nederlands auschwitz c o m i t

22e jaargang nr. 3 -4-5 , maart./april./mei 1978

Secr.: E. Furth, Diemerkade 43, Diemen, tel. 020-905310 Bankrel.: AMRO Bank, bijk. Van Baerlestr., Amsterdam-Z. Gemeente Giro N5500 N.A.C. - Postgiro nr. 293087 Redactie: E. Tas, Amsteldijk 23, Amsterdam-Z., tel. 795716 Administratie: telefoon 0201841 59

LENTE VAN VRIJHEID Altijd is de lente nieuw en elk jong vogeltje maakt een nieuw geluid. Toch is dit keer her jaargerij van bevrijding en herleving van bijzonde-re betekenis. Niet alleen in vrolijke zin. Zo is dezer dagen deel VIII verschenen van dr. L. de Jong's geschiedenis van de tweede wereldoor-log, geheel gewijd aan de gevangenen en gedeporteerden, dus aan de dood van de onzen en aan wat wij of onze naasten hebben meegemaakt. AI zul-len wij het niet behoeven lezen, het is goed dat de herinnering ook op deze wijze wordt vastgehouden. Er wordt ook gedacht aan de inrich-ting van een Nederlands blok in Auschwitz; een Oostenrijks blok is daar op 17 maart geopend en wij hebben per telegram van ons medele-ven getuigd. Een Joods blok, allang in opbouw, is met de hulp vanjad Ha-sjem te Jeruzalem en de kibboets Lohammej Hagettaoth gereed geko-men. Het zal op maandag 17 april geopend worden en ook wij zullen daarbij vertegenwoordigd zijn. Dit voorjaar, op 19 april, zullen er weer mensen bijeen zijn op tal van plaatsen en bij het monument van Rappaport om te gedenken dat daar

Uri Koehba: Hoop Opper-Silezi 1940

in Warschau 35 jaar geleden de getto-opstand uitbrak, een van de hoogte-punten die de mens ooit heeft bereikt tegenover het dieptepunt van verderf. De jonge, al ten dode gedoemde gettostrijders tegenover de SS-ers toen al in het vierde jaar van hun kruis-tocht des doods.

Moordende onschuld

Die SS-ers hebben het ook na hun nederlaag en het verbod van al hun formaties niet laten afweten. Week in week uit komen zij, liefst in divisie-verband bijeen. Verscheidenen SS-hoogheden zijn bij de Bundeswehr kind aan huis. Natuurlijk doen de SS-broeders aan 'Traditionspflege' en dan wel zo dat zij de ordetekens en kruisen die Hitier ze wegens tijdge-brek niet meer kon uitreiken, nu maar elkaar opspelden. Zo de kwieke overblijvers van de SS-divisie Wiking en die zijn van plan in mei voort te gaan. De begrafenis van de oorlogsmisdadi-ger Kappler - na zijn duistere bevrij-ding uit het nog steeds door terro-risten geteisterde Itali, - bracht een heel nazi-potentieel op de been. Het graf werd tot een heldengedenkplaats, de SS-beul van Rome tot martelaar uitgeroepen, Aschenauer, een van de brutaalste pleiters in Auschwitz-pro-cessen, stuurde een krans. Bovendien hield de oud-kerkpresident dr. Wilm, ons welbekend als beschermer van de drie van Breda, een treurrede. Iets later nam prof. Diepenhorst het weer eens voor die drie op in Trouw.

"Es war nicht wahr"

SS-ers en hun al of niet nieuwe vrienden plegen hun verleden en wrokkigheden als volmaakt onschul-dig af te schilderen. Zij waren "Sol-daten wie andere auch". Daarop zijn enkele aanmerkingen te maken. De voornaamste is de uitroeiing van het

Op 4 mei naar de Dam

Op 4 mei trekken wij weer in een stille tocht door Amsterdam om bij het nationaal monument op de Dam twee minuten stilte in acht te nemen en bloemen te leggen. Vertrek van de Nassaukade bij de Bosboom Toussaintstraat om 18.45 uur. Komt allen met kinderen, kleinkinderen, vrien-den en buren. Is de weg u te lang, gaat dan toch naar de Dam. Tot ziens op 4 mei!

N.A.C.

merendeel van o.a. de Nederlandse Joden. Het verslepen en vermoorden van miljoenen kinderen blijft zelfs als soldatenhandwerk vreemd. Daarom is dat allemaal gelogen: die Auschwitz -Lge. De massamoord op Joden telde hooguit een paar honderdduizend slachtoffers. Anne Frank heeft nooit bestaan en de andere honderdduizen-den meisjes die geen dagboek schre-ven, maar wel vermoord zijn, nog minder. Het is ongelooflijk wat de doodskop-ridders en hun nazaten-in-de-geest durven uithalen. Alleen de koppen in de Deutsche National-Zeitung spre-ken boekdelen: "Kunnen de Joden zich alles veroorloven? Het nieuwe bedrog van de gaskamers ontmas-kerd", "De waarheid over de Joden-moord - hoelang zal de afpersing tegen Duitsers nog duren?" (resp. in het Kerst- en oudejaarsnummer 1976). "Heeft Willy Brandt de leugen van 6 miljoen vermoorde Joden bedacht?" (l4-l-'77) 6.000.000 Joden vergast -het grootste bedrog aller tijden . . . Geen Jodenvergassingen in het KZ -lees de bewijzen (13-5-'77) en "Ver- . gassingsleugen weerlegd" (18-8-'77). Het laatste slaat op een geschrift ^ "The hoax of the 20th century", ver-taald als "De zwendel van de 20ste eeuw, de zes miljoen-leugen" door g een zekere dr. Arthur R. Butz, die ^

Stop het nazi-Nationale Front! Dit roept de Anti NaziLeaque in Engeland de voorbijgangers op zijn affiches toe. Het rassistische en fascistische National Front lokt voortdurend rellen uit, vooral in buurten waar veel gekleurde arbeiders wonen. De democratische bevolking van Londen en andere steden, is hier al meermalen meteen campagne tegen rassisme en fascisme tegen opgetreden. Zo ook tegen de bescherming van de rassisten door de politie.

Wij bij JMW

Sinds 1973 heeft een groot aantal mensen zich gemeld voor de WUV en zeer velen ontvangen uitkeringen en vergoedingen. Een deel heeft daarbij de hulp inge-roepen van JMW (Joods Maatschap-pelijk Werk), anderen hebben de hulp gevraagd van de Stichting '40-'45. Onze lezers zijn sinds jaar en dag gewend zich dikwijls om raad tot het Nederlands Auschwitz Comit te wen-den, met name tot mevrouw R . Corper-Blik. Meestal vindt men ook een en ander over WUV-kwesties in ons blad. Onze lezers kennen ook ons uitgangs-punt : ons doel is een pensionering of overeenkomstige regeling voor daar-voor in aanmerking komende voorma-lige vervolgden, analoog aan de bestaande verzetspensioenen. De lo-pende en nu uitgevoerde Wet Uit-keringen Vervolgden is onder sterke druk van onze activiteiten tot stand gebracht en betekent een grote verbe-tering tegenover alle voorafgaande regelingen. Dat wil niet zeggen dat er niets te verbeteren zou zijn. Zo is de toeken-ning van 10% van de minimum-grondslag aan de gehuwde vrouw slechts een eerste stap, een begin van erkenning ook. En er valt meer te doen. Nu deze WUV draait, achten wij het in ht belang van onze mensen alles te doen wat wij kunnen, opdat in ieders behoefte zoveel moge-lijk wordt voorzien. Wij staan daar-voor in doorlopend contact met de organen van de Stichting '40-'45 en van de Uitkeringsraad. Menigeen van u kan daarvan meepraten. Al vele jaren werken wij zo in n lijn met JMW. Nu heeft dit feitelijke gelijk op werken zijn beslag gekregen in een even aangename als nuttige bijeenkomst. Aangenaam, omdat wij merkten hoe de bemoeienissen van de NAC-vrij-willigers door de beroepskrachten ge-waardeerd worden. Nuttig, omdat wij van nauwere samenwerking voor onze mensen veel goeds verwachten. Bij alle instanties die met uitvoering van de verschillende regelingen zijn belast wordt uitgezien naar zg. vrijwilligers voor sociale hulpverlening, soms voor een praatje of een ritje met iemand die dat wenst, soms voor hulp bij het invullen van formulieren enz. Wij willen graag het onze doen samen met allen die ons en onze lotgenoten een goed hart toedragen.

N.A.C.

* STICHTING J O O D S MAATSCHAPPELIJK W E R K

* GEFUSIONEERDE J O O D S E INSTELLINGEN VOOR KINDERBESCHERMING (Stichting Le-Ezrath Ha-Jeled)

DE LAIRRESSESTRAAT 145-147 1075 HJ A M S T E R D A M , (020) 7 3 0 6 2 9

N I E U W E SPREEKUURTIJDEN

In verband met het integreren van de werkzaamheden van onze instellingen, waarbij tevens een algehele reorganisa-tie plaatsvindt zullen

PER 1 FEBRUARI 1978

DE SPREEKUREN OP HET BUREAU DE LAIRESSESTRAAT 145-147, waar-onder ook die van de afdeling W E T UITKERINGEN Y E R V O L G I N G S -SLACHTOFFERS 1940-1945 worden S A M E N G E V O E G D . De spreekuurtijden worden dan IEDE-RE W E R K D A G van 9-30-10 .30 uur en W O E N S D A G A V O N D van 19 .30-21 .30 uur. Ook TELEFONISCH kan dan een af-spraak worden gemaakt: (020) 7 3 0 6 2 9 -

De spreekuren van de afdeling GEZINS-V E R Z O R G I N G EN GEZINSHULP te Amsterdam evenals die van de K A N -TOREN BUITEN AMSTERDAM blij-

ven O N G E W I J Z I G D en luiden:

afdeling GEZINSVERZORGING: dage-lijks telefonisch bereikbaar tussen 9 30-10.15 uur voor het maken van een afspraak.

kantoor DEN H A A G : Gentsestraat 7 9 , 2587 HL 's-Graven-hage, 070-555672 , dinsdag van 14.00-15.30 uur.

kantoor ROTTERDAM: Harddraverstraat 1, 3033 X G Rotter-dam, 010-668909 , maandag en donder-dag van 10 .00 -12 .00 uur.

kantoor EINDHOVEN: Hendrik Casimirstraat 2 3 , Eindhoven, 040-519972 (brieven naar: Postbus 6 0 0 9 , 5600 HA Eindhoven) dinsdag van 9 .30 -12 .00 uur.

kantoor ENSCHEDE: Pyrmontstraat 16, 7513 BP Enschede, 053-318502 , dinsdag van 9 . 3 0 - 1 1 . 3 0 uur.

kantoor GRONINGEN: Folkingedwarsstraat 18, Groningen, 050-132908 (brieven naar: Postbus 1029, 9701 BA Groningen) dinsdag van 9-00-11.00 uur.

STOP DE NEUTRONENBOM.

Onder deze leuze demonstreerden naar schatting 50.000 mensen op 19 maart j.l. in de straten van Amster-dam. De dag tevoren kwamen, even-eens te Amsterdam, in het RAI-Congrescentrum afgevaardigden uit 30 landen bijeen in een Internationaal Forum. Wetenschapsmensen, politici, vak-bondsleiders en vertegenwoordigers van vredesorganisaties getuigden van hun onverzettelijke wil om de wereld te behoeden voor dit onoverzienbaar gruwelijke wapen. Gruwelijk in de ware zin van het woord, want deze neutronengranaat, een klein, hanteer-baar wapen, vernietigt al wat leeft, maar laat gebouwen, huizen, auto's nagenoeg onbeschadigd. Bovenal ver-laagt deze granaat de drempel voor het gebruik van kernwapens. De Nederlandse natuurkundige prof. dr. Egbert Boeker sprak in zijn slot-woord in de Jaap Edenhal: "Wij bouwen toch geen scholen, universi-teiten en laboratoria om de mensheid uit te roeien?" Andere sprekers wezen er terecht op dat met slechts een klein deel van het enorme bewapenings-budget, armoede en honger in de wereld kunnen verdreven worden. "Een N-bom dient niet om te chan-teren, zoals zware kernwapens, maar om te gebruiken," aldus de Ameri-kaan Danil Ellsberg, een van de bekendste sprekers. Ondergetekende had, evenals drs. Eva Tas, redactrice van dit blad, de eer deel uit te maken van de Nederlandse delegatie in het Internationaal Forum. Het is niet zo verwonderlijk dat een verzetsdeelneemster en ex-gevangene van Birkenau en andere kampen, daarvoor uitgenodigd was. Niemand beter dan wij weet wat 'n onnoeme-lijk leed de oorlog gebracht heeft, wij kenden al massale vernietiging. Een nieuwe oorlog, met atoomwapens kan de gehele mensheid, dieren en plan-tengroei uitroeien. Ditmaal zijn zelfs de minieme mogelijkheden die som-migen gehad hebben om te ontko-men, niet aanwezig. Door meters dikke muren en schuilkelders zal de neutronenstraling dringen. Het is ontoelaatbaar dat er politieke chantage wordt gepleegd met als inzet: HET LEVEN ZELF. Wij mobiliseren opnieuw, tegen alle methoden tot massa-vernietiging. Wij staan naast de jeugd, als het erom gaat hun toekomst veilig te stellen! Tekent alsnog de petitie, als u het nog niet gedaan hebt. E. Furth.

HERDENKT LDE4 E MEI

VIERT 1 DE 5FMET

STAAKT HET VUREN . . . VOORGOED!

Het zoveelste staakt het vuren in het Midden-Oosten, nu in Libanon, is afgekondigd. Intussen is er weer een groot aantal doden gevallen. Men heeft dit in Nederland tot in de familieberichten kunnen zien. Eerst de aanval op een Isralische bus met een zware tol in levens van kinderen en andere burgers. Daarna vergel-dingsacties van de Isralische lucht-en landmacht in Zuid-Libanon met hoeveel? Tien-, twintigmaal zoveel slachtoffers en opnieuw een bezet-ting. En nu dan weer een staakt het vuren en weer een VN-vredesmacht. Wij hebben niet de pretentie het Midden-Oosten-probleem te kun-nen overzien, laat staan op te lossen. Wij zien alleen dat de jonge staat Isral voor een groot deel wordt gevormd door mensen die ontkomen zijn aan een onzegbaar terreursysteem en een onvergelijk-baar wrede oorlog en daarbij meest hun familie hebben verloren. Voor een ander deel hebben zij andere ter-reur doorleefd. De tegenstellingen in en om het huidige Isral zijn nog lang niet opgeruimd. De enige kans dat dit ooit zal gebeuren ligt in het streven naar een vreedzame oplos-sing, dus in vrede. Het is een levens-belang, niet alleen regionaal, maar voor de wereld.

Elke uitbarsting maakt de toestand dreigender en daarmee vrede tot nijpender noodzaak. Het lijkt een hopeloze zaak, maar dan alleen als de oorlogstoestand aanhoudt. En

35 jaar getto-opstand

Op 19 april, de dag waarop in 1943 de bewoners van het getto van Warschau in opstand kwa-men tegen hun verdrukkers, wordt te hunner eer een kleine plechtigheid gehouden op de gedenkplaats Hollandse Schouw-burg, Plantage Middenlaan te Amsterdam. Spreker: Herman M. Bleich, journalist. Er zal Jizkor worden gezon-gen door Paolo Gorin. Wij roepen u op daar 's avonds om 7 uur aanwezig te zijn. Tramlijnen 6 en 9, bus 22.

dat mag niet. Er moet een weg te vinden zijn naar een wapenstilstand, die stand houdt, naar alledaagse vrede.

E.T.

ZWARTBOEK

Uit een zwartboek over de Arabische boycot en Nederland blijkt dat de pressie op Nederlandse bedrijven tot vele onsmakelijke praktijken leidt. Wij signaleren hier alleen een verkla-ring die van leveranciers-firma's wordt verlangd dat naar Arabische landen uitgezonden werknemers volstrekt geen joden zijn. De schrijver, drs. R.M. Naftaniel merkt hierover op (Vrij Nederland, 112 ' 78 ) : 'Druk van regeringswege op Arabische staten om hun discriminerende praktijken te laten varen zou kunnen helpen. Een algemeen verbod tot het afgeven van niet-jood verklaringen, door welke in-stantie, bedrijf of individu dan ook, lijkt ons een probaat middel.' Inmiddels heeft het CNV zijn bij de

Kamers van Koophandel werkzame leden gevraagd niet aan de bedoelde discriminatie mee te werken. De Twee Kamer wenst een onder-zoek.

Argentijns Het weerzinwekkende en wijd-verbreide antisemitisme in Ar-gentini heeft al een deel van het bijna halve miljoen Joden uit dit land verdreven. Zowel nazi-geschrijf als ouder vuil als de 'Protocollen van Zion' wor-den er verspreid.

Penningmeesterkrabbel Over vrijheid en nog wat

Onder deze titel is het mij aangenaam niet alleen over geld te schrijven, maar zo nu en dan over iets wat mij ter harte gaat. 4 mei is onze doden-herdenking en 5 mei vieren we de dag dat wij werden bevrijd van het mon-sterachtige Duitse nazibewind. Deze dagen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Er zijn al vrij spoedig na de oorlog krachten geweest om vooral de bevrijdingsdag in de vergetelheid weg te drukken en het resultaat is dat tot op heden de bevrijdingsdag geen algemeen erkende feestdag is. Er kwam een ongelukkig compromis (daar zijn we sterk in) uit de bus om deze nmaal in de vijf jaar als feest-dag te erkennen. Het is o.a. ons comit dat in zijn krant elk jaar ruim aandacht schenkt aan dodenherden-king en bevrijdingsdag. Ons comit weet wat vrijheid waard is en stelt zich strijdbaar op om de vrijheid te verde-digen onder het motte 'Nooit meer Auschwitz'.

Vrijheid en maatschappij

Over het thema 'vrijheid' wil ik nog wel het een en ander kwijt. Ons landje kent met zijn democratisch bestel een grote mate van vrijheid. Natuurlijk valt daar nog veel aan te verbeteren en wordt er ook misbruik van gemaakt. Vrijheid is een kostbaar goed, maar het blijkt in onze gecom-pliceerde maatschappij dat 1 0 0 % vrij-heid niet mogelijk is, want de mens is geen 1 0 0 % . Vandaar dat wij wetten kennen waar-aan wij ons te houden hebben. Ik noem maar enkele wetten uit vele, zoals tegen diefstal, moord, geweld-pleging, oplichterij, valsheid in ge-schrifte enz. enz. In onze maatschap-pelijke en economische structuur is op dit punt nog heel veel te verbeteren, zowel nationaal als internationaal. Ons land is klein van omvang, maar in dit opzicht zou het zich groot kunnen tonen. Ik wil hier enkele punten behandelen waarin naar mijn persoonlijke mening onze samenleving tekort schiet. Na-tuurlijk zijn er universitair geschool-den die zich hiermee bezig houden en op hoger nivaeu dan ik. Velen van hen zijn echter beperkt in hun vrij-heid door de economische binding die zij hebben met bepaalde tijdschriften, kranten en /of ondernemingen. Onze ondernemingsgewijze produktie is

eenvoudig gezegd gebaseerd op vraag en aanbod, concurrentie en vrijheid van produktie. Dat kan leiden tot overschot, b.v. in de zuivelindustrie een boterberg en in de tuinbouw worden groenten en vruchten door-gedraaid, d.w.z. vernietigd om de prijzen in de hand te houden. De industrile ontwikkeling van onze samenleving heeft ons langzamerhand geleerd dat we niet iedereen zijn gang kunnen laten gaan en dat vraag, aanbod en concurrentie niet alles van-zelf wel weer regelen.

Misbruik. Er wordt hier nogal eens misbruik ge-maakt van de vrijheid, hetzij bewust of onbewust. Voorbeeld: na de oorlog was er grote vraag naar olie voor ener-gie; men ging meer en grotere tank-schepen bouwen, teveel. Krijgen die logge schepen een lek, dan raken zeen en kusten vervuild. De tankers varen vaak onder goedkope vlag, dus met slecht geschoold personeel en groter kans op scheepsrampen. Ver-vuiling en scheepsrampen zijn gevol-gen van de vrijheid van de reders. Tweede voorbeeld: de volkshuisves-ting. Door speculatie na de oorlog rezen grond- en huizenprijzen de pan uit. Bouwers zien meer brood in bank- en kantoorgebouwen dan in woningen en stadsdelen verkrotten door de vrijheid van enkelen.

Winst uit oorlog Oorlogsgeweld en oorlogsdreiging staan nog altijd hoog genoteerd als winstgevende objecten. Gevoed door onderling wantrouwen en in naam van het bewaren van de vrede is er een levendige produktie van geperfec-tioneerd wapentuig en andere vernie-tigingsmiddelen. Grotendeels door vrije ondernemingen. Nationaal en internationaal is veel meer samenwer-king en gemeenschapscontrole via de overheid nodig om ons 'welzijn' in alle opzichten veilig te stellen. Daar ontbreekt nog wel iets aan. De Rijn b.v. is een van de bronnen voor ons drinkwater, na zuivering. De indus-trien lozen zoveel afval in de Rijn, vooral Frankrijk zoveel zout, dat er binnenkort niet meer te zuiveren valt. Alles op grond van een bepaald soort vrijheid.

Vrij betekent ook gebonden Met het bovenstaande wil ik aantonen dat 'vrijheid' voor ons allen een ver-strekkende betekenis heeft. Willen wij vrijheid in gezondheid en vrede beleven en overleven, dan zullen eco-

nomisch denken en handelen veel meer doelbewust en planmatig moe-ten plaats vinden. Vrijheid betekent ook gebondenheid in en aan onze samenleving. Dit is maar een klein schepje van wat bij mij opkomt, als ik over het begrip vrijheid nadenk. Is niet alle vrijheid een vrijheid in gebonden-heid?

Ten slotte Onder de titel 'Penningmeesterkrab-bel' zal ik trachten, evenals ik nu heb gedaan, zo nu en dan mijn persoon-lijke mening te geven over zaken die onze samenleving in het algemeen betreffen. Toch zal ik mijn taak en plaats als penningmeester niet verge-ten. Daarom wil ik onze begunstigers hartelijk dank zeggen voor hun gelde-lijke steun, want zonder dat kunnen we niets doen. Wij zijn niet onte-vreden over het totaalbedrag dat is binnengekomen. Echter moet het mij van het hart dat wij een groot aantal acceptgiro's niet hebben terug ont-vangen. Mogen wij daarom al diegenen die de kaart oningevuld lieten vriendelijk verzoeken ons alsnog hun bijdrage te sturen! U hoort er ook bij om het ons mogelijk te maken ons werk, dat ook uw werk is, voort te zetten. Bij voorbaat hartelijk dank.

F. DEGEN

Na het jubileum Een kwart eeuw Amsterdams Philharmonisch Orkest! Een bij-zondere felicitatie waard op deze plaats. Hoeveel herdenkin-gen heeft dit, toen nog Kunst-maandorkest geheten ensemble, niet in de ware zin opgeluisterd! Onvergetelijk voor ongetelde trouwe bezoekers. De toewij-ding van directeur Huckriede en dirigent Kersjes en van al hun medewerkers was ook ons voor-beeld; wij zijn er trots op dat Hans Vonk een van zijn eerste uitvoeringen op onze herden-king kon leiden. Naar een halve eeuw muziek!

NAC