nederlands auschwitz c o m i t é

Pensioen ? Nog niet. W e zijn o p de g o e d e weg . O n z e j a r e n l a n g e a c t i e v o o r pensioen v o o r n a z i - s l a c h t o f f e r s is m e t een eerste succes b e k r o o n d . D e reeds m a a n d e n geleden d o o r o n z e s t a a t s ­secre tar is v a n C R M a a n g e k o n d i g d e v e r r u i ­m i n g v a n de Ri jksgroepsregel ing O o r l o g s ­s l a c h t o f f e r s h e e f t n u eindelijk zijn beslag g e -i r e g ^ ^ r T r ï f V • ' '' È r p.on>t eettpeïlöcKekè' u i t k e r i n g v a n m a x i ­m u m f 1 9 4 , — p e r w e e k . I n d e r d a a d is e r v a n v e r r u i m i n g s p r a k e w a t be t ref t de t o e ­passing v a n de w e t en v a n de medische b e ­geleiding. M o e t e n wij nu juichen? O n z e m e ­ning is neen. W a t wij v e r w a c h t h a d d e n is e r niet uit g e k o m e n en d a t w a s de toepassing v a n de bizondere uitkering, z o a l s die o .a . g e l d t v o o r de P u t t e n a r e n . W i j hebben v a a k in felle b e w o o r d i n g e n o v e r d e z e m a t e r i e o n z e m e n i n g gespuid, soms t e ­gen het z e r e been v a n hen die het t o c h z o g o e d m e t ons m e n e n . Bij het 2 0 - j a r i g b e s t a a n v a n J o o d s M a a t s c h a p p e l i j k W e r k m e r k t e de o u d g e v a n g e n e v a n T h e r e s i e n s t a d t , n o t a r i s E . Spier o p n a de inleiding v a n d r . L . L a -m e r s , w e r k z a a m bij C R M , „dit niet de maat­regelen zijn die ons altijd voor ogen ston­den, n.l. een pensionering in de zin van de slachtoffers van Putten etc." T e r e c h t . W a a r ­o m niet d e z e l f d e regeling als v o o r de P u t -t e n a a r s , J e h o v a - g e t u i g e n en gijzelaars? W i j zijn een g r o e p N e d e r l a n d s e s taa tsburgers , die o n g e k e n d g r o o t o n r e c h t is a a n g e d a a n . D a a r t o e te b e h o r e n b e t e k e n d e een wisse d o o d : elk a n d e r had een kans , wij niet . E e n g i jze laar die geen Jood w a s k o n l e v e n d uit het g e v a n g k o m e n , m a a r w a s diezel fde gi jzelaar een J o o d , d a n w a s zijn lot b e z e ­geld. E e n J e h o v a - m a n k o n , w a n n e e r hij v o o r z i c h t i g w a s , zijn leven b e h o u d e n , een

J o o d nooit. Represai l les als g e v o l g v a n een v e r z e t s d a a d w a r e n v o o r J o d e n niet a a n de o r d e . V o o r alles, m a a r dan o o k letterl i jk v o o r alles w e r d e n wij v e r a n t w o o r d e l i j k g e ­steld. H e t vonnis w a s steeds h e t z e l f d e . . . . de d o o d ! Ki jk , heren die alles z o g o e d w e e t , d a t was_ Ijst, verschi l . U w causa l i te i t sc r i te r ia doen l a c h w e k k e n d a a n . D e spanning v a n a f de i n v a l t o t a a n de J o o d s e w e r k k a m p e n , h e t niet in de t r a m m o g e n rijden, de t o t in de kleinste bi jzonderheid u i t g e d o k t e r d e a n t i -J o o d s e m a a t r e g e l e n , de onts lagen , het s ter -d r a g e n en d a a r n a de r a z z i a ' s hebben de J o o d s e N e d e r l a n d e r s t o t in elke v e z e l v a n hun l i c h a a k k a p o t g e s l a g e n . N u , n a 2 3 j a a r k o m t er een regeling, h o e g o e d o o k b e d o e l d , die niet a a n o n z e v e r w a c h t i n g e n b e a n t ­w o o r d t . H e t z o u v a n weinig real i te i tszin g e ­tuigen, als wij d e s o n d a n k s niet d a n k b a a r zijn d a t een a a n t a l v a n o n z e l o t g e n o t e n d o o r deze regeling geholpen w o r d t . D e t o e ­passing v a n deze n i e u w e bepal ingen z a l een n i e u w e a a n p a k nodig m a k e n wi l zij niet v e r ­s loffen t o t een soor t v a n n e t t e s teunregel ing. D e d e u r e n zullen wijd open gezet m o e t e n w o r d e n d o o r a m b t e n a r e n die begr ip hebben v o o r dit soor t v a n O o r l o g s s l a c h t o f f e r s . E r zijn er die de m o e d niet k u n n e n o p b r e n g e n o m een a a n v r a g e te doen . D e z e angst m o e ­ten wij helpen v e r d r i j v e n d o o r deze mensen te helpen de k r a c h t te v i n d e n deze z o n o o d ­zakeli jke s t a p te d o e n . H e t za l a a n de a m b ­t e n a r e n liggen d e z e mensen o p de g o e d e m a ­n i e r t e g e m o e t te t r e d e n .

Wie komen er in aanmerking?

V e r v o l g d e n ( k a m p o f o n d e r d u i k ) , n a g e l a ­ten b e t r e k k i n g e n ( w e d u w e n e t c ) , v e r d e r a l -

Herdenking 1969 De Auschwitz-herdenking 1969 zal dit jaar plaats hebben op zondagavond 26 januari 1969 in de Bachzaal te Amsterdam. Medewerking wordt o.a. ver­leend door het Kunstmaandor­kest o.l.v. Anton Kersjes en door de jonge hoboïst Han de Vries. Houdt nu al deze avond vrij en brengt uw omgeving op de hoogte. 2ie verder p. 4.

len die d o o r z iekten t e n g e v o l g e v a n d e z e n a z i v e r v o l g i n g niet o f niet geheel in h u n o n d e r h o u d kunnen v o o r z i e n .

Enige wenken H e t is niet doenlijk d e z e w e t in zijn geheel te p u b l i c e r e n . W a n n e e r u m e e n t in a a n m e r ­king te k o m e n , w e n d u d a n t o t de S O C I -A L E - D I E N S T v a n de g e m e e n t e w a a r i n u w o o n t , o f t o t B u r g e m e e s t e r en W e t h o u d e r s . V e r m e l d t o p de e n v e l o p Rijks G r o e p s r e g e ­ling O o r l o g s s l a c h t o f f e r s .

Wat u schrijven moet E e n k o r t briefje w a a r i n u w n a a m en a d r e s v e r m e l d t en v e r d e r w a a r o m u m e e n t d a t u in a a n m e r k i n g k o m t . V e r m e l d e n K a m p o f o n d e r d u i k E N ziekte-verschi jnselen.

Een doktersattest H e t is n o d i g d a t u een d o k t e r s a t t e s t hebt . W i l u d o k t e r d e z e niet g e v e n , o f is hij v a n

(Vervolg op pag. 3)

Deze brief ontvingen wij van A. A. Petsjorski uit Rostow

Aan alle gevangenen van het dodenkamp Sobibor, I k wens u geluk met de vi j fentwintigste jaardag van de overwinning op de Hit lerbeulen in het dodenkamp S o ­bibor op 14 oktober 1 9 4 3 en met onze tweede geboorte­dag. O n z e overwinning en de vlucht van het hele k a m p dwon­gen de fascisten het kamp van de aardbodem weg te va ­gen en daarmee probeerden zij de waarheid over de wan­daden van het fascisme voor het vooruitstrevende mens­dom te verbergen. W i j , oud-gevangenen van het fascistische dodenkamp, hebben niet het recht dit te vergeten. Ons hele leven moe­ten wij de wereld de waarheid vertellen over het fascisme, over het beestachtige karakter ervan, in welke gedaante het ook verschi jnt . Zoveel te meer, omdat in de Bonds­republiek Dui ts land het neo-fascisme al off icieel wordt gesteund door de Bondsregering en de regeringen van enige kapitalistische landen.

D e vroegere oorlogsmisdadigers voelen al dat zij niet gestraft worden en kruipen uit de holen w a a r zij zich onder de hoede van hun beschermheren hadden verstopt, in afwacht ing van betere tijden. Beste vrienden, ki jkt uit en luistert naar de stemmen die nu in de Bondsrepubliek kl inken, de stemmen van de niet verslagen oorlogsmisdadigers en neo-fascisten. Her inner ­en ze u soms niet aan de hysterische kreten van de SS-ers uit de Hit lert i jd? Vergeet niet dat wij in het eerste strijdgelid moeten staan en ons protest tegen de herleving van het fascisme moeten verheffen. Vergeet niet ! Geen kans voor het fascisme! N e e n ! ! Beste vrienden, ik wens u een goede gezondheid en veel persoonli jk geluk.

Alexander Aronowits j Pets jorski leider van de opstand in het dodenkamp Sobibor

s e c r . : victorieplein 3 2 1 , amsterdam-z., postgiro 293087 bankrek.: AMRO, bijk. van baer lestraat , amsterdam-z. red.: amsteldi jk 23, amsterdam-z. g e m . g i r o N 5 5 0 0 N.A.C.

Van kwaad tot erger Herleeft het antisemitisme? A n t i s e m i t i s m e , h o e o o k v e r m o m d , dient te w o r d e n bes t reden, d a t spreekt v a n z e l f . M a a r b l i jkbaar niet v o o r iedereen, gezien de o n ­r u s t b a r e n d e b e r i c h t e n v a n de l a a t s t e tijd. O n r u s t b a r e n d v o o r a l v o o r ons, s l a c h t o f f e r s v a n fasc isme en o o r l o g , gespitst o p elk f a s ­cistisch s y m p t o o m , elke oor logsdre ig ing o f e r g e r . W i j w o r d e n te lkens geschokt d o o r stille o f luide r a s s e n d i s c r i m i n a t i e . N a t u u r ­lijk is e lke k l a n k v a n ant isemit isme ons een n o o d k l o k . B a a n d e ant isemit ische ophi ts ing en a c t i e niet de w e g n a a r A u s c h w i t z ? D e K r i s t a l l n a c h t , p a s h e r d a c h t , h e e f t h e t ons w e l geleerd . ' N o o i t m e e r A u s c h w i t z ' o m v a t w a k e n v o o r ant isemit isme en alle a n d e r e rassistische, dis ­c r i m i n a t i e - verschijnselen. E v e n natuur l i jk sluit de strijd tegen het fasc isme, het n e e r ­s laan v a n het n a z i - d o m , a fwi jz ing in v a n de r a s s e n w a a n , v a n a n t i s e m i t i s m e dus o o k . N u is het ant isemit isme o u d e r d a n H i t i e r en o o k niet m e t h e m in een Berli jnse b u n k e r o n d e r g e g a a n . A u s c h w i t z , M a i d a n e k , S o b i b o r zijn een h o o g t e - o f d i e p t e p u n t v a n menselijk v e r v a l . E r zijn d a a r de m e e s t e J o d e n v e r ­m o o r d v a n al le t i jden, e r zijn d a a r niet v o o r het eerst J o d e n v e r m o o r d . D e geschiedenis leer t d a t niet z o heel l a n g geleden a a n W e i c h s e l , B o e g en D n j e p r p o g r o m s de h e e r ­sende achters te l l ing en w o r g e n d e v e r n e d e ­ring o n d e r b r a k e n . H e t is geschiedenis die n i e m a n d s t r a f f e l o o s k a n o f m a g v e r g e t e n .

Weer weg uit Polen H e t N e d e r l a n d s A u s c h w i t z C o m i t é h e e f t in m a a r t v a n dit j a a r in een t e l e g r a m a a n de P o o l s e reger ing z i c h b e z o r g d g e t o o n d o v e r ant isemit ische ui t ingen en s y m p t o m e n in P o ­len. E r w e r d d a a r mensen h u n J o o d s e a f ­k o m s t v o o r g e g o o i d ; eerst o n d e r het d e k ­m a n t e l v a n a n t i - z i o n i s m e , een v e r w i j t d a t u i t e r a a r d alleen o p de w e i n i g e in d a t l a n d o v e r g e b l e v e n J o d e n b e t r e k k i n g k a n hebben. Z o heef t n i e m a n d m i n d e r d a n G o m o e l k a g e m e e n d hen in dr ie c a t e g o r i e ë n te m o e t e n indelen, w a a r v a n er z . i . s lechts een in P o l e n k a n blijven. I n het w e l i n g e l i c h t e b l a d „ L a Presse n o u v e l l e h e b d o m a d a i r e " in Par i js s c h r e e f R i c h a r d M a r i e n s t r a s d e z e r d a g e n : „ D e gebeurtenissen sindsdien hebben b e w e ­zen d a t de m e e r d e r h e i d v a n de J o d e n die z i c h toen in P o l e n b e v o n d e n o f h u n b e t r e k ­king hebben v e r l o r e n o f het l a n d hebben v e r l a t e n . " T o t de l a a t s t e n b e h o o r t de b e r o e m d e a c t r i c e I d a K a m i n s k a , de d i r e c t r i c e v a n het e v e n b e r o e m d e t h e a t e r te W a r s c h a u , d a t k o r t t e ­v o r e n w a s gesloten. H e t in h e t J i d d i s j v e r ­schijnende d a g b l a d F o l k s s t i m m e w e r d eerst t o t een w e e k b l a d t e r u g g e b r a c h t en toen o p ­g e h e v e n . D e h o o f d r e d a c t e u r H e r s j S m o l a r , een d i c h t e r die vijf j a a r l a n g als p a r t i s a a n tegen de nazi ' s h e e f t g e v o c h t e n , w a s al e e r ­der a f g e z e t . E n h i e r s tuiten wij o p n o g een onhei lspel lend a s p e c t v a n de a n t i - J o o d s e c a m p a g n e die in P o l e n is l o s g e b r o k e n . W i e zijn de o n t s l a g e n e n ? H e t zijn mensen die, z o a l s S m o l a r , in het g e w a p e n d e v e r z e t , z o ­w e l in P o l e n en o m l i g g e n d e l a n d e n , als in F r a n k r i j k o f België a c t i e f zijn geweest o f o p a n d e r e wijze h u n l e v e n l a n g hebben g e s t r e ­den tegen de n a z i ' s , t e g e n h e t h a l f - f a s c i s -t ische o u d e en v o o r een n i e u w P o l e n . J u i s t deze mensen zijn n a de o o r l o g n a a r P o l e n t e r u g g e g a a n o f e r w e l b e w u s t gebleven . Zi j moesten nu e c h t e r o .a . in de T r y b u n a L u d u o v e r z i c h z e l f lezen d a t „ n a t i o n a l e m i n d e r ­heden . . niet t e v e e l . . bij de v e r d e d i g i n g , v e i ­l igheid, p r o p a g a n d a o f v e r t e g e n w o o r d i g i n g in het b u i t e n l a n d b e t r o k k e n " m o c h t e n zi jn!

D e F r a n s e B o n d v a n J o o d s e vri jwil l igers en oud-str i jders v a n 1 9 3 9 a c h t de ber i chten ui t P o l e n d a n o o k steeds a l a r m e r e n d e r . „ H e t is w e e r z i n w e k k e n d (a ldus de b o n d ) o m b u r ­gers , die alti jd en o n d e r de moeili jkste o m ­s t a n d i g h e d e n str i jdend en lijdend hun g e ­h e c h t h e i d a a n h u n l a n d en zijn r e g i e m h e b ­ben b e t o o n d , al leen o p g r o n d v a n h u n J o o d ­se a f k o m s t te zien d i s c r i m i n e r e n o p een wijze die elke beschrijving t a r t . Zij w o r d e n s y s t e m a t i s c h v a n h u n pos t o n t h e v e n ; zij w o r d e n o p verschi l lende m a n i e r e n v e r n e ­d e r d en het k l i m a a t is z o d a t de meesten v a n hen z i c h g e d w o n g e n zien te e m i g r e r e n . " D e z e b o n d v a n oud-s t r i jders p r o t e s t e e r d e in s e p t e m b e r o p n i e u w tegen de „ o n h o u d b a r e t o e s t a n d , w a a r i n de o v e r l e v e n d e n w o r d e n g e b r a c h t v a n een g r o e p die z o gruweli jk heef t geleden o n d e r de n a z i - b a r b a r i j . " H e t c y n i s m e v a n de P o o l s e a u t o r i t e i t e n g a a t z o v e r d a t zij die i n k o m s t e n n o c h ui tz i chten m e e r hebben en dus w e l m o e t e n v e r t r e k k e n . . . . alleen n a a r Israël m o g e n g a a n . H u n P o o l s e n a t i o n a l i t e i t m o e t e n zij eerst o p g e v e n . D u i z e n d e n hebben z ich d a n o o k la ten in­schrijven v o o r e m i g r a t i e n a a r Israël en w e l bij het N e d e r l a n d s e c o n s u l a a t te W a r s c h a u , w a a r I s r a ë l ze l f i m m e r s geen c o n s u l a a t m e e r heef t .

H e t za l menigeen onbegrijpelijk v o o r k o m e n d a t o p n i e u w J o d e n P o l e n m o e t e n v e r l a t e n n a de r a m p v a n de o o r l o g , m a a r o o k n a de belangri jke s t a p p e n die de reger ing v a n de v o l k s r e p u b l i e k P o l e n h e e f t o n d e r n o m e n o m a f te rekenen m e t het ant isemit isme, e v e n ­als m e t fasc isme in het a l g e m e e n .

Zonderling stilzwijgen E r is t r o u w e n s m e e r onbegrijpelijks a a n dit alles. E n e r z i j d s dienen de weinige nog l e v e n ­de J o d e n als z o n d e b o k . A n d e r z i j d s v e r z w i j g t m e n v a n off ic ië le zijde steeds m e e r de vele mil joenen J o d e n die o p P o o l s e b o d e m dooi­de nazi ' s in d o o d s f a b r i e k e n o f m e t S o n d e r -k o m m a n d o ' s zijn v e r m o o r d . D e „ E n d l ö s u n g der J u d e n f r a g e " kos t te alleen al drie mil joen P o o l s e burgers het leven en e v e n z o v e e l J o o d s e burgers v a n a n d e r e l a n d e n . Sobibor , Belsec en T r e b l i n k a w a r e n uitsluitend inge­steld v o o r de A k t i o n - R e i n h a r d , d.i. het v e r ­delgen v a n J o d e n .

A u s c h w i t z , het g r o o t s t e v a n alle v e r n i e t i ­g i n g s k a m p e n , is het g r a f v o o r velerlei g e ­d e p o r t e e r d e n g e w o r d e n : v a n zigeuners , S o w -j e t - k r i j g s g e v a n g e n e n , v e r z e t s m e n s e n uit heel E u r o p a en allerlei g r o e p e n mensen in P o l e n o o k . T o c h bes tond z e k e r dr ie k w a r t o f m e e r v a n de A u s c h w i t z - s l a c h t o f f e r s uit J o d e n o f w a t de N e u r e n b e r g e r w e t t e n z o n o e m d e n (men k o n i m m e r s e v e n g o e d k a t h o l i e k o f vr i jdenker zi jn) . H e t „ m i n d e r w a a r d i g e b l o e d " moest w e g s t r o m e n en d a a r t o e moest een hele b e v o l k i n g v e r d w i j n e n , b .v . v a n Stadswijken v a n A m s t e r d a m o f Saloniki . D e d a d e n v a n v e r z e t o f a n d e r s z i n s speelden daarbi j geen r o l . D e z e genocide , v o l k e r e n m o o r d , v o r m t het sinistere n i e u w e begr ip d a t de n a z i „ L ö s u n -g e n " en „ A k t i o n e n " h e b b e n g e b r a c h t . H e t is de n a z i - m i s d a a d bij u i t s t e k ; niet eens de o n ­beperkte , dodeli jke t e r r e u r tegen mensen o m iets w a t zij doen, m a a r het z inneloos u i t r o e i ­en v a n hele v o l k s g r o e p e n o m w a t zij zijn o f heten te zijn. D o o r de o v e r w i n n i n g v a n de antifasist ische coal i t ie is deze s lacht ing t o t s t a a n g e k o m e n en m e n z o u denken d a t er alle reden is o m d a t feit v o o r het n a g e ­s lacht v a s t te l e g g e n : de w e r e l d h e e f t de w a a r s c h u w i n g i m m e r s b i t t e r nodig . M a a r kijk nu eens n a a r de l a a t s t e k a a r t die in

P o l e n v a n het gehele i n g e w i k k e l d e en u i t ­gebreide k a m p e n c o m p l e x in d a t l a n d is ui t ­g e g e v e n . H e t w o o r d „ J o d e n " , w a a r m e n z o gul m e e is, als het niet t e r z a k e d o e t , k o m t er é é n m a a l en d a n n . b . in v e r b a n d m e t een „ a r b e i d s k a m p " o p v o o r , de t e r m „ v e r n i e t i ­g i n g s k a m p " h e l e m a a l niet . M e n v r a a g t z i c h v e r b i j s t e r d a f : w a a r o m niet? K o m e n de v e r m o o r d e n d a a r m e e t e r u g ? W o r d t de SS z o m i n d e r schuldig o f juist m e e r ? D e g a s k a m e r s en S o n d e r b e h a n d l u n g zijn t o c h niet d o o r P o o l s e instant ies u i t ­g e v o n d e n ? M e n d e n k t d a n o o k a a n h e t o n t ­b r e k e n v a n elke a a n d u i d i n g o p het m o n u ­m e n t te A u s c h w i t z d a t dit het g r a f t e k e n v a n mil joenen J o d e n is en tegelijk een w a a r ­s c h u w i n g w a a r t o e a n t i s e m i t i s m e o f elk s o o r t „ r a s s e n l e e r " le idt . E n w e e r rijst de v r a a g : w a a r o m ?

In de Sowjet-Unie: Kitsjko's come-back O f wij h e t nu begrijpen o f niet , het blijkt m e e r v o o r te k o m e n d a t m e n m e e n t fascis­me en n e o - f a s c i s m e te k u n n e n bestrijden en t o c h a n t i s e m i t i s m e de vrije l o o p te l a t e n . D e S o w j e t - U n i e , die z u l k e w e e r g a l o z e o f f e r s heef t g e b r a c h t o m het nazibees t n e e r te s laan en z o een belangri jk a a n d e e l h e e f t g e h a d in de v e r p l e t t e r i n g v a n het H i t l e r d o m , geef t een slecht v o o r b e e l d . D a a r h e e f t in 1 9 6 4 een z e k e r e h e e r K i t s j k o z i c h b e r u c h t g e m a a k t m e t een smerig boekje „ J o d e n d o m z o n d e r m a s k e r " , d a t toen een s t o r m v a n p r o t e s t h e e f t g e w e k t en m o e s t w o r d e n i n g e t r o k k e n . D e schr i jver kreeg een p u b l i c a t i e v e r b o d o p ­gelegd. D i t h e e f t niet v e r h i n d e r d d a t g e ­n o e m d e heer enkele j a r e n l a t e r w e r d o n d e r ­scheiden. A l d u s w e e r a a n g e m o e d i g d w a a g d e K i t s j k o z i c h a a n een n i e u w geschr i f t „ J o d e n ­d o m en z i o n i s m e " d a t gedeelteli jk in het O e k r a j i e n s e b l a d „ L j o e d i n a i S w i t " w e r d a f g e d r u k t . H i j schijnt z ich z o w a a r te hebben la ten inspireren d o o r de z .g . „ P r o t o c o l l e n v a n de wijzen v a n Z i o n " , een o m s t r e e k s 1 9 0 0 d o o r de tsarist ische pol i t ie s a m e n g e ­f lanst s c h o t s c h r i f t ten dienste v a n de p o ­g r o m s . H e t is i n d e r d a a d o n v o o r s t e l b a a r d a t zoiets k a n gebeuren in het gebied v a n K i e w , w a a r in 1 9 4 1 o .m. de gehele J o o d s e b e ­v o l k i n g in de k l o o f B a b i J a r a a n de D n j e p r w e r d a f g e s l a c h t .

D i t is slechts een g e n e r a t i e geleden. E n n o g m a a r één g e n e r a t i e e e r d e r w a s K i e w het t o ­neel v a n het g e r u c h t m a k e n d e Bei l i s -proces , een d o o r het t s a r e n r e g i e m o p g e z e t t e p o g r o m ­a c t i e : een J o o d s e a r b e i d e r w e r d beschuldigd v a n „ r i t u e l e m o o r d " o p een C h r i s t e n j o n g e t j e , m a a r m o e s t w o r d e n v r i j g e s p r o k e n . E r leven nog heel w a t mensen die het B e i l i s - s c h a n d a a l w a a r m e e het t sar isme z i c h z e l f v e r o o r d e e l d e , hebben m e e g e m a a k t . N o g vee l m e e r h e r i n ­neren z ich als de d a g v a n gisteren w a t z i c h in de o o r l o g in d i e z e l f d e O e k r a j i e n e h e e f t a fgespeeld . A l l e J o d e n in d e z e v o o r m a l i g b e ­z e t t e republ iek zijn letterl i jk o v e r l e v e n d e n . Zij w e r d e n niet als enigen, m a a r w e l het eerst en z o n d e r u i t z o n d e r i n g v e r v o l g d . V e ­len v a n hen hebben in het leger en als p a r -t isanen o n d e r s c h e i d i n g e n v e r d i e n d . J u i s t in de O e k r a j i e n e — en t r o u w e n s o o k v e r d e r in de S o w j e t - U n i e — zijn de b l o e d ­sporen v a n het ant isemit isme te zien. H o e k a n m e n d o e l t r e f f e n d tegen het fasc isme o p t r e d e n z o n d e r een s tokje te s teken v o o r al le ant isemit isch geschri jf? A a n de mi l joenen die in de strijd tegen en als s l a c h t o f f e r s v a n het fasc isme zijn g e v a l ­len en a a n de k o m e n d e n , die n o o i t m e e r een w e r e l d o o r l o g m o g e n o n d e r g a a n en a a n het h e d e n , w a a r i n rassisme w o e d t en v o l k e r e n ­m o o r d niet is ui tgesloten hebben wij v e r ­p l i c h t i n g e n . D e eerste is h e t ant isemit isme a a n de k a a k t a stellen als b r o n v a n v e r d e r f en s c h a n d e .

Waitz in Amsterdam

Nu helpen is geboden

BIJEENKOMST

OVER

VERRUIMDE

REGELING

O p z o n d a g 8 d e c e m b e r a.s. v i n d t e r

in het A n n e F r a n k h u i s , P r i n s e n g r a c h t

2 6 3 , A m s t e r d a m - C , een bijeenkomst

p l a a t s o v e r de n i e u w e , v e r r u i m d e r e ­

geling v o o r o o r l o g s s l a c h t o f f e r s . A a n ­

v a n g : 11 u u r 's o c h t e n d s , z a a l o p e n

o m 1 0 . 4 5 uur . T o e g a n g v r i j . M e d i s c h e

en a n d e r e deskundigen en leden v a n

het N . A . C . z u l l e n - v r a g e n b e a n t w o o r ­

den en z o n o d i g helpen en a d v i s e r e n

bij het doel v a n a a n v r a g e n v o o r u i t ­

k e r i n g en m e d i s c h e begeleiding o p

g r o n d v a n de a a n g e k o n d i g d e v e r r u i ­

m i n g .

B e l a n g h e b b e n d e n zijn hartel i jk w e l ­

k o m .

Nederlands Auschwitz Comité

I n november mochten we tijdens zijn kor t verbl i j f te Amsterdam prof . R o ­bert W a i t z begroeten. P r o f . W a i t z is vri jwel hersteld van de ziekte die hem, naast een ernstig gebrek aan contact , dwong te bedanken als v o o r ­zit ter van het Internat ionaal Ausch­witz Comité . P r o f . W a i t z is directeur van het instituut voor bloedonder­zoek te Straatsburg,waar hij geregeld jonge geleerden uit de gehele wereld ter verdere opleiding ontvangt . H i j was getuige in het proces van N e u ­renberg en is drager van een hoge on­derscheiding wegens zijn aandeel in het Franse verzet . H i j deelde ons mee dat hij op de ver ­schillende kwesties die hij in zijn cor ­respondentie met het secretariaat-ge­neraal van het I n t . Auschwitz C o m i ­té aanroerde nooit antwoord heeft ge­kregen, ook niet op zijn tot tweemaal toe ingediend ontslag. V a n zijn pro­testen tegen het in Polen aan de dag gelegde antisemitisme werd geen mel ­ding gemaakt , m a a r wel vermeldt ook het laatste (september)nummer van het I .A.K. -bul le t in Wai tz ' s per­soonlijk adres als dat van de voor ­zitter . Deze zomer heeft een klein blad, 'Tr ibune j u i v e ' de brief van 6 mei j .1 . gepubliceerd, waarin R o b e r t W a i t z zijn aftreden als voorzi t ter van het I . A . K . herhaalde. Deze brief is door de Franse dagbladpers overgenomen en ook in Neder land bekend gewor­den. O p 2 0 september verscheen een telex­bericht v a n het A F P , met de enige reactie die prof . W a i t z uit Warschau heeft gekregen. E r stond in dat alleen de algemene vergadering van het I . A . K . in januari a.s. het kennis kan nemen van het besluit van de voor ­zit ter , die door zijn leefti jd en ge­zondheidstoestand gedwongen is zijn act ivitei t aanzienli jk in te krimpen en zich al enige maanden niet meer onmiddeli jk met het comité kan bezig­houden. O p de bezwaren die de heer W a i t z ondanks en na zijn ziekte heeft geuit heeft hij nog steeds geen ant ­woord gekregen. D e heer W a i t z is er zoals alti jd van overtuigd dat de oud-gevangenen van Auschwitz en nabestaanden van over-

(Vervolg van pag. 1)

m e n i n g d a t u w ziekte-verschi jnselen N I E T een g e v o l g v a n u w k a m p o f o n d e r d u i k is, m e l d t u d a n T O C H a a n , w a n t d a n k u n t u een o n d e r z o e k a a n v r a g e n bij een speciale commissie die v o o r u in het leven is g e ­r o e p e n .

V r i e n d e n ; l o t g e n o t e n ! ons c o m i t é heef t v a n ­a f het eerste uur o p de bres ges taan v o o r u w b e l a n g e n . W i j hebben g e d a a n w a t wij m e n e n d a t n o d i g is. O o k nu s t a a n wij k l a a r u v a n a d v i e s te dienen en d a a r w a a r het n o ­dig is v o o r u w belangen o p te k o m e n . E r is een boekje u i tgegeven w a a r i n alles s t a a t d a t u w e t e n wi l t , v r a a g h e t a a n ! A d r e s : V o o r ­l icht ingsdienst C . R . M . , S t e e n v o o r d e l a a n 3 7 0 , Rijswijk ( Z . - H . ) . Jos. Slagter

al verenigd moeten en kunnen blijven en betreurt dat medewerking hem on­mogeli jk is gemaakt . Gelukkig is hem gebleken welk een gezag en sympa­thie hij allerwegen onder Auschwitz-mensen en ver daarbuiten geniet. Wi j hebben hem de beste wensen van zijn Nederlandse kampgenoten en hun vrienden meegegeven.

J . S . — E . T .

Verjaring, berechting... W o r d t Heinemann, de bestrijder van de ver jaring van oorlogsmisdaden president van West-Duits land? G a a t de ver jaring door? H o e staat het eigenlijk nu met de be­rechting van nazi-misdadigers? W a s een SS-er onschuldig? G a a t de N P D , de neo-nazipart i j ach­teruit o f niet? O p al deze vragen vindt u in dit num­mer geen antwoord. I n ons december­nummer wordt hieraan echter ruime aandacht besteed. U kunt intussen andere belangstellen­den op het bestaan van ons blad w i j ­zen en ons hun adres (per br ie fkaart ) opgeven.

red. N . A . C .

D e voorbereiding v a n onze 24ste her­denking op 2 6 januari 1 9 6 9 en het uitgeven van onze herdenkingskrant in een oplage van 15 tot 2 0 . 0 0 0 ex . is to t volle ontplooiing gekomen. O n ­ze, v a a k zieke kampgenoten, doen op­nieuw hun uiterste best om tot een goed resultaat te komen. Een ieder

N.A.C. niet naar Polen

Het Nederlands Auschwitz Co­mité heeft besloten dat zijn voorzitter, de heer J. Slagter, die zitting heeft in het bestuur van het Internationaal Ausch­witz Comité niet zal deelne­men aan de zitting van het I.A.K. te Auschwitz in januari 1969. Het secretariaat van het I.A.K. te Warschau heeft geen bevre-digent antwoord kunnen geven op de herhaalde protesten van het N.A.C. aangaande antise­mitisch optreden van officiële instanties in Polen. Zolang hier­in geen keer is gekomen zal noch het N.A.C. noch zijn voor­zitter aan de activiteiten van het Internationaal Auschwitz Comité deelnemen.

Nederlands Auschwitz Comité

van u, die ons werk waardeert , kan zijn steentje bijdragen. U kunt reeds uw kaarten bestellen! U kunt ons geld overmaken! U kunt advertenties verzorgen! U kunt met een bijdrage-lijst werken! E r is veel te doen. W i e helpen wil kan nu iets voor ons doen. Geld inzame-melen is wel erg nodig, want daar mankeert het meeste van. N i e u w adres: J . Slagter, Vic tor ie ­plein 3 2 1 , Amsterdam-Z. T e l . 7 3 6 2 84 . Opgaven bij het secretariaat.

H e t bestuur

Niet telefonisch D e laatste ti jd k o m t het herhaaldeli jk v o o r dat nieuwe lezers zich melden. D a t vinden wij uiteraard zeer prett ig ; T o c h wi l ik u beleefd vragen dat niet telefonisch te doen. Eerstens k o m t het v a a k niet goed over en tweedens w o r ­den voornamen en achternamen on­juist genoteerd. Schri j f een br ie fkaar t en zet (het liefst in blokletters) uw n a a m en adres. V u l zo mogeli jk ook het nieuwe nummer van uw woon­wijk in ; dat geldt ook voor uw adres­wijziging.

H e t spaart t i jd en geld. L . Groen

administrateur

Stichting sieraden-comité Het lijkt ons nodig om het volgende stencil van bovengenoemd comité in de openbaarheid te brengen:

Zoals wij U indertijd reeds hebben medegedeeld, kon voor de geroof­de sieraden, geen echte schadever­goeding worden gevraagd, maar slechts een uitkering uit het z.g. „Hartefonds", omdat voor deze sieraden niet tijdig, d.w.z. vóór 1.4.1959 een schadevergoedings­claim was ingediend. Op grond van een recente uitspraak van de hoogste rechterlijke instantie op dit terrein mag het o.i. thans niet uitgesloten worden geacht dat de indertijd door de Stichting JO­KOS wegens huisraadschade vóór 1.4.1959 ingediende claim ook als tijdige aanmelding voor de geroof­de sieraden kan worden be-

Albutns, filmpjes en L.P.

Ons comité beschikt nog steeds over albums: Nu slechts 5 gulden. Ook dia-filmpjes en de beroemde langspeelplaat ad fl. 14,— Het Auschwitz-oratorium van Pen-derecki zijn nog in beperkte mate voorradig. Bestellen bij Mevr. E. Furth, Diemer-kade 43, Diemen. Tel. 020- 58842.

schouwd. Dit zou betekenen dat ook voor de geroofde sieraden een echte schadevergoeding zou kun­nen worden verkregen. Helaas be­staat hieromtrent nog geen zeker­heid. Deze kan slechts worden ver­kregen door een proefproces, dat tenminste twee jaren, mogelijk nog aanzienlijk langer, zal duren. In beginsel is een echte schadever­goeding vanzelfsprekend voorde­liger dan een uitkering uit het Har­tefonds. Deze laatste bedraagt maximaal 2/ 3 (66 2/ 3%) van de vervangingswaarde der geroofde sieraden per 1-4-1956, de ech­te schadevergoeding zou 80% van deze schade kunnen bedragen. Verschil 12y 2%.

De consequentie van deze nieuwe si­tuatie is dat diegenen die reeds een uitbetaling hebben gekregen verder uitgesloten zijn. Verder zal de uitke­ring door de nieuw geschapen situatie aanmerkelijk langer op zich laten wachten. Voor hen die nog wat in een oude kous hebben is dat geen probleem, maar voor diegenen die er op zitten te wachten wel. Twee jaar en meer is voor de oudjes onder ons lang, zeer lang. Ons advies luidt: uit­betalen NU!

Mocht u een brief ontvangen

Namens het comité zal ik een 500-tal mensen een brief sturen en hun vra­gen om financiële hulp. Dat doen wij ieder jaar en gelukkig met een goed resultaat, alleen, het is niet onmoge­lijk dat enige lezers van ons blad ook zo'n brief ontvangen. Mijn excuses hiervoor, daar dit niet de bedoeling was. Gooi deze brief echter niet weg maar geef hem aan iemand waarvan u denkt dat die best iets zou willen missen voor zulk goed werk. Van u vrienden, verwacht ik een flinke bij­drage voor 1969. Mocht u het vorige jaar vergeten zijn iets aan ons over te maken, doe het dan nu dubbel.

Een kleine hint:

Ons postgironummer is 293087 Voor Amsterdammers N 5500 of Amro-Bank bijkant, v. Baerlestr.

U hoeft alleen maar te vermelden N.A.C. Amsterdam, meer niet.

Vol verwachting klopt mijn hart.. .

J . Stibbe penningmeester

Auschwitz-herdenking 1969 te Amsterdam Op 26 januari 1969 vindt in de Bachzaal, Bachstraat te Amsterdam de 24ste Auschwitz-herdenking plaats. Een goede traditie getrouw zal het Kunstmaandorkest o.l.v. Anton Kersjes weer meewerken. Dit jaar zullen wij kunnen luisteren naar Han de Vries, hoboïst van het Concertgebouw-orkest. Verdere bijzonderheden worden nog bekend gemaakt.

Kaarten a / 3,75,— en ƒ 2,— (voor studenten, scholieren en bejaarden) kan men nu al bestellen telefonisch bij mevr. E. Furth, Diemerkade 43, Diemen, tel. 020 - 58842. Mevr. E. van Geens, Orteliusstraat 1782, Amsterdam-W., tel. 020- 85572.

Men kan ook kaarten bestellen door overmaking van het gewenste aantal maal ƒ 3,75,— op postrekening 293087 of voor Amsterdammers op gem. giro N 5500, N.A.C, Amsterdam, onder vermelding: Kaarten.

U krijgt de kaarten dan tijdig toegestuurd.

Bestelt tijdig! Het aantal plaatsen is niet groot!