Ons Recht, april 2009

113DE JAARGANGNUMMER 4APRIL 2009

113DE JAARGANGNUMMER 4APRIL 2009ONS RECHT

maandblad van de landelijke bediendencentrale · nationaal verbond voor kaderpersoneel

¬ ONDERHANDELINgEN IN DE SECtOREN¬ REMEDIES VOOR DE INtERNAtIONALE CRISIS¬ IBM tREKt ZICH VAN REgELS NIEtS AAN¬ VECHtEN VOOR WAARDIg WERK IN INDONESIË

WITTE WOEDE WERKTGeen cynisMe

2 ons recht | 113de jaargang | APrIL 2009

Ons Recht

RechtvaaRdige fiscaliteitSnoeien in sociale zekerheid is een heilloze weg.

witte wOede als tegengif vOOR mOedelOOsheid en cynismeMet de juiste doelstellingen krijg je veel mensen op de been.

OndeRhandelingen in sectORen OndeR Ongunstig gesteRnteSommige bedrijven klagen zonder reden steen en been.

wat lOOpt eR fOut bij justitie?Achterstand stapelt zich op bij de arbeidsrechtbanken.

vakbOnden geven hun Remedies vOOR inteRnatiOnale cRisisWerknemers betogen voor verandering en duurzaamheid.

lbc-nvk bedenkt cOncRete OplOssingen vOOR pROblemen in bedRijvenTijdelijke werkloosheid voor bedienden is een fetisj.

natiOnale aRbeidsRaad kRijgt 100ste caO ROndEen laboratorium voor sociale vernieuwing.

arbeids-gericht

infORmaticabedRijf ibm Rijgt sOciale misdRijven aan elkaaRRegels zijn er om te worden nageleefd.

kaRel de meyeRe: “zit aan het stuuR van je eigen lOOpbaan”Opbouwend advies in moeilijke tijden.

weRknemeRs buuRtdienst isis zijn allemaal bediendenSociale economie zorgt voor zinvol werk.

weRkgeveRsbijdRage in kOstpRijs tReinkaaRtje stijgt naaR 75 pROcentEr is nu ook een ‘ecocheque’.

‘lOw impact man’ bepeRkt zijn ecOlOgische vOetafdRukVerbeter de wereld, begin bij jezelf.

3

4

6

7

8

9

10

12

13

14

15

16

19

De sectoronderhandelingen gebeuren in moeilijke omstandigheden. De LBC-NVK vecht voor jobs, koopkracht en een beter evenwicht tussen werk en gezin. · p. 6

De ultraliberale ideeën zorgden voor veel onheil. Voor de vakbonden moet het helemaal anders. Er is nood aan een nieuw sociaal, economisch en politiek model. · p. 8

IBM is een grote naam in de informaticawereld. Op sociaal vlak laat de onderneming wel veel steken vallen, zo blijkt. · p. 13

De roep om waardig werk klinkt internationaal. Ook in Indonesië trachten vakbonden de bakens te verzetten. · p. 20

indOnesië, halfweg tussen uitbuiting en waaRdig weRkMeeste werknemers werken in informele sector.

samen in actie, want weRknemeRs zijn geen geReedschapWie kan leven van nog geen 1,50 euro per dag?

Over de grenzen

in de marge

Ontslagen niet langeR tabOe in uitzendbRancheAdecco saneert, Accent werft aan.

cRisismaatRegelen alleen na dOORdacht OveRlegGa niet over één nacht ijs, zegt Gino Dupont.

indexaanpassingen

inbox

film

boek

filmfestijn Open dOek bRengt ‘bROze weReldfilm’Tachtig prenten uit alle hoeken van de wereld.

de lezer schrijft

lbc-nvk antweRpen Reikt eRetekens uitDoe je aanvraag tegen uiterlijk 30 juni.

uitbetaling vakbondspremie

achterklap

papaver

20

22

23

24

24

25

25

25

26

27

28

29

30

30

31

32

inhOud

APrIL 2009 | 113de jaargang | ons recht

Ferre wyckMAns · ALgeMeen secretArIs

De studiedienst van Dexia pakte eind maart uit met het nieuws dat de economie op het punt stond om weer op te veren. Goed voor de prijs voor de meest optimistische voorspelling. In het klassement van het realisme laten we de prijsbeker toch nog maar even in de kast staan. Een fi nanciële instel-ling die eind 2008 nog vervaarlijk dicht bij de afgrond stond, beweert dat we de tunnel zo goed als uit zijn. Tegelijk kondigt de Hoge Raad voor Financiën hel, verdoemenis en nog lelijker dingen aan tot minstens 2014. Wie schetst onze verbazing bij zoveel tegenstrijdigheid?

Feit is dat er na het debat over een herstelplan-bis, af-gevoerd wegens geen centen, weer hardop gedroomd

wordt van snoeien, de tering naar de nering zetten, inper-ken en andere minder opwekkende vooruitzichten. Rede-nen zat vinden sommigen om de staatshervorming als al-leenzaligmakend middel weer van onder het stof te halen. Op een moment dat dit land kreunt onder werkbedreigen-de en –vernietigende boodschappen worden communau-taire verzuchtingen als oplossing gepresenteerd voor een crisis die zich van lands- of taalgrenzen niets aantrekt.De regering verklaarde in 2009 geen maatregelen te tref-fen die de ongerustheid van de Hoge Raad voor Financi-en kunnen temperen. Maar dat is een ampele geruststel-ling. Wij willen nu al duidelijk stellen dat de vakbonden een besparing in de sociale zekerheid ook na 2009 niet zullen aanvaarden. OCMW’s signaleren dat het aantal leefl oners onder jongeren, bejaarden, vrouwen en andere groepen schrikbarend toeneemt. Diverse studies tonen aan dat de pensioenen te klein zijn om rond te komen. Een stijging van de werkloosheid staat gelijk met een in-komensdaling van werknemers. De CM voert terecht een campagne om de inkomens van langdurig zieken te ver-hogen (je kan de petitie tekenen op www.cm.be).

OngerustNu al zijn we doodongerust over mogelijke begrotings-maatregelen die mikken op besparingen. We hebben im-mers een donkerblauw vermoeden dat de politiek zich in het vooruitzicht van de verkiezingen wat gedeisd wil houden. Na de verkiezingen van 7 juni zullen dan wel de besparingsmaatregelen concreet worden uitgewerkt.De bonden willen zich ook al voorbereiden. Niet omdat ze tegen de gezondmaking van de overheidsfinanciën zijn, wel integendeel. De werknemers hebben daar alle baat bij. Maar je kan ook andere dingen doen dan snoei-en in de sociale uitgaven. Wij willen het vooral over de inkomsten hebben. Het regime Reynders staat borg voor een falend beleid. Er is een verkommerde fi nanciële ad-ministratie die niet de nodige rechts- én hulpmiddelen krijgt om degelijk werk en intense controles te doen. Bel-gië scoort belachelijk pover op het gebied van controles. De schaamteloze – waarschijnlijk grappig bedoelde – quote van minister Didier Reynders, die het invullen van een be-lastingformulier vergeleek met het invullen van de Lotto, verraadt ’s mans diepste cynische zielenroerselen. Je hebt alleszins meer kans om de Lotto te winnen dan om een controle van de belastingen te krijgen. Een simpele verge-

standpunt

Het gebrek aanbelastingcontroleskost de overheidelk jaar10 miljard euro

3

lijking met de buurlanden leert dat er door het gebrek aan controles alleen al jaarlijks 10 miljard euro de mist ingaat. Een som die gelijk is aan de totale uitgaven voor werkloos-heidsuitkeringen, brugpensioenen en tutti quanti.Manke, om niet te zeggen onbestaande, controles die per jaar overeenstemmen met vijf keer het tekort waar de sociale zekerheid in 2009 tegenaan kijkt. Of nog anders gezegd: met 20 procent extra inspanningen aan controle – en dat is dus geen belastingverhoging – haalt de over-heid meteen een bedrag op dat gelijk is aan het tekort in de sociale zekerheid.

schuldig verzuimLiever dan dat te doen wordt er voorspeld en verkondigd dat er moet worden bespaard. Besparingen die linea recta leiden naar minder sociale zekerheid en minder publieke dienstverlening. Uiteraard is niet alleen Didier Reynders verantwoordelijk voor deze koers. Het gaat om een col-lectieve politieke verantwoordelijkheid van deze en vo-rige regeringen die gelijk staat met schuldig verzuim.Meer dan over besparingen willen wij het hebben over een rechtvaardige fi scaliteit. Daarover blijft het oorver-dovend stil op alle fronten. Er is op dat terrein evenwel fl ink wat recht te trekken. Bijvoorbeeld door het onge-daan maken van de schande die notionele intrestaftrek heet. Deze fi scale spitstechnologie geeft bedrijven de mo-gelijkheid om fi scale kortingen te krijgen. Die kortingen komen wel de aandeelhouders maar niet de werknemers ten goede, noch inzake tewerkstelling, noch inzake inves-teringen. En de aftrek is uiteraard ook een slechte zaak voor de staatskas.Iedereen zegt en schrijft het, de druk op inkomsten uit werk en de druk op de loonkosten is groot. Dat is zo om-dat er geen druk bestaat op andere inkomsten. Belasting op vermogen wordt niet geheven. En de belasting op roerende inkomsten is gebaseerd op belachelijk lage ta-rieven. Energie voor particulieren wordt getaxeerd tegen een BTW-tarief van 21 procent, het tarief voor luxepro-ducten. Maar een verlaging van de BTW op restaurant-kosten naar 6 procent geniet wel grote politieke steun. En er wordt opnieuw gedacht aan het fi scaal aftrekbaar maken van restaurantuitgaven. In plaats van fi scaal het geweer van schouder te verande-ren wordt wel eens te meer moord en brand geschreeuwd over de aangroei van het aantal bruggepensioneerden. Alsof dat de oorzaak is van het probleem. De wereld op zijn kop. n

Rechtvaardige fi scaliteit


nOn-pROfit

De non-profit is in België goed voor zo’n 300.000 werknemers uit de gezondheids-

zorg, de welzijnssector en de cultuur. Secto-rale onderhandelingen in de non-profit zijn sterk afgestemd op het vijfjaarlijkse ritme van de politiek. Pas in oktober 2010 loopt het vijf-jarenakkoord in de sector af. Genoeg anticipe-ren en op het juiste moment onderhandelen is en blijft de boodschap.

Nog voor de zomervakantie start de LBC-NVK met de voorbereidingen voor de nieuwe onder-handelingen. In de herfst toetst de bond in alle instellingen een reeks ideeën en voorstellen bij de basis. Vanaf januari 2010 is het tijd voor de echte onderhandelingen. Gesprekken die erg ingewikkeld zijn in een gefederaliseerd land.De LBC-NVK bouwde de Witte Woede als dynamische actiebeweging uit. De talloze ge-sprekken met militanten en leden resulteren in ideeën die in het sectoraal overleg bruikbaar blijken. Dat blijkt ook uit de inhoud van vo-rige akkoorden. “Zo deden we het voorstel om mensen in de laatste fase van hun loopbaan minder te laten werken zonder loonverlies. Op die manier kunnen ze het langer volhouden. Een ander voorstel speelde in op de nood aan een aanvullend pensioen.”

harmonisering lonen“De harmonisering van de lonen was een su-perzwaar dossier. Vroeger verdiende een ver-pleegkundige in een rusthuis bijvoorbeeld veel minder dan in een ziekenhuis. Een aantal jaar lang staken we bijna alle centen voor loons-verhoging in de harmonisering van de lonen. Niet vanzelfsprekend, maar het gebeurde wel. Die aanpak vergrootte de solidariteit zodat we nu dikwijls met alle geledingen samen acties kunnen opzetten.”“Sinds het ontstaan van de Witte Woede, zo’n 20 jaar geleden, lukte het ons de loon- en ar-beidsvoorwaarden gevoelig te verbeteren”, constateert Selleslach. “Het personeel krijgt ook meer maatschappelijke waardering. We vechten niet alleen voor betere lonen, maar ook voor extra jobs en een uitbreiding van de zorg. Als de werknemers in de non-profit goed worden behandeld, kan de sector als geheel goed evolueren. We komen op voor een zorg-zame samenleving en niet alleen voor eigen belangen.”De sociale strijd in de non-profit levert resulta-ten op dankzij een nauwe samenwerking met de achterban. “Tot in de kleinste instelling toe.” De LBC-NVK kiest ook voor gedurfde voorstellen die uiteindelijk vruchten afwer-

pen. “Toen we bijvoorbeeld in 1998 voor een echt werknemersstatuut voor de onthaalou-ders begonnen te vechten, werden we weggela-chen. Maar elf jaar later lukte het dan toch om het af te dwingen. De aanhouder wint.”

extra jobsSinds 1998 kwamen er in de non-profit zo’n 15.000 jobs bij dankzij lastenverminderingen, de zogeheten ‘sociale Maribel’. “Als uitloper van het jongste interprofessioneel akkoord (IPA) bereikten we dat er nog eens 3.800 banen worden gecreëerd. Extra jobs hebben zeer tast-bare effecten. De werknemers merken het met-een wanneer er in hun team iemand bijkomt die kan helpen met bijvoorbeeld verzorging of begeleiding. Er is ook afgesproken dat we werkzoekenden uit de textiel en de metaalsec-tor zullen omscholen zodat ze in de non-profit aan de slag kunnen.”De economische crisis heeft maar een beperk-te invloed op de non-profit. “Uiteraard kan de overheid iedere euro maar één keer uitge-ven. Maar ook in economisch gunstige tijden verkondigt de staat altijd dat er niet genoeg geld is. Tegelijk snijdt de politiek in haar ei-gen inkomsten door lastenverminderingen en andere maatregelen. Voor het akkoord voor

witte wOede als tegengifvoor moedeloosheid en cynisme

LBC-NVK komt ook op voor ‘zorgzame samenleving’

5APrIL 2009 | 113de jaargang | ons recht

nOn-pROfit

2005-2010 moesten we anderhalf jaar lang ac-tie voeren. En toen had je helemaal geen eco-nomische recessie. In die periode had iedereen de mond vol van de vergrijzing, maar er werd te weinig rond ondernomen.”

poen scheppenVoor de LBC-NVK is de sluipende commerci-alisering een voortdurende bron van bekom-mernis. “Commerciële spelers staan dikwijls voor slechtere loon- en arbeidsvoorwaarden, kwaliteitsverlies en een minder betaalbare dienstverlening. De vakbonden moeten er-voor zorgen dat de financiële onderbouw van de sociale zekerheid en de regels solide genoeg blijven. We moeten voorkomen dat sommige marktkramers in de zorg poen komen schep-pen zonder al te veel te denken aan de mensen om wie het eigenlijk draait.”Bij de Antwerpse ZNA-ziekenhuizen kon de sociale strijd de oprichting van de commerci-ele vennootschap Synartes dwarsbomen. “Sy-nartes is maar één voorbeeld. In België zien we de commercialisering sluipend oprukken. Ze jagen de burgers schrik aan met de boodschap dat de zorg niet betaalbaar zal blijven.”“In Nederland, Engeland en Frankrijk staat de commercialisering al veel verder. Bij onze

noorderburen werd de thuiszorg verkwanseld aan de privé-sector. Dat leidde tot honderden ontslagen, nog méér wachtlijsten en kwali-teitsverlies. De commercialisering deint daar uit naar de gehandicaptenzorg en de geeste-lijke gezondheidszorg. In België is het nog niet zo erg, maar toch: één derde van de rust-huisbedden in ons land zit al in commerciële handen. Ook hier pleiten werkgeverskringen en sommige partijen voor méér commerciali-sering, minder regeltjes en minder taken voor de overheid. In andere sectoren zie je vandaag waartoe zoiets kan leiden.”Filmmaker Michael Moore pakte in 2007 uit met de documentaire ‘Sicko’. “Daarin zie je hoe verzekeraars in de VS bepalen of een pa-tiënt een operatie krijgt. In Nederland zijn er plannen om ziekenhuizen dividenden te laten uitkeren aan aandeelhouders. Willen we die toer op? Neen toch. Reden te meer om de grote slagkracht van de Witte Woede te behouden. Alleen met sterke vakbonden kan je de com-mercialisering tegengaan.”

‘politieke stakingen’Soms krijgen de militanten achter de Witte Woede het verwijt dat ze aan politiek doen. “Natuurlijk voeren wij politieke acties”, rea-geert Selleslach. “Als de politiek over de zorg-sector en over de budgetten beslist, is het toch logisch dat we ons richten tot de politieke ver-antwoordelijken? De kleur van de bewindsper-soon maakt niets uit, wat onze critici ook mo-gen beweren. Als we actie voeren, willen we de bewindslieden met de neus op de feiten druk-ken. Dat kan dankzij de ervaringen van onze mensen in het werkveld.”Aan actiebereidheid zal het de komende maanden niet ontbreken. In de gehandicap-tenzorg bijvoorbeeld wil de Vlaamse regering voorlopig geen nieuw vijfjarenakkoord afslui-ten. “Het argument is dat het economisch zo moeilijk gaat. Maar een gehandicapte die al twee jaar lang op een plaats wacht, heeft daar geen boodschap aan. De werkdruk is trouwens veel te hoog in de gehandicaptenzorg.” n

Honderden onthaalouders betoogden op vrijdag 13 maart in de straten van Brus-sel. Sinds jaren eisen de onthaalouders een volwaardig werknemersstatuut. Met zo’n statuut krijgen ze, net als an-deren, recht op een volwaardig loon, be-taalde vakantie en alle sociale rechten. Wat blijkt? Het statuut komt er. Einde-lijk. Een belangrijke doorbraak.

De vertegenwoordigers van de onthaalou-ders gingen nog maar ’s langs bij de diverse bevoegde kabinetten. Actievoeren in een ge-federaliseerd land is geen makkie.Na een gesprek met Joëlle Milquet, de federa-le minister van Werk en Gelijke Kansen, kon Fatiha Dahmani melden dat het volwaardige werknemersstatuut er eindelijk komt. Dah-mani is nationaal verantwoordelijke kinder-opvang bij de LBC-NVK.Het nieuws maakte de actievoerders ontzet-tend blij. Vanaf 1 januari 2010 krijgen alle nieuwe onthaalouders het statuut. Wie al in het beroep zat, kan vanaf dan kiezen voor dit statuut.De overwinning is een historische doorbraak in een strijd die ruim tien jaar duurde. Pio-niers als Nelly Vandepol, Linda Thielemans en Ingrid Bouvry verenigden zich lang gele-den in een belangengroep van onthaalou-ders. De groep zocht en vond aansluiting bij de LBC-NVK en kreeg zo veel meer slag-

kracht. Wim Hardy, de vroegere nationaal verantwoordelijke kinderopvang, vormde de beweging van onthaalouders om tot een ech-te vakbondswerking. Op een ACV-congres kreeg hij hiervoor de ‘prijs van het syndicaal initiatief van 2002’.Een jaar later was er al een eerste resultaat. De onthaalouders kregen toen een sociaal statuut dat hen uitzicht gaf op de terugbe-taling van gezondheidszorg, uitkeringen bij ziekte en invaliditeit, pensioen en opvanguit-keringen voor de ontbrekende plaatsingsda-gen. Maar ze hadden geen recht op jaarlijkse vakantie of op werkloosheidsuitkeringen.De invoering van een volwaardig statuut maakt een eind aan die sociale ongelijkheid. In de komende weken en maanden wordt het statuut nader ingevuld.

DenIs Bouwen

“De vele vakbonds-acties haalden de non-profit uit het moeras. Wij lieten de problemen niet voort verzieken. Moedeloosheid en cynisme zijn niks voor de LBC-NVK. De beweging van de Witte Woede blijkt daar een goed tegengif voor. Als je de juiste doelstel-lingen kiest, krijg je een hele hoop men-sen mee om ergens voor te knokken.” Aan het woord is Mark Selleslach, de strijdbare na-tionaal secretaris voor de non-profit bij de LBC-NVK.

historische doorbraak voor onthaalouders


sectOR-caO’s

MArIjke Persoone

De Belgische economie zou dit jaar met 3 tot 4 procent krim-pen. Het begrotingstekort van de overheid dikt aan tot ruim 3 procent. Tienduizenden banen staan op de tocht. Er is de massale tijdelijke werk-loosheid voor arbeiders en de zware druk om zoiets ook voor bedienden te aanvaarden. Een mens kan zich betere om-standigheden dromen om aan sectoronderhandelingen te be-ginnen. Maar ook in moeilijke tijden zet de LBC-NVK zich in voor meer rechten en meer zekerheid voor bedienden en kaderleden.

In december sloten de sociale partners een interprofessioneel

akkoord (IPA) af voor 2009 en 2010. Zo’n IPA is een solidariteits-akkoord dat van groot belang is voor de zwakkere werknemers. De minimumlonen optrekken, soci-ale uitkeringen welvaartsvast ma-ken, de terugbetaling van woon-werkverplaatsingen regelen, het zijn enkele klassiekers in zo’n akkoord. In het zog van het IPA volgen de onderhandelingen in de sectoren en later soms ook nog in ondernemingen.

koopkracht en werkWe waren het stilaan gewoon dat het IPA een ‘indicatieve loon-norm’ bepaalde. Door de econo-mische terugval stemden de bon-den deze keer uitzonderlijk in met een loonenveloppe van maximum 250 euro netto: 125 euro dit jaar en 125 euro in 2010. De maatre-gel wordt concreet ingevuld in de sectoren. De LBC-NVK kiest voor de maximale invulling van de en-

veloppe, mét een blijvend karak-ter. De bediendevakbond pleit ook voor een hogere werkgevers-tussenkomst in de kosten van het openbaar vervoer. Goed voor de portemonnee, en het milieu vaart er wel bij.Diverse sectoren zijn nog de leef-tijdsbarema’s aan het omzetten in ervaringsbarema’s. De Europese Unie wil dat de lidstaten een eind maken aan elke vorm van discri-minatie. Ook discriminatie op basis van leeftijd. Maar voor de LBC-NVK mag niemand door de omschakeling loonverlies lijden.Toegegeven, werknemers die hun job dreigen te verliezen, liggen niet wakker van loonsverhogin-gen. Zij willen vooral hun werk houden. De LBC-NVK zal samen met de werknemers vechten voor elke job.

niet overal ellendeHet kan niet dat bedrijven de eco-nomische crisis misbruiken om sociale verworvenheden terug te

schroeven en inleveringen af te dwingen. Niet overal gaat het even slecht. Sommige bedrijven kondi-gen ontslagen aan en keren on-dertussen ongegeneerd dividen-den uit aan de aandeelhouders en betalen riante lonen en bonussen aan hun toplui. De staaldraad- en staalkoordgroep Bekaert bijvoor-beeld haalde herhaaldelijk het nieuws met zware reorganisaties en honderden ontslagen. Maar Bekaert zag tussen 2007 en 2008 zijn winst groeien van 162 naar 192 miljoen euro. Het dividend per aandeel steeg van 2,76 euro naar 2,80 euro. De winst per aan-deel, vóór eenmalige kosten (bij-voorbeeld herstructureringskos-ten) nam toe met 60 procent. En er zijn wel meer voorbeelden (zie kadertje).Niet de werknemers moeten voor de crisis opdraaien, maar zij die hem veroorzaakten met hun niet te stillen geldhonger. Zo luidde op 9 maart de boodschap van 2.000 vakbondsmilitanten op de

trappen van de Beurs in Brussel. In Athene, Barcelona, Lissabon, Parijs, Londen betoogden hon-derdduizenden leden van vakbon-den met dezelfde boodschap.

kwaliteitIn de sectoren maken de onder-handelaars van de LBC-NVK zich niet alleen sterk voor werkzeker-heid en koopkracht maar ook voor een betere kwaliteit van het werk. Het recht op vorming en een leefbare balans tussen werk en gezin staan vooraan op het ver-langlijstje.

vormingPublicaties van werkgevers heb-ben de mond vol van ‘competen-tiemanagement’ en ‘levenslang leren’. Woorden genoeg, maar waar blijven de daden? In 2003 al beloofden de werkgevers 1,9 procent van de loonmassa te be-steden aan vorming en opleiding. Om de twee jaar hernieuwden ze die belofte, maar we zijn er nog

Onderhandelingen in sectoren onder ongunstig gesternte

Inzet voor werkzekerheid, koopkracht en beter evenwicht werk-gezin

De Persgroep boekt veel winst en saneert toch.


justitie

wat loopt er fout bij justitie?

lang niet. De Centrale Raad voor het Bedrijfsleven citeert het cijfer van 1,12 procent. En dan maar klagen dat er niet genoeg opgeleid personeel is.De LBC-NVK zal in de sectoren niet alleen opkomen voor een glo-baal opleidingsbudget. Maar net zo goed voor het individuele recht op vorming, met extra aandacht voor laaggeschoolden. Want wat blijkt? In alle geïndustrialiseerde landen gaan het inkomen en de tewerkstelling van laaggeschool-den erop achteruit.De crisis heeft nog een nefast ef-fect. Heel wat ondernemingen ontslaan tijdelijke werknemers. Erg voor wie ontslagen wordt. Maar ook wie blijft, deelt in de klappen. De werkdruk verhoogt en werkgevers behandelen hun personeel als marionetten. Werk-gevers die zo handelen, redeneren kortzichtig. Een leefbare combi-natie van werk en privé-leven is niet alleen voor de werknemers maar ook voor het bedrijf gun-stig. De vakbond wil dan ook de bestaande akkoorden over tijds-krediet, klein verlet, anciënniteits-dagen en brugpensioen verlengen en verbeteren. n

Wil je graag de onderhandelingen in jouw sector op de voet volgen, surf dan geregeld eens naar www.lbc-nvk.be.

MArc weyns

‘Justitie’ maakte de voorbije weken weer geen al te beste beurt. Heel veel aandacht ging uit naar de Fortis-affaire die voor een flink deel leek te draaien rond ‘une guerre des juges’.

Het is allerminst een fraai ver-haal, maar de gewone burger

ondervindt ongetwijfeld meer hinder van de opnieuw oplopende termijnen van gerechtelijke pro-cedures. Bij de arbeidsrechtban-ken was er tot voor kort weinig of geen achterstand. Een werknemer die noodgedwongen een proce-dure begon tegen zijn werkgever, mocht een vonnis verwachten na 9 tot 10 maanden. Die termijn loopt nu op tot 15 maanden. In Brussel is de situatie nog veel erger.De directe oorzaak is het besluit om – zonder enige begeleidende maatregel – de dossiers over de collectieve schuldenregeling over te dragen aan de arbeidsrechtban-ken. Een burger die financieel in de knoei zit kan niet failliet gaan. Wel kan een beroep worden ge-daan op de rechter om een plan op te stellen en zo de problemen op te lossen. Dat plan is de col-lectieve schuldenregeling. In één klap werden duizenden van die dossiers naar de arbeidsrechtban-ken toegeschoven. Een groeiende achterstand is het resultaat.

grondige reorganisatieWat valt hieruit te leren? Dat je problemen niet kan oplossen met losstaande maatregelen, zeker niet als die ondoordacht zijn. Er is een grondige aanpassing no-dig van ‘Justitie’. Een deel van de

oplossing kan erin bestaan ver-snipperde rechtbanken samen te voegen tot grotere gehelen. Velen pleiten daar al langer voor en wij-zen op de volledig achterhaalde indeling van ons landje in 27 ge-rechtelijke arrondissementen. De grenzen daarvan zijn nog getrok-ken op grond van de afstand die een paardenkoets in één dag kon afleggen.

schaalvergrotingHet pleidooi voor schaalvergro-ting is terecht. Maar het zou ver-keerd zijn alle rechtbanken – eer-ste aanleg, koophandel, arbeids-rechtbank – zomaar op één hoop te gooien. Als afspiegeling van een heel complexe maatschappij werd ook het recht heel ingewik-keld. Juristen kunnen niet langer het hele terrein van het recht goed in de vingers hebben. Van magi-straten kan je niet verwachten dat ze specialisten zijn op het vlak van fiscaliteit, milieurecht, soci-aal recht, financieel-economisch recht en personen- en familie-recht. Het terrein dijt bovendien almaar uit; zo werd het informati-carecht al een heuse aparte recht-stak. Bovendien heeft haast elk rechtsdomein een steeds belang-rijkere Europese en internationale dimensie.Schaalvergroting is oké, maar wie alle heil verwacht van de samen-voeging van alle rechtbanken tot één centrale rechtbank, gaat wel erg kort door de bocht.Tot slot nog dit. De achterstand bij de arbeidsgerechten loopt op door de vele dossiers van collec-tieve schuldenregeling. Dat bete-kent dat vele burgers en gezinnen in zware financiële problemen zit-ten. Een louter juridische aanpak is geen antwoord op die schrij-nende realiteit. n

saneren wegens de crisis of om meer winst te maken?Enkele voorbeelden van onder-nemingen die ondanks mooie winsten een reorganisatie aan-kondigen of doorvoerden :

de persgroep publishing (Het Laatste Nieuws, De Morgen, De Tijd): winst in 2007: 27 miljoen eurorendabiliteit van het eigen ver-mogen: 25,8 procentwinstmarge: 10,2 procent

corelio (vroeger VUM – De Standaard en Het Nieuwsblad):winst in 2007: 1 miljoen eurorendabiliteit van het eigen ver-mogen: 2,4 procent

samsonite europe (de kofferproducent):winst in 2007: 30,9 miljoen eurorendabiliteit van het eigen ver-mogen: 29,6 procentwinstmarge: 12,5 procent

ami semiconductor belgium (computerchips):winst in 2007: 855.000 eurorendabiliteit van het eigen ver-mogen: 5,5 procentwinstmarge: 0,35 procent

punch powertrain (CVT-transmissies voor de auto-industrie):winst in 2007: 9,8 miljoen eurorendabiliteit van het eigen ver-mogen: 32,0 procentwinstmarge: 22,8 procent

janssen pharmaceutica (geneesmiddelen):winst in 2007: 673,8 miljoen eurorendabiliteit van het eigen ver-mogen: 16,6 procentwinstmarge: niet minder dan 37,7 procent

De Persgroep boekt veel winst en saneert toch.

© f

OTO:

PhO

TONE

WS


inteRnatiOnaal

Ferre wyckMAns

Premier Herman Van Rom-puy en José Manuel Barroso, de voorzitter van de Euro-pese Commissie, kregen op 23 maart van ACV en ABVV een ‘internationale verklaring’. De bekommernissen van de Belgische vakbonden sluiten perfect aan bij de verzuchtin-gen van de internationale vak-bonden. Voor de financiële en economische crisis betekenen landsgrenzen helemaal niks. Internationaal willen de bon-den reageren op de politieke antwoorden die de G20-top eind maart in Londen trachtte te geven. De G20 verenigt de 19 landen met de grootste na-tionale economie en de EU.

Economische crisissen komen het hardst aan in ontwikkelings-landen. Zelfs het Internationaal Muntfonds waarschuwde hier-voor. De inspanningen voor de Milleniumdoelstellingen, het anti-armoedeprogramma van de Verenigde Naties, dreigen de mist in te gaan.Tot de zwaksten horen in elke eco-nomie ook de werknemers. Ook zij dreigen meer dan wie ook voor

de crisis te moeten opdraaien, zo-wel in ontwikkelde als in ontwik-kelingslanden. Om de crisis aan te pakken is er dus absoluut nood aan een meer intensieve armoe-debestrijding en een tewerkstel-lingsbeleid. Alleen kijken naar de belangen van de aandeelhouders of de financiële markten is eenzij-dig en vooral verkeerd.

sociaal rechtvaardigHet zou dom zijn te denken dat de economie zich weldra wel zal herpakken en dat alles dan weer zijn oude gangetje kan gaan. In de voorbije twintig jaar bleek het ultraliberale model duidelijk niet te werken. Een nieuw model moet sociaal rechtvaardig, ecologisch leefbaar en economisch efficiënt zijn. Zo’n nieuw sociaal, econo-misch en politiek model moet komaf maken met de ongelijkhe-den die nu op alle niveaus zijn in-gebakken. Dat is geen slogantaal, maar de kern van het antwoord van de bonden. Het is de essen-tie van de vakbondseisen aan de mensen die nationale en inter-nationale verantwoordelijkheid dragen.Een herstelplan moet mikken op duurzame groei, die steunt op meer jobs via overheidsinvesterin-gen. De bonden vragen veel aan-dacht voor de kwetsbaarste groe-pen. Zeker zij hebben het vangnet van een goede sociale zekerheid nodig.

Openbare dienstenKwaliteitsvolle openbare diensten zijn geen luxe, laat staan alleen een kostenpost. De privé-sector veroor-zaakte de financiële crisis en trok zich niks aan van het algemeen be-lang. Vreemd toch dat liberalen en werkgevers minder openbare dienst-verlening blijven vragen. Terwijl er gretig vraag is naar overheidssteun als de markt uit de bocht vliegt. Bankroete banken dienen gena-tionaliseerd. Het gaat niet op al-leen ‘rommelkredieten’ naar de overheid toe te schuiven en de winstgevende brokken na een tus-senkomst van de overheid weer in handen van poenscheppers te deponeren. Er zijn nieuwe regels nodig op het gebied van controle en markttoezicht. Gezinnen die-nen beschermd tegen woeker-kredieten. Tegelijkertijd moeten belastingsparadijzen worden afgeschaft. Via internationale re-gels moet de drang om belasting-systemen in te krimpen een halt worden toegeroepen. Voor de ont-wikkelingslanden is er nood aan kredietvoorwaarden die inspelen op hun noden en mogelijkheden.

geen loon inleverenLoon inleveren is uit den boze. Via collectieve onderhandelingen kan de loonongelijkheid worden tegengegaan. Menswaardige mi-nimumlonen zijn een absolute noodzaak. Concurreren door de lonen in te krimpen geeft geen in-komens- of werkzekerheid.

Pensioenen van werknemers moe-ten beter worden beschermd. Als pensioenfondsen in aandelen in-vesteren of buitensporige risico’s nemen, zijn er te weinig garanties. Dit in tegenstelling tot stelsels die niet op kapitalisatiebasis werken.Vanuit milieu-oogpunt vragen de vakbonden een verstrekkend en ambitieus akkoord over de kli-maatveranderingen. Op dit punt is er in december een belangrijke top in Kopenhagen. Het gevraag-de akkoord zal ook een impuls geven aan een duurzame, groene economie. De economische, fi-nanciële en sociale instellingen dienen omgevormd tot een doel-treffende ‘wereldregering’ die ju-ridische en rechtvaardige normen en instrumenten ontwikkelt.Wat de bonden eisen, is geen flau-we mengelmoes van eisen en voor-stellen. Wel een pakket dat mikt op verandering en duurzaamheid.Op 28 maart betoogden enkele honderden Belgische vakbonds-mensen samen met duizenden anderen om aan de vooravond van de G20-top de werknemers-eisen in de verf te zetten. Op 15 mei zijn er in Brussel, Praag, Ber-lijn en Madrid veel grotere beto-gingen van de Europese bonden. De werknemers moeten hun ei-gen stem krachtig laten weerklin-ken. n

Verdere informatie volgt op www.acv-online.be en www.lbc-nvk.be.

vakbonden geven hun remedies voor internationale crisis

Ultraliberale model werkt van geen kanten


lbc-nvk bedenkt concrete oplossingen voor problemen in bedrijven

Marnix Sandrap: “Werkgeversorganisaties spelen pervers spel”

“Als vakbond zijn we wel dege-lijk bereid om constructief

mee te zoeken naar oplossingen”, legt LBC-NVK-secretaris Marnix Sandrap uit. “Dat blijkt uit een hele reeks recente cao’s die gingen over arbeidsduurvermindering.” Sandrap onderhandelde over een flink aantal van zulke cao’s. De ak-koorden blijken een realistisch al-ternatief voor de fetisj van de tijde-lijke werkloosheid. De betrokken bedrijven hangen dat niet altijd graag aan de grote klok. “Voor alle duidelijkheid: ik wil de deur niet wagenwijd openzetten voor zulke cao’s. Maar in concrete situaties is het soms de politiek van het minste kwaad.”

Ons Recht: Hoe staan de werkne-mers er tegenover? MaRnix sandRap: “Die zijn uiter-aard niet blij als ze moeten inleve-ren. Maar ze willen wel een inspan-ning doen als we uitleggen dat het over een uitzonderlijke en tijdelijke maatregel gaat waardoor ze netto niet zo heel veel verliezen.”

premiesOns Recht: Hoe proberen jullie de inlevering te beperken?MaRnix sandRap: “Verschillende pistes zijn mogelijk. In een aan-tal gevallen geven de federale en Vlaamse overheden premies bij arbeidsduurvermindering. Om te beginnen heb je het tijdskrediet. Als voltijdse werknemers daar ge-bruik van maken om viervijfde te werken, krijgen ze van de federale overheid een aanvullende premie. Maar tijdskrediet is niet voor ie-dereen mogelijk of wenselijk. Het moet een vrije keuze zijn voor de werknemers. In Vlaanderen kan je de inlevering nog verzachten met compenserende premies in het kader van de herstructurering van de onderneming. Er is ook nog een wet die Johan Vande Lanotte invoerde, maar waarvan nooit veel gebruik werd gemaakt. Ook daar-

in staan federale premies voor werknemers die hun arbeidsduur verminderen bij een herstructure-ring. Een probleem is wel dat deze regelingen voor onbepaalde duur gelden en dus een halve remedie zijn voor tijdelijke situaties.Daar bovenop vragen we ook van de werkgever een inspanning. Ook hij moet een stukje van het loonverlies compenseren.”

Ons Recht: Heeft de inlevering ook gevolgen op langere termijn? MaRnix sandRap: “Het uitgangs-punt is dat de werknemers ak-koord zijn dat ze een tijdlang wat minder verdienen. Maar daarna mogen ze geen schade meer on-dervinden. We maken in onze cao’s duidelijke afspraken over wat de arbeidsduurvermindering betekent voor het vakantiegeld, de eindejaarspremie of het aan-vullend pensioen. Die mogen niet berekend worden op basis van de verminderde arbeidsduur. En als er uiteindelijk toch een ontslag volgt, moet ook de ontslagver-goeding berekend worden op het oorspronkelijke loon. Over de

werkloosheidsvergoeding kun-nen we helaas geen afspraken ma-ken. Die berekent de RVA op het loon bij uitdiensttreding en zal dus lager zijn. Daarom moeten de werkgevers in dat geval een com-penserende vergoeding betalen. Zo is meteen ook de volle werk-loosheidsvergoeding geregeld.”

portemonneeOns Recht: Wat betekent de arbeids-duurvermindering voor de portemon-nee van de werkgever? MaRnix sandRap: “Een flinke be-sparing. Een werknemer die voltijds 3.000 euro bruto verdient en dan overschakelt naar 80 procent, ver-liest per maand ongeveer 110 euro. Maar de werkgever kan per maand 800 euro besparen per werknemer. Géén kleingeld. Het is dus een fa-beltje dat tijdelijke werkloosheid de enige mogelijkheid is om uit de moeilijkheden te geraken.”

stellingenoorlogOns Recht: Waarom blijven de werkgevers maar herhalen dat de vak-bonden weigeren de problemen aan te pakken?

MaRnix sandRap: “Sommige po-litieke kwatongen en hardleerse werkgeversorganisaties spelen een pervers spel. Ze hebben hun zinnen gezet op tijdelijke werk-loosheid voor bedienden en wil-len niet van wijken weten. Onze alternatieven halen de druk wat van de ketel en zijn dus een streep door hun rekening. In onderne-mingen merken we dat de werkge-vers liever onderhandelen zonder hun federaties erbij te betrekken. De bedrijven willen een concrete oplossing voor hun problemen en hebben geen belang bij een stel-lingenoorlog.”“De verwijten van de werkgevers-organisaties raken overigens kant noch wal. In de regio Oudenaarde begon ik begin januari al te on-derhandelen in drie dossiers. Een maand later waren die gesprekken rond en zat ik al te onderhandelen bij een aantal andere bedrijven. De werkgeversorganisatie VOKA constateerde pas op 4 maart dat er iets loos was. En dan verwijten ze ons dat we niet meewerken? Dat is wel de omgekeerde wereld.” n

cRisis

vakbonden geven hun remedies voor internationale crisis

Ultraliberale model werkt van geen kanten

jAn Deceunynck

De vakbonden kanten zich tegen de over-haaste invoering van tijdelijke werkloosheid voor bedienden. Steken de be-diendebonden dus hun kop in het zand voor de economische crisis? In geen geval.

© f

OTO:

DAN

IëL

RyS


DenIs Bouwen

De Nationale Arbeidsraad sloot op 1 april haar 100ste col-lectieve arbeidsovereenkomst af. En da’s geen grapje. Voor-zitter Paul Windey ziet de Na-tionale Arbeidsraad als ‘een laboratorium dat altijd een paar jaar op de buurlanden voorop loopt’. “De Vlamingen in de raad letten sterk op wat er in Nederland en Duitsland gebeurt. En de Franstalige Belgen hebben veel oog voor Frankrijk.”

Windey komt uit een familie die zich sterk engageerde in

de christelijke arbeidersbeweging ACW. Zijn loopbaan speelde zich voor een deel af bij de vakbond ACV en op het nationaal ministe-rie van Tewerkstelling. Tien jaar lang was hij lid van de Belgische permanente vertegenwoordiging bij de Europese Unie. “Op Tewerkstelling werkte ik onder de ministers Luc Van den Brande en Miet Smet. Schitteren-de momenten maakte ik daar mee. Zo schreef ik mee aan de tekst van

het sociaal hoofdstuk dat in het EU-verdrag is opgenomen. Voor de EU-richtlijn over de Europese ondernemingsraad (1994) hield ik ook flink mee de pen vast. Tien jaar geleden kon ik Jo Walgrave opvolgen als voorzitter van de Na-tionale Arbeidsraad.”Als voorzitter moet Windey een neutrale positie innemen. “Ik moet ervoor zorgen dat werkge-vers en vakbonden elkaar verstaan en tot akkoorden komen. Bij de EU leerde ik dat het zinloos is om je kwaad te maken. Onderhande-laars zitten altijd aan tafel met een verlanglijstje van hun achterban. Net als in een goed huishouden moeten ze proberen tot een win-winsituatie te komen.”De Nationale Arbeidsraad staat minder ver af van de dagelijkse praktijk dan menig werknemer denkt. “Het minimumloon bij-voorbeeld werd in de afgelopen

twee jaar twee keer opgetrokken via een cao in de NAR”, geeft Win-dey als voorbeeld. “En het popu-laire tijdskredietstelsel kreeg ook binnen de NAR vorm.”

bakens van stabiliteitOns Recht: De Nationaal Arbeids-raad sloot onlangs haar 100ste cao af. Een heuglijk moment?paul Windey: “Onze instelling werd opgericht in 1952. Pas sinds 1968 kunnen we cao’s afsluiten. Honderd cao’s in zowat 40 jaar lijkt niet veel. Maar die nationale cao’s zijn wel bakens van stabi-liteit. De honderdste cao gaat over de vraag hoe je op de werk-vloer moet omgaan met alcohol en drugs. Het is een cao van de nieuwe stijl. We schrijven niet als een strenge schoonmoeder voor wat er allemaal moet gebeuren. Wel vertrekken we van de vraag wat het doel is en wat er minimaal

moet gebeuren om dit te bereiken. De cao over alcohol en drugs ver-plicht werkgevers en werknemers alleen de dialoog over het thema aan te gaan. Met de bedoeling om tot afspraken te komen. Er zijn wel meer van die cao’s nieuwe stijl, bijvoorbeeld over e-mailverkeer of stress op het werk.”“De nieuwe aanpak is enigszins geïnspireerd door de geest van

nationale arbeidsraad krijgt 100ste cao rond

Andere landen inspireren laboratorium voor sociaal overleg

De NAR past zich aan de staatshervorming aan.

We willen wel garanties voor de solidariteit:

rond sociale zekerheid en arbeidsrecht moet de eenheid in België behouden blijven.


OveRleg

de EU. De zogenaamde subsidi-ariteitsgedachte betekent dat be-slissingen op het meest geschikte niveau moeten worden genomen. Binnen de NAR vinden we ook dat de sociale dialoog moet pri-meren op wetten en regeltjes. Zo’n houding past veel beter bij de manier waarop een moderne onderneming moet werken.”

Ons Recht: Waar houdt de Natio-nale Arbeidsraad zich allemaal mee bezig?paul Windey: “Enerzijds sluiten we nationale cao’s af. Die schetsen rond een aantal thema’s de con-touren zodat sectoren en bedrij-ven beter kunnen onderhande-len. Anderzijds geven we op basis van overleg tussen werkgevers en vakbonden adviezen over sociale vraagstukken. Die adviezen gaan over kwesties uit het arbeidsrecht, tewerkstelling en grote delen van de sociale zekerheid.”“Over een actueel thema als tijde-lijke werkloosheid voor bedien-den praten we formeel alleen als de tijd er rijp voor is. Maar dat is nu niet het geval. Informeel is er wel al overleg over zo’n dossier, met name binnen de Groep van 10, die bestaat uit de toponder-handelaars van werkgevers en bonden.”

“Heel nuchter bekeken is het se-cretariaat van de NAR een logis-tiek bedrijf dat zorgt voor verga-derzalen, koffie, broodjes en do-cumentatie zodat de sociale part-ners met elkaar van gedachten kunnen wisselen. Zo bekeken run ik dus een cateringfirma.” (lacht)

Ons Recht: De focus binnen de NAR evolueerde duidelijk?paul Windey: “Vroeger ging er weinig aandacht naar het Euro-pese beleid. Tegenwoordig ver-tegenwoordigt dat meer dan één derde van onze activiteiten. De NAR volgt op de voet wat er op Europees niveau gebeurt. Zo cre-eren we een taal en een manier van denken die steeds meer lijken op wat er in de rest van Europa gebeurt. We onderzoeken wat andere Europese landen doen en lanceren niet zomaar wat nieuwe, zotte ideeën.”“In het verleden discussieerden onze leden vooral over thema’s als loonvorming en brugpensioenen. Gaandeweg groeide de interesse voor de combinatie van werk en gezin, privacy, duurzaamheid, vei-ligheid en milieu.”

pesterijen op het werkOns Recht: Noem ’s wat markante dossiers die de NAR behandelde?

paul Windey: “In een vorig inter-professioneel akkoord maakten de sociale partners afspraken over bonussen (resultaatsgebonden premies, nvdr). De NAR werkte dit dossier verder uit, en de tekst werd in een recordtempo in het parlement gestemd. Uniek zijn de ‘ecocheques’ die we bedachten als manier om de werknemers meer nettoloon te geven. Een idee dat zeker navolging zal krijgen.”“Een heikel dossier ging over de vraag hoe je pesterijen op het werk moet aanpakken. De NAR schreef hierover een cao maar Laurette Onkelinx – op dat moment de be-windsvrouw op Tewerkstelling – trok het dossier naar zich toe en bedacht een wettelijke regeling die slechter was dan ons voorstel. Wij wilden vooral de nadruk leggen op preventie en een menselijke aan-pak. Onkelinx hechtte meer be-lang aan sancties en procedures.”

Ons Recht: Toen de NAR werd op-gericht, was België een unitair land. Nu leven we in een federale staat met gemeenschappen en gewesten.paul Windey: “Veel aspecten van

het arbeidsmarktbeleid zijn nu in handen van de gewesten. De NAR past zich aan de staatshervorming aan. We willen wel garanties voor de solidariteit: rond sociale zeker-heid en arbeidsrecht moet de een-heid in België behouden blijven. Het federale niveau dreigt verder uitgekleed te worden. Een instel-ling als de NAR kan er mee voor zorgen dat er toch genoeg samen-hang blijft.”“De Vlaamse jobkorting, een fisca-le maatregel, betekende een barst in ons sociaal systeem. Vlamingen die in Brussel of Wallonië wonen krijgen de korting bijvoorbeeld niet. Om nog te zwijgen van de Franstalige Belgen. Zo’n situatie leidt tot spanningen, ook onder ons personeel.”“Binnen onze raad zitten we na-tuurlijk ook met Vlamingen en Franstaligen. Maar in de praktijk geeft dat zelden problemen, ook al hebben beide groepen zeker ei-gen gevoeligheden. Sinds een jaar of vijf praat iedereen gewoon zijn eigen taal zonder dat er nog tol-ken aan te pas moeten komen.” n

“Stakingen zijn zoals pest of cholera. Als ze de kop opsteken moet je ze meteen bij de wortel uitroeien, of ze verspreiden zich snel.” Vakbondsmensen hoorden in februari hoe een advocaat van Carrefour die straffe uitspraak deed in de rechtbank van Bergen. Carrefour zelf ontkende dat de advocaat de uitspraak had gedaan.

© f

OTO:

DAN

IëL

RyS


ZIEK ZIJN IS GEEN FOUT !

aRbeids-geRicht

MArc weyns

werknemer aansprakelijk wegens herhaalde foutenEen werknemer moet met een klei-ne vrachtwagen klanten aan huis bezoeken om diepvriesproduc-ten te verkopen. Bij elke verkoop ontvangt hij het geld contant. Blijkbaar maakt hij daarbij fouten want herhaaldelijk zijn er inventa-ris- of kastekorten. De werkgever pakt de werknemer daarover aan en laat hem een schuldbekente-nis ondertekenen. Daarin gaat de werknemer ermee akkoord dat er maandelijks 150 euro van zijn loon afgehouden wordt. Enige tijd later verbreekt de werkgever de ar-beidsovereenkomst en betaalt hij een opzegvergoeding.De werknemer vindt dat hij niet hoeft op te draaien voor de kaste-korten en dat hij de schuldbeken-tenis onder zware druk onderte-kende. Het geschil wordt aan de rechter voorgelegd.De arbeidsrechtbank van Turn-hout oordeelde op 8 december 2008 dat de werknemer geen bedrog pleegde maar toch aan-sprakelijk was omdat er een her-haalde lichte fout in het spel was. De rechter vond het niet bewezen dat er een ongeoorloofde dwang uitgeoefend was om de schuldbe-kentenis af te dwingen. De inhou-dingen op het loon gebeurden dus correct.

Verschillende vennootschappenEen werknemer komt in dienst van een NV die een Gamma-win-kel uitbaat. Vier maanden later wordt hij overgeplaatst naar een Gamma-winkel in een andere ge-meente. Die tweede winkel wordt uitgebaat door een BVBA, een andere vennootschap dus. Bij de overplaatsing krijgt de werkne-mer opnieuw een proefperiode opgelegd. Op de allerlaatste dag van die proefperiode maakt de werkgever een eind aan het ar-beidscontract. De werknemer be-twist de geldigheid van die tweede proefperiode.De arbeidsrechtbank van Has-selt ging de concrete feiten gron-dig na. Het ging wel over twee verschillende vennootschappen, maar de onderlinge banden wa-ren groot; ze hadden dezelfde personeelsverantwoordelijke en behoorden tot dezelfde groep. Qua economische bedrijvigheid vulden de vennootschappen el-kaar aan. Dit alles deed de rechter op 22 december 2008 besluiten dat er slechts één werkgever was. De tweede proefperiode was dus ongeldig en de werkgever werd veroordeeld tot de betaling van de normale opzeggingsvergoeding gelijk aan drie maanden loon.

Ziek zijn is geen foutEen werknemer wordt ziek, meldt dat meteen aan de werkgever en bezorgt het medisch attest. Blijk-baar verloopt het herstel veel minder goed dan aanvankelijk ge-dacht want er volgen niet minder dan vier verlengingen van de ziek-teperiode. Wanneer de werknemer opnieuw aan het werk kan, vraagt de werkgever of hij eerst zijn jaarlijkse vakantie wil opnemen. Tegen het einde van die vakan-tieperiode wordt de werknemer opnieuw ziek; de werkgever wordt op de hoogte gebracht en een me-disch attest wordt opgestuurd.Die laatste ziekteperiode is er voor de werkgever teveel aan. Hij ontslaat de werknemer wegens dringende reden. Volgens de werkgever neemt de werknemer ‘een onaanvaardbare houding aan die er alleen op gericht is mis-bruik te maken van de bestaande wetgevingen’. Op 22 december 2008 fluit de ar-beidsrechtbank van Tongeren de werkgever terug. De rechter er-kent dat de opeenvolgende afwe-zigheden van de werknemer ver-velend zijn voor het bedrijf, maar er is helemaal niet bewezen dat er misbruik in het spel is. De werk-gever had een controlearts kun-nen sturen, maar deed dat niet.

De dringende reden werd dus ten onrechte ingeroepen.

Dringende reden nauwkeurig omschrijven

Een werknemer is sinds enkele jaren in dienst als commercieel afgevaardigde. Op een dag krijgt hij een aangetekende brief waarin hem koudweg wordt meegedeeld dat hij ontslagen is wegens drin-gende reden. De werkgever geeft twee motieven: “Fraude tegenover de werkgever door herhaaldelijke leugens over niet gedane klan-tenbezoeken. Herhaaldelijk niet invullen van de contractueel over-eengekomen arbeidstijd.”Voor het arbeidshof in Antwer-pen is die omschrijving zo vaag en algemeen geformuleerd dat het niet mogelijk is de ernst van de feiten te beoordelen. De rechters kunnen niet nagaan of de aange-voerde feiten dezelfde zijn als de-gene die de reden voor het ontslag waren. Bovendien kon de werkne-mer zich niet verdedigen omdat hij niet kon weten wat hem pre-cies verweten werd.De rechter besliste op 20 oktober 2008 dat het ontslag wegens drin-gende reden onregelmatig werd gegeven. De werkgever moest dan ook een opzegvergoeding betalen.


informaticabedrijf ibm rijgt sociale misdrijven aan elkaar

Amerikaanse werkgever veegt Belgische regels aan zijn laars

koen DrIes

In het informaticaweekblad Datanews bedacht Stephan Vanhaverbeke, de chef van het sociaal departement van de werkgeversorganisatie Agoria ondergetekende met het label ‘knoeier’. Een zelden geziene persoonlijke aanval. Wat maakte de man zo kwaad? Welke wet of norm werd over-treden? De patronale omertà, zo blijkt.

Agoria is bijzonder boos omdat de LBC-NVK in het vakblad

vertelt welke werkgevers dagelijks de sociale misdrijven aan elkaar rijgen. Recent ging het om IBM, het bedrijf dat ook de voorzitter is van de sector ‘Agoria ICT’. IBM waant zich boven de wet verhe-ven. In 2008 pleitte IBM nog voor de arbeidsrechtbank in Brussel dat je van een Amerikaans bedrijf toch niet mag verwachten dat het de wetgeving van een land als het onze naleeft. Gelukkig tevergeefs.Agoria kon de indiscretie van de vakbond maar weinig waarderen. Voor de LBC-NVK was de maat vol toen het finaal fout liep met de procedure om het arbeidsregle-ment bij IBM te veranderen.

inspectieHet begon al in 2002, met een inspectie na klachten over discri-minatie van werknemersvertegen-woordigers en ouder personeel. Elk jaar werd te weinig vakantie-geld uitbetaald. Overloon werd te laag berekend. Wekelijks wordt illegaal ‘s nachts en ’s zondags ge-werkt. Voor zowat de helft van het personeel worden alle overuren geschrapt, voor de andere helft loopt de overurenteller illegaal in de honderden. Verplaatsingstij-den worden niet betaald, sectora-le loonsverhogingen worden niet toegekend, IBM neemt niet geno-men vakantie en dagen arbeids-duurvermindering in beslag. Cao 32bis – die de sociaalrechtelijke gevolgen van een overname regelt – is iets voor andere bedrijven, de taalwetgeving een vodje papier en ga zo maar door.Ten tijde van politieke verkiezin-gen presteerde IBM het zelfs om

een werknemer, op Binnenlandse Zaken dan nog, 24 uur ononder-broken aan het werk te houden. Wat de veiligheid betreft, spant een brand in een ‘datacenter’ de kroon. Jarenlang hoonde IBM de vakbondsvraag naar veiligheids-maatregelen in het Comité voor preventie en bescherming op het werk (CPBW) weg. Tot de boel in vlammen opging. De preventiead-viseur verbood de toegang tot de gebouwen wegens de erg giftige rook. Ondanks dit verbod stuurde het management de werknemers onbeschermd de giftige rook in om de machines te redden. Het bedrijf hield dit zorgvuldig uit de kranten om de klanten niet te verontrusten. Aan het beleid ver-anderde niets.Dankzij de inspectie kwamen er in 2003-2004 toch veranderingen. Voortaan zou de regel worden dat personeel toch compensatie kreeg voor overuren. Het vakantiegeld werd correct uitbetaald. En IBM tekende zelfs een cao voor de wachtdiensten. Er was toen nog geen Mia maar even leek het erop dat IBM toch het licht had ge-zien. Ondanks gestook van Agoria erkende de onderneming de sociale dia-loog voor ka-d e r l e d e n e n z e l f s d e noodzaak om de ont-s l a g p r a k-t i j k m e n -s e l i j k e r t e maken. Maar tussen droom en daad zitten tegenwoordig managementbo-nussen in de weg, en schrik voor de Amerikanen.

teruggeflotenEen eerste deelakkoord over de werkzekerheid stond amper op papier, of de directie floot de eigen onderhandelaars al terug. In 2005 presteerde IBM het in kortgeding te pleiten dat de sociale partners – en dus zijzelf via Agoria – een ben-de prutsers zijn die de Europese Herstructureringsrichtlijn fout omzetten. Op die manier zouden we met cao 24 (collectief ontslag) en de Renault-wet onder de Euro-pese minimumregels zitten. Vol-gens IBM moeten de slachtoffers van een illegaal collectief ontslag de Belgische staat vervolgen, en niet de werkgever die ontsloeg. Agoria vond sindsdien nog geen minuutje zelfrespect om IBM tot de orde te roepen met de vraag de eigen handtekening te respecte-ren.Voor alles wat niet met wacht-diensten te maken had, ging

IBM dus weer de illegale toer op. In 2008 dwong de inspectie het bedrijf om formeel te laten stem-men over een arbeidsreglement dat de boel moest legaliseren. Na maanden uitstel en twee laatste verzoeningsvergaderingen met de inspectie, stelde die vast dat ook deze oplossing voor IBM niet haalbaar was. Het paritair comité zou nu moeten beslissen, maar ook daar waakt Agoria.De werkgeversorganisatie is boos omdat dit in de openbaarheid komt. Niet omdat de voorzitter van Agoria ICT de wetgeving aan zijn laars lapt. Het wordt tijd dat onze overheid de regels doet naleven. Zo niet blijven bedrijven als IBM Bel-gië behandelen als een kolonie. En Agoria? Daar zijn ze een ‘deontolo-gische code’ aan het voorbereiden om zulke problemen op te lossen. Deontologie is daarmee alvast een nieuw ‘soldenwoord’. n

sOciaal


MonIque BrAAM

Reorganisaties en collectieve ontslagen volgen elkaar op. De economische crisis treft ve-len. Snoeien in de personeels-kosten lijkt voor werkgevers vaak dé enige logische oplos-sing. Karel Demeyere, tech-nisch adviseur bij de VDAB, ziet alternatieven. Je kan de crisis ook heel anders aanpak-ken, zegt hij. Ons Recht luis-terde geboeid naar Demeyeres ideeën.

Volgens Karel Demeyere zijn ontslagen soms nodig. Maar

er bestaan ook alternatieven. Be-drijven moeten uitgerekend nù investeren in opleiding en vor-ming. Ze moeten werknemers stimuleren om tijdskrediet en an-dere vormen van loopbaanonder-breking aan te spreken en meer ruimte geven aan vernieuwing en creativiteit. Zo bereiden zich ze goed voor op de kenniseconomie en op de ‘oorlog om talent’ die ze-ker opnieuw zal opflakkeren. Daarnaast moeten bedrijven alle overbodige luxe en tekenen van status schrappen. “Gooi de extra uitgaven overboord, maar hou je werknemers”, stelt de adviseur. En hij heeft nog meer raad: maak werk van een ‘intern uitzendbu-reau’. Zo kan je werknemers op andere plekken inzetten of achter-stallig werk eindelijk aanpakken.

Ons Recht: Welk alternatief sorteert volgens u het meeste effect?KaRel deMeyeRe: “Een toverfor-mule bestaat niet. Ieder bedrijf moet op maat van zijn situatie zoeken naar haalbare oplossin-gen. Mij lijkt het voor bedrijven nu het gedroomde moment is om te investeren in opleiding. In veel

organisaties is er minder werk en komt er arbeidstijd vrij. Gebruik die tijd om werknemers bijscho-ling te laten volgen. We evolueren naar een kenniseconomie. Niet investeren in opleiding breekt ons straks zuur op.”

Ons Recht: Hoe anticiperen we het beste op de kenniseconomie en op de ‘oorlog om talent’ die na de crisis on-vermijdelijk weer zal uitbreken?KaRel deMeyeRe: “De basisvoor-waarde is investeren in opleiding, onderwijs en wetenschappelijk onderzoek aan universiteiten. In ideale omstandigen gaan zulke investeringen gepaard met sa-menwerkingsverbanden met het bedrijfsleven. Dat is vooral een

verantwoordelijkheid voor over-heid en werkgevers. Daarnaast moeten werknemers en burgers permanent investeren in bijscho-ling en vorming. Leren stopt niet wanneer je je diploma op zak hebt. De werkgever moet dit aanmoedi-gen maar de werknemer heeft ook een eigen verantwoordelijkheid.

Diensten voor loopbaanbegelei-ding kunnen dit ondersteunen. Zit aan het stuur van je loopbaan, probeer initiatieven te nemen en wacht niet tot het te laat is.”

Ons Recht: Hebben de werkgevers geen belangrijke verantwoordelijk-heid?KaRel deMeyeRe: “Absoluut. Een personeelsdienst of humanresour-cesafdeling van een bedrijf zou de pure administratieve dienstver-lening moeten inkrimpen. Dat deel van het werk kan je automa-tiseren. De personeelsdienst moet vooral talenten ontwikkelen. Ie-dere werknemer zou een persoon-lijk ontwikkelingsplan moeten hebben dat tegemoet komt aan de noden van het bedrijf én de werk-nemer. Van de poetsvrouw over de administratieve bediende tot de manager. Bedrijven die met zulke ontwikkelingsplannen werken, zijn beter gewapend tegen crisis-sen. De innovatieve kracht van een bedrijf steunt op investerin-gen in kennis.”

Ons Recht: Maar in tijden van eco-nomische crisis zijn bedrijven toch niet bezig met vernieuwing?KaRel deMeyeRe: “De crisis kan werken als een katalysator. Nu moet je stilstaan bij vragen zo-

als: vervaardigen we wel de juiste producten? Zit het goed met ons design en onze afzetmarkten of dringt een andere aanpak zich op? Als er wat te veel personeel in een onderneming is, vormt dat een goede uitgangsbasis om crea-tiviteit en innovatie te stimuleren. Daar moet je letterlijk ruimte voor maken. En juist nu hebben bedrij-ven de ruimte om innovatieteams in te voeren. Ik vergelijk het wel eens met Darwin: mutaties in de biologie zijn wat innovaties voor de economie betekenen. Als inno-vatie uitblijft, word je weggeselec-teerd uit de mondiale markt.” n

weRk

karel de meyere: “zit aanhet stuur van je eigen loopbaan”

Opleiding en innovatie broodnodig in het bedrijfsleven

activeer je loopbaan in tijden van crisis

• Vanaf 1 april hebben allewerknemers recht op 1 jaar gratis webleren via de VDAB. Meer info: www.vdab.be

• HetLBC-NVKCentrumvoorLoopbaanontwikkeling kan je helpen om je loopbaan een nieuwe draai te geven:

www.loopbaanontwikkeling.be• Op www.loopbaanontwikke-

ling.be vind je nog een aantal handige tips om je loopbaan te activeren (auteur: Karel Demeyere)

De innovatieve kracht van een bedrijf steunt

op investeringen in kennis.


werknemers buurtdienst isis zijn allemaal bedienden

Zinvol werk in de sociale economie

DenIs Bouwen

Bedrijven uit de sociale economie geven in Vlaams-Brabant werk aan 6.000 mensen. De sociale economie wil zinvol werk creëren voor mensen uit ‘kansengroepen’. Via projecten die een maat-schappelijke meerwaarde opleveren. De buurtdienst vzw ISIS levert poets- en huishoudhulp, thuiszorg met dienstencheques en senio-renassistentie. Opmerkelijk: alle medewerkers hebben een bediendestatuut.

ACV-regiopropagandist Jan Van Passel legde in 1996 de

basis voor de vereniging zonder winstoogmerk ISIS. Destijds in Limburg, meer bepaald in de streek van Herk-de-Stad, Halen en Lummen. Heel wat laagge-schoolde vrouwen zaten zonder werk. En veel senioren vroegen om aanvullende thuiszorg.Gaandeweg breidde ISIS zijn wer-king uit tot heel Limburg. Mo-menteel wordt ook heel Vlaams-Brabant bediend. In 2005 nam ISIS het management van de ge-lijkaardige vzw De Leuning over. Beide organisaties werken nu nauw samen. “In de besturen van ISIS en De Leuning vind je nog altijd verte-genwoordigers van het ACV en ACW”, zegt Stijn De Winter, die verantwoordelijk is voor het oos-ten van Vlaams-Brabant. “De link met de christelijke arbeidersbewe-ging is er zeker nog. Ook al hebben we een aanbod voor iedereen.”

bewuste keuzeDe zowat 700 werknemers van ISIS en De Leuning hebben al-lemaal een bediendecontract. “Een bewuste keuze, ook al kost het ons meer geld. Het bediende-statuut geeft meer zekerheid en bescherming. De mensen krijgen een vast loon, maaltijdcheques, een verplaatsingsvergoeding en tot 56 vakantiedagen.”Eén van de afdelingen geeft poets- en huishoudhulp aan jongere gezinnen. “De kwaliteit van het werk vinden we erg belangrijk.

We houden sterk rekening met de uren waarop onze werknemers kunnen werken. In de privé-sector is dat niet altijd het geval.”ISIS heeft ook een thuiszorgpoot met dienstencheques. De mede-werkers van die afdeling gaan bij senioren en hulpbehoevenden schoonmaken, wassen, strijken, koken en boodschappen doen.

gezelschapOnder de vlag ‘seniorenassisten-tie’ is ISIS een heuse gezelschaps-dienst aan het uitbouwen. “De werknemers van die tak gaan bij klanten langs om een oogje in het zeil te houden, een wandeling te maken, een praatje te slaan. Zo kunnen mensen langer thuis wo-nen in comfortabele omstandig-heden. Ook mantelzorgers doen hun voordeel met het bestaan van zo’n dienst.”De meeste werknemers hebben geen voltijds uurrooster en kiezen daar ook zelf voor. “Vaak zijn het mensen die op de gewone arbeids-markt minder kansen maken. Maar we geven ook kansen aan kandida-ten die misschien net iets te hoog opgeleid zijn maar om een andere reden een job op maat verkiezen.”

Op een ‘flexibiliteitskaart’ melden de werknemers op welke uren ze wel, soms en zeker niet kunnen werken. “Werken met die kaarten is een gepuzzel. Maar dankzij dit systeem kunnen we tegemoet ko-men aan de noden van personeel en klanten.”Een deel van de klanten van ISIS zijn tweeverdieners die voor som-mige taken hulp van buitenaf goed kunnen gebruiken. “Maar het merendeel van onze klanten zijn senioren die al of niet hulpbe-hoevend zijn. Velen van hen vin-den ons via de thuisverpleging, het OCMW, het ziekenfonds, de sociale dienst van het ziekenhuis of het centrum voor algemeen welzijnswerk.” ISIS hangt sterk af van overheids-subsidies. Veel geld verdienen is niet de bedoeling. “Door een ef-ficiënte bedrijfsvoering willen we wel maatschappelijke winst reali-seren en dus de ontvangen subsi-dies optimaal laten renderen.”

Oneerlijke concurrentie?Gewone bedrijven beschouwen de sociale economie wel ’s als ‘on-eerlijke concurrentie’. “Voor som-mige van onze diensten kunnen

klanten met dienstencheques be-talen. Daar kan ik me voorstellen dat de privé-sector ons kritisch bekijkt. Maar veel van onze werk-nemers zouden in de privé-sector maar moeilijk aan de bak komen. Seniorenassistentie is trouwens iets wat privé-spelers niet aanbie-den.”De economische crisis lijkt ISIS weinig te raken. “In 2009 komen er netto nog zeker meer dan 100 werknemers bij. Bij onze comfort-diensten merken we dat sommige klanten wel wat beknibbelen op het aantal uren. Maar in de thuis-zorg of de seniorenassistentie zie ik geen dalende trend. De voorbije maanden kregen we wel opvallend meer sollicitaties dan anders. Mis-schien vallen de zwaksten elders weer als eersten uit de boot?” n

sOciaal

De bedrijven uit de sociale economie in Vlaams-Brabant zetten van 20 tot 26 april de deuren open voor het grote publiek. Meer informatie over deze openbedrijvenweek lees je op www.kwaliteitwerkt.be.

© f

OTO:

ISIS


wOOn-weRkveRkeeR

IVo Verreyt

De Nationale Arbeidsraad sloot op haar zitting van 20 februari 2009 diverse nieuwe cao’s af. Eén van die cao’s gaat over het woon-werkverkeer. Een andere cao voert de zo-genaamde ecocheque in. Ons Recht zoomt even in op de belangrijkste punten.

Cao 19octies is zeker interes-sant voor veel van onze lezers.

Deze cao gaat over de verhoging van de werkgeverstussenkomst in het abonnement van de NMBS.Het februarinummer van Ons Recht berichtte uitgebreid over de financiële bijdrage die werk-gevers moeten doen in de kosten die werknemers maken om zich te verplaatsen tussen hun woon-plaats en hun werk. De nieuwe cao 19octies brengt een belang-rijke verandering aan voor werk-nemers die het openbaar vervoer gebruiken. De werkgeversbijdrage in de kostprijs van een treinkaart-je stijgt van 60 naar 75 procent. De nieuwe tabel in bijlage geeft de forfaitaire bedragen van de ver-hoogde werkgeversbijdrage. Deze tabel moet met terugwerkende kracht vanaf 1 februari 2009 toe-gepast worden. Behalve de aan-zienlijke verhoging van de werk-geverstussenkomst is er nog iets nieuws: de tabel zal gelden voor de jaren 2009 en 2010, zonder dat de cijfers geïndexeerd worden. Elke twee jaar zal in de Nationale Arbeidsraad opnieuw onderhan-deld worden over een aanpassing van de forfaitaire bedragen. De nieuwe tabel dient ook als basis voor de werkgeverstussenkomst voor werknemers die gebruik ma-ken van andere openbare vervoer-middelen (zoals beschreven in het februarinummer, nvdr).

OpgeletMaar het is wel opletten geblazen. In heel wat paritaire comités en ondernemingen zijn er ook cao’s voor werknemers die zich met ei-gen vervoermiddelen verplaatsen. Die cao’s verwijzen meestal ook naar de tabel met de werkgevers-tussenkomst in treinkaarten van de NMBS. De nieuwe tabel mag voor zulke cao’s niet gebruikt wor-den. In cao 19octies staat namelijk dat de sectoren en ondernemingen tot 30 juni de tijd krijgen om hun cao’s aan te passen. Tot die datum moet de geïndexeerde tabel ge-bruikt worden die gebaseerd is op een werkgeverstussenkomst van 60 procent, en die in het februari-nummer van Ons Recht verscheen. Als de sectoren of ondernemingen een nieuw akkoord sluiten dat ge-koppeld wordt aan deze tabel (60

procent), zal de verhoging van de werkgeverstussenkomst als gevolg van de indexering niet aangere-kend worden op de onderhande-lingsenveloppe van 125 en 250 euro van het interprofessioneel ak-koord (IPA) 2009-2010. Als de sectoren of ondernemingen géén nieuw akkoord sluiten vóór 1 juli 2009, worden de bestaande cao’s gekoppeld aan de nieuwe tabel (75 procent). De verhoging van 60 naar 75 procent wordt dan wel aangerekend op de onderhan-delingsenveloppe, die dan waar-schijnlijk meteen opgesoupeerd wordt.

groene chequeCao 98 voert de zogenaamde eco-cheques in.Het idee om ‘ecocheques’ of ‘groene cheques’ toe te kennen

ontstond tijdens de besprekingen over het IPA 2009-2010. De marge voor loonsverhoging bleek heel gering te zijn. Om de koopkracht van de werknemers toch enigszins te verhogen spraken de sociale partners af een onderhandelings-enveloppe vast te leggen van maxi-mum 250 euro per werknemer. Voor 2009 mag hiervan maximaal 125 euro worden toegekend. Het gaat om nettobedragen die geen enkele bijkomende sociale of fis-cale last mogen betekenen voor de werkgevers. Om dit te realise-ren werd onder andere een nieuw voordeel geïntroduceerd, de eco-cheque. Dat is een cheque waar-mee je ecologische producten en diensten kan kopen. De regering was op vraag van de sociale part-ners bereid ecocheques vrij te stel-len van socialezekerheidsbijdragen en inkomstenbelasting, voor zover aan enkele voorwaarden werd vol-daan. Binnenkort zal het Belgisch Staatsblad de nodige wettelijke be-palingen hierover publiceren.Een van de voorwaarden voor de vrijstelling van fiscale en para-fiscale inhoudingen is dat eco-cheques enkel mogen dienen voor de aankoop van ecologisch ver-antwoorde goederen of diensten die voorkomen op een lijst die de Nationale Arbeidsraad bij cao be-paalt. De NAR deed dit in cao 98 van 20 februari 2009. De cao cre-eert geen automatisch recht op ecocheques. Net zoals bij maal-tijdcheques moet het recht op ecocheques afgesproken worden via een sectorale cao of een cao in de onderneming. n

Op de ACV-website www.ecocheque.be vind je zeer gedetailleerde antwoorden op diverse vragen. Wat is een eco-cheque? Wie krijgt hem? Hoe lang is een ecocheque geldig? Hoe ziet zo’n cheque eruit? En wat kan je ermee kopen?

werkgeversbijdrage in kostprijstreinkaartje stijgt naar 75 procent

Nieuwe cao 98 voert ‘ecocheque’ in

© f

OTO:

DAN

IëL

RyS


1

123456789101112131415161718192021222324252627282930

31-3334-3637-3940-4243-4546-4849-5152-5455-5758-6061-6566-7071-7576-8081-8586-9091-95

96-100101-105

2

9,409,409,4010,2011,0011,7012,4013,1013,8014,5015,2015,9016,6017,3018,0018,7019,4020,1020,9021,6022,3023,0023,7024,4025,0026,0026,5027,0028,0028,5029,5031,5033,0035,0036,5038,5040,0041,5042,5044,0045,5047,5049,5052,0054,0056,0058,0060,0062,00

3

5,50 6,10 6,70 7,30 7,90 8,40 8,90 9,40 9,90 10,40 11,00 11,50 12,10 12,60 13,10 13,60 14,10 14,60 15,30 15,80 16,30 16,80 17,40 17,90 18,40 19,10 19,50 19,90 20,60 21,00 21,80 23,30 24,40 26,00 27,50 29,00 30,00 31,50 32,00 33,50 34,50 36,00 38,00 40,00 41,50 43,00 44,50 46,00 48,00

106-110111-115116-120121-125126-130131-135136-140141-145146-150151-155156-160161-165166-170171-175176-180181-185186-190191-195196-200

1

12345678910111213141516171819202122232425262728

64,0066,0068,0070,0072,0074,0076,0078,0081,0082,0084,0086,0088,0091,0093,0095,0097,0099,00101,00

2

31,0031,0031,0034,0036,5039,0041,5043,5046,0048,5051,0053,0055,0058,0060,0062,0065,0067,0070,0072,0074,0077,0079,0081,0084,0086,0088,0091,00

49,50 51,00 53,00 54,00 56,00 58,00 59,00 61,00 63,00 64,00 66,00 67,00 69,00 71,00 73,00 74,00 76,00 78,00 79,00

3

18,30 20,50 22,30 24,40 26,00 28,00 30,00 31,00 33,00 35,00 37,00 38,50 40,00 42,00 43,50 45,00 47,50 49,00 51,00 53,00 54,00 56,00 58,00 59,00 62,00 63,00 65,00 67,00

2930

31-3334-3637-3940-4243-4546-4849-5152-5455-5758-6061-6566-7071-7576-8081-8586-9091-95

96-100101-105106-110111-115116-120121-125126-130131-135136-140141-145146-150151-155156-160

93,0095,0099,00105,00111,00116,00122,00128,00134,00138,00142,00146,00151,00158,00165,00172,00179,00186,00192,00199,00206,00213,00220,00227,00233,00240,00247,00254,00261,00270,00274,00281,00

68,00 70,00 73,00 78,00 82,00 87,00 91,00 96,00 101,00 104,00 107,00 111,00 115,00 120,00 126,00 132,00 137,00 143,00 148,00 153,00 160,00 165,00 171,00 177,00 181,00 187,00 192,00 198,00 203,00 211,00 214,00 220,00

161-165166-170171-175176-180181-185186-190191-195196-200

1

123456789101112131415161718

288,00295,00302,00309,00315,00322,00329,00336,00

2

87,0087,0087,0095,00103,00109,00116,00122,00129,00136,00142,00149,00155,00162,00168,00175,00181,00188,00

225,00 231,00 236,00 242,00 246,00 253,00 258,00 264,00

3

52,00 57,00 62,00 68,00 74,00 78,00 83,00 88,00 93,00 98,00 103,00 108,00 113,00 118,00 122,00 127,00 132,00 137,00

werkgeverstussenkomst in treinkaart 1 afstand

2 pRijs vanaf 1/2/20093 weRkgeveRsbijdRage vanaf 1/2/2009

weektReinkaaRt (*)

maandtReinkaaRt (*)

tReinkaaRt vOOR 3 maanden (*)

© f

OTO:

DAN

IëL

RyS


192021222324252627282930

31-3334-3637-3940-4243-4546-4849-5152-5455-5758-6061-6566-7071-7576-8081-8586-9091-95

96-100101-105106-110111-115116-120121-125126-130131-135136-140141-145146-150151-155156-160161-165166-170171-175176-180181-185186-190191-195196-200

1

1234567

195,00201,00208,00214,00221,00227,00234,00241,00247,00254,00260,00267,00278,00294,00310,00326,00342,00358,00374,00386,00397,00409,00424,00443,00462,00481,00500,00520,00539,00558,00577,00596,00615,00634,00654,00673,00692,00711,00730,00757,00768,00787,00807,00826,00845,00864,00883,00902,00921,00940,00

2

312,00312,00312,00339,00367,00390,00414,00

142,00 147,00 152,00 157,00 162,00 167,00 172,00 177,00 182,00 187,00 191,00 197,00 206,00 218,00 229,00 244,00 256,00 268,00 282,00 291,00 299,00 310,00 322,00 336,00 354,00 368,00 383,00 400,00 415,00 430,00 447,00 462,00 477,00 493,00 509,00 524,00 538,00 553,00 568,00 592,00 601,00 615,00 631,00 646,00 661,00 676,00 691,00 708,00 723,00 738,00

3

185,00 204,00 224,00 243,00 264,00 280,00 297,00

89101112131415161718192021222324252627282930

31-3334-3637-3940-4243-4546-4849-5152-5455-5758-6061-6566-7071-7576-8081-8586-9091-95

96-100101-105106-110111-115116-120121-125126-130131-135136-140141-145146-150151-155156-160161-165166-170171-175176-180181-185186-190191-195196-200

437,00461,00484,00507,00531,00554,00578,00601,00625,00648,00672,00695,00718,00742,00765,00789,00812,00836,00859,00883,00906,00930,00953,00991,00

1.049,001.106,001.164,001.222,001.279,001.337,001.378,001.419,001.460,001.514,001.583,001.651,001.719,001.787,001.856,001.924,001.992,002.061,002.129,002.197,002.266,002.334,002.402,002.471,002.539,002.607,002.703,002.744,002.812,002.880,002.949,003.017,003.085,003.154,003.222,003.290,003.359,00

314,00 331,00 348,00 366,00 383,00 402,00 420,00 436,00 455,00 472,00 489,00 507,00 524,00 542,00 560,00 579,00 596,00 614,00 632,00 650,00 667,00 684,00 701,00 733,00 776,00 818,00 871,00 914,00 957,00

1008,00 1039,00 1070,00 1108,00 1149,00 1201,00 1265,00 1317,00 1369,00 1429,00 1481,00 1534,00 1597,00 1650,00 1703,00 1763,00 1816,00 1869,00 1922,00 1975,00 2028,00 2114,00 2146,00 2199,00 2252,00 2306,00 2359,00 2412,00 2466,00 2529,00 2583,00 2637,00

1

123456789101112131415161718192021222324252627282930

31-3334-3637-39

2

10,3010,3010,3012,0013,3014,3015,3016,1016,8017,5018,2018,8019,5020,1020,7021,3021,9022,5023,1023,7024,3024,9025,5026,0026,5027,5028,0028,5029,0029,5030,5032,5034,00

3

--

7,40 8,60 9,50 10,30 11,00 11,60 12,10 12,60 13,10 13,60 14,20 14,60 15,00 15,50 15,90 16,40 16,90 17,30 17,70 18,20 18,70 19,10 19,50 20,20 20,60 21,00 21,30 21,70 22,60 24,10 25,00

40-4243-4546-4849-5152-5455-5758-6061-6566-7071-7576-8081-8586-9091-95

96-100101-105106-110111-115116-120121-125126-130131-135136-140141-145146-150151-155156-160161-165166-170171-175176-180181-185186-190191-195196-200

36,0037,5039,0041,0042,5044,0045,5047,5050,0053,0055,0058,0060,0062,0065,0067,0069,0071,0073,0076,0078,0080,0081,0083,0086,00

----------

27,00 28,00 29,00 31,00 32,00 33,00 34,50 36,00 38,00 40,50 42,00 44,50 46,00 47,50 50,00 52,00 53,00 55,00 57,00 59,00 61,00 62,00 63,00 65,00 67,00

----------

tReinkaaRt vOOR 12 maanden (*)

tReinkaaRt vOOR deeltijds weRkenden (*)

(*) Eveneens geldig voor treinkaarten in gemengd verkeer NMBS/TEC.

© f

OTO:

DAN

IëL

RyS


‘low impact man’ beperkt zijn ecologische voetafdruk

Steven Vromman gooit roer drastisch om

sVen De scheeMAeker

& PAtrIck VAn hoLDerBeke

Klimaatverandering. Het groeiende wak in de Noordelij-ke IJszee, slinkende gletsjers, apocalyptische overstromin-gen, woestijnen die oprukken, de verschraling van de biodi-versiteit. Aan onheilstijdingen is er geen gebrek. Maar wie brengt het ook echt op om zijn gedrag aan te passen en zo te helpen het tij te keren? Steven Vromman, alias de ‘Low Im-pact Man’, wilde zijn leven beteren. Onder het motto ‘verbeter de wereld, begin bij jezelf ’.

Het afdelingsbestuur Oudenaar-de van de LBC-NVK inviteerde dit jaar de Low Impact Man op zijn nieuwjaarsreceptie. De 47-jarige Vromman, een medewerker van de vzw Ecolife, besloot wel heel drastisch het roer om te gooien. Hij nam een half jaar loopbaan-onderbreking om zijn persoon-lijke CO

2-uitstoot en ‘ecologische

voetafdruk’ tot een aanvaardbaar minimum te beperken.

Ons Recht: De Low Impact Man, wat betekent

dat precies?

steven vROMMan: “De gemid-delde Belg heeft een ecologische voetafdruk van 5,5 hectare. In we-reldperspectief is dit absoluut on-houdbaar. Als elke wereldburger ons welvaartspeil zou overnemen, dan zouden we 3,5 wereldbol no-dig hebben. Ik wou gedurende zes maanden mijn voetafdruk tot 1,6 hectare herleiden. Zeg maar: mijn impact op het ecosysteem aarde reduceren.”

Ons Recht: Je levenskwaliteit ging er waarschijnlijk op achteruit?steven vROMMan: “Toch niet. Ik leef gewoon anders, bewuster. Ik heb geen auto en gebruik altijd het openbaar vervoer. Zo kom ik ook overal. Besparen op gas, water en elektriciteit is ook erg belangrijk. Een waterkoker, strijk-ijzer, microgolfoven en droogkast kan je aan de kant schuiven. Je kan de verwarming een graadje lager zetten, investeren in isolatie en spaarlampen en regenwater gebruiken om de wc door te spoe-len. Als je de meterstanden begint bij te houden, ga je automatisch veel bewuster omspringen met je energiebehoeften.”“Ik leef ook als vegetariër en koop

alleen nog lokale, onverpakte

en seizoensgebonden artikelen. Zo heb ik amper één kilogram restafval per maand. Ik koop geen nieuwe spullen meer maar trek al-tijd naar de kringloopwinkel.”

Ons Recht: Op sociaal vlak werd je rijker van je leven als Low Impact Man?steven vROMMan: “Zéér zeker. Ik werd meteen lid van de LETS-groep in Gent. LETS (Local Ex-change Trading System, nvdr) verenigt mensen die vrijwillig goe-deren, diensten, tijd en kennis uit-wisselen. Zo kan ik via een virtueel betalingsmiddel (vaak een uur-waarde) tangolessen krijgen van een LETS-genoot. Daarna draag ik dan bijvoorbeeld mijn eigen steentje bij door op andermans kinderen te passen. Ik kan een tandem gebruiken als ik mijn lap-top even uitleen. Het kost je niks, het is duurzaam en je leert een pak boeiende mensen kennen.”

Ons Recht: Je eigen gedrag veran-deren is allemaal goed en wel, maar wat als grote ondernemingen deze hele mentaliteitswijziging aan hun laars lappen?steven vROMMan: “De vzw Eco-life kan bedrijven steunen. Met het programma EcoTeam@Work geeft Ecolife een gedragsgerichte trajectbegeleiding rond interne milieuzorg (IMZ) op de werk-vloer. Die begeleiding is gebaseerd

op een nulmeting en een milieugedragsscan. Via de scan meet Ecolife het milieubewustzijn, het milieugedrag en de actiebereidheid van de werknemers. Na het invullen van de scan blijkt er al een zichtbare verbetering van het mi-lieugedrag. Ecolife wil natuurlijk de milieu-impact van organisaties verminderen. De ver-eniging werkt daarbij

van onderuit. Onder begeleiding van een externe coach zetten één of meer groepjes van zo’n tien per-soneelsleden – EcoTeams –acties op om het milieugedrag van hun collega’s positief te beïnvloeden. Een EcoTeam is geen praatbarak of denktank. Zo’n team tracht collega’s op een speelse manier te sensibiliseren. Maar ook meer structurele ingrepen zijn moge-lijk. Een ‘keyboard kidnapping’ om openstaande deuren en ra-men onder de aandacht te bren-gen, een receptie in de traphal om het gebruik van de trap te promo-ten, computerschermen die de gebruiker bedanken wanneer ze ’s nachts ook even mochten rusten. Het zijn maar enkele voorbeelden van ludieke acties.” n

Meer info vind je op www.ecolife.be.

milieu

© f

OTO:

DAN

IëL

RyS

ecologie op de planken

Als Low Impact Man oogstte Steven Vromman veel aandacht in de media. Weldra staat hij met zijn boodschap op de plan-ken. Met het theaterstuk ‘Tegen de lamp’ wordt weer een nieuw publiek aangeboord. De acteurs Dimitri Leue en Jonas Van Geel schreven samen een ‘ecologisch theaterstuk’. “De ecologische toekomst van onze wereld staat daarin centraal”, vertelt Vrom-man.Het toneeldecor is composteer-baar. ‘Energiefietsen’ worden in-gezet om stroom te produceren. Transporten gebeuren met een kleine vrachtauto die rijdt op koolzaadolie.De 50 voorstellingen lopen van 23 september tot 30 november.

Interesse in het toneelstuk? Surf dan naar www.tegendelamp.be.


Peter heIrMAn

“Strengere arbeidswetten? Hogere lonen? Meer bescherming voor werkne-mers? Dan trekken bedrijven gewoon weg naar landen waar ze daar geen last van hebben.” Met die dooddoener slaan werkgevers en profeten van de vrije markt je om de oren als je pleit voor menswaardige lonen en arbeidsom-standigheden. “Wij bewijzen langzaam maar zeker dat het ook anders kan”, zegt Rekson Silaban, de voorzitter van KS-BSI, de grootste vakbondsconfederatie in Indonesië.

“Mijn land zit op een keerpunt”,vertelt Silaban. “Ofwel gaan we voort op de

weg van de sociale en economische vooruit-gang, ofwel blijven we steken in een scenario

van uitbuiting en sociale conflicten. De vol-gende generatie politici zal kleur moeten be-kennen.”Indonesië is met 237 miljoen inwoners de op twee na grootste democratie ter wereld. De ar-chipelstaat heeft er een bewogen decennium opzitten. In 1998 werd dictator Soeharto na volksprotesten van de macht verdreven. Na enkele jaren van politieke instabiliteit, geweld-dadige conflicten en natuurrampen (de tsuna-mi in 2004, een aardbeving in 2006) kwam het land onder de huidige president Susilo Bam-bang Yudhoyono (‘SBY’) in rustiger vaarwater terecht en werd de democratie voort uitge-bouwd.De jongste 5 jaar ontpopte KSBSI zich tot een stevige partij aan de onderhandelingstafel. “Aanvankelijk kozen we voor het harde verzet, met demonstraties en stakingen. Werknemers werden in dit land zwaar uitgebuit, hadden bijna geen rechten en verdienden nauwelijks genoeg om te overleven. Bovendien werden de vakbonden onder dictator Soeharto bij-zonder bloedig onderdrukt. Die traditie van

gewelddadige sociale verhoudingen krijg je niet zomaar van de ene op de andere dag uit de geesten van werkgevers en politieke macht-hebbers.”

OnderhandelingstafelToen SBY in 2004 aan de macht kwam, keerde het tij geleidelijk. Rekson Silaban: “Hij was de eerste die echt met ons wilde praten. Toen gooiden wij zelf het roer om. We kozen voor de weg van het overleg. Wat niet wil zeggen dat we ons niet langer verzetten tegen sociale wantoestanden. Maar nu is het klimaat zo dat we meer bereiken aan de onderhandelingstafel dan aan het stakingspiket.”Die strategie van onderhandelen wierp al haar vruchten af. KSBSI ontwikkelde met steun van Wereldsolidariteit en het ACV heel wat know-how en schreef mee aan een nieuwe arbeidswet die sinds 2003 van kracht is. “Daarin vind je belangrijke verwezenlijkingen, zoals het mini-mumloon. Per provincie werd, in functie van de levensduurte, een minimumloon vastge-legd. Dat wordt ook automatisch geïndexeerd.

indonesië, halfweg tussen uitbuiting en waardig werk

“Volgende generatie politici moet kleur bekennen”

© f

OTO:

TIN

EKE

D’hA

ESE


inteRnatiOnaal

Blijft het feit dat minimumlonen in Indonesië nog altijd te laag zijn. In de regio van de hoofd-stad Jakarta ligt het minimum op 970.000 ru-piah (zo’n 75 euro) per maand. In de regio van Jogjakarta, in het zuidoosten van Java, ligt het minimumloon op amper 580.000 rupiah (cir-ca 45 euro). Van zulke bedragen kan je in Indo-nesië niet overleven. Gevolg? Mensen kloppen massaal overuren of nemen er nog een tweede job in de informele sector bij. Werkweken van meer dan 50 uur zijn dan geen uitzondering.”

informele sectorEn die informele sector levert nog altijd het gros van de werkgelegenheid. Naar schatting 80 procent van de werknemers in Indonesië werkt in de informele sector. Dat betekent dat ze als zelfstandige of in dienstverband werken, maar altijd zonder vast contract. Ze werken in fabrieken, in kleine ateliers voor de textiel-, metaal- of houtindustrie of als seizoensarbei-der in de landbouw. Sommigen rijden rond met taxi’s of riksja’s of drijven een handeltje als straatverkoper in etenswaren, sieraden, kle-ding en dergelijke.Veel bedrijven stellen mensen te werk zonder contract of met een tij-delijk (dag-, week- of maand-) contract. Die werknemers vallen bui-ten de arbeidswet en hebben dus geen enkele sociale bescherming. Ze kunnen van de ene op de andere dag aan de deur gezet worden, krij-gen geen loon in geval van ziekte en bij ontslag vallen ze zonder inkomen, zonder opzegver-goeding.“Het probleem is dat de regering de arbeids-wet sinds 2003 stelselmatig versoepelde”, legt Silaban uit. “Bedrijven hebben nu het recht om werknemers te outsourcen, met name die-genen die geen kernactiviteiten uitvoeren. Die vallen dan ook buiten de arbeidswetgeving, met nog lagere lonen en zonder sociale be-scherming. De facto verzeilen ook zij in de in-formele economie. Concreet zakte de voorbije 5 jaar het aantal werknemers met een formeel arbeidscontract van 38 naar 28 miljoen. Wij willen net de omgekeerde beweging maken. Meer mensen moeten met een vast contract aan de slag kunnen.”

sociale beschermingDe voorbije jaren bouwde KSBSI samen met de overheid en de werkgevers een systeem van sociale bescherming uit, de zogenaamde Jamsostek. Het stelsel geldt voor werknemers van de privé-sector. Werknemer en werkge-ver storten elk een bijdrage in een fonds. Dat fonds biedt bescherming voor arbeidsongeval-len, ziekte, pensioen en voor het dragen van de overlijdenskosten. “Het is een systeem dat nog moet groeien, maar we moesten dan ook van nul vertrekken. Mensen kunnen nu bijvoor-beeld op hun 60ste met pensioen, maar met een

minimale uitkering en voor amper één jaar. Daarna vallen ze op niets terug.”En opnieuw geldt Jamsostek enkel voor werk-nemers in de formele sector, dus met een con-tract van onbepaalde duur. “Toch proberen we ook voor informele werkers een systeem van sociale zekerheid uit te bouwen. We pro-beren ze te verenigen om in groep een eigen sociale kas op te richten. Zo staan ze niet met lege handen wanneer ze ziek worden of een ar-beidsongeval hebben. Niet vanzelfsprekend, want vaak is er in hun geval geen werkgever om een deel van de sociale bijdragen op zich te nemen zodat alle lasten voor hun rekening zijn. Tegelijk proberen we ze ook te adviseren, bijvoorbeeld over hoe ze hun zelfstandige han-del het beste runnen, hoe ze meer rendement kunnen halen uit hun activiteit.”

te weinig controleGlobaal kan je stellen dat de afgelopen jaren heel wat vooruitgang geboekt is. “We hebben inderdaad een degelijke arbeidswet en geleide-lijk aan zijn we een sociale zekerheid aan het

opbouwen”, vertelt Sila-ban. “Maar het blijft nog teveel papierwerk. Wet-ten blijven te vaak dode letter. Veel werkgevers lappen het minimum-loon of andere aspecten

van de arbeidswet aan hun laars. Je kunt wel klacht indienen bij de arbeidsrechtbank, maar die werkt dikwijls zeer traag of is corrupt. Er is veel te weinig controle op de toepassing van de arbeidswetgeving. Dat heeft onder meer te maken met de gedecentraliseerde structuur en het bestuur van het land. Wat nationaal wordt afgesproken, sijpelt heel moeilijk door naar de lokale overheden. De oplossing? Dat de socia-le partners mee kunnen toezien op de controle van de arbeidswetten.”

geweld tegen bondenDe decentralisatie zorgt er ook voor dat vak-bonden niet overal vrij kunnen werken. “De centrale overheid laat ons al langer in alle vrij-heid ons werk doen. Ze beschouwen ons zelfs als een volwaardige gesprekspartner. Sommi-ge lokale overheden, die vaak nauw verweven zijn met plaatselijke werkgevers, denken daar nog altijd anders over. Vakbondsafgevaardig-den worden nog altijd bedreigd met ontslag of zelfs gewelddadig aangepakt. En af en toe gebeurt het nog altijd dat onze mensen enkele maanden in de cel moeten doorbrengen. Maar we laten ons daar niet door afschrikken. De ge-wone werknemer nog wel, die heeft vaak nog schrik om lid te worden of voor zijn rechten op te komen. Of hij is niet eens op de hoogte van zijn rechten.”De trage maar gestage sociale vooruitgang staat de economische groei in Indonesië niet in de weg. De voorbije jaren kwam die steevast boven de 6 procent uit. Indonesië wordt zelfs

al het nieuwe India genoemd. “Het bewijs dat sociale en economische vooruitgang hand in hand kunnen gaan. Ik zou zelfs meer zeggen. Voor een duurzame economische groei heb je ook sociale vooruitgang nodig. Als je de pro-ductiviteit en de kwaliteit op peil wil houden, moet je mensen motiveren. En hoe doe je dat? Door ze een redelijk loon te betalen en ze in veilige en menswaardige omstandigheden te laten werken. Alleen durft onze overheid nog te weinig die richting kiezen. Ik ben absoluut niet bang van delocalisatie. Indonesië heeft een uitstekende ligging en is erg vlot bereik-baar over water. Nu moet de regering durven te investeren. In mensen en in infrastructuur.”

nieuwe politieke generatieIn Indonesië zitten ze nu met een overaan-bod aan laaggeschoolde werknemers en een nijpend tekort aan gekwalificeerde arbeiders. “Hiervoor is vorming nodig, op grote schaal. Daarnaast moet de overheid dringend in-vesteren in wegen en de uitbouw van havens. Dat zou een gigantische troef zijn om nieuwe bedrijven aan te trekken. SBY en zijn regering durven nog te weinig kiezen voor positieve verandering en bestrijden niet doortastend genoeg de corruptie. Het zal wachten zijn op de volgende politieke generatie. En, geloof me, die staat klaar.”Ondertussen blijft KSBSI niet op zijn lauwe-ren rusten. “We hebben nog heel wat werk op de plank liggen”, besluit Silaban. “De verdere uitbouw van Jamsostek, voor meer werkne-mers en met betere uitkeringen, en de uitwer-king van een werkloosheidsverzekering, zoals die bijvoorbeeld al in Thailand bestaat.” n

indonesië, halfweg tussen uitbuiting en waardig werk

“Volgende generatie politici moet kleur bekennen”

Rekson Silaban, de voorzitter van de Indonesi-sche vakbondsconfederatie KSBSI.

Naar schatting 80 procent van de werknemers in Indonesië

werkt in de informele sector.

© f

OTO:

TIN

EKE

D’hA

ESE


inteRnatiOnaal

jAkLIen Broekx

Het beste middel tegen ar-moede is waardig werk. En dat begint bij een fatsoenlijk loon. Het lijkt vanzelfsprekend. Maar toch verdient de helft van alle werkende mensen ter wereld minder dan 1,50 euro per dag. Werken en straatarm blijven, dat klopt niet. Daar-om voeren Wereldsolidariteit en ACV samen met de andere vakbonden en een aantal ngo’s de volgende twee jaar actie rond waardig werk.

11.11.11 trok de campagne op gang met de slogan ‘Werkne-

mers zijn geen gereedschap’. Tus-sen 1 en 21 mei 2009 staan ACV, Wereldsolidariteit, ABVV, ACLVB en FOS-socialistische solidariteit aan het roer. Dan komt de cam-pagne op de bedrijfsvloer, zowel in grote als kleinere ondernemingen.Waardig werk komt er niet zon-der ‘vrijheid van vereniging’. Hoe kan je beter een menswaardige job afdwingen dan door je te ver-enigen in een vakbond? Pas wan-neer werknemers zich kunnen én mogen verenigen, kunnen ze duidelijk maken ‘dat ze geen ge-reedschap zijn’, hun problemen zichtbaar maken en overheden en werkgevers onder druk zetten. Vrijheid van vereniging, het recht op collectieve onderhandelingen en het recht op staking, kortweg de ‘syndicale rechten’, zijn funda-mentele rechten, maar ze worden elke dag wereldwijd geschonden.

moorden op vakbondsluiVolgens het jongste jaarrapport van het Internationaal Vakver-bond (IVV) werden in 2007 niet minder dan 91 vakbondsleden vermoord. Zowat 5.463 vakbonds-

mensen werden gearresteerd en 8.627 werknemers werden ont-slagen omdat ze lid waren van een vakbond. Wist je dat meer dan de helft van alle werknemers ter wereld zich niet kan of mag ver-enigen? Landen als China, India, Brazilië en zelfs de VS ratificeer-den de conventie over de vrijheid van vereniging van de Interna-tionale Arbeidsorganisatie (IAO) nog altijd niet.Zolang vakbondsrechten niet overal worden gerespecteerd, zullen werknemers tegen elkaar worden uitgespeeld. En zullen werkgevers hun werknemers als gereedschap behandelen. Met als gevolg een voortdurende druk op de lonen en de sociale voorzienin-gen wereldwijd, informalisering van jobs en meer flexibiliteit. Om dit een halt toe te roepen, moeten mensen zich overal kunnen ver-enigen. Vakbonden in Noord en Zuid zijn nodig om menswaardig werk, een fatsoenlijk loon en so-

ciale bescherming af te dwingen. Samen in actie.

campagne in ondernemingOm van waardig werk een speer-punt te maken in de bedrijfscul-tuur in Noord en Zuid, is er in de eerste plaats actie op de werk-vloer. Werknemers moeten de krachten kunnen bundelen om op te komen voor betere werk-omstandigheden. Ze moeten het respect voor de fundamentele ar-beidsnormen, zowel in het eigen bedrijf als bij dochterbedrijven en toeleveranciers, afdwingen bij hun werkgever. Door samen te schaften, de pins of stickers te dragen en de actie-kaarten te ondertekenen, maken werknemers duidelijk aan hun werkgever dat ze opkomen voor waardig werk wereldwijd. Wat kan jij doen? Met zoveel mo-gelijk ondertekende actiekaarten trek je als vakbondsvertegenwoor-diger naar je werkgever. Via het

sociaal overleg in je onderneming kan je de werkgever vragen om een gedragscode aan te nemen. Een gedragscode die het bedrijfs-beleid rond waardig werk vorm geeft, controle mogelijk maakt en duidelijk bepaalt wat er met over-tredingen wordt gedaan.Militanten bij multinationals kunnen een stap verder gaan. Zij kunnen, al dan niet via de Euro-pese Ondernemingsraad, streven naar een Internationale Kader-overeenkomst (IKO). Dat is een cao die voor alle werknemers van het bedrijf waar ook ter wereld vastlegt wat hun minimale ar-beidsnormen zijn.Campagne voeren in je onderne-ming doe je niet alleen. Een ge-slaagde actie bereid je voor met je collega’s van de ondernemings-kern en in goed overleg met je vakbondssecretaris. Vergeet ook niet dat we deze campagne samen met de andere vakbonden voeren. Spreek dus ook je collega’s van andere bonden aan! Samen in ac-tie voor waardig werk.

folderEen leidraad nodig? Kijk dan in de ondernemingsfolder. Die vind je bij je vakbondssecretaris en bij de dienst onderneming van je verbond. Daarin wordt haarfijn uitgelegd wat het doel is van de campagne en hoe je die stap voor stap aanpakt. Een checklist helpt je om ook voor je eigen bedrijf, dochterbedrijven en toeleveran-ciers uit te zoeken hoe het zit met waardig werk en het respect voor de fundamentele arbeidsnormen.Alle ondertekende actiekaarten worden op het ‘waardig werk se-cretariaat’ verzameld en uiteinde-lijk overhandigd aan de werkge-versorganisaties. n

Meer info op www.acvonline.be of www.wereldsolidariteit.be. Materi-aal bestellen kan bij de centraal propa-gandist van je verbond.

samen in actie, want werknemers zijn geen gereedschap

Vakbondsrechten worden elke dag geschonden


AnnIck Aerts

gelijkwaardig-heid man en vrouwAlmaar meer vrouwen hebben toegang tot een hogere scho-ling, grotere gelijkheid op het vlak van juridische rechten en meer kansen op de arbeidsmarkt. Daarnaast heeft een groeiend aandeel van vrouwen een goede positie in de politiek, bij vakbon-den, in het bedrijfsleven en in de academische wereld. Maar is daar-mee de gelijkwaardigheid tussen mannen en vrouwen volledig be-reikt? Verre van.In vele delen van de wereld krijgen vrouwen geen gelijk loon voor gelijk werk. De toegang tot het onderwijs is niet overal gegaran-deerd. Zelfs de gezondheidszorg is niet altijd even toegankelijk voor mannen en vrouwen. Dit jaar nam het Internationaal Vakverbond naar aanleiding van de Wereldvrouwendag op 8 maart de mondiale loonkloof tussen man en vrouw opnieuw onder de loep. Dat gebeurde in 20 landen. Het IVV baseerde zich op gege-vens die via de gegevensbank ‘Wa-geindicator’ (www.loonwijzer.be) beschikbaar zijn. De databank verzamelde 300.000 enquêtes die individueel via een website werden ingevuld. Wat blijkt? De gemiddelde loonkloof bedraagt 22,4 procent. In Brazi-lië is het verschil tussen man en vrouw zelfs 38,5 procent. Aan het andere uiterste bevinden zich Paraguay, Denemarken, Zweden en de Russische Federatie, waar het verschil rond de 12 procent schommelt. In de meeste landen vergroot de kloof naarmate vrouwen ouder worden. Hongarije en Polen vor-men hierop wel de uitzondering. Daar verdienen vrouwen van alle leeftijden gemiddeld minder. Be-ter opgeleid zijn heeft tegen de verwachtingen in een negatief ef-fect op de loonkloof. Dat is onder meer te wijten aan het feit dat be-ter opgeleide vrouwen onder hun niveau werken om voor het gezin te kunnen zorgen. Het onderzoek toont ook aan dat lid zijn van een vakbond een posi-tieve invloed heeft op de loonsver-

schillen. Dit effect verhoogt zelfs als er een

vakbondsvertegenwoordi-ger op de werkvloer is. Door col-lectieve arbeidsovereenkomsten zijn vakbonden in staat de kloof wat meer te dichten. IJveren voor een gelijke verloning blijft dus een belangrijke opdracht voor de bon-den. Vakbonden moeten vrouwen overtuigen om lid te worden. Zo krijgen ze meer armslag om werk-nemers goed te vertegenwoordi-gen en degelijke cao’s af te sluiten.De politiek moet ook haar duit in het zakje doen. In de huidige cri-sis moet je niet alleen voor werk-nemers uit de sleutelsectoren jobs beschermen en vorming aanbie-den. Dat is even goed nodig in de dienstensectoren, die veel vrou-wen tewerkstellen. Meer informatie op www.icftu.org en www.etuc.org.

noorwegen breidt vaderschapsverlof uit

Wereldwijd blijven vrouwen in hun huishouden grotendeels ver-antwoordelijk voor de zorg voor hun kinderen. Die situatie blijft de tewerkstellingskansen van vrouwen belemmeren. In landen waar de overheid veel maatregelen neemt om de combinatie werk en gezin te vergemakkelijken nemen in verhouding meer vrouwen deel aan de arbeidsmarkt en is de loon-kloof kleiner. Het eerste land dat betaald ou-derschapsverlof voor mannen invoerde, was Zweden in 1974. Sindsdien sprongen ook andere landen op de trein. Noorwegen bijvoorbeeld. Noorse ouders kun-nen 44 weken lang thuis blijven tegen 100 procent van hun loon. Of 54 weken met 80 procent loonscompensatie. Negen weken hiervan zijn gereserveerd voor de vrouw en zes weken voor de man. Als het verlof niet wordt opgeno-men, vervallen deze rechten. De

resterende weken kunnen vader of moeder in onderling overleg opnemen. Studies wijzen uit dat 90 procent van de vaders dit recht gebruikt. Dit jaar kondigde de Noorse over-heid aan dat ze het vaderschaps-verlof wil verhogen met vier we-ken. De Noren willen het totale gezinsverlof verruimen met twee weken. De overige twee weken wil-len ze aftrekken van het deel dat de ouders vrij kunnen verdelen onder elkaar. Vanaf juli 2009 zal de nieuwe maatregel ingaan.Het enige nadeel van dit systeem is dat het recht op vaderschaps-verlof afhangt van de job van de vrouw. Voor de geboorte van het kind moet de vrouw minstens deeltijds werken. Noorwegen wil bekijken of het vaderschapsver-lof een recht kan worden dat los staat van de tewerkstelling van de vrouw.

crisis treft Filipijnse vrouwen zwaar

De economische crisis gaat ge-paard met een zware sociale crisis die zowel mannen als vrouwen op de arbeidsmarkt raakt. Te-gelijkertijd vergroot de huidige economische toestand de onge-lijkheid tussen man en vrouw. Dit negatieve effect is vaak groter in ontwikkelingslanden. Onderzoek toont aan dat mannen in westerse landen vaker werken in industrie-en die op lange termijn aan het afbouwen zijn. Vrouwen werken er vaker in dienstverlenende sec-toren die stabieler zijn. In semi-industriële landen komen veel vrouwen terecht in arbeids-intensieve productiebedrijven die werken voor de export. Zulke bedrijven zijn gevoeliger voor schommelingen. Daarnaast wer-ken in deze landen vrouwen vaker in de landbouw en de voedselpro-ductie. Als de voedselprijzen stij-gen en er minder voedsel geëxpor-

teerd wordt, zijn vooral vrouwen de pineut. Op de Filipijnen staaft onderzoek van een onafhankelijk bureau de-ze bevindingen. Zeven van de tien

ontslagen in vrijhandelszones treffen vrouwen. Vrouwen maken er 72,3 procent uit

van de werknemers in de elektronica en 86,5 pro-cent van het personeel

in de textielsector. Voor de vrouwen die in de zones aan

de slag blijven, staat het inkomen sterk onder druk omdat de weke-lijkse arbeidsduur zakt. Werknemers kunnen er maar twee tot drie dagen per week wer-ken en verdienen onvermijdelijk minder. Om hetzelfde inkomen te behouden gaan vrouwen vaak in het zwart werken als pedicure of manicure. Zonder de nodige op-leiding te hebben gevolgd. Andere vrouwen moeten om voedsel be-delen of gaan zware schulden aan. In de informele sector zijn 34 pro-cent van de werknemers vrouwen. Zulke activiteiten hangen vaak sa-men met de landbouw. Zeven van de tien boeren heeft geen gronden en vrouwelijke werknemers wor-den aanzienlijk minder betaald. Volgens het Filipijnse vrouwen-centrum CWR bestaat de enige oplossing erin dat vrouwen de kans krijgen opleiding te volgen. Ze moeten zich organiseren en de krachten bundelen om de crisis te boven te komen. Op lange termijn zou de hele landbouwsector her-vormd moeten worden. Er is ook nood aan een grootschalig indu-strialiseringsproces. Alleen zo kan het inkomen van de gemiddelde burger stijgen.

OveR de gRenzen

Almaar meer vrouwen hebben toegang tot een hogere scho-ling, grotere gelijkheid op het vlak van juridische rechten en meer kansen op de arbeidsmarkt.

schillen. Dit effect verhoogt zelfs als er een

resterende weken kunnen vader of moeder in

teerd wordt, zijn vooral vrouwen de pineut. Op de Filipijnen staaft onderzoek van een onafhankelijk bureau de-ze bevindingen. Zeven van de tien

ontslagen in vrijhandelszones treffen vrouwen. Vrouwen maken er 72,3 procent uit

van de werknemers in de

in de textielsector. Voor

‘Op weg naar een socialer europa’

De LBC-NVK organiseert op maandag 18 mei om 19.00u in Antwerpen een gespreksavond rond het thema ‘Op weg naar een socialer Europa’. Met eu-roparlementariër Jean-Luc De-haene en Ronald Janssen van het Europees Vakverbond. De avond vindt plaats in het audi-torium van de LBC-NVK, Su-dermanstraat 5, 2000 Antwer-pen. Inschrijven via [email protected]. Meer inlichtingen via 03/220 87 37.


Ontslagen niet langer taboe in uitzendbranche

Adecco schrapt 150 banen

navOwF

“Wij helpen je om te doen wat je wilt. Vrede en vei-ligheid, het is onze opdracht.”Zo klinkt de wervende boodschap waarmee de 60-jarige Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO) jongeren wil aanspreken. het reclamebrein van de NAVO wilde graag in de jongerensfeer blij-ven en ondersteunt daarom de boodschap met een fi lmpje op youTube. het digitale kleinood kan net zo goed voor een energieleverend drankje of een dis-coavond dienen. Dat zegt veel over de inventiviteit die de NAVO aan de dag legde.het zegt ook alles over het gebrek aan kennis over wat jongeren boeit, denk ik dan. De website maakt wel melding van onwaarschijnlijk boeiende jonger-eninitiatieven die in de pijpleiding zitten. Want de jeugd van tegenwoordig weet niet meer waar de NAVO voor staat. En nog minder waar dat allemaal goed voor is.Op de Nederlandse televisie lopen rekruteringsclips voor de Nederlandse Defensie. Clips die overigens kwalitatief veel beter gemaakt zijn dan wat NAVO-baas Jaap de hoop Scheffer wist te fabriceren vanuit zijn Brusselse kantoor. In de Nederlandse fi lmpjes wordt met angstaanjagend veel gemak een gefi ngeerde gijzeling ongedaan gemaakt. het verhaaltje eindigt met beelden die bijna aan een vakantiestrand doen denken. Reclame is en blijft een verpakte leugen.De winkel van de Belgische Defensie richt zich ook resoluut op de jeugd. Word één week militair! De al-ombekende jongerenstages leren het jonge volkje Defensie van dichtbij te beleven. Maar ook heel wat andere activiteiten spitsen zich toe op jongeren. Defensie trekt op eenvoudig verzoek met een in-formatiestand of een attractie naar alle grote jon-gerenevenementen.het kan aan mijn leeftijd liggen, maar niets van dat alles roept ook maar een greintje enthousiasme op. En ik moet inderdaad eerlijk toegeven, ik ben het slachtoffer van een oncontroleerbare subjec-tiviteit. Telkens weer bekruipen me weinig lieve gevoelens wanneer het gaat om iets waar Pieter De Crem mee te maken heeft. Als het de man mag geruststellen: ook zijn voorganger André flahaut kon me niet behagen.Er moet dus iets meer aan de hand zijn. Een militai-re boodschap moet mij niet overtuigen van het feit dat men mij daar helpt ‘om te doen wat ik wil’. het is trouwens fout de indruk te wekken dat veiligheid moet dienen om iedereen te laten doen wat hij of zij wil. Als dat het leidmotief is in een gemeenschap, loopt het gegarandeerd verkeerd af. n

in de maRge

roBert VeekMAn

Ook in de uitzendsector laat de econo-mische crisis sporen na. Adecco Interim wil 150 werknemers laten afvloeien. Bij concurrent Accent Interim komen er wel kantoren en personeel bij. Een lichtpuntje. Of een stunt?

De reorganisatie bij Adecco was geen donder-slag bij heldere hemel voor de vakbondsafge-vaardigden in het bedrijf en de militanten uit de werkgroep uitzendkantoren. Voor de LBC-NVK was het al langer duidelijk dat Adecco het schot voor de boeg zou lossen in de sector.In november 2008 probeerde het manage-ment al de kosten te drukken. De afgevaar-digden kregen toen in de ondernemings-raad twee scenario’s voorgeschoteld. In één van die scenario’s stond toen al dat er een mogelijk personeelsoverschot van zo’n 75 voltijdse eenheden was.De bonden probeerden constructief naar een tijdelijke oplossing te zoeken. Maar al hun pogingen werden beleefd van tafel ge-veegd. Zelfs toen de grote rivalen met tijde-lijke oplossingen uitpakten, bleef het oor-verdovend stil bij Adecco.

Op dinsdag 3 maart meldde de directie offi -cieel dat ze wilde reorganiseren. Ze deed dat in een luxehotel. Mooie symboliek. Adecco wil 150 werknemers de laan uitsturen. In die context tracht het bedrijf de vakbonds-afgevaardigden te overhalen om allerlei maatregelen te slikken.Bij het ter perse gaan lopen de gesprekken nog volop. Het management lijkt vooral uit te zijn op een zo goedkoop mogelijk sociaal plan.

pijnlijkDe administratieve diensten van Adecco moeten het meeste bloeden. Twee weken na de aankondiging van het collectief ontslag verhuisden die diensten naar een ultramo-dern gebouw. De nieuwbouw oogt erg riant. Een iets spaarzamere aanpak had misschien een hoop ontslagen kunnen overbodig ma-ken. Wie het nieuwe gebouw bezoekt, heeft niet de indruk dat er een crisis is.Concurrent Accent bracht een goednieuws-show in de media. Accent plant 40 nieuwe kantoren en wil dit jaar nog 120 extra werk-nemers aanwerven. Goed nieuws of een stunt? De LBC-NVK is blij als er jobs bijko-men. Eerst zien of Accent zijn plannen ook uitvoert. n

© f

OTO:

DAN

IëL

RyS

© f

OTO:

BEL

GA

MonIque BrAAM

digitale facelift voor Ons RechtOns Recht is al een aantal jaren mee op de digitale snelweg. Sinds 2003 wordt het blad digitaal be-waard. Sinds dit jaar kan je het ledenblad van de LBC-NVK ook virtueel doorbladeren. Als je naar de rubriek ‘publicaties en documentatie’ surft, zie je Ons Recht in de linkernavigatie staan. ‘Dubbel-klik’ brengt je naar de huidige jaargang. Vanaf ja-nuari 2009 kan je naast de bekende download van het nummer en het eventuele dossier nu ook ‘los-se’artikelen downloaden. Daarnaast klik je best eens op de cover van Ons Recht. Zo kan je pagina voor pagina Ons Recht ‘lezen’, inzoomen op arti-kelen en de bladspiegel vergroten. Een handig en gebruiksvriendelijke manier om snel Ons Recht te doorgronden. (registreren/inloggen verplicht)

lbc-nvk en web 2.0We zetten onze eerste voorzichtige stappen in de wereld die Web 2.0 heet: weblogs, facebook, picasa...•VanafaprilstartenwemeteeneigenLBC-NVK-

weblog ter ondersteuning van campagnes, acties of studie- en inleefreizen. Een studiereis/stage naar Zweden bijt de spits af... LBC-NVK-mede-werkers bloggen vanuit Scandinavië.

•OokvindjedeLBC-NVKterugopFacebook.TikLBC-NVK in en je wordt naar onze fanpagina gestuurd. Let op, er is jammer genoeg een ghost-writer actief op Facebook: er bestaat (nog) een tweede ‘fake’ facebookpagina van de Centrale. Kies voor de juiste pagina, namelijk die met de meeste fans. We hebben Facebook gevraagd om de ghostwriter te verwijderen.

•VerderkanjefotoreportagesvanLBC-NVK-acties en -manifestaties en andere activiteiten al een tijdje terug vinden op de onze fotosite: http://picasaweb.google.nl/LBCNVKfoto. Laat gerust je commentaar achter.

Opleiding en loopbaanbegeleiding - vormingKarel Demeyere (VDAB) zei het al: “Leren stopt niet bij het behalen van een diploma” (zie inter-view op blz. 14). De LBC-NVK vindt dat ook. Op-leiding en vorming ondersteunen je loopbaan. Er bestaat heel wat info over vorming en opleiding. Zoveel dat je door de bomen het bos niet meer ziet. De LBC-NVK verzamelde op www.lbc-nvk.be de belangrijkste links rond vorming en opleiding en zette ze op een rijtje. Je surft er naar toe via publica-ties en documentatie, links, vorming en opleiding.

loopbaanontwikkelingTwijfel je over je baan en carrière? Het LBC-NVK-Centrum voor Loopbaanontwikkeling geeft je de kans om met professionele begeleiding na te denken over je job, je loopbaan, opleidin-gen en de plaats van werk in je leven. Eén adres: www.loopbaanontwikkeling.be.

inb Xinb X


crisismaatregelen alleen na doordacht overleg

Gina Dupont: “Ga niet over één nacht ijs”De economische crisis eist ook in de textielindustrie haar tol. Sommige werkgevers uit de sector willen hun personeel voor de crisis laten opdraai-en. Ze dwingen werknemers om loon in te leveren, tijdskrediet op te nemen, onbetaald verlof te pakken of minder uren te presteren.

Gino Dupont, vakbondssecretaris bij de LBC-NVK: “Bepaalde werkgevers maken hun werknemers wijs dat ze de voorgestel-de maatregelen moeten aanvaarden. En dat het niet anders kan. In werkelijkheid kan de werkgever zijn werknemer nooit verplich-ten in één of ander systeem te stappen.”De LBC-NVK waarschuwt alle bedienden en kaderleden om niet zomaar klakkeloos in te stemmen met crisisvoorstellen van de werkgever. “Bepaalde keuzes doen je niet alleen loon verliezen maar hebben op korte

termijn ook invloed op de eindejaarspremie, het vakantiegeld, de maaltijdcheques. En op lange termijn op de ontslagvergoeding, het werkloosheidsgeld en de pensioenrechten.”Uiteraard kunnen werknemers perfect mee-denken wanneer het erom gaat oplossingen te zoeken voor de problemen in hun on-derneming. “Maar het is niet slim om over één nacht ijs te gaan”, zegt Dupont. “On-derzoek goed of er sprake is van een tijde-lijk of een structureel probleem. Ga ook na hoe je het bedrijf zoveel mogelijk kan laten besparen zonder de werknemers te hard te treffen. In een aantal bedrijven bleek het al mogelijk goede oplossingen uit te werken op maat van de organisatie en van de werk-nemers.”Wanneer de werkgever voorstelt om drin-gend crisismaatregelen te treffen, hebben werknemers er alle belang bij de zaak col-lectief en doordacht aan te pakken. De LBC-NVK wil graag helpen te vermijden dat werknemers de crisis moeten betalen.

308.00 maatschappijen voor hypothecaire leningen, sparen en kapitalisatie vorige lonen x 1,0017309.00 beursvennootschappen vorige lonen x 1,001709310.00 banken vorige lonen x 100017313.00 apotheken en tarifi catiediensten vorige lonen x 1,02

INDEXAANpASSINgEN VANAF FEBRuARI 2009

© f

OTO:

DAN

IëL

RyS

© f

OTO:

BEL

GA

Vechten om los te komen van onwrikbare tradities. (Semra Turan en kung fu-meester Xian Gao)

‘Trailer trash’: koel maar niet verkleumd.(Misty Upham en Melissa Leo)


film

kArIn seBerechts

Het zal wel aan mij liggen, maar ik kan moeilijk voorbij Scandinavische fi lms. Er is al-tijd wel iets dat steekt of blijft hangen bij het werk van onze noordse buren, hoe petieterig ook. De Deense regisseuse Na-tasha Arthy, die we nog ken-nen van de mooie jeugdfi lm ‘Mirakel’, slaat met ‘Fighter’ bekende paden in: die van de ‘coming-of-age’-fi lm. En zoals gebruikelijk in fi lms is opgroei-en geen sinecure. Zeker niet wanneer dat gebeurt in twee totaal verschillende culturen.

De mooie Aicha uit Noord-Ko-penhagen droomt van een zwarte band in het kung-fu. Maar vol-gens haar conservatieve Turkse

vader hebben meisjes niks te zoe-ken in vechtsporten. Zeker niet wanneer ze samen met jongens moeten trainen. Aicha moet stu-deren en dokter worden, net zoals haar oudere broer Ali. Aicha schrijft zich dan maar ach-ter haar vaders rug in bij een eli-teclub. Ook buiten de mat kan ze het meteen goed vinden met haar vaste ‘sparring partner’ Emil. Wanneer haar ‘onbetamelijke ge-heim’ uitkomt, laat de Turkse ge-meenschap zich van haar smalste kant zien…

vleugelsHet zou nogal voortvarend zijn om Arthy’s verhaal over groeipij-nen en het worstelen met kenne-lijk in steen gehouwen culturele tradities ‘nieuw’ te noemen. ‘East is East’, ‘Ae fond kiss’, ‘Kebab Connection’,… allemaal gingen ze de Deense met enige glans voor. Maar Arthy’s energieke aanpak met focus op beweging en behen-digheid geeft de fi lm vleugels. De kleine karateka Semra Turan is een ontwapenende nieuwkomer. En het bizar geelgroen coloriet be-zorgt het geheel een bijzonder ca-

chet. Arthy raakt dramatisch af en toe de pedalen kwijt en maakt aan het eind een vrij onverklaarbare, onorthodoxe bocht. Maar dat be-let niet dat ‘Fighter’ een charmant en bijdetijds meisjesportret is ge-worden, met aarzelende sensuele momenten en heerlijk slow-mo-tion loop- en kung-fu-werk. Bend

it like Beckham meets Lola Rennt meets Crouching Tiger, Hidden Dragon; Arthy haalt de mosterd de wereld rond. Maar zoals Cop-pola ooit zei: afkijken mag. Als je het maar goed doet.

‘Fighter’ is vanaf 29 april 2009 te zien in de Belgische zalen.

fighter

kArIn seBerechts

Ray Eddy, een moeder met twee zonen van 5 en 15 jaar, harkt al jaren de kleintjes bij elkaar om een nieuwe, dub-bele ‘trailer’ (stacaravan) te kopen. “Dan kunnen ze die ouwe tot een blokje stampen en aan de Chinezen verko-pen.” Helemaal schrapen wordt het wanneer manlief de eerste aanbetaling vergokt en daarna zelf met de noorder-zon verdwijnt.

Haar mans auto vindt Ray te-rug bij Lila Littlewolf, een lijzige Mohawk-meid met aardig wat akkefietjes op haar kerfstok. De jonge Indiaanse, die haar eigen kind elders ziet opgroeien, stom-melt zo’n beetje door het leven. Af en toe klust Lila wat bij: via de

dichtgevroren rivier middenin on-bewaakt Mohawk-gebied smok-kelt zij ‘illegalen’ van Canada naar de VS. Alles wat ze nodig heeft, is een wagen met een grote koffer. Met Kerstmis in aantocht en een akelig lege koelkast, wordt de ver-leiding voor Ray wel erg groot…Het is altijd een beetje met krom-me tenen uitkijken wanneer Ame-rikaanse filmers het plebs in aan-schouw nemen. Haveloze lui in vale kamerjassen en gammele cara-vans; het heet dat Europese fi lmers er doorgaans beter mee wegkomen dan hun Amerikaanse evenknieën. Maar debuterend regisseur Court-ney Hunt mag het schaamrood met recht en rede achterwege la-ten. Haar ‘Frozen River’ is name-lijk een verrassend meeslepend vertelde thriller, met berooide Amerikanen in de hoofdrol.

bleke realiteitDe fi lmmaakster poot haar toeval-lige lotgenotes neer in een onver-

biddelijke natuur en een bleke rea-liteit, maar treurwilgen tref je niet aan op haar pad. Daarvoor sla-lomt deze nieuwelinge te behen-dig alle meligheden van het sociale genre voorbij. Hunt zet sociale uit-sluiting, racisme, vooroordelen en mensenhandel op de kaart, maar niet in het uitstalraam. Frozen Ri-ver is een bekommerd drama over koele tantes die ondanks alles niet verkleumd raakten. Courtney Hunt reikt haar uit-stekende cast – dames Melissa

Leo en Misty Upham, maar ook de jonge Charlie McDermott als puberzoon T.J. – bijzonder tref-zeker geschreven personages aan. Verademende humor valt er in dit donkere kerstverhaal dan weer nauwelijks te rapen. Maar wie een bedrijf van stacaravans droogjes ‘Versailles’ noemt, kan je in elk geval wél enig relativeringsvermo-gen aanwrijven.

‘Frozen River’ is vanaf 15 april 2009 te zien in de Belgische zalen.

frozen River


bOek

gutenBerg

Ruim op tijd voor de feestelijk-heden rond Darwin - Charles Darwin werd in 1809 geboren, zijn revolutionaire mees-terwerk verscheen 150 jaar geleden - publiceerde Knack-journalist Dirk Draulans zijn eigen Darwinboek: een turf van 480 bladzijden met 31 lek-ker bekkende hoofdstuktitels als ‘Neuken met Neanderta-lers’, ‘Sperma ophoesten en uit-spuwen’, ‘Een orgaan zo lang als een autobus’ en ‘Met een machete door het schaamhaar’.

De typische branietitels van Drau-lans zijn niet eens zo vergezocht. Uiteraard draait in het weten-schappelijke werk van Darwin al-les rond partnerkeuze, voortplan-ting, overerving en dus seks. De hoofdlijnen van de evolutietheorie zijn inmiddels wel bekend. Maar Draulans toont met honderden voorbeelden ook aan hoe Darwins theorie kan verklaren waarom we een midlifecrisis krijgen, wat in-tuïtie is, waarom mannen tepels hebben, wat het voordeel was van rechtop lopen, waarom vrouwer een hogere stem hebben dan man-nen en hoe het komt dat er een ra-cist schuilt in ieder van ons. Sommige van zijn verhalen zijn echte ‘eye-openers’. Vrouwen gaan op zoek naar de beste – lees: de rijkste, sterkste, slimste – vader voor hun kinderen. Daarom zou één man op 25 een kind opvoe-den waarvan hij de vader niet is. In plaats van enkel tepels zouden vrouwen borsten hebben ontwik-keld omdat mensenkinderen met hun platte gezichten anders wel eens zouden kunnen stikken tij-dens het drinken.

De meeste mensen willen zich conformeren met de rest. Daarom slinkt de kans dat iemand hulp biedt bij een ongeval naarmate er meer getuigen zijn. En blonde haren worden geassocieerd met jeugd. Daarom kan blond ook in verband gebracht worden met domheid, want jonge mensen we-ten nu eenmaal minder dan oude. Vlak voor de eisprong kleden vrouwen zich onder invloed van hun hormonen gedurfder, met dus meer kans op seks. Met dit soort van bewezen en half-bewezen theorieën staat het boek van Draulans vol. Het is een plezier om ze te lezen en voort te vertellen. Of wat hij aanhaalt ook allemaal waar is, is een andere kwestie.

Oude vosTijdens mijn lectuur zat ik de hele tijd te denken aan die slimme, geestige oude vos van een Karel van het Reve en zijn bundel ‘Een dag uit het leven van de reuzen-koeskoes’. Karel van het Reve - door Gerard steevast genoemd: ‘Mijn geleerde broer’- was een gevreesd en bewonderd colum-nist. In 1979 ging hij in de krant in discussie met twee biologen, Maarten ‘t Hart en Dick Helleni-us. Onderwerp van hun debat: de evolutietheorie van Darwin. Ook van het Reve vond het zo mooi dat je geen stap kon zetten zonder dat die theorie bevestigd werd. Zingt een leeuwerik, dan doet hij dat om een wijfje te lok-ken. Zingt een andere vogel niet, dan is dat opdat zijn vijanden hem minder gauw zullen vinden. Als een bruin hert over een bruine akker loopt, is dat bruin van die ree een schutskleur. Als diezelfde ree met haar witte achterste mij-lenver zichtbaar is, is dat opdat haar jongen haar beter kunnen volgen. Ja, zo kan ik het ook, zei de geleerde professor in 1979, en zo zeg ik het hem na.

Natuurlijk twijfelt geen zinnig mens aan het genie van Darwin. Maar het is grappig dat net als Freud de tegenstanders van zijn theorieën een of andere neurose verweet, Draulans vindt dat de creationisten, die geloven in Gods schepping in zeven dagen, een perfecte illustratie zijn van Dar-wins theorie van de variatie: men-tale variatie zal ervoor zorgen dat er altijd mensen met afwijkende meningen ontstaan. Repressieve tolerantie, geloof ik dat ze zoiets noemen.

choquerenHet meest is Draulans in zijn ele-ment als hij kan choqueren, bij-voorbeeld door de liefde van haar mythes te ontdoen of de mense-lijke eigenwaan te doorprikken. Ik citeer, op pagina 26: “De mens verschilt alleen maar in gradatie van de andere diersoorten.” Pa-gina 127: “Verliefdheidshormo-nen hechten zich in de hersenen aan dezelfde ankerplaatsen als de cocaïne en heroïne van drugsver-slaafden.” Pagina 134: “Wij zijn niet gemaakt om gelukkig te wor-den, wel om ons voort te planten”. Pagina 151: “De nieuwe man is een biologische afwijking, een uit-zondering in de natuur”. Pagina

217: “Vrouwen tolereren mannen omdat het beter is voor hun kin-deren.” Pagina 398: “Als de goden van de oude Grieken op Grieken leken, en de goden van de Afrika-nen zwart waren, hoe zouden de goden van koeien er dan uitzien, mochten ze goden hebben?”Het ergerlijkst is de auteur als hij zijn persoonlijke ‘bêtes noires’ als voorbeelden gebruikt van een of andere weinig flatterend evolutionair gebrek: arme Patrik Van Krunkelsven, Luc Versteylen, Koen Wauters, Herman Schuer-mans, Herman Brusselmans, Noël Slangen, Marc Reynebeau, Hugo Claus, Mieke Vogels en Eddy De-marets.De schrijver durft. En ook dat is evolutionair te verklaren. Volgens hem nam de genvariant DRD4, die mezen dapper maakt en ‘sky-divers’ en oorlogsjournalisten stuurt, de voorbije duizend jaar sterk toe. Hij moet dus een voor-deel hebben, mijmert Draulans. En hij besluit: misschien is onze wereld echt wel aan de durvers... Het succes van slechte seksDirk DraulansUitgeverij Meulenhoff-Manteau480 blz.

het succes van slechte seks

Dirk Draulans


festival

Leo LAuwerysen

Het Filmfestival Open Doek pakt elk jaar uit met een brede waaier aan films, documentai-res en evenementen. Het jaar-lijkse filmfestival in Turnhout is een tien dagen durend feest voor filmliefhebbers, cineasten en jongeren. Open Doek groei-de uit tot het op één na grootste filmfestival in Vlaanderen. Alleen ‘Gent’ is groter. Het fes-tival wil ‘de broze wereldfilm’ tonen aan een breed publiek. Dit jaar is het al aan de 17de editie toe.

Open Doek wil een representatie-ve staalkaart van het rijke aanbod aan actuele wereldcinema presen-teren. Elk jaar werkt het festival samen met muzikanten, kunste-naars en fotografen. Het filmfestival kan al langer reke-nen op de steun van de LBC-NVK. De bediendevakbond kant zich tegen elke vorm van bekrompen-heid en promoot de openheid van geest. De LBC-NVK behartigt de belangen van bedienden en kader-leden hier, maar wel met oog voor alles wat er in de wereld gebeurt.In het bioscoopcomplex Utopolis kan je terecht voor zowat 80 films uit alle hoeken van de wereld. Al-les bij elkaar zijn er 175 vertonin-gen. Sommige films werden al uitgebracht, andere waren te zien op andere festivals of beleven hun Belgische première in Turnhout. Centraal staat de competitie. De cineasten die de competitie win-nen, krijgen meer mogelijkheden om hun prent in België verdeeld te zien. Op zondag 3 mei reikt de festivaljury de ‘Canvas-award’ uit. Aan die prijs is een geldbedrag van 10.000 euro verbonden. Een jongerenjury deelt een prijs van de Nationale Loterij uit.

premièresHet algemeen programma be-staat uit regionale en nationale premières, films die je anders in Turnhout nauwelijks tegenkomt. Naast nieuwe films van regisseurs van wie het festival in het verle-den al werk toonde, zal de win-naar van de Gouden Beer 2008,

het controversiële ‘Tropa de Elite’ uit Brazilië, te zien zijn. Net als de Grote Prijswinnaar van Gent, het Turkse ‘The Market, Teza’ van de Ethiopiër Haile Gerima. En ook de Canneswinnaar ‘Tulpan’.Onder de noemer Vrouwenkracht selecteert het festival films van vrouwelijke cineasten. Deze vrou-wen staan te popelen om hun films te kunnen maken en hun visie op de wereld te delen met het publiek. Het wordt tijd om de wereld meer door een vrouwelijke bril te bekijken, na jaren van voor-al mannelijke invalshoeken, ook in de filmindustrie. Open Doek programmeert ook een familieaanbod. Een toeganke-lijk aanbod wereldcinema, met als uithangbord de reeks films van Ciné2. Op weekdagen is er telkens om 14.00u een interessante ver-toning, met een inleiding én een achterafje in het festivalcafé. Ook voor jongeren is er een spe-cifiek parcours. Uit het algeme-ne programma werd een selec-tie gemaakt voor alle leerlingen boven de 15 jaar op middelbare scholen in de Kempen en voor alle studenten van de Kempense hogescholen. De competitie van de jongerenjury is gekoppeld aan die selectie. Jongeren die hieraan willen meedoen krijgen een extra korting op de kostprijs van een festivalticket (3 euro in plaats van 7 euro) en een uitnodiging voor de exclusieve openingsavond van het jongerencircuit.

waardig werkAnno 2009 worden steeds meer sterke documentaire films ge-maakt. Documentaires die het publiek raken, overal een uitstekend onthaal krijgen en lovende commentaren oogs-ten in de pers. Dit filmgenre verwierf zijn vaste plek op het filmfestival. Voor 2009 is er een ruim aanbod, bijvoorbeeld over muziek of over thema’s die aan-

sluiten bij de campagnes voor het recht op waardig werk. Spe-cifiek vanuit de LBC-NVK wil-len we ter ondersteuning van de campagne Waardig Werk een filmavond vullen op woensdag 29 april. En wel met twee docu-mentaires over de problematiek van dienstmeisjes en huisarbeid: ‘Lakshmi and Me’ en ‘The Silent Monologue’. Aanvullend kan er worden nagepraat in Cine-klap.

gratis kaartenRedenen genoeg dus om naar Open Doek af te zakken. Voor

leden van de LBC-NVK hebben we 25 x 2 gratis toegangstickets ter beschikking voor een film naar keuze. Geïnteresseerden e-mailen voor 20 april hun naam, adres en lidnummer naar [email protected], graag met de vermelding ‘gratis tickets Open Doek’. n

praktisch:Van 24 april tot 3 mei 2009 in Utopolis, TurnhoutProgramma online vanaf 1 april - ticketverkoop vanaf 20 april www.opendoek.be

het affichebeeld van de 17e editie van Open Doek komt uit het filipijnse Serbis. De in de filipijnen bekende actrice Jaclyn Jose zit achter de kassa van een oude ha-veloze bioscoop in het centrum van Manilla. Ooit was het een mooie uitgaansge-legenheid, nu dient de plek als werkterrein voor mannen die zich prostitueren.

filmfestijn Open doekbrengt ‘broze wereldfilm’

Van 24 april tot 3 mei in Turnhout


VerMogensBeLAstInge.V.o. - herZeLe

Ferre Wyckmans pleit in het maart-nummer van Ons Recht voor een ver-mogensbelasting. Een pleidooi dat mij kwaad maakt. Ik behoor tot de ‘geluk-kigen’ die dankzij zwaar sparen en een erfenis nog een bescheiden vermo-gen hebben.Het staat de LBC-NVK vrij om voor een vermogensbelasting te pleiten. Maar ik heb hierbij wel kanttekenin-gen. Zo slonk mijn vermogen sinds de beurscrash met één derde. Een crash die ik alleen maar kon ondergaan.Als een vermogensbelasting de rest van mijn vermogen verder zal aantas-ten, zal ik een reeks dingen niet langer kunnen doen. Ik laat bijvoorbeeld een gewezen zware drugsverslaafde gratis bij mij inwonen. Deze man werkt in een sociale werkplaats. Hij krijgt van mij hulp voor zijn levensonderhoud en kan nu ook sparen voor zijn oude dag. Ik help ook mijn twee dochters, al dan niet werkloos en met zware kinderlast, hun rekeningen te betalen. Verder laat ik projecten uitvoeren die de staat zo graag aanprijst, op het vlak van zon-neen grondenergie.Ik moet ook mijn woning onderhou-den en reparaties laten doen. Als mijn oude trouwe computer het begeeft, moet ik een nieuwe kopen, of gedaan met de communicatie. Idem dito voor mijn bescheiden autootje. Ik woon op het platteland, en kan niet zonder auto.Slechts een greep van de dingen die ik met mijn vermogen doe. Ik ben werk-loos en vind geen andere job meer wegens ‘te oud’, ‘te duur’ en ‘te hoog opgeleid’. Waarvoor dank.Het zijn mensen met spaarcenten die deze rotmaatschappij nog enigs-zins draaiende houden omdat zij nog een zekere koopkracht hebben. Laten we een duidelijk onderscheid maken. Je hebt vermogende mensen die zich sociaal engageren. En je hebt egoïsten en antisociale mensen die neerkijken op niet-vermogenden en alles voor zichzelf oppotten. Je mag niet iedereen op één hoopje vegen.

N.v.d.r.De reactie van de lezer wijst op de vele mythes die circuleren rond de voorstellen over een vermogens-belasting. Die mythes en verwar-ring worden bewust gecreëerd en in stand gehouden door diegenen die om ideologische redenen van

geen vermogensbelasting willen weten. Rond de vermogensbelas-ting stelt het ACV voor een pro-gressieve belasting in te voeren (eerste stap) op de vermogens bo-ven de 500.000 euro. Daarnaast een meerwaardebelasting op aandelen, obligaties en opties die zakt naarmate mensen die waar-depapieren langer bijhouden. Zo ontmoedig je speculatie. In onze voorstellen gaat het dus niet over de situaties die de lezer schetst.

werkLoosheIDsgeLDA.j. - rotseLAAr

Het maartnummer van Ons Recht berichtte over de ‘hogere werkloos-heidsuitkeringen dankzij het interpro-fessioneel akkoord’. “Wie nu al langer dan 12 maanden werkloos is en het maximumbedrag krijgt, ontvangt sinds 1 januari van dit jaar 0,8 pro-cent meer”, lees ik in het artikel. Ik heb het ongeluk al sinds 2002 werk-loos te zijn – een klassiek voorbeeld van een ‘te dure vijftigplusser’ – maar krijg wel het maximumbedrag uitge-keerd. In mijn ogen heb ik ook recht op die 0,8 procent extra. Maar ik krijg ze niet. Volgens mijn plaatselijk ACV-dienstencentrum heb ik een ‘maxi-mumbedrag van categorie 58’, maar geldt voor die groep de verhoging niet.De 0,8 procent extra blijkt voorbehou-den voor maximumtrekkers van ca-tegorie 59, mensen die nog maar een jaar of drie werkloos zijn. De daguit-kering voor categorie 59 is op zich al iets hoger, wat hen op maandbasis zo’n 20 euro meer oplevert. Dankzij de 0,8 procent extra krijgen ze er nu nog een tiental euro bovenop. Een verschil van pakweg 30 euro per maand. Mooi voor hen, maar nog altijd geen vetpot. Maar wat met de aanpassing aan de levensduurte voor categorie 58? En meer nog, voor alle anderen die niet het maximum krijgen? Geldt nu ook al voor werklozen het principe: wie al het meest heeft, krijgt ook het meest extra? Deed het ACV hier wel genoeg

voor de laagste uitkeringen? N.v.d.r.De doelgroep voor de verhoging met 0,8 procent kon inderdaad nauwkeuriger worden omschre-ven. Concreet wordt het maxi-mumbedrag per dag met 0,8 procent opgetrokken voor wie werkloos werd tussen 1 januari 2007 en 30 september 2008.Wat de welvaartsvastheid be-treft, is er alleen voor de pensi-oenen op geregelde tijdstippen een soort ‘welvaartsverhoging’ bovenop de index. Voor de an-dere sectoren wordt het budget voor welvaartsvastheid door-gaans gebruikt voor punctu-ele verbeteringen aan het stelsel. Dit geldt ook voor de sector van de werkloosheid. Een deel van het geld werd daar gereserveerd om de loongrenzen te verhogen; dit slaat alleen op wie werkloos wordt nadat de loongrens werd opgetrokken. Andere verhogin-gen gelden voor iedereen. De minimale werkloosheidsuit-keringen zijn wel telkens ver-hoogd.

gAZA en VerMogensBeLAstIng

A.g. - kurIngen

Als lid van de LBC-NVK was ik blij met de Gazacartoon die in het februa-rinummer van Ons Recht verscheen. De cartoon hing wekenlang bij mij op kantoor. Ook in Vlaanderen staat de joodse lobby erg sterk en pluist ze de media uit op zoek naar berichten over het conflict tussen Israël en de Palestij-nen. Wie een kritische stem laat horen, krijgt onmiddellijk reactie en wordt als ‘antisemiet’ bestempeld. Misschien moet Ons Recht maar ’s een interview afnemen van een Palestijnse vak-bondsvertegenwoordiger die uitlegt welke immense schade er werd toege-bracht door de recente oorlog in Gaza?Ferre Wyckmans pleit in het februa-

rinummer overigens zeer terecht voor de versnelde invoering van een vermo-gensbelasting. Kunnen we op dit punt als LBC-NVK geen bredere alliantie opzetten met de andere vakbonden en andere middenveldorganisaties zoals Netwerk Vlaanderen?

BeDrogen en BeLogennAAM en ADres BIj De reDActIe BekenD

In het februarinummer van Ons Recht verschenen artikels over de schrijnen-de toestanden in de distributie. Ik kan ervan meespreken, als 52-jarige werk-neemster die 34 jaar lang werkte als verkoopster van groenten en fruit. Onze winkel is nu in handen van een zelfstandige eigenaar. Altijd deed ik mijn werk met hart en ziel. Vier jaar geleden ging ik viervijfde werken om meer tijd te hebben voor mijn familie, mijn vrienden en mezelf. Jarenlang had ik weinig familiaal en sociaal le-ven omdat het werk in de winkel me zo vaak opeiste.In maart 2008 kreeg ik een rugher-nia en moest ik van de dokter thuis blijven. Enkele maanden later werd ik met spoed geopereerd wegens ver-lammingsverschijnselen. Na een erg lange revalidatie mocht ik van de art-sen opnieuw een stukje werken. Mijn werkgever wilde niet met de voorge-stelde regeling instemmen. Ik moest er maar het beste van te maken, kreeg ik te horen.Eind december moest ik me aanmel-den bij de bedrijfsarts van mijn werk-gever. Mijn werk in groenten en fruit mocht ik vergeten, en mijn uurrooster werd veranderd. Ik moest opnieuw ’s zaterdags komen werken. Mijn we-reld stortte in. Ik mocht blij zijn dat ik mocht werken als kassierster, werd me verteld.Een fatsoenlijk gesprek met mijn werkgever bleek niet mogelijk. De so-ciale inspectie gaf me gelijk met mijn klachten, maar zei ook dat er geen sancties bestonden voor de handelwij-ze van mijn bedrijf. Op je 52ste kassawerk leren doen is niet zo simpel. Ik deed mijn werk als verkoopster veel liever. Nu sta ik op de rand van een diepe depressie. De werk-gever stak een mes in mijn rug. Zo word je dus behandeld als vijftigplusser.De bazen praten niet meer tegen me. En mijn collega’s al evenmin omdat ze niet meer willen of mogen. Op een recent personeelsfeestje werd ik zelfs niet meer uitgenodigd. Ik voel me be-drogen, belogen en misbruikt.

Lezersbrieven dienen te worden gestuurd aan: redactie Ons RechtSudermanstraat 5 • 2000 Antwerpen

[email protected]

Anonieme brieven worden niet gepubliceerd. Naam en adres van de steller moeten ons bekend zijn. De brieven worden in de regel gepubliceerd met

vermelding van de initialen en de woonplaats van de schrijver, hoewel die op uitdrukkelijk verzoek kunnen worden weggelaten. De redactie behoudt zich

het recht voor, te lange lezersbrieven eventueel in te korten zonder aan de es-sentie ervan te raken. De publicatie van lezersbrieven betekent niet dat

de redactie in alle opzichten akkoord gaat met de inhoud ervan.

de lezeR schRijft


Het is al geruime tijd geleden dat LBC-NVK Antwerpen nog eretekens uitreikte voor leden met vele jaren lid-maatschap. Dit najaar pikt het afde-lingsbestuur Antwerpen opnieuw aan bij de traditie. Op zaterdag 17 oktober is er een huldigingsfeest met de uitrei-king van gouden, zilveren en bronzen eretekens van het ACV.

Om in aanmerking te komen moet je lid zijn van de LBC-NVK en wonen of werken in het arrondissement Antwerpen. Wie een bronzen ereteken wil krijgen, moet 25 jaar lid zijn van het ACV of 15 jaar actief mili-tant zijn. Voor het zilveren ereteken moet je 35 jaar bij het ACV aangesloten zijn of 25 jaar actief militant zijn. Als je 45 jaar

lang lid bent van het ACV of 35 jaar actief militant bent, maak je kans op een gou-den ereteken. Alle jaren ononderbroken lidmaatschap bij het ACV, als lid van de LBC-NVK of een andere beroepscentrale, komen in aanmerking.Je kan het ereteken aanvragen bij LBC-NVK Antwerpen, Nationalestraat 111-113, 2000 Antwerpen. Stuur de ingevulde strook met de post terug. Of stuur alle gevraagde informatie per e-mail naar [email protected]. Alle aanvragen moeten uiterlijk op 30 juni toekomen bij LBC-NVK Antwerpen. Stuur je aanvraag zo vlug mogelijk op zodat het mogelijk is alle materiaal op tijd te verwer-ken. In september krijgen de aanvragers van een ereteken een persoonlijke uitnodi-ging om, samen met de partner, het huldi-gingsfeest op 17 oktober bij te wonen.

internationale handel, vervoer en logistiekIn de sector internationale handel, vervoer en lo-gistiek (paritair comité 226) wordt sinds 1 maart de vakbondspremie uitbetaald. Die premie be-draagt 100 euro. De uitbetalingsperiode loopt tot 30 september 2009. Om recht op te hebben op de premie moet de werknemer uiteraard lid zijn van de vakbond en tewerkgesteld zijn in de sector. De sector omvat onder meer de bedrijven die aan internationale handel doen, het vervoer van goe-deren over de weg en te water, de havenbedrijven, de koerierbedrijven, expeditieondernemingen en-zovoort.Het bedrijf waar je werkt moet vanzelfsprekend onder de sector vallen. Bij twijfel kan je je licht opsteken bij het plaatselijke LBC-NVK-secretari-aat. In principe moet de vermelding ‘PC 226’ op de maandelijkse loonfiche staan. Bezorg het vol-ledig ingevulde premieattest aan je LBC-NVK se-cretariaat en gebruik zo je recht om de premie te innen.

non-ferroVan 15 april tot 31 oktober wordt in de sector non-ferrometalen (PC 224) een vakbondspre-mie van 80 euro uitbetaald. Om recht te hebben op de premie moet je vorig jaar ten minste een maand in de sector gewerkt hebben. Ook moet je minstens sinds 1 december 2008 lid zijn van de LBC-NVK en in orde te zijn met de betaling van de ledenbijdrage op het ogenblik dat de pre-mie wordt uitbetaald. Langdurig zieken worden gelijkgesteld. Gepensioneerden en bruggepen-sioneerden hebben ook recht op de premie als ze in 2008 nog minstens een maand in de sector gewerkt hebben. De rechthebbenden krijgen van hun werkgever een attest, dat ingevuld moet wor-den terugbezorgd aan het plaatselijke LBC-NVK-secretariaat of de dienst vakbondspremies van de LBC-NVK, Sudermanstraat 5, 2000 Antwerpen (tel. 03/220.87.11).Deze regeling geldt niet voor de bedienden en kaderleden van Umicore, Cumerio en Nyrstar; zij hebben een eigen bedrijfspremie.

socioculturele sectorIn de socioculturele sector (PC 329) krijgen de gesyndiceerde werknemers een vakbondspremie van 37 euro uitbetaald als ze de volledige vak-bondsbijdrage betalen. Wie de bijdrage voor deel-tijdse werknemers betaalt, krijgt een premie van 18,50 euro. Om recht te hebben op de premie moet je sinds 1 oktober 2008 bij de vakbond aangesloten zijn. Je moet ook vorig jaar minstens één dag gewerkt hebben in de sector. Uiteraard moet je ook in or-de zijn met de betaling van de vakbondsbijdrage op het ogenblik van de uitbetaling. De tewerk-stellingsattesten die recht geven op de premie, moeten ingevuld en ondertekend worden terug-bezorgd aan uw plaatselijke LBC-NVK-secretari-aat.

uItBEtALINgVAKBONDSpREMIElbc-nvk antwerpen

reikt eretekens uitAanvraag moet tegen 30 juni binnen zijn

lbc-nvk antweRpenaanvRaagstROOk eReteken acv

Naam en voornaam: ..........................................................................................................................................................

Adres: (straatnaam en nr) ................................................................................................................................................

(postcode en woonplaats) ...............................................................................................................................................

Geboortedatum + plaats ..................................................................................................................................................

LIDNUMMER: .........................................................................................................................................................................

AANSLUITINGSDATUM ACV: ..............................................................................................................................................

MILITANT SINDS (indien van toepassing): ...................................................................................................................

Telefoonnummer: ..............................................................................................................................................................

E-mailadres thuis (niet verplicht): ................................................................................................................................

huidige werkgever of beroepssituatie (op rust, werkzoekend, langdurig ziek, …)

.................................................................................................................................................................................................

STROOK VERZENDEN AAN LBC-NVK ANTWERPENNationalestraat 111 113 – 2000 Antwerpen of via e-mail:[email protected] vóór 30 juni 2009.

✂


wALter

Het was wel even schrikken, on-langs, toen ik ’s morgens de krant uit de brievenbus haalde. “Wereldeconomie stevent af op catastrofe”. Een mens komt op een winterochtend met moeite uit zijn nest, heeft net zijn bokshand-schoenen en zijn kogelvrije vestje aangetrokken, is bereid er op kan-toor weer eens flink tegenaan te gaan en pats, dan krijg je zoiets op je bord. Wereldeconomie stevent af op catastrofe... Oké, ik wist dat het hier en daar niet goed ging met de zaken, vol-gens mij allemaal door dat gedoe met die banken. Maar als je het zo zwart op wit op het eerste blad van de gazet ziet staan... Wat moest ik doen? Iemand waar-schuwen? Vrouw en kinderen mis-schien? “Lieverds, ik heb slecht nieuws. Het staat vandaag in De Standaard. De wereldeconomie stevent af op een catastrofe.” Neen, dacht ik, laten we ze nog maar niet ongerust maken, mis-schien waait het wel over. We le-ven nog en morgen is er weer een dag. We zullen wel zien. Ook op de trein gebaar ik van kromme haas. Half en half vrees ik dat we door de wereldecono-mie de halte Nekkerspoel niet zullen halen. Maar het slechte nieuws lijkt nog niet overal te zijn

doorgedrongen. Ook op het werk gaat alles zijn gewone gangetje. Somers van Boekhouding toont foto’s van zijn nieuwe lief. Sterckx van Klantenbeheer vertelt een mop. Zou ik vanmorgen dan zo scheel hebben gekeken? We ste-venen toch af op een catastrofe? “We?”, wat zeg ik? De hele wereld moet er volgens de krant aan. Ik ga slapen, zoek op internet nog gauw even het bouwplan op van een atoomschuilkelder en droom de hele nacht van een nest jonge catastrofes. De volgende morgen schijnt de zon. Ik hoor een vogel f luiten. Mijn vrouw ziet er content uit. De kinderen vertrekken lachend naar school. Simpele zielen, denk ik, weten ze dan niet dat de wereld-economie... Ik vouw mijn krantje open en leg het naast mijn bord. “Banken verliezen honderd mil-jard per seconde.”Mijn god! Het zal toch niet waar zijn, zeker? Honderd miljard per seconde! Dat is per uur... En per dag... En dat allemaal met ons geld. Ik kijk door het ven-ster. Buurman vertrekt naar zijn werk. Hij zwaait naar zijn vrouw. Hij knipoogt naar zijn kinderen. Knipoogt?! Zwaait?! Is die man misschien debiel? Terwijl hij van eerste naar tweede versnelling schakelt, hebben de banken weer vijfhonderd miljard verloren.

Euro! Zelfs geen oude Belgische frank! Wat valt er in godsnaam nog te knipogen? Bang kijk ik om me heen. Bewoog die muur niet een beetje? Was dat barstje er gis-teren al? Waarom blijft die onno-zele zon nu schijnen? Ben ik dan de enige die de ernst van de situ-atie door heeft? Ook de volgende dagen houdt mijn krantje me op de hoogte. “99,9 procent van banen op de tocht.” “Geen herstel verwacht voor 3014.” “Hongersnood dreigt nog voor de winter.” “Eerste wol-ven gesignaleerd in randgemeen-ten.”En opeens begrijp ik het. De pers wil ons wakker schudden. De kranten willen niet dat we later zouden kunnen zeggen: “Had ik dàt geweten...” Ze nemen hun lezers au sérieux en zo hoort het ook. Per slot van rekening zijn we geen kleine kinderen meer en de waarheid heeft haar rechten. Meteen besluit ik mijn steentje bij te dragen. Nog dezelfde avond e-mail ik mijn krant een serie nieuwe koppen door. Volgens mij zijn ze bijzonder geschikt voor pagina één. Hard maar eer-lijk. “Ook dit jaar 100.000 Belgen dood.” “Paus formeel: in hemel geen rijstpap met gouden lepel-tjes.” “Rode Duivels niet naar WK 2010.”Ze zien maar wat ze ermee doen.

Ons RechtVERANTWOORDELIJKE UITGEVER: Marc WEYNS

Sudermanstraat 5 • 2000 AntwerpenHOOFDREDACTEUR: Denis BOUWEN

REDACTIESECRETARIS: Jan DECEUNYNCK

VORMGEVING: peer DE MAEYER

DRUKKERIJ: Corelio printingREDACTIE EN ADMINISTRATIE:Sudermanstraat 5- 2000 Antwerpen tel. 03/220.87.11 • Fax 03/[email protected]

lbc-nvk-secRetaRiaten

• 9300 AALst, Hopmarkt 45 tel. 053/73.45.20, Fax 03/220.88.01 [email protected]• 2000 AntwerPen, Nationalestraat 111-113, tel. 03/222.70.00, Fax 03/220.88.02 [email protected]• 8000 Brugge, Oude Burg 17 tel. 050/44.41.66, Fax 03/220.88.04 [email protected]• 1000 BrusseL, pletinckxstraat 19 tel. 02/557.86.40, Fax 03/220.88.05 [email protected]• 9200 DenDerMonDe, Oude Vest 146 tel. 052/25.95.60, Fax 03/220.88.19 [email protected]• 9000 gent-eekLo-ZeLZAte, poel 7 tel. 09/265.43.00, Fax 03/220.88.08 [email protected]• 1500 hALLe, Vanden Eeckhoudtstraat 11 tel. 02/557.86.70, Fax 03/220.88.06 [email protected]• 3500 hAsseLt, Mgr. Broekxplein 6 tel. 011/29.09.61, Fax 03/220.88.09 [email protected]• 8900 IePer, St. Jacobsstraat 34 tel. 059/34.26.40, Fax 03/220.88.10 [email protected]• 8500 kortrIjk, president Kennedypark 16D tel. 056/23.55.61, Fax 03/220.88.12 [email protected]• 3000 LeuVen, L. Vanderkelenstraat 32 tel. 016/21.94.30, Fax 03/220.88.13 [email protected]• 2800 MecheLen-ruPeL, Onder den toren 5 tel. 015/28.85.65, Fax 03/220.88.14 [email protected]• 8400 oostenDe, Kan. dr. L. Colensstraat 7 tel. 059/55.25.54, Fax 03/220.88.15 [email protected]• 9700 ouDenAArDe, Burgschelde 5 tel. 053/73.45.25, Fax 03/220.88.03 [email protected]• 8800 roeseLAre, H. Horriestraat 31 tel. 051/26.55.44, Fax 03/220.88.17 [email protected]• 9100 sInt-nIkLAAs, H. Heymanplein 7 tel. 03/760.13.40, Fax 03/220.88.18 [email protected]• 2300 turnhout, Korte Begijnenstraat 20 tel. 014/44.61.55, Fax 03/220.88.20 [email protected]• 1800 VILVoorDe, toekomststraat 17 tel: 02/557.86.80, Fax: 03/220.88.07 [email protected]

ALgeMeen secretArIAAt2000 AntwerPen, Sudermanstraat 5tel. 03/220.87.11, Fax 03/220.89.83e-mail: [email protected]

slecht nieuws

het ‘LentecADeAu’ VAn AnneMIe turteLBooM

Ons Recht, april 2009

Documents

Transcript of Ons Recht, april 2009