lie jaargang nr. 5 november 1990

0

PERIODIEKE UITGAVE VAN HET

MARINE ELEKTRONISCH EN OPTISCH

BEDRIJF

—

tW~1LEi~JL~31T0

0•

00

0-0

000 0 0oo gbo.

0

lie jaargang nr. 5 november 1990

lIG

MEOBTIEKis een tweemaandelijkse uitgave van het“Marine Elektronisch en Optisch Bedrijf”

Redactie: Redactie-adres:

J.W.M.E. van Laarhoven (Hoofdredactie)W.J.G. BorstW.J. van ElkE.M.L. GeerlingsH. JansenC.M. van der LeeG. MolemaJ .M. Ouwerkerk-DirkseW.K. Paats-RietkerkT.A. van Zanten

Postbus 12602340 BG OEGSTGEESTTelefoon: 01711-52441

Kopij voor het volgende nummer vanMEOBtiek inzenden v66r 30 november 1990

De hoofdredactie beslist over het al dan niet plaatsen of bewerken van ingekomenstukken en behoudt zich alle rechten voor.

VAN DE REDACTIE

In de laatst verschenen MEOBTIEK vanaugustus was een artikel opgenomenonder “Ingekomen Stukken” dat nogal watstof heeft doen opwaaien.Het desbetreffende artikel onder de kop“Militair Logistiek Commando” begon alerg slecht omdat de afkorting “MLC”“Marine Logistiek Centrum” betekent.De leiding en het personeel van het MLCwaren echter met name verontwaardigdover de inhoud van het artikel. Daarinwordt naar hun mening een negatiefbeeld geschetst van de inzet en werkwijze bij het MLC.Zowel de schrijvers van het artikel,als de redactie van het blad betreurendit. Het was geenszins de bedoeling hetMLC in een kwaad daglicht te stellen,laat staan hun werkwijze te bekritiseren. Bij deze willen schrijvers en redactie hun welgemeende excuses aanbieden aan personeel en leiding van hetMLC. In een latere MEOBTIEK zullen wezeker aandacht besteden aan het MLC,maar dan geënt op juiste informatie.

Met deze MEOBTIEK wordt weer een stapgezet in de richting van de MEOBTIEKnieuwe stijl. In het artikel “De MEOBTIEK in een nieuw jasje” wordt haarfijnuitgelegd welke rol DTP gaat spelen inde toekomst van het bedrijfsblad.In de toekomst ligt ook het vervolg vande Golf—crisis. Deze crisis begintinmiddels zijn consequenties te krijgenvoor ons bedrijf, vooral in Den Helder.De instrumentmakerij aldaar moestonlangs vier personeelsleden tegelijkafstaan om naar de Golf te gaan. Vooralsnog willen wij hier alleen meldingvan maken. In een later stadium zal erechter zeker op worden teruggekomen enzal er meer aandacht worden besteed aande Goifgangers en de gaten die daardoorbij het MEOB vallen.

FOTO’S:TYPEWERIC:

Fotodienst NEOBSecretarie NEOB

VAN DE DIRECTIE

0

Mevr. C.H.

DMEOB

het voorgaande heb geschreven, omdat ikweet dat er binnen ons bedrijf velesectoren zijn waar wel in goede harmonie wordt samengewerkt en dat verrewegde meesten van u op loyale wijze denoodzakelijke veranderingsprocessen,zoals gedicteerd door BMZ4/BBS, Zeifbe—heer, enz., wilt helpen realiseren.

Maar u weet ook allen waar ik het indeze columm over heb: het hier en daaraanwakkeren van tegenstellingen, hetgeen zo’n fnuikend effect op de Organisatie heeft.Ik zou het daarom nog eens anders willen zeggen. Wij hebben een fantastischewerkgemeenschap met opvallend gemotiveerde technici, waar het plezierig iste werken, maar net als in de burgermaatschappij hebben ook wij te makenmet vandalisme en zoals de Rijksoverheid hoopt dat een t.v.—spotje kanhelpen dit verschijnsel terug te dringen, zo hoop ik dat deze kleine bijdrage aan de MEOBTIEK dat kan doen.

N.B. In de vorige “Van de directie”deelde ik u mede dat ik per 1 december1990 ontslag uit de Rijksdienst zouvragen. Omdat het regelen van mijnopvolging wat meer tijd kost danvoorzien, heb ik bovengenoemde datumuitgesteld tot 1 januari 1991. Diegenendie verlangend uitzien naar een nieuwedirecteur zullen daarom nog wat geduldmoeten oefenen.

RIJKS BEDRIJFSGEZONDHEIDS. ENBEDRIJFSVEILIGHEIDs- DIENST (RBB)

MEOB Oegstgeest - Den Helder

Spreekuren Oegstgeest alleen na telefonische afspraak tst. 2234.Dr. W. Stol maandag na 14.00 uur

donderdag na 09.00 uurPaardekooper - Borman(bedrij fsverpleegkundige)maandag t/m vrijdag van09.00 - 09.30 uur

Spreekuren Den Helder alleen na telefonische afspraakDr. R.E. Weber tel. 02230 - 25141.Maandag, dinsdag, woensdag, vrijdagvan: 08.30 uur - 09.00 uur envan: 13.30 uur - 16.30 uur.

In zijn toespraak bij de hereniging vande twee Duitslanden op 3 oktober ji.citeerde Richard von Weisz~cker eenChinees spreekwoord dat ik niet kanverifiëren, maar dat mij bijzonderaansprak: “Bergen veranderen in goudals broeders samenwerken”. Ik denk datwij bij het MEOB eens goed over datspreekwoord zouden moeten nadenken envooral diegenen die de neiging nietkunnen onderdrukken een andere organisatie-eenheid binnen het bedrijf voorde voeten te lopen, een hak te zetten,zaken te betwisten of niet te informeren over aangelegenheden die die eenheid aangaan. Helaas tref ik deze houding nog steeds hier en daar aan.Het is een houding die in het verledenen nog steeds afbreuk doet aan ons bedrijf en leidt tot openlijke kritiekvan de opdrachtgever omdat het werk eronder te lijden heeft. Blijkens kranteberichten kampen ook andere bedrijvenmet dit soort problemen. Zo heeft menbij Philips, uit lijfsbehoud, eenactie gestart, de “Operatie Centurion”geheten, waarin de verantwoordelijkheidvan de leidinggevenden wordt benadrukten getracht wordt de interne communicatie te verbeteren, zodat de bedrijfsfilosofie doorklinkt “tot in de haarvaten van de Organisatie”.Dat beeld van eensgezindheid staat mijook voor het MEOB voor ogen. Als dieeensgezindheid er is dan zullen dedoelstellingen die wij ons in het verbeteringsplan KZ gesteld hebben vooriedereen glashelder worden en zondereindeloos gezeur snel en efficiënt kunnen worden gerealiseerd.Dan zal er ook meer tijd resteren omons te verdiepen in de pij lsnelleontwikkelingen op het gebied van deelektronica en optronica en tijd om onskunnen op technologisch gebied aan tescherpen.Het is met de nodige aarzeling dat ik

2

UITREIKING AQAP-1 CERTIFICAAT“HET MEOB IS EEN GOED BE

DRUF, LATEN WE HET NIET ZOHOUDEN, LATEN WE HET NOGBETER MAKEN.”

Met deze woorden besloot HAKZIng. W. Haazebroek zijn inleiding,waarin hij de kwaliteitshistorienoemde van proefevaluatie AQAP-4in 1972 tot KwaliteitzorgcertificaatAQAP-1 inclusief “Strategie ter Realisatie van de A QAP-status Defensie-bedrijven” nu in 1990. Hij maakteduidelijk dat kwaliteitszorg inhoudt:het continueren en ontwikkelen vanhetgeen bereikt is.

*

- De technische onderhoudsfunktie- De werkregelingsfunktie- De uitvoeringsfunktie en- De InformatiefunktieKwaliteitszorg speelt een grote rol

in dit gebeuren. De taken en verantwoordelijkheden van de afdelingkwaliteitsbeheer zullen enigszinsveranderen, was de verwachting vande heer Kreeftenberg, waarna hij hetcertificaat uitreikte aan DMEOB Ir.L.J. Antonides. DMEOB dankte inzijn toespraak de evaluatiecommissie. Het AQAP-1 certificaat is ietswaar je aan moet blijven werken. Jemag na het behalen ervan de aandacht niet laten verslappen, hetgeen

kend bedrijf in een zellbeheersitua(ie.

Het in eerste instantie niet voldoenaan de eisen voor het AQAP-1 certificaat heeft menigeen danig teleurgesteld. Gelukkig is e.e.a. met behulpvan de heren Gômes van de DMKMen Van Gurp van DGM weer op derails gezet. Mede door hun deskundig advies en daadwerkelijke steunsta ik nu hier met een nieuw twee jaargeldig certificaat.

Binnen het bedrijf hebben zeer veelmensen inspanningen geleverd omdit resultaat te bereiken waarvoorDMEOB zich zeer erkentelijk toonde. Hij memoreerde het boekwerkje“Verbeteringsprogramma 1990”,waarin vier grote aandachtsveldencentraal staan, te weten:

- Beleidsvorming en strategischeontwikkeling;

- Verbeteren afleverbetrouwbaarheid;

- Optimaliseren van het kwaliteitssysteem;

- Realiseren van de Technische OnderhoudsFunktie.

Na de SC-ME Ir. J.Kreeftenbergbedankt te hebben voor de bereidheid het certificaat uit te reiken nodigde deze de genodigden het glasmet hem te heffen in een gezelligsamenzijn.

De Souschef MaterieelsexploitatieIr. J. Kreeftenberg maakte in zijntoespraak gebruik van de mogelijkheid iets meer te vertellen over deontwikkelingen die de laatste jarengaande zijn in de Koninklijke Marine. Hij doelde daarbij op de doelmatigheidsgedachte. Deze leidde al totreorganisatie-onderzoek bij deRijkswerf en de vliegkampen DeKooy en Valkenburg. Ook de reorganisatie-onderzoeken op eigen verzoek bij MEOB en BW hadden dezegedachte als basis.

Conclusie is dat de KM zijn onderhoud beter moet organiseren. Hetgehele proces kun je daartoe opsplitsen in 5 funkties nl:

- De aanvraag of opdrachtstellersfunktie

hier na 1986 wel gebeurd is.Hij refereerde aan het nieuwe elan

van een steeds betere resultaten boe-J. WM.E. van Laarhoven

OPENING GEBOUW “HERTZ”

t-.

/

“NA HET ONTHULLEN VAN de diverse afdelingen bezocht en met en positieve inbreng van onze huidiHET NAAMBORD DOOR DE name de tentoonstelling, die in de ge HBEB de heer Kornman bij deVOORZITTER VAN DE DIENST- fotodienst was ingericht met de titel begeleiding van dit omvangrijke Te-COMMISSIE EN HET AANBREN- “MEOB-Heden — MEB/VRZLI- novatieprojekt, waarvoor hij groteGEN VAN DE RENOVATIE-GE- Verleden”, kreeg grote waardering, waardering uitsprak.DENKSTEEN VERKLAAR IK HET Terug in de kantine sprak de heer de Ook noemde hij nog de stormachGEBOUW HERTZ OFFICIEEL Kleijn er verbaasd over te zijn ge- tige ontwikkelingen wat betreft deGEOPEND.” weest dat juist hem gevraagd was het infrastruktuur die de laatste jaren tij

naambord te onthullen. Wetende, dens het direkteurschap van de heer~ dat je zo’n kans niet vaak krijgt, stem- Antonides hadden plaatsgevonden.

,. - de hij graag in. Hij memoreerde dat Om aan te geven dat deze ontwik‘. .—. met het renoveren van dit gebouw, kelingen doorgaan noemde hij drie

I II zoals ook met gebouw Coulomb is projekten, die aanstaande zijn::i~v gebeurd een stukje MEOB-HART 1. De realisatie van de tweede fase

~ in takt is gebleven en een stukje van gebouw “HUYGENS” geplande“ MEOB-KULTUUR is blijven be- oplevering omstreeks medio 1991;

staan. Hij sprak de ~.. ;~

~. hoop uit dat de mo- Ç.

~ : derne uitvoering van. .~; gebouw “HERTZ” ..

~ — voor velen een plezie- . ~ ~

rige werkplek magMet deze woorden beeindigde zijn. In zijn toespraak t’.. ~

DMEOB Ir. LJ. Antonides op vrij- sprak DMEOB Ir.dagS oktober het natte buitengebeu- LJ. Antonides er zijn . -‘

ren van de opening van gebouw vreugde over uit dat“HERTZ”. HAZ Ing. CJ.C. de de Schout bij Nacht .

Weerd nodigde daarna de aanwezi- Van de Berg en zijn -.

gen uit hem te volgen voor een rond- echtgenote zijn ere-leiding door het gebouw. Hieraan gasten wilden zijn, envoorafgaand had de voorzitter van de dat de voorzitter vanD.C. de heer F.F.M. de Kleijn het de dienstcommissie hem had willen 2. De stichting van een nieuwe opnaambord “HERTZ” onthuld, het- assisteren bij de officiële openings- pervlaktebehandelingswerkpiaats.geen niet helemaal zonder slag of handelingen. Hij prees de heer de Gereed medio 1992;stoot verliep. Met een slag van het Kleijn “Mijn opponent in de soms 3. De bouw van een multiftinktiobijltje moest het touw eraan geloven spannende overlegvergadedngen” neel bedrijfsgebouw. In de financiëledat een scherm deed omhooggaan, voor de wijze waarop deze het bin- planning opgenomen in 1993/1994,waardoor de ware naam zichtbaar nen de DC en in het overleg steeds echter duidelijk met de intentie eer-werd, weer weet te klaren. Het nieuwe ge- dere realisatie te verwezenlijken.

Daarna werd door DMEOB de ge- bouw is een verzameiplaats van pro- In zijn toespraak gaf EIDZH Kol.denksteen geplaatst. Tijdens de duktieplaatsen met de meest Ir. H.Vroman aan dat er nogal watrondgang door het gebouw werden uiteenlopende eisen. De ontwerpers problemen zijn geweest tijdens deze

van DGW&T, de Am- renovatie. De indeling die steedssterdamse Aanne- moest veranderen en de eisen diemingsmaatschappij en steeds werden bijgesteld betekendende installateurs Kuyper aanpassingen en wijzigingen die meten Van de Berg hebben name voor de aannemers en de me

. de ruimte op dusdanige dewerkers van DGW & T de nodige~H1~~%tL wijze aan de eisen aan- flexibiliteit hebben gevraagd.

~ gepast dat slechts bebML~H 1. 1 wondering mogelijk is.

, PLV. HBOUTER Ir. J.WM.E. van Laarhoven

Q.A. de Wijn schetstein zijn verhaal de grote

MEOB OEGSTGEEST— DEN HELDER

Kort verslag van het extra overleg metde dienstcommissie, gehouden op donderdag 2 augustus 1990 bij het MarineElektronisch en Optisch Bedrijf teOegstgeest.

Review van de afspraken gemaakt op 8juni 1989

le afspraak: De financiële lasten worden opgenomen in de begroting van dekomende jaren. Er zal geen geld uit deP—sector worden overgeheveld zonder deinstemming van de DC. DMEOB is vanmening dat hij zich aan de afspraakheeft gehouden. De DC is het hiermeeeens maar vindt dat zij, als zij omfinanciële inzichten vraagt t.a.v. ditdoel, hier recht op heeft. HBEB zalaantonen, voor zover het in zijn mogelijkheden ligt, dat de kostenpost voorYDO niet ten koste gaat van de rest vanhet budget. Volgens de DC is hiermeehet geschil van tafel.

2e afspraak: Iedere offerte van eenorganisatiebureau en iedere volgendestap zal eerst aan de DC worden voorgelegd. Om de DC zo vroeg mogelijk teinformeren zal ieder rapport in een zovroeg mogelijk stadium, zelfs in concept, aan de DC ter hand worden gesteld. Ook de offertes, met een duidelijke afbakening t.a.v. de werkzaamheden, zullen de DC in een zo vroeg mogelijk stadium worden aangeboden.

3e afspraak: Er wordt een tijdsplanopgesteld voor het gehele project.Tijdsplan is opgesteld, ieder is het erover eens dat deze afspraak is nagekomen.

4e afspraak: Gaande het proces zal deinbreng van het Bureau Bedrijfskundeworden vergroot, waarbij de inzet vanhet externe adviesbureau afneemt. Uitgangspunt is dat alles wat we aan YDObetalen overheidsgeld is, dus moeten weYDO niet meer opdragen dan nodig is.Wat we zelf kunnen doen dat laten wijook niet door een ander doen, aldusDMEOB. Het nieuwe hoofd bureau Bedrijfskunde zit hier nog maar pas en

hem kunnen we niet verlangen datde draad onmiddellijk kan oppakken.bureau BBK is met een bepaald doel

in het leven geroepen en dat wekt eenzeker verwachtingspatroOn, volgens deDC. De kritiek op YDO is er vanuit deDC nog steeds. DMEOB is van mening datdeze kritiek met het bureau YDO besproken moet worden.

5e afspraak: De introductie van hetbesturingsmodel geschiedt volgens hetgestelde in het stappenplan waarbij metname de discussie en terugkoppeling vanbelang is. Dit is een historisch puntvolgens DMEOB, waar met name Den Helderwat snel van stapel liep. In het verleden hebben we gesteld dat het in DenHelder een proef zou zijn maar sommigezaken gaan zo snel dat er ook invullingaan gegeven gaat worden, volgens de DC.

6e afspraak: In de projectgroep zal devoorzitter van de DC als toehoorderworden opgenomen. DMEOB en DC zijn heterover eens dat het toehoorderschap enhet feit dat de DC alle stukken overhet BMM toegezonden krijgt voldoende isom deze afspraak zo te laten.

Verdere opdrachten aan YDO

Met afdelingshoofden overleggen hoeveeladviesdagen er nog nodig zijn en danmet een offerte de zaak afronden.

De DC wil dit toch teruggebracht zienin een aantal kleinere stappen. DMEOBvindt dat er in de offerte op een zinnige plaats meetpunten moeten wordenvastgelegd.

De DC kan dit idee onderschrijven omb.v. halverwege een meetpunt in te bouwen waar dan getoetst kan worden of wenog wel op de goede weg zitten.

Overige mededelingen

DMEOB memoreert dat hij aan YDO heeftovergebracht dat zij meer vaart achterde zaak moeten gaan zetten. YDO is inieder geval in voor kritiek en wij zullen dus met YDO hierover moeten praten.

.

•:‘ MIEOD 1:.

vanhijHet

5

SCHELMAG - > fflSTORIE

Bij het verschijnen van deze MEOBTIEKis het alweer ruim een maand geledendat het “Magazijn voor Scheeps Electronica” te Den Helder is opgeheven. Hetgoederenpakket dat nu nog in het magazijn aanwezig is, wordt gereed gemaaktvoor verhuizing naar het Materieel Logistiek Centrum (MLCARS) “het Arsenaal”. Het personeel heeft nieuwemplooi gevonden bij het MLC, of bijde Organisatie van het Munmag.

Gedurende negen jaren heeft het Schei—mag als zelfstandig magazijn gefunctioneerd met een eigen magazijncode 09;dit direct onder de vleugels van hethoofd van de Marine Magazijn Dienst.Voor die tijd zijn er diverse variantenin benaming en uitvoering geweest.Enkele daarvan zijn Submag/Etmag, Submag/Ewer, Filiaal ETMAG en Mag. Fil.MEOBHLDR. Het magazijn stond onder debezielende leiding van Dirk Kraak, eennu al legendarische man, die alle stormen over zich heen heeft zien komen enuiteindelijk in 1986 besloot van deVUT-regeling gebruik te maken. Nogvele jaren na zijn vertrek werd Schel—mag “magazijn Kraak” genoemd.

Bij sluiting van het Schelmag sprak hetlaatste hoofd van dit magazijn, RoyFlem, de volgende woorden.“In oktober 1986 heb ik de leiding overmogen nemen, waarbij direct al geconfronteerd werd met de opgelegde afslanking van het personeel. De invoeringvan het geautomatiseerde voorraad administratie systeem (VAS) droeg er tevenstoe bij dat een aantal functies overbodig werd. Dit en de bezuinigingen hebben de leiding van de Marine MagazijnDienst doen besluiten de gehele Schei—mag—organisatie op te heffen en samente laten vloeien met het MLC. Dat heeftdan met ingang van 7 september 1990plaatsgevonden.Langs deze weg wil ik namens allen diebij het Schelmag hebben gewerkt, deMEOB—organisatie in zijn totaliteitheel hartelijk danken voor de uitstekende samenwerking, de genoten gastvrijheid, de voortreffelijke infrastructuur en alle bewezen diensten tenbehoeve van het Schelmag en haar personeel en bovenal voor de zeer grote collegialiteit.

‘~

Foto:De Schelmag—medewerkers van het laatsteuur.

Vrienden het gaat u allen goed”.Doordat de Schelmag’ers inwoonden bijhet MEOB Den Helder waren zij directbetrokken bij het werk aldaar. Dit hadeen positief effect op de wederzijdsesamenwerking. De redactie van de MEOB—TIEK wenst alle oud—Schelmag’ers eenprettige nieuwe werkkring en alle goedstoe.

RECITHCATIEIn de MEOBTIEK van augustus 1990 (Nr.4)heeft het zetduiveltje weer eens toegeslagen. Op blz 3 en op blz 24 wordtde afkorting MLC verkeerd uitgelegd,dit moet zijn “Materieel LogistiekCentrum”. Op blz 11 wordt in het artikel “Nieuwe Meetkooi” de naam Eulinggenoemd, dit moet Eulink zijn. In ditzelfde artikel staat dat de heer Haf—kamp een diploma uitreikte, dit werddoor de heer Plasier gedaan.Tot slot waren bij het artikel over hetnieuwe dok van de Rijkswerf twee foto’sgevoegd van het nieuwe gebouw “Swaan”(de bovenste twee foto’s) in plaats vanfoto’s van het nieuwe dok. Het gebouw“Swaan” is de nieuwe behuizing vanCAWCS en CABIS. Over •deze bedrijvenzult u in een latere MEOBTIEK uitgebreider worden geïnformeerd. Onze verontschuldigingen voor de gemaakte fouten en slordigheden.

1

H.Jansen

ON THE OB TRAINING

Hoe ver moet een bedrijf gaan in hetvergaren van technische kennis. Volgensenkelen heel ver. Twee officieren vande Royal Norwegian Air Farce reizen metdit doel naar de verste uithoeken vande wereld. In het kader hiervan warenzij ook een week te gast bij het MEOB,waar zij een studie deden naar de test—methoden voor Orion—apparatuur.

Het hoge noorden.

—I».ei,..

Positieve indrukVolgens de heren Veidhoen en Boogertvan OORL, die de Noorse officieren tijdens hun verblijf bij het MEOB hebbenbegeleid, hebben de Noren een positieveinduk van ons bedrijf gekregen. Nietalleen de werkwijze, ook het technischniveau en de opgeruimde werkplaatsenhebben hen aangenaam verrast. Teruggekeerd in het hoofdkwartier kunnen zijtegenover de collega’s pronken metmooie verhalen en met de fel begeercieMEOB-stropdas.

GAAT NOTA

Wil van Elk

VERDWIJNEN?

De Noorse officieren, Odd St. Haugen(le luitenant) en Stem H. Eilertsen(2e luitenant) zijn niet bepaald in hetcentrum der aarde gestationeerd. Hunbasis ligt op het eiland Andoy, eeneiland in het hoge Noorden. Het Noorderlicht zorgt er ‘s zomers voor bijzonder lange dagen. De beide Norenverlieten hun land onder andere om inNederland defecten aan de Noorse Orionsop te laten sporen en te verhelpen. DeNoorse luchtmacht is in het bezit vanzes Orions, twee ouderwetse en viermoderne modellen. Voor het testen vande Orion—onderdelen wordt in Noorwegengebruik gemaakt van een testopstelling,die vergelijkbaar is met de testopstelling in de Orion/Lynx werkplaats teValkenburg. De Noorse testapparatuurvoor de automatische piloot en APS115Radar, is echter niet zo uitgebreidals de apparatuur waarover het MEOBbeschikt. De RF—modules van de APS115Radar, alsmede drie modules van de automatische piloot van de Noorse Orionszijn daarom in OORL getest. De methodewaarmee werd gewerkt, was snel eneffectief. In korte tijd werden defouten opgespoord en verholpen.

Onder de titel “opheffen NOTA” ontvingde Dienstcommissie (DC) onlangs eenuitnodiging om een vergadering bij tewonen omtrent het saxnenvoegen van diverse defensiebladen.Aangezien deze kop nogal dreigend klonken de vrees gewekt was dat het enigeblad voor burgerpersoneel bij Defensiezou verdwijnen, werd de uitnodigingaanvaard.De voorzitter van de vergadering, deHeer Cornelje, verklaarde dat bijDefensie een aantal bladen met ongeveergelijke strekking wordt uitgegeven, teweten “NOTA”, “Alle Hens”, “De Courier”en “De Vliegende Hollander”. Voorgesteld werd om de “NOTA” bij de anderedefensiebladen in te voegen. Dit nietin de eerste plaats als bezuinigingmaar om de efficiëntie te vergroten.De DC MEOB is het oneens met ditvoorstel omdat zij vreest dat daarmeede eigen identiteit van de “NOTA”verloren gaat. Ook vindt zij het eenversmalling van het gezichtsveld; Ma—rinemedewerkers zouden na de samenvoe—gingen het blad “Alle Hens” ontvangenen daarmee verstoken blijven van nieuwsover andere krijgsmachtdelen. De DCMEOB zal daarom voorstellen om allebladen samen te voegen, zodat het gehele defensiepersoneel op de hoogteblijft van alle krijgsmachtonderdelen.

Gerrit Molema

7

MEOBTIEK in een anderjasjeDTP (Desktop publishing) zal het

bedrijfsblad van het MEOB een ander uiterlijk gaan geven. De redactieheeft zich voorgenomen om de gehele opmaak met DTP uit te gaan voeren. In een aantal vorige uitgavenvan de MEOBTIEK zijn reeds enkele voorbeelden te zien; de puzzel innr. 3 van juni 1990 (gemaakt op eenPC met Ventura Publisher) en depuzzel in nr. 4 van augustus 1990(gemaakt met WordPerfect 5.1).Maar wat is DTP nou eigenlijk?

De computer in de hoofdrol

Bij desktop publishing is de computer het gereedschap van de vormgever. Van achter het bureau wordt eenpublikatie van tekst voorzien met behulp van een tekstverwerker. Dezetekst wordt bewerkt en opgemaaktmet illustraties e.d. in een DTP programma. Is de publikatie af, danwordt het geheel op schijf gezet ennaar de drukker gezonden. Somswordt het drukken van de publikatiein de eigen huisdrukkerj gedaan. Dekomst van de Laserprinter heeft deontwikkeling van DTP behoorlijkversneld. De kwaliteit van het print-werk is nog niet die van de fotozettermaar voldoet in de meeste gevallen.Door deze ontwikkeling ontstaanoveral kleine huisdrukkerijen diefraai werk afleveren met lage kosten.

Teleac geeft cursusDesktop Publishing

In het najaar van 1990 zendt Teleacde herhaling uit van de cursus“Desktop Publishing”, grafischvormgeven met een personal computer. Deze cursus is erg populair getuige het aantal deelnemers van11.000 van de eerste cursus. Het bijde cursus horende cursusboek is heteerste Teleacboek dat met behulpvan Desktop publishing is gemaakt.De cursus handelt over grafischevormgeving en typografie, DTP-apparatuur, programmatuur en hun

specificaties, maar vooral over deveranderde manier van werken dieDTP met zich meebrengt.

Knippen en plakken

De MEOBTIEK is momenteel metzijn elfde jaargang bezig en is tot opheden altijd handmatig in elkaar gezet. Iemand schrijft een verhaal, eenander maakt foto’s; de tekst wordtbij de afdeling secretarie getypt enwordt gecontroleerd op taalfouten.De tekst wordt bij de eindredactieingeleverd op stroken ter breedtevan een kolom zoals die in de

Hoe DTP de MEOBTIEK kan veranderen is goed te zien in het augustusnummer (Nr.4). Hierin staan tweeartikelen die overgenomen zijn uit dekrant. De opmaak van de letters iszodanig gekozen dat het lijkt alsof ereen kopie is gemaakt van het krantebericht (velen waren dan ook vanmening dat het een kopie was). Deineen tekstverwerker getypte tekst isbinnengehaald in Ventura Publisher,een geavanceerd opmaakprogramma met zeer veel mogelijkheden, endaarmee verder uitgewerkt. De tekstis verdeeld in drie kolommen en dooreen juist lettertype te kiezen kon allesop een pagina. Sommige stukkentekst zijn verwerkt met een anderlettertype zoals; de kop groot en vetgedrukt, tussenkoppen en cursievetekst. Veel tijd ging zitten in het uitproberen en steeds weer opnieuwindelen, maar het resultaat is geslaagd want veel mensen waren ophet verkeerde been gezet door deillusie van een kopie uit de krant. Hetknippen en plakken gaat met eenDTP programma een stuk eenvoudiger dan met de hand. Een paginawordt van te voren verdeeld in vakken. Vakken die bestemd zijn voortekst en vakken die ruimte reserveren voor de foto’s en eventuele illus

MEOBTIEK komt. Met schaar enlijmpot worden de stroken tekst engerasterde foto’s op A4 velletjes geplakt. De losse vellen samen vormende Lay-out van de MEOBTIEK enwordt als zodanig naar de drukkergebracht. Deze maakt hiervan foto’sdie de basis vormen voor het drukwerk. Het procédé is niet een van deduurste, het papier ook niet, dus eenbeetje te veel inkt en alle zorgvuldiggemaakte foto’s worden onduidelijke donkere plaatjes. De laatste tweeMEOBTIEKen zijn gemaakt op papier met een hogere kwaliteit hetgeen al een iets beter resultaat geeft.

traties. De met een tekstverwerkergemaakte tekst wordt van schijf ingelezen en ‘vloeit’ automatisch rond dekaders van de foto’s. Het knippen enplakken is niet meer nodig, als hetkader van de foto verplaatst wordt,past de tekst zich automatisch aan.Van te voren wordt de opmaak vastgesteld; groot en vet lettertype voorkoppen, kleiner en vet voor tussen-koppen en verder kunnen nog allerlei instructies over de indeling worden bepaald zoals uitlijnen. Een stuktekst kan gekoppeld worden aan zo’nzetinstructie en verandert direct inde gewenste vorm. Een stuk tekst ineen klein lettertype verandert in eenpaar handelingen in b.v. een krantekop of tussenkop. Na de opmaakgaan schijf met gegevens over teksten opmaak samen met een stapeltjegerasterde foto’s naar de drukker dieer een MEOBTIEK van moet maken.Er zal nog veel werk verzet moeten

worden en er zullen nog veel hindernissen genomen moeten wordenvoordat de MEOBTIEK in zijnDTP-jasje zit, maar het wordt eenandere MEOBTIEK dat is zeker!

DTP en MEOBTIEK

Wil van Elk

8

HO N SCHEPEN,STALEN N

In de zeventiende eeuw toen het transport tussen de Oost en de Nederlandennog een hachelijke en kostbare zaakwas, besloot men in 1602 de VerenigdeOost-Indische Compagnie (V.O.C.) op terichten. Deze samenwerking tussenkooplieden kwam op aandringen van deStaten-Generaal tot stand om de positietegenover buitenlandse handelsonderne—mingen te versterken. De schepen diedoor de VOC uitgerust werden met o.a.een behoorlijke bewapening, hadden destatus van marineschip. Dit maakt hetvoor de marine interessant om de bouwvan een replica op ware grootte van hetVOC-spiegelzetourschip de Batavia tevolgen.

4 • . —• ~ ~ ~

Nederland bouwt de BataviaHet initiatief van scheepsbouwmeesterWillem Vos om de Batavia, een sterke ensnelle driemaster van 56,60 m lang en10,50 m breed, na te bouwen om hetambachtelijke timmervak te bevorderen,is uitgegroeid tot een nationaal project. Hiervoor is de ~Stichting Nederland Bouwt VOC-Retourschip” in het leven geroepen. Deze stichting wordtondersteund door een aantal commissiesen sponsors die zorgdragen voor o.a. definanciering, public relations en technische—historische begeleiding. In 1985startte Willem Vos met een team vanjonge mensen aan de reconstructie enbouw van de Batavia. Wegens summierehistorische gegevens komen de bouwersregelmatig voor verrassingen te staan,maar dankzij intensief speurwerk wordtalles toch zo getrouw mogelijk nagebouwd. Het project is bedoeld alsopleidingsproject voor werkloze jongeren die, met behoud van uitkering, eenbrede scholing krijgen op het gebiedvan ambachtelijke houtbewerking. Hetbouwteam bestaat uit 60 jongens en

meisjes. Ondanks de historische bouwwordt gebruik gemaakt van modern gereedschap, anders zouden de jongerenalleen met middeleeuws gereedschapoverweg kunnen. Om een zeewaardigheids—bewijs te kunnen verkrijgen moet hetonderwatergedeelte met moderne middelenbewerkt worden. Boven de waterlijnwordt alles opgebouwd zoals men dat inde Gouden Eeuw deed. Zo ook bij hetplaatsen van de grote mast waarbij eendukaat onder de mast is ‘verstopt.Deze dukaat heeft een zeer hoog goudgehalte (983/1000) en weegt 3,5 gram. Ditoude zeemansgebruik was niet alleen eenappeltje voor de dorst in slechte tijden, maar moest het schip behoedentegen onheil. In het najaar zal dezeBataviadukaat op de markt komenvoor verzamelaars. Tijdens de plechtigheid op 8 juni jl. werd doordr. John Bannister (directeur van hetWestern Australiari Museum) een brokstuk(75x20x20 cm) van de oorspronkelijkeBatavia aangeboden. Dit goed geconserveerde stuk hout zal een ereplaatskrijgen in de kapiteinshut van denieuwe Batavia. Het schip zal methoutsnijwerk versierd worden, driehonderd gesneden stukken en beelden moetenvan het schip een indrukwekkende verschijning maken. Dit houtsnijwerk wasvroeger symbolisch bedoeld om vriend envijand te imponeren.

Koningin zal schip dopenIn juni 1991 wordt de Batavia te watergelaten. Koningin Beatrix heeft zich inbeginsel bereid verklaard de doopplechtigheid te verrichten. Het schip moetdan nog afgebouwd en opgetuigd worden.Hierna is het klaar om de wereldzeeënte bevaren, ons land te vertegenwoordigen bij grote internationale evenementen en het Nederlandse bedrijfslevente ondersteunen bij promotionele activiteiten. Het dwarsgetuigde plompeschip zal zich onvoorspelbaar gedragenop zee, geen mens heeft ervaring meteen dergelijk schip. De zeilen zullenvan vlas en het touwwerk van hennepworden gemaakt; ook met dit onbekendemateriaal is geen ervaring. De bemanning van 60 koppen, waaronder zichvrijwel zeker ook marinemensen zullenbevinden, zal zelf moeten ervaren hoehet schip reageert op wind en water.Het lange doch smalle roer zal weiniginvloed hebben op het water, manoeuvre—ren zal dus voornamelijk met de zeilenmoeten gebeuren. In tegenstelling totvroeger zullen de dwarslijnen in het

9

want niet van dunne lijnen gemaakt worden maar van weef latten. Deze met touwomwoelde sporten geven de voeten meerstevigheid. Vroeger vielen de matrozennog wel eens van uitputting uit hetwant, vandaar deze veiligheidsmaatregel.

Bezoeken van de bouwplaatsHet schip wordt herbouwd op de plekwaar de Batavia in 1628 passeerde ophaar eerste en tevens laatste reis naarBatavia, om later in 1629 voor de kustvan Australië te vergaan. De bouwplaatsaan de Oostvaardersdijk in Lelystad isdagelijks van 10.00 tot 17.00 uur tebezichtigen. Entree: f 10,--; kinderen van 6 t/m 15 jaar f 5,—— en 65-plussers f 6,——. Behalve door de overheid, het Europees Sociaal Fonds ental van sponsors wordt het project financieel en moreel ondersteund door een

voor de promotie van de Batavia eninformeren de vele bezoekers op de werfover de bouw, historie en toekomst vande Batavia. In 1989 kwamen 135.000 bezoekers naar de werf en in 1990 wordendat er naar verwachting meer dan200.000. Tegenover de werf is de bijna100 jaar oude Mississippi—raderboot de“Mark Twain” afgemeerd. Dit historische schip doet dienst als restau—rantschip voor bezoekers van het Bata—viaproj ect.

Het verleden herleeftDoor de bouw van historische schepenals de Batavia in Lelystad en deAmsterdam in Amsterdam, herleeft hetverleden. De zeenatie Nederland heefteen naam als scheepsbouwer hoog te houden. Daarom is het goed om deze bandmet het verleden te behouden en hetproject nauwlettend te volgen. Helaasis het aan overheidsbedrijven bij dewet verboden om geld aan andere instanties te schenken. Sponsoring van hetproject door het MEOB als high—techbedrijf is dus niet mogelijk. Misschien is het zinvol om te bezien ofhet onderhoud van de navigatiemiddelenbij ons bedrijf kan plaatsvinden.Immers, waar zou dit beter kunnen gebeuren?

WIE, WA~ WAAR?

Jan Bakker mocht de vorige keer despits afbijten van deze nieuwe rubriekin de MEOBTIEK. Voorlopig blijf ik nogdicht bij huis, bij iemand die op hetMEOB te Oegstgeest bekend is van deSonar—werkplaats.

Leo Heinsman

Leo Heinsman is sinds februari 1987 metVUT en heeft daar totaal geen spijtvan. Hij woont met zijn vrouw nu almeer dan dertig jaar in hetzelfde huisin Oegstgeest. Hun twee zoons Leo enArie zijn inmiddels het huis uit. Leoen zijn vrouw zijn twee aardige, vro—lijke mensen die mij gastvrij ontvingen. Onder het genot van een kop koffiewerd enthousiast verteld over een mooiehobby die in huize Heinsman beoefendwordt. Leo is een vakbekwaam modelbou—wer die reeds elf ‘schepen’ heeft gebouwd. Met veel geduld worden historische schepen tot in detail op schaalnagebouwd. “Toen ik nog werkte kon iker alleen ‘s avonds aan werken enduurde het bouwen van een schip tochzeker een jaar. Nu ik thuis ben kan iker ook aan werken op regenachtige dagenof als ik een paar uurtjes over heb.

— —— m

•?~I ø~

--~

GeschiedenisOp een kast staat tussen twee modellenvan boerenkarren (ook zelf gemaakt) hetmodel van de beroemde HMS Bounty, zijneerste modelschip. De HMS Bounty (1787)was het schip van William Bligh, dekapitein die door muiters van boordwerd gezet en samen met enkele trouwebemanningsleden in een open boot 40dagen rond voer en uiteindelijk Timorbereikte. Het is verbazend om te zienhoe al zijn modellen tot in de kleinstedetails zijn nagemaakt. De deklattenzijn zelfs met touw ‘gebreeuwd’ en dekanonnen, hoe klein ze ook zijn, staandreigend met de loop door de luiken.

groot aantal donateurs, momenteel meerdan 20.000. Deze betalen minimaal f100,—— ineens of drie jaar lang f 35,——per jaar. Donateurs hebben met hunhuisgenoten op vertoon van hun dona—teurspas doorlopend toegang tot debouwplaats. Zo’n 160 vrijwilligers uitLelystad en omgeving zetten zich in

Wil van Elk

“Op lange reizen werden dieren meegenomen, hier zie je de kooien staan”,wijst Leo en onderwijl houdt hij eenmodel onder mijn neus waarvan ik inmiddels de naam ben vergeten. De indrukwekkende bouwtekeningen, tuigageplan—nen, zeilpiannen en foto’s van de“bouw” getuigen van geduld en doorzettingsvermogen. Het resultaat mag er danook zijn, tien fraaie schepen en eenelfde in aanbouw. Beroemde schepenzijn er te vinden zoals HMS Bounty(1787 — kapitein William Bligh), GoldenHind (1575 - kapitein Francis Drake,het Schip heette eerst Pelican), HMSVictory (1759 — vlaggeschip van LordNelson), Lilla Dan en Danmark (tweeopleidingsschepen), Cutty Sark (1869 -

Clipper, theeschip), Meta en Eendracht.Leo is nu bezig om de Golden Hind nogeen keer te bouwen. “Sommige modellenkrijgen geen zeilen waardoor het tuig—werk beter uit komt”, zegt Leo terwijlhij een Schip laat zien waar zo ontzettend veel kleine knoopjes in touwtjeszitten dat ik me afvraag hoe hij hetvoor elkaar krijgt. “De knoopjes smeerik in met een oplossing van houtlijm,anders blijven ze niet zitten.” Ookzeilen moeten bij deze hobby zelf gemaakt worden. “Je moet zelf allesknippen en stikken, met de naaimachineheeft mijn vrouw me geholpen”, aldusLeo.

~; t.•~

• ~ ~

Werk zatLeo kon me niet al zijn boten latenzien omdat een deel van zijn verzameling tentoongesteld wordt. Een aantalschepen staat in de etalage van deRijnlandse Boekhandel, al sinds Sail‘90. “Als je met de tweede Golden Hindklaar bent, wat dan?” Op deze vraagantwoordde hij laconiek: “Oh, voorlopigheb ik nog werk zat, daar Staan nogtwee dozen te wachten!”, wijzend op dekast in de achterkamer, “ik ben nietaltijd aan het bouwen, ik lees en puzzel ook veel en soms win ik daar nogeen prijs mee ook!”.

Jubileum Luitenant Fossen

Wil van Elk

op 1 september ji. was Luitenant terZee Huib Fossen 35 jaar in dienst vande Koninklijke Marine. Omdat hij delaatste 14 jaar daarvan bij het MEOBheeft doorgebracht werd zijn 35-jarigjubileum op 31 augustus jl. bij ditbedrijf op gepaste wijze gevierd.In een korte toespraak nam DMEOB, deheer Antonides, de loopbaan van de jubilaris onder de loupe. Een mooie carrière van radio—radar monteur 3e klassetot hoofdofficier.De heer Fossen is een mens zonder veelpoespas. Daarvan getuigt ook zijn verzoek om zijn 35-jarig jubileum slechtsin persoonlijke sfeer zonder veel ophefte vieren.De heer Fossen zal de veertig jaar bijde Marine niet vol maken. op 30 november 1990 zal hij het MEOB en de Marineverlaten om met functioneel leeftijdsontslag te gaan.

Caroline van der Lee

P.Z.’ERS

In dienst

J.J.V. Lenoir Bedr.Adm/OC.M. Vogel PZ/OJ. Lewakabessy PZ/H KAN.

-VerbruggeH.A.J. Allard BBKA.C. Dijkdrent ONZOW. Smidt Bedr.Adm/OS.D. Timal TS/O1. Klinkenberg PZ/O KAN.

Met ontslagTer nagedachtenis

Op donderdag 13 september 1990 werdenwe in kennis gesteld van het overlijdenvan onze collega Jan Mulder.

Velen van het MEOB kenden van als eenprettig en loyaal collega die naastzijn werkzaamheden in de afdelingOptiek ook als redacteur van de“Scheepsbel” en als lid van deBZB-ploeg zeer actief was.

Het verlies van Jan laat door zijn positieve instelling en opgewekte karakter een grote leegte op de afdelingachter.We zullen hem missen.

We wensen zijn gezin veel sterkte.

H. Haverkotte

Hoofd instandhouding (HINST) KTZT.G.A.K. Crommelin heeft op 22 augustuseen bezoek gebracht aan het MEOB.Dit om zijn aflosser KTZT J.R. deJonge kennis te laten maken met hetMEOB en de bedrijfsleiding. Daartoehield Hoofd Bureau Advies KLTZSD D. deJong een inleiding over de karakteristiek van het bedrijf en begeleiddeHoofd Werkplaatsen Elektronica (HWPE)C.N. van Daalen het gezelschap vooreen rondleiding langs diverse werkplaatsen.

25—07—9001—08—9006—08—90

13—08—9014—08—9005—09—9001—10—9001—10—90

N.M. Neméthi 01—08—90 PZ/OJ.K. Bouma 01—09—90 BEB/OM. Flanderhijn 01—09—90 PB/OM.F.P. Gozeling 01-09—90 Adv/OW.J. Nijgh 01-09-90 PB/OL.A.M. v. Oosten 01-09-90 Adv/OA.J.M. v. Velzen 01-09-90 PB/OJ.M. Muilenburg 11—09—90 PB/OM.N. Rijpma 15-09-90 PZ/H

Overleden

J.D. Mulder 13-09-90 PB/O

Vut

C. FlippoT.S. Jacobs

01—09—90 PB/O03—09—90 PB/H

AFSCHEID C. FLIPPO

Ruim een jaar geleden, op 10 april1989, vierde Cees Flippo, Chef mechanische werkplaats zijn 40-jarigambtsjubileum. Ter gelegenheid van ditheuglijke feit werd de betrokkeneonderscheiden met de gouden ere—medaille behorend bij de Orde van OranjeNassau. De heer Flippo had toen gelijkmet pensioen kunnen gaan. Hij beslootechter zijn vertrek uit te stellen totna gereedkoming van de nieuwe werkplaats in gebouw AB. Nu de nieuwe computergestuurde draai— en freesbanken inhet nieuwe bewerkingscentrum in gebruikzijn genomen, is het zover. De heerFlippo heeft het MEOB verlaten.Een afscheid is altijd een goede gelegenheid voor evaluatie. Van Cees Flippomoet gezegd worden dat hij een strijd-baar figuur is. Velen moesten wennenaan zijn snelle commentaar en zijn nietaltijd conventionele taalgebruik.Ondanks dat, of juist daardoor, wasFlippo een goede en zeer krachtige manvoor ons bedrijf. Zowel in zijn functies van stoker en van bankwerker, alsin de buitendienst, maar vooral in zijnlaatste functie als chef van de mechanische werkplaats kwam zijn persoonlijke kracht naar voren, en die persoonlijke kracht was zijn teamgeest.

~2

Als een geboren coach wist de heerFlippo zijn medewerkers te motiveren enaan te voeren, waarbij hij eigen inzetop de werkvloer niet schuwde. HoewelCees Flippo in persoon zeker gemistzal worden, zal zijn invloed nog jarenmerkbaar aanwezig zijn. Onder zijnbezielende leiding is het werktuig—bouwkundig gebeuren binnen ons bedrijftot zeer hoog niveau gestegen.

4

1’~Directiechauffeur met pensioen

De heer J. Muilenburg, bij velen bekendals Joop, is met pensioen. Toen hij op11 september jl. 65 jaar werd, was hijreeds in het bezit van een lintje voor40 dienstjaren. Op 2 februari 1950 tradMuilenburg in dienst bij het MEB. Latermaakte hij de overstap naar “de Ven”in Wassenaar om na een paar jaar weerterug te keren naar het MEOB in Oegstgeest, nu als directiechauffeur.Volgens de directeur was hij een primachauffeur: “Ik heb me altijd verbaasdover de stiptheid van de chauffeur Muilenburg. Hij heeft nooit een aanrijding gemaakt, was altijd op tijd enbracht me overal tot op de stoep, alwas het in het hart van de stad. Moestik weer terug, dan stond hij altijdweer klaar, ik heb hem nooit hoevenzoeken, hij wist altijd wanneer hij ermoest zijn. Een “superchauffeur’, meteen eigen karakter, dat wel.” Joopheeft inmiddels in Perry van Velzen eenprima opvolger gevonden, dus hij laatalles in goede handen achter. Joop:“Ik heb het altijd leuk gevonden bijde Marine, had fijne collega’s, ookin Den Helder. Als ik in Den Helderkwam werd ik altijd goed ontvangen doorde ‘jongens’ van expeditie MEOB. Bedankt en tot ziens.”

Wil van Elk

7R

-

/

)

Caroline van der Lee

Afscheid Dhr. Schiatman.

Na een jaar als deel-futter te hebbendienst gedaan, is de heer J. Schiatmanper 2 oktober in de volledige vut gegaan. De heer Schiatman stond bekendals cle beminnelijke collega van hetbedrijfsbureau. Voor hij op deze afdeling kwam werken had hij een aantalavontuurlijke jaren doorgebracht inCanada, waar hij vooral te kampen hadmet de afnemende werkgelegenheid. Maardie uiteindelijk ook een flink aantalgoede herinneringen hebben opgeleverd.

Bezoek Koninklijke Landmacht.18 oktober jongstleden werd het MEOBbezocht door twee nieuw aangetredenfunctionarissen bij de produktafdelingtanks van de Koninklijke landmacht.De twee nieuwe functionarissen, Luitenant Kolonel van Dijk en Majoor Pietersgaan in de toekomst een belangrijke rolspelen bij de technische begeleidingvan het onderhoud bij onder andere hetMEOB. Met name door het mogelijkonderbrengen van de verzorging van deinstrumenten van de Leopard 2A1.

— r

IS.

• 0

~ •A~•

~ ;~i~ ;~ :-~ ‘~~~

KLACHTEN OVER DE PTT?DIT WERD WEL BEZORGD.

Mr J. Terhoist,Royal Netherlands Navy,Haarlam Straatweg,P0 Box 1260, 2340 BG

Oejstjeest,The Netherlands

EN ONZE FAKTEUR WIST HET OOK TE VINDEN.

Op 12 oktober j.1. liep Rein Schaap voorde laatste keer met de koffiekar. Collega’s van gebouw AS oftewel HERTZ taptenhun laatste bakkie aan de kar. Voortaanwordt het de automaat; het koffiegebeu—ren zal nooit meer hetzelfde zijn!

jJ

PUZZELHOEK1

PUZZELLADDER2

met puntenverlies:

Hr.C.deVries f25.-Hr. C.L. Moraal f15.-

4Daar geen goede oplossingen werdeningestuurd, is de prijs van f10.- deze maal ~niet uitgeloot.

Punten: Naam: 6

lHr.P.Guijt4Mw. P.M. van Duyvenbode5 Hr. J. Brouwers6 Hr. 0. van der L.aan6Mw. M.C.J. Jansen8 Hr. J.W. Ruben8 Hr. T. Borreman8 Mw. P. Grootjans-Martens9Mw. J.M. Ruben-van Noord13 Hr. JJJ. Mullers14Mw. J. Varkevisser-Kuyt14Mw. L Schipper-van Duyn17 Hr. J. Jongeleen20 Hr. D.R. van der Neut20 Hr. D. van Schoneveld20Mw. C. Naafs-de Boer21 Hr. F.L. Wiesenfeld22 Hr. A. Bal23 Mw. J. Kuhn-Grootjans24 Hr. C. de Graaf27 Hr. K Varkevisser28 Hr. C. Haasnoot28 Hr. P. van der Burg29 Hr. 0. Wesselius29 Hr. J.W. de Groot

18

Puzzels inleveren voor 20 december bij1. van der Zalm, afd. ONNI 19

20

HORIZONTAAL:

1. Krijgsmachtdeel; 2. Dief, Dier; 3. Voormalig kolonie, Familielid, Bezittelijk voornaamwoord, Lipbloemige plant, Telwoord; 4. Weinig,Mineraal, School; 5. Bedrijfsvorm, Vernuftig, Windrichting, Opstandige organisatie; 6. Toiletartikel, Lidwoord, Dier, Bedrijfsblad;7. Laatstleden, Heilige, Catalogus, In ‘t wild weiden; 8. Steppetent, Wapen, Armoedige; 9. Dierlijk lichaamsdeel, Slede, Rechter bladzijde,

Lichaamsdeel, Turkse bevelhebber, Technische dienst; 10. Plaats in Nederland, Traan, Regelmatige beweging, Aartsbisschop; 11. Vod, Europese,Sovjet-unie, Streling, Chroom; 12. Uranium, Als onder, Namiddag, Esdoorn, Mythologische figuur, Inhoudsmaat; 13. Chroom, Verlichting,Autotype, Hetzelfde, Voorzetsel, Technisch ambtenaar; 14 Onderdeel van boerderij, Plaats in Nederland, drank; 15. Storm, Volwassen kind,Gemeentelijke geneeskundige dienst; 16. Agaat, Lichaamsdeel, Vereniging; 17. Deel van een molecuul, Verpulverd steen, Limonade;18. Vooruitspringend steunsel, Ingang, Landbouwwerktuig, Aartsbisschop; 19. Niet stuk, Steen, Sportartikel, Taal; 20. Drietal, Redacteur.

Oplossing Puzzel augustus 1990

~nnn ____

~ ~Ifl E~~irin

fl1111 11LWo cflflfli~ min

II urnucin -

1111111111 BAl11111111 1111mi L___

nmmi flARfiT! 111111

AR~0 P ~J K R~N

L KAATIS SOfA K E A U

ROBLAT E JA

L SERI 0 NEE EEN LL~S~L 1 M 0 of EIK

1 2 3 4 S 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

.<I Af N ~~.1

C IR EI 0

VERTICAAL

1. Krijgsmachtdeel; 2. Ongeluk, Militair, Noot,Romeinse rijk, Eens, Ijzerhoudende aardkorst;3. Papoealand, Voorheen, Afscheider,Kboosterdame, Voedsel; 4. Onbep.voomaamwoord, Springtoestel, Hoofdstad;5. Windrichting, Rijzing van het water bij eb,Stoel, Grootheid bij fotograferen, Rijksmark,Onze Lieve Vrouw; 6. Biljartstok, Vliegveld,Inhoudsmaat, Deel van een etmaal,Meisjesnaam; Vul in LNW, Gelijkvormig,Zenuwtrek, Onder ander, Zuiver; 8. Lekkernij,Opwekking, Bouwmateriaal, Laks, Te zijnerplaatse; 9. Karaat, Adem, Pers.voornaamwoord, Onderdeel van een mast,Omroep, Paard, Oude Zuid-amerikaanse stam;10. Verharde huid, Uwedele, Technischeschool, Eerwaarde heer, Rekenmunt.Meisjesnaam; 11. Gewicht, Dat is, Groot land,Windrichting (Eng.), Tooi; 12. Water inBrabant, Telwoord, Vogel, Moeder,Jongensnaam, Lidwoord, Trip, Noord Holland;13. Marine schandaal, Kennisgeving,TV-programma, Pers. voornaamwoord;14. Hetzelfde, Vogelproduct, Telwoord, Oudeonderkoning, Bijwoord, En velen; 15. Kwast inhout, Hoornachtig, Mythologische figuur, Bier;16. Boom, Laatstgenoemde, Vul in: AK,Europees land, Plaats in Nederland, Tin.vf Lf cl T

15

Het OEVERBOS te MAASSLUIS, 12 september1990, half drie.

De mensen die woensdagmiddag lekker inde zon langs de Waterweg wandeldenmoeten wel gek hebben opgekeken.Ze zagen een mannetje, in het pak metstropdas, zich haasten langs de waterkant naar een bocht in de rivier.In zijn handen een plastic tas, eenvuilniszak en een paar straatklinkers.Even blijven kijken. Op de plek gekomengaat het jasje uit, de mouwen omhoog ende strop los. Uit de plastic zak komteen groot spandoek dat hij langs hettalud begint uit te rollen, een paarklinkers op de uiteinden en daar staathet: “HET MEOB WENST U GOEDE VAART”.Het mannetje gaat op de vuilniszak zitten, stalt zijn fototoestel, verrekijker en leesboek uit en wacht. Verschillende vaartuigen komen voorbij, diestuk voor stuk door de kijker beloerdworden. Dan komt er om de bocht van derivier een vreemd zwart ding aanzettenen het mannetje wordt plots actief. Hijloopt met zijn fototoestel over hetslik, het is eb, naar de waterkant enbegint daar als een gek te zwaaien.Vanaf de onderzeeboot, want dat blijkthet te zijn als het ding naderbij isgekomen, wordt teruggezwaaid.Als een speer gaat de boot voorbij opzijn tocht buitengaats. Na een paarfoto’s te hebben gemaakt is de boot uithet zicht en zoekt het mannetje zijnspullen bij elkaar. Hij neemt de tassenin de hand en verdwijnt. De mensenwandelen door en het is of er niets isgebeurd. Maar dat is niet waar! Om teweten wat er wel is gebeurd moet ik ueven meenemen naar een dag in1980

Toen zaten op het kantoor van het toen—malig ass. hoofd Buitendienst, VanVelsen, enige mensen bij elkaar die inhet kader van de nieuwbouw Walrueklasseonderzeeboten, behalve de nieuwbouw—planning van het MEOB, ook de opdrachtMarinebedrijven hadden gemaakt. Een vande gangmakers daarbij was de heer A.v.d. Putten die als projectleider Buitendienst het werk aan boord zou moetenuitvoeren. Die planning ging er van uitdat de inbedrijfstelperiode kwam teliggen tussen oktober 1982 en de proefvaart op juni 1983. Van de 6 Buitendienattechnici die gepland waren dewerkzaamheden uit te voeren zouden erten tijde van de werkelijke inbedrijfstelling nog maar 2 in de Buitendienstwerkzaam zijn. Eind 1985 startte voorde technici van de Buitendienst hetdaadwerkelijk in bedrijf stellen van deSEWACO 8 installatie.Het werk had de normale voortgang enalles was er op gericht de boot inapril 1987 te laten proefvaren. Ditlijkt misschien een lange inbedrijfsteltijd maar men moet zich realiserendat er vele maanden afgaan t.b.v.werkzaamheden RDM, CAWCS en de “Bier—maand”. (Dit is de maand voorafgaandaan het vertrek waarin de bemanning hun“huis in moet richten”.) Alleen hetCAWCS claimde al 3 maanden om het Operationeel Programma te beproeven.

Op 14 augustus 1986, een datum om nooitte vergeten, kom ik omstreeks half elfde werf opgereden en zie een grotedrukte van politie—, brandweer— en ha—vendienstauto’s de Walrus in het dokmet een grote rookpluim uit het toren—en toegangsluik. Er is veel werfvolkop de been en wat MEOB—ers zitten op dewalkant. op mijn vraag wat er aan dehand is krijg ik een heel verhaal tehoren. In het kort komt het hier opneer dat men rook heeft gezien in debuurt van de longroom en het niet vertrouwde. Er is alarm geslagen, alleMEOB—ers hebben zich verzameld en wachten nu met de anderen tot ze weer aanboord mogen. Een brandalarm is nietvreemd voor hen, ze hebben dat reedseen paar maal eerder mee gemaakt. Meestal wat verf, een poetsdoek, kabels ofiets dergelijks dat met het lassen inde brand gaat. Niets om je echt drukover te maken.

Ditmaal blijkt er meer aan de hand tezijn, getuige de berichten van debrandweerlieden die aan boord zijn geweest. Des middags om drie uur is debrand geblust en kan de schade opgemaakt worden. Op het bovendek, waar 95%van de elektronica zich heeft verzameldis alles verwoest. De schade is gigantisch. Het MEOB was voor 60% gereedmet het in bedrijf stellen. Alle SEWA—CO—apparatuur was reeds aan boordgeïnstalleerd. De acties vielen nu indrie delen uiteen.1. Nu het er naar uitzag dat de Walrusvoorlopig niet zou kunnen varen, moestde Zeeleeuw voorgetrokken worden.2. Alles moest van de Walrus gedemonteerd worden. Wat verloren was moestnaar de Afval Verwerking Rij nmond, watmogelijk nog (deelsgewijs) gered konworden moest naar Corocor, een bedrijfdat in brandschade—sanering gespecialiseerd is. De rest moest naar de desbetreffende fabrikanten terug voorherstel. Een deugdelijk goederenbe—heerssysteem opzetten om t.b.v. de verzekering de omvang van de schade vastte kunnen stellen, was een eerste vereiste.3. Aan de romp van de Walrus werdendiverse metingen verricht, de rondheidmoest gegarandeerd zijn en uit dedestructieve metingen moest blijken datde kwaliteit van het staal niet wasaangetast. Er kwam voor de technici vanhet MEOB opeens heel ander werk, aanboord moest alle apparatuur geïdentificeerd en gelabeld worden. Dit vielniet mee daar veel apparatuur onherkenbaar was geworden. Uiteindelijk hadelk apparaat zijn label met daarop decode van de toestand en kon het MEOBzich aan de andere boot wijden.De RDM had de bouw van de boot verzekerd bij Lloyds, een welbekend verzekeraar van dergelijke projecten. Dezehad het op zijn beurt weer ondergebracht bij diverse maatschappijen. Devaststelling van de omvang van deschade was in handen van HSN, eenexpertisebureau in Rotterdam, bij mondevan de heer Kommers. Een schade—expertvan dit bureau kreeg alles wat defectwas in handen en bepaalde dan direct deafkeurstatus.

U moet zich voorstellen dat de groottevan de schade niet exact was vast testellen, doch de algemene verwachtingwas dat de schade de f 150.000.000,—niet te boven zou gaan. Voor het MEOBbedroeg de schade voorlopig ongeveerf 1.700.000,— aan materiaal en manuren.Vanuit Lloyds hebben slechts 3 personenzich daadwerkelijk met de afwikkelingbemoeid en derhalve inzicht in de apparatuur en tekeningen van de Walrus gehad. Het MEOB gaf zijn aandacht aan deZeeleeuw en de RDM begon met de hulpvan Corocor de Walrus schoon te makenen weer op te bouwen.Dit bleef zo tot omstreeks begin 1989het MEOB weer langzaam aan het in bedrijf stellen van de nieuwe apparatuurkon beginnen, hetgeen uiteindelijk resulteerde in de proefvaart van de bootop 12 september 1990. Dat dit nietzonder slag of stoot is gebeurd zalmenigeen op het bedrijf niet zijnontgaan. Daarom maak ik van de gelegenheid gebruik wat mensen onder deaandacht te brengen. Allereerst detechnici van de Buitendienst die onderverschillende omstandigheden, vaak ooktot diep in de nacht, hun werk moestendoen. Daarbij leeft de gedachte datRotterdam waarschijnlijk iets te ver

den gedaan op de expeditie, wat zondermankeren voor elkaar kwam.De medewerkers van optische metingenmoesten ook vaak ‘s avonds werken. HetBedrijfsbureau moest soms een werkop—dracht voor een klusje dat reeds, inverband met de haast, door de werkplaats was verricht administratiefrechttrekken. Ook aan de diverse staf—en cryptomedewerkers ging de bouw nietzonder meer voorbij. Zij hebben regelmatig bij nacht en ontij aan boord gewerkt. De MBKers aan de poort warenaltijd bereid brieven en pakketjes aante pakken die de volgende dag weer doordeze of gene afgehaald werden. Afdeling verwerving kreeg vaak plotselingeen rekening voor iets dat in grotehaast geregeld was en glad gestrekendiende te worden. Informatie die moeilijk te verwerven was, werd door Logistiek verstrekt.

weg ligt om dezejuiste waarde tegoederenstroommanRotterdam moestentoe de problemenmensen uit demoesten altijdinspringen. Vaak

werkzaamheden op deschatten. De WOB enop het kantoor te

soms tot gek wordenshelpen oplossen. Dediverse werkplaatsen

haastig en onder drukmoest een beroep wor—

17

~%

Mocht er vanuit zee een bedankje komen,onwaarschijnlijk want de Onderzeedienstis daar niet scheutig mee, dan geldtdit, wat mij betreft, het gehele MEOB.Afgezien daarvan wil ik persoonlijk eenieder bedanken die zich met de onder—zeeboten direct of indirect heeft bemoeid. De ene keer kwam de hulp watspontaner dan de andere doch geenenkele keer is de Buitendienst in dekou blijven staan. Het gehele bedrijfmag zich, nu de Walrus letterlijk alseen Phoenix uit zijn as is herrezen,terecht trots voelen op deze prestatie.

H.J. Smittenaar

Bij Projecten werd regelmatig teruggevallen op de materiaal—coördinator terwijl de project—coördinator, net alsik, door deze boot 10 jaar ouder is geworden.ETMAG leverde zeer snel de vereistegoederen. Een genot om mee te werken,04 4 uur en 08 8 weken is bijons een gevleugeld gezegde geworden.Deze boot is na alle ellende zeer goednaar zee vertrokken. Aan boord is desysteemtechnicus van het MEOB om alle“fingertrouble” van de bemanning ingoede banen te leiden.

All2ERGJE

Ik herinner me nog goed het bezoek aaneen groot gezin. De jongste van vijf heefthet weer heftig benauwd. Het jongetjestaat tegen de centrale verwarming geleund, bij het raam. Hij heeft het zichtbaar moeilijk met ademen. Een heel scala van medicijnen is al een vast onderdeel van zijn dagelijks menu. Drie kattenzie ik in de kamer, moeder’s troeteldieren. Twee parkieten laten hun aanwezigheid duidelijk horen. Er zijn al meerderegesprekken met de ouders gehouden,om de katten toch vooral elders te gaanonderbrengen. Uit een huidtest is gebleken dat het kind overgevoelig reageertop katteharen, maar niet op de parkieten. De andere kinderen hebben nooitproblemen met de dieren gegeven...

.7

.4

berk

h ~ zei a a r

18

Onderscheid tussen lichaams-eigen enlichaams-vreemd

“De witte bloedlichaampjes hebben tottaak het lichaam tegen infecties tebeschermen. Sommige witte bloedlichaatnpjes kunnen afweerstoffen (antilichaampjes) produceren”; aldus hetOranje kruisboekje. Omdat nu hetafweersysteem “te goed” werkt, krijgtons vriendje klachten. Hij heeftafweerstoffen geproduceerd tegen deingeademde katteharen. De afweercellenherkenden deze stofjes als iets, datniet in het lichaam thuis hoort. Voorde mens is dit mechanisme levenreddendbij infecties. Door dit afweersysteemworden binnengedrongen z iektekiemeningesloten en onschadelijk gemaakt.Echter dit mechanisme, dat tegen ziektemoet beschermen, heeft bij het kindziekteverschijnselen veroorzaakt! Deknuffelpartij met de katten moet Erwinbekopen met een verergering van zijnastmatische toestand. Hij is allergischvoor katten; hij moet niet meer metkatten in aanraking komen! In dieernstige vorm van allergie is er maaréén oplossing: de dieren verwijderen.Opmerkelijk is dat de haren van hondenveel minder vaak problemen geven dan deharen van katten en kleine knaagdieren(cavia’s, muizen e.d.).

Shock door voedselallergie

Het zijn niet alleen dieren die totallergische reacties aanleiding geven.Ik herinner me nog goed de geschiedenisvan een jongen, die in een shock-toestand belandde na het eten van eenpannekoek thuis. Het betreft hierweliswaar een ander soort shock danzoals beschreven in het Oranje kruis-boekje. Er is geen bloedverlies, geenverlies van vocht of plasma, maar weleen verkeerde verdeling van het bloed.Het bloedvatenstelsel heeft als gevolgvan de allergische reactie z’n bloedvaten verwijd. Het volume is nu zosterk toegenomen, dat er sprake is vaneen relatieve ondervulling van hetbloedvatenstelsel. Door ingrijpen vaneen arts, is deze toestand middelstoediening van medicijnen weer op teheffen.

Dood door shock ten gevolge van eenallergisch reageren komt gelukkig heelzelden voor.

Hooikoortsklachten

De oorzaak van hooikoorts ligt met namebij stuifmeel (pollen) van bomen engrassen. Pollen geven juist bij mooiweer overlast. De pollen van bomen enplanten komen dan vrij, om met de windineegevoerd te worden en zo elders voorbestuiving te zorgen. Van de bomen zijnvooral berucht: de hazelaar, de eis, dees en de berk. Van de grassen: reukgras, grote vossestaart en het gewonestraatgras. Wanneer het afweersysteemdeze stofdeeltjes (terecht) als lichaamsvreemde elementen registreert, maarhierop heftig reageert, zien we hooikoortsklachten ontstaan. Dit “slachtoffer” wordt in toenemende mate neusverkouden, hangerig, krijgt dikke tranende ogen, niesbuien, voelt zich watgrieperig en kan een aanval van astmakrijgen.Lijders aan hooikoorts kunnen het bestekiezen voor een vakantie aan strand enzee, en verder op pollenrijke dagen zoveel mogelijk binnen blijven.Uit huidtesten kan blijken welke boomen plant de belangrijkste oorzaak vandeze allergie is, wat van belang kanzijn voor de behandeling. Naar schatting heeft ongeveer 15% van de jongevolwassenen in Nederland last vanhooikoorts. Heeft iemand het hele jaardoor last van hooikoortsklachten, danmoet de oorzaak hiervan niet bij pollenworden gezocht, daar deze slechts inbepaalde tijden van het jaar in delucht zijn.

Wel of geen allergie?

Of iemand met aanleg voor allergie ookklachten krijgt, hangt af van de totstandkoming van het contact tussen deoorzaak van deze allergie en hetafweersysteem. Komt dit contact nooittot stand, dan zullen de allergieklachten ook niet tot ontwikkeling komen.Misschien bent u wel allergisch voor dehuidschilfers van een DINOSAURUS?

19

Van de miljoenen stoffen, waar wijmensen mee in aanraking komen, gevenslechts een beperkt aantal kans opallergisch reageren (ca. 1%). Er zijndan bepaalde antistoffen in het plasmaaantoonbaar, en als directe veroorzakers van het allergisch reageren aanwij sbaar.Door bloedtransfusie met dit plasmareageert een gezonde persoon tijdelijkook allergisch!Aanwezige antistoffen tegen infectiesgeven op hun beurt bij dezelfde persoonbescherming tegen het oplopen van bepaalde ziektes. Baby’s danken aan deantistoffen van de moeder de bescherming, die zijn vooral de eerste maandentegen infecties genieten.

Wat er gebeurt

Worden bij kinderen hoge concentratiesantistoffen in het plasma gemeten, danbetekent dit meestal dat de kans grootis, dat allergische klachten zullenontstaan. Tegen ongevaarlijke stofjeskan dan afweer ontstaan, waardoor nahernieuwd contact met deze stofjesklachten ontstaan. Deze klachtenontstaan door het vrijkomen van celinhoud (o.a. histamine) door bepaaldecellen (mestcellen).De mestcellen liggen als het ware tewachten op het sein om hun inhoud naarbuiten toe af te mogen geven. Wanneerdit gebeurt kunnen de gevolgen voordeze persoon zijn: hooikoorts, astma,netelroos, eczeem of in het ernstigegeval shock.

Er bestaan vele vormen van allergie.Via de ademhaling betreft het vooralstuifmeel, schilfers, huisstof enschimmels.Via het spijsverteringsstelsel zijn hetmet name koemelk, kippe-ei, vis en noten, die tot overgevoeligheid leiden.Zo kan bijvoorbeeld overgevoeligheidvoor aardbeien het het van één portiebetekenen, dat het hele lichaam onderde netelroos komt te zitten.

Over bijen, wespen en allergie

Wanneer een slachtoffer door een helekolonie wespen wordt gestoken, treedteen toestand op, die veroorzaakt wordtdoor het totaal aan gif wat hem isingebracht. Dit is geen vorm vanallergie. Het afweersysteem is hierniet de veroorzaker van de ziektetoestand, maar de hoeveelheid gif in hetlichaam.Wordt een slachtoffer in de mond gestoken dan kan de zwelling aldaar eentoestand van verstikking geven.Bevindt de steek zich op een goed bereikbare plaats (arm, schouder, been),dan kan de zwelling bestreden wordendoor de insteekopening krachtig uit tezuigen en vervolgens 2 tabletten Aspirine te laten nemen (na 4 uur weer tweetabletten Aspirine).

Tenslotte

Het verhaal leidt in veel gevallen tothet inzicht met een vorm van allergiete doen te hebben. Huidproeven kunnenbelangrijke informatie geven over deprecieze veroorzakers. De beste oplossing blijft het contact met deze stoffen voortaan te mijden. “In de praktijklukt dit niet altijd, hetzij om financiële redenen, om praktische dan wel omemotionele factoren. Is de huisstofmijtde belangrijkste oorzaak van hetallergisch reageren, dan moet op deeerste plaats het huis geregeldschoongehouden worden. Wat vaker stof-zuigen en stof afnemen. De groei van dehuisstofmijt wordt zo geremd. Soms isde veroorzaker niet duidelijk vast testellen en is het dus onmogelijk hetjuiste stofje te vermijden.Door middel van medicijnen kunnen deklachten meestal goed worden bestreden(o.a. antihistaminica).

Tegenover de nadelen van dit “te goed”werkende afweersysteem, staat hetvoordeel dat het waarschijnlijk betervoorkomt dat ongewenste kankergezwellentot ontwikkeling kunnen komen. Dekeerzijde van de medaille?

Iedereen kan een overgevoeligheidontwikkelen. Maar in verschillende beroepsgroepen komen bepaalde allergieënmeer voor. Bijvoorbeeld een landbouweren insekticiden; een veeteler en veevoeders; een imker en bijesteken.

20