Klasse voor Leraren 198

MET DE KANO NAAR SCHOLEN IN HET REGENWOUD

GRATIS KWALITEITENBOEK VOOR ELKE LERAAR

MINDER SPIJBELAARS: HET KLEINE GEHEIM

oktober 2009

Maandblad voor onderwijs in Vlaanderen

klasse.be

198

Generatie2020

THIJS IS 2. HOE ZIET ZIJN SECUNDAIR ONDERWIJS ER OVER TIEN JAAR UIT?

LESSEN UIT HET REGENWOUD

Maandblad voor onderwijs in VlaanderenUitgegeven door het Vlaams ministerie van Onderwijs en Vorming (Agentschap voor Onderwijscommunicatie)

Nr 198 • oktober 2009

Klasse is teamwork. De hele ploeg vind je op www.klasse.be.Hoofdredactie: Leo Bormans Eindredactie: Wouter Bulckaert en Geert Neirynck Beeldredactie: Jo Valvekens Redactie: Nele Beerens, Patrick De Busscher, Wim De Jonge, Leen Leemans, Jan T’Sas, Annelies Vaneechoutte en Bert Vermeulen, m.m.v.

Wouter Kersbergen Vormgeving: Mieke Keymis, Peter Mulders en Tim Sels Sites en multimedia: Michel Aerts en Toon Van de Putte TV.Klasse: Elke Broothaerts, Wouter Vanmol en Hans Vanderspikken Lerarenkaart: Hannah El-Idrissi, Kerim Helaut, Geert Neirynck, Anne Siccard, Marc Van Belle en Sonja Van Droogenbroeck Secretariaat Klasse: Sabrina Claus, An Declercq en Souadia El-Moussaoui Publiciteit: Diana De Caluwé Verantwoordelijke uitgever: Jo De Ro - Koning Albert II-laan 15 - 1210 Brussel

Alle actieve Vlaamse leraren, clb-medewerkers (elk net, elk niveau) krijgen Klasse gratis. Adreswijzigingen regel je uitsluitend via je eigen schooladministratie.Abonnement (10 nummers): 28 euro.Gepensioneerden, terbeschikkinggestelde leraren en individuele

studenten krijgen een abonnement tegen halve prijs. Groepsabonnementen voor alle studenten in de lerarenopleiding zijn gratis (bel 02 553 96 84 of mail [email protected]).

Voor scholen die dat wensen is er ook Yeti (derde graad lager onderwijs), Klasse voor Ouders (kleuteronderwijs tot en met tweede jaar secundair onderwijs) en Maks! (derde tot en met zevende jaar secundair onderwijs). Lees meer op www.klasse.be.

Klasse - Koning Albert II-laan 15 - 1210 [email protected]. redactie: 02 553 96 86Tel. secretariaat: 02 553 96 84Tel. advertenties: 02 553 96 94Tel. lerarenkaart: 02 553 96 95

Ergernis: er zijn geen wegen

in het Regenwoud, dus vliegen

we er vanuit Paramaribo met

een klein vliegtuig naartoe.

Daarna varen we met de leraar

in zijn kano naar het dorp aan

de Surinamerivier waar hij

lesgeeft. Onder de palmbomen

praat ik met Ruwat (13) over

zijn dromen. Hij trilt. Hij is verstandig maar als hij wil

voortstuderen moet hij naar

de grote stad. Twaalf uur

varen ver. Thuis zijn ze met

elf en er is geen geld. Ik ben

kwaad op mezelf dat ik hem

niet kan helpen.

Verwondering: Ruwat heeft

in zijn dorp nog nooit een

televisie, een auto of een computer gezien. We hebben

frisbees bij voor zijn klas. Als we vertrekken brengt hij het

cadeautje keurig terug tot aan de kano. “Je bent iets verge-

ten”, zegt hij. Inderdaad: we waren vergeten uit te leggen

hoe een frisbee werkt. Had ik maar iets degelijkers meege-

bracht. Terug in eigen land krijg ik steevast de opmerking:

“Maar waarschijnlijk zijn die mensen daar toch gelukkiger

dan wij.” Dat zou ik niet tegen Ruwat durven zeggen.

Verantwoordelijkheid: Ruwat heeft nog geluk. Zijn va-

der wil hem per se naar school sturen. Wereldwijd hebben

72 miljoen kinderen nog nooit een school gezien. 218 mil-

joen kinderen tussen 5 en 17 jaar verrichten kinderarbeid.

21 miljoen kinderen zijn op de vlucht. Er zitten 1 miljoen

kinderen opgesloten in politiecellen of gevangenissen.

Als we de millenniumdoelstellingen willen halen moeten

tegen 2015 álle kinderen naar de basisschool. Geen mens

gelooft dat we dat waarmaken. Het geluk van Ruwat wordt

niet alleen bepaald door het feit of hij naar school mag.

Hier in het Regenwoud valt het nog sterker op: hoe die ene

leraar het verschil maakt en hoe de schoolcultuur zuurstof

of stikstof levert. Soms staat een leraar voor de klas die het

zelf ook niet meer weet en zijn leerlingen amper tot scha-

mele reproductie brengt. In de

klas ernaast laat een leraar zijn

leerlingen alle kleuren van de

regenboog zien. En in een ande-

re school heeft álles kleur. Vaak

is daar dankzij externe training

en interne dynamiek een proces

in gang gezet van kindgerichte

vernieuwing, groepswerk, con-

tractwerk en gedeelde verantwoordelijkheid. Dankzij die

zuurstof komt de belangrijkste kracht van een leraar naar

boven: enthousiasme. Het is een aanstekelijk virus. Zoiets

maakt een mens gelukkig. Bij ons en in het Regenwoud.

P.S. Je ziet Ruwat ook in deel 1 van de vierdelige reeks over

Suriname op www.tvklasse.be

Hoofdredacteur Klasse

[email protected]

De belangrijkste kracht van een leraar?

Enthousiasme

10

36

2420

26

04 Het nieuws Hoe tevreden zijn Vlaamse leraren over hun job?

10 Generatie 2020In welke secundaire school komen de tweejarigen van nu terecht?

16 Waarom de betuttelende vinger niet werktOp zoek naar passie en waarden

20 TV.Klasse Hoe zet je ouders aan hun studietoelage aan te vragen?

22 Eerste Hulp bij OnderwijsDe meest gestelde vragen van startende leraren

24 Sjapo Ouders kijken online mee in het punten-boekje van de leraren.

26 Doe ik het goed als leraar?Alles kan beter. Elke leraar krijgt een gratis kwaliteitenboek.

30 De lerarenkamerOp de koffi e in de Techno Chalet in Assebroek

32 Spijbelaars houden school spiegel voorHet kleine geheim van scholen waar leerlingen minder spijbelen

34 DialoogNieuw: de hartslag van bloggende leraren

36 Scholen in het regenwoudKlasse baant zich een weg door Suriname.

39 Zeker Doen

66 Speeltijd

I N H O U DKWALITEITEN-BOEK (P 26)

GRATIS:

Stichtend schoolfeest of alternatieve pyjama-party? Deze kinderen zijn verkleed als Mahatma Gandhi. De mini-Mahatma’s vieren op 2 oktober Gandhi’s 140ste geboortedag en betuigen zo eer aan de spirituele leider. Plaats van het feest: Siliguri in Noordoost-India. Gandhi’s verjaardag is een offi ciële feestdag in het hele land.

Mini-Mahatma

4 • Klasse voor leraren

H E T NI E U W S

©

Reporters

BEELD VAN DE MAAND

Klasse voor leraren • 5

Vlaamse leraren die lesgeven in de eerste graad secundair onderwijs zijn erg tevreden met hun job. Enkel Noorwegen doet beter. Vlaamse leraren voelen zich bovendien geslaagd in het onderwijs dat ze bieden. Net als hun Europese collega’s zien Vlaamse leraren lesgeven vooral als kennis overdragen. Toch geven ze nog vaak les op een traditionele manier. Als ze ‘samen-werken’, wisselen ze vooral ideeën en informatie uit.

Deze resultaten komen uit een grootschalig internationaal vergelijkend onderzoek (2007-2008) van de Oeso: de Teaching and Learning International Survey (Talis) bij leraren van de eerste graad van het gewoon secundair onderwijs en bij schoolleiders.

Lees de uitgebreide resultaten op www.klasse.be/leraren/bijlage.

Ouders van kinderen in het kleuter-, lager, secundair (voltijds en deeltijds) en hoger onderwijs kunnen een school- of studietoelage aanvragen voor het school-jaar 2009-2010. Op de website ‘School- en studie-toelagen’ van het ministerie van Onderwijs vinden ze alle informatie over de voorwaarden en dienen ze hun aanvraag online in.

www.studietoelagen.be

Vlaamse leraren geven les met de glimlach

Vraag school- en studietoelagen nu aan

In alle scholen van het GO! zijn hoofddoeken en andere religieuze symbolen binnen de school-muren verboden. Dat geldt onmiddellijk voor scholen waar al een verbod is en ten laatste vanaf volgend schooljaar voor scholen waar dat nog niet het geval is. Op 1 september 2010 moet het verbod algemeen zijn.

Alle Antwerpse scholen van de andere netten voeren een hoofddoekenverbod in. Aan zo’n verbod kan onderwijsminister Pascal Smet niets veranderen. De koepel (GO!) en de in-richtende machten (andere netten) beslissen daarover autonoom.

Alle hoofd doeken af?

©

Luc Daelemans

H E T NI E U W S


FREE HUGSEen omarming, hug of pakkerd... Zomaar! Knuffel mee op 30 oktober.

www.vlaanderenknuffelt.be

Zes op tien jongeren willen graag vers fruit, verse fruit- of groentesappen of snacks op basis van fruit (yoghurt, compote, fruitsalade en smoothies) op school kopen. Uit een enquête van het Onderzoeks- en Informatiecentrum van de Verbruikers-organisaties (Oivo) bij 2 600 tien- tot zeventienjarigen blijkt dat leerlingen te vaak slechte snacks eten op school. Om tien uur is de snelle hap meestal een suikerbom. Hoewel ze ‘s middags vooral boterhammen en sandwiches eten, volgt daar een gesuikerd dessert achter. Het vieruurtje - dat de jongeren meestal thuis eten - is evenwichtiger: ze eten dan vaker fruit of zuivelproducten.

Kinderen die van jongs af aan een deel van de leerstof op school in een andere taal krijgen, hebben een beduidend gro-ter leervermogen dan leeftijds genoten die enkel onderwijs in de moedertaal krijgen. Onderzoekers van de VUB maak-ten hersenscans van één- en tweetalige kinderen terwijl die een eenvoudige bewerking oplossen. De hersenen van eentalige kinderen moeten zich duidelijk inspannen, terwijl de hersenen van de tweetalige kinderen helemaal geen werkdruk vertonen. De hersenactiviteit van de kinderen uit het tweetalig onder-wijs ligt daar ergens tussenin.

Dit jaar focust de ‘Week van het bos’ op de rijk-dom aan inheemse bomen en struiken en het groei proces van zaadje tot boom. Op zoek naar inspiratie en bosspelen, meer leren over ‘zaad met pit’ en weten wat er te beleven valt? Surf naar het lerarenluik op de website van de Week van het bos.

www.weekvanhetbos.be

ZAADJE WORDT BOOM[Week van het Bos - 11-18 oktober]

Tweetalig onderwijs goed voor de hersenen

TREND

Jongeren willen meer fruit op school

1 295kandidaten slaagden dit jaar voor het toelatingsexamen arts of tandarts. Dat is veel meer dan het aantal artsen

en tandartsen dat de federale overheid toelaat tot de job. Nooit eerder slaagden zoveel kandidaten: bijna 36 procent

mag aan de opleidingen beginnen.


FOCUS

ar ad

n

TTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTweeeeeeeeeeeeetalllllllllllllllllig wijs go

FOCUS

MÉÉR ONDERWIJSNIEUWS? ELKE WOENSDAG KANT-EN-KLAAR IN JE MAILBOX.

Ben je leraar, clb-medewerker, opvoeder...?Abonneer je op de nieuwsbrief van LERARENDIRECT of lees het nieuws op www.lerarendirect.be.

Ben je directeur of secretariaatsmedewerker?Abonneer je op de nieuwsbrief van SCHOOLDIRECT of lees het nieuws op www.schooldirect.be.

★ NIEUWE AANPAK VOOR INSPECTIEWil je alles weten over de nieuwe manier van doorlichten door de inspectie? Vanaf 1 september 2009 gebeurt dat op basis van het schoolprofi el. Dat komt tot stand door een vooronder-zoek, gegevens uit databanken en het vorige inspectiever-slag. Uitleg over de nieuwe manier van werken, een antwoord op veelgestelde vragen én algemene informatie over de inspectie vind je op een compleet vernieuwde website.

www.onderwijsinspectie.be

★ REGELS VOOR VERPLICHT FRANS OVERAL GELIJKIn Brussel en de taalgrensgemeenten geldt vanaf dit schooljaar dezelfde regeling als in de rest van Vlaanderen: leerlingen moeten vanaf het vijfde leerjaar Frans als tweede taal krijgen en de eindtermen behalen die ook in de rest van Vlaanderen gelden. In Brussel kan Frans vanaf het eerste leerjaar, maar dat is niet verplicht. ★ INFINITIEF OF NOEMVORM?

Voor het eerst bestaat er een eenduidige termenlijst voor taalbeschouwing Neder-lands. Deze advieslijst is niet verplicht, maar kan er wel voor zorgen dat alle leraren in de verschillende studiejaren en onder-wijsvormen dezelfde termen gebruiken. Je downloadt hem van de website van de Entiteit Curriculum.

www.ond.vlaanderen.be/dvo/nieuw/index.htm.

★ MEER UREN VOOR JONGEREN MET AUTISME Scholen krijgen vanaf 1 september 2009 meer bijko-mende lestijden en -uren voor geïntegreerd onderwijs (gon). De pedagogische begeleidingsdiensten krijgen meer middelen om scholen voor buitengewoon onderwijs te ondersteunen die hun aanbod voor jongeren met autismespectrumstoornissen willen uitbouwen.

★ GOK-UREN OOK VOOR BUITENGEWOONOok scholen voor buitengewoon basisonderwijs voor type 1 of 3 krijgen vanaf 1 september 2009 uren voor gelijke onderwijskansen (GOK) in de plaats van het vroegere onder-wijsvoorrangsbeleid (OVB). Scholen voor gewoon onderwijs met kansarme leerlingen krijgen al sinds 2002 bijkomende GOK-uren.

★ EEN PUNTENENVELOPPE VOOR PERSONEELS OMKADERING

Vanaf 1 september 2009 krijgen scholenge-meenschappen secundair onderwijs één globale puntenenveloppe voor perso-neelsomkadering die ze over de scholen verdelen. Die bevat middelen voor betrekkin-gen in het ambt van adjunct-directeur, tech-nisch adviseur(-coördinator) en coördinator (deeltijds beroepssecundair onderwijs), punten voor ondersteunend personeel, voor taak- en functiedifferentiatie en punten voor de scholengemeenschap voor haar eigen beleid inzake taak- en functiedifferentiatie.

H E T NI E U W S


DE STERREN

[SURINAME] Oranjetuin heet het overwoekerde kerkhof van Paramaribo, de hoofdstad van Suriname (in het noordoosten van Zuid-Amerika). Het kerkhof kijkt uit op houten herenhuizen die nu zoals de hele binnenstad Unesco Erfgoed zijn. Hier kregen slaven-drijvers, gouverneurs, bisschop-pen en grootgrondbezitters nog praalgraven tot in 1863. Toen werd de slavernij afgeschaft die honder-den jaren Indianen, Javanen, Creolen en Afrikanen liet werken in de koffi e- en cacaoplantages waarvan de winsten werden door-gesluisd naar het rijke Nederland. In 1975 werd het land onafhan-kelijk. 500 000 mensen wonen er voornamelijk rond de hoofdstad

aan de kust. Een minderheid woont in het ondoordringbare regen-woud, dat 80 procent van het land uitmaakt. 300 000 Surinamers zijn naar Nederland getrokken. De offi ciële taal is Nederlands. Er zijn geen treinen en slechts enkele grote wegen. De plantages zijn verdwenen. Qua grondstoffen be-hoort het land bij de twintig rijkste ter wereld. Vooral bauxiet (voor aluminium) wordt nu ontgonnen. 70 procent van de mensen leeft er echter onder de armoedegrens. 1 op 7 moet het doen met minder dan 1 euro per dag.

Het kerkhof van het regenwoud Mee met de kanoTV.Klasse trok naar Suriname, op zoek naar leraren en leer-lingen in het regenwoud en de stad. In dit nummer lees je de reportage ‘Scholen in het regen woud’. Op TV.Klasse vaar je mee met de kano van Mijnheer Linga die lesgeeft in een door wegen onbereikbaar dorp aan de Suriname. Zonder ondertitels want iedereen spreekt er Neder-lands. Exclusief op TV.Klasse: de eerste afl evering (van vier) over scholen in Suriname. Hoe geef je les in een willens nillens multiculturele samenleving?

Deze reeks kwam tot stand in samen-werking met de Vlaamse Vereniging voor Ontwikkelingssamenwerking en technische Bijstand(VVOB) - www.vvob.be

Volg de reeks op www.tvklasse.be.


©

Klasse

INTERNATIONAAL

Generatie 2020

Op 1 september 2020 stappen Marieke, Fien, Victor, Jules, Marthe, Simon

en Thijs voor het eerst door de schoolpoort van een secundaire school.

Wat voor secundaire school willen we voor hen? Dezelfde als die van

vandaag of één die leerlingen klaarstoomt voor het leven en de arbeids-

markt in 2030 en daarna?

©

Katrijn Van Giel


“We moeten veranderen en vernieu-wen, anders hinken we internationaal achterop”, zegt Georges Monard. Hij was afgelopen jaar voorzitter van een commissie die een discussienota over de verandering van het secundair on-derwijs samenstelde. Haar nota dient als uitgangspunt voor een breed debat over het secundair in 2020 en daarna.

In het regeerakkoord staat dat het secundair onderwijs toe is aan ver-nieuwing en verandering. Georges Monard: “Dat hoeft geen revolutie te worden, liever een evolutie.”

Marieke en haar vriendjes zijn alvast klaar voor een nog betere secundaire school. Wij ook?


Waarom moet het secundair vernieuwen?Georges Monard: “Het secundair heeft wel

degelijk sterke punten. Er is een zeer goede kennisoverdracht, wat ook blijkt uit internati-onale studies. De laatste jaren hebben we de aandacht voor zorg opgevoerd. We beschikken over een competent en gemotiveerd leraren-korps. Toch gaan er ook zaken fout, zoals bij de overgang van het basis- naar het secundair onderwijs. Leerlingen komen in het secundair in een totaal andere wereld terecht. Dat mer-ken we aan de mislukkingscijfers. Leerlingen maken vaak verkeerde keuzes door foute ver-wachtingen van ouders. Leerlingen raken vast in het secundair en verliezen een of twee jaar. Ondanks de topprestaties van ons onderwijs in internationale studies zoals Pisa, scoort het welbevinden van onze leerlingen laag.”

Leraren lopen doorgaans niet wild voor vernieu-wing of verandering.

Georges Monard: “Dat begrijp ik. ‘Wat vinden ze in Brussel nu weer uit?’ Om dat te vermijden

hebben we in de commissie die deze discus-sienota schreef zoveel mogelijk mensen op-genomen die in het onderwijs staan. En het is uitdrukkelijk een discussienota. Ik hoop dat zoveel mogelijk leraren meedenken over wat voor secundair onderwijs ze willen. Welke verandering je ook op papier zet, als leraren die niet zien zitten gaat ze niet door of werkt ze niet. Neem dus de tijd. Beslis in de komende vijf jaar en geef de scholen dan nog eens vijf jaar om alles in te voeren.”

Zijn er goede voorbeelden in het buitenland?Georges Monard: “Elk land heeft zijn on-

derwijstraditie en -realiteit. Zomaar zaken kopiëren en overnemen werkt niet. We kun-nen heel wat leren uit Scandinavische landen of Engeland, maar een echt gidsland is er niet. De studiekeuze uitstellen tot zestien zoals in Finland lukt bij ons nooit. Een tabula rasa, een verandering vanaf het witte blad is niet wen-selijk en niet nodig. Koester wat je goed doet. Geen revoluties, wel graag evoluties.”

“Ons secundair onderwijs is al vijftig jaar niet meer grondig veranderd”, zegt

Georges Monard. “Nochtans zijn alle andere onderwijsniveaus al eens grondig

vernieuwd. Dat zou niet erg zijn als ons secundair geen zwakke punten vertoonde.”

Binnen tien jaar moeten de discussies tot een nog beter secundair leiden.

Geen revolutie, maar het secundairmoet wel veranderen

Georges Monard:

Georges Monard stond vijftien jaar (tot 2002) als secretaris-generaal aan het hoofd van de onderwijs administratie. Voordien was hij zeven jaar CVP-parlementslid en kabinetschef bij onderwijs-minister Daniel Coens.


De studiekeuze willen jullie uitstellen tot veertien jaar. Komt er opnieuw een gezamenlijke eerste graad?

Georges Monard: “Eigenlijk stellen we iets anders voor. We willen dat leerlingen in die eerste graad met zo-veel mogelijk belangstellingsgebieden in aanraking komen. Hoe wil je dat meer leerlingen voor techniek kiezen als ze die niet kennen? Hetzelfde ver-haal geldt voor het afschaffen van de labels aso, bso, kso en tso. Uiteraard is dat meer dan een opsmukoperatie tegen het watervaleffect. Een won-dermiddel is het evenmin. Bijna elke ouder droomt ervan dat zijn kind een aso-opleiding volgt. Maar in onze moderne samenleving hoort tech-niek toch tot de algemene vorming van elke leerling? Als ons onderwijs niet verandert, leveren we nog altijd dezelfde leerlingen af, terwijl de sa-menleving ingrijpend verandert. Dan boeren we internationaal achterop.”

Vanuit welke visie hebben jullie deze discussienota geschreven?

Georges Monard: “Elk kind moet terechtkomen in de onderwijsrichting die het best overeenkomt met zijn capaciteiten. We willen ook af van de huidige tweedeling in het secundair: ben je technisch of niet? Veel relevan-ter is de vraag: stoom je iemand klaar voor de arbeidsmarkt of zorg je dat hij of zij verder kan studeren?”

Welke rol heeft de leraar in het ver-nieuwde secundair?

Georges Monard: “Een leraar moet meer zijn dan wat ze in Nederland ten tijde van het Studiehuis meemaakten. Leerlingen moesten het daar allemaal zelf uitzoeken, de leraar was niet meer dan een coach aan de zijlijn. Natuur-lijk moet de leraar de zelfredzaamheid van leerlingen stimuleren. Maar lera-ren werken best actief en creatief, dat is veel beklijvender voor de leerlingen.

Kennisoverdracht blijft absoluut be-langrijk in het vernieuwde secun-daire onderwijs, maar je moet ook aan competenties zoals groepswerk en probleemoplossend denken werken. Dan bereid je leerlingen echt voor op het leven en de arbeidsmarkt.”

“De kwaliteit van onze leraren is goed. Toch haakt één op drie jonge leraren af in de eerste vijf jaar van zijn car-rière. Daarom moeten we de loopbaan aantrekkelijker en voldoende vast ma-ken. Vroeger gaf de vervangingspool dat vaste perspectief. Laat ons aan iets gelijkaardigs denken. Neem je het een jonge leraar kwalijk dat hij een jaar werkzekerheid in de privé verkiest boven een interim van zestien weken in het onderwijs? We verliezen veel te veel goede mensen.”

Moet de job niet aantrekkelijker voor de leraren die wél blijven?

Georges Monard: “Die leraren moe-ten reële groeikansen krijgen. Hoe kan een leraar nu carrière maken? Door hem uit de klas te halen? Jam-mer, want zo verdwijnen veel goede leraren uit de klassen. Laat ze daar, maar geef hun de kans om senior-leraar te worden. Zo’n expert bezit objectieve kwaliteiten die niet vooral met leeftijd te maken hebben.”

Kunnen de nakende besparingen de no-dige veranderingen bemoeilijken?

Georges Monard: “We zullen cre-atief moeten zijn en de eventuele meerkost spreiden in de tijd. Het se-cundaire onderwijs werd immers in vergelijking met de andere onder-wijsniveaus altijd goed bedeeld. Mis-schien zullen we middelen moeten herschikken. We moeten nochtans veranderen als we sociaal, cultureel en economisch niet achteruit willen gaan. Natuurlijk zal de secundaire school van 2020 een andere school zijn dan degene die we in de discussienota proberen te beschrijven. Laat daarom zoveel mogelijk leraren hun stem horen in het debat. De twee jarigen van vandaag verdienen binnen tien jaar een nog betere secundaire school.”

©

Lieven Van Assche


HOE ZIET HET SECUNDAIR ONDERWIJS ER OVER TIEN JAAR UIT?

Wat voor secundaire school willen we in 2020?

“Het debat over de secundaire school is nog maar net begonnen.

Het zou jammer zijn als enkel vakbonden en koepels erover nadenken”,

zegt Georges Monard. “Elke leraar moet zijn toekomstvisie kunnen geven.”

Klasse pikt de tien opvallendste voorstellen uit het rapport.

Zie jij deze vernieuwingen zitten of niet?

Vervang ze door de volgende belangstellingsgebieden: gezondheid, welzijn en samenleving (bv. haartooi,

sociale en technische wetenschappen, topsport) administratie, handel en economie (bv. kantoor,

economie, boekhouden-informatica) natuur, techniek en wetenschappen (bv. elektro-

mechanica, wiskunde-wetenschappen, houtbewer-king)

talen, kunst en cultuur (bv. Latijn-moderne talen, beeldende kunsten, ballet)

Elk belangstellingsgebied bevat zowel studierichtingen gericht op doorstroming naar het hoger onderwijs als studierichtingen die arbeidsmarktgericht zijn.

In de eerste graad maken leerlingen eerst kennis met de belangstellingsgebieden. Pas daarna maken ze een defi -nitieve studiekeuze. In de eerste graad krijgen leerlingen: zesentwintig lesuren basisvorming vier uur optievakken (kennismaking met de vier be-

langstellingsgebieden in het eerste jaar en verdieping van twee ervan in het tweede jaar)

twee uur keuzevakken.

Het is uitdrukkelijk NIET de bedoeling om vakken als Latijn, landbouw of hotel uit de eerste graad te halen.

❍ JA ❍ NEEN

❍ JA ❍ NEEN

❍ JA ❍ NEEN

❍ JA ❍ NEEN

SCHRAP ASO, BSO, KSO EN TSO EERST KENNISMAKEN, DAN PAS KIEZEN

MINDER LERAREN PER KLASGROEP IN DE EERSTE GRAAD

In de eerste graad worden vakken samengevoegd zodat er minder vakken per week zijn en minder leraren per klasgroep. Dat tempert de bruuske overgang vanuit het basison-derwijs. Vijftig minuten per lesuur blijft bewaard, maar blokken van meerdere lesuren kunnen ook.

EEN LERAAR MET MEER VERANTWOORDE-LIJKHEID EN INZET VERDIENT MEER

Leraren die andere leraren leiding geven, hebben tijdelijk recht op een mandaatsvergoeding. Hun loon komt dan tus-sen dat van een leraar en dat van een directielid te liggen.

©

Katrijn Van Giel


In theorie bereidt het eerste leerjaar B voor op het eerste leerjaar A maar in praktijk gebeurt dat nauwelijks of niet. De commissie beschouwt de eerste graad voor die groep leerlingen als een schakel tussen de basisschool en de arbeidsmarktgerichte tweede graad. De commissie wil de algemene vorming van deze leerlingen verhogen zodat meer leerlingen een diploma halen (nu doet dat maar een op twee leerlingen die in het eerste leerjaar B startte).

In die portfolio’s noteer je alle via de school verworven competenties, getuigschriften en diploma’s. Ook compe-tenties die buiten de school verworven zijn, zoals leider zijn in een jeugdbeweging, krijgen daarin een plaats.

Wie nu slaagt voor het tweede jaar van de derde graad in het bso krijgt enkel een getuigschrift. Leerlingen die in de toekomst een diploma halen in een arbeidsmarkt-gerichte opleiding van kwalifi catieniveau 4 zullen naar het hoger onderwijs mogen, zij die kwalifi catieniveau 3 halen, moeten eerst een schakelprogramma volgen om naar het hoger onderwijs te kunnen.

Een leerling maakt een defi nitieve keuze op zijn veertiende maar moet in bepaalde richtingen pas in de derde graad uitmaken of hij naar de arbeidsmarkt of het hoger onder-wijs wil doorstromen. Leerlingen die toch een ‘verkeerde’ studierichting kozen, kunnen de keuzevakken gebruiken om zich bij te spijkeren of tekorten op te halen om toch zonder tijdverlies naar een andere richting te gaan.

BLIJFT DE VASTE BENOEMING?

Binnen tien jaar ziet ons secundair onderwijs er ongetwij-feld anders uit, maar blijft bijvoorbeeld de vaste benoe-ming? Duurt een lesuur nog steeds vijftig minuten? En hoe denken de ouders van Thijs en co. over het secundair van morgen? Meer dan tien voorstellen van de commis-sie-Monard vind je op www.klasse.be/leraren/bijlage.

❍ JA ❍ NEEN

❍ JA ❍ NEEN

❍ JA ❍ NEEN

❍ JA ❍ NEEN

❍ JA ❍ NEEN

❍ JA ❍ NEEN

HET EERSTE JAAR B BEREIDT DIRECT VOOR OP DE ARBEIDSMARKT

WIE IN HET TWEEDE JAAR VAN DE DERDE GRAAD SLAAGT, KRIJGT EEN DIPLOMA

MINDER STUDIERICHTINGEN VANAF DE TWEEDE GRAAD

WIE LESGEEFT AAN DE ZWAKSTE OF MOEILIJKSTE LEERLINGEN VERDIENT MEER

De zwakste en moeilijkste leerlingen verdienen de beste le-raren. Misschien kun je leraren van deze leerlingen enkele uren minder doen werken of hun wat meer loon geven.

GEEN UREN MEER OVERHEVELEN VAN EERSTE GRAAD NAAR ANDERE GRADEN

Leerlingen moeten een goede start nemen in de eerste graad van het secundair. Daarom moet het onmogelijk worden voor scholen om uren van de eerste graad over te hevelen naar dunbevolkte studierichtingen in de tweede en derde graad.

MAAK LEERLINGENPORTFOLIO’S


HOE ZIET HET SECUNDAIR ONDERWIJS ER OVER TIEN JAAR UIT?

Waarom de betuttelende vinger niet werkt“Wil je als leraar niet opbranden, dan is passie belangrijk”, zegt professor

Mark Elchardus. “Maar de fundamenten van passie zijn waarden als tolerantie

en zorgzaamheid.” Heeft een leraar andere waarden dan een ingenieur,

een secretaresse, een verkoper?

Leraren vinden morele steun in waarden

Eerlijkheid, moed, zorg, rechtvaardigheid en gezond verstand zijn volgens de Engelse onderwijsdeskundige Christopher Day de be-langrijkste waarden die leraren moreel sturen. Veel van die waarden zijn bij ons vertaald in de vakoverschrijdende eindtermen.

Welke waarden hebben leraren meer, of minder, dan andere beroepsgroepen?

Mark Elchardus: “Als je vergelijkt met ande-re beroepen dan zijn leraren beduidend min-der individualistisch en minder etnocentrisch. Ze voelen zich minder politiek machteloos en minder onveilig. Ze hebben meer vertrouwen in de maatschappelijke instellingen en gelo-ven meer in de gelijke rol van man en vrouw. Leraren zijn verdraagzamer en staan opener voor andere culturen. Meer nog dan andere hooggeschoolden leunen leraren aan bij de waarden, opvattingen en houdingen van de vakoverschrijdende eindtermen: burgerzin, wederzijds respect, kritisch en constructief denken, levenslang leren, sociaal vaardig zijn.”

Vertonen leraren die waarden van bij het begin van hun carrière?

Mark Elchardus: “Dat beweer ik niet, maar aspirant-leraren willen vooral jonge mensen iets bijbrengen. De gunstige uurregeling, de lange vakanties en de werkzekerheid spelen mee, maar dat is niet het belangrijkste. Als ze er de brui aan geven, dan doen ze dat in de eerste plaats omdat ze het lesgeven niet kun-nen waarmaken.”

Met hun specifi eke waardepatroon lijken leraren soms wereldvreemde idealisten.

Mark Elchardus: “De waarden in onderwijs zijn niet de marktwaarden die in onze samen-leving sterk voorop staan. Maar scholen staan niet lijnrecht tegenover het bedrijfsleven en leraren staan met hun waarden niet lijnrecht tegenover de samenleving. Verder merk je bin-nen de lerarengroep dezelfde evolutie als in de samenleving. Het naïeve optimisme over bij-voorbeeld de multiculturele samenleving heeft ook bij hen veld verloren.”

Dit is het tweede van een tiendelige artikelenreeks waarin Klasse dieper graaft naar wat leraren drijft: hun passie, hun waarden en gevoelens, hun visie op onderwijs, hun twijfels en dromen. Op www.klasse.be/leraren/passie vind je uitgebreide interviews met deskundigen en gepassio-neerde leraren, lectuurtips, stof tot nadenken en zelftests.

Volgende maand: passie en emotie

2/10


“Je bent enthousiast, ook op maandag-morgen”

Drie waarden die leerlingen belangrijk vinden in hun leraren. Herkenbaar?

1. Je geeft ons het gevoel dat we belangrijk zijn. Altijd.

2. Je inspireert ons, je maakt leerstof boeiend die we niet zagen zitten.

3. Je bent enthousiast, ook op maandagmorgen of als je gezicht op onweer staat.

Negen andere waarden wachten op jouw blik in de spiegel. Doe de test op www.klasse.be/leraren/passie.

TEST

Moeten leraren hun waarden laten blij-ken in de klas?

Mark Elchardus: “Dat doen ze altijd, állemaal. Ook in strikte onderwijs-systemen die de invloed van leraren beperken, komen de waarden van de mens voor de klas onvermijdelijk naar boven. Maar áls we weten dat leraren altijd hun waarden overbrengen, dan moeten we daar op school explicieter over nadenken. De vakoverschrijdende eindtermen verplichten een school al meer dan vroeger om na te denken over de waarden die ze wil overbrengen.”

Hebben de waarden van leraren invloed op die van hun leerlingen?

Mark Elchardus: “Onmiskenbaar. Leraren die in de klas cynisch doen over politiek brengen veel moeilijker burgerwaarden zoals tolerantie over. Ook de kennis die leraren overbren-gen, heeft impact: leraren die veel over mensenrechten meegeven, creë-ren meer tolerante leerlingen. Onder-zoek in verband met de vakoverschrij-dende eindtermen bewijst nog meer: leraren die daar grotere inspanningen voor leveren, brengen hun leerlingen


ADVERTENTIE

meer burgerzin en andere waarden bij en maken ze ook toleranter. Ten slotte werkt het schoolklimaat sterk door: je vormt democratische leerlingen in een democratische school, tolerante leerlingen in een tolerante school, participatieve leerlingen in een parti-cipatieve school.”

Moeten leraren dan niet veel explicieter waarden overbrengen in de klas?

Mark Elchardus: “Waardevorming staat steeds centraler in de opdracht van leraren, maar expliciete waarde-overdracht, het betuttelende vinger-tje, levert niets op. Waarden horen thuis in het verborgen leerplan. Bij leraren zit dat verborgen leerplan in hun dagelijkse houding.”

Kunnen de waarden van leraren veran-deren?

Mark Elchardus: “Het gevaar bij waardevorming is dat je fanatiek wordt en je eigen waarden boven alles stelt. Als waarden te absoluut worden, dan zijn de concentratiekam-pen niet veraf. Gezond verstand kan dat counteren en leraren hebben dat. Ze detecteren zulk fanatisme snel bij elkaar en corrigeren het. De kracht zit in de gezonde combinatie: je hebt

‘harde’ waarden nodig om de ‘zachte’ volwaardig over te brengen: tolerantie is geen ‘laisser faire’.”

Volgens Christopher Day bepalen posi-tieve waarden sterk de passie van een leraar. Moeten leraren trouw blijven aan die positieve waarden, wat er ook ge-beurt in de klas?

Mark Elchardus: “Passie is belang-rijk als je dertig jaar voor de klas wilt staan zonder op te branden. Maar de trouw aan waarden vind ik overroe-pen. Je moet vooral pragmatisch en fl exibel met waarden omgaan, en er veel op refl ecteren. Dat gebeurt naar mijn gevoel nog te weinig. Leraren hebben meer vaardigheden nodig om zich te kunnen buigen over vragen als: wat betekenen die waarden voor mij en mijn leerlingen, welk effect heb-ben ze, wat moet ik bijstellen… Een gemakkelijk recept hiervoor bestaat niet. Het komt erop aan het evenwicht te vinden en je waarden fl exibel, met een open geest bekijken.”

‘Leraars. Profi el van een beroepsgroep’, Mark El-chardus e.a., uitg. Lannoo Campus. Op donderdag 5 november om 14 uur kun je op de Antwerpse Boekenbeurs in discussie gaan met de auteur. Vijftig leraren krijgen een gratis ticket voor de Boekenbeurs. Mail naar [email protected]. Vermeld ‘Klasse’. Zie ook p. 52 in deze Klasse.

LERAREN VINDEN MORELE STEUN IN WAARDEN

Hoe belangrijk is de mens achter de leraar?Waarom leer je in de ene les veel en in de andere weinig? De Engelse onder-zoekers Morgan en Morris vroegen het in 1999 aan tweehonderd leerlin-gen van het secundair onderwijs. Zes op tien zeggen onomwonden dat de leraar het verschil maakt.

Maar hóe maakt de leraar het ver-schil? ‘Door zijn manier van lesgeven’, antwoordt de helft van de leerlingen. ‘Door de manier waarop hij met ons omgaat’, zegt één op vijf, en één op vier antwoordt: ‘Door de klas goed onder controle te houden’.

Een leraar die afstandelijk overkomt, die autoritair is en die niet geïnte-resseerd is in de leerling als mens, vinden leerlingen algauw slecht. Als ze vervolgens goede eigenschappen van leraren noemen, dan blijken die allemaal te draaien rond enthousi-asme, rond passie.

‘Good Teaching and Learning: Pupils and Tea-chers Speak’, C. Morgan & G. Morris, Bucking-ham: Open University Press, UK, 1999

Twee jaar lang was Katrijn Polet (34) maatschappel ijk assistent, maar toen kreeg ze een

andere passie: de kleuterklas. Katrijn Polet: “Ik kan mijn klas niet meer missen. Ik richt me volledig op de kinde-ren. Als we rond kleuren werken en ik de kinderen vraag in het geel naar school te komen, dan doe ik dat zelf ook. En in de turnlessen blaas ik mezelf mee op als een ballon, heerlijk. Uit de ogen van de peuters en kleuters straalt voortdurend verwondering. Dat boeit me. Daardoor

alleen al neem ik de drukte erbij. En tegenover kleuters speel je geen komedie: je staat voor wat je bent.”

“Het enthousiasme vliegt heen en weer. Ook onder colle-ga’s. Onze job eindigt niet om vier uur. Toen we merkten dat de kleuters zich in de naschoolse opvang verveelden, zijn we met de ‘Huppelclub’ begonnen, naschools turnen. En als maatschappelijk assistent observeer ik de kinderen vaak, om onverwachte problemen te voorkomen. Het is een zesde zintuig dat ik niet kan en wil negeren.”

Lees het volledige interview op www.klasse.be/leraren/passie.

“Ik blaas me graag op als een ballon”

©

Luc Daelemans


“Krijgt mijn mama centen omdatik naar school ga?”

“Luizen hebben is geen schande.Natkammen helpt”

©

Lieven Van Assche

©Katrijn Van Giel

T V. K L A S S E


www.tvklasse.be Extra kijktips

Klasse in Suriname: lesgeven in het regenwoud

“Na acht jaar lesgeven in de jungle is je ontwik-keling drie jaar achteruit gegaan”, vertelt Juf Jacqueline. Elke zondag vertrekt ze met de boot voor een week naar het dorp Dan. Ruwat is dertien en droomt van de stad: “Ik wil een televisiemast in mijn dorp.”

De truc: pak luizen aan

Een nieuw schooljaar, een nieuwe luizenplaag. Maar als iedereen meedoet, houd je ze binnen de perken. Mama Marleen gebruikt de natkam-test om luizen bij haar kinderen op te sporen. Wil je weten hoe dat precies gaat? Kijk naar “De truc” en krabben maar!

Het labo: leerlingen actief betrekken

TV.Klasse dropt student lerarenopleiding Liam voor een oefenles in het labo van de Erasmus-hogeschool Brussel. Hij neemt zijn leerlingen mee naar het Afrikaanse regenwoud. Trekt hij zijn leerlingen mee in zijn verhaal? De vaklector evalueert samen met hem zijn oefenles.

De truc: links of rechts?

Hebben jouw kleuters het ook moeilijk met links en rechts? Vinden ze de juiste schoen voor de juiste voet? Kijk mee naar de truc van turnjuf Mieke.

Studietoelage

“De studietoelage. Wat is dat? Voor wie? En hoe vraag je ze aan?” Sander, de jongste reporter van TV.Klasse, gaat op onderzoek. Hij trekt van zijn schoolpoort naar het ministerie van Onder-wijs in Brussel. Tip: informeer met dit fi lmpje de ouders.

10’03”

1’25”

7’20”

1’12”

8’30”

CHEMIE = FUNIs het te gevaarlijk om een waterstofbom in je les che-mie te laten ontploffen om de impact van Tsjernobyl te illustreren? Geen probleem. Professor Poliakoff pluist alle elementen van de tabel van Mendeljev uit in spetterende, speelse fi lmpjes.www.periodicvideos.com

PERFECTE CIRKELWil je in één handomdraai een perfecte cirkel op het bord tekenen? Kijk hoe het moet op www.youtube.com/watch?v=eAhfZUZiwSE

TV.KLASSE HELPT!

Problemen in de klas? Faalangst, didactische struikelstenen of gezags-problemen? Blijf er niet mee zitten maar laat het ons weten. TV.Klasse gaat-samen met jou en een ex-pert samenzitten om naar een oplossing te zoeken. Stuur een mail met jouw probleem naar [email protected].

Afl . 1/4


(Cherline, 27)

“Ik moet mij niet alleen een weg banen tussen nieuwe leerlingen

en collega’s, lesvoorbereidingen en vakvergaderingen,

ik weet ook helemaal niets over mijn loon, ziekteverlof of

verzekeringen”, zegt startende leraar Mieke (30).

Wie nieuw is in het onderwijs zit met een

hoofd vol vragen.

Eerste hulp bij onderwijs

Als je ziek bent, moet je zo snel mogelijk je directeur (laten) verwittigen. Dat wil zeggen vóór het eerste uur dat je een taak hebt op school. Als je maar één dag ziek bent, is een afwezigheidsattest niet verplicht. Je directeur mag wel controle sturen en je mag alleen de deur uit om medische redenen (bezoek aan dokter, apotheker). Als je langer dan één dag ziek bent, moet je een afwezigheidsattest opsturen naar je directeur en een medisch at-test naar de medische controledienst Mensura

Absenteïsme. Je huisdokter vult beide formu-lieren in. Zelfs als je van de dokter je woning mag verlaten, mag dat de eerste 24 uur enkel om medische redenen. Je kunt thuis ook me-dische controle krijgen. Zowel je school als je werkstation kunnen die aanvragen. Als je niet thuis moet blijven, moet je onmiddellijk als je thuiskomt controleren of er een briefje van een controlearts in je brievenbus zit. De arts controleert of je terecht afwezig bent.

Vorige week was ik een dag ziek. Breng ik een ‘doktersbriefje’ binnen bij het secretariaat?

“Lesgeven zal in het begin niet gemakkelijk zijn. Maar ik haal veel moti-vatie en inspiratie uit ‘De eerste keer’ op TV.Klasse. Daarin wordt beginnende leraar Eva een jaar lang gevolgd.” Dat mailt student lerarenopleiding Filip op www.klasse.be. Duizenden jonge (en oudere) leraren bekijken ook nu nog de hele reeks. In een extra afl eve-ring zoeken we Eva terug op na 2 jaar lesgeven. Hoe zou het met haar gaan? Bekijk het op www.tvklasse.be.


FAQ’s voor startende leraren

De vakantiedagen van de leerlin-gen zijn ook jouw vakantiedagen. Buiten deze dagen kun je geen vakantie nemen. Als je wegens een gebeurtenis in jouw gezin of familie toch verlof nodig hebt, kun je om-standigheidsverlof of uitzonderlijk verlof aanvragen.

Voor een geboorte, huwelijk of overlijden in je familie heb je recht op een aantal dagen ‘omstandig-heidsverlof’. Dat vraag je aan bij je directeur. Achteraf dien je een uittreksel uit de geboorte- of huwelijksakte of een overlijdens-bericht in.

Daarnaast heb je ook recht op ‘uitzonderlijk verlof wegens overmacht’. Die overmacht

moet het gevolg zijn van een ziekte of ongeval van iemand met wie je onder hetzelfde dak woont: je partner, een bloed- of aanverwant, een opgenomen kind in het kader van adoptie of pleegvoogdij. Je geeft aan je directeur een medisch ge-tuigschrift waaruit blijkt dat je bij die persoon aanwezig moet zijn. Dit uitzonderlijke verlof is beperkt tot maximaal vier dagen per kalenderjaar.

Ook om je burgerplicht te vervullen, mag je afwezig zijn van het werk, bijvoorbeeld om te verschijnen voor een rechtbank of als bijzitter in een stembureau.

Klop met vragen over je loon eerst aan bij je schoolsecreta-riaat. Als zij niet kunnen helpen, neem je contact op met je werkstation bij het ministerie van Onderwijs en Vorming. Een werkstation zorgt ervoor dat je loon juist berekend en tijdig betaald wordt. Het nummer van je werkstation staat op je salarisbrief. Op de website van het Agentschap voor

Onderwijsdiensten vind je een lijst van de werkstations met contactpersoon en telefoonnummer.

Of raadpleeg je maandelijkse salarisbrief digitaal. Als je thuisbankiert kan dat - bij acht banken - heel eenvoudig via de Zoomit-knop.

Wie in de loop van de maanden sep-tember tot en met december 2009 start in het onderwijs, krijgt geen leraren-kaart 2009 meer. Je krijgt - net als je collega’s - je lerarenkaart 2010 samen met het januarinummer van Klasse. Je krijgt meteen ook de nieuwe lera-renkaartbrochure. Je moet de lera-renkaart en brochure niet aanvragen. Klasse (ministerie van Onderwijs en Vorming) geeft Vlaamse leraren deze gepersonaliseerde beroepskaart. Je krijgt er op tal van plaatsen korting mee en je neemt ermee deel aan alle acties van de lerarenkaart. Lees meer op p. 40-49.

Als je zelf gewond raakt op school komt het ministerie van Onderwijs en Vorming, dienst Arbeidsonge-vallen tussenbeide.

Als een leerling zichzelf of een an-dere leerling verwondt, dan is dat een zaak voor de schoolverzekering. Als begeleidende leraar ben je bijna altijd aansprakelijk als een leerling een fout begaat en daardoor schade berokkent aan een medeleerling of een andere persoon. Maar die

aansprakelijkheid vervalt als je je taak zorgvuldig hebt uitgevoerd en het ongeval niet te voorzien of te vermijden was. Bovendien ben je voor je burgerlijke aansprakelijk-heid en rechtsbijstand verzekerd via de schoolpolis. Eventuele uitzon-deringen staan daar uitdrukkelijk in vermeld. Vraag aan je directie of inrichtende macht een kopie van de polis. Je hebt er belang bij je goed te informeren.

Ik denk dat mijn loon fout berekend is. Wie kijkt dit na?

Wanneer krijg ik een lerarenkaart?

Ben ik verzekerd als ik op school van de trap val en een been breek? Of erger: als een leerling onder mijn toezicht gewond raakt?

(Elke, 24)

Kan ik ook buiten de schoolvakanties een dag vakantie nemen? Wat als ik naar een begrafenis moet?

(Hannah, 33)

Op www.klasse.be/leraren/bijlage vind je links naar alle documenten en

formulieren die in de antwoorden vermeld staan.

(An, 44)

(Wouter, 25)


Wat doen kleuters in een lelijke en gevaarlijke speeltuin? Niet spelen, wel ruziën. In basisschool De Schatkist in Berchem is dat verleden tijd. Het recept? Een ONTDEKtuin die blijft groeien.

“De speeltuin heeft een metamorfose ondergaan”, lacht kleuteronderwijzer Ann Smans. Samen met ouders en kinderen tekenden we de plannen. Zo’n plan voer je best vlug uit. Zo houd je iedereen scherp en zien de kinderen de tuin echt groeien. Wij kozen voor een ontdektuin met veel variatie: de kinderen oefenen hun motoriek op speeltui-gen, er staan laagstamappelbomen die hun leren over de

seizoenen, een volière, miniharken en gieters voor dorstige bloemen of planten en drie kippen. Plus een pluchen kip. De klas waar die logeert, is verantwoordelijk voor de tuin. Dat is leerrijk, plezant en zo breng je de kleuters respect bij voor natuur en spelmateriaal. Een leerling hout en bouw maakt een kleine toegangspoort en de academie bezorgt ons klingelklangeldingetjes voor in de bomen. Onze tuin moet nooit af zijn, wel altijd blijven groeien.”

Vrije basisschool De Schatkist Berchem - www.gvbs-deschatkist.beDe ONTDEKtuin is een Baobab-schoolproject van de stad Antwerpen. Een fotoreportage en meer info op www.klasse.be/leraren/bijlage

Kleuters ontwerpen mee speeltuin

Appelen, kippen en klingelklangel

S J A P O


©

KLASSE

©

Lieven Van Assche

Ouders bekijken resultaten online

“Mijn rapport? Op het internet!”Scores voor toetsen, overhoringen, werkstuk-ken: de ouders van alle secundaire GO!-scholen uit de regio Kempen kijken online mee in het puntenboekje van de leraren.

Met de module Skore zetten de leraren alle resul-taten van elke leerling online. Via een login volgen de ouders de prestaties van hun kind op de voet. Bovendien communiceren school en ouders ook via het internet. Met het berichtensysteem nemen ouders eenvoudig en snel contact op met leraren en directie. Op Intradesk vinden ze nuttige documen-ten. Dit project moet op termijn uitmonden in een digitale leeromgeving voor alle GO!-scholen. Trans-parante communicatie met de ouders, uitbouw van digitale leerpaden voor leerlingen en leraren én een betere organisatie van het schoolbedrijf zijn daarin de drie doelen.

Saskia Michielsen - projectleider proeftuin Scholengroep [email protected] - www.scholengroepkempen.beFilmpje en meer info op www.klasse.be/leraren/bijlage

Laatstejaars ontwerpen juwelen voor blinden

Met oog voor gevoelEen zilveren belletje voor blindengeleidehond Flor of een ring met brailletekens: zeven laatstejaarsstudenten van de beroepsopleiding Juwelencreatie ontwierpen samen met blinden en slechtzienden juwelen.

“Elk jaar koppelen we een sociaal luik aan het eindwerk”, legt technisch adviseur Dirk van Daal uit. “ Bij juwelencreatie speel je best in op wat je klant wenst. Maar hoe pak je dat aan als die blind of slechtziend is? Zo’n opdracht is voor leerling én klant confronterend. De ontwerper moet snappen wat blind of slechtziend betekent. Zij gebruiken voortdurend het woord ‘kijken’. Voor hen is dat voelen. Bij juwelen denken wij vooral aan het esthetische, zij aan vorm en gevoel.” De zeven juwelencreaties verschillen als dag en nacht. Maar één ding hebben ze gemeen: in elk eindwerk zie en voel je de hand van de blinde of slechtziende klant.

Technicum Noord-Antwerpen ‘De Londenstraat’ - www.tna.be - www.uurwerkmaken.be

Fotoreportage van dit project op www.klasse.be/leraren/bijlage

©

Lieven Van Assche


Doe ik het goed als leraar?

Interne kwaliteitszorg: wees kritisch voor jezelf

Wat zou je in Mariannes plaats doen?

A. Je klaagt bij de directeur over het niveau van de eerste-jaars. Je benadrukt dat die leerlingen negatief staan tegenover je vak.

B. Je neemt contact op met de juf Frans uit de basis-school en je legt haar de slechte resultaten van de leerlingen voor. Ze moet hogere eisen stellen.

C. Het wordt tijd om je lessen en je manier van evalueren kritisch te onder-zoeken.

‘HELFT VAN DE KLAS GEZAKT’

➜ MARIANNE is ontgoocheld. Net als de voorgaande jaren is de helft van de leerlingen van het eerste jaar gezakt voor haar vak, Frans. De collega’s zullen weer geen rekening houden met haar vak en op de deliberatie kwistig A-attesten uitdelen.

Leraren evalueren voortdurend leerlingen, maar zijn ze ook kritisch voor zichzelf?

‘Je eigen functioneren in vraag kunnen stellen en bijsturen’ is één van de tien

basis competenties die de overheid van een goede leraar verwacht. Ga in de

schoenen staan van Marianne, Sabine, Frank en Ilse en zoek hoe je kritisch

kunt zijn voor jezelf.

s doen?

r over het niveau van de eerste-die leerlingen negatief staan

et de juf Frans uit de basis-e slechte resultaten van oet

ekening houden met haar vak en op n uitdelen.

Wil je zelf van ‘plan’ en ‘do’ naar ‘check’ en ‘act’? Dan is er voor jou gratis het boek ‘Hoe goed doe ik het als leraar - PDCA als kwaliteitsmaatje’ van Herman Ros, naar een idee van de redactie Kwaliteitszorg in het onderwijs van de uitge-verij Plantyn. Surf voor je eigen gratis exemplaar naar www.plantyn.com. Actie geldig tot 31 oktober 2009.

Gratis boek voor elke leraar


Wat zou je in Sabines plaats doen?

A. Met een groot hart trek je naar huis en vertel je je huisgenoten dat die van 1B toch nog de kwaadste niet zijn. Je zult ze voortaan wat milder beoordelen.

B. Mohammeds compliment doet een belletje rinke-len. Ook de leerlingen van 1B hebben een duidelijke mening over je lessen. In het vervolg houd je meer rekening met hun inbreng.

C. Je mailt je collega’s van de vakgroep over je les. Je zet ervaringsgericht leren op de agenda van de volgende vakgroepvergadering.

Wat zou je in Franks plaats doen?

A. Je denkt: nog een paar jaartjes en dan geef ik de fakkel door aan een jonge collega.

B. Je ziet in dat je met andere methodes moet leren werken en je gaat op zoek naar geschikte nascholing.

C. In je functioneringsgesprek met de directeur leg je uit dat je nog weinig plezier beleeft aan lesgeven en je vraagt of je binnen de school andere taken kunt opnemen.

‘COOLE LES, MEVROUW’

‘WANNEER KAN IK MET TBS?’

Wat zou je in Ilses plaats doen?

A. Je bespreekt rustig je ongenoegen met je directeur. Je wijst hem vooral op de ongelijke taak verdeling in de school.

B. Je stapt woedend de lerarenkamer binnen en ventileert je ongenoegen. Enkele collega’s moeten het ontgelden.

C. Je laat alles een beetje bezinken en stelt dan de directeur voor om onder de collega’s een enquête te houden over de taaklast.

‘TROP IS TE VEEL!’

➜ ILSE is kwaad. Ze heeft in haar nieuwe lesopdracht ook nog richtgraad 2 voor Engels bijgekregen. Nog maar eens een nieuwe cursus. Bovendien moet ze als voorzitter van de vakgroep Nederlands ook nog het taalbeleid van de school uittekenen. Is dat niet allemaal te veel?

➜ FRANK geeft al dertig jaar les in het vijfde jaar van een Brusselse basisschool. Zijn leerlingen zijn de laatste jaren grondig veranderd. Hij heeft last met hun verschillende taal- en cultuurachtergronden. Houdt hij dit nog vol tot zijn pensioen?

➜ SABINE geeft wiskunde aan 1B. Grafi eken interprete-ren. De les kabbelt voort. Tot ze een krant met grafi eken vol verkiezingsresultaten opdiept. De leerlingen zijn aandachtig, luisteren en werken mee. Na de les zegt Mohammed, de zware jongen van de klas: “Coole les, mevrouw.”

kunt opnemen.


ADVERTENTIE

Plan: stel een plan op

Marianne vraagt zich best af of de slechte resultaten met haar eigen lesgeven of te moeilijke proefwerken te maken hebben. Daarvoor moet ze de actuele situatie analyseren, door bijvoorbeeld een collega en liefst ook leerlingen kritisch naar haar proefwerken te laten kijken. Dan stelt ze best concrete verbeteracties op, want anders heeft al die zelfevaluatie geen zin gehad.

Do: voer je plan uit

Sabine zoekt creatieve oplossingen om haar lessen te verbeteren. Samen met haar collega’s van de vakgroep stelt ze een plan volgens de SMART-principes op. Hun doel - “Tegen 1 september 2010 willen we dat 10 procent van onze lessen aansluit bij situaties waarin de leerlingen zich kunnen inleven” - is Specifi ek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdsgebonden.

Check: evalueer het effect van je plan

Frank volgt een nascholing over hoe je leerlingen taalvaardiger maakt in de basisschool. Wat hij geleerd heeft, rapporteert hij aan het schoolteam. Dit is een eerste check op de uitvoering van het plan. Eventueel kun je al onmiddellijk bijsturen. In een ideale wereld stopt de kwaliteitscirkel hier, maar in de realiteit is vaak nog een vierde stap nodig.

Act: veranker en/of stuur bij

Na de klacht van Ilse voert de school een puntensysteem in dat de werklast van elk personeelslid in kaart brengt. Daarnaast herziet de directeur de functiebeschrijvingen en schroeft hij de administra-tieve taaklast van de leraren terug.

En dan begin je aan een nieuwe PDCA-cyclus. Kwaliteitswerk is immers nooit af.

DE PDCA-VERBETERSPIRAAL

INTERNE KWALITEITSZORG: WEES KRITISCH VOOR JEZELF

STAP 1

STAP 3

STAP 2

STAP 4

Zonder een gezonde dosis zelfkritiek lossen Marianne, Sabine, Frank en Ilse hun probleem nooit op. Daarom kiest Marianne best optie C, Sabine ook. Frank opteert best voor B en Ilse voor C.

Wie kritisch is voor zichzelf zet daarmee automatisch een proces van interne kwaliteitszorg (ikz) in gang. Handige leidraad: de PDCA-cyclus, een verbeterspiraal in vier stappen:


MICHIEL GERARD, DIRECTEUR

“Een dierenpark, verkeerspark, moestuin en boomgaard vragen veel zorg en onderhoud, maar tegelijk vormen ze een sterke leeromge-ving voor kinderen die moeilijk leren. Keuken-personeel, lerarenteam, tuinman en kinderen verzorgen de appelbomen, frambozen en bosaardbeien. Alleen snoeien doen we niet zelf.” In de moestuin ruik je de munt. “Veel meer heb je niet nodig om enthousiaste leraren én leerlin-gen te overtuigen. Zin in verse muntthee?”

KOPJE KOFFIE IN ASSEBROEK

AMAAI

UNIEK

NIET SNOEIEN

Van de Bruggelingen woont bijna een op zes in Assebroek. Op zijn 8,5 km² grote grond-gebied veel groen en aardig wat scholen. Een smalle dreef leidt naar De Boomgaard, een vrije (en groene) school voor kinderen van 6 tot 13 jaar die moeilijk leren. Op een terrein van 6 000 m² eten 110 leerlingen moes van zelfgekweekte appelen. Ook de dwergschapen en de geit smullen mee.

MMMMMMMIMIMIMIMMMMMMMIMMMMMIMMMMM CCCHCCHCHCHCHCHCHCHCCC IEL GERARD, DIR

“E“E“E“E“E“E“E“E“E“E“E“EEEEen dierenpark, verkeeboomgaard vragen veelmaar tegelijk vormen ze ving voor kinderen die m

NIEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEETTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTT SSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSNOEIEN

een vrije (en groene) svan 6 tot ttt 13 jaaaar die mterrein vavavaaan n n 6 000 00 m² emom es vvvvvanannn zelfgekweedwdwwererererrrrgschapen en de g

JULIE VERCAMMEN,LOGOPEDISTE EN ZORGCOÖRDINATOR

“Of een kind nu moeilijk leert of hoogbegaafd is, daar draait het niet om. De vraag is niet: hoe knap is een kind, maar hóe is een kind knap? Kinderen worden nog te vaak bekeken vanuit een problematiek, te weinig vanuit hun sterke punten. Via Klasse maakten we kennis met meervoudige intelligentie. In oktober starten we een Comeniusproject ‘Smart forward’ met een Oostenrijkse en Spaanse partner. Eerst gaan we op talentenjacht en op die vangst stemmen we de activiteiten af.”

ELK KIND 2

1

2 JULIE VERCAMMEN

4 KOEN HALLAERT

D E L E R A R E N K A M E R


HEIDI VERMEERSCH, ALGEMENE EN SOCIALE VORMING

“De 13-jarigen verlaten de school aan het einde van dit schooljaar. Dan krijgen ze wellicht Frans en dat schrikt af. Toch kun je type 1-kinderen sensibiliseren voor taal. Wij zingen kinderliedjes als ‘Hoofd en schouders, knie en teen’ in vijf talen. Klinkt en is misschien cliché, maar het slaat wel aan. Bovendien spelen we zo in op ons jaarthema ‘culturen’. Van Happy Birthday naar ‘Vieren mensen overal hun verjaardag en hoe doen ze dat?’ is maar een kleine stap.”

LESTIP

VREEMD

CADEAUTJE

HAPPY BIRTHDAY

HIJ IS ENORM NIEUWSGIERIG MAAR VOLKOMEN ONGEVAARLIJK. DE KOFFIEMAN VAN KLASSE KLOPT IEDERE

MAAND OP DE DEUR VAN EEN LERARENLOKAAL. HIJ TAPT HET ZWARTE VOCHT IN KLASSE-KOPPEN EN MAAKT

DE TONGEN LOS. WAT ROERT IN HET VLAAMSE ONDERWIJS? DEZE MAAND: HET ONDERWIJS IN ASSEBROEK VOOR

6- TOT 13-JARIGEN DIE MOEILIJK LEREN.

©

Luc Daelemans

HIJ IS ENO

MAAND

DE TO

6-

KOEN DEPESTELZORGCOÖRDINATOR, GOK-BEGELEIDER

“De meeste leerlingen komen met de bus naar school. Een jongen wou graag hier naar school komen. Eén probleem: hij woont enkele straten dichter bij een andere type 1-school. Hij rijdt met de bus naar een verzamelplaats, waar hij over-stapt op de bus naar onze school. Alleen mag dat niet als hij van gratis vervoer wil genieten. Recht op schoolkeuze hebben ze daardoor niet.”

KOEN HALLAERT, VAKLERAAR TECHNOLOGIE

“Dat de nieuwe Techno Chalet tot voor kort een uitgeleefd scoutslokaal was, gelooft geen kat. Toch recycleerden we het lokaal in negen maan-den tijd met het team, ouders, vrijwilligers en leerlingen. Nu kan elke klas twee uur per week ongehinderd timmeren of zagen. De kalkoen in het hoenderpark ernaast ligt er niet wakker van. Op 1 september openden we de chalet met een groot kinderfeest. Dankzij ‘Droom je school’ weegt de factuur 5 000 euro minder zwaar.”

BUSJE KOMT ZO

TECHNO CHALET

3

4

5

1 MICHIEL GERARD, DIRECTEUR

3KOEN DEPESTEL

5 HEIDI VERMEERSCH

Wil je de koffi eman op jouw school? Mail naar koffi [email protected] en overtuig hem in een tiental regels.


Het Provinciaal Instituut Sint-Godelieve in Antwerpen telt spectaculair weinig spijbelaars en afwezigen. “We werken sterk preventief”, zegt leerlingenbegeleider en coördinator Ilse Van der Keilen. “Met leerlingen die na de eerste schoolmaand al vier keer afwezig waren of vier keer te laat kwamen, voeren we een ge-sprek”. De school wacht niet tot een leerling tien halve dagen afwezig is en maakt ook geen onderscheid tussen wettig en onwettig afwezig zijn. “Zo ontdekken we veel vroeger problematisch gedrag”, zegt Ilse Van der Kei-len, “want veel leerlingen slagen er perfect in gewettigd afwezig te zijn.” Leerlingen en ouders weten dat we afwezigheden opvolgen. De school vraagt aan ouders om te verwittigen als hun kind niet naar school komt. Als ze dat niet doen, contacteert de school hen zelf. Dat gebeurt ook als ouders veel ‘briefjes’ schrijven. Zo merken ouders dat aanwezig zijn en op tijd komen belangrijk is.”

WANDELSTRAFSTUDIE“Leerlingen zijn soms verbaasd dat de school zo betrokken is”, zegt Ilse Van der Keilen. “Zelfs als ze een doktersattest binnenbrengen, laten we hun voelen dat we het belangrijk

vinden dat ze naar school komen. We zoeken altijd samen naar een oplossing. Als leerlingen bijvoorbeeld elke dag te laat zijn omdat de bus in de fi le staat, stippelen we een andere route naar school uit. We hebben ook de wandel-strafstudie voor spijbelaars en telaatkomers. Deze leerlingen wandelen drie uur, samen met enkele leraren. Tijdens die wandeling voeren we intensieve gesprekken en ontdekken we vaak een andere kant van de leerlingen.” De aanpak van de school werkt: de spijbelcijfers zijn ten opzichte van vijf jaar geleden sterk ge-daald. “Vroeger hadden we een ellenlange lijst van spijbelaars. Nu ken ik de probleemgeval-len. Leerlingen weten gewoon dat het niet lukt om te spijbelen.”

DIALOOGIn Antwerpen heeft het netoverkoepelend cen-trum voor leerlingenbegeleiding het Centraal Meldpunt voor Risicojongeren opgericht. De spijbelcel maakt daar deel van uit. Ook spij-belambtenaar Sofi e Van de Velde benadrukt het belang van een warme school: “Als leer-lingen zich goed voelen op school, als ze zich verbonden voelen met de groep, dan komen ze graag. Maar hoe werk je daar concreet aan?


Zo’n 5 000 leerlingen zijn problematische spijbelaars. Dat is slecht voor de

leerling én voor de school. Maar er is ook iets aan te doen. Scholen met een

positieve sfeer die leerlingen betrekken, hebben minder spijbelaars. Als school

heb je wel degelijk vat op het spijbelgedrag van je leerlingen. Dat blijkt uit nieuw

onderzoek naar de oorzaken en gevolgen van spijbelen.

Spijbelaars houden school spiegel voor

School- en groepscultuur belangrijker dan repressie

Door bijvoorbeeld de dialoog aan te gaan over het schoolreglement. Daar zit immers de schoolcultuur in verwe-ven. Er zijn regels, maar waarom zijn die er, wat is het doel? Integreer samen met de leerlingen de resultaten van dat gesprek in het reglement. Zo werk je samen aan de schoolcultuur. Dat legt een basis voor de volgende jaren. Ook de infrastructuur van de school is be-langrijk: zijn er donkere hoeken waar gevochten wordt? Werk ze weg, zodat het leuk is om op de speelplaats te zijn. Laat leerlingen tijdens vrije uren de school verfraaien, zodat ze zich meer betrokken voelen bij hún school.”

SPIJBELSPIEGELHet Centraal Meldpunt voor Risico-jongeren maakt voor elke Antwerpse school een ‘spijbelspiegel’. In dat rap-port vind je een evolutie van de spij-belcijfers en een gelijkaardige school als ijkpunt zodat je kunt vergelijken. “Op basis van de spijbelspiegel krijgt de school een beeld van haar proble-men. Zitten er veel spijbelaars in klas

5B, dan is daar misschien iets aan de hand. Zitten er enkel spijbelaars in de hoogste graad, verveel de laagste graden dan niet met je spijbelbeleid. Op die basis maakt de school een consequent beleid op maat”, zegt Sofi e Van de Velde. “Jongeren hebben al-leen problemen met regels als die inconsequent zijn. Regels moeten transparant zijn. Als iemand spijbelt, kennen de andere leerlingen daarvan de gevolgen. Zo zijn er scholen waar de ouders meteen bericht krijgen als hun kind niet op school is. Het lera-renkorps moet wel elke actie dragen. Je moet als groep nadenken en bereid zijn om te handelen. Maak van de jongere niet de boeman, maar vraag je af wat waar misloopt. Daarbij zijn school- en groepscultuur belangrijker dan repressie.”

NUMMERKunnen ook individuele leraren een rol spelen? “Jongeren die afwezig zijn, wegen op de groep. Zeg dan niet: ‘Was je er weer niet vorige les?’ maar

spreek de jongere aan en betrek hem bij de groep. Herhaal even wat er de vorige les is gebeurd, daar hebben alle leerlingen baat bij. Ga er als leraar niet automatisch van uit dat iemand gede-motiveerd is. Praat met je leerling, dan voelt hij dat hij geen nummer is”, zegt Sofi e Van de Velde. Sommige scholen leggen de verantwoordelijkheid voor spijbelen bij de groep. Ze belonen in groep de klas die het minste spij-belt. “Dan komen de ‘peers’ in gang: leerlingen halen bijvoorbeeld iedere morgen een klasgenoot op die moei-lijk uit bed raakt. Ook dat versterkt het groepsgevoel.”

Meer info over spijbelen en spijbelpreventie?

Surf naar www.klasse.be/leraren/bijlage.

©

Isabel Corthier

Sofi e Van de Velde:

“Discussieer met leerlingen over het schoolreglement”


Spijbelen ook negatief voor school en medeleerlingen

Onderzoekers Ellen Claes, Marc Hooghe en Tim Reeskens trekken uit hun onderzoek naar de oorzaken en gevolgen van spijbelen drie besluiten:

1. Spijbelen is niet enkel een gevolg van individuele achtergrondken-merken, maar ook van school-kenmerken. In scholen met een positief klasklimaat en een grote betrokkenheid spijbelen leerlin-gen minder.

2. Leerlingen van scholen waar veel gespijbeld wordt, scoren slechter op kennistests. Het spijbelgedrag van een paar leerlingen kan het pedagogische proces van een hele school ver-storen. Ook leerlingen die zelf niet spijbelen lijden er onder.

3. De strijd tegen spijbelen moet deel uitmaken van de kern van het educatieve proces van een school.

Ellen Claes, Marc Hooghe, Tim Reeskens, Spijbelen zorgt voor een minder performante school, KULeuven

MEESTER SABINE

Het is ‘in’ om voor meer en

meer beroepen een ‘uniseks’-

woord te gebruiken.

Dat is oké als je een algemene

uitspraak moet doen. Maar als

ik in Klasse lees dat een ‘leraar’

Bianca heet, en dat een ‘on-

derwijzer’ zwanger is, dan vind

ik dat mateloos belachelijk en

ergerlijk. Al die vrouwen een

mannelijk etiket opspelden,

dat is pas seksistisch. Straks

hebben jullie het nog over de

‘zanger Madonna’ of ‘koning

Paola’, of beweren jullie dat

de leerlingen ‘meester Sabine’

moeten zeggen.

Koen Van de Moortel, Gent

BISNUMMERS (BIS)

Jullie stellen zittenblijven

ongeloofl ijk negatief voor. Wat

met kinderen die kopje onder

gaan, die ongelukkig zijn en

geen eigenwaarde meer ken-

nen omdat ze de ene na de an-

dere opdoffer krijgen? Jammer

dat het artikel en de studie zo

twijfelen aan de professiona-

liteit van onderwijzers en hun

subjectiviteit verwijten. Als we

samen met de ouders besluiten

dat hun kind beter een jaar ‘op

adem komt’, dan is dat niet om

opnieuw naar af te gaan, maar

wel om te vertrekken van wat

het kind al kan, daarop verder

te bouwen en dat kind meer

tijd te geven om de leerstof die

nog niet begrepen is, opnieuw

te verwerken.

Annemie Thys, Herentals

MELDPUNT

De pers verdedigt en becom-

mentarieert met veel brio pro-

blemen van ouders met leraren

en scholen. Ouders kunnen

altijd wel ergens terecht met

hun verhaal. Maar waar kun-

nen leraren terecht die door

ouders worden beschimpt of

afgeschilderd als incompetent

en bevooroordeeld? Er is geen

meldpunt. Nochtans zie ik

vaak ouders van leerlingen die

heel wat zorg hebben gevraagd

op school, alsnog heel boos

vertrekken. Ze maken daarna

de leraar in kwestie zwart.

Gelukkig zijn er veel meer

ándere ouders, maar die enke-

lingen kunnen iemand heel erg

kwetsen en gebruiken de pers

als stok achter de deur.

Nanna Cornelis

KINDEREN MASSAAL

GRAAG NAAR SCHOOL?

89 procent van de leerlingen

zegt nooit te dromen in de les.

83 procent van de kinderen

voelt zich goed op school.

Opmerkelijke cijfers. Enkel

lachende gezichten in Klasse.

Blijkbaar waren de kinderen

wel erg lief bij het invullen van

de enquête. Op Facebook lees

je op 31 augustus heel andere

verhalen: Sofi e heeft geen zin

om naar school te gaan, Elke

zegt op 1 september Néééé,

Tim wil vakantie, Lisa haat

school. Misschien moeten we

de kinderen in Vlaanderen

meer tijd geven om te dromen

op school, en de kans geven

Een creatieve leraar brengt rust en focust de aandacht

Vaar je eigen koers in je klas2009 is het ‘Internationale jaar van de creativiteit’. Klasse

laat elke maand een eigenzinnige mens los die een lans

breekt voor creatief sterke leraren. Deze maand: Chris Bul-

caen, recensent en bibliothecaris van de vakgroep Engels

van UGent.

Leraren lijken tegenwoordig meer in de schoolbanken te zitten

dan de leerlingen. Lesgevers worden van alle kanten pedago-

gisch bestookt. Hype van de dag: creativiteit in de les. Tja, wie

wil er nu niet creatief zijn? Je ontplooit jezelf en creativiteit is

broodnodig voor de economie. Maar toch. Schaamteloos vind

ik dat overheden, die het hele lesgebeuren steeds meer willen

stroomlijnen, oproepen tot creativiteit en innovatie. Beseffen ze

misschien hoeveel bewegingsruimte we intussen verloren heb-

ben? Hoe weinig creativiteit er nog in de basisstof zit, zodat we

die nu moeten toevoegen?

Gelukkig laat creativiteit zich niet zo gemakkelijk kade-

ren. Vrijheid maakt er onlosmakelijk deel van uit. Hier ligt

een kans voor leraren om in naam van de felbegeerde creativi-

teit een eigen koers te varen en eigen bewegingsruimte op te

eisen tegenover eindtermen, lesvormen en onderwijsplannen.

Creativiteit kun je niet eenduidig defi niëren, tal van projecten

vallen onder die noemer en ze hoeven niet allemaal kunstzin-

nig te zijn. Creatief is ook die leraar die rust weet te brengen

in de klas, de aandacht focust en met een groep aan de slag

gaat, weg van alle prikkels en multimedia. Een leraar die er eer

uit haalt om met al zijn leerlingen de eindmeet te halen, die

voor een zo groot mogelijke groep jongeren de basis wil leg-

gen waarmee ze nog alle kanten uit kunnen. Met de groeiende

diversiteit in de klas en de drukkende plannen van bovenaf

vraagt dat van de lesgever een alledaagse, kleine vorm van cre-

ativiteit die nog het meest opbrengt voor creativiteit en innova-

tie op grote, maatschappelijke schaal.

Chris Bulcaen

D I A LO O G


VAN HET FORUM GEPLUKT

Jonge leraren hebben totaal geen werkzekerheid. Ze zijn de speelbal van de willekeur: vriendjespolitiek bij de directie, vervanging van zieke vastbenoemde leraren die toch hun vakantiegeld opstrijken. Jammer dat gemotiveerde en gepassioneerde jonge leraren almaar meer naar de privé stappen omdat zij moeten zorgen voor hun gezin en toekomst. Waarom is er geen centraal onder-wijsorgaan dat jonge leraren opvolgt en evalueert? Na bijvoorbeeld drie

jaar interim krijgt deze persoon voor-rang bij een school in de buurt.

(Ine G.)

Beloond worden als je gepassioneerd bent? Was dat maar waar. Weerstand krijg je. Als je gedreven bent, voel je je maar goed in 3 van de 100 scholen: namelijk die waar het lerarenkorps even gepassioneerd is als jij.

(Vanessa J.)

Ik ben weliswaar geen ‘jonge’ leraar meer (ben 48) maar voel me nog even gedreven en gepassioneerd als de eerste dag. Ook ik heb een gezin met studerende kinderen en ook voor mij was de start niet simpel. Ik heb jaren parttime gewerkt, zelfs een jaar met maar 4 uur per week. Denk niet dat je alles in de schoot ge-worpen krijgt. Wat is trouwens ‘vast werk’ en ‘zekerheid’ vandaag de dag?

(Christelle V.)

Jong en werkonzeker?

ONDERWIJSBLOG VAN DE MAAND

Klasse schuimt het web af op zoek naar spetterende, scheve en sublieme onder-wijsblogs. Deze maand: Verantwoord Tijdverlies van Sven De Schutter.

http://svendeschutter.wordpress.com

om hun dromen uit te spreken,

zodat we te weten komen wat

ze echt denken.

tobeba, via www.klasse.be

VAN PRIVÉ NAAR

SCHOOL - EN TERUG

Al jaren is er een tekort aan

goedopgeleide én gemoti-

veerde leraren in tso. In mijn

school hebben ze de voorbije

jaren meermaals zeer degelijke

en technisch ervaren leraren

aangenomen - met het oog

op het uitbouwen van een

langere schoolcarrière - maar

die kregen eind juni te horen

dat er het volgende schooljaar

geen lesuren meer waren voor

hen. Weg goede baan in de

industrie, en weg zorgeloze

zomervakantie. Deze bekwame

(jonge) leraren moeten dan

solliciteren in een andere

school of met hangende poot-

jes terug naar de privésector.

Zo haal je nooit voldoende

technisch aangelegde mensen

uit de industrie naar het

onderwijs.

Jan Starckx, Mol


Directeur David: olievat in het oog

Mevrouw Klassie

Mijnheer Linga: met de kano naar school

Zondagavond. Mijnheer Linga (49) stapt in zijn boot en vaart

de Suriname op. Hij verlaat voor een week zijn familie en gaat

lesgeven in het dorp Dan. Dat is alleen via de rivier bereikbaar.

Zijn leerlingen hebben nog nooit televisie, een auto of computer

gezien. Ze spreken wel allemaal keurig Nederlands.

Scholen in het regenwoud

©

KLASSE


Klasse in Suriname

Ruwat (13): toverstokje?

Ouders betalen per kind maar 2,5 euro schoolgeld per jaar. Daar springen we zuinig mee om.” Een leraar verdient zo’n 350 euro per maand. Weinigen willen naar het binnenland komen want om rond te komen is een extra job nodig. Makkelijker te vinden in de stad.

STAD ONBEKENDDe schooltuin is via de Vlaamse Vereniging voor Ontwikkelings-samenwerking en technische Bijstand (VVOB) het resultaat van Vlaamse ontwikkelingssteun. Zij zorgen ook voor moderne nascholing. Daar is mevrouw Klassie heel tevreden over: “We leren er vooral kindgerichter door werken. Ik zou het beter hebben in de

stad, maar ik wil me inzetten voor de kinderen uit mijn streek. Ze hebben het heel moeilijk. Niemand spreekt thuis Nederlands maar het is wel de offi ciële taal op school, in de media en in bedrijven. Vaak raken de kinderen maar op hun vijftiende door het natio-nale examen van het zesde leerjaar. De meesten haken al eerder af. Als ze toch verder willen studeren moeten ze naar hoofdstad Paramaribo waar ze amper een foto van gezien hebben.”

TOVERENRuwat (13) heeft zijn best gedaan en is maar één keer blijven zitten. Nu mag hij naar de grote school. Wat zou hij doen als hij een toverstokje kreeg? Zijn wensen zijn heel concreet: een school met internaat in het Regenwoud, een dokter in de buurt en elektriciteit, in-clusief computer. “Nu sterven mensen in ons dorp omdat we ze niet kunnen helpen. Op de computer wil ik kijken hoe mensen in de stad leven.” Als hij een diploma heeft, wil hij terug naar zijn dorp. Ruwats vader is 41. Hij heeft elf kinderen en twee vrouwen. Hij is een Marron en Ruwat is zijn grootste hoop. De Marrons zijn de woudbe-woners die als slaven de plantages konden ontvluchten en zich vestigden in het ondoordringbare binnenland aan de rivier. Ze hebben er hun eigen zeden, taal en gewoonten ontwikkeld.

Vijf vrouwen en hun dochters doen de afwas aan de aanlegsteiger. Ze staan met hun voeten in het water. “De kaaimannen zitten verder en de pi-ranha’s zijn alleen gevaarlijk als je een open wonde hebt”, lachen ze. De jon-gens voetballen met een lege plastic fl es. Mijnheer Linga heeft onderweg mevrouw Klassie (42) opgepikt. Hij geeft het zesde leerjaar, zij het derde. Ze wonen voor een week in één van de zes hutten rond de school. Er is geen elektriciteit. Schooldirecteur David Cayenni (50) wordt in zijn kantoortje weggeduwd door een groot vat diesel-olie. “Daar laten we telkens een paar uur onze lichtgenerator mee werken. Waarom ik de olie niet gebruik voor de motorboot om met collega’s ver-derop te overleggen? De olie is te duur.


PAK DE BOEFAls de Marrons in Paramaribo belan-den, komen ze vaak terecht in de wijk Pontbuiten. Een ‘criminele’ buurt. We zijn er ’s ochtends, net als de leerlingen, eerder dan de leraren. Die arriveren om kwart voor acht met een busje uit de stad. De leerlingen groe-ten de vlag die halfstok hangt omdat er net een leerling van het zesde is overleden. In de lagere school zijn alle uniformhemden groen. Christopher heeft zijn hemd in zijn rugzak gestopt tot hij aan de schoolpoort komt. Hij laat niet graag zien dat hij op zijn veertiende nog maar in het vijfde leerjaar zit. “Toch wil ik later politie-agent worden”, zucht hij. “Om boeven op te pakken.” In de klas vervelen velen zich. Er zijn amper boeken of schriften. Pas als de meester het over vis heeft, veert Christopher recht. Hij noemt meteen twintig soorten vis op. Weet de meester veel dat de jongen ’s morgens al vroeg op was om zijn papa te helpen, een visverkoper in de stad.

ZWANGER OP DERTIENHet is tropisch warm. De lessen lopen hier elke dag van 8 tot 13 uur. In de late namiddag komen een twintigtal

ouders met hun kinderen naar een activiteit. die ouders aanzet om thuis spelend te leren. Ze lachen als ze er niet in slagen een hond te tekenen. Toch krijgt iedereen een tien. “Dat is vaak de eerste keer dat de kinderen én de ouders iets goeds over zichzelf horen”, zegt leraar Joany Draibas (48) die hier haar vrije tijd in steekt. “We zijn een harde opvoeding gewoon. Ik wil ze creatief leren zijn en ook eens een knuffel leren geven.” Aan de poort wacht een meisje van amper zestien op haar zusje. Het meisje blijkt zwanger. Tienerzwangerschappen, vaak al vanaf dertien jaar, blijven een groot probleem. Net als drugs en aids, waar niemand over spreekt.

KETI KOTIVVOB heeft vooral aandacht voor de lerarenopleiding. Directeur Lioe Anjie (55) leert al vijf jaar ervaringsgericht werken. Het enthousiasme danst van de school en de juffen: kleurrijk hoe-kenwerk, afwisselend contractwerk en doorgedreven groepswerk van de kleuterklas tot het zesde leerjaar. Een bibliotheek voor vrij lezen en opzoek-werk. Bijkomende bonus: samen met

KLASSE IN SURINAME

het welbevinden is ook de slaagkans voor het nationale examen gestegen tot 80 procent (het nationale gemid-delde is 50 procent). Zoals in heel Suriname hebben de 434 leerlingen een zeer verscheiden multiculturele achtergrond: van Creolen, Javanen en Afrikanen tot Chinezen en Hindoes. “Wij vinden dat heel gewoon”, zegt de directeur. “Dat is onze samenleving. Het is onze kracht en we zijn er fi er op.” Op het plein oefenen de leerlin-gen hun dansen voor het Keti Koti feest, de nationale feestdag waarop ze het einde van de slavernij vieren, amper 146 jaar geleden. Voor één dag draagt dan iedereen de kledij van zijn voorouders. Maar in de ochtendkrant vraagt een kritische lezer zich toch af wat er sinds de slavernij echt veran-derd is.

De Vlaamse Vereniging voor Ontwikkelings-samenwerking en technische Bijstand (www.vvob.be) streeft duurzame ontwikkeling na door de capaciteiten van de mensen in het Zuiden te versterken. Via www.scholenbanden.be slaan scholen menselijke bruggen.

Volg de kano naar het regenwoud op www.tvklasse.be (zie ook p.9).

©

KLASSE

Christopher (15): liever geen groen

Mama Lyvette: na ‘t werk dochter helpen

Directeur Lioe: ervaringsgericht


Lees het dagboek van de boerenzwaluw Zing mee voor respect in het verkeer Win de dvd Klass

©

CB Shooting

zekerdoen

ALGEMEEN

ACTIES

BASIS SECUNDAIR

43

Reis door je lijf Gratis naar CORPUS, belevingscentrum over het lichaam


REIS MET KLASSE VAN PREHISTORIE NAAR MIDDELEEUWEN

KLASSEDAG

MEER INFO?pam Ename - Lijnwaadmarkt 20 - 9700 Oudenaarde-Ename - 055 30 90 40 -

[email protected] - www.pam-ename.be pam Velzeke - Paddestraat 7 - 9260 Zottegem-Velzeke - 09 360 67 16 -

[email protected] - www.pam-velzeke.beBeide musea bezoek je gratis op vertoon van je lerarenkaart. Inschrijven voor de lerarendagen kan alleen via www.lerarenkaart.be (inschrijven - lerarendagen).

HOE INSCHRIJVEN?De Klassedagen op 24 en 25 oktober

zijn gratis voor houders van de lerarenkaart, hun partner en kinderen. Inschrijven uitsluitend via

www.lerarenkaart.be vóór 16 oktober (tenzij de maximum-capaciteit eerder bereikt is). Je stipt aan of je één of beide locaties aandoet. Je kiest één of meer activiteiten. Je ont-vangt een bevestigingsmail. Die leg je met je lerarenkaart voor aan het onthaal.

WAT KUN JE DOEN?pam Velzeke confronteert je met onze voorouders. Je mag alles aan-raken, gebruiken of aantrekken.1. Pas een prehistorisch plunje of verkleed je in Romein.2. Trek ten strijde en ga op zoek naar de centurion in jezelf.3. Speur met archeologen naar de restanten van het

Romeinse Velzeke.4. Laat replica’s van archeologische vondsten jou door het

museum gidsen.5. Bestudeer menselijke botten in de tentoonstelling ‘Uit zorg…

voor de doden’.6. Ga aan de slag met klei en stook in de pottenbakkersoven.7. Bekijk Roma Television, een educatieve video over de romanise-

ring van onze gewesten.

pam Ename vertelt het herkenbare, menselijke verhaal van duizend jaar dorpsgeschiedenis.1. Volg monnik of meid en luister naar het verhaal over de burcht en

de abdij.2. Trek met een houten kar en schattenkaart door 1 000 jaar Ename.3. Dek de middeleeuwse feestdis en maak een 400 jaar oud dessert.4. Ontdek met de bosrugzakjes veel meer dan alleen de pure natuur.5. Word tijdsdetective en kruip in de huid van een wetenschapper.6. Puzzel met de personages aan de feesttafel een stuk van de

Enaamse geschiedenis samen.7. Bouw je eigen burcht.8. Wandel door het museum, het archeologische park,

het Bos t’Ename en de kerk.

LERARENDAGOp zaterdag 24 en zondag 25 oktober stoffen 1 000 leraren van kleuter- tot hoger onderwijs 100 000 jaar geschiedenis af in het pam Velzeke en het pam Ename. ‘pam’ staat voor provinciaal archeologisch museum. Je meldt je vanaf 9.30 uur op één van de twee locaties. Koffi e en fruitsap staan klaar. Je ontvangt een infomap met alle praktische ge-gevens, de pam-per-fi etsroute en de folder met het educatieve aanbod. Beide locaties liggen 15 km van elkaar verwijderd. Je kunt ze allebei aandoen of kiezen voor één museum. Je kiest één of meer activiteiten

uit een aanbod van 15. Die keuze leg je vast op het inschrijvingsformulier. Picknicken kan op beide locaties.

HOUTEN KARREN EN MALIËNKOLDERSHul je in dierenhuiden en stap door Velzeke. Of verkies je een Romeinse toga? Misschien past een platenpantser of maliënkolder jou nog be-ter. Speur samen met archeologen naar de restanten van het Romeinse Velzeke. Kruip je liever in de huid van een middeleeuwer? Volg dan de vergeet-achtige monnik of meid van de Enaamse abdij en luister naar hun ver-haal. Dek de middeleeuwse feestdis en maak een vierhonderd jaar oud dessert. Of trek met houten kar en schattenkaart door de duizend jaar oude geschiedenis van Ename.

44040404044040444440444440404000000000040404044444404044004040040004404044040404000000444040000000044440400044440044000040044404040444044040440400444044044444000004000400004440044444004004404 • • • • • ••• • • • • • • • •• • K K K KK K K KKKKKlKlKlKlKlKllalaKlalaaaaaa K KKKKKKlKlalaaaaa KKKKKKlKlaaaKKKKKKKKlKlKlaaaaKKKKlKlKlllaaaaaKKKKKlKlKllalaaaKlKlKlKllaaaaaaaKlaaaa KKKKKlKllaaaaKKKKKKlKlKlaaaaaKKKKKllaaaaKKKlaaalllaaaaaKKK aalaaKKlllaaKlKlKlaKlKl ssssssssssseseseeeeee ee essssssseee eesssseee eeeeeseeeese eesseeesseesseeessse vvvvvvvvvovvoorvoorvovooroorooroorooroorooroorooroorooorrrvoorvoorrrvvvvvvovoorvoorvoorvoorooroorooroooooroorvoorvoorvvvvovovovooroooorrvvvvovooroororoorrrvoorvoorvvooooo rvvvvovooooorooorvovooorooorvvvvovooooorovvvovooooroooroovvvooooooroorvvooroooooorvooovvvo ler ler lelelerleleleerererrr le lerlelee lerrr lelleleerlerlerr leleeererrr le leler ler lerr lerleeelererlerr lerrler err errrrr rrr errr lerr l rrraaaaaaaaaaaaaaaaaaaa


Wie? Gratis voor leraren en hun gezin (max. 2 kinderen) Meer info: www.zilvermuseum.be Inschrijven: uitsluitend via ‘inschrijven’ op www.lerarenkaart.be

ZATERDAG 17 OKTOBER

BELEEF BORDEAUX EVEN ANDERSUITTIP Vierentwintig landen met Frankrijk als

gastland zetten hun beste wijntjes voor. De wijn-streek Bordeaux ontvangt je in stijl met een exclu-sieve proeverij gekoppeld aan de plaatselijke gas-tronomie. Verantwoordelijken uit Bordeaux

begeleiden het gebeuren. Waar? Megavino - Heizel (Brussels Expo - Paleis 3) - 1020 Brussel Wanneer? 14 tot 15.30 uur (themaproeverij Bordeaux) Wie? Gratis voor leraren hotel en hun partner Meer info: www.megavino.be Inschrijven: leraren hotel schrijven in voor de the-maproeverij via www.lerarenkaart.be

ZONDAG 18 OKTOBER

WETEN EN VERGETENVIPDAG ‘Uit het geheugen. Over weten en verge-

ten’ is een expo over ons complexe geheugen. Maar ook over heimwee en herinneringen. En wat is toch dat ‘collectieve geheugen’? Eén uur rondlei-ding en je weet alles. Als je het niet weer vergeet,

tenminste. Waar? Museum Dr. Guislain - J. Guislainstraat 43 - 9000 Gent Wanneer? 14, 15 of 16 uur Wie? Gratis voor leraren en kinderen jonger dan 12 jaar. Min 26-jarigen: 1 euro. Partner zonder lerarenkaart: 4 (i.p.v. 6) euro Meer info: www.museumdrguislain.be Inschrijven: uitsluitend via ‘inschrijven’ op www.lerarenkaart.be

WOENSDAG 21 OKTOBER

EUROPALIA CHINA (2)VIPDAG Naast ‘Zoon van de Hemel’ (zie 10 okto-

ber) bekijk je de ‘stand van zaken’ in de Belgische en Chinese hedendaagse kunst. Luc Tuymans en AI Weiwei confronteren twintig Chinese en Belgische kunstenaars en ontkrachten hiermee clichés in ‘The

State of Things. Brussels/Beijing’. Je bezoekt de tentoonstellingen vrij of kiest voor een rondleiding. Waar? Paleis voor Schone Kunsten - Ravensteinstraat 23 - 1000 Brussel Wanneer? Onthaal vanaf 12.30 uur. Rondleidingen om 14 en 15.30 uur. Wie? Vrij bezoek gratis voor leraren en hun gezin. Rondleiding: 4 euro per persoon. Meer info: www.bozar.beInschrijven: laatste plaatsen via ‘inschrijven’ op www.lerarenkaart.be

ZATERDAG 24 EN ZONDAG 25 OKTOBER

100 000 JAAR GESCHIEDENISKLASSEDAG In pam Velzeke wandel je van pre-

historie naar vroege middeleeuwen, pam Ename voert je van de middeleeuwen naar vandaag. Maak (inter)actief kennis met educatieve pakketten voor alle leeftijden. Zie p. 40 Waar? pam Velzeke -

Paddestraat 7 - 9260 Zottegem-Velzeke en pam Ename - Lijnwaadmarkt 20 - 9700 Oudenaarde Wanneer? 10 tot 17 uur Wie? Gratis voor leraren en hun gezin Meer info: www.pam-velzeke.be - www.pam-ename.beInschrijven: uitsluitend via ‘inschrijven’ op www.lerarenkaart.be

KALENDER LERARENDAGENHet schooljaar komt op kruissnelheid. De acties van de lerarenkaart volgen. Meer dan twintig lerarendagen staan op jou te wachten. Duik onder in duizend jaar geschiedenis, ga wijn proeven of maak een reis door het menselijke lichaam. Kijk voor het meest recente aanbod op www.lerarenkaart.be of abonneer je op één van de dertien nieuwsbrieven (startpagina - inschrijven - nieuwsbrieven).

Ww

GEN

ZONDAG 4 OKTOBER

ALLEMAAL PLANTJESUITTIP Meester-plantenkwekers en verzamelaars

ontmoeten elkaar. Bij nieuw plantgoed krijg je de-gelijk en praktisch advies. Elk uur starten gegidste wandelingen. Waar? Arboretum Kalmthout - Heuvel 2 - 2920 Kalmthout Wanneer? 10 tot

17 uur Wie? Volwassenen: 6 euro, kinderen van 6 tot 14 jaar: 3 euro Meer info: www.arboretumkalmthout.be Inschrijven: hoeft niet

ZATERDAG 10 OKTOBER

EUROPALIA CHINA (1)KLASSEDAG Ontmoet de ‘Zoon van de Hemel’.

250 werken vertegenwoordigen vijftig eeuwen be-schaving. Je bezoekt de tentoonstelling vrij of kiest voor een rondleiding met gids. Waar? Paleis voor Schone Kunsten - Ravensteinstraat 23 - 1000

Brussel Wanneer? Vanaf 12.30 uur - rondleidingen om 14 en 15.30 uur Wie? Vrij bezoek gratis voor leraren en hun gezin. Rondleiding: 4 euro per persoon. Meer info: www.bozar.be Inschrijven: laatste plaatsen via ‘inschrijven’ op www.lerarenkaart.be

ZONDAG 11 OKTOBER

BRUSSEL OP Z’N BESTUITTIP Met vier themawandelingen ontdek je

Brussel. Bezoek het Vlaams parlement of laat je voorlezen in het Brussels. Voor kinderen zijn er tal-rijke workshops. Scala en Kolacny Brothers sluiten de dag af met een akoestisch concert in het Paleis

voor Schone Kunsten. Waar? Hogeschool-Universiteit Brussel (HUB) - Stormstraat 2 - 1000 Brussel Wanneer? 10 tot 17 uur Wie? Dagpas: 7 euro - 5 euro (vtbKultuur-leden), 10,50 - 8,50 euro inclusief bezoek stripmuseum; slotconcert zolang er plaatsen zijn. 25 leraren winnen een duovrijkaart via www.lerarenkaart.be (startpagina - gelezen in Klasse).Meer info: www.vtbkultuur.be Inschrijven: via [email protected] of 03 224 10 52

WOENSDAG 14 OKTOBER

RAMMEL ERMEEINFODAG Laat je betoveren door zilveren ramme-

laars. Bij een hapje en een drankje krijg je een overzicht van alle workshops. Je bezoekt de ten-toonstelling ‘Klatergoud en zilveren bellen. Een verzameling rammelaars’. Waar? Zilvermuseum

Sterckshof - Cornelissenlaan - 2100 Deurne Wanneer? 14 tot 17 uur

©

Palace Museum

©

Olivier Van de Kerckhove

©Hugo M

aertens

©

Piet Pollet

AC

TIE

S LE

RA

RE

NK

AA

RT


ZATERDAG 24 OKTOBER

EUROPALIA CHINA (3)VIPDAG Beleef de zijderoute. Bewonder originele

stukken die vertellen over de zijde- en brokaatpro-ductie. De educatieve en culturele dienst stelt het programma 2009-2010 voor. Daarna bezoek je vrij de tentoonstelling. Deelnemen aan een rondleiding

kan ook. Waar? Jubelparkmuseum - Jubelpark 10 - 1000 Brussel Wanneer? 9.30 uur (ontvangst) - rondleidingen om 10.30 en 14.30 uur Wie? Gratis voor leraren en kinderen tot 13 jaar. Een rondleiding kost voor iedereen 3,50 euro. Meer info: www.kmkg.be - 02 741 72 14 Inschrijven: laatste plaatsen via ‘inschrijven’ op www.lerarenkaart.be

WOENSDAG 28 OKTOBER

TECHNISCHE BEROEPENINFODAG De interactieve tentoonstelling in Het

Beroepenhuis en de beroepenateliers brengen leer-lingen dichter bij technische beroepen. Maak ken-nis met het aanbod, de projecten en de lesmateria-len. Kies je voor de rondleiding, de workshop of

beide? Zie p. 45 Waar? Het Beroepenhuis - Doornzelestraat 86-92 - 9000 Gent Wanneer? 13 tot 17 uur Wie? Gratis voor leraren derde graad lager en eerste graad secundair Meer info: www.beroepenhuis.be -www.beroepenthuisindeklas.be Inschrijven: uitsluitend via ‘inschrij-ven’ op www.lerarenkaart.be

WOENSDAG 28 OKTOBER

MELK, BOTER EN YOGHURTINFODAG Maak boter en yoghurt, vergelijk boter

met margarine, onderzoek of yoghurt uit de winkel wel echt ‘yoghurt’ is. Bepaal in een chemisch-analytisch labo de zuurtegraad van melk. Leer hoe je al dat fraais voor je leerlingen overdoet. Bezoek

’s namiddags het hypermoderne melkveebedrijf Hooibeekhoeve. Waar? Katholieke Hogeschool Kempen - Kleinhoefstraat 4 - 2440 Geel Wanneer? 9 tot 16 uur, je volgt ’s voormiddags 2 van de 3 work-shops Wie? Gratis voor leraren Meer info: onder andere over de workshops: www.watetenwemorgen.be - 016 32 35 27 Inschrijven: [email protected], vermeld welke workshops je wilt bijwonen

WOENSDAG 28 OKTOBER

REIZENDE HOTELSUITTIP Kampeerplannen? Ga op ontdekkingsreis

door de vele caravans, motorhomes, stacaravans, voortenten en toebehoren die de markt rijk is. Zie p. 47 Waar? Mobicar - Paleis 7, 11 en 12 - Brussel Expo (Heizel) Wanneer? 11 tot 18 uur Wie? Gratis

voor leraren - 50 procent korting op andere dagen (5 i.p.v. 10 euro) Meer info: www.mobicar.be Inschrijven: hoeft niet

WOENSDAG 28 EN ZATERDAG 31 OKTOBER

DIT IS ONZE AARDE IIINFODAG Beleef de opwarming van de aarde in

de vervolgtentoonstelling ‘Dit is onze aarde II’. Na de rondleiding keer je huiswaarts met de catalogus en een pedagogische handleiding. Waar? Tour & Taxis - Havenlaan 86 - 1000 Brussel Wanneer?

Rondleidingen om 13.30, 14.30 en 15.30 uur (op woensdag) en om 10.30, 11.30 en 12.30 uur (op zaterdag) Wie? Gratis voor leraren,

korting voor max. 2 andere personen Meer info: www.expo-terra.be Inschrijven: uitsluitend via ‘inschrijven’ op www.lerarenkaart.be

VRIJDAG 30 OKTOBER TOT MAANDAG 2 NOVEMBER

GENIETEN IN LANDELIJKE STIJLUITTIP Breng landelijke sfeer in huis, tuin of oran-

jerie. De beurs Countryside toont meubels, brocan-terie, decoratiestukken, tuinornamenten. Artisanale streekproducten vullen het culinaire paviljoen. In het deel ‘Landelijk chique’ verzamelen luxe-interieur-

specialisten. Waar? Flanders Expo - Maaltekouter 1 - 9051 Gent (neem aan Gent Sint-Pieters tram 1) Wanneer? 10 tot 19 uur Wie? Leraren betalen 9 i.p.v. 11 euro op vertoon van hun lerarenkaart en de reductiebon (af te drukken via startpagina www.lerarenkaart.be) -in onlinevoorverkoop betaalt iedereen 9 euro Meer info: www.countryside.be Inschrijven: reductiebon op startpagina www.lerarenkaart.be afdrukken

ZATERDAG 31 OKTOBER TOT ZONDAG 8 NOVEMBER

OPENPARKDAGEN PLOPSAVIPDAG In Plopsaland De Panne zorgen Piet Piraat en de

Pompoenkoning voor een griezelshow. Prettig gestoorde heksen nemen in Plopsa Indoor Hasselt de attracties over. Plopsa Coo laat je dieren bewonderen in hun natuurlijke habitat vanuit het Wildtreintje. Zet je schrap voor een rit in de Coaster of zoef door het woud op een bob-slee. Zie advertentie p. 54 Waar? Plopsaland De Panne - Plopsa Indoor Hasselt - Plopsa Coo Wanneer? 10 tot 18 uur Wie? Gratis voor lera-ren, 4 vergezellende personen krijgen korting - niet cumuleerbaar met andere acties Meer info: www.plopsa.be Inschrijven: vanaf 1 oktober via www.plopsa.be, vermeld het codewoord ‘lerarenkaart’ en download het gratis ticket voor jezelf en de voordelige tickets voor de vergezel-lende personen

MAANDAG 2 TOT ZONDAG 8 NOVEMBER

KICK OFF-WEEK HEALTHCITYINFODAG Werken aan je conditie kan op een aan-

gename manier. Zie p. 44 Waar? Alle vestigingen van HealthCity Wanneer? Tijdens de openings-uren Wie? Leraren kunnen altijd gratis kennisma-ken met de service en faciliteiten van gelijk welke

club. Word je lid tijdens de kick off-week, dan betaal je geen instap-bijdrage (135 euro) bovenop de 30 procent korting op de maandelijkse bijdrage van een Gold lidmaatschap. (Bij een Basic lidmaatschap beta-len leraren het hele jaar door geen instapbijdrage.) Meer info: www.healthcity.be Inschrijven: hoeft niet

WOENSDAG 4 NOVEMBER

BOEKENBEURSDAG VOOR BASISONDERWIJS

INFODAG Leer meer over rekenplezier in de klas. Wat te doen met hoogbegaafde kinderen? Of kinde-ren met autisme? Kom het te weten op de themadag kleuter- en lager onderwijs van de Boekenbeurs. Simultaan is er een kinderprogramma. Volg een

goochelworkshop. Zie p. 44 Waar? Antwerp Expo - Jan Van Rijswijcklaan 191 - 2020 Antwerpen Wanneer? 10 tot 18 uur Wie? Leraren betalen 6 i.p.v. 8 euro (alleen korting op 4 en 5 november) Meer info: www.boekenbeurs.be Inschrijven: hoeft niet


DONDERDAG 5 NOVEMBER

BOEKENBEURSDAG VOOR SECUNDAIR ONDERWIJS

INFODAG Pak de hardnekkigste spelproblemen aan. Debatteer mee over het profi el van de leraar in Vlaanderen. Leer liefdesbrieven schrijven. En hoe leer je een nieuwe taal? Themadag voor het secun-dair onderwijs. Simultaan is er een kinderprogram-

ma. Zie p. 44 Waar? Antwerp Expo - Jan Van Rijswijcklaan 191 - 2020 Antwerpen Wanneer? 10 tot 22 uur Wie? Leraren betalen 6 i.p.v. 8 euro (alleen korting op 4 en 5 november) Meer info: www.boekenbeurs.be Inschrijven: hoeft niet

DONDERDAG 5 NOVEMBER

DIT IS ONZE AARDE IIWanneer? Rondleidingen om 13.30, 14.30 en 15.30 uurZie woensdag 28 oktober

VRIJDAG 6 NOVEMBER

SUPERLAARZENUITTIP Otto houdt van de zee en het strand. Niet

van de golven. Die vindt hij akelig hoog. Op een dag vist hij rode laarzen op, superlaarzen! Figurenspel voor kinderen vanaf 2,5 jaar. Waar? CC Het Loo - Vismarkt z/n - 3980

Tessenderlo Wanneer? 15 uur Wie? Gratis voor leraren Meer info: www.foesiemauw.be Inschrijven: via [email protected] of 0497 23 38 93

ZATERDAG 7 NOVEMBER

VAN KOE TOT KOELKASTVIPDAG Vanwaar komt de melk? “Uit de koel-

kast!” Loeit een koe ‘meeuh’ of ‘boeee’? Zoek het antwoord in een echt zuivelbedrijf. Na de rondlei-ding volgt een kaasdegustatie. Zie p. 45 Waar? De Oude Kaasmakerij - ’s Graventafelstraat 48 A -

8990 Passendale Wanneer? Rondleidingen om 10, 12, 14 en 16 uur Wie? Gratis voor leraren en hun gezin Meer info: www.deoudekaasma-kerij.be Inschrijven: uitsluitend via ‘inschrijven’ op www.lerarenkaart.be

ZONDAG 8 NOVEMBER

MUZEWANDELING DOOR LEUVENVIPDAG Beantwoord tijdens een wandelzoektocht

door Leuven twintig vragen en acht fotovragen. Bezoek het nieuwe M-museum tegen voordeeltarief en doe iets creatiefs met de letter M. Zie p. 47 Waar? Leuven Wanneer? Starten kan tussen 9.30

en 13 uur Wie? Gratis voor leraren, hun gezinsleden, kennissen en vrienden Meer info: www.argusmilieu.be Inschrijven: vanaf 19 okto-ber telefonisch via ARGUS: 03 202 90 70

VRIJDAG 13 NOVEMBER

SCHERVENUITTIP Moeder en zoon blijven verweesd achter

na de zelfdoding van hun echtgenoot en vader. Ze voelen woede, angst, wanhoop maar ook het verlan-gen om de draad weer op te nemen. Het theaterstuk als een gebroken spiegel waarvan de scherven

moeilijk te lijmen zijn. Waar? CC De Meent - Gemeenveldstraat 34 -

1652 Alsemberg Wanneer? 20.30 uur Wie? Gratis voor vijftig leraren en hun partner Meer info: www.zamzamproducties.be - www.zelfdoding.beInschrijven: uitsluitend via ‘inschrijven’ op www.lerarenkaart.be

MAANDAG 16 NOVEMBER

TECHNIEK IN HET LAGER ONDERWIJSINFODAG Hoe breng je wetenschap en techniek op

een pedagogisch verantwoorde en aantrekkelijke ma-nier in je lessen? Technopolis toont educatieve mate-rialen en programma’s en laat je proeven van goede-praktijkvoorbeelden. Je probeert workshops uit.

Waar? Technopolis® - Technologielaan - 2800 Mechelen Wanneer? 9 tot 16 uur Wie? Gratis voor leraren lager onderwijs - nascholingsattest inbe-grepen Meer info: www.technopolis.be Inschrijven: vanaf 1 oktober via www.technopolis.be

WOENSDAG 18 NOVEMBER

TOP-DAG IN TECHNOPOLIS® INFODAG Praktische infosessies, experimenten

en demonstraties, een beurs met de nieuwste les-materialen en educatieve publicaties, praktijkvoor-beelden, concrete tips van collega’s om je lessen aantrekkelijk te maken Waar? Technopolis® -

Technologielaan - 2800 Mechelen Wanneer? 8.30 tot 16 uur Wie? Gratis voor leraren technologische opvoeding eerste graad secundair Meer info: www.technopolis.be Inschrijven: vanaf 1 oktober via www.technopolis.be

WOENSDAG 18 NOVEMBER

CHINEES THEEKRANSJE (1)INFODAG Thee is dé gift van China aan de rest van

de wereld. Een keizerlijke theepot uit de achttiende eeuw illustreert het plukken en het zetten van thee. Schenkkannen, theepotten en porselein uit de Ming- en Qingdynastie… laat het even trekken. Waar?

Musée royal de Mariemont - 100 chaussée de Mariemont - 7140 Mariemont Wanneer? 14 uur (Nederlandstalige rondleiding) Wie? Gratis voor leraren Meer info: www.musee-mariemont.be Inschrijven: [email protected] of 064 27 37 08

ZATERDAG 21 NOVEMBER

CHINEES THEEKRANSJE (2)Wanneer? 10.30 uur (Nederlandstalige rondleiding)Zie woensdag 18 november

ZATERDAG 28 NOVEMBER

REIS DOOR JE LIJFVIPDAG Ontdek het menselijke lichaam van bin-

nenuit. Stap de knie binnen en begin aan de tocht. Door de darmen, in de maag, langs de mond en zo naar het theater van de hersenen. CORPUS biedt een gratis educatieve speurtocht voor scholen (bij

de betalende rondleiding). Waar? CORPUS, ‘reis door de mens’ - Willem Einthovenstraat 1 - 2342 BH Oegstgeest (Nederland, 18 km van Den Haag) Wanneer? 15 tot 18 uur Wie? Gratis voor leraren. Partner: 16,50 euro, kinderen van 8 tot en met 14 jaar: 14 euro (rondleidingen niet geschikt voor kinderen jonger dan 8 jaar) Meer info: www.corpusexperience.nl Inschrijven: uitsluitend via ‘inschrijven’ op www.lerarenkaart.be

AC

TIE

S LE

RA

RE

NK

AA

RT

ADVERTENTIE

ZWETEN MET KORTINGLesgeven kan vermoeiend zijn. Of ligt het aan jouw conditie? Wacht niet tot de lente om jouw sportschoenen boven te halen. Afvallen, spieren opbouwen, ontstressen: bij HealthCity breng je je conditie op peil. Met een Gold lidmaatschap ga je onbeperkt fi tnessen in alle All Inclusive en Basic Clubs, neem je deel aan groepslessen en kun je squashen, badmintonnen en tennissen. Beschikt de club over sauna, powerplate, zwembad, zonnebank, hammam of kinderopvang? Dan is dat inbegrepen. Als leraar krijg je 30 procent korting op een Gold lid-maatschap. Je betaalt in één keer of maandelijks. Beslis je een jaar-abonnement te nemen tijdens de kick off-week (2 tot 8 november), dan vervalt bovendien de instapbijdrage (135 euro). Je betaalt wel de admi-nistration fee (39 euro).Bij een Basic lidmaatschap betalen leraren het hele jaar door geen instapbijdrage. Je sport in één Basic Club naar keuze vanaf 6,20 euro per week.HealthCity - clubs verspreid over het hele land - www.healthcity.be - niet alle clubs hebben dezelfde accommodatie - op www.lerarenkaart.be vind je ook andere fi tnesscentra waar je korting krijgt met je lerarenkaart (voordelen opzoeken - commerciële voordelen)

KORTING

BOEKENBEURSMeer dan honderd standhouders brengen 60 000 boeken mee. Themawandelingen maken dat je door het papieren bos de bomen nog ziet. Het Kidz-programma verwent kinderen op de Boekenverdieping. Daar stellen auteurs uit binnen- en buitenland hun nieuwste boeken voor. Discussieer mee over hete hangijzers of laat je nieuwste aanwinst sig-neren. Tijdens de lerarendagen loopt simultaan een kinderprogramma. Op woensdag 4 (kleuter- en lager onderwijs) en donderdag 5 november (secundair onderwijs) zijn leraren extra welkom. Alle lezingen staan dan in het teken van onderwijs. Enkel op deze dagen betaal je 6 i.p.v. 8 euro op vertoon van je lerarenkaart.Boekenbeurs - 31 oktober tot 11 november - Antwerp Expo - Jan van Rijswijcklaan 191 - 2020 Antwerpen - www.boekenbeurs.be

KORTING

COMBINEER ‘DE NACHTEN’ MET DE BOEKENBEURS Twintig jaar geleden viel de Muur. deSingel herdenkt dit feit op 5, 6 en 7 november. ‘De Nachten’ staan volledig in het teken van Berlijn. Van de ‘Koude Oorlog’ via de ‘Verandering’ naar ‘Berlin Partyland’. Drie dagen vol literatuur, muziek, video, graphic novel en veel aandacht voor jong talent. Op donderdag 5 november ga je op vertoon van je lerarenkaart voor 20 i.p.v. 28 euro naar De Nachten én de Boekenbeurs - www.denachten.be - tickets in deSingel - Desguinlei 25 - 2018 Antwerpen - www.desingel.be

30% OP NIEUWE VLAAMSE BOEKENHou je klaar voor de wintermaanden. Zoek de gezelligste sofa in huis en neem er een deken bij. Een boek mag niet ontbreken. Op www.proxis.bekies je uit meer dan vier miljoen titels. Geen leesfreak? Maak dan je keuze uit duizenden fi lms. Of bestel de nieuwste game en hou je klaar voor uren plezier met het hele gezin.Via www.proxis.be/lerarenkaart krijg je het hele jaar door vijf procent korting. Niet geldig op superprijzen of promoties.5 oktober is de Internationale dag van de leraar. Om jou en je collega’s in de bloemetjes te zetten biedt Proxis.be van 1 tot 10 oktober een uitzonderlijke korting van dertig procent op vijf nieuwe titels. Benieuwd naar de nieuwste Brusselmans of Lanoye? Liever Piet Huysentruyt? Of hou je het spannend met Aspe? Ook wie Goedele Liekens in huis wil surft naar www.proxis.be/lerarenkaart.

VERGANE GLORIEWat hebben de Kapellekensbaan en het IJzeren Gordijn gemeen? Aan de Kapellekensbaan ligt de oude leerlooierij Schotte. Fotograaf Henk Van Rensbergen legt de laatste beelden ervan op de gevoelige plaat. Na 2009 is dit industriële erfgoed tot verdwijnen gedoemd. Ook Wouter Rawoens gaat op zoek naar sporen van wat er is geweest. Hij volgt het tracé van het IJzeren Gordijn. Beelden van Hongarije tot Italië passeren zijn lens.Leerlooierij Schotte: HEDEN versus VERLEDEN, fototentoonstelling Henk

Van Rensbergen - van 3 oktober tot 23 december - Roest op het IJzeren

Gordijn - van 3 oktober tot 13 december - Stedelijk Museum Aalst - ’T Gasthuys - Oude Vismarkt 13 - 9300 Aalst - www.aalst.be/museum - voor iedereen gratis toegankelijk

TECHNISCH STERK = WERK!Help je leerlingen bij hun studie- en beroepskeuze. De interactieve tentoon-stelling en de beroepenateliers van Het Beroepenhuis in Gent informeren leer-lingen van de derde graad lager en de eerste graad secundair over technische beroepen.Op woensdag 28 oktober stelt Het

Beroepenhuis zijn aanbod voor. Je volgt een rondleiding en maakt kennis met de tentoonstelling, de beroepenateliers en de projecten. Bijkomend volg je een workshop over het gebruik van (VDAB-)arbeidsmarktinfor-matie bij (studie)keuzebegeleiding. Doorlopend is er een beurs met lesmaterialen en een koffi ebar. Inschrijven uiterlijk op 20 oktober via www.lerarenkaart.be (inschrijven - lerarendagen). Het Beroepenhuis vzw - Doornzelestraat 86-92 - 9000 Gent - www.beroepenhuis.be -www.beroepenthuisindeklas.be - 09 330 85 50

VAN KOE TOT KOELKASTVolg de melk van koe tot koelkast. Wat gebeurt er voor zuivel als kaas in je mond belandt? Vind het antwoord in een echt zuivelbedrijf. Foto’s, geluidsfragmenten en videobeelden vertellen het hedendaagse kaasverhaal. Op zaterdag 7 november proeven leraren en hun gezin gratis van zuivere zuivel. Na de rondleiding door De Oude Kaasmakerij volgt een kaasde-gustatie met Passendalebier of fruitsap.De Oude Kaasmakerij - ’s Graventafelstraat 48 A - 8990 Passendale - www.deoudekaasmakerij.be - gratis op vertoon van je lerarenkaart

KORTING

KORTING

INFODAG

VIPDAG GRATIS GRATIS

©

Wouter Rawoens

AC

TIE

S LE

RA

RE

NK

AA

RT


ADVERTENTIE

LEREN SOLLICITERENEen rapsong die duidelijk maakt waar de VDAB voor staat. Een aantal korte komische scènes behandelen de knel-puntberoepen. Grappige sketches ma-

ken duidelijk wat niet en wel moet bij een sollicitatiegesprek. De VDAB heeft een toneelstuk klaar dat het jonge publiek interactief betrekt bij solliciteren en alles wat daarbij hoort.Leraren bekijken in avant-première het toneelstuk ‘www.’ wat staat voor ‘wij willen werk punt’ - bij het ter perse gaan van dit nummer waren de data en locaties nog niet bekend - meer info en inschrijven via vdab.be/jongeren/toneelstuk

SEXTIESVier auteurs bewijzen dat strips niet enkel voor kinderen bestemd zijn. Midden in de jaren zestig ontstaat onder invloed van de Pop Art de vol-wassenenstrip. Met het grafi sche lef en de gewaagde verteltrant maken sommige auteurs schandaal. Aan jou om te ontdekken wat er zo schan-dalig aan was.Sexties - tot 3 januari 2010 - Bozar (Paleis voor Schone Kunsten) - Ravensteinstraat 23 - 1000 Brussel - leraren betalen 2,50 i.p.v. 5 euro

KORTING

GRATIS

FOTOMUSEUM ANTWERPENJonge kunstenaars uit heel China, ook wel de ‘Gelatine Generatie’ genoemd, tonen foto’s, schilderijen, animatie, video, installaties, graffi ti en digitale projecties. Deze generatie gaat de confrontatie aan met de heersende commerciële trends. Daarnaast presenteert Michiel Hendryckx het verslag van zijn reis door Europa. De mens en de dage-lijkse verwondering staan centraal.Dolen-Onderweg in Europa, fototentoonstelling Michiel Hendryckx - europalia.china, Infantization - tot 10 januari 2010 - FoMu - Waalsekaai 47 - 2000 Antwerpen - leraren betalen 4 i.p.v. 6 euro

KORTING


JAPANSE ANIMATIEFILMDuik onder in de Japanse animatiefi lm. Honderden originele tekeningen, 3D-objecten en fi lmfrag-menten wekken het genre tot leven. Vanaf de opkomst van Anime! in de jaren zes-

tig tot Final Fantasy en Pokémon. De tentoonstelling sluit aan bij het Internationaal Filmfestival van Gent waar ook een selectie Anime!-fi lms te zien is.Anime! High Art - Pop Culture - van 9 oktober 2009 tot 10 januari 2010 - Provinciaal Cultuurcentrum Caermersklooster - Vrouwebroersstraat 6 - 9000 Gent - www.caermersklooster.be - voor iedereen gratis toegankelijk

DE DRIE DROMEN VAN DE MANDARIJNWaarvan droomden de mandarijnen? Deze hoge ambtenaren die het Chinese keizerrijk bestuurden wijdden hun vrije tijd aan kunst en literatuur. De kunstwerken behoren tot hun intieme werken leefwereld. Ze werpen een blik op de dromen van de mandarijn. De drie dromen van de mandarijn - van 22 oktober tot 14 februari - ING Cultuurcentrum - Kunstberg - Koningsplein 6 - 1000 Brussel - www.ing.be/art -

6 euro in online voorverkoop, 8 euro aan de kassa - leraren bezoeken de tentoonstelling elke woensdagnamiddag (vanaf 13 uur) gratis

REIZENDE HOTELSWas jouw vakantiebestemming deze zomer toch niet wat je ervan ge-hoopt had? Was de lucht minder blauw en het strand een stuk grijzer dan in de folder? Liet het comfort in dat hotel te wensen over? Zulke vakanties behoren met een mobilhome of caravan tot het verleden. Vertrek wanneer het je uitkomt. Ga, sta en reis waarheen je maar wilt. Op Mobicar begint jouw ontdekkingsreis door de vele caravans, mo-torhomes, stacaravans, voortenten en toebehoren die de markt rijk is.Mobicar - van zaterdag 24 oktober tot en met zondag 1 november - Paleis 7, 11 en 12 - Brussel Expo (Heizel) - leraren betalen 5 i.p.v. 10 euro - gratis toegang op woensdag 28 oktober op vertoon van je lerarenkaart

MUZEWANDELING IN LEUVENLeuven leeft, en dat laat de ARGUSwandelzoektocht jou zien. Je volgt het Dijlewater, bestudeert zonnepanelen en leert over Vlaamse primitieven. De zoektocht bezorgt je vier uur wandelplezier. De wandelboekjes liggen nu al klaar bij Toerisme Leuven. Je hebt tijd tot 31 december om de antwoorden te verzamelen.Op zondag 8 november doe je samen met het gezin (en vrienden) de wandelzoektocht. Exclusief voor de Klassewandelaars: je start met koffi e en vruchtensap en halfweg is er een privé-concert. Met de wedstrijd maak je ook kans op een fi ets of een weekendverblijf in Leuven. Voor de vipdag kun je vanaf maandag 19 oktober, 9 uur bellen naar ARGUS (03 202 90 70, kantooruren).Meer informatie over de wandelzoektocht op www.argusmilieu.be

GRATIS

GRATIS

GRATIS

GRATIS

KORTING

SORRY, VOLZET…

Al een paar acties gemist wegens ‘volzet’? Surf dan meteen naar www.lerarenkaart.be en abonneer je op de nieuwsbrieven (startpagina - inschrijven - nieuwsbrieven). Zo ben je altijd als eerste op de hoogte van de talloze acties die de lerarenkaart voor jou in petto heeft. Ook het nieuwste aanbod wordt er meteen vermeld. Al gelezen dat leraren tien procent korting krijgen in de Sunparks Vakantieparken in België, Nederland en Duitsland? Bij aankomst krijg je er een gratis draagbare dvd-speler ter waarde van 99 euro bovenop.

Heb je nog geen lerarenkaart? Wie sinds september nieuw in dienst is, krijgt zijn lerarenkaart eind december toegestuurd. De dossiers van nieuwe leraren zijn pas eind november allemaal in orde. Dan krijgt de lerarenkaart alle gegevens doorge-stuurd en kunnen de kaarten gemaakt worden.

KORTING

AC

TIE

S LE

RA

RE

NK

AA

RT

ADVERTENTIE


REIZEN MET KLASSE

REISAANBOD

FOLIEKE IN PARIJSMet de wagen naar Parijs? Mercure Paris Porte de Pantin*** ligt op 500 meter van het futuristische Parc de la Vilette en op 700 meter van de Cité des Sciences et de l’Industrie en het concertgebouw Zénith. Het openbaar vervoer brengt je vlot naar alle andere stadsdelen.Jouw prijs: drie dagen (twee nachten) van 1 tot 8 november (aan-komst op gelijk welke dag uitgezonderd 3, 4 of 5 november), van 18 tot 27 december (aankomst op gelijk welke dag), van 9 november tot 17 december (alleen bij aankomst op vrijdag of zaterdag): 89 euro per persoon. Van 1 tot en met 31 oktober (aankomst op vrijdag of zaterdag): 99 euro per persoon. Prijzen op basis van een tweepersoonskamer, in-clusief ontbijtbuffet.Extra: Welkomstdrankje. Eén kind tot en met elf jaar overnacht gratis op de kamer van de ouders (inclusief ontbijt). Voor 50 euro per persoon extra boek je de revue ‘Paradis à la Folie’ in de Paradis Latin, inclusief glas champagne.Boekingscode: PARPKL11

DE STAD DER KASTELENOp vijfhonderd kilometer van Brussel ligt Ludwigsburg, de ‘stad der kastelen’. Je verblijft in hotel Nestor****. In de oude binnenstad vind je sporen van de dichters Möricke en Schiller. Het Mercedes-Benz Museum in Stuttgart ligt op een half uur rijden. Jouw prijs: vier dagen (drie nachten) tijdens de nieuwjaars-

vakantie (18 december 2009 tot 3 januari 2010): 145 euro per persoon op basis van een standaard tweepersoonskamer. Inclusief ontbijtbuffet, een welkomstdrankje, een ticket met gidsbeurt voor het Residenzschloss en een viergangendiner bij kaarslicht. Gratis gebruik van de sauna, het stoombad en de fi tness. Aanbod ook geldig tussen 4 en 8 november 2009 zonder het viergangendiner.Extra: twee kinderen tot en met zes jaar logeren gratis op de kamer van de ouders. Twee kinderen van zeven tot en met achttien jaar betalen elk 39 euro voor het arrangement.Boekingscode: ZWWPKL02 (nieuwjaarsvakantie) - ZWWPKL03 (november)

CHAMPAGNE!Bubbels voor het eindejaar? Sla je voorraad nu al in. Op vier kilometer van het centrum van Reims logeer je in het hotel Kyriad Reims Parc des Expositions**. Alle wegen leiden naar de wijngaarden en champagne-huizen. Een mooie rit door de Montagne de Reims brengt je in een half uur naar de Avenue de Champagne van Epernay.Jouw prijs: drie dagen (twee nachten) van 1 oktober 2009 tot 31 maart 2010: 129 euro per persoon, op basis van een tweepersoonskamer. Inclusief buffetontbijt, een driegangendiner, een glas champagne, een bezoek aan een kelder en een ticket voor het Champagnemuseum Le Phare de Verzenay.Extra: twee kinderen tot en met twaalf jaar overnachten gratis op de kamer van de ouders (inclusief ontbijtbuffet, rest van het arrangement ter plaatse te regelen).Boekingscode: CHAPKL04

OP DE THEE BIJ BIG BENJe verblijft op honderd meter van de National Gallery in het Apart’Hotel Citadines Trafalgar Square***. Piccadilly Circus, Regent Street, de theaterbuurt, de Houses of Parliament, Big Ben, Westminster Abbey en het rad London Eye liggen op

wandelafstand. Alle studio’s of appartementen beschikken over een kitchenette.Jouw prijs: drie dagen (twee nachten) tussen 1 oktober 2009 en 31 maart 2010 in een studio voor twee personen met sofabed of uit-klapbed: 199 euro per persoon. Appartement voor drie personen met 1 aparte slaapkamer met een tweepersoonsbed: 239 euro per persoon. Appartement voor vier personen met 1 aparte slaapkamer met een twee-persoonsbed: 199 euro per persoon. Inclusief continentaal ontbijtbuffet en Eurostar h/t vanuit elk Belgisch station naar London St Pancras in standard (volgens beschikbaarheid in tarief BX, tweede klasse).Boekingscode: LONPKL05

©

Birgit Winter

©

Johannes Becker

HOE DEZE REIZEN RESERVEREN?

Op www.holidayline.be/klasse vind je meer informatie over deze reis-aanbiedingen. Alle vermelde prijzen zijn op basis van een standaard tweepersoonskamer en volgens beschikbaarheid. Ze zijn geldig voor leraren en meereizende familie of vrienden gedurende de vermelde periodes in 2009/10. Reserveer tijdig. Als alle kamers van een hotel ingenomen zijn, dan is dat zo. Bel Holidayline (lic A5787) op 050 33 09 90 en vermeld het nummer van je lerarenkaart. Mailen kan naar [email protected]. 100 procent kosten bij wijziging of annulatie tenzij je een reisverzekering neemt van 3,5 procent op de totale reissom.

©

Katharina Bitterle

AC

TIE

S R

EIZ

EN

ME

T K

LA

SS

E

ADVERTENTIE


“NEEM MAAR EEN PILLETJE”

6 oktobertips• TIP 1 Deze maand testen ouders hun medicijngedrag in Klasse voor Ouders. Zijn ze pillenziek of doorbijters? Wat als hun kind op school een medicijn moet nemen? Een printklaar kaartje op www.klasse.be/ouders is handig om het samen met het doosje aan de leraar te geven.

• TIP 2 Ouders die twijfelen in welke sportclub ze hun kind zullen inschrijven, vinden in Klasse voor Ouders een plan dat deze zoektocht makkelijker maakt. Reik jij hun dit plan (en jouw ervaringen met sport-clubs in de buurt) aan?

• TIP 3 De post-it op de cover wijst ouders op hun mogelijk recht op een schooltoelage. Net als de instapbrieven voor anderstalige ouders (in negen talen). Print ze op www.klasse.be/ouders/instapbrief. Abonneer je daar.

• TIP 4 “Vroeger was er geen luizenbeleid op school, nu organiseren ouders het kriebelteam”, zegt directeur Jan Lenaerts. Hoe doen ze dat? Het natkamfi lmpje van Klasse en de luizenbrieven in negen talen kunnen ook in jouw school helpen.

• TIP 5 Met de boekentasplanner leren kinderen zelfstandig de boe-kentas maken. Tip je leerlingen om hem ook in de klas te gebruiken? Een extra tip: werk met kleurstickers per vak en voorkom zo dat leerlingen schriften en boeken vergeten.

• TIP 6 De maandelijkse poster die bij het Klasse-pakket zit gaat over: “Fouten maken. Hoe reageren ouders dan? (En jij?)” Hang je de poster aan de schoolpoort?

HOOGDAGEN‘Feesten met de buren’ is een interlevensbeschouwelijke en interreligieuze kalender. Je krijgt extra uitleg bij de feesten en hoogdagen binnen de levens-beschouwelijke gemeenschap-pen in Vlaanderen en België. Zowel de foto’s als het educa-

tieve katern draaien dit jaar rond het thema ‘muziek’. De geportretteerde artiesten komen tot leven op de verzamel-cd ‘Profundo’.Voor kalender + educatief pakket betaal je 8 euro (plus verzendingskosten) - de cd kost 10 euro (plus verzendingskosten)Kerkwerk Multicultureel Samenleven - www.kms.be - [email protected] - 02 502 11 28

Win: 5 x ‘Feesten met de buren’ - mail vóór 24 oktober (met vermelding ‘Feesten’) naar [email protected]

ONDERWIJSVAKMANSROUTEKruis nu al dinsdag 2 maart 2010 aan in je agenda. Met stip! Dan is er opnieuw de ‘Onderwijsvakmansroute’, waarbij technische bedrijven over heel Vlaanderen hun deuren openen voor leerlingen derde graad lager onderwijs en eerste graad secundair.Vanaf midden november vind je het volledige aanbod op www.ondernemendeschool.be. Vanaf dan kun je ook inschrijven. Deelnemen is gratis.www.ondernemendeschool.be - wil je nu al meer info? Mail dan [email protected] - 02 238 05 68

SMEER ’MOp donderdag 22 oktober staat brood als gezonde en lekkere bron van energie in de kijker. Smeer op die ‘Dag van het brood’ een boterham voor je familie, je vrienden, je collega’s. Organiseer een gezellig brood-moment met je collega’s of met je leerlingen. Inspiratie voor lekkere boterhammen vind je op www.alledagenbrood.be.Leraren kunnen de ‘Dag’ aangrijpen voor een speciale (lessen)reeks over brood. Op www.lessenpakket.be vind je kant-en-klare lessen voor kinderen van 3 tot 12 jaar, met lesvoorbereidingen en werkbladen. Of speel met je leerlingen het educatieve spel ‘De broodbaronnen’. Meer info op www.impressantplus.be (klik op ‘spelen’), gratis ontlenen via [email protected]

MAAK EUROPA ZICHTBAARJe (hoge)school of universiteit organiseert geregeld uitwis-selingen of stages in andere Europese landen? Je zoekt een manier om deze buitenlandse leerervaringen te valoriseren? Gebruik dan de ‘Europass-Mobiliteit’. Die vertelt wat ie-mand in het buitenland leerde, welke talen hij gebruikte, hoe lang hij weg was, met welke school of organisatie er is samengewerkt. De instelling of organisatie die de mobiliteit organiseert, vraagt de ‘Europass-Mobiliteit’ aan. De buiten-landse organisatie waar jij of je leerlingen een opleiding volgen, stage lopen of werken, vult een deel in. Info en aanvraagformulieren op www.europass-vlaanderen.be

H‘FiekebpZ

W!N

ALG

EM

EE

N


IS HET ORIGINEEL ALTIJD BETER DAN DE KOPIE?Je collega geschiedenis kopieert voor de hele klas twee bladzijden uit een geschiedenisboek en een artikel uit Knack met bijbehorende foto, als illustratie bij een les over de val van het IJzeren Gordijn. De leerlin-gen krijgen de gekopieerde bundels gratis. Ze vermeldt de bron. Hoe zit dat met het auteursrecht? Gaat ze in de fout? A. Je collega kleurt netjes binnen de lijnen van de auteurswet.B. Je collega gaat in de fout omdat zij een volledig tijdschriftartikel

kopieert. Dat is bij wet verboden.C. Je collega gaat in de fout omdat zij kopieert uit een vulgarise-

rend-informatief magazine en niet uit een leermiddel. Wettelijk mag alleen uit leermiddelen in de strikte zin van het woord wor-den gekopieerd. Alleen die hebben een educatief doel.

D. Je collega gaat in de fout omdat zij naast tekst ook beeld mate-riaal (een foto) kopieert. Dat is bij wet verboden.

Het juiste antwoord: A. Test op www.doedekopieertest.be wat wel en niet kan als je wilt kopiëren. Er zijn vijf praktische vragen en je krijgt uitleg bij je antwoorden.

ALS-IE MAAR GEEN LERAAR WORDT…Wat verlangen leraren van hun job? Zijn de beginjaren echt zo moeilijk? Waarom keren sommigen hun klas de rug toe? Hoeveel uur werken zij? Hoe sociaal en cultureel geëngageerd zijn ze? Verdient iedereen in ‘de privé’ meer? Hebben alleen leraren zoveel vakantie? Op basis van zes-tien verschillende onderzoeken en focusgroepsgesprekken vergelijken onderwijskundigen de leraar met andere werkende Vlamingen. Voor al wie het lerarenberoep in Vlaanderen wil leren kennen of leraar wil worden.‘Leraars. Profi el van een beroepsgroep’ (Mark Elchardus e.a.) - 24,95 euro - www.lannoo.be

MULTIPLE CHOICEOp het podium brengen een kortfi lm, zeven jonge dansers en één acteur een verhaal over kiezen. In het gratis educatieve pakket vind je een spelvorm rond studiekeuze. Het studiekeuzeproject ‘Multiple Choice’ mikt hiermee op leerlingen zesde jaar lager onderwijs en eer-ste graad secundair. Er zijn schoolvoorstellingen in de culturele centra van Berchem, Hasselt, Eeklo, Brugge, Roeselare, Bornem, Tielt, Kortrijk, Gent, Oostkamp, Dilbeek en Antwerpen.Volledig programma op www.multiple-choice.be - reserveren via [email protected] of Carolien Vandersteene - 0476 46 21 94

LERARENKALENDER Op www.lerarenkalender.be vind je honderden (buitenschoolse) initia-tieven en activiteiten voor leraren en vakgerichte of vakoverstijgende nascholingen. De site is een initiatief van vzw Lerareninfo.be, die eerder al vier andere sites lanceerde: www.lerarenblogs.be, www.lerarenforum.be, www.lerarenlinks.be en www.lerarentools.be. Kandidaat-medewerkers (zeker leraar-programmeurs) zijn steeds welkom.

ACHTDUIZEND GRATIS LESSENNieuw in onderwijs? Op de website van KlasCement vind je meer dan 8 500 bijdragen van en voor leraren: websites, kant-en-klare documen-ten, cursussen, lesbladen, presentaties, video’s, foto’s, oefeningen, software gemaakt door en voor (aspirant-)leraren. Daarnaast vind je er onderwijsnieuws, een educatieve databank, een snelle zoekrobot, gratis webruimte en een persoonlijk profi el.www.klascement.be - je wordt gratis lid

GRATIS

DRUPPEL OP EEN HETE PLANEET?Neem op dinsdag 20 oktober gratis deel aan de eerste Vlaamse NME-dag met als thema ‘Natuur- en MilieuEducatie (NME) in Vlaanderen: een druppel op een hete planeet?’ Twee vaststellingen worstelen met elkaar: we moeten dringend op een andere manier met onze planeet omgaan, maar de milieucrisis neemt steeds alarmerender proporties aan. Heeft NME dan wel zin? Of zijn we passagiers op een trein die steeds sneller de verkeerde kant uit rijdt? Op deze dag kun je ervaringen uitwisselen en kennismaken met nieuwe methodieken.De Vlaamse NME-dag vindt plaats op dinsdag 20 oktober, van 8.30 tot 17 uur, in Hotel Crowne Plaza (Brussel). Deelnemen is gratis, inschrijven kan via VlaamseNME-dag.lne.be - milieueducatie.lne.be

GRATIS

GAIA IN DE KLASAls je met je leerlingen wilt praten over dierenmishandeling, kun je een beroep doen op een gra-tis spreker van Gaia. De lezingen zijn aangepast aan de leeftijd van de leerlingen, van 8 tot 18 jaar. Je betaalt enkel de reiskosten. Op de website van Gaia vind je ook lespakketten.www.gaia.be - www.gaiakids.be - [email protected] - 02 245 29 50

GRATIS


FEEST@DOCLuisteren naar verhalen, veldkoffers uittesten, kennismaken met milieu-spelen, genieten van een natuurfi lm: op woensdag 7 oktober ontdek je in Lier de leermiddelen in en rond het vernieuwde documentatiecentrum van PIME (Provinciaal Instituut voor Milieu-Educatie). Er zijn materi-alen voor alle leeftijden, van kleuters tot de tweede graad secundair onderwijs.De nascholing ‘Feest@doc’ vindt plaats in het PIME, op woensdag 7 oktober, van 14 tot 16.30 uur - deelnemen is gratis - inschrijven vóór 1 oktober op 015 31 95 11 (vermeld je onderwijsniveau) - www.pime.be - [email protected] - 015 31 95 11

VAREN IN OOST- EN WEST-VLAANDERENTijdens een educatieve milieuboottocht observeren en bestuderen je leerlingen leven en natuur op en rond de waterlopen. Ze nemen water-stalen en onderzoeken de waterkwaliteit. Met opdrachten, educatief ma-teriaal en aquaria bekijken ze watervervuiling, waterzuivering, integraal waterbeheer, duurzame ontwikkeling. Het programma is aangepast aan de leeftijd van de leerlingen (tweede en derde graad lager onderwijs en eerste graad secundair onderwijs). Je kunt de tocht voorbereiden of naverwerken met het lespakket ‘Op sleeptouw’, met lesbladen over water en waterlopen voor leraren en leerlingen.Tot 30 oktober vaart de milieuboot op de Leie en op het Kanaal Roeselare-Leie. Voorjaar 2010 verhuist de boot dan naar de IJzer, het Kanaal Gent-Brugge-Oostende, het Boudewijnkanaal, het Afl eidingskanaal van de Leie, de Ringvaart rond Gent en het Kanaal Gent-Terneuzen.Tot 30 oktober zijn er elke schooldag twee tochten van drie uur, voor telkens max. 60 leerlingen. Voorjaar 2010 vaart de milieuboot van 1 maart tot 5 juni. Info en inschrijvingen via www.milieuboot.be - 053 72 94 20

ROMEO EN JULIAWie denkt aan Liefde met een grote L, komt al snel bij Shakespeare terecht. Het overkwam ook Sergej Prokofjev. Met vier dozijn vlinders in de buik toveren Kristine Van Pellicom en Steve Aernouts de concert-zaal om tot theaterzaal, om er de hoogtepunten uit ‘Romeo en Julia’ van Prokofjev te voorzien van amoureuze commentaren. Je krijgt er een gratis digitale lesmap bovenop.‘Romeo en Julia’ loopt in de reeks ‘OORcolleges’ van deFilharmonie, op donder-dag 12 november in De Bijloke (Gent) en op vrijdag 13 november in deSingel (Antwerpen) - je betaalt 5 euro per leerling - meer info via www.defi lharmonie.be/oorcolleges - deze voorstelling mikt vooral op leerlingen derde graad lager onder-wijs en eerste jaar secundair. Vraag de gratis brochure aan met het volledige aan-bod van deFilharmonie op www.defi lharmonie.be/aanvraag-educatieve-brochure

GRATIS

BOERENZWALUWENDe honderden kwetterende zwaluwen op hoogspanningsdraden lang niet gezien? Geen wonder, de laatste 30 jaar zijn zowat 90 procent van de vo-gels verdwenen door pesticiden en modernere landbouw. Daarom koos Vogelbescherming Vlaanderen de boerenzwaluw voor de nieuwe campagne. De tweewekelijkse column ‘Dagboek van de boerenzwaluw’ vertelt over de gevaren tijdens de trek naar het zuiden, over jacht in Afrika en de invloed van de klimaatsverandering. Naast dit dagboek krijgen Belgische en Afrikaanse jongeren de gelegenheid om informatie uit te wisselen over het leven van de boerenzwaluw via tekeningen, collages en foto’s. De eerste exemplaren vertrekken al begin oktober richting Afrika, tegelijk met de zwaluwen.Je vraagt het ‘Dagboek’ gratis aan via www.vogelbescherming.be - [email protected] - 03 296 26 80

GRATIS

EN DAN WEET JE NOG NIETS OVER…• Boekburen: nieuwe website met boekennieuws, boekennieuws en

boekennieuws• Meetjesland erfgoedt: erfgoedmarkt op 4 oktober met materiaal

voor alle leeftijden• Leesgoed: het recentste nummer gaat helemaal over kinderen

jeugdliteratuur• Win een bundel strips: surf meteen naar www.klasse.be/lerarenAl die tips en nog veel meer vind je op www.klasse.be/leraren (klik op ‘Zeker doen’ en ‘Speeltijd’).

20 JAAR KLASSEWIN EEN FEESTWEEKEND VOOR TWEE NAAR LONDEN, PARIJS OF BARCELONA! Op 1 december bestaat Klasse 20 jaar en verschijnt het 200ste num-mer. Drie lezers vieren dat (telkens met z’n tweetjes) in Londen, Parijs of Barcelona. Hun namen worden geloot uit al wie voor 30 oktober een mailtje, kaart of brief stuurt met een persoonlijke, aangename, pijnlijke, verrassende, blijvende, shockerende, ontroerende anekdote, gebeurte-nis, ervaring, felicitatie of vaststelling die met Klasse in de voorbije jaren te maken heeft. Zeg erbij in welke stad je je feestje wil vieren. Mailen naar [email protected] of schrijven naar 20 jaar Klasse, Kon. Albert II-laan 15, 1210 Brussel.

ALG

EM

EE

NWIN!

ADVERTENTIE


EEN KAMEEL OP DE SPEELPLAATS

Op een dag stapt een kameel je speelplaats op. Alle leerlingen mogen er even op voor de schoolfoto. Tussen twee bulten gezeten schrikken de rakkers zich een… jawel. Yeti brengt de vergane glorie terug van de schoolfotografi e met dieren. Doe met je klas mee aan de fotowedstrijd in het oktobernummer van Yeti en win een klasfotograaf én een kameel, of naargelang de economische toestand van het land, een dromedaris.

Verder valt in pretpark Yeti te beleven:• Spelen op de speelplaats. De trends van 2010.• Kennen je leerlingen hun rechten? Doe de kinderrechtentest.• Een exclusieve kijk in de lerarenopleiding: speciaal voor

Yetilezers.• Waarom gaan je leerlingen graag naar school?

Voor jou natuurlijk en 99 andere redenen.• Sparen je leerlingen ook mee voor de gratis boomhutten-

vakantie? Knippeuhhh!

Bij deze reportages vind je in de pedagogische bijlage lestips die nauw aansluiten bij de eindtermen. Schrijf je in voor deze maandelijkse gratis nieuwsbrief via www.klasse.be (e-brieven) of vind elke maand het gedrukte exemplaar in het pakket Yeti’s.

PURE VRIENDSCHAP‘Marie’ van Jean-Philippe Rieu is een p ren tenboek over echte vriendschap. Elfje Marie heeft veel vrienden (Suzie Bij, Gijs Kever en Caroline Mier), maar droomt van een ‘beste vriendje’, iemand voor wie zij belangrijk is en met wie ze avonturen kan beleven.‘Marie’ is een verhaal over dromen en waarden, maar vooral over echte, pure vriendschap. Bij het boek krijg je een dvd met de beelden van het boek, het ingesproken verhaal en nieuwe klassieke muziek, voor dit boek gecomponeerd door de auteur zelf. ‘Marie’ (Jean-Philippe Rieu, illustraties van Mark Janssen) - 17,95 euro - www.clavisbooks.com

Win: 10 x ‘Marie’ (boek + dvd) - mail vóór 24 oktober (met vermelding ‘Marie’ en wat gegevens over je klas) naar [email protected]

DE SCHAT VAN HET WILDE WESTEN

‘Winnetoons en de schat van het wilde westen’ is een Vlaams-Duitse animatiefi lm voor jonge cowboys en indianen én voor pittige dametjes. Winnetou en Old Shatterhand hebben het in het Arizona van 1869 aan de stok met kolonel Brinkley en zijn boevenbende. Die kidnapte weesjon-gen Bobby en Winnetous rebelse zus Nscho-tschi. Bobby heeft immers de kaart van een verborgen goudschat op zak.De fi lm is gebaseerd op de verhalen van Karl May. De Vlaamse versie is ingesproken door o.a. Sven De Ridder, Roel Vanderstukken en Vic De Wachter.‘Winnetoons en de schat van het wilde westen’ - vanaf 21 oktober in de bios-copen - op www.jekino.be/winnetoons vind je meer info over deze fi lm én een kant-en-klaar lessenpakket

Win: 3 klassen mogen gratis naar de fi lm, op woensdag 28 oktober, om 10 uur in Studio Leuven - mail vóór 17 oktober (met vermelding ‘Winnetoons’) naar [email protected] - Jekino zal de winnaars tijdig contacteren

DE BELLEMANNeem een publiek, een verteller en een tof verhaal. Vul het met emotie, humor, spanning, muziek en vooral veel actief mee-doen. Laat je leerlin-gen luisteren, lachen, dansen, zingen, gibberen en bibberen.Dit vertelproject werkte verteller en ex-onderwijzer Chris De Backer (ver-teltheater De Belleman) uit met jeugdschrijver Marc De Bel. Het is een dagprogramma met vier verschillende én nieuwe verhalen, gespreid over alle leeftijden, van kleuters tot derde graad lager onderwijs. Zo’n dagprogramma kost 695 euro (alles inbegrepen, behalve Sabam).Alle info op www.debelleman.com - boekingen via [email protected] -0475 97 29 39Op www.debelleman.com vind je een wedstrijd waarmee je een gratis speeldag (waarde = 695 euro) kunt winnen: zoek het codewoord en stuur het naar [email protected]

W!N

WEDSTRIJD

W!NB

AS

IS

ADVERTENTIE


WATANDERSMuzikaal, interactief, grappig, pedagogisch en spannend. In de voor-stelling ‘Watanders’ vervelen Flor en Floor zich een beetje. Ze gaan op verkenningstocht op zolder. Kindertheater Petatje nestelt zich in de fantasiewereld van kinderen én neemt ze mee op een vrolijke reis langs hoog en laag, dik en dun.‘Watanders’ is bedoeld voor 3- tot 6-jarigen, maar er is ook een aange-paste, ‘spannender’ versie voor 6- tot 8-jarigen.www.petatje.be - [email protected] - 0473 92 71 29Op zondag 18 oktober, om 10.30 uur, kun je in CC Beveren gratis een voorstelling bijwonen van ‘Watanders’ - reserveer en betaal je tickets bij CC Beveren (terves-ten.beveren.be - 4 en 6 euro, vermeld het nummer van je lerarenkaart) - na de voorstelling krijg je van Petatje je geld terug mét een uitgebreid infopakket

BUITEN BENENKant-en-klare spelen in bos en natuur, weetjes over planten en dieren, originele kooktips, doe-ideeën voor natuurvriendelijke activiteiten in de vier seizoenen. Je vindt dat in ‘Buiten Benen, handboek voor natuur-vriendelijk spelen’. Handig als je een (halve) dag met je leerlingen naar buiten wilt.‘Buiten Benen’ is uitgebracht door Inverde, het vroegere Educatief Bosbouwcentrum Groenendaal.www.inverde.be (klik op ‘publicaties’) - het boek kost 7 euro (verzendingskosten inbegrepen)

Win: 10 x ‘Buiten Benen’ - mail vóór 24 oktober (met vermelding ‘Buiten Benen’) naar [email protected]

LEEF JE UIT MET FRUITLaat je leerlingen deelnemen aan het educatieve programma ‘De fruit-meester’. Als je kiest voor een halve-dagprogramma (namiddag) krijg je een rondleiding achter de schermen van Veiling Haspengouw in Sint-Truiden. Je ziet er fruittelers hun fruit aanvoeren, hoe fruit wordt bewaard, gesorteerd, verpakt en verkocht. Onderweg bezoek je ook de interactieve tentoonstelling ‘Fruitmeester’. Afsluiter is het fruitmeesterspel, waarbij je leerlingen een smaakpanel vormen en hun top 3 van lekkerste appelen samenstellen.Wie kiest voor een dagprogramma bezoekt in de voormiddag bovendien de proeftuin van Sint-Truiden. Daar leer je alles over de productie van fruit en ontdek je waarom een fruitteler graag lieveheersbeestjes, toren-valken en mezen in zijn boomgaard ziet. ‘s Middags kun je picknicken in de Veiling Haspengouw.Dit programma kost 50 euro voor max. 25 leerlingen (halve dag) of 90 euro (hele dag).Info via www.veilinghaspengouw.be - inschrijvingen via Toerisme Sint-Truiden - [email protected] - 011 70 18 18

SAMEN LACHEN‘Samen lachen Junior’ is een dvd over humor voor leerlingen derde graad lager onderwijs. Op de dvd vind je een animatiefi lmpje, gemaakt door 8- tot 14-jarigen (met een making of), een reeks sketches (met bloopers) en een beeldverslag van een reeks workshops in Vlaamse basisscholen. Het is ook een integratieproject: twee tot theater omge-bouwde woonwagens gaven workshops ‘Humorologie’ op speelplaatsen van (vooral) gemengde en concentratiescholen.Meer info, foto’s en reacties op www.samenlachen.be - bij de dvd hoort ook een brochure met alle achtergrondinformatie bij dit project - alle vijfde en zesde klassen krijgen in de loop van oktober een gratis exemplaar van de dvd als extraatje bij Yeti - hou hem dus in het oog!

HALLOWEEN VOOR KLEUTERS

Zin om eind oktober Halloween te vieren met je kleu-ters? ‘Het griezelfeest’ van Liesbet Slegers is een een-

voudig halloweenverhaal voor de jongste kleuters met lekker griezelige prenten. Je verkleden als spook of geest is echt leuk.‘Het griezelfeest’ (Liesbet Slegers) - 11,95 euro - www.clavisbooks.com

W!N

GRATIS

KIND AAN HUIS IN BRUSSELOp zaterdag 17 oktober zijn alle kinderen vanaf 3 jaar welkom op ‘Kind aan huis in Brussel’, een dag vol muziek. In rocktempel Ancienne Belgique ontdekken ze de klanken van allerlei percussie-instrumenten en in Bozar vinden ze het Brusselse Jaune Toujours (met een ware muziekexplosie), de Japanse Taiko drums en een Chinees mu-zikaal sprookje. Programma en reservaties via www.gezinsbond.be - 02 507 89 11Meer activiteiten van Jeugd en Muziek Brussel via www.jeugdenmuziekbrussel.be

BA

SIS

ADVERTENTIE


EN DAN WEET JE NOG NIETS OVER…• Hou je van witloof? Met je leerlingen naar het Witloofmuseum• Spelen en speelgoed: infoavond over speelgoed voor

kinderen met een handicap• Moeizame lezers: onderzoek over moeilijke lezers weer aan

het lezen krijgen• Sprookjes in het museum: sprookjesspecial op 4 oktober

in HasseltAl die tips en nog veel meer vind je op www.klasse.be/

leraren (klik op ‘Zeker doen’ en ‘Speeltijd’).

ZEPPE & ZIKKI ZONDER CARROSSERIEZeppe & Zikki, de zebra en schildpad van Levenslijn, doken de studio in met Urbanus en Regi. Het resultaat is een opgewekte song waarin ze op een ludieke manier meer ‘Respect!’ vragen in het verkeer.‘Respect!’ is de lopende campagne van Levenslijn (met steun van de staatssecretaris voor Mobiliteit), een oproep naar alle weggebruikers om meer rekening met elkaar te houden. In de videoclip dansen Zeppe & Zikki samen met andere weggebruikers rond een zebrapad. Ze maken daarbij de basisregels om een zebrapad over te steken duidelijk. Een leuk idee om dat dansje te gebruiken in de verkeerslessen, in de lessen bewegingsopvoeding of op het schoolfeest?Bekijk de clip op www.levenslijn.be en www.zeppezikki.be, bij VTM en via muziek-zender Anne - de single is te koop via www.levenslijn.be, in de Fun-winkels en in de platenzaak - www.levenslijn.be - www.zeppezikki.be

Win: 5 x Zeppe & Zikki-single - mail vóór 24 oktober (met ver-melding ‘Zeppe & Zikki’) naar [email protected]

’T IS TIJD, KLEIN KONIJNNieuwe werelden, verre planeten, manen en sterren… Klein konijn droomt van verre reizen met zijn eigen raket. Maar hij moet naar school, naar het speelplein, eten en slapen. Er is geen tijd om zijn raket te bou-wen. ‘t Is tijd, Klein konijn van Figurentheater Vlinders & C° is een ver-haal over tijd, geen tijd en veel creativiteit.www.vlinders.be - [email protected] - 0476 33 84 03Op woensdag 21 oktober, om 20 uur, ga je gratis kijken naar de première van ‘’t Is tijd, Klein konijn’, in CC Ter Vesten in Beveren - je kunt ook een kijkje nemen tijdens de schoolvoorstellingen op 19 (10 en 14 uur), 20 (9.15, 10.45 en 14 uur) of 21 oktober (10 uur), ook in CC Ter Vesten in Beveren - reserveer je tickets met het nummer van je lerarenkaart via [email protected] of via 03 750 10 00 (balie CC Ter Vesten)

REIS ROND DE WERELDSpring van een palmboom naar een boot. Wandel over een smalle plank naar een eiland. Bij het spel ‘Reis rond de wereld’ leg je een bizarre weg af zonder wankelen of struikelen. Wil je van de speelplaats een permanent parcours maken voor jonge ontdekkingsreizigers? Playtape is een kunststof die op de speelplaats kleeft, zoals wegmarkeringen. Het is kleurrijk, milieuvriendelijk, antislip, slijtvast en verdraagt vorst en zout. Je kunt kiezen uit het uitgebreide gamma slangen, spinnenwebben of krokodillen. Maar het wordt nog leuker als de kinderen hun eigen reis rond de wereld mogen uittekenen.Win een reis rond de wereld voor jouw school. Organiseer een cre-atieve middag en laat iedere leerling zijn parcours uittekenen. Zend vóór 15 februari 2010 per klas max. 3 ontwerpen in. Het inschrijvingsformu-lier vind je op www.playtape.eu. Iedere deelnemende klas krijgt sowieso een gratis playtapepakket voor haar school. Het winnende ontwerp wordt begin maart gratis uitgevoerd op de speelplaats van de winnaars.www.playtape.eu - [email protected] - 09 336 74 01

W!N

W!N

GRATIS

BA

SIS

ADVERTENTIE


FAKE-IT

“Ik krijg complexen van deze cover”, zegt lezer Marie (15). Met de hulp van een paar muisklikken toverden de Maks!-lay-outers haar om van een gewoon meisje tot een glamoureuze covergirl. Trappen jouw leerlingen in de val van de commerciële bladen? Maks! legt deze maand uit hoe de reclamejongens hen foppen. Op Maks!tv (te bekijken via www.maks.be) getuigen jongeren over hun eigen schoonheidsideaal. Met tips uit de pedagogische bijlage Maks!mum werk je rond zelfbeeld in de klas.Verder in Maks!: véél tweewielers. De BMX-crew uit Veerle Laakdal geeft tips om veilig te fi etsen en je leerlingen vangen met hun nieuwe leerlingenkaart deze maand fi kse kortingen bij enkele fi etshandelaars. Via de wedstrijd op www.maks.be kun je bovendien fi etslichtjes winnen voor de hele school.

Bij Maks! zit deze maand ook een folder van de Dopinglijn, die jonge sporters in-formeert over de risico’s van doping en verboden voedingssupplementen. Nu op je school!

HET MONSTER IN DE WISKUNDE

Marcus du Sautoy zoekt naar de geheimen van sym-metrie. Hij neemt je mee op een geschiedkundige wereld-

reis: van het Alhambra in Granada naar de Franse Revolutie en van de Goldberg Variaties van Bach naar de piramiden van Gizeh. Een bont gezelschap van excentrieke wiskundigen uit alle tijden en wind-streken komt in zijn verhalen tot leven. Hoogtepunt is de spannendste ontdekking in de wiskunde tot nu toe: het Monster, een gigantische sneeuwvlok die zich voordoet in een 196 883-dimensionale ruimte, met meer symmetrieën dan atomen in de zon. Of zoiets wiskundig te bewijzen is? Laat je meeslepen, ook al ken je geen snars van wiskunde.‘Het symmetriemonster. Een wiskundige op zoek naar het geheim van één van de belangrijkste natuurverschijnselen’ (Marcus du Sautoy) - 24,95 euro - www.epo.be

” zegt lezer Marie (15) MeM t ddde

HOU JE VAN BLAUWE OGEN?Twee jongens van zestien, Pieter en Rachid, zijn hopeloos verliefd op elkaar. Voor Rachid is die situatie uitzichtloos, thuis onbespreekbaar, een schande voor de familie. Ooit komen de twee culturen met elkaar in botsing.‘Hou je van blauwe ogen?’ van vzw ‘t Spektakelhuys brengt een erg realistisch en genuanceerd portret, in de taal van de jongeren zelf. Met sterke rollen van Ward Bal en Frederic Celini. www.spektakelhuys.be - [email protected] - 0488 30 58 28 - via Kleur Bekennen betaal je slechts 550 euro voor een voorstelling (een korting van 200 euro) - www.kleurbekennen.be

‘KLASS’ OP DVDJoosep wordt al zijn hele leven gepest. Wanneer klasgenoot Kaspar plot-seling voor hem opkomt, ontstaat een strijd tussen de klas enerzijds en Kaspar en Joosep anderzijds. Kaspar weigert op te geven, uit eergevoel. Joosep en Kaspar worden in het bijzijn van hun klasgenoten ten diepste vernederd. Ze zien geen uitweg meer.De fi lm ‘Klass’ is uit op dvd. ‘Klass’ is heel geschikt voor een lerarenver-gadering over pesten. Wie tussen de frames door leest, ziet hoe mach-teloos of fout de leraren en directie reageren. Ook voor klasvoorstellin-gen is de fi lm geschikt, maar dan alleen voor de derde graad secundair.10 leraren winnen de dvd. Mail uiterlijk op 14 oktober naar [email protected]. Vermeld je naam, de naam en het adres van je school en het nummer van je lerarenkaart. Geef je mail als onderwerp ‘dvd Klass’. Koop je de dvd via www.proxis.be/lerarenkaart, dan krijg je 25 procent korting - download het educatieve pakket gratis op www.opendoek.be (je moet een gratis inlogcode aanvragen) - www.livingcolour.nl

W!NKORTING

KORTING

WM

met

SCHOLEN ZONDER GRENZENKoudwatervrees voor een buitenlands avontuur met je klas overwin je op ‘Go Strange’, een evenement voor leerlingen derde graad, leraren en onderwijsmedewerkers. Op het programma: workshops met Kleur Bekennen, Epos vzw en Centrum Ryckevelde, een infomarkt met stands over vrijwilligerswerk, stages, (vakantie)jobs, zomerkampen of taalcur-sussen in het buitenland. Bekende en minder bekende Vlamingen vertel-len over hun grensverleggende ervaringen.‘Go Strange’ is een initiatief van Jint vzw (Jongeren Internationaal), op 15 oktober in de Kortrijkse Mainhall (van 12 tot 16 uur voor scholen, van 16 tot 20 uur voor het grote publiek). Deelnemen is gratis, maar scholen moeten zich wel vooraf melden.Schrijf in via [email protected] - Griet Baeten - 02 209 07 20 - www.gostrange.be

Win: 5 x Europese sporttas - mail vóór 26 oktober (met vermelding ‘Sporttas’) naar [email protected]

W!N

SE

CU

ND

AIR

H

OG

ER

/ V

OLW

AS

SE

NE

N

ADVERTENTIE


AAN HET STUUR VAN EEN CRUISESCHIPMaatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) is het thema van het informatieve begeleidingsspel ‘MVO aan het roer’, voor leerlingen van de derde graad secundair onderwijs. Twee à drie uur lang nemen je leer-lingen het roer van een cruiseschip in handen. Elke groep spelers neemt als een directieteam van het schip strategische bedrijfsbeslissingen: de juiste investering op het vlak van CO2-uitstoot, opleiding van personeel of een verleidelijk aanbod van wedstrijdmanipulatie.‘MVO aan het roer’ kun je ook in niet-economische richtingen spelen, want het spel wordt afgestemd op de voorkennis van de leerlingen. ‘MVO aan het roer’ is ontwikkeld door Hogeschool-Universiteit Brussel, i.s.m. Centrum Informatieve Spelen (CIS) en VKW. Het project loopt met steun van de Vlaamse overheid.www.mvoaanhetroer.be - meer info via [email protected] of [email protected] - spelbegeleiding aanvragen via [email protected]

Win: een gratis spelbegeleiding - vul het motivatiedossier op de website in en zend het vóór 31 oktober 2009 terug naar HUBrussel - Yoeri Bellemans - Stormstraat 2 - 1000 Brussel of via [email protected] - op 5 novem-ber is de winnende klasgroep bekend

LEES VOOR DE INKTAAPLeerlingen derde graad lezen de drie winnaars van de grote literai-re prijzen en duiden daarna hún favoriet aan. Die wint ‘De Inktaap 2010’, een literaire jongerenprijs van het Nederlandse taalgebied. Kanshebbers zijn: ‘Over de liefde’ van Doeschka Meijsing (winnaar AKO Literatuurprijs 2008), ‘Alleen maar nette mensen’ van Robert Vuijsje (winnaar De Gouden Uil Literatuurprijs 2009) en ‘Godverdomse dagen op een godverdomse bol’ van Dimitri Verhulst (winnaar Libris Literatuur Prijs 2009).Vorm binnen je school een leesgroep van max. 15 leerlingen. Je krijgt een uitgebreide handleiding om je leerlingen te begeleiden. In oktober ontvang je van elke titel drie exemplaren (die je daarna mag houden voor je schoolbibliotheek). Op 22 februari 2010 moet jullie juryrapport klaar zijn. Alle juryleden zijn uitgenodigd voor een feestelijke ontmoetingsdag op 8 maart 2010 in De Doelen in Rotterdam. Daar ontmoet je o.a. de auteurs en zijn er debatten, talkshows, interviews en de uitreiking van ‘De Inktaap 2010’.Metéén inschrijven via www.inktaap.org (docenten/inschrijven) - er is maar plaats voor 70 Vlaamse jury’s - op de site vind je meer info over de boeken en kunnen jullie meningen, ervaringen en tips uitwisselen met de andere jury’swww.inktaap.be - [email protected] - Villanella - 03 260 96 14

ONDERNEMEN VOOR LERAREN (1)Een klare kijk op franchising, starterformaliteiten in een notendop en coöperatief ondernemen. ‘Ondernemen voor leraren’ is een gratis stu-diedag voor leraren secundair onderwijs en volwassenenonderwijs en docenten en studenten uit de lerarenopleidingen. De studiedag is een organisatie van Dienst Beroepsopleiding/Proleron (Professionalisering Leraren en docenten rond Ondernemerschap), i.s.m. VLEW en FEDIS.‘Ondernemen voor leraren’ vindt plaats op 20 oktober, vanaf 9.30 uur, in CC Berchem - inschrijven vóór 9 oktober, het aantal plaatsen is beperkt.www.ondernemendonderwijs.be - www.ond.vlaanderen.be/dbo [email protected] - 02 553 88 98

ONDERNEMEN VOOR LERAREN (2)Krijg voeling met het zelfstandige beroep en de realiteit in een bedrijf. Leraren secundair onderwijs, docenten volwassenenonderwijs en do-centen in de lerarenopleiding kunnen korte stages lopen in bedrijven. Je kiest daarbij tussen snuffelstages en doe-stages.Een korte snuffelstage (één tot drie dagen) is een kijken observatie-stage die je een algemeen beeld geeft van ondernemen in dat bedrijf. Bij een doe-stage (vanaf vijf werkdagen) ga je zelf aan het werk en maak je actief kennis met recente toestellen, toepassingen en werkwijzen.De snuffel- en doe-stages zijn een initiatief van Dienst Beroepsopleiding/Proleron (Professionalisering Leraren en docenten rond Ondernemerschap). Je dient een stageaanvraag in bij Proleron (zij zoeken een geschikte stageplaats) of je krijgt ondersteuning voor een stageplaats die je zelf hebt gevonden.www.ond.vlaanderen.be/dbo - [email protected] -02 553 88 98

DE WEDDENSCHAPDrie bekende Vlamingen (Eline

De Munck, Matteo Simoni en Erwin Vervecken) dagen je leerlingen uit om

in zes maanden drie boeken te lezen. Dat is één boek per twee maanden. De

BV’s zullen uiteraard zelf ook drie boeken lezen. Nemen je leerlingen de uitdaging aan?

Iedereen die meeleest maakt kans op Go-passen, dvd’s, gratis sms’jes, nog meer boeken om te lezen of een be-zoek van een BV in zijn klas.‘De Weddenschap’ is een nieuw project van Stichting Lezen en start offi cieel op dinsdag 6 oktober. De campagne mikt vooral op

15-plussers uit tso en bso, maar ook leerlingen aso en kso mogen meedoen. Op www.deweddenschap.be vinden je leerlingen alle info.Leraren vinden alle info op www.fahrenheit451.be - vraag daar het gratis campagnemateriaal (affi ches en folders) en download de gratis handleiding (met een stappenplan en concrete tips om de campagne te lanceren in je klas)

GRATISW!N

DDr

De Verv

in zeDat is

BV’s zullezen. Neme

Iedereen die meedvd’s, gratis sms’jes, nog mzoek van een BV in zijn klas.‘De Weddenschap’ is een nieustart offi cieel op dinsdag 6 ok

SE

CU

ND

AIR

H

OG

ER

/ V

OLW

AS

SE

NE

N

ADVERTENTIE

TWEEMAAL DAMIAANIn ‘[email protected]’ vertelt jeugdschrijver Herman Van Campenhout het verhaal van pater Damiaan als een roman-in-e-mails. Zo actualiseert hij het ondertussen klassieke verhaal én maakt hij aan jon-geren van 2009 duidelijk wat die man bezielde om alles op te geven en de rest van zijn leven door te brengen bij de melaatsen op Molokaï.Jeugdschrijver Luc Descamps be-zocht de melaatse jongen Junior in

Kinshasa. Hij was het gezicht van de Damiaanactie in 2007. In ‘Junior, een verhaal van hoop’ vertelt hij het schok-kende én ontroerende verhaal van een jongen die vijf jaar als een straatkind leefde. De Damiaanactie speelt een gro-te rol in het leven van mensen voor wie alle hoop verloren lijkt. Zanger Brahim

schreef het nawoord. Hij is Damiaanactie-ambassadeur en bezocht Junior meermaals.‘[email protected]’ (6,95 euro) - ‘Junior, een verhaal van hoop’ (13,20 euro) - www.abimo.net - beide boeken zijn overal verkrijgbaar

INTERACTIEVE FYSICA‘Fysiquest+’ is een Nederlandstalig oefenen remediëringsprogramma voor het vak fysica. Het pakket is volledig vernieuwd (vandaar de +). Het is niet gebonden aan een handboek of cursus waardoor je het steeds kunt inschakelen, zowel in schoolverband als individueel. Het pakket helpt bij de begripsvorming, laat inzicht verwerven en nieuw verworven kennis toepassen. Het programma bevat zo’n 2 300 interactieve oefe-ningen voor zowat alle leerstofonderdelen van het secundair onderwijs.Van 1 tot 18 oktober 2009 proberen Klasse-lezers Fysiquest+ gratis uit - op de homepage log je in met gebruikersnaam ‘fysiquest’ en wachtwoord ‘klasse’ - dit is een tijdelijke gemeenschappelijke gratis account - als je een account koopt is die strikt persoonlijk.www.fysiquestplus.be

HERINNERINGSEDUCATIEDrie scholen uit elke Vlaamse provincie kunnen inschrijven voor een reeks ‘Regionale herinneringseducatiedagen’, een project van het Platform Democratie en Burgerzin van de Senaat. Je leerlingen derde graad gaan in debat met senatoren en maken een themawandeling door Brussel rond ‘Repressie en verzet in Brussel tijdens de Tweede Wereldoorlog’.Programma en inschrijvingen via democratie.senaat.be (klikken op ‘evenementen’)

GRATIS


EN DAN WEET JE NOG NIETS OVER…• Creatief proza: over het schrijfproces als creatief proces, meteen

bruikbaar in je klas• VVLG: inhoudelijke en didactische ondersteuning voor leraren

geschiedenis• Win een bundel strips: surf meteen naar www.klasse.be/lerarenAl die tips en nog veel meer vind je op www.klasse.be/leraren (klik op ‘Zeker doen’ en ‘Speeltijd’).

ALLEMAAL WILLEN WE DE HEMEL1943, midden in de oorlog. Jef en Ward dromen ervan om een held te worden. Jefs zus Renée droomt alleen maar van Ward, zijn hemelse saxofoonspel en zijn fl uwelen blik. Maar de jon-gens willen naar het Oostfront, vechten tegen de Russen. Els Beerten schreef met ‘Allemaal wil-len we de hemel’ een aangrijpend verhaal over oorlog in tijden van liefde en over verwoestende

keuzes in tijden van oorlog. Deze majestueuze adolescentenroman won dit jaar de ‘Boekenleeuw 2009’ en de ‘Gouden Uil 2009 van de Jonge Lezer’.‘Allemaal willen we de hemel’ (Els Beerten) - 17,95 euro - vanaf 15 jaar - www.queridokind.nl

Win: 5 x ‘Allemaal willen we de hemel’ - mail vóór 26 oktober (met vermel-ding ‘Allemaal’) naar [email protected]

WEEK VAN DE FAIR TRADEVan 30 september tot 10 oktober loopt de ‘Week van de Fair Trade’. Die ‘week’ vraagt extra aandacht voor de duizen-den kleine producenten voor wie eer-lijke handel het verschil maakt tussen armoede en een menswaardig bestaan. Het Animatiecentrum voor Talen brengt een speciaal nummer uit van ‘Actuapress’, dat volledig aan eerlijke handel is gewijd. In ‘Fair Deal’ vind je artikels in vijf talen

(Nederlands, Frans, Engels, Duits en Spaans) over de oorsprong en evolutie van ‘eerlijke handel’, over de verschillende merken en labels en over de controverses en debatten rond eerlijke handel.Vraag dit speciale nummer gratis aan via www.talenanimatie.be of [email protected] (vermeld je adresgegevens en het aantal exemplaren dat je wilt ontvangen).

DUURZAME MOBILITEITWat is de ecologische voetafdruk van een Belg? Wat is de kostprijs per kilometer van een auto? Hoeveel sneller ben je met de fi ets in de stad dan met de auto? Hoeveel kilometer legt een tandenborstel af tijdens het productieproces? Het gloednieuwe ‘Kwartet duurzame mobiliteit’ geeft de antwoorden. Met dit kwartetspel informeer je je leerlingen spelenderwijs over de ecologische, economische en sociale aspec-ten van duurzame mobiliteit, over gezondheid en over verschillende verplaatsingswijzen.Mobiel 21 ontwikkelde een eenvoudige basisversie en een iets moeilij-kere uitbreidingsversie die er naadloos bij aansluit.Je kunt beide spellen apart spelen of bundelen - in totaal kun je 20 kwartetten vormen (80 kaarten) - de spellen kosten 6 euro per stuk (verzendingskosten niet inbegrepen)www.mobiel21.be - [email protected] - 013 23 94 65

OORLOG IN DE KLASDe studiedag ‘Oorlogen en confl icten in de klas. Leerkansen en valkui-len’ reikt in vijf workshops werkvormen aan om met je leerlingen rond dit thema te werken. In de voormiddag is er een panelgesprek met o.a. kinderpsychiater Peter Adriaenssens en polemoloog Mark Heirman. Dat gesprek gaat over de valkuilen en mogelijkheden als je werkt met in-formatie over actuele confl icten. In de namiddag volgen de workshops.De studiedag is een organisatie van Vredescentrum Antwerpen. Het is de eerste stap in een vormingsproject in drie fasen waar leraren samen werkvormen uittesten, bedenken en delen om in de klas met confl icten/oorlogen elders in de wereld om te gaan.De studiedag vindt plaats op vrijdag 9 november, van 9.30 tot 16 uur in het Vredescentrum in Antwerpen. Deelnemen is gratis (broodjeslunch inbegrepen), vooraf inschrijven is verplicht.www.vredescentrum.be - meteen inschrijven via [email protected] -03 202 42 91

GRATIS

GRATIS

W!N

TEGEN DE LAMPKleur Bekennen organiseert een fotowedstrijd, exclusief op Facebook! Word lid van de Kleur Bekennen groep op Facebook en post een foto die voor jou wereldburgerschap voorstelt. Wat kun je winnen? Een voor-stelling voor je klas of jeugdgroep van ‘Tegen de lamp’, het ecologische theaterstuk met Dimitri Leue en de Low Impact Man. Lees het volledige reglement op de Kleur Bekennen Facebookpagina.www.kleurbekennen.be

SE

CU

ND

AIR

H

OG

ER

/ V

OLW

AS

SE

NE

N


Neem de eerste letter van wie of wat je op elke foto precies ziet. Samen vormen ze een vijfl etterwoord. Daarmee kun je de kluis openen voor een reischeque van 500 euro. Je kunt een citytrip kiezen uit het volledige aanbod van Holidayline.

Op www.klasse.be krijg je een extra tip. Mail je ant-woord (met vermelding ‘fotospel 198’) vóór 17 oktober 2009 naar [email protected]. Patrick Baerts uit Ham is de septemberwinnaar (‘begin’). Prettige reis!

FOTOSPEL - WIN EEN CITYTRIP! WIN!

WIE LEEST KLASSE? DEZE MAAND: YETI EN MAKS!MUM

An Moens (31) - leest Yeti even gretig als haar leerlingen van het vijfde leerjaar, kruidt de wo-lessen met kennis uit haar cursussen sterrenkunde in de volks-sterrenwacht en haalt graag haar gitaar boven in de klas.

Caroline Stalmans (35) - geeft gods-dienst en geïntegreerde algemene sociale vorming (gasv) in het buso, komt uit haar bed voor een goed Engels boek en frieten met veel mayonaise. Haar reiskoffer staat altijd gepakt.

“Elke maand landt de redactie van Yeti in een vijfde of zesde leerjaar. Samen met de kinderen boksen ze een num-mer in elkaar. Mijn klas pronkt in het

oktobernummer van Yeti. De kinderen zijn in de wolken. Yeti kietelt aan hun talenten. Sommigen ontplooien zich als fotomodel of woordkunstenaar, anderen zijn gebeten om al-les over Yeti te weten. De beroepen redacteur en vormgever worden heel populair. De omgang tussen de Yetiploeg en de kinderen is als vuurwerk. Je bent er nadien even stil van.”

Yeti is het stoute broertje van Klasse voor leerlingen van het vijfde en zesde leerjaar. Ben je leraar van een vijfde of zesde klas? Wil je ook Yetiklas zijn? Stel je klas kandidaat via [email protected].

“Voor het buso is er weinig kant-en-klaar lesmateriaal. Daarom is het jongerenblad Maks! een zegen: het sluit aan bij de leefwereld van mijn

leerlingen, het is kleurrijk en spreekt de taal die zij spreken. Zo voelen ze dat zij erbij horen. De pedagogische bijlage Maks!mum geeft mij een stevige didactische boost: vol bruikbare tips, achtergrondinfo en links naar interessante websites. Zo kan ik onmiddellijk met Maks! in de klas aan de slag.

Maks! duikt elke maand onder de schoolbank met leerlingen tussen 14 en 19 jaar. In de pedagogische bijlage Maks!mum vind je lestips die aansluiten bij de vakoverschrijdende eindtermen. Schrijf je in op www.klasse.be/maksimum.

S P E E L T IJ D

ADVERTENTIE

GEESTIG OF BEESTIG?Zat jij op de kameel of op de pony? Of was dat iets uit de tijd van je ouders? In de jaren 50 en 60 reisden deze dieren van de ene Vlaamse school naar de andere. Gesponsord door chocolade Jacques of macaroni Soubry. Alle leerlingen mochten even het dier bestijgen tot de schoolfoto-graaf zijn toestel had laten klikken. Het Huis van Alijn, het museum van de dingen die (n)ooit voorbijgaan, is op zoek naar dergelijke foto’s. Maar ook naar de achtergrond van het fenomeen. Wie kwam op het idee? Kwamen de dieren uit een dierentuin of het circus? Bracht de fotograaf ze mee?Weet jij meer? Het Huis van Alijn is nieuws-gierig. Heb je dergelijke foto’s? Het muse-um wil ze graag opnemen in zijn fotoboek, bedoeld als aanvulling op de tentoonstel-ling ‘Morgen komt de schoolfotograaf!’. Het Huis van Alijn scant de foto’s en jij krijgt het origineel terug.‘Morgen komt de schoolfotograaf’ tot 22 novem-ber 2009 in Het Huis van Alijn - Kraanlei 65 - 9000 Gent - [email protected] - 09 269 23 50 - gratis op vertoon van je lerarenkaart

GRATIS

Afgiftekantoor Gent XVlaams ministerie van Onderwijs en VormingRedactie KLASSEKoning Albert II-laan 151210 Brussel

TIJDSCHRIFTverschijnt maandelijks(behalve in juli en augustus)

België - Belgique

PB/PP3/9156

Klasse voor Leraren 198

Documents

Transcript of Klasse voor Leraren 198