Ons Recht, nummer 2, februari 2012

Maandblad van de landelijke bediendencentrale - nationaal verbond voor kaderpersoneel

8-9Pact voor vijftigplussers graag!

116de jaargang | nummer 2 | februari 2012

© f

oto:

dan

iël

rys

4-5

S O C I A L E V E R K I E Z I N G E N

18-19

B E S C H U T T E

W E R K P L AATS E N

RUBRIEKSNAAM

2 | februari 2012 | 116de jaargang | Ons recht

StandpuntVerkiezingen

CampagneLanger werken

PensioenTijdkrediet

EuropaLuchtvaart

ShoppingDistributie

Sociale economieArbeids-Gericht

InboxEconomische werkloosheid

InterimIn de marge

DistributieMedia

Film

BoekOver de grenzen

StatuutDe lezer schrijft

Uitbetaling vakbondspremieIndexaanpassingen

AchterklapVanmol

3

4

6

8

10

11

12

14

15

16

18

20

21

22

23

23

24

25

26

26

27

28

29

30

30

30

31

32

Het kan echt anders!Straffe madammen bij de vakbondSchreeuw naar meer rechtvaardigheid is ook in Portugal te horen ‘Leeftijdspact’ geeft ouderen veel meer kansen op arbeidsmarktLanger werken is de boodschapStrengere voorwaarden voor tijdkrediet en loopbaanverminderingeuropese loonnorm is zwaard van damocles boven hoofden werknemersOoit was het fijn om in de luchtvaart te werkenaCV en unizo hebben veel bedenkingen bij uplaceafbrokkeling zondagsrust heeft negatieve effecten op hele maatschappijLbC-nVK scoort mooie resultaten in beschutte en sociale werkplaatsen

Ook voor bedienden dreigt economische werkloosheiduitzendkrachten in logistiek kennen vaak hun rechten niet

Vakbondswerk krijgt stilaan vorm bij bio-PlanetVeel ergernis over sociaal overleg bij tv-zender VTMMargin CallTinker Tailor Soldier SpyHoe durven ze?

bediendecontracten voor alle contractuelen bij antwerps Havenbedrijf

INhOUD

Bij het Antwerpse Havenbedrijf verdwijnen alle arbeiderscontrac-ten. Voortaan hebben alle werk-nemers daar het bediendestatuut. Daarmee zet het Havenbedrijf een belangrijke stap in de rich-ting van een gelijke behandeling van alle werknemers.Lees er meer over op p. 29.

© f

oto:

imag

eglo

be

Ons recht | 116de jaargang | februari 2012 | 3

stan

dp

unt. ferre wyckmans

algemeen secretaris

Het vakbondsverzet tegen genomen en geplande maatregelen van de rege-ring is op zijn beurt op merkwaardig groot verzet gestoten. naast de werk-gevers was er uiteraard ook weerstand van ministers en politieke partijen, niet alleen van de meerderheid overi-gens. en ook de gemiddelde journalist liet zich erg laatdunkend uit over het werknemersverzet. Zich kanten tegen besparingen is blijkbaar not done. Het zou uit de tijd zijn en godbetert slecht voor ons sociaal model. De aanhou-dende pogingen om de publieke opinie besparingen aan te praten, zijn gelukt. Verontwaardiging mag in het buiten-land – Occupy-bewegingen worden fraai verfrissend genoemd zolang ze in de buurt van wall street blijven. en indig-nado’s hebben sympathie voor zover ze in spaanssprekende landen blijven. maar vakbondsprotest bij ons, ho maar!

Daarom alsnog een poging om uit te leggen waar het ten gronde over gaat. Besparingen in de soci-ale zekerheid en in de overheidsbudgetten zouden nodig zijn omdat we aan de limiet van het finan-cierbare zitten. Er zijn geen middelen meer. Dus minder uitkeringen en minder overheidsdiensten. Dé kernvraag is hoe dat komt? Niet omdat de pen-sioenen of de werkloosheidsuitkeringen de laatste tijd schrikbarend zouden zijn toegenomen. Al zou dat geen luxe zijn, want de armoedecijfers nemen onrustwekkend toe – in Vlaanderen, in Brussel en in Wallonië. Sociaal gerechtigden, maar ook steeds meer werkenden, krijgen het met uitkerin-gen en/of loon niet meer gerooid. Het aantal leef-loners, ook bij jongeren, stijgt. Het aantal gezin-nen dat de energiekosten niet meer kan dragen, neemt exponentieel toe, evenals het aantal men-sen wiens energie- en watertoevoer wordt afge-sloten. En het aantal niet meer afgeloste leningen

allerhande, inclusief hypothecaire, neemt toe. Conclusie: er groeit een gigantisch inkomenspro-bleem. Niet ingrijpen zal dat alleen maar vererge-ren. Verontwaardiging is dus zeer op zijn plaats, ook hier. Meer dan een generatieconflict is er een probleem van generatiearmoede. Die voorkomen is veel efficiënter dan ze nadien te bestrijden.

De oorzaak van de krappe overheidsbudgetten en de onrechtvaardige inkomensspreiding is te wij-ten aan bij het feit dat grote groepen weinig of geen belastingen betalen. VBO-voorzitter Rudy Thomas verkondigt in het buitenland aan eenieder die het wil horen dat België voor de bedrijven een belastingparadijs is. En of hij gelijk heeft! De the-oretische vennootschapsbelasting bedraagt 33,9 %. Maar dat is dus theorie. De echte gemiddelde belastingdruk voor vennootschappen is 11 % - dus nauwelijks 1/3 daarvan. En dat gemiddelde verbergt nog grote verschillen. Er zijn bedrijven, multinationals, die 0 % belasting betalen. Grote vermogens ontsnappen aan enige belastinghef-fing. En daar wordt niets aan gedaan.

Er moeten dus geen lagere pensioenen, werkloos-heidsuitkeringen of lonen komen. Zelfs niet ‘van Europa’… Tenzij men verder weigert te werken aan die gemiddelde vennootschapstaks, de trans-actietaks of een vermogensbelasting. De momen-teel bespaarde 11 miljard en de komende 3 mil-jard die ‘Europa ons land oplegt’ kunnen perfect ontweken worden, de boetes incluis. Als anderen dan gewone mensen óók belastingen betalen, is er redelijk snel meer dan die ettelijke miljarden gevonden. Dat is de kern van de discussie. Dat is de kern van ons perfect uitvoerbaar alternatief (zie www.dealternatieven.be).

Het gaat niet over een generatiekloof. Het gaat over een fiscale kloof, die men weigert te dichten. Het gaat niet over langer werken om het systeem overeind te houden. Het gaat over rechtvaardi-ger verdeling van de fiscale lasten. Als dat niet gebeurt, zullen we onophoudelijk druk op onze inkomens en onze lonen moeten blijven verdra-gen. Daar passen wij voor. Vóór 30 januari en daarna.

Het gaat niet over een generatiekloof

maar over een fiscale kloof.

het kan echt anders!

© f

oto:

imag

eglo

be


Straffe madammen bij de vakbond

“individueel dienstbetoon geeft grote voldoening”

mOnique Braam

De sociale verkiezingen worden in mei 2012 gehouden. een schar-niermoment voor de inspraak van werknemers in hun bedrijf of organisatie. christina Verhofstadt (roularta), Denise schellemans (Basf) en nadya farouz (colruyt) zijn drie ‘straffe madammen’ die in hun onderneming met verve opko-men voor de belangen van hun collega’s. trekken vrouwen op een andere manier aan de vakbondskar dan mannen? is er zoiets als een vrouwelijke ‘toets’? Pakken vrou-wen een conflict anders aan dan mannen? Ons recht zocht het uit.

Ons recHt: Waarom werden jullie actief bij de vakbond?cHristina, een kaderlid bij het mediabedrijf Roularta en actief in de ondernemingsraad,

in het preventiecomité en als vakbondsaf-gevaardigde: “Mijn ouders waren zelfstan-digen, dus van thuis uit heb ik de vakbonds-microbe niet meegekregen. Wel heb ik altijd een sterk ontwikkeld rechtvaardigheidsge-voel gehad. En dat rechtvaardigheidsgevoel is mijn drijfveer geweest om bij Roularta aan vakbondswerk te gaan doen.”Denise werkt bij het chemiebedrijf BASF en is actief in de ondernemingsraad, in de Europese ondernemingsraad, in de Duitse raad van toezicht en als vakbondsafge-vaardigde: “In 1993 was er een grote beto-ging tegen het Globaal Plan van Jean-Luc Dehaene. Nadien vroegen collega’s mij de vakbondswerking mee uit te bouwen. (lachend) Ik was toen geen lid van de LBC-NVK en werkte deeltijds als medisch labo-rante bij BASF. Het bleek lastig om die job te combineren met vakbondswerk. Ik kreeg een positie als vrijgestelde zodat ik mijn vol-ledige parttime kon invullen met vakbonds-werk. En zo werd ik een syndicale bezige bij.”naDya heeft een job bij de supermarktketen bij Colruyt en draait mee in het preventie-comité: “Bij mij gaven enkele persoonlijke ervaringen de doorslag om me te engage-ren als vakbondsmilitante. Na een gesprek met een militant besloot ik me mee in te zetten voor de goede zaak. Bij Colruyt is er een erg actieve vakbondswerking waar-bij teamwerk voorop staat. Ik kreeg een

tijdlang een ‘peter’ die me begeleidde in het vakbondslabyrint. Een hele goede ervaring. Ondertussen vond ik mijn draai en oefen ik nog iedere dag met veel goesting en plezier mijn vakbondsmandaat uit.”

Gemengd

Ons recHt: Komen er bij jullie genoeg vrou-wen op bij de sociale verkiezingen en stromen die door naar een vakbondsmandaat?Denise: “Toen ik in 1994 begon, was ik de enige vrouw bij de militanten. Van meet af aan trachtte ik met zoveel mogelijk col-lega’s te praten en een band op te bouwen. Het is belangrijk om mensen hun verhaal te laten doen. Om vertrouwen te creëren. Het helpt zeker als je jouw menselijke kant laat zien. Zo ging ik bijvoorbeeld met onze sociale dienst mee op bezoek bij zieke col-lega’s thuis. Ik hoorde vaak dat ik ‘mijn roe-ping gemist had’. Dat sociale aspect sprak me enorm aan. Ik denk wel dat ik een voor-beeldrol vervulde; na mij werden nog veel andere vrouwen ook actief bij onze vak-bondswerking. Momenteel hebben we een ‘gezonde mix’. Want het is belangrijk om een gemengde groep te vormen, met zowel man-nen als vrouwen.”naDya beaamt: “Bij ons is teamwerk ook erg belangrijk. De LBC-NVK-werking bij Colruyt bestaat uit zowat 30 militanten. De groep

VERKIEzINGEN

Christina Verhofstadt (Roularta) Denise Schellemans (BASF) Nadya Farouz (Colruyt)


is erg gemengd: mannen, vrouwen, jonge-ren, doorgewinterde militanten en nieuw-komers. Zo kunnen we uiteenlopende kwa-liteiten verenigen. Vrouwen krijgen bij ons minstens evenveel kansen. We zorgen er bijvoorbeeld voor dat er altijd een man-vrouw-duo op de vergaderingen van het preventiecomité en de ondernemingsraad aanwezig is.”

Ons recHt: Doen vrouwen anders aan vak-bondswerk dan mannen? Ofwel: wat zijn jullie sterke kanten?naDya: “Mannen zijn in een dialoog of bij onderhandelingen soms wat vuriger. Ik denk dat vrouwen een wat kalmere aanpak hebben. Hoe rustiger je blijft, des te meer je kunt bereiken.”cHristina: “Ik leg misschien toch andere accenten dan mijn mannelijke collega’s. Voor mij is het thema werk & gezin heel belangrijk. Uit eigen ervaring en door gesprekken met mijn vrouwelijke collega’s weet ik hoe moeilijk het is om een drukke job te combineren met een hectisch gezins-leven. Zwangere vrouwen en jonge vrou-welijke collega’s werken vaak onder grote druk. Het is belangrijk erop toe te zien dat gemaakte afspraken naar behoren worden opgevolgd. Anno 2012 geldt dat ook almaar meer voor (jonge) vaders.” Denise voegt eraan toe: “Klopt, de tijden zijn veranderd. Denk maar aan het stijgende aantal echtscheidingen. Co-ouderschap legt ook beslag op vaders. Almaar meer mannen komen naar me toe met vragen rond zorg-verlof of tijdkrediet. Ik heb geen zin om mannen en vrouwen anders te behandelen, maar het is een feit dat het thema arbeid & gezin hoog op de vakbondsagenda staat.

Werk en gezin

Ons recHt: Valt het vakbondswerk jullie soms zwaar? In combinatie met je job, je thuissitu-atie?cHristina: “De combinatie werk & gezin is voor mij niet echt lastig maar dat komt omdat mijn kinderen al ouder zijn. Een erg veeleisende baan combineren met een vak-bondsmandaat waar je ten volle voor wil gaan, is wel heel moeilijk. Gelukkig kon ik na veel gesprekken met mijn werkgever afspraken maken en is mijn takenpakket een beetje verlicht. Zo blijft er meer ruimte over om mijn mandaat uit te voeren.”naDya: “Het is altijd een hele puzzel om je gezinssituatie zo goed mogelijk af te stem-men op je werk en omgekeerd. Zeker omdat ik met wisselende uurroosters werk. Maar ik denk dat zoiets voor alle werkende vrouwen een hele opgave is. Avondvergaderingen heb ik nauwelijks, dat scheelt natuurlijk wel.”Denise: “Ik heb het geluk dat ik door BASF ben vrijgesteld om mijn parttime volledig te besteden aan vakbondswerk. Met als gevolg dat ik een heel ruim takenpakket heb dat

eigenlijk mijn parttime wel wat overstijgt. Maar dat vind ik niet erg. Ik zit ook gere-geld in Duitsland door mijn mandaten in de Europese ondernemingsraad en de raad van toezicht. Maar om dit werk te kunnen doen, moet je keuzes maken. Ik besef dat ik mijn vijf kinderen te weinig gezien heb de afgelopen jaren, al spreken de kinderen dat tegen. De tijd die ik samen met hen door-breng, tracht ik zo intensief mogelijk bele-ven door echt dingen samen te doen. Het is de kwaliteit die telt, niet de kwantiteit.”

Godsgeschenk

Ons recHt: Hoe blijven jullie zo gedreven? Waaruit halen jullie je voldoening?naDya: “Als ik iemand heb kunnen helpen, ben ik altijd content. Zoiets doet me deugd. Weten dat je een juist antwoord op vragen van je collega’s hebt en dat je hen op weg kan helpen als ze iets moeten beslissen over hun loopbaan of werksituatie. Bij Colruyt werken veel jonge mensen, heel wat moe-ders ook. Ik krijg dan ook een heleboel vra-gen die te maken hebben met zwangerschap, borstvoedingsverlof en tijdkrediet. Dat per-soonlijke contact, het individuele dienstbe-toon geeft veel voldoening.”

cHristina: “Ik blijf gedreven omdat ik weet dat er bij ons nog heel wat werk aan de win-kel is. De werkgever moet beseffen wat voor een godsgeschenk een actieve vakbonds-werking eigenlijk is. Als vakbondsmilitan-ten geven we immers signalen en spelen we vragen van het personeel door aan de werkgever die daar dan iets mee kan doen. Zo kan de werkgever ervoor zorgen dat het personeel zich beter in zijn vel voelt. Een situatie waarbij iedereen wint. Bedrijven floreren wanneer de werknemers tevreden en gemotiveerd zijn.”

Ons recHt: Wat zijn jullie actiepunten voor de komende jaren? Rond welke thema’s willen jullie zeker voort werken?Denise: “Ik vind het erg belangrijk om onze vakbondsploeg wat te verjongen. We pro-beren jonge collega’s warm te maken voor een mandaat. Dat lukt aardig, maar het is niet gemakkelijk. Jongeren zijn vooral bezig met hun carrière – en dat is ook logisch. In onze onderneming zoek ik naar manie-ren om iedereen tevreden te stellen. Dat is niet altijd gemakkelijk. Bij ons bestaat

een vijfprocentregeling voor het opnemen van tijdkrediet. Dat betekent dat niet alle aanvragen kunnen worden ingewilligd. Tegelijkertijd is het voor de ‘achterblijvers’ niet altijd even makkelijk. Zij dichten de gaatjes omdat ze meer taken krijgen. Hoe laveer je daar als vakbond tussen? Welke oplossingen draag je aan? Het thema flexi-biliteit zal ook de komende jaren wel hoog op de agenda blijven staan.”cHristina: “Een belangrijk verkiezings-thema is het loonbeleid. Het is essentieel om een doorzichtig loonbeleid te hebben. Een ander thema is stress. De hoge werk-druk maakt mensen ziek. Uit ongenoegen vertrekken veel collega’s en het zal steeds moeilijker worden om nieuw personeel te vinden. We moeten dan ook zoeken naar structurele oplossingen, anders snijdt ons bedrijf zichzelf in de vingers.”

“Ik kijk uit naar de komende sociale verkie-zingen omdat ik bij Roularta dolgraag een goed team wil uitbouwen van vakbonds-mensen die allemaal aan één zeel trekken. Nu gebeurt alles eerder individueel maar er is nood aan een sterk collectief. Ik zou nog meer op de mensen willen afstappen en met hen willen praten over hun noden en behoeften. Anders gezegd, onze vakbonds-werking moet een duidelijk gezicht krijgen.”

Meer info over de sociale verkiezingen?

- www.wordacvkandidaat.be

- http://sv2012.lbc-nvk.be

- bel de kandidatenlijn 078/150.555 of

neem contact op met één van onze

LbC-nVK-secretariaten

VERKIEzINGEN

Sensor, netwerk voor schoolverlaters trekt naar jobbeurzen

Het jongerennetwerk Sensor van LbC-

nVK wil de band met studenten aan-

scherpen. net zoals vorig jaar, neemt

Sensor deel aan een aantal afstu-

deerbeurzen aan universiteiten. een

geknipte kans om kennis te maken

met Sensor in de praktijk.

Wat kunnen we voor je betekenen op

de jobbeurzen?

• Onze experts geven je ter plaatse

individueel loon- en sollicitatie-

advies.

• je kan je inschrijven op het e-zine

Sensor, dé bron over werk en loon.

• en natuurlijk kan je meedoen aan

een leuke wedstrijd met leuke prij-

zen.

bezoek dus zeker de Sensorstand op

de jobbeurzen...

Meer info over het waar en wanneer

van de jobbeurzen, vind je op

www.nvk.be.

als ik iemand heb kunnen helpen, ben ik altijd content. dat doet deugd.


CAMPAGNE

Schreeuw naar meer rechtvaardigheid is ook in Portugal te horen

lieve meersschaert schetst problemen in haar nieuwe thuisland

kristin meersscHaert

De lBc-nVk werkt met hart en ziel mee aan de campagne voor een rechtvaardige fiscaliteit in België. Het is duidelijk: de sterkste schou-ders moeten de zwaarste las-ten dragen. in een groeiend aan-tal landen van europa weerklinkt dezelfde roep. Ook in Portugal. Ons recht praatte met lieve meersschaert, een Vlaamse die al 33 jaar in Portugal leeft en werkt. Hoe kijkt zij, vanuit Portugees per-spectief, aan tegen de nood aan een rechtvaardige fiscaliteit?

Lieve werkte aan het begin van haar loop-baan drie jaar lang voor de christelijke arbei-dersbeweging, meer bepaald bij de KAJ in de Kempen. In Portugal draaide ze mee in een vakbond voor dienstmeisjes. Lieve engageert zich sinds jaren voor kansarmen in Lissabon. Ze heeft dan ook veel inzicht in het armoedeprobleem in het land. De Vlaamse werkte ook op het Portugese minis-terie van Financiën. Kortom, een vrouw die zeker ook een interessante mening heeft over rechtvaardige fiscaliteit. Bij ons bedacht het Financieel Actie Netwerk (FAN), waarvan de LBC-NVK en het ACV deel uitmaken, niet minder dan negen voorstellen om het belastingsysteem recht-vaardiger te maken. Zo wordt er gepleit voor een belasting op grote vermogens, de vol-ledige opheffing van het bankgeheim, een beperking van het gebruik van de notionele intrestaftrek, een taks op de superwinsten van Electrabel en een belasting op meer-waarden. De belastingadministratie moet alle middelen en mogelijkheden krijgen om haar werk goed te doen. Europees en inter-nationaal moet werk worden gemaakt van een taks op financiële transacties. Landen moeten automatisch informatie kunnen uitwisselen over financiële producten. En er moet een minimale vennootschapsbe-lasting komen in heel Europa.Op 6 december trad in ons land de nieuwe federale regering aan. Het regeerakkoord van de nieuwe coalitie maakte de eisen van het FAN opnieuw brandend actueel. “Neen aan blinde bezuinigingen. Wij hebben alter-natieven”, zeggen de vakbonden en het FAN.

Wie een beter idee wil krijgen van de scheef-trekkingen in ons fiscaal systeem, moet zeker eens kijken naar ‘De Fortuinjagers’. Die documentaire kan je vinden op Youtube, meer bepaald door te surfen naar www.you-tube.com/vakbondlbcnvk. Het gaat om een film die nu al meer dan 100.000 keer beke-ken is. Stel je voor.

Ons recHt: Lieve, ook jij bekeek ‘De Fortuinjagers’ op Youtube. En je reageerde enthousiast?lieVe meersscHaert: “Ik vond het inder-daad een knappe documentaire. Omdat ze duidelijk maakt waar het ‘grote geld’ in België te vinden is, waar de corruptie zit en wat de oorzaken zijn van de crisis. De film toont wat er allemaal ten goede zou moeten veranderen.”

Ons recHt: Vind jij het belangrijk dat een vak-bond als de LBC-NVK energie steekt in de strijd voor een rechtvaardige fiscaliteit?

lieVe: “Zeer zeker. We moeten met zijn allen samen de bestaande onrechtvaardig-heden aanklagen. Zo kunnen we de rege-ring en het parlement dwingen om wetten en decreten te veranderen en vastgeroeste vormen van corruptie en misbruiken te ont-mantelen.”

Problemen bij de vleet

Ons recHt: Laten we vanuit de Belgische situ-atie de sprong maken naar Portugal. In 2011 haalde Portugal de media met zijn slechte begrotingscijfers. Hoe is de situatie daar nu?lieVe: “Een eerste groot probleem in Portugal is de wijze waarop de begroting wordt opgesteld. Welke begrippen worden gebruikt in de financiële balansen? En hoe worden de staatsuitgaven gewaardeerd? Een voorbeeldje: al het werk dat staatsambtena-ren doen, wordt gezien als een uitgave voor de overheid. Wordt hetzelfde werk gedaan door een privé-bedrijf, in opdracht van de

Lieve Meersschaert engageert zich al lang bij de dynamische buurtwerking ‘Moinho da Juventude’, in een wijk met veel migranten, net buiten Lissabon. De ‘Moinho’ vecht voor de rechten van de inwoners van de wijk Cova da Moura.

© f

oto:

gra

tis

ter

besc

hikk

ing

gest

ld d

oor

rui p

alha


staat maar tien keer duurder, dan spreken ze van ‘outsourcing’ en zien ze dat als een stimulans voor de economie.”

“Maar er is in Portugal een tweede groot pro-bleem. Veel overheidsopdrachten gaan naar ‘politieke vrienden’, die als wederdienst ver-kiezingscampagnes financieren. Die prak-tijken kom je vooral tegen op het niveau van steden en gemeenten. Op het eiland Madeira zagen we hoe ongedekte ‘openbare werken’, uitgevoerd door familieleden of vrienden van de gouverneur, enorme gaten sloegen in de Portugese schatkist. En toch werd de gouverneur van Madeira herkozen.”

“Een derde probleem van formaat is wat er allemaal kan in de banksector. Zo hiel-den de aandeelhouders van de BPN-bank (Banco Português de Negocios) alle win-sten voor zich zolang de zaken goed draai-den. Toen die bank op de klippen liep, werd ze gekocht door de Portugese staat. Daarna werd ze voor een vriendenprijsje overgedra-gen aan BIC, een bank die toebehoort aan een dochter van de president van Angola, José Eduardo dos Santos.”

“Nog een probleem is dat zowat twintig grote Portugese ondernemingen hun offi-ciële zetel in Nederland hebben om belas-tingvoordelen binnen te rijven. De mana-gers van die bedrijven zeggen op tv dat ‘iedereen’ zijn bijdrage moet leveren om de crisis te bedwingen. Als gevolg van politieke beslissingen wordt in 2012 in Portugal 23 dagen méér gewerkt: er zijn vier feestdagen geschrapt, de Portugezen krijgen minder vakantiedagen en ze moeten meer uren per dag werken dan voordien. Ondanks de neo-liberale pleidooien in de Portugese media waren zelfs liberale politici begin dit jaar verontwaardigd nu ook de eigenaars van een erg bekende plaatselijke supermarktketen naar Nederland trekken .”

‘Profiteurs’

Ons recHt: Leeft er in Portugal een maatschappelijk debat rond de fiscaliteit? lieVe: “De Portugese middenklasse wordt er voortdurend toe aangespoord om de finan-ciële problemen in het land te koppelen aan ‘de profiteurs van de RSI’. Het letterwoord RSI staat voor ‘rendimento social de inser-ção’, zeg maar het systeem dat een sociaal inkomen uitkeert om migranten, zigeuners en ‘werkonwillige’ armen te integreren in de maatschappij. De Portugese minister van Buitenlandse Zaken, Paulo Portas, deed nogal populistische uitspraken over deze kwestie. Hij is de voorzitter van de chris-tendemocratische partij CDS.”

“Maar de socioloog Eduardo Vitor Rodrigues publiceerde een grondige studie – ‘Escassos Caminhos’ of ‘Schaarse uitwegen’ – die de hypocrisie blootlegde. Gemiddeld wordt in Portugal een ‘RSI’ van amper 89 euro per maand uitgekeerd. En 77 procent van alle

RSI-trekkers zijn kinderen en bejaarden. In de groep van 23 procent die in aanmerking kan komen voor de arbeidsmarkt vind je drugsverslaafden, personen met een men-tale handicap en mensen van boven de 55 jaar. ”

Ons recHt: Wordt de roep groter naar een sociaal rechtvaardige oplossing voor de crisis in Portugal?lieVe: “Het is tragisch om te zien dat jon-geren die van de universiteit komen in fastfoodrestaurants tafels moeten schoon-maken zonder uitzicht op een betere job. ‘Rustig blijven, anders raak je ook dit werk kwijt’, lijken ze te denken.”

“Er is een reële repressie tegen al wie zich verzet. De Portugese regering maakt haar huiswerk voor de troïka – de Europese Centrale Bank, de Europese Commissie en het Internationaal Monetair Fonds (IMF) – en wij moeten allemaal braaf mee straf schrijven, zonder eindejaarspremie of vakantiegeld te krijgen. Een drama in Portugal, waar velen die centen nodig heb-ben om hun verzekeringen en achterstallige rekeningen te betalen.”

“Het aantal ‘indignados’ of verontwaardig-den is wel aan het groeien. Er zijn debatten op tv en er wordt ook veel over de proble-men geschreven. Op 24 november was er nog een enorme betoging in alle Portugese steden.”

Armoede

Ons recHt: Wat is de invloed van de slechte begrotingssituatie op de leefomstandigheden van de kansarmen in de wijk Cova Da Moura en op het buurtcentrum De Moinho? lieVe: “In mijn wijk in Lissabon zijn de mensen het al jaren gewend om in armoede te leven. Armoede is voor hen niets nieuws. In Cova Da Moura vind je veel immigran-ten uit het Afrikaanse land Guinée-Bissau. Die Guinezen tonen zich enorm solidair: wie rijst heeft, deelt die met de anderen. De buurvrouw brengt tien broodmandjes naar de Moinho, van een restaurant in de naburige wijk dat over kop ging. Er zijn wel in toenemende mate problemen met drugs en diefstallen.”

“De mensen hebben geen centen om elke maand 75 euro te betalen voor de crèche of de kleutertuin. Net als vroeger laten ze kin-deren van acht jaar zorgen voor de baby’s die thuis blijven terwijl de ouders gaan wer-ken of werk zoeken.”

“In ons buurtcentrum werken 80 personen voltijds. Ze komen vooral uit de wijk zelf. De financiële touwtjes aan elkaar knopen wordt een probleem voor het centrum. We zoeken nu naar een oplossing door onze creativiteit te gebruiken en mensen diensten te laten uitwisselen zonder dat er betalingen aan te pas komen.”

Wie is Lieve meersschaert?

Lieve Meersschaert komt uit het

Waasland. na haar opleiding tot psy-

choloog aan de Ku Leuven begon

haar beroepsleven in 1968 op de

studiedienst van de toenmalige

boerinnenbond in Leuven. daarna

werkte Lieve drie jaar lang bij de Kaj

in de Kempen. in 1978 besloot ze om

naar Lissabon te verhuizen en er mee

te draaien in de vakbond en coöpera-

tieve die was opgericht door dienst-

meisjes. na een bijscholing in systeem-

analyse kon ze in 1985 aan de slag

op het informatica-instituut van het

Portugese Ministerie van financiën.

Sinds 1982 woont Lieve, samen met

haar echtgenoot, in Cova da Moura.

een ‘clandestiene wijk’ met meer

dan 6.000 inwoners, net buiten de

Portugese hoofdstad Lissabon. er

wonen vooral afrikaanse migranten,

afkomstig van de Kaapverdische eilan-

den en uit guinée-bissau en angola.

in die wijk stonden Lieve en haar man

mee aan de wieg van het buurthuis,

de ‘associação Cultural Moinho da

juventude’.

Buurtwerking ‘moinho da Juventude’

de dynamische buurtwerking ‘Moinho

da juventude’ werd informeel gelan-

ceerd in 1984. drie jaar later werd

de buurtwerking officieel opgericht

door de bewoners, die de migranten-

wijk meer kansen wilden geven. de

‘Moinho’ vecht voor de rechten van de

inwoners van Cova da Moura en wil

hen helpen om zich creatief te integre-

ren in de Portugese maatschappij. er

wordt daarbij uitgegaan van de cultu-

rele eigenheid van de bewoners.

bij de buurtwerking worden tal van

sociale, culturele en economische acti-

viteiten georganiseerd voor kinde-

ren, jongeren en volwassenen. enkele

voorbeelden: kinderopvang, een kleu-

terschool, buitenschoolse kinderop-

vang, muziek- , dansen sportgroepen,

opleiding tot kinderhulp met diploma

van secundair onderwijs, opleiding tot

ervaringsdeskundige, cursussen om

te leren lezen en schrijven, begeleide

tewerkstellingsprogramma’s.

in 2007 kreeg de Moinho de prijs

voor de rechten van de Mens van het

Portugese parlement. Momenteel wer-

ken 80 mensen, vooral uit de wijk, vol-

tijds bij de vereniging.

De website van de buurtwerking vind je op www.moinhodajuventude.pt.


LANGER wERKEN

‘Leeftijdspact’ geeft ouderen veel meer kansen op arbeidsmarkt

“werkgevers die niet consequent zijn moet je financieel bestraffen”

Denis BOuwen

Oudere werknemers in dienst nemen? Veel werkgevers tonen er nauwelijks interesse voor. in de harde economische realiteit is de leeftijdsgrens voor nieuw personeel al gedaald tot 40 jaar, zo bleek uit een recente enquête. schrijnend en dieptreurig. Vincent Vandenberghe, professor aan de ucl in louvain-la-neuve, heeft interessante voor-stellen om meer vijftigplussers aan de slag te helpen of te hou-den. Voorstellen die misschien niet altijd overeenstemmen met de ideeën van de vakbond maar die wél aanzetten tot discussie.

Een sociaal secretariaat hield recent een enquête bij bijna 800 Belgische onderne-mingen met minder dan 800 werknemers.

Wat bleek? Bijna de helft van die bedrijven wierf in 2011 mensen aan maar amper 27 procent toonde belangstelling voor veer-tigplussers. Nog geen acht procent mani-festeerde interesse voor vijftigplussers.Bevindingen die niet echt verbazen maar wel verontrusten. Vincent Vandenberghe (UCL) is zich bewust van het probleem en pleit voor een ‘Leeftijdspact’. Hij heeft remedies om de kwestie aan te pakken. Veel resoluter dan tot nu toe gebeurde.

De economist Vandenberghe ging zich op zeker ogenblik verdiepen in het lot van oudere werknemers op onze arbeidsmarkt.

“Economisten moeten het debat stofferen en doen evolueren”, zegt hij zelf. “Soms cho-queer je mensen met de informatie die je publiceert, dikwijls stuit je op onverschil-ligheid.”Op dit ogenblik bedraagt de ‘werkzaam-heidsgraad’ bij vijftigplussers in België circa 37 procent. Mannen scoren op dit punt

minder slecht dan vrouwen. In 2005 was er bij vijftigplussers een werkzaamheids-graad van 30 procent. “De toestand verbe-terde enigszins maar we zitten nog altijd een dikke tien procent onder het Europese gemiddelde”, stelt Vandenberghe. “België behoort tot de EU-lidstaten die het slecht-ste scoren in dit verband.”Bepaalde economisten zeggen dat er te veel financiële stimuli zijn die werknemers aan-moedigen om vervroegd uit te treden en dat het aanbod aan vijftigplussers – qua profie-len – te wensen overlaat. “Maar er schort ook iets fundamenteels aan de vraag naar vijftigplussers vanwege de werkgevers. Heel wat bedrijven willen geen oudere werkne-mers behouden of aanwerven. Wie ouder is dan 45, heeft het erg moeilijk om nog aan de bak te komen.”

De wetenschapper staaft zijn stelling: “Meer dan 85 procent van alle aanwervingen gaat over mensen die jonger dan 45 zijn. De 30- tot 40-jarigen vertegenwoordigen ruim een kwart van alle aanwervingen. Terwijl de categorie tussen 45 en 55 jaar slechts een dikke tien procent uitmaakt. Toch wel iets om bij stil te staan.”Voor 55- tot 64-jarigen liggen de brutolonen in ons land gemiddeld een vijfde hoger dan voor 36- tot 44-jarigen, gaat de prof voort.

“De werkzaamheidsgraad van oudere werk-nemers ligt lager in landen waar de bruto-lonen op latere leeftijd in verhouding hoger uitvallen. We zien dat vooral bij mannen, veel minder bij vrouwen.”

Trend in europa

Ons recHt: De meeste regeringen in Europa nemen of plannen maatregelen om meer vijf-tigplussers aan de slag te krijgen?Vincent VanDenBergHe: “Klopt. We zien landen die de wettelijke pensioenleeftijd optrekken, werknemers later met brugpen-sioen laten vertrekken en afspreken dat je een langere loopbaan nodig hebt om een volledig pensioen te krijgen. De Duitsers kondigden als eersten een verhoging van de pensioenleeftijd tot 67 jaar aan. Onze nieuwe regering-Di Rupo wil de pensioen-leeftijd niet verhogen maar wel strengere voorwaarden hanteren voor mensen die

Professor Vincent Vandenberghe (UCL): “Ik vind het verontrustend dat er in België zo wei-nig gebeurt om het aantal werkaanbiedingen voor vijftigplussers te doen stijgen.”©

fot

o: d

anië

l ry

s


met brugpensioen willen gaan. In Frankrijk steeg de pensioenleeftijd van 60 naar 62 jaar.”

“Fundamenteel is de vaststelling dat er te weinig jobkansen zijn voor vijftigplussers, niet alleen in de privé-sector maar ook bij de overheid. Ik vind het verontrustend dat er in België zo weinig gebeurt om het aan-tal werkaanbiedingen voor vijftigplussers te doen stijgen. Demografisch valt er niet aan te ontkomen: het aandeel van die groep in onze bevolking zal nog groeien. En de poli-tiek zal de mensen dwingen om langer te werken. Maar zal onze arbeidsmarkt al die vijftigplussers wel kunnen absorberen? Daarover maak ik me grote zorgen.”

“De Franse regering verhoogde niet alleen de pensioenleeftijd maar beperkte ook de werkloosheidsuitkeringen in de tijd, tot twee jaar. Als oudere werklozen daar geen werk meer vinden, worden ze abonnees van de Franse tegenhanger van ons OCMW.”

Ons recHt: Zijn de geciteerde maatregelen onvermijdelijk?VanDenBergHe: “Ja, tenminste als we onze sociale zekerheid willen in stand hou-den. Arbeid nog zwaarder belasten is géén optie. We moeten zoveel mogelijk mensen doen werken, niet alleen ouderen maar ook jongeren. Momenteel zitten jongeren veel te lang op de schoolbanken. In Wallonië studeer je nu al vijf jaar aan de universiteit, veel te lang. Hopelijk gaat Vlaanderen niet dezelfde toer op.”

“In Zweden zijn vijftig- en zestigplussers in verhouding veel vaker aan het werk dan bij ons. Het kan dus wel degelijk. Al geef ik toe dat Zweedse jongeren wel heel erg lang stu-deren. We moeten er in België naar streven zo weinig mogelijk mensen afhankelijk te maken van de gemeenschap: dat betekent meer werkloze jongeren aan het werk krij-gen en het aantal brugpensioenen beper-ken.”

Brugpensioen

Ons recHt: Uit diverse hoeken is er kritiek op de brugpensioenen. Moeten die volgens u op termijn verdwijnen?VanDenBergHe: “We moeten de brug-pensioenen afschaffen op voorwaarde dat er allerlei maatregelen worden getroffen om vijftigplussers veel meer kansen op de arbeidsmarkt te geven. Als we de brugpensi-oenen zonder zulke maatregelen schrappen, zullen vijftigplussers veel meer risico lopen om werkloos en arm te zijn.”

“We kennen al langer het Win-winplan, bedoeld om onder meer oudere werkne-mers aantrekkelijker te maken voor werk-gevers. De nieuwe regering wil een andere maatregel, het Activaplan, uitbreiden naar alle vijftigplussers, ook diegenen die wel werk hebben. En ze wil de sociale bijdragen verlagen voor werkgevers die vijftigplussers

aanwerven. De regering-Di Rupo zet dus stappen in de goede richting maar er zal nog véél meer nodig zijn.”

“Sommige collega-economisten vinden zulke maatregelen vooral een verspilling van geld. Maar ik zie dat toch enigszins anders. Als het zo lukt om meer oudere werknemers aan de slag te krijgen of houden, kan de staat geld besparen. We moeten de soci-ale bijdragen voor vijftigplussers blijven verminderen. En zeker vermijden dat de staat àlle inspanningen moet dragen. De sociale partners moeten hun deel van het werk doen. We moeten meer investeren in vorming van vijftigplussers en ergonomi-sche ingrepen aanmoedigen. Vakbonden en werkgevers moeten willen investeren in lan-gere loopbanen van werknemers. Het moet mogelijk worden om loonbarema’s te ver-anderen en daarbinnen naar nieuwe even-wichten te zoeken. Oudere werknemers zijn nu betrekkelijk duur, wat verklaart waarom werkgevers ze vaak willen dumpen. Bij eco-nomische schokken zijn oudere werkne-mers doorgaans het kind van de rekening: zij mogen als eersten vertrekken.”

“Eigenlijk zou de regering met de sociale partners een akkoord moeten maken om de loonkosten voor vijftigplussers te verla-gen. Daarnaast moeten bedrijven en secto-ren zich erop voorbereiden dat het perso-neelsbestand zal verouderen.”

Pact

Ons recHt: U breekt een lans voor een Leeftijdspact met een reeks ingrediënten?VanDenBergHe: “Inderdaad. Vorming moet veel meer worden opengetrokken zodat ook werknemers boven de 40 aan hun trekken komen. De lonen moeten minder stijgen in functie van het aantal dienstjaren. Als die beide voorwaarden vervuld zijn, kunnen we de brutoloonkosten selectief maar gevoelig verminderen, weliswaar zonder dat de werk-nemer netto slechter af is. En we moeten ook diensten als de VDAB en Forem beter wapenen zodat ze oudere werkzoekenden veel beter en intensiever kunnen begelei-den.”

“In Wallonië worden werkzoekenden nu nog veel te weinig gevolgd en begeleid. De Waalse minister van Werk, André Antoine,

wil vijftigplussers meer activeren maar de vakbond ABVV houdt dat tegen in de raad van bestuur van Forem. Jongeren active-ren wordt in Wallonië al meer aanvaard dan vroeger, maar het ligt veel gevoeliger als het om vijftigplussers gaat. In Vlaanderen is de mentaliteit toch anders op dat punt. Al zeg ik er meteen bij dat er in Vlaanderen ook gewoon veel meer jobs zijn. Wallonië heeft ook niet zoveel middelen om een active-ringsbeleid te voeren. Hetzelfde geldt voor Brussel.”

“Als mijn Leeftijdspact er komt, moeten we waarschijnlijk minder geld uitgeven voor onze sociale zekerheid omdat meer men-sen zullen werken en bijdragen. We moe-ten in België de moed opbrengen om alle arbeidsmarktmaatregelen te inventariseren en de middelen anders en beter in te zetten. Bijvoorbeeld om vijftigplussers en migran-ten meer kansen te geven.”

“Sommige liberale denkers willen de netto-lonen laten zakken tot bijna iedereen werk heeft. Maar die redenering is al te simpel. Zo jagen we meer mensen de armoede in.”

mentaliteit

Ons recHt: Veel werkgevers zijn niet con-sequent. Enerzijds klagen ze dat er te weinig vijftigplussers werken. Anderzijds ontslaan ze hen wel of werven ze hen niet aan. Ook aan die mentaliteit moet nog veel veranderen.VanDenBergHe: “Ik wil mijn Leeftijdspact gerust met een extra maatregel uitbrei-den. Als een bedrijf of sector te veel oudere werknemers laat vertrekken, kan de staat dat financieel afstraffen, bijvoorbeeld door de sociale bijdragen te verhogen. In de VS bestaat trouwens een gelijkaardige maat-regel. De sociale zekerheid verzekert niet alleen werknemers maar óók werkgevers. Als werkgevers meer lasten afwentelen op dat stelsel, is het niet meer dan logisch dat ze er ook meer toe bijdragen.”

“Quota voor vijftigplussers zou ik niet met-een invoeren. Ik verkies om met financiële sancties te werken. Je kan ook elk jaar infor-matie publiceren over het percentage vijftig-plussers in bedrijven en sectoren. Wie slecht scoort, gaat dan met de billen bloot. Heel wat ondernemingen zijn als de dood voor slechte reclame.”

Ons recHt: Wie zou uw idee van een Leeftijdspact kunnen steunen?VanDenBergHe: “Objectief bekeken zal ik met mijn ideeën beslist meer gehoor vinden in Vlaanderen dan in Franstalig België. In Vlaanderen staat iemand als Frank Vandenbroucke (sp.a) erg dicht bij mijn opvattingen. En wanneer ik voor een selectieve verlaging van de loonkosten pleit, merk ik zeker sympathie bij de Franstalige humanisten (cdH). Ook al wil die partij te weinig voorwaarden koppelen aan lagere loonkosten.”

Wie ouder is dan 45, heeft het heel moeilijk om nog aan de bak te komen.


cHris Van ZegHBrOeck

met een ongezien slakkengange-tje werd in 2011 een nieuwe fede-rale regering gevormd. ruim 500 dagen denkwerk bezorgde ons land zelfs een ‘wereldprimeur’. in schril contrast hiermee pakte de kersverse minister van Pensioenen, Vincent Van quickenborne, met een nooit geziene snelheid het pensi-oendossier aan. Van quickenborne communiceerde erg onhandig en negeerde het sociaal over-leg. Dat leidde tot luidkeels pro-test van de vakbonden. gelukkig kon het acV toch al bereiken dat het oorspronkelijke regeerakkoord op een aantal punten zal wor-den aangepast. Zeg maar: verbe-terd. wat verandert er nu precies?

Vervroegd pensioen

Vandaag kan je met vervroegd pensioen vanaf 60 jaar, en dat na 35 jaar loopbaan. Ambtenaren zelfs na vijf jaar. De leeftijd en loopbaanvereiste worden vanaf 2013 stapsgewijs opgetrokken. Tegen 2016 kan vervroegd pensioen pas op 62 jaar na 40 jaar loopbaan. Dat geldt voor werknemers, zelfstandigen en het algemeen stelsel van de ambtenaren. Er zijn uitzonderingen voor lange loopba-nen, zoals je in de tabel kan lezen. De leeftijd en loopbaan verhogen kan werk-nemers in problemen brengen als ze al in opzeg zijn geplaatst met het oog op een vervroegd pensioen. Wie op 61 jaar en na 36

loopbaanjaren zijn opzegtermijn beëindigt in 2013, voldoet aan de huidige voorwaar-den maar niet aan de nieuwe bepalingen. Vervroegd pensioen zou dan onmogelijk zijn. Een amendement bepaalt dat er overgangs-maatregelen zullen komen voor werkne-mers van wie de opzeg begint vóór 1 janu-ari 2012 en eindigt na 31 december 2012. Hetzelfde zal gebeuren voor werknemers die in het kader van een ‘pseudobrugpensioen’ vóór 28 november 2011 met de werkgever een overeenkomst van vervroegde uittre-ding op 60 jaar afsloten. Die werknemers zullen nog met vervroegd pensioen kun-nen als ze minstens 35 jaar loopbaan kun-nen aantonen.

Bijzondere regelingen

De wettelijke pensioenleeftijd voor werkne-mers bedraagt nu 65 jaar. Aan die leeftijd wordt niet geraakt. Een volledig pensioen

is gebaseerd op 45 loopbaanjaren. Maar een aantal categorieën heeft wel een afwijkende pensioenleeftijd en loopbaanvereiste. Zo kunnen zeevarenden met pensioen vanaf 60 jaar, ondergrondse mijnwerkers vanaf 55 jaar en bovengrondse mijnwerkers vanaf 60 jaar. De piloten in de burgerluchtvaart kunnen na 30 jaar dienst met pensioen. Het cabinepersoneel na 34 jaar werken. De twee laatste groepen betalen extra bijdragen. En beroepsjournalisten krijgen een verhoogd wettelijk pensioen, waartegenover eveneens een extra eigen bijdrage staat.Vanaf 1 januari 2012 worden die bijzon-dere regelingen geleidelijk afgestemd op de algemene regeling. Hun pensioenen zullen voortaan worden berekend op basis van vijf-enveertigsten en niet op basis van een meer voordelige breuk.Was je op 1 januari van dit jaar 55 jaar of ouder? Dan word je volledige pensioen nog altijd berekend op basis van de oude bere-keningsmethode.Het regeerakkoord gaf aan dat voor de min-55-jarigen de rechten die al vóór 1 januari 2012 waren opgebouwd, ook zouden worden herberekend volgens de nieuwe voorwaar-den. Contractbreuk in de zuiverste zin van het woord natuurlijk. Aanpassingen van het regeerakkoord heb-ben de verworven pensioenrechten voor de voorbije loopbaanjaren nu gevrijwaard. Enkel de jaren vanaf 1 januari 2012 zouden volgens het nieuwe stelsel worden berekend, voor de min-55-jarigen dan. De bijkomende pensioenbijdragen voor beroepsjournalis-ten en vliegend luchtvaartpersoneel blijven voorlopig bestaan. De regering kan dat in de toekomst wel veranderen.De pensioenhervorming staat in de Wet Diverse bepalingen, gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 30 december 2011. Het is nu nog wachten op de concrete uit-voering van de overgangsmaatregelen.

Er zijn nog meer hervormingen op het vlak van de pensioenen. Die komen in volgende num-mers van Ons Recht aan bod.

Datum minimumleeftijd Loopbaanvoorwaardeuitzonderingen lange loopbanen

2012 60 jaar35 jaar (vijf jaar voor

statutairen)geen

2013 60,5 jaar 38 jaar60 jaar

met 40 loopbaanjaren

2014 61 jaar 39 jaar60 jaar


2015 61,5 jaar 40 jaar60 jaar


2016 62 jaar 40 jaar

60 jaar met 42 loopbaan-

jaren en 61 jaar met 41

loopbaanjaren

Langer werken is de boodschap

nieuwe federale regering hervormt pensioenen

PENSIOEN

© f

oto:

imag

eglo

be


TIjDSKREDIET

Strengere voorwaarden voor tijdkrediet en loopbaanvermindering

nieuwe regering draait duimschroeven aan

iVO Verreyt

Het regeerakkoord van de nieuwe regering-Di rupo kon-digde al aan dat het tijdkrediet aanzienlijk zou veranderen. in het Belgisch staatsblad van 30 december 2011 werd de daad bij het woord gevoegd door de publicatie van het uitvoerings-kB van 28 december 2011.

De voorwaarden om uitkeringen te krijgen bij tijdkrediet of loopbaanverminderingen worden strenger gemaakt. En het recht op uitkeringen wordt nog meer in de tijd beperkt. Voor oudere werknemers wordt het recht op hogere uitkeringen bij loopbaan-vermindering met een vijfde of tot de helft pas mogelijk vanaf 55 jaar.Om te beginnen is het zo dat de nieuwe regels alleen het recht op uitkeringen bij de RVA veranderen. Het is cao 77bis die het recht op tijdkrediet en loopbaanverminde-ring bij de werkgever regelt; die cao blijft, al dan niet voorlopig, onveranderd. Zullen werknemers nog een uitkering kunnen krij-gen als ze gebruik maken van die cao? Dat is een ander verhaal.Cao 77bis beschrijft drie rechten die werk-nemers kunnen aanspreken om hun loop-baan te onderbreken of te verminderen: het recht op tijdkrediet (voltijds of half-tijds gedurende twaalf maanden), het recht op loopbaanvermindering met een vijfde (gedurende 60 maanden) en het bijzondere recht op loopbaanvermindering (met een vijfde of tot de helft) voor 50-plussers. Het nieuwe koninklijk besluit vervangt de drie regelingen door slechts twee stel-sels waarvoor uitkeringen betaald wor-den: enerzijds het recht op tijdkrediet voor twaalf maanden, anderzijds het recht op loopbaanvermindering voor 55-plussers. Opmerkelijk is ook dat bij het tijdkrediet een verschil wordt gemaakt tussen ‘gemo-tiveerd’ en ‘niet-gemotiveerd’ tijdkrediet.

1. uitkering bij niet-gemotiveerd tijdkrediet

Het recht op tijdkrediet komt erop neer dat er alleen uitkeringen worden betaald voor voltijds tijdskrediet gedurende twaalf maanden of het equivalent daarvan in

loopbaanvermindering gedurende 24 maan-den in halftijds tijdkrediet of 60 maanden met een 1/5 vermindering van de loopbaan. Een combinatie van de vorige drie kan ook maar dan beperkt tot een voltijds equivalent van twaalf maanden. Anders gezegd, het aparte recht op 60 maan-den vermindering met een vijfde verdwijnt in de nieuwe uitkeringsregeling; het wordt wel opgenomen en in mindering gebracht bij het gewone en beperkte recht op tijdkrediet.Wanneer een werknemer zijn tijdkrediet aanvraagt, moet hij al minstens vijf jaar loontrekkende geweest zijn, waarvan twee jaar bij de huidige werkgever.

2. uitkering bij gemotiveerd tijdkrediet

Het recht op uitkeringen bij tijdkrediet wordt uitgebreid met een bijkomend recht op uitkeringen voor bijzondere motieven. Hier gaat het om het ‘gemotiveerd tijdkre-diet’. Naast de eerder vermelde periodes van twaalf, 24 of 60 maanden krijgt een werkne-mer die een gemotiveerd tijdkrediet neemt extra uitkeringen gedurende 36 maanden als het tijdkrediet moet dienen om zorg te verlenen of een opleiding te volgen. De extra uitkeringen gelden zelfs 48 maanden lang als het tijdkrediet wordt gebruikt om te zorgen voor een ziek of gehandicapt kind. De bijkomende periodes voor gemotiveerd tijdkrediet worden wel niet proportioneel verhoogd bij een loopbaanvermindering tot

de helft of met een vijfde.Voor de werknemer die een gemotiveerd tijdkrediet wil nemen, volstaat het om twee jaar in dienst te zijn van de werkgever wan-neer de aanvraag wordt gedaan. Hij moet dus nog geen vijf jaar beroepsloopbaan als loontrekkende hebben.In het KB staat overigens uitgebreide infor-matie over de definitie van zorgverlening, opleiding en zieke of gehandicapte kinderen.

3. Bijzonder recht voor oudere werknemers

Bij het bijzonder recht op loopbaanvermin-dering hebben oudere werknemers vanaf een bepaalde leeftijd recht op een verhoogde uit-kering. Die leeftijd stijgt nu van 51 naar 55 jaar. Werknemers die dit recht willen uitoefe-nen, moeten voortaan minstens 25 jaar loop-baan hebben, in plaats van de 20 jaar voor-dien. Wie een ‘zwaar beroep’ heeft, kan al vanaf 50 jaar de verhoogde uitkering krijgen. Zware beroepen zijn bijvoorbeeld werk in wisselende ploegen, onderbroken diensten, of een ploegenstelsel met nachtprestaties.

4. Vanaf wanneer?

De nieuwe regels gelden niet voor aanvra-gen die al werden ingediend voor 1 januari 2012. Ze slaan wel op alle eerste aanvragen of aanvragen tot verlenging die ingaan op of na 1 januari 2012. De oude regels blijven gel-den voor aanvragen die ingingen op 1 janu-ari 2012 maar die al vóór 28 november 2011 schriftelijk werden gemeld aan de werkgever en vóór 24 december 2011 werden ontvan-gen bij de RVA. Er zijn ook 50-plussers die al van het bijzon-der recht voor oudere werknemers genoten maar geen aanvraag tot de pensioenleef-tijd gedaan hadden. Zij kunnen dit bijzon-der recht nog één keer verlengen voor een periode die loopt tot de pensioenleeftijd onder de oude regels.

© f

oto:

dan

iël

rys


EUROPA

Europese loonnorm is zwaard van Damocles boven hoofden werknemers

commissie gaat haar boekje flink te buiten

Jan Deceunynck

De europese commissie heeft sinds dit jaar een nog stevigere zeg over de loonvorming van de europese lidstaten. kortweg wordt die zeggingskracht de ‘europese loonnorm’ genoemd. maar het gaat een stuk verder dan wat je onder die noemer zou verwach-ten… Opletten geblazen dus.

Wie in ons land over een ‘loonnorm’ spreekt, denkt aan de hoogte van de lonen. De groei van de lonen wordt in het tweejaarlijkse interprofessioneel akkoord (IPA) bespro-ken en beperkt door de sociale partners. De Europese Commissie wil de duimschroeven veel meer aandraaien. Nancy Pauwels, eco-nomiste op de studiedienst van de LBC-NVK, legt uit tot hoever die ambities reiken.

Ons recHt: Waar komt de Europese wet over de loonnorm vandaan?nancy Pauwels: “Die wet maakt deel uit van de wetten over het economisch bestuur, die vorig jaar in september in het Europees Parlement zijn goedgekeurd. Met die wet-ten wil Europa het economisch beleid in de lidstaten sterker harmoniseren en de grote concurrentieverschillen wegwerken. Zoals er een Europese norm bestaat voor het begrotingstekort van drie procent, wil de Europese Commissie ook de nationale lonen in het gareel houden en ingrijpen wanneer die meer stijgen dan de productiviteit. Ze wil dat preventief doen door aanbevelingen uit te vaardigen wanneer er ernstige voorte-kenen zijn dat de situatie uit de hand dreigt te lopen, met negatieve gevolgen voor de hele eurozone. Maar er zijn ook sancties aan die aanbevelingen verbonden. Vrijblijvend zijn ze zeker niet.”

Ons recHt: Hoe werkt die Europese loon-norm? nancy Pauwels: “Het principe is heel een-voudig. Lidstaten worden met elkaar verge-leken aan de hand van een reeks indicato-ren. Eén van die indicatoren heeft te maken met de lonen. De Commissie werkt met een scorebord met waarschuwingsdrem-pels per indicator. Als die waarschuwings-drempels overschreden worden, treedt een

alarmmechanisme in werking. Dan kunnen aanbevelingen met sancties volgen. Zo kan de Commissie bijvoorbeeld aanbevelen om de lonen te laten zakken of de index te laten wijken.”

“De loonnormwet gaat dus niet alleen over het niveau van de lonen maar ook over de vraag hoe lonen tot stand komen. Het is een wet die een impact heeft op het hele systeem dat de lonen bepaalt. Als cao’s te veel de vrije concurrentie hinderen, zullen die moeten wijken voor Europese maatre-gelen. En als de uitkeringen te hoog zijn of te lang duren, is ook dat voor de Commissie een oorzaak van te hoge lonen en moeten de uitkeringen minder genereus worden. Minimumlonen en indexmechanismen zul-len er ook aan moeten geloven want die heb-ben niets te maken met de productiviteit en verzwakken dus de concurrentiekracht van onze ondernemingen. Aanwerven en ontslaan moet flexibeler, want te weinig flexibiliteit betekent ook extra kosten. Jobs moeten worden gecreëerd door de ontslag-bescherming te verminderen en uitkeringen af te bouwen.”

“Met de maatregelen wentelt de Commissie de concurrentieproblemen over de hele lijn af op de werknemers. Werkgevers moeten flexibeler kunnen handelen om economische schokken op te vangen. En werknemers wor-den de buffer die alle economische schokken moet opvangen. Zij moeten inleveren wan-neer het economisch moeilijker gaat. Als het van de Commissie afhangt, moet daar al ons nationaal overleg voor wijken.”

“De Europese loonnormwet is dus véél meer dan een percentage bepalen voor mogelijke loonstijgingen. Met zulke verregaande libe-rale maatregelen dreigt Europa de rechten van werknemers gevoelig terug te schroe-ven.”

monti-clausule

Ons recHt: Kan de Commissie dat zomaar?nancy Pauwels: “Nee. De Europese vak-bonden protesteerden al herhaaldelijk tegen de gang van zaken. Het verdrag van Lissabon zegt duidelijk dat Europa niet bevoegd is voor de lonen. Europa gaat zijn boekje te buiten met die verregaande ingre-pen. De Commissie heeft helemaal niets te zeggen over de lonen in de EU-lidstaten. Zoiets is het terrein van de sociale partners.

Cao’s afsluiten is het werk van de vakbon-den en werkgevers. De Commissie erkende dat ook in de Monti-clausule, die op aan-dringen van de vakbonden werd opgenomen in de loonnormwet; een clausule die zegt dat de Commissie de nationale praktijken moet respecteren.”

“Alleen blijkt die clausule niet veel voor te stellen. De Duitse bondskanselier Angela Merkel liet al verstaan dat ze geen moeite heeft met cao’s tussen werkgevers en werk-nemers, maar wel met het feit dat die later algemeen verbindend worden verklaard, met bijna kracht van wet. En, toeval of niet, in Duitsland is de dekkingsgraad van cao’s laag en ze neemt nog af. In ons land wor-den bijna alle werknemers gedekt door cao’s, in Duitsland nauwelijks twee derde van de werknemers. Bij onze oosterburen zijn in verhouding ook veel minder mensen lid van een vakbond. Maar één werknemer op vijf is daar aangesloten bij een vakbond. Bij ons één op de twee. In Duitsland worden vooral mensen met lage inkomens almaar minder gedekt door cao’s. Zo worden cao’s uiteraard dode letter.”

“Angela Merkel pleit ook voor flexibele ‘opt out’-clausules, waardoor werkgevers in neerwaartse zin kunnen afwijken van de bestaande cao’s. Ze wil bijvoorbeeld lagere starterslonen, een uitstel van loonstijgin-gen en bonussen in functie van de concur-rentiekracht of in ruil voor werkzekerheid. Alleen in Duitsland vind je procentueel zoveel werknemers die onder ‘opt out’-clau-sules vallen.”

Gevaar voor België

Ons recHt: Hoe groot is de kans dat de Commissie ook in ons land zal ingrijpen? nancy Pauwels: “Het is helemaal niet denkbeeldig dat de Commissie ook in België zal willen ingrijpen. In landen als Griekenland, Spanje, Portugal en Italië trok Europa zich niet het minste aan van de Monti-clausule. Daar legde de Commissie koudweg maatregelen op die volstrekt geen rekening houden met het nationale loon-overleg. In die landen moeten de ambte-narenlonen en de minimumlonen worden verlaagd, in de privésector worden de lonen bevroren of zelfs verminderd, ontslagver-goedingen worden afgeschaft en er komen bedrijfs-cao’s met slechtere voorwaarden


RUBRIEKSNAAM

dan sectorale cao’s. Zo snoeit de Commissie flink in de rechten van werknemers en vak-bonden. De dag dat er in België volgens de EC een ernstig probleem is met de competi-tiviteit, zullen de eisen van Europa wellicht even streng zijn.”

Ons recHt: Lossen die besparingen iets op? De problemen in de genoemde landen zijn toch niet kleiner geworden?nancy Pauwels: “Klopt. Los van de bedenking dat de Commissie haar boekje te buiten gaat met de loonnormwet, zijn de vakbonden er ook van overtuigd dat de maatregelen helemaal niet werken. De vak-bonden staan met die analyse niet alleen. Ook het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en de Organisatie voor Economische Samenwerking enOntwikkeling (OESO) waarschuwden vorig jaar al dat het Europese besparingsfetisjisme een recessie zal veroor-zaken. Ze worden daarin bijgetreden door vooraanstaande economen in binnen- en buitenland. Eén van die economen is de Nobelprijswinnaar economie Paul Krugman. De nieuwe minister van Overheidsbedrijven, Paul Magnette, mag dan wel flink op zijn donder hebben gekregen voor zijn kritiek op Olli Rehn – de Europese commissaris van Economische en monetaire zaken - en de Commissie, hij oogstte ook applaus van vooraanstaande economen.”

“De Europese Commissie stelt de verkeerde diagnose. Studies tonen aan dat het niet meteen een groot probleem is dat de lonen naar omhoog gingen. Wél dat de kosten van het kapitaal hoger lagen dan de opbrengst ervan. Maar aan dat probleem wordt op geen enkele manier iets gedaan.”

“Verder zijn te lage lonen een grotere bedrei-ging voor de stabiliteit in de Eurozone dan te hoge lonen. Dat blijkt uit de cijfers van het zo geroemde ‘gidsland’ Duitsland. Door de lage Duitse lonen komt de koop-kracht in ons grote oostelijke buurland in het gedrang. Zonder koopkracht is er niet genoeg consumptie. En dus ook geen groei. Het Duitse model is gericht op export, niet in het minst naar de rest van Europa. Maar als ook daar de koopkracht vermindert, valt daar net zo goed de consumptie stil. Exporteren is belangrijk, maar je hebt ook een gezonde binnenlandse markt nodig om te consumeren en te investeren. Het Duitse model bedreigt zo de stabiliteit in de euro-zone. Maar de Duitse loondumping wordt niet bestraft.”

Verstandig alternatief

Ons recHt: Wat moet er dan wel gebeuren?nancy Pauwels: “We moeten werk maken van een structurele verbetering van de con-currentiepositie: onderzoek en ontwikkeling promoten om nieuwe producten en produc-tiemethoden te creëren, vernieuwende pro-ducten en diensten commercialiseren. Onze economie moet worden geheroriënteerd in de richting van een groene, duurzame eco-nomie. Als we het willen hebben over de con-currentiekracht, moeten we praten over veel meer dan de kostprijs van arbeid.”

“De neerwaartse spiraal die nu wordt inge-zet, zal niet leiden tot een economisch her-stel of een grotere concurrentiekracht. En al evenmin tot een groter vertrouwen. Wat de Commissie ook moge hopen. De aanpak van de Commissie zal alleen resulteren in

meer ongelijkheid en armoede in de euro-zone. Een beleid dat mikt op méér tijdelijke jobs, uitzendarbeid, deeltijdse banen en lage lonen, jaagt mensen de armoede in. Dat is klontjesklaar als je kijkt naar het zo bewie-rookte Duitse model. In Duitsland steeg het aandeel van de ‘werkende armen’ in de beroepsbevolking de voorbije vijf jaar van 4,8 procent naar niet minder dan zeven pro-cent. Lees er de internationale onderzoeken maar op na. De kloof tussen de middelgrote en hoogste inkomens werd in diezelfde peri-ode nog wijder. En de inkomens van de men-sen uit de laagste inkomensgroepen zakten met tien procent.”

“Het dient ook gezegd dat het aantal dollar-miljonairs nergens in Europa zo groot is als in Duitsland. In 2010 telde het land ruim 924.000 dollarmiljonairs, bijna één derde van het totale aantal in Europa. De inkom-sten uit vermogens en van ondernemers stegen er in de afgelopen tien jaar met wel 48 procent. Terwijl de lonen van de werk-nemers in dezelfde periode met amper 14 procent verbeterden.”Waardig werk en waardige lonen zijn voor de LBC-NVK, het ACV en de vakbonden in het algemeen dé prioriteit. Cao’s zijn niet het probleem maar juist een deel van de oplossing. Uit onderzoek blijkt dat cao’s de lonen eerder matigen dan doen ontsporen. Bovendien resulteren ze samen met mini-mumlonen in minder ongelijkheid. Europa heeft dus baat bij onderhandelde cao’s. Het is belangrijk dat zulke cao’s en minimumlo-nen zoveel mogelijk werknemers bescher-men. De blinde besparingsdrift van Europa is bijzonder kwalijk, en kan ons alleen met een serieuze recessie opzadelen.”

© f

oto:

dan

iël

rys


LUChTVAART

Ooit was het fijn om in de luchtvaart te werken

Veel onvrede bij piloten en cabinepersoneel

mariJke PersOOne

De piloten en het cabineperso-neel van de luchtvaartmaatschap-pijen hebben op 22 december 2011 actie gevoerd. Ze hadden pas gehoord dat de regering-Di rupo hen tien jaar langer wil laten werken. nu kunnen ze, na een vliegende loopbaan, op 55 jaar stoppen met werken. “geen uitzonderingen meer”, vindt de nieuwe minister van Pensioenen, Vincent Van quickenborne.

We leven langer, dus iedereen kan met de glimlach aan de slag blijven tot 65 jaar, zo luidt de redenering. Na 540 dagen zonder regering moet dit plan vliegensvlug worden doorgevoerd. Geen tijd voor overleg. Europa, weet je wel, en natuurlijk ook de ratingbu-reaus. De piloten en het cabinepersoneel betalen heel hun loopbaan extra pensioenbijdragen om op 55 jaar te kunnen stoppen met wer-ken. Jarenlang extra betalen voor iets wat je aan het eind van de rit niet krijgt, is volgens Van Quickenborne géén contractbreuk. Het recht om op je 55ste te stoppen met vliegen kwam er niet zomaar. Voor veiligheidsjobs met veel verantwoordelijkheid en na een loopbaan in superflexibele omstandigheden is dat geen luxe. Logisch dus dat de vakbon-den hierover dringend met de minister wil-len praten.

Veiligheidsjobs

Jarenlang je werk aanvatten en eindigen op elk mogelijk uur van de dag of de nacht, beseft de minister wel wat zoiets doet met een mens? Terwijl je bioritme elke dag over-hoop wordt gehaald, moet je fris en met de glimlach een degelijke service leveren. Na de zoveelste ‘jetlag’ moet je met volle con-centratie honderden passagiers veilig naar de andere kant van de wereld vliegen. Shifts van dertien uur of meer zijn geen uitzon-dering. Het gaat om veiligheidsjobs, gekop-peld aan een strenge medische controle. En, eerlijk gezegd, voor de passagiers is dat een hele geruststelling.Piloten bij wie een gehoor- of gezichtspro-bleem wordt vastgesteld moeten een punt zetten achter hun vliegcarrière. Voor zulke situaties kunnen ze zich verzekeren tegen inkomensverlies. Maar die verzekering

stopt wel op 55 jaar. Zijn ze ouder dan 55 jaar en hebben ze minstens twintig jaar lang gevlogen? Dan kunnen ze met pensioen. Een volledig pensioen hebben ze na dertig jaar vliegen, het cabinepersoneel na 34 jaar. Boven de 55 jaar zal het aantal gezondheids-problemen en medische afkeuringen toene-men. Wie medisch wordt afgekeurd, zal in de toekomst werkloos worden of van een ziekte- of invaliditeitsuitkering moeten leven, met een lager inkomen dan het huidige pensioen. Wat schiet de samenleving daarmee op?

Vliegen is niet gezond

De regering vindt dat het vliegend personeel tien jaar langer moet werken. Ze verwijst daarbij naar ‘de stijgende levensverwach-ting’. Puur cynisme? Of hebben de ministers gewoon geen weet van de ernstige gezond-heidsrisico’s die piloten en cabinepersoneel lopen?Verscheidene internationale onderzoeken wezen uit dat het risico op kanker gevoelig hoger ligt bij piloten en cabinepersoneel dan bij de doorsneebevolking. Straling en toxi-sche elementen in de binnenlucht van het vliegtuig zijn de boosdoeners. Olielekken die de airco vervuilen komen dikwijls voor, maar zijn moeilijk op te sporen. Dat is niet schadelijk voor een passagier die sporadisch

het vliegtuig neemt. Anders is het voor wie werkt in een vliegtuig. Naast een verhoogd risico op kanker worden ook problemen met het immuunsysteem gemeld, concentratie-stoornissen, problemen met de luchtwegen en chronische vermoeidheid.

Verkeerde politieke keuze

Als je tien jaar langer moet werken, ver-wacht je in ruil daarvoor op zijn minst maat-regelen die de job werkbaar kunnen houden. Vergeet het maar. Voor de regering-Di Rupo moet ook het tijd-krediet eraan geloven. Vliegen combineren met de zorg voor een gezin is niet vanzelf-sprekend. Een zware, flexibele baan jaren-lang voltijds volhouden is dat evenmin. Bij de luchtvaartmaatschappijen bestaan lange wachtlijsten voor werknemers die tijdkre-diet willen nemen. Als de regering die moge-lijkheid aan banden legt en bovendien de perioden van tijdkrediet nog maar beperkt gelijkstelt met gewerkte dagen, voelt het vliegend personeel zich twee keer gepakt. De piloten en het cabinepersoneel ervaren de regeringsmaatregelen als fundamen-teel onrechtvaardig. Wie hard werkt, wordt zwaar aangepakt. En wie de crisis heeft ver-oorzaakt, blijft buiten schot. Een verkeerde politieke keuze.


ACV en Unizo hebben veel bedenkingen bij Uplace

Plannen voor nieuw shoppingcenter oogsten flinke kritiek

kristel VanDamme

in de omgeving van de makro in machelen, nabij Vilvoorde en Brussel, zal in de komende jaren hoogstwaarschijnlijk flink wat gegraven, gebouwd en gewerkt worden. tenminste, als het omstre-den project ‘uplace’ er inder-daad komt. De meeste vergun-ningen, behalve dan die voor milieu, werden al afgeleverd. er is dan ook veel kans dat de pro-motoren binnen afzienbare de eerste spadesteek zullen kun-nen zetten. maar het project roept nogal wat vragen op.

De gronden voor Uplace zullen eerst mis-schien moeten worden gesaneerd. Het gaat om een ‘brownfield’, een terrein waar vroe-ger allerlei industrieën gevestigd waren en dat mogelijk vervuild is.Uplace wordt een gemengde, stedelijke ‘ervaringsbestemming’ met beleveniswin-kels, publieke ruimten, kantoren, amu-sement, cultuur, ‘wellness’ en hotels. Een megalomaan project van de voorzitter van Club Brugge, Bart Verhaeghe. De zaken-man mikt op 55.000 vierkante meter ver-koopoppervlakte, erg vergelijkbaar met het Wijnegem Shopping Center nabij Antwerpen.Maar wat bedoelen de promotoren met beleveniswinkelen? Zelf formuleren zij het zo: “Een beleveniswinkel is een type win-kel waarin beleven een ervaring – plezier, geestelijke of intellectuele verrijking, een

gevoel van betrokkenheid, het prikkelen van zintuigen, een emotie – wordt nage-streefd door middel van elementen zoals authenticiteit, klantenparticipatie, ‘try en buy’-formules, het design van de winkel, de geleverde service enzovoort. Hierdoor staat het belevingsaspect centraal en niet de lou-ter fysieke verkoop van het product.” Niet gewoon winkelen om te winkelen dus, maar iets wat voor vrouwen én mannen een abso-lute hobby moet worden.

Bestaande winkels

Volgens de projectontwikkelaars zou er geen negatieve invloed op bestaande win-kels mogen zijn omdat ze streven naar ‘een totaal nieuwe beleving van het winkelen’. Een gewaagde stelling. Toen het Waasland Shopping Center heropend werd, bleek dat een rechtstreeks effect te hebben op de win-kelstraten in het centrum van Sint-Niklaas. De winkeliers in Vilvoorde en omstre-ken vrezen dan ook het ergste als Uplace gebouwd wordt.Bij Uplace verwachten ze elk jaar niet minder dan acht miljoen bezoekers. Akkoord, er zou wel worden geïnvesteerd in diverse vormen van openbaar vervoer maar desondanks zullen er toch wellicht nog 25.000 auto’s extra per dag richting Machelen tuffen. Het vrachtwagenverkeer zal ook toenemen omdat Uplace toch moet worden bevoorraad.De gronden liggen aan een nu al verzadigd knooppunt van de Ring rond Brussel. Als de verkeersdrukte nog vergroot, zal dat de leefbaarheid in Machelen en omgeving ver-minderen.Uplace wil al in 2015 zijn deuren openen. Kunnen De Lijn, de MIVB en de NMBS tegen

dan alle geplande voorzieningen treffen? Dat is zeer de vraag, te meer daar de diverse overheden extra moeten besparen.

Andere megaprojecten

Maar er wordt nog zwaar gelobbyd voor andere megaprojecten. Nog eens 70.000 vierkante meter shopping aan de Brusselse Heizel en 60.000 vierkante meter aan de Van Praetbrug. Al die geplande shoppingcenters zijn teveel van het goede. Ze dreigen een zware opdof-fer te worden voor de reeds bestaande shop-pingcenters en winkelkernen in Brussel en omstreken. Bij Uplace zouden in de verkoop 770 mensen tewerkgesteld worden. Maar tegelijk zullen er zeker jobs sneuvelen in winkels in Vilvoorde, Westland Shopping, Cora Shopping en Woluwe Shopping. Er is bitter weinig kans dat de tewerkstelling in Brussel en de rand ‘netto’ zal groeien.Ondertussen is er overleg bezig tussen de provincie Vlaams-Brabant en Brussel. Toch valt te vrezen dat de projectontwikkelaars het pleit zullen winnen en de diverse pro-jecten zullen verwezenlijken.De vakbond is overigens bang dat Machelen in de toekomst zal vragen om te worden erkend als ‘toeristisch gebied’. Als dat gebeurt, zal er van alles worden voorzien om je te ontspannen en te overnachten. Werken op zondag is dan niet meer veraf.

Welke bedrijven azen al op een winkel bij Uplace? Onder meer Abercrombie & Fitch, Dries Van Noten, Armani, Fnac, Nike, Lego, Playstation, Apple, Bang & Olufsen, Vanden Borre, Delhaize, Porsche en BMW.

ShOPPING

ACV en Unizo hebben veel bedenkingen bij Uplace

Plannen voor nieuw shoppingcenter oogsten flinke kritiek

© f

oto:

imag

eglo

be


Afbrokkeling zondagsrust heeft negatieve effecten op hele maatschappij

‘De dag des Heren’ of ‘24/7’?

cHris Van DrOOgenBrOeck

en Dirk Beyne

“Heilig steeds de dag des Heren”, zo hebben we indertijd uit onze catechismus geleerd, maar almaar meer krijgt een ander gebod de overhand: “werk flexibel, 24 uur per dag, zeven dagen per week en 365 dagen per jaar”. ergens tussen die twee uiter-sten ligt misschien een oplossing die aansluit bij de sociaalecono-mische context van vandaag.

Sinds keizer Constantijn in 321 de ‘dies solis’ of dag van de zon als algemene rust-dag instelde, zijn er altijd uitzonderingen geweest. Boeren mochten op zondag het veld bewerken als de weersomstandighe-den dat vereisten. Ook in onze moderne maatschappij is iedereen het erover eens dat sommige activiteiten op zondag moe-ten plaatsvinden. Zorg voor zieken, politie, brandweer en openbaar vervoer zijn enkele sectoren van dienstverlening die permanent verzekerd moet blijven. In fabrieken waar de machines niet kunnen of mogen worden stilgelegd, werkt het personeel in ploegen en

om de mensen op hun vrije dag te bedienen zijn heel wat horecazaken ’s zondags open.De trend om ook ’s zondags winkels open te doen, kwam vele jaren geleden op gang in de grote meubelzaken. Later volgden de tuincentra en de winkels in de toeristische centra. Vandaag lijkt het in de hele distribu-tie noodzakelijk om 24 uur op 24 en zeven dagen op zeven klaar te staan om de klant te bedienen. Waarom eigenlijk? En wat zijn daarvan de gevolgen?

Dag voor je gezin

Een gezamenlijke vrije dag is dikwijls de enige gelegenheid om sociale, religieuze, sportieve of familiale activiteiten te plan-nen. Een dag waarop gezinnen als geheel functioneren en waarop de ouders zich ongestoord met hun kinderen kunnen bezighouden. Het is dan ook niet te ver-wonderen dat kerken en sportverenigin-gen zich inzetten voor het behoud van de algemene rust op zondag. Maar er spelen nog andere argumenten. Zo tonen studies aan dat zondagswerk meer nadelige gevol-gen heeft op kinderen dan werk op andere a-typische momenten. Ouders blijken die ‘verloren’ zondag niet te compenseren door op een ander ogenblik meer tijd met hun

kinderen door te brengen. Logisch, vermits die kinderen dan op school zitten.Kerkgangers kunnen eventueel nog op zaterdagavond hun wekelijkse afspraak met God nakomen, maar grotere gebeur-tenissen zoals doop- en communiefeesten vinden ’s zondags plaats. Voetballen wordt lastig als de keeper en de spits op verschil-lende momenten vrij zijn. Onregelmatige uurroosters maken het bijna onmogelijk om te repeteren voor de toneelkring of de har-monie, om schilderles te volgen, of om aan bloemschikken te doen of te dansen. Om af te spreken met familie of vrienden, zal je eerst een doodle moeten lanceren. De vrij-heid van vergadering (politiek, syndicaal) zal nog wel bestaan maar in de praktijk niet meer mogelijk zijn.Vermits de mens een sociaal wezen is, heeft het verlies van die sociale activiteiten een negatief effect op het fysiek en geestelijk welzijn van ieder individu en uiteindelijk op de hele maatschappij.En waarom zouden we dat moeten aanvaar-den? Omdat tegenwoordig iedereen altijd alles nu wil? Niet over een uur, niet mor-gen, maar nu! En omdat de winkels daarop moeten inspelen? Omdat het een economi-sche noodzaak is? Omdat de concurrenten anders met je marktaandeel gaan lopen?

Afbrokkeling zondagsrust heeft negatieve effecten op hele maatschappij

‘De dag des Heren’ of ‘24/7’?

© f

oto:

dan

iël

rys


DISTRIBUTIE

niet meer consumptie

Stel dat alle winkels 24 uur op 24 open zijn, zoals in almaar meer landen nu al het geval is. Zullen de klanten dan ook meer consu-meren? Uiteraard niet. Alleen de kosten worden hoger. Als de openingstijden ver-dubbelen, stijgen alle exploitatiekosten: verwarming, verlichting, onderhoud en per-soneel. Iedereen weet dat de kosten gelijke tred moeten houden met de opbrengsten. Dus moet er worden bespaard. Op verwar-ming en verlichting valt niet veel te bespa-ren, dus zal het via de personeelskosten moeten gebeuren: minder mensen inzetten voor meer werk of minder loon betalen aan meer mensen. Grote distributiebedrijven

zullen zich in een ongenadige concurrentie-strijd storten en de kleine buurtwinkels zul-len mee moeten. Totdat ze eraan kapotgaan. Als alleen nog de grote winkels overblijven, zullen die hun verloren centen wel recupere-ren door de prijzen opnieuw te laten stijgen.Jammer genoeg is dit alles geen fictie. Door de uitbreiding van de Europese Unie in oostelijke richting kwamen er heel wat lid-staten bij waar de wetgeving nog lang niet vergelijkbaar is met die in de traditionele lidstaten. In de vroegere Oostbloklanden is de wetgeving helemaal niet voorzien op zoveel economisch geweld. Je vindt daar vaak geen enkele reglementering rond de openingstijden van winkels. Bovendien is de Europese regelgever ervan

overtuigd dat nog te veel nationale wet-ten de verdere eenmaking van de Europese markt in de weg staan. België en andere West-Europese landen kregen van ‘Brussel’ de commentaar dat de winkelsector het best met minder regels kan stellen; want dat zou de concurrentie aanwakkeren en de verdere groei van de sector mogelijk maken. Het hoeft dan ook niet te verwonderen dat diverse nationale overheden de crisissfeer aangrijpen om allerlei veranderingen door te voeren die anders nooit zouden kunnen. In het recente verleden bestond in een aan-tal landen de neiging om meer zondagsope-ningen mogelijk te maken. In België werd in 2007 voor het laatst strijd geleverd rond de zondagsrust. Enerzijds werd toen de wet-geving over de erkenning van toeristische centra aangepast, anderzijds werd de 20 jaar oude afspraak over de drie koopzondagen aangepast. Sindsdien is het wettelijk kader niet meer veranderd. Dankzij de nieuwe wetgeving kwamen er nog wel ‘erkende toe-ristische centra’ bij. Sinds 2007 maken win-kels en koopcentra ook veel meer gebruik van de mogelijkheid om zes keer per jaar een koopzondag te houden. Het zondagwerk in de sector is dan ook duidelijk toegenomen.

european Sunday Alliance

De LBC-NVK stond samen met de Duitse en Oostenrijkse collega’s mee aan de wieg van de European Sunday Alliance. In de voorbije zomer staken 65 erg uiteenlopende organi-saties – allemaal lid van de European Sunday Alliance – nog de koppen bijeen. Ze discussi-eerden over de vraag hoe de Europese cam-pagne voor het behoud van de zondagsrust kon worden voort uitgebouwd.De Internationale Sectorfederatie UNI Commerce schreef ondertussen haar eigen actieplan. Samen met haar nationale part-ners voert UNI Commerce Europa campagne bij Europarlementariërs en bij nationale politici. De vakbond wil dat die politici meer aandacht opbrengen voor de nadelige gevol-gen van zondagen laatavondwerk.

eisen

UNI vraagt aan de EU- instellingen en de nationale overheden om maatregelen te nemen ter bescherming van de werknemers in de sector. De vakbond eist dat alle rege-lingen rond openingstijden het resultaat zijn van overleg tussen de sociale partners.Volgens UNI kunnen werknemers nooit wor-den gedwongen om op zondagen, feestda-gen of laat ’s avonds te werken. Laatavond- en zondagwerk moeten degelijk worden gecompenseerd, in eerste instantie met genoeg inhaalrust tijdens de normale werk-tijden. Werk op atypische momenten moet ook deugdelijk worden beloond.Meer informatie vind je op www.euro-peansundayalliance.eu.

welke winkels kunnen op zondag open?Cyprus alle winkels

denemarken grote winkels: 22 zondagen

kleine winkels: alle zondagen

duitsland afspraken verschillen van deelstaat tot deelstaat

estland alle winkels

finland kleine winkels: alle zondagen

grote winkels: zondagen van 15/8 tot Kerstdag

frankrijk voedingswinkels: alle zondagen tot 13.00u

verdere afspraken per departement

griekenland regels per departement

Hongarije alle winkels

ierland alle winkels

ijsland alle winkels

italië alle winkels

Kroatië alle winkels

Letland alle winkels

Litouwen alle winkels

Luxemburg alle winkels tot 13.00u

toegestane uitzonderingen: hele dag

Malta alle winkels

nederland alle winkels op 12 koopzondagen

geen beperking in toeristische gebieden

noorwegen alle winkels de drie zondagen voor Kerstmis

kleine winkels: alle zondagen

Oostenrijk winkels in toeristische gebieden

Polen alle winkels

Portugal alle winkels

Slovakije alle winkels

Slovenië alle winkels

Spanje alle winkels op 12 koopzondagen

aangevuld met regionale afspraken

Turkije alle winkels

Verenigd Koninkrijk alle winkels

Zweden alle winkels


SOCIALE ECONOMIE

LBC-NVK scoort mooie resultaten in beschutte en sociale werkplaatsen

Hogere koopkracht, meer vakantiedagen en nieuwe functieclassificatie

sOfie Diels en kris De BlOck

De beschutte werkplaatsen maken deel uit van de sociale economie. Je hebt ook sociale werkplaatsen zoals de kring-loopwinkels en bedrijven voor groenonderhoud. De lBc-nVk stroopt sinds lang de mouwen op om de loon- en arbeidsomstandigheden in de werkplaatsen gevoelig te verbeteren. en de resul-taten mogen zeer zeker worden gezien.

Bij de beschutte en sociale werkplaat-sen vind je zinnige en waardevolle jobs voor mensen uit ‘kansengroepen’. In de beschutte en sociale werkplaatsen werken tegenwoordig 26.000 mensen.

In het geval van de beschutte werkplaatsen bestaat de doelgroep vooral uit mensen met een arbeidshandicap die tijdelijk of defini-tief niet meer terecht kunnen in het nor-male economische circuit. De werkplaat-sen worden hiervoor gesubsidieerd door de overheid en stellen mensen tewerk onder begeleiding van monitoren. Een beschutte werkplaats moet ervoor zorgen dat haar doelgroepmedewerkers interessant en waardevol werk doen en zo positief bijdragen tot de samenleving. Het werk dat ze doen kan heel uiteenlopend zijn. Werk dat in de werkplaats zelf gebeurt of in het bedrijf van een opdrachtgever.De LBC-NVK levert de nodige inspanningen opdat het personeel van beschutte werk-plaatsen zo goed mogelijk begeleid wordt

op de werkvloer. En dat gebeurt op enkele niveaus.

VIA-akkoord

Om te beginnen zijn er om de vijf jaar onderhande-lingen over een Vlaams Intersectoraal Akkoord (VIA). In 2011 lukte het voor de vierde keer om zo’n akkoord af te sluiten. Via tripartiete onderhan-delingen tussen de Vlaamse overheid, de werkgevers en

vakbonden. De bonden pro-beren steevast om de loon-

en arbeidsvoorwaarden te ver-beteren voor de werknemers uit

de Vlaamse non-profit.Het lukte bijvoorbeeld om voor de beschutte werkplaatsen een groter vor-mingsbudget af te dwingen. Dat geld wordt gestort in een paritair beheerd fonds. Met die centen worden werkgebonden vormin-gen en opleidingen georganiseerd voor het personeel uit de sector. De bonden speelden het verder klaar om de andere Vlaamse non-profitsectoren bij te benen wat betreft het aantal vakantieda-gen voor de 35- tot 44-jarigen.

© foto

: daniël r

ys


Wie ouder dan 35 is, krijgt er sinds dit jaar 2,5 dagen ‘vrijstelling van arbeidsprestaties’ bij. In 2013 komen daar nog eens 2,5 dagen bovenop.Er zal ook werk worden gemaakt van een moderne functieclassificatie. Terwijl het nieuwe akkoord loopt, zullen inspanningen worden gedaan om ‘een functietapijt aan te leggen’. Bedoeling is om alle functies in beschutte en sociale werkplaatsen te scree-nen en ze tegenover elkaar af te wegen. Dat moet gebeuren op basis van vooraf bepaalde parameters. Geen eenvoudige klus, maar wel een belangrijke stap op weg naar een nieuw en geactualiseerd verloningssysteem. Knelpuntberoepen

De LBC-NVK wil verder bepaalde knelpunt-beroepen aanpakken. Bijvoorbeeld het beroep van monitor in de sociale economie. Werknemers uit de Vlaamse non-profitsec-toren die tijdens hun schooltijd niet de kans hebben gehad om hogere studies te doen en die toch als monitor aan de slag willen, zullen met behoud van loon een opleiding voor een knelpuntberoep kunnen volgen. Ze moeten wel eerst slagen in een toelatings-examen. Er wordt ook een financieel mecha-nisme geïnstalleerd zodat de werkgever de betrokken werknemer vlot kan vervangen zolang dat nodig is.Niet voor niets is de LBC-NVK de vakbond van morgen. Er is ook aandacht voor het inkomen van werknemers uit de non-pro-fit die met pensioen gaan. In het vorige VIA-akkoord werd voorzichtig gestart met een sectorale tweede pensioenpijler. De afspra-ken daarover werden in het nieuwe VIA-akkoord verankerd. En de bijdrage gaat zelfs naar omhoog. In de loop van 2012 moet dit voor elke werknemer erg concreet worden.De koopkracht van de huidige werknemers wordt zeker niet vergeten. Nog altijd is er geen volwaardige dertiende maand in de non-profitsectoren. Maar het nieuwe akkoord zet wel opnieuw een stap in de goede richting.

Dertiende maand

Voor de beschutte werkplaatsen is afgespro-ken dat de doelgroepwerknemers binnen de twee jaar jaar gemiddeld aan 87 procent van een volwaardige dertiende maand zullen komen. Ook de omkadering van de bedien-den gaat er de komende jaren op vooruit. Zij evolueren eveneens naar een volwaardige dertiende maand.Tot slot werden betere afspraken gemaakt voor de werknemersafgevaardigden. Die krijgen nu per effectief mandaat 20 dagen verlof voor vakbondswerk (per vier jaar). Allemààl betaald, wat tot voor kort niet zo was. Dat betekent dat de werknemersafge-vaardigden heel wat onbetaald werk lever-den voor hun collega’s in de werkplaatsen.

Op het vlak van de loon- en arbeidsvoor-waarden wordt een aanvullende vergoe-ding bij tijdelijke werkloosheid voorzien. Soms kan een groep werknemers niet aan het werk omdat er economische pro-blemen zijn of omdat het weer slecht is. Zowel in de sociale werkplaatsen als in de beschutte werkplaatsen krijgen die mensen van de werkgever een aanvullende vergoe-ding omdat ze niet kunnen werken en dus inkomsten verliezen.De bonden praten geregeld met het kabi-net van de Vlaamse minister van Energie, Wonen, Steden en Sociale Economie, Freya Van den Bossche, over alles wat nodig is om de sector te moderniseren en in te spelen op de economische crisis. Die crisis heeft een grote impact op een sector die vaak als toeleverancier werkt.In 2009 werd de sector duidelijk geconfron-teerd met de gevolgen van de economische crisis. Veel bedrijven konden geen werk meer geven aan de beschutte werkplaatsen en de werknemers dreigden flink wat loon te verliezen.

Opleidingsproject

De bonden gebruikten die situatie om een positief project uit te bouwen. De tijd die vrijkwam door het gebrek aan werk werd gebruikt om de werknemers opleidingen en bijscholing aan te bieden. Hiervoor werd een extra budget in het vormingsfonds gebruikt. Bij het kabinet werd ervoor gepleit om ongebruikte subsidies voor de sector te investeren in het opleidingsproject voor de beschutte werkplaatsen.Het overleg met het kabinet wierp vruch-ten af. Nu er opnieuw een crisissfeer heerst, hopen de bonden eens te meer de vrijgeko-men centen te laten investeren in een nuttig project voor de werknemers uit de sector. De sector van de beschutte en sociale werk-plaatsen is volop in beweging. Een nieuwe uitdaging is het geplande ‘maatwerkdecreet’, dat van kracht moet worden in 2014. De vorige Vlaamse regering en de sociale part-ners tekenden een beginselakkoord dat door de huidige Vlaamse regering moest worden uitgevoerd. En er wordt inderdaad werk van gemaakt.

‘maatwerkbedrijven’

Er is nu een goedgekeurde conceptnota met als titel ‘Maatwerk in het kader van collec-tieve inschakeling’. Volgens die nota willen de sociale partners en de overheid samen streven naar een verbeterd en vereenvou-digd systeem van werken in de sociale eco-nomie. Het document schetst een nieuwe kijk op het werk in een maatwerkbedrijf en spreekt ook over nieuwe regels. Maatwerkbedrijf wordt de nieuwe naam voor beschutte en sociale werkplaatsen en voor invoegbedrijven. De conceptnota brengt ook een nieuwe kijk op de subsidië-ring, begeleiding, omkadering en structuur van maatwerkbedrijven. Bij de bonden heerst vertrouwen op dit vlak. Op termijn zal het lukken om te komen tot één grote sector met dezelfde loon- en arbeidsvoorwaarden. Hoe dan ook een uit-daging van formaat.De LBC-NVK is betrokken partij bij de uitvoe-ring van het nieuwe VIA-akkoord. Nieuwe akkoorden creëren nieuwe uitdagingen. Het lukte om de koopkracht op te krik-ken door een hogere eindejaarspremie. De volledige dertiende maand is er nog niet maar het scheelt niet veel of dat doel wordt bereikt. Er kwamen ook extra vormingscen-ten zodat iedereen zijn werk zo goed moge-lijk kan doen. Toeslagen voor prestaties op niet-sociale momenten (avonden, week-ends) doen hun intrede in de sociale werk-plaatsen. Ook daar is er veel aandacht voor de combinatie van werk en gezin.

Jongere werknemers

Voor de wat jongere werknemers is er ook vooruitgang: de beschutte werkplaatsen worden geharmoniseerd met de sociale werkplaatsen. Er komen vijf extra vakan-tiedagen bij voor 35- tot 44-jarigen. Zonder de inspanningen voor een volledig nieuwe functieclassificatie te vergeten. Bij de onder-handelingen over het volgende VIA-akkoord zal over nieuwe barema’s kunnen worden gepraat. Kortom, de grote non-profitbewe-ging staat niet stil.Dit hele verhaal uitwerken, de problemen goed aanvoelen en degelijk overleg plegen wil zeggen dat er op alle niveaus prima mili-tanten nodig zijn. In de maatwerkbedrijven, regionaal en nationaal. Momenteel kan de LBC-NVK rekenen op een grote groep gemotiveerde vakbondsmilitan-ten. Maar hier en daar is versterking abso-luut welkom. In de sociale werkplaatsen is er nog niet overal overleg. Een extra stimulans voor de vakbond en de vele militanten met het oog op de komende sociale verkiezingen. Met vereende krachten kan bijzonder véél worden bereikt.

Met stappen naar een volwaardige dertiende maand en een tweede pensioenpijler, wordt de koopkracht in de sector stilaan verhoogd.


Auteursrechten

Wie een idee in een concrete en originele vorm giet, is een auteur. Het gaat daar-bij lang niet alleen om letterkundige wer-ken; ook een voordracht, een reclametekst, een foto, muziek, juwelen ontwerpen, een audiovisuele montage enzovoort kunnen als auteurswerk worden beschouwd. Heel veel werknemers zijn in het kader van hun arbeidsovereenkomst creatief bezig en maken auteurswerk. Wie plukt de vruchten van dat werk? De werknemer of de werk-gever?Verwijzend naar de Auteurswet van 1994 legde het Hof van Cassatie in een arrest van 3 juni 2010 duidelijk uit hoe de vork aan de steel zit. Wie een creatief werk maakte, heeft het recht om zijn naam te verbinden aan dat werk. Dat heet het ‘morele auteurs-recht’. Zoiets geldt ook voor werknemers: de werkgever mag niet de pluimen op zijn hoed steken. Belangrijker zijn echter de vermo-gensrechten. Wie heeft het recht op de gel-delijke opbrengst van het werk? De werkne-mer is de bezitter van de vermogensrechten van zijn werk, tenzij hij met zijn werkgever uitdrukkelijk iets anders overeenkwam.Voor computerprogramma’s geldt wel een andere regeling. De werknemer die een computerprogramma schrijft is er de vader van, maar de werkgever mag het te gelde maken. Ook hier kan een andere overeen-komst worden gesloten. Die bijzondere wet-telijke regeling is alleen op werknemers van toepassing; iemand die het statuut van zelf-standige heeft en – misschien zelfs langdu-rig – samenwerkt met een onderneming, is de eigenaar van de computerprogram-ma’s die hij schrijft. Voelt die verschillende behandeling niet wat wrang aan?

Ontslag tijdens gedeeltelijke werkhervattingEen werknemer werkt gedurende vele jaren voltijds en krijgt dan met een ern-stig gezondheidsprobleem te kampen. Hij blijft een hele tijd lang volledig van het werk afwezig. Later kan hij gedeeltelijk zijn werk hervatten. Dat gaat gedurende een aantal jaar goed, maar op zeker ogenblik verbreekt de werkgever toch de arbeidsovereenkomst. De werkgever berekent de ontslagvergoe-ding op basis van het loon voor de gedeel-telijke arbeidsprestaties. Iets waar de werk-nemer het niet eens mee is. Het arbeidshof in Brussel moet de knoop doorhakken.De werkgever beweert dat er bij de gedeelte-lijke werkhervatting een nieuwe deeltijdse arbeidsovereenkomst ontstond en dat er dus ook alleen maar sprake kan zijn van

een deeltijdse ontslagvergoeding. Maar de rechter volgt die redenering niet. Wanneer een werknemer na een periode van volle-dige arbeidsongeschiktheid het werk slechts gedeeltelijk hervat, wordt de oorspron-kelijke arbeidsovereenkomst gedeeltelijk

geschorst. Er ontstaat dan wel géén nieuwe deeltijdse arbeidsovereenkomst. Dus moet de ontslagvergoeding worden berekend op basis van het normale voltijdse loon. Het arrest van 3 januari 2011 is glashelder gemo-tiveerd.

ARBEIDS-GERIChTmarc weyns

Commentaar op Facebook breekt werknemer zuur opOok een werknemer heeft het recht om zijn mening te uiten over het bedrijf waar hij werkt. Dat lijdt geen twijfel, maar toch mag hij daarin niet te ver gaan. In enkele recente vonnissen verklaarden de arbeids-rechtbanken dat er ook op de socialenet-werksites grenzen zijn.Een werknemer stuurde e-mails naar zijn collega’s vol beledigingen en verwij-ten over zijn chef. Hij werd de laan uit-gestuurd om dringende reden. De werk-nemer vocht dat ontslag aan en zijn werkgever sloeg terug met een tegen-eis omdat de werknemer vertrouwelijke bedrijfsinformatie publiek te grabbel had gegooid op LinkedIn. Op 4 februari 2011 aanvaardde de Brusselse arbeidsrechtbank die tegeneis omdat de werknemer zaken- en fabrieksgeheimen had onthuld. Artikel 17 van de Arbeidsovereenkomstenwet legt

immers een vertrouwelijkheidsplicht op aan de werknemer. In een ander geval leverde een kaderlid van een beursgenoteerd bedrijf diverse keren ongezouten commentaar op Facebook. Ook hier vond de rechter dat de commen-taren beledigend waren en schade toe-brachten aan het bedrijf. De werknemer verweerde zich tegen het ontslag, vooral met het argument dat zijn werkgever zijn privacy schond door op zijn facebookpa-gina’s te grasduinen. Dat argument veegde de rechtbank van de tafel: wie een com-mentaar schrijft op Facebook hoort te weten dat zijn commentaren publiek wor-den: “Het systeem via vrienden van vrien-den kunnen inloggen is volkomen lek en oncontroleerbaar voor de facebookhouder.” Als de werkgever terechtkomt op de face-bookpagina’s van een werknemer, schendt hij daarmee de privacy helemaal niet.De arbeidsrechtbank van Leuven conclu-deerde in een vonnis van 17 november 2011 dat het ontslag terecht gegeven was.


INBOxmOnique Braam

www.degevolgen.be www.dealternatieven.be

Het recente federale regeerakkoord liegt er niet om. De gevolgen van de voorgeno-men besparingen zullen voor iedere burger voelbaar zijn. Wat zijn de gevolgen van de sanering voor jou als werknemer? De regels voor brugpensioen veranderen, we zullen allemaal langer moeten werken, de afspra-ken rond tijdkrediet worden fors ingeperkt en als je zonder werk valt krijg je te maken met sterk verminderde werkloosheidsuitke-ringen. Maar het kan ook anders. Het ACV heeft een alternatief voor de besparingen. Je vindt alles over de regeringsmaatregelen op www.degevolgen.be en www.dealternatieven.be.

werk je in paritair comité 311?

Het paritair comité 311, dat zijn alle ‘grote kleinhandelszaken’: winkelbedrijven die non-food verkopen in een aantal filialen,

met minstens 50 werknemers. Met de web-site www.pc311.be wil de LBC-NVK, op een toegankelijke manier informatie versprei-den onder het winkelpersoneel. Je vindt er alles over je loon en de arbeidsvoorwaarden in de sector. Je kan er je verhaal kwijt, je vindt er getuigenissen van collega’s en je kan vragen en reacties achterlaten. Kortom, een ontmoetingsplek waar werknemers uit PC 311 hun verhaal kwijt kunnen. En sinds kort kan je ook meepraten op de facebook-pagina Straffe Stoten. www.pc311.be

LBC-NVK gaat internationaal

De LBC-NVK sluit haar ogen niet voor Europees en mondiaal vakbondswerk. Wel integendeel. De vakbond is sterk betrokken bij internationale vakbondsinitiatieven. Zo werden internationale projecten opgezet waarbij de LBC-NVK de vakbonden elders op deze aardbol steunt in de uitbouw van hun organisatie. Op Europees vlak steunt de LBC-NVK de

uitbouw van Europese ondernemingsra-den. Daarnaast is de LBC-NVK actief lid van Europese sectorvakbonden. Op mondiaal vlak geeft de LBC-NVK bijvoorbeeld steun aan de Schone Kleren Campagne en levert ze haar bijdrage rond internationale kader-akkoorden en sociale rechten. De LBC-NVK bericht ook over het vaak moeizame en soms gevaarlijke vakbondswerk wereldwijd en roept op tot solidariteit. Uiteraard zijn er ook op wereldvlak banden met belangrijke vakbondsfederaties. http://internationaal.lbc-nvk.be

LBC-NVK op facebook en twitter

De LBC-NVK is sinds geruime tijd actief op facebook en twitter. Volg ons, en vooral, dis-cussieer mee. Reageer op onze standpunten, deel je ervaringen, laat weten hoe jij erover denkt en maak onze pagina’s bekend bij je vrienden en collega’s.http://www.facebook.com/lbcnvkactueelhttp://www.twitter.com/lbcnvk

www.lbconderwijs.be

Kies een opleiding waarin

Meer informatie?

Nederlands voor anderstaligen

Informatica Pc-initiatie, internet, presentatie rekenblad, tekstverwerking, gegevensbeheer, hardware, netwerken, EHBO voor de computer, besturingssystemen, Mac-initiatie, Mac-iLife, desktop publishing, programmeren, webdesign & webscripting, grafische programma’s, multimedia, digitale fotografie, foto- & videobewerking en CAD.

Handel en administratie Boekhouden-informatica, maritiem medewerker en toerisme & onthaal.

Diverse studierichtingen Algemene vorming, kant, kapper, schoonheidsverzorging, koken, hotelbedrijf, wijnkenner, bierkenner, autotechniek en digitale fotografie.

PersonenzorgPolyvalent verzorgende, begeleider in de kinderopvang, jeugd- en gehandicaptenzorg, intercultureel werk en tandartsassistent.

Hoger onderwijs Graduaat boekhouden, graduaat bedrijfsorganisatie en graduaat fiscale wetenschappen.

Let op: het opleidingsaanbod verschilt per centrum.

Centra voor Volwassenenonderwijs LBC-NVK

‘Antwerpen’ - 03 220 89 00extra vestigingsplaatsen te Boom en Borgerhout.

‘Beringen’ - 011 42 98 29extra vestigingsplaatsen te Lummen en Herk-de-Stad.

‘Borgerhout’ - 03 235 99 24extra vestigingsplaatsen te Brasschaat, Kalmthout en Wuustwezel.

‘Mortsel’ - 03 449 06 27

‘Sint-Niklaas’ - 03 776 29 49extra vestigingsplaatsen te Beveren, Dendermonde, Stekene en Wetteren.

‘Turnhout’ - 014 47 13 18extra vestigingsplaats te Hoogstraten.

je blijft groeien


Ook voor bedienden dreigt economische werkloosheiderik Van Den HeeDe

sinds 1 januari 2012 kunnen ook bedienden ‘economisch werk-loos’ worden. Dat betekent dat werkgevers onder bepaalde voor-waarden de arbeidsovereenkomst kunnen schorsen. gedurende die tijd ontvangt de bediende een werkloosheidsuitkering van de rVa en een aanvullende ver-goeding van de werkgever.

Wet van 12 april 2011

Met de wet van 12 april 2011 wordt de moge-lijkheid tot het invoeren van tijdelijke werk-loosheid voor bedienden vanaf 1 januari 2012 ingevoerd. Deze wet geeft uitvoering aan het ontwerp van het Interprofessioneel Akkoord, dat een aantal elementen van toe-nadering tussen het arbeiders- en bedien-destatuut voorzag. LBC-NVK heeft zich ver-zet tegen dit ontwerp van IPA omwille van de afbouw van het bediendestatuut dat daarin werd voorzien. Uiteindelijk werd het IPA niet ondertekend. De regering in lopende zaken heeft wel een aantal elemen-ten van het ontwerp van IPA opgenomen in de ‘Wet van 12 april tot uitvoering van het compromis van de Regering met betrekking tot het Interprofessioneel akkoord’. Naast de nieuwe opzegtermijnen voor arbei-ders en bedienden werd ook de economi-sche werkloosheid voor bedienden vanaf 1 januari 2012 ingeschreven in de wet op de

Arbeidsovereenkomsten. De economische werkloosheid voor bedienden is een speci-fieke regeling die aan strengere voorwaar-den is gebonden dan deze van de arbeiders. Behoud van tewerkstelling in ondernemingen in moeilijkheden

Economische werkloosheid moet er voor zorgen dat de tewerkstelling kan behou-den blijven in een periode dat een onderne-ming in moeilijkheden zit. De onderneming moet aantonen dat er een daling is van de omzet, de productie of de bestellingen met minstens 10% of dat er 10% werkloosheid is bij de arbeiders. Om te garanderen dat de maatregel niet misbruikt wordt moet er vooraf een cao worden afgesloten. Dit kan zowel een sector- als een ondernemings-cao zijn. Momenteel zijn er al in drie sectoren een cao afgesloten, nl. in de sectoren metaal, textiel en papiernijverheid. Waar geen cao wordt afgesloten, kan een ondernemings-plan worden opgesteld. Dit plan moet voor-gelegd worden aan een nationale paritaire commissie die zal oordelen of de onderne-mingsregeling aan alle wettelijke voorwaar-den voldoet.

Invoering

Vóór de maatregel kan worden ingevoerd moet de werkgever de RVA minstens 14 dagen voordien inlichten. Ook de onder-nemingsraad of de vakbondsafvaardiging moet worden ingelicht. De werkgever kan ten vroegste 14 dagen na die kennisgeving

overgaan tot effectieve invoering van de schorsing. Vooraleer de werkloosheidsperi-ode begint moet alle inhaalrust voor over-uren opgenomen zijn.

Welke schorsing?

De schorsing kan volledig of gedeeltelijk zijn, met een minimum van 2 arbeidsda-gen per week. Volledige schorsing mag per kalenderjaar niet meer dan 16 weken bedra-gen. Bij de gedeeltelijke schorsing bedraagt de maximumtermijn 26 weken. Bij combina-tie van volledige en gedeeltelijke schorsing tellen 2 weken gedeeltelijke schorsing voor 1 week volledige schorsing.

Wat betekent het voor je inkomen?

De bediende ontvangt van de RVA voor de werkloze periode een uitkering. Die bedraagt 70% (samenwonende) of 75% (alleenstaande of gezinshoofd) van het begrensde brutoloon (2.324,21 euro in janu-ari 2012). Daarnaast moet de werkgever een aanvullende vergoeding betalen. Deze ver-goeding moet afgesproken worden in de cao of het ondernemingsplan en moet minstens even groot zijn als deze voor de arbeiders in dezelfde onderneming.Voor alle concrete informatie over de even-tuele regeling in jouw onderneming en de gevolgen voor je persoonlijke situatie, neem je best contact op met je LBC-NVK afgevaar-digde of met het LBC-NVK secretariaat van je regio.

ECONOMISChE wERKLOOShEID

© f

oto:

dan

iël

rys


Fiscale beveiliging

Laat ik beginnen met een waarschuwing.

een mens moet voor zijn eigen gezond-

heid – en die van zijn huisgenoten – gedo-

seerd de maatregelen van de nieuwe fede-

rale regering tot zich nemen. Overdaad

kan inderdaad kwalijke gevolgen hebben.

een indigestie dreigt bij het doornemen

van alle maatregelen die stuk voor stuk, zo

zei alexander de Croo van Open VLd toch,

‘ons sociaal model moeten waarborgen’.

Werkloosheidsuitkeringen worden vermin-

derd, pensioenrechten worden afgebouwd

en energiebesparende maatregelen zijn

fiscaal niet langer prioritair. Wiens sociaal

model veilig wordt gesteld, dreigt met de

dag minder duidelijk te worden.

gelukkig wist aan het eind van het jaar

een vriendelijke vrouw me ongevraagd

per telefoon te melden dat er nog altijd

fiscale aftrekmogelijkheden bestaan als

ik mijn huis wil beveiligen. er moet wat

schorten aan de selectie van het te tele-

foneren doelpubliek in het callcenter waar

die mevrouw werkt. Hoe ik op haar lijstje

beland ben, is me een compleet raadsel.

Want zeg nu zelf, een rijwoning met min-

der dan vijf meter gevelbreedte, valt niet

direct onder de ‘uiterlijke tekenen van wel-

stand’. Zelfs een amateurinbreker weet dat

hij hier best zijn materiaal niet voor uit zijn

tas moet halen, professionals rijden zo’n

woning meewarig schuddebollend voorbij.

Mijn verwondering over het feit dat die

belastingvriendelijke beveiliging bestaat

maakte – na het erg korte ‘niet geïnte-

resseerd’-gesprek – plaats voor ergernis

dat de maatregel nog altijd bestond. bij

de regeringsonderhandelingen moeten

ze toch hebben onderzocht wat er alle-

maal aan maatregelen was. daarna heb-

ben de onderhandelaars dan geoordeeld

en beslist welke maatregelen moesten

worden gehandhaafd of afgeschaft. Over

inspanningen rond huisbeveiliging werd

dus wetens en willens geconcludeerd dat

zoiets fiscaal moet blijven worden aange-

moedigd.

nu ben ik tegen inbraken en geef ik toe

maar weinig begrip te hebben voor dief-

stal. Maar om nu bewust eigenaars die

hun eigendom beveiligen fiscaal te blijven

belonen… in tijden van crisis moet je pri-

oriteiten bepalen. deze maatregel hoort

daar niet bij te zitten, denk ik dan.

uiteraard kan de redenering luiden dat

diefstallen vermijden ertoe leidt dat de

politie en het gerecht minder zwaar wor-

den belast. Maar zo kan je nog wel meer

redeneringen bedenken. gedaan met het

openbaar vervoer, laat de mensen zelf

voor hun verplaatsingen zorgen. Of ont-

wikkel jouw ‘leer-het-zelf-pakket’ en ons

onderwijs kan ook meteen met wat minder.

IN DE MARGEwf

Uitzendkrachten in logistiek kennen vaak hun rechten nietDe wetgeving zegt dat uitzend-krachten dezelfde rechten heb-ben als andere werknemers op het vlak van veiligheid, oplei-ding en informatie. maar acV-antwerpen had heel andere erva-ringen toen het op 20 december 2011 actie voerde rond de manier waarop uitzendkrachten geïn-formeerd worden. een actie aan de antwerpse waaslandtunnel.

Aan die tunnel vertrekken op diverse tijdstippen bussen met uitzendkrach-ten. Mensen die werken in de logistiek op Antwerpen-Linkeroever en die allemaal het bediendestatuut hebben. Dikwijls gaat het om werknemers die niet zo goed Nederlands kennen. Hierdoor weten ze bijna niets over hun loon- en arbeidsvoorwaarden. Voor sommige werkgevers is het dan ook een fluitje van een cent om onwetende werkne-mers te misbruiken.Voor de vakbond is het erg belangrijk om deze groep werknemers te informeren. De actievoerders in december deelden folder-tjes in verstaanbare taal uit. Er werd per-soonlijk gepraat met werknemers die op hun bus stonden te wachten. De uitzendkrachten kregen ook de ‘bro-chure uitzendarbeid’ aangeboden. In die brochure staat bijvoorbeeld uitleg over het recht op een eindejaarspremie en op een

vakbondspremie. Bij een onderneming als Logisport, een onderdeel van Katoennatie, zijn er voor de uitzendkrachten geen maal-tijdcheques. Werknemers met een ander contract hebben er wel maaltijdcheques. Het ACLVB en de BBTK tekenden daar een cao die de werkgever in staat stelt om zo’n onderscheid te maken.Uit de gesprekken met de uitzendkrachten kwam ook informatie over schrijnende toe-standen op. Tal van deze mensen werken al vijf of zes jaar lang met een uitzendcon-tract. Dikwijls dan nog met weekcontrac-ten. De ACV-actievoerders hoorden verha-len over onveilige werkomstandigheden die indruisen tegen de wet over het welzijn op het werk.Ook uitzendbureaus buiten hun werkkrach-ten soms uit. Zo vertelde een werknemer dat hij een vast contract gekregen had na vijf jaar lang uitzendarbeid te hebben gedaan. De man moest nog wel elke maand 70 euro betalen voor vervoer om op zijn werk te geraken. En dat terwijl zulke uitzendarbei-ders tegen het minimumloon werken.De actie oogstte erg veel sympathie bij de uitzendkrachten. Die vroegen trouwens om af en toe ‘bezoek’ te krijgen van de vakbond.Het ACV zorgde ter plekke voor dienstver-lening. Zo lukte het om sommige mensen lid te laten worden. Samen met de LBC-NVK werd afgesproken om de actie nog te her-halen. ‘Waardig werk voor iedereen’ is een recht, punt andere lijn.


Denis BOuwen

De kleine winkelketen Bio-Planet is een filiaal van colruyt dat gespe-cialiseerd is in de verkoop van biologische en ecologische pro-ducten. Bio-Planet bestaat al een jaar of tien en heeft nu zeven vestigingen. Patrick Hufkens is bij het bedrijf de vakbondswer-king van de lBc-nVk uit de grond aan het stampen. “grote wantoe-standen hoef je in onze onder-neming niet verwachten”, vertelt Patrick. “maar via de lBc-nVk wil ik wel een goede spreek-buis voor de werknemers zijn.”

Patrick Hufkens (54) is sociaal bewogen en allergisch aan onrecht. Sommige van zijn voorvaderen, eenvoudige boeren uit de Kempen, leverden al rond 1900 sociale strijd bij de cementfabrieken in Sint-Jozef Rijkevorsel. Geen wonder dat hij de man is die de basis legt voor de LBC-NVK-werking bij Bio-Planet. “Maar ik wil dat uiteraard niet alleen doen”, zegt Patrick. “Ik ga zeker op zoek naar collega’s om de handen in elkaar te slaan.”De supermarktketen Colruyt begon een jaar of tien terug met het concept Bio-Planet. Geïnspireerd door voorbeelden in Duitsland werd een eerste Bio-Planet geopend in Kortrijk. Tegenwoordig zijn er ook win-kels in Gent, Dilbeek, Turnhout, Mechelen, Leuven en Brugge. Antwerpen is nog een

belangrijke ‘missing link’. In totaal werken er al bijna 150 mensen bij Bio-Planet.

“Bio-Planet hoopt tegen 2020 twintig extra winkels op te richten”, weet Patrick.

“Daarnaast zijn er plannen om kleine win-kels rond hetzelfde idee uit te bouwen.”Werken in een groeibedrijf is uiteraard pret-tiger dan een baan hebben bij een onderne-ming die moet reorganiseren en saneren. “In die zin is het erg dankbaar om bij Bio-Planet vakbondswerk te kunnen verrichten.”Voor Patrick vakbondsafgevaardigde van de LBC-NVK werd, zat hij met vragen over het uurrooster bij zijn bedrijf. Een uurrooster dat nogal ingewikkeld in elkaar zat. “Met mijn vragen trok ik naar LBC-NVK-secretaris Veerle Verleyen in Halle en zo ging de bal aan het rollen. Nu ben ik dus kandidaat voor de sociale verkiezingen die in mei plaats-vinden. Op de kernvergaderingen van de LBC-NVK bij Colruyt (Halle) heb ik al een en ander bijgeleerd.”

extra personeel

Bakkeleien over de koffie en de suiker is niet echt aan Patrick besteed. “Ik wil graag inhoudelijk werk leveren. De werkdruk is bij-voorbeeld soms echt een probleem. Als we de directie kunnen overtuigen om wat extra personeel aan te werven, wordt het veel aan-genamer werken voor iedereen. Aan de loon- en arbeidsvoorwaarden kan ook nog veel verbeteren. Vroeger viel Bio-Planet onder paritair comité 201 (zelfstandige kleinhan-del), nu onder PC 202 (kleinhandel in voe-dingswaren), toch al een stap vooruit. Maar

de lonen blijven aan de lage kant.”Secretaris Veerle Verleyen: “Wanneer Colruyt met een nieuw concept van start gaat, kiest het vaak voor een paritair comité dat minder gunstig is. Maar uiteindelijk komt zo’n activiteit toch wel terecht in het PC waar ze thuishoort. Met de vakbond trachten wij zoveel mogelijk activiteiten onder het PC van het moederhuis te laten vallen. Dat is beter voor de werknemers en beter voor de syndicale slagkracht. Een plus-punt bij Colruyt is wel dat de onderneming veel werk zelf doet en niet uitbesteedt. Zo hebben ze hun eigen transport, IT-afdeling en schoonmaakdienst.”

Winkelbezoeken

Patrick heeft ondertussen al een reeks bezoeken aan de winkels van Bio-Planet achter de rug. “Door de winkels te bezoe-ken leer je de collega’s kennen en hoor je wat er allemaal leeft op de werkvloer. Nadien kan ik alle verzuchtingen vertalen naar een programma voor de sociale verkiezingen.”Extra kandidaten voor de LBC-NVK vinden is een uitdaging. “Eerst moet je een band met de mensen opbouwen. Pas daarna zul-len sommigen open staan voor het idee om ook op te komen. Het is al een mooie start als je collega’s kan helpen met informatie die ze zoeken, bijvoorbeeld over de jeugd-vakantie, de seniorvakantie of het educatief verlof. Als ze zien wat de vakbond kan bete-kenen, begrijpen ze ook beter waarom syn-dicaal werk zo nuttig en noodzakelijk is.”

Vakbondswerk krijgt stilaan vorm bij Bio-Planet

lBc-nVk hoopt werkdruk te verminderen en lonen op te krikken

Bakkeleien over de koffie en de suiker is niet echt aan Patrick besteed. “Ik wil graag inhoudelijk werk leveren.

DISTRIBUTIE

© f

oto:

dan

iël

rys


MEDIA

Veel ergernis over sociaal overleg bij tv-zender VTM

spelregels sociaal overleg zijn geen vodje papier

POl BuekenHOut

Het rommelt in het medialand-schap. eind 2011 was een don-kere periode voor gazet van antwerpen, voor het persagent-schap Belga en voor Vmma, de moeder van de zenders Vtm en 2Be. De ontslagen zijn niet zozeer te wijten aan slechte bedrijfsresul-taten. wel aan de schrik dat 2012 een barslecht jaar zal blijken.

De zenuwen staan op scherp in het voor-uitzicht van de grote strijd om de kijker die zich in 2012 als bikkelhard aankondigt na de overname van VT4 en VijfTV door Wouter Vandenhaute , de bekende baas van Woestijnvis.Bij VMMa, waar op dit ogenblik geen alge-meen directeur is, heeft Christian Van Thillo – de topman van de Persgroep, waar-toe VMMa behoort, zijn troepen op scherp gesteld met zijn sleutelwoorden ‘focus’ en ‘keuze’. Op 18 november sprak hij zijn werknemers toe onder de slogan ‘Fit for the future’. Het bedrijfsmodel van VMMa is gebaseerd op bijna driekwart van de reclamebeste-dingen op televisie in Vlaanderen. Na 23 jaar alleenheerschappij verandert het land-schap. Woestijnvis steekt niet onder stoelen of banken dat het de kaarten grondig wil herschudden.Het gemeenschappelijk vakbondsfront van de LBC-NVK en de BBTK had wel oren naar het feit dat het bedrijf zich moet wapenen voor de toekomst en stelde zich construc-tief op. Maar het is de manier waarop die veel kritiek uitlokt. ‘Fit for the Future’ moet niet alleen bedrijfseconomisch gelden maar ook sociaal.

Ondernemingsraad

De afgesproken ontslagprocedure werd ern-stig met voeten getreden. Feit is dat de werk-nemersvertegenwoordigers letterlijk tussen de soep en de patatten ingelicht werden over de nakende herstructurering op 18 novem-ber 2011. Kort voordat het personeel zou worden toegesproken werd aan de secretaris van de ondernemingsraad en enkele andere werknemersvertegenwoordigers koudweg meegedeeld dat er een aantal ontslagen zou vallen. Op de ondernemingsraad van 17 november was er nog geen vuiltje aan de

lucht. ‘Wait and see’, luidde toen de bood-schap. Afgesproken procedures zijn blijk-baar een vodje papier voor de directie van de populaire familiezender. En op een druk bijgewoonde personeelsvergadering, geor-ganiseerd door het vakbondsfront, bestem-pelde de directie het sociaal overleg als een te verwaarlozen fenomeen. Het lijkt wel iets uit de geschiedenisboeken van de vorige eeuw. De directie en de personeelsverantwoorde-lijken bij VMMa hebben de mond vol van een aanpak die draait rond competenties. Uit die hoek zou je verwachten dat de regels van het sociaal ten volle nageleefd worden. Een simpele uitnodiging met een agenda om samen rond de tafel te zitten was blijkbaar teveel gevraagd.Als een werkgever de mond vol heeft van ‘transparant overleg’ en ‘samen constructief naar oplossingen zoeken’ mag je toch wel billijke ontslagvergoedingen verwachten. In 2008 konden werknemers nog met opgehe-ven hoofd het bedrijf verlaten dankzij een degelijk sociaal plan. Drie maanden extra loon betekent voor VTM per ontslagen per-soon gemiddeld de waarde van een spotje in ‘prime time’. De ontslagcriteria worden overigens erg dubbelzinnig toegepast. Kortom, geen wonder dat een vakbondsdelegatie begint

te koken van woede.Vaste medewerkers met jarenlange dienst worden de laan uitgestuurd met een zoet-houdertje als de formule Claeys en dan mogen ze blij zijn want de directie ‘heeft een echte inspanning gedaan’. Althans, zo heet dat dan. Werknemers met meer dan twintig jaar dienst passen niet meer in het strate-gisch plan. Een ballast op de winstdoelstel-lingen? De toekomst is aan de freelancers of productiehuizen. Voor het personeel raakt de emmer der vernederingen stilaan vol.

rouwband

Op woensdag 21 december organiseerde het vakbondsfront een geslaagde rouwband-actie rond de ontslagen werknemers. Dat leverde applaus op voor de strijdbare vak-bondsdelegatie. Twee dagen later riep de voorzitter op het verzoeningsbureau op om dringend werk te maken van een transparant en construc-tief sociaal overleg. Hopelijk valt dat niet in dovemansoren bij het management. De spelregels van het sociaal overleg zijn geen vodje papier. Vanuit de bonden wordt aangedrongen op een sociaal plan, gekruid met verse tomatenroomsoep en stevige gehaktballetjes.

© f

oto:

imag

eglo

be


FILMkarin seBerecHts

Margin Call“Op een gegeven moment stopt de muziek en blij-ven we zitten met de grootste zak stinkende smur-rie uit de geschiedenis van het kapitalisme”...

Een simpel maar treffend beeld van het beurswezen in de voor-bije jaren. We schrijven voorjaar 2008. Net voor hij met zijn scha-mele doos kantoorrestjes op de keien belandt, stopt een ontsla-gen afdelingshoofd bij een inves-teringsfirma in Wall Street zijn protegé een usb-stick in handen, met de dringende vraag om er een blik op te werpen. De raketingenieur, die één en ander af weet van cijfers, komt na een paar uur rekenen tot de vaststelling dat er achter de triljoenen aan ‘assets’ die het bedrijf in portefeuille heeft uit-sluitend ongedekte rommel zit. Hoog tijd dus voor een nach-telijk crisisberaad. De redding komt letterlijk van hogerop: de in allerijl per helikopter opge-trommelde ‘big boss’ zal ervoor zorgen dat in elk geval niet zijn bedrijf met de zak stinkende smurrie blijft zitten als de muziek stopt… Heeft u het intussen wel gehad met al die stuitende verha-len over de klaplopers uit Wall Street en consoorten die de wereld met een financiële kater opscheepten? Slaat u ook met een ietwat nijdige ruk de finan-ciële pagina’s van uw krant om? Zeer begrijpelijk. Maar wie graag in een kleine twee uur tijd aanschouwt hoe het economische bestel naar de

haaien wordt geholpen, kan ik toch ‘Margin Call’ aanbevelen. Debutant J.C. Chandor toont u namelijk hoe het er ongeveer aan toe gaat aan de binnenkant van de gebouwen die Michael Moore in ‘Capitalism: a Love Story’ spottend tot ‘crime zone’ omdoopte en met een politielint omwikkelde. ‘Margin Call’ lijkt af en toe op een spot voor de datasystemen van Bloomberg, maar het is bovenal een strakke en intrige-rende thriller over een vreemde biotoop waarin onder meer het als ‘entertainmentkosten’ weg-zetten van facturen voor hoeren en drank (76.000 euro per per-soon en per jaar) tot de geplo-genheden behoort. Chandor wurmt zijn cynische reddingsoperatie in een afge-past tijdsbestek (een kleine 24 uur), loopt geconcentreerd en zenuwslopend alle echelons van het kapseizend bedrijf af en laat verkopers en rekenaars snedig met elkaar clashen. Zo wordt die hele wantoestand toch nog een beetje aardig om zien… Noteer prima acteerwerk van acteurs als Kevin Spacey, Jeremy Irons, Stanley Tucci en een verrassende patente Simon Baker (‘The Mentalist’).

‘Margin Call’ loopt sinds 25

januari in de belgische zalen.

Jong geleerd… is aangewezen, vóór de muziek stopt (‘Rookies’ Zachary Quinto en Penn Badgley)

Sublieme spionagethriller met koele en troosteloze dienders (Benedict Cumberbatch en Gary Oldman)

Tinker Tailor Soldier Spyschuif die uitslovers van een James Bond en Jason Bourne even aan de kant en savou-reer de meest onbewogen geheimagent van het ‘vrije westen’: george smiley.

De in trenchcoat gehulde MI6-diender, ontsproten aan het brein van auteur en vroeger geheimagent John LeCarré, is in alles de tegenpool van Bond en Bourne. Op het eerste gezicht dan toch, want er woelt nogal wat onder Georges schild van onaangedaanheid. Smiley wordt na een faliekant afgelopen missie in Boedapest in volle Koude Oorlog samen met zijn baas (‘Control’) bij MI6 (‘the Circus’) aan de deur gezet. Een tijdje later wordt hij offici-eus teruggehaald om een mol te ontmaskeren die van op het hoofdkwartier in Londen infor-matie doorspeelt aan de Sovjets. Smiley moet één voor één zijn oude werkmakkers op de roos-ter leggen om de waarheid bij elkaar te puzzelen… LeCarré zal beslist niet gemord hebben dat de productiefirma de regisseur voor deze ‘Tinker Tailor Soldier Spy’ in Zweden is gaan lenen. Tomas Alfredson (‘Let the right one in’) filmt stijf-hoofdig effen en heeft van bij de moedwillig academisch gemon-teerde introductie de juiste toon te pakken. Langzaam, gedempt en sinister. De Zweed drenkt zijn secuur geschreven (door Peter Straughan en wij-len Bridget O’Connor) en in uitgekiende kaders gedwongen

intrige in een zompig kleuren-palet, waarin iedereen er ver-frommeld en ‘depri’ uitziet. Alfredsons sublieme spiona-gethriller wordt voorbeeldig getrokken door Gary Oldman als koele, door het verraad van zijn vrouw verscheurde ondervrager. De grootse cast (met onder meer John Hurt, Colin Firth, Benedict ‘Sherlock!’ Cumberbatch) kruipt met hem in de huid van elkaar bespiedende lieden die zelfs hun eigen schaduw niet vertrouwen. Naast geniepig bloedstollend is Tinker Tailor Soldier Spy ook een trieste staalkaart van ver-smachte emoties. In een voor de film bedacht kerstfeestje trek-ken ze stuk voor stuk aan ons voorbij: de bittere melancho-lici die grote liefdes – hetero of homo – achterhielden of smar-telijk uit hun leven schrapten. ‘For the greater good’, of zoiets. Ga zeker kijken naar deze Britse klassieker op zijn Zweeds. En ga dan nóg eens kijken om, als u weet wat u weet, te aanschou-wen hoe briljant Alfredson – in elk detail, in elk beeld, in elk geluid – verraad en verlies op uw netvlies tovert. Een snoepje.

‘Tinker Tailor Soldier Spy’ komt

op 8 februari in de belgische

zalen.


RUBRIEKSNAAM

hoe durven ze?Peter mertens

als u het boek van Peter mertens heeft gelezen, zal u het achteraf niet kunnen zeggen: “wir haben es nicht gewusst”. in een heldere taal, met straffe voorbeelden en overtuigende cijfers, legt mertens zijn lezers uit hoe het kapitalisme, het systeem waarvan de wereld al eeuwenlang alle heil heeft ver-wacht, zichzelf stilaan aan het ver-nietigen is, hoe dat komt en wat de gevolgen daarvan zullen zijn.

Het is geen opwekkende lectuur. Voor iemand als ik, die zelden de economische bijlage van de krant bekijkt, wekte ‘Hoe dur-ven ze?’ achtereenvolgens verbazing, angst en woede op. Wie dit boek kan lezen zonder een overtuigde Indignado te worden, moet wel familie van de struisvogel zijn.Peter Mertens is sinds 2008 de opvolger van Ludo Martens als voorzitter van de politieke partij PVDA. Hij is socioloog van opleiding, werkte als arbeider in de Gentse Kanaalzone en zwoer bij zijn aanstelling het maoïsme en het stalinisme af. De economi-sche theorieën van Marx daarentegen blij-ven volgens hem accuraat en actueel, maar hij weerhoudt zich ervan hem in zijn boek uitvoerig te citeren. Wat Mertens wél citeert, zijn statistie-ken, te beginnen die waaruit blijkt dat vijftig grote ondernemingen, waaronder ExxonMobil, Solvay, Telenet, Electrabel, Janssen Pharmaceutica en Arcelor/Mittal, in 2010 slechts 1,04 procent belastingen betaalden aan de Belgische staat. Via fiscale spitstechnologie ‘ontweken’ deze bedrijven bijna negen miljard euro belasting, hoewel ze samen een winst hadden geboekt van 27 miljard.

miljonairstaks

Deze cijfers zetten meteen de toon van het boek en effenen voor Mertens het pad naar één van zijn meest concrete voorstellen: de invoering van de zogenaamde miljonairs-taks, een belasting op miljoenenvermo-gens. Als het waar is dat 0,5 procent van de wereldbevolking 38,5 procent van alle rijk-dom op onze planeet bezit, lijkt zo’n taks niet onredelijk.

Mertens stelt voor alle 88.000 Belgische miljonairs – dat wil zeggen iedereen die behalve een eerste woning van maximum 500.000 euro ook nog één miljoen euro bezit – te belasten volgens het 1-2-3-prin-cipe: één procent op het vermogen boven één miljoen, twee procent op het deel boven twee miljoen en drie procent op alles boven drie miljoen. Op een gemiddeld fortuin van 8,7 miljoen zou zo’n Belgisch miljonairsge-zin dan elk jaar 188.000 euro moeten beta-len, waardoor de taks elk jaar 8,7 miljard zou opbrengen voor de staatskas.

Na de miljonairs neemt de auteur de ban-ken in het vizier. Volgens zijn berekening zijn er in de Europese wijk van Brussel onge-veer 15.000 lobbyisten actief (voor 736 par-lementsleden!), van wie drievierde voor de bedrijfswereld werkt. Na de bankencrisis van 2008 moesten die lobbyisten verhinde-ren dat er een te strenge Europese banken-wetgeving zou komen. Ze zijn daar glans-rijk in geslaagd, stelt Mertens. Volgens hem zijn sommige banken zo groot geworden, zo machtig en zo arrogant dat zij ‘too big to fail’ zijn en heelder regeringen kunnen bedrei-gen: “Als u ons laat vallen, ontploft het hele systeem.” De auteur stelt dan ook voor de banken zo gauw mogelijk publiek te maken, ‘zoals de post, het spoor- en luchtvervoer, water en energie, ziekenhuizen, scholen en univer-siteiten publiek zouden moeten zijn’, als waarborg tegen wild speculerende bankiers en riskante operaties met onze spaarcenten en pensioenen.

‘Duits model’

Deel twee van ‘Hoe durven ze?’ heet ‘Europa in het moeras’. Mertens citeert Bart De Wever (N-VA) die vorig jaar op een bijeen-komst van 160 ondernemers een lans brak voor ‘het Duitse model’. Volgens De Wever

‘waren de sociale hervormingen in Duitsland hard, maar ze wierpen wel hun vruchten af’.

Peter Mertens weerlegt deze bewering door de Duitse schrijver Günter Walraff (‘Ik, Ali’) aan te halen in De Standaard: “Wablieft? De armoede in Duitsland daalt? Integendeel (...), ze wordt structureel. Men zegt dat de voorbije jaren in Duitsland twee miljoen

nieuwe jobs zijn gecreëerd. Dat klopt, maar men vergeet erbij te zeggen dat slechts een kwart van die nieuwe arbeidsplaatsen een loon oplevert dat voldoende is om van te leven. (...) 1,4 miljoen werknemers verdie-nen slechts 5 tot 8 euro per uur. Dat zijn armen die werken, de working poor.” In één adem neemt Mertens de verdediging op zich van de modale Griek. Volgens hem verdienden duizend Griekse redersfamilies in 2010 de som van 15,4 miljard euro – zes miljard euro méér dan de inkomsten uit toe-risme – en betalen ze – alweer via een resem fiscale maatregelen – haast geen cent belas-tingen aan de staat. De Griekse financiële crisis is volgens Mertens dus niet de schuld van zogezegd luie, veel te vaak vakantiene-mende Grieken, maar van de Griekse mil-jonairs die de rijkdom van het land via een achterdeur naar het buitenland versassen.

‘Hoe durven ze’? gaat nog meer dan 200 bladzijden door met het slopen van heilige villa’s en het verdedigen van de gewone man, tot elke lezer op het eind niet anders kan dan om gerechtigheid te roepen en uit te kij-ken naar een schuldige. Maar dan rijzen de existentiële vragen op: waarom is véél voor de meeste mensen nooit genoeg? Hoe komt het dat eerdere pogingen om de maatschap-pij eerlijker en rechtvaardiger te maken jam-merlijk mislukt zijn? En dan is er nog die ene vraag: “Wie zullen we verantwoordelijk stellen voor de grote hold-up? Kruisig hem!” Akkoord. Maar wie?

HOe durVen Ze?

de euro, de crisis en de grote hold-up

Peter Mertens

uitgeverij ePO

350 blz.

BOEKgutenBerg


RUBRIEKSNAAMOVER DE GRENzENannick aerts

Meer flexibiliteit in Verenigd Koninkrijk?

Bij de vorming van de regering van con-servatieven en liberaal-democraten in het Verenigd Koninkrijk stond een grondige hervorming van het arbeidsrecht op de agenda. Bedoeling was de flexibiliteit zo groot mogelijk te maken voor werkgever en werknemer. Maar er moest wel worden rekening gehouden met de billijkheid en de concurrentieomgeving van een bedrijf.In oktober 2011 begon de regering de bevol-king hierover te raadplegen. Maar dat leverde niet al te veel aanpassingen op. Het recht om flexibele werkuren te vragen als je kinderen onder de 17 jaar hebt, zal worden ingetrokken. Werknemers kunnen niet lan-ger vrije tijd vragen om vorming te volgen. Om de hervorming vlugger door te voe-ren vroeg de regering aan Adrian Beecroft, een werkgever en geldschieter van de Conservatieven, om een rapport te schrijven. In de krant Daily Telegraph lekte een deel van het rapport uit, het stuk over de wet-geving rond onrechtmatig ontslag. Volgens Beecroft zou het te ingewikkeld zijn om werknemers te ontslaan die niet goed preste-ren. Het is al te gemakkelijk om een ontslag aan te klagen en een compensatie te vragen. De auteur van het rapport vond dat werk-nemers zonder enige motivatie moeten kunnen worden ontslagen. Tenminste, als de werkgever dezelfde verbrekingsvergoe-ding betaalt als bij een ander ontslag. In de praktijk zullen zo zeker werknemers wor-den ontslagen omdat de werkgever ze niet in het hart draagt.Adrian Beecroft staat achter zijn rapport. Maar de Britse vakbonden hebben veel vra-gen over het document. De auteur is zeker geen neutrale deskundige op het gebied van arbeidsrecht. Voor de bonden is het zeer twijfelachtig of de voorstellen de economie zullen ten goede komen. Werknemers zullen voortdurend bang zijn om te worden ontsla-gen. Hun loyaliteit zal zeker niet vergroten, hun koopkracht al evenmin.Wat er nu verder gebeurt met het rapport, is onduidelijk. De bonden zijn bang dat het gevaar voor sociale afbraak niet geweken is.

Vakbond en milieubeweging werken samenZowel het Internationaal Vakverbond (IVV) als het Europees Vakverbond (eVV) onder-nemen al jaren actie tegen de klimaatopwar-ming. Het IVV en het eVV willen de uitstoot van koolstofdioxyde tegen 2020 minstens met 25 tot 40 procent inkrimpen. Tegen 2050 moet die uitstoot zelfs met 80 tot 95

procent verminderen. Alleen zo kan worden vermeden dat de temperatuur tegen 2100 met twee graden Celsius stijgt. Op diverse gebieden zijn er grote uitdagin-gen. Zo moet het milieu meer worden geres-pecteerd maar moeten ook jobs in de ener-giesector worden gered. Er is dus nood aan een overgangsperiode, in afwachting dat we meer duurzame energie gebruiken. Door zo’n overgangsperiode worden de rechten van de werknemers uit de sector gegaran-deerd. En het kan. In de Amerikaanse stad Centralia (staat Pennsylvania) werken de vakbond en de milieubeweging goed samen. Aanvankelijk zag de vakbond daar het niet zitten om de steenkoolcentrale Transalta te sluiten. In die centrale werken 250 men-sen. Na tal van gesprekken concludeerden de vakbond en de milieubeweging dat de centrale alleen maar dicht kon als bepaalde voorwaarden vervuld zouden worden: milieu en werkzekerheid moeten samen-gaan, er moet opnieuw worden geïnvesteerd

in de lokale gemeenschap en er is een over-gangsperiode nodig.In de praktijk zal de steenkoolcentrale in twee fases gesloten worden. Tegen 2025 zal 40 procent van het personeel de pensioen-leeftijd hebben bereikt. De andere werkne-mers krijgen meer tijd om ander werk te zoeken.Transalta beloofde de huidige centrale te vervangen door een installatie op aard-gas. En milieuactivisten hopen dat er tegen 2025 in de streek meer investeringen zullen gebeuren in hernieuwbare energie. Niet iedereen bij de vakbond of bij de milieubeweging is gelukkig met de deal. De gesprekken liepen ook niet altijd van een leien dakje. Maar het voorstel van een slui-ting in fases bleek een cruciaal kantelmo-ment tijdens de onderhandelingen. Gevolg is ook dat de regio ‘Pacific Northwest’ tegen 2025 geen steenkoolcentrales meer zal heb-ben.Lees meer op www.etuc.org

en www.sierraclub.org

Onwettige ontslagen in Cambodja

De Cambodjaanse stad Siem Reap is bekend om zijn historisch patrimonium Angkor Wat. Het Angkor Village Hotel en het Angkor Village Botanical Resort zijn twee vijfsterrenhotels die dichtbij dit werelderfgoed liggen. Bij toeristen staan ze bekend om hun vriendelijke personeel en unieke ligging. Maar in de internatio-nale vakbondswereld hebben ze niet zo’n fijne reputatie. Tussen 25 juli en 6 augus-tus 2011 werden bij de twee hotels samen 70 tot 90 werknemers de laan uitgestuurd.Het ontslagen personeel kwam bij de vak-bond CTSWF aankloppen in verband met onbetaald loon, onwettige loonsvermin-deringen, een verbod om jaarlijks ver-lof en feestdagen op te nemen en wan-toestanden op het vlak van veiligheid en gezondheid.Op 4 juli vorig jaar richtte de CTSWF bij de hotels een vakbondsafvaardiging op. In overeenstemming met de wetgeving. Twee weken later bedachten de hotels allerlei uitvluchten om werknemers te kunnen ontslaan. De ontslagen werkne-mers verzamelden buiten de hotels om meer uitleg te krijgen. Een onwettige sta-king, vonden de werkgevers, die de actie nadien gebruikten als officiële uitleg voor de ontslagen.De CTSWF trok naar de rechter om de ont-slagen werknemers opnieuw in dienst te laten nemen. Van de rechter kreeg de vakbond gelijk. Nadien betoogden de

werknemers vreedzaam vlakbij beide hotels. Toeristen werden geïnformeerd via foldertjes in het Engels. Op vraag van de werkgevers trad de politie op tegen de actievoerders. Normaal moet de politie alleen Angkor Wat beschermen.Ook de rechtbank werd benaderd door de werkgevers. Zonder nieuwe bewijs-last gooide de rechter van de eerste pro-cedure het roer compleet om en sprak hij de werkgevers vrij. De CTSWF diende een klacht in bij het Cambodjaanse ministerie van Justitie. En de mondiale voedingsvakbond IUF nam contact op het ministerie van Toerisme over de rol die de toeristenpo-litie gespeeld had.Zelf actie ondernemen kan via

http://cms.iuf.org.

© f

oto:

imag

eglo

be


STATUUT

Bediendecontracten voor alle contractuelen bij Antwerps havenbedrijf

Provincie antwerpen gaf al eerder goede voorbeeld

Denis BOuwen

Bij het antwerpse Havenbedrijf verdwijnen alle arbeiderscon-tracten. Voortaan hebben alle werknemers daar het bedien-destatuut. frans marivoet, secretaris bij acV Openbare Diensten, doet het verhaal.

Ons recHt: Wat werd in essentie bedongen bij het Antwerpse Havenbedrijf?frans mariVOet: “Sinds 1 januari 2012 krijgt iedereen die nieuw aangeworven wordt bij het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen een bediendecontract. Alle arbeiders die al in dienst waren, kregen in december het voorstel om over te stappen naar het bediendestatuut, zonder ingewik-kelde overgangsformules. Er zullen dus geen arbeiderscontracten meer zijn bij het bedrijf. Alle werknemers zullen een bedien-decontract krijgen in het kader van de regels zoals ze nu bestaan.”

Ons recHt: Kan je wat meer vertellen over de onderneming?frans: “Het Antwerpse Havenbedrijf is een publieke onderneming. Eigenlijk gaat het om diensten die vijftien jaar geleden nog onder het Antwerpse stadsbestuur vielen. Het Havenbedrijf vervult opdrachten die je in alle havens terugvindt en die een openbaar karakter hebben: vergunningen verlenen, concessies toekennen, dokken en sluizen beheren, het verkeer managen en onder-houdswerken uitvoeren. Daarnaast zijn er ook exploitatiediensten zoals het bagger-bedrijf, de sleepdienst en het kraanbedrijf.”

“Bij het Havenbedrijf werken zowat 1.500 mensen, de helft arbeiders en de helft bedienden. Van de arbeiders hebben er 290 het contract van arbeider. De andere arbei-ders zijn nog vastbenoemd.”

Ons recHt: Is het uniek wat jullie konden realiseren bij het Havenbedrijf?frans: “Eigenlijk wel. In de voorbije tien-tallen jaren zagen we, ondanks acties van de vakbond, het aantal contractuelen bij de lokale en regionale besturen met twee procent per jaar stijgen. Hun aantal nam toe tegenover het aantal vastbenoemden. Elders in het land is die trend nog meer

uitgesproken dan in Antwerpen.”“Op zeker ogenblik merkten wij in het gewest Antwerpen dat ruim 30 procent van onze werknemers contractuelen waren. Toen konden we niet meer naast de feiten kijken. Het ging om mensen die hetzelfde werk deden als de vastbenoemden. Wij vonden dat zij recht hadden op dezelfde arbeidsvoorwaarden. Er waren verschillen op het vlak van pensioenen, werkzekerheid en de regeling bij ziekte.”

Ons recHt: Verschillen vaststellen is één ding, ze wegwerken is nog wat anders?frans: “Iedereen vast benoemen zou het eenvoudigste zijn om de verschillen weg te werken. Maar die oplossing was voor vele lokale besturen onbespreekbaar. Langs werkgeverskant werd er juist voor gepleit om iedereen contractueel te maken. Wij maakten van de nood een deugd en zoch-ten naar een andere manier om de arbeids-voorwaarden gelijk te trekken.”

“Bij het Antwerpse Havenbedrijf konden we sinds 2002 gedaan krijgen dat er een aanvul-lend pensioen wordt uitgebouwd. Zo kregen de contractuelen hetzelfde pensioen als de vastbenoemden. Bleven nog de werkzeker-heid en de regeling bij ziekte. Hiervoor bood het bediendecontract een oplossing. Sinds

1 januari 2012 is dat dus ook in orde. Eerder hadden we al een aanvullende ziekteverze-kering binnengehaald.”

Ons recHt: Het Antwerpse provinciebestuur gaf eerder het goede voorbeeld?frans: “De provincie Antwerpen voert al langer een toekomstgericht beleid. Bij de provincie had je dezelfde discriminatie tus-sen contractuelen en vastbenoemden. De provincie beet de spits af door alle arbei-derscontracten af te schaffen. In 2008 werd daar een pensioenfonds opgericht om het verschil tussen overheids- en werknemers-pensioenen helemaal weg te werken. Elke contractueel bij de provincie, van schoon-maakster tot departementshoofd, heeft nu een bediendecontract.”

Ons recHt: Wat doet dit jou concluderen over de strijd voor één werknemersstatuut? frans: “Dit dossier heeft andere klemto-nen in de publieke sector dan bij privébe-drijven. Maar het gaat wel om hetzelfde vak-bondsbeginsel: we willen geen discriminatie meer onder werknemers. Niet tussen vast-benoemden en contractuelen, en niet tus-sen arbeiders en bedienden. We moeten alle werknemers aan de beste arbeidsvoorwaar-den helpen.”


Lezersbrieven dienen te worden gestuurd aan: redactie Ons recht · Sudermanstraat 5 • 2000 Antwerpen · [email protected]

Anonieme brieven worden niet gepubliceerd. Naam en adres van de steller moeten ons bekend zijn. De brieven worden in de regel gepubliceerd met vermelding van de initialen en de woonplaats van de schrijver, hoewel die op uitdrukkelijk verzoek kunnen worden weggelaten. De redactie behoudt zich het recht voor te lange lezersbrieven eventueel in te korten zonder aan de essentie ervan te raken. De publicatie van lezersbrieven betekent niet dat de redactie in alle opzichten akkoord gaat met de inhoud ervan.

DE LEzER SChRIjFTVAKBOnDSACTIeSr.D. - SInT-JAn-In-eremO

Als lid van de LBC-NVK wil ik graag mijn ongenoegen uiten over de acties van de vakbonden tegen de besparingsplannen van de nieuwe federale regering. Het is hoog tijd dat de vakbond zich wat construc-tiever opstelt. Uiteindelijk zullen we toch allemaal moeten inleveren en zullen onze ‘verworven rechten’ niet kunnen standhouden.Vaak heb ik de indruk dat de bon-den denken dat jobs aan de bomen groeien. Maar jobs worden gecre-eerd door ondernemingen. Als boekhouder op rust heb ik jaren-lang gemerkt dat het verdomd moeilijk is om tewerkstelling te behouden. De bonden moeten hun negativisme opgeven en samen-werken met het bedrijfsleven zodat onze jongeren een toekomst hebben.Terecht worden de excessieve bonussen bij de banken aange-klaagd door een vakbond als de LBC-NVK. Maar toch keurt de LBC-NVK de ‘bonussen’ bij de Dexia Holding goed. Ik maak me overigens geen illusies: mijn brief zal niet worden gepubli-ceerd.

N.v.d.r.Beste boekhouder op rust… We publiceren uw brief niet alleen maar reageren er zelfs graag op. Inderdaad krijgen we voort-durend te horen dat ‘we alle-maal moeten inleveren’. Maar klopt dat verhaal wel? Moeten werklozen op hun beperkte uit-keringen inleveren? Moeten gepensioneerden hun al te lage pensioenen nog zien zakken? En moeten oudere werknemers die ontslagen worden voortaan geen aanvullende vergoeding – brug-pensioen – meer krijgen? Op al die vragen antwoorden wij

resoluut neen. Omdat mensen die werken, ouderen en jongeren, niet verantwoordelijk zijn voor de crisis. Net zoals werklozen, oude-ren en jongeren, evenmin ver-antwoording dragen voor die cri-sis. En zoals de werknemers van de Dexia Holding, bedienden en kaderleden, niet verantwoorde-lijk zijn voor het debacle bij Dexia. Het is prima om aberraties op het vlak van variabele beloning en allerhande bonussen in te perken of af te schaffen bij ban-ken en andere bedrijven. Maar dat mag toch niet betekenen dat bedienden en kaderleden plotse-ling met een enorm inkomens-verlies worden opgezadeld? De LBC-NVK heeft altijd gezegd dat de zekerheid van gewoon loon, waarop belastingen en soci-alezekerheidsbijdragen worden betaald, voor ons de enige echte keuze is. Dat is ook de lijn die we als vakbondscentrale bij de Dexia Holding hebben aangehouden.

OuDere WerKZOeKenDenP.D. - eeKLO

Volgens een enquête van een sociaal secretariaat zijn bedroevend weinig bedrijven bereid om vijftigplussers in dienst te houden. Bedrijven heb-ben het er zelfs moeilijk mee om

veertigplussers aan te werven en leggen in feite de grens tussen ‘oud’ en ‘niet oud’ op 35 jaar!De nieuwe federale regering wil nochtans dat we allemaal lan-ger werken. Met uitzondering dan van politici. Die krijgen al na vier jaar dienst meer pensi-oen dan het gemiddelde pensi-oen van een werknemer uit de privésector na 45 jaar werken. Uit de statistieken van Eurostat blijkt dat alleen Waalse, Brusselse en Sloveense werkloze vijftigplus-sers een kleinere kans op nieuw werk hebben dan hun Vlaamse werkloze leeftijdgenoten. In de meeste andere landen hebben werkloze vijftigplussers min-stens twee keer zoveel kans om nog werk te vinden. Bij ons, in Vlaanderen en in België, betekent werkloos worden op wat oudere leeftijd al te vaak dat je defini-tief uitvalt uit het arbeidsproces. De nieuwe regering duwt oudere werklozen de armoede in. Zij ver-lengt de leeftijd tot wanneer ze moeten beschikbaar blijven voor de arbeidsmarkt. De regels voor brugpensioenen worden gevoe-lig strenger gemaakt. Voor werk-gevers wordt het nog goedkoper om ouderen aan de deur te zetten. Het gevoerde beleid zal vermoe-delijk een averechts effect hebben, zo valt te vrezen. Eigenlijk willen de werkgevers dat er zoveel moge-lijk goed opgeleide werklozen zijn die onmiddellijk kunnen worden ingezet – voor het geval dat ooit nodig zou blijken. De werkgevers hopen zo de lonen te drukken en de winsten te verhogen. Doet een werknemer wat moeilijk? Geen pro-bleem: er staan genoeg werklozen klaar om zijn job over te nemen. Zeker is dat het beleid rond werk-loze vijftigplussers compleet mis-lukt is. Maar de nieuwe regering lijkt niet zinnens om op dit vlak grondig het roer om te gooien.

202.00 kleinhandel in voedingswaren vorige lonen x 1,01210.00 staalsector vorige lonen x 1,02214.00 textielnijverheid en het breiwerk vorige lonen x 1,02216.00 notarisbedienden vorige lonen x 1,0074218.00 Comité voor de bedienden vorige lonen x 1,0317220.00 voedingsnijverheid vorige lonen x 1,0317221.00 papiernijverheid vorige lonen x 1,0113222.00 papier- en kartonbewerking vorige lonen x 1,0113

306.00 verzekeringswezen vorige lonen x 1,031795308.00 maatschappijen voor hypothecaire leningen, sparen en kapitalisatie vorige lonen x 1,0039309.00 beursvennootschappen vorige lonen x 1,003856310.00 banken vorige lonen x 1,0039311.00 grote kleinhandelszaken vorige lonen x 1,02

INDExAANPASSING jANUARI 2012

Vakbondspremie beschutte werkplaatsenVanaf 6 februari 2012 wordt in de sector van de beschutte werk-plaatsen de vakbondspremie uitbetaald. Om recht te hebben op de premie moet je aangeslo-ten zijn bij een erkende werk-nemersorganisatie. Ook moet je vorig jaar gewerkt hebben in een onderneming die valt onder de sector van de beschutte werk-plaatsen (paritair comité 327). De premie geldt niet voor uit-zendkrachten en jobstudenten.Wie de volle bijdrage betaalt, krijgt een premie van 86,76 euro per jaar of 7,23 euro per gepres-teerde maand. Betaal je de ver-minderde bijdrage, dan krijg je een premie van 54,54 euro per jaar of 4,55 euro per gepres-teerde maand.De rechthebbenden kregen van hun werkgever een tewerkstel-lingsattest dat recht geeft op de premie. Dat attest moet worden terugbezorgd aan de Dienst Vakbondspremies van de LBC-NVK, Sudermanstraat 5, 2000 Antwerpen of aan het plaatse-lijke LBC-NVK-secretariaat.

Vakbondspremie textiel- en breigoednijverheidIn de periode van 1 februari tot 15 juli 2012 wordt aan de gesyn-diceerde bedienden uit de tex-tiel- en breigoednijverheid (PC 214) een vakbondspremie van 123,90 euro uitbetaald. Om recht te hebben op de pre-mie moet de werknemer sinds 1 november 2011 lid zijn en in orde zijn met de betaling van de ledenbijdrage. Het lid moet in 2011 minstens één dag in de tex-tielsector hebben gewerkt. De werknemer behoudt het recht op de premie als hij in 2011 minstens één maand in de sec-tor werkte en daarna werkloos werd, in voltijds tijdkrediet ging of met (brug-) pensioen vertrok. Langdurig zieken hebben ook recht op de premie. Het attest dat u ontvangt moet volledig ingevuld worden terug-bezorgd aan het plaatselijke LBC-NVK-secretariaat. Leden uit de sector die geen attest kregen, kunnen best contact opnemen met hun LBC-NVK-secretariaat.

UITBETALING VAKBONDSPREMIE


mISSIe VAn De LBC-nVK

de Landelijke bediendecentrale – nationaal Verbond voor Kaderpersoneel (LbC-nVK) is een vakbond die als deel van het algemeen

Christelijk Vakverbond (aCV) opkomt voor meer en sterkere rechten voor werknemers (m/v). de LbC-nVK is een onafhankelijke demo-

cratische organisatie met leden en militanten, die streeft naar solidariteit onder werknemers. nationale en internationale solidariteit is een

belangrijk doel en bindmiddel. de LbC-nVK staat voor een democratische kijk op de samenleving. Samen met gelijkgezinde bewegingen

wil ze een strijdbare tegenmacht zijn.

Verkiezingenik weet het, ik ben er vroeg bij, maar daar is een goede reden voor. Bij ons vinden de volgende gemeenteraadsverkiezingen pas plaats in oktober, maar in frankrijk en in amerika kiezen ze dit jaar een president en ik heb nu al een gouden tip voor alle ijveraars en propagandisten die hun manne-tje op de troon willen krijgen. sla die zondag uw tenten op vlak voor de school waar al die miljoenen mensen voor vier of vijf of zes jaar hun lot uit handen moeten geven, breng zo’n grote luidspreektoe-ter mee en u heeft gewonnen spel.

Dat komt zo: de meeste mensen zijn beïn-vloedbaar tot op de laatste seconde. Neem nu mezelf. Opgegroeid in een katholiek gezin, eerste en plechtige communie gedaan, doodsbang gemaakt met de duivel en de hel en dan beginnen te twijfelen. Moest iemand echt voor eeuwig branden als hij niet op tijd kon biechten? Voor wie moest God in de Tweede Wereldoorlog supporteren: voor de Duitse soldaten met ‘Gott mit uns’ op hun gesp of voor de Engelsen met hun ‘God save the Queen’? Kende de Heer echt mijn diepste gedachten en zo ja: waarom barstte hij dan niet in lachen uit? Ik las als puber een dun boekje over Sartre, gooide de godsdienst overboord, noemde me een existentialist en was een tijdje gerust. Tot het communisme probeerde mijn zieltje te winnen. De leer van het volk was een mooie gedachte. Ik heb ooit zelfs nog het rode boekje van voorzitter Mao gekocht, maar toen liet iemand me het Guinness Recordboek zien en daar stonden ze, mijn nieuwe helden, op bladzijde 201, bij de ‘Grootste massamoordenaars aller tijden’. Ik was op slag genezen van de Leer, maar nog steeds op zoek en dus kwam ik onver-mijdelijk bij de Boeddha terecht.

Diertjes en piertjes

Toffe peer, die Siddhartha: weg met het lijden, respect voor de diertjes en de pier-tjes, leve de gulden middenweg. Boeddha had me kunnen krijgen, ware er niet die domme rekenfout met de reïncarnatie

geweest. Maar gelukkig ontdekte ik op tijd de Evolutietheorie, de Big Bang weet u wel, en het overleven van wie het best is aange-past. Ik geef toe, het is ook maar een theorie, maar het lijkt me voorlopig de beste die we hebben en ik kan prima leven met de zin-loosheid van het bestaan. Maar daarnet belden twee keurige heren aan. Ze waren gepokt en gemazeld in de leer van Jehova en weerlegden Darwins verhaal in een handomdraai. Die zeven dagen van het scheppingsverhaal, die moest ik niet zo letterlijk nemen, de complexe informa-tie in ons DNA kon onmogelijk per ongeluk zijn ontstaan. Hier is ons blaadje, zeiden ze, neemt u dat maar eens rustig door. Ik ben niet bezweken, ik heb hen van mijn erf gejaagd, een mens moet érgens zijn grenzen stellen, maar ik wil maar zeggen: het gevaar van de beïnvloeding loert achter elke hoek. melk

En dan hebben we het nog maar over iets onbelangrijks als de zin van het leven! Wat moet het niet zijn als we onze oren naar de voedingsspecialisten laten hangen? Melk is goed voor elk, ik hoor het Joris Driepinter nog zeggen. Nee, beweren de nutritionis-ten zoveel jaar later, sojamelk is veel gezon-der dan koeienmelk, een mens is toch geen kalf? Pas op voor het zout, was nog zo’n kreet. Zout kan geen kwaad, bleek vorig jaar. Alcohol is nefast, behalve voor de Fransen want die schijnen door al die wijn net weer minder hartaanvallen te krijgen.Je moet veel fruit eten, de vezels zijn prima en er zitten veel vitaminen in, vooral vlak onder de schil. En wat hoor ik gisteren weer? Fruit na de maaltijd is vreselijk onge-zond. Volgens meneer Montignac begin-nen de appelen en de peren dan te gisten en te rotten in je maag. Ik was al bereid om hem op zijn woord te geloven, maar ik heb hem daarnet even opgegoogled en de arme man blijkt op zijn 66ste aan ‘een langdurige ziekte’ te zijn overleden. Heeft hij zijn eigen dieet dan wel gevolgd? Ik bedoel maar: als je een beetje bij wil blij-ven, moet je om de zoveel tijd toch je hele gedachtekraampje herbehangen? Of zou ik het schilderen? De ene zegt zus, de andere zegt zo. Ik denk dat ik bij de gemeenteraads-verkiezingen mijn oren maar eens zal dicht-stoppen.

AChTERKLAPwalter

ONS REChTverantwoordelijke uitgever: Marc WeynsSudermanstraat 5 • 2000 antwerpenhoofdredacteur: denis bouwenredactiesecretaris: jan deceunynckvormgeving: Peer de Maeyerdrukkerij: Corelio Printingredactie en administratie:Sudermanstraat 5- 2000 antwerpen Tel. 03/220.87.11 • fax 03/[email protected]

LBC-NVK-SECRETARIATENEN -STEUNPUNTEN

• LBC-nVK AALST Hopmarkt 45 - 9300 aalst tel. 053/73.45.20 - fax 03/220.88.01 [email protected]• LBC-nVK AnTWerPen nationalestraat 111-113 - 2000 antwerpen tel. 03/222.70.00 - fax 03/220.88.02 [email protected]• LBC-nVK BruGGe-OOSTenDe Kan. dr. L. Colensstraat 7 - 8400 Oostende steunpunt: Oude burg 17- 8000 brugge tel. 059/55.25.54 - fax 03/220.88.15 [email protected]• LBC-nVK BruSSeL Pletinckxstraat 19 - 1000 brussel tel. 02/557.86.40 - fax 03/220.88.05 [email protected]• LBC-nVK DenDermOnDe Oude Vest 146 - 9200 dendermonde tel. 03/765.23.71 - fax 03/220.88.19 [email protected]• LBC-nVK GenT-eeKLO-ZeLZATe Poel 7 - 9000 gent tel. 09/265.43.00 - fax 03/220.88.08 [email protected]• LBC-nVK HALLe Vanden eeckhoudtstraat 11 - 1500 Halle tel. 02/557.86.70 - fax 03/220.88.06 [email protected]• LBC-nVK HASSeLT Mgr. broekxplein 6 - 3500 Hasselt tel. 011/29.09.61 - fax 03/220.88.09 [email protected]• LBC-nVK KemPen Korte begijnenstraat 20 - 2300 Turnhout tel. 014/44.61.55 - fax 03/220.88.20 [email protected]• LBC-nVK KOrTrIJK-rOeSeLAre-IePer President Kennedypark 16d - 8500 Kortrijk steunpunten: H. Horriestraat 31 - 8800 roeselare St. jacobsstraat 34 - 8900 ieper tel. 056/23.55.61 - fax 03/220.88.12 [email protected]• LBC-nVK LeuVen Martelarenlaan 8 - 3010 Kessel-Lo tel. 016/21.94.30 - fax 03/220.88.13 [email protected]• LBC-nVK meCHeLen-ruPeL Onder den Toren 5 - 2800 Mechelen-rupel tel. 015/71.85.00 - fax 03/220.88.14 [email protected]• LBC-nVK OuDenAArDe Koningsstraat 5 - 9700 Oudenaarde tel. 053/73.45.25 - fax 03/220.88.03 [email protected]• LBC-nVK SInT-nIKLAAS H. Heymanplein 7 - 9100 Sint-niklaas tel. 03/765.23.70 - fax 03/220.88.18 [email protected]• LBC-nVK VILVOOrDe Toekomststraat 17 - 1800 Vilvoorde tel. 02/557.86.80 - fax 03/220.88.07 [email protected]

ALGEMEEN SECRETARIAAT

Sudermanstraat 5 - 2000 antwerpenTel. 03/220.87.11, fax 03/[email protected] | www.lbc-nvk.be

Ons recht wordt gedrukt op verbeterd krantenpa-pier. dit papier wordt gemaakt op basis van gerecy-cleerd materiaal.

Ons Recht, nummer 2, februari 2012

Documents

Transcript of Ons Recht, nummer 2, februari 2012