twitter.com/janrotmans

Verandering van tijdperk:een unieke kantelkans voor ZwolleZwolle, 3 April 2014

We leven niet in tijdperk van verandering maar in een verandering van tijdperken

• Industriële revolutie

• Modernisering samenleving

• Machtswisseling

Laatste Kantelperiode

Nederland bevindt zich nu in een kantelperiode

bron: Renée Westerink

Kantelperiode

1. weefsel van samenleving verandert

2. structuur van economie verandert

3. nieuwe macht ontstaat

centrale systemen zijn niet meer nodig

voor

geld, data, kennis, zorg, muziek, energiefilms, verzekering, boeken, reizen, educatie

Nieuwe Macht opkomende middenklasse

tornt aan traditionele instituties

kennis, netwerken, sociale media

micromacht

Macht ‘ gemakkelijker te verwerven,

lastiger uit te oefenen en eenvoudiger te verliezen ’

Moisés Naím

DoorontwikkelingsfaseVoorontwikkelingsfase

Horizontaal

Decentraal

Bottom-up

Verticaal

Centraal

Top-down

Tijd

Opbouw van Samenleving 3.0

We zitten hier

Kantelperiode

Overgang naar Samenleving 3.0

• Energiebedrijven vallen om

• Massale ontslagen in thuiszorg

• Welzijnsorganisaties verdwijnen

• Bouwbedrijven saneren op grote schaal

Kantelperiode

Oude orde Nieuwe orde

banken financiële coöperaties

energiebedrijven lokale energie initiatieven

bouwbedrijven 3D-netwerken / hubs

verzekeringsbedrijven broodfonds netwerken

thuiszorg organisaties lokale zorg initiatieven

Oude Orde vs. Nieuwe Orde

Oude paradigma Nieuwe paradigma

exploitatieco-operatie

structurenmensen

waarde ontlenen waarde creëren

lineaircyclisch

Paradigma Wisseling

Oude structuur Nieuwe

structuur

verticaalhorizontaal

hiërarchisch

netwerken

top-downbottom-up

centraaldecentraal

Structuur Wisseling

Oude sturing Nieuwe

sturing

centrale sturing netwerksturing

controleruimte

zekerheidonzekerheid

regisseren faciliteren

Sturings Wisseling

Energie van centraal, fossiel naar decentraal duurzaam

Welzijn van zorgen voor naar zorgen dat

Bouw van aanbod & product naar vraag & dienst

Zorg van doelmatig & efficiënt naar mensgericht

Waar zien we die wisseling?

BurgerInitiatieven

Broodfondsen

Lokale energiemaatschappijen

Lokale zorg coöperaties

CO2-arm

biobased kleinschalig circulair

maatwerk bottom-up

nieuwe maakindustrie

Economie 3.0

tijd van makkelijk winbare grondstoffen is over

17 kritische aardmetalen worden schaarsscandium, neodymium, dysprosium, gadolinium, lanthanum

windmolens, elektrische auto’s, smartphones, zonnecellen

Grondstoffen Crisis

Terug naar de kern op moderne manier

nieuwe soberheid

menselijke schaal

Voordeel van het nadeel

Philips transformeert tot zorgbedrijf

DSM transformeert tot fijn/biochemie

Schoonmaakbedrijf stapt in de zorg

Energiebedrijven gaan in verzekeringen

Bedrijven in Transitie

Verdient niet zozeer geld met bouwen

maar met het faciliteren van de klant

decentrale energie

telecommunicatie

interieurinrichting

Bouw Bedrijf 3.0

Verdient niet zozeer geld met energie

maar met het faciliteren van de klant

energiebesparing

smart grids

wijk/buurt niveau

Energie Bedrijf 3.0

Verdient niet zozeer geld met zorg

maar met het faciliteren van de klant

van 100% naar 20% zorg

helpen met netwerk ontwikkelen

helpen met scholing & baan zoeken

Zorg Bedrijf 3.0

Clean Tech Industry snelst groeiende industrie in de wereld

300 miljard dollar in 2012 - 30% groei t.o.v. 2011

China $ 60 miljardDuitsland $ 45 miljardVS $ 40 miljardItalië $ 17 miljardNederland $ 5 miljard

Nieuwe Economie is ‘booming’

Clean Tech = ca. 2% van BNP

Groene Economie = ca. 4% van BNP

in 2025 11% - 21% bij 15% groei per jaar

in 2030 22% - 43% bij 15% groei per jaar

Nieuwe Economie in Nederland

Elke euro geïnvesteerd in de groene economie

levert 3 euro rendement op voor economie

Elke euro geïnvesteerd in de zwarte economie

kost de samenleving 2 euro

PBL, 2013

Rendement van Nieuwe Economie

Lessons

Lessons

Nederland in Transitie

aantal koploper initiatieven geëxplodeerd

vertienvoudiging de afgelopen 5-10 jaar

sociale en economische entrepreneurs

van geitewollensokken tot ondernemerschap

Nederland in Transitie

schatting

10.000 koplopers

250.000 mensen betrokken

voedsel, energie, bouw, zorg, welzijn, cultuur, onderwijs

Nederland in Transitie

kritische omslag bereikt bij 20%

15 miljoen volwassenen

12.5 miljoen mensen ouder dan 20 jaar

2.5 miljoen mensen is omslagpunt

Kantelpunt = Omslag

koploper projecten geïsoleerd

verbindende kracht ontbreekt

wordt te weinig geleerd van elkaar

weinig samenwerking tussen sectoren

Alleen

meer verbindingen realiseren

tussen projecten, mensen, organisaties

zijn 1000 verbinders per jaar nodig

nieuwe verdienmodel voor verbinden

Verbinders Nodig

Zwolle in Transitie

gedeelde verantwoordelijkheid

wederzijds vertrouwen

elkaar helpen op basis van wederkerigheid

proeftuin voor Provincie

Modern Noaberschap

sociale marktplaats voor delen van jouw overwaarde

vraag/aanbod met gesloten beurs

inzetten van kennis, kunde, netwerk, spullen

www.ontspruiten.nl

Ontspruiten

team van professionals helpt bij uitvoeren van ideeën

Hanzelab sessies om kennis te spuien

aantal projecten in Zwolle afgerond

www.hanzelab.nl

Hanzelab

2 verenigingen als ambassadeurs: Berkum en Den Ham

nu tientallen verenigingen ‘groen’

energierekening reduceren tot minimum

www.ontspruiten.nl

Duurzame Voetbalverenigingen

Waar telt dit allemaal toe op in Zwolle?

tientallen ideeën en projecten

Zwolle in Transitie

snel groeiende beweging van onderop

veel passie & creativiteit in samenleving!

Beweging van Onderop in Zwolle

meer passie & energie in nieuwe orde dan in oude orde

oude orde doet wat laatdunkend over de nieuwe orde

hebben elkaar hard nodig!

Oude vs Nieuwe Orde in Zwolle

Verhaal van Zwolle?

• Zwolle heeft wenkend perspectief nodig

• waar zet Zwolle op in en waarop niet?

• waar verdient Zwolle zijn geld mee over 20 jaar?

• waar zitten de kantelaars in Zwolle?

• zit er leiderschap bij bestuurders?

visie, strategie, actie in één

integrale visie

doorbraakprojecten

wonen werken vervoer

voeding

Kantelplan voor Zwolle

3 kantelaars

2 verbinders

passie, energie, inspiratie

Wat is daarvoor nodig?

Wie doet mee met Kantelplan Zwolle?

Ode aan de Nieuwe Orde“ Op degenen die het anders zien. Die niet gek zijn op

regeltjes en geen respect hebben voor de stand van zaken.

Je kunt ze napraten, tegenspreken, ophemelen of

omlaaghalen. Het enige wat je niet kunt is om ze heen. Want

zij brengen verandering, brengen Zwolle verder. En waar

sommige mensen malloten zien, zien wij genieën. Omdat de

mensen die gek genoeg zijn om te denken dat ze Zwolle

kunnen veranderen, degenen zijn die het doen ”