NRIT Magazine 2010-5

N R 5 - 2 0 1 0

TReNds eN oNTwikkel iNgeN iN de vR ijeT ijdssecToR

Thema social media

• EEn introductiE in dE wErEld van social mEdia• ExclusiEf ondErzoEk naar gEbruik in dE vrijEtijdssEctor • hotEls diE social mEdia inzEttEn scorEn• hEt bElang van virtuElE vriEndEn in communitiEs

• niEuw ondErzoEk naar inkomEnd toErismE• wEbartikEl EuropEEs vakantiEondErzoEk• dE bElangrijkstE rEsultatEn uit hEt jaarlijksE hosta-ondErzoEk

andré vinkdirecteur Hiswa Vereniging

inTerview

onderzoek

2 nritmagazine

inhoudsopgave

NRIT Magazineverschijnt zes maal per jaar en signaleert relevante trends en ontwikkelingen op het gebied van recreatie, toerisme en vrijetijdsbesteding.

Uitgavenrit mediapaardeweide 34824 Eh bredatel: 076-5420600E-mail: [email protected]: www.nritmedia.nl

Deze editie van NRIT Magazine is gemaakt door: ton vermeulen, rick persoon, rob dirven, lisa van vuurde, hans avontuur, bert anvelink, walter wildhagen, kees van der most, diana korteweg maris, jeroen vinkesteijn, marian van der Ent, anne van asseldonk, marco van bruggen, sasja van as-winters, andré vink en hans poortvliet.

Ontwerp en lay out:trichis communicatie en ontwerp

Advertenties:jan laban, [email protected]

NRIT Magazine / NRIT Actueel en toegang nieuwsarchief:100,50 euro per jaar (excl. btw)

Abonnement Combinatiepakket:nrit magazine / nrit actueel / toegang nieuwsarchief en trendrapport toerisme, recreatie en vrije tijd 174,00 euro per jaar (excl. btw)

abonnementen kunnen schriftelijk tot uiterlijk 1 november van het lopende abonnementsjaar bij nrit media worden opgezegd. niet tijdige opzegging betekent dat het abonnement auto-matisch voor het komende abonnementsjaar van 1 januari tot 31 december wordt verlengd.

© copyright 2010, nrit mediaalle rechten voorbehouden.

niets uit deze uitgave mag worden verveel-voudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevens bestand of openbaargemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopie, opnamen of enige andere wijze, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

dit blad wordt op zorgvuldige wijze samenge-steld. nrit media aanvaardt echter geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op de informatie in dit blad.

Colofon

4 Buitenlandse toeristen besteden ruim 4 miljard euro in Nederland Nieuw onderzoek naar inkomend toerisme door NBTC

10 een introductie in de wereld van social media Het gebruik van social media in de vrijetijdsindustrie

19 social Media of Medi-Nee? Column Jeroen Vinkesteijn

20 Hotels die sociale media inzetten scoren Nieuwe ING-publicatie rond hotellerie en sociale media

23 sociale Media Column Hans Avontuur

24 Het belang van virtuele vrienden in communities Marian van der Ent gaat in op de vraag hoe bedrijven klanten op het web kunnen activeren

26 Hiswa: A-merk in de watersport Interview met André Vink, directeur Hiswa Vereniging

36 Meer dan een druppel NHTV ontwikkelt instrument voor het berekenen van economische effecten van toeristische investeringen

38 Trendmail De belangrijkste trends in het kort

40 Zakelijke hotelgast laat het afweten De belangrijkste resultaten uit het jaarlijkse HOSTA-onderzoek

44 inspirerende trends Innovatieve ideeën

46 derde editie van leisure & sport Totaal in Ahoy Rotterdam Nieuw kennisprogramma gekoppeld aan de vakbeurs

50 kennismaken met Hans Poortvliet Directeur HSMAI

55 de toekomst van het marktonderzoek Column Bert Anvelink

europese commissie laat europees vakantieonderzoek uitvoeren Webartikel op www.nritmedia.nl (zoek in de kennisbank op ‘europees

vakantieonderzoek’)

3nritmagazine

402826

Als we volgend jaar terugkijken op 2010 zal iedereen het er over eens zijn dat dit jaar social media wel erg in de belangstelling stonden. Zo langzamer-hand zijn Twitter, LinkedIn, Facebook en Hyves welbekende fenomenen. Maar hoe je als bedrijf social media in je marketingstrategie moet integre-ren of er zelfs maar klanten en omzet mee kunt genereren, dat is dan weer andere koek. Veel bedrijven experimenteren intussen wel volop met social media, maar van een structurele aanpak is nog geen sprake. Feit is wel dat niemand ‘de boot wil missen’ en social media een hot item in de vrijetijds-sector is. Alhoewel wij niet de illusie hebben in deze aflevering van NRIT Magazine een panklare strategie te kunnen verstrekken, geven we u in diverse artikelen wel handvatten om uw eigen social media strategie te kunnen ontwikkelen.

Centrale interviewgast is André Vink, directeur van HISWA Vereni-ging. In een uitgebreid artikel maakt u kennis met deze vereniging die de belangen van de Nederlandse watersportsector in Nederland en het bui-tenland behartigt. Als u denkt dat Hiswa een soort RECRON voor de natte recreatie is, dan vergist u zich deerlijk. De club van André Vink behartigt de belangen van maar liefst dertien verschillende bedrijfsgroepen. Van jachtbouwers tot zeilscholen, van importeurs tot jachthavens en van make-laars tot watersportwinkels. Ga daar maar aanstaan met slechts veertig medewerkers!

Natuurlijk ook veel onderzoeksresultaten in deze aflevering van NRIT Magazine. Zo heeft NBTC een nieuw onderzoek naar inkomend toerisme in Nederland laten uitvoeren. In het uitgebreide artikel maakt u kennis met de buitenlandse toerist die Nederland bezoekt. Marco van Bruggen van Horwath HTL gaat dieper in op de stand van zaken in de Nederlandse hotel-sector op basis van het jaarlijkse HOSTA-onderzoek. De Europese Commissie heeft dit jaar voor de tweede maal een Europees vakantieonderzoek laten uitvoeren. Dit artikel publiceren we in de kennisbank op onze website www.nritmedia.nl. Zoek daarvoor op de woorden ‘europees vakantieonderzoek’.

Natuurlijk ook in deze editie onze vaste rubrieken zoals trendmail en inspi-rerende trends. In de rubriek ‘Kennismaken met…’ maakt u kennis met de directeur van HSMAI, Hans Poortvliet. Bert Anvelink gaat in zijn column nader in op de toekomst van marktonderzoek en onze vaste columnist Hans Avontuur is volledig de weg kwijt in de wereld van Twitter, Hyves en Face-book. En dan zijn we weer terug bij het thema van deze editie, social media.

Mede namens alle medewerkers wens ik u veel leesplezier toe! •

VoorwoordTon vermeulen, Projectleider NRiT Media

4

4 nritmagazine

Buitenlandse toeristen bestedenruim 4 miljard euro in nederland

door: Ton vermeulen, NRiT onderzoek

het inkomend toerisme levert de nederlandse economie zo’n vier miljard euro per jaar op. tijdens hun verblijf in nederland geven de buitenlandse toeristen gezamenlijk ruim 2,6 miljard euro uit. dat komt gemiddeld neer op 404 euro per persoon per vakantie of zakelijk verblijf. dit blijkt uit het nieuwe onder-zoek inkomend toerisme dat het nederlands bureau voor toe-risme & congressen (nbtc) heeft laten uitvoeren. in dit artikel presenteren we de belangrijkste resultaten uit dit onderzoek en vergelijken we de resultaten met eerdere onder-zoeken uit 2000 en 2005.

het inkomend toerisme naar nederland vertoonde het afgelopen decennium een grillig verloop.

was het jaar 2000 nog een recordjaar, de terreuraanslagen uit september 2001 en het uitbreken van de oorlog in irak en sars zorgden in de jaren daarna weer voor dalin-gen. vanaf 2004 volgde, mede gedreven door een flinke groei van de wereldeco-nomie, een krachtig herstel en steeg het aantal aankomsten in nederland tot iets boven de 11 miljoen in 2007. vanaf 2008 volgde door de wereldwijde economische crisis en de introductie van de vliegtaks een daling. ten opzichte van 2000 daalde het aantal internationale gasten dat nederland in 2009 bezocht met 1%.

Marktaandeel Nederland onder drukalhoewel wereldwijd het toerisme de afge-lopen jaren sterk is gestegen, blijft de groei in Europa wat achter. ons continent is wel-iswaar nog altijd het belangrijkste bestem-mingscontinent (52% van alle internationale aankomsten vindt hier plaats), maar de groei in aankomsten (+5%) blijft achter bij

die in andere delen van de wereld (+35%). binnen west-Europa verliest nederland vergeleken met de belangrijkste concurren-ten ook nog eens marktaandeel. dat komt voornamelijk door de sterke afhankelijkheid van de amerikaanse en britse markt. deze landen zijn in 2008 en 2009 hard geraakt door de crisis. ook de vliegtaks heeft een negatieve invloed op het inkomend toerisme gehad. toen deze werd afgeschaft, was er mede vanwege de economische crisis nog niet direct sprake van herstel.

Meeste gasten komen uit europaruim 80% van de buitenlandse toeristen, die nederland bezoeken, komt uit Europa. de meeste gasten wonen in duitsland, gevolgd door groot-brittannië en belgië. andere belangrijke herkomstlanden binnen Europa zijn frankrijk, italië, spanje en de scandinavische landen. circa een op de vijf buitenlandse toeristen komt van buiten Europa, waarvan verreweg de meeste uit amerika. vergeleken met 2000 is het aan-deel bezoekers uit Europa licht gestegen (van 80% naar 82%). binnen Europa is met

Nieuw onderzoek naar inkomend toerisme door NBTc

internationale verblijfsgasten naar bezoekmotief 2000-2009 Figuur 1

bron: nbtc

ontwikkeling aantal internationale aankomsten benchmarklanden 2000 Figuur 2

bron: nationale bureaus voor de statistiek

5nritmagazine

name belgië een groeimarkt: sinds 2000 is het aantal belgen dat voor een meerdaags verblijf naar nederland komt met bijna een half miljoen gestegen. ook vanuit frankrijk en spanje groeide het aantal toeristen flink. groot-brittannië liet het afgelopen decen-nium de grootste daling zien (ruim 400.000 aankomsten minder). de dure euro, de economische crisis en de vliegtaks kunnen hiervoor als belangrijke verklaringen worden gezien.

Belangrijkste motief: (korte) vakantieuit het onderzoek inkomend toerisme blijkt dat buitenlandse verblijfsgasten ons land voornamelijk bezoeken voor een (korte) vakantie. voor zeven op de tienbezoekers is vakantie het hoofdmotief voor hun verblijf in nederland (ruim 6,9 miljoen bezoekers). ruim een kwart overnacht in nederland met een zakelijke reden(ruim 2,5 miljoen bezoekers) en bijna 5% noemt nog andere motieven, zoals het

bezoeken van familie, vrienden of kennis-sen, het bezoeken van sportwedstrijden of een studie- of schoolreis. vergeleken met 2000 en 2005 is het aandeel vakantiegan-gers sterk toegenomen. gaf in 2000 nog 55% van de bezoekers ‘vakantie’ als motief om naar nederland te komen, in 2009 was dat toegenomen tot 70%. de economische crisis heeft daar zeker een belangrijke rol gespeeld. met name de zakelijke markt heeft last van de crisis.

ONDERZOEK INKOMEND TOERISME 2009 9

Ontwikkeling inkomend toerisme naar land van herkomstRuim 80% van de buitenlandse toeristen, die Nederland

bezoeken, komt uit Europa. De meeste gasten komen uit

Duitsland, gevolgd door Groot-Brittannië en België. Andere

belangrijke herkomstlanden binnen Europa zijn: Frankrijk,

Italië, Spanje en de Scandinavische landen. Circa een op de

vijf buitenlandse toeristen komt van buiten Europa, waarvan

verreweg de meeste uit Amerika.

Aantal internationale gasten (x 1.000) 2000 2005 2006 2007 2008 2009 % 00-09

België 6.443 6.747 6.995 7.045 7.165 6.778 5%Denemarken 9.939 9.268 9.601 9.624 9.104 8.176 -18%Duitsland 18.983 21.500 23.569 24.421 24.884 24.137 27%Nederland 10.003 10.012 10.738 11.008 10.104 9.921 -1%groot-Brittannië 23.212 28.016 30.093 30.677 30.190 28.077 21%

Totaal 68.580 75.552 80.778 82.778 81.448 77.090 12%

(x 1.000) 2000 2005 2006 2007 2008 2009

Europa 7.957 7.940 8.599 8.904 8.285 8.146- Duitsland 2.884 2.570 2.812 2.833 2.669 2.744- België 677 917 991 1.101 1.109 1.172- groot-Brittannië 1.838 1.853 1.913 1.902 1.639 1.409- frankrijk 512 527 608 613 575 574- Zwitserland 144 136 167 173 151 159- Italië 374 374 398 398 370 368- Spanje 250 322 392 436 368 351- Scandinavië (incl. finland) 379 389 424 425 408 373- Rusland n.b. 69 87 95 107 101- Overig europa 899 783 807 928 889 895Amerika 1.216 1.222 1.325 1.274 1.068 1.018- Verenigde Staten 999 972 1.047 991 800 767- Canada 97 126 134 126 116 104- Brazilië n.b. 29 39 60 61 60Azië 595 644 602 617 556 564- Japan 194 158 143 130 116 100- China (incl. Hong Kong) n.b. 97 108 123 129 147- India n.b. 34 37 42 51 50Australië en Oceanië 127 105 120 121 112 109Afrika 108 101 93 92 84 84 Totaal 10.003 10.012 10.738 11.008 10.104 9.921

Tabel 1.1 Ontwikkeling aantal internationale aankomsten benchmarklanden 2000-2009

Tabel 1.2 Aankomsten buitenlandse toeristen naar land van herkomst 2000-2009

Bron:Nationalebureausvoordestatistiek

Bron:CBS

Vergeleken met 2000 is het aandeel bezoekers uit Europa licht

gestegen (van 80% naar 82%). Binnen Europa is met name

België een groeimarkt: sinds 2000 is het aantal Belgen dat voor

een meerdaags verblijf naar Nederland komt met bijna een

half miljoen gestegen. Ook vanuit Frankrijk en Spanje groeide

het aantal toeristen flink. Groot-Brittannië liet het afgelopen

decennium de grootste daling zien (ruim 400.000 aankomsten

minder). De dure euro, de economische crisis en de vliegtaks

kunnen hiervoor als belangrijke verklaringen worden gezien.

Figuur 2.2 Internationale verblijfsgasten naar bezoekmotief 2000-2009

55%

63%

70%

29%

31%

26%

16%

6%

5%

0% 25% 50% 75% 100%

2000

2005

2009

Vakantie Zakelijk Anders

6 nritmagazine

internet meest geraadpleegde informatiebrongasten die een bezoek aan nederland plan-nen, bereiden zich tegenwoordig beter voor dan in het verleden. ze raadplegen vooraf vaker informatie dan in 2005 (89% in 2009 vs. 75% in 2005). Een groei die volledig kan worden toegeschreven aan internet. in totaal zoekt 82% van de bezoekers via dit medium naar informatie over het bezoek aan nederland. het aandeel informatie van familie, vrienden en kennissen is eveneens gestegen. op internet zoekt men vaak naar meningen en beoordelingen van andere bezoekers van nederland of bekenden. websites van accommodaties worden tijdens de voorbereiding van de reis veruit het meest bezocht. daarna volgen holland.com en de websites van steden en regio’s in nederland. ten opzichte van 2005 is niet alleen het aandeel reizigers dat gebruik-

maakt van internet gestegen (van 69% naar 82%), maar ook het aantal websites dat wordt bezocht. bezoekers van nederland raadplegen nu gemiddeld 2,3 verschillende soorten websites; in 2005 was dit nog 1,8.

Meeste reizen vooraf geboektvoor het overgrote deel van de reizen naar nederland is vervoer en/of verblijf van tevoren geboekt (89%), een lichte stijging vergeleken met 2005. minder mensen komen op de bonnefooi naar nederland (15% vs. 7%). in 2009 hebben totaal 4,3 miljoen mensen een vlucht geboekt naar nederland. bijna de helft van deze vluchten is geboekt bij een touroperator en 38% bij de luchtvaartmaatschappij zelf. in totaal hebben 8,1 miljoen bezoekers hun verblijf in nederland van tevoren geboekt. dit is 83% van alle buitenlandse bezoekers aan nederland. het overgrote deel boekte recht-streeks bij de accommodatieverschaffer (46%), op afstand gevolgd door reisbureau/touroperator (20%) en boekingscentrales van hotels en bungalows (12%). dat neder-land voornamelijk een land is voor korte vakanties blijkt ook uit het boekgedrag. bijna de helft van de bezoeken waarbij van tevoren iets is geboekt, wordt binnen een maand voor vertrek geregeld.

Herhalingsbezoek gedaaldongeveer de helft van alle internationale gasten heeft in de afgelopen drie jaar al eens eerder in nederland overnacht; een daling van 4% ten opzichte van 2005. daar-naast heeft 19% nederland eerder bezocht, maar was dit langer dan drie jaar geleden. dertig procent van de gasten blijkt ons land voor het eerst te bezoeken. herhalingsbe-zoekers vinden we vaker in nabijgelegen landen als belgië en duitsland. bijna twee op de drie gasten uit deze landen heeft ons land in de afgelopen drie jaar al eerder bezocht.

InformatiezoekgedragDe meeste buitenlandse toeristen bereiden hun reis naar

Nederland voor door een of meerdere informatiebronnen te

raadplegen. Bijvoorbeeld door het lezen van reisboeken, het

bezoeken van een website of door gesprekken met bekenden

die al eerder het land van hun keuze bezocht hebben. De

grote ontwikkelingen op het gebied van internet sinds 2005

hebben effect op het zoeken boekgedrag van mensen.

figuur 3.1 Internetpenetratie (in % van de bevolking) 2009

79%

83%

78%

69%

52%

63%

86%

93%

43%

77%

78%

32%

7%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Duitsland

Groot-Brittannië

België

Frankrijk

Italië

Spanje

Denemarken

Zweden

Rusland

Verenigde Staten

Canada

China

India

Bron:www.internetworldstats.com

82%

21%

27%

14%

14%

10%

4%

6%

1%

8%

11%

69%

19%

18%

16%

11%

6%

nb

nb

2%

6%

25%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Internet

Reisboeken

Familie/vrienden/kennissen

Brochures/folders

Reisbureau/touroperator

Artikel in tijdschirft/krant

Advertenties in tijdschrift/krant

Reisprogramma's op tv

Radio/tv

Anders

Geen bronnen geraadpleegd

2009 2005

figuur 3.2 Geraadpleegde bronnen voor bezoek aan Nederland 2005-2009

Internet en reizenInternet is zich nog steeds sterk aan het ontwikkelen, als

medium, als vorm van vrijetijdsbesteding en als sociaal middel.

Het internetgebruik stijgt nog steeds, evenals de penetratie-

graad. Diverse onderzoeken uit verschillende landen wijzen

uit dat informatie op toeristisch gebied de meeste gezochte

informatie op internet is.

De opkomst van internet heeft veel invloed gehad op de

ontwikkeling van internationale reizen, zowel aan de aanbod-

zijde (bijv. goedkope boekingssystemen, opkomst low cost

carriers) als de vraagzijde (makkelijker zelf een reis organiseren,

transparantere informatie). De komende jaren zal door de

opkomst van het semantische web (web 3.0) de informatie op

het web nog beter verbonden en ontsloten worden.

Voor een bezoek aan Nederland raadpleegt men vaker

informatie vooraf dan in 2005 (89% in 2009 vs. 75% in 2005).

Een groei die volledig kan worden toegeschreven aan internet.

In totaal zoekt 82% van de bezoekers dit medium voor

informatie over het bezoek aan Nederland. Het aandeel

informatie van familie, vrienden en kennissen is eveneens

gestegen. Ook op internet zoekt men vaak naar meningen en

beoordelingen van andere bezoekers van Nederland of

bekenden (39% niet in grafiek weergegeven, valt onder

internet). Hierbij kan het gaan om verschillende soorten

informatie, over bijvoorbeeld bestemmingen in Nederland,

maar ook over accommodaties.

Ten opzichte van 2005 zoeken niet alleen meer reizigers

naar informatie, ze raadplegen ook gemiddeld meer bronnen

voordat men naar Nederland afreist (1,6 bronnen in 2005

vs. 2,0 bronnen in 2009).

18 ONDERZOEK INKOMEND TOERISME 2009

INfORMATIeZOeK- eN BOeKgeDRAgHOOfDSTUK 3

geraadpleegde bronnen voor bezoek aan nederland 2005 - 2009 Figuur 3

bron: nbtc

7nritmagazine

top 15 ondernomen en belangrijkste activiteiten in nederland 2009 Figuur 4

bron: nbtc

figuur 5.3 Top 15 ondernomen en belangrijkste activiteiten

in Nederland 2009

Belangrijkste activiteiten Ondernomen activiteiten

13%

3%

13%

4%

4%

8%

3%

9%

3%

9%

3%

4%

57%

55%

50%

50%

47%

41%

32%

30%

27%

24%

22%

16%

14%

14%

12%

0% 20% 40% 60%

Wandelen

Bezoek aan bar of café

Bezoek beziensw./hist. plaatsen

Funshoppen/winkelen

Bezoek restaurant

Bezoek museum

Tochtje rondvaartboot

Bezoek strand voor strandw./uitwaaien

Bezoek de Wallen in Amsterdam

Bezoek natuurgebied/bos

Fietsen

Uitgaan/clubbing

Bezoek coffeeshop

Bezoek strand voor zonnebaden

Bezoek familie/vrienden

zijn museumbezoek en het bezoeken van bezienswaardige

en historische plaatsen.

• Bij de Fransen en Spanjaarden eindigen deze culturele

activiteiten ook in de top 5, maar is wandelen de belangrijk-

ste activiteit. Vaak wordt hiermee wandelen in en het

verkennen van een stad bedoeld, gelet op de vele steden-

reizen die deze toeristen in Nederland doorbrengen.

• Ditzelfde geldt voor bezoekers uit Groot-Brittannië en de

Scandinavische landen. Echter zij geven relatief vaak aan dat

ze, naast wandelen, een restaurant hebben bezocht als

belangrijkste activiteit.

• De tulpenvelden, een klassiek icoon van Nederland, komen

slechts bij twee landen in de top vijf van belangrijkste

activiteiten terug. Respectievelijk 7% en 9% van de bezoekers

uit Groot-Brittannië en Frankrijk vindt het bezoek aan de

tulpenvelden de belangrijkste activiteit tijdens het verblijf

in Nederland.

Tabel 5.1 Top 5 belangrijkste activiteit in Nederland naar herkomstland 2009

Duitsland 1. Bezoek strand voor 25% strandwandeling

2. fietsen 14%

3. Bezoek beziensw./ 9% hist. plaatsen

4. Bezoek strand voor 8% zonnebaden

5. Wandelen 5%

Groot-Brittannië 1. Wandelen 10%

2. Bezoek restaurant 10%


4. Bezoek tulpenv./ 7% Keukenhof

5. Bezoek bar 7% of café

België 1. fietsen 18%

2. Wandelen 17%

3. Bezoek natuur- 12% gebied/bos

4. Bezoek beziensw. 9% /hist. plaatsen

5. Bezoek strand voor 5% strandwandeling

Frankrijk 1. Wandelen 20%


3. Bezoek tulpen- 9% velden/Keukenhof

4. Bezoek museum 6%

5. Bezoek strand voor 5% strandwandeling

Italië 1. Bezoek museum 27%


3. Wandelen 17%

4. Bezoek natuur- 5% gebied/bos

5. fietsen 4%

Spanje 1. Wandelen 29%

2. Bezoek beziensw./ 27% histor. plaatsen

3. Bezoek museum 8%


5. fietsen 5%

Scandinavië 1. Wandelen 16%


3. Bezoek museum 10%

4. Bezoek evenement/ 9% festival

5. funshoppen/ 7% winkelen

Overig Europa 1. Wandelen 20%


3. Bezoek museum 9%


5. Tochtje rondvaart- 6% boot

Verenigde Staten 1. Bezoek museum 19%


3. Wandelen 16%

4. Bezoek coffeeshop 8%


Overig intercontinentaal 1. Bezoek beziensw./ 17% hist. plaatsen

2. Wandelen 15%

3. Bezoek museum 14%

4. Tochtje rondvaart- 9% boot


ONDERZOEK INKOMEND TOERISME 2009 29

Motief

Stap 1Zoek & Boek

Stap 2Vervoer

Stap 3Bestedingen

Stap 5Waardering

Stap 6Bezoekgedrag

Stap 4

Het onderzoek Inkomend Toerismeom inzicht te krijgen in het bezoekgedrag van buitenlandse toeristen wordt eens in de drie jaar een grootschalig onderzoek naar het inkomend toerisme uitgevoerd. basis voor dit onderzoek vormen buitenlandse toeristen die voor een meerdaags verblijf (vakantie of zakelijk) naar nederland komen. voor het onderzoek inkomend toerisme 2009 zijn vanaf mei 2008 t/m oktober 2009 zo’n 2.700 buitenlandse verblijfbezoekers ondervraagd over hun bezoek aan nederland. het onderzoek richtte zich daarbij op buitenlandse bezoekers die verbleven in een hotel, bungalowpark, camping of groepsaccommodatie. zij zijn bevraagd over een groot aantal onderwerpen met betrekking tot het bezoek aan nederland, zoals het informatiezoek- en boekgedrag, bezoekmo-tieven, ondernomen activiteiten, bestedingen, waardering voor het bezoek en consumentenprofielen. het onderzoek inkomend toe-risme 2009 vormt in grote lijnen een herhaling van een soortgelijk onderzoek uit 2005 en 2000, zodat ontwikkelingen en trends zichtbaar worden. hierbij moet wel in acht worden genomen dat 2009 een jaar was van economische crisis.

wandelen belangrijkste ondernomen activiteitde activiteiten die buitenlandse toeristen in nederland het meest ondernemen, zijn wan-delen (57%) en het bezoeken van een bar of café (55%). daarnaast bezoekt de helft bezienswaardige en historische plaatsen en gaat een even groot percentage funshop-pen. belangrijk is het verschil tussen de ondernomen activiteiten en de belangrijkste activiteit. hoewel veel bezoekers een bar of café bezoeken, is dit slechts in een enkel geval de belangrijkste activiteit tijdens een bezoek aan nederland. wandelen en het bezoeken van bezienswaardige en histori-sche plaatsen worden het meest aangeduid als belangrijkste activiteit. vergeleken met 2005 bezoeken buitenlandse toeristen vaker een museum, bezienswaardige en his-torische plaats en maken meer bezoekers een tochtje in een rondvaartboot. bekijken we de activiteiten van de toeristen naar herkomstland, dan zien we grote verschil-len. zo geven duitsers en belgen vaker de voorkeur aan activiteiten in de natuur zoals wandelen en fietsen maar is kunst en cultuur weer meer in trek bij italianen en amerikanen. fransen en spanjaarden wandelen daarbij weer erg graag in een stedelijke omgeving.

stedentrip met stip op eerste plaatsmeer dan een kwart van de internationale toeristen die een vakantie in nederland heeft doorgebracht, typeert deze als een ‘stedenvakantie’. daarnaast heeft 18% een toer door nederland gemaakt. de actieve vakantie eindigt op de derde plaats (16%). ook hier zijn grote verschillen tussen de diverse herkomstlanden te onderscheiden. duitsers typeren hun vakantie relatief vaak als een strand- of actieve vakantie. ook onder belgen is een strandvakantie populair alsmede een vakantie op het platteland. andere Europeanen prefereren een steden-

nritmagazine8

Wat doet het NBTC met dit onderzoek?het onderzoek inkomend toerisme vormt een belangrijke bouwsteen bij het vorm en inhoud geven van de marketing- en pro-motiestrategie van het nederlands bureau voor toerisme & congressen (nbtc). het onderzoek geeft uitgebreid inzicht in alle fasen van het reisproces van buitenlandse bezoekers aan nederland: van oriëntatie-fase tot evaluatie van het bezoek. doordat de onderzoeksresultaten gerelateerd kun-nen worden aan pmpc’s, herkomstlanden en doelgroepen ontstaat veel diepgang. met behulp van het onderzoek inkomend toerisme is nbtc in staat om haar marketingcommunicatie-activiteiten nog effectiever in te vullen.

9nritmagazine

Totale bestedingen aan bezoek aan Nederland De 9,9 miljoen internationale verblijfsgasten die in 2009 in

Nederland verbleven, hebben gezamenlijk 4,8 miljard euro

uitgegeven aan hun bezoek aan Nederland. Van deze

4,8 miljard is 2,6 miljard in Nederland uitgegeven. De overige

2,2 miljard is voor het bezoek aan Nederland uitgegeven. Een

groot deel hiervan (1,5 miljard) is uitgegeven aan vliegtickets

om naar Nederland te vliegen. Ongeveer 800 miljoen hiervan

komt niet ten goede aan de Nederlandse economie (tickets

van buitenlandse luchtvaartmaatschappijen). In totaal komt

4 miljard van de bestedingen van de buitenlandse verblijfs-

gasten ten goede aan de Nederlandse economie.

In de rest van het hoofdstuk worden de bestedingen die

ten goede komen aan de Nederlandse economie meer in

detail besproken.

Bestedingen vooraf betaald versus in Nederland uitgegevenVan de 4 miljard die in 2009 aan verblijven in Nederland werd

besteed is 1,4 miljard vooraf uitgegeven: bijna twee derde

aan vervoer naar Nederland en iets meer dan een kwart aan

de accommodatie.

De overige 2,6 miljard werd tijdens het verblijf in Nederland

uitgegeven, waarvan het grootste deel aan de accommodatie

(892 miljoen euro). 737 miljoen euro is besteed aan eten en

drinken en nog eens 459 miljoen euro ging naar winkelen en

souvenirs. Deze drie categorieën zijn samen goed voor 81% van

de bestedingen tijdens het verblijf in Nederland.

In vergelijking met 2005 is er in 2009 tijdens het verblijf

minder uitgegeven (2,6 miljard euro vs. 2,9 miljard euro).

Dit geldt voornamelijk voor de accommodatie. De verklaring

hiervoor: lagere bezettingsgraden van hotels in 2009, die de

hotelkamerprijzen deden dalen. Bezoekers gaven in 2009

relatief gezien wel meer uit aan winkelen en souvenirs.

Tabel 6.1 Totale bestedingen 2009

Vooruit gedane bestedingen (voor verblijf in Nederland) € 2,2 mld.Bestedingen in Nederland zelf € 2,6 mld.

Totale bestedingen € 4,8 mld.Bestedingen aan buitenlandse luchtvaartmaatschappijen € 0,8 mld.

Bestedingen die ten goede komen aan Nederlandse economie3 € 4,0 mld.

figuur 6.1 Bestedingen aan het verblijf in Nederland naar

categorie 2009

392

22

37

29

49

892

737

224

156

93

785

759

459

261

185

130

142

0 250 500 750 1.000 1.250

Accommodatie

Vervoer naar Nederland

Eten & drinken

Winkelen/souvenirs

Vervoer binnen Nederland

Excursies & toegangskaartjes

Beurs/congres

Overige uitgaven x miljoen euro

1.284

Vooraf Tijdens verblijf

Totale bestedingen vooraf € 1,4 mld.Totale bestedingen tijdens € 2,6 mld.

3)BestedingenaanNederlandseluchtvaartmaatschappijenenluchthaven-envliegbelastingenkomenweltengoedeaandeNederlandseeconomie.

figuur 6.2 Bestedingen tijdens het verblijf in Nederland naar

categorie 2005-2009

35%

29%

18%

9%

6%

1%

4%

41%

28%

15%

8%

4%

1%

3%

0% 10% 20% 30% 40% 50%

Accommodatie

Eten & drinken

Winkelen & souvenirs

Vervoer binnen Nederland

Excursies en toegangskaartjes

Beurs/congres

Overige uitgaven

2009 2005

Totale bestedingen tijdens verblijf in NL: 2009: € 2,6 mld.2005: € 2,9 mld.

34 ONDERZOEK INKOMEND TOERISME 2009

BeSTeDINgeNHOOfDSTUK 6

trip. Een culturele vakantie is vooral populair onder amerikanen, fransen, italianen en spanjaarden.

Toeristen besteden 4,8 miljardde 9,9 miljoen internationale verblijfsgasten die in 2009 in nederland verbleven, hebben gezamenlijk 4,8 miljard euro uitgegeven aan hun bezoek aan nederland. van deze 4,8 miljard euro is 2,6 miljard euro direct in nederland uitgegeven. de overige 2,2 mil-jard euro is voor het bezoek aan nederland uitgegeven aan bijvoorbeeld vliegtickets. in totaal komt 4 miljard van de bestedingen van de buitenlandse verblijfsgasten ten goede aan de nederlandse economie. per persoon per verblijf werd gemiddeld 404 euro uitgegeven. dit is 182 euro gemiddeld per dag. deze bedragen liggen iets hoger dan in 2005 toen 354 euro per verblijf en 181 euro per dag werd uitgegeven. omdat het totaal aantal toeristen daalde is in vergelijking met 2005 in 2009 tijdens het verblijf minder uitgegeven (2,6 miljard euro

vs. 2,9 miljard euro). vooral aan accommo-daties werd door de lagere hotelkamerprijs minder besteed. bezoekers gaven in 2009 relatief gezien wel meer uit aan winkelen en souvenirs.

Nederland door bijna alle bezoekers goed gewaardeerdbezoekers waarderen het bezoek aan nederland over het algemeen goed. Een op de drie beoordeelt het verblijf als uitstekend en 47% vond het zeer goed. nog eens 17% heeft het verblijf met ‘goed’ beoordeeld. deze resultaten zijn vergelijkbaar met vier jaar eerder. het is niet verwonderlijk dat een hoge waardering resulteert in een hoge intentie voor herhaalbezoek. maar liefst 71% van de internationale gasten geeft aan in de toekomst zeker nogmaals een bezoek aan nederland te willen brengen. nog eens 21% wil dit waarschijnlijk wel doen. uit het onderzoek van vier jaar eerder volgde een vergelijkbare (her)-bezoekintentie.

Meesten bezoeken Nederland samen met andere volwassene ruim een derde van de internationale gas-ten (36%) bezoekt nederland met nog een andere volwassene samen, maar zonder kinderen. Een op de vijf reizigers bezoekt nederland alleen en 18% in gezinsverband met kinderen. de afgelopen tien jaar is het aandeel dat met twee volwassenen zonder kinderen (partners of vrienden) nederland heeft bezocht fors toegenomen (+ 13%). Er zijn daarentegen juist minder bezoekers die met meerdere volwassenen neder-land bezoeken dan in 2005. het aandeel alleenreizenden is de eerste jaren van dit decennium gedaald om vervolgens vanaf 2005 weer te stijgen naar 20% in 2009. het aandeel gezinnen met kinderen dat in nederland overnacht is de afgelopen tien jaar redelijk stabiel; ruim een op de zes reizigers maakt deel uit van dit segment. vakantiegangers bezoeken nederland vaker in gezinsvorm met kinderen of met twee volwassenen. •

bestedingen tijdens het verblijf in nederland naar categorie 2005 -2009 Figuur 5

bron: nbtc

10 nritmagazine

met de opkomst van internet is daar verandering in gekomen. web 2.0, ook wel tweede generatie internet

genoemd, heeft ervoor gezorgd dat de gebruiker veel meer invloed heeft gekre-gen. het is eenvoudig content (informatie, inhoud) te creëren en het is nog gemak-kelijker dit te verspreiden via verschillende communicatiekanalen zoals social media. dat gebruikers ook producenten zijn gewor-den, betekent niet dat de artikelen niet gelezen worden. integendeel zelfs. het web maakt het mogelijk dat bepaalde informatie door duizenden mensen gelezen wordt. Er wordt niet altijd meer gesproken vanuit een schrijver, professional of producent. de consument is aan het woord. “we spreken met elkaar en tegen elkaar”. dankzij de

een introductie in de wereld van social media

door: lisa van vuurde, NRiT onderzoek

sociAl MediA

lange tijd werd de media gedomineerd door schrijvers, uitgevers en producenten. we waren afhankelijk van wat zij schreven en produceerden. als een krant, tijdschrift of televisieprogramma interessant genoeg was dan kocht je het of je keek ernaar. wanneer het medium niet meer aan je behoeften voldeed, gebruikte je het gewoonweg niet meer. Een overzichtelijke wereld van professionele zenders van informatie en ontvangers die informatie consumeerden.

11nritmagazine 11nritmagazine

social media is de verzamelnaam voor alle die tools en platforms die het zenden en delen van informatie en de conversatie met de gebruiker via verschillende com-municatiekanalen mogelijk maken.

het gebruik van social media is niet alleen interessant voor consumenten, maar zeker ook voor bedrijven en orga-nisaties. voor het bedrijfsleven was het onderhouden van direct contact met haar doelgroep altijd erg moeilijk en in veel gevallen zelfs onmogelijk. social media maken het mogelijk om contact te krijgen en houden met de doelgroep en vooral ook te achterhalen wat de klant precies wil. wanneer er goed naar de klant wordt geluisterd en er op een goede manier met bijvoorbeeld klachten omgegaan wordt, kan het bedrijf een sterke band opbouwen met haar doelgroep. het inzetten van social media heeft echter ook een keer-zijde. het verkeerd inzetten van social media kan tot imagoschade leiden. het is dus belangrijk om er op een serieuze en professionele manier mee om te gaan.

welke vormen van social media zijn er?social media kennen vele verschijnings-vormen. het is onmogelijk om deze allemaal te behandelen. de drie meest gebruikte social media wereldwijd zijn twitter, linkedin en facebook. voor zover nog niet bekend, even een korte introductie:

Twitterook wel micro-blog genoemd. via deze dienst kunnen korte berichten van 140 tekens verspreid worden. En dit van nieuwsberichtjes tot zinloze feitjes. de gebruiker kan alles delen wat hij of zij wil met zijn ‘volgers’. deze korte bericht-jes worden ook wel tweets genoemd.

door middel van een ‘retweet’ kunnen de tweets van het ene netwerk naar het andere netwerk verspreid worden. alhoewel twitter vooralsnog vooral op persoonlijke titel gebruikt wordt, gebruiken steeds meer bedrijven twitter om niet alleen informatie te verspreiden, maar ook om te achterhalen wat er over het bedrijf gezegd wordt. wanneer dit negatief blijkt te zijn, kan de organisatie de klant tevreden stellen door hierop te reageren. dit wordt webcare genoemd. ns zet bijvoorbeeld een heel team in dat de hele dag klachten behandelt die via sociale netwerken binnenkomen.

linkedinlinkedin heeft een wat zakelijkere insteek en richt zich met name op zakelijke net-werken. het bevat een mix van mensen uit alle denkbare industrieën. meerdere grote bedrijven werven structureel nieuwe medewerkers via linkedin. ooit begon-nen als een online ‘verzamelbak’ van cv’s leent het netwerk zich inmiddels ook uitstekend om kennis uit te wisselen. door vele groepen in de vorm van communities worden professionals bij elkaar gebracht waar regelmatig interessante discussies ontstaan en kennis ontsloten wordt. Facebookfacebook is een mondiale netwerksite waarop elke doelgroep actief is, van tieners tot 60- plussers. met meer dan 500 miljoen actieve leden is facebook een van de grotere social media kanalen. op de netwerksite van facebook kunnen berichten, foto’s en video’s geplaatst worden en hier kunnen andere gebruikers vervolgens weer op reageren. doordat het medium zo’n groot aantal leden kent, zijn er steeds meer bedrijven actief op facebook en proberen groepen gebrui-kers aan zich te binden.

ontwikkeling van internet en de opkomst van social media is de conversatie tweerich-tingsverkeer geworden.

Maar wat is social media?social media, ook wel nieuwe media genoemd, zijn verschillende tools en plat-forms die het mogelijk maken om content te creëren. deze content wordt geproduceerd door de gebruikers. neem bijvoorbeeld facebook. achter dit sociale netwerk zit geen redactie die artikelen plaatst of dit zelfs maar aanstuurt. het zijn de gebruikers die foto’s, video’s en artikelen plaatsen en de conversatie met elkaar aangaan. gebrui-kers met dezelfde interesse kunnen elkaar opzoeken op dit platform en de discussie met elkaar aangaan. kortom:

12 nritmagazine

lifestylesegmentatie nederland (in %) Figuur 1

bron: tns digital life, 2010

gebruik social mediatns digital life heeft het grootste wereld-wijde onderzoek ooit naar online gedrag uitgevoerd. voor dit onderzoek werden bijna 50.000 mensen tussen de 16 en 60 jaar oud ondervraagd in 46 landen. in septem-ber van dit jaar is deze studie afgerond met enkele opvallende conclusies. zo bleek dat nederland op online gebied wordt ingehaald door een groot aantal opko-mende markten als china en brazilië. in de opkomende markten is de afgelopen jaren fors geïnvesteerd in de infrastructuur en valt op dat mensen veel actiever deelnemen aan sociale netwerken. waar in nederland e-mailverkeer met 60% het grootste aandeel in dagelijkse internetactiviteiten inneemt, wordt in opkomende landen het grootste gedeelte aan sociale netwerken besteed. de digitale wereld neemt een belangrijke plek in het leven in waarop gebruikers zichzelf ontwikkelen en met elkaar omgaan. tns heeft op basis van dit onderzoek een aantal lifestyles onderscheiden, inclusief de volgende daarbij horende typeringen:

influencersinternet neemt een belangrijk deel van mijn leven in beslag. ik ben jong en gebruik mijn smartphone om overal en altijd online te zijn. ik ben een blogger en een gepassioneerde social networker met veel social network vrienden. ik koop veel online, zelfs met mijn mobiel. ik wil er zeker van zijn dat zo veel mogelijk mensen mijn online stem te horen krijgen.

communicatorsik hou er gewoon van om mezelf te uiten, of dat nu face to face, via internet of mobiel internet, social networks of het mailen van mensen is, maakt niet uit. ik wil gewoon mezelf uiten in de online wereld op een manier dat niet kan in de offline wereld. ik gebruik mijn smartp-hone veel en ik ben altijd online, mobiel, thuis, op het werk of tijdens college.

knowledge-seekersik gebruik het internet om mijn kennis te vergroten over de wereld. ik ben niet specifiek geïnteresseerd in social networking maar ik wil wel graag horen van mensen die mijn interesses delen en mij kunnen helpen met mijn aankoopbeslissingen. ik ben vooral geïnteresseerd in de nieuwste dingen.

Networkersinternet is belangrijk voor mij om zowel relaties op te bouwen als te onderhouden. ik heb een druk leven, of dat nu gaat om mijn beroep of het regelen van het huishouden. ik gebruik sociale netwerken om contact te onderhouden met mensen waar ik normaal gesproken geen tijd voor heb. ik gebruik internet vooral vanuit huis en ik sta open om te praten over merken en aanbiedingen. toch ben ik niet het type persoon dat mijn stem laat uithoren via internet.

Aspirersik probeer om mijn persoonlijke ruimte op het internet te creëren. ik ben een vrij nieuwe gebruiker van het internet en ik maak contact met het internet via mijn mobiel of internetcafés maar in de meeste gevallen vanuit huis. ik ben nog niet zo heel goed online maar ik probeer om het beste eruit te halen. met name vanuit mobiele toepassingen.

Functionalshet internet is functioneel, ik heb niet de behoefte om mij online te uiten. ik e-mail graag, check het nieuws, sport en weer of ik bestel iets online. ik ben niet geïnteresserd in nieuwe dingen als social networking en ik maak me zorgen om zaken als data privacy en veiligheid. ik ben al wat ouder en ik maak al geruime tijd gebruik van het internet.

38%

26%

14%

10%

8%

4%

13nritmagazine

uitgaande van de door tns gehanteerde digital lifestyles wordt het duidelijk dat het merendeel van de nederlanders onder de ‘functionals’ past. het blijkt dus dat een grote groep niet direct openstaat voor de veranderingen in de online wereld. deze groep is geïnteresseerd in internet maar niet in de snelle ontwikkelingen die daar bij horen. ‘functionals’ zien het nut van social media niet in en functioneren naar hun mening prima zonder.

de ‘networkers’ nemen met 26% ook een belangrijke plaats in. deze groep is wel degelijk geïnteresseerd in social networks maar alleen om contact met vrienden en bekenden te onderhouden. deze groep staat er niet direct voor open om actief te reageren op content van gebruikers die zij niet kennen. zij zijn dus niet of nauwelijks geïnteresseerd in het gedeelte van social media om kennis uit te wisselen.

onderzoek naar het gebruik van social media gebruik in de vrijetijdssectorEr zijn weinig andere sectoren waarin zaken als content, klantcontact en kwaliteitszorg een evenzo belangrijke rol spelen als in de vrijetijdssector. de ervaring van nrit onderzoek leert echter dat juist onze sector wat innovatie betreft lang niet altijd op de muziek vooruitloopt. Een reden temeer om hier onderzoek naar te doen.

de kans bestaat dat u een aantal weken geleden een e-mail van ons heeft ontvangen met hierin de vraag om een korte vragenlijst in te vullen met betrekking tot social media. uiteindelijk hebben 482 van u of uw sector-genoten deze enquête ingevuld.

bijna een derde van de respondenten heeft aangegeven geen gebruik te maken van social media. van deze groep heeft ruim 41% nog helemaal niet over de inzet van social media nagedacht en bij 30% is het er nog niet van gekomen. circa 13% ziet het nut er niet van in en 6% denkt dat het ten

koste zal gaan van de productiviteit.

Een ruime meerderheid heeft aangegeven wel gebruik te maken van social media. met name twitter (68%) en linkedin (66%) blijken volgens het onderzoek gebruikt te worden in de vrijetijdssector. twitter en linkedin worden gevolgd door Youtube (58%), hyves (54%) en facebook (52%). in relatie tot het bedrijfsmatig inzetten van social media spelen deze volgens de respondenten vooral een rol in het realiseren van bepaalde marketingdoelen. voor bijna driekwart van de respondenten is publiciteit generen een van de belangrijkste doelein-den. ook het aantrekken van een potentiële doelgroep wordt als een belangrijk doel genoemd.

om deze doelen te bereiken is het belangrijk om transparantie uit te stralen naar de klant. vanuit verschillende hoeken wordt daarnaast aangeraden om via social media ook wat van de persoon achter een bedrijf of organisatie te laten zien. hoe ver kan of moet men hierin gaan? moeten er bepaalde grenzen getrok-ken worden voor wat betreft het publiceren van informatie c.q. het omgaan met social media? volgens onze respondenten wel. circa 43% hanteert momenteel geen speci-fiek beleid met daarbij behorende richtlijnen voor het gebruik en de inzet van social media, maar zou dit wel wenselijk achten. voor ongeveer 36% van de respondenten is wel beleid geformuleerd en dit wordt als positief ervaren. Een klein gedeelte van de respondenten is op dit moment bezig met het opstellen van een specifiek beleid voor het gebruik van social media.

social media houden de gemoederen in de vrijetijdssector wel degelijk bezig. meer dan de helft van de respondenten die op dit moment al gebruik maakt van social media beveelt daarom het gebruik van social media aan, maar dan wel onder bepaalde voor-waarden. de overige helft (48%) beveelt het inzetten van social media zeker aan.

Van de 482 respondenten gaf 61% aan gebruik te maken

van social media en 32% gaf aan geen gebruik te maken van social media. Een kleine groep

respondenten (8%) weet het niet.

14 nritmagazine

tot slot hebben we de respondenten gevraagd naar hun mening omtrent de effectiviteit van social media. met effecti-viteit wordt gedoeld op de mate waarin de inzet van social media bijdraagt aan het realiseren van de daartoe beoogde doelen. slechts 2% van de respondenten geeft aan dat de doelen met behulp van social media worden bereikt. voor 40% geldt dat deze deels worden bereikt. Een vijfde weet het niet, hetgeen ook niet verwonderlijk is aan-gezien een groot deel nog geen specifieke doelen heeft geformuleerd. ditzelfde beeld komt dan ook tot uiting wanneer gevraagd wordt de effectiviteit van social media uit te drukken in een rap-portcijfer. binnen de vrijetijdssector levert dit slechts een magere voldoende (5,9)

op. blijkbaar is het belang van social media binnen de sector breed geaccepteerd maar is de effectiviteit ervan nog niet bewezen en reageert de sector er nog wat voorzichtig op. veel bedrijven zijn vooral bang dat de inzet van social media te veel tijd gaat kosten.

conclusieuitgaande van de uitkomsten van deze quick scan blijkt dat social media binnen de vrijetijdssector voor een belangrijk deel nog in de kinderschoenen staat. Een groot gedeelte van de sector ziet het nut van social media zeker in en is inmiddels druk aan het experimenteren. maar toch lijkt het alsof het merendeel niet goed weet hoe dit aangepakt moet worden.

de verwachtingen zijn hoog maar blijken (nog) niet waargemaakt te worden. het is slechts een beperkt deel van de gebruikers dat op dit moment content genereert. dit is overigens niet alleen een probleem dat zich in de vrijetijdssector voordoet. heel veel bedrijven in nederland hebben moeite met het inzetten van social media binnen hun bedrijf. door workshops, congressen en events met als hoofdonderwerp social media te organiseren spelen allerlei experts hier dan ook handig op in. deze profes-sionals kunnen helpen bij het opstellen van een gedegen strategie alvorens met social media gewerkt gaat worden. nog veel belangrijker is het echter om voorafgaand zelf goed na te denken over het doel dat de inzet van social media moet dienen.

in 2009 zijn wereldwijd 90 triljoen e-mails verzonden. in nederland heeft e-mailverkeer met 60% een meerderheid binnen de dagelijkse online bezigheden

twitter heeft meer dan 156 miljoen geregistreerde gebruikers wereldwijd. 31% van alle gebruikers volgt een merk op twitter. per maand worden er meer dan 7,8 miljoen aanbevelingen voor een merk gedaan via twitter.

in de maand september werden er wereldwijd ruim 144 miljoen filmpjes op Youtube bekeken. Youtube heeft meer dan 2 miljard kijkers per dag. het duurt 1.000 jaar om alle beschikbare video’s op Youtube te bekijken.

“realize that the social media success equation isn’t big moves on the chess board, it’s little moves made every day that eventually add up to a major shift” - jay baer

belangrijkste doelen gebruik social media (top 2)* Figuur 2

bron: nrit onderzoek, 2010

15nritmagazine

cijferbeoordeling effectiviteit inzet social media (rapportcijfer) Figuur 3


wereldwijd zijn er ongeveer 126 miljoen blogs. 77% van de internetgebruikers leest ook echt blogs. 14% van alle blogs is afkomstig van bedrijven.

binnen de overheid en daaraan te relateren adviesdiensten wordt linkedin met 76% het meest gebruikt, gevolgd door twitter met 61%. binnen de dagrecreatie wordt twitter (79%) het meest gebruikt, gevolgd door linkedin met 57%. binnen de verblijfsrecreatie wordt hyves (76%) het meest gebruikt, gevolgd door Youtube en linkedin met beiden 59%. binnen de reisbranche en luchtvaart wordt twitter (71%) het meest gebruikt, gevolgd door linkedin met 66%. (basis: alle respondenten die gebruik maken van social media)

gebruik social media naar functie (in %) Figuur 4


maakt gebruik van social media

maakt geen gebruik van social media

16 nritmagazine

17nritmagazine

verschillende organisaties zijn al voorgegaan in het gebruik van social media. waarschijnlijk behoren zij tot de groep ‘influencers’ of ‘communica-tors’ en kunnen zij dus al deels uit eigen ervaring spreken wanneer zij het over social media hebben. zij hebben dan ook diverse tips gegeven om de inzet van social media te optimaliseren. 1.Tijd investerenEffectief met social media bezig zijn is niet iets wat je ‘even tussendoor’ kunt doen. het kost tijd om er goed mee bezig te zijn. als je eens per maand een tweet plaatst, zul je waarschijnlijk niet veel volgers krijgen. bij voorkeur zorg je voor dagelijkse content en check je ook de content van anderen met grote regelmaat. als je het gebruikt als middel om de mening van je gasten te monitoren, is deze regelmaat van een nog groter belang. maak als bedrijf of organisa-tie concreet uren vrij voor medewerkers om er mee bezig te zijn. Een deel is zelfs van mening dat er specialisten voor ingescha-keld moeten worden. anderen vinden dat hier vooral mensen voor ingezet moeten worden die interesse in en affiniteit met social media hebben. tot slot: ook wanneer je eenmaal bezig bent, zul je tijd moeten blijven investeren.

2.Bezint eer ge begintniet voor elke organisatie zal de inzet van social media (op dit moment) al even zinvol zijn. bekijk goed wat je er mee kunt en wat je ermee wilt bereiken voordat je ermee aan de slag gaat. doe het niet omdat iedereen het doet. Experimenteer, maar bekijk ook of je inspanningen in verhouding zullen staan tot het resultaat dat je ermee verwacht te bereiken. overigens is er ook een groep

tips voor de inzet van social media

die van mening is dat je er alleen aan moet beginnen als je er vol voor kunt gaan. je kunt je organisatie er immers ook schade mee toebrengen. wellicht is het beter te experimenteren op persoonlijke titel of eerst de kunst van anderen af te kijken. waarom is die organisatie of persoon interessant om te volgen?

3.doel bepalenformuleer duidelijke doelstellingen. zonder doelstellingen heb je niets om naar toe te werken en kun je ook de effectiviteit van de inzet niet bepalen. ben realistisch over je verwachtingen. integreer het met je beleid en waar mogelijk met je huidige communi-catiekanalen (website!).

4.Beleid/richtlijnen bepalenEr is behoefte aan beleid en richtlijnen om met social media om te gaan. maak het medewerkers gemakkelijker door heldere afspraken te maken over het soort informatie dat met de buitenwereld gedeeld wordt. laat het integraal onderdeel van de organisatie worden. je beleid moet dus geïntegreerd zijn met het beleid van de organisatie. kijk bijvoorbeeld om te beginnen al welke kanalen je wel en niet wilt gebruiken om jezelf te profileren. zorg voor een combinatie van persoonlijke en zakelijke boodschappen om het ‘echt’ te maken, maar let wel op privacy. En maak dat je doelen en de richtlijnen elkaar niet tegenwerken.

5.een netwerk bouw je op door er voor elkaar te zijnblijf daarbij sociaal en niet puur commerci-eel. let op wat voor soort boodschappen je uitstuurt. is dit iets wat je doelgroep interes-seert en waarmee je ze van dienst kunt zijn? reageer ook op berichten en hulpvragen (#durftevragen op twitter) van anderen. zo bouw je ook in het ‘echte’ leven immers een netwerk op: door elkaar zo nu en dan een dienst te bewijzen. verwijs ook eens naar partners of collega’s.

18 nritmagazine

6.gebruik social media als instrument om te monitoren en feedback te gevengebruik social media vooral voor com-municatie en interactie met je doelgroep. gebruik het niet alleen om boodschap-pen te zenden. social media kan je als organisatie juist een schat aan gegevens omtrent je doelgroep opleveren. je hoort meningen van je doelgroep die je anders wellicht nooit ter ore zullen komen. rea-geer hier ook snel en adequaat op. Een negatieve feedback van een klant kan een geheel eigen leven gaan leiden (het gevaar van social media!). met een goede reactie hierop zend je als een organisatie een posi-tief signaal uit. bedenk wel dat je ook over middelen of capaciteit moet beschikken om je doelgroep te monitoren.

7.stimuleer interactie om nog meer uit social media te halenmond tot mond reclame is binnen de vrijetijdssector nog altijd de belangrijkste manier van communicatie. met behulp van social media kun je dit stimuleren. vraag naar de mening over je product, breng een discussie op gang. zo laat je je doelgroep zien serieus bezig te zijn met je product, maar je betrekt ze ook bij het productiepro-ces. je laat consumenten invloed uitoefe-nen op het product waarvan ze zelf weer gebruik zullen maken. Een ideale manier om het je doelgroep naar de zin te maken. ook hier geldt weer: begin er alleen aan als je er ook daadwerkelijk wat mee wilt gaan doen.

8.Probeer je te onderscheiden van anderendoe niet wat iedereen al doet. je kunt wel kijken naar hoe andere organisaties zich via social media profileren, maar evenals in het dagelijkse leven moet je jezelf onderschei-den van anderen om op te vallen. doordat aan social media al snel een persoonlijk tintje wordt gegeven, wordt dit gemak-kelijker. je legt contacten met personen die zich in dezelfde sector bewegen, maar het wordt nog gemakkelijker wanneer je dezelfde persoonlijke interesses deelt. dat maakt het ook leuker en gemakkelijker om er niet te krampachtig mee om te gaan. als je jezelf blijft, kun je het gemakkelijker over je heen laten komen en kun je je er soepeler in bewegen. •

Meer weten over het inzetten van social media? Neem contact op met Walter Wildha-gen van NRIT Onderzoek (076 – 548 21 70 of [email protected])

19nritmagazine

Social media of medi-nee ?

Column

We moeten nodig wat aan sociale media doen, we lopen enorm achter hoor ik vaak op bijeen-komsten met een soort urgentie in de stem van de spreker. Maar weet u wel voldoende van deze media? Een aantal van uw collega’s heeft zich misschien als levensdoel gesteld burgemeester te worden van een lokale kroeg: de Foursquare-fans. En wat dacht u van de Iphone apps Train-yard: hierin moet je treinstations verbinden zonder botsingen. Circa 35 miljoen van dit soort fijne, kleine software pakketjes worden per dag gedownload (ook zeer nuttige trouwens). Lady Gaga doorbreekt als eerste de miljard (!) views op Youtube en circa 3% van alle discussies op Twitter gaat over Justin Bieber (met 4,5 mil-joen volgers). Facebook, een fantastisch medium met ruim een half miljard leden: maar zijn dat echte consumenten of communiceert u slechts met avatars?

Waar wat is er mis met de ROI en met zaken als bereik en dekking? De grootste ontdekking lijkt soms te zijn dat mensen sociale dieren zijn en dus onderling roddelen, kletsen en ervaringen uitwisselen. Goh: dit doen ze toch al ruim 50.000 jaar? En nu willen we ons ineens mengen in deze gezellige en spontane privé-gesprekken, ze verleiden tot aankopen, afluisteren en vragen hun vrienden erbij te betrekken. Waarom? Moeten we de klant wel drie sites diep stalken met onze aanbieding? En hebben we wel zicht op de conversie en op de kosten? Prachtig die affiliates, maar heeft u weleens gekeken naar de content van hun pagina’s? En dat modereren van het forum, heeft u dat wel eens hard á € 50 per uur in kaart gebracht?

Al deze schitterende sociale media, van Linke-din tot Slideshare en van Flickr tot Digg bieden enorme mogelijkheden om uw (potentiële) klant beter te leren kennen. Maar hoe actief stapt u erin? Ja, misschien zijn er 400.000 Twitteraars in Nederland. Maar als die allemaal, net als uw schrijver, drie accounts hebben, bereikt u slechts 133.333 mensen: met ‘de Linda’ bereikt u 763.000 mensen.. En u staat tussen de retweets van de fanaten (niets nieuws maar herhaling), de promoted tweets, de sponsored tweets, de affi-liate-driven tweets en gewone spam tweets. Er moet ook verdiend worden door de sociale media en wel via uw promotiebudget! Daarnaast wordt uw content wellicht opgesierd met een commer-ciële mededeling van een concullega…

Uw collega’s beloven klanten bij de laatste nacht in hun hotel een mooie up-grade naar een superior suite als ze ter plaatse in Zoover een fraaie review schrijven. Natuurlijk komt u bij een prijsvergelijker in beeld, maar een affiliate programma draagt wel bij aan uw mogelijkhe-den. De ‘zegeningen 2.0’ zoals Google Alert en Analytics gebruikt u natuurlijk en nadenken over SEO (uw vindbaarheid) is noodzaak en embedding van bijvoorbeeld Zoover, Buienradar en Streetview biedt enorme kansen.

En om in het Engels te blijven: you can’t bake a cake with just eggs: wat is uw totale marketing strategie? Uw doelstellingen staan centraal, media en kanalen zijn slechts middelen! Sociale media zijn een nieuw strijdveld waarin grenzen nog niet duidelijk vastliggen en waarschijn-lijk ook nooit komen te liggen. Dus, grijp de 2.0 kansen maar maak uw keuzes bewust en uw doel vooral meetbaar! Ik wens u veel Tweets! Twitter: @bredajeroen •

jeroen vinkesteijn, NHTv

19nritmagazine

20 nritmagazinenritmagazine20

Hoteliers die sociale media inzetten scoren

door: sasja van As-winters, iNg

bij de opkomst van internet dachten veel hoteliers nog dat het allemaal

wel zo’n vaart niet zou lopen. dat het nieuwtje er snel af zou zijn en dat we

allemaal weer over zouden gaan tot de orde van de dag. de gasten

gingen al helemaal niet boeken via internet en e-mail. nee, de telefoon

en het reisbureau, dat waren en bleven de boekingskanalen van de

toekomst. hoe het allemaal heel anders is gelopen, en hoe veel hotels

een deel van hun marge zijn kwijtge-raakt aan boekingssites is inmiddels

geschiedenis. op internet speelt zich al enkele jaren een nieuwe revolutie

af. die van de sociale media. aange-zien een gewaarschuwd man voor

twee geldt, mogen we aannemen dat nu de hoteliers zich niet voor een

tweede keer in het pak laten doen. ing Economisch bureau komt de

hoteliers te hulp met de publicatie hoteliers en sociale media’. hierin wordt helder en duidelijk uitgelegd

hoe je als ondernemer in de hotelle-rie met sociale media kunt omgaan

en wat het belang van sociale media is voor de exploitatie van je hotel. in dit artikel in nrit magazine alvast de

belangrijkste bevindingen.

sociAl MediA

Nieuwe iNg publicatie rond hotellerie en sociale media

21nritmagazine

sociale media met sociale netwerksites als spil Figuur 1

bron: ing Economisch bureau

wat zijn sociale media?sociale media is echt en oprecht com-municeren middels online kanalen. sociale netwerksites zijn de spil van sociale media en zij bestaan uit platformen op internet waar gebruikers met elkaar informatie, verhalen, kennis, meningen en ervaringen delen. voorbeelden hiervan zijn facebook, hyves en linkedin. hier worden contacten gelegd, gedeeld en onderhouden. andere voor hoteliers belangrijke sociale media zijn de sociale meningen, zoals de blogs via bijvoorbeeld twitter. waar hoteliers het meeste mee te maken hebben, zijn de sociale recensies. voorbeelden hiervan zijn

Hotellerie en sociale media September 2010 2

Een sociaal netwerk is in feite niets anders dan een netwerk van een groep mensen of bedrijven die elkaar kennen of iets gemeen hebben. Sociale media zijn de manieren waarop de onderdelen van het netwerk met elkaar in contact staan. Sociale media beslaat dus het geheel aan platformen op het internet waar gebruikers met elkaar informatie, verhalen, kennis, meningen en ervaringen delen en zo een netwerk vormen. Sociale media sites zijn op basis van de belangrijkste inhoud waarop interactie plaatsvindt in te delen in categorieën. Hieronder volgen er enkele (zie ook figuur 2).• Op sociale netwerksites als Facebook, Hyves en Linke-

dIn worden contacten onderhouden, gedeeld en gelegd. Binnen deze sites ontstaan weer groepen gebaseerd op gedeelde interesse. Er zijn ook sites van afzonderlijke gemeenschappen met een gedeelde interesse.

• Sociale mening en berichten. Hier draait het om het ge-ven van meningen, het stellen van vragen en het reageren op elkaar. De belangrijkste vormen zijn (persoonlijke) blogs, micro-blogs zoals Twitter, fora en chat kanalen.

• Sociale recensie. Consumenten kunnen op sites een recensie geven over een gekocht product of verkregen

dienst. In sommige gevallen kan deze recensie weer beoordeeld worden op nut. Voorbeelden zijn Iens, Zoover en TripAdvisor. Binnen internetsites die producten of diensten verkopen wordt ook vaak gebruik gemaakt van recencies.

• Sociale inhoud. Op deze sites worden bijvoorbeeld foto’s, video’s en muziek gedeeld. Voorbeelden zijn YouTube, Flickr en Delicious.

• Sociale locaties. Gebruikers delen meningen en geven tips door interessante locaties te markeren. Voorbeelden zijn Foursquare en Gowalla.

Sociale netwerksites vormen de spil van de sociale media. Meerdere vormen van sociale media worden binnen het platform geïntegreerd. Op Facebook kun je foto’s en video’s delen, korte berichten plaatsen maar er kan ook samen ge-winkeld of gespeeld worden. Ook andere sites combineren verschillende vormen van sociale media. Zo is het mogelijk om verbindingen te maken tussen Twitter en locatiesites en fotosites. Op YouTube kunnen video’s becommentarieerd worden en kan gevolgd worden wanneer contacten nieuwe video’s plaatsen.

Figuur 2 Sociale media met sociale netwerksites als spil

Socialenetwerksites

Sociale mening& berichten

Socialerecensie

Socialehandel

Socialekennis

Sociaalnieuws

Sociaalspelen

Sociale multi-media inhoud

Socialelocaties

Bron: ING Economisch Bureau

zoover en tripadvisor. sociale multimedia-inhoud, zoals Youtube en flickr, bieden een goede mogelijkheid om het hotel en de omgeving te presenteren aan de gasten. sociale locaties zoals foursquare zijn mogelijkheden om tips over interessante locaties te markeren.

wie gebruiken sociale media?hotelgasten zijn actief met sociale media. bijna ¾ van de nederlanders tussen de 18 en 65 jaar maakt hiervan gebruik. hier geldt wel hoe jonger, hoe meer content geprodu-ceerd wordt. zeker voor de toekomst, moet rekening worden gehouden met de jongeren die opgroeien met sociale media in plaats van de telefoon en e-mail. voor jongeren tot 24 jaar is e-mail “old school”. zij communi-ceren via sociale media met elkaar. dit is de doelgroep van morgen voor de sector.

Moeten hotels actief worden op sociale media?hoteliers kunnen eigenlijk niet meer op sociale media heen. uit onderzoek blijkt dat

2/3e van de reizigers zich door recensies laat beïnvloeden bij boekingsbeslissingen. online recensies zijn bij de keuze belangrij-ker dan de locatie. En niet te vergeten dat gasten zich laten adviseren door hun net-werk. uiteraard gold dit altijd al, zelfs toen sociale media nog niet bestonden, toen heette het gewoon mond-tot-mondreclame. nu geldt dat hoteliers hun ogen niet meer kunnen sluiten voor de netwerkfunctie die ontstaan is via sociale netwerksites, zowel voor de particuliere als zakelijke gast.

wat heb je aan sociale media in je bedrijfsproces?het managen van de meningen van de hotelgasten is essentieel voor het succes van het hotelbedrijf. hoteliers krijgen gratis en snel inzage in verbeterpunten van hun hotelbedrijf door de meningen die gasten achterlaten bij de sociale mediakanalen. dan is het managen van deze meningen de volgende stap naar succes. hieronder de verbetercirkel die gehanteerd kan worden. om tot verbetering te komen, kunnen

22 nritmagazine

vicieuze verbeteringscirkel hotelbeoordelingen Figuur 3

bron: Economisch bureau ing

gebruik sociale media per leeftijdsgroep Figuur 2

bron: forrester 2009, ing Economisch bureau

naast het monitoren van de recensies, ook gerichte vragen gesteld worden via sociale media. voor de hotelgasten die hieraan meewerken is aandacht en respect nog belangrijker dan het geven van kortingen of cadeaus.

krijg ik meer gasten met sociale media?sociale media kan de bezettingsgraad van het hotel verbeteren. allereerst door het mogelijk maken reserveringen en boekingen via de netwerksites, zoals facebook. ook is een link vanuit deze netwerksites naar de hotelsite mogelijk. dit is echter geen directe

verbinding en geeft hotelgasten weer de mogelijkheid om verder te zoeken.

Hoe kan de hotelier aan de slag met sociale media?allereerst dienen de gastengroepen in kaart te worden gebracht en de behoeften van deze groepen. op basis van de positione-ring van het hotel en de doelstelling die bereikt dient te worden, kan er gezocht worden naar de sociale media kanalen die hierbij passen. de sociale kanalen die gekozen worden dienen afgestemd te worden op elkaar. ook dient er aansluiting te komen bij de andere meer traditionele communicatie-uitingen, die parallel kunnen

lopen met de acties via sociale media.

kan ik sociale media gewoon negeren?hoteliers dienen zich te realiseren dat niets doen geen optie meer is. niets doen kan reputatieschade opleveren. Een strategisch plan voor het gebruik van sociale media is noodzaak. de vorm, intensiteit en de wijze waarop bepalen zij uiteraard zelf aan de hand van de beschikbare middelen en mensen.

de hoteliers die dit effectief aanpakken, zijn degene die gaan scoren op klanttevreden-heid en het ultieme doel bereiken: mooie bezettingsgraden en hoge revpars! •


Het gebruik van sociale mediaIn Nederland is de tijdbesteding aan sociale media tussen 2006 en 2010 meer dan verdubbeld1.Vooral jongeren tus-sen de 13 en 16 jaar besteden veel tijd aan sociale media: gemiddeld 62 minuten per dag. De 13 tot 16-jarigen zijn dan wel de zware gebruikers, jongeren zijn zeker niet de enige gebruikers van sociale media. Bijna driekwart van de Nederlanders tussen 18 en 65 maakt gebruik van sociale media. Hierbij geldt wel: hoe ouder hoe minder gebruikers en hoe minder mensen content produceren (figuur 3).

Sociale media in verschillende bedrijfsprocessenSociale media bieden hotels en hotelketens nieuwe kansen in verschillende aspecten van de bedrijfsvoering. Een aantal bedrijven heeft een deel van de mogelijkheden opgepakt. Sociale media worden onder meer toegepast in: • Marketing;• onderhouden van contact met gasten;• productverbetering;• verkoop;• interne communicatie, en• personeelswerving.

MarketingIn de (Nederlandse) hotellerie krijgt de rol van sociale media in marketing en dan vooral bij promotie de meeste aandacht. In de VS heeft 43% van de grootste 50 hotel-merken een Facebook pagina (figuur 4). In Nederland zijn van de grootste hotelketens Hyves pagina’s te vinden. De meerderheid is echter niet actief meer en heeft het karakter

1 SPOT 2010

van ontmoetingsplaats voor personeel. Slechts 5 van de 10 grootste hotelbedrijven in Nederland heeft een Facebook pagina. Voor een deel is dit de internationale pagina van het moederbedrijf. In sommige gevallen gaat het specifiek om de Nederlandse tak. Er zitten overigens ook individuele hotels van ketens op Facebook.

Figuur 3 Gebruik sociale media per leeftijdsgroep

■ Produceert content (blogs, �lmpjes etc.)_ Wel_ Niet

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

Produceert content (blogs,�lmpjes etc.)

Niet

Wel

55+45-5435-4425-3418-24

Bron: Forrester 2009, ING Economisch Bureau

Figuur 4 Aanwezigheid grootste Amerikaanse hotelmerken in sociale media

0% 10% 20% 30% 40% 50%

Twitter

YouTube

Facebook

LinkedIn

Bron: Pressfeed, januari 2010


Box 5: Virtueel inchecken

Sociale locatie sites als Foursquare en Gowalla bieden hotels de mogelijkheid mensen virtueel in te laten checken bij een hotel, op basis van de GPS functie in hun telefoon. Mensen moeten dus fysiek de locatie opzoeken. Zo biedt InterContinental haar leden van de IHG Priority Club, na eenmalige registratie, bonuspunten voor virtueel inchecken. Een overnachting is daarvoor niet noodzakelijk. Het bezoek aan het hotel is voldoende. Ook het Carlton President Hotel in Utrecht gebruikt Foursquare. Via Twitter werden mensen uitgenodigd virtueel in te checken bij het hotel om zo een ijsje te verdienen.

een speciale verjaardagsaanbieding of gewoon een felicita-tie van het hotel voor een goede klant. Sociale media zijn persoonlijk. Ze lijken daarmee met name geschikt voor de toeristische markt en kleinere zakelijke klanten, maar sociale media bieden juist een goede moge-lijkheid om bij grotere zakelijke accounts toch persoonlijk contact met gasten te onderhouden. De gast is misschien wel niet degene die over de account beslist, maar bepaalt wel hoe tevreden hij is en heeft wel degelijk invloed op de hotel-keuze. Bovendien, en dat is vooral voor ketens interessant, kan een gast verschillende rollen hebben: als zakenreiziger, als stel dat op vakantie gaat, als vrienden die een weekendje weg gaan. Aandacht en interesse voor de gast kan door-gaan na een hotelverblijf. Juist met de combinatie van online en offline contact kan een sterke band opgebouwd worden. Sociale media lenen zich ook goed voor klantloyaliteits-programma’s (box 5).

ProductverbeteringNaast mond tot mond reclame en de aanzet tot het opbou-wen van een relatie kunnen hotelrecensies nog een rol ver-vullen. Negatieve beoordelingen zijn namelijk bruikbaar bij het verbeteren van het hotelproduct. Bij punten van kritiek volstaan excuses of compensatie niet. De klachten moeten doorgezet worden naar de mensen die er daadwerkelijk iets mee kunnen doen. Geven de gasten aan dat de kamers niet schoon genoeg zijn of dat het ontbijt niet aan de verwachtin-gen voldoet, dan dient het hotel dit signaal op te pikken en stappen te nemen om dit te verbeteren. Concrete verbeter-punten kunnen verder aandacht krijgen in de training van het personeel. Alleen op deze manier kan het hotelproduct daadwerkelijk verbeterd worden, zodat de waardering stijgt (figuur 6). De gestegen waardering draagt dan weer bij aan het werven van klanten en herhalingsbezoek.

Om tot productverbetering te komen, kunnen naast recen-sies ook gerichte vragen gesteld worden via sociale media. Deze moeten dan wel wezenlijk andere informatie opleveren dan de recensies. Een bericht posten met daarin de vraag

om tips te geven, is waarschijnlijk meer van hetzelfde. Sug-gesties of tips kunnen mensen ook in hun beoordelingen kwijt. Verder moet het voor mensen die willen bijdragen duidelijk zijn wat er voor hen te winnen is. Aandacht en respect zijn daarbij minstens zo belangrijk als kortingen of cadeaus.

VerkoopPromotie, het versterken van de relatie met een gast en een verbeterd aanbod, stimuleren in theorie alle drie de bezetting. Sociale media hebben ook een directe rol in de verkoop. In de eerste plaats kan op sociale netwerksites een applicatie geplaatst worden, waarmee direct een reserve-ring of boeking van een hotelkamer te maken is. Op deze manier wordt een social media platform een kanaal om klanten te verbinden met de juiste informatie op het juiste moment. Een aantal hotels heeft inmiddels een specifieke Facebook pagina met een applicatie waar klanten prijzen en aanbiedingen kunnen checken en kamers met korting kun-nen boeken. In het verlengde hiervan worden applicaties ontwikkeld voor mobiele telefoons waarmee een boeking gemaakt kan worden. Een tweede manier om directe boekingen te bewerkstelli-gen is een link vanuit een sociaal medium naar de hotelsite. Dit is geen naadloze bediening van de gast dus een goede landingspagina is cruciaal, zodat ondanks de extra stap de interesse omgezet wordt in een boeking.

Figuur 6 Vicieuze verbeteringscirkel hotelbeoordelingen

Communiceren

Verbeteren

Analyseren

Reageren

Monitoren

Recensies

Bron: Economisch Bureau ING

De auteursasja van as-winters is sectormanager leisure, travel & media voor ing. zij volgt de belangrijkste trends in deze sectoren. zij publiceert kwartaalbe-richten en themastudies over deze sectoren. zij wordt verder gevraagd als spreker op congressen en rondetafelbijeenkomsten.

Voor meer informatie over deze sectoren:www.ing.nl/businessbankingu kunt het rapport downloaden via http://www.ing.nl/images/hoteliers-profiteren-van-doordachte-inzet-sociale-media_tcm7-70414.pdf of stuur een mail naar: [email protected]

Hotellerie en sociale mediaING Economisch Bureau

Hoteliers profiteren van doordachte inzet sociale mediaVia sociale media wordt de hotelervaring van een hotelgast eenvoudig gedeeld met een groot publiek. Hotelgasten hechten veel waarde aan online recen-sies en dit heeft directe invloed op hun boekingsge-drag. Sociale media zijn een blijvend fenomeen met een groeiende impact op de hotellerie. Dit maakt dat hotels niet meer om sociale media heen kunnen. Er is een strategische visie nodig om de mogelijkheden en de gevolgen voor het hotelbedrijf in te schatten. Hoteliers die met een doordachte aanpak sociale media inzetten, kunnen nu al profiteren van verbe-terde branding en hogere klanttevredenheid.

Bezettingsgraden trekken aanIn 2009 zijn de bezettingsgraden, gemiddelde kamerprijs en RevPAR (opbrengst per beschikbare kamer) nog sterk ingezakt (figuur 1). Dit jaar is het aantal hotelovernachtingen zich aan het herstellen en ligt tot en met mei ongeveer 7% hoger dan vorig jaar, grotendeels gedreven door buiten-landse bezoek. Vooral het drie en vier sterrensegment profiteert van de aantrekkende vraag van buitenlandse bezoekers naar hotelkamers. Het aantal zakelijke overnach-tingen is vrijwel onveranderd gebleven. ING Economisch Bureau verwacht dat het aantal overnachtingen dit jaar ver-der aantrekt. Het herstel van de bezettingsgraden gaat nog niet gepaard met een sterk herstel van de kamerprijzen. In 2011 zullen de kamerprijzen zich naar verwachting verder herstellen, onder impuls van de opgelopen vraag.

Internet is in de hotellerie steeds belangrijker geworden. Het boeken van een hotelkamer is het eindpunt van een proces, dat in toenemende mate wordt gedomineerd door online uitzoekwerk. Potentiële klanten willen ontdekken, lezen en geïnformeerd worden voordat zij beslissen over waar zij naar toe gaan en waar zij boeken. Als de keuze voor stad of land eenmaal gemaakt is worden hotels vergele-ken. Ongeveer driekwart van alle hotelgasten gebruikt het internet als referentie bij het zoeken naar een hotelkamer. Bovendien wordt ongeveer een derde van de boekingen via een online derde partij of via de eigen website van het hotel

gemaakt. Voor hotelketens en toeristische boekingen is het online aandeel aanzienlijk groter.

Het gebruik van sociale media

Sociale media, sociale netwerken en sociale netwerk-sitesMet het toegenomen gebruik van internet is het karakter ervan veranderd. Van eenzijdige informatieverstrekking is het web doorontwikkeld naar een verzameling van inter-actieve en open platformen. De kosten en mogelijkheden van het zelf creëren en distribueren van inhoud zijn zoveel verbeterd dat iedere persoon of organisatie nu een media-bron kan vormen. Vooral de ontwikkelingen op het vlak van mobiel internet en met het internet verbonden telefoons leid-den tot een explosieve groei van sociale media.

Figuur 1 Ontwikkeling RevPAR, kamerprijs (rechter as in EUR) en bezetting (linker as), 2005-2009

■ Gemiddelde kamerprijs ■ RevPAR _ Bezettingsgraad

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

0

20

40

60

80

100

120

Bezettingsgraad

Gemiddelde kamerprijs

RevPAR

20092008200720062005

Bron: HOSTA 2010

23nritmagazine

Social media

Column

Ik ben behoorlijk avontuurlijk ingesteld, maar compleet de weg kwijt in de wereld van Twitter, Hyves en Facebook. Kenners en marketeers zwepen mij voortdurend op. Ik moet tweets de wereld in slingeren, mijn ziel en zaligheid delen met followers en enthousiast chatten met een travelcommunity. Doe ik dat niet, dan tel ik straks niet meer mee. Geruisloos in het grote zwarte gat verdwe-nen of zoiets.

Maar wie zit er in hemelsnaam te wachten op de zielenroerselen van stukjes-schrijver Avontuur? Wat is de lol om te weten dat hij ergens in Argentinië aan een glas voortreffelijke Malbec zit of met zijn enkels in een touw klaar staat voor een vette bungee? TWEET! ,,Hé armoedzaaiers in nat Nederland, moet je mij zien. Ik zit lekker aan de andere kant van de wereld in het zonnetje en bestel zo meteen nog een glas.”

Toch worden we met z’n allen aangemoedigd om de zogenaamde social media te benutten. Het toeristisch bedrijfsleven inclusief. Als u kampeerterreinen, hotels of vakantieregio’s wilt vullen, moet u volgens de deskundigen hoognodig infiltre-ren in communities en ten minste een eigen groep hebben op Facebook. Maanden-lang heb ik de uitnodigingen om lid te worden van dergelijke groepen naast me neergelegd. Maar uit nieuwsgierigheid ben ik recent toch overstag gegaan. De aanhouder wint zullen we maar zeggen.

Om kort te gaan: het valt behoorlijk tegen. Een hele enkele keer levert het mij een aardig weetje op, verder wordt mijn mailbox vooral volgestort met volstrekt oninteressant gebabbel waar ik niet mee lastig gevallen wil worden. Het heeft veel weg van een bruin café om drie uur ’s nachts, waar de bezoekers lallend aan elkaars schouders hangen en de wereldproblemen met rake oneliners oplossen.Bovendien zijn de online vriendenclubs en netwerken al behoorlijk ‘vervuild’ door commerciële partijen. Misschien dat camping Toledo inderdaad de rus-tige familiecamping is die ik zoek, maar als deze suggestie wordt gedaan door camping Toledeo zelf, dan vertrouw ik het al niet meer. Datzelfde geldt voor de skidorpen, reisorganisaties en autoverhuurders die enthousiast twitteren, hyven en facebooken.

Maar als u nu denkt dat ik de social media flauwekul vind, heeft u het mis. Afge-zien van de gezellige ontmoetingsplaats die ze voor veel mensen kunnen zijn, bieden ze mij als vakantieganger in theorie wel degelijk mogelijkheden. Dat ik met één tweet in het centrum van New York tientallen tips van locals kán krij-gen om ergens lekker te eten. Dat ik dankzij een groep skifanaten op Facebook komende winter mísschien dat ene onbekende dorpje ontdek. Die belofte houdt me gaande, want er komt een moment dat hij wordt ingelost. Toch? •

Hans Avontuur, reisjournalist

24 nritmagazinenritmagazine24

‘Het belang van virtuelevrienden in Communities’

door: Marian van der ent, NHTv

‘hoe activeer ik (potentiële) klanten op het web? hoe kan ik ze het beste benaderen?’ steeds meer bedrij-ven stellen zich deze vragen. antwoord: klanten komen in beweging als ze geboeid worden, informa-tie krijgen, iets kunnen verdienen of gefaciliteerd en getriggerd worden hun verhaal te delen met (virtuele) vrienden. trefpunt zijn communities waar mensen met gezamenlijke interesses ervaringen uitwisselen. in deze communities is er sprake van een participa-tiecultuur met als sleutelwoorden ‘samenwerken’ en ‘informatie delen’.

online communities bestaan al jaren. wat ze voor de reiswereld rele-vant maakt, is dat ze door aantal

en omvang reële invloed hebben op de reisbestedingen. communityleden stellen de meest uiteenlopende vragen en krijgen goede tips. Een pionier is virtual tourist (geregistreerd in 1994) met, momenteel, één miljoen leden. ander voorbeeld: thorn-tree, het forum van lonely planet: de ‘bijbel’ van wereldreizigers en backpackers. Een nederlandse online community is wereld-wijzer reisforums: meer dan 50 landen en zo’n 125.000 leden. nog populairder is waarbenjij.nu, dat ongeveer 200.000 leden telt. grondslag van waarbenjij’s succes is de mogelijkheid om via reisverslagen (blogs) contact te houden met het thuisfront.

de grootste (algemene) community van nederland is nog altijd hyves, maar face-

book met nu nog drie miljoen nederlandse leden (500 miljoen wereldwijd) is bezig met een razendsnelle opmars. het is opmerke-lijk dat wintersporters.nl met hun facebook integratie binnen een maand tijd bijna meer vrienden op hun facebook community heeft gekregen dan bij de community op hun eigen site.

niet alleen de ‘like’ button op facebook is een belangrijk middel om producten onder de aandacht te brengen, ook worden er steeds meer applicaties gemaakt waarbij virtuele vrienden op het netwerk betrokken kunnen worden. tripadvisor, de interna-tionale reviewsite van Expedia, heeft haar samenwerking met facebook versterkt met de applicatie ‘cities i’ve visited’. die maakt zichtbaar waar vrienden zijn geweest en biedt de mogelijkheid om advies te vragen als je zelf naar een van deze bestemmin-

’Facebook is bezig met een razendsnelle

opmars’

sociAl MediA

25nritmagazine 25nritmagazine

gen wilt gaan. En de britse reisorganisatie onholidaygroup laat iedereen zijn/haar facebookpagina gebruiken om promotie te maken voor het bedrijf. als een van de vrienden tot een boeking overgaat, krijgt de promotor 29 euro. daarmee wordt de intermediair buiten spel gezet.

de internetvertaling van het principe ‘samen sterker dan alleen’ is ook een belangrijke machtsfactor: om ideële doelen te bereiken, maar ook om er gezamenlijk wijzer van te worden. voorbeelden van een groepsvoor-deel-concept zijn groupon en livingsocial. deze initiatieven drijven op het principe van groepskorting en maken ook handig gebruik

van de vrienden op facebook. als het quo-tum is bereikt, profiteren de deelnemers van een superaanbieding. kortingen van meer dan 50% zijn eerder regel dan uitzondering. de kwantumkortingen zijn gebonden aan een bepaalde locatie, veelal een stad.

de aantrekkingskracht van de community zimzer, met nu nog enkele duizenden leden, is vooral de passie van beheerder johan kuijt, het gezicht en de ziel van zimzer. hij reageert snel op e-mailberichten, neemt suggesties serieus en past zelfgemaakte applicaties aan. zimzer is vorig jaar begon-nen als alternatief voor waarbenjij.nu met als grote voordeel dat de blog geïntegreerd kan worden met twitter, hyves en face-book. ook is het bloggen vrij toegankelijk gemaakt. Er kan geblogd via sms, e-mail en met een app op de mobiele telefoon, er is een eenvoudige aanmeldingsprocedure en alles is gratis.

online communities groeien door de activiteiten van gebruikers en de informatie die door hen wordt toegevoegd. vanwege de authenticiteit en geloofwaardigheid van communities is het van belang dat de ‘ziel van de community’ behouden blijft, hoe groot een community ook is. de rol en de passie van de beheerders is daarbij van essentieel belang. wereldwijzer reisforums werkt daarom met vrijwilligers die veel affiniteit en kennis hebben van het land dat ze beheren. zij hebben een aparte inlogruimte, waar ze eventueel wat kunnen bijverdienen door links te plaatsen. Er wor-den ook jaarlijks een aantal activiteiten en meetings georganiseerd om ze enthousiast te houden. zo maken ze kans om gekozen te worden tot het beste forum van wereld-wijzer reisforums.

bedrijven starten ook eigen communities om hun (potentiële) klanten meer aan hen

te binden. zoover, de grootste reviewsite van nederland, heeft een eigen community, ‘myzoover’ (100.000 leden), om reviews meer diepgang te geven. bezoekers krijgen een indruk van de persoon die een beoorde-ling heeft geschreven, waardoor beter kan worden ingeschat of een beoordeling relevant is. volgens luuk roestenberg van zoover is een ander voordeel van een eigen community dat mensen terugkomen naar de site om hun profiel bij te houden en tips en opmerkingen te geven om de site te verbeteren. commercieel gezien is dit ook interessant, omdat deze activiteiten meer pageviews genereren en unieke content opleveren.

het kost echter veel tijd om een eigen com-munity op te bouwen en te onderhouden. mensen hebben meestal al een of meerdere profielen op internet, waardoor ze geen zin hebben om nog een profiel aan te maken. verder moeten alle functionaliteiten die ver-wacht worden van een community vanaf het begin opgebouwd worden. als iemand zich aansluit bij een bestaande community, zijn er al leden en functionaliteiten beschikbaar. de keerzijde is dat er meestal weinig of geen zeggenschap is over de hoedanigheid van deze functionaliteiten.

gezien de vele communities en het grote aantal leden kan verdere professionalise-ring niet uitblijven. nrc-handelsblad van 6 oktober 2010 tipt communitymanager als hét beroep van de toekomst. de communi-tymanager zou zich moeten richten op vijf kerntaken: strategie, activeren van leden, content, moderatie en rapportage. online werving is al in volle gang. En ook hier met de hulp van virtuele vrienden op twitter, facebook en linkedin. virtuele vrienden die óók de gouden tip kunnen geven voor een nieuwe job. •

’Groepskorting met virtuele vrienden’

’Communitymanagers is hét beroep van de toekomst’

nritmagazine26

27nritmagazine

HiSWa: a-merk in de watersportinterview andré Vink, directeur HiSWa Vereniging

door: Ton vermeulen, NRiT onderzoek

in nrit magazine heeft u al eerder kennis kunnen maken met de directeuren van diverse organisaties die in de vrijetijdsindustrie opereren. jos vranken van nbtc, kees van wijk van vvv nederland en joep thönissen van rEcron, om er maar eens een paar te noemen. deze keer is hiswa vereniging aan de beurt en praten we met directeur andré vink. hiswa is niet alleen bijzonder vanwege het domein waterrecreatie waarop ze zich bewegen, maar vooral omdat ze ook de jachtwerven en toeleveranciers vertegenwoordigen met grote exportbelangen. dat geeft een heel andere dynamiek dan een pure op de nederlandse markt gerichte brancheorganisatie met als hoofdtaken belangenbehartiging en ledenservice. in dit interview in nrit magazine maakt u kennis met andré vink die al ruim 20 jaar het hiswa-schip op koers houdt, zijn uitdagingen en ambities. Een gesprek met een bijzondere positieve club. zou je van watersport dan toch gelukkiger worden?

dat andré vink gek is van waterrecre-atie én de hiswa blijkt al snel uit het geanimeerde gesprek dat op zijn

kantoor in driebergen ontstaat. Een kantoor-gebouw dat met rEcron wordt gedeeld. je zou in hiswa al snel een soort rEcron voor de watersport kunnen zien. maar dat beeld klopt totaal niet. hiswa is in vrijwel alle opzichten anders. “bij ons zit de hele verticale bedrijfskolom van maakindustrie, handel, dienstverlening en detailhandel in één huis. Er zijn weinig brancheorganisaties die dat doen, durven én volhouden. want je zit met elkaars klanten en concurrenten bij elkaar. bij ons zitten bijvoorbeeld de jachtbouwers maar ook importeurs van buitenlandse werven. daarnaast zitten we als hiswa in drie werelden. aan de ene kant het maritieme cluster, maar ook de vrijetijdssector en onze blauwe wereld, de watersport- en recreatie. die werel-den raken elkaar, maar beperkt. verder opereren we naast business-to- business ook op de business-to-consumermarkt. En wat ook heel bijzonder is, is dat we in het

buitenland heel actief zijn. zo’n 40% van onze brancheomzet komt uit export en dat loopt in de grote jachtbouw op tot 100%. daarnaast zijn er nog de beide hiswa-ten-toonstellingen als etalages van onze sector. om van onze naamsbekendheid maar niet te spreken.”

dat zijn enorm veel en vooral diverse aandachtsvelden. wat voor een organi-satie staat daarvoor?“de hiswa groep heeft nu zo’n 40 mensen in dienst met nog een stuk of 10 freelan-cers die er omheen lopen. we hebben het organisatorisch onderverdeeld in een moedervereniging, met twee bv’s. de moedervereniging is de klassieke branche-organisatie met dertien bedrijfsgroepen van jachtbouwers tot zeilscholen, van impor-teurs tot jachthavens en van makelaars tot watersportwinkels met als kernactiviteit belangenbehartiging en ledenservice. daar-naast kennen we een regionale indeling. Een echte matrixorganisatie dus. alle meer commercieel gerichte activiteiten zitten in

‘De hele verticale bedrijfskolom in één

vereniging’

André Vink,directeur HISWA Vereniging

28 nritmagazine

hiswa multimedia bv. daarnaast hebben we nog fair promotion bv. die organisatie werkt voor nederlandse superjachtwerven die individueel in het buitenland aan activitei-ten deelnemen. maar we doen dat ook voor hun buitenlandse concurrenten. dus we werken voor duitse, franse, amerikaanse werven. dat hebben we wel even aan onze leden moeten uitleggen, maar biedt ons unieke ingangen en kennis.”

we gaan even terug naar het begin van HiswA. de start ligt ruim voor de Tweede wereldoorlog in de dertiger jaren. HiswA is dus met recht een organisatie met een rijke historie.“we zijn in 1932 in het amsterdamse hotel krasnapolski opgericht. de naam hiswa stond voor nederlandse vereniging voor handel, industrie, scheepsbouw en watersport. de oprichters hadden indertijd de ambitie om ook de hele commerciële scheepsbouw te overkoepelen. daar is het niet van gekomen maar we hadden in 1933 wel de eerste tentoonstelling. we hebben ook samen met de anwb tentoonstellingen gehad onder de naam hiswa goedkamp. En als je de oude foto’s ziet van voor en vlak na de oorlog zie je dus hallen met tenten naast boten. het organiseren van een tentoonstelling in de rai was ook in de jaren na de tweede wereldoorlog de enige activiteit van de vereniging. mede door die succesvolle tentoonstellingen hebben we

een enorme naamsbekendheid opgebouwd. met de rai hebben we nog steeds een goede band. toen de popularisering van de watersport in de zeventiger jaren pas echt doorzette, ook wereldwijd, werd voor het eerst personeel aangetrokken. de beschik-bare exportsubsidies voor bedrijven in de tachtiger jaren liepen door de verenigings-kas en waren de start van onze buiten-landactiviteiten. Een beetje een elitaire achtergrond toen watersport nog voor de happy few was, maar anno 2010 midden in de samenleving staand. mijn blazer ben ik steeds minder gaan dragen.”

dat zorgt wel voor wat verwarring. je hebt een HiswA vereniging, een overdekte HiswA beurs in de RAi en dan nog de HiswA te water. Hoe zit dat precies in elkaar?“de overdekte voorjaarsbeurs wordt door de rai georganiseerd. het merk hiswa is van ons, we geven het in licentie weer aan rai. we werken wel intensief samen. het was voor ons als vereniging een logische keuze om de binnenbeurs te laten varen omdat die was gekoppeld aan het gebouw. daar zit toch een heel ander exploitatiemo-del achter dat veel beter bij rai past. wij zien juist voor de hiswa te water nog veel groeikansen. bovendien is het een beurs die al heel lang in Europa als een van de beste bootshows wordt gezien als het gaat om inwatershows. de beurs is in septem-

‘De HISWA te water is de grootse inwater-bootshow van Europa’

29nritmagazine

ber de start van het internationale water-sportbeurzenseizoen en veel buitenlandse werven presenteren hun wereldprimeurs op de hiswa te water. dus ook internati-onaal van belang. daarnaast organiseert amsterdam rai in november de grootste internationale vakbeurs in onze industrie. het hele rai complex is dan in gebruik voor onze bedrijven ‘om de hoek’ met seminars en productintroducties. wij zelf hebben daar weer een holland paviljoen met zo’n 40 nederlandse deelnemers uit de hiswa holland Yachting group. Een puur op export gericht samenwerkingsverband van leden.”

water en Nederland zijn een logische combinatie. jullie hebben vast altijd de wind in de zeilen om maar eens een mooie beeldspraak te gebruiken. “alhoewel we al veel hebben bereikt is er toch nog heel wat werk aan de winkel. Er zijn ongeveer anderhalf miljoen waterspor-ters in nederland. Een snelle rekensom leert dat er nog veel meer nederlanders zijn die het niet zijn. watersport is hart-stikke leuk om te doen en het ligt gewoon voor de deur. het is daarom opmerkelijk dat heel veel bestuurders jarenlang met hun rug naar het water hebben gestaan. wij hebben altijd geroepen ‘jongens het goud ligt voor de deur, alleen je moet het wel willen zien’. water was voor veel mensen beroepsgoe-derenvervoer te water waar de plezierboot-jes een leuk decor vormden, zolang je er

maar geen last van had. dat waterrecreatie bijdraagt aan de lokale economie werd niet onderkend. daar hebben wij ons jaren erg druk over gemaakt. daarbij zijn we wel geholpen door het feit dat watersport van nature een aantrekkelijke sector is die altijd vanzelf mensen op alle niveaus heeft getrok-ken. de rol van onze hiswa-tentoonstellin-gen over de decennia met alle publicitaire spin-off heeft daartoe zeker bijgedragen. dus onze entree was altijd wel een relatief simpele, bovendien altijd met een positieve en constructieve insteek. ‘business with a smile’, zei een oud hiswa voorzitter altijd. de honderden exposanten maken het in feite mogelijk om jaar in jaar uit collectieve promotie te maken voor de waterrecreatie in nederland en de ons omringende landen. zowel in voor- als najaar.”

klinkt allemaal heel erg positief. Maar ook jullie moeten toch last hebben van allerlei negatieve dossiers. kHN heeft het rookverbod, RecRoN de toeristen-belasting. wat knaagt er bij jullie? “het is maar hoe je er naar kijkt. Een beleidsonderwerp als bijvoorbeeld ‘ruimte voor de rivier’ zorgt juist voor kansen, want daar kun je ook weer varen, mits onze sectorbelangen geborgd worden. dat vraagt om inzet. zo eenvoudig is het. van bijvoorbeeld cradle-to-cradle hebben we nog nauwelijks last. schepen gaan enorm lang mee, vaak meer dan 100 jaar. waterver-

vuiling door de antifoulingverf speelt niet meer. daarin hebben we als sector veel geïnvesteerd en er zijn nu milieuvriendelijke antifoulings. als het gaat om motoren en de daarmee samenhangende emissies liften we mee op de ontwikkelingen in de automotive-industrie. motoren in boten zijn vaak afgeleid van automotoren en worden zo ook steeds schoner. waar je nog wel mee zit, zijn de oude motoren. om dat probleem op te lossen, kijken we nu met de overheid of we kunnen komen tot inruilrege-lingen voor schonere motoren. in friesland loopt dat al. daar is een regeling om oude motoren in de ruilen voor een hybride aandrijving. het baggerdossier is ‘uit de aard der zaak’ minder zichtbaar, maar voor onze sector altijd aanwezig en kostbaar om op te lossen. daar kiezen we vaak voor de praktische insteek en ‘maken we werk met werk’. soms echter ook door een partij als rijkswaterstaat te dreigen met juridische stappen. natuurlijk zijn er veel regelgeving-dossiers die om onze specifieke aandacht vragen. Een boeiende is de dreigende ilo (international labour organization) regelge-ving, waarbij de eisen rond bemanningsver-blijven voor superjachten zodanig worden opgeschroefd dat de eigenaar en zijn gasten in feite niet meer mee kunnen varen. natuurlijk zijn er de algemene dossiers, zoals terugdringen van de administratieve lastendruk, waar we ons samen met de collega-brancheorganisaties over opwinden

‘Het goud ligt voor de deur, je moet het

alleen wel willen zien’

30 nritmagazine

binnen samenwerkingsplatforms als gastvrij nederland van vno-ncw/mkb-nederland. ook internationaal speelt dat vanuit onze koepel icomia en op Europees niveau binnen European boating industry. onze Eu-koepel heeft een eigen vestiging in brussel. de lijst dossiers is in feite eindeloos.”

Toch niet ergens een klein hoofdpijndossier?“Er zijn problemen rond brandstofstations aan het water. door strenge milieueisen is het aantal brandstofstations gehalveerd. daardoor moeten veel watersporters nood-gedwongen met jerrycans tanken. omdat ze daarbij morsen, is dat een ongewenste situatie. dus willen wij een wat praktischer regeling rond brandstofstations. ook de invoering van natura 2000 baart ons grote zorgen. dat pakken we samen met de andere brancheorganisaties op binnen de daartoe speciaal opgerichte regiegroep met externe lobbysteun.”

er is vorig jaar heel wat commotie in de sector ontstaan toen de commissie gabor voorstelde een soort watersport-belasting in te voeren. Hoe staat HiswA daarin?wij zijn niet tegen een watersportbijdrage-regeling, maar onder strikte voorwaarden. vorig jaar ontstond er wel heel wat heibel in de sector over het rapport gabor. dat werd door het ministerie van lnv zomaar de wereld in geknald en iedereen viel er terecht overheen. toen hebben wij gezegd dat alleen maar nee blijven roepen ook niet handig is. we ontwikkelen daarom onder de vlag van de stichting recreatietoervaart nederland een visie op de watersport in 2025. die gaan we als srn eind van het jaar aanbieden aan de minister van lnv. het is niet alleen een visie, maar het wordt ook een organisatievorm en een finan-cieringsvorm. Een soort bijdrageregeling van en voor de waterrecreatie/sport, en een stimuleringsfonds kan daar deel van

uitmaken. je hele leven als sector je hand ophouden werkt ook niet. Er is een oud adagium, wie betaalt, bepaalt. wij willen dat er een doelheffing komt. niet die 60 miljoen van gabor, dat kan wel wat minder en door middelen te combineren kunnen we wel komen tot een soort blauwfonds waar we in publiek private samenwerking een pot met geld creëren ten behoeve van de ont-wikkeling van de sector op basis van zeven geformuleerde ambities. groot probleem is dat de gemiddelde watersporter 55 jaar of ouder is. die vaart al een heel leven rond en is gewend dat alles werkt. de bruggen gaan gewoon open, de aanlegvoorzieningen zijn er, et cetera. als ik met mijn boot bij de brug in de rijksweg bij leiderdorp lig, dan gaat de brug alleen voor mij open en staat er een file van vier kilometer aan twee kanten op de rijksweg. dat vinden we dood-normaal. mijn generatie watersporters wil dan ook weten waar dit geld nu voor nodig is en wat we ermee gaan doen. in feite een

communicatieopgave. we gaan die visie de komende maanden naar onze achterbannen uitdragen. langzaam draagvlak creëren en hopen aan het eind van het jaar de minister een door de sector gedragen visie te kun-nen presenteren. het unieke is dat we dat samen met de gebruikersorganisaties als anwb en watersportverbond oppakken, in goede afstemming met overheidspartijen.“

je werkt al ruim 25 jaar bij HiswA. Ben je direct als directeur gestart? “ik ben in 1984 gevraagd door de toenma-lige raad van commissarissen als adjunct algemeen secretaris. ik werkte bij bovag en had wel wat contacten met hiswa. ik was best jong, eind twintig en ik denk dat ze wel wat zagen in mij. na een jaar was de algemeen secretaris alweer vertrokken en vroegen ze of ik het niet wilde doen. in 1987 werd ik directeur. we waren toen veel kleiner. driehonderd leden en vier werkne-mers. dat was het. belangrijkste activiteit was het samen met de rai organiseren van de voorjaarstentoonstelling. we hadden een fantastische voorgevel, het merk hiswa en de tentoonstelling, maar als je er doorheen stapte, zat er eigenlijk niet zo heel veel achter. ik had bij bovag gezien hoe een goede brancheorganisatie in elkaar zat en dacht zoiets ga ik nog een keer doen. dus ik verwachtte na een jaar of tien vijftien hard werken klaar te zijn. maar dat is tegengeval-len. inmiddels hebben we wel 1.200 leden, zo’n 9 miljoen omzet en vooral een goede gewaardeerde organisatie die verrassend veelzijdig is.”

Ben je zelf een watersporter?“mijn vader was directeur van smit inter-national, de sleepdienst aan de nieuwe waterweg. ik ben als het ware tussen de kettingen en op de rivier grootgebracht. we woonden in maassluis maar toen ik naar de middelbare school moest, vonden mijn ouders dat ik in den haag op school moest. het gezin verhuisde, de korte broek werd ingewisseld en mijn tongval veranderde.

ook kochten wij een woonschip op de kaag en zijn we gestart met de zeilerij. nu ben ik de trotse eigenaar van een prachtige klassieke tweemaster uit de zestiger jaren. tulla is een roemruchte admiralscupper. daarnaast heb ik een oude sleepboot uit de dertiger jaren. leuk voor de winter en de rivier. toch nog een beetje terug naar maas-sluis. water en watersport is mij dus met de paplepel ingegeven. En wat is er dan nog leuker dan van je hobby je werk te maken.”

Nederland wordt steeds voller en drukker. komt de watersport niet in de verdrukking?“nu komen we op een andere heel belang-rijke taak van hiswa. als die boten dan zijn gebouwd en afgeleverd, moeten de consu-menten er wel mee kunnen varen. anders is de lol er snel vanaf. dus we zijn ons al begin negentig jaren druk gaan maken over het toervaartwegennet in nederland. om daar vaart in te krijgen hebben we toen samen met andere partijen de stichting recreatietoervaart nederland opgericht. dat is een heel bijzondere club. het is een stichting met een bestuur bestaande uit overheidsvertegenwoordigers en vertegen-woordigers vanuit de sectororganisaties. wij kregen tientallen miljoenen euro’s mee om tot 2013 alle 1.400 knelpunten in dat toervaartnet van 5.500 kilometer op te los-sen. dat was natuurlijk niet voldoende maar het interessante was dat we dus een soort match-making-money hadden om bijvoor-beeld bruggen op te hogen of sluizen aan te leggen, maar ook om kwaliteitsimpulsen te geven door middel van aanlegvoorzienin-gen, et cetera. En dus hebben we inmiddels bijna voor een miljard aan infrastructurele werken gerealiseerd. daarnaast kreeg het toervaartnet een pkb-status. nederland is op het water niet vol, mits je de beschik-bare vaarinfrastructuur goed en toegankelijk inzet. met zo’n 1.100 jachthavens van uit-stekende kwaliteit en veel getijdeloos water zijn we uniek in Europa. dankzij srn is ook de vrije doorvaart goed geregeld. boeiend

31nritmagazine

‘Die varen al een heel leven rond en zijn gewend dat alles werkt’

32 nritmagazine

is dat ons initiatief thans ook op Europees niveau wordt uitgerold. bijzonder toch?”

jullie zitten samen met RecRoN in het watersport- en Recreatiehuis in drie-bergen. is er sprake van een intensieve samenwerking?

dat maakt jullie natuurlijk een beetje een vreemde eend in de toeristische sector. er hangt nog een hele maakin-dustrie aan vast. “het grote geld in onze sector wordt verdiend aan de maak- en de handelskant. de zestien superjachtbouwers en toeleve-ranciers in de keten in nederland hebben ongeveer 10.000 man aan het werk. in de hele sector werken 24.000 man. het is bizar wat we in nederland aan grote jachten bouwen. we zijn in volume de derde bouwer van de wereld. in het topsegment van boven de 50 meter lengte zijn we in kwaliteitsbe-leving de absolute wereldtop. dan praat je wel over een tot anderhalf miljoen euro per meter. we concurreren daarin met italianen en amerikanen, maar ook turkse en spaanse werven. we bouwen zo’n 70 superjachten per jaar. dat zijn er in aantal-len niet zo veel maar als je kijkt naar het uitstralingseffect, de toegevoegde waarde voor de bv nederland in het buitenland, dan is dat enorm. we zijn een van de iconen in het buitenland. dat realiseren zich heel veel mensen in nederland niet. wij gebruiken in het buitenland niet voor niets de slogan: think Yachts think holland. in het maritieme cluster zijn we mede-initiatiefnemer geweest om in 1998 de stichting nederland mari-tiem land op te richten, waarbinnen 11 sectoren samenwerken. van scheepsbouw tot marine. van visserij tot de havens. maar ook samen met de kennisinstellingen zoals tno en tu.”

ik neem aan dat de werven flink wat last van de crisis hebben?“de werven hebben inderdaad nog steeds last van de crisis. de doorlooptijd tussen

het zetten van de handtekening en de oplevering is vaak vier jaar. je merkt dat nu de bouwers uit de orders gaan lopen. op het hoogtepunt van de crisis moesten ze nog steeds boten afleveren. onze totale industrie drijft voor 40% op export en bij de grote werven is dat 100%. maar ook in nederland is consumentenvertrouwen cruci-aal en ook in eigen land worden veel jachten afgeleverd. dat is dus nog moeizaam. ook in de keten hebben we daar last van. van architect, toeleveranciers tot en met de werf.”

wat doet HiswA precies in het buiten-land, wat zijn jullie activiteiten daar?“als wij export definiëren, dan is dat exportpromotie, exportstimulering en exportbeleid. het exportbeleid wordt binnen de vereniging gemaakt op basis van periodiek onderzoek. al dan niet in samenwerking met Ez. we laten daarvoor onderzoek uitvoeren en geven daarmee richting aan nieuwe markten. we gaan nu bijvoorbeeld zuid-amerika in. daar zijn we nooit geweest, erg interessant. Exportsti-mulering betekent dat wij voor bedrijven exportstrategieplannen maken die nog niet heel erg actief zijn op de exportmarkt, maar dat in potentie wel kunnen en vooral willen. de exportpromotie is ondergebracht in de hiswa holland Yachting group. dat is een groepje van 70 topwerven, toptoeleve-ranciers en topdienstverleners. vraag een is daarbij steeds welke bootshows in de wereld er echt toe doen. natuurlijk gekop-peld aan verzorgingsgebieden. dat is in Europa al jaren de monaco boat show en in amerika de fort lauderdale boatshow. dat zijn twee kernbeurzen waar we natuurlijk staan. in juni organiseren wij voorafgaand aan het internationale beursseizoen al vijftien jaar succesvol de Yacht valley tour. nederland is het silicon valley van de internationale jachtbouw. in een week tijd bezoeken geselecteerde journalisten van internationale vakbladen op onze kosten de leden van hiswa. we organiseren dan

‘Watersport is bijna een religie’

‘Tientallen miljoenen als match-making-money’

33nritmagazine

ook een vaardag en laten ze ondertussen nederland zien. dat doen we dan weer samen met het nbtc of andere partners. je ziet dat alle internationale vakbladen niet alleen over de boot/productervaringen schrijven, maar ook over nederland. dat maakt het heel interessant. ook maken we inmiddels crosssectorale koppelingen met de musea/culturele- en designwereld, maar ook mode biedt ons mogelijkheden. wij staan bijvoorbeeld ook in italië op de genua boatshow, een van de grootste watersport-tentoonstellingen van Europa. daar komen 450.000 Europeanen. het nbtc staat daar bijvoorbeeld niet. we stellen dan aan het nbtc voor om een informatiepakket van onze nationale promotieorganisatie daar in te zetten voor hollandpromotie. we staan er toch, maar ook organiseren we in- en uitgaande handelsmissies, inkopermissies, architectenmissies, et cetera.”

wat doen jullie als HiswA precies op zo’n internationale beurs?“wij richten op internationale beurzen een holland-paviljoen in. naar fort lauderdale nemen we 50 bedrijven mee. we maken een holland lounge, we organiseren recep-ties met gastsprekers. vaak samen met Ez, lokale ambassades of consulaten. onder-tussen proberen we natuurlijk wel onze inhoudelijke verhalen goed weg te zetten. we geven alleen al op zo’n fort lauderdale bootshow zo’n zeven ton uit. we regelen daarvoor de standbouw, we zorgen dat de spullen er zijn, de modellen, de hotels, de vluchten, we regelen alles. ons lid moet bij wijze van spreken alleen nog z’n koffertje meenemen in het vliegtuig stappen en het is geregeld.”

Haken jullie nog aan bij andere evene-menten en Holland-iconen? “tijden het henry hudsonjaar 400 hebben we een receptie in de new York Yachtclub gehouden. daar kom je niet zomaar binnen maar de klanten van onze leden zorgen dan voor een entree. we koppelen in het project

‘We zijn in volume de derde bouwer van de wereld’

34 nritmagazine

holland art cities bijvoorbeeld weer hol-landse meesters en musea aan onze boten. onze bootontwerpers zijn topdesigners en een boot zien we als een masterpiece. in rusland koppelen we onze sector weer aan peter de groote. gewoon een beetje out of the box denken. in amerika plaatsen we dit jaar onze hele buitenlandpresentatie in het kader van dutch design en maken we een verbinding met de modewereld en de archi-tectuur. rem koolhaas en doutzen kroes zijn daar beroemdheden. wij verkopen boten, maar al die mannen hebben vrouwen en dus koppelen we er een modeshow aan vast.”

in ruim 25 jaar HiswA heb je heel wat bereikt. Toch is de drive er nog niet uit. waarin zet je nu je tanden?“de optimale inbedding van het blauwe beleid op alle niveaus. daar zijn we hard mee bezig. we gaan samen met jos vranken van het nbtc een product markt combinatie watersport in de markt zetten. we merken dat we meer en meer onder-deel worden van het beleid. de feitelijke

erkenning zit er aan te komen. water is door de overheid uitgeroepen tot een van de speerpunten van de toekomst. water en nederland dat is een logische combinatie. dat hoef je toch niet uit te leggen? wat de bergen zijn voor de zwitsers, is water voor nederland. daar werkt alles samen om het unique selling point bergen uit te nutten.

we hebben het voor de deur liggen, we kijken er naar maar we deden er lange tijd niks mee. dat is al sterk veranderd, mede als gevolg van de klimaatdiscussie. wat bescheidener proberen wij aan te haken op beleidsdossiers en andere relevante ontwik-kelingen. ik probeer dat idee over de muur te brengen. dat is een kwestie van een lange adem hebben. we hebben nu de tijd wel mee. de behoefte aan samenwerking groeit, dat is het voordeel van de crisis. Een eindeloze reeks partijen wil nu wel met elkaar samenwerken. dat geldt in alle drie de werelden waarin wij actief zijn. de (blauwe) waterrecreatiewereld, de vrijetijds-sector en het maritieme cluster. met elk hun eigen organisatievormen.

Een andere klus is de mogelijke verhuizing van onze organisatie en onze beurs naar de voormalig ndsm-werf in amsterdam, de hotspot op noord. wij zijn samen met de gemeente hard doende een hiswa nautic centre amsterdam van de grond te trekken met een hiswa bedrijvencentrum, scho-lingsmogelijkheden met het roc en wellicht een watersportmuseum. veel activiteiten gecentreerd in de hoofdstad op een unieke locatie aan het ij. dat lijkt me fantastisch.”

je bent al heel lang bij HiswA. waarom heb je het zo lang volgehouden?“het is eigenlijk krankzinnig dat ik hier zo lang zit. maar het is ook zo’n leuke club, zo’n leuke wereld. watersport is bovendien mijn hobby. ik ben er helemaal gek van. ik zie daarnaast samen met de gedreven col-lega’s in dit huis nog zoveel mogelijkheden. ik heb het gevoel dat ik net ben begonnen.” •

‘Nederland is het Silicon Valley van de internationale

jachtbouw’

‘Gewoon een beetje out of the

box denken’

35nritmagazine

De watersportindustrieaantal bedrijven: 2.200 (hoofdactiviteit)bruto-omzet: € 2,6 mldExportwaarde: € 1,5 mldwerknemers: 24.000

HISWA Verenigingomzet exploitatie: €8,5 mlnaantal fte’s: 37leden: 1.200aandeel in brancheomzet: 70%

Consumentenmarktaantal watersporters: 1,5 mlnvaartuigen in havens: 174.000totaal vaartuigen: 500.000

36 nritmagazine

meer dan een druppelNHTv ontwikkelt instrument voor het berekenen van economische effecten bij toeristische investeringen

door: diana korteweg Maris, NHTv

de verwachte economische impact van de toeristische en vrijetijdssector is dé reden waarom talloze organisaties zich bezighouden met het stimuleren van toerisme en vrijetijdsactiviteiten in hun werkgebied. wanneer partijen zich vervolgens melden om daadwerkelijk te investeren in toeristische ontwikkeling, dan treden de reguliere vergunnings- en besluitvormingsprocedures in werking. hierin is meestal een belang-rijke rol weggelegd voor de milieu Effect rapportage, de m.E.r. de verwachte econo-mische betekenis heeft echter geen formele positie in dit proces. n.v. Economische impuls zeeland (impuls) houdt zich als regionale ontwikkelingsmaatschappij ondermeer bezig met het stimuleren van toerisme in zeeland en verwonderde zich hierover. impuls heeft nhtv internationaal hoger onderwijs breda daarom gevraagd een instrument te ontwikkelen waarmee de verwachte economische betekenis van een toeristische investering voor de regio kan worden berekend. nhtv heeft de handschoen opgepakt en ontwikkelde de m.E.E.r.: de maatschappelijke en Economische Effect rapportage.

M.e.e.R.binnen nhtv wordt momenteel een pro-motieonderzoek uitgevoerd naar modellen waarmee de economische impact van toerisme gemeten kan worden. daarnaast doet nhtv regelmatig onderzoek naar hoe een lokale bevolking de effecten van bijvoorbeeld grootschalige evenementen beleeft. de vraag van impuls paste dan ook goed bij de lopende onderzoeksactiviteiten binnen nhtv.

Meten van economische betekenisvoor het beschrijven van de maatschap-pelijke effecten in de m.E.E.r. kan nhtv belevingsonderzoeken uitvoeren bij de lokale bevolking. voor het meten van de economische effecten wordt in de m.E.E.r. gebruikgemaakt van een input-outputmodel. Een input-outputmodel toont de relaties tussen verschillende bedrijfstakken in de economie, het beschrijft de relaties tussen

bestedingen als input en de output (of productie) die daarvoor in de verschillende bedrijfsklassen nodig is. het gebruik van een input-outputmodel leidt tot inzicht in de economische effecten voor alle sectoren in die specifieke regio. de input-outputmo-dellen die nhtv gebruikt in de m.E.E.r. worden samengesteld door wageningen universiteit en geven de economische samenhang in de betreffende regio’s weer. de cijfers zijn dus nadrukkelijk toegespitst op de economische structuur van die regio, een stedelijke economie is bijvoorbeeld anders dan een eilandeconomie.

duurzame jachthavenvan de Toekomstde m.E.E.r. is in opdracht van impuls voor het eerst toegepast voor het project “duurzame jachthaven van de toekomst”. dit is een concept waarmee een nieuwe standaard gezet wordt voor watergerela-

37nritmagazine

vertrouwd rapport in een frisse en nieuwe jas

teerde recreatie. locatie is de voormalige werkhaven middelplaat aan de brouwers-dam in het grevelingenmeer. deze locatie wordt omgevormd tot een vrij toegankelijk eilandenrijk, waarin natuur, visserij, mid-denstand en recreatieve voorzieningen geïntegreerd worden. de eilandenstructuur is ontworpen naar het voorbeeld van de bestaande eilanden in het grevelingenmeer, waardoor deze nieuwe archipel opgaat in de natuurlijke omgeving. de nieuwe eilanden - met vele openbare baaien, haventjes en wisselende kades - vergroten niet alleen de kustlengte maar ook de diversiteit in het gebruik van de kust. de nautische kade bestaat bijvoorbeeld uit geschakelde wonin-gen en appartementen. het centrumeiland biedt plaats aan een hotel en congrescen-trum, kleinschalige horeca met gezellige terrassen en dorpswinkeltjes. de jacht-havenfaciliteiten zijn geclusterd, maar de ligplaatsen zijn verdeeld over de eilanden: in

haventjes, aan kades of direct bij woningen. duurzaamheid staat centraal: de ambitie is om een energieneutraal project tot stand te brengen, zowel in het ontwikkelingsproces als tijdens het gebruik in de toekomst.

Meer dan een druppelin de case van de duurzame jachthaven van de toekomst is - op verzoek van impuls en het projectteam - ingezoomd op het economische gedeelte van de m.E.E.r. de maatschappelijke effecten zijn slechts beschrijvend in beeld gebracht. de economische impact is berekend vanuit twee invalshoeken: welke bijdrage levert de bouwfase aan de regionale economie en wat is de structurele impact wanneer de duurzame jachthaven van de toekomst geheel in gebruik is?

vastgesteld werd dat de investeringen tijdens ontwikkeling en bouw (€ 235 mil-

joen) gedurende vier jaar in totaal € 173,6 miljoen aan toegevoegde waarde opleveren voor de regio. gedurende de eerste drie jaar van de bouw is er jaarlijks werk voor 871 ftE, in het vierde jaar voor 290 ftE. deze werkgelegenheid omvat zowel banen op de bouwplaats zelf als de spin-off daar-van in de regio.

de consumentenbestedingen kennen een aanloopperiode van 5 jaar. vanaf het zesde jaar wordt volledige exploitatie verwacht. dan bedragen de toeristisch-recreatieve bestedingen in de regio € 42,8 miljoen per jaar. dit resulteert in een toegevoegde waarde van € 32,1 miljoen per jaar, het-geen goed is voor 525 ftE. omgerekend gaat het om zo’n 780 banen, waarvan ongeveer de helft zich op de duurzame jachthaven van de toekomst bevindt, het overige deel in de omliggende regio. het betreft banen op allerlei niveaus in met name de volgende sectoren: horeca & logiesverstrekking, detail- en groothandel, zakelijke dienstverlening, vervoersbedrijven en overige dienstverlening. naast de berekende economische effecten geldt ook dat de levendigheid in de kernen behouden blijft en dat door de toegenomen werkgelegenheid het aantrekkelijker is voor de jeugd om in de gemeente te blijven. verder nemen de inkomsten uit toeristen- en onroerendezaakbelasting voor de gemeente schouwen-duiveland met bijna € 1,1 miljoen toe.

Ten slottede m.E.E.r. vormt een mooie aanvulling op de m.E.r.: beide instrumenten gecom-bineerd geven een goede indruk van de effecten op korte en lange termijn voor de drie p’s van de duurzaamheidsdriehoek: people, planet en prosperity.

Meer weten? Neem dan contact op met Diana Korteweg Maris van NHTV: 076-5332067 of [email protected]. •

38 nritmagazine

trendmail

de 20 nationale parken in nederland zijn het visitekaartje van de natuur. toch weet maar 5% van de bevolking het juiste aantal nationale parken te noemen. dat blijkt uit onderzoek van het kenniscentrum recreatie voor het samenwerkingsverband nationale parken (snp). verder blijkt dat 68% van de nederlan-

ders weet dat er in nederland nationale parken bestaan. 47% van alle respondenten kan geen namen noemen van nationale parken, 28% kan een nati-onaal park bij naam noemen. het aantal

nederlanders dat alle nationale parken bij naam kent is slechts 0,4%. de hoge veluwe is veruit het bekendst, gevolgd door de biesbosch. om de bekendheid van de nationale parken te ver-groten, voerde het snp 4,5 jaar geleden een overkoepelende huisstijl en logo in. uit het onderzoek blijkt dat slechts 7% van

de nederlandse bevolking dit logo kent. twee derde van de mensen bezoekt een nationaal park een maal per jaar of minder. over vijf jaar wordt het onderzoek herhaald. de bekendheid moet dan vergroot zijn. het streven is dat dan 50% van de nederlandse bevolking het nationale parken logo kent, dat 30% van de nederlanders weet dat er 20 nationale parken zijn en dat 50% van de nederlanders minimaal drie nationale parken bij naam kent. Meer informatie op: www.stichtingrecreatie.nl •

Nederlandse nationale parken nauwelijks bekend bij Nederlanders

rabobank verwacht voor 2011 een lichte groei van de economie. “maar voor het nederlandse bedrijfsleven zijn er nog een aantal ‘minnen’ die een krachtig herstel in 2011 beperken”, verklaart paul dirken, directeur bedrijven van rabobank neder-land. “de export zwakt in 2011 af door lagere groei van het wereldhandelsvo-lume. tegelijk staan de consumentenbe-stedingen onder druk van bezuinigingen en dalende koopkracht. daarbij veren de bedrijfsinvesteringen onvoldoende op,

omdat de bezettingsgraad bij bedrijven dit nog niet rechtvaardigt.” de econo-mische groei blijft hierdoor – na een stijging van 1,75% in 2010 – steken op een plus van 1,5% in 2011. de lichte economische groei steunt enig herstel in horeca & recreatie. ondernemingen gericht op zakelijke klanten profiteren van toegenomen bedrijvigheid. voor con-

sumentgerichte bedrijven blijft het nog kil. in de horeca hebben vooral cafés en discotheken het moeilijk. naast conjunc-tuur spelen hier structurele problemen, waardoor het aantal natte horecabedrij-ven daalt. de hotellerie profiteert van meer zakelijke en buitenlandse gasten. de verblijfsrecreatie is stabiel, maar weersafhankelijk. •

Lichte economische groei steunt enig herstel in horeca & recreatie

39nritmagazine

trendmail

boeren verdienen steeds meer geld met zorg, kinderopvang, natuurbe-heer, recreatie en winkelverkoop op de boerderij. de omzet daarvan is tussen 2007 en 2009 met 28% gestegen. de omzet van nevenactivitei-ten op de boerderij steeg in twee jaar tijd van 322 tot 411 miljoen euro. Er kwamen ruim honderd zorgboerderijen bij, goed voor een omzetstij-ging van 45 naar 63 miljoen euro. het aantal boerderijwinkels groeide van 1.100 naar 1.400, de omzet steeg van 70 naar 93 miljoen euro. ook kinderopvang op de boerderij is sterk in opkomst, met een omzetstijging van 4 naar 14 miljoen. alleen de omzet voor natuurbeheer daalde, van 90 naar 79 miljoen euro. recreatievoorzieningen leverden boeren het meeste geld op: 92 miljoen in 2007, 120 miljoen in 2009. terwijl deze verbrede landbouw groeide, daalde de omzet van de totale agrarische sector in deze jaren met 3,4%. ondanks dat blijft de bijdrage van de multifunctionele landbouw zeer bescheiden: slechts 1,8% van de totale landbouwomzet. Een achtste deel ofwel 9.300 bedrijven doen aan multi-functionele landbouw. op bedrijfsniveau kan het een heel belangrijke inkomstenbron zijn. Meer informatie op:www.wageningenuniversity.nl. •

afgelopen zomer is er een forse stijging gesignaleerd in het aantal (ver)bouwplannen in de hotellerie. het aantal nieuwbouwplannen (53) is zelfs meer dan verdubbeld ten opzichte van het aantal geregistreerde plan-nen in de maanden juli en augustus 2009. in de zuidelijke provincies is de stijging van het aantal plannen het duidelijkst zichtbaar. daar staan grote plannen op stapel. het aantal

nieuwbouwplannen in de nederlandse hotellerie tijdens de zomermaanden is veruit het grootst in de afgelopen 10 jaar. in de onderzochte nieuw- en verbouwplannen uit juli en

augustus van dit jaar blijkt dat er in nederland in totaal 2.779 hotelka-mers worden gebouwd of verbouwd. Een teken dat de hotellerie er vertrou-wen in heeft dat de economie verder aantrekt. veel hoteliers raden hun collega’s aan om juist in economisch mindere tijden het klusgereedschap ter hand te nemen. Meer informatie op: www.hotelbouwplannen.nl •

Een op de drie cruisepassagiers komt tegen-woordig uit Europa, zo stelt de European cruise council in een rapport. Europa is daardoor een

zeer belangrijke markt geworden in de mondiale cruise-industrie die zich in het verleden vooral op amerika richtte. in 2009 kozen 4,9 miljoen Euro-peanen voor een cruisevakantie. dat is een groei

van ruim 12% ten opzichte van het jaar ervoor en een groei van 50% in vijf jaar. Europeanen

vertegenwoordigen nu ruim 30% van de totale markt. ook speelt Europa een steeds grotere rol als het gaat om vertrekhavens en vaargebieden. meer dan 4,8 miljoen cruisepassagiers gingen in

Europa aan boord. italië en griekenland zijn de favoriete vaargebieden, die ieder ongeveer 20%

van de vertrekken voor hun rekening nemen. hierna volgen spanje (17%) en frankrijk (8%). nederland, met cruiseterminals in amsterdam

en rotterdam, behoort ook tot de populairdere cruisegebieden. door deze groei wordt ook de

impact op de economie in Europa steeds groter. de cruise-industrie heeft in 2009 gezorgd voor 300.000 banen en naar schatting is de omzet

gegroeid met bijna 6% naar 34 miljard euro. de impact op de economie wordt op vele vlakken

gerealiseerd zoals uitgaven van de cruisetoeris-ten op de bestemmingen, de cruiseterminals,

scheepsbouw en reisindustrie. Meer informatie op: www.europeancruisecouncil.com •

Cruisetoerisme bezig aan Europese opmars

Zorg en winkelop boerderij in de lift

Bijna helft meer hotelbouwplannen afgelopen zomer

40 nritmagazine40 nritmagazine

HOSta 2010zakelijke hotelgast laat het afweten

door: Marco van Bruggen, Horwath HTl

uit het hosta 2010 - rapport van horwath htl, dat in september jongstleden is gepubliceerd, blijkt dat de nederlandse hotels een zeer zwaar jaar achter de rug hebben. zowel de gemiddelde bezettingsgraad als de gemiddelde kamerprijs is aanzienlijk gedaald. met name de zakelijke reizigers lieten in 2009 verstek gaan.

Bezettingde gemiddelde bezettingsgraad daalde in 2009 van 68,1% naar 62,1%. de gemid-delde kamerprijs nam af van € 105 tot €93, een daling van 11,4%. hierdoor nam de revpar, de voor de hotellerie zo belangrijke opbrengst per beschikbare kamer, met 19,4% af tot € 58. de bezettingsgraad, de kamerprijs en de revpar hebben nog niet eerder deze eeuw zo’n laag niveau bereikt. de gemiddelde kamerprijs is de laagste sinds 1999, de revpar is op het laagste niveau sinds 1997. voor de bezet-tingsgraad moeten we terug naar 1993 om een lager niveau te vinden. de daling was in 2009 ook sterker dan ooit tevoren: in 33 jaar hosta is niet eerder zo’n sterke revpar-daling geregistreerd.

de lage resultaten in de hotellerie zijn een direct gevolg van de wereldwijde economi-sche crisis. historisch is een duidelijk ver-band aan te tonen tussen de ontwikkeling van de hotelresultaten en de economische groei. met name de zakelijke markt is sterk volgend aan de conjunctuur. het herstel in de economie vertaalt zich dan ook in posi-

tieve verwachtingen voor de hotelmarkt. voor 2010 wordt een gemiddelde bezet-tingsgraad van 64% verwacht bij een gemid-delde kamerprijs van € 96. in 2011 zou dit verder kunnen stijgen naar 66% en € 98. de resultaten over de eerste 9 maanden van 2010 bevestigen dit beeld.

Business versus leisureover het algemeen maakt de zakelijke markt door de jaren heen circa 60% uit van het totaal aantal hotelovernachtingen in de nederlandse drie-, vier- en vijfsterrenhotels. de overige 40% bestaat uit individuele toeristen en toergroepen. ook de zakelijke markt kan worden verdeeld in individuele gasten en groepen. het aandeel zakelijk individuele gasten daalde in 2009 van 43% tot 37%, terwijl het aandeel zakelijke groepen afnam van 16% tot 13%. tegelijker-tijd nam het aandeel individuele gasten toe van 33% tot 42%. het aandeel toergroepen bleef constant op 8%. gecombineerd met de ontwikkeling in de totale bezettingsgraad kan worden geconcludeerd dat in 2008 nog 40% van de beschikbare hotelkamers werd gevuld met zakelijke gasten en 28%

41nritmagazine

resultaten nederlandse 3-, 4- en 5-sterrenhotels Figuur 1

Bron: Horwath HTL

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

110

120

1977

1978

1979

1980

1981

1982

1983

1984

1985

1986

1987

1988

1989

1990

1991

1992

1993

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

‘Grootste daling in opbrengst per beschik-bare kamer in 33 jaar’

met toeristen, resulterend in een bezettings-graad van 68%. in 2009 werd nog maar 31% van de beschikbare kamers bezet door zakelijke gasten, een afname van 22%. tegelijkertijd nam het aantal kamers bezet door toeristen toe met 11%, tot 31% van de beschikbare kamernachten. dit resulteerde in een bezettingsgraad van 62% in 2009. de lagere kamerprijzen in 2009 werden niet alleen veroorzaakt door prijsverlagingen, maar ook door de verschuiving van zakelijke naar toeristische gasten. de gemiddelde prijs die door zakelijke hotelgasten wordt betaald, ligt aanzienlijk hoger dan die voor toeristische gasten. Een groter aandeel toeristische gasten leidt daardoor tot een lagere gemiddelde kamerprijs. in 2009 betaalden de zakelijke gasten gemiddeld € 103. de toeristische gasten betaalden gemiddeld € 81, 21% minder dan de zake-lijke gasten.

social mediain de hosta 2010 - rapportage wordt spe-ciale aandacht besteed aan het gebruik van social media door hotels. Enerzijds is een inventarisatie gedaan van de aanwezigheid van hotels op de sociale netwerken, ander-zijds is gekeken hoe de hotels omgaan met online reviews. uit de enquête blijkt dat de meeste deelnemende hotels (71%) aanwe-zig zijn op een of meer sociale netwerken. het populairst is linkedin, wat gebruikt wordt door 56% van de hotels. twitter is met 45% van de hotels het tweede sociale netwerk. andere veelgebruikte sociale netwerken zijn facebook (31%) en hyves (29%). ook geeft 28% aan Youtube te gebruiken. opvallend is dat myspace, ooit wereldwijd de grootste netwerksite, door slechts 2% van de hotels wordt gebruikt.

‘Nog maar 31% van de beschikbare kamers was bezet door zakelijke gasten’

bezettingsgraad in %

RevPar in euro

kamerprijs in euro

42 nritmagazine

marktsegmentatie 2009 Figuur 3

Bron: Horwath HTL

hotels zien het belang van onlinereviews goed in, blijkt uit het rapport. maar liefst 95% van de hotels volgt de reviews die binnenkomen op de verschil-lende sites, met name die op booking.com (86%), zoover (76%) en tripadvisor (75%). daarnaast biedt 78% van de hotels de mogelijkheid om via de eigen site te reageren. lang niet alle hotels hebben echter een strategie om met de reviews om te gaan. uit het onderzoek blijkt dat 34% van de hotels geheel niet op reviews reageert. de hotels die wel reageren, doen dat vooral bij reviews op de eigen site (57%), op tripadvisor (38%) en op booking.com (32%). •

marktsegmentatie 2008 Figuur 2

Bron: Horwath HTL

31%

toeristische groep; 8%

zakelijke groep; 45%

zakelijke individueel; 43%

toeristische individueel; 28%

toeristische groep; 8%

zakelijke groep; 13%

31%

zakelijke individueel; 37%

toeristische individueel; 42%

toeristische groep

Zakelijke individueel

Zakelijke groep

Toeristische individueel

Horwath HTlwereldwijd is horwath htl de expert op het gebied van de gastvrijheidbranche en alle activiteiten daaromheen. naast het jaarlijkse hosta- rapport brengt horwath htl onder meer het gosta- rap-port (golfbaanstatistieken), het compensation & benefits rapport en de global hotel sentiment sur-vey uit. daarnaast voert horwath htl onder meer marktanalyses, haalbaarheidsstudies, conceptana-lyses, taxaties, waarderingen, transactiebegeleiding en interimmanagement uit voor een breed scala aan opdrachtgevers, waaronder hotelketens, investeer-ders, ontwikkelaars, banken en overheden.

43nritmagazine

hotel reviewsites Figuur 4

Bron: Horwath HTL

‘Meeste hotels zijn actief op sociale netwerken’

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

38%

24%

32%

57%

6% 5%

75% 76%

86%

78%

16%

34%

volgen

reageren

hotels op social media Figuur 5

Bron: Horwath HTL

0 20 40 60 80 100

linkedin

twitter

facebook

hyves

Youtube

myspace

geen

56%

45%

31%

29%

28%

2%

29%

HosTA 2010 onderzoek en rapportagehet hosta- rapport (hotel statistieken) is in 2010 voor de 33e keer uitgebracht. sinds 1978 verzorgt horwath htl op deze manier een diepgaand en betrouwbaar beeld van de nederlandse hotellerie. het onderzoek is gebaseerd op een schriftelijke en digitale enquête, die wordt uitgestuurd aan ruim 750 drie-, vier- en vijfsterrenhotels in nederland. daarnaast worden ruim 300 hotels in belgië en luxemburg onder-vraagd. in 2010 namen 296 hotels deel aan het onderzoek, een respons van bijna 40%. de 296 deelnemende nederlandse hotels omvatten 98 driesterrenhotels, 182 viersterrenhotels en 16 vijfsterrenhotels. in totaal bieden deze hotels 35.400 hotelka-mers aan, bestaande uit 24% driesterren, 67% viersterren en 9% vijfsterren kamers. in de hosta- enquête worden alle aspec-ten van de hotelexploitatie geanalyseerd, inclusief bezettingsgraden, kamerprijzen, omzetten en kosten per afdeling, resultaten per maand, gastensegmentaties naar land van herkomst en doel van bezoek, bezet-tingscijfers en gemiddelde bestedingen van restaurant en vergaderzalen en de volledige winst- en verliesrekeningen. naast de totale cijfers voor nederland en de verdeling naar sterrenclassificatie, wordt in het rapport onderscheid gemaakt naar locatie, aantal kamers en prijssegmentatie.

het hosta 2010- rapport is te bestellen via www.horwathhtl.nl. sinds 2005 is de prijs van het hosta- rapport gekoppeld aan de gemiddelde kamerprijs in nederland. met de lagere kamerprijs in 2009 betekent dit ook dat het hosta 2010- rapport goedkoper is geworden. omdat de prijs van het rapport gelijk is aan die van een hotelkamer, kunnen hoteliers het rapport ook verkrijgen in ruil voor een hotelovernachting.

tripadvisor zoover booking.com Eigensite

anders geen

44 nritmagazine

inspirerende trends

Kapellerput’s KABANfeestelijk geopend

op vrijdag 24 september is kaban, rijk in de bomen, op het landgoed bij kapellerput conferentiehotel in heeze op feestelijke wijze geopend.

met acts, bijzondere verlichting en muziek kreeg de kaban een prachtige opening waarvan tegen de 200 mensen getuige waren. de kaban is een

bijzonder, voor nederland uniek, bouwwerk in de bomen, waarmee het conferentiehotel letterlijk de natuur in huis haalt. het complex is opgetrok-

ken uit duurzaam hout en bevindt zich hoog in de bomen. de ramen bie-den uitzicht op de boomtoppen en enkele bomen doorkruisen het terras.

Meer informatie op: www.kapellerput.nl •

Carpoolwebsitevoor evenementen

de nieuwe website ridehere.nl brengt vraag en aanbod samen voor wie wil carpoolen naar evenementen. de bezoekers kunnen nu al kiezen uit zo’n honderd festivals en concerten. Evene-mentenorganisaties kunnen bovendien partner worden van ride here, right now. “de carpooldeelnemers worden extra beloond met bijvoorbeeld een

vipbehandeling, extra parkeerfaciliteiten of gratis drankje”, vertelt oprichtster Eva kamphorst bij het online gaan van haar website. Evenementenbureau id&t en ahoy rotterdam zijn de eerste partners van de website, die wordt geïntroduceerd op het dancefestival mysteryland. de 36-jarige rotterdamse initiatiefneemster is zelf werkzaam in de evenementenbranche en deed haar idee op tijdens een internationaal congres over de duurzaamheid van popfes-tivals. “steeds meer organisatoren zijn geëngageerd en maatschappelijk

betrokken. het carpoolproject is voor veel partijen een uitkomst, allereerst voor de festivalbezoekers. samen reizen is goedkoper, gezellig en minder belastend voor het milieu. steden en organisatoren hebben er ook belang bij dat de bezoekers zo veel mogelijk samen reizen. het vermindert files, opstoppingen en overvolle parkeerter-reinen.” ride here, right now is voor de evenementenbezoeker de nieuwe gratis service. organisatiebureaus die een partnership met de website aangaan, betalen een bijdrage. •

45nritmagazine

inspirerende trends

Kamperen op drie wielende duitse designstudent corenelis comanns heeft een camper op drie

wielen ontworpen. hij heeft een driewielige brommer met laadbakje achterop (piaggio ape) getransformeerd naar een minicamper. deze beschikt over een koelkast, bed, kastruimte, keuken, wasrek en een

watertank met gootsteen. de minicaravan haalt een maximum snelheid van 40 kilometer per uur waardoor de omgeving goed opgenomen wordt. bestuurders hebben geen rijbewijs nodig en parkeren gaat

gemakkelijk. comanns noemt zijn campertje liefkozend ‘bufalino’, ofwel buffeltje. Op dit moment is de minicamper nog niet in productie. •

Picknickkleedje houdt recreatiegebieden schooncleanpicnic komt met een picknickkleedje en afvalzak in een. Een nieuw reclamemedium om recreatiegebieden tijdens het picknickseizoen samen met adver-teerders en consumenten schoon te houden. begin september is het cleanpicnic-kleedje in samen-

werking met nederland schoon uitgebreid getest. honderden bezoekers van het vondelpark en het westerpark in amsterdam kregen een gratis cleanpicnic-kleedje. na het picknicken konden zij met een simpele handeling van het kleed een afvalzak maken en deze weggooien in de afvalbak. cleanpicnic is een initiatief van thijs verheugen en twan van dommelen. het bedrijf geeft gemeentes, bedrijven en andere instanties de mogelijkheid om hun eigen cleanpicnic-kleedjes te laten maken en deze gratis aan te bieden aan het publiek. Meer infor-matie op: www.cleanpicnic.nl. •

Oorlogsmonumentenop de iPhonebezitters van een iphone kunnen voortaan direct het verhaal opzoeken achter een nederlands oor-logsmonument waar zij langs lopen. het nationaal comité 4 en 5 mei en het nederlands instituut voor beeld en geluid hebben de iphone-applicatie ‘oorlogsmonumenten in beeld’ gelanceerd. de applicatie bevat nu informatie over tweehonderd

oorlogsmonumenten, maar het is de bedoeling dat dit er in de loop der tijd meer worden. de presentatie van de nieuwe historische gadget vond plaats in de hollandsche schouwburg in amsterdam. oorlogsmo-numenten in beeld bevat

archiefmateriaal uit de digitale collecties van beeld en geluid, het nationaal comité 4 en 5 mei, het nationaal archief, filminstituut EYE en het neder-lands instituut voor oorlogsdocumentatie niod. de informatie die via de applicatie te vinden is, staat ook op de website www.erfgoedinbeeld.nl. •

46 nritmagazine

Derde editie van Leisure & Sport totaalnieuw kennisprogramma gekoppeld aan de beurs

door: Anne van Asseldonk, Ahoy

van 23 t/m 25 november 2010 wordt in ahoy rotterdam voor de derde keer de vakbeurs leisure & sport totaal georganiseerd. leisure & sport totaal onder-scheidt zich als vakbeurs door nadruk te leggen op kennisover-dracht. in het congres- en verga-dercentrum van ahoy wordt door samenwerkingspartners van de beurs een interessant programma geboden. zo ontstaat er een ideale mix van netwerken en kennis opdoen. in het kennispro-gramma heeft elke dag een duidelijk thema gekregen. dinsdag staat het programma in het teken van de sport, woensdag is het aqua wat de klok slaat en donder-dag volop aandacht voor recre-atie. die dag organiseert de nhtv academy for leisure weer een masterclass. het thema van deze masterclass is dit jaar ‘werken aan gebiedsmanagement’.

sport: dinsdag 23 novemberBest practices sportaccommodaties: door samenspel naar meerwaarde?!tijdens de vakbeurs leisure & sport totaal slaan ahoy en arko sports media de handen ineen om naast de beursvloer een aantrek-kelijk en zeer actueel kennisprogramma neer te zetten, zodat er een ideale mix ontstaat van netwerken en kennis opdoen. op dinsdag 23 november 2010 staat het kennisprogramma geheel in het teken van sport en vinden diverse parallelsessies plaats over multifunctionaliteit en innovaties van sportaccommodaties. uitdagende prak-tijkvoorbeelden worden toegelicht, waarbij er veel ruimte is voor vragen en interactie.Er zijn vier hoofdthema’s waarbinnen de parallelsessies plaatsvinden:1. Multifunctionele sportaccommodaties- clusteren van multifunctionele

sportvoorzieningen- multifunctioneel clubhuis- multifunctioneel gebruik door (neven)

activiteiten2. Innovaties rondom sportaccommodaties- semi-permanente sportaccommodaties

- innovatieve inrichting- invloed van innovatie op vernieuwend

sportaanbod3. Samenwerkingsvormen- school en sport- nut & noodzaak van

samenwerkingsverbanden- praktische uitwerking van de maatschap-

pelijke kant van sport4. Olympisch Plan 2028 - accommodaties

en ambities- nederland Evenementenland- wat zijn topsportcentra?- keuzes binnen gemeentelijk sportbeleidper ronde maakt u een keuze uit de vier sessies. informatie over sprekers, inhoud en aanmelding vindt u op de website(www.leisuresporttotaal.nl)

Aqua: woensdag 24 november en don-derdag 25 novemberNationaal Zwembadcongres van vereni-ging sport en gemeentenvanuit de samenwerking tussen ahoy rot-terdam en vsg is gekozen om het nationaal zwembadcongres dit jaar te koppelen aan

23, 24 EN 25 NOVEMBER 2010 AHOY ROTTERDAM

47nritmagazine

leisure & sport totaal. als deelnemer aan het congres krijgt u op diverse momenten volop de gelegenheid om ook de beurs te bezoeken.onder het motto ‘durf te dromen!’ biedt het nationaal zwembadcongres van vereni-ging sport en gemeenten op 24 en 25 november een gevarieerd programma aan. zo krijgt u tijdens het ochtendprogramma onder leiding van organisatieactivist harold janssen drie inspirerende dromen voorgeschoteld, gepresenteerd door respectievelijk: een ondernemer (tobias walraven), een architect (johann koenis) en een onderzoeker (koen breedveld). na het ochtendprogramma wordt ’s mid-dags en de volgende ochtend nog verder gedroomd. in de presentaties van de diverse subsessies worden inspirerende voorbeelden behandeld.kijk voor meer informatie onder het kopje ‘bijeenkomsten’ op www.sportengemeen-ten.nl.

Recreatie: donderdag 25 novemberRecRoN presentaties en workshops gastvrij Nederlandde bijdrage van rEcron aan het ken-nisprogramma van leisure & sport totaal 2010 bestaat uit een aantal presentaties en workshops, die een koppeling heb-ben met de grondbeginselen van gastvrij nederland.

1. gastvrij nederland workshops: “hoe ontwikkel ik een unieke vakantiebeleving?”om ondernemers te helpen met het

creëren van een unieke vakantiebeleving biedt gastvrij nederland een tweedaagse workshop aan, waarin creatief denken centraal staat. de workshops bieden tal van inspiratie en laten de ondernemer met een andere blik naar zijn bedrijf kijken. alle gastvrij nederland workshops vinden plaats in november dit jaar. om deelname voor u nog eenvoudiger te maken kunt u één van uw workshopdagen ook volgen tijdens uw beursbezoek aan leisure & sport totaal. op 25 november biedt gastvrij nederland workshop 2 aan in ahoy.

2. presentatie onderzoeksuitkomsten gast-vrij nederland voor dagrecreatieop 25 november, tijdens leisure & sport totaal beurs, zullen rEcron en gastvrij nederland de resultaten presenteren van het cvto onderzoek (continu vrijetijdson-derzoek) met de koppeling naar gastvrij nederland.

3. presentatie ‘zuiver zwemmen’het gastvrij nederland-programma is er ook speciaal voor zwembaden en zwemvijvers. in de presentatie zal duidelijk gemaakt worden dat ook zwembaden keuzes kun-nen maken in welke doelgroep zij willen bedienen en welke vraag vanuit die doel-groep gesteld wordt. zwembaden kunnen daarmee hun aanbod en hun bedrijfsvoering (nog) meer richten op wat de consument wenst en verwacht. ook de zwemvijvers krijgen speciale aandacht. zwemvijvers zijn in de recreatiesector een opkomende trend, waarbij in een natuurlijk milieu kan worden gezwommen. ‘zuiver zwemmen in zwemvijvers’ is de titel van de workshop, waarin wordt ingegaan op vormgeving en voorbeelden van uitvoering, maar ook op de zwembadtechniek die wordt toegepast en de wettelijke div.

NHTv Masterclass:donderdag 25 november samenwerken aan gebieds-managementna de succesvolle masterclass van vorig jaar organiseert nhtv in nauwe samenwer-

king met ahoY dit jaar een masterclass over het onderwerp ‘samenwerken aan gebiedsmanagement’. deze masterclass is bedoeld voor gemeentelijke projectleiders, exploitanten en andere partijen die leisure-activiteiten in een gebied organiseren, maar ook voor projectontwikkelaars en financiers, die bij (her)inrichting van gebieden betrok-ken zijn.

de masterclass heeft een middagvullend programma. na uiteenzetting van een theo-retisch model waarbij voorbeelden worden gebruikt uit verschillende aansprekende cases, wordt verdergegaan in een aantal workshops. daarin worden de verschillende niveaus van samenwerken behandeld. voor toelichting op de cases zullen sleutelfiguren uit de cases deze zelf toelichten. daarna bent u aan het woord en kunt u uw ziens-wijze, vragen en opmerkingen kwijt. tot slot volgt een afsluitende plenaire terugkoppe-ling. doel van de parallelle workshops is in te gaan op de drie niveaus van samenwer-ken aan gebiedsmanagement aan de hand van een aantal cases:

breda: regio/stad gericht op de toekom-stige keuzen t.a.v. in ontwikkeling nemen van gebieden, wat bepaalt dergelijke keuzen, hoe krijg je urgentie, draagvlak, eigenaarschap en de capaciteiten georga-niseerd? het belang van een lange termijn visie en een passend gebiedsoverstijgend concept.

sportstad heerenveen: ontwikkelen van een gebied, dat inmiddels heeft plaatsgevon-den; hoe is de samenwerking in die jaren tot stand gekomen en wat heeft die zo succesvol gemaakt?

dordrecht: hoe kan je potentiële synergie realiseren door middel van samenwerking tussen net gerealiseerde gebiedsclusters (sport, kennis,gezondheid) vanuit een leisure perspectief?

Meer informatie over inhoud en aanmelding vindt u op www.leisuresporttotaal.nl.

50 nritmagazine

Kennismaken met ...

Waar ben je geboren/opgegroeid?Ik ben geboren in Amsterdam, maar ben opgegroeid in Amstelveen. Na mijn schooltijd heb ik een jaar in respectievelijk Frankrijk & Spanje doorgebracht en was tussen 1988 & 1991 woonachting in Chicago USA gevolgd door 3 jaar in Den Haag. Inmiddels woon ik met vrouw Jolanda en zoon Bob alweer 5 jaar met veel plezier in Aalsmeer.

Wat was je meest bijzondere vakantie- ervaring in je jeugd?Wij hebben bijna 10 jaar lang met drie gezinnen gekampeerd aan een rivier in Frankrijk (Ardeche). Door omstandig-heden waren wij de enige toeristen die van de boer daar elk jaar weer opnieuw op zijn terrein mochten verblijven. Dat was geweldig! Drie gezinnen met ieder twee kinderen in dezelfde leeftijd die het goed met elkaar konden vinden en dito aantal rubberboten. Meestal 4-5 weken op locatie en ’s avonds uit eten in het lokale restaurant, waarvan we onlangs nog een bonnetje terugvonden van 9 franc 20, voor een vijfgangen diner. Dat waren nog eens tijden!

Welke opleiding heb je genoten?Havo en atheneum. Vijf- atheneum overigens twee maal. Vond ik geen punt, want dat betekende 2x een werkweek. Verder veel praktische com-merciële en andere cursussen gevolgd, waaronder NIMA. Ben verder meer een praktijkman.

Hans Poortvlietde hsmai is met bijna 500 leden het grootste B2B (kennis) netwerk voor marketing, sales & communicatie Professionals in de gastvrijheidindustrie. leden zijn afkomstig uit onder andere hotellerie, congresloca-ties, (dag) attracties, vakantie-parken, musea, touroperators, educatie en vervoer.

hsmai organiseert maande-lijks (m.u.v. de zomermaanden en december) een bijeenkomst voor haar leden waarbij de onderwerpen variëren van zeer praktisch en pragmatisch tot meer beschouwend en trend-matig, maar altijd op de actua-liteit afgestemd. via de hsmai University brengt de organisa-tie een breed scala aan speci-fieke trainingsonderwerpen.

Wat is je van je opleiding het meest bijgebleven?Het plezier dat we met elkaar hadden. De school, zo bleek later, had best wel een reputatie (en dan bedoel ik: een niet zo goede op gebied van softdrugs en drank), maar dat heb ik in die tijd nooit zo bewust beleefd. We hadden in die jaren een paar bijzondere ‘lichtin-gen’ zo bleek eveneens later, die heel intensief en plezierig met elkaar en de leraren omgingen. Dat is daarna nooit meer zo geweest, aldus vele oud-docenten die we nog met enige regel-maat spreken. Tekenend in mijn geval is wellicht ook het feit dat ik ook nu nog steeds met een tiental middelbare-schoolstudenten heel veel contact heb.

Wat is je beste/slechtste eigenschap?Laat ik met de slechtste beginnen: ik ben redelijk ongeduldig. Dat is wel-iswaar, denk ik, de laatste jaren wat minder zichtbaar geworden, maar ik kan niet goed tegen oeverloos geklets en afspraak is voor mij ook absoluut afspraak. Daar reken ik dan ook op, maar wordt daar van tijd tot tijd wel in teleurgesteld. Dan heb je aan mij geen goeie. Mijn beste eigenschap? Wellicht mijn creativiteit, intensiteit en drive om steeds nieuwe, onderscheidende dingen te willen doen. Die moeten dan meteen ook wel goed gaan en dan kom ik weer bij het ongeduld: de lat ligt vrijwel altijd hoog.

Wat was je eerste echte baan?Assistent Projectmanager bij de RAI in Amsterdam. Een geweldige tijd waarin

51nritmagazine

ik medeverantwoordelijk was voor de organisatie van onder andere de Effi-ciencybeurs, PC RAI en Euro Telecom. In die tijd werd de plattegrond nog handmatig door ons met de liniaal ingetekend. Hierbij was de schaal, als ik het mij goed herinner, 2 millimeter voor 1 meter. Het ging (ook toen al) ech-ter om vele 10.000en vierkante meters die allemaal in ‘rastertjes’ werden ingetekend. Ik herinner mij dan ook dat ik in die tijd, als ik de bus op weg naar huis instapte, het gezicht van de buschauffeur in allemaal vakjes zag.

Waar werk je nu?Bij de HSMAI en dat al ruim 12 jaar. Een bijzonder gegeven natuurlijk als ik mij realiseer dat ik hiervoor nooit iets langer dan 3 tot 4 jaar heb gedaan. Reden is natuurlijk wel dat ik de HSMAI zelf, met uiteraard goede collega’s en stagiairesvorm heb mogen geven. De organisatie liep namelijk eind jaren negentig hard achteruit. Er was geen tijd meer voor vanuit de vrijwilli-gers, waar ik er een van was. Met echter de USA en Noorwegen als voorbeeld van landen waar de vereniging ‘profes-sioneel’ door betaalde krachten werd gerund, leek het mij voor Nederland ook haalbaar. Ik ben toen het ‘diepe’ inge-sprongen (er was geen geld) en heb de club met (nog steeds) veel plezier opge-zet. Het bijzondere is natuurlijk ook het netwerk dat je met de sprekers opbouwt. Bijzondere mensen als Joe Pine, Dan Hill en vele anderen zijn inmiddels goede vrienden geworden.

Wat is de grootste uitdaging in je werk op dit moment?Het in stand houden van alle activi-teiten die we bieden. Dat heeft ener-zijds met de benodigde ‘mankracht’ te maken, anderzijds met de toegenomen tijdsdruk en prioriteiten bij onze leden. Helaas moet ik vaststellen dat men zich, en dat geldt overigens niet alleen voor onze branche, meer en meer door de korte termijn en vaak ‘door de waan van de dag’ laat leiden. Tijd voor zelfontwikkeling en even ‘wat afstand nemen’ schiet daar steeds vaker bij in. Het is echter geen luxe en in veel gevallen een gemiste kans. De ontwikkelingen, verkoop, marketing en communicatietechnieken gaan niet alleen maar sneller, stilstand betekent absoluut in geen tijd achteruitgang in de huidige maatschappij.

Wie is je grote voorbeeld?Qua wat? Qua bedrijfsvoering: South-west Airlines. Qua persoon ‘op afstand’: Steve Jobs. Qua persoon dichtbij: Stephen Hodes (nu van LAgroup, maar in het verleden mijn baas in Amerika).Wat ik verder een geweldig mens & pure persoonlijkheid (los van mijn vrouw Jolanda) vind is Nicolette Mak van Valid Express. Wat een voorbeeld voor velen!

Wat is je grootste succes?Zakelijk denk ik dan aan ondermeer het maken van de meest effectieve indeling van de RAI ten tijde van de Efficiencybeurs. Ik stelde daarbij voor niemand meer een ‘eilandstand’

te geven. Dat was een harde dobber want de directie geloofde niet dat partijen als IBM en Volmac dat zouden accepteren. Toch gedaan en er doorheen gekregen. Dat en nog wat praktische aanpassingen scheelde vele, vele verkoopbare vierkante meters. Een paar jaar later nam Joop vd Ende het Circustheater over en kreeg Nederland voor het eerst te maken met de echte ‘Musical’ cultuur. Kaartjes twee tot drie maanden vooruit (moeten) boeken was voor ons allemaal iets heel nieuws. Mijn inschatting dat de combinatie van 5* musicals en het Kurhaus (waar ik toen werkzaam was) met op loop-afstand 5* kamers een gouden combi-natie zou moeten kunnen zijn. Deze is meer dan uitgekomen. Ook hier moest de directie nog wel ‘even’ overtuigd worden van het feit dat de gevraagde ‘tegeninvestering’ van +/- 100.000 gul-den (voor een eigen ‘Kurhausloge’ en de achterkant van 1,3 miljoen kaarten) een heel plausibele was. Gelukkig bleek dat ook zo, want we hebben er als hotel, zeker die eerste jaren, miljoenen aan verdiend.

Van welk initiatief had je veel ver-wacht maar werkte helaas niet?Mmmm geen concreet voorbeeld voorhanden. Maar waar we met enige frequentie tegenaan lopen is de grote moeite die wij moeten doen om de leden van de waarde c.q. actualiteit van sommige activiteiten te overtuigen. In dat kader wel een concreet voorbeeld: in 2008 moesten wij in april beden-ken welk congresthema wij dat jaar

52 nritmagazine

in oktober gingen voeren. De media berichtte, zij het mondjesmaat, dat het in landen als Spanje, Engeland en ik geloof zelfs toen al Duitsland niet zo goed ging. De overheid bleef echter roepen dat Nederland er goed voor-stond en zich niet zoveel zorgen hoefde te maken. Vreemd, zo leek ons, met een open economie als de onze. We besloten toen te gaan voor het thema ‘Recession-proof Leadership’.

Over de (zomer)maanden heen werden de signalen steeds sterker dat er toch wel grote problemen op komst waren, maar ‘niemand’ leek er aan te willen geloven. Resultaat was dat wij begin oktober 2008, als enige beroepsver-eniging in Nederland, een geweldig (inhoudelijk) congres brachten met …… slechts 90 deelnemers. We hadden, ook qua inkomsten, zeker op het dubbele gerekend. De avond van het congres werd echter Fortis overgenomen en de maandag erop stortte ‘de financiële wereld’ in elkaar. Toen was iedereen in ‘rep en roer’, maar het congres voorbij.

Wat is voor jou de ultieme vakantie?Als het even kan drie aaneengesloten weken in een zonnig oord. Zo actief als ik de rest van het jaar ben, zo passief kan ik dan zijn. Drie weken lang geen krant, internet/email, telefoon & tv! Alleen maar boeken en tijdschriften waar ik anders te weinig tijd voor

heb. Als er wat ernstigs gebeurt in de wereld dan hoor ik het wel bij het zwembad en kan ik CNN wel aanzet-ten. Gelukkig nooit gebeurd. De wereld mist mij dan kennelijk niet (of draait in ieder geval door :-) en ik de wereld niet. Heerlijk! Daarna ook weer lekker om weer thuis te komen en de draad weer op te pikken hoor.

Wat wordt in jouw ogen het toekom-stige dagje uit?Gevoelsmatig gaat dat meer en meer draaien om een gewenste ‘beleving’. Deze is voor iedereen natuurlijk anders. Voor mij is het ultieme dagje uit met familie en/of vrienden ergens naar ‘buiten’ en daarna lekker infor-meel borrelen en dineren. Gewoon even tijd voor elkaar. Niet meer en niet minder. Voor iemand anders is dat wellicht weer heel iets anders en moet daar bijvoorbeeld meer ‘spanning’ bijkomen. We leven inmiddels wel in een wereld waarin aan al die verschil-lende behoeften voldaan kan worden. Denk wel dat de wens en behoefte om, op welke manier dan ook, even echt te ontspannen of ‘weg te zijn’ steeds groter wordt.

Verder nog iets?Dank voor jullie interesse en geboden ruimte ‘tot nadere kennismaking ‘ in deze publicatie! Voel mij vereerd! Met vriendelijke groet, Hans Poortvliet •

- adver tent ie -

53nritmagazine

NRiT onderzoekstaat u als belanghebbende in de vrijetijdssector voor een belangrijke beslissing? wilt u de concurrentie voorblijven, uw kwaliteit verbeteren, op de hoogte blijven van trends? of zoekt u een heldere onderbouwing voor uw beleid: nrit onderzoek kan het inzicht geven waar u om vraagt. En dit voor alle bedrijven en organisaties die in de sector opereren, waarbij wij relevante en beproefde kwalitatieve en kwantitatieve onder-zoeksmethoden inzetten. door samenwerking met onze partner nrit advies kunnen we u op alle onderzoeks- en adviesvlakken van dienst zijn. daarnaast nemen wij op gezette tijden het initia-tief om een vraag/aanbodinventarisatie in een bepaalde sector uit te voeren. voorbeelden hiervan zijn de kampeersector, de bungalowsector en de congres-, evenementen- en vergadersec-tor. de onderzoeksresultaten verschijnen meestal in publicatie-vorm, met het jaarlijkse trendrapport toerisme, recreatie en vrije tijd sinds 1980 als bekendste voorbeeld.

NRiT Mediabinnen onze afdeling nrit media publiceren wij de wekelijkse e-mailnieuwsbrief nrit actueel en het vaktijdschrift nrit magazine dat elke twee maanden verschijnt. in deze publica-ties volgen we de heartbeat van de sector. met actueel en relevant nieuws, achtergrondartikelen en interviews volgen we de belangrijkste trends en ontwikkelingen in de vrijetijdssector. daarnaast inspireren we de lezers met innovatieve ideeën en concepten. tevens geven wij aan het vakgebied gerelateerd werk van derden uit en werken wij samen met vooraanstaande marktpartijen zoals branche-, belangen-, kennis- en koepelorga-nisaties en opleidingsinstellingen. voor meer informatie kunt u gebruik maken van de onderstaande contactgegevens.

het nederlands research instituut voor recreatie en toerisme (nrit) is actief vanaf 1970 en heeft sindsdien een naam van kwaliteit en deskundigheid opgebouwd. nrit onderzoek en nrit media zijn integere, meedenkende, professionele en vakbekwame partners werkzaam in en voor de gehele vrijetijdssector. het leveren van toegankelijke onderzoeksresultaten en bouwstenen voor uw strategie staat daarbij voorop.

paardeweide 3l • 4824 Eh breda • t (076) 548 21 70 • f (076) 548 21 79 • www.nritonderzoek.nl • [email protected]

- adver tent ie -

- adver tent ie -

55nritmagazine

De toekomst van het marktonderzoek

Column

Als ondernemer ben je elke dag aan het kijken naar nieuwe mogelijkheden, kansen grijpen om leuke werkzaamheden uit te voeren, verwach-tingen van klanten te overtreffen en nieuwe klanten te vinden. Vaak is dat inspelen op zaken die op het moment spelen, niet heel vaak kijk je echt verder voor de langere termijn naar de business. Toch zouden we dat vaker moeten doen, vaker stilstaan bij maatschappelijke ontwikkelingen. Wat houden die ontwikkelin-gen in, hoe spelen we er op in, of is het een hype, kunnen we het zonder risico voorbij laten gaan?

Uit alle nationale en internationale berichtge-vingen valt op te maken dat er voor ons markt-onderzoekers veel staat te gebeuren. Data en informatie leveren op de ons zo vertrouwde manier daar gaan wij het niet mee redden. We moeten inspelen op de nieuwste ontwikkelin-gen. Wat zijn die ontwikkelingen dan en hoe spelen wij daar op in. Het is al enige tijd zo dat onlineonderzoek de belangrijkste methode van dataverzameling is. Echter, het wordt ook wel duidelijker, dat onlineonderzoek alleen onvol-doende is. Je bereikt lang niet altijd een goede afspiegeling van de doelgroep. Mixed mode, het op verschillende en aanvullende manieren data verzamelen, wordt steeds vaker ingezet.

De belangrijkste ontwikkeling op dit moment is in mijn ogen toch de meer dan gestaag groeiende sociale media. Het gebruik van onder andere Twitter, Facebook, Hyves, Linkedin neemt een grote vlucht. Voeg daarbij een zeer sterke ontwikkeling van blogs en reviews zoals Zoover. Allemaal informatie van klanten, geïnteres-seerden en dus respondenten die vrij toeganke-lijk is. Het maakt het mogelijk voor bedrijven om zelf informatie in te winnen, zelf trends en ontwikkelingen te volgen. Kortom, ze voeren hun eigen marktonderzoek uit: Do-it-yourself-

onderzoek. Wij (markt-)onderzoekers moeten ons niet afvragen of dat een goede of slechte ontwikkeling is, nee, we moeten nadenken hoe we er op in moeten spelen. Welke kansen biedt het ons, dat dit zich verder ontwikkelt, dat is evident. Natuurlijk zijn de Do-it-yourself onder-zoeken niet altijd representatief en dus niet wetenschappelijk betrouwbaar. Maar is dat erg? Geeft het de ondernemer niet een beeld van wat er speelt? Hoe zijn of haar bedrijf genoemd en beoordeeld wordt?

Wij zullen daar op in moeten spelen, wellicht middelen bieden om die informatie eenvoudiger toegankelijk te maken, of de ondernemer te hel-pen bij het interpreteren van al die informatie. Daarnaast is er zoveel informatie beschikbaar dat het de rol van de marktonderzoeker wordt om al die informatiebronnen te integreren en te aggregeren. Er zal in mijn ogen een verschui-ving plaatsvinden van hoofdzakelijk kwan-titatief naar kwalitatief onderzoek. Waarom reageert een klant zoals hij of zij reageert, wat zijn de beweegredenen in een keuzeproces?

Maar ook kwalitatief onderzoek staat niet stil. Diverse studies hebben geleid tot het inzicht dat bewuste keuzes of meningen vaak worden gevormd door onbewuste gedachten en gevoe-lens. Lukt het ons onderzoekers om tot het onbe-wuste door te dringen en zo inzicht te krijgen in de diepere motivaties?

Kortom, wij marktonderzoekers moeten ook verder kijken. De marktonderzoeker van de toe-komst is een adviseur, die verschillende infor-matiebronnen integreert en dieper liggende motivaties achterhaalt. U verwacht meer van ons, wij willen die verwachting waarmaken. •

Bert Anvelink, directeur NRiT onderzoek

Direct leverbaar!prijs rapport: €137,50meer informatie op www.nritmedia.nl

- adver tent ie -

Trendrapport toerisme, recreatie en vrije tijd 2009/2010

Het ‘Trendrapport toerisme, recreatie en vrije tijd’ geeft een samenhangend beeld van de gehele Nederlandse vrijetijdsindustrie. Op basis van de meest toonaangevende (statistische) onderzoeken komen de belangrijkste trends en ontwikkelingen in toerisme, recreatie en vrije tijd aan bod. Het rapport verschijnt dit jaar alweer voor de negenentwintigste keer en is inmiddels uitgegroeid tot hét standaardwerk voor de sector. Het ‘Trendrapport toerisme, recreatie en vrije tijd’ voert u langs de belangrijkste toeristisch-recreatieve trends en ontwikkelingen van 2009 en geeft een doorkijk naar de toekomst. Dit wordt aangevuld met visies en inzichten van toonaangevende branche- en kennisorganisaties uit de sector. Door de presentatie van al deze informatie in één overzichtelijke uitgave is het rapport ook uitstekend bruikbaar als naslagwerk.

Trendrapport toerisme, recreatie en vrije tijd 2009/2010

v2 omslag trendrapport.indd 1 4-8-2010 16:07:44

NRIT Magazine 2010-5

Documents

Transcript of NRIT Magazine 2010-5