Ons Recht december 2014

Maandbladvandelandelijkebediendencentrale-nationaalverbondvoorkaderpersoneel

4-5Actie:omdathetbroodnodigis!

118DEJAARGANG|NUMMER10|DECEMBER2014

13-20

E I N D E JAA R S P R E M I E

KO M T E RAA N !

22-23

ECO N O M I S C H E ‘ E L I T E ’

E N P O L I T I E K

RUBRIEKSNAAM

2 | DECEMBER2014|118dejaargang|OnsRecht OnsRecht|118dejaargang|DECEMBER2014 | 3

StandpuntVakbond in verzet

ActiesBelang vakbond

FinanciënMedia

DOSSIERVraag van de maand

PolitiekOver de grenzen

FilmFilm

BoekIndustrie

Wat onze lezers ervan denkenUitbetaling vakbondspremie

IndexaanpassingenAchterklap

Vanmol

3

4

6

8

10

12

13

21

22

24

25

25

25

25

26

26

27

28

30

30

30

31

32

‘Taxshift’:deversievandevakbond“Actiesgevenaanregeringeenkrachtigsignaal”“Verantwoordelijkheidwordtalmaarvakerbijindividugelegd!”MaggieThatcherisback!TeveelgrootbankeninBelgië,ofnetniet?DeWereldMorgenbekijktnieuwsdoorheelanderebrilEindejaarspremies2014

“Fiscalegunstregimesbotsenmetrechtvaardigheidsgevoel”

KoopwenskaartenvanWereldsolidariteit!LoopbaanbegeleidingénmeerbijonsCLOSchoneKlerenbezoektkledingketenJBC10redenenwaaromikstaakWhiteGodNationalGalleryDeechtevadervandepilDoekvaltdefinitiefvoorautofabriekFordGenk

INHOUD

SyndicaalBelgiëisdezerdageninactiemodus.Maarnietalleendevakbondenzijnindeweer.Ookdestudentenroerenzich.Devak-bondenendestudentenbewegingondervindenmeerdanooitdateendrachtmachtmaakt.Ookindestrijdvooreenpolitiekdieveelsocialerenrechtvaardigeris.TomenNelevertelleneroveropp.6-7.

RUBRIEKSNAAM


stan

dp

unt.

FERRE WYCKMANS

ALGEMEEN SECRETARIS

De term ‘tax shift’, zeg maar belastingverschuiving, is ondertussen een begrip geworden dat evenveel ladingen dekt of betekenissen heeft als er gebrui-kers van zijn. Zo kon het gebeuren dat de minister van Financiën, Johan Van Overtveldt (N-VA), de morgen na de eerste provinciale actiedagen met een haast ergerlijke stelligheid beweerde dat in het regeerakkoord al een ‘tax shift’ van 2 miljard euro staat en er eigenlijk is uitgevoerd wat de vak-bonden vragen. Exact tien uur later verkondigde de voorzitter van de Kamercommissie Financiën, Erik Van Rompuy (CD&V), dat de regering-Michel had beslist om een tax shift van wel 3 miljard euro door te voeren. De verschuiving van belastingen werd dus bijna met de minuut indrukwekkender. Als dit zo door-gaat, betaalt u op het moment dat u dit leest géén belastingen meer. En hebben burgers met grote ver-mogens, vennootschappen, vrije beroepen en spe-culatieve beleggers met binnen- en buitenlandse rekeningen dit van u overgenomen. Het paradijs lonkt. Uiteraard weet u wel beter. Hoe meer de regerings-partijen toeteren dat er eigenlijk al tot fundamen-tele belastingverschuivingen is beslist, des te dui-delijker wordt het dat daar niets van in huis komt. De N-VA wil er niet van weten, en voor Open VLD is het regeerakkoord wet en bijbel tegelijk. De MR van Reynders en Michel levert dan wel de helft van de federale ministers en bokst daarmee gigantisch boven haar gewicht, maar ook zij krijgt het begrip ‘tax shift’ niet over de lippen. Actieswerken De CD&V zegt, alleen maar onder druk van onze vakbondsacties trouwens, dat ze altijd al voor-stander was van deze solidaire en christelijke idee.

Merkwaardig toch dat zoiets niet in het partijpro-gramma staat, en nog veel minder in het regeer-akkoord. Goedgelovigheid is niet meer aan ons besteed: eerst zien en dan geloven. De heilige Th omas deed het ons voor. En dan hoor je dat “de regeringsmeerderheid niet wil”. Maar de CD&V helpt deze regering wel aan een meerderheid. Zonder CD&V geen meerderheid, dat zijn de wetten van de parlementaire democratie. En wat is er nu democratischer dan je onderhan-delingspositie zo krachtig mogelijk uit te spelen? Politiek gaat om het vinden van meerderheden. Achterkamers Charles Michel en Van Overtveldt vinden dat een tax shift niet moet worden besproken in de pers, op het publieke forum of in het parlement. Nee, alleen in de regering moet hierover worden gepraat.

“Te gepasten tijde zullen we dan wel zien”, zeggen de twee. De vakbond zal zéér zeker toezien, maar niet lijdzaam. Wij blijven publiekelijk en op poli-tiek vlak op dezelfde nagel kloppen tot we gere-aliseerd achten wat we eisen: een échte tax shift! Waarbij de lasten op de inkomsten uit arbeid – onze lonen – verminderen en inkomsten uit vermogen, winsten en onroerend vermogen eindelijk correct worden belast. De belastingontduiking moet fors naar omlaag. En foute fi scale constructies dienen aangepakt. Er moet fi scale gerechtigheid geschieden! Zodat irritant pijnlijke besparingen bij werklozen, zie-ken en gepensioneerden kunnen worden afgevoerd. Werknemers zijn geen dommeriken die je met wat gegoochel en wat ‘peptalk’ iets kan wijsmaken. Het zijn werknemers en sociaal verzekerden die zowat als enigen echt belastingen betalen. Zij zijn die solopositie hartsgrondig beu. En wij met hen. En ook daarom voeren we actie! solopositie hartsgrondig beu. En wij met hen. En ook daarom voeren we actie!

Werknemerszijngeendommerikendieje

metwatgegoochelenwat‘peptalk’iets

kanwijsmaken.

‘Tax shift’: de versie van de vakbond


“Acties geven aan regering een krachtig signaal”

Jong en oud leggen uit waarom ze verzet heel terecht vinden en steunen

DENIS BOUWEN

Talloze gewone mensen met of zonder werk vinden het menu van de regeringen-Michel en Bourgeois onverteerbaar. Wegens véél te onevenwichtig en véél te onrechtvaardig. Sommige inko-mensgroepen worden meer dan ooit gespaard. Niet voor niets namen 120.000 mensen deel aan de indrukwekkende vak-bondsbetoging van 6 novem-ber 2014 in Brussel. Ons Recht laat een reeks mensen aan het woord die uitleggen waarom zij met grote overtuiging deelnemen aan de acties van de vakbonden. Want er zijn wel degelijk posi-tieve en haalbare alternatieven.

VAKBOND IN VERZET

“Demedewerkersindefinanciëlesectorhebbendevoorbijejarenalsterkdegevolgenvandecrisisondervonden.Besparingenindeondernemingen,metdaarbijbelangrijkeafvloeiingenvanpersoneel,zijnondertussenscheringeninslag.Dewerknemersindefinanciënhebbendanookeengroterealiteitszin.Zebeseffendatderuimteindebegro-tingbeperktisendatjenueenmaalgeenomeletkanbakkenzondereierentebreken.”

“Opdewerkvloerhoorjedikwijlsdat‘iedereenzijnsteentjemoetbijdragen’.Meteenookdevoornaamsteredenwaaromikdeactiesvandevakbondengraagsteun.Iedereen,maardanookiedereen,moetzijnbijdrageleveren.Ikvindhetnietkunnendatbedrijvenengrotevermogenseenstemeerdedansontspringen.Omdieredennamikookdeelaandegrotevakbondsbe-togingvan6november,verkleedals

‘rijkedirecteur’.Enomdezelfderedendoeikmeeaanderegionaleactieda-gen,hopelijkmetheelveelvanmijncollega’s.Alsheelveelmensenop15decembernietaandeslaggaan,isdateenheelduidelijksignaalaanderege-ringdatdezeeenzijdigebesparingenonaanvaardbaarzijn.Voormijishetprioritairdatweonzebelastingenher-schikkenviaeentax shift.Zokomterwelfinanciëleruimteopdebegroting!”

IlseMus,werkneemsterbijBNPParibasFortis

“Ikvoermeeactieomdatiknazevenjaarindesocialeeconomiemoetvast-stellendatmaatschappelijkkwetsbaremensenalmaarmeerwordengetroffenengekwetst.Eerdergelanceerdeinitia-tievenomditdeelvanonzebevolkingteondersteunenkrijgenerflinkvanlangsalsgevolgvandebesparingenvanderegering.Totgrootjolijtvandefrauduleuzekredietmaatschappijendiealsbloedhondenachterdehoekstaantoetekijken.Latenwemensennietlangerruïneren.Wemoeteninvesteren.Onzemaatschappijendemensenheb-bendatnodig!”

CisLambaerts,werknemerbijWerkhavenAntwerpen,eenbedrijfdatviasocialeeconomieenlokalediensteneconomiemensenaanwerkhelpt.

“Delonenblokkerentot2018?Wiewordtdaarbetervan?Onzeecono-miealleszinsniet.Alleswordtduurder:dewaterfactuur,onzeelektriciteit,dezorgverzekering,kindercrèches,bezoe-kenaandehuisarts.Enzokunnenwenogeenbeetjedoorgaan.Meerenmeermensenkunnenhunrekeningennietmeerbetalenenwordenzoindearmoedegeduwd.Aleensgehoordvandewerkendearmen?Ditisniethetsoorteconomiewaarvoorikkies.”

JohanDeseck,hoofdafgevaardigdevandevakbondLBC-NVKbijdemachinebouwerLVDCompanyinGullegem.

“Denieuwefederaleregeringviseerthetgewonevolkheelzwaar.Enderijkstenwordenongemoeidgelaten.Nogmaareenszienwehoepoliticionrechtvaar-digemaatregelenbedenken.Ikweigerdefederalebesparingsmaatregelenteaanvaarden,ooknietalsnoodzakelijkkwaad.”

“Alsdegewonewerkendebevolkingsamenspantencollectiefweerstandblijftbieden,zullendegoudentronenvansommigensnelwordenverdeeld.Zodatniemandonbedeeldhoeftteblijven.”

“Daaromvoerikactieenstaakikgraagmee.Volmondig‘ja’aandevakbonds-acties!Aanderegeringzegik:fiscalerechtvaardigheidofkusmijngat!”

SoledadMaldonadoMarin,eenzorgkundigeenvakbondsmilitanteinhetpsychiatrischeziekenhuisSint-Lucia(Sint-Niklaas).Haarvader,eenChileen,vluchtteonderhetPinochet-regimenaarBelgië.

“Ikmoetheelhardwerkenvooreennet-toloontjevan1.150euroindemaand.Deaangekondigdeindexsprongenanderemaatregelenzijnvoormijonleefbaar.Veelverlofdagenhebikniet.Enmijnwerkgeversteltzichverrevanflexibelop.Waaromzoudenwerkne-merszoalsiknogmaareenshetgelagmoetenbetalen,terwijldepolitiekdemensenmetdegrootstefinanciëledraagkrachteneenheleboelbedrij-venbuitenschotlaatenzelfscadeausgunt?”

TinaDevroe,eenkassiersterineenkleinesuperette

“Ikdoemeeaandeactiesvandevak-bondenomdatikeenkrachtigsignaalwilgevenaandebewindslieden.Denon-profitsectorwordtzeerduidelijkgeraaktdoordevelebesparingsmaat-regelen.Mensenwordengeraakténgekraakt.”

“Maarikkomookopstraatomdatheelwatwaardeninonzesamenlevingnuopdehellingwordengezet.Departijendienuaandemachtzijngaanerpratopdatzedemocratischwerdenverko-zen.Alszedatvinden,laatzedanmet-eenookopeendemocratischemanierbesturen.Geendemocratiezonderinspraakénsolidariteit!”

“Alsderegeringbeweertdatergeenalternatiefis,liegtze.Erzijnweldege-lijkgoeiealternatieven.Wijscanderendatookmetluidestem.Maaromtekie-zenvoordiealternatievenmoetjewellefenmoedhebben.Ikstaervandaag,morgen,overmorgenenookdaarnanog!Totdebesparingsplannenvanrechtvaardigheidgetuigen.Nuisdatniethetgeval.”

RosaTonlaBriquet,werkneemsterbijhetCentrumGanspoel(Huldenberg)datondersteu-ninggeeftaankinderenenvolwasse-nenmeteenvisueleenvisueel-meer-voudigebeperking.


VAKBOND IN VERZET

“Waaromikmeeactievoerenstaak?Omdatikwéllessenhebgetrokkenuithetverleden.Dekortetermijnvisievanderegeringhypothekeertdetoekomstvanonzekinderen.Weziendatdegrotevermogensblijvenbepalenhoedekleintjesmoetenblijvengeven.HetregeerakkoordvanCharlesMicheldoetafbreukaanderechtenvandebevol-king.Metpensioengaaniseenrechtwaarmensenhunlevenlangvoorwer-ken.Mijnoudersengrootoudersheb-bengevochtenvoorderechtendiewijnuhebbenendiezeonswillenontne-men.Alsjongerewilikkanskrijgenopeenzekerejobzonderdatikvandeenenaardeanderevervangingmoetgaanomdatouderecollega’smoetenblijvenwerken,ookalkunnenzenietmeer.”

“Ikstaakookomdatzeonshetstakings-rechtnietkunnenafpakken.Omdatikwaardigwilwordenverzorgdwanneerikdaarnoodaanheb.Enomdatikwaar-digwillevenenmijnjobmetmijngezinwilkunnenblijvencombineren.”

“Deregering-Michelheefteenvreselijkasocialekijkdiegéénrekeninghoudtmetdenodenvandegewonemensenalhelemaalnietmetonzezwakkeremedeburgers.Jemoetjuistinvesterenomtegroeien!Zaadjeshebbenwaterenzonlichtnodigomtekunnenuitgroeientoteenprachtigeboom.Grotebomenmoetenwelwordengesnoeidzodatze,samenmetdekleintjes,ervoorzorgendathetgeheelkanfloreren.”

“Samensterkisnietalleenopéénlijnstaan,maarookeencirkeldurvenmaken.Naareenanderkijken,ennaarjezelf.Ikverlangrespectensolidariteitvooriedereen.Alsikmeeactievoerenstaak,doeikdatookommezelfmor-gennogindespiegeltekunnenzien.”

AnneliesBeyers,eenjongewerkneemsterinwoonzorg-centrumDeBijster(Essen).

“Ikbenvorigjaarafgestudeerdaandemiddelbareschoolenhebbeslotenomvoorttestuderen.Maarzovanzelfspre-kendisdatnietmeer.Ikhebhetgelukdatmijnoudersmijnstudiesbetalenmaarvelejongerenmoetenwerkenomhunstudiestekunnenfinancieren.Onderwijszouvooriedereentoeganke-lijkmoetenzijnennietalleenvoordezogenaamdeelite.”

“Nietalleenstuderenwordtveelduurder.Insommigegevallenkomthetkinder-geldooknogeenstevervallen.Watmetgezinnendiemeerdantweekin-derenhebben?Ikkomuiteengezindatnegenpersonentelt.Gaermaaraanstaan.”

“Krijgenmijnjongerebroersenzussenbinnenkortdangeenkansmeeromtestuderen?Ofsteldatzenietlangerstu-derenenwerkzoeken:hoezithetdanmetdewachttijd?Wordtdejongerenookalhunwachtuitkeringontnomen?Fijnvoordeouders,diedanallekostenmoetendragenwantdeschoolverlaterisnogthuis.”

KatrienZeuwts,studente

“Wiehetfederaleregeerakkoordbekijkt,zietdatderijkeninditlandnogmaareensrijkerwordengemaakt.Terwijldearmenendemensenmetmindermid-delenarmerworden.Nogmaareenszijnhetdewerknemersdiedezwaarsteinspanningenmoetenleveren.Grotebedrijvenenrijkeburgerswordengespaard.Zijmoetenweinigofgeenbelastingenbetalen.Kanuiteraardniet!DenieuweploegvanCharlesMichelisverrevaneensocialeregering.Hetisdanookbelangrijkdatwijonzestemlatenhorenenonderstrependatwemetdezeplanneningééngevalkunnenakkoordgaan.Actieisnodig!”

ElsDesmedt,werkneemsterbijTVHParts,eenver-delervanvorkliftenenandermaterieel(Waregem)

“Bijvelemensenisdedraagkrachtnualoverschreden.DenieuwebesparingenvandefederaleenVlaamseregeringentreffenvooraldemodaleburger,diealzwaaronderdrukstaat.Eenstemeerwordendelagereinkomensgetroffen.Alsdemachthebbershunzinkrijgenmoetenmensenméér,harderenlangerwerken.”

“Ikvinddatervooralopeenanderemaniermoetwordengewerkt.Deeco-nomiemoeteenstukvandesamenle-vingzijn,ennietomgekeerd.Metdehuidigegangvanzakenmogenenkun-nenwij,dewerknemersenwerkzoeken-den,nietakkoordgaan.”

“Deregering-Michelkiestvooreenconservatiefenultraliberaalbeleid.Degroeiendeklooftussenarmenrijkwordtversterkt,envoorsommigenopeenmanierdieonomkeerbaaris.Heelwatsocialevoorzieningenwordendras-tischafgebroken.Voorhetleefmilieuisergeenaandacht.Meteenduidelijksignaalkunnenweonzepoliticinogovertuigen!”

MaartenVerlinde,eenjongebegeleiderineenresiden-tiëlevoorzieningvoorjongerenmetgedragsproblemen.

“Erisgeenanderekeus,houdtderegeringvol.Ikgeloofdaargeensikkepitvan.Devakbondenhebbenvolkomengelijkdatgrotevermogensengrotevermogenswin-steninonslandveelteveelbuitenschotblijven.ZakenliedenalsMarcCouckemogenvanmijperfectingroteweeldeleven.Maarzemoetenweleerlijkdelenenopàllepuntenfairbelastingenbetalen.

Omdatdesamenlevingdaarbaatbijheeft.Alsdewetopdatgebiedfoutinelkaarzit,moetzemaarwordenveranderd.Daarvoordienenonzevolksvertegenwoor-digers.Kwestievanrechtvaardigheid.”

AntoonVerstraeten,bediendeineenbedrijfuitdeschei-kunde


ACTIES

JAN DECEUNYNCK

Syndicaal België is dezer dagen in actiemodus. Overal werd en wordt actie gevoerd tegen de bespa-ringsmaatregelen van de nieuwe regeringen. Maar niet alleen de vakbonden zijn in de weer. Ook de studenten roeren zich en men-gen zich fl ink in de discussie. Ook zij voelen hoe de besparin-gen hun kansen hypothekeren. En ook zij komen dus mee in verzet.

Logisch dan ook dat er zo mooie bruggen worden geslagen. Bijvoorbeeld tussen de ACV-jongeren en Studenten Troef, zoals de kritische studentengroepering zich noemt. Ons Recht schoof aan tafel bij laatstejaars-studente Nele Van Parys en Tom Vrijens van ACV-jongeren.

“Studenten Troef is sinds de zomer gegroeid uit het grote ongenoegen over de verho-ging van het inschrijvingsgeld en de bespa-ringsplannen in het onderwijs. Een petitie leverde intussen al 20.000 handtekenin-gen op en in de referenda die we tot nu toe

organiseerden sprak zowat 90 procent van de studenten zich uit tegen de besparingen,” legt Nele uit.

‘Ideologischekeuzes’

Maar Studenten Troef wil het ongenoegen van de studenten ook in een breder kader plaatsen. “Het gaat om meer dan besparin-gen op onderwijs. We zien dezelfde ideo-logische keuzes op alle terreinen van het maatschappelijke leven: collectieve dien-sten worden afgebouwd en de individuali-sering neemt toe. Voor studenten betekent dit dat er wordt bespaard op omkadering en dat het inschrijvingsgeld wordt opge-trokken. Er wordt bezuinigd op de onder-steuning van studenten en wie in zijn eer-ste jaar niet goed genoeg scoort, wordt aan de kant gezet. De verantwoordelijkheid wordt almaar meer bij de individuele stu-dent gelegd, terwijl de essentiële omkade-ring wordt afgebouwd.”Die steeds verder oprukkende individua-lisering is precies wat ook de vakbonden aanklagen. Samenwerking lag dus voor de hand. “We kwamen elkaar geregeld tegen op allerhande initiatieven rond de besparings-maatregelen, denk aan de nieuwe grote bur-gerbeweging Hart boven hard”, vertelt Tom.

“En we merkten dat we dezelfde overtuiging delen, maar op andere terreinen werken. We hebben elkaar nodig om uit onze eigen kring los te breken. Als ACV vinden we het

belangrijk dat een initiatief als Studenten Troef studenten sensibiliseert rond het poli-tieke besparingsbeleid. En we willen dat graag ondersteunen.”Volgens de jonge ACV’er mengen ook stu-dentenraden zich terecht in de discussies over de besparingen. “Ze hebben wel nogal de neiging om ‘neutraal’ te willen zijn en geen kant te kiezen. Maar net daardoor kiezen ze uiteindelijk de kant van wie aan de macht is. Toch moeten we hen blijven betrekken om ook met een kritische kijk naar deze besparingen te leren kijken. Studenten Troef maakt wél een keuze. Een kritische keuze. Ze verzetten zich tegen het idee dat iedereen gelijk aan de start vertrekt en dat iedereen het daarom aan zichzelf te wijten heeft als het niet lukt. Een samen-leving moet investeren in omkadering om iedereen kansen te geven. Dat geldt zowel in het onderwijs als op de arbeidsmarkt en in de brede samenleving.”

Nietnormaal

“We moeten tegen het huidige discours durven ingaan”, betoogt Nele. “Dat jon-geren het moeilijk hebben op de arbeids-markt wordt meer en meer voorgesteld als

“Verantwoordelijkheid wordt almaar vaker bij individu gelegd!”

Werknemers en studenten delen dezelfde verontwaardiging

Nele Van Parys (Studenten Troef) op een stu-dentenbetoging op 2 oktober: “We moeten tegen het huidige discours durven ingaan.”


ACTIES

een natuurwet. Het hoort nu eenmaal zo. Welnu: wij vinden het helemaal niet nor-maal dat studenten – of jongeren in het algemeen – na hun studies de stap naar de arbeidsmarkt moeten zetten via allerhande tijdelijke of onzekere, precaire jobs. Dat steeds meer hooggeschoolde jongeren uit-eindelijk te horen krijgen dat ze misschien maar eens de fruitpluk moeten proberen is niet normaal. Almaar meer studenten zien dat hun afgestudeerde collega’s geen job vinden of dat ze aanzienlijk onder hun diploma moeten duiken om aan de slag te kunnen. Ook zij vinden dat niet normaal. Dat Karel Van Eetvelt van Unizo bovendien nu ook nog eens pleit voor onbetaalde sta-ges, is niet normaal. ‘Gratis bestaat niet’, horen we altijd opnieuw. Behalve dan wan-neer het over jongerenjobs gaat. Want wat zijn onbetaalde stages anders dan ‘gratis’ werken? Zoiets kan toch niet!”Vanuit die overtuiging is het ook belangrijk dat er onder studenten begrip groeit voor de vakbondsacties. “Uiteraard vinden stu-denten het vervelend als de trein niet rijdt op een actiedag. Maar wij trachten uit te leggen waarom dat gebeurt. We zeggen ook dat ze op langere termijn beter gediend zijn met één stakingsdag dan met een beleid dat de dienstverlening van de NMBS afbouwt. Want dan blijven de treinen – fi guurlijk – de verkeerde richting uitrijden. Net zoals het met ons onderwijs de verkeerde kant opgaat.”

“Dat proberen wij onze medestudenten uit te leggen op alle mogelijke manieren. We communiceren via enquêtes en ludieke din-gen, maar we spreken studenten ook recht-streeks aan. In samenspraak met proff en en docenten geven we tijdens de les uitleg over de besparingspolitiek en al wat daar-mee samenhangt. Zo willen we duidelijk maken dat sommige regeringsbeslissingen misschien op het eerste zicht oké lijken, maar op termijn nefaste gevolgen hebben. De sociale ongelijkheid wordt alleen maar groter wanneer collectieve voorzieningen en verworven rechten worden afgebouwd. En dat is niet oké.”

Schouderaanschouder

Op de stakingsdagen zal Studenten Troef het vakbondsprotest actief ondersteunen.

“De timing is moeilijk, want we zitten volop in de blokperiode. Maar toch willen we met Studenten Troef meewerken aan de piket-ten van de instellingen uit het hoger onder-wijs. Net zoals we ook op de betoging van 6 november in Brussel meededen”, zegt Nele. Samen met de vakbonden sloegen de stu-denten al op 5 november ‘s avonds – let-terlijk – hun tenten op het Brusselse Anneessensplein op. “We sloegen die nacht de brug tussen het studentenprotest van 5 november en de vakbondsbetoging op 6 november”, legt Tom uit. “De hele avond en nacht bivakkeerden we langs het traject

waar ’s anderendaags de betoging zou passe-ren. En in de betoging stapten zowat 3.000 jongeren in blok mee op. Dat onderstreepte dat ook jongeren erg ongerust en veront-waardigd zijn.”

Net zoals studenten soms wat afkerig staan tegenover vakbonden, is er ook bij de vak-bonden soms drempelvrees om de brug te slaan naar jongeren. “Initiatieven op maat van jongeren zijn meer dan ooit nodig”, vindt Tom. “Onbekend maakt onbemind. Dus moeten wij uit ons kot komen. De actie op het Anneessensplein was misschien een extreem voorbeeld, maar we moeten er alles aan doen om jongeren bij onze werking te betrekken. Zij zijn niet alleen de toekom-stige werknemers, maar ook onze toekom-stige vakbondsmilitanten.” stige werknemers, maar ook onze toekom-stige vakbondsmilitanten.”

Gratisbestaatniet,behalvewanneerhetoverjobsgaat.

Tom Vrijens van ACV-Jongeren: We moeten weer uit ons kot komen en jongeren betrekken bij onze werking. Zij zijn niet alleen de toekom-stige werknemers, maar ook onze toekomstige vakbondsmilitanten.”

8 | DECEMBER2014|118dejaargang|OnsRecht OnsRecht|118dejaargang|DECEMBER2014 | 98 | DECEMBER2014|118dejaargang|OnsRecht

BELANG VAKBOND

MARIJKE PERSOONE

Wanneer er sociaal verzet in de lucht hangt en zeker wanneer

het woord staking valt zijn de reacties van de werkgevers

erg voorspelbaar. Zij tap-pen dan uit het aloude

anti-stakingsvaatje om de vakbondsacties in

een slecht daglicht te stellen. Hierbij worden ze gre-tig bijgetreden of langs rechts ingehaald door politici van de regeringspartijen Open VLD, MR, N-VA en CD&V.

Voor de liberale pre-mier Charles Michel

betekent sociaal over-leg dat hij het rege-

ringsbeleid nog eens aan de vakbonden wil ‘uitleggen’.

En collega’s van hem kraaien samen met de werkgevers dat sociale strijd nog nooit iets heeft

opgeleverd. Moeten we ons nu grote zorgen maken over de kwa-

liteit van het geschiedenisonderwijs in dit land?

Maggie Thatcher IS BACK!

Geest moet dringend terug in de fl es

© F

OTO:

BEL

GAIM

AGE


BELANG VAKBOND

Neem nu Pieter Timmermans van het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO): “Een nationale staking heeft nog nooit één extra job opgeleverd. Integendeel”. Of Karel Van Eetvelt, de baas van Unizo, die beweert dat hij nog nooit iets funda-menteel heeft zien veranderen door een vakbondsactie. De minister van Financiën, Johan van Overtveldt, vindt het kortzichtig dat de vakbonden alleen de klemtoon leg-gen op de inleveringen. En N-VA-Kamerlid Zuhal Demir sneert dat het sociaal overleg al twintig jaar lang niets zinnigs opleverde. Een uitbraak van sociaal negationisme? In het blokje hiernaast frissen we even hun geheugen op.

Fabeltje

We weten dat de werkgevers grote fans zijn van dit rechtse regeringsprogramma. Net zoals het ons niet verbaast dat de Unizo-topman van mening is dat de sociale afbraak nog niet ver genoeg gaat en dat hij langdurig werklozen en mensen met tijdkrediet van ‘profi tariaat’ verdenkt. Kreeft voor de elite en een visgraat voor de werkende bevolking, niet de verdeelformule die de vakbond voorstaat. Meer gelijkheid is goed voor iedereen. Daar zijn de vakbon-den van overtuigd en dat bepaalt onze aan-pak en ons optreden. Het is een fabeltje dat ongelijkheid de motor is van de economie. Dat zeggen niet alleen progressieve econo-men. Zelfs onderzoek van het Internationaal Muntfonds, toch geen vakbondsclubje, toont aan dat landen met minder ongelijk-heid een hogere en meer duurzame econo-mische groei kennen. Dit debat zullen we met overtuiging blijven voeren. Zeker nu in almaar meer landen blijkt dat de neoli-berale besparingspolitiek meer armoede voortbrengt én meer extreme rijkdom.

Democratieaangetast

Maar de strijd speelt zich niet alleen af op het vlak van het sociaaleconomische beleid. De regering, zo stelt ACV-voorzitter Marc Leemans, rijdt resoluut in het spoor van de vroegere Britse premier Margaret Th atcher. IJzeren Maggie dus, die de kloof tussen arm en rijk in haar land gigantisch vergrootte. De openbare diensten, de vakbonden, het middenveld, de cultuur, allemaal moeten ze eraan geloven. En dàt is pas verontrus-tend want zo’n politiek tast de democratie zelf aan. Vakbonden en andere middenveldorgani-saties zijn voor het huidige beleid een blok aan het been. Collectieve besluitvormings-processen passen niet in het rechtse kraam. De meerderheidspartijen geven de voor-keur aan een rechtstreekse relatie met de individuele burger. En tegelijk verengen ze de inspraak van de burger tot het moment

van de verkiezingen. Het is de verkiezings-uitslag die de regering als het ware een vol-macht geeft om vijf jaar lang naar eigen goeddunken maatregelen te nemen. Een permanent democratisch proces van over-leg en inspraak, daar hebben ze een broer-tje aan dood. De speelruimte voor een geor-ganiseerde tegenmacht willen ze zo klein mogelijk houden. Boudweg stellen dat ze liever geen sociaal overleg hebben is wat te verregaand. Dus krijgen we de schijnvertoning van ‘de uitge-stoken hand’. Aan de vakbonden wordt een uitnodiging gericht om te overleggen, mààr dan wel binnen het kader van de beslissin-gen die de regering wil doordrukken. Toch wel erg doorzichtig als manoeuvre. En onge-loofwaardig. Inbrekers zijn volop bezig met ons huis leeg te roven en zij laten ons kie-zen of we het bed en enkele stoelen willen houden of het bed en de televisie. Daar pas-sen wij voor.

Breedverzet

Heel wat werkgevers lachen in hun vuistje. De regeringsstrategie ligt helemaal in de lijn van hun plan om het sociaal over-leg te decentraliseren en te versnipperen. Intersectorale akkoorden vinden ze niet lan-ger nodig en sommigen stellen zelfs sector-akkoorden in vraag. Het liefst zouden ze individuele afspraken maken tussen werk-gever en werknemer. Kijk maar hoe de loon-norm en de indexsprong de vloer aanvegen met het fundamentele recht op vrije onder-handelingen. Als de vakbonden buiten spel worden gezet, komt er snel een neerwaartse druk op lonen en sociale uitkeringen. Dat gebeurt overal in Europa en dat zint ons niet. De LBC-NVK vraagt geen aalmoezen maar eist rechten voor werknemers en een eerlijke verde-ling van de welvaart. Als dat niet op tafel kan komen, dan is sociaal verzet het enige mogelijke antwoord. Een breed front van verzet, samen met andere sociale organisa-ties, met de culturele sector en met alle bur-gers die niet in een schijndemocratie willen leven en die kiezen voor Hart boven Hard.Zo’n brede verzetsbeweging, dat maakt werkgevers en rechtse politici heel zenuw-achtig. Dan wordt het recht op actievoe-ren zelf aangevallen. Onrechtstreeks door acties in een kwaad daglicht te stellen en een klimaat van angst te creëren. En ook rechtstreeks door het stakingsrecht aan strengere regels te onderwerpen, onder meer onder het mom van een ‘minimale dienstverlening’ in openbare diensten. Als het recht op vrije meningsuiting en het recht om te protesteren aan banden worden gelegd, staan niet alleen de vakbondsmacht en de sociale actie maar ook de democratie op het spel. Dat mag niet gebeuren. en de sociale actie maar ook de democratie op het spel. Dat mag niet gebeuren.

Maggie Thatcher IS BACK!

Geest moet dringend terug in de fl es

Geen sociale vooruitgang zonder acties en strijd!

“Vakbondsactiesleverennooitiets

op”bewerendewerkgevers.Zowil-

lenzewerknemersontmoedigenom

eraandeeltenemen.Bovendien

zwaaienzeheelfelmet‘hetrechtop

arbeid’.Wanneerermassaalwerkne-

mersontslagenworden,verstomtde

patronalebezorgdheidoverhetrecht

oparbeid.Merkwaardig.

Eenkleinebloemlezingomhet

geheugenvandewerkgeversopte

frissen:

• Verbodopkinderarbeid,nade

algemenestakingenvan1886en

1887

• Enkelvoudigstemrechtvoorman-

nen,nadealgemenestakingenvan

1893,1902en1913

• Afschaffingvanhetstakingsver-

bodin1921,natientallenjarenfelle

socialestrijd

• Invoeringvanminimumloonen

betaaldverlof,nadealgemenesta-

kingvan1936

• Uitbouwsocialezekerheid,nade

stakingvan1936

• Gelijkloonvoorgelijkwerkvoor

vrouwenenmannenin1975,na

destakingvandearbeidstersvan

FN-Herstal

• Educatiefverlof,loopbaanonder-

brekingenlatertijdkrediet,ouder-

schapsverlofenzorgverlofvanaf

hetmiddenvandejaren’80,na

acties

• Afsprakenoverdewelvaarts-

vastheidvandevervangingsin-

komens,nadeactiesrondhet

Generatiepact

• Invoeringvande38-urigewerk-

weekin2001nastevigonderhan-

delenenacties

• Meerlonengeïndexeerd,duizen-

dennieuwebanenindezorg…na

develeWitteWoede-actiessinds

dejaren‘90

• Geensociaalkerkhofbijdesluiting

vanFordGenkenanderebedrijven

Totslotnogevendit.Niet-stakers

genietennetzogoedvanderesulta-

tenvanacties.Kijkbijvoorbeeldnaar

desectorakkoordendieerkomen

dankzijcollega’sdiedenekuitsteken

enloonverlieslijden.Alsdatgeen

solidariteitis!


FINANCIËN

Te veel grootbanken in België, of net niet?

Gouverneur Nationale Bank houdt van politieke uitspraken

DENIS BOUWEN

De gouverneur van de Nationale Bank van België, Luc Coene, zit nooit verlegen om een straffe uit-spraak. Over het aantal grootban-ken in ons land of over de ‘te hoge kosten’ bij de banken bijvoorbeeld. Stefaan Decock, nationaal secre-taris Financiën bij de LBC-NVK, heeft zo zijn bedenkingen bij de wijsheid van Coene. “De man doet graag politieke uitspraken. En de fetisj van de ‘te hoge kostenstruc-tuur’, die zijn we méér dan beu.”

ONS RECHT: Van de 4 grote banken in ons land

– Belfius, BNP Paribas Fortis, ING en KBC – moet er minstens één verdwijnen, zegt Coene. Waarom zegt die man dat? STEFAAN DECOCK: “Het is mij een raadsel waarom de gouverneur van de Nationale Bank zo nodig moet verkondigen dat er een grote bank te veel is in ons land. Misschien wordt hij hierbij aangestuurd door de minis-ter van Financiën, Johan Van Overtveldt (N-VA), die ook al zo nodig moest meede-len dat Belfius zou worden geprivatiseerd. In wezen vertellen ze niets nieuws. Het gaat eerder om puur politieke uitspraken.”

“Als er een grootbank moet verdwijnen, hoe ziet Coene dat dan precies? Bij een verkoop aan een buitenlandse overnemer blijven er nog altijd vier grootbanken in België. Zo verandert er op het terrein niets. Als één

van de vier wordt verkocht aan één van de drie andere grootbanken, praat je weer over schaalvergroting, terwijl de Europese Commissie net het omgekeerde wil. Europa wil kleinere spelers die niet langer een heel land kunnen doen daveren wanneer het verkeerd gaat. Als de overheid het aantal grootbanken wil verminderen is hun enige mogelijkheid Belfius, want daar zijn ze eige-naar van. Dat zou betekenen dat ze Belfius moeten sluiten. Vraag is of dat maatschap-pelijk enige relevantie heeft, nog los van de budgettaire consequenties die zoiets zou hebben. Pure onzin dus.”

“In alle banken zijn er rendementsproble-men. De uitspraak van Coene heeft vooral te maken met een overdreven liberaliserings-drang: maak grotere banken en die zullen

© F

OTO:

BEL

GAIM

AGE


FINANCIËN

dan hun kosten kunnen spreiden over méér klanten, is de redenering. Een struggle for life die goed aansluit bij de mentaliteit van de nieuwe federale en Vlaamse regeringen. Ik dacht dat de fi nanciële crisis juist had aangetoond dat we niet langer die richting uit moesten.”

Fetisj

ONS RECHT: De grote banken hebben al veel bespaard en geherstructureerd. Maar nog altijd zijn de kosten te hoog, beweert Coene.STEFAAN: “De fetisj van de ‘te hoge kosten-structuur’ komt ons fl ink de strot uit. Hoge kosten zijn vooral een probleem wanneer de inkomsten te laag zijn. Weet je wat het echte probleem is? Dat de banken opnieuw meer dan tien procent winst willen scoren. Ze moeten nu met een deel van hun inkom-sten kapitaal en eigen vermogen opbouwen, lees zichzelf veiliger maken. Er blijft dus minder over voor de aandeelhouders, en dat vinden ze lastig. Gemiddeld halen de vier grootbanken nu 8,5 procent rendement op eigen vermogen, zeker niet slecht!”

“Het probleem met dat gezanik over kosten is dat er telkens opnieuw naar het perso-neel wordt gekeken. Maar de personeelskos-ten zijn relatief een stuk minder belangrijk geworden bij de grootbanken: dat blijkt uit de cijfers. De gemiddelde loonkosten per voltijds equivalent lagen in 2013 iets lager dan in 2008, en dat ondanks die ‘vreselijke’ index en verhogingen op basis van ervaring. Er is al erg veel bespaard bij het personeel. We zitten nu aan de limieten, en zelfs erover. De productiviteit wordt zo sterk geforceerd dat de werkdruk en de stress de pan uit swingen, met steeds vaker ongelukken als gevolg. De rek is eruit. Ook op dit punt slaat Coene dus de bal mis.”

Bloedbad

ONS RECHT: Als er nog grote fusies of overna-mes zouden plaatsvinden, zou dat eens te meer veel jobs kosten.STEFAAN: “Een Belgische fusie zou op dit moment een heus bloedbad veroorzaken op het vlak van werkgelegenheid en is dus uit den boze. Zeker nu de nieuwe regering het zo goed als onmogelijk maakt om nog uit-stapregelingen te hebben. Ook hier denkt Coene dat er geen probleem is omdat de uit-stroom van de ‘babyboomers’ voor genoeg afvloeiingen zorgt. Helaas gaat die uit-stroom voor de banken niet snel genoeg en wordt ze drastisch uitgesteld en onmoge-lijk gemaakt door het regeringsbeleid. De

banksector heeft een leeftijdsstructuur die een geleidelijke afbouw kan mogelijk maken. Maar de regering steekt stokken in de wie-len, en dat zullen de banken niet fi jn vinden. Wij vinden dat evenmin fi jn.”

Kleinespelers

ONS RECHT: Coene twijfelt aan de levensvat-baarheid van sommige kleinere banken. Terwijl het toch algemeen geweten is dat de meeste kleine banken de crisis van 2008 veel vlotter doorstonden dan heel wat grote banken, die met gemeenschapsgeld moesten worden gered?STEFAAN: “De Belgische samenleving heeft nood aan een bankenlandschap dat niet alleen bestaat uit grootbanken. Elk soort bank moet haar plaats krijgen en de diversi-teit is belangrijk. Grootbanken hebben meer mogelijkheden om grote sommen geld uit de samenleving bijeen te brengen en om zo belangrijke maatschappelijke projecten te

fi nancieren. Ze geven nog altijd werk aan 50.000 gezinnen. Ze zijn ook in staat om een gespecialiseerde service te bieden. Maar elke service heeft zijn prijs en de klant moet kunnen kiezen wat hij wel of niet wenst.”

“Kleinere spelers zijn belangrijk omdat ze beter niches kunnen bespelen en op die manier garant staan voor diversiteit in het bankenlandschap. Het wordt wel tijd om de historische schotten tussen de sectoren op te heff en zodat de concurrentie op kap van het personeel kan worden uitgebannen. De vakbond wil dezelfde sociale minimum-voorwaarden in banken, spaarbanken, dis-tributiekanalen, beursvennootschappen en openbare kredietinstellingen.”

“De kleinere banken klagen wel maar doen het al bij al nog behoorlijk als ze goed wor-den gerund. Ze gaan eff ectief gebukt onder dezelfde lasten als de grootbanken terwijl ze helemaal niet aan de basis lagen van de fi nanciële crisis. Dat is op zich unfair.”

“Als de gouverneur bang is dat kleinere ban-ken niet levensvatbaar zijn, moet hij mis-schien meer werk maken van een omgeving waarin kleinere banken wel kunnen overle-ven. De omvang van een bank is maar één element van de puzzel. Hoe is een bank gestructureerd? En hoe belegt ze haar cen-ten? Vooral die elementen bepalen of er grote risico’s bestaan of niet.”

“Voor de LBC-NVK hoeft het aantal banken helemaal niet te verminderen. Wel moeten we een kruis trekken over de voorbijge-streefde historische opdeling van de fi nan-ciële sector. Het zou fi jn zijn als de gouver-neur zich daar zou om bekommeren.” ciële sector. Het zou fi jn zijn als de gouver-neur zich daar zou om bekommeren.”

Hetprobleemmetdatgezanikoverkostenisdatertelkensopnieuwnaarhetpersoneelwordtgekeken.

De gouverneur van de Nationale Bank, Luc Coene, klaagt over ‘de zware kostenstructuur’ van de banken. Na de zovele herstructureringen en jobverliezen zijn de vakbonden dat refrein nu wel beu gehoord.


MEDIA

De Wereld Morgen bekijkt nieuws door heel andere bril

Nieuwssite viert in 2015 haar vijfjarig bestaan

DENIS BOUWEN

Traditionele media belichten nieuwsfeiten en gebeurtenissen meer dan eens eenzijdig of laten niet altijd verschillende klokken even veel luiden. Een vakbondsblad als Ons Recht, dat bepaalde waar-den en idealen hoog in het vaan-del draagt, laat bewust een ander geluid horen. De Wereld Morgen is ook zo’n medium dat het nieuws door een andere bril bekijkt.

Nog nooit gehoord van www.dewereld-morgen.be? De progressieve, onafhanke-lijke nieuwssite De Wereld Morgen viert in maart 2015 haar vijfde verjaardag. Elke maand bereikt ze ongeveer 350.000 mensen. DWM wordt gemaakt door acht betaalde krachten en een groep vrijwilligers.De lezers van DWM zijn kritische mensen van alle leeftijden, van 18 tot 88. Zowel man-nen als vrouwen vinden de weg naar de site. Voor laaggeschoolde lezers werd de formule De Wereld Morgen Light bedacht.

“Wij maken er een punt van om stemmen aan bod te laten komen die je in andere media niet of nauwelijks hoort”, vertelt journaliste Bieke Purnelle. “Dat doen we zonder com-merciële adverteerders. Bij ons dus bewust geen gesponsorde artikels en geen persbe-richten zoals je die op alle nieuwssites terug-vindt.”

DWM wil een antwoord geven op de wereld-wijde crisis van de media. Die zijn dikwijls te commercieel, te oppervlakkig, te sensa-tioneel. “Met onze bescheiden middelen maar met veel overtuiging willen we tonen dat er niet alleen maar kommer en kwel is in medialand.”

Vakbondsacties

De grote acties van de werknemers en hun vakbonden krijgen op DWM op een andere manier aandacht dan in de traditionele media. “Wij leggen steevast uit waarom vakbonden actie voeren en staren ons niet blind op de eventuele overlast. Kijk naar de massale betoging in Brussel op 6 november: wij focusten niet op de rellen, die het werk waren van een kleine minderheid, maar op de grote omvang en het belang van de mani-festatie. Wanneer we berichten over sociaal-economische onderwerpen, besteden we ook aandacht aan de visie van de vakbeweging.”In de loop van 2014 ontkrachtte DWM bij-voorbeeld ‘acht mediamythes’ over de vak-bond. De site schreef over de vele pogingen om de vakbond klein te krijgen of te muil-korven. Vakbondswerk in het buitenland kwam ook aan bod. In een gewone krant of weekblad lees je daar amper of nooit iets over. “We geven ook een forum aan het brede middenveld”, aldus Bieke. “Zo schre-ven we bijvoorbeeld over de verhouding tussen het middenveld en de politiek, het streven van het transitienetwerk naar een

sociaalecologische economie en de eff ecten van de nieuwe besparingsmaatregelen op vrouwen en gezinnen.”

HartbovenHard

Ook Hart boven Hard, de nieuwe burgerbe-weging die veel steun krijgt vanuit het mid-denveld, is een vaste waarde geworden bij DWM. Een andere mooie prestatie was een reeks portretten van werkzoekenden die over hun leven getuigen.Koken kost geld natuurlijk. DWM kan bestaan dankzij overheidssteun voor zijn bewegingswerk, giften van lezers en mid-delen van zo’n 30 partnerorganisaties uit het middenveld (waaronder de vakbond LBC-NVK).

“Financieel beleven we benarde tijden”, erkent Bieke. “De overheidssteun zou kun-nen wegvallen. Slechts één procent van onze lezers stort elke maand een bijdrage. En onze sponsors in het middenveld wer-den vaak zelf het slachtoff er van besparin-gen, met alle gevolgen van dien.”De ploeg van DWM hoopt dat meer en meer lezers de site fi nancieel zullen willen steu-nen. Wie wil helpen, kan een permanente opdracht geven of een eenmalige gift doen ten bate van De Wereld Morgen via het reke-ningnumer BE20 5230 4277 5156, graag met de vermelding ‘steun DeWereldMorgen.be’. de vermelding ‘steun DeWereldMorgen.be’.

www.dewereldmorgen.be


MEDIA

EINDEJAARSPREMIES 2014

DOSSIER

EINDEJAARSPREMIES 2014

DOSSIER

© F

OTO:

BEL

GAIM

AGE


DOSSIER EINDEJAARSPREMIES 2014

Eindejaarspremie op komst!BRAM VAN GOETHEM

EN AUDREY ROTTIER

Hoewel hier en daar nog wat blade-ren dapper weerwerk bieden, valt er niet meer aan te ontsnappen: de winter komt eraan en het einde van het jaar is in zicht! Traditioneel een periode gevuld met jaarover-zichten, goede voornemens, fes-tiviteiten allerhande en bovenal gezellig samenzijn. In de meeste ondernemingen ook de periode waarin een eindejaarspremie of dertiende maand wordt uitgekeerd aan de werknemers. Dikwijls heb-ben werknemers wel een vraag over de toekenning van de einde-jaarspremie. Ons Recht tracht een antwoord te geven op de meest gestelde vragen in dit verband.

Heb ik recht op een eindejaarspremie?

Er bestaat geen algemene wettelijke regeling die van toepassing is op alle werknemers. Als werknemer heb je alleen recht op een ein-dejaarspremie als er één of andere rechts-bron voorhanden is. Zo’n rechtsbron kan voorwaarden koppelen aan de toekenning van de eindejaarspremie. Op zich zijn zulke voorwaarden geldig, tenzij ze een verbo-den discriminatie zouden vormen. Zo is het mogelijk om een anciënniteitsvoorwaarde van bijvoorbeeld zes maanden te hanteren. Maar het is niet toegestaan om bijvoorbeeld de deeltijdse werknemers uit te sluiten enkel op grond van hun deeltijdse tewerkstelling. Zij hebben recht op de eindejaarspremie in verhouding tot hun arbeidsduur.

Voor de meeste werknemers is het recht op een eindejaarspremie vastgelegd in een sec-torale cao. Een overzicht van deze sectorale regelingen vind je terug in het overzicht op blz. 16-20. Is er geen sectorale cao? Dan wil dat niet per se zeggen dat je geen recht hebt op een eindejaarspremie. Het recht op zo’n pre-mie kan immers ook blijken uit een onder-nemingscao, het arbeidsreglement, je arbeidsovereenkomst of zelfs een gebruik in de onderneming. Want zelfs als er niets op papier staat, kan het recht op de premie toch ‘verworven’ zijn omdat ze al jarenlang is toegekend. Van een gebruik is sprake als de toekenning algemeen, vast en besten-dig is. ‘Algemeen’ wil zeggen dat de premie aan alle werknemers of aan bepaalde cate-gorieën wordt toegekend. ‘Vast’ betekent

dat er duidelijke berekeningsregels zijn. En ‘bestendig’ houdt in dat de premie is toege-kend gedurende een voldoende lange tijd.

Hoeveel bedraagt de eindejaarspremie?

De omvang van de eindejaarspremie wordt bepaald door de rechtsbron waarin de toe-kenning ervan wordt geregeld. Je zal dan ook de sectorale of andere regeling moe-ten raadplegen om het exacte verschul-digde bedrag te kunnen bepalen. Meestal gaat het om een vast bedrag gelijk aan het maandloon van de werknemer in een wel-bepaalde maand (bijvoorbeeld het salaris van december). Soms wordt verwezen naar een percentage van het jaarloon of wordt de premie berekend op basis van een bepaald aantal uurlonen. Het kan ook voorkomen dat naast het vaste maandloon nog moet worden rekening gehouden met bijvoor-beeld commissielonen of andere premies.In de meeste regelingen staat het bedrag van de eindejaarspremie in verhouding tot

de effectieve arbeidsprestaties geleverd tij-dens de referteperiode. Dat houdt in dat schorsingen of afwezigheden (bijvoorbeeld ziektedagen) het bedrag van de premie zul-len verminderen. Vaak zal de sectorale of andere regeling bepaalde periodes van inac-tiviteit gelijkstellen met effectieve arbeids-prestaties zodat deze periodes geen negatief effect zullen hebben op de omvang van de eindejaarspremie. Sommige periodes wor-den sowieso gelijkgesteld op basis van dwin-gende rechtsregels en dit zelfs als ze niet uitdrukkelijk worden voorzien in de secto-rale of andere regeling. Het gaat onder meer om het sollicitatieverlof, het syndicaal ver-lof en het betaald educatief verlof.

Heb ik nog recht op een eindejaarspremie als ik zelf ontslag neem of ontslagen word?

In principe wordt de eindejaarspremie opge-bouwd in functie van de geleverde prestaties.



Komt er met andere woorden een eff ectief einde aan de arbeidsovereenkomst voordat de eindejaarspremie is uitbetaald, dan heb je toch nog recht op de uitbetaling van deze premie in verhouding tot de geleverde pres-taties. Maar let op. Van die algemene regel kan worden afgeweken in de sectorale of andere regeling die de toekenning van de einde-jaarspremie regelt. Als je dus van plan bent om zelf je ontslag in te dienen, kijk je best ook de toepasselijke regeling rond de ein-dejaarspremie even na. Vaak wordt immers een anciënniteitsvoorwaarde opgenomen bij ontslag door de werknemer of wordt bepaald dat de werknemer in dienst moet zijn op het tijdstip van uitbetaling om recht te kunnen hebben op de premie.

Hoeveel houd ik netto over?

De eindejaarspremie is in principe loon. Wat betekent dat er zowel RSZ-bijdragen (de werknemersbijdrage bedraagt 13,07 pro-cent) als bedrijfsvoorheffi ng moet worden ingehouden.Het percentage in de bedrijfsvoorheffi ng is

afhankelijk van het belastbaar jaarloon en kan worden vastgesteld aan de hand van deze tabel:

Vermits de tarieven in de bedrijfsvoorhef-fi ng vrij hoog zijn, zal dit ertoe leiden dat je netto meestal minder dan de helft van het brutobedrag overhoudt. netto meestal minder dan de helft van het brutobedrag overhoudt.

Belastbaarjaarloon %BV

Tot7.335euro 0

Van7.335,01tot9.045,00 23,22

Van9.045,01tot11.190,00 25,23

Van11.190,01tot13.220,00 30,28

Van13.220,01tot15.355,00 35,33

Van15.355,01tot17.500,00 38,36

Van17.500,01tot21.715,00 40,38

Van21.715,01tot23.860,00 43,41

Van23.860,01tot32.415,00 46,44

Van32.415,01tot43.120,00 51,48

Boven43.120,00 53,50

VrijeuniversiteitenDeledenvanhetacademischenadmi-

nistratieftechnischpersoneelvande

vrijeuniversiteitenkrijgeneeneinde-

jaarspremiezoalstoegekendaande

personeelsledenvanhetministerievan

deVlaamseGemeenschap.Hetbedrag

iseenpercentagevanhetbarema-

maandloonvannovember.Enhettoe-

gepastepercentagehangtafvande

graadvandewerknemer.

Voordoctoraatsbursalenwordtde

eindejaarspremiezoberekenddathet

nettobedragophetzelfdeneerkomt

alsdatvanassistenten(AAP)-dus

59procentvanhetbrutoloonvaneen

assistent.Ditzounabelastingenop

hetzelfdemoetenneerkomenals41

procentvanhet(lagere)brutobeursbe-

drag,waarenkelnogRSZvanafgaat.

Deuitzonderingopderegelzijnde

IWT-bursalen,diegeeneindejaarspre-

miekrijgenaanheteindevanhetjaar,

maarelkemaandinhunbeursbedrag

ééntwaalfdevanhuneindejaarspremie

ontvangen.

Academischpersoneel:percentagevan

hetbrutoloon(beurs)vannovember:

• hetzelfstandigacademischperso-

neel53procent;

• hetnietgerangschiktvastbenoemd

wetenschappelijkpersoneel53pro-

cent;

• dedoctor-assistentenenhetbij-

zonderacademischpersoneelmet

deweddeschaaldoctor-assistentof

hoger53procent;

• degastprofessoren53procent;

• deassistenten,praktijkassistentenen

wetenschappelijkemedewerkers59

procent;

• dedoctoraatsbursalen41procent.

Administratiefentechnischpersoneel:

percentagevanhetbrutoloonvan

november:

• personeelmetgraad10,11,12,13,15,

16en17:53procent;

• personeelmetgraad6,7,8,9en14:

59procent;

• personeelmetgraad3,4en5:65

procent;

• personeelmetgraad1en2:70pro-

cent.

Deeindejaarstoelagewordtvolledig

toegekendbijvoltijdseprestatiestij-

densdereferteperiode1januari–30

september.Bijdeeltijdseprestaties

tijdensdezeperiodewordthetbedrag

proratatoegekend.

© F

OTO:

BEL

GAIM

AGE



DIENSTENPC218AanvullendNationaalParitairComité

Bedrag van de premie• Volledig maandloon. • Voor handelsvertegenwoordigers met veran-

derlijk loon: maandgemiddelde van de laat-ste 12 maanden (evenwel begrensd op het hoogste bedrag van de 4de categorie in de loonschaal). Indien het vast gedeelte hoger ligt dan dit bedrag wordt de premie toege-kend op dit vast gedeelte.

ToekenningsmodaliTeiTen• 1/12 premie per gepresteerde maand, vanaf

6 maanden tewerkstelling. Gelijkgesteld met arbeidsprestaties: vakantie, feestdagen, klein verlet, beroepsziekte, arbeidsongeval, bevallingsrust, eerste 60 dagen bij ziekte en ongeval, vaderschapsverlof, syndicaal verlof, betaald educatief verlof.

• Pro rata bij ontslag of einde arbeidsover-eenkomst wegens definitieve medische overmacht, SWT (brugpensioen), einde tij-delijk contract of contract voor een duidelijk omschreven werk van minstens 6 maanden.

• Pro rata bij ontslag op initiatief werknemer, mits 5 jaar anciënniteit.

• Geen premie bij ontslag om dringende reden.

TijdsTip van BeTaling• Einde van het jaar, tenzij anders bepaald in

de onderneming.

PC226Internationalehandel

Bedrag van de premie• Jaarlijkse premie gelijk aan de bezoldiging

van de maand waarin de uitbetaling plaats-vindt.

• Voor bedienden met een bezoldiging samen-gesteld uit een vast gedeelte en een veran-derlijk gedeelte is de premie gelijk aan het vast gedeelte van de maand waarin de uit-betaling gebeurt, verhoogd met het maan-delijks gemiddelde van de veranderlijke gedeelten die betaald werden in de loop van de twaalf maanden die de maand van uitbe-taling van de premie voorafgaan.

• Voor de bedienden die in de loop van het refertejaar overstappen van een voltijds naar een deeltijds arbeidsregime of omge-keerd of die in de loop van het refertejaar overstappen van een deeltijds arbeidsre-gime naar een ander deeltijds arbeidsre-gime, wordt de premie als volgt vastgesteld:

de som van elk maandloon van het refer-tejaar (exclusief de jaarpremie, het dubbel vakantiegeld en andere veranderlijke bezol-digingselementen die niet regelmatig en op voortdurende wijze worden toegekend) gedeeld door twaalf.

ToekenningsmodaliTeiTen• Gelijktijdig voldoen aan twee voorwaarden:

in dienst zijn op de datum waarop de premie wordt uitbetaald en effectief in de onderne-ming tewerkgesteld zijn geweest gedurende het hele refertejaar.

• 1/12 premie per gepresteerde maand in de onderneming in de loop van het refertejaar voor de bedienden die in dienst zijn op de datum van de uitbetaling van de premie, maar die slechts in de loop van het refer-tejaar in dienst van de onderneming zijn getreden of de bedienden wier arbeidsover-eenkomst een einde neemt voor de datum waarop de premie wordt uitbetaald.

TijdsTip van BeTaling• Einde van het jaar.

PC227Audiovisuelesector

• Wie een volledig jaar ononderbroken bij dezelfde werkgever heeft gewerkt: bruto vast maandloon december

• Wie tijdens hele jaar met verschillende contracten bij werkgever heeft gewerkt: in december berekend op basis van het gemid-delde bruto maandloon van dat jaar

• Wie niet het hele jaar maar minstens 130 dagen heeft gewerkt bij de zelfde werkgever: een pro rata premie.

• Indien ontslagen door de werkgever, pro rata indien minstens 6 maanden anciënni-teit of 130 dagen gewerkt.

• Indien zelf ontslag gegeven, pro rata indien minstens 5 jaar anciënniteit.

PC303Filmzalen

• Eindejaarspremie 8,33% brutoloon betaald in refertejaar (1 december tot 30 november), betaalbaar tussen 15 en 31 december, mits minstens 5 maand anciënniteit of 120 niet opeenvolgende dagen.

• Bij opzeg door werkgever zelfde anciënni-teitsvoorwaarde (5 maanden)

• Bij opzeg door werknemer minstens 6 maanden anciënniteit.

PC320Begrafenisondernemingen

Bedrag van de premie• 8,33 % van de brutolonen verdiend in de

periode tussen 1 juli 2013 en 30 juni 2014. Voor arbeiders wordt dit percentage bere-kend op 108% van de brutolonen.

• Voor handelsvertegenwoordigers met veran-derlijk loon: maandgemiddelde van de laat-ste 12 maanden (evenwel begrensd op het hoogste bedrag van de 4de categorie in de loonschaal). Indien het vast gedeelte hoger ligt dan dit bedrag wordt de premie toege-kend op dit vast gedeelte.

ToekenningsmodaliTeiTen• Alle werknemers die tijdens de referteperi-

ode tewerkgesteld waren in de sector van de begrafenisondernemingen ontvangen eind november een attest van het Sociaal Fonds voor de Begrafenisondernemingen. Daarop staat het bedrag aan eindejaarspremie ver-meld, met een minimum van 50 Euro. Deze fiche bevat ook het attest voor de vakbonds-premie. Leden bezorgen het formulier van de eindejaarspremie uitzendarbeid aan de LBC-NVK , in plaats van het te sturen naar het Sociaal Fonds.

• De eerste 30 dagen zonder loon wegens ziekte, beroepsziekte, arbeidsongeval, bevallingsrust en vaderschapsverlof worden gelijkgesteld met arbeidsprestaties.

• Volgende werknemers ontvangen een ein-dejaarspremie als zij in het lopende jaar de sector verlieten:

• werknemers met SWT (brugpensioen).• werknemers die ontslag hebben genomen.• ontslagen werknemers, behalve bij drin-

gende reden.• rechthebbenden na overlijden. TijdsTip van BeTaling• Vanaf 15 december, na verwerking van het

attest.

PC321Groothandelverdelersvangeneesmiddelen

Bedrag van de premie• Loon december voor wie het hele jaar in

dienst is geweest.ToekenningsmodaliTeiTen• In dienst zijn op 31 december en op die

datum minstens 6 maanden anciënniteit hebben, 1/12 van de premie per maand tewerkstelling voor wie ten minste 6

Als u in een sector werkt waar een eindejaarspremie wordt uitbetaald, is het verstandig hieron-der even te kijken of u wel krijgt waarop u recht hebt. Let wel: dit overzicht slaat op de regelin-gen zoals die per sector werden vastgelegd. Gunstiger regelingen op ondernemingsvlak zijn dus

niet uitgesloten. Je vindt de informatie ook terug op http://eindejaarspremies.lbc-nvk.be.

En daar is mijn eindejaarspremie



maanden anciënniteit heeft.• In de loop van het jaar met pensioen of SWT

(brugpensioen) vertrokken zijn of ontslagen zijn en 6 maanden anciënniteit hebben.

TijdsTip van BeTaling• Vóór 25 december.

PC322Uitzendkrachten

Bedrag van de premie• De eindejaarspremie bedraagt 8,27 procent

van de lonen die je als uitzendkracht ver-diende tussen 1 juli 2013 en 30 juni 2014.

• Het brutobedrag van de premie wordt verminderd met de RSZ-bijdrage van

werknemers (13,07 procent) en met de bedrijfsvoorheffing (23,22 procent).

ToekenningsmodaliTeiTen• Leden bezorgen het formulier van de einde-

jaarspremie uitzendarbeid aan de LBC-NVK in plaats van het te sturen naar het Sociaal Fonds voor de Uitzendkrachten

• Tewerkstelling gedurende 65 dagen of 520 uren als uitzendkracht in de periode van 1 juli 2013 tot 30 juni 2014. Uitzendkrachten die vast in dienst treden in de onderneming waarin ze voorheen als uitzendkracht werk-ten, hebben recht op de eindejaarspremie na 60 dagen tewerkstelling als uitzendkracht

TijdsTip van BeTaling

• Einde van het jaar

Persbedrijven

idem ANPC.Universiteiten

zie artikel op p. 15

Automobielinspectie

Idem ANPC.

DISTRIBUTIEPC201ZelfstandigeKleinhandel

Bedrag van de premie• Voor de bedienden van wie het loon vast

is, wordt de eindejaarspremie berekend op basis van het gemiddelde van het effectief ontvangen loon van al de geleverde presta-ties van het betrokken jaar.

• Voor de filiaalhouders en de bedienden die volledig of gedeeltelijk met commissieloon worden beloond, wordt de eindejaarspremie berekend op het maandelijks gemiddelde van de vaste en veranderlijke brutolonen die werden betaald gedurende het betrok-ken jaar.

ToekenningsmodaliTeiTen• Volledige premie: in dienst zijn op 31/12

en het hele jaar gewerkt hebben. Voor de bedienden die op 31/12 ten minste 6 maan-den anciënniteit in de onderneming hebben, wordt de premie herleid tot 1/12 per volle-dige maand tewerkstelling.

• Zelfde regeling bij einde arbeidsovereen-komst, wanneer werknemer niet zelf ont-slag heeft genomen en tenminste 6 maan-den in dienst is geweest.

• Ook pro rata toegekend als men op het ogenblik van de betaling in tijdkrediet, pal-liatief verlof, verlof voor verzorging van zwaar ziek familielid, ouderschapsverlof is.

• De premie kan worden verminderd met afwezigheden wegens ziekte, ongeval of zwangerschap (behalve de eerste 30 dagen).

TijdsTip van BeTaling• Tussen 15 en 31 december.

PC202Kleinhandelinvoedingswaren

Bedrag van de kersTpremie• Administratief en verkooppersoneel: 100%

van het maandloon berekend op basis van het gemiddelde van al de effectief ontvan-gen lonen in het lopende jaar

• Filiaalhouders: gemiddelde van de maand-lonen waarop vakantiegeld wordt berekend, begrensd tot 1.487,36 euro.

• Aanvullende Kerstpremie: 148,73 euro voor

voltijdsen (deeltijdsen in verhouding tot hun prestaties).

ToekenningsmodaliTeiTen• In dienst zijn op 31/12. • 3 maanden (al dan niet opeenvolgend) in de

onderneming werkzaam zijn. • Ook toegekend aan bedienden die per 31/12: • in tijdkrediet, palliatief verlof, verlof

voor verzorging van zwaar ziek familielid, ouderschapsverlof zijn en die tijdens het beschouwde kalenderjaar arbeidsprestaties hebben uitgevoerd;

• zich in een toestand bevinden die gelijkge-steld is met effectieve arbeid (cfr. wetgeving jaarlijkse vakantie)

• Elke afwezigheid die in het kader van de wetgeving op de jaarlijkse vakantie wordt gelijkgesteld met arbeidsprestaties, wordt beschouwd als effectieve arbeidsprestatie.

TijdsTip van BeTaling• Vóór Kerstdag.

PC202.01Middelgrotelevensmiddelenbedrijven

Bedrag van de premie• Bedienden met vast loon: 100% van het

maandloon berekend op basis van het gemiddelde van al de effectief ontvangen lonen in het lopende jaar.

• Filiaalhouders of wanneer commissieloon wordt betaald: 100% maandelijks gemid-delde van de vaste en veranderlijke lonen van het betrokken jaar.

ToekenningsmodaliTeiTen• Volledige premie: in dienst zijn op 31/12

en het hele jaar gewerkt hebben. Voor de

bedienden die op 31/12 ten minste 6 maan-den anciënniteit in de onderneming hebben, wordt de premie herleid tot 1/12 per volle-dige maand tewerkstelling.

• Zelfde regeling bij einde arbeidsovereen-komst, wanneer werknemer niet zelf ont-slag heeft genomen en tenminste 6 maan-den in dienst is geweest.

• Ook toegekend aan bedienden die op het ogenblik van de betaling in tijdkrediet, pal-liatief verlof, verlof voor verzorging van zwaar ziek familielid, ouderschapsverlof zijn.

• De premie kan worden verminderd met afwezigheden wegens ziekte, ongeval of zwangerschap (behalve de eerste 30 dagen).

TijdsTip van BeTaling• Tussen 15 en 31 december.

PC311Grotekleinhandelszaken

Bedrag van de premie• Voltijds: loon december.• Deeltijds: maandelijks gemiddelde over de

dienstperiode.ToekenningsmodaliTeiTen• Ten minste 3 maanden (al dan niet opeen-

volgend) in dienst zijn in de loop van het jaar.

• Volledige premie: volledig jaar in dienst. Geen volledig jaar in dienst of periodes gespreid over meerdere jaren: pro rata dienstperiode.

• Ook toegekend aan bedienden die per 31/12: • in tijdkrediet, palliatief verlof, verlof


• zich in een toestand bevinden die gelijkge-steld is met effectieve arbeid (cfr. wetgeving jaarlijkse vakantie)

• De premie wordt niet verminderd wegens de eerste 30 dagen afwezigheid door ziekte, klein verlet, wettelijk verlof enz.

TijdsTip van BeTaling• December, tenzij andere overeenkomst of

gebruik

© F

OTO:

BEL

GAIM

AGE


PC312Warenhuizen

Bedrag van de premie• Maandloon november, verhoogd met: • maandgemiddelde late uren, bijkomende

uren, overuren voorbije 12 maanden; • aanvullende Kerstpremie 297,47 euro voor

voltijdsen (pro rata voor deeltijdsen). ToekenningsmodaliTeiTen• Einde december in dienst zijn. • Ten minste 3 maanden anciënniteit (al dan

niet opeenvolgend) in het betrokken jaar.• Ook toegekend aan bedienden die per 31/12: • in tijdkrediet, palliatief verlof, verlof


• zich in een toestand bevinden die gelijkgesteld is met effectieve arbeid (cfr. wetgeving jaarlijkse vakantie)

TijdsTip van BeTaling• December.

PC313Apothekersentarificatiediensten

• Een eindejaarspremie van 20% van het bruto maandloon wordt toegekend aan de werknemers die betaald worden volgens het sectorale minimumbarema.

• Werknemers die beter betaald worden ont-vangen een eindejaarspremie als hun bruto jaarloon lager is dan het baremaloon x 12,2 (exclusief vakantiegeld, inclusief alle extra-legale voordelen).

• De eindejaarspremie bedraagt dan het ver-schil tussen het bruto baremaloon x 12,2 en het ontvangen bruto jaarloon.

• Betaling met het loon van december.

FINANCIËNPC216Notarisbedienden

Bedrag van de premie • Volledig maandloonToekenningsmodaliTeiTen• Gedurende het hele kalenderjaar contractu-

eel verbonden zijn.• In geval van tijdelijke afwezigheid met loon-

derving in de loop van het kalenderjaar om andere redenen dan ziekte, ongeval of zwan-gerschap, wordt het bedrag verminderd in verhouding tot de dagen van loonderving ten overstaan van 250 werkdagen per jaar.

• Indien de bediende in de loop van het jaar een notariskantoor verlaat om bij een ander notariskantoor in dienst te treden, moeten de beide werkgevers een deel van de premie betalen in verhouding tot de bij hen gepres-teerde maanden en berekend op resp. het maandloon bij vertrek en het maandloon voor december.

TijdsTip van BeTaling• Uiterlijk op 20 december voor de bedien-

den die in de loop van die maand in dienst zijn; uiterlijk de dag van het vertrek voor de bedienden die uit dienst treden.

PC307Makelarij

Werknemers hebben recht op een eindejaars-premie gelijk aan een volledige 13de maand als ze op 31 december van het lopende jaar ten

minste 6 maanden anciënniteit hebben in de onderneming en een arbeidsovereenkomst hebben met de onderneming op 31 december van het jaar. De 13de maand stemt overeen met evenveel twaalfden van het maandloon als het aantal gewerkte maanden in het betrok-ken jaar.

PC308Spaarbanken

Volledig maandloon. Pro rata indien geen vol-ledige arbeidsprestaties.

PC309Beursvennootschappen

Bedrag van de premie• Volledig maandloon.ToekenningsmodaliTeiTen• Verbonden zijn door een contract van onbe-

paalde duur op het ogenblik van betaling.• Anciënniteit van minstens 6 maanden op

het ogenblik van betaling. De toekenning gebeurt per volledig gepresteerde kalender-maand.

• Gepensioneerden ontvangen de premie pro rata wanneer zij de onderneming verlaten voor de datum van de betaling van de pre-mie en mits een anciënniteit van 6 maanden.

• Het bedrag van de premie mag worden her-leid a rato van de afwezigheden in de loop van het jaar die niet voortspruiten uit de toepassing van de wettelijke reglementaire

en conventionele bepalingen inzake jaar-lijkse vakantie, wettelijke feestdagen, kort verzuim, beroepsziekte, arbeidsongeval en bevallingsrust en van 30 dagen ziekte of ongeval.

TijdsTip van BeTaling• December of bij het indienen van de maat-

schappelijke rekeningen of volgens afspraak op ondernemingsvlak.

PC310Banken

• Volledig maandloon, alternatieve regelingen zijn mogelijk via ondernemingscao’s.

• Pro rata indien geen volledige arbeidspres-taties.

PC325Openbarekredietinstellingen(OKI)

Bedrag van de premie• Volledig maandloon.ToekenningsmodaliTeiTen• In geval van zwangerschapsverlof of afwe-

zigheid door arbeidsongeval wordt deze niet verminderd

• Bij andere afwezigheden wordt deze pro rata berekend maar kan de dertiende maand niet zakken onder het loon van de laatste maand van het jaar voordien.

TijdsTip van BeTaling• Einde van het jaar.

INDUSTRIEPC207Scheikunde

Bedrag van de premie• Volledig maandloon.ToekenningsmodaliTeiTen• In dienst zijn op ogenblik van betaling.• Op 31/12 van het lopende jaar minstens 6

maanden anciënniteit. • 1/12de van de premie per gewerkte maand. • Recht bij ontslag door werkgever (min. 6

maanden anciënniteit), ook voor brugge-pensioneerden.

• Zelfde voorwaarden voor gepensioneerden of rechtverkrijgenden bij overlijden.

• Ook recht als je zelf ontslag neemt mits 1 jaar anciënniteit

• Geen recht bij ontslag om dringende reden. • Voor handelsvertegenwoordigers is de pre-

mie maximum 2.106,30 euro.TijdsTip van BeTaling• Vóór 25/12.


© F

OTO:

BEL

GAIM

AGE


PC209Metaal

Geen nationale overeenkomst of regeling

Antwerpen LimburgBedrag van de premie• Volledig maandloon van november (premies

niet inbegrepen met uitzondering van pro-ductiepremie).

ToekenningsmodaliTeiTen• In dienst op 30/11. • 6 maanden anciënniteit. • 60 dagen effectieve prestaties (of gelijkge-

stelde dagen) in referteperiode 1/12-30/11.• Pro rata bij SWT (brugpensioen), pensioen,

ontslag, einde stage...TijdsTip van BeTaling• Uiterlijk op 31/12.

BrabantBedrag van de premie en TijdsTip van BeTaling• 6,66% van jaarlijks brutoloon (effectieve

prestaties en gelijkstellingen).ToekenningsmodaliTeiTen• 1 jaar anciënniteit.• Pro rata bij ontslag, contract bepaalde duur,

SWT (brugpensioen) en pensioen, in de referteperiode (1/12 – 30/11).

TijdsTip van BeTaling• December

oost- en west-vlaanderen (behalve waasland)Bedrag van de premie en TijdsTip van BeTaling• Volledig maandloon. • Berekeningsbasis loon juli.ToekenningsmodaliTeiTen• In dienst op 30/11. • Minimum 60 dagen effectieve prestaties (of

gelijkgestelde dagen) in referteperiode van 1/12 tot 30/11.

• Pro rata in geval van opzegging, SWT (brug-pensioen), pensioen, contract bepaalde duur.

TijdsTip van BeTaling• Uiterlijk op 31/1 volgend jaar.

Waasland Bedrag van de premie en TijdsTip van BeTaling• Volledig maandloon. • Berekeningsbasis loon november.ToekenningsmodaliTeiTen• Minimum 60 dagen effectieve prestaties (of

gelijkgestelde dagen) in de referteperiode van 1/12 tot 30/11.

• Pro rata in geval van opzegging of pensio-nering.

TijdsTip van BeTaling• Uiterlijk de laatste werkdag voor 25/12.

PC211Petroleum

Opname 13de maand in het jaarinkomen. Vandaar de bepaling dat de officiële loon-schaal 13 keer per jaar moet worden betaald.

Het tijdstip van betaling is niet bepaald in de cao maar gewoonlijk eind december.

PC214Textiel

Bedrag van de premie• Bij anciënniteit van 6 maanden tot minder

dan 12 maanden: 7,3% van het jaarloon.• Bij anciënniteit van + 12 maanden:• 8,33% van het jaarloon voor bedienden met

variabel loon.• 13de maand gelijk aan maandloon december

voor bedienden met vast loon.ToekenningsmodaliTeiTen• Behoren tot de uitvoerende bedienden; min-

stens 6 maanden anciënniteit; niet meer dan één ziekteperiode van hoogstens 30 dagen afwezigheid hebben; bij herhaalde ziekteperiodes berekening pro rata.

• Uitzonderingsregeling voor handelsverte-genwoordigers.

• Pro rata bij vroegtijdige uitdiensttreding behalve om dringende redenen.

TijdsTip van BeTaling• Samen met het maandloon van december.

PC215KledingenConfectie

Bedrag van de premie• Aanvulling van het dubbel vakantiegeld:

90% van maandloon december. • Bij pro rata berekening 7,5% van de bruto-

lonen door de werkgever betaald in de loop van het dienstjaar.

• Specifieke regeling handelsvertegenwoor-digers.

ToekenningsmodaliTeiTen• Pro rata toekenning in geval van vroegtij-

dige uitdiensttreding (minstens 3 maanden dienst) behalve om dringende redenen.

TijdsTip van BeTaling• Samen met het maandloon van december.

PC219Dienstenenorganismenvoortechnischecontrolesengelijkvormigheidstoetsing

• Geen regeling op sectorvlak. Het jaarloon (loon voor overuren en premies voor nacht-arbeid, weekendwerk en andere voordelen niet inbegrepen) moet wel minstens gelijk zijn aan 13,92 keer het minimum barema-loon.

• In de meeste ondernemingen hebben de bedienden wel recht op een 13de maand.

PC220Voedingsnijverheid

Bedrag van de premie• Volledig maandloon. • Bij veranderlijk loon: gemiddelde van 12

voorgaande maanden.ToekenningsmodaliTeiTen• Aan de bedienden die tijdens het dienstjaar

gedeeltelijke prestaties hebben geleverd, wordt de premie betaald in verhouding tot hun effectieve en gelijkgestelde prestaties, behalve:

• de bedienden die vrijwillig ontslag nemen en op dit ogenblik nog geen vol jaar anciën-niteit hebben;

• bij een ontslag door de werkgever om zwaar-wichtige reden;

• Bovenop de pro rata premie voor gewerkte maanden, geven de maanden van SWT (brugpensioen) recht op betaling van 20% van de overblijvende premie en dit tot 31 december van het jaar van vertrek.

• De gelijkstellingsperiode bij ziekte is beperkt tot 12 maanden, bij beroepsziekte of arbeidsongeval is de gelijkstelling onbe-perkt (voor zover schadeloosstelling).

TijdsTip van BeTaling• Vóór 25 december van het lopend kalender-

jaar

PC221Papiernijverheid

Bedrag van de premie• Volledig maandloon.ToekenningsmodaliTeiTen• In dienst zijn op het ogenblik van de uit-

betaling; • 6 maanden anciënniteit hebben; • Pro rata indien geen volledig jaar anciën-

niteit. • Bedrag wordt verminderd a rato van niet-

gelijkgestelde afwezigheidsdagen.TijdsTip van BeTaling• Bij het neerleggen van de maatschappelijke

rekeningen of in de maand december, tenzij anders overeengekomen op ondernemings-vlak.

PC222Papierverwerking

Bedrag van de premie• Minimum een maandloon.ToekenningsmodaliTeiTen• In dienst zijn op het ogenblik van de uit-

betaling. • Minstens 6 maanden anciënniteit hebben. • Bedrag wordt verminderd naar rato van de

niet gelijkgestelde afwezigheden. • Voor bedienden die in dienst kwamen en die

ten minste zes maanden anciënniteit heb-ben, staat de premie in verhouding tot het aantal gewerkte maanden.

TijdsTip van BeTaling• In de loop van de maand december, tenzij op

ondernemingsvlak anders overeengekomen.


© F

OTO:

BEL

GAIM

AGE


RUBRIEKSNAAMDOSSIER EINDEJAARSPREMIES 2014

PC224Non-Ferro

Bedrag van de premie• Maandloon.ToekenningsmodaliTeiTen• Verbonden zijn door een arbeidsovereen-

komst voor bedienden, op het ogenblik van de betaling van de premie.

• Op het ogenblik van de betaling van de pre-mie een eventueel onderbroken anciënniteit hebben van ten minste zes maanden, voor

zover deze periode zich situeert in een peri-ode van 12 maanden vanaf het begin van de tewerkstelling.

• In de onderneming in dienst zijn getre-den ten laatste de eerste dag van het beschouwde werkjaar. Voor de bedienden die in de onderneming in dienst zijn getre-den na de eerste dag van het beschouwde werkjaar en die de anciënniteitsvoorwaarde zoals hierboven vermeld vervullen, wordt de premie pro rata toegekend.

• Bij uitdiensttreding vóór de betaaldatum – uitgezonderd bij ontslag om een dringende reden – wordt ongeacht het soort arbeids-overeenkomst, en voor zover de hierboven vermelde voorwaarden vervuld zijn, de ein-dejaarspremie betaald pro rata op het ogen-blik van deze uitdiensttreding.

TijdsTip van BeTaling• December

NON-PROFITPC330FederaleNon-Profitsectoren

ZiekenhuiZenBedrag van de premie• Eindejaarspremie: 332,19 euro + 2,5% van

bruto jaarloon (bruto jaarloon = brutoloon maand oktober inclusief haard- of stand-plaatstoelage x 12).

• Attractiviteitspremie: 626,77 euro + 0,53% van bruto jaarloon (bruto jaarloon = bruto-loon oktober inclusief haard- of standplaat-stoelage x 12).

ToekenningsmodaliTeiTen• In dienst van 1/1/14 tot 30/9/14 maar pro-

portioneel indien men minder gewerkt heeft.

• Deeltijdsen pro rata.TijdsTip van BeTaling• December, laatste kwartaal voor de

attractiviteitspremie.

Thuisverpleging(oa.Wit-GeleKruis)

idem ziekenhuizen

Revalidatiecentra

idem ziekenhuizen

Rustoorden

idem ziekenhuizen

Wijkgezondheidscentra

idem ziekenhuizen

VLAAMSE NON-PROFIT-SECTORENPC319.01Opvoedingsinstellingen

Bedrag van de premie• 128,56 euro + 7,57% van bruto jaarloon (=

brutoloon maand oktober inclusief haard- of standplaatstoelage x 12)



• Deeltijdsen pro rata.TijdsTip van BeTaling• December

PC331Kinderopvang(Kribben,PeutertuinenenDienstenOpvanggezinnen)

Idem opvoedingsinstellingen.

PC331Centravoorgeestelijkegezondheidszorg

Idem opvoedingsinstellingen.

PC318.02Gezinszorg

Bedrag van de premie• Idem opvoedingsinstellingen.• Behalve voor dienstenchequewerknemers,

die hebben de volgende eindejaarspremie:• Variabel gedeelte: 2,5% van bruto jaarloon

(= brutoloon maand oktober inclusief haard- of standplaatstoelage x 12).

• Vast geïndexeerd gedeelte van 332,19 euro.

• Vast niet-geïndexeerd gedeelte van 55,08 euro.

ToekenningsmodaliTeiTen• Referteperiode 1/1/14 – 30/11/14: iedere

gewerkte of ermee gelijkgestelde maand geeft recht op 1/11 van de premie.

• Deeltijdsen: pro rataTijdsTip van BeTaling• December.

PC329Socio-cultureelWerk

Bedrag van de premie• Maatschappelijk opbouwwerk: idem opvoe-

dingsinstellingen• Integratiecentra: idem opvoedingsinstel-

lingen• Andere sectoren sociaal-cultureel werk:

128,56 euro + 5,76% van bruto jaarloon (bruto jaarloon = brutoloon maand oktober inclusief haard- of standplaatstoelage x 12)

• Doelgroepwerknemers (o.a. wep-plus): 4,17% van bruto jaarloon (= brutoloon maand oktober inclusief haard- of stand-plaatstoelage x12)

ToekenningsmodaliTeiTen

• In dienst van 1/1/14 tot 30/9/14 maar pro-portioneel indien men minder gewerkt heeft.

• Deeltijdsen: pro rata.TijdsTip van BeTaling• December

PC327Beschutteensocialewerkplaatsen

Bedrag van de premie• Beschutte werkplaatsen:• Productiepersoneel: 87% van maandloon• Omkaderingspersoneel: septemberpremie

van 5,07% van jaarloon (= 12 x bruto-maand-loon augustus) - 197,83 euro)

• Sociale werkplaatsen:• Productiepersoneel: 87% van maandloon juli• Omkaderingspersoneel: 125,92 euro + 7,57%

van jaarloon (werkelijk loon toegekend in de periode van 1 december vorig jaar tot 30 november dit jaar)



• Deeltijdsen: pro rata.• Referteperiode septemberpremie: 1 septem-

ber voorafgaand jaar tot 31 augustus dit jaar. Proportioneel indien men minder gewerkt heeft.

TijdsTip van BeTaling• In de maand december of bij uitdiensttre-

ding indien voldaan is aan de voorwaarden.• Septemberpremie: met loon september

© F

OTO:

BEL

GAIM

AGE


RUBRIEKSNAAMDOSSIER EINDEJAARSPREMIES 2014

Fleur werd in maart 2014 door de bvba Peeters in dienst genomen voor zes maanden. Nadien zou de werkgever beslissen of hij Fleur een arbeidsovereenkomst van onbe-paalde duur zou geven. Maar Fleur kreeg nooit een arbeidsovereen-komst voorgeschoteld en ging dus aan de slag zonder een overeen-komst te hebben ondertekend.

Fleur is tevreden over haar baan. Ze is erg gemotiveerd en vindt dat ze haar taken altijd naar behoren uitvoert. Bovendien werkt ze nauw samen met de baas, die ook erg tevreden lijkt. Fleur veronderstelt dan ook dat ze zal mogen blijven.Net voor het verstrijken van de periode van zes maanden wordt Fleur echter op het bureau van de werkgever geroepen. Die geeft de boodschap dat hij geen arbeidscon-tract van onbepaalde duur zal aanbieden. Fleur mag haar spullen verzamelen en moet de volgende dag niet meer terugkomen. Triest natuurlijk, want Fleur ging ervan uit dat ze bij de bvba Peeters kon blijven wer-ken en keek daarom helemaal niet uit naar ander werk. Ze maakt zich grote zorgen want nu heeft ze plots, van de ene dag op de andere, geen inkomen meer.

WatkanFleurdoen?

Een arbeidsovereenkomst van bepaalde duur kan je alleen geldig sluiten als er een schriftelijke arbeidsovereenkomst wordt opgesteld én ondertekend, uiterlijk op het ogenblik waarop de werknemer in dienst treedt*. In die arbeidsovereenkomst moet uitdrukkelijk een zeker eindpunt staan: de aanduiding van een bepaalde dag of een gebeurtenis die op een vaste datum plaats zal hebben, waarna de partijen van hun wederzijdse verplichtingen ontslagen zijn, behalve als de overeenkomst stilzwijgend wordt verlengd.Als er, zoals bij Fleur, geen schriftelijke arbeidsovereenkomst voor bepaalde duur werd opgesteld, gelden voor deze

arbeidsovereenkomst dezelfde voorwaarden als voor arbeidsovereenkomsten van onbe-paalde duur. Maar alleen de werknemer, niet de werkgever, kan zich hierop beroepen. Er

is dus, in het voordeel van Fleur, automa-tisch een arbeidsovereenkomst van onbe-paalde duur ontstaan op het ogenblik dat ze begon te werken zonder dat er een arbeids-overeenkomst werd ondertekend.Dit komt erop neer dat Fleur eigenlijk werd ontslagen. Ze kan dus een opzegvergoeding van zes weken eisen van de werkgever en heeft zo de tijd om een nieuwe job te zoeken.Hiervoor is het wel belangrijk dat Fleur kan bewijzen dat de werkgever de wil uitte om de arbeidsovereenkomst te beëindigen, bij-voorbeeld door een schriftelijke bevestiging te vragen. voorbeeld door een schriftelijke bevestiging te vragen.

* Hiervan kan bij een algemeen verbindend verklaarde cao worden afgeweken.

VRAAG VAN DE MAANDJUNE GEUENS?

Je werd aangenomen voor bepaalde duur, maar er werd nooit een arbeidsovereenkomst ondertekend. Heeft dat gevolgen?


RUBRIEKSNAAM POLITIEK

De Amerikaanse politicologen Martin Gilens (Princeton) en Benjamin Page (Northwestern University) kwamen in hun onderzoek tot de vaststelling dat politici veel vlugger luisteren naar de tien procent rijkste kiezers. Professor Sinardet is niet echt verwonderd: “In de VS is de fi nancie-ring van politieke partijen nog altijd sterk afhankelijk van giften van rijke geldschie-ters. Er was daar ook al veel te doen rond dubieuze lobbypraktijken. Voor de econo-mische elite is het, zeker in de VS, een stuk makkelijker om punten op de agenda te zet-ten en door te drukken.”In België liggen de verhoudingen enigszins anders, maar toch. “Bij ons is de partijfi -nanciering heel anders georganiseerd, mee als gevolg van diverse schandalen. Hier zijn giften aan partijen alleen nog maar beperkt mogelijk. Dat neemt niet weg dat de vast-stelling van de Amerikaanse onderzoekers ook in ons land zeker voor een deel opgaat. Zie maar hoe de diamantsector, de elektri-citeitsleveranciers, brouwers en heel wat andere bedrijven en sectoren met succes invloed uitoefenen om fi scale gunstregimes te verkrijgen. Is het niet merkwaardig dat parlementsleden van Open VLD, CD&V en N-VA lid zijn van een club binnen het parle-ment die de belangen van de diamantsector behartigt? Al is dat tenminste nog zichtbaar, meestal gebeurt het gelobby in de achterka-mertjes. In het Europees Parlement heb je ook parlementairen die opkomen voor bier-brouwers of wijnproducenten, afhankelijk van het land.”

Shopping

Sinardet kan ergens nog begrijpen dat som-mige sectoren hun gewicht in de schaal smij-ten en dat politici daarop ingaan. Omdat dat in hun ogen de economische welvaart dient. “Maar dat neemt niet weg dat een aantal gunstregimes en cadeaus botst met het rechtvaardigheidsgevoel. Nu doen veel bedrijven trouwens aan fi scale shopping en spelen ze landen tegen elkaar uit. Als we wil-len dat onze fi scaliteit veel rechtvaardiger wordt, moeten we ze meer op Europees vlak organiseren of hierover minstens afspra-ken maken op Europees en internationaal niveau. Sommige partijen, denk aan UKIP in Groot-Brittannië, willen de nationale sta-ten opnieuw meer macht geven. Anderen, zoals de N-VA hier, willen graag nieuwe sta-ten oprichten. Het is een illusie dat zoiets het beleid dichter bij de burgers brengt. In een geglobaliseerde wereld kan de politiek alleen nog wegen op de economie als ze zich

Dave Sinardet: ““Het spreekt vanzelf dat de politieke verkozenen niet het monopolie op het publieke debat hebben. Ook academici, vak-bonden, werkgeversorganisaties, verenigingen en gewone burgers hebben het recht om zich te laten horen.”

“Fiscale gunstregimes botsen met recht–vaardigheidsgevoel”

Over de economische ‘elite’

en hoe die onze politiek beïnvloedt

DENIS BOUWEN

Hebben heel gefortuneerde zakenlui als Marc Coucke, Fernand Huts, Roland Duchâtelet en Albert Frère gevoelig meer invloed op onze politieke klasse dan de modale werkne-mer of burger? Intuïtief ben je

geneigd om aan te nemen van wel. Amerikaans onderzoek bevestigt dat de tien procent rijkste burgers veel meer gehoor vinden bij politici. Politicoloog Dave Sinardet (VU Brussel en Université Saint-Louis) geeft zijn kijk op de situatie in België.

© F

OTO:

DAN

IËL

RYS


RUBRIEKSNAAM POLITIEK

ook op een hoger niveau organiseert.”Recent was er beroering omdat rijke Belgen en grote Belgische bedrijven geheime deals in Luxemburg hadden gebruikt om veel minder belasting te betalen. “In België hebben we natuurlijk ook onze eigen tru-kendoos. Via de notionele intrestaftrek geven we aan een reeks bedrijven enorme belastingvoordelen. Heel grote vermogens worden hier nauwelijks of niet belast, wat verklaart waarom rijke Nederlanders en Fransen zo graag naar hier afzakken.”

“Mijn pleidooi voor Europese afspraken houdt overigens niet in dat staten niets meer op eigen houtje kunnen ondernemen”, onderstreept de politieke wetenschapper.

“Iedereen lijkt het er tegenwoordig over eens dat arbeid hier te zwaar wordt belast. Daar kan onze politiek werk van maken als ze wil. Spijtig genoeg lopen de meningen nogal sterk uiteen over wat er precies moet veranderen om het probleem op te lossen.”

Vermogens

Het onderzoek in Amerika wees ook uit dat voorstellen die een groot draagvlak hebben onder de kiezers heel vaak toch worden afgeblokt. Klinkt bekend als je ziet hoe velen hier voorstander zijn van een faire belasting op grote vermogens of grote vermogenswin-sten, terwijl een fl ink deel van de politiek de gekste acrobatentoeren uithaalt om zoiets te verhinderen of op de lange baan te schui-ven. “Overal in België is een meerderheid van de burgers voorstander van het meer belasten van grote vermogens”, consta-teert Sinardet. “En toch gebeurt dat (nog) niet. Toch is het niet alleen als er belangen van rijken op het spel staan dat de politiek niet doet wat de meerderheid van de bevol-king wil. Heel wat mensen vinden bijvoor-beeld dat je de werkloosheid in de tijd moet beperken, terwijl dat tot nu toe niet echt is gebeurd, los van een aantal maatregelen die werklozen wel degelijk raken.”Vakbonden, middenveld en vele gewone burgers verzetten zich nu tegen de oneven-wichtige, onrechtvaardige en weinig soci-ale recepten van de regeringen-Michel en

-Bourgeois. Die regeringen lijken een hou-ding aan te nemen van ‘Doe maar op, wij maken toch de dienst uit’. Velen vinden dat hiermee de democratie ernstig geweld wordt aangedaan.

Democratie

“Je kan de term democratie op vele manie-ren invullen”, commentarieert Sinardet.

“Onze basis is een representatieve demo-cratie waarbij we uitgaan van het idee dat de verkozenen de burgers in de parlemen-ten vertegenwoordigen op basis van partijen regeerprogramma’s. Na vijf jaar kunnen we in het stemhokje aangeven of we al dan niet tevreden zijn over het gevoerde beleid.

Maar alleen om de vijf jaar gewoon een bol-letje kleuren is natuurlijk een heel beperkte invulling van dat model.”

“In België kennen we al sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog een consensusde-mocratie, waarbij het sociaal overleg tus-sen vakbonden en werkgevers en het mid-denveld een belangrijke rol vervullen. Als het over sociaaleconomische kwesties gaat, komt het in eerste instantie aan vakbonden en werkgevers toe om hierover afspraken te maken. Een probleem is dat het soci-aal overleg de jongste jaren sputtert. Zo ontstaat een gat dat de politiek wat graag opvult. De meerderheid zwaait graag met ‘het primaat van de politiek’: de politici wil-len de koers uitzetten. Voor de werkgevers is dat op zich niet zo’n ramp. Zij hebben nu regeringen die vooral hun agenda uitvoeren.”Zelf is Sinardet eerder te vinden voor een meer ‘participatieve’ democratie, waarbij burgers op diverse manieren hun stem kun-nen laten horen. “Het spreekt vanzelf dat de politieke verkozenen niet het monopolie op het publieke debat hebben. Ook academici, vakbonden, werkgeversorganisaties, vereni-gingen en gewone burgers hebben het recht om zich te laten horen. Een initiatief als de burgertop G1000 was een stap in de goede richting. De nieuwe sociale beweging Hart boven Hard vind ik ook zeker de moeite waard. Als talloze organisaties en burgers via Hart boven Hard een aantal waarden en ideeën willen verdedigen en alternatieven voor de huidige politiek willen verwoorden, is daar niks mis mee. Wel integendeel.”Het valt Sinardet op dat er nu wel een ste-vig debat woedt over de vermogenswinst-belasting. En dat met rechtse regeringen.

“Een half jaar geleden leek dat nog een uto-pisch idee dat door de meesten werd weg-gehoond. Nu praat zelfs de minister van Werk, Kris Peeters, erover. En een ultrali-beraal als Johan Van Overtveldt, de nieuwe minister van Financiën, wil er de ene keer wel over praten om twee minuten later te zeggen dat het debat voor hem ‘gesloten’ is. Dat er nu veel meer over een vermogens-belasting wordt gepraat, heeft te maken met de polarisering in onze politiek. En ook met toevallige gebeurtenissen zoals de aff aire LuxLeaks en de verontwaardiging over de grote onbelaste meerwaarde van Marc Coucke (Omega Pharma).”

Vakbondenpolitiek

En dan is er nog de vraag of de vakbond wel of niet aan politiek moet doen. “Ik begrijp die vraag niet helemaal”, reageert Dave Sinardet. “Als vakbonden de belangen van hun leden willen behartigen en verdedi-gen, zijn ze per defi nitie bezig met politiek. Vakbonden moeten hun eigen ideeën ont-wikkelen en standpunten innemen. Wellicht zijn ze op dat vlak soms iets te veel bezig met verworven rechten en iets te weinig

met nieuwe uitdagingen. Maar die kritiek kan je net zo goed geven op werkgevers-organisaties. We kunnen het sociaal over-leg in ons land een stuk beter maken als beide kampen bepaalde taboes los laten of bespreekbaar maken. Op die manier kunnen we mikken op een soort van New Deal die voor iedereen beter uitpakt.” we mikken op een soort van New Dealvoor iedereen beter uitpakt.”

Cijfers om stil van te worden…Wistjedatderegering-Michelelk

jaar4.000eurovaneengemiddeld

gezinafpaktomdebegrotingop

ordetekrijgen?

Enwistjeookdaterrechtvaardige

alternatievenzijnvoordezepolitiek?

Ziehierdecijfers:

-HetonderzoeksinstituutHIVA(KU

Leuven)heeftberekenddateen

meerwaardebelastingopaande-lenelkjaarvlottweemiljardeuro

kanopbrengen

-Sommigegroteondernemingen

betalendankzijfiscalegunst-maatregelenamperbelastin-

gen.Zobetaalteenbedrijfals

ArcelorMittalFinanceandServices

Belgium(AMFSB)maar1,76pro-

centprocentbelastingenopeen

winstvan6,1miljardeuro.Bijeen

normaalbelastingtariefvan33,99

procentzoudestaatbijnatwee

miljardeuroextrakrijgenvan

dezevennootschap.Ookheelwat

anderegrotebedrijvenbetalen

veelteweinigbelastingen.

-Doorbelastingfraudelooptdefis-

cus26tot30miljardeuroperjaar

mis,zoberekendenonderzoekers.

Inonslandbedraagtdebelasting-

fraude16,1procentvanhetbruto

binnenlandsproduct(BBP).In

Nederlandisdatmaar9procent.

Elkjaar8miljardeuroophalenmet

eendoorgedrevenbestrijdingvanfiscalefraudeisperfectmoge-

lijk.Dezeregeringsteltzichechter

tevredenmeteenschamele50

miljoeneuroperjaar.

Wiezegtdatergeenalternatiefis,

liegt.Méérnog:demiljardenliggen

voorhetrapenbijdegrotevermo-

gens,deaandeelhoudersendefis-

calefraudeurs.


Op bezoek bij de Litouwse vakbond

Een delegatie van de LBC-NVK maakte zowat 15 jaar terug kennis met de Litouwse kleding- en confectienijverheid. Dit najaar ging de LBC-NVK opnieuw naar Litouwen, in samenspraak met de vakbond Solidarumas. Een mooie gelegenheid om te zien wat er was gebeurd op het vlak van bedrijfsbeheer, arbeidsvoorwaarden en de uitbouw van vak-bonden.Aan het eind van de vorige eeuw viel Litouwen erg in de smaak bij onze kleding-distributeurs en -ketens. Litouwen was het land bij uitstek dat de kleedjes en jas-sen aanleverde voor onze markt. In 2000

waren de Litouwse stiksters nog met 60.000. Volgens de cijfers van de European Skills Council waren ze in 2012 nog met minder dan 19.000. Veel confectiearbeidsters zijn uit de sector en/of het land vertrokken. Het lage loon is zeker een belangrijke oor-zaak. In 2000 hielden deze werknemers 100 euro over aan hun werk. Vandaag is dit 300 euro, en als de vakbond in het bedrijf goed georganiseerd is 500 euro. Het bedrag van 300 euro komt overeen met het wettelijk gewaarborgd loon. Op het niveau van de sector slaagt de vakbond er niet in collec-tieve afspraken te maken. Vaak geldt het-zelfde op bedrijfsniveau. Deze minimumlonen betaalt de werkgever alleen als de vooropgestelde productiecijfers

behaald zijn. Je kan dan ofwel met minder geld naar huis gaan of overuren kloppen. Welke keuze je ook maakt, sowieso moet je elke maand moeite doen om rond te komen. Op de werkvloer wordt nauwelijks tijd uit-getrokken om werknemers een vorming te geven. Van levenslang leren is er geen sprake. Met het Belgisch Instituut voor Opleiding en Onderzoek (IVOC) willen we hier mee verandering in brengen via een Europees sectorprogramma. In ons land volgen ieder jaar 3.000 van de 12.000 confectiewerk-nemers een opleidingsprogramma. Ook Litouwse stiksters moeten die kans krijgen.

Werknemers op Mauritius uitgebuit

Op het eiland Mauritius staat de kledingsec-tor sterk onder druk door de harde concur-rentie uit Azië. Dit vertaalt zich in mens-onwaardige werkomstandigheden. Uit een onderzoek van de Britse krant Daily Mail bleek dat werkneemsters er slechts 1,25 euro per uur verdienen. Bovendien wonen ze met 16 in een kamer met stapelbedden. Vakbondsleidster Jane Ragoo van de vak-bond CMCTEU bevestigt de bevindingen. Werkneemsters moeten lange uren pres-teren tegen een hongerloon. Concreet

betekent dat 237 euro per maand voor weken van 45 werkuren. Dezelfde werkne-mers worden gedwongen om per week nog eens minimaal 10 uren overwerk te preste-ren. In de sector werken veel migranten uit Bangladesh. Deze werknemers ondergaan de ergste vorm van uitbuiting. Lid worden van een vakbond mogen ze niet. Bij ziekte worden ze meteen ontslagen. Gevolg: het ministerie van Werk trekt hun arbeidskaart in en ze moeten het land verlaten. In de barakken waar de werkgevers hen laat ver-blijven, is elke kamer overbevolkt. Privacy of plaats voor hun eigen kleding is er niet.

De vakbonden voeren op Mauritius cam-pagne om het minimumloon op te trekken. Al jaren is dat minimumloon niet meer ver-hoogd. Dat leidt bij een grote groep van werknemers, onder wie heel veel vrouwen, tot extreme armoede. Zowat 100.000 van de 500.000 werknemers zouden in extreme armoede leven. De mondiale industrievakbond roept niet alleen de sector maar ook modeketens op om werk te maken van een deftig loon voor textielarbeid(st)ers. Zij moeten samen met vakbonden mee druk zetten op de autori-teiten om dit mogelijk te maken. www.industriall-union.org

OVER DE GRENZENANNICK AERTS

Zara moet werknemersrechten respecteren

Inditex,hetmoederbedrijfvanZara,

BershkaenMassimoDuti,iseen

Spaansemultinationaldiegraaguitpakt

methetduurzaambeheervanzijnacti-

viteiten.Ophunwebsitekanjeuitvoerig

lezenhoezeinalhunbeleidsbeslissin-

genrekeninghoudenmethetrealise-

renvanveiligeenethischeproducten

diewordengemaaktmetrespectvoor

milieuenmaatschappij.

In2007tekendenInditexenzijndoch-

terseenmondiaalakkoordmetdeinter-

nationaledienstenvakbondUNIGlobal

Union.Hierinverplichttedegroeper

zichzelftoeomderechtenvanwerkne-

merswereldwijdterespecteren.Inveel

landenwordthetakkoordooknageleefd.

Hetwasdanookserieusopkijkentoen

werknemersindeVerenigdeStaten

hunverhaaldeden.Werknemersvan

Zaradaarvertellendatzetegenlage

lonenmoetenwerken.Bovendienheeft

nietiedereenerdezelfdecarrièremo-

gelijkheden.Metnamemensenzonder

blankehuidskleurwordengediscrimi-

neerdalszepromotiewillenmaken.

InNewYorkbeperkthetmanagement

decontractentot25uurperweek.Zo

moetZarageensocialezekerheidsbij-

dragevoorgezondheidszorgbetalen.

Werknemerszijnerdanooknietgedekt

voorgezondheidsrisico’s.Verdermogen

dewerknemersnietvrijkiezenwelke

vakbondhenvertegenwoordigt.

UNIroeptInditexopomhetmondi-

aalakkoordindepraktijkomtezetten

indeVS.Hetisongehoordhoewerk-

nemersdaarwordentewerkgesteld.

Vakbondswerkwordteronmogelijk

gemaakt.Surfnaarwww.labourstart.org/go/changezaraomdezeeismeete

ondersteunen.


Schone Kleren bezoekt kledingketen JBCDe kledingketen JBC kreeg op 4 november een grote collectie ‘schone’ T-shirts van de ngo Wereldsolidariteit cadeau. Ter afron-ding van de campagne “Wij willen schone kleren”, waarbij 13.278 consumenten Belgische kledingbedrijven om ‘schone kle-ren’ vroegen. Een campagne die de actieve steun geniet van jouw vakbond LBC-NVK.De directie van JBC legde uit welke stap-pen zij al had gezet. JBC zet zich in voor veiligere fabrieken in Bangladesh. Onlangs nam het bedrijf een speciale verantwoor-delijke voor ‘duurzaam ondernemen’ in dienst. De keten wordt nu lid van de Fair Wear Foundation, een onafhankelijke

controleorganisatie rond arbeidsomstan-digheden. Wat inspeelt op de cruciale eis van de Schone Kleren Campagne.JBC koopt kleren in landen als China en Bangladesh. André Kiekens van Wereldsolidariteit is blij met de vooruit-gang bij JBC: “Uiteindelijk willen we alle-maal hetzelfde, een beter leven voor de mensen die onze kleren maken. Daarom deden we de mensen van JBC een mooie T-shirt cadeau, met het portret van een Bengaalse kledingarbeidster. Misschien een goed idee voor een toekomstige JBC-collectie?”In de komende maanden trekt de Schone Kleren Campagne nog naar E5-mode, AS Adventure en C&A. Eerder kreeg Bel & Bo ook al bezoek.Leesmeeropwww.wereldsolidariteit.be

Koop wenskaarten van Wereldsolidariteit!

Wat straalt er meer geluk uit dan een lachend kind? Helemaal klaar voor de toekomst, het hele leven nog voor zich? Wereldsolidariteit biedt je graag vijf vro-lijke, kleurrijke wenskaarten aan. De ngo koos voor hoopvolle beelden, ideaal om er je dierbaren het allerbeste mee toe te wensen. Een setje van vijf feestelijke wenskaarten kost 5 euro. Voor iedere kaart gaat 0,70 euro naar onze partnerorganisaties in het Zuiden.Bestellen kan via www.wereldsolidariteit.be of per e-mail bij Martine Stroobants: [email protected] bestellen doe je via het nummer 02/246.36.72.

Loopbaanbegeleiding én meer bij ons CLO

Wist je dat je bij het Centrum voor Loopbaanontwikkeling (CLO) van de LBC-NVK ook terecht kunt met problemen op het vlak van stress en overmatig piekeren. Het CLO heeft individuele coachingtrajec-ten en geeft ook workshops aan groepen.Wat staat er binnenkort op het programma bij het CLO?Startbijeenkomsten loopbaanbegeleiding:• In Antwerpen op vrijdag 9 januari en vrij-

dag 6 februari• In Kortrijk op dinsdag 3 februari• In Gent op maandag 8 decemberEr is ook een heuse ‘loopbaandriedaagse’. Die vindt plaats in Kortrijk op 21 januari, 4 februari en 18 februari. Telkens van 9.30u tot 16.30u. Inschrijven kan via www.loopbaanontwikkeling.be.Voor een volledig overzicht van onze acti-viteiten en voor inschrijvingen kan je sur-fen naar www.loopbaanontwikkeling.be of www.jeloopbaan.be. E-mailenenbellenkanzo:

[email protected]

en03/2208950.

OVER DE GRENZENANNICK AERTS

10 redenen waarom ik staak

Omdat ik niet wil verarmen door de indexsprong

Omdat opvang, studies, bus ... niet duurder mogen worden

Omdat de uitgestoken hand een fabeltje is

Omdat de sociale zekerheid niet ontmanteld mag worden

Omdat ik een warme samen-leving wil, nu en in de toekomst

Omdat 0% belastingen voor rijkenniet eerlijk is

Omdat de democratie niet stopt in het stemhokje

Omdat er moet geïnvesteerd worden in plaats van bespaard

Omdat ik een fatsoenlijk pensioen wil voor iedereen

Omdat werkgevers wél jobs moeten beloven in ruil voor al dat geld

13579

2468

10

1111111111111111111333333333333333333333333333333333333333333355555577777777777777777777777777777779999999999

22222222222222222222222222222222222222222222222222222222222224444444444444444444444444444444444444444444444444444666666666666666666666666666688888888888888888888888888888

1010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010

op 15 december 2014

RUBRIEKSNAAM RUBRIEKSNAAM


FILMKARIN SEBERECHTS

White GodIn een akelig stil Boedapest rijdt een tie-nermeisje op een fiets tussen haastig gepar-keerde auto’s, sommige met het portier nog open. Over de aard van de stormloop die in haar kiel-zog losbarst, laat ik u voor de spanning graag in het ongewisse. In elk geval lijkt regisseur Kornél Mundruczó met deze grandioze openingsscène van ‘White God’ (Fehér Isten) al behoorlijk wat munitie te verschieten.

Maar met de volgende sequentie, die in een slachthuis is gedraaid, maakt de Hongaarse cineast ons duidelijk dat hij niet van plan is veel gas terug te nemen. Houd u dus maar vast aan uw bretellen voor een donkere, dystopische thriller met in de hoofdrol een ongewenste bastaardhond. En zijn maten.Hagen is de hond van Lili, een pittige meid van 13 die trompet speelt in een symfonisch orkest en voor de rest een speelbal is tussen haar gescheiden ouders. Zij deelt een kleine flat met haar vader Daniel, een zure gewezen professor die om den brode con-troles uitvoert in een abattoir en een bloedhekel heeft aan haar ‘mormel’. Daniel gooit het beest de straat op, waar het meteen

kan rekenen op de steun van de gezamenlijke straathondenpo-pulatie. Maar dan verzeilt Hagen in de gruwelijke wereld van de hondengevechten…‘White God’ – een verwijzing naar Sam Fullers antiracistische ‘White Dog’? – is een vreemd en veelkoppig beestje: een mee-slepende (wraak)thriller met horrorallures, die ook nog een metafoor wil zijn voor een maat-schappij die haar minderheden bruut onderdrukt én een ver-haal van opborrelende liefde. Mundruczó slaagt alvast met verve in zijn eerste opzet, maar zijn bijkomende ambities komen eerlijk gezegd nogal opge-schroefd over. De cineast zet een stevige boom op over ‘gemengde rassen’, zadelt al zijn mannelijke personages op met dictatoriale trekken en een rothumeur en filmt het hondenasiel alsof het Auschwitz zelf betrof.De Tannhäuser-historie die Lili’s personage meer vlees om de bot-ten moet geven, is er ook een beetje met de haren bijgesleurd. Mundruczó had zich mogen beperken tot het niveau waarop zijn film het beste werkt: dat van een spectaculair gefilmde thril-ler met personages die sowieso al hondsmoeilijk te regisseren vallen: dieren. Dat had wat mij betreft al ruim volstaan.

‘White God’ is sinds 3 decem-ber te zien in de Belgische cinema’s.

Donkere, spectaculair gefilmde thriller waarin de geslagen hond zich tegen zijn meesters keert

PrikkelendeblikvoorenachterdeschermenvandeLondenseNationalGallery.

National GalleryFrederick Wiseman, samen met D.A. Pennebaker zowat de ouderdomsdeken van de Amerikaanse docu-mentaire, plant zijn camera’s graag in ‘insti-tuten’: hospitalen, die-rentuinen, scholen, dans-gezelschappen. In zijn geëigende ‘fly-on-the-wall’-stijl richt hij nu zijn pijlen op de National Gallery, het Londense museum dat uitkijkt over Trafalgar Square en werken herbergt van de allergrootste schil-ders uit de geschiedenis.

Bijna drie uur lang toeft Wiseman in de publiekszalen en in de ruimtes achter de scher-men: bij de werken van Rubens, Holbein, Titiaan, Da Vinci, Caravaggio, Turner, Watteau en anderen. Bij boenders en zaal-wachters, bij kijkende en luiste-rende toeschouwers en, bovenal, bij het personeel dat dit statige museum groots en draaiende houdt.Wiseman staat lang stil bij het minutieuze werk en de heden-daagse inzichten van restaura-teurs die hun expertise – soms boeiend, soms wat duffig – over het schoonmaken van een Velasquez of een Rembrandt uit de doeken doen. Hij toont logis-tiek en esthetisch overleg over

inplanting en lichtinval bij een nieuwe zaalinrichting. Hij houdt halt bij meetings waarin de clash tussen commerciële ijver en de fundamentele behartiging van de collectie beleefd klinkt, maar evengoed snibbig zindert. Hij strijkt neer bij gepassio-neerde gidsen die de meesters populariserend en anekdotisch ‘vertalen’ voor de leek die in groep naar kunst komt kijken. Hij toont workshops voor blinde bezoekers en tekenlessen naar levend model met een lesgeef-ster die de naaktheid van het model kennelijk wil overkweb-belen…De regisseur stelt zich als maker ogenschijnlijk afzijdig op, of ‘objectief ’ als je wil. Maar de blik van deze geoefende observator is uiteraard niet zo vrijblijvend als hij moet lijken. ‘National Gallery’ is ondanks de bedaarde benadering een prikkelende kijkervaring, die een gevestigd instituut blootlegt ‘with warts and all’: met zijn hoogstaande collectie en expertise, maar ook met de immense inspanningen die het elke dag moet leveren om zijn renommee te behouden en ook in deze tijd relevant te blijven. Ergens tussendoor krijg je nog een leuk mopje mee over Mozes. Maar daarvoor moet u zelf maar naar deze Wiseman afzakken…

‘National Gallery’ loopt vanaf 17 december in de Belgische zalen.

RUBRIEKSNAAM RUBRIEKSNAAM


FILMKARIN SEBERECHTS

BOEKGUTENBERG

De echte vader van de pil

Karl Van den Broeck

Journalist Karl Van den Broeck ontdekt in 2008 per toeval dat de Turnhoutse dokter Ferdinand

- Nand - Peeters van heel nabij betrokken was bij de belangrijk-ste uitvinding van de 20ste eeuw: de anticonceptiepil. Twaalf jaar eerder had het Deutsche Hygiëne-Museum in Dresden een ten-toonstelling georganiseerd naar aanleiding van de 35ste verjaar-dag van ‘Anovlar’, de eerste kli-nisch bruikbare anticonceptiepil.

Van den Broeck ziet in de catalogus naast de namen van een Oostenrijkse en een Amerikaanse arts ook die van zijn stadsge-noot Ferdinand Peeters vermeld. Hij raakt geïntrigeerd, gaat op onderzoek uit en publiceert in 2010 zijn voorlopige verhaal in Knack, precies op de 50ste verjaardag van de pil. Het artikel leidt tot een tv-documen-taire en een artikel in een wetenschappelijk tijdschrift, maar er blijven nog vragen over. Van den Broeck blijft voort graven. Zijn defi -nitieve bevindingen staan nu voorgoed in het boek ‘De echte vader van de pil’.

Illegaleabortussen

Wanneer dokter Nand Peeters in 1946 op zijn 28ste van Mechelen naar Turnhout verhuist, is hij de enige gynaecoloog van de Noorderkempen. Het is de tijd van de grote gezinnen, de miskramen, de illegale abortussen (naar schatting 100 à 150.000 per jaar), de bevallingen op keukentafels en de overlijdens in het kraambed. Om een simpele zwangerschapstest te doen moeten artsen kikkers inspuiten met de urine van zwangere vrouwen. De jonge idealistische dokter Peeters is zelf pas getrouwd – het koppel zal zes kinde-ren opvoeden – en een ernstig katholiek. Het lukt hem in enkele jaren om de kin-dersterfte in Turnhout terug te dringen van tien naar 0,4 procent. Toch begint hij in de jaren ‘50 ook intensief te zoeken naar een manier om met hormonen de eisprong van vrouwen af te remmen. Hij weet dat de Amerikaanse arts dr. Gregory Pincus in 1956 een werkzame anticonceptiepil heeft gemaakt, die onder de naam ‘Enovid’ op de markt wordt gebracht. Maar hij weet ook

dat de pil zo zwaar gedoseerd is dat vrou-wen ze haast niet kunnen verdragen.Dr. Peeters besluit een betere pil te maken. Hij verneemt dat de Duitse farmaceu-tische firma Schering twee hormonen heeft samengevoegd in een proefprepa-raat SH-513. Peeters vraagt stalen van het preparaat en begint samen met twee col-lega’s, Marcel Van Roy en Reimond Oeyen, te experimenteren. 41 van hun patiënten, allemaal jonge vrouwen uit het Turnhoutse, krijgen de twee onderdelen van SH-513 in verschillende samenstellingen toegediend. De negen patiëntes die regelmatig 3 tot 4 milligram norethisteronacetaat en 0,05 milligram ethinylestradiol hebben geslikt en die gedurende 114 cycli worden gevolgd, worden niet zwanger, maar vertonen ook nauwelijks storende nevenverschijnselen. Dokter Peeters stelt ook vast dat de vrou-wen na het stopzetten van de behande-ling snel weer een normale cyclus krijgen en dus opnieuw vruchtbaar worden. Bij de Amerikaanse pil krijgen vrouwen per maand 206 milligram hormonen binnen, bij dr. Peeters in de Kempen 85 milligram.

Schering

Peeters en zijn collega’s zijn enthousiast. In 1960 leggen ze in Duitsland hun bevindin-gen op tafel. De fi rma Schering levert hen genoeg tabletten om hun experimenten op grote schaal voort te zetten. Honderden Kempense vrouwen krijgen nu als proefper-soon de pil. De dosering ervan is zo licht dat niemand durft te geloven dat ze ook werk-zaam zou zijn, maar de resultaten blijven onthutsend goed.

Schering zet nu de grote middelen in. De fi rma die met een werkbare pil op de markt komt, kan daar fortuinen mee verdienen. De pil van dr. Peeters wordt in heel de wereld uitgetest, onder leiding van gere-nommeerde gynaecologen. Als Schering zelf bang wordt voor kritiek en de lancering van de pil begint uit te stellen, is hun bijhuis in Australië hen voor. Op 10 januari 1961 brengt Schering-Australië ‘Anovlar’ op de markt. Pas vier maanden later komt de pil in Duitsland uit. België moet wachten tot maart 1965. Vanaf dan kunnen alle vrouwen ter wereld, als ze willen, zelf hun zwanger-schappen plannen.

Audiëntiebijdepaus

Tot zover de spannende wetenschappe-lijke kant van de zaak. Maar Karl Van den Broeck gaat in zijn boek nog verder. Hij schetst een beeld van de wereld voor de pil en onderzoekt waarom Peeters meteen na de lancering ervan zelf zo discreet over zijn uitvinding is geweest. De auteur vertelt over Peeters’ audiëntie bij paus Johannes XXIII en hoe zijn aanvankelijke hoop op een katholiek fi at achteraf wordt beschaamd. Hij beschrijft hoe de (wetenschappelijke) wereld reageert op zijn uitvinding en hoe het komt dat in ons land tot in 1973 zelfs geen informatie over voorbehoedsmiddelen mocht worden verspreid. Dr. Ferdinand Peeters overlijdt in 1998. Dit boek geeft hem eindelijk de erkenning die hij verdient.

DEECHTEVADERVANDEPIL

KarlVandenBroeck

UitgeverijDeBezigeBij,Antwerpen

223blz. UitgeverijDeBezigeBij,Antwerpen

223blz.

Deauteuronderzoektwaaromdr.Peetersmeteennadelanceringvandepilzodiscreetbleef.


INDUSTRIE

28 | DECEMBER2014|118dejaargang|OnsRecht

Doek valt defi nitief voor autofabriek Ford Genk

Veel vraagtekens voor werknemers die hun job verliezen

JOHAN LAMERS EN DENIS BOUWEN

Bij de grote autobouwer Ford Genk valt eind dit jaar defi nitief het doek. Op 24 oktober 2014 was het pre-cies twee jaar geleden dat Ford in een ondernemingsraad van enkele minuutjes aankondigde dat het eind 2014 de deuren zou sluiten. Meteen was ook het lot bezegeld van de vele werknemers bij de toe-leveranciers van de fabriek. Volgens de Universiteit Limburg zouden in totaal zo’n 10.000 werknemers zo hun job in rook zien opgaan.

Midden december lopen de laatste auto’s van de band bij de Belgische Ford-fabriek. Begin september werden al de laatste Mondeo’s geassembleerd.De onderhandelingen over een sociaal plan sleepten erg lang aan. Het management van Ford stelde zich heel stug op. Er werd lang en veel gepalaverd over de vraag hoeveel ‘mighty dollars’ Ford op tafel zou moeten leggen.

Hogewerkloosheid

Zowat 600 personeelsleden van Ford Genk verlieten al het zinkende schip om elders hun heil te zoeken. De meeste van de werk-nemers zullen begin 2015 de arbeidsmarkt overspoelen in Limburg. Een uitdaging van formaat. Limburg heeft een gemiddelde

werkloosheid van 13 procent, tegenover een cijfer van ‘maar’ acht procent voor heel Vlaanderen. De jongerenwerkloosheid ligt nog een stuk hoger in de provincie. Al het mogelijke wordt gedaan om het hele arsenaal aan opleidingen, vorming en bege-leiding maximaal te gebruiken. De VDAB, sectorfondsen, het Europees Sociaal Fonds, het Globalisatiefonds van de EU, provincie en steden zetten hun beste beentje voor om de stroom aan werkzoekenden straks de nodige vorming en begeleiding te kun-nen geven. Een goed opgeleide werknemer heeft meer kansen op de arbeidsmarkt, op voorwaarde dat er jobs zijn. En daar knelt het schoentje. Limburg kreeg dan wel een ‘Strategisch Actieplan in het Kwadraat’ (SALK), maar het aanbod aan jobs blijft beperkt. Hoe dan ook wordt het op de arbeidsmarkt serieus drummen voor de Ford-werknemers die nu op de straatstenen terechtkomen. Wat zullen de gevolgen zijn voor de duizen-den families die het straks erg lastig krij-gen? Pas in de komende maanden en jaren zal blijken of alle gemaakte plannen echt zoden aan de dijk zetten en werken. Heel

wat mensen zoeken noodgedwongen werk over de grens, in Nederlands-Limburg. Daar zou de arbeidsmarkt iets positiever evolu-eren.

Gebrokenbeloftes

Al deze miserie is er alleen maar omdat het Amerikaanse Ford het niet nodig vond om zich aan zijn woord te houden en aangegane beloftes te respecteren. Ford incasseerde nochtans vele miljoenen euro’s subsidies van de Vlaamse overheid. Geld dat werd opgehoest door onze belastingbetalers.Buiten een cowboyverhaal dat circuleert is er nog geen sprake van een overname van de terreinen en gebouwen van Ford Genk. Laat staan van een heroriëntering van de infrastructuur die nu leeg komt te staan.Ondertussen schuiven de nieuwe rechtse regeringen vele miljarden euro’s richting werkgevers. Zullen die zoveelste cadeaus veel nieuwe banen opleveren? Lang niet zeker, voor wie kijkt naar de praktijk van de voorbije jaren. Momenteel trekken de Ford-werknemers nog elke ochtend naar de fabriekspoorten om het aantal afgesproken wagens te produ-ceren. Ford mag een voorbeeld nemen aan de inzet van deze mensen.Als straks het doek definitief valt, blijft alleen een onoverzichtelijke berg aan leed en ellende voor het personeel over. De modellen van Genk zullen dan in het Spaanse Valencia of elders in Europa van de band rollen. Business as usual.

Het wordt op de arbeids-markt serieus drummen voor de Ford-werknemers die nu op de straatstenen terechtkomen.


INDUSTRIE

“We klimmen zeker opnieuw uit het dal, maar wanneer?”

Ons Recht legde zijn oor te luisteren bij enkele vakbondsmilitanten van de LBC-NVK bij Ford Genk. Zij vertellen wat hen bezig houdt en hoe ze naar de toekomst kijken.

ONS RECHT: Ford Genk sluit de deuren, met dien verstande dat er wel een beperkte groep mensen in dienst blijft om de fabriek te ontman-telen. Welke gevoelens roept dit bij jullie op?ONZE TWEE MILITANTEN: “De sluiting van Ford Genk brengt gemengde gevoelens met zich mee. Er heersen gevoelens van woede, boosheid en frustraties wegens het onrecht dat Ford ons aandoet. In het ‘investerings-akkoord’ van Ford Genk, dat de LBC-NVK nooit wilde tekenen omdat er te weinig garanties werden gegeven, staat letterlijk dat er rond de tafel zou worden geschoven om naar oplossingen te zoeken. Maar Ford kwam eerst met zijn mededeling en begon daarna met gesprekken toen duidelijk werd dat er geen weg terug meer was.”

“Op de meeste punten was Ford Genk in Europa altijd de beste leerling uit de klas. Ford deed ons veel loze beloftes over nieuwe modellen, in 2003 de nieuwe Focus en nu de nieuwe Mondeo. We hadden een goede reputatie als fabriek met uitstekend, gemo-tiveerd en fl exibel personeel. Desondanks viel toch de beslissing om de boel te sluiten.”

“De werknemers kampen ook met gevoelens van verdriet en teleurstelling. Een gemid-delde werknemer van Ford Genk heeft 25 tot 30 dienstjaren. De meeste werknemers werkten altijd, of bijna altijd, voor deze onderneming. Wat aantoont hoe groot de loyaliteit was. Ook nu nog valt het afscheid van de fabriek zwaar. Mensen moeten afscheid nemen van het bedrijf, van hun eigen werkplek en van hun collega’s.”

Bedienden

ONS RECHT: Wat leeft er onder bedienden en kaderleden? Hoe kijken zij naar wat er nu ge-beurt, en naar de toekomst?DE MILITANTEN: “De grote meerderheid van de bedienden kijkt toch wel hoopvol naar de toekomst. Bijna allemaal werken ze al langer aan een nieuwe toekomst. Vierenveertig procent van de bedienden zal met SWT (brugpensioen) of pensioen gaan. Bij de overige bedienden zal 40 procent een andere job krijgen bij Ford, in Lommel of buiten België. En 23 procent is al vertrok-ken en aan de slag bij een andere werkgever. Andere bedienden blijven nog een tijdje in dienst van Ford Genk in het kader van de ontmanteling. Je hebt er nog anderen die volop bezig zijn om hun toekomstplannen te realiseren.”

ONS RECHT: Doen de Vlaamse overheid, de pro-vincie, de VDAB, investeringsmaatschappijen en anderen genoeg om nieuwe activiteiten en nieuwe tewerkstelling te creëren?DE MILITANTEN: “Die initiatieven van aller-lei overheden en instanties zijn voor de werknemers een ver-van-mijn-bed-show. In de praktijk merken ze weinig of niets daar-van. De werknemers geloven niet dat de plannen van overheden en instanties hun problemen zullen oplossen of veel banen zullen opleveren. Via de media weten ze dat er enorme sommen geld worden vrijge-maakt maar zelf zien de mensen daar niets van. Er zijn zovele organisaties, overheden

en instanties die zogezegd hulp bieden. Maar veel mensen zien door het bos de bomen niet meer door dat verspreide aan-bod. De afstand tussen de werknemers en deze organisaties is te groot.”

Uitkering

ONS RECHT: Hoe zwaar is het voor Limburg om dit sluitingsdrama te verwerken?DE MILITANTEN: “De toekomst moet uit-wijzen of we dit snel overwinnen of niet. Maar het zal zeker heel zwaar worden. Via Ford Genk verdienden iets meer dan 5.000 werknemers elke maand bijna 2.000 euro. Je spreekt dus van 10 miljoen euro die elke maand beschikbaar was om te consumeren en uitgaven te betalen. Vanaf januari is het daarmee gedaan. Heel wat mensen, die sociale bijdragen betaalden, zullen voortaan van een uitkering moeten leven. Vergelijk het met het uitdeinen van het water wan-neer je een steen in de vijver gooit: de eerste kring, dat zijn Ford Genk en de werkne-mers op het industriepark; daarna volgen de horeca, de middenstand, de overheid. Iedereen zal uiteindelijk de tering naar de nering moeten zetten.”

“Een heropleving van de economie is zeker nog niet voor meteen. Alle plannen van de nieuwe regeringen zijn nu ook niet be-paald bemoedigend of hoopgevend voor de werknemers. Overal gaat het over bespa-ringen, wat meestal ook neerkomt op ont-slagen. Genoeg negatieve signalen dus die het toekomstbeeld zeker niet rooskleuriger maken.”

“Maar een Limburger is iemand met een po-sitieve ingesteldheid en een harde werker. In het verleden hebben de Limburgers nog al serieuze tegenslagen moeten overwin-nen. Met onze mentaliteit zullen we zeker opnieuw uit het dal klimmen. De vraag is alleen: wanneer?” opnieuw uit het dal klimmen. De vraag is alleen: wanneer?”

© F

OTO:

BEL

GAIM

AGE


Scheikunde

In de periode van 1 november 2014 tot 31 januari 2015 krijgen de gesyndiceerde bedienden uit de scheikunde hun vakbonds-premie. De premie bedraagt 90 euro. Om er recht op te hebben, moet aan een aantal voorwaar-den worden voldaan. Zo moet je in de loop van 2013 gedurende ten minste één maand tewerkgesteld (in dienst) zijn geweest in een onderne-ming die valt onder het paritair comité voor de bedienden uit de scheikundige nijverheid (PC

207). Ook moet je ten laatste op 1 augustus 2014 lid zijn van het ACV en nog altijd aangeslo-ten zijn op het ogenblik van de uitbetaling. In orde zijn met de betaling van de ledenbijdrage is ook vereist.De premie wordt gestort op de rekening van de rechthebbende. Uitbetaling in speciën of via cir-culaire cheque is niet mogelijk. De rechthebbende moet zijn of haar attest ingevuld en onderte-kend terugsturen naar het plaat-selijke LBC-NVK-secretariaat.

Voeding

In de periode van 4 november 2014 tot 4 maart 2015 krijgen de gesyndiceerde bedienden uit de voeding hun vakbondspremie. De premie bedraagt maximaal 135 euro. Het precieze bedrag is afhankelijk van het aantal gewerkte dagen en de duur van het lidmaatschap.Om recht op de vakbondspre-mie te hebben, moet aan een aantal voorwaarden worden voldaan. Zo moet je tussen 4 april 2013 en 31 maart 2014 min-stens elf dagen gewerkt hebben in een onderneming die valt

onder het paritair comité voor de bedienden uit de voeding (PC 220). Ook moet je ten laatste op 1 april 2014 lid zijn van het ACV en nog altijd aangesloten zijn op het ogenblik van de uitbetaling. In orde zijn met de betaling van de ledenbijdrage is ook vereist.De premie wordt gestort op de rekening van de rechthebbende. Uitbetaling in speciën of via cir-culaire cheque is niet mogelijk. De rechthebbende moet zijn of haar attest ingevuld en onderte-kend terugsturen naar het plaat-selijke LBC-NVK-secretariaat.

Uitzendkrachten

Uitzendkrachten die lid zijn van de LBC-NVK krijgen ook nog eens een vakbondspremie wan-neer hun eindejaarspremie via onze diensten wordt uitgekeerd. De vakbondspremie bedraagt 100 euro. Om aanspraak te kunnen maken op de eindejaarspremie moet je 65 dagen hebben gewerkt in de referteperiode, die loopt van 1 juli 2013 tot 30 juni 2014. Voor de 65 dagen mogen hoog-stens vijf dagen tijdelijke werk-loosheid – wegens economi-sche werkloosheid, technische

werkloosheid of crisiswerkloos-heid voor bedienden – als uit-zendkracht worden meegeteld.Treed je als uitzendkracht in vaste dienst bij de gebruiker waarbij je onmiddellijk daar-voor als uitzendkracht was tewerkgesteld? Dan heb je al recht op een eindejaarspre-mie als je in de referteperi-ode minstens 60 dagen hebt gewerkt Je lidgeld loont dus! Verdeling van de attesten door het fonds begin december en de uitbetalingsperiode start ook in december 2014.

UITBETALING VAKBONDSPREMIE

ELKEVERHOUDINGISZOEKA.L.-GENT

In mijn rugzak heb ik ‘Identiteit’ mee, het boek van psychoanalyti-cus Paul Verhaeghe dat ik koester. Het boek legt uit hoe het neoli-beralisme ons denken heeft aan-getast.Op 6 november 2014 stapte ik de trein op om deel te nemen aan de massale vakbondsbetoging in Brussel. Maar ik verslikte me wel in mijn koffie toen ik op de radio de berichten hoorde over het nieuwe ‘Luxleaks’-schandaal: in het Groothertogdom Luxemburg werden financiële constructies opgezet waardoor miljarden euro’s ontsnapten aan een eer-lijke belasting. Dat gebeurde dan nog allemaal legaal!Eén van de betrokken spelers doet bij mijn werkgever audits. Nogal streng trouwens. Details op stocklijsten moeten dubbel kunnen worden gestaafd. Als je één en ander tegen elkaar afweegt, is elke verhouding zoek.In 2015 ga ik op 62-jarige leef-tijd met pensioen. Bijna met een schuldgevoel. Er wordt voor mij geen vervanging voorzien. Dat betekent nog méér druk op de collega’s die achterblijven. “Jobs, jobs, jobs”, orakelen de nieuwe regeringen dan. Tja…De samenleving is wat killer geworden. Honderd jaar terug hadden keizer, koning en tsaar nog een naam. Ze waren trou-wens neven van elkaar. Nu is macht naamloos geworden. Naamloos zoals de miljoenen jongens die tijdens Wereldoorlog I in het koude slijk van de loop-graven stonden. Die jongens hebben hun leven niet ‘gegeven’. Hun leven werd hen afgenomen. Net zoals binnenkort onze vrij-heid zal worden afgepakt.

HOOGWERKTEMPOENBESPARINGENA.N.-TEMSE

Mijn vrouw en ik ondervinden elke dag opnieuw op ons werk de druk om altijd maar méér te presteren. Zij is 51 jaar oud, ik ben 53. De werkgever speelt ons uit tegen uitzendkrachten om nog beter te doen. En die uitzendkrachten staan zelf ook zwaar onder druk om flexibel te zijn; zij moeten het stellen met dag- of weekcontracten.Ik heb een vast contract, en mijn vrouw evenzeer. We zien het in géén geval zitten om ons hui-dige werktempo vol te houden tot ons 65ste of 67ste levensjaar. Aangepast werk is er gewoon niet. Collega’s op het werk, die rond de 40 zijn, kijken uit naar een betere job. Ook zij achten het niet mogelijk om hun hui-dige werk te blijven doen tot hun 67ste.Wij zijn bang dat nog veel men-sen depressief zullen worden of lichamelijke klachten zullen krij-gen. Bij heel wat mensen zien we al aanwijzingen in die richting.Met alle besparingen die de nieuwe regeringen voor ons in petto hebben zien we het somber in voor jongeren. Of ze nu een degelijk diploma hebben of niet. De besparingsplannen komen alleen terecht op de nek van men-sen die proberen te werken.Toen ik nog bij mijn ouders thuis woonde, aan het eind van de jaren 1970, maakte ik de miserie mee bij de Boel-scheepswerf. Een miserie die aansleepte tot 1994. We hopen dat we niet opnieuw zo’n inzinking te verwerken krij-gen.Wij steunen alvast van harte de betogingen en acties van de vakbonden, met inbegrip van de nationale stakingsdag op 15 december.

308.00 maatschappijen voor hypothecaire vorige lonen x 0,9993 leningen, sparen en kapitalisatie 309.00 beursvennootschappen vorige lonen x 0,999302310.00 banken vorige lonen x 0,9993

INDEXAANPASSINGEN NOV 2014

Wiljijgraagjemeningkwijtoveréénvandeartikelenofberichteninjouwledenblad?Ofzijneranderegebeurtenissenindeactualiteitdiejesterkbezighouden?Alleinteressantelezersreactieszijnergwelkom.Wekunnenalleenbrievenpublicerenalswedenaamenhetadresvandeschrijver(m/v)kennen.Inprincipevermeldenwedeinitialenvandeschrijverenzijnofhaarwoonplaats.Opuitdruk-kelijkverzoekkunnenwedieinformatieweglaten.Somsmoetenweeenbriefinkortenzonderaandeessentieervanteraken.Enalsweeenbriefafdrukkenwildatnietautomatischzeggendatderedactieheteensismetalleswaterinstaat.

Je lezersbrief wordt hier met interesse gelezen: Redactie Ons Recht, Sudermanstraat 5, 2000 Antwerpen. E-mailen kan uiteraard ook: [email protected].

WAT ONZE LEZERS ERVAN DENKEN


MISSIEVANDELBC-NVK

DeLandelijkeBediendecentrale–NationaalVerbondvoorKaderpersoneel(LBC-NVK)iseenvakbonddiealsdeelvanhetAlgemeen

ChristelijkVakverbond(ACV)opkomtvoormeerensterkererechtenvoorwerknemers(m/v).DeLBC-NVKiseenonafhankelijkedemo-

cratischeorganisatiemetledenenmilitanten,diestreeftnaarsolidariteitonderwerknemers.Nationaleeninternationalesolidariteitiseen

belangrijkdoelenbindmiddel.DeLBC-NVKstaatvooreendemocratischekijkopdesamenleving.Samenmetgelijkgezindebewegingen

wilzeeenstrijdbaretegenmachtzijn.

Ja, ik ook!Het is altijd weer een tikkeltje ontgoochelend. Je hebt net een boek gelezen of een fi lm gezien, je bent er vol van, je praat erover met een vriend of een vriendin en dan komt die ene reactie die je nooit had verwacht: “Oh, ik vond er niks aan.” Even denk je nog dat hij of zij zich heeft vergist: “Nee nee, ik bedoel zijn laatste. Die zich in Frankrijk afspeelt. Met dat verschrikkelijke, hartverscheu-rende einde”. En dan de andere weer: “Ja, die. Flauw. Voorspelbaar. Ik houd niet van die man.”

Het omgekeerde kan natuurlijk ook. Je ziet de geestdrift afstralen van zo’n gezicht, de loftuitingen zijn overweldigend, de ander schrijft met nobele intenties een naam of een titel op een bierviltje en jij denkt alleen maar: boring of banaal of in het ergste geval: hoe is het mogelijk, wat een slechte smaak, en dat noemt zich dan een vriend! Ik heb het al gehad met ballet, Dan Brown, Wagner, Japans eten, ‘De schaduw van de wind’, Madrid, ‘Amateurs’, Ruth Joos, haar broer de sportjournalist, Blankenberge, ‘De slimste mens ter wereld’, Th uis, oesters, smartphones en Almodovar, waarbij ik lie-ver in het midden laat of ik voor of tegen ben, kwestie van ook nog niet eens teleur-gesteld te worden door mijn lezers, het is soms al erg genoeg.

MiaDoornaert

Zolang de meningsverschillen gaan over lek-ker of niet, mooi of lelijk, interessant of saai kunnen we er ons nog allemaal vanaf maken met die dooddoener over kleuren en smaken en dat wijze mensen voor die futiliteiten maar beter geen stellingenoorlog kunnen beginnen. Veel dramatischer zijn de splijt-zwammen rond een politieke overtuiging of een principiële kwestie. Ik had het onlangs nog met de columns van Mia Doornaert in De Standaard. Mij treft de barones over het algemeen als een slimme, keurig formule-rende vrouw, een tikje aan de rechtse kant van het politieke spectrum misschien, met een voorliefde voor goede manieren en law

and order en nogal onvoorwaardelijk trouw aan onze Amerikaanse vrienden, maar wie kan er eigenlijk tegen beleefdheid zijn en hebben de Yanks ons niet twee keer van de Götterdämmerung gered? Vrienden van me echter hàten Mia uit de grond van hun hart en door hààr te haten, haten ze op de duur dus ook misschien een beetje mij. Het vervelende is dat ze over het algemeen ook veel beter geïnformeerd zijn dan ik. Ze lezen alle kranten, kijken naar alle nieuwsprogramma’s, kennen Marx en Paul Goossens uit het hoofd en goochelen met links en rechts, elitair en volksverbon-den, cijfers, statistieken en citaten. Ik mag Mia wel, maar ook niet zoveel dat ik voor haar zou willen sterven of een Rummikub-vriend verliezen. Doorgaans steek ik dus maar midden in de discussie mijn handen in de lucht – don’t shoot me – en begin gauw over iets anders, iets onbelangrijkers, over de zin van het leven bijvoorbeeld of de vraag of de aarde nu al dan niet wordt opgewarmd door toedoen van de mens. Ik moet dan altijd denken aan de Amerikaanse journa-list H.L. Mencken die elke boze lezersbrief beantwoordde met het zinnetje: “Geachte heer, misschien heeft u gelijk. Hoogachtend.”

Overlegmodel

Gisteren zei iemand dat in een goede rela-tie de partners lekker constructief moe-ten kunnen ruziemaken met elkaar. Ik ben het daar helemaal niet mee eens, maar ik wilde natuurlijk geen ambras. En dus heb ik maar opgeworpen dat ik een grote voorstan-der ben van het overlegmodel. Dat klinkt goed en het wil alleen maar zeggen dat ik het liefst woorden gebruik als misschien wel, zo had ik het nog niet bekeken, er zijn voor en tegens, daar weet ik niet genoeg over en wil je nog een beetje wijn? In mijn diepste, diepste binnenste denk ik dan tege-lijk: gefrustreerd, klein pietje, overdreven geldingsdrang, haantjesgedrag, moeilijke jeugd en minderwaardigheidscomplex, maar met geen gloeiende tangen zal iemand me die kwaadaardige termen ontlokken, want ruzie, daar ben ik absoluut niet voor.

Daarom springt mijn hart ook telkens weer op in mijn borst als ik voorbij een groepje mensen loop en ik hoor er eentje zeggen: “Ja, ik ook.” Héhé, denk ik dan, dat zijn er dan tenminste toch twee die niet alleen staan met hun grote gelijk.

ACHTERKLAPWALTER

ONS RECHTVERANTWOORDELIJKE UITGEVER: MarijkePersooneSudermanstraat5•2000AntwerpenHOOFDREDACTEUR:DenisBouwenREDACTIESECRETARIS:JanDeceunynckVORMGEVING:PeerDeMaeyerDRUKKERIJ:CorelioPrintingREDACTIE EN ADMINISTRATIE:Sudermanstraat5-2000AntwerpenTel.03/220.87.11•Fax03/[email protected]

LBC-NVK-SECRETARIATENEN -STEUNPUNTEN

•LBC-NVKAALST-OUDENAARDE Hopmarkt45-9300Aalst tel.053/73.45.20-fax03/220.88.01 [email protected] Steunpunt: Koningsstraat5-9700Oudenaarde tel.053/73.45.25-fax03/220.88.03 [email protected]•LBC-NVKANTWERPEN Nationalestraat111-113-2000Antwerpen tel.03/222.70.00-fax03/220.88.02 [email protected]•LBC-NVKBRUGGE-OOSTENDE Kan.Dr.L.Colensstraat7-8400Oostende Steunpunt: OudeBurg17-8000Brugge tel.059/55.25.54-fax03/220.88.15 [email protected]•LBC-NVKBRUSSEL Pletinckxstraat19-1000Brussel tel.02/557.86.40-fax03/220.88.05 [email protected]•LBC-NVKGENT Poel7-9000Gent tel.09/265.43.00-fax03/220.88.08 [email protected]•LBC-NVKHALLE VandenEeckhoudtstraat11-1500Halle tel.02/557.86.70-fax03/220.88.06 [email protected]•LBC-NVKHASSELT Mgr.Broekxplein6-3500Hasselt tel.011/29.09.61-fax03/220.88.09 [email protected]•LBC-NVKKEMPEN KorteBegijnenstraat20-2300Turnhout tel.014/44.61.55-fax03/220.88.20 [email protected]•LBC-NVKKORTRIJK-ROESELARE-IEPER PresidentKennedypark16D-8500Kortrijk Steunpunten: H.Horriestraat31-8800Roeselare St.Jacobsstraat34-8900Ieper tel.056/23.55.61-fax03/220.88.12 [email protected]•LBC-NVKLEUVEN Martelarenlaan8-3010Kessel-Lo tel.016/21.94.30-fax03/220.88.13 [email protected]•LBC-NVKMECHELEN-RUPEL OnderDenToren5-2800Mechelen-Rupel tel.015/71.85.00-fax03/220.88.14 [email protected]•LBC-NVKVILVOORDE Toekomststraat17-1800Vilvoorde tel.02/557.86.80-fax03/220.88.07 [email protected]•LBC-NVKWAAS&DENDER H.Heymanplein7-9100Sint-Niklaas tel.03/765.23.70-fax03/220.88.18 [email protected] Steunpunt: OudeVest144bus2–9200Dendermonde tel.03/765.23.71-fax03/220.88.19 [email protected]

ALGEMEEN SECRETARIAAT

Sudermanstraat5-2000AntwerpenTel.03/220.87.11,Fax03/[email protected]|www.lbc-nvk.be

OnsRechtwordtgedruktopverbeterdkrantenpa-pier.Ditpapierwordtgemaaktopbasisvangerecy-cleerdmateriaal.

Ons Recht december 2014

Documents

Transcript of Ons Recht december 2014