77 88

ENTIJNh 14 februari Het

WONDERE ONDERWATERWERELDEen magische onderwaterwereld die je in contact brengt met de vele fascinerende dieren die in zee leven. Van haaien tot

zeeschildpadden, van zeepaardjes tot Californische zeeleeuwen.Van zondag 14 tot en met zondag 21 februari krijgen leraren en hun part-ner gratis toegang tot SEA LIFE. Kinderen van 3 tot 12 jaar betalen 6,50 i.p.v. 13 euro. Inschrijven verplicht via www.lerarenkaart.be. SEA LIFE Centre Blankenberge – Koning Albert I laan 116 – 8370 Blankenberge – www.sealife.be – gratis op vertoon van je lerarenkaart (enkel in familieverband – niet geldig tijdens de schooluren)

VIPDAG

AC

TIE

S LE

RA

RE

NK

AA

RT


PLAY BELGIUMMeer dan 250 speelbare games samenge-bracht op één locatie. Play Belgium dom-pelt je onder in de wereld van computer- en videogames. Van de allereerste uit 1962 tot de console van de toekomst. Alleen fun? Games bieden in tal van toepassingen een meerwaarde. Je kunt ze educatief en didactisch inzetten op school maar ze zijn ook nuttig in de medische wetenschap bij

simulatiedoeleinden en preventie. Gamen: geen kinderspel.Op woensdag 6 januari zijn er lezingen en krijgen leraren tekst en uitleg bij alle workshops die tijdens de tentoonstelling worden georganiseerd. Inschrijven via www.playbelgium.be.

Play Belgium – van 22 december 2009 tot 18 april 2010 – Kelders van Cureghem – Inkom 3 – Jules Ruhlstraat (Parking Delacroix) – 1070 Brussel – www.playbelgium.be – tot en met 15 januari 2010 gratis toegang op vertoon van je lerarenkaart (na 15 januari: enkel gratis als begeleider van een klas)

SPELEN MET ZWAARTEKRACHTWat zou jij doen als een kunstencentrum je de kans bood om je eerste volledige solotentoonstelling in elkaar te steken? Die eer viel Frederic Geurts te beurt. Zijn kunstwerken zijn op maat gemaakt van kunsten-centrum Z33. De monumentale maar erg fragiele structuren tasten de grenzen van de zwaartekracht af. Valt hij of valt hij niet?Op woensdag 6 januari 2010 krijgen leraren en hun gezin van 14 tot 15 uur een gratis rondleiding. Inschrijven via [email protected]: Z33 geeft tien gratis beleefrondleidingen voor klasgroepen (vanaf 10 jaar) weg. Mail naar [email protected]. De winnaars worden persoonlijk verwittigd.

(un)balanced – Frederic Geurts – tot 7 februari 2010 – Z33 – Centrum voor actuele kunst en vormgeving – Zuivelmarkt 33 – 3500 Hasselt – www.z33.be – voor iedereen gratis toegankelijk

HONDSE OORLOGWat brengt tien eeuwen militaire geschiedenis? Harnassen en meesterlijk bewerkte degens. Kostbare

vuurwapens. Hedendaagse pantsers en vliegtuigen. Uniformen uit bin-nen- en buitenland illustreren de evolutie van de militaire uitrusting en de invloed van de burgermode op de militaire kledij. De tentoonstel-ling ‘Hondse oorlog’ verhaalt het lot van de dieren tijdens de Eerste Wereldoorlog. Van ongenode gast in de loopgraven tot gezelschapsdier.Op zaterdag 16 en woensdag 20 januari 2010 krijgen leraren en hun gezin een gratis rondleiding bij de tentoonstelling ‘Hondse oorlog’. Op zaterdag starten de rondleidingen om 10.45 uur, 13.45 uur en 15.15 uur. Op woensdag om 13.45 uur, 14.45 uur en 15.15 uur. Inschrijven via [email protected] of 02 549 60 57 vóór 13 januari (vermeld het nummer van je lerarenkaart).Hondse oorlog – tot 11 april 2010 – Legermuseum – Jubelpark 3 – 1000 Brussel – www.legermuseum.be – voor iedereen gratis toegankelijk

GRATIS GRATISINFODAG INFODAG

INFODAG

MET DE DUIKBOOT NAAR ZEEBRUGGEDuik onder in de geheimen van de zee en proef van de rijke vissersge-schiedenis. Je scheept in voor een geheime missie op een Russische duikboot en staat aan het roer van het voormalige lichtschip West-Hinder. In een mysterieuze tunnel onder zee leer je de fauna en fl ora van onze Noordzee kennen. Weer boven water maak je in het vernieuwde havencentrum kennis met een haven van wereldformaat.Win: vijfhonderd leraren winnen een ticket ter waarde van 10,50 euro voor het maritieme themapark Seafront. Hun familieleden (maximaal drie) bezoeken Seafront tegen de voordeelprijs van 7 euro. De tickets zijn enkel geldig op vrijdag 19, zaterdag 20 of zondag 21 februari 2010. Eén ticket per gezin en niet cumuleerbaar met andere voordelen. Je vindt het deelnameformulier op de startpagina van www.lerarenkaart.be. Seafront Zeebrugge – Maritiem themapark – Vismijnstraat 7 – 8380 Zeebrugge – www.seafront.be – leraren betalen op andere dagen 8,50 euro i.p.v. 10,50 euro op vertoon van hun lerarenkaart

W!N

©

Fréderic Geurts


FANTASTIC ILLUSIONSSpring in een fantas-tische en magische wereld. Even helemaal weg van de werkelijk-heid. Belgische en Chinese kunstenaars

bouwen voor jou illusoire ruimten in Fantastic Illusions. Ze maken geen traditionele maar multimediakunst. Hun originele en creatieve ideeën krijgen vorm door te werken met de verschillende media. Het resultaat is een zoektocht naar een manier om de afstand tussen publiek en het kunstwerk te minimaliseren.Fantastic Illusions – tot 14 februari 2010 – Broelmuseum – Broelkaai 6 – 8500 Kortrijk – www.broelmuseum.be – educatief pakket voor het secundair onderwijs is beschikbaar aan 2,50 euro per leerling – gratis toegang op vertoon van je lerarenkaart

KUNSTZINNIG MEXICOEen overzicht van Mexico in 150 portretten illustreert de zoektocht van een land naar een eigen identiteit. Bekijk het land vanaf de precolumbi-aanse periode tot op de dag van vandaag door de ogen van Mexicaanse en andere kunstenaars. Frida Kahlo krijgt een vooraanstaande plaats bin-nen het gebeuren. In een aparte tentoonstelling werp je een blik op haar bijdrage aan het symbolisme en surrealisme. Daarbovenop komt een tentoonstelling gewijd aan El Greco, één van de grondleggers van de Spaanse school. Ontdek hier de vrijgevochten vormentaal en het opval-lende kleurgebruik van de zeventiende-eeuwse meester die als inspira-tiebron diende voor Picasso.Frida Kahlo y su Mundo – van zaterdag 16 januari tot en met zondag 18 april 2010 – leraren betalen 3 euro i.p.v. 8 euro – El Greco – van donderdag 4 febru-ari tot en met zondag 9 mei 2010 – Imágenes del Mexicano – van donderdag 11 februari tot en met zondag 25 april 2010 – leraren betalen 3,50 euro i.p.v. 10 euro – Paleis voor Schone Kunsten (Bozar) – Ravensteinstraat 23 – 1000 Brussel – www.bozar.be

KORTING

CARNAVAL ACHTER DE SCHERMENHoe maak je een praalwagen? Daar weten ze in Aalst, de carnavalsstad bij uitstek, alles van. Boek alleen of in groep een rondleiding door de carnavalswerkhallen. Je ontmoet er de mens(en) achter de wagen. Kunstenaars, lassers, ververs maar ook volstrekte leken slaan er de han-den elk jaar weer in elkaar en tonen het beste van zichzelf.

Rondleidingen in de carnavalswerkhallen – Hoge Vesten 66 – 9300 Aalst – van 25 januari tot en met 10 februari 2010 – enkel op weekdagen om 13.15, 14.15, 15.15 of 16.15 uur – een rondleiding duurt drie kwartier – reserveren via de dienst Stadspromotie – sectie Organisatie – Keizersplein 21 b – 9300 Aalst – 053 73 22 32 – [email protected]

GRATIS

GRATIS

KINDEREN TOEGELATENHet jonge barokensemble B’rock speelt ten dans! John Blow en Matthew Locke waren de eerste bekende barokcomponisten in Engeland. Locke was de uitvinder van de semi-opera, een spel met afzonderlijke episodes of ‘masques’ waarin gezongen en gedanst werd. Niets voor kinderen? Breng ze zeker mee want tijdens het eerste deel krijgen ze een inleiding op maat. Op een speelse manier leren ze de muziek kennen door te zingen, te dansen en te tekenen. In het tweede deel genieten ze samen met jou van de live uitgevoerde muziek in de concertzaal.Kinderen toegelaten (van 6 tot 12 jaar) – Muziekcentrum De Bijloke Gent – Bijlokekaai 7 – 9000 Gent – www.debijloke.be – concert op 13 februari 2010 (inleiding om 19.15 uur) – leraren betalen 20 euro i.p.v. 24 euro in rang 1, 15 euro i.p.v. 18 euro in rang 2 – min-19-jarigen betalen 5 euro – info en reservatie via 09 269 92 92 of [email protected] (vermeld het nummer van je lerarenkaart)

KORTING

OPEN DOEK VOOR FILMPARELS Grace, oorlogsfotograaf, bekomt van de gruwel die ze meemaakte. Ondertussen vertrekt haar man Max naar de Peruaanse hoogvlaktes om te werken in een oogkliniek. Daar worden de mensen op vreemde wijze blind. Altiplano is een fi lmparel die net dat ietsje meer vraagt van de gemiddelde kijker. Daarom zet Open Doek een nieuwe reeks lesmappen op bedoeld om leerlingen uit de hoogste jaren aso grondig voor te bereiden op hun kijkervaring.Begin februari kun je met je leerlingen derde graad aso deelnemen aan een voorstelling van Altiplano. Na de voorstelling ga je in gesprek met de regisseurs van de fi lm.Altiplano – voorstellingen in Utopolis Turnhout (01/02), Lumière Brugge (02/02), Metropolis Antwerpen (03/02), Utopolis Mechelen (04/02), Kinepolis Hasselt (05/02) en Buda Kortrijk (09/02) zowel in de voor- als namiddag – voorstelling en babbel duren 2.45 uur – leerlingen betalen 4,20 euro per persoon (fi lm en lesma-teriaal) – www.opendoek.be – info en reservatie via [email protected]

UITTIP

©

Nick Ervinck – Proposal Draft KOROBS

©

Collection Museo Dolores Olm

edo, Xochimilco, M

éxico

AC

TIE

S LE

RA

RE

NK

AA

RT


ADVERTENTIE

“MIJN BROER HEEFT ‘IETS’”

7 JANUARITIPS• TIP 1 Wat is het CLB? Kunnen ouders daar ook terecht? En met welke vragen? Een reportage in het blad, een TV.Klasse-fi lmpje en instap brieven in negen talen helpen je aan ouders te vertellen waar het Centrum voor Leerlingenbegeleiding voor staat.

• TIP 2 Hannes (12) heeft een handicap en zit in een gewone klas. Wat doet dat met zijn klasgenoten? Gebruik deze reportage om er ook in de klas met de leerlingen over te praten.

• TIP 3 Op www.klasse.be/ouders/instapbrief vind je instapbrieven voor anderstalige ouders (in negen talen). Deze maand ook met uitleg over het CLB. Print ze en geef ze mee aan die ouders die het nodig hebben.

• TIP 4 Hoe vergeef je? ‘Het plan’ in Klasse voor Ouders zet je op weg. Ook bruikbaar in de klas?

• TIP 5 Eén op de tien kinderen groeit op in een gezin waar vader, moeder of beiden een alcoholprobleem hebben. Er zitten er twee in elke klas. Lees pagina 12. Hoe help je ze?

• TIP 6 Weldra oudercontact? Help ouders het gesprek voor te berei-den met de ‘Checklist Oudercontact’ of de ‘Kijklijst’ op www.klasse.be/ouders/klikprint

• TIP 7 “Ik wil geen fl uohesje aan” De maandelijkse poster bij het Klasse-pakket gaat over zichtbaar zijn in het verkeer. Hang je de poster op aan de schoolpoort?

OP BEDRIJFSBEZOEK (1)Op bezoek gaan bij echte vakmensen, het beroep leren kennen en zo de juiste studiekeuze maken voor tso of bso. Dat is het concept van de ‘Onderwijsvakmansroute’ van Unizo. Meer dan 100 technische bedrijven (kmo’s) uit heel Vlaanderen zetten op dinsdag 2 maart 2010 hun deuren open voor leerlingen derde graad basisonderwijs en eerste graad secundair onderwijs.Elk bezoek duurt één tot anderhalf uur, verplaatsing niet inbegrepen. Tijdens de rondleiding zien je leerlingen hoe alles in zijn werk gaat in het bedrijf en luisteren ze naar de school- en werkervaringen van de werknemers. Zo ontdekken ze hoe gevarieerd technische jobs zijn en welke toekomstmogelijkheden ze bieden.Je neemt gratis deel met je klas, maar je reserveert je bedrijfsbezoek wel online vóór 5 februari 2010. Wie eerst inschrijft, maakt de meeste kans op een bezoek aan het bedrijf (of de bedrijven) van zijn keuze.Je vindt een overzicht van de deelnemende bedrijven op www.ondernemendeschool.be/onderwijsvakmansroute – meer info via [email protected] of bel 02 238 05 68 – Efro (Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling) steunt dit project

OP BEDRIJFSBEZOEK (2)Een kijkje nemen achter de schermen van een bedrijf, inzicht verwerven in het personeels- of communicatiebeleid, kennismaken met de stage-plaats of toekomstige werkgever van je leerlingen. Dat doe je tijdens de ‘Bedrijvendag voor leraren’ op woensdag 3 maart 2010. In elke pro-vincie bieden 120 bedrijven je een namiddag aan met een voorstelling van hun werking en beleid en een bezoek aan de werkvloer. Doelpubliek zijn leraren van basis- en secundair onderwijs, docenten hoger onder-wijs, CLB-medewerkers en pedagogische begeleiders.De Bedrijvendag voor leraren is een organisatie van Vlajo, i.s.m. Ondernemersplatform VKW – deelnemen is gratis, schrijf je vooraf online inwww.vlajo.org

DE BEDENKERSWordt jouw klas de crea-tiefste klas van het jaar? Ga de uitdaging van ‘De Bedenkers’ aan, boor al je creativiteit aan en ontwikkel een nuttig én vernieuwend product, dienst of idee. Iets

wat ons leven makkelijker maakt. Alle klassen van het vierde, vijfde en zesde leerjaar basisonderwijs en alle klassen secundair onderwijs (aso, tso, bso, kso) mogen meedoen. In de prijzenpot: een festival op school, een interactief whiteboard, een creatief schoolfeest.Je schrijft je in vóór 18 januari 2010 en je dient je dossier uiterlijk 1 maart 2010 in.www.debedenkers.be – op de site vind je ook de winnaars van vorige edities, meer info over de prijzen en je kunt een lespakket downloaden

wat ons leven makkelijker maakt Alle kla

OP BEDRIJFSBEZOEK (1)Op bezoek gaan bij echte vakmensen, het beroep leren kennen en zo

LETTERTYPE VOOR DYSLECTICIHet nieuw ontworpen lettertype ‘Dyslexie’ moet de problemen voor-komen die bij dyslexie vaak voorkomen: letters omdraaien, spiegelen en verwisselen. Het lettertype dient specifi ek voor leesteksten. Op de site lees je waarom het lettertype dyslectici helpt met lezen.www.studiostudio.nl

ALG

EM

EE

N


WORDWEBWONDERZelf je website bouwen? Je leerlingen leren het spelenderwijs dankzij de wedstrijd ‘WordWebWonder’. Surf naar www.wordwebwonder.be en je kunt meteen aan de slag. Met de handige Wizard maak je snel je eigen webpagina. Of maak ineens je eigen website. Alle leerlingen lager, secundair en hoger onderwijs krijgen een gratis domeinnaam met webruimte en kunnen deelnemen. Je website mag individueel zijn, voor de klas, de mini-onderneming. Je website moet op 21 april klaar zijn. Een onafhankelijke jury zal de inzendingen beoordelen. Van 1 tot 12 mei bezoekt organisator Roger Van Overstraeten Society de winnaars van de eerste prijzen. Op 28 mei worden alle winnaars bekendgemaakt.www.wordwebwonder.be – [email protected] – 016 28 86 47

WELKE NASCHOLING GRAAG?Welke nascholing willen leraren? Dat is het onderwerp van de master-proef van twee studentes aan de K.U.Leuven. Sylke Vandercruysse en Julie Schietgat zoeken leraren die willen meewerken aan hun onderzoek. Daarvoor hoef je enkel een vragenlijst te beantwoorden. Dat doe je pro-bleemloos in 15 minuten en je kunt er een boekenbon mee winnen.De masterproef loopt onder leiding van prof. Bieke De Fraine en prof. Wim Van Den Noortgate en i.s.m. het Eekhoutcentrum (Kortrijk).Je vindt de vragenlijst tot half januari op www.thesistools.com – meer info via [email protected]

1 500 EURO VOOR JE CREATIEVE PROJECTTot 25 januari 2010 kun je een dynamoPROJECT indienen via www.dynamo3.be. Of je nu met je klas aan de slag wil of met de hele school, klein of groots opgezet, alles kan. Je kunt er tot 1 500 euro ondersteuning voor krijgen.Is je project vernieuwend voor je school of klas, heb je oog voor talent, werk je procesmatig, wil je een externe partner onder de arm nemen? De basisingrediënten voor je project zijn er.Toch problemen bij je aanvraag? Het dynamoTEAM helpt je graag op weg. Interesse of vragen via [email protected]

DIVERSITEIT SPELENDERWIJS!Migratie en diversiteit zijn de thema’s van een workshopdag waarop Antwerps minderhedencentrum de8 en Jeugd & Vrede hun educatieve aanbod voorstellen. Leraren basis- en secundair onderwijs komen er proeven van een breed gamma aan educatief materiaal, om de thema’s migratie en diversiteit spelenderwijs in hun klas binnen te brengen.In de voormiddag maak je uitgebreid kennis met het bordspel ‘Integreer’, de uitleenkoffer ‘De droom van de sultan’ en het educatieve pakket (met dvd) ‘Maniok en patatten’. In de namiddag zijn er twee ‘gekleurde’ mi-gratiewandelingen door Antwerpen. Of je kunt kennis maken met het bordspel ‘Hanne & Hassan’ en de fameuze ‘Roma-kast’.‘s Middags is er een kleurrijke lunch en een educatieve markt waar je al het materiaal van dichterbij kunt bekijken.De workshopdag ‘Diversiteit spelenderwijs!’ vindt plaats op zaterdag 30 januari van 10 tot 16 uur in ‘De Shelter’ – Langstraat 102 – 2140 BorgerhoutDeelnemen is gratis – inschrijven kun je enkel via www.lerarenkaart.be

GRATIS

GELIJKE KANSEN IN BEELDMeisjes en jongens in de klas, mannen en vrouwen voor de klas. Maak met je leerlingen een kort fi lmpje over ‘Gelijke kansen m/v in je klas, je school, je lerarenopleiding, het onderwijs, en doe mee met de wedstrijd van M/V United.Er zijn drie categorieën en dus ook drie hoofdprijzen: een tweedaagse boottocht voor de 10- tot 14-jarigen, een traktatie voor de lerarenka-mer voor leraren en een reis voor de winnende deelnemers uit de lerarenopleiding.Laat je voor je fi lmpje inspireren door de dvd ‘Jongen, meisje & Meester Juf’ (gra-tis via [email protected]) of het materiaal op www.mv-united.be – daar vind je ook alle info over de wedstrijd

DANSTIJDDe geschiedenis van de dans in 64 beeldfragmenten, van dans in de oudheid tot postmoderne dans. Ook multiculturele invloeden en de mix Nederland-Vlaanderen staan erop. Twee dvd’s en een boekje geven je een uitgebreid arsenaal aan lesmateriaal. Op http://danstijd.slo.nl vind je bovendien als leerling of als leraar nog meer informatie over (vooral westerse) dansgeschiedenis. ‘Danstijd’ beantwoordt vragen als: hoe hebben verschillende dansvormen zich ontwikkeld? Welke choreografen zijn er aan het werk geweest? Onder ‘Opdrachten’ zet je je leerlingen per tijdvak zelfstandig of in groepjes aan het werk.‘Danstijd’ – 35 euro – www.theaterinstituut.nl (‘Webwinkel’) – [email protected]


SHIFTVijf personages op een kruispunt in hun leven. Een zesde personage, een muzikant, helpt hen of verstoort hun keuzemomenten. Elk personage drukt zich uit via een circustechniek of door een combinatie van circus, muziek en dans. ‘Shift’ van Compagnie Todavia is een circusvoor-stelling die bruggen slaat tussen theater, muziek, dans en circus. Het resultaat is een avondvullende voorstelling voor iedereen vanaf 9 jaar. ‘Shift’ is de eerste circustheaterproductie van het Vlaams Centrum voor Circuskunsten vzw in Gent.Van januari tot maart 2010 toert de voorstelling langs 12 Vlaamse cultuurcentra. Het Circuscentrum schenkt voor elke voorstelling twee duotickets weg. De voorstellingen vinden plaats op 15 januari in CC De Ploter Ternat, 16 januari in CC Ter Vesten Beveren, 28 januari in CC De Spil Roeselare, 5 februari in CC De Borre Bierbeek, 6 februari in CC Kortrijk, 20 februari in CC Casino Koksijde, 6 maart in CC De Herbakker Eeklo, 7 maart in CC Zwaneberg Heist-op-den-Berg, 11 maart in CC De Warande Turnhout, 19 maart in CC De Schakel Waregem, 20 maart in CC Lokeren en 27 maart in CC Deurne.www.circuscentrum.be

Win: 24 gratis duotickets voor een locatie naar keuze – mail vóór 10 januari (met vermelding ‘Shift’ én de locatie van je keuze) naar [email protected]

PITTIGE WAARDEN‘Ontdek hoeveel pit er in je waarden zit’ is een internationale conferen-tie rond werk maken van waarden in opvoeding, onderwijs en samenle-ving, van 13 tot 16 april 2010 in TPC Wilrijk.De conferentie is een initiatief van Bond zonder Naam en Alive International. Op de openingsavond geeft Leo Bormans een kleurrijke voordracht over het geluk in de wereld. Op woensdag draait het pro-gramma rond ‘Groeien naar een waardegedreven leergemeenschap’ en op donderdag rond ‘Samen een ethisch kompas voor onze samenleving maken’. Die dag presenteert Bond zonder Naam de resultaten van een ‘Nationale Waardenpeiling’.Schrijf in vóór 12 februari 2010 (slechts 100 deelnemers mogelijk, voertaal is Engels) via www.livingvalues.be – daar vind je ook het volledige programma en het prijskaartje.

DIGITALE BORDENOp de portal van KlasCement vind je een subsite met praktijkvoorbeel-den van het gebruik van digitale borden. Werk je er al mee en heb je zelf ideeën? Elke leraar kan lessen toevoegen. Doen!www.klascement.net/digiborden

DE ONVERGETELIJKE LERAAR“Hard werken, dat heb ik op school geleerd.”“Groendijk deed geen enkele moeite om populair te zijn bij ons, maar hij was het wel.”“De leraren die ik mij herinner, waren gewoon mensen met het hart op de goede plek.”

Dertien bekende Nederlanders blikken terug op hun schooltijd en ha-len herinneringen boven aan hun onvergetelijke leraar. Warme en ver-rassende verhalen die soms teruggaan tot de Tweede Wereldoorlog. En ook voor Vlaamse leraren een eerbetoon. ‘De onvergetelijke leraar’ (A. de Boer e.a.) – 14,90 euro – uitgeverij EPO

Win: 20 x ‘De onvergetelijke leraar’ – mail vóór 23 januari (met vermelding ‘onvergetelijke leraar’) naar [email protected]

W!N

EN DAN WEET JE NOG NIETS OVER…• Zelfevaluatie: praktijkboek om jezelf een spiegel voor te houden• Digitale oefeningen Frans: 132 hotpotoefeningen rond woorden-

schat Frans• Het wondermiddel: over humor in onderwijs• Literaire tijdschriften: website over 25 Vlaamse en Nederlandse

tijdschriften• Gouden Dobbelsteen: wedstrijd voor nieuwe educatieve of

informatieve spellen

Al die tips en nog veel meer vind je op www.klasse.be/leraren (klik op ‘Zeker doen’)

GIDS VOOR EUROPESE PROJECTEN 2010Op de site van EPOS vzw vind je voortaan de Nederlandse versie van de ‘LLP-programmagids 2010’. De gids beschrijft het ‘Leven Lang Leren’-programma: Comenius, Erasmus, Leonardo da Vinci, Grundtvig en transversaal programma. Je vindt er meer over administratieve en fi nanciële afspraken en een ‘Oproep tot het indienen van voorstellen 2010’ (met de prioriteiten waarbij je projectvoorstel moet aansluiten).Hou zeker de deadlines in de gaten: 15 januari (nascholing personeel Comenius), 29 januari (Comenius-assistenten), 19 februari (Comenius-schoolprojecten, Grundtvig-partnerschappen), 15 maart (Erasmus-studentenmobiliteit).www.epos-vlaanderen.be (‘Oproepen en deadlines’)

Win: 5 Europese usb-sticks – mail je naam en adres vóór 1 februari (met vermelding ‘usb’) naar [email protected]

W!N

W!N

ALG

EM

EE

N


WHIZZKIDSKunnen je leerlingen derde graad lo en blo goed overweg met de com-puter? Laat ze het bewijzen met de wedstrijd ‘CST Whizzkids 2010’. Je leerlingen schrijven in per klas, de wedstrijden bestaan uit voorrondes en een halve fi nale. Van 18 januari 2010 tot april 2010 lossen je leer-lingen vier reeksen vragen op, die ze ontvangen via e-mail. Elke reeks bevat veertien vragen en een praktische opdracht. De fi nale, met prakti-sche en theoretische proef, vindt plaats op woensdag 9 juni 2010 in het Provinciehuis te Gent.Deelnemen is gratis – inschrijven uiterlijk 15 januari 2010 – alle info op www.ict4whizzkids.eu

YETI, BIPEDUS GIGANTICUS IN EEN KOOITJE

Yeti is een beest dat lekker leest, maar met papier voer je geen huisdier. Yeti zwaait in december met een gepikte sneeuwmanwortel voor konij-nen- en kinderneus op zoek naar de relatie tussen mens en dwergkonijn. Getuigenissen uit de Yetiklas van Slakkenvrouw, Takkenwijf en Vogelman smaken naar vriendschap, verbondenheid, verantwoordelijkheid. En vo-gelpoep. Yetilezers doen de zelftest ‘Ben je klaar voor een lama in de living?’

Verder in de voederbak:• Zijn tieners vrekken of weldoeners?• Ontdek de lievelingsplekjes van tieners op school met Yeti Tours.• De helft van de kinderen kan niet meer zonder gsm!• Een kerstfeest zonder chips, kan dat dan?

Bij deze reportages vind je in de pedagogische bijlage lestips die nauw aansluiten bij de eindtermen. Schrijf je in voor deze maandelijkse gratis nieuwsbrief via www.klasse.be (e-brieven) of vind elke maand het gedrukte exemplaar in het pakket Yeti’s.

GRATIS

AAN BOORD VAN DE BEAGLEGa met je klas aan boord van de Beagle en leer navigeren zoals oude scheepslieden. Vergelijk fossielen van vroeger met dieren van nu, kijk met andere ogen naar slakken in de achtertuin. Dat kan met het lespak-ket ‘Beagle Special’ voor het vierde, vijfde en zesde leerjaar. Het is een praktische lessenreeks over natuur, wetenschap en techniek. Inhoud: een fossielenset, opdrachtkaarten voor de leerlingen en een handleiding voor de leraar. Je vindt alle lessenreeksen en opdrachten online.Tot juni 2010 volg je in 35 afl everingen het historische traject van de avontuurlijke expeditie in ‘Beagle, in het kielzog van Darwin’, op woensdagavond op Canvas. Op Eén kun je van 28 december tot 8 januari de eerste 15 afl everingen (her)bekijken – www.canvas.be/beagle – [email protected]

GRATIS

KLASSIEK UIT DE SPEELKAMER”Speelkamer of speelhoek: plaats waar kinderen baas zijn.” Tot zover de begintekst uit het boekje van de nieuwe Klara4kids-cd, ‘Poppen en Soldaatjes’. Daarna volgen 32 liedjes, geplukt in en rond

de speelkamer. Goed voor 68 minuten muziek van grote componisten als Debussy, Schumann, Tsjaikovski en Bartók die ook muziek schreven voor kinderen. Ze waren immers ook vader, moeder, oom of tante.Klara selecteerde voor deze cd vooral muziek uit de grote romantische traditie, met enkele uitstapjes naar hedendaagser werk. Rode draad in het bijbehorende boekje is Edward, het vijftiende kleinkind van oma Zelda, die heel goed kan vertellen. Liesbet Vereertbrugghen schreef de tekst, Gerda Dendooven levert de tekeningen, kleuren en ideeën. Haar onconventionele benadering en directe, ontwapenende tekenstijl bren-gen je op de grens van verwondering en overgave.Op www.klara4kids.be vind je gratis downloadbare lesfi ches (i.s.m. Muzes), voor elk muziekstuk een opdrachtenblad voor de leerling en een tweede blad met achtergrondinfo, didactische tips en lessuggesties voor de leraar.Op zaterdag 20 en zondag 21 maart 2010 is er ‘Klara4Kids Live’ in HETPALEIS in Antwerpen – www.klara4kids.be

Win: 15 x ‘Poppen en soldaatjes’ – mail vóór 23 januari (met vermelding ‘Poppen’) naar [email protected]

W!N

SPREEKVAARDIGKringgesprek, rollenspel, schrijven, rekenen, verhalen vertellen: bij elke activiteit met leerlingen komen gesprekken kijken. ‘Zoeken naar woor-den’ biedt een hele reeks gespreksactiviteiten aan. Eén hoofdstuk is gewijd aan kinderen van wie de moedertaal geen Nederlands is. Tijdens de gesprekken leren de kinderen bij over allerlei onderwerpen, maar ze leren taal ook beter gebruiken als communicatiemiddel en als denk-instrument. Nederlandse kost, maar even bruikbaar in een Vlaamse klas (eerste en tweede graad).‘Zoeken naar woorden. Gespreksactiviteiten in de onderbouw’ – reeks Ontwikkelingsgericht Onderwijs – 19,90 euro – www.vangorcum.nl


GEEF LES AAN STRAATKINDERENBeeld je in: je komt ’s ochtends op school aan en je klaslokaal is ver-anderd in een drukke straat in Latijns-Amerika. Voorbijrazende auto’s, fi etsers die zich een weg banen tussen spelende kinderen. Hoe geef jij les op de stoep? Mobile School neemt vijf leraren mee voor een unieke vormingsweek.Je krijgt eerst twee dagen ‘Mobile School’-training in België. In de zo-mervakantie 2010 trek je een week naar Latijns-Amerika, waar je in een schooltje het plaatselijke onderwijssysteem leert kennen en drie dagen zelf met de mobiele school de straat op gaat.Alle leraren basisonderwijs maken kans op deze vorming. Neem met je klas deel aan de ‘Stoepkrijtactie’ en stuur mooie, grappige, ontroerende, speelse foto’s van je leerlingen in actie tijdens het krijten. Een ‘crea-tieve’ jury kiest er de vijf beste uit.Alle info over de ‘Stoepkrijtactie’ op www.mobileschool.org – de leukste foto’s stuur je vóór 14 mei 2010 naar [email protected]

NO NETWORKKalli zal Kerstmis doorbrengen bij zijn vader en zijn stiefzus Ellen. Vader woont in een afgelegen bergstreek. Daar is geen gsm-ontvangst. En hij haat zijn stiefzus. Hij kijkt er echt geweldig naar uit. Als Ellens pesterijen hem te veel worden, gaat hij ervandoor, op zijn eentje de wijde natuur in. ‘No Network’ is een spannende IJslandse fi lm van Ari Kristinsson voor jongeren vanaf tien jaar.Verkrijgbaar op dvd – www.jekino.be

Win: 10 x ‘No Network’ – mail vóór 23 januari (met vermelding ‘No Network’) naar [email protected]

KITS, KLAP EN KNUFFEL ZOEKEN MEDEWERKERSGeef je les in het lager onderwijs en ben je gebeten door actualiteit en/of kinder-boeken? Dan is educatieve tijdschriften en bijbehorende lessuggesties realise-ren iets voor jou. Uitgeverij De Eenhoorn zoekt nieuwe medewerkers voor de lera-renbijlages ‘Taalgeknuffel’ (bij ‘Knuffel’, tweede leerjaar), ‘Klassetips’ (bij ‘Klap’, tweede graad) en ‘Ideeënwijzer’ (bij ‘Kits’, derde graad)[email protected]

SCHOOL ZONDER PESTENSchrijf vóór de krokus-vakantie in voor de preven-tievoorstelling ‘Victor en zijn Goedgevoel Machine’ en maak kans op een gratis Victor-handpop en een gratis ‘Grote Groene Victormap’. Uit alle in-

schrijvingen loot School Zonder Pesten drie winnende scholen. ‘Victor en zijn Goedgevoel Machine’ is een interactieve voorstelling voor kinderen van de eerste graad lager onderwijs. Samen met Victor gaan je leerlingen op zoek naar ‘groene’ en ‘rode’ gedragingen, gedachten en gevoelens, kortom naar aanvaardbaar en onaanvaardbaar gedrag. Als beloning krijgen je leerlingen een mini-goedgevoelmachine (een rood-groen meetlatje), een sticker en een klasposter.Met de Victor-handpop (30 euro) en de ‘Grote Groene Victormap’ (lerarenhandlei-ding met uitgewerkte activiteiten, 35 euro) werk je verder rond dit thema.www.schoolzonderpesten.be

W!N

GRATIS

WILLIE EN HET WILDE KONIJNWillie, een tam konijn, woont in een hok op de boerderij. Op een dag ontsnapt hij en proeft in het bos voor het eerst van de vrijheid. Hij ont-moet Wild Konijn en samen hebben ze het goed naar hun zin. Tot Willie heimwee krijgt en terug naar de boerderij wil. Onderweg lopen de dingen anders dan verwacht.‘Willie en het Wilde Konijn’ (Lennart Gustafsson en Ylva-Li Gustafsson) is een schitterende (korte, 29 min.) Zweedse animatiefi lm voor kleu-ters vanaf 3 jaar.Verkrijgbaar op dvd – Nederlands gesproken, met heel wat extra’s – www.jekino.be

Win: 10 x ‘Willie en het Wilde Konijn’ – mail vóór 23 januari (met vermelding ‘Willie’) naar [email protected]

WILLIE EN HET WILDE KONIJNWillie, een tam konijn, woont in een hok op de boerderij. Op een dag ontsnapt hij ft

W!N

W!NB

AS

IS


(advertentie)

KANT EN KLAAR PLUSPientere en hoogbegaafde leerlingen krijgen met ‘Kant en klaar plus’ verrijkingsleerstof aangeboden, per leerjaar en leerplangebonden. De onderwerpen sluiten aan bij wiskunde, Nederlands en wereldoriëntatie. Vanaf de derde graad zijn er ook opdrachten Frans. De thema’s bieden mogelijkheden tot begeleid zelfstandig werk, partner- of groepswerk, coöperatief leren.Er zijn 6 kopieerbare mappen (met telkens twee thema’s) beschik-baar, twee voor de tweede graad (‘Dolle dino’s & Namen noemen’ en ‘Fantastische farao’s & Bruggen bouwen’), twee voor de derde graad (‘Curieuze cirkels & Eerlijke economie’ en ‘Prachtige patronen & Toffe tijd’) en twee voor het zesde jaar en het eerste jaar secundair (‘De pi-code’ en ‘Robots’). De mappen kwamen tot stand i.s.m. het Centrum voor Begaafdheidsonderzoek (CBO) en prof. dr. Tessa Kieboom.www.abimo.net – een map kost 79,50 euro

Win: 5 ‘Kant en klaar plus’-mappen naar keuze – mail vóór 15 januari (met je klas, naam en adres én de map van je keuze) naar [email protected]

TRIPLE POnder de noemer ‘Positief opvoeden werkt’ geeft het gloednieuwe tijdschrift ‘Triple P’ informatie en advies over opvoeden aan ou-ders met kinderen tot 12 jaar. Het magazine wordt verspreid op 60 000 exemplaren in de provincie Antwerpen.‘Triple P’ staat voor ‘Positive Parenting

Program’, een wetenschappelijk onderbouwd programma dat ouders wil steunen bij hun dagelijkse opvoedingsvragen en -problemen.Op www.triplepmagazine.be vind je meer info en bijvoorbeeld ook een lijst van verdeeladressen – ouders en leraren uit andere provincies kunnen het blad daar online lezen

P ’ h

TEN STRIJDE TEGEN DE MALARIAMUGWeten jouw leerlingen hoe je malaria krijgt? Dat het dodelijkste dier ter wereld de malariamug is? Bij ‘Music For Life’, de samenwerking tussen Studio Brussel en Rode Kruis-Vlaanderen, ontwikkelde Jeugd Rode Kruis een lespakket voor de derde graad lager onderwijs. De actie is net af-gelopen, het lespakket blijft beschikbaar. Het bevat het liedje ‘Mug’ van Sesamstraat, dat je leerlingen aanzet tot nadenken. Ze duiken de wereld in om te ontdekken waar malaria het meeste slachtoffers eist en hoe dat komt. Onder jouw begeleiding doen ze ten slotte samen een leuke activiteit rond malaria.Het lespakket is afgestemd op de eindtermen binnen de domeinen wereld-oriëntatie, sociale vaardigheden en Nederlands. Je kunt het gratis downloaden op www.jeugdrodekruis.be.

GRATIS

W!N

EEN ILLUSTRATOR IN JE KLASEen sterke, maar koppige ezel. Een agres-sieve man. De man laadt zijn hele hebben en houden op de ezel, maar die blijft kop-pig staan. Wie komt er als overwinnaar uit deze krachtmeting?

‘Van de ezel die bleef staan’ is een sfeervol kinderboek van illustrator Jan De Kinder, voor kinderen van de derde kleuterklas en de eerste graad lager onderwijs. De tekeningen van De Kinder vallen op door hun directe vertelkracht.‘Van de ezel die bleef staan’ – 15,50 euro – www.eenhoorn.be

Win: 10 x ‘Van de ezel die bleef staan’ – mail vóór 23 januari (met vermelding ‘Ezel’) naar [email protected]

Extra win: 1 klas krijgt een gratis workshop door Jan De Kinder tijdens de Jeugdboekenweek (13 tot 28 maart 2010) – mail vóór 23 januari (met vermelding ‘workshop Jan De Kinder’) naar [email protected]

GROTE BOOM IS ZIEKSnuiter houdt veel van Grote Boom. Als de dokter houtwormen ontdekt onder de schors van Grote Boom staat Snuiters wereld helemaal op zijn kop. ‘Grote Boom is ziek’ is een project van vzw JOETZ. Het is een sprookjesachtig prentenboek om de jongste kinderen (tot 8 jaar) te betrekken bij de kan-kerbehandeling (chemotherapie, radiotherapie) van een geliefd persoon. Het verhaal verweeft elemen-ten uit de fantasiewereld (sprekende dieren) met elementen uit de realiteit (dokter, behandeling). Een handleiding zorgt voor concrete lestips en doe-ideeën en knutseltips om de zieke/ziekte een plaats te geven in het leven van het kind.‘Grote Boom is ziek’ is geschreven door Nathalie Slosse – je betaalt 15 euro (prentenboek + hand leiding + verzendingskosten)www.joetz.be – [email protected] -02 515 02 53

Win: 3 x ‘Grote Boom is ziek’ – mail vóór 23 januari naar [email protected]

W!N

W!N

CHICO EN DE CHOCOLADE-FABRIEKJe trakteert jezelf op een lekker stuk chocolade, maar weet je ook of de arbeider die de ca-caobonen plukt genoeg verdient om zelf zo’n reep te kopen? Je

eet een sappige mango, maar weet je ook of de vrouw die hem oogst een fair inkomen heeft? Het spel ‘Chico en de chocoladefabriek’ (derde graad lager onderwijs) vertelt over Chico uit Vervanyrië en over eerlijke handel. Je leerlingen maken chocoladedesserts voor het schoolfeest en moeten op zoek naar eerlijke ingrediënten. ‘Chico en de chocola-defabriek’ is uitgewerkt door Centrum Informatieve Spelen (CIS), voor Provincie en Stad Antwerpen. Ontleen het gratis in de bibliotheken van de stad Antwerpen en in de provinciale documentatiecentra van Kleur Bekennen of koop het aan bij CIS.Meer info via [email protected] of [email protected] of 03 221 13 33 of 03 240 56 53 – via [email protected] of 016 22 25 17 kun je het spel kopen of spelbegeleiding vragen – op www.kleurbekennen.be vind je alle info over subsidies van Kleur Bekennen.

D.R.U.K. OF A.D.H.D.Hoe leg je aan een allochtone ouder uit waar gewoon druk gedrag stopt en waar ADHD begint? De vereniging Espero en Koning Boudewijnstichting werkten een educatief pakket uit, met slides, beeldmateriaal en op-drachten en een brochure met uitleg over druk gedrag en ADHD. Het materiaal werd ontwikkeld na een bevraging van allochtone ouders en deskundigen. Dit boek en een website horen erbij.‘D.R.U.K. of A.D.H.D.? Een educatief pakket rond ADHD voor allochtone ouders’ (Romina Cuadros Perez & Mattias Bouckaert) – 24,50 euro – www.acco.be – www.drukofadhd.be

EN DAN WEET JE NOG NIETS OVER …• Het geheim van de keel van de nachtegaal: muzikale vertelling

naar Hans Christian Andersen• Muziek bij de allerkleinsten: studiedag over de muzikale ontwik-

keling van peuters en kleuters• Mini-Zeppekit: informatie over verkeersongevallen en de gevolgen

daarvan• Alles voor kleuters: website met materialen en lessuggesties


BA

SIS


ADVERTENTIE

HOUDEN JONGEREN NIET VAN KUNST?

Toch wel. Maar liefst twee op de drie hebben een creatieve hobby, zo blijkt uit een enquête van het Forum van Amateurkunstenaars. Daarmee scoren ze zelfs beter dan volwassenen. Lisa, Marieke en Jeroen vertellen deze maand in Maks! wat zij vinden van het kunsten cultuuronderwijs in hun school.

Leerlingen kinderverzorging Kimberley (18) en Paulien (18) staan voor een cruciale keuze: zoeken ze na het secundair meteen een job of studeren ze verder? Katleen Speelman, studiekeuzebegeleider van het Paramedisch Instituut in Mechelen, geeft negen tips voor een juiste studie- en beroepskeuze op Maks!TV, te bekijken via www.maks.be.

In november zat er bij Maks! een aparte bijlage rond kinderrechten, met tien vragen van jongeren over hun rechten op school. Help jij ze mee te ontdekken?

Leer alle geheimen van Maks! nog vóór je leerlingen kennen. Abonneer je op Maks!mum, de pedagogische bijlage voor leraren bij Maks!, via www.klasse.be/maksimum. Wie zich deze maand abonneert, maakt kans op een dvd van de klimaatdocu ‘The Age of Stupid’.

IN BALANSMet het lespakket ‘In Balans’ werk je met leerlingen vanaf 12 jaar (alle studierich-tingen in alle onderwijsniveaus) rond fi -nanciële educatie. ‘In Balans’ is tevens een preventieproject dat je leerlingen voldoende vaardigheden en knowhow meegeeft over omgaan met geld. Het pakket bevat de brochure ‘In the pocket’, een lerarenbundel met lestips rond ar-moede, budgetplanning en verantwoord consumeren. Verder is er de brochure ‘Op eigen benen’ (werkmap voor leerlin-gen en handleiding voor leraren) over de

VDAB, huren, kopen en verzekeringen. Ook nog in het pakket: een dvd, een kwartetspel, een strip en een budgetplanner.‘In Balans’ is een initiatief van Vlaams Centrum Schuldbemiddeling en kost 75 euro (verzendingskosten inbegrepen).www.in-ba-lans.be – [email protected] – 02 211 55 75 – bij PACO Producties kun je aansluitend bij dit project een voorstel-ling boeken van ‘Target in pocket game’, over jongeren en games, cyberpesten, gokken en schulden

MEESTER VAN DE ZWARTE MOLENCentraal Europa, net na de Dertigjarige Oorlog (1650). Oorlog en pest hebben dood en vernieling gezaaid en van de veertienjarige Krabat een wees gemaakt. De jongen komt terecht bij een molenaar die hem on-derdak en een baan biedt. Krabat ontdekt al gauw dat de molenaar een ‘Meester in de Zwarte Magie’ is. Ook Krabat wordt ingewijd in de dui-velskunsten, maar daarvoor moeten hij en zijn makkers een hoge prijs betalen. Uiteindelijk komt Krabat in opstand en gaat de strijd aan met zijn onoverwinnelijke meester.‘Meester van de Zwarte Molen’ (Marco Kreuzpaintner) is een fi lmepos over duistere tijden en machten, gebaseerd op het gelijknamige jeugd-boek van Otfried Preussler. De fi lm loopt vanaf 27 januari in de bioscoop – www.jekino.be

Win: 10 x het boek ‘Meester van de Zwarte Molen’ van Otfried Preussler – mail vóór 23 januari (met vermelding ‘Meester van de Zwarte Molen’) naar [email protected]

W!N

INMetleertingnaneenvoldmeepakeenmoecon‘Op gen

VDAB, huren, kopen en verzekerineen kwartetspel een strip en een b

EUROPESE PRIJS VOOR JONGERENProjecten rond de ontwikkeling en de integratie van de Europese Unie en een Europese identiteit kunnen meedingen naar de ‘Europese Karel de Grote-prijs voor jongeren’. Komen in aanmerking: evenementen voor jongeren, uitwisseling van jongeren, internetprojecten met een Europese dimensie, waaraan jongeren (16- tot 30-jarigen) individueel of in groepsverband deelnemen.Je dient je projectvoorstel online in vóór 22 januari 2010. 27 nati-onale jury’s kiezen een laureaat, waaruit 3 Europese laureaten komen. Die krijgen een geldprijs (5 000, 3 000 en 2 000 euro). Alle laureaten krijgen een uitnodiging voor de plechtige prijsuitreiking op 11 mei in Aken (Duitsland).www.charlemagneyouthprize.eu/view/nl/introduction

EINDWERK, THESIS, VERSLAGOverwin je schrijfangst in vijf stappen. De hoofdmoot gaat over een eindwerk schrijven (verslag, bachelorproef, masterproef, onderzoeksrap-port): formele en inhoudelijke aspecten, maar ook ideeën formuleren, structureren en alles mooi vormgeven. De auteur doceert communicatie in de Hogeschool Gent en geeft schrijfworkshops.‘Schrijven. Van verslag tot eindwerk’ (Leen Pollefl iet) – 22 euro – www.academiapress.be

SE

CU

ND

AIR

H

OG

ER

/ V

OLW

AS

SE

NE

N


VAAR MEE MET DE BEAGLEHoe ziet jouw wereld er uit in 3009? Dat wil de beman-ning van de Clipper Stad Amsterdam – het schip dat voor Canvas en de VPRO de

Beagle-expeditie van Darwin overdoet – graag horen van je leerlingen. Als ze er met een groepje van twee tot vier kompanen een fi lmpje over maken van maximaal twee minuten, kunnen ze zelfs een retourticket naar de Beagle winnen. Jij mag mee als begeleidende leraar!Lees het wedstrijdreglement op p.28 in Maks!, hang de Beagle-poster op in de school en post jullie fi lmpje vóór 21 februari 2010 op www.canvas.be/beaglewedstrijd

ZONTAHeb je een leerlinge in de klas die actief is als vrijwilliger, die bekom-merd is om de situatie van vrouwen in haar omgeving (en wereldwijd), die leiderscapaciteiten toont en die tussen 16 en 20 jaar oud is? Waarom draag je haar niet voor voor de ‘Zonta International Young Women in Public Affairs Award 2010’?Tot 18 januari gaan de 18 Vlaamse Zonta clubs op zoek naar kandidaten. Je school kreeg pas een volledig infodossier. Lokale winnaars kunnen deelnemen aan een internationale selectie.www.zonta.org – josé[email protected] – [email protected]

W!N

RECHTEN OP SCHOOLMoeten leerlingen elke dag naar school? Kan de school piercings verbieden? Mag een leerling thuisblijven op feestdagen van zijn gods-dienst? De nieuwe ‘Gids voor leerlingen’ legt in 99 vragen en 25 hel-dere thema’s uit wat kan, mag en moet op school. Hij informeert leer-lingen secundair onderwijs over hun rechten en plichten rond leerplicht, schoolkeuze, deeltijds leren en werken, leerlingenparticipatie, privacy. Verder bevat de gids een woordenlijst van de meest gebruikte termen in onderwijs en links naar relevante organisaties en websites. Ten slotte vind je er tips om het schoolreglement gebruiksvriendelijker te maken en participatie van leerlingen te stimuleren.De gids is gemaakt voor en met jongeren en put uit de ervaring van de Vlaamse Infolijn, het Kinderrechtencommissariaat, het jongerentijd-schrift Maks! en de Vlaamse Scholierenkoepel.Download de gids gratis via www.ond.vlaanderen.be/publicaties – alle scholen kre-gen al exemplaren toegestuurd. Wie er nog geen kreeg, kan die gratis bestellen via dezelfde website – in Maks! zit deze maand een minibrochure met de tien meest gestelde vragen uit de ‘Gids voor leerlingen’ – ten slotte lanceerde de Vlaamse Scholierenkoepel de gloednieuwe website www.rechtenopschool.be

DENK MEE OVER KOSTEN BESPAREN VOOR OUDERSWelke kostenbesparende maatregelen kan een secundaire school nemen om de schoolrekening voor de ouders betaalbaar te houden? Dat leer je tijdens de provinciale denken doedagen ‘Onderwijs? Dagelijkse kost!’ Je denkt na over kostenbesparende maatregelen invoeren, com-municatie met ouders verbeteren of onbetaalde facturen beter opvol-gen. Je krijgt ook de inhoudelijke brochure ‘Onderwijs, dagelijkse kost!’ Doelpubliek zijn directieleden, leraren, secretariaatsmedewerkers, leden van oudercomités en leerlingenraden.De Koning Boudewijnstichting organiseert deze denken doedagen telkens van 9 tot 16 uur in Kortrijk (14/1), Neerpelt (2/2), Oostmalle (2/3), Leuven (10/3) en Gent (16/3). – Deelnemen is gratis – vooraf inschrijven via www.kbs-frb.be/onderwijs_dagelijksekost.htm

I-BRAIN‘I-Brain’ is een driedaags in-ternationaal festival over de hersenen, met een mix van lezingen, interviews, debatten, experiment, expo, fi lm, muziek en performance. De eerste dag, vrijdag 5 maart 2010, staat vol-ledig in het teken van jongeren.

Leraren en leerlingen tweede en derde graad zijn welkom.Op het programma: lezingen over het puberbrein en over verslaving, een expo met hersenpreparaten van mensen en dieren, een komische act met een mix van absurditeiten en visuele comedy en de schoolvoorstel-ling ‘TeGek!? Intiem’. Deelnemen is gratis, vooraf inschrijven verplicht – www.breinwijzer.be – www.i-brain.be – www.mom4y.be – [email protected] – 0477 57 94 94

EXAMINATOREN GEZOCHTGezocht: leraren secundair onderwijs (bij voorkeur in de derde graad), leraren tbs en leraren die minder dan 4 jaar gepensioneerd zijn die willen meewerken als examinator bij de 3de en 4de afdeling van de Vlaamse Examencommissie. Er zijn twee zittijden, april-mei en oktober-novem-ber. Afhankelijk van het aantal inschrijvingen en van het betreffende vak word je opgeroepen voor enkele dagen of voor de hele examenperiode.De 3de afdeling (diploma secundair onderwijs bso, kso en tso) zoekt examinatoren voor aardrijkskunde, Nederlands, Frans, Engels, Spaans, psychologie, wiskunde, handelsvakken, mechanica, elektronica, toege-paste informatica, informaticabeheer, audiovisuele vorming, multime-dia, toerisme, farmacie, haartooi en schoonheidszorgen.De 4de afdeling (gegradueerde, opleiding Verpleegkunde) zoekt exami-natoren voor alle vakken verpleegkunde (plus praktijk).Meer info en kandidaturen voor de 3de afdeling via [email protected]; voor de 4de afdeling via [email protected]

GRATIS

GRATIS

GRATIS


DANS OP SCHOOL‘Dansers in opleiding 0910’ is een energieke dansvoorstelling door leerlingen van dé! Kunsthumaniora Antwerpen, richting Dans - Hedendaagse dans. In de voorstelling confronteren de docenten klas-sieke muziek met hedendaagse en elektronische muziek. Ze zoeken het spanningsveld op tussen het zachte, het mooie, het organische versus het grillige, het hoekige. Gastchoreografen zijn Anne Teresa De Keersmaeker, Sidi Larbi Cherkaoui (o.v.), Anton Lachky en Kristen Cere & Francois Chirpaz.Tijdens de voorstelling kunnen je leerlingen meedansen en na de voor-stelling volgt een kort vraaggesprek over hun indrukken. Vóór de voor-stelling kunnen de leerlingen de dansers aan het werk zien in een les klassieke of hedendaagse dans of zelf een les hedendaagse dans krijgen.Je kunt reserveren (compleet met kostuums, muziek, belichting, pro-jecties) tussen 23 en 26 maart 2010 in Artesis in Lier (huur theater inbegrepen) of op 24 maart 2010 om 10.30 uur in De Kern in Wilrijk. Of in een theater (zelf te huren) in je eigen regio (overdag of ’s avonds). De voorstelling is geschikt voor leerlingen derde graad lager onderwijs en leerlingen secundair onderwijs. Je betaalt vier euro per leerling.www.khadans.be – [email protected] – 0486 96 07 06

THE AGE OF STUPID2055. Een man, ergens op onze aarde. De laatste mens. Hij kijkt naar archiefbeelden van 1950 tot 2008. Hij vraagt zich af waarom niemand iets deed om het klimaat te redden toen het nog kon. De man (Pete Postlethwaite) tovert zes menselijke verhalen uit 2008 op zijn compu-terscherm: doemverhalen rond klimaatverandering, water, olie, oorlog en consumptie, waarbij Sydney in vlammen opgaat, Las Vegas wordt bedolven onder woestijnzand en Londen onder water staat.Franny Armstrong werkte vier jaar aan deze klimaatfi lm. ‘An Inconvenient Truth’ van Al Gore ging over de wetenschappelijke kant van de klimaatveranderingen, “mijn fi lm focust op de ethische en menselijke kant van het verhaal”, dixit Armstrong.Verkrijgbaar op dvd en Blu-ray – www.dfw.nl

Win: 5 x ‘The Age of Stupid’ – mail vóór 23 januari (met vermelding ‘Age of Stupid’) naar [email protected]

W!N

OVERLEVE DE LIEFDEHet einde van een fuif, midden op de dansvloer. Koen en Terri worden getroffen door een heftige liefde die hen niet meer loslaat. Het mooiste liefdesverhaal. ‘Romeo en Julia’ vandaag.Terri van Splunder en Koen Deca vormen samen Toneelgroep BarRanja. Ze spelen ‘Overleve de liefde’ gewoon bij jou in de klas, zonder podium, zonder grootse decors, zonder grens tussen acteurs en publiek. 35 mi-nuten kwetsbaarheid.BarRanja speelt ‘Overleve de liefde’ vanaf maart 2010, maar je kunt nu al reserveren – ze spelen telkens voor max. 50 leerlingen (vierde, vijfde en zesde jaar, eventueel twee voorstellingen per dag) – na de voorstelling volgt een korte [email protected] – 0486 27 57 57

EN DAN WEET JE NOG NIETS OVER …• Inleefdag Bolivia: op bezoek bij Boliviaanse families in Antwerpen• Wat doet de EU?: website met achtergrondinformatie en wet-

teksten over de thema’s waarrond de Europese Unie werkt• Calvijn: historische roman over deze Frans-Zwitserse theoloog• Robocup Junior 2009-2010: internationale robotwedstrijd


HYPERALERT EN FLASHYEen hyperalerte hands-on leerhouding, fl ashy leercontexten waarin ze supersnel kunnen reageren … en daartegenover bord en krijt. Jongeren staan voor die groeiende kloof. De drie auteurs pleiten voor leercon-texten geënt op reële uitdagingen en probleemsituaties, zodat jon-geren leren van de werkelijkheid. Het motto is: snuffelen en proeven, exploreren en experimenteren en op die manier zichzelf leren kennen. Identiteitsontwikkelend onderwijs waarin beslissende keuzes wor-den uitgesteld tot aan het kantelmoment waarop jongeren door alles wat ze hebben verkend, ondernomen en doorleefd, in staat zijn voor zichzelf een richting uit te zetten.‘Identiteit ontwikkelen. Leer-kracht waarderen in eigentijds onderwijs’ (Luc Bosman, Dirk Gombeir en Chico Detrez) – 40 euro – www.woltersplantyn.be – http://home.scarlet.be/~pin11922/index.html

SE

CU

ND

AIR

H

OG

ER

/ V

OLW

AS

SE

NE

N



Neem de eerste letter van wie of wat je op elke foto precies ziet. Samen vormen ze een vijfl etterwoord. Daarmee kun je de kluis openen voor een reischeque van 500 euro. Je kunt een citytrip kiezen uit het volledige aanbod van Holidayline.

Op www.klasse.be krijg je een extra tip. Mail je ant-woord (met vermelding ‘fotospel 201’) vóór 22 janu-ari 2010 naar [email protected]. Line Jönsson uit Antwerpen is de novemberwinnaar (‘toets’). Prettige reis!

FOTOSPEL - WIN EEN CITYTRIP! WIN!

WIE LEEST KLASSE? DEZE MAAND: IVO EN ELS

Els Tanghe (28) – leest de nieuwsbrieven van de leraren-kaart, is polyvalent verzorgende in het tweedekansonderwijs in Brussel, begeleidt de kinderop-vang, houdt van strips, folkdans en -bals.

Ivo Drieskens (58) – verslindt Klasse voor Leraren, is al 22 jaar directeur van de Middenschool Maaseik, reist graag naar Toscane en Japan, neemt met plezier de les geschiedenis van zieke leraren over.

De nieuwsbrieven zijn een pluim op de lerarenkaarthoed. Abon-

nees zijn als eersten op de hoogte van het nieuwe aanbod uit de onderwijswereld. Lestips, vormingen, uitstapjes voor het gezin en teamgerichte activiteiten: fi jn om ze zo verza-meld te zien. Zonder de nieuwsbrief zou ik ze niet kennen. Wedstrijden en speciale kortingen maken de nieuwsbrieven echt af.

De lerarenkaart stuurt 14 nieuwsbrieven op maat naar leraren. Abonneren via www.lerarenkaart.be (nieuwsbrieven).

De reportages in Klasse zijn herkenbaar want uit het leven

gegrepen. Ze laten je nadenken, reiken kapstokken aan en zijn voer voor discussie in de lerarenkamer. Op SmartSchool verwijs ik vaak door naar artikels in Klasse. Want Klasse ondersteunt (jonge) leraren, maakt problemen op school bespreekbaar en laat ons over de schoolmuren kijken.

Klasse voor Leraren (200 000 ex. per maand) is het onderwijsblad van Vlaan-deren voor alle leraren, directies, CLB’s en studenten aan de lerarenopleiding.

S P E E L T IJ D

ADVERTENTIE

VIS TUSSEN DE VISSENMaak een fascinerende duik in het diepe blauw van de oceanen vol le-ven en diversiteit. Trotseer het geweld van stormen, ontdek mysterieuze diepten, laat je ontroeren door reusachtige zeewezens en pietluttig kleine beestjes. De oceanen lijken een ontembaar universum maar er is ook de mens met zijn afval, zijn vergif en wapens om vissen te doden. ‘Oceans’ is een ecologische documentaire en drama, gefi lmd over de hele aarde. Deels thriller, deels meditatie over de verdwijnende wonderen van de onderwaterwereld.Klaar voor de reis? 1 000 leraren, met collega of partner, mogen op zater-dag 23 januari om 17 uur gratis de fi lm bijwonen in Metropolis Antwerpen, Kinepolis Brugge, Kinepolis Gent, Kinepolis Hasselt en Kinepolis Leuven. Inschrijven kan vanaf maandag 4 januari via www.lerarenkaart.be (rubriek ‘Inschrijven’), de inschrijvingen openen rond de middag.Met je klas naar de fi lm? Ga dan eerst langs www.kinescola.be. Je vindt er een dossier over ‘Oceans’.

Een fi lm van Jacques Perrin & Jacques Cluzaud (Microcosmos en Travelling Birds) – vanaf 27 januari in de bioscoop – www.oceans-lefi lm.com

Afgiftekantoor Gent X - Pnr: P004699Vlaams ministerie van Onderwijs en VormingRedactie KLASSEKoning Albert II-laan 151210 Brussel

TIJDSCHRIFTverschijnt maandelijks(behalve in juli en augustus)

België - Belgique

PB/PP3/9156

Klasse voor Leraren 201

Documents

Transcript of Klasse voor Leraren 201