Klasse voor Leraren 145

Maandblad voor Onderwijs in Vlaan de ren

Nr.145 • Mei 2004 www.klasse.be

Vrije ruimtevoor eindtermen

Boksenop school

Superweekin New York

HOE SEXY ZIJN DE TALEN?

WIN!

2 KLASSE NR.145

© L

UC DAELEM

ANS

Man bijt MAKS! p. 30 & p. 34

«Op mijn achttiende haakte ik af. Ik was het beu om naar school te gaan. Ik vond een goede opleiding op dat moment niet belangrijk», vertelt Rachid El Khattabi uit Mechelen.«Het startbanenproject

voor jojo’ers leerde ik kennen via enkele vrienden. Ze von-den net als ik geen werk en ze hadden hun secundair

ook niet afgemaakt. «Toen ik de directeur van het TSM AEG (Technische school Mechelen autonome eerste graad) tegen het lijf liep, stelde hij voor om jojo’er te worden bij hem op school. Zo kwam ik in het onderwijs terecht. Mijn werk op school was zeer gevarieerd. Dat ging van leerlingen begeleiden tot secretariaat en herstellingen. Ik gaf zelfs ooit samen met een leerkracht les! Dat jaar veranderde mij

heel sterk. Ik wilde opnieuw studeren. Ik behaalde mijn secundair diploma elektromechanica voor de

centrale examencommissie. Nadien kreeg ik de smaak echt te pakken en schreef ik me in voor een GPB-opleiding

(getuigschrift pedagogische bekwaamheid). De avondschool combineer ik nu met mijn werk als speelpleintoezichter voor de stad Mechelen. Als jojo’er voelde ik voor het eerst hoe leuk het is om met jongeren te werken. Ik kijk er nu al naar uit om voor de klas te staan. Lesgeven is wel niet te vergelijken met mijn werk als jojo’er. Toen was ik eigenlijk één van hen. Dat wordt anders. Ik bekijk het jojo-project wel als een meerwaarde voor mijn toekomstige carrière als leerkracht. Het heeft voor een enorme ommezwaai gezorgd in mijn leven.»

Dit is het negende portret uit een reeks van tien covers voor dit schooljaar: telkens gewone collega’s met klasse. Misschien vangt de fotograaf jou vóór de grote vakantie in zijn lens.

INHOUDJournaal p. 4-7 / Het Cijfer: Steeds minder jongeren leren Duits p. 8-11 / Vrije ruimte voor vakoverschrijdende eindtermen p. 12 / De Eerste Lijn: nu ook op dvd p. 14 / Zeker Doen p. 15-30 / Het Team: inspecteurs op doorlichting p. 31 / Mensen met klasse p. 32 / Actualiteit in de klas p. 34 / Jongeren weerbaar maken p. 36 / Democratische vaardigheden trainen p. 38 / Het Leonardo Da Vinci programma p. 40 / Het Zesde Zintuig p. 42 / Dialoog p. 45

«Groene pen? Belachelijk!»

Een selectie uit 600 reacties

p. 45

Jojo’er Rachid: «Ik kan het zelf niet geloven: leraar!»

SUPER-QUIZ:

NAAR NEW YORK p. 29

OP DE COVER «Op mijn achttiende haakte ik af. Ik was het beu om naar school te gaan. Ik vond een goede opleiding op dat moment niet belangrijk», vertelt Rachid El Khattabi uit Mechelen.«Het startbanenproject

voor jojo’ers leerde ik kennen via enkele vrienden. Ze von-den net als ik geen werk en ze hadden hun secundair

ook niet afgemaakt. «Toen ik de directeur van het TSM AEG (Technische school Mechelen autonome eerste graad) tegen het lijf liep, stelde hij voor om jojo’er te worden bij hem op school. Zo kwam ik in het onderwijs terecht. Mijn werk op school was zeer gevarieerd. Dat ging van leerlingen begeleiden tot secretariaat en herstellingen. Ik gaf zelfs ooit samen met een leerkracht les! Dat jaar veranderde mij

heel sterk. Ik wilde opnieuw studeren. Ik behaalde mijn secundair diploma elektromechanica voor de

centrale examencommissie. Nadien kreeg ik de smaak echt te pakken en schreef ik me in voor een GPB-opleiding

(getuigschrift pedagogische bekwaamheid). De avondschool combineer ik nu met mijn werk als speelpleintoezichter voor de stad Mechelen. Als jojo’er voelde ik voor het eerst hoe leuk het is om met jongeren te werken. Ik kijk er nu al naar uit om voor de klas te staan. Lesgeven is wel niet te vergelijken met mijn werk als jojo’er. Toen was ik eigenlijk één van hen. Dat wordt anders. Ik bekijk het jojo-project wel als een meerwaarde voor mijn toekomstige carrière als leerkracht. Het heeft voor een enorme ommezwaai gezorgd in mijn leven.»

Dit is het negende portret uit een reeks van tien covers voor dit schooljaar: telkens gewone collega’s met klasse. Misschien vangt de fotograaf jou vóór de grote vakantie in zijn lens.

INHOUDJournaal p. 4-7 / Het Cijfer: Steeds minder jongeren leren Duits p. 8-11 / Vrije ruimte voor vakoverschrijdende eindtermen p. 12 / De Eerste Lijn: nu ook

OP DE COVER

© L

UC D

AELE

MAN

S

KLASSE NR.145 3KLASSE NR.145 3

«Hoe ze het lapt, dat weet ik niet. Ik heb thuis al zo’n last met twee kinderen en zij pakt een hele klas in. Altijd met de glimlach. En de kin-deren zijn bovendien dol op haar. Bewondering is nog zacht uitgedrukt voor wat ik voor haar voel.» Dat schrijft moeder Kristien en daarmee vat ze samen wat tientallen ouders nagenoeg even letterlijk schrijven om de kleuterjuf te nomineren voor ‘De Leerkracht van het Jaar’. Vaak nomineren ze een juf waar hun kinderen al lang niet meer bij zitten maar die een blij-vende indruk heeft gemaakt op henzelf en op de kids. Omdat zij wél gezien had dat Laura extra hulp nodig had, omdat ze Hans heeft leren groenten eten, omdat ze tijdens de moeilijke echtscheiding Elke niet uit het oog verloor, omdat ze als redder in nood altijd klaar staat met plakkers en reservebroekjes, omdat ze voor elk verdriet een andere knuffel heeft, omdat uit haar toverboek de wonderlijkste verhalen

komen, omdat ze de klaagzang van ouders met de glimlach aanhoort, omdat ze de kleuters elke dag meeneemt op ontdekkingstocht door al hun zintuigen…De meest voorkomende adjectieven? Luisterend, zorgend, bescheiden, creatief, lief en … super!«Als je al zo lang naar school gaat als ik, dan heb je minstens vijftig leraren gehad», schrijft Sam (18). «Daar zitten clowns tussen, zonderlingen en dierentemmers maar ook echte artiesten, acrobaten, voorbeelden, trainers, werkpaarden, vangnetten, redders en tovenaars. Maar mijn eerste kleuterjuf overtroeft ze allemaal. In het circus van mijn jeugd zat zij aan de kassa, veegde het zaagsel schoon, balanceerde over het touw, spuwde met vuur, roffelde de trom en jongleerde met mijn hart. Zij combineerde alles. Alle dagen feest. De billen samen in de hoop dat ze mijn natte broek niet zag. Nomineer haar. Haal haar uit de duisternis.»

Man bijt MAKS! p. 30 & p. 34

IN DIT NUMMER

8Hoe sexy zijn de talen?

12Vrije ruimte voor eindtermen

14De Eerste Lijn: extra

31Het Team:

inspecteurs

34Het nieuws in de klas

36Boksen op school

38Verkiezingen? Waar?

40Leonardo laat leraren vliegen

DE BILLEN SAMEN

Gratis naar Parc

Chlorophylle

p. 16

Dit jaar komen uitsluitend leerkrachten uit het kleuteronderwijs in aanmerking voor een nominatie voor ‘De Leerkracht van het Jaar’. Tot vorige week konden ouders, collega’s en leerlingen de pluimen doorgeven. Dat deden ze massaal. Weldra vinden honderd kleuterleid(st)ers een uitnodiging in de bus voor het verrassingsfeest in mei. Wie hen nomineerde blijft tot dan een geheim. Maar dat Vlaanderen zijn kleuterleid(st)ers op handen draagt, is géén geheim.

Het nieuws in de klas

© L

UC D

AELE

MAN

S

4 KLASSE NR.145

Vorig academiejaar ging Jonas niet akkoord met zijn examencijfer. De jury nam volgens hem een onterechte beslissing. Hoe moest hij dat aanvechten? Naar de Raad van State stappen. Maar het resultaat van deze pro-cedure bleef lang uit. Daardoor wist hij niet of hij wel het volgend academiejaar kon aanvatten of aan de volgende examenzittijd moest deelnemen.Dat verandert nu. De rechten van de studenten zijn via het zogeheten ‘aanvul-lingsdecreet’ duidelijk afgebakend. Volgens

dit aanvullingsdecreet moeten hogescholen en universiteiten onregelmatigheden rond examenbeslissingen eerst intern behandelen. Als dit niet lukt, kunnen studenten naar de ‘Raad voor Examenbetwistingen’ stappen. Dat is een nieuw Vlaams administratief rechtscollege. Deze gang van zaken maakt de procedure voor de student een stuk korter, zodat hij na de eerste zittijd in juni zonder problemen kan deelnemen aan de tweede in augustus of september of zich kan inschrijven voor het volgende academiejaar.

Het aanvullingsdecreet geeft ook meer mogelijkheden aan de studenten om deel te nemen aan het maatschappelijk debat binnen de associatie of instelling voor ho-ger onderwijs. Het gelijkheidsbeginsel, de openbaarheid, de onpartijdigheid en de rechten van de verdediging en motivering zijn de minimumbepalingen waarmee de instellingen aan de slag kunnen om een eigen ‘rechtspositieregeling’ uit te werken.

HOGER ONDERWIJSSnelle procedure voor examenbetwistingen

Bij onregelmatigheden rond examenbeslis-singen kunnen studenten naar de nieuwe ‘Raad voor Examenbetwistingen’ stappen.

Of de papierberg toegenomen is? «Heel zeker», getuigt een lerares kleuteronderwijs. «Het leerlingvolgsysteem bijvoorbeeld is veel te uitgebreid. Het heeft trouwens weinig nut. Ik weet veel meer met een korte schets van een kind dan uit al die kruisjes in die dikke bundel. Het kan veel eenvoudiger.»Departement Onderwijs, koepels, schoolgroepen en –gemeenschappen, pedagogische begeleidingsdiensten, inspectie… Al deze instanties verwachten van een school en van leerkrachten dat ze in orde zijn met hun ‘administratie’. Ook andere overheidsdomeinen, zoals milieu, veiligheid, welzijn, arbeidsregle-mentering, justitie en sociale zekerheid vragen aan een school heel wat papier-werk. Dat veroorzaakt ‘planlast’. «Voor elke stap die we zetten moeten we een formuliertje invullen», is de indruk van veel leerkrachten. Bovendien weten ze niet altijd goed welke instantie welke papieren vraagt en of al dat papierwerk wel echt nuttig is. «Misschien moeten leerkrachten wel kritischer worden. Bij elk document dat ze invullen, kunnen ze zich afvragen of het zin heeft», luidt een voorstel.De onderwijsoverheid denkt dat de planlast kan afnemen. Zo zouden schoolbesturen, koepels, begeleidingscentra en andere instanties met elkaar kunnen overleggen

om bijvoorbeeld dubbel opvragen van elders beschikbare gegevens te vermijden. De inspectie zou de scholen zelfs kunnen berispen als ze hun leerkrachten te veel papierwerk bezorgen.Vaak wijzen scholen de inspectie aan als grote veroorzaker van planlast. «Als de inspectie mij vraagt hoe ik differentieer, volstaat het dan dat ik bijvoorbeeld de verschillende werkbladen van mijn leer-lingen toon?» vraagt een leerkracht zich af. Op hun vernieuwde website brengt de onderwijsinspectie meer klaarte: «Er bestaan geen offi ciële regels die bepalen hoe je moet differentiëren en hoe je je lesaanpak moet verantwoorden. De inspectie verneemt graag hoe gewaarborgd wordt dat alle leerlingen optimale leerkansen krijgen, maar het is aan de leerkracht om zijn aanpak toe te lichten met bijvoorbeeld de eigen werkbladen en/of met een woordje uitleg.»

Welke documenten zijn wel en niet nodig om administratief in orde te zijn? Waar kan je bijkomende vragen en suggesties over planlast kwijt? Surf naar www.onderwijsinspectie.be.

PLANLAST

In orde met je administratie?

«Misschien moeten leerkrachten wel kriti-scher worden. Bij elk document dat ze invul-

len, kunnen ze zich afvragen of het zin heeft.»

Vervangingspool, Regionale Technologische Cen-tra, gelijke onderwijskansen… Volg het jongste

onderwijsnieuws op www.lerarendirect.be.

© L

UC D

AELE

MAN

S

© IN

GRAM

KLASSE NR.145 5

Tegen 2010 zou de Europese Unie niet meer dan 10 procent ‘vroegtijdige schoolverlaters’ mogen tellen. Concreet gaat het hier om 18-24-jarigen die wel een getuigschrift van de eerste graad secundair onderwijs behalen, maar later afhaken. In het Vlaams Gewest verlaat maar 10,7 procent van de be-trokken jongeren te vroeg de school (2002). Dat is het vijfde beste resultaat van de EU. Het Belgische percentage ligt op 12,4 procent, het EU-gemiddelde op 18,8 procent. De goede Vlaamse resultaten hoeven niet te verwonderen: er is leerplicht tot 18 jaar. Die houdt leerlingen langer op school, wat de kans vergroot dat ze een diploma of getuig-schrift secundair onderwijs behalen.

‘Vroegtijdige schoolverlaters’ is één van de vijf domeinen waarvoor de EU ‘benchmarks’ of streefnormen formuleerde. De EU wil ook dat tegen 2010 85 procent

van de 22-jarigen een getuigschrift hoger secundair onderwijs behaalt (In Vlaanderen diploma SO, maar onder meer ook studiegetuig-schriften na het tweede leerjaar van de derde graad BSO en na het beëindigen van deeltijds be-roepssecundair onderwijs). Dit is

een andere benchmark. Het EU-gemiddelde ligt nu op 75,5 procent. Het Vlaams Gewest moet met 86,9 procent alleen Finland laten voorgaan.‘Vlaamse onderwijsindicatoren in internationaal per-spectief – editie 2003’ – de volledige publicatie kost 11 euro – info bij [email protected]

PARTICIPEREN

Leraren in een pedagogische raad

Het nieuwe participatiedecreet verplicht de inrichtende macht van een secundaire school een leerlingenraad op te richten.

Het Vlaams parlement keurde een nieuw samenspraakmodel goed. Vanaf 1 april 2005 passen de Vlaamse scholen het participatie-decreet voor het leerplichtonderwijs toe. Dit decreet geldt alleen voor het ‘gesubsidieerd onderwijs’ (offi cieel en vrij onderwijs). Het ‘gefi nancierde’ gemeenschapsonderwijs heeft al een gelijksoortig participatiemodel in een bijzonder decreet. Het nieuwe decreet omvat drie delen: parti-cipatie op school, het expertisecentrum voor participatie en de Vlaamse Onderwijsraad (Vlor).

Participatie op school telt vijf peilersVertegenwoordigers van ouders, personeel en lokale gemeenschap stellen de school-raad samen. In het secundair onderwijs krijgen ook de leerlingen een plaats in de schoolraad. De directeur heeft daarin een raadgevende stem.De leerlingenraad, de pedagogische raad en de ouderraad kunnen verschillende deelraden zijn. Leerlingen, leerkrachten en ouders beslis-sen zelf over de oprichting en samenstelling van de deelraden. Ze zijn niet verplicht, maar als ten minste 10 procent van de leerkrachten of ouders erom vraagt, moeten die raden er komen. Het schoolbestuur (inrichtende macht) moet in het basisonderwijs een leerlingenraad oprichten als ten minste 10 procent van de 11- tot 13-jarige leerlingen

dit vraagt. In het secundair on-

derwijs moet de inrichtende macht sowieso een leerlingenraad organiseren.Hoe gebeurt de samenstelling van de schoolraad? Als er geen ouderraad, pedagogische raad of in het basisonderwijs geen leerlingenraad is, kiezen ouders, leerkrachten en leerlingen rechtstreeks hun vertegenwoordigers. Als er al democratisch samengestelde deelraden zijn, zullen de leden ervan de vertegenwoordigers in de schoolraad aanwijzen. De vertegenwoor-digers van de lokale gemeenschap worden gecoöpteerd.Om tot een goed samenspraakmodel te komen heeft de schoolraad twee bevoegd-heden: ‘advies geven’ en ‘overleg plegen’. Schoolraad en schoolbestuur (inrichtende macht) overleggen met elkaar over regelingen en beslissingen. Mocht de schoolraad niet akkoord gaan, neemt het schoolbestuur de eindbeslissing.De schoolraad, de directeur en het schoolbe-stuur maken een overeenkomst op waarin ze afspreken hoe ze omgaan met participatie. Om het samenspraakmodel te ondersteunen, bepalen de betrokken partijen procedureregels en delegaties voor hun onderlinge relatie.

‘Oprechte deelneming’ is een werkmap voor de basis-school om met leerlingenparticipatie aan de slag te gaan. Je kan ze downloaden op www.leerlingenparticipatie.be/PublicatiesOprechte.html

EINDTERMEN

Peilen naar kennen en kunnenWoensdagvoormiddag 19 mei leggen 6 000 leerlingen uit de eerste graad van 150 verschillende secundaire scholen een toets af. Onder begeleiding van een externe toetsassistent peilt de school hoe hun leerlingen de eindtermen ‘informa-tieverwerving en –verwerking’ beheersen. Deze peiling dient om na te gaan wat de leerlingen kennen en kunnen. De resultaten ervan zullen de onderwijsoverheid een idee geven of ze al of niet haalbaar zijn en of de eindtermen al of niet herzien moeten worden.Dit is een tweede peiling. De eerste onderzocht in mei 2002 de eindtermen wiskunde en begrijpend lezen in de derde graad basisonderwijs. (Zie ook www.klasse.be/kvl/126/8)

ONDERWIJSINDICATOREN (1)

Een op tien te vroeg van school

In Vlaanderen heeft 87 procent van de

22-jarigen een getuig-schrift hoger secundair onderwijs. Dat is meer

dan het gemiddelde in de Europese Unie.

ONDERWIJSINDICATOREN (2)

Te weinig vrouwen‘Europa moet voldoende wetenschappelijke specialisten hebben om de meest dynamische en concurrerende kenniseconomie in de wereld te worden.’ Dat stelt de Europese Raad Onderwijs, Jeugdzaken en Cultuur. Daarom moet het aantal af-gestudeerden in wis-kunde, exacte vakken en technologie in de Europese Unie in 2010 met ten minste 15 procent naar omhoog. Tegelijkertijd moeten ook meer vrouwen kiezen voor die stu-dierichtingen.Wil Vlaanderen mee zijn met de gewenste evolutie, dan zijn er tegen 2010 behoorlijk wat meer diploma’s voor wiskunde, wetenschap-pen en technologie nodig. Meer dan 1 000 zelfs: van 8 065 naar 9 275. Meer vrouwen interesse doen krijgen voor dit studiedomein is een noodzakelijke strategie. Slechts een kwart van de huidige afgestudeerden is een vrouw. Misschien is zelfs een stijging met 15 procent afgestudeerden in ‘mathematics, science and technology’ (MST) niet genoeg, want in dit domein bengelt Vlaanderen aan de Europese staart.‘Vlaamse onderwijsindicatoren in internationaal perspectief – editie 2003’ – de volledige publicatie kost 11 euro – info bij [email protected]

Slechts een kwart van de afgestudeerden ‘wiskunde, weten-schappen en technolo-gie’ is een vrouw.

© L

UC D

AELE

MAN

S

© IN

GRAL

M

6 KLASSE NR.145

Scholieren redden Lyceum GentGent - Het Koninklijk Lyceum van Gent verdwijnt niet. Eerder vernamen de leerkrachten en leerlingen dat hun school ging sluiten. Binnen het project ‘Open school’ moest het Koninklijk Lyceum Plaats ruimen voor het Freinetatheneum ‘De Wingerd’. De leerkrachten reageerden verslagen.Stefan, leraar moraal, vernam het nieuws over de sluiting in de lerarenkamer: «Ik heb nog nooit zo’n verslagenheid gevoeld. We waren zwaar onder de indruk van de gevolgen voor ons en onze leerlingen.» Protestmarsen, een rouwstoet, petities… de leerlingen verwerkten de schok op hun manier. Zij bleven vechten om hun school te behouden. «Hier heerst een goede sfeer. De mix tussen ASO, TSO en BSO geeft de school een speciale uitstraling. Iedereen kent iedereen. De fusieplannen van scholengroep Panta Rhei waren voor ons onaanvaardbaar.» De acties misten hun effect niet. De scholengroep stelde haar hervormings-plannen bij. ‘De Wingerd’ verhuist naar de Bisdomkaai waar ze intrekt bij basisschool ‘De Oogappel’.

GELIJKE ONDERWIJSKANSEN

Plaats voor broers en zussenEen lange rij ouders voor de school… En wie te laat kwam moest helaas een kind uit hetzelfde gezin in een andere school laten inschrijven. Geen plaats meer. Dit is een nadelig gevolg van de anti-discrimina-tiemaatregel uit het decreet gelijke onder-wijskansen. Die bepaalde dat iedereen het recht heeft zich in te schrijven in de school van zijn keuze. Tevergeefs in de rij staan hoeft nu niet meer. Het decreet is aangepast. Broertjes en zusjes of leerlingen die onder hetzelfde dak wonen, krijgen voorrang op alle andere nieuwe leerlingen als de ouders ze willen inschrijven in dezelfde school. Voor volgend schooljaar komt er een over-gangsmaatregel. Als de school nog niet vol is, dan kan ze vanzelfsprekend broers en zussen van leerlingen die er al op de banken zitten inschrijven. Is ze wel vol, dan ‘kan’ het schoolbestuur ze toch nog inschrijven. Om dat mogelijk te maken, kan het bijvoorbeeld de klassen herschikken.

De cijfers over participatie op school zien er niet goed uit. Leerlingen, leerkrachten en ouders buizen hun school voor de kansen die ze krijgen om te participeren. De school scoort gemiddeld slechts 49 procent.Dit schooljaar beoordeelden al meer dan 25 000 leerlingen, ouders en leerkrachten hun eigen school met de ‘K-test van Klasse’ voor leren, welbevinden, milieu, verkeer, gezondheid enz. Dat gebeurt online en het systeem is een Europese primeur. Het thema ‘inspraak en participatie’ is nu aan de beurt.

De Vlaming is best tevreden over inspraak in zijn eigen leven. Hij vindt dat hij zijn mening kan formuleren en dat er rekening mee wordt gehouden. Hij is bereid te luisteren naar de ideeën van anderen. Meer nog: hij wil samenwerken.Met het gevoel van inspraak op school is het daarentegen niet goed gesteld. Meedenken, meepraten, mee beslissen scoren zwak. Leerkrachten en jongeren willen hun school net niet buizen voor inspraak. Ouders en tieners ervaren het minst inspraak op school.

PARTICIPATIE EN INSPRAAK

Scholen gebuisd

Hoeveel procent scoort de school voor inspraak en participatie? Resultaten van de online-test bij vier betrokken groepen:

Leerkrachten Ouders Jongeren (14-18 j.) Tieners (10-12 j.)

51 % 45 % 52 % 45 %De K-test vind je op www.klasse.be/k-test

De Yeti-klas laat ouders, leerlingen

en leerkrachten hun stem uitbrengen met

de Kinga-machine.

© KONINKLIJK LYCEUM VAN GENT

© KLASSE

© L

UC D

AELE

MAN

S

KLASSE NR.145 7

❡ Het Antwerpse Meldpunt Onderwijs & Racisme behandelde vorig jaar 161 dossiers rond discriminatie op school. Honderd hiervan gingen over onterecht doorverwijzen of allochtone leerlingen weigeren. De coördinator van het meldpunt De Acht, Gunther Van Neste, zegt dat ‘scholen heel behendig zijn in het omzeilen van het Vlaams decreet Gelijke Onderwijskansen’.

❡ Instellingen voor hoger onderwijs en associaties krijgen een infor-matieplicht. Bestuur, personeel en studenten zullen elk jaar het algemeen

beleid bespreken. Elke associatie, universiteit of hogeschool moet een studentenraad oprichten.

❡ De Nederlandstalige technische en beroepsscholen dreigen leeg te lopen. De slogan ‘Je leert ’n vak, je hebt ’n job’ moet Brusselse

jongeren ervan overtuigen om massaal te kiezen voor beroeps- en technisch secundair onderwijs. Deze opleiding biedt meer garantie op werk, zeggen de Brusselse beleidsmakers.

❡ Te veel papierwerk? Wat moet er nu van ‘Brussel’ en van ‘het ministerie’?

Antwoorden hierop vind je op www.onderwijsinspectie.be. Deze nieuwe website rond planlast kreeg al haast 7 000 bezoekers.

D E H E T E N A A L D

HOGER ONDERWIJS

Hogere studietoelagenEen studiebeurs sluit niet meer aan bij de werkelijke kosten die een student hoger onderwijs moet maken tijdens een aca-demiejaar. Daarom wordt de studiebeurs voor een niet-kotstudent met 10 procent opgetrokken tot 1 842,12 euro. Ze zou zo meer dan 97 procent van de echte studiekosten dekken. In het academie-jaar 2000-2001 bedroeg die toelage nog 1 532 euro.Een kotstudent krijgt 3 069,15 euro of meer dan 85 procent van zijn echte stu-diekosten. In 2000-2001 kreeg diezelfde student 2 590 euro. Hier gaat het dus om een stijging van 7,5 procent.In plaats van op 31 oktober zullen de kandidaten hun aanvraag pas op 30 juni van het lopende academiejaar moeten indienen. Ook verdwijnt de hi-erarchie in studieniveaus. Een universiteitsstudent kan nu naar een hogeschool overstappen zonder zijn beurs te verliezen. Dit is een voorbeeld van hoe de overheid de regels om een studiebeurs te verkrijgen versoepelt. Het hele plan staat in het ontwerp van decreet over de studiefi nanciering en de studentenvoorzieningen. Als het Vlaams parlement het defi nitief goedkeurt, gaat het in vanaf 1 juni dit jaar.Het nieuwe decreet wil het stelsel van de studietoelagen afstemmen op de verande-ringen in de maatschappij en in het Vlaams landschap van hoger onderwijs. Zo zijn er tegenwoordig meer éénoudergezinnen en nieuw samengestelde gezinnen.Het decreet voegt drie studentenmateries samen: studiefi nanciering, studentenvoor-zieningen en studentenmobiliteit.

«Lester Van Loock is een bijzonder muzikaal talent», vindt Stefan Van Landeghem, zijn pianoleraar in de muziekacademie van Hemiksem. «Gisteren speelde hij een concertje waarop hij als 13-jarige de ‘Wals in e’ van Chopin speelde. Lester leeft voor muziek, staat er ’s nachts voor op.»Maar als jong muzikaal talent sta je voor een zware keuze: studeren of musiceren. Alleen muziek studeren kan niet, omdat Lester bijvoorbeeld nog geen 18 is en nog niet naar het conservatorium kan. Een doorge-dreven muzikale ontwikkeling vraagt veel tijd en inzet. De combinatie met het dagelijkse schoolwerk is niet evident. Welke kansen hebben talentvolle jongeren van 12 tot 18 om een aangepaste opleiding te volgen? Er is nu een oplossing voor.Naar analogie van de topsportopleidingen wil Onderwijs inspelen op de specifi eke leervragen van muzikale toptalenten. De Muziekraad voor Vlaanderen, de Vlaamse afdeling van de International Music Council van de Unesco, werkt momenteel een voorstel uit. De Vlaamse regering verleent een subsidie van 250 000 euro aan de vzw Jonge Talentrijke Musici (YoTaM). Dat is een samenwerking tussen onderwijsinstellin-gen van deeltijds kunstonderwijs, kunstsecundair onderwijs en hoger kunstonderwijs, en organisaties die ijveren voor muziekpromotie en –educatie bij jongeren.Met YoTaM krijgt een 40-tal jongeren de kans om via een speciaal leertraject (masterclasses, extra lessen, vakantiecursussen…) door te groeien naar een internationaal muzikaal topniveau.

Lees er meer over op Schooldirect: ond.vlaanderen.be/schooldirect/BL401/yotam.htm.

In plaats van op 31 oktober zullen de kandidaten hun aanvraag pas op 30 juni van het lopende academiejaar moeten indienen. Ook verdwijnt de hi-erarchie in studieniveaus. Een universiteitsstudent kan nu naar een hogeschool overstappen zonder zijn beurs te verliezen. Dit is een voorbeeld van hoe de overheid de regels om een studiebeurs te verkrijgen versoepelt. Het

«Lester Van Loock is een bijzonder muzikaal talent», vindt Stefan Van Landeghem, zijn pianoleraar in de muziekacademie van Hemiksem. «Gisteren speelde hij een concertje waarop hij als 13-jarige de ‘Wals in e’ van Chopin speelde. Lester leeft voor muziek, staat er ’s nachts voor op.»Maar als jong muzikaal talent sta je voor een zware keuze: studeren of musiceren. Alleen muziek studeren kan niet, omdat Lester bijvoorbeeld nog geen 18 is en nog niet naar het conservatorium kan. Een doorge-dreven muzikale ontwikkeling vraagt veel tijd en inzet. De combinatie met het dagelijkse schoolwerk is niet evident. Welke kansen hebben talentvolle jongeren van 12 tot 18 om een aangepaste opleiding te volgen? Er is nu een oplossing voor.Naar analogie van de topsportopleidingen wil Onderwijs inspelen op

JONG TALENT

Studeren of musiceren?

Jonge muzikale toptalenten kunnen via een speciaal leertraject doorgroeien naar een

internationaal muzikaal topniveau.

De studie-beurs voor een niet-kotstudent wordt met 10 procent opgetrokken.

© L

UC D

AELE

MAN

S

© L

UC D

AELE

MAN

S

8 KLASSE NR.145

«Ze leren lieverWelke talen moeten jongeren kennen als ze gaan werken? In hun vacatures vragen bedrijven het meest naar Frans (46 %), Engels (36 %) en Duits (12 %). Andere talen, zoals Spaans en Italiaans, vragen ze maar zelden. Dat leidt Hans Verboven (Universiteit Antwerpen) af uit meer dan 4 000 Vlaamse jobvacatures. Spelen scholen daar genoeg op in? Reeds in 1995 meldden bedrijven dat de talenkennis van hun werknemers tekort schiet. 64 procent stelt een gebrekkige kennis vast van Frans en 38 procent van Duits. Engels (19 %) blijkt veel minder een probleem. Maar vooral Duits zit in een dal. Uit onderwijsstatistieken blijkt dat leerlingen steeds minder Duits leren. Amper één op vijf begint nog aan Der-Die-Das. In het schooljaar 1998-1999 volgde nog bijna 23 procent van de leerlingen in het secundair onderwijs Duits. Vorig schooljaar was dat minder dan 20 procent. Ook kiezen steeds minder studenten hoger onderwijs voor deze taal. Liever leren ze Spaans en Italiaans. Voor hun vakantie.

Verliest de Vlaming stilaan zijn internationale reputatie van talen-kenner? Terwijl steeds minder jongeren Duits leren en studenten liever voor het ‘sexy’ Spaans of Italiaans kiezen, vragen bedrij-

ven nadrukkelijk werknemers die Frans, Engels en/of Duits spreken. Onderzoekers van de Universiteit Antwerpen pleiten voor meer talen in de les.

© Z

EFA

Nieuw

ooonnn

dddeeerrrzzzoooeeekkk

!!!

Steeds minder Vlaamse leerlingen volgen Duits.

8 KLASSE NR.145

Schooljaar Gemeenschapsonderwijs Vrij onderwijs Totaal Allen ASO 3de graad Allen ASO 3de graad

1998-99 12,69 % 31,67 % 26,06 % 64,21 % 22,58 %1999-00 12,60 % 30,48 % 25,00 % 62,19 % 21,77 %2000-01 12,30 % 29,16 % 24,35 % 61,36 % 21,18 %2001-02 11,52 % 27,87 % 23,62 % 60,48 % 20,78 %2002-03 10,56 % 27,00 % 22,36 % 57,50 % 19,43 %

KLASSE NR.145 9

«Ze leren liever➜➜

een sexy taal»

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

�

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

�

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

Vlaamse bedrijven vragen geen werknemers die Spaans of Italiaans spreken, maar wel Frans, Engels en Duits

percentage vacatures met vraag naar talenkennis (peiling van 4 131 vacatures in maart 2004)

KLASSE NR.145 9

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

�

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

�

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

10 KLASSE NR.145

«Als je Duits niet op school leert, begin je er nooit meer aan»

«Als je Duits niet op school leert, «Als je Duits niet op school leert, ➜➜ «Als je Duits niet op school leert, ➜ «Als je Duits niet op school leert, «Als je Duits niet op school leert, ➜ «Als je Duits niet op school leert,

Leerlingen leren steeds minder Duits op school. In het hoger onderwijs laten studenten het

vak links liggen. Vlaamse bedrijven vragen volop Duitssprekenden, maar vinden er steeds minder. Wat is er mis met het Duits? Dreigt ook voor Frans een malaise? Of moeten leerlingen op jongere leeftijd vreemde talen beginnen te leren?

Als je het aan de bedrijfswereld vraagt, besteden Vlaamse scholen te weinig aan-dacht aan onderwijs van vreemde talen. Of ze kiezen de verkeerde talen. Reeds in 1995 vindt bijna twee derde van de Vlaamse bedrijven dat hun werknemers onvoldoende Frans kennen. Bijna twee op vijf vindt dat ook voor Duits. Hoewel Duitsland onze grootste handelspartner is, verdwijnt Duits aan de hogescholen en de universiteiten op grote schaal uit het studieaanbod of laten de studenten het links liggen. Staat het imago van de Vlaming als polyglot op het spel? Hans Verboven (Universiteit Antwerpen) screende meer dan 4 000 jobvacatures op de vraag naar meertalige werknemers. Samen met prof. Roland Duhamel trekt hij aan de alarmbel.Uit uw doorlichting van jobstatistieken blijkt dat bedrijven veel belang hechten aan werknemers die talen kennen. Dat is toch niets nieuws.HANS VERBOVEN: «Dat klopt. Onze economie leeft vooral van onze buurlanden en dus is het logisch dat we hun talen kennen. Van-daag maken bedrijven van talenkennis meer dan ooit een topprioriteit. In Vlaanderen en Brussel is in vacatures voor hooggeschoolde jongeren de vraag naar kennis van Frans, Engels en Duits (in die volgorde) nog altijd het grootst. Andere vreemde talen, zoals Spaans en Chinees, worden op onze ar-beidsmarkt nauwelijks gevraagd, ook al zijn het wereldtalen.»Kennen de Vlaamse jongeren dan niet genoeg Frans, Engels en Duits?HANS VERBOVEN: «Al in 1995 stellen de Vlaamse bedrijven vast dat hun werknemers onvol-doende Frans en Duits kennen. Met Engels valt dat nog mee. De bedrijven klagen veel minder over de algemene kennis van hun werknemers en ook niet over hun bedrijfs-economische kennis en specifi eke vakkennis. Daar spelen de scholen blijkbaar goed op in. Maar talen zijn een probleem. Sinds 1995 is de situatie voor Frans en Duits er enkel nog op achteruitgegaan. In de bedrijven heerst momenteel een hoogconjunctuur van taalcursussen. Persoonlijk vind ik het dan ook een goed idee dat scholen vanaf volgend schooljaar vroeger met Frans zou-den mogen beginnen. Daarentegen begrijp ik absoluut niet waarom scholen volop mogen snoeien in lesuren Duits en dat de

taal in de hogescholen naar het achterplan verhuist.»Heeft het Duits niet altijd zwak gestaan in onderwijs?ROLAND DUHAMEL: «Helemaal niet. De aftake-ling is begonnen toen Duits in 1970 een keuzetaal werd en niet langer een verplicht vak was. Ook de invoering van het vak informatica in 1985 is grotendeels ten koste van het Duits gegaan. Met de komst van eenheidsstructuur in 1990 begon een van de onderwijsnetten Duits verder af te bouwen. En nu wordt de taal geschrapt in de tweede graad en tot twee lesuren per week gereduceerd in de derde graad. Leerlingen krijgen dus nog maximum 120 lesuren om de taal te leren. Dat zoiets dan nog gebeurt in het Europees jaar van de talen, vind ik wel heel straf. Veel wijst erop dat de evolutie zich zal voortzetten. Er komt een moment waarop men zich zal afvragen waarom de twee uren die scholen nu nog hebben, eigenlijk nog nodig zijn. En dan krijgt het Duits de genadeslag.»Waarom doet Duits het dan steeds minder goed?ROLAND DUHAMEL: «Daar zijn veel redenen voor. Vlamingen moeten eerst andere talen leren. Om politieke redenen krijgen Frans en Engels voorrang. Voorts heeft Duits de reputatie een moeilijke taal te zijn. Dat is niet zo verwonderlijk: veel mensen hebben problemen met de meervoudsvormen, de uitgangen… Daarentegen is de Duitse woor-denschat en zinsbouw voor een Vlaming niet speciaal moeilijk, integendeel. Maar in het algemeen zijn Vlamingen steeds minder gemotiveerd om Duits te leren. Dat komt onder meer door de houding van de media. Zo is er blijkbaar een boycot tegen Duitse reeksen en fi lms op de Vlaamse televisie, tenzij ze over de holocaust mogen gaan. De televisie vervult zijn educatieve taak niet meer. Waarom kiezen ze bijvoorbeeld niet voor de Duitse reeks van ‘Het leven zoals het is – Luchthaven’ in plaats van de Engelse? Idem voor de radio: op een Duits liedje kan je dagen wachten. We zitten daar in een vicieuze cirkel: het publiek kent het niet, bijgevolg is er geen vraag naar en dus bieden de radiozenders het niet meer aan.»Maar geldt dat ook niet voor andere vreemde talen? Het is tegenwoordig toch al Engels wat de klok slaat.

PollMeer Duits op school?Amper één leerling op vijf leert Duits op school. Is dat te weinig?

Dit is een voorlopige stand. Zit jouw mening al in de statistieken? Doe mee aan de poll. Surf naar www.klasse.be (Allerlei, Polls)

Ja: 6

4 %

Nee

: 36

%

KLASSE NR.145 11

ROLAND DUHAMEL: «Dat klopt. Vandaag zijn Vlamingen sowieso minder gemotiveerd om een vreemde taal te leren. Ik durf zelfs stellen dat de tijd van de talenleer voorbij is. Kijk naar het Russisch: tijdens de Koude Oorlog was er nog belangstelling voor, maar nu niet meer. In tijd van vrede heb-ben mensen minder belangstelling voor talen. Maar de evolutie weg van het Duits zie je ook op internationaal gebied. De meeste internationale organisaties kiezen voor Frans en Engels. De Duitsers hebben hier zelf voor gezorgd. Ze willen hun taal blijkbaar niet internationaal doorzetten. Dat neemt niet weg dat wij wel handel met ze willen drijven.»Als we dus allemaal een stevig mondje Engels spreken, is het probleem van de baan.HANS VERBOVEN: «Zeker niet. Het argument dat de Duitsers toch Engels spreken, is in mijn ogen niet meer dan een flauw excuus om geen Duits te leren. Als je bij die be-drijven carrière wil maken of op de Duitse markt wil doordringen, moet je nog altijd over een goede kennis van Duits beschik-ken. Onderzoek in 1993 bij een groep afgestudeerden Toegepaste Economische Wetenschappen toont aan dat meer dan de helft in zijn beroep geregeld Duits nodig heeft. Het Duits dat jongeren in het secundair onderwijs leren is daarvoor niet altijd voldoende, ook al wordt het goed gegeven. En als hun kennis van Duits in het hoger onderwijs niet wordt onderhouden en verdiept, brokkelt ze af.»ROLAND DUHAMEL: «Studenten kiezen meer om affectieve dan om professionele redenen een taal. Ze mogen vaak kiezen tussen Duits en Spaans, met als gevolg dat Duits het nog moeilijker krijgt. Spaans is misschien wel een internationale taal, maar onze grootste handelspartner is niet Ecuador. Hoe vol en belastend het programma van een hogere studie ook is, toch zou er ruimte voor Duits moeten zijn.»Eigenlijk pleit u ervoor opnieuw meer Duits in het lessenrooster op te nemen. Bij wie gaat u daarvoor aankloppen?ROLAND DUHAMEL: «De onderwijsminister deelt hierover onze zorgen én die van ouders en bedrijven, maar het zijn de onderwijsnet-ten die de beslissingen nemen. Toch vind ik dat de minister dat ergens moet kunnen bijsturen. Als een school op lange termijn

nefaste keuzes maakt, moet er toch worden ingegrepen. De afbouw van het Duits bena-deelt onze leerlingen. Moet de autonomie van scholen en inrichtende machten dan zo ver gaan? Ik weet trouwens dat niet alle scholen even gelukkig zijn met de nieuwe hervormingen.De meeste secundaire scholen gaan trou-wens zelf in de fout. Leerkrachten leggen te veel nadruk op grammatica. Men geeft Duits zoals men Latijn onderwijst en is te weinig bezig met taalvaardigheid en com-municeren. Bovendien stel ik me vragen bij het vakkenpakket op school. Een aantal vakken verwerf je in je leven sowieso, kijk naar informatica. Hoeveel mensen hebben buiten schoolverband met de computer moeten leren werken? Andere vakken daarentegen leer je enkel op school en daar zit Duits bij. Als je het niet op school leert, begin je er nooit meer aan. De school zou die vakken prioriteit moeten geven. In het hoger onderwijs staan we helemaal machteloos. We kunnen enkel hopen dat de economische vraag het talenaanbod daar zal corrigeren.»Is nascholing geen oplossing? Bedrijven organiseren zoveel interne opleidingen.HANS VERBOVEN: «Er is niets tegen nascholing in het bedrijf, maar dat kan geen excuus zijn om nu snel wat minder vaardigheden op school aan te brengen. Dat is van de nood een deugd maken. Bovendien hebben niet alle bedrijven het geld en de middelen om dat op een goed georganiseerde manier te doen. Het is in de eerste plaats de taak van het onderwijs om de leerlingen voor te bereiden op een job, hun zoveel mogelijk kansen te geven. Nu is één van de grote pluspunten van de Vlamingen aan het verdwijnen, hun viertaligheid. Bovendien verandert nascholing niets aan de motivatie van cursisten. Als je kijkt naar de cijfers van de avondscholen, zie je dat cursisten meer voor Japans kiezen dan voor Duits.»Wat vindt u van het nieuwe voorstel om al in het lager onderwijs te beginnen met vreemde talen?ROLAND DUHAMEL: «In het lager onderwijs is dat niet nodig, daar beginnen zal geen verschil maken. Wat voor zin heeft het om lessen Frans te starten zonder Frans te spreken? Je leert wel sneller een taal als je jong bent, maar er komt een moment dat je niet echt

meer bijleert. Het enige voordeel voor het Duits kan zijn dat leerlingen vroeger hun leerplateau voor Frans bereiken en dan sneller met Duits kunnen beginnen. Maar ik neem het niet echt ernstig.»Wat maakt Spaans en Italiaans zoveel interes-santer om te leren dan Duits? Vooral Spaans is toch echt niet gemakkelijker.ROLAND DUHAMEL: «Jonge mensen bereiden liever hun vakantie voor dan hun carrière. Van Spaans weten ze niet dat het moeilijk is en van Duits wel. Het Duits sleept die reputatie mee uit het secundair onderwijs. Bovendien is het een kwestie van imago. Het beeld van de Duitser als stijve hark, die zich eenmaal in het jaar laat gaan met carnaval, is helemaal verkeerd, maar bestaat helaas nog wel. De meeste mensen zien de kwaliteiten van het Duits niet of niet meer. Duits is nochtans de tweede taal op internet en na de Verenigde Staten is Duitsland de grootste boekenproducent. Maar de situatie van het Duits is maar één van de signalen. Europa verliest veel van haar diversiteit. We groeien naar een Anglo-Saksische cultuur. Zelfs het Nederlands, onze eigen moedertaal, verliest langzaam haar functies.»

Meer grafieken en cijfermateriaal vind je op www.ua.ac.be/tewduits.

© L

UC D

AELE

MAN

S

© L

UC D

AELE

MAN

S

Hans Verboven: «Cursisten kie-zen meer voor Japans dan voor Duits.»

Roland Du-hamel: «Een boycot tegen Duitse films

op de Vlaamse televisie.»

12 KLASSE NR.145

kozen voor modules op vaste uren op een vaste dag, elke week», zegt directeur Vergauwen. «Op die momenten werken we klas- en vak-doorbrekend. De leerlingen kunnen kiezen uit verschillende modules. Sommige zijn verplicht, andere zijn vrij. De bibliotheek verandert in een open leercentrum. De leerkracht staat niet meer voor de klas maar er midden in. De leerlingen moeten zelf ontdekken, zelf werken aan hun opdracht. De leerkracht is in de buurt, als coach. Ik wil zelfs verder gaan. Als iemand uit de privé een module wil komen geven, is die welkom.»«Ik observeer en noteer», zegt Martine Ver-schoote (45). Ze heeft al jaren ervaring met groepswerk. Voor dergelijke opdrachten is procesevaluatie heel interessant. «Ik zit een hele les te kijken hoe de leerlingen werken: zoeken ze iets op; welke hulpmiddelen gebruiken ze; werken ze samen; vragen ze al eens uitleg aan iemand anders; als er een confl ict is binnen de groep, hoe lossen ze

dat op; wie neemt de leiding, … Dat noteer ik allemaal in een evaluatieboekje. In het begin zijn de leerlingen nog wat onwennig. Wij werken een maand lang twee uur per week aan een opdracht. In die tijd moeten ze zoveel mogelijk documentatie verzamelen, naslagwerken raadplegen en noem maar op. Het is niet in de eerste plaats belangrijk om een fantastisch werk binnen te leveren met mooie bindteksten. Het doel is om zoveel mogelijk bronnen te raadplegen en dan de bevindingen aan elkaar te breien.»

Gebuisd«Sommige leerlingen hebben het niet direct door», zegt Martine Verschoote. «Na een paar weken ondervinden ze vanzelf wat we bedoelen met deze vorm van evaluatie. Bijvoorbeeld: bij het begin van een opdracht moet iedereen één boek of bron meebrengen naar school rond dat onderwerp. We kleven er een sticker op met de naam van wie het

Vrije ruimte voor eindtermen

Martine Verschoote: «Ik observeer, wijs de weg. De leerlingen zoeken…. En vinden.»

www.garant-uitgevers.be Inspiratiemap Werken in de vrije ruimte

Het is niets nieuws. Elke school kan een aantal uren per week vrij invullen. In de meeste

gevallen dienen die complementaire uren om bepaalde vakken uit te diepen, afhankelijk van de studierichting. Vanaf volgend schooljaar komen bin-nen de uren ‘vrije ruimte’ in het ASO meer mogelijkheden. De opdracht: vakken doorbreken en leerlingen beter voorbereiden op een hogere studie. Een unieke kans om je ei kwijt te kunnen.

«Het is niet logisch», zegt Robert Vergauwen, «dat kinderen in de kleuterklas hoekenwerk doen en zo voor een deel zelf bepalen hoe hun schooldag er uit ziet; dat kinderen dan in de lagere school contractwerk krijgen en ook daar zelfstandig aan hun takenbundeltje moeten werken en dat ze in de hogeschool of aan de universiteit opnieuw zelfstandig hun projecten moeten zien klaar te krijgen. Waar blijft het secundair onderwijs? In de meeste gevallen krijgen leerlingen 7 of 8 uur les per dag. Zelfstandig aan een project werken moet buiten het gewone curriculum gebeuren. De leerplannen en handboeken zitten overvol. Leerkrachten zijn gefrustreerd nog voor het schooljaar begint. De ballast is te groot. En toch…. Er is wat mogelijk.» Robert Vergauwen is directeur van het Sint-Michielscollege in Schoten. Samen met zijn leerkrachtenteam, dat hij de ‘crème de la crème’ noemt, vult hij de complementaire uren op een bijzondere manier in. In de nieuwe leerplannen voor de derde graad ASO heten die uren vanaf september ‘Seminarie-uren’.

Onwennig«Scholen kunnen kiezen voor vakken, zoals dat nu meestal gebeurt, voor een projectweek of ze kunnen opteren voor seminaries. Wij

© L

UC D

AELE

MAN

S

liever gewoon op de traditionele manier les geeft, mag dat blijven doen. Maar het kan niet anders of het enthousiasme van de gemotiveerde ploeg werkt aanstekelijk. We stellen met plezier vast dat de leerlingen veel enthousiaster werken; dat ze inzien wat het nut is van deze manier van werken. Al doende leren ze een bronnenstudie maken bijvoorbeeld; omdat ze die nodig hebben voor hun project. Zulke dingen zijn belangrijk: leerlingen het nut aantonen van datgene waar ze mee bezig zijn.»

SmaakmakerOp dit moment mogen alle leerkrachten die dat wensen een project uitwerken, dat zal deel uitmaken van een groter geheel binnen die Vrije Ruimte. «We geven de leerlingen te veel, ze moeten niet genoeg zelf doen», zegt Martine Verschoote. «Het gevolg is dat er heel wat studenten buizen in eerste kandidatuur. Zelfwerkzaam-heid is enorm belangrijk als je wil verder studeren. Hoewel ik geschiedenis geef, werk ik momenteel een project uit rond fi losofen. Het is niet alleen mijn stokpaardje, maar tegelijk een smaakmaker voor leerlingen die dat voor hun verdere studie nodig hebben. Mijn bundeltje wil ik aanbieden als minor bij een wetenschappelijk project. Dat is het leuke aan die vernieuwing: je krijgt als leerkracht ook de kans om je horizon te verruimen. En je hoeft niet bij je vak te blijven.»

VakoverschrijdendHoe pakken ze de Vrije Ruimte aan in het gemeenschapsonderwijs? Een kijkje in het K.A. Prins van Oranje in Diest. «Het begrip Vrije Ruimte is nieuw en ook weer niet», legt directeur Van Haver uit. «De comple-mentaire uren bestaan al heel lang, maar een invulling los van de vakken is voorlopig nog niet mogelijk. Waarschijnlijk zal dat in de toekomst wel kunnen. Voorlopig houden we het bij een uitdiepen van enkele vakken. Zo krijgen sommige studierichtingen extra wiskunde, talen of sport aangeboden. In alle ASO-richtingen worden ook technische vak-ken aangeboden binnen het vak Toegepaste Informatica. Dat biedt dan weer voordelen voor het concept ‘seminarie’. Wat houdt dat concreet in? Bijvoorbeeld een website uitwerken of in de lessen ict een power-

pointpresentatie samenstellen. We werken daarbij bewust vakoverschrijdend. We zetten als het ware de deur open. Ict in alle vak-ken integreren is moeilijk. Dat weten we uit ervaring. Je moet tenslotte rekening houden met de capaciteiten van de leraar. Voor het Comeniusproject waar wij aan deelnemen, stellen de leerlingen zich voor met een po-werpointpresentatie. De leerkracht die deze presentatie met de leerlingen voorbereidt, laat zich daarbij assisteren door de leerkracht Toegepaste Informatica. Op die manier zit de vakoverschrijdende visie er al in.»

Leren kiezenDirecteur Dirk Van Haver wacht voorlopig nog een beetje af. «We zullen zien wat men ons oplegt. Ik pleit voor een voorzichtige evolutie om dit concept te integreren. Wat nu bovenop kwam, kan dan binnen de lestijden. Wie kan daar wat op tegen hebben?»

De leerkrachten die momenteel een vak geven in de comple-mentaire uren maken zich zorgen dat ze die uren zullen verliezen. «Onterecht», vindt

directeur Van Haver. «De discussie over een uur meer of minder voor een leerkracht is niet relevant, wanneer je het hebt over een pedagogische visie. Ik vind het in ieder geval een schitterend concept, dat het verdient om over na te denken. We maken ons voorlopig niet ongerust, maar proberen nu al principes van dit concept toe te passen in de lopende lessenroosters.»

Goodwill«Dit systeem is helemaal gegroeid van onderuit. Dit is de toekomst. Leerlingen in hun ontplooiing naar volwassen worden, leren kiezen. Een dergelijk project kan na-tuurlijk alleen maar gedragen worden door mensen die het nut inzien van deze manier van werken», zegt Directeur Vergauwen uit Schoten. «Niet zelden zie ik hier om halfzes nog mensen rondlopen om te overleggen, dingen voor te bereiden. Ze klagen niet. Hun voldoening putten ze uit de energie en de gedrevenheid van de leerlingen, wanneer die aan hun project werken. Ik denk niet dat iemand telt hoeveel uur hij extra klopt hier op school, omdat de meesten het niet als dusdanig ervaren. De school leeft op basis van goodwill. Ik heb geluk dat ik zo’n prachtig korps heb.»

KLASSE NR.145 13

«Dit is de toekomst»

Het juiste telefoonnummer van de Kenniscel Wetsmatiging is 02 553 17 11 (zie Klasse 144 p. 13).

heeft meegebracht. Als iedereen dat doet, hebben we al honderd boeken: een schat aan informatie. In de bibliotheek kan dan iedereen al die werken raadplegen voor de duur van het project. Wie in orde is, heeft al punten gekregen, gemakkelijk verdiend. Op dit moment is er één leerling die het presteert om na drie weken nog niets mee te brengen. Hij is al gebuisd, nog voor ik het eindresultaat van zijn groepje heb gelezen.»

AanstekelijkNiet alle leerkrachten zien deze manier van werken onmiddellijk zitten. Ze vrezen dat het weer extra werk met zich meebrengt, extra vergaderingen, extra voorbereidingen. «We startten twee jaar geleden met vrijwilligers, mensen die door hadden dat ze bij dit systeem best hun ei kwijt konden. Het heeft geen zin om mensen te dwingen om op die manier te werken, als ze zich niet comfortabel voelen daarin», weet directeur Vergauwen. «Wie

In de Vrije Ruimte kan je zelf kiezen wat je doet. De opties:- De complementaire uren verpakken

in een vak. Elke school kiest zelf welk vak in aanmerking komt. Dat kan een mogelijkheid zijn om de leerstof van een bepaald vak verder uit te diepen of een ander vak, dat

een meerwaarde kan geven aan het gewone curriculum: LO, ict, wiskunde, Spaans…

- Een school kan kiezen voor een projectweek waarbij vakken en lesuren doorbroken worden maar waarbij men rond een bepaald thema werkt.

- De school kan kiezen voor seminaries.

In dat geval krijgen de leerlingen de kans om te kiezen uit een aantal mogelijke onderwerpen die ze interessant vinden. De waaier aan onderwerpen, werkvormen, toepassen van vakoverschrijdende eindtermen is oneindig.

Basisvoorwaarden:- Luister, observeer, geef respect en

vertrouwen, dan krijg je dat ook terug.

- Durf verantwoordelijkheid geven, aan leerkrachten en aan leerlingen.

- Durf zeggen: ‘wij zijn goed bezig’.- Geef eens 11 op 10.- We zijn geboren met een rode bic – het

zou een blauwe moeten zijn.- Durf delegeren.

VRIJE RUIMTE? HOEZO?

14 KLASSE NR.145

Hoe pak je probleemgedrag in de klas aan? Hoe voorkom je het? De vernieuwde bro-chure «De Eerste Lijn, leerkrachten wijzen

de weg» is nu een speciale editie van Klasse: een handig tijdschrift van 84 p. met twintig on-derwerpen: verklaringen, stappenplannen, tips, geüpdate doorverwijsadressen en websites. Handig voor elke leerkracht, elke begeleider en elke school.

Nu ook op dvd Vitaya maakte samen met Klasse korte reportages

(10 minuten) bij tien bijdragen van De Eerste Lijn:

getuigen, achtergrond en specialisten. Die reportages

staan nu op dvd (samen met het Klasse-archief, netwerk...).

Je kan deze dvd samen bekijken met collega’s, ouders en leer-

lingen om de thema’s aan te kaarten of op te volgen.

Bestel jouw exemplaarJe wil enkel de eerstelijnsbundel? Stort 2 euro op het

rekeningnummer 091-2223020-03 (mededeling: De

Eerste Lijn voor Leerkrachten)

Je wil de eerstelijnsbundel mét de dvd? Stort 6 euro

(mededeling De Eerste Lijn voor Leerkrachten + dvd).

De dvd kan je niet afzonderlijk bestellen.

Wie vóór 28 mei bestelt, krijgt nog voor het einde van het

schooljaar zijn bundel met of zonder dvd toegestuurd.

20 dossiers: faalangst – participatie – kindermishandeling – drugs – geweld – zelfmoord – verschillen – roken – straffen en belonen – kansarmoede – spijbelen – nieuwe gezinnen – leren leren – leerlingenbegeleiding – meisjes-jongens – leren kiezen – verdriet en rouw – holebi’s – communicatie

met stimulerende Vitayareportage op dvd

oe pak je probleemgedrag in de klas aan? Hoe voorkom je het? De vernieuwde bro-chure «De Eerste Lijn, leerkrachten wijzen

de weg» is nu een speciale editie van Klasse: een handig tijdschrift van 84 p. met twintig on-derwerpen: verklaringen, stappenplannen, tips, geüpdate doorverwijsadressen en websites. Handig voor elke leerkracht, elke begeleider



lingen om de thema’s aan te kaarten of op te volgen.lingen om de thema’s aan te kaarten of op te volgen.

(mededeling De Eerste Lijn voor Leerkrachten + dvd).





lingen om de thema’s aan te kaarten of op te volgen.lingen om de thema’s aan te kaarten of op te volgen.





lingen om de thema’s aan te kaarten of op te volgen.

Klasse Extra: De Eerste Lijn

NU BESTELLEN!

➜ Gratis naar Parc Chlorophylle p. 16

➜ Klassiek met Klasse p. 18➜ Quiz jezelf naar Straatsburg p. 23

Parc Chlorophylle

Met Klasse naar Parc Chlorophylle Een rustige wandeling tussen een mix van jonge en oude Ardense bomen wordt een ver-rassende ontdekkingstocht in Parc Chlorop-hylle in Dochamps, bij Marche. Nauwelijks sta je op het vier kilometer lange wandelpad of je duikt de vegetatieve tunnel in, op zoek naar leven. Zodra je daaruit bent, stapelen de surprises elkaar op: een gigantische loep, een reuzengrote houten olifant, een kubus met 180 miljoen verschillende organismen, een bevallige bosnimf... Spektakel in dertig bedrijven, maar vooral een educatieve speurtocht in de fauna en fl ora van de Ardennen. Bovendien plaatsen artistieke panelen je als hoofdrolspeler in een stilleven met boom.Op zondag 23 mei, van 10 tot 17 uur, houdt Parc Chlorophylle exclusief opendeurdag voor duizend Vlaamse leerkrachten en hun gezin (max. 5 personen in totaal). Het wordt een vipdag met vrij bezoek en veel animatie. Volledig gratis voor het hele gezin.

Wat staat mij in Parc Chlorophylle te wachten?In Parc Chlorophylle ben je gemakkelijk een halve dag zoet. Terwijl je het natuurparcours afwerkt, kom je voor heel wat uitdagingen te staan:- meet je spierkracht met die van een mier (met

andere woorden: til 4 000 kilo);- check je gezichtsvermogen naast dat van een

buizerd;- loop op stelten als een ooievaar;- wandel op kousenvoeten tussen de boomtop-

pen;- ontdek waarom een beuk een fabriek is;- verklaar hoe een boomkever probleemloos onderste-

boven trippelt;- leer de rol kennen van de houtbewerkers in de evolutie

van het bos en van fotosynthese in de kringloop van de natuur.

Over de mogelijkheden van een bezoek met je klas krijg je toelichting van een Nederlandstalige natuurgids. Zij wacht je op aan het onthaal. Elke leerkracht krijgt bovendien een infopakket mee met alle informatie over het park en de tarieven voor scholen, en over wandelingen of attracties in de buurt. Het Parc Chlorophylle bevindt zich middenin de wandelrijke bossen, niet ver van Durbuy, de grotten van Hotton en het Land van Ny. Combineren is dus geen probleem.

Wat zijn de extra’s?Speciaal op deze dag is er overal in het domein animatie en demonstratie. Als je lang genoeg blijft, kan je het allemaal meepikken. Gaëtan Plein vereeuwigt je in een karikatuur, Emy Geyskens, de leesfee, leest verhalen voor aan de kinderen en François Bonmariage, de houthakker van dienst, mixt hout met poëzie in de kleine zagerij. Voorts kan je genieten van folklore-soep, bosbessenjenever en wandelende humor, en er is grime voor de kinderen. De jachthoorns ten slotte mogen hier en daar een everzwijn de stuipen op het lijf jagen, nergens galmen ze zo goed als tussen het Ardense fl ora. Een afsluiter met de smaak van zonsondergang.

16 KLASSE NR.145

Xxx.

Xxx.

XXX

Xxx.

© P

ARC CHLOROPHYLLE

Hoe schrijf ik in voor deze actie?Inschrijven doe je uitsluitend elektronisch via de website van de lerarenkaart. Surf vanaf zondag 2 mei om 12 uur naar www.lerarenkaart.be en vul daar het elektronisch formulier in, met o.a. je e-mailadres of dat van je school, collega.... Op dat formulier duid je aan wanneer de organisatoren je mogen verwachten. Als je er om 10 uur bent, kan je alle animaties meepikken. Zodra je hebt ingeschreven (en op voorwaarde dat er plaats is) krijg je ten laatste op 18 mei een schriftelijke uitnodiging in je brievenbus. Breng deze uitnodiging mee en leg ze, samen met je lerarenkaart, voor aan het onthaal. Je uitnodiging geldt enkel voor jezelf en eigen gezinsleden (max. 5 personen). Als je wordt uitgenodigd, kom je ook.

En de inwendige mens dan?Het enige dat je in het Parc Chlorophylle mag nuttigen, is gras. Buiten het domein kan je vrij picknicken. Een warme maaltijd kan je gebruiken in het ontvangstpaviljoen, taverne ‘Brasserie du Parc’. Dat kan tegen het groepstarief van 12,50 euro per maaltijd. Of probeer de menu’s voor schoolgroepen (3,50 resp. 4,50 euro). Omdat het aantal plaatsen beperkt is, moet je vooraf bestellen en betalen via overschrijving. De menu’s vind je op de website van Parc Chlorophylle (alleen wildmenu’s zijn in deze periode van het jaar niet beschikbaar). Maak je keuze (voorgerecht, hoofdgerecht + dessert), specifi ceer duidelijk het aantal personen en bel of fax uiterlijk op 25 mei naar Brasserie du Hambeu - tel. 0477 72 30 63 via Luc Ronchail - fax 084 44 50 56 of 81.

Waar vind ik meer informatie?Je contactpersoon voor deze actie is José Burgeon - Parc Chlorophylle - tel. 084 37 87 74 of 0473 52 49 98 - fax 084 37 97 29 - [email protected]. Uitgebreide info vind je op www.parcchlorophylle.com. Dochamps laat zich makkelijk vinden, maar je moet wel met de auto: vanuit Brussel rijd je richting Namen. Kies de N4 Marche-en-Famenne. Dan richting Hotton, Pont D’Erezée, Dochamps. In Amonines volg je de pijlen ‘Parc Forestier Récréatif’.

Legende = Algemeen = Basisonderwijs = Secundair onderwijs = Hoger onderwijs

KLASSE NR.145 17

Kunst op wielen Hoe breng je kinderen uit de kleuterklas in contact met kunst? Je stopt bijvoorbeeld activiteiten rond kunst (portretten en lichamen in de tweedimensionale kunst in dit geval) in een bak, zet er wielen onder en noemt het «Kunst op wielen». Dat presteerden Tineke Bachot en Cathy Senecaut, twee studenten kleuteronderwijs, voor hun eindwerk. Kleuters ontdekken zo al spelend de portret- en lichaamskunst. Op de kar vind je o.a. doe-activiteiten en koffers met opdrachten die de kleuters zelfstandig uitvoeren (mits een klein beetje begeleiding). De samenstelsters vonden hun materiaal bij klassieke én moderne kunstenaars, die elk op hun eigen, typische manier het menselijk lichaam en gezicht in beeld brengen.Je vindt dit rondreizend museum tot eind april in scholen in Hoboken, later zal het beschikbaar zijn voor heel Vlaan-deren - meer info op www.kunstopwielen.tk - je kan alvast een kijkje gaan nemen in Hoboken, liefst op afspraak via [email protected]

Eetstoornissen Praten over anorexia en boulimie in je lessen, hoe begin je eraan? Studente in de lerarenopleiding Cindy Lieben (KHLim Diepenbeek) heeft voor haar eindwerk een lespakket ontwik-keld voor de eerste graad secundair onderwijs. Je begint met een kort toneelstukje, geeft wat uitleg over anorexia en boulimie, toont een stukje video, onderwerpt de leerlingen aan een testje, legt een aantal stellingen op tafel, laat hen collages maken enz.Het hele lespakket is samengebracht in twee powerpoint-presentaties op cd-rom. Eén versie voor de leerlingen, één (met meer info) voor de leerkracht. Leerkrachten en studenten in de lerarenopleiding kunnen een exemplaar van de cd-rom (richtprijs = 6 euro) aanvragen bij Cindy Lieben via [email protected] - daar kan je ook terecht voor meer info

Polleke De Polleke-boeken van Guus Kuijer vertellen over het eigenzinnige meisje Polleke, dat verliefd is op haar Marokkaanse buurjongen. Haar moeder is verliefd op haar leraar en haar vader heeft een drugprobleem. Ineke Houtman maakte een jeugdfi lm over de eerste drie Polleke-verhalen. Voor leerlingen derde graad lager onderwijs is er een lespakket van het Nederlands Filmin-stituut met een video, les- en leessuggesties, kopieerbare opdrachtvellen, het boek «Camera loopt…actie!» (B. Dumon Tak) over het ontstaan van de fi lm, plus een kortingsbon voor een Polleke-boek.Het lespakket kost 24,50 euro (verzendingskosten inbegrepen) - meer info en bestellingen via www.stichtinglezen.be/onderwijs

Geweldige muziekZingen tegen geweld, dichten tegen geweld, praten tegen geweld. Duizenden ouders, jongeren en kinderen schreeuwen een vredeswens uit over de IJzervlakte. Muziek, videobeelden, poëzie en kunst bannen oorlog. Het IJzerbedevaartcomité organiseert voor de derde keer TEN VREDE. Op donderdag 13 mei zingen leerlingen van het lager en van de eerste graad secundair een dak op de wereld. De opbrengsten van deze zanghappening gaan naar acties ten voordele van kindsol-daten. Meer info vind je op www.tenvrede.be. Op vrijdag 14 mei (vanaf 19 u.) vullen o.a. Jasper Steverlynck, Sioen en de Dolfi jntjes de ruimte. Op zaterdag 15 mei (14-24 u.) is het podium aan Kelly Family, Postmen, Toots & Maytals, Flip Kowlier... Herr Kama en vriend Seele presenteren. Op zondag (15-17.30 u.) treden o.a. Schatteman & Couvreur op. De toegangsprijs bedraagt 5 euro per dag of 10 euro voor de drie dagen.50 leerkrachten met hun gezin maken TEN VREDE gratis mee. Inschrijven via www.lerarenkaart.be (tussen zondagmiddag 2 en dinsdagavond 4 mei). De site selecteert de 50 winnaars. Zij krijgen een brief thuisgestuurd. Je geeft die op vrijdag 14 mei af aan de balie en je krijgt je toe-gangsticket voor 3 dagen.

Meer info op www.tenvrede.be en www.ijzertoren.org - gsm 0475 98 22 68 (Dirk Demeurie)

Cursuskolom

algemeen ➜ Joodse geschiedenis en antisemitisme: 12/5 in De Noker,

Mechelen. Studienamiddag n.a.v. het nieuwe boek «Herleefde tijd - een joodse geschiedenis» van Klaas A.D.Smelik.

Uitgeverij Acco - dienst Promotie - tel. 016 62 80 33 - [email protected] - www.uitgeverij.acco.be

➜ Doordenkertje: Regionale verschillen in studieresultaten: 12/5 in Alhambragebouw, Gemeenschapsonderwijs, Brussel.

Gemeenschapsonderwijs/vzw Boco - www.gemeenschapsonder-wijs.be/pdb/ - [email protected] - tel. 02 790 95 68➜ Weekendseminarie Klassiek Bollywood: 30/4-2/5 in Turnhout.

Driedaagse rond de populaire Indische fi lmindustrie in Bombay. Weekendseminarie René Clair, een vergeten meester: 7-8/5.Harry Kümel leidt een tweedaags seminarie rond het oeuvre van de Franse regisseur René Clair, met fragmenten en volledige fi lms.Filmmuseum Brussel - VDFC vzw - [email protected] - tel. 02 507 84 87 - www.ledoux.be➜ Zomerschool Feuerstein (gemedieerde leerervaring, instrumen-teel verrijkingsprogramma, leerpotentiaalevaluatie): 11 tot 22/7 in Amsterdam, Nederland.www.icelp.org - www.uia.ac.be/sclm - [email protected]➜ Woord en beeld: schering en inslag: 15/5 in Ecohuis, Borgerhout. Lezing door Hester Brouwer over beelddenken en het onderzoek van Nel Ojemann.Bureau Ojemann - Magda Jacobs - tel. 03 235 38 61 (na 18 u.)➜ Ook kinderen zonder wettig verblijf hebben recht op onderwijs: 12/5 in Provinciehuis Boeverbos, Sint-Andries-Brugge.Provinciaal Integratiecentrum West-Vlaanderen vzw - [email protected] - tel. 059 70 84 18➜ Wegwijzer: Mijn kind wordt volwassen. Wat nu? - eerste hulp voor ouders van een kind met een handicap: 3-17/5 en 7-21/6 in parochiezaal Aarschot.Gezin en handicap - [email protected] - tel. 03 216 29 90

basisonderwijs ➜ Infoavond Inclusief onderwijs: 13/5 in ACW-gebouw, Leuven.Gezin en handicap - [email protected] - tel. 03 216 29 90➜ Mondiale vorming: Marokko, uitwisselingsproject en voorwerpenkoffer: 12/5.Alfa vzw - [email protected] - tel. 014 41 94 39

secundair onderwijs ➜ Jongeren en depressie: 3/5 in Vergadercentrum De Stroming, Antwerpen.CM Antwerpen - [email protected] - tel. 03 470 21 51➜ Hulp bij ongewenste zwangerschap (6/5 in Gent); Seksuele gezondheid bij allochtone jongeren (10/6 in Antwerpen).Sensoa - www.sensoa.be - [email protected] - tel. 03 238 68 68

hoger onderwijs ➜ Samen Scholen: 7/5 in VUBrussel. Studiedag over partnerschappen tussen departementen voor lerarenopleiding en scholen om de (kandidaat)leerkrachten beter te ondersteunen.IDLO-VUB - www.vub.ac.be/IDLO - [email protected] - tel. 02 629 36 54➜ The American West: Myths and Realities: 5/5 in CC Mechelen.Katholieke Hogeschool Mechelen, campus Coloma - [email protected] - tel. 015 41 09 46➜ Postgraduaat academiejaar 2004-2005: Leiding geven in de sociale sector - Agogisch-Theologisch Werker.Katholieke Hogeschool Leuven - departement Sociale School Heverlee - [email protected] - www.ssh.be➜ 2de Internationale congres rond Animal

Assisted Therapy: 10-11/5.Hogeschool Gent - [email protected] - tel. 09 242 42 86

Hoe praat je met je leerlingen over eetstoornissen?

Gratis zingen voor vrede.

© C

INDY

LIE

BEN

© IJZERBEDEVAARTCOMITÉ

© U

ITGEVERIJ ACCO

Praten over antisemitisme.

Nieuw lespakket over de weg van boek tot fi lm.

©S

TICHTING LEZEN]

Klassiek met Klasse Met je leerlingen tegen bodemkosten kennisma-ken met klassieke muziek? Het kan al jaren in het Brusselse Paleis voor Schone Kunsten. Kom op zondag 6 juni kennismaken met het nieuwe aanbod en pik meteen je verrassingsconcert mee. Dit is een gratis actie voor 400 Vlaamse leerkrachten met collega of partner. Je wordt verwacht om 9.30 u. voor een presentatie van het project Klassiek met Klasse (ontvangst vanaf 9.15 u.). Daarnaast maak je kennis met de andere disciplines in het huis en de educatieve omkadering (rondleidingen, workshops en ontdekkingstochten bij de tentoonstellingen). Aansluitend leidt expert-edutainer Marc Erkens het concert in. Het Simoenstrio (kamermuziek) brengt werk van Beethoven, Gyselynck en Clara Schumann. Om 12.30 u. zit het concert erop, maar je gaat niet naar huis zonder de scholenbrochure met alle praktische informatie over de educatieve activiteiten in het Paleis voor Schone Kunsten. Blijf je nog even in Brussel? Als uitsmijter kan je na de middag tegen groepstarief (5 euro per persoon) de tijdelijke tentoonstelling «Jean Arp. De uitvinding van de vorm» bezoeken. Interesse? Inschrijven kan uitsluitend via www.lerarenkaart.be. Surf vanaf zondag 2 mei om 12 u. naar www.lerarenkaart.be en klik het elek-tronisch inschrijvingsformulier aan. Je ontvangt uiterlijk op 20 mei je bevestiging. Als je bij de gelukkigen bent.Dit is een organisatie van BOZAR STUDIOS en het Paleis voor Schone Kunsten, in samenwerking met Jeugd en Muziek. Meer informatie: BOZAR STUDIOS - Afdeling publiekswerking van het Paleis voor Scho-ne Kunsten - Ravensteinstraat 23 - 1000 Brussel - tel. 02 507 84 08 - fax 02 507 85 15 - [email protected] - www.bozar.be

Apentaart proeven Van 10 tot 14 mei kan je met je leerlingen proeven van de Marokkaanse cultuur in het Literair Museum Hasselt. Je kan er op lees- en kijktocht met de apentaartzoektocht, een leerrijke rally naar de boeken van Bettie Elias. Gastheer is Achmed, hoofdpersoon uit «Thuis eten we apentaart». Je leerlingen (tweede en derde graad lager onderwijs) proeven Marokkaanse gerechten, drinken muntthee, spelen Mancala en Shesh Besh enz. Vooraf krijg je een gratis exemplaar van het boek om in de klas voor te lezen.Alle info en reservaties bij Literair Museum - tel. 011 22 26 24 - [email protected] Poespas en uitgeverij Clavis lanceren een speciale Elias-actie. Tot 30 juni kan je drie Elias-bestsellers («Donkere ogen», «De meester is een schat» en «Kriebels en andere verha-len») bestellen voor 30 euro (verzendingskosten inbegrepen) i.p.v. 37,50 euro.Bestellingen bij Poespas - tel. 011 22 19 54 - [email protected] - meer info over de boeken van Bettie Elias op www.clavis.be

London here we come 65 euro. Zoveel kost het speciale ticket heen en terug naar Londen voor leerlingen secundair onderwijs en hun begeleidende leerkracht. Je krijgt er bovendien gratis bovenop een rit met de «Original Sightsee-ing Bus» én een boottrip op de Theems («Circular River Cruise»). Of je kan opteren voor een metro- en bustravelcard (geldig voor één dag). Londen biedt met zijn talloze musea en bezienswaardigheden alleszins tal van mogelijkheden voor educatieve schoolreizen. De meeste Londense musea zijn trouwens gratis toegankelijk. Meer info daarover op www.visitlondon.com. Bovendien is mei de «Museums and Galleries Month», waarbij meer dan 1 400 Britse musea en galerijen gratis toegankelijk zijn. Hierover vind je alle info op www.may2400.org.uk.Eurostar biedt dit speciale tarief aan tot en met 30 juni voor groepen van minstens tien leerlingen (per tien leerlingen één begeleider aan zelfde tarief) - je mag dit tarief ook gebruiken voor meerdaagse verblijven (max. 10 nachten).Alle info bij Eurostar - Jean-Marc De Boeck - [email protected] - tel. 02 528 27 18

18 KLASSE NR.145

Gezocht

➜ directeur basisonderwijsZeer dringend gezocht: directeur voor een basisschool (schoolbestuur Katholieke Scholen «Regio Land van Gavere»). Vaste benoeming in katholiek onderwijs, be-kwaamheidsbewijs en het christelijk opvoedingsproject gestalte kunnen geven, zijn vereist.Metéén solliciteren met cv bij Frank Pauwels, voorzitter schoolbestuur - Scheldestraat 12 - 9890 Gavere - [email protected]

➜ directeur basisonderwijsGezocht: directeur voor een basisschool (Scholengemeen-schap Gemeentelijke gemengde basisscholen).Alle info op www.hoogstraten.be - tel. 03 340 19 69 - sol-licitaties met cv vóór 15 mei bij gemeentebestuur Hoogstraten - [email protected]

➜ animatorGezocht: wetenschappelijk animator voor het Planetarium van Brussel.Alle info via [email protected] - tel. 02 474 70 60

➜ leerkrachten op kampGezocht: hoofdverantwoordelijken, sportmonitoren (tweetalig), leerkrachten Frans en tennismonitoren voor vakantiekampen in België, Frankrijk en Engeland. Ook gezocht: leerkrachten dactylo (in bijberoep) voor volgend schooljaar.Alle info bij IPOC - [email protected] - tel. 03 480 64 48 - www.ipoc.be

Schrijvers in de geheugenhoek

Zoek je mogelijkheden om te werken met (kort)fi lm en literatuur? Zoek je hefbomen om het klassiek oeuvre van Vlaamse en Nederlandse schrijvers te introduceren bij je leerlingen (tweede en derde graad secundair onderwijs)? «Schrijvers uit de vergeethoek» is een nieuw literair project om met je leerlingen het Vlaams literair erfgoed te verkennen. Dit project («schrijvers in de geheugenhoek» volgens de bevoegde minister) start met een (kort)fi lm van Rob Van Eyck naar «Floere het Fluwijn» van Ernest Claes, mét bijhorend lessenpakket (dvd van de fi lm plus drie lesvoorbereidingen), gekoppeld aan nog meer pe-dagogisch-didactisch materiaal. Ook een bezoek aan het Claesmuseum in Zichem behoort tot de mogelijkheden voor literaire en didactische verruiming.Bestellingen (60 euro per ex.) door betaling op rekeningnr. 310-1240553-09, met vermelding «Schrijvers uit de vergeet-hoek - Ernest Claes» - alle info bij Anja De Koninck - project-coördinator - tel. 0478 24 62 77 - [email protected]

Ondeugd doet deugdBurgemeester, politiecommissaris, dominee en hoofdon-derwijzeres van het bekrompen stadje Loxford verkiezen ten huize Lady Billows de Meikoningin. Maar dit jaar wil het niet lukken: geen enkel meisje van het dorp beantwoordt aan de strenge wetten der deugdelijkheid. Dan maar Albert Herring gekozen, de slungel van de groentewinkel die onder de knoet van zijn moeder ligt. Liefde, verlangen en passie onderdrukt hij met het gewicht van de groentekisten die hij dagelijks versleept. Maar meikoning geworden, beseft Albert waar selder goed voor is.Operastudio Vlaanderen speelt deze komedie van Benjamin Britten op 13 en 14 mei in de Vlaamse Opera Antwerpen (20 u.), op 18 mei in de Stadsschouwburg Brugge (20 u.) en op 26 mei in Vooruit Gent (20.30 u.).

50 leerkrachten krijgen een duo-vrijkaart voor de voorstelling op vrijdag 14 mei in Antwerpen - je belt vanaf maandag 3 mei (niet vroeger dan 9.30 u.) naar tel. 09 233 24 30 - kon je geen vrijkaarten bemachtigen? Eén troost: op vertoon van je leraren-kaart betaal je het voordeeltarief van 10 euro voor de voorstel-lingen op 14 mei in Antwerpen en 26 mei in Gent - reserveren voor Antwerpen op tel. 03 233 66 85, voor Brugge op tel. 050 44 30 60 en voor Gent op tel. 09 267 28 28

© S

COTTISHCHAM

BERORCHESTRA

Muntthee met een stukje apentaart?

© C

LAVISAlle info en reservaties bij Literair Museum - tel. 011 22 26 24

speciale

© BAYERISCHES STAATSORCHESTER

Marokkaanse gerechten, drinken muntthee, spelen Mancala en Shesh Besh enz. Vooraf krijg je een gratis exemplaar van het

leerlingen (tweede en derde graad secundair onderwijs)? «Schrijvers uit de vergeethoek» is een nieuw literair project om met je leerlingen het Vlaams literair erfgoed te verkennen. Dit project («schrijvers in de geheugenhoek» volgens de bevoegde minister) start met een (kort)fi lm van Rob Van Eyck naar «Floere het Fluwijn» van Ernest Claes, mét bijhorend lessenpakket (dvd van de fi lm plus drie lesvoorbereidingen), gekoppeld aan nog meer pe-dagogisch-didactisch materiaal. Ook een bezoek aan het Claesmuseum in Zichem behoort tot de mogelijkheden voor literaire en didactische verruiming.Bestellingen (60 euro per ex.) door betaling op rekeningnr. 310-1240553-09, met vermelding «Schrijvers uit de vergeet-hoek - Ernest Claes» - alle info bij Anja De Koninck - project-coördinator - tel. 0478 24 62 77 - [email protected]

Ondeugd doet deugdBurgemeester, politiecommissaris, dominee en hoofdon-derwijzeres van het bekrompen stadje Loxford verkiezen


leerlingen (tweede en derde graad secundair onderwijs)? «Schrijvers uit de vergeethoek» is een nieuw literair project om met je leerlingen het Vlaams literair erfgoed te verkennen. Dit project («schrijvers in de geheugenhoek» volgens de bevoegde minister) start met een (kort)fi lm van Rob Van Eyck naar «Floere het Fluwijn» van Ernest Claes, mét bijhorend lessenpakket (dvd van de fi lm plus drie lesvoorbereidingen), gekoppeld aan nog meer pe-dagogisch-didactisch materiaal. Ook een bezoek aan het Claesmuseum in Zichem behoort tot de mogelijkheden voor literaire en didactische verruiming.Bestellingen (60 euro per ex.) door betaling op rekeningnr. 310-1240553-09, met vermelding «Schrijvers uit de vergeet-hoek - Ernest Claes» - alle info bij Anja De Koninck - project-coördinator - tel. 0478 24 62 77 - [email protected]

Ondeugd doet deugdBurgemeester, politiecommissaris, dominee en hoofdon-derwijzeres van het bekrompen stadje Loxford verkiezen


© C

LAVIS

© O

PERA

STUD

IO V

LAAN

DERE

N

Meikoning ontdekt selder.

Een verrassingsconcert meepikken?

kaart betaal je het voordeeltarief van 10 euro voor de voorstel-lingen op 14 mei in Antwerpen en 26 mei in Gent - reserveren voor Antwerpen op tel. 03 233 66 85, voor Brugge op tel. 050

KLASSE NR.145 19

Klasse service

➜ CubaTijdens de paasvakantie 2005 begeleidt docent Marc Vandepitte een studiereis naar Cuba, met scholenbezoe-ken, ontmoetingen met beleidsmensen, leerkrachten en leerlingen enz.Alle info bij Oproep voor een democratische school (OVDS) - [email protected] - tel. 016 25 44 31 - infosessie voor kandidaat-reizigers op 5 juni (10.30 u.) in CC De Pianofabriek Sint-Gillis Brussel (vlakbij Zuidstation)

➜ Storend gedragCollega Luk Durnez zoekt strategieën om positief gedrag te versterken en negatief gedrag te laten uitdoven (goed meedoen in de les, taken indienen, schriften meebrengen...).Alle tips zijn welkom via [email protected]

➜ LettertuinDe Lettertuin (een samenwerking tussen Belgische en Nederlandse uitgevers) zoekt leerkrachten op (pre)pensioen die kinderboeken willen promoten bij scholen en andere organisaties, eventueel via presentaties ter plaatse.Alle info op tel. 00 31 65 348 91 81 of via [email protected]

➜ NamibiëOntdek fascinerend Afrika tijdens een trip door Namibië van 27 september tot 13 oktober.Alle info bij collega’s P. Venneman - tel. 02 520 37 61 - en A. Schoen-maeckers - tel. 03 219 31 89 - [email protected]

➜ DroomatelierVerbazende milkshakes, slaatjes, pannenkoeken, brochet-tes... jongeren van 11 tot 15 jaar gaan zelf aan de slag op de opendeurdag (8 mei) van Bakkerij-, Slagerij- en Hotelschool Ter Groene Poorte Brugge. En je krijgt er info over studiemo-gelijkheden. Inschrijven verplicht.www.tergroenepoorte.be

Commedia dell’arte Van 8 mei tot 16 juni kan u in het Europees Figurentheater-centrum (Gent) de tentoonstelling «Commedia dell’arte en de kunst van de grime» bezoeken. Op de tentoonstelling vind je een hommage aan grote grimeurs, een fotokabinet, een schminkloge, kaders met klassieke theaterfi guren enz. Een tweede luik toont drie-dimensionele maskers van Comme-dia-fi guren en kaders met vrouwenfi guren uit de Commedia. De tentoonstelling is een initiatief van de studenten van het Provinciaal Centrum voor Volwassenenonderwijs, afdeling Grime, n.a.v. de 20ste verjaardag van deze afdeling. De kaders met klassieke theater- en met Commedia-fi guren hebben de cursisten zelf gemaakt.De tentoonstelling is zaterdag en zondag gratis toegankelijk (11 tot 17 u.); op woensdagen (9.30 tot 12 en 14 tot 17 u.) zijn er gratis rondleidingen voor schoolgroepen.Alle info en reservaties bij PCVO Gent - tel. 09 267 12 70 - zie ook www.pcvo-gent.net

Hoffelijkheid is springlevend Hoffelijkheid is terug van weggeweest. Deze elegante dame staat naast je op de tram, aan het loket of bij de laatste vrije zitplaats. Ze houdt van verkleedpartijtjes: soms lijkt ze hoogzwanger, soms is ze bejaard en nu en dan is ze een heer met de handen vol pakjes en zakjes. Maar altijd is ze uitermate gecharmeerd als je je plaats afstaat of een deur opent. En ze doet er wat voor terug: ze vindt een verloren glimlach voor je terug, geeft je kriebels in je buik of zet je hart één graadje warmer.Hoffelijkheid vzw nodigt alle leerlingen derde graad secundair on-derwijs uit om hun verhaal over hoffelijkheid op papier te zetten. Hoffelijkheid thuis, in de sportclub, op school, in een vereniging... Sterke verhalen, ontroerende verhalen... De leerlingen gieten hun verhaal in een essay van max. drie getikte pagina’s. De vakjury kiest twee laureaten per provincie én een eindwinnaar. Die mag zijn hele klas uitnodigen op de prijsuitreiking op en tijdens de Antwerpse Boekenbeurs. Provinciegouverneur Paulus zal er de prijzen (erediploma en boekenpakket) uitreiken.Alle info op www.hoffelijkheid.be - inzendingen (in drie-voud) vóór 30 september naar vzw Hoffelijkheid - Kristin De Vocht, voorzitter - Willem Kerricxstraat 60 - 2650 Edegem - [email protected]

Rechtvaardige rechters gevonden?

«Leerlingen uit het Onze-Lieve-Vrouwcollege van Dender-monde vinden “De rechtvaardige rechters”, het verdwenen

paneel van het Lam Gods!» Een spectaculaire krantenkop? Nee, de plot van een spannend jeugdboek van Patrick Bernauw,

over het bekende werk van de broers Van Eyck, dat 70 jaar geleden verdween uit de Gentse Sint-Baafskathedraal.

Lees «De rechtvaardige rechters» van Patrick Bernauw en onderzoek de diefstal. Waar denk je dat het verdwenen paneel is

verborgen? Stuur vóór 13 juni een mailtje met het antwoord naar [email protected] en misschien kan je met de hele klas

op zoek naar het paneel. Bernauw kiest de meest originele theorieën en neemt twee klassen mee door de straten van Gent. Terwijl hij er op los vertelt, krijgt iedereen een code om te ontraadselen. Datum van afspraak is vrijdag 25 juni (10 of 13 u.). De wandeling duurt twee uur en voert je langs alle plekjes die met het verdwenen paneel te maken hebben. Alle leerlingen krijgen bovendien een gesigneerd exemplaar van die andere Bernauw-bestseller «Een lek in de hel» («ware» kronieken over monsters en engelen, helden en sukkels, hemel en hel).Inzendingen vóór 13 juni naar [email protected] - alle info over de boeken van Patrick Bernauw op www.clavis.be

Het geheim van IJsje IJsje de ijsbeer houdt heel veel van zijn mama, maar sinds kort heeft hij een geheimpje voor haar. Elke pagina van dit ontwapenende prentenboek voor peuters en kleuters is een prachtige kijkplaat, met zelfs een vilten laagje op de kleine ijsbeer, wat zijn aaibaar-heidsfactor nog vergroot.Auteur/illustrator Guido Van Genechten en uitgeverij Clavis lanceren een speciale actie rond moederdag. Op www.clavis.be en www.guidovangenechten.be vind je een kleurplaat van IJsje en zijn mama. Laat je kleuters ze inkleuren en stuur ze naar Clavis. Vijftig inzenders krijgen een gratis exemplaar van het voorleesboek «Lieve mama» (tekst en tekeningen van Guido Van Genechten).Inzenden tot 10 juni naar Clavis (Moederdag met IJsje) - Vooruitzichtstraat 42 - 3500 HasseltSchoolleverancier Baert en uitgeverij Clavis organiseren rond IJsje een grote scholenwedstrijd. Wie bij Baert zes boeken koopt van Guido Van Genechten krijgt «het Geheim van IJsje» er gratis bij. Honderd scholen winnen bovendien een Rikki-knuffelpopje (naar het bekende Van Genechten-fi guurtje) en één klas wint een levensgrote muurschildering van Rikki, die Van Genechten persoonlijk in je klas komt schilderen.Alle info en bestellingen bij Baert - tel. 02 583 56 56 - [email protected] - www.baert.com

Verhalen van verzet Mohamed, Jerôme, Valentina, Bilal en Hanane praten in de videoreportage «Ver-halen van verzet» over Wereldoorlog II. Ze wonen in Kuregem, in de buurt van het Brusselse Zuidstation, nu een overwegend islamitische wijk, in 1940 een echte Joodse wijk. Sarah en David waren toen 15 en 16 jaar, Joods en lid van het verzet. 64 jaar later vertellen ze hun verhaal in deze video. De video is beschikbaar in twee edities, eentje voor leerlingen derde graad lagere school (met infomap, leesteksten enz.) en eentje voor leerlingen tweede en derde graad secundair onderwijs (met didactisch materiaal). Elke video sluit af met kortfi lmpjes van en door de leerlingen zelf, waarin ze hun eigen verhalen van verzet vertellen.Beide cassettes (met bijhorend materiaal) kosten 35 euro (zonder verzendingskosten) - je kan met dit project kennismaken (en fragmenten bekijken) op 18 mei in het Vlaams Centrum voor Amateurkunsten (Brussel), om 12.30 of 19 u.

Alle info en reservaties bij Kurasaw - tel. 02 520 78 46

Waar zijn de rechtvaardige rechters?

© P

ATRICK BERNAUW/C

LAVIS

Ontdek fascinerend Afrika tijdens een trip door Namibië van

Alle info bij collega’s P. Venneman - tel. 02 520 37 61 - en A. Schoen-maeckers - tel. 03 219 31 89 - [email protected]

Verbazende milkshakes, slaatjes, pannenkoeken, brochet-tes... jongeren van 11 tot 15 jaar gaan zelf aan de slag op de opendeurdag (8 mei) van Bakkerij-, Slagerij- en Hotelschool Ter Groene Poorte Brugge. En je krijgt er info over studiemo-

Van 8 mei tot 16 juni kan u in het Europees Figurentheater-centrum (Gent) de tentoonstelling «Commedia dell’arte en

over de boeken van Patrick Bernauw op www.clavis.be

Het geheim van IJsje IJsje de ijsbeer houdt heel veel van zijn mama, maar sinds kort heeft hij een geheimpje voor haar. Elke pagina van dit ontwapenende prentenboek voor peuters en kleuters is een prachtige kijkplaat, met zelfs een vilten laagje op de kleine ijsbeer, wat zijn aaibaar-heidsfactor nog vergroot.Auteur/illustrator Guido Van Genechten en uitgeverij Clavis lanceren een clavis.be en www.guidovangenechten.be vind je een kleurplaat van IJsje en zijn mama. Laat je kleuters ze inkleuren en stuur ze naar Clavis. Vijftig inzenders krijgen een


op los vertelt, krijgt iedereen een code om te ontraadselen. Datum van afspraak is vrijdag 25 juni (10 of 13 u.). De wandeling duurt twee uur en voert je langs alle plekjes die met het verdwenen paneel te maken hebben. Alle leerlingen krijgen bovendien een gesigneerd exemplaar van die andere Bernauw-bestseller «Een lek in de hel» («ware» kronieken over monsters en engelen, helden en sukkels, hemel en hel).Inzendingen vóór 13 juni naar [email protected] - alle info


© P

ATRICK BERNAUW/C

LAVIS

Ode aan de kunst van de grime.

© P

CVO

GENT

«Neemt u deze plaats maar, mevrouw.»

© V

ZW H

OFF

ELIJ

KHEI

D

Win: boeken, knuffels en een muurschildering.

Geheim van IJsje» er gratis bij. Honderd scholen

© G

UIDO VAN G

ENECHTEN/CLAVIS

Kinderen van nu en toen over oorlog en verzet.

© K

URA

SAW

geleden verdween uit de Gentse Sint-Baafskathedraal.

(advertentie)

Dring dring Op woensdag 12 mei is er «Met de fi ets naar school!»: leerkrachten en leerlingen van de derde graad lager onderwijs in het Brussels Gewest springen samen op de fi ets voor één van de tien uitgestippelde routes (met culturele tussenstops) doorheen groot-Brussel. Dit project kadert in de grotere happening «Dring Dring», waarbij organi-sator Pro Velo van zondag 9 tot donderdag 13 mei zoveel mogelijk mensen op de fi ets wil krijgen.Pro Velo vzw organiseert heel wat fi etsactiviteiten, maar ook fi etseducatie voor leerlingen tot de eerste graad secundair onderwijs, waarbij ze kinderen al doende leren hun plaats in het verkeer op te eisen en veilig door de stad te fi etsen. Daarbij gaat het niet alleen om fi etsvaardigheid, maar ook om wegcode, verkeersveiligheid, hoffelijkheid in het verkeer enz. Op het programma o.a. initiatie en basisvaardigheden (fi etsbehendigheid), ervaringsgerichte verkeerslessen en specifi eke opleidingen voor studenten lerarenopleiding.Sinds kort is er bij Pro Velo een voltijds Nederlandstalig vormingswerker aan de slag en trekt de organisatie de werking open naar heel Vlaanderen. Alle Vlaamse scholen kunnen dus fi etseduca-tielessen reserveren. Dat kost 90 euro voor een halve dag en 120 euro voor een volledige dag.

Alle info op www.provelo.org - David Van Fraechem - [email protected] - tel. 02 517 17 69

Folon Formidable Boeken heb je al verslonden, maar heeft een boek jou al eens letterlijk opgeslorpt? Wanneer je het museum met het werk van Jean-Michel Folon binnenstapt gebeurt dat. Meteen daarna voel je je een albatros die naar de zon vliegt. Folon varieert ontelbare keren op de natuur (zijn lievelingsthema) in Toscaanse pasteltinten en aardekleuren. De (eenzame) mens is niet ver weg. 300 aquarellen, schilderijen, sculpturen, wandtapijten en affi ches - van gigantisch groot tot postzegelklein - zijn verzameld in 15 zalen. Het museum heeft nieuwe educatieve pakketten in het Nederlands.Fondation Folon - drève de la Ramée - 1310 Terhulpen - tel. 02 653 34 56 - [email protected] - houders van de lerarenkaart krijgen korting

Wat na zelfdoding? Zelfdoding, zelfmoord, suïcide. Drie woorden voor een vaak onbegrijpelijke daad, vaak omgeven met een waas van geheimzinnigheid en taboe. Wanneer dit gebeurt met een leerling of leerkracht moet de school hier op een zorgvuldige manier mee omgaan, want de héle school (medeleerlingen, leerkrachten, directie, ouders...) blijft achter als «nabestaande».Het educatieve theaterproject «Uit het leven - over leven en zelfdoding» van Werkgroep Verder geeft alle betrokkenen op school een aanzet om na te denken over wat er kan en moet gebeuren na de zelfdoding van een leerling. Anderzijds krijg je de kans om het thema aan te kaarten bij je leerlingen. Het stuk is geschikt voor leerlingen derde graad secundair onderwijs, maar mikt ook op leerkrachten, leerlingbegeleiders, CLB-medewerkers enz. Het theaterproject is een gezamenlijk project van Werkgroep Verder - Nabestaanden na zelfdoding, de centra voor geestelijke gezondheidszorg van Vlaams-Brabant en de Theaterfactorij.Op dinsdag 1 juni is er een gratis promotievoorstelling van «Uit het leven» in CC De Borre, Bierbeek. Je kan er kennismaken met het stuk en de educatieve mogelijkheden van dit project.Alle info en reservaties bij Werkgroep Verder - Nico De Fauw - [email protected] - tel. 02 361 21 28

Papierberg Een doorsnee Vlaamse basisschool produceert ongeveer 65 kg afval per leerling per schooljaar. Ongeveer een derde daarvan, ruim 21 kg, is papieren kartonafval.Ook in secundaire scholen is oud papier de grootste selectief ingezamelde afvalsoort.De administratie van een school vraagt veel papier, leerkrachten kopiëren lesmate-riaal, cursussen en taken voor hun leerlingen, die deze zware last in hun boekentas

meesleuren. Uiteindelijk belandt een groot deel ervan op de afvalberg.OVAM organiseert daarom opnieuw een campagne rond papierpreventie in scholen. De centrale slogans zijn «Bezint eer je print» en «Tijd voor een kopieerpauze». Bij de campagne horen twee gratis posters met pre-ventietips. Die kan je ophangen bij de printer of het fotokopieerapparaat.Je kan ze gratis bestellen bij OVAM - Petra Van Opstal - [email protected] - tel. 015 28 41 42 - je vindt alle info over de campagne op www.scholen.ovam.be

Verminder de papierberg, dan is deze pagina alvast géén afval.

Hoe sterk is de eenzame fi etser?

PRO

VELO

VZW

leven» in CC De Borre, Bierbeek. Je kan er kennismaken met het stuk en de

© O

VAM

KLASSE NR.145 21

Webtips1. The bachelor Wat is er veranderd in het hoger onderwijs? Wat is een professionele bachelor en wat is een academische bachelor? Is een master vier of vijf jaar studeren? Wat is een studiepunt of een credit? De vzw Bachelor verenigt de belangen van gegradueerde bachelors maar geeft ook bijzonder veel informatie. Van een gedetailleerd overzicht van alle opleidingen en hogescholen over achtergrondinfo en verklaringen van termen tot wedstrijden, activiteiten en nieuwsbe-richten. Je kan je ook abonneren op een e-nieuwsbrief.www.vzw-bachelor.be

2. Checklist ADHD Hou de ouders het liefst wekelijks op de hoogte over het gedrag en de prestaties van hun kind, beloon het kind vooral wanneer het iets goed doet en geef het kind duidelijkheid. Het zijn maar drie tips uit deze uitgebreide ADHD-site, die ook een gespreksforum wil zijn. Bij de speciale checklist voor volwassenen vind je ook alle nuttige Nederlandse en Belgische adressen. Je kan ook teksten en folders downloaden die ADHD uitleggen in begrijpelijke taal.www.adhd-plus.nl

3. Zingende zeepaardjes Wat skeletten, zeepaardjes, hommels, kangoeroes en Russische soldaten met elkaar gemeen hebben? Ze zwemmen allemaal in kindvriendelijke stukjes klassieke muziek. Op deze site kun-nen leerlingen dat horen en zien. Het volwassenenluik is een encyclopedie van klassieke muziek, met muziekfragmenten en info over meer dan duizend componisten, muziekbegrippen, actualiteit enz.www.klassiekemuziekgids.net

Shogun Als je op een of andere manier de Japanse cultuur in je klas wil introduceren, dan is ‘Shogun’ wel de makkelijkste drempel. ‘Ik was een Japanner in een vorig leven’ schrijft auteur James Clavell, die tijdens W.O. II drieënhalf jaar doorbracht als krijgsgevangene in kamp Changi in Singapore. De botsing tussen Oost en West, die Clavell sindsdien fascineert, is ook in het erg succesrijke televisiefeuilleton van de jaren 80 de rode draad. Dat feuilleton staat nu op vier dvd’s, aangevuld met interviews en historische wetenswaardigheden over de samoerai, de theeceremonie en de geisha. In 13 afl everingen volg je de lotgevallen van de Engelse avonturier John Blackthorne, die in het 17de-eeuwse feodale Japan een weg naar huis zoekt en het willens nillens tot samoerai schopt in de territoriumstrijd van de Shoguns. Hij raakt daarbij verwik-keld in het machtsspel van Engelse, Portugese en Nederlandse kolonisten en het schaakspel van de jezuïetenlobby. Inspiratie voor geschiedenis, cultuur, fi losofi e enz.«Shogun» is verkrijgbaar in de handel en kost ca. 45 euro. Vijf lezers kunnen de Shogun-box winnen. Schrijf of mail naar Klasse (Shogun) - Koning Albert II-laan 15 - 1210 Brussel - [email protected]. De onschuldige hand staat klaar om te grabbelen. De winnaars vind je vanaf 1 juni op www.klasse.be (surf naar specials, wedstrijden)

Virtuele bedrijfsdocumenten

De nieuwe website www.handelsonderwijsbedrijfsdocs.be le-vert precies wat de naam inhoudt: virtuele bedrijfsdocumenten als praktisch illustratiemateriaal voor de vakken economie, boekhouden, zakelijke communicatie enz. Je vindt er een 80-tal bedrijfswebsites met praktische informatie en zo’n 120 ingescande bedrijfsdocumenten: assortimentslijsten, afschrijvingstabellen, investeringsanalyses, anderstalige brieven en documenten, arbeidsovereenkomsten, handels-documenten... Genoeg om je leerlingen te tonen en leren hoe een echt bedrijf deze documenten hanteert. Deze actie van werkgeversorganisatie VKW wil de vraag van leerkrachten naar meer praktijkgerichte informatie beantwoorden (30 procent van de betrokken leerkrachten zou bijvoorbeeld nog nooit zelf een bedrijf hebben bezocht).Deze website kwam tot stand binnen O2 (Zuurstof voor ondernemerschap in onderwijs), het gezamenlijk project van VKW en VVKSO (katholiek secundair onderwijs). Info: www.handelsonderwijsbedrijfsdocs.be en www.o-twee.be - [email protected] - tel. 056 26 67 31

Notenbrood en zangzaad Op zoek naar vers voer voor je lessen met notenbalk? Noten-

brood en zangzaad is een zangbundel met een kleine honderd liedjes, onderverdeeld in elf categorieën: bewegingsliedjes,

bezinningsliedjes, tafelliederen, volksliedjes, popsongs, kreten en bedankjes, klassiekers enz. Als je zelf voor gitaarbegeleiding zorgt,

krijg je bij elk liedje de akkoorden mee. De liedjes zijn gebaseerd op de zangboekjes van de jeugdbeweging.

«Notenbrood en zangzaad» (6 euro), KSJ-KSA-VKSJ - Vooruit-gangstraat 225 - 1030 Brussel - tel. 02 201 15 10

Image maximum Je stijgt zo’n 354 km boven de aarde. Elke 90 minuten maak je met het Internationaal Ruimtestation (ISS) een volledige baan rond de aarde tegen een snelheid van 28 160 km per uur. Nee, voorlopig kan je dit niet écht doen. Wél kan je in de IMAX®-zaal van Kinepolis Brussel een vertoning bijwonen van de fi lm «Space Station». Beeld en klank zijn quasi perfect (44 luidsprekers), het scherm is 28 m breed en 20 m hoog (zo’n vijf dubbeldek-kers boven elkaar). Naast «Space Station» zijn er momenteel nog drie andere IMAX®-fi lms. «Mysteries of Egypt» neemt je mee naar piramides, farao’s, mummies en Toetanchamon; «Galapagos» confronteert je met de beroemde reuzenschildpadden (inderdaad, op zo’n scherm!) en in «the Human body» reis je door het menselijk lichaam.Voorstellingen zijn mogelijk op maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag, om 9.30, 10.30 en 11.30 u. (elke voorstelling duurt ongeveer 50 min.). Je moet minstens 100 leerlingen meebrengen (afspreken met andere klassen/scholen dus). School-groepen betalen 4,50 euro per leerling. Reserveren op fax 02 474 26 36, met ver-melding van alle gegevens van de school, de gekozen fi lm én taalversie, de datum en uur, het aantal deelnemers en de voorgestelde betaalwijze (cash of factuur).

Nieuw in de matrix1. Vos en Haas - het plan van Haas Op dit digitale prentenboek volgen leerlingen van vijf tot acht jaar de tekst (die voorgelezen wordt). Tussendoor spelen ze spelletjes. Elk spel heeft drie instelbare moeilijkheidsgraden en je kan altijd hulp inroepen. Een worm vertelt dan hoe een spel verloopt of wat de betekenis is van bepaalde symbolen. Vos en Haas is goed voor individueel gebruik, het verhaal beluisteren kan eventueel in groep. Leergebieden: Nederlands (lezen, taalbeschouwing) en wiskunde (getallen).«Vos en Haas - het plan van Haas» (22,50 euro) - ver-krijgbaar in de handel - uitg. Lannoo - Kasteelstraat 97 - 8700 Tielt - tel. 051 42 42 11 - fax 051 40 11 52 - [email protected] - www.lannoo.be

2. Klasboek Zoek je een administratiesysteem voor de basis-school? Dit is er een met veel mogelijkheden. Je kan er lesfi ches, dag-, week- en jaarplanningen mee invoeren en bijhouden. Het bevat voorts da-tabestanden (datums en beginuren, (deel)vakken, lesonderwerpen, doelen, leerplanverwijzing enz.), die je kan samenvoegen tot een afdrukbare ‘klas-dag’. Van elke les kan je ook een lesvoorbereiding, lesverloop of lesgang opmaken. En meer.«Klasboek» (86,76 euro) - verkrijgbaar in de handel - uitgeverij Van In - Nijverheidsstraat 92/5 - 2160 Wommelgem - tel. 03 480 55 11 - fax 03 480 76 64 - [email protected] - www.vanin.be

3. Blub Een avonturenspel waarin leerlingen vanaf 10 jaar kennis maken met vijf streken waar water een belangrijke rol speelt. Dat is ‘Speurtocht naar water’. Het schip waarin leerlingen reizen bevat een rekenmachine met cijfers over water, een ho-lografi sche zuil met driedimensionale animaties en een webstation met links naar het internet. In het labo vinden ze informatie over waterverbruik (en -verspilling), technische toepassingen met water, de typische waterfl ora en -fauna. enz. Met die kennis kunnen ze voorwerpen verzamelen, raadsels, spelletjes en proeven oplossen. Einddoel is vijf kristallen terugvinden en daarmee een volk redden. Leergebied: Wereldoriëntatie - Domeinen:

natuur, technologie, mens en maatschappij. «Speurtocht naar water» (32,95 euro) - verkrijgbaar in de handel - uitg. Lannoo - Kasteelstraat 97 - 8700 Tielt - tel. 051 42 42 11 - fax 051 40 11 52

- [email protected] - www.lannoo.be. Hier kan je ook de lesbrief bij het programma downloaden.

© THE FRANKLIN INSTITUTE

televisiefeuilleton van de jaren 80 de rode draad. Dat feuilleton staat nu op vier dvd’s, aangevuld met interviews en historische wetenswaardigheden over de samoerai, de theeceremonie en de geisha. In 13 afl everingen volg je de lotgevallen van de Engelse

-eeuwse feodale Japan een weg naar huis zoekt en het willens nillens tot samoerai schopt in de territoriumstrijd van de Shoguns. Hij raakt daarbij verwik-keld in het machtsspel van Engelse, Portugese en Nederlandse kolonisten en het schaakspel van de jezuïetenlobby. Inspiratie

«Shogun» is verkrijgbaar in de handel en kost ca. 45 euro. Vijf lezers kunnen de Shogun-box winnen. Schrijf of mail

Brussel - [email protected]. De onschuldige hand staat klaar om te grabbelen. De winnaars vind je vanaf 1 juni

De nieuwe website www.handelsonderwijsbedrijfsdocs.be le-

Reis rond de wereld in 90 minuten.

1. Vos en Haas - het plan van Haas Op dit digitale prentenboek volgen leerlingen van vijf tot acht jaar

«Konichi wa, Toranaga-sama»

handel - uitgeverij Van In - Nijverheidsstraat 92/5 - 2160 Wommelgem - tel. 03 480 55 11 - fax 03 480 76 64 - [email protected] - www.vanin.be

«Konichi wa, Toranaga-sama»

© A-FILM

(advertentie)

Cuba, hemel noch hel Cuba leeft nog steeds in oorlog met de Verenigde Staten. Tegelijk kruipt het langzaam uit een diepe economische crisis. Binnen die context proberen de Cubanen hun samenleving vorm te geven. Dat doen ze op een heel andere manier dan de westerse. Hoe werken, kopen, wonen de Cubanen? Wat is hun cultuur? Hoe is het leven op school vandaag? Dat verhaal staat op een powerpointpresentatie van ongeveer een uur, die inzoemt op het sociaal systeem (arbeidsvoorwaarden, sociale zekerheid, sociale bijstand), onderwijs, gezondheidszorg, de positie van de vrouw, de gemengde samenleving, inspraak. Ze haalt ook de Achilleshiel van Cuba aan: de sterk gedaalde welvaart, openbaar vervoer, het dubbel monetair circuit (peso-dollar), de eenheidsstructuur in politiek en vakbond.Bij de presentatie, die je zelf kan inkorten of uitbreiden met extra materiaal, is een tekst beschikbaar met uitleg over de beelden en een brochure met achtergrondinformatie. Je kan het verhaal ook brengen via een quiz. Presentatie, quiz en alle teksten en beelden staan op een cd-rom, waarvoor je 2 euro + verzendingskosten betaalt. Huren kan ook.Ronald Basteleus - Wereldsolidariteit Brussel - Pletinckx-straat 19 - 1000 Brussel - tel. 02 508 89 01 of Kris Daniëls - Wereldsolidariteit - Bondgenotenlaan 131 - 3000 Leuven - tel. 016 29 81 28

Naar Earth Explorer Kijk uit naar eind mei, want dan opent in Oostende, tussen de vuurtoren en Fort Napoleon, de nieuwe wetenschapstempel «Earth Explorer». Het geesteskind van Dirk Frimout sleept je mee in de dynamiek van Aarde en kosmos. Via experimenten en spektakel verken je de elementen water, wind, vuur en aarde: van een rit door een lavastroom tot de sensatie van een aardbeving in een wolkenkrabber.Begin juli komt er een grote lerarenactie in Earth Explorer (hou de volgende Klasse in de gaten), maar met je lerarenkaart kan je al vanaf de opening gratis een kijkje nemen. Earth Explorer zal elke dag open zijn van 10 tot 18 u. De gewone toegangs-prijs voor volwassenen is 10,50 euro.

HYUNDAI F

AMILY D

AY

Vuil spel op video.

Vuil spel «Vuil spel» is een kroniek over (seksuele) agressie, over geweld tussen partners, tussen ouders en hun kinderen, tussen... bedoeld voor leerlingen tweede en derde graad secundair onderwijs. Binnenkort is deze productie ook beschikbaar op video (met steun van provincie Oost-Vlaanderen en Sensoa). Op 17 mei kan je gratis de voorstelling van deze video bijwonen in de Zwarte Zaal van het Fak-kelteater (Reyndersstraat 7 - 2000 Antwerpen). De acteurs brengen er ook live-fragmenten.Reservaties (max. 4 per school) bij Educatief Theater Antwerpen - tel. 03 233 15 88 (vragen naar Denise)

De kleine professor Leerlingen vijfde klas lager onderwijs kunnen deelnemen aan preselecties voor een nieuw VTM-programma. «De kleine professor» zoekt jongens en meisjes die goed zijn in algemene kennis én in een zelfgekozen specialiteit. Elke school mag vijf jongens en vijf meisjes naar de preselecties sturen (12 mei in Brussel, 19 mei in Kortrijk, 26 mei in Wilrijk, 2 juni in Aalst en 9 juni in Diepenbeek). Per provincie mogen 12 leerlingen (zes jongens, zes meisjes) aan het programma deelnemen.Meer info en inschrijvingen (tot 5 mei) via [email protected] - www.ddeg.be

Sport and fun Op 2 mei is de Heizel gastheer voor de «Sport and Fun Family Day». Van 11 tot 18 u. kan je er lopen, fi etsen, springen, voetballen, speerwerpen, doelpunten maken... of gewoon demonstraties bijwonen. Voorts zijn er attracties, animaties en gratis concerten (Touch of Joy en Xandee bijvoorbeeld). Je kan er ten slotte topsporters ontmoeten én in primeur vernemen welke atleten offi ciëel naar Athene mogen gaan.Alle info op www.hyundai-motors.be

EDUCATIEF T

HEATER A

NTWERPEN

Gratis brood en spelen op de Heizel.

KLASSE NR.145 23

Quiz

Zin om -voor eventjes- zelf Europees parlementslid te worden? Surf dan snel naar www.klasse.be en log in voor de EuropaQuiz. Haal on line zoveel mogelijk stemmen binnen door het juiste antwoord te geven op vragen over de EU en haar 25 lidstaten. Op die manier word je een virtuele «MEP». Je kan ook vrienden uitnodigen om on line mee te spelen en zo extra stemmen winnen.Zondag 13 juni sluit de EuropaQuiz af. Dan wordt de spe-ler met de beste score uitgeroepen tot «Virtual President of the European Parliament». De 25 beste spelers winnen een verblijf voor twee in Straatsburg van 19 tot 21 juli 2004 en kunnen de offi ciële installatie van het nieuw verkozen Europees Parlement bijwonen.EuropaQuiz op www.klasse.be - info over de Europese verkiezingen op www.13jun2004.be - EU-uitbreiding op www.ryckevelde.be/+10/home.htm

EuroPaspoort

Spoor met je leerlingen derde graad BSO/TSO door Europa. Leg hun «EuroPaspoort» klaar en voer hen mee via de opdrachten die je in het lessenbundel vindt. Ze ontwikkelen stap voor stap een werkstuk dat ze als documentatiemap voor een citytrip naar een Europese hoofdstad kunnen gebruiken. Zo krijgen ze de juiste documenten in handen om het moderne Europa te verkennen en de werking van de EU te begrijpen. «EuroPaspoort» leert hen ook om die grote brok die Europa toch is, samen te vatten. Werkvormen als (leren) brainstormen, argumenteren, Internet en andere media raadplegen... komen aan bod. De jongeren maken onderweg ook kennis met de strip «Troebel Water». Zij lezen er over de spannende avonturen van het fi ctieve hoofdpersonage, Irina Vega, Europees afgevaardigde. Johan Vanloo, auteur van «EuroPaspoort», heeft dit stripverhaal in de opdrachten verwerkt om de leerlingen vertrouwd te maken met de Europese besluitvorming. Hij werkte hiervoor samen met Informatiebureau van het Europees Parlement. BSO-leerlingen van het Instituut Sint-Maria uit Antwerpen ontwierpen de affi che voor deze lessenbundel.«EuroPaspoort» kost maximaal 6,53 euro per stuk. Je krijgt er de strip «Troebel Water» gratis bij. Interesse? Schrijf dan in voor de info-sessie op woensdag 28 april van 15 tot 16 u. in het Europees Parlement. Van 16 tot 17 u. kan je er in de-bat gaan met onze Belgische europarlementariërs.

«EuroPaspoort» te bestellen bij uitgeverij Van In - Wommel-gem - tel. 03 491 14 80 - [email protected] - meer info op www.pav.be - strip «Troebel Water» bij Informatiebureau Europees Parlement - [email protected] - tel. 02 284 20 05

Klasse en het Europees Parlement schenken vijf Europese schoudertassen weg. Daarin vind je de didactische bundel «EuroPaspoort» én het stripver-haal «Troebel Water».

Mail je naam en adres voor 1 juni naar Klasse-Internationaal - [email protected] - vanaf 4 juni lees je op www.klasse.be/winnaars of jij met gevulde tas naar de verkiezingen mag

Green week

«Groene» leerkrachten vinden op europa.eu.int/comm/environment/youth/index_nl.html leuke tips om met hun leerlingen het thema «milieu» aan te snijden. Wil je zelf actie voeren of meewerken rond het milieubeleid, schrijf dan in voor de «Groene Weekconferentie» (1 tot 4 juni).Alle info op europa.eu.int/comm/environment/greenweek/index_en.htm

Rond de tafel Internationaal met meetinstrumenten of algoritmen?

Geen probleem. Hoe dit kan, verneem je tijdens de «Ronde Tafel Wetenschappen en Wiskunde» op

woensdag 2 juni in Stichting Ryckevelde (Damme). Dan stellen je collega’s uit het secundair onderwijs hun

internationaal wiskunde- of wetenschappenproject voor. Wat leent zich goed voor zo’n internationale uitwisseling?

Met welke andere vakken kan je dit combineren? Deze vragen staan centraal tijdens deze info-namiddag. Je hoeft

geen internationale ervaring te hebben om in te schrijven, maar belangstelling voor grensoverschrijdend werken rond

wiskunde en wetenschappen is wel een must. Deelnemen is gratis.

Info en inschrijvingen via www.ryckevelde.be - tel. 050 35 27 20

Interlink Heb je interesse voor een Europees samenwerkingsverband rond een pedagogisch of organisatorisch thema? Reserveer alvast 9 juni in je agenda. Dan kan je kennismaken met de Comenius-Schoolontwikkelingsprojecten (kortweg SOP). Binnen deze SOP’s werken scholen uit tenminste drie Europese landen rond pedagogische of organisatorische thema’s als pesten, racisme, integratie van jongeren. Leerlingen zijn in deze projecten niet rechtstreeks betrokken. EDUGO Sint-Vincentius uit Oostakker en hun Litouwse, Letse en Britse partners stellen tijdens deze studiedag hun Schoolontwikkelingsproject «Interlink» voor. Aangezien «evalueren» in dit voorbeeldproject centraal staat, krijg je in de voormiddag een zicht op de activiteiten die zij in dat verband rond «schoolmanagement» doorvoerden. Een Britse medewerker van Hay-Consultancy zal er het evaluatiesysteem «Transforming Learning» toelichten. ’s Namiddags verneem je meer over de aandachtspunten bij het opstarten van een Europees SOP.De studiedag vindt plaats in het Provinciaal Administratief Centrum ’t Zuid te Gent. Inschrijven kan tot 1 juni. Deel-nemen is gratis.

Info en inschrijvingen via www.ryckevelde.be - tel. 050 35 27 20 - stappenplan voor Comenius-Schoolontwik-kelingsprojecten op www.ryckevelde.be/SOP/framein-leid.htm - info over «Transforming Learning» op www.transforminglearning.co.uk

Op reis met Leonardo «Als je in avondschool les geeft, moet je erg werken aan de groepssfeer. De mensen zijn heel gemotiveerd en bereid om samen te werken.» Rosy Nietvelt ging in het kader van een Leonardo-project naar Barce-lona met nog 15 collega’s, leerkrachten avondonderwijs uit heel Vlaanderen. Een unieke ervaring, zo blijkt. «Ik wilde weg uit de dagschool omdat ik daar ‘stond te koken en niemand at’. Dat is wel even anders in een CVO. Je bent het een beetje verplicht tegenover je leerlingen om je bij te scholen, om andere methodes te leren gebruiken. Na de stage in Barcelona ging ik nog liever les geven. Dit heeft meer ef-fect dan een studiedag.» De groep kreeg gedurende 14 dagen o.a. les in commu-nicatievaardigheid, nieuwe werkvormen, werken met nieuwe media.

Interesse? Surf naar www.vl-leonardo.be. Leonardo richt zich ook op leerlingen en leer-krachten TSO en BSO. Daarover lees je meer op

blz. 40 «Mitä Kuulu?»Rosy Nietvelt: «Met 15 collega’s naar Barcelona.»

Koning Albert II-laan 151210 Brussel

tel. 02 553 96 99 - fax 02 553 95 [email protected]

Klasse en het Europees Parlement schenken vijf

wiskunde en wetenschappen is wel een must. Deelnemen is gratis.

tel. 02 553 96 99 - fax 02 553 95 05

bij het opstarten van een Europees SOP.De studiedag vindt plaats in het Provinciaal Administratief

Ben je zelf betrokken bij een goed internationaal project en wil je dit aan je collega’s bekendmaken? Breng dan je project on line op www.klasse.be/platform

© R

OSY N

IETV

ELT

(advertentie)(advertentie)

KLASSE NR.145 25

Algemeen

➜ Praten met ouders ‘Dat is hier altijd hetzelfde op school, er is nooit toezicht op de speelplaats.’ Hoe reageer je het best op zo’n uitspraak? Hoe praat je met ouders en hoe interpreteer je hun signalen? Hoe voer je een slecht-nieuwsgesprek? Hoe moet je informatie timen en doseren? En volsta je bij goed nieuws met ‘U hoeft niet naar het oudercontact te komen, Jana doet het prima op school’? De gids ‘Praten met ouders’ op school zoemt in op de gespreksdynamiek tussen school en thuis: de perspectieven van zowel ouders als leerkrachten, de valkuilen, de voorbeelden, stappenplannen en strategieën.‘Praten met ouders’, Rik Prenen & Maurits Wysmans - Centrum voor ErvaringsGericht Onderwijs - Vesaliusstraat 2 - 3000 Leuven tel. 016 32 57 40 - fax 016 32 57 91 - [email protected] - www.cego.be

➜ Kroniek van een schooljaar1. Leraar zijn in het basisonderwijs is boeiend en tof.2. We moeten dringend af van werkdruk en planlast.3. Democratisch onderwijs heeft meer middelen nodig.Dit zijn de drie stellingen die Tjen Mampaey, meester Tjen van het derde leerjaar, verdedigt. Niet in een traktaat maar in een dagboek dat hij één schooljaar bijhield. Zijn laatste na 25 jaar lesgeven. Een jaar in de voetstappen van Emily, Robine, Said, Raf, Marcia, Shauni en anderen. Van op de banken, de speelplaats, de klas, tientallen projecten en uitstappen blikt meester Tjen ook terug op 25 jaar onderwijs. Een persoonlijke kijk, een knipoog, refl ectie tussen krijt en bordveger.‘Is ’t nu al tijd, meester?’ (18,50 euro) - Uitgeverij EPO - Lange Pastoorstraat 25-27 - 2600 Berchem - tel. 03 239 68 74 - fax 03 218 46 04 - www.epo.be

➜ Anders kijken‘Leren en veranderen kunnen mensen van nature. Ze willen alleen niet veranderd worden.’ Klopt het dat onderwijsvernieu-wing begint in de lerarenopleiding? Of moet dat in de scholen gebeuren? Of beide? In ‘Anders kijken’ stellen twee Nederlandse onderwijskundigen vast dat vernieuwing op grenzen botst. Na een overzicht van trends in veranderingsdenken in de vorige eeuw vinden Lagerweij en Voogt de sleutel van verandering voor deze eeuw in de school zelf. Als de school als organisatie kan leren, zullen de individuen daarbinnen dat ook doen.‘Anders kijken. De dynamiek van een eeuw onderwijsverandering’ (29,95 euro) - verkrijgbaar in de handel - Garant-Uitgevers - So-mersstraat 13-15 - 2018 Antwerpen - tel. 03 231 29 00 - fax 03 233 26 59 - [email protected] - www.garant.be

Basisonderwijs

➜ Duizend bommen en granatenDe Verenigde Staten voeren voor meer geld wapens uit dan alle andere landen in de wereld samen. De grootste kopers zijn Sa-oedi-Arabië, Turkije en Japan. 90 procent van alle wapenhandel is legaal, 10 procent dus niet... Wat houdt de wapenhandel in stand? Hoe is ze ontstaan? Is er controle? En vooral: wat vind je er zelf van? ‘Wapenhandel’ geeft leerlingen overzichtelijk en met veel illustraties de feiten achter het fenomeen en nodigt uit tot een eigen mening en discussie.‘Wapenhandel’ (13,50 euro) , uit de reeks In het Nieuws - verkrijg-baar in de handel - Agora Uitgeverscentrum - Ninovesteenweg 24 - 9320 Erembodegem - tel. 053 78 87 00 - fax 053 78 26 91 - [email protected] - www.agorabooks.com

➜ Loop naar de maanBezoek een kasteel met letters en woordjes. Leer de kleuren benoemen. Oefen Franse werkwoorden in. Loop naar de maan. Splits getallen... 65 direct bruikbare en duidelijk uitgewerkte lesfi ches waarbij de computer meehelpt, vind je in de nieuwe brochure ‘ICT op het menu’ van het departement Onderwijs. Alles door leerkrachten beproefd voor kleuters en de drie graden van het lager onderwijs en gekoppeld aan eindtermen en ontwikkelingsdoelen.De brochure belandt gratis in de brievenbus van elke basis-school. Wil je je eigen exemplaar, stort dan 5,40 euro op rek.nr. 091-2203006-68 van het MNST Vlaamse Gemeenschap - OND-verkoop publicaties - 1210 Brussel, met de vermelding ‘referentienummer 233.1’. Op www.klascement.be kan je gratis de software downloaden die bij de lesfi ches hoort.

➜ Zuurstof voor je klasJe vindt dat je leerlingen even stoom moeten afl aten en

zoekt een bewegingstussendoortje? In de ‘Hupla’-reeks vind je er genoeg voor een heel schooljaar en voor elke graad.

Je hangt ze als een klapblok op aan de muur van je klas en slaat er elke dag een nieuwe om. Elke activiteit krijgt een leuke

naam (Mijn vader is smid, Het feestje, Voorhoofdschrijven...). Pictogrammen zeggen wat je nodig hebt, hoelang de activiteit

duurt en of de leerlingen ze alleen of samen moeten doen. Met beknopte handleiding voor de leerkracht.‘Hupla’ (7 euro per graadboekje) - Abimo uitgeverij - Beukenlaan 8

- 9250 Waasmunster - België - tel. 052 46 24 07 - fax 052 46 19 62 [email protected] - www.abimo-uitgeverij.com

Secundair onderwijs

➜ Trends op schoolLeerlingen van de derde graad kunnen gratis Trends Op School (TOS) ontvangen. Dat is een jongerenversie van het fi nancieel-economisch magazine Trends. De inhoud is afgestemd op de leerplannen algemene economie. Naast het gratis tijdschrift (dat je ook in digitale vorm kan downloaden) is er online lesmateriaal: artikels, opdrachten en een begrippenlijst. Alles wat je moet doen, is registreren via www.trends.be/trendsopschool, waar je ook meer informatie vindt. Trends Op School is een initiatief van Trends en de Vereniging van Le-raren in de Economische Wetenschappen (Vlew). Zie ook www.vlew.be

➜ LoverboysHet zijn gladde jongens. Ze palmen met al hun charmes en coole looks meisjes in. Ze paaien ze met mooie woorden en geschenken. En als ze ze eenmaal in hun macht hebben, dwingen ze ze tot prostitutie. In Nederland verspreiden scholen brochures om scholieren bewust te maken. In deze jeugdroman volgt Joost Heyink Fanny, die haar vriendin uit de klauwen van zo’n boy probeert weg te trekken. ‘Loverboy en girl’ (11,99 euro) - verkrijgbaar in de handel - Standaard Uitgeverij - Belgiëlei 147a - 2018 Antwerpen - tel. 03 285 72 00 - fax 03 285 72 99 - [email protected] - www.standaarduitgeverij.be

➜ Verborgen verhalenWaarom dragen de vrouwen in het ‘Lam Gods’ palmtak-ken? Wat leert ons de bril van een kanunnik? Waarom schildert Bosch bij een herberg een stok met een pot erop? Wat zegt een tafel vol fruit? Vlaamse en Neder-landse schilderijen uit de periode 1450-1750 vallen op door hun fabelachtig realisme. Daarachter schuilt een wereld van thema’s, symbolen en motieven. Dit boek ontrafelt de vele vragen en mysteries in meer dan tweehonderd schilderijen van zowat even veel bekende en minder bekende meesters.‘Verborgen verhalen. Betekenissen van Vlaamse en Nederlandse schilderijen 15de-18de eeuw’ (39,50 euro) - verkrijgbaar in de handel - uitgeverij Ludion - Muinkkaai 42 - 9000 Gent - tel. 09 233 48 16 - fax 09 233 48 62 - [email protected]

Hoger onderwijs

➜ VaktijdschriftEen erg praktijkgericht vakblad voor leraren-opleiders en aspirant-onderwijzers is het Ne-derlandse Jeugd in School en Wereld, kortweg JSW. Het magazine bespreekt methodes of vergelijkt ze met elkaar, brengt ervaringen van leerkrachten en interviews met onderwijsdes-kundigen. Alle vakken komen aan bod, evenals klasmanagement, schoolpraktijk, vernieuwing en opleiding. Voorts recensies van boeken en software en kopieerbare opdrachten voor tussendoor. Op www.jsw-online.nl krijg je een voorsmaakje.‘Jeugd en School in de Wereld’ (abonnement 10 nrs.: studenten 25,25 euro, leerkrachten 39,95 euro) - PlantijnCasparie - Postbus 676 -

1200 AR Hilversum - Nederland - [email protected]

kan downloaden) is er online lesmateriaal: artikels, opdrachten en een begrippenlijst. Alles wat je moet doen, is registreren via www.trends.be/trendsopschool, waar je ook meer informatie vindt.

Gratis designEen Art Nouveau koffi ekan met Japanse bamboemotieven en een stuk Art Deco op je bord. Een Alchimia-zetel in grappige kleuren of een stoel gemaakt uit lege busjes afwasproduct en zakjes van de supermarkt. Leerkrachten zien het allemaal op zondag 23 mei in het Design Museum. Je krijgt een rondleiding door de toegepaste kunst van 1880 tot nu. Van klein tot groot: het eerste elektrische waterketeltje van AEG tot een hele huiskamer van Victor Horta. Lekker en hard: een pralinetheater van Siegfried De Buck en de moto van Philippe Starck. Grappig en verrassend: een man/vrouw-stoel van Pieter De Bruyne en een wandtapijt uit porselein. Passen de bananenzetel en de xylofoonkast in jouw interieur? De netsurfer wil je vast niet missen op kantoor. Comfortabel liggend surf je het internet af, het klavier veert op de juiste hoogte. Maar waar zit de muis?

Met het hele gezin pinksteren in Dinant

© D

ESIG

N M

USEU

M

in jouw interieur? De netsurfer wil je vast niet missen op kantoor. Comfortabel liggend surf je het internet af, het klavier veert op de juiste hoogte. Maar waar zit de muis?

© D

ESIG

N M

USEU

M

Leerkrachtendag➜ Design Museum - Jan Brey-

delstraat 5 - 9000 Gent - design.museum.gent.be

➜ zondag 23 mei ; rond-leidingen om het half uur van 10 tot 11.30 en van 13 tot 16.30 u.

➜ inschrijven is noodzake-lijk en gebeurt uitsluitendvia het inschrijfformulier op www.lerarenkaart.be. Het formulier verschijnt op zon-formulier verschijnt op zon-dag 2 mei rond de middag. Je kan inschrijven voor jezelf en collega of partner.

➜ Het Design Museum organi-seert rondleidingen op maat. Leerlingen houtbewerking bekijken het museum vanuit een andere invalshoek dan leerlingen kunstgeschiede-nis of kinderen van de lagere school.

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

© VVV KASTERLEE-HERENTALS

Een rokend gat, een Romeins badhuis, een hele collectie varens en wilde or-chideeën. 3,5 kilometer klim en daal je doorheen het park van Furfooz langs een rijk historisch en biologisch parcours. Nog maar pas onderweg kan je al een bad nemen tussen Romeinse legionairs. In deze reconstructie op de fundamenten van het oorspronkelijke badhuis stel je je levendig voor hoe Romeinse soldaten zich ontspanden in het zalige water tussen verhitte wanden. Je volgt de kar-rensporen die hun wagens in de rotsen trokken en je komt bij de overblijfselen van de Romeinse versterking. Het ter-

ras op eenzame hoogte is een ideale uitkijkpost over de Lesse. Dat vonden ook de Merovingers en Karolingers. In de spelonken en grotten onderweg vonden onderzoekers zelfs resten van een prehistorische beschaving.Niet alleen de geschiedenis maar ook de natuur vertelt een verhaal in Furfooz. De Lesse, bekend van de gillende toeristen in felle kajaks, verbergt een geheime ondergrondse tak. Door de constante temperatuur van 9 graden zuigt de on-dergrondse Lesse bij warm weer lucht aan en bij koud weer verdampt water uit een holte. Dat verklaart de naam «Le trou

qui fume». Op de arme kalkgrasweiden groeit een rijke fl ora. Waterspreeuwen, ijsvogels, reeën en eekhoorns bevolken het park.Leerkrachten met hun gezin krijgen op 30 mei (Pinksteren) een gratis rondleiding door het park van Furfooz als ze inschrijven via www.lerarenkaart.be. Je verneemt het verhaal over de aardmannetjes. Jij vindt misschien het geitenvel vol goud dat liefhebbers al decennia lang tevergeefs zoeken in

de «grotte de la gatte d’or». Je kuiert de rest van de dag rond in Dinant of je bezoekt het middeleeuwse kasteel van Vêves of de ruïnes van Poilvache. Hier krijg je korting. Een kaasschotel of een koude schotel met artisanale ham wacht ‘s middags in La Ferme Saint-Hubert (12 euro voor volwassenen, 7 euro voor kin-deren). Wie zijn picknick meebrengt, kan groentesoep krijgen. Je mag je picknick natuurlijk ook elders gebruiken of zelf een restaurant uitkiezen.

Kabouters, geiten en libellen’s Nachts knappen ze allerlei karweien op: hout zagen, onkruid wieden of taarten bakken. Lieten de kleine mannen met pinnemuts jouw huistaken tot

nog toe onverbeterd? Pech, blijkbaar hebben ze jouw bu-

reau nog niet gevonden. In Kasterlee kan je ze zelf opzoeken, daar hebben

kabouters een ei-gen berg. Vertellers

laten kinderen (3 tot 8 jaar) klimmen en door het zand kruipen.

In het bos weerklinken verhalen, liedjes en gedichten. Op diverse plaatsen vernemen kinderen

hoe kabouters leven. Glipt er niet af en toe ééntje weg tussen het struikgewas? Twee uur later staan ze aan het Kabouterhuis.Kleuterleid(st)ers verkennen met hun gezin op zaterdag 5 juni een stuk Kempen. De Kabouterberg is één van de attracties waar je voorbijkomt. Je combineert met Natuurcentrum De Brink of geitenboerderij d’Altergaard. De kinderen graven in De Brink naar dieren die onder onze voeten leven: pissebedden, duizendpoten, spinnen, hooiwagens. Hoe hou je motten en vlinders uit elkaar? Houden bijen van cola? Aan de waterkant maken ze hun handen nat en aaien een salamander. Of je trekt naar de 230 geiten van boerderij d’Altergaard. Een gids leert jou een geit melken en demon-streert hoe Kempense feta of zachte oliekaas ontstaat.

Leerkrachtendag➜ Kabouterberg Kasterlee - www.kasterlee.be en www.kabouterberg.be;

Natuurcentrum De Brink - Bosbergen 1 - 2200 Herentals - www.de-brink.be; Geitenboerderij d’Altergaard - Eerselingen 36 - 2460 Lichtaart (De drie gemeenten liggen naast elkaar.)

➜ zaterdag 5 juni 2004 (9.30 - 16.30 u.)➜ krijg je eveneens: Toerisme Herentals en Toerisme Kasterlee

bieden je bij aankomst koffi e, thee of een frisdrank aan en ’s middags een broodje

➜ inschrijven is verplicht en gebeurt uitsluitend via het in-schrijfformulier op www.lerarenkaart.be. Het formulier verschijnt op zondagmiddag 2 mei (rond de middag). Je kan inschrijven voor jezelf, je partner of een collega en je eigen kinderen.

Leerkrachtendag➜ Park van Furfooz - rue du Camp Romain - 5500 Furfooz-Dinant - www.ardenne-et-gaume.be ➜ zondag 30 mei, rondleidingen (in het Nederlands) van 10.30 tot 13.30 u., vertrek om het

half uur, duur: anderhalf uur. De wandeling is niet geschikt voor kinderen beneden 6 jaar of voor kinderwagens. Goed wandelschoeisel is nodig.

➜ inschrijven is verplicht en gebeurt uitsluitend via www.lerarenkaart.be. Je kan inschrijven voor jezelf, collega of partner en de eigen kinderen. Het inschrijfformulier bereik je vanaf zondagmiddag 2 mei via de startpagina van de site.

’s Nachts knappen ze allerlei karweien op: hout zagen, onkruid wieden of taarten bakken. Lieten de kleine mannen

��

��

��

��

onkruid wieden of taarten bakken. Lieten de kleine mannen onkruid wieden of taarten bakken. Lieten de kleine mannen

��

��

��

��

��

��

��


met pinnemuts jouw huistaken tot nog toe onverbeterd? Pech, blijkbaar hebben ze jouw bu-

reau nog niet gevonden. In Kasterlee kan je ze zelf opzoeken, daar hebben

kabouters een ei-gen berg. Vertellers

laten kinderen (3 tot 8 jaar) klimmen en door het zand kruipen.

In het bos weerklinken verhalen, liedjes en gedichten. Op diverse plaatsen vernemen kinderen

hoe kabouters leven. Glipt er niet af en toe ééntje weg tussen het struikgewas? Twee uur later staan ze aan

Kleuterleid(st)ers verkennen met hun gezin op zaterdag 5 juni een stuk Kempen. De Kabouterberg is één van de attracties waar je voorbijkomt. Je combineert met


Natuurcentrum De Brink of geitenboerderij d’Altergaard. De kinderen graven in De Brink naar dieren die onder onze voeten leven: pissebedden, duizendpoten, spinnen, hooiwagens. Hoe hou je motten en vlinders uit elkaar? Houden bijen van cola? Aan de waterkant maken ze hun

26 KLASSE NR.145

© RUDI DHOORE

Stenen bakkenWie schreef een roman over 12-jarige meisjes die dagelijks een marathon afl eggen tussen de steentafel en het droog-veld? Piet van Aken. Zin om het eens met eigen ogen te zien? Het Steenbakkerijmuseum ’t Geleeg in Rumst onderging een grondige vernieuwing. Het educatieve centrum is ondergebracht in een gereconstrueerde handsteenbakkerij van 1880. Het openluchtgedeelte toont de werksituatie en de ruimtelijke opbouw van een negentiende-eeuws geleeg met steentafel, droogveld en droogloodsen. Hoe vormeloze klei een baksteen wordt, krijg je binnen te zien.De nieuwe opstelling legt het accent op productieproces-sen met tal van doe- en spelopdrachten. De aanpak is kindvriendelijk. Leerkrachten laten zich op zaterdagna-middag 29 mei rondleiden of kiezen voor een vrij bezoek. Je krijgt een drankje en een hapje.

Leerkrachtendag➜Steenbakkerijmuseum ’t Geleeg - Steenberghoekstraat 20 - 2840 Rumst - [email protected] (geen inschrijvingen op dit adres)➜ zaterdag 29 mei 2004 (vrij bezoek van 13 - 17 u., rond-leidingen om 13, 14, 15 en 16 u.)➜ inschrijven is verplicht en gebeurt uitsluitend via www.lerarenkaart.be. Het inschrijfformulier verschijnt op zondagmiddag 2 mei. Je kan inschrijven voor jezelf, collega of partner en je eigen kinderen.

Gespekt en gedektHet zijn smaakvolle tijden in Velzeke, Ename en Ou-denaarde en op zaterdag 22 mei mag je gratis mee proeven. De tentoonstelling ‘Gespekt & Gedekt’ bekijkt onze keukengewoonten en tafelmanieren van voor de Romeinse overheersing tot nu. In drie musea krijg je een gratis rondleiding: ‘s voormiddags om 10 uur of na de middag om 14 en 16 uur. Info over schoolbezoeken en een infopakket zitten mee in het menu. Tafelen à volonté dus. Je kan kiezen uit:

1. Van schapenbout tot liggende orgieZijn de prehistorische jagers-verzamelaars schrokkerige bruten of vindt onze verfi jnde keuken al in hun tijd zijn roots? De open economie in de Romeinse periode zorgt voor voedselproducten van heinde en verre. De meeste nieuwe producten zoals vee, groenten en granen komen uit het Midden-Oosten.Pam Velzeke - Paddestraat 7 - Zottegem (Velzeke) - www.oost-vlaanderen.be/cultuur/musea/pam/v-museum.htm

2. Schranzen in de MiddeleeuwenWat vertellen ons de eetgewoonten van monniken? Je stapt binnen in de goedgevulde provisiekamer van de middeleeuwse abdij. De gids geeft je een overzicht van eetgewoontes, tafelmanieren, gebruik van kruiden, keukengerei en hygiëne. Een rijkelijk gedekte feesttafel maakt de verschillen duidelijk tussen arm en rijk. Pam Ename - Lijnwaadmarkt 20 - Oudenaarde (Ename) - www.ename974.org/Ndl/pagina/info_gespektengedekt.html

3. Dolfi jn met een sausjeJe start in de stadhuiskeuken, met de rijkelijke en sprookjesachtige banketten van de Bourgondiërs. Viergangenmenu’s van elk tien à vijftien gerechten, met dolfi jn, pauw en roodborstjes op de kaart en spektakel tussendoor. Met de 17de eeuw komt de Franse smaak voorop, en niet te vergeten de wijn- en biercultuur. Via de Leuvense stoof evolueer je mee naar de swingende sixties en de opkomst van elektrische apparatuur.Stadhuis Oudenaarde - Markt 1 - Oudenaarde -www.oudenaarde.be/oudenaarde/contentevent_1.html

Hoe schrijf je in voor deze actie?Surf vanaf zondag 2 mei om 12 uur naar www.lerarenkaart.be en vul daar het inschrijfformulier in. Binnen de 14 dagen ontvang je een persoonlijke uitnodiging. Je wordt verwacht. Deze actie is gratis voor leerkrachten op vertoon van hun lerarenkaart en voor kinderen beneden 12 jaar. Andere vergezellende gezinsleden betalen 2,50 euro per persoon.

KraantjeswaterWelke weg legt water af vooraleer het thuis uit een

kraan vloeit? Regen wordt op verschillende manieren opgevangen en dat water komt via een productiecen-

trum in watertorens terecht. Welke manieren? Hoe werkt zo’n toren en wat doet-ie eigenlijk? Daarover gaat de

tentoonstelling H.twee.O. Je volgt het traject dat gebruikt water afl egt: langs riolering naar het rietveld of een andere

zuiveringsinstallatie.Henri Tweejoo, of korter H. Tweejoo, is de gids. Van hem

verneem je wat we uitvoeren met de 120 liter water die we dagelijks per persoon verbruiken. Hij bewijst dat je 57 procent

daarvan kan vervangen door regenwater. Henri loodst je naar het waterbesparingsspel. Dat leert je 20 tot 30 procent van je waterverbruik uit te sparen.

Leerkrachtendagen➜ VVV West-Vlaamse Scheldestreek - Doorniksesteen-weg 402 - 8583 Bossuit-Avelgem - tel. 056 45 72 82 - www.westvlaamsescheldestreek.be - [email protected] ➜ zaterdag 29 en zondag 30 mei 2004. Op zaterdag (halve dag) bezoek je de tentoonstelling in het pompstation van Bossuit, je krijgt een rondleiding zoals die voor leerlingen van de tweede en derde graad lager onderwijs georganiseerd wordt. Daarna verplaats je je met de eigen wagen of met een (eventueel gehuurde) fi ets naar het waterproductiecentrum De Gavers. Op zondag zijn er alleen rondleidingen in het pompstation van Bossuit (10.30, 14 en 16 uur).➜ inschrijven is verplicht en doe je uitsluitend via het formulier dat je kan downloaden op www.lerarenkaart.be. Je kan inschrijven voor jezelf en de eigen gezinsleden. Het formulier is vanaf zondagmiddag 2 mei beschikbaar. Je stuurt het formulier naar het adres dat erop vermeld is.➜ klasbezoeken kunnen tijdens de maanden juni en september 2004 (toegang en rondleiding zijn gratis, werkblaadjes kosten 0,50 euro per leerling).

Gratis fotozoektocht door GentEen klasuitstap hoeft geen handenvol geld te kosten. Het kan zelfs gratis! Use-it (de Gentse ‘alternatieve toeristische dienst voor jonge mensen’) ontwikkelde een kwartet dat tegelijk een doe-het-zelf-fotozoek-tocht door de stad is. Op 32 kwartetkaartjes werd de essentie van Gent geperst: niet het Gent van het Lam Gods en het Gravensteen, maar wel van bizarre bouwsels, graffi ti, straatnamen en stadsparfum. Alles op maat van leerlingen uit de derde graad secundair die met het kwartet in de hand op een frisse en kritische manier naar de stad leren kijken waar ze binnenkort misschien studeren, werken, uitgaan, win-kelen. Leerkrachten kunnen de kwartetten gratis afhalen bij Use-it op vertoon van hun lerarenkaart. De tekst van de zoektochten krijgen ze erbij.Info: Use-it - Bagattenstraat 43 - 9000 Gent - tel 09 324 39 06 - [email protected] - elke werkdag open van 13 tot 18 u.

Een bonus van 100 euro‘Mijn top drie van uitstappen beperkt zich tot ziekenhuizen’, geeft Dirk De Smet toe. Hij geeft les aan aspirant-verplegers in de Gentse Mercatorhogeschool. ‘Maar mijn broer staat in het basisonderwijs. Wat ik tijdens Klasse-acties meepik, geef ik aan hem door.’ Of Dirk ook de lerarenkaart gebruikt? ‘De voordelen van de kaart heb ik voor het eerst gemerkt in het buitenland.

In Barcelona heb ik er bijna 100 euro aan toegangsgeld mee uitgespaard. Sindsdien

heb ik ze altijd op zak.’

KLASSE NR.145 27

��

��

��

��

Wie schreef een roman over 12-jarige meisjes die dagelijks

��

��

��

��

© D

IRK D

E SM

ET

Het zijn smaakvolle tijden in Velzeke, Ename en Ou-

��

��

��

��

Het zijn smaakvolle tijden in Velzeke, Ename en Ou-Het zijn smaakvolle tijden in Velzeke, Ename en Ou-

��

��

��

��

© V

VV S

CHEL

DEST

REEK

��

��

��

��

��

��

��

��

Een klasuitstap hoeft geen handenvol geld te kosten. Het kan zelfs gratis! Use-it (de Gentse ‘alternatieve

Een klasuitstap hoeft geen handenvol geld te kosten. ��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

�� waterverbruik uit te sparen.��

��

��

��

��

��

��

��

Henri Tweejoo in actie.

Middeleeuwse barbecue

© S

TAD

OUDE

NAAR

DE

Dirk De Smet: «Kaart altijd op zak.»

(advertentie)

Canonnier gezocht Je bent een enthousiaste vastbenoemde leerkracht uit het kleuter-, lager, secundair, hoger onderwijs of deeltijds kunstonderwijs? Je kan plannen, organiseren, contacteren, teksten maken? Je wil creatief en fl exibel werken? Je hebt een brede kijk op het «onderwijs/cultuur»-veld? Je nieuwe functie: gedetacheerde leerkracht bij Canon, de Cultuurcel van het departe-ment Onderwijs. Je opdracht: culturele projecten voor het onderwijs uitdenken, begeleiden en opvolgen of samenwerken met (kunst)educatieve organisaties vanaf 1 september 2004. Prospectie en onder-steuning, afgewisseld met organisatorisch en administratief werk. Beantwoord je aan dit profi el en heb je interesse voor de job? Stuur dan een getypte sollicitatiebrief met curriculum vitae en een beknopte bijlage (maximum 3 blz.) waarin je je concrete betrokkenheid bij onderwijs/cultuur-pro-jecten schetst en vertelt hoe volgens jou Canon Cultuurcel het onderwijs kan/moet ondersteunen. Dit is een open werving.Een jury met vertegenwoordigers van het de-partement Onderwijs en externe deskundigen beslist uiteindelijk. Je kan over deze werving noch schriftelijk noch telefonisch corresponde-ren. Stuur je sollicitatie vóór 15 mei naar Canon Cultuurcel (sollicitatie) - Koning Albert II-laan 15 - 1210 Brussel - [email protected] - geselecteerde kandidaten krijgen een uitnodiging voor een gesprek - enkel vastbenoemde leerkrachten komen in aanmerking voor deze functie

Dubbelfocus «Dubbelfocus» wil toekomstige leerkrachten laten kennismaken met de wondere wereld van een kunstmuseum én helpt hen om dit te vertalen naar de klaspraktijk. Tijdens een bezoek aan een museum kom je oog in oog te staan met kunstwerken die elk een eigen taal spreken. Daarbij werk je, via de door de gidsen gehanteerde methodiek en begeleidersstijlen, aan je eigen begeleidersvaardigheid als (toekomstig) leerkracht. Dus: focus op kunst én op de eigen begeleiderstijl. Canon en Muhka richten gratis actiedagen in, in een kunstmuseum uit de eigen provincie waar deskundige begeleiding garant staat voor een rijke ervaring. Een publicatie zorgt voor de theoretische omkadering en verduidelijking van begrippen.De dag is bedoeld voor studenten uit het tweede jaar lerarenoplei-ding kleuter- én lager onderwijs, die met hun ganse klas deelnemen tijdens een lesdag. De actiedagen gaan door tussen november 2004 en april 2005, maar je kan nu al inschrijven. De preciese datum volgt in overleg met een kunstmuseum in uw provincie.

Inlichtingen en inschrijvingen: Muhka (Dubbelfocus) - Peggy Saey - Leuvenstraat 32 - 2000 Antwerpen - tel 03 260 99 90 - [email protected] - inschrijven tot 30 juni

Kunstenaar gezocht? Je organiseert op school een projectweek, creatieve dag, verras-sende lesactiviteit of boeiend thema? Je zoekt deskundige hulp van buitenstaanders, maar weet niet goed waar te beginnen? Via de Canon Cultuurcel-databank kan je met behulp van een handige zoekrobot probleemloos bij de gegevens van meer dan 400 mogelijke medewerkers: kunstenaars, educatieve organisaties, interessante adressen en locaties voor alle niveaus van het onderwijs. Je kan zoeken op trefwoord, regio, werkveld of naam van kun-stenaar en organisatie. Een handige fi che levert je de nodige achtergrondinformatie. Prijsafspraken maak je zelf in functie van de gevraagde prestaties

www.canoncultuurcel.be (link volgen naar databank)

28 KLASSE NR.145

Figurentheater Van de Antwerpse Poesje tot Froe Froe, van marionetten tot fi gurentheater. Welke groepen maakten furore? Wat is fi gurentheater? Hoe groeide deze theatervorm? Op deze en vele andere vragen geeft theaterrecensent en fi gu-rentheaterspecialist Tuur Devens een bondig antwoord in «De Vijfde Wand - refl ecties over fi gurentheater en circustheater», uitgegeven bij Pro-arte, Gent. Hij schreef een handig, informatief boekje dat de lezer warm maakt voor het genre én tegelijk een blik achter de schermen gunt in het curieuze gebied van fi guren, poppen en objecten. Hij schetst de historiek en de achtergrond van 25 jaar fi gurentheater op Vlaamse podia en wil de onbekende wereld aan het geïnteresseerde publiek openbaren. Eerder schreef deze auteur ook het boekje «Figuur (en) theater» in opdracht van Canon Cultuurcel (ondertussen helaas uitgeput). «De vijfde wand» kan je in elke boekhandel vinden.

Audiovisueel onderwijs in Vlaamse scholen Wat doen Vlaamse scholen met audiovisueel onder-wijs? Welke plaats neemt het (bewegende) beeld in de dagelijkse praktijk van leerkrachten in? Hoe springen leerkrachten om met beeldtaal in hun lessen? Welke behoeften leven er en welke obstakels komen Vlaamse leerkrachten tegen als het gaat over beeldeducatie? Is er plaats voor een leerlijn audiovisueel onderwijs en welke concrete voorstellen passen daar dan in? Samen met het IAK (Initiatief Audiovisuele Kunsten) start Canon Cultuurcel een onderzoeksproject dat antwoorden zoekt op deze kernvragen. Ook jouw nuttige ervaring kan daarbij van pas komen. Werk je in je school- of klas-praktijk actief met audiovisuele media en beeldeducatie? Heb je ervaring of expertise in het opzetten van lessen of schoolprojecten waarbij het (bewegende) beeld een rol speelt? Heb je een mening over hiaten, vernieuwingen, of uitbreidingsmogelijkheden van het audiovisueel onderwijs? Dan ben je de geschikte persoon om in een refl ectiegroep je inbreng te doen en misschien aan de ruimere bevraging mee te werken?Stuur je contactgegevens en een korte beschrijving van je praktijkervaring naar [email protected] - je krijgt snel antwoord

Cultuur en onderwijs Op www.canoncultuurcel.be vind je bevindingen, adviezen en verslagen van discussies rond onderwijs en cultuur. De discussie loopt al twee jaar. Een proto-colakkoord tussen de Vlaamse ministers van Onderwijs en Cultuur gaf het startschot. Twee jaar lang werkten adviesgroepen rond schooltijd, vrije tijd en professio-nele tijd. Op 17 maart jl gaven 180 deelnemers aan een speciale studiedag hun reacties op de bevindingen én naderhand reageerden ook beide ministers. Al die reacties en bevindingen kan je op de voet volgen op de website (volg de link naar onderwijs-cultuur)

CANON CULTUURCELJan Staes - Dirk Terryn - Jan Luyten

Koning Albert II-laan 151210 Brussel

tel. 02 553 96 63 - fax 02 553 96 [email protected]

Cultuur en onderwijs

Hoe inschrijven

voor een studiedag?

1. Via www.canoncultuurcel.be

2. Per fax of e-mail: vermeld dan

steeds (en liefst in deze volgorde):

naam, privé-adres, tel./fax, mailadres,

school/organisatie, adres school/or-

ganisatie, functie

Gratis actiedagen voor toekom-

stige leerkrachten.

© M

UHKA

De lezers van Klasse vragen het al lang. Hier komt een super-aanbod voor een zomer in New York. Je verblijft vijf dagen in een vijfster-

renhotel in het hart van de stad in Lower Manhattan. Je krijgt een stevige gids mee met zes uitgewerkte stadswandelingen. Jouw prijs? 260 euro, de kinderen logeren gratis. Met de extra City Pass vaar je rond Manhattan (Circle Line) en krijg je toegang tot vijf top-attracties: Guggenheim, Natural History, Modern Art, het vliegdekschip Intrepid en de top van de Empire State Building. Nu het vliegtuig nog!

Het hotelHet luxe hotel Marriott met 500 kamers in het hart van het Financial District, vlak bij Wall Street en de beurs in Lower Manhattan. Om de hoek: Ground Zero. Op een boogscheut van het hotel stap je zo vaak je wil op de gratis ferry naar Staten Island, die voorbij het Vrijheidsbeeld vaart. Ook de metro-halte is vlakbij. Er zijn (gratis) fi tness, sauna en een binnenzwembad in het hotel. Je logeert in een luxueuze kamer met tv, koffi ezet enz. Maximum drie kinderen onder de 18 logeren gratis op dezelfde kamer.

De stadJe krijgt gratis de exclusieve en uptodate gids «100% New York» (150 p.). Daarin vind je zes uitgewerkte wandelingen met gedetailleerde kaarten en beschrijvingen van interessante bezienswaardigheden, winkels en restaurants: Lower Manhattan en Chinatown; Soho en Greenwich Village; Times Square en Union Square; Midtown; Upper East Side en Harlem. Je krijgt ook gedetailleerde informatie over vervoer van en naar de luchthaven. Wandel over Brooklyn Bridge, vergaap je aan de skyline, ga naar de poetry slam in Poet’s Café, laat je voeten verwennen bij Otto Tootsi, ontdek de Chrysler Building, glitter bij Rockefeller, wandel langs de Tudorhuizen, knabbel een bagel, verrek je nek bij het tellen van alle verdiepingen, ontspan in Central Park (of huur er een fi ets) en zing Lennon’s Imagine, schuim markten en pleinen af, geniet van het straattheater, de mensen en de zon. Overal waar je even knippert met de ogen herken je een scène uit welke fi lm, welke generiek en welk feuilleton ook alweer?

Extra: de New York City PassBestel meteen de speciale VIP-pas voor zes top-attracties. Je kan er mee rond Manhattan varen (het uitzicht alleen al!) met de Circle Line Sightseeing Cruise. De pas geeft je ook rechtstreeks toegang tot The American Museum of Natural History, The Guggenheim Museum, The Museum of Modern Art (Moma), het vliegdekschip Intrepid Sea Air Space Museum én het beste uitzicht over de stad vanop The Empire State Building (en de NY Sky Ride). Je betaalt er 40 euro voor, all-in (30 euro voor de kids).

Jouw prijsVoor vijf dagen (vier nachten) in het vijfsterrenhotel New York Marriott betaal je 260 euro per persoon (op basis van een tweepersoonskamer). Maximum drie kinderen tot 18 jaar slapen gratis op de kamer van de ouders. Voor een extra nacht betaal je 99 euro p.p. Ontbijt is (zoals in de meeste Amerikaanse hotels) niet in de prijs begrepen. Je kan (zoals de Amerikanen) in de winkel of in een snack-bar terecht. In het hotel betaal je voor een uitgebreid ontbijtbuffet 22,5 dollar p.p. (19 euro, ter

plaatse regelen). Dit aanbod is geldig in de maanden juli en augustus 2004 (tot 25/08). Enkel met vertrek op donderdag. De New York City Pass kan je meteen bestellen: 40 euro p.p. (30 euro voor kinderen tussen 6 en 17 jaar). Hij is negen dagen geldig vanaf het eerste gebruik. De uitgebreide reisgids met stadswandelingen ontvang je gratis. Wie annuleert of wijzigt na reservatie draait op voor de onkosten. Een annulatieverzekering kost 4,5 procent van de totaalprijs. Dit reisaanbod geldt al-leen voor lezers van Klasse, hun vrienden en familie. Vermeld het codewoord Klasse en houd het nummer van je lerarenkaart bij de hand. Reserveer rechtstreeks bij Holiday Line - tel. 050 33 09 90.

De vliegreis:Je kan zelf kiezen met welke luchtvaart-maatschappij je vliegt. Denk eraan dat je voor dit aanbod op een donderdag in de zomervakantie moet vertrekken (ten laatste op 19/08). American Airlines biedt de vlucht aan voor 575 euro + 60,05 euro (taksen). Je kan je vlucht boeken bij Holiday Line, dat op dat moment voor jou het laagste tarief zal zoeken.

Superquiz New YorkWin dit aanbod naar New York voor twee personen (hotel, vliegreis en City Pass).Doe vóór 31 mei mee aan de geheimzinnige, verrassende en beestig moeilijke NEW YORK QUIZ op www.klasse.be. Jouw tickets liggen klaar!

Superquiz New YorkW!N

Reis met KlasseSuper New York

KLASSE NR.145 29 Op www.lerarenkaart.be vind je in de rubriek «extra» nog speciale reisaanbiedingen voor Klasse-lezers naar Weimar, Düsseldorf, Rijsel en Praag.

KLASSE NR.145 29

BELANGRIJK BERICHT VOOR ALLE LEERKRACHTEN SECUNDAIR ONDERWIJS

Elke leerkracht van het secundair onderwijs (van èlk vak) moet voortaan kunnen aantonen dat hij een bijdrage levert om de vakoverschrijdende eindtermen na te streven: leren leren, sociale vaardigheden, opvoeden tot burgerzin, gezondheidseducatie, milieueducatie, muzisch-creatieve vorming en technisch-technologische vorming. (deze laatste is enkel van toepassing voor het ASO)Daarvoor moet hij de grenzen van zijn vak doorbreken. Maar hoe doe je dat? Er is nu een eenvoudige en gratis service voor alle leerkrachten secundair onderwijs. Het tijdschrift Maks! geeft aanzetten om aan die eindtermen te werken. Alle leerlingen van de tweede en derde graad secundair onderwijs kunnen het blad gratis krijgen. Als leerkracht kan je je nu ook gratis abonneren op de elektroni-sche nieuwsbrief .Daarin vind je telkens een week voor Maks! in de scholen is welke inhouden er in de nieuwe Maks! staan. Voor alle vakken krijg je bovendien heel concrete tips en praktische lesvoorbereidingen die aansluiten bij reportages in Maks! De vakoverschrijdende eindtermen staan er telkens gedetailleerd bij vermeld. Als extraatje zitten er nog wat ideeën bij die bijdragen tot meer participatie op school.Je kan elk onderdeel apart uitprinten.Voor deze nieuwe pedagogische bijlage werkt Klasse samen met de Dienst voor Onderwijsontwikkeling (DVO), de inspectie (doorlichting) en tientallen enthousiaste leerkrachten.Vanaf volgend schooljaar moet elke leerkracht van het eerste leerjaar van de derde graad secundair onderwijs kunnen aantonen dat hij werkt aan de vakoverschrij-dende eindtermen. De hogere jaren zullen die de daarop volgende schooljaren moeten invoeren. Je leest alles over de vakoverschrijdende eindtermen op de site van DVO: www.ond.vlaanderen.be/dvo

Nieuwsgierig? Schrijf je in via www.maks.be/maksimum

P.S.: Leerkrachten van het vijfde en zesde leerjaar basisonderwijs krijgen al langer hun eigen pedagogische bijlage bij Yeti. Je vindt die ook op www.yetiworld.be (“Het geheim van Yeti”).

© L

UC D

AELE

MAN

S

30 KLASSE NR.145

«Fotografeer ons alstublieft niet tussen die stapels papieren», vraagt Ellen Van Ceulen. «We worden al te gemakkelijk geassocieerd met do-cumenten en paperassen. Zet ons er beter op met een luisterend oor.» Ellen Van Ceulen is één van de vier inspecteurs die het Onze-Lieve-Vrouw-Presentatie Instituut in Sint-Niklaas doorlichten.

«Het is een cliché dat de inspecteurs met hun neus in de papieren zitten. We moeten wel documenten nakijken maar om een totaalbeeld te krijgen van het beleid van de school waar we zijn, gaan we vooral veel luisteren. Misschien luisteren we zelfs nog niet genoeg. We hebben heel wat gesprekken voor en na met de directie, met leerkrachten, met leerlingen.»

«Het hele team bestaat uit 48 inspecteurs en 3 stafleden.» Reginald Leper is de verslaggever van dit doorlichtingsteam. «We trek-ken door het land in groepjes van 4 tot 6, naargelang de grootte van de school die we bezoeken. De staf stelt de teams samen.» «Elke keer klikt het toch van de eerste keer», voegt Liesbeth Waumans er aan toe. «Wij hanteren hele warme en attente omgangsvormen. Daardoor is er een grote collegialiteit. We hebben allemaal dat wij-gevoel, het besef van tot ‘de inspectie’ te behoren. Uiteindelijk zijn we een deel van het geheel.» «We zijn bereid om samen te werken, delen dezelfde betrokkenheid bij onze taak», zegt Ellen Van Ceulen. «Wij proberen met z’n vieren een 3D-beeld te krijgen van de school die we doorlichten», zegt Karel Vlieghe. «Samen onderzoeken we wat

de onderwijskwaliteit van de school uitmaakt.»

Samen eten.«Natuurlijk bekijken wij de school vanuit een referentiekader», voegt Liesbet Waumans eraan toe. «Wij delen een gezamenlijke visie over onderwijskwaliteit. Het zou goed zijn als dat in de scholen ook zo was. En we communiceren heel veel. Samen eten is belangrijk, op tijd en stond elkaar opzoeken in de vergaderzaal om te vertellen wat we gezien of gehoord hebben, maar ook om met mekaar te delen wat er leeft bij de directie, bij de leerkrachten en bij de leerlingen. Het gebeurt vaak dat we ’s avonds nog tot zes uur of later op school zitten om bij te praten en dat we dan de documenten die we wilden nakijken moeten meenemen naar huis om het administratieve gedeelte van het werk daar te doen.»

Wil je weten wat de inspectie nakijkt op een school? Welke documenten er wel moeten zijn? Waar ze allemaal op letten? Kijk dan op www.onderwijsinspectie.be

Team van de maand, v.l.n.r.: onder: Liesbet Waumans, Ellen Van Ceulen; boven: Karel Vlieghe, Reginald Leper

© F

OTO:

PET

ER V

AN H

OOF

Vier teamtips - Mensen die hetzelfde doel hebben, moeten een gezamenlijke

visie delen.- Leerkrachten zijn betrokken partij in het beleid van de school.- Stijg boven dat vakniveau uit, ook jij hebt je inbreng.- Het product dat je afl evert is het resultaat van een gezamenlijk

doel, het product van jou en van de groep.

Het team:- Samenwerken lijkt een evidentie. Toch is dat niet overal zo. Op

school verwachten we dat leerlingen, leerkrachten en directies samenwerken. De bedrijfswereld vraagt mensen die goed in team kunnen werken.

- Ken jij ook een team of maak je er zelf deel van uit, dat grenzen doorbreekt of dat een voorbeeld kan zijn? Laat het ons weten. Misschien staat jouw team volgende keer in Klasse. Schrijf naar Klasse - Het team – Koning Albert II-laan 15 – 1210 Brussel of mail naar [email protected]

KLASSE NR.145 31

«Fotografeer ons alstublieft niet tussen die stapels papieren», vraagt Ellen Van Ceulen. «We worden al te

«Het hele team bestaat uit 48 inspecteurs en 3 stafleden.» Reginald Leper is de verslaggever van dit doorlichtingsteam. «We trek-

de onderwijskwaliteit van de school uitmaakt.»

Samen eten.

Team van de maand, v.l.n.r.: onder: Liesbet Waumans, Ellen Van Ceulen; boven: Karel Vlieghe, Reginald Leper

© F

OTO:

PET

ER V

AN H

OOF

Van Ceulen; boven: Karel Vlieghe, Reginald LeperVan Ceulen; boven: Karel Vlieghe, Reginald Leper

Een school in 3D

Tom Cools (25) geeft Lichamelijke Opvoeding in het Sint-Jozefi nstituut

in Tienen. In zijn woonplaats staat hij bekend als ‘Salto Tom’ sinds hij er met een circusschooltje startte en zich elke dag met zijn eenwieler in het woonwerk-verkeer stort.

Met zijn diploma wetenschappen-wiskunde op zak wist Tom Cools op zijn 18de niet wat hij verder studeren wou. Het werd uit-eindelijk regentaat LO. «Aan leraar worden dacht ik toen nog niet, ik sportte gewoon graag.» Circus was zijn passie sinds iemand in de jeugdbeweging een jongleernum-mer opvoerde. Zelfs toen hij als regent afstudeerde, ging hij niet het onderwijs in maar kluste hij bij als kelner om zijn bijkomende circusopleiding te betalen. Hij leerde jongleren, eenwieleren en ballopen; bekwaamde zich in clownerie, theater en luchtacrobatie. Er kwam een eigen circus-schooltje van. Omdat hij van circus alleen niet kon leven, besloot hij toch zijn kansen in het onderwijs te wagen. Nu geeft hij lessen LO aan leerlingen uit het eerste jaar

A S O , het tweede

jaar TSO en het derde beroepsjaar.

«Nooit gedacht dat ik lesgeven zo geestig zou vinden», glundert Tom.

Leren de leerlingen in jouw lessen al-leen jongleren en eenwieleren? TOM: «Ze zwemmen, spelen volley en oefenen zich in tijgersprong zoals in elke andere school, want ik hou mij aan de jaarplannen. Maar natuurlijk moffel ik zoveel mogelijk circuskneepjes in mijn lessen. Ze maken LO spannender, vrolijker en grappiger. Zo wordt een lengte zwemmen stukken minder saai als je de leerlingen een extra opdracht meegeeft zoals ‘spring zo hoog mogelijk en roep zo hard je kan’ of ‘trek een komisch gezicht terwijl je duikt’. Als ik met mijn circustechnieken sporten voor jongeren aantrekkelijker kan maken, ben ik tevreden. Circustechnieken zijn ook goed voor je algemene ontwikkeling: je traint je hele lichaam, je oefent je evenwicht, je leert performen, je krijgt oog voor schoon-

heid en je traint nieuwe delen van je brein. Met circustechnieken oefenen leerlingen vaardigheden die ze op school meestal niet meekrijgen. De school ziet mijn aanpak ook als een meerwaarde. Zo demonstreer ik op vraag van de directie circustechnieken tijdens de opendeurdag.»

In je eigen circusschooltje geef je les aan meer dan tachtig leerlingen. Pak je die lessen anders aan? TOM: «De inhoud van de lessen verschilt natuurlijk, maar mijn aanpak blijft dezelfde. Op school moet ik me wel aanpassen aan de geldende omgangsvormen. In de circusschool spreken de leerlingen mij bij de voornaam aan; op school moeten ze mij ‘meneer Cools’ noemen. Voor mij hoeft dat niet; ik heb het er zelfs moeilijk mee omdat formele omgangsvormen zo onpersoonlijk zijn. Toch is de relatie met de leerlingen veel minder afstandelijk dan ik had gevreesd. En uiteindelijk ben ik heel blij met mijn job als leraar. Een schrijnwerker maakt een kast, verkoopt ze en ziet ze nooit meer terug. Als leraar werk je met jonge mensen, je ziet ze evo-lueren en vorderingen maken, je bouwt mee aan hun toekomst. Daar haal ik veel voldoening uit.»

PASSIE

Tom Cools jongleert, ook op school. ‘Salto Tom’ combineert zoals veel collega’s lesgeven met

een andere passie. In deze rubriek ’Buiten-beentje’ komen de veelkleurige bezigheden van

leerkrachten aan bod.

«IK MOFFEL CIRCUS

IN MIJN LESSEN»

Tom Cools jongleert, ook op school. ‘Salto Tom’

Dag

Collega

Tom: «Als ik met mijn cir-custechnieken sporten voor

jongeren aantrekkelijker kan maken, ben ik tevreden.»

© F

OTO:

KLA

SSE

32 KLASSE NR.145

ANNA JANCOVA (35): «IN SLOWAKIJE TELT ALLEEN HET VERSTAND»

«De leerkrachten in Slowakije zijn conservatief. Leerproblemen herkennen ze niet, voor leerlingbegeleiding hebben ze geen interesse en voor remediëren hebben ze geen tijd», zucht Anna Jancova, moeder van Veronika en Viktor. «Mijn man zit regelmatig samen met de kinderen te piekeren in de wiskundeboeken. Doe je dat niet als ouder, dan heeft je kind minder kans op slagen. Vooral jongeren met een universitair diploma vinden werk. Maar de betere universiteiten houden moeilijke toelatingsproeven. Jongeren moeten zich daar op voor-bereiden met bijlessen. Voor wie het kan betalen. In Slowakije telt vandaag het verstand. Enkel gemotiveerde en ambitieuze leerlingen weten te overleven.»Hoe denken nieuwe ouders in Europa over opvoeding en onderwijs? Verhalen uit Slowakije, Polen, Hongarije en Litouwen in het aprilnummer van Klasse voor Ouders en op www.klasse.be/ouders

«De leerkrachten in Slowakije zijn conservatief. Leerproblemen herkennen ze niet, voor leerlingbegeleiding hebben ze geen interesse en voor remediëren hebben ze geen tijd», zucht Anna Jancova, moeder van Veronika en Viktor. «Mijn man zit regelmatig samen met de kinderen te piekeren in de wiskundeboeken. Doe je dat niet als ouder, dan heeft je kind minder kans op slagen. Vooral jongeren met een universitair diploma vinden werk. Maar de betere universiteiten houden moeilijke toelatingsproeven. Jongeren moeten zich daar op voor-bereiden met bijlessen. Voor wie het kan betalen. In Slowakije telt vandaag het verstand. Enkel gemotiveerde en ambitieuze leerlingen weten te overleven.»Hoe denken nieuwe ouders in Europa over opvoeding en onderwijs? Verhalen uit Slowakije, Polen,


in Tienen. In zijn woonplaats staat hij bekend als ‘Salto Tom’ sinds hij er met een circusschooltje startte en zich elke dag met «Nooit gedacht dat ik lesgeven zo

geestig zou vinden», glundert Tom.


In je eigen circusschooltje geef je les aan meer dan tachtig leerlingen. Pak

«IK MOFFEL CIRCUS

IN MIJN LESSEN»

custechnieken sporten voor jongeren aantrekkelijker kan


in Tienen. In zijn woonplaats staat A S O ,

het tweede jaar TSO en het

derde beroepsjaar. «Nooit gedacht dat ik lesgeven zo


In je eigen circusschooltje geef je les

«IK MOFFEL CIRCUS

IN MIJN LESSEN»

Tom: «Als ik met mijn cir-custechnieken sporten voor

jongeren aantrekkelijker kan maken, ben ik tevreden.»

© F

OTO:

KLA

SSE

«Slowaakse leerkrachten herkennen leerproblemen niet.»

© K

LASS

E

KLASSE NR.145 33

KLASSE WINT EEN PRIJS

Het Centrum ter Preventie van Zelfmoord bestaat 25 jaar en reikt vanaf nu om de twee jaar een prijs uit aan een initiatief dat op een uitzonderlijke wijze bijdraagt tot de preventie van zelfmoord. De eerste prijs ging vorige week naar Klasse. De woorden van de jury? «Klasse kiest consequent voor het informeren en sensibiliseren van haar lezers. Zonder aanmatigend te zijn, durft Klasse wijzen op de opdracht die de school heeft in het begeleiden van jongeren, het opvangen van noodsignalen en het bieden van hulp waar nodig. De horizontale samenhang van de publicaties voor leerlingen, leerkrachten en ouders verhoogt in belangrijke mate de impact van deze aanpak. Klasse biedt niet alleen heldere stappenplannen aan voor hulpverlening en preventie maar ook persoonlijke belevingsverhalen en realistische voorbeelden. Daardoor leveren de publicaties een belangrijke bijdrage om het aanvaarden van zelfmoordgedrag bespreekbaar te maken. Verder heeft de jury grote waardering voor de aandacht die Klasse besteedt aan de opvang en begeleiding van de omgeving van de suïcidant. Zelfmoordpreventie wordt door Klasse niet herleid tot het publiceren van een noodnummer of behandeld als een buitenbeentje. Het wordt geïntegreerd aangeboden in een hele reeks artikelen en acties die betrekking hebben op het welbevinden van jongeren. Voor deze volgehouden inspanning verdient Klasse onze unanieme waardering.»

Eerder werd Klasse (om vergelijkbare redenen) bekroond met de Holebi-prijs en (omwille van het totaalconcept) met een speciale vermelding bij de Koningin Paolaprijs voor Onderwijs. Klasse voor Ouders werd (omwille van het helder taalgebruik) genomineerd voor de Wablief-prijs. Met dank voor de waardering.

IS ’T OM HIER OP TE ETEN? 150 jongeren van overal in Vlaanderen komen Axl Peleman, de frontman van rockgroep Camden, op zondag 16 mei begroeten tijdens de Maks!-special. Die dag trakteren Maks! en Onthaal en Promotie Brussel hen op een dampende portie Brussel. 150 lezers krijgen het volgende exclusieve combi-pack: 1 gratis treinticket (heen en terug) naar Brussel, 1 gratis pak frieten mét saus en drank (tussen 11 u. 30 en 12 u. 30), 1 gratis rondrit met bus langs de spannendste studentenplekken van Brussel (tussen 13 u. en 15 u. 30), 1 gratis optreden van Axl Peleman en support act in de Maks!-ballroom (tussen 16 u. en 17 u. 30) én 1 surprise gift. Wie op 16 mei van de partij wil zijn, neemt deel aan de grote frietzakwedstrijd in het

aprilnummer van Maks!. Stimuleer je leerlingen om mee te doen!

Meer info in het aprilnummer van Maks! en op www.maks.be

150 leerlingen eten frieten met Axl Peleman.

aprilnummer van Maks!. Stimuleer je leerlingen om mee te doen!

«WIJ WILLEN FLUO-MUREN IN DE KLAS!»«Er hangt nu een kanjer van een discobal aan het plafond. De muren zijn geschilderd in turkoois, kamperfoelie, fuchsia en kervelgroen. Tientallen spiegeltjes plakken tegen de muren», glundert juf Line Jönsson van de Regenboogschool in Antwerpen. Yeti gaf haar een restyling van de klas cadeau. Het effect is op zijn zachtst gezegd opvallend. En er kwam meer dan alleen kleur uit de verfpotten. «Mijn leerlingen hebben overlegd, gepland, gedroomd. Hun ouders hebben de handen in elkaar geslagen en op twee dagen is de klas geverfd, ligt er nieuwe vloerbekleding, zijn meubels beplakt, bespoten of herschilderd, kasten opnieuw ingeladen, kadertjes opgehangen, nieuwe stopcontacten geplaatst en de banken terug binnengedragen.»

Wat de leerlingen van juf Line hebben geleerd van elkaar en van hun helpende ouders lees je in het aprilnummer van Yeti en op www.yetiworld.be het aprilnummer van Yeti en op www.yetiworld.be

© F

OTO:

LIE

VEN

VAN

ASSC

HE

Elke maand test Klasse je kennis over een nieuwe vakoverschrijdende eindterm. Deze maand draait elke opgave rond inspraak. Zet de eerste letter van elk antwoord in het daarbij horend genummerde vakje. Zo krijg je een (interactief) begrip van 11 letters. Het is de code voor de hoofdprijs van de maand: een gezinsweekend (max. 5 personen) in Brussel.

Stuur het woord vóór 31 mei naar Klasse (Raads?l) - Koning Albert II-laan 15 - 1210 Brussel - [email protected]. Vanaf 2 juni staan de oplossing en de winnaar op www.klasse.be/winnaars. Michel Vanderfeesten uit Peer kan zich alvast verheugen op een vierdaags verblijf voor max. 6 personen in een heerlijk chalet in de Hoge Venen als winnaar van de maartopgave (oplossing: afvalemmer).

Met het gezin naar Brussel. Drie dagen (twee nachten) verblijf voor max.

vijf personen in een chique hotel in het hart van de stad. Extra: gratis toegang voor de belang-

rijkste bezienswaardigheden én een ticket voor de Hop On Hop Off-bus.

Breek de code!

[1] programma waarin ex-miss België Vlaamse boerenzonen aan een geschikte vrouw helpt [2] voornaam van de schrijver van «Utopia», over de ideale staat [3] orgaan waar directie, leerkrachten, leerlingen, ouders en lokale gemeenschap samen zitten [4] internationale overlegorganisatie rond onderwijs, wetenschap en cultuur [5] Kinga van de maand, symbool voor inspraak op school (tip: doe de K-test op www.klasse.be) [6] politiek van Julius Nyerere waarbij het hele dorp samen werkt en beslist [7] «Lingvo internacia» van oogarts Zamenhof [8] Zweedse parlement [9] presentatrice van «Klant of koning?» [10] staatsvorm waarbij één persoon letterlijk alles voor het zeggen heeft [11] ondervraging van een (groot) aantal mensen naar meningen, gewoonten enz.

9 5 10 7 1 11 3 2 6 4 8

Meer dan alleen kleur uit de verfpotten.

© FOTO: LIEVEN VAN ASSCHE

34 KLASSE NR.145

Guy Beckx (leerkracht )«Ik kijk naar het journaal met een clickboard op de schoot. Ik lees de krant met een schaar in de hand. Nieuws dat geschikt is voor klasge-bruik knip ik er zo uit. Soms bel ik mijn collega Leen: ‘Neem jij op Neder-land 3 die documentaire over aids op? Mijn video is al geprogrammeerd voor een reportage over de werking van het gerecht’. Tot wanhoop van mijn vrouw neemt mijn archief ondertus-sen één kamer van het huis in. Maar als ik dit niet mag doen, heb ik er geen plezier in.»

Stevy Morren (7 BSO diesel LPG)«Voor de wekelijkse toets actualiteit kijk ik naar het VTM-nieuws. Liever een jonge reporter die het nieuws in snel tempo opsplitst in korte stukken dan het VRT-journaal dat lang doorboomt over hetzelfde onderwerp.»

Heino Liefsoens (7 BSO diesel LPG)«Kranten in de klas? Eén uur per week volstaat voor mij. Ik heb meer aan foto’s dan aan tekst. De foto in ’t Belang toen de oorlog in Irak begon, met bloedende kinderen. Die herinner ik mij nog altijd.»

Yoeri Janssens (7 BSO fotolassen)«Ik snuffel door de advertenties. Auto’s, eh. Ik rij al met een Citroën uit 1997, maar een leuke tweedehands laat ik niet voorbijgaan. De cijferko-lommen van de beurs interesseren mij ook. Ik probeer er iets van te snappen. Thuis praten ze vaak over beleggen en daardoor volg ik dat een beetje.»

Atik Loukili (7 BSO fotolassen)«Ik speel basket bij Stevoort (eerste provinciale). Het verslag van de wed-strijd is het eerste waar ik naar blader. Nu is het oké. De journalist was ter plaatse. Maar soms klopt het verslag niet. Of ziet mijn naam er in de krant heel anders uit. Eén keer voorspelde de krant dat we geen kans maakten om te winnen. Deden we toch.»

Gisteren nog in ’t journaal,Hoeveel doelpunten scoort Aruna? Wie loopt hand in hand met Bey-

oncé? Jongeren speuren de kolommen van de krant erop na. Maar weten ze ook waar een nieuwe ‘Berlijnse muur’ verrijst? Welk beroep

op Koffi Annan zijn pas staat? Welk land Michail Saakasjvili bestuurt? De leerlingen van Guy Beckx (Technisch Instituut Amandine Herk-de-Stad) houden het bij, want wekelijks krijgen zij tien vragen over de actualiteit.

© L

UC D

AELE

MAN

S

Guy Beckx

Tom Wiggers

Tom VanmalYoeri Janssens

Jan Vandenryt

Atik Loukili

Stevy Morren

Heino LiefsoensJohny Lejeune

Giovanni Vanhaeren

Tom Albert

Gechoqueerd«Sinds kort heb ik een rijbewijs», zegt Ahmet (18), vijfdejaars BSO kantoor. «Ik rij snel en soepel. Mijn vrienden mogen best op elkaar geduwd worden als ik een bocht neem. Ik vind het prettig als ze mij een vlotte chauf-feur vinden. Maar in Maks! lees ik over vier jongens in Tongeren die na een schooldag hun auto in de prak rijden. 15-17-18 en 18 zijn ze en niemand overleeft het. Ik ben gechoqueerd. Als ik drie vrienden meeneem in de auto ben ik ook verantwoordelijk voor hen. Zo had ik het nog niet bekeken. Nochtans staat in dat artikel nergens: ‘als je met de auto rijdt moet je voorzichtig zijn’ of ‘rijden als je gedronken hebt, mag niet’. Alleen feiten en iemand van de rijschool die vertelt dat je pas na zes jaar goed kan rijden. Ik begin dat te geloven.»«Tijdens Project Algemene Vakken (PAV) werken we met nieuws», beaamt lerares Ilse Broeckx van de Victor Hortaschool in Evere. «Het thema verkeer kwam aan bod toen Sara van het zevende jaar in een ernstig ongeval betrokken raakte. We gingen op zoek naar artikels en informatie op internet om statis-tieken te maken. Bruikbaar materiaal vinden voor jongeren is niet zo makkelijk. Ik bestelde

bij het begin van het schooljaar Maks! voor onze school. We spreken af dat ‘de Maksen’ in het PAV-lokaal blijven. Zo kunnen we bij ieder nieuw onderwerp op zoek gaan naar artikels. Als iemand tijdens de studie Maks! wil lezen, is dat natuurlijk geen probleem. Komen ze die gewoon halen.»

Uitblinken«We melden aan de juf wat ons interesseert», zegt Deniz (16). «Ik was niet te spreken over die poster met daarop ‘Roken is sexy’. In onze klas zijn er maar twee rokers. Drie, als je onze lerares meetelt. Ook de meeste anderen vinden dat je geen reclame maakt voor roken in een boekje als Maks! Als we bezig zijn met discussiëren zien we dat de foto vloekt met de slogan. Dan pas merken we de vuile vingers en de luie vent op de affi che.» «Achteraan in de klas hangt een grappige foto met een vies monster dat verschillende sigaretten in de mond houdt», zegt lerares Ilse Broeckx. «Daar heeft nog nooit één leerling over gesproken. Maar over die ‘roken is sexy’-affaire hebben we het drie uur gehad. Al moet ik zeggen dat het niet te ver gezocht

mag zijn. In het midden van Maks! stak onlangs nog zo’n affi che waarmee je een fuif aankondigt. Daarop stond ‘Music is the dope’. Niemand, ook ik niet, merkte dat het om een antidrugscampagne ging. Een redactie denkt lang na: hoe verpak je zo’n boodschap voor jongeren? Het kan ook te veel verpakt zijn, en dan bladeren lezers door. Het zou goed zijn mochten leerkrachten een handleiding krijgen waarin zulke dingen uitgelegd staan.»«Ik lees ook een krant», zegt Janaglu (17), «ik blader erdoorheen tot ik aan het sportnieuws kom. Maks! leest vlotter en brengt nieuws voor jongeren. Daarin zoek ik antwoorden op vragen die mij bezighouden. Is het waar

dat een joint de gezondheid minder schaadt dan een gewone sigaret bijvoorbeeld. In Maks! komen positieve

verhalen van jongeren, over jongeren die uit-blinken in sport, toneel of muziek. In kranten zijn jongeren vaak de slechteriken. Ze vechten na het voetbal of nemen drugs. Op school krijgen we verschillende kranten. Maar van De Standaard of De Morgen begrijp ik niet genoeg. Het Laatste Nieuws gaat beter. Als ik iets snel wil weten, lees ik Metro.»

KLASSE NR.145 35

«Ik had het zelf ook niet door»

www.ond.vlaanderen.be/dvo – Dienst voor Onderwijsontwikkeling (DVO)

Gisteren nog in ’t journaal,

School bijt Maks!

Vanaf september 2004 moet elke leerkracht van het eerste jaar van de derde graad aantonen dat hij bijdraagt aan de vakoverschrijdende eindtermen. De hogere klassen volgen in de schooljaren daarna.

De inspectie kijkt nauwlettend toe hoe dat ge-beurt. Vakken kennen geen grenzen meer, zelfs het klaslokaal is te klein. De wereld roept! Hoe pak je dat aan?

Maks! brengt raad. Maks!mum, een volwaardige pedagogische bijlage, staat op www.maks.be. Lestips, hints en werkvormen laten het aanbrengen van de vakoverschrijdende eindtermen soepel verlopen. Een aantal reportages zijn hapklaar verwerkt, voor de overige artikels krijg je tips om zelf creatief aan de slag te gaan.

Voor de pedagogische bijlage werkt Klasse samen met de Dienst voor Onderwijsontwikkeling (DVO), de inspectie en een stel enthousiaste leerkrachten. Interesse? Log in via www.klasse.be/maksimum en krijg elke maand de lestips in je mailbox, een week voor Maks! verschijnt.

AAN ALLE LEERKRACHTEN TWEEDE EN DERDE GRAAD SECUNDAIR

N!EUW

vandaag al in de klas

© LUC DAELEMANS

36 KLASSE NR.145

Een jaar geleden sprong de school mee op de kar van ‘Opboksen’, een provinciaal project dat maatschappelijk kwetsbare jongeren weerbaarder maakt door ze te leren boksen. «De boksclub van Heusden-Zolder had een extra trainingsplek nodig en ik zocht naar een goede methode om mijn leerlingen sociale vaardigheden bij te brengen», zegt leerlingenbegeleider Marco Schepers. «In de ring hebben we elkaar gevonden. Nu volgen tien van onze leerlingen samen met de leden van de boksclub elke dinsdagavond vrijwillig een bokstraining op school. Ik had weinig moeite om ze te motiveren voor dit project: via het leerlingenparlement waren de beschikbare plaatsen meteen gevuld.» De opwarming is nochtans niet mis: voor

elke training mogen de leerlingen twee uur puffen achter de boeken in het studielokaal. «Studeren kost mij méér zweet dan boksen», weet Ibrahim (15). De ene helft van de week zit hij op de schoolbanken, de andere helft staat hij in de goal van een lokale voetbalclub. «Zaterdag en zondag spelen we wedstrijden en woensdag, donderdag en vrijdag trainen we. Veel tijd om mijn huiswerk te maken blijft er dus niet over (zucht).»

In de clinchVan de studie verhuist de hele groep om 19 u. naar de gymzaal van de school. Bokstrainer Peter start met een hit-and-run loopoefening. Tugba (16) geeft er meteen een ferme lap op. «Thuis had ik energie te

over», zegt ze. «Ik wou altijd het laatste woord en ging meteen in de clinch met mijn ouders of zus. Nu zwijg ik gewoon tot de storm gaat liggen.» Volgens Marco Schepers bepaalt de thuissituatie van zijn leerlingen vaak hun gedrag op school. «Wij zijn een relatief kleine school met vooral Turkse leerlingen. De meesten onder hen hebben wel de Belgische nationaliteit, maar zijn nog sterk geworteld in de lokale Turkse gemeenschap. Hun thuissituatie is niet erg rooskleurig: soms zijn ze sociaal achtergesteld, verbaal arm en maatschappelijk kwetsbaar. Boksen is voor hen een uitlaatklep om niet de verkeerde kant op te gaan.» Toch wil hij het project niet louter als preventie bestempelen. «Hier op school noemen we het Algemene Gedragsbeheersing (AGB). We merkten vorig schooljaar dat sommige leerlingen het schoolreglement niet zo nauw namen. Energie hadden die leerlingen genoeg, maar de concentratie bleek ver zoek. Eén leerling wist mij te overtuigen van het nut van dit project: de bokslessen die hij kreeg buiten school brachten hem ook op de schoolbanken weer tot rust. Dat komt uiteindelijk ook de studieresultaten ten goede.»

over», zegt ze. «Ik wou altijd het laatste

Word bokser: meer kans op slagen

Tugba tegen Ibrahim: «Nu zwijg ik gewoon tot de storm gaat liggen.»

«Racisme bestaat niet op onze school, maar daarbuiten zijn er onzichtbare tegenstanders genoeg.» Ibrahim en Tugba moeten dagelijks knokken tegen vooroordelen, groepsdruk en studie-

punten. Op hun school, het Van Dyck Instituut in Heusden-Zolder, leren ze opkomen voor zichzelf, maar ook slagen incasseren van hun klasgenoten. Ze boksen. Toch zijn er geen bloedneuzen, rondvliegende tanden of blauwe plekken te bespeuren. Leerlingenbegeleider Marco Schepers lacht: «Hier kweken we geen nieuwe rambo’s.»

© G

UY K

OKKE

N

Word bokser: meer kans op slagen

VangnetVoor het boksproject werkt de school samen met de gemeentelijke integratiedienst van Heusden-Zolder. Thierry Dekkers werkt in de wijken waar de meeste Van Dyck-leerlingen wonen: «Overlast beperkt zich daar meestal tot gewone kwajongensstreken. Van echte rellen zoals in Antwerpen hebben we hier geen last, ook omdat de sociale controle in de wijken erg groot is. Haantjes-de-voor-ste worden meteen aangesproken op hun wangedrag.» Marco Schepers beaamt: «Op school voel je die groepscultuur ook heel sterk, maar de controle die ze thuis hebben binnen het gezin valt natuurlijk volledig weg. Enkel een oudere broer of zus kan nog het verschil maken. Dat is vaak niet voldoende om ze in de hand te houden. Alle gedragsproblemen worden dan ook meteen door alle leerkrachten geregistreerd en aan mij gemeld. Ik ga dan aan tafel zitten met de leerling én zijn ouders om tot een oplossing te komen.» Daarvoor kan de school rekenen op de steun van een heus preventief netwerk, waarin zowel het OCMW, het CLB als het Centrum Algemeen Welzijnswerk (CAW) zijn opgenomen. «We proberen het vangnet zo breed mogelijk te

houden», zegt Thierry Dekkers. «Net zoals de school via een tolk van het CLB de ouders bij het schoolbeleid betrekt, houdt er iemand van het CAW ook driewekelijks zitting óp school om te praten over de problemen thuis. Helpt dat niet, dan schakelen we individuele gezinsbegeleiding in.»

LichtgewichtDe bokstraining is wekelijks, maar de discipline dagelijks. Marco Schepers: «Samen met de leerlingen hebben we een reglement opgesteld dat bepaalt welke afspraken ze moeten volgen. Zo engageren ze zich om élke week te komen trainen, moeten ze altijd Nederlands spreken tijdens de les en vechten buiten school staat gelijk aan uitsluiting van de training.» Hij is verbaasd over het succes van het project: «Als je jongeren met gedragsproblemen bij elkaar plaatst verwacht je een kruitvat, maar we kregen net het tegenoverge-stelde. Ik had nooit gedacht dat de groep zó enthousiast aan elkaar zou klitten. Zelfs tijdens de examens wilden ze komen boksen. We sporen de leerlingen dan ook aan om elkaars

zwakheden te leren kennen, maar niet om ze uit te buiten. Hier leren ze zich aanpassen aan hun klasgenoten en omgaan met winst en verlies, net als in de les.» In de gymzaal beperkt het gevecht zich vaak tot een simpele babbel op de turnmat. «Wij komen hier om te boksen, maar gaan onze problemen ook niet uit de weg», meent Tugba. «Het is soms makkelijker om de trainer in vertrouwen te nemen dan een medeleerling uit je klas.» Ze ontwijkt maar op het nippertje een uppercut van Ibrahim. «Boksen is niet enkel aanvallen, maar vooral jezelf verdedigen», meent ze. «Schaduwboksen vind ik gewoon niet leuk. Ik wil een tegenstander voor mij. Zo kan ik mijn eigen prestaties ook met de rest vergelijken.»

Ibrahim weet dat hij geen lichtgewicht is: «De gym-leraar gaat al één meter verder staan als hij me ziet (lacht). Voor ik hier begon te boksen, vocht ik altijd

buiten, op straat. Maar als je daar iets fout doet word je er ook op school voor gestraft. Nu ontplof ik niet meer bij een ruzie, maar blijf kalm en praat rustiger. Soms ken je je eigen kracht niet.»

KLASSE NR.145 37

«Studeren kost mij méér zweet

dan boksen»

www.klasse.be/kvl/91/30 Hier vind je nog meer veerkrachttips

«BOKSEN IS DE IDEALE SCHOOLSPORT» «Ik wil jongeren niet enkel aanspreken op hun zwakheden of problemen, maar vooral een uitdaging bieden voor hun sterktes.» Al iets meer dan tien jaar duwt ex-olympisch bokser en coach Abdel Wahhabi het project ‘Opboksen’ in de voor-malige mijngemeenten Genk, Dilsem-Stokkem, Houthalen-Helchteren, Maasmechelen en Heusden-Zolder. «Zo’n 250 jongeren komen hier elke week samen om te leren boksen, niet enkel tegen de hoge eisen die de maatschappij aan hen stelt, maar ook tegen hun eigen agressie», meent hij. «Veel van onze jongeren staan verbaal niet zo sterk, reageren vaak impulsief of beheersen enkel de taal van de straat. Daarom besteed ik veel aandacht aan een gewone babbel voor en na de training, zonder een praatbarak te creëren. Jongeren krijgen hier de ruimte om spontaan uit hun schelp te komen. Een voorbeeld: één van de eerste jongeren die in het project stapte was buitenwipper in een discotheek. Hij was altijd heel agressief in de les en viel voortdurend anderen aan. Toen ik hem daarmee confronteerde, bleek dat hij amper kon lezen of schrijven. Vechten was voor hem de enige manier om zich te manifesteren in de groep. Nu volgt hij volwassenenonderwijs en traint al acht jaar zonder bekvechten mee in de club.»

Zelfvertrouwen terugwinnenAbdel Wahhabi vindt dan ook dat boksen dé ideale school-sport is: «Hoewel veel ouders én leerkrachten LO boksen nog bekijken als een agressieve en gewelddadige sport, heeft het een grote vormende en opvoedende waarde. De discipline en zelfbeheersing die de jongeren leren in de boksles, komen ook van pas buiten de ring. Veel van mijn leerlingen voelen zich meteen aangevallen als ze kritiek krijgen. Ik probeer ze duidelijk te maken dat hun sterkte niet noodzakelijk enkel in fysieke kracht ligt. Er zitten ook kinderen die door hun ouders gestuurd zijn omdat ze gepest worden op school, maar bok-sen alleen zal dat probleem niet oplossen. Zij moeten vooral vechten om hun zelfvertrouwen terug te winnen.»

IN DE RINGSara is de boksbal van haar grote broer Jan. Karel worstelt met zijn huis-werk en Ikrame wordt knock-out gepest door haar klasgenoten. Niet alle leerlingen kunnen zich altijd even goed verdedigen. Hoe verhoog je de veerkracht van je klas? Vijf bokstips:1. Zoek een goede sparring partner. Leerlingen die zich gedragen voelen

door een netwerk van vrienden, ouders én hun klas zijn sociaal weer-baarder.

2. Leer je leerlingen schaduwboksen. Laat ze zélf relaties ontdekken, fouten maken, zin geven aan hun werk. Zo krijgen ze greep op zichzelf én de wereld rondom.

3. Maak een boksring van je klaslokaal. De school is vandaag méér dan ooit een sociaal oefenterrein. Bied je leerlingen genoeg kansen om hun eigen vaardigheden te ontplooien.

4. Zorg voor een goede coach. Een schouderklop, constructieve kritiek en realistische eisen stimuleren de eigenwaarde van je leerlingen en helpen hen om een positief zelfbeeld te ontwikkelen.

5. Laat je niet meteen uit je lood slaan. Leer je leerlingen ook te relativeren en zich te ontspannen. Humor helpt om moeilijke situaties makkelijker aan te kunnen.

© S

TAD

GENK

Abdel Wahhabi: «Ik probeer ze duidelijk te maken dat hun sterkte niet enkel in fysieke kracht ligt.»

38 KLASSE NR.145

Exit poll op school «Gelukkig moet ik nog niet stemmen», mompelt Laurence (16), «want ik zou niet

weten voor welke partij.» Een nieuwe lichting achttienjarigen gaat op 13 juni wél voor het eerst stemmen. Ontwikkelen zij op school voldoende inzicht in

democratie en politiek? Laurence, Lien (16) en Pierre (17) vinden van niet. Ze nemen deel aan het Scholierenparlement: een rollenspel dat jongeren traint in democratische vaardig-heden. Klasse onderschept leerlingen en leerkrachten tijdens een regionale zitting van het Scholierenparlement in Brugge.

Scholierenparlement: «Ze ondervinden hoe democratie werkt.»

© L

UC D

AELE

MAN

S

«Tijdens de zittingen kruipen we in de huid van politieke partijen, landen, de pers, bedrij-ven en belangengroepen, en spelen we de rol die zij vertolken op het wereldtoneel. We debatteren over milieu, onderwijs, democratie, gezondheid en Noord-Zuid-verhoudingen. Maar vandaag spelen we géén rol. We discussiëren over acht stellingen en verdedigen daarbij onze eigen mening», verduidelijkt Jonathan (17) bij het begin van de zitting. Samen met jongeren uit diverse Brugse scholen buigt hij zich deze namiddag over kwesties als: ‘Inspraak over het beleid is enkel wegge-legd voor deskundigen’, ‘De Verenigde Naties spelen een grote rol in het oplossen van confl icten’ en ‘Migranten moeten een inburgeringscursus volgen’. Jongeren discus-siëren en stemmen, de voorzitter begeleidt het proces, leerkrachten stimuleren leerlingen om hun mening in de groep te gooien. «Als begeleidende leerkracht ben je gangmaker; je mag ze geen ideeën voorkauwen», vertelt lerares fysica Marleen De Roeck. Samen met vier collega’s vergezelt zij de leerlingen uit het vijfde en zesde jaar van het Brugse Sint-Andreasinstituut. «In het begin van het schooljaar vragen we wie wil deelnemen. We vertellen eerlijk dat er behoorlijk wat tijd in kruipt, dat het soms plezierig is maar dat je even vaak moet doorbijten. Toch zijn er altijd veel kandidaten. Dit jaar rekenden we op een twaalftal leerlingen, maar het zijn er bijna dertig geworden.»

Zware pillen De organisatoren achter het Scholieren-parlement vragen dat elke groep door een leerkracht wordt begeleid. Lien, Laurence en Pierre vonden op hun school echter niemand die woensdagnamiddagen, vakantiedagen en vrije avonden wou opofferen om samen moties op te stellen, dossiers uit te pluizen en zittingen voor te bereiden. Hun drempelvrees overwonnen ze dan maar op eigen houtje. «Je mening helder verwoorden en voor een groep spreken, moet je leren. Gelukkig zal niemand je hier uitlachen en dat zorgt voor een gevoel van veiligheid», vertelt Laurence die, zoals veel deelnemers aan het Scholierenparlement, in het begin last had van plankenkoorts. «Na een paar pogingen kreeg ik er echt plezier

in en had ik geen zenuwen meer.» Jongeren leren tijdens het rollenspel méér dan hun schroom overwinnen, verduidelijkt Lies: «De dossiers ter voorbereiding van onze zittingen zijn zware pillen over Noord-Zuidverhou-dingen, het Palestijns-Israëlisch confl ict, democratische besluitvorming. Alleen als je daar serieus mee bezig bent, kan je actief aan de zittingen deelnemen. Dat zorgt ervoor dat wij beter mee zijn met de actualiteit dan veel andere jongeren.» Lerares Marleen De

Roeck beaamt: «De col-lega’s van geschiedenis melden dat deelnemers meer inzicht hebben dan andere leerlingen. Ze blijken ook actiever en mondiger

tijdens de lessen. Dat is logisch: terwijl ze dossiers voorbereiden, verwerven ze extra achtergrondkennis die hun zelfvertrouwen aanscherpt om vragen te stellen of opmer-kingen te maken. De leerlingen ontwikkelen vaardigheden waarvan ze zelf vaak niet ver-moedden dat ze die in zich hadden.»

Extremisme «Zo’n rollenspel als het Scholierenparlement zou je best in elke school integreren», vindt Jonathan die niet eens moppert dat hij op een zonnige woensdagnamiddag binnen zit. «Als ik de vakoverschrijdende eindtermen mag geloven, voedt elke school haar leerlingen op tot kritische en mondige burgers. Maar wordt die doelstelling ook gerealiseerd? Op mijn school wordt alleen in de lessen zedenleer echt gedebatteerd.» Pierre, die na het zesde jaar Toegepaste Economische Wetenschappen wil studeren, knikt: «Debatteren, argumenteren, kritisch nadenken: op school leer ik dat veel te weinig. Nochtans is dat belangrijk voor mijn toekomst. Voor een bedrijf zakelijke deals onderhandelen is óók een vorm van discussiëren. Ik zie het Scholierenparlement dan ook als een noodzakelijke oefening.» Lies, die later geschiedenis wil studeren: «Als interne wil ik mijn vrije tijd zo nuttig mogelijk besteden. Ik kom mij hier trainen in kritisch nadenken. Het is al meer dan eens gebeurd dat ik fanatiek een argument verdedigde tot ik de standpunten van anderen hoorde. Je leert genuanceerder denken, beter argumenteren en dieper nadenken over je eigen standpunt.» Lerares Marleen De Roeck voegt toe: «De

KLASSE NR.145 39

«Beter gewapend om informatie te

fi lteren»

leerlingen ondervinden hoe democratie werkt en krijgen inzicht in de besluitvorming. Ze zien ook in dat extremisme niets oplost, dat je meer bereikt met compromissen. Doordat ze beter gewapend zijn om informatie te fi lteren en kritisch te bekijken, zijn ze uiteindelijk ook beter voorbereid om actief aan politiek te doen en om te gaan stemmen tijdens de verkiezingen.»

De snelste weg naar ‘opvoeden tot burgerzin’:

- Het Scholierenparlement is bedoeld voor leerlingen uit de derde graad en wordt georganiseerd buiten de schooluren. Er zijn vijf lokale zittingen per schooljaar, van oktober tot april. Het ‘parlementaire jaar’ wordt afgesloten met een overkoepelende slotzitting in het Vlaamse en federale parlement in Brussel. Alle regionale parlementen komen dan bijeen voor een confrontatie met nationale politici. Info: www.scholierenparlement.be - [email protected] - Globelink - Lange Kievitstraat 74 - 2018 Antwerpen – tel. 03 227 27 85.

- Het Europees jongerenparlement of European Youth Parliament is een rollenspel zoals het Scholierenparlement. De zittingen worden

in diverse Europese landen georganiseerd en jongeren debatteren met elkaar over Europese thema’s. Info: www.eyp.org - [email protected]

- De kracht van je stem bundelt educatief materiaal voor de 3de graad basisonderwijs tot en met de 3de graad secundair onderwijs. Het project focust op vier thema’s: mensenrechten en kinderrechten, democratie en rechtsstaat, verkiezingen en partijen, overheden en instellingen. Het lesmateriaal helpt om leerlingen tijdens de school-uren op te voeden tot democratie en burgerzin. Info: www.dekrachtvanjestem.be - [email protected] en [email protected] - www.vlor.be - Vlaamse Onderwijsraad - Leuvenseplein 4 - 1000 Brussel – tel. 02 219 42 99

VOOR WELGEVORMDE LEERLINGEN

Pierre: «Op school leer ik te weinig debatteren en argumenteren.»

Lies: «Trainen in kritisch nadenken.»

Marleen De Roeck: «Geen ideeën voorkauwen.»

© L

UC D

AELE

MAN

S©

LUC

DAE

LEM

ANS

© L

UC D

AELE

MAN

S

Verkiezingen in twee brochures: ‘De kracht van je stem op 13 juni 2004’ (voor leerlingen derde graad ASO-BSO-TSO) en ‘Kies-Keurig 2004’ (voor leerlingen vanaf derde graad lager onderwijs) - bekijk ze op www.dekrachtvanjestem.be (rubriek actualiteit)

40 KLASSE NR.145

«Eén ding heb ik alvast geleerd: in het vervolg geef ik mijn leerlin-gen meer tijd om te antwoorden», zegt Lincy Van Twembeke. Zij was met een delegatie van vijftien leerkrachten Spaans uit het Centrum voor Volwassenenonderwijs (CVO) veertien dagen op stage in Barcelona. «We willen allemaal dat de les vooruit gaat. Tijdens die stage was de voertaal Spaans. Ik ondervond dat ik ook soms moest nadenken hoe ik iets moest gezegd krijgen. Ik had tijd nodig om de vraag te assimileren. Bij leerlingen is dat net zo. Als ze wat meer tijd zouden krij-gen, zouden ze er vast ook wel op komen. En wat is dan het belangrijkste? Dat je je cursus afgewerkt krijgt of dat je leerlingen zich uit de slag kunnen trekken in het Spaans en misschien één of twee lessen minder gezien hebben? Ik vond het bijzonder interessant dat er niet alleen theorie gespuid werd. Ik geef in het secundair onderwijs ook Latijn en ik pas de principes die we geleerd hebben aan de universiteit in

Spanje nu toe in mijn lessen. Na de les over zelfevaluatie bij leerkrach-ten, zag ik ook bij me-zelf fouten die ik maak in de klas. I e d e r e e n zou zoiets moeten kun-nen meema-ken. Het is enorm ver-rijkend.»

Bodymelk «Ik wist niet dat je lichaamstaal zo belangrijk kan zijn», vertelt Evie Vermeersch uit Roese-lare. Zij werkte drie weken in een rusthuis in Finland. «Ik had niet veel keuze. Fins is een vreselijk moeilijke taal en de bejaarden, bij wie we werkten spraken geen Engels. In zo’n geval ben je blij dat een hartelijk gezicht, een glimlach, een knuffel internationaal zijn. De mensen ginds vonden dat in het begin een beetje vreemd dat ik de bejaarden zo vaak knuffelde. Finnen zijn blijkbaar een beetje koeler, afstandelijker. Maar dat was mijn manier

om te zeggen dat ik met de patiënten in zat. Het is gek, maar hoe langer ik bleef, hoe meer Finse verzorgers dat zijn gaan overnemen. Dat was leuk om te zien. Ze merkten dat de patiënten dat wel apprecieerden. Ik heb mij voorgenomen om ook hier in België veel meer lichaamscontact te hebben.»Ook Elke de Clercq ondervond de kracht van lichaamscontact. «Alle bejaarden krijgen elke dag een douche en daarna worden ze met bodymelk ingewreven. Dat was in Spanje het eerste dat mij opviel. Je kon duidelijk zien dat ze ervan genoten. In Spanje bestaat geen op-leiding ‘bejaardenzorg’. Ik ondervond dat de opleiding die wij krijgen toch heel waardevol is en echt gewaardeerd wordt in Spanje.»Evie Vermeersch en Elke de Clercq zitten allebei in het 7de jaar ‘thuis- en bejaardenzorg‘ van het Sint-Lutgartinstituut in Roeselare en waren nog nooit zo lang van huis geweest.

Verveling Leerlingen die deelnemen aan een stage in het buitenland krijgen van het Leonardo-agentschap een woning ter beschikking en een budget per week. Daarmee moeten ze zich weten te redden: aankopen doen, het huishouden regelen, koken… Voor leerlingen die nog nooit op eigen benen hebben gestaan is dat niet evident. «Moeten toekomen met een budget,

Lincy is leerkracht. Maar ze volgt ook les. In Barcelona

nog wel. En ze is niet al-leen. Elk jaar trekken zo’n duizend leerkrachten, studenten en opleiders naar het buitenland: voor een stage of voor een uitwisselingsproject in het kader van ‘Leo-nardo’. Dit Europees actieprogramma voor beroepsopleiding sti-muleert nu al dertig deelnemende landen om samen te werken. Zien ze de Belgen graag komen?

incy is leerkracht. Maar ze volgt ook les. In Barcelona

nog wel. En ze is niet al-leen. Elk jaar trekken zo’n duizend leerkrachten, studenten en opleiders naar het buitenland: voor een stage of voor een uitwisselingsproject in het kader van ‘Leo-nardo’. Dit Europees actieprogramma voor beroepsopleiding sti-

© IN

GRAM

© K

LASS

E

Mitä Kuulu?Groeten uit Barcelona

Europa elke keer kleiner voor Luc, Eric, Dirk, Veerle en Danny

uit Oostakker.

Lincy Van Twembeke: «Tijd gevonden in Barcelona.»

KLASSE NR.145 41

MET LEONARDO OP REIS?

Het Leonardo Da Vinci programma richt zich tot leerlingen, studenten,

leerkrachten en docenten TSO, BSO, universiteiten, hoger onderwijs en

volwassenenonderwijs. De mogelijkheden:- een stage voor leerkrachten of studen-

ten in het buitenland om zich verder te bekwamen;

- een stage in het buitenland voor leerlingen of studenten, volgens hun opleiding;

- een uitwisselingsprogramma voor oplei-ders en mensen die verbonden zijn met onderwijs.

Informatie? Surf naar www.vl-leonardo.be en lees alles over de mogelijkheden om Europa dichterbij te brengen.

Zie ook p. 23 in Zeker Doen.

WAT BRENGT HET OP? Acht redenen om het vliegtuig te nemen1. Het Leonardo agentschap staat je met

raad en daad bij.2. De Europese Gemeenschap betaalt het

verblijf en de reiskosten.3. Een ander land zien, een andere cultuur leren

kennen, is interessant en verruimend.4. Leerlingen die in het buitenland op stage

waren, keren volwassener en zelfstandi-ger terug.

5. Veel leerlingen beslissen tijdens hun buiten-landse stage over hun verdere toekomst: verder studeren of niet.

6. Een ander land zien van binnen uit, niet als toerist maar als arbeider is een openbaring.

7. Europa wordt kleiner en bereikbaar.8. Wie op stage ging in het buitenland is

daar fi er op en krijgt een extraatje bij zijn diploma.

organiseren om elke dag te koken, op tijd en stond opruimen en poetsen… de meeste jongens heb-ben dat nog nooit moe-ten doen. En toch konden ze zich red-den.», vertelt Veerle Suy die met een groep van de Edugo Cam-pus Glorieux uit Oostakker naar Neder-land ging om te werken. «Het ergste was de ver-veling», voegt ze eraan toe. «De jongeren van vandaag kunnen zich niet meer bezig houden. Ik moest elke avond iets beden-ken om ze bezig te houden. Ze leerden dat er ook leven is naast de soaps op tv.»«Alle leerlingen die op stage zijn geweest in het buitenland komen er volwassener van terug.» Begeleidend leerkracht Luc Van de Vijver van de Edugo Campus Glorieux is overtuigd van het nut van deze stages. «Moeten samenle-ven met mensen die je niet echt kent, voor jezelf moeten zorgen als je dat niet gewoon bent; het is een hele opgave, maar ze trekken zich verbazend goed uit de slag. In Zweden kregen onze leerlingen een serieuze dosis zelfvertrouwen. Ons technisch onderwijs is heel goed onderbouwd. In Zweden, net zoals in de meeste landen in Europa, moeten jongeren pas een echte richting kiezen na hun 16de. Ze zijn heel verbaasd, dat het in België al vanaf 12 jaar gebeurt.»

MachineDat die vroege keuze voor een technische opleiding ook voordelen heeft en degelijk

voorbereidt, ondervond Danny Smet, die met een groepje leerlingen in Slowakije ging werken.

«In één van de bedrijven wilde men de technische kennis van onze jongens eens uittesten. Ze hadden een probleem met een machine en verscheidene mensen waren al k o m e n k i j ken , m a a r konden het defect niet vinden. Onze leerlingen bogen zich over het pro-bleem… en ze vonden wat er mis was. Dat kon tellen als introductie, geloof me vrij.»

«Over het eten waren onze jongens in Nederland niet echt wild enthousiast», zegt Veerle Suy. «We ondervonden heel snel dat Vlamingen harde werkers zijn. In Nederland pauzeert men om het uur. Onze jongens vonden dat de eerste dagen heel vreemd en na een tijdje gingen ze niet meer mee met hun Nederlandse collega’s. Ze werkten gewoon door. Je ziet, je aard kan je niet verloochenen.»

10 op 10Op de Edugo Campus Glorieux organiseren technisch adviseur Eric Van Landeghem en graadcoör-dinator Dirk Crommelinck al sinds 1990 buitenlandse stages en uitwisselingen. Over de samenwerking met het Leonardo-agent-schap zijn ze uitermate positief: «Je krijgt op

elke vraag een antwoord. De samenwerking is optimaal», zegt Dirk Crommelinck. Over de tijd die beiden in de uitwisseling stoppen willen ze het niet hebben. Elk jaar komen er ook buitenlandse studenten in Oostakker op stage en ook die organisatie nemen zij op zich. «Het is niet belangrijk hoeveel extra tijd dat vergt als je ziet wat je ervoor terug

krijgt», zegt Eric Van Landeghem. «Natuurlijk zijn er leerkrachten die dergelijke initiatieven

niet zien zitten. Wie één keer mee geweest is, moeten we niet overtuigen van het nut van deze reizen. En wat je ook doet, er zullen tegenstanders zijn.»«Ik ben zelf nu ook al in heel wat landen geweest», vertelt Dirk Crommelinck, «en ik mag gerust stellen dat men de Belgen graag ziet komen. Vlamingen hebben een geboren aanleg om zich aan te passen, zijn zeer gedis-ciplineerd, zelfs een beetje te bescheiden. Dat wij meer dan één taal spreken vindt men in

het buitenland ook heel bijzonder.»De studenten geven de bui-tenlandse sta-ges steevast 10 op10 voor het culturele aspect. Voor hun stage-plaatsen kan dat al eens schommelen omdat ze niet altijd beant-woorden aan de verwach-tingen. Hoe dan ook blijft het een heel

verrijkende ervaring die geen van de deelne-mers had willen missen.

«In Finland werkt een knuffel ook»

woorden aan

Elke de Clercq: «Lichaamscontact belangrijk in Spanje.»

Evie Vermeersch: «Mitä Kuulu?» (Hoe gaat het? - Fins)

42 KLASSE NR.13742 KLASSE NR.145

ZUID-AFRIKA

Apartheid: tien jaar laterHet is nog even afwachten of Nelson Mandela op 28 mei naar Antwerpen komt om zijn eredoctoraat af te halen, maar feesten doet hij in de Kaap

alleszins. In april is het tien jaar geleden dat Zuid-Afrika de eerste democra-tische verkiezingen organiseerde en blank en zwart gelijke rechten kregen. «Al hebben veel zwarte jongeren hier maar weinig te vieren», meent Conti Matlakala. Zij geeft les op een secundaire school in de Noordelijke provincie. «Hun leerachterstand is nog steeds erg groot. Met Outcome Based Education probeert de regering Mbeki het tij te keren. Daarbij focussen we als leerkracht én coach niet enkel op wat de leerlingen moeten kennen maar vooral op wat ze kunnen. Sommige vakken – economie, wiskunde… - zitten nu in één pakket. Zo slopen we de beschotten tussen de verschillende opleidingen en hopen we meer leerlingen te zien slagen op het eindexamen.» Conti was vorig jaar te gast op de Antwerpse jeugddienst en keek er met afgunst naar het Vlaamse lokale jeugdbeleid. «Een uitgebouwd vrijetijdsaanbod zoals jullie dat in Vlaanderen kennen, hebben wij niet. Jongeren zitten hier ook in jeugdclubs, jeugdraden of vrijwilligersorganisaties, maar zijn toch vooral bezig met werk zoeken. Geen gemakkelijke opgave in een land waar bijna dertig procent van de bevolking werkloos is. Een goed jeugdbeleid moet jongeren dan ook alle kansen bieden, zowel op school als daar buiten.»- Samen met vijftien jeugdwerkers trok een reporter van Klasse één week door de rainbow nation onder de evenaar. Hoe groot is de afstand tussen Antwerpen en Johannesburg? Lees het reisverslag uit de Kaap op www.klasse.be/kvl/tienjaarlater - Hoe Zuid-Afrika zijn onderwijs vernieuwt en hoeveel inspiratie Vlaamse scholen leveren? www.klasse.be/kvl/97/40

Welke activiteit, die in Nederland zelfs in het lessenrooster zit, heeft de volgende kenmerken:1. Ze bevordert je concentratievermo-

gen;2. Ze masseert je geheugen en houdt

het soepel;3. Ze focust je aandacht en helpt daardoor

tegen stress;4. Ze stimuleert je creatief denken;5. Ze oefent je voorstellingsvermogen;6. Ze bevordert je logisch en analytisch

denken;7. Ze kan samenwerking en ploeggeest

bevorderen;8. Ze zet aan tot leren;9. Ze traint sociale vaardigheden: je leert

omgaan met winst en verlies.

Het antwoord is ‘schaken’. Bij de Vlaamse Schaakfederatie kan je documentatie vinden om schaaklessen te geven in de klas (je hoeft daarvoor trouwens niet Kasparov te heten). Of richt je graag een schaakhoek in? Een cd-rom die kinderen spelenderwijs leert schaken, compleet met riddergevechten, behendigheids-spelletjes en raadsels, is het bekroonde ‘Schaak? Mat!’.

- ‘Schaak? Mat!’ (29,95 euro) - verkrijgbaar in de handel – uitg. Lannoo - Kasteelstraat 97 - 8700 Tielt – tel. 051 42 42 11 – fax 051 40 11 52 - [email protected] - www.lannoo.be- Wil je starten met schaaklessen op school, dan kan je niet langs de stappenmethode van Bruna-Van Wijgerden. Je kan ook meedoen aan schoolcompetities. Meer info: jeugd.schaaksport.be

© K

LASS

E

Je hoeft geen Kasparov te heten.

DENKOEFENING

Leren met de koning

© K

LASS

E

KLASSE NR.145 43

Als tijdens een feest een kostbaar juweel wordt gestolen, denken Jena, Elfina, Ca-dabra, Arwen en Repelsteeltje meteen aan diefstal. Omdat de goudhandelaar ze van de diefstal beschuldigt, gaan ze zelf op zoek naar de dader. Een tip leidt de groep naar een woning.- Jena: Hier klop ik aan om de eigenaar te

ondervragen.- De Meester: De man die opendoet, snauwt

je af en wil van geen antwoorden weten. Hij zwaait met een knuppel.

- Cadabra: Voor hij kan slaan, betover ik hem.

- De Meester: Leg dan eerst een toverproef af…

Middagpauze in basisschool Sint-Eduardus in Merksem, dat betekent tijd voor fantasy rollenspel. Daarin werken leerlingen samen

om een doel te bereiken. Ze leven in een wereld à la Lord of the Rings en kiezen een karakter en een naam. De elf Arwen, de dwerg Repelsteeltje, de tovenaar Cadabra… Ze zijn sterk, slim, behendig of magisch begaafd. De leerkracht, de Meester, heeft een spelscenario op fiche. Hij speelt helper en tegenstander, geeft de groep informatie en stelt ze voor problemen. «Als de leerlingen samenwerken, redden ze het», vertelt meester Bart Baplu. «En dan mogen ze eigenschappen van hun karakter verbeteren voor een volgend avon-tuur. We spelen mini-avonturen met het vijfde leerjaar, in kleine groepen. In de lagere jaren doen we iets gelijkaardigs met de dieren van de axenroos. Fantasy is een motor voor zorg-verbreding: leren luisteren en jezelf correct uitdrukken, opkomen voor mekaar, overleg-gen… we integreren het spelenderwijs. En in de verhalen stop je met hetzelfde gemak taal, rekenen en wereldoriëntatie.»- Meester, ik ga de kast doorzoeken.

- Hoe zou je dat kunnen, Elfina, je staat nog buiten…

Info speldidactiek en -materiaal: Bart Baplu - [email protected]. Voor fantasygames kan je terecht bij Red Dragon Games - Sint-Katelijnevest 55 – 2000 Antwerpen - tel. 03 231 71 61 - www.reddragon.be

STATISTIEK

Hoeveel is geld waard?Hieronder vind je zeven waarden. 16 000 Europeanen van 15 jaar mochten zeggen welke ze heel belangrijk vinden. Nu is het jouw beurt. Doe zelf de test of doe hem samen met je leerlingen: nummer de waarden van 1 (meest belangrijk) tot 7 (minst belangrijk). De scores van de gemiddelde Europeaan staan onder de tabel.

volgorde (1-7) waarde

meewerken aan een betere samenleving

mensen beoordelen op wie ze zijn

nieuwe dingen over jezelf ontdekken

veel geld verdienen

succes hebben in je leven

anderen helpen

meer tijd en energie steken in je persoonlijke ontwikkeling

Voor de gemiddelde Europeaan is anderen helpen (95 %) de be-langrijkste waarde. Dan volgen: mensen beoordelen op wie ze zijn (92 %), meewerken aan een betere samenleving (84 %), persoonlijke ontwikkeling (79 %), succes in het leven (75 %), nieuwe dingen over jezelf ontdekken (68 %) en geld verdienen (49 %). Of dat overeenstemt met het zogenaamd steeds toenemende ‘ieder voor zich’ en de ‘wantrouwige Belg’? Volgens onderzoek van de VUB sluimert individualisme in Vlaanderen bij ongeveer vijftien procent van de bevolking, vooral bij sociaal kwetsbare groepen.Meer cijfers over Europa vind je via de uitgebreide portaalsite van de Europese Unie: europa.eu.int. Je kan ook rechtstreeks surfen naar europa.eu.int/comm/publi-cations/booklets/eu_documentation/05/txt_nl.pdf

PROJECT

Wiskunde per gsmHoe je leerlingen motiveert voor statistiek? Daar heb-

ben ze in de Broederschool in Stekene wat op gevonden. De leerlingen van het vierde jaar Handel deden een onderzoek over gsm’s op school. Ze vroegen aan 300 medeleerlingen wat hun gsm maandelijks kost, hoeveel ze daarvan zelf betalen en of dat anders is bij jongens dan bij meisjes. De cijfers verwerkten ze met de pc. «Elke wiskundeleraar kan zo’n onderzoek in gang zetten», zegt Hugo Kaïret, die het initiatief nam. «Eerder deden we al onderzoek over het gewicht van de boekentassen, schoenmaten, de leeftijd van de collega’s… Gemiddelde, mediaan en kwartiel worden voor leerlingen zinvolle begrippen, boeiender en functi-oneler dan met de oefeningen uit het boek. De enquête zelf heb je in vijf lesuren rond. De leerlingen stellen ze op in Word, nemen ze in kleinere groepen af en maken de analyses met tabellen en grafieken in Excel. Conclusies trekken ze na zelfstandig werk.» Drie conclusies van dit onderzoek:1. Bellen, sms’en en ander gsm-gebruik kost de helft van de

leerlingen 10 tot 30 euro per maand. De hoofdmoot, één leerling op drie, betaalt 10 tot 20 euro per maand. Over de hele school variëren de uitgaven van enkele eurocenten tot 100 euro;

2. Tot in het vierde leerjaar delen ouders en leerlingen min of meer de gsm-kost. In de derde graad verschuiven de facturen overduidelijk naar de leerlingen zelf;

3. In de eerste graad betalen jongens iets meer hun eigen gsm-kosten dan meisjes. Vanaf de tweede graad valt dat verschil weg.

Info: [email protected]

Vergaderen kan op twee manieren: informeel (een losse babbel tijdens de speeltijd waarbij we over ons werk spreken) of formeel (vakvergaderingen, klassenraad, LOC...). Een formele vergadering is normaliter bedoeld om tot goede afspraken te komen en/of beslissingen te nemen. In een professionele organisatie legt men die formele afspraken en/of beslissingen schriftelijk vast, zodat ze voor iedereen zichtbaar gemaakt kunnen worden. De inspectie zal

tijdens een doorlichting vragen om sommige verslagen te mogen inkijken. Er zijn echter geen richtlijnen over de vorm van een verslag. Afhankelijk van waar het over gaat, kan bv. een lijstje met afspraken of een tabel met werkpunten al volstaan.

Meer over wat moet en niet moet lees je op de nieuwe planlast-pagina van de onderwijsinspectie: www.onderwijsinspectie.be

HET ANTWOORD

«Binnenkort krijgen we doorlichting. Moeten we van alle vergaderingen die we op school houden verslagen maken en moeten we die aan de inspectie voorleggen?»

© K

LASS

E

ZORGVERBREDING IN EEN ROLLENSPEL

Frodo en Gandalf in de klas

(advertentie)

(advertentie)

KLASSE NR.145 45

Zot ideeCommentator Yves Desmet schreef in zijn opiniestuk voor De Morgen over ‘de groene pen’:

«Klasse is een leuk tijdschrift, waarschijnlijk een van de beste en meest gelezen

bedrijfsbladen van het land. Open van geest, gemaakt met journalistieke fl air, zeker geen schoothondje van de admi-nistratie of het kabinet. Tot daar de groene pen. Voor de rest verdient deze actie de prijs van het zotste idee sinds jaren. Welke wereldvreemde wereldverbeteraar bedenkt zoiets? (…) Kinderen die alleen nog maar aangemoedigd en bejubeld worden, waarbij het aanwijzen van hun fouten alleen maar tot levenslange trauma’s zou kunnen leiden, en zelfs een zweem van evaluatie eigenlijk neerkomt op geestelijke foltering, heb-ben nog maar één ontwikkelingspad te hunner beschikking: opgroeien tot doodverwende en overbeschermde ettertjes, totaal onvoorbereid op de maatschappij. Want in die maat-schappij, wordt wel met de rode stift gewerkt, worden eisen gesteld over inzet en werkkracht en al die andere dingen die je vroeger ook op school met de paplepel ingegeven kreeg. In die maatschappij heerst een prestatiecultuur, worden mensen beloond naarmate ze minder rode streepjes krijgen. In die maatschappij wonen ouders die met veel liefde maar ook af en toe met een tik tegen het achterste hun kinderen proberen bij te brengen wat goed en fout is, en die in een rode streep in het rapport een reden vinden om zoon- of dochterlief tot wat meer inspanning en motivatie aan te zetten. Dat is namelijk niet fout, inzet en motivatie, en het besef van eigen feilbaar-heid. Kinderen kunnen het net zoals volwassenen wel eens bij het foute eind hebben. Dan helpt een rood streepje als eerste stap in bewustwording en remediëring.»

Meehuppelen

Mensen toch, waar is het onderwijs mee bezig? Als het al van een rode of

groene balpen moet afhangen, dan zijn we inderdaad laag gevallen in het meehuppelen met alles wat in alle domeinen steeds maar naar de buitenkant en de verpakking van de dingen lonkt. Wie zijn toch die opgefokte geesten die steeds maar nieuwe dingen verzinnen (en daar nog hun boterham mee verdienen ook) om het die arme leerlingen toch weer maar een beetje ‘leuker’ te maken? Een school is geen permanent popfestival! Ik ben er zelf als leraar mee gestopt - zo geweldig blij dat ik heb kunnen stoppen op 55 - omdat het dit precies was dat me al jaren tegen de borst stuitte: de verregaande ‘pampering’ van die arme scholiertjes. In jaren heb ik geen artikel meer gelezen of geen stem weten opgaan die nog gewoon durft te zeggen dat er op school eenvoudigweg moet geleerd en gewerkt worden en dan in de eerste plaats door de leerlingen. Zo zal het later op het werk ook zijn. Punt, amen en uit.

P. Debats – ex-leerkracht

Van bij het begin

Ik studeer voor leerkracht basisonderwijs in Heverlee. Mocht ik nu enkele groene balpennen kunnen win-

nen voor mij en mijn medestudenten, dan kunnen wij van bij het begin al leren om groen te gebruiken in plaats van rood. Laat maar komen.

Lies Weyts - student lerarenopleiding

Waanzin

Politically Correct Gone Mad. Wie stopt deze waanzin? De voorbeelden

zijn karikaturaal en ronduit denigrerend (Ik zou die leerkracht Frans wel eens willen ontmoeten die een vraag niet meetelt omdat iedereen ze juist heeft.).Ten tijde van het VSO werd dit idee ook gelanceerd: groen was de kleur van de hoop en moest daarom gebruikt worden i.p.v. rood. Men was toen (net als nu) vergeten dat bij kleurenblinden groen praktisch onzichtbaar of moeilijk te onderscheiden is van blauw, terwijl rood juist heel contrastrijk is (ook voor kleurenblinden). Leerlingen hebben trouwens geen faalangst door de rode pen, wél omdat ze nauwelijks leren omgaan hebben met falen.’Iedereen’ pleit voor de groene pen. Wie is ‘iedereen’? Mijn leerlingen zijn unaniem tegen de groene pen. Dat is dus al een stuk of honderd minder dan ‘iedereen’.Trouwens, in hoeveel van die ‘duizenden’ boeken in ‘alle talen’ wordt het helend effect van de groene pen beschreven?

Henk Verdru – leerkracht

Softe aanpak

Ik sta stom verbaasd bij de onzin die u propageert, waar-mee u nog maar eens het opvoedkundig werk van vele

duizenden leerkrachten reduceert tot, ja tot wat eigenlijk? Ik ben zelf zoon van een onderwijzeres (nog zo eentje van de oude stempel, uit wiens klas goed opgevoede kinderen kwamen), en houder van vier universitaire diploma’s, dus ik vind dat ik recht van spreken heb. Ik ben de laatste jaren meer en meer getuige van hoe kinderen minder en minder opgevoed worden in de scholen, de goed bedoelde inspanningen van gemotiveerde leerkrachten ten spijt, en hoe het Nederlands zo vele malen verkracht wordt (getuige bijvoorbeeld bepaalde teksten in uw gastenboek - blijkbaar kan de meerderheid der Vlamingen de eigen taal niet eens meer juist schrijven). Nu ja, eens de rode pen is afgeschaft, zal het alleen maar verder bergaf gaan met de Nederlandse taal. Ik zeg niet dat onderwijs moet gelijk zijn aan confronteren en straffen, maar het moet wel duidelijk gemaakt worden wanneer een kind iets heeft gedaan/geschreven dat niet het juiste is. Die hele softe aanpak met de groene balpen heeft tot gevolg dat men fouten niet meer gaat zien, en dat het kind bijgevolg niet meer gemotiveerd wordt om het juiste te doen. Uiteindelijk gaat onderwijs over leren, en dat kan enkel als men ziet wat men juist én fout heeft gedaan. Ik maak me zorgen als mensen zoals u gaan bepalen hoe mijn kind al dan niet onderwijs ontvangt. Ik durf te hopen dat u vroeg of laat inziet wat voor onzin u propageert.

Marc Janseghers – leerkracht

Bekrachtigen

Ik steun jullie volledig. Ik verwijs naar Tony Buzan, die stelt dat men in het onderwijs vooral benadrukt wat je

niet kan maar zelden wat je wel kan. Een kind is gelukkiger als het bekrachtigd ziet wat het kan i.p.v. wat het niet kan. Leren, kennis verwerven vraagt inspanning maar het moet leuk zijn. Nu verlaten scholieren de schoolbanken met de overtuiging dat leren, kennis opbouwen een zeer onaangename gebeurtenis is. Ik heb mensen gesproken die hierdoor alle impulsen verliezen om later nog iets bij te leren (levenslang leren).

Patrick De Meersman – agoog

Verplicht

Zelden zo’n onnozel editoriaal gelezen vol vooroordelen en gemeenplaatsen. Dat

iemand een vraag schrapt om te kunnen buizen zal misschien wel ooit gebeurd zijn. Nog nooit meegemaakt maar wel vaak horen vertellen. Het heeft meer weg van een city-tale. Een leraar is verplicht te corrigeren in het rood. Die rode pennen zullen dus nog wel een tijdje moeten. De achterliggende gedachte - dat we moeten positieve signalen geven aan de leerlingen - daar ga ik volmondig mee akkoord, zoals het gros van mijn collega’s. Daarvoor moet je niet eens Klasse lezen om dat door te hebben. Erg origineel is die schrijver dus niet. Daar horen we al jaaaaren over. Toch groetjes en die groene balpen mag je houden.

R. Coussement – leerkracht

Grote doos

Wat een leuk initiatief. Mijn collega’s en ik zijn er meteen weg van. Onze rode balpennen verdwijnen

in een grote doos die centraal in de leraarskamer komt te staan. Wij gaan er alvast voor! Groen wordt de leuze, zeker en vast al vanaf de paasexamens.

Els De Becker - leerkracht

Geestelijk verwend

Ik ben het 100 % eens met de stelling dat waarderen en pluimpjes geven een veel betere methode is om

resultaten te verkrijgen dan straffen of fouten beklemtonen. Maar heeft een rode pen daar iets mee te maken? En is een overvloedig corrigerend gebruik met groen wel oké? Dat lijkt me onzin.En ik heb ook de indruk dat dit weer een poging is om kinderen in een super geïsoleerde broeikas te plaatsen, voorzien van alle comfort maar wel vreemd van de buitenwereld. We mogen kinderen blijkbaar niet ontstemmen, teleurstellen, op de vingers tikken, op een goede manier op hun fouten wijzen... En daar heeft rood niks mee te maken... Bovendien is het m.i. wél zo dat vandaag de dag een behoorlijk deel van onze kinderen door hun ouders niet alleen materieel maar zeker ook geestelijk verwend zijn. Deze kinderen kunnen geen (terechte) kritiek of opmerking verdragen en zijn vaak egocentrisch ingesteld, zo opgevoed(?) door hun ouders die op korte termijn denken en hun kind al te vaak volgen in al zijn grillen.

Jef Gysbrechts – leerkracht

Tegen de stroom

Eindelijk! Reeds van de eerste dag dat ik les geef - nu reeds 25 jaar

geleden - gebruik ik de groene pen om werkjes van de leerlingen te verbeteren, bij te sturen met de juiste oplos-singen, aanmoedigingen bij te schrijven... Ook mijn leerlingen verbeteren hun werkjes met een groene balpen.Ze noteren telkens de juiste uitkomst in het groen. In september vertel ik de ouders mijn bedoeling daarvan.Zo ben ik reeds 25 jaar bezig, tegen de stroom in, maar ik plooi niet!

Mia Sengier - leerkracht

Rood schilderij

Het initiatief van de ‘groene pennen’ vind ik prima. Zelf laat ik mijn leerlingen al jaren de actualiteit

volgen en daar schriftelijk verslag van uitbrengen. De op-volging gebeurt altijd in potlood, en omvat zowel tips, als verbeteringen. Op die manier krijgt de betrokken leerling voor zijn prestaties geen rood schilderij terug, maar een indicatie hoever zij/hij staat, en wat kan verbeteren.

Marc Lamaire – leerkracht

Goed voor iedereenMartin Valke (hoofd van de vakgroep onderwijskunde aan de Universiteit Gent) stelt hierover in De Morgen:

«De actie sluit aan bij een grotere beweging in onderwijs. Toetsen en evaluaties krijgen een andere plaats.

Vroeger kreeg je op het einde van het leerproces de rekening gepresenteerd. Maar we stelden vast dat leerlingen daarbij niet per se meer leerden. Nu geldt dat toetsing meer in het hart van het leerproces moet zitten om te kijken hoe ver de leerlingen staan en hoe er kan worden bijgestuurd. Het kan niet de bedoeling zijn om de leerlingen terwijl ze nog aan het leren zijn, af te straffen voor iets wat ze nog niet beheersen. Daarom hanteren heel wat scholen voor die kleinere toetsen groeibenaderingen, een idee dat aansluit bij die groene pen. De leraar kijkt of er leerwinst is en geeft een positief signaal als dat zo is. Ze krijgen vooral feedback. Afrekenen moet blijven gebeuren maar op het juiste ogenblik. Naar het einde toe. Deze ‘groene’ aanpak helpt niet alleen faalangstige leerlingen maar ook de sterke. Ook zij moeten groeikansen krijgen, andere leerlingen helpen, extra taken aanpakken enz. Daardoor leren zij ook veel bewuster. En of ze daarmee klaar zijn voor ‘de harde wereld’? Natuurlijk moet je hen ook leren om eens te botsen, maar het is even belangrijk dat ze zelfvertrouwen hebben en goed weten wat ze wél kunnen.»

Opvallen

Alsof een leerkracht die met rood verbetert, een papier altijd volkrabbelt, leerlingen nooit

positief benadert, de kinderen de moed ontneemt, nooit een schouderklopje uitdeelt. Gewoon belachelijk.Ik heb jaren met groen verbeterd. Nu met rood.En ik stip alleen aan wat nodig is. Rood valt gewoon beter op. Ook dat is al lang via ‘wetenschappelijke studies’ bewezen.

Kris Landuyt - leerkracht

Helemaal

Helemaal zot geworden?

Paul Bonnyns – leerkracht

Grap

De aprilgrap in het recentste nummer is een voltref-fer: al die collega’s die erin tuinen en nu zitten

te wachten tot hun groene balpen in de bus valt! Ook het begeleidende artikeltje is hilarisch. Je kan ze zo zien zitten, compleet met haakneus-met-wrat en zwarte kater aan haar zijde, die lerares Frans, die op het middernachtelijk uur zit te broeden over hoe ze de arme kindertjes kan buizen (sic). Zo weggelopen lijkt ze wel uit ‘Dido and Aeneas’: «Harm’s our delight and mischief all our skill». Ja, wij leerkrachten hebben behoorlijk wat zin voor humor, wat de tuinkabouter uit het artikeltje ook mag beweren.

Remi Claes – leerkracht

Leerlingen

Ook onze school wil het project ‘groene pen’ uitproberen. De leerlingen wisten al van de

actie via de kranten en hebben ons al gevraagd om groen te gebruiken. Wij doen mee!

Ilse Beck - leerkracht

Eeuwige criticaster

Tot nu toe beschouwde ik Klasse altijd als een blad ten dienste van al wie bij het onderwijs betrokken is.

Groot is dan ook mijn verbijstering dat op pag. 3 van Klasse 144 de leerkracht wordt afgeschilderd als een eeuwige criticaster die er een duivels genoegen in vindt de leerlingen in de zak te steken. Misschien moeten alle leerkrachten die het goed menen met de leerlingen ook maar eens een kaartje schrijven naar Klasse. In welke kleur ze dat doen, is waarschijnlijk van minder belang, maar dat de berg kaartjes dan niet te overzien zal zijn, staat vast. Neen, van een ondersteunend onderwijsblad verwacht je meer dan een uitvergroting van een aantal clichés die in de maatschappij soms wel leven, maar die voor nogal wat beroepsgroepen bestaan. Los van dat alles, kan over de rode en de groene pen wellicht een hele boom worden opgezet, maar misschien nu al dit : als iedereen in het onderwijs op een positieve, opbouwende en, jawel, ook kritische manier omgaat met elkaar, is de kleur van een opmerking niet zo belangrijk. En reken maar dat

er alvast dagelijks héél veel collega’s zich met hart en ziel inzetten voor hun leerlingen. Je stapt niet in het onderwijs om te kunnen afbreken.

Jean-Mary Foré- leerkracht

Prestatiecultuur

Het klopt dat er een prestatiecultuur heerst in de maatschappij. Die prestatiecultuur is volgens

mij, wat het onderwijs betreft, net een gevolg van alleen maar een rode balpen. De combinatie met de groene betekent dat naast het product op zich (wat belangrijk blijft), ook het proces (vooruitgang, leren uit gemaakte fouten, werkkracht…) een belangrijke plaats krijgt. Zo kunnen we ertoe komen dat leren uit fouten, naast het product op zich, de positie in de maatschappij krijgt die het verdient. Ik ben blij dat meer en meer leerkrachten daarvan werk proberen te maken. Ik hoop dat ik, leerkracht in opleiding, dat later ook zal doen.

S. Vanhoof, student lerarenopleiding

Uiteraard gaat de discussie niet over de kleur van de pen maar over wat een leerkracht doet met toetsen en taken van leerlingen: vertrekken van wat ze al kennen en kunnen (de groene pen) of de klemtoon leggen op de fouten (de rode pen). Die laatste aanpak verlamt 100 000 leerlingen die kampen met faalangst en zorgt ervoor dat één op vijf leerlingen onder zijn mogelijkheden presteert. Daarom zijn veel meer leerkrachten nu bezig met leerlingen positief te volgen en te

stimuleren i.p.v. alleen maar punten af te trekken. Daarbij moeten ze uiteraard ook aanduiden wat fout is. Maar je leert enkel uit je fouten als je het gevoel hebt dat je ook fouten mag maken zonder daar meteen voor afgestraft te worden. Het is maar de vraag hoe je leerlingen het best voorbereidt op ‘de harde werkelijkheid’. Zelfkennis en zelfvertrouwen zijn daarbij even noodzakelijk. Iedereen akkoord over een beetje groen en een beetje rood?

Klasse en de kranten werden overspoeld met lezersbrieven over dit onderwerp. Zie ook het forum op www.klasse.be/forum en de dossiers op www.klasse.be/dossier/belonen. Het blijft een boeiende discussie. Er kwamen 25 boze brieven binnen. Meer dan 600 enthousiaste leerkrachten schreven een kaartje met de melding dat ze hun rode pen hebben weggegooid. Ze krijgen tien groene pennen voor henzelf en hun collega’s. Veel succes ermee, in alle kleuren van de regenboog.

Discussie in alle kleuren

Binnen zonder bellenEen selectie uit lezersbrieven, faxen, e-mails én reacties via internet vind je op deze pagina’s. Naamloze brieven of manifesten komen er niet in. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de brieven. Schrijf a.u.b. korte brieven van maximum 25 regels. Wat te lang is, moeten we inkorten. Vermeld je naam en adres. Enkel uitzonderlijk op gemotiveerd verzoek laten we die weg. We kunnen eventueel brieven doorsturen naar betrokken afdelingen voor een deskundig antwoord.Klasse publiceert ook brieven die de redactie bereiken via Yeti, Maks! en Klasse voor Ouders. Kan voor iedereen interessant zijn.Je kan ook je mening kwijt op www.klasse.be/forum of www.klasse.be/gastenboekKlasse (Dialoog) – Koning Albert II-laan 15 – 1210 Brussel - fax 02 553 96 85 – [email protected]

Vragen?- Leerkrachten, ouders, leerlingen en studenten met vragen of problemen rond onderwijs kunnen terecht op het gratis nummer van de Vlaamse Infolijn: 0800 30 201 (iedere werkdag van 9 u. tot 19 u.). Je kan ook faxen naar 02 553 96 55 of surfen naar www.ond.vlaanderen.be/infolijn. - Op edulex.vlaanderen.be vind je alle informatie over omzendbrieven en wetgeving.

Maandblad voor Onderwijs in VlaanderenUitgegeven door het ministerie van de Vlaamse Gemeenschapdepartement Onderwijs

Nr.145 • mei 2004

Klasse is teamwork. De hele ploeg vind je op www.klasse.beHoofdredacteur Leo BormansRedactie Klasse Gaby De Moor (eindredacteur), Ann Devos, Veerle Devos, Geert Neirynck, Jan T’Sas, Tessa Van der Cruyssen en Michel Van Laere, m.m.v. Kris Vanhemelryck en stagiair Elm VandevorstRedactiesecretariaat en katern Zeker Doen Patrick De Busscher, Anne SiccardHet hart van Klasse Sabrina Claus, Diana De Caluwé, An Declercq, Hannah El-Idrissi, Anny Lecocq, Ann NevensVormgeving Artefact, Leuven

Verantw. uitgever Ludy Van BuytenHendrik Consciencegebouw, 1210 BrusselAbonnement (10x per jaar): 25 euroAlle Vlaamse leerkrachten, CLB-medewerkers enz. (van elk net en van elk niveau) krijgen Klasse gratis. Adreswijzigingen uitsluitend regelen via de eigen schooladministratie.

Gepensioneerde leerkrachten en individuele studenten krijgen een abonnement tegen halve prijs. Groepsabon-nementen voor de laatstejaars lerarenopleiding en individuele abonnementen voor studenten uit het eerste of tweede jaar lerarenopleiding zijn gratis (bel 02 553 96 84 of mail naar [email protected]).

Er is ook Yeti (derde graad lager onderwijs), Klasse voor Ouders (kleuteronderwijs t.e.m. tweede jaar secundair onderwijs) en Maks! (derde tot zevende jaar secundair onderwijs) voor scholen die dat wensen.

Klasse, Koning Albert II-laan 15, 1210 BrusselTel. redacties 02 553 96 86Tel. secretariaat 02 553 96 84Tel. advertenties 02 553 96 94Tel. lerarenkaart 02 553 96 95

46 KLASSE NR.145

(advertentie)

Afgiftekantoor Gent XMinisterie van de Vlaamse GemeenschapRedactie KLASSEKoning Albert II-laan 151210 Brussel

TIJDSCHRIFTverschijnt maandelijks(behalve in juli en augustus)

België – Belgique

PB/PP3/9156

Hoeveel inspraak heb jij? Doe de K-test!Tijdens overleg of klassenraad zeg ik mijn gedacht. Ik heb ook het gevoel dat anderen daar rekening mee houden. Verder vind ik het fi jn met collega’s samen te werken en activiteiten te plannen. Ik zal mijn mening

zeker nooit opdringen... Als het van de voorlopige resultaten van de K-test afhangt, herkennen bijna vier leerkrachten op vijf zich in dit profi el. Of toch in grote mate. Met 79 procent vindt de gemiddelde

Vlaamse leerkracht dat hij zelf heel wat inspraak heeft in zijn eigen leven en de samenleving. De school geeft hij maar een score van 49% Vinden leerkrachten dat hun school werk maakt van inspraak voor leerlingen?

Nee. Met een gemiddelde van 51 procent krijgt inspraak er de laagste score van alle domeinen uit de K-test. Voor ouders, jongeren en tieners is de school zelfs gebuisd. Hoeveel zou jouw school halen? Doe de test.

Vink het cijfer aan dat bij jezelf of je school past(0= het minst, 5= het meest)

Klasse voor OudersOverbezorgd: waarom zijn ouders zo bang?Kinderen runnen een ondernemingNatuurouders op school62 grote-vakantietipsVanaf 25 mei op school en op www.klasse.be/ouders

YETIPretpark YetiworldDoe de circustestGames of gadgets?Bang van de grote schoolVanaf 25 mei op school en op www.yetiworld.be

Maks!Festival op schoolVakantiejobsHet ClubhotelKoken met Red BullVanaf 18 mei op school en op www.maks.be

Deze maand in…

Ikzelf volledig oneens – volledig eens

➜ Ik heb het gevoel dat anderen rekening houden met mijn mening. (Ik krijg aandacht van anderen. Ik merk interesse in mijn ideeën. Ik kan anderen soms overtuigen.)

0 1 2 3 4 5

➜ Ik voel me verantwoordelijk voor wat ik doe. (Bv. als ik een taak op mij neem, doe ik ze zo goed mogelijk.) 0 1 2 3 4 5

➜ Ik kom op voor mezelf. (Ik laat me thuis of op school niet in een hoek drummen. Anderen beslissen niet zomaar in mijn plaats.) 0 1 2 3 4 5

➜ Ik dwing anderen niet te doen wat ik wil. (Ik doe voorstellen. Ik overleg. Als ik bv. een ander schoolboek wil kiezen, dan doe ik dat samen met mijn collega’s op basis van goede argumenten.)

0 1 2 3 4 5

➜ Ik maak samen met anderen plannen. (Ik vind het fi jn om samen te plannen, te bouwen, te spelen, te denken, dingen te doen en te dromen.) 0 1 2 3 4 5

Mijn school➜ Op onze school mogen leerlingen uitpakken met wat ze kunnen (op het schoolfeest tonen ze waar ze goed in zijn, teksten van leerlingen komen in

de schoolkrant, creatief werk is zichtbaar...).0 1 2 3 4 5

➜ In de klas overlegt de leerkracht met de leerlingen (mee huistaken en toetsen spreiden, mee lesonderwerpen bepalen, mee werkvormen kiezen...). 0 1 2 3 4 5

➜ Onze school legt uit waarom er bepaalde afspraken en regels zijn. (Het wat, waarom, wanneer en hoe kennen de leerlingen. Leerlingen kennen de voor- en nadelen van regels en beslissingen.)

0 1 2 3 4 5

➜ Onze school laat leerlingen mee beslissen (aanleg speelplaats, inrichting refter, inhoud schoolkrant, planning van taken en toetsen...). 0 1 2 3 4 5

➜ Op onze school denken leerlingen en leerkrachten samen na, praten, beslissen en voeren actie (sportdag, acties voor verkeersveiligheid, wijzigen schoolreglement...).

0 1 2 3 4 5

Met deze test krijg je al 50 procent inspraak. De andere helft en je persoonlijke score vind je op www.klasse.be/k-test. Check inspraak voor jezelf en je school. Twee minuten bolletjes aanklikken en je weet het. Vergelijk de resultaten met die van collega’s, leerlingen, ouders en andere scholen, elke doelgroep heeft zijn eigen,

aangepaste vragenlijst. Twintig vragen vormen bovendien samen een stappenplan met aandachtspunten. Elke maand geeft de online K-test jezelf en je school pun-ten. Vorige maand was het thema sport. Kijk in de twee laatste nummers van het schooljaar uit naar verkeer en veiligheid. Of surf er nu al naartoe op de site.

Met pedagogische handleiding voor leerkrachten. Met pedagogische handleiding voor leerkrachten.

Klasse voor Leraren 145

Documents

Transcript of Klasse voor Leraren 145