16e jaargang nr. 3, mei 1995

Een ere-medewerker

E t’e

In dit nummer:

* Personeelsvereniging 6

Voor de receptie op Koninginnedag had DMEOB als speciale gastde heer Cees Graas uitgenodigd. C. Graas behoorde tot het drietalmilitairen dat, tezamen met een twaalftal gevangengenomen entewerkgestelde NSB-ers, voor het eerst de Nederlandse driekleurofficieel hees in de Morsebelpokier bij Oegstgeest.

C. Graas blijkt een wel zeer boeiend figuur te zijn. Nadat hij zich na het eindevan de oorlog weer had gemeld bij de Alexander Kazerne, kreeg hij opdrachtom zich samen met majoor van Arnhem, sergeant Van de Broek en J. Dostnaar Oegstgeest te begeven om daar de gebouwen, in 1939 gebouwd voor deKoninklijke landmacht, geschikt te maken voor een zend-ontvangstationvoor de Marine Radio Dienst.

BedrijfsbrandweerIn oktober 1945 vertrok hij voor een korporaalsopleiding elektromonteur naarEastbourn in Engeland. Daarna werd hij overgeplaatst naar Amsterdam vooreen sergeantsopleiding. Na diverse omzwervingen, onder andere naar Indië,werd hij te werk gesteld bij VRZLI. Aanvankelijk in Leiden, later inWassenaar. Daar hield hij zich bezig met het oprichten van de bedrijfsbrandweer. Toen hij daarna naar Den Helder opgeplaatst dreigde te wbrden, namhij ontslag bij de Koninklijke marine. Hij werd verkoper in elektronicaonderdelen bij V&D. Die periode gebruikte hij om te solliciteren. Hij werdaangenomen bij HSA in Hengelo. Daar was hij werkzaam bij de AudioVisuele Dienst. Hij richtte eerst een zwart-wit videostudio in, later een studiogeschikt voor kleur. Op zestigjarige leeftijd ging hij met VUT. Een weeknadat hij met VUT gegaan was, bleek HSA hem al weer nodig te hebben. Totde dag van vandaag, Cees is thans 73. heeft hij zich bezig gehouden met hetinrichten van een Signaal museum. Hij is thans ere-,nedewerker van Signaal,en ook een beetje van de Marine in Oegstgeest.+

C. Graas, man van het eerste uur.

Door: Klaas Meijer

* Een dagje uit naar deBatavia 7

* VerbindingsnetwerkNederlandse Antillengeautomatiseerd 14

* Vakantieverlof en ADV 15

* Inkopen in “MEOB 2000” 16

* Een vakbondsconsulent 17

* Dagje uit metoud-medewerkers 18

* Familierecht 20

* Puzzel 23

* En nog veel meer.

MEOBTIEK IS EENPERIODIEKE UITGAVE

VAN ET MARINEELEKTRINISCH

EN OPTISCH BEl RIJF

Van de directieDoor: P.R. Hogendoorn

“Wij waren geen krakers, we werden gewoon gestuurd door de marine.” Dat was de reactie van deheer Graas, toen ik hem op de Koninginnedagreceptie voorsteldeals één van de eerste krakers inNederland.

De heer Graas was één van de militairendie 50 jaar geleden naar de Morsebelpolder in Oegstgeest werd gestuurd.Daar moesten ze de enorme rommelopruimen die de Duitsers hadden achtergelaten. Dat was op het defensieterrein dat net voor de oorlog bestemd wasals munitie-opslag voor de Koninklijkelandmacht. Het terrein waar in de oorlogde Duitsers een kolossaal hoofdgebouwhadden neergezet voor het Marine Artillerie Zeug Amt van de Duitse kriegsmarine. Het terrein waar vlak na de oorlog de marine gewoon introk, want daarmoest de Marine Radio Dienst komen.Daar werd op zondag 24juni 1945 voor

het eerst de Nederlandse vlag gehesenen een driewerf hoera voor Rare Majesteit de Koningin geroepen. Volgendemaand vieren we dat. “50 jaar MarineOegstgeest, 50 jaar kraakbeweging inNederland.” Eigenlijk moeten we dat opzaterdag 24 juni a.s. vieren, dat is bovendien wel zo doelmatig. Na lang aandringen van een aantal medewerkersben ik echter toch gezwicht. Vrijdag 23juni a.s. hoop ik met u het glas te heffenop de volgende 50 jaar MarineOegstgeest.

Sterke afslanking?Het was trouwens een erg geslaagdeKoninginnedagreceptie. Natuurlijk doorhet spontane optreden van de heerGraas, maar ook door de aanwezigheidvan de vele oud-gedienden en vriendenvan ons bedrijf. Jammer dat er zo weinigMEOB’ers aanwezig waren. Zo hard isdie afslanking de afgelopen jaren tochniet gegaan. Het lijkt wel of ieder jaarminder mensen het kunnen opbrengen

hun betrokkenheid bij het bedrijf ook opeen vrije dag te tonen.

Staf op bezoekAls u deze MEOBtiek leest, is het derderondje de stafkomt naarje toe achter derug. (Iedere werkeenheid wordt dandoor twee stafleden bezocht om overeen bepaald onderwerp te praten). Ikneem aan dat de oud/nieuw-lijst voldoende stof voor discussie geeft. Hopelijk vindt u deze bijeenkomsten net zonuttig als de staf en komen er voldoendesuggesties om “MEOB 2000” nog beterte maken. Ons reorganisatievoorstelwordt overigens op 16 mei a.s in deAdmiraliteitsraad besproken. De bedoeling is dat het voorstel daarna in devergadering van 29 juni a.s. door deBijzondere Commissies (burger en militair personeel) wordt behandeld.U ziet, na de zomer starten met deimplementatie en 1januari1996 starten met een nieuw bedrijf, zit er nogsteeds in.+

Door: C.F. Verbokkem, HPZ

De bedrjfs- en verzekerings geneeskundige zorg voor het MEOBpersoneel wordt reeds geruimetijd ingevuld door de Rijks Bedrijfsgezondheid- en Bedrijfsveiligheidsdienst (RBB).

Deze dienst van het ministerie van Binnenlandse Zaken, zal binnen afzienbaretijd worden geprivatiseerd en als zelfstandige onderneming voor haar diensten geld gaan berekenen. Vanaf datmoment is het tevens niet langer verplicht om genoemde zorg voor de burgermedewerkers door de RBB te lateninvullen.

Medisch teamDeze verandering was voor de Koninklijke marine aanleiding om na te gaan ofeen integratie met de militaire geneeskundige zorg mogelijk is. Een voorstelhiervoor is door de Admiraliteitsraadaanvaard en met de invoering is dit jaareen start gemaakt. Voor het MEOB betekent dit dat er vanaf 1 september a.s.een medisch Team de bedrijfsgeneeskundige zorg zal gaan invullen. Ditteam bestaat uit een bedrijfsarts, eenbedrijfsgeneeskundige en een verzuim-begeleider. Deze burger medewerkerszijn in dienst van de KM. In de volgendeMEOBtiek zullen de leden van het teamzich aan u voorstellen en zal op hunmanier van werken worden ingegaan.•

, ‘t~ t

Koos van Laarhovenere-speld van gemeenteValkenburgEen berichtje in de krant:“J.W.M.E. van Laarhoven en de loco-burgemeester van Valkenburg kregenop 24 april een speld van de gemeenteValkenburg. Deze zilveren ere-speldmet het wapen van Valkenburg kregenzij voor 12,5 jaar zitting in de gemeenteraad.”+

SaamhorigheidsbarbecueEven leek het op een bivak van mariniers. Achter de bedrijfskantine werdnamelijk op 12 mei een legertent opgezet. De Vereniging Hoger Personeel bijDefensie (VHPD), een onderdeel van devakbond Centrale voor Middelbare enHogere Functionarissen (CMHF), hadop zaterdag 13 mei een puzzeltocht eneen barbecue georganiseerd. Na eenpuzzelrit in de omgeving van Ijmuiden,lieten de 36 gasten zich het eten goedsmaken. Als beloning mochten zij naderhand helpen om de tent af te breken.•

De Bedrijfsgenccskundige Zorg

Rijks bedrijfsgezondheidsen bedrijfsveiligheidsdienst

MEOB OegstgeestSpreekuren alleen na telefonische afspraaktst. 2234W. Stol, ans.

2 mei 1995 MEOBTIEK

Vanee ‘ceDoor: Wil van Elk,Hoofdredacteur

De MEOBTIEK bestaat 15 jaar.Dit staat in de schaduw van hetjubileum van het bedrijf. Dat bestaat namelijk 50 jaar.

In mei 1980 kwam de eerste MEOBTIEKuit. Toen nog in eigen huis gemaakt.Later, toen Van de Plas het bedrijf verliet, is het blad buiten het bedrijf gedrukt. In augustus 1990 werden de eerste pogingen gedaan met desktoppublishing (DTP). Nu wordt de MEOBTIEK geheel met de computer samengesteld.

FuserenHet eerste DTP-artikel was een artikeluit het Leidsch Dagblad van 2 augustus1990. De kop van dat artikel was:“MEOB Oegstgeest moet mogelijkfuseren.” In de afgelopen vijfjaar is er veelgebeurd, maar de kranten hebben nogsteeds dezelfde koppen.

A. Gazenbeek zei toen in de Nota vandecember 1986: “Ik zou uniforme defensieprocedures willen voor een beteresamenwerking tussen de krijgsmacht-delen, en daarnaast gestroomlijnde organisatievormen om een slagvaardiger

beleid te creëren.” Misschien krijgt hijalsnog zijn zin.

GeschiedenisOp 24juni 1945 werd geschiedenis geschreven. Dit wordt op vrijdag 23 juni1995 in de kantine gevierd. De afgelopen weken is er hard gewerkt aan eenboekwerk met de titel: “50 jaar marineOegstgeest.” Dit boek zal aan iederewerknemer en oud-werknemer wordenuitgereikt. Klaas Meijer heeft daar veelonderzoekwerk voor gedaan. Hij heeftveel feiten boven water gekregen. Veelleeswerk, maar ook interviewen vanoud-werknemers, foto’s uitzoeken,kortom, hij leek wel een journalist. OokJan Bakker heeft de nodige Oldtimersaangeleverd. Niet allemaal konden worden gebruikt. De rest komt in de MEOBTIEK. Klaas kon het niet laten om voorde MEOBTIEK nog een paar artikelen teschrijven, het eerste gaat over erfrecht.

Nog meer OldtimersNog meer nostalgie in dit nummer.Antoon Koch is back. Hij heeft een verslag ingeleverd van de uitgaansdag vanoud-werknemers. De inmiddels zelf gepensioneerde Antoon ging zelf ookmee. Het is meer dan vijfjaar geleden dathij een stuk schreef voor de MEOBTIEK.,

Kort maar krachtigElders denken ze nog in hokjesgeest.Wij denken alleen aan Oegstgeest.

Salaris 199523 mei 1995 (vakantiegeld)22juni 1995 (Interim)24juli 199523 augustus 199522 september 199523 oktober 199522 november 199520december 1995 (Interim)

CursusVeertien cursisten zijn geslaagd voorhet eerste deelcertificaat van de cursus Middelba Elektronicus. De achtdie zijn gezakt volgen een opfriscursus. Zij kunnen op 8juni een herexamen afleggen. 22 cursisten nemendeel aan deze cursus van het instituutDirksen. Bij de MTS TinbergenTechniek in Den Haag wordt een halve dag per twee weken praktijklesgevolgd.

WachtgeldNUTDe Wachtgeld/V -maatregel (SBK)is verlengd tot 1 oktober 1995. 55jarigen o ouderen kunnen onder bepaalde voorwaarden de dienst uit. Deoude regeling (VU 61 jaar of 40dienstjaren tegen 75%) blijft vankracht.

A. Koch (rechts), goed voor de eerste tien jaar MEOBTIEK

Musea Den HelderIn Den Helder zijn de volgende musea te bezoeken: Marinemuseum,nationaal reddingsmuseum DorisRijkers en Fort Kijkdijn.

BorreluurOp iedere eerste vrijdag van demaand is er een gezellig samenzijnin het Petit Restaurant. Een maandelijks terugkerende gelegenheid omcollega’s en oud-collega’s te ontmoeten. De kantinecommissie buigtzich nu nog steeds over een nieuwenaam.Tot ziens op 2juni.

MEOBTIEK mei 1995 3

Ik heb recht op een beoordelingDoor: Jan Willem van der Haar

Een ieder heeft behoefte aan eenstukje erkenning en waardering.Hierbij komen vragen naar bovenals:

- hoe denken ze over mij;- hoe denken mijn collega’s over mij;- heb ik een goede reputatie?

Herkenbaar of niet?In feite beoordelen we allemaal op elkmoment van de dag.Piet vind ik aardig, maar soms slordig.Peter is sympathiek en een prima vakman.Het laatste model van de Opel AstraStation vind ik lelijk.Ik hou niet van Ajax.Een oordeel wordt dus gevormd dooronze eigen waarden en normen.

Persoonlijke meetlatWij hebben als het ware een persoon lijke meetlat die wordt gebruikt om tot eenoordeel te komen. Op maandag merkenwe tijdens de gesprekken met onze collega’s al gauw dat deze persoonlijkemeetlatten onderling flink kunnen afwijken. Als medewerker krijgen we vervolgens te maken met waarden en normen die ons worden opgelegd. HetMEOB heeft de meeste spelregelsschriftelijk vastgelegd in MEOB-regelingen. Op de werkplek hebben we te

maken met zaken als goed of mindergoed werk, moeilijke of eenvoudigewerkzaamheden en natuurlijk de waarden en normen van onze chef.

Volgens het Voorschrift Loopbaanbegeleiding Burgerpersoneel Ministerievan Defensie (VLBD 1986), dient erjaarlijks een functioneringsgesprek gevoerd te worden en moet er periodiekeen beoordeling opgemaakt wordenover het functioneren van elke ambtenaar. Dus regelmatig horen wij van onzechef hoe hij/zij over ons denkt.Helaas ziet de praktijk er anders uit.Op dit moment is er sprake van eeninhaalsiag.Zonde dat er tot nu toe zo weinig isbeoordeeld. Immers elke chef moet instaat zijn de capaciteiten van zijn medewerkers in te schatten.

coachingBijna elke medewerker krijgt te makenmet ontwikkelingen binnen zijn vakgebied en sommigen hebben grote moeitehet hoge tempo van de huidige technologische ontwikkelingen bij te houden.In dit licht gezien is een goede coachingdoor de chefnoodzakelijk.

Het is wel degelijk nuttig om jaarlijkstijd te reserveren om een functioneringsgesprek te voeren (tijdens een in-werkperiode zelfs vaker). Het is weldegelijk nuttig om duidelijke afspraken

te maken over de toekomst (bijvoorbeeld te volgen opleidingen/cursussen).Het is wel degelijk een goede zaak omter afsluiting de mening van je chef tevernemen in een beoordeling. Maar danwel een eerlijke mening en niet een routinematige beoordeling omdat het moetvan PZ. Het is de verantwoordelijkheidvan de chef om zijn/haar medewerkerstijdig te beoordelen, zodat bekend iswelke werkzaamheden zijn gedaan ende wijze waarop deze zijn uitgevoerd.

StructuurDoor middel van het voeren van functioneringsgesprekken en beoordelingsgesprekken worden er structuren aangebracht om regelmatig van gedachten tewisselen over elkaars functioneren,waarbij de chef zijn/haar verantwoordelijkheid natuurlijk niet verliest.

Dat het tot nu toe niet genoeg is gedaanis wellicht te wijten aan de onbekendheid van de voordelen en de (onterechte) wil om de prioriteit te leggen op detechniek, waardoor niet genoeg werdgeïnvesteerd in personele aspecten.

Gelukkig zijn we op de goede weg,maar soms vergt het veel overredingskracht en inspanning om de noodzaakvan het beoordelen aan te tonen.

Beoordelen moet dus, maar er iswel lef voor nodig en het kost energie.+

Het FINSUB-systeemHet eerste deel van het FINSUB isvrijwel zonder problemen in gebruik genomen. Vanaf 27 maartwerkt het bedrijf met het vernieuwde financieel afhandelingsgedeelte van het Bedrjfs BeheerSysteem (BBS). Het BBS is eengrote database waarin allerlei gegevens zijn opgeslagen. Het FIN-SUB bevat de gegevens uit de zogenaamde B-systemen die nuanders worden benaderd.

Tijdelijke dipEen tijdelijke dip, die ontstond bij deBedrijfsadministratie omdat er altijd

wel iets fout gaat bij nieuwe automatiseringssystemen, is bijna achter de rug.Conclusie: het gaat toch wel goed. Verbeteringen, eenduidiger, logischer, allemaal toverwoorden die het leven aangenamer maken voor de mensen die methet BBS moeten werken. De verbeteringen zullen het extra werk snel doen vergeten, vooral bij de Bedrijfsadministratie.

Tweede faseHet open staan voor nieuwe systemen,een MEOB-er eigen, plus de introductiecursussen vooraf, zorgen voor eengoede acceptatie. De eerste verschijnselen, in de vorm van overzichten, tonen

inmiddels aan dat het gaat werken. Voorde tweede fase gaat alles geleidelijk. Iseen module, of functionaliteit gereed,dan wordt het direct in gebruik genomen. Na de vakantie wordt aan de derdefase begonnen. Hierin zal de convenant-rapportage aan de orde komen.•

4 mei 1995 MEOBTIEK

e hens“Ik weet niet meer,” zei DMEOBtijdens een Alle hens op dinsdag 9mei, “de rest lezen we vanavondwel in de krant.”

Daags ervoor heeft de marineleidingalle directeuren en afdelingshoofdengeïnformeerd. Ook is er een persberichtgemaakt voor de belangenverenigingen.

P.R. Hogendoorn, DMEOB: “Naast dater tamboers en pijpers verdwijnen en datNieuwe Sluis dicht gaat, is het voor u enmij interessant wat er met de onderhoudsbedrijven gaat gebeuren. Er is eenaanbeveling gedaan om een nader onderzoek te doen naar concentratie vanhogere onderhoudsbedrijven. 1 september moet er worden gerapporteerd. Datlukt nooit, dat wordt waarschijnlijk pasaan het eind van het jaar. De grootstewinst moet worden geboekt in de opleidingssfeer: 160 miljoen gulden.”

A. Vink, voorzitter van de dienstcommissie pleitte voor werk, werk en nogeens werk. Maar dan wel in Oegstgeest:“Overhevelen van werk zijn we zat. Aldie discussies over doelmatigheid, is hetMEOB dan niet doelmatig en effectief?Een bredere inzet van de krijgsmachtkan niet zonder goede logistieke en on

~1

derhouds taak.” Hij stelde dat de DCOegstgeest zal blijven promoten.

DMEOB ging er verder niet in en zei:“Personele consequenties moeten zosnel mogelijk worden opgelost. Zondergedwongen ontslagen, maar dat betekend niet zonder gedwongen verhuizing!”

Den HelderIn Den Helder heeft Kolonel Marsman,bijgestaan door Commandeur Spaans,het personeel van MEOBIH en de Bewapeningswerkplaatsen toegesproken.Ook de Commandeur probeerde de lachers op zijn hand te krijgen, maar of datwerkelijk lukte? Er komt waarschijnlijkéén onderhoudsbedrjf in Den Helderdoor de BW, Rijkswerf en het MEOBIHsamen te voegen.In hoeverre Oegstgeest blijft bestaan isniet duidelijk. Er wordt gedacht aan eennationaal onderhoudsbedrijf. Of dat éénbedrijf wordt op twee lokaties, is daarbijniet bekend. Het munitiebedrijf kreegextra aandacht. Het samenvoegen vande onderhoudsbedrijven in Den Heldermoet een besparing opleveren van 100~ 150 man. 0p 1januari1997 moet hetSEWACO-bedrjf er zijn. Op 1 januari1998 wordt het personeelsbestand gepeild. De hele defensie levert fors in. De

•_ao 1

werkgelegenheid in Den Helder blijfteen teer punt. De toehoorders kregeneen kopje koffie om de bittere smaakweg te werken.

De defensiekrant spreekt over het verdwijnen van 3300 functies. Aanzienlijkminder dan dat de novemberbrief aankondigde. 0K, geen gedwongen ontslagen. En de doelmatigheid vergroten omaantasting van operationele capaciteitvan de krijgsmacht te voorkomen. Ensamenwerking tussen de krijgsmacht-delen klinkt ook wel leuk. Maar hoegaat dat straks in de praktijk? Voorlopigkan een marine-auto nog steeds niet tanken bij een landmachtpomp en dat geefttoch te denken.

MARTRADIBij de marine transportdienst weten zeal iets meer. Het Marine Transport Centrum blijft in Oegstgeest als onderdeelvan Verkeer en Vervoer. Op 1 januari1996 moet er één Defensie Verkeer enVervoer Organisatie bestaan met eenaantal knooppunten in Nederland:Soesterberg, Harskamp, Dongen, DenHaag en Den Helder. De marine transportdienst neemt hierin het voortouw omdat zij sluitende gegevens kan tonen.•

—--

~: ~ ~

RETMAG

Leo Nachtegeller vanInterne Controleziet Abraham.

MEOBTIEK mei 1995 5

PVMBO

lidJ.P. Bijker

2e penningmeester

Materiaalbeheer v.d.LedenadministratieContactpersoon F.B. T. 0.Contactpersoon K & 0Coördinator FPP

AutohobbyclubComputerhobbyclubRadiozendamateursHobbyclub algemeenBadmintonBridgeKlaverjassen en sjoelenSchietsportVissen

2454 WatersportZaalvoetbal

2337

Maandag 29 mei

Donderdag 22 juni

ClubavondenMaandag + VrijdagDinsdagWoensdag

DonderdagVrijdag

Opgericht 22 mei 1979gironummer 346806

A. v.d. PoelA. BalJ. UitterdijkB. SchaapR. Knijnenburg

2e Algemene ledenvergadering tevensbespreking jaarprogrammaVol leybaltoernooi

Afd. BridgeAfd. SchietenElke laatste woensdag vande maand Computer HobbyClub (behalve in de maandenjuli en decembe,, danis er geen computeravond.)Afd. BadmintonAfd. Klaverjassen/Sjoelen

De PV organiseer samen met de PVmarine Den Haag, een recreatief volleybaltoernooi. Dit wordt gehouden op22 juni in de sporthal De Vliethorst inVoorschoten.Het begint om 18.00 uur.

De inschrijving sluit op: 1 juni 1995.

Inlichtingen en opgave bij: Ingrid Flohr,toestel 2337.

PERSONEELSVERENIGINGMARINEBEDRIJVEN OEGSTGEEST

Contactpersonen van de afdelingen (01 711-5....)K. KellerT.J. BorremanJ.J.J. MullersC.M.J. v.d. PloegC.H.J. TânzerL.C. van Duin

VoorzitterA.J.M. KoekSecretarisl.F. FlohrPenningmeesterJ.E. SlotVice-voorzitterJ.T.C.P. v.d. Hoorn2e secretaris

A. Bal

22382144212622072207212123702476231422112414

2238

2372

2476

2484

KoekHoorn

BalKoekFlohrKoek

Jaarprogramma 1994- 1995

Vol leybaltoernooi

6 mei 1995 MEOBTIEK

Een dagje uit naar het VOC Schip de BataviaDoor: Wilma BijkerFoto ‘S: Ben Leijerweert

Onze watersportvereniging hadop zaterdag 11 maart een dagje uitgeorganiseerd naar de Batavia,een zeventiende eeuwse Oostindiëvaarder die gereconstrueerdis in Lelystad.

Met een diapresentatie liet men zien hoemen het schip in vroeger tijden bouwdeen hoe het nu is herbouwd. De scheepsbouwers gebruikten vroeger geen tekeningen op de werf. Door research viaschilderijen en documentatie kon er nuwel met een tekening worden gewerkt.

Van dik houtDe planken van de romp zijn ongeveertien centimeter dik en werden vroegermet een trekzaag gezaagd, bediend doortwee man. Hiervan komt ook hetspreekwoord: “van dik hout zaagt menplanken.” Nu werd er met de cirkelzaaggewerkt, dit ging toch wel wat sneller.Voor het buigen van de planken werdvroeger een vuurtje gestookt van rest-hout onderaan de plank en boven deplank werden emmers water er overheen gegoten om stoom te maken. Nuwerd er gewerkt met butagas en eenhogedrukspuit. Op de werf stond buiteneen stellage voor het buigen van deplanken. De stellage was verstelbaaromdat iedere plank in een andere vormgebogen moest worden. De plankenvoor de romp met een flauwe bocht envoor de voorsteven planken die 145 graden gebogen moesten worden. Eenplank, die anno 1995 145 graden moetworden gebogen, begint pas na één dagwat te buigen en in de voorsteven zit welwat meer dan één plank.

Oorspronkelijke materialenBij de bouw van het schip heeft mengeprobeerd zoveel mogelijk oorspronkelijke materialen te gebruiken. Zoalseikenhout voor de romp, tropisch hard-hout voor de talie’s (oliehoudcnd zodatde blokken zelfsmerend zijn en niet uit-drogen op het water) en lindehout voorhet beeldhouwwerk. Alleen is het houtgeïmpregneerd zodat het schip wat langer meegaat. Ook de spijkers verschillen met die van vroeger. In de zeventiende eeuw hadden ze nog geen

gegalvaniseerde spijkers, nu gelukkigwel. De leeftijd van het schip wordt ertien keer mee verlengd. Ging een schipvroeger acht ~ tien jaar mee, nu hopenwe de honderd jaar te halen. Vroegerwerd tot de waterlijn op de romp koeiehuid gespannen om houtrot te voorkomen. In de tropische wateren zwemt eengroter broertje van de houtworm, die hethout onder water aantastte. Was eenschip aangetast dan ging het maar één ~twee jaar mee. Een zeer kostbare zaak.

Op de werkplaats werd ook uitgelegdhoe de zeilen werden gemaakt en waarom er zoveel beelden op het schip waren. De beelden dienden niet alleen alsversiering maar ook om, bijgelovig alswe toen waren, boze geesten op afstandte houden.

TewaterlatingVroeger lag het schip in stutten en bij detewaterlating moesten die stutten vanachter naar voor weggeslagen worden.Het laatst werden de voorste stuttenweggeslagen. Dat was niet zonder risico. Er konden doden bij vallen. Dezestutten werden weggeslagen door eenter dood veroordeelde. Overleefde hijhet dan was hij weer een vrij man. Deter dood veroordeelde mocht kiezen tussen de strop of de stutten wegslaan. Dekeuze was dus makkelijk voor de terdood veroordeelde, daar hij ook kanshad om het te overleven, zij het een zeerkleine. Dat kwam alleen zelden voor.Nu werd er een stelling op wielen ge-

/~1/ .~“

bouwd om hem ter water te laten. Hettewaterlaten gebeurde begin april.

RondleidingNa de diapresentatie en de rondleidingop de scheepswerf begon de rondleidingop het schip. Op het dek staat de WC vande matrozen. Een vierkant gat in deopen lucht. Ook liepen er vroeger varkens en klein vee rond (Proviand). Ophet tussendek was de slaapplaats van dematrozen. Het tussendek was een slechtgeventileerde ruimte waar de matrozenop elkaar gepakt zaten en lagen. Ookkonden ze zich niet verschonen. Begrijpelijk dus dat het er na een reis van eenpaar maanden vreselijk stonk. Ze mochten ook niet bovenwinds van de kapiteingaan staan, dat was uitdrukkelijk verboden. Hiervan komt ook het bekendespreekwoord: “hij stinkt een uur in dewind.”

In het tussenruim, op sommige plekkenniet hoger dan 1.4 meter, werden vroeger de goederen opgeslagen die droogmoesten blijven tijdens het vervoer, zoals: kruiden, specerijen, zijde, katoen enin oorlogstijd wapens en soldaten. Desoldaten werden achterin het ruim gepropt en mochten per dag één uurtjeluchten op het dek. De goederen op hettussendek bleven droog door een ruimtetussen de scheepswant en het tussen-ruim van ongeveer dertig centimeterwaarlangs het overspoelende water naarbeneden gutste.

Â.‘

De Batavia, eindelijk af.

MEOBTIEK mei 1995 7

PlatbodemOmdat de batavia een platbodem was endus geen (verzwaarde) kiel had, werdenin het ruim altijd de zwaarste lastengeladen om het schip stabiliteit te geven. Onder andere kratten vol met chinees porselein, dat in de zeventiendeeeuw nog geen waarde had. Pas in deachttiende eeuw werd chinees porseleinhandelswaar en verhuisde het naar hettussenruim. Als er gelost was werden erook stenen in het ruim geladen als erniks anders voor handen was. In hetruim lopen ook de kimwegers. Dit zijnbalken die over de hele lengte van hetschip, aan beide kanten, onderaan deromp in het ruim zitten om het schip teverstevigen. Alleen de Hollandse schepen hadden het in die tijd en warendaardoor de sterkste schepen. De franseen engelse schepen hadden dit niet enwaren daardoor ook sneller versleten. Inhet ruim bevonden zich ook het onderstedeel van de lenspomp en het onderstedeel van het roer. Twee man bediendede lenspomp de gehele dag en nacht, omzo het schip drijvende te houden. Hetwater liep dan door de spuigaten metliters naar buiten, vandaar het spreekwoord: “het loopt de spuigaten uit.”

KolderNa de bezichtiging van de pomp gingenwe naar het hok waar een roerganger hetroer bediende. Bij slecht weer deden zedat met drie man. De stok van het roerheette in die tijd geen helmstok zoals nu,maar de kolderstok. De zeventiendeeeuwse schepen hadden nog niet hetstuurmansrad, zoals je die in veel klassieke films nog wel eens ziet. Het stuurmansrad kwam pas in de achttiendeeeuw op de boten voor. De roergangerdie dus de kolderstok bediende had alstaak de bevelen op te volgen van destuurman en moest ook voortdurend opzijn kompas kijken of hij de goede koersaanhield. Zelf kon hij niet zien waarheen hij vaarde omdat het open raamwerk net boven zijn gezichtsveld lag.De roerganger had het zwaarste beroepvan het schip, dus ook veel stress. Alleen had het toen een andere naam, danhad je de kolder in de kop.

Hierna gingen we via het gedeelte vanhet schip dat voor de grote mast ligt, hetgedeelte van het gewone volk, naar hetgedeelte dat achter de grote mast ligt, decampagne, de kapiteinshut en de verblijven van de passagiers en de officie

ren. Als eerste gingen wenaar de kapiteinshut, delaagst gelegen van de officiershutten en het enigsteverblijf op het schip waarramen in zaten met glas.Hier was genoeg ruimte omeen tafel in te zetten. Dit wasdan ook de ruimte waar deofficieren en passagiersaten, navigeerden en in tijdvan oorlog strategischeplannen maakten.

Aan weerszijden van de kapiteinshut lagen de toilettenvan de officieren. Deze zagen er heel wat comfortabeler uit dan de gaten op hetdek van de matrozen. Echteen ruimte waar je, bij wijzevan spreken, heerlijk jekrantje kan gaan zitten lezen. Het enigste ongeriefwas, dat er geen wc papieraanwezig was. Om toch debillen schoon te kunnenhouden (en de wc pot) hinger aan een lijn door de pot heen eenpluche kwast in het zeewater zodat debillen der heren officieren met fris zeewater schoon werden gewassen. Deoverige verblijven van de officieren lagen boven de kapiteinshut. Hoe hogerhet verblijf was, des te lager de rang.

BloedroodHet geschutsdek loopt over het tussen-ruim, onder de kapiteinshut, tot de verblijven van de matrozen. Dit dek wasbloedrood geverfd. Dit was gedaan, omdat het wel eens gebeurde dat een kanonvolledig uit elkaar spatte en onder debemanning een enorme slachting aanrichtte en het bloed rijkelijk vloeide.Door de kleur van het dek viel het danminder op en werden de andere bemanningsleden minder gauw onpasselijk.Dit was ook nodig want je moest tochalert blijven.

Onder de kapiteinshut in het grote ruim,midden in het schip, zat de veiligsteplaats van het schip. Daar werd de munitie bewaard in een grote vaste kast.Om de munitie te halen moest een matroos langs een smalle steile trap naarbeneden gaan om een vat buskruit tehalen en met het vat op de rug weerterug.

Als laatste gingen we naar het middenschip waar iedere zondag na de mis destraffen werden uitgedeeld die sommigematrozen hadden opgelopen. Als minstzware straf gold het ra lopen. Een matroos moest dan met gewichten aan zijnvoeten en een touw om zijn middel, vande ene kant van de ra naar de andere kantlopen en dan in het water springen. Zijncollega’s trokken hem dan weer op aanhet touw. De zwaarste straf was kielhalen, je werd dan onder de boot doorgetrokken. Verdrinken gebeurde hierbijniet veel, maar je rug lag helemaal openen je moest zelf de doktersrekening betalen.

Handjevol mastenWe kregen ook nog uitleg over de standvan de masten. Die stonden niet recht,maar in de vorm van een hand:* de duim: boegspriet* de wijsvinger: fokkemast* de middelvinger: grote mast* de ringvinger: bezaan mast* de pink: vlaggemast

Na de rondleiding konden we zelf nogeven rondneuzen op de Batavia. Daarnagingen we met zijn allen een kop koffiedrinken op de Mark Twain. Dat is eenMissisippi raderboot uit 1896, dat wasingericht als restaurant. Hier hebben wede machinekamer bekeken.•

8 mei 1995 MEOBTIEK

DixieHet show- en dansorkest Final Touchzorgde als eerste dat de stemming er inkwam en de dansvloer werd gevuld.Daarna was het de beurt aan The DutchDixieland All Stars. Zij brachten onvervalste dixielandmuziek uit de jarenveertig en bekende nummers van GlennMiller passeerden de revue. Dit tot grootenthousiasme van het publiek dat massaal meeklapte en meezong. De voorzitter beloofde nog twee optredens vandeze Dixielanders later op de avond. Naweer een optreden van het dansorkestkondigde de voorzitter de illusionistManro aan. Duiven, een eend, een konijn en een beeldschone assistente liet

hij in het niets verdwijnen of haalde zeeruit te voorschijn. Met zijn show wisthij het publiek een half uur lang te boeien.

Conny VinkNog nauwelijks van de verbazing bekomen klonken al weer de tonen van hetdixieland-orkest. En dan was er het optreden van Conny Vink. In veertig minuten liet zij al haar tophits horen enbesloot haar optreden met een grote pot-

t

pourri van het Vera Lynn-repertoire. Uitvolle borst zong het publiek de evergreens van toen mee zoals: White clijfofDover, Lilly Marleen, We ‘II meet againen From the time you say goodbey. Totver na middernacht werd daarna noggedanst op de muziek van The DutchDixieland en Final Touch.

De PVMBO kan terugzien op een zeergeslaagd Oranjebal 1995.+

Motoren geweld(ig)Op de dag dat toch twee mensenin de 1 aprilgrap trapten en kwamen kijken naar de brandoefening in de OBW, werden op hetterrein van het MEOB rijproevengedaan met motoren. De rijproeven waren georganiseerd door hetOrion Motor College van het Marine Vliegkamp Valkenburg.

Rob Kievit, Cees van der Ploeg enJohan Barnhoorn deden samen de Organisatie. Clubleden konden onder toeziend oog van de deskundige vrijwilligers Martijn van Denzen (motorpolitie)en Kees Onvlee (rij-instructeur) vaardigheden met de motor opdoen. De rij-proeven waren: achtjes draaien, slalom,stapvoets rijden, remproef met uitwij

ken, gymnastiek op de motor, over bandrijden en een hellingproef. Over eenband rijden, of over een steen, blijkt meteen snelheid boven de dertig 1cm/uurnauwelijks waarneembaar. Tijdens detest konden de bestuurders ervaren hoedat aanvoelt.

ValpartijenVerder werd de ‘bok’-stand gedemonstreerd, motor neerzetten met het wieldwars. Ook werd er geleerd van elkaarsfouten. Er waren twee kleine valpartijen. Bij allerlei rijvaardigheidstestenbleek dat je soms snel moest nadenken,wat moet ik doen in bepa~Ide situaties?Maar daar waren de oefeningen voor.Velen hadden enige moeite met de vragen tijdens het uurtje theorie. Degenendie meededen waren dankbaar voor deextra kennis. Eind 1995 wordt het herhaald. Kees van de Ploeg: “Graag nogeen woord van dank aan het MEOB,vooral aan de MBK.”,

Oranjebal 1995Traditiegetrouw organiseert deP.V.M.B.O. op de eerste zaterdagna Koninginnedag het Oranjebal.

Voorzitter Fon Koek memoreerde dit inzijn openingswoord en voegde er aantoe dat op deze zaterdag 6 mei 1995 deavond natuurlijk ook een beetje in hetteken zou staan van vijftig jaar bevrijding.

II

1

1 _.1

t 1

- ~ .:,~ ;- ~

~ T ~ \

— — - —

AI~I ~IIlI(II~ONI~,.~. ~-. - N ~-SCH BEDI~!

~. ‘1~ .~. ~ ~ - 1 ~~—~-- ~ ~ “~ ~

~ :~~- .E~. ~~ -~ - -‘ — . . -. -.- ••- ~ .. - ..

~.. .-, .“‘-. ‘.~ ‘-~ ~ .‘t~ ~

MEOBTIEK mei 1995 9

TeiinistoernooiOp donderdag 20 april organiseerde de PVMBO, op initiatiefvan een paar enthousiaste tennissers, een recreatief toernooi. Ditvond plaats in het Frijlink tenniscenter te Noordwijkerhout.

Ruim voor zeven uur waren alle vierdebanen al volop in gebruik om in te slaan.Toen iedereen zijn of haar speelschemahad gekregen, kon precies op tijd methet toernooi worden begonnen. Iedereen speelde vier keer een half uur metsteeds wisselende partner en tegenstander. Nadat om 11 uur de laatste partijenwaren afgewerkt kon de eindstand wor

den opgemaakt. Toen bleek dat erslechts één deelnemer kans had gezienom alle partijen te winnen en dat wasJaap de Vos. De voorzitter Fon Koek,die zelf ook meespeelde, feliciteerdehem en gaf hem een heerlijke fles wijn.

PechvogelDe tweede fles wijn had de voorzitterbestemd voor de pechvogel die alle partijen zou verliezen. Het bleken er tweete zijn. De keuze werd hem echter nietmoeilijk gemaakt want één daarvan wasal naar huis vertrokken. Dus kon hijenige troostende woorden richten totPetra Vugts en haar de fles overhandigen.

Onder het genot van een drankje en eenhapje werd nog even nagepraat. Unaniem was men van oordeel dat het eensportieve en zeer gezellige avond wasen zeker voor herhaling vatbaar. Devoorzitter zal dit binnen het bestuur bepleiten maar op voorwaarde dat dan iedereen die nu heeft meegespeeld zorgtdat nog een tennissend lid van dePVMBO meedoet. Want naar zijn mening moeten er onder de leden toch zeker véél meer dan twintig tennisserszijn. •

P. ‘ •vebadminton“Voor de vijfde keer al dat jij dittoernooi organiseert, bedankt!”Dit zei de voorzitter van de badmintonclub Laurien Mooijmantegen Martin Dofferhoif. Hijkreeg net als de prijswinnaars eenbuisje met paaseieren.

De vijftig deelnemers speelden op 6april in zes poules een gezellig toernooi.De winnaars van iedere poule kregeneen buisje met paaseieren. Ieder deelnemer kreeg na afloop een doos met tienverse eieren mee naar huis.

4De club speelt inmiddels tien jaar in deApollohal in Oegstgeest. Zij spelen vanseptember tot half mei gezellig recreatief badminton op de donderdagavonden. Ook bij het MVKV kan wordengespeeld. De afdeling van de PVMBOkan wel weer wat fris bloed gebruiken.Het ledenbestand bestaat voor de helftuit MEOB’ers en de andere helft zijnintroducés. Dus als je één keer per weekeen gezellig avondje uit wilt.... Ookwordt er onder deskundige leiding gericht getraind. Dus ook beginners kunnen goed terecht bij deze club, voor dekosten hoef je het niet te laten. Regelmatig wordt er gespeeld op toernooienbij of met andere verenigingen.

De Paasdrive is een traditie, evenalsde recreatieve wedstrijden tijdens deherfst- en kerstdrive’s.•

W~d

t,.

7%

.,h

1~/ %,~/,

~

3

10 mei 1995 MEOBTIEK

KaartenDe klaverjas- en sjoelclub heeftook een paasdrive gehouden,evenals de bridgers. De bridgersbestaan uit een kleine groep. Zijspelen meestal in het Petit Restaurant.

De 72 klaverjassers en negentien sjoeIers vermaken zich iedere week opperbest, vrjdags in de kantine op de kaart-avonden. Zij spelen telkens tegen eenandere vereniging, zoals de voetbalvereniging Oegstgeest. En dat vijftienavonden lang. Na de pauze weer snelaan de tafel aanschuiven, die is aangewezen door een nummer op een aluminium plaatje, om weer een potje te spelen tegen nieuwe tegenstanders met een

De bridgeclub heeft niet zoveel ruimte nodig...nieuwe maat.

~ ~ H ~t,

de klaverjassers wel.

SjoelenDe negentien sjoelende dames verma-ken zich tijdens deze avonden ook pri-ma. Schijnbaar achteloos verdwijnen deronde schijven één voor één in de vakjes.

SlotavondHet seizoen is op zaterdag 20 mei afgesloten met een feest- en bingo-avond. Erwaren 158 gasten, waaronder diversegenodigden van bevriende klaverjas-clubs. De gezellige dansmuziek werdverzorgd door het duo Pleasure.De eerste prijs bij het sjoelen was voorNel van der Poel. Corrie Helfensteijnging met de eerste prijs en de wisselbeker van het klaverjassen naar huis.+

MEOBTIEK mei 1995 II

Uit de koker van de DC voorzitterDoor: Albert Vink, Vz. DC

Het wordt steeds tastbaarder. Metde besprekingen van de oud!nieuwlijst met DMEOB komt het“MEOB 2000” weer een stap dichterbij. Omdat de directie, in week19 en 20, zelfmet de oud/nieuwlijstnaar u toe komt, heeft de dienstcommissie besloten om deoud!nieuwlijst tot op bureauhoofdenniveau te bespreken.

Dit houdt ondermeer in dat de dienstcommissie niet het gehele overzichtheeft. Er kunnen dus zaken over hethoofd worden gezien. Daarom is hetbelangrijk dat de dienstcommissie heeftafgesproken dat u zelf een bezwaar kuntindienen bij de bezwarencommissie.Als u het niet eens bent met de plaatsing,of met het feit dat u niet bent geplaatst,kunt u een bezwaar indienen bij HPZ.Dit bezwaar zal dan door de bezwaren-commissie worden behandeld. Tevenszal deze commissie toetsen of de regelgeving juist is toegepast. In deze commissie zitten DMEOB, HPZ en namensde dienstcommissie Theo den Haan enAlbert Vink.

Overleg vergaderingDe overlegvergadering van 30 maart isop verzoek van de dienstcommissie verschoven naar4 mei. Op de agenda stondondermeer:- Instellen en taken van de bezwaren-,

de interne herplaatsings- en privacy-commissie.

- LEOKJTNO-medewerkers- Verbetering werkoverleg- Uitspraak DPKM- Beleid “MEOB 2000”

1. Instellen en taken van de bezwaren- , de interne herplaatsings- en privacycommissie.Met DMEOB is vastgesteld wat de taakis van de bezwarencommissie. De belangrijkste taak zal zijn, het toetsen ofde genomen besluiten in overeenstemming zijn met het beleidsplan personeleimplementatie. Naast het persoonlijkebezwaar dat u kunt indienen, na hetrondje “De staf komt naar u toe”, kunt ubezwaar maken tegen het plaatsingsbesluit in het “MEOB 2000”. In beide

gevallen is het zaak dat u schriftelijk,met argumentatie het bezwaar indientbij HPZ.

De taak van de herplaatsingscommissiewas door de dienstcommissie anders ingeschat dan door DMEOB. De dienstcommissie wilde zo snel mogelijk eenherplaatsingscommissie ingesteld zienom de plaatsing te begeleiden. DMEOBis van mening dat de bezwarencommissie hier voor is en dat de herplaatsingscommissie aan het eind van de implementatie een oplossing gaat zoekenvoor de medewerkers die niet te plaatsen waren in het “MEOB 2000”. Dedienstcommissie zal intern dit nog eensbespreken en DMEOB later informerenover het standpunt.

Ook is er gesproken over de instellingvan de privacycommissie. Er is door hetMEOB al enigejaren geleden een privacy regelement gemaakt maar deze isformeel nooit ingesteld omdat er in hetHaagse een regelgeving wordt gemaakt.De dienstcommissie heeft aangegevenniet langer te willen wachten en heeftvoorgesteld een privacycommissie in testellen. DMEOB is het hier mee eens enheeft HPZ opdracht gegeven de commissie op te starten. De dienstcommissie heeft tevens gevraagd een termijnaan de benoeming van de leden te koppelen. Er wordt een termijn van drie jaaraangehouden.

2. LEOKITNO-medewerkersDe dienstcommissie is door DMEOBgeïnformeerd over het tewerkstellenvan oud medewerkers van het LEOK.De dienstcommissie heeft van DMEOBde verzekering gekregen dat de medewerkers van het LEOK niet meedingentijdens het plaatsingsproces “MEOB2000”. Pas op het allerlaatste momentals de vacatures na toetsing van de interne herplaatsingscommissie niet tevullen zijn en deze aangemeld wordenbij de decentrale herplaatsingscommissie in Den Haag komen de oud medewerkers van LEOK net zo goed als alleandere herplaatsers binnen defensie inaanmerking voor plaatsing binnen hetMEOB. Tot die tijd is er alleen de vraagaan het MEOB of het mogelijk is omdeze mensen zinnig bezig te houden inplaats van ze thuis te laten zitten.

3. Verbetering werkoverlegDe dienstcommissie heeft aangedrongen om de aanbevelingen die zijn verwoord in de evaluatie werkoverleg doorKarin Dreef bedrijfsbreed te gaan invoeren. Door HPZ is hiervoor een planvan aanpak opgesteld. DMEOB heeftaangegeven dat dit gezien de drukke tijden de reorganisatie niet kan worden verwacht van de organisatie. Een uitzondering wordt gemaakt voor die delen vanhet bedrijf waar het onderzoek heeftplaatsgevonden. De dienstcommissiegeeft aan dan liever te wachten tot na deimplementatie van het “MEOB 2000”en te starten met een plan van aanpakvoor het gehele bedrijf. Dit past dangoed in het gehele personeelsbeleidvoor het “MEOB 2000”. DMEOB stem t

hier mee in.

4. Uitspraak DPKMDe DPKM heeft een uitspraak gedaanop de vraag van DMEOB om de mensen, die op een functie zitten die naar hetSEWACO-bedrijf gaat, niet verplichthun functie te laten volgen. Omdat anders de problemen in Den Helder metovertolligheid nog groter worden. DeDPKM heeft hierop negatief gereageerd. DMEOB legt aan de dienstcommissie voor, wat eventueel de consequenties van dit besluit kunnen zijn. Dithoudt ondermeer in dat men niet meervrijblijvend zou kunnen zeggen dat mende functie naar het SEWACO-bedrijfniet wil volgen, hier kunnen dan consequenties aan verbonden zijn. De dienstcommissie heeft de toezegging, vanDMEOB, dat de secties waar dit speeltgeïnformeerd zullen worden.

5. Beleid “MEOB 2000”De directie is bezig met het maken vanbeleid voor het “MEOB 2000”. In eersteinstantie is er beleid gemaakt op hetgebied van kwaliteitszorg. Er moet ookbeleid worden gemaakt voor milieu,personeelszorg, enz. Naar aanleidingvan dit beleid zullen doelen worden gesteld en er wordt een tijdspad aan derealisatie gegeven. De dienstcommissiewordt regelmatig op de hoogte gehouden van de voortgang.

12 mei 1995 MEOBTIEK

Gesprek IGKHet gesprek met de IGK was uitgestelddoor tijdgebrek bij generaal Maas. Dedienstcommissie is daarna uitgenodigdom op 1 mei naar Hilversum te komenom het gesprek af te maken. Er is verdergesproken over:

UBMDe dienstcommissie heeft de IGK gevraagd na te gaan waarom of er zo weinig gebruik wordt gemaakt van de UBMregeling, en waarom of er in sommigegevallen geen toestemming wordt verleend om met UBM te mogen gaan. DeIGK zal dit uitzoeken. De dienstcommissie wordt hierover geïnformeerd.

SBKEr bereiken de dienstcommissie middels een aantal kanalen steeds meer berichten dat defensie het SBK wil openbreken. De regeling zou te duur zijn enin strijd met het kabinetsbeleid om ouderen langer te laten werken. De dienstcommissie heeft bepleit om in ieder geval zolang de reorganisaties lopen hetSBK te handhaven in zijn huidige vorm,met de huidige hoogte van de uitkering.De IGK zei dat er bij wijziging van deSBK-regeling in ieder geval overleg gevoerd moet worden met de bonden. Tevens zal hij dit nog eens met de ministerbepraten.

ConvenantenDe dienstcommissie heeft met de IGKhet conflict over de huisvestingsparagraaf uit het convenant besproken. Hierbij heeft de dienstcommissie aangegeven dat het antwoord van deBevelhebber Der Zeestrijdkrachten(BDZ) niet in overeenstemming is metde uitgangspunten van het zelfbeheer.De dienstcommissie is van mening dater wel degelijk overleg gevoerd moetworden, tussen DMEOB en de dienstcommissie, bij het totstandkomen vanhet convenant. De IGK heeft toegezegddit te bespreken met de bevelhebber ende dienstcommissie nader te informeren.

Verder heeft de dienstcommissie aangedrongen dat een convenant maatwerkmoet zijn. Het MEOB is een ander bedrijf dan de Rij kswerf en zal dus ook eenander convenant moeten hebben. DelOK heeft aangegeven dat we dit bespreekbaar moeten maken bij deDMKM. De dienstcommissie zal zospoedig mogelijk een afspraak maken

met de DMKM om het totstandkomenvan het convenant te bespreken.

LoopbaanbeleidDe dienstcommissie heeft bij de IGKnogmaals aangedrongen dat er invullinggegeven zal moeten worden aan hetloopbaanbeleid voor burgers bij defensie. Bij het MEOB wordt alleen invulling gegeven aan functioneringsgesprekken en beoordelingen. De lOKheeft begrip getoond voor het standpuntvan de dienstcommissie en deelde meedat men voornemens is om een geheelnieuw loopbaanbeleid voor burgers bijdefensie te introduceren. De dienstcommissie heeft de hoop uitgesproken dathet deze keer niet alleen bij het op papierzetten van beleid blijft maar dat er ookinvulling aan gegeven wordt.

Toekomst MEOBDoor het steeds maar inkrimpen van deOrganisatie komen we binnen hetMEOB steeds dichterbij het punt dat weons moeten afvragen of we alle techniekgroepen die wij hier beheersen welin stand kunnen houden. De dienstcommissie pleit voor het uitbreiden van hetwerken voor derden. Als het personeeldat voor derden werkt een deel van dedefensiebegroting kan terug verdienen,geeft dit diverse voordelen. Dit betekentimmers behoud van werkgelegenheid,bezuinigen op de defensie begroting (ditis kabinetsbeleid) en er is behoud van detechniekgroepën. Dit laatste is voor defensie belangrijk en voor de KM in hetbijzonder.

De IGK zal dit, wat hij noemde “stokpaardje van de dienstcommissie” nogeens bespreken met de DMKM.

ReisbesluitDe dienstcommissie heeft aan de IGKgevraagd om aan de orde te stellen datbij de totstandkoming van een regelgeving als het reisbesluit ook eens gekeken moet worden naar de bedrijfsvoering van overheidsbedrijven zoals demarinebedrijven. Het huidige reisbesluit is gebaseerd op zo nu en dan eenseen dag een dienstreis maken. Maar hetMEOB zit met problemen dat mensendie iets langer weg gaan (meer dan vierweken) nu zelf geld mee moeten nemen.Verder wordt op het MEOB de regelinguitgelegd dat, als voorspelbaar iemandmeer dan vier weken naar het zelfdeadres gaat, bijvoorbeeld de akoestischemeetploeg naar Nootdorp, men onderhet verplaatsingskostenbesluit valt engeen vergoeding meer krijgt voor lunch,niet meer eerste klas met de trein magreizen, enz. De lOK heeft toegezegd dittot de bodem toe uit te zoeken en komthier op terug.

Na afloop van het gesprek bedankte dedienstcommissie de lOK. Er heerste eenontspannen open sfeer tijdens het gesprek.

JaarverslagEen elk jaar terugkerend fenomeen ishet maken van het jaarverslag. Omdatde verkiezingen van de dienstcommissie altijd in april worden gehouden is ergekozen om het tijdspad van hetjaarverslag van 1 mei tot 30 april te laten lopen.Binnenkort ligt het jaarverslag van dedienstcommissie voor u ter inzage.

In de volgende koker zal ik u verslagdoen van het gesprek met de DMKM datbinnenkort op het programma staat.•

L~ ~~1-~O2415~—pBMpRFDPTJFH~IPt F~Tp~f~GSTG~zST? 34~

Het is soms wonderlijk hoe Post toch nog aankomt, maar wie is nou het lek?

MEOBTIEK mei 1995 13

VerbindingsnetwerkNederlandse Antifiengeautomatiseerd

“Sorry,” zei Bertus Beitgens, chefCryptowerkplaats, “ik was helaasverhinderd voor de receptie op koninginnedag in Oegstgeest.” Hijhad daar een goede reden voor.Hij was toen op Curaçao. Keurigin een wit gala-uniform stond hijaangetreden voor alle hens op demarinebasis Parera.

Hij was daar van 30 maart tot 11 mei,samen met Emiel Dubois van zijn afdeling. Emiel ging 15 april weer terug. Zijhebben in opdracht van de Directie Materieel Koninklijke marine (DMKM)het verbindingsbureau opnieuw ingedeeld, bekabeld en voorbereid voor eennieuw computergestuurd systeem, hetMessage Handling System (MHS).

Albert Kromhout van de Dienst Onderhoud Elektronische Walinstallaties inNederland (DOEWINED), heeft voorafbij de stafheuvel de glasvezelkabel gelegd en op de juiste plaatsen aansluitingen gemaakt. Personeel van het Cen

trum voor Automatisering Wapen enCommunicatie Systemen (CAWCS)hebben na 15 april de computer in bedrijf gesteld. Op5 mei werd het systeemoperationeel opgeleverd. Bertus: “Datwas best wel spannend. Op een bepaaldmoment werden de oude kabels doorgeknipt en werd het nieuwe systeem aangezet. Het werkte in één keer.”

Loes Bavelaar en Alwin Giezen van deTekenkamer hebben alle revisies op tekening gezet. De aanpassingen zijn laterin Oegstgeest verder uitgewerkt. Paul

-

Links:Verbindingsof

ficier LTZ2H. Castel.Rechts:

AOOBDICH. Beltgens

Thompson van Projecten was de projectleider. Hij heeft de nodige problemen op Suffisant opgelost. Bij Savanetaop Aruba is een stukje van het verbindingsnetwerk aangepast evenals opHato Airport waarde luchtmacht zit mettwee F27’s en de marine met een Orion.

Bertus: “We hebben met zijn allen prima samengewerkt. Dat geldt ook voorde plaatselijke bedrijven en twee korporaals WDE van de materieelsdienst dienet zo hard meewerkten.”•

MEOB en ITEC 1995Door: Joost Burger

De ITEC (International TrainingEquipment Conference and exhibition) is een jaarlijks in Europaterugkerende ontmoeting vantrainings- en simulatiedeskundigen van over de hele wereld.

Dat de ITEC 1995 van 25 tot en met 27april plaats vond in het Congresgebouwin Den Haag, was voor MEOB een uitstekende gelegenheid om zijn activiteiten op dat gebied nationaal en internationaal te presenteren. Meteen artikel inde proceedings en een presentatie op deconferentie hebben we onze activiteitenop het gebied van trainers en simulatoren dan ook onder de aandacht gebrachtvan een breed publiek.

De ITEC brengt internationaal ontwerpers en gebruikers van trainers op de

hoogte van nieuwe ontwikkelingen ende toepassing ervan. Niet alleen de grotegerenommeerde leveranciers van simulatoren zijn te vinden op de beurs en deconferentie, maar zeker ook de kleinere.Hoewel het aantal getoonde trainers ensimulatoren voor civiele toepassingengroeit, is de ITEC nog altijd sterk opdefensie gericht. Op de beurs waren onder andere vluchtsimulatoren, rijsimulatoren, schietsimulatoren en virtualreality toepassingen te zien.

TrainersHet artikel en de presentatie in de vormvan een lezing gaven een beeld van dedoor MEOB ontwikkelde onderhoudstrainers en het gebruik van die trainersdoor de Technische Opleidingen KM inAmsterdam. Met als uitgangspunt eenuitleg over hoe de KM omgaat met hettrainen van onderhoudstechnici, zijn dekoudwatermaker-onderhoudstrainer

voor de Walrusklasse-onderzeeboten ende kruisvaartdieselmotor-onderhoudstrainer voor de M-fregatten uitgebreidter sprake gekomen. De ruim 150 toehoorders van de presentatie toondenzich geïnteresseerd door het stellen vaneen aantal vragen na afloop en het gevenvan opbouwende reacties.

Kortom: MEOB heeft zijn activiteitenop de ITEC aan een breed publiek kunnen presenteren, een actie die we volgend jaar zeker moeten herhalen!+

4’)

14 mei 1995 MEOBTIEK

Helikopter maakt noodlanding in weilandEven was het landelijk nieuws:“Helikopter maakt noodlandingin weiland.” Het landen was zogebeurt. Het opruimen duurdeiets langer.

Het Marine Transport Centrum inOegstgeest regelde groot materieel omde helikopter uit het weiland te verwijderen. De helikopter lag in het weilandvan peenbedrjf Marel. Vanaf de Valkenburgseweg moesten er platen worden gelegd om te voorkomen dat degehuurde kraanwagen en de MARTRADI bakwagen en opleggercombinatie totde assen in de klei zouden zakken. Bij-elkaar toch honderd ton platen, goedvoor driehonderd meter. Om de helikopter te kunnen vervoeren moest hijgedeeltelijk worden gedemonteerd. Hijstond nog maar op één landingswiel enkon zo niet worden vervoerd. Dus de

v

-

~ ~

— 1 —

~ 9

Door: C.F. Verbokkem, HPZ

In aansluiting op eerdere artikelen over het (vakantie-)verlof enige aandacht voor Arbeids DuurVerkorting (ADV), al dan niet incombinatie met ander verlof.

De huidige (5%) ADV bestaat sedert1 augustus 1985. Voor veertig uur werken per week, waar een betaling van 38uur tegenover staat, ontvangt men opjaarbasis twaalf zogenaamde ADV-dagen. Voor deze extra dagen wordt dustwee uur per week langer gewerkt. Voorde besteding van deze ADV-dagen bestaan verschillende varianten. Bij hetMEOB wordtjaarlijks bepaald — in goedoverleg met de dienstcommissie — welke dagen het bedrijf gesloten zal zijn.Deze dagen worden aangewezen alsverplichte ADV-dagen. Voor ditjaar isdat 26 mei, de dag na Hemelvaartsdag.Hoewel de overige dagen vrij opneembaar zijn, moeten zij worden inverdiend. Als alle ADV-dagen in het beginvan een jaar worden opgenomen, kan ereen correctie komen als mocht blijkendat niet alle dagen zijn inverdiend.

ADV en ziekteAangezien de ADV wordt inverdienddoor twee uur per week langer te werken, is het logisch dat bij ziekte geenopbouw van ADV plaatsvindt. Om detoepassing hiervan hanteerbaar te houden is bepaald dat per dertig dagen éénADV-dag is ingeroosterd (de jaarvariant). Bij ziekte langer dan dertig dagenwordt men geacht per periode van dertigdagen één ADV-dag genoten te hebben.Deze is dus niet meer beschikbaar voorvrije opname.

Als men ziek is gedurende een dag ofdagdeel waarop men vrij van dienst isvanwege ADV, dan heeft men geen aanspraak op enige compensatie, omdat deADV deel uitmaakt van de werktijdregeling.

ADV en ouderschapsverlofBij het toekennen van ouderschapsverlof wordt een dusdanige werktijdregeling afgesproken dat er geen opbouwvan ADV plaatsvindt. Dit wordt bereikt,door bij de bepaling van het ouderschapsverlof uit te gaan van een arbeidsduur van maximaal 38 uur per week.

ADV en deeltijdEvenals bij het ouderschapsverlofwordt bij de bepaling van de werktijd bijdeeltijdwerk er van uitgegaan dat ergeen opbouw van ADV plaatsvindt (dedeeltijdwerkers die thans ADV opbouwen behouden dit recht). Ook hierbij iseen maximale werktijd van 38 uur perweek bepalend.

ADV en collectieve sluitingBij aanspraak op ADV zal bij een collectieve dag een ADV-dag moeten worden ingeleverd. Hoeft men op zo’n dagtoch al niet te werken (bijv. een deeltijd-werker) dan hoeft er ook geen compensatie te worden gegeven.

Heeft men geen aanspraak op ADV danbestaat er geen compensatieplicht voordegenen met ouderschapsverlof/deeltijdwerk die op zo’n dag zouden moetenwerken. Dus ook niet door:- op een ander tijdstip te werken;- ôf vakantieverlof op te nemen;- ôf salaris in te leveren.Indien er in een andere situatie kortingen worden toegepast, zal de afdelingPersoneelszaken hiervoor zorgen. Ookals het vorenstaande aanleiding mochtzijn om vragen te stellen, is deze afdeling hiervoor beschikbaar.+

— — —• j:~• — .

wieken en de gearbox eraf, bijelkaar machine zo’n drie ton over. Een stukbleef er van de vijf ton wegende vlieg- handelbaarder voor de kraanwagen..

tieverlofen ADV

MEOBTIEK mei 1995 15

Inkopen in “MEOB 200(Y’Door. Peter ChoufoerHoofd Inkoop

ren verifiëren, betalen, enz. nog wordengeregeld.

werktuigbouwkundigeden, drukwerk, enz.

werkzaamhe

Bij het plannen maken voor dereorganisatie “MEOB 2000” is erook voor de inkoopfunktie gekeken naar hoe dit het beste konworden georganiseerd. Uitgaandevan de stelling decentraal tenzijzijn alle voor- en nadelen van decentralisatie van de inkoopfunctietegen elkaar afgewogen. Daarbijis ook rekening gehouden met allerlei (beperkende) overheids- enKM-regelgeving.

Rekening houdend met al deze aspectenis besloten om dc inkoopfunktie weliswaar centraal te houden, maar waarmogelijk en zinvol gebruik te makenvan afroepcontracten, ook wel raam-contracten genoemd. Hierbij is het debedoeling dat de toekomstige units zelfstandig zonder tussenkomst van bureauInkoop, bij diverse leveranciers bestellingen kunnen doen via afroepen. Diebestellingen kunnen zowel goederen alsdiensten zijn.

AanpassenIs het MEOB er klaar voor? Nee, voordat het decentrale afroepen kan starten,moet er nog heel wat gebeuren: momenteel worden bijvoorbeeld alle inkoopgegevens (leveranciersgegevens, ontvangst van goederen, keuringsgegevens,deelleveringen, retouren, enz.), dus ookde raamcontracten zelf en de afroependie hierop worden gepleegd, vastgelegdin het BBS-MATSUB. Met het BBSMATSUB worden ook de afroepen (bestellingen) geprint. Ook veel van deaanvragen van de huidige afdelingen enwerkplaatsen worden via het BBSMATSUB aan bureau verwerving(straks dus Inkoop) bekend gesteld.

De “MEOB 2000” organisatie zal dusover een geautomatiseerd systeem moeten beschikken waarin de units deze activiteiten zelf kunnen verrichten. Het isop dit moment nog niet bekend of hiervoor (tijdelijk) het BBS-MATSUBwordt aangepast, of dat het “IVM 2000”of een (aangepast) VAS gaat fungeren.Daarnaast moeten zaken als wie magbestellen en tot welke bedragen, factu

Er is een aantal afroepcontracten waarvan vrijwel zeker vaststaat dat hiervanslechts één Unit gebruik zal maken. Ikdenk daarbij bijvoorbeeld aan de Produkt-Unit Kalibratie voor het op afroepbestellen van onderdelen voor reparatievan meetapparatuur. Dit is zowel organisatorisch als financieel vrij makkelijkte realiseren.

Dit ligt anders bij die afroepcontractenwaarvan meerdere units gebruik willen maken (bijvoorbeeld kantoorartikelen of bevestigingsmiddelen). Om tevoorkomen dat er, zonder het van elkaarte weten, meerdere keren per dag of perweek wordt afgeroepen, zal voor dergelijke contracten een vast bestelpuntmoeten worden benoemd, waar met eenvaste frequentie (bijvoorbeeld één ~twee keer per week) wordt besteld. Ofdit bestelpunt bij het bureau Inkoopkomt of elders in de organisatie wordtondergebracht, is op dit moment nogniet bekend.

Overigens, het zelf afroepen door deMEOB-Units is niet alleen maar balIelujah, wat fijn. Er komt wel een stukjezelfzorg om de hoek kijken. De bestellerzal zelf moeten bewaken of de leverancier op tijd en het goede levert en zal dusook op tijd moeten bestellen. Ook incidentele klachten over niet correcte leveringen zal hij zelf moeten oplossen.Bij repeterende of grove klachten moetnatuurlijk bureau Inkoop worden ingeschakeld.

Niet wachtenWachten we tot alles is geregeld? Nee,alleen al om te voorkomen dat straksalles tegelijk moet gebeuren, is bureauverwerving (straks bureau inkoop)reeds begonnen het aantal afroepcontracten uit te breiden.

Om een indruk te geven waarvoor momenteel reeds afroepcontracten bestaan, noem ik onder andere:ijzerwaren, gereedschappen, elektrotechnische materialen, verf, sanitair,printplaten, fotowerk, boeken, norm-bladen, veiligheidsschoenen, kalibratie-,loodgieters-, elektrotechnische- en

PrimeurEigenlijk willen we niet wachten totdathet “MEOB 2000” een feit is en hetdecentraal afroepen nu al uitproberen.Hiervoor had de MEOBtiek in januaride primeur. Op basis van het afroepcontract wordt per uitgave van de MEOBtiek door de redacteur een orderformuher opgemaakt. Levertijden en budgetworden door hem zelf bewaakt. De afdeling verwerving heeft hier geen omkijken meer naar. Dit is, zeker in ditbijzondere geval, voor beide partijenerg prettig. Immers, pas op het laatstemoment is precies bekend hoeveel teksten foto’s moeten worden gedrukt. Deredacteur kan aan de hand van de contractvoorwaarden zelf berekenen wat deomvang van de afroep wordt. In hetverleden betekende dit altijd spoed voorverwerving of vaak zelfs een afroepachteraf. Afgezien van de interne problemen komt zoiets bij een leveranciernatuurlijk erg onprofessioneel over.

AfroepcontractenWaar wordt nu aan gewerkt en komt ernog meer?

Momenteel wordt gewerkt aan afroep-contracten voor: bevestigingsartikelen,onderdelen voor meetapparatuur, beeldscherm- en veiligheidsbrillen. Verder ishet de bedoeling dat er ook nog afroep-contracten komen voor onder andereelektronische componenten en metalen.

Gaat er nog verder nog iets veranderen?

Ja, het ligt in de verwachting dat in denabije toekomst ook bij het MEOB hetfenomeen Inkopen met Electronic DataInterchange (ED!) zijn intrede zal doen.

Eigenlijk is er al een begin mee gemaakt. Zo wordt er binnen bureau verwerving reeds gebruik gemaakt van eenrechtstreekse modem-verbinding (viavideo-tex dienst) met een leveranciervoor het op afroep leveren van elektrotechnische materialen. Met behulp vandeze on-hine verbinding kunnen uit deleveranciersdatabank zaken als: prijzen,typenummers, voorraadgegevens, enz.

16 mei 1995 MEOBTIEK

van de diverse artikelen worden opgevraagd.

Dit is een groot voordeel omdat in depraktijk blijkt dat voor reguliere afroepen van technische materialen toch nogveel telefonisch overleg en/of schriftelijke correspondentie (faxen en offertes)nodig is om de juiste gegevens te verkrijgen.

Ook zijn prijsoverzichten of catalogimet vaste prijzen van het gehele assortiment van de diverse fabrikanten vaakniet beschikbaar.

Gezien deze problematiek zal het duidelijk zijn dat de EDI-methode voor beidepartijen, dus ook voor de toekomstigeMEOB-units, een aantrekkelijke optie is.

Immers, op basis van de meest actueleprijsgegevens en levertijden kan met hetBBS direct een afroeporder worden ge-

maakt en daarna naar de leverancierworden verstuurd.

Hè, zult u nu roepen! Een van devoordelen van zo’n methode is tochdat je ook elektronisch kunt bestellen?

Ja, u hebt gelijk. Dat kan inderdaad enis natuurlijk ook de meest efficiënte methode. In principe zou bureau verwerving nu al elektronisch kunnen bestellen. Deze optie is voorlopig geblokkeerd.Dit omdat er momenteel overleg wordtgevoerd met het Hoofd van de AfdelingMaterieelverwerving in Den Haag oftoepassing van deze optie mogelijk isbinnen de bestaande regelgeving en hoeaspecten als financiële vastlegging encommerciële verantwoording (dossiervorming) moeten worden geregeld.

InternettaalDeze problematiek beperkt zich overigens niet alleen tot eventueel bestellen

via een on-line modemverbinding, maarricht zich ook op de vraag hoe de KMdenkt om te gaan met commerciële activiteiten via een netwerk als Internet.

Mijn inschatting is dat inkopen via eenmodemverbinding op korte termijn zalworden toegestaan. Het gebruik van Internet zal waarschijnlijk wat langer duren omdat het Internet-systeem bij eenaantal beleidsbeslissers nog relatief onbekende materie is en het systeem, vanwege z’n stormachtige ontwikkeling,zowel in positieve als in negatieve zinin de schijnwerpers staat.

Of men lang de tijd krijgt om hieroverna te denken betwijfel ik, omdat in datgeval de markt de regelgeving uiteindelijk zal sturen. Het gebruik van Internetwordt nu al door het bedrijfsleven zodanig opgestuwd, dat de overheid wel zalmoeten volgen. •

Een vakbondsconsulentDoor: Wil van Elk

M.F. Brouwer is vakbondsconsulent bij het MEOB. Hij is 50 jaar,getrouwd en heeft twee getrouwdedochters. Hij werkt bij het Bedrijfsbureau, sectie orderbehandeling voor Natuurkundige enNautische Instrumenten. Naasthet werk waarvoor hij wordt betaald, doet hij nog heel wat aanvrijwilligerswerk.

4

Als actief lid van de vakbond AbvaKabo is hij voorzitter van RijnstreekLeiden. Ook heeft hij zitting als plaatsvervangend lid in de bondsraad, hethoogste orgaan van de bond. Het is eenbesluitvormende raad en ieder lid (3) ofplaatsvervangend lid (3) draagt zijnsteentje bij op het gebied van zijn expertise. Brouwer: “Besturen is een echtehobby van me. Ik ben een echte verenigingsman, altijd al geweest. Ik ben doorde bond aangesteld als vakbondsconsulent. Het voordeel van een consulent opde werkplek, is dat je makkelijker aanspreekbaar bent omdat je dichter bij demensen staat. Mijn persoonlijk specialisme is Arbo, pensioen en VUT, ook

alles wat met loonstroken en socialevoorzieningen te maken heeft.

RegiofunctieOok personeel van het MVKV, Belastingdienst en Defensie Pijpleidingen,kortom alle rijkspersoneel uit deze regio, wordt naar mij doorverwezen. Eenconsulent weet de weg binnen de vakbond en kan mensen met problemengoed doorverwijzen. Maar zelf heeft hijook kennis van zaken. Je moet het nietzien als concurrentie voor de afdelingpersoneelszaken, meer als aanvulling.Als er iets misgaat en er financiële schade wordt geleden door foutief handelen,komt er een verzekering van de bond

aan te pas. Ik moet zeggen, het is eengoed georganiseerd systeem.”

HelpenBrouwer: “Een vakbondsconsulent staatniet alleen voor de taak om collega’smet raad en daad bij te staaq. J.W.N. vanNobelen en J.E. Slot weten over belastingtechnische zaken ook het nodige tevertellen.

Iedereen kreeg laatst een mededeling inde bus van het pensioenfonds. Dat gingonder andere over bijverzekeren vooreen pensioen. Als mensen daar vragenover hebben, kunnen ze langs komen.”•

t. Ç~

,1

~1,J ii

MEOBTIEK mei 1995 17

Een dagje oud-medewerkers: delta, abdij en ‘Britania’Door: Antoon Koch

Maandag 8 mei. Vroeg uit de veren met een hoofd vol 50 jaar bevrijding, Canadezen, ‘Land ofhope and glory’, Vera Lynn, ‘Oldsoldiers never die’ en ‘Ouwe jongens, krentenbrood.’ Na alle festiviteiten echter nog niet helemaalterug naar de alledaagsheid vanhet bestaan vanwege een door hetMEOB georganiseerde ‘Dag vande oud-medewerkers.’ De animodaarvoor veroorzaakte het parkeren van een viertal BOVO-bussenvoor de bedrijfskantine aan deHaarlemmerstraatweg.

• ‘~. ~

t’

Ondanks het vroege uur werd het nectarvan de ambtenaar ofwel de koffie doordé bekende Jan Uiterdijk ingeschonkenom daarmee de laatste restjes slaap opgepaste wijze weg te kunnen werken.Bijna een half uur lang was het handenschudden van oud-collega’s, met enzonder echtgenote, indachtig het liedje“Vogeltje wat zing je vroeg.” “Jongens,wij gaan er vandoor,” riep iemand diede meisjes vergat. Geen probleem. Metz’n tweehonderddertienen stapten wijaan boord van de vier comfortabeleBEX-BOVO’s en dra was het bedrijf,een stuk van ons leven, aan de horizon

verdwenen. Conform het programmagingen wij in zuid-westelijke richting.

SluiprouteVia een file-ontwijkende sluiproutewerd het Prins Clausplein overgevlogenen zagen wij nog net bij Ypenburg eenspandoek hangen ter bestendiging vande werkgelegenheid bij Fokker. “Hoeven wij ons geen zorgen meer over temaken...,” aldus een collega die opmerkelijk bij de pinken was. Rotterdam,Schiedam, Vlaardingen. De werf Wilton waar ooit de kruiser de Ruyter werdgebouwd lag er verlaten bij. Goede tijden, slechte tijden. Wij dachten aan november 1953 toen koningin Juliana, opeen werf in volle glorie, de kruiser inontvangst nam. Nu is de bouwplaats het

domein van meeuwengelte dat neerstrijkt opgevallen hijskranen.

AppelgebakVia de eilanden, langs wegen waar oudMEOB-medewerkers niet vaak of helemaal niet komen, passeerden wij dijkenop Delta-hoogte en enorme waterkeringen. Op de Grevelingendam was er eenpauze ingelast voor plas en koffie metwarm appelgebak. Dat werkte stemmingverhogend. Tegen het middaguurwerd Middelburg bereikt. Een van debuspassagiers wilde almaar éérst naarDomburg. Uit nostalgie of omdat hij

daar ooit een scharreltje had? “You never know,” zeggen de niet niets, maargewoon vermoedende Engelsen.

AntonidesMiddelburg is een parel. Een stad dieveel oorlogsgeweld heeft doorstaan.Het oude gedeelte is tot in de puntjesgerestaureerd. Nabij de abdij werdenwij welkom geheten door de oud-directeur van het MEOB, ir. L.J. Antonides,daarin bijgestaan door zijn echtgenote.Dit werd op prijs gesteld. Vervolgenstraden wij het gebouwencomplex binnen om ons via de gewelven op de hoogte te stellen van een aanzienlijk stukMiddelburgse geschiedenis. Een kortmaar hevig bezoek, dat niet leidde tothet ontluiken van late roepingen. Derhalve verlieten allen het klooster om opzoek te gaan naar de echte Zeeuwseboterbabbelaars of om een kaartje naarde achterblijvers te sturen. “De zonschijnt, het is lekker weer. Jongens, watwillen wij eigenlijk nog meer,” dichtteeen Katwijker ons voor op de antiek-markt bij het oude raadhuis.

Tweehonderdertien toetjesNa het aangenaam verpozen reden wijeen rondje Abdijstad. Het aardige vanMiddelburg is dat alle oude woningenin de binnenstad, boven de deurpost,een naam dragen. Een leuke hobby omde oorsprong daarvan na te gaan. Deafstand Middelburg-Vlissingen werdsnel overbrugd. Beide plaatsen lijkenaan elkaar te zijn vastgegroeid.Na wat rondscharrelen vonden dechauffeurs een goede parkeerplaats.Volgde de bestorming van Britaniawaar het gezelschap neerstreek in deeetzaal, het personeel uitdagende effetweehonderddertien hongerige magente vullen... De Zeelandse horeca ging ervoor!! Hollen, rennen, draven, haastenen weer stilstaan. Koffie, thee, bier, frisdrank en een neut. Het bedienende Luctor et Emergo werd volop in praktijkgebracht. De glazen werden geheven,de soep gelepeld, de schnitzel aangesneden, de groenten opgeschept, de patates genoten en een vals gebit weggemoffeld. Hoe ouder de tafelgenoten, deste eetlustiger ze waren, zo leek het wel.Marinemensen en MEOB’ers hebbendaar geen handleiding bij nodig. De regelmaat zat er bij het personeel goed in.

-

-1-

Genoeg belangstelling om vier bussen te vullen.

H :~

/

en ander gevoloodsen en stil-

18 mei 1995 MEOBTIEK

Echt lang wachten was er niet bij. Vande soep tot en met het ijsbollige toetjewerd zo behendig tussen de tafels gelaveerd dat de stomerij er niet aan te pasis gekomen. De kwaliteit van het gebodene was uitstekend. Britania bevielons best. Alle reden om bij een herhaaldbezoek aan Vlissingen daar nog eenseen keertje lekker Hollands te gaan etenals tegenhanger van het in een restaurantop zijn Italiaans, Grieks, Mexicaans enChinees vreemd gaan. “Britania, herewe come.”

Instappen en wegwezenLang de tijd om, als wijlen Michiel aanhet grote wiel, over het Scheldewaternaar passerende schepen en ZeeuwsVlaanderen te staren werd ons niet toegemeten. Instappen en wegwezen. In debus gezeten maakte de volle maag dereizigers doezelig. Er werd fiks met deogen geknipperd en geschuddebold. InVeere aangekomen was iedereen, omdit fraaie stadje te aanschouwen, klaar-wakker. De chauffeurs wrongen de bussen door de nauwe straatjes en zagenkans het historisch erfgoed ongeschonden achter zich te laten. Overstuurmanskunst gesproken. Na dit bliksembezoek werd de koers ‘NoordNoord Oost tien graden stuurboord’ ingezet. Richting Zeelandbrug. Wat een

.j~i

fraai uitzicht over de Schelde! Geenwonder dat Zeeland zoveel toeristentrekt tijdens de zomermaanden. Eenuurtje later dan het programma vermeldde waren wij, met Jan Wolkers gesproken, ‘Terug in Oegstgeest.’ Complimenten voor de reisleidster,chauffeurs en begeleidende MEOB’ersdie hopelijk in de toekomst nog eenszullen meedoen als oud-medewerkers.“Hebben wij ook weer gehad, kunnen zeons niet meer afpakken,” luidde algemeen de conclusie. Delta, Grevelingendam, abdij, lekker eten en de onderlinge

ontmoeting van vutters en gepensioneerden met sterke verhalen over verleden en heden: het was geweldig. Iedereen hoopt nog vele uitstapjes mee tekunnen beleven. Nu maar duimen dathet MEOB niet uit de geestgemeente zalverdwijnen. Daarover werd met enigezorg van gedachten gewisseld. Niet alleen vanwege het dagje uit, maar medeomdat de directeur van het MEOB, ir.P.R. Hogendoorn, in Den Haag de belangen van een goed draaiend MEOBaan het verdedigen was en ons, jammergenoeg, niet kon ontmoeten.+

BeveffigingDe eerste camera was geplaatst ennog niet eens aangesloten, of deeerste telefoontjes kwamen reedsbinnen bij het MBK.

Bij deze tot contactpersoon aangewezenHans Kloosterman kon de bellers geruststellen: “De camera’s staan vast opgesteld en kunnen niet bij de woningenin de Morsebelpolder naar binnen kijken. Ook komen er geen lichtmasten diede burgers ‘s nacht uit hun slaap houden.”De verontrustte burgers waren hiermeegerustgesteld. Toen hun keukenblokkenwerden gestolen en de MBK de politiewaarschuwde, waren ze er anders maarwat blij mee dat er werd opgelet. Maargoed, geen stiekeme gluurders dus bijhet MBK.

Het is dat de grond te drassig was, anders was het hele project al klaar geweest.

met het nieuwe meubilair en een grotereleefruimte maken het werken in dewacht een stuk prettiger. Iedereen vanhet MEOB die daaraan heeft meegewerkt, wordt dan ook vriendelijk bedankt!”•

-~

-

—~ - -~ ~ ..__~ -—‘-. ~ ~‘—-,:‘-~

—,‘—- -~

S- ~ ~ —. -~

~ ~~ - -- ~~

- 1•‘ II

- 1111111 II II

II —

—.

-~ .~r ‘~ç~.• -i. •~~:‘~‘~-- ‘~“- •._:: .

.f~,-,. •~• ••-

‘.‘:.-.,.~ .w.~.- ~ .

‘.

-.-t

Hans: “De medewerkers van het MBKzijn blij met de verbeteringen. Vooral devernieuwingen in het gebouw zullen hetleven van de MBK’ers een stuk aangenamer maken. Een nieuwe vloerbedekking, wandbekleding en plafond, samen

MEOBTIEK mei 1995 19

FamilierechtDoor: Klaas Meijer

Word je wat ouder, zoals ik, danbegin je je een aantal dingen af tevragen zoals: wie zijn mijn erfgenamen, moet ik al mijn vermogenopeten als ik in een bejaardentehuis terecht kom en hoe zit datmet het testament voor de langst-levende.

Ik heb mij de laatste tijd een beetje indeze zaken verdiept. Wellicht kunnenmijn ervaringen van nut zijn voor degroep die straks met VUT gaat in verband met het bereiken van veertigdienstjaren.

ErfopvolgingWanneer iemand overlijdt gaat zijn vermogen, de nalatenschap, over op de erfgenamen. Overlijdt iemand zonder dater testament is gemaakt, dan gelden altijd de regels van het Burgerlijk Wetboek: dit noemt men de erfopvolgingbij versterf.

Uitgangspunt is hierbij dat slechts erfgenamen kunnen zijn de bloedverwanten en de echtgenoot. Bloedverwantenzijn (groot)ouders, (klein)kinderen,broers, zusters, enzovoorts. Mensen dievia een huwelijk, hetzij door het eigenhuwelijk van erfiater, hetzij door eenhuwelijk van een bloedverwant, verwant zijn, zijn aanverwanten. Denkhierbij aan stiefkinderen, schoondochters en zwagers. Aanverwanten ervenniet van elkaar.

De erfgenamen bij versterf wordenverdeeld in vier groepen. Leden van devolgende groep worden pas erfgenaamindien in de groep daarvoor niemandmeer wordt aangetroffen. De volgordeis ruwweg als volgt:- eerste groep: kinderen en de echtge

noot;- tweede groep: ouders, broers, en zus-

ters;- derde groep: grootouders;- vierde groep: ooms en tantes.

Wanneer er helemaal geen erfgenamenzijn, vererft de nalatenschap aan destaat.

De kinderen en de echtgenoot ervenieder een gelijk deel. Overlijdt eenvrouw met achterlating van een man endrie kinderen, dan krijgt ieder 1/4 deelvan haar nalatenschap. Let wel, wanneer de echtgenoten geen huwelijksevoorwaarden hebben gemaakt zijn zijkrachtens de wet in algehele gemeenschap van goederen getrouwd. Dan isalles wat zij bezitten van hen samen.Wanneer één van hen overlijdt, is dehelft van die gemeenschap van die overledene. De langstlevende echtgenoothoudt van de andere helft van de nalatenschap eenzelfde deel als elk kind.

Kinderen en kleinkinderen van iemanddie erfgenaam bij versterf geweest zouzijn, maar die v66r de erfiater is overleden, nemen de plaats in van hun vaderc.q. moeder. Dit noemt men plaatsvervulling. Wanneer bijvoorbeeld van eenechtpaar met drie kinderen één reeds isoverleden met achterlating van tweekinderen, dan erven die twee kinderensamen het deel, dat hun overleden vader of moeder van zijn ouders zou hebben geërfd.

Van iemand die kinderloos is geblevenen ongetrouwd, erven de ouders, broersen zusters ieder voor een gelijk deel,met dien verstande dat één ouder nooitminder dan 1/4 gedeelte krijgt. Laat iemand dus drie broers als erfgenamen naen de beide ouders, dan erven de beideouders beiden 1/4 en de broers elk 1/6deel van de nalatenschap. Ook voor dekinderen en kleinkinderen van eerderoverleden broers en zusters vindtplaatsvervulling plaats.

Met ongehuwd samenlevenden wordtin de erfrecht geen rekening gehouden.

Ongehuwd samenlevenden moeten dusaltijd, als zij elkaar tot erfgenaam willenbenoemen, een testament maken.

TestamentIeder die 18 jaar is en over zijn verstandelijke vermogens beschikt, kan eentestament maken en daarbij afwijkenvan de vererving zoals de wet die aangeeft. Dit is door een aantal bepalingenbeperkt. Kinderen en ouders hebben altijd recht op een bepaald minimum deel,de legitieme portie genaamd. Anderelegitimarissen zijn er niet. Uw echtgenoot, broers en zusters kunt u dus helemaal onterven. In een testament op delangstlevende echtgenoot kan wordenbepaald dat deze een schuld krijgt aande kinderen ter grootte van hun nettoerfdeel. De langstlevende echtgenoot isechter niet verplicht die schulden te betalen. De kinderen kunnen hun erfdeelpas opeisen bij het overlijden van delangstlevende. Of een testament op delangstlevende echtgenoot effect heeft,hangt af van de vraag of eventuele legitimarissen berusten of niet.

Wanneer een ouder overlijdt met achterlating van één kind, is diens legitieme portie de helft van het erfdeel bijversterf. Bij twee kinderen bedraagt hetminimum deel 2/3 en bij drie of meerkinderen 3/4 gedeelte van hetgeen hijgekregen zou hebben als hij bij testament niet in zijn rechten was beperkt.Het minimum deel van ouders bedraagtde helft van het erfdeel, dat zij zoudenhebben gehad wanneer zij bij testamentniet zouden zijn beperkt of uitgesloten.

De volgende keer zal ik het hebben overschenkingen. •

Waar waren Care! Verbokkem, Jan Uiterdijk enArie Bal in week 20?Zij waren gwoon aan het vissen in Denemarken.Samen met nog een paar vismaten hebben zij hunjaarlijkse vistrip gemaakt. Een weekje vissen,mooi weer en veel vis. Mooier kan het niet!•

20 mei 1995 MEOBTIEK

Een drie talen bezoekDe werkgroep COMLOG van hetontwikkelingsproject ATGW3MRbracht op 29 maart een bezoekaan het MEOB.

Deze werkgroep houdt zich bezig metde ontwikkeling van nieuwe generatiesanti-tank geleidewapen voor de middelange afstand. Naast ons eigen land zijnFrankrijk, Engeland en Duitsland bij ditproject betrokken. De rondleiding werddan ook in drie talen gedaan. De bezoekers komen uit de onderhoudswereld enzijn goed op de hoogte van logistiekezaken, vooral op onderhoudsgebied. Zijwaren vooral geïnteresseerd in de meet-en testopstellingen. Zij waren onder deindruk en zijn nu goed op de hoogte vanons kunnen.

Het nieuwe anti-tank geleidewapen iseen vervanger voor de TOW Dragon.Onder andere zal de huidige draadgelei

de besturing worden vervangen dooreen lasergestuurd systeem. Binnen eenpaar maanden is een prototype gereed.+

Chemisch afvalHet chemisch afval van de oude Oppervlaktebehandelingswerkpiaats (OBW)is afgevoerd. De medewerkers van deingehuurde firma droegen beschermende kleding met persluchtmaskers. Deverschillende stoffen werden in specialevaten afgevoerd. Het terrein was terplaatse afgezet tijdens de werkzaamheden.•

Oldtimer

Door: Jan Bakker

In het zonnetje gezetIn gebouw C, waar toen nog maar éénraam in zat, was tijdelijk een werkplaatsingericht voor de MLD-radar. Wemoesten daar met vijftien man werken.‘s avonds overwerken was nodig om eenserie zoeklichten van de Neptune op te

leveren. Ontsteken was nogal riskant,vanwege de grote lichtsterkte van zevenmiljoen Kaars, en was niet toegestaan.Tijdens overwerk mocht alles en wijwaren toch alleen. Zo gezegd, zo gedaan.

BrandviekAchterin de werkplaats werd met hogehartsiag de zaak in gereedheid gebracht.Zou die het doen, 70 Volt en 20 Ampère? Hij mocht maar drie minuten branden! Dus richtten op de overliggendedeur. Lichten uit. Zonnebrillen op of

niet kijken en daar ging ie! Na tweeminuten stond de deur in lichte laaie. Debrandvlek is nog te zien.

Dat viel tegen. Dan maar naar buiten enrichten op het magazijn 250 meter ver.In het magazijn liep een wacht zijnrondje met een kleine zaklantaarn. Diezouden we effe bijlichten. De man wistniet wat hem overkwam en vertelde onthutst dat de bliksem was ingeslagen. DeAVQ-2 had zijn werk gedaan. +

—

t

-~

— —

——

9,. ., ~

.~.

1

MEOBTIEK mei 1995 21

atcom simula orDe eerste fase van het project Satcorn Simulator is afgerond. Op 16mei werd bij de OperationeleSchool in Den Helder een 66MHzPentium PC, een Portable PC, eenbeeldscherm en een remote control afgeleverd. Na installatie kaner met twee cursisten tegelijk opworden gewerkt. De lessen beginnen een week later al.

Op de dag van aflevering werd gedemonstreerd hoe het systeem en de bediening werkt. De Simulator is voor de

opleiding van verbindelaren voor de Mfregatten en L-fregatten. Ze hoeven nuniet meer naar Erfprins waar in gebouwCerberus praktijklessen werden gegeven. Soms moest men zelfs bij de schepen vragen of er alsjeblieft van hun apparatuur aan boord gebruik gemaaktmocht worden. Een hele verbetering.

Nico Carlie heeft nu weer een leeg bureau. Herman Boers heeft zijn gedeeltevan het systeem nog staan. Zij zijn alweer bezig aan de tweede fase van hetproject. Herman toonde een Compact

Disk waarop de foto’s staan die voor hetprogramma zijn gebruikt. Zij hebbenzich volledig verdiept in de werking vanhet systeem en hebben zelf de foto’sgeselecteerd en digitaal bewerkt. Omdat gebruik wordt gemaakt van foto’svan het originele systeem aan boord, isde simulator zeer realistisch, ook alspeelt het zich af op een computerbeeldscherm. Herman en Nico weten nuwaarschijnlijk beter hoe het aan boordwerkt, dan de instructeurs! En de klant?Die is tevreden.+

,~. k~.. ~‘4.~jJ~) 1 e~

7-~ ~~~‘r- .~, ~

~“: ~

- -~-

~ ,~:‘

~?7 ~,- ~:.

Teamwork, het interne blad van hetMEOB, had een prijsvraag uitgeschreven ter ere van het 25-ste nummer. Menkon een verhaaltje inzenden en het leukste zou f 25,00 winnen. In het 25-stenummer stonden zes verhalen die hiervoor in aanmerking kwamen. Van de 21reacties hierop, waren er vijftien voorErik van der Vos. Hij kreeg op 11 meivan de redactie van Teamwork de prijsofficieel uitgereikt tijdens een redactievergadering.+

Origineel idee: het 25-ste nummer van Teamwork, nummeren met een kwartje.

WanutebeeldEvenals Egypte heeft ook BahreinYPR-voertuigen besteld. Beide landenhebben een offerte gekregen voor onderhoud van warmtebeeldapparatuur bijhet MEOB. Hierop is nog geen antwoord ontvangen. Vier militairen uitBahrein, zij volgen een cursus bij deDMKL, waren op 16 mei op bezoek bijhet MEOB. Zij waren zeer geïnteresseerd wat er zoal komt kijken bij hetgeven van onderhoud. Ze waren in iedergeval onder de indruk van het MEOB.Nu maar afwachten of het werk oplevert.+

0—

—

.~\ç. ~

Prijsvraag

4

22 mei 1995 MEOBTIEK

PuzzeIhoek~

Oplossing vorige puzzel

AASBEER. KARBOUWR.LIGA.K.MUIS.OAB.GE.BOK.NG.DEBOK. LUIAARD . MOLINKA.IS .EVEREK.AB.AAR.BE.SAR.KRAAN.TAATS.T.LODDE. . .GEH.AK.M.ETAGE.SANOK.JUS.OK.LAM.AE.SASTER.BIS .KALKTIL . TAPKAST . HOHAP.SE.SAK.OM.KAN.GLEI.R.ARON.,LGIRAFFE. POOLVOS

Oplossing inleveren, uiterlijk30juni1995 bij:Sonja Vlieland,afdeling ORKC.

Horizontaal

1 Vader, indien 2 Grootvader, Albert Corner 3 Middagmaal 4 Scheldwoord 5 Sergeant Majoor Administrateur, Lutetium 6 Een met zachte rulleijs bedekte streek 7 Het midden van een inrichting in het groot om op uitgebruide schaal produkten uit grondstoffen te vervaardigen 8 Wijngeestvlambek 9 Inrichting tot het fokken van paarde 10 Aan elkaar verbinden11 Seleen, uitroep 12 Ongeveer 13 IJskorrels uit de lucht 14 Laan15 Christelijke feestdagen.

I-vL~t~I

1 Aan het eind, schop 2 Kroes, riviertje in Brabant 3 Afkorting van eenspanningsbron, bedrijfsingenieur, anonymus 4 Afkorting van een element,Regeringsreglement, noot 5 Bolgewas, hetzelfde, afkorting van EMK6 Het geheel van kennis, betreffende het volk 7 Amsterdams peil, stad inDuitsland, laatste kwartier, VN in ‘t Engels, steen, op de wijze van8 Niet uit, onder ander, naaf, stoomschip, onderofficier, rijksgrens, inplaats van het zegel 9 Noot, christelijk jongeren liga, na Christus, bruto,kleine computer, cerium, water in Friesland 10 Beweging van niet weten11 Tin, aartsbisschop, afkorting van excellentie 12 Greenwich tijd, nieuwetestament, aanduiding voor een spoel (inductie) 13 Heer, lidwoord, aanduiding voor stroom 14 Uitroep van pijn, aanduiding voor spanning, Royalnavy 15 Pro memorie, snoer tot een reeks verenigd.

6 7 8 9 10

Puzzelladder

4 Mw. P.M. van Duyvenbode4 Mw. P.G. Grootjans-Martens4 Hr. R.L. Schippers5 Mw. J.A.M. Kühn-Grootjans8 Hr. P. Dijkdrent8 Hr. C. Ouwehand

10 Hr.A.Bal10 Mw. T. Paats11 Hr. P. Middelkoop12 Hr. C. Haasnoot12 Hr. P. Guyt13 Hr. R. van Daalen16 Hr. D.R. v.d. Neut16 Hr. J.J.J. Mullers16 Mw. M. van Voorene-Weymar17 Mw. C. Schipper-van Duin18 Hr. J.W. de Groot18 Hr. D. van Schooneveld18 Hr. A.L. Sneeuw19 Hr. C. Moraal21 Hr. C. Butter23 Mw. C. de Boer26 Mw. B. van Kempen Fleur27 Hr. J. v.d. Zalm27 Mw. M. Glasbergen28 Hr. W. Kipping28 Hr. E. Spierenburg33 Mw. M. de Haar-Schaap36 Hr. J.W. Ruben37 Mw. J.M. Ruben-van Noord38 Hr. G. Wesselius

Met puntenverlies:Hr. C. de GraafMw. R. BekkersZonder puntenverlies:Hr. C. Butter

f 25,00f 15.00

f 10,00

1

2

3

4

12345

6

7

8

9

10

11 12 13 14 15

Ontwerp: H.J. van Hoogenhuizen

MEOBTIEK mei 1995 23

PZetters~ Colofoij

Redactie:Met ontslag Hoofd- en eindredactieA. de Groot PB 01-04-95 en voringeving

W.J. van ElkAmbtsjubileaRedactieraad:40 Jaar

K. Meijer HSNC 01-04-95 J.J.A. Bergen Henegouwen25 jaar A.A.A. WijkampL.H.J. Schelen REC 0 1-04-95 W.J.F. KinschotB.J.M. van Velzen ELM 03-04-95A.N.T. Kolmus KLA 15-04-95 Vaste medewerkers12 1/2 jaarC. Leugering TD 09-04-95 A.J.M. Koek (PVMB€~P. Middelkoop GRO 25-04-95 H.J. van Hoogenhuizen (~Puzzel)

Mw. S. Vlieland (~Puzze1)A. Vink (‘DC)P.R. Hogendoorn ~J~irectie)E.M.L. Geerlings (PZetters~

Medewerkers aandit nummer:C.F. Verbokkem

,1j~ K. Meijer

.~, J.J. BurgerMw.W.BijkerJ. BakkerA. KochA. BalJ.W. van der Haar

K. Meijer, 40 jaar P.G. Choufoerambtsjubileum:

één van de Redactie-adres:samenstellers van het Redactie MEOBTIEKboek “50 jaar marine Postbus 1260

Oegstgeest.”2340 BG OEGSTGEEST

Telefoon: 01711-52289

Foto’s:Audio Visueel Centrum MEOBen van particulierenVervolg °B’S~~,T Typewerk en verzending:Secretarie MEOB

Gebouw Galvani krijgt er stukje bij beetje weer gebruiksmo- Drukwerk:gelijkheden bij. Het verfspuiten is inmiddels weer routine. De Dekker, Noordwijkzeefdrukkerj van Otto Bakkenes is weer helemaal schoon ende afzuiging van de zeefdruktafel werkt goed.

Bij het zeefdrukken komen schadelijke dampen vrij door het oplosmiddel in de inkt. De dampen worden afgezogen aan de zijkanten van de

Kopij voor her volgende nummertafel. Ook het droogrek heeft een aansluiting gekregen. De eerstevan MEOBTIEK inzendenstickers zijn maandag 15 mei gemaakt.uiterlijk: 30juni 1995

De vuile zeeframen worden in een spoelunit gereinigd. Eigenlijk is heteen forse vaatwasmachine. Dat systeem werkt nog niet goed en dat ruik De redactie beslist over het al danje een beetje als je de ruimte binnenkomt. Er wordt aan gewerkt om ook niet plaatsen of bewerken vandat nog in orde te maken. Voorheen gebeurde het schoonmaken met een ingekomen stukken en behoudtwatje met thinner. Wat dat betreft zijn de arbeidsomstandigheden be- zich alle rechten voor.hoorlijk verbeterd.+

mei 1 5 M OBTIEK