n e d e r l a n d s

a u s c h w i t z

c o m i t é

S P E C I A A L ' H E R D E N K I N G S N U M M E R

j a n u a r i - 1 9 6 2

secr. e. neter. waterlooplein 4 8 . anisierdam-c, postgiro 2 9 3 0 8 7

ZO BEGON DE VRIJHEID Jh^EN schaduw glijdt over mij heen. • *

Met .-grote moeite open ik de ogen. . Een groot, ruw, mannengezicht heeft zich over mij

heen gebogen ' * Mijn ogen sluiten zich weer. ' —

* Ik ben koud, onvoorstelbaar koud. . * >-. Ik kan geen woorden vinden om uit tc drukken hoe

moe ik'mij voelde. ' Ik dwing mijzelf om mijn ogen weer te openen Nu zie ik 'alleen maar ogen boven mij. Hele zachte

blauwe ogen in een vriendelijk, jong gezicht. Zijn mond

beweegt, maar ïk.hoor niet wat hij zegt. Heel langzaam dringen de 'klanken tot mij door.

.„Roeski, roeski". t De man zegt nog meer,,maar ik begrijp het niet.

]\OG kort tevoren had ik het gevoel dat de buitenwereld zijn betekenis voor mij had verloren. Ik was opge­

nomen in een duistere ruimte die deel uitmaakte van het niets. Alles was verloren. Ik had mij er mee verzoend. Het .begin van het vergaan was begonnen. Uit déze lethargie

werd ik gewekt door de woorden „Roeski, roeski". De man tilt mij heel voorzichtig op en draagt my uit de donkere barak naar buiten, waar de ,sneeuw in dichte, vlokken neerdaalt. Hy legt mij zachtjes in een open vrachtwagen

De soldaat gaat terug en brengt andere ver­kleumde en verhongerde vrouwen. Als de laat-

^ ste uit de barak in de auto is gebracht, begint de wagen te'rijden.

De wind langs de open wagen strijkt over mijn gezicht.

Wij kijken om ons heen. Het is een vreemde gewaarwording.'Links en rechts glijden de vele barakken aan ons .voorbij. Wij 'rijden langs eindeloze hagen prikkeldraad en langs wacht­torens zonder gehelmde groene bewakers. Het kamp is leeg en verlaten In de sneeuw-Iigt

'alles verloren. Wij waren dë-laatste levenden die de Russen hier aantroffen en meenamen naar. de vrijheid

„Vrijheid;'.

Het besef van hetgeen er geb.eurt» dringt langzaam tot óns door. Wij kunnen het haast niet geloven. Wij grijpen eikaars handen om te voelen dat wijv leven. Wij willen weten dat het waar is en geen verdwaalde droomtoestand van verlangen, zoals wij zo vaak hebben ge­droomd. •

Boven ons hoofd zwiepen takken van bomen heen en weer. De sneeuw valt op ons gezicht.

Zo begon voor ons de vrijheid. n /«

GREET VAN AMSTEL.

D e t a i l o n t w e r p A u s c h w i t z m o n u m e n t

] \ 0 G te weinig wordt be­seft, dat hetgeen het

joodse volk is overkomen niet enkel verklaard kan worden als uitvloeisel van rassenhaat, niet enkel uit het misdadige brein van bepaalde individuen of van een enkel individu ontspro­ten is, maar in de eerste plaats gezien moet worden als gevolg van een alge­mene zedenverwildering, waarvan de twee wereld­oorlogen in één generatie het symptoom waren, een demoralisatie, welke weer met het anarchistische ka­rakter van onze maatschap­pij samenhangt.

Immers, het nieuwe en ongewone van onze tijd is de verbazingwekkende ver­meerdering van technisch vermogen en een even ver­bazingwekkend verlies van zedelijk inzicht. Dit is be­grijpelijk van een mensheid, die de vrijheidsleus rond­bazuint en die niet beseft, dat de ware vrijheid altijd met gehoorzaamheid aan vaste zedelijke normen ge­paard gaat. Nooit tevoren heeft het mensdom het ge­waagd, zo koelbloedig de mogelijkheid van uitroeiing van honderden miljoenen voor te bereiden. Alle moei­te wordt aangewend om de levens van idioten, onge-

in eigen boezem

neeslijk zieken en levens­moeden met kunst en vlieg­werk te verlengen en doel­treffende geboortebeperking tegen te gaan, maar de ver­nietiging van miljoenen on­schuldige mensen in de kracht van hun leven en de verminking van nog, onge­boren geslachten wordt on­der bepaalde omstandighe­den toelaatbaar geacht. Hit-Ier heeft weliswaar in koe­len bloede zes mil joen mensen van een ander ras laten vergassen, daar hij in zijn misdadige verblin­ding meende, dat de joden de schuld van alle ellende in de wereld waren, of ge­bruikte dit denkbeeld als dekmantel voor zijn mis­daad. Indien hij dit excuus huichelde, dan bedenke men, dat huichelarij terecht gekenmerkt wordt als de onbewuste hulde, die de ondeugd aan de deugd brengt.

Aan onze vrienden

C* V E N A L S vorig jaar zijn wij , dank zij U w aller medewerking, in staat een herden­

k i n g s n u m m e r uit te geven. Dit n u m m e r , beter verzorgd d an ooit te

voren, kon in deze v o r m verschijnen door belangrijke finantiële steun, die wij v a n U ontvingen.

Dit bewijst dat ons blad voorziet in een door U al len gevoelde behoefte, hetgeen voor onze hardwerkende comitéleden de beste sti­m u l a n s in onze strijd tegen fascisme- ant i ­semit isme en andere rassendiscr iminat ie .

W i j hopen ook in de toekomst op u w m e ­dewerking en steun te kunnen blijven reke­nen, opdat wij ons werk met vrucht voort k u n n e n zetten in het belang van ons en hen die n a ons komen.

J O S S L A G T E R

Daarentegen erkennende regeringen, waaronder ook de onze, dat de marteldood van tallozen voorbereiden, dat aan deze allen geen an­dere schuld ten laste ge­legd kan worden, dan dat zij in een tijdperk van so­ciale revoluties en grote internationale spanningen geboren zijn. Het is de voor­bereiding van een misdaad, welke zozeer alle grenzen der verbeelding overschrijdt, dat wij Nederlanders even­m i n aan het inzicht 'in de omvang van die misdaad toekomen als het Duitse volk ten aanzien der mis­daden van het Hitier-regime.

Het Nederlandse volk zal daarom moeten leren, zich niet alleen te bezinnen op de ellende en de gruwelen, welke zich tijdens de twee­de wereldoorlog hebben af­gespeeld, maar evenzeer met afgrijzen moeten den­ken aan de misdadige posi-sitie, waarin wij zelf ons door ons toetreden tot de N A T O , door ons deelnemen aan de bewapeningswed­loop, door ons toestaan van raketbases binnen onze grenzen, gemanoeuvreerd hebben, een positie, welker misdadig karakter hieruit blijkt, dat wij ons in prin­cipe en onder bepaalde om­standigheden bereid hebben verklaard, tientallen mil­joenen mensen, die even onschuldig als de joden tijdens het Hitler-regime, aan marteldood en vernie­tiging prijs te geven.

Nog nimmer — zegt de Engelse schrijver Aldous Huxley — heeft zich in de geschiedenis der mensheid ean tijdperk voorgedaan, waarin zo weinigen in de gelegenheid waren, van zo-velen, dwazen, maniakken en misdadigers te maken.

Het grootste euvel is daarbij, niet dat een volk tot wandaden vervalt, ter­wijl het zich tevens van zijn schuld bewust is. Zolang

het zich daarvan bewust is , levert dit het bewijs, dat het zedelijke inzicht nog niet geheel verloren is gegaan. Veel erger is het, wanneer een volk zijn regering bij het bedrijven van haar mis­daden steunt, zonder zijn schuldigheid en medeplich­tigheid te beseffen. Zo ver­ging het ten tijde van Hitier

het Duitse volk. Zo vergaat het thans een menigte van volken, die hun regeringen met een goed geweten steu­nen bij haar voorbereiding van een onvoorstelbare m i s ­daad. Het grootste kwaad is bovendien niet, dat een dictator eigenmachtig, en min of meer in het geheim, zyn wandaden bedrijft. Als een nog groter kwaad moet men het beschouwen, wan­neer een regering, of een opeenvolging van regerin­gen, een volk zo hebben weten te misleiden en schrik aan te jagen, dat dit volk aan zijn regering voor de voorbereiding van haar mis­daad op democratische wijze carte blanche geeft. E n wel heeft Abraham Lincoln eens gezegd, dat men weliswaar alle mensen een tijd lang kan misleiden, en dat mei> ook sommige mensen voor altijd kan misleiden, maar dat men niet alle mensen voor altijd op een dwaal­spoor kan brengen. Di t is echter een schrale troost, want de geschiedenis heeft menigmaal aangetoond, dat ook een tijdelijke misleiding de oorzaak van verschrik­kelijke rampen kan zijn. D a t heeft Auschwitz in de veer­tiger jaren bewezen. Het ge­vaar is groot, dat dit in de zestiger jaren opnieuw, en dan op nog veel verschrik­keli jker- wijze, aangetoond zal worden.

h e t

m o n u ­

m e n t

J - J E T ' Internationale Patronage. Co-' mité voor het Monument tc

Auschwitz, zet zijn pogingen voort •om de nodige geldmiddelen voor de bouw van een gedenkteken bijeen te brengen. Van de regeringen van en­kele landen kwamen reeds antwoorden binnen over hun aandeel aan" deze geldactic.

Zo heeft bijv. dc Belgische rege­ring voor dit doel reeds 250 000 Bel­

gische francs op de giro-rekening van het Monument overgemaakt. Ook de Franse regering heeft haar aandeel, een bedrag van 20 miljoen oude francs, d.w.z. voor 10 % van de to­tale bouwkosten, betaalbaar in twee termijnen, ter beschikking gesteld.

Groot interesse voor deze aangele­genheid leggen de regeringen van de Volksrepubliek China en de Sowjct-Unie aan de dag, die v i a hun vertc-

Derail van het ontwerp, dat de Italiaanse ontwerpers Julio Lafuente, Pietro Cascella en Andrea Cascella voor een monument in Auschwitz maakten.

auschwitz en de joodse jeugd

..liVlFNEKR, ik heb . .Opmars naar de Galg" * ' * gezien en \j moet het mij niet kwalijk

nemen, maar ik vond het net een spannen­de Wild-Wcst film.

Toen een achttienjarige joodse student mi] de/,r bekentenis deed, stond ik even sprake­loos. W a s dit de uitspraak van een jongen wiens ouders waren weggevoerd en gruwe­lijk in Auschwitz vermoord op de drempel van hun jonge leven, nadat zij als laatst mo­gelijke zorg hun baby hadden afgestaan aan goed-willende Nederlanders ?

Onbeschaamd, hij schuwt zijn afkomst, hij verbergt zijn ware gevoelens, waren mijn eer-ble reacties en toch moest ik deze verwerpen, want vijï jaar nauw contact in joodse omge­ving hadden hem doen kennen als een mis­schien wal ruwe. maar essentieel eerlijke jongen. Maar indien cr echter deze verbijste­rende uitspraak geen a^similatiedrang school, wal dan?

Een vraaggesprek met joodse leeftijdsge-noten maakte mij de achtergrond al spoedig duidelijker. Bij joodse jongeren schuilt vaak een aversie tegen de verhalen over het oor­logsgebeuren, die zij zo eindeloos hebben moeten aanhoren van een oudere generatie. Een geslacht, dat weliswaar de nazi-terreur aan den lijve heeft gevoeld en toch het jong­ste verleden in heel zijn misdadige omvang slechts zeer ten dele kent. Onvoldoende we­ten doel fragmentarisch doorgeven en waar het lijden wordt gebruikt als dreigmiddel om ontevredenheid van pubers ten goede te ke-renH heeft het meestal een averechts resu ! j

taal. Zeker, ze erkennen het wel, het was

verschrikkelijk maar ja dat waren de kruistochten ook Hun interesse is, zoals van alle jeugd, niet op het verleden gericht, maar op de toekomst, een positieve toekomst aan­gegeven door Israël. Want daar zijn geen Joden, die zonder verzet ter slachtbank gin­gen, met een half-gekende Warschauer op­stand, aU uitzondering. Dienen wij dit ver­werpen van eigen, zij het passieve, historie te aanvarden als uiting van gezonde regene­r a t i e 7 Zijn wij er van af indien wij accep­teren: Auschwitz was de dood van miljoenen Joden, doch dc schande van miljarden niet-Joden? Of anders gezegd- Auschwitz beroof­de ons van een groot gedeelte van ons volk en toch Am Jisraecl chaj (Het joodse volk leefI), maar de schande van die moord is voor de niet-joden als collectiviteit en gaat ons verder niet aan!

' Misschien is deze uitspraak objectief waar en toch mogen wij ouderen haar niet accep­teren. Ausciiwilz mei al zijn ellende, droeg bij tot de bewustwording van het joodse volk, Leidde tot een nieuwe bezinning op eigen waarden en werd tol .een onmisbare schakel in het historisch regeneratieproces. Zo dient ook onze joodse jeugd de herinne­ring wakker te houden, 'opdat datgene wat voor ons zowel de diepte vernedering als het stralend symbool der joodse martelaren werd zal voortleven als een joods Sfaiingrad, dal m vernietiging en ondergang de kiem borg van de wederopstanding van een krach- 1

lig Joods volk

Dr A. S. R I J X M A N

genwoordigers aan het algemene- sec­retariaat van de I.A.C. om Juiste ge­gevens aangaande de bouw gevraagd hebben Bovendien moeten de,pogin­gen van de Hongaarse Vrouwenbond aangehaald worden, die 10,000 pool­se zloty heeft overgemaakt. Het is te hopen, dat in de komende tijd de uit­eindelijke besluiten van de technische commissie door de Poolse overheid zullen worden genomen, en ook een termijn voor het begin van den bouw van het gedenkteken zal worden vast­gesteld.

Miljoenen

voor Auschwitz.

De gezamenlijke werkzaamheden voor instandhouding en restauratie op hel terrein van het voormalige con­centratiekamp Auschwitz-Birkenau zullen ongeveer 42 miljoen Poolse zloty kosten. In dit jaar werden door de Poolse overheid 19 objecten aan­gewezen, de kosten zullen het bedrag van de eerste betalingstermijn uitma­ken Met de werkzaamheden voor'dit doel is reeds begonnen. Er kwam ook een voorstel om postzegels en brief­kaarten-series gebaseerd, op het the­ma van Auschwitz uit te geven. De directie van het Auschwitz-museum stelt voor om ook aan de bouw van huisvesting voor bezoekers en de ver­bouwing van het zogenaamde ont-vanglokaaJ, tot een comfortabele ruim­te voor het Museum te beginnen. Hier zullen wachtkamers, een inlichtingen­dienst, een. bioscoopïïiak c r w . v e r r i j ­

zen.

„ e i c h m a n n i s

o n s c h u l d i g . . . " J^ICHMANN is onschuldig. Tot deze conclusie is de schrij­

ver van „De mislukking van Eichmann's emigratiepoli-tiek" gekomen. Hij heeft natuurlijk het proces te Jerusalem niet meegemaakt. De verslagen van dit proces en de gru­welijke waarheden, die daarbij werden vermeld, maakten op de schrijver van genoemde schendliteratuur kennelijk geen indruk. Hij moet dan wel een bijzonder mens zijn, deze schrijver. Welnu, geachte lezer, die auteur is de voormalige SS-er en oorlogsmisdadiger Paul van Tienen, die reeds in 1 9 5 3 veroordeeld werd wegens het heroprichten van de N S B , nl. de N E S B .

Het is verbazingwekkend, dat deze man de middelen krijgt om op zijn minst 8 ge­schriften te publiceren in een vunzige Julius Streicher-sti jl zonder enige moeilijkheid met de overheid te krijgen.

Het is toch bekend, dat bij Koninkl i jk Besluit van 17 september 1 9 4 4 niet alleen de N S B en haar organisaties verboden werden, doch ook „organisaties, welke het stre­ven van één of meer dier or­ganisaties trachten voort te zetten, worden als verenigin­gen strijdig met de openbare orde en mitsdien als bij de wet verboden aangemerkt" .

Waarom wordt dit wetsar­tikel niet toegepast op de uitgeverij van V a n Tienen, het „Nederlands archief der conservatieve revolutie' ' ?

Is het de overheid dan niet bekend, dat V a n Tie­nen via deze uitgeverij de volgende nationaalsocialis-tische stellingen gepubli­ceerd heeft? 1. D e beweerde vernieti­

ging van zes miljoen jo­den in Auschwitz - Bir -kenau - Sobibor - M a i -danek e.a. vernietigings­kampen is een leugen.

2. E ichmann is onschuldig. 3 . Hitier wenste de joden

niet uit te roeien. Dat hij tegen de joden op­trad, was de schuld van de joden zelf.

4 . D e vernietiging van het Europese jodendom be­

hoorde geenszins tot de principiële doelstellin­gen van het nationaal-socialisme.

5 . D a t de nazi 's de joden als staatsvijand num­mer één beschouwden

was de schuld van het internaionale jodendom.

6. Er zijn hoogstens 3 0 0 . 0 0 0 joden vermoord en dat zouden de nazi's

niet alleen gedaan heb­ben.

7. De foto's van de lijken-hopen in Buchenwald

waren geen slachtoffers van de nazi 's, doch arme Duitsers, die bij het bombardement van Weimar waren omge­komen.

8 . Het enige, waardoor men zich van joodse zijde „gegriefd" kon voelen, was het begin­sel van de rassenschei­ding, maar zo wauwelt deze Eichmann-aanbid-der verder, dat is per slot van rekening in de V . S . ook zo.

JS het niet ongelooflijk, dat het overgebleven deel

van de joodse bevolkings­

groep straffeloos gehoond mag worden zonder enig politioneel ingri jpen?

Daarbi j is V a n Tienen bestuurder van de huidige voortzetting van de N S B , de H I N A G .

De H I N A G opereert on­der het mom , van sociale hulp aan oud-oostfrontstrij­ders. In werkelijkheid or­ganiseert zij, in zeer nauwe samenwerking met de West -duitse H I A G , onder leiding van de generaal van de SS-Leidstandarte Hitier, . Sepp Dietrich, de nieuwe

Nederlandse vijfde colonne. Al het vroegere nazi­

gespuis, dat o.a. op Dolle Dinsdag aan de kuiten trok of op 5 mei 1 9 4 5 zo snel als het kon het uniform verborg, poogt nu uit zijn rattenhol te voorschijn te komen.

Door de spanningen in Berli jn menen zij, dat de conjunctuur voor hun sme­rige practijken weer wat gunstiger wordt.

Daarbi j komt ook nog de nieuwe Westduitse rege­ring, die voor meer dan 5 0 % uit gewezen nazi 's bestaat. Denkt U maar aan de namen van Strauss, die bij de vermoording van 4 0 0 joodse geleerden in Lem-berg aanwezig was . Aan Schroeder, die reeds in 1 9 3 3

S A-man was, aan Von Merkatz, Schafer, Seebohm, Lemmer, Ehrhard. Aan het Westduitse opperbevel, dat uitsluitend, uit notoire nazi's en jodenmoordenaars van het slag van Foertsch, Heusinger en Speidel be­staat.

Ook aan de staatssecre­taris en de persoonlijke vriend van Dr . Adenauer — de uitvinder van de jo­denster — Dr . Hans Maria Globke.

De laatste beheert in West-Duits land de z.g. ge­heime fondsen. Aan wie worden gelden verstrekt uit deze geheime fondsen? Er zijn reeds tijdschriften ge­weest, die beweerd hebben, dat de Westduitse H I A G — de opdrachtgeefster van de Nederlandse H I N A G — uit deze fondsen gelden betrekt.

W i j vragen ons af in hoeverre de Nederlandse H I N A G langs sluikwegen gefinancierd wordt. Op zichzelf zou dat niet zo vreemd zijn, daar de N S B ook door de Duitse rege­ring werd gefinancierd. Een onderzoek naar de herkomst van de HINAG-f inanc iën zou zeker op zijn plaats zijn.

I n ieder geval moet een einde worden gemaakt aan iedere vorm van nazi-orga­nisatie en het spuien van dit vuil in ons land.

Het zal nuttig zijn, in­dien de pers in ons land zich eens wat meer met deze zaak gaat bezig­houden.

Maar van de regering mogen wij verlangen, dat zij het Koninkli jk B e ­sluit van 17 september 1944 gaat toepassen en geen farce maakt van de woorden van Koningin Wilhelmina, „dat in het na-oorlogse Nederland geen plaats meer zou zijn voor nationaal-socialisti-sche landverraders."

VAN TIENEN KLAAGT AAN

yjTT de dagbladen v e r n a m e n wij, dat de voor­

mal ige oorlogsmisdadiger en recidivist , de

S S - e r V a n T i e n e n een aanklacht heeft inge­

diend tegen de heer J. Spier te D e n H a a g , omdat

deze de huidige weerzinwekkende nazi-pract i jken

v a n V a n Tienen a a n de kaak stelde.

Het is opmerkelijk, dat de H a a g s e politie de

aanklacht accepteerde.

D e heer Spier verklaarde hij zijn verhoor, dat

hij geen letter v a n de door hem uitgegeven cir ­

culaire t e r u g n a m en van m e n i n g was , dat het

beter zou zijn indien de politie wat nauwkeur iger

op V a n Tienen's nazi-act ivi tei ten ging letten.

\

h e r d e n k i n g s a v o n d Q N Z E traditionele herdenking van de bevrijding van kamp Auschwitz be­

looft dit keer iets bijzonders te worden. E r naar strevende deze herdenking tot een permanente culturele manifes­

tatie te doen groeien en onze vrienden een kunstavond te bieden als nooit te voren, is het ons gelukt de medewerking te verkrijgen van de volgende kun­stenaars:

Robert de Vries met een korte voor­dracht

Hans Kaart en zijn echtgenote Caro­line R A I T T met operazang

Harry van Os met volksliederen en tenslotte

Regina Smendzianka de Poolse pia­niste

dhr. J . Stibbe, W a a l s t r . 8 , A ' d a m Z. , tel . 7 2 6 4 5 5 .

m e v r . A. F e l s , H a a r l e m m e r m e e r s t r . 1 2 0 , A ' d a m W . , tel . 8 8 2 0 7 .

m e v r . J . de Z w a r t e , v. W a l b e e k s t r . 9 , tel . 8 3 6 2 2 .

m e v r . L . v. d. Hoek, v . Speykstr . 9 2 , A ' d a m W . , 8 3 6 6 8 .

m e v r . R . Corper Bar th , Diass t r . 3 5 , ' A ' d a m W .

m e v r . E . v a n Geens, Ortel iusstr . 1 7 6 , A ' d a m W .

R e g i n a S m e n d z i a n k a ,

d e P o o l s e p i a n i s t e

latere gevolgen van gevangenschap en deportatie

Deze laatste kunstenares, ver­maard in vele landen door haar onge­ëvenaarde Chopin-vertolking komt speciaal uit Warschau onze herden­king opluisteren met haar voordracht.

Uitgaande van de gedachte dat iedereen in de gelegenheid moet kun­nen zijn deze herdenkingsavond bij te wonen, hebben wij de toegangs­prijs verrassend laag gesteld.

Daartoe waren wij in staat door ve­le grote en kleine giften die wij van vele vrienden ontvingen.

De toegangsprijs is 0 .90 fl. Vestiaire inbegrepen.

Deze avond vindt plaats op zondag 2 8 januari 1 9 6 2 des avonds in de Bachzaal Bachstraat 1 . Amsterdam Z.

Vrienden van buiten Amsterdam krijgen op aanvraag gratis kaarten toegezonden.

K a a r t e n v e r k r i j g b a a r

Secretar iaat Ned. Auschwitz Comité , dhr. E. Neter , W a t e r l o o p l e i n 4 8 , tel . 3 9 0 6 7 .

dhr . J . Slagter , Jouberts t r . 6 , A ' d a m O. m e v r . E. F u r t h , Diemerkade 4 3 , Diemen, tel.

5 8 8 4 2 . dhr . R . Cheval , Volkerakstr . 2 6 , A ' d a m Z. ,

tel . 7 9 9 8 6 2 .

' ATTENTIE G r a m m o f o o n - p l a t e n ( C h o p i n - c y -

c l u s ) v a n R e g i n a S m e n d z i a n k a

zi jn o p b e s t e l l i n g v e r k r i j g b a a r

hi j h e t N e d e r l a n d s A u s c h w i t z

C o m i t é . M o c h t U i n d e z e p l a t e n

b e l a n g s t e l l e n , s c h r i j f t U o n s

d a n e e n b r i e f k a a r t j e .

W i j z u l l e n U d e l i js t m e t t i t e l s

e n p r i j z e n t o e z e n d e n ,

J^ET de latere gevolgen van gevan­genschap en deportatie houden

zich steeds meer deskundigen bezig, die bij hun onderzoek en behandeling van patiënten hiermee geconfronteerd werden en worden.

Zo vond dit voorjaar hierover in Luik een conferentie plaats onder lei­ding van de F . L R . te W e n e n en in november j.1. in Den Haag een con­gres onder auspiciën van The World Veterans Federation.

Het is duidelijk dat behalve de ve­le doden door de Nazi-vervolgingen in 4 0 — 4 5 en e e r d e r * ) en het on­herstelbare verlies hierdoor in vele families geleden, ook nog veel leed werd, wordt en zal worden ondervon­den door hen en in de families van hen, die wèl terugkwamen.

Het blijkt nl. dat velen die de hel van opgesloten zijn met zijn mishan­delingen, executies, strafmaatregelen, zware slopende arbeid en vooral ook de ondervoeding hiermee gepaard, in schijnbare gezondheid zijn te boven gekomen, reeds kort na hun thuis­komst ziekteverschijnselen vertoon­den of ze later kregen, tot zelfs nu na 15 jaar nog en te verwachten nog later. Met dit probleem hebben zich vele artsen en andere deskundigen bezig gehouden, zowel in Frankri jk als in Denemarken, Noorwegen, Polen, Oostenrijk, T-sjecho-Slowakije, Duits­land, Joego-Slavië, Luxemburg, Bel­gië, Sowj et-Unie, Roemenië en an­dere landen. In Nederland schreef o.a. D r . E . A. Cohen in 1 9 5 2 een disser­tatie over het Duitse concentratie­kamp, en Dr . J . Bastiaans in 1957 over „Psychosomatische gevolgen van onderdrukking en verzet".

Men is het er over eens dat er een K.Z.-syndroom bestaat met ongeveer de volgende verschijnselen:

Grote vermoeidheid, nervositeit, rusteloosheid, prikkelbaarheid, moeite te onthouden en te concentreren, wis­selvalligheid dn gevoelens en stem­mingen, slaapstoornissen en dromen, gevoelens van angst en onvermogen^ het ontwikkelen van weinig initatief tot depressies toe, verder veelal ook verschijnselen van hoofdpijn, duize­ligheid en dergl.

Het is de bedoeling internationale studie-centra op te richten om te ko­men tot uitwisseling hierover, zowel van diagnostische als behandelings­problemen. Het lijkt nodig dat alle groepen personen, die hiermede te maken kregen, hieraan meedoen, dat gelden worden gevonden en beschik­baar gesteld voor de bestudering en behandeling en dat ieder die het aan­gaat een redelijk bestaan kan worden gewaarborgd als slachtoffer van het K . Z .

In Nederland wordt dit voor poli­tieke gevangenen en militaire slacht­offers verzorgd door de Buitengewo­ne Pensioenraad en Pensioenraad.

Andere groepen zouden zich moe­ten bezinnen op hun mogelijkheden.

V A N R E E M S T

Noot v a n de redact ie : Voor de Ned. joden die a a n bovenomschre­

ven gevolgen van g e v a n g e n s c h a p en onder­duik lijden, bestaat geen a n d e r e mogelijk­heid, dan zich te wenden tot , , Joods M a a t ­schappelijk w e r k " of de G e m . dienst voor Sociale Zaken. W i j zijn v a n mening dat dit een ontoelaatbare toes tand is en dat ook de­ze nazi-s lachtoffers , indien zij minder v a ­lide zijn recht op een pensioen v a n de rege­ring.

de stand van zaken |S|INDS de — joodse — slachtoffers van het nationaal-socialisme uit de kam­

pen en hun onderduikadressen terugkeerden om hun plaats in de samen­leving weer op te zoeken, hebben in hoofdzaak de volgende uitkeringen plaats gevonden.

dodenherdenking

Evenals vorige jaren gaan

wij dit jaar, gezamelijk bloe­

men leggen op het sobere

Auschwitz-monument op de

Oosterbegraafplaats te Amster­

dam.

Wij verzamelen daarvoor aan

de hoofdingang Oosterbegraaf­

plaats, Kruislaan, op zondag 2 8

januari 1 9 6 2 om 1 1 . 4 5 uur.

Wij rekenen op uw aller aan­

wezigheid!

Pelerinage naar Auschwitz Z E E R U I M E tijd bestaat reeds het plan o m

een tocht n a a r Auschwitz te m a k e n . Het a a n t a l personen dat zich tot n u toe hiervoor gemeld heeft is zeer gering. W i j k u n n e n d an pas met succes de Poolse reger ing en het I . A . C . benaderen, als wij met een opgaaf v a n enigszins behoorlijk a a n t a l personen kunnen k o m e n .

W i j verzoeken U n o g m a a l s ons op te ge­v e n of U interesse hiervoor hebt. E r is geen enkele verplichting Uwerzijds a a n verbonden. Verschi l lende vrienden hebben zich m o n d e ­l ing gemeld. W i j k u n n e n d a a r geen genoe­gen m e e n e m e n .

Voelt U hiervoor , schrijf ons d a n een brief­kaar t , w a a r o p U alleen U w n a a m en adres behoeft te vermelden. Duidelijk a a n g e v e n om hoeveel personen het g a a t . M e l d U zo spoe­dig mogelijk.

I E D E R j a a r begin n o v e m b e r komt er een klein groepje bedrijvige m e n s e n bij mij ,

o m mij e r a a n te her inneren, dat de d a t u m v a n de herdenking v a n onze bevrijding in Auschwitz nadert — dat zij a l weken lang bezig zijn o m een p r o g r a m m a s a m e n te stel­len en of het geen tijd wordt o m enige m e n ­sen a a n te schrijven o m het bedrag bijeen te brengen, dat deze herdenking in de B a c h z a a l mogelijk za l m a k e n .

D a n s c h a a m ik mi j . Het is toch heel erg, dat het geldgebrek v a n het Neder lands A u s c h w i t z Comité zo groot is , dat zelfs de organisa t ie v a n de herdenkingsavond g e v a a r loopt niet te kunnen plaa tsvinden.

D a n komen natuurlijk die p a a r honderd gulden die nodig zijn, l a n g z a a m in kleine bedragen bij e lkaar en wij zitten op 2 8 j a n u ­a r i i n de B a c h z a a l en zijn blij, dat wij onze bevrijding kunnen herdenken.

W a t U niet weet en wat U zich niet rea­liseert is dat dit kleine groepje m e n s e n niet

Schade-enquête: een vergoeding van de Nederlandse regering voor ge­roofd (gepulst ) huisraad; in het al­gemeen erg schriel uitgevallen door de waardering naar het prijspeil van mei 1940 .

„ J o k o s " : de Westduitse regering heeft een soortgelijke vergoeding ver­strekt, die voor velen een welkome aanvulling was, omdat zij was ge­baseerd op het prijspeil van april 1956 . . Aangezien echter een soort inschrijfgeld van ƒ 1 5 , — werd ge­vraagd op een tijdstip, dat nog geen zekerheid over het welslagen der onderhandelingen bestond, zijn wellicht een groot aantal vorderin­gen niet aangemeld.

B.E.G. : sommige — meestal van oor­sprong Duitse — slachtoffers heb­ben in Nederland kunnen profite­ren van de renten of uitkeringen in­eens, bij deze Duitse wet toege­kend als vergoeding voor gevan­genschap, onderduiken, invaliditeit en verlies van naaste bloedverwan­ten.

I.G. Farben: Een aantal nog levende dwangarbeiders uit Auschwitz heb­ben een uitkering ontvangen. W i e echter buiten de regeling vielen (bijvoorbeeld de slaven van Blech­hammer) , zijn van de uitkering verstoken gebleven.

alleen veel tijd geeft om deze avond te ar­rangeren, m a a r h u n kostbare en schaarse vrije tijd ook nog geven om internat ionale contacten te onderhouden en het zo veel­vuldige werk dat het Nederlands Auschwitz Comité ook nog doet, wat U op de andere pagina ' s v a n deze krant uitvoerig kunt le­zen.

D e bedoeling v a n deze regels is o m U wak­ker te schudden en om U duidelijk te maken dat het niet alleen Uw plicht is, m a a r ook uit eerbied voor' het werk v a n het Neder­lands Auschwitz Comité om door een kleine f inanciële bijdrage niet alleen het verdere werk van dit comité mogelijk te m a k e n , m a a r ook onze vrienden die a l h u n vrije tijd voor niets geven te bewijzen dat h u n werk erkend wordt . Dit kunt U alleen indien U een e x t r a bijdrage stort op postgirorekening no . 2 9 3 0 8 7 .

R U D O L F M E Y E R

De mogelijkheden voor verdere ui t ­keringen.

Door deze betalingen is nog slechts

een begin gemaakt met een werke­

lijke vergoeding. D e verontwaardi­

ging van vele slachtoffers moge

door de Jokos-uitkeringen een wei­

nig zijn afgenomen — niet verge­

ten mag worden, dat schadeloosstel-

de schadeloos­stellingen

ling voor geroofd huisraad niet meer is dan een daad van fatsoen, niet minder, maar ook niet meer. Een verhoudingsgewijs geringe vergoeding voor ondervonden leed is slechts door de I .G . betaald aan degenen, die haar wandaden heb­ben overleefd. De Nederlandse regering heeft nu

een voorlopig akkoord bereikt met de Westduitse regering omtrent een be­drag groot ƒ 1 2 5 . 0 0 0 . 0 0 0 . - . W a n ­neer en aan wie dit bedrag zal wor­den uitgekeerd, staat nog niet vast. De oorzaak hiervan is het weinig krachtige optreden van de Nederland­se regering. Hoevelen van hen, die de bevrijding hebben mogen beleven, zullen hun deel niet meer ontvan­gen?

T e vrezen staat, dat de belangheb­benden niet rechtstreeks bij de ver­deling zullen worden betrokken, daar de regering deze verdeling heeft opge­dragen aan hetzelfde bureau ( C A D -S U ) dat ook de Jokos-uitkeringen heeft verzorgd.

Ook moet worden gevreesd, dat de verzetsstrijders zullen worden buiten­gesloten, hetgeen een ontoelaatbare discriminatie inhoudt.

T e n slotte valt te vrezen dat de ver­moedelijke uitkering — tenzij de groep gerechtigden drastisch wordt beperkt — nog lager zal komen te liggen dan de vergoeding, die de I .G . Farben aan haar slachtoffers gaf. Het totaal be­schikbare bedrag is immers slechts vier maal zo hoog als het bedrag dat deze particuliere onderneming ter ver­deling heeft gesteld.

D e uitkeringen welke een vergoe­ding moeten vormen voor het onder­vonden leed, dreigen daardoor he t k a ­rakter van een aalmoes aan te nemen.

De tijd dringt! Nog is er de moge­lijkheid voor beraad.

Mr L. M O K

Zo begint het. . .

^ekenbenodigdkeden

Nieuwend i jk 153, tel . 2 4 8 6 1 7

N ieuwend i jk 71, tel . 2 4 6 2 4 8

K a m p e r v e s t 1, H a a r l e m DUMPPALEIS

de grootste zaak in Nederland op het gebied van

REGEN- , SPORT- en WERKKLEDING

H.H. E m i g r a n t e n naar Is raë l genieten bij al h u n aankopen 10° /o kor t ing

• pennen • passers • alle soorten letters

S P E C I A A L

B A L L O G R A A F

I N K - R E F I L L

n a t

A m s t e r d a m , Te l . 3 5 4 9 8

R e g u l i e r s d w a r s s t r a a t 31

^YlXvada-iyd... .. / ^ i o tijd

vraagt Uw juwelier

Mvada^ importeur:

I. ARBEID K e i z e r s g r a c h t 2 6 0

A m s t e r d a m - C

Te l . 2 2 1 2 9 5

Het enige werkelijk Jiddische cabaret

Li U Lo met

JOSSY ET JAQUES HALLAND

van 9-2 uur behalve vrijdags

De C l e r c q s t r a a t

A m s t e r d a m - Tel 80071

^ereedóckappenkandel GEBR. TERTAAS

Oude Schans 7 3 , Amsterdam, tel. 3712S

Uw a d r e s voor het h u r e n van m o d e r n e zwar te he renk led ing

Amsterdam: Weteringschans 153 , tel. 3 5 4 3 9

Westermarkt 7, tel. 2 4 1 9 3 8

Den Haag : Koninginnegracht 39 , tel. 1 1 2 5 7 2 Laan van Meerdervoort 142 , tel. 3 3 4 4 7 1

waarom hebben wij monumenten...?

om de doden te eren? De doden hebben onze eer niet meer nodig. Als wij zeggen, hen te zullen eren, bete­kent dat: wij zullen ons in gedachten en daden gedragen o p een wijze die hun waardig is. Wij , de levenden doen dat. Het is een daad die wij stellen, niet tegenover dege­nen die van onze eer niets meer weten, maar tegenover onszelf, onze kinderen, de mensen met wie wij leven.

omdat wij een slecht geheugen hebben. Ik bedoel dat niet als een verwijt. Het is onmogelijk, om van dag tot dag, van uur tot uur, te leven met de verschrikkingen die achter ons liggen. Dat is niet alleen onmogelijk, het is ook onnatuurlijk. Een van de wezenlijke kenmerken van ons leven is, dat het aan de tijd onderworpen is, dat het ver­andert met de tijd. Wij zijn morgen niet meer die wij van­daag zijn. Ons geheugen is gelukkig slecht genoeg, / om niet alles te bewaren; hét maakt een selectie uit goede en kwade gebeurtenissen en bij' de meeste mensen zijn het vooral de goede dingen die vastgehouden worden.

Het geheugen van mensen die na ons komen bevat al­leen dat wat zijzelf hebben ervaren. Onze verschrikkingen zijn voor hen verhalen. Hun geheugen is, voor wat de we­reldoorlog betreft, in het geheel niet aanwezig. Het geheu­gen van de geschiedenis is nóg slechter dan ons eigen ge­heugen.

Daarom maken wij monumenten. Niet als een eer voor de doden. Die hebben geleefd en weten van onze eer niets. Wij maken monumenten om ze midden in het leven dat wij dagelijks leiden te plaatsen. Niet alleen voor twee mi­nuten stilte. Maar als een blijvend teken, waarvan de be­tekenis voor ons en die na_ ons komen is: hier staat een blijvende herinnering, die in het landschap van uw leven wil worden opgenomen als een vast element. Het is niet het monument zelf, maar de wijze waarop gij erop rea­geert, die zal bepalen of het een zinvol monument is, of het uw levenshouding meet zal helpet». Wpaleti.

JAN K A S S I E S

28 dagen ïn ISRAËL, 3 weken in een Kibboetz (U werkt 6 uur per dag mee!), de rest van de dag kan worden besteed aan het bijwonen van lezingen e.d.; vele recreatiemoge­lijkheden. DAARNA: een 7-daagse tocht door Israël: bezocht worden o.a. Tel-Aviv (Weizmann Inst.), JERUSALEM, de Negev, NAZARETH, TlBERIAS, SAFED en HAIFA. De reizen worden gemaakt per lATA-lijntoestel en zijn volledig verzorgd. Bij minimum deelname van 25 personen bedraagt de prijs f 999.- p.p.

Nadere inlichtingen: Reisbureau NEAR EAST TOURS, Rokin 9-15, Amsterdam-C, tel.: 24 33 50

Regen­en sport-kleding

voor Dames, Teenagers, Meisjes (MIGNON)

V a n W o u s t r a a t 2 4 2 ,

Tel . 7 2 0 6 6 6

rótoenjilmstudio's Jlenk Booms

Grote sortering 8 mm filmcamera's

Utrechtsest raat 2 0 ,

b i j h e t R e m b r a n d t s p l e i n

Tel . 243210

Poplins Zijde Nylon Plastic

Helfi Regenkleding N.V., Spmstraat 84-86, Amsterdam-C.

Tel. 240684

ff aruóo ff

Uw p la ten - leveranc ie r

G r o o t s ui tgebreide c o l l e c t i e ; o p e r a - , o p e r e t t e - , d a n s en

klassieke p l a t e n Altijd v o o r r a d i g g r o t e sor ter ing

J o o d s e pla ten dealer v a n G A R R A R D m o t o r e n

en wisselaars

Jan Eve r tsens t raa t 126

A m s t e r d a m , tel . 87271 S . S w a r t

Alles op het gebied

van Televisie, Radio

en electrische apparaten R A F A l g e m e e n

T e c h n i s c h

B u r e a u

I. R A F A L O W I T C H , R i j n s t r a a t 1 5 8 T e l e f o o n 7 1 3 5 9 7 - 7 9 2 0 6 7

RADIO VOS Voor al Uw

electrische apparaten

Ook voor installatie­werkzaamheden en reparaties

Ceintuurbaan 137 Amsterdam, Tel. 7 3 6 1 5 4

R A L L Y W A C H T E L

Exclusieve dames-en herenstoffen

Stockkist-distributor van J A M E S HARE Ltd, Leeds, Engeland

d o o r r e c h t s t r e e k s e v e r k o o p aan p a r t i c u l i e ­

r e n w o r d t U i n de g e l e g e n h e i d g e s t e l d , d e

b e s t e E n g e l s e s t o f f e n t e g e n z e e r a a n t r e k k e ­

l i jke pr i jzen te b e t r e k k e n .

Amsterdam-C. tel. 62701 Showroom: Damstraat 6,

emara iSckipper J U W E L I E R H O R L O G E R

KALVERSTRAAT 38 AMSTERDAM

Harry Zegerius JUWELIER GOU DSMID DIAMANTZETTER

eigen reparatie-inrichting

THORBECKEPLEIN 30 AMSTERDAM TEL. 31771

Administratiekantoor

J. H A A N A d m i n i s t r a t i e s

B e l a s t i n g z a k e n ( o o k b e l a s t i n g a a n g i f t e n

v o o r p a r t i c u l i e r e n , b i l l . t a r i e v e n )

A l l e v e r z e k e r i n g e n

Molenmakersstraat 19, Zaandam, tel. 02980-66491

Vloerbedekking Jabo-bouclé-tapijt linoleum, gordijnstoffen

Lex van Leeuwen

Bilderdijkstraat 213-215, Amsterdam