Ons Recht, nr 9, november 2012

Maandblad van de landelijke bediendencentrale - nationaal verbond voor kaderpersoneel

8-9Jongeuitzendkrachtenmaken wat mee

116de jaargang | nummer 9 | nOVeMBer 2012

© f

oto:

dan

iël

rys

7

D O E K VA LT B I J FO R D

RUBRIEKSNAAM

2 | nOVeMBer 2012 | 116de jaargang | Ons recht

StandpuntHarmonisering

LoonvormingIndustrie

Interim

Overname

Sociaal

In de margeOver de grenzen

DiscriminatieFlexibilisering

Arbeids-gericht

Inbox

Aanvullend pensioenPrivacy

SociaalDistributie

FilmBoek

De lezer schrijftUitbetaling vakbondspremie

IndexaanpassingenAchterklap

Vanmol

3

4

6

7

8

9

10

11

12

13

13

14

15

15

16

18

20

21

21

21

22

24

25

26

27

28

29

30

30

30

31

32

Competitiviteit vloekt met werknemersrechtenjuridische eindstreep komt in zicht voor nieuw werknemersstatuutLoonnormwet roept heel wat bedenkingen opFord genk sluit de deuren Uitzendbureaus sollen al te vaak met jonge werkzoekendenLoopbaanhappening in gentgoudzoekers zien hun kans schoon in MechelenStaples schrapt 219 banen in ons landafval bestaat wélKen je onze berekeningsmodules al?

neen tegen stress, ja voor kwaliteitsvolle jobsOpleidingsadvies 50+arbeidsmarkt stelt 45-plussers dikwijls teleurWerkgevers eisen almaar meer flexibiliteit

eerste winnaars krijgen hun Samsung-tablet

Water is een mensenrechtVroege uitkering kapitaal groepsverzekering wordt zwaarder belastShurgard dreigt privacyregels aan zijn laars te lappenactivisten zijn geen misdadigers“Vanaf morgen moet je niet meer komen werken”reorganisatie bij delhaize zet 400 jobs op de hellingLove is all you need & jagtenSamen voor ons eigen

INHOUD

De werkgevers eisen voortdurend méér flexibiliteit en minder loonkosten. maar het is verkeerd om de flexibiliteit naar onmenselijke hoogtes te drijven en zo je werknemers alleen maar meer stress te bezorgen en ziek te maken. De arbeidsmarkt moderniseren is één ding. maar iederéén moet er dan wel zijn voordeel bij doen. Werknemers uit diverse sectoren leggen uit wat flexibiliteit in hun geval voor implicaties heeft. Lees hun getuigenissen op p. 18-19.

© f

oto:

pho

tone

ws

Ons recht | 116de jaargang | nOVeMBer 2012 | 3

stan

dp

unt.

ferre wyckmans

algemeen secretaris

‘competitiviteit’, bij het neerschrij-ven van het woord is het altijd i’tjes tellen, en bij het uitspreken strui-kel ik bijna over de t’s. kortom, het woord ligt me niet. Die koele relatie heeft waarschijnlijk ook te maken met het feit dat het tegenwoordig te pas en te onpas wordt gebruikt. Vaak als een voorbode of alibi als er opnieuw aan werknemersrechten zal worden getornd. alles wat tegenwoordig aan economische analyses wordt gepre-senteerd, gaat uit van de strijdredene-ring die de term competitie verraadt.

De debatten over een interprofessioneel akkoord (IPA) waren eind oktober, na meer dan tien bijeen-komsten, nog geen millimeter opgeschoten. Ze werden opgeschort tot na 7 november. De werkge-vers willen geen stap vooruit zetten omdat ‘door elke vraag van de vakbonden de concurrentiepo-sitie wordt aangetast waardoor we minder compe-titief worden op Europees en mondiaal vlak’. En de regering-Di Rupo is bezeten door een bespa-ringsdrift, opgelegd door Europese verordeningen en pacten die de competitiviteit tot het hoogste Europese goed hebben verankerd.

‘marxistisch’

Publiekelijk en ongeremd deden de werkgevers Di Rupo, Reynders, Vanackere en – toen ook nog – Van Quickenborne af als een ‘marxistische’ bende. Zoiets getuigt van weinig of geen filosofisch inzicht. Het is een kwaadwillige vorm van popu-lisme die op dat niveau tot voor kort ongezien was.Een regering die ettelijke duizenden werklozen vanaf november met flink lagere werkloosheids-uitkeringen regelrecht de armoede inschopt. Die eerdere afspraken over de welvaartsvastheid van sociale uitkeringen met 40 procent reduceert. En die vastbesloten is om geen belasting op grote ver-mogens in te voeren. Een regering die zelfs maar de idee om eersteklassetickets voor vliegreizen extra te belasten verfoeit. Zoiets noem je dan een marxistische regering? Een beetje ernstig blijven, asjeblief!

Ford Genk

Terug naar de competitiviteitsgedachte. Die

ligt dus aan de basis van de beslissing van het Amerikaanse Ford om zijn grote vestiging in Genk te sluiten. Ford beseft maar al te goed dat er in België weinig hinderpalen zijn voor bedrijven die zo’n drastisch scenario willen uitvoeren. Niet dat de vakbonden bij Ford Genk of elders in ons land watjes zijn. Maar er is juridisch weinig of niets dat Ford ervan weerhoudt om daar in Belgenland de boel gewoon in te pakken. Er is, oh ironie, wel een procedure die gebaseerd is op de vorige slui-ting van een autofabriek, de Wet Renault. Maar die wetgeving kan hooguit een sluiting afremmen. Een sluiting verhinderen kan ze niet.In hun competitief denken kijken managers van bedrijven voor een deel naar de loonkosten in een reeks landen, eventueel zelfs buiten Europa. Maar ze letten ook en vooral op het feit of ze snel en redelijk ongehinderd beslissingen kunnen uitvoe-ren zonder wettelijke hindernissen.

Afbraak op bestelling

De regeling voor overuren is al versoepeld. Arbeidstijden werden nog flexibeler gemaakt. Ploegenwerk is eenvoudiger in te voeren en wordt fiscaal beloond. De procedures voor uitbesteding van werk werden versimpeld. En er is ook de eco-nomische werkloosheid voor arbeiders en bedien-den. Stuk voor stuk maatregelen die in de voor-bije jaren bijna op bestelling van de autobouwers werden genomen door opeenvolgende regeringen. Al die regeringen leverden ‘just-in-time’ sociale afbraakproducten die van vroegere verworven-heden ‘spijtige vergissingen’ maakten. En telkens opnieuw beloofden de bedrijven op hun commu-niezieltje dat de tewerkstelling zou worden ver-zekerd.Wat de resultaten hiervan zijn, is nu voor iedereen pijnlijk duidelijk, ook voor wie het niet wil zien. De bedrijven waarvoor de maatregelen moesten dienen vertrekken toch. En de lamentabele onder-mijning van de sociale regels blijft onverkort bestaan. Zo zijn de werknemers twee keer de klos.Onlangs kreeg de Europese Unie de Nobelprijs voor de Vrede. Waarbij vrede louter negatief wordt gezien als ‘het ontbreken van oorlog’. Op basis van Europese voorschriften is er ondertus-sen wel een economische oorlog aan de gang waar-bij al wat sociaal is moet sneuvelen.Het Europees Vakverbond (EVV), waarbij de Belgische bonden zijn aangesloten, lanceert op 14 november in zoveel mogelijk landen en op zoveel mogelijk plaatsen een oproep. De vakbonden wil-len de nefaste spiraal van sociale ontmanteling een halt toeschreeuwen. Wij onderschrijven met overtuiging die oproep.

Competitiviteit vloekt met werknemersrechten

er is een economische

oorlog aan de gang waarbij al

wat sociaal is moet sneuvelen.


RUBRIEKSNAAM

Juridische eindstreep komt in zicht voor nieuw werknemersstatuut

lBc-nVk dringt aan op betere bescherming voor iedereen

ferre wyckmans

Het grondwettelijk Hof besliste op 7 juli 2011 dat de discriminaties tus-sen arbeiders en bedienden moe-ten worden weggewerkt. en dit tegen 8 juli 2013. nog een maand of acht tijd dus. geen eeuwigheid voor een dossier dat al lang aan-sleept omdat het best ingewik-keld is en een grote impact heeft. traagheid mag dan de grote din-gen sieren, de juridische eind-streep komt gevaarlijk dicht in

zicht. Zonder nieuwe wet ontstaat een onzekerheid die tot chaos kan leiden. met een ‘overkill’ aan juri-dische procedures als gevolg.

De LBC-NVK en het ACV hebben altijd gezegd dat ze allerhande juridische geschillen wil-len vermijden en dat een ‘onderhandelde oplossing’ het meest voor de hand ligt. Uiteindelijk zal alles wettelijk moeten wor-den geregeld. Maar de vakbond is nog altijd van mening dat de werkgevers- en werkne-mersorganisaties het best geplaatst zijn om voor zo’n regeling een gedetailleerd kader te schetsen.

Stilaan lijkt het erop dat we in de woestijn zitten te roepen. Toch volharden we en vra-gen we dat de werkgevers hun afbraakscena-rio’s opbergen. De werkgevers azen op een ‘harmonisering naar beneden’. En de rech-ten van de arbeiders, die vaak minder groot zijn, gelden daarbij als referentie. Volgens de logica van de werkgevers kan je de dis-criminaties tussen arbeiders en bedienden wegwerken door de rechten van bedienden af te schaffen. Zo kom je tot een geharmo-niseerd statuut van alle werknemers, is de redenering.Overdrijft de vakbond door het zo voor te stellen? In géén geval. Kijk maar hoe


HARMONISERINg

VBO-baas Pieter Timmermans van de daken schreeuwt dat het ‘economische zelfmoord’ zou zijn om de opzegtermijnen van de arbei-ders op te trekken. Wat kan er in zo’n logica gebeuren? Ofwel blijven de discriminaties bestaan, wat een juridische illusie is, ofwel worden de rechten van de bedienden inge-krompen.Hoeft het gezegd dat de vakbond zo’n redenering niet aanvaardt? Trouwens, het Grondwettelijk Hof zag het evenmin zo. Deze hoge instantie gaf twee jaar de tijd om het probleem op te lossen. Precies vanuit de gedachte dat er kosten aan verbonden zijn en niet vanuit de idee dat het op een bespa-ringsoefening moet uitdraaien.

Oplossing mogelijk

Is dit dossier ingewikkeld? Jazeker. Maar een oplossing bedenken is zeker moge-lijk. De vakbond durft te veronderstel-len dat de schande van de ‘carensdag’ snel kan worden weggewerkt. Je weet wel, het feit dat een zieke arbeider nu op de eer-ste dag ziekte géén loon krijgt. In heel wat

sectorakkoorden is die ‘discriminatie’ al weggenomen. De kosten daarvan zijn echt verwaarloosbaar.Een oplossing voor het principe van het gewaarborgd maandinkomen ligt zo voor het grijpen. Het ACV werkte daarvoor een voorstel uit dat uitermate logisch en rede-lijk is. Geen winnaars, geen verliezers, noch bij de werknemers, noch bij de werkgevers, noch bij de sociale zekerheid.Het systeem van tijdelijke werkloosheid werd enkele jaren geleden al voor bedien-den mogelijk gemaakt. En dat met vaak betere en strengere voorwaarden dan bij de arbeiders. Dat illustreert hoe je staps-gewijs onvolkomenheden van één stelsel kan verbeteren wanneer je verschillen uit de wereld helpt. Waarom zou je stapsgewijs geen algemene verbeteringen kunnen ver-wezenlijken? Er is geen reden te bedenken waarom dat niet zou kunnen.De huidige verschillen in de regelingen voor de proefperiode zijn groot. Toch moet het haalbaar zijn om te komen tot een harmo-nisering, een compromis dat ergens in het midden ligt. Er zijn al moeilijker dossiers via overleg opgelost.Hetzelfde geldt voor de afspraken rond vakantiedagen en vakantiegeld. Als er één dossier is dat opgelost kan worden door een logische mix van de regelingen voor arbei-ders en bedienden, dan is het dit wel. En het principe van ‘loon naar werken’, waarbij de arbeidsduur en dus de meting van gepres-teerde arbeidstijd de basis vormt, is bijna wetenschappelijk onwrikbaar. Ook hier lig-gen de oplossingen dus voor de hand. Dat geldt ook voor het principe dat loon tijdig moet worden betaald, waarbij een afzonder-lijke afspraak denkbaar is voor de mogelijk-heid om met een voorschot en een defini-tieve afrekening te werken.

Opzegtermijn

De lastigste klus is het maken van nieuwe afspraken over de opzegtermijn. Hierbij moet het uitgangspunt zijn dat er geen ver-schil meer kan zijn op basis van het statuut. Overeenkomsten, ook arbeidsovereenkom-sten, kunnen worden beëindigd als aan een reeks voorwaarden is voldaan. Als werkge-vers werknemers makkelijker willen kun-nen ontslaan, moet dat gepaard gaan met hogere kosten. In België is de ontslagrege-ling trouwens al erg eenvoudig.Momenteel is de ontslagregeling voor arbei-ders schandalig slecht. Zelfs Europese juri-dische instanties stelden dat al herhaalde-lijk vast. Het is dan ook niet verwonderlijk dat het Grondwettelijk Hof dit als een regel-rechte, ongrondwettelijke ‘discriminatie’ omschrijft. De nieuwe wet op de arbeids-overeenkomsten moet dus, vertrekkend van de huidige beschermingsregels, de zwakheden in die bescherming voor de arbeiders rechtzetten. Wat wil zeggen dat

de opzegtermijnen voor de arbeiders naar omhoog moeten, iets anders is ondenkbaar.Maar de arbeiders beter beschermen kan niet betekenen dat de opzegtermijnen voor bedienden kunnen worden terugge-schroefd. Het gaat hier niet om communi-cerende vaten. De vakbond streeft er altijd naar om sociale vooruitgang te realiseren en geen achteruitgang te aanvaarden.In werkgeverskringen wordt graag verkon-digd – kijk maar naar het VBO – dat ‘mak-kelijker ontslaan’ een zegen zou zijn voor onze economie omdat er dan ook vlotter zou worden aangeworven. Een bewering die natuurlijk nergens op slaat. In andere Europese landen geloven sommigen ook in dit idee maar de feiten zijn héél anders.Axioma’s hebben de eigenschap dat ze niet telkens opnieuw moeten worden bewezen. Maar niet elke dwaze redenering verdient het om tot axioma te worden uitgeroepen.De vakbond heeft trouwens een ‘tegenbe-wijs’ dat exact te checken is. Het ontslag van bedienden is momenteel beter geregeld dan dat van arbeiders. Welnu, toch worden er meer arbeiders dan bedienden ontslagen én worden er meer bedienden dan arbei-ders aangeworven. Hoe leggen de werkge-vers zoiets dan uit?Overigens worden de slechtst betaalde bedienden op dit ogenblik slechter beschermd dan de wat beter betaalde bedienden. Wanneer de opzegtermijnen worden geharmoniseerd, moet dus ook werk worden gemaakt van een beter werk-nemersstatuut voor minder goed betaalde bedienden.

Ambitieuzer

De LBC-NVK wil overigens bij de gesprek-ken over die nieuwe wet op de arbeidsover-eenkomsten ambitieuzer zijn en niet alleen maar ‘discriminaties wegwerken’. We mik-ken op een globaal betere bescherming van àlle werknemers. Er zijn verbeteringen aan te brengen die geen enkel verband houden met het huidige verschil tussen arbeiders en bedienden. Werknemersrechten zijn op dit moment te weinig geregeld bij de overgang van onderneming, er zijn flink wat punten niet of te weinig geregeld voor deeltijds wer-kenden, de bepalingen rond het scholings-beding en het niet-concurrentiebeding… En dat lijstje kan worden aangevuld.Als de wet dan toch wordt aangepast, zou het onverstandig zijn om ook niet een aan-tal andere hangende problemen aan te pak-ken. De nieuwe wet moet opnieuw een tijdje zekerheid bieden, in het voordeel van werk-nemers én werkgevers.In de loop van december zal de Raad van de LBC-NVK het luik met de extra verbeterin-gen voort onder de loep nemen. Want zo zijn we, geen half werk als er heel werk kan worden afgeleverd.

© f

oto:

dan

iël

rys


LOONVORMINg

Loonnormwet roept heel wat bedenkingen op

inspanningen moeten altijd van dezelfde groep komen

frans geerts

De sociale partners hadden tot het midden van de jaren zeven-tig een zekere mate van vrij-heid om over de lonen te onder-handelen. ingrijpen was voor de overheid alleen mogelijk door een cao niet algemeen bindend te verklaren. maar in de prak-tijk gebeurde dat niet. als er zich moeilijkheden voordeden, dan kon er een beroep worden gedaan op een sociaal bemiddelaar.

Met de eerste oliecrisis werden de kaarten herschud. In 1976 begon de overheid zich in het overleg te mengen. De opeenvolgende regeringen blokkeerden de lonen en pasten het indexsysteem aan. Een groot aantal van die ingrepen gebeurde bij volmacht. In 1982 werd de Belgische frank gedevalueerd.De druk om een einde te maken aan de vol-machten werd in 1988 te groot. Met een nieuwe wet wilde de politiek opnieuw een kans geven aan het overleg tussen de soci-ale partners. Er werd wel een veiligheidsme-chanisme ingebouwd zodat de regering kon optreden wanneer het concurrentievermo-gen van België verslechterde. Tussen 1993 en 1996 werd de ‘gezondheidsindex’ inge-voerd en kwam er een ‘soepele loonstop’, waarbij baremaverhogingen en leeftijds-verhogingen mochten worden toegekend.In 1996 werd een nieuwe wet gepubliceerd die de werkgelegenheid moest bevorderen en het concurrentievermogen ‘preventief moest vrijwaren’. De ‘loonnormwet’. Op basis van het ‘technisch rapport’ van de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven zou de ‘Groep van tien’ om de twee jaar de maxi-male loonstijging in een loonnorm vastleg-gen. De Groep van tien bestaat uit de soci-ale partners en vertegenwoordigers van de overheid.

IPA

Tot nu toe leidde het overleg meestal tot het afsluiten van een interprofessioneel akkoord (IPA). Slechts drie keer was een koninklijk besluit nodig omdat de sociale partners het niet eens raakten. In 2005 diende een regeringsverklaring als basis. Het indicatieve karakter van de loonnorm bepaalde ongetwijfeld in belangrijke mate of er al dan niet een IPA tot stand kwam. Bij de vorige IPA-onderhandelingen, in 2010, werd

een strikte norm van 0,3 procent afgespro-ken. Daarvoor was een KB nodig.

Interpretatie

Een juridisch bezwaar tegen de loonnorm-wet is dat het begrip loonkosten niet dui-delijk geformuleerd is. Hierdoor zijn er voortdurend interpretatieproblemen. De loonnorm wordt bepaald op basis van snel wisselende prognoses, wat leidt tot onze-kerheid. Voor de overheid zijn er weinig middelen om in te grijpen. Ze kan alleen weigeren de afspraken algemeen bindend te verklaren.Omdat de loonnormwet van gemiddelden uitgaat, wordt er weinig rekening gehou-den met rijke en arme sectoren. Is er in een sector al dan niet felle concurrentie? Gaat het sommige bedrijven al dan niet voor de wind? In april 2010 schreef de krant De Tijd dat ‘de toplonen’ in België met 29 procent waren gestegen, terwijl de CRB sprak van ‘een gemiddelde loonstijging van 3,9 procent’. Formules zoals de dienstencheques bestaan in onze buurlanden niet, waar-door het moeilijker wordt om te vergelij-ken. Soms past één van de vergelijkings-landen zijn berekeningsbasis aan, wat leidt tot andere resultaten. Achteraf corrigeren is

theoretisch mogelijk. Maar in de praktijk is dat andere koek.

Kortingen werkgevers

De kortingen die werkgevers krijgen via de sociale zekerheid en de fiscaliteit worden niet meegenomen in de berekeningen. Als je rekening houdt met die subsidies, krimpt de ‘loonkloof’ met de ons omringende lan-den van 4,6 naar anderhalf procent. In de cijfers wordt geen rekening gehouden met de hogere productiviteit van de Belgische werknemers. Naast de lonen en de produc-tiviteit zijn er nog veel andere factoren die meespelen in het concurrentiedebat zoals opleiding, ligging en onderzoek en ontwik-keling.Artikel 14 van de loonnormwet stelt dat de Koning gelijkaardige maatregelen kan nemen voor inkomens van zelfstandigen en vrije beroepen, dividenden, tantièmes, huurprijzen en andere inkomens. Maar wat blijkt in de praktijk? Altijd opnieuw worden er inspanningen gevraagd aan dezelfde groep, die van de loontrekkenden. Terwijl aan de andere inkomensgroepen niet wordt geraakt. Zoiets is fundamenteel onrecht-vaardig en onaanvaardbaar.

© f

oto:

dan

iël

rys


Ford genk sluit de deurenVerslagenheid is groot

Jan Deceunynck

24 oktober 2012. Op de kop 50 jaar na de eerstesteenlegging bij ford genk zette de europese directie van ford er een punt achter. Op een bijzondere ondernemingsraad liet ze de plaatselijke directie bekend-maken dat de fabriek uiterlijk eind 2014 de deuren sluit. De productie verdwijnt naar Valencia in spanje.

De verslagenheid bij de werknemers was groot. Nauwelijks een maand nadat Ford had beloofd dat er nieuwe modellen zou-den worden geproduceerd in Genk, klinkt het nu dat de fabriek dicht moet wegens de overproductie in Europa.

“We hadden wel verwacht dat er ons geen goed nieuws stond te wachten, maar het is echt ongelooflijk zoals het nu is gelopen. De Europese directie is gewoon niet komen opdagen! De mensen zijn verslagen, boos en emotioneel”, vertelt LBC-NVK-secretaris Johan Lamers. “En met recht en reden! Er

was een afspraak over werkzekerheid tot 2020. Maar nu trekken ze de stekker eruit en worden de nieuwe Mondeo, S Max en Galaxy binnen twee jaar gemaakt in Spanje.”

Druk op de ketel

Mogelijk worden er de komende maanden acties gevoerd bij Ford om de druk op de ketel te zetten. “Wij gaan ons hier niet bij neerleggen. We willen voor de mensen die straks zonder job zitten een zo goed moge-lijk sociaal plan afdwingen. Maar het is daarnaast vooral belangrijk om nu midde-len te zoeken om de mensen die hier hun job verliezen zo snel mogelijk weer aan de slag te helpen. Dat zal geen sinecure zijn.”

“Als LBC-NVK ondertekenden wij twee jaar geleden het investeringsakkoord niet mee”, zegt Lamers. “Naar onze smaak ging dat akkoord te weinig over investeringen en te veel over besparingen. Tot onze spijt moe-ten we nu vaststellen dat we het toen bij het juiste eind hadden.”

Loze beloftes

“Onlangs moesten we twaalf procent op de loonmassa inleveren,” legt een vakbonds-afgevaardigde uit. “In ruil zouden we dan de nieuwe Mondeo krijgen. Maar het zijn weer loze beloften gebleken. Het klopt dat er op dit moment overproductie is. Maar als je een nieuwe fabriek opent in Turkije waar je 1.000 auto’s kan maken en samen met Fiat in Polen de Ka gaat produceren én in Roemenië een fabriek van Daewoo over-neemt, dan is het nogal logisch dat je over-capaciteit hebt.”

Een andere werknemer hekelt de kritiek dat de loonkosten in Genk te hoog zouden zijn.

“Onze loonkosten liggen nog zes procent lager dan die in Duitsland. Bovendien vor-men de loonkosten maar tien procent van de kostprijs van een wagen. Er gaat heel veel geld naar de sponsoring van de Champions League. Maar een bedrijf dat hier recht-streeks en onrechtstreeks werk bezorgt aan bijna 10.000 mensen, moet gewoon dicht.”

INDUStRIE


INtERIM

Uitzendbureaus sollen al te vaak met jonge werkzoekenden

acV-Jongeren en kaJ leggen vinger op de wonde

Denis BOuwen

De uitzendsector is voor nogal wat jongeren een populair kanaal om aan werk te geraken. maar jonge uitzendkrachten voelen zich al te vaak de speelbal van de bureaus die hen aan een baan moeten hel-pen. acV-Jongeren en de kaJ zijn niet blind voor de problemen. Ze timmeren samen aan de weg in de hoop zo de situatie te verbeteren.

In de maand november besteedt het ACV traditioneel extra aandacht aan de ‘inte-rimsector’. Uitzendarbeid hoeft op zich niet verkeerd te zijn. In een aantal gevallen kan het een ‘eerste opstap naar werk’ zijn. Het geeft jongeren ook de kans om te proeven van de arbeidsmarkt. Natuurlijk is het zo dat een vaste job voor veel mensen duidelijk de voorkeur blijft hebben. Soms lukt het om via het interimcircuit aan vast werk te geraken. Maar lang niet altijd.

“Dit jaar werken we bij de ACV-jongeren samen met de KAJ”, vertelt Pamela Van Gorp, die bij het ACV-verbond Antwerpen onder meer verantwoordelijk is voor de jongeren-werking. “De collega’s van de KAJ ondervra-gen al een aantal jaar jongeren aan uitzendkantoren. Zo weten we dat er soms echt schrijnende toestanden voorkomen. Via de vakbondsafgevaardigden van het ACV komen wij ook veel te weten over de ervaringen met uitzendarbeid en alles wat wer-kende jongeren meemaken.”

“Wij zien in Antwerpse bedrij-ven dat sommige jonge men-sen jarenlang als interimmer werken. Zo zijn er gevallen van mensen die ettelijke jaren met dagcontracten werken. Erg onrechtvaardig natuurlijk. Uitzendkrachten met vreemde roots worden meer dan eens gediscrimineerd. Wanneer men-sen niet zo goed Nederlands kennen, zijn ze dikwijls ook niet goed geïnformeerd over hun rechten.”

‘Structureel probleem’

Volgens Pamela gaat het niet op om de vele klachten van jonge-ren af te doen als problemen die

samenhangen met deze of gene uitzendcon-sulent. “Wij spreken eerder van een struc-tureel probleem bij alle uitzendbedrijven. Als vakbond nemen we het trouwens ook op voor de consulenten. Soms moeten die gewoon beter worden opgeleid om hun werk anders aan te pakken. De consulenten staan vaak onder een zware prestatiedruk. In som-mige gevallen hebben ze zelf maar een tijde-lijk contract.”Als de vakbond en de KAJ met hun klach-ten naar uitzendbureaus trekken, vinden ze niet altijd echt gehoor. “Daarom doen we ons best om in de media zoveel moge-lijk aandacht te creëren voor de problemen van jonge uitzendkrachten. Wij willen dat de bureaus beter en strenger worden gecontro-leerd. Ook binnen de vakbond moeten we de discussie over de voor- en nadelen van uit-zendarbeid voortzetten.”Uitzendkrachten die met een probleem zit-ten, kunnen altijd een klacht indienen via een dienstencentrum van het ACV. Dat dien-stencentrum speelt de klacht dan door naar de betrokken vakbondscentrale, die het dos-sier voort afhandelt.

Driedaagse

Op 15, 16 en 17 november organiseert de

KAJ een driedaagse rond uitzendarbeid. ACV-jongeren werkt aan die driedaagse mee. “Maar we doen nog meer”, zegt Pamela. “Zo rijden we in Antwerpen met een bus langs uitzendkantoren om jongeren aan te spre-ken en te sensibiliseren. In de Antwerpse haven bezochten we diverse bedrijven om uitzendkrachten over hun rechten te infor-meren en naar hun ervaringen te peilen. Aan de ‘Konijnenpijp’ voerden we ook actie. Daar vertrekken elke dag bussen met heel veel uitzendkrachten die bij Katoen Natie werken. In dat bedrijf zijn er heel veel pro-blemen, ook natuurlijk omdat de vakbond er nog geen voet aan de grond heeft.”De beslissing van de federale regering om de werkloosheidsuitkeringen nog degressiever te maken is ook voor jongeren een tegenval-ler, weet Pamela. “Met de nieuwe maatrege-len zullen schoolverlaters nog langer moeten wachten voor ze een uitkering krijgen. En de druk om werk te vinden wordt opgevoerd. De overheid zou moeten inzien dat een deel van de jongeren echt wel meer aandacht en begeleiding van de VDAB nodig heeft om een job aan de haak te slaan.”Heb je interesse in de driedaagse over uitzend-arbeid? Wil je als jonge uitzendkracht zelf je ervaringen kwijt? Stuur dan een e-mailtje naar [email protected].


“Werkaanbieding hangt uit maar bestaat helemaal niet”

een korte bloemlezing uit wat jonge

uitzendkrachten zoal meemaken.

- Christoph (21 jaar): “Ik werkte in de

Pluma-fabriek waar ze paté maken.

Ze hadden me daar een vast con-

tract beloofd maar na de feestda-

gen kon ik het afbollen.”

- Stefaan (21 jaar): “Vivaldi Interim

belde me op en vroeg me of ik kon

langskomen. Ze hadden een job

als lasser voor me bij een bedrijf in

de haven. Toen ik daar aankwam,

mocht ik toch niet beginnen omdat

ik geen rijbewijs had en het bedrijf

niet makkelijk bereikbaar was met

het openbaar vervoer. Ik was toen

echt kwaad want mijn cv ver-

meldde duidelijk dat ik geen rijbe-

wijs had.”

- annemie (19 jaar): “Ik had gezien

dat ze bij daoust ‘dringend’ hore-

capersoneel zochten. Toen ik naar

die vacature informeerde, bleek

dat ze op dat moment niemand

nodig hadden.”

- Seppe (21 jaar): “Bij Manpower

gaan ze er echt wel over. Het hangt

daar vol met vacatures voor hef-

truckchauffeurs en lassers. Maar

als je daarnaar vraagt, hebben ze

niets. Zoiets kan toch niet. Ik heb

dat ook gezegd tegen Manpower

maar de vacatures hangen nog

altijd uit.”

- anton (22 jaar): “een vrouw van

Tempo Team belde me omdat ze

één dag werk voor me had. Maar

ik zag het niet zitten om welge-

teld één dag te werken. de vrouw

haakte keibrutaal in. Ik ben nadien

bij het kantoor langsgegaan om te

zeggen dat ik zoiets niet pik. de

vrouw hield vol dat ze de telefoon

normaal had ingehaakt.”

- annelies (19 jaar): “Bij een bezoek

aan T-Interim zag ik dat er een

wereld van verschil was tussen

hun omgang met uitzendkrach-

ten en hun toon tegen bedrijven.

Ik hoorde hoe een consulent echt

onbeschoft en neerbuigend deed

tegen een werkzoekende. Toen

kreeg de consulent telefoon van

een bedrijf. Meteen veranderde de

toon. Poeslief en onderdanig dat

die was.”

Veel klachten over Accent, Actief en Konvert

de dienst Onderneming van het aCV

heeft in kaart gebracht over welke

uitzendbureaus de vakbond het

grootste aantal klachten binnenkrijgt.

Ze houdt daarbij uiteraard wel reke-

ning met het marktaandeel van elk

bedrijf. de dimensie van een uitzend-

bedrijf heeft uiteraard ook invloed op

het aantal klachten.

Wat blijkt? In de eerste acht maan-

den van 2012 registreerde het aCV

68 klachten van uitzendkrachten

over accent jobs for People, drie

keer meer dan je zou verwachten op

basis van het marktaandeel. Over

actief Interim waren er 32 klachten,

dubbel zoveel als verwacht. Konvert

Interim was eveneens goed voor 32

klachten, ook ongeveer twee keer

meer dan verwacht. Zonder rekening

te houden met het marktaandeel

waren accent, randstad en adecco

de uitschieters in de klachtenlijst.

Heel wat klachten van uitzendkrach-

ten gaan over loonachterstallen en

het regulariseren van loon. naast

de klachten van financiële aard is er

ook heel wat ongenoegen over de

toepassing van de regels voor feest-

dagen en het gewaarborgd loon bij

ziekte. Telkens opnieuw blijkt accent

een bedrijf waar flink wat leden van

de vakbond problemen mee onder-

vinden.

als de huidige trend aanhoudt, denkt

het aCV het jaar af te sluiten met

iets meer dan 1.120 klachten van

uitzendkrachten. Voor 2011 werden

1.075 klachten geregistreerd.

de klachten werden vooral opgete-

kend via de centrales aCV-Voeding

en diensten, LBC-nVK en aCV-

Metea en via de verbonden Brugge-

Oostende-Westhoek, Limburg en

Kempen.

gelukkig zijn er ook uitzendbureaus

waar het aantal klachten lager ligt

dan verwacht. Leden van de LBC-

nVK met klachten over een uitzend-

kantoor, kunnen terecht bij één van

de LBC-nVK-secretariaten of bij één

van de aCV-dienstencentra.

Loopbaan-happening in gentHet acV organiseert op 28 novem-ber een nieuwe editie van zijn

‘loopbaanhappening’. Op die happe-ning kan je terecht met alle vragen rond loopbaanadvies, loopbaan-begeleiding, loopbaanonderbre-king, opleidingen en cursussen. De vragen worden beantwoord door experts van het studieadviesPunt gent (staP), surplus-bijblijven, Vokans, het centrum voor loopbaanontwikkeling (lBc-nVk) en de meetjeslandse leer-werkbedrijven (mlwB).

Er zijn ook informatiesessies over een wo-ning kopen of huren, tijdkrediet, de ver-schillen tussen trouwen en samenwonen en uitzendarbeid. De eerste twee infoses-sies beginnen om 18.30u, de laatste twee om 20.00u. Op de happening zullen een hapje en een drankje niet ontbreken. Gezellige ‘after work’-sfeer verzekerd, beloven de organisatoren.

Waar moet je zijn?

Bij het ACV, Poel 7, 9000 Gent, op woensdag 28 november vanaf 18.00u. Meer informa-tie kan je krijgen via het e-mailadres [email protected]. Bellen kan naar de nummers 09 / 265 43 97 of 09 / 265 44 88.


magali VerHaegen

er is goud te vinden in mechelen. niet in de Dijle. wel even buiten de ring rond mechelen, ter hoogte van de liersesteenweg, bij telenet. iets wat liberty global niet ontgaan is. Het amerikaanse liberty global wil de enige eigenaar van het illustere telecombedrijf telenet worden. Op dit ogenblik heeft de groep al 50,14 procent van telenet in handen.

Liberty Global is een kabelonderneming met hoofdkwartier in Englewood, een stadje in de Amerikaanse staat Colorado. Englewood werd aan het eind van de negentiende eeuw gesticht door goudzoekers. In Europa is Liberty Global vooral actief onder de naam UPC.Eind september was de geplande over-name van alle Telenet-aandelen door de Amerikanen voorpaginanieuws in onze kranten. Een Vlaams kroonjuweel zou immers in Amerikaanse handen vallen. Dat lokte heel diverse reacties uit in poli-tieke en economische kringen. Sommigen vonden het een ultieme blijk van erkenning dat Amerikanen geïnteresseerd zijn in een Vlaamse onderneming. Andere commen-tatoren zagen het als een groot verlies en vonden het onbegrijpelijk dat Vlaanderen

zo’n strategisch belangrijk bedrijf in Amerikaanse handen liet overgaan.De mediastorm is ondertussen bedaard maar de operatie is nog volop aan de gang. Het dossier zit nog in de ‘intentiefase’. Pas over een aantal weken zal met zekerheid bekend zijn of alles kan doorgaan.Het zal sommigen misschien verbazen maar bij Telenet kan de LBC-NVK rekenen op een grote, dynamische groep vakbonds-vrijwilligers. Inderdaad, ook bedrijven met een sterke vakbond kunnen succes boeken. Hoe kijkt de vakbond aan tegen de geplande overname?

Complete verrassing

Op 20 september kregen de werknemers-vertegenwoordigers tijdens een bijzondere ondernemingsraad te horen dat Liberty Global Telenet wilde inlijven. Een complete verrassing voor het personeel en de vak-bonden. Ook het management van Telenet leek eerder verrast door de ontwikkelingen. De algemeen directeur van Telenet, Duco Sickinghe, zat op het ogenblik van de aan-kondiging in New York, waar hij op zoek was naar investeerders. Toen de topman van Liberty Global, Mike Fries, zijn persconfe-rentie gaf, kwam Sickinghe helemaal niet aan bod. Wat erop lijkt te wijzen dat hij niet bij de voorbereiding van de operatie betrokken was.Liberty had geen vertegenwoordiger op de

bijzondere ondernemingsraad van 20 sep-tember. In een persbericht kondigden de Amerikanen wel aan dat ze spoedig zouden praten met de Vlaamse regering om die te informeren over hun plannen met Telenet. De vakbonden eisten daarop dat Liberty via de ondernemingsraad de werknemers zou inlichten. Net als de Vlaamse regering heeft het personeel het recht om te weten hoe de toekomst eruit zal zien.

Alle aandelen

Liberty Global heeft voor één aandeel 35 euro over, waarmee je over een totale som van zo’n slordige twee miljard euro praat. Zo’n bedrag leg je niet zomaar op tafel. Liberty beschouwt Telenet als een essenti-eel onderdeel van zijn groeiende pan-Euro-pese platform. In gewoon Nederlands wil dat zeggen dat de Amerikanen met plezier twee miljard ophoesten omdat Telenet goed boert en winst maakt. Wanneer Liberty alle aandelen in handen heeft, beschikt het ook over alle winsten.Voor Liberty een definitief bod kan doen, moeten nog diverse stappen in de proce-dure worden doorlopen. Een onafhankelijke expert moet de effecten van Telenet waarde-ren. Daarna moeten de raad van bestuur en de beurswaakhond FSMA hun finale zegen geven.Zelfs met een definitief bod is er nog

goudzoekers zien hun kans schoon in Mechelen

amerikanen mikken

op volledige overname telenet

OVERNAME


altijd kans dat de overname niet doorgaat. Sommige bronnen achten de kans daarop zelfs erg reëel.Liberty verklaarde zelf zich te zullen terug-trekken als het niet de hand kan leggen op 95 procent van de aandelen. De prijs die de groep zal neertellen is ook nog onzeker. Sinds de aankondiging steeg de prijs van het Telenetaandeel al naar iets meer dan 35 euro. Waarschijnlijk zal Liberty dus meer moeten bieden om zijn bod aantrekkelijk genoeg te maken.

Toekomst

Enkele dagen na de aankondiging van het overnameplan werd een tweede bijzondere ondernemingsraad gehouden bij Telenet. Op die bijeenkomst gaf Liberty zijn kijk op de toekomst. De oproep van de vakbonden had dus wel degelijk effect.Liberty beklemtoonde dat er in een eerste fase operationeel en commercieel niets zou veranderen. De naam Telenet en de produc-ten veranderen niet. En de Amerikanen wil-len naar eigen zeggen voort investeren in de uitbouw van het netwerk.Moeten de werknemers van Telenet, ondanks de sussende taal van Liberty, nu bang zijn voor hun job? Dat is de vraag van één miljoen, of eerder, de vraag van twee miljard. Maar er is niemand die erop kan antwoorden.

‘Darth Vader’

Eigenlijk zou het niet mogen uitmaken waar de strategische beslissingen worden genomen, in Mechelen of in Englewood. Maar Amerikaanse multinationals hebben bij de vakbond nu ook weer niet echt de reputatie dat ze veel jobs creëren. Op dat punt is het bij Liberty Global niet anders. De Amerikaanse mediamiljardair achter Liberty Global, John Malone, staat bekend als een meesterbrein dat via ingewikkelde maar steeds belastingvrije transacties een imperium opbouwde. Malone wordt de ‘Darth Vader van de informatiesnelweg’ genoemd. Een bijnaam die niet meteen ver-trouwen inboezemt.Gelukkig is Telenet een bedrijf dat letterlijk verankerd is in de Vlaamse klei. Het kabel-netwerk kan je niet uit de grond halen om het te verhuizen naar Polen of Hongarije. Maar heel wat afdelingen kunnen wel wor-den verhuisd: het financieel departement, de engineering, de afdeling ‘network moni-toring’, het aankoopdepartement, het IT-departement, de personeelsdienst, som-mige stukken van het contactcenter.

Waakzaam zijn

De vakbond wil niet blind zijn voor de kan-sen die een internationalisering te bieden heeft. Maar toch is waakzaamheid wense-lijk als er wordt gegoocheld met ronkende termen als ‘centers of competence’, ‘best-shoring’ en ‘optimalisering door internati-onale integratie’.Nu al is de invloed van Liberty op Telenet merkbaar. De afgelopen jaren moest Telenet almaar meer schulden maken en liet het tegelijkertijd extra geld naar de aandeelhou-ders stromen. Een evolutie die de vakbond alleen maar kan verontrusten. Leningen gebruiken om je aandeelhouders via fiscaal aantrekkelijke manoeuvres te verwennen is op termijn uiteraard niet houdbaar. Maar de vakbond heeft geen kristallen bol. Als de overname doorgaat, zal de vakbond moeten leren leven met een omgeving die internationaler is. Momenteel worden dan ook al de eerste stappen ondernomen om de vakbondswerking bij Telenet over de gren-zen uit te bouwen.De LBC-NVK wil ook zo vlug mogelijk duide-lijkheid over de aandelenplannen van het personeel. Nogal wat werknemers zijn ook aandeelhouders bij Telenet. Samen hebben ze zowat een half procent van de aandelen in handen. Over die aandelen heerst nog de grootste onduidelijkheid.

De Amerikanen van Liberty Global hoesten met plezier twee miljard euro op omdat Telenet goed boert en winst maakt.

Staples schrapt 219 banen in ons landcHris terlaeken

Het amerikaanse staples, de inter-nationale nummer één in kantoor-benodigdheden, wil wereldwijd duizenden jobs schrappen. Op een bijzondere ondernemings-raad maakte de groep bekend dat er in België 219 werknemers weg moeten. in ons land zouden nog maar zo’n 70 jobs overblijven.

Staples wil alle winkels, het distributie-centrum in Tongeren en het callcenter in Eupen opdoeken. De winkels liggen alle-maal in Vlaanderen. Ook in de vestiging in Strombeek-Bever verdwijnen jobs.De operatie is een onderdeel van een wereld-wijde reorganisatie. In Europa alleen al drei-gen minstens 1.200 banen te sneuvelen. De zwaarste klappen vallen in Denemarken en Groot-Brittannië.Volgens Staples is de reorganisatie onver-mijdelijk als gevolg van de dalende verkoop-cijfers. Door het succes van nieuwe techno-logie worden almaar minder inkt, papier en andere kantoorbenodigdheden gebruikt, zo beweert de directie. En dat terwijl het eco-nomische klimaat niet zo gunstig is. Staples heeft ook af te rekenen met nieuwe concur-renten. De groep wil de eigen organisatie minder complex maken en zijn winstge-vendheid verbeteren. Staples verwijst naar de opkomst van de tabletcomputer en de smartphone om te verklaren waarom bepaalde producten min-der goed worden verkocht. Je kunt je afvra-gen waarom een wereldspeler op dat punt de trein gemist heeft. In de jacht op meer winst en minder kosten zijn eens te meer de werknemers het kind van de rekening. Terwijl de groep globaal nog altijd behoorlijke winsten boekt.De werknemers en hun afgevaardigden zijn vastbesloten om flink van zich af te bijten en hun rechten met hand en tand te verde-digden. Tijdens de informatie- en consulta-tiefase van de ‘Wet Renault’ zal de directie klare wijn moeten schenken en moeten uit-leggen waarom deze beslissing genomen is. Op Europees niveau steken de vakbonden de koppen bij elkaar om met alternatieven voor de pinnen te kunnen komen.

© f

oto:

imag

eglo

be


SOCIAAL

Afval bestaat wélVan gansewinkel zet 600 werknemers bij groot huisvuil

JOeri saenen

‘afval bestaat niet’, zo luidt de slo-gan van de grootste afvalverwer-ker van het land. en toch dreigt Van gansewinkel zo’n 600 mede-werkers in België en nederland bij het groot huisvuil te zetten. Hoe een slogan plots kan inspireren.

28 september 2012 zal voor altijd te boek staan als een zwarte dag in de annalen van de groep Van Gansewinkel. Op die dag werd voor de eerste keer in het bestaan van de onderneming een grootscheepse reorga-nisatie aangekondigd waarbij drastisch gesnoeid zou worden in het personeel. Uit economische noodzaak, zo wordt beweerd. Van Gansewinkel stond nochtans in de sector bekend als een succesbedrijf en een sociale werkgever. Onder leiding van Ruud Sondag groeide het familiebedrijf uit Eindhoven gaandeweg uit tot een Europese gigant met meer dan 7.500 werknemers in negen landen. Van Gansewinkel toverde afval tot ‘big business’ om. Zo bedacht het bedrijf onder Sondag onder meer de Senseo-behuizing, gemaakt van oude koelkasten.

nieuwe topman

Begin dit jaar stapte Sondag na een intern conflict met de aandeelhouders totaal onver-wacht op. Hij werd vervangen door Cees van Gent, een harde saneerder. De beursgang

van het bedrijf werd afgeblazen. Kortom, de voortekenen waren zeker niet positief. Hoewel de Belgische tak in 2011 een winst van bijna tien miljoen euro noteerde en con-current Veolia werd overgenomen na een bitsige biedstrijd tussen concurrenten, ging het de groep minder voor de wind. Netto boekte Van Gansewinkel op groepsniveau 25 miljoen euro verlies. Cijfers die niet alles zeggen want er was vorig jaar ook een omzet van 1,2 miljard. Volgens de directie moet er worden bespaard omdat de economische crisis de afvalvolu-mes doet krimpen en druk zet op de winst-marges. Maar in 2008 was er ook een eco-nomische crisis en toen werd er helemaal niet gesaneerd. Van een slimme werkgever mag je toch verwachten dat die wanneer het goed gaat een spaarpotje aanlegt om moei-lijkere tijden aan te kunnen.

Investeringsfondsen

Naar alle waarschijnlijkheid wordt er nu fors bespaard onder druk van de aandeel-houders. Sinds 2007 is Van Gansewinkel in handen van grote investeringsfondsen als CVC Capital Partners en KKR. De schulden-last liep sindsdien op tot anderhalf miljard euro en er moet elk jaar meer dan 100 mil-joen euro rente betaald worden aan de ban-ken. Iets waar de directie niet graag mee te koop loopt. Zolang de activiteiten flink groeien, is zoiets vol te houden. Maar de economische crisis strooide roet in het eten.De werknemers dreigen nu het slachtoffer

te worden van het brute winstbejag van de aandeelhouders. In België moeten 17 arbei-ders en 79 bedienden het bedrijf verlaten. Bij de bedienden is dat bijna één op zes. De schulden namen dan misschien flink toe, het werkvolume verminderde zeker niet.Zal de reorganisatie geen gevolgen hebben voor alle bedienden, ook diegenen die niet weg moeten? De LBC-NVK is bang van wel. Alleszins zal de werkdruk zeker toenemen.Wat de aandeelhouders voor ogen hebben, blijkt nog het best uit de sluiting van de PMD-afdeling in Lokeren. Die is niet ren-dabel, dus weg ermee, zegt de directie. Ze doet zelfs geen moeite om te onderzoeken hoe de afdeling wel rendabel kan worden gemaakt. Een bewijs dat de wil van de aan-deelhouders wet is in directiekringen.

Schulden

De vakbonden vrezen voor de toekomst van het bedrijf want de zware schulden moeten tegen eind 2015 afgelost zijn. Aan de mate waarin een bedrijf de lopende leningen kan terugbetalen, kan je de gezondheid ervan aflezen. En net daar knelt het schoentje. Zonder toekomstvisie lukt het niet. Je kan wel personeel aan de deur zetten maar daarmee is het onderliggende probleem nog niet opgelost. Van Gansewinkel riskeert het zoveelste gezonde bedrijf te zijn dat na een overname door durfkapitalisten leeggezo-gen wordt. Het personeel verdient in elk geval beter dan bij het groot huisvuil gezet te worden.

© f

oto:

imag

eglo

be


RUBRIEKSNAAM

Politiek

de politiek is te belangrijk om ze niet ern-

stig te nemen. Wat niet wel zeggen dat er al

eens niet mag worden gelachen. Ook lachen

met politici is uiteraard niet verboden en

bij de jaarlijkse aalsterse carnavalstoet is

menig politicus onderwerp van hoon en spot.

Lokale en andere politici van wie de vertim-

merde kop niet op een praalwagen staat,

mogen zich in deze olijke Oost-Vlaamse stad

zorgen maken.

Voor ze aan de dender aan het carnava-

leske gebeuren toe zijn, mogen ze zich daar

en elders ongerust beginnen te maken over

andere belangrijke aangelegenheden. Wie

op de digitale kiezerssite van de VrT, de

Vragende Partij, keek naar de lokale ver-

wachtingen van kiezers, zag dat de thema’s

mobiliteit en milieu ook in de ajuinenstad erg

hoog scoorden. Uit die bevraging bleek niet

dat er een grote nood was aan een schepen

van Vlaamse Zaken in aalst. Maar enquêtes

zijn natuurlijk niet alleenzaligmakend en ver-

rassingen zijn in het stads- en dorpsleven

nooit ver weg.

We praten hier over een regio waar de

gemiddelde werkloosheid in het voorbije

jaar met iets meer dan vier procent steeg.

Het aantal mannen met minder dan één

jaar werkloosheid nam met meer dan negen

procent toe. Bij de groep met één tot twee

jaar werkloosheid was er een stijging van

acht procent. In zulke omstandigheden zijn

er toch andere prioriteiten te bedenken dan

het benoemen van schepenen van Vlaamse

Zaken.

Uitgerekend Karim Van Overmeire zou moe-

ten waken over het Vlaamse karakter van

aalst. Het heeft veel weg van een carnava-

lesk verzinsel maar in wezen is het heel treu-

rig. Bijna twintig jaar zat de man namens het

Vlaams Blok, later voor het Vlaams Belang,

in respectievelijk het federaal parlement,

het Vlaams parlement en de Senaat. Van

Overmeire is geen ‘mister nobody’ of één van

de talloze meelopers waar een snel groei-

ende partij wel eens last van dreigt te heb-

ben. Bij het VB was hij één van diegenen die

mee de beslissingen namen.

Van Overmeires overstap naar de n-Va

leidde in 2010 al tot veel verwondering,

zowel binnen als buiten de betrokken partijen.

die verbazing wordt nu nog gekwadrateerd.

de democratie is een groot goed, iets wat

vooral duidelijk wordt wanneer je het zonder

moet doen. Politiek is ook de kunst van het

verzoenen en het maken van keuzes. je moet

dus prioriteiten bepalen. Ik woon niet in aalst,

zelfs niet in de buurt, maar ben toch wat van

de wereld. een schepen van Vlaamse Zaken

in aalst lijkt mij redelijk hallucinant, zelfs

wanneer ik mijn fantasie de vrije loop laat.

IN DE MARgEwf

Ken je onze berekeningsmodules al?mOnique Braam

samen met het acV biedt de lBc-nVk op www.lbc-nvk.be een aantal berekeningsmodules aan. Die modules hebben betrekking op je positie als werknemer. wil je graag weten wat het verschil is tussen je bruto- en je netto-loon? Of op hoeveel dagen klein verlet je mag rekenen als je in het huwelijksbootje stapt? Of nog, op hoeveel vakantiedagen je recht hebt volgend jaar? Ons recht overloopt de belangrijkste bereke-ningsmodules. sommige modules zijn voor iedereen toegankelijk, de meeste zijn voorbehouden voor leden van de vakbond (regis-treren/inloggen op de site).

Van bruto naar netto

Met deze calculator kan je jouw brutoloon omrekenen naar een nettobedrag. Dat is handig, want meestal zijn de officiële loon-schalen gebaseerd op brutobedragen. En er zit nog wel wat verschil tussen je bruto- en je nettoloon. Natuurlijk moet je wel wat parameters kunnen bij de hand hebben: info over je gezinssituatie, de hoogte van het eventuele inkomen van je echtgeno(o)t(e) of partner, eventuele andere inkom-sten, je statuut. Hoe meer gegevens je ingeeft, des te nauwkeuriger de bereke-ning.

Aan de slag?!

Er zijn in België heel wat maatregelen om de tewerkstelling te bevorderen. Je kunt online nagaan op welke voordelen en pre-mies je als werknemer recht hebt en wat de voorwaarden zijn voor een bepaalde maatregel. Dit alles op basis van een per-soonlijk profiel dat je zelf online kunt opstellen. Zo kan je zoeken naar tewerk-stellingsmaatregelen voor je eigen profiel. Hoe meer informatie je invult, des te ver-fijnder het resultaat zal zijn.

Simulatie klein verlet

Trouwplannen? Bijzitter tijdens de verkie-zingen? Vaderschapsverlof? Moet je deel uitmaken van een jury bij een proces? Met

deze toepassing kan je checken op hoeveel dagen klein verlet je in welke situatie recht hebt. Er zijn ook sectorale aanvullingen. Bijvoorbeeld voor de dienstensector (PC 218) en de metaalsector (PC 209).

Formule Claeys

Deze module berekent de duur van de opzegtermijn en het bedrag van de opzeg-vergoeding bij bedienden met een bruto-jaarloon hoger dan 31.467 euro (loongrens 2012). Voor bedienden met een lager loon werd de opzegtermijn wettelijk forfai-tair vastgelegd. De module bevat naast de berekening nog uitgebreide informa-tie over de opzeg voor bedienden en een overzicht van de index van de consump-tieprijzen (basis 1996) sinds januari 2003.

Belastingen

Voor deze dienstverlening gaan we in zee met DVV (Taxweb). Je kunt met Taxweb niet alleen je personenbelasting bereke-nen maar ook controleren of de uiteinde-lijke rekening van de fiscus voor het voor-gaande jaar klopt.

Vakantie

Op hoeveel vakantiedagen heb je recht als arbeider, bediende of schoolverlater (jeugdvakantie)? De module geeft ook informatie over de verlofregeling voor ambtenaren en grensarbeiders.

Tijdkrediet en loopbaanvermindering

Welke uitkering krijg je als je tijdkrediet of loopbaanvermindering zou nemen (zowel voor profit als non-profit in de privésec-tor)? Bovendien gaat de module ook na

– voor werknemers uit de profit, privé-sector – of je recht hebt op een Vlaamse premie voor opleiding of zorg en worden eventueel andere bijkomende sectorale voordelen geafficheerd. Bezoek ook zeker www.tijdkrediet.be.

Brugpensioen

Deze module simuleert het inkomen van wie met (halftijds) brugpensioen gaat. Ze is enkel bedoeld voor ACV-afgevaardigden.


OVER DE gRENzENannick aerts

Sterke nood aan Europees industriebeleid

De Belgische bonden uit de industrie trok-ken op 8 oktober aan de alarmbel. Samen met andere Europese vakbonden pleit-ten ze voor een sterke, duurzame en soci-ale industrie. Door de economische crisis krijgt de industrie enorme klappen. Lokale en Europese overheden spelen daar niet genoeg op in. Er is geen samenhangende visie over de vraag hoe de industrie beter kan worden verankerd in Europa. Nochtans is de sector goed voor drie vierde van de Europese uitvoer. Niet minder dan 34 mil-joen mensen verdienen hun brood in de industrie.Nieuwe spelers van buiten Europa nemen het vaak niet erg nauw met sociale regels en ecologische voorschriften. Die oneerlijke concurrentie doet de industriële tewerkstel-ling dramatisch afkalven. Verder creëert het een ware wildgroei van kwetsbare tewerk-stelling (onderaanneming, uitzendarbeid, schijnzelfstandigen). Volgens de Europese vakbond IndustriAll is een economie zonder een sterke indus-trie gedoemd om te mislukken. Om die boodschap duidelijk te maken brachten de Belgische vakbonden een bezoek aan de werkgeversfederaties en de minister van Werk. Ze riepen op om samen de industrie te verdedigen. Concreet vroegen ze een Europees indus-trieel relancebeleid, gefinancierd door euro-obligaties en een belasting op finan-ciële transacties. Zoiets kan alleen als hier-bij voorrang gegeven wordt aan veiligheid, duurzaamheid en kwaliteitsvolle banen. Er is behoefte aan vernieuwende Europese pro-jecten die een antwoord bieden op uitda-gingen zoals klimaatverandering, energie-bevoorrading, mobiliteit en veiligheid. Het huidige bezuinigingsbeleid van de EU leidt alleen maar tot achteruitgang. meer achtergrondinformatie: www.industriall-europe.eu

Mexicanen ongerust over hervorming arbeidsrecht

De Mexicaanse president Felipe Calderon sluist op een snel tempo een hervorming van het arbeidsrecht door het parlement. Vakbonden zijn zowel over de inhoud als over de snelle gang van zaken erg ongerust. Als de hervorming er komt, worden de werk-nemers- en vakbondsrechten serieus inge-perkt. Werknemers in Mexico moeten nu al heel wat obstakels overwinnen om zich te organiseren in een onafhankelijke vakbond. Werkgevers kunnen er ongestraft de vak-bond bestrijden en ondermijnen. Sinds

Calderon aan de macht is, groeit de lijst van schendingen van fundamentele werk-nemersrechten zoals het recht op vrije ver-eniging en het recht op collectieve onder-handelingen.De bonden kwamen op straat om hun ver-zet tegen de hervorming te tonen. Hun laatste overblijvende rechten zijn in gevaar. De voorstellen die op tafel liggen, maken onderaanneming mogelijk zonder wet-gevende mechanismen die bedrijven ver-antwoordelijk maken voor het respecte-ren van de arbeidsrechten in de hele keten. Werknemers kunnen door het nieuwe wetsvoorstel zonder enige werkzekerheid zes maanden via een proefcontract worden tewerkgesteld. Het recht op staken zal wor-den ondergraven. En werkgevers zullen het

makkelijker krijgen om overleg met legi-tieme vakbonden te omzeilen en de auto-nomie van vakbonden aan te tasten. Wereldwijd is de vakbondswereld ook erg ongerust. Overal worden nationale vak-bonden opgeroepen om het verzet van de Mexicanen te steunen. De klemtoon moet dringend komen op een nationaal sociaal overleg met de onafhankelijke vakbonden als legitieme partners. Op 1 oktober keurde het Mexicaanse parle-ment de wetgeving na een verhit debat goed. Binnen de dertig dagen moet de senaat nu de wetgeving bespreken. Het is ongehoord dat zulke fundamentele veranderingen op een drafje worden behandeld.www.industriall-union.org

Miljoenen op de been in Indonesië

Op 7 oktober was het de internationale dag voor waardig werk. Vaste jobs wor-den almaar zeldzamer. Uitzendarbeid, werk in onderaanneming en tijdelijke banen krijgen de bovenhand, zeker bij jongeren. Lonen en arbeidsvoorwaar-den komen onder almaar grotere druk te staan. De vakbonden kwamen op 7 okto-ber wereldwijd in actie om dit onder de aandacht te brengen. In Indonesië slaagden de bonden erin om bijna drie miljoen werknemers op straat te brengen. Ze wilden een halt toeroepen aan de outsourcing, wezen te lage lonen af en eisten de toepassing van een nati-onale gezondheidsverzekering op basis van een werkgeversbijdrage. Die eisen zijn niet nieuw maar de overheid blijft er doof voor. Indonesië scoort een econo-mische groei van 6,4 procent, meer dan

China en India. Dat vertaalt zich niet in betere werknemersrechten.De minimumlonen liggen lager dan in China, Thailand en Maleisië. Outsourcing betekent in de praktijk dat voor alle jobs tijdelijke contracten de voorkeur krijgen. Bedrijven werken graag met dagloners, uitzendkrachten en onderaannemers. Werknemers die in dit regime werken ver-dienen niet eens de helft van wat ze nodig hebben om een waardig leven te leiden. Bovendien kunnen ze gemakkelijk wor-den ontslagen. Alleen voor onderhoud, catering, beveiliging en chauffeurs kan je volgens de vakbond outsourcing toestaan. Naar aanleiding van de manifestaties kon-digde de overheid aan dat ze het probleem van de outsourcing op de agenda zal zet-ten en zal aanpakken. De voorstellen die ze hiervoor lanceerde gaan nog niet ver genoeg. Meer overleg zal nodig zijn. http://2012.wddw.org/

© f

oto:

imag

eglo

be


Opleidings-advies 50+

Het opleidingscentrum cevora wil actief helpen om 50-plussers enthou-siast aan het werk te houden en ervoor zorgen dat zij zich goed voelen in hun job. De campagne Opleidingsadvies 50+ sluit aan bij die ambitie.

Onder het motto ‘Klassebakken moet je koesteren!’ geeft Cevora doelgericht opleidingsadvies. Met als doel om oudere werkne-mers enthousiast aan het werk te houden en talenten te voeden.

Voordelen voor de werknemer

- specifieke vaardigheden wor-den in kaart gebracht door ervaren consulenten

- persoonlijk en gericht oplei-dingsadvies

- een premie van 40 euro per jaar

Voordelen voor de werkgever

- de capaciteiten van werkne-mers worden optimaal benut

- ervaren medewerkers blijven gemotiveerd

- een premie van 40 euro per gevolgde opleidingsdag op basis van het advies

Twijfel niet langer en schrijf je in voor een gesprek tijdens of buiten de werkuren, via www.cevora.be/opleidingsad-vies! Voor meer info kan je ook terecht bij de opleidingsconsu-lente van de LBC-NVK, Annemie Plessers (via [email protected] of 0478 / 45 42 62).

Neen tegen stress, ja voor kwaliteitsvolle jobs

campagne in contactcenters

mOnique Braam

werknemers uit de contactcenters lijden vaak onder stress. Volgens de meest recente studie, gepubliceerd door de federale overheidsdienst (fOD) werkgelegenheid, arbeid en sociaal Overleg, hangt de grote stress samen met de beperkte ontwikkelingsmoge-lijkheden van het personeel. en ook met burn-out en met het verlangen om een andere baan te vinden. in okto-ber organiseerden de bediendevak-bonden samen met de wereldvakbond uni global union een actieweek voor het personeel uit de contactcenters.

De jongste studie van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal overleg bevestigt dat de mede-werkers (operatoren) een hoger stressniveau heb-ben dan de gemiddelde werknemers. Hun klanten zijn veeleisend, de controles zijn intensief en er is veel routinewerk. De vaststelling van de bon-den is duidelijk: het personeelsverloop blijft groot als gevolg van de geringe aantrekkingskracht van de sector en de onzekere arbeidsovereenkomsten.

Er worden goedkope contracten gesloten om opdrachtgevers aan te trekken, wat ten koste van de kwaliteit gaat. Robert Veekman, LBC-NVK-secretaris: “Wij ijveren al jarenlang voor een degelijk sociaal overleg over de arbeidsvoorwaarden in de sector. De werkne-mers uit de contactcenters verdienen dit.” Er moet een goed evenwicht worden gevonden tussen kwaliteit en kwantiteit en tussen welzijn en prestaties. Uit de geciteerde studie blijkt ove-rigens dat er eenvoudige oplossingen te vinden zijn. Oplossingen die de vakbonden op de werk-vloer willen aankaarten om zo stress te bestrij-den en de kwaliteit van deze banen te verbeteren. Contactcenters moeten echte opleidingsmogelijk-heden bieden en bij de planning rekening hou-den met de voorkeuren van de werknemers. Het is ook belangrijk om samen loopbaanplannen te ontwikkelen en inmenging door de opdrachtge-ver te verbieden.Het startschot van de campagne werd gegeven bij het contactcenter Stefanini, waar 182 banen op de tocht staan omdat het telecombedrijf Belgacom zijn contract niet wilde verlengen.

Meer info lees je op

http://contactcenters.lbc-nvk.be.


DISCRIMINAtIE

Arbeidsmarkt stelt 45-plussers dikwijls teleur

mentaliteit moet nog flink veranderen

Denis BOuwen en saskia De BOnDt

wie de kaap van de 45 of 50 jaar heeft overschreden, moet flink uit zijn pijp komen om nog een seri-euze kans te maken op de arbeids-markt. recent onderzoek van het centrum voor gelijkheid van kansen en racismebestrijding (cgkr) wijst uit dat 45-plussers een aanzienlijk risico lopen om te worden gediscrimineerd wanneer een werkgever kandidaten uitno-digt voor een sollicitatiegesprek. ingrid en martine vertellen over hun ervaringen op de arbeidsmarkt.

Uit een enquête van het CGKR blijkt dat bijna de helft van het bevraagde HR-personeel erkent dat de leeftijd van een kandidaat een effect heeft op de uiteindelijke selectiebe-slissing, dus ook na de uitnodiging voor een eerste sollicitatiegesprek. Vijftien procent van de selectieverantwoordelijken denkt dat oudere sollicitanten zich meer moeten bewijzen dan hun jongere tegenhangers. Hoe vergaat het oudere sollicitanten op de arbeidsmarkt? Ingrid en Martine vertellen wat zij zoal meemaakten.

Ingrid

Ingrid is de kaap van de vijftig voorbij. Veertien jaar lang woonde ze in Nederland. Een tijdlang was ze gewoon huisvrouw en moeder voor de kinderen. Toen de drie kin-deren wat groter werden, werkte Ingrid als vrijwilliger in het plaatselijke onderwijs. Uiteindelijk ging ze tijdelijk vervangingen doen op diverse scholen.Na haar terugkeer naar België werkte Ingrid eerst een jaartje thuis. Maar dat ging al gauw vervelen. Een te meer zocht ze vrij-willigerswerk op de plaatselijke school. Om financiële redenen ging ze ook op zoek naar betaald werk. Ze werkte als tijdelijke leer-kracht, secretariaatsmedewerker, beleids-ondersteuner en zelfs zorgcoördinator. Op zeker ogenblik begon Ingrid kinderen met psychosociale problemen te begeleiden. Toen Ingrids huwelijk op de klippen liep, vond ze veel begrip bij de directeur van de school waar ze werkzaam was. Haar colle-ga’s toonden minder begrip en kwamen in opstand omdat ze slechter functioneerde. De directie kon niet anders dan haar een andere functie te geven. “Van de ene op de andere dag gingen piepjonge leerkrachten

mij vertellen hoe ik mijn werk moest doen. Dat was er te veel aan. Ik kreeg een burn-out. Na intense begeleiding door mijn huis-arts en een burn-out-therapeut besefte ik dat terugkeren naar de school geen goed idee was. Ik moest gaan solliciteren om weer een job te vinden waarin ik me goed kon voelen.”

Twee maanden

Het solliciteren duurde hooguit twee maan-den. Op twee sollicitatiebrieven kwam geen antwoord. Voor drie andere vacatures mocht Ingrid wel op gesprek komen. Een droom werd werkelijkheid: Ingrid vond ander werk als verantwoordelijke voor een project in de gezondheidszorg. “Een totaal nieuwe wereld voor mij. Ik heb nu een opdracht die veel breder en dieper gaat dan al wat ik in het onderwijs kende.”

“Geloven in mezelf was het moeilijkste van alles. Wie zou er nog iemand willen aanwer-ven die de 50 gepasseerd was? Kon ik nog wel iets anders dan in het onderwijs staan? Zou ik mezelf nog kunnen aanpassen? Nog snel genoeg nieuwe dingen leren? En zou ik geen tweede burn-out oplopen?”Ingrids leeftijd bleek geen handicap maar een troef. “Voor de jobs waarop ik sollici-teerde was maturiteit van groot belang. De werkgevers in kwestie zochten ervaren en stressbestendige mensen die actief konden luisteren en goed communiceerden. In mijn nieuwe job vragen collega’s me vaak om raad

en luisteren ze naar wat ik zeg. Voor de jon-gere collega’s ben ik soms een soort moe-derfiguur.”

“Ga op pad met een flinke dosis zelfvertrou-wen en vestig de aandacht op alle kwalitei-ten en ervaring die je hebt”, adviseert Ingrid aan minder jonge mensen die (ander) werk zoeken. “Er zijn ook voordelen aan wat ouder zijn. Som die voordelen voor jezelf op en gebruik ze om werkgevers te overtui-gen van de meerwaarde die jij te bieden hebt. Blijf jezelf ook bijscholen. Doe je dat niet, dan rangeer je jezelf op een zijspoor.”

martine

Martine is een prille vijftiger. Ze studeerde in 1983 af als vertaalster Nederlands-Frans-Duits. Haar eerste werkgever was een bekend postorderbedrijf in Turnhout, waar ze werkte als corrector van catalogen. Maar de job begon te vervelen en ze solli-citeerde spontaan bij een familiebedrijf in Wommelgem, een verdeler van natuurpro-ducten. Het duurde niet lang of ze kreeg daar een baan aangeboden. Aanvankelijk moest ze teksten intikken en lay-outen in de reclamestudio van het bedrijf. Na ver-loop van tijd ging ze correctie- en vertaal-werk doen en werd ze verantwoordelijk voor het reserveren van productadvertenties in diverse tijdschriften.

“Eind jaren negentig kwam het bedrijf onder zware druk door de toenemende concur-rentie van bepaalde ketens en websites


en vooral door de oplopende ver-zendingskosten”, legt Martine uit.

“Jongere collega’s zochten andere oorden op, de oude garde bleef. Een geplande fusie met een Duitse branchegenoot ging niet door. In juni 2009 viel het doek en ging ons bedrijf failliet.”Het bedrijf bleek vooral nog een lege doos zonder veel liquiditei-ten. Van een fatsoenlijke ontslag-vergoeding op basis van de formule Claeys kwam niets in huis. Martine en haar collega’s moesten het stel-len met een beperkte vergoeding via het Fonds voor Sluiting van Ondernemingen. “Een bittere pil om te slikken”, zegt Martine.

Outplacement

Twee jaar lang kregen Martine en haar collega’s wel outplacement.

“In een gemoedelijke sfeer wer-den we geholpen om ons ontslag te verwerken en werden we geïn-formeerd over moderne sollicita-tietechnieken. Maar de tijd vliegt snel en je hebt al gauw een flink gat in je cv. Ik ging niet alleen naar het outplacementbureau maar volgde ook informaticacursussen om bij te benen. Maar mijn achterstand was te groot om de kloof nog te dichten.”Na twee jaar werkloosheid schreef Martine zich spontaan in bij de 50+ Club van de VDAB. “De bijeenkom-sten met de 50+ Club waren erg positief. Maar we leerden er ook dat vacatures vooral worden inge-vuld door te netwerken en dus niet in de eerste plaats via advertenties. Toen ik dat hoorde, schrok ik wel.”Momenteel verstuurt Martine één of twee sollicitatiebrieven per week. In het wilde weg solliciteren wil ze bewust niet doen. “In drie vierde van de gevallen krijg ik een beleefd of respectvol antwoord, ook al gebeurt dat soms met een standaardbrief. Geen enkele werk-gever gaat je recht voor de raap ver-tellen dat je leeftijd een obstakel is. Ik verdiende nooit een erg hoog loon en ben best bereid voor een redelijk bedrag te werken. Maar je moet wel de kans krijgen om zoiets aan een werkgever te vertellen en hem te overtuigen van de troeven van 50-plussers.”

“Ik blijf voort zoeken naar ander werk”, besluit Martine. “Maar ik weiger er onder door te gaan.”

Loopbaanontwikkeling: “Veel hangt af van sector en ervaring”

Het Centrum voor

Loopbaanontwikkeling van de LBC-

nVK begeleidt vooral mensen met

een baan die een andere wending

aan hun carrière willen geven. “niet

zo jonge kandidaten hebben het

inderdaad niet gemakkelijk op de

arbeidsmarkt”, bevestigen de con-

sulenten van het CLO. “Maar veel is

afhankelijk van de sector, de erva-

ring en de opleiding. Sollicitanten

tussen de 45 en 50 zullen het vaak

nog iets minder moeilijk hebben

dan wie al de 50 voorbij is.”

Wie als oudere van werk wil veran-

deren of gewoon werk zoekt, geeft

te vaak snel de moed op, ervaren

ze bij het CLO. “je moet proberen

genoeg zelfvertrouwen te hebben.”

In sommige sectoren is het wel

mogelijk om als oudere werk te

vinden, zeker als je over de nodige

deskundigheid of vakkennis

beschikt. Werkgevers zijn wel vaak

bang van de ‘looneisen’ die oudere

kandidaten zouden kunnen stellen.

In de non-profit hebben ze soms de

schrik dat ouderen te veel tijdkre-

diet zullen aanvragen.

de mensen van het CLO bevesti-

gen dat de mentaliteit bij heel wat

werkgevers nog moet evolueren.

“nogal wat werknemers hebben hun

denkpatroon al langer aangepast.

Steeds meer mensen beseffen dat

ze niet met brugpensioen zullen

kunnen maar langer zullen moeten

werken. We zien ook dat oudere

werknemers sneller dan vroeger

beslissen om zich bij te scholen.”

“Bij het CLO kunnen we ook, dankzij

een persoonlijke begeleiding, voor

50-plussers het verschil maken.

Het helpt zeker wanneer we die

mensen leren hoe ze hun ervaring

en competenties kunnen verkopen.

Sommigen komen na de begelei-

ding tot het inzicht dat een bijko-

mende opleiding soms essentieel is

om opnieuw inzetbaar te zijn op de

arbeidsmarkt.”

de consulenten adviseren oudere

werkzoekenden om hun netwerk

aan te spreken en de sterktes en

zwaktes in kaart te brengen. “een

goede uitstraling is belangrijk. Blijf

verzorgd voor de dag komen. Stel

jezelf in vraag en zorg ervoor dat je

bijblijft. en neem berekende risico’s

wanneer je solliciteert.”

Plan moet oudere werknemers meer kansen geven

Nieuwe cao nummer 104 schetst kader

de nieuwe cao nummer 104, afgesloten in de

nationale arbeidsraad, verplicht bedrijven en

instellingen uit de privésector om een ‘werkgele-

genheidsplan voor 45-plussers’ uit te werken. alle

bedrijven en instellingen met meer dan twintig

werknemers moeten tegen april 2013 een plan

hebben waardoor ze meer werknemers van boven

de 45 kunnen in dienst houden of aanwerven.

Herman Fonck, die de dienst Onderneming van

het aCV leidt, denkt dat de maatregel wel dege-

lijk positieve effecten kan hebben. Maar vanzelf-

sprekend is dat ook weer niet.

Uit vele hoeken is sinds lang te horen dat ‘we lan-

ger moeten werken’. Wil je mensen langer doen

werken, dan moeten ze ook kunnen rekenen op

aangepast werk en aangename werkomstan-

digheden. In vergelijking met heel wat andere

europeanen vinden gemiddeld meer oudere

Belgen dat hun werk niet vol te houden is tot aan

hun zestigste.

Cao 104 verlangt dat ondernemingen ‘maatwerk’

leveren zodat oudere werknemers langer aan het

werk kunnen en willen blijven. een fabriek heeft

andere noden dan een bouwwerf of een zieken-

huis.

de werkgever moet dus een werkgelegenheids-

plan voor 45-plussers maken dat bedoeld is voor

één jaar of een aantal jaar. Het plan moet de

tewerkstelling van 45-plussers verzekeren of ver-

groten. er kan worden gedacht aan maatregelen

op het vlak van selectie en indienstneming, de

ontwikkeling van competenties, loopbaanontwik-

keling en –begeleiding, interne mutaties, arbeids-

tijden en arbeidsomstandigheden en ga zo maar

door. de werkgever moet het plan vooraf bespre-

ken met de ondernemingsraad, het preventieco-

mité (CPBW) of de vakbondsafvaardiging. Wil de

werkgever de cao niet toepassen? dan kan de

inspectie sociale wetten optreden. Indien nodig

kan de arbeidsrechtbank de werkgever dwingen

toch een plan te bedenken.

Sommigen vrezen dat cao nr. 104 een maat voor

niets zal blijken. “Veel hangt af van de vraag hoe

de werknemers het aanpakken”, vindt Herman

Fonck van het aCV. “dankzij de cao is er nu een

kader en zijn er minimale verplichtingen om

zo’n werkgelegenheidsplan te bespreken. als

een werkgever niet ingaat op de voorstellen van

de werknemers, moet hij schriftelijk uitleggen

waarom.”

Volgens Fonck is het belangrijk dat de werkne-

mersvertegenwoordigers de nieuwe cao au séri-

eux nemen. “als een werkgever zich er vanaf wil

maken met wat schriftelijke formaliteiten, kan dat.

Maar als we écht willen dat mensen langer wer-

ken, moeten we vroeg of laat toch iets doen om

de kwaliteit van het werk te verbeteren.”


FLEXIBILISERINg

Werkgevers eisen almaar meer flexibiliteit

arbeidsmarkt zonder menselijk gelaat kan niet de bedoeling zijn

Peter tierens en Denis BOuwen

weldra wordt het startsein gege-ven voor een nieuw interprofes-sioneel overleg. waarover dit zal gaan, is ondertussen al wel duide-lijk. uit werkgevershoek weerklinkt sinds mensenheugenis de wei-nig inspirerende mantra van meer flexibiliteit en minder loonkosten.

Ook de regering-Di Rupo I meent, onder zware druk van de flexi(curity)-adepten uit Europa, de uitweg uit de crisis te vinden in een modernisering van de arbeidsmarkt. Goed nieuws, want ook de vakbonden willen moderniseren. Slecht nieuws, want eigenlijk willen sommigen alleen flexibiliseren.Het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO) pleit voor een berekening van de arbeidsgrenzen op jaarbasis. Maar dat is eigenlijk al mogelijk sinds 1985. Er gebruik van maken vergt weliswaar enig overleg met het personeel. Maar klaarblijkelijk is overleg niet langer sexy. Het ziekteverzuim bij werknemers zit in de lift. De citroenloopbaan – altijd meer, beter en langer – eist zijn tol. Is een moderne arbeidsmarkt een arbeidsmarkt zonder menselijk gelaat? Moet de werknemer die door de bedrijfspoort gaat alle hoop laten varen? Constructief overleg voeren is noch-tans mogelijk. De arbeidsmarkt modernise-ren ook. Maar laat het dan wel een moder-nisering zijn waar iedereen beter van wordt.

“Bij Aldi wordt flexibiliteit alleen maar erger”

Hélène werkt bij de supermarktketen Aldi, waar ze filiaalassistente is. De bedrijfscao’s beperken de flexibiliteit enigszins bij de keten.

“Voor alle deeltijdse werknemers hebben wij de afspraak dat ze recht hebben op een vierdaagse werkweek”, vertelt Hélène. “Er mag maar één keer per week een dag van minder dan 7 uur en 15 minuten worden ingepland, behalve dan in juli, augustus en december. Maar de afspraken worden vaak niet nageleefd door de filiaalleiders die de planningen opstellen. De werknemers ken-nen de bewuste cao dikwijls niet of durven niet voor hun rechten op te komen.”De Aldi-directie wil de cao niet meer toe-passen voor nieuwe werknemers, in het kader van de plannen om de openingsuren van de winkels te verruimen. “Zo wordt

het personeel flexibeler en kunnen ze vijf dagen per week werken met kortere werk-tijden. Bijvoorbeeld vanaf 11.00u tot aan de sluitingstijd.”In principe moet de planning bij een Aldi-winkel drie weken van tevoren worden uit-gehangen. Meestal gebeurt dat ook. “Zo kan je toch wat plannen en afspraken maken binnen het gezin”, aldus Hélène. “De plan-ning kan alleen nog worden veranderd als de werknemer akkoord gaat.”Vaak moet de planning worden aangepast wegens ziektes, te veel werk of een slechte planning. De werknemers krijgen dan de vraag om extra te presteren. “Het gebeurt de jongste tijd geregeld dat mensen de avond voordien gebeld worden met de vraag of ze niet wat vroeger kunnen beginnen. Soms krijgen ze de vraag om ’s avonds toch langer te blijven. Met de jaren wordt de flexibiliteit

almaar erger. Werknemers moeten extra opdraven en langer blijven.”Het vergt heel wat gepuzzel om werk en privé te combineren, zegt Hélène. “In mijn gezin spreken we elke week af wie de kin-deren ophaalt en wie ze naar school of naar het voetbal of het volleybal brengt. En ook wie zich bezig houdt met het huiswerk van de kinderen. Als mijn man en ik allebei vast-zitten, moeten we aan iemand anders vra-gen om de kinderen op te halen. Met mijn flexibele uurroosters kan ik dikwijls ook niet meedoen aan activiteiten die elke week op hetzelfde tijdstip plaatsvinden.”

Ploegensysteem en vaste nacht bij Nike

Nathalie Engelen is bij Nike in Laakdal vak-bondsafgevaardigde van de LBC-NVK. Ze heeft daar een zitje in de ondernemingsraad.

“In onze operations werken we met een ploe-gensysteem en een vaste nacht”, vertelt Nathalie. “Als het nodig is, kunnen de vaste werknemers vrijwillig op zaterdag een halve of hele dag werken. Het is ook mogelijk om in de week tot middernacht te werken en dan ‘s vrijdags de nacht te doen. Wie de hele week tot middernacht werkt, mag vrijdags om 20.00u stoppen.”Bij Nike is wel een maximumgrens inge-bouwd: tot tien uur per dag en 46 uur per week. “Wanneer er veel plusuren gepres-teerd zijn en het verlofpercentage wordt verhoogd, dan krijgen diegenen die de meeste uren werkten voorrang voor verlof.”

“In de support wordt gewerkt met een sys-teem van glijdende werkuren. De collega’s daar kunnen starten tussen 7.30u en 9.00u en stoppen tussen 16.00u en 17.30u.”Bij Nike mag in elke afdeling 20 procent van het personeel de werkdag later beginnen. Twintig procent mag ook de werkdag vroe-ger afronden. Er moet wel een minimumbe-zetting voor basisdiensten zijn.

“Slapeloosheid en oververmoeidheid bij Flightcare”Het werk van Marc Dobbelaere speelt zich af op Brussels Airport. Vijftien jaar lang werkte hij bij Sabena. Daarna kwam hij in dienst bij Flightcare, dat onlangs werd over-genomen door Swissport. Het bedrijf heet nu dan ook Swissport Belgium. Bij Swissport doen ze aan goederenbehandeling en zorgen

© f

oto:

dan

iël

rys


ze voor de ‘afhandeling’ van passagiers en hun bagage. De werknemers maken ook vliegtuigen van diverse maatschappijen schoon.

“Ik heb altijd voor de passenger services gewerkt in een flexibel ploegensysteem”, legt Marc uit. “Flexibiliteit is een must op de luchthaven vermits er geen echte regel-maat is in het aantal vluchten, het aantal passagiers, de vertrekuren, de luchtvaart-maatschappijen die beslissen naar en van Brussel te vliegen of vluchten af te lassen voor een bepaalde periode. In de vakantie-periodes zijn er ook veel chartervluchten.”Bij Swissport kan je elke maand op een werkrol invullen wanneer je wil werken of vrijaf hebben. Voor de dagen die je werkt, kan je kiezen om welk uur je begint. Maar het is nooit zeker welke uren het uiteinde-lijk zullen zijn.

“Meestal kiezen mensen altijd voor ochtend-ploegen of avondploegen om een zekere regelmaat te hebben. Sommigen doen lie-ver de nachtploeg. Het is ook mogelijk om ’s zondags en op feestdagen te werken en die uren te recupereren op andere dagen. Ik werk bijvoorbeeld één weekend op twee en vraag elke woensdag vrijaf. Zo kan ik mijn kinderopvang regelen.”

uitermate belastend

Wie bijvoorbeeld in de ochtendploeg zit, moet soms om 3.00u beginnen, de dag daarop om 6.00u en de dag nadien om 4.00u. Geen regelmaat dus, wat uitermate belastend is voor de gezondheid. “Ons enig rustmoment is de maaltijdpauze maar die wordt niet regelmatig genomen. Soms kan die pauze niet of niet helemaal gebruikt worden.”

“In de tijd van Sabena was het systeem nog leefbaar en werd zoveel mogelijk rekening gehouden met de wensen van de werkne-mers. Maar bij Flightcare gingen de werk-omstandigheden er sterk op achteruit. Het is nu heel moeilijk om je sociaal en fami-liaal leven te regelen. De jaarlijkse wette-lijke vakantiedagen naar eigen wens opne-men is ook lastig. Het gaat zelfs zover dat het bedrijf zelf je wettelijke vakantiedagen inplant, zonder je toestemming te vragen. Anders raken ze niet op tegen het eind van het jaar.”

Er kunnen ook ‘split shifts’ worden opge-legd. De werknemer werkt dan bijvoor-beeld van 7.00u tot 11.00u en van 16.00u tot 20.00u. “Het bedrijf past dat vaak toe bij nieuwe collega’s met tijdelijke contracten. Er zouden nu plannen zijn om die aanpak op het hele personeel toe te passen. Voor wie dicht bij de luchthaven woont, is zoiets soms nog haalbaar. Maar niet iedereen woont dichtbij.”Door de grote variatie aan uurroosters lijden sommige werknemers aan slapeloosheid en

oververmoeidheid. En de onregelmatige maaltijdpauzes leiden tot maag- en darm-klachten.Volgens Marc gaat de flexibiliteit nu veel te ver. “De KU Leuven deed vroeger al onder-zoek naar de tevredenheid van ons perso-neel maar de directie wilde nooit de resul-taten openbaar maken.”Met de komst van Swissport als nieuwe eigenaar kreeg het personeel de belofte dat er een beter personeelsbeleid zal wor-den ontwikkeld om het werk aantrekkelij-ker te maken. “De mensen waren de aanpak van Flightcare meer dan beu en hopen dat het nu beter zal worden. Maar de meeste managers uit de Flightcare-tijd zijn er wel nog altijd.”

“gelukkig zijn er familieleden en vrienden”

Kris is bediende verkoper in een winkel van Colruyt. “Ons uurrooster begint vanaf 6.00u en eindigt om 20.00u, met één uit-zondering: ’s vrijdags is de winkel open tot 21.00u. Zondag is onze rustdag.”De dagplanning start bij Colruyt tussen 6.00u en 14.00u. Ze stopt tussen 12.00u en 21.00u. “Als je kijkt naar onze uren, is geen enkele dag of week dezelfde”, vertelt Kris. “Vermits we vaak ’s zaterdags moeten werken, kunnen we een dag vrij nemen in de week. Onze vrije dag valt altijd op een andere weekdag maar soms ook op zaterdag. Elke vrijdag worden de uurroosters uitge-hangen voor de komende drie weken. Die roosters houden rekening met eventuele persoonlijke wensen.”Volgens Kris is het ‘een erg moeilijke puzzel’

om de flexibiliteit te combineren met het privéleven, zeker wanneer er kinderen zijn.

“Gelukkig zijn er familieleden en vrienden om de puzzel compleet te maken.”

grote variatie aan uurroosters bij Belgian Sky ShopsCaroline, Gilberte en Véronique zijn alle drie verkoopsters bij Belgian Sky Shops op de luchthaven in Zaventem. Zij weten maar al te goed wat het is om flexibel te werken. Hun winkels zijn open van 4.30u tot mid-dernacht, en dat zeven dagen op zeven. De eerste ploeg start dan ook om 4.30u.

“Wij kennen onze jaarplanning van tevoren”, leggen de drie verkoopsters uit. “Zo is het gemakkelijker om afspraken te maken in ons privéleven.”Op de 21ste van elke maand krijgen ze bij Belgian Sky Shops het effectieve werkroos-ter voor de komende maand. Er is een grote variatie aan uurroosters. De keten heeft geen vast ploegensysteem. Het is best mogelijk dat je ’s zaterdags tot 20.00u werkt en ’s zondags om 6.00u al opnieuw van de partij moet zijn. “Positief is dat we met onze uren niet in de file moeten staan”, klinkt het.De drie vrouwen vinden het erg lastig om het werk met het gezinsleven te verzoenen. Vooral voor werknemers die er alleen voor staan. “Onze partners of ouders zijn belang-rijk om de kinderen op te vangen.”Véronique koos er bewust voor om elke dag om 4.30u te beginnen werken in de ‘flex-ploeg’. Zo heeft ze meer tijd om haar jonge schoolgaande kinderen op te voeden en te begeleiden.


Bescherming zwangere werkneemsters

Op 13 maart 2008 kwam een werkneemster voltijds in dienst van een dienstverlenend bedrijf. Er werd een proefperiode overeen-gekomen van zes maanden. In het bedrijf bestond een glijdende uurregeling. Op 25 juli gaf de werkneemster een briefje aan de werkgever waarin haar zwangerschap werd bevestigd.Een paar dagen later riep de werkgever haar op het matje omdat ze de regels over het glij-dende uurrooster en het tikken niet naleefde. Met een brief van 29 september maakte de werkgever meteen een einde aan het con-tract en betaalde hij een opzegvergoeding van zeven dagen loon; de proefperiode liep toen nog omdat ze door de vakantie was ‘ver-lengd’. De werkneemster betwistte haar ont-slag omdat ze een oorzakelijk verband zag met haar zwangerschap.Het arbeidshof van Brussel moest het geschil beslechten. In een arrest van 20 april 2012 verwees de rechter naar de bescher-mingsregeling voor een zwangere werk-neemster: de werkgever die ingelicht wordt over de zwangerschap, mag geen einde maken aan de arbeidsovereenkomst behalve wegens een reden die niets met de zwanger-schap heeft te maken. De werkgever moet bewijzen dat die reden werkelijk bestaat.Hoe valt die bescherming te rijmen met de proefperiode? Die moet beide partijen immers de kans geven om na te gaan of ze het professioneel met elkaar kunnen vinden.De bescherming geldt ook tijdens de proeftijd, maar dan heeft de werkgever

– volgens de Brusselse rechters – een ruimer appreciatierecht. De ontslagreden moet objectief en controleerbaar zijn, maar kan niet worden beperkt tot alleen een dringende reden of economische of technische motieven. Ook het gedrag van de werknemer kan een reden zijn tot ontslag. In dit geval vond het arbeidshof dat de reden voor het ontslag niets met de zwangerschap te maken had.

te veel loon uitbetaald

Een werknemer is in dienst van een archi-tectenbureau sinds 2004. De loonadminis-tratie wordt gedaan door een sociaal secre-tariaat. Dat secretariaat betaalt ongeveer vier jaar lang een loon uit dat hoger was dan aanvankelijk werd overeengekomen. Blijkbaar maakte het sociaal secretariaat een fout. In 2008 licht het secretariaat de werkgever in over het ‘te veel’ betaalde loon. De werkgever maakt daarop meteen een einde aan de arbeidsovereenkomst wegens

dringende reden. De arbeidsrechtbank van Tongeren volgde de werkgever in zijn beoor-deling, maar het arbeidshof in Antwerpen velde op 3 oktober 2011 een ander arrest. Het feit dat er te veel loon werd betaald, is niet het gevolg van een fout van de werkne-mer. Die heeft dat ook niet op slinkse wijze verborgen gehouden voor zijn werkgever. Bovendien werd hem nooit duidelijk de vraag gesteld om het te veel betaalde loon terug te betalen. Uit al die elementen moet worden afgeleid dat de verdere samenwer-king tussen de werkgever en de werknemer

niet dadelijk en definitief onmogelijk gewor-den was. Er was dus geen dringende reden in het spel.De rechter voegt er nog aan toe dat het zeker niet normaal is dat er vier jaar lang te veel loon werd betaald zonder dat de werkgever of het sociaal secretariaat dat opmerkte, maar dat dit niet kan worden verweten aan de werknemer.Zijn job was de werknemer kwijt. Maar drie jaar na zijn ontslag kreeg hij toch een opzeg-vergoeding die het leed enigszins compen-seerde.

ARBEIDS-gERICHtmarc weyns

Ontslag wegens dringende reden moet goed omschreven zijnEen werknemer komt in dienst op 1 sep-tember 2010 en al op 22 oktober maakt de werkgever een einde aan de arbeidsover-eenkomst wegens dringende reden. Hij stuurt een lange ontslagbrief, maar blijft over de ontslagreden erg vaag: “Het gaat meer bepaald over opmerkingen, sugges-ties en insinuaties met seksuele inslag die een inbreuk zijn op de eerbaarheid van het individu” .De werknemer betwist dat hij ongeoor-loofde handelingen stelde en vraagt aan

de werkgever om die heel vage ontslagmo-tivering toch concreter te maken. De werk-gever slaagt daar niet in en legt een hele tijd na het ontslag nog wel twee anonieme schriftelijke verklaringen voor.De arbeidsrechtbank in Gent oordeelde in een vonnis van 31 mei 2012 dat de werk-gever de ontslagreden zo vaag omschreef dat de werknemer te weinig op de hoogte was van wat hem werd verweten en dat de rechtbank onmogelijk de ernst van de beweerde feiten kon beoordelen. Kortom, de werkgever schoot tekort in zijn wet-telijke motiveringsplicht. De werkgever werd daarom veroordeeld tot het betalen van een opzegvergoeding.

© f

oto:

dan

iël

rys


RUBRIEKSNAAMINBOXmOnique Braam

PublicatiesOp de website kan je als LBC-NVK-lid een schat aan publi-caties downloaden. Publicaties over eerder algemene the-ma’s, maar ook interessante sectorbrochures. Je vindt ze op www.lbc-nvk.be onder ‘publicaties’.Daarnaast is het ACV ook erg goed gedocumenteerd. Via www.acv-online, ‘publicaties en documentatie’, vind je een schat aan themabrochures die te maken hebben met je werknemersstatuut. Denk aan brochures rond tijd-krediet, vakantie, opleiding, arbeid en zwangerschap, arbeid en zorg.

Kaderleden, hooggeschoolden, leidinggevenden

De LBC-NVK (ACV) biedt hooggeschoolden en kader-personeel een NVK-netwerk aan via www.nvk.be. NVK staat voor Nationaal Verbond voor Kaderpersoneel. Networking, ontmoeting en uitwisseling, daar draait het om bij het NVK. De kaderwerking organiseert work-shops, infodagen en seminaries voor kaderleden. Voor jonge starters en professionals, maar ook voor ervaren en doorgewinterde kaderleden en werknemers met een leidinggevende functie. Ben je al LBC-NVK-lid maar nog niet geregistreerd als kaderlid? Doe het online. Dan ont-vang je naast de info als LBC-NVK-lid ook het driemaan-delijkse tijdschrift Kader en word je op de hoogte gehou-den van specifieke NVK-initiatieven.

LBC-NVK-ledennieuwsbrief

De LBC-NVK is de voorbije zomer gestart met een nieuw initiatief. Elke maand ontvangen LBC-NVK-leden van wie we het e-mailadres kennen een digitale nieuwsbrief met (nog) meer actualiteit. Onze standpunten, onze campag-nes, maar ook mededelingen over bijvoorbeeld je vak-bondspremie en eindejaarspremie. Nog geen nieuws-brief in je mailbox gezien? Geef dan je mailadres online door via www.lbc-nvk.be en vul het formulier ‘Zin in de LBC-NVK-ledennieuwsbrief ’ in. Dit formulier vind je via ‘publicaties, nieuwsbrieven’.

Word fan van onze facebookpagina: www.facebook.com/vakbondlbcnvkTwitter: www.twitter.com/lbcnvk

Eerste winnaars krijgen tabletIn Ons recht van juni hebben we de digi-tale versie van Ons recht gelanceerd. al wie Ons recht lie-ver online leest of de papierberg wil ver-minderen, kan zich sindsdien abonneren op een maandelijkse Ons recht-mail. Het aanbod werd nog aantrekkelijker door-dat digitale abon-nees kans maakten om een Samsung-tabletcomputer te winnen. Onze actie leverde meteen een massa digitale abonnees op. Bijna 8.000 Ons recht-abonnees stapten inmiddels over naar de digitale versie. Uit de lijst trok een onschul-dige hand vijf gelukkigen: Bea deconinck uit Herk-de-stad, Christel Peeters uit averbode, Christine de Schepper uit adegem, Corinna alaerts uit Lebbeke en Ingrid Paternotte uit rumst kregen hun tablet al thuis bezorgd. nog tot eind dit jaar loopt de kennismakingsactie verder. elke maand bezorgen we een Samsung galaxy tablet aan één nieuwe abonnee. Vul dus snel je gege-vens in op http://onsrecht.lbc-nvk.be en maak nog deze maand ook kans op een trendy tablet!

ELKE MAAND EEN SAMSUNG TABLET

TE WINNEN!Maak ook kans en surf naar http://onsrecht.lbc-nvk.beom je in te schrijven voor de digitale versie van het ledenblad van jouw vakbond LBC-NVK!Elke maand verloten we onder de inschrijvers voor Ons Recht digitaal een Samsung tablet. Je inschrijving wordt maar één keer geregistreerd, dus kan je maar één keer meedingen voor een tablet.

Water is een mensenrecht

steun europees Burgerinitiatief

Alle burgers hebben schoon drink-water en goede sanitaire voorzienin-gen nodig. ACV Openbare Diensten doet mee aan een Burgerinitiatief dat de Europese Unie op haar ver-antwoordelijkheid wijst. De EU moet de watertoevoer en de toegang tot sanitaire voorzieningen bevorderen als essentiële openbare diensten voor iedereen. Ze moet ook meer inspan-ningen doen om het recht op schoon drinkwater en sanitaire voorzienin-gen wereldwijd te promoten.

Het Europees Burgerinitiatief is een campagne die het mensenrecht op water en sanitaire voorzieningen wil verwezenlijken. De initiatiefnemers kanten zich tegen de privatisering en liberalisering van waterdiensten. Water is een openbaar goed, geen handelswaar!

Steun de campagne en zet jouw handtekening via www.right2water.eu.

Infoavond tijdkrediet in Sint-NiklaasDe recent afgesloten cao nr. 103 verandert een aantal regels op het vlak van tijdkrediet. Over dit thema organiseren de LBC-NVK-besturen van Waas en Dender een informatieavond. Die vindt plaats op woensdag 21 november om 20.00u. in vergader-centrum Den Hof, H.Heymanplein 7, St-Niklaas. Inschrijven, met vermelding van naam, adres en lidnummer, kan via [email protected]. Je kunt ook telefonisch inschrijven via het nummer 03 / 765 23 70.


RUBRIEKSNAAM

renilDe De BusscHOP

net voor de zomervakantie werd een aantal maatregelen uit het regeerakkoord van Di rupo i in een wet gegoten. eén van die maatregelen komt erop neer dat het kapitaal van een aanvullend pensioen meer belast wordt wan-neer dat geld bij leven wordt uit-gekeerd voor de leeftijd van 62 jaar. Hoe ziet die hogere belas-ting eruit? en worden àlle kapi-talen, uitgekeerd voor de leef-tijd van 62 jaar, zwaarder belast? Ons recht geeft het antwoord.

Tal van bedrijven hebben een plan waar-door werknemers een aanvullend pensi-oen krijgen wanneer ze met pensioen ver-trekken. Zo’n aanvullend pensioen wordt gefinancierd vanuit werkgeverstoelagen en eventueel ook vanuit bijdragen van de werknemer. Het geld wordt gestort naar een

verzekeringsmaatschappij of een pensioen-fonds. De verzekeraar of het pensioenfonds moet de centen beheren.Vanaf 1 juli 2013 wordt dus een hogere belas-ting geheven op zulke kapitalen. Maar wel alleen op de bedragen die zijn opgebouwd met werkgeverstoelagen. Het kapitaal, ont-staan op basis van bijdragen van de werk-nemer, wordt niet zwaarder belast. Dat kapitaal wordt nog altijd belast tegen tien procent, tenminste als het gaat om een bedrag dat gevormd werd door werknemers-bijdragen die gestort werden sinds 1 janu-ari 1993. Gaat het om kapitaal op basis van werknemersbijdragen van voor die datum, dan blijft het belastingtarief 16,5 procent.

even opfrissen

Volgens de wetgeving mag een aanvullend pensioen alleen worden uitgekeerd op het ogenblik van de pensionering – bij een ver-vroegde pensionering of wanneer de wet-telijke pensioenleeftijd is bereikt – of vanaf het moment dat de aangesloten werknemer

60 jaar is geworden. Het geld uitkeren op 60 jaar kan alleen wanneer het pensioenregle-ment zoiets mogelijk maakt. In het pensi-oenreglement worden de rechten en plich-ten van werkgever en werknemer bepaald.Overlijdt de aangesloten werknemer voor één van die tijdstippen? Dan bepaalt het pensioenplan doorgaans dat er een kapi-taal wordt uitgekeerd aan een begunstigde.Bij een pensionering, op de leeftijd van 60 jaar of bij overlijden zal voor het pensioen-kapitaal een gunstig belastingtarief gelden. Gedurende lange tijd was het tarief 16,5 procent voor kapitalen gevormd via werk-geverstoelagen. Het Generatiepact uit 2005 bracht daar verandering in. Volgens dat pact worden werknemers beloond wanneer ze tot de wettelijke pensioenleeftijd (65 jaar) blij-ven werken en pas dan hun aanvullend pen-sioenkapitaal opvragen. Zulke werknemers moeten geen 16,5 maar slechts tien procent betalen op het kapitaal gevormd via werk-geverstoelagen.

Vroege uitkering kapitaal groepsverzekering wordt zwaarder belast

alleen deel gefinancierd door werkgever


AANVULLEND PENSIOEN

Tarieven vanaf 1 juli 2013

Welke tarieven zullen vanaf 1 juli 2013 van kracht zijn?Om te beginnen dient opgemerkt dat er niets verandert voor uitkeringen vanaf de leeftijd van 62 jaar en voor uitkeringen bij overlijden. Het kapitaal gevormd via werk-geverstoelagen blijft onderworpen aan een tarief van 16,5 procent. Blijf je werken tot aan de wettelijke pensioenleeftijd en wordt het pensioenkapitaal pas dan uitgekeerd? Dan blijft het fiscaal gunsttarief van tien procent behouden.Het zijn de uitkeringen voor de leeftijd van 62 jaar die worden aangepakt. Maar ook hier is er weer een nuance. Wordt het geld uitgekeerd voor de leeftijd van 62 jaar en is de werknemer dan met vervroegd wettelijk pensioen, dan blijft het tarief van 16,5 pro-cent toch van toepassing. Is de werknemer niet met vervroegd pensioen en worden de centen voor de leeftijd van 61 jaar uitbe-taald? Dan moet er twintig procent belas-ting worden betaald. Is de werknemer de

kaap van 61 jaar voorbij maar nog geen 62 jaar oud? Dan is er 18 procent verschuldigd.Neem het voorbeeld van een bruggepensio-neerde die in augustus 2013 zijn aanvullend pensioenkapitaal krijgt en op dat ogenblik 60 jaar is. Die zal daarop twintig procent belasting betalen.

Schema

Begint het een beetje te duizelen met al die tarieven? Dan kan dit schema je helpen:

(1) We veronderstellen hier dat de aange-sloten werknemer bij uitkering niet met vervroegd wettelijk pensioen is. Als hij op die leeftijd met vervroegd wettelijk pensioen is, blijft 16,5 procent van toe-passing bij uitkering vanaf 1 juli 2013.

(2) We gaan ervan uit dat de aangesloten werknemer is blijven werken tot 65 jaar of tot die leeftijd geacht wordt effectief actief te zijn geweest omdat de periode van inactiviteit gelijkgesteld wordt met een periode van activiteit (zie LBC-NVK belastinggids 2012, blz. 360). Als dat niet zo is, zal 16,5 procent geheven worden in plaats van tien procent, zowel bij uit-kering voor als vanaf 1 juli 2013.

Voorbeeld

Een pensioenkapitaal van 150.000 euro bruto, gevormd met uitsluitend werkge-verstoelagen, wordt uitgekeerd op 60 jaar.

De aangesloten werknemer is op dat ogen-blik niet met vervroegd wettelijk pensioen. Om de zaken zo simpel mogelijk te hou-den veronderstellen we dat het bedrag van 150.000 euro geen winstdeelneming bevat. De winstdeelneming is wel onderhevig aan sociale inhoudingen maar niet aan belasting. We veronderstellen ook dat de belasting-plichtige in een gemeente woont waar de gemeentebelasting acht procent bedraagt.

Dit voorbeeld toont aan dat het verschil in belasting aanzienlijk is. Niet alleen de belasting voor de staat stijgt maar ook de gemeentebelasting. Een flinke streep door de rekening voor al wie bijna 60 jaar oud was en uitzicht had op een uitkering van hun aanvullend pensioenkapitaal op die datum tegen een aanslagvoet van 16,5 pro-cent. Voor lopende pensioenplannen met een eindleeftijd voor 62 jaar is geen enkele afwijking voorzien. De reden die de minis-ter van Pensioenen daarvoor geeft is dat er nog genoeg tijd is om die pensioenplannen aan te passen. De verhoogde tarieven tre-den immers maar in werking vanaf 1 juli 2013. Een aanpassing kan bijvoorbeeld erin bestaan om in het pensioenplan een flexi-bele uitkeringsdatum te regelen en de werk-nemer te laten kiezen wanneer hij zijn pen-sioenkapitaal laat uitkeren.

Aanvullend pensioenkapitaal opgebouwd met werkgeverstoelagen en uitkering bij leven van de aangesloten werknemer

Leeftijd in volle jaren

bij uitkering

Tarief bij uitkering

tot en met 30 juni 2013

Tarief bij uitkering

vanaf 1 juli 2013

60 jaar (1) 16,5 procent 20,0 procent


62 tot en met 64 jaar 16,5 procent 16,5 procent


uitkering tot en met30 juni 2013

uitkering vanaf 1 juli 2013

Bruto pensioenkapitaal 150.000 150.000

Inhouding rIZIV 3,55 procent 5.325 5.325

Solidariteitsbijdrage 2 procent 3.000 3.000

Belastbaar bedrag 141.675 141.675

Belasting staat 23.376,38

(16,5 procent)

28.335,00

(20 procent)

gemeentebelasting (8 procent op

de belasting voor de staat)

1.870,11 (8 procent

van 23.376,38)

2.266,80 (8 procent

van 28.335,00)

netto pensioenkapitaal 116.428,51 euro 111.073,20 euro

© f

oto:

dan

iël

rys


Shurgard dreigt privacyregels aan zijn laars te lappen

Omstreden plan om telefoongesprekken op te nemen en te beluisteren

Jan Deceunynck

mogen werkgevers de telefoongesprekken van hun werknemers opnemen en beluisteren? nee, zegt de wet.

“Toch doen we het”, klonk het bij het opslagbedrijf Shurgard. De vakbond slaagde erin om de boot af te houden. Voorlopig toch.

Het verhaal begint eind vorig jaar. Toen schrapte Shurgard het interne callcenter uit het bedrijfsorganigram en werd beslist dat inkomende telefoons voortaan rechtstreeks

naar de vestigingen zouden worden door-geschakeld. In februari van dit jaar werd droogweg aan het personeel meegedeeld dat de telefoongesprekken vanaf dan ook zouden worden opgenomen. Op basis van die informatie zou er dan gerichte vorming komen voor medewerkers die niet zo veel kaas gegeten hadden van efficiënt telefo-neren. Het personeel was niet opgezet met het plan van de directie. Vanuit de vakbond werd daarom gevraagd om het idee op te bergen of minstens met de vakbond te overleggen. Zonder collectief akkoord was er immers geen sprake van een wettelijk kader voor

de geplande telefoontap. Met lange tanden ging de directie formeel akkoord. Maar in de praktijk bleek er niet veel ruimte om te overleggen. De directie bleef bij haar plan en gaf geen strobreed toe. Eind juni deelde ze mee dat de onderhandelingen er voor haar part op zaten en dat ze gesprekken begon op te nemen. Een oorlogsverklaring die de vakbond niet kon negeren. Dus stapte de vakbond naar de Privacycommissie. Die kwam tot het besluit dat de opnames op dit moment in strijd zijn met de wetgeving.

PRIVACy


Wettelijke regeling

“De directie gaat hier ferm uit de bocht”, legt vakbondsafgevaardigde Patrick Van Wymeersch uit. “Er is een strikte wettelijke regeling voor opnames van telefoongesprek-ken. In callcenters en bij telefonische ver-koop mag het. Maar in andere situaties is het niet toegestaan, en al zeker niet zonder de goedkeuring van de werknemers.”Shurgard trachtte zich in te dekken door de personeelsleden individueel te bena-deren, vertelt vakbondssecretaris Frank Convents. “Alle werknemers kregen een document voorgeschoteld waarin ze moes-ten verklaren akkoord te gaan met de opna-mes. Een aantal collega’s ondertekende de tekst maar het merendeel weigerde. De Privacycommissie uitte al haar twijfels bij deze aanpak. Volgens de commissie kunnen werknemers moeilijk vrij kiezen wat ze wil-len doen als er druk vanuit de hiërarchie is. Er is een collectief akkoord nodig.”

De bewering van de directie dat de opna-mes zullen dienen om verdere vorming te organiseren kan de vakbond niet overtui-gen. “Er is nooit vorming geweest over de telefoongesprekken”, zegt Van Wymeersch.

“We kregen een ‘script’ dat uitlegt waaraan we ons moeten houden tijdens telefoonge-sprekken. En verder niks.”

Genoeg alternatieven

Volgens Convents zijn er genoeg wettelijke alternatieven voor de opnames. “De dis-trictsmanager kan perfect in de diverse ves-tigingen telefoongesprekken volgen en op basis daarvan tips geven of vorming opzet-ten. En in het vroegere callcenter is alles aanwezig om groepen medewerkers te leren hoe ze efficiënt telefoongesprekken kunnen voeren. Via groepsgesprekken kunnen ze daar leren van elkaar. Gesprekken opnemen is echt niet nodig. Het is enorm overdreven in vergelijking met het doel.”Onder flinke vakbondsdruk zette Shurgard de opnames voorlopig stop. “Na een mis-lukte verzoeningspoging is er eind sep-

tember actie gevoerd. Acht vestigingen bleven daardoor gesloten op zaterdag 29 september. De actie haalde ook het VTM-nieuws, waarbij een woordvoerder van de Privacycommissie herhaalde dat Shurgard over de schreef ging.”Uit schrik voor imagoschade stemde Shurgard in met een verdere bemidde-lingspoging. Op 18 oktober vergaderden bonden en directie over het privacybeleid. Dat gebeurde onder het waakzame oog van de Privacycommissie. Er werd afgesproken dat er voorlopig geen telefoongesprekken worden opgenomen en beluisterd.In de komende weken z a l de Privacycommissie samen met de directie nagaan wat wettelijk wel en niet mogelijk is. De commissie zal bij de regionale kan-toren van Shurgard bekijken welke proble-men zich daar voordoen en hoe één en ander kan worden georganiseerd.

Onder flinke vakbondsdruk zette Shurgard de opnames voorlopig stop.

“De directie gaat ferm uit de bocht”, zegt vak-bondsafgevaardigde Patrick Van Wymeersch. Activisten

zijn geen misdadigers

Jacinto Boj equite, de algemeen secretaris van de guatemalteekse overheidsvakbond sitramarn, werd op 30 juni gearresteerd. Hij werd ervan beticht vier fles-sen water te hebben gestolen.

Almaar meer vakbondsmensen in Colombia, Guatemala en de Filipijnen verdwijnen op zo’n manier achter de tralies. Op basis van willekeurige beschuldigingen, zonder eerlijk proces. En dat terwijl in diezelfde landen nog altijd collega’s worden vermoord, ont-voerd en geïntimideerd, gewoon omdat ze zich engageren.

‘Stop the Killings’ wil dat er een einde wordt gemaakt aan de criminalisering van vak-bondsmensen in het Zuiden. Steun Jacinto Boj Equite en andere collega’s en kom mee actie voeren op 10 december, vanaf 18.30u aan het Centraal Station in Brussel. Jouw aanwezigheid kan het verschil maken, ook deze keer weer!

Meer info vind je op www.stopthekillings.be


RUBRIEKSNAAM

“Vanaf morgen moet je niet meer komen werken”

constructiebedrijf sleurs verspreidt onheilsboodschap per sms

leO lauwerysen

De werknemers van het metaal-constructiebedrijf sleurs uit Balen kregen per sms te horen dat hun bedrijf failliet was en dat ze niet meer moesten komen werken. Bedenkelijke praktijken natuurlijk.

Het ging al een tijdje niet goed bij Sleurs. Al in maart vroeg het bedrijf bij de rechtbank van koophandel de bescherming tegen zijn schuldeisers aan. Sindsdien werd de Wet Continuïteit Ondernemingen (WCO) toe-gepast.Een jaar of drie geleden werd het familie-bedrijf Sleurs verkocht aan een privé-inves-teerder. Sinds de overname ging het van kwaad naar erger. Toegegeven, de econo-mische toestand in de sector zat zeker niet mee. Maar Sleurs ging toch vooral kapot door de manier waarop het bedrijf werd gerund. Managers kwamen en gingen. De bestaande directie was nog niet erg lang op post. En ze kreeg niet het minste vertrou-wen van het personeel door haar optreden.Net voor de grote vakantie gingen er onder-handelingen met de vakbonden van start. Sleurs wilde de loonkosten met tien procent verminderen. Een akkoord bleef uit. De vak-bonden zagen de gevraagde inlevering niet zitten omdat er fundamenteel iets verkeerd was met de bedrijfsvoering. Waarom zouden

de werknemers daarvoor moeten boeten?De werkgever besloot dan maar zelf het inle-veringsplan aan de werknemers voor te leg-gen. Het plan werd afgeschoten met 98 pro-cent van de stemmen. Ondertussen werden er wel bedienden ontslagen. Die kregen hun opzeg zonder te moeten presteren. Enkele mensen werden om dringende redenen ont-slagen. De arbeiders moesten de voorraad verkopen als oud ijzer zodat de lonen kon-den worden uitbetaald.In oktober moest de directie een beleidsplan aan de rechtbank voorleggen. Maar zover kwam het dus niet.Op maandag 24 september werkte iedereen nog gewoon. Om 18.00u ontving elke werk-nemer een sms’je met als boodschap: “Tot onze grote spijt moeten wij u via deze weg informeren dat de firma Sleurs Industries vandaag de boeken heeft neergelegd en dus het faillissement heeft aangevraagd. Tot nadere instructies van de curator moet u niet meer komen werken.”Er zijn aangenamere berichten om bij het avondeten door te slikken. De manier waarop het nieuws werd meegedeeld, is tekenend voor de gang van zaken bij het bedrijf. Het liefst niemand onder ogen komen en vooral niemand in de ogen kijken.Feit is dat er weer een kleine 100 werkne-mers op de keien staan. Sommigen hebben al ander werk maar het merendeel moet in deze moeilijke tijden op zoek naar een nieuwe broodwinning.

Ontslag geven kan op alle manierenrespect voor werknemers is soms ver te zoeken

marc weyns

Het Belgisch ontslagrecht is heel liberaal. elke werkgever kan om het even wanneer een einde maken aan de arbeidsovereenkomst van om het even welke werknemer. Het volstaat dat hij een opzegtermijn geeft. de werkgever hoeft daarbij zelfs geen enkele motivering te geven. als de werkgever die opzegtermijn niet wenst na te leven, kan hij de arbeids-overeenkomst gewoon verbreken. Hij moet dan wel een opzegvergoeding betalen.In sommige gevallen is de werkne-mer enigszins beschermd tegen een ontslag. denk aan zwangere werk-neemsters, vakbondsafgevaardigden, werknemers die tijdkrediet hebben of educatief verlof nemen. Maar zelfs dan kan de werkgever zich ontdoen van de werknemer. naast de gewone opzegvergoeding moet hij dan door-gaans wel een extra vergoeding betalen.Het metaalconstructiebedrijf Sleurs was een bedrijf dat niet goed geleid werd en slecht georganiseerd was. In de economisch barre tijden die we nu beleven liep het daar dan ook faliekant af. Sleurs moest de boeken neerleggen.

Schrijnend en tergend

de manier waarop de werkgever aan de werknemers liet weten dat het met het bedrijf gedaan was en dat ze niet meer moesten komen werken, was schrijnend en tergend tegelijk. de handelwijze van de direc-tie getuigde van weinig moed maar vooral van een compleet gebrek aan respect voor de werknemers.Kan dat dan allemaal zomaar? Werknemers die jarenlang hard werk-ten met een gewoon sms’je de laan uitsturen?de arbeidsovereenkomstenwet zegt dat de werkgever en de werknemer ‘elkaar achting en eerbied verschul-digd zijn’. Het mag dan wat oubollig klinken, de inhoud is wel erg heden-daags. Sleurs trad die regel zonder enige twijfel ferm met voeten. Spijtig genoeg staat er in de wet geen straf voor een werkgever die werknemers totaal respectloos aan de deur zet.de vakbond heeft nog heel wat werk aan de winkel om te bereiken dat werknemers in de ware zin van het woord worden gerespecteerd.

SOCIAAL


RUBRIEKSNAAMDIStRIBUtIE

Reorganisatie bij Delhaize zet 400 jobs op de helling

groep zoekt zelfstandige uitbaters voor city-winkels

JerOen VanDamme

De distributiegroep Delhaize heeft begin oktober aangekondigd dat het city-concept wordt stopge-zet. reden: de keten van 15 stads-buurtwinkels in gent, antwerpen en Brussel haalt niet het verhoopte rendement. Daarom worden zelf-standige uitbaters gezocht die de vestigingen kunnen overne-men als franchisewinkel onder de naam Proxy Delhaize. Vierhonderd jobs staan op de helling.

Zo komt een eind aan een verhaal van der-tien jaar zoeken naar de juiste formule om het marktsegment van de stadsbuurtwinkel in eigen beheer te dekken. Een echt succes-verhaal werd het nooit.Toch komt de aangekondigde sluiting als een verrassing. De LBC-NVK vindt het spij-tig dat de ondernemingsraad voor voldon-gen feiten is gesteld en dat de directie geen alternatieven wil bekijken. Cijfers over de economische situatie van City Delhaize wer-den nooit gegeven. Zo kunnen de werkne-mers niet inschatten waarom de beslissing zich opdringt. Meer transparantie is nood-zakelijk. De werkgever wil aan de werknemers van de City-winkels met een vast contract de kans geven om te worden overgeplaatst naar een supermarkt van Delhaize. Zo wordt de indi-viduele werkzekerheid gerespecteerd. Heel jammer voor zowat één derde van het per-soneel dat tewerkgesteld is met een contract van bepaalde duur. Die mensen zien in één klap hun toekomstplannen in rook op gaan, ook zij hoopten op een duurzame tewerk-stelling.

Bepaalde duur

Nieuwe collega’s aanwerven met opeen-volgende contracten van bepaalde duur is helaas een gangbare praktijk in de distri-butie. In de Delhaize-supermarkten zullen heel wat medewerkers met een contract van bepaalde duur niet kunnen blijven omdat ze plaats moeten maken voor collega’s uit de City’s. Delhaize zegt dat het de lopende over-eenkomsten zal respecteren en dat er dus geen ontslagen zullen vallen. Een steriele verklaring die toch vooral bitter klinkt voor de betrokken winkelbedienden. Binnenkort starten de gesprekken over de voorwaarden voor de overdracht van de

personeelsleden en de stopzetting van de activiteiten bij City. De LBC-NVK zal zeker ook opkomen voor de belangen van de medewerkers met een contract van bepaalde duur die wel hun job zullen kwijtspelen.

efficiëntieplan

De sluiting van de City-winkels is een onder-deel van een ‘efficiëntieplan’ dat de Delhaize-groep eind augustus lanceerde. Wereldwijd wil de groep zowat 550 miljoen euro bespa-ren. Topman Olivier Beckers sloot in de pers heel uitdrukkelijk ontslagen niet uit.Op de ondernemingsraden in september liet Delhaize uitschijnen dat de soep wel-licht niet zo heet zou worden opgediend. Nu zien de bonden dat er wel degelijk jobs bedreigd zijn.De 16.000 werknemers van Delhaize België zijn ongerust over de toekomst en vragen duidelijke garanties. Ze eisen een uitdruk-kelijke keuze voor winkels in eigen beheer en de garantie dat de centrale diensten en de logistiek een essentieel onderdeel blijven van de kerntaken in België. Ook daarover is verder overleg nodig.

nefaste verschillen

Wat er met de City-winkels gebeurt,

illustreert nog maar eens hoe nefast het is wanneer er grote verschillen in loon- en arbeidsvoorwaarden zijn tussen de pari-taire comités in de distributie. Delhaize, Carrefour en Colruyt kiezen steeds vaker voor zelfstandige supermarkten en franchi-seformules. Zo ontsnappen ze aan de cao-afspraken voor het personeel in de winkels in eigen beheer. Tegelijk organiseren ze de interne concurrentie en komt het rende-ment van de eigen winkels onder druk. Als de lagere lonen, het zondagwerk, de flexibi-liteit en het gebrek aan sociaal overleg uit de zelfstandige kleinhandel de norm worden in de sector, dan is een kwalitatieve job als winkelbediende verder af dan ooit. De LBC-NVK vindt dat de ketens zelf hun verantwoordelijkheid moeten opnemen. Ze moeten de werkgeversfederatie Comeos ertoe aanzetten om echt werk te maken van een nieuwe én betere indeling van de paritaire comités in de sector. Zo hoeft de keiharde concurrentiestrijd niet langer te worden uitgevochten op de kap van het personeel. Alleen zo kunnen de werknemers blijven rekenen op een fatsoenlijk statuut en kan een negatieve spiraal worden vermeden.

© f

oto:

dan

iël

rys


FILMkarin seBerecHts

Love is all you need

(Den skaldede frisør)

Je hoort het al aan de engelse titel van deze Deense prent: heel hoog grijpt susanne Bier niet met haar nieuwste. met sterke titels zoals ‘after the wedding’, ‘Open Hearts’ en ‘Brothers’ op haar palmares en een Oscar op zak voor ‘in a Better world’ mag je de teugels wat laten vie-ren misschien. nu ja…

Montere Ida, de (kale) kapster uit de ook al niet bijster tot de verbeelding sprekende Deense titel van Biers film, heeft net een laatste chemobeurt tegen borstkanker achter de rug. Op een ‘officiële’ genezing is het nog wachten. Thuis treft zij haar wederhelft in flagrante aan met een blonde stoot. Op de sofa van haar oma nog wel. Nee, de sofa komt van zijn kant van de familie, sputtert Leif nog tegen. En hij heeft het naar eigen zeggen óók zwaar gehad met Ida’s toestand… Het stel trekt dan maar apart naar Italië, waar hun dochter gaat trouwen. Op de luchthaven van Kopenhagen parkeert Ida haar gele Fiat in de flank van een passerende Bentley. De eige-naar is Brits fruit-en-groenten-magnaat Philip, toevallig de vader van de bruidegom in spe. Afijn, van het één komt het ander natuurlijk. En dat ander

wordt vervolgd in een verwaar-loosde maar idyllische villa in Sorrento… Citroenen spelen een aan-zienlijke rol in ‘Love is all you need’, maar zuur is deze lichtvoetige romance allerminst. Toegegeven: Biers Italiaanse uit-stap duurt zowat 20 minuten te lang. Het knuffelgehalte is zo hoog dat je bijna in adem-nood komt. Het scenario van Denemarkens bezigste sce-narioschrijver Anders Thomas Jensen is zo formulevast dat je elke verwikkeling met je elle-bogen, knieën én enkels voelt aankomen. En ja hoor, met de wanstaltige uitvoering van het royaal uitgesmeerde ‘That’s amore’ krijgen we naar aloude Deense gewoonte een melige muzikale uitsmijter op de eind-generiek. Maar laten we niet moeilijker doen dan nodig en vooral genieten van dit com-plexloze tussendoortje. Bier schmiert er schaamteloos en met name het eerste uur fijntjes op los. Haar uitgebreide cast – met een elegante Pierce Brosnan, een innemende Trine Dyrholm en kostelijke Kim Bodnia en Paprika Steen – schmiert mee. En Italië is, met zijn pittoreske ver- en nabijgezichten én zijn citroenen, te zonnig om zuur te gaan doen. Ongecompliceerd en vrolijk. Het mag ook al eens.

‘Love is all you need’ komt op 21 november in de bioscoop.

Ongecompliceerd mag ook: Pierce Brosnan, Paprika Steen (in violet) en Trine Dyrholm (in rood).

Bloedstollend relaas over vernietigende clangeest (Mads Mikkelsen).

Jagten(the Hunt)

nooit een volle bio-scoopzaal zo stil ‘horen’ wezen als kinepolis 1 na de vertoning van ‘Jagten’ op het gentse filmfesti-val. na zijn sterke maar mistroostige stads-drama ‘submarino’ ver-zeilt thomas Vinterberg met ‘Jagten’ in behaaglij-ker sferen. Op het eer-ste gezicht dan toch...

In een groen dor p in Denemarken krijgt Lucas na een lastige scheiding en het verlies van zijn job door een schoolslui-ting stilaan weer vaste grond onder de voeten. De kleuters in zijn nieuwe school kunnen zich geen heerlijker meester indenken. Zijn tienerzoon mag bij hem intrekken en er ligt een nieuwe liefde in het verschiet. En dan zijn er nog de aloude jachtkameraden die elkaar in en buiten het jachtgebied genoeglijk in de waggel houden. Wanneer één van de ukken in een moment van frustratie de kleuterleider van onbetamelijk-heden beticht, slaat de vredig-heid in geen tijd om in walging. Vinterberg maakt geen woor-den vuil aan pedofilie of sek-suele misdrijven. ‘Jagten’ heeft integendeel alleen oog voor de onstuitbare machinaties van de clangeest. En voor de wrede onwrikbaarheid waar-mee een mens wordt opzij-gezet. Vinterberg houdt zich

stilistisch wat op de vlakte en speelt hier en daar misschien nogal gewiekst in op de kort-zichtigheid van een hechte (dorps)gemeenschap. Maar dat zijn slechts kanttekeningen bij een onweerstaanbaar bloedstol-lend relaas. De regisseur overspeelt ner-gens zijn hand en filmt gede-cideerd, hartelijk en authen-tiek man, vrouw, kind én hond, zoals alleen Scandinaviërs dat soms lijken te kunnen. Hij kijkt fideel door de ogen van een pro-tagonist die zijn leven vóór zich ziet verpulveren en bouwt zijn meeslepend drama meticuleus op rond diens figuur. Verbeten, maar evengoed subtiel. Want niemand is antipathiek in dit drama met thrillerallures. Maar dat maakt het er niet minder gruwelijk op. Dat de familie van de kleuter

– Lucas’ beste vrienden – ook twijfels heeft over de beschul-diging, maar niet meer zonder gezichtsverlies uit deze historie kan stappen, is misschien nog de pijnlijkste vaststelling in deze indringende beeltenis van massahysterie. Mads Mikkselsen won terecht de Gouden Palm voor Beste Acteur voor zijn weergaloze ver-tolking. Maar het is de terugkeer in optima forma van de cineast van het grootse ‘Festen’ die nog het meest verblijdt.

Jagten komt op 14 november in de Belgische zalen.


RUBRIEKSNAAM

Samen voor ons eigenDirk Draulans

‘samen voor ons eigen’ was de grappige slagzin van de tegenpartij, een vondst van wim de Bie en kees Van kooten op de VPrO-televisie. Onbedoeld, zegt auteur Dirk Draulans, was hun slogan de ideale samenvatting van een nieuwe tak van de wetenschap die mierenex-pert edmund wilson in 1975 in de Verenigde staten had gelanceerd: de sociobiologie, waarin hij de grondslagen bestudeerde van het sociaal gedrag van mens en dier.

Wilson had mieren en bijen, kippen en mui-zen geobserveerd, maar volgens hem waren ook het seksuele gedrag, het machtsstreven, het egoïsme en het altruïsme, de godsdienst en de moraal van de diersoort ‘mens’ per-fect verklaarbaar volgens de sociobiologie. En hij ging nog verder. Het sociale gedrag van de mens was volgens Wilson niet louter een kwestie van opvoeding en cultuur, maar in belangrijke mate genetisch bepaald, pre-cies zoals bij de andere miertjes en piertjes in de natuur. Vanaf dan brak de hel los in Wetenschapsland. Het kan toch niet, zegden Wilsons tegen-standers, dat heel onze menselijke cultuur, de taal, de kunst, ons vermogen tot filosofe-ren nog iets met biologie, met de natuur te maken hebben? Biologie is goed voor landen tuinbouw, voor koeien en paarden, maar wij mensen hebben toch onze vrije wil? Wij kunnen toch niet het slachtoffer van onze genen zijn?

natuur en cultuur

De breuk tussen ‘nature’ en ‘nurture’, tus-sen natuur en cultuur, was volgens Draulans door de sociobiologie almaar groter gewor-den. Volgens de aanhangers van de ene theorie zijn Marokkanen of zwarten erfe-lijk minderwaardig, volgens anderen zijn ze gewoon de slachtoffers van de maat-schappelijke tweede- of derderangsposi-ties waarin ze systematisch zijn verzeild. Moeten we solidariteit laten doorwegen omdat we allemaal onmachtig en onschul-dig zijn? Of moeten we meer straffen en het individu beschermen tegen valsspelers, onverlaten en profiteurs? Een nieuw begrip uit de sociobiologie was

de groepselectie. Mensen zijn niet volledig egoïstisch, er bestaat ook altruïsme in de natuur. Individuen kunnen dingen doen die niet in hun persoonlijk voordeel zijn maar in het voordeel van de groep waarvan ze deel uitmaken.

Vampiervleermuisjes

In de dierenwereld waren van dit ‘weder-zijds altruïsme’ al fraaie voorbeelden bekend. Vampiervleermuisjes vliegen ‘s nachts rond om bloed te zoeken en han-gen overdag in een kolonie te wachten tot het weer donker wordt. Ze kunnen slechts enkele dagen overleven zonder bloed, maar als hun buren merken dat ze dreigen uit te hongeren, geven ze hun onfortuinlijke groepsgenoten een ‘lening bloed’. Het sys-teem rekent op wederkerigheid: de vleer-muizen schijnen elkaar goed te kennen. Wie nooit bloed geeft of te vaak profiteert, vliegt eruit. Volgens hetzelfde principe hebben wij de sociale zekerheid uitgebouwd, één van de slimste verworvenheden van de mens. Het

is een geniaal systeem: iedereen legt wat geld in de kring en als iemand de pech heeft werkloos of ziek te worden, mag hij een greep doen uit de gemeenschappelijke pot. Wederzijds altruïsme is echter niet vanzelf-sprekend. Recent onderzoek heeft uitgewe-zen dat slechts vijf procent van de mensen altijd zal proberen anderen te helpen, tegen-over 35 procent die dat nooit zal doen. Bij de overige 60 procent hangt de behulpzaam-heid onder meer af van hun humeur en de kans op wederkerigheid. Ook op wereldschaal blinkt België niet uit in behulpzaamheid. Van 153 onderzochte lan-den staat ons land pas op de 54ste plaats, in tegenstelling tot Nederland dat zesde staat,

na de Verenigde Staten, Ierland, Australië, Nieuw-Zeeland en Groot-Brittannië.

Goed voor reputatie

Biologen hebben zich lang het hoofd gebro-ken over het waarom van liefdadigheid. De kans is onbestaande dat een zwart jongetje, dat via 11.11.11 geld van ons krijgt, op zijn beurt iets voor ons zal doen. Voor Darwin lag de verklaring echter voor de hand: wie aan liefdadigheid doet, toont hierdoor hoe goed hij is, net zoals een pauw zijn staart openzet om een vrouwtje te imponeren. Liefdadig zijn is goed voor onze reputatie. Zodra we het gevoel hebben dat niemand naar ons kijkt, schijnt onze bereidheid om het goede te doen aanzienlijk te dalen...Dirk Draulans heeft met ‘Samen voor ons eigen’ een ‘verbaasboek’ geschreven, tjok-vol wetenschappelijke feitjes en weetjes. Van de wereld van de chimpansees neemt hij ons mee tot aan de facebookgeneratie. Onderweg vertelt hij over huisdieren en oorlogen, roofdieren en grootsteden, eco-nomische voorspellingen en vrouwen die naar gevangen moordenaars schrijven. Sommige van zijn conclusies zijn hoop-gevend: strikt genomen kan onze planeet 282 miljard mensen huisvesten én voeden. Andere zijn deprimerend: elke groep kiest als zijn leider intuïtief het grootste ego en de grootste narcist. Hoe komt het dat ik in dat laatste verhaal onvoorwaardelijk geloof?

Samen voor ons eigen

dirk draulans

Uitgeverij de Bezige Bij, antwerpen

318 blz.

BOEKgutenBerg

Wie aan liefdadigheid doet, toont hierdoor hoe goed hij is, net zoals een pauw zijn staart openzet om een vrouwtje te imponeren.


Lezersbrieven dienen te worden gestuurd aan: redactie Ons recht · Sudermanstraat 5 • 2000 Antwerpen · [email protected]

Anonieme brieven worden niet gepubliceerd. Naam en adres van de steller moeten ons bekend zijn. De brieven worden in de regel gepubliceerd met vermelding van de initialen en de woonplaats van de schrijver, hoewel die op uitdrukkelijk verzoek kunnen worden weggelaten. De redactie behoudt zich het recht voor te lange lezersbrieven eventueel in te korten zonder aan de essentie ervan te raken. De publicatie van lezersbrieven betekent niet dat de redactie in alle opzichten akkoord gaat met de inhoud ervan.

DE LEzER SCHRIJFtWerKLOOSHeID (1)A.B. - Per e-mAIL

Ik lees altijd met veel plezier Ons Recht. Als werkzoekende wil ik rea-geren op het artikel over de werk-loosheidsuitkeringen. Daarin staat dat ‘de VDAB 87 procent van haar vacatures blijkt te kunnen invullen, wat toch wijst op een grote werkwil-ligheid’.Dit cijfer betwijfel ik toch ten zeer-ste. Ik zoek al een poos naar werk en bezoek elke dag de website van de VDAB. Zo merk ik dat veel werkaan-biedingen lang op de website blijven staan en dus niet worden ingevuld.Heel vaak krijg ik geen antwoord op sollicitaties. Wanneer ik een afwij-zing krijg, vraag ik soms wel eens waarom. Bedrijven of uitzendbu-reaus antwoorden daar meestal heel vaag op. Merkwaardig.Voor werkzoekenden zonder veel ervaring is het dikwijls extreem moeilijk om aan werk te geraken. Altijd opnieuw wordt ervaring gevraagd. Maar je moet die ervaring wel kunnen opdoen.

ZeLFSTAnDIGe KLeInHAnDeLe.V. - BeLSeLe

In het recente artikel over de zelf-standige kleinhandel (Ons Recht van oktober) las ik dat zelfstandige winkeliers klagen dat hun vacatures niet ingevuld raken. Ze protesteren tegen de ‘te hoge werkloosheidsuit-keringen’ en het ‘sociale vangnet’ waardoor werklozen niet meer zou-den willen werken.De waarheid is natuurlijk dat het nettoloon te laag is in deze sector. Mijn werkgever, actief in paritair comité 202.01, houdt zich aan de afgesproken barema’s. Kunnen de bepalingen in dit paritair comité niet worden aangepast zodat wij officieel recht krijgen op een volwaardiger – hoger – loon?Sollicitanten zouden vaak niet de gevraagde competenties hebben. Maar de bekwaamheid van de werk-gever wordt niet ter discussie gesteld. Werkgevers eigen zich het recht toe om bijvoorbeeld via facebook de pri-vésfeer van kandidaat-werknemers uit te spitten. Als het om familiebe-drijven gaat, krijgt de jongere gene-ratie – die soms weinig geïnteres-seerd is – een bloeiende zaak in de schoot geworpen. Immers, de zaak draait toch op het trouwe, bekwame maar ondergewaardeerde personeel.

‘Lekker dicht bij huis werken’ is alle-maal mooi en wel, maar dit kan inderdaad worden te niet gedaan door de ingesteldheid en houding van de zelfstandige werkgever. De sfeer kan ook worden gekraakt door

het actief blijven van de oudere gene-ratie die betweterig en met ijzeren hand blijft dirigeren. Door uitzendkrachten te gebruiken blijft het personeelsbestand kunst-matig op peil. Zo kan de ondernemer de vakbonden weren op de werkvloer.Zo blijft het tegen de bierkaai vech-ten. Gelukkig is er nog een samen-horigheidsgevoel onder de mensen op de werkvloer waardoor je toch je werk graag blijft doen.

WerKLOOSHeID (2)L.W. - Per e-mAIL

Het artikel over de werkloosheidsuit-keringen in Ons Recht van oktober is voor mij erg herkenbaar. Volgens dit artikel zou een alleenstaande werkloze ‘uiteindelijk’ 916 euro per maand krijgen. Hierbij moet ik toch een kanttekening plaatsen.Zelf ben ik bijna 31 jaar en alleen-staand. Vier jaar geleden behaalde ik mijn bachelordiploma financiën & verzekeringen. Ik werkte 2,5 jaar, waarvan twee jaar buiten mijn diplomagebied. Een half jaar telt wel niet mee voor de RVA. Zo ben ik nu aan mijn 22ste maand werk-loosheid toe. In augustus had ik nog een uitkering van 850 euro maar in september moest ik het al stellen met 794 euro. Vanaf februari 2013 wordt mijn dagbedrag grofweg gehalveerd. Ik zit nu dus al een stuk onder de 916 euro.Wat de 48-jarige Thomas in het ver-haal vertelt, is ook waar voor mijn leeftijd en ervaring. Online sollici-teren is de nieuwe norm en drie uur later worden afgewezen blijkbaar ook. Feedback is maar moeilijk los te krijgen. “Er zijn betere profielen”, zeggen ze soms. Maar vaak schrij-ven ze gewoon: “U bent niet weer-houden.” Als ze al antwoorden.Bij een bank geraak ik maar niet aan de slag. En in de verzekeringssector vragen ze altijd opnieuw drie jaar ervaring. Uit pure noodzaak woon ik nog altijd thuis in een kamertje van drie meter op drie. Een eigen

appartementje huren, laat staan kopen, is met mijn financiële mid-delen echt onmogelijk.Vaak wordt naar een masterdiploma gevraagd. Dus ben ik maar in avond-school de master handelsweten-schappen gaan volgen aan de HUB. Mijn vervoerskosten zijn zwaar. Reizen zit er absoluut niet in maar ik tracht wel geld opzij te leggen voor een reis in 2014.Ik heb al een hoger diploma en kan daarom mijn uitkering niet behouden als ik voltijds studeer. Omscholen naar een knelpuntbe-roep met diploma vergt minstens drie jaar voltijds studeren. Hoe doe je dat als alleenstaande wanneer je geen uitkering meer krijgt?De meeste werkzoekenden zitten

overigens niet ‘op hun gat in de zetel naar shoppingkanalen op tv te kij-ken’, zoals ik onlangs te slikken kreeg op een cursus van de VDAB. Sinds mijn ontslag ontving ik 149 e-mails met afwijzingen. Waarbij ik de tele-fonische afspraken buiten beschou-wing laat.

N.v.d.r.Ook uw verhaal is erg herkenbaar. Het bewijst nog maar eens dat werkloosheid een veel complexer fenomeen is dan de slogans die sommige mensen en strekkingen in de maatschappij in het rond slingeren. Er komt inderdaad dik-wijls weinig of geen respons op sollicitatiebrieven. Werkgevers stellen hoge eisen die niet altijd nodig zijn voor een job. Sommige groepen lijden onder vooroorde-len. Zich omscholen ligt niet altijd voor de hand.Uit uw reactie is af te leiden dat u nog altijd thuis woont. Zelfs wan-neer u een afzonderlijke kamer heeft, wordt u voor de werk-loosheidsverzekering als samen-wonende beschouwd en niet als alleenstaande. Voor een langdu-rig werkloze die samenwonend is bedraagt de minimumuitkering 483,36 euro. Uiteraard kunt u altijd bij het ACV-dienstencentrum in uw buurt terecht om een persoon-lijke berekening te vragen.

202.00 kleinhandel in voedingswaren vorige lonen x 1,01 214.00 textielnijverheid en het breiwerk vorige lonen x 1,02 215.00 kleding- en confectiebedrijf vorige lonen x 1,0099

INDEXAANPASSINg OKtOBER 2012

Diensten en organismen voor technische controles en gelijkvormigheidstoetsing

Tussen 1 november en 31 decem-ber 2012 wordt aan de gesyn-diceerde bedienden uit de diensten en organismen voor technische controles en gelijk-vormigheidstoetsing (paritair comité 219) de vakbondspre-mie uitbetaald. Die bedraagt 115 euro. Om recht te hebben op de pre-mie moet je op 1 november 2012 minstens drie maanden aange-sloten zijn bij de vakbond. Je moet ook werken bij één van de

diensten of organismen voor technische controles en gelijk-vormigheidstoetsing.Bedienden die in 2011 min-stens één maand tewerkgesteld waren in de sector en aanslui-tend daarop werkloos werden of in voltijds tijdkrediet of met (brug)pensioen gingen, behou-den hun recht op de vakbonds-premie. Zieken zijn gelijkgesteld met actieven. Om de premie te krijgen moet je het ingevulde en onderte-kende attest bezorgen aan je vakbondsafgevaardigde of aan LBC-NVK Brussel, ter attentie van Werner Sergeant, Pletinckxstraat 19, 1000 Brussel.

UItBEtALINg VAKBONDSPREMIE


mISSIe VAn De LBC-nVK

de Landelijke Bediendecentrale – nationaal Verbond voor Kaderpersoneel (LBC-nVK) is een vakbond die als deel van het algemeen

Christelijk Vakverbond (aCV) opkomt voor meer en sterkere rechten voor werknemers (m/v). de LBC-nVK is een onafhankelijke demo-

cratische organisatie met leden en militanten, die streeft naar solidariteit onder werknemers. nationale en internationale solidariteit is een

belangrijk doel en bindmiddel. de LBC-nVK staat voor een democratische kijk op de samenleving. Samen met gelijkgezinde bewegingen

wil ze een strijdbare tegenmacht zijn.

En hoe gaat het met u?misschien ligt het aan mij. misschien komt het omdat ik er betrouwbaar en gezond uitzie. Het zou kunnen. ik vind het ook niet erg, ik heb ermee leren leven, maar ik vraag me wél altijd af hoe het mechaniekje in elkaar zit.

Gisteren en eergisteren was het weer zo ver. Ik liep mijn huis uit voor een wandeling en ik zag schuin aan de overkant mijn oude buurman voor zijn kiezeloprit staan. Ik denk niet dat we elkaars namen kennen, voor mij is hij de dikke brombeer uit het huis met de blauwe lui-ken. Zijn gezicht staat altijd op ontevreden of kwaad en meer dan een halfopgestoken hand kan er zelden af, maar nu bleef hij staan tot ik de straat overstak en naar zijn gezondheid informeerde. Ach, zei hij, en hij voegde ook nog spijt toe aan zijn blik, met mij gaat het goed, maar mijn vrouw is aan het dementeren. Het was een serieuze ‘entrée en matière’, zo een waar je je vereerd door voelt, omdat iemand die je nauwelijks kent zijn hart voor je heeft open gezet. Verrast zette ik mezelf in ter plaatse rust. Buurman begon te ver-tellen. Over hoe het begonnen was, met haar bril in de ijskast, en hoe het altijd maar verer-gerde. Nee, meneer, ze kent me niet meer. Ze denkt dat ik haar vader ben. Ik mag haar geen moment alleen laten, hoogstens schuifelt ze tot vanachter in de tuin. Het is verschrikke-lijk triest, en te denken dat we ons hele leven zo hard hebben gewerkt. Hij zuchtte. “In ons tuinhuis hangt een smeedijzeren spreuk aan de muur: ‘En de boer, hij ploegde voort.’ Daar klamp ik mij dan maar aan vast.”Ik luisterde, met alle empathie die ik in de aanbieding had. Hier was een ziel in nood en hoewel ik zijn vrouw nog nooit had gezien, bloedde mijn hart voor haar en voor hem. Ik schudde mijn naaste gemeend de hand en wandelde verder.

Pezig dametje

Eén dag later, drie huizen verder, was het opnieuw raak. Deze keer kende ik haar naam: mevrouw Van Meir, een pezig dametje van zeventig dat geregeld door mijn straat mar-cheert, op weg naar de bus. Zij stelde het wel, maar bij haar was het haar man die niet hele-maal meer in conditie was. Het was begonnen met een simpele verkoudheid maar de hoest

wilde niet overgaan en toen werd het een long-ontsteking. “Op een avond, mijn echtgenoot was net terug uit de kliniek, dacht hij dat hij dood zou gaan. Hij kon niet meer ademen, ik heb meteen de spoed gebeld. En nu is het weer een beetje beter.” Ze vertelde nog verder, over haar zoons en haar kleinkinderen en over de vakantieplan-nen die ze hadden moeten uitstellen. Ook nu luisterde ik als een professional. Ik zag dat het haar goed had gedaan. We namen afscheid als oude vrienden.

Hendrik

Diezelfde avond ging ik uit eten met een échte kameraad, Hendrik, een gozer die ik al der-tig jaar ken. Hij was vol van zijn werk en zijn nieuwe verloofde en hij praatte honderduit over hun vakantie in Corsica. Ik luisterde en bewonderde en stelde de juiste vragen. “Zou je in het zuiden kunnen wonen? Ga je trouwen met het meisje? Hoe is de sfeer tegenwoor-dig op kantoor?” Hendrik bestelde een tweede fles wijn. Nu kwam hij pas echt op stoom. Dat hij zo’n moeilijke jeugd had gehad en hoe hij had moeten knokken om er te komen. Dat zijn oudste zoon nu sprekend op zijn moeder leek en hoe kwaad zijn vrouw nog altijd op hem was. Bij de koffie keek hij op zijn hor-loge: sorry, hij had nog afgesproken met zijn lief, vond ik het erg als hij er vandoor ging? All the best, het was weer leuk geweest, volgende keer betaalde hij. Terwijl ik naar huis reed, belde mijn vriendin. Ze had een zware dag gehad, zei ze, vergade-ringen van 9 uur ‘s morgens tot 6 uur ‘s avonds. En die ene klootzak over wie ze het zo dikwijls had, was weer tekeer gegaan als een idioot. Iedereen zei het, het lag niet alleen aan haar. Ze wilde ophangen, maar ik was haar voor.Vraag eens hoe het met me is, vroeg ik beleefd.

“Met jou? Waarom?”“Zomaar. Omdat niemand anders het vraagt. Wie weet heb ik wel kanker. Misschien ben ik ten einde raad. Misschien sta ik op het punt me op te hangen.”Onzin, zei mijn lief. Jij trekt je nooit iets aan. Jij wordt honderd jaar. Tot morgen dan, zoals afgesproken?Ik zeg het, ik heb ermee leren leven, ik vind het niet erg. Maar ik vraag me wel altijd af hoe het mechaniekje in elkaar zit. Misschien komt het omdat ik er zo gezond uitzie en zo betrouwbaar.

ACHtERKLAPwalter

ONS RECHtverantwoordelijke uitgever: Marc WeynsSudermanstraat 5 • 2000 antwerpenhoofdredacteur: denis Bouwenredactiesecretaris: jan deceunynckvormgeving: Peer de Maeyerdrukkerij: Corelio Printingredactie en administratie:Sudermanstraat 5- 2000 antwerpen Tel. 03/220.87.11 • Fax 03/[email protected]

LBC-NVK-SECREtARIAtENEN -StEUNPUNtEN

• LBC-nVK AALST Hopmarkt 45 - 9300 aalst tel. 053/73.45.20 - fax 03/220.88.01 [email protected]• LBC-nVK AnTWerPen nationalestraat 111-113 - 2000 antwerpen tel. 03/222.70.00 - fax 03/220.88.02 [email protected]• LBC-nVK BruGGe-OOSTenDe Kan. dr. L. Colensstraat 7 - 8400 Oostende steunpunt: Oude Burg 17- 8000 Brugge tel. 059/55.25.54 - fax 03/220.88.15 [email protected]• LBC-nVK BruSSeL Pletinckxstraat 19 - 1000 Brussel tel. 02/557.86.40 - fax 03/220.88.05 [email protected]• LBC-nVK DenDermOnDe Oude Vest 146 - 9200 dendermonde tel. 03/765.23.71 - fax 03/220.88.19 [email protected]• LBC-nVK GenT-eeKLO-ZeLZATe Poel 7 - 9000 gent tel. 09/265.43.00 - fax 03/220.88.08 [email protected]• LBC-nVK HALLe Vanden eeckhoudtstraat 11 - 1500 Halle tel. 02/557.86.70 - fax 03/220.88.06 [email protected]• LBC-nVK HASSeLT Mgr. Broekxplein 6 - 3500 Hasselt tel. 011/29.09.61 - fax 03/220.88.09 [email protected]• LBC-nVK KemPen Korte Begijnenstraat 20 - 2300 Turnhout tel. 014/44.61.55 - fax 03/220.88.20 [email protected]• LBC-nVK KOrTrIJK-rOeSeLAre-IePer President Kennedypark 16d - 8500 Kortrijk steunpunten: H. Horriestraat 31 - 8800 roeselare St. jacobsstraat 34 - 8900 Ieper tel. 056/23.55.61 - fax 03/220.88.12 [email protected]• LBC-nVK LeuVen Martelarenlaan 8 - 3010 Kessel-Lo tel. 016/21.94.30 - fax 03/220.88.13 [email protected]• LBC-nVK meCHeLen-ruPeL Onder den Toren 5 - 2800 Mechelen-rupel tel. 015/71.85.00 - fax 03/220.88.14 [email protected]• LBC-nVK OuDenAArDe Koningsstraat 5 - 9700 Oudenaarde tel. 053/73.45.25 - fax 03/220.88.03 [email protected]• LBC-nVK SInT-nIKLAAS H. Heymanplein 7 - 9100 Sint-niklaas tel. 03/765.23.70 - fax 03/220.88.18 [email protected]• LBC-nVK VILVOOrDe Toekomststraat 17 - 1800 Vilvoorde tel. 02/557.86.80 - fax 03/220.88.07 [email protected]

ALgEMEEN SECREtARIAAt

Sudermanstraat 5 - 2000 antwerpenTel. 03/220.87.11, Fax 03/[email protected] | www.lbc-nvk.be

Ons recht wordt gedrukt op verbeterd krantenpa-pier. dit papier wordt gemaakt op basis van gerecy-cleerd materiaal.

Ons Recht, nr 9, november 2012

Documents

Transcript of Ons Recht, nr 9, november 2012