Maandblad voor Onderwijs in Vlaan de ren

ZOMER IN

TOSCANE

Jobs met

ZORG IN ZICHT

TOEKOMSTJonge leraars in

DE WOESTIJNOnze juf kan

RAPPEN

2 KLASSE NR.135

IN DIT NUMMERJournaal p. 4-7 / Het Cijfer: Straf geven en krijgen p. 8 / Onthaalklas voor anderstalige nieuwkomers p. 10 / Studierichtingen met toekomst p. 12 / Politieschool van Antwerpen p. 14 / Idee p. 15-32 / Het Team p. 33 / Mensen met klasse p. 34 / Mentoraat voor beginnende leerkrachten p. 36 / Jongerencultuur op de popdag p. 38 / Van secundair naar hoger on-derwijs p. 40 / Signaal p. 42 / Scholieren geven onderwijsminister rapport p. 44 / Dialoog p. 45

F o t o c o v e r : P e t e r Va n H o o fGRATIS DAGJE BOKRIJKp. 15

Het cijfer

8 Straf geven

Vreemd?

10De onthaalklas

Onderzoek

12 Jobs zonder toekomst

Verkennen

14School voor fl ikken

«Een school met adrenaline in de lucht

p.14»

EXTRA BIJLAGEZORGBELEID INELKE SCHOOL

WIN UW ZOMER IN TOSCANEp. 34

KLASSE NR.135 KLASSE NR.135 KLASSE NR.135 333

MIJN JUF IS NIET COOL

V oor ons verdienen alle leraars de titel Leerkracht van het Jaar. Hoe zij, ieder op hun manier, iets

proberen bij te brengen: een vak, waarden, waarde-ring, aandacht voor elkaar, een confl ict oplossen, deschouderklop waar nodig… Wij hebben drie kinderenen die hebben allemaal een andere weg gevolgd doorscholen en onderwijs. Heel dikwijls hebben ze op dieweg échte mensen ontmoet. Leerkrachten die hen inzichzelf deden geloven. Er zijn altijd uitzonderingen.Egoïstische, onbekwame of klagende leerkrachtenvan wie je je afvraagt waarom ze zichzelf en hunleerlingen elke dag willen pijnigen door in dat beroepte blijven. Dergelijke mensen vind je in elk beroep.Gelukkig hebben onze kinderen vooral bekwame enmenselijke leerkrachten gehad. Er is er echter ééntjedie er echt uitspringt.» En dan volgt de naam vanAnnick, Sven, juffrouw Carla of meneer Verdonck.Klasse is de voorbije weken bedolven onder derge-lijke brieven. Via de verschillende publicaties kondenleerlingen, ouders en collega’s mensen nominerenvoor de Leerkracht van het Jaar. Daarvoor kwamenmeer dan duizend ontwapenende brieven binnen.Het is onmogelijk al die mensen uit te nodigen of inde bloemen te zetten. Maar bij deze weet u dat uwwerk wel degelijk gezien én geapprecieerd wordt.Bij de duizend genomineerden valt één constanteop: het gaat niet om coole maar om wàrme mensen.Kortom: zo’n mens als u.

«Ik zal het nooit meer doen»

p. 8

Het team

33Leerlingen begeleiden

Reportage

36Jonge leraars in de woestijn

Jongerencultuur

38Onze juf kan rappen

Studeren

40De les van Wendy en Sebastiaan

4 KLASSE NR.135

ZORGVULDIG BESTUUR

Geen betaalde bijles en geen foto’s op school

INDICATOREN

Tien procent cursisten in 2010?

LEREND LEVEN

Een diva voor het levenDiva of Dienst Informatie Vorming en Afstemming is de nieuwe naam van de ‘Inter-face Vorming’, het instrument van de overheid dat het lerend leven in Vlaanderenmoet stimuleren. De dienst werkt vanuit het departement Onderwijs. Hij richt zichtot de lerenden, de lerende organisaties, de publieke en particuliere verstrekkersvan opleidingen, de onderzoekers en de beleidsverantwoordelijken… Diva heeftde aspiratie de verschillende vormingen op elkaar af te stemmen: het Onderwijsvoor Sociale Promotie (OSP), het Deeltijds Kunstonderwijs (DKO), het Tweede-kansonderwijs (TKO), het Begeleid Individueel Studeren (Bis), het Vlaams Instituutvoor Zelfstandig Ondernemen (Vizo), de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling(VDAB), de sociaal-culturele sector... Een dozijn projecten lopen of worden voor-bereid. Ze stemmen vormingsinitiatieven op elkaar af of verlagen de drempels naarhet levenslange en levensbrede leren: de Grote Leerweek, Leerwinkels, een systeemvan Erkenning van Verworven Competenties (EVC), een Jaarboek met gegevens,onderzoek naar behoeften…diva.vlaanderen.be

➜ Ouders moeten in het lager onderwijs niet betalen voor dat wat noodzakelijk is om de ontwikkelingsdoelen na testreven en de eindtermen te bereiken, zegt de CZB. Scholen mogen geen betaalde bijlessen in hun schoolgebouwlaten geven, ook niet door derden. Betaalde bijlessen om leerachterstand weg te werken of om te differentiëren kun-nen niet. Ze zijn in strijd met het principe van kosteloos onderwijs. De lagere school moet die gratis organiseren.

➜ Individuele foto’s van leerlingen verkopen is een handelsactiviteit en dus verboden. De school mag natuurlijkwel leerlingen fotograferen voor haar eigen administratie. Groepsfoto’s maken met een pedagogisch doel kan ook.

➜ Scholen mogen aan leerlingen tegen een normale prijs en vrijblijvend drankjes te koop aanbieden. Ze kan leerlingenechter niet verplichten die drankjes aan te kopen. Leerlingen mogen drankjes van thuis mee brengen.

Commissie Zorgvuldig Bestuur – departement Onderwijs – Koning Albert II-laan 15 - 1210 Brussel – tel. 02 553 95 14 – Willy Van Belleghem, secretaris – willy.vanbelleghem@ond.vlaanderen.be -e www.ond.vlaanderen.be/zorgvuldigbestuur

Mag een school een lokaal dat ze in erfpacht heeft, verhurenaan een politieke vereniging of partij, nu 18 mei op deagenda staat? Politieke propaganda en politieke activiteitenzijn in onderwijsinstellingen verboden, zegt de Commis-sie Zorgvuldig Bestuur in een recent advies. Wie ook deorganisator is en de doelgroep, het mag zelfs buiten deschooluren en –dagen niet.De Commissie Zorgvuldig Bestuur (CZB) kijkt ook toe ophandelsactiviteiten, reclame en sponsoring op school, eerlijke

concurrentie, kosteloos onderwijs… Het Mozaïekdecreet(onderwijsdecreet-XIII) voerde hiervoor een nieuwe regelingin. Er is een kamer voor het basisonderwijs en een kamervoor het secundair onderwijs, de CLB’s, het deeltijds kunst-onderwijs en het volwassenenonderwijs. De CZB ging pasdit schooljaar van start en vervangt de vroegere commissiesvoor Laakbare Praktijken.De CZB sprak zich ook uit over frisdrankjes, foto’s en bijles-sen nemen op school:

Minstens tien procent van de Vlamingen tussen 25 en 65 moet in2010 aan een opleiding deelnemen. In 2000 was dat 6,9 procent enin 2001 al 7,4. Hoewel levenslang en -breed leren in Vlaanderen duslicht vooruitgaat - en een Europees gemiddelde in 2001 ook niet ho-ger ligt dan 8,3 - eist de ambitie om een lerende samenleving te zijnkennelijk meer. Dat blijkt uit de eerste van de 21 doelstellingen vanhet Pact van Vilvoorde dat de Vlaamse regering eind 2001 sloot metvertegenwoordigers van SERV, VEV, Unizo, Boerenbond, vakbonden,milieu- en natuurverenigingen. Het Pact van Vilvoorde wil ook dat‘elders dan op school verworven competenties’ evenwaardig worden.Op dat vlak zit Vlaanderen pas in een experimenteerfase.

➜ Om te kunnen nagaan of Vlaanderen deze en andere doelstellingenvan het Pact van Vilvoorde waarmaakt, heeft Kleurrijk Vlaanderen samenmet de Vlaamse Gemeenschap indicatoren opgesteld. Die maken hetmogelijk na te gaan waar we vandaag staan en welke tussenstappennodig zijn om dáár te raken waar we naartoe willen. Deze indicatorenstaan samen in een brochure in gedrukte vorm en online.

www.schooldirect.be Nieuwsbrief 2003-3-19ewww.kleurrijkvlaanderen.bewww.aps.vlaanderen.be/straplan/archief/2003-03_pact.htm

De drempel verlagen naar levenslang en levensbreed leren.

LUC

DAEL

EMAN

S

KLASSE NR.135 5

HOGER ONDERWIJS

Bachelor en master defi nitief

BOLOGNADECREET

Wie is de ‘echte’ master?Wie dit jaar aan zijn lerarenopleiding is begonnen, zal bij de eerste lichting bachelorshoren, hoewel hij de ‘oude’ opleiding nog heeft gevolgd. Volgens het structuurdecreethoger onderwijs of ‘Bologna-decreet’ moeten de Vlaamse hogescholen en univer-siteiten vanaf het schooljaar 2004-2005 master- en bachelordiploma’s uitreiken.Vanaf 2005 mag trouwens iedereen met een universitair- of hogeschooldiplomazich ofwel master ofwel bachelor noemen. Vanaf juni 2007 studerende eerste bachelors af die de vernieuwde opleiding hebbengevolgd, een jaar later de ‘echte’ masters.

OMVORMEN

Vers geld voor hogescholenVoor 30 september 2003 moeten de hogescholen en universiteiten hunplannen over de structuurhervorming indienen bij de Vlaamse regering. Zijkrijgen vers overheidsgeld voor de omvorming naar de nieuwe structuur,op voorwaarde dat ze voorleggen hoe ze die willen aanpakken. Tegen 15februari 2004 moeten ze een volledige lijst van hun bachelor- en master-opleidingen bezorgen aan de Vlaamse Regering. Het ‘Bolognadecreet’ isgestemd in het Vlaamse Parlement, maar het grote werk begint nu pas. Zomoet er een register komen met alle oude en nieuwe opleidingen die deuniversiteiten of hogescholen gaan aanbieden. Daarin staan de studieduur,de studietaal en andere voorwaarden. Er komt nog een organisatie (metNederland) die zogenaamde accreditaties verleent: erkent dat deze of geneopleiding waardevol genoeg is om ze met een bachelor- of master-diplomate bekronen. De organisatie evalueert ook het nut van nieuwe opleidingen.Zij moet bestaan uit binnen- en buitenlandse experts. Verder moet deVlaamse regering gaan nadenken hoe ze scholieren in hun laatste jaar vanhet secundair gaat voorlichten over hun studiekeuze. Een belangrijk punt:het ‘Bolognadecreet’ mag de federale wetgeving niet overlappen. Nu magalleen de federale regering het verschil wegwerken tussen hogeschool-opleidingen met twee cycli en universitaire opleidingen. Die bevoegdheidmoet nog naar de Vlaamse Gemeenschap gaan.www.ond.vlaanderen.be/schooldirect/BL0301/na_structuurdecreet.pdfBaMa vandaag, wat morgen?

TOELATINGSEXAMEN

Niet genoeg studenten voor (tand)artsopleidingStudenten die tandarts of arts willen worden, moeten voortaan maar 22 op 40 halen in plaats van 24 op 40.De voorwaarden ten minste 10 op 20 op elk examengedeelte blijft overeind. De Vlaamse overheid versoepelthet toelatingsexamen. Het aantal inschrijvingen van de voorbije jaren is blijkbaar te laag om aan de behoeftenvan de toekomst te voldoen. In 1997 voerde de Vlaamse Regering dat toelatingsexamen in omdat er eenoverschot aan artsen en tandartsen was. Als gevolg daarvan kozen meer studenten noodgedwongen voorandere opleidingen en dreigt er nu naar verluidt een tekort. De versoepeling zet voorlopig een punt achterde discussie over het nut van het toelatingsexamen. De rector van de KU Leuven André Oosterlinck wilde deproef houden en jaarlijks bepalen hoeveel studenten een opleiding (tand)arts mochten beginnen. Zijn collegaBen Van Camp van de VUB vond de proef ondemocratisch en wilde het toelatingsexamen afschaffen.Meer informatie over de toelatingsproef vindt u op www.ond.vlaanderen.be/arts-tandarts/

LUC D

AELEMANS

Hoe scholieren in hun laatste jaar van het secundair voorlichten over hun studiekeuze?

LUC

DAEL

EMAN

S

Na een hogeschoolopleiding van drie jaar ben je een ‘professionele’ bachelor.

Vlaanderen hervormt zijn hoger onderwijs verder.Dat is een feit nu het Vlaams Parlement het Bo-lognadecreet heeft aangenomen. Maar waar ligtde oorsprong van dit ingrijpende decreet, en watbetekenen master en bachelor?➜ In 1998 kwamen initiatiefnemer Frankrijk,Duitsland, Groot-Brittannië en Italië samen in degebouwen van de Sorbonne-universiteit in Parijs.Zij stelden een begintekst op om hun diploma’s opelkaar af te stemmen. Na die Sorbonne-verklaringondertekenden meer dan 30 Europese landen eenverklaring in de Italiaanse stad Bologna, op 19 juni1999. Zij namen zich voor tegen 2010 dezelfdegraden, master en bachelor, uit te reiken en hunonderwijssystemen op elkaar af te stemmen.➜ De termen bachelor en master komen uit hetAngelsaksisch onderwijs. Een bachelor is niet detegenhanger van een kandidaat, master niet dievan een licentiaat. Een bachelor krijg je na driejaar studeren en hij waarborgt in het hogescho-lenonderwijs (professioneel) de intrede op de

arbeidsmarkt, in het universitair (academisch)onderwijs waarborgt hij de doorstroming naar demasterfase maar moet hij ook toelaten op de ar-beidsmarkt in te treden. Wie drie jaar studeert,krijgt een bachelor, of dat nu aan de universiteitis of aan een hogeschool. Een masteropleidingis altijd academisch en duurt één of twee jaar.Voor wie met een ‘professionele’ bachelor naareen master wil overstappen, zijn er ‘schakelpro-gramma’s’. Hogescholen organiseren de profes-sionele bachelors. Universiteiten organiseren deacademische bachelors en de masters. Hoge-scholen treden in een associatie met één van devijf universiteiten die masters mogen uitreiken.In een associatie kunnen de hogescholen hunhuidige opleidingen van twee cycli omvormen toteen academische bachelor en een master onderde supervisie van de universiteit. www.ond.vlaanderen.be/schooldirect/BL0301/Bamasamenvatting.pdfwww.geocities.com/bolognavub/

6 KLASSE NR.135

PESTEN

Mijn zoon is geen stormram

SAMENLEVING

Steun is stimulansNederlands spreken bepaalt het succes van allochtone leerlingen in het Nederlandstaligeonderwijs minder dan gedacht. Dat concluderen zowel de Nederlandse hoogleraar WimMeijnen als integratiecentrum de Foyer in hun onderzoeken. Maar wat bepaalt het succesvan allochtone leerlingen dan wel? Volgens beide onderzoeken slagen allochtone leerlingenvaker als hun school gelooft in hun slaagkansen. In het Nederlandstalige secundaire onderwijsslagen allochtonen die steun en vertrouwen krijgen van ouders en leerkrachten vaker dan zijdie dat minder of zelfs niet krijgen. Veertig procent van niet–succesvolle allochtonen krijgtnaar eigen zeggen nauwelijks steun, terwijl dat bij succesvolle allochtonen maar dertienprocent is. Opmerkelijk is dat steun en vertrouwen essentiëler zijn voor succes dan eengrondige kennis van het Nederlands. Wie graag Nederlands praat en er vaak mee in contactkomt, heeft niettemin een grotere kans op succes.‘Succesvolle allochtone leerlingen’ van Wim Meijnen bevat de onderzoeksresultaten en verschijnt bij Garant Uitgevers - Somersstraat 13-15 - 2018 Antwerpen. Tel. 03-231 29 00 of surf naar www.maklu.be/MakluEnGarant/details.aspx?id=9044111574

STUDIE-INFORMATIE

Meer leerlingen naar Sid-insDit schooljaar bezochten nog meer aspirant-studenten dan vorig jaar de Studie-informatiedagen (Sid-ins) in Limburg en Vlaams-Brabant. In Oost-Vlaanderen waser een lichte daling van het aantal bezoekers. In Antwerpen was er een aanzienlijketerugval, maar dat is het logische gevolg van de twee vergelijkbare initiatieven ophetzelfde ogenblik (Sid-in-Antwerpen en Siba), die samen wel een recordaantalbezoekers halen. De zes evenementen samen (vijf Sid-ins en Siba) ontvingen zo’ndertigduizend leerlingen op geplande bezoeken. De losse bezoekers – vooral opzaterdag - komen daar nog bovenop.De Centra voor Leerlingenbegeleiding en het departement Onderwijs organiserensamen deze Studie-informatiedagen in vijf provincies (Sid-ins) in de maandenjanuari-februari. Klassen van laatstejaars bezoeken dan onder begeleiding van leerkrachten de locatie waarop hogescholen, universiteiten en anderen hun on-derwijs aanbieden. Ze informeren zich aan de CLB-stand of bij medewerkers vande onderwijsinstellingen over de opleidingen van hun keuze. Volgens de CLB’s zijn de leerlingen dit jaar minder goed dan voorheen op hun Sid-in-bezoek inklasverband voorbereid.

SCHOOLGEBOUWEN

Overheid investeert extraDe Vlaamse overheid geeft extra geld voor schoolgebouwen. Een Financie-ringsfonds voor Eenmalige Investeringsuitgaven zorgt daarvoor. De ministers van Onderwijs en Financiën en Begroting sloten hierover protocollen af:ter waarde van 1 784 953 euro met de Investeringsdienst voor de VlaamseHogescholen en 8 943 766 met de Dienst voor Infrastructuurwerken van het Gesubsidieerde Onderwijs (te verdelen tussen vrije en offi ciële hogescholen,

secundaire en basisscholen).In Brussel trekt de Vlaamse Gemeenschapscommissie een extra enveloppeopen om de Brusselse Nederlandstalige scholen van de wachtlijsten voor

nieuwbouw of renovatie te halen.

HOGER ONDERWIJS

VUB en wetenschapDe Vrije Universiteit Brussel wil de kloof tussen de wetenschap en u en ik kleiner maken. Vanaf 1 oktober 2003 moeten devorsers aan de VUB een beknopte samenvatting bij hun on-derzoeksrapporten voegen. Die samenvatting moet de basisvormen van persberichten en wetenschapscommunicatie. Opdie manier wil de VUB wetenschap klaar en helder overbrengen naar het grote publiek. In navolging van het succes van populair wetenschappelijke radio– en tv-programma’s zoals ‘Jongensen Wetenschap’ en ‘Hoe?Zo!’ wil de VUB eveneens interesseopwekken voor haar publicaties.

Een moeder uit La Louvière is in hongerstaking gegaan om ertegen te pro-testeren dat medeleerlingen haar zoon op school mishandelen. Al meer daneen jaar ondergaat haar zoon, Jeameson, zware pesterijen. De vrouw wil dedirectie van de school, het Athenée Royale, onder druk zetten om maatregelente nemen. Ze eist dat de schooldirectie haar verantwoordelijkheid opneemt,zodat haar zoon veilig naar school kan. Directie en leerkrachten waren op dehoogte van de pesterijen, maar grepen volgens haar niet in. Nochtans ginghet allang niet meer om pesterijen maar om zware mishandeling. De 11-jarigeJeameson kwam het laatste jaar drie keer naar huis met een hersenschud-

ding, twee keer met een gebroken arm en even veel verstuikingen. Zo grepenvorig jaar drie pestkoppen de 11-jarige Jeameson vast en ramden hem metzijn hoofd tegen de muur, om te testen of hij nadien nog op zijn benen konstaan. Sinds zijn moeder de vereniging Ecole-IN oprichtte, kreeg Jeamesonsmoeder een dikke 4 000 reacties van ouders met identieke problemen. DeWaalse minister van onderwijs Jean-Marc Nollet wacht op het rapport vande schoolinspectie om maatregelen te nemen tegen de directie.www.pesten.net/www.klasse.be/archieven/archieven.taf?actie=zoeken&dossier=pesten

LUC

DAEL

EMAN

S

Allochtone leerlingen slagen vaker als hun school in hun slaagkansen gelooft.

LUC D

AELEMANS

KLASSE NR.135 7

❡ Katrien, een 24-jarige blondine uit Grimbergen diedeelnam aan Temptation Island, is ook student inde lerarenopleiding lager onderwijs. Toen ze zich vooreen stage op een school aanbood, bleek ze er nietwelkom. De directeur wees erop dat leraren een voor-beeldfunctie hebben. Meedoen aan Temptation Islandspoort niet met de visie van de school, vindt hij.

❡ Volgend academisch jaar is wellicht het laatste vanhet systeem van studietoelagen voor hoger onder-wijs. Vanaf 2004-2005 zou er een systeem van studie-kredieten komen. Elke weinig vermogende student zourecht hebben op kredieten voor drie opleidingen: twee

bachelors (twee keer 180 studiepunten) en één master(60 studiepunten). Daarnaast blijft een jokerkrediet van60 studiepunten bestaan, nodig om één keer te ‘bissen’.Het systeem aanpassen is nodig om soepele studie-trajecten mogelijk te maken.

❡ Vlamingen starten veel minder dan bijvoorbeeldAmerikanen met een eigen onderneming. Twee en eenhalf miljoen euro heeft de Vlaamse regering daaromover om van lagere school tot universiteit brugprojectentussen bedrijven en scholen op het getouw te zetten. Zowil de overheid de ondernemingszin stimuleren.

❡ Maak de klassen kleiner, zodat de kinderen deaandacht en liefde krijgen die ze verdienen. Zeteen uurtje dagdromen op het programma. Schafhuiswerk af. Deze drie oproepen doet auteur Marc deBel in zijn mensenrechtenlezing op de algemenevergadering van Amnesty International Vlaanderen.

D E H E T E N A A L D

KWALITEITSZORG

KTA-Halle krijgt ISO-9001 label

Leren op de treinJakarta – Twee scholieren kijken hun les na op weg naar school, die in een voorstad van Ja-karta ligt. Sinds de economische crisis in 1997 is de trein bijzonder populair geworden omdat het een goedkoop vervoermiddel is. De treinen zitten daarom elke dag overvol.

COMPUTERS

Minstens één op drie schoolpc’s verouderdBeschikken alle Vlaamse scholen vandaag over minstens één pc per tien leerlingen? Ja, maardertig tot vijftig procent van die computers is ouder dan vijf jaar. Dat blijkt uit een bevragingvan Digikids bij meer dan 2 300 Vlaamse scholen. De voornaamste conclusies:➜ Het modernste computerpark staat in de Antwerpse en Oost-Vlaamse secundaire scholen.

Daar is 28 procent van de pc’s ouder dan vijf jaar. In de andere provincies is 40 procenten in àlle Vlaamse basisscholen 50 procent van de pc’s ‘op leeftijd’.

➜ Vlaamse scholen kochten dit schooljaar een derde minder pc’s dan vorig schooljaar. Zekochten wel meer laptops aan. De aankoop van Apple computers bleef stabiel en beperkt.

➜ Vlaamse scholen gaven in vergelijking met vorig schooljaar minder geld uit aan prin-ters, projectoren en anti-virussoftware. Daarentegen investeerden ze meer in fi rewallsen draadloze netwerken. In sommige provincies steeg ook het aankoopcijfer van digitalefotocamera’s. Dat cijfer ging vooral vorig schooljaar spectaculair de hoogte in.

➜ Dit schooljaar besteden Vlaamse scholen meer geld aan de opleiding van hun leerkrachten. Het aantal opleidingen steeg met gemiddeld tien procent.

➜ Ongeveer twee van de drie schoolcomputers zijn uitgerust met een internetaansluiting.Het merendeel zijn breedbandverbindingen, maar vooral in het basisonderwijs makennog heel wat pc’s een internetverbinding via de telefoonmodem.

➜ Ongeveer een derde van alle Vlaamse scholen tekende in op het MSKIS-contract voorvoordelige software.

www.digikids.be

«Voor alle activiteiten bestaan hier vaste procedures en formulie-ren», zegt Frans Bautmans, kwaliteitsbegeleider aan het KoninklijkTechnisch Atheneum (KTA) in Halle. «Alle leraren gebruiken ze, ook leerlingen als dat nodig is.» De school kreeg van de onderwijsmi-nister het ISO-9001 label, een prestigieus label dat meestal naarbedrijven gaat. Het label is het bewijs dat een organisatie op eengestructureerde manier en volgens vaste procedures werkt. In het KTA

van Halle moeten de leraren formulieren invullen als ze strafstudiegeven, leerboeken bestellen of een bus huren. De procedure stip-pelt stap voor stap uit hoe je dat moet doen. Omdat alles op papierstaat, kan de directie makkelijk fouten of misbruiken opsporen. In1999 was het KTA in Halle al de eerste school in Vlaanderen dieeen ISO-norm (toen het ISO-9902 label) kreeg.www.kta-halle.be

BELG

A

LUC D

AELEMANS

Ongeveer twee van de drie schoolcomputers zijn uitgerust met een internetaansluiting.

8 KLASSE NR.135

1 op 4 leerkrachten geeft zijn leerlingen vaak straf. Nog eens 1 op 3 deelt soms straf uit. De overigen, zowat 4 op 10, hanteren andere pedagogische middelen wanneer er iets fout loopt.

0

20

40

60

80

100

0

20

40

60

80

100

vaak soms

10-12 jaar 14-18 jaar 10-12 jaar 14-18 jaar

zowat nooit vaak soms zowat nooit

Enquête Yeti en Maks! bij 1 600 betrokkenen

Meisjes zijn braverLeerlingen van de derde graad van het lager onderwijs krijgenweinig straf. Dat beweren ze althans zelf. 8 procent van dejongens krijgt vaak straf, 10 procent soms en liefst 82 procentzegt nagenoeg nooit straf te krijgen. Meisjes zijn nog braver:slechts 2 procent gaat vaak met straf naar huis, 5 procentloopt soms een sanctie op en 93 procent krijgt nauwelijks metstraffen af te rekenen.

Leerlingen van de tweede en derde graad secundair lopen heel wat vaker een sanctie op. Jongens blijven koploper (39 % vaak, 22 %

soms, 39 % zowat nooit), maar de meisjes halen hun «achterstand»grotendeels in (26 % vaak, 28 % soms, 46 % zowat nooit).

«IK KRIJG STRAF»

Jon

ge

ns

Me

isjes

KLASSE NR.135 9

Grommen of straffen«Jongens kijken inderdaad vaker tegen een sanctieaan dan meisjes», zegt gedragstherapeut LudoDriesen. «Wanneer jongens emotionele problemenhebben of onder stress staan, reageren ze vaakmet ongewenst gedrag. En dat leidt tot straf.Meisjes reageren eerder met angst, depressieveen somatische klachten. Die leiden niet tot straf.Leerlingen uit het secundair zeggen meer strafte krijgen dan leerlingen uit het lager onderwijs.Wellicht beleven ze een aantal straffen anders.Wanneer een leerkracht lager onderwijs eenleerling een standje geeft, denkt die leerling ‘deleerkracht gromt alleen wat, hij geeft mij geluk-kig geen straf’ terwijl een kritische puber andersreageert op autoriteit en ook lichtere maatregelenals een straf beschouwt.»

Straffen en belonenLudo Driesen: «Straffen zijn een noodzakelijkkwaad in een opvoedingsproces. De opvoederlaat iets onaangenaams volgen op het onge-wenste gedrag in de hoop dat dit gedrag mindervoorkomt of helemaal verdwijnt. In het bestegeval beloont de opvoeder bovendien het ge-wenste gedrag. Een straf toont de leerling nietaltijd hoe hij zich moet gedragen, een beloningdoet dat wel. Een goede straf kwetst de leerlingniet en is zinvol. Geef de leerling een taak vooreen vak waar hij niet goed in is of een taak diecorrigeert (laat de leerling die een blik gedroptheeft geen schoolreglement overschrijven, maarde speelplaats opruimen). In die zin ben ik bangdat ouders gelijk hebben wanneer ze stellen datstraffen op school vaak onzinnig zijn.»

Ludo Driesen, Straffen? Een boek voor ouders enandere opvoeders. Garant, Antwerpen/Apeldoorn(2002)

«Leerkrachten moeten consequent zijn in hun straffen, voor dreigementen zijn we doof.» (Lieselotte, 6 ASO)

0

20

40

60

80

100

basis sec gr 1 sec gr 2/3 hoger

vaak soms zowat nooit

Klasse-enquête bij 700 leerkrachten

Altijd dezelfden? Vreemde vaststelling: leerkrachten van de derde graad van hetlager onderwijs beweren meer straf te geven dan hun leerlingenzeggen straf te krijgen. Als je de leerlingen gelooft is straf ereen marginaal gebeuren, maar de leerkrachten straffen tochgeregeld hun leerlingen: 28 procent vaak, 38 procent nu en dan,34 procent niet of nauwelijks. Een mogelijke verklaring is datleerlingen onder straf alleen ‘straf schrijven’ begrijpen, terwijlhet arsenaal straffen dat leerkrachten voor ogen hebben veelgroter of subtieler is. Ofwel zijn het altijd dezelfde leerlingendie met de straffen gaan lopen…

Ouders: «Soms zijn de straffen onzinnig»82 procent van de ouders met kinderen in de basisschool gaatakkoord met de manier waarop de school straft. Al kunnendat net de ouders zijn van de kinderen die zeggen nooit strafte krijgen. 13 procent van de ouders heeft twijfels en 5 pro-cent vindt dat de school onzinnige straffen oplegt. Ouders metkinderen in de eerste graad van het secundair onderwijs zijnminder tevreden over het strafbeleid op school: 71 procentgaat akkoord, 14 procent uit reserves en 15 procent vindt datleerkrachten onzinnige straffen uitdelen.

1 op 4 leerkrachten zweert bij straf geven, alleenin het hoger onderwijs wordt die groep kleiner.Hoe ouder hun leerlingen zijn, hoe minder de

leerkrachten straf geven.

«IK GEEF STRAF»

10 KLASSE NR.135

ONTHAALKLAS

� www.relatiestudio.be/frameprogramjong/framejongerenprogr.htm Hoe bejegen ik de ander?

Ama’s in OkanVandaag begint de lente, Koerden vieren het feest van het vuur en in Egypte is het moederdag.» Zo begint

Frieda Clicteur haar les. In haar klas zitten vijftien leerlingen, ze zijn afkomstig uit Irak, Turkije, Egypte,Bangladesh, Soedan, Oezbekistan, Rusland, Tsjetsjenië, Macedonië, Slovakije, Wales en de Filippijnen.

De jongste is twaalf, de oudste bijna achttien. Ze volgen allemaal Okan. Ook de Ama’s.

«Een Onthaal-Klas voor Anderstalige Nieuw-komers (Okan) weerspiegelt waar het slechtgaat in de wereld: waar de economie vierkantdraait of waar er oorlog is», zegt Frieda Clic-teur. «De meeste van mijn leerlingen zijn hunland ontvlucht en proberen een toekomst inBelgië op te bouwen. Hun asielaanvraag is inbehandeling. Ze kennen geen letter Nederlandswanneer ze hier aankomen. Sommigen zijnbijna analfabeet. De Okan-leerlingen zittenniet samen volgens leeftijd of IQ, maar volgenshun kennis van het Nederlands. De ene leer-ling gaat volgend jaar naar 1 B, een anderenaar 5 Economie-Wiskunde.»

Hoe?Zo!«Ik giet een glas boordevol water, echt totaan de rand vol. Hoeveel paperclips kunnenin het glas vooraleer het overloopt?» De

mening van de Okan-leerlingen is verdeeld.«Geen enkele», roept Nathalie. Vijf, tien…Ahmed doet een wilde gok: honderd. «Wenemen de proef op de som: Ahmed, jij begintte tellen, daarna Mishuk en zo gaan we ver-der.» Het lijkt wel een afl evering van ‘Hoe?Zo!’Verbazing alom. Er gaan 217 paperclips inhet glas vooraleer de eerste druppel over derand kruipt. «Zo leer ik de leerlingen tellen inhet Nederlands en tegelijk steken ze iets opvan fysica. Volgend jaar volgen ze alle vakkensamen met Vlaamse leerlingen.»

Tweemaal gestraft«De Okan’ers volgden bijna allemaal onderwijsin hun thuisland. Op basis van hun schoolrap-porten en de kwaliteit van het onderwijs indat land krijgen zij adviezen voor hun studie-keuze. Soms leidt dat tot vreemde toestanden.

Een meisje dat in Afghanistan privé-onderrichtheeft gekregen en vorig jaar de Okan-klasheeft voltooid, zit nu in het tweede jaar se-cundair. Samia doet het uitstekend: ze is intel-ligent en leergierig. Maar nu blijkt dat zijextra examens moet afl eggen voor de cen-trale examencommissie om te bewijzen datze in het tweede jaar kan blijven. Meisjeskonden onder het Taliban-regime in Afgha-nistan niet naar school. Ze kan bijgevolg geenenkel rapport of getuigschrift voorleggen.Dat privé-onderricht telt niet. Nu moet zestuderen voor haar examens op school énvoor die van de centrale examencommissie.»«Ik ben tweemaal gestraft», zegt Samia, «éénkeer in Afghanistan en één keer in België.»

Ama’sFrieda Clicteur: «Okan-klassen zijn zelden

Frieda Clicteur: «Er verdwijnt wel eens een leerling. Onder-

gedoken of uitgewezen.»LUC

DAEL

EMAN

S

KLASSE NR.135 11

«Ze willen echt wel vooruit»

FOTO’S: K

LASSE

stabiel. Er komen het hele schooljaar nieuweleerlingen bij. Allemaal met hun verhaal. Vaakpijnlijk. Er verdwijnt ook wel eens een leerling.Ondergedoken of uitgewezen. Vorig jaar werdeen meisje van mijn klas op weg naar schoolopgepakt en naar het transitcentrum in Za-ventem gebracht. Vroeger zijn er op schoolacties geweest, onder andere voor een leerlinguit Kosovo die België moest verlaten. Hetbrengt sterke emoties teweeg. Dit is mijnzevende jaar in Okan en ik heb geleerddaarin te berusten. Dat moet wel, anders houje het niet vol. Vroeger gaf ik mijn telefoon-nummer aan de leerlingen. Dat doe ik nietmeer. Toch zit ik met hen in, maar ik moet erook afstand van nemen. Een collega ontfermtzich over de Ama’s, de alleenstaande minder-jarige asielzoekers. Hij tekent hun agenda,volgt hun resultaten op en helpt hen met

betalingen en paperassen. U begrijpt wat hetbetekent als u van zo iemand afscheid moetnemen.»

Idool«Ik heb nog geen enkele echte Belgischevriend», zegt Mishuk. Ahmed daarentegenheeft er veel. Hij voetbalt bij KV Oostende enwil minstens even goed worden als zijn idool.Wie? Hij wijst op de achterkant van zijn trui:David Beckham. «Veel contact tussen deOkan-leerlingen en de Vlamingen hier opSint-Lutgardis is er niet», zegt Frieda Clicteur.«Maar dat geldt evengoed voor ASO- enBSO-leerlingen: die onderhouden ook nietveel contacten met elkaar. Voor de Okan-leerlingen organiseren we integratiedagen.Twee Okan-leerlingen worden bijvoorbeeldsamen met twee leerlingen van 7 BSO gedropt.

Onderweg krijgen ze allerlei opdrachten: deVlaamse leerlingen moeten leren tellen in detaal van de Okan’ers en de Okan-leerlingenmoeten de geschiedenis van een boerderij ofmolen navertellen.»

HoogOp het einde van het schooljaar beslissen deOkan-leerlingen waar ze volgend jaar lesvolgen. «Ze volgen één week les in het jaaren de afdeling waar ze volgend jaar willenzitten. De één volgt elektromechanica in hetvijfde jaar van het VTI in Oostende, terwijleen klasgenoot in het derde jaar slagerij envleeswarenbereiding van Ter Groene Poortein Brugge zit. Op die manier krijgen ze eenrealistisch beeld, want ze kiezen vaak een tehoog gegrepen studierichting. Het typeerthen: ze willen echt wel vooruit geraken. ■

IK: AHMED, 12, UIT EGYPTEspreek: Arabisch

droom ervan: voetballer te worden, of piloot.«Soms moet ik bidden wanneer hier niemand

bidt en dat is raar.»

IK: ENIS, 15, ALBANEES UIT MACEDONIËspreek: Albanees en Macedonisch

droom ervan: boekhouder te worden.«Jongeren hebben hier veel kansen.

Albanese jongeren in Macedonië hebbengeen toekomst.»

IK: KATJA, 15, UIT RUSLANDspreek: Russischdroom ervan: marketing te studeren.«In België hebben scholen een naam.In Rusland zijn dat nummers. Ik zat opschool nummer 50.»

IK: MISHUK, 16, UIT BANGLADESHspreek: Bengali en 2 Pakistaanse talen

droom ervan: dokter te worden.«Hier op school wordt alles zoveel beter

uitgelegd dan in Bangladesh.»

IK: NATHALIE, 16, UIT OEZBEKISTANspreek: Russisch en Oezbeeksdroom ervan: vertaler-tolk te worden.«Nederlands valt mee, maar als iemand in Oostende mij aanspreekt met ‘Oewistmeejoen’ begrijp ik dat niet.»

IK: ROUA, 15, UIT SOEDANspreek: Arabisch en Engelsdroom ervan: ASO te doen.«Weggaan van mijn vrienden en mijn land was hard, maar Belgen zijn aardige mensen.»

12 KLASSE NR.135

RAPPORT

«Hoe hoger het diploma, hoe minder kans om alsschoolverlater werkloos te blijven», zegt de VDAB inhaar jongste rapport ‘Werkzoekende schoolverlatersin Vlaanderen’.In juni 2001 verlieten 73 660 jongeren de school.Van dit aantal hadden er een jaar later 7 938 geenwerk. Iets meer dan 5 procent van de schoolverlatersdeed in dat jaar zelfs geen enkele werkervaring op.Een korte job of een opdracht via een interimkantoorzat er niet in.Sommigen verlaten de school zonder enig getuigschriftof diploma. Twee op drie van hen zijn mannen. Eenkleine 14 procent van alle schoolverlaters is laag-geschoold. Deze groep jongeren heeft grote moeiteom een baan te vinden, want een jaar later is hunpercentage al aangegroeid tot 35. Men onderschatde problematiek van de laaggeschoolden, de jongerenvan het deeltijds beroepssecundair onderwijs inbe-grepen. Proberen om minstens secundair onderwijsaf te werken: die boodschap moeten ouders en

leerkrachten meegeven aan de jongeren.

Mannen en vrouwen«Jongeren die het secundair onderwijs afmaken,hebben alle troeven in handen voor een goede startop de arbeidsmarkt», zegt de VDAB. «Die krijgenal direct veel betere perspectieven voorgeschoteld.Hoewel het secundair onderwijs van de derde envierde graad globaal goed presteert, zijn er ook stu-dierichtingen die buitenmaats goed of slecht scorenvoor de tewerkstellingskansen.Vooral in BSO en TSO valt op dat meisjes en jongenseen verschillende studiekeuze maken. Mannen- envrouwenrichtingen bestaan dus nog. Vrouwen dietoch kiezen voor een traditionele mannenrichtingstromen in dit niveau vaak minder goed door naarde arbeidsmarkt. Dit is niet meer het geval in hogeronderwijs. Vrouwen die afstuderen in een technischerichting, zoals industrieel ingenieur, hebben evenveeltewerkstellingskansen als mannen.»

Vrouwen kiezen voor zeker-heid door bij de overheid aan de slag te gaan, in onderwijs en administratie.

Wat hebben Bijzonder transport, Slagerij en vleeswarenbereiding,

Medische labotechnologie, Elektromechanica en

Godsdienstwetenschappen gemeen?

Op naar een jobV an de jongeren die afstuderen en willen gaan werken, zit bijna 11 procent een jaar

later nog zonder werk. Het jongste rapport van de VDAB over ‘schoolverlaters’wijst aan welke studierichtingen de meeste kansen geven op een job.

[ BSO ] ‘Bijzonder transport’ ’Kleding – verkoop en retouches’13 571 jongeren gaan werk zoeken na het tweedeof derde jaar van de derde of na de vierde graadvan BSO. Een jaar later hebben 1 491 (11 %) noggeen werk.De studierichting met het meeste uitzicht op werkis ‘Bijzonder transport’. Niemand is een jaar laternog werkzoekend. Het gaat wel om slechts 31schoolverlaters. ‘Psychiatrische verpleegkunde’ en

‘Ziekenhuisverpleegkunde’ halen ook een goedescore, respectievelijk amper 0,7 en 0,9 procentwerkzoekenden. Achteraan komen ‘Kleding-confectie’(31,8 %), ‘Kleding’ (35 %) en ‘Kleding – verkoop enretouches’ (35,4 %).Studierichtingen die relatief meer kansen bieden opsnel werk vinden, zijn niet noodzakelijk de meest be-volkte. Welke studierichtingen zijn het populairst?

LUC

DAEL

EMAN

S

VIER TIPS VOOR JONGEREN

Studeer verder. Dan heb jede beste garanties op een vaakinteressante en duurzame job. Toch zijn er voor wie om éénof andere reden niet kan of wilverder studeren in ieder niveauinteressante studierichtingen tevinden.

Ken jezelf. Persoonlijk-heidskenmerken zoals motiva-tie, communicatievaardighe-den, fl exibiliteit, creativiteit enbereid zijn tot levenslang lerenworden almaar belangrijker.

Maak een goedestudiekeuze. Dit is eenbelangrijk scharniermomentin een mensenleven.

Zoek meer dan eengrote kans op een job.Uitzicht op werk is zeker belangrijk, maar minstenseven belangrijk is de mo-tivatie en de interesseom te kiezen voor eenstudierichting.

KLASSE NR.135 13

BLINDE VLEK WEG

TOP 5

Mannen VrouwenRichting uit 4de graad Kantooradministratie en gegevensbeheerKantooradministratie en gegevensbeheer KinderzorgHoutbewerking Ziekenhuisverpleegkunde (BSO4)Industriële elektriciteit Thuis- en bejaardenzorgIndustriële houtbewerking Verzorging

Bij mannen bestaat een groot deel van de top 5 uit richtingen die leiden naar technische beroepen. Bij vrouwen naar tewerkstelling in de verzorgingssector.

TOP 5

Mannen VrouwenHandel Soc. en techn. WetenschappenElektromechanica HandelBoekhouden-informatica Secretariaat-talenElektrotechnieken VerpleegaspirantMech. vormgevingstechnieken Bijzondere jeugdzorg

[ TSO ] ‘Slagerij en vleeswarenbereiding’ ‘Fotografi e’TSO telt 13 363 schoolverlaters na het tweede of derdejaar van de derde graad. 1 212 (ruim 9 %) zoekeneen jaar later nog naar werk.Van wie ‘Slagerij en vleeswarenbereiding’ of ‘Medico-sociale administratie’ volgde, is niemand een jaar nahet verlaten van de school nog werkzoekend. Het

aantal afgestudeerden is wel beperkt. De studierich-tingen ‘Computergestuurde mech. productietechnie-ken’ (1,8 %) en ‘Brood- en banketbakkerij en confi -serie’ (2,3 %) liggen ook vrij goed in de markt. Dat isniet het geval voor ‘Fotografi e’. Van wie uit die richting komt, is een kwart na een jaar nog werkzoekend.

TOP 5

Mannen Vrouwen(ILO = initiële lerarenopleiding)

Toegepaste informatica ILO – lager onderwijsILO – sec. onderwijs – groep 1 ILO – sec. onderwijs – groep 1Bedrijfsbeh. – accountancy – fi sc. ILO – kleuteronderwijsBedrijfsbeh. – marketing Bedrijfsbeh. – accountancy – fi sc.Elektriciteit – elektronica Sec. beh. - secretariaat – talen

[ HO1C ] verpleegkundige richtingen artistieke opleidingenIn het hogescholenonderwijs van 1 cyclus beëindigen 15 411 jongeren een opleiding. Een jaar later zijn eramper 735 (4,8 %) nog werkzoekend.Van acht studierichtingen zoekt geen enkele afgestu-deerde nog na een jaar werk: ‘Medische labotechnolo-gie’, ‘Geriatrische verpleegkunde’, ‘Kinderverpleegkunde’, Ziekenhuisverpleegkunde’, ‘Bouw-vastgoed’, ‘Hout’,

‘Logistieke technologie’ en ‘Mechanica’. De richtingen‘Ziekenhuisverpleegkunde’ en ‘Kinderverpleegkunde’tellen het grootste aantal afgestudeerden. Daarentegen tellen ‘Plastische kunsten’ (26,6 %) en ‘Audiovisueletechniek – optie fotografi e’ (27,2 %) meer dan eenkwart werkzoekenden een jaar na afstuderen. Dezerichtingen tellen wel relatief weinig afgestudeerden.

In het hogescholenonderwijs van 2 cycli beëindigen3 950 studenten een opleiding. Een jaar na het af-ronden van de studie zoeken 276 (7 %) nog werk.Van vier studierichtingen is geen enkele afgestudeerdeeen jaar later nog werkzoekend: ‘Elektromechanica

– elektrotechniek’, ‘Industrieel ontwerpen’, ‘Informatica’ en ‘Nautische wetenschappen’. Deze toppers tellenechter relatief weinig schoolverlaters. In de richting‘Audiovisuele kunst, optie animatie’ is 40 procentnog werkzoekend een jaar na afstuderen.

[ HO2C ] elektro artistieke opleidingen

VrouwenzaakKiezen voor hoger onderwijs is kiezen voor werkzeker-heid. In het algemeen legt het hogescholenonderwijsvan 1 cyclus de beste resultaten voor. VDAB: «Binnendit niveau is bijna twee derde van de schoolverlaterseen vrouw. Een jaar na afstuderen zit amper 3,7procent van de vrouwelijke schoolverlaters nog zon-der werk, tegenover 6,5 procent bij de mannen. Diegoede score heeft veel met hun studiekeuze te maken.

Onderwijsrichtingen, administratie en verpleegkunde bieden relatief veel kans op werk. Voeg daarbij datvrouwen met deze opleidingen in groeisectoren (zorgsector) terechtkomen, of meer dan mannenkiezen voor zekerheid door bij de overheid aan deslag te gaan (onderwijs en administratie) en je hebtook meteen de verklaring waarom vrouwen minderlast hebben van een mindere conjunctuur.» ■

[ UNIV ] godsdienst fi losofi e9 958 studenten behalen een universitair diploma. 600(6 %) van hen zitten een jaar later nog zonder werk.De absolute toppers zijn ‘Godsdienstwetenschappen’, ‘Logopedie en audiologie’, ‘Burgerlijk materiaalkun-

dig ingenieur’ en ‘Huisarts’. Een jaar na afstuderenis niemand nog ingeschreven als werkzoekende bijde VDAB. Het minst goed scoort onder meer ‘Wijs-begeerte’ (23,4 %).

Voor haar jaarlijkse studie vande schoolverlaters gebruikte deVDAB vroeger alleen haar eigengegevens. De schoolverlaters dieeen job vonden zonder zich bijde VDAB als werkzoekende in teschrijven, telden niet mee in destatistieken. Dat was een blindevlek. Om in haar studie een vol-lediger beeld te krijgen van deovergang onderwijs-arbeidsmarktleggen nu VDAB en departementOnderwijs hun gegevens bij elkaar.Dit maakt het mogelijk een rea-listische indicatie te geven overde kansen van bepaalde studie-richtingen op de arbeidsmarkt.U vindt alle resultaten in ‘Werkzoekende schoolverlaters in Vlaanderen’, boek en cd-rom verkrijgbaar bij VDAB-media en bibliotheekbeheer – Kei-zerslaan 11 – 1000 Brussel – bibliotheek@vdab.be. Het boek en de cd-rom samen kosten 15 euro.

Kiezen voor hoger onderwijs is kiezen voor werkzekerheid

DE ANDERE SCHOOL

14 KLASSE NR.135

oor sterren en strepen

H et adrenalinegehalte ligt in deze school iets hoger dan elders», lacht studiemeester-opvoeder Siegfried Raes. Hij wijst naar de helikopter die molenwiekend op de binnenplaats staat, klaar om op te stijgen.

aan in het POTVA: het Politie Opleidings-, Trainings- en Vormingscentrumwerpen. Een andere school.

tend op het drukke kruispunt: alsuc Maesen voor de praktijkles-er regelen’ samen met twintig

hulpagenten in oranje outfi tgrabbelt menig automobilist

ordel. De aspiranten gaan éénp het drukke kruispunt staan de auto’s te stoppen. Na hun

den durende opleiding, drie kortendexamens zullen de aspirant-samen met een ervaren collegaan. «Op school krijg je de basis.t een agent van het korps waarrming van ons over. Sterren endus niet op school», legt docent. Voorheen gaf hij les als regentSO. «De secundaire school is ergmoeilijke werkomstandigheden in die drie jaar stond ik in dertienolen.» Maesens collega’s in het

emensen, gerechtsdeskundigen,k assistenten én leerkrachten dieVA bijvoorbeeld talen of licha-voeding geven.

en poetsennd is er appèl: de leerlingenen op het binnenplein terwijlpecteur Ilbe Seghers de rijen

afgaat. «Elke politieagent moet disciplinehebben én uitstralen. Als je voor de dag komt alseen voddenbaal, zal de bevolking je als een vod-denbaal behandelen. Voor politieagenten geldendan ook strikte regels.» Aspirante Maya Malfl iet(20) krijgt van Seghers een vermaning: haar schoe-nen zijn niet gepoetst. Ze doet niet moeilijk: «Alsagent vertegenwoordig je de politie. Logisch dat zestreng zijn.» Malfl iet studeerde in TSO voor apo-theek-assistent maar vond er haar draai niet. «Jeblijft eeuwig assistent. Bij de politie zijn er veel meercarrièrekansen.» Aspirant-agente Nathalie Van Kessel(27) leert ondertussen in de schietstand haar pistoolhanteren. «Ik vond mezelf als 18-jarige nog te jongom agent te worden. Ik heb dus eerst een paar jaargestudeerd en gewerkt.» Ongeveer een derde vande aspirant-agenten zijn vrouwen maar allochtonenzijn nauwelijks te bespeuren. «Dat heeft met de taal

te maken die allochtonen vaak nog onvoldoendebeheersen», legt hoofdinspecteur Seghers uit. «Eenpolitieagent mag geen taalfouten maken. Het zou nietde eerste keer zijn dat rechters een proces-verbaalmet dt-fouten terugsturen.»

Exit rambo’sNa theorielessen Frans en wetgeving volgen we samenmet studiemeester-opvoeder Siegfried Raes een rol-lenspel. De banken staan in een kring, twee studentenen een acteur spelen een realistische politieactie, dedocent geeft feedback. Of ze plankenkoorts hebben?«Verlegen agenten zijn niets waard. Al gutst hetangstzweet van onze rug: niemand mag het merken.»Glenn De Vleesschouwer (27) is agent bij de lokalepolitie in Antwerpen én rollenspeler. «In het vel vaneen slachtoffer kruipen is het moeilijkst. Uren aan eenstuk spelen dat je moeder werd vermoord schud jeniet zomaar uit je kepie.» Agent De Vleesschouwer isnaar eigen zeggen geen macho. «Die tijd is voorbij:rambo’s zijn bij de politie niet langer welkom. Wezijn vandaag meer sociaal werkers dan crime fi ghtersdie even een confl ict komen oplossen en dan weerverdwijnen. Drie vierde van onze job bestaat uit men-sen opvangen, praten en confl icten voorkomen. Deopleiding legt de nadruk op vaardigheden, attitudesen preventie, niet op repressie.»

AgressiePOTVA-directeur Edmond Den Hondt: «In POTVAworden niet alleen politiemensen opgeleid, maarook straathoekwerkers, securitypersoneel, fl attoe-zichters, boswachters en anderen die instaan vooropenbare veiligheid en orde.» Ook leerkrachtenzijn vaste klant voor vormingssessies ‘omgaan metagressie’. «In het verleden keken politiemensen neerop mensen die informeel toezicht uitoefenen. Doorze samen op te leiden, krijgt iedereen respect voorelkaar. Allen die instaan voor veiligheid, zijn collega’svan elkaar.» Siegfried Raes is tijdelijk gedetacheerdaan de school. Als hij ons uitgeleide doet, verzuchthij: «Zelfs al heb ik fi jne collega’s en werk ik graagmet jongeren, toch wordt het straks niet makkelijkom terug te keren naar mijn vroegere secundaireschool. Zo’n gemotiveerde en beleefde studentenals in POTVA vind je namelijk nergens anders.» Nietalleen zijn schoenen blinken. ■

POTVA

«Rambo’s zijn niewe

� Hoe word ik politieagent of -docent: www.potva.be - www.police.ac.be - www.fedpol.be

(Politie Opleidings-, Trainings- en Vormingscentrum Antwerpen)

staat niet alleen in voor politie-opleiding. Daarnaast zijn er ook vormingen à la carte, zoals over agressie. In de school passeren

jaarlijks 1 200 cursisten waarvan 85 à 90 procent slaagt. Die vinden

makkelijk werk, want er is een voortdurend tekort aan politie-

agenten en veiligheidspersoneel.POTVA – Noorderlaan 500 – 2030

Antwerpen – tel. 03 544 43 30 – fax 03 544 98 79 - www.potva.be

� Uw gratis ticket voor Lekker dier!? p. 16

� Naar Stravinsky met Jan Hautekiet p. 00

� Gratis gezinsuitstap naar Parc Chlorophylle p. 00

Lekker dier met Klasse �Zijn onderstaande uitspraken juist of fout?

De dekstier Sunny Boy heeft overal ter wereld miljoenen nakomelingen rondlopen.

Het merendeel van de slachtkippen in een modern pluimveebedrijf bevindt zich op het eind van zijn leven in dezelfde situatie als een kind van zes dat 130 kilo zou wegen.

De Amerikanen zullen vermoedelijk vol-gend jaar al vlees en melk van gekloonde dieren kopen.

Tussen 1955 en 1999 is de productie van kippenvlees in ons land vertienvoudigd van 32 000 ton tot 317 000 ton.

Moderne fokmethodes hebben ervoor gezorgd dat geen enkele Vlaamse dikbilkoe nog op natuurlijke wijzen kan kalven.

Al deze uitspraken zijn waar. Ook het fabeltje van stadskinderen die melk meer met brikverpakking associëren dan met een koe is reëel geworden. Vandaag speelt ons contact met koe, varken,schaap of kip zich meer af aan de koeltoog van de supermarkt dan op het platteland. En een kip opeten die vrolijk in de tuin heeft rondgescharreld, wordt voor steeds meer mensen een gewetensprobleem.Hoe is de kloof tussen de modale consument en het hedendaagse boerenbedrijf ontstaan? Waarom hebben varkenskoppen als versiering bij de slager plaatsgemaakt voor illustraties van Franse schotels of barbecues? En bestaat het melkmeisje dan echt niet meer? Trek voor alle hoevevragen en landelijke verwon-dering uw laarzen aan en ga naar Bokrijk. Op 29 juni zijn duizend Vlaamse leerkrachten welkom in het domein Bokrijk voor een gratis confrontatie met 200 jaar hoevedieren. Landbouw en veeteelt vroeger en nu, melkrevoluties en de kunstmest’boom’, klonen en kweken, afval als veevoeder en een kijk in ‘Ons kookboekje’ van 1927. Welkom op de tentoonstelling ‘Lekker dier!?’

Wat heeft deze actie u te bieden?Het Openluchtmuseum Bokrijk staat voor leven, wonen en werken van vroeger tot nu. De pastoor geeft een donderpreek, de schoolmeester spelt u de les en tal van ambachtslui zijn aan het werk: de hoedenmaker, de leerbewerker, de pottenbakker, de spinster, de kantkloster, de wagenmaker, de smid. Vaak wordt u uitgenodigd om een handje toe te steken en voor sport en spel kan u terecht in en rond de Volkssportenschuur. Tijdens de actiedag, op 29 juni van 10 tot 17 uur, leiden de makers van de tentoonstel-ling u langs ateliers, ambachten, en de verschillende thema’s van de tentoonstelling. U hebt de keuze uit de ‘Lekker dier’-route, de ‘Zwijnenroute’ en een verrassingsrondleiding. Uiteraard kan u ook zelf op ontdekkingstocht gaan. Ten slotte krijgt elke leerkracht een documentatiemap over het project ‘Lekker dier!?’, met info over alle educatieve projecten, over Bokrijk algemeen, het Groene Huis, het Wereldplein enz.

Hoe schrijft u in?Vul de originele bon op deze bladzijde volledig in en stuur hem ten laatste op 20 mei naar de organisatoren. Uiterlijk op 10 juni ontvangen duizend leerkrachten een persoonlijke uitnodiging die geldt als toegangsbewijs. Voor leerkrachten is deze actie gratis, begeleidende gezinsleden betalen de halve toegangsprijs (volwas-senen 5 euro; kinderen tussen 6 en 12 jaar 2,5 euro; kinderen beneden 6 jaar gratis).

Waar vindt u meer informatie?Uw contactpersonen voor deze actie zijn An Schoefs - tel. 011 26 53 33 - aschoefs@limburg.be en Robert Nouwen - tel. 011 26 53 23 - rnouwen@limburg.be van het domein Bokrijk. De tentoonstelling ‘Lekker dier!? Ze zijn wat we eten’ werd gereali-seerd door het domein Bokrijk, het Centrum voor Agrarische Geschiedenis in Leuven en het Museum voor Industriële Archeologie en Textiel in Gent.

✁

16 KLASSE NR.135

�lgemeen,

�asisonderwijs,

�ecundair onderwijs,

�oger onderwijs

Een historische en kritische kijk op vlees.

Een dier met een staartjeLekker dier!? begint en eindigt niet in Bokrijk. Het is een project dat startte in maart en dat doorloopt tot januari 2004: tentoonstellingen, evenementen en publicaties overde teelt van dieren en de verwerking en consumptie van dierlijke producten de jongste tweehonderd jaar. Een his-torische en kritische kijk die vragen oproept. Het completeprogramma vindt u op www.lekkerdier.be. Noteer nu al metstip de herfstvakantie van volgend schooljaar. Dan krijgt u via Klasse een speciaal aanbod in het MIAT in Gent: ‘Vlees in de wei, in de stad en uit de fabriek.’

MET KLASSE NAAR BOKRIJKJa, stuur mij een uitnodiging voor (vul in) … personen (enkel eigen gezinsleden, totaal max. 5 personen) voor Lekker dier!? met Klasse op 29 juni a.s. Ik kies voor:

� Een persoonlijke ontdekkingstocht

Daarnaast wil ik graag deelnemen aan (duid twee mogelijkheden aan indien u ook een rondleiding wil, de organisatoren wijzen u een keuze toe, het aantal plaatsen is beperkt):□ de ‘lekker dier’-route

om (duid aan) 11 / 13 / 14 / 15 / 16 uur□ de ‘zwijnenroute’

om (duid aan) 11 / 13 / 14 / 15 / 16 uur □ een verrassingsrondleiding

om (duid aan) 11 / 15 uur

Naam: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Nummer lerarenkaart (studenten lerarenopleiding nr.studentenkaart): . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Volledig adres: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

School: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Onderwijsniveau (omcirkel wat past): kleuter / lager / secundair / hoger

Deze actie is gratis voor de leerkracht, vergezellende gezinsleden betalen de halve toegangsprijs. Als ik word uitgenodigd, kom ik ook.

Stuur deze originele bon volledig ingevuld en uiterlijk op 20 mei naar Bokrijk met Klasse - Robert Nouwen - Domein Bokrijk vzw - 3600 Genk. Niét faxen, a.u.b. Onvolledig ingevulde of niet originele bons worden niet verwerkt. Als u bij de gelukkigen bent, ontvangt u een schriftelijke uitnodiging. Uw naam komt op een viplijst. Als u een uitnodiging ontvangt, komt u ook.

Kweken, klonen en een oud kookboek

Bestaat het melkmeisje dan echt niet meer?

OPENLUCHTM

USEUM BOKRIJK

KLASSE NR.135 KLASSE NR.135 KLASSE NR.135 171717

Bobbelbergop �Koning Immens uit het Rijk der Mensen stuurt zijn rebelse dochter naar de axendieren om haar alles te leren over aangepast sociaal gedrag en feestelijk samenzijn. Deze «kwajongen» werkt zich al snel in nesten… maar de axendieren komen haar bevrijden.«Bobbelbergop» is een theaterstuk voor 6-12-jarigen, hun ouders, leerkrachten enz. en zal ook volgend jaar be-schikbaar zijn voor schoolvoorstellingen. Leerkrachten lager onderwijs kunnen kennis maken met «Bob-belbergop» en de axendieren op twee gratis voor-stellingen op woensdag 11 juni (15 u.) in Gentbrugge (Dienstencentrum - Braamkasteelstraat 35; vlak bij uitrit Gentbrugge op E17) en op zondag 15 juni (15 u.) in Olen (Zaal Teunenberg - Boerenkrijglaan; vanuit Olen-centrum richting Oevel). Na de voorstelling krijgt u info over de didactische leerkrachtenmap waarmee u uw theaterbezoek kan voorbereiden of naverwerken in de klas.Info en reservaties (max. twee kaarten per school) bij Trommel-theater vzw - Luk Van Brussel - Boss. de Bouwellei 57 - 2100 Antwerpen - tel. 03 324 85 41 - lukvanbrussel@belgacom.net

De oorlog in Irak �«De oorlog in Irak» is een lessenpakket voor leerlingen van het derde, vierde en vijfde jaar lager onderwijs, met informatie en methodieken om de oorlog in de klas bespreekbaar te maken. Zo zien uw leerlingen in dat de oorlog niet meteen op weg is naar hun achtertuin, maar dat de mensen in Irak bijvoorbeeld wel hulp nodig hebben tijdens en na de oorlog.«De oorlog in Irak» is een initiatief van Jeugd Rode Kruis. U kan het pakket gratis downloaden op www.redcross.be. U kan het ook aanvragen bij Jeugd Rode Kruis - J. Stallaertstraat 1 - 1050 Brussel - tel. 02 344 19 18 - jeugd.rode.kruis@redcross-fl .be

Ten Vrede 2003 �Van vrijdagnamiddag 9 tot zondag 11 mei is de vredessite rond de IJzertoren (Diksmuide) het toneel van «Ten Vrede 2003», dit jaar in het teken van «kindsoldaten». «Ten Vrede» brengt muziek, poëzie, tekst en video, met internationale artiesten met naam en faam.Het gebeuren start vrijdagnamiddag met «Wij zingen een dak op de wereld» (zie Klasse 132, februari 2003; tel. 051 26 50 50): 5 000 leerlingen zingen om wijkschooltjes in Senegal te steunen. Vrijdagavond is er een optreden van «The Kelly Family» (tickets 15 en 20 euro).Op zaterdag volgt een uitgebreid programma met wereld-muziek in twee concerttenten, met o.a. Geoffrey Oryema (Oeganda), Goran Bregovic (Sarajevo), «Canela y Cana» (Andalusië), «Idir» (Berber-groep), Lee «Scratch» Perry & Mad Professor (Jamaica) en uit België o.a. Will Tura, Julos Beaucarne, Willem Vermandere (met het Congolese koor Sangalayi) en Urban Trad (de Waalse inzending voor het Eurosongfestival). Voorts is er een praatcafé (met o.a. Yevgueni, de winnaar van Nekka-wedstrijd 2002 en «Bella Donna», 12 vrouwen voor vrede) en poëzie met Tom La-noye. Alida Neslo en Johan Verstreken leiden alles in goeie banen (tickets 20 en 25 euro; 30 euro voor vrijdagavond én zaterdag). Op zaterdag is er kinderopvang (tentoonstelling, educatieve kinderanimatie, mobiele school, optreden…).Zondag 11 mei ten slotte is er «Ten Vrede voor senioren», met Koen Crucke en Willy Claes, Lucy Loes, La Esterella en Jimmy Frey (tickets 10 euro).Reservaties op tel. 051 50 02 86 - u vindt alle info op www.tenvrede.be of Ten Vrede-secretariaat - IJzerdijk 49 - 8600 eDiksmuide - ijzertoren@unicall.be

Ten Vrede en Klasse geven voor het zaterdagge-beuren 500 tickets weg aan halve prijs (max. tweetickets per persoon). Stuur meteen een kaartjenaar het Ten Vrede-secretariaat, met uw naam,adres, telefoonnummer, naam van de school en uw functie. Vermeld zeker het motto «Met Klasse naar Ten Vrede» én het nummer op uw lerarenkaart. Dewinnaars krijgen telefonisch bericht!

Hoeveel verdienteen apotheker? �

Hoe belangrijk is wiskunde voor leerlingen die apo-theker willen worden? Hoeveel verdient een beginnend

apotheker? Waar kan iemand met een diploma apotheker of apothekerassistent zoal terecht? Op woensdag 30 april

kunnen geïnteresseerde leerlingen deelnemen aan een chatsessie op www.apb.be (van 14 tot 17 u.). Profs en

apothekers uit verschillende sectoren (apotheek, industrie, ziekenhuis) antwoorden graag op alle vragen. Organisator

Algemene Pharmaceutische Bond (APB) koos uiteraard niet toevallig voor 30 april (Dag van de Apotheker).

Meer info op www.apb.be

Klassiek met Klasse �Of het ooit wat wordt tussen Stravinsky en jongeren? Lentekriebels en een groot fi lharmonisch concert kunnen helpen. En als u weet dat de dirigent amper 22 jaar oud is en dat Jan Hautekiet hem tijdens een exclusief voorconcert persoonlijk interviewt, zit die kans er zelfs dik in. Hoe dat zit, kunnen 50 jongeren samen met 250 leerkrachten (met collega of partner) gratis ervaren. Plaats van afspraak is het Paleis voor Schone Kunsten in Brussel. U wordt er verwacht op zaterdag 17 mei, voor een bijzonder programma.1. Stravinsky in salami (16.45-18 u.)Het Nationaal Orkest van België, onder leiding van zijn 22-jarige dirigent Mikko Franck brengt fragmenten van «Le Sacre du Prin-temps». Tussen de fragmenten peilt Jan Hautekiet naar de waaroms van Mikko Franck: waarom Stravinsky? Waarom (en hoe) zouden jongeren naar deze muziek luisteren? En wat zijn de links met de muziek van vandaag?2. Educatief programma (18.30-19 u.)Toelichting bij het programma «Klassiek met Klasse» en het nieuwe aanbod voor dit muzikaal seizoen. Noteer welke rondlei-dingen en concerten de Filharmonische Vereniging van Brus-sel aan scholen aanbiedt. En hoe goedkoop zo’n schooluitstap kan zijn, tot gratis busreis en gratis concert toe.3. Le Sacre du Printemps (20 u.)Integrale uitvoering van «Le Sacre du Printemps» door het Nationaal Orkest van België, onder leiding van zijn 22-jarige dirigent Mikko Franck. De «Lentewijding» bestaat uit twee grote delen, met sprekende subtitels als «Spel van de ontvoering», «Dans van de aarde», «Oproep van de voorvaderen». Veel navolging kregen Stravinsky’s revolutionaire ritmische vernieuwingen in dit werk niet, tenzij in de zogenaamd «stoute mu-ziek» en… in de jazz.Wil u deelnemen aan deze gratis actie? Tot 8 mei kan u inschrijven. Vul de bon volledig (!) in en stuur hem naar de organisatoren. Een week later krijgen 250 leerkrachten een persoonlijke uitnodiging voor een of twee personen in hun brievenbus. Als u inschrijft, kiest u voor het volledige programma. Dat houdt in dat u uiterlijk om 16.15 u. in het PSK bent, anders bent u uw plaats kwijt. Uw leerlingen krijgen dit aanbod via hun lijfblad Maks!

CONCERTStuur deze originele bon volledig ingevuld en vóór 8 mei naar Tine Van Goethem - Klassiek met Klasse - Paleis voor Schone Kunsten - Ra-vensteinstraat 23 - 1000 Brussel - Niét faxen,a.u.b. Als u bij de gelukkigen bent, ontvangt u een schriftelijke uitnodiging. Uw naam komt op een viplijst. Als u een uitnodiging ontvangt,komt u ook.

GRATIS Ja, stuur mij een uitnodiging voor (omcirkel wat past) 1 / 2 personen voor Klassiek met Klasse op zaterdag 17 mei om 16.15 u. in het Paleis voor Schone Kunsten in Brussel.Naam: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Geboortedatum (verplicht te vermelden): . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Volledig adres: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Tel.: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Onderwijsniveau (omcirkel wat past):

kleuter / lager / secundair / hogerNaam partner/collega: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Geboortedatum (verplicht te vermelden): . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Deze actie is gratis voor mezelf en vergezellende collega of partner. Als ik word uitgenodigd, kom ik ook. Bovendien verbind ik mij ertoe uiterlijk om 16.15 u. ter plaatse te zijn.

TROMM

ELTHEATER VZW

JEUGD RODE K

RUIS

✁

Feestelijk samenzijn met de axendieren.

Maak oorlog bespreekbaar in de klas.

Muziek voor vrede.

TEN VREDE 2003

Kroniek vande Vlaamse Film �«Mira» (Fons Rademakers, 1971) en «Crazy Love» (Dominique Deruddere, 1987) zijn de eerste twee titels uit een unieke reeks dvd’s, die de volgende jaren zullen verschijnen onder de gezamenlijke noemer «Kroniek van de Vlaamse Film 1955-1990». In totaal zal de reeks elf titels tellen. Zo kan u in augustus al «De Witte van Sichem» (RobbeDe Hert, 1980) in de winkelrekken vinden. Later volgen nog o.a. «De man die zijn haart kort liet knippen» (André Delvaux, 1965), «Malpertuis» (Harry Kümel, 1973) en «Brussels by Night» (Marc Didden, 1983). Projectleider Erik Martens en zijn team van het Koninklijk Filmarchief leveren baanbrekend werk, in opdracht van de Vlaamse Gemeenschap en met Canvasals coproducer. Elke langspeelfi lm is digitaal gerestaureerd, vertrekkend van het best beschikbare origineel. Als extraatje krijgt u telkens een archiefdocumentaire (40-tal min.) met in-terviewmateriaal, archiefbeelden, fi lmfragmenten enz. waarin defi lm zijn plaats krijgt binnen de Vlaamse fi lmgeschiedenis. Op«Crazy Love» vindt u bijvoorbeeld ook de trailers van andere fi lms van Deruddere en twee van de kortfi lms waarmee hijdoorbrak («Killing Joke» en «Wodka Orange»).De dvd’s zijn gewoon in de handel verkrijgbaar (aanbevolen prijs: 21 euro). U kan ook rechtstreeks bestellen bij het Filmarchief. U krijgt ze thuisgestuurd aan 21 euro, verzendingskosten inbegrepen.Meer info én bestelformulier op www.fi lmarchief.be. Via dezelfde weg kan u ook intekenen voor de hele reeks. U betaalt dan 165 euro voor 11 titels (15 euro per dvd). Wie «Mira» en/of «Crazy Love» al in de winkel heeft gekocht, kan intekenen voor de reste-rende 10 (150 euro) of 9 (135 euro) titels.

U vindt alle info op www.fi lmarchief.be of bij Koninklijk Filmar-echief - tel. 02 507 83 70

Experimenteerscholengezocht �Kijkt uw school uit naar een vernieuwendewiskunde-methode, waarvan realistisch en pro-bleemoplossend rekenen het uitgangspunt is? Een methode waarbij al uw leerlingen gemotiveerd blijven en uitval minimaal is? Uitgeverij DeBoeck zoekt experimenteerscholen om eennieuwe wiskunde-methode voor het basison-derwijs uit te testen.Wil uw schoolteam graag vernemen wat de voordelen zijn om als experimenteerschool mee te werken? Meer info bij uitgeverij De Boeck - Nele Kellens - Lamorinièrestraat 31-37 - 2018 Antwerpen - tel. 03 200 45 66 - nele.kellens@uitgeverijdeboeck.be

English theatre �«The best of ETT» is een nieuwe (Engels-talige) voorstelling voor beginners Engels. Uw leerlingen kunnen interactief genieten van 90 minuten sketches en liedjes, in re-gie van Joy Harrison (van het voormalige Londense English Teaching Theatre). Deze productie is volgend schooljaar beschik-baar voor schoolvoorstellingen.200 leerkrachten (secundair en avondon-derwijs) kunnen een gratis promotievoor-stelling bijwonen op maandagavond 19 mei in de Rode Zaal van het Fakkeltheater - Hoogstraat 12 - 2000 Antwerpen. Dit aanbod is beperkt tot vier leerkrachten per school.Meer info en reservaties bij Educatief Theater Antwerpen - tel. 03 233 15 88 (werkdagen tus-sen 10 en 17 u.) - www.educatieftheaterantwerpen.be

18 KLASSE NR.135

LERARENdirect zoektwebredacteur �Kan u snel en accuraat de essentie uit een tekst puren? Kan u die in directe, zakelijke taal verwoorden? Misschien bent u dan de geschikte kandidaat voor de functie van webre-dacteur bij LERARENdirect, de elektronische nieuwsbrief t, de elektronische nieuwsbrief tvoor leraren, die in het najaar van start gaat.U bent enthousiast, creatief en staat open voor vernieu-wing? U kan vlot overweg met de computer en hebtervaring met internet? Uw taak? Samen met de redacties van SCHOOLdirect en Klasse volgt u de onderwijsac-tualiteit op de voet en u rapporteert hierover klantgericht.Het is géén kantoorjob, u speelt soepel in op de vraag en werkt de ene dag in Brussel, de andere dag thuis of ergens op reportage in Vlaanderen.De voorwaarden? U moet vastbenoemd zijn in onderwijs,vermits de onderwijsminister u naar deze functie zal deta-cheren (vanaf 1 september). Hoe solliciteren? U vindt een volledige functiebeschrijving op www.ond.vlaanderen.be/schooldirect/webredacteur.htm. U schrijft een tekst waarbij u uzelf voorstelt én uitlegt waarom u voor LERARENdirect wil werken (max. 2 pagina’s). Voeg hierbij uw cv en stuur alles vóór 29 mei naar departement Onderwijs - afdeling Infor-matie en Documentatie - LERARENdirect (5A06) - K. Albert II-laan 15 - 1210 Brussel - lerarendirect@vlaanderen.be

Virtueel Museum �Vanaf september vindt u op virtueelmuseum.vub.ac.be een ict-platform met drie kant-en-klare projecten voor jongeren van 12 tot 18 jaar en hun leerkrachten, onge-acht richting of net. Met dit platform wil de VUBrussel leerlingen secundair onderwijs warm maken voorwetenschappelijk onderzoek en leerlingen en leer-krachten vertrouwd maken met de mogelijkheden van ict, aangepast aan de leeftijd en rekening houdend met de eindtermen. Het platform is een drieluik (eentje per graad) en integreert de reeds bestaande initiatieven «Co-miX-Files» en «Virtueel Museum». (volgend schooljaarvoor Brusselse scholen)«ComiX-Files» is een web- en doewedstrijd rondstripverhalen, technologie en wetenschap voor de eerstegraad. Het «Virtueel Museum» is een project waarbij leerlingen van de derde graad tijdens ict-workshops mee-bouwen aan een verdieping van dit «Museum». Het telt op dit moment al twee goedgevulde verdiepingen.Nieuw (vanaf september) is «Stimulus», een educatieve site voor leerkrachten en leerlingen chemie, biologieen fysica van de tweede graad. «Stimulus» geeft prak-tische voorbeelden, met oog voor de eindtermen. Via stimulus@vub.ac.be kan u een gratis demo van ditproject (in uw klas!) reserveren.U vindt het ict-platform met de drie projecten op virtueelmuseum.vub.ac.be - meer info bij de VUBrussel - cel Wetenschapscommunicatie - virtueelmuseum@vub.ac.be

De sterren van de hemel �Vijftig leerkrachten kunnen met een collega of met hun partner gratis de nieuwste voorstelling van het BrusselsePlanetarium bijwonen. «De geheimen van de Zuidelijke Sterrenhemel» neemt u mee naar de Chileense Andes, hartje Atacamawoestijn, waar een supertelescoop enormegas- en stofwolken in onze Melkweg bestudeert. Nevels waarin spectaculaire fenomenen zoals de geboorte, het leven en het sterven van sterren plaatsvinden. Voorbij onze Melkweg ziet de VLT (Very Large Telescope) an-dere galaxieën en begint hij aan een reis doorheen de geschiedenis van het heelal. Een ware ontdekkingstocht,bezaaid met uitdagingen en vraagtekens.Stuur een originele briefkaart naar onderstaand adres, met vermelding van uw naam, adres en telefoonnummer.Vijftig winnaars ontvangen twee gratis tickets voor de nieuwe planetariumvoorstelling (tickets geldig tot 30 juni 2003).Planetarium van Brussel - Luth Knockaert - Boechoutlaan 10 - 1020 Brussel - tel. 02 474 70 60 - luth.knockaert@oma.be- www.planetarium.be

KONINKLIJK F

ILMARCHIEF

Leerlingen lopen warm voor ICT en wetenschappen.

Geboorte, leven en sterven van sterren.

Vlaamse fi lm in dvd-vlucht.

VUBRUSSEL

PLANETARIUM BRUSSEL

Sketches en liedjes voor beginners Engels.

EDUCATIEF T

HEATER ANTW

ERPEN

KLASSE NR.135 19

De cartoons van Klasse �De reizende tentoonstelling met een selectie van de leukste cartoons uit Klasse kan u de volgende maan-den vinden in KHK Lerarenopleiding Vorselaar (29/4 tot 12/5); Don Boscoinstituut Sint-Denijs-Westrem (12-26/5); Kleuterschool De Kleine Kunstenaar Hout-halen (26/5-9/6).Wil u deze gratis tentoonstelling ook voor (maximum twee weken) in uw school?Reserveer bij Klasse - anny.lecocq@ond.vlaanderen.be

Leerkrachten gezocht �

• natuur- en milieueducatorenTwee gedetacheerde leerkrachten met interesse voor natuur- en milieueducatie kunnen terecht op de centrale NME&I-cel in Brussel (algemene educatieve werking en beleidsvoorbereiding) of in NEC De Vroente Kalmthout (educatieve werking naar intermediairen uit het onderwijs).Meer info op www.milieueducatie.be - kandidaturen (met cv) evóór 28 mei naar afdeling Aminal - Cel Natuur- en Milieu-educatie - K. Albert II-laan 20 bus 8 - 1000 Brussel -tel. 02 553 80 71 - eddy.loosveldt@lin.vlaanderen.be

• programmamedewerkerDringend gezocht: een assistent voor de artistiek directeur, mét ervaring met (de artistieke aspecten van) podiumkunsten en kennis van de internationale ontwikkelingen en de Brusselse situatie.Meer info en kandidaturen (vóór 5 mei) bij Kaaitheater - Hugo Vanden Driessche - Akenkaai 2 - 1000 Brussel - johan.wambacq@kaaitheater.be

• begeleider voor inleefateliersAls gedetacheerd leerkracht begeleidt u vanaf september in Antwerpen inleefateliers (Peru, Congo, Wonen op het dak) en geeft u vorming aan leerkrachten basisonderwijs en studenten lerarenopleiding.Meer info en kandidaturen (met cv) bij Studio Globo - tel. 02 520 05 30 - info@studioglobo.be - www.studioglobo.bee

• auteurs van lesfi ches«Aquatopia», een nieuw, educatief aquariumcomplex in Antwerpen, toont vanaf volgend schooljaar de exotische wereld van piranha’s, haaien enz. «Aquatopia» zoekt leerkrachten om lesfi ches te maken. U krijgt alle info en documentatie en vertaalt die naar bruikbaar, boeiend en interactief lesmateriaal voor in de klas of voor een rondleiding.Meer info bij Aquatopia - Saskia Bultiauw - tel. 03 203 12 17 - saskia@aquatopia.be

Volwassen «leerders» � Levenslang leren! De sneltrein waar onze maatschappij in zit wil dit promoten, voor iedereen. De beste leermeesters zijn daarbij de afgestudeerden zelf. Daarom zoeken de initiatiefnemers van «De Grote Leerweek» (6-14 sep-tember) gedreven cursisten die aan de voorbereiding willen meewerken. Bent u goed in teksten schrijven? Is fotografi e uw passie? Hebt u organisatietalent? Ziet u een andere manier om u nuttig te maken? Uw inbreng geeft «De Grote Leerweek» een symbolische meerwaarde en voor u is het een leerrijke ervaring. Geïnteresseerd?Meer info op www.groteleerweek.be (rubriek «Nieuws») - egroteleerweek@vlaanderen.be - tel. 02 553 96 36 of 40e

Gratis gateway �Surf nu naar www.fks.be/webstrijd en misschien bent u binnenkort wel de grote winnaar van de «Schoolweb-strijd». De hoofdprijs: een scholenpakket met internet gateway (Linux besturingssysteem), mailserver, web-server, fi leserver, printserver en fi rewall. U kan online inschrijven en deelnemen tot en met 15 mei. De winnaar ontvangt het heuglijke nieuws via e-mail.Formal and Knowledge Systems (FKS) bvba -www.fks.be/webstrijd

esopvoeding

Van Smoelstoel tot Blarechair �l u met de leerlingen in de basisschool werken rond oorlog,

macht en onmacht? Dan is het er nu meer dan ooit het moment voor. Dat dachten ook Leo Bormans en Dirk Vercampt (toeval-lig ook hoofdredacteur en illustrator van Klasse). In een vorig leven hebben ze samen het originele kinderboek «De Grote Smoelstoel» gemaakt. Het verhaal is gebaseerd op het tik-kertje «hoger» dat kinderen vaak spelen: wie hoger staat, wordt ongenaakbaar. De Grote Smoel woont op een Grote Stoel die hij naar willekeur kan omtoveren tot een circus, een oorlogsschip of een triomfboog… Daaronder wonen de mensen die de pijlen volgen naar scholen, winkels en werk zonder boven door hun haar te kijken. De Stuipluis is de grootste meeloper. Tot er aan de horizon eenclown verschijnt. Die heeft een frisse kijk én een ladder.Benieuwd hoe dat afl oopt? Het verhaal gaat niet alleenover déze oorlog maar over élke oorlog en confl ict,ook in de eigen leefwereld van jongeren en volwas-senen. Manipulators en meelopers vind je overal. De verrassende tekeningen en de pittige tekst kre-gen overal bijzonder lovende kritieken. Nu oorlogen onmacht opnieuw zo actueel geworden zijn, komt het hele verhaal integraal op het internet, samen met een werkdocument waarmee deleerlingen aan de hand van talrijke vragen en opdrachten samen méér kunnen zien, voelen en doen. De «Smoel» heet toevallig in het Engels «The Blare» en zijn stoel «The Big Blarechair». Bij de eerste druk in ’85 was er van Blair nog niet eens sprake. De werkelijk-heid achterhaalt soms de fi ctie en de Smoel duikt met zijn grote bek blijkbaar overal op. Daarom is het hele project nu wereldwijd gelanceerd op www.blarechair.org. Het boekis niet verkrijgbaar in de handel. U kan de tekeningen, teksten en opdrachten op het net bekijken en/of downloaden. Allemaal gratis. Vrede heeft geen prijs. www.blarechair.org

WIN! Twintig lezers winnen de keu-rig uitgeprinte versie van De Grote Smoelstoel én het werkdocument. In vijf scholen komt de auteur bo-vendien het verhaal zelf voorlezen en spelen (voor een tweede of derde graad basisonderwijs). Zeg wat u wenst en motiveer uw aanvraag en stuur een briefje naar Klasse (De Grote Smoelstoel) - Koning Albert II-laan 15 - 1210 Brussel.

AQUATOPIA

LUC D

AELEMANS

Ontdek nu met uw leerlingen de wereld van De Grote Smoel.

Exotische vissen zoeken leerkrachten.

Affi ches aan zee �Kleurrijke affi ches die het kusttoerisme promoten zijner al zo lang als België bestaat. Ze tonen meteen ook het verschil tussen het tijdverdrijf van de bourgeoisie anno 1830 en het massatoerisme van vandaag. Afhankelijk van de heersende zeden en gewoonten focussen ze op de genezende krachten van het zeewater, op verwennerij in het Kursaal, op de geneugten van zon en zee of op uitstapjes in familieverband naar het strand. Tal van «grote» grafi citekenden deze affi ches, van Crespin, Evenepoel en Van Rys-selberghe tot Hergé en Ibou.Van 1 juni tot 8 november zijn de beroemde Oostendse Vene-tiaanse Gaanderijen (zeezijde van het Thermae Palace Hotel), zelf een uiting van koninklijke badfascinatie (anno 1900).Tickets kosten 3 euro. Reductiehouders betalen 1,50 euro, 15-18-jarigen 1 euro, tot 15 jaar is de toegang gratis. Een geleid bezoek met uw klas kost 25 euro. Oostendse scholen komen er gratis in. Een educatief pakket is beschikbaar.Op woensdagnamiddag 4 juni kunnen 100 leerkrachtenbasisonderwijs (alleen of met collega of partner) gratisdeelnemen aan een geleid bezoek aan de tentoonstel-ling «Affi chekunst-aan-zee». Op woensdagnamiddag27 augustus krijgen 100 leerkrachten secundair enhoger onderwijs dezelfde kans aangeboden.Vul meteen bijgaand bonnetje in en stuur het (vóór 23 mei) naar Cultuurdienst Oostende - Leerkrachtendagen Affi chekunst - Vin-dictivelaan 1 - 8400 Oostende - marleen.dehamers@oostende.be- de gelukkigen krijgen een persoonlijke uitnodiging

MET KLASSE NAAR ZEEJa, ik wil graag deelnemen aan de gratis leerkrachten-dag van «Affichekunst-aan-zee» in de VenetiaanseGaanderijen, Oostende. Ik kom met (duid aan) 1 / 2personen op

q woensdag 4 juni (kleuter- en lager onderwijs)

q 14.30 u.q 15.30 u.

q woensdag 27 augustus (secundair en hoger onderwijs)

q 14.30 u.q 15.30 u.

Naam: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Nr. Lerarenkaart: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Adres: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .E-mailadres: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .School: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Onderwijsniveau (duid aan) kleuter / lager / secundair / hoger

Stuur de bon volledig ingevuld vóór 23 mei naar Cultuurdienst Oostende - Leerkrachten-dagen Affi chekunst - Vindictivelaan 1 - 8400 Oostende - marleen.dehamers@oostende.be. Uw naam komt op een vip-lijst; wie een uitnodiging krijgt, komt ook!

20 KLASSE NR.135

Splinterkind �Op maandag 2 juni (20 u.) kan u een gratis kennisma-kingsvoorstelling bijwonen van «Splinterkind», eensoms poëtische, soms schrijnende, soms grappigemonoloog over de nood aan warmte en liefde, hetverlangen om mensen rond zich te hebben die helpen als het moeilijk gaat, de zoektocht naar een eigen per-soonlijkheid, naar een eigen gevoelswereld en een eigen manier om die te uiten. De kennismakingsvoorstelling vindt plaats in Theater Tinnenpot, Gent.«Splinterkind» («Adult Child/Dead Child» van Claire Dowie) mikt vooral op leerlingen derde, vierde en vijfde jaar secundair onderwijs. Bij de voorstelling krijgt u een uitgebreide infomap met achtergrondinformatie en con-crete tips voor de voorbereiding en/of naverwerking in deklas. «Splinterkind» zal het hele schooljaar beschikbaarzijn voor schoolvoorstellingen.Meer info en reservaties voor 2 juni (max. 3 per school) bij Theater De Verwondering - Martin Desloovere - Zandloperstraat 28 - 9030 Gent - tel. 09 236 38 01 - info@deverwondering.be

Gratis theater met Panda �Bart (16) en Heleen (18) zien elkaar graag. Zoals zovele jongeren experimenteren zij met drugs. Verrijkt dat hunrelatie of vreet ze die aan? En wat zeggen hun ouders?Antwoord in «Panda», jongerentheater over druggebruik en relaties. 400 leerkrachten kunnen de voorstelling vooraf bekijken (gratis, behalve in Zedelgem), metnabespreking en drankje. U schrijft in via mail naar de locatie van uw voorkeur. Vermeld duidelijk uw naam en adres, het nummer van uw lerarenkaart, naam en adres van uw school. De data:- 14 mei (14.30 u.) - CC Merelbeke - Sarah Uytterhaegen - tel. 09 362 33 31 -sarah.cultuur@pandora.be- 20 mei (19 u.) - Klein Seminarie Roeselare - SabineGoethals - tel. 050 28 00 20 - zamzam@wanadoo.be- 21 mei (14.30 u.) - CC Wilrijk - Kristien Mangelschots - tel. 03 821 01 35 - kern@stad.antwerpen.be- 8 oktober (14.30 u.) - CC Zedelgem - tel. 056 21 61 82 - eekhout.centrum@kulak.ac.be (niet gratis!)eMeer info bij Zamzam Producties - Sabine Goethals - Veldegemsestraat 65 - 8210 Zedelgem - tel. 050 28 00 20 - zamzam@wanadoo.be

Het bos feest �Wat heeft het bos ons te vertellen? Hoe denken wij, mensen, over het bos? Theatergroep «De Kip van Troje» brengt hierover een voorstelling voor leerlingen basisonderwijs. «Met een boomstam poëzie, een takje vioolspel, een spriet cabaret, een padje vol fabel, een tocht in een boswoor-denboek en een kruidig verhaal, op smaak gebracht met diverse bosingrediënten», gaat de verbeelding van uw leerlingen aan het werk. U kan deze voorstelling gratis naar uw school halen (max. 40 kinderen per voorstelling - u betaalt wel de reiskosten, 0,50 euro/km vanuit Gent). Dit aanbod loopt van 5 oktober tot 28 november (behalve de herfstvakantie; max. 3 voorstellingen per dag).Uw leerlingen kunnen bovendien tot 30 juni individueel, maar liefst klassikaal, deelnemen aan de wedstrijd «Het bos feest» (zie ook vorige Klasse). Opdracht: laat het boszelf aan het woord: wat denkt het bos over de Week van het Bos? Trollen, heksen, bosgeesten, bomen, onder-grondse diertjes… kunnen een inspiratiebron zijn. Er zijn vier leeftijdsgroepen: kleuters (knutselwerkjes), 6-9-jarigen (knutselwerkjes, tekeningen, poëzie, verhalen…),9-12-jarigen (knutselwerkjes, trollenlied, trollengedicht,keramiek…) en 14-18-jarigen (verhaal, gedicht, fi lmpje, trollenrap, trollenkledij…).Meer info, reservaties Kip van Troje, reglementen wed-strijden en inzendingen (vóór 30 juni) bij Vereniging voor Bos in Vlaanderen - Week van het Bos 2003 - Geraards-bergsesteenweg 267 - 9090 Melle - tel. 09 264 90 50 - lut.slembrouck@vbv.be - e www.vbv.be (bij reservaties alle econtactgegevens vermelden plus het aantal leerlingen per graad)

Goede minnaarsOp de «Materialendag 2003» ontdekt u nieuwe materialen en methodieken voor relationele en seksuele vorming, met op het programma o.a. workshops en een informatiebeurs. «Goede minnaars» heeft niet alleen oog voor de preventie van soa, ongeplande zwangerschap en seksueel misbruik, maar ook voor de seksuele ontwikkeling en voor de ontwikkeling van waarden en normen. Op de materialendag vindt u concrete materialen en methodieken die passen binnen dat concept.De «Materialendag 2003 - Goede minnaars» vindt plaats op 21mei in De Stroming (Nationalestraat, Antwerpen). Deelnemen kost 45 euro.Meer info en inschrijvingen bij Vormingscentrum Jos Van Ussel - tel. 09 221 07 22 of via www.cgso.be

✁- de

Afzee.

Tro

CULTUURDIENST O

OSTENDE

KLASSE NR.135 21

Deleraren

Kersverse collega?Treedt bij u een nieuwe collega in dienst die tussen 1 september en 15 december 2002 geen les gaf en ook niet tot de vervangingspool behoorde? Dan heeft die spijtig genoeg geen recht op een Lerarenkaart 2003. Indiensttredingen kunnen niet opgevolgd wor-den. Wanneer uw collega in dienst blijft op 1 september, krijgt hij eind december wel de lerarenkaart 2004. Dat is ook het geval wanneer hij voor eind oktober in de vervangingspool stapt. Lerarenkaarten die verloren gaan, worden niet vervangen. Wanneer u verhuist, hoeft u geen nieuwe kaart aan te vragen, uw huidige kaart blijft geldig tot het einde van het jaar. Wilt u een medewerker van de lerarenkaart bereiken, dan gebruikt u de «contact»-functie op www.lerarenkaart.be. Voor heel dringende zaken belt u naar 02 553 96 95.

Parc Paradisio: Nature &Future, de laatste uitroeiing?Regenwoud kappen, oceanen en zeeën leegvissen, afval produceren. De activiteiten van het specimen mens laten de aarde niet onberoerd. Bewijsmateriaal dat u en uw klas overtuigt, is te vinden op de tentoonstelling «Nature & Future,de laatste uitroeiing?» in Parc Paradisio.Boven het enorme meer van het park steken drie masten uit. Denieuwe attractie van Parc Paradisio is een fl ink uit de kluiten gewassen zeilboot: 100 meter lang, 33 meter breed, 3 niveaus,6 000 m2 tentoonstellingsruimte. Over de verschillende dek-ken loopt een parcours vol technische snufjes.Wat de mens doet en welke gevolgen dat heeft voor het ecologische evenwicht, maakt een sterke indruk dankzij de inzet van multimedia. Voel u ongemakkelijk bij de handel in ivoor, gruwel van de stroperij die bedreigde dieren het leven kost, walg van de walvisjacht. Onderga de gevaren van wa-terverontreiniging, het omhakken van eeuwenoude bomen, dehandel in zeldzame planten. Op het bovenste dek kijkt u uit overde eilanden rond de boot. Daar wonen giraffen, nijlpaarden en apen. In het onderste dek huizen verwaarloosde slangen, varanen, kaaimannen en schildpadden die politiediensten bijonverantwoorde liefhebbers in beslag namen.In Parc Paradisio ziet u verder een aanzienlijke collectie tropi-sche vogels maar ook zeeleeuwen en pinguïns, otters en maki’s en voor u het weet zit er een doodskopaapje op uw schouder.Paradisio is een partner van WWF. Houders van de lerarenkaart genieten in 2003 gratis toegang.Parc Paradisio - Domaine de Cambron - Brugelette (nabij Ath,Henegouwen) - tel. 068 25 08 50 - www.paradisio.be

Nieuw kleedje voorFort van BreendonkHet Nationaal Gedenkteken Fort van Breendonk is één grote, indringende boodschap van democratie en tolerantie. Het Fort groeit uit tot een baken voor de Mensenrechten. Het bezoekerscircuit kreeg een grondige opknapbeurt: videoge-tuigenissen en uniek fotomateriaal gemaakt tijdens de Duitse bezetting tonen nog veel concreter dan vroeger het lot van de politieke gevangenen in de Tweede Wereldoorlog.Het vernieuwde circuit gaat vanaf 12 mei open voor groepen,reserveren is verplicht. Houders van de lerarenkaart krijgen korting (2 i.p.v. 6 euro). Studenten in groep betalen 2 euro, een gids voor een groep van max. 25 leerlingen kost 40 euro.Fort van Breendonk - Brandstraat 57 - 2830 Willebroek - tel. 03 886 62 09 - booking.breendonk@busmail.net - twww.breendonk.be

Nieuw educatief aanbodAlle leguanen en vogelspinnen, in het Serpentarium mag u gratis binnen (Blankenberge). Uw kaart is gou… sorry diamant waard: voortaan bezoekt u gratis het Provinciaal Diamantmuseum (Antwerpen). Tijdens de vakantieperiodes vaart u zomaar mee met de Normandie (amfi bieboot, ver-trekt in De Panne, Sint-Idesbald, Koksijde, Oostduinkerke of Nieuwpoort). De 5 musea van Maaseik (Van Eyck tentoon-stelling, Museactron, Kerkschat Sint-Catharina, Klaaskens-molen, Neermolen) bezoekt u voortaan zonder betalen en u mag gratis Obelix spelen in de préhistosite van Ramioul (Flemalle). Meer info, ook over tijdelijke tentoonstellingen, op www.lerarenkaart.be («aanbod»).

Meer kortingenMet de lerarenkaart op zak blijven meer euro’s in uw porte-feuille ritselen. Op www.lerarenkaart.be («extra») verneemt u welke handelaars kortingen bieden. Deze maand komen daar de Apple Computercentra bij in Aalst, Antwerpen, Brussel, Gent (2), Kortrijk, Sint-Gillis, Sint-Truiden en Vilvoorde. Nog ict-zaken die voortaan korting bieden, bevinden zich in Turnhout en Ninove. In Leuven komt een nieuwe boekhandel het aanbod vervoegen en in Zwevegem biedt een winkel gespecialiseerd in houten speelgoed korting. U ontleent gratis boeken vol culinaire kunsten in ’s-Gravenwezel en het Centrum ZIT STIL (adhd) geeft korting op het boekenaanbod. Een abonnement op De Financieel Economische Tijd kost leraars 50 % minder.

Temptation Island, de operaEen krachtige waarschuwing tegen de liefde, dat is

«DIANA! De wraak van Cupido», een werk van Reinhard Keiser. Diana en haar nimfen trekken hard van leer tegen de

liefde: ze staat gelijk met slavernij en tirannie. Wie zich inlaat met de liefde, verliest het leven. Een beledigde Cupido grijpt

boog en met enkele welgemikte pijlen treft hij de harten van de moraalridders. Iedereen wordt verliefd op iedereen: Ar-cadië als mythologische versie van «Temptation Island». Een productie van Operastudio Vlaanderen.Vertoningen in Vlaamse Opera Antwerpen (10/5, 20 u.), Publiekstheater Gent (13/5, 20 u.), De Warande Turnhout 23/5, 20.15 u.) en Stadsschouwburg Brugge (27/5, 0.30 u.). Er liggen 50 keer 2 vrijkaarten voor de ver-

oningen in Antwerpen of Gent ter beschikking voor ouders van de lerarenkaart: bel 09 233 24 30, men vraagt

naar het nummer op uw lerarenkaart. Wie geen vrijkaart bemachtigt, betaalt in Antwerpen en Gent het kortingstarief van 10 euro op vertoon van zijn lerarenkaart.

Spirit of EuropeLaat u meesleuren doorheen de spiraal van de geschiedenis. «Spirit of Europe» is een groot parcours dat u de geschiedenis van de Europese Unie laat beleven op een interactieve manier. Spelletjes en tests begeleiden u door thema’s als het Europees burgerschap, de eenheidsmarkt (de euro), de instellingen en de uitbreiding. Om de Europese symbolen te vangen, moet u zich letterlijk en fi guurlijk in alle bochten wringen.Spirit of Europe is een nieuwe attractie van Mini-Europe (vanaf 1 mei) - Voetballaan 1 - 1020 Brussel - tel. 02 474 13 13 - www.minieurope.com (gratis met lerarenkaart)m

KunstenFESTIVALdesarts30 artistieke projecten, 30 visies op de wereld, 20 wereldpre-mières. Artiesten uit 13 landen verspreid over 4 continenten nemen u mee naar een tijdloze plek waar hun blik van de onze vervreemdt. Hun kijk analyseert onze levens helder en scherp, in een taal die verrast en raakt.Voor het volledige programma (2 tot 24 mei) surft u naar www.kunstenfestivaldesarts.beLeerkrachten krijgen op vertoon van hun lerarenkaart korting in voorverkoop: alle gewone tickets 8,50 euro (i.p.v. 12,50 euro); tickets voor «Die schöne Müllerin» 15 euro (i.p.v. 20 euro); geen korting voor tickets openingsweekend (2, 3 en 4 mei, alle tickets kosten dan 8 euro)

Een boek voor 5 euroKlas 4A geeft Farida geen warm welkom. Inte-gendeel, Sandra, het haantje-de-voorste van de klas, zet de anderen op tegen het schuchtere Turkse meisje. Alleen Tim, een zittenblijver, neemt het voor haar op. In «Het PestActie Plan» schetst auteur Guy Didelez subtiel de kwetsbaarheid van wie getreiterd wordt. De genadeloosheid van pesterijen die uit de hand lopen, bezorgt u kippenvel. (lezers van 8 tot 10 jaar)De nieuwe uitgave van dit boek bevat een uitvoerige pedagogische bijlage. Hoe kan u genieten van dit voordeel? Knip de bon uit. Met de bon plus 5 euro kan u vanaf 2 mei uw boek afhalen in de boekhandel.

Een exclusief aanbod voor de lezers van Klasse: «Het PestActie Plan» voor 5 euro.Integrale versie van 178 blz. met uitgebreide lessuggesties en informatie over de auteur en voordrachten.Bon geldig van 2 mei t/m 30 juni 2003 en zolang

de voorraad strekt. Geen aankoopverplichting. Zonder bon kost dit boek 13,50 euro.

UITGEVERIJ DAVIDSFONDS/INFODOK

✁

Rabbit Proof Fence �Het Aboriginal meisje Molly Craig vlucht met haar zusje en nichtje uit een staatsinstelling. Die heeftals enige functie kinderen van Aboriginals opte voeden tot huishoudpersoneel voor blankegezinnen. Integratie in de blanke maatschappijheet dat. Op de hielen gezeten door de auto-riteiten leidt Molly de beide meisjes tijdenseen epische tocht 1 500 mijlen lang door een desolaat deel van Australië. Hun doel is de «rabbit proof fence», een hek dat hetcontinent in tweeën splitst en dat hen terugthuis kan brengen. «Rabbit-Proof Fence» iswaar gebeurd. Doris Pilkington noteerde hetrelaas van de drie meisjes, regisseur PhillipNoyce («Clear and Present Danger», «PatriotGames») zette het op pelicule. De fi lm draaitsinds 16 april in de bioscoop en wordt ver-deeld door Cinéart, dat eerder al het met eenOscar bekroonde «Bowling for Columbine»naar het grote publiek bracht.Vijftig leerkrachten kunnen twee gra-tis tickets winnen voor «Rabbit-Proof Fence». Vijf boeken en vijf soundtracks vande fi lm (muziek van Peter Gabriel) zijn de troostprijzen.Stuur een kaartje of mail naar Klasse (Rabbit) - K. Albert II-laan 15 - 1210 Brussel - secr.leerkrachten@klasse.be

Een schepje boerop je bord �Leerkrachten van Vlaams-Brabantse basisscholenkunnen gratis een land- en tuinbouwbedrijf in hunregio bezoeken. De namiddag start met een rondleidingvoor het hele gezin. Daarna nemen uw kinderen deel aaneen reeks workshops rond en met landbouwproducten,terwijl u zelf de educatieve materialen ontdekt van Plat-telandsklassen vzw. Een receptie met hoeveproducten sluitde namiddag af. Tussendoor kan u met een voel-, proef- enruikopdracht een mand vol hoeveproducten winnen.De actie «Een schepje boer op je bord!» wil u overtuigen om met uw klas naar de boerderij te trekken. Uw leerlingen ontdekken hoe een hedendaags landbouwbedrijf werkt enhoe de boer producten teelt en kweekt. Bij Plattelandsklassen vzw kan u de folder «Kijkboerderijen» aanvragen. Daaruit kan u kiezen welke boerderij u met uw klas wil bezoeken.Snelle beslissers kunnen alvast gratis deelnemenaan een gezinsbezoek op zaterdagnamiddag 3 mei in Meensel-Kiezegem (fruitteeltbedrijf) of op woensdagnamiddag 7 mei in Vollezele-Galmaarden(melk- en pluimveebedrijf). Deelnemen is gratis, maarvooraf inschrijven is verplicht.Meer info en inschrijvingen bij Plattelandsklassen vzw - tel. 09 379 74 77 of 016 24 20 71 - info@plattelandsklassen.be - ewww.plattelandsklassen.be

Open Universiteit �Aan de Open Universiteit kan u afstandsonderwijs volgen op universitair niveau. Het modulaire systeem maakt het u mogelijkop elk moment in te schrijven, te studeren waar en wanneer u wil én uw eigen tempo te kiezen.Op donderdag 22 (18 tot 21 u.) en zaterdag 24 mei (10 tot 15 u.) zijn er open dagen in de zes Vlaamse studiecentra Open Universiteit.Universiteit Antwerpen - Blindestraat 14 - 2000 Antwerpen - tel.03 220 47 71 - info-ou@ou.ua.ac.be / VUBrussel - Pleinlaan 2 e- 1050 Brussel - tel. 02 629 24 39 - tfi erman@vub.ac.be / eLimburgs Universitair Centrum - Universitaire Campus - 3590 Diepenbeek - tel. 011 26 81 62 - OpenUniversiteit@luc.ac.be / eUniversiteit Gent - Krijgslaan 281 S3 - 9000 Gent - tel. 09 264 85 64 - OpenUniversiteit@openuniv.rug.ac.be / KULeuven - eCampus Kortrijk - E. Sabbelaan 53 - gebouw B - 8500 Kort-rijk - tel. 056 24 61 39 - Open.Universiteit@kulak.ac.be / eKULeuven - Kapeldreef 62 - 3001 Heverlee - tel. 016 32 82 00 - Open.Universiteit@ou.kuleuven.ac.be

22 KLASSE NR.135

Moussaka �Vakoverschrijdende initiatieven in het secundair onder-wijs, hoe begint u eraan? Wat zijn uw doelstellingen? Welke methoden gebruikt u? Welke hulpbronnen? Waarzitten de knelpunten en de valkuilen?«Moussaka» is een stevige, luchtige, sappige twee-daagse training, een creatieve onderdompeling in alle aspecten die bij de opzet van een vakoverschrijdendproject komen kijken. Waar schuilt de creativiteit in u? Hoe gaat u om met weerstanden? Hoe stemt u school, leerkrachten en leerlingen op elkaar af? Hoe realiseert u uw doelstellingen? Hoe bouwt u zo’n project op? U keert met een bruikbaar concept naar uw school terug.De tweedaagse training vindt plaats op zaterdagen 17 en 24 mei in ’t Roodhof, Oostkamp. Later volgt een terugkom-dag. Deelnemen kost 75 euro (middagmaal inbegrepen; de eerste dag alvast moussaka ). Inschrijven tot 5 mei.In Tensie - Dominique Schellemans - C. Everaartstraat 108 - 8000 Brugge - tel. 0474 52 16 85 (na schooluren) - dominique.schellemans@skynet.be

Drugs op school �Een drugbeleid op school ontwikkelen, uw drugbeleid bij-schaven… De leerlingenbevraging van VAD (Verenigingvoor Alcohol- en andere Drugproblemen) kan de aanzet geven. Alle leerlingen vullen een enquête in over drugs én hoe u dit nu aanpakt. VAD verwerkt de antwoorden en bezorgt u een rapport, met resultaten én concrete aandachtspunten. Intussen volgen twee afgevaardigden van de school de speciale vorming «Aan de slag met deleerlingenbevraging».Bevraging, rapport én vorming zijn gratis. Meer info bij VAD - Greet Van Holsbeeck - tel. 02 423 03 32 of surfen naar www.vad.be/werkterreinen/studond/wat/loprojecten/leerlingen.html

Talenfeest �Op maandag 5 en dinsdag 6 mei is het «Talenfeest» in Kinepolis Brussel, met activiteiten voor lager (enkel op 5 mei!) en secundair onderwijs. Tientallen workshops tonen initiatie en praktijk van vreemde talen in een fees-telijke, vrolijke sfeer: karaoke, bingo, strips, dansen,taal- en toneelfestival… Voor een aantal activiteiten moet u vooraf inschrijven. Deelnemen kost 2 euro per leerling (begeleidende leerkrachten gratis).Op 6 mei (17 tot 21 u.) volgt een slotfeest, rond het centrale thema «Spaans», met karaoke, fi lm, Spaanse ge-rechten, dansen en liederen… Tickets kosten 2 euro.Meer info en inschrijvingen op www.darespeak.org of op tel.02 201 52 05

Mosterd �Twee keer per jaar brengt «Mosterd» smaak in uwmilieuzorgprojecten. Deze gratis nieuwsbrief is eeninitiatief van het project MOS (Milieuzorg op School). Dit MOS groeit voortaan van basis- tot hoger onderwijs (en integreert zo de Groene School-projecten). Hoe NME-activiteiten uitbouwen op uw school? Hoe kan zo’n projectuw school blijvend beïnvloeden? «Milieu op zes poten» toont het u. Doe de test, haal uw eigen school uit het spinnenweb en ontdek haar sterke en haar zwakke plek-ken. De eerste portie «Mosterd» bevat voorts bijdragen over de vijf centrale thema’s van MOS-basisonderwijs (afvalpreventie, energie, natuur op school, verkeer en water) en de zeven aandachtsvelden van MOS-secundair onderwijs (keuken en kantine, energie, groenvoorziening,afval, water, verkeer en materialen).Het eerste nummer van «Mosterd» is intussen naar alle Vlaamse scholen gestuurd. U kan extra of proefexemplarenaanvragen via mos@lin.vlaanderen.be. U kan het volledige nummer downloaden via www.milieuzorgopschool.be

Meer info bij Aminabel - Cel Natuur- en Milieuedu-catie en -Informatie - Koning Albert II-laan 15 - 1210 Brussel - tel. 02 553 80 56 - mos@lin.vlaanderen.be- www.milieuzorgopschool

Klasse Internationaal

deeSawa

KLASSE INTERNATIONAALKoning Albert II-laan 15

1210 Brusseltel. 02 553 96 99 - fax 02 553 95 05

an.declercq@ond.vlaanderen.be

KLASSE NR.135 23

Ploteus �Ontdek het onderwijsaanbod in Europa met één klik op de muis: surf naar www.ploteus.net, de nieuwe portaalsite van de Europese commissie. Daar vindt u gedetailleerde informatie over onderwijs en opleidingen in 30 Europese landen. Vijf vaste rubrieken gidsen u door het Europees onderwijslandschap. Zo kan u een uitgebreide database over de leermogelijkheden in ieder land consulteren en de verschillende onderwijssyste-men onderzoeken. Via Ploteus, «The Portal on Learning Opportunities Throughout the European Space», komt u ook meer te weten over uitwisselingen, Europese contacten en verhuizen naar het buitenland.www.ploteus.net - Sinéad O’Laoire - tel. 02 737 95 00 - tsolaoire@hillandknowlton.com

Feesten met deEuropese instellingen �Op 3 mei 2003 kan u feesten met de Europese commissie, het Europees Parlement, de Raad en de andere instel-lingen in Brussel. Een gratis pendeldienst brengt u van 10 tot 18 u. op de juiste plaats. In het Europees parlement zorgen muziek- en folkloregroepen uit de toekomstige EU-landen voor « couleur locale ». Zin om te debatteren over de uitbreiding van de Unie? In de voormiddag is er een groot politiek debat in het halfrond, in de namiddag debatteert de Europese Beweging België met jongeren. U kan ook de fi nale van de scholenquiz volgen.Meer info en programma bij Voorlichtingsbureau van België in het Europees Parlement - tel. 02 284 20 05 - pthomas@europarl.eu.int

Word president �Speel het spel «Eurocratie» en word de volgende Pre-sident van de Europese Unie. Dit bordspel steunt op de verdragen van Maastricht en Nice. Door deze verdragen kan u stemmen voor Europa én kan Europa voor u kiezen. Het spel voegt nog een dimensie toe: via «Eurocratie» doet u een gooi naar het Presidentschap van de Europese Unie. Zo snel mogelijk een regering met twaalf ministers samenstellen én voldoende stemmen halen in het Eu-ropees Parlement is de opdracht. U krijgt de spelregels in het Nederlands, Engels, Frans en Duits, zodat u dit spel ook kan spelen als uw buitenlandse partnerschool op bezoek is. Twee tot zes personen (of teams) spelen één uur lang. Het spel kost 41,60 euro.Info en bestellingen bij Europees Platform - m.roemer@europeesplatform.nl -tel. 00 31 72 511 85 02l

Frieten en couscous � Via een schooltwinning met een Marokkaanse school kan u minstens een heel schooljaar allerlei activiteiten en uitwisselingen organiseren met uw partnerschool. De inhoud van de activiteiten kiest u in overleg met uw partnerschool. U beperkt zich daarbij niet tot een project-voor-een-week, maar u integreert deze twin-ning het hele jaar door in de schoolwerking. Het hele schoolteam én de leerlingen zijn daarbij actief betrokken. Goedgekeurde projectvoorstellen krijgen een subsidie. Op dit moment zijn al 19 scholen (12 uit basis- en 7 uit secundair onderwijs) in het project gestapt.Meer info bij departement Onderwijs - Polikseni Roumeliotis - tel. 02 553 95 94 - polikseni.roumeliotis@ond.vlaanderen.be - voor een praktijkvoorbeeld: BSGO Lokeren - tel. 09 348 11 03

Deutsch in Tirol �U bent leerkracht Duits en u wil uw talenkennis aan-

scherpen? Schrijf dan in voor het zomerseminarie Duits in Innsbruck van 6 tot 12 juli 2003. Er zijn praktische

ateliers rond spraakkunst, voordrachten over literatuur en geschiedenis, groepsopdrachten, museumbezoeken.

Deelnemen kost 220 euro.Inschrijven bij Belgischer Germanisten und Deutschleh-rerverband-Auslandsreferent (BGDV) - www.bgdv.be - e

jcajot@skynet.be

Heel anders, toch dichtbij �Bent u jonger dan 25 jaar en wil u als vrijwilliger meedraaien in een jeugdhuis, kunstencentrum, gehandicapteninstelling of migrantenproject van de andere taalgemeenschap? Stel u dan als vrijwilliger kandidaat voor een gastproject in de Franse of Duitstalige Gemeenschap voor minimum drie en maximum twaalf weken. Het Prins Filipfonds geeft een beurs van 125 euro per week (met een maximum van 1 500 euro) voor uw reis- en verblijfkosten. Het gastproject betaalt de verzekerings- en werkingskosten.Dit uitwisselingsprogramma loopt in samenwerking met de Na-tionale Agentschappen voor het EU-programma «Jeugd». In België zijn dat «Jint» (Vlaamse Gemeenschap), «BIJ» (Franse Gemeenschap) en «Jugendbüro» (Duitstalige Gemeenschap). Zij helpen u bij uw zoektocht naar een gastproject.Inschrijven kan vóór 1 mei, 1 juni of 1 juli 2003 bij het Prins Filip-fonds - www.prins-fi lipfonds.org - g www.kbs-frb.be - eproj@kbs-frb.be - tel. 070 23 30 65e

Vreemdgaan met VIA �U bent jonger dan 30 jaar? Dan kan u deze zomer vertrekken om als vrijwilliger te leven en werken met de plaatselijke bevolking in Colombia, Nepal, Zuid-Korea, Thailand, IJsland, Finland of Italië. De eerste weken leert u de taal én verkent u de nieuwe omgeving en cultuur. Daarna gaat u aan de slag in een vrijwilligersproject dat past bij uw interesses. U verblijft in een gastfamilie waar u kost en inwoon krijgt. VIA (interculturele uitwisse-ling via vrijwilligerswerk) selecteert en begeleidt de kandidaat-vrijwilligers.Wie liever voor een kortere periode «vreemdgaat», kan inschrijven voor een zomerwerkkamp. Van Albanië tot Zwitserland, van Australië tot Zweden: aan u de keuze waar u interculturele ervaring wil opdoen. U kan inschrijven volgens thema: speelpleinwerk met migrantenkinderen, werken met andersvaliden, opzetten van een theater-productie, recycleren bij een milieuorganisa-tie… Interesse? Meteen reageren, want het aantal plaatsen is beperkt.Meer info, brochure en inschrijvingen bij VIA - tel. 03 235 94 19 - via@glo.be - www.jeugdwerknet.be/via

Gezocht: Engelse leer-kracht voor Zuid-India �Verleg uw grenzen en ga 6 maanden aan de slag als leerkracht Engels in de pas opgestarte English Medium School in de Penukonda-Ananthapur regio (staat Andhra Pradesh, Zuid-India). U werkt er als vrijwilliger voor de «Social Educatio-nal Development Society» (SEDS). Deze erkende Indische en pluralistische NGO is actief in 180 dorpen rond volgende thema’s: kind en onderwijs, gezondheid en hygiëne en gemeenschapsorganisatie. U geeft er Engels, maar ook sport en spel, «arts en craft». U betaalt 50 euro per maand voor uw verblijf.

Kandidaat leraar-vrijwilligers kunnen zich mel-den bij Ronny Smet - ronnyalma@yahoo.com

‘Couleur locale’ in Europa.

LUC DAELEMANS

Op 11 juli viert de Vlaamse Gemeen-schap feest, op 14 juli is Frankrijk aan de beurt. Maar wanneer is de offi ciële feestdag van Europa?Mail naar Klasse-Internationaal - an.declercq@ond.vlaanderen.be. Vijf lezers met het juiste antwoord winnen een luxe badhanddoek van Klasse.

(advertentie)

Met Klasse naar Parc Chlorophylle �Een rustige wandeling tussen een mix van jonge en oude Ardeense bomen wordt snel een verrassende ontdekkingstocht in het nieuwe Parc Chlorophylle in Dochamps. Nauwelijks staat u op het vier kilometer lange wandelpad of u duikt de vegetatieve tunnel in, op zoek naar leven. Zodra u daaruit bent, stapelen de surprises zich op: een gigantische loep, een reuzengrote houten olifant, een kubus met 180 miljoen verschillende organismen, een bosnimf… Spektakel in dertig bedrijven, maar vooral een educatieve speurtocht in de fauna en fl ora van de Ardennen. Meet uw spierkracht met die van een mier en uw gezichts-vermogen met dat van een buizerd. Loop op stelten zoals een ooievaar, wandel tussen de boomtoppen. Ontdek waarom een beuk een fabriek is en hoe een boomkever probleemloos ondersteboven loopt. Leer de rol kennen van de houtbewerkers in de evolutie van het bos en van fotosynthese in de kringloop van de natuur. Artistieke panelen plaatsen u in het centrum van een stilleven met boom. En wat zag u daar lopen: een hert? Een everzwijn?

Op zondag 1 juni, van 10 tot 17 uur, houdt Parc Chlorophylle exclusief open-deurdag voor alle Vlaamse leerkrachten. Op vertoon van uw persoonlijkelerarenkaart krijgen u en uw gezin (max. 5 personen in totaal) gratis toegangtot het domein.In het domein kan u kiezen voor individuele exploratie of voor een rondleiding met de gids. In beide gevallen bent u voor minstens anderhalf uur zoet. U krijgt een folder mee met alle informatie over het park en de tarieven voor scholen. U krijgt ook informatie over wandelingenof attracties in de buurt. Parc Chlorophylle bevindt zich middenin de wandelrijke bossen, maar tegelijk bent u helemaal niet ver van het pittoreske Durbuy, de grotten van Hotton en het Land van Ny (zie www.klasse.be/kvl/126/23). O ja, mogelijk loopt u tijdens deze actie een of meer heksen tegen het lijf. Dat is geen toeval. De heksen van Vielsalm houden wel van leerkrachten. Bij voorkeur met een muntsausje. Ze krassen u zelf toe waarom.Voor het bezoek zelf hoeft u nièt vooraf in te schrijven. Wie een warme maaltijd wil gebruiken in het ontvangstpaviljoen (tegen het groepstarief van 12,5 euro per maaltijd) bestelt wel vooraf en betaalt via overschrijving. Het menu vindt u op de website van Parc Chlorophylle. Kies één menu (voorgerecht, hoofdgerecht + dessert) voor het hele gezin en fax ten laatste op 25 mei naar Brasserie du Hambeu - fax 084 44 50 56 of 81. Picknicken kan u enkel buiten het domein

PARC C

HLOROPHYLLE

KLASSE NR.135 25

Gratis kunstenaar in uw klas �Dit schooljaar kregen 150 klassen uit basis- en secundair onderwijs voor een halve dag een kunstenaar in de klas. Hij of zij gaf op zijn/haar manier een les wiskunde, Neder-lands, biologie, geschiedenis, LO… Het vak zag er voor één voor- of namiddag helemaal anders uit: de stelling van Pytagoras werd door een schrijver verwoord, meteen danser trokken leerlingen uit het vierde leerjaar naar het bos, een derde jaar BSO ontdekte de Nieuwe Wereld tijdens geschiedenis op muzikale klanken… Ziet u als leerkracht zo’n creatieve invalshoek van uw lessen tijdens één voor- of namiddag ook wel zitten? Deinst u er niet voor terug om uw vak of vakonderdeel (dus niet alleen muzische vorming of artistieke opvoeding) door een kun-stenaar toch een kunstzinnige dimensie te laten geven? Wil u volgend schooljaar samen met een kunstenaar aan de slag met beeld, muziek, dans, literatuur, drama of media in uw klas? Ook volgend schooljaar biedt Canon Cultuurcel weer 150 leerkrachten de kans om een kunstenaar/artiest binnen één van deze disciplines voor de klas te halen.Tot 16 juni kan u een kaartje of een mail met vermelding van uw naam, adres en telefoonnummer en dezelfde gegevens van uw school sturen naar Canon Cultuurcel - kunSTof - K. Albert II-laan 15 - 1210 Brussel - deanne.durant@ond.vlaanderen.be. Bovendien vermeldt u duidelijk de graad (of de klas), het vak en de onder-wijsvorm (LO, BLO, ASO, BSO, KSO, TSO, BuSO, DBSO, DKO) waarvoor u een kunstenaar vraagt. U kan ook inschrijven op www.canoncultuurcel.be. 150 «geluk-kigen» krijgen in september een bevestiging, mét de naam van «hun» kunstenaar en zijn discipline (muziek, drama, beeld…). U kan inderdaad niet zelf kiezen! Vóór 10 oktober neemt «uw» kunstenaar contact op. In overleg kiest u een datum en een dagdeel waarop hij/zij uw les komt geven. U zorgt ervoor dat u de klas de hele voor- of namiddag hebt. Vaak komt de kunstenaar vooraf even met u en uw leerlingen kennis maken. Ná de sessie met de kunstenaar, bezorgt u hem kort uw reacties (een halve pagina volstaat). Canon Cultuurcel betaalt alleszins de rekening.

Dubbelfocus �«Dubbelfocus» introcudeert toekomstige leerkrachten in de wondere wereld van een kunstmuseum én helpt hen om dit te vertalen naar de klaspraktijk. Tijdens een bezoek aan een museum staat u oog in oog met kunst-werken die elk een eigen taal spreken. Daarbij werkt u, via de door de gidsen gehanteerde methodiek en bege-leiderstijlen, aan uw eigen begeleidersvaardigheid als (toekomstig) leerkracht. Dus: focus op kunst én op de eigen begeleidersstijl. Canon Cultuurcel en het Muhka richten gratis actiedagen in, in een kunstmuseum uit uw eigen provincie. Een publicatie zorgt voor de theoretische omkadering en verduidelijking van begrippen.«Dubbelfocus» mikt op studenten uit het tweede jaar lerarenopleiding kleuter- én lager onderwijs, die met de héle klas deelnemen, ergens tussen oktober 2003 en maart 2004. U stelt zich nu echter reeds kandidaat. De datum van de actiedag volgt later, in overleg met uw ho-geschool en met een kunstmuseum in uw provincie.Info en kandidaturen bij Muhka - Dubbelfocus - Leu-venstraat 32 - 2000 Antwerpen - tel. 03 238 59 60 - peggy.saey@muhka.be of via www.canoncultuurcel.bee

Last call for DynaMo² �Tot 15 mei kan u bij Canon Cultuurcel een DynaMo²-projectsubsidie aanvragen voor een bedrijvig, groen, democratisch, gezond of muzisch-creatief project. (zie ook vorige Klasses). Het hoe, wat, waar en waarom vindt u in de gelijknamige brochure op school. Niet te vinden, die bro-chure? Surf naar www.dynamo2.be en ontdek online alle info én een inschrijvingsformulier. In de Canondatabank op www.canoncultuurcel.be vindt u probleemloos tekst en uitleg over meer dan 350 organisaties of kunstenaars die uw project mee vorm kunnen helpen geven. Let wel: projectaanvragen die na 15 mei binnendwarrelen, moeten zonder DynaMo² door het leven!

Jip en Janneke � Van 19 tot 24 mei herdenken Vlaanderen en Nederland

de geboortedag van Annie M.G. Schmidt, met daarbij o.a. veel aandacht voor de 50ste verjaardag van (de

boeken van) Jip en Janneke. Dit kleuterduo is en blijft ook in Vlaanderen geliefd. Uw directie ontving eerder al

de brief met tal van spel-en lessuggesties.Canon Cultuurcel en uitgeverij Querido bereiden u nog een

extraatje. Geef hen een glimp van uw werking en u maakt kans op één van de feestuitgaven die naar aanleiding van dit

jubileum verschijnen. De 20 leukste inzendingen (foto’s, werk-jes, collages,...) krijgen de (dure) jubileumeditie toegestuurd. Einddatum voor inzendingen: 15 juni. Enkele exemplaren van het «Vakantieboek» liggen eveneens te wachten op een creatieve presentatie van uw klaswerking. Vermeld bij uw inzen-dingen duidelijk uw naam en adres en de school waar u lesgeeft.Canon Cultuurcel - Jip en Janneke - K. Albert II-laan 15 - 1210 Brussel - www.canoncultuurcel.be - meer info eover «Jip en Janneke 50 jaar» op www.jipenjanneke.nl

Verapaz �Is een documentaire fi ctie of brengt ze - zoals vaak beloofd - de waarheid in beeld? Hoe gaat u om met objectief-subjectief in de beeldtaal? Vanuit de documentaire «Verapaz» kan u tal van vragen rond beeldmanipulatie lanceren. Naast een lezing en achtergrondinformatie reikt dit project ook modellen aan om in de tweede, derde en vierde graad S.O. en het hoger onderwijs rond beeldeducatie te werken. Met tal van vakover-schrijdende tips.Op donderdag 15 mei (13.30 tot 16.30 u.) kan u in het departement Onderwijs deelnemen aan een studiedag rond dit mediaproject. Voor alle deelnemers is er een (gratis) didactisch pakket, inclusief video (één pakket per school).Inschrijvingen op tel. 02 553 96 63 (de plaatsen zijn stilaan zeer beperkt!)

Bibliotheeken onderwijs �Op dinsdag 27 mei (14 tot 17 u.) nemen 250 leerkrachten en bibliotheekmedewer-kers deel aan een gratis studiedag over de (mogelijke) samenwerking tussen school en openbare bibliotheek. Wat heeft de bib u te bieden? Wat verwacht u van de bibliotheek?De studiedag is een initiatief van Canon Cultuurcel en VCOB (Vlaams Centrum voor Openbare Bibliotheken) - er zijn nog enkele plaatsen vrij; u kan inschrijven viawww.schoolenbibliotheek.be (alle aanwezigen ekrijgen een deelnemingsattest)

Uw stem telt �Een gloednieuwe (sneuvel)tekst schetst een (voorlopige) visie op de samenwer-king tussen onderwijs en cultuur. De tekst is het eerste resultaat van een protocol tot nauwere samenwerking tussen de betrokken ministers. Hoe denkt u als leerkracht hier-over? Waar zitten voor u de missing links? Op

www.canoncultuurcel.be kan u de tekst lezen en becommentariëren en zo de toekomstige

samenwerking mee vorm geven.

CANON CULTUURCELJan Staes - Dirk Terryn - Jan Luyten

Koning Albert II-laan 151210 Brussel

tel. 02 553 96 63 - fax 02 553 96 75canon@ond.vlaanderen.bewww.canoncultuurcel.be

Een beeldend kunstenaar in de les wiskunde?

CANON C

ULTUURCEL

MUHKA

150 000 gratis recensies �In de tijdschriften «Leesidee» en «Leesidee jeugdliteratuur» vindt u jaarlijks recensies van zowat 2 500 nieuwe Nederlandsta-lige boeken (oorspronkelijk en vertaald, fi ctie en non-fi ctie). Opde cd-rom «Leesideeën Off Line» vindt u er zo’n 15 000 (boekenvan 2000 tot vandaag). Bij elke recensie krijgt u gedetailleerde titelgegevens uit de VLACC (Vlaamse Centrale Catalogus). De zoekmachine van «Leesideeën Off Line» biedt u een waaier van zoekmogelijkheden: zoeken op auteur, titel, trefwoord, SISO, doelgroep, taal, oorspronkelijke titel, jaar van uitgave, genre, woorden in de tekst... Voorts kan u snel keuzelijsten maken rond thema’s, specifi eke doelgroepen, genres enz.Canon Cultuurcel en Vlabin-VBC schenken 100 leerkrach-ten basis-, secundair of hoger onderwijs zo’n cd-rom (winkelwaarde 35 euro). Stuur een kaartje met uw naam, adres,telefoon en het antwoord op de vraag «wat is het laatste boek dat u las?» naar Canon Cultuurcel - Leesideeën off line - K. Albert II-laan15 - 1210 Brussel - canon@ond.vlaanderen.be. Voor een jaarlijkse update (telkens zo’n 5 000 nieuwe recensies) kan u terecht bij Vlabin-VBC - Frankrijklei 53-55 (bus 4) - 2000 Antwerpen -tel. 03 226 13 99 - vlabin@bibliotheek.be

Voor studenten lerarenopleiding

(advertentie)

KLASSE NR.135 27

Algemeen �

Moslim‘Wat is een moslim?’, ‘Hoe zit dat met die heilige oorlog?’, ‘Heeft Mohammed gezegd dat alle islamitische vrouwen een sluier moeten dragen?’ Als er tijden zijn waarin leer-lingen vragen als deze stellen, dan wellicht nu. Schrijver Tahar Ben Jelloun antwoordt in een gesprek van vader tot zoon. Het resultaat is een informatief boek voor al wie in de huidige multiculturele samenleving meer wil weten over de islam en de geschiedenis ervan.‘Papa, wat is een moslim?’ (8,90 euro) – verkrijgbaar in de handel – uitg. De Geus – Postbus 1878 – 4801 BW Breda – Nederland – tel. 00 31 76 512 81 51 – fax 00 31 76 512 25 99 – email@degeus.nl - www.degeus.nll

AlfabetHoe moeten we Nederlands onderwijzen aan anders-taligen? Welke methodes gebruiken we daarvoor? En vanuit welke visie moeten we vertrekken? Het Vlaams Ondersteuningscentrum voor Basiseducatie boog zich over die vragen en goot de antwoorden in een visietekst voor leerkrachten en materiaalontwikkelaars.‘Visie basiseducatie. Alfabetisering in het Nederlands als tweede taal’ (5 euro) - VOCB – Kardinaal Mercierplein 1– 2800 Mechelen – tel. 015 44 65 00 – fax 015 44 65 01– sam.dellens@vocb.be

Maak een krantAls u een lessenreeks zocht om in de klas aan de slag te gaan met de computer en om uw leerlingen tegelijk inzicht te geven in het grote proces van nieuwsgaring en berichtgeving, dan geeft dit doe-boek u gesneden brood. Leerlingen analyseren en schrijven persberichten, fi lteren nieuwsfeiten uit informatie, benen een recensie uit en maken er zelf een op, zoeken gepaste beelden, doen de eindredactie. Een cd-rom bevat al het werkmateriaal voor de klas en informatie voor de leerkracht. Nederlandse kost maar ruim grensoverschrijdend.‘Mijn eerste krant’ (19,95 euro), Sietse Kuipers - verkrijg-baar in de handel – Standaard Uitgeverij – Belgiëlei 147 a – 2018 Antwerpen – tel. 03 285 72 00 – fax 03 285 72 99 – educa@standaard.com -m www.standaard.com

Basisonderwijs �

KoeienlogicaBent u taakleerkracht, remedial teacher of therapeut? Zoekt u praktische rekenhulp voor leerlingen die de plus maar niet van de min weten te onderscheiden? In een bijzonder praktische, gedetailleerde en duidelijk geïllustreerde handleiding behandelt Hilde Heuninck de rekenstof tot 1 000 (behalve breuken en kommagetallen). Haar doel is vanuit beproefde leerinzichten rekenzwakke kinderen inzicht geven in getalbegrip, cijferen, schattend rekenen enz. Dat gaat spelenderwijs via het evenwichts-spel, memory, beeldende verhalen, potje calcul enz.‘Nog lang niet uitgeteld’ (29,90 euro) - verkrijgbaar in de handel – uitg. Acco – Brusselsestraat 153 - 3000 Leuven - tel. 016 62 80 00 - fax 016 62 80 01 – uitgeverij@acco.be- www.acco.be

SponsoringOok Nederlandse (basis)scholen vinden hun werkings-middelen soms ontoereikend. En net zoals in Vlaanderen organiseert het oudercomité er geregeld activiteiten om de nieuwe glijbaan, een verse lading leesboeken of een scanner te kopen. En hoe zit dat met sponsoring? Mogen scholen sponsors werven? En zo ja, hoe pakken ze dat het best aan? Wat kunnen ze een sponsor bieden als tegenprestatie en hoe ver kan zo’n verbintenis gaan? Hans van der Westen schreef er een praktisch boek over.‘Sponsors werven voor het basisonderwijs’ (24,30 euro) - verkrijgbaar in de handel – uitg. Kluwer – Kouterveld 2 – 1831 Diegem – tel. 0800 30 143 – fax 0800 17 529 – info@kluwer.be - e www.kluwer.be

Secundair onderwijs �

FysicusHoe kan je een donkere kamer met een spiegel verlichten?

Hoe werkt een hefboom? Hoe ontstaat een regenboog? Fysica wordt wel bijzonder boeiend in dit 3D-adventure game dat

de allures heeft van kaskrakers uit de spelsector, zoals Myst. Leerlingen kunnen individueel spelen of per twee, krijgen een dui-

delijke missie en kunnen die enkel volbrengen door natuurkundige raadsels op te lossen. Hulp vinden ze op de virtuele laptop, die de

theorie duidelijk en met animerende beelden aanreikt.‘Fysicus’ (39,95 euro) - verkrijgbaar in de handel – Standaard

Uitgeverij – Belgiëlei 147 a – 2018 Antwerpen – tel. 03 285 72 00 – fax 03 285 72 99 – educa@standaard.com - m www.standaard.com.Kijk in dezelfde reeks uit naar ‘Chemicus’ en ‘Biotopia’.

Erasmus en vrouwenU geeft geschiedenis of Latijn en zoekt een invalshoek voor de eindter-men burgerzin? Voor de derde graad is er dan ‘Erasmus en Vives over vrouwen in de opvoeding’, een pakket met handleiding en cd-rom. Humanist en taalvirtuoos Erasmus drukt samen met Juan Luis Vives zijn stempel op de discussie over de opleiding van meisjes en de positie van de vrouw. U werkt met gevarieerde teksten en illustraties, een quiz over vrouwenemancipatie in België, en opdrachten die de leerlingen klassikaal of zelfstandig uitvoeren.‘Erasmus en Vives over vrouwen in de opvoeding’ (15 euro),Aulos-reeks – Aulos. Studies over oude talen en antieke cultuur – Erasmushuis 06.13 – Blijde-Inkomststraat 21 – 3000 Leuven.Bestellen kan door 15 euro over te schrijven op rekening 431-0020091-79 van Kleio, 3001 Leuven

PoëzieMijn handen willen strelen. Mijn lippen willen kussen. Jij bent nog één van de velen. Wat moet ik ondertussen?… Eén snapshot uit veertien hoofdstukken poëzie van 180 jonge-ren. Evenveel stadia van relaties in hun ongrijpbaarheid enmeerzinnigheid. De oogst van een poëziewedstrijd.‘Met veelvouden elkaar ontsluiten’ (17,23 euro) - ver-krijgbaar in de handel – uitg. Bakermat – Wollemarkt 18 – 2800 Mechelen – tel. 015 42 05 08 - fax 015 42 05 73 - info@bakermat.com - www.bakermat.com

KattenkwaadAls jongeren voor problemen zorgen is dat vaak omdat ze zelf in de problemen zitten. Een nieuwe, meer ge-nuanceerde kijk op jeugdcriminaliteit krijgt u van Peter Goris en Lode Walgrave. Zij leggen de feiten en cijfers van jeugddelinquentie naast de maatschap-pelijke kwetsbaarheid van jongeren en zoeken naar de juiste preventie. In hun zoektocht naar oorzaken komen ze ook bij schoolervaringen terecht.‘Van kattenkwaad en erger’ (21,90 euro) – ver-krijgbaar in de handel - uitg. Garant – Somers-straat 13-15 – 2018 Antwerpen – tel. 03 231 29 00 – uitgeverij@garant.be -e www.garant.be

Hoger onderwijs �

MuizenissenWat is ict in het hoger onderwijs meer dan de rekenmachine vervangen door de spreadsheet of het bord door dataprojectie? Antwoord: begeleide zelfstudie, nieuwe di-dactische werkvormen, andere vormen van evaluatie, feedback, interactie en vormge-ving van informatie. ‘Muizen in het audito-rium’ wil het proces van volledige integratie van ict in het leerproces van de student ondersteunen en begeleiden. Theoretisch vanuit een visie op leren en onderwijzen, praktisch vanuit educatieve toepassingen. Ook de gevolgen voor het beleid in het hoger onderwijs komen aan bod.

‘Muizen in het auditorium’(26,90 euro),Jan Elen & Elisabeth Laga - verkrijgbaar in de handel - uitg. Garant – Somersstraat

13-15 – 2018 Antwerpen – tel. 03 231 29 00 – uitgeverij@garant.be - e www.garant.be

Gratis virtuele schoolZoekt u gratis educatieve software, lesideeën, prak-tijkvoorbeelden, internationale contacten, school-wedstrijden, virtuele vakgroepen en nieuwsbrieven die u over heel dat aanbod up-to-date houden? Het European Schoolnet is zowat dé educatieve portaalsite voor Europa. Meer dan 25 landen maken er deel van uit. Ook Vlaamse scholen leveren hun aandeel. Meer info in de gratis brochure ‘Het European Schoolnet’. Vraag uw persoonlijk exemplaar aan.‘Het European Schoolnet’ – Cel publicaties Onderwijs – departement Onderwijs - Koning Albert II-laan 15 - 1210 Brussel - tel. 02 553 66 53 - fax 02 553 66 54 - onderwijspublicaties@vlaanderen.be -ewww.ond.vlaanderen.be/publicaties

Gratis ‘Uit de boeken’‘Uit de boeken’ brengt u op de hoogte van de belang-rijkste gebeurtenissen rond kinder- en jeugdboeken uit Nederland en Vlaanderen in 2002. Het eerste jaar-boek jeugdliteratuur van het Nationaal Centrum voor Jeugdliteratuur/Villa Kakelbont presenteert u bovendien een overzicht van de prijzen en bekroningen, informatie over interessante websites, organisaties en een han-dige klapper met adressen van auteurs, illustrators, recensenten, vertalers en andere specialisten uit het (kinder)boekenvak.‘Uit de boeken’ (19,95 euro) - NCJ/Villa Kakelbont - Meistraat 2 - 2000 Antwerpen – tel 03.202 83 67 - info@villakakelbont.be - www.villakakelbont.be

Voor tien lezers ligt een kakelgratis exemplaar te wachten - mail naar info@villakakelbont.be en vermeld ‘Uit de boeken met Klasse’. Een onschuldige hand graait een bont gezelschap van tien winnaars bij elkaar.

(advertentie)

KLASSE NR.135 29

Algemeen �

Afrikaans drieluikAfrikanen aan het woord«Afrika: zelfportret» toont 250 foto’s van Afrikanen over Afrika. De eerste foto’s dateren van het begin van detwintigste eeuw. Het geheel zoomt in op de hele periode van kolonisatie en dekolonisatie, om te eindigen in het Afrika van vandaag.De tentoonstelling loopt van 7 mei tot 28 september. Tickets kosten 5 euro. Reductiehouders betalen 4 euro, schoolgroepen 3 euro. Tot 12 jaar gratis. Geleide bezoeken zijn mogelijk (40 euro voor max. 20 leerlingen).

Koninklijk Museum voor Midden-Afrika - Leuvensesteenweg 13 - 3080 Tervuren - tel. 02 769 52 00 - info@africamuseum.be- www.africamuseum.beTijdens dezelfde periode kan u (in combinatie met de vaste col-lectie) ook een blik werpen op «Chéri Samba moto na Tervuren»(een nieuw doek, geïnspireerd door de «luipaardman», plus 15 andere recente werken van deze Congolese schilder) en «Woord en klank» (over het wetenschappelijk onderzoek naar Afrikaanse talen en muziek). Op 10 en 11 mei kan u een duik nemen in hedendaags Afrika op het evenementenweekend «Africa< >Ter-vuren», met workshops, debatten, theater, fi lm, muziek en dans,met het acrobatencircus «Baobab» (Guinea) als publiekstrekker. Tickets hiervoor kosten 15 euro voor volwassenen en 10 euro voor kinderen tot 18 jaar.

4 miljard speelgoedautootjes50 jaar MatchboxIn 1952 stopte Jack Odell een miniatuur wegwals in een lucifersdoosje. Meteen was het «Matchbox-autootje» geboren. Vijftig jaar later vindt u in het Mechelse Speel-goedmuseum een overzicht van deze miniatuur-autootjes en de bijhorende accessoires (benzinepompen, autotransport-trucks, garages…).De tentoonstelling loopt tot 31 augustus. Tickets kosten 6 euro.Kinderen tot 12 jaar betalen 3,85 euro. Groepen betalen 5,25 euro per leerling (3,60 euro per leerling tot 12 jaar). Een geleid bezoek kost 25 euro. Er zijn B-dagtrips, eventueel in combinatie met Dierenpark Planckendael, Technopolis of een stadsbezoek met boottocht.Speelgoedmuseum - Nekkerspoel 21 - 2800 Mechelen - tel. 015 55 70 75 - info@speelgoedmuseum.be -ewww.speelgoedmuseum.be

De pa van Pa PinkelmanGodfried Bomans,de fl uwelen duivelBrieven, foto’s, dagboeken en kladschriften tonen de rijkdom van Bomans’ schrijversschap. U kan er een blik werpen in een aantal dagboeken (bijvoorbeeld zijn dagboek over de laatste oorlogsdagen en de bevrijding). Ook de manuscrip-ten van «Erik», «Pieter Bas», diverse sprookjes en nooit verschenen werk kan u bekijken.De tentoonstelling loopt tot 6 juli. Tickets kosten 3 euro.Schoolgroepen hebben gratis toegang.

AMVC-Letterenhuis - Minderbroedersstraat 22 - 2000 Antwer-pen - tel. 03 222 93 20 - amvc@stad.antwerpen.be

SamenlevingsvormenL’amour toujoursLiefde, ontmoetingen, samenleven, huwelijken en andere manieren waarop koppels elkaar trouw beloven… Verha-len van oude en jonge Antwerpenaren, mannen en vrou-wen, autochtonen en allochtonen, homo’s en hetero’s… Eigen belevenissen, oude en nieuwe tradities, euforische en minder rooskleurige momenten… «L’amour toujours»geeft geen sluitende antwoorden, wel een impressie met veel foto’s, videofragmenten en kleurrijke objecten.De tentoonstelling loopt tot 9 november in het Volkskunde-museum (achter stadhuis) in Antwerpen. Meer info bij Ant-werpen Averechts - tel. 03 248 15 77 - secretariaat@antwerpenaverechts.be of op tel. 03 220 86 66 (Volkskundemuseum)e

Aziatische kinderen vertel-len over school, vrije tijd,

familie, toekomst…

Met de Red Star Line naar het beloofde land.

CARL D

E KEYZER

DIENST CULTUUR &

MUSEUM S

CHILDE

Gevangeniskampen in Siberië in de 21ste eeuw.

KAREL C

ORTHALS

Secundair onderwijs �

Vier theaterstukkenEen podium voor VerhaerenOriginele manuscripten, spelfoto’s, programmaboekjes, affi ches, mu-ziekfragmenten, marionetten, tekeningen, decor- en kostuumschetsen introduceren u bij de vier theaterstukken die Emile Verhaeren schreef tussen 1892 en 1908. Van de eerste regels op papier, over de suc-cessen tot een laatste opvoering.De tentoonstelling loopt nog tot 26 oktober. Tickets kosten 2 euro. School-groepen (tot 18 jaar) hebben gratis toegang, evenals leerkrachten op vertoon van hun lerarenkaart.Provinciaal Museum Emile Verhaeren - E. Verhaerenstraat 71 - 2890 Sint-Amands - tel. 052 33 08 05 - verhaerenmuseum@skynet.be

Basisonderwijs �

VideodocumentaireUit het leven - kinderen van Azië

Aziatische kinderen (uit India, Thailand, Zuid-China en Viet-nam) vertellen over hun school- en familieleven, vrije tijd en

toekomstwensen. Interviews, achtergrondinformatie enz. zijn allemaal door kinderen ingesproken. Deze documentaire poogt

een beeld te geven van wat Aziatische kinderen bezighoudt en biedt zo stof tot discussie in de klas over overeenkomsten en

verschillen met Vlaamse kinderen. Geschikt voor alle leerlingen lager onderwijs.

De documentaire (38 min.) is verkrijgbaar op video en dvd (in Nederlands, Frans en Engels, ingesproken of ondertiteld). De prijs bedraagt 15 euro + 2 euro verzendingskosten. Het bijhorend werkboekje kan u gratis downloaden op www.karelcorthals.be.Karel Corthals - Nijvelsesteenweg 404 - 1500 Halle - tel. 02 361 10 48 - uit-het-leven@karelcorthals.be - www.karelcorthals.bee

De sneltrein• Red Star Line: tot 1/6: tussen 1872 en 1935 brachten de schepen van de Red Star Line zowat drie miljoen mensennaar Amerika, het land van belofte, op zoek naar een nieuw en beter bestaan (waarbij voor velen vaak snel de ontgoocheling volgde).Museum Albert Van Dyck - Brasschaatsebaan 30 - 2970 Schilde - tel. 03 380 16 28 - frederik.picard@schilde.be -ewww.schilde.be

• De stad: tot 5/5: leerlingen eerste graad secundair on-derwijs van het Sint-Jozefscollege tonen wat ze maakten tijdens de lessen plastische opvoeding, wiskunde, biolo-gie, fotografi e, Nederlands, Engels, Latijn enz. U ziet er ook het werk van de Geïntegreerde Proef (architecturalevorming en beeldende vorming).CC Gasthuis - Gasthuisstraat 22 - 3200 Aarschot - tel. 016 55 11 11

• Carl De Keyer - Zona - Siberische gevange-niskampen: tot 8/6: 70 groot-formaat foto’s overde gevangeniskampen in de regio Krasnojarsk (Siberië).Caermersklooster - Provinciaal Centrum voor Kunst en Cultuur - Vrouwebroersstraat 6 - 9000 Gent - tel. 09 269 29 10 - caermersklooster@oost-vlaanderen.be - e www.caermersklooster.be- www.carldekeyzer.com

• Patronen: tot 10/8: op zoek naar de tech-nische én de artistiek/cultuurfilosofische aspecten van een patroon - plus nieuw fotowerk van Nicole Tran Ba Vang.Modemuseum Provincie Antwerpen - Nationa-lestraat 28 - 2000 Antwerpen - tel. 03 470 27 70 - info@momu.be - e www.momu.be

• 30 jaar landbouw in Geel: 6 tot 14/5 in de Hooibeekhoeve, een demonstratiebedrijf voor melkveehouderij, voedergewassen en plattelandsontwikkeling.De Hooibeekhoeve - Marleen Beke - Hooibeeksedijk 1 - 2440 Geel - tel. 014 85 27 07 - info@hooibeek.provant.be - ewww.provant.be/hooibeek

• Literair Rendez-vous: 8 tot 10/5: auteurs-festival met lezingen, muziek, fi lm, theater…: cinema uit de tijd van Marcel Proust, poëzie van Nazim Hikmet op traditionele Turkse muziek, Antje de Boeck leest Claus…

Literair Rendez-Vous - A. Maxlaan 55/4 - 1000 Brussel - tel. 02 226 04 56 - info@litlit.be - e

www.litlit.be

(advertentie)

KLASSE NR.135 31

Algemeen �• Welk loonbeleid voor het onderwijspersoneel?: 7/5 in Consciencegebouw, departement Onderwijs, Brussel.Later volgen discussienamiddagen over levensbeschouwingen ethiek (28/5) en globalisering (4/6).Interuniversitair Centrum voor Onderwijsrecht - tel. 03 238 44 23 - info@onderwijsrecht.be• Holebi’s in de klas: 7/5 in CC Hasselt.Holebifederatie - Kyra Van Isterbeek - Kammerstraat 22 - 9000 Gent - tel. 09 223 69 29 - kyra.vanisterbeek@holebifederatie.be• De zorg voor het psychisch lijden: «het dagelijks leven» in het ziekenhuis en in de klas: 30/5 in CC De Borre, Bierbeek.Beweging voor Institutionele Psychotherapie - p/a Guido Geys - Staatsbaan 298 - 3210 Lubbeek - tel. 016 82 26 44 - robert.maebe@pandora.be - users.belgacom.net/PI-IP/e• Griezels van de nacht: gevederde spoken (les op 13/5; excursie op 23/5); Gefl adder en getrippel in schemer en donker (20/5 en 6/6); Geleedpotige elfen (27/5 en 27/6).Natuurpunt BMB - Blokstraat 70 - 3190 Boortmeerbeek - tel. 016 60 49 36 - hans.marijns@natuurpunt.be• Workshop Boeiende verhalen en scenario’s schrijven: 7 zaterdagen vanaf 24/5 in CC De Rinck, Anderlecht.Op 11/6 is er een seminarie over het FilmFonds in Vlaanderenen Nederland (bij Sabam in Brussel).Vlaamse Script Academie vzw - dr. Patrick Cattrysse - Celestijnenlaan 51/1 - tel. 016 29 95 93 - patrick.cattrysse@skynet.be - www.vsa-fsa.orge• Opleiding Counselor vanuit de ervaringsgerichte benade-ring: gratis infoavond op 4/6.Faculteit voor Mens en Samenleving - Stationsstraat 82 - 2300 Turnhout - tel. 014 41 53 98 - fms@aula.com• Kleinschalige waterzuivering - cursus eigen waterzuivering: 10/5 in Brasserie Charly’s, Leuven.Steunpunt Kleinschalige Waterzuivering / Vormingscentrum Dialoog - Blijde-Inkomststraat 109 - 3000 Leuven - tel. 016 23 26 49 - birgit.vancampenhout@dialoog.be - www.ecolife.bee• Teamtraining in Wellness-Management: Er gebeurt niets zolang er niemand verkocht heeft: 8-9/5 in Sportopolis, Brussel.Info op www.vub.ac.be/LK/wellness.html• Hoezo pedagogisch?: 14/5 in Auditorium Parkstraat, Leuven.Gratis studiedag rond het boek «Hoezo pedagogisch?» (E.A. Godot) over de rol van opvoeding in de ontwikkeling van kinderen.KULeuven - Centrum voor Fundamentele Pedagogiek - Bert Lambeir - tel. 016 32 60 77 - bert.lambeir@ped.kuleuven.ac.be• De leraar: een duizendpoot?: 16/5.Zal het onderwijs evolueren naar onderwijspersoneel met uiteenlopende specialisaties of blijft de huidige situatie, met een korps van allround leerkrachten?VUB - Interfacultair Departement voor Lerarenopleiding - Pleinlaan 2 - 1050 Brussel - tel. 02 629 36 54 - idlo@vub.ac.be - www.vub.ac.be/IDLO

Basisonderwijs �• Omdat bewegen voor kinderen belangrijk is: 1/6 in Sporthal Prinsenbos Grimbergen en Sporthal Eurovol-leycenter Vilvoorde.Workshops en demonstraties rond bewegingsontwikke-ling.Bewegingsschool Achilles - Luk Depelchin - Leeuwerikenstraat 67 - 1850 Grimbergen - tel. 02 253 04 70 of 0477 75 63 46 - bewegingsschool@skynet.be• Drugpreventie in het lager onderwijs: 14/5 in Hof Lanchals,Brugge.Drugoverlegplatform Brugge - p/a Stedelijke Preventiedienst Brugge - Lies D’hont -Blinde Ezelstraat 1 - 8000 Brugge - tel.050 44 80 68 - preventie@brugge.be

Secundair onderwijs �• Infoavonden DEF (Drugs, Eetstoornissen, Faalangst):

Een drug te ver is mij te veel (7/5 in Antwerpen; 13/5 in Asse); Stiekem op de weegschaal (8/5 in Mechelen); Zal ik

het wel kunnen? (13/5 in Retie; 26/5 in Hasselt).Christelijke Mutualiteit Antwerpen - dienst GVO - Hildegard

Vetters - tel. 03 470 21 51 - hildegard.vetters@cm.be

• Logistiek hulp/assistent(e): het beroep nader bekeken:7/5 in Dienstencentrum Gentbrugge en 13/5 in Campus AZ

VUB Jette.Studiedag speciaal voor coördinatoren en/of praktijkleerkrachten van de richtingen logistiek (BuSO, DBSO, VO) en organisatiehulp/-assistentie (BSO) over het beroep logistiek hulp/assistent (re-gelgeving, beroepsprofi el, takenpakket, evoluties…). Deelnemen kost 9 euro (max. twee deelnemers per school).VIVO vzw - Handelskaai 48 - 1000 Brussel - tel. 02 250 37 77 - info@vivosocialprofi t.org

• DNA-technologie: 14/5.Praktijknamiddag voor laatstejaars secundair onderwijs enleerkrachten. Basiskennis van de structuur van DNA en eiwitten is nodig.Katholieke Hogeschool Zuid-West-Vlaanderen - campus Roeselare - departement HIVB - Wilgenstraat 32 - 8800 Roeselare - tel. 051 23 29 91 - jan.vandoorsselaere@katho.be - ewww.katho.be/hivb/

Hoger onderwijs �• Leerstoel Integraal Waterbeheer: 4-11-18-25/6.UIA - Instituut voor Milieukunde - An Brion - Universiteitsplein 1 - 2610 Wilrijk - tel. 03 820 21 14 - milieu@uia.ua.ac.be - ewww.ua.ac.be/milieukunde

Verkeersveiligheid �Het «Eerste Vlaams Congres Verkeersveiligheid» presenteertVlaamse initiatieven rond verkeersveiligheid in onderwijs, infrastructuur en handhaving (de 3 E’s: education-enginee-ring-enforcement). Een reeks interactieve workshops toontde beste Vlaamse voorbeelden. Het congres lanceert te-vens het eerste «Jaarboek Verkeersveiligheid», met eenstand van zaken rond verkeersveiligheid in Vlaanderen,de congresteksten, extra voorbeeldprojecten en een Vlaamse databank verkeersveiligheid.Het «Eerste Vlaams Congres Verkeersveiligheid» vindt plaats op 5 mei in het departement Onderwijs (Consciencegebouw) in Brussel.Meer info bij organisator Vlaamse Stichting Verkeers-kunde - Stijn Dergent - Bruul 101 - 2800 Mechelen - tel. 015 44 65 50 - stijn.dergent@onderwijskunde.be -e www.verkeerskunde.be

Ontdek jetechnoknobbel �Twee kinderen zijn op zoek naar hundroomfi ets. Hun zoektocht brengt hen bij verschillende beroepen, materialen enonderweg moeten ze allerlei opdrachten vervullen. De cd-rom «Ontdek je techno-knobbel» (met bijhorend handboek) biedt u nieuw (én gratis!) educatief materiaal om uw leerlingen (derde graad lager onderwijs) in contact te brengen met techniek.Op woensdag 21 mei (vanaf 13 u.) kan u gra-tis de voorstelling van deze cd-rom bijwonenin Technopolis Mechelen. Uiteraard krijgt u

cd-rom en handboek mee naar huis.Meer info en inschrijvingen bij FTMA vzw - Inge De Bie - inge.debie@ftma.be

We leven op té grote voet!

Ecologische voetafdruk �Hebben onze consumptie en de daaruitvolgende milieuproblemen iets te maken met de ongelijke verdeling tussen noord en zuid? Het antwoord ligt in «de ecologische voetafdruk», een instrumentdat twee grote principes van duurzame ontwikkeling zichtbaar maakt: zorg voor het milieu en sociale rechtvaardigheid. Dit in-strument meet de impact die wij hebben op het milieu (brand-stofverbruik, water, vruchtbare grond, lucht, afval…) en drukt die uit in oppervlakte: hoeveel grond hebben we nodig om te leven? Een snel (?) rekensommetje leert u dan dat er op dit moment 1,70 ha beschikbaar is per wereldburger… en dat elke Belg gemiddeld6,72 ha gebruikt (elke Noord-Amerikaan liefst 9,70 ha).Op 11 juni kan u deelnemen aan een studiedag rond de «eco-logische voetafdruk». U krijgt er informatie over een nieuw onderwijsboek voor basisscholen en een reizende, interactieve tentoonstelling. Tal van organisaties stellen hun educatief aanbodvoor. En u kan er (h)eerlijke biologische hapjes eten.Beurs, tentoonstelling en workshops vindt u op 11 juni (13.30 tot 16.50 u.) in het Boudewijngebouw - Boudewijnlaan 30 - 1000 Brussel - meer info bij Vlaams Overleg Duurzame Ontwikkeling (VODO) - Jeroen Watté - tel. 02 536 19 52 - jeroen@vodo.be - www.voetafdruk.bee

VODO

U logeert in een viersterren-hotel vlakbij het wonderplein

van architectuur. Als de Scheve Toren valt, valt hij op

uw dak.

KLASSE

Zomer in ToscaneDuik onder in het Toscane van Pisa en Lucca. Klassereserveert er tijdens de zomervakantie voor u een viersterrenhotel in de schaduw van de Scheve Toren.U betaalt er slechts 130 euro voor vier dagen (drie nachten). De kust is vlakbij en een daguitstap met de trein naar de hartverwarmende Toscaanse stad Lucca kost amper acht euro… Hoe u in Pisa geraakt,beslist u zelf. Met Ryanair gaat dat rechtstreeks én spotgoedkoop. Hou uw hart vast, want u dreigt het te verliezen… in Toscane.

Hoe ziet uw reis eruit?U rijdt of vliegt naar Pisa. Daar kan u makkelijk enkele dagen verblijven. Die stad is immers véél meer dan alleen de (overi-gens bijzonder mooie) Scheve Toren. U verblijft in het vierster-ren Grand Hotel Duomo op 50 meter van de toren. Als hij valt, valt hij op uw dak. Het hotel heeft een panoramisch dakterras met zicht op de belangrijkste monumenten van het Campo dei Miracoli, het Veld der Wonderen. Op dat grasplein ligt naast i, het Veld der Wonderen. Op dat grasplein ligt naast ide toren een unieke verzameling middeleeuwse architectuur te blinken in de zon. Een minutieus afgewerkte Duomo (11deeeuw) en een vertederend marmeren Baptisterium (12de eeuw)naast de verstilde begraafplaats Camposanto (13de eeuw) om-zoomd door murenhoge fresco’s. Alleen al de toeristen in de gaten houden die voor de foto allemaal proberen de vallende

toren tegen te houden, levert een aangename namiddag op Pisaklatert inwarme

kleuren langs de Arno: pleinen, musea, kloosters, kerkjes, winkels, tuinen en terrasjes… Allemaal op wandelafstand bij elkaar. Van het station tot de Scheve Toren wandelt u minder dan een half uur en daar ligt nagenoeg de hele stad tussen. En de luchthaven? Die ligt vlak achter het station. Daar neemt u de trein voor een daguitstap naar het 19de eeuwse kustplaatsje Marina di Pisa of naar dé ontdekking van de reis: Lucca. Voor velen onbekend, maar een parel van een stad. Vanuit Pisa vertrekt er om het half uur een trein naar Lucca. Voor pakweg vier euro rijdt u er in een half uur naartoe. Het landschap is gratis. De stad vol kerken, palazzi en villa’s is nagenoeg vol-ledig intact omdat de rijke koopmanslui (zijde en banken!) een spaarpotje hadden om mogelijke aanvallers om te kopen en de stad te sparen. Over de vier kilometer lange stadswallen loopt de promenade Passeggiata delle Mura langs elf door bomen overschaduwde bastions, boven met gras gevulde slotgrachten. Overal blijft het uitzicht even mooi: aan de ene kant het Toscaanse landschap, aan de andere kant de golvende rode daken van de stad. De elegante straten komen uit op een verrassend, ellipsvormig plein: kleurrijke huizen met de bogen van het oorspronkelijke Romeinse amfi theater. Wedden dat u zin krijgt in een Chianti?

Het aanbod:U verblijft in Pisa in het viersterren «Grand Hotel Duomo» vlakbij de Scheve Toren. Drie overnachtingen met ontbijt voor de Klasse-prijs van 130 euro per persoon (in een twee-

n extra nacht kost 65 uro p.p. Eén kind tot waalf jaar gratis op de amer van de ouders. et Klasse-aanbod

geldt enkel in juli en augustus 2003. U krijgt een handig mini-gidsje met uitleg over de belangrijkste bezienswaar-digheden van Toscane.

Extra:Vanuit Pisa kan u makkelijk en goedkoop met de trein naar de kust (Marina di Pisa), naar de aantrekkelijke stad Lucca en zelfs naar Firenze of Siena. Wil u liever een auto huren om de streek te verkennen en bijvoorbeeld naar de torens van San Gimignano te rijden? Dat kan. De auto staat klaar in de luchthaven en kost u (vanaf) 48 euro per dag van 24 uur (mimimum voor twee dagen huren). Met een parkeerbewijsje van het hotel mag u gratis parkeren in de straat.

Uw vervoer:Het kàn met de auto (Brussel-Pisa: 1 150 km). Vliegen is het goedkoopst en het gemakkelijkst met Ryanair. Deze maat-schappij vliegt vanuit Charleroi rechtstreeks naar Pisa. Soms letterlijk voor een handvol euro’s. Op dit ogenblik amper 10 euro voor een enkele vlucht per persoon (zonder taksen). U landt in Pisa vlakbij het centrum. U moet de vlucht wel zelf rechtstreeks boeken via www.ryanair.com. Als u met Alitalia wil vliegen, vertrekt u vanuit Brussel, met overstap in Rome. Dat kost 271,71 euro per persoon (H/T). Die vlucht boekt de touroperator meteen.

Hoe boekt u?Dit aanbod geldt alleen voor lezers van Klasse. Vermeld het toverwoord Klasse en boek uw reis rechtstreeks bij Transeurope/Holiday Line op tel. 050 33 09 90. De vlucht met Alitalia en een huurauto kan u ook daar boeken. Vliegen met Ryanair moet u zelf regelen.

VAKANTIE MET KLASSE

KLASSE NR.135 33

Team-105

Vier teamtips uit LokerenDeel informatie over echte problemen en expertise met het hele team.Laat uw ervaring en (na)scholing dubbel en dik renderen.

Communiceer snel met alle leraren over hun begeleide leerlingen.Ga voorzichtig met gevoelige informatie om.

Toon respect voor elk mens, elke leerling, elke collega. Die houding leverthet beste resultaat op.

Zoek inspiratie bij een ander team, zoals wij bij het Stedelijk Instituut voorHandel en Ambachten in Antwerpen.

Het team➜ Hoe kunnen leerkrachten die samenwerken het verschil maken?

In ‘Het team’ vindt u elke maand een schoolvoorbeeld. Teams pervak en over de vakken heen, teams voor project of thema, teams metouders of leerlingen. Samen school maken heet dat.

➜ Zit u volgende maand op het hek? Stuur een briefje naarred.leerkrachten@klasse.be of ‘Klasse (Het team)’ - Koning Albert II-laan 15 - 1210 Brussel.

www.vti-lokeren.be/

«Ik ga naar den 105, dat zeggen ze bij onsals ze een probleem hebben. Zowel leerlingenals leraars», legt intern begeleider StephanBeirnaert uit. «Het kantoor van ons begelei-dersteam is in lokaal A 105.» Stephan is ookleraar en coördineert de interne zorg aan hetVTI Sint-Laurentius, een BSO-TSO-school met600 leerlingen in Lokeren. «Een leraar zoektbijvoorbeeld de juiste aanpak voor Kevin diein zijn les constant het laatste woord moethebben. Een leerling ziet heel slecht en heefthulpmiddelen nodig. In A 105 is er altijd eenbegeleider voor een gesprek over een socio-emotioneel, gedrags- of leerprobleem. Eenleerling kan hier op eigen initiatief binnenstap-pen of met een briefje van een leraar dat dehulpvraag verwoordt.»

Contracten«In het volgsysteem zien we duidelijk wie deleerling met een probleem volgt en of er aleen oplossing is», zegt adjunct-directeur Paul

Mestdagh. «We begeleiden nu effi ciënter en via het intranet delen alle begeleiders en deklasleraren dezelfde informatie.» «En de-zelfde taal», onderstreept intern begeleiderStephan. «Als een leerling voor zijn gedrageen sanctie krijgt, moet dat dezelfde zijn dieeen andere leerling kreeg.» «We maakten ditvolgsysteem zelf op maat van onze school»,zegt Veerle De Cock dieals leraar informaticahet programma schreef.«Heel gebruiksvriende-lijk: een knop voor deleerlinggegevens, eenvoor probleembegelei-ding, een voor studie-begeleiding. De contracten die we met leer-lingen maken over zich beter gedragen ofbeter studeren, zitten er ook in. Elke weekdrukken we een verzamellijst af en zit hetbegeleidersteam met de adjunct-directeursen de CLB-medewerkers rond de tafel.»

Op huisbezoek«Wij brengen bijvoorbeeld een strategie aanom met pesten of spijbelen om te gaan», zegtJan Coppieters, CLB-psycholoog. «Of wespreken met die leerling van wie een leraardenkt dat hij ADHD heeft.» «Ik ga bijvoorbeeldeens op huisbezoek bij iemand die veel spij-belt», vult maatschappelijk werker Debby

Baert aan. «Moet hij misschien opde andere kinderen van het gezinpassen? Moeten we het OCMWinschakelen?» «Het probleem vaneen leerling doet ons tegelijk re-fl ecteren over wat er beter kan oponze school», zegt Paul Mestdagh.«Is het reglement op elk punt wel

duidelijk? Met die nieuwe aanpak boeken weduidelijk resultaat: nagenoeg geen diefstalmeer en veel minder spijbelaars.» «We scho-len natuurlijk ook onszelf bij», besluit StephanBeirnaert. «En wat de ene bijleert, deelt hijmet de anderen in A 105.»

PETER V

AN HOOF

«Geen diefstal meer en

veel minder spijbelaars»

34 KLASSE NR.135

CHAMPAGNE IN DE GRAADKLAS«We zijn met een compleet nieuw team van drie jonge leerkrachten gestart voor driegraadklassen», mailt Lieve De Vos van Basisschool Klim-op in Nieuwrode. «Ik liet ermijn benoeming elders voor staan, maar heb daar nog geen moment spijt van gehad.De eerste maanden hadden we echt geen minuut tijd, maar gelukkig steekt de man vanonze directrice mee een handje toe in toezicht en administratie. En hij blijft erbij lachen.Ja, we zijn nu eenmaal een kleine school: geen honderd leerlingen. Maar we kennen zeallemaal en werken er hard voor. We helpen ze klimmen en klimmen zelf mee (ik klimook voor de sport, écht). En we staan altijd klaar voor elkaar.» De champagnefl es vanKlasse krijgt een ereplaats in de klas van juf Lieve. Haar commentaar: «Het is alsofwe een kus kregen van de meester en een bank vooruit.»Elke maand plopt de Grote Champagnefl es van Klasse bij verrassing open op een plekwaar de sticker “Een mens met Klasse” te zien is. Proost!

WIE WON DE COMPUTERS?«In onze school gebruikt bijna elke leerkracht de computer in de les», verzekert Lieve DeSutter. Zelf geeft ze al 28 jaar lang wiskunde in het Sint-Godelieve Instituut in Kapelle-op-den-Bos. Daarnaast is ze ict-coördinator in de nabije basisscholen De Pepel en DeKiem. Een verhaal van veel over en weer lopen en nog meer overuren. «Maar ik genietvan bijna elk moment in de week», zegt Lieve. «Wie zegt dat het onderwijs een vlakkeloopbaan biedt? Ik bewijs al véle jaren het tegendeel. Voor wiskunde zoek ik voortdurendnaar nieuwe toepassingen met de computer, in de basisschool zoek ik constant naaraangepast ict-materiaal. Ik leer er ook veel bij over werkvormen. Misschien kunnen wedie gebruiken in ons open leercentrum in het secundair.»

Griet Delarivière geeft al acht jaar Frans aan volwassenen in het Centrum voor Volwas-senenonderwijs Secundaire Leergangen in Zelzate. «In avondonderwijs moet je je cursuszo interessant en afwisselend mogelijk maken, zodat het voor de cursist geen sleur wordtom naar school te komen», vertelt ze, en «nee, in de les gebruik ik nog geen computer.Ik maak er wel mijn lesvoorbereidingen en de taaloefeningen mee. Maar om eerlijk tezijn, mijn huidige pc is zo oud als de straat. Ik was echt aan een nieuwe toe.»

Het lot was Griet Delarivière goed gezind. Zij en Lieve De Sutter zijn de gelukkige winnaars van de notebookwedstrijd van Compaq en Klasse. In totaal namen meer dan driehonderd leerkrachten aan deze wedstrijd deel.

DE LEERKRACHT VAN HET JAARMeer dan duizend nominaties kwamen binnen voor ‘De Leerkracht van hetJaar’. Oprechte en ontroerende brieven van leerlingen, ouders en collega’s. Die houden het waarschijnlijk geheim maar ze appreciëren u. En ze weten verduiveld goed waarom. De jury heeft het bijzonder moeilijk maar misschien krijgt u(alvast vóór 20 mei) wel een verrassende brief in de bus. Ondertussen doet ugewoon voort. De ‘Leerkracht van het Jaar’ is immers een symbolische actieom waardering te uiten voor het werk van àlle leerkrachten in Vlaanderen.

KLAS

SE

KLASSE

KLASSE

VLAANDEREN WIELERLANDOp 15 maart konden 240 leerkrachten het pas geopende Centrum Ronde van Vlaanderen bezoeken. In dit nieuwe belevingsmuseum kan u in dehuid kruipen van de échte Flandriens, van Van Lerberghe tot JohanMuseeuw. Kers op de taart is de Oude Kwaremont: op een computer-gestuurde fi ets kan u «virtueel» (proberen te) klimmen in het wiel van

Museeuw. Het Centrum was zo opgetogen over de reacties dat ze opzaterdagen 31 mei en 7 juni twee extra leerkrachtendagen organiseren.Inschrijven kan niet meer, het Centrum nodigt eerst en vooral de ruim700 leerkrachten uit die voor 15 maart van de fi ets vielen.www.crvv.be

Champagne en een kus van de meester.

Lieve De Sutter (boven) en Griet Delarivière (onder): verrast met een notebook.

KLASSE NR.135 35

«MAG HET SPOKENSPEL NOG EENS MEE?»

CHATTEN MET IJSLAND EN SCHRIJVEN VOOR VLAANDEREN

WIN UW ZOMER IN TOSCANELees het Klasse-aanbod voor uw zomer in Toscane op p. 32. U kan er met heel het gezingratis naartoe. U logeert in een viersterrenhotel onder de Scheve Toren van Pisa en maaktuitstapjes naar zee en de Toscaanse omgeving. Er ligt een reischeque van 1 000 euro vooru klaar. Daarmee mag u trouwens ook een andere city-trip maken. Wat moet u daarvoordoen? Hiernaast vindt u de maandelijkse puzzel. Zet de oplossing op een briefje én schrijferbij wat u dit schooljaar het beste en het zwakste vond aan Klasse (eventueel ook aande andere publicaties of de site) en wat u voorstelt voor volgend schooljaar. De redactiehoudt daar rekening mee. Uiteraard mag u zo kritisch zijn als u verkiest: de onschuldigehand die de winnaar trekt, wordt geblinddoekt.

WIN UW REISEen reischeque van 1 000 euro (naar Toscane of elders) voor wiede verticale ‘naam’ vindt (als u horizontaal de juiste antwoorden invult).

onrecht (cryptisch)Italiaanse torenwaar de echte «David» woont1 + 2 = 4il magnifi cooorspronkelijke Toscanersberoemdste inwoner van Vincide voornaam van signore Alighieri«paleis van de wijn» in Firenze

➓ bekendste brug van Firenze

Stuur de oplossing (één «naam») vóór 21 mei naar Klasse - Win uw reis - Koning Albert II-laan 15 - 1210 Brussel - secr.leerkrachten@klasse.be- U vindt het juiste antwoord vanaf 26 mei op www.klasse.be/winnaars

➓

«Het zijn vaak erg toffe leerspelletjes die je niet in een gewonespeelgoedwinkel koopt. Soms ook veel te duur», zeggen ZarifeTak en Sandra Bouwens. Beide ouders houden in de StedelijkeKleuterschool De Populieren in Antwerpen een speel-o-theekopen. Elke dinsdag- en donderdagnamiddag kunnen kleuters hier speelgoed lenen om er samen met mama en papa thuis meete spelen. «We lenen niet enkel uit aan de kinderen, ook de kleu-terjuffen zijn hier vaste klanten. Ze zijn dol op de speel-o-theek.Elke eerste dinsdag van de maand is er een spelnamiddag in deklas. Alle ouders mogen dan komen meespelen. Lekker gezellig.En de kinderen vinden het natuurlijk spannend. Soms brengt eenkind een briefje van thuis mee: ‘Mag het spokenspel nog eensmee, het was zo leuk vorige week’.»

«Hou ze maar thuis»«Toen we negen jaar geleden startten, hadden we enkel migranten-

kinderen op school», zegt directrice Brigitte Goeyvaerts. «Met het project wilden we duidelijk maken dat de kleuterschool meer is dan een bewaarschool. En dat spelen voor kinderen belangrijk is. Nietalle ouders waren daarvan overtuigd. Soms hielden ze hun kinderen weken thuis. Nu is het aantal kleuters op school verdubbeld. Dehelft ervan heeft een Vlaamse mama en papa. Met de speel-o-theekondersteunen we nu alle ouders. Op een speelse manier helpen diede kinderen klaar te maken voor de lagere school.»

Het volledige verhaal kan u lezen in het aprilnummer van Klasse voor Ouders dat u pas heeft uitgedeeld. Voorts heeft het blad het over internationale uitwisseling, de zorgcoördinator, de bijdra-geregeling in het schoolreglement, stress op school en zoekt het een antwoord op de vraag of ouders hun kind mogen slaan. Lees mee op www.klasse.be/ouders

KLAS

SE

Portret van links naar rechts: Dries Derycke, Anne Dierickx en Joost Vercaemst – zesde leerjaren a, b, c – basisschool Immaculata – Brugge

«Met Portugal, Italië, IJsland en Nederland staan we alin contact», zegt Joost Vercaemst. «Nu is Vlaanderenaan de beurt.» Anne Dierickx, Dries Derycke en Joostzijn de leerkrachten van 6a, b en c van de basisschoolImmaculata in Brugge. Met hun leerlingen beleven zetwee Europese projecten: Comenius en Buurlanden. Ze zijn daarbovenop gedurende een maand Yetiklas.«De kinderen zijn verschrikkelijk enthousiast met de

aandacht die Yeti aan hun project besteedt. Voor Yetihebben ze een dag rondgelopen als Rode Duivels. Deuitwisselingsklas in Zwolle reageerde in knal oranje.»Je leest meer over hun project in Klasse voor Oudersen Yeti van de maand april.

Bekijk hun resultaten van het Comeniusproject op www.buildingbridges.be

KLASSE

36 KLASSE NR.135

MENTORENLU

C DA

ELEM

ANS

� www.relatiestudio.be/frameprogramjong/framejongerenprogr.htm Hoe bejegen ik de ander?

«Laat hem maar eens op zijn gezicht gaan», zeggen

de collega’s als er weer een beginneling aankomt.

«Zo hebben wij het ook moeten leren.»

Jonge leraars in de

I k durf niets vragen», zegt Bart (25). «Als hij niets vraagt, kunnen wij hem niet helpen»,zeggen zijn collega’s. Ze klinken als oude woestijnvossen. Ze weten best dat het voor leraars moeilijker is advies te vragen dan te geven. Iedereen heeft behoefte aan een

helpende hand, een correctie en een schouderklop. Toch voelen veel jonge leraars zichop school alleen in de woestijn. Is er een mentor in de zaal?

«Onderwijsmensen trekken hun plan», zegt SigridHoebus, lector aan de Katholieke Hogeschool Me-chelen. «En altijd is er wel een collega die dezelfdevakken geeft en spontaan hulp biedt, zoals mijnoudere collega economie en statistiek, die intussenmet pensioen is. Ik geef er de voorkeur aan dat jeals beginnend leerkracht of docent zelf je vertrou-wenspersoon kiest. Niet dat je een offi ciële mentorkrijgt toegewezen. Dat vind ik overdreven.»Als je als nieuwe leerkracht geluk hebt, maakt eencollega, vakwerkgroep of leidinggevende als peterof meter werk van je onthaal. Hij begeleidt je bij jeeerste beroepsmatige stappen in onderwijs. Maar jekan ook pech hebben.

Goede wil«De meeste leerkrachten moeten de klus alleen kla-ren in een schoolcultuur die zeer individualistischis», schrijven Dirk Coenjaerts, Jef Stevens, GuidoVan Horebeek en Peter Van Sanden, die in de jarennegentig mentorschap in de Vlaamse hogescholenintroduceerden. «Er is weinig gesystematiseerd over-leg, teamwerk of praktijkbegeleiding. In het beste

geval krijgen ze wel vakgerichte hulp - hulp om eencursus te maken bijvoorbeeld - van iemand met eenverwante opdracht en veel goede wil.» Van structureeluitgebouwd, formeel mentorschap en andere vor-men van praktijkbegeleiding als collegiale consultatie,supervisie en intervisie is in het Vlaamse onderwijsnog maar weinig sprake. In sommige (hoge)scholenis er wat schoorvoetend pionierswerk. Nascholingenvoor mentoren van leerkrachten en beginnende do-centen zijn er nochtans in overvloed. De overheidmaakt er al in 1996-1997 een prioritair thema van.Hay Management pleit er in de tweede fase van zijnloonstudie voor die ambitie door te zetten. Seniorleerkrachten zouden mentor worden van beginnendeleerkrachten.Beginnende leerkrachten zijn overigens niet altijdstagiairs of afgestudeerden van lerarenopleiding. Erzijn ook vervangers, gereaffecteerden, herintreders,leraren die overstappen van ASO naar BSO of van dederde naar de tweede graad, leraren die voor het eersteen vak onderwijzen en zij-instromers vanuit bedrijven.«Iedereen die voor een nieuwe uitdaging staat of zichprofessioneel wil ontwikkelen heeft gerichte hulp en

SOLIDAIR, NIET SOLITAIR

Doppen beginnende leerkrachtenniet liever – solitair - hun eigenboontjes? Willen ze wel hulp? LeoJaspers, lector in de lerarenop-leiding aan de Katholieke Hoge-school Kempen, vroeg het aan zijnstudenten.- Van een vakcollega die als peter/meter optreedt en van de vakwerk-groepen verwachten ze concrete hulpbij lessen, jaarplannen en examensopstellen. «We verwachten dat vak-collega’s zich solidair opstellen en hunwerkwijzen en didactisch materiaaldelen», zeggen ze. «Ze moeten nietdenken dat we hun werk willen stelen.We willen alleen ideeën opdoen en dekwaliteit van onze lessen verbeteren.»

Eerlijke feedback- Van een mentor verwachten ze dat hijondersteunt, bereikbaar en hulpvaardigis. «We hopen dat iemand ons hetgevoel geeft welkom te zijn, ons aande collega’s voorstelt, ons rondleidtop school en ons wegwijs maakt»,zeggen ze. «Niet alleen in de lokalen,ook in de lokale gewoonten.» Zehopen informatie te krijgen over deadministratie en praktische zaken,over het pedagogisch project vande school, over de regels vooren afspraken met leerkrachten;leerlingen en ouders, over wat deschool van leraren verwacht en deruimte die je krijgt om er (niet)op in te gaan, over werkgroe-pen, projecten, vergaderingen,klassenraden, nascholing enexterne instanties waarmeede school samenwerkt… Zehopen op eerlijke feedback die hun professionele groeibevordert, op collega’s dieopen staan voor ideeënvan nieuwelingen.

Ze wensen dat denaschoolse opdrach-

ten beperkt zijn envergaderingen

effi ciënt.

KLASSE NR.135 37

woestijn

� www.wav.be/Publicaties/OverWerk/2002_ow3/Pages%20from%20OverWerk3_2002_p38_41.pdf Mentorschap in vorming, training en opleiding

steun nodig», schrijven Luc Bosman, Chico Detrez enDirk Gombeir in ‘Coachzijn van beginnende (enandere) leraren’, wellichthet enige Vlaamse boekover mentorschap in onderwijs.

Ingrijpen‘Hoe minder men van je

hoort, hoe beter’, klonk het vroeger. ‘Problemen, die

los je zelf op.’ Hulp vragenis niet je onkunde ten toon

spreiden, klinkt het vandaag. Het is lerend leven, het is groeien

en je ontplooien, het is preventief enremediërend ingrijpen.

«Mentorschap is leerbegeleiding», zegt Marijke Van Imbroukx van de Katholieke

Hogeschool Kempen. «Een mentor is een coachbij het leren. Hij leert je omgaan met alles wat op jeafkomt in je professionele relaties: met leerlingen,met ouders, met collega’s… Wij gebruiken daarvoor

de methodes van de Relatiestudio. Hoe bejegen ikde anderen? Je kijkt kritisch op je ervaringen terug,analyseert wat je goed en fout deed, bedenkt alter-natieven, voert ze uit…» Jeanine Burger, deeltijdslerarenbegeleider aan het Koninklijk Atheneum vanLeuven. «Als de beginner ermee instemt, woon ikeen les bij. Dan observeer ik wat er goed of fout gaat.Is het een bepaalde houding of toon waardoor deleerkracht anders overkomt dan hij of zij zou willen?Heeft het met te weinig afstand te maken? Vaak lukthet beginnersfouten bij te sturen.Sommigen overleven de leerschoolniet en kiezen een ander beroep.»«Als mentor moet je vooral afl ereneen probleem van een begeleideleraar gauw even op te lossen doorhet van hem of haar over te nemen»zegt Chris Proost, beleidsondersteu-ner van basisschool Sint-Martinus in Halle-Zoersel.«Je moet niet altijd de zorgende zijn die met eenoplossing of een oordeel klaar staat. Soms moet jeopzettelijk iets voor jezelf houden, de ander uit zijnschelp laten komen. Een training in gesprekstechniek is daarom heel verrijkend.»

Op de werkplekZijn leraren tijdens hun lerarenopleiding dan niet vol-doende opgeleid om het alleen te kunnen rooien? «Een mentor is een meer ervaren collega met wie de minderervaren collega open kan communiceren over diverseaspecten van de job en de arbeidscontext », antwoorden Tine Baert en Herman Baert van het Centrum voorPermanente Vorming in Beroepen en Organisatiesvan de K.U. Leuven. «Mentorschap is niet opleiden.Het is ‘leren op de werkplek’, informeel leren, kennis,

vaardigheden en competenties ontwikkelen. Het isleren door zelf te refl ecteren op zijn praktijk. Er isleereffect voor de leernemer (de begeleide) maarook voor de mentor (de begeleider). Het is lerenvan elkaar in een learning partnership. De lerende geeft zelf richting en vorm aan zijn leren. Om deleerkansen en het succes van mentorschap tevergroten heeft de organisatie er baat bij eenstappenplan op te stellen om een mentorsysteemte ontwikkelen en in te voeren.»

MustHet decreet over de lerarenopleiding en de nascholing van 16 april 1996 maakt de school waar de beginnende leraar zijnopdracht vervult verantwoordelijk voor deorganisatie van zijn aanvangsbegeleiding.Basisscholen mogen daarvoor middelen voornascholing in bijkomende lestijden omzetten.De inrichtende macht van de school moet erook zorg voor dragen dat elke leraar steunkrijgt voor zijn verdere professionalisering,voor ‘het uitdiepen en verbreden van debasiscompetenties’.«Er is natuurlijk een draagvlak voor nodig»,

zeggen Tine Baert en Herman Baert.«Het ideaal: een lerende organisatie.Mentorschap invoeren kan zo’n or-ganisatie helpen creëren. We radeneen grondige verkenning aan. Hoe is mentorschap mogelijk bij ons? Wat is de waarde? Wat zijn de winstpuntenen valkuilen? Wat verstaan we eron-der, welke vorm? Zijn er vergelijkbare

goede praktijkvoorbeelden? Hoe pakken wehet concreet aan.»

Niet oud, wel ervaren«Niet elke oudere leraar is een geschikt mentorvan beginnende leerkrachten» waarschuwt LeoJaspers, lector in de lerarenopleiding aan de Ka-tholieke Hogeschool Kempen. «Ervaring kan eenverrijking maar ook een verarming zijn. Een mentor

moet leer- en groeiprocessen kun-nen begeleiden. Mensen kunnen helpen refl ecteren. Op de hoogtezijn van recente ontwikkelingen inde lerarenopleiding. Open staan voor vernieuwing. Vertrouwen schenken.Nogal wat oudere leraren hebbenhun eigen stijl ontwikkeld en geven

gemakkelijk tips en adviezen. Maar wat voor henwerkt, werkt misschien niet voor die jongere collega. Iemand die op enkele jaren verschillende methodenheeft uitgeprobeerd, heeft misschien meer ervaringdan iemand die al een kwarteeuw dezelfde methode gebruikt. De schrijver Aldous Huxley zei het al: ‘Er-varing is niet wat een mens meemaakt, het is wathij doet met wat hij meemaakt.’» ■

Klasse geeft samen met uitgeverij Wolters 10 gratisexemplaren weg van ‘Coach zijn van beginnende(en andere) leraren’ (2002) van Luc Bosman, ChicoDetrez en Dirk Gombeir (in de reeks Schoolleidingen –begeleiding). Stuur een briefje met uw tips naar Klasse (Mentor) – Koning Albert II-laan 15 – 1210Brussel of email met onderwerp ‘Mentor’ naar secr.leerkrachten@klasse.be. Post ook uw goede prak-tijkervaringen met mentorschap op klasse.be/platform.

«Niet elke oudere leraar

is een geschikt mentor»

38 KLASSE NR.135

JONGERENCULTUUR

� www.popdag.be Alles over popmuziek in de klas

Rappen in de klas

Tijdens klassenraden overleggen leerkrachten over onze toekomst maar ze kénnen ons helemaal niet. Ze weten niet eens naar welke muziek we luisteren!» zegtJohnny (16). Zijn klasgenoten uit het vierde jaar handel van de Stedelijke Huma-

niora in Dilsen knikken. «Veel leerkrachten geven alleen maar les. Gelukkig zijn er ook die écht interesse hebben voor wat wij na school doen.»

Jongerencultuur is overal, ook op school. Maar zodrade klasdeur dicht zwaait, is er vaak geen spoor meervan. «Op school ligt de nadruk op de leerstof. ‘Wemoeten verder met de les’, zeggen veel leerkrachtennet als het boeiend wordt», klagen leerlingen. «Watleerkrachten zien als ‘uitweiden’, zijn net kansenom echt contact te hebben en te communiceren»,vinden ze. «Het gaat inderdaad over communicatie»,beaamt leerkracht Kristien Druyts die in maart de

eerste Popdag van Vlaanderen organiseerde waarpopmuziek als meest opvallende uiting van jonge-rencultuur centraal stond. «Het gaat over openstaanvoor elkaars cultuur en barricades slopen.» En hetmoet echt niet alleen over muziek en fuiven gaan,zo benadrukken leerlingen. «Wat jullie ‘jongerencul-tuur’ noemen, is ons léven», legt leerling Johnny uit.«Met leerkrachten kunnen we dus evengoed pratenover onze klasgenoot die onlangs overreden werd of

KLASSE NR.135 39

over een sporttoernooi waaraan we in het weekendhebben deelgenomen.»

Niet meeHoewel jongeren van jongerencultuur doordrongenzijn, maken de meeste leerkrachten er in hun lessengeen gebruik van. Velen weten niet waar te begin-nen. Ze zijn immers ‘niet mee’ met de snel evolue-rende jongerentrends. «We staan erbij en kijkenernaar», verwoordt een leerkracht zijn onzekerheid.Weinig collega’s wagen zich dan ook onbevreesd ophet gladde jongerenterrein. «Jammer», vindt Kristien Druyts, «want als je vertrekt van wat jongeren ken-nen, krijg je ze overal mee naartoe. Ook naar watze nog niet kennen.» Een tekst rappen of een songschrijven, digitaal platenhoezen ontwerpen, tekstensamplen, hun eigen outfi t bedenken, breakdancen,een videoclip maken: even veel mogelijkheden omlessen meer te laten aansluiten bijwat jongeren kennen. «Natuurlijkzijn menswetenschappen, talen en kunstvakken meer geschikt om telinken naar de jongerenwereld maarhet kan ook in exacte vakken. Denk maar aan fysicalessen over ritmeen geluid waarin je kan vertrekken van hun eigenervaringen met moderne dans.»

Breakdance«Waarom zouden we jongerencultuur uit de schoolhouden?», vraagt ook Bert Swinnen zich tijdens dePopdag af. «Volwassenencultuur weren we tochook niet uit het leraarslokaal?» Hij is opvoeder inhet internaat van Hotelschool Ter Duinen in Koksijdewaar meer dan 400 jongeren verblijven. «Enkeleinternen gingen spontaan breakdancen, zoals zethuis al deden. Fantastisch toch? Dit illustreert datde jongeren zich goed voelen in ons internaat.» Deploeg opvoeders van Ter Duinen organiseert zelf ook activiteiten die jongeren aanspreken: graffi ti spuiten,optredens bijwonen. «Meestal laten we de impul-sen van de jongeren zelf komen. Wij proberen zete begeleiden, zo wisselen jongeren en begeleidersinzichten en ervaringen uit.» Kristien Druyts legtde nadruk op die uitwisseling. «Popdag wil niet al-leen leerkrachten uitdagen om open te staan voorjongerencultuur. Ook jongeren kunnen vanuit huneigen cultuur bijdragen aan de les. We moeten ze

uitnodigen om hun cultuur mee te nemen naar deklas. Nu gaat de communicatie nog te veel in éénrichting: de bevlogen leerkracht die zich in jonge-rencultuur verdiept.»

Middeleeuwse rap Leerkracht Nederlands Trees Van Driessche (50) leerttijdens de Popdag rappen bij Saïd, ex-beat-creatorvan Nederhopgroep ABN en nu aan de slag bij DeSchakel/Rockfabriek die via rap leerlingen in Brus-selse scholen stimuleert om Nederlands te leren.«Rappen is spelen met taal, met rijmwoorden teksten maken, associëren. Het is een ideale werkvorm omtaalgevoel aan te scherpen. Maar je kan evengoedin de lessen geschiedenis over de Middeleeuwenrappen», legt Saïd uit. Samen met Sanne (17) enDebby (17) rapt Trees (50) over ‘discriminatie’. Zekrijgt bijval bij de twintig jongeren die de rapworkshop

volgen, maar sommigen vinden haar rapteksten toch ‘te braaf’. «Ikhou van rap, maar sommige teksten vind ik te plat. Eminem bijvoorbeeldheeft van krachttermen, racismeen seksisme zijn handelsmerk ge-maakt. Gelukkig is het genre er niet

helemaal door besmet want er zijn ook muzikantendie rap gebruiken om een zinvolle boodschap doorte geven. Denk maar aan West-Vlaming Flip Kowlier.»Of Trees binnenkort ook haar leerlingen gezondheid- en welzijnswetenschappen op rap zal trakteren? «Ikpak samen met de leerlingen binnenkort Shakespeareaan: Romeo en Julia in rapvorm.»

Hippe vogelJongerencultuur blijft evenwel ook een uiting vanzich afzetten tegen de gevestigde waarden. Diehouding illustreren jongeren met hun kleding, mu-ziekkeuze, levensovertuiging. Appreciëren ze hetdan wel dat volwassenen, leerkrachten ‘op hun ter-rein’ komen? «Dat is een platgeslagen cliché. Na-tuurlijk moet je als leerkracht niet eindeloos doorem-meren over pakweg de hiphopcultuur maar de meeste jongeren vinden het juist fi jn als hun wereldook binnen mag op school», oordeelt Kristien Druyts. Zelf krampachtig de hippe vogel uithangen is geengoed idee. «Jongeren voelen meteen of het echt isof niet. Zowel leraar als leerling moeten op schoolzichzelf kunnen zijn.» ■

POPDAG VOOR LEERLINGEN EN LEERKRACHTENOm de kloof tussen schoolcultuur en jongerencultuur te helpen dichten, trokken 580 leerlingen en 120leerkrachten uit diverse studierichtingen naar deeerste Popdag van Vlaanderen op woensdag 12maart. Ze konden deelnemen aan 31 workshopswaarin popmuziek als meest in het oog springendeuiting van jongerencultuur centraal stond. Poppunten Canon Cultuurcel, het departement Onderwijsen het departement Cultuur willen met de Popdagjongeren en leerkrachten ervan overtuigen datpopmuziek mogelijkheden biedt om lessen aantrek-kelijker te maken en jongeren meer te betrekken inde klas. «We willen popmuziek niet inschakelen,louter als ‘toetje’ of als middel om de leerlingengunstig te stemmen, maar om werkvormen enconcrete lessuggesties mee te geven, zodat leerlingen leerkracht aan de slag kunnen en zo de bredewegen van allerlei kunstvormen en cultuur kunnen

verkennen en leren kennen», zeggen de organisa-toren.

Gratis lesmappenDe lesinhouden van de 31 Popdag-workshops zijnnu samengebracht in lesmappen die van www.popdag.be gedownload kunnen worden. Ze bieden aanzetten, inspiratie en ideeën om metpopmuziek in uw vak of uw klas interdisciplinairte werken. Op hetzelfde adres kan u ook terechtvoor een korte historiek van de popmuziek enenkele uitgewerkte cases rond popmuziek en li-teratuur, mode, fotografi e, fi lm/video, beeldendekunst, podiumkunsten, jazz en klassieke muziek. Bovendien kan u uw kennis van de mix tussen popen kunst testen in de interactieve popquiz. Bob Dylan en literatuur? David Bowie en fi lm? ZitaSwoon en hedendaagse dans? U2 en mode?

«Jongeren voelen meteen of het echt is of niet»

KRIS M

OUCHAERS

Trees (50), Sanne (17) en Debby (17) rappen over ‘discriminatie’.

40 KLASSE NR.135

STUDIEKEUZE

LUC DAELEMANS

De adviezen die leraars geven over studiekeuze en studeren zijn meestal uitsluitend gebaseerd op hun eigen ervaringen.

De les van Wendy Eén op twee leerlin-gen struikelt bij de

overstap naar hoger onderwijs. Onder-

zoekers spreken vaneen slagveld. Onzeverslaggevers ter

plaatse zijn Wendy (19) en Sebastiaan

(19). We confronterenhun ervaringen met

die van het SOHO-project. Soho?

Sebastiaan: «In het begin durfde ik geen vragen

stellen. De les was met-een gedaan.»

� www.ond.vlaanderen.be/soho Wat u allemaal kan doen of organiseren� www.klasse.be/archieven Dossier Kiezen

Sebastiaan (19), studeert (tweede jaar handelsingenieur)

«Studeren? Doe het zelf!»Maximum vijftien uren per week gaat Sebastiaannaar de les. En toch is hij géén brosser: «Onge-veer drie kwart van elk vak verloopt bij ons viazelfstudie. Dat wil zeggen dat je zelf de theoriemoet doornemen, oefeningen maakt en vragenvoor de proffen voorbereidt. Tijdens een respon-siecollege behandelt de prof alle vragen die destudenten hem gaven. Als je geen vragen stelt,gebeurt er niets.»Sebastiaan behoort tot de pioniers van dezestudiemethode. «Ik kan niet vergelijken met deklassieke methode van lesgeven aan een uni-versiteit maar toch denk ik dat zelfstudie veelmeer moeite en tijd kost. Wanneer je voor eenexamen moet blokken dan gaat het wel snelvooruit want je hebt de hele leerstof al eensdoorgenomen.»Onlangs kwam Sebastiaan spreken op een stu-diedag voor zijn leerkrachten uit het secundair.Zij schrokken van zijn verhaal. «Steeds meer ho-gescholen en universiteiten zullen het systeeminvoeren. Maar als je secundaire school je daarniet op voorbereidt, loopt het slecht af. Ik denkdat je ook in het middelbaar de kans moet krij-gen om veel vragen te stellen en zelf initiatief tenemen in de les. Op die manier leer je veel meerbij dan braaf een les te ondergaan, te noterenen dat dan thuis te blokken.»

W I E S C H R I K T V A N W A T ?«Sebastiaans leraren schrikken omdat zij niet zo goed op de hoogte blijken te zijn van sommige evoluties in het hogeronderwijs», vindt Antoon Ovaere. Deze leraar coördineertsamen met Jacqueline Hendrix het ExperimenteerprojectSOHO van het departement Onderwijs. SOHO staat voorde overgang van secundair onderwijs (SO) naar hogeronderwijs (HO). «DatSebastiaan in zijn vroegere schoolgetuigt, is daarom heel belangrijk. Leraren gaan nog teveel van hun eigen studententijd uit. Als ze metterdaadloopbaanbegeleider van hun leerlingen zijn, informerenze zich over de evoluties van opleidingen in het algemeen en die in hun vakgebied in het bijzonder. Het CLB-decreetlegt de eerste verantwoordelijkheid om leerlingen te bege-leiden bij de keuze van hun schoolloopbaan immers bij de school en de ouders. De vakoverschrijdende eindtermenvanaf de eerste graad secundair onderwijs vragen er ookexpliciet naar. De CLB’s staan klaar om de inspanningenvan de eerste lijn (klasleraar, vakleerkracht, ouder) vanafde tweede en derde lijn te ondersteunen.»

Jacqueline Hendrix: «Natuurlijk blijft de leerling zelf debelangrijkste actor. Als hij zich goed op zijn keuze heeftvoorbereid, schrikt Sebastiaan zelf niet van het groteaandeel van zelfstudie in de opleiding die hij koos. Omdathij vooraf hier en daar met studenten en proffen heeftgesproken. Als hij liever hoorcolleges had gehad, kooshij voor een andere instelling. Jongeren moeten zichzelforiënteren met de vele goede instrumenten die CLB’s, uni-versiteiten en (hoge)scholen daarvoor ontwikkelen.»Antoon Ovaere: «Dat gaat dieper dan een studierichtingkiezen. Sebastiaan moet ook nagaan wat de vereistenzijn, hoe de studie er concreet uit zal zien, of hij vol-doende bagage en inzet in huis heeft… Hij moet voorzichzelf uitmaken of hij voldoende fl exibel zal reagerenop een onderwijssysteem met veel zelfstudie, op eenstudiemethode die hij niet kent uit zijn secundaire school.Wat niet wegneemt dat secundaire scholen vandaag hetbest op zelfstandig werk voorbereiden. Meer zelfstudieis een trend die nog zal uitbreiden.»

LIEV

EN V

AN A

SSCH

E

KLASSE NR.135 41

y en SebastiaanWendy (19), zoekt werk

«Met mijn ASO-diplomaben ik niet veel.»

Wendy heeft een diploma Economie-ModerneTalen maar méér wou ze absoluut niet. «Ik benwerkelijk moe gestudeerd. Acht uur per dag stil-zitten, les in les uit. Heel wat lessen die ronduitsaai gegeven worden. Neen, voor mij hoefde hetniet meer. Ik dacht: ik heb een ASO-diploma, ikzal makkelijk de job van mijn leven vinden. Datdraaide even anders uit. Ik werkte een jaar alsverkoopster bij een grote kledingzaak. Het loonviel mee maar de waardering is veeleer laag: hetblijft een job in de dienstverlening. Een jaar hieldik het vol. Ik was het beu om met onvriendelijkeklanten om te gaan. Op het eind van dat jaarhad ik nochtans promotie gemaakt. Ik had deleiding over twaalf mensen. Waren de verkoop-cijfers goed dan kregen zij de felicitaties, ginghet slecht dan kreeg ik op mijn dak.»Wendy verafschuwde ooit lessen, nu wil ze vrij-willig avondonderwijs volgen. «Ik weet nu watik écht wil: iets met burotica. Windows, Excel,Access, al die zaken wil ik onder de knie krijgen.Ik heb nu meegedaan aan een staatsexamen.Ik ben geslaagd en zit in een wervingsreserve,hopelijk vind ik gauw werk want ik woon samenmet mijn vriend.»Heeft Wendy geen spijt dat zij bijvoorbeeld nooitSecretariaat-Talen heeft gestudeerd? «Natuurlijk.Maar als je vijftien bent, dan denk je niet zo oplange termijn. Als leerkrachten toen vroegen naarmijn lievelingsvakken, antwoordde ik: geen één!En hobby’s, Wendy? Niks! Dat is niet gelogen: ikkon thuis gewoon uren liggen op de bank.»

� www.klasse.be/platform Wat doet u voor de loopbaan van uw leerlingen?� www.maks.be/23/14 De drie wijzen: Sebastiaan, Wendy (en Laurence) in Maks! 23

Antoon Ovaere: «Uit Wendy’s ervaring blijkt hoe be-langrijk het is leerlingen aan te zetten tot zelfstandigerefl ectie over beroepen en studies. Als deze geïntegreerdin vakinhouden aan bod komen, is dat zowel winst voorde leerlingen als de leraren. De leerling leert interessanteberoepen en studiegebieden kennen. De leraar maakt zijnvak relevant door aan te sluiten bij de wereld van arbeiden beroep. Ook detecteert hij bij welke leerlingen geenenkel lichtje opgaat. Die kan hij extra keuzehulp biedenof doorverwijzen naar de tweede lijn, naar een internleerlingenbegeleider, of een CLB-medewerker. Vroegerwaren studie- en beroepskeuze veeleer momentacties.Nu is het meer een continu proces. Scholen en CLB’skunnen het samen beter doen. Een school getuigt datnegen op tien van hun oud-leerlingen slagen als ze hetstudie-advies van de klassenraad volgden. Anderzijdshebben de CLB’s veel experts in verband met het (hoger)onderwijsaanbod in huis.»

Jacqueline Hendrix:«Als we alle middelen samenbrengen,kunnen we leerlingen beter bij hun loopbaankeuzesondersteunen dan voorheen. Leerlingen die met eenkeuzedossier werkten, hebben wel 40 procent meer kansen op slagen. Onderzoek toont aan dat late beslissers, diemet weinig mensen over hun keuze spreken een groterrisico lopen op dropout in het hoger onderwijs.»Antoon Ovaere: «Goede loopbaanbegeleiding bete-kent niet: zoveel mogelijk leerlingen naar het hogeronderwijs laten gaan. Het betekent wel: iedereen beter – gefundeerder, realistischer - laten kiezen, zelfs tegende gewoonten in. Ik ga niet naar de universiteit, ookal is dat in mijn familie de traditie. Of omgekeerd: ikga wel, al vindt heel mijn sociale klasse dat ik snel eenjob moet zoeken.»

De adviezen die leraars geven over studiekeuze en studeren zijn meestal uitsluitend gebaseerd op hun eigen ervaringen.

BETER KIEZENOp de website van hetSOHO-experimenteerpro-ject vindt u suggesties enbronnenmateriaal voor(school)loopbaanbegelei-ding. Op het forum zullende Mechelse scholen dieaan het experimenteer-project deelnemen hunpraktijkervaringen briefen. Actiepunten zijn: deleerkrachten professione-ler begeleiders maken vanstudie- en beroepskeuzes, de leerlingen van dederde graad verplichtenstudiekeuzedossiers bij tehouden, netwerken opzet-ten tussen en binnenscholen en ict-middelenbij schoolloopbaanbe-geleiding inschakelen. Inde dertig experimenteer-scholen in het Mechelseneemt een SOHO-coördi-nator een stimulerendetaak op zich. Hij betrektde hele school erbij om deloopbaanhorizon van deleerlingen te verruimen enze beter te leren kiezen.Maar ook in de rest vanVlaanderen bestaan inspi-rerende initiatieven. Eenaantal ervan vindt u in deKlasse-archieven. Ga naarhet dossier over ‘kiezen’.Tik uw goede praktijkenook in op het platform opde Klasse-site. Wat doetu en hoe doet u het? Vanelkaar kunnen we nogveel leren.

L A T E B E S L I S S E R S L O P E N M E E R R I S I C O

Wendy: «Ik dacht dat ik met mijn ASO-diploma gemakkelijk de job van mijn leven zou vinden.»

LIEVEN V

AN ASSCHE

42 KLASSE NR.13542424242 KLASSE NR.135KLASSE NR.135 KLASSE NR.135KLASSE NR.135

STUDENT VOOR DE KLAS?

Tien manieren om een stagiair te kelderen«Mijn directeur vraagt me om een stagiair te begeleiden. Weet ik veel hoe dat moet.» De ene schoolwijst stagebegeleiding toe aan geëngageerde en ervaren leerkrachten, de andere stuurt de studentnaar de collega die toevallig het dichtst in de buurt is. Wat er ook van zij, leerkrachten missen somsrichtlijnen en niet alle hogescholen of universiteiten bezorgen hen een vademecum. Als u morgeneen student onder uw hoede krijgt, dan zijn dit alvast tien manieren om hem de poten vanonderzijn stoel te zagen.

Deel uw lesmateriaal of de spullen uit uw klaslokaal niet met de student. Laat hem opnieuw hetwiel uitvinden, dat hoort nu eenmaal bij zijn opleiding.Behandel de student openlijk als een student, niet als een collega. Geef duidelijk aan dat hijniet bij het lerarenteam hoort. Noem hem niet bij naam.Wijs de student uitsluitend op zijn zwakke punten. Geef geen positieve feedback, daarvan krijgthij te veel zelfvertrouwen..Breng de student openlijk in verlegenheid als hij fouten maakt. Onderbreek hem als u vindt datzijn les de verkeerde kant opgaat.Laat de student problemen zelf oplossen, ook als hij u om oplossingen of suggesties vraagt.Toon u niet geïnteresseerd in de les die de student gaat geven. Zeg dat u het allemaal wel zal zien.Laat de student tot in de details uw eigen les geven. Sta niet toe dat hij ander bronnenmateriaalof werkvormen hanteert. Dan loopt er tenminste niets mis.Prent de student in dat lesgeven een peulschil is en dat enkel talent een goed leerkrachtmaakt.Verwijs de student tijdens speeltijden of vrije uren naar de klas of bibliotheek, hou hem in elkgeval buiten het leraarslokaal.

➓ Vertel over de goeie ouwe tijd, klaag over de verloedering van onderwijs en doe cynisch overde didactische principes die de student meebrengt uit zijn opleiding. Dat werkt motiverend.

ONDERWIJSJARGON

De school van BabelVijf onderwijstermen. Weet u waarvoor ze staan? Vink het juiste antwoord aan:

WEBTIPS

Spijkers en plankenk ondervind als leraar houtbewerking soms dat leerlingeng moeilijk hun weg vinden op het net.» Dat schrijft HerbertKeersmaker. En dus zocht hij alle sites met spijkers ennken bij elkaar en bracht ze onder één dak. Het resultaat

een portaal voor houthandels, sites over ramen en deuren,parket, isolatie, hang- en sluitwerk enz. U kan de site meehelpen invullen.www.geocities.com/splinternieuws

[2] Het DriedeurenprobleemHebben uw leerlingen problemen met getalbegrip, statis-tieken, meetkunde, rekenen en schatten? Zoekt u middelenom ze de leerstof op eigen houtje, in eigen tempo en met

bijhorend enthousiasme bij te brengen? Deze Nederlandsewebsite biedt een kant-en-klaar arsenaal van lesmateriaalen kleine oefenprogramma’s: Flippo, Satellietbanen, hetDriedeurenprobleem enz.www.wisweb.nl

[3] Technologische opvoedingVan het project ‘Zonnekoffer’ tot ‘Orga doe het zelf.’ Een lijstvan nuttige software, video’s en practicummaterialen voorhet vak technologische opvoeding krijgt u op de site van deStuurgroep Technologische Begeleiding. U vindt er bovendieneen overzicht van schoolboeken, syllabi, evaluatiekaarten, infoover nascholingen en activiteiten, technolinks enz.www.sip.be/dpb/tech/index.htm

Brugklas❒ Overgangsklas in het secundair onderwijs❒ Overgangsklas in het volwassenenonderwijs

CIPO-model❒ Evaluatiemodel voor schooldoorlichting❒ Nieuwste werkvorm in het modeonderwijs

Hoekenwerk❒ Werkvorm: kleine groepjes leerlingen werken in speciaal

ingerichte ruimtes in de klas zelfstandig aan taken❒ Strafwerk voor leerlingen die in de hoek moeten staan

Differentiëren❒ Taken en werkvormen afstemmen op verschillen tussen

leerlingen❒ Leerlingen afstemmen op verschillen tussen taken en

werkvormen

Transfer❒ Mate waarin leerlingen verworven kennis en vaardigheden

van een vak ‘meenemen’ naar een ander vak of naar hun levenbuiten de school

❒ Activiteit waarbij een jongere collega de functie overneemt vaneen oudere

Jargon dient vaak om een eigen wereld te beveiligen, zich als gespe-cialiseerd voor te doen, indruk te maken, anderen buiten te sluitenof in vage termen te kunnen spreken. Hebt u soms problemen metjargon? U bent niet de enige. Ook sommige media maken het hunpubliek verre van makkelijk. Zo blijkt uit een Duits onderzoek bijduizend volwassenen dat slechts één Duitser op tien elk woord in hettv-journaal begrijpt. Er zijn geen cijfers voor de Vlaamse berichtgeving,maar misschien kan u uw leerlingen op krant en journaal loslaten.Uw woordenschatles zit meteen in elkaar. En als u het woord ‘imple-menteren’ hoort, mag u Bingo! roepen.

KLASSE NR.135 43

EUROPALIA

De prijs van een ecuEen test voor uw Europese bloeddruk:

Juist of fout? Op 1 januari werd de ecu als munteenheidvervangen door de euro.Wat meet de Eurobarometer?a) Hoe de EU-burgers tegenover de Europese Unie staanb) De schommelingen op de Europese geldmarktc) Het weer in Europad) Niets, grapjeWaarvoor staat het letterwoord Unesco?

Als u vlot op deze vragen kon antwoorden, dan kan uwellicht zonder ‘Europees ABC’. Dat is een beknoptebrochure met duidelijke informatie over de geschiedenisvan de Europese integratie, de instellingen van de EuropeseUnie en courante afkortingen, letterwoorden, verdragen,begrippen. De brochure kost 10 euro (3 euro het stuk plusverzendingskosten als u minstens 20 exemplaren bestelt).Bestellen doet u bij de Stichting Ryckevelde - Ryckevelde10 - B-8340 Damme – tel. 050 35 27 20 – fax 050 37 11 01- ryckevelde@online.beKon u de vragen niet beantwoorden? De uitspraak in vraag 1 is juist, keuze a is correct in vraag 2 en Unesco staat voor United Nations Educational Scientifi c and Cultural Organisation.

ENGELAND

Verstopt

JAPAN

De school van Richter

STUDIEMETHODE

15 procent winst door effi ciënt studeren

In Engeland vertikken 62 procent van de jongens en 35 procent van de meisjes het om het schooltoilette gebruiken. Ze vinden de wc’s smerig en slechtverlucht, klagen dat er te weinig toiletpapier is, datde deuren niet goed sluiten en dat de spoelbakkenvuil en verstopt zijn. Heel wat leerlingen mijden detoiletten ook omdat er gerookt wordt of omdat hetbroeihaarden van pesterijen zijn. Dat leerlingen hier-door moedwillig hun plas ophouden, heeft nefastegevolgen. Zo is één op twaalf meisjes en één op zestig

jongens het slachtoffer van een urinewegeninfectie.Het aantal infecties ligt gevoelig hoger bij leerlingendie de schooltoiletten mijden. In Engeland bestaanwel hygiënevoorschiften voor openbare toiletten,maar niet voor schooltoiletten. Het volstaat dat ergenoeg zijn voor het aantal leerlingen op school.De Vlaamse onderwijsinspectie maakt in zijndoorlichtingsverslagen ook melding van de staaten het onderhoud van schooltoiletten.www.tes.co.uk

Bijna de helft van de 150 000 Japanse scholen dreigt bij de eerstvolgendezware aardbeving in te storten. Dat doemscenario staat in een nieuw over-heidsrapport over de bestendigheid van gebouwen bij seismische schokken. In Japan moeten nieuwe gebouwen een aardbeving met een kracht van 7op de Japanse schaal kunnen weerstaan. Ter vergelijking: 3 op de Japanseschaal is zoveel als 7,2 op de schaal van Richter. Veel schoolgebouwen

blijven ruim onder die limiet. Bovendien is er in twee scholen op drie on-voldoende evacuatieruimte. Speelplaatsen of parken zijn te klein of gewoon-weg onbestaande. Onderwijsraden die het probleem bij de overheid aan-kaarten, krijgen door de slabakkende economie voorlopig geen of onvol-doende bouwfondsen. Dat schrijft de Times Educational Supplement.www.tes.co.uk

Aan de Hogeschool voor Wetenschap & Kunst– Denayer Instituut in Sint-Katelijne-Waver behaalt een groep eerstejaarsstudenten dankzij een leerexperiment gemiddeld 13 op 20 voor natuur-kunde. Dat is volle drie punten meer dan an-dere studenten die niet aan het experiment deelnamen. «Bijna de helft van de eerstejaars-studenten studeert niet op de meest effi ciëntemanier», stelt onderzoeker en studiebegeleiderKristin Vertenten vast in haar proefschrift. «Velenweten niet hoe ze een cursus moeten studeren ofzien studeren als ‘van buiten blokken’. De trendwordt al in oktober gezet: examenresultaten nahet eerste semester voorspellen in hoge mate hoe het in juni met de student afl oopt, ook al kunnenze in het tweede semester nog twee derde vanhun punten verdienen.» Vertenten onderwierpalle studenten aan een leerstijlentest. Vervolgensging ze met een groep van 20 studenten aan deslag voor het vak natuurkunde. De studenten kregen niet gewoon les, maar verwerkten een opdrachtenbundel die hen in verschillende fasen

tot effi ciënter leren moest brengen: hun eigen voorkennis testen en opfrissen (Wat is Arbeid?Wat is Vermogen?), begrippen verklaren en metelkaar in verband brengen (potentiële energie, kinetische energie en meer), voorbeeldoefeningen bestuderen en analoge oefeningen oplossen (Bereken het warmteverlies in een woonkamermet enkelvoudig beglaasde ramen), denkvragenover de theorie verwerken (Welk natuurkundigprincipe werkt bij warmte-isolatie?), refl ecterenover hun manier van werken. (Moet ik deze for-mules nu uit het hoofd leren?). Ze werkten indi-vidueel en in groepen, presenteerden hun resul-taten aan de grote groep en gingen in op kritischevragen van de begeleidende docent. «Al na vijfsessies werd duidelijk dat deze studenten beterscoorden dan zij die gewoon de hoorcolleges volgden. Gemiddeld behaalden ze 13 op 20 voorhet vak, tegen 9,8 op 20 gemiddeld voor de an-dere studenten. We zoeken nu naar middelen omde werkwijze vanaf oktober 2003 open te trekkennaar de andere vakken.»

LUC

DAEL

EMAN

S

Wie gebruikt het schooltoilet?

LUC D

AELEMANS

Anders studeren: van gebuisd naar onderscheiding.

INSPRAAK

44 KLASSE NR.13544444444 KLASSE NR.135KLASSE NR.135 KLASSE NR.135KLASSE NR.135

Scholieren geven punten

Vorig jaar stuurde deVlaamse Scholierenkoe-

pel (VSK) een brief met10 actiepunten voor eenbeter onderwijs naar deonderwijsminister. Eén

jaar later maakt de VSK de balans op. Zijn hun

eisen gerealiseerd of ble-ven ze dode letter? Hun

rapport voor de minister.

[1] Participatie: 8/10 Participatie: 8/10 «Leerlingen worden opgenomen in de schoolraad en krijgen evenveel stemmen als volwassenen. Dankzij het participatie-decreet krijgen leerlingenraden meer slagkracht.»

[2] Schooleconomie: 6/10 Schooleconomie: 6/10 «De VSK is tevreden dat het onderwijsbudget gestegen is. Toch De VSK is tevreden dat het onderwijsbudget gestegen is. Toch is er nog altijd niet genoeg geld om iets te doen aan de drin-gende behoeften van het onderwijs, waar jaren op bespaard is.gende behoeften van het onderwijs, waar jaren op bespaard is.»

[3] Constructief werken: 7/10 Constructief werken: 7/10 «Zowel vakbonden als de minister werken constructiever samen. De samenwerking tussen de netten is niet goed. De betrokkenen moeten de belangen van de leerlingen voor ogen houden.moeten de belangen van de leerlingen voor ogen houden.

[4] Lerarenevaluatie en kwaliteitszorg: 6/10 Lerarenevaluatie en kwaliteitszorg: 6/10 «Er is nog altijd geen standaardmodel voor leerkrachteva-luatie. Veel schoolgebouwen zijn in slechte staat, wat de gezondheid van de leerlingen soms in het gedrang brengt.gezondheid van de leerlingen soms in het gedrang brengt.»

[5] Maatschappijleer: 8/10 Maatschappijleer: 8/10 «De samenwerking met buurtcentra en de welzijnssector is erop vooruitgegaan.De samenwerking met buurtcentra en de welzijnssector is erop vooruitgegaan. De miniondernemingen zijn een geslaagd initiatief om economie en school beter te laten samenwerken.»

[6] Gelijkheidskunde: 9/10 Gelijkheidskunde: 9/10 «Het decreet van Gelijke Onderwijskansen I heeft er eindelijk voor gezorgd dat alle leerlingen recht hebben op kwalitatief onderwijs.alle leerlingen recht hebben op kwalitatief onderwijs.»

[7] Rechten: 7,5/10 Rechten: 7,5/10 «De VSK vraagt al vijf jaar om een duidelijk leerlingenstatuut met alle rechtenDe VSK vraagt al vijf jaar om een duidelijk leerlingenstatuut met alle rechten van de leerling. Het is er gekomen en dat is een hele verbetering.van de leerling. Het is er gekomen en dat is een hele verbetering.»

[8] Kosteloos onderwijs garanderen: 5/10 «De schoolkosten zijn nog te hoog. Ouders struikelen nog altijd over een fi nanciëleDe schoolkosten zijn nog te hoog. Ouders struikelen nog altijd over een fi nanciële drempel en zo worden leerlingen uitgesloten van bepaalde activiteiten, vooral in het KSO en het BSO.»

[9] Animatie: 6,5/10 Animatie: 6,5/10 «Leerlingen worden op school nog altijd niet voor vol aangezien. Blijven leren enLeerlingen worden op school nog altijd niet voor vol aangezien. Blijven leren en genieten van het onderwijs worden niet gestimuleerd. Positief is dat de CLB’s een deontologische code hebben opgesteld waarin leerlingen centraal staan.deontologische code hebben opgesteld waarin leerlingen centraal staan.»

[10] Kwaliteit van leerkrachten: 8/10 Kwaliteit van leerkrachten: 8/10 «De lerarenopleiding is geëvalueerd, er waren promocampagnes en de lonen zijn ver-De lerarenopleiding is geëvalueerd, er waren promocampagnes en de lonen zijn ver-hoogd. Bovendien is de lerarenkaart een schot in de roos. In de lerarenopleiding moet de klemtoon meer liggen op omgaan met probleemleerlingen. De directies moeten wel een betere opleiding krijgen.»

Vlaamse Scholie-renkoepel: «In de lerarenopleiding

moet de klemtoon meer liggen op om-gaan met probleem-

leerlingen.»

LUC

DAEL

EMAN

S

� www.vsknet.be/index.html Het rapport voor de minister

Uw vragenU zoekt informatie.Waar kan u terecht?- Vanaf 1 januari2003 werkt de Infolijnvan het departementOnderwijs samen metde Vlaamse Infolijn. Ditbetekent dat leerkrachten,ouders, leerlingen en studentenmet vragen of problemen rondonderwijs voortaan terecht kunnenop het gratis nummer van deVlaamse Infolijn: 0800 30 201(iedere werkdag van 9 u. tot 19 u.).U kan ook faxen naar 02 553 96 55 ofsurfen naar www.ond.vlaanderen.be/infolijn. Daar vindt u het antwoord op een aantal veel gestelde vragen. Vanuitdeze website kan u ook een e-mailsturen naar de Infolijn.- Bij de Vlaamse Infolijn kan u ookterecht voor algemene informatie over envan de Vlaamse overheid en voor publi-caties. Een overzicht van de onderwijspu-blicaties vindt u eveneens op het internetop www.ond.vlaanderen.be/publicaties. - Op edulex.vlaanderen.be vindt u alleinformatie over omzendbrieven enwetgeving.- Voor vragen over uw persoonlijk dossier(b.v. over uw wedde) stapt u het best eerstnaar het secretariaat van uw eigenschool. Eventueel zal uw school contactopnemen met uw werkstation.- De diensten van het departementOnderwijs zitten samen op één adres:Koning Albert II-laan 15 - 1210 Brussel- tel. 02 553 86 11 (algemeen nummer)- www.ond.vlaanderen.be.

Dialoog

KLASSE NR.135 45

Computers

H iermee wil ik reageren op de heisa rond het lage computergebruik opschool (Klasse 133 p. 8). Bij ons op school wordt de computerklas

zeer vaak gebruikt door zowel peuters, kleuters en leerlingen van delagere school. Als taakleerkracht en computerverantwoordelijke stak ikreeds heel wat tijd in de computerklas. Bij ons draait de computerklas opvolle toeren. Ik vind jullie titel op de voorpagina zeer frustrerend. Ook deafdeling van het middelbaar gebruikt de computers zeer vaak in de les.Bij oudere leerkrachten is het toch normaal dat zij daar wat afwijzendtegenover staan. Graag wat meer begrip voor het lerarenberoep!

Nadine Tant – leerkracht

Als u het beter doet dan wat de gemiddelde leraar zelf zegt, hoeft het cijfer u helemaal niet te frustreren maar net te stimuleren. Goed bezig!

Internet

H et klopt dat er de voorbije jaren heel wat geld vrijgemaakt werdom hardware aan te kopen in de scholen (Klasse 133, p. 8). Die

hardware staat er nu en daar houdt het vaak mee op. Blijkbaar is menvergeten dat er ook mensen nodig zijn om die deze pc’s te onderhoudenen de leerkrachten te begeleiden en te motiveren. Waarom is het in hetonderwijs niet mogelijk om leerkrachten fi nancieel tegemoet te komenbij de aanschaf van een pc en zeker voor een internetaansluiting? Internetis inderdaad een must geworden voor leerkrachten. Waarom moeten inhet onderwijs de leerkrachten altijd zelf opdraaien voor de kosten? Deervaring leert mij immers dat wanneer leerkrachten zelf een internetaan-sluiting hebben en een degelijke pc aanschaffen dit ook gevolgen heeftvoor de werking in de klas. Je moet immers eerst de voordelen van hetmedium leren kennen vooraleer je het zelf kan gebruiken.

Jan Aerts - leerkracht

Statistische waanzin

H eeft u dan nooit gehoord van misleidende titels: ‘Helft van deleerlingen ziet nooit computer’ terwijl in het artikel sprake is van

‘zelden of nooit’? (Klasse 133 p. 8) Dit is trouwens statistische waanzinvermits ‘zelden’ een subjectief woord is. 1 pc per 10 leerlingen bete-kent dat ‘maximaal’ 10 % van de lesuren voor een computer kunnenplaatsvinden. Dit is ‘drie’ lesuren per week, waarvan 1 verplicht en ja…sommigen zullen dat ‘zelden’ vinden. Of nog erger: ‘Er mee werken’ watniet hetzelfde is als ‘in de les inschakelen’ bijvoorbeeld als demonstratie.Zo laat ik watergolveninterferentie in het echt zien en simuleer ik dezeinterferentie op 1 (één) computer. Het bovenstaande is dus een school-voorbeeld van riooljournalistiek: de lezer met ronkende, gelogen titelslokken en hem vervolgens een lege doos aanbieden. Een vijftienjarigenerd is uiteraard de meest geschikte bron om het computergebruik inhet onderwijs na te gaan. Zo maak ik mij ook verschrikkelijk woest overde zinsnede ‘bang van de computer’. Natuurlijk is dat in de mond vanWouter gelegd. Anno 2003 is niemand nog bang van een computer.In onze school worden 98 % van de examenvragen met een computergemaakt. De resterende 2 % komen van de leraar LO.

Marc Smets – leerkracht

ADSL en MP3

I k ben leerkracht gitaar in het deeltijds kunstonderwijs. Sinds eentweetal jaren gebruik ik de computer complementair bij de gitaarles-

sen. De interessantste toepassing is dat ik thuis composities, die mijn

leerlingen instuderen en waar ze wat moeite mee hebben, zelf inspeelop de computer (opneem),omzet in mp3-formaat en hen dan via e-mailbezorg. Dit werkt voor de leerlingen zeer stimulerend. Aangezien ikdit heel regelmatig doe en nog altijd met een gewone modem werk,is dit tamelijk duur. Zo’n MP3 is al vlug 2MB en dat doorsturen kostdan ook wat tijd en dus geld. Een ADSL of breedbandlijn zou voor mijwel aangewezen zijn maar dit vind ik te duur. Wat ik hier eigenlijk meewil vertellen is dat men in het onderwijs duidelijk het gebruik van decomputer en internet wil promoten maar dat er weinig support is voorde leerkrachten. Op de Digikidssite is er bijvoorbeeld wel een specialeaanbieding van ADSL voor leerkrachten maar die is te verwaarlozen. Het prijsverschil is miniem. Waarom geen gratis internet of toch minstensveel goedkoper? Het is toch een zeer interessant werkinstrument voorleerkrachten maar ik kan mij ook inbeelden dat de prijs vele leerkrachten afschrikt. Men zou natuurlijk het internet-werk op school zelf kunnendoen maar dat is niet altijd organisatorisch mogelijk.

Gino Herman - leerkracht

Interim

I k ben het tweede jaar aan het werk als kleuterjuf. Ik doe de ene interimna de andere. Ik vervang iemand met een gebroken schouder, met

heupklachten, een zwanger iemand. Ze blijven maar zeggen dat er leer-krachten te kort zijn terwijl velen van ons letterlijk zitten te wachten optelefoon. Ik stuur in de grote vakantie meer dan 100 sollicitatiebrievenen in september moeten we wachten op werk. Nu zijn er misschienleerkrachten tekort, maar ook in de maanden september en oktober?Nee, dan zitten wij allen thuis en gaan we doppen. We hebben noggeen recht op werkloosheidsuitkering, want we hebben nooit zo langna elkaar werk dat we in dat systeem terecht komen. Dan moeten wedie werkloze maanden doorkomen met het luttele bedrag van 200 euro.En dan willen ze dat we in het onderwijs blijven!

Mieke Vandemaele - leerkracht

Agressie en tucht

S ommige leerkrachten vragen om een ‘tuchtleerkracht’: een leraar die speciaal aangesteld wordt om agressieve leerlingen te begeleiden

en waar nodig te straffen. Veel effi ciënter lijkt mij echter het voorstel vande Franstalige onderwijsminister Hazette, die tegen september 2003, de eerste ‘geweldschool’ wil openen. Jeugdige delinquenten die na eerdere vechtpartijen of drugdelicten op geen enkele andere middelbare schoolterechtkunnen, zouden er samen les kunnen volgen tot ze weer geschiktzijn voor de ‘gewone’ school. In een volgens de Lijn berucht atheneumheb ik mogen proeven van de geneugten van het heropvoeden van eenfl ink pakket allochtone lieverdjes, die maar al te goed beseften dat zevrij spel hadden doordat hun Nederlandsonkundige ouders zich nooitop school vertoonden (nulintegratie dus). Ik werkte in een provincialeberoepsschool waar de hoofdzakelijk autochtone probleemleerlingenhet zelfs nog bonter maken, maar toch na het zevende en nog enkelebisjaren een deftig diploma eisen. In een vierde jaar mepte één van deschatjes een medeleerling een vuistslag midden het gezicht tijdens deles. Ik vraag me af: waar moet dit heen zonder serieuze maatregelenvan een wankele overheid?

Ronny Vanderhaeghe - leerkracht

GON-begeleider

G elijke kansen onderwijs’- ‘recht op onderwijs in de school vanuw keuze’ zijn slechts een paar kernzinnen uit het beleid van onze

minister van onderwijs. Inderdaad, mevrouw Vanderpoorten heeft veelaandacht voor de leerlingen (denk ook aan de inspraak die ze wou geven aan de leerlingen vanaf 14 jaar). Is ze ook zo bekommerd voor ál haarpersoneelsleden? Nee! Getuige het volgende voorbeeld. Ik werk 24 jaarin het Buitengewoon onderwijs en 18 jaar in het GON (GeïntegreerdOnderwijs). Ik heb steeds deeltijds gewerkt omdat ik (zoals zovele vanmijn talrijke vrouwelijke collega’s) bewust daarvoor gekozen heb. Vanafvolgend schooljaar wil ik echter een voltijdse betaalde opdracht doen.Omdat het aantal uren in het buitengewoon onderwijs beperkt is, benik verplicht meer uren in het GON te aanvaarden. Maar hoe kan je 16leerlingen 2 lestijden begeleiden en je ook nog naar 16 scholen begeven binnen je voltijdse opdracht van 32 lestijden per week? Leerlingen inhet lager onderwijs zijn slechts 28 lestijden op school, leerlingen in hetsecundair 32. Een voorbeeld van een uurrooster van een GON-begeleider:voor 22/32 lestijden begeleiding is er 13 u. verplaatsing die volledigvoor eigen tijdsrekening moet gebeuren. Als GON-begeleider word jedus zeker niet bezoldigd voor de prestatie die je levert. ( ik hou dan noggeen rekening met de tijd die nodig is voor overleg met verschillendeinstanties en ouders, en administratie).Chris Vanden Berge - kinesitherapeuteOuder – naam en adres bekend

46 KLASSE NR.135

Binnen zonder bellenEen selectie uit lezersbrieven, faxen, e-mails en reacties via

internet vindt u op deze pagina’s. Naamloze brieven of manifesten

komen er niet in. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de brieven. Schrijf a.u.b.

korte brieven van maximum 25 regels. Wat te lang is, moeten

we inkorten. Vermeld uw naam en adres. Enkel uitzonderlijk op

gemotiveerd verzoek laten we die weg. We kunnen eventueel brieven doorsturen naar betrokken afdelin-gen voor een deskundig antwoord.

Klasse publiceert ook brieven die de redactie bereiken via Yeti, MAKS! (Klasse voor Jongeren)

en Klasse voor Ouders. Kan voor iedereen interessant zijn.

U kan ook uw mening kwijt op www.klasse.be/forum of www.klasse.be/gastenboek

Klasse (Dialoog) – Koning Albert II-laan 15 – 1210 Brussel - fax 02 553 96 85 - red.leerkrachten@klasse.be

KlasseMaandblad

voor Onderwijs in Vlaanderen

Uitgegeven door het ministerie van de Vlaamse

Gemeenschapdepartement Onderwijs

Nr.135 • Mei 2003

Klasse is teamwork. De hele ploeg vindt u op www.klasse.be

Hoofdredacteur Leo BormansRedactie Klasse Gaby De Moor (eind-

redacteur), Jan T’Sas, Dirk Vander Beken, m.m.v. Veerle Devos, Geert Neirynck, Mi-

chel Van Laere en stagiairs Kim Cauberghs,Tim Vanbrabant

Redactiesecretariaat en Katern IdeePatrick De Busscher, Anne Siccard

Het hart van Klasse Diana De Caluwé, An Declercq, Anny Lecocq, Sabrina Claus, Hannah El-Idrissi, Ann Nevens

Verantw. uitgever Ludy Van BuytenHendrik Consciencegebouw, 1210 Brussel

Abonnement (10x per jaar): 25 euroAlle Vlaamse leerkrachten, CLB-medewerkers enz. (van elk net en van elk niveau) krijgen Klasse gratis. Adreswijzigingen uitsluitend regelen via de eigen schooladministratie.Er is ook Yeti (derde graad lager onderwijs), Klasse voor Ouders (kleuteronderwijs t.e.m. tweede jaar se-cundair onderwijs) en Maks! (derde tot zevende jaar secundair onderwijs) voor scholen die dat wensen.

Klasse, Koning Albert II-laan 15, 1210 BrusselTel. redacties 02 553 96 86Tel. secretariaat 02 553 96 84Tel. advertenties 02 553 96 94Tel. lerarenkaart 02 553 96 95Redactie red.leerkrachten@klasse.beAbonnementen secr.leerkrachten@klasse.betel. 02 553 96 84 fax 02 553 95 05URL www.klasse.be

In het kader van de internationalisering vanhet onderwijs heb ik het genoegen gehad om

een week lang mee te draaien binnen het Ne-derlandse onderwijssysteem. Dat ik op pcbs DeRegenboog Apeldoorn ( = basisschool ) veelheb bijgeleerd zal blijken uit volgende brief.Vooroordelen over het Nederlandse onderwijsmoeten plaats maken voor respect voor eendegelijke bedrijfskundige aanpak. Onze Noor-derburen staan op hun strepen wat betreft hundiploma hoger pedagogisch onderwijs. Zij heb-ben dit niet behaald om klassen te poetsen, wc’ste desinfecteren, schoolbussen te begeleiden,toezichten te verzorgen, verkeersbrigadier tespelen, soep te bedelen, kinderopvang te regelen,lotjes te verkopen, enz., enz., … Nee , zij gebrui-ken hun tijd nuttig om op een deskundige

manier hun leerlingen de juiste opvoeding enbegeleiding te geven. Klassen worden er moderningericht. De scholen worden verplicht om hetmeubilair regelmatig te vernieuwen. (=om detwintig jaar). Op deze manier krijg je fris ogendegebruiksvriendelijke lokalen. In België zittenleerlingen en leraars soms nog op caféstoelenof in banken uit de tijd van Leopold III. De speel-leermidddelen zijn in veel groter aantal aanwezigop school. Lesgeven wordt automatisch een stuk gemakkelijker en aangenamer voor de leerlingen.In Vlaanderen zijn er klassen die (Joepie!) be-schikken over vier loco-doosjes voor dertigleerlingen.Maar waarom komen al die Neder-landse kindertjes dan toch de grens over om bijons les te volgen? Omdat hier gekken aan hetwerk zijn. Gekken die denken dat ze alles moeten

doen om de kinderen maar ook de ouders totvriend te houden. Leerkrachten en ouders diemosselfeesten organiseren, sponsorlopen in-richten, kienavonden aankondigen, loten verko-pen, enz., enz.,…om renovatiewerken of anderzaken te bekostigen.Dat hierdoor het respect ende waardering ( = actiepunt van onze minister )wegvalt voor de pedagogische deskundigheidvan de leerkracht is bijzaak. Een tip voor onzeminister en haar delegatie klaagouders: “ Legbussen in en ga zelf eens kijken in Nederlandhoe je met je hoger pedagogisch geschooldpersoneel moet omgaan!.” Was het niet de over-heid die ons onderwijs fi nanciert? Een ondanks alles toch nog gemotiveerde leerkracht!

Marc Swinnen, leerkracht GBS-Eksel

O P I N I E

Inclusief onderwijs

H et is telkens weer aandoenlijk om nu al jaren de minister en depedagogen te horen pleiten voor inclusief onderwijs. De realiteit

is echter dat het aantal leerlingen in het BLO voor de twintigste keer oprij alweer gestegen is (cijfers 2001-2002). U praat in Klasse wél overde marginale GON-begeleiding (0,18 %). Over de nu reeds tienduizendleerlingen in BLO type-8 alleen al wordt niét gerept. Waarom publiceertu die cijfers niet? Omdat ze ingaan tegen het (volgens mij zeer terechte)discours voor inclusief onderwijs?Anders is Klasse wél klasse.

Koen Ringoot - privé-leerkracht

Type-8 (leerlingen met spraak-taal- en/of ernstige leerstoornissen) telde in schooljaar 2001-02 10 263 leerlingen of zowat 2,4 procent van het totale aantal lagereschoolkinderen. In 1993-94 waren er dat 7 221 of 30 procent minder dan vandaag. (Statistisch jaarboek van het Vlaams onderwijs).Over de periode 1995-2002 stelt men vast dat het aantal leerlingen in buitengewoon onderwijs toeneemt, vooral in het lager en secundair onderwijs. In het Vlaams onderwijs volgt 6,6 procent van de 11-12-jarige jongens buitengewoon onderwijs. Voor de meisjes bedraagt het percentage 4,2.In alle onderwijsnetten stijgt het aantal GON-leerlingen. GON (Geïntegreerd onderwijs) maakt het mogelijk dat leerlingen met een handicap en/of leer- en opvoedingsmoeilijkheden de lessen en activiteiten volgen in een school voor gewoon onderwijs. Een school voor buitengewoon onderwijs biedt daarbij hulp. Vorig schooljaar bedroeg het percentage GON-leerlingen tegenover het totaal aantal leerlingen in het gewoon basis- en secundair onderwijs 0,20 procent in het vrij onderwijs, 0,18 procent in het gemeenschapsonderwijs en 0,15 procent in het gemeentelijk en provinciaal onderwijs. (Vlaamse onderwijsindicatoren in internationaal perspectief’ - 2002)

Iedereen 32 uren

M oeten er nu wél of niet een aantal uren wegvallen in TSO en BSO (Klasse 133 p. 42)? Als er een beslissing wordt genomen, dat

men in eerste instantie dat niet overhaast en onaangekondigd gaat doen,zodat iedereen zich er degelijk op kan voorbereiden (dus niet vlug in eengrote vakantie wat beslissen en dan op 1 september iedereen voor eenvoldongen feit zetten zoals bij de beslissing over de pensioenleeftijd!). In tweede instantie dat men éérst de leerplannen aanpast, maar nóg belangrijker, de handboeken! En ten derde maar zeker het belangrijkste: dat de genomen beslissingen voor een lange tijd geldig zullen blijven en dat men op voorhand beslist wanneer men ten vroegste aan die beslissingen weer iets kan gaan veranderen. Dát is nu dringend aan de orde: dat water wordt beslist (op alle gebied in het hele onderwijsbeleid) geldig isvoor een lange tijd. Ik denk aan 7 à 10 jaar. En dat er niet steeds nieuwe veranderingen opduiken. Daar word ik (en zovele anderen) moedeloos van. We hebben dringend nood aan rust, kalmte en zet in godsnaam een stopop het voortdurend veranderen van alles en nog wat. Het is onmogelijk om op de hoogte te zijn en te blijven van al wat constant verandert, zodatje apatisch wordt en al op voorhand niet zoveel moeite doet om je in tewerken in al die wijzigingen, want de kans is groot dat het volgend jaarweer anders moet. Uiteraard weet ik wel dat het in de praktijk en in hetbedrijfsleven niet altijd mogelijk is en dat sommigen zeggen: ‘Stilstaanis achteruitgaan’, maar ook in het bedrijfsleven begint men het beu teworden dat er steeds nieuwe zaken op de proppen komen.

Maddy Proost – leerkracht

Stress

D at vier op tien leraren te kampen hebben met stress is gerelateerdmet onze evoluerende samenleving. We leven in een geseculari-

seerde wereld waar een nieuw soort realisme van de leegte is ontstaanen waar minder ruimte is voor tradities, normen en waarden. Maarleraren dienen – net zoals experimentele auteurs als de Vijftigers, deZestigers – kort op de bal te spelen. Immers wat is… is… We zijn allenpost-modernisten! Confrontaties met leerlingen durven aangaan, zoeken naar andere (persoonlijke) benaderingswijzen, naar wat in hen leeft, hetontdekken van dimensies die in hun persoonlijkheid ongetwijfeld besloten liggen en geenszins hun eigen mogelijkheden onderschatten…. Datis de opdracht. De erudiete gedreven leerkracht staat onderhoudend temidden van zijn leerlingen. De leerstof linkt hij aan het leven en vindtalzo volslagen voldoening in het overdragen van kennis. Ik meen mijniet te kunnen vinden in het artikel (Klasse 134 p. 8). Het type onderwijsspeelt blijkbaar wel een rol. De trein van hervormingen en de daarmeegepaard gaande administratieve rompslomp schaadt de creativiteit ende alertheid op het terrein. De leraar hoeft niet koelbloedig te zijn omzijn ‘natuurlijk’ gezag te handhaven. Een tikkeltje ‘cool’ zou niet slechtwezen… helemaal op het niveau van zijn leerlingen moet kunnen, jatoch. Openheid en visie zijn de sleutelwoorden.

R. Penders – leerkracht

De lerarenkaart

G ratis fi tness, gratis sauna was de slogan in Klasse 133 p. 27. Ikheb daar natuurlijk met al die stress van de voorbije tijd dankzij

de lerarenkaart gretig gebruik van gemaakt. Een ontspannen en eengelukkig gevoel is het resultaat. Hartelijk dank Klasse!

M. De Vos -. leerkracht

Ouderwetse aanpak?

K an men eens niet bekijken hoe het komt dat de kinderen in hetmiddelbaar onderwijs vaak ongemotiveerd zijn? Mijn oudste zoon

volgt 2de Latijnse. Veel vakken interesseren hem niet, gewoon door deouderwetse aanpak van de leerkrachten. De leraar Latijn heeft dit op eenspeelse manier en brengt er ook heel wat humor aan te pas. Dit heeftals gevolg dat ze dit vak graag leren, ook al is het heel veel. En met dezestrenge, maar speelse leraar halen ze goede punten.Zouden de lerarendaar niet eens over nadenken en niet altijd zo uit de hoogte doen t.o.v.de leerlingen? Volgens mij zullen ze dan pas respect van de leerlingenen goede resultaten bekomen.

bekend

(advertentie)

Afgiftekantoor Gent XMinisterie van de Vlaamse GemeenschapRedactie KLASSEKoning Albert II-laan 151210 Brussel

TIJDSCHRIFTverschijnt maandelijks(behalve in juli en augustus)

België – Belgique

PB/PP3/9156

Waar vind ik…

PHOTOD

ISC

Leren is cool

Surf naar het nieuwe E - P L A T F O R M van Klassewww.klasse.be/platform

www.klasse.beElke dag meer dan 4 000 bezoekers.

goede praktijkvoorbeelden?een platform voor ons schoolproject?

een uithangbord voor mijn nieuwe website?een tijdschrift voor mijn vak?