Ons Recht januari 2014

Maandblad van de landelijke bediendencentrale - nationaal verbond voor kaderpersoneel

13-18Nieuw statuutvoor werknemers

118de jaargang | Nummer 1 | januari 2014

4

N I E U W E B A N K E N W E T

5 + 19

A K KO O R D E N I N P C 2 01 8

E N G R O OT D I ST R I B U T I E

© f

oto:

dan

iël

rys

RUBRIEKSNAAM

2 | januari 2014 | 118de jaargang | Ons recht

StandpuntFinanciën

SectoroverlegCampagne

Internationaal

In de margePensioen

DossierSectoroverleg

Arbeids-gerichtWelzijn

Over de grenzenInternationaal

DiversiteitFilmFilm

BoekSociaal

InboxDe lezer schrijft

Uitbetaling vakbondspremieAchterklap

Vanmol

3

4

5

6

8

10

11

11

12

13

19

20

21

22

23

24

26

26

27

28

29

29

30

30

31

32

Het kan anders, het moet beter“nieuwe wet zal banken pijn doen”ruimere rechten op tijdkrediet voor meer dan 400.000 bedienden uit PC 218Coöperatieve gedachte kan economie menselijker maken“Lid van de vakbond? dan dreig je je job kwijt te spelen”Zet 1 abonnement om naar een digitaal abonnement en win een tablet! andere keuzes zijn mogelijk - www.miniisback.beOver loonkosten en ouderen activerengelijkstellingen voor pensioen liggen onder vuurnieuw werknemersstatuutOok de grootdistributie heeft haar sectorakkoord

Herverdeling voorkomt veel onheil in onze maatschappij

Filipijnen: medische missie tussen wanhoop en toekomst“graag sereen debat over diversiteit op de werkvloer”The Selfish giantPhilomenaamericanaBlik in de coulissen levert onthutsend beeld op bij Sirris“als werken een competitie wordt…” (nVK nodigt uit)

INhOUD

De coöperatieve gedachte ligt opnieuw beter in de markt.

“Verwacht geen mirakelen van nieuwe coöperatieve projecten maar het is wel meer dan wat krabbelen in de marge”, stelt deskundige Walter Lotens. “Nieuwe coöperaties kunnen helpen om onze economie weer een stuk menselijker en leefbaarder te maken.” Lotens wijst op het kwetsbare karakter van coöperaties. “De rol van de founding fathers is doorgaans cruciaal. Als zulke figuren even de teugels lossen, loopt de boel vaak vast.” Lees meer op p. 6-7.

© f

oto:

dan

iël

rys

RUBRIEKSNAAM

Ons recht | 118de jaargang | januari 2014 | 3

stan

dp

unt.

ferre wyckmans

algemeen secretaris

Bij de wissel van Oud naar nieuw willen we allemaal met hoop op een voorspoe-dig komend jaar die nabije toekomst positief tegemoet zien. Jaarwissels zijn alleen al om die reden goed. Ze geven ons de kans om wat oud en min-der oké was even achter ons te laten en de fortuinlijke blik vooruit te rich-ten. Perspectief op beter… het is het begin van beter. wij wensen het u allen op alle mogelijke niveaus en in zoveel mogelijk omstandigheden van harte toe. Optimisme wordt soms wel eens een plicht genoemd. Nu kan optimisme ook natuurlijk wat overdreven zijn. Tegen beter weten in alles toch door de meest rooskleurige bril blijven bekijken of beoordelen neigt dan naar naïviteit. En als foute zaken heel bewust toch worden goedgepraat is de leugen eigenlijk niet ver af. Daaraan moest ik denken toen ik zo net voor het jaareinde twee uitspraken hoorde of las. Kapitalisme Volgens Open-VLD-voorzitster Gwendolyn Rutten heeft het kapitalistisch systeem door zijn omgang met de crisis het bewijs geleverd ‘het beste sys-teem te zijn dat denkbaar is’. Rutten vergeet dat precies de essentie van een deel van het kapita-listisch systeem, namelijk het eenzijdig gericht zijn op winstmaximalisatie, de crisis veroorzaakt heeft. Regeert hier de goedgelovigheid of de fictie?Caroline Ven, de topvrouw van het ondernemers-platform VKW, formuleerde het eerder in 2013 zo mogelijk nog spitanter. Zij sloot het jaar af door opnieuw haar geliefde stelling uit de kast te halen: dankzij het kapitalisme heeft iedereen op een gelijkwaardige manier toegang tot het verwerven van rijkdom en welvaart; en als dat niet het geval is, heeft de overheid tekort geschoten. Kortom: niet het kapitalisme zit fout, maar de overheid die te weinig remedieert. Mogen we dit als een pertinente uitnodiging beschouwen om het geld te halen waar het zit en zo de rijkdom en welvaart beter te verdelen?Meteen zijn we, voor zover nog nodig, weer gealarmeerd als het gaat over rechtvaardigheid en over de vraag hoe daar werk van te maken. ‘Anders en beter’ is ook onze doelstelling voor 2014. Een economie zonder spelregels en bijstu-ringen leidt niet, en al helemaal niet automa-tisch, tot een rechtvaardige verdeling. Niet van inkomens, niet van rijkdom, niet van kansen en niet van welvaart. Omgekeerd: ook de armoede wordt erg ongelijk verdeeld. Hebzucht mag dan

des mensen zijn, onevenwicht in welke verdeling dan ook is zeer eigen aan economische vrijbuite-rij. Het blijft onbegrijpelijk en onverdraaglijk dat de politieke ijver om daar dan paal en perk aan te stellen zover wegblijft. Vermogensbelasting

Het ACV-plan voor een belasting op grote ver-mogens zullen we als LBC-NVK met meer ijver dan ooit en overal te berde brengen. En dat zal nodig zijn omdat het een perfect en geloofwaar-dig alternatief is om centen te vinden waarmee je een sociaal beleid, inclusief loonkostenverla-ging, kan financieren. Zo worden financiële mid-delen gehaald bij diegenen die bij loonblokke-ringen worden ontzien en die tegelijkertijd ook ontsnappen aan belastingen die zo zwaar wegen op inkomsten uit arbeid.Dat plan is even eenvoudig als gerechtvaardigd. Vermogens boven de 1 miljoen euro, de eigen-dom van de eigen woonst niet meegeteld, beta-len één procent (!) belasting op hun vermogen en de staat incasseert zes miljard euro. Veel geld? Inderdaad, maar nog minder dan wat enkele hon-derden bedrijven nu opstrijken dankzij de notio-nele intrestaftrek.Ook hier blijkt de ambitie ver weg. Toen minis-ter van Financiën Koen Geens zijn fiscale maat-regelen voor obligaties voorstelde en de belasting-vrijstelling wilde koppelen aan de voorwaarde om spaargelden bekend te maken, reageerde mevrouw Rutten extreem afwijzend: dat zou de aanzet zijn tot een vermogenskadaster en dus een vermogensbelasting. “Nooit, over ons lijk, daar wordt niet aan geraakt”, zo klonk het. Kramp De immer fiscaal behoudsgezinde voorzitter van het Nationaal Syndicaat van Zelfstandigen, Christine Mattheeuws, schoot ook in een kramp:

“We kunnen al raden wat de tweede stap zal zijn. De fiscus zal iedereen die niet spontaan gegevens wil overmaken aan een grondige controle onder-werpen. Op den duur zijn we niet ver meer van een vermogensbelasting, wat voor alle duidelijk-heid voor ons absoluut geen optie is.” Bij het NSZ is onduidelijkheid ook geen optie. Toch al iets.Maar de roep om fiscale rechtvaardigheid lijkt veld te winnen in de maatschappij. Voor ons mag het gerust een hoofdthema worden bij de verkie-zingen van 25 mei. Zo zal het gaan over wat er écht toe doet. Rechtvaardigheid is een groot en verde-digbaar goed. Ook de fiscaliteit moet op dat punt evolueren. Het komt niet vanzelf, overheidsoptre-den is dus nodig. Voor ons is de keuze duidelijk. Een fijn, maar ook strijdbaar Nieuw Jaar toege-wenst!

de roep om fiscale rechtvaardigheid

wint veld en mag gerust een

hoofdthema worden bij de

verkiezingen van 25 mei.

het kan anders, het moet beter


FINANCIëN

“Nieuwe wet zal banken pijn doen”

radicale splitsing alleen goede zaak als alle landen hetzelfde doen

Jan Deceunynck

na de bankencrisis gingen er overal in europa stemmen op om soortgelijke problemen in de toekomst trachten te vermijden. twee belangrijke remedies wer-den naar voren geschoven. aan de ene kant moest werk worden gemaakt van een splitsing tussen het klassieke depositobankieren en de speculatieve ‘trading’. en aan de andere kant moest komaf worden gemaakt met de bonus-cultuur, en daarmee ook met het kortetermijndenken in de sector.

Met die doelstellingen in het achterhoofd schetste Europa een kader voor de lidstaten. De nieuwe bankenwet waarover de federale regering een akkoord bereikte, leidt niet tot een radicale splitsing tussen depositoban-kieren en financiële trading. Wel worden

speculatieve activiteiten stevig aan banden gelegd. Bonussen worden niet verboden maar beperkt.Stefaan Decock, nationaal secretaris voor de financiële sector bij de LBC-NVK: “Met onze vakbond onderschrijven wij ten volle de bedoelingen van de nieuwe wet: ervoor zorgen dat de spaarcenten van de mensen veilig zijn en dat de belastingbetaler in de toekomst nooit meer het kind van de reke-ning is wanneer het speculatieve bankieren op ongelukken uitdraait. Graag willen wij er een dimensie aan toevoegen: de zorg voor een veilige tewerkstelling.”

“Of wij er rouwig om zijn dat het niet tot een radicale splitsing komt? Wie het klas-sieke bankieren radicaal losmaakt van de

speculatieve trading, creëert hooguit een illusie van veiligheid.”

Buitenlanders

“Tachtig procent van de Belgische banksector is in buitenlandse handen. IJveren voor een radicale splitsing mag dan al idealistisch zijn, als het gevolg is dat alleen de echt Belgische banken onderworpen worden aan strakke regels, krijg je toch een probleem. BNP Paribas Fortis is Frans, ING is Nederlands, Belfius heeft al geen tradingactviteiten meer. Er rest dus nog alleen KBC dat ongetwijfeld ook een vluchtweg zou zoeken.”Blijkbaar lukt het vooralsnog niet om in alle Europese landen samen goeie en duidelijke afspraken te maken over een splitsing. “De minister van Financiën, Koen Geens, wees daar zelf al een paar keer op.”Risicovolle beleggingen voor derden wor-den nu beperkt tot 2,5 procent van het eigen vermogen en spaarders moeten gega-randeerd hun centen terugkrijgen bij een faillissement. “De drastische beperking is

goed nieuws als het erom gaat de jobs te beschermen. Veiliger banken betekenen ook een veiliger werkgelegenheid, al valt het af te wachten wat het effect zal zijn van deze bankenwet op het volume aan jobs. Maar ook zonder bankenwet wordt er drastisch gesnoeid in de sector. Het valt dus nog te bezien hoe strak de leiband om de hals van de bankiers zal knellen.”

Stevige leiband

Decock erkent dat een stevige leiband een ‘must’ is. “Maar ze moeten ook nog kunnen ademen. Als de leiband te fel knelt, zoeken banken hun toevlucht in schaduwbankie-ren en verplaatsen ze activiteiten naar het buitenland. Zoiets kunnen we missen als de pest want dan rest ons alleen nog de illu-sie van de controle en bovendien jobverlies. Het politieke geblaat zal dan weer dienstig geweest zijn voor de stem van de kiezer maar niet voor de echte duurzaamheid van de financiële sector. We blijven dus scep-tisch over de reële effecten van de banken-wet.”

Bonussen

De bonussen worden niet afgeschaft maar herleid tot maximum 50 procent van het vaste jaarsalaris. “Een lachertje”, vindt de nationaal secretaris. “Voor ons staat het vast dat géén enkele topbankier waard is

Op een moment dat aan het personeel wordt gevraagd om in te leveren, gaat het niet op dat er elders cadeautjes worden uitgedeeld.

© f

oto:

dan

iël

rys


SECtOROVERlEg

Ruimere rechten op tijdkrediet voor meer dan 400.000 bedienden uit PC 218

JerOen VanDamme

De sectorale onderhandelingen in het aanvullend nationaal Paritair comité voor Bedienden (anPcB of Pc 218) zijn moeilijk verlopen. Het was meteen duidelijk dat de werkgeversonderhandelaars met een heel beperkt mandaat naar het overleg waren gestuurd. Pas toen de vakbonden een staking aan-zegden, werd er echt onderhan-deld en werd een akkoord bereikt.

Van een historisch akkoord is geen sprake. Toch zijn er belangrijke afspraken gemaakt voor de meer dan 400.000 bedienden uit deze sector. Een sectorakkoord is voor de werknemers uit het ANPCB uitermate belangrijk want de meeste van deze bedien-den werken in KMO’s zonder sociaal overleg.De LBC-NVK ijverde ten volle voor goede afspraken rond tijdkrediet, vorming en ‘einde loopbaan’. Hoog op ons verlanglijstje stond de wens om de koopkracht te verster-ken. Maar daar was deze keer geen ruimte voor door de loonblokkering, opgelegd door de regering.Het basisrecht van twaalf maanden tijdkre-diet zonder motief blijft. Daarnaast hebben de werknemers voortaan recht op één bijko-mend jaar halftijdse of voltijdse loopbaan-vermindering. Als je vijf jaar anciënniteit bij de werkgever hebt, komt daar nog een jaar bovenop. Toch wel belangrijk om werk en privéleven op een goede manier met elkaar te kunnen verzoenen als je het even wat kal-mer aan moet doen.

Landingsbaan

Werknemers die 50 jaar geworden zijn en die al 28 jaar voltijds aan de slag zijn kunnen één vijfde loopbaanvermindering nemen tot aan hun pensioenleeftijd. Die landingsbaan geeft dan recht op een uitkering van de RVA en is belangrijk om de langere loopbaan van de werknemers wel degelijk haalbaar te maken. Werknemers die vanaf 55 jaar in dat stelsel stappen, krijgen van het sociaal

fonds nog een maandelijkse uitkering van 69 euro. Vorming is in het ANPCB altijd erg belang-rijk. In de komende twee jaar heb je recht op vier dagen opleiding tijdens de werkuren en een vijfde aanvullende opleidingsdag daar-buiten. De sectorale vormingsinstelling Cevora biedt goede opleidingen. Verder wor-den ondernemingen aangespoord om een eigen opleidingsplan voor hun werknemers uit te werken. Ook positief is dat de cao’s over het Stelsel van Werkloosheid met Bedrijfstoeslag (SWT) tot eind 2014 zijn verlengd. Zowel de rege-ling op 58 jaar als de specifieke afspraken vanaf 56 jaar met 20 jaar nachtarbeid.

Meer informatie over de loon- en arbeids-voorwaarden in PC 218 en interessante weetjes lees je op www.lbc-nvk.be.

wat hij of zij op dit moment verdient. Maar 50 procent variabel loon is veel te veel. Zo blijft de illusie bestaan dat het niet moge-lijk is om op basis van een vast loon goed of zelfs uitstekend te presteren. Geen goede zaak voor het verloningsbeleid voor de lagen onder het topniveau; op die niveaus zal het gegoochel met variabele beloning worden opgevoerd.”Volgens Stefaan Decock moeten we ons niet al te veel wijs maken over de lonen van de topbankiers. “Het zijn allemaal zelf-standigen of mensen die werken via een managementvennootschap. Laten we hen om te beginnen al op een eerlijker manier hun belastingen doen betalen; dan heeft de samenleving er ook iets aan. Daarnaast moeten remuneratiecomités in de raden van bestuur sowieso gezonde, kwalitatieve en duurzame criteria voor de verloning uitwer-ken en afstappen van criteria die op korte termijn gericht zijn of die puur gebaseerd zijn op cijfers en de beurskoers. Als je de verloning puur koppelt aan de beurskoers, ben je pervers bezig.”

Hele plaatje

Decock vindt het zeer belangrijk om afspra-ken te maken over de verloningsmechanis-men voor de rest van het personeel. “En dan heb ik het over het volledige plaatje. Op alle echelons. En niet alleen over wat in de cao’s staat. Op een moment dat aan het perso-neel wordt gevraagd om in te leveren, gaat het niet op dat er elders cadeautjes worden uitgedeeld. We willen transparante afspra-ken over de lonen van al het personeel en pleiten voor een verloning die zekerheid, rust en perspectief geeft.”Voor sommige medewerkers betekent het variabel loon nu 50 tot 60 procent van hun totale loon. “Dat is te veel. Tien procent zou het maximum moeten zijn. Wij kanten ons fel tegen verloningsmechanismen die te weinig leiden tot duurzaamheid. Er zijn andere elementen die aangeven of mensen hun job geëngageerd en degelijk doen. Denk aan elementen zoals respect, betrokkenheid, opleiding, openheid en een eerlijke relatie met de klant.”Duidelijk is dat sommige gebruikte criteria veel vraagtekens oproepen. “Vergoedingen die direct gekoppeld zijn aan de verkoop van financiële producten willen we niet. Zo maximaliseer je wel de verkoop maar ben je niet ethisch of duurzaam bezig, zeker niet als de verkoop van het ene product meer oplevert dan die van het andere. Als banken echt kiezen voor een eerlijke en dus duur-zame relatie met de klant, zijn veel varia-biliteit en bonusgedoe in de verloningsme-chanismen uit den boze. Op dit punt zal de nieuwe bankenwet niet al te veel verande-ren. De politiek laat weer eens uitschijnen dat er ‘iets’ gedaan is tot meerdere eer en glorie van de stem van het volk.”

een sectorakkoord is voor de werknemers uit het anPCB uitermate belangrijk want de meeste van deze bedienden werken in KMO’s zonder sociaal overleg.


RUBRIEKSNAAM

Denis BOuwen

De coöperatieve gedachte is terug van weggeweest. “Verwacht geen mirakelen van nieuwe coöperatieve projecten maar het is wel meer dan wat krabbelen in de marge”, zegt walter lotens, die zich in het thema verdiepte. “nieuwe coö-peraties kunnen helpen om onze economie weer een stuk mense-lijker en leefbaarder te maken.”

Walter Lotens is de auteur van het boek ‘De nieuwe coöperatie. Tussen realiteit en utopie’, dat vorig jaar verscheen bij Lannoo Campus. Hij geeft ook voordrachten over het onderwerp. Zelf is Lotens coöperant bij Ecopower, NewB, Apache en De Groene Waterman.

“Een goeie vriend van me, Bob Docx, was de bezieler van De Krikker, een Antwerpse coöperatie die zich jarenlang speciali-seerde in het opknappen en onderhouden van R4-autootjes. Docx maakte me warm voor het idee om coöperatieve projecten in het Noorden onder de loep te nemen. Ik wilde graag de link leggen naar het Zuiden, waar coöperatief denken als het ware met de moedermelk wordt meegegeven. Op de hoogvlaktes in Bolivia is het vanzelfspre-kend om als gemeenschap intens samen

te werken. Anders kan je daar gewoon niet overleven.”

“Coöperaties zijn natuurlijk kwetsbare con-structies. De rol van de founding fathers is doorgaans cruciaal. Als zulke figuren even de teugels lossen, loopt de boel vaak vast. In een coöperatie heb je een idealistische, uto-pische dimensie. Maar er is ook de mense-lijke factor, en die valt niet te onderschatten. Je moet rekening houden met ‘het kromme hout waaruit de mens is gemaakt’, om te verwijzen naar de moraalfilosoof Immanuel Kant.”

Trappisten

Volgens Lotens zijn er in België heel wat zakenlui die vooral om praktische of finan-ciële redenen een coöperatieve vennoot-schap gebruiken. “Er zijn naar schatting zo’n 26.000 erkende coöperatieve vennoot-schappen. Maar amper 500 daarvan beant-woorden aan de criteria die gelden om van een echte coöperatie te kunnen spreken. Niet alles is goud wat blinkt.”In zekere zin zijn ook de trappisten van de abdij van Westvleteren coöperanten, vindt Lotens. “Die paters leven in een gemeen-schap en maken samen bier. Ze verstaan als geen ander hoe ze de markt moeten bespelen. De trappisten houden het aan-bod beperkt en beslissen zelf wanneer ze bereid zijn meer bier op de markt te bren-gen. In feite maken ze gebruik van de markt

om hun sociale en religieuze doelstellingen te verwezenlijken. Mooi toch.”

rochdale

Ons recHt: De coöperatie is terug van weg-geweest, zegt u?walter lOtens: “Inderdaad. Rond het midden van de 19de eeuw werden de eer-ste coöperaties gesticht door wevers uit het Engelse Rochdale. Zij werden uitgebuit en wilden samen sterker staan. In ons land kreeg je nadien de mooie verhalen van de Vooruit en van de katholieke coöperaties. Tegenwoordig trekken werknemers van Ford Genk naar het Spaanse Mondragon om daar te bekijken hoe je via coöperaties economische activiteiten kan trachten te verankeren.”

“ Wereldwi jd ver tegenwoordig t de International Co-operative Alliance (ICA) pakweg één miljard mensen die lid zijn van coöperaties. In Canada zijn bij de Caisses Desjardins alleen al 5,6 miljoen coöperan-ten aangesloten. En tel het vermogen van de 300 grootste coöperaties ter wereld bij-een en je hebt de negende grootste mogend-heid op aarde.”

Ons recHt: Er is ook reden om kritisch te zijn natuurlijk?walter: “Mondragon in Spaans Baskenland wordt door velen als een succesverhaal gezien. De fans trekken op bedevaart naar

Coöperatieve gedachte kan economie menselijker maken

Op weg naar een nieuw soort middenveld

© f

oto:

dan

iël

rys

Walter Lotens vergelijkt een coöperatie graag met een hommel: “Een bij met een dik lijf en smalle vleugels die ondanks alles toch in de lucht blijft hangen. De kunst bestaat erin om het beestje in de lucht te houden.”


CAMPAgNE

ginder. Mondragon toont hoe je, vertrek-kende van een kleinschalige coöperatieve bank, een heel economisch weefsel kan uitbouwen. Alleen speelt de solidariteit vooral onder de Baskische coöperanten. Mondragon heeft ook buiten Spanje activi-teiten en daar worden de werknemers toch niet altijd even goed behandeld.”

Ons recHt: Het streven naar een andere, betere wereld is van alle tijden.walter: “Sous les pavés il y a la plage, zei-den ze in mei ’68. Onder de kasseien tref je het strand aan. Het is van alle tijden om naar een beter leven voor jezelf en je nako-melingen te streven. In de huidige transitie-beweging vind je jongeren en anderen die in Warschau manifesteren voor een beter klimaatbeleid, aan stadslandbouw doen en in ruilsystemen stappen. De indignado’s en de aanhangers van de Occupy-beweging zijn moderne exponenten van mei ’68. Het gaat om een utopische onderstroom in de maat-schappij die niet massaal is maar wel heel reëel. Via zo’n onderstroom is het mogelijk nieuwe initiatieven van onderuit te laten groeien en een nieuw soort middenveld te creëren.”

Hommel

Ons recHt: Wanneer spreek jij van coöperatief ondernemen?walter: “Als het gaat om een vorm van ondernemen die op vrijwillige basis en van onderuit gebeurt. Waarbij wordt gewerkt in de geest van Rochdale: elke vennoot heeft één stem en er worden alleen beperkte divi-denden uitgekeerd. Ik vergelijk het altijd graag met een hommel. Een bij met een dik lijf en smalle vleugels die ondanks alles toch in de lucht blijft hangen. De kunst bestaat erin om het beestje in de lucht te houden. Een coöperatie moet het midden zoeken tussen haar idealistische uitgangspunten en de vereisten van de dagelijkse bedrijfs-voering.”

Ons recHt: In het recente verleden bleek dat de coöperatieve gedachte soms flink de mist kan ingaan. Maar er zijn ook nieuwe voorbeelden die dan weer bemoedigen.walter: “Het Arco-debacle wierp een scha-duw over het coöperatieve gedachtegoed. Maar ik vind dat je vooral het authentieke coöperatieve verhaal moet blijven vertellen.”

“Een schitterend voorbeeld van een moderne coöperatie is Ecopower, de energieleveran-cier die ontstond uit de ideeën van twee mensen aan de keukentafel en die nu bijna 45.000 aandeelhouders telt. Bij Coopkracht, een informeel overlegplatform voor mensen milieuvriendelijke bedrijven, werken ze momenteel aan een memorandum in het teken van de verkiezingen van mei. De leden van Coopkracht willen dat de poli-tiek voor een beter inhoudelijk kader voor

coöperaties zorgt.”“De Wrikker in Antwerpen is een drukkers-collectief dat al vele tientallen jaren bestaat. In die drukkerij combineren ze de service van een gewoon bedrijf met het streven naar meer duurzaamheid. Terre en Autre Terre in het Luikse Herstal zijn vennootschappen die zowat 300 mensen voltijds tewerkstellen en die afval recycleren en verwerken. Bij dat project komt één vierde van het personeel naar de algemene vergaderingen, wat bui-tengewoon veel en heel democratisch is. Ik hoorde ook al de Luikse professor Jacques Defourny vertellen over de ontwikkelingen in Franstalig België. Defourny gaf me de indruk dat het zuiden van ons land toch al een stuk verder staat met de coöperatieve gedachte.”

“Nog een nieuwe speler is de coöperatieve vennootschap Samen Sterker, die groeps-aankopen organiseert vanuit socialistische hoek. We moeten alleen opletten dat we geen nieuwe verzuiling in het leven roepen. Het is wellicht niet nodig dat ieder in zijn eigen hoek nieuwe coöperaties sticht. We moeten misschien eerder de oude zuilen proberen te overstijgen. Hoe dan ook kun-nen vakbonden zeker helpen om het coöpe-ratieve gedachtegoed opnieuw uit te dragen.”

Nieuwe bank

Ons recHt: De plannen voor de nieuwe coö-peratieve bank NewB weken veel enthousiasme los.walter: “Al 45.000 mensen bleken bereid minstens 20 euro op te hoesten om coöpe-rant van die nieuwe bank te worden. Dat is niet niks. Het is afwachten of het zal lukken om de ambities waar te maken. De overhe-den moeten mee willen en de andere ban-ken mogen geen stokken in de wielen ste-ken. Als de bank er effectief komt, kan dat perspectieven openen voor velen die nu met ideeën rondlopen maar niet genoeg kapitaal bijeengebracht krijgen.”

Ons recHt: In het Zuiden, zeker in Latijns Amerika, hebben de mensen nog weinig te leren want daar zijn ze goed vertrouwd met

‘de solidaire economie’?walter: “Kijk naar Argentinië of Uruguay. Landen die door een zware financiële cri-sis gingen en veel bedrijven zagen failliet gaan. Op een aantal plaatsen werden bedrij-ven bezet door hun personeel, de empresas recuperadas. De eigenaars waren daar niet happy mee maar toch zetten de bezetters in heel wat gevallen door. Op dit moment draaien nogal wat van die bezette onderne-mingen nog altijd in zelfbeheer, als coöpe-ratie. De werknemers doen er meer dan hun eigen taken. Ze ondergingen een persoon-lijk groeiproces en leerden bijvoorbeeld ook hoe je aan marketing moet doen.”

“In Suriname, waar ik zes jaar lang woonde, heb je een mengelmoes van bevolkings-groepen. Afro-Surinamers, Javanen, Hindoestanen, Chinezen, noem maar op. Die hebben ook eigen vormen van soli-dariteit behouden of ontwikkeld. Onder Surinamers met Afrikaanse roots bestond de gewoonte om geregeld samen geld in een pot te steken en die centen volgens een beurtrol te besteden. Een soort microkrediet avant la lettre. Dat systeem lag aan de basis van Godo, een heuse coöperatieve bank waarin 70.000 Surinamers participeren.”

Derde Weg

Ons recHt: Kunnen coöperaties een alterna-tief bieden voor het huidige economische sys-teem, dat terecht veel kritiek oogst?walter: “Coöperaties kunnen zeker hel-pen om onze economie een stuk mense-lijker te maken. Sommige mensen zoeken al langer naar een Derde Weg, ergens tus-sen de staatseconomie en de vrije markt met haar excessen. We kunnen het markt-mechanisme behouden maar moeten wel een halt toeroepen aan de ontsporingen, de zotte rendementseisen en de wilde bonussen. Correcties zijn noodzakelijk. We zien nu dat het coöperatief denken weer wat terrein wint. Afwachten of de klas-sieke economie daar iets van leert of niet. Veranderingsprocessen vergen hoe dan ook veel tijd.”

Ons recHt: Hoever moeten de vakbonden hierin meegaan?walter: “De Belgische vakbonden hebben een rijk coöperatief verleden. Vanuit die voedingsbodem groeide ook onze sociale zekerheid, die voor veel landen een groot voorbeeld is en blijft. De LBC-NVK en andere vakbonden hoeven niet per zelf grote ini-tiatieven te nemen. Maar ze moeten wel mee aanwezig zijn binnen de transitiebewe-ging. Er moeten nog meer bruggen worden geslagen tussen de vakbonden en de coö-peratieve wereld. In een dossier als NewB kunnen vakbonden zeker helpen om genoeg kapitaal bijeen te brengen zodat het project kan slagen.”

een schitterend voorbeeld van een moderne coöperatie is ecopower, de energieleverancier die ontstond uit de ideeën van twee mensen aan de keukentafel.


RUBRIEKSNAAM

annick aerts

De indonesiër Bismo sanyoto, regionaal coördinator bij de ngo wereldsolidariteit, legt uit wat het voor vakbonden in azië betekent om partners te hebben in europa. Bismo werkt in een context waarin het nog doodgewoon is dat werk-gevers bewakers of milities inzet-ten om stakingen brutaal te breken.

Ons recHt: Bismo, vertel eens wie je bent en wat je doet?BismO sanyOtO: “Dertien jaar geleden studeerde ik af als architect. Ik werkte als architect tot ik me in 1998 aansloot bij de Indonesische vakbond K-SBSI. Die vak-bond heeft 350.000 betalende leden, een knappe score in een land met veel armoede. Eerst was ik gewoon lid maar het duurde niet lang of ik begon de ondervoorzit-ter van de bouwcentrale binnen K-SBSI bij te staan. In 2000 kwam ik aan het hoofd van de internationale dienst bij K-SBSI. En een jaar of vijf terug kwam ik in dienst

bij Wereldsolidariteit, de internationale ngo van het ACV. In mijn huidige functie geef ik ondersteuning aan de partners van Wereldsolidariteit in Indonesië, Thailand en Cambodja.”

Ons recHt: K-SBSI is voor de LBC-NVK geen onbekende. Tot op heden hebben wij een part-nerschap met hun deelorganisatie Garteks. Wat doen ze bij Garteks juist?BismO: “Garteks is één van de elf sectorvak-bonden die deel uitmaken van K-SBSI. Bij Garteks verdedigen ze de werknemersrech-ten in de productie van kleding, textiel en schoenen. De vakbond is vooral actief in het westen van Java, waar tal van bedrijven te vinden zijn die leveren aan internationale namen als Zara, H&M, Gap, Adidas en Nike.”

mondig maken

Ons recHt: Wat zijn de grootste uitdagingen voor Garteks?BismO: “Aan uitdagingen is er zeker geen gebrek. Het allerbelangrijkste is dat Garteks werknemers binnen hun bedrijf wil organi-seren en hen mondig wil maken. Zo kun-nen ze zelf hun rechten afdwingen via col-lectieve afspraken. In de praktijk is het niet zo eenvoudig: zodra het management weet dat je lid bent van een vakbond, kan je je job kwijtspelen. Vakbondsmensen worden weggepest in bedrijven. En privé-veilig-heidsmilities worden ingezet om stakingen te breken.”

“Garteks boekte op 7 juni 2011 een mooi resultaat door, samen met andere textiel-bonden, een protocol te tekenen met grote merken als Puma en Adidas. Dat protocol schetst een kader voor de vrijheid van ver-eniging bij hun toeleveranciers. Garteks

gebruikt het document om toeleveranciers onder druk te zetten zodat ze vakbonds-werk aanvaarden. De toeleveranciers gaan daarin mee omdat ze bang zijn hun contract te verliezen.”

“Maar de grote merken doen zelf niet veel om het protocol te doen naleven. Ze infor-meren hun toeleveranciers nauwelijks. De Indonesische vakbond krijgt geen lijsten van hun directe of indirecte toeleveranciers.

Door de complexe en almaar wisselende bedrijfsstructuren is het niet altijd makke-lijk om dit zelf uit te zoeken. Bovendien zijn er heel veel kleine toeleveranciers en thuis-werkers die moeilijk aanspreekbaar zijn. Zij hebben schrik om hun job te verliezen.”

“Garteks tracht ook het minimumloon in de sector te verhogen. De vakbond focust daar-bij vooral op de streek rond de hoofdstad Jakarta. Wat daar gebeurt, zet de toon voor heel het land. Het minimumloon stijgt nu te weinig om een normaal leven te kunnen leiden. De vele werknemers met een tijde-lijk contract in de textielsector krijgen niet meer dan het minimumloon. Zulke werk-nemers mobiliseren is heel lastig. Maar het lukt ons wel om te mobiliseren in grote

Bismo Sanyoto: “Vakbondsmensen worden weggepest in bedrijven. En privé-veiligheidsmi-lities worden ingezet om stakingen te breken.”

“lid van de vakbond? Dan dreig je je job kwijt te spelen”

Bismo sanyoto vertelt over sociale strijd in indonesië, cambodja en Bangladesh

de vele werknemers met een tijdelijk contract in de textielsector krijgen niet meer dan het minimumloon. Zulke werknemers mobiliseren is heel lastig.

© f

oto:

bel

gaim

age


INtERNAtIONAAl

ondernemingen, waar veel werknemers een vast contract hebben. Zij trekken op hun beurt hun tijdelijke collega’s mee.”Onderdrukt

Ons recHt: Je werkt niet langer uitsluitend samen met de Indonesische vakbond. Zie je gelijkaardige uitdagingen elders in de regio?BismO: “In Cambodja zit de vakbond C.CADWU op dit moment met de nasleep van een groot en symbolisch belangrijk conflict dat draait rond de vrijheid van vereniging. Het gaat om het bedrijf SL, een grote tex-tielproducent waar 6.000 mensen werken, vooral vrouwen. De vakbond eiste daar een maaltijdvergoeding van twee euro, zeven euro verplaatsingsvergoeding per maand en negen euro als maandelijkse bonus. Het management wilde alleen een akkoord teke-nen als de vakbondsvertegenwoordigers zouden worden ontslagen. Dat leidde tot een staking die brutaal werd onderdrukt.”

“SL huurde 400 bewakers in om de staking te breken. De politie weigerde in te grijpen. Het optreden van het bedrijf resulteerde in veel gewonden bij de stakers. Als reac-tie zette Levi’s een kruis over zijn bestelling. Zelfs na drie maanden actievoeren staken de werknemers voort, ook al hebben ze geen loon. Met de vakbond willen we contracten zoals dat van Levi’s behouden en via grote merken betere arbeidsvoorwaarden afdwin-gen bij de toelevering.”

“We werken op dezelfde manier in Bangladesh. Daar willen we via de grote mer-ken de plaatselijke bedrijven brandveiliger

maken. Toen de brand bij Rhana Plaza in 2013 aan 1.127 werknemers het leven kostte, zag de hele wereld hoe gigantisch het pro-bleem wel is in Bangladesh. Nadien waren er nog branden in andere bedrijven.”

Netwerken

Ons recHt: Wat kunnen wij als Belgische vak-bond betekenen voor de collega’s ginder?BismO: “Het protocol in Indonesië kwam tot stand na internationale druk van vakbon-den en het netwerk van de Schone Kleren Campagne. Bij het conflict in Cambodja zijn tal van bedrijven – die producten van SL afnemen – betrokken. Wij willen dat ze

mee druk uitoefenen op de toeleveranciers en de brutale aanvallen tegen de stakers ver-oordelen. Eén van de afnemers van SL is de bekende kledingketen C&A.”

“In Europa kunnen wij over deze wantoestan-den informeren via het sociaal overleg en via consumentenacties. We kunnen het manage-ment hier zover krijgen dat ze de problemen aankaarten in Cambodja. Gerichte acties in het Noorden helpen de strijd die het Zuiden voert voor betere lonen en veiligere werkom-gevingen. Wij in het Zuiden hebben trou-wens veel interesse in het vakbondswerk in het Noorden. Maar weinig Aziaten zijn zich ervan bewust dat de werknemersrechten ook bij jullie onder druk staan.”

lBC-NVK engageert zich in woord en daad

de LBC-nVK maakt deel uit van het netwerk van de Schone Kleren Campagne

dat vakbonden, ngo’s en vrijwilligersorganisaties verenigt. dit netwerk richt zich

tot de consumenten en tot ondernemingen die kleding verkopen.

na het drama in Bangladesh organiseerde Schone Kleren acties om consumenten

te doen nadenken over de herkomst van de kleren die ze kopen. Via acties, al dan

niet online, worden ketens als Carrefour en C&a opgeroepen om hun verantwoor-

delijkheid op te nemen wanneer toeleveranciers over de schreef gaan. de afne-

mers in het Westen hebben meer invloed dan ze vaak denken. Zij bepalen de prij-

zen van producten en kunnen vragen om de fundamentele werknemersrechten na

te leven wanneer ze nieuwe contracten toekennen.

de LBC-nVK gaf al vorming aan vakbondsafgevaardigden uit ketens die kleding

uit aziatische ateliers verkopen. Zo werd het voor deze afgevaardigden gemak-

kelijker om de kwestie aan te kaarten in hun sociaal overleg. in het voorjaar van

2014 zal deze vorming worden herhaald.

naast de inspanningen voor de Schone Kleren Campagne geeft de LBC-nVK

ook inhoudelijke en financiële steun aan garteks zodat de indonesische vakbond

beter leden kan werven. Zo krijgt internationale solidariteit ook bij onze afge-

vaardigden een gezicht en worden werknemers hier geïnformeerd over de manier

waarop kleding wordt gemaakt.

Het lot van werknemers overal is onderling ver-bonden. Wereldwijd voeren vakbonden strijd om te worden gehoord.

“lid van de vakbond? Dan dreig je je job kwijt te spelen”

Bismo sanyoto vertelt over sociale strijd in indonesië, cambodja en Bangladesh

soms lijkt het alsof de wereld op zijn kop staat. enerzijds lees je in de krant dat almaar meer Belgen een beroep moeten doen op de voedselbanken, dat meer en meer grieken geen toegang heb-ben tot gezondheidszorg en dat 52 procent van de jongeren in spanje zonder werk zit. anderzijds zegt de wereldbank dan weer dat china de grootste econo-mie ter wereld zal worden tus-sen 2020 en 2030 en dat india de tweede plaats zal innemen tussen 2030 en 2035. in 2012 waren er in azië voor het eerst meer mil-jardairs dan in noord-amerika.

Verandert dit onze kijk op internationale soli-dariteit? Heeft het nog zin om als Belgische vakbond samenwerkingsverbanden uit te

bouwen met vakbonden in een continent als Azië? Het antwoord daarop is volmon-dig ja. Als de crisis één ding bewezen heeft, is het wel dat de toenemende globalisering de armoede niet uit de wereld heeft gehol-pen. Integendeel, de kloof tussen arm en rijk wordt almaar groter.

Pure werkkrachten

De ongelijke verdeling van de rijkdom op aarde zet samenlevingen voortdurend onder druk. Zowel in het Zuiden als in Europa, waar bijna 20 procent van de bevolking onder de armoededrempel leeft. Wereldwijd hoor je pleidooien voor privatisering, min-der regels, meer flexibiliteit. Mensen wor-den gereduceerd tot pure werkkrachten en consumenten die zelf verantwoordelijk zijn voor hun eigen succes of mislukking. Over de grenzen heen worden werknemers tot concurrenten van elkaar gemaakt. Uiteraard om de loon- en arbeidsvoorwaarden onder

druk te zetten.In zo’n geglobaliseerde context maakt het weinig uit of je nu een kassierster bent in een Belgische supermarkt of een textiel-arbeider in een Indonesische fabriek. Het lot van werknemers overal is onderling verbonden. Wereldwijd voeren vakbonden strijd om te worden gehoord. De werkne-mers willen af van het vernietigende con-currentie-denken en verlangen naar meer solidariteit en sociale rechtvaardigheid in de maatschappij. Om dat te bereiken heb je een krachtig middenveld nodig.Voor de LBC-NVK is internationale solidari-teit geen begrip uit de oude doos. Wel een noodzaak om voor iedereen waardige jobs af te dwingen. Internationale solidariteit wil zeggen dat de vakbond zich actief inzet in Europese en internationale structuren en werk maakt van concrete samenwerking met de collega’s in het Zuiden.

Sterke vakbonden in Azië zijn ook in ons belang


Krijgt je gezin 2 keer Ons Recht?

Zet 1 abonnement om naar een digitaal abonnement en win een tablet!

e-mail naar [email protected] met als titel ‘eén papieren Ons recht minder’, vermeld je naam en het e-mailadres voor je digitaal abonnement. Zo besparen we samen 13.000 kg papier per jaar.

wedstrijdreglement: zie www.lbc-nvk.be

WIN EEN TABLET!


RUBRIEKSNAAM

Andere keuzes zijn mogelijk - www.miniisback.be

solidariteit daar word je beter vanelke dag maken we allemaal enorm veel keuzes. en dat begint al vroeg in ons leven. kleuters kunnen kiezen uit Plop-, samson-, maya- en andere Disneyworst op hun witte, bruine of grijze boterham. en die keuzes moeten maken, dat stopt nooit. elke dag opnieuw, dagelijks honderden keu-zes, elke minuut van de dag.

Met solidariteit is het maar net zo. We kunnen kiezen voor meer winst voor sommigen of meer welvaart en welzijn voor iedereen. Voor een ieder voor zich of voor een sociale en solidaire samen-leving. Waar iedereen naar draagkracht aan bijdraagt en waar iedereen op kan rekenen. Maar dat laatste model staat stevig onder druk.

uit evenwicht

De balans is duidelijk uit evenwicht Mini-jobs. Mini-koopkracht. Mini-bescherming. Mini-sociale zekerheid. Mini-overheid. Mini-overleg. Mini-middenveld. Mini-zorg voor milieu. Maxi alleen nog voor de grote vermogens en de hoogste inkomens. Maxi alleen nog voor de winsten van bedrijven en de flexibiliteit op werkgeversmaat. Maxi alleen nog voor de toplonen en de gou-den handdrukken. Maxi alleen nog voor de eigen verantwoordelijkheid. En voor de bijhorende eigen schuld.Vind je ook dat een andere keuze mogelijk is? Voor solidariteit. Zodat de enorme rijkdom in dit land eerlijk herverdeeld wordt. Zodat iedereen dankzij goed onderwijs met gelijke kansen kan vertrekken. Zodat alle werk-nemers gelijke bescherming en rechten krijgen. Zodat wie de pech heeft om ziek te worden of zijn werk te verliezen of het geluk heeft om oud te worden, recht op een inkomen heeft.

Affiches

Bezoek dan zeker eens de web-site www.miniisback.be. Een mini-site met allerlei tools om zelf te reageren tegen deze mini-mode. Soms ludiek, soms heel serieus. Je vindt er een aantal sterke mini-affiches in verband met mini-koopkracht,

mini-zorg, mini-jobs en mini-jobs. Maar je kan er ook je eigen mini-affiche maken. Vlotten de cao-onderhandelingen niet? Maak je mini-cao affiche! Zijn er pro-blemen met de veiligheid op het werk, maak je mini-veiligheidsaffiche! Gaan de arbeidsvoorwaarden erop achteruit? Maak een mini-affiche! Print ze af en hang ze uit in je onderneming of orga-nisatie of deel ze – indien gewenst - op facebook.

Doe de mini-test of stuur een mini-e-card

Hoe solidair ben jij? Doe de mini-test. Een leuke manier om het debat met vrienden, collega’s of familie te star-ten. Je weet meteen of je eerder tot het reddende of granieten type behoort. Of stuur een solidaire e-card bij geboorte, huwelijk, verjaardag of verhuizing.

In actie!

Aan Tafel! Gluren bij de buren! Solidaire wensen op de markt! Een debatavond over solidariteit. Het zijn maar enkele van de vele acties en infomomenten die overal in Vlaanderen worden georgani-seerd. Check in de kalender welke actie plaatsvindt in jouw regio. In de rubriek ‘actua’ lees je interessante artikels, getui-genissen en links naar andere sites over solidariteit.

Je vindt het allemaal op www.miniisback.be.

Over loonkosten en ouderen activeren

de gezondheidsindex, dat is de index op basis

waarvan de lonen van werknemers worden bere-

kend, is het afgelopen jaar met 1,06 procent

gestegen. Wat betekent dat de lonen op basis

van die index in 2013 in principe niet zijn aan-

gepast in de sectoren die met een spilindex van

twee procent werken. in die sectoren stijgen de

lonen pas als de gezondheidsindex minstens met

twee procent springt.

Zowel in 2013 als in 2014 mogen geen loonaf-

spraken worden gemaakt die buiten de even-

tuele indexering en de baremieke verhogingen

vallen. dat besliste de regering. Ze legde dat ook

vast in een wet.

die erg kleine stijging van de index en het ver-

bod om de lonen te verhogen betekenen dat

alle verhalen over ‘loonkosten die weer toene-

men’ gebaseerd zijn op onjuiste cijfers. Of dat

er loonsverhogingen zijn toegekend die de wet

omzeilen. dat betekent dat werkgevers graag

moord en brand schreeuwen over ‘stijgende

loonkosten’ en tegelijkertijd toch loonsverho-

gingen toestaan buiten de index en naast het

wettelijke verbod om de lonen te laten stijgen.

Het gaat dus om werkgevers die daar zelf voor

kiezen.

je mag dan ook vermoeden dat die loonstijgin-

gen, buiten de index en geblokkeerde cao’s om,

niet terechtkomen bij janneke en Mieke maar

wel bij toppers en een heel selecte club. Kortom,

die stijging van de loonkosten is het resultaat

van loonsverhogingen die getrukeerd en zelf

georganiseerd zijn. Wat het dubieuze geklaag

van sommigen toch in een héél ander daglicht

stelt en ongeloofwaardig maakt.

de Vlaamse minister van Werk, Philippe Muyters,

kondigt ondertussen aan dat ook werklozen van

58 jaar en ouder voortaan moeten worden ‘geac-

tiveerd’. Muyters vindt het ‘een schande’ dat we

zoveel talent van ouderen onbenut laten. Wie hij

met ‘we’ bedoelt, is niet heel duidelijk.

activeren wil zeggen dat je goed in de gaten

houdt of mensen wel hard genoeg naar nieuw

werk zoeken. en wie wil activeren, moet ook een

stok achter de deur hebben. Zo luidt tegenwoor-

dig de redenering bij de rVa.

de minister gaat er gemakshalve vanuit dat

bedrijven effectief zitten te wachten op zoveel

talenten van ouderen. Waarschijnlijk is het nog

even wachten op een maatregel van de minister

of de Vlaamse regering die ertoe leidt dat werk-

gevers ouderen minder vaak ontslaan zodat er in

die groep ook minder mensen werkloos worden.

Met geduld kijken we daar naar uit.

IN DE MARgEwf


PENSIOEN

gelijkstellingen voor pensioen liggen onder vuur

ideologie of populisme leiden tot eenzijdige kijk

cHris serrOyen

De pensioenleeftijd voor vrouwen werd vanaf 1996 opgetrokken van 60 naar 65 jaar. in 2011 werd beslist de leeftijd voor vervroegd pensioen te verhogen. Ondertussen woedt volop het debat over een nieuwe, derde pensioenhervorming. Deze keer gaat het niet zozeer over een verhoging van de pensioenleeftijd maar eerder over de loopbaancrite-ria voor het pensioen vanaf 65 jaar.

In het recente verleden deden de botte ver-klaringen van gouverneur Luc Coene van de Nationale Bank veel stof opwaaien. Coene bekritiseerde het feit dat periodes van werk-loosheid gelijkgesteld zijn voor het pensi-oen.De reacties op Coenes uitspraken waren erg selectief. Want zowat alle Vlaamse politieke partijen – van N-VA, over Open VLD, CD&V, sp.a tot Groen – zetten op hun eigen manier vraagtekens bij een deel van de huidige gelijkstellingen. Sommigen ver-pakken dat in een pleidooi voor een basis-pensioen, met daar bovenop alleen nog een aanvulling met minder gelijkstellingen. De gelijkstelling van werkloosheid – al of niet met bedrijfstoeslag – is daarbij meestal het

eerste doelwit. Met kennis van zaken heeft dat weinig te maken, des te meer met ideo-logie of populisme om de ‘hardwerkende Vlaming’ te paaien. In het debat over de gelijkstelling van tijdkrediet is dat trouwens niet anders.

Overdreven

Het klopt dat we in België heel wat gelijk-gestelde periodes hebben. Maar niet voor één derde van de pensioenloopbaan zoals nu alom wordt uitgebazuind. Het zit onder-tussen al ver beneden de 30 procent, en het aandeel zal blijven zakken, als gevolg van de langere loopbanen. In dat percentage zitten trouwens ook de jaarlijkse vakantie van de arbeiders en de tijdelijke werkloos-heid van zowel arbeiders als (inmiddels ook) bedienden. Ja, werklozen verliezen niet veel pensioen. Maar kom niet beweren dat ze niks verlie-zen. Omdat ze pensioen opbouwen op basis van een loon dat blijft stilstaan, terwijl wie werkt zijn loon ziet vooruitgaan. En omdat de federale regering dit jaar voor langdurig werklozen en werklozen met bedrijfstoeslag al een fikse knip zette in het inkomen dat als basis dient voor de pensioenopbouw. Zijn er werklozen die er de kantjes aflo-pen? Ja. Maar dat is een kleine minderheid. Als iemand sjoemelt moet je dat meteen

aanpakken en niet wachten tot hij met pen-sioen gaat. Wat overigens ook almaar vaker gebeurt. Je hoeft dus niet alle onvrijwillig werklozen te bestraffen. Voor één stoute leerling ga je niet de hele klas straf laten schrijven.

Nog meer armoede

Als je hakt in de gelijkstellingen, heb je ook maatschappelijke effecten. Werden die al eens bekeken? Hoe lager het loon, des te meer werkloosheid in veel gevallen. Je dreigt dus vooral het mes te zetten in de lagere pensioenen. Zo creëer je nog meer armoede bij de gepensioneerden.Naarmate iemand meer in de ‘open eco-nomie’ werkt, wordt hij ook geconfron-teerd met meer periodes van onvrijwillige werkloosheid. Voor veel arbeiders – en ook steeds vaker voor bedienden – is werkze-kerheid gewoon de periode tussen twee her-structureringen. Terwijl ik net dacht dat we het moesten aantrekkelijker maken om te kiezen voor technische beroepen en voor het werken in de industrie.

Gendereffecten

Denk vooral niet dat de criticasters al de moeite deden om de gendereffecten van minder gelijkstellingen onder de loep te nemen. Vandaag maken vrouwen namelijk gemiddeld meer gebruik van de gelijkstellin-gen. Als de gelijkstellingen worden gerant-soeneerd, zijn vrouwen de eerste en zwaarst getroffen slachtoffers.Lagere inkomens, arbeiders, industrie en vrouwen betalen dus in grote mate het gelag bij het terugschroeven van de gelijkstellin-gen. Zo worden ze dus nog minder gelijk. Heb ik gelijk of heb ik gelijk?

Lagere inkomens, arbeiders, industrie en vrouwen betalen dus in grote mate het gelag bij het terugschroeven van de gelijkstellingen.


RUBRIEKSNAAM

NIEUWWERKNEMERS-StAtUUt

DOSSIer

PENSIOEN

© f

oto:

dan

iël

rys


DOSSIER

Nieuw werknemersstatuut past regels op aantal punten aan

Verbeteringen maar ook pijnpunten

Bram Van gOetHem

en auDrey rOttier

De lBc-nVk heeft zich altijd inge-spannen voor een beter en een-gemaakt statuut voor arbeiders én bedienden. Voor de vakbon-den zijn discriminaties uit den boze, ook in onze arbeidswet-geving. Op 1 januari 2014 is een belangrijke stap vooruit gezet. De opzegregeling is fundamen-teel verbeterd voor de arbeiders. Voor de bedienden zijn de eerder

verworven rechten in grote mate behouden, voor sommige groepen werd de situatie zelfs verbeterd.

Jammer genoeg heeft de vakbond niet de mogelijkheid gekregen om afspraken te maken waarmee we beter doen. Er zijn ook maatregelen getroffen die de vakbond niet kan goedkeuren. Een smet op wat nu wet-telijk is geregeld. Voor onze vele leden is het wel belangrijk om te weten hoe de nieuwe regels er in grote lijnen uitzien. Ons Recht geeft je graag een redelijk beknopt en dui-delijk overzicht.

Nieuwe opzegtermijnen

Sinds 1 januari 2014 zijn voor alle werkne-mers dezelfde vaste opzegtermijnen van toepassing wanneer de arbeidsovereen-komst van onbepaalde duur eenzijdig wordt beëindigd. Die termijnen gelden ook voor de werknemers die nu al in dienst zijn.

ANCIËNNITeIT OPZeG DOOr WerKGeVer OPZeG DOOr WerKNemer

algemeen Pensioen SWT bedrijf in moeilijkheden/herstructurering algemeen Tegenopzeg

0 2 weken 2 weken 2 weken 1 week 1 week

3 maanden 4 weken 4 weken 4 weken 2 weken 2 weken







2 jaar 12 weken 12 weken 12 weken 6 weken 4 weken






8 jaar 27 weken 26 weken 26 weken* 13 weken 4 weken

9 jaar 30 weken 26 weken(maximum)

26 weken*(…)

13 weken (maximum)

4 weken(maximum)

10 jaar 33 weken

11 jaar 36 weken

12 jaar 39 weken

13 jaar 42 weken

14 jaar 45 weken

15 jaar 48 weken

16 jaar 51 weken

17 jaar 54 weken

18 jaar 57 weken

19 jaar 60 weken

20 jaar 62 weken

21 jaar 63 weken

22 jaar 64 weken

23 jaar 65 weken

24 jaar 66 weken

25 jaar 67 weken

26 jaar 68 weken

… + 1 week / jaar

*Wanneer de opzeg door de werkgever wordt gegeven met het oog op SWT in een bedrijf in moeilijkheden/herstructurering, kan de opzeg-termijn worden ingekort tot minimaal 26 weken.

© f

oto:

dan

iël

rys


De opzegtermijnen zijn alleen nog geba-seerd op de anciënniteit van de werknemer. Hiermee wordt bedoeld de periodes van ononderbroken dienst in dezelfde onder-neming. Bij een ontslag door de werkgever mag de anciënniteit die je als uitzendkracht hebt opgebouwd binnen bepaalde grenzen ook worden meegerekend.De termijnen worden uitgedrukt in weken en starten altijd op de eerste maandag nadat het ontslag is betekend. Aan de manier waarop het ontslag moet worden betekend en de uitwerking ervan – bijvoorbeeld pas de derde werkdag nadat de aangetekende brief is verzonden – verandert niets.Er is wettelijk voorzien dat de sectoren niet van deze termijnen zullen kunnen afwijken. Het is wel mogelijk om op ondernemings-niveau of individueel tussen werkgever en werknemer nog langere opzegtermijnen te regelen.Met uitzondering van de werknemers die nog onder verkorte opzegtermijnen vallen, zien de nieuwe opzegtermijnen voor alle werknemers eruit zoals in de tabel op p. 14.

Net zoals vroeger moet de partij die de opzegtermijn niet respecteert een verbre-kingsvergoeding betalen. Die vergoeding is gelijk aan het lopende loon en de voorde-len voor het resterende deel van de opzeg-termijn.Sinds 1 januari 2014 is het voor elke werk-nemer mogelijk een tegenopzeg te betekenen wanneer hij door de werkgever ontslagen wordt met een opzegtermijn. De termijn wordt geplafonneerd op 4 weken en zal ingaan op de maandag die volgt op de week waarin het ontslag is ter kennis gebracht.De nieuwe regeling is alleen van toepassing op ontslagen die betekend zijn sinds 1 janu-ari 2014. Een werknemer van wie het ont-slag bijvoorbeeld op 26 december is bete-kend en voor wie de opzegtermijn pas ingaat op 1 januari 2014, zal dus nog onder de oude regeling vallen.

Overgangsregeling (“rugzaksysteem” of “vastklikken”)

Om niet te raken aan de verworven rech-ten worden voor alle werknemers van wie de arbeidsovereenkomst al voor 1 januari 2014 begonnen is, de opzegtermijnen voor de tewerkstelling tot en met 31 december 2013 berekend aan de hand van de termij-nen die op 31 december 2013 van toepassing waren. Hierbij wordt rekening gehouden met de wettelijk, reglementair en conven-tioneel bepaalde termijnen. De werknemer wordt als het ware fictief uit dienst gezet op 31 december 2013 en de opzegtermijn waarop hij op dat moment recht zou heb-ben, wordt dus ‘in een rugzakje gestoken’ of ‘vastgeklikt’.Op 1 januari 2014 komt de werknemer dan opnieuw fictief in dienst en wordt zijn

© f

oto:

dan

iël

rys


DOSSIER

anciënniteit weer op nul gezet. Hij valt dan onder de termijnen van de eerder vermelde tabel.Wanneer er na 1 januari 2014 effectief een ontslag is, zal er een berekening in twee fasen moeten gebeuren:• fase1: de vastgeklikte opzegtermijn• fase2: de nieuwe opzegtermijn uit de eer-

der vermelde tabel, alsof de werknemer op 1 januari 2014 in dienst getreden is.

Hogere bedienden (dit wil zeggen met een jaarloon boven de 32.254 euro) moesten in het verleden een opzegtermijn overeenko-men met hun werkgever. In de nieuwe rege-ling is dat niet langer het geval en wordt het rugzakje samengesteld zoals in tabel A.Bij ontslag door de werknemer mag fase 2 niet meer worden toegepast, wanneer de maximumgrenzen uit deze tabel al bij het vastklikken bereikt zijn. Zijn deze grenzen nog niet bereikt bij het vastklikken? Dan wordt fase 2 toegepast tot een maximum totaal van 13 weken. Hierbij wordt rekening gehouden met de vooraf overeengekomen clausules rond de opzegtermijnen bij de hoogste bedienden (dit wil zeggen met een jaarloon boven de 64.504 euro).

Voorbeeld Een bediende in dienst op 12/01/1993 met een jaarloon van 33.000 euro (op 31/12/13!) wordt ontslagen op 01/02/2015.• Fase 1: berekening opzegtermijn van

12/01/1993 tot 31/12/2013: opbouw van 1 maand per begonnen jaar resulteert in 21 maanden;

• Fase 2: berekening opzegtermijn van01/01/2014 tot 01/02/2015: anciënniteit tussen 12 en 15 maanden resulteert in 8 weken.

De bediende krijgt dus een opzegtermijn van 21 maanden en 8 weken.

Sollicitatieverlof

De werknemer mag nog altijd tijdens zijn opzegtermijn enkele dagen van het werk afwezig zijn om een nieuwe job te zoeken.

Voor iedereen zullen de regels van toepas-sing zijn zoals ze in tabel B worden toege-licht.

Compensatie arbeiders

Bij de arbeiders heeft het vastkliksysteem tot gevolg dat voor de anciënniteit opge-bouwd tot 31 december 2013 nog altijd de oude, minder gunstige opzegtermijnen moeten gelden.

Om dit op te vangen wordt voorzien in een ontslagcompensatievergoeding voor de arbeiders die in dienst waren op 31 decem-ber 2013. Wel zal hij of zij een bepaalde anci-enniteit moeten hebben bereikt in de onder-neming, namelijk minstens 30 jaar op de datum van de bekendmaking van de nieuwe wet in het Belgisch Staatsblad, minstens 20 jaar op 1 januari 2014, minstens 15 jaar op 1 januari 2015, minstens 10 jaar op 1 januari 2016, minder dan 10 jaar op 1 januari 2017.

BeDIeNDe ONTSLAG WerKGeVer ONTSLAG WerKNemer

¤ jaarLOOn 31/12/13 OPBOuW MiniMuM OPBOuW MaXiMuM

≤ 32.254 3 m/begonnen 5 j 3 m 1,5 m/begonnen 5 j 3 m

>32.254 1 m/begonnen j 3 m 1,5 m/begonnen 5 j 4,5 m

>64.504 1 m/begonnen j 3 m 1,5 m/begonnen 5 j 6 m

Outplacementbegeleiding tijdens opzegtermijn

Opzegtermijn Sollicitatieverlof

neen Laatste 26 weken 1 of 2 halve dagen/week

neen Periode voor

laatste 26 weken

1 halve dag/week

ja Volledige opzegtermijn 1 of 2 halve dagen/week

Tabel a

Tabel B

© f

oto:

dan

iël

rys


De tegemoetkoming is gelijk aan het ver-schil tussen:• enerzijdsdeopzegtermijnberekendvol-

gens de nieuwe regels op basis van de totale anciënniteit;

• enanderzijdsdeopzegtermijnwaarvaneen eerste component wordt berekend volgens het vastkliksysteem voor de anci-enniteit verworven op 31 december 2013 en een tweede component wordt bere-kend volgens de nieuwe regels voor de anciënniteit sinds 1 januari 2014.

De compensatie wordt uitbetaald door de RVA, niet door de werkgever.In samenhang hiermee zal de regeling van de ontslaguitkering voor ontslagen arbei-ders geleidelijk uitdoven. Zodra een arbeider recht heeft op de ontslagcompensatiever-goeding, zal hij of zij geen recht meer heb-ben op de ontslaguitkering.

uitzonderingsregimes arbeiders

Sommige arbeiders zullen niet of nog niet meteen onder de nieuwe regels vallen. Er wordt namelijk voorzien in twee uitzonde-ringsregimes:• eenuitzonderingvoorbepaaldeduurtot

31 december 2017: die is er bijvoorbeeld voor de sector van de houtbewerking en de diamantnijverheid;

• eenuitzonderingvooronbepaaldeduur:het gaat om arbeiders die gewoonlijk op tijdelijke en mobiele werkplaatsen bepaalde activiteiten uitvoeren zoals bouwwerken, graafwerken, herstellings-werken.

De opzegtermijn zal voor deze arbeiders worden bepaald overeenkomstig cao nr. 75 en dit op basis van de totale anciënni-teit. Voor hen geldt de vastklikregeling niet. Bovendien zullen ze geen recht hebben op een ontslagcompensatievergoeding, wel op een ontslaguitkering.

Outplacement

Outplacement is er om ontslagen werkne-mers te begeleiden zodat ze zo snel mogelijk een nieuwe beroepsactiviteit kunnen vin-den en aanvatten.Het recht op outplacement wordt veral-gemeend naar elke werknemer die recht heeft op een opzegtermijn van minstens 30 weken of een opzegvergoeding die minstens deze periode dekt. Het outplacementpakket wordt begroot op 4 weken loon en wordt aangerekend op de ontslagregeling. Bij de betekening van een opzegtermijn zal een deel van deze termijn aan het outplacement moeten worden besteed, en met name het sollicitatieverlof. Wordt de arbeidsovereenkomst meteen ver-broken? Dan wordt het outplacementpakket in mindering gebracht van de verbrekings-vergoeding.Tot 31 december 2015 is deze nieuwe

regeling facultatief, wat erop neerkomt dat de werknemer het outplacement kan weige-ren. Vanaf 1 januari 2016 kan hij dit echter niet meer! De regeling van cao nr. 82, die een recht op outplacement voorziet voor 45-plussers, blijft van toepassing op de werknemers die niet genoeg anciënniteit kunnen aantonen. Ook de sectorale regelingen die voorzien in een recht op outplacement beneden 45 jaar blijven van toepassing op werknemers met te weinig anciënniteit.

Grotere inzetbaarheid

Sectoren hebben tot uiterlijk 1 januari 2019 de tijd om één derde van de opzegtermijn of

-vergoeding in te vullen met maatregelen die de inzetbaarheid op de arbeidsmarkt moe-ten vergroten. Zulke maatregelen kunnen te maken hebben met opleidingen, loopbaan-trajecten, outplacement en dergelijke. Maar de maatregelen mogen er niet toe leiden dat de opzegtermijn of –vergoeding zakt onder de 26 weken.

Inrekening sectorale regelingen

Het gaat hier om sectorale aanvullingen bovenop de werkloosheid of gelijkaardige complementen die de bestaanszekerheid van de werknemer na ontslag willen waar-borgen. Als deze aanvullingen lager zijn dan het ver-schil tussen de ontslagkosten van de opzeg-termijn of –vergoeding berekend volgens de nieuwe regels en de ontslagkosten van de opzegtermijn of –vergoeding berekend vol-gens de oude regels, dan is de betaling ervan vanaf 1 juli 2015 niet toegestaan. Sectoren hebben dus tot 30 juni 2015 de tijd om hiervoor een oplossing uit te werken.

Geen proeftijd meer

De proefperiode wordt afgeschaft. Alleen in de arbeidsovereenkomsten voor studenten-jobs of bij tijdelijke arbeid en uitzendarbeid blijft het proefbeding bestaan. De regels over het proefbeding blij-ven nog wel van toepassing op

© f

oto:

dan

iël

rys


DOSSIER

arbeidsovereenkomsten aangevangen vóór 1 januari 2014 met een proefperiode die na deze datum voortloopt. Sommige regelingen die verwijzen naar de proeftijd – bijvoorbeeld een niet-concur-rentiebeding of een scholingsbeding, dat in principe niet wordt toegepast tijdens de proeftijd – zullen voortaan verwijzen naar een vaste termijn van 6 maanden.Arbeidsovereenkomsten van bepaalde duur kunnen in principe niet worden opgezegd, tenzij tijdens de proefperiode. Nu het proef-beding is afgeschaft, wordt in de wet een mogelijkheid tot opzegging ingeschreven. De arbeidsovereenkomsten van bepaalde duur afgesloten sinds 1 januari 2014 zullen gedurende een bepaalde termijn toch kun-nen worden opgezegd. Deze mogelijkheid geldt tijdens de eerste helft van de duur van de overeenkomst, geplafonneerd op 6 maanden. De normale opzegtermijnen zijn van toepassing.

Gedaan met carenzdag

De carenzdag is de eerste werkdag wegens ziekte of ongeval wanneer de werknemer minder dan 14 kalenderdagen afwezig is. In principe is deze dag onbetaald, hoewel

er vele sectoren zijn met gunstigere rege-lingen. De carenzdag moest worden toege-past op arbeiders, bedienden in de proeftijd of bedienden met een arbeidsovereenkomst voor bepaalde duur of bepaald werk van minder dan 3 maanden.Nu is de carenzdag echter afgeschaft zodat de periode van gewaarborgd loon bij arbeidsongeschiktheid voor alle werkne-mers begint te lopen vanaf de eerste dag.Verder worden maatregelen genomen waar-door de verplichtingen van de werknemer bij arbeidsongeschiktheid worden verstrengd. De meest in het oog springende maatregel is het ‘medisch huisarrest’. Voortaan is het mogelijk om de werknemer bij cao (op secto-raal of bedrijfsniveau) of via het arbeidsre-glement te verplichten om 4 aaneengesloten uren per dag (tussen 7.00u en 20.00u) thuis (of op een andere aan de werkgever meege-deelde verblijfplaats) ter beschikking te zijn van de controlearts. Bovendien kan de werkgever weigeren om het gewaarborgd loon te betalen als de werknemer zich niet aan de controle onder-werpt, als de werkgever niet werd ingelicht over de arbeidsongeschiktheid of als er geen medisch attest is voorgelegd binnen de voorgeschreven termijnen.

Ontslagmotivering

In de Nationale Arbeidsraad zijn nu onder-handelingen aan de gang die moeten uit-monden in een cao over de motivering van het ontslag en een goed personeelsbeleid. Hierover zal Ons Recht op een later tijdstip meer informatie geven.

Conclusie

Ondanks de ingrijpende veranderingen is het verschil tussen arbeiders en bedienden nog niet helemaal weg. Heel wat kwesties moeten immers nog worden besproken. Denk maar aan het gewaarborgd loon, de tijdelijke werkloosheid, de jaarlijkse vakan-tie, de uitbetaling van het loon, de collec-tieve aspecten (arbeidsgerechten, paritaire comités, sociale verkiezingen) en het aan-vullend pensioen. Jouw vakbond blijft zich inzetten om op al die punten regelingen te bereiken die zo gunstig mogelijk zijn voor de werknemers. Een beter werknemersstatuut is immers ons einddoel.

© f

oto:

dan

iël

rys


SECtOROVERlEg

Ook de grootdistributie heeft haar sectorakkoord

meer koopkracht voor jongeren en verlenging swt-afspraken

Denis BOuwen

Voor de werknemers uit de groot-distributie (paritaire comités 202, 311 en 312) is op 11 december 2013 een nieuw sectorakkoord onder-tekend. chris Van Droogenbroeck was de nationaal onderhandelaar namens de lBc-nVk. Hij geeft zijn kijk op het nieuwe akkoord.

“Ik ben best tevreden met het akkoord omdat er maatregelen in staan die vooral de vele jonge werknemers in de sector ten goede komen”, verklaart Chris. “In de grootdis-tributie is méér dan de helft van alle werk-nemers jonger dan 35 jaar. Bovendien is de grootdistributie, samen met de dienstensec-tor, veruit de eerste werkgever voor school-verlaters. Wel, voor deze groep, hebben we de degressieve loonschalen afgeschaft. Ten laatste op 1 januari 2015 zal elke startende werknemer die jonger is dan 21 jaar ook 100 procent van het aanvangsloon in de loon-schaal krijgen, in plaats van het percentage dat nu nog van kracht is. Dat alleen al doet de koopkracht van deze jonge werknemers gevoelig stijgen.”Het nieuwe akkoord schaft verder de aan-vangsleeftijden in de hogere loonschalen af. Daardoor zullen jongere werknemers in verantwoordelijke jobs sneller evolueren in het barema, wat ook weer de koopkracht doet groeien.

Kinderopvang

“We slaagden er ook in om vanuit de secto-rale fondsen centen te voorzien om de kos-ten voor kinderopvang deels terug te beta-len. Vanaf 2014, dat wil zeggen voor kosten gemaakt in 2013, zullen de werknemers uit de grootdistributie één euro kunnen recupere-ren per effectieve dag kinderopvang per kind. Maximaal 200 euro per kind per werknemer. Dat lijkt niet veel maar ik ben zeker dat de maatregel zal aanslaan bij vele jonge paren die hierop een beroep zullen kunnen doen.”Belangrijk voor oudere werknemers is dat het SWT op 58 jaar – voordien brugpensi-oen – is verlengd tot eind 2014. Er zijn twee specifieke cao’s gesloten die het mogelijk maken om op 56 jaar te vertrekken: bij 40 jaar actieve loopbaan of bij 33 jaar loopbaan met 20 jaar nachtprestaties.Voor het tijdkrediet werden in het kader van de nieuwe cao 103 de rechten van het uitvoerend distributiepersoneel maximaal

ingevuld. Jammer genoeg blijven er beper-kingen voor kaderleden.

Kritiek

Niet alles is rozengeur en maneschijn. Zo lukte het niet om een omkadering af te spre-ken voor de vele studentenjobs en voor het inzetten van personeel via stages en werker-varingsformules. Op 1 januari 2012 werd in ons land een nieuwe regeling ingevoerd voor de tewerkstelling van studenten. Sindsdien nam het studentenwerk in de sector – uit-gedrukt in uren personeelsinzet – met meer dan de helft toe. Het aantal afgesloten con-tracten voor studentenwerk verdubbelde tussen 2011 en 2012. Ook in 2013 nam het studentenwerk weer flink toe.

Jongeren met inleefstages, werkervarin-gen en individuele beroepsopleidingen of IBO’s worden te vaak aan hun lot overgela-ten. Stagiairs worden ingezet zoals gewone werknemers en worden niet gepast begeleid. Zo worden ze herleid tot goedkope werk-krachten en leren ze weinig bij.De LBC-NVK wilde hierover goede afspraken maken voor de hele sector. Vooral rond het inzetten, begeleiden en omkaderen van deze mensen. Maar de winkeluitbaters gaven niet thuis. Dat er zo’n kader niet is, werpt een smet op het nieuwe akkoord. Op dit punt is de strijd nog lang niet gestreden.

Lees de volledige tekst van het sectorak-koord op www.lbc-nvk.be

Afspraken in zelfstandige kleinhandel en middelgrote levensmiddelenbedrijven

Ons recht heeft op de valreep nog

vernomen dat er ook een sectorak-

koord is bereikt voor de middelgrote

levensmiddelenbedrijven (paritair

comité 202.01) en de zelfstandige

kleinhandel (PC 201).

in het nieuwe akkoord staat onder

meer dat er vanaf 2014 elk jaar echo-

cheques komen voor de werknemers.

die ecocheques worden toegekend in

de maand april.

de afspraken over het Stelsel

Werkloosheid met Bedrijfstoeslag

(SWT) vanaf 58 jaar zijn verlengd tot

31 december 2014. SWT is het vroe-

gere brugpensioen.

Voor tijdkrediet gelden de afspraken

die bestaan in de grootdistributie, en

dat voor bedrijven met minstens 20

werknemers. alle tussenkomsten van

het Sociaal Fonds zijn verlengd. de

tussenkomsten voor kinderopvang,

die al bestaan, worden vanaf het jaar

2013 – met terugbetalingen in 2014 –

verhoogd naar maximaal 130 euro per

kwartaal of 520 euro per jaar.

© f

oto:

dan

iël

rys


RUBRIEKSNAAM

Verminderde tewerkstelling

Er woedt al geruime tijd een discussie over de manier waarop de opzegvergoeding moet worden berekend wanneer de werkgever een einde maakt aan de arbeidsovereenkomst bij een verminderde tewerkstelling van de werknemer.Voor bedienden hangt de duur van de opzeg-termijn of de periode van de opzegvergoe-ding af van de hoogte van het loon. Om die termijn te berekenen moet in alle gevallen van deeltijdse tewerkstelling het hypothe-tische voltijdse loon in aanmerking worden genomen. Daarover is geen betwisting meer.Maar wat met de vergoeding zelf? Wordt

ook die berekend op basis van het fictief vol-tijds loon of op basis van het werkelijk deel-tijds loon? Op die vraag is er nog altijd geen algemeen antwoord. Het is heel belangrijk te weten wat de reden is van de verminderde tewerkstelling.Het Hof van Cassatie gaat ervan uit dat de opzegvergoeding in de regel moet worden berekend op basis van het loon voor de prestaties op het moment dat de arbeids-overeenkomst wordt verbroken. Werkt de werknemer op dat moment deeltijds, dan wordt de vergoeding ook op dat deeltijds loon berekend. Er zijn wel belangrijke

uitzonderingen op die regel.Bij ouderschapsverlof moet de vergoe-ding worden berekend op basis van het fic-tief voltijds loon. Ook de werknemer die wegens arbeidsongeschiktheid alleen deel-tijds kan werken, heeft bij ontslag recht op een voltijdse opzegvergoeding. In een arrest van 5 december 2013 oordeelde het Grondwettelijk Hof dat de werknemer die zijn tewerkstelling vermindert wegens pal-liatief verlof recht heeft op een voltijdse opzegvergoeding.

ARBEIDS-gERIChtmarc weyns

Job kwijt na kritiek op facebook

Het is niet voor het eerst dat een werk-nemer zich in nesten werkt door zijn ongezouten mening over de werk-gever de wereld in te sturen via face-book. In dit geval ging het over een hoger kaderlid dat op een publiek toe-gankelijke facebookpagina persoon-lijke en denigrerende commentaren had geschreven over zijn werkgever, een beursgenoteerde onderneming. De man werd ontslagen wegens drin-gende reden.Ook een werknemer heeft het recht op vrije meningsuiting, maar in een arrest van 3 september 2013 oor-deelde het arbeidshof van Brussel dat de werknemer te ver was gegaan in zijn kritiek en dat het ontslag terecht was gegeven.

Ontslag wegens handicap mag niet

In de voorbije weken kwamen twee gevallen in het nieuws van een werknemer die ont-slagen was wegens een handicap. De rech-ters veroordeelden de beide werkgevers maar de werknemers waren wel hun baan kwijt. Het is duidelijk geen overbodige luxe dat er een wetgeving tegen discriminatie is. Misschien moet die wetgeving zelfs wel wor-den verscherpt.Een werknemer vertelt aan zijn werkgever dat zijn pasgeboren dochtertje een ernstige afwijking heeft die een handicap tot gevolg zal hebben. Daags nadien ontslaat de werk-gever hem.De arbeidsrechtbank van Leuven vindt dat de vader in belangrijke mate mee de zorg voor zijn dochtertje verzekert. Zo kan de

vader een beroep doen op het discrimina-tieverbod wegens handicap. Verder vindt de rechtbank het wel heel merkwaardig dat een werknemer tegen wie geen enkel verwijt kan worden gemaakt, zonder enige motive-ring ontslagen wordt de dag nadat hij mee-deelde een gehandicapte dochter te hebben. De werkgever bewijst op geen enkele manier dat er een ander motief in het spel is dan de vrees dat de werknemer misschien niet lan-ger gemotiveerd zou zijn om zijn werk goed te doen. Er is dus wel degelijk discriminatie in het spel en de werknemer heeft dan ook recht op de beschermingsvergoeding.Een werknemer werkt als uitzendkracht in een computerzaak. Hij heeft een aangebo-ren vergroeiing aan de vingers maar slaagt

erin zijn job goed uit te voeren. De werkne-mer had de belofte gekregen dat hij vast in dienst zou kunnen treden. Toch wordt hij ontslagen. De werkgever verklaarde dat de klanten en de collega’s de handen van de werknemer niet presentabel vonden. Ook in dit geval kon de werkgever niet aantonen dat er een andere reden was dan de handi-cap van de werknemer. De arbeidsrechtbank van Brugge veroordeelde de werkgever om de beschermingsvergoeding van zes maan-den loon te betalen.De twee uitspraken werden geveld op 10 december, de internationale dag van de mensenrechten.


WElzIJN

herverdeling voorkomt veel onheil in onze maatschappij

armoede treft nog altijd ruim één op zeven Belgen

Denis BOuwen

Zonder ‘sociale transfers’ zou het armoederisico in België geen 15,3 procent bedragen maar wel – en schrik niet – 42 procent. Dat blijkt uit het jongste Jaarboek armoede, dat begin december aan de universiteit antwerpen werd voorgesteld. Zonder kinderbijslag en belastingvoordelen voor gezin-nen met kinderen zou de kinder-armoede exploderen van 17,1 naar wel 31,4 procent. “Van solidariteit word je beter”, zo blijkt ook uit deze cijfers. al is elk systeem uiter-aard vatbaar voor verbetering.

De cijfers zijn afkomstig van het onder-zoekscentrum OASeS, dat deel uitmaakt van de UA. Ze zijn gebaseerd op statistie-ken uit 2010.Volgens de onderzoekers is 15,3 procent van de Belgen en 9,8 procent van de Vlamingen arm. Cijfers die al enkele jaren stabiel zijn. Maar het zijn niet altijd dezelfde mensen die in armoede leven. Gespreid over vier jaar was niet minder dan 27,8 procent van de Belgen arm; 15,4 procent was één of twee jaar lang arm, voor 12,4 procent liep dat op tot drie of vier jaar.

“Een meerderheid van de armen kan betrek-kelijk snel weer de eindjes aan elkaar knopen”, constateren de onderzoekers.

“Hooggeschoolden, studenten en werkne-mers kunnen vlugger uit de armoede ont-snappen dan laaggeschoolden, werklozen en gepensioneerden.”

Kinderarmoede

De kinderarmoede schommelt in Vlaanderen rond de tien procent maar het aantal kinderen, geboren in een kansarm gezin, werd in tien jaar tijd wel dubbel zo groot. Veel kinderen behoren tot een gezin waar bijna niemand werkt. Er ook zijn ook almaar meer kinderen bij migranten. In migrantengezinnen met kinderen is de werkloosheid nog altijd groot.Meer jobs kwamen vooral gezinnen ten goede waar al iemand aan het werk was. Gezinnen met tweeverdieners werden de norm. Eenverdieners met een loon of uit-kering halen vaak de norm niet.Spijtig genoeg zitten veel sociale minima nog altijd onder de armoedegrens. Voor een alleenstaande bedroeg het leefloon

in januari 2013 slechts driekwart van het bedrag van de armoedegrens. Een koppel met twee kinderen krijgt een leefloon dat neerkomt op 64 procent van de armoede-limiet. Ook andere uitkeringen zijn zeker geen vetpot. Uitkeringen uit de sociale zekerheid waarborgen geen minimale levensstandaard.

meer bevoegdheden

De Vlaamse overheid krijgt meer bevoegd-heden. Bij de onderzoekers leeft de hoop dat de Vlaamse regering de kans zal grij-pen om ieder gezin tegen 2020 een inkomen te bezorgen dat minstens overeenstemt met de armoederisicogrens. Eigenlijk zouden de sociale uitkeringen boven die grens moe-ten uitstijgen. Als Vlaanderen het systeem van huursubsidies uitbreidt voor wie moet huren op de privémarkt, zal de armoede zakken. De huidige kinderbijslag geeft te weinig steun aan wie het echt nodig heeft. Volgens de onderzoekers valt het te verde-digen om in de kinderbijslag meer de klem-toon te leggen op bijvoorbeeld eenouder-gezinnen en langdurig werklozen.Een deel van de politieke klasse en haar

bondgenoten deinst er niet voor terug om flink het mes te zetten in onze dege-lijke sociale zekerheid. “Steeds vaker horen we dat het publieke en politieke draagvlak voor herverdeling zou afkalven”, merken de onderzoekers van OASeS op. “Luie pro-fiteurs zouden zich wentelen in de hangmat van het uitkeringssysteem.” Voor de critici van de sociale welvaartsstaat een mooie voedingsbodem om te pleiten voor bespa-ringen in de sociale zekerheid.Toch maar uitkijken. Het draagvlak voor onze sociale zekerheid blijft groot, zo blijkt ook uit recente studies. “Anno 2011 was twee derde van de Vlamingen van mening dat de verschillen tussen hoge en lage inko-mens niet kunnen blijven zoals ze nu zijn. En bijna 70 procent gaat helemaal akkoord met de stelling dat onze verzorgingsstaat het beste systeem is om het welzijn van iedereen te garanderen. Een genereus soci-aal beleid kan steunen op een breed draag-vlak voor sociale bescherming.”

Zal de Vlaamse regering de kans grijpen om ieder gezin tegen 2020 een inkomen te bezor-gen dat minstens overeenstemt met de armoe-derisicogrens?

© f

oto:

bel

gaim

age


RUBRIEKSNAAMOVER DE gRENzENannick aerts

Amerikaanse werknemers in fastfood in actie!

Duizenden fastfoodwerknemers gingen op 5 december overal in de Verenigde Staten in staking. Eigenlijk begon het protest al een jaar eerder met een spontane actie van 200 werknemers in New York. Al snel deinde het uit naar andere steden. Elke maand vond er wel op een andere plaats een actie plaats. Telkens met dezelfde ordewoorden ‘Low pay is not ok!’ (een laag loon is niet ok). Begin december werd in wel honderd verschillende steden actie gevoerd.Met de acties wordt de druk op de federale overheid opgevoerd. De actievoerders wil-len dat het nationale minimumloon wordt verhoogd tot elf euro per uur.De hamburgerketen Burger King liet al vlug weten niet meer te kunnen betalen dan het huidige minimumloon van 5,34 euro per uur. In 2012 scoorde de keten nochtans 86 miljoen euro winst. De top-man van het bedrijf incasseerde voor die

prestatie 4,8 miljoen euro. Een doorsnee werknemer van Burger King moet 634 jaar werken voor dat bedrag. De eisen van de werknemers zijn dus zeker niet overdre-ven.In de voorbije 40 jaar werd het minimum-loon nooit aangepast aan de stijgende pro-ductiviteit en de inflatie. Volgens bereke-ningen zou het minimumloon tussen 1968 en nu moeten zijn gestegen tot 13,75 euro per uur. Achter de schermen doen fastfoodbedrij-ven alles om te lobbyen tegen een stijging van het federale minimumloon. Op de werkvloer maken ze vakbondswerk onmo-gelijk. In de VS mag je in theorie niemand ontslaan wegens vakbondsactiviteiten. Om dat toch te doen wordt een resem van trucs gebruikt. Heel smerig is dat er soms valse getuigenissen over diefstal worden gecreëerd, al dan niet tegen betaling. In ondernemingen waar jobs onzeker zijn, vind je makkelijk kandidaten die daaraan willen meewerken.President Barack Obama toonde zich een

voorstander van een hoger minimumloon. Maar de strijd is zeker nog niet gestreden. De Republikeinen zijn namelijk tegen.Lees meer op www.lowpayisnotok.org

Arbeidsveiligheid: klok teruggedraaid

Stel je eens voor. Een regering die zegt dat ze stopt met alle nieuwe regels rond veilig-heid en gezondheid op het werk. Dat er al te veel regels zijn. Dat al die veiligheidsregels om werknemers te beschermen toch maar hinderlijk zijn voor werkgevers. Te veel administratieve last. Te veel kosten. Dat is dus wat de Europese Commissie nu zegt. Met de campagne ‘Refit’ wil de Commissie de Europese regels aanpassen om de eco-nomie meer slagkracht te geven. Tijdens deze legislatuur dus niets nieuws meer op het vlak van bodemvervuiling, dodehoek-spiegels voor oude vrachtwagens, de strijd tegen kankerverwekkende stoffen. Allemaal

overbodig. In de kappersbranche sloten de sociale partners een akkoord over veilig-heidspreventie. Maar zelfs dat akkoord wil de Commissie niet bekrachtigen.De Commissie onderzoekt ook wat er in de regels kan worden geschrapt. Gigantisch veel snoeien in de regels om de crisis weg te werken, is het motto. De vakbonden vin-den deze aanpak erg verontrustend. Onze Belgische arbeidswetgeving rond veiligheid en gezondheid is helemaal gebaseerd op de Europese regels. Die arbeidswetgeving staat nu flink onder druk.Reden genoeg voor het Europees Vakverbond om uit te pakken met een

campagne onder de slogan #Rethink REFIT. En ook het ACV doet mee. Belgische kandidaten voor de Europese verkiezingen en de huidige parlementairen willen we graag kleur laten bekennen. Met concrete vragen wordt onderzocht of ze de agenda van de Commissie steunen. De politici hebben kansen genoeg om werk te maken van een sociaal Europa.Het is nu wachten op hun reacties. We houden je op de hoogte. Als je mee deze politici wil aanspreken, kan je surfen naar www.rethinkrefit.eu en daar de petitie tekenen.

© f

oto:

bel

gaim

age

Conflict opgelost bij Kronos Canada

Ons Recht berichtte eerder over een soci-aal conflict bij het chemiebedrijf Kronos in Canada. Op 13 juni 2013 weigerde de direc-tie de werknemers toegang te geven tot het bedrijf. Ze was woest omdat 93 procent van het personeel had geweigerd om een radi-cale vermindering van de arbeidsvoorwaar-den te accepteren. Dat leidde tot een lock-out van bijna zes maanden. Uit solidariteit met deze werknemers stuurde de LBC-NVK, samen met ACV-BIE, een brief naar de Gentse directie van Kronos. In de brief stond een oproep om de Canadese collega’s onder druk te zetten.

Ook andere internationale vakbonden betuigden hun steun. Op 13 november kon de Canadese vakbond CSN eindelijk opnieuw aan tafel schui-ven met het management van Kronos. Na lange onderhandelingen kwamen ze tot een voorakkoord dat door 70,8 procent van de werknemers werd goedgekeurd. Diverse twistpunten zijn opgelost. De onderhan-delingsdoelstellingen zijn gehaald. Er is een volledige werkgelegenheidsgarantie. De vakbonden verdedigden met succes de verworvenheden op het vlak van over-uren en uurroosters. En er werden zelfs

loonsverhogingen met terugwerkende kracht afgesproken, in lijn met de index van consumptieprijzen, naast een forfai-taire vergoeding van 727 euro. Sinds 13 december draait de vestiging van Kronos in Canada weer. “De vastberaden-heid en de druk van onze leden en de steun van de vakbonden die deel uitmaken van CSN, de confederatie en de internationale vakbondsorganisaties waren de basis van ons gevecht en dat zal voor altijd in ons geheugen gegrift blijven”, zegt een tevre-den François Morin, woordvoerder bij CSN.www.industriall-union.org


Medische missie tussen wanhoop en toekomst

Vakbond alliance of Health workers biedt hulp na tyfoon Haiyan

mariJke PersOOne

een team van artsen, verpleegkun-digen en hulpverleners van alliance of Health workers, onze partner-vakbond in de filipijnen, is terug-gekeerd van een eerste medische missie naar samar, één van de eilanden waar de tyfoon Haiyan lelijk heeft huisgehouden. Ze ope-reren binnen sOs, een netwerk van gezondheidsorganisaties, opge-richt toen de Pinatubo-vulkaan uitbarstte in 1991. Je kan mee-lezen in het dagboek van Jossel ebesate, de voorzitter van aHw.

“We hadden twee dokters vooruitgestuurd om te onderzoeken waar onze hulp het meest nodig was”, schrijft Jossel. “Voor hen was het een survival-test. Nauwelijks trans-port, geen communicatie, geen elektriciteit of water. Vele doden lagen nog onder het puin. Het zijn artsen met ervaring bij aard-bevingen en tsunami’s maar dit was anders. De ravage was apocalyptisch.”

“Op hun aanwijzen beslissen we drie teams naar Samar te sturen, één van de zwaarst getroffen regio’s. De voorbije dagen heb-ben we hard gewerkt om medicijnen, over-levingspakketten en geld te verzamelen. De financiële steun van Wereldsolidariteit is erg welkom. We laden een vrachtwagen vol hulpgoederen. Twee minibusjes met

hulpverleners vergezellen hem. Het wordt een vermoeiende rit van 36 uur.”

Te weinig ferry’s

“We zullen vier getroffen gemeenten bedie-nen. De overlevenden zijn uitgeput, uitge-droogd en uitgehongerd. Onze overlevings-pakketten komen geen dag te vroeg. De plaatselijke wijkverantwoordelijken helpen om ze bij de slachtoffers te krijgen. De men-sen zijn erg dankbaar. Voor het eerst hebben ze zuiver water, rijst en bonen, slaapmatten en zeep. Ze voelen zich in de steek gelaten door de regering. De tyfoon was aangekon-digd, maar er waren te weinig ferry’s om het eiland te verlaten. Het is tekenend voor de houding van de politieke leiders tegenover de klimaatopwarming.”

“We starten de raadplegingen: breuken, dysenterie, infecties, … Joey, délégué van het Niertransplantatiecentrum, organiseert de toewijzing van geneesmiddelen. We gaan door tot ’s avonds laat, bij het licht van een kerosinelamp.”

Psychische trauma’s

“Bovenop het fysieke leed zijn er de psychi-sche trauma’s. Onze psychologen hebben de handen vol met de opvang van wanho-pige mensen. Sommige zijn hun hele familie kwijt. Een vrouw huilt: ‘Weet je hoe erg het is om je doden niet te kunnen begraven?’ De vissers hebben geen boten meer. De

boeren geen rijstvelden. Kokosbomen zijn geknakt alsof het rietstengels waren. Met het afval worden tijdelijke ‘huizen’ opge-trokken. Je wordt misselijk als je blik over het eiland dwaalt. Hoe kan hier weer toe-komst komen? Een school voor de kinde-ren die rondzwerven tussen het puin, een medische post, zaaigoed voor de boeren?”

“Na vijf dagen bijna non-stop werken verla-ten we Samar. De collega’s in Manilla berei-den nog vijf medische missies voor. Ze moe-ten zeker ook bouwmateriaal meenemen; nagels, hamers, zagen. Op de terugweg bespreken we hoeveel middelen nodig zijn om de heropbouw van deze gemeenschap-pen te ondersteunen. Op de overheid moe-ten ze niet rekenen.”

Giften ten bate van de inspannin-gen van de Alliance of Health Workers zijn welkom op het rekeningnummer van Wereldsolidariteit, BE96-7995-5000-0005. Graag met de vermelding ‘Heropbouw Filipijnen’.

de mensen zijn erg dankbaar. Voor het eerst hebben ze zuiver water, rijst en bonen, slaapmatten en zeep.

INtERNAtIONAAl


DIVERSItEIt

“graag sereen debat over diversiteit op de werkvloer”

Vooroordelen en angsten blijken vaak hardnekkig

Denis BOuwen

mensen met vreemde roots komen betrekkelijk weinig aan de bak in België, in vergelijking met andere europese landen. en heel wat autochtone Belgen heb-ben het liefst geen allochtoon als buur. “Bepaalde mechanis-men lijken in onze samenleving te zijn ingebakken”, zeggen stefaan Peirsman en karim Dibas van het acV. “iedereen moet zijn ver-antwoordelijkheid nemen als we de situatie willen verbeteren.”

Stefaan Peirsman coördineert binnen het ACV de ploeg van diversiteitsconsulenten. Zijn collega Karim Dibas is verantwoorde-lijk voor de arbeidsmarktwerking.Beide ACV’ers zijn het erover eens dat het ‘vijf voor twaalf is’. “We moeten ons los-maken van hopeloze discussies zoals die over de hoofddoek en werk maken van een sereen debat over diversiteit op de werk-vloer en in de samenleving. Laten we met zijn allen actief op zoek gaan naar moge-lijkheden om ‘de ander’ te ontmoeten, op het werk en daarbuiten. De investeringen die we nu doen zullen over 20 of 25 jaar hun vruchten afwerpen. We moeten wel op dui-delijke vooruitgang mikken.”In ons land is slechts 62 procent van de burgers, geboren buiten de EU, actief op de arbeidsmarkt. Voor de hele EU gaat het om een gemiddelde van 76 procent.

“Mij verbaast het niet dat België zo zwak scoort”, reageert Stefaan Peirsman. “In de

schoonmaak, de voeding, de horeca zie je veel allochtone werknemers. Maar in de banksector of de chemie is hun aanwezig-heid al véél kleiner. Hooggeschoolde alloch-tonen zijn nog altijd veel vaker werkloos dan hun autochtone tegenhangers. Terwijl ze dikwijls heel Vlaams zijn en ook de Belgische nationaliteit bezitten.”Voor Karim staat het vast dat zowel door werkgevers zelf als op de werkvloer soms wordt gediscrimineerd op basis van huids-kleur of afkomst. “Ik vrees dat onbehouwen racisme soms mee speelt, maar het heeft meer te maken met vooroordelen en angst voor het onbekende. Een allochtoon die wat krediet en een correcte omkadering krijgt, die zal beduidend meer kansen hebben.”

Geen diploma

“Als je ziet dat vier op tien leerlingen met een buitenlandse achtergrond nog altijd het onderwijs verlaten zonder diploma, dan is er toch iets serieus aan de hand”, vermoedt Stefaan. “Leerkrachten onderschatten nog te vaak de capaciteiten van hun allochtone leerlingen. Te veel van die jongeren krijgen de raad om naar de technische school of het beroepsonderwijs te trekken.”Stefaan en Karim wijzen erop dat de situatie in het onderwijs en op de arbeidsmarkt ook maar een weerspiegeling is van wat er in de bredere samenleving speelt. “Zowat de helft van de Vlamingen blijkt liever geen alloch-tone buren te willen. Willen die eigenlijk wel buren tout court? Veel mensen zijn heel onverdraagzaam en individualistisch gewor-den. En het is tegenwoordig doodnormaal om hele groepen met de vinger te wijzen. De

Walen of de allochtonen bijvoorbeeld. Eigen ervaringen en anekdotes worden tot alge-mene waarheden opgeblazen.”

“Wie weinig of niet geschoold is, heeft het sowieso lastig op de arbeidsmarkt”, weet Karim Dibas. “Maar allochtonen met een diploma zijn niet noodzakelijk bevrijd van alle obstakels. Net als vijftigplussers en andere kansengroepen botsen ze nog altijd op barrières. Iedereen krijgt wel eens het deksel op de neus. Voor een allochtoon rijst dan vaak de vraag of dat te wijten is aan zijn of haar afkomst of niet.”

Draaideur

Nogal wat allochtonen pakken om het even welke job aan. Maar ze treden daarbij in concurrentie met beter geschoolde jongeren die ook niet al te kieskeurig kunnen zijn met de huidige economische crisis. “Het gebeurt wel vaker dat een allochtoon snel een baan-tje aanvaardt maar daarna begint te klagen omdat het werk toch wel heel anders blijkt. Zo iemand is via de draaideur snel weer bui-tengewerkt.”Er is ook een verdringingsfenomeen. ‘Onze’ allochtonen moeten almaar vaker opboksen tegen Oost- of Zuid-Europeanen, soms ook Nederlanders, die hier werk komen zoeken.

“Denk aan de Polen en Roemenen die niet al te veel eisen stellen en bereid zijn om heel veel uren te kloppen. In de bouw worden veel Belgen verdrongen door gedetacheer-den die de sociale zekerheid in hun eigen land betalen. Zulke gedetacheerden werken vaak tegen het minimumloon. De ongelijke concurrentie wakkert racistische gevoelens aan.”


Perspectief

De ACV’ers willen zeker niet alles door een sombere bril bekijken. “Het toekomstper-spectief oogt niet zo ongunstig omdat heel veel autochtone jongeren de schoolbanken delen met leerlingen van buitenlandse ori-gine”, stelt Karim. “Op de school van mijn kinderen in Turnhout tref je 31 nationalitei-ten aan. Voor de kinderen en jongeren van nu is het al een stuk gewoner om een grote diversiteit mee te maken.”In 2002 pakte de Vlaamse overheid uit met het ‘Decreet evenwaardige arbeidspartici-patie’ dat de basis legde voor een diversi-teitsbeleid, met onder meer diversiteits- en bijblijfconsulenten. “Maar dat diversiteits-beleid raakte ondergesneeuwd onder tal van andere maatregelen”, ervaart Stefaan. “De aandacht voor de kansengroepen staat sterk onder druk. Vlaanderen focust nu graag op loopbaantrajecten, competentieontwikke-ling en werkbaar werk. Voor de werkgevers is aandacht voor diversiteit ook zeker geen grote prioriteit.”

Voortouw nemen

Een vakbond als het ACV leverde al de nodige inspanningen om te sensibiliseren rond diversiteit op de werkvloer. Maar het blijft een druppel op een hete plaat. “Moeten we als vakbond niet veel meer het voortouw nemen?”, vraagt Karim zich af. “Moeten we niet pleiten voor strengere richtlijnen rond evenwaardige arbeidsparticipatie? Laten we de discussie ten gronde voeren en duidelijke keuzes maken.”

“Het is van kapitaal belang dat we de werk-vloer en onze achterban mee krijgen in ons werk rond diversiteit”, onderstreept Stefaan.

“We moeten instrumenten hebben waarmee de vakbondsmilitanten in hun werkom-geving aan de slag kunnen. En in de ACV-centrales moeten er genoeg collega’s zijn die de instrumenten willen gebruiken. De bedrijven moeten de bereidheid tonen om de problemen te erkennen en naar oplossin-gen te zoeken via het sociaal overleg.”De gemiddelde leeftijd in een Vlaamse onderneming schommelt dikwijls rond de 45 jaar, schat Stefaan. “In zo’n context is het niet altijd vanzelfsprekend om nieuwe colle-ga’s te omhelzen die de Vlaamse manier van doen nog niet zo goed kennen. Wie nieuw-komers goed begeleidt, zal merken dat ze zich een stuk vlotter integreren.”

“Uiteraard moet je niet op elke vraag van allochtone werknemers ja zeggen”, voegt Stefaan er nog aan toe. “Maar stippel wel een beleid uit dat alle werknemers gelijk behandelt.”

“Niet gefrustreerd maar trotsop wat ik te bieden heb”avenir maseme (48), industrieel technicus van beroep, heeft bij het solliciteren nooit veel last onder-vonden van discriminatie op grond van zijn zwarte huidskleur. “maar in contacten met sommige col-lega’s of bij bezoeken aan klanten word ik wel geregeld geconfron-teerd met racistische reacties”, voegt de congolese antwerpenaar eraan toe. “ik reageer daar niet gefrustreerd op maar ben trots op wat ik te bieden heb.”

Zijn Congolese diploma (a1) raakte hier

nog altijd niet gehomologeerd. Maar dat

belette niet dat avenir vaak vlot werk

vond op grond van zijn kennis en erva-

ring. “Van racisme merkte ik nooit veel

wanneer ik solliciteerde. ik legde tests

af, scoorde goed en werd aangeworven.

Vaak kreeg ik er een mooie firmawagen

bovenop.”

rare opmerkingen“Wanneer ik bij een klant op bezoek ga,

krijg ik soms wel rare opmerkingen. ‘Let

op, deze machine kost heel veel geld’,

moet ik soms horen wanneer ik een her-

stelling uitvoer. een zwarte man die een

goeie technicus kan zijn, voor sommigen

is dat blijkbaar ondenkbaar. Het gebeurt

ook dat ze vragen om aan mijn kroeshaar

te mogen voelen. Sommige mensen zien

een afrikaan nog altijd als iemand die

minderwaardig of minder bekwaam is. ik

schat dat pakweg 20 of 30 procent van

mijn klanten zo denkt. als ze dan zien

dat je prima werk aflevert, reageren ze

verbaasd. Ze spreken liever een blanke

collega aan en zijn verrast wanneer ze

me goed nederlands horen spreken. Ooit

was ik bij een klant in Bergen en was ik

de enige die Frans, nederlands en engels

kende. Zo kon ik vertalen voor de één en

de ander. Best grappig.”

respect afdwingenHet eigen gedrag kan soms een groot

verschil maken, vermoedt avenir. “ik voel

me niet minderwaardig maar weet dat ik

voor de klant iets bijbreng. Met zo’n hou-

ding dwing je respect af. Soms zie je dat

mensen na verloop van tijd toch anders

over je gaan denken.”

andere afrikanen waarschuwen avenir

soms met de boodschap dat de blan-

ken in hun bedrijf ‘niet zo dol op zwarte

mensen zijn’. “uiteraard is er heel wat

racisme. Maar er spelen ook andere

factoren. Sommige afrikanen vinden niet

makkelijk werk omdat ze niet het juiste

diploma hebben, de taal nog niet goed

genoeg beheersen, geen auto hebben of

een stuk ervaring missen.”

Wie winkelt bij de aldi, de Carrefour of

de gamma of wie klant is bij Quick of

Mcdonald’s ziet lang niet overal perso-

neel van allochtone origine, laat staan

met afrikaanse roots. “in antwerpen

zie ik de jongste jaren toch steeds meer

zwarte jongeren bij het winkelperso-

neel. doorgaans praten ze ook heel goed

nederlands. Het beeld is voor mij dus

niet zo negatief.”

avenir Maseme deelt de mening dat er

nog veel moet gebeuren om het racisme

in de werksfeer en in de samenleving

sterk terug te dringen. “Om te beginnen

moet er goed worden geïnformeerd. niet

alle negatieve ervaringen hebben per se

met racisme te maken. Werkgevers moe-

ten aan sollicitanten heel goed uitleggen

wat ze precies nodig hebben voor een

bepaalde functie. en wanneer een werk-

gever of uitzendbureau flagrant racis-

tisch is, moet dat uiteraard uitdrukkelijk

worden bestraft. als afrikaanse mensen

succes boeken, moet je zulke rolmodel-

len ook tonen om anderen te inspireren

en stimuleren.”

“Ook de vakbonden hebben hun rol te

spelen. Zij moeten de kant van de zwak-

ste kiezen, mensen helpen om werk te

vinden en hen advies geven op basis van

hun profiel. de vakbond kan ook voor-

stellen om extra scholing te volgen.”

“Sommige mensen zien een Afrikaan nog altijd als iemand die minderwaardig of min-der bekwaam is. Ik schat dat pakweg 20 of 30 procent van mijn klanten zo denkt.”

© f

oto:

dan

iël

rys

RUBRIEKSNAAM


FIlMkarin seBerecHts

the Selfish giantin de tv-reeks ‘los easy riders’ moet mobiele school-man arnaud raskin op een gegeven moment op zijn tanden bijten, wanneer columbiaanse straat-kinderen weetgierig op zijn schooltje afzwer-men; de gedachte dat het lot van deze tussen drugs en afval opgroeiende kinderen al zo goed als bezegeld is nog voor ze groot zijn, is hartver-scheurend. Dat gevoel bekruipt je wel vaker bij de tweede film van de Britse cineaste clio Barnard.

In een verkommerde wijk van Bradford (UK), ónze kant van de wereld, treffen we in Arden en Swifty twee pubers van wie het lot niet zo veel verschilt van dat van Arnauds straatkinde-ren. De één een hyperactief rot-joch, de ander een plompe ‘pikey’ (blanke zigeuner) die op school gepest wordt. De twee lijken in niets op elkaar, maar vormen hoe dan ook een eendrachtig stel. Morsige thuissituaties én schorsing op school jagen hen de straat op, in de armen van slo-per Kitten. Zijn goed boerende schrootimperium en vooral de hoge sommen die hij neertelt voor van de spoorwegen gejat koper steken Ardens ogen uit. Kittens illegale straatraces met sulky’s maken dan weer veel indruk op Swifty, die een groot hart heeft voor paarden. Barnards heel ruime interpre-tatie van Oscar Wildes gelijk-namige verhaal is donker en ademt haveloosheid uit. Maar zwartgallig wordt dit moderne sprookje nooit. Daarvoor is Barnards kijk op haar in een decor van sloopmateriaal, onderkomen woonsten en zom-pige landschappen opgaande

personages veel te betrokken. Onder dit innemende en fran-jeloos vertelde verhaal van een slonzige, maar authen-tieke vriendschap sluimert een humaan drama vol weemoed naar een in de landschappen van Yorkshire genesteld (indus-trieel) tijdperk dat in zijn teloor-gang ook mensen en menselijk-heid de schroothoop opsleepte. Bij zijn bekroning met de Grote Prijs van de Beste Film van het voorbije Festival van Gent werd ‘The Selfish Giant’, afgezien van zijn cinematografische kwali-teiten en de levensechte vertol-kingen van Conner Chapman en Shaun Thomas, ook geroemd om zijn sound design. Het onheil-spellende gezoem en gedreun van de tientallen elektriciteits-pylonen die dreigend uit het landschap opdoemen, is inder-daad opmerkelijk. Barnards poëtisch realisme mag naast het beste werk van Loach staan. En naast dat van ‘onze’ Dardennes. Pregnante en hartverwarmende cinema.

‘The Selfish Giant’ komt op 15 januari 2014 in de Belgische zalen.

Authentieke vriendschap tegen een decor van schroot en zompige land-schappen (Shaun Thomas en Connor Chapman).

Op zoek naar een verloren zoon: Dench en Coogan in een fijnbesnaarde, intelligente en bitterzoete publieksfilm.

PhilomenaHardvochtige ierse nonnen die tot diep in de jaren ’80 van vorige eeuw baby’s aftroggelden van onge-huwde moeders, of vrouwen die op hun oude dag op zoek gaan naar hun node weggeschonken kinderen: u hebt ze vast wel eerder ontmoet op het grote of kleine scherm. stephen frears snijdt met ‘Philomena’ dus niet bepaald onontgonnen thema’s aan.

Maar de filmer mag als zeven-tiger dan al klassieker en min-der stekelig overkomen dan in zijn beginjaren (met ‘The Hit’, ‘My Beautiful Laundrette’, ‘Sammy and Rosie get laid’), zijn ‘Philomena’ is een sublieme publieksfilm, die alle genrecli-chés overstijgt. Frears zet bij monde en via de scherpe pen van Steve Coogan om te begin-nen de redelijk omhooggeval-len Britse media smalend op hun plaats. Coogan kruipt in de huid van Martin Sixsmith, een grote naam uit de BBC-stal die uit de journalistiek stapte om roem te zoeken bij Blair en Labour, maar daar al snel op zijn bek ging. De in zijn eer gekrenkte mediafi-guur waagt zich dan maar enigs-zins blasé aan een ‘human inte-rest’-verhaal: dat van Philomena Lee, een doodgewone Ierse van rond de zeventig, die precies 50 jaar geleden haar kind zag wegrijden uit het tehuis van de Zusters van het Heilig Hart, waar zij als alleenstaande moe-der aan de katholieke goege-meente werd onttrokken. Sixsmith en Lee worden een

halve eeuw later beleefd ont-vangen in het klooster, maar raken er niets wijzer. Zij zet-ten hun zoektocht voort in de Verenigde Staten, waar zij de verloren zoon inderdaad op het spoor komen… Ergens onderweg in deze zoek-tocht neemt de confrontatie tussen tegenpolen Philomena en Martin de bovenhand en wordt Frears’ melodrama een heerlijke, bitterzoete oefening in zelfrelativering, mildheid en genade. Dat mag op het eer-ste gezicht weinig opwindend lijken, maar fonkelen doet dit fijnbesnaard treffen hoe dan ook. Dialogen, toon, timing, humor én uiteraard de subtiele, facetrijke vertolkingen van Judi Dench én Coogan: àlles deugt aan dit intelligente feelgood-verhaal, waarin cynisme en wrok afketsen op een taai ver-trouwen in wat wél de moeite loont in dit bestaan. Laten we met deze optimistische noot alvast in schoonheid aan 2014 beginnen…

‘Philomena’ komt op 15 januari 2014 in de Belgische cinema’s.

RUBRIEKSNAAM


BOEKgutenBerg

AmericanaOmzwervingen in de Amerikaanse cultuur

Joost Zwagerman

Joost Zwagerman is al sinds zijn vijftiende in de ban van wat hij ‘all things american’ noemt. Op zijn jongenskamertje in alkmaar, na het lezen van een boek van saul Bellow, begon hij naar zoveel mogelijk voortbrengselen van de amerikaanse cultuur te zoe-ken, te kijken en te luisteren. Via artikels over ‘De avonden’ van gerard reve kwam hij op het spoor van ‘the catcher in the rye’ van salinger, via de verplichte school-Dickens kwam hij uit bij de amerikaan mark twain. even later nog werd ‘Portnoy’s complaint’ van Philip roth Zwagermans ‘oer-boek’, de kiem van een levens-lange leeshonger die hem via John updike, norman mailer en truman capote zou leiden naar al die anderen die de beroemde ‘american Dream’ najaagden.

Sindsdien is Joost Zwagerman met meer dan een miljoen verkochte boeken een van de bekendste en productiefste schrijvers van Nederland geworden. Hij publiceerde romans, verhalen en gedichten, plus een lange rij bundels met essays, waarvan hij zelf zegt dat ze opvallen door hun ‘narra-tieve elementen’. Zwagerman vertélt, ook als hij non-fictie schrijft. Hij noemt zichzelf een ongeneeslijke escapist, iemand die net als de hoofdfiguur in de Woody Allen-film

‘Midnight in Pari’s, heimwee heeft naar een tijd die hij niet heeft gekend en die dweept met artiesten met wie hij uitsluitend heeft kunnen kennismaken via hun werk. In ‘Americana’ wil Zwagerman ons deelge-noot maken van zijn ontdekkingen in de wereld van de Amerikaanse kunst en cul-tuur van de 20ste en 21ste eeuw, in door-gaans korte, enthousiaste opstellen die

– volgens een oude, beproefde schrijvers-traditie – bijna altijd beginnen met een krachtige, interesse opwekkende eerste zin. Een paar voorbeelden: “In 1948 kreeg Allen Ginsberg, toen tweeëntwintig jaar oud, een visioen.” Of deze: “Nicholson Baker is de eerste schrijver die een roman schreef over telefoonseks.” Of: “Hoeveel white folks schiet Jamie Foxx overhoop in de film Django Unchained?”

encyclopedische kennis

Daarna laat Joost Zwagerman op elk onder-werp zijn encyclopedische kennis los. Naar hartenlust legt hij verbanden tussen al wat hij in heel zijn nieuwsgierige leven gezien en gelezen heeft, met zoveel bravoure en bijna kinderlijke bevlogenheid dat elke geïn-teresseerde lezer wordt meegezogen in zijn verhaal. Zijn essays zijn net lang en inte-ressant genoeg om onze belangstelling op te wekken en ik heb er mezelf meermaals op betrapt dat ik op Zwagermans aanraden meteen via internet een boek bestel (‘Pnin’ van Nabokov) of bij Google-Afbeeldingen het werk van een besproken kunstenaar ga bekijken (Brice Marden, Julian Schnabel, Arnold Newman).

Het allerbest is de auteur wanneer hij alleen maar verhaalt, biografische uitwei-dingen aandraagt over bekende en min-der bekende kunstenaars, met aandacht voor het pittoreske detail. Zwagerman is dol op anekdoten. Van het onverbeterlijke ijdeltuitje Truman Capote (‘In Cold Blood’) haalt hij diens kattige uithalen aan tegen-over collega-schrijvers: Borges? “A minor writer.” Dostojevski? “A lousy stylist.” Philip Roth? “Unreadable.” Over Charles Bukowski vertelt hij hoe die in 1978 in het Franse tv-programma ‘Apostrophes’ de boel op stel-ten zette en door de security aan de deur

werd gezet. De volgende dag was er in heel Parijs geen enkele roman van hem meer te vinden... Ergerlijk is Zwagerman soms wanneer hij - galopperend op zijn stokpaardjes Geestdrift en Bewondering – verbanden ontdekt die er niet zijn. Jackson Pollock veroorzaakte door zijn spetterende manier van schilde-ren terecht een schilderkundige revolutie, maar om zijn drippings in verband te bren-gen met fractalmotieven en Pollocks uit-spraak “I am nature”, gaat volgens mij een brug te ver.

Tragiek

Wat opvalt bij haast alle aangehaalde Amerikaanse kunstenaars is de onuitgespro-ken ondertoon van droefheid, eenzaamheid en tragiek in hun werk. Ernest Hemingway, Kurt Cobain, Sylvia Plath en Mark Rothko pleegden zelfmoord, de personages van John Updike, Coupland en Lester Burnham uit de film ‘American Beauty’ wonen in wan-hopige voorsteden, John Cheever, Faulkner, Scott Fitzgerald, Kerouac, Mailer en Edna St. Vincent Millay waren aan de drank en/of de drugs. De obligate Pursuit of Happiness, de bijna intimiderende verplichting van elke Amerikaan om het Grote Geluk na te jagen, heeft blijkbaar een reeks kunstwer-ken opgeleverd die uiteindelijk meer plezier hebben verstrekt aan het publiek dan aan hun makers zelf.

aMeriCana

joost Zwagerman

uitgeverij de arbeiderspers

1209 blz.

Wat opvalt bij haast alle aangehaalde amerikaanse kunstenaars is de onuitgesproken ondertoon van droefheid, eenzaamheid en tragiek in hun werk.


SOCIAAl

Blik in de coulissen levert onthutsend beeld op bij Sirris

Of hoe sommige bedrijven overleg met de glimlach versmachten

Jan Baetens

Je hebt zo van die onder-nemingen waar je zelden of nooit iets van hoort. De vak-bondsmilitanten werken er in alle discretie en de vak-bondssecretaris moet zelf af en toe polsen of hij iets voor hen kan betekenen. Het soci-aal overleg lijkt er goed te verlopen. kortom, bijna ide-ale ondernemingen waar de personeelsleden zich in peis en vree kunnen ontplooien. sirris leek zo’n bedrijf. maar achter de gordijnen was er wel meer aan de hand.

Nog nooit gehoord van Sirris? Dit bedrijf is het collectief centrum van de Belgische technologische industrie. Het werd in 1949 opge-richt onder de naam WTCM-CRIF. Dat gebeurde door de werkgevers-vereniging Fabrimetal, nu Agoria. Sirris en Agoria zijn allebei leden-organisaties met een complemen-taire dienstverlening voor bedrijven. Bij Sirris worden bedrijven uit de techno-logische industrie geholpen om innovaties door te voeren. Er zijn zo’n 150 personeels-leden, onder wie 120 technologische experts, verdeeld over zes locaties in de drie gewes-ten.

‘Nieuwe bedrijfscultuur’

Eind augustus barstte de bom toen de direc-tie op een speciale bijeenkomst liet weten afscheid te willen nemen van dertien werk-nemers. Wie de slachtoffers waren, was bekend. De ontslagbrieven lagen klaar om te worden verstuurd. Waarom deze mensen weg moesten? “Ze fitten niet in de nieuwe bedrijfsstructuur en –cultuur.”De vraag naar sociaal overleg werd meteen in de kiem gesmoord. Puur juridisch was overleg niet verplicht want er werd net geen tien procent van het personeel ontslagen. Maar de te ontslagen werknemers waren wel eenzijdig negatief geëvalueerd door de directie. Zonder duidelijke manier van werken. De directie had het financiële bud-get voor de ontslagen al berekend en opzij gezet. Via de bijeenkomst wilde ze gewoon de vakbonden inlichten. Zeker niet de aan-zet geven tot sociale onderhandelingen.

Individuele aanpak

Sirris maakt het nog bonter. De direc-tie wilde elk ontslag individueel regelen. Zo moesten zes werknemers stante pede opstappen. Wellicht diegenen die het meest van zich durfden af te bijten? Zeven ande-ren kregen een gewone ontslagbrief en moesten de normale opzegtermijn preste-ren. In de praktijk werden ze echter indivi-dueel aangesproken door de directie. Als ze bepaalde projecten zouden afwerken, zou-den ze zelf een tegenopzeg mogen doen. En als tegenprestatie voor goed werk zou de directie een percentage van de nog res-terende opzegtermijn uitbetalen. Kortom, Sirris hield de zeven een lekkere wortel voor om bepaalde projecten te verzekeren, zon-der dat de betrokken werknemers er veel beter van werden. Wilde je niet meewerken aan dat scenario? Dan mocht je je ‘nuttig bezighouden’ tot de opzegtermijn voorbij zou zijn.Komt deze ‘moderne aanpak’ alleen voor bij Sirris? Zeker niet. Almaar meer werk-gevers lijken de adviezen en inzichten van de vakbondsmensen op de werkvloer liever naast zich neer te willen leggen. Ook bij een onderneming als Sun Chemicals werd alles

uit de kast gehaald om sociaal overleg over een aantal ontslagen te vermijden.Sommige bedrijfsdirecties willen hun imago beschermen door een tegenopzeg van werk-nemers te belonen of vrijwillig vertrek mogelijk te maken. De nuchtere werkelijk-heid is uiteraard dat ze bij voorkeur sociaal overleg vermijden en ontslagen zo goed-koop mogelijk houden zonder zelf imago-schade te lijden.

almaar meer werkgevers lijken de adviezen en inzichten van de vakbondsmensen op de werkvloer liever naast zich neer te willen leggen.


RUBRIEKSNAAMINBOxJan Deceunynck

Nieuw werknemersstatuut Op pagina 13 tot 18 van dit nummer van Ons Recht vind je alle info over het nieuwe werkne-mersstatuut. Je kan de info ook altijd terugvin-den op www.lbc-nvk.be. We houden je daar op de hoogte van alle verdere evoluties in het dossier.

Koopzondagen De voorbije weken was er weer heel wat te doen rond de koopzondagen. De LBC-NVK is alvast geen voorstander. En als de extra koopzondagen er dan toch moeten komen, dan moeten er eerst slui-tende afspraken worden gemaakt over de verlo-ning van het personeel op die dagen. Het stand-punt van de LBC-NVK vind je via www.lbc-nvk.be. Je kan er meteen ook in een poll je eigen mening kwijt!

Sectoronderhandelingen De onderhandelingen over een nieuwe cao voor 2013-2014 zijn volop bezig in de sectoren. In de voorbije weken werden onder meer akkoorden gesloten in de distributiesectoren en bij de verze-keringsmakelaars. Eerder waren er al akkoorden

voor onder andere de petroleumnijverheid, de logistieke sector en het aanvullend paritair comité voor de bedienden (PC 218, goed voor ruim 400.000 bedienden!). In andere sectoren is het water tussen werkgevers en werknemers nog te diep. Op www.lbc-nvk.be vind je altijd een actueel overzicht van de stand van zaken in de diverse sectoren.

Site miniisback.be De rechten van werknemers staan zwaar onder druk. Almaar vaker komen er mini-akkoorden, mini-jobs en mini-contracten. Maar wie wordt daar eigenlijk beter van? Die vraag stellen we ons op www.miniisback.be. Je vindt op de website niet alleen een test om na te gaan hoe solidair je zelf bent, maar ook alle mogelijke campagnemateriaal om deze campagne mee uit te dragen op het werk of in je buurt.

“Als werken een competitie wordt…”

Bijeenkomst voor nVk’ers en andere geïnteresseerden op 7 februari

Jan De PaePe

De meeste werknemers vinden hun job redelijk werkbaar maar toch zijn er genoeg die kampen met een hoge werkdruk, burn-out en gevoelens van demotiva-tie. Problemen waar de vakbond uiteraard mee bezig moet en wil zijn. De werknemersvertegen-woordigers in de overlegorga-nen vertolken wat er bij de col-lega’s leeft en kunnen bijdragen tot een beter personeelsbeleid.

Maar hoe pak je dat aan? Hoe meet je de kwaliteit van het personeelsbeleid? En hoe verwoord je mogelijke verbeterin-gen en met welke argumenten? Heb jij ideeën? Kom ze met anderen delen op het NVK-initiatief op 7 februari. Neem een kijkje op www.nvk.be en schrijf je zo snel mogelijk in. Voor leden is de toegang gra-tis.Wie werkt, ondervindt uiter-aard ook druk om te preste-ren. Managers willen dat hun medewerkers loyaal, deskun-dig, flexibel, polyvalent en resultaatgericht zijn. Ze eva-lueren je prestaties en geven op basis daarvan ook varia-bel loon. Werkzekerheid is er lang niet altijd.Kaderleden hebben nog een bepaalde autonomie en ontlenen daaraan een zekere kracht. Maar die autonomie is lang niet voor alle werknemers weg-gelegd.De drang naar meer pro-ductiviteit en winst wak-kert de concurrentie op de werkvloer aan. Mensen worden middelen om een doel te bereiken. Worden sommige ‘targets’ niet gehaald? Dan wordt er meer dan eens afgere-kend met medewerkers. Kan je niet mee? Dan heb je een persoonlijk probleem of is het je eigen schuld. Misschien ben je niet gemotiveerd

genoeg, niet sociaal genoeg of te oud? ‘Als werken een competitie wordt…’ is de titel van het debat dat het NVK houdt over de invloed van modern personeels-beleid op de leefwereld van werknemers. Het debat staat niet alleen open voor NVK’ers maar voor alle geïnteresseerde leden, militanten en vrijgestelden van de LBC-NVK en het ACV.

Waar? auditorium van het

Bondsgebouw van de LBC-nVK,

Sudermanstraat 5, antwerpen.

Wanneer? Op vrijdag 7 februari 2014

van 9.00u tot 16.00u.

Gastsprekers zijn professor Hans

Siebers, auteur van ‘de 360° werk-

nemer’ en Marijke Persoone, adjunct-

algemeen secretaris van de LBC-nVK.

Meer info via [email protected]


Sociocultureel werk

In de socioculturele sector (PC 329) krijgen de gesyndiceerde werknemers een vakbondspre-mie van 37 euro uitbetaald als ze de volledige vakbondsbijdrage betalen. Wie de bijdrage voor deeltijdse werknemers betaalt, krijgt een premie van 18,50 euro. Om recht te hebben op de pre-mie moet je ten laatste op 1 oktober 2013 bij de vakbond aangesloten zijn.

Je moet ook vorig jaar minstens één dag gewerkt hebben in de sector. Uiteraard moet je ook in orde zijn met de betaling van de vak-bondsbijdrage op het ogenblik van de uitbetaling. De tewerkstellingsattesten die recht geven op de premie, moeten ingevuld en onder-tekend worden terugbezorgd aan uw plaatselijke LBC-NVK-secretariaat.

Scheikunde

In de periode van 1 november 2013 tot 31 januari 2014 krijgen de gesyndiceerde bedienden uit de scheikunde hun vakbonds-premie. De premie bedraagt 90 euro. Om er recht op te hebben, moet aan een aantal voorwaar-den worden voldaan. Zo moet je in de loop van 2012 gedurende ten minste één maand tewerkgesteld (in dienst) zijn geweest in een onderne-ming die valt onder het paritair comité voor de bedienden uit de scheikundige nijverheid (PC

207). Ook moet je ten laatste op 1 augustus 2013 lid zijn van het ACV en nog altijd aangeslo-ten zijn op het ogenblik van de uitbetaling. In orde zijn met de betaling van de ledenbijdrage is ook vereist.De premie wordt gestort op de rekening van de rechthebbende. Uitbetaling in speciën of via cir-culaire cheque is niet mogelijk. De rechthebbende moet zijn of haar attest ingevuld en onderte-kend terugsturen naar het plaat-selijke LBC-NVK-secretariaat.

Uitzendkrachten

Uitzendkrachten die lid zijn van de LBC-NVK krijgen ook nog eens een vakbondspremie wan-neer hun eindejaarspremie via onze diensten wordt uitgekeerd. De vakbondspremie bedraagt 95 euro. Om aanspraak te kunnen maken op de eindejaarspremie moet je 65 dagen hebben gewerkt in de referteperiode, die loopt van 1 juli 2012 tot 30 juni 2013. Voor de 65 dagen mogen hoogstens vijf dagen tijdelijke werkloosheid

– wegens economische werk-loosheid, technische werkloos-heid of crisiswerkloosheid voor bedienden – als uitzendkracht worden meegeteld.Treed je als uitzendkracht in vaste dienst bij de gebruiker waarbij je onmiddellijk daar-voor als uitzendkracht was tewerkgesteld? Dan heb je al recht op een eindejaarspremie als je in de referteperiode min-stens 60 dagen hebt gewerkt Je lidgeld loont dus.

UItBEtAlINg VAKBONDSPREMIE

Lezersbrieven dienen te worden gestuurd aan: redactie Ons recht · Sudermanstraat 5 • 2000 Antwerpen · [email protected]

Anoniemebrievenwordennietgepubliceerd.Naamenadresvandestellermoetenonsbekendzijn.Debrievenwordeninderegelgepubliceerdmetvermeldingvandeinitialenendewoonplaatsvandeschrijver,hoeweldieopuitdrukkelijkverzoekkunnenwordenweggelaten.Deredactiebehoudtzichhetrechtvoortelangelezersbrieveneventueelintekortenzonderaandeessentieervanteraken.Depublicatievanlezersbrievenbetekentnietdatderedactieinalleopzichtenakkoordgaatmetdeinhoudervan.

DE lEzER SChRIJFt

IeDereeN GeLuKZOeKerL.D.V. - LINT

Ons Recht bracht in december een artikel over de miserie van vluchtelingen die, al dan niet via Lampedusa, Europa hopen te bereiken. Het is hemeltergend dat vluchtelingen en asielzoe-kers, die vaak hun leven op het spel zetten om Europa te berei-ken, worden bestempeld als ordi-naire ‘gelukzoekers’. Streeft niet elke mens naar een zekere mate van geluk in het leven? Of lopen westerlingen soms als lemmin-gen hun eigen ondergang tege-moet? Vrede en veiligheid in de ruime zin van het woord zijn ele-mentaire ingrediënten voor een gelukkig bestaan. In West- Europa zijn we daar al bijna zeventig jaar aan gewend. In andere delen van de wereld is dat niet het geval. Wanneer mensen wegens oorlog en economische gewelddadigheden hun geboor-tegrond verlaten om te overle-ven, is het dan geen teken van verregaande verzuring als deze mensen als ‘gelukzoekers’ wor-den verguisd? Hebben zij geen recht op deze fundamentele men-senrechten?

Achter de term ‘gelukzoeker’ gaat echter vooral het koppige vooroordeel schuil dat vluchte-lingen en asielzoekers profiteurs zijn die teren op onze sociale zekerheid. Ze zien zogezegd Europa als een luilekkerland en laten anderen zwoegen en zweten, zoals de krekel in het sprookje van de krekel en de mier. Koesteren diegenen die asielzoe-kers en vluchtelingen bestempe-len als ‘gelukzoekers’, misschien het heimelijke verlangen om zelf wat meer krekel en wat minder mier te kunnen zijn? Gaat achter de term gelukzoeker misschien een grote mate aan frustratie schuil over een gebrek aan eigen levenskwaliteit? Het is hoe dan ook hartverwar-mend om vast te stellen dat er in ons land nog mensen en vereni-gingen zijn zoals Jozef Hertsens en VLOS die zich solidair opstel-len met medemensen die hun heimat in de steek hebben moe-ten laten. En het is angstaan-jagend dat politici en partijen die een zo groot mogelijk aantal

‘gelukzoekers’ terug naar af wil-len sturen in de opiniepeilingen zo goed scoren. Hebben wij een exclusief geboorterecht op geluk misschien?


mISSIe VAN De LBC-NVK

de Landelijke Bediendecentrale – nationaal Verbond voor Kaderpersoneel (LBC-nVK) is een vakbond die als deel van het algemeen

Christelijk Vakverbond (aCV) opkomt voor meer en sterkere rechten voor werknemers (m/v). de LBC-nVK is een onafhankelijke demo-

cratische organisatie met leden en militanten, die streeft naar solidariteit onder werknemers. nationale en internationale solidariteit is een

belangrijk doel en bindmiddel. de LBC-nVK staat voor een democratische kijk op de samenleving. Samen met gelijkgezinde bewegingen

wil ze een strijdbare tegenmacht zijn.

het is maar geldelke eerste donderdag van de maand

komt de gemeente langs om het oud

papier op te halen. ik heb veel oud

papier, de beruchte paperless desk is

voorlopig nog niet aan mij besteed. er

zijn de kranten en de bladen natuur-

lijk, maar ook lege pizzadozen, ver-

pakkingen van boeken en afgekeurde

printjes van het zoveelste literaire

meesterwerk. woensdagavond zet

ik alles met papiermanden en al op

de stoep en de volgende dag staan

de lege prullenbakken keurig voor

mijn deur. Behalve vanmorgen.

In hun ijver om de hele wereld op te ruimen hadden de papierjongens ook mijn manden meegenomen. Het waren twee oude, bijna ver-sleten rieten korven waaraan ik niet overmatig was gehecht, dus ik kocht er twee nieuwe, bij Ikea, waar ik toch moest zijn voor een sofabed. De prullenmanden waren bijna eens zo groot, er konden dubbel zoveel kladjes in, het kon de literatuur alleen maar ten goede komen. Voor twee keer 19,99 euro had ik nu een stel onver-woestbare, door Indiase vrouwen met liefde geweven korven, die zonder stommiteiten de rest van mijn leven zouden meegaan.

Pak van Amazon

Ik zou aan het incident nog geen regel heb-ben verspild, ware er dezelfde voormiddag niet dat pak van Amazon.com geweest. Er zat een briefje in mijn bus dat ik de zending mocht afhalen in het postkantoor. Dat gebeurt wel meer, maar deze keer kreeg ik mijn doos niet mee voor ik 20,83 euro schoof, 8,83 euro importtaks en twaalf euro voor ‘de formali-teiten’. Hola, hola, dat liep zo niet af. Amazon.com heeft een uitgebreide klachtenservice op het Net, met vragen als “Heeft uw klacht te maken met onbestelde goederen?”, “Wilt u klagen over het weer?” of “Voelt u zich tekort gedaan in het algemeen?” Mijn eigen, specifieke har-tenkreet over een belachelijke importtaks was jammer genoeg nergens te vinden, dus na een halfuur zoeken gaf ik het op. De dag was nog maar half voorbij en de Grote Geldbietser in the sky had me al 60,81 euro afhandig gemaakt, door godverdikkese omstandighe-den geheel buiten mijn wil. Nog altijd weigerde ik mijn humeur te laten bederven. Geld is per slot van rekening maar geld. De vogels schenen, de zon floot dat het een lieve lust was en ik was gezond, dus wat

zou ik zitten zeuren? Voor gevallen als deze had ik al lang geleden een handige filosofie bedacht: als ik dood ging zou er waarschijn-lijk toch iets meer dan 60,81 euro op mijn reke-ning staan, dus in het licht van de eeuwigheid zat ik nog goed.

Dertig per uur

Het was toen dat ik in een aangrenzend dorp mijn inkopen ging doen. Het gemeentebestuur van H. heeft in zijn wijsheid beslist dat chauf-feurs rond hun kerktoren maar 30 km per uur mogen rijden. Er staat een strenge camera opgesteld en toen ik er voorbij reed, zag ik hem flitsen. Sorry, even verstrooid geweest, 37 per uur geracet, bijna een huisjesslak en een egel overreden. Thuis mat ik de schade op: per schijf van tien km boven de toegestane snel-heid moet je in de regel 50 euro betalen. Dat begon aardig aan te tikken. Er stond intussen al 110,81 euro aan de debetkant en ik moest nog aan het middageten beginnen! Ik belde met Opnieuw & Co. Nu ik bij Ikea een gloednieuwe klikklak had gekocht, mocht het oude lor op mijn werkkamer weg. Wanneer dachten ze dat ze de sofa konden komen halen? Ik hoor het de vriendelijke man aan de telefoon nog altijd vragen: staat hij bene-den meneer? Beneden? De sofa? Nee, hij staat op de eerste verdieping, is dat een probleem? Het spijt me, het zijn harde tijden, maar vanaf september moeten we voor ophaal boven de grond een bedragje aanrekenen. Een driezits-sofa, zei u? Dan is dan 25 euro, u mag het mee-geven aan de chauffeur.

Bananenschil

Kijk, en ineens zag ik het afgrijselijke visioen voor mijn ogen. Ik ben 89 jaar en ik schuif in het bejaardenhuis uit over een bananenschil. Het nekje breekt, het lijk wordt afgelegd, de begrafenisondernemer wordt gebeld. “Had opa nog geld?”, vraagt de kraai, kwestie van de geschikte vorm van teraardebestelling af te spreken. Nee, zegt de directrice, geen nagel om aan zijn gat te krabben, wat is het aller-aller-goedkoopste tarief? 135,81 euro, zegt de man, dan kan hij nog mee in het armengraf, met een laken errond en compleet anoniem. Vol medelijden schudt de vrouw haar hoofd. Ze heeft een venijnig trekje om haar mond, terwijl ze het zegt: “Nee, die vent leefde op onverantwoord grote voet. Hij heeft er alles doorgejaagd, zomaar, in een gekke bui, naar het schijnt op een winterdag, aan het eind van 2013.”

AChtERKlAPwalter

ONS REChtverantwoordelijke uitgever: Marc WeynsSudermanstraat 5 • 2000 antwerpenhoofdredacteur: denis Bouwenredactiesecretaris: jan deceunynckvormgeving: Peer de Maeyerdrukkerij: Corelio Printingredactie en administratie:Sudermanstraat 5- 2000 antwerpen Tel. 03/220.87.11 • Fax 03/[email protected]

lBC-NVK-SECREtARIAtENEN -StEUNPUNtEN

• LBC-NVK AALST Hopmarkt 45 - 9300 aalst tel. 053/73.45.20 - fax 03/220.88.01 [email protected] steunpunt: Koningsstraat 5 - 9700 Oudenaarde tel. 053/73.45.25 - fax 03/220.88.03 [email protected]• LBC-NVK ANTWerPeN nationalestraat 111-113 - 2000 antwerpen tel. 03/222.70.00 - fax 03/220.88.02 [email protected]• LBC-NVK BruGGe-OOSTeNDe Kan. dr. L. Colensstraat 7 - 8400 Oostende steunpunt: Oude Burg 17- 8000 Brugge tel. 059/55.25.54 - fax 03/220.88.15 [email protected]• LBC-NVK BruSSeL Pletinckxstraat 19 - 1000 Brussel tel. 02/557.86.40 - fax 03/220.88.05 [email protected]• LBC-NVK DeNDermONDe Oude Vest 146 - 9200 dendermonde tel. 03/765.23.71 - fax 03/220.88.19 [email protected]• LBC-NVK GeNT Poel 7 - 9000 gent tel. 09/265.43.00 - fax 03/220.88.08 [email protected]• LBC-NVK HALLe Vanden eeckhoudtstraat 11 - 1500 Halle tel. 02/557.86.70 - fax 03/220.88.06 [email protected]• LBC-NVK HASSeLT Mgr. Broekxplein 6 - 3500 Hasselt tel. 011/29.09.61 - fax 03/220.88.09 [email protected]• LBC-NVK KemPeN Korte Begijnenstraat 20 - 2300 Turnhout tel. 014/44.61.55 - fax 03/220.88.20 [email protected]• LBC-NVK KOrTrIJK-rOeSeLAre-IePer President Kennedypark 16d - 8500 Kortrijk steunpunten: H. Horriestraat 31 - 8800 roeselare St. jacobsstraat 34 - 8900 ieper tel. 056/23.55.61 - fax 03/220.88.12 [email protected]• LBC-NVK LeuVeN Martelarenlaan 8 - 3010 Kessel-Lo tel. 016/21.94.30 - fax 03/220.88.13 [email protected]• LBC-NVK meCHeLeN-ruPeL Onder den Toren 5 - 2800 Mechelen-rupel tel. 015/71.85.00 - fax 03/220.88.14 [email protected]• LBC-NVK SINT-NIKLAAS H. Heymanplein 7 - 9100 Sint-niklaas tel. 03/765.23.70 - fax 03/220.88.18 [email protected]• LBC-NVK VILVOOrDe Toekomststraat 17 - 1800 Vilvoorde tel. 02/557.86.80 - fax 03/220.88.07 [email protected]

AlgEMEEN SECREtARIAAt

Sudermanstraat 5 - 2000 antwerpenTel. 03/220.87.11, Fax 03/[email protected] | www.lbc-nvk.be

Ons recht wordt gedrukt op verbeterd krantenpa-pier. dit papier wordt gemaakt op basis van gerecy-cleerd materiaal.

Ons Recht januari 2014

Documents

Transcript of Ons Recht januari 2014