Ons Recht april 2014

Maandblad van de landelijke bediendencentrale - nationaal verbond voor kaderpersoneel

16-17Verkiezingen 25 mei: partij-programma’s doorgelicht!

118de jaargang | nummer 4 | aPrIL 2014

24

CO L R U Y T Z I E T O U D E R E N

A L S ‘ D U R E VO G E L S’

14-15

VO LVO C A R S

K E E RT T R E N D O M

RUBRIEKSNAAM

2 | aPrIL 2014 | 118de jaargang | Ons recht

StandpuntActie

SociaalSociaal

WetgevingDistributieDistributieCampagne

Over de grenzen

InsourcingVerkiezingen

SectorcaoInbox

Arbeids-gericht

ArbeidsmarktLeeftijd

In de margeFilmFilm

BoekFilm

MobiliteitDe lezer schrijft

IndexaanpassingenUitbetaling vakbondspremie

AchterklapVanmol

3

4

5

6

7

8

9

10

12

13

13

14

16

18

19

20

21

21

22

24

25

25

26

26

27

28

29

30

30

30

31

32

Sociaal overleg wordt steevast bemoeilijktreizigers, sta stil bij werkomstandigheden op Brussels airportInvesteerders tekenen doodvonnis van Heinz in TurnhoutIndiase multinational jBF staat vakbonden naar het levennieuwe cao nr. 109 verplicht werkgever om ontslag uit te leggenSolidaire werknemers houden zondagopeningen tegen bij aldi‘Toeristische centra’ zetten zondagsrust nog meer onder drukProtesten kledingarbeidsters doen veel stof opwaaien in Bangladesh

Onderzoek naar discriminatie op basis van seksuele geaardheidnieuwe regeling voor leden in regio Waas en denderVolvo Cars gent haalt bepaalde activiteiten weer in huisVerkiezingen op 25 mei 2014: wat hebben de partijen in de aanbieding?eindelijk nationaal akkoord voor bedienden uit metaalsector

doorbraak in strijd voor volwaardig statuut onthaaloudersreageer mee tegen de mini-mode!Crisis treft ook werkzoekenden met arbeidshandicapColruyt zegt oudere werknemers de wacht aanactie leidt tot resultaten bij groothandelaar Febelco

Tom à la fermeWe are the best!Mijn leven op steltennieuwe editie van filmfestival Mooov komt eraan!Vakbond regelt elektrische fietsen bij dHL Freight

INhOUD

De kledingarbeidsters in Bangladesh moeten nog altijd op straat betogen om hun rechten af te dwingen. een jaar geleden kwamen meer dan 1.100 van hun collega’s bij rana Plaza om het leven. Was hun dood tevergeefs? De ngo Wereldsolidariteit tracht met haar nieuwe campagne Belgische kledingketens aan te porren om ‘schone kleren’ in de rekken te hangen. een campagne die voluit de steun geniet van de LBC-nVK. Je leest er meer over op p. 10-11.

RUBRIEKSNAAM

Ons recht | 118de jaargang | aPrIL 2014 | 3

De invloed van de vakbonden op de loonvorming is voor sommigen een doorn in het oog.

stan

dp

unt.

ferre wyckmans

algemeen secretaris

“De invloed van de vakbonden op de loonvorming verminderen.” Zo zien europese instanties één van de maat-regelen die de concurrentiepositie van de eU-lidstaten moeten ten goede komen. Die ‘logica’ verraadt onom-wonden wat wordt bedoeld met ‘een europese economische politiek’.

Ook in menig partijprogramma in ons land wordt fel geschreeuwd om de invloed van de bonden op de loonvorming terug te schroeven. Europees beleid wordt bepaald en goedgekeurd door onze Europese politici. Het wordt uitgevoerd en ver-sterkt door onze lokale, federale en Vlaamse poli-tici.

Loonnorm

De loonnormwet zegt dat het in 2013 en 2014 wettelijk verboden is om collectieve loonafspra-ken te maken die resulteren in loonsverhogingen. Individuele loonafspraken mogen wel.In 2011 en 2012 waren collectieve afspraken ook ‘verboden’, een maximale stijging van 0,3 procent in 2012 buiten beschouwing gelaten. Er wordt hardop gedacht en gesproken over het idee om de ‘nulgrens’ te verlengen tot eind 2018.Dit alles wordt gesteund door zo goed als alle partijen die pleiten voor een loonlastenverlaging ‘voor de werkgevers’. Wie beweert dat dit ook zal leiden tot hogere lonen, is de boel aan het bela-zeren. Unizo-voorman Karel Van Eetvelt pleitte zelfs al voor een ‘daling van de koopkracht’.

Opzegregelingen

Een zelfde verhaal rond de opzegregelingen. Sinds 1 januari 2014 is het wettelijk ‘verboden’ om in een sector-cao een opzegregeling te voorzien die beter is dan de wettelijke regeling. En dit terwijl bij wet hele sectoren tijdelijk of zelfs definitief van de wettelijke regeling worden uitgesloten. Collectief: geblokkeerd. Individueel: de deur staat nog wel open.Ook op een ander punt laat Unizo zich niet onbe-tuigd. Zieke werknemers zijn volgens Unizo eigen-lijk ‘sociale fraudeurs’. Unizo wil wél de eigen leden helpen om belastingen niet te betalen. Als de vakbonden vragen collectieve afspraken te maken over controles, geven de werkgevers nooit thuis.Ben Weyts (N-VA) zei onlangs dat het tijdkrediet moest worden ingeperkt omdat het toch maar diende om ‘wereldreizen te maken op kosten van de gemeenschap’. Ondersteunende stilte bij Unizo.

monica De Coninck

De minister van Werk, Monica De Coninck, laat nog gauw de Hoge Raad voor Werkgelegenheid een onderzoek doen naar de effecten van de ‘discriminatie’ van ‘hogere lonen’ voor oudere werknemers en hoe dit leidt tot het uitstoten van oudere werknemers op de arbeidsmarkt. Er wordt luidop gedacht aan het niet langer goedkeu-ren van cao’s die nog met barema’s werken langer dan zeven jaar. Een logica die blijkbaar ook alleen geldt voor collectieve en door de vakbonden afge-sproken en verkregen loonregelingen. Individuele oudere werknemers – zeker zogenaamde dure supertalenten – zal niets in de weg worden gelegd.Als lonen de aanwerving van oudere werknemers belemmeren, hoe is dan de hoge werkloosheid van zelfs opgeleide jongeren met lagere lonen te verklaren? Jongeren moeten blijkbaar maar wer-ken tegen gelijk welke voorwaarde ook, of worden uitgesloten van de werkloosheidsuitkering. Onze minister van Werk zei het ooit zo: “Al wie oren en poten heeft moet werken”.Als het erom gaat vakbondsrechten – en dus werk-nemersrechten – te beschermen of misschien zelfs vergroten, blijf je flink op je honger in de meeste partijprogramma’s. Telkens weer wordt het sociaal overleg geschoffeerd. En tegelijkertijd wordt niets ondernomen om het sociale speelveld te beschermen. Onze oproep aan de politieke par-tijen: herwaardeer het sociaal overleg, in plaats van het onmogelijk te maken.

Werknemersrechten beschermen of

vergroten? de meeste partijprogramma’s laten je flink op je

honger.

Sociaal overleg wordt steevast bemoeilijkt


Reizigers, sta stil bij werkomstandigheden op Brussels Airport

ryanair en co moeten normale spelregels accepteren

PaUl BUekenhoUt

op en rond Brussels airport, de luchthaven van Zaventem, vind je één van de grote economi-sche knooppunten van België. De luchthaven beleefde in het voor-bije jaar woelige sociale momen-ten. nu zetten de vakbonden zich schrap om de lagekostenmaat-schappijen beter in de pas te laten lopen. ryanair en consorten moe-ten de regels van het spel volgen.

In het afgelopen jaar waren er heftige sta-kingen bij Swissport en Brussels Airlines. Begin januari van dit jaar was er een dode-lijk ongeval. De werkdruk en de flexibi-liteit lopen werkelijk de spuigaten uit. Werknemers worden letterlijk en figuurlijk uitgeperst. De situatie wordt onhoudbaar. Voortdurend worden er mensen ziek of krij-gen ze een burn-out.De afhandelingsbedrijven concurreren bik-kelhard om contracten te krijgen of houden. Zo worden de prijzen gedrukt, met schrij-nende gevolgen: een flexibiliteit die niet meer te harden is, gesplitste ploegen bij de vleet, geen vaste contracten, voltijdse jobs die zeldzamer worden, almaar

meer uitzendbanen en een grotere inscha-keling van onderaannemers. Ondanks al die ingrepen draaien de meeste bedrijven op de luchthaven met verlies. De negatieve spiraal houdt aan.

eerste actie

Op donderdag 27 februari hielden de bon-den een eerste actie naar aanleiding van de komst van diverse lagekostenmaatschap-pijen. Een duidelijk signaal richting The Brussels Airport Company – de beheerder van de luchthaven – en alle werkgevers in de regio. Voor lagekostenspelers à la Ryanair heeft letterlijk àlles een prijs, merken de bonden.

Even een duik nemen in de realiteit van wie wil solliciteren voor een ‘droomjob’ bij het cabinepersoneel van Ryanair. Zo’n kandi-daat moet vier weken opleiding volgen in Spanje of Duitsland. Hij of zij moet de reis, het verblijf en de cursus uit eigen zak beta-len. Wie afvalt, krijgt geen geld terug. Ben je geselecteerd? Dan moet je naar het Ierse Dublin op eigen kosten. Waar je, eens te meer op eigen kosten, een medisch onder-zoek moet ondergaan.

Belgisch arbeidsrecht

De bonden vragen dan ook doelbewust aan reizigers om stil te staan bij de werk-omstandigheden op de luchthaven. Via de actie ‘Fair Air Ticket’. De eisen en verwach-tingen van de actievoerders zijn heel nor-maal. Ieder bedrijf op de luchthaven moet het Belgische arbeidsrecht naleven. De veiligheid van de werknemers moet altijd primeren. Zonder uitzonderingen en met speciale aandacht voor uitzendkrachten en voor het veiligheidsoverleg tussen bedrijven en hun onderaannemers.Maar er is nog meer natuurlijk. Elk bedrijf moet de wettelijk verplichte Belgische bij-dragen voor de sociale zekerheid betalen. De

voorwaarden van The Brussels Airport Company moeten op alle bedrijven worden toegepast, zonder voorkeursre-gimes. En de cao’s en de sectorale loon- en arbeidsvoorwaarden moeten worden gerespecteerd. De sociale dialoog moet in alle ondernemingen correct verlopen.Tot slot vragen de bonden dat de extreme flexibiliteit aan banden wordt gelegd. En dat er een duurzaam personeelsbeleid is, gericht op werkbare jobs.

ACtIE

De vakbonden vragen doelbewust aan reizigers om stil te staan bij de werk-omstandigheden op de luchthaven. Als bedrijven als Ryanair de spelregels aan hun laars willen lappen, mogen ze een flinke dreun verwachten.

© foto: BELGAIMAGE


Investeerders tekenen doodvonnis van heinz in turnhoutkirsten rosiers

“heinz heeft de intentie om de vestiging in turnhout te sluiten tegen eind december 2014.” Dat was de essentie van een presen-tatie die door de topmanagers van de voedingsgroep heinz was gemaakt en die op een bijzondere ondernemingsraad op 26 febru-ari werd toegelicht. Voor de werk-nemers in turnhout was het een heel rauwe, trieste boodschap.

Waarom moet de Belgische fabriek dicht? Heinz vergeleek de fabriek in Turnhout met de vestiging in het Britse Telford. Turnhout moet de duimen legen door de lagere loon-kosten en betere transportvoorwaarden. En ook omdat Groot-Brittannië een belangrijke afzetmarkt is. In Duitsland en Australië worden eveneens fabrieken gesloten.

Het lot van de geviseerde fabrieken ligt vol-ledig in handen van de Braziliaanse inves-teringsmaatschappij 3G en de Amerikaanse investeerder Warren Buffet. Doel van dit alles is de concurrentiepositie verstevigen om op termijn een extra winst te realiseren van 1 miljard dollar. Het verhaal van arbeid versus kapitaal.

Lokale directie

Bij Heinz is nog altijd sprake van een ‘inten-tie tot sluiting’. Maar de toekomst ziet er allesbehalve rooskleurig uit. Alternatieve scenario’s zijn meer dan welkom, maar o zo moeilijk te verwezenlijken. Bovendien praten de Belgische vakbonden alleen met de lokale directie en niet met de beleidsma-kers van Heinz die de beslissingen nemen. Moeilijk om zo alternatieven naar voren te schuiven, te meer omdat de productielijnen ook effectief zullen verhuizen naar Telford. De vestiging in Turnhout is helemaal

eigendom van Heinz en de groep lijkt niet zinnens om ze te verkopen aan een over-nemer die rechtstreeks met hen in concur-rentie kan treden. Maar wat is er dan wel mogelijk om een aantal jobs te redden? Vanuit de Vlaamse overheid is toch al enige druk op Heinz uitgeoefend. Die bekijkt nu of ze 942.000 euro opleidingssteun kan terugvorderen. Centen die later misschien kunnen worden ingezet om nieuwe initia-tieven op de site te ondersteunen. Zo zou je nieuwe jobs kunnen helpen te creëren. De vestiging in Turnhout is nog niet zo oud. Misschien kunnen andere bedrijven ze goed benutten om op die plaats nieuwe activitei-ten te ontplooien. Maar dit alles is nog toekomstmuziek. In een eerste fase zal het noodzakelijk zijn de procedure Renault af te ronden. De bonden ijveren voor een sociaal plan dat voor elke werknemer een perspectief biedt.

Waarom moet de fabriek van Heinz in Turnhout eigenlijk dicht? Dat is voor velen altijd een raadsel.

SOCIAAL©

fot

o: d

AnIë

L ry

s


Denis BoUwen

Bij het scheikundig bedrijf JBf in geel is op 19 maart een spontane staking uitgebroken. en dat om een erg goede reden. De direc-tie had namelijk vier werknemers brutaal de laan uitgestuurd. in feite was het de bedoeling om het prille vakbondswerk bij JBf in de kiem te smoren en een ern-stig sociaal overleg te vermijden.

De Indiase multinational JBF is 140 miljoen euro aan het investeren in Geel. In een eer-ste fase zouden hierdoor 90 mensen een baan vinden. Nu zijn er al zo’n 80 mensen in dienst, van wie een stuk of 20 Indiërs met een tijdelijke opdracht.In de nieuwe fabriek in Geel zullen grond-stoffen worden gemaakt voor de productie van PET-flessen voor de Europese markt. Het gaat om een uniek project voor België.

“JBF tracht de vakbonden doelbewust te liquideren”, zegt LBC-NVK-secretaris Werner Sels. De LBC-NVK en de BBTK kla-gen de gang van zaken in gemeenschappe-lijk vakbondsfront aan. Ze zijn niet van plan

om dit zomaar over hun kant te laten gaan.Op 13 januari 2014 praatten vakbonden en directie voor het eerst over het toekom-stige sociaal overleg. Toen leek er nog geen vuiltje aan de lucht. Voor JBF was het ‘geen probleem’ om een vakbondsafvaardiging in het bedrijf te aanvaarden. Zolang de werk-nemers zelf daar zouden om vragen.

De voorwaarde van de directie deed som-migen al enige nattigheid voelen. Toen de directie met werknemers afzonderlijk ging babbelen over de loon- en arbeidsvoorwaar-den, eisten de bonden formeel om werk te maken van de beoogde vakbondsafvaardi-ging. “Bewijs maar in het paritair comité dat het personeel dat wil”, zei de directie. Voor de bonden was dat een fluitje van een cent.

“JBF schoot toen echt wakker en begon met nog meer energie gesprekken te voeren met elke werknemer apart”, vertelt Werner.

Het was de bedoeling dat het paritair comité op 25 maart de vraag naar een vakbondsaf-vaardiging bij JBF zou bespreken. Eén week eerder constateerden de bonden echter dat de directie vier werknemers, stuk voor stuk vakbondsleden, had ontslagen. Vier mensen die werden gezien als mogelijke toekom-stige vakbondsafgevaardigden. “Zij pasten niet in de familiale onderneming die JBF is”, klonk het bij de werkgever.

“In werkelijkheid was dit een regelrechte aanslag op het recht op vakbondswerk”, onderstreept Werner Sels. “Voor de vier werknemers ging het om pure broodroof. Er zijn wel meer werkgevers die niet tuk zijn op sociaal overleg. Maar bij JBF wer-den vier mensen ‘preventief ’ geliquideerd om elk sociaal overleg te ontlopen. De vakbonden vinden het optreden van JBF verbijsterend en te zot voor woorden. “Het spreekt vanzelf dat wij ons niet neerleggen bij deze gang van zaken.”

Indiase multinational

JBF

SOCIAAL

staat vakbonden naar het leven

De nieuwe fabriek van JBF in Geel maakt grondstoffen voor PET-flessen. JBF tracht vakbondswerk onmogelijk te maken. Iets wat de vakbonden uiteraard niet laten gebeuren.

jBF tracht de vakbonden doelbewust te liquideren.

© f

oto:

dAn

IëL

rys

Bij het ter perse gaan vernam de redactie dat er toch een prin-cipiële doorbraak werd bereikt. Waardoor vakbondswerk in het bedrijf alsnog mogelijk zal worden.


WEtgEVINg

Nieuwe cao nr. 109 verplicht werkgever om ontslag uit te leggen

werknemer moet wel op tijd naar redenen vragen

Bram Van goethem

De sociale partners hebben onlangs in de nationale arbeidsraad cao nr. 109 afgesloten. een cao die regelt hoe werkgevers voortaan geplande ontslagen van werk-nemers moeten motiveren.

Vanaf 1 april 2014 heeft elke werknemer het recht om de precieze redenen te kennen die tot zijn of haar ontslag hebben geleid. Als de werknemer die redenen wil achterhalen, moet hij de vraag stellen in een aangete-kende brief, gericht aan de werkgever. Dat moet gebeuren binnen de twee maanden na het einde van de arbeidsovereenkomst. Als de werknemer zijn opzeg krijgt, moet hij de vraag stellen binnen de zes maanden nadat de opzegging officieel werd meegedeeld; maar dan wel niet later dan twee maanden na het aflopen van de arbeidsovereenkomst.Op zijn beurt legt de werkgever in een aan-getekende brief aan de werknemer uit welke redenen tot het ontslag leidden. Die reactie moet er komen binnen de twee maanden nadat de vraag van de werknemer werd ont-vangen.Leeft de werkgever die verplichting niet na? Of doet hij dat op een verkeerde manier? Dan moet hij een forfaitaire burgerlijke boete

– ter hoogte van twee weken loon – aan de werknemer betalen. Heeft de werkgever al uit eigen beweging en op papier de redenen voor het ontslag meegedeeld? Dan is hij niet meer verplicht om nog te antwoorden.

‘Kennelijk onredelijk’

Soms kan je spreken van een ‘kennelijk onredelijk ontslag’. Dat is het geval wan-neer een werknemer, aangeworven voor onbepaalde duur, wordt ontslagen op grond van redenen die niets te maken hebben met de geschiktheid of het gedrag van de werk-nemer. Of op basis van redenen die geen verband houden met wat er nodig is om de onderneming, instelling of dienst te laten draaien. Het moet gaan om redenen die een normale en redelijke werkgever nooit zou hebben ingeroepen.Rechtbanken en gerechtshoven mogen alleen nagaan of een ontslag al dan niet ‘kennelijk onredelijk’ was. Ze mogen zich niet uitspreken over de vraag of het ont-slag al of niet opportuun was.

Forfaitaire schadevergoeding

Wanneer een ontslag kennelijk onredelijk is, moet de werkgever aan de werknemer een schadevergoeding betalen die overeenstemt met minstens drie weken loon en hoogstens 17 weken loon. De hoogte van de schade-vergoeding hangt af van de mate waarin er sprake is van kennelijke onredelijkheid.

Bewijslast

Is er een betwisting? Dan wordt de verde-ling van de bewijslast tussen werkgever en werknemer op een bepaalde manier gere-geld. Heeft de werkgever de redenen juist meegedeeld? Dan is het aan de werkgever of de werknemer die iets aanvoert om de bewijslast te leveren. Heeft de werkgever de redenen niet of niet juist meegedeeld? Dan draagt de werkgever de bewijslast. Heeft de werknemer geen verzoek of geen juist ver-zoek ingediend? Dan ligt de bewijslast bij de werknemer.Als de werknemer de rechtmatigheid van het ontslag wil aanvechten, moet hij op tijd hierover een correct verzoek indienen bij de werkgever. Zo niet dan dreigt de bewijslast volledig te liggen bij de werknemer.

niet van toepassing

Cao nr. 109 is niet van toepassing bij een ontslag tijdens de eerste zes maanden tewerkstelling, tijdens een arbeidsover-eenkomst voor uitzendarbeid, tijdens een arbeidsovereenkomst voor studentenar-beid, bij een ontslag met het oog op SWT (brugpensioen) of bij het bereiken van de pensioenleeftijd. En al evenmin wanneer er wordt ontslagen wegens de definitieve

stopzetting van de (ondernemings-) activi-teit, wegens de sluiting van de onderneming, in het kader van een collectief ontslag of in het kader van een meervoudig ontslag. De cao geldt ook niet wanneer iemand wordt ontslagen om dringende reden of wanneer de werkgever een bij wet of cao afgespro-ken bijzondere ontslagprocedure moet nale-ven.

Kennelijk onredelijk ontslag? Schadevergoeding betalen!


DIStRIBUtIE

Solidaire werknemers houden zondagopeningen tegen bij Aldi

Distributiecentrum in roeselare geblokkeerd

erika lamBert

De centrale van de discounter aldi in roeselare had plannen gesmeed om twaalf winkels aan de kust op zondag open te houden. maar dat was buiten de waard gerekend. De lBc-nVk schoot in actie en kreeg het gedaan dat het bedrijf op zijn stappen terugkeerde.

Het plan om twaalf kustwinkels op zondag open te houden werd in februari voorge-legd aan de werknemersvertegenwoordigers. Meteen ontstond onrust onder het perso-neel aan de kust. In drie van de betrokken winkels werden al snel prikacties gehouden.Voor de LBC-NVK was dat een sterk signaal om de handen uit de mouwen te steken. Het personeel was bereid actie te voeren om de zondagsrust te redden.Toch werd er eerst onderhandeld. Zo kon-den de vakbondsafgevaardigden horen hoe Aldi het zondagswerk precies dacht in te vullen. Op een bespreking met het perso-neel werd het voorstel van de directie ont-leed. De LBC-NVK-ploeg kreeg geen toe-stemming om te onderhandelen over het plan rond zondagwerk.

Verzet

Als gevolg daarvan maakten de LBC-NVK-militanten een actieplan. Niet alleen in de

kustwinkels broeide verzet tegen het zon-dagswerk. Ook in andere winkels zat de schrik erin. De collega’s daar zagen het pro-ject aan de kust als een ‘eerste oefening’ van Aldi. Later dreigden de Ardennen of ‘toeris-tische zones’ als Brugge, Kortrijk en Ieper aan de beurt te komen. Iedereen wilde dan ook meedoen om de boot af te houden.

Vanuit het Europees Platform voor Zondagsrust kwam een eerste voorzet. Bij de Aldi in Oostende kwamen politici vertel-len waarom zij mee de zondagsrust wilden verdedigen. Ook de klanten werden geïn-formeerd. Winkels die open zijn op zon-dag, voor de klant klinkt dat aanlokkelijk. Maar naarmate zondagopeningen meer en meer normaal worden, raken de inkomsten gewoon gespreid. De extra service zal uit-eindelijk toch aan de klant worden door-gerekend. Heel wat klanten bleken dat ook

te beseffen en erkennen. Een flinke morele steun voor de Aldi-werknemers.

magazijn dicht

Na de sensibilisering in Oostende werd het spannender, met een echte blokkering van het distributiecentrum in Roeselare. Bijna alle Aldi-winkels aan de kust en ook heel wat vestigingen in de rest van West-Vlaanderen hielden de deuren dicht. Flink wat werkne-mers kwamen bijeen aan het centraal maga-zijn in Roeselare. Zij kregen steun van de vrachtwagenchauffeurs zodat de actie nog meer effect kreeg.De bevoorrading van de opengebleven win-kels stokte. Zo’n 30 werkneemsters trokken ’s nachts naar het piket om de blokkering in stand te houden. De morele verontwaar-diging onder het personeel bleek groot.

“Zondagwerk dat noodzakelijk zou zijn wegens de concurrentie, hoezo?”, vroegen velen zich af.In de streek realiseren de 73 winkels van de Aldi-centrale nog altijd 28.000 euro winst per dag. Zo verdienen ze veel geld voor de steenrijke aandeelhouder van Aldi. Terwijl de werkdruk blijft toenemen. Toen de ope-ningsuren in 2013 werden verruimd, werd de werkdruk gevoelig groter. Dat ligt veel werknemers nog altijd zwaar op de maag.

Van tafel

Twee dagen het magazijn blokkeren en win-kels dicht houden: het had veel impact. Op de tweede actiedag zag de directie zich ver-plicht om opnieuw te praten. Door het mas-sale engagement van het personeel lukte het de geplande zondagopeningen van tafel te krijgen. Een resultaat dat de LBC-NVK-ploeg enorm blij maakte.

“De inspanningen rendeerden”, zeggen de actievoerders. “Maar we blijven uit onze doppen kijken. Ook bij anderen in onze sec-tor staat de vrije zondag onder druk. Door de keiharde concurrentie in de distributie zullen nieuwe plannen opduiken die de loon- en arbeidsvoorwaarden onder druk zetten. Werknemers en vakbondsmilitanten zullen dus nog vaker moeten tonen hoe ze hun belangen kunnen verdedigen in een sector die snel verandert.”

Twee dagen het magazijn blokkeren en win-kels dicht houden: het had veel impact bij Aldi. De actievoerende werknemers hielden de geplande zondagopeningen aan de kust tegen.

© f

oto:

syL

VIE

PAtt

yn


DIStRIBUtIE

‘toeristische centra’ zetten zondagsrust nog meer onder druk

“werknemers worden hier niet beter van”

Denis BoUwen

her en der popelen winkelketens om zondagopeningen in te voeren. nogal wat steden willen het konink-lijk besluit over de ‘toeristische centra’ gebruiken als hefboom om de mensen nog vaker op zondag te laten shoppen. maar is dat eigenlijk wel een verstandige evolutie? chris Van Droogenbroeck, nationaal secretaris Distributie bij de lBc-nVk, heeft ernstige bedenkingen.

“Het winkelpersoneel wordt het kind van de rekening met al die heisa rond meer zondag-openingen”, vindt Chris. “De werknemers worden er niet beter van als ze op zondag in de winkel moeten werken. Niet financieel en ook niet psychisch.”Steeds meer steden en gemeenten trach-ten zich te laten erkennen als ‘toeristisch centrum’ zodat winkels op zondagen hun deuren kunnen openen. Verkeerde evolutie, stelt de LBC-NVK. “Er zijn in de distribu-tie geen sectorale afspraken over toeslagen wanneer werknemers tot 40 zondag per jaar moeten werken in een toeristisch centrum. Voor consumenten die dol zijn op shoppen klinkt het misschien sexy om koopzonda-gen in te voeren. Maar voor de winkelbe-dienden leidt zoiets maar al te vaak tot nog slechtere loon- en arbeidsvoorwaarden.”

Shoppingcentra

Nogal wat lokale besturen gaven in de voor-bije jaren aan projectontwikkelaars de toe-stemming om binnenstedelijke winkelcen-tra neer te poten. Die vastgoedprojecten zijn dikwijls in handen van grote vermo-gensbeheerders die de investering zoveel mogelijk willen laten renderen. Ze leggen hoge huurprijzen op en dwingen ketens om hun winkels op zondagen te openen. Ketens die het spel niet meespelen, moeten een ste-vige ‘boete’ ophoesten.Naarmate het aantal toeristische centra stijgt, komen er ook meer zondagopenin-gen. Maar zondagopeningen verliezen natuurlijk hun speciaal karakter wanneer jan en alleman er begint mee uit te pakken. Zo wordt het economisch minder interes-sant voor ketens om eraan mee te doen.

“Koopzondagen zouden ook buitenlandse consumenten aantrekken, zo wordt beweerd. Maar dat is lang niet zeker. We merken trou-wens dat de Europese regels leiden tot een

ongebreideld retailaanbod waarbij wordt geconcurreerd met late openingsuren, zon-dagopeningen, flexibele contracten, studen-tenjobs en zelfs nulurencontracten zoals in Engeland. Bij een nulurencontract wordt geen vast werk gegarandeerd. Zelfs geen minimaal aantal uren werk. De werknemer kan dan naar believen worden opgeroepen wanneer de werkgever dat nodig acht.”

Brugge en Ieper

In steden als Brugge en Ieper, waar het toe-risme toch de kassa’s flink laat rinkelen, zijn de meeste winkelketens niet op zondag open. Raar maar waar. “Die ketens zeggen zelf dat openen op zondag voor hen geen economische meerwaarde heeft”, vertelt Chris.Er zijn ook nieuwe of recente toeristische zones. Bijvoorbeeld in Maasmechelen en Tongeren. Of de ‘illegale zones’ in de streek

van Izegem en Tielt-Winge. In die zones dwingt de vastgoedlobby via huurclausules de winkels om op zondag open te zijn, ook al moeten heel wat zaken dan met verlies draaien.

Aldi

Chris Van Droogenbroeck is blij dat de werk-nemers van Aldi erin slaagden om zondag-openingen tegen te houden voor twaalf win-kels aan de Belgische kust. Een veldslag die werd gewonnen. Maar daarmee is de oorlog nog niet beslecht. Bij Lidl droomt de directie nu ook van zondagopeningen.

“De vraag naar meer zondagopeningen zal niet weggaan”, beseft Chris. “Onze vak-bondsmilitanten blijven waakzaam zodat ze snel signalen hierover oppikken. We willen dat de nieuwe federale regering strengere voorwaarden oplegt aan toeristische centra en dat de regels rond deze centra beter wor-den nageleefd.”Ook Europees wordt de strijd om de zon-dagsrust uitgevochten. Het ACV doet daar-bij voluit mee aan de ‘European Sunday Alliance’, die opkomt voor een vrije zondag en fatsoenlijke werktijden voor alle werkne-mers in Europa.

In sommige toeristische zones dwingt de vast-goedlobby de winkels om op zondag open te zijn, ook al moeten heel wat zaken dan met ver-lies draaien.

“Het winkelpersoneel wordt het kind van de rekening met al die heisa rond meer zondagopeningen”

© f

oto:

dAn

IëL

rys


CAMpAgNE

protesten kledingarbeidsters doen veel stof opwaaien in Bangladesh

Vakbond ngwf boekt langzaam maar zeker vooruitgang

Jef Van hecken en Jaklien Broekx

De kledingarbeidsters in Bangladesh moeten nog altijd op straat betogen om voor hun rechten op te komen. hun werk-omstandigheden zijn nog altijd niet fundamenteel verbeterd. ondanks de ramp bij rana Plaza, in april 2013. Zijn ruim 1.100 van hun collega’s dan tevergeefs gestorven? en wanneer krijgen ze eindelijk een leefbaar loon en een veilige werkomgeving?

Op 24 april 2013 stortte in Dhaka het gebouw Rana Plaza in. Er vielen daarbij 1.131 doden en meer dan 2.000 gewonden. De internationale gemeenschap reageerde verontwaardigd. Onder druk van de consu-menten tekenden meer dan 115 kledingmer-ken een overeenkomst die tot beterschap

moest leiden. Maar veranderde er ook iets in de praktijk?Amirul Haque Amin is de voorzitter van de National Garment Workers Federation, de meest dynamische vakbond in Bangladesh. Hij vertelt over de situatie in de textielin-dustrie.

“De kledingarbeiders zijn zich duidelijk meer bewust van het belang van veiligheid op het werk”, legt Amin uit. “Maar hetzelfde kan niet worden gezegd van de werkgevers. Onder druk van de internationale gemeen-schap zullen die toch meer in veiligheid moeten investeren. Bijna elke dag zijn er vergaderingen, demonstraties en allerlei ini-tiatieven die de nadruk op meer veiligheid leggen. De media ondersteunen die acties. Je kan duidelijk zien dat eigenlijk de hele samenleving in beweging komt, dus niet meer alleen de werknemers en vakbonden.”

“Het draait altijd om twee eisen: veilige gebouwen en leefbare lonen. Studiecentra pleiten zelfs voor hogere lonen dan die

waarvoor de vakbonden ijveren. Een gevoe-lige aanpassing van het minimumloon is essentieel voor de arbeiders. Wat zijn ze immers met een hongerloon in een veilig fabrieksgebouw? De vakbonden eisen 80 euro, anderen zelfs 100 en dit terwijl het huidig minimumloon 30 euro bedraagt.”

Geen vodje papier

Amin is optimistisch dat er toch verande-ring komt in de kledingindustrie. “Bij vroe-gere acties was er alleen discussie en druk op de kledingmerken, veel woorden dus. Maar nu is er, voor het eerst, een engage-ment op papier om de komende vijf jaar veel geld te investeren om de fabrieken veiliger te maken. Meer dan 100 kleding-merken hebben hun handtekening onder dat akkoord gezet. Dat is zeker geen vodje papier. De internationale druk zal aanhou-den en dat helpt om de beloofde verbeterin-gen zeker uit te voeren. Daarnaast komen

De kledingarbeidsters van Bangladesh trachten samen met de vakbond NGWF hun werken leefomstandigheden te verbeteren.


ook verschillende regeringen met veel geld over de brug: Nederland, de Verenigde Staten, Groot-Brittannië en Japan.”In de afgelopen jaren werden er amper vak-bonden officieel erkend door de Bengaalse autoriteiten. “Daardoor was syndicaal werk op de werkvloer haast onmogelijk”, zegt Amin. “Onder meer onder druk van de internationale gemeenschap komt daar stilaan verandering in. In de tweede helft van 2013, niet toevallig na Rana Plaza, wer-den dan toch iets meer dan 80 vakbonden erkend. De nieuwe arbeidswet voorziet de mogelijkheid van vakbondswerk. Maar in de praktijk is dat niet vanzelfsprekend. Je kan op een zwarte lijst terechtkomen waardoor het moeilijk wordt nog werk te vinden. Of je krijgt te maken met fysiek geweld of bedreigingen: sommige bedrijfs-leiders huren vechtersbazen in om je een lesje te leren.”

“Het grootste risico is dat je ontslagen wordt als je bij de vakbond actief bent. En dan verhuis je best naar een andere regio, om daar een andere job te zoeken. Zonder sociaal vangnet is het bijna onmogelijk om echt aan vakbondswerk te doen, tenzij in fabrieken waar de ondernemers het hart op de juiste plaats hebben. Gelukkig zijn er zo een aantal tussen de meer dan vijf-duizend kledingfabrieken.”

Prestaties

Ondanks de moeilijke omgeving kon NGWF toch een aantal verbeteringen rea-liseren. “Concreet vakbondswerk werd sterk bemoeilijkt in de fabrieken”, stelt Amin. “Daarom mobiliseerden we en voerden we campagnes om steun te vin-den voor onze eisen en voorstellen. En dat leidde uiteindelijk tot mooie resulta-ten. De loonsverhogingen in 2006, 2010 en 2013 maakten het mogelijk om de kosten

van het levensonderhoud in toenemende mate te dekken, ook al zijn we er nog niet. Bevallingsverlof bestond vijf jaar geleden amper, nu is het ingevoerd in ongeveer 60 procent van de fabrieken. Steeds meer arbeidsters hebben een geschreven con-tract. De wekelijkse rustdag is ingevoerd, al wordt die door overwerk op meerdere plaatsen opnieuw ongedaan gemaakt omdat werknemers het extra loon echt nodig hebben. De eis voor een vergoeding bij arbeidsongevallen ligt bijna overal op tafel. Dat was vijf jaar geleden nog een utopie.”Toen de Spectrumfabriek in Bangladesh instortte, kwamen meer dan 60 arbeid-sters om het leven. Door die ramp deed NGWF wel ervaring op die haar de kans gaf om mee te spelen bij internationale gesprekken over veilige werkvloeren in de kledingindustrie. Amin onderstreept graag dat zijn vakbond vooral resultaten kan boeken door samen te spannen met andere vakbonden en bewegingen uit bin-nen- en buitenland.

Schone Kleren

Hoe kan je het nu klaarspelen dat kleren echt ‘eerlijk’ gemaakt zijn zodat je kan spreken van Schone Kleren? “Zolang je niet alle schakels in het productieproces in beeld hebt, kan je niet voor 100 pro-cent garanderen dat je kleding volledig clean is”, zegt Amin. “Er bestaat heel veel onderaanneming: de bestellingen worden dan doorgegeven aan kleinere bedrijfjes. En die zijn gevoeliger voor misbruiken, dat is duidelijk. Maar een kledingmerk dat bestellingen plaatst in Bangladesh of andere landen weet dat die praktijk bestaat. Het merk moet zien te achterha-len of en hoe een bestelling wordt uitbe-steed zodat er kan worden gecontroleerd bij de productie.”Amin vindt zeker niet dat consumen-ten Bangladesh de rug moeten toeke-ren. “Wil je de werkomstandigheden ver-beteren, dan blijf je best kleren ‘made in Bangladesh’ kopen. Als consument heb je immers invloed, en die troef verspeel je als je onze kleding niet meer wil kopen. Door weg te gaan heb je geen hefboom meer om onze arbeiders te helpen.”De vakbondsleider raadt consumenten in België en Europa aan om in de winkel te vragen waar kleren gemaakt werden. “Met die informatie kan dan worden nagegaan in welke omstandigheden de kleren effec-tief werden gefabriceerd. Individuele con-sumenten kunnen zoiets moeilijk checken, dus moeten ze een beroep kunnen doen op een organisatie als Wereldsolidariteit en de Schone Kleren Campagne. Die staan voortdurend in contact met ons en met Bangladesh en verzamelen zoveel moge-lijk nuttige informatie.”

Wereldsolidariteit en LBC-NVK slaan handen ineen

de rana Plaza-ramp in Bangladesh

heeft de wereld geschokt. Ook de

westerse kledingindustrie voelde zich

mee verantwoordelijk. de consumen-

ten zijn mondiger dan ooit en willen

graag ‘schone kleren’ kunnen kopen.

Wereldsolidariteit wil dit aangrijpen om

in het voorjaar van 2014 massaal actie

te voeren en Belgische kledingketens

aanporren om ‘schone kleren’ in de rek-

ken te hangen. de LBC-nVK doet grààg

mee.

Heel veel kledingketens en -merken

hebben een gedragscode op papier,

dikwijls onder druk van de consument.

Of die code echt wordt nageleefd, met

name in de fabrieken die de bestellin-

gen uitvoeren, is maar de vraag. als er

in de fabrieken en ateliers een goede

vakbondswerking bestaat, wordt de

kans groter dan de code ook effect sor-

teert. Vele bedrijven scoren nog slecht

wanneer het gaat om de leefbaarheid

van lonen en onafhankelijke controles.

Fair Wear Foundation

er zijn merken en ketens die grote stap-

pen vooruit zetten door lid te zijn van

de Fair Wear Foundation (FWF). Wie

lid is van die stichting, aanvaardt om

bepaalde regels toe te passen, ook op

het vlak van (leefbare) lonen en vak-

bondsvrijheid. de leden onderwerpen

zich aan controles van buitenaf. Merken

als Filippa K, jack Wolfskin, Mc gregor

en Kuyichi zijn aangesloten bij FWF. er

zijn ook vier Belgische bedrijven aange-

sloten: aCP duurzame promo- en werk-

kleding, Mayerline, Stanley & Stella en

de Cotton group/B&C.

Met zijn nieuwe campagne wil

Wereldsolidariteit meer Belgische

ondernemingen aansporen om aan te

sluiten bij FWF. Voor deze campagne

werkt de ngo samen met de LBC-nVK.

de vakbondsteams van de LBC-nVK

zullen de kwestie aankaarten in bedrij-

ven als Bel&Bo, C&a, aS adventure

en e5-mode. Hopelijk raakt ook jBC

besmet door het positieve virus. jBC

nam in juli vorig jaar Mayerline over.

Wereldsolidariteit wil nog meer ketens

en merken bestoken met kritische vra-

gen.

Surftips: www.wijwillenschonekleren.be en www.fairwear.org.

De drie eisen van de campagne

• Veilige en gezonde

werkomstandigheden

• Leefbaar loon

• Vakbondsvrijheid en onafhanke-

lijke controle

Op 24 april 2013 stortte in dhaka het gebouw rana Plaza in. er vielen daarbij 1.131 doden en meer dan 2.000 gewonden.


OVER DE gRENzENannick aerts

Egyptische fabriek Cargill sluit personeel buiten

Cargill is een Amerikaanse multinational die ook in België geen onbekende is. De voedingsgroep maakt bijvoorbeeld mout, indus-triële chocolade, zoetmiddelen en dieren-voeding.Sinds 1994 is Cargill ook actief in Egypte. De groep heeft er 370 werknemers, ver-spreid over vier plaatsen. Eén van de ves-tigingen ligt in Alexandrië en produceert plantaardige olie. Op 1 maart 2012 kreeg de Egyptische vakbond officieel voet aan de grond in de fabriek, in het kielzog van een dispuut over winstdeling voor werknemers. Het conflict werd bevredigend opgelost. Maar eind augustus 2013 sloeg de sfeer in het sociaal overleg helemaal om

toen er een nieuw managementteam aan-trad.Het nieuwe management verklaarde alle afspraken, gemaakt met de vorige direc-tie, niet langer geldig. En wilde een nieuw beleid invoeren. De nieuwe leiding begon ook werknemers lastig te vallen. Ze zocht met een vergrootglas naar kleine fouten en bedreigde personeelsleden met ontslag.De werknemers lieten zich niet doen en begonnen midden december 2013 te pro-testeren. Ze hielden ook een sit-in. Het management reageerde heel driest. De fabriek werd tijdelijk gesloten en 84 van de 122 personeelsleden werden met verplichte rust gestuurd. Tot 23 december bleef de sit-in duren. Toen werden de stakers hard-handig verwijderd door privé-veiligheids-diensten met agressieve honden.

Op 13 januari 2014 werd de fabriek heropend, met de hulp van werkkrachten die elders waren opgetrommeld. De directie wilde de oorspronkelijke werknemers niet opnieuw aan de slag laten gaan. Het boze personeel bleef actie voeren op de parking. De directie begon één voor één werknemers te ontslaan, ook al was dat in strijd met de wetgeving.De vakbond vraagt nu de steun van de mon-diale voedingsvakbond IUF om Cargill-werknemers wereldwijd te informeren over de gang van zaken in Egypte. Het protest wordt volgehouden tot de directie in Alexandrië opnieuw wil onderhandelen. Steun de actie van de Egyptenaren door een bericht te sturen naar het Amerikaanse management.

Lees meer op www.iuf.org

Steeds meer Britten in bittere armoede

‘Britain needs a pay rise.’ ‘Groot-Brittanië heeft een loonsverhoging nodig.’ Onder dat motto voert de Britse vakbondsconfederatie TUC al geruime tijd actie. En met reden.Een recent rapport van de ‘Living Wage Commission’ – die erop toekijkt dat de mini-mumlonen worden nageleefd – illustreert dat de actie van de TUC noodzakelijk is. Het rap-port toont aan dat er steeds meer mensen met lage lonen en werkende armen zijn over het Kanaal. De Britse economie herstelt zich wel, maar één op de vijf mensen in loondienst zal daar weinig of niets van merken, zo wordt gewaarschuwd.De stijgende levensduurte en de stagnerende lonen hebben tot gevolg dat de inkomens van de vijf miljoen laagst betaalde werknem-ers dubbel onder druk staan. Het zijn deze mensen die het zwaarst worden getroffen en die het grootste risico lopen om in armoede te belanden.

Volgens het rapport vind je 6,7 miljoen van de 13 miljoen mensen in armoede in een gezin waar iemand werkt. Ruim 5,2 miljoen werknemers ontvangen in Groot-Brittannië niet het bedrag dat volgens de Living Wage Commission een ‘leefbaar loon’ is. Dat stemt overeen met 21 procent van de beroeps- bevolking. In de voorbije twaalf maanden nam het aantal mensen in deze situatie toe met 420.000 of negen procent.De kosten van huisvesting verdrievoudigden in de voorbije 15 jaar. Terwijl de lonen gemid-deld maar met de helft toenamen.Logisch dus dat de vakbonden opkomen voor afdwingbare minimumlonen en voor hogere minimumlonen bij werkgevers die meer kun-nen betalen. Ze willen ook meer inspannin-gen om werknemers aan een leefbaar loon te helpen en vragen om stevig op te treden tegen overdreven riante salarissen voor managers.Begin februari publiceerde de Britse overheid de namen van vijf werkgevers die weigeren om het minimumloon uit te betalen. De TUC vond dat een positieve stap, op weg naar een

situatie waarin er meer openheid is over het al dan niet naleven van de minimumlonen. Actie voeren blijft hoe dan ook hard nodig.

Meer informatie vind je op www.tuc.org.uk en www.livingwagecommission.org.uk

Werknemers minder beschermd in Bulgarije

In heel Europa horen we hetzelfde deuntje bij nationale en Europese overheden en werk-gevers. Hun credo is simpel. Ondernemers klagen dat de administratieve lasten sterk toe-nemen. Wat volgens hen de groei belemmert en de innovatie afremt. Wat zijn administra-tieve lasten? En hoe kan je dat aanpakken? De antwoorden hierop zijn niet altijd diegenen waarin wij als vakbond geloven.Op Europees niveau doet de Commissie nu al het mogelijke om nieuwe regels rond veilig-heid en gezondheid op het werk een halt toe

te roepen (zie www.rethinkrefit.eu). Maar ook in de EU-lidstaten is er van alles aan de hand. Bulgarije bijvoorbeeld wil een administratieve hervorming realiseren. De nationale werkgeversorganisatie diende daar 50 voorstellen in om de arbeidswetgeving aan te passen. Veel van die voorstellen onder-mijnen de bescherming van werknemers – bijvoorbeeld op het vlak van zwangerschap, opeenvolgende tijdelijke contracten, arbeids-duur – en de organen die daarop toezien. De Bulgaarse regering verwerkte de ideeën van de werkgevers in een wetsontwerp. Zonder de procedure te volgen die er is om de sociale partners te betrekken bij aanpassingen van

het arbeidsrecht.De Bulgaarse vakbonden pikken het niet dat alleen de stem van de werkgevers is gehoord. Ze zoeken steun bij de internationale vak-bondswereld.De tewerkstelling nam overigens af in Bulgarije, en de werkloosheid verdubbelde. Er is veel armoede onder de bevolking. Voor 79 procent van de Bulgaren is het onmogelijk om geld te sparen.

Kijk op www.industriall-europe.eu en www.ituc-csi.org


Nieuwe regeling voor leden in regio Waas en Dender

de LBC-nVK-secretariaten in de

regio Waas en dender hebben zich

anders georganiseerd, met een

aantal praktische gevolgen voor de

leden.

Het secretariaat in Sint-niklaas (H.

Heymanplein 7) geldt voortaan als

hoofdkantoor. Terwijl ons kantoor in

dendermonde (Oude Vest 144 bus 2)

nu een steunpunt is geworden.

Openingstijden in Sint-niklaas:

9.00u-12.00u en 13.30u-17.00u. Op

vrijdag tot 16.30u. gesloten op

woensdag.

Openingstijden in dendermonde:

alleen op maandag, 9.00u-12.00u

(niet tijdens schoolvakanties).

Medewerkers rechtskundige dienst

in Sint-niklaas: altijd op afspraak.

Op maandag kan dit tussen 13.30u

en 18.00u. Op dinsdag, donderdag

en vrijdag telkens tussen 9.00u en

12.00u. gesloten op woensdag.

Medewerkers rechtskundige dienst

in dendermonde: altijd op afspraak.

daar kan je een afspraak maken op

maandag, tussen 9.00u en 12.00u en

tussen 13.30u en 17.00u. niet tijdens

schoolvakanties.

de vakbondssecretarissen hebben

hun zitdag op maandag, van 17.00u

of 18.30u. je kan ook een afspraak

met één van hen maken. niet tijdens

schoolvakanties.

Telefoneren kan op het nummer

03 / 765 23 70. e-mailen kan

naar het adres

[email protected].

Onderzoek naar discriminatie op basis van seksuele geaardheid

De Brusselse universiteit UlB is bezig met een onderzoek naar discriminatie op basis van seksu-ele geaardheid of genderidentiteit in het bedrijfsleven. in principe is die discriminatie wettelijk verbo-den, op het werk, in de vrije tijd of in de opleidingssfeer. toch is er in het beroepsleven nog altijd veel rechtstreekse of onrechtstreekse discriminatie op grond van seksu-ele geaardheid en genderidentiteit.

Het onderzoekscentrum voor arbeids- en consumptiepsychologie (CR PsyTC) van de ULB ontwikkelde een grote enquête om het fenomeen in kaart te brengen. Later dit jaar zullen de resultaten daarvan worden bekendgemaakt. Ondanks de wettelijke bescherming tegen homo- of transfobe discriminatie zijn de betrokken werknemers nog altijd geregeld het slachtoffer van bepaalde feiten en verlie-zen ze soms hun job of missen ze soms een promotie. Er is ook sprake van ‘onderrap-portering’. Justitie maakt maar melding van weinig gevallen van homo- of transfobe dis-criminatie. Studies hierover en over haat-misdrijven zijn erg zeldzaam in België.Professor Caroline Closon (ULB) maakte een specifieke vragenlijst voor homosek-suele, biseksuele of transgender mannen

en vrouwen die een baan hebben of zoe-ken. De enquête werd op een gepersonali-seerde manier opgesteld om de eigenheden van de diverse doelgroepen – homo’s, les-biennes, biseksuelen en transgenders – te respecteren. Ze is online beschikbaar in het Nederlands, Frans en Engels. De enquête invullen duurt slechts 15 minuten. En de anonimiteit van de deelnemers is gewaar-borgd.

Wil jij ook meedoen aan de enquête?

Surf dan naar de website van het onder-zoekscentrum (http://psytc.ulb.ac.be) of ga naar deze link:http://survey3.ulb.ac.be/limesurvey/index.php/777692/lang-nlJe kan ook gebruik maken van de QR-code:

nog vragen over de enquête? e-mail dan

naar professor Caroline Closon via

[email protected].

© f

oto:

BEL

GAIM

AGE


INSOURCINg

Jan DeceUnynck

Zou het kunnen dat outsourcing, het uitbesteden van bepaalde acti-viteiten in bedrijven, zijn beste tijd heeft gehad? Je zou het gaan denken als je de gebeurtenis-sen bij Volvo cars gent ziet. Bij dat bedrijf – geen kleine gar-naal, want de grootste werkge-ver uit de gentse kanaalzone – wordt een aantal diensten binnen enkele maanden weer in eigen huis gedaan. ‘ingesourcet’ heet dat.

De autofabriek wil haar eigen productiepro-ces weer meer in eigen handen nemen. Ze vindt dat nu efficënter en interessanter. Ons Recht babbelde over deze atypische ontwik-keling met de Volvo-vakbondsmilitanten

Filip Mortier en Dirck Bogaert en met vak-bondssecretaris Swat Clerinx van de LBC-NVK.

“Outsourcing was in de voorbije tientallen jaren de trend”, legt Swat uit. “In de auto-sector werd alles uitbesteed wat geen pure autoassemblage was. Nu groeit bij velen het inzicht dat de uitbestede activiteiten toch niet zo vlot los te koppelen zijn van de assemblage. Een bumper is vandaag meer dan een stuk plastiek geworden. Er zijn ook sensoren, camera’s en mistlampen inge-bouwd zodat het minder vanzelfsprekend wordt om het onderdeel los te zien van de rest van de assemblage. Het hele proces zelf uitvoeren wordt dan opnieuw interessanter.”

Kostenplaatje

Het kostenplaatje van outsourcing blijkt ook niet altijd even voordelig, weet Filip.

“Outsourcing lijkt goedkoper, maar is het niet altijd. Want ook de algemene kosten van de onderaannemers moeten worden betaald. Denk maar aan de boekhouding of de personeelsdienst. Kosten die je kan uit-sparen door het werk in het eigen bedrijf te integreren. En uiteraard wil ook de toeleve-rancier zelf nog wat winst maken. Door die factoren valt de uitbesteding in een aantal gevallen duurder uit dan alles in eigen hand houden.”De insourcing heeft veel te maken met de Scandinavische roots van Volvo.

“Outsourcing kwam vooral overgewaaid uit Amerika”, vertelt Filip. “Het drong in Scandinavische landen en in Duitsland nooit zo sterk door. En sinds Volvo Cars niet meer in handen is van het Amerikaanse Ford, heeft het Europese management, met een sterke Zweedse en Duitse aanwezigheid, opnieuw veel meer in de pap te brokken.

Volvo Cars gent haalt bepaalde activiteiten weer in huis

is trend naar outsourcing verleden tijd?


Het Chinese moederbedrijf Geely laat ons, voorlopig althans, veel zelfstandiger werken. Uiteraard is de winst belangrijk, maar het dagelijkse beleid laat Geely vooral over aan het Europese (Zweedse) management. Zij houden vanuit hun cultuur liever het hele proces zelf in handen.”

Verandering

In Gent worden de activiteiten van twee onderaannemers nu ingesourcet door Volvo Cars. Van Johnson Controls Interior worden zowat 180 werknemers overgenomen die zorgen voor de dakbekleding en de tunnel-consoles van de wagens. En van DSV komen 600 medewerkers over. Daar gaat het om just-in-time-magazijnwerk en voormontage. Op dit moment zijn de vakbonden volop mee de reorganisatie aan het voorbereiden. Want dit alles zal voor de ‘nieuwkomers’ een grote verandering betekenen, beseft Dirck.

“Mogelijk zullen de takenpakketten van zij die overkomen verschuiven. Ze zullen niet allemaal de job blijven doen die ze nu heb-ben. Horizontaal schuiven tussen jobs is heel gebruikelijk bij Volvo. Ook bij deze in-sourcing zal dat nodig zijn. Maar wij zullen er als vakbond uiteraard op toezien dat dit gebeurt met respect voor de rechten van alle betrokkenen.”De vakbondsmilitanten willen ook dat de nieuwkomers goed worden onthaald. “Het is niet de bedoeling dat zij hier na de vakan-tie van de ene dag op de andere worden gedropt”, stelt Dirck. “Daarom zullen ze in de komende maanden al in kleine groepjes even kennismaken met Volvo.”

Een belangrijk voordeel van de insourcing is volgens Filip alvast dat het kansen biedt op het gebied van personeelsbeleid. “Taken die worden uitbesteed zijn altijd de taken die betrekkelijk eenvoudig zijn. Door dat werk opnieuw binnen te halen, krijgt Volvo Cars kansen om een leeftijdsbewust personeels-beleid uit te bouwen en mensen langer aan de slag te houden. Oudere werknemers, die moeite krijgen met de snelheid van de band, kunnen meestal nog prima worden ingezet in de jobs die nu worden ingesourcet.”

Loonkosten

De evolutie van de loonkosten is een belang-rijke factor voor de toekomst van Volvo Cars Gent. “Voor ons mag er zeker niet aan het basisloon worden geraakt”, onderstreept Filip. “Bij Ford Genk en Opel Antwerpen zagen we dat het niets opbrengt om daarop in te leveren. Wij geloven meer in flexibili-teit. De pure loonkosten betekenen slechts zes tot zeven procent van de kostprijs van een auto. Flexibel kunnen inspelen op de conjunctuur brengt het bedrijf veel meer op. Wij zagen hoe onze flexibiliteit Volvo Cars door de zware crisisjaren sleepte. Pieken en dalen in de productie kunnen opvangen is minstens even belangrijk als de loonkosten.”Volvo ving een dalperiode tijdens de crisis op via technische werkloosheid. Zo wer-den in 2009 zo’n 500 banen gered. Toen de economie daarna weer aantrok, haalde de fabriek binnen de kortste keren weer het productiepeil van voordien. Het systeem van technische werkloosheid is een troef die ze in veel ons omringende landen niet kennen. Daar worden mensen tijdens dalpe-riodes ontslagen. “Dat is niet alleen een pro-bleem voor de werknemers maar ook voor de werkgever. Want wanneer de economie terug aantrekt, moet hij nieuwe mensen aantrekken en opleiden. En dat kost tijd en geld. In Zweden moest Volvo bovendien zelf de technische werkloosheid tijdens de cri-sisperiode financieren. Dan is de Belgische oplossing heel wat beter voor een bedrijf.”Ook bij de bedienden wordt flexibel gewerkt.

“Onze arbeidstijd wordt op jaarbasis bere-kend”, aldus Dirck. “We werken gemiddeld acht uur per dag, maar dat wordt over een heel jaar gemeten. De precieze werktijden voor de bedienden worden bepaald op basis van de drukte op het werk, maar ook in functie van de individuele behoeften van de medewerker. Tot grote tevredenheid van iedereen, zo merken we. Het is ook moge-lijk om deels thuis te werken. Voor iedereen worden in onderling overleg targets bepaald. Iedereen gaat daar wel relatief zelfstandig mee om. Dat is een kwestie van vertrouwen. Het illustreert ook mooi de Scandinavische bedrijfscultuur: teamwerk, betrokkenheid en waardering zijn belangrijk bij Volvo Cars.”

Nu van de Chinezen

Volvo Cars is ontstaan uit het

Zweedse moederbedrijf Volvo, maar

heeft nog alleen het logo gemeen

met de Zweedse moeder, die de

autodivisie in 1999 afsplitste en ver-

kocht aan de amerikaanse auto-

constructeur Ford. In 2010 werd

de autotak doorverkocht aan de

Chinese constructeur geely. “Tot

onze grote tevredenheid”, zegt dirck

Bogaert.

Het oorspronkelijke Volvo heet

tegenwoordig Volvo Trucks en maakt

vrachtwagens, graafmachines, bus-

sen en helikoptermotoren. Ook het

Franse renault Trucks is in handen

van Volvo Trucks.

Volvo Cars bouwt per jaar 450.000

auto’s, waarvan een stevige 250.000

in gent. de Belgische vestiging

is dus vandaag de grootste pro-

ducent van Volvo’s ter wereld en

maakt vier modellen (V40, V40CC,

S60 en XC60). Ze is niet alleen de

grootste fabriek van Volvo Cars

maar ook de grootste werkgever in

de gentse Kanaalzone. er werken

4.350 arbeiders en 525 bedienden.

Onrechtstreeks komen daar nog

eens bijna even veel werknemers bij.

Het hoofdkwartier van Volvo Cars zit

in het Zweedse göteborg. naast de

twee fabrieken in europa heeft Volvo

Cars sinds de overname door geely

ook activiteiten in China. eén Volvo-

fabriek draait daar al, twee andere

komen eraan. Op termijn wil Volvo

wereldwijd jaarlijks 800.000 wagens

bouwen. Wat de gevolgen zullen

zijn voor gent? dat is niet hele-

maal duidelijk. Verwacht wordt wel

dat de Chinese fabrieken zich zul-

len focussen op China, terwijl gent

en göteborg vooral europa zullen

bedienen.

de voorbije drie jaar waren voor

Volvo Cars gent heel positief. Zo

deden de modellen het beter dan

verwacht. en de productie steeg,

ondanks de crisis in de sector. “We

hadden ook wel wat geluk”, stelt

Filip Mortier. “Toen we in 2009 onze

modellen toebedeeld kregen, leken

dat de kleine broertjes te zijn. Maar

door de crisis deden de kleinere

wagens het beter dan de grote

modellen. en ook de inspannin-

gen om te investeren in CO2-zuinige

motoren bleken een schot in de roos.”

“Voor ons mag er zeker niet aan het basisloon worden geraakt”, onderstreept de vakbonds-ploeg bij Volvo Cars Gent. “Bij Ford Genk en Opel Antwerpen zagen we dat het niets opbrengt om daarop in te leveren. Wij geloven meer in flexibiliteit.”

Horizontaal schuiven tussen jobs is heel gebruikelijk bij Volvo. Ook bij deze insourcing zal dat nodig zijn. Maar wij zullen er als vakbond uiteraard op toezien dat dit gebeurt met respect voor de rechten van alle betrokkenen.”


VERKIEzINgEN

• inkomensbelasting: de sterkste schouders dragen de zwaarste lasten.

• Vennootschapsbelasting: bedrijven moeten de wer-kelijke aanslagvoet van 34 procent betalen. We slui-ten fiscale achterpoortjes.

• Vermogensbelasting: pro-gressieve belasting op grote vermogens.

• Vergroening van belastin-gen, voor een belasting op vervuiling.

• notionele intrestaftrek: (belastingvoordeel voor grote bedrijven) Het gebruik hiervan is com-pleet ontspoord en moet worden teruggeschroefd.

• inkomensbelasting: sterk-ste schouders dragen zwaarste lasten. Verhogen van belastingvrije som (belastingvoordeel van circa 700 euro per per-soon)

• Vergroening van fiscaliteit, een belasting op vervui-ling (wijziging in consump-tiegedrag) door onder meer europese initiatieven te steunen. gebruik van wegenvignet of kilometer-heffing invoeren.

• Vennootschapsbelasting: geen bruuske wijzigingen

• Ondernemingsvriendelijk belastingstelsel: btw-vrijstellingsdrempel voor kleine ondernemingen en verenigingen stijgt van 15.000 naar 20.000 euro.

• notionele intrestaftrek: (belastingvoordeel voor grote bedrijven) Moet nog minstens vijf jaar behou-den blijven.


• Vennootschapsbelasting: verlagen naar een niveau dat redelijker is voor KMO’s, maar fiscale ach-terpoortjes sluiten. Streven naar een europese gelijk-schakeling voor multinatio-nals om ‘belastingshoppen’ te vermijden.

• notionele intrestaf-trek: (belastingvoordeel voor grote bedrijven) afhankelijk maken van onder meer jobcreatie en eco-efficiëntie.

• Vermogenswinstbelasting: een progressieve heffing op de winst uit vermogens. afschaffen van andere taksen op vermogen zoals (on)roerende voorheffing en taks op erfenis.

• inkomensbelasting: de schijf van 45 procent zakt naar 40 procent. de schijf van 50 procent blijft alleen behouden voor allerhoog-ste inkomens.

• Vennootschapsbelasting: afbouw van de notionele intrestaftrek (belasting-voordeel voor grote bedrij-ven) in ruil voor een daling van de vennootschapsbe-lasting en andere belas-tingaftrekken bedoeld voor innovatieve bedrijven die jobs creëren.

• Vermogensbelasting: tegen, vermogen wordt al genoeg belast.

• inkomensbelasting: behoud van niet meer dan twee belastingschijven: 25 en 45 procent.

• Vennootschapsbelasting: voor een sterk verlaagd tarief

• Vermogensbelasting: tegen, kapitaal dat we nodig heb-ben voor onze economie vlucht naar het buitenland.

• notionele intrestaftrek: (belastingvoordeel voor grote bedrijven) Zorgt voor investeringen in ons land. Maatregel moet behouden blijven.

• inkomensbelasting: een betere progressiviteit met aanslagvoeten van 10 tot 55 procent (nu is dat 25 tot 50 procent).

• Vennootschapsbelasting: bedrijven moeten de reële aanslagvoet van 34 procent betalen. Fiscale achter-poortjes moeten daarom dicht.

• Vermogensbelasting: voor een progressieve belasting op vermogen (1 procent op vermogen boven 1 miljoen euro, 2 procent op vermo-gen boven 2 miljoen enz.)

• notionele intrestaftrek (belastingvoordeel voor grote bedrijven) Heeft nog geen enkele job opgeleverd en is een aanslag op de sociale zekerheid, afschaf-fen dus.

• inkomensbelasting: sterkste schouders dragen zwaar-ste lasten. Verlagen van de belasting voor laagbetaalde arbeid. Belastingvrije som verhogen voor wie jonger dan 30 jaar is.

• Vennootschapsbelasting: streven naar een europese gelijkschakeling voor multinationals om ‘belas-tingshoppen’ te vermijden

• Vermogenswinstbelasting: een progressieve belasting op winst uit grote vermo-gens.

• notionele intrestaf-trek (belastingvoordeel voor grote bedrijven) Terugbrengen naar oor-spronkelijk doel (investerin-gen voor jobs aantrekken) en aanpassen voor KMO’s.

• Voor een financiële transac-tietaks op europees niveau. Opbrengst gebruiken om lasten op arbeid te verlagen.

• inkomensbelasting: ?• Vennootschapsbelasting:

verlagen naar het europese gemiddelde.


• notionele intrestaftrek (belastingvoordeel voor grote bedrijven) Blijft behouden zolang de ven-nootschapsbelasting niet is verlaagd.

• Commercialisering van de zorg moet stoppen.

• In commerciële instellin-gen moeten dezelfde kwa-liteitseisen gelden als in openbare instellingen.

• Zorg moet betaalbaar blij-ven.

• Iedere zorgbehoevende krijgt een individueel zorg-budget. Hiermee kan hij of zij kiezen welke zorgvor-men hij of zij wil gebruiken. Bijzondere aandacht voor mensen in lagere sociale klassen.

• Initiatief aan de markt laten, wel uniforme regels voor alle spelers, zowel commerciële als niet-com-merciële.

• Privékapitaal voor de zorg-sector aantrekken.

• Zorgondernemerschap aanmoedigen.

• Iedere zorgbehoevende krijgt een individueel zorg-budget. Hiermee kan hij of zij kiezen welke (door de overheid erkende) zorgvor-men hij of zij wil gebruiken

• Zowel privé-initiatieven als de overheid kunnen zorg aanbieden. Het overheids-aanbod blijft belangrijk om minder rijke zorgbehoe-venden niet in de kou te laten staan.

• Zowel privé-initiatieven als de overheid kunnen zorg aanbieden.

• Kwaliteit van de zorg en kostenefficiëntie staan centraal. Het beleid kan op basis daarvan worden bij-gestuurd.

• In de zorg is er te veel over-heid en te veel zuilgebon-den aanbod. er moet meer privé-initiatief mogelijk zijn.


• Tegen commercialisering van de zorg waarbij de winst centraal staat, niet de patiënt.

• de overheid moet haar cen-trale rol in het organiseren van de zorg behouden.

• Kiwi-model: openbare aan-besteding voor geneesmid-delen, waarbij het beste geneesmiddel tegen de goedkoopste prijs op de markt komt. dat vermindert de kosten voor de patiënt en voor de sociale zeker-heid.

• gezondheidszorg op soli-daire wijze organiseren. Privatisering/vermarkting leidt tot ongelijkheid en ondermijnt de solidariteit.

• Kosten verminderen door openbare aanbestedingen.

• de overheid houdt toezicht op aanbieders van privé-zorg die de belangen van de patiënt moeten voorop stellen.

• Voor een maximumfactuur in de zorg.



• Werken stimuleren bij ouderen door aangepaste en waardige jobs aan te bieden.

• Vergrijzing betalen met verhoogde inkomsten uit alternatieve belastingen zoals die op vermogen, de strijd tegen fiscale en soci-ale fraude.

• Meer mensen aan het werk• Langer werken, brugpen-

sioen (SWT) voort afbou-wen. Lagere loonkosten voor oudere werknemers.

• aanbieden van kwaliteits-volle jobs voor ouderen, geen mini-jobs, …

• Meer mensen aan het werk.• Langer werken• Vergrijzing betalen met

verhoogde inkomsten uit alternatieve belastingen zoals vermogen en milieu-vervuiling.

• Meer mensen aan het werk.• Langer werken, brugpen-

sioen (SWT) voort afbou-wen.

• de overheid moet saneren en economisch hervormen.

• Meer mensen aan het werk.• Langer werken, brugpensi-

oen (SWT) voort afbouwen.• de overheid moet saneren

en economisch hervormen.

• Telkens opnieuw de loon-lasten voor werkgevers verminderen is een aanslag op de sociale zekerheid, dit moet ophouden.

• een progressieve vermo-gensbelasting voor miljo-nairs invoeren.

• de notionele intrestaftrek afschaffen.

• Meer mensen aan het werk.• Langer werken.• de kosten voor brugpensi-

oen worden gesolidariseerd onder alle werkgevers. dit verlaagt de drempel om oudere werknemers, die eventueel op brugpensioen (SWT) willen, aan te nemen.


sioen (SWT) alleen voor zware beroepen.

• Wie wil blijven werken na een volledige loopbaan, zou geen sociale lasten meer moeten betalen.

Verkiezingen op 25 mei 2014:wat hebben de partijen in de aanbieding?

Be

LA

St

InG

en

zO

rG

hO

e V

er

Gr

IJz

InG

Be

tA

Le

n?



• Vennootschapsbelasting: bedrijven moeten de wer-kelijke aanslagvoet van 34 procent betalen. We slui-ten fiscale achterpoortjes.

• Vermogensbelasting: pro-gressieve belasting op grote vermogens.

• Vergroening van belastin-gen, voor een belasting op vervuiling.

• notionele intrestaftrek: (belastingvoordeel voor grote bedrijven) Het gebruik hiervan is com-pleet ontspoord en moet worden teruggeschroefd.

• inkomensbelasting: sterk-ste schouders dragen zwaarste lasten. Verhogen van belastingvrije som (belastingvoordeel van circa 700 euro per per-soon)

• Vergroening van fiscaliteit, een belasting op vervui-ling (wijziging in consump-tiegedrag) door onder meer europese initiatieven te steunen. gebruik van wegenvignet of kilometer-heffing invoeren.

• Vennootschapsbelasting: geen bruuske wijzigingen

• Ondernemingsvriendelijk belastingstelsel: btw-vrijstellingsdrempel voor kleine ondernemingen en verenigingen stijgt van 15.000 naar 20.000 euro.

• notionele intrestaftrek: (belastingvoordeel voor grote bedrijven) Moet nog minstens vijf jaar behou-den blijven.


• Vennootschapsbelasting: verlagen naar een niveau dat redelijker is voor KMO’s, maar fiscale ach-terpoortjes sluiten. Streven naar een europese gelijk-schakeling voor multinatio-nals om ‘belastingshoppen’ te vermijden.

• notionele intrestaf-trek: (belastingvoordeel voor grote bedrijven) afhankelijk maken van onder meer jobcreatie en eco-efficiëntie.

• Vermogenswinstbelasting: een progressieve heffing op de winst uit vermogens. afschaffen van andere taksen op vermogen zoals (on)roerende voorheffing en taks op erfenis.

• inkomensbelasting: de schijf van 45 procent zakt naar 40 procent. de schijf van 50 procent blijft alleen behouden voor allerhoog-ste inkomens.

• Vennootschapsbelasting: afbouw van de notionele intrestaftrek (belasting-voordeel voor grote bedrij-ven) in ruil voor een daling van de vennootschapsbe-lasting en andere belas-tingaftrekken bedoeld voor innovatieve bedrijven die jobs creëren.


• inkomensbelasting: behoud van niet meer dan twee belastingschijven: 25 en 45 procent.

• Vennootschapsbelasting: voor een sterk verlaagd tarief

• Vermogensbelasting: tegen, kapitaal dat we nodig heb-ben voor onze economie vlucht naar het buitenland.

• notionele intrestaftrek: (belastingvoordeel voor grote bedrijven) Zorgt voor investeringen in ons land. Maatregel moet behouden blijven.

• inkomensbelasting: een betere progressiviteit met aanslagvoeten van 10 tot 55 procent (nu is dat 25 tot 50 procent).

• Vennootschapsbelasting: bedrijven moeten de reële aanslagvoet van 34 procent betalen. Fiscale achter-poortjes moeten daarom dicht.

• Vermogensbelasting: voor een progressieve belasting op vermogen (1 procent op vermogen boven 1 miljoen euro, 2 procent op vermo-gen boven 2 miljoen enz.)

• notionele intrestaftrek (belastingvoordeel voor grote bedrijven) Heeft nog geen enkele job opgeleverd en is een aanslag op de sociale zekerheid, afschaf-fen dus.

• inkomensbelasting: sterkste schouders dragen zwaar-ste lasten. Verlagen van de belasting voor laagbetaalde arbeid. Belastingvrije som verhogen voor wie jonger dan 30 jaar is.

• Vennootschapsbelasting: streven naar een europese gelijkschakeling voor multinationals om ‘belas-tingshoppen’ te vermijden

• Vermogenswinstbelasting: een progressieve belasting op winst uit grote vermo-gens.

• notionele intrestaf-trek (belastingvoordeel voor grote bedrijven) Terugbrengen naar oor-spronkelijk doel (investerin-gen voor jobs aantrekken) en aanpassen voor KMO’s.

• Voor een financiële transac-tietaks op europees niveau. Opbrengst gebruiken om lasten op arbeid te verlagen.

• inkomensbelasting: ?• Vennootschapsbelasting:

verlagen naar het europese gemiddelde.


• notionele intrestaftrek (belastingvoordeel voor grote bedrijven) Blijft behouden zolang de ven-nootschapsbelasting niet is verlaagd.

• Commercialisering van de zorg moet stoppen.

• In commerciële instellin-gen moeten dezelfde kwa-liteitseisen gelden als in openbare instellingen.

• Zorg moet betaalbaar blij-ven.

• Iedere zorgbehoevende krijgt een individueel zorg-budget. Hiermee kan hij of zij kiezen welke zorgvor-men hij of zij wil gebruiken. Bijzondere aandacht voor mensen in lagere sociale klassen.

• Initiatief aan de markt laten, wel uniforme regels voor alle spelers, zowel commerciële als niet-com-merciële.

• Privékapitaal voor de zorg-sector aantrekken.

• Zorgondernemerschap aanmoedigen.

• Iedere zorgbehoevende krijgt een individueel zorg-budget. Hiermee kan hij of zij kiezen welke (door de overheid erkende) zorgvor-men hij of zij wil gebruiken

• Zowel privé-initiatieven als de overheid kunnen zorg aanbieden. Het overheids-aanbod blijft belangrijk om minder rijke zorgbehoe-venden niet in de kou te laten staan.



• In de zorg is er te veel over-heid en te veel zuilgebon-den aanbod. er moet meer privé-initiatief mogelijk zijn.


• Tegen commercialisering van de zorg waarbij de winst centraal staat, niet de patiënt.

• de overheid moet haar cen-trale rol in het organiseren van de zorg behouden.

• Kiwi-model: openbare aan-besteding voor geneesmid-delen, waarbij het beste geneesmiddel tegen de goedkoopste prijs op de markt komt. dat vermindert de kosten voor de patiënt en voor de sociale zeker-heid.

• gezondheidszorg op soli-daire wijze organiseren. Privatisering/vermarkting leidt tot ongelijkheid en ondermijnt de solidariteit.

• Kosten verminderen door openbare aanbestedingen.


• Voor een maximumfactuur in de zorg.



• Werken stimuleren bij ouderen door aangepaste en waardige jobs aan te bieden.

• Vergrijzing betalen met verhoogde inkomsten uit alternatieve belastingen zoals die op vermogen, de strijd tegen fiscale en soci-ale fraude.

• Meer mensen aan het werk• Langer werken, brugpen-

sioen (SWT) voort afbou-wen. Lagere loonkosten voor oudere werknemers.

• aanbieden van kwaliteits-volle jobs voor ouderen, geen mini-jobs, …

• Meer mensen aan het werk.• Langer werken• Vergrijzing betalen met

verhoogde inkomsten uit alternatieve belastingen zoals vermogen en milieu-vervuiling.


sioen (SWT) voort afbou-wen.

• de overheid moet saneren en economisch hervormen.

• Meer mensen aan het werk.• Langer werken, brugpensi-

oen (SWT) voort afbouwen.• de overheid moet saneren

en economisch hervormen.

• Telkens opnieuw de loon-lasten voor werkgevers verminderen is een aanslag op de sociale zekerheid, dit moet ophouden.

• een progressieve vermo-gensbelasting voor miljo-nairs invoeren.

• de notionele intrestaftrek afschaffen.

• Meer mensen aan het werk.• Langer werken.• de kosten voor brugpensi-

oen worden gesolidariseerd onder alle werkgevers. dit verlaagt de drempel om oudere werknemers, die eventueel op brugpensioen (SWT) willen, aan te nemen.


sioen (SWT) alleen voor zware beroepen.

• Wie wil blijven werken na een volledige loopbaan, zou geen sociale lasten meer moeten betalen.

op zondag 25 mei 2014 is het zover. Dan trekken we naar de stembus om onze nieuwe vertegenwoordigers te kiezen voor de federale, regionale en europese parlementen. wat voor beleid willen we in de komende vijf jaar? als lBc-nVk kiezen we uiteraard voor de rechten van de werknemers én voor solidariteit. maar welke partijen delen die prioriteiten? waar liggen jouw prioriteiten? wij hebben voor jou alvast de verkiezingspro-gramma’s van de politieke partijen gebundeld. in de edities april en mei van ons recht vind je de diverse standpunten over zes sociaaleconomische thema’s. Deze maand gaat het over belastingen, zorg en vergrij-zing. in de eerste kolom kan je ook het vakbondsstandpunt (acV) lezen. De partijen staan van links naar rechts in alfabetische volgorde. met deze informatie kan je op 25 mei alleszins een doordachte keuze maken!


PhiliPPe BerVoets

De werkgeversfederatie agoria en de vakbonden hebben op 14 maart 2014 een sectorakkoord ondertekend voor de bedienden en kaderleden uit de metaalsec-tor. niet vanzelfsprekend omdat de regering had verboden om de koopkracht van de werknemers te verbeteren. ook de onzeker-heid over het nieuwe werknemers-statuut woog op de onderhande-lingen. toch lukte het een aantal verbeteringen af te dwingen.

Op het vlak van de koopkracht is het akkoord maar een mager beestje. Waar er nog ecocheques bestaan, kunnen die wor-den omgezet in een gelijkwaardig voordeel. Via een bedrijfs-cao met de vakbondsaf-vaardiging of via een toetredingsakte in ondernemingen zonder afvaardiging. Om het bedrag van de ecocheques te berekenen wordt de volledige periode van vaderschaps-verlof met gewerkte dagen gelijkgesteld.De werkgeverstoeslag bij tijdelijke werk-loosheid bovenop de basisvergoeding van 10 euro per ‘dopdag’ stijgt lichtjes. Van 1 tot 1,05 euro per volledige schijf van 50 euro brutoloon boven de loongrens voor het dopgeld.Nog dit jaar wordt gestart met een

onderzoek rond de vraag hoe we een soli-dariteitsluik kunnen koppelen aan het sec-toraal aanvullend pensioenstelsel. Hierdoor worden toekomstige verhogingen van de werkgeversbijdragen niet beperkt door de loonnorm.

minimumlonen

Eind 2012 weigerde de federale overheid het tijdelijk akkoord over de sectorale mini-mumlonen te verlengen wegens leeftijdsdis-criminatie. Eerdere onderhandelingen over een nieuw barema mislukten omdat Agoria zich heel halsstarrig opstelde. Sindsdien moeten werkgevers niet langer een onder-ste loongrens in acht nemen bij nieuwe aan-wervingen. Een belangrijk precedent dat op termijn leidt tot sterkere concurrentie en een neerwaartse druk op de lonen van alle werknemers.Aan deze sociale schande maakten de vak-bonden nu een einde. Sinds 1 april 2014 is er opnieuw één minimumloon voor elke func-tiegroep, zij het op basis van de verouderde functie-indeling en zonder evolutie op basis van anciënniteit of loopbaan.Ook de collectieve arbeidsovereenkomst met de nieuwe sectorale functieclassifica-tie voor bedienden is ondertussen onder-tekend. Zij is het vertrekpunt om een nieuw sectoraal barema in te voeren op basis van de actuele bediendefuncties.

Arbeid-gezin en eindeloopbaan

De nieuwe wettelijke regeling spreekt van een algemeen recht op tijdkrediet gedu-rende het equivalent van één jaar. Langer kan in het stelsel van 1/5 loopbaanvermin-dering en met motief: zorg voor een kind tot 8 jaar, palliatieve zorg, zorg voor een zwaar ziek familielid en/of opleiding. Om werk en gezin goed te kunnen combineren werd de bestaande uitbreiding van het recht op vol-tijds en halftijds tijdkrediet tot 3 jaar behou-den in het kader van de nieuwe regeling.Bedienden en kaderleden kunnen vanaf 50 jaar in een landingsbaan met 1/5 loopbaan-vermindering stappen. Op voorwaarde dat ze een beroepsloopbaan van minstens 28 jaar hebben.Het stelsel van werkloosheid met bedrijfs-toeslag of SWT – het vroegere brugpensioen

– op 58 jaar mits 38 jaar beroepsloopbaan is tot einde 2014 verlengd. Wie 33 jaar loop-baan heeft waarvan 20 jaar met nachtar-beid, kan nog altijd vanaf 56 jaar met SWT gaan. Dit laatste kan ook na een loopbaan van 40 jaar zonder nachtarbeid.Werkzekerheid, opleiding en werkbaar werkDe tijdelijke bepalingen over werkzekerheid

– de verplichte procedure van informatie en onderhandeling voorafgaand aan meervou-dig ontslag – worden verlengd tot eind 2014.Genoeg opleidingskansen hebben is heel belangrijk voor werknemers. Om bij te blijven, door te groeien en ander werk te

Eindelijk nationaal akkoord voor bedienden uit metaalsector

opnieuw één minimumloon voor elke functiegroep

SECtORCAO


RUBRIEKSNAAMINBOxJan DeceUnynck

Als je loopbaan een roetsjbaan wordt…

… is het tijd om die loopbaan opnieuw stevig in handen te nemen. Daar wil het Centrum voor Loopbaanontwikkeling van de LBC-NVK je graag bij helpen. Het hele jaar door organiseren ze daar individuele loopbaanbegeleiding of collectieve workshops rond alles wat met je job te maken heeft. Interesse? Ga dan alvast eens een kijkje nemen op www.loopbaanontwikkeling.be.

hou je lidmaatschap up to date

Als lid van de LBC-NVK heb je recht op een aantal voordelen. Denk bijvoorbeeld aan de vakbondspremie die in een aantal sec-toren wordt uitbetaald. Om aanspraak te kunnen maken op die voordelen is het van belang dat we over juiste gegevens beschik-ken zijn. Ben je dus verhuisd of van werk veranderd, laat het ons dan weten. Dat kan op www.lbc-nvk.be onder de rubriek ‘Ledenvoordelen’.

Blijf online op de hoogte Elke maand houdt de LBC-NVK je op de hoogte van de soci-ale en syndicale actualiteit via het ledenblad Ons Recht. Maar sinds enige tijd versturen we ook maandelijks een digitale nieuwsbrief naar alle geïnteresseerde leden. Bezorg ons je mail-adres en wij zorgen ervoor dat je altijd mee bent met het vak-bondsnieuws. Maak alvast kennis met onze nieuwsbrieven op www.lbc-nvk.be onder de rubriek ‘Publicaties en documentatie’ en klik op ‘Nieuwsbrieven’.

Nieuw werknemersstatuut Het nieuwe werknemersstatuut is nog voor veel mensen een grote onbekende. Ten onrechte, want het verandert wel wat aan je rechten en plichten. Van bij de aanwerving tot aan het einde van je carrière zien werknemersrechten er in de toekomst anders uit. Op www.hetnieuwestatuut.be wordt alles netjes op een rijtje gezet. Aan de hand van duidelijke profielen kom je snel te weten wat het nieuwe statuut aan jouw situatie verandert.

vinden na een eventueel ontslag. Vanaf 2014 moeten de onderne-mingen hun jaarlijkse opleidings-inspanningen met 0,1 procent verhogen tot 1,7 procent van de gepresteerde werktijd. Ook de forfaitaire werkgeversbijdragen aan de sectorale opleidingsfond-sen nemen toe met zeven pro-cent.De werkgevers eisten meer flexi-biliteit maar dat werd resoluut afgewezen. Zoiets zou de werk-druk en stress doen toenemen, de tewerkstelling niet aanzwen-gelen en de combinatie tussen arbeid en gezin nog moeilijker maken. Maatregelen om jobs werkbaar te houden, rekening houdend met de langere loopba-nen, zijn daarentegen broodno-dig. Een sectorale werkgroep zal een kader uitwerken voor initi-atieven ter zake in de bedrijven. Die werkgroep zal ook het pro-bleem van onderaanneming en de sociale dumpingpraktijken in de sector onderzoeken.Vakbondsleden hebben een streepje voor. Want de forfai-taire werkgeversbijdrage voor ‘syndicale waarborgen’ is met vier procent opgetrokken. Zodat we volgend jaar het bedrag van

je vakbondspremie kunnen ver-hogen.

Stevig vakbondswerk

Op een aantal belangrijke ter-reinen blijven we op onze hon-ger zitten. Stevig vakbondswerk blijft dan ook hard nodig.Er is nu een nieuw werknemers-statuut maar Agoria blijft de kaderleden uitsluiten van secto-rale bepalingen over koopkracht

– behalve aanvullend pensioen – en van het recht op collectief onderhandelen via de vakbonds-afvaardiging. Ook al beseffen de werkgevers erg goed dat deze dis-criminatie op termijn niet vol te houden is.Ook op andere terechte eisen – zoals een individueel recht op beroepsopleiding, verplichte arbeidstijdregistratie, sectorale regeling voor wachtdiensten, ver-betering van het sociaal overleg – gaan de werkgevers niet in.

nieuwe uitdagingen

Niet alleen de arbeidswetgeving bevat discriminerende verschil-len tussen werknemers, ook de sectorale en bedrijfsakkoorden zijn in dat bedje ziek.Samen met de arbeidersbonden willen we inspanningen doen om de loon- en arbeidsvoorwaarden in de sector dichter tot elkaar te brengen en het debat hierover aan te gaan met de werkgevers. Ook dit engagement maakt deel uit van ons sectorakkoord en van dat voor de arbeiders. Met als objectief: samen sterk(er) voor een betere sociale bescherming voor alle werknemers.

De tekst van het sectorakkoord 2013-2014 vind je op onze web-site www.lbc-nvk.be.

Akkoord voor controle-organismen

net voor het verschijnen

van dit nummer is er ook

een akkoord gesloten in

de sector van de controle-

organismen. daarover lees

je meer in het meinummer

van Ons recht.

© f

oto:

BEL

GAIM

AGE


RUBRIEKSNAAMARBEIDS-gERIChtmarc weyns

Loonbonus: recht of gunst?

Een bedrijf betaalt elk jaar een flinke loon-bonus aan een bepaalde groep werknemers. In de arbeidsovereenkomsten staat ech-ter dat eventuele gratificaties of bonussen altijd een vrijgevigheidskarakter hebben en niet als een verworven recht kunnen wor-den beschouwd, zelfs als ze al diverse keren werden toegekend.De betrokken werknemers rekenen erop dat ze elk jaar hun bonus krijgen. Ze zijn flink

ontgoocheld als het bedrijf in een bepaald jaar een bonus betaalt die slechts 15 procent bedraagt van wat de werknemers verwacht-ten. Een van de betrokken werknemers pikt dat niet en stapt naar de rechter.In zijn arrest van 8 november 2013 verwijst het arbeidshof van Brussel naar de recht-spraak van het Hof van Cassatie. Als de werkgever een bonus betaalt, moet die als loon worden beschouwd, maar daaruit mag niet worden afgeleid dat de werknemer er ook voor de toekomst recht op heeft. Indien de werkgever volkomen vrij en eenzijdig

een loonsverhoging of een bonus toekent, kan de werkgever ook de voorwaarden en de grenzen daarvan bepalen. In de arbeids-overeenkomsten bepaalde de werkgever uit-drukkelijk dat de betaling van een bonus of gratificatie geen recht voor de toekomst deed ontstaan. De betrokken werknemers kregen ongelijk.Deze uitspraak onderstreept nog maar eens hoe belangrijk het wel is om een collectief goed onderhandeld bezoldigingssysteem te hebben.

© f

oto:

dAn

IëL

rys

Verbreking arbeidsovereenkomst

De werknemer en de werkgever moeten netjes uitvoeren wat ze in de arbeids-overeenkomst opnamen. Die overeen-komst geldt tussen hen alsof het een wet is. Het Hof van Cassatie heeft het al in heel wat arresten bevestigd: de partij die eenzijdig een essentieel element van de arbeidsovereenkomst in belangrijke mate verandert, beëindigt die overeen-komst onmiddellijk op onwettelijke wijze. De vraag rijst dan natuurlijk: wat zijn die essentiële elementen van het contract en wat zijn belangrijke veranderingen?Het arrest van 16 september 2013 bracht een beetje klaarheid. De functie van de werknemer vormt in beginsel een essen-tieel element, tenzij de werkgever en de werknemer anders overeenkwamen.Een werknemer was in dienst gekomen als machinebediener en was in enkele stappen doorgegroeid naar een leidingge-vende functie in de productie. Omdat de werknemer in dienst kwam als machine-bediener, vond de werkgever dat hij hem bij een reorganisatie zonder meer kon terugplaatsen uit zijn leidinggevende functie naar een lagere functie. Daarmee ging het Hof van Cassatie niet akkoord. De werknemer had aanvankelijk een andere job maar zijn uiteindelijke func-tie als leidinggevende in de productie was wel degelijk een essentieel element van de arbeidsovereenkomst.

Anciënniteit berekenen

In een arrest van 17 december 2013 beslechtte het arbeidshof van Brussel diverse betwistingen. Een daarvan ging over de manier waarop de anciënniteit moest worden berekend.Een handelsvertegenwoordiger werd ont-slagen door zijn werkgever en claimde de zogenaamde uitwinningsvergoeding. Als een handelsvertegenwoordiger wordt

ontslagen, heeft hij daar recht op als hij cliënteel heeft aangebracht en minstens één jaar in dienst is geweest. De werkgever weigerde de vergoeding te betalen omdat de uitvoering van de arbeidsovereenkomst een paar keren geschorst was waardoor de werknemer – volgens de werkgever – net geen jaar tewerkgesteld was.De rechters vonden dat die periodes van schorsing wél in aanmerking kwamen voor de berekening van de tewerkstelling van

één jaar. Daarbij verwees het arbeidshof naar enkele beslissingen van het Hof van Cassatie. Deze uitspraak is niet alleen van belang voor de uitwinningsvergoeding van een handelsvertegenwoordiger. In het alge-meen kan je zeggen dat schorsingen van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst in aanmerking moeten worden genomen om de tewerkstellingsperiode of de anciënniteit te berekenen.


Reageer mee tegen de mini-mode!

Mini is in de mode: mini-jobs, mini-

koopkracht, mini-overheid. Maxi is

voor de werkgevers, de winsten van

bedrijven en de grote vermogens. de

vakbond is ervan overtuigd dat we

een heel andere keuze kunnen en

moeten maken. Van solidariteit word

je beter. Want het aCV gaat in tegen

de grondstroom: ‘Ikke ikke en de rest

kan stikken’.

Bezoek de mini-site

www.miniisback.be.

Op die toffe website vind je allerlei

materiaal om het mee op te nemen

tegen de mini-mode!

Doorbraak in strijd voor volwaardig statuut onthaalouders

Proefproject is eerste stap

fatiha Dahmani

het is de lBc-nVk na meer dan 15 jaar eindelijk gelukt een eerste, erg belangrijke stap te zetten in het dossier van het werknemersstatuut voor onthaalouders. op 1 januari 2015 start een proefproject. een eerste groep onthaalouders zal dan werken als echte werkne-mers. met een volwaardig werk-nemersstatuut en met alle rech-ten en plichten die daarbij horen.

In Vlaanderen vangen bijna 7.000 ont-haalouders elke dag 30.000 kinderen op. Het aantal onthaalouders is wel al enkele jaren aan het verminderen. Logisch, want deze mensen werken meer dan 50 uur per week. Ze krijgen daarvoor geen loon maar een onkostenvergoeding. Met die vergoe-ding moeten ze ook bedjes, parkjes, kin-derstoelen, twee maaltijden per dag en nog veel meer betalen.Omgerekend houden ze netto zo’n drie euro per uur over. Recht op betaalde vakantie of vakantiegeld hebben ze niet. Onthaalouders hebben maar een arm-zalig pensioen en een beperkt ziekteverlof. Ze krijgen geen dertiende maand en geen eindejaarspremie.Maar prachtig nieuws dus: op 14 februari zette de Vlaamse regering eindelijk het licht op groen voor het project dat de LBC-NVK had uitgewerkt en samen met de sociale

partners had ingediend. Het resultaat van de strijd die de onthaalouders en de LBC-NVK samen streden. Samen hielden ze jaar na jaar de kwestie in de aandacht en op de politieke agenda.

Aanzet

Bij het proefproject komt er een werkne-mersstatuut voor 73 voltijdse onthaalouders, aangesloten bij een private dienst, en voor zo’n 20 onthaalouders die werken voor een publieke dienst.Als werknemer zullen de onthaalouders niet langer alleen een onkostenvergoeding krijgen maar ook een loon. Het wettelijke minimumloon. Daarnaast krijgen ze een onkostenvergoeding van 30 procent op dat loon. Vanzelfsprekend krijgen ze, net als alle andere werknemers, enkel en dub-bel vakantiegeld en hebben ze recht op 20 dagen vakantie.Verder komt er een volledige ziekteverzeke-ring zodat de onthaalouders geen loonver-lies lijden wanneer ze ziek zijn. Ze krijgen ook recht op een werkloosheidsvergoeding en een volwaardig pensioen.Uiteraard houdt het werk hiermee niet op. De LBC-NVK blijft knokken voor een vol-waardig werknemersstatuut voor alle ont-haalouders. We blijven rekenen op de steun en solidariteit van de onthaalouders en van de werknemers uit alle sectoren van zorg, welzijn en cultuur.


Denis BoUwen

“werk is een belangrijke hef-boom om mensen met een beper-king te integreren.” Dat zeg-gen annick mortelmans en kristien smet, werkzaam bij vzw De Ploeg. “maar niet iedereen vindt even makkelijk de weg naar werk. een organisatie als de onze steekt daarbij een handje toe.”

Personen met een arbeidshandicap behoren tot de kansengroepen die het moeilijk heb-ben om hun plek te vinden op de arbeids-markt. De huidige economische conjunctuur maakt de uitdaging zeker niet kleiner voor iemand die een beperking heeft en die een baan zoekt. Annick Mortelmans is jobcoach bij De Ploeg. Haar collega Kristien Smet is projectmede-werkster.

“De arbeidsmarkt is de voorbije jaren enorm veranderd”, stellen Annick en Kristien. “Er zijn steeds meer complexe banen, terwijl zuiver manuele taken of eenvoudige admi-nistratieve jobs verdwijnen. Ook dat heeft gevolgen voor onze doelgroep. Jobs creëren en anders durven omgaan met het organi-seren van arbeid wordt de uitdaging van de toekomst.”In de provincie Antwerpen telt De Ploeg elk jaar zo’n 350 cliënten die met een bege-leiding starten. Werkzoekenden die door de VDAB erkend zijn als persoon met een arbeidshandicap.”

Bij De Ploeg trachten ze de brug te slaan tus-sen deze groep en potentiële werkgevers. De Ploeg is één van de twaalf gespecialiseerde diensten in Vlaanderen en Brussel die mensen met een arbeidshandicap opleiden, begeleiden en aan werk trachten te helpen.De jobcoaches van De Ploeg willen hun cliën-ten begeleiden naar een duurzame tewerk-stelling. “Uitzendjobs doen we alleen wan-neer er een optie is om nadien vast in dienst te treden. Dagcontracten geven onze men-sen te veel onzekerheid, die bieden iemand ook geen mogelijkheid om zich in te werken.”Het soort beperking bij de cliënten van De Ploeg kan sterk variëren. In veel gevallen gaat het om mensen met fysieke problemen zoals rugproblemen, reuma, chronisch ver-moeidheidssyndroom (CVS), fibromyalgie, een amputatie, niet-aangeboren hersenlet-sel of een gehoorstoornis. Het aantal cliën-ten met een autismespectrumstoornis is ook behoorlijk groot. Verder heb je mensen met schizofrenie, psychose of andere psy-chische problemen. “Soms gaat het om een combinatie van problemen.”De Ploeg wil werkgevers doen inzien dat ook werkzoekenden met een beperking heel wat te bieden hebben. “Onze cliënten zijn doorgaans sterk gemotiveerd om te werken”, ervaren Annick en Kristien.

Vaardigheden

“Na een eerste informatiesessie nodigen wij de mensen uit voor een diepgaander ken-nismakingsgesprek ter voorbereiding van de start van een traject”, legt Annick uit. “We

brengen hun vaardigheden, hun kwalitei-ten én hun werkpunten in kaart. We doen dat op basis van waarnemingen terwijl ze een aantal taken uitvoeren. Dat kan bij ons in het centrum of bij één van de leerwerk-bedrijven; als je iemand aan het werk ziet in pakweg een serre of een schoonmaak-atelier, krijg je een goed beeld van wat er mogelijk is. Wanneer de kandidaat zelf al weet welke richting hij uit wil, organiseren we een bedrijfsproef. Het is belangrijk om goed te luisteren naar wat de persoon zelf verlangt. Uiteindelijk stellen we een per-soonlijk opleidingsplan op en formuleren we ons advies.” Een groot deel van de cliën-ten doet uiteindelijk een oriënterende stage op de werkvloer, waarna een arbeidsover-eenkomst volgt. De begeleiding, die wordt gesubsidieerd door de VDAB, duurt gemiddeld één jaar. Bij sommige cliënten is het sneller afgerond, anderen moeten langer worden begeleid. De Ploeg is een gespecialiseerde partner van de VDAB. “Onze jobcoaches komen tot op de werkvloer, VDAB en GTB regelen eerder glo-bale trajectbegeleiding”, zegt Kristien.

Slechte conjunctuur

Bij De Ploeg constateren ze dat de minder gunstige economische conjunctuur toch haar tol eist. “Vroeger lieten we iemand een oriënterende stage doen en werd dat meestal gevolgd door de creatie van een echte baan”, stelt Annick. “Tegenwoordig is het veel minder vanzelfsprekend dat er een reële job tot stand komt. Ook al kennen we

Crisis treft ook werkzoekenden met arbeidshandicap

De Ploeg helpt brug te slaan naar werkgevers

ARBEIDSMARKt


best een heleboel werkgevers die open staan voor wat we doen. De cliënten moeten meer dan ooit met heel veel concurrentie afreke-nen wanneer ze voor een job solliciteren.”Annick en Kristien trekken zich op aan het feit dat heel wat partners mee aan de kar trekken. “Om te beginnen heb je de werk-gevers die al langer met ons samenwerken; die spreken ons geregeld spontaan aan als ze een vacature moeten invullen. Daarnaast is er Jobkanaal, dat sommige werkaan-biedingen reserveert voor kansengroe-pen. We werken ook goed samen met de dienst Emancipatiezaken van de Vlaamse Overheid, Resoc en heel wat lokale bestu-ren. Bekende werkgevers als Mediamarkt, Umicore en Van Hool doen soms ook een beroep op onze diensten maar net zo goed de kleine handelaar om de hoek.”

“Uiteraard komen we in ons werk ook de vak-bonden tegen. Dikwijls hebben we een goeie partner aan hen. We willen goed samenwer-ken met alle partijen en aandacht geven aan werknemer én werkgever om zo tot een gezamenlijke en gedragen oplossing te komen.”

Quota

Kunnen verplichte quota helpen om per-sonen met een arbeidshandicap vaker aan werk te helpen? Bij De Ploeg vinden ze dat een moeilijke discussie: “Quota kun-nen werkgevers aanmoedigen om bepaalde mensen meer aan te werven, het kan zeker een duwtje in de rug zijn. Maar worden de betrokken werknemers dan ook als volwaar-dig aanzien? Of zal de werkgever vooral inspanningen doen om maar aan zijn quo-tum te komen? Wanneer het behalen van quota voorop staat, bestaat het risico dat de mogelijkheden op het vlak van arbeids-organisatie en redelijke aanpassingen niet worden benut.”De Ploeg vindt het ontzettend belangrijk dat er een goede ‘match’ is tussen de werk-nemer en de functie. “Anders gezegd, de

juiste persoon op de juiste plaats, anders creëer je geen duurzame tewerkstelling.”Te veel werkgevers weten nog niet wat bege-leidingsdiensten zoals De Ploeg kunnen betekenen. “Onbekend maakt onbemind”, weet Kristien. “Voor werkgevers is het wel heel belangrijk dat ze ook achteraf nog bij ons terecht kunnen. Wanneer iemand op de werkvloer wordt ingeschakeld, komen onze collega’s mee op de werkvloer om de werk-nemer en collega’s te coachen en advies te geven rond de arbeidsorganisatie.”

Premie

Werkzoekenden met een arbeidshandicap kunnen ook een ‘Vlaamse ondersteunings-premie’ meebrengen wanneer ze ergens in

dienst treden. Maar uit onderzoek van de Universiteit Gent bleek dat die premie een averechts effect heeft. “Als een werkzoe-kende zo’n premie kan krijgen, moet het wel heel erg met hem of haar gesteld zijn”, denkt menig werkgever.

“Wij raden cliënten nooit aan om de Vlaamse ondersteuningspremie als grote troef uit te spelen zonder dat ze toelichting kunnen geven. Een werkzoekende met een beper-king moet vooral zijn vaardigheden in de verf zetten. De ondersteuningspremie is wel een belangrijke maatregel om een eventu-eel rendementsverlies te compenseren maar dat is heel individueel. Het gaat om een maatregel die nuttig kan zijn om een werk-gever over de streep te trekken.”

De Ploeg wil werkgevers doen inzien dat ook werkzoekenden met een beperking heel wat te bieden hebben. “Onze cliënten zijn doorgaans sterk gemotiveerd om te werken”, zeggen de medewerkers.

Mark: “Ik voel me nu opnieuw goed in mijn vel”

Mark de groot werd een aantal jaar

terug getroffen door een hersenbloe-

ding. Hij raakte zo deels verlamd aan

zijn linkerzijde. “Wandelen is erg moei-

lijk en ik kan met mijn linkerhand alleen

nog voorwerpen tegenhouden”, vertelt

Mark. “Verder heb ik ook problemen

met mijn concentratie en kan ik aan het

einde van de dag moeilijker spreken. Ik

merk ook dat ik niet meer om kan met

stress en dat het me niet meer lukt om

verschillende taken tegelijk af te wer-

ken.”

Toen Mark in een revalidatiecentrum

verbleef, werd er contact gelegd met

de Ploeg. “nadat de Ploeg de goed-

keuring van mijn medisch adviseur

had gekregen, ben ik gestart met een

stage op mijn vroegere werk. Ik ben

begonnen met een beperkt takenpak-

ket gedurende drie halve dagen in de

week. de andere twee dagen moest ik

kiné gaan volgen in het revalidatiecen-

trum. Zo had ik de gelegenheid om stil-

aan op te bouwen en mijn revalidatie-

programma af te werken.”

Jobcoach

de jobcoach van de Ploeg kwam elke

week langs. Zij leerde Mark zijn taken-

pakket aan en gaf hem tips en trucs

om de job beter te kunnen doen. “We

hebben samen een aantal takenlijstjes

opgesteld die ik gewoon kan aflopen

zodat ik geen stappen meer vergeet.

Mijn jobcoach bekeek ook welke aan-

passingen er moesten gebeuren, had

gesprekken met mijn collega’s en gaf

hen informatie over niet-aangeboren

hersenletsels.”

na twee maanden stage ging Mark vier

halve dagen per week werken en werd

zijn takenpakket weer veranderd. Ook

die verandering bleek te slagen.

“Toen ik merkte dat dit ging, wou ik

proberen of ik mijn vorige job opnieuw

kon doen en op mijn vraag hebben

we dit dan ook verder uitgetest in de

stage. Ik mocht vanaf dan de dossiers

afhandelen zoals ik vroeger deed, maar

voor een beperkte regio.”

Concentratie

Mark ondervond dat het voor hem

moeilijk was om zich gedurende een

halve werkdag te concentreren. In

overleg met zijn baas en de medisch

adviseur werden zijn werkuren aange-

past zodat hij samen met zijn collega’s

de middagpauze kon nemen. “Zo had

ik een pauze en lukte het me wel om

tijdens mijn werkuren geconcentreerd

bezig te blijven. Verder was de pauze

ook ideaal om het contact met mijn

collega’s weer op te bouwen.”

nog altijd moet Mark zijn taken één

voor één uitvoeren en kan hij maar met

één hand werken. Hij mag niet onder

druk worden gezet en is trager in zijn

bewegingen. de collega’s moeten ook

de eindcontrole van zijn werk doen. Op

basis van de beperkingen vroeg de

Ploeg voor Mark een Vlaamse onder-

steuningspremie aan.

“Het lukte me om mijn oude job deel-

tijds te hervatten”, besluit Mark. “Ik

voel me nu opnieuw goed in mijn vel.”

de Ploeg vindt het ontzettend belangrijk dat er een goede ‘match’ is tussen de werknemer en de functie.

Comeback na hersenbloeding


LEEFtIJD

Colruyt zegt oudere werknemers de wacht aan

supermarktketen bekijkt de kwestie veel te eenzijdig

Veerle Verleyen

“oudere werknemers worden uit de markt geprijsd”, zo verklaarde personeelsdirecteur koen De maesschalck van colruyt in maart in de pers. De man pleit voor ‘cre-atieve oplossingen’ om de impact van anciënniteit af te zwakken. Voor de vakbond lBc-nVk is het bijzonder spijtig dat de perso-neelsdirecteur van colruyt oudere werknemers alleen ziet als ‘dure vogels’, en dus als ‘een probleem.’ een wel heel eenzijdige kijk.

De LBC-NVK is het volstrekt oneens met deze eenzijdige benadering. Want de erva-ring die werknemers tijdens hun loopbaan opdoen is wel degelijk een troef en een meerwaarde.Onlangs trachtte de vakbond bij Colruyt nog, samen met de werkgever, na te den-ken over ingrepen om jobs zo werkbaar

mogelijk te maken. Werknemers moeten een lange carrière kunnen volmaken met jobs die van goede kwaliteit en menswaar-dig zijn. De LBC-NVK wil hierbij aandacht geven aan de verzuchtingen van jonge én oude werknemers.De uitspraak van Koen De Maesschalck doet de vakbond toch ernstig de wenkbrauwen fronsen. Blijkbaar zijn oudere werknemers vooral ‘kostenposten’.

Lekkere wortel

Als een creatieve oplossing erop neerkomt dat de anciënniteitsverloning – lees vooral het anciënniteitsbarema – wordt terug-geschroefd, wil dat niet per se zeggen dat jongere werknemers opeens meer zullen verdienen. Colruyt houdt hier de werkne-mers een lekkere wortel voor, maar schijn bedriegt. Jongere en oudere werknemers dreigen tegen elkaar te worden uitgespeeld. Iets wat de vakbond in geen geval kan aan-vaarden. Als zovele jongeren werkloos zijn, is dat niet te wijten aan oudere werknemers

die te duur zouden zijn. Bovendien mag best worden onderstreept dat de lonen in de dis-tributie zeker niet hoog zijn.Met een anciënniteitsbarema krijgt de werknemer een bepaalde zekerheid en transparantie. Hij weet immers dat hij op een bepaald ogenblik in de carrière min-stens het baremaloon zal verdienen waarop iedereen recht heeft. Gelijk loon voor gelijk werk, dat is het eerlijkste.Niets belet de werkgever om een extra te geven bovenop het baremaloon. Maar de werkelijkheid is wel dat de meeste werkne-mers in de ‘retail’ alleen het baremabedrag krijgen, en geen cent meer.Een ander stuk van de werkelijkheid is dat de meeste barema’s nooit doorlopen tot 65 jaar. Wie ‘de kostenlogica’ wil volgen, merkt dat oudere werknemers vooral duurder wor-den tussen hun 45ste en hun 50ste. Nadien komt er niet zoveel meer bij het loon.

‘Creatieve oplossingen’

De creatieve oplossingen waar werkge-vers aan denken komen meestal neer op een afschaffing van de index, prestatie-gebonden verloning of een variabel loon waarop minder sociale lasten moeten wor-den betaald. Als je de werkgevers laat doen, stappen ze ook af van het collectieve loon-overleg op sectoraal of nationaal niveau. Het liefst van al maken ze individuele afspraken met elke werknemer.Op het eerste zicht lijkt dat interessant: wie beter presteert, mag meer verdienen. Maar zo word je wel volkomen afhankelijk van de evaluatie en de waardering van de baas. Bovendien heeft de werkgever altijd maar een bepaalde enveloppe die hij kan verdelen onder het personeel. De LBC-NVK vindt dat de index nog altijd de beste garantie is voor werknemers die willen dat hun loon de levensduurte volgt. Zonder index worden werknemers armer. De index moet blijven bestaan en jong en oud heb-ben recht op een zeker en transparant loon. Het collectieve loonoverleg is ook een groot goed waaraan niet te raken is: nationaal, op sectoraal vlak en in de bedrijven.Voor de vakbond moet er worden gestreefd naar werkbare jobs tijdens de hele duur van de loopbaan. En dat zowel voor jongere als voor oudere werknemers.

De ervaring die werknemers tijdens hun loop-baan opdoen is wel degelijk een troef en een meerwaarde, vindt de LBC-NVK.

© f

oto:

dAn

IëL

rys


RUBRIEKSNAAM

Actie leidt tot resultaten bij groothandelaar Febelco

Jannick D’honDt en thomas

Beeckmans

maandag 17 maart, kwart voor zes ’s ochtends, Pachtgoedstraat sint-niklaas. Buiten een eenzame fietser en een rat die zich haas-tig uit de voeten maakt, is alles rustig. De groothandel in genees-middelen febelco staat klaar om zoals iedere werkdag de apothe-ken in de streek te bevoorraden.

Maar die ochtend gaat de poort niet open op het gebruikelijke uur, het gemeen-schappelijk vakbondsfront sloot die af met een symbolische ketting. Febelco is met meer dan 1.000 werknemers en ruim negen vestigingen veruit het grootste bedrijf in de sector. Het gaat het bedrijf voor de wind. De waarde van het Febelco-aandeel steeg sinds 2002 met meer dan 300 procent.

“Als een onderneming goed boert, mag ze ook goed zijn voor haar personeel”, vindt de vakbond. Onze afgevaardigden verta-len dat in drie centrale eisen: een initi-atief rond de koopkracht, respect voor gemaakte afspraken én werkzekerheid nu er een nieuwe vestiging in Zolder wordt

geopend. Sommige taken worden daar-bij gecentraliseerd. In de weken voor de staking werden de eisen voorgelegd aan de directie. Met de uitdrukkelijke vraag om een doordacht antwoord te geven. De reactie van de directie bleef flink onder de verwachtingen.Daarom stonden groen en rood broe-derlijk naast elkaar, de LBC-NVK-vlag fier wapperend aan de vestigingspoort. Het personeel onthaalde de actie posi-tief, want ‘het werd tijd dat er eens iets gebeurde’. De vakbondsmilitanten waren vastbesloten om door te gaan.Na twee uur piket wou de directie het gesprek aangaan, en wel meteen. Het sig-naal van de vakbondsachterban was dui-delijk: tot ’s middags houden we piket en daarna geven we het overleg alle kan-sen. ’s Avonds laat werd een akkoord bereikt. Er komt wat meer geld in het loonzakje. Voor elke vestiging wordt duidelijk gemaakt welke jobs behouden blijven. En er is hoe dan ook werkzeker-heid voor het vaste personeel. De directie belooft bovendien dat ze eerdere afspra-ken zal nakomen en het sociaal overleg zal respecteren. Kortom, een actie met een mooie afloop voor de werknemers en militanten bij Febelco.

Red de cultuur

Op 1 april werd in antwerpen door een schare

kunstenaars uit diverse disciplines een – zo gaat

dat met artiesten – podiummanifestatie gehou-

den onder de noemer ‘red de cultuur’. enkele

jaren geleden werd, onder meer onder impuls

van vakbondsmensen, de organisatie ‘red de

solidariteit’ opgericht. de oproep en bekommer-

nis boette sindsdien niet aan belang en noodza-

kelijkheid in. Integendeel.

Solidariteit verdient meer dan ooit aandacht en

steun. Want solidaire ideeën en verwezenlijkin-

gen staan voortdurend onder druk. de sociale

zekerheid en de bijdragen die daarvoor solidair

worden bijeengebracht – door werknemers op

hun loon – heten ‘niet meer efficiënt’ te zijn. de

sociale zekerheid zou een ‘te duur systeem zijn’,

te pamperend voor zieken, werklozen en gepen-

sioneerden. en – finaal argument – “de sociale

zekerheid maakt onze concurrentiepositie stuk”.

diegenen die over sociale fraude spreken hoor

je nooit over fiscale fraude praten. en er zijn

partijen die besparingen in de sociale zekerheid

verdedigen die qua omvang de totale uitgaven

voor de werkloosheid én de kinderbijslag over-

treffen. Zo’n pleidooi kan je onmogelijk als soci-

aal neutraal beschouwen. dit is ronduit asociaal.

de sprong van solidariteit naar cultuur, beide

dus voorwerp van een noodzakelijke reddings-

operatie, is op het eerste zicht misschien niet

vanzelfsprekend. Laten we er iets meer bij stil-

staan. Stel je een wereld zonder cultuur voor.

Of een cultuur die alleen maar zou bestaan als

er voldoende ‘markt’ voor is en als die cultuur

zelfbedruipend is. Films als ‘The Broken Circle

Breakdown’ of ‘Lost’ zouden nog wel worden

gemaakt en gesmaakt. Maar zowat 90 pro-

cent van de Belgische of Vlaamse films zou

nooit op het scherm kunnen worden vertoond.

Zonder publieke middelen zouden alleen enkele

publiekstrekkers de toneelpodia of concertzalen

overleven.

Het is zoals met de sterksten in de maatschappij,

die lopen misschien wat minder risico om zon-

der werk te vallen of in sectoren met lage lonen

te werken. Sociale bescherming creëren door

solidair middelen bijeen te garen is een keuze

die veel zo niet alles mogelijk maakt. je moet er

niet aan denken dat we zelf het onderwijs van

onze kinderen zouden moeten financieren of

zelf onze wegen, post en openbaar vervoer zou-

den moeten betalen. Veruit de meesten zouden

constant thuis moeten zitten. als er tenminste

een ‘thuis’ is. Want tienduizenden gezinnen zou-

den letterlijk op straat leven als er geen centen

in een grote pot zouden worden gestoken voor

sociale huisvesting. er valt dus nogal wat te red-

den. ja, ook in de cultuur.

IN DE MARgEwf

RUBRIEKSNAAM


FILMkarin seBerechts

tom à la ferme xavier Dolan heeft er met ‘tom à la ferme’ zijn vierde langspeelfilm opzitten; de canadese duizendpoot is dan ook al 24. naar goede gewoonte neemt de jonge god behalve een twintigtal andere func-ties op de generiek ook de hoofdrol op zich. Tom reist van Montréal naar het platteland om er zijn part-ner Guillaume te begraven. Guillaumes moeder Agathe weet niets af van de seksuele voorkeur van haar zoon en vindt het ongehoord dat diens vrien-din de uitvaart niet bijwoont. Maar Guillaumes broer Francis is wel op de hoogte en pepert Tom hardhandig in dat hij niet gediend is van ‘zijn soort’.Er hangt een onbehaaglijk sfeer-tje rond het erf van Agathe en haar overblijvende zoon. Tom treft er al eens een dode koe aan en de luttele mensen die hij in de buurt ontmoet, gaan er met een bocht omheen. Maar waarom blijft de stadsjongen er dan toch langer dan voorzien rondhangen? En staat Francis wel zo afkerig van homo’s als hij zich voordoet?Mocht u het nog niet geweten hebben, dan kunt u er in ‘Tom à la ferme’ moeilijk naast kijken: Xavier Dolan is een beetje tuk

op zichzelf. Wij zien zijn zorg-vuldig verwaaide koppie dan ook vaak en fraai in beeld. Dat zou eventueel snel op de heupen kunnen werken, ware het niet dat Dolan behalve een egotrip-per ook een begenadigd filmer en een onversaagd stilist is.De jonge Canadees lonkt in zijn bedachtzaam in beeld gezette ‘plattelandssuspense’ stevig naar Hitchcock, maar trekt rond zijn eigen persoontje toch vooral een eigenzinnige psycho-logische thriller op. Een beetje pretentieus (uiteraard) en thea-traal (af en toe) – de film is geba-seerd op een toneelstuk – maar ook intrigerend en constant dreigend.Dolans film is op zijn best een sinister en seksueel geladen spel van aantrekken en afstoten. De jeune premier krijgt slaag, maar danst evengoed een tango met zijn bedreiger; hij wordt wegge-stuurd en tegengehouden. Wie denkt dat hij aan het einde van deze onheilspellende rit een ant-woord gaat krijgen op elke situ-atie waarbij hij de wenkbrauwen heeft gefronst, is eraan voor de moeite. Maar een fascinerende rit is Dolans ongerijmde variatie op ‘Tiny op de boerderij’ alles-zins.

‘Tom à la ferme komt op 16 april uit in de Belgische cine-ma’s.

Sinister en seksueel geladen spel van aantrekken en afstoten (Pierre-Yves Cardinal en Xavier Dolan).

Milde brok jeugdsentiment (Mira Barkhammar, Mira Grosin en Liv LeMoyne).

We are the best! 13 is niet alleen een onge-luksgetal. het is voor velen onder ons ook een beetje een rotleeftijd. een symbolisch scha-keljaar waarin de deur achter onze onbezorgde kindertijd dichtvalt en we de volwassenheid in baggeren. een periode waarin we zonder zijwiel-tjes op zoek moeten naar wat onze eigen identi-teit zou kunnen wezen.

Zoals Bobo en Klara bijvoor-beeld, twee jongensachtige meiden uit Stockholm. De één is een bedremmeld binnenvet-tertje, de ander een zelfzekere punker, met lak aan – uiteraard

– alles wat ruikt naar establish-ment. En naar Lichamelijke Opvoeding.Vastbesloten om luidruchtig aan te tonen dat disco suckt, punk lééft en sport zwaar wordt over-roepen, starten ze een punkfor-matie. Omdat geen van beiden kaas heeft gegeten van muziek, trekken ze leeftijdgenote, klas-sieke gitariste en einzelgänger Hedvig aan. Die is behoorlijk christelijk, maar daar zullen Bobo en Klara wel een mouw aan passen.Lukas Moodysson haakt na een aantal sombere uitstappen (‘Lilya Forever’, ‘A Hole in my Heart’) weer aan bij de gene-reuze films à la ‘Fucking Amal’ uit de begindagen van zijn

carrière. Vormden de opgroei-ende tieners in ‘Together’ zijn hartelijke observatie van de laatste stuiptrekkingen van een hippiecommune, nog een beetje een addendum in het leven van hun heerlijk falende ouders, in ‘We are the Best!’ staan ze volop hun eigen mannetje. En vormen de ouders het – soms ietwat gênante – aanhangsel.Moodysson zoomt minzaam in op het trio dat aan het begin van de jaren ’80 tussen twij-fels en grootspraak tot was komt. Vrienden gedurende het gros van hun dagen, maar ook rivalen, wanneer de eerste vlin-ders in de buik hun opwachting maken.De cineast zet zich even partij-dig als onbevangen in hun tie-nerschoenen, zwijmelt mee weg in de nabijheid van ‘oudere’ jon-gens van 14 en gaat uit de bol op de tonen van schabouwelijke Zweedse punk. Overdadig nos-talgisch wordt dit milde por-tretje nooit: daarvoor mees-muilt Moodysson iets teveel om de periode die hij belicht, en zeker om de volwassenen die zich erin manifesteren. Maar de regisseur, zelf 13 in 1982, heeft goed onthouden hoe de dingen gaan en voelen als je 13 bent. Dat levert een bezielde brok jeugdsentiment op, die jong en iets minder jong niet onbewo-gen kan laten.

‘We are the best’ (Originele titel: Vi är bäst!) kwam op 2 april in de Belgische zalen.

RUBRIEKSNAAM


BOEKgUtenBerg

Mijn leven op steltenkrista Bracke

het begon op een gewone januari- dag in 2009. krista Bracke, de charmante stem van radio 1, voelde zich de hele week al grieperig. Ze had koorts, ze had geen honger en ze had haar moeder opgetrom-meld om voor haar twee kinde-ren te zorgen, ilian van drie en Jaron, de baby. krista’s mama was er niet gerust in. het was al een paar dagen geleden dat de huisarts was langs geweest en ze belde hem opnieuw.

Dr. Lebrun was toevallig in de buurt. Hij onderzocht zijn patiënte, merkte haar lage bloeddruk op en liet haar meteen naar het ziekenhuis brengen. De artsen stelden een snelle diagnose: Krista had een dubbele longontsteking en werd aangevallen door een leger streptokokken pyogenes, ook wel vleesetende bacteriën genoemd. De bac-teriën waren in haar bloedbaan geraakt en probeerden haar hele lichaam kapot te maken. Krista’s nieren en lever werkten niet meer en haar bloed was zo dik geworden dat het nauwelijks nog stroomde. Een na één vielen al haar organen uit, ze geraakte in een coma, ze was op sterven na dood.

Antibioticabom

In een ultieme poging om haar te redden dienden de artsen de patiënte een antibio-ticabom toe, plus het geneesmiddel noradre-line, om haar bloed zoveel mogelijk naar haar hart en haar hersenen te doen stro-men. Krista kreeg een hartstilstand, daarna nog een. Telkens slaagden de dokters erin haar te reanimeren. Maar intussen had het gestolde bloed aan de uiteinden van haar lichaam zijn vileine werk gedaan: Krista’s voeten en onderbe-nen stierven af en werden zwart, net als een deel van haar handen. Ze werd overgebracht naar een kiemvrije box in het brandwonden-centrum van het UZ in Gent voor een peri-ode van kabels, infusen en machines, pijn-stillers en medicatie, zes weken van coma en subcoma op intensieve zorgen. Als ze opnieuw bijkomt, zit haar man bij haar bed. Hij heeft er op gestaan dat hij zijn vrouw het nieuws persoonlijk mag mel-den: het komt goed met haar, ze zal blijven leven, maar haar voeten en haar onder-benen moeten worden geamputeerd. De

vingers van haar handen zijn nog te redden. We gaan er samen voor vechten, zegt hij. Je krijgt prothe-sen en als we negentig zijn gaan we weer samen in Portugal op de Douro varen, zoals we dat vroeger nog hebben gedaan. Sterke levenswil

En dan blijkt hoe indrukwekkend de levenswil van een mens kan zijn en hoe schitterend de Belgische gezondheidszorg is. Met de hulp van dokters, chirurgen, verpleeg-sters, psychologen, kinesi- en ergo-therapeuten proberen Krista Bracke en haar man met een oneindig geduld, centimeter na centimeter, minuut na minuut, opnieuw een zo leefbaar mogelijk leven op te bouwen.

Het begint met het verwijderen van haar beademingsapparaat, de tube in haar lucht-pijp, na vele woordeloze weken. Op 16 maart wordt Krista naar de operatiezaal gereden en worden haar voeten geamputeerd, een week later al verhuist ze van haar kiemvrije kamer naar de vijfde verdieping van het zie-kenhuis. Nog een maand later mag ze naar de revalidatieafdeling. Ze leert een boter-ham tussen haar linkerklauwvingers klem-men, in een rolstoel gaan zitten en daarna van die rolstoel op de zetel van de familie-auto, zodat ze op zondagen enkele uren naar huis mag.

nieuwe duim

Via microchirurgie krijgt ze uit een stukje heupbeen een nieuwe duim (een operatie

van negen uur!), daarna twee voorlopige prothesen. Stilaan leert ze weer stappen, hard zelfs, want alleen patiënten die op 5 minuten 333 meter kunnen afleggen, heb-ben recht op de hoogste categorie van terug-betaling. Begin augustus mag Krista voorgoed naar huis. Ze heeft intussen leren stappen, maar na 400 meter is ze meestal uitgeput. De familiewoning met haar drempels en haar trappen is niet aangepast aan een rolstoel, het gezin verhuist naar een nieuwe woning. En net als het leven in de buurt van Leuven aarzelend opnieuw zijn gang begint te gaan, Krista met een bakfiets leert rijden en ze zelfs voorzichtig opnieuw een tango heeft gedanst, krijgt ze opnieuw een longontste-king en nog één en nog één, in het totaal acht op een jaar. Een uitgebreid bloedon-derzoek wijst het uit: de patiënte lijdt aan een zeldzaam defect in haar immuunsys-teem, een ziekte die maar 1 op 25.000 men-sen treft. Als u wil weten hoe Krista ook die tegenslag heeft overleefd, hoe blij ze ondertussen is met elke dag van haar bestaan en de liefde van haar gezin, moet u beslist ‘Mijn leven op stelten’ lezen. Ondanks alle ellende is het een positief en hoopvol boek en een steun en een voorbeeld voor ons allemaal.

MIjn LeVen OP STeLTen

Krista Bracke

Uitgeverij Van Halewijck

246 blz.

en dan blijkt hoe indrukwekkend de levenswil van een mens kan zijn en hoe schitterend de Belgische gezondheidszorg is.


FILM

Nieuwe editie van filmfestival Mooov komt eraan!

Zestig films geselecteerd

marc Boonen

De nieuwe editie van het film-festival moooV komt eraan. met een programmatie die weer de moeite loont. De lBc-nVk draagt dit festi-val nog altijd een warm hart toe. ons recht zet het festi-val dan ook graag in de kijker.

In de loop van het voorbije jaar bekeek MOOOV, verspreid over de wereld, opnieuw honderden films, van vaste waarden die bevestigden en van onbekende regisseurs die durf en kwaliteit presenteerden. Uiteindelijk werden 60 films geselecteerd: verha-len uit de wereld, die onbevangen naar de wereld laten kijken, films van makers uit de hele wereld die stijl, tempo of beeldtaal niet afme-ten aan westerse of Hollywoodiaanse gewoonten, films die ook toeganke-lijk zijn voor jonge kijkers en docu-mentaires. Tien van de 60 films zitten in de fes-tivalcompetitie. Onder leiding van actrice Lubna Azabal zoekt de inter-nationale jury een winnaar voor de Canvas-award. In het aanbod is er extra aandacht voor de actuele Mexicaanse cinema, die het heel goed doet. Ook de openingsfilm komt uit Mexico. MOOOV kreeg ook de kans om met Aziza Tan, directrice van het Istanbul Film Festival een selectie te maken van de vijf beste Turkse films van het moment.

negen locaties

MOOOV is er niet alleen in Turnhout en in Brugge, maar op nog zeven andere plaatsen in Vlaanderen: Dilbeek, Roeselare, Lier, Sint-Niklaas, Lommel, Genk en Beringen. Op al deze plekken worden zeker ook de acht films vertoond die geselecteerd zijn voor de publieksprijs. Alle bezoekers op al deze loca-ties kunnen vanaf dit jaar stemmen voor de MOOOV Publieksprijs. Er zijn ook nog drie eendaagse filmklas-sen met lezingen, inleidingen bij films en gesprekken met regisseurs. En er is een nieuwe Good MOOOV (documentaires). Zes projecten zijn geselecteerd waarvan de makers en producenten de kans krijgen

om in zeven minuten hun project te pre-senteren. Aan het einde van de dag zal een panel één van de projecten bedenken met een postproductie-premie van 10.000 euro.Tenslotte zal MOOOV dit jaar gedurende twee avonden OP12 kapen. Om zo van de tv een echte filmzaal te maken. Het affichebeeld komt van de Congolese fotograaf en filmmaker Kiripi Katembo Siku. Werken van hem waren onder andere te zien op de Biënnale van Venetië , de Rencontres

de Bamako en de Rencontres d’Arles. Met zijn film ‘Congo in Four Acts’ was hij zelfs de eerste filmmaker uit de DR Congo die op de Berlinale werd uitgenodigd. Zijn foto’s en kortfilms beschrijven het leven van alledag van de bewoners van Kinshasa, maar ook de instabiele politieke en economische situatie in zijn land.

Het Mooov-festival loopt van 24 april tot 5 mei. Lees meer op www.mooov.be.


MOBILItEIt

Vakbond regelt elektrische fietsen bij DhL Freight

werknemers tevreden met aanpak verhuizing naar Bornem

Jan Dereymaeker

het transportbedrijf Dhl freight verhuist van grimbergen naar Bornem. De vakbonden slaag-den erin een betere vergoeding voor het woon-werkverkeer bin-nen te halen. Bovendien kon-den ze de directie overtuigen om elektrische fietsen ter beschik-king te stellen van het perso-neel. De bonden hopen dat Dhl freight in de komende drie jaar toch zal willen terugkeren naar de streek van grimbergen.

De naam DHL doet sommige mensen den-ken aan de nachtvluchten op Zaventem en de verhuizing van activiteiten naar het Duitse Leipzig. Maar sinds 2002 bestaat DHL eigenlijk uit zeven grote bedrijven die werden gekocht door Deutsche Post. Al die bedrijven houden zich bezig met logistiek, opslag en verzending. DHL levert doodge-wone brieven of pakjes, slaat wisselstukken en andere goederen op en weet met zijn diensten de meest onmogelijke uithoeken in de wereld te bereiken. Bij DHL werd in de voorbije twaalf jaar een stevige intersyndi-cale werking uitgebouwd. Er zijn zelfs twee Belgische afgevaardigden in de Europese ondernemingsraad.DHL Freight, gevestigd in Grimbergen, doet onder meer speciale leveringen. Er werken 140 mensen. In december kregen die koud-weg te horen dat ze in maart 2014 moes-ten verhuizen naar Bornem. De vakbon-den knoopten onderhandelingen aan met de directie. Uiteindelijk werd op 24 januari een goed akkoord bereikt.De meeste werknemers wonen heel dicht of alleszins zeker binnen een straal van 15 kilo-meter rond het bedrijf, dat gevestigd is aan de Verbrande Brug in Grimbergen. Toen de eigenaar van het bedrijfspand plotseling de huur opzegde, kwam dat hard aan. De LBC-NVK en ACV-Transcom besloten, samen met ACLVB, de directie ter verantwoording te roepen.

Dertig kilometer

Volgens de directie zou een verhuizing van 30 km niet veel problemen veroorzaken. Maar de vakbonden eisten van meet af aan boter bij de vis als er geen site dichterbij zou worden gevonden. Heel wat werknemers moeten namelijk nu meer geld uitgeven en

verliezen ook zowat vijf uur extra per week die ze niet meer met hun gezin kunnen doorbrengen.

De bonden wilden een flinke vergoeding voor elke extra kilometer die de werkne-mers zouden moeten afleggen. Aanvankelijk wilde de directie hooguit een eenmalige pre-mie geven. Na een derde onderhandelings-moment werd op een personeelsvergade-ring schriftelijk gestemd over het ‘laatste voorstel’ van de directie: 76 procent van de werknemers stemde tegen. Tijd voor ludieke actie dus.

Koffiekoeken

Op dinsdag 21 januari deelden de bonden om 4.00u ’s ochtends aan het personeel

gratis koffiekoeken uit. Voor de chauffeurs van de onderaannemers waren er ook koe-ken. Plotseling kwam er steun uit onver-wachte hoek: ook de onderaannemers zagen de trek naar Bornem niet zitten. De chauf-feurs bleven hun koeken rustig ter plaatse opeten, wat de nodige spanning creëerde.Een nieuwe actie dreigde op een staking uit te draaien. De directie meldde dan ook snel dat ze op 24 januari weer rond de tafel wou zitten. Uiteindelijk haalden de bonden op alle punten hun slag thuis. Wat spontaan applaus opleverde op de personeelsverga-deringen nadien.De LBC-NVK had nog een extra vraag in petto. In de sector-cao was een fietsvergoe-ding van 0,22 euro per kilometer afgespro-ken. De vakbond greep de verhuizing naar Bornem aan om de aankoop van elektrische fietsen of e-bikes af te dwingen. Het voor-stel kwam uit de koker van een LBC-NVK-afgevaardigde die al elke dag met de fiets naar het werk reed. De vrouw maakte 17 collega-werknemers warm om het idee te steunen.Voor DHL moet Bornem een ‘groen parade-paardje’ worden. De directie ging dan ook snel akkoord met het voorstel.De werknemers die zich voor een e-bike inschrijven kiezen voor een gezonder leven en een beter milieu. Ze mogen de fiets ook privé gebruiken. Misschien een idee voor andere ondernemingen?

de vakbond greep de verhuizing naar Bornem aan om de aankoop van elektrische fietsen of e-bikes af te dwingen.


MetaalsectorIn de metaalsector (paritair comité 209) wordt dit jaar een vakbondspremie van 95 euro uit-betaald. De uitbetalingsperiode loopt van 15 april tot 31 juli.De premie wordt betaald aan de gesyndiceerde bedienden en ka-derleden die in 2013 werkten in de metaalsector. Onder PC 209 vallen alle metaalbedrijven met een productieactiviteit in België en de studiebureaus die voor die ondernemingen werken. Het gaat niet om garages, carrosseriebedrij- ven, de metaalhandel of de con-troleorganismen. Om recht te hebben op de premie moet de bediende of het kaderlid in 2013 ten minste één maand in dienst geweest zijn van een metaalbedrijf en ten laatste op 1 oktober 2013 aangesloten zijn bij het ACV. Ook moet de bediende in orde zijn met de bijdrage op het

moment van de betaling. Werkloze bedienden, gepen-sioneerden en brug gepen-sioneerden hebben nog recht op deze vakbondspremie wanneer zij in 2013 nog minstens één maand in dienst geweest zijn van een metaalbedrijf (en aan de voor-waarden qua lidmaatschap vol-doen). Bedienden en kaderleden in de metaalsector, aangesloten bij de LBC-NVK, krijgen een formulier. Dat formulier moeten ze ingevuld terugbezorgen aan hun vakbonds- afgevaardigde of aan het ge- westelijke LBC-NVK-secretariaat van hun woonplaats. Wie geen formulier kreeg, kan contact opnemen met zijn LBC-NVK-secretariaat. Het premiebedrag wordt overgeschreven naar de individuele bankrekening.

Internationale handel, vervoer en logistiekBen je lid van de LBC-NVK en ben je tussen 1 januari 2014 en 30 juni 2014 in dienst van een onderne-ming die valt onder paritair comité 226 (Internationale handel, vervoer en logistiek)? Dan heb je recht op een vakbondspremie van 135 euro.De premie aanvragen is heel een-voudig. Er wordt een attest naar je thuis gestuurd. Met de vraag of jouw gegevens (zoals adres en werkgever) nog kloppen. Is er iets fout? Dan word je gevraagd om de informatie aan te passen. Controleer ook of je rekening-nummer juist is.

Het ontvangen attest moet je ondertekenen en dan bezorgen aan een LBC-NVK-militant(e) in jouw onderneming. Is er geen militant(e) ter beschikking? Dan kan je het attest gewoon opsturen naar het LBC-NVK-secretariaat in jouw streek. Alle adressen van onze secretariaten vind je terug op www.lbc-nvk.be of op p. 31 van jouw ledenblad Ons Recht.Nog één tip. Wie eind februari nog geen attest voor de vakbonds-premie heeft gekregen, laat dat best even weten aan de LBC-NVK. Wij doen dan graag het nodige om dit in orde te brengen.

Beschutte en sociale werkplaatsenTussen 15 februari en 31 mei 2014 wordt in de sector van de beschutte werkplaatsen (paritair comité 327) de vakbondspremie uitbetaald. Om recht te hebben op de premie moet je ten laatste op 15 decem-ber 2013 aangesloten zijn bij het ACV. Ook moet je vorig jaar min-stens één dag gewerkt hebben in een onderneming die valt onder de sector van de beschutte werk-plaatsen. De premie geldt niet voor uitzendkrachten en jobstu-denten.Wie in een beschutte werkplaats de volle bijdrage betaalt, krijgt een premie van 86,76 euro per

jaar of 7,23 euro per gepresteerde maand. Betaal je de verminderde bijdrage, dan krijg je een premie van 54,54 euro per jaar of 4,55 euro per gepresteerde maand.In de sociale werkplaatsen is er een premie van 63 euro of 5,25 euro per gepresteerde maand voor wie de volle bijdrage betaalt.De rechthebbenden kregen van hun werkgever een tewerkstel-lingsattest dat recht geeft op de premie. Dat attest moet wor-den terugbezorgd aan de Dienst Vakbondspremies van de LBC-NVK, Sudermanstraat 5, 2000 Antwerpen of aan het plaatselijke LBC-NVK-secretariaat.

UItBEtALINg VAKBONDSpREMIE

IK WIL GeWOOn WerKenG.D. - hOVe

Ons Recht publiceerde in zijn editie van februari een artikel over de vooroordelen waarmee oudere werkzoekenden hebben af te rekenen. Het verhaal van Marc Gorris lijkt als twee druppels water op wat ik zelf meemaak. Ik ben 53 jaar oud en ben sinds twee jaar werkzoekend. Zowat 200 sollicitatiebrieven verder ben ik nog altijd niet opnieuw aan de bak geraakt.Wat Marc Gorris vertelt, is de harde realiteit. Het stelt me gerust dat ik niet de enige ben die dit meemaakt. Ik was altijd bediende. In mijn vroegere job had ik een directeursfunctie bij een bedrijf. Maar ik sta open voor allerlei werkaanbiedingen. Op zeker ogenblik solliciteerde ik zelfs voor een job als magazijnier bij DHL. Maar DHL vond me te hoog gekwalificeerd en zei dat ik toch niet zou blijven.Niets is minder waar. Mijn zoon studeert nog aan de universiteit maar ons huis is afbetaald. Ik ben wat graag bereid om voor minder geld een baan te aan-vaarden.

POLItIeKe reCLAmeP.D. - eeKLO

Sommige politieke partijen gebruiken internet opvallend intensief om hun propaganda te voeren. Op zich is daar niets

mis mee. Alleen trekken zulke partijen zich weinig aan van de privacy van de burger en degra-deren ze zichzelf zo tot een merk van waspoeder.Toen ik filmpjes wilde bekij-ken op Youtube, verscheen de N-VA in mijn lijst met zoekre-sultaten, ook al was ik naar iets heel anders op zoek. Wanneer ik ‘Elvis’ intikte, bleek één of andere ‘nitwit’ van de N-VA het eerste zoekresultaat te zijn. Kris Peeters van CD&V hoeft ook al niet op mijn stem te rekenen. Die kwam me dan weer vervelen met zijn Toekomstcontract. Wie Peeters’ ‘Vlaanderen in Actie’ (VIA) gezien heeft, of beter niet gezien, weet genoeg. Veel geblaat en weinig wol. Het probleem met politieke pro-paganda op internet is dat je ze ongevraagd binnen krijgt en dat ze totaal niets te maken heeft met hetgeen waar de surfer eigenlijk mee bezig is. Een probleem is ook dat al deze internetpropaganda wel wordt betaald met ons belas-tinggeld. Ondanks de crisis en de vele duizenden ontslagen blijven de politieke partijen zich con-tinu verrijken. Sinds 2007 wer-den ze zelfs 55 procent rijker. De Vlaamse partijen gingen er dan nog veel meer op vooruit dan de Franstalige. Zoals sommige politicologen zeggen, lijken de partijen beleggingsclubs te zijn geworden die wel spelen met het geld van de belastingbetalers.

226.00 internationale handel, vervoer en logistiek vorige lonen x 1,014 303.03 exploitatie van bioscoopzalen vorige lonen x 1,02 308.00 maatschappijen voor hypothecaire leningen, sparen en kapitalisatie vorige lonen x 1,0028 309.00 beursvennootschappen vorige lonen x 1,002794 310.00 banken vorige lonen x 1,0028

INDExAANpASSINgEN MAARt 2014

Wil jij graag je mening kwijt over één van de artikelen of berichten in jouw ledenblad? Of zijn er andere gebeurtenissen in de actualiteit die je sterk bezig houden? alle interessante lezersreacties zijn erg welkom. We kunnen alleen brieven publiceren als we de naam en het adres van de schrijver (m/v) kennen. In principe vermelden we de initialen van de schrijver en zijn of haar woonplaats. Op uitdruk-kelijk verzoek kunnen we die informatie weglaten. Soms moeten we een brief inkorten zonder aan de essentie ervan te raken. en als we een brief afdrukken wil dat niet automatisch zeggen dat de redactie het eens is met alles wat erin staat.

Je lezersbrief wordt hier met interesse gelezen: redactie ons recht, sudermanstraat 5, 2000 antwerpen. e-mailen kan uiteraard ook: [email protected].

WAt ONzE LEzERS ERVAN DENKEN


mISSIe VAn De LBC-nVK

de Landelijke Bediendecentrale – nationaal Verbond voor Kaderpersoneel (LBC-nVK) is een vakbond die als deel van het algemeen

Christelijk Vakverbond (aCV) opkomt voor meer en sterkere rechten voor werknemers (m/v). de LBC-nVK is een onafhankelijke demo-

cratische organisatie met leden en militanten, die streeft naar solidariteit onder werknemers. nationale en internationale solidariteit is een

belangrijk doel en bindmiddel. de LBC-nVK staat voor een democratische kijk op de samenleving. Samen met gelijkgezinde bewegingen

wil ze een strijdbare tegenmacht zijn.

Nieuwe namenHet wetsontwerp waarbij in ons land de ouders mogen kiezen of ze hun kinderen de naam van de vader, de moeder of een combinatie van beide zullen geven, stuitte

– na een aanvankelijk akkoord – na enkele weken op tegenstand bij diverse politieke partijen. Ik weet hoe dat komt. Het komt door de lijstjes. Meteen na het bericht dat justitieminis-ter Annemie Turtelboom door haar wets-ontwerp het verfoeilijke seksisme in ons land een definitieve slag had toegebracht, verschenen zowat in alle kranten reeksen met mogelijke en onmogelijke naamcom-binaties, de een al grappiger dan de andere. Op elke redactie zat wel ergens een crypto-vrouwenhater met veel tijd die op zoek was gegaan in een telefoongids en zijn fantasie de vrije loop had gelaten. Maar ook in het gezin van minister Turtelboom zelf hadden haar dochters zich niet ongemoeid gelaten. Toen mama thuiskwam van de gemeente-raad, zaten ze al op haar te wachten. De jongste gierde van het lachen.

“Voet-Bal!” riep ze triomfantelijk. “Jefke Voet-Bal!”

“En Cool-Mees!” schaterde haar zus. “Pietje Cool-Mees! En Staf Huys-Baas. En Mieke Heps-Van Achteren! Mama, dit is een fan-tastisch spel. Het zijn allemaal bestaande namen. We hebben niets uitgevonden.”

niet om mee te lachen

“Meisjes,” zei de minister streng. “Dit is niet om mee te lachen. Al eeuwen zuchten vrou-wen onder de onrechtvaardige naamgeving in dit land. Wie maakt eigenlijk een kind? De vader? Komaan zeg, de vader heeft er alleen maar plezier van gehad. Het zijn de vrouwen die negen maanden lang het kind moeten dragen, misselijk worden, midden in de nacht plots ijs met augurken willen eten en frieten met slagroom. En dan de bevalling! En dan de opvoeding van het kind! Nog altijd zijn de taken tussen man en vrouw op dat gebied niet gelijk verdeeld. En dan zou het de papa moeten zijn die zijn naam doorgeeft aan zijn nageslacht! Bah! Foei! Wat een achterhaalde, conservatieve onzin. Als ik als minister één ding zal heb-ben doorgevoerd, dan zal het wel de aange-paste naamgeving zijn.”

“Muys-De Cat!” riep de oudste weer.

“Minneke Muys-De Cat! En De Heldt-Van de Broeck!”

“Serieus? Bestaat dat?” vroeg de jongste.

Kiezen

“Natuurlijk! Allemaal in Antwerpen. Als meneer De Heldt trouwt met mevrouw Van de Broeck, dan heet het kind Jean-Pierre Heldt-Van de Broeck.”

“Pas op, het is niet verplicht,” haastte de minister zich. “De ouders mogen kiezen. Ze mogen het kind ook gewoon de naam van de moeder geven.”

“Nee, mama. dat is niet zo leuk. En dan krij-gen al die koppels bij elke geboorte maar weer ruzie. Twee namen, dat vind ik de beste oplossing. Hier is er nog één: ‘t Hart-Van Steen. Julie ‘t Hart-Van Steen. Dat is ideaal voor die trut van in onze klas. En De Grote-Buyck. Die van wiskunde zou zo moe-ten heten: Julienne De Grote-Buyck.”

“Ik heb er nog één. De Vlaminck-De Wael. Met zo’n naam moet iemand wel eerste minister worden, hé mams? Zijne excellen-tie Bart De Vlaminck-De Wael.”

“Wacht. En deze. De Witte-Boon. De heer en mevrouw De Witte-Boon-De Lange-Baert hebben de eer u het huwelijk aan te kondi-gen van hun dochter Blanche met de heer Robert Panne-Coeck.”

“Nee!”“Jawel, allemaal uit het telefoonboek. En Sas-Van Gent! En Raas-Kallen. Jef Raas-Kallen. Echt waar, mama!”

“Kom, gaan jullie nu maar slapen. Het is genoeg geweest. Dit was een ernstig pro-bleem, een grote onrechtvaardigheid en jullie moeder heeft het opgelost. Jullie kin-deren en kleinkinderen zullen fier op mij kunnen zijn.”En toen gingen mevrouw Turtelbooms dochters slapen en de minister zakte achter-uit in een fauteuil.De heer Robert Panne-Coeck... Mevrouw De Grote-Buyck... Mmm... Toch wat raar. Ze nam het telefoonboek van Antwerpen en schreef een paar namen op. Turtelboom-Hakker. Turtelboom-Pieper. Turtelboom-Stammen. Turtelboom-Tack. Turtelboom-Kikker. Turtelboom-Hakker. Turtelboom-Specht.Misschien moest ze toch nog eerst eens met een paar collega’s overleggen.

AChtERKLApwalter

ONS REChtverantwoordelijke uitgever: Marc WeynsSudermanstraat 5 • 2000 antwerpenhoofdredacteur: denis Bouwenredactiesecretaris: jan deceunynckvormgeving: Peer de Maeyerdrukkerij: Corelio Printingredactie en administratie:Sudermanstraat 5- 2000 antwerpen Tel. 03/220.87.11 • Fax 03/[email protected]

LBC-NVK-SECREtARIAtENEN -StEUNpUNtEN

• LBC-nVK AALSt-OuDenAArDe Hopmarkt 45 - 9300 aalst tel. 053/73.45.20 - fax 03/220.88.01 [email protected] steunpunt: Koningsstraat 5 - 9700 Oudenaarde tel. 053/73.45.25 - fax 03/220.88.03 [email protected]• LBC-nVK AntWerPen nationalestraat 111-113 - 2000 antwerpen tel. 03/222.70.00 - fax 03/220.88.02 [email protected]• LBC-nVK BruGGe-OOStenDe Kan. dr. L. Colensstraat 7 - 8400 Oostende steunpunt: Oude Burg 17- 8000 Brugge tel. 059/55.25.54 - fax 03/220.88.15 [email protected]• LBC-nVK BruSSeL Pletinckxstraat 19 - 1000 Brussel tel. 02/557.86.40 - fax 03/220.88.05 [email protected]• LBC-nVK Gent Poel 7 - 9000 gent tel. 09/265.43.00 - fax 03/220.88.08 [email protected]• LBC-nVK hALLe Vanden eeckhoudtstraat 11 - 1500 Halle tel. 02/557.86.70 - fax 03/220.88.06 [email protected]• LBC-nVK hASSeLt Mgr. Broekxplein 6 - 3500 Hasselt tel. 011/29.09.61 - fax 03/220.88.09 [email protected]• LBC-nVK KemPen Korte Begijnenstraat 20 - 2300 Turnhout tel. 014/44.61.55 - fax 03/220.88.20 [email protected]• LBC-nVK KOrtrIJK-rOeSeLAre-IePer President Kennedypark 16d - 8500 Kortrijk steunpunten: H. Horriestraat 31 - 8800 roeselare St. jacobsstraat 34 - 8900 Ieper tel. 056/23.55.61 - fax 03/220.88.12 [email protected]• LBC-nVK LeuVen Martelarenlaan 8 - 3010 Kessel-Lo tel. 016/21.94.30 - fax 03/220.88.13 [email protected]• LBC-nVK meCheLen-ruPeL Onder den Toren 5 - 2800 Mechelen-rupel tel. 015/71.85.00 - fax 03/220.88.14 [email protected]• LBC-nVK VILVOOrDe Toekomststraat 17 - 1800 Vilvoorde tel. 02/557.86.80 - fax 03/220.88.07 [email protected]• LBC-nVK WAAS & DenDer H. Heymanplein 7 - 9100 Sint-niklaas tel. 03/765.23.70 - fax 03/220.88.18 [email protected] steunpunt: Oude Vest 146 - 9200 dendermonde tel. 03/765.23.71 - fax 03/220.88.19 [email protected]

ALgEMEEN SECREtARIAAt

Sudermanstraat 5 - 2000 antwerpenTel. 03/220.87.11, Fax 03/[email protected] | www.lbc-nvk.be

Ons recht wordt gedrukt op verbeterd krantenpa-pier. dit papier wordt gemaakt op basis van gerecy-cleerd materiaal.

Ons Recht april 2014

Documents

Transcript of Ons Recht april 2014