twitter.com/janrotmans

Verandering van Tijdperk:Wat betekent dat voor bakkers?

Delft, 30 Juni 2015

We leven niet in tijdperk van verandering maar in een verandering van tijdperken

19de Eeuw vs 21ste Eeuw

industriële revolutie digitale revolutie

angst voor machines angst voor robots

langdurige onrust steeds meer onrust

sociale ongelijkheid sociale ongelijkheid

Marx Piketty

Kantelperiode

1. samenleving verandert fundamenteel

2. economie verandert radicaal

3. nieuwe macht ontstaat

Samenleving 3.0

DoorontwikkelingsfaseVoorontwikkelingsfase

Horizontaal

Decentraal

Bottom-up

Verticaal

Centraal

Top-down

Tijd

Opbouw van Samenleving 3.0

We zitten hier

Kantelperiode

Overgang naar Samenleving 3.0

• Energiebedrijven vallen om

• Massale ontslagen in thuiszorg

• Welzijnsorganisaties verdwijnen

• Bouwbedrijven saneren op grote schaal

Kantelperiode

Chaos

manifest van de Bezorgde Huisarts: het roer moet om!

gesteund door 7.828 van 11.345 huisartsen in Nederland

Bezorgde huisartsen spijkeren manifest op het ministerie

weg met het rendementsdenken in het onderwijs!

Studenten bezetten het Maagdenhuis is Amsterdam

Systeemwereld vs LeefwereldSysteemwaarden Menswaarden

doelmatigheid aandacht / tijd

efficiency vertrouwen

controle, beheersing ruimte

regelzucht keuzevrijheid

kosten / baten kwaliteit

Efficiency Samenlevingrationeel, bureaucratisch, anoniem, complex, afstandelijk

koude kille afrekenwaarden als rendement en efficiency

alles moet worden gemeten en gecontroleerd

gebaseerd op gestold wantrouwen

mensen zijn vervreemd van deze koude, kille efficiencysamenleving

on(t)menselijke samenleving

centraal

decentraal

top-downbottom-up

grote organisaties kleine netwerken

systemen & structuren mensen & initiatieven

vast & starvloeibaar & flexibel

overheid regisseert overheid faciliteert

Oude Samenleving Nieuwe Samenleving

oude paradigma nieuwe paradigma

exploitatieco-operatie

globaalglokaal

bezitgebruik

lineaircyclisch

individugemeenschap

Denk Omslag

Energie van centraal, fossiel naar decentraal duurzaam

Welzijn van zorgen voor naar zorgen dat

Bouw van aanbod & product naar vraag & dienst

Zorg van doelmatig & efficiënt naar mensgericht

Onderwijs van organisatie centraal naar leerling centraal

Traditionele Sectoren in Transitie

in samenleving 3.0 komt de mens

weer centraal te staan en niet deorganisaties en instituties

BurgerInitiatieven

Broodfondsen

Lokale energiemaatschappijen

Lokale zorg coöperaties

Explosieve Groei van Coöperaties

Economie 3.0

banken

financiële coöperaties

energiebedrijven google, tesla, van de bron

taxibedrijven Uber

hotelketens Airbnb

boekenwinkels Amazon

platenmaatschappij Itunes

Oude Economie vs Nieuwe Economie

Uber geeft de klant

keuzevrijheid

transparantie betere prijs

en verspilt minder middelen

Disruptief Bedrijf Uber

Uber rush [supersnelle koeriersdienst]

Uber eats [versproducten & maaltijden]

Uber essentials [vervoer medicijnen]

Uber cargo [vervoer bedrijfsleven]

Uber mover [verhuizingen]

Uber verandert vervoersketen

Uber verbindt chauffeurs aan passagiers

Uber Platform

technologie democratiseert

decentraal maken van

geld, data, kennis, zorg, muziek, energiefilms, verzekering, boeken, reizen, educatie

Economische Kanteling

1. industriële productie digitaliseert

internet of things, cloud technologie, robotisering

alles kan slim met elkaar communiceren

combinaties van hoofd-, hand-, machine-, robotwerk

zelforganiserende fabriek

Economische Kanteling

2. makersbeweging rond de 3D-printer

wie dingen maakt en hoe we dingen maken verandert

digitalisering van het productieproces

alles kan op een PC worden gemaakt

unieke productie op lokale schaal

Economische Kanteling

3. decentrale, schone energie (opslag)

slim combineren van energiestromen op lokale schaal

cascade van energieniveaus, van huis tot stad en regio

accu van elektrische auto laat wasmachine draaien

buurtbatterij in Etten-Leur

Economische Kanteling

4. circulaire economie & bio economie

sluiten van kringlopen van grondstoffen en afval

productie op basis van groene grondstoffen

van bezit van product naar gebruik van dienst

Economie 3.0deeleconomie digitale economie

circulaire economie

maker-economie robot-economie

bio- en groene economie

Consumens 3.0 autonoom pro-actief

prosument fabricentenergieleverancier

ontwikkelaar bouwer ontwerper

BAKKER

De Voedsel Transitie

Duurzaam Voedsel

energieneutraalfair-trade

zonder pesticiden

biologischlokaal

gezond

Consumptie afgelopen decennia

heeft verandering in perceptie plaatsgevonden

heeft verandering in attitude plaatsgevonden

heeft beperkte gedragsverandering plaatsgevonden

aantal vegetariërs toegenomen tot ca. 6%

Jongeren

89% jongeren wil dat voedsel duurzaam geproduceerd wordt

dierenwelzijn en milieu zijn belangrijke factoren bij keuze voedsel

75% akkoord met vervanging broodje ham door duurzaam broodje

grote behoefte aan praktische tips om eetgewoonten te verbeteren

jongeren willen duurzaam voedsel

Voedingscentrum, 2014

over 20 jaar is iemand die een hamburger

net zo’n paria als iemand die nu rookt

Parallel met Roken

Transitie van Roken naar niet-Rokenin 1958: rookt 90% van volwassen mannen

in 2012: rookt 27% van volwassen mannen (10% van jongeren)

in 1950: verband tussen roken en longkanker (Doll)

steeds explicietere waarschuwingen

reclame steeds verder teruggedrongen

in 1990: rookverbod in vliegtuigen, daarna in openbaar vervoer

in 2004: rookvrije werkplek

in 2008: horeca rookvrij

Transitie was cultuuromslag

transitie duurde twee generaties

was vooral een cultuuromslag

begon bij elite, later volksbeweging

beleid volgde later, wel belangrijk

McDonalds Biologisch – McFast + McSlow

Duurzame Doorbraak

afgelopen decennia

aantal groene voedingsproducten significant toegenomen

is duurzaam ondernemen doorgebroken

is duurzaamheid een commerciële troef geworden

10-20% groei per jaar in groene voedingsproducten

Explosie Lokale Bierbrouwers

1980 13 bierbrouwers

2015 300 bierbrouwers

consumenten bepaalden dit

consumentenvereniging PINT

glokalisering

Wat betekent dit voor bakkers?

Trends & Niche-Trendsduurzaam

glokalisering

disruptie

service

beleving

Duurzaam

1/3 van voedsel gooien we weg

10% van brood gooien bakkers weg

winkel die brood van gisteren verkoopt

Plastic’plastic soup’ is enorm milieuprobleem

brood in papieren zak i.p.v. plastic

leg de klant uit waarom u dit doet

Energie

energieneutrale bakker

afvalwarmte van bakovens gebruiken [MIWE econova]

warmtekrachtkoppeling

zonne-energie

energiezuinige apparatuur

Glokalisering

geworteld in lokale omgeving

voedsel op lokatie

ambachtelijk brood

Disruptie

mensen kunnen zelf brood bakken

samendredzaam: in gemeenschappen

techniek maakt dat straks eenvoudig

Disruptie

http://www.brood-bakken.net/

https://www.youtube.com/watch?v=9JMu3hr8MCw

3D-foodprinter kan in 2015 al bij consumenten thuis staan

3D-Foodprinter de ‘Killer-App’?

Service

klant staat centraal

contact met klant essentieel

bakker aanwezig als klant er ook is

Kwaliteit & Beleving

kwaliteit wordt steeds belangrijker

klant wil beleving in een winkel

klant wil diversiteit & kwaliteit

Ondernemerschap

nieuwe ideeën ontwikkelen

inspelen op wensen van klanten

nieuwe verdienmodellen ontwikkelen

Broodcafé & Desembakkerij Lusthofstraat

Conclusie

verandering van tijdperk vraagt

ondernemende bakkers die voortdurend

inspelen op de veranderingen om hen heen