16 | februari 2016 | Bakkers in bedrijf

Van winkels naar bakery cafés

Meesterbakker wordt Bakker van MaanenBakkerswinkels waar ontmoeting en verbinding centraal staan en die een

betekenis hebben in de buurt, door het karakter van brood. Dat is de

droom die broers Henk-Jan en Johan van Maanen voor ogen hebben.

Dat vraagt om een transformatie van hun bedrijf, die met chaos en pijn

gepaard gaat. “Maar”, zeggen de ondernemers, “het is net als met brood.

Het kost tijd om de beste smaken uit grondstoffen te halen. Als je het

proces tijd en ruimte geeft, ontstaan de mooiste dingen.”

“Als uien zijn we afgepeld. Constant moesten we nadenken over vragen als: wie ben je wer-kelijk en wat zijn jouw dromen en idealen?

Pas als je dat weet, kun je je geluk en ambi-ties verwoorden. En bovendien de mooiste versie van jezelf worden.” Aan het woord is

Johan van Maanen, sinds kort benoemd tot storyteller van Bakker van Maanen. In 2014 heeft hij samen met zijn broer Henk-Jan een

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

32-33-35-37_vanmaanen.indd 16 19-02-16 09:52

Bakkers in bedrijf | februari 2016 | 17

tekst: linda van ’t land | foto’s: oscar van der wijk | COnCePT

coachingstraject gevolgd. “Zo’n tien jaar na de overname van het familiebedrijf ontstond er hier en daar wat frictie en ongenoegen. We hadden allebei het gevoel dat we meer tot de kern moesten komen van wat wij bei-den werkelijk willen: met het bedrijf, maar vooral ook met ons leven.”

Tijdens intensieve gesprekken wordt onder meer duidelijk dat beide broers in hun be-drijf zoekende zijn naar een link met de ho-reca. “Onze winkels worden steeds meer een ontmoetingsplek. Wij geloven dat traditio-nele bakkerswinkels verdwijnen en steeds meer transformeren in bakery cafés. Waar je

niet alleen je dagelijks brood haalt, maar ook even tot rust komt en iets lekkers en ge-zonds kunt nuttigen”, vertelt Henk-Jan. “Het draait tegenwoordig in toenemende mate om gevoel. Waar voel je je welkom en merk je dat alles klopt? Het moet écht zijn, want dat voel je meteen. Wij willen vestigingen

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

Johan en Henk-Jan van Maanen in het bakery café Bakker Van Maanen in Leiden.

>>

32-33-35-37_vanmaanen.indd 17 19-02-16 09:52

Bakkers in bedrijf | februari 2016 | 19

COnCePT

inrichten waar mensen graag en met plezier komen en waar men duidelijk onze normen en waarden herkent. Ons karakter, zoge-zegd. En dat vind je terug in ons brood.”

Meer consumenten bereikenAls Johan en Henk-Jan van Maanen in 2005 hun nieuwe bakkerij in Rijnsburg bouwen, leggen zij een ambitieus businessplan neer. Ze willen binnen vijf jaar naar vijftig winkels

groeien. “Dat is gelukt. Op dit moment heb-ben wij 52 winkels. Wij streefden die groei na om in een bepaalde rol te komen en de professionaliteit te bereiken die wij voor ogen hebben. In onze ogen was schaalver-groting noodzakelijk om staande te blijven en een goede plek in de markt te behouden. Niet in die kritische middenmoot, maar echt daarboven.”

In de 52 winkels, allemaal gelegen in een straal van een kleine vijftig kilometer rondom de bakkerij, en de centrale bakkerij op een industrieterrein in Rijnsburg werken in totaal 680 medewerkers. “Sommige win-kellocaties zoeken wij zelf op, andere komen min of meer toevallig op ons pad. Ieder jaar openen en sluiten wij wel enkele filialen. Het gaat ons namelijk niet om dat aantal winkels. Wij willen vooral zoveel mogelijk consumen-

ten bereiken. En daarvoor hebben wij van ieder van onze medewerkers de allerbeste versie nodig.”

Organisatiemodel kantelenHenk-Jan en Johan van Maanen besluiten hun organisatiemodel te kantelen en de ma-nier van werken in het bedrijf volledig om te gooien. “Wij willen ons werk doen vanuit be-

tekenis en laten zien waar wij werkelijk voor staan. Daarom hebben wij de mensen in ons bedrijf centraal gezet. We streven naar zelf-sturende teams, die zich mede-eigenaar voelen van hun filiaal of afdeling. Zo kunnen we ieders talent ten volle benutten en al onze werknemers vanuit hun eigen passie laten werken. Voor onszelf en voor onze medewerkers was het voorheen vaak meer ‘moeten’ dan ‘willen’. Dat hebben wij volle-dig omgedraaid.”

“Door mensen te laten doen wat zij leuk vin-den en goed kunnen, ontstaat een dynami-sche organisatie”, aldus Johan. “We streven daarbij naar vrijheid met verantwoordelijk-heid. Iedereen dient zich af te vragen waar hij of zij van waarde kan zijn en wat er alle-maal moet gebeuren. Het gaat erom dat de verantwoordelijkheid voor het werk bij onze medewerkers ligt. Zíj moeten het doen.”

Om het hiërarchische ‘harkmodel’ los te laten, zijn filmpjes gemaakt en stappenplan-nen geschreven waarin het DNA van Bakker van Maanen is vastgelegd.

Storyteller

Johan van Maanen heeft de rol van sto-ryteller op zich genomen. Het betekent dat hij zeer actief is op social media, zijn best doet om zowel online als of-fline zoveel mogelijk fans en volgers te verzamelen en het merk Bakker van Maanen duidelijk zichtbaar maakt in de (virtuele) omgeving van de bakkerij, door presentaties, maar ook door zelf mee te werken op de winkelvloer. “Het is een nieuwe manier van marketing, die echter nooit een kunstje of truc mag zijn. Als je écht bent, willen men-sen graag bij je horen en volgen ze je vanzelf.”

‘Wij zoeken naar verbinding en een functie in de buurt’

>>

32-33-35-37_vanmaanen.indd 19 19-02-16 09:53

Bakkers in bedrijf | februari 2016 | 21

COnCePT

“De veranderingen worden heel geleidelijk doorgevoerd. Je kunt zo’n traject namelijk niet afdwingen, maar moet het laten ont-staan. Niets forceren of vanuit angst regisse-ren, maar loslaten. Daarvoor hebben wij twee jaar de tijd uitgetrokken. Soms valt er iemand tussen wal en schip die voor deze manier van werken niet openstaat. Of men-sen beseff en juist door dit traject dat hún droom niet binnen Bakker van Maanen ligt. Dat is óók prima. Over het algemeen nemen we prachtige veranderingen waar. Mensen die zeer sceptisch waren, vertellen nu zelf het verhaal. Als je de beste versie van jezelf mag zijn, ben je écht en waarachtig. Dat is fantastisch om te ontdekken – bij onszelf, maar zeker ook bij onze werknemers.”

veranderende wereldDe vierde generatie binnen het familiebedrijf Van Maanen schrijft het verandertraject bin-nen het bedrijf niet alleen toe aan de zoek-tocht naar het eigen geluk, maar ook aan de veranderende samenleving. “De wereld om ons heen verandert in rap tempo. Wij lopen met deze manier van leidinggeven misschien voorop in de branche, maar het is zonder meer de nieuwe manier van werken. Als mensen vanuit een innerlijke passie werken, gaat alles gemakkelijker en sneller. Het werk kost weinig moeite en wordt met plezier ge-daan. Dat betekent meer betrokkenheid en minder verzuim. Het helpt je om als onderne-mer op je plek van je bestemming te komen.”

Bakker van Maanen houdt de wereld om zich heen scherp in de gaten. “Wij zien de markt en het gedrag van consumenten veranderen en willen daarop tijdig inspringen. Daarom is de Van Maanen Food Groep mede-eigenaar

geworden van Bakkers Brigade, voorheen Brood- en Banketservice, en Gefelicitaart. We richten ons hiermee op de bediening van het out of home-segment en verkennen de online wereld. We werken ook samen met een cateraar op een hogeschool en zitten al jaren intensief met consumenten om de tafel in de vorm van proef-, gespreks- en klanten-panels. Wij willen écht naar de consument luisteren en weten wat er in zijn of haar we-reld speelt, waaraan behoefte is.”

afscheid MeesterbakkerTijdens het transitieproces in hun bedrijf be-seff en de broers ook met enige pijn in het hart dat ze afscheid moeten nemen van de formule Meesterbakker, waarbij ze vanaf de oprichting nauw waren betrokken en waar-van ze ook jarenlang mede-aandeelhouder zijn geweest. “Samenwerken betekent ook:

concessies doen aan anderen. Wij wilden juist op zoek naar onze eigen identiteit. Waar komen wij ons bed voor uit? Wat zijn onze dromen? Wat willen wij najagen? Bij die antwoorden passen geen concessies.”

Het afscheid van de Meesterbakkers bete-kent een volledig nieuwe huisstijl. Bij de ont-wikkeling van al die noviteiten speelt ineens toch ook de trots over het verleden van het meer dan honderd jaar oude familiebedrijf weer een rol van betekenis. “Wij hebben de handtekeningen van de drie vorige genera-ties eigenaren samengesmolten tot één

nieuwe signatuur. Daarmee laten we zien dat we het verleden koesteren en heel goed beseff en waar we vandaan komen. Tegelij-kertijd houden wij onze blik op de toekomst én op de wereld om ons heen gericht. De huisstijl, die terugkeert op de verpakkingen en in de winkels, is puur en stoer.”

In 2016 wordt de inrichting van alle winkels afgerond. Steeds meer winkels, ook buiten de grote steden, worden getransformeerd in een bakery café. “Meer dan om de bakkerij gaat het voor ons vanaf nu om de geluks-momenten die je rondom goed eten en drin-ken kunt creëren”, aldus Johan. “We zoeken naar verbinding en een functie in de buurt, hoe groot of klein die ook is. Met onze win-kels willen wij plekken aanbieden waar je graag bent en elkaar kunt ontmoeten.” Met veel voldoening kijken de ondernemers

terug op een zeer intensieve transitieperi-ode, die hen dichtbij de plek heeft gebracht waar zij willen zijn. “Weet je wat het is? Het leven is iedere dag een dag die je nooit meer terugkrijgt. Dan kun je maar beter kleur bekennen en kleurrijk zijn. Misschien waren we een beetje afgedwaald in de afge-lopen jaren. Nu komen we weer steeds meer tot de kern van wie we echt zijn, heel dicht bij onszelf. Door onszelf kwetsbaar op te stellen en onze talenten, maar zeker ook onze zwakheden te erkennen, hebben wij het grootste geluk gevonden. Wij zijn Bakker van Maanen.” ■

‘Bij de zoektocht naar je eigen identiteit passen geen concessies’

32-33-35-37_vanmaanen.indd 21 19-02-16 09:53