Ons Recht, nr. 10, december 2012

32
Maandblad van de landelijke bediendencentrale - nationaal verbond voor kaderpersoneel 116DE JAARGANG | NUMMER 10 | DECEMBER 2012 © FOTO: DANIËL RYS 4-5 Heeft onze industrie nog een toekomst? 12 OPEN BRIEF BIJ BRUSSELS AIRLINES 13-20 EINDEJAARSPREMIES

description

Ons Recht ishet ledenblad van LBC-NVK, de christelijke bediendenvakbond

Transcript of Ons Recht, nr. 10, december 2012

Page 1: Ons Recht, nr. 10, december 2012

Maandblad van de landelijke bediendencentrale - nationaal verbond voor kaderpersoneel

116de jaargang | nummer 10 | deceMber 2012

© f

oto:

dan

iël

rys

4-5Heeft onzeindustrie nogeen toekomst?

12

O P E N B R I E F

B I J B R U SS E L S A I R L I N E S

13-20

E I N D E JAA R S P R E M I E S

Page 2: Ons Recht, nr. 10, december 2012

RUBRIEKSNAAM

2 | deceMber 2012 | 116de jaargang | Ons recht

StandpuntIndustrieIndustrieIndustrie

SociaalFinanciën

InboxLuchtvaart

Arbeids-gerichtBrugpensioen

In de margeFilmFilm

BoekOver de grenzen

SociaalDe lezer schrijft

Uitbetaling vakbondspremieIndexaanpassingen

AchterklapVanmol

3

4

6

7

8

10

11

11

12

13

21

22

24

24

25

25

26

26

27

28

29

30

30

30

31

32

alleen werknemers in besparingsvizier“Industrie zal nog meer besparen op arbeid”Misplaatste hysterie over ‘te hoge loonkosten’“gelukkig zijn er nog vakbonden”bedrijven reorganiseren tegen duizelingwekkend tempoLbc-nVK luidt alarmbel in banksectorarmoede treft één op vijf ouderen!

“neerwaartse spiraal is heilloos voor brussels airlines”Dossier eindejaarspremies 2012

geen nood aan opgeklopt generatieconflictOverwinning in strijd tegen meer grondafhandelaarscursus loonbrief voor dummieseuropese actiedag tegen strenge besparingen

end of watchPremium rushHallucinaties

grote onzekerheid bij Limburgs bedrijf echo

INhOUD

Wie in dit land economisch en politiek aan de macht is, zag na het Ford-debacle zijn kans schoon om de zogenaamde generatiekloof in de verf te zetten. Jongeren zouden het zowat kotsbeu zijn om ‘altijd’ voor de kosten van de op oude-ren gerichte sociale zeker-heid te moeten opdraaien. Het brugpensioen wordt daarbij in bepaalde kringen met de vinger gewezen. sinds dit jaar spreken we niet meer van brug-pensioen maar van ‘werkloos-heid met bedrijfstoeslag’. Wie er tegen is om het stelsel van werkloosheid met bedrijfstoe-slag (sWT) toe te passen, vindt eigenlijk dat werkgevers geen extra vergoeding moeten beta-len aan oudere werklozen. Lees er meer over op p. 22-23.

© f

oto:

rob

ste

vens

Page 3: Ons Recht, nr. 10, december 2012

Ons recht | 116de jaargang | deceMber 2012 | 3

stan

dp

unt.

ferre wyckmans

algemeen secretaris

Het ondubbelzinnige standpunt dat we als vakbond hebben verkondigd om niet te laten tornen aan het sys-teem van de automatische indexering van de lonen is politiek blijkbaar aan-gekomen. De indexsprong is terug naar af. al zijn we bang dat de aan-passing van de indexkorf – de produc-ten waarvan de prijzen worden ver-rekend om de algehele prijsstijging te berekenen – eigenlijk ook een verdo-ken vorm van indexblokkering wordt.

De lonen indexeren wil zeggen dat je de koop-kracht herstelt, na de feiten. Sommigen stellen voor om alleen het nettoloon te indexeren. Dat lijkt een rechtvaardige maatregel maar het resul-taat is wel dat er minder middelen zijn voor de sociale zekerheid en de fiscus. Als je de index pla-fonneert tot een bepaald bedrag (centen in plaats van procenten), lijkt dat een maatregel die herver-deelt. Maar inkomsten herverdelen gebeurt via de belastingen, niet via de index. Elke indexingreep betekent ook dat alleen de inkomsten van werk-nemers of sociale uitkeringstrekkers worden aan-gepakt.Wat is de grootste fiscale onrechtvaardigheid? Niet de behandeling van de diverse lonen uit arbeid. Wel het verschil tussen de belasting op arbeid en die op vermogen of bedrijfswinsten. Die onrechtvaardigheid vormt het echte probleem.De indexingreep lijkt van de baan, maar dat maakt onze zorg niet kleiner. Er wordt nu een loonblok-kering voor de komende twee jaar vastgelegd. En voor de drie of vier jaar daarna zal de zaak nog voort worden bekeken. Opnieuw wordt zo alleen het inkomen van de werknemers getroffen en geblokkeerd.Een blokkering van het loon van de werknemers voor minstens twee jaar.• Volgt er een blokkering van de erelonen van de

dokters?• Volgt er een blokkering van de erelonen van de

advocaten?• Volgt er een blokkering van de huurprijzen?• Volgt er een blokkering van de inkomsten uit

dividenden?• Volgt er een blokkering van de prijzen?• Volgt er een blokkering van de winsten van

bedrijven?• Volgt er een blokkering van de gouden parachu-

tes?

• Volgt er een blokkering van de aandelenopties van bedrijfsleiders?

• Volgt er een blokkering van de inkomsten uit fiscale constructies via managementvennoot-schappen?

• Volgt er een blokkering van… ? Vul zelf maar aan.

Het antwoord is telkens negatief. Alleen de lonen van de werknemers worden geblokkeerd.

Geen extra jobs

En daarnaast wil de regering ‘de tewerkstelling bevorderen’. De liberalen en de werkgevers vinden dat dit kan door de arbeidsduur, zonder verhoging van het uurloon, van 38 naar 40 uur te brengen. Zoiets creëert juist geen enkele bijkomende job, wel integendeel. Er zal zo juist niemand extra wor-den aangeworven.Dat geldt ook voor het goedkoper maken van de overuren. De regering wil overuren laten pres-teren goedkoper en aantrekkelijker maken, een maatregel – oh ironie! – die nog door een rege-ring-Verhofstadt werd genomen om de toenma-lige Ford-directie ter wille te zijn. Ook dit betekent dat er geen enkele werkloze wordt aangeworven, maar alleen dat de arbeidsduur en de werkdruk van diegenen die aan het werk zijn zullen stijgen.Als de regeringsverklaring het heeft over ‘tewerk-stelling bevorderen’, is dat codetaal om werkge-vers op hun wenken te bedienen. En die werk-gevers zijn niet bereid om nieuwe afspraken te maken over het behoud van jobs of extra banen. Niet voor jongeren en niet voor ouderen. De lip-pendienst die zogezegd aan de tewerkstelling wordt bewezen is totaal ongeloofwaardig.

sociaal overleg

Ongeloofwaardig is ook de belangstelling voor het sociaal overleg. Volgens minister Johan Vande Lanotte (Economie) is er genoeg om het overleg tussen werkgevers en werknemers te stofferen. Het mag alleen niets kosten. En liefst zou het de arbeidskosten nog meer moeten verlagen. We kunnen dus wel voort blijven praten over ontslag-regelingen, al moeten die volgens de werkgevers ook minder kosten dan nu. Lang leve het sociaal overleg!Wij zijn een vakbond met een erg lange traditie, we hangen echt nog niet in de touwen, hoe graag sommigen dat ook zouden willen. Integendeel. We zullen altijd minstens één dag langer actief blij-ven dan onze tegenstanders. Dat is een belofte.  

de werkgevers zijn niet bereid om

nieuwe afspraken te maken over het

behoud van jobs of extra banen.

© f

oto:

imag

eglo

beAlleen werknemers in besparingsvizier

Page 4: Ons Recht, nr. 10, december 2012

4 | deceMber 2012 | 116de jaargang | Ons recht

RUBRIEKSNAAM

Denis Bouwen

De geplande sluiting van ford genk doet sommigen vrezen voor de ergste doemscenario’s in onze industrie. in heel wat andere bedrij-ven sneuvelden de jongste maan-den ook veel jobs. econoom Paul De grauwe is helemaal niet pessi-mistisch gestemd. Hij gelooft dat sommige stukken van de industrie onvermijdelijk zullen verdwijnen om plaats te maken voor nieuwe projecten. De grauwe vindt het eeuwige gejammer over de ‘te hoge loonkosten’ misplaatst.

Na zijn emeritaat (pensioen) bij de KU Leuven vond professor De Grauwe een nieuwe baan als docent en onderzoeker bij de vermaarde London School of Economics. Hij heeft nog wel een kantoor bij de KU Leuven en geeft daar ook nog een beetje les.

ons recHt: De aangekondigde sluiting van Ford Genk jaagde een schokgolf door de samenleving. Hoe reageert u als econoom op die gebeurtenis?Paul De grauwe: “Voor de mensen die hun werk verliezen is het zeker een drama. Daarnaast zit er ook een onvermijde-lijke kant aan die sluiting. Kijk naar onze industriële geschiedenis. Na de Tweede Wereldoorlog zagen we de industrie in

Vlaanderen groeien tot rond 1970. In de jaren daarna daalde de industriële tewerk-stelling stelselmatig door de technologi-sche vooruitgang en de hogere productivi-teit. Het gaat om een trend die je niet kan tegenhouden. Uiteraard moeten we wel de getroffen werknemers helpen elders een baan te vinden.”

“De industrie zal hoe dan ook blijven bespa-ren op arbeid. Nu werkt nog zo’n twintig procent van onze actieve bevolking in de industrie. Dat cijfer zal gaandeweg terug-lopen tot tien of misschien zelfs maar vijf procent. Net zoals de tewerkstelling in onze landbouw sterk verminderde. Meer en meer zullen we met ons hoofd moeten leren wer-ken.”

“Ik geloof sterk in de ‘creatieve destruc-tie’ zoals die werd beschreven door de Oostenrijkse econoom Joseph Schumpeter. Volgens Schumpeter moeten oude technie-ken plaatsmaken voor succesvolle toepas-singen van nieuwe technieken. Hij ziet tech-nologische vernieuwing als de enige echte bron van economische groei. Persoonlijk herinner ik me nog hoe we vroeger werk-ten met grote bakbeesten van computers. Tegenwoordig gebruiken we laptops en tabletcomputers. Dat was alleen mogelijk door de grote bakbeesten te slopen.”

Hoge productiviteit

ons recHt: Werkgeversorganisaties misbruik-ten het Ford-dossier om nog maar eens de ‘te

hoge loonkosten’ aan te klagen.De grauwe: “Klopt. Maar hun redenering is fout. Het verlies van industriële jobs is niet te wijten aan te hoge loonkosten, wel aan de stijging van de productiviteit. De industrie stoot werkkrachten uit en de men-sen die aan het werk blijven hebben hoge lonen dankzij de grote productiviteit. Hoge loonkosten zijn gewoon een weerspiegeling van een hoge productiviteit. Als de produc-tiviteit en de loonkosten hoog zijn, krijg je kansen om te investeren in onderwijs, gezondheidszorg en allerlei diensten, wat positief is voor het bedrijfsleven.”

“Sinds 1970 verloren we veel jobs in de indus-trie maar elke baan minder in dat deel van de economie werd ruimschoots gecombi-neerd door extra tewerkstelling in de dien-sten. We moeten dat vooral positief bekij-ken. De loonkosten proberen te drukken is zinloos, tenzij we willen dat we hier naar Chinese toestanden gaan. Ik neem aan dat dit niet de bedoeling is? Overigens, in Scandinavië liggen de loonkosten nog hoger en je kan niet beweren dat ze daar op een economisch kerkhof leven.”

ons recHt: Sommige werkgevers zoeken natuurlijk naar manieren om hun winst te maximaliseren en halen daarbij alle mogelijke

‘argumenten’ uit de kast?De grauwe: “Werkgevers hebben het recht om zoveel mogelijk geld te willen verdienen. Maar ze moeten hun eigenbelang niet ver-warren met het algemeen belang. Ik ben

“Industrie zal nog meer besparen op arbeid”

econoom Paul De grauwe ziet geen reden om te wanhopen

© f

oto:

imag

eglo

be

Page 5: Ons Recht, nr. 10, december 2012

Ons recht | 116de jaargang | deceMber 2012 | 5

sceptisch wanneer ik werkgeversverenigin-gen hoor verkondigen dat ze het algemeen belang verdedigen. Daar geloof ik niets van. Zo altruïstisch zijn ze nu ook weer niet.”

‘Duits model’

ons recHt: Vooral een partij als N-VA bewie-rookt enorm het ‘Duitse model’ en herhaalt voortdurend dat we hier ook die toer op moe-ten. Maar dat model is helemaal niet zo gewel-dig, toch?De grauwe: “Het veelbesproken Duitse model is iets van voorbijgaande aard. Vijf of zes jaar geleden werd Duitsland gezien als het zwakke broertje van de EU. Je had er hoge loonkosten en veel werkloosheid. De Duitsers drukten hun loonkosten en zwengelden zo hun export sterk aan. Maar de Duitse werknemers zullen niet blijven aanvaarden dat hun lonen zo sterk worden gematigd. Op zeker ogenblik gaan ze onge-twijfeld een inhaalbeweging eisen.”

“In Nederland had je een tijdlang het Poldermodel dat de loonkosten drukte en zo de Nederlandse industrie stimuleerde. Maar ook dat model botste op zijn grenzen. De werknemers begonnen te protesteren en eisten een groter deel van de koek.”

“Als alle landen in Europa het Duitse model beginnen na te bootsen, krijg je een spi-raal die nergens toe leidt. Duitsland verbe-terde zijn concurrentiekracht ten koste van andere landen. En die andere landen zijn daar nu op aan het reageren zoals we weten.”

Veel potentieel

ons recHt: We zagen al veel industrie ver-dwijnen in België. Kan een land wel zonder industrie?De grauwe: “De tewerkstelling mag dan teruglopen, de industrie zàl niet verdwij-nen. Alleen zal onze industrie veel produc-tiever worden, net als wat er in de landbouw gebeurde. Bepaalde ondernemingen of soor-ten industrie zullen wel sneuvelen. Maar er zijn nog genoeg niches waarin ons land met zijn kennis veel kan blijven betekenen.”

“Verder hebben we in het onderwijs, de zorg, de dienstensector nog veel potentieel om jobs te creëren. Rond de industrie hangt ook heel veel dienstverlening. Ik geef graag de vele ‘apps’ op een smartphone als voor-beeld: eigenlijk zijn dat allemaal diensten waar heel veel mensenwerk achter schuil gaat. Pessimistisch ben ik dus zeker niet. Alleen moet je soms wieden om iets te laten groeien. We moeten af van het defaitisme. De toekomst is veel minder somber dan sommigen denken.”

“Op lange termijn zie ik genoeg mogelijk-heden om nieuwe werkgelegenheid te

creëren. Toegegeven, de huidige economi-sche conjunctuur zit niet bepaald mee. In die zin wordt het moeilijker voor de men-sen van Ford Genk dan voor het personeel van Renault Vilvoorde, dat op een econo-misch gunstiger ogenblik met een sluiting te maken kreeg.”

indexsprong

ons recHt: Wat kan de overheid doen om de tewerkstelling te vergroten?De grauwe: “Persoonlijk ben ik voor-stander van een indexsprong omdat die de internationale concurrentiekracht van de Belgische bedrijven kan versterken. Uiteraard is een indexsprong niet goed voor de koopkracht van de mensen en dus las-tig voor onze economie. Maar zo’n maatre-gel heeft ook een relance-effect omdat de economie nieuwe groeikansen krijgt wan-neer de concurrentiekracht wordt opgekrikt. Door een indexsprong kan de overheid ook besparen op de uitgaven voor haar ambte-naren, handig meegenomen in deze barre begrotingstijden.”

ons recHt: Elio Di Rupo leidt ‘een belasting-regering’, zeggen sommigen. Of hij zou een

‘marxist’ zijn. Wat vindt u daarvan?De grauwe: “Het is volstrekt belachelijk en zwaar overdreven om Di Rupo als marxist te bestempelen. Wie zoiets beweert, is een analfabeet die absoluut niet weet waar hij over praat. Di Rupo nam een reeks goede maatregelen maar verhoogde ook wel som-mige belastingen. Naar mijn smaak had hij meer moeten snoeien in de uitgaven. Ik vind dat alle uitgaven streng moeten wor-den bekeken, ook het budget voor de sociale zekerheid. Nederland gaat nu bijvoorbeeld ingrijpen op de ziekteverzekering en zal de bijdragen daarvoor sterker koppelen aan het inkomen van de mensen.”

ons recHt: Bent u voorstander van een belas-ting op grote vermogens?De grauwe: “Op zich ben ik niet tegen de invoering van zo’n belasting, ook al vind ik het eerder een maatregel met een symboli-sche waarde. Het hangt er ook maar vanaf hoe iemand zijn vermogen heeft opge-bouwd. Als dat vermogen alleen via arbeid opgebouwd is, dan werd er al veel belasting op betaald. Een vermogensbelasting wordt dan een tweede belasting op arbeid. Maar er zijn natuurlijk ook andere voorbeelden. Het vermogen wordt nu al op bepaalde manie-ren belast. Denk aan de voorheffing die je betaalt op interesten op spaargeld.”

nationalisme

ons recHt: Het politieke landschap is bij ons sterk gepolariseerd, met dank aan een partij als N-VA, die daarbij veel ruggensteun krijgt van de werkgevers van Voka.

De grauwe: “Ik word zeker niet vro-lijk van de opmars van het nationalisme in Vlaanderen. De N-VA mikt op Vlaamse onafhankelijkheid maar verhult haar ware bedoelingen. Het is een partij die de boel wil laten verrotten om dan te kunnen zeggen dat er geen andere keuze is dan het land te splitsen. Ook al staat het vast dat een grote meerderheid van de mensen vandaag géén splitsing wil.”

“De N-VA moet het ook sterk hebben van vijandbeelden. Nationalisten hebben altijd een vijand nodig die dringend moet worden bestreden. Kijk hoe de N-VA ‘de Waalse soci-alisten’ als duivels afschildert.”

ons recHt: U werkt nu deels in het Verenigd Koninkrijk, waar ze een conservatieve premier hebben. Hoe ervaart u de situatie daar?De grauwe: “De sociale ongelijkheid en de sociale tegenstellingen zijn erg groot over het Kanaal, groter dan bij ons. Het sociaal systeem daar deugt van geen kanten. De Britten zullen toch iets moeten doen om de ongelijkheid te verminderen. Los daar-van vind ik wel dat er een grote dynamiek uitgaat van een metropool als Londen. Die stad bruist veel meer dan vroeger en oefent dan ook een grote aantrekkingskracht uit op mensen uit de hele wereld.”  

De vakbond ziet het zo

ferre wyckmans

de visie van Paul de grauwe roept

toch enkele bedenkingen op.

Om te beginnen zien we het aantal

jobs in de industrie inderdaad voort

verminderen. Maar niets zegt dat dit

een ‘natuurgegeven’ is. Vlaanderen

en belgië kunnen via een vernieu-

wend beleid wel degelijk nog een

industriële capaciteit realiseren.

als onze bedrijven genoeg innoveren

en ontwikkelen, kunnen ze nieuwe

patenten aanvragen. Zulke patenten

kunnen wel degelijk nieuwe industri-

ele activiteiten hier verankeren. er is

geen enkele reden om ons gewoon

maar neer te leggen bij de destruc-

tieve spiraal.

een indexsprong doorvoeren wil

zeggen dat je een stuk koopkracht

vernietigt. Maar een groot bijkomend

bezwaar is dat het een inkomens-

maatregel is die alleen de werkne-

mers en de sociaal verzekerden treft.

alle andere vormen van inkomen blij-

ven buiten het vizier van zo’n bespa-

ring. een indexsprong is dan ook een

zeer onrechtvaardige maatregel. Het

is geen maatregel die inkomens her-

verdeelt, wel integendeel.

Paul De Grauwe: “Het verlies van industriële jobs is niet te wijten aan te hoge loonkosten, wel aan de stijging van de productiviteit.”

INDUStRIE

Page 6: Ons Recht, nr. 10, december 2012

6 | deceMber 2012 | 116de jaargang | Ons recht

Misplaatste hysterie over ‘te hoge loonkosten’

ford organiseerde mee overcapaciteit in europa

marijke Persoone

Het onheilsbericht over de slui-ting van ford genk was amper uitgesproken of de aasgieren cir-kelden al boven genk, zoals acV-voorzitter marc leemans het gevat verwoordde. ford genk sluit zoge-zegd omdat de loonkosten veel te hoog zijn. De arbeidsmarkt en de werknemers zijn te weinig flexibel. Verlaag de vennootschapsbelasting. schaf de index af. Beperk de werk-loosheidsuitkeringen. Brugpensioen op 50 jaar is een schande. Hoge ontslagvergoedingen zijn uit den boze. De media boden gretig een megafoon aan die voorspelbare kreten van werkgevers en vers ingezworen liberale ministers, die zich graag wilden profileren.

De hoge loonkosten worden niet helemaal ten onrechte aangehaald als probleem bij Ford. Het ‘loon’ van grote baas Alan Mulally bedroeg vorig jaar 29,5 miljoen dollar. Om dat ‘loon’ te verdienen moet een werknemer van Ford Genk zo’n 1.300 jaar aan de ketting staan. Bovenop het niet onaardige bedrag kreeg de ceo nog aandelen ter waarde van 36,3 miljoen dollar. In de auto-industrie vertegenwoordigen de loonkosten amper zes procent van de productiekosten. Een deel van de produc-tie van Valencia verhuist naar Duitsland waar de loonkosten vijf procent hoger lig-gen dan in Genk. De meeste onderdelen die in Genk worden geassembleerd komen uit Duitsland. Er zitten dus meer Duitse dan Belgische lonen in een auto die in Genk van de band rolt. Over de hoge loonkosten hoorden we hyste-rische commentaren. Maar wat met de tien-tallen miljoenen euro’s gemeenschapsgeld die Ford zich de voorbije jaren toeëigende? Investeringssteun, economische werkloos-heid, belastingvoordelen, notionele interest- aftrek en noem maar op.

Diepe recessie

Te veel mensen kakelen over de ‘te hoge loonkosten bij Ford Genk’ zonder te weten wat de directie zelf aanhaalde als rede-nen voor de sluiting. De directie verwees naar de diepe economische recessie en de erg lage autoverkoop in Europa. Er is een

belangrijke structurele overcapaciteit. Ford moet fabrieken sluiten en zijn productie meer concentreren om winst te kunnen maken, klonk het.Ford Genk sluit niet omdat de werknemers er te duur zijn of te weinig productief. Wel omdat de koopkracht van de Europese bevolking door de crisis en de besparingen te zwak is om een wagen van 25.000 euro of meer te kunnen kopen. In alle Europese lan-den daalde de voorbije twintig jaar het aan-deel van de lonen in de nationale rijkdom. Te weinig loon blijkt een groter probleem voor de economie dan te veel loon.De directie zegt er niet bij dat Ford de overproductie zelf mee organiseerde. Elke autobouwer denkt marktaandeel te kunnen afsnoepen van de concurrentie en opent dus nieuwe fabrieken, het liefst in landen met gulle overheidssteun, fiscale vrijplaat-sen en beperkte arbeidsrechten. Waarom bouwde Ford enkele jaren terug nog een nieuwe fabriek in Roemenië, hoewel er al veel overcapaciteit was? Om werknemers van verschillende vestigingen tegen elkaar te kunnen uitspelen? Hoe laag moeten onze lonen zakken? Tot op het niveau van Spanje, van Roemenië, van Turkije? Hoe flexibel moeten de Belgische werknemers zijn? Nog

meer uitzendarbeid? Nog meer overuren? Nog meer economische werkloosheid? Nog meer produceren met minder volk? Nog meer druk om ziek te komen werken?

Brugpensioen

En dan is er de klaagzang over het brugpen-sioen. Wat voor onzin werd daar niet over verteld. Het brugpensioen bestaat niet meer! We hebben nu werkloosheid met een toeslag, betaald door de werkgever. Als je hiertegen fulmineert, zeg je dus dat werk-gevers geen vergoeding moeten betalen wanneer ze oudere werknemers ontslaan. Is het dan beter om oudere werklozen in de armoede te drijven? Wie is verantwoorde-lijk voor hun ontslag? De klagers verzwij-gen moedwillig dat alle werklozen, ook de 50-plussers, beschikbaar moeten zijn voor de arbeidsmarkt. De statistieken leren ons dat amper zes procent van de werkloze 50-plussers een nieuwe baan vindt. Bij de 55-plussers zakt dat cijfer zelfs naar twee procent.Overigens liggen de werkloosheidsuitkerin-gen in België een stuk lager dan in de ons omringende landen. Een punt dat heel wat klagers ook maar al te graag vergeten.  

INDUStRIE

De Mars voor de Toekomst in Genk, een teken van hoop en solidariteit.

Page 7: Ons Recht, nr. 10, december 2012

Ons recht | 116de jaargang | deceMber 2012 | 7

“Gelukkig zijn er nog vakbonden”erik Van den Heede over de vele saneringen in de industrie

Denis Bouwen

Het regent reorganisaties en slui-tingen in de industrie en daarbui-ten. erik Van den Heede, nationaal secretaris industrie bij de lBc-nVk, leeft mee met de getroffen werk-nemers maar voelt ook een grote kwaadheid. “gelukkig zijn er nog vakbonden”, zegt erik. “anders hadden de mensen niemand om het voor hen op te nemen.”

“Bij al die reorganisaties en sluitingen gaat het over maatregelen die vele werknemers en hun families treffen en die soms hele regio’s raken”, beseft Erik, die eind dit jaar met pensioen gaat. “Als vakbondsman voel je een groot medeleven. Maar ook kwaad-heid als je merkt hoe multinationals werk-nemers als een wegwerpproduct behande-len. In de media wordt veel kritiek geleverd op de vakbonden maar toch genieten die nog veel vertrouwen bij de werknemers. Zonder vakbonden en hun gedreven afge-vaardigden zouden de mensen aan hun lot worden overgelaten. De bonden weten wat er leeft bij de werknemers. Zij komen op voor de belangen van de werknemers, orga-niseren het verzet en onderhandelen met grote deskundigheid. Hierdoor worden bij

herstructureringen heel wat jobs gered en worden de sociale gevolgen gemilderd.”

“Als we nog een goede sociale zekerheid heb-ben, is dat ook een verdienste van de vak-bonden. Zeker in crisistijd blijkt hoe belang-rijk onze sociale zekerheid wel is. Het valt wel op hoe sommige kringen er alles aan doen om de werkloosheidsuitkeringen te kelderen of het systeem van werkloosheid met bedrijfstoeslag (SWT) – het brugpen-sioen – onderuit te halen. Alsof de werk-nemers er zelf voor kiezen om hun job te verliezen. We moeten ons blijven verzetten tegen de neoliberale filosofie die de solida-riteit wil vernietigen.”

Teloorgang ons recHt: Is de teloorgang van de industrie onherroepelijk?erik: “Er zijn zeker veel banen gesneuveld in de industrie waardoor de werkdruk sterk steeg voor wie overbleef. De industrie ver-dwijnt niet in die zin dat de omzet, de toe-gevoegde waarde en de productiviteit blij-ven groeien. Het is zeker zo dat sommige sectoren verdwenen of flink uitgedund wer-den. In andere sectoren zoals de voeding, de chemie en de petroleum en deelsectoren van de metaal boeren ze nog altijd heel goed en worden grote winsten gemaakt.”

“Vergeet ook niet dat de industrie heel wat activiteiten uitbesteedde aan onderaan-nemers. Door die outsourcing vallen die activiteiten niet meer onder de industrie maar onder de dienstensector. Bedrijven deden aan outsourcing om hun loonkosten te drukken en de flexibiliteit te vergroten. Soms worden activiteiten nadien weer in huis gehaald. Maar over die insourcing is in de media veel minder te doen.” ons recHt: Kan de groene energie nieuwe impulsen geven?erik: “In de groene energie zit zeker poten-tieel maar het is wel zo dat ook de meeste van die bedrijven mikken op maximale win-sten in het belang van hun aandeelhouders en topmanagement. Streven naar winst-maximalisatie is denken op korte termijn. We hebben een visie op lange termijn nodig. Het potentieel van de groene energie hangt voor mij mee af van de maatschappijvisie die achter projecten en bedrijven schuil gaat en de keuzes die we als samenleving maken.” Loonkosten ons recHt: Werkgeversorganisaties schreeu-wen voortdurend dat onze industrie afkalft

wegens de ‘loonkosten die te hoog zijn’. erik: “Op wereldvlak zijn er zeker grote verschillen in loonkosten tussen landen en regio’s. Maar je moet ook kijken naar de kwaliteit en de productiviteit die ergens gerealiseerd worden. En naar het aandeel van de loonkosten in de totale productiekos-ten. General Motors sloot bij ons de Opel-fabriek in Antwerpen maar de groep kon nooit aantonen dat de loonkosten daar te hoog waren. In werkelijkheid had GM zelf een probleem gecreëerd door nieuwe fabrie-ken te openen in Oost-Europa. Bij Ford speelt zich hetzelfde pijnlijke verhaal af.”

“Als werkgevers volhouden dat onze loon-kosten te hoog zijn, heb ik toch ernstige bedenkingen. In de chemie, het staal of de metaalsector bijvoorbeeld zie je een ver-schuiving van laag- naar hooggeschoolde jobs. De werkgevers houden daar een aan-tal bedienden en kaderleden doelbewust buiten het collectieve overleg om voor die groep een individuele loonpolitiek te kun-nen organiseren waarbij ze liever hogere maar variabele en dus onzekere lonen toe-kennen dan de collectief vastgelegde bare-ma’s te volgen. Als er een probleem is van hoge loonkosten, is dat vaak gecreëerd door de werkgevers zelf.” ons recHt: Hoe kunnen we werken aan een positief verhaal voor onze industrie?erik: “Er zijn nog vele maatschappelijke noden waarvoor de industrie een belang-rijke rol kan spelen. Bijvoorbeeld in de gezondheidszorg of de milieubescherming. Maar de industrie baseert haar keuzes uiter-aard niet alleen op de noden die er zijn. De overheid zou meer moeten kunnen wegen op beslissingen die worden genomen zodat de industrie en de hele economie meer in dienst staan van de samenleving als geheel. In ons land stimuleren de diverse overheden wel onderzoek & ontwikkeling. Ze geven ook steun aan ‘spin-offs’ van universitei-ten. Maar zodra die bedrijfjes echt renda-bel worden, vallen ze vaak in handen van multinationals.”

“De Vlaamse regering en andere overheden doen inspanningen om onze industrie te helpen innoveren. Maar globaal genomen lopen ze toch vooral achter de feiten aan. Politici als Kris Peeters (CD&V) en Philippe Muyters (N-VA) staan door hun achtergrond duidelijk achter het neoliberale model, waar-bij de overheid hooguit wat bijstuurt. Zulke politici bezuinigen wat graag op de sociale zekerheid en het overheidsapparaat.”  

© f

oto:

dan

iël

rys

Page 8: Ons Recht, nr. 10, december 2012

8 | deceMber 2012 | 116de jaargang | Ons recht

SOcIAAL

Bedrijven reorganiseren tegen duizelingwekkend tempo

Philips, Photo Hall, Dow, te connectivity, HP en nog zovele anderen

Denis Bouwen

Bij de verlichtingsfabriek Philips lighting wordt het banenverlies nog groter dan eerder dit jaar al was aangekondigd. De toe-komst van de multimediaketen Photo Hall oogt erg wankel. in tessenderlo wordt de fabriek van Dow chemicals opgedoekt. en ook te connectivity en HP delen in de klappen. aan slecht nieuws uit de economie is er geen gebrek.

Bij Philips Lighting in Turnhout blijft het jobverlies maar voortduren. “De fabriek heeft zeker nog mogelijkheden maar ze moet dan wel ‘mogen’ van het Philips-concern”, onderstreept LBC-NVK-secretaris Leo Lauwerysen.In juni kreeg de vestiging al het verlies van 136 jobs van bedienden en kaderleden te slikken. Philips wilde niet meer investeren in nieuwe producten, wel nog uitsluitend in kostenbesparingen. Het begin van het einde, zeg maar. De werknemers kregen te horen dat er diep genoeg gesneden was om even met de voeten van het ijs te zijn.Niets bleek minder waar. Eind september meldde de groep nog eens 2.200 jobs te willen schrappen. “Op 5 november kreeg Turnhout te horen dat nog eens 156 arbei-ders en 62 extra bedienden en kaderle-den moesten vertrekken”, vertelt Leo.

“Waarmee het bedrijf in totaal 354 van de 1.500 banen ziet teloorgaan. Momenteel zijn al 200 tijdelijke arbeiders verdwenen. Er wordt tot 30 procent economische werk-loosheid ingevoerd.”Philips kiest resoluut voor LED-verlichting, te ontwikkelen en produceren in China en India. De ontwikkeling in Turnhout verliest 30 banen.Bij de groep verwachten ze een krimpende markt in 2013 en 2014. Het personeel zal ook stelselmatig worden ingekrompen. Twee redelijk arbeidsintensieve afdelingen van Turnhout worden overgeheveld naar een fabriek in China.In Kontich, waar het wereldwijde hoofdkan-toor van Philips Consumer Luminaires zit, werd net voor het ter perse gaan bekend-gemaakt dat er ‘organisatieaanpassingen’ nodig waren om deze divisie verder te ver-sterken en de groei te versnellen. “De orga-nisatie zou efficiënter moeten worden door dubbele activiteiten te vermijden, de pro-ductportefeuille te optimaliseren en de

processen te verbeteren”, hoorde Peggy Schuermans (LBC-NVK) van de directie. Met de reorganisatie dreigen in Kontich 65 banen, waaronder 52 bediendenjobs, te sneuvelen. Philips wil ook in Wommelgem en Brussel jobs schrappen.

innovatie

“Innovatie is onze troef om jobs hier te hou-den, zeggen de Vlaamse regering en de ‘cap-tains of industry’. Maar hoe moet het verder als Philips zelf zegt dat het hier niet meer wil investeren in nieuwe producten? Heeft Philips bij ons nog een toekomst als grote werkgever? Of moeten we dringend naden-ken over de reconversie van de Kempen? Een Ford-scenario is wel het laatste wat we willen voor Philips Lighting.”Volgens Leo Lauwerysen maken ze in Turnhout prachtige producten die zeker nog een toekomst hebben. “De ontwikkelaars daar hebben lampen klaar die 15 procent minder energie verbruiken maar mogen ze niet voort ontwikkelen. Of Philips op de LED-markt de strijd kan winnen tegen een reus als Samsung, is maar de vraag. Philips dreigt het graf te graven voor zijn hele ver-lichtingspoot. Als daar het licht uitgaat, schiet er van de groep niet veel meer over. De rest is bijna allemaal verkocht.”

Photo Hall

De toekomst van de multimediaketen Photo Hall ziet er weinig rooskleurig uit. Photo Hall staat voor zowat 70 winkels en een dikke 300 werknemers.Het bedrijf begon in 1933 met twee fotowin-keltjes in Brussel en Blankenberge. In 1996 werd de keten overgenomen door Spector. De nieuwe eigenaar belandde na 2000 in woelige wateren en moest zware leningen aangaan om overeind te blijven. In 2005 werd Spector opgesplitst in de afdelingen ‘Imaging’ en ‘Retail’ (Photo Hall). Sindsdien werd Photo Hall de melkkoe van Spector. Een melkkoe die tot de laatste druppel werd leeggemolken. Geld om in de winkels te investeren was er niet meer. En de con-currentie werd heviger, onder meer door de komst van Mediamarkt en Saturn. De eco-nomische crisis liet een spoor van vernieling na bij Photo Hall.Begin deze zomer kon Photo Hall niet anders dan zich te laten beschermen tegen zijn schuldeisers. Het moederbedrijf Spector had alle banden met de keten ver-broken. Photo Hall mocht als een gewond dier gewoon leegbloeden.

Page 9: Ons Recht, nr. 10, december 2012

Ons recht | 116de jaargang | deceMber 2012 | 9

Voorlopig beschermd

“Normaal gezien valt Photo Hall tot eind dit jaar onder de Wet Continuïteit Ondernemingen (WCO)”, verklaart secreta-ris Piet Van De Walle. “Er wordt nog naar-stig gezocht naar een mogelijke overnemer.”Tot nu toe tonen kandidaten alleen interesse voor een klein aantal winkels, al dan niet met inbegrip van het personeel. Krëfel was alleen geïnteresseerd in de Luxemburgse HIFI International-keten die tot de bezit-tingen van Photo Hall behoort.

“De verkoop van de stocks levert nu nog genoeg geld op om de lonen uit te betalen. Maar zodra de handelsrechtbank de WCO stopzet, valt vermoedelijk het doek”, zegt Piet. “Nieuwe kandidaat-overnemers die zich aanmelden, hebben alleen interesse in een deel van de activiteiten. Een mogelijke deal kan wellicht een aantal jobs redden.”

Banken

Het lot van de werknemers ligt wel in han-den van de handelsrechtbank. De rechters beslissen over een mogelijke overname maar houden ook rekening met de belan-gen van de banken. Voor de banken gaat het erom zoveel mogelijk geld te recupereren. Of daarbij veel jobs worden behouden, zal hen worst wezen.Krëfel kocht de aandelen in HIFI maar moest onder druk van de banken wel een hogere prijs ophoesten. De keten zag uiteindelijk af van haar plan om ook een deel van de Belgische winkels en werknemers over te nemen. En daarmee verloor een deel van het personeel weer een sprankeltje hoop.

Dow Chemicals

Op woensdag 24 oktober was er niet alleen heel slecht nieuws voor Ford Genk. Elders in Limburg, bij Dow Chemicals, was er die dag een speciale ondernemingsraad. Daar kregen de vakbonden te horen dat de ves-tiging in Tessenderlo zou worden gesloten. Tessenderlo is maar één van de vele fabrie-ken van de Amerikaanse scheikundereus Dow. Wereldwijd wil de groep 20 fabrieken sluiten en 2.400 jobs afbouwen.

“Tessenderlo is mee het kind van de reke-ning”, noteert secretaris Kristel Steegmans.

“De Amerikanen namen een genadeloze beslissing. Het bedrijf in Tessenderlo kreeg geen enkele waarschuwing en niet de min-ste kans om naar alternatieven te zoeken.”De Limburgse fabriek is niet gelinkt aan andere vestigingen. Zo is het betrekkelijk gemakkelijk om ze op te doeken.

“Gelukkig staan de werknemers in Tessenderlo er niet alleen voor. De vak-bondsmilitanten bij Dow zijn voortdurend in de weer om vragen te beantwoorden. Ze bieden een luisterend oor en garanderen mee de veiligheid voor alle personeelsleden.”

Te Connectivity

Ook bij TE Connectivity delen ze in de klap-pen. TE Connectivity is de grootste produ-cent ter wereld van onderdelen voor tele-communicatietoepassingen. Je vindt die onderdelen in netwerken, pc’s, gsm’s, auto’s en vliegtuigen. De groep tracht voortdurend te innoveren om marktleider te blijven.In Kessel-Lo, vlakbij Leuven, zit het Europese hoofdkantoor van de afde-ling ‘Telecom Networks and Enterprise Networks’. Er werken daar nog meer dan 830 mensen.

“Groot was de verbazing toen de directie op 18 oktober aankondigde dat er in Kessel-Lo 155 werknemers weg moeten, meer bepaald 92 arbeiders en 63 bedienden”, stelt secre-taris Filip Oosthuyse. “Volgens het bedrijf moet een deel van de productie naar een lageloonland gaan om de vestiging nabij Leuven concurrentieel te houden. Een stuk van de productie zal worden overgebracht naar Brno in de Tsjechische Republiek.”De economische crisis deed de vraag naar telecomproducten teruglopen. Ingrijpen is noodzakelijk om de winstmarges groot genoeg te houden, vindt de directie. Maar de vakbonden hebben toch ernstige beden-kingen.

Te veel ontslagen

“Wij snappen niet dat het collectief ont-slag zo groot moet zijn”, zegt Filip. “TE Connectivity wil één productlijn opdoeken en andere, arbeidintensieve lijnen overbren-gen naar Brno. Volgens onze eigen bere-keningen is het onmogelijk dat hierdoor zoveel arbeiders en bedienden moeten ver-dwijnen. In wezen wil TE niet alleen arbeids-intensieve productie overbrengen naar een zusterfabriek waar de lonen gevoelig lager liggen. Het wil ook gewoon het personeels-bestand duidelijk inkrimpen.”De bonden vragen zich af of de directie de operatie niet veel te snel wil uitvoeren.

“Zullen ze over een half jaar in Tsjechië klaar zijn om een stuk productie van Kessel-Lo over te nemen?”

“We hebben in ieder geval de directie ver-plicht om eerst de Europese ondernemings-raad te betrekken bij dit dossier. In bedrij-ven met een Europese ondernemingsraad moet eerst op dat niveau worden geïnfor-meerd en geconsulteerd. Pas daarna kan er op nationaal niveau worden geconsulteerd. De directie had eerst geen oren naar onze eis. Maar uiteindelijk gaf ze toch toe omdat de bonden anders niet rond de tafel wilden zitten.”Bonden en directie praten ondertussen met elkaar in het kader van de Wet Renault. “We proberen de gevolgen van het aangekon-digde ontslag te beperken. Het zal ons niet lukken om het plan helemaal te doen afvoe-ren maar het moet wel mogelijk zijn om het

jobverlies te verminderen.” TE Connectivity heeft in België ook nog een vestiging in Oostkamp, nabij Brugge. Maar die blijft tot nader order buiten schot.

HP

Bij het technologiebedrijf HP (Hewlett-Packard) was het bang wachten op het Belgische aandeel in de 8.000 ontslagen in Europa. Ook in België waren er geen eco-nomische redenen om veel volk buiten te gooien. Toch kondigde HP voor ons land 265 ontslagen, gespreid over twee jaar, aan.Of toch niet? Al eerder schreef Ons Recht over de onwaarschijnlijke arrogantie waar-mee de Europese personeelsvertegenwoor-digers in juni door het management werden afgepoeierd. Op 22 oktober werd HP daarom door de Europese ondernemingsraad voor de Brusselse arbeidsrechter gedaagd.

“Het Belgische cijfer illustreert waar het bij HP mis loopt”, bedenkt secretaris Koen Dries. “Van de 265 ontslagen zal het gros van de jobs sneuvelen wegens een verplaat-sing van werk. De ontvangende landen krij-gen er evenwel geen ‘investeringen’ voor in de plaats. HP wil de collega’s in landen als Bulgarije, Spanje en India harder laten wer-ken.Dubbele winst. Bovendien lijkt het erop dat niet alle op Europees niveau aangekon-digde cijfers in de Belgische 265 ontslagen zitten. Op Belgisch niveau zijn ze enkele dossiers ‘vergeten’ zodat mogelijk nog meer personeel van HP en HP CDS betrokken zal zijn.”De Vlaamse regering wil de miserie nog wat aandikken. In 2010 bespaarde Vlaams minister Geert Bourgeois (N-VA) nog op de Vlaamse IT door Vlaamse HP’ers te ver-vangen door Poolse werknemers. Voor de Gemeenschap alleszins een verlies: Vlaanderen bespaarde tien procent op de factuur, maar de overblijvende 90 pro-cent verdween naar Polen. Koen: “Voor Bourgeois zijn beleid hadden 70 inwoners werk en recupereerden de overheden meer dan de helft van de factuur via belastingen en RSZ. Maar de sociale zekerheid is geen Vlaamse bevoegdheid, dus geen probleem voor de minister.”Nu kondigt diezelfde regering een volgende stap af: Vlaanderen zal besparen door de IT weer ‘in te sourcen’. Op zich een sympathiek idee. Maar als de IT’ers Vlaamse ambtenaren worden, is het dan echt goedkoper? “Het laat zich raden dat Bourgeois de ‘federale’ cao 32bis niet echt naar de geest zal toe-passen en zal aansturen op nog maar eens een ontslagronde”, zegt Koen. “Kijken we aan tegen de eerste Poolse Vlaamse amb-tenaren? De LBC-NVK rekent alvast op het gezond verstand van andere politici in Vlaanderen. Hoe meer dan honderd men-sen in de werkloosheid dumpen een soci-aal verantwoorde besparing kan zijn voor Vlaanderen, is ons alleszins een raadsel.”  

Page 10: Ons Recht, nr. 10, december 2012

10 | deceMber 2012 | 116de jaargang | Ons recht

LBc-NVK luidt alarmbel in banksector

werkgevers moeten antwoorden op prangende vragen

stefaan Decock

Het lukt de banksector helaas niet om uit de actualiteit te blijven. De lBc-nVk heeft de alarmbel geluid bij de werkgeversfederatie febelfin.

In de afgelopen weken stonden de zenu-wen weer erg gespannen. De LBC-NVK eiste dan ook dat de problemen sectoraal zouden worden aangepakt. Jobs, loon en toekomst staan onder zware druk en dit ondanks de vele afspraken rond werkzekerheid die wer-den afgesloten.Sinds het begin van de financiële crisis in 2008 kregen de werknemers in de bank-sector heel wat te verduren. Bij de publieke opinie verdween de sector nooit echt uit de schijnwerpers. Om de haverklap worden de banken geviseerd. Iedereen lanceert voort-durend voorstellen die vooral met elkaar

gemeen hebben dat ze stelselmatig voorbij gaan aan het belang van het personeel.De LBC-NVK is het er roerend mee eens dat de financiële sector in zijn organisa-tie, regelgeving, controle en doen en laten terecht een publiek thema is geworden. Het financiële beest moet in zijn kooi worden teruggedrongen. Dat neemt niet weg dat wij als vakbond als geen ander bekommerd zijn om de jobs, de loon- en arbeidsvoor-waarden en de bredere sociale impact van de gemaakte afspraken.Enerzijds moet je op een maatschappelijk verantwoorde manier bankieren, anderzijds is het belangrijk dat er zoveel mogelijk kwa-liteitsvolle jobs in de sector zijn en blijven. Wij beseffen ten volle dat de sector momen-teel eerder krimpt dan groeit. Maar de ham-vraag is hoe je hiermee omspringt.

Leeftijdspiramide

Altijd is er gedacht dat de leeftijdsstructuur in de sector een middel kon zijn om de pro-blemen op een sociaal verantwoorde manier op te lossen. In de praktijk blijkt het gebruik van de leeftijdspiramide als middel om de tewerkstelling in te krimpen geen eendui-dige piste meer te zijn.De LBC-NVK constateert dat elke bank intensief onderzoekt hoe ze de loonkosten kan drukken en de winst kan maximalise-ren. Uitbestedingsdossiers allerhande die-nen zich aan. Het gaat van informaticadien-

sten tot personeelsadministraties.Tegen een iets te hoog tempo wor-

den individuele ontslagen door-gevoerd. Werknemers worden

daarbij zonder veel scru-pules of enige morali-

teit aan de deur gezet. ‘Performancebeleid’

is het nieuwe orde-woord. Helaas is

dit nieuwe perfor-mancebeleid niets meer

dan een dekmantel om het personeel de deur te wijzen.

Vaarwel ‘kansenbeleid’. Laat staan dat er nog een personeels-

beleid zou zijn dat sociaal corrigeert. Personeelsverantwoordelijken verlie-

zen aan gewicht door doelbewust het HR-beleid door te schuiven naar lijnmana-gers, die ‘HR’ alleen begrijpen in wiskundige termen en cijfertjes. Het personeelsbeleid wordt steeds vaker misbruikt om de pil te vergulden of de ernst van het probleem pro-per te verpakken.

Jobverlies

De werkgelegenheid bij de banken wordt tegen een stevig tempo afgebouwd. Belfius is de ‘kampioen’, met een gepland netto-verlies van 670 voltijdse equivalenten. KBC, BNP Paribas Fortis en ING zijn iets minder expliciet. Maar ook bij die bedrijven zijn uit-bestedingsdossiers en verschuivingen van activiteiten goed voor het verlies van een paar honderd banen.Ook Delta Lloyd doet al een tijd zijn duit in het zakje. Daar verdwenen de afgelopen drie jaar ruim 300 jobs en wel op slinkse wijze, zonder sociaal plan en zonder veel overleg. Een stevige krimp dus.De LBC-NVK is een vakbond die alleen op een verantwoordelijke manier wil overleg-gen. Met de huidige praktijken wordt het sociaal overleg verzuurd. Als er te veel onder de radar gebeurt, hebben wij als LBC-NVK weinig zin om constructief de problemen aan te pakken. Overleg begint met respect voor elkaar en voor afspraken.

Bekommernissen

Bij Febelfin werd dan ook aangeklopt met drie grote bekommernissen. Om te begin-nen willen wij dat de financiële sector drin-gend wordt herverkaveld en dat de bevoegd-heid van de sector banken geherdefinieerd wordt. Alleen zo kan sociale dumping wor-den tegengegaan. Een ruimer speelveld moet de bedrijven ontmoedigen om uit te besteden en te vluchten naar goedkopere loon- en arbeidsvoorwaarden.In tweede instantie wil de LBC-NVK met de echte personeelsverantwoordelijken discus-siëren over de inhoud van het zo geroemde ‘duurzaam personeelsbeleid’ waarbij kansen worden geboden aan werknemers van wie de functies verdwijnen. Het kansenbeleid moet in ere worden hersteld en het ‘perfor-mancebeleid’ mag niet langer worden mis-bruikt.Tot slot is er nood aan een afsprakenka-der over de vraag hoe de sectorproblemen kunnen worden aangepakt. Sociale plan-nen moeten het banenverlies begeleiden. Geen afvloeiingen zonder sociaal overleg. Limieten aan de ‘optimalisering van de lonen’. Geen concurrentie ten koste van de loon- en arbeidsvoorwaarden van het per-soneel.Voor het einde van dit jaar verwachten de bonden antwoorden van de werkgevers. Benieuwd wat Febelfin zal zeggen.  

FINANcIëN

Page 11: Ons Recht, nr. 10, december 2012

Ons recht | 116de jaargang | deceMber 2012 | 11

RUBRIEKSNAAM

Iedereen hoopt op een warme oude dagBE 21 0000 0000 0303

www.armoedeverjaartniet.be

Armoede verjaart niet1 op 5 ouderen leeft in armoede.

V.U

. Dan

iëlle

Col

soul

, Hui

deve

tters

stra

at 1

65, 1

000

Bru

ssel

- W

ZZ-2

012-

1001

Armoede treft één op vijf ouderen!

nieuwe campagne welzijnszorg

Bij ouderen ligt het risico op een leven in armoede veel hoger dan bij de rest van de bevolking. Eén op vijf ouderen wordt geconfronteerd met armoede. Gemiste kansen op de arbeidsmarkt, een ziekte, een faillissement of een echtscheiding kunnen mensen de armoede induwen. En een leven in armoede is altijd een leven met minder.Welzijnszorg voert dit jaar campagne rond ieders hoop op een warme oude dag. Elke oudere heeft recht op een warme oude dag zodat ook hij of zij elk jaar de verjaardag als een feest kan beleven. De Welzijnsschakels en OKRA steunen de campagne van Welzijnszorg.De campagne laat vier knelpunten aan bod komen. Knelpunten waarrond de politiek gepaste maatregelen moet uit-werken.Om te beginnen heeft ook elke oudere recht op een leefbaar inkomen. Heel wat gepensioneerden genieten momen-teel niet van de ‘inkomensgarantie voor ouderen’ maar hebben daar wel recht op. Volgens Welzijnszorg moet er een automatisch onderzoek komen voor alle gepensioneerden met een laag inkomen.

Naarmate je ouder wordt, neemt de kans toe dat je een beroep moet doen op extra zorg. De Vlaamse overheid werkt aan een eigen vorm van sociale bescherming. Welzijnszorg wil dat die sociale bescherming bijdraagt tot meer solidariteit en herverdeling.Wie ouder is, heeft ook recht op een kwaliteitsvolle, betaalbare en aange-paste woning. Sommige ouderen heb-ben niet de kracht of de centen om hun woning op tijd te renoveren en aan te passen. Daarnaast staan 20.000 oude-ren op de wachtlijst voor een sociale woning.Armoede is ook een belangrijke oorzaak van sociaal isolement. Welzijnszorg kreeg op dit vlak middelen om lokaal projecten te creëren rond ouderen in armoede. Momenteel kunnen allerlei lokale projecten worden ingediend.Voer mee campagne met Welzijnszorg! Steun de eisen op www.armoedever-jaartniet.be. Je kan ook zelf actie voe-ren. Kijk daarvoor bijvoorbeeld op www.soepopdestoep.be. Affiches en ander campagnemateriaal zijn te ver-krijgen via www.welzijnszorg.be.  

INBOxmonique Braam

Sectoren

De LBC-NVK komt op voor de belangen van ruim 325.000 leden. Deze leden werken in heel verschil-lende sectoren. En vaak worden er via cao’s betere afspraken gemaakt rond thema’s als tijdkrediet, klein verlet, vervoerskosten of brugpensioen.Op www.lbc-nvk.be vind je dan ook een uitgebreide rubriek ‘sectoren’. Deze is opgebouwd uit de lijst van paritaire comités, ofwel de sectoren waar de LBC-NVK verantwoordelijk voor is. Hoe weet je welk paritair comité op jou van toepas-sing is? Kijk op je loonfiche of check de jaarlijkse fiche 281.10 die je nodig hebt om je belastingaangifte in te vullen. Die fiche krijg je van je werkgever.Voor een aantal grote sectoren heeft de LBC-NVK speciale websites aangemaakt. Zeker een bezoekje waard als je in één van die sectoren werkt:

- http://218.lbc-nvk.be- http://226.lbc-nvk.be- www.pc311.beEn vergeet de website voor de non-profit-werkne-mers niet. Ben je werkzaam als verpleegkundige, zorgkundige, kinesist of opvoeder? Bezoek dan zeker www.wittewoede.be, de LBC-NVK-campagnesite voor alle werknemers uit de non-profitsectoren.

Onthaalouders

In België werken niet minder dan 7.000 onthaal-ouders. Ze vangen elke dag 30.000 kinderen op. Misschien breng jij je kindje wel dagelijks naar een onthaalouder? Maar het aantal onthaalouders loopt terug. Geen wonder als je weet dat onthaalouders nog altijd geen volwaardig werknemersstatuut heb-ben. Diverse regeringen beloofden om werk te maken van een werknemersstatuut. Maar tot nu toe is van al die beloftes en beslissingen niets in huis gekomen.Onthaalouders hebben geen recht op betaalde vakan-tie of vakantiegeld. Ze hebben maar een armzalig pensioen en een beperkt ziekteverlof. En ze krijgen geen dertiende maand en geen eindejaarspremie.Help de onthaalouders. Zorg dat ze dezelfde rechten krijgen als alle andere werknemers. Bekijk de video’s, deel ze op facebook. En vul de online petitie in.www.watalsergeenonthaalouderswaren.be 

LBc-NVK en sociale media

Naast onze website laten we via de sociale media onze stem horen. Via twitter, facebook en youtube klinkt onze boodschap door. Volg ons via deze media:Word fan van onze facebookpagina: www.facebook.com/vakbondlbcnvkTwitter: www.twitter.com/lbcnvk Youtube: www.youtube.com/vakbondlbcnvk

Page 12: Ons Recht, nr. 10, december 2012

12 | deceMber 2012 | 116de jaargang | Ons recht

LUchtVAARt

“Neerwaartse spiraal is heilloos voor Brussels Airlines”

ongeruste werknemer schrijft open brief

Paul BuekenHout

Bij Brussels airlines circuleerde eind september het gerucht dat er 700 ontslagen zouden val-len. op maandag 8 oktober stelde een enthousiaste directie op een bijzondere ondernemingsraad een plan voor om te besparen en het bedrijf te redden. een onge-ruste werknemer verwoordt zijn gevoelens en bedenkingen in een open brief aan zijn collega’s.

“De sociale catastrofes volgen elkaar op”, schrijft de bezorgde werknemer. “Ook wij bij Brussels Airlines zitten volop in de cri-sis. Er wordt ons steeds beloofd dat we de storm wel zullen doorstaan zolang we het ‘Beyond’-plan maar aanvaarden. Ik heb toch wel wat bedenkingen.”

“Bijna elk bedrijf dat de deuren sluit kent eerst een lange voorgeschiedenis van inleve-ringen en herstructureringen. Bij Ford Genk leverden de werknemers jaar na jaar in, ze gingen harder werken, ze werden produc-tiever. Ze deden alles wat de directie vroeg omdat ze begaan waren met de toekomst en omdat hun sociaal netwerk heel nauw met de fabriek verweven was. Zelfs de overheid sprong mee op de kar en kwam met miljoe-nen steun over de brug. Niet lang geleden leek er geen vuiltje aan de lucht te zijn en kregen de werknemers harde garanties dat Ford open zou blijven. Maar het Amerikaans moederbedrijf besliste er anders over.”

“Nu weet ik ook wel dat je Ford niet zomaar kan vergelijken met Brussels Airlines maar toch… Ook wij zijn een bedrijf met een paar duizend werknemers. Ook wij krijgen geld van de overheid. En ook wij worden voor een belangrijk deel bestuurd vanuit het bui-tenland. Ook onze directie zegt dat we het hoofd wel boven water zullen houden als we inleveren en productiever worden.”

Waardeloze beloftes

“Het verleden, het heden en ongetwijfeld ook de toekomst bewijzen steeds opnieuw dat de beloftes van een directie absoluut waar-deloos zijn. Als wij het plan in zijn huidige vorm aanvaarden en Lufthansa beslist om welke reden dan ook om een andere strate-gie uit te werken waar Brussels Airlines niet meer in past, dan is het Beyond-plan erdoor gejaagd, gaat de ceo met de pluimen lopen en zitten wij als werknemers dik in de shit.”

“De lonen van onze werknemers hebben wei-nig geheimen. Iedereen weet min of meer hoeveel een piloot, een lid van het cabine-personeel of een check-in agent verdient en ons management weet het ongetwijfeld tot op de cent na. We hebben allemaal jaarlijkse evaluaties, checks, al dan niet aangekon-digde controles en wat weet ik nog allemaal. Als werknemer moeten we verantwoording afleggen voor wat we doen en dat is maar goed ook. Maar hoe zit het met het loon van ons topmanagement? Met de vergoe-dingen voor de raad van bestuur? Met even-tuele dividenden die worden uitgekeerd? Wat met de bonussen? Hoe zit het daar

met de transparantie? Om nog te zwijgen over schimmige politieke belangen. Krijgen wij als werknemers inzicht in de werkelijke financiën? Kunnen wij wegen op het te vol-gen beleid? Kunnen wij de directie ter ver-antwoording roepen als we vinden dat ze niet goed bezig is?”

Concurrentiepositie

“De directie hamert voortdurend erop dat onze productiviteit omhoog moet. We moeten immers kunnen concurreren met de andere maatschappijen. Stel dat we het besparingsplan aanvaarden zodat we bin-nen afzienbare tijd beter kunnen concurre-ren met Jetair en Thomas Cook. De directies daar zullen niet blij zijn met onze betere concurrentiepositie. Zij zullen dus ook de eigen positie willen verbeteren. Hoe? Ongetwijfeld door besparingen op de kap van het personeel! En waar staan we dan bij Brussels Airlines? Opnieuw bij af.”

“De enorme concurrentiedrang leidt enkel tot een neerwaartse spiraal waardoor maat-schappijen met getrokken messen tegenover elkaar komen te staan en er werkelijk alles voor over hebben om die extra passagier toch maar aan boord te krijgen. Ik ben er zeker van dat besparen op het personeel en op de loon- en arbeidsvoorwaarden zal lei-den tot een minder goede service en minder veiligheid. En waar staan we dan tegenover de passagier die we zo adoreren en aanbid-den? Waar zal deze waanzinnige race naar beneden eindigen? Of is een andere koers toch mogelijk?”  

De werknemers van Brussels Airlines krijgen de belofte dat het bedrijf de storm wel zal door-staan zolang het ‘Beyond’-plan maar aanvaard wordt. Of die belofte kan worden hardgemaakt, is maar de vraag.

© f

oto:

imag

eglo

be

Page 13: Ons Recht, nr. 10, december 2012

Ons recht | 116de jaargang | deceMber 2012 | 13

EINDEjAARSpREMIES2012

Dossier

© f

oto:

imag

eglo

be

Page 14: Ons Recht, nr. 10, december 2012

14 | deceMber 2012 | 116de jaargang | Ons recht

DOSSIER EINDEjAARSpREMIES 2012

marc weyns

December is een maand van feest-jes en cadeaus. Het komt goed

van pas dat er dan een eindejaars-premie wordt uitgekeerd. maar hoe zit het met die eindejaars-premie? Hebben alle werknemers

daar recht op? en aan welke voor-waarden moet een werknemer voldoen om er één te krijgen?

Er bestaat geen wettelijke regeling over de eindejaarspremie of dertiende maand die voor alle werknemers geldt. In veel bedrijfstakken maakten de vakbonden en de werkgevers wel afspraken over de ein-dejaarspremie. Door die collectieve arbeids-overeenkomsten of cao’s hebben de meeste werknemers er toch een echt recht op. Het overzicht van die sectorale regelingen vind

Eindejaarspremie komt er weer aan

wettelijke regeling voor alle werknemers is er niet

Page 15: Ons Recht, nr. 10, december 2012

Ons recht | 116de jaargang | deceMber 2012 | 15

je terug in de grote tabel. Maar er zijn nog altijd enkele sectoren waar het niet lukte een cao af te sluiten over de eindejaars-premie. In die sectoren hebben de werk-nemers toch recht op een premie wanneer dat is overeengekomen in hun contract of wanneer het is opgenomen in het arbeids-reglement. Of zelfs wanneer het gewoon het gebruik is dat de onderneming ieder jaar een premie betaalt.De sectorale cao’s of de individuele contrac-ten geven doorgaans enkele voorwaarden waaraan de werknemer moet voldoen. Er

zijn bijvoorbeeld cao’s die de premie alleen toekennen aan werknemers die minstens zes maanden in dienst zijn. Zulke voorwaar-den zijn geldig voor zover ze geen onrecht-matige discriminatie vormen. Deeltijdse werknemers bijvoorbeeld mogen niet wor-den uitgesloten: zij hebben recht op de pre-mie in verhouding tot hun arbeidsduur.Heel wat cao’s koppelen de premie aan de arbeidsprestaties in de loop van het jaar. Wie een tijdlang afwezig was op het werk zal de eindejaarspremie navenant zien vermin-deren. Maar sommige afwezigheidsperiodes

worden door de cao’s meestal wél in aan-merking genomen voor de toekenning van de premie.

Berekening

Hoe wordt de eindejaarspremie berekend? Doorgaans is de premie gelijk aan een gewoon maandloon. Maar dat hoeft niet per se het geval te zijn. Soms stemt de ein-dejaarspremie overeen met een percentage van het jaarloon of met een bepaald aantal uurlonen. Komt voor de berekening van de eindejaars-premie alleen het vast loon in aanmerking of ook commissielonen of andere premies? Het antwoord op al die vragen is terug te vinden in de sectorale cao’s. Voordelen in natura zoals het privégebruik van de bedrijfsauto komen vrijwel nooit in aanmerking.Heeft een werknemer nog recht op de pre-mie wanneer hij de onderneming heeft ver-laten in de loop van het jaar? De algemene regel is dat de werknemer recht heeft op de premie in verhouding tot het aantal maan-den dat hij in de loop van het jaar in dienst was van de onderneming. Maar het Hof van Cassatie aanvaardde wel dat van die alge-mene regel wordt afgeweken; dat moet dan wel duidelijk zo voorzien zijn in de cao of in het contract. Van de eindejaarspremie wordt de gewone bijdrage voor de sociale zekerheid afgehou-den (13,07 procent). De bedrijfsvoorheffing, het voorschot op de belastingen dus, wordt anders berekend dan op het gewone loon. Hoeveel er ingehouden wordt, lees je in de onderstaande tabel.   Heb je nog vragen over jouw eindejaars-premie? Neem dan contact op met het LBC-NVK-secretariaat in jouw streek. De lijst met alle secretariaten vind je achter-aan in Ons Recht.

Jaarbedrag van de belastbare normale brutobezoldiging (bruto min rsZ-bijdragen) % BV

Tot 7.045 euro 0

Van 7.045,01 tot 8.700,00 23,22

Van 8.700,01 tot 10.755,00 25,23

Van 10.755,01 tot 12.710,00 30,28

Van 12.710,01 tot 14.760,00 35,33

Van 14.760,01 tot 16.825,00 38,36

Van 16.825,01 tot 20.875,00 40,38

Van 20.875,01 tot 22.935,00 43,41

Van 22.935,01 tot 31.160,00 46,44

Van 31.160,01 tot 41.440,00 51,48

boven 41.440,00 53,50

© f

oto:

imag

eglo

be

Page 16: Ons Recht, nr. 10, december 2012

16 | deceMber 2012 | 116de jaargang | Ons recht

DOSSIER EINDEjAARSpREMIES 2012

Wie als uitzendkracht genoeg arbeidsdagen presteerde, heeft recht op een eindejaars-premie. In de loop van december stuurt het Sociaal Fonds van de Uitzendkrachten een attest naar de uitzendkracht.

Vakbondspremie 95 euro

Als LBC-NVK-lid krijg je ook nog eens een vak-bondspremie wanneer de eindejaarspremie via onze diensten wordt uitgekeerd. Die pre-mie bedraagt 95 euro. Je lidgeld loont dus.

Bedrag eindejaarspremie

De eindejaarspremie bedraagt 8,27 procent van de lonen die je als uitzendkracht ver-diende tussen 1 juli 2011 en 30 juni 2012. Het brutobedrag van de premie wordt ver-minderd met de RSZ-bijdrage van werkne-mers (13,07 procent) en de bedrijfsvoorhef-fing (18 procent).

Wat te doen?

Het Sociaal Fonds voor Uitzendkrachten stuurt automatisch in de tweede week van december een eindejaarspremiedocument

naar alle uitzendkrachten. Luik B van dat document stuur je ingevuld terug naar het plaatselijke LBC-NVK-secretariaat. Denk je aan de voorwaarden te beantwoor-den maar heb je toch geen formulier gekre-gen? Neem dan contact op met de LBC-NVK. Wij kijken dan hoe het komt dat je geen formulier kreeg. De gewerkte en/of gelijk-gestelde dagen tussen 1 juli 2011 en 30 juni 2012 kan je bewijzen aan de hand van je loondocumenten.

Voorwaarden

• lid zijn van de LBC-NVK (ACV) • het formulier van de eindejaarspremie

uitzendarbeid bezorgen aan het plaatse-lijke LBC-NVK - secretariaat, in plaats van het te sturen naar het Sociaal Fonds voor de Uitzendkrachten

• tewerkstelling gedurende 65 dagen als uit-zendkracht tussen 1 juli 2011 en 30 juni 2012.

Meer informatie vind je op www.acv-interim.be

Vrije universiteiten

De leden van het academisch en adminis-tratief technisch personeel van de vrije universiteiten krijgen een eindejaarspre-mie zoals toegekend aan de personeels-leden van het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap. Het bedrag is een per-centage van het baremamaandloon van november. Het toegepaste percentage hangt af van de graad van de werknemer. Voor doctoraatsbursalen wordt de ein-dejaarspremie zo berekend dat het net-tobedrag op hetzelfde neerkomt als dat van assistenten (AAP) - dus 59 procent van het brutoloon van een assistent. Dit zou na belastingen op hetzelfde moeten neerkomen als 41 procent van het (lager) brutobeursbedrag, waar enkel nog RSZ van afgaat.De uitzondering op de regel zijn de IWT-bursalen, die geen eindejaarspremie krij-gen aan het einde van het jaar, maar elke maand in hun beursbedrag één twaalfde van hun eindejaarspremie krijgen.

Academisch personeel: percentage van het brutoloon(beurs) van november:• het zelfstandig academisch personeel 53

procent;• het niet gerangschikt vastbenoemd

wetenschappelijk personeel 53 procent;• de doctor-assistenten en het bijzon-

der academisch personeel met de wed-deschaal doctor-assistent of hoger 53 procent;

• de gastprofessoren 53 procent;• de assistenten, praktijkassistenten en

wetenschappelijke medewerkers 59 pro-cent;

• de doctoraatsbursalen 41 procent.

Administratief en technisch perso-neel: percentage van het brutoloon van november:• personeel met graad 10, 11, 12, 13, 15, 16

en 17: 53 procent;• personeel met graad 6, 7, 8, 9 en 14: 59

procent;• personeel met graad 3, 4 en 5: 65 pro-

cent;• personeel met graad 1 en 2: 70 procent. De eindejaarstoelage wordt volledig

toegekend bij voltijdse prestaties tij-dens de referteperiode 1 januari – 30 september. Bij deeltijdse prestaties tij-dens deze periode wordt het bedrag pro rata toegekend.

UitzendarbeidEindejaarspremie en vakbondspremie 2012

© f

oto:

imag

eglo

be

© f

oto:

imag

eglo

be

Page 17: Ons Recht, nr. 10, december 2012

Ons recht | 116de jaargang | deceMber 2012 | 17

als u in een sector werkt waar een eindejaarspremie wordt uitbetaald, is het verstandig hieron-der even te kijken of u wel krijgt waarop u recht hebt. let wel: dit overzicht slaat op de regelin-gen zoals die per sector werden vastgelegd. gunstiger regelingen op ondernemingsvlak zijn dus

niet uitgesloten. je vindt de informatie ook terug op http://eindejaarspremies.lbc-nvk.be.

En daar is mijn eindejaarspremie

Bedrag van de premie Tijdstip van betalingToekenningsmodaliteiten

DISTRIBUTIEZelfstandige kleinhandel (PC 201) en middelgrote levens-middelenbedrijven (PC 202.01)A. Bedienden: 100% van het maandloon berekend op basis van

het gemiddelde van al de effectief ontvangen lonen in het lopende jaar.

B. Filiaalhouders of ingeval commissieloon wordt betaald: 100% maandelijks gemiddelde van de vaste en veranderlijke lonen van het betrokken jaar.

C. In geval van onvolledig dienstjaar wordt de premie bere-kend a rato van 1/12de per gepresteerde maand

Kleinhandel in voedingswaren (PC 202)Kerstpremie- Administratief en verkooppersoneel: 100% van het maand-

loon berekend op basis van het gemiddelde van al de effec-tief ontvangen lonen in het lopende jaar

- Filiaalhouders: gemiddelde van de maandlonen waarop vakantiegeld wordt berekend, begrensd tot 1.487,36 euro

- Aanvullende Kerstpremie: 148,73 euro voor voltijdsen (deel-tijdsen in verhouding tot hun prestaties)

Grote kleinhandelszaken (PC 311)Voltijds:- volledig jaar dienst: loon december.- niet volledig jaar in dienst of periodes gespreid over meer-

dere jaren: pro rata dienstperiode.Deeltijds: maandelijks gemiddelde over de dienstperiode.

Warenhuizen (PC 312)Maandloon november, verhoogd met:- maandgemiddelde late uren, bijkomende uren, overuren

voorbije 12 maanden;- Aanvullende Kerstpremie 297,47 euro voor voltijdsen (pro rata

voor deeltijdsen).

Apothekers en tarificatiediensten (PC 313)Een eindejaarspremie van 20% van het brutomaandloon wordt toegekend aan de werknemers die betaald worden volgens het sectorale minimumbarema.Werknemers die beter betaald worden ontvangen een EP als hun brutojaarloon lager is dan het baremaloon x 12,2 (exclusief vakantiegeld, inclusief alle extralegale voordelen).De EP bedraagt dan het verschil tussen het bruto baremaloon x 12,2 - het ontvangen brutojaarloon.

FINANCIENNotariaat (PC 216)Volledig maandloon.

Makelaars (PC 307)Werknemers aangeworven na 1 januari 2008, hebben recht op een eindejaarspremie gelijk aan een volledige 13e maand als ze op 31 december van het lopende jaar ten minste 6 maanden anciënniteit hebben in de onderneming en een arbeidsover-eenkomst hebben met de onderneming op 31 december van het jaar. De 13de maand stemt overeen met evenveel twaalfden van het maandloon als het aantal gewerkte maanden in het betrokken jaar.

Tussen 15 en 31 december .

Vóór Kerstdag.

December, tenzij andere overeenkomst of gebruik.

December.

Betaling met het loon van december

Aan het einde van het jaar.

- In dienst zijn op 31/12 en 6 maanden anciënniteit hebben in de onderneming.- Ook toegekend als men op het ogenblik van de betaling in tijdkrediet, palliatief verlof, verlof voor

verzorging van zwaar ziek familielid, ouderschapsverlof is.- De premie kan worden verminderd met afwezigheden wegens ziekte, ongeval of zwangerschap

(behalve de eerste 30 dagen).- Wanneer de bediende op 31 december geen 12 maar tenminste 6 maanden in dienst is, mag de pre-

mie worden herleid tot 1/12 per volledige maand tewerkstelling.- Zelfde regeling bij einde arbeidsovereenkomst, wanneer werknemer niet zelf ontslag heeft genomen

en tenminste 6 maanden in dienst is geweest.

- In dienst zijn op 31/12.- 3 maanden (al dan niet opeenvolgend) in de onderneming werkzaam zijn.- Ook toegekend aan bedienden die per 31/12:

· in tijdkrediet, palliatief verlof, verlof voor verzorging van zwaar ziek familielid, ouderschapsverlof zijn en die tijdens het beschouwde kalenderjaar arbeidsprestaties hebben uitgevoerd;

· zich in een toestand bevinden die gelijkgesteld is met effectieve arbeid (cfr. wetgeving jaarlijkse vakantie)

- Ten minste 3 maanden (al dan niet opeenvolgend) in dienst zijn in de loop van het jaar.- Ook toegekend aan bedienden die per 31/12:

· in tijdkrediet, palliatief verlof, verlof voor verzorging van zwaar ziek familielid, ouderschapsverlof zijn en die tijdens het beschouwde kalenderjaar arbeidsprestaties hebben uitgevoerd;

· zich in een toestand bevinden die gelijkgesteld is met effectieve arbeid (cfr. wetgeving jaarlijkse vakantie)

- Einde december in dienst zijn.- Ten minste 3 maanden anciënniteit (al dan niet opeenvolgend) in het betrokken jaar.- Ook toegekend aan bedienden die per 31/12:

· in tijdkrediet, palliatief verlof, verlof voor verzorging van zwaar ziek familielid, ouderschapsverlof zijn en die tijdens het beschouwde kalenderjaar arbeidsprestaties hebben uitgevoerd;

· zich in een toestand bevinden die gelijkgesteld is met effectieve arbeid (cfr. wetgeving jaarlijkse vakantie)

Voor bedienden die gedurende het hele kalenderjaar contractueel verbonden zijn:- in geval van tijdelijke afwezigheid met loonderving in de loop van het kalenderjaar om andere rede-

nen dan ziekte, ongeval of zwangerschap, wordt het bedrag verminderd in verhouding tot de dagen van loonderving ten overstaan van 250 werkdagen per jaar;

- indien de bediende in de loop van het jaar een notariskantoor verlaat om bij een ander notariskantoor in dienst te treden, moeten de beide werkgevers een deel van de premie betalen in verhouding tot de bij hen gepresteerde maanden en berekend op resp. het maandloon bij vertrek en het maandloon voor december.

Page 18: Ons Recht, nr. 10, december 2012

18 | deceMber 2012 | 116de jaargang | Ons recht

DOSSIER EINDEjAARSpREMIES 2012

Bedrag van de premie Tijdstip van betalingToekenningsmodaliteiten

Werknemers reeds in dienst voor 1 januari 2008 blijven uiter-aard hun eventueel reeds bestaande eindejaarspremie (of volledige 13de maand) minstens behouden. Elke eventuele loonsverhoging moet bij voorrang gebruikt worden om een eindejaarspremie in te voeren of een bestaande eindejaarspre-mie te verhogen tot een 13de maand.Er is een overeenkomst afgesloten om vanaf 2013 voor alle personeelsleden een 13de maand uit te betalen

Spaarbanken (PC 308)Maandloon.

Beursvennootschappen (PC 309)Maandloon

Banken (PC 310)Volledig maandloon.Alternatieve regelingen zijn mogelijk via ondernemingscao’s

Openbare Kredietinstellingen (OKI’s) (PC 325)Volledige maandwedde

INDUSTRIEScheikunde (PC 207)100% maandloon.

Metaal (PC 209)Geen nationale overeenkomst of regeling.

Metaalsector Waasland13de maand.Loon referte 30/11.

Metaalsector Oost- en West-Vlaanderen (behalve Waasland)13de maand(loon referte 1/7)

Metaalsector Brabant6,66% van jaarlijks brutoloon (effectieve prestaties en gelijk-stellingen).

Metaal Antwerpen en Limburg100% van brutoloon van november (premies niet inbegrepen met uitzondering van productiepremie).

Petroleum (PC 211)Opname 13de maand in het jaarinkomen. Vandaar de bepa-ling dat de officiële loonschaal 13 keer per jaar moet worden betaald.

Textiel (PC 214)1. Anciënniteit van 6 maanden tot minder dan 12 maanden:

7,3% jaarlijkse bezoldiging.2. Anciënniteit van + 12 maand

- 8,33% van de jaarlijkse bezoldiging voor bedienden wier bezoldiging veranderlijk is

- 13de maand gelijk aan maandloon december voor wie bezoldiging forfaitair wordt vastgesteld.

Kleding en confectie (PC 215)Aanvulling van het dubbel vakantiegeld: 90% van maandloon december. Bij pro rata berekening 7,5% van de brutolonen door de werkgever betaald in de loop van het dienstjaar. Specifieke regeling handelsvertegenwoordigers.

December of bij het indienen van de maat-schappelijke rekeningen of volgens afspraak op ondernemingsvlak.

Vóór 25/12.

Uiterlijk de laatste werk-dag vóór 25/12.

Uiterlijk op 31/1 volgend jaar.

December.

Uiterlijk op 31/12.

Niet bepaald in de cao maar in het algemeen eind december.

Afrekening december.

Samen met maandloon december

Pro rata indien geen volledige arbeidsprestaties.

- Verbonden zijn door een contract van onbepaalde duur op het ogenblik van betaling.- Anciënniteit van minstens 6 maanden op het ogenblik van betaling. De toekenning gebeurt per vol-

ledig gepresteerde kalendermaand.- Gepensioneerden ontvangen de premie pro rata wanneer zij de onderneming verlaten voor de datum

van de betaling van de premie en mits een anciënniteit van 6 maanden.- Het bedrag van de premie mag worden herleid a rato van de afwezigheden in de loop van het jaar

die niet voortspruiten uit de toepassing van de wettelijke reglementaire en conventionele bepalingen inzake jaarlijkse vakantie, wettelijke feestdagen, kort verzuim, beroepsziekte, arbeidsongeval en bevallingsrust en van 30 dagen ziekte of ongeval.

Pro rata indien geen volledige arbeidsprestaties.

- In geval van zwangerschapsverlof of afwezigheid door arbeidsongeval wordt deze niet verminderd, bij andere afwezigheden wordt deze pro rata berekend maar kan de dertiende maand niet zakken onder de wedde van de laatste maand van het jaar voordien.

- 31/12 lopende jaar minstens 6 maanden anciënniteit.- Op ogenblik van betaling arbeidsovereenkomst.- Pro rata aantal gewerkte maanden.- Recht bij ontslag door werkgever (min. 6 maanden anciënniteit), ook voor bruggepensioneerden.- Recht bij zelf ontslag nemen (min. 1 jaar anciënniteit)- Geen recht bij ontslag om dringende reden.- Voor handelsvertegenwoordigers is premie maximum 2.106,30 euro- Zelfde voorwaarden gepensioneerden en rechtverkrijgenden als gevolg van overlijden.

- 60 dagen effectieve prestaties (of gelijkgestelde dagen) in de referteperiode van 1/12 tot 30/11.- Pro rata van het aantal gepresteerde maanden in geval van opzegging of pensionering.

- In dienst op 30/11.- 60 dagen effectieve prestaties (of gelijkgestelde dagen) in referteperiode van 1/12 tot 30/11.- Pro rata van de prestaties in geval van opzegging, brugpensioen, pensioen, contract bepaalde duur.

- 1 jaar anciënniteit.- Pro rata temporis bij ontslag, contract bepaalde duur, brugpensioen en pensioen, in de referteperiode

(1/12 – 30/11).

- In dienst op 30/11.- 6 maand anciënniteit.- 60 dagen effectieve prestaties (of gelijkgestelde dagen) in referteperiode 1/12 - 30/11.- Pro rata temporis bij brugpensioen, pensioen, ontslag, einde stage...

Behoren tot de uitvoerende bedienden; minstens 6 maanden anciënniteit; niet meer dan één ziektepe-riode van hoogstens 30 dagen afwezigheid hebben; bij herhaalde ziekteperiodes berekening pro rata temporis.Uitzonderingsregeling voor handelsvertegenwoordigers.Pro rata bij vroegtijdige uit-diensttreding behalve om dringende redenen.

Pro rata toekenning in geval van vroegtijdige uitdiensttreding (minstens 3 maanden dienst) behalve om dringende redenen.

Page 19: Ons Recht, nr. 10, december 2012

Ons recht | 116de jaargang | deceMber 2012 | 19

Bedrag van de premie Tijdstip van betalingToekenningsmodaliteiten

Diensten en organismen voor technische controles en gelijkvormigheidstoetsing (PC 219) Geen regeling op sectorvlak. Het jaarloon – loon voor over-uren en premies voor nachtarbeid, weekendwerk en andere voordelen niet inbegrepen - moet wel minstens gelijk zijn aan 13,92 keer het baremiek minimummaandloon. In de meeste ondernemingen hebben de bedienden wel recht op een 13de maand.

Voedingsnijverheid (PC 220)- Volledig maandloon.- Bij veranderlijk loon: gemiddelde van 12 voorgaande maan-

den.

Papiernijverheid (PC 221)Volledig maandloon.

Papierverwerking (PC 222)Minimum een maandloon.

Non-Ferro (PC 224)1 maandloon.

NON-PROFITFederale Non-Profitsectoren(PC 330)a. Ziekenhuizen: 328,80 euro + 2,5% van brutojaarloon (brutojaarloon =

brutoloon maand oktober inclusief haard- of standplaats-toelage x 12)

+(Attractiviteitspremie: 620,37 euro + 0,53% van brutojaar-loon (brutojaarloon = brutomaandloon inclusief haard- of standplaatstoelage x 12).

b. thuisverpleging (o.a. Wit-gele Kruis): idem ziekenhuizen.C. revalidatiecentra: idem ziekenhuizen.d. rustoorden: idem ziekenhuizen.e. Wijkgezondheidscentra: idem ziekenhuizen.

Vlaamse Non-Profitsectorenf. opvoedingsinstellingen (PC 319.01): 618,51 euro + 4,61% van brutojaarloon (brutojaarloon =

brutoloon maand oktober inclusief haard- of standplaats-toelage x 12).

g. Kinderopvang (Kribben, Peutertuinen en diensten op-vanggezinnen )(PC 331): idem opvoedingsinstellingen

H. Centra voor geestelijke gezondheidszorg (PC 331): idem opvoedingsinstellingen

i. gezinszorg(PC 318.02): idem opvoedingsinstellingen behalve voor werknemers dienstencheques, die hebben de

volgende EP:1. Variabel gedeelte: 3,52% van brutojaarloon (bruto-

jaarloon = brutoloon maand oktober inclusief haard- of standplaatstoelage x 12).

2. Vast geïndexeerd gedeelte van 328,80 euro3. Vast niet-geïndexeerd gedeelte van 55,08 euro

J. socio-cultureel Werk (PC 329)- Sociaal-cultureel werk: 618,51 euro + 2,30% van brutojaarloon (brutojaarloon =

brutoloon maand oktober inclusief haard- of standplaats-toelage x 12)

- Maatschappelijk opbouwwerk: idem opvoedingsinstellingen

Einde boekjaar of einde kalenderjaar.

Bij het neerleggen van de maatschappelijke rekeningen of in de maand december, tenzij anders overeengekomen op ondernemingsvlak.

In de loop van de maand december, tenzij op ondernemingsvlak anders overeengekomen.

December.

December.

Idem ziekenhuizen.Idem ziekenhuizen.Idem ziekenhuizen.Idem ziekenhuizen.

December.

Idem.

Idem.

December.

December.

Aan de bedienden die tijdens het dienstjaar gedeeltelijke prestaties hebben geleverd, wordt de premie betaald naar rato van hun effectieve en gelijkgestelde prestaties, behalve:- de bedienden die vrijwillig ontslag nemen en op dit ogenblik nog geen vol jaar anciënniteit hebben;- in geval van ontslag door de werkgever om zwaarwichtige reden;- indien de bediende op het ogenblik van de betaling van de premie nog op proef is;De premie naar rato is wel verschuldigd aan de bedienden die met wettelijk of conventioneel brugpen-sioen gaan.De maanden van pensioen of brugpensioen geven recht op betaling van 20% van de overblijvende premie en dit tot 31 december van het lopende jaar.De gelijkstellingsperiode bij ziekte of ongeval is beperkt tot 12 maanden.

- In dienst zijn op het ogenblik van de uitbetaling;- 6 maanden anciënniteit hebben;- Pro rata indien geen volledig jaar anciënniteit.- Bedrag wordt verminderd a rato van niet-gelijkgestelde afwezigheidsdagen.

- In dienst zijn op het ogenblik van de uitbetaling.- Minstens 6 maanden anciënniteit hebben.- Bedrag wordt verminderd naar rato van de niet gelijkgestelde afwezigheden.- Voor bedienden die in dienst kwamen en die ten minste zes maanden anciënniteit hebben, staat de

premie in verhouding tot het aantal gewerkte maanden.

- verbonden zijn door een arbeidsovereenkomst voor bedienden, op het ogenblik van de betaling van de premie;

- op het ogenblik van de betaling van de premie een desgevallend onderbroken anciënniteit hebben van ten minste zes maanden, voor zover deze periode zich situeert in een periode van 12 maanden vanaf het begin van de tewerkstelling;

- in de onderneming in dienst zijn getreden ten laatste de eerste dag van het beschouwde werkjaar. Voor de bedienden die in de onderneming in dienst zijn getreden na de eerste dag van het beschouw-de werkjaar en die de anciënniteitsvoorwaarde zoals hierboven vermeld vervullen, wordt de premie pro rata temporis toegekend.

- Bij uitdiensttreding vóór de betaaldatum – uitgezonderd bij ontslag om een dringende reden – wordt ongeacht het soort arbeidsovereenkomst, en voor zover de voorwaarden vermeld hierboven vervuld zijn, de eindejaarspremie betaald pro rata temporis op het ogenblik van deze uitdiensttreding.

In dienst van 1/1/12 tot 30/9/12 maar proportioneel indien men minder gewerkt heeft.Deeltijdsen pro rata.

Idem ziekenhuizen.Idem ziekenhuizen.Idem ziekenhuizen.Idem ziekenhuizen.

In dienst van 1/1/12 tot 30/9/12 maar proportioneel indien men minder gewerkt heeft.

Idem.

Idem.

Referteperiode 1/1/12 – 30/11/12: iedere gewerkte of ermee gelijkgestelde maand geeft recht op 1/11 van de premie.Deeltijdsen: pro rata.

In dienst van 1/1/12 tot 30/9/12 maar proportioneel indien men minder gewerkt heeft.

Page 20: Ons Recht, nr. 10, december 2012

20 | deceMber 2012 | 116de jaargang | Ons recht

DOSSIER EINDEjAARSpREMIES 2012

Bedrag van de premie Tijdstip van betalingToekenningsmodaliteiten

- Integratiecentra: idem opvoedingsinstellingen- Andere sectoren: 618,51 euro + 2,30% van brutojaarloon (brutojaarloon =

brutoloon maand oktober inclusief haard- of standplaats-toelage x 12)

K. beschutte en sociale werkplaatsen (PC 327)- Beschutte werkplaatsen:

• Productiepersoneel:79%vanmaandloon• Omkaderingspersoneel: 13de maand (+ septemberpremie van 288,55 euro +

2,11% van jaarloon (= 12 X brutomaandloon augustus))- Sociale werkplaatsen:

• Productiepersoneel:79%vanmaandloonjuli• Omkaderingspersoneel: 612,30 euro + 4,61% van jaarloon (werkelijk loon toe-

gekend in de periode van 1 december vorig jaar tot 30 november dit jaar)

DIENSTENAanvullend Nationaal Paritair Comité (PC 218)- Volledig maandloon.- Voor handelsvertegenwoordigers met veranderlijk loon:

maandgemiddelde van de laatste 12 maanden (evenwel begrensd op het hoogste bedrag van de 4de categorie in de loonschaal). Indien het vast gedeelte hoger ligt dan dit bedrag wordt de premie toegekend op dit vast gedeelte.

Internationale handel, vervoer en aanverwante sectoren (PC 226)- Er wordt een jaarlijkse premie uitgekeerd, gelijk aan de

bezoldiging van de maand waarin de uitbetaling plaats-grijpt, aan de bedienden die gelijktijdig aan volgende twee voorwaarden voldoen:

- in dienst zijn op de datum waarop de premie wordt uitbe-taald, en

- in de onderneming effectief tewerkgesteld zijn geweest gedurende het hele refertejaar.

Audiovisuele sector (PC 227)Regeling zoals het ANPC voor alle bedrijven die voorheen onder dat toepassingsgebied vielen.

Filmzalen (PC 303)5% van het aantal arbeidsuren oktober x 12 x uurloon no-vember.

FilmverdelingLoon november.

Technische filmbedrijvigheid8% van 12 x loon november.

Begrafenisondernemingen (PC 320)Idem als ANPC.

Groothandel verdelers van geneesmiddelen (PC 321)- Loon december voor wie het hele jaar in dienst is geweest.

1/12 van de premie per maand tewerkstelling voor wie ten minste 6 maanden anciënniteit heeft.

UitzendarbeidDe eindejaarspremie bedraagt 8,27 procent van de lonen die je als uitzendkracht verdiende tussen 1 juli 2011 en 30 juni 2012 Het brutobedrag van de premie wordt verminderd met de RSZ-bijdrage van werknemers (13,07 procent) en met de bedrijfsvoorheffing (18 procent).

PersbedrijvenIdem als Aanvullend NPC.

UniversiteitenZie op blz. 16

AutomobielinspectieIdem als Aanvullend NPC.

13de maand: december.Septemberpremie: met loon september

Op het einde van het jaar, tenzij anders bepaald in de onderneming.

Op het einde van het jaar

Tussen 15/12 en 31/12.

Tussen 15/12 en 31/12.

Tussen 15/12 en 31/12.

Idem als ANPC.

Vóór 25 december.

Idem als ANPC

December.

Referteperiode: septemberpremie: 1 september voorafgaand jaar tot 31 augustus dit jaar.Proportioneel indien men minder gewerkt heeft.

In dienst van 1/1/12 tot 30/9/12 maar proportioneel indien men minder gewerkt heeft.

- 1/12 premie per gepresteerde maand, vanaf 6 maand tewerkstelling. Gelijkgesteld met arbeidspresta-ties: vakantie, feestdagen, klein verlet, beroepsziekte, arbeidsongeval, bevallingsrust, eerste 60 dagen bij ziekte en ongeval, vaderschapsverlof, syndicaal verlof, betaald educatief verlof

- Ook bij ontslag of einde arbeidsovereenkomst wegens definitieve medische overmacht, brugpensi-oen, einde tijdelijk contract of contract voor een duidelijk omschreven werk van minstens 6 maanden

- Ook bij ontslag op initiatief werknemer, mits 5 jaar anciënniteit- Niet bij ontslag om dringende reden

- Voor bedienden wier bezoldiging contractueel samengesteld is uit een vast gedeelte en een ver-anderlijk gedeelte, is het bedrag van de premie gelijk aan het vast gedeelte van de maand waarin de uitbetaling gebeurt, verhoogd met het maandelijks gemiddelde van de veranderlijke gedeelten die betaald werden in de loop van de twaalf maanden die de maand van uitbetaling van de premie voorafgaan.

- Voor de bedienden die in de loop van het refertejaar overstappen van een voltijds naar een deeltijds arbeidsregime of omgekeerd of die in de loop van het refertejaar overstappen van een deeltijds arbeidsregime naar een ander deeltijds arbeidsregime, wordt de premie als volgt vastgesteld: de som van elk maandloon van het refertejaar (exclusief de jaarpremie, het dubbel vakantiegeld en andere veranderlijke bezoldigingselementen die niet regelmatig en op voortdurende wijze worden toege-kend) gedeeld door twaalf.

12 maanden dienst (zoniet proportioneel)

12 maanden dienst (zoniet proportioneel).

12 maanden dienst (zoniet proportioneel).

Idem als ANPC, behalve: geen pro rata wanneer bediende zelf ontslag neemt.

In dienst zijn op 31 december en op die datum minstens 6 maanden anciënniteit hebben of in de loop van het jaar met pensioen of brugpensioen vertrokken zijn of ontslagen zijn en 6 maanden anciënniteit hebben.

- Lid zijn van de LBC-NVK (ACV) - Het formulier van eindejaarspremie uitzendarbeid aan de LBC-NVK bezorgen, in plaats van het te

sturen naar het Sociaal Fonds voor de Uitzendkrachten- Tewerkstelling gedurende 65 dagen als uitzendkracht in de periode van 1 juli 2011 tot 30 juni 2012.

Vanaf 2011 wordt ook de regel heringevoerd dat uitzendkrachten die vast in dienst treden in de onder-neming waarin ze voorheen als uitzendkracht werkten, recht hebben op de eindejaarspremie na 60 dagen tewerkstelling als uitzendkracht

Idem als ANPC

Page 21: Ons Recht, nr. 10, december 2012

Ons recht | 116de jaargang | deceMber 2012 | 21

Ontslagbrief vergeten te ondertekenen

Een bedrijf ontslaat een werknemer wegens dringende reden. Hij bevestigt dat ontslag met een aangetekende brief maar die wordt niet ondertekend. De werknemer is het niet eens met zijn ontslag en betwist ook de gel-digheid van de kennisgeving.Het arbeidshof van Gent was in een arrest van 24 oktober 2011 heel duidelijk. Een ont-slag wegens dringende reden meedelen met een niet-ondertekende brief voldoet niet aan de voorwaarden die de wet stelt. De werkgever moest van de rechter een opzeg-vergoeding betalen.

Vrij beschikken over loon

De lonen van de werknemers in kleinhan-delszaken in voedingswaren liggen al niet erg hoog. Toch gaat een bedrijf die beschei-den minimumlonen uit de weg. Het betaalt een lager loon maar sluit wel een hospita-lisatie- en een groepsverzekering af voor de werknemers. Dat valt voor die werkge-ver een stuk voordeliger uit omdat hij daar veel minder RSZ-bijdragen op moet betalen.Een werknemer is het met die gang van zaken niet eens. Hij heeft dat loon nu nodig en het vooruitzicht op een bescheiden aan-vullend pensioen over vele jaren helpt hem daarbij niet vooruit.Het arbeidshof van Brussel tikte de werkge-ver op 21 februari 2012 op de vingers. Door een deel van het minimumloon niet te beta-len aan de werknemer maar het te vervan-gen door bijdragen in een groeps- en hospi-talisatieverzekering, schendt de werkgever de wet op de bescherming van het loon. Die zegt immers dat het voor de werkgever ver-boden is de vrijheid van de werknemer om naar goeddunken over zijn loon te beschik-ken op enigerlei wijze te beperken.

Ook werknemer moet regels bij ontslag naleven

Een bedrijf neemt het niet zo nauw met de betaling van het loon. Vaak wordt het alleen met veel vertraging betaald. Een werknemer is dat grondig beu. Hij stuurt een brief naar zijn werkgever en eist dat het achterstallig loon ten laatste moet betaald zijn op het einde van die maand. Zo niet beschouwt hij de arbeidsovereenkomst als verbroken door de fout van de werkgever.Op het einde van die maand staat het loon niet op de rekening en de werknemer daagt niet meer op zijn werk op. De werknemer gaat ervan uit dat hij ontslag heeft gege-ven wegens dringende reden. Dat is de

zienswijze die hij ook verdedigt voor de rechter.Het arbeidshof van Bergen stelt echter vast dat helemaal niet is voldaan aan de wette-lijke regels voor een ontslag wegens drin-gende reden; er werd geen aangetekende brief gestuurd binnen de drie werkdagen na

het ontslag. Dat heeft voor de werknemer wel heel nare gevolgen. Door op foutieve wijze een ontslag te geven wegens drin-gende reden, is hij het zelf geweest die het contract verbrak. De rechters veroordeel-den de werknemer tot het betalen van een opzegvergoeding aan de werkgever.

ARBEIDS-GERIchtmarc weyns

Werknemer kan ouderschapsverlof afdwingen Het is erg ongewoon dat een werknemer naar de rechter stapt terwijl hij nog in dienst is van zijn werkgever. Doorgaans draagt dat niet echt bij tot een verbete-ring van de arbeidsrelatie, maar een werk-nemer hoeft een verkeerde beslissing van zijn werkgever natuurlijk ook niet lijd-zaam te ondergaan.Een werkneemster bij de commerciële dienst van een bedrijf vraagt na haar zwangerschapsverlof om het ouderschaps-verlof halftijds te kunnen opnemen. Zij bespreekt de kwestie met haar chef maar die weigert zonder meer. Daarop vraagt de werkneemster het halftijds ouderschaps-verlof formeel aan met een aangetekende brief. Opnieuw weigert de werkgever erop in te gaan; alleen voltijds ouderschapsver-lof is mogelijk volgens het bedrijf.Volgens de werkneemster is de houding van de werkgever onredelijk. Zij legt het geschil voor aan de arbeidsrechtbank in Antwerpen. De werkgever heeft weinig argumenten om de vraag van de werk-neemster af te wijzen en vindt er dan niets

beter op dan rechtsmisbruik in te roepen. Hij beweert dat de werkneemster haar recht op ouderschapsverlof zo laat escale-ren dat het de grenzen van de normale uit-oefening van dit recht te buiten gaat. Dat is rechtsmisbruik en dus moet de vraag van de werkneemster worden afgewezen.Straffe kost toch: een werknemer die van een recht gebruik maakt en het simpel aan de rechter voorlegt omdat de werkgever dat recht afwijst, pleegt volgens de werk-gever rechtsmisbruik. Zetten de werkge-ver en diens advocaat de zaken hiermee niet gewoon op hun kop?In een vonnis van 18 oktober 2012 kreeg het bedrijf dan ook ongelijk. Er werd hele-maal geen rechtsmisbruik aangetoond. De rechter voegt er nog aan toe dat de werk-gever ‘helemaal te ver gaat’ met de loze bewering dat de werkneemster erop uit was om een ontslagvergoeding en een beschermingsvergoeding in de wacht te slepen. Niets uit het hele dossier wees daarop. De rechter besliste dat de werk-neemster wel degelijk haar halftijds ouder-schapsverlof kon nemen.De werkgever voelde wel aan dat hij te ver was gegaan en legde zich neer bij die wijze uitspraak.

© f

oto:

dan

iël

rys

Page 22: Ons Recht, nr. 10, december 2012

22 | deceMber 2012 | 116de jaargang | Ons recht

RUBRIEKSNAAM

Geen nood aan opgeklopt generatieconflict

kritiek op sociale zekerheid dient soms om solidariteit onderuit te halen

© f

oto:

dan

iël

rys

Page 23: Ons Recht, nr. 10, december 2012

Ons recht | 116de jaargang | deceMber 2012 | 23

BRUGpENSIOEN

ferre wyckmans

wie in dit land economisch en politiek aan de macht is, en spij-tig genoeg valt die machtsconcen-tratie vaak samen, meende in het kielzog van het ford-debacle nog eens de zogenaamde generatie-kloof in de verf te moeten zetten.

Jongeren zouden het zowat kotsbeu zijn om ‘altijd’ voor de kosten van de op oude-ren gerichte sociale zekerheid te moeten opdraaien. Vooraleer heel specifiek bij de bron van al die veronderstelde generatie-ellende, het brugpensioen, stil te staan, toch nog enkele andere kanten van dit verdelend verhaal. Eerst maken we enkele zijsprongen naar de sociale zekerheid.De totale uitgaven voor de sociale zekerheid van werknemers, zelfstandigen en ambte-naren, inclusief de werkingskosten van de diverse instellingen, bedragen 95 miljard euro. Géén klein bedrag, zeker, maar we hebben dan ook een sociale zekerheid die die naam nog verdient. Pensioenen en ouderdomsuitkeringen nemen iets meer dan één derde van de uit-gaven voor hun rekening. De geneeskundige verzorging en ziekte-uitkeringen zijn ook goed voor bijna één derde. Geneeskundige verzorging is iets wat – gelukkig maar – voor alle burgers, jong of oud, bestaat. Allicht zullen ouderen wat vaker en langer van geneeskundige verzorging genieten, maar het is niet omdat je jong bent dat er geen rechten bestaan. Je kan gerust zeggen dat er al voor de geboorte ‘rechten’ ontstaan.Negen procent van de uitgaven gaat naar de werkloosheidsuitkeringen, met inbegrip van het brugpensioen. Zes procent dient voor gezinsbijslagen.

onwetendheid of kwade trouw

Wie dus rond de sociale zekerheid mensen of generaties tegen elkaar tracht op te zetten, handelt uit onwetendheid of uit kwade trouw. Professoren, deskundigen en politici kunnen moeilijk beweren dat ze onwetend zijn. Zij verspreiden dus moed-willig verkeerde informatie, met maar één bedoeling: de solidariteit onderuit halen. Uitgerekend de solidariteit is het cement van de sociale zekerheid. Tussen oktober 2011 en oktober 2012 zag de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling (VDAB) de werkloosheid bij jongeren beneden de 25 jaar met 18,6 procent stij-gen. Dat is aanzienlijk hoger dan het alge-mene werkloosheidscijfer, dat voor die peri-ode afklopt op een stijging met 9,9 procent.

Het probleem van de jongeren is dus niet dat ze te veel zouden moeten betalen voor de oudere werklozen maar wel maar dat ze niet aan het werk geraken. De werkloosheidsuitkeringen, ook de schandalig lage ‘inschakelingsuitkeringen’ die jonge schoolverlaters krijgen, worden betaald via bijdragen op het loon, dus door diegenen die werken. Het aantal jongeren met zo’n inschakelingsuitkering klom tus-sen oktober 2011 en oktober dit jaar met 18,3 procent. Waar zitten dan die jongeren die ouderen ‘moeten onderhouden’?Geen serieus mens zou het wagen om ouderen tegen jongeren op te zetten wegens het genieten van kinderbijslag, gezond-heidszorg, opleiding en werkloosheidsuit-keringen zonder dat er bijdragen tegenover staan. Onbegrijpelijk met welk een gemak toch geprobeerd wordt om een ander ge-neratieconflict te ontketenen.

Van brugpensioen naar sWT

Het debat over die generatiespanning werd onlangs nog maar eens aangezwengeld toen de vakbonden een lans braken voor een brugpensioenregeling bij de brutale slui-ting van Ford Genk. Die discussie maken we telkens opnieuw mee. Politieke krokodil-lentranen en hypocriete steunbetuigingen allerhande voor de getroffen werknemers, maar tegelijkertijd pleiten politici ervoor om oudere werknemers zonder aanvullende vergoeding op straat te smijten. Alle logica is daarbij zoek. Het vroegere brugpensioen-stelsel, waarvan de toetredingsvoorwaarden de afgelopen jaren stelselmatig verstrengd zijn, heet sinds dit jaar ‘systeem van werk-loosheid met bedrijfstoeslag’, afgekort SWT. Die naamsverandering heeft één bijzonder voordeel: er is nu een term die heel helder zegt waarover het gaat.Bij het SWT krijgen werknemers vanaf een bepaalde leeftijd bovenop hun werkloos-heidsuitkering een aanvullende vergoe-ding van de ex-werkgever. Eigenlijk zou je moeten stellen dat het niet discriminerend is dat dit wordt toegekend aan 58-plussers, in de toekomst aan 60-plussers en in uit-zonderlijke gevallen nog aan 55-plussers… maar wel dat niet alle slachtoffers die aan-vulling krijgen. Wie hardop roept om dat SWT niet toe te passen, vindt dus dat werkgevers geen extra vergoeding moeten betalen aan (oudere) werklozen. ‘Iedereen gelijk voor de wet’, zoals dat dan gemakkelijk klinkt, betekent eigenlijk: werkgevers moeten de mogelijkheid krijgen om mensen makkelij-ker én goedkoper te ontslaan. En werkne-mers moeten tevreden zijn met hun lagere werkloosheidsuitkeringen. Laat er dus geen seconde twijfel over bestaan: wij delen deze mening absoluut niet.

Werk zoeken

Werkgevers, zogenaamde deskundigen en heel veel politici beweren dat de getroffen werknemers door die aanvullende uitkering bovenop de werkloosheid niet meer naar werk zullen zoeken. Een redenering die toch wel hoogst eigenaardig is. Het inkomen van die ex-werknemers komt immers vooral uit de werkloosheidsuitkering. De zo geprezen ‘activering’ van werklozen geldt dus ook ver-plichtend voor die groep. Het ‘risico’ dat mensen zich nestelen in het stelsel van SWT is overigens vermin- derd. De aanvulling blijft namelijk behouden, ook wanneer er ander werk wordt gevonden. Voordien liep een brugge-pensioneerde inderdaad het risico om bij een nieuwe job slechter af te zijn, met een lager loon of minder werkloosheidsrechten. Dat is nu dus anders. Geen sprake meer van de zogenaamde werkloosheidsval, waarbij gaan werken minder zou opleveren dan werkloos blijven. De kern van de zaak heeft echter alles te maken met de kansen voor 50-plussers om werk te vinden. En ook met de kansen voor anderen om aan de bak te komen.

minder vacatures

Nog even wat VDAB-statistieken. In de afgelopen twaalf maanden zakte het aantal werkaanbiedingen met 11,6 procent. Voor de laagste opleidingsniveaus daalde het aantal vacatures zelfs met 16 procent. Alle verhalen over gigantisch veel jobs die voor het rapen liggen zijn, ook op basis van de officiële statistieken, permitteer me de for-mulering, ‘flauwe zever’. Voor 50-plussers citeren we in deze zelfs een onverdachte bron, de Vlaamse minister van Werk, Philippe Muyters. Die weet te melden dat minder dan vijf procent van de bedrijven bij openstaande jobs 50-plussers aanwerft. We beschikken niet over gegevens om hem tegen te spreken.Tot slot nog een belangrijke aanvulling op de discussie over de kostprijs van het SWT. De werknemers betalen een bijdrage van 6,5 procent op de werkloosheidsuitkering en de aanvullende vergoeding samen. De werk-geversbijdrage aan de sociale zekerheid is recent flink verhoogd en wordt berekend op de aanvullende vergoeding waarbij het principe geldt: hoe lager de SWT-leeftijd, des te hoger die bijdrage, dat kan oplopen tot 100 procent. Overigens zijn sinds 1 april ook de werkgeversbijdragen op de bestaande SWT’s (of brugpensioenen) met zes procent verhoogd. Met andere woorden, het SWT levert ook wel degelijk bijdragen op voor de sociale zekerheid. Iets wat blijkbaar door de tegenstanders maar al te graag onder de mat geveegd wordt.  

Wie rond de sociale zekerheid mensen of gene-raties tegen elkaar tracht op te zetten, handelt uit onwetendheid of uit kwade trouw.

Page 24: Ons Recht, nr. 10, december 2012

24 | deceMber 2012 | 116de jaargang | Ons recht

RUBRIEKSNAAM

Overwinning in strijd tegen meer grondafhandelaars

europese betoging in Brussel werpt vruchten af

jan Dereymaeker en Paul

BuekenHout

op de luchthaven van Zaventem vechten alle vakbonden al meer dan drie jaar lang tegen de komst van een derde grondafhandelaar. Ze doen dat met de slogan ‘two is enough’. tot nu toe leverde de strijd succes op.

Maar Europa wil de regels veranderen en nog meer liberaliseren, met alle mogelijke gevolgen van dien: werkonzekerheid, een onleefbare flexibiliteit en grote risico’s voor de veiligheid van het personeel en de pas-sagiers.In 2003 en 2005 ondernam Europa al pogingen om ‘ondergekwalificeerde arbeid’ mogelijk te maken in de Europese havens. De Europese dokwerkers voerden destijds actie. Hun acties hadden tot gevolg dat de Europese havenrichtlijn werd begraven. Zo werd een afbraak van het sociaal statuut vermeden.De European Transport Workers’ Federation (ETF) riep onlangs op om massaal te beto-gen tegen de plannen van de Europese Commissie voor de grondafhandeling op luchthavens. Een oproep die zijn effect niet miste. Op 5 november manifesteerden niet minder dan 2.500 werknemers in Brussel.

Er waren delegaties uit België, Nederland, Duitsland, Italië, Oostenrijk, Frankrijk, Bulgarije, Spanje en Denemarken. Al op 6 november wierp de actie vruchten af. In de commissie voor Vervoer en Toerisme, de ‘TRAN’, moest die dag over meer dan 500 amendementen worden gestemd. ‘Het Europees Parlement verwerpt het voor-stel van de Commissie’, luidde de tekst van het eerste amendement waarover moest worden gestemd. Dat amendement werd goedgekeurd, met 22 stemmen voor en 20 stemmen tegen. De overige amendemen-ten werden hierdoor niet langer relevant gevonden. Al na één minuut werd het dos-sier gesloten. Daarmee zijn de eerste posi-tieve resultaten binnen.Jarenlang is er gestreden en is er veel werk verzet. Nu lukte het dus de plannen van de Europese Commissie tegen te houden in de TRAN. In december zal de plenaire vergade-ring van het Europees Parlement nog wel over het voorstel stemmen. Hoe zal de pro-cedure verlopen? Wat zal de plenaire verga-dering beslissen? Dat is nog koffiedik kijken.Maar het staat vast dat er een eerste over-winning werd geboekt in de strijd van de werknemers tegen de liberaliseringsdrang van Europa. Samen toonden de werkne-mers dat ze wel degelijk een verschil kun-nen maken! Europa zal rekening moeten houden met ons.  

cursus loonbrief voor dummies

wil je weten of je loon juist berekend is? Heb je recht op een eindejaarspremie? wat zijn extralegale voordelen en hoe beïnvloeden ze je loon? Hoeveel bedraagt je vakantie-geld? De vormingsdienst van het acV gent-eeklo organi-seert een intensieve lesreeks waarop je het antwoord krijgt op al deze vragen. op 16 janu-ari 2013 start namelijk de cur-sus ‘loonbrief voor dummies’.

In de cursus ligt het accent op de berekening van het loon. We leggen uit hoe je brutoloon gevormd wordt en maken de berekening van bruto naar netto aan de hand van je eigen loon-brief. Je komt te weten waarvoor RSZ-bijdragen dienen en hoe je de bedrijfs-voorheffing berekent. We lichten de schalen van de bedrijfsvoorheffing toe en bespreken welke factoren een in-vloed hebben op die heffing. Verder hebben we het over extralegale voordelen. Zo vragen we ons bijvoor-beeld af of maaltijdcheques echt zo interessant zijn. Ook het vakantiegeld nemen we onder de loep. Je krijgt meer uitleg over de manier waarop dat vakantiegeld berekend wordt. Daarbij bespreken we zowel de regeling voor arbeiders als die voor bedienden.Met beide opleidingen richten we ons in eerste instantie tot ACV-leden die nog niet de kans kregen om zich via onze reguliere vorming in te schrijven. We denken daarbij onder meer aan KMO-werknemers, mensen die werken in een bedrijf zonder vakbondsverte-genwoordiging en uitzendkrachten.De cursus vindt plaats in het ACV-gebouw, Poel 7, 9000 Gent. Je wordt verwacht op woensdag 16, 23 en 30 januari, telkens van 18.30u tot 20.45u.

Belangstelling? Neem rechtstreeks contact op met Jan Neirynck, ACV-vormingsdienst Gent-Eeklo, via het nummer 09 / 265 42 72 of stuur een e-mailtje naar [email protected]. Daarna wordt bevestigd of je kan deelnemen.

© f

oto:

sti

Jn v

an d

e ri

JCK

Page 25: Ons Recht, nr. 10, december 2012

Ons recht | 116de jaargang | deceMber 2012 | 25

SOcIAAL

Weg met de chicaneurs

een haast nietige negen procent van

de grieken is van oordeel dat het

met hun land de goede kant uitgaat.

In een rapport van de Internationale

Vereniging van Vakbonden wordt

terecht opgemerkt dat zo’n score

normaal is voorbehouden voor landen

die uit een oorlog komen. Misschien

is die vergelijking nog niet zo gek.

griekenland is een naoorlogs gebied

geworden nadat er een europese

besparingsbom werd op gedropt.

er is, zo hoorde ik van een griekse

vakbondsman, in griekenland een

vlucht naar het platteland gaande.

niet om van de ontegensprekelijk fijne

griekse natuur te genieten, die werd

gelukkig niet weggesaneerd. Wel

om bij families in te trekken en er via

kleinschalige landbouw voortaan voor

een deel in de eigen voedselbehoef-

ten te voorzien. Zoals in griekenland

zijn ook elders de negatieve toe-

komstgevoelens sterker naarmate

mensen lager op de sociaaleconomi-

sche ladder staan.

de amerikaanse president Obama

sloot zijn overwinningsspeech af met

de stelling dat ‘het beste nog moet

komen’. een hoop die menig europees

werknemer mag worden toegewenst.

de eindeloze marathon die hier wordt

gelopen van de ene besparing naar de

andere leidt finaal tot geen enkel opti-

mistisch perspectief, wel integendeel.

er is gewoon geen aankomst in zicht,

geen einde van welke tunnel dan ook.

Hoop op beterschap wordt niet

gebouwd op de nog nooit bewezen

redenering dat de loonkosten ver-

minderen en de sociale zekerheid

afbreken automatisch uitmondt in een

groei van de tewerkstelling. dat het

scenario van de ‘verarm-je’-politiek

mank loopt, zou nu toch voor ieder-

een duidelijk moeten zijn, te beginnen

bij wie verantwoordelijkheid draagt.

Uit elke herstructurering halen deze

sociale chicaneurs munitie om nog

meer te besparen en de buikriem nog

meer aan te trekken. blind als ze zijn

voor het allesvernietigende van die

maatregelen.

Optimisme is een morele plicht, zo

stelde Karl Popper ooit. We willen

niet aan die plicht verzaken, maar

niet zonder dat diegenen die de hoop

moedwillig ondergraven opzij worden

gezet. aan de kant dus met de soci-

ale scherpslijpers. Laat een c4 nu hun

deel zijn.

IN DE MARGEwf

Europese actiedag tegen strenge besparingenDe Belgische vakbonden namen op 14 november in Brussel deel aan een europese actiedag tegen de besparingen. “strenge bespa-ringen werken niet”, onderstreep-ten de vakbonden. Het gaat niet op om werknemers en mensen met een uitkering telkens opnieuw te laten opdraaien voor een crisis die werd uitgelokt door de ban-kiers en de financiële wereld.

Het huidige besparingsbeleid in Europa werkt niet. Overal neemt de armoede toe. De werkloosheid neemt dramatische proporties aan in Griekenland, Spanje, Portugal, Ierland en Spanje. Ook in België maakt de crisis veel slachtoffers, niet alleen bij grote onderne-mingen maar ook bij KMO’s. De dalende con-sumptie en de loonconcurrentie tussen de EU-lidstaten wurgen de werkgelegenheid en de economie. Hele sectoren worden getrof-fen door sociale dumping, waarbij werkne-mers moderne slaven worden.Strenge besparingen werken niet, maar toch wil Europa nog altijd zijn ultraliberaal model opleggen. Een model met armzalige lonen en flexibele, onderdanige werkne-mers. Met vakbonden zonder onderhan-delingsmacht, armere werklozen en uitke-ringstrekkers. En met een privatisering van

pensioenen, sociale bescherming en over-heidsdiensten.De bonden vragen een echt relanceplan en een rechtvaardige fiscaliteit. Europa moet er zijn voor de mensen, niet voor de banken. Er is nood aan duurzame groei en fatsoen-lijke jobs voor iedereen. Aan een echte soci-ale bescherming, niet aan liefdadigheid. En aan degelijke openbare diensten.ACV-voorzitter Marc Leemans was tevre-den dat er in vele EU-lidstaten tegelijker-tijd acties werden gevoerd. Hij hoopt dat 14 november het begin kan zijn van een ‘soci-ale kentering’.  

Win een Samsung Galaxy tablet met Ons Recht!

In Ons recht van juni lanceerden we

de digitale versie van Ons recht. al

wie Ons recht liever online leest of

wie de papierberg wil verminderen,

kan zich sindsdien abonneren op een

maandelijkse Ons recht-mail. Om het

aanbod extra aantrekkelijk te maken,

konden abonnees een Samsung tablet-

computer winnen.

de actie leverde meteen een massa

digitale abonnees op. al bijna 10.000

Ons recht-abonnees stapten inmid-

dels over naar de digitale versie. Uit

de lijst met nieuwe digitale abonnees

van oktober trok een onschuldige hand

volgende winnaar: jan goossens uit

Wommelgem. Hij kreeg zijn tablet al

thuis bezorgd.

nog tot eind dit jaar loopt de kennis-

makingsactie verder. Ook onder de

inschrijvers van de maand december

verloten we een Samsung galaxy tablet.

Vul dus snel je gegevens in op

http://onsrecht.lbc-nvk.be en maak ook

kans op een trendy tablet!

OOK IN DECEMBERSAMSUNG TABLET

TE WINNEN!Maak ook kans en surf naar http://onsrecht.lbc-nvk.be om je in te schrijven voor de digitale versie van het ledenblad van jouw vakbond LBC-NVK!Ook in december verloten we onder de inschrijvers voor Ons Rechtdigitaal een Samsung tablet. Je inschrijving wordt maar één keer geregistreerd, dus kan je maar één keer meedingen voor een tablet.

© f

oto:

imag

eglo

be

Page 26: Ons Recht, nr. 10, december 2012

26 | deceMber 2012 | 116de jaargang | Ons recht

FILMkarin seBerecHts

End of watch‘Drive’ was zowat de cool-ste amerikaanse film die we vorig jaar tot ons mochten nemen. wat mij betreft valt die eer dit jaar nog net op de valreep te beurt aan David ayers ‘end of watch’. ayer, zelf naar verluidt een taaie jongen uit het gevaar-lijke south central l.a., liet er charmante Denzel washington al onkarak-teristiek vicieus wezen in zijn scenario voor het snoeiharde ‘training Day’.

De twee streetcops die hij in End of Watch het verzengende hellegat instuurt, zijn even grof-gebekt als Denzels corrupte diender, maar toch ietwat strik-ter in de leer. Taylor en Zavala patrouilleren plichtbewust door de onfrisse uitwassen van het leven in een uitgestrekte achterbuurt. Zij halen kleuters weg bij tot de oogbollen gedro-geerde ouders, struikelen over zware gevallen van mensen-handel, treffen lijken aan in de goorste omstandigheden. En af en toe verrichten ze, na uren-lang rondzwalpen op Redbull in hun politiewagen, toevallig een heldendaad. Ondertussen lopen rivalise-rende bendes hen intimiderend en zwaar bewapend voor de voeten. Met ‘more bling than the old ladies’ wedding ring’. Wanneer de partners een met

de Mexicaanse drugmaffia geli-eerd heerschap klemrijden en zich bovendien ook nog eens nieuwsgierig tonen over zijn verdachte vrachtje, komt hun dat duur te staan. Ayer zet met ‘End of Watch’ een koortsachtige, beheerste poli-tiethriller neer, die af en toe in bits geweld uitbarst. De woe-lige subjectieve camera (zgn. found footage) sleurt persona-ges én publiek zonder pardon een broeierig milieu binnen, dat zindert en beangstigt. Het treffendst in dit kordate urbane drama is echter de authentici-teit waarmee het voortreffelijke duo Jake Gyllenhaal en Michael Peña in de boots van hun LAPD-mannen stapt: macho bij de maten, bang in het heetst van de strijd, vertederd bij hun meisjes en nakende nageslacht. Een mindere regisseur (of schrijver) zou niet weinig stro-perig of bedillerig overkomen met Taylor en Zavala’s tête-à-têtes over seks, ware liefde en een warm familienest. Maar Ayer veegt alle sentimentaliteit van de plank en komt er hele-maal mee weg. Met dank aan zijn eigen puntige dialogen én zijn ongedwongen, perfect op elkaar inspelende acteurs. Peña is een ontdekking, Gyllenhaal wordt beter met elke film. En dan kan ie nog dansen ook.

‘end of Watch’ komt op 5

december in de belgische

zalen

Sterk en kordaat politiedrama in een broeierig South Central L.A.(Michael Peña en Jake Gyllenhaal).

Adembenemend halsbrekend door New York (Joseph Gordon-Levitt).

premium RushPopcorn, cola en – godbe-tert – nacho’s met cheese-dip. Zij zijn een inge-burgerd ongerief bij het hedendaagse biosbezoek. maar u en ik laten ons deze onfraaie eetgewoon-ten ook vast wel eens genoeglijk aanleunen. Heel af en toe toch. Het is dan alleen nog de kunst om een film te vinden die bij die smerige lekker-nijen past zonder een al té vieze nasmaak te laten. eentje zoals ‘Premium rush’ bijvoorbeeld. of ‘speed’ op een fiets.

Scenarist-regisseur-producer David Koepp schreef zichzelf het Hollywood-establishment in met scenario’s voor onder meer Steven Spielberg, Brian De Palma en David Fincher. En hij zette met ‘Stir of Echoes’ zelf een behoorlijke thriller neer. In ‘Premium Rush’ stuurt hij een fietskoerier zonder remmen 90 minuten lang het New Yorkse verkeer in. Te beginnen bij het moment dat de sympathieke jongeman sans vélo de lucht invliegt, en weer naar beneden duikelt.Terug in de tijd vernemen we zijn opdracht: een briefje van een Chinese studente van Columbia University aan de andere kant van NY in de han-den deponeren van een welbe-paalde sister uit Chinatown.

Vóór 7 p.m… Aan overdadig slim schrijven heeft Koepp zich met zijn jongste worp alvast niet bezondigd. Het verhaal-tje dat de man van ‘Mission: Impossible’ hier bijeen schof-felt, heeft weinig om het lijf. Maar het zorgt er wel voor dat koerier Wilee – naar het Looney Tunes –figuurtje Wile E. Coyote

– adembenemend halsbrekend door een stel heerlijke locaties in New York scheert, daarbij taxi’s, palen, openslaande auto-portieren, politiecombi’s, moe-ders met kinderwagens en wat nog meer ontwijkend.De ‘precision drivers’ van dienst leveren awesome stuntwerk dat naadloos is versneden met kunst- en vliegwerk op green screen. Joseph Gordon-Levitt trekt moeiteloos dit hyperki-netisch niemendalletje, zoals altijd beminnelijk zonder zich in beminnelijkheid uit te put-ten. Hij krijgt daarbij amusant weerwerk van Michael Shannon als een doldwaze agent met gok-schulden. Dat die in zijn kleur-loze personenwagen overigens even snel door New York bag-gert als stuntende Wilee is maar één van de ongerijmdheden die u met die cola en nacho’s met cheesedip dient weg te werken. Nog een tip: het loont al eens om te blijven zitten bij de afti-teling.

‘Premium rush’ is sinds 28

november te zien in de

belgische zalen.

Page 27: Ons Recht, nr. 10, december 2012

Ons recht | 116de jaargang | deceMber 2012 | 27

RUBRIEKSNAAM

hallucinatiesoliver sacks

De amerikaanse neuroloog oliver sacks is bij ons vooral bekend voor zijn boek uit 1985, ‘De man die zijn vrouw voor een hoed hield’, en voor de film die gemaakt werd naar een andere bestseller van hem, ‘awakenings’. in ‘Hallucinaties’ verzamelde sacks (79) honder-den menselijke waanvoorstellingen en legde hij uit hoe zelfs de klein-ste kortsluiting in onze hersens de grootste gevolgen kan hebben.

Zoals elke goede wetenschapper begint Sacks zijn boek met een definitie. Wat is een hallucinatie? Een hallucinatie of waanvoor-stelling is een zintuiglijke waarneming die geen basis heeft in de externe werkelijkheid. Met andere worden: wie hallucineert, ziet of hoort dingen die er niet zijn. En: hallucina-ties verschijnen en verdwijnen als dat hun, en niet als dat jou uitkomt. De Zwitser Charles Bonnet (1720-1793) was de eerste natuurwetenschapper die hallu-cinaties onderzocht. Toen hij hoorde dat zijn grootvader dingen was gaan ‘zien’ toen zijn ogen slechter werden, vroeg hij hem om daar zo gedetailleerd mogelijk over te vertellen. De waanvoorstellingen van opa Bonnet waren allesbehalve gewoon. Toen zijn twee kleindochters op bezoek kwamen, zag hij ook twee fictieve jongemannen. Ze droegen prachtige mantels, in het rood en in het grijs, en hun hoeden waren afgezet met zilver. De volgende weken werden de jon-gemannen in zijn hallucinaties vervangen door perfect gekapte vrouwen, soms met een doosje op hun hoofd.

Fantoommuziek

Voor 1990 werd gedacht dat het syndroom van Charles Bonnet zich zelden voordeed. Maar volgens Oliver Sacks komen complexe visuele hallucinaties ook voor bij patiënten die nog goed kunnen zien maar wel bescha-digde occipitale hersenkwabben hebben. Een vrouw zag dan bijvoorbeeld rode rozen op een theatergordijn of zelfs een tiener die op zijn handen stond op de motorkap van haar auto. Hallucinerende muzikanten zien niet zelden heel complexe notenbalken,

fantoommuziek die bij nader inzien totaal onspeelbaar blijkt. Zoals iemand in een droom nooit Chinees kan spreken als hij de taal niet heeft geleerd, kan je bij een hal-lucinatie dus geen noten, cijfers of letters zien als je daar niet eerder in je leven mee geconfronteerd werd.Er bestaan hallucinaties die veroorzaakt worden door monotonie (piloten, chauf-feurs, zeelui die bij windstilte dagenlang alleen een vlakke zee zien, krijgen niet zelden waanvoorstellingen), mensen met sinusinfecties kunnen soms geuren rui-ken die er niet zijn, een parkinsonlijder merkte in een nachtclub hoe de huid van alle dansers bedekt was met tatoeages en een migrainepatiënt zag een klein roze man-netje met een even kleine roze os rondlopen naast zijn bed. Het boek ‘Hallucinaties’ zou slechts een circuskraam zijn, een meestal vermakelijke opsomming van de gekste waanvoorstellin-gen, als professor Sacks niet zou proberen door het fenomeen een aantal intrigerende verschijnselen te verklaren.

Jeanne d’Arc

Zo zouden de beroemde ‘stemmen’ van Jeanne d’Arc, die haar heel concreet ertoe aanzetten om de Engelsen uit Frankrijk te verjagen, veroorzaakt zijn door een vorm van temporale kwabepilepsie, waarbij dat deel van de hersens wordt geprikkeld dat actief is bij religieuze gevoelens. Een athe-istische buschauffeur werd na een vergelijk-bare hallucinatie twee jaar extreem gelovig, tot hij – en dat is interessant – opnieuw een aanval kreeg. Deze keer beweerde hij dat zijn hoofd ‘helder’ was geworden en hij werd opnieuw atheïst. Gelovigen oefenen zich door het bidden zo intens in het zich voorstellen van hun God dat hun geest op een dag de sprong maakt van verbeelding naar hallucinatie en ze het Opperwezen werkelijk horen en zien, ongeveer zoals eenzame kinderen soms een gefantaseerd vriendje hebben. De invloeden op de hersenen van halluci-nogene drugs zijn vaak beschreven, maar minder bekend is dat ook geesten en spook-verschijningen door het fenomeen ‘hal-lucinaties’ kunnen worden wegverklaard.

Onderzoekers hebben bijvoorbeeld ontdekt dat de helft van de ondervraagde mensen die hun partner hadden verloren, waanvoor-stellingen hadden waarbij ze de dode nog in leven zagen, zoals die man die zijn vader op de rand van zijn bed zag zitten, terwijl hij zei: ‘Alles is goed’. Ook hoeven mediums die seances houden, niet per se charlatans te zijn. Volgens de onderzoeker William James verkeren ze niet zelden in een andere staat van bewustzijn en wordt de inhoud van hun hallucinaties bepaald door de vragen die hen worden gesteld.

Bijna-doodervaring

Sacks heeft een hoofdstuk over de bijna-doodervaring, over fantoompijn en over déjà vu, maar misschien is het verslag van de bekende epilepsieaanvallen van Dostojevski nog het interessantst van allemaal. Een paar seconden voor de aanval werd de schrijver door een hallucinatie extatisch gelukkig. Hij schreef: “Mohammed zei in de Koran dat hij het paradijs had gezien en er was binnenge-gaan. Al die stomme intellectuelen weten zeker dat hij een leugenaar en een oplichter was. Maar Mohammed loog niet. Hij had tijdens een aanval van epilepsie echt het paradijs betreden. Hij leed aan deze ziekte, net als ik. Ik weet niet of mijn gelukzalige gevoel minuten, uren of maanden heeft geduurd, maar geloof me, ik zou het niet willen ruilen tegen alle andere vreugde die het leven te bieden heeft.”  

Hallucinaties

Oliver Sacks

de bezige bij, amsterdam

346 blz.

BOEKgutenBerg

Page 28: Ons Recht, nr. 10, december 2012

28 | deceMber 2012 | 116de jaargang | Ons recht

RUBRIEKSNAAMOVER DE GRENzENannick aerts

Koreaanse vakbond in actie bij ING

ING is een bekende Nederlandse multi-national in de financiële sector. Op mon-diaal niveau heeft de onderneming richt-lijnen rond maatschappelijk verantwoord ondernemen. In Zuid-Korea respecteert het management die aanbevelingen niet. Volgens Lee Ki-Cheol, de voorzitter van de ING Life Korea vakbond, houdt de ceo van ING Life Korea zijn beloften niet en annu-leert hij afgesloten akkoorden.Bovendien wil ING in Zuid-Korea een grote herstructurering doorvoeren maar gebeurt dit zonder overleg met de vakbonden. Die herstructurering gebeurt op een moment dat er gesprekken aan de gang zijn over de verkoop van de groep aan KB Financial Group. Naar aanleiding daarvan heeft de Zuid-Koreaanse vakbond meer dan 75 dagen lang gestaakt. Gedurende heel die periode hadden de actievoerders geen inkomen.De mondiale dienstenvakbond UNI is ervan overtuigd dat dit alles niet ten goede komt aan de reputatie van de onderneming. Om die reden vond UNI het opportuun om het management onder druk te zetten. Via een e-mailcampagne lanceerde UNI een solidari-teitsoproep bij hun aangesloten vakbonden uit de sector. Die oproep had een groot suc-ces. In een erg korte tijdspanne stuurden 1.930 vakbondsactivisten een e-mail naar het ING-management om het probleem aan te kaarten. Het management vroeg om te stoppen met de actie vermits hun e-mail-postbus overvol zat. UNI kon hier alleen mee akkoord gaan als het management opnieuw aan tafel zou schuiven met de vakbond en de intentie toonde om tot een deftig sociaal akkoord te willen komen.ING ging hiermee akkoord. Het manage-ment keerde terug naar de onderhandelings-tafel en deed een voorstel aan de bonden. In dat voorstel stonden enkele garanties op het vlak van werkzekerheid na de verkoop en loongaranties. De bonden gingen nog niet akkoord. Aan beide kanten is er wel de wil om snel tot een goed compromis te komen.

Vakbonden in Egypte

Voor de Arabische lente was er maar één erkende Egyptische vakbond, ETUF, en die werd streng gecontroleerd door de staat. Na de val van Moebarak werd het bestuur van ETUF ontbonden. Nochtans blijft de kern wel intact en blijven veel vakbonds-leiders die loyaal waren aan Moebarak op hun plaats. De federatie heeft nog altijd 3,5 miljoen betalende leden. Daarnaast zijn in de afgelopen achttien maanden achthon-derd vakbonden opgericht die drie miljoen

werknemers vertegenwoordigen. Zij komen deels uit de middenklasse die de jongste decennia sterk verarmd is.Voor de revolutie groeide de economie met zeven of acht procent maar de gewone Egyptenaar kon daar niet van profiteren. Een kwart van de 83 miljoen inwoners leeft onder de armoedegrens van twee dollar per dag. De lonen behoren tot de laagste ter wereld. Het nationale minimumloon werd vorig jaar vastgesteld op 700 Egyptische pond (87,20 euro) per maand. Al in 2006 leidde dit tot tal van acties. De stakingsgolf is nog altijd niet voorbij en raakt vrijwel elke sector en regio in het land. Vorig jaar was er een record van 1.400 collectieve acties.Analisten zeggen dat ook het nieuwe regime de werknemers wil beperken in hun mondigheid. De Moslimbroederschap,

de islamitische groepering die de nieuwe Egyptische president leverde, heeft aanzien-lijke belangen in het bedrijfsleven en heeft een lange geschiedenis van antivakbonds-activiteiten. De nieuwe minister van Werk, een prominent lid van de Broederschap en een voormalig ETUF-afgevaardigde, heeft een wetsvoorstel ingediend om het onmo-gelijk te maken dat werknemers lid zijn van meer dan één vakbond. Als de wet wordt aangenomen, betekent dat het einde van de meeste onafhankelijke vakbonden die nu naast de grote ETUF-bond bestaan.Vakbondsleiders trekken zich daar niets van aan. “We hebben nooit op Moebaraks goed-keuring gewacht om vakbonden op te rich-ten”, zeggen ze, “en we zullen ook niet op de goedkeuring van zijn opvolgers wachten”.

Kinderopvang onder druk in Nederland

Een Europees onderzoek van het instituut Eurofound toont aan dat toegang hebben tot kinderopvang essentieel is om een goed evenwicht tussen werk en gezin te vinden. De grootste hinderpalen om van zulke diensten gebruik te maken zijn de kostprijs, de afstand en de openingsuren. Spijtig genoeg wordt in tal van landen op kinderopvang bezuinigd. Nederland is een voorbeeld hiervan.In het nieuwe regeerakkoord van VVD en PVDA staan mooie voornemens om in de opvangvoorzieningen tot een gezonde en veilige omgeving te komen die bijdraagt tot de ontwikkeling van kinderen. Helaas wordt niet nader toegelicht hoe dat moet worden bereikt. De geplande bezuinigin-gen 2013 op de kinderopvangtoeslag lijken niet van tafel. Bij de vakbonden is er een terechte bezorgdheid over de toekomst van de kinderopvang. Volgens de vakbond FNV dreigt door de vele bezuinigingen het bestaande netwerk in te storten en komt

de arbeidsdeelname van jonge moeders in gevaar. Jaar na jaar moeten ouders almaar meer betalen voor kinderopvang. Onder meer omdat een bepaalde aftrek niet meer mogelijk is. Daarnaast blijkt dat 35 procent van de ouders meer dan het maximumuur-tarief betaalt voor dagopvang en 75 pro-cent meer dan het maximumtarief neertelt voor de buitenschoolse opvang. Meer dan één derde van de kinderopvangbedrijven vraagt namelijk meer dan de voorziene maximumuurtarieven.Ouders die werkloos worden hebben nog maar drie maanden recht op kinderop-vang. Vermits je als ouder bij de meeste kinderdagverblijven een opzegtermijn van twee maanden hebt, moet je eigen-lijk al na een maand werkloosheid de kin-deropvang opzeggen. Het gevolg is in veel gevallen dat je weer op een wachtlijst moet voor een nieuwe plek als je opnieuw werk gevonden hebt. Ouders zoeken goedko-pere vormen van opvang en wijken uit naar opa’s, oma’s, vrienden en bekenden. Veel organisatie en meer stress. En kinde-ren krijgen niet de pedagogische aanpak die de kinderopvang hanteert.

© f

oto:

imag

eglo

be

Page 29: Ons Recht, nr. 10, december 2012

Ons recht | 116de jaargang | deceMber 2012 | 29

kareme nouri

De wet continuïteit ondernemingen (wco) roept al langer de nodige vragen op. Hoe zit het eigenlijk met de gevolgen voor het personeel wanneer die wet wordt toegepast? en hoe is het om maandenlang onder het wco-regime te moeten werken? om in economisch onzekere tijden te moeten werken zonder loonga-ranties? en om geen antwoor-den te krijgen op vragen? wat er gebeurt bij het limburgse bedrijf echo, is een treffend voorbeeld.

Echo is een groep die welfsels maakt. De groep vroeg eind april van dit jaar om bescherming tegen zijn schuldeisers, voor-namelijk banken. Vijf vennootschappen kre-gen de gevraagde bescherming. Op 23 okto-ber werd die bescherming met nog eens zes maanden verlengd. Een uitstel van executie?De onderneming zit al sinds 2010 in slechte papieren. In Genk bouwde Echo een moderne maar erg dure fabriek. De onder-neming ging over van vader op zoon. In de bouwsector liet de economische crisis zich duidelijk gelden. En de kredietlijnen bij de banken werden volledig uitgeput, met als gevolg dat de bankiers de geldkraan dicht-draaiden. De situatie verslechterde onop-houdelijk, met als dieptepunt de aanvraag van de WCO in april.

Personeel

Wat betekent dit nu voor de werknemers? De familie Cuyvers werd in de onderne-ming aan de kant geschoven en er werd een

voorlopige bestuurder aangesteld. Al die tijd werkt het personeel in grote onzekerheid. De huidige directie moet elke maand schul-den aflossen aan de banken. Maar aan het eind van elke maand moet ze aan diezelfde banken een krediet vragen om de lonen te kunnen betalen. Uitgerekend die banken kregen van Vadertje Staat ook miljarden euro’s steun om zelf te kunnen overleven.Het personeel kan alleen maar rustig voort-werken. Vakbondsacties zijn uit den boze want het risico op een faillissement is te groot. De bonden willen niet de schuld krij-gen voor de teloorgang van Echo. Bovendien willen ze mogelijke investeerders of over-nemers niet afschrikken. Als vertegenwoor-digers van de werknemers krijgen de bon-den overigens erg weinig informatie van de directie.Op 24 oktober stond Limburg op zijn kop toen de sluiting van Ford Genk werd aan-gekondigd. De media sprongen erop, de politiek profileerde zich en de banken en de investeringsmaatschappij LRM zouden bekijken wat er kon worden gedaan voor de werknemers van Ford.Hierdoor veranderde de houding van de bonden bij Echo. Als Ford Genk sluit, heeft dat enorme gevolgen voor Limburg en Vlaanderen zodat de politiek en de media wel moesten reageren. Misschien kon er ook iets voor Echo worden gedaan?

minister Lieten

Op dinsdag 13 november werd de vakbonds-afvaardiging van Echo ontvangen door LRM en de Vlaamse minister van Innovatie, Ingrid Lieten. De bonden wezen LRM en de minister op hun maatschappelijke verant-woordelijkheid. Minister Lieten beloofde het Echo-dossier ter harte te nemen tijdens

de gesprekken met de banken en minister-president Kris Peeters in verband met Ford.De bonden vroeger ook loongaranties voor het personeel voor de komende zes maan-den in WCO, via een renteloze lening of een overbruggingskrediet. LRM antwoordde zoiets niet te kunnen regelen omdat het geen kredietinstelling is. “Juridisch kan het ook niet omdat zoiets zou overkomen als schijnfinanciering”, verklaarde Stijn Bijnens, de algemeen directeur van LRM.Ook de gouverneur van de provincie Limburg, Herman Reynders, had een ont-moeting met de vakbonden. Hij leefde sterk mee met de werknemers van Echo. De gou-verneur beloofde contact op te nemen met de Groep van Experts die de opdracht heeft een ‘actieplan Limburg’ op te stellen.Aan mondelinge beloftes was er dus zeker geen gebrek. Maar de concrete hulp stelde niet veel voor.

eventuele overname

De politiek roept dat de loonkosten in België veel te hoog zijn. Ondertussen wach-ten bijna 600 werknemers bij Echo bang af van de toekomst zal brengen. Zal Echo fail-liet gaan? Misschien zal er toch een over-nemer voor een deel of het geheel worden gevonden?In deze onzekere tijden zien de werknemers hoe politici de ellende aangrijpen om zich-zelf te profileren. De rechterzijde is over-moedig en de linkerzijde heeft nood aan wat politieke moed. Alle werknemers wil-len een sociaal Europa en een sociaal België, de werkgevers willen blijkbaar een wereld met landeigenaars en lijfeigenen. Misschien moet er eens een nieuwe Daens opstaan?  

Grote onzekerheid bij Limburgs bedrijf Echo

Veel beloftes, weinig concrete hulp

SOcIAAL

© f

oto:

dan

iël

rys

Page 30: Ons Recht, nr. 10, december 2012

30 | deceMber 2012 | 116de jaargang | Ons recht

Lezersbrieven dienen te worden gestuurd aan: redactie ons recht · sudermanstraat 5 • 2000 Antwerpen · [email protected]

Anonieme brieven worden niet gepubliceerd. Naam en adres van de steller moeten ons bekend zijn. De brieven worden in de regel gepubliceerd met vermelding van de initialen en de woonplaats van de schrijver, hoewel die op uitdrukkelijk verzoek kunnen worden weggelaten. De redactie behoudt zich het recht voor te lange lezersbrieven eventueel in te korten zonder aan de essentie ervan te raken. De publicatie van lezersbrieven betekent niet dat de redactie in alle opzichten akkoord gaat met de inhoud ervan.

DE LEzER SchRIjFtForD GenKP.D. - eeKLo

‘De Ochtend’, een programma van Radio 1, bracht eind oktober een interview met Ann Govaert van De Morgen. Zij wist ons met stellige zekerheid te vertellen dat België niet de financiële reserves heeft om een brugpensioen te financieren voor werknemers die hun job verliezen bij Ford Genk.De waarheid heeft toch haar rechten. Het brugpensioen is veel goedkoper voor de staat dan naakte ontslagen. Immers, het nieuwe stelsel van ‘werkloosheid met bedrijfstoeslag’ (de nieuwe naam voor het brugpensioen), voorziet in een patronale bijdrage van 100 procent van de toeslag (betaald door de werkgever) voor een brugpensioen op 50 jaar. Wat financieel in het voordeel is van de staat, in vergelijking met een naakt ontslag. Op het brugpensi-oen moet ook nog eens belasting worden betaald.Journaliste Ann Govaert strooide dus zand in de ogen van de luis-teraars en zette de directie en de aandeelhouders van Ford uit de wind. Helemaal belachelijk werd het toen ze zei te redeneren ‘van-uit humanitaire overwegingen’. Ze vond namelijk dat de men-sen maar een nieuwe job moes-ten zoeken. Veel geluk daarmee in Limburg, dat nog meer dan de rest van het land gebukt gaat

onder de crisis.Mevrouw Govaert mag gerust zijn. Ook van werkzoekenden met een bedrijfstoeslag wordt ver-wacht dat ze opnieuw werk zoe-ken. Wie het tegendeel beweert of insinueert, liegt.Yves Desmet schreef dan weer in De Morgen dat je mensen niet mag ‘beledigen met een brug-pensioen’. Desmet brengt liever zijn tijd door in dure restaurants dan zich bezig te houden met de sociale realiteit. Opmerkelijk toch hoe een krant met een progressief imago vaak de meest asociale standpunten vertolkt.Misschien zouden Govaert en Desmet beter eens een artikel schrijven over het journalisten-pensioen. Beroepsjournalisten krijgen nu één derde meer pen-sioen dan gewone werknemers, dus de facto een vol pensioen na 30 jaar. Gaan Govaert en Desmet

daar ook tegen ten strijde trek-ken?

uiTZenDBureAuse.V. - sCHiLDe

Het novembernummer van Ons Recht bracht een artikel over de manier waarop sommige uitzend-bureaus sollen met (jonge) werk-zoekenden. De ervaringen van mijn zoon en mezelf zijn mis-schien nuttig in dit verband.Zelf ben ik nu 50 jaar oud. Ik verloor mijn werk bij de sluiting van Opel Antwerpen. Diverse interimkantoren lieten me met-een opdraven omdat ‘mijn pro-fiel goed paste bij een job’. Toen ik langs ging, stelden ze een fiche op maar werd er over een job niet meer gesproken. Soms lieten ze uitschijnen dat er een

‘match’ was maar bleek het profiel nadien toch niet te passen. Bij één bureau ging ik ’s namiddags iets

vragen. Daar hadden ze wel iets beters te doen. Ze waren zoge-zegd werk aan het zoeken voor mij. Bij een ander bureau zag ik wel vier jobaanbiedingen die me aanspraken. Ik reageerde erop maar het bureau vond het zelfs niet de moeite om me voor te stel-len aan de betrokken werkgevers. Mijn vele ervaringen hebben tot gevolg dat ik geen vertrouwen meer heb in interimkantoren.Ook mijn zoon schreef zich in bij diverse bureaus. En ook hij had slechte ervaringen.De interimkantoren gedragen zich als God. Zij beslissen wie ze presenteren aan een bedrijf. En ze doen alsof ze veel werk aan te bieden hebben maar als je dan interesse toont blijkt de job altijd net ingevuld te zijn. Ook al blijft ze nadien online staan en aan het raam hangen.Dan is er de website van de VDAB. Op die site publiceren bedrijven werkaanbiedingen terwijl ze eigenlijk geen volk nodig hebben. Die werkaanbiedingen worden geregeld geactualiseerd zodat mensen blijven reageren op jobs die er niet zijn. Zelf heb ik zoiets twee keer meegemaakt in de voor-bije weken.Het is hoog tijd dat er een grote schoonmaak wordt gehouden bij de interimkantoren. En dat er fatsoenlijk wordt omgegaan met werkzoekenden.

210.00 ijzernijverheid vorige lonen x 1,02 308.00 maatschappijen voor hypothecaire leningen, sparen en kapitalisatie vorige lonen x 1,0026 309.00 beursvennootschappen vorige lonen x 1,0026 310.00 banken vorige lonen x 1,0026 311.00 grote kleinhandelszaken vorige lonen x 1,02

INDExAANpASSING NOVEMBER 2011

Scheikunde

In de periode van 1 november 2012 tot 31 januari 2013 krijgen de gesyndiceerde bedienden uit de scheikunde hun vakbonds-premie. De premie bedraagt 90 euro. Om er recht op te hebben, moet aan een aantal voorwaar-den worden voldaan. Zo moet je in de loop van 2011 gedurende ten minste één maand gewerkt hebben in een onderneming die valt onder het paritair comité voor de

bedienden uit de scheikundige nijverheid (PC 207). Ook moet je minstens sinds 1 augustus 2012 lid zijn van de vakbond en op het ogenblik van de uitbetaling in orde zijn met de betaling van de ledenbijdrage.De premie wordt gestort op de rekening van de rechthebbende. Uitbetaling in speciën of via cir-culaire cheque is niet mogelijk. De rechthebbende moet zijn of haar attest ingevuld en onderte-kend terugsturen naar het plaat-selijke LBC-NVK-secretariaat.

UItBEtALING VAKBONDSpREMIE

Page 31: Ons Recht, nr. 10, december 2012

Ons recht | 116de jaargang | deceMber 2012 | 31

missie VAn De LBC-nVK

de Landelijke bediendecentrale – nationaal Verbond voor Kaderpersoneel (Lbc-nVK) is een vakbond die als deel van het algemeen

christelijk Vakverbond (acV) opkomt voor meer en sterkere rechten voor werknemers (m/v). de Lbc-nVK is een onafhankelijke demo-

cratische organisatie met leden en militanten, die streeft naar solidariteit onder werknemers. nationale en internationale solidariteit is een

belangrijk doel en bindmiddel. de Lbc-nVK staat voor een democratische kijk op de samenleving. Samen met gelijkgezinde bewegingen

wil ze een strijdbare tegenmacht zijn.

ik ben al mijn telefoonnummers kwijt. Ze stonden met honder-den in mijn oude sharp-organiser. ik wilde de batterijen vervangen, drukte op een verkeerde knop en – floep! – daar verdwenen ze allemaal onherroepelijk in het grote niets.

Eén seconde dacht ik dat ik het verlies niet zou overleven. De werkster van wie ik alleen maar de voornaam ken, Jef Dinges, mijn goed-kope klusjesman, Mia van de bloemenwinkel (‘Orchis’? ‘De Maretak’?), de mevrouw van die geweldige chambre d’hôtes in de Morvan, hoe kon ik hen in hemelsnaam nog bereiken? Mijn leven zou ineenschrompelen tot de straat waar ik woonde. Alle draden naar de buitenwereld waren doorgeknipt. Pas toen mijn mobieltje begon te rinkelen, besefte ik dat alles nog niet verloren was. De belangrijkste nummers zaten ook nog in mijn gsm. Zolang ik die niet in de trein liet liggen, had ik nog contact met mijn medemens. Mijn hele leven heb ik met telefoneren mijn brood verdiend. In de media hangt alles af van wie je in een handomdraai kunt bereiken. De perschef van Guy Verhofstadt, het privénum-mer van Harry Mulisch, het thuisnummer van de maîtresse van die ene assisenadvocaat (alleen in noodgevallen!): het waren allemaal zorgvuldig opgespaarde contacten waar je zuinig mee omsprong en die je met niemand deelde. Collega’s waren jaloers op mijn kleine, zwarte organiser. Eén van hen, een jonge, aan-stormende journalist, vroeg zelfs of ik hem aan hem overliet, de dag dat ik ermee zou ophouden. Ik heb het hem beloofd, maar de omstandigheden hebben er anders over beslist. Wat telefoneren betreft, ben ik teruggeworpen op ‘the bare necessities’.

Door de mand

De eerste weken verwachtte ik elk ogen-blik dat ik door de mand zou vallen. Jeroen Brouwers zou ziek worden en ik zou zijn vrien-din in Zutendaal niet kunnen bereiken, die ene behulpzame secretaresse op het Antwerpse Schoon Verdiep: hoe heette ze ook al weer? Maar dan besefte ik: ik ben met pensioen, geen enkel professioneel nummer had nog belang. Het was een bevrijdende gedachte, een hoop ballast gleed van me af. Dat een ander maar uitzocht hoe je ‘s avonds na negen uur nog iets aan Tom Lenaerts kon vragen. Waarom zou ik nog moeten weten hoe je Kees Van Kooten in Frankrijk kon bereiken of Helmut

Lotti of Phara of de dochter van Kristien Hemmerechts? In mijn gsm stonden de num-mers van mijn vrienden en familie en mijn favoriete restaurants. Qua geluk was dat genoeg.

Lucy F.

Tot ik gisteren na de Boekenbeurs Lucy F. op tram 6 zag stappen. In mijn wilde jaren was Lucy F. een geweldige vriendin. Eens om de zoveel weken nodigde ik mezelf na het werk bij haar uit. Ik bracht een fles champagne mee, ze had lekker gekookt en nadat we waren bijgelachen en nog een film hadden gezien op de tv, maakte ik haar met mijn laatste krachten het hof. Soms liet Lucy zich meetronen naar haar brede sofa, waar ik niet zelden in slaap viel voor ik haar bloesje had losgeknoopt. Ze vond het niet erg en toen ik haar terugbelde, was ik ook de volgende keer weer welkom. Zoals het ging in die tijd, kreeg één van ons af en toe vaste verkering. Er werd minder gebeld en gelachen, de champagne bleef in het koel-vak staan en stilaan verloren we elkaar uit het oog. Tot gisteren dus. Lucy F... Hoe lang was dat niet geleden? Wat zou er van haar geworden zijn? Had ze kinde-ren? Woonde ze nog altijd boven die winkel op de Bisschoppenhoflaan? In een reflex wilde ik in mijn organiser kijken, maar daar stond alleen mijn dokter in en mijn vaste vriendin. Gsm’s waren in de tijd van Lucy nog niet uitgevonden. Facebook! Daar diende Facebook toch voor? Zoek uw oude vrienden op via ons internati-onale netwerk. Ik tikte Lucy’s naam in. Er waren er drie.

mister Pluis

Eén leek op haar, maar die woonde in Australië. Een tweede Lucy sprak enkel Frans. Bij de derde stond een fotootje van een dapper lachende mevrouw. Ze had een flat op de Bisschoppenhoflaan en woonde samen met een kat, Mister Pluis genaamd. Er stond bij wat zij belangrijk vond: champagne onder andere en koken en lachen. Over kinderen stond er niets. Ik wilde Lucy al een enthousiast mailtje stu-ren, toen ik nog even verder las. Champagne, koken, lachen, film en dan: vrienden die je hele leven vrienden blijven. Sorry, Lucy. Echt waar, ik was je nummer kwijt. Bel jij maar als je me nog wil zien. Ik sta in het boek.  

AchtERKLApwalter

telefoonnummer

ONS REchtverantwoordelijke uitgever: Marc WeynsSudermanstraat 5 • 2000 antwerpenhoofdredacteur: denis bouwenredactiesecretaris: jan deceunynckvormgeving: Peer de Maeyerdrukkerij: corelio Printingredactie en administratie:Sudermanstraat 5- 2000 antwerpen Tel. 03/220.87.11 • Fax 03/[email protected]

LBc-NVK-SEcREtARIAtENEN -StEUNpUNtEN

• LBC-nVK AALsT Hopmarkt 45 - 9300 aalst tel. 053/73.45.20 - fax 03/220.88.01 [email protected]• LBC-nVK AnTWerPen nationalestraat 111-113 - 2000 antwerpen tel. 03/222.70.00 - fax 03/220.88.02 [email protected]• LBC-nVK BruGGe-oosTenDe Kan. dr. L. colensstraat 7 - 8400 Oostende steunpunt: Oude burg 17- 8000 brugge tel. 059/55.25.54 - fax 03/220.88.15 [email protected]• LBC-nVK BrusseL Pletinckxstraat 19 - 1000 brussel tel. 02/557.86.40 - fax 03/220.88.05 [email protected]• LBC-nVK DenDermonDe Oude Vest 146 - 9200 dendermonde tel. 03/765.23.71 - fax 03/220.88.19 [email protected]• LBC-nVK GenT-eeKLo-ZeLZATe Poel 7 - 9000 gent tel. 09/265.43.00 - fax 03/220.88.08 [email protected]• LBC-nVK HALLe Vanden eeckhoudtstraat 11 - 1500 Halle tel. 02/557.86.70 - fax 03/220.88.06 [email protected]• LBC-nVK HAsseLT Mgr. broekxplein 6 - 3500 Hasselt tel. 011/29.09.61 - fax 03/220.88.09 [email protected]• LBC-nVK KemPen Korte begijnenstraat 20 - 2300 Turnhout tel. 014/44.61.55 - fax 03/220.88.20 [email protected]• LBC-nVK KorTriJK-roeseLAre-iePer President Kennedypark 16d - 8500 Kortrijk steunpunten: H. Horriestraat 31 - 8800 roeselare St. jacobsstraat 34 - 8900 Ieper tel. 056/23.55.61 - fax 03/220.88.12 [email protected]• LBC-nVK LeuVen Martelarenlaan 8 - 3010 Kessel-Lo tel. 016/21.94.30 - fax 03/220.88.13 [email protected]• LBC-nVK meCHeLen-ruPeL Onder den Toren 5 - 2800 Mechelen-rupel tel. 015/71.85.00 - fax 03/220.88.14 [email protected]• LBC-nVK ouDenAArDe Koningsstraat 5 - 9700 Oudenaarde tel. 053/73.45.25 - fax 03/220.88.03 [email protected]• LBC-nVK sinT-niKLAAs H. Heymanplein 7 - 9100 Sint-niklaas tel. 03/765.23.70 - fax 03/220.88.18 [email protected]• LBC-nVK ViLVoorDe Toekomststraat 17 - 1800 Vilvoorde tel. 02/557.86.80 - fax 03/220.88.07 [email protected]

ALGEMEEN SEcREtARIAAt

Sudermanstraat 5 - 2000 antwerpenTel. 03/220.87.11, Fax 03/[email protected] | www.lbc-nvk.be

ons recht wordt gedrukt op verbeterd krantenpa-pier. dit papier wordt gemaakt op basis van gerecy-cleerd materiaal.

Page 32: Ons Recht, nr. 10, december 2012