N R 4 - 2 0 0 9

T R e N d s e N o N T w i k k e l i N g e N i N d e v R i j e T i j d s s e c T o R

i n t erv i ew

kees vaN wijk vvv NedeRlaNd

C o l u m n

Van crisis naarnieuw elan

art i ke l

PaRk gRaveNRode

TransiTie Van zwarT naar groen

analyse

NedeRlaNdeRs meeR oP vakaNTiemaaR wel meT de haNd oP de kNiP

Recessie heefT iNvloedoP PlaNNeN Tweede woNiNg

sTaaTssecreTaris Frank Heemskerk

2 nritmagazine

Dit rapport van NRIT/GfK/NHTV geeft een samenhangend beeld van de vrijetijdsindustrie. Op basis van toonaangevende (statistische) onderzoeken komen de belangrijkste trends en

ontwikkelingen in toerisme, recreatie en vrije tijd aan bod.

NIEUWUitgebreid aandacht voor de economische crisis en de impact daarvan op de sector.

Een analyse van de Nederlandse vakantieganger naar lifestyle-segmentatie

TrendrapporT Toerisme, recreaTie en vrije Tijd 2008/2009

TRENDRAPPORTTOERISME, RECREATIE EN VRIJE TIJD

2008 / 2009

onderzoekNRI

Nieuw

BesTel nu via www.nriTmedia.nl en profiTeer van een aanTrekkelijke voorinTekenkorTing!

�nritmagazine

In deze editie van NRIT Magazine staat de VVV-sector centraal. Dat deze sector een

turbulente tijd achter de rug heeft, is zeker een understatement. Na de deconfiture van

het ANVV zoals Kees van Wijk directeur VVV Nederland, het zo treffend weet te zeggen,

heeft deze organisatie langzaam maar zeker de weg weer omhoog gevonden. Dat het

vijf voor twaalf was, is voor ingewijden evident maar voor relatieve buitenstaanders vaak

toch nog een verrassing. Het had niet veel gescheeld of we hadden helemaal geen

landelijke VVV-organisatie meer gehad. Mede dankzij een stabiel VVV-geschenkbon-

bedrijf hebben we nog een landelijke VVV-organisatie. Eentje die blaakt van het

zelfvertrouwen en plannen. Het is louter een kwestie van tijd dat het nieuwe elan gaat

afstralen op lokale VVV’s. Hoe het zover heeft kunnen komen en hoe de weg omhoog

weer is gevonden, leest u in het centrale interview in deze editie van NRIT Magazine

met VVV-directeur Kees van Wijk. In het kielzog van dit interview ook een gesprek met

Raymond Smits van Waesberghe, formulemanager bij VVV Nederland. De winnaar van

de Eden Award, Park Gravenrode in Zuid-Limburg is ook al zo’n verhaal van een fenix

die uit de as is herrezen. In Zuid-Limburg hebben ze dat trucje letterlijk uigehaald. Hoe

je van een vies en grauw mijngebied een groene oase maakt. Daarnaast in NRIT

Magazine een artikel van het CBS over de vakantiebestedingen van Nederlanders, de

meest recente vakantiecijfers van het Continu Vakantie Onderzoek, het nieuwste

initiatief van Nicky Broos, u kent hem wel van de eerste Nederlandse overdekte skibaan

met echte sneeuw en nog veel meer. Naast onze vaste columnust Hans Avontuur

hebben we deze keer een bijzondere gast-columnist, staatssecretaris Frank

Heemskerk.

Dat de VVV turbulente tijden achter de rug heeft, zal u na het lezen wel duidelijk worden.

Maar ook NRIT heeft een roerige periode doorgemaakt. Na de splitsing van het NRIT in

drie losse business-units in 2006 zijn NRIT Onderzoek en NRIT Media in oktober

jongstleden weer samengevoegd. We kunnen nu vanuit één organisatie de markt

bedienen van zowel onderzoek op maat als de bekende multi-clientonderzoeken. Onze

collega’s van NRIT Advies, waarmee wij nauw samenwerken, blijven het aanspreekpunt

voor advies-/haalbaarheidsstudies. De nieuwe organisatie gaat de naam NRIT

Onderzoek dragen. Alleen de meer journalistieke uitingen als NRIT Magazine / NRIT

Actueel en uitgaven van derden gaan we onder ons merk NRIT Media uitbrengen. Het

vertrouwde Trendrapport toerisme, recreatie en vrije tijd en de multi-clientonderzoeken

brengen we onder de naam NRIT Onderzoek uit. Daarmee willen we uiting geven aan

de belangrijkste kernwaarde van onze organisatie en dat is en blijft onderzoek.

Ton vermeulen

Projectleider NRIT Media

voorwoordcolofon

NRiT magazineVerschijnt zes maal per jaar en signaleert relevante trends en ontwikkelingen op het gebied van recreatie, toerisme en vrijetijdsbesteding.

UitgaveNRIT MediaPaardeweide 34824 EH Bredatel: 076-5420600fax: 076-5420720E-mail: redactie@nrit.nlWebsite: www.nritmedia.nl

NRiT magazine wordt gemaakt door:Ton Vermeulen, Rick Persoon, Lisa van Vuurde, Tessa Hermans, Maarten te Velde, Henk Swinkels en Hans Avontuur.

NRiT magazine / NRiT actueel en toegang nieuwsarchief:100,50 euro per jaar (excl. btw)

abonnement combinatiepakket:NRIT Magazine / NRIT Actueel / toegang nieu-wsarchief en Trendrapport toerisme, recreatie en vrije tijd 174,00 euro per jaar (excl. btw)

Abonnementen kunnen schriftelijk tot uiterlijk 1 november van het lopende abonnementsjaar bij NRIT Media worden opgezegd. Niet tijdige opzeg-ging betekent dat het abonnement automatisch voor het komende abonnementsjaar van 1 januari tot 31 december wordt verlengd.

© Copyright 2009, NRIT MediaAlle rechten voorbehouden.

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevens-bestand of openbaargemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopie, opnamen of enige andere wijze, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Dit blad wordt op zorgvuldige wijze samengesteld. NRIT Media aanvaardt echter geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op de informatie in dit blad.

6 Nederlanders meer op vakantie, maar wel met de hand op de knip Vakanties van Nederlanders in 2009

8 Trendmail De belangrijkste trends in het kort

11 column hans avontuur O jee, naar de VVV

12 in drie jaar tijd van crisis naar nieuw elan Interview Kees van Wijk, directeur VVV Nederland

20 vakantie uitgaven blijven stijgen Analyse CBS

22 een ijzersterk merk waar consumenten vanzelf op af komen Het VVV-merk, de kroonjuwelen van VVV Nederland

26 sneeuwattractiepark skidôme breidt uit

28 inspirerende Trends Innovatieve Ideeën

inhoudsopgave

6

22

12

30 Park gravenrode: de Transitie van zwart naar groen Winnaar Eden Award 2009

33 column frank heemskerk Houd groei van het binnenlands toerisme vast!

34 Nederlanders internationaal gericht? Niet als het om tweede woningbezit gaat

36 op bezoek bij de familie lekkerweg Een terugblik

40 vvv kop van Noord-holland

44 kennis maken met... henk van voornveld Directeur RBT Vechtdal-IJseldelta

47 agenda

34

30

40

� nritmagazine

vakanties van nederlanders in 2009

NedeRlaNdeRs meeRoP vakaNTie, maaR wel meT de haNd oP de kNiPZo’n 81% van de Nederlanders is in 2009 een of meerdere keren op vakantie geweest. Ruim 36 miljoen vakanties werden ondernomen, 1% meer dan in 2008. Het was vooral Nederland zelf die hiervan profiteerde: het aantal binnenlandse vakanties steeg met 3% naar bijna 18 miljoen. Wat bestedingen betreft hield de Nederlander de hand op de knip: de totale bestedingen aan vakanties daalden met 2% naar 14,9 miljard euro. Dit blijkt uit de jaarresultaten van het ContinuVakantieOnderzoek (CVO).

nties (vakanties in een eigen accommodatie

zoals een stacaravan of tweede woning) met

8% is gestegen naar 5,1 miljoen. Hierbij

speelden het mooie zomerweer en de grotere

spreiding van feestdagen en vakantieperiodes

een rol. Het aantal vakanties waarbij verbleven

wordt in een commerciële accommodatie,

Uit het onderzoek komt ook naar voren

dat Neder-landers meer korte

vakanties ondernamen: dit aantal

groeide met 5% naar 19,8 miljoen, terwijl het

aantal lange vakanties een daling laat zien

van 4% naar 16,5 miljoen. Daarnaast blijkt uit

het CVO dat het aantal vastestandplaatsvaka

blijft met 31,2 miljoen gelijk aan vorig jaar.

meer vakanties in eigen land Na een aantal jaren van geleidelijke daling is

het aantal binnenlandse vakanties in 2009

met 500.000 gestegen. Belangrijkste oorzaken

waren het relatief mooie zomerweer en de

economische crisis waardoor veel

Nederlanders het wat dichter bij huis zochten.

Wat betreft locatie waren de Noordzee-

badplaatsen en de Veluwe en Veluwerand

evenals andere jaren populair; deze regio’s

ontvingen respectievelijk 12% en 6% meer

binnenlandse toeristen. De sterkste groei

deed zich voor in Oost-Brabant, Noord- en

�nritmagazine �nritmagazine

Top 10 binnenlandse toeristengebieden (okt ‘08 - sept ‘09)Bestemmingen aandeel (%) aantal vakanties (x1.000)

2008 2009 2008 2009

1. Noordzeebadplaatsen 11 12 1.950 2.180

2. veluwe en veluwerand 11 11 1.910 2.0�0

�. oost-Brabant, Noord- en midden-limburg en Rijk van Nijmegen

10 11 1.�10 1.950

4. groningse, friese en drentse zandgronden

11 11 1.850 1.920

5. west- en midden-Brabant 10 9 1.�50 1.�00

�. Twente, salland en vechtstreek 8 8 1.�20 1.��0

�. waddeneilanden � � 1.100 1.100

8. Zuid-limburg � 5 990 940

9. ijsselmeerkust 5 5 920 900

10. deltagebied 5 4 820 �20

overige bestemmingen 19 18 �.240 �.190

Totaal 100 100 1�.450 1�.980

Top 10 buitenlandse bestemmingen (okt ‘08 - sept ‘09)Bestemmingen aandeel (%) aantal vakanties (x1.000)

2008 2009 2008 2009

1. duitsland 1� 19 �.000 �.510

2. frankrijk 1� 15 2.900 2.820

�. België 11 11 1.9�0 1.9�0

4. spanje 10 8 1.850 1.540

5. oostenrijk � � 1.100 1.200

�. italië 5 5 1.020 990

�. groot-Brittannië � 4 590 �90

8. Turkije 4 4 �80 ��0

9. griekenland 4 � ��0 ��0

10. verenigde staten 2 2 �80 400

overige bestemmingen 22 21 4.140 �.880

Totaal 100 100 18.4�0 18.�00

Midden-Limburg (+14%), dat daarmee de

derde plaats inneemt binnen de top 10 van

populaire binnenlandse vakantieregio’s.

duitsland nog steeds nummer 1 De buitenlandse vakanties daalden in 2009

met 150.000 ten opzichte van 2008 tot zo’n

18,3 miljoen. Dichtbijgelegen bestemmingen

bleken meer in trek dan de verre bestemmingen.

Duitsland voert de top tien van buitenlandse

vakantiebestemmingen aan. Het aantal

vakanties naar onze oosterburen steeg met

maar liefst een half miljoen naar 3,5 miljoen.

Frankrijk, dat op de tweede plaats staat, zag

het aantal vakanties met bijna 100.000 dalen

naar 2,8 miljoen. Voor de nummer drie, België,

bleef het aantal vakanties stabiel op zo’n 2

miljoen.

minder vakanties naar middellandse ZeegebiedHet Middellandse Zeegebied liet in 2009 de

grootste daling zien met -12%. Een grote

daling ten opzichte van het recordjaar 2008

dat mede door de extra lange meivakantie

toen goed scoorde. Vrijwel alle belangrijke

bestemmingen lieten een daling zien: Spanje

(-17%), Turkije (-12%), Griekenland (-14%).

Het aantal verre reizen daalde met 9%. Zo’n

1,7 miljoen vakanties werden buiten Europa

doorgebracht. De Verenigde Staten en het

Caribische gebied waren het meest populair.

Bestedingen gedaald In totaal hebben Nederlanders in 2009

ongeveer 14,9 miljard euro aan vakanties

uitgegeven. Deze daling van 2% ten opzichte

van het jaar ervoor kan verklaard worden uit

minder bestedingen aan buitenlandse

vakanties. De uitgaven aan buitenlandse

vakanties zijn met ruim 400 miljoen euro

afgenomen naar circa 12,1 miljard. Aan

binnenlandse vakanties is 2,8 miljard euro

uitgegeven; bijna 100 miljoen meer dan in

2008.

Trendrapport toerisme, recreatie en vrije tijd 2009/2010Een compleet overzicht van vakanties van

Nederlanders, inkomend toerisme en alle

relevante trends in toerisme, recreatie en vrije

tijd publiceert NRIT Onderzoek jaarlijks in

haar Trendrapport.

www.continuvakantieonderzoek.nl

8 nritmagazine

minder herfstvakantiesVolgens schattingen van het Nederlands Bureau voor Toerisme en Congressen (NBTC)

zullen er tijdens de herfstvakantie dit jaar zo’n 1,25 miljoen vakanties worden ondernomen.

Vorig jaar waren dit er nog 1,35 miljoen. Van de 1,25 miljoen vakanties zullen ongeveer

650.000 in eigen land worden doorgebracht en 600.000 in het buitenland. Vergeleken met

vorig jaar blijft de interesse in een vakantie in eigen land hiermee gelijk en loopt het aantal

herfstvakanties naar het buitenland iets terug. Tijdens de binnenlandse vakanties is met

name de bungalow populair. De helft van alle binnenlandse vakanties zal er worden

doorgebracht. Tijdens vrijwel alle binnenlandse vakanties wordt de auto gebruikt als

vervoermiddel.

mensen pakken liefst de auto om te winkelen 52% van de mensen die gaan winkelen in hun favoriete winkelgebied, pakt daarvoor de

auto. Slechts 13% gaat met het openbaar vervoer. Dat is een van de bevindingen uit het

onderzoek ‘Trends Binnenstad’ dat Detailhandel Nederland dit jaar voor het eerst heeft

gehouden onder consumenten en winkeliers. Veel genoemd argument is dat mensen het

lastig vinden om met hun aangeschafte spulletjes op de bus of tram te stappen. “Ook de

parkeertarieven blijven een heikel punt”, aldus Detailhandel Nederland. Bijna 30% van de

automobilisten heeft de gewoonte om buiten het winkelgebied op zoek te gaan naar een

gratis parkeerplek. Van de consumenten vindt 97% hun favoriete winkelgebied veilig. Zes

van de tien ondervraagde consumenten zegt gebruik te maken van de koopzondag, vooral

voor de ontspanning (54%) of voor het ‘funshoppen’ (38%) en een iets kleiner deel omdat

ze doordeweeks niet aan winkelen toekomen.

haarlemis de meest gastvrije stad 2009Haarlem is verkozen tot de meest gastvrije

stad van Nederland. Dat hebben Van

Spronsen & Partners horeca-advies en VVV

Nederland onderzocht. De uitkomsten zijn

gebaseerd op 8.000 enquêtes afgenomen

in de 21 grootste steden van Nederland

onder Nederlandse bezoekers van de steden.

Inwoners en buitenlandse toeristen zijn niet

ondervraagd. De steden konden scoren op

aspecten als vriendelijkheid & veiligheid,

horeca & vrijetijd, stad & architectuur en

bereikbaarheid & informatie. De Brabantse

steden Breda en ‘s-Hertogenbosch stonden

respectievelijk op een tweede en derde

plaats. Burgemeester Schneiders van de

gemeente Haarlem reageerde bijzonder

verheugd op de onderscheiding voor zijn

stad. “De gemeente Haarlem heeft enorm

geïnvesteerd in de binnenstad. Deze prijs is

een resultaat van de samenwerking tussen

gemeente, de horeca, de winkeliers en de

culturele instellingen”, aldus Schneiders.

9nritmagazine

UNwTo:herstel van toerisme in 2010De UNWTO verwacht een herstel van het

wereldwijde toerisme in 2010. Uit een

analyse van internationale aankomsten in

2008 en 2009 blijkt dat de negatieve

tendens langzaam maar zeker weer

omhoog krabbelt. Daalde het aantal

aankomsten in mei 2009 nog met 10% ten

opzichte van mei 2008, in juli was dat

verschil al teruggelopen naar -4%. Hierbij

moeten we wel in ogenschouw nemen dat

het aandeel zakelijk toerisme in de

zomermaanden aanzienlijk kleiner is dan

in het voor- en najaar. Uit ander onderzoek

blijkt steeds weer dat vooral het zakelijke

segment in zwaar weer zit. In de periode

januari-april 2009 daalde het aantal

internationale aankomsten wereldwijd met

8%. In de eerste vier maanden van 2009

registreerde de UNWTO 247 miljoen

aankomsten van toeristen. Het UNWTO

Panel of Experts verwacht dat het herstel

zich blijft voordoen en dat in het jaar 2010

het vertrouwen weer terug is.

efteling bereikt magischbezoekersaantalAttractiepark de Efteling heeft in 2009 de 100

miljoenste bezoeker sinds de oprichting van

het pretpark in 1952 ontvangen. Rond half elf

passeerde de familie Kling uit Nistelrode

(Noord-Brabant) de kassa en werd meteen

door Roodkapje en een Fakir verrast. De

miljoenste bezoeker in 1954 kreeg nog een

kist sigaren cadeau en de zeven miljoenste bezoeker van het park in 1961 werd verrast met een

heuse DAF. Voor de familie Kling lag een VIP-arrangement in het nieuwe bungalowpark Bosrijk

te wachten. Het attractiepark plust ondanks de recessie nog steeds in bezoekersaantallen. Dit

jaar verwacht de Efteling ongeveer 4 miljoen bezoekers, 700.000 meer dan in 2008.

vakantietrends voor 2010 2010 wordt volgens de trendwatchers van HBMEO een periode van kwalitatieve soberheid. Voor het

komende jaar voorspellen zij dat de toerist niet meer voor een verre bestemming kiest maar voor een

vakantie dichtbij huis. Naast het Oostblok is ook Zwitserland helemaal hip als reisbestemming of kiest

men voor gezellige blokhutvakantie in Scandinavië. De

nieuwste trend is ‘Glamping’ of wel ‘glamorous camping’. De

tourist kampeert in een enorme tent wat van alle gemakken

is voorzien. Designmeubels, een koelkast met champagne

en roomservice zijn hier niet weg te denken. Glamping is

vergelijkbaar met de luxe van een 5-sterrenhotel,

gecombineerd met de romantiek van slapen onder een

sterrenhemel.

omzet horeca daalt met 5,8%De omzet van de horeca is in het tweede kwartaal van 2009 5,8% lager uitgekomen dan in hetzelfde kwartaal in 2008. De prijzen stegen

gemiddeld met 1,9%. Het omzetvolume nam met 7,6% af. De volumedaling is iets kleiner dan vorig kwartaal. Dit blijkt uit cijfers van het CBS.

Hotels en cafés presteerden ook in het tweede kwartaal het slechtst van alle horecabranches. Hotels boekten een omzetverlies van 10,4%. Ook

de omzet van cafés is opnieuw fors afgenomen. In vergelijking met het tweede kwartaal van 2008 daalde de omzet met 9%. De prijzen stegen

met 4,7%. Het omzetvolume daalde met 13,1%. Het omzetvolume van cafetaria’s daalde in het tweede kwartaal met 1,9%. De prijzen stegen met

2,1%. Daardoor bleef de omzet van cafetaria’s vrijwel gelijk aan die van het tweede kwartaal in 2008.

mutaties internationale aankomsten

10 nritmagazine

dooR: haNs avoNTUUR, ReisjoURNalisT

minder bezoekers op tweedehuizenbeursOndanks de economische crisis bezochten ruim 6.000 mensen Second

Home International. Dat waren er ruim 1.300 minder dan de vorige editie in

het voorjaar van 2009 en ruim 4.000 minder dan die twee jaar geleden werd

gehouden. Twee derde van de bezoekers was gericht op zoek naar een

tweede huis. De top 3 van meest populaire landen wordt traditioneel

gevormd door Frankrijk, Spanje en Italië, gevolgd door Duitsland en

Nederland. De Alpenlanden en Nederlandse Antillen waren ook zeer in trek.

Oriëntatie, informatie over de aankoop en daadwerkelijke aankoop van een

tweede huis waren de drie belangrijkste redenen voor een bezoek aan

Second Home International.

meer omzet aan het strand dankzij goede zomerDe strandpaviljoenhouders in Nederland kunnen terugkijken op een goed zomerseizoen.

“Vooral door een groot aantal dagen met zon konden de ondernemers gemiddeld 15%

meer omzet maken dan vorig jaar”, vertelt voorzitter Paul Zonneveld van de Nederlandse

Vereniging van Strandexploitanten Noordzeekust (NVSN). “Qua weerbeeld was het

geweldig deze zomer. Daardoor kwamen heel wat meer mensen naar het strand in

vergelijking met vorig jaar. Wat dat betreft hebben we niks gemerkt van de recessie”, vertelt

Zonneveld. Wel nam het aantal bedrijfsfeestjes met gemiddeld 10% af. Het viel de voorzitter

verder op dat er relatief veel Belgen en Duitsers aan de kust waren deze zomer. “Ook op

de Waddeneilanden was het druk met vooral veel Duitsers”, aldus Zonneveld. Daarnaast

waren er volgens hem relatief meer Fransen en Italianen naar de Nederlandse kust

gekomen. Ondertussen blijven de strandpaviljoenhouders proberen hun inkomen te

vergroten omdat volgens Zonneveld de kosten blijven toenemen. Veel strandpaviljoenhouders

zijn de kwaliteit aan het verbeteren om zo meer te kunnen doen. “Dat moet wel, want de

regelgeving wordt steeds strenger en dat brengt extra kosten met zich mee. We moeten

daardoor zoeken naar mogelijkheden om het inkomen te vergroten.”

Nederland telt 9,� miljoen gamers Zo’n 9,3 miljoen Nederlanders spelen wel eens

games. Dit is 70% van de Nederlandse online

bevolking. Onder jongeren behoort het spelen

van games tot de top drie als het gaat om de tijd

die per week hieraan besteed wordt. Dit blijkt uit

het Nationaal Gaming Onderzoek 2009 dat

TNS NIPO en Newzoo/Gamesindustry.com

deze zomer hebben gehouden onder

Nederlanders van acht jaar en ouder met

toegang tot internet. Nederland scoort

gemiddeld wat betreft het percentage van de

bevolking dat games speelt ten opzichte van de

overige landen waar het onderzoek gelijktijdig is

verricht. De tijd die gemiddeld besteed wordt

varieert sterk. Zo besteden jongens tussen acht

en twaalf jaar, waarvan 98% games speelt,

gemiddeld zes uur per week aan games. Binnen

de leeftijdscategorieën 35 tot 49 jaar en 50-plus

speelt respectievelijk 67% en 52% van de

bevolking games. Opvallend is dat ook vrouwen

en mannen van 50+ meer tijd aan games

besteden dan aan tijdschriften.

11nritmagazine

als reisjournalist stap ik tijdens

binnenlandse reportages altijd

optimistisch de plaatselijke vvv binnen

om er meestal weer teleurgesteld naar

buiten te wandelen. eerlijk gezegd vraag

ik me een beetje af waarom ik er in

hemelsnaam nog over de drempel kom.

vanuit de loopgraven achter de balie krijg

ik wat brochures toe geslingerd,

goedemorgen en een fijn verblijf verder.

oh, en voor dat foldertje vol algemeenheden

en open deuren mag ik € 2,50 afrekenen.

dat blijf ik een vreemde vorm van

gastvrijheid vinden. alsof je in een

restaurant moet betalen voor de

menukaart. Toch trap ik er elke keer weer

in. Zie ik dat blauwe bordje op de gevel en

sta ik vervolgens oog in oog met een

schooljuffrouw die me vertelt dat ik op de

veluwe zo fijn kan wandelen en fietsen…

ho even. Nu niet te snel. er zijn gelukkig

ook voorbeelden van uitstekende vvv’s

met deskundige medewerkers. maar het

vervelende is dat ik ze op reis door

Nederland nog te weinig tegenkom.

En pas op hè, mijn wensen zijn echt niet zo

ingewikkeld. Ik wil gewoon eens een

verrassende suggestie krijgen aangereikt die

mijn verblijf in stad of streek extra glans geeft.

Een verborgen duincafé als tussenstop

tijdens een fietstocht, een ambachtelijke

bakker waar ik de beste Limburgse vlaai kan

kopen, een dorp vol unieke boerderijen of

een onverwacht mooie wandeling door een

bijzonder natuurgebied.

Natuurlijk is dat allemaal héél persoonlijk. En

daar gaat het bij de hedendaagse

vakantieganger juist om. Die wil niet in

optocht door de bollenvelden fietsen.

Dergelijke routes vindt hij zelf wel. Hij (m/v)

wil iets bijzonders beleven. Een kijkje nemen

bij de bollenboer, zijn eigen bos tulpen

plukken, een rondje trappen waar het

misschien wat minder uitbundig mooi is, maar

nog puur. Dat werk.

De VVV is al bijna 125 jaar dé vraagbaak

voor de reiziger en zou die persoonlijke

service moeten bieden. Althans, als de

Vereniging voor Vreemdelingenverkeer wil

blijven bestaan. De slag op internet is qua

accommodatie en arrangementen verloren –

althans, door de meeste VVV’s – maar

nieuwe kansen dienen zich alweer aan.

Na de doe-het-zelf internethype krijgt de

vakantieganger langzaam maar zeker weer

behoefte aan deskundig advies en persoonlijk

contact. Internationale trendwatchers

voorspellen dan ook een toename van

maatwerk. De gast stelt bij het plannen van

zijn dagje uit of binnenlandse vakantie een

lijstje wensen samen, stuurt deze naar een

soort ‘marktplaats’ en de reisindustrie kan

daar op inhaken met mooie aanbiedingen.

De partij die de wensen van de gast het best

kan vertalen naar een kant-en-klaar pakket

wint het gevecht.

De VVV, waar alle kennis van een stad of

streek is gebundeld, is daar als geen ander

bedrijf bijzonder geschikt voor. Maar dan

moet er nog wel een slag worden gemaakt.

Niet denken voor, maar vanuit de klant.

dooR: haNs avoNTUUR, ReisjoURNalisT

o jee,naar de vvv…column

12 nritmagazine12 nritmagazine

iN dRie jaaR Tijd vaN cRisis NaaR NieUw elaN

dat de Nederlandse vvv-sector een turbulente tijd achter de rug heeft, is wel het understatement van het jaar. Toen het in 2004 duidelijk werd dat de koepelorganisatie aNvv het niet ging redden, dreigde zelfs het doek compleet te vallen voor de oudste nog bestaande toeristenorganisatie van ons land. lokaal of in de regio had de vvv her en der nog wel een stevige positie, maar over het algemeen was er te weinig sprake van een moderne, slagvaardige organisatie waar de consument centraal stond.

Het algemene beeld was een nuttige,

betrouwbare en degelijke

organisatie. Maar wel eentje die de

internetslag grotendeels, goede

uitzonderingen daargelaten, had gemist en

enigszins in zichzelf gekeerd was geraakt.

Wie in de jaren tachtig en negentig een

vakantiebungalow wilde huren, ging

vanzelfsprekend naar de VVV, nu surft

iedereen naar de weekendjesweg.nl. Ook bij

het plannen van een dagje uit dachten

consumenten niet direct aan de zoekterm

‘VVV’ als ze op internet gingen surfen. Toch

kwam er een hele omslag. In een paar jaar

tijd wisten Kees van Wijk en zijn team, samen

met de VVV-organisaties in het land, de

transitie te maken naar een organisatie die

blaakt van het zelfvertrouwen en nieuwe

initiatieven. Een organisatie die er in

toeristisch Nederland weer toe doet. Een

club waar we als sector nog veel van gaan

horen en nog heel veel plezier van gaan

hebben. Hoog tijd om met Kees van Wijk

terug te blikken op een paar turbulente jaren

en vooruit te kijken naar de toekomst.

VVV Nederland huist in een prachtig

verbouwde boerderij in Leersum op de

Utrechtse Heuvelrug. Vanuit zijn kantoor in

het directiegebouw heeft Kees van Wijk een

adembenemend uitzicht over de velden en

bossen. In de vroege ochtend lopen hier de

reeën door de tuin. Een omgeving die je doet

beseffen hoe mooi Nederland is. We moeten

het alleen nog van de vooral virtuele daken

schreeuwen, denk ik vaak. Een taak die voor

een deel op de schouders van VVV Nederland

en de aangesloten VVV’s rust. Kees van Wijk

mag namens VVV Nederland deze kar

trekken. Wie is deze voorman in VVV-land en

hoe heeft hij deze organisatie een nieuwe

focus gegeven?

Kees van Wijk is van huis uit sociaal geograaf

maar heeft eigenlijk altijd in het toerisme

gewerkt. “Toen ik jong was wilde ik

reisboekenschrijver worden. Dat was echt

een droom. Ik heb altijd iets met reizen en

toerisme gehad. Het zat ook wel een beetje

in mijn studie verweven. In mijn eerste baan

bij Stichting Youth for Christ Nederland heb ik

een jongerentouroperator opgezet. Ik ben

dus al vroeg met het toerismevirus besmet

geraakt en gebleven.”

interview kees van wijk, directeur vvv nederland

DOOR: TON VERMEULEN

1�nritmagazine

kees van wijk (50 jaar) is directeur van

VVV Nederland. In een relatief korte tijd

zette hij de Nederlandse VVV-sector

opnieuw op de kaart en stimuleerde bij de

VVV’s een nieuw elan. Hij noemt zichzelf

een Alblasserwaardse polderjongen. Is

geboren in Giessenburg, en woont nog

steeds in de regio, in Sliedrecht om precies

te zijn. Kees is getrouwd met Gerda. Zij

komt ook uit de Alblasserwaard en is

lerares in het basisonderwijs. Ze hebben

vier kinderen, waarvan de oudste twee het

huis hebben verlaten en op zichzelf wonen.

Hij zit regelmatig op de racefiets, wandelt

graag in de bergen en kampeert met zijn

gezin tijdens de vakantie bij voorkeur in

Zuid-Europa. Wil je hem stil krijgen, dan

geef je hem een Engelse thriller te lezen.

hoe ben je in de vvv-wereld terecht gekomen?“Eigenlijk door het schrijven van SEPR-

cursussen bij de LOI. Daarna werd ik al snel

marketingmanager bij de VVV-Delft/

Provinciale VVV Zuid-Holland. Dit was een

zogenaamde personele unie, maar die werd

kort na mijn aanstelling ontbonden. De

provincie Zuid-Holland wilde graag een alleen

op haar georiënteerde sparringparter om het

beleid vorm te geven. Ik ben toen op eigen

verzoek aan de slag gegaan bij de VVV Zuid-

Holland, een heel bijzondere provinciale VVV.

Zuid-Holland is namelijk geen merk, geen

toeristische bestemming. In Zuid-Holland

heb je heel veel vakantiebestemmingen zoals

de Noordzeekust, aantrekkelijke steden als

Den Haag, Delft en Rotterdam maar Zuid-

Holland is vooral een werkprovincie. Dat is de

Rijnmond, dat zijn schoorstenen, dat is

verkeer. Wij zaten dus veel minder op de

promotionele kant en veel meer op de

randvoorwaarden zoals kennis, onderzoek

en beleidsadvies. Toen de provinciale VVV

Zuid-Holland werd omgevormd tot Zuid-

Hollands Bureau voor Toerisme (ZHBT) en ik

daar directeur werd, is dat nog veel meer

uitgebreid. Door die keuze hadden we met de

grote steden en de regionale VVV’s geen

competentiestrijd. Als wij een badplaats-

enonderzoek deden, dan profiteerde iedereen

daarvan. Je had iets aanvullends te bieden,

iets wat zij niet deden en je bemoeide je niet

al te veel met hun zaken.”

ik ben een soort missionaris

14 nritmagazine

was Zuid-holland een beetje een proefvijver voor wat je nu op landelijks schaal aan het doen bent?“De manier waarop we in Zuid-Holland

omgingen met VVV’s heb ik als bagage

meegenomen naar VVV Nederland. Vanuit

mijn positie als directeur van het ZHBT ben ik

me langzaamaan met de ANVV gaan

bemoeien. Dat was vlak voor de deconfiture

van de ANVV. Ze hadden zich in een tamelijk

ondoordacht retailavontuur (de UIT-winkels)

gestort met de ANWB en de Rabobank. De

ANVV was veruit de zwakste partner en werd

voortdurend overruled door de andere

partijen. Ze raakten hun eigen stuur kwijt en

dat heeft ze enorm veel geld gekost.

Tegelijkertijd waren ze een proces van

regionalisering gestart, waar ik op zich niet

tegen ben, maar de manier waarop ze dat

hebben aangevlogen, was heel erg van

bovenaf en gedwongen. Zonder het

commitment in de regio te organiseren. Dat

liep op een gegeven moment erg stroef.

Ondertussen waren ze ook nog in ondertrouw

gegaan met de voorganger van het huidige

NBTC. Ze zouden van Amersfoort naar

Leidschendam verhuizen. Het VVV-merk, het

anker, zeg maar gerust de kroonjuwelen van

de VVV waren om niet overgedaan aan het

NBTC om een financiële garantstelling te

verkrijgen. Toen dat bekend werd, waren de

rapen gaar en kwamen veel VVV-organisaties

in verweer. Dat heeft uiteindelijk een

ingewikkelde dans opgeleverd om er op een

goede manier uit te komen. Maar we zijn er

uit gekomen, zonder iemand te beschadigen

of modder gooien en zonder failliet te gaan.

Daar ben ik nog steeds erg blij om.”

Toen was er dus landelijk niets meer. Bij de doorstart heeft de vvv-geschenkbon een hoofdrol gespeeld. hoe zit dat in elkaar? “De exploitatie van de geschenkbonnen zat

in een aparte BV met een eigen professionele

directie en een stichting met VVV-directeuren

in het bestuur als aandeelhouder. Dat is ook

maar goed geweest, want daardoor hebben

ze zich commercieel goed kunnen

ontwikkelen en later was deze BV een goede

springplank om een doorstart te maken met

een nieuwe VVV-organisatie. In een

ingewikkelde dans met het ministerie van

Economische Zaken, ANWB, NBTC en alle

VVV’s hebben we het merk weer

teruggekregen, hebben we het retailavontuur

kunnen afsluiten, is de fusie met het NBTC

afgeblazen en kon de ANVV met een positief

saldo liquideren. Ik ben bij dat

ontvlechtingsproces samen met een aantal

andere VVV-directeuren betrokken geweest.

Toen de stofwolken een beetje waren

opgetrokken, werd er eind 2006 een nieuwe

VVV-organisatie opgericht. We hadden er

samen voor gezorgd dat de hele zaak was

gesaneerd en dat het karretje niet helemaal

uit de rails was gelopen. De vraag was nu,

wat is het perspectief? Waar kunnen we naar

toe en hoe kunnen we daar komen? Met het

merk als ankerpunt was de tijd rijp om aan

één VVV-organisatie te bouwen.”

vvv Nederland is niet de eigenaar van de vele honderden vvv-kantoren in het land. feitelijk hebben jullie er niets te vertellen. een probleem waar ook de oude aNvv tegenaan liep. hoe hebben jullie dat opgelost?“In het nieuwe model hebben we gekozen

voor een afgeleid franchisemodel. Alle VVV’s

moesten hun licentie inleveren en zichzelf

opnieuw kwalificeren. Het enige ‘machts-

middel’ dat we hebben, is het feit dat we

eigenaar van het merk VVV zijn. Heel 2007

hebben we met alle VVV’s onderhandeld

over de contracten. Als franchise/

formulenemer betalen ze een fee aan VVV-

Nederland. De hoeveelheid investeringen die

we de komende periode doen in het merk en

in het netwerk overstijgt vele malen de fee-

opbrengst van de VVV’s. Die investering

doen we uit de exploitatie van de

geschenkbonnen. Dat doen we ook graag,

want we vinden het belangrijk.

missie vvv Nederland

VVV Nederland ontwikkelt ‘VVV’ tot een

toonaangevend merk op het gebied van

recreatie, toerisme en vrije tijd in

Nederland. VVV Nederland ondersteunt

een netwerk van professionele VVV

organisaties en exploiteert een uitgekiend

assortiment van cadeaubonnen.

Kernbegrip bij het realiseren van deze

missie is GASTHEERSCHAP. Niet alleen

voor toeristen, bezoekers en inwoners,

maar ook voor de overheid en het

bedrijfsleven.

het was wel vijf voor twaalf

15nritmagazine

Trouwens, een sterk VVV-merk is ook erg

belangrijk voor de bonnen.”

je hebt in die periode vast de blaren op je tong moeten praten om alle vvv’s binnenboord te houden en ze te overtuigen van de juiste nieuwe koers. “Wij zijn anderhalf jaar lang echt zeep-

kistredenaars geweest.”

Zijn er vvv’s afgevallen?“Uiteindelijk niet. Als er VVV’s zijn afgevallen,

waren dat veelal kleine VVV’s die ook niet

aan de nieuwe norm konden voldoen. In feite

is de dekking van het netwerk de afgelopen

jaren alleen maar toegenomen. Diverse

VVV’s die in de ANVV-periode waren

afgevallen, hadden weer vertrouwen in de

nieuwe organisatie en zijn weer

toegetreden.”

ik neem aan dat je dat alles niet hebt bereikt met die anderhalve fte-er en een archiefkast waarmee jullie uit leidschendam naar leersum verhuisden?“We hebben een tweehoofdige directie met

een behoorlijke werkorganisatie. Toen ik

begon was er, behalve de zelfstandige

bonnenorganisatie, niks. Er was een statuut.

VVV Nederland bestond. Dat was alles. We

moesten van scratch af aan opnieuw

beginnen. Aftasten, zoeken hoever je men-

sen kunt meekrijgen en waarmee. Dat is een

heel intensief proces geweest. Ik heb het wel

eens vergeleken met de Echternachprocessie.

Daar springen ze drie stappen vooruit en

twee achteruit. Dan heb je vijf keer

gesprongen en ben je 1 stap vooruit geko-

men.”

heb je een bepaald einddoel gehad?“Nee. Ik heb wel altijd het VVV-merk voor

ogen gehouden, dat is het ankerpunt. Verder

vond ik dat de VVV-sector zich weer als

sector moest gaan gedragen. De enige

manier waarop dat kan is door zich te

engageren met dat merk en de vrijblijvendheid

eraf halen. Zodat je toch een soort van

gemeenschappelijk kader met elkaar

definieert. Eigenlijk heb je het over je eigen

identiteit. Het zoekproces is voor iedereen

waardevol geweest. Je kunt het wel centraal

willen aansturen, maar dat werkt niet. Want

de VVV’s zijn niet van VVV Nederland. Wij

gaan niet over de exploitatie, en al helemaal

niet over de stakeholders van de VVV’s in het

land. Je moet dus ook recht doen aan de

lokale en regionale verankering van die

organisaties. Grootste uitdaging was een

grote gemeenschappelijke deler rond dat

merk creëren en mensen daarvoor te

engageren. En aan de andere kant

waarborgen en stimuleren dat die lokale en

regionale identiteit heel erg verbonden blijft

aan die VVV-organisatie. Dat is onze kracht.”

dat lijkt me heel lastig. honderden mensen zonder concreet machtsmiddel op één lijn krijgen?“Mensen vragen mij wel eens wat doe je voor

de kost? Dan zeg ik: ‘Ik ben een soort

missionaris.’ Het enige machtsmiddel is het

merk en het franchisecontract. Verder heb je

geen middelen om medewerking af te

dwingen. Uiteindelijk hebben we mensen

moeten winnen voor ons gedachtegoed. Dat

betekent ook respect voor de VVV-

organisaties in het land. Want lang niet alles

wat daar gebeurde, was fout. In de periode

dat het minder met de ANVV ging, waren er

heel succesvolle goed georganiseerde VVV-

organisaties. Het is heel goed om daar naar

te luisteren, kennis van te nemen, van te

leren. Kun je daar dingen van abstraheren en

toepasbaar maken voor de rest van de

sector? Een van de belangrijkste valkuilen is

dat wij denken dat we vanuit Leersum de

wereld kunnen regeren. Dat is echt onzin. Ik

toeristische promotie behoort tot onze competentie

1� nritmagazine

ben wel zo eigenwijs dat we een visie hebben

voor de sector. De grootste prestatie die we

met elkaar hebben bereikt, is het feit dat we

een momentum hebben gecreëerd om die

VVV-organisaties rond dat merk weer met

elkaar te verbinden. Mensen die bij VVV’s

werken, hebben nu een veel groter gevoel

van engagement, van trots en eigenwaarde

dan ik me uit het verleden kan herinneren.”

de vvv zat echt wel in de hoek waar de klappen vielen. in het verdomhoekje.“Bij veel VVV’s is in het verleden een soort

slachtofferrol gecultiveerd. We moeten ook

niet meer spreken over een subsidie voor de

VVV maar over een bijdrage voor een dienst

die de VVV verleent. Het heeft met attitude,

met drive, met visie te maken.”

volgens mij begint het nu eigenlijk pas. de kaders zijn getrokken. Nu moet je

vvv Nederland

Operationeel sinds 1 januari 2008

Omzet 141 mln

Bedrijfsresultaat € 2,1 mln

Eigen vermogen € 7,3 mln

de bonnen van vvv Nederland

VVV Irischeque

Dinerscheque

Boncadeau

Daarnaast verkoopt de VVV de volgende

cadeaubonnen :

De Theater & Concertbon

Nationale bioscoopbon

Bol.com cadeaubon

‘het merk is het ankerpunt’

samen met de vvv’s aan de slag.“We zijn eerlijk gezegd verder dan we hadden

verwacht. Het is sneller gegaan. Maar we zijn

pas aan het begin. De fundamenten voor een

goede VVV-organisatie liggen er. Maar nu

verder.”

waar moet het naar toe?“Mijn droom is dat de VVV-organisatie een

onvervangbare positie in de Nederlandse

toeristische sector krijgt. Dat VVV’s als

aanjager, als belangenbehartiger, als

ontwikkelaar gewoon voor het binnenlands

toerisme en recreatie staan. VVV’s zijn

volgens mij een soort natuurlijke makelaar,

regisseur in het gebied waarin ze opereren.”

krijg je al die vvv’s op die lijn?“Er zijn nog genoeg VVV-organisaties die te

klein zijn om die rol te kunnen vervullen. Dat

gaan wij niet veranderen, dat moet organisch

gebeuren. Ze moeten zelf inzien dat ze de

meerwaarde verliezen voor degene waarvoor

ze werken. Op termijn gaan VVV’s die alleen

op lokale receptie en informatie inzetten het

niet redden. We hebben met alle VVV’s

contracten tot 31-12-2011. In de volgende

periode willen we samen met de VVV’s de lat

weer wat hoger leggen. Dat kan een moment

zijn voor een kleine VVV om te overwegen of

ze zo nog wel verder kunnen. Ook dat moet

met overtuiging gebeuren. Niet met een

decreet uit Leersum. Dat gaat niet werken.”

je zit wel in een heel moeilijk speelveld. hoe ga je dat klaarspelen?“Het blijft lastig, want je hebt niet alleen met

VVV’s te maken maar ook met lokale

overheden. Een van onze werkzaamheden is

1�nritmagazine

het bij elkaar brengen van partijen. Vanuit de

visie dat gastheerschap, regiomarketing en

productontwikkeling bij elkaar horen en dat je

dat niet moet losknippen van elkaar. Die

boodschap moeten we ook overbrengen op

het bedrijfsleven en de overheden in de regio.

Daar moeten we nog wel wat zendingswerk

voor verrichten.”

ik zie jullie landelijk voorzichtig steeds meer de promotie voor het binnenlands toerisme oppakken. worden jullie een soort NBTc voor binnenlands toerisme?“De primaire focus van het NBTC is het naar

Nederland halen van toeristen uit het

buitenland. Wij willen die rol wel op ons

nemen voor het binnenlands toerisme maar

dat moet zich via de organische weg

ontwikkelen. Op de Vakantiebeurs van 2009

zag je Lekkerweg in eigen land en het VVV-

merk gecobrand. Dat was al een mooie

opmaat naar hoe het zou kunnen. Het moet

er niet om gaan dat je elkaar de maat neemt,

maar dat je er samen voor zorgt dat het

gebeurt. Naarmate de VVV-sector zichzelf

beter positioneert, zich beter organiseert en

beter presteert, is dat gewoon een

organische ontwikkeling. Ik heb helemaal

geen behoefte aan een discussie over waar

het primaat van de promotie van het

binnenlands toerisme zou thuishoren. Maar

wij vinden dat het tot onze competentie

behoort en wij willen ons ervoor inzetten.

Een ander mag het ook doen, ook samen

met ons. Als het maar gebeurt. Daar gaat

het om.”

wat voor projecten willen jullie de komende jaren concreet aanpakken?

“Daarvoor moeten we eerst terug naar de

kernwaarden van de VVV. Vorig jaar hebben

we met de VVV’s onder leiding van een

extern bureau de kernwaarden van het VVV-

merk onder de loep genomen. Een van de

dingen die daar uitkwam, was dat betrouwbare

informatie een van de belangrijkste

kernwaarden van de VVV is. Het ontwikkelen

van een nationale databank met toeristische

informatie is dan ook het belangrijkste

speerpunt voor de komende jaren. Dat was

vijf jaar geleden volstrekt ondenkbaar. Verder

bestaat de VVV in 2010 125 jaar in Nederland.

We gaan een zo groot mogelijk jaarprogramma

rond dat jubileum organiseren. Eind maart is

de landelijke openingsmanifestatie in

Valkenburg, de bakermat van de VVV’s in

Nederland. De eigenlijke jubilaris is natuurlijk

de VVV Valkenburg/Zuid-Limburg. Er komt in

ieder geval op 4 juni een jubileumcongres.

Dat congres zal in het teken staan van de

toekomst van de vrijetijdseconomie. Dat is de

rol die we kiezen.”

genoeg feestjes en redenen om elkaar op de borst te kloppen. Probleem en charmant tegelijk is de onafhankelijkheid van alle vvv’s. dat uit zich ook in de kantoren/winkels waar het vvv-logo eigenlijk het enige uniforme element is. gaan jullie daar nog wat aan doen. of ‘branden’ jullie je handen niet een eigen retailconcept?“We zullen in 2010 met een nieuw

vestigingsconcept komen. Dat toepasbaar is

met andere exploitatiedragers zoals een

bungalowpark of een bezoekerscentrum. We

gaan dat concept zeker niet zelf exploiteren.

Wij reiken een concept aan dat anderen gaan

exploiteren. We gaan beslist niet in de retail.

Het is ook geen specifiek retailconcept. We

gaan het VVV-merk koppelen aan de

destinatie. Steden en regio’s die vaak ook een

merk zijn, gaan we verbinden aan het VVV-

merk.”

het zijn wel tropenjaren geweest. een nieuwe landelijke organisatie opzetten en alle lokale vvv’s achter een nieuw concept krijgen. jullie hebben vast tegenvallers gehad?“Nee, ik kan niet zeggen dat we een grote

tegenvaller hebben gehad. Het moeilijkste

hebben we het gehad in de regio’s waar

eerder VVV’s waren omgevallen. Zoals

bijvoorbeeld in Drenthe waar eerst het Noord-

Nederlands Bureau voor Toerisme onderuit

ging en later weer VVV Drenthe Plus. In die

regio’s moet je het wantrouwen en scepsis

van bedrijfsleven en overheden overwinnen.

Dat kost heel veel moeite en energie.”

heb je nooit gedacht om de handdoek in de ring te gooien?“Nee, nooit. De basis is het VVV-merk. Dat is

zo enorm sterk, in dezelfde categorie als de

Hema rookworst, Efteling en Philips. VVV is

voor Nederlanders een aanduiding voor een

de vvv in Nederland

87 VVV formulenemers

429 vestigingen (134 NL-shops, 102

serviceshops, 193 agentschappen)

1.300 werknemers, ca. 1000 vrijwilligers

14 miljoen klanten per jaar

50 miljoen unieke internetbezoekers

speerpunt is het ontwikkelen van een landelijke database

18 nritmagazine

locatie waar je betrouwbare en onafhankelijke

toeristische informatie kunt krijgen. Het is

bovendien een hardnekkige misvatting dat

het VVV-merk wordt geassocieerd met

oubollig. We hebben in 2009 Blauw Research

een onderzoek laten uitvoeren naar het VVV-

merk. De term oubollig kwam daar niet in

voor. We hebben er wel naar gevraagd, maar

er werd niet op gescoord. Die kwalificatie

komt met name uit onze eigen geledingen en

van onze directe stakeholders. Wij denken

dat we oubollig worden gevonden. Maar dat

komt totaal niet uit het onderzoek. En ik denk

dat het ook niet zo is. Dat er op plekken nog

het nodige moet veranderen, is evident maar

het is niet het algemene beeld van de

Nederlandse consument.”

maak je jezelf zorgen om de diversiteit aan vvv’s?“Soms. Maar positief is wel dat VVV’s nu zelf

vragen om meer eenheid in presentatie. Mooi

voorbeeld is het ATCB dat het eigen rode

merk heeft ingeruild voor het originele blauwe

VVV-logo. Dat hebben ze heel mooi samen

met het ‘I-Amsterdam-logo’ gevisualiseerd.

Zelfs de door Jan des Bouvrie ingerichte

Amsterdamse VVV-vestiging is heel

herkenbaar als een VVV. Maar die uitstraling

moet je niet in Haaksbergen willen hebben.

Dat is de opgave. Het is goed dat de VVV in

Haaksbergen herkenbaar is als Haaksbergen

maar het moet ook herkenbaar zijn als VVV.

In dat proces zitten we nu. En daar is het

commitment momenteel veel groter voor dan

ooit.”

wat is de grootste uitdaging voor de komende periode?“Het positioneren van de VVV als sector, als

branche, als keten, als merk. Die een

vanzelfsprekende partner is voor het

ontwikkelen van het binnenlands toerisme.

Alle denken in dit huis wordt uiteindelijk

daaraan getoetst.”

jullie investeren nu veel meer dan de franchisenemers bijeenbrengen. Blijft dat zo?“In de toekomst moeten de VVV’s wel meer

zelf gaan bijdragen aan de ontwikkeling. Nu

steken we relatief veel geld van de

cadeaubonnen in het VVV-merk. Maar we

hebben er bewust voor gekozen om eerst

aan de slag te gaan en pas later met de pet

rondgaan. We willen laten zien wat we

kunnen.”

wat is je drive/ambitie?“Ik heb wel wat met pionieren, met iets uit het

moeras trekken, met iets aan de gang krijgen

en met mensen enthousiasmeren. Dat is wel

heel erg mijn ding. Ik vind het ook een

prachtige sector. Je wilt dat mensen plezier

hebben, daar gaat het toch om. Marketing

gecombineerd met gastvrijheid is een

prachtig vak en de moeite waard om je daar

stevig voor in te zetten.”

Ik heb vaak gedacht en ook gezegd: ‘Het

wordt nooit meer wat met de VVV. Laten we

het opheffen en met iets nieuws beginnen.’

“Het was wel vijf voor twaalf. Het was een

dubbeltje op z’n kant. Het was een moeilijk

proces maar het gaat heel erg de goede kant

op.”

Nieuwe initiatieven

Nationale toeristische Databank

Google Street View

De Familie Lekkerweg/Nationale

campagne ter bevordering van het

binnenlands toerisme en versterking rol

VVV

Viering 125 jaar VVV

Falk VVV Fietskaartenserie

VVV Ticketpoint

maatschappelijke relevantie sector

17,6 miljoen binnenlandse vakanties

19,8 miljard euro bestedingen aan

vakanties (alleen binnenlands toerisme)

394.000 banen in toerisme

900 miljoen dagtochten

20 miljard euro aan dagrecreatieve

bestedingen

19nritmagazine

Zijn er over tien jaar nog vvv-kantoren of is dan alles virtueel?“De grootste misvatting is wel dat de VVV

een winkel of kantoor is. Ik kan het niet vaak

genoeg zeggen: De VVV is een dienst! Dat is

wel de belangrijkste turn-around die we zelf

aan het maken zijn. Wij leveren een dienst en

die is gekoppeld aan een merk. Dat is iets

anders dan een hut met stenen. Die hoeft

niet altijd open te zijn. Die informatie kun je

ook op een andere manier distribueren. Waar

de VVV goed in is, is het structureren van die

informatie. Natuurlijk moet je dat zichtbaar

maken op plekken waar toeristen zijn. Dan

kun je niet zeggen kom morgen maar naar de

VVV op de Brink want dan zijn we open. Zo

werkt dat niet meer.”

waar wil je over tien jaar staan?“Ik vind tien jaar te ver. Twee jaar geleden

heeft niemand de financiële crisis kunnen

voorspellen. Tien jaar is dan wel een heel

verre horizon. Over drie tot vier jaar wil ik dat

VVV’s en RBT’s de vanzelfsprekende partner

zijn voor bedrijven en overheden in de

vrijetijdseconomie. Daar zou geen discussie

meer over moeten zijn. Of het nu VVV of een

Bureau voor Toerisme heet, dat maakt niet

uit. Dat is gewoon één.”

een vvv is geen hut met stenen

20 nritmagazine

De laatste jaren geven Nederlanders steeds meer uit aan hun vakanties. In 2002 beliepen

deze uitgaven in totaal nog €12,6 miljard, in 2008 zijn deze opgelopen naar €15,3

miljard. Deze toename is met name het gevolg van een groeiend uitgavenpatroon van

buitenlandse vakanties, van €9,7 miljard in 2002 naar €12,6 miljard in 2008. Dit stijgend

uitgavepatroon is grotendeels het gevolg van de toename van het aantal buitenlandse vakanties

van 16,8 miljoen in 2002 naar 18,5 miljoen in 2008. De uitgaven aan binnenlandse vakanties

waren in die periode vrij constant. Het percentage vakantiegangers is de laatste jaren vrij stabiel

op een niveau van 81 á 82%. Wel besteedt de vakantieganger steeds meer aan een buitenlandse

vakantie van gemiddeld €581 in 2002 naar €680 in 2008. De uitgaven per binnenlandse vakantie

waren met gemiddeld €155 per vakantie in die periode vrij constant. Gecorrigeerd voor de inflatie

over deze periode (10,7%) betekent dit een reële toename met ongeveer €27 per persoon per

buitenlandse vakantie en een daling van ongeveer €17 per binnenlandse vakantie.

vakaNTie-UiTgaveNBlijveN sTijgeN

Uitgaven aan buitenlandse vakanties steeds hogerHet vakantiepatroon van de Nederlander laat

de laatste jaren een trend naar steeds

verdere bestemmingen zien; het aantal

binnenlandse vakanties daalt en het aantal

buitenlandse vakanties neemt toe. In 2002

brachten Nederlanders namelijk ruim 47%

van hun vakanties in het buitenland door. Het

betreft hierbij uiteraard overwegend lange

vakanties van 4 of meer overnachtingen. In

2008 was het aandeel buitenlandse vakanties

gestegen naar ruim 51%. Het totaal aantal

buitenlandse vakanties nam daarmee in deze

periode toe van 16,8 miljoen in 2002 naar

18,5 miljoen in 2008.

Gelijktijdig met deze toename van het aantal

buitenlandse vakanties stegen, zoals

verwacht, ook de vakantiebestedingen; van

€9,7 miljard in 2002 naar €12,6 miljard in

2008. Per vakantieganger betekent dit een

toename in de periode 2002-2008 van €581

naar €680. Als rekening wordt gehouden met

de inflatie in deze periode (10,7%), dan

betekent dit een reële stijging van €27 per

buitenlandse vakantie.

De uitgaven aan binnenlandse vakanties

bleven tussen 2002 en 2008 vrij stabiel op

een niveau van ongeveer €2,7 mld per jaar.

Dit komt neer op €155 per vakantie in eigen

land. Als voor inflatie wordt gecorrigeerd,

betekent dit een reële daling van €16 á €17

per vakantie.

hotels in opmarsIn het bestedingspatroon van de vakantie-

ganger nemen, naast de reiskosten en de

uitgaven aan voeding, de kosten voor de

verblijfsaccommodatie een belangrijke plaats

in. Eén van de duurdere verblijfsvormen is

het hotel. Gelijktijdig met de toename van

uitgaven aan buitenlandse vakanties is ook

een stijging van het gebruik van hotels

zichtbaar. Bij de lange buitenlandse vakanties

steeg het gebruik van hotels namelijk van

27% in 2002 naar 36% in 2008. Voor de korte

buitenlandse vakanties bedroegen deze

cijfers respectievelijk 51% en 56%.

In totaal werden in 2008 bij 5,4 miljoen lange

buitenlandse vakanties gebruikgemaakt van

hotels als verblijfsaccommodatie. Bij de korte

buitenlandse vakanties werd bijna 1,9 miljoen

keer in hotels gelogeerd.

lange en korte vakantiesIn totaal trokken Nederlanders er in 2008

bijna 24 miljoen keer op uit om van een lange

vakantie van 4 of meer overnachtingen te

genieten. Het aantal korte vakanties

(maximaal 3 overnachtingen) bedroeg in dat

DOOR: HENK SWINKELS, CBS

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

9,7 9,8 10,1 10,3 10,4 11,1 12,6

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

0

2

4

6

8

10

12

14

9,7 9,810,1 10,3 10,4

11,1

12,6

Uitgaven aan buitenlandse vakanties, 2002-2008Uitgaven aan buitenlandse vakanties, 2002-2008

21nritmagazine

jaar ruim 12 miljoen. Aan lange vakanties

besteedde de Nederlander in dat jaar in

totaal bijna €14 miljard, de kosten van korte

vakanties bedroegen bijna €2 miljard.

Het verschil tussen de uitgaven aan beide

soorten vakanties heeft uiteraard te maken

met onder meer de duur van beide soorten

vakanties en verschillen in reiskosten. In

totaal werden voor lange vakanties namelijk

ruim 250 miljoen overnachtingen geregi-

streerd, terwijl dit bij de korte vakanties

slechts ruim 27 miljoen bedroeg. Bij lange

vakanties wordt bovendien in toenemende

mate gebruikgemaakt van het vliegtuig om

de vakantiebestemming te bereiken.

lange vakanties in het buitenlandVoor wat de lange vakanties betreft zien wij

dat de bestedingen in het buitenland

uiteraard hoger zijn dan in Nederland. Per

lange vakantie in het buitenland besteedde

de vakantieganger gemiddeld €781. Voor

een lange binnenlandse vakantie bedroeg dit

slechts €205. Deze vakanties duurden

gemiddelde respectievelijk 13,0 en 9,5

dagen.

kenmerken van vakantiegangersAls gekeken wordt naar verschillende

bevolkingsgroepen, dan is te zien dat er

soms grote verschillen bestaan in het

uitgavenpatroon. Zo blijken alleenstaanden

aan een lange buitenlandse vakantie met

gemiddeld €1034 per vakantieganger vrij

veel te besteden. Ook personen uit

huishoudens met uitsluitend meerderjarigen

geven met gemiddeld €900 per vakantie-

ganger relatief veel uit. Het minst wordt

besteed door personen in huishoudens met

kleine kinderen. Zo wordt per persoon in een

huishouden waarvan het jongste kind jonger

dan 6 jaar is ‘slechts’ €482 aan een lange

buitenlandse vakantie uitgegeven. Personen

met een hoger inkomen besteden meer aan

hun vakantie dan personen met een lager

inkomen. Zo geven personen met een

huishoudinkomen van €56.000 of meer

gemiddeld €873 uit aan een lange

buitenlandse vakantie. Bij de laagste

inkomensgroep (< €17.000) is dit met

gemiddeld €686 bijna €200 minder. Hoger

opgeleiden geven meer uit dan lager

opgeleiden, maar dit hangt uiteraard samen

met het daarmee samenhangend inkomen.

lange vakanties in NederlandEvenals bij de lange buitenlandse vakanties

laat ook het bestedingspatroon bij lange

binnenlandse vakanties verschillen zien

tussen de diverse bevolkingsgroepen, maar

deze zijn in het algemeen niet zo groot als bij

de buitenlandse vakanties. Zo geven bij de

lange binnenlandse vakanties alleenstaanden

met gemiddeld €262 per persoon het meest

uit. Huishoudens met jonge kinderen beste-

den het minst.

Het bestedingspatroon laat echter weinig

verschillen zien tussen de onderscheiden

inkomensgroepen. Personen in de hoogste

inkomensgroep geven namelijk slechts iets

meer uit dan personen in de laagste

inkomensgroep. Ditzelfde geldt ook voor wat

het opleidingsniveau van de vakantieganger

betreft.

Voor meer informatie over het vakantiegedrag

van Nederlanders wordt verwezen naar de

CBS-publicatie “Vakanties van Nederlanders

2008” en de tabellen op de CBS-website

Statline (www.cbs.nl).

€ 205 € 510 € 1.057

binnenlandbuitenland met eigen vervoerbuitenland met overig vervoer

€ 205

€ 510

€ 1.057

binnenland

buitenland met eigen vervoer

buitenland met overig vervoer

Uitgaven naar type vakantie

vakantie-uitgaven:Dit zijn de specifieke kosten die gemaakt zijn voor de vakantie zelf, dat wil zeggen reiskosten, verblijfkosten, uitgaven aan voeding en overige kosten die rechtstreeks verband houden met de vakantie, zoals verzekeringen, entrees, souvenirs, foto- en film-materiaal. De uitgaven aan duurzame recreatie-goederen, zoals caravan, tent, boot, kampeeruitrusting en dergelijke zijn buiten beschouwing gelaten, omdwat ze niet aan één vakantie kunnen worden toegerekend. Dit geldt ook voor de huur van een vaste stand- of ligplaats, die eveneens voor een onbekend aantal vakanties wordt benut. De gegevens zijn afkomstig van het Continu Vakantie-onderzoek 2008.

22 nritmagazine22 nritmagazine

het vvv-merk bestaat volgend jaar 125 jaar. in 1885 werd in het limburgse valkenburg de eerste Nederlandse vvv geopend. vvv is een ijzersterk merk met een enorme naamsbekendheid en reputatie. je mag niet zomaar het vvv-logo op de gevel van je winkel of receptie schroeven of op de homepage van je website opvoeren. daarvoor moet je toe-stemming vragen aan de eige-naar van het merk en dat is vvv Nederland. iedereen die het vvv-merk wil voeren, moet een franchisecontract met vvv Nederland afsluiten. daarin staan rechten en plichten van beide partijen.

Alle Nederlandse VVV’s hebben zo’n

contract met VVV Nederland. Het

merk is niet alleen beschikbaar voor

traditionele VVV’s. Het staat nadrukkelijk open

voor andere organisaties die aan de slag

willen met toeristische informatie,

gastheerschap, toeristische promotie of

productontwikkeling. Een sterk merk vraagt

echter wel om een goede beschermer. Binnen

VVV Nederland is Raymond Smits van

Waesberghe de hoeder van het merk. In deze

aflevering van NRIT Magazine waar de VVV

centraal staat, mag een gesprek met hem niet

ontbreken. We spreken af op een

onwaarschijnlijke locatie. Vrijwel onder de

Brienenoordbrug in brasserie Zalmhuis. Een

fantastische locatie met uitzicht over de rivier

en een uitspanning met een enorme historie.

Al in 1863, wanneer Adriaan Dekkers aan de

Hooge Zeedijk een logement annex

uitspanning koopt, wordt hier al koffie en bier

geschonken. Wij houden het op cola en witte

wijn.

het vvv-merk, de kroonjuwelen van vvv nederland

eeN ijZeRsTeRk meRk waaR coNsUmeNTeN vaNZelf oP af komeN

dooR: ToN veRmeUleN

2�nritmagazine 2�nritmagazine

in september 2008 heeft vvv Nederland door Blauw Research de sterkte van het

vvv-merk bij de Nederlandse consument onderzocht. de belangrijkste conclusies:

• 98% van de Nederlanders kent de VVV

• 60% bezoekt een VVV tijdens vakantie of dagje uit in Nederland

• VVV is bekend en vertrouwd, maar nog niet bij iedereen top of mind

• De Nederlander heeft gemiddeld 1x per anderhalf jaar contact met de VVV

• Er zijn kansen voor de VVV in het digitale oriëntatieproces

• De VVV heeft alle kenmerken die een goede dienstverlener nodig heeft

• Het beeld van de consument is dat de VVV niet erg onderscheidend is

relevanter worden in de orientatiËfase

het lijkt me een hele uitdaging om een dergelijk oud en bekend merk in deze stormachtige tijd overeind te houden en zonder de historie weg te gooien toch te laden als een merk dat er ook anno 2010 en verder toe doet. hoe hebben jullie dat aangepakt?“We zijn naar aanleiding van het

Blauwonderzoek gaan brainstormen over het

VVV-merk. Wat biedt je, wat wil je uitstralen,

wat wil je zijn, wat verwachten consumenten

van je en wat verwachten je stakeholders?

Samen met de VVV-formulenemers hebben

we de kernwaarden van het VVV-merk

gezamenlijk opnieuw gedefinieerd. Alles waar

we het VVV-merk op plakken, moet aan die

kernwaarden voldoen. Dat geeft ook een

mindset. Betrouwbaar is een van de

kernwaarden. Zelfbewust, inspiratie en

persoonlijk ook. Dat geeft veel houvast voor

de VVV-formulenemers. Zij kunnen dat weer

richting stakeholders gebruiken.”

Binnen de sector is jarenlang een beetje meewarig naar de vvv gekeken. een organisatie met een sterk merk maar wel links en rechts ingehaald door de snelle jongens. vvv Nederland timmert nu een paar jaar hard aan de weg, merk je al een omslag?“Jazeker. De schaamte over het VVV-merk zat

vooral bij ons zelf. Er is gelukkig weer

enthousiasme over het merk. Er is weer trots.

We leveren een ijzersterk consumentenmerk

waar mensen vanzelf op af komen. Wij moeten

dat als sector veel meer uitstralen. Je moet

niet vergeten dat VVV heel erg een

consumentenmerk is. Daar zijn we nog wel

degelijk relevant. Door de opkomst van internet

komt er weer behoefte aan persoonlijke op

maat gemaakte toeristische informatie. Daar

zijn de VVV’s bij uitstek voor toegerust.”

een van je taken is het uitbouwen van de vvv gastheerschapsformule, wat betekent dat concreet?“Ik wil eerst een grote misvatting uit de weg

helpen. De VVV is GEEN winkel, maar een

dienstverleningsformule. Die VVV-dienst kun

je via diverse distributiekanalen aan de

consument ter beschikking stellen. Dat kan

via een fysieke balie, maar dat hoeft niet. Het

kan ook via internet, informatiezuilen of

mobiele communicatie. Ook hoeven

organisaties die kunnen aantonen dat ze die

gastheerschapsformule kunnen uitdragen,

niet per se ‘traditionele’ VVV’s te zijn. Dat

kunnen ook commerciële organisaties zijn.

Het gebeurt nog niet veel, maar het kan. Het

mystieke dat een VVV iets heel bijzonders

was, iets deed dat niemand anders kon, dat

is wel weg. Het is gewoon een

dienstverleningsformule op gebied van

toerisme, recreatie en vrijetijdsbeleving in

Nederland, maar dan wel een hele goede en

een hele bekende.”

wat hebben vvv-formulenemers nog meer aan vvv Nederland dan alleen het recht dat ze de naam vvv op de gevel of de homepage mogen plakken?“Laten we vooropstellen dat VVV’s primair

verantwoordelijk zijn voor de eigen

organisatie. Dat kunnen ze veel beter dan wij

vanuit Leersum. Wij proberen ze wel zoveel

mogelijk te ondersteunen op het gebied van

het gebruik en het voordeel van het VVV-

merk. Die ondersteuning kan zitten in het

verstrekken van goede logo’s, een goed

formulehandboek, inkoopvoordelen en het

opzetten van een eigen opleidingstraject voor

de frontofficemedewerkers. Laat ik wat

concrete voorbeelden noemen. Ter

ondersteuning van de professionaliteit van

de VVV’s laten we nu een groot mistery buyer

onderzoek uitvoeren naar de VVV

dienstverlening aan de frontofficekant. Niet

bedoeld als de opgeheven vinger. Maar wel

als nulmeting, om te kijken waar we met z’n

allen staan, Daarnaast organiseren we VVV-

kennisdagen. We merken dat er binnen het

VVV-netwerk grote behoefte is om ervaringen

24 nritmagazine

verscheidenheid in verbondenheid

en kennis met elkaar uit te wisselen. Voor de

frontofficemedewerkers geven wij twee maal

per jaar een workshop. We hebben er eentje

gehad over commerciële vaardigheden en

krijgen er nu eentje over hostmanship. Wat is

gastvrijheid eigenlijk en hoe verhoudt zich

dat met de gastheerschapsformule. Praten

we over klanten, gasten of consumenten?

Dat soort vragen.”

heeft een fysieke vvv nog wel bestaansrecht. iedereen kan toch alles via internet vinden? “Consumenten aan de balie zijn tegenwoordig

via internet al aardig goed geïnformeerd over

het gebied. Als ze bij de balie komen, zijn ze

veel meer geïnteresseerd in bijzondere en

verrassende mogelijkheden en dat zoeken

ze bij die professionele VVV. Dat vereist wel

een heel andere instelling. Je moet je als

baliemedewerker goed inleven in de wensen

en behoeften van de gast. Via internet is een

enorme hoop informatie beschikbaar zonder

check op kwaliteit of objectiviteit. Daar

kunnen VVV’s zowel fysiek als digitaal hun

meerwaarde bewijzen. ”

wat zijn jouw uitdagingen, wat wil je bereiken?“Dat het merk nog sterker en nog relevanter

in alle stadia van het informatieproces van de

klant. En dat de VVV als informatie- en

marketingorganisatie echt de etalage en de

regisseur van de bestemming is geworden.

Dat geeft ook engagement bij de medewerkers

zodat die met gepaste beroepstrots kunnen

zeggen: ‘Ik werk bij de VVV.’ Dan ben ik al

heel tevreden. ”

jullie hebben de slag op internet grotendeels gemist. wat kunnen jullie daar nog aan doen?“Dat we de slag op Internet hebben gemist, is

maar zeer ten dele waar. Allereerst bestaan

er uitstekende VVV-internetsites en

internetdiensten. Je moet wel weten dat we

naast 15 miljoen fysieke klanten ook minstens

50 miljoen unieke internetklanten bedienen

via de verschillende VVV-websites. Daarnaast

is heel veel content die door andere

distributiepartners wordt opgevoerd afkomstig

van de VVV, alleen maken we dat nog niet

genoeg zichtbaar voor de consument. Het

zou onze positie enorm versterken als

consumenten weten dat ze onder het VVV-

merk alles vinden voor een dagje uit of

weekendje weg. Het merk VVV moet nog

relevanter worden in de oriëntatiefase. Daar

ligt een enorme opgave. Maar we moeten

ook anders durven denken. Waarom maken

we geen gebruik van de belangrijkste online

boekingssystemen om daar onze VVV

content aan toe te voegen? Wij hebben de

lokale know how. Er is bijna geen enkele

organisatie die zo breed vertakt is in

Nederland. Zeker niet in de vrijetijdsbranche.

Ook moeten we aan de slag met de content

die de consument zelf wil toevoegen om

daarmee het informatieaanbod te verrijken.

Samen dingen ontwikkelen waardoor we

sneller kunnen inspelen op de veranderende

wensen van de consument.”

als ik de receptie van een bungalowpark of campings binnenstap, zie ik hele wanden met folders. waarom speelt de vvv daar geen rol in?“Een van de projecten is het realiseren van

een VVV Corner. Een mobiele VVV

presentatie. Offline of online die door VVV-

formulenemers in recreatieparken geplaatst

kan worden. Zodat je kwalitatieve

hoogwaardige informatie op een attractieve

manier kunt verzorgen. In 2010 komt daarvoor

een concreet model beschikbaar: de VVV i-

point.

komt er een nieuw centraal vestigingsconcept?“Ja en nee. Er komt wel een nieuw

vestigingsconcept, maar dan een met zeer

veel ruimte voor lokale invulling.

Verscheidenheid in verbondenheid, zo zou ik

het willen samenvatten. Je moet niet vergeten

dat we de gastheer van de streek zijn. Het

moet voor de consument duid elijk zijn dat hij

bij de VVV is, maar hij moet ook juist de sfeer

van het gebied kunnen proeven. In Rotterdam

verwacht je iets moderns, in Limburg iets heel

anders.”

hoe zie je de toekomst van de toeristische informatievoorziening? “Dat vind ik heel moeilijk om te zeggen. Toen

ik tien jaar geleden in de VVV-sector begon,

dacht ik: ‘Internet is in, print is uit. Weg met

alle folders en brochures’. Dat bleek helemaal

niet te kloppen. De rol van print is wel

veranderd. De verwachting was ook dat we

geen VVV-balies meer nodig zouden hebben.

We hebben er nog steeds ruim 400 en het

aantal neemt eerder toe dan af. De vragen

worden anders en meer persoonlijk. Ik denk

25nritmagazine

als je Raymond smits van waesberghe vraagt naar zijn functie binnen vvv Nederland krijg je een kort antwoord met een wat langere

uitleg. Raymond is formulemanager. dat is het korte antwoord maar deze naam vergt wel wat uitleg. daarvoor moeten we eerst de

organisatie van de vvv’s in Nederland in ogenschouw nemen. de vvv’s, de meesten zijn regionaal of (groot)stedelijk georganiseerd,

zijn namelijk niet het eigendom van vvv Nederland. deze landelijke organisatie met haar zetel in leersum is ‘slechts’ eigenaar van

het vvv-merk. de vvv-organisaties hebben met vvv Nederland een franchisecontract afgesloten wat ze het recht geeft de naam vvv

te voeren. er is hier sprake van een zogenaamde ‘soft-franchiseformule’. vandaar de functie formulemanager. hij is binnen vvv

Nederland verantwoordelijk voor de aansturing van het netwerk aan vvv-vestigingen en de ondersteuning van de vvv-organisaties

in het land. ook de herpositionering van het vvv-merk en de lading en bewaking ervan behoort tot zijn taak.

wel dat de exploitatie van eigen fysieke

vestigingen in de toekomst moeilijker wordt.

Die zouden deels vervangen kunnen worden

door combivestigingen. Een VVV in een

Bruna of Albert Heijn of bij Center Parcs. Dus

in combinatie met een andere aanbieder van

diensten. Dat wil dus nog niet zeggen dat het

aantal persoonlijke contacten zal dalen. Ik

verwacht niet dat er veel eigen vestigingen bij

zullen komen. We voorzien wel een groei van

informatiepunten op locaties waar veel

toeristen zijn. Het aantal VVV-informaties zal

wel spectaculair toenemen. Maar vooral via

andere kanalen. Persoonlijke dienstverlening

zal altijd blijven bestaan. Mensen willen altijd

graag communiceren met een ander mens,

zeker als het niet standaard is.”

RaymoNd smiTs vaN waesBeRghe, de foRmUlemaNageR vvv NedeRlaNd

2� nritmagazine

sNeeUwaTTRacTiePaRk skidôme BReidT UiT!

Skidôme wil een attractiepark zijn voor

jong en oud waar sneeuw, koude en

winter 365 dagen per jaar de

hoofdattracties zijn. Tegelijkertijd krijgt het

complex een gehele make-over. Het nieuwe

Sneeuwattractiepark Skidôme moet in oktober

2010 klaar zijn. We duiken eerst de

geschiedenis in en gaan terug naar 1982,

toen begon voor de familie Broos het

skiavontuur.

geschiedenis skidômeIn 1982 begonnen de ouders van Nicky Broos,

onder de naam Kunstskibaan Rucphen B.V.,

met een borstelbaan, wat inhield dat er geen

sneeuw op de helling lag en er geen dak

boven de baan aanwezig was. Skiën in de

openlucht op borstels, wel een goede

voorbereiding op de wintersport, maar met fun

en het echt beleven van wintersport had het

weinig te maken. In 1993 werd de borstelbaan

overgenomen door Nicky Broos en zijn vrouw

Monique. Wintersport werd in Nederland

steeds populairder, waardoor de borstelbanen

in Nederland meer bezoekers trokken. Door

de steeds beter wordende technologie werd

ook op wintersportgebied meer mogelijk en

werden de wensen en behoeften van de

consumenten verhoogd.

Nicky Broos had door deze ontwikkelingen het

idee gekregen om de borstelbaan te veranderen

de eerste overdekte skibaan in Nederland met echte sneeuw in het Brabantse Rucphen krijgt ruim 15 jaar na de start een nieuwe primeur. de naam skidôme wordt versterkt door de toevoeging van het woord sneeuwattractiepark. en dat is niet voor niets. skidôme krijgt namelijk als eerste een indoorsneeuwspeeltuin, natuurlijk met echte sneeuw en een andere primeur is een indoor ijskartbaan.

in een indoorsneeuwbaan. Op 17 december

1995 opende Skidôme Skischool Nicky Broos

haar deuren in Rucphen. Het was de eerste

indoorsneeuwbaan van Nederland en direct al

een doorslaand succes. Veel skiërs en

snowboarders trokken naar Rucphen en die

grote stroom bezoekers bleef ook bij andere

ondernemers niet onopgemerkt. Op diverse

locaties in Nederland kwamen vergelijkbare

skibanen. Ook met echte sneeuw en overdekt.

Nicky Broos had de deur voor een heel nieuwe

bedrijfstak geopend. Dat hij een innovatief

ondernemer is bewijst wel zijn betrokkenheid

bij de eerste Indoor Skydive mogelijkheid in de

Benelux, als begeleider van de initiatiefnemers

en is uiteindelijk investeerder geworden. Sinds

2�nritmagazine

• IJskarten; de eerste (primeur) in Europa die

het hele jaar door voor ijskarten gebruikt kan

worden. Het ijskarten gebeurd op een

“groene” manier door middel van

electrokarts.

Naast deze activiteiten worden de Bierstube,

de sportwinkel, de ontvangstruimte groter. Met

125 strekkende meter glas is iedereen

verzekerd van een goed zicht op de piste vanuit

Café-restaurant “De Nederlandse Alp”.

Logischerwijs zal het hele pand daarnaast ook

een algemene upgrade krijgen zodat het nog

meer wintersport ademt. Curling, een

funijsbaan, glowgolf, bowling en een rodelbaan

worden in de toekomst eventueel als extra

activiteiten aangeboden.

Wie meer informatie wil of een nauwe

samenwerking op wil zetten kan mailen naar

Nicky Broos via reactie2010@skidome.nl.

maart 2007 is hij CEO. Sinds 2007 heeft

Skidôme een eigen en gepatenteerd mobiel

sneeuwsysteem, het Skidôme SnowSystem.

Hierdoor is het mogelijk om op iedere locatie

van -2˚C tot +35˚C sneeuw te leveren. Deze

sneeuw bevat geen chemicaliën, waardoor

het milieu-vriendelijke sneeuw is.

Terug naar de sneeuw. De skibaan in Rucphen

draait al jaren met veel succes, maar kampt

met capaciteit-sproblemen en is door de

toestroom van nieuwe banen in het land wel

wat van zijn oorspronkelijke voorsprong

kwijtgeraakt. Nicky Broos heeft jaren zijn

kaarten gezet op het nieuwe evenementen-

complex ten oosten van Breda, de Bavelse

Berg. Op deze oude vuilstort zou Broos een

nieuw Skidôme gaan exploiteren. Dit plan niet

naar wens en daarom heeft Broos zich uit dit

project teruggetrokken en zet hij in op een

geheel vernieuwd en uitgebreid complex op

de huidige locatie in Rucphen.

de uitbreidingIeder bedrijf moet op een bepaald moment

doorinvesteren om met de markt mee te

groeien, dit punt is dan ook bij Sneeuw-

attractiepark Skidôme aangebroken. Zeker

omdat Skidôme altijd pionier en trendsetter is

geweest en dit wil blijven. In de uitbreiding

zitten dan ook een aantal unieke primeurs

verwerkt.

de activiteiten die sneeuwattractiepark skidôme biedt na de uitbreiding zijn:• 2 pistes, waarvan 1 volledig op free-riden

gericht zal zijn. In totaal komt er 10.000 m²

sneeuw bij.

• Europa`s eerste indoorsneeuwspeeltuin met

onder andere acht tot twaalf verschillende

sneeuwglijbanen waar men met banden

(tubes) of sleetjes af kan glijden.

• Buitenspeeltuin/Evenementenveld.

• Bij de horeca komt een nieuw gethematiseerd

skicafé (350 plaatsen).

er zal nog hard gewerkt moeten wordenin rucphen want in 2010 moet het geheel vernieuwde complex worden opgeleverd.

28 nritmagazine

‘verborgen verblijf’ nieuw kampeerconcept

Op landgoedcamping Thornspick in Doornspijk (bij Elburg) is begin september

onder de naam ‘Het Verborgen Verblijf’’ een nieuw kampeerconcept

geïntroduceerd. Luite Moraal, tevens de geestelijke vader van ‘Het Betere

Boerenbed’, heeft dit nieuwe concept geheel in de stijl van de 19e-eeuwse

ontdekkingsreiziger ontwikkeld. De accommodatie bestaat uit een kampement met

verschillende tenten zoals een grote leef/slaaptent, een badtent, een aparte kookwagen

en een vrijstaand toilet. Het Verborgen Verblijf staat kant en klaar, is erg comfortabel en beleving en ontdekken staan

voorop. Luite Moraal heeft zich laten inspireren door de grote ontdekkingsreizigers die in Gentlemen’s style op

ontdekkingsreis gingen. Het Verborgen Verblijf is dan ook ongekend ruim en comfortabel. De accommodatie is volledig

CO2 neutraal. Verwarmen gaat met bio-olie, licht komt uit een accu, die met een dynamo-fiets wordt opgeladen en

koken gaat op hout. Uit onderzoek blijkt dat bedrijven die duidelijk kiezen voor een doelgroep en bedrijven die beschikken

over innovatieve voorzieningen zoals bijzondere overnachtingsmogelijkheden, significant tevredener zijn over de

afgelopen jaren dan de bedrijven die dit niet doen.

sensationele lichteffecten in waterglijbaan sportiomDe waterglijbanen in AquaFun Sportiom in Den Bosch

hebben een ware metamorfose ondergaan. Een van de

glijbanen is dankzij een nieuwe coating nog spectaculairder

geworden. Deze buisvormige glijbaan is helemaal donker

met van de eerste tot de laatste bocht lichtdoorlatende

ringen. Door een visuele illusie lijkt de glijbaan nog veel

sneller te gaan. In veel andere waterglijbanen zijn

lichteffecten gecreëerd door middel van ledlampjes. Zodra

de kids de vernieuwde glijbaan in stappen en door de eerste

bocht gegleden zijn, worden licht en donker razendsnel met

elkaar afgewisseld. Het lijkt daardoor alsof ze veel harder

gaan dan dat in werkelijkheid is. Een ritje van een

familieglijbaan is daarmee een sensationele tocht van een

waterglijbaan geworden.

cool Breaks in deduits-Nederlandse grensregioHet ‘Regionaal Bureau voor Toerisme KAN’

en haar Duitse partner ‘2-Land’ werken

samen aan een nieuwe promotiecampagne

Cool Breaks. Deze door de Europese Unie

gestimuleerde nieuwe campagne heeft als

doel om meer toeristen uit Nederland,

Duitsland en Europese miljoenensteden naar

Zuidoost-Nederland en het Duitse Niederr-

hein te trekken. De website coolbreaks.com

biedt een onlineplatform voor de gehele

grensregio op het gebied van evenementen,

hotels, highlights, regio’s, arrangementen en

tips. De interactieve website maakt gebruik

van allerlei digitale ontwikkelingen en is

beschikbaar in de zes talen. Er zullen ook

diverse offlineactiviteiten, zoals brochures,

radiospots, beurzen, en posters de campagne

ondersteunen.

29nritmagazine

stoute campagne voor gelderlandGedeputeerde Annelies van der Kolk heeft vrijdag 11 september het officiële startsein

gegeven voor een actiematige campagne om het aantal hotelovernachtingen in Gelderland

te verhogen. Samen met de initiatiefnemers, de Regionale Bureaus voor Toerisme in

Gelderland en het Gelders Overijssels Bureau voor Toerisme onthulde ze de eerste

abriposter. In deze multimediale campagne met als motto ‘Gelderland levert je mooie

streken’ is een centrale plaats weggelegd voor de actieportal www.geldersestreken.nl.

Op deze website worden hotelaanbiedingen uit alle Gelderse regio’s getoond. De

aanbiedingen van de Achterhoek, Rivierenland, de stadsregio Arnhem-Nijmegen, de

Hanzesteden en de Veluwe zullen via deze website in veel gevallen direct boekbaar zijn.

De campagne start in de week van 14 september met prikkelende tv-spots, vlak voor het

RTL-nieuws van 19.30 uur. In de weken erna volgen radiocommercials op Radio 2 en de

regionale omroepen. En worden tot het einde van het jaar posters geplaatst in bushokjes,

op NS-stations en in winkelcentra in de Randstad. Een tikkie stout…, en juist dat valt op! london eyebespaart �9% aan energiekostenDe meeste bezochte betaalde attractie van

Groot Brittannië, de London Eye, heeft een

nieuw lichtsysteem geïntroduceerd. Door het

gebruik van LED verlichting wordt 69% op de

energiekosten bezuinigd. London Eye is lid

van de Green500, een organisatie die van

Londen een duurzame stad wil maken. Via

deze organisatie is een individueel actieplan

opgesteld voor de attractie waar het nieuwe

verlichtingssysteem het resultaat van is.

dierenpark amersfoort opent ‘s avonds de deurenDierenpark Amersfoort opent drie zater-

dagavonden in oktober de deuren voor haar

bezoekers. Tijdens de avondopenstelling

staat de dierentuin in het teken van de oertijd.

Bezoekers kunnen een Grottentocht maken,

hun eigen brood bakken of een wandeling

maken door een donker Dinobos. Ook de

dieren blijven extra lang op en tijdens speciale

‘dierenbabbels’ wordt onder meer verteld

over de voorouders van verschillende

dieren.

van gogh museum lanceert iPhone-applicatieHet Van Gogh Museum heeft als eerste museum in Europa een iPhone-applicatie

ontwikkeld. De applicatie geeft de bezoeker die in het bezit is van een iPhone of een iPod

touch de gelegenheid om Vincent van Gogh (1853-1890) ook thuis en onderweg te leren

kennen. Aan de hand van zijn brieven neemt Van Gogh bezoekers mee door zijn leven en

kunst. Hierbij wordt gebruikgemaakt van de mogelijkheden die de iPhone biedt, zoals

audio, video en het inzoomen op schilderijen en brieven. Hierdoor kan de iPhone-gebruiker

dichterbij de kunstwerken komen dan ooit in een museum mogelijk is. De nieuwe applicatie

‘Je Vincent’ is vanaf 6 oktober 2009 gratis te downloaden via de App Store van iTunes en

is beschikbaar in het Nederlands en het Engels.

�0 nritmagazine

Park gravenrode ligt in de voormalige oostelijke mijnstreek in Zuid-limburg, nu Parkstad limburg. het gebied had na de sluiting van de mijnen

te maken met grote problemen. massawerkeloosheid, een zwak imago, financiële tekorten, vervuiling en slechte bereikbaarheid zijn hier slechts

een paar voorbeelden van. de oorspronkelijk grauwe en kale regio is in de afgelopen 15 jaar herontwikkeld tot een drukbezochte toeristische

bestemming met bekende attracties zoals snowworld, gaiapark kerkrade Zoo, mondo verde, continium en megaland (Pinkpop

evenemententerrein). deze uitzonderlijke prestatie is in 2009 bekroond met een edeN award (zie kader). Reden genoeg om naar het zuiden van

ons land af te reizen om te kijken hoe deze transitie van zwart naar groen is gerealiseerd. ik heb een afspraak met anya Niewierra, directeur van

vvv Zuid-limburg. Zij is geboren en getogen in dit gebied, en het enthousiasme waarmee ze over de streek praat, valt me gelijk op. Ze stelt

voor om langs de belangrijkste attracties van het park te gaan zodat ik een beter beeld van de regio krijg. het blijkt een goed plan, Park

gravenrode is een prachtig stuk van Zuid-limburg en biedt een diversiteit aan attracties. Zij heeft mij dan ook vol trots door ‘haar’ gebied heen

geleid en er onderweg alles over verteld.

In vogelvlucht passeert de geschiedenis

van het gebied, maar ook het heden en

plannen voor de toekomst komen aan

bod. Als eerste gaan we naar de Wereldtuinen

Monde Verde. Dit park bestaat uit

verschillende tuinen, waar je bijvoorbeeld

van een Oostenrijkse tuin zo naar de tropen

loopt en van het vogelparadijs naar de

woestijn. Er zitten ook thema’s bij die

compleet met bijpassende dieren en attracties

voor de kinderen zijn uitgerust. De tour wordt

vervolgd met een bliksembezoek aan

‘Gaiapark Kerkrade Zoo’, een dierentuin

waar de dieren veel leefruimte hebben en als

laatste gaan we naar Discovery Centre

‘Continium’, het voormalige museum

Industrion, dat in juni pas heropend is en

bekend staat als een plek waar bezoekers

zelf ontdekken wat wetenschap en techniek

voor hun dagelijks leven betekent. Terwijl we

op een terrasje bij Mondo Verde zitten,

omgeven door prachtige natuur, krijg ik foto’s

te zien waar ik even stil van wordt. Een bruine,

depressieve omgeving waar praktisch niks te

vinden is. “Het leek wel of er een bom op het

gebied was gegooid”, aldus Anya. Op een

van de foto’s wijst ze de plek aan waar we nu

zitten. Het is ongelofelijk, 30 jaar geleden

was er op deze plek, buiten de restanten van

de mijnindustrie, niets te vinden. Tegenwoordig

is het een geliefde plek bij de inwoners van

de omgeving maar ook de (internationale)

toerist is er zeker te vinden. Van Mondo Verde

terug naar de geschiedenis.

In en om Park Gravenrode heerste tot 1973

een zogenaamde monocultuur. Toen de

mijnen gesloten werden ontstond er

massawerkeloosheid en de overheid moest

nieuwe werkgelegenheid creëren. Er

ontstonden nieuwe banen doordat

(overheid)bedrijven zich in Zuid-Limburg

vestigden. Onder andere CBS, ABP en

“het verleden achter je laten en knokken voor de toekomst”

PaRk gRaveNRode:de TRaNsiTie vaN

winnaar eden award 2009 dooR: lisa vaN vUURde

�1nritmagazine

Defensie kwamen naar het huidige Parkstad

Limburg. Toch bleef de werkloosheid nog erg

groot, vooral onder lager opgeleiden,

jongeren en vrouwen. Anya weet nog goed

dat ze tot haar 18e maar één doel voor ogen

had: “weg uit deze grauwe, depressieve en

niets biedende streek”.

Om deze situatie te doorbreken ontstond in

de jaren tachtig het idee om een draf- en

renbaan in het gebied aan te leggen. Deze

baan kwam er, maar midden in de woestenij

van afgebroken mijnen kon dat niet goed

gaan en niet veel later lag ook dit stuk grond

er weer verlaten bij totdat Jan Smeets het

overnam en het ombouwde tot Megaland,

het terrein van Pinkpop. In dezelfde periode

werd, geheel ongecontroleerd, een

industrieterrein aangelegd in het midden van

het huidige Park Gravenrode. Dit is er

vandaag de dag nog steeds omdat dit niet

meer terug gedraaid kan worden. (grijze

gedeelte op het kaartje op de volgende

pagina).

het plan Uiteindelijk hebben de gemeentes Landgraaf

en Kerkrade samen in 1995 een structuurplan

ontwikkeld. Dit resulteerde in de visie om

rondom het centrale industrieterrein voorrang

te geven aan het herstel van de natuur en

aan de buitenranden intensieve toeristische

bedrijvigheid te laten plaatsvinden.

In 1997 werden de plannen opgenomen in de

Provinciale ‘Toeristische Strategieën’. Anya

herinnert zich de startbijeenkomst in het

MECC nog goed: “Ik was destijds directeur

van VVV Valkenburg & Mergelland en ik heb

toen de bijeenkomst bijgewoond waarbij de

toeristische strategie voor de toekomst van

Limburg werd gepresenteerd aan alle

stakeholders. De Oostelijke Mijnstreek werd

daarin neergezet als een toekomstige

uitbreidingslocatie voor dagtoerisme. Om me

heen werd toen gegniffeld. De sceptische

gedachte was: wie gaat er nou een attractie

bouwen in het lelijkste stuk van Nederland! Ik

weet nog goed dat iemand naast me zei: al

geven ze me geld toe, dan ga ik daar nog niet

heen”. Het was duidelijk dat deze plannen

met weinig enthousiasme ontvangen werden.

Maar de bestuurders uit Landgraaf en

Kerkrade lieten zich niet uit het veld slaan.

Anya vertelt: ”Enkele bestuurders in die

edeN award 2010De European Destinations of ExcelleNce

award is een initiatief van de Europese

Commissie in 22 Europese landen. In

2009 was het thema duurzaamheid. De

jury was erg te spreken over de

metamorfose die het gebied heeft

ondergaan: “De open wond die de

voormalige mijnstreek was, is

omgebogen in een kans van omvang.

Een feniks die uit de as herrees, lijkt

daarbij een passende vergelijking.

Park Gravenrode, bij uitstek een

producent van ruimtelijke kwaliteit, in

voorbeeldige samenwerking met

gemeenten en ondernemers.” Park

Gravenrode heeft met het winnen van

de award een bedrag van €25.000 in

ontvangst genomen en heeft dit najaar

Nederland vertegenwoordigd in Brussel

waar de Europese awards worden

uitgereikt. De organisatie van de EDEN

award is in handen van VVV Nederland,

samen met het Ministerie van

Economische Zaken. In januari start de

inschrijving voor de EDEN Award 2010

met als thema ‘water’.

�2 nritmagazine

gemeenten waren ‘diehards’, die gingen er

echt voor en hebben altijd in hun plannen

geloofd. Wat mij betreft hebben deze mannen

een standbeeld verdiend, of misschien een

straat.” Een duidelijk voorbeeld is het succes

van Snowworld. De mijnen hadden, verspreid

over het gebied, verschillende heuvels

gecreëerd. Eentje was uitzonderlijk hoog en

beschikte over een weinig florerende borstel-

skibaan. Toen het College van B&W van

Landgraaf hoorde dat Koos Hendriks van

SnowWorld Zoetermeer op zoek was naar

een tweede locatie, togen ze naar Zoetermeer

met de mededeling “we hebben de perfecte

bult voor jou.” Nu trekt deze attractie in

Landgraaf zo’n 1,5 miljoen bezoekers per

jaar. Dit is ten opzichte van de Efteling met

circa 3 miljoen bezoekers per jaar de drukst

bezochte toeristische attractie van ons land,

een uitzonderlijke prestatie.”

Regionaal samenwerkingsverbandIn 1999 is het Streekgewest Oostelijk Zuid-

Limburg omgevormd tot Parkstad Limburg,

een samenwerkingsverband van zeven

gemeenten, met bij elkaar ongeveer 250.000

inwoners. Deze samenwerking heeft tot een

goede regionale planning geleid. Wat volgens

Anya tot een van de succesfactoren van Park

Gravenrode behoort. Verder heeft de overheid

een groot deel van de investeringen

gefinancierd. Het was dan ook erg belangrijk

om de werkloosheid omlaag te krijgen. Verder

hebben het LIOF (investeringsbank), EFRO

(Europese fondsen) en de twee gemeenten

samen geïnvesteerd in het project.

Rol van vvv Zuid-limburgVVV Zuid-Limburg is bij Park Gravenrode

betrokken geraakt toen de attracties gereed-

kwamen, na 2002, en is in het bijzonder

verantwoordelijk voor de marketing van het

gebied. “We worden als VVV serieus

genomen door zowel de gemeenten als de

bedrijven. Dat blijkt ook uit de evaluaties die

elke vier jaar worden uitgevoerd onder onze

partners. Als een gemeente een nieuw plan

heeft, worden wij vaak geconsulteerd, omdat

wij veel kennis vanuit de markt hebben.

Daarnaast is de VVV verantwoordelijk voor

de informatieverstrekking en voor het

onderhoud van de bewegwijzerde wandel-

en fietsroutes. Er heerst een harmonieuze

samenwerking, er is in Parkstad Limburg een

duidelijke intentie om elkaar te versterken in

plaats van elkaars concurrent te zijn”.

Trots op Park gravenrode In een relatief korte periode is er veel gebeurd

in het gebied. De werkloosheid van de

eerdere jaren is flink afgenomen en de

inwoners maken dankbaar gebruik van de

nieuwe natuur en de attracties die de

omgeving te bieden heeft. De plaatselijke

bevolking heeft de regio bijna letterlijk zien

veranderen van een zwarte put naar een

prachtige groene oase. De sceptische blik

waarmee de inwoners naar de toeristische

ontwikkelingen keken, is veranderd in een

gevoel van trots en ze zeggen nu: “Kijk ons,

wij zijn gezegend om hier te mogen wonen.”

de sceptische gedachte was: wie gaat er nou een attractie bouwen in het lelijkste stuk van nederland!

dooR: fRaNk heemskeRk, sTaaTssecReTaRis vaN heT miNisTeRie vaN ecoNomische ZakeN

��nritmagazine

vakantie in eigen land is populair. het

aantal binnenlandse vakanties is in 2009

met 500.000 gestegen ten opzichte van

vorig jaar. dat is goed nieuws. Zeker als u

weet dat deze stijging volgt na jaren van

een geleidelijke daling van het aantal

binnenlandse vakanties. ook ik ben dit

jaar dicht bij huis gebleven, ik heb met

mijn gezin Noord-Brabant en friesland

bezocht. we hebben genoten.

Er is een aantal oorzaken voor de toenemende

populariteit van vakantie in eigen land. Het

was natuurlijk prachtig weer. Waarschijnlijk

heeft de economische crisis er ook toe geleid

dat mensen hun vakantieplannen uitstelden

en vervolgens dichter bij huis bleven. Mijn

eigen ‘oproep’ was vooral bedoeld om te

benadrukken hoe mooi Nederland is. Wellicht

hielp dat ook een beetje… Dit roept bij mij de

vraag op: Is de groei van het binnenlands

toerisme eenmalig of een trend? En: Hoe

kunnen wij de groei van het binnenlands

toerisme, ook na de crisis, vasthouden?

Waar het in ieder geval niet aan ontbreekt is

een sterk toeristisch aanbod. Nederland

heeft veel te bieden aan de binnenlandse

bezoeker. Van brede zandstranden tot

prachtige steden, en van een rijk cultuur

aanbod tot een aantrekkelijke natuur.

Daarnaast is vernieuwing én samenwerking

binnen het toeristisch bedrijfsleven essentieel

om de aandacht voor het binnenland vast te

houden.

Door te blijven ontwikkelen, sluiten we aan bij

de behoeften van de moderne vakantieganger.

In dit nummer vindt u prachtige voorbeelden

van ondernemers en overheden die de

handen ineen hebben geslagen voor een

nieuw aanbod. Het Zuid-Limburgse Park

Gravenrode, winnaar van de ´EDEN Award´

2009, is in nog geen 10 jaar tijd uitgegroeid

van een grauw mijngebied tot een

aansprekende toeristische bestemming. Ook

het Twentsewelle, winnaar van de ‘Rob de

Bes Award’ 2009, laat zien dat visie en lef

loont. Drie Twentse musea zijn daar op unieke

wijze geïntegreerd.

Overheden en ondernemers investeren

jaarlijks miljoenen euro’s in de marketing en

promotie van onze locale bestemmingen. Ik

ben blij dat partijen elkaar steeds beter weten

te vinden. Ik noem u twee voorbeelden die

wat mij betreft smaken naar meer. Aan de

campagne Familie Lekkerweg werkten naast

het VVV Nederland, NBTC, KNH en RECRON

tenminste zeven Regionale Bureaus voor

Toerisme mee. Daardoor kwam een

campagne van nationaal formaat tot stand.

VVV Nederland, NBTC en NUB hebben in

samenwerking met hun locale partners de

handen ineen geslagen voor één nationale

ICT databank voor toerisme, recreatie en

cultuur. Daarmee wordt het informatieaanbod

voor de binnenlandse toerist sterk verbeterd,

en beter zoek- en boekbaar.

Het binnenland heeft alle potentie om een

stevige, aantrekkelijke vakantiebestemming

te blijven. Niet dankzij, maar ondanks de

crisis. Het is nu aan overheden en

ondernemers om samen die aandacht

blijvend vast te houden.

dooR: fRaNk heemskeRk, sTaaTssecReTaRis vaN heT miNisTeRie vaN ecoNomische ZakeN

houd groei van het binnenlands toerisme vast!column

�4 nritmagazine

nederlanders internationaal gericht?

NieT als heT om Tweede woNiNgBeZiT gaaThet bezitten van een tweede woning voor vakanties en als belegging is populair in de westerse wereld. maar niet onder de Nederlandse bevolking. Tenminste, als we de cijfers mogen geloven. Uit onderzoek blijkt dat maar 2% van de Nederlanders een tweede woning bezit. daarmee zitten we in de europese achterhoede. van de fransen bezit 14% een tweede woning en van de spanjaarden, finnen en Zweden zelfs 20%. is het dan werkelijk zo dat slechts 2% van de Nederlanders een tweede woning bezit? is er sprake van een gebrekkige registratie, ondoorzichtigheid van de markt, of heeft de Nederlander echt minder behoefte aan een tweede woning?

dooR maaRTeN Te velde

�5nritmagazine

Het tegenstrijdige is dat we volgens

buitenlandse onderzoeksinstel-

lingen vaak naar voren komen als

grootbezitter van onroerend goed in dat land.

Zo zijn we bijvoorbeeld de op drie na grootste

buitenlandse onroerend goed bezitter in

Zwitserland. Om nog maar niet over Spanje

of Frankrijk te spreken. De markt voor tweede

woningen is kennelijk ondoorzichtig. Redenen

genoeg voor NRIT Onderzoek om hier

uitgebreid research naar te doen.

vele verschijningsvormenVroeger was de 2e woning slechts voor de elite

bereikbaar. Tegenwoordig is het benodigde

financiële vermogen binnen bereik van vele

Nederlanders gekomen. Een appartement op

de Veluwe of aan de Turkse rivièra koop je al

vanaf € 50.000. Daarbij wordt zelfs een relatief

hoog rendement beloofd. Buiten deze vorm

bestaan er onder meer de zeezichtappartementen

in Spanje, de bergwoningen in Oostenrijk en de

bungalows verspreid over heel Europa. Kortom,

de 2e woning kent veel verschijningsvormen en

is niet te vergelijken met de eerste woning. Drie

aanschafmotieven zijn onder de bezitters

belangrijk, te weten: recreëren, beleggen en

emigreren. Daarnaast bestaan er diverse

mengvormen in het daadwerkelijke gebruik van

de woning. Soms is zelfs geen onderscheid te

maken in het gebruik van de eerste of de

tweede woning. Wonen, werken en recreëren

komen vaak gemengd voor.

Transparantie in de marktDe huizenmarkt staat onder druk. Verkoopprijzen

zijn gedaald en financieringen worden slechts

onder strenge voorwaarden verstrekt. De

bezitters worden jonger en gebruiken de woning

minder vaak zelf. Het beleggingsmotief wordt

steeds belangrijker. Mede daarom genoeg

aanleiding om de markt doorzichtiger te krijgen.

Welke rendementen zijn er te behalen en hoe

betrouwbaar zijn deze voorspelde rendementen?

Een benchmark vergelijkbaar met de ROZ/IPD

index (Vastgoed rendement index) zou volgens

experts in de markt de verhuurrendementen

goed in kaart kunnen brengen. Hiermee kunnen

zowel woningen als exploitanten worden

vergeleken. Nu moeten consumenten zelf veel

onderzoek verrichten als ze een 2e woning willen

aanschaffen. Meer transparantie zou veel goeds

brengen en wellicht nieuwe kansen bieden.

wat wil de consument?NRIT Onderzoek heeft in samenwerking met

een specialist in buitenlands onroerend goed

onderzoek verricht onder (potentiële) bezitters

van tweede woningen. Daarbij stonden zaken

centraal als bezit, aanschafplannen, gebruik en

verhuur van de tweede woning, voorkeuren

voor locatie, faciliteiten, inrichting, prijsklasse

en kwaliteitsniveau. Vrijwel direct daarna barstte

de recessie in alle hevigheid los. Grote vraag in

de toeristische sector is of deze ook invloed

heeft op de markt voor tweede woningen in

binnen- en buitenland. In een vervolgenquête is

daarom gevraagd naar wijzigingen in de

plannen en voorkeuren. Uit de eerste

bevindingen blijkt dat men steeds meer

georiënteerd is op het buitenland. Van de

bezitters heeft 40% een woning in het

buitenland, terwijl 88% van de plannenmakers

zich richt op het buitenland. Het verhuren van

de woning is bij plannenmakers veel belangrijker

dan bij bezitters. Zo verhuurt 48% van de

huidige bezitters en wil 67% van de plan-

nenmakers de woning gaan verhuren, zowel in

binnen- als buitenland. De recessie heeft ook

zijn sporen achtergelaten. Zo geeft 45% van de

plannenmakers in de tweede enquête aan dat

ze geen plannen meer hebben. Twee derde

geeft aan dat dit te wijten is aan de recessie.

de resultaten in een handzaam rapportEen uitvoerige beschrijving van de onder-

zoeksresultaten kunt u vinden in het nieuwe

rapport ‘De markt voor tweede woningen en de

invloed van de recessie’ van NRIT Onderzoek.

Speciaal voor dit rapport hebben we zo’n 700

Nederlanders met een meer dan gemiddelde

interesse in tweede woningen ondervraagd. De

resultaten bieden inzicht in de markt voor

tweede woningen. Ook zijn expertinterviews

gehouden om na te gaan hoe transparant de

markt is.

Bestellen Het rapport ‘De markt voor tweede woningen en

de invloed van de recessie’ kost 49,95 euro. U

kunt deze bestellen via de website www.

nritonderzoek.nl. Het rapport verschijnt in

januari 2010.

�� nritmagazine

DOOR : TESSA HERMANS

een terugblik

de familie heeft ontzettend veel uitstapjes gemaakt, en kan eigenlijk moeilijk kiezen

wat het leukste was. elk weekend bezochten ze meerdere dagattracties en overnachten

was steeds weer een nieuw avontuur. Toch blijkt dat vooral de actieve en sportieve

activiteiten het meest in de smaak gevallen zijn. Zo vond julian van negen, het klimbos het leukste. vooral het feit dat ze er voor de opening al in mochten en het hele bos voor zichzelf hadden, sprak hem erg aan. Tobias (1�), vond de actieve dingen het leukst. ook hier springt het klimbos eruit, maar het varen op een jacht vond hij ook heel bijzonder. dat zou hij nog wel eens willen doen.

��nritmagazine

Zijn er dingen opgevallen?“De verschillende activiteiten waarvan je het

bestaan niet eens afwist, bijvoorbeeld het

lopen in de waterluchtbellen, maar ook ezeltje

rijden. Er is in Nederland gewoon ontzettend

veel te doen! Dat heeft ons keer op keer

verbaasd.”

wat viel tegen?“Soms waren er dubbele dingen ingepland,

zoals twee keer een bezoek aan een

kaasboerderij. Maar de ondernemers

speelden daar vaak zelf handig op in door de

activiteit aan te passen. Deze kaasboer gaf

ons dan geen rondleiding, maar liet ons kaas

maken. Eigenlijk viel er niks tegen.” Soms

was de gastvriendelijkheid ver te zoeken. Dat

vonden ze wel jammer. “Heel af en toe kwam

het voor dat men niet op de hoogte was van

de komst van de familie Lekkerweg. Maar dat

kwam dan altijd na een paar telefoontjes wel

weer goed.”

Wat bleek een onverwachte verrassing?

“De tuktuk in het heuvelachtige landschap bij

Nijmegen. Dat was een verrassing voor ons,

omdat het niet op het programma stond.

Maar de tuktuk bleek ook nog eens niet

bestand tegen de heuvels en ons gezin van

vijf personen. Dat zorgde voor een hoop

hilariteit. Of die keer dat bij het ezeltje rijden

de ezel niet vooruit te branden was!” Vader

Herman vond het Paragliden heel bijzonder.

“Omdat er teveel wind stond, was ik de enige

van het gezin die mee mocht. Dat was wel

jammer, maar het was echt een geweldige

ervaring om zo door de lucht te zweven”

Een half jaar lang elk weekend gratis

op stap in Nederland? Wie wil dat

nou niet!? Van ezeltje rijden tot

slapen in een Bed & Breakfast, de familie Van

Daal heeft het allemaal mogen meemaken.

Ze waren het kloppend hart van een

vernieuwende promotiecampagne van

NBTC, VVV Nederland, RECRON en KHN.

Het idee was eenvoudig. Je kunt als

toeristisch bedrijfsleven natuurlijk zelf

reclame voor je toko, maken maar we kijken

toch allemaal op weblogs en in consumen-

tenpanels als we willen weten hoe het ergens

echt is? In feite is de website www.de

familielekkerweg.nl die de familie in zes

maanden tijd heeft gevuld één groot weblog

met de belevenissen van de familie op reis in

Nederland. Natuurlijk waren de uitstapjes

georganiseerd door de initiatiefnemers, maar

de familie mocht schrijven wat ze wilde. In

NRIT Magazine 2 maakten we kennis met de

familie en namen we de tussenstand op. Nu

is het avontuur voorbij en hebben ze de naam

‘Familie Lekkerweg’ weer ingeruild voor de

familie Van Daal. O ja, ze moeten vanaf nu

weer gewoon entree betalen. Vast nog wel

even wennen. Ik ga bij ze op bezoek en wil

weten hoe ze zes maanden Familie

Lekkerweg hebben ervaren. Wat sprong er

uit?

�8 nritmagazine

wie is de familielekkerweg?

in het vorige interview sprak je de wens uit om ook nog met de hele familie in het amstelhotel te mogen slapen. is dat nog gelukt?“Nee, helaas niet meer. Maar we hadden ook

zo’n vol programma. We hebben wel in een

Mongoolse tent, een yurt, geslapen. Dat was

ook een heel bijzondere ervaring.”

hoe voelt het om nu de weekenden wat minder druk te hebben?“Die zijn bij ons eigenlijk toch wel vol. We

hebben altijd veel ondernomen. Vroeger

gingen de kinderen zelfs wel eens in de

maxicosi mee naar de stadsschouwburg.”

missen jullie de uitstapjes al?“We hebben nog een paar uitstapjes tegoed.

We gaan binnenkort nog naar Duinrell en de

Efteling.”

in het vorige artikel hadden jullie nog tips

voor het bedrijfsleven, vooral op het

gebied van gastvriendelijkheid. hebben

jullie daar nog wat aan toe te voegen?

“Je moet als ondernemer echt passie

uitdragen. Soms is er bij de medewerkers

een gebrek aan enthousiasme en dat is

gewoon heel jammer. Want het kan ook

anders. We waren bij een gids en die was zo

ontzettend leuk aan het vertellen, dat wij er

zelf ook enthousiast van werden. Dat kan een

uitstapje zo veel leuker maken.”

welke attractie willen jullie zeker nog een keer bezoeken?“De Dutch Water Dreams vonden we allemaal

het allerleukste. Daar wil Tobias nog wel een

keer naartoe, maar dan om te raften.”

“we hebben nogeen paar uitstapjestegoed ”

De familie Lekkerweg woont in het Brabantse

Gemert. Het gezin bestaat uit Herman (42), Heidi

(44), Tobias (13), Jochem (11) en Julian (9). Het

is een actieve familie. De tijd passeert hier niet

met hangen op de bank. Sport, cultuur en actief

deelnemen in het plaatselijke verenigingsleven

vullen -naast de verplichte activiteiten als werk

en school- de dagen van de familie van Daal. Op

uitnodiging van NBTC, VVV Nederland, Horeca

Nederland en RECRON reizden zij het eerste

halfjaar van 2009 door Nederland. De familie van

Daal is min of meer toevallig de familie Lekkerweg

geworden. Een paar dagen voor de sluitingstermijn

stuitte vader Herman op de site. Hij maakte van

wat foto’s een leuk filmpje. Stuurde dat met een

motivatie in en werd al na een paar dagen

teruggebeld dat ze mee mochten doen met het

finalespel in Leeuwarden. Een jury vond dat zij

de ideale familie Lekkerweg waren. Ze konden

op reis door Nederland.

�9nritmagazine

“er is heel veel te doen, te zien en te beleven in nederland. maar men weet dit op een of andere manier niet. “

Zou je iets aan de campagne “de familie lekkerweg” verbeteren?De campagne is volgens Herman goed

opgezet. “Maar we hadden wat meer willen

kamperen.”

herman is communicatiespecialist. als je als vakman naar toeristisch Nederland kijkt, valt er dan nog wat te verbeteren?“Er is heel veel te doen, te zien en te beleven

in Nederland. Maar men weet dit op een of

andere manier niet. Het wordt niet genoeg

bekend gemaakt. Dat zou wel wat beter

kunnen.”

hebben jullie nog een tip voor de volgende familie lekkerweg?Heidi: “De volgende familie Lekkerweg moet

erg actief zijn, maar ook beseffen dat het een

drukke en hectische tijd is. Daar moet je wel

tegen kunnen.”

40 nritmagazine

Begin november keken de mede-

werkers van VVV Den Helder

vreemd op toen ze het kantoor

wilden betreden. Er lag een hele berg

strandzand voor de deur. Een cadeautje van

de ‘Vrienden van Den Helder’. Geen plagerij

maar een leuke geste om de VVV te helpen

bij de productie van een nieuw souvenir. En

dat had weer alles te maken met een ludieke

actie van hun eigen directeur. Wat heeft dat

nu weer met NRIT Magazine te maken, zult u

denken? Het is heel eenvoudig. In dit nummer

van NRIT Magazine waar de VVV-sector

centraal staat, mag een interview met een

lokale VVV-directeur natuurlijk niet ontbreken.

Maar hoe kies je er eentje uit die bijna 100

formulenemers? Een regio-VVV, een stads-

VVV, een aan de kust, in het binnenland, in

een toeristisch gebied of juist een VVV meer

in de toeristische periferie? Wie het weet,

mag het zeggen! Maar soms wordt je door de

actualiteit geholpen. Kijk je rustig met het

bord op schoot naar de televisie en zie je een

VVV-directeur die Noordzeezand in flesjes

(met schelp!) verkoopt. Dan hoef je niet lang

meer na te denken en weet je dat je een VVV-

directeur hebt gevonden die niet bang is

gebaande paden te verlaten en alles aangrijpt

om op een leuke manier zijn regio onder de

aandacht te brengen. Maak in dit artikel

kennis met Jan Roelofsen, directeur van de

VVV Kop van Noord-Holland, ja die man die

Noordzeestrandzand in zijn winkel verkoopt!

Van harte aanbevolen.

Noordzeekust als trekker voor een gevarieerd gebiedDe VVV bestaat in de Kop van Noord-Holland

al zo’n 120 jaar. We mogen hier met recht van

een ‘oude’ toeristische regio spreken.

Toeristen bezoeken het gebied boven het

Noordzeekanaal voor de rust, de ruimte en

de natuur. De meesten komen voor de

natuurlijke Noordzeestranden maar het

achterland is heel gevarieerd met bijvoorbeeld

Schagen, het grootse aaneengesloten

bloembollenareaal, de Westfriese folklore en

Wieringen als oud eiland. Hoe je zo’n complex

gebied ‘aan de man’ brengt, lijkt een complexe

opdracht. Jan Roelofsen ziet het niet als een

probleem maar juist als een extra toegevoegde

waarde: “Op zich heeft die gevarieerdheid

juist z’n bekoring. De mensen komen

natuurlijk voor het strand maar willen op

andere dagen wat van het gebied zien.

Momenteel merk je gewoon dat de trek naar

het plattelandsgebied groter wordt. Kamperen

bij de boer en dat soort zaken die spreken bij

steeds meer consumenten aan.”

Dat we hier met een eigenzinnige VVV te

maken hebben blijkt eigenlijk uit alles. Welke

VVV heeft nog negen kantoren in acht

verschillende gemeenten, een platte orga-

vvv koP vaN NooRd-hollaNd

41nritmagazine

nisatie met een directeur en een

marketingmedewerker, een relatief kleine

overheidsbijdrage en meer dan 250 huisjes

in de verhuur? Dat veel VVV’s voor een

aanzienlijk deel afhankelijk zijn van

overheidsfinanciering is een publiek geheim.

In de Kop van Noord-Holland is het aandeel

overheidssubsidies de afgelopen jaren juist

sterk teruggelopen. Van het budget is nu 1/3

afkomstig van de overheid, dat was ooit 2/3.

Het grootste deel van haar budget haalt de

VVV bij het bedrijfsleven, participanten

noemen ze dat in Noord-Holland, met de

opbrengsten uit de winkels en met de verhuur

van vakantiewoningen. Met de acht

gemeenten in de regio worden vierjarige

contracten gesloten.

Jan Roelofsen heeft net weer een nieuwe

ronde achter de rug. Beleidsgestuurds

contractfinanciering heet dat tegenwoordig

met een mooi woord. “In die contracten zijn

afspraken gemaakt over de vervulling van

het gastheerschap in de regio,

gebiedspromotie en specifieke gemeentelijke

plannen en wensen. We hebben in deze

contracten meer concrete doelstellingen

geformuleerd. Per activiteit een doelstelling

en een budget. Ik wordt afgerekend op mijn

doelstellingen. Als ik die niet haal, dan kan ik

minder subsidie krijgen.”

Die verhuur van vakantiewoningen is

bijzonder. De meeste VVV’s zijn die markt

volledig kwijtgeraakt aan de weekendjesweg.

nl. Hoe komt het toch dat de VVV Kop van

Noord-Holland nog 260 vakantiewoningen in

de verhuur heeft en daar geld aan verdient?

Het antwoord is eigenlijk heel eenvoudig.

Door een dienst aan te bieden die de websites

nooit kunnen waarmaken. De VVV verzorgt

voor vooral particuliere huiseigenaren de

verhuur, inclusief beheer, schoonmaak en

receptie. Daarvoor rekent ze een fee van

17% over de verhuurprijs.Toeristen kunnen

het aanbod op internet bekijken en boeken.

Voor wie rustig op de bank een vakantiehuisje

wil uitzoeken, is er een speciale gids. Volgens

Jan Roelofsen groeit het aanbod nog elk jaar

en dat heeft veel te maken met de persoonlijke

aandacht die de VVV kan geven: “Vrijdag

staat het hier vol met tassen voor de nieuwe

gasten. Dan doe je iets dat de weekendjes

weg niet kunnen. Dan zie je weer dat de VVV

als betrouwbaar en vertrouwd wordt gezien.”

Particuliere huisjes hebben de neiging om

ongemerkt te verloederen. Bovendien weet

de gast vaak niet wat hij kan verwachten.

Daarvoor hebben ze in Noord-Holland een

eigen kwalificatiesysteem. ”Mensen die

vroeger voor de ANWB keurden, keuren nu

voor ons de huisjes. Er vallen daardoor elk

jaar vijf huisjes af. Als eigenaren niet willen

investeren, gaan ze bij ons uit de verhuur.

Dan maar weg.” Door de opbrengsten uit de

huisjes is de VVV veel onafhankelijker van

overheidssubsidie dan veel andere VVV’s.

“Als de subsidie onverhoopt totaal zou

wegvallen, moeten we natuurlijk wel flink

bezuinigen en moeten er winkels in de winter

dicht, maar we zouden niet omvallen. Dat

geeft een gevoel van onafhankelijkheid.”

Sterk punt maar tevens een bedreiging is de

platte organisatie van de VVV. De directeur

Jan Roelofsen draait de VVV met een

parttimer voor de marketing en nog een

260 vakantiewoningenin de verhuur

42 nritmagazine

parttimer voor de website. De twee

winkelmanagers (niet iedere winkel heeft een

manager nodig) ondersteunen hem bij enkele

specifieke managementtaken. De gedreven-

heid van de directeur zorgt ervoor dat er veel

wordt gerealiseerd, de organisatie is daardoor

wel kwetsbaar. Jan Roelofsen is een echte

duizendpoot. “Ik ga overal achteraan.” De

VVV heeft dertig mensen in dienst die

meestal parttime werken. Ze hebben geen

vrijwilligers en de medewerkers moeten in de

hele regio werken zodat ze niet vastroesten

op één kantoor. Leuk aspect is ook dat de

expertise van individuele personeelsleden

ook wordt benut. “Zo heb ik iemand in de

winkel die bij de Zeilvaart heeft gewerkt. Als

we een arrangement met zeilen moeten

samenstellen, laat ik dat haar doen. Ze kan

dat geweldig goed, veel beter dan ik het zelf

kan.”

Hadden we enkele jaren nog het idee dat een

VVV-kantoor een achterhaald concept was,

in de Kop draaien de winkels als een tierelier.

Toch zijn de vragen van de consumenten wel

gewijzigd. “Je ziet dat mensen zich op internet

oriënteren op het gebied. Maar ze komen

altijd weer langs op het kantoor voor een

soort bevestiging en aanvullend advies. Wij

hebben hier niet de indruk dat het minder

wordt. We zijn nu gestart met het tellen van

bezoekers op kantoren. In de zomer was het

hier een gekkenhuis. Je zou verwachten dat

mensen op internet informatie opzoeken en

uitprinten, maar dat doen ze niet. Ze komen

gewoon langs. We krijgen nog steeds heel

veel bezoekers.” Toch kan ik me niet aan de

indruk onttrekken dat het er erg veel zijn.

Nooit eens de neiging er een paar te sluiten?

“Nee, want daar betalen de gemeenten voor.

Ik moet wel geld uit de markt halen om ze

draaiende te houden maar we kunnen ze

gewoon jaarrond open houden. Alleen de

kleine vestigingen gaan in de wintermaanden

wel dagelijks maar korter open. Als je kijkt

naar de impact die een VVV-kantoor heeft in

kleine dorpjes, dan is dat enorm. Als we ze

zouden sluiten, valt het helemaal stil. Door de

toeristen kunnen veel winkeltjes in

dorpskernen overleven.” De VVV als redder

van de kleine kernen, Jan Roelofsen is

overtuigd van het positieve effect: “Toeristen

en de VVV zorgen voor ruhring en beweging.

Bij die gemeentes neem ik dat soort aspecten

dan mee. Ik gebruik ook vaak voorbeelden

van ondernemers die tegen mij vertellen dat

ze 50% minder omzet zouden hebben zonder

toeristen. Winkeliers zeggen tegen mij dat ze

wel kunnen sluiten als ze geen toeristen

zouden hebben. Dat zijn keiharde gegevens.”

Toch sluit deze VVV de ogen niet voor

moderne ontwikkelingen. Zo hebben alle

kantoren een infozuil. ‘Ik zie dat als een

verlenging van de openingstijden. Maar we

zijn nog niet toe aan bijvoorbeeld mobiele

marketing. Laatst kreeg ik een aanbieding. Ik

zei kom over een jaar maar terug. Dan zijn

we zover’.

“En dan zijn we gelijk op een heikel punt

aanbeland. Nederland en in het bijzonder de

Nederlandse kust zijn minder in trek. Hoe is

dat in de Kop van Noord-Holland? “In vijf jaar

tijd zijn we in deze regio van 2,3 naar 2,8

miljoen overnachtingen gegaan. Ik verwacht

de komende jaren te groeien naar 3,2 miljoen

vvv-winkels draaaien als een tierelier

4�nritmagazine

overnachtingen. In de Kop geeft de VVV

invulling aan zowel gastheerschap,

gebiedspromotie en productontwikkeling. Jan

Roelofsen ziet zichzelf vooral als aanjager,

als iemand die mensen bij elkaar brengt. Hij

staat midden tussen de ondernemers en zit

in veel commissies. De VVV is een serieuze

partij in de regio en vaak een verbindende

schakel. In elke gemeente heeft de VVV een

participantenraad met toeristische onder-

nemers. “Zij kunnen mij gevraagd en

ongevraagd advies geven. Ik heb daar

regelmatig overleg mee. In het voorjaar kijken

ze mee met de jaarcijfers. In het najaar

presenteren we het marketingplan en de

begroting. Daarvoor praat ik al met onder-

nemers over de plannen en vraag ze om

advies. Bijvoorbeeld over het steeds later

boeken van de consument. Wat kunnen we

daaraan doen?” De Kop van Noord-Holland

is vooral populair bij jonge gezinnen.

Bovendien is 70% afkomstig uit Duitsland. Dit

jaar waren er iets minder Duitsers, maar daar

zijn Nederlanders voor in de plaats gekomen.

Het is natuurlijk de vraag bijvoorbeeld of de

Duitse gasten nog steeds in overgrote

meerderheid uit Nordrhein-Westfalen komen.

In de Kop zien ze steeds meer Duitsers uit

andere deelstaten. Om die analyse te kunnen

maken gaan de ondernemers de VVV de

postcodes van al hun gasten leveren zodat

ze een analyse kunnen maken van de

herkomst van de gasten. “Zodat we de

marketing gericht kunnen inzetten. We zetten

nu alle promotie op Nordrhein-Westfalen

maar misschien moeten we ook in andere

regios reclame gaan maken. Hetzelfde geldt

voor Nederland. Vroeger kwamen ze uit

Friesland, Groningen en Drenthe maar ik

hoor van ondernemers dat er steeds meer

Brabanders komen. En de 50-plusmarkt

wordt steeds interessanter.”

In twee andere artikelen in NRIT Magazine

komt VVV Nederland uitgebreid aan het

woord. Voor Jan Roelofsen is het een enorm

belangrijke organisatie. “Een jaar of zeven

terug was het nog een stoffige vastgeroeste

club. Maar er is heel veel gebeurd. Ik ben nu

echt trots op mijn VVV-organisatie. We zijn nu

echt op de goede weg. Vorig jaar ben ik met

mijn ondernemers en gemeentebesturen met

een hele bus naar het VVV-Jaarcongres

gegaan. Ik wil ze laten zien dat we in de eigen

sector goed bezig zijn. Ik heb er een heel

goed gevoel bij.” Hij ziet dat de VVV door

overheden weer wordt gezien als belangrijke

gesprekspartner.

Heb je nog een belangrijke boodschap voor

je collega-VVV-directeuren? “Het is enorm

belangrijk om open te staan voor de

ontwikkelingen in de markt. We hoeven

dingen niet zelf uit te vinden, de markt is daar

vaak veel beter in. Jonge nieuwe onder-

nemers komen met allerlei ideeën en daar

zullen we op in moeten spelen. We hoeven

zelf het wiel niet uit te vinden, dwie startende

ondernemers vinden dat wiel uit. Als ze bij

ons komen, moeten we er voor openstaan.

Openstaan voor innovatie en luisteren naar

je gasten. Zij vragen om nieuwe dingen zoals

GPS-wandelen. Ook de VVV-gids staat leuk

bladerbaar online. Kost bijna niks maar staat

heel erg leuk. We lopen weer eens voorop.

openstaan voor innovatie

44 nritmagazine

In deze rubriek stellen we elke editie een

professional werkzaam in de Nederlandse

vrijetijdssector aan de lezers voor. Wat is hun

achtergrond, waar werken ze, wat zien ze als grote

uitdagingen, zowel privé als zakelijk en waardoor

worden ze geïnspireerd? In veertien vragen maken

de lezers kennis met hen, zowel zakelijk als privé.

RBT vechtdal-ijsseldelta is een toeristische

marketing-organisatie in overijssel die een bijdrage

wil leveren aan de aantrekkelijkheid en

naamsbekendheid van herkenbare marketing-

eenheden binnen het werkgebied. Binnen het RBT

worden vier ´merken´ onderscheiden, te weten

vechtdal overijssel, ijsseldelta, waterReijk

weerribben wieden en Zwolle. deze merken werken

grotendeels autonoom, met een eigen ´merkleider´,

die als spin in het web voor overheden en

bedrijfsleven fungeert. Binnen de merken worden

drie verschillende activiteiten onderscheiden die

gezamenlijk de basis vormen voor integrale

gebiedsmarketing: product-ontwikkeling, promotie

en gastheerschap/vvv. in totaal zijn circa �0

personen werkzaam bij RBT vechtdal-ijsseldelta.

waar ben je geboren/opgegroeid?In mijn paspoort staat dat ik geboren ben in

Zwollerkerspel en dat betekent dat ik van

voor 1967 ben, want toen is deze gemeente

opgeheven. Het grootste deel van mijn jeugd

woonde ik in de Noordoostpolder en ik denk

dat ik het meest gevormd ben door de no-

nonsense pioniersmentaliteit van de

polderbewoners.

wat was je meest bijzondere vakantie-ervaring in je jeugd?In de zomer van 1974 stond ik met mijn vader

op camping Het Land van Bartje in een hele

grote kantine naar de WK finale Duitsland –

Nederland te kijken. Ik kan me nog herinneren

hoe euforisch we waren, het kon niet kapot,

dachten we. Helaas liep het anders af.

welke opleiding heb je genoten? Ik heb na mijn VWO-opleiding sociale

geografie gestudeerd in Groningen en via het

bijvak toeristische geografie kwam ik met

toerisme in aanraking.

wat is je van je opleiding het meest bijgebleven?De reizen. Ik kan me van de opleiding eigenlijk

niet zo veel herinneren, maar de (studie)reizen

naar Marokko en Pakistan staan voor eeuwig

in mijn geheugen gegrift. Sinds die tijd ben ik

er van overtuigd dat je het beste kan leren op

locatie, schoolbanken zijn veel minder

effectief.

wat is je beste/slechtste eigenschap?Ik ben van nature een ´plant´, iemand met

veel ideeën en creativiteit, en kan met

enthousiasme mensen vanuit verschillende

geledingen voor mijn plannen winnen. Daar

zit ook meteen mijn valkuil, want er zijn ook

henk van voornveld, directeur rbt vechtdal-ijsseldelta

met...

45nritmagazine

wel eens medewerkers die dodelijk vermoeid

raken van al die wilde plannetjes die ik op de

fiets naar kantoor bedacht heb. Ik ben meer

een aanjager dan iemand van de puntjes op

de i.

wat was je eerste echte baan?Docent toerisme en toeristische aardrijkskunde

bij MTRO De Factoor, nu onderdeel van

Landstede in Zwolle.

waar werk je nu? RBT Vechtdal-IJsseldelta

wat is de grootste uitdaging in je werk op dit moment?Om de transformatie van ´informatiepost voor

vreemdelingenverkeer´ naar professionele,

eigentijdse marketingorganisatie verder

gestalte te geven. Integrale gebiedsmarketing

vind ik zeer uitdagend, gezien de grote

variëteit aan belanghebbenden, de grote

veranderingen in economie en technologie en

de grote kansen voor de vrijetijdssector nu en

in de toekomst.

wie is je grote voorbeeld?Mijn vader. Hij was vertegenwoordiger voor

een grote zuivelcoöperatie en zijn collega´s

reden allemaal rond in grote auto´s, maar hij

reed rond in een redelijk aftandse Lada. Hij

blijft altijd zichzelf. Dat herken ik wel bij mezelf:

gaan voor de inhoud en niet voor de entourage

of de show.

wat is je grootste succes?Ik denk dat we als RBT goed geanticipeerd

hebben op de veranderingen in de

vrijetijdssector en dat we een goede

combinatie hebben van groot en klein.

Enerzijds een wat grotere organisatie, als het

gaat om administratie, financiën, facilitaire

zaken, bovenregionale zaken en strategie en

anderzijds overzichtelijke marketingeenheden

met een duidelijk gezicht voor bedrijfsleven,

(lokale) overheden en consument.

van welk initiatief had je veel verwacht maar werkte helaas niet?Eigenlijk hebben vooral de innovatieve

trajecten met nieuwe media (bv GPS) nog

steeds niet gebracht wat ik er van verwacht

had. Zo hebben we in het Vechtdal een

waanzinnig leuke GPS steptocht, ´Georun´

genaamd. Iedereen die het doet is enthousiast,

maar het zijn er wat mij betreft nog steeds te

weinig. Hetzelfde geldt voor de interactieve

speurtocht door Zwolle ´Het Geheim van

Graaf Sassendonk´.

wat is je voor jou de ultieme vakantie?Mijn ultieme gezinsvakantie is op de camping,

maar dan wel met een beetje luxe (een

koelkast en een goed bed) en voldoende

attracties in de omgeving, zodat ik er zo nu en

dan uit kan. Daarnaast hou ik erg van reizen,

maar dat doe ik liever individueel (bv op de

racefiets) of in een kleiner gezelschap van

gelijkgestemden.

wat is de leukste Nederlandse dagattractie?Professioneel gezien vind ik de Efteling een

sterke attractie, maar persoonlijk kies ik voor

wat ik eigenlijk de grootste attractie van

Nederland vind: de enorme mogelijkheden

van Nederland als fietsland: een prima

infrastructuur, steeds wisselende land-

schappen, vrijwel nergens hoogteverschillen

die ons de kop kosten en voldoende horeca-

gelegenheden onderweg. En deze attractie

zal in een tijd van toenemende vergrijzing en

de opmars van elektrische fietsen alleen maar

groter worden

verder nog iets?We missen in de toeristische sector nog

steeds een stevige lobby richting politiek.

Daarnaast hebben we gezaghebbend en

vergelijkbaar onderzoek nodig, dat onze lobby

kracht bijzet. Ik hoor nog steeds burgemeesters

die zeggen dat de landbouw in hun gemeente

veel belangrijker is dan toerisme. Ik weet dat

zij ongelijk hebben, maar heb geen harde

cijfers. Hier ligt volgens mij een belangrijke

taak voor VVV Nederland!

4� nritmagazine

Naam bedrijf/instellingContactpersoon m/vFunctieAdresPostcode en PlaatsTelefoonE-mailDatumHandtekening

Laat u inspireren en informeren!

ik neem een abonnement op het nrit magazine + actueel + nieuwsarchief voor 98,50 euro per jaar

• Alle prijzen zijn exclusief € 3 verzendkosten en BTWU kunt deze bon gratis toesturen aan:

NRIT Media Antwoordnummer 356 4800 WE BREDA

Volg de trends en ontwikkelingen met het geheel vernieuwde NRIT MagazineBlijf elke week op de hoogte van het belangrijkste nieuws met de e-mailnieuwsbrief NRIT Actueel

Krijg exclusief toegang tot het NRIT Nieuwsarchief met meer dan 20.000 artikelen

Nog geen abonnee? Neem dan nu een abonnement!

u kunt deze bon gratis toesturen aan: nrit media • antwoordnummer 1378 • 7300 vb apeldoorn

Ik neem een abonnement op het NRIT Magazine + Actueel + Nieuwsarchief voor € 100,50 per jaar

4�nritmagazine

2� januari 2010:

seminar over de nieuwe toerist en officiele lancering van Rusland alliantie

Het NBTC en de internationale hogeschool NHTV organiseren een seminar waarbij de

nieuwe toeristen uit de zogenaamde BRIC-landen (Brazilië, Rusland, India en China) in

de schijnwerpers komen te staan. NHTV zal tijdens het seminar haar publicatie ‘Kijk, de

toerist van morgen’ presenteren.

Aanmelden voor deze seminar kan op: www.nbtc.nl

2� en 28 februari 2010: amsterdam Rai fietsvak 2010

FietsVAK is de toonaangevende vakbeurs voor de Nederlandse fietsindustrie.

Meer informatie is te vinden op www.fietsvak.nl

4 maart 2010: vakbeurs ‘het leukste dagje Uit’.

Op de beursvloer in Gorinchem kunt u kennis maken met diverse attracties en uw

kennis over dagrecreatie vergroten dankzij het netwerk- en lezingenprogramma. De

beurs is bedoeld voor mensen die zich bezighouden met het (professioneel)

organiseren van ‘leuke dagjes uit’.

Meer informatie op www.pleisureworld.nl

1 april 2010: Nederlands vlaamse vrijetijdstudiedag: “vakantie voor allen”

De Master in Toerisme van de KU Leuven en Vrijetijdsnetwerk organiseren samen de

Nederlands Vlaamse Vrijetijdstudiedag: een open podium om samen te leren en te

discussiëren over wat de gevolgen zijn van vakantie in eigen land op het toeristisch

systeem en haar omgeving.

Meer informatie op www.vrijetijdsnetwerk.nl

Het leveren van toegankelijke onderzoeksresultaten en bouwstenen voor uw beleid en/of strategie staan daarbij voorop. U kunt bij ons terecht voor onder meer:

• bezoekersonderzoek • bedrijfseconomische en klantenmonitoring • consumenten- en doelgroepanalyses • vestigingsplaatsonderzoek • klanttevredenheidsonderzoek • recreatieonderzoek • desk research • groepsinterviews • expertinterviews • beleidsonderzoek • effectmetingen • object- en thuisenquêtes

Wij lichten onze aanpak en werkwijze graag toe in een persoonlijk gesprek.

NRIT Onderzoek Tel: 076 548 21 70Paardeweide 3-L info@nritonderzoek.nl4824 EH Breda www.nritonderzoek.nl

NRIT Onderzoek is actief sinds 1970 en heeft sindsdien een naam van kwaliteit en deskundigheid opgebouwd binnen de gehele vrijetijdssector. NRIT Onderzoek is een integere, meedenkende, professionele en vakbekwame partner.

NRIT-onderzoek_ad.indd 1 11-12-2009 14:02:06