2009 - 02 - Spinner Magazine

Aankondiging:

Dutch Pinball Open: 3-4 oktober 2009

nieuws - techniek - evenementen - en nog veel meer...

Jaargang 18 - Nummer 2 - juli 2009

Interview: Dwight Sullivan

Het verhaal achter

Pinball Magic (deel 3)

NFV

Magazine

� NFV Spinner Magazine, jaargang 18, nummer �

Het Spinner Magazine is een uitgave van de Nederlandse Flipper Vereniging en verschijnt vier maal per jaar in een oplage van 1000 stuks:

-maart nummer 1, deadline voor de kopij: eind februari-juni nummer �, deadline voor de kopij: eind mei -september nummer 3, deadline voor de kopij: eind augustus -december nummer 4, deadline voor de kopij: eind november

Redactionele bijdragen:Artikelen en fotomateriaal zijn zeer welkom op het redactieadres. Er mogen geen rechten van derden op rusten. Door inzending geeft de auteur of fotograaf toestem-ming tot publikatie in het SPINNER Magazine. Artikelen kunnen schriftelijk (bij voorkeur digitaal) worden aangeleverd. Teksten (zonder opmaak) in DOS/Windows formaat (Rich Text Format of Word).

Artikelen, advertenties, vragen, columns en ingezonden brieven opsturen naar:Spinner Redactie Team: Jonathan Joosten, Bas Vis, Jim Jansene-mail: [email protected], [email protected]

Advertentie tarieven NFV Spinner Magazine:1/4 pagina € 50,00(1x) € 150,00 (jaarcontract,4x)1/2 pagina € 100,00(1x) € 300,00 (jaarcontract,4x)1 pagina € 150,00(1x) € 450,00 (jaarcontract,4x)achterkant (kleur): op aanvraagcommerciële Spinnertjes € 15,00(1x) € 45,00 (jaarcontract,4x)

Niet-commerciële Spinnertjes van leden zijn gratis. Per Spinnertje kunnen maximaal drie flipperkasten worden aangeboden. Geef uw Spinnertje (bij voorkeur schriftelijk/elektronisch) door aan de redactie of het sec-retariaat. Nadere inlichtingen over advertentie mogelijkheden bij de secretaris (zie colofon).

Artikel Leden Niet-Leden Opmerkingen

Flyerposters: € 12,00 € 15,00 (Verkrijgbaar bij evenementen)Attack From Mars, Cactus Canyon, Cirqus Voltaire, Congo, Indiana Jones, Junk Yard, Medieval Madness, Monster Bash, No Fear, No Good Gofers, Scared Stiff, Star Trek: The Next Generation, Tales Of The Arabian Nights, The Addams Famliy, Theatre Of Magic, Twilight Zone (zie advertentie elders in dit blad)

3 Flyerposters naar keuze € 30,00 € 40,00

Posters: Kopruitenposter € 12,00 €15,00Poster Dirty Harry € 7,00 €12,00Verzenden poster(s) inclusief koker € 8,75

Flyers:Pinball flyers € 1,50 € 3,00Pinball flyers, per 3 stuks € 3,75 € 6,75

NFV Tshirts € 10,00 € 12,50

NFV Polo’s € 18,50 € 20,00

Lectuur:Spinners < 2008 € 1,00 € 2,50 Spinners vanaf 2008 € 3,00 € 8,00 Lidmaatschap NFV 2009 € 35,00 € 35,00 Incl. info-pakket voor nieuwe leden

Meer info bij Erik Boes: [email protected]

Aansprakelijkheid:De redactie werkt met grote zorgvuldigheid aan de samenstelling van de SPINNER. De redactie en/of Nederlandse Flipper Vereniging aanvaardt geen aansprakelijkheid voor mogelijke schade (direct of indirect, van welke aard of omvang dan ook) die het gevolg is van onjuiste vermelding en/of zetfouten.

Copyright:Niets uit de SPINNER mag worden overgenomen zonder schriftelijke toestemming van de redactie. De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden bijdragen in te korten, op onderdelen te wijzigen of te weigeren.

Lidmaatschap van de Nederlandse Flipper Vereniging:Je kunt lid worden van de Nederlandse Flipper Vereniging door een aanmeldingsfor-mulier aan te vragen bij het secretariaat. Het is ook mogelijk lid te worden via onze website (www.nfvpinball.nl).

Lidmaatschap kost € 35,00 per kalenderjaar.Postbankrekeningnr. 7233926 t.n.v. NFV, te Wierden.Betaling voor Belgische leden: Belgisch rekeningnr. 979-6129316-85 t.n.v. de Nederlandse Flipper Vereniging.

Duolidmaatschap: voor mensen die op hetzelfde adres wonen bestaat de mogeli-jkheid om per gewoon lid een extra gezinslid op te geven. Per adres wordt slechts één Spinner gestuurd. De contributie voor dit duo lidmaatschap is € 40,- per jaar. Voor hele gezinnen is er het familie lidmaatschap: € 45,- per jaar.

Opzeggingen: schriftelijk uiterlijk � maanden voor het einde van het kalenderjaar bij de penningmeester.

Losse nummers: € 10,00

PTT periodiek: 146128ISSN: 1382-4066

KVK: 40482631IBAN: NL 04 PSTB 0007233926

BIC: PSTBNL�1

NFV Ledenshop

(advertentie)

(advertentie)

4 NFV Spinner Magazine, jaargang 18, nummer �

5NFV Spinner Magazine, jaargang 18, nummer �

INHOUDDe Spinner is het verenigingsblad van, voor en door leden van de

Nederlandse Flipper Vereniging en verschijnt 4 keer per jaar.

Hét blad voor de flipperliefhebber


Redactie:

Arjan Lugthart, Jim Jansen, Bas Vis,

Geert Jan de Vries, George Bulte ([email protected])

Aan dit nummer werkten verder mee:

Richard Baan, Gerard van de Sanden, Lieven Engelbeen, Edwin Nijs, Rop Capel,

Giel van de Kop, Henk de Jager, Ad Jonker, Jonathan Joosten, William Rijnbeek, Sven Mathijs

Maureen van de Mast - Tomesen (Into the Game), Paul Backer, Anja Hegteler,

Dwight Sullivan, Jim Schelberg (Pingame Journal), Dirk den Hamer, Kurt Herman,

Frank Douwenga, Nikky Logan, Aeneas Verhé

Websites:

www.nfvpinball.nl, www.nfvpinball.com, http://wiki.nfvpinball.nl, http://dpo.nfvpinball.nl

Ereleden: Guus Arens, Jurgen van de Peppel, Ad Jonker, Martijn van Aken

NFV Dagelijks Bestuur

Secretaris / waarnemend voorzitter: Bas Vis, tel: 0297-263451 ([email protected])

Penningmeester: Jan Meijer ([email protected])

Kasten Commissie / Clubhuis: Edwin Nijs ([email protected])

Techniek: Ronald Knor ([email protected])

Coördinator België: Lieven Engelbeen ([email protected])

Tijdelijk bestuurslid: Arie Pijl ([email protected])

Ledenadministratie: Gerard van de Sanden ([email protected])

Website: Mark van der Gugten ([email protected])

Evenementen Organisatie: Daniëlle Hijlkema ([email protected])

Wedstrijd Organisatie: Ad Jonker ([email protected])

Opmaak / vormgeving:

Unigroove Concept Copy & DTP, Edwin Nijs

Van de redactie .............................................ArjAn LugthArt ......................6Secretaris .....................................................BAs Vis ...............................6Bestuurszaken ..............................................BAs Vis ...............................7Nieuws .........................................................jonAthAn joosten ...................8Flipperen in de media ..................................... ...................................... 10 Interview: Dwight Sullivan ...........................jonAthAn joosten ................. 1�Aankondiging: Dutch Pinball Open 2009 .......Rob Capel ........................ 20The making of Pinball Magic (deel 3) .............PAuL BAcker ....................... �4 Uit de oude doos: Pinball summer ....................sVen mAthijs ....................... 29De nieuwe Stern: NBA .......................................................................... 30Machische Machines: Masqurade ....................henk de jAger ..................... 3�De Klassieker: Victory ...................................sVen mAthijs ...................... 34 De gameroom van ... George Bulte ................ArjAn LugthArt .................... 36In the spotlight: Multigame ...........................geert jAn de Vries ............... 38 Helloween / Gorgar / NFV Ranking ...................richArd BAAn ...................... 40Flipperen met een handicap ............................george BuLte ...................... 4�Maatschappelijk geëngageerd flipperen ............WiLLiAms rijnBeek................. 43De techniek staat voor niets: Solderen (1) ......richArd BAAn ...................... 44 Mijn eigen flipperkast maken: Book of Kells (10) richArd BAAn ...................... 46 Funhouse Fridays in cijfers ...........................BAs Vis ............................. 48 Verslag: Early Spring Pinball Party 2009 ...........BAs Vis ............................. 49Verslag: Workshop ‘Flipperen kun je leren’ ..BAs Vis, jonAthAn joosten ...... 50Verslag: 18e Rock ‘n Broc years (Vierzon) .........FrAnk douWengA .................. 52Verslag: Italiaans Flipperkampioenschap 2009 ...nikky LogAn, AeneAs Verhé ...... 54Verslag: Dutch Pinball Masters 2009 ................ArjAn LugthArt, mAts runtsen . 56 Nieuwe technologie voor oude flipperkasten ......george BuLte ...................... 58Eindstand Regionale Pinball Leagues ...............BAs Vis e.A. ....................... 59Spinnertjes ...................................................VrAAg en AAnBod .................. 60Agenda .........................................................Zomer / nAjAAr 2009 ........... 61 Column: Amsterdam ......................................De Vijfde Speler ................ 62Club van 100 ..................................................................................... 63

C O L O F O N

NFV

Magazine


Als NFV Bestuur Team werken we hard voor onze vereniging. Dat doen we met plezier en veel inzet. In een doorsnee week betekent dat voor mij toch al gauw 10 uren aan diverse activiteiten, als er evenementen zijn nog flink wat meer. Misschien niet meer van deze tijd, maar gelukkig zijn er nog een paar van dit soort verenigingsmensen binnen de NFV die dat willen doen. Een tikje idealistisch in een wereld die veelal koel en zakelijk is. Een handvol mensen die belangeloos voor het flipperplezier van vele honderden liefhebbers zorgen. Op zo’n kleine kurk drijven veel verenigingen. En dat zijn dus mensen om te koesteren.

Als NFV Bestuur Team zijn we gefocust op de continuïteit van de vereniging. We zorgen voor een goede basis qua inkomsten en zorgen ervoor dat veel activiteiten uitgevoerd kunnen worden binnen de financiële mogelijkheden. Naast het clubhuis en de evenementen zijn de website en het clubblad belangrijke pijlers binnen onze vereniging. We zijn immers een landelijke vereniging en deze onderdelen zorgen voor de onderlinge contacten van de leden. Zowel bij de website als het clubblad zijn er grote uitdagingen, voor de korte en zeker ook voor de lange(re) termijn.

Bij de website is er grote afhankelijkheid van onze webmaster. Mark van der Gugten is al jarenlang een steunpilaar, maar hij heeft met een eigen bedrijf en sinds kort een eigen huis veel minder tijd voor zijn verenigingswerk. We zijn heel blij dat een groep vrijwilligers onder aanvoering van een tweetal ‘nieuwe’ leden (Laurens Linssen en Ben Bogaard) zich in het najaar actief gaat inzetten voor de toekomst van de website. Bij de Spinner is er een nieuw team aan de slag gegaan om het gat op te vullen dat na het vertrek van Jonathan ontstond. Dit dikke nummer is het bewijs dat het qua kopij wel goed zat bij de eerste proeve van bekwaamheid. Er is zelfs nog wat op de plank blijven liggen voor het najaarsnummer. Ondanks deze goede start is deze Spinner toch bijna een maand vertraagd. Kopij verzamelen lukte goed, het DTP werk van de Spinner liep minder voorspoedig.

Voor een groot deel van onze leden is de Spinner een belangrijk deel van hun lidmaatschap. Uiteindelijk besloten we medio juli dat er noodmaatregelen genomen moesten worden omdat we wel aan het kwartaal ritme van ons blad willen vasthouden. In verband met de vakantieperiode bleken alternatieven extra moeilijk te vinden. Jonathan gaf aan wel support te willen geven en uitzonderlijke situaties vragen om creatieve oplossingen…Het ‘runnen’ van de NFV blijft een uitdaging. To be continued…

Vacature: Voorzitter Energieke flipperliefhebber met bestuursvaardigheid

Omschrijving taken:· Ontwikkelen van beleid en visie voor de NFV· Aansturen van coördinatoren / activiteiten· Bewaken van de uitvoering van het beleid· Coördineren interne- en externe communicatie

Kwaliteiten:· Besturen en teamwork· Helikopterview en visie· Enthousiasmerend· Besluitvaardig en vasthoudend

Bas Vis, [email protected]

Van de redactie Van de secretarisEen nieuw redactieteam maar nog steeds hetzelfde blad waarin van alles te vinden is over flipperen. Laten we eerlijk zijn, Jonathan heeft in de voorbije jaren een behoorlijk niveau nagestreefd en er voor gezorgd dat wij als lezers konden genieten van een diversiteit aan artikelen.

Zijn boodschap om het stokje door te geven aan een opvolger kwam bij Bas niet aan als een verrassing, alleen om een capabele opvolger te vinden leek bij voorbaat lastig, dan niet onmogelijk. Want een Spinner maken kost nu eenmaal veel vrije tijd, iets wat de meeste mensen nauwelijks nog hebben.

Bas heeft een team om zich heen verzameld dat als nieuwe redactie van de Spinner het blad gaat vormgeven. Door een team te formeren en de taken te verdelen is er minder druk op de ketel en zijn er meerdere mensen bereid gevonden de mouwen uit de handen te steken en mee te doen.

Het nieuwe redactieteam bestaat uit een aantal redacteuren/coördinatoren: Bas Vis, George Bulte, Geert Jan de Vries en ondergetekende. Deze gaan zich bezighouden met het verzamelen van kopij en het verzorgen van artikelen. Theo van Vroenhoven doet de correctie werkzaamheden zodat alle artikelen goed leesbaar zijn.

Het doel is en blijft om iedereen nu en in de toekomst te blijven voorzien van nieuws en informatie over alles op flippergebied. Niet te vergeten blijft de oproep aan alle leden die iets kwijt willen, een artikel willen schrijven of iets anders bijdragen aan de Spinner dit vooral te blijven doen. Net zoals eigenlijk in het verleden gebeurde.

Dit is de dus de eerste Spinner uit de handen van het nieuwe team en we streven ernaar om één en ander zo goed mogelijk te doen. Mochten er aanmerkingen, aanbevelingen of suggesties zijn dan kun je die kwijt bij de redactie.

Het laatste wat ik in elk geval nog kwijt wil is dat de vakantie voor de deur staat en wij namens het nieuwe team iedereen een hele goede vakantie toewensen en niet te vergeten heel veel flipperplezier. Maar vooral: geniet ervan!

Arjan Lugthart, arjan@nfvpinball

Nawoord van de redactieHet vinden van een ‘vormgever’ bleek de grootste uitdaging. Uiteindelijk kwamen we opnieuw bij Jonathan terecht. Die dit keer wel een vergoeding kreeg voor zijn werkzaamheden. We willen graag de traditie voortzetten dat het verenigingswerk ‘om niet’ wordt gedaan. Daarom:

VACATURE: vormgever Spinner Om het redactie team compleet te maken zijn we dringend op zoek naar iemand die ‘opmaak’ van de Spinner wil doen. Kort samengevat: iemand die de vormgeving van De Spinner wil doen door uit de stapel kopij & foto’s een blad maken dat goed oogt en leest. Van Wikipedia komt de volgende omschrijving: grafische vormgeving is het visueel vormgeven van ideeën in verschillende media, met als doel om mensen iets mee te delen. Dit vereist de inzet van zowel artistieke als technische vaardigheden. Bij grafische vormgeving wordt zowel visuele expressie als creativiteit nagestreefd in de presentatie van tekst en afbeeldingen.

Het primaire gereedschap van de grafische vormgeving blijft de creatieve geest. En vaardigheid met software voor de opmaak (zoals bv. Indesign) is ook belangrijk. Wie wil er de redactie versterken? Reacties graag naar: [email protected]


Info NFV Bestuursteam - 2e kwartaal 2009 Bas Vis

De dynamiek was weer groot in de voorbije maanden. Veel positieve ervaringen, leuke evenementen en activiteiten. Een kort overzicht.

1. Spinner – hoofdredacteur gezocht voor nieuwe redactieSpinner 2 van 2009 wordt gemaakt door een nieuw team. De namen van de rubrieksredacteuren zijn wel bekende namen binnen de vereniging: Arjan Lugthart, George Bulte, Geert Jan de Vries, Bas Vis en Theo van Vroenhoven. Voor dit nummer verzorgt Edwin Nijs de opmaak. De oproep in Spinner 1 leverde een aantal reacties op van leden. Met name toezeggingen voor aanlevering van kopij (vooral blijven doen!), maar niet de ‘trekker’ die we nodig hebben voor de continuïteit. Bas en Edwin doen dit nu naast hun andere bestuurswerk en dat is eigenlijk een te zware belasting. Dus: versterking blijft zeer welkom!

2. Evenementen – coördinator reguliere evenementen gezochtBij de evenementen (nu �x per maand) blijkt dat er behoefte is aan versterking van het organisatieteam. Nu doen diverse bestuursleden het erbij, maar dat is op langere termijn niet te combineren. Voor de uitvoering van de werkzaamheden per evenement zijn voldoende krachten beschikbaar, maar we zoeken naar een evenementen coördinator die de planning & communicatie van de evenementen verzorgt. Zo moet er voor de Funhouse Friday’s een ‘barrooster’ komen: mensen die gedurende 1 of � uur wat helpende handen willen leveren.

3. DPO – coördinator: Rob Capel, locatie: het Patronaaat in Veldhoven (Noord Brabant) op 3-4 oktober Er is ook goed nieuws over de evenementen. Voor het DPO 2009 hebben we de coördinator gevonden: Rob Capel. Hij gaat, na zijn 1e ervaring in 2007, een nieuwe editie doen! Bij Spinner 2 komt een flyer en alle informatie over het evenement. Ook komen er bij deze editie maximaal 4 voorrondes. Eén van de uitdagingen zal zijn om opnieuw > 80 flipperkasten te verzamelen en ter plaatse op te bouwen en na afloop weer af te breken. Circa de helft zal uit het clubhuis komen, de rest willen we via leden verzamelen. Start inschrijving gepland voor medio juli.

4. Clubhuis – nog werk aan de winkelEr is de voorbije maanden weer wat vooruitgang geboekt. De keuken heeft een net plafond gekregen en een nieuwe afzuigkap. De nieuwe barombouw en barkrukken zorgen ervoor dat het nog wat aantrekkelijker is om voor een consumptie langs te komen. Ook hebben we een beamer en scherm aangeschaft zodat we bij evenementen ook beelden kunnen vertonen en bij wedstrijden de tussenstanden kunnen laten zien.

Er is nog steeds het nodige werk in het clubhuis te doen. Aandachtspunten:- de keukenvloer en vloer in de hal bij entree en toilet verder afwerken (zeil resp. coating)- de entree verbeteren (nu nog een rommelhok, straks een ontvangst- annex kluskamer)- de zolder opruimen (voorlopig vooral heel vol & nog erg ongeorganiseerd)- de verlichting in de gameroom (meer indirecte verlichting)- de opslag van flipperkasten (extra stellingkast)Via het NFV Forum zullen we de komende maanden oproepen doen voor support.

5. Upgrade NFV Website – nieuwe werkgroepOp initiatief van een aantal actieve gebruikers van de NFV website zal in de komende maanden een toekomstvisie worden ontwikkeld voor de NFV website. Laurens Linssen en Ben Bogaard zijn de trekkers. In de werkgroep levert ook webmaster Mark van der Gugten een bijdrage. Meer hierover in de volgende Spinner.

6. Agenda NFV Funhouse – veel activiteiten! De activiteiten in de voorbije maanden gaven een positief beeld te zien:

• maandelijkse 'Funhouse Friday' Zeer succesvol. Bezoekers aantallen variërend tussen de 30 en 90(!). In juli en augustus is er een zomerstop, daarna gaan we door met deze formule. Gezien de lange openingstijd besluiten ook leden die verder weg wonen om eens een kijkje te gaan nemen.

• Maandelijkse weekendopeningZeer geslaagd in het �e kwartaal. Ondanks wat late communicatie over ESPP toch een goede opkomst bij dit (familie)evenement. In mei was er de workshop ‘Flipperen kun je leren’. Goede opkomst en hoge waardering van de deelnemers. Hoogtepunt was het DPM: een internationale wedstrijd met 64 deelnemers, waaronder spelers uit Frankrijk, Duitsland, Zwitserland, Engeland, Zweden, Polen en Finland. Ook de animo voor het evenement in juli (BBQ & ALV) is goed: > 60 aanmeldingen.

Na de zomer zullen we een evaluatie houden. Daarbij zal ook nadrukkelijk bekeken worden of dit intensieve programma aansluit bij de behoefte van onze leden. En, ook heel belangrijk: op langere termijn vol te houden is met het relatief beperkte team wat de kar trekt.

7. NFV Collectie – kwaliteit voor kwantiteitIn het clubhuis kunnen 80-90 kasten worden opgesteld. Met een collectie van ca. 140 kasten is het duidelijk dat er keuzes gemaakt moeten worden. En dat de kasten nooit allemaal tegelijk opgesteld kunnen staan. We gaan in de komende maanden de collectie nog eens goed analyseren en keuzes maken. Het streven is om het aantal kasten te laten afnemen door ruil en/of verkoop.

CONTRIBUTIE VOLDAAN?

In vergelijking met voorgaande jaren zijn er veel meer leden die na de 1e oproep hun contributie hebben voldaan. Of anders na de 1e herinnering.

Er is nog wel een groep van leden die nog niet aan hun verplichtingen hebben voldaan: dat zijn er nog zo’n 120.

Bij deze Spinner zit voor deze groep een �e herinnering om de contributie te voldoen. Indien ook daar niet op gereageerd wordt, zullen we in het najaar de vorderingen uit handen geven ter incasso. De kosten zijn voor de ‘wanbetalers’.


Nieuws

Retro pinball artTwee flyers/posters voor flipperevenementen in de buurt van Pittsburgh, Pennsylvania. De eerste is een tentoonstelling in het Andy Warhol museum genaamd Funland, the art of pinball. Het zal niemand verbazen dat het artwork van flipperkasten uit de jaren 70 centraal staat. Er worden tevens 2 nieuw vormgegeven flipperkas-ten geïntroduceerd, vormgegeven door lokale artiesten Brian Holderman en Mike Budai. De afbeelding hiernaast toont een detail van het ontwerp van Holderman. De tentoonstelling wordt gesponsord door PAPA, de organisator van de wereldkampioenschappen flipperen, die ook de meeste flipperkasten beschikbaar stelt. Dit jaar wordt de 1�e editie van het PAPA toernooi van 13-16 augustus gehouden. Zie de rechter poster. Een aantal Nederlandse deelnemers gaat dit jaar opnieuw een poging wagen de titel te veroveren. Opvallende overeenkomsten op beide posters zijn het retro kleurgebruik, enige symetrie tussen de linker- en rechterhelft van de afbeelding en de dame.www.warhol.org/calendar/events_front.php www.papa.org/index.php

Pinball guitarRonnie Sargent bouwt gitaren. Speciale gitaren, zoals een dubbelbek gitaar met koehoorns. Of gitaren gebouwd met onderdelen uit flipperkas-ten. Bijzonder genoeg om een expositie aan te wijden en die werd onlangs gehouden in de Lucky Ju Ju Pinball/Art Gallery in California onder de naam: “Rock. . . .’n’ ROLL!” The Guitar Art of Ronnie Sargent. Dat heet dan functionele kunst: snaarinstrumenten gemaakt van flipperkast en en andere gerecycelde objecten. Op de foto ligt het Sitar model op het speelveld van een Chicago Coin ‘Moon Shot’ uit 1969. Zonder het speelveld als ondergrond blijft het een mooie gitaar, maar zou je je af kunnen vragen welke onderdelen uit een flipperkast afkomstig zijn…www.ujuju.com/item.php?id=658


‘Game over’ voor het doorlekken

Gespot op de Nederlandse TV medio juli 2009: een commercial voor Always Ultra waarin 2 flipperballen vrolijk multiballen in een maandverbandje. Serieus. Inclusief flipperkast geluiden. De insteek van de reclamemakers: game over voor het door-lekken, maar andere invalshoeken zijn ook denkbaar. Wellicht zien reclamemakers de maandelijkse periode als een moment om vaker te flipperen. Niet geheel ondenkbaar, zeker als het om mannelijke reclamemakers gaat. Of mikt men wellicht op flipperende dames. Als dat het geval is, is Always een geschik-te sponsorkandidaat voor de dameswedstrijd op het komende DPO. Laten we het er maar op houden dat flipperen garant staat voor een happy period, om in de lijn van de commercial te blijven.

De commercial draaide in 2006 al in Amerika. Toen met slechts 1 flipperbal. In die commercial fungeert de linkervleugel als flipper. In de Nederlandse commercial stuiteren 2 flipperbal-len rond. Ongetwijfeld met een reden. Hoe dan ook: een opmerkelijke commercial voor een product wat de meeste flipperaars (toch vooral een mannensport) waarschijnlijk nooit nodig hebben. Gelukkig flipperen vrouwen ook.www.always-info.nl/index.html

On the moveGene Cunningham van Illinois Pinball is een bekend verzame-laar van flipperkasten. Daarnaast kocht hij in het verleden de inventaris en rechten van gestaakte flipperfabrikanten als Cap-com en Bally / Williams. Al enige jaren worden er mondjesmaat nieuwe spareparts gemaakt en onderdelen verkocht aan on-derdelenwinkels over de hele wereld. Met een hoop tegenslag werden ook 183 Big Bang Bar flipperkasten geproduceerd. Vorig jaar onderging Gene een viervoudige bypass operatie, maar dat hield deze 72 jarige niet aan huis gekluisterd. Er zijn nieuwe ontwikkelingen.

Illinois Pinball is verhuisd naar een kleinere locatie, vlak naast de rollerskatebaan die Gene ook heeft. Hier gaat men zich vooral focussen de productie van speelvelden, plasticsets, sideart en translites (nieuw). Het grootste deel van de on-derdelenvoorraad is verkocht aan Pinball Inc, die tot september op het oude adres van Illinois Pinball een dependance hebben. Pinball Inc had meteen een koper voor een deel van de partij: het Australische Pinball Spare Parts (PSP). En die lieten er geen gras over groeien: verschillende containers met onderdelen zijn recent naar Australië verscheept en de onderdelen zijn inmid-dels beschikbaar in de webwinkel van PSP. Als het goed is heeft de internationale flippercommunity in de toekomst profijt van de nieuwe constructie en zijn meer (repro) onderdelen beschik-baar.

www.illinoispinball.com www.pinballinc.comwww.pinballspareparts.com.au

Zizzle does AtariOud WMS flipperkastontwerper John Popadiuk werkt al een paar jaar voor de speelgoedfabrikant Zizzle. Onder Johns supervisie werden eerder twee kleinere flipperkasten gepro-duceerd met dezelfde speelveldlayout, maar verschillend art-work (Marvel Heroes en pirates of the Caribbean). Momenteel werkt John aan een nieuw model, Atari, waar hiernaast een demomodel is afgebeeld. Het gaat hier om een oud model waar nieuw artwork op is geplakt.

Zizzle brengt binnenkort en aantal oude Atari videogames als handheld op de markt en de nieuwe flipperkast heeft dezelfde Atari games als thema. De flipperkast wordt in ieder geval met nieuwe geluiden uitegrust. Of het speelveld veranderd is nog niet bekend. Saillant detail: Atari’s eerste flipperkast Superman werd precies 30 jaar geleden uitgebracht.www.zizzle.com

10 NFV Spinner Magazine, jaargang 18, nummer �02 Into the game

ToverwoordJonathan Joosten is gefascineerd door flipperkasten. In het kader van zijn afstudeer-schrift aan de Hogeschool Inholland in Diemen onderzocht hij of doelgerichte marketing ervoor zou kunnen zorgen de flipperkast weer in de spotlight te krijgen. Communicatie blijkt het toverwoord.

TeksT Maureen van de Mast-Tomesen | BeelD Richard Urbach Fotografie

Wie het appartement van Jonathan Joosten betreedt, weet in één oogopslag waar de student zijn hart aan heeft verpand. In zijn woonkamer met fraai uitzicht op de Utrechtse oude gracht staan zeven flipperkasten gebroederlijk op een rij. een collectors item op zijn slaapkamer brengt de teller op in totaal acht pinball machines. “op het hoogtepunt had ik ook nog 36 stuks in opslag staan”, lacht Joosten. Dat aantal heeft hij echter drastisch verminderd omdat de tijd ontbrak om alle kasten te kunnen opknappen. “Wil ik een flipperkast weer in topcondi-tie brengen dan ben ik daar, ook door andere drukke werkzaamheden, ruim een jaar mee bezig”, meent het ex- bestuurslid van de nederlandse Flippervereniging (nFV).

Schimmig imagoZijn fascinatie voor flipperkasten kan Joosten zelf niet verklaren. In Parijs – waar in elk café een dergelijke kast staat – kreeg hij als puber pas echt de smaak te pakken. Sindsdien groeit de schare flipperkasten in zijn directe omgeving. het is dan ook niet verwonderlijk dat Joosten ter afronding van zijn studie Communicatie aan de hogeschool Inholland de flipperkast als onderwerp kiest. hij onderzocht

middels online enquêtes en interviews met bijna honderd respondenten of het inzetten van marketing en communica-tiemiddelen met betrekking tot nieuwe flipperkasten zinvol is en vooral hoe exploitanten hierover denken. Joosten geeft toe dat het hem veel moeite heeft gekost het onderwerp goedgekeurd te krijgen. “automaten hebben nog steeds een schimmig imago”, concludeert hij. een andere conclusie die de Utrechtse student trok, was dat de flipperkast uit het straatbeeld verdwijnt. De oorzaak lijkt Joosten eenvoudig: namelijk wat een boer niet kent, dat eet hij niet. alsvoorbeeld noemt hij twee recente mo-dellen, vernoemd naar de populaire

�Pinball Scene Investigation - Jonathan Joosten

PSIPINBALL SCENE INVESTIGATION

Jonathan Joosten

Flipperen in de media

Bron: Into The Game nr 26, magazine voor de speelautomatenbranche


OnDeRzOek

televisieseries CSI en 24. “niemand van de kijkers weet dat er naar aanleiding van de serie een flipperkast op de markt is gebracht.”

LaST man STandingJoosten ging te rade bij niemand minder dan gary Stern, de ‘last man standing’ met betrekking tot de gelijknamige amerikaanse pinball machines. Stern (63) weet hem te vertellen dat in de Verenigde Sta-ten meer dan de helft van de flipperkasten wordt aangeschaft voor privé gebruik.“Daar wordt echter niets aan marketing gedaan om de doelgroep te bereiken, laat staan te vergroten”, zegt een verbaasde Joosten. De houding van Stern vindt hij onbegrijpelijk. “In de jaren tachtig, de hoogtijdagen, brachten fabrikanten jaarlijks minimaal ze-ven à acht pinball machines uit. tegenwoordig zijn dat er nog maxi-maal drie per jaar.” Joosten gaat verder: “Stern werkt alleen met dure licentieonderwerpen zoals televisieprogramma’s. De fans van die se-ries zouden een goede basis kunnen vormen voor potentiële spelers en/of kopers, maar daar wordt niets mee gedaan.” ook hier conclu-deert de Utrechtse student weer dat zolang mensen iets niet weten, zij er ook niet om vragen of naar op zoek gaan.

De nederlandse exploitanten die Joosten in het kader van zijn onder-zoek sprak, geven aan niet per se een kast met een licentiethema te willen. “Voordat de software is ge-update, is het televisieprogramma soms al weer van het scherm.” Bovendien blijkt één op de drie ame-rikaanse flipperkasten de europese markt absoluut niet aan te spre-ken.

de wereLd aan je voeTeneén van de belangrijkste conclusies die Jonathan Joosten trok, is dat als er in de media meer aandacht aan de flipperkast wordt ge-schonken, twintig procent van de geïnterviewde horeca exploitanten aangaf de machine weer terug te plaatsen in de zaak. “Communica-tie blijkt het toverwoord”, aldus Joosten. het inzetten van landelijke media-aandacht is vrij ongebruikelijk in de branche, maar de student merkte dat de respondenten bij een visualisatie daarvan enthousiast werden. als darts- en pokertoernooien op televisie kunnen worden uitgezonden, waarom dan niet een item met flipperen, vraagt hij zich af. toch geeft Jonathan Joosten – vooral uit financieel oogpunt – de branche het advies te kiezen voor gedrukte media. “We blijven ten slotte nederlanders; eerst zien en dan pas geloven.”eenzelfde twintig procent gaf aan dat er ook ruimte is voor een goede nieuwe europese fabrikant. Is dat misschien iets voor Joosten om in dat gat te springen als zijn studie binnenkort is afgerond? gesteunddoor zijn onderzoeksresultaten ziet hij wel degelijk mogelijkheden. “Ik zou liegen als ik zeg dat ik daar nog niet zelf aan heb gedacht”, lacht Joosten. “Zodra je een flipperkast kunt maken die minder on-derhoud- en storingsgevoelig is en dat goed communiceert naar de achterban, ligt de flipperwereld aan je voeten.”■Meer info: [email protected]

‘WaT een BOeR nIeT kenT,

DaT eeT HIJ nIeT’

HumpTy dumpTyDe eerste flipperkast dateert uit de negentiende eeuw. Het was een schuine biljarttafel waar de bal met een keu werd uitgeschoten. De bal be-landde vervolgens op het veld en kon door middel van spijkers worden tegengehouden. Als de bal in een bepaald gat terecht kwam, leverde dat pun-ten (toentertijd geld) op. De keu werd in 1870 ver-vangen door een afschietmechanisme. De kast had toen al iets weg van de vorm zoals wij die te-genwoordig kennen. In de jaren twintig en dertig ontwikkelde de kast zich verder en werd ‘het tilt-principe’ bedacht, waarbij de spelers geld in de machine moesten werpen. De puntentelling werd toen nog handmatig bijgehouden. In 1938 werd het eerste model met automatische puntentel-ling geïntroduceerd en werden vanaf die tijd de kasten beschilderd. Ook het jaar 1948 is belang-rijk; in de Humpty Dumpty-kast van Gottlieb wer-den toen de eerste flippers geïntroduceerd. Een jaar eerder zagen de eerste bumpers al het licht. De speler was nu in staat de bal te controleren en te sturen en zo invloed te hebben op het spel. In de jaren zeventig waren de elektromechani-sche automaten bijzonder populair. In cafés, op campings en in de speelautomatenhallen werd er volop op geflipperd. Begin jaren tachtig onder-gaat de flipperkast – toen nog geproduceerd door talloze fabrikanten waaronder het Nederlandse JVH gaming – een bijzondere ontwikkeling; het multi-speelveld doet zijn intrede. Behalve het gewone speelveld wordt in de kast nu ook een tweede, hoger speelveld gemonteerd. Kort daar-voor was de puntentelling al veranderd; de ou-derwetste rollen hadden plaatsgemaakt voor een elektronische variant.Met dank aan NFV

Into the game 03

1� NFV Spinner Magazine, jaargang 18, nummer �

Interview + vertaling: Jonathan Joosten

Correcties:

Dirk den Hamer

Foto’s: Jim Schelberg

(Pingame Journal), Kurt Herman

Interview: Dwight Sullivan

Voor de mensen die je nog niet kennen: wie is Dwight Sullivan?Alsof ik dat weet! Hoe omschrijf je iemand? Ik ben een familieman, vader en echtgenoot. Ik heb een vrij kleine vriendenkring. Ik hou van mijn werk en mijn grootste uitdaging is mijn tijd verdelen tussen mijn familie en mijn werk. De laatste tijd ben ik behoorlijk gelukkig. I’m a gamblin’ man. Vandaag zei iemand dat ik altijd naar mijn moeder luister. Mijn reactie was “I always play the odds.”

De eerste 19 jaar in mijn carrière heb ik geholpen met het ontwerpen en schrijven van software voor flipperkasten. Ik ben direct uit de collegebanken bij Williams aan de slag gegaan. Daar heb ik 10 jaar gewerkt. Toen Williams de flipperdivisie in 1999 sloot, ben ik door Lonnie Ropp bij Stern aangenomen, waar ik 9 jaar gewerkt heb. Tot vorig jaar oktober, toen Gary Stern 50% van zijn staf de laan uit stuurde, mijzelf inbegrepen. Hoe ben je in de flipperindustrie beland?Ik ben er een beetje raar ingerold. Ik belande door miscommunicatie op de verkeerde banenmarkt aan het eind van mijn collegejaar en daar werd ik gewezen op Ed Suchocki van Williams die regelmatig op zoek was naar werknemers. Ik nam telefonisch contact op en werd uitgenodigd voor een interview. Door omstandigheden (leuk verhaal, staat op de blog van Dwight: http://mypinballblog.blogspot.com/2008/01/in-begining.html - red) was ik mijn portfolio vergeten. Blijkbaar heb ik toch indruk gemaakt en kreeg ik een kans op de flipperafdeling. Ik was altijd al gek op flipperen, aangezien ik met een vriend destijds veel flipperde.

Al voor de ontslagen bij Stern Pinball van oktober 2008 had ik e-mail contact met Dwight Sullivan, programmeur en ontwerper van flipperkasten. Dwight behoorde tot de ontslagen medewerkers en had even geen behoefte aan verder contact. Begin 2009 werd het contact hersteld en stemde Dwight in met een interview. Zoals gebruikelijk werd op het NFV forum de mogelijkheid geboden om vragen in te sturen. Uiteindelijk kreeg Dwight een lijst vragen toegestuurd die hem even deed slikken. Daarna werd het stil. En het bleef stil. Vandaar dat het voorziene interview in de vorige Spinner verviel.

Bas Vis nam opnieuw contact op met Dwight, waarna alsnog de antwoorden kwamen. Wat bleek: Dwight was vol goede moed begonnen aan het beantwoorden van de vragen. Na steeds 3 of 4 vragen te hebben beantwoord, leek de lijst alleen maar langer te worden. Hij heeft zijn best gedaan om de vragen zo volledig mogelijk te beantwoorden, met zoveel mogelijk interessante informatie. Dat verklaart ook waarom het zolang duurde. In de tussentijd vond Dwight een nieuwe baan (gefeliciteerd), waardoor hij nog maar weinig vrije tijd over had. Als Dwight dan eindelijk een gaatje vond en zijn antwoorden teruglas, begon hij weer te schrijven, en als hij dat dan weer teruglas vulde hij het nog meer aan, en dan las hij het weer terug en begon hij weer… KAN IEMAND DIE MAN STOPPEN???

Hoe dan ook: Dwight bleek (gelukkig) een man met mooie verhalen, die in dit interview naar boven komen. De kans is groot dat de antwoorden uit dit interview binnenkort ook op zijn persoonlijke blog te vinden zijn.


Volgens de Internet Pinball Database ben je sinds 1990 bij de volgende flipperkasten betrokken geweest:o Riverboat Gambler (software)o Terminator �: Judgment Day (software)o The Getaway: High Speed II (software)o Star Trek: The Next Generation (design, software)o Red & Ted’s Road Show (design, software)o WHO? dunnit (concept, design, software)o Junk Yard (concept, design, software)o The Champion Pub (software)o Revenge From Mars (software)o Sharkey’s Shootout (concept, software)o Playboy® (concept, design, software)o Terminator 3: Rise of the Machines (software)o Elvis® (software)o The Sopranos® (software)o Pirates of the Caribbean (software)o �4Klopt dat een beetje?Ik ben begonnen in november 1989. Aan de volgende games heb ik ook gewerkt, maar niet bijzonder veel, met uitzondering van de laatste:o Bugs Bunny’s Birthday Ball (software)o No Fear: Dangerous Sports (design)o High Roller Casino (software)o The Simpsons Pinball Party (software)o The Lord of the Rings (software)o Family Guy (software)Bij Elvis, Family Guy en Revenge from Mars was ik één van de 3 programmeurs, maar voor Revenge from Mars heb ik echt heel veel software code geschreven. Ik heb daaraan harder gewerkt dan aan Terminator � en daarvoor heb ik àlle code geschreven.

Aan The Sopranos heb ik weinig van het speelveld ontworpen. George Gomez en Lyman Sheats hadden het al aardig opgezet toen ik erbij kwam. Ook aan �4 heb ik, door bekende omstandigheden, uiteindelijk vrij weinig gedaan.

Verder heb ik ook nog aan twee redemption games gewerkt: The Simpsons Kookie Carnival en Spider-Man.

Heb je ook aan games gewerkt die uiteindelijk nooit zijn uitgebracht of niet verder dan het prototype-stadium zijn gekomen?Bij de Spiderman redemption game ben ik � jaar lang nu eens wel, dan weer niet betrokken geweest en ik weet niet of die ooit is uitgebracht.

In je loopbaan heb je meegewerkt aan verschillende mijlpalen in de flipperindustrie. Terminator 2 was de eerste Williams flipper met een dotmatrix-display, wat technisch vast een enorme uitdaging was. Het Pinball 2000-platform moest zelfs helemaal vanaf nul opgebouwd worden. Wat kun je vertellen over deze technische innovaties en hoe was het om er aan te werken?

Het was hartstikke leuk. Ten tijde van T� was ik nog een groentje. Mark Penacho kreeg de hardware aan de praat en daarna vroeg hij of ik het over wilde nemen. T� zou de eerste WMS flipperkast met een dotmatrix-display worden, maar Gilligans Island (Bally) werd net iets eerder uitgebracht, dus zij waren de eerste WMS flipper met een dmd. Vandaag de dag zien de graphics van T� er natuurlijk erg simpel uit.

Wat veranderde er in je werk toen je aan Pinball 2000 werkte? Moest je een hoop nieuwe dingen uitvinden om te krijgen wat je voor ogen had? Heb je drastische veranderingen doorgevoerd in het programmeren vergeleken met hoe het daarvoor ging?De grootste verandering was dat de teams waar we mee werkten veel groter werden. Normaal gesproken bestond een team uit 4 à 5 mensen. Dat werden er 9, een verdubbeling. Ondanks dat er meer mensen beschikbaar waren, nam de ontwikkeltijd juist toe.

Het werken in kleine teams heeft zijn voordelen. Je hebt meer controle en kleine teams kunnen snel een nieuwe richting inslaan. Als het spel niet leuk genoeg is, is het eenvoudig om opnieuw te beginnen. Die luxe heb je niet in grotere teams. Dan moet er meer vooruitgedacht worden en moet de richting vanaf het begin goed zijn.

Hoe was het om te werken tijdens de ontwikkeling van Revenge From Mars, waar het operating system en game code vrijwel tegelijk werden ontwikkeld? Heb je ook software voor het operating system geschreven?Ik heb niets voor het OS geprogrammeerd. Werken aan RfM was erg leuk en vooral heel veel werk. Het was best een uitdaging, ook omdat het OS nog in ontwikkeling was. Ik had het voordeel dat ik al eerder wat kennis had opgedaan over het systeem. Voor ik aan RfM begon schreef ik de eerste game code voor het nieuwe Pinball 2000 platform. Ik probeerde toen een Playboy speelveld aan de praat te krijgen. Ik meen dat het een ontwerp was van Peter Patrowski. De eerste paar maanden gingen we er van uit dat Playboy één van de eerste twee games zou worden. Toen heb ik een mode geprogrammeerd waarin je de bal rond kon spelen om te zien hoe leuk het was. Tijdens deze getimede mode hoorde je “Centerfold” van de J. Geils Band als muziek en bij elk schot dat je maakte werden nieuwe foto’s van Playmates getoond. Je snapt dat dat nogal wat afleiding gaf :)

“Als Pinball 2000 verder ontwikkelt zou zijn, en dat

is een heel grote ‘als’, pinball would ROCK”


Na de eerste twee Pinball 2000 games trok WMS de stekker uit de flipperafdeling. Toch had het P2K platform indruk gemaakt. Hoe denk je dat flipperen vandaag de dag er uit zou zien als het P2K concept verder was ontwikkeld?Nou, dat is natuurlijk een enorm grote “Als”. Je gaat er dan vanuit dat we er in geslaagd zouden zijn om een fabriceerbaar platform te bouwen voor een redelijke prijs, waardoor grote aantallen spelers weer zouden gaan spelen, waarschijnlijk tegen een hogere prijs per spelletje en dat iemand anders de hele flipperdivisie over had genomen omdat WMS zich toch ging richten op gokkasten ongeacht hoe succesvol Pinball 2000 was geweest. Er van uitgaande dat dat allemaal zo was geweest, dan denk ik dat pinball would ROCK!

We waren er toen zo mee bezig en enorm enthousiast over de mogelijkheden die er waren. Iedereen zag de potentie van het platform en wat we zouden kunnen doen na de eerste games. Model 3 en 4 zouden enorme sprongen vooruit maken en model 5 en 6 zouden nog grotere sprongen vooruit zijn.

Denk eens aan de pasjesgleuf die tijdens de laatste Pinball Expo werd getoond. Tel daar nog eens 5 andere enorme coole zaken bij op die door de tijd heen ontwikkeld zouden zijn. Koppel dat aan het succes wat IT (Incredible Technologies) heeft gehad met hun Golden Tee Golf. Koppel dat aan het feit dat we altijd bezig zijn geweest om de ‘look and feel’ van het flipperen continu te verbeteren.

Dan zou je naar een flipperkast lopen en zien dat er op dat moment een groot toernooi bezig is met een hoofdprijs van $22.389,-. Je gooit er $5,- in voor de eerste 3 minuten en haalt je pasje door de gleuf en de game komt tot leven. “Goedemiddag Mr. Bond”. De game denkt dat je Mr Bond bent omdat dat de naam is die je hebt ingevuld toen je je spelerspasje liet maken. “De vorige keer dat u speelde haalde u level 7. Wilt u doorgaan?” Tegelijkertijd downloadt de game de meest actuele spelerstips van het internet en twittert er voor je op los: “Mr Bond is net begonnen aan level 8.” Als je klaar bent met spelen wordt de hele ervaring voor je samengevat in een korte video en naar Youtube ge-upload.

Flipperkastontwerpers drukken vaak hun stempel op de games die ze ontwerpen. Steve Ritchie-games zijn bijvoorbeeld erg snel en hebben veel flow. Is er een bepaald stempel dat Dwight Sullivan drukt op de games waar hij bij betrokken is?Lonnie Ropp, mijn voormalige baas bij Stern, riep vaak dat een feature wat hij “a second economy” noemde mijn trademark is. Een second economy feature is een feature waarbij je tijdens het spel naast punten nog iets anders verzamelt. In Playboy zou je bijvoorbeeld Bunnies verzamelen. Op een bepaald moment kan je tijdens het spel de verzamelde objecten inruilen voor iets cools. In sommige games werkte dit beter dan in andere. Ik heb deze feature overigens niet bedacht, maar ik gebruik het wel graag.

Ik geloof wel dat ik een andere feature bedacht heb die belangrijk is. In WHO?dunnit geeft het Mystery target je wat je op dat moment nodig hebt . Althans, dat is het idee. Het is geen random award, maar vooraf bepaald. De game kijkt naar wat de speler aan het doen is en probeert iets te geven wat op dat moment nuttig is. Door de jaren heen werd dit vaker gebruikt en daarom zit het in meer games. Vaak is het een target. In �4 is het een rij targets die CHLOE spellen. Dat leek me wel gepast omdat ze in de serie Jack probeert te helpen en hem te geven wat hij nodig heeft. Van verschillende ontwerpers zijn gelijkenissen terug te vinden in de games die ze ontworpen hebben. Zijn er nog afbeeldingen van jou terug te vinden in de games waar je aan hebt meegewerkt?Ik kom een paar keer voorbij in het dotmatrixdisplay en op de kopruit van Champion Pub. Pat McMann heeft volgens mij een geweldige prestatie neergezet door verschillende WMS engineers in die kopruit te vereeuwigen. Uit mijn hoofd zie je van links naar rechts: mij, Pete Patrowski, Pat zelf, Paul Barker, Linda Deal, Steve Kordek en Jim Patla.

In Creature from the Black Lagoon ben ik gefilmd als de Peeping Tom die in elkaar wordt geslagen. Dat was een nogal pijnlijke

opname. Ze stonden er op dat het echt leek. Het is verbazing-wekkend dat toen de game getest kon worden door WMS personeel, de mensen in de rij stonden om die mode te kunnen spelen. Ik heb geen idee waarom ;)

Ik ben er ook altijd trots op geweest om te vertellen dat mijn naar de handle grijpende hand te zien is op het display van T� als de speler zijn bal niet snel genoeg afschiet.

De kopruit van The Champion Pub, met uiterst links Dwight als de fotograaf.


Verzamel je flipperkasten of heb je (je eigen) games thuis staan?Ik zou niet zeggen dat ik ze verzamel, maar ik heb er wel een paar. Momenteel: Revenge from Mars, High Speed, Road Show, Terminator 2, WHO?dunnit en Star Trek: The Next Generation. Ik heb de afgelopen jaren verschillende games verkocht. Soms had ik daar achteraf spijt van, maar ik heb nooit een arcade thuis geambieerd. Een paar games is voldoende.

Welke game was het leukst om aan te werken en waarom?Star Trek The Next Generation. Het ontwerpteam was een geweldige groep talentvolle mensen, wat het werken nog leuker maakt. Plus dat ik sinds mijn vijfde al lid ben van de Church of Star Trek. En ik ben naar de Paramount Studios geweest waar ik door de Enterprise kon lopen.

Op welke game waar je bij betrokken was ben je het meest trots, of is volgens jou het best?Ik ben erg trots op WHO?dunnit. Barry Ousler en ik hebben die samen ontworpen. Het was de eerste game waar ik veel meer te zeggen had dan daarvoor.

Als we kijken naar de games waar je aan gewerkt hebt, dan blijkt dat je verschillende functies hebt gehad. Wat is normaal gesproken je rol? En hoe werkt het precies? Iemand bedenkt een idee en dat vertaal je dan naar game code, of breng je zelf ook ideeën aan?Door de jaren heen heb ik verschillende rollen gehad: ontwerper, programmeur, grunt. Normaliter was mijn rol een mix van hoofdprogrammeur en game ontwerper. Dat is ook de rol die ik graag heb. Een rol waar de game / speelveldontwerper en ik vanaf het begin nauw samenwerken.

In de beginfase komt de ontwerper met een thema. Daar komen veel factoren bij kijken. Als het thema gekozen is, gaan we kijken wat we willen doen met het spel. De ontwerper gaat dan een speelveld tekenen en nadenken over toys enzo. Als dat begin er eenmaal is, worden er andere mensen bij gehaald om te helpen met brainstormen en het verder uitwerken. Vanaf dat moment hou ik het overzicht op alles wat niet fysiek is. Dotmatrix art, muziek, spraak, spelregels, choreografie, waar de inserts /lampjes geplaatst worden. Ook maak ik dan een begin met de software met daarin de basisregels van het spel. De ontwerper doet de rest: speelveld layout, kinetics, toys, productie aangelegenheden, de lijst van benodigde onderdelen samenstellen en ball traps oplossen. Al die tijd overleggen we hoe we elkaar kunnen aanvullen. Ook zijn we beiden betrokken bij het aansturen van het kopruit artwork, kabinet, speelveld en dergelijke.

Na bijna 10 jaar bij WMS te hebben gewerkt, was je één van de eerste voormalige WMS medewerkers die bij Stern werd aangenomen. Uit het Topcast interview met Keith Johnson (zie Spinner 4 – 2008, pagina 20-22) heb ik begrepen dat het er bij Stern anders aan toe ging. Wat kan je vertellen over die periode?

Stern verschilde op een aantal punten van WMS. Voornamelijk de grootte: Stern is kleiner. Het valt me nu pas echt op hoe de omvang van een organisatie bepaalt hoe de dagelijkse gang van zaken is. Bij het kleinere Stern viel het op dat iedereen veel meer taken had en bij verschillende processen betrokken was. Dat betekent dat men dus meer verantwoordelijkheden heeft. Was het voor jou als programmeur anders om bij Stern te werken, vergeleken met waar je bij WMS aan gewend was?Niet echt, als je kijkt waar ik verantwoordelijk voor was. Mijn functie was bijna hetzelfde: je best doen om een leuke game op tijd af te hebben.

Het probleem bij Stern was vooral de beperkte tijd die we kregen om een game echt leuk te maken. Lonnie beweerde altijd dat tijdschema’s krapper waren bij Stern. Dat is niet waar. Bij beide bedrijven was de tijd om een flipperkast te ontwerpen ongeveer gelijk. Voor elke game werd ongeveer een jaar uitgetrokken vanaf de eerste schets tot aan de productie. Het probleem bij Stern is vooral de tijd die aan het begin van het jaar werd besteed aan de beslissing wat het thema zou worden en het traject tot aan het eerste whitewood (= eerste speelbare speelveld, zonder artwork - red). Dat deden we veel beter bij WMS.


Het is voor mij en een hoop anderen heel helder dat hoe eerder je een spelend whitewood hebt, hoe beter het is. Het geeft je tijd om de spelregels aan te passen en om te ontdekken wat er slecht is. Dan is er ook tijd om dat te vervangen door nieuwe ideeën. Voor mijn gevoel is dat ook de belangrijkste reden waarom Stern / Data East mindere flipperkasten hebben geproduceerd.

Als we kijken naar de games die Stern heeft gefabriceerd vergeleken met de jaren ’90 games van WMS, dan kunnen sommigen concluderen dat het veel leuker was voor het ontwerpteam om bij WMS te werken. Daar leek meer ruimte voor creativiteit, minder gelicenceerde thema’s met alle beperkingen die daarbij komen kijken, meer tijd, meer uitdagingen en dergelijke. Klopt dat?Het was leuker om bij WMS te werken dan bij Stern. Er waren een hoop redenen, inclusief alles wat je net noemt. Alleen toen de donkere wolken verschenen (elke 3 maanden dreigende ontslagen) werd het minder leuk bij Williams.

Keith Johnson en Lyman Sheats (twee collega ontwerpers / programmeurs - red) zijn zeer goede flipperaars. Hoe staat het met jouw flipperkwaliteiten?Vergeleken met hen ben ik een hele slechte speler. Ik hou er van om te spelen en ik dacht dat ik best goed was, tot ik bij WMS ging werken en ontdekte dat ik dat niet was. Ik denk wel dat dit in mijn voordeel heeft gewerkt. Ik heb er altijd op aangedrongen dat de games waar ik aan werkte leuk waren voor flipperaars van mijn niveau. Ik heb altijd geloofd dat mijn niveau en dat van de gemiddelde speler in de kroeg redelijk overeenkomen. Zodoende heb ik mijn skills als uitgangspunt genomen.

We hebben Gary Stern vaak genoeg horen zeggen dat diepe spelregels in een flipperkast wat hem betreft niet nodig zijn. Sommige ontwerpers zijn het daar niet mee eens. Sommige Stern games hebben een diepe set spelregels, andere games hebben incomplete software of minder diepe spelregels. Is een diepe set spelregels een budgetkwestie? Of ligt het aan de (krappe) deadline? Of doet de programmeur wat hij denkt dat het beste is?Is budget en deadline niet hetzelfde? Hoe dan ook: elke game waar ik bij Stern verantwoordelijk voor was, is met complete software in productie gegaan en de diepte van de spelregels was volledig mijn keuze: soms goed, soms minder goed.

Ik vind dat het belangrijk is dat de game leuk is voor spelers van elk niveau dat op een kast af kan lopen om er op te spelen. Daarom denk ik dat de meeste mensen ook geen flipperkast-ontwerper kunnen zijn. Je moet rekening houden met spelers van elk niveau. In mijn beleving zijn er 3 soorten skill levels: de nieuwe, beginnende speler, de gemiddelde speler en de goede speler. Voor elke groep spelers moet de game leuk zijn.

De geldla wordt voor het grootste deel gevuld door de gemiddelde speler. Ik geloof dat ongeveer 80% van de spelletjes door deze groep gespeeld wordt. Daar werd bij Stern veel over gediscussieerd. Natuurlijk hadden we geen echte gegevens, dat zou dom zijn, maar ik weet dat ik gelijk had. Deze spelers zijn de jongens die onderweg van hun werk naar huis even stoppen om een biertje te drinken en een beetje te flipperen. Voor mij was het het belangrijkste om een game te maken waar deze spelers zich door uitgedaagd voelden. Dat betekent dat er lastig haalbare doelen in moeten zitten op een uitdagende afstand van de startknop. Een game dat dit dat erg goed deed was Monster Bash. Dat is meteen ook één van mijn favoriete games, waar ik zelf niet aan gewerkt heb. Deels omdat het een wizard mode had (Bash, niet Rock) die ik maar met moeite eens in de zoveel tijd wist te halen. Dat was een uitdaging voor me en ik denk dat mijn niveau gelijk staat aan dat van de groep gemiddelde spelers.

De nieuwe, beginnende speler brengt op zich (letterlijk) weinig geld in het laatje, maar is nog steeds belangrijk. Hij is de toekomst van het flipperen en dat deze speler weinig lol heeft tijdens het spelen is een grote bepalende factor voor de staat waarin de flipperindustrie zich momenteel bevindt. Flipperen is van oorsprong een erg verwarrend spel. Zelfs al vóór je op de startknop drukt. Als je alleen al naar het speelveld kijk denk je “huh?”. Dus als die speler de eerste hindernis genomen heeft en besluit op ‘start’ te drukken, moet hij: 1) plezier hebben en �) in ieder geval een béétje begrijpen wat er gaande is. Het is OK als hij het niet helemaal begrijpt. Ik denk dat het zelfs niet uitmaakt of hij het begrijpt. Mensen vinden het prettig om een idee te hebben waar ze mee bezig zijn en de rest te ontdekken als ze een paar spelletjes gespeeld hebben. Althans, dat is mijn filosofie. De magie zit hem in niet te overweldigend over te komen in het begin.

“Voor mijn gevoel is flipperen dood sinds het einde van de jaren ‘90.

Gary Stern houdt het aan de noodbeademing.

Dat houdt een potentiële wedergeboorte tegen.”


De goede speler. Eigenlijk zijn er � groepen goede spelers die ik gewoon even op één hoop gooi omdat er nogal wat overeenkomsten zijn en het is moeilijk om onderscheid te maken. 1: de spelers die erg met flipperen bezig zijn, de kasten goed kennen maar niet over de beste skills beschikken. �: de spelers die wel over de juiste skills beschikken en net zo enthousiast zijn als de spelers uit groep 1. Dus: hobbyisten en wedstrijdspelers. Om eerlijk te zijn heb ik zo min mogelijk geprobeerd me om deze groep zorgen te maken. Ze zijn wel belangrijk, dus ik stop wel altijd een wizard mode in mijn games die ik zelf waarschijnlijk nooit haal als ik een potje speel. De tijd die ik aan zo’n wizard mode besteed, rechtvaardig ik omdat de gemiddelde speler zo ziet dat er nog meer in de kast zit, zodat ze het blijven proberen.

Helaas heeft Stern je als programmeur aan de kant gezet. Heb je al een nieuwe baan?Yep! Ik ben momenteel weer terug bij WMS Gaming, voorheen Williams. Ik heb het naar mijn zin en het voelt alsof ik weer thuis ben. Hoe zie je de toekomst van het flipperen? Denk je dat Stern het redt? Heeft een nieuwe fabrikant vandaag de dag misschien kans van slagen? En is er een kans dat Stern je nog inhuurt voor toekomstige projecten?Ik zie de toekomst van flipperen erg somber in. Het is moelijk om te voorspellen of Stern zal overleven. Het hangt er ook vanaf hoe je ‘overleven’ definieert. Elke andere fabrikant moet wel volslagen gek zijn om vandaag de dag nog iets te proberen in de flipperbusiness. Ik heb het erg naar mijn zin waar ik nu zit en heb geen behoefte om terug te keren naar Stern.

De laatste game waar je aan gewerkt hebt was 24. Wat was je rol daarin?�4 is een thema wat ik al lang wilde doen. Het was logischer geweest om het meteen na de eerste paar seizoenen te doen, toen de show nog nieuw en ‘hot’ was. Maar ik was blij om er aan te werken, omdat ik een fan van de show was, ook al wist ik dat het vandaag de dag geen geweldige licentie meer zou zijn.

Voor ik wegging heb ik bepaald welke kant de game op moest gaan. Steve Ritchie deed wat hij moest doen: een snel spelend speelveld ontwerpen met een paar toys. Daar heb ik weinig invloed op gehad. Ik heb wel aangegeven welke inserts waar nodig waren en waar de bal moest stoppen om animaties te kunnen tonen, zoals op de ramp. Mijn hoofd-spelregels voor 24 zouden wat anders worden dan bij gewone flipperkasten. Maar ik vond ze goed bij het thema passen en ik was er zeker

van dat de speler ze snel zou begrijpen. Daarna heb ik Steve overtuigd in te stemmen met mijn spelregel-ontwerp.

Nadat zowel Steve Ritchie en jij op straat kwamen te staan is 24 verder ontwikkeld door de overgebleven crew. Hebben je voormalige collega’s nog contact gehouden om ervoor te zorgen dat de game werd wat jullie voor ogen hadden, of zijn ze een andere richting op gegaan?Eigenlijk allebei. Lonnie haalde Gary Stern over om me nog voor een paar uur in te huren nadat ik ontslagen was. Ik heb geprobeerd de visie achter de game en hoe ver de game ontwikkeld was, over te brengen. Ook heb ik aangegeven wat het idee was achter de software die ik geschreven had en wat ik dacht dat nog gefikst moest worden.

Onlangs ben ik weer bij Stern langs gegaan o.a. om �4 voor het eerst te spelen. De game is behoorlijk anders dan wat ik voor ogen had. Een aantal kern-elementen die ik er in had gestopt, zijn er uitgehaald en het fundamentele verloop van de game is veranderd.

Toch kan ik het ze niet echt kwalijk nemen. Iedereen moet de game op hun manier maken. Ze hebben de game meer mainstream en algemeen gemaakt. Dat is een veiligere weg gezien de tijd die ze hadden. Ironisch genoeg zijn een aantal basisregels veranderd, precies zoals Steve en ik de game vanaf het begin wilden maken.Eén ding dat ik echt niet begrijp is dat toen ik de game speelde er geen klok was en geen “BEEP THUMP” geluiden. Dat zijn twee essentiele kenmerken van de show. HOE KUN JE EEN FLIPPERKAST VAN �4 MAKEN EN DIE MISSEN?

Dwight samen met Sharkey’s Shootout ontwerper John Borg


Technische vragen

Vertel eens hoe wordt een flipperkast geprogrammeerd? Welke stappen worden dan genomen? In wat voor omgeving / platform wordt de gamecode ontwikkeld? Wat voor soort assembler wordt gebruikt om uit te komen op de bestandsformaten die gebruikt worden in Eproms of de huidige files die Stern gebruikt?

Het komt er op neer dat je dagelijks software aan het schrijven bent in een soort tekst-editor. Die verzamel je, link je en zet je over naar een flipperkast die je naast je bureau hebt staan. Je test de software en zo herhaalt zich dat steeds.

De meeste tijd van mijn loopbaan ontwikkelden we de software met een 6809 assembler. Dat zijn erg trage 2MHz computers. Vergeleken met vandaag de dag zijn gewone PC’s 8 x zo krachtig en 1000 x sneller. Alleen tijdens de ontwikkeling van Pinball 2000 en de laatste paar jaar bij Stern hadden we snellere processoren en konden we software schrijven in C++.

Als je met een nieuwe game begint, is het eerste wat je wilt is zorgen dat je whitewood flippert. Dat betekent dat elke keer dat je een schot maakt de bal ergens heen gaat en als er een speciaal onderdeel bij betrokken is, de bal weer terug komt. Je begint dus met een lege flipperkast, een paar standaard files die je in staat stellen om lampjes, switches, spoelen en dergelijke te definiëren. Als het goed is worden de switches gelezen als de bal ze activeert. Je werkt met vectors waar je je high level regels schrijft. Daarna leg je het operating systeem uit dat er onderdelen zijn die een bal kunnen vasthouden en een spoel moeten aansturen om de bal terug te krijgen. Als dat allemaal werkt, kan je je whitewood voor het eerst bespelen. En dat is precies wat ik dan doe. De bal rond spelen. Daardoor leer je wat er leuk is aan het ontwerp.

Dan begin je na te denken over speciale drivers die je nodig hebt voor speciale onderdelen op het speelveld die niet standaard zijn. Die hebben hun eigen aansturing nodig. Alles wat geen popbumper of een slingshot is heeft software nodig om te laten doen wat je wilt dat het doet in het spel. Dus daar schrijf je speciale files voor. Als het goed is, kun je niet alleen de bal rondspelen en komt hij altijd terug, maar kan de bal ook andere dingen doen. Bijvoorbeeld op een ramp van richting veranderen, of van richting veranderen op een ronddraaiende schijf.

Daarna ga je files toevoegen die je hoofdspelregels vormgeven. Voor mij zijn dat de spelregels die je nodig hebt om vanaf het moment dat je de startknop indrukt tot aan de laatste hoofdmode van het spel te komen. Wat die mode ook mag zijn. Daarna voeg je meer files toe. 2 of 3 per feature of spelregel in de game. Hieronder vallen multiballen, modes, mystery features en dergelijke. Al deze features worden weer geactiveerd door de switch vectors. Als je hier eindelijk klaar mee bent, heb je een paar dozijn files met gamecode die elk hun eigen functie hebben.

Hoe programmeer je de software om te reageren op wat er op het speelveld gebeurt? Zijn dat series if-then-else regels?Nee dat zijn het niet. Het programmeren van een flipperkast is real time actie. Dat betekent dat de software reageert op wat er op dat moment op het speelveld gebeurt. Als een switch geactiveerd wordt, wordt een bepaald stuk software gestart. Dat noemen we een vector. Elke vector is verantwoordelijk voor het starten en uitvoeren van de software die op dat moment nodig is. Alle scoring wordt ook door de vector bijgehouden. Ideaal ‘denkt’ een vector niet zelf na, maar is het slechts een lijst van regels die andere software aansturen.

// This is a switch vector for the left top lanevoid swd_top_lane_left(void){// this will also award completing the lanes if neededScore_t score = award_top_lane(); // this will do all the generic work for all scoring switchesaward_generic_switch(score, S_TOP_LANE_SW);}

In het bovenstaande voorbeeld kan je zien dat deze switch niet veel code nodig heeft om alles te doen wat een top lane moet doen. Door de code eenvoudig te houden zoals hierboven maakt het lezen ervan makkelijker en ook eenvoudiger te fixen als er toch iets niet klopt.

Hoe programmeer je de prioriteiten in bijvoorbeeld het aansturen van spraaksamples of licht-animaties?Op een hoog niveau werken lamp-effecten, geluidseffecten en display-effecten allemaal op dezelfde wijze. In elke game is een lijst met effecten. Elk effect heeft een nummer toegekend gekregen dat de prioriteit aangeeft. Als de software een bepaald effect wil afspelen, dan wordt dat effect opgevraagd. Het systeem kijkt wat er op dat moment al loopt, vergelijkt de prioriteiten en beslist of het verzoek uitgevoerd wordt of niet. De truc is dus om elk effect een prioriteit te geven waarmee het aan bod komt, maar niet te hoog omdat het anders andere effecten afbreekt.Moet je als programmeur elk lampje in een lamp effect apart aanroepen, met een tijdcode ofzo, of zijn er eenvoudigere manieren om dit te programmeren?Er wordt niet met tijdcodes gewerkt. Vaak moet je inderdaad exact specificeren wanneer welk lampje aan gaat en in welke volgorde. Lichtshows maken is een kunst op zich waar je echt wat talent voor nodig hebt om het er echt goed uit te laten zien. Als je alleen weet hoe het moet, kan je in de buurt komen.

Vaak is het niet goed om een soort tool te ontwikkelen die van alles kan. Elke keer als je namelijk denkt dat je de tool helemaal goed hebt, bedenkt iemand anders weer iets nieuws wat die tool moet doen. Dat moet je dan weer toevoegen. Voor je het weet heb je een soort monster van Frankenstein, dat bestaat uit allerlei verschillende onsamenhangende codes. Het is beter om een oplossing te bedenken voor het probleem dat je aan het oplossen bent en die te ontwikkelen.

Als je een flipperkast ontwikkelt, wil je niet beperkt worden door wat een tool kan doen. Je wilt kunnen zeggen “Laten we iets maken dat het kan regenen in de game” en dan ga je uitvinden hoe je dat voor elkaar krijgt. Als je beperkt wordt door wat een tool kan, krijg je alleen maar dezelfde games.

Is er een reden waarom de broncode om flipperkasten te programmeren niet beschikbaar is voor anderen? Playstation bijvoorbeeld stelt de code om spelletjes te programmeren beschikbaar voor softwarebedrijven die de spelletjes voor de Playstationconsoles ontwikkelen.

Dwight naast een whitewood van Pirates of the Caribbean


Meer Dwight Sullivan online

Sinds januari 2008 houdt Dwight Sullivan een blog bij op internet. http://mypinballblog.blogspot.com. Op zijn blog beschrijft Dwight in verschillende artikelen o.a. hoe hij in de game industrie terecht is gekomen, over de samenwerkingen met andere bekende flipperkast ontwerpers, het einde van de flipperdivisie van Williams, zijn begin bij Stern en verschillende achtergrond verhalen over de totstandkoming van verschillende van zijn ontwerpen. Zo wordt het verhaal

achter het spel van Who Dunnit en Junk Yard uit de doeken gedaan. Ook worden enkele easter eggs prijs gegeven, inclusief de lang mysterieus gebleven brick video mode uit Star Trek TNG. Daarnaast vertelt Dwight over zaken die komen kijken bij het ontwerpen van een flipperkast.

In het meest recente artikel verklapt Dwight dat hij samen met Steve Ritchie aan ‘�4’ werkt. Dat geeft aan dat Dwight al enige tijd geen niet geblogd heeft. Om daar wat aan te doen is Dwight voornemens om het interview uit deze Spinner in een aantal delen op zijn blog te plaatsen.

In de flipperwereld zou het helpen als er partijen zijn die bugs uit games halen, helemaal als Stern (of WMS in geval van oudere games) dat niet gaat doen.Ik weet het niet echt eigenlijk. De belangrijkste reden is dezelfde voor al dit soort verzoeken. Er is altijd een lijst met hoge prioriteiten afkomstig van Gary, die niet snel genoeg gedaan worden. Daardoor is er geen tijd voor dit soort zaken.

Is er een manier voor anderen om de game software uit te lezen een aan te passen?Er zijn mensen die dat voor elkaar gekregen hebben.

Wat denk je van een professionele userinterface waarmee anderen de spelregels, geluiden en dergelijke in een flipperkast kunnen aanpassen? De basissoftware stuurt de spoelen aan zodat daar niets mis kan gaan, maar spelregels en dergelijke kunnen wel door de eigenaar van de game bedacht worden. Als zoiets bijvoorbeeld zou bestaan voor Indiana Jones, dan zou iemand spelregels kunnen schrijven waar wel 16 verschillende modes in zitten, zelf geluiden toevoegen en dergelijke. Het resultaat is dat er voor 1 speelveld heel veel verschillende soorten spellen beschikbaar komen. Iemand kan het programmeren als een jaren 80 flipperkast en iemand anders kan voor hetzelfde speelveld de diepste set spelregels ooit schrijven.Ik denk dat je nu even niet beseft wat je vraagt. Ik ben het met je eens dat het geweldig zou zijn als zoiets bestond, maar het is niet uitvoerbaar. Zoals ik hierboven al aangaf: zodra je een tool hebt dat dat kan, bedenkt iemand iets wat de tool met al zijn voorgeprogrammeerde opties niet kan.

Als de tool te basic is heb je niets meer dan een blanco game. Dat is waar ik elke keer mee begin, dus daar bespaar je ook niets. Als je zoiets echt wilt doen, dan moet je gewoon de game in kwestie kopen en de software ontleden. Maak er een blanco game van door alle code die spoelen en lampjes aanstuurt weg te gooien. En daarna ga je nieuwe regels schrijven. Succes daarmee!

Is er nog kans op een home-ROM voor Star Trek TNG? Het schijnt dat er nog wat ongebruikte sounds in de roms zitten.In de toekomst? Not a chance. Er zijn al een aantal home ROMs voor ST:TNG. Ik meen dat alle geluiden die er in zitten in ieder geval in één van de home-ROMs gebruikt zijn. Je zal gewoon goed moeten zoeken naar iemand die die home-ROM heeft en de software kopiëren.

Zijn er nog games waar je aan gewerkt hebt waar je graag nog een software update voor ziet verschijnen omdat de huidige software niet af is of verbeterd kan worden?Who? Dunnit. Ik was altijd van plan om een Super Sleuth mode te maken voor als je alle moordzaken hebt opgelost. Destijds kwam het er niet van omdat het management ons schema omgooide met dat van een andere game. Daardoor moesten we maanden eerder klaar zijn.

Heb je nog wat afsluitende woorden over de toekomst van flipperen, flipperen in het algemeen of iets anders?Ik geloof dat als flipperen een paar jaar zou verdwijnen, minimaal vijf, het een betere kans heeft om weer populair te worden en een grote speler kan worden in de jacht op de tijd die mensen aan entertainment besteden. Je moet de wereld even laten vergeten dat flipperen bestaat om weer nieuw te kunnen zijn. Ik kan me indenken dat na een paar jaar een handvol mensen met verschillende achtergronden en ideeën elkaar vinden en flipperen opnieuw uitvinden vanaf nul. Dan voelt het waarschijnlijk als een moderne vorm van entertainment (wat dat dan ook mag zijn). Tegelijkertijd zouden ze al het goede van flipperen weten te behouden.

Ik heb geen wrok richting Stern. Ik denk alleen niet dat hun weg leidt tot een nieuwe opleving van de industrie. Voor mijn gevoel is flipperen dood sinds het eind van de jaren 90. Gary Stern is gewoon heel goed in flipperen aan de beademing te houden. Ik voel dat dat flipperen juist weerhoudt van een potentiële wedergeboorte.

Dwight werd recent ook geïnterviewd door Nick Marshall voor zijn rubriek Pinball Heroes: www.thepinballblog.com/2009/02/pinball-heroes-dwight-sullivan.html


Na een jaar afwezigheid, keert het Dutch Pin-ball Open terug in 2009 met de 12e editie. In 2008 ging de aandacht van het NFV bestuur naar het nieuwe NFV Funhouse, dit jaar is er weer tijd en energie om een groot evenement ‘buit-enshuis’ te organiseren. Het wordt weer een DPO volgens het beproefde concept: een combi-natie van wedstrijd & recreatie. We hopen begin oktober weer veel leden te mogen begroeten.

Locatie DPODe NFV heeft dit jaar Brabant gekozen als locatie voor het DPO, vandaar de Benelux Editie. In het Patronaat te Zeelst (ge-meente Veldhoven) zullen op 3 en 4 oktober 2009 de beste spelers uit binnen- en buitenland strijden om de titel Dutch Pinball Champion. Het Patronaat is een buurtcentrum waar onder meer de locale harmonie haar repetitieruimte heeft. Voor het DPO hebben we drie zalen tot onze beschikking waar zowel wedstrijd- als recreatieve spelers hun flipperhart kunnen ophalen. Ook is er een volledig vernieuwde bar waar de inwendige mens versterkt kan worden.

Wedstrijden.Ook dit jaar worden er diverse wedstrijden gehouden op het Dutch Pinball Open, met als hoofdwedstrijd het individueel kampioenschap.

Dutch Pinball Open2009

Individueel kampioenschapOp zaterdag 3 oktober is de kwalificatie voor de finale op zondag. Deze start om 12.00 uur. De opzet van de kwalificatie is dit jaar als volgt: er zijn 4 groepen van 5 kasten waarop een speler zijn beste score kan neerzetten. Het maximum aantal deelnemers aan de kwalificatie is 120 deelnemers, dus maximaal 30 spelers per groep. De 8 beste spelers van iedere groep gaan door naar de finaleronde.

De beste 32 spelers van de kwalificatie van zaterdag spelen op zondag de finale, samen met de 16 spelers die zich via de voor-ronden hebben geplaatst. Mochten er zich minder dan 16 spelers via de voorronden geplaatst hebben, dan zijn er bij de kwalificatie meer plaatsen ter verdienen.

Op zondag 4 oktober spelen de beste 48 spelers van het DPO 2009 de finale. Voor de winnaars zijn er mooie prijzen, waaronder de speciale flipperbeeldjes die ieder jaar aan de vier finalisten uitgereikt worden. Ook zijn er weer cheques te winnen voor het EPC 2010.

Voorronden.Wil je je reistijd beperken, of je kansen vergroten, dan kun je via voorronden in Nederland en België kans maken op een plaats in de DPO finale op zondag 4 oktober. In juli en september zijn er maximaal 16 finale plaatsen in de voorronden te verdienen.

�1NFV Spinner Magazine, jaargang 18, nummer �

Het minimaal aantal deelnemers aan een voorronde is 10. Bij iedere voorronde zijn een aantal finaleplaatsen te verdienen Bij 10-14 deelnemers: 1 plaats, 15-18 deelnemers: 2 plaatsen, 19-24 deelnemers: 3 plaatsen , 25-32 deelnemers: 4 plaatsen.

De voorronden zullen gehouden worden op de volgende data en locaties:

Aanmelden bij Lieven Engelbeen. [email protected]

Aanmelden bij Rob Capel. [email protected]

Aanmelden bij Peter. [email protected]

Aanmelden bij René Timmer, [email protected]

Deelname aan een voorronde is gratis, de gastheer kan eenbijdrage voor drinken en versnaperingen.

Teamwedstrijd De laatste jaren wint de teamwedstrijd aan populariteit. Het flippermotto: “It’s more fun to compete!” vormt hiervoor de basis. Aan het DPO 2007 deed dan ook het maximaal aantal teams van vier personen mee (12) en was de finale van hoog niveau. Met de vele buitenlandse teams had ook deze com-petitie een internationaal karakter. We verwachten voor de 12e editie van het DPO weer een sterk deelnemersveld. Inschrijving kan via dpo.nfvpinball.nl en het inschrijfgeld is 20,00 per team. Voor het winnende team hebben we een speciaal flipperbeeld-je. Heb je vragen over deelname neem dan contact op met Pat-rick Lemmens, hij organiseert ook dit jaar de teamwedstrijd. Zijn email adres is [email protected].

JeugdwedstrijdDe toekomstige DPO winnaars spelen op zondag tegen elkaar in de jeugdwedstrijd. In de afgelopen jaren en tijdens NFV eve-nementen heb ik vaak vol bewondering, en enige afgunst, staan kijken naar de flipperskills van onze kids. Om onze hobby in deze tijd onder de aandacht van de jeugd te houden is dit een zeer belangrijk onderdeel van ons flipperfeest. Flipperliefhebbers tot 16 jaar kunnen zich inschrijven. Minimaal aantal deelnemers is 8, maximaal aantal is 16 deelnemers. Voor de winnaars zijn er leuke prijzen, voor de verliezers een aandenken aan een leuke dag. Deelname is gratis.

DameswedstrijdBij voldoende animo zal er ook dit jaar weer een dameswed-strijd gehouden worden, ongetwijfeld onder de bezielende leiding van Jonathan Joosten. Minimaal aantal deelnemers is 8, maximaal kunnen er 32 dames deelnemen. Voor de winnares is er een mooie hoofdprijs in de vorm van een flipperbeeldje. Deelname aan de dameswedstrijd kost 5,00.

Naast de genoemde wedstrijden zullen er als vanouds side-games als “set the highscore” worden gehouden, waar-bij leuke prijzen te winnen zijn.

Merchandise en onderdelenshop.Wizard de Flipperkastspecialist is onze hofleverancier waar het gaat om onderdelen en technische support. Eduard zal dan ook weer aanwezig zijn op het DPO. Daarnaast hebben we natuurlijk onze eigen NFV stand met pinball merchandise, zoals flyers, mousepads, bekers, videobanden, manuals, shirts, flyerposters etc etc. De NFV stand is weer in de vertrouwde handen van Erik Boes.

Loterij.Vast onderdeel op het DPO is natuurlijk de sponsorloterij met als altijd de spectaculaire hoofdprijs: een echte dot-matrix flipperkast. Dit keer een ontwerp van John Popiaduk, volgens ingewijden één van zijn betere designs:

World Cup Soccer ‘94

Deze is absoluut de de aanschaf van wat loten waard. Natuurlijk hebben we naast de hoofdprijs nog vele andere fraaie prijzen zoals nieuwe translites en onderdelen-cheques. Loten kunnen worden gekocht bij de entree en de NFV stand. Behalve een kans op een mooie prijs steunt u met uw loten de NFV waardoor er meer activiteiten op flipperterrein kunnen worden ontwikkeld. Bij meer dan 900 verkochte loten zal er zelfs een tweede WCS verloot worden!!

3 en 4 oktoberin Zeelst

1000

vragen.

�� NFV Spinner Magazine, jaargang 18, nummer �

Vrijwilligers gevraagd:

Zoals bij ieder groot evenement geldt: vele handen maken licht werk. Het DPO wordt georganiseerd door vele vrijwilligers, waarbij een vaste kern dit fantastische flipperweekend al jaren mogelijk maakt. Wil je ook graag helpen om het DPO 2009 tot een succes te maken, meld je dan aan als vrijwilliger. We hebben o.a. hulp nodig bij open afbouw van de kasten, bij de entree, technische hulp bij storingen en scheidsrechters. Aanmelden kan per email: [email protected]. Geef ook aan bij welk onderdeel je graag je steentje bij wilt dragen.

Kastenaanbod.Zoals u van de NFV gewend mag zijn bieden wij tijdens het DPO een gevarieerd aanbod flipperkasten voor wedstrijd en recreatie. In Het Patronaat verwachten wij 80 kasten te kunnen opstel-len waarvan zo’n 50 kasten voor recreatiedoeleinden gebruikt worden. Wij moedigen u aan om aan de verschillende subwed-strijden deel te nemen, maar niets is verplicht natuurlijk.

Game XLOnze hoofdsponsor Game XL zal ons tijdens het DPO weer verwennen met een aantal mooie nieuwe Stern titels. NBA, 24, CSI, wie zal het zeggen, daarvoor is het DPO nog iets te ver weg. We laten ons graag verrassen.

Promotie DPO 2009: FlyerposterIn deze Spinner tref je als extra bijlage de DPO flyerposter aan. Plak hem voor je (auto)raam, in het cafe, buurthuis, verenig-ingsgebouw etc etc. Hoe meer we het evenement onder de aandacht kunnen brengen, hoe beter. Wil je het origineel liever houden dan is de poster binnenkort ook als download beschik-baar op de dpo site.

Tarieven en inschrijvenOm het DPO laagdrempelig te houden hebben we de entree-prijs niet verhoogd. De tarieven zijn:

Entree zaterdag: 10,00Entree zondag: 7,50Weekendpas: 15,00Deelname wedstrijd: 15,00Speciaal DPO shirt: 17,50

Speciale member deal: 30,00- Toegang DPO- Speciaal DPO shirt- 3 loten sponsorloterijMeerprijs deelname wedstrijd: 12,50

Inschrijven via de dpo.nfvpinball.nl vanaf augustus 2009. Hou de website in de gaten! Ook voor de openingstijden.

Zoals u ziet zijn alle ingrediënten aanwezig om samen een heer-lijk flipperweekend te beleven. Spelen op de leukste flipperkas-ten, een weerzien met oude bekenden, een uitje met het hele gezin. Welke reden u ook heeft we verheugen ons op uw komst.

No Balls, No Glory!

Namens het hele DPO team,Rob Capel, Coördinator


Kast meenemen? Nu de NFV zelf een kastencollectie heeft opgebouwd, mede door het kastenplan, is er een basis aanwezig om het DPO te kunnen organiseren. Het aantal kasten is echter niet voldoende om de gehele ruimte te vul-len, en het DPO is bij uitstek de gelegnheid om kasten te spelen die je niet zo vaak tegen komt. Wij doen dan ook een beroep op onze leden,om zelf een kast mee te nemen naar het DPO: bent u hiertoe in de gele-genheid dan stellen wij dit erg op prijs. Behalve onze waardering krijgt u gratis toegang tot het DPO en twee mooie flyerposters naar keuze. Wanneer u een kast meebrengt die je niet veel ziet of waarvan u den-kt dat andere leden het extra zullen waarderen erop te kunnen spelen is de organisatie u zeer dankbaar. Hoewel we niet de illusie hebben drie Cactus Can-yons of Big Bang Bar’s te mogen bewonderen hopen we het natuurlijk stiekum wel. Vanzelfsprekend kunt u ook een flipperkast meenemen met het doel deze te verkopen tijdens het DPO, voorwaarde is dan wel dat de kast tot zondagmiddag te spelen is. De kast die u meebrengt dient in goede technische staat te zijn.

Wanneer u een kast, of meerdere kasten meebrengt, kunt u dit melden bij Edwin Nijs, [email protected]. Bij voorkeur zo vroeg mogelijk zodat wij de invulling van de kasten goed kunnen plannen.











No Balls, No Glory!















No Balls, No Glory!





�3NFV Spinner Magazine, jaargang 18, nummer �

2009

Het Evoluonin Eindhoven

1 en 2November

Het Nederlands openflipperkampioenschap.

Topspelers uit diverseEuropese landenkomen strijden voorinternationale roemen erkenning.

Wedstrijden:

-Hoofdtoernooi (individueel)-Teamwedstrijd (4 spelers)-Dameswedstrijd-Jeugdwedstrijd-Sidegames

Recreatief:

Vrij spelen (geeninworp) op eengroot aantal topkasten uit diverseperiodes,waaronder denieuwste Stern(onder voorbehoud)

Informatie:

-Entree : per dag 12,50 euro weekeinde 20,00 euro-Deelname hoofdwed. 15 euro team-, dames-, en jeugdwed. 5 euro

Adres :Noord Brabantlaan 1a5662 LA Eindhoven

Meer informat ie v indt u op www.nfvpinbal l .n l/dpo2009

Op het NFV forum werd opgeroepen om een poster voor het komende DPO te ontwerpen. Hieronder staan de inzendingen van Arthur Dent, Jord Knapen, Christiaan Ribbens en Edwin Nijs. De winnende poster staat op de achterpagina en is ont-worpen door Rob Capel.

3 en 4oktober

oktober

�4 NFV Spinner Magazine, jaargang 18, nummer �

Paul Backer deed research naar de totstandkoming van Capcom’s eerste flipperkast: Pinball Magic. Paul traceerde menig bij het project betrokken persoon en vond hen bereid om zijn vragen te beantwoorden. Na ruim twee jaar e-mailverkeer verzamelde Paul de meest interessante uitspraken van het ontwerpteam en schreef een artikel dat in drie delen in de Spinner gepubliceerd wordt. In Spinnner 4 van 2008 stond het eerste deel, in Spinner 1 van 2009 stond deel twee. Hieronder volgt deel drie: ‘The Dark Side’

Was Pinball Magic de eerste flipperkast die gemaakt werd op de nieuwe lopende band? Was deze band speciaal gemaakt voor flipperkasten? Mark Ritchie::”De band was gebouwd voor alle flipperkasten die we van plan waren te bouwen. Op dat moment hadden we drie verschillende

ontwerpen in de pijplijn. Pinball Magic, Airborne and Breakshot.We waren zeker niet van plan om een eendagsvlieg te worden. We gingen voor alles of niets.”

William Pfutzenreuter: “Nou, het eerste spel was ‘Goofy hoops’. Maar de lopende band was nieuw, omdat dit Capcom’s eerste fabriek was in Arlington Heights. Een ander kant van het verhaal was dat er mensen nodig waren om in de fabriek te gaan werken. Onze fabriek draaide niet constant en dus was het niet mogelijk om fulltime personeel aan te nemen. In die tijd waren er echter een boel uitzendbureaus en Capcom nam uitzendkrachten aan. Maar er was een ander bedrijf in de buurt, genaamd US Robotics, die meer uitzendkrachten nodig had in verband met de modemgekte. Daarom was het voor Capcom erg moeilijk om personeel te vinden voor de productiegroep.”

Hoe was het om de lopende band in actie te zien en te horen?William Pfutzenreuter: “Het was geweldig om de Capcom fabriek werkend te zien, maar het was moeilijk om deze constant te ‘voeden’ met producten.”

Mark Ritchie: “Het was behoorlijk overweldigend. Om eerlijk te zijn dacht ik niet dat we het voor elkaar

zouden krijgen. Het was zo moeilijk om alles op zijn plaats te krijgen, omdat je met zo veel details rekening moest houden.”

In de productiehal was een flipperkast aanwezig met labels op ieder onderdeel van de kast. Kunnen jullie je herinneren waarvoor deze kast werd gebruikt?William Pfutzenreuter: “Er was altijd één complete kast (speelveld en

kabinet) aanwezig om alle verschillende onderdeelnummers te identificeren (met heel veel etiketten). Dit was de ’master guide’. Deze liet zien welke onderdelen waar geplaatst moesten worden.”

The making of Pinball Magic (deel 3)HOCUS POCUS PILATUS PAS, LEES ALLES OVER DEZE MAGISCHE FLIPPERKAST

Paul BackerCorrecties: Anja Hegteler

Mark Ritchie: Die kast stond bekend als het prototype. Deze is gebouwd door het engineering personeel en werd vervolgens overgezet naar de lopende band als een soort van wegenkaart voor het montageproces. Het was een instrument om onze monteurs en lijnvoormannen op te leiden en vertrouwd te maken met het montageproces. Door deze methode te gebruiken kon iedereen vertrouwd

raken met zijn stuk van de speelveldmontage en kon er ook vastgelegd worden welke submontages nodig waren voor iedere volledige montage. Voor iedere montagestap hadden we gedetailleerde tekeningen opgehangen bij ieder onderdeel om zo de door ons gewenste kwaliteit te kunnen garanderen.”

Het prototype bevat ook een kaart met daarop de namen van van de mensen die verantwoordelijk waren. Ik heb geprobeerd om de ondertekeningen te ontcijferen. Kunnen jullie de handtekeningen herinneren of ontcijferen?

Sam Zehr:“The Director of engineering: Dave Poole. Director of game design: Mark Ritchie. Game designer: Bryan Hansen. Reliability engineer: ik geloof ene Wally. Er was een Wally Welch, maar die naam klopt volgens mij niet.”

William Pfutzenreuter “Ik heb de foto laten zien aan enkele andere ex-Capcom collega’s zoals Tony Defeo, Steve Ritschdorff en Frank “Bluto” Panzek. Ze konden zich de laatste twee mensen niet herinneren (Manager of Mechanical engineering and Reliability engineer). Maar Steve dacht dat de ondertekening was: Mechanical engeneer - Horace

nog iets. Maar bij die naam ging bij geen van ons vieren een belletje rinkelen.”

Bryan Hansen:“Ik heb gekeken naar de scrollende namen op Pinball Magic en Flipper Football. De namen van Flipper Football lijken het beste te passen… Dus Manager of Mechanical engineering: Horace Rodriguez en Reliability engineer: Wally Pilot. Ik kan me echter ook een John herinneren. Voor Manager of Mechanical engineering hadden we twee mensen.”

Mark Ritchie: ”De juiste namen zijn: Director of engineering: Dave Poole. Director of game design: Mark Ritchie. Game designer: Bryan Hansen. Manager of mechanical engineering: Horace Rodriguez en Reliability engineer: Wally Pilot.

De illustraties bevatten veel verwijzingen naar Williams. Kunnen jullie iets vertellen over de persoon die een contract leest of de ontsnappende man met de ‘magische plannen’ onder zijn arm? Mark Ritchie: “Die illustraties gingen allemaal over de rechtszaak die Williams tegen ons aanspande. Dat was onze manier om Williams belachelijk te maken, omdat ze achter ons aan zaten en het ons onmogelijk maakten een bedrijf op

Pinball Magic op de lopende band.

Pinball Magic bijna voltooid. Let op de hoeveelheid dozen met voorraad in de achtergrond.

Mark Ritchie inspec-teert de lopende band.

Heeft iemand een nieuwe labelprinter voor zijn verjaardag gekregen?

Montagewerkers werken aan een Pinball Magic.

De kaart bleek een behoorlijke puzzel te zijn om op te lossen.


te starten. Python heeft de illustraties getekend. We waren behoorlijk kwaad op Williams, daarom was mijn houding van: ‘Ja, doe het maar’. Het is onschuldig genoeg en verteld ook het hele verhaal. We wilden wat strijd creëren. We wilden mensen laten weten dat we werden neergeschoten door de grote speler en dat wij als underdog alleen maar probeerden een gaaf product te maken.”

Sam Zehr” De ‘Wanted’ poster is natuurlijk Mark Ritchie. De personen die zwaarden schijten, de Pinball Critics, zijn toegevoegd nadat de oorspronkelijke kunstenaar Jeff Bush weg was. Jeff verliet het project toen al het artwork af was, dus het is niet zo dat hij ons in de steek heeft gelaten. Hoewel Python wel wat wijzigingen heeft toegebracht nadat Jeff weg was.”

William Pfutzenreuter: “De ontsnappende man was een referentie naar de W.P.I. (William’s Private Investigator). William’s had een privédetective gehuurd om foto’s te maken, ons afval te doorzoeken (dit heb ik zelf gezien!) enz. Ook in verschillende andere Capcom flipperkasten wordt verwezen naar de W.P.I. Het contract refereerde naar William’s onbekende manier om in het bezit te komen van contracten van mensen bij Capcom en naar andere ‘troep’. Tot op de dag van vandaag vraag ik me nog steeds af of de W.P.I. onze berichten hebben gekregen die we achter lieten in de weggegooide pizzadozen.”

Jeff Powell: “We moesten alle papieren versnipperen, omdat ons was verteld dat ze zelfs ons afval doorzochten om te proberen dingen te vinden. En natuurlijk waren er de verschillende bedreigingen en rechtszaken. Het had geen betrekking op mij persoonlijk, omdat ik niet van Williams kwam. Ik kwam uit het niets voor zover het de flipperwereld betrof.”

Bryan Hansen: “De persoon die staat afgebeeld met een verrekijker voor zijn ogen noemden we de W.P.I.. Links van ‘The Stage’ is een persoon die een ladder opklimt met onder zijn arm de ‘magische plannen’. Dat is de W.P.I. die onze ‘magische plannen’ steelt. Williams was aan het spioneren. Zo doorzochten ze het afval van Pfutz bij zijn huis. Ze waren echt wanhopig aan het worden. Aan de voorzijde van de fabriek controleerden ze bijvoorbeeld wie er in en uit kwam. Op een gegeven moment hadden ze het hele gebouw binnenste buiten gekeerd, maar er werd niets gevonden. Onze advocaten waren constant juridische veldslagen aan het vechten. Alles wat we ontwikkelden moest compleet uniek zijn. Onze flippers en onze ‘drop targets’ mochten op geen enkele manier lijken op de ontwerpen van Williams, zodat we ze niet de mogelijkheid gaven om ons aan te klagen. Ik denk niet dat Williams iets illegaals deed. Ik kan me ook nog een moment herinneren dat Python en ik na het werk in een bar waren in de straat waar ons kantoor staat. Toen we teruggingen, zagen we een persoon die ons afval aan het doorzoeken was met een groot licht. Phython was in voor een geintje en zei: ‘Stop, dit is de politie’.”

Python Anghelo: “Williams huurde een privédetective in om ons te vernietigen. Deze persoon doorzocht het afval en pakte ons versnipperde papier en plakte het weer aan elkaar.”

Hoe ontdekten jullie de W.P.I.’s?Bryan Hansen “In het begin, toen Capcom nog was

gevestigd in het kleinere gebouw, zagen we de detectives door de bosjes gluren of met verrekijkers in hun auto’s zitten.”

William Pfutzenreuter: “Op een dag toen er een heleboel werknemers begonnen aan hun eerste dag bij Capcom, betrapte de eigenaar van het gebouw een man die foto’s maakte van alle nieuwe werknemers die ons kantoor binnen gingen. Hij dacht dat het een inbreker was... Deze ‘inbreker’ verstopte zich in de bosjes op het parkeerterrein. De eigenaar belde de politie en toen de politie arriveerde liet de ‘inbreker’ een privédetective insigne zien. De politie liet hem toen gaan, omdat hij een ‘professional’ was en zich bevond op een openbaar parkeerterrein. Maar dit maakte ons ervan bewust dat een privédetective ons in de gaten hield. Later kwamen we erachter dat hij een privédetective van Williams was. De W.P.I. was niet één persoon, maar het waren steeds verschillende mensen met verschillende auto’s. Op een gegeven moment leerden we die te herkennen. De WPI wagens zaten namelijk altijd vol met aantekeningen, voedsel en een grote ijskist.”

Net voordat Pinball Magic werd uitgebracht, bracht Williams Theatre of Magic uit. Was dit toeval? Mark Ritchie: “We wisten dat zij de Theatre of Magic aan het maken warenop het moment dat wij onze kast aan het ontwikkelen waren. We hadden zoiets van ‘Maak je er niet druk over. De de onze zal beter zijn’. Maar het raakte ons wel. Het was een afleidingsmanouvre en weer iets wat het management van Williams deed om de focus weg te halen van wat wij aan het doen waren.”

Bryan Hansen: “De bedoeling was om Pinball Magic in de lente uit te brengen tijdens de ASI show, maar onze elektronica was niet 100%. Michael Stroll nam toen het besluit om Pinball Magic niet te laten zien. Dat was een goed besluit, want het ergste wat je in onze tak van industrie kunt doen, is een spel uitbrengen waar je nog problemen mee hebt. We waren de hele tijd in een strijd verwikkelt, dus er werd besloten om Pinball Magic in de herfst te laten zien op de AMOA show. Williams bracht haar Theatre of Magic uit op de lente show, die eigenlijk een sprookjes thema had. William’s ontwerper Popadiuk was halverwege het ontwerp toen het management in zijn kantoor kwam en hem vertelde dat het spel werd gewijzigd in een magisch thema, net als de Pinball Magic. Ze probeerden ons klein te krijgen op iedere manier die ze konden. Dat is ook één van de redenen waarom ze een magisch spel uitbrachten en het deden voorkomen dat wij van hen kopiëren. Technisch gezien kopieerden zij echter van ons.”

Python Anghelo: “Williams had geen plannen om een magisch spel te maken. Hier kwam ik later achter. Ze veranderde het thema naar magisch nadat ze wisten dat wij er mee bezig waren.”

Maakte het constante gevecht met ‘Big Bad Willy’ het team sterker? En spoorde het jullie aan om een nog beter spel te maken? Bryan Hansen: “Jazeker, we wisten dat we een fantastisch product hadden en we waren er klaar voor om de wereld te laten zien wie de baas was.” Scott Pikulski: “Ik was alleen opgewonden om het spel te maken. Ik had geen last van de druk van Williams. Wel herinner ik me dat ik afknapte toen ik Theatre of Magic zag. Het vergde jaren van luisteren naar verhalen om door te krijgen wat er politiek gezien allemaal aan de hand was.”

Mark Ritchie: “Absoluut. Python en ik waren woedend over wat er speelde. We waren erg bezig om naam te maken en iets uit

Iemand ontsnapt met ‘magische plannen’.

Verborgen op de kopruit staat een privé detective met een verrekijker.


te brengen dat niet minder dan spectaculair was. We gingen erg diep, omdat we wisten dat we iets nodig hadden waarmee we Williams zou overtreffen. Dat was een belangrijk deel van ons doel en daarin waren we unaniem.”

Python Anghelo: “Ja, we waren zeer gepassioneerd en toegewijd op dat moment. De oorlog met Williams maakte ons creatiever en beter, absoluut. Hoewel het onze levens erbarmelijk maakte. Het was erg stressvol. Je wilt je concentreren op het spel, op flipperen, niet op politiek.”

William Pfutzenreuter: “Nou, de markt heeft ons zeker geïnspireerd en Williams was om zijn minst 80% van die markt. Er waren een heleboel klachten over flipperkasten. Wij probeerden alleen maar om het flipperproduct te verbeteren om zo te kunnen concurreren en in leven te blijven. Ik ben altijd al geïnspireerd geweest om een fantastisch spel te maken waar klanten van zouden genieten om op te spelen (en niet te repareren). Deze keer had ik zeggenschap bij het maken van de hardware en niet alleen de software (dit is de reden waarom ‘Pfutz was here’ op de printplaten staat). Bij Capcom, waar ze veronderstelden dat ik een ‘gevaarlijke’ programmeur was, werd ik betrokken bij de hardware. Ik heb dit voor Stern gedaan (� jaar), Williams (1� jaar) en Capcom (4 jaar). We hebben ook naar Data East flipperkasten gekeken en wilden een beter product maken. Zelfs Data East had enkele ideeën die beter waren dan die van Williams. ‘Big Bad Willy’ gooide een heleboel middelen in de strijd om ons dwars te liggen. Ik heb gehoord dat er een bedrag van meer dan zes cijfers mee gemoeid was. Uiteindelijk hebben ze gewonnen.”

Python Anghelo: “Het verhaal van Pinball Magic en Capcom Pinball is een goed voorbeeld van hoe een kleine club met geweldige mensen wordt vernietigd door de mensen met het geld.”

Pinball Magic werd geïntroduceerd op de AMOA show in New Orleans. Wat kun jij je herinneren van deze speciale gelegenheid? Sam Zehr: “The AMOA show in New Orleans, waar we debuteerden, was een groot feest. Ik heb het bijna niet overleefd. Bryan, Python en ik hadden vaak ‘vergaderingen’ aan de bar die de hele nacht doorgingen.”

Scott Pikulski: “Het magische moment voor mij was toen we naar de show in New Orleans gingen waar Pinball Magic debuteerde. Capcom had een geweldig feest gegeven en er werd een speech gehouden door het hoofd van geheel Capcom. Het was een Japanse meneer die praatte met behulp van een tolk. De vertaling was ’We kwamen naar Chicago en legde een ei, dat ei is Capcom Pinball.’. Ik ben er zeker van dat het in het Japans motiverender overkomt.”

Olifanten zitten overal in het spelSam Zehr: “Op een gegeven moment kwam Python erachter dat de directeur van Capcom Japan, Kenzo en dan nog iets, van olifanten hield. Daarna verschenen olifanten overal. Het originele GameStar logo bevat een olifant en je zult zien dat ‘The Great Kenzo’ ook een olifant heeft.”

Bryan Hansen:” De olifant is in Japan een zeer symbolisch teken van prestige. Dat is de reden waarom je op de kopruit ziet dat Kenzo Tsujimoto een olifant op zijn vinger laat balanceren. Tsujimoto is een van de tovenaars. Hiji is tevens de oprichter en directeur van Capcom Japan.”

Python Anghelo: “De olifant wordt in Japanse en Oosterse culturen beschouwd als een magisch dier. Dit was mijn belangrijkste motivatie om olifanten in te brengen. Net zoals het konijn in ‘Het konijn uit de hoed’ truc. Allemaal prima

Deze foto is genomen op de AMOA show waar Pinball Magic geïntroduceerd werk. Links staat Sam Zehr, in het midden Scott Pikulski en rechts Bryan Hansen.

De stand van Capcom Pinball op de AMOA show van 1995.

Een van de olifanten in Pinball Magic.

Een alternatieve schets van het GameStar logo, getekend door Python Anghelo.

Kleine tekening op de processor kaart met de tekst ‘Pfutz was here’.


totdat ik ontdekte dat Tsujimoto ‘grote wijze witte olifant’ betekent in het Japans. Toen zeiden we: ‘Dit is een blijvertje’.”

Hoe was het om te werken met flippergoeroes als Python Anghelo en Mark Ritchie?Scott Pikulski: “Ik vond Python creatief, maar abstract. Ik praatte met hem zoals met iedereen, omdat

ik me niet bewust was van zijn verleden en zijn invloed op de flipperindustrie. Hij raasde meestal binnen, vertelde mij dat ik een ‘stille moordenaar was’ en liet me vervolgens alleen. Ik herinner me dat hij ons bij hem riep toen Theater of Magic werd uitgebracht. Hij wilde Pinball Magic helemaal veranderen en het Pinball Cabal noemen. We vroegen ons allemaal af hoe serieus we hem moesten nemen. Ik werkte met Mark aan Kingpin toen het nog een Casino thema had met blackjack modi en achtbanen. Mark was erg gestresst en stond onder grote druk.”

Sam Zehr:“Mark was een van de belangrijkste redenen dat ik naar Capcom ging, want ik was een grote fan van Fish Tails en Indiana Jones (ik heb nu een Indiana Jones kelder). Het was geweldig om iets over het ontwerpen van flipperkasten van hem te leren. Python was me er eentje; daar kon je ook goed mee gaan drinken. Python was op zijn best als het op creatieviteit aan kwam. Op het laatst raakte hij betrokken bij het maken van zakelijke besluiten en kantooraangelegenheden en dat is waarschijnlijk niet wat hij ambieerde. Je had ook nog Claude Fernandez, Ward Pemberton en Greg Kmieck,ontwerpers van de oude stempel, Mike Wheeler in de modelshop, Paul Johnson van het prototype laboratorium en Mark Coldebella, die de hardware ontwierp. En ik ben er zeker van dat er nog meer flipperjongens van de oude stempel zijn die ik vergeten ben.”

Jeff Powell: “Allereerst heb ik veel van de flippergoeroes en de andere mensen uit de industrie geleerd. Zoals Chris Granner die me veel hielp aan het einde van de ontwikkeling van Pinball Magic. Ik heb eigenlijk niet rechtstreeks met Mark Ritchie gewerkt tot het OCC Video flipperspel bij Incredible Technologies. Echter, Mark was wel degene bij Gamestar die me vertelde dat ik was aangenomen. Van Python heb ik een hele waardevolle les geleerd in de coin-op wereld. Ik vergeet nooit zijn rare dansje; op en neer zwaaiend met zijn armen

(mensen die Python kennen zullen het of begrijpen of met hun ogen rollen) en brullend in zijn dik Transsylvaanse accent, ‘Jeff, je moet het kabinet meer laten vibreren’. Zegen zijn hart. Hij is een gek mens, maar ik hou van hem. Omdat deze jongens mij aan boord hebben gehaald en mij een kans gaven, ben ik geworden tot wat ik nu ben.”

Wat was voor jullie persoonlijk het magische moment gedurende het project?Bryan Hansen: “Voor mij was dat het moment toen Pinball Magic eindelijk af was en we haar in de programmeursruimte acht uur achter elkaar hebben gespeeld. We legden de laatste hand aan de spelregels en hebben er gewoon als een gek op gespeeld. Op een gegeven moment kreeg ik een soort van beseft dat alles samenkwam op dat punt. Dat was voor mij het magische moment.”

Sam Zehr ”De kast afkrijgen was het magische moment voor mij. Gestart vanaf een punt zonder hardware, geen operating system en geen mechanieken van vorige kasten om op verder te bouwen (zoals pop-up bumpers en flippers)hebben we een flipperkast gemaakt. Erg gaaf. Ik was er gelukkig vanaf het begin af aan bij betrokken en leerde zo het complete systeem kennen.”

Mark Ritchie: “Het daadwerkelijk doen! Gezien de grote weerstand kregen we het toch voor elkaar. Het duurde alleen wat langer.”

Python Anghelo: “Het magische moment? Ieder moment, ieder op zich staand moment was magisch. Het was ook pijnlijk en erg verblijdend. Zoals een groot avontuur. Het beste magische moment was toen kleine jongentjes op en neer sprongen en lachten toe ze Pinball Magic

Tovenaar Kenzo op de kopruit met olifant.

Van links naar rechts Stan Fukuoka, Mark Ritchie, William Pfutzenreuter en Chris Granner naast Kingpin, Capcom’s nooit uitgebrachte laatste flipperkast.

Mark Ritchie en Sam Zehr halen herinneringen op over het Pinball Magic op een recente beurs.

Van links naar rechts Steve Blatspieler (Vice President of sales die is heengegaan), Python Anghelo, Manny De La Torriente (programmeur) en Bryan Hansen voor Flipper Football, Capcom’s laatste productie kas.

Detail van de prachtig getekende kopruit. Het gerucht gaat dat het jongentje in het midden van de ‘translite’ is gemodelleerd naar Hugh van Zanten.

�8 NFV Spinner Magazine, jaargang 18, nummer �

speelden. Op het moment dat ze de bal onder de ‘Magic wand’ zagen rollen, waren ze zo verbaast dat ze de bal verloren. Dat was fantastisch.”

Jeff Powell: “Ik denk dat het grootste magische moment was toen Pinball Magic van de lopende band rolde. Ik kon eindelijk een beetje ontspannen en zeggen: ‘Ik heb net mijn eerste flipperkast gemaakt’.”

William Pfutzenreuter: “Mijn magische moment was om te zien dat op de Pinball Magic werd gespeeld. Terugkijkend op het project is er een heleboel inspanning geleverd om deze eerste flipperkast van Capcom werkend te krijgen. Mijn hartelijke dank aan alle mensen die dit mogelijk hebben gemaakt.”

THANK YOU!!!Ik wil alle mensen bedanken die me de afgelopen drie jaar geholpen hebben:

- William Pfutzenreuter voor zijn bereidheid te helpen en het vinden van andere teamleden. Het was altijd leuk contact met je te hebben. Dank je en ‘may the force be with you’. - Sam Zehr voor alle achtergronden wandelgangverhalen. Dank voor het toesturen van de privéfoto’s. Weet je zeker dat je de ROM met de DOOM videomode niet kan vinden? - Mark Ritchie voor het nemen van de tijd om al mijn vragen te beantwoorden en inzicht te geven in wat nodig is om een flipperkast te produceren. - Bryan Hansen voor het creëren van een geweldig en unieke flipperkast. Voor je geduld om de meest uiteenlopende vragen te beantwoorden. De prototypefoto’s zijn geweldig! - Jeff Powell voor het vertelen van jouw Pinball Magic verhaal. AM radio rules. - Python Anghelo het was een unieke ervaring met je te kunnen praten over flipperkasten algemeen en Pinball Magic specifiek. Dank voor je openheid. - Scott Pikulski voor de codes van de verschillende easter eggs. Met Pinball Magic heb je enkele van de beste dot matrix animaties ooit gecreëerd. - Jim Schelberg voor al je support, de vele foto’s en de tijd die je heb genomen om teamleden te zoeken en te vinden. Ik zal onze mailconversaties over Pinball Magic missen.- Jonathan Joosten voor al je werk om het netjes in de Spinner te krijgen. En in kleur!- Leon van den Hurk en Eric Kriesch voor al jullie hulp bij het vertaalwerk. Het waren inderdaad meer dan twee A4’tjes.

Alle mensen die het mogelijk hebben gemaakt, van het ontwerpteam en ingenieurs tot de service techneuten. Deze foto werd genomen in het magazijn van Capcom net voordat de productieversie op de AMOA show werd uitgebracht.

Psssst…SECRET CODES!

Pinball Magic heeft vele easter eggs die geactiveerd kunnen worden door de volgende initialen in te voeren in het high score menu :SAM – Sam Zehr’s foto en geluidsfragmentDIO - Scott Pikulski’s foto en geluidsfragmentDAN - Dan Markham’s foto en geluidsfragmentPFZ - Bill Pfutz’s foto en geluidsfragmentJEF - Jeff Marshall foto en geluidsfragmentC G - Chris Granner foto en geluidsfragmentBRY - Bryan Hansen foto en geluidsfragment

De volgende initialen starten de video modes:BWL – Atari 2600 Bowling gameNTD – Atari 2600 Night Driver game (kan ook NDR zijn, weet ik niet meer zeker)

Het is ook mogelijk de foto’s en geluidsfragmenten tijdens attract mode te starten. Hiervoor moeten de flipperknoppen als drum ritmes worden ingedrukt:Sam Zehr – de eerste 32 beats van een Slayer song, lijkt op rllrllrllrllrlrlrllrllrllrllrlrr.Scott Pikulski – drie keer in het ritme van “Shave and a haircut” waarbij de laatste twee beats op de extra ball knop.

Video mode #3: Tijdens de ontwikkeling van het spel zat een eenvoudige versie van DOOM in de ROM verstopt.

BIO: Paul Backer

Mijn flipperleven met de grote jongens startte in 1979 met Star Trek. Vanaf dat moment had ik geen stoel meer nodig om het speelveld te zien. Bij deze flipperkast ontdekte ik de verborgen schakelaar onder het kabinet ontdekte. Het was me direct duidelijk; hier kon je een gratis spel mee verkrijgen, maar hoe? Een ander groot moment was met Black Knight 2000. Dit was de flipperkast waar ik voor het eerst mijn initialen in kon zetten. Heel gaaf! Dit was de tijd dat ik meer volwassen werd en mijn eigen beslissingen maakte. Beslissing één was meer tijd te spenderen in de lokale flipperhal en minder op school. Hoe belangrijk kan school zijn als je je eigen initialen in een spel van behendigheid kan zetten? Ik speelde voornamelijk Data East flipperkasten. Deze hadden meestal sterkere flippers en eenvoudigere regels. Ook was Lethal Weapon 3 de enige kast waar ik een vrijspel op kon halen na een paar biertjes. Het liep pas echt uit de hand toen ik er achter kwam dat je flipperkasten kon kopen. In 2000 kocht ik mijn eerste eigen flipperkast: Twilight Zone. Natuurlijk is één flipperkast geen collectie en volgde er meer. Mijn favoriete ontwerper is Brian Eddy en even ben ik de trotse eigenaar geweest van de trilogie: Shadow, Attack from Mars en Medieval Madness. Dat was de tijd dat ik meehielp met de start van de ‘Brian Eddypetitie’ om Gary Stern te overtuigen om Brian aan te nemen als flipperontwerper. Van de petitie heb ik één belangrijk ding geleerd; er leven minstens nog duizend andere mensen op deze aarde die net zo gek of misschien nog wel gekker zijn dan ik. Een andere website waar ik aan meehelp is www.pinballhighscores.org. Een online database om al je high scores bij te houden en te vergelijken met anderen. De laatste paar jaren is het flippervirus wat gekalmeerd en is de woonkamer weer een woonkamer. Naast het spelen, schoonmaken en praten over flipperkasten, heb ik veel plezier met het schrijven van flipperartikelen. Deze zijn meestal gebaseerd op interviews met de unieke mensen die deze flippers hebben gecreëerd. Met de hulp van velen is het deze keer een heel speciaal artikel geworden.


Uit de oude doos

Door Sven Mathijs

PINBALL SUMMER (1980)

Genre: komedie Een zomerse feel good movie en tevens een van de zeer weinige films die daadwerkelijk over flipper-kasten gaan. Een luchtige mix tussen films zoals MEATBALLS en TILT. Met erg typische personages zoals: 2 dikke vrienden, de saaie nerd, de vervelende lo-kale motorbende&.en genoeg hamburgers, cola, muscle cars en vrouwelijk schoon gehuld in bikini. ;-) Oer-Amerikaans dus.

Alles draait rond een flip-perkastwedstrijd in het plaatselijk lunapark van een klein stadje, com-pleet met flippertrofee (!) en de finalewedstrijd die gespeeld wordt op een, speciaal voor de film omge-bouwde flipperkast.

Ondanks dat de titel het zou doen vermoeden, zijn de flipperkasten helaas niet voortdurend in beeld, want er is immers een heel lichtzinnig verhaal rond de filmtitel opgebouwd (dat jammergenoeg bij momenten ook wat afwijkt van de filmtitel).

Maar de toch talrijke mo-menten dat ze wel in beeld komen zie je vele flipper-kasten en kopruiten uit de jaren zeventig zoals: Playboy, Paragon, Disco, Mata Hari, Space Odyssey, Power Play.

Als echte flipperliefheb-ber moet je deze film zeker eens zien als je de kans krijgt. Natuurlijk niet zozeer om het verhaal maar wel voor de nostalgische flipperkasten die de revue passeren.

Op videoband is deze film een heuse zeldzaamheid, maar hij is ondertussen gelukkig ook uitgebracht op (koop)DVD onder de ti-tel:PICK-UP SUMMER en is bestelbaar in de betere handel (als low budget titel).

CHECK IT OUT!!!!


De nieuwe STERN:

24 is nog maar net uit of de volgende flipperkast van Stern is al geleverd: NBA

Kenners herkennen de speelveldlayout als die van Sega’s Space Jam. Toch zijn het artwork en de inserts veranderd. Ook is er nu een spinnende disk in het midden toegevoegd. Michael Jordan en de Warner Bros broertjes staan dit keer niet op de kopruit. Voor de NBA kenners: Yao Ming, Shaquille O’Neal, Allen Iverson, LeBron James, Dwight Howard, Kobe Bryant, Dwayne Wade en Kevin Garnett zijn nu in de ruit te vinden.

Een ouder model flipperkast van zolder halen en deze wat aanpassen om er weer een nieuw exemplaar van te maken heeft Gary Stern al eens eerder gedaan. Hierdoor bespaart hij op het inhuren van ontwerpers. Er gaan geruchten dat de NBA primair gericht is voor de Chinese markt. Omdat flipperkasten daar niet voorkomen en NBA en basketball populair zijn geworden zou dat een mooie combo zijn.

Dankzij Game XL was deze NBA flipperkast zaterdag 4 juli in het NFV Funhouse te bespelen. De reacties waren positief: de flipperkast bleek voor velen mee te vallen en was lastiger dan verwacht.

Wordt vervolgd…


De nieuwste flippers vind je bij

GAME-XL

Game XL Friezenstraat 3, 5249 JT RosmalenT +31 (0)73 5222264, F +31 (0)73 5222287www.game-xl.nl, E-mail: [email protected]

Adve

rten

tie o

ntw

erp:

JJ

- Uni

groo

ve P

rodu

ctio

ns


Henk de Jager

UIT DE NFV COLLECTIE: MASQUERADE

De NFV collectie is de laatste jaren flink gegroeid en bestaat uit kasten van alle generaties. De liefhebbers van de EM-ers hebben zich verenigd en werken samen om de ‘Magische Machines’ uit de jaren 60 weer in topconditie te brengen. In deze Spinner beschrijft Henk de Jager één van de kasten uit die generatie: de Masquerade van Gottlieb.

Januari 1966. Terwijl het vriest in Chicago gaat het er warm aan toe in de fabriek van David Gottlieb aan Kostner Avenue. Een gemaskerd bal! Wat er te vieren was? Misschien het 35-jarig bestaan van deze succesvolle flipperkastenfabriek… Of was “Masquerade” gewoon zomaar een vrolijk thema voor een flipperkast? Laten we het daar maar op houden. Terwijl concurrenten Bally en Williams al de moderne tijd waren binnengestapt met strak artwork, puntentellers die tot 9999 punten konden registreren én volautomatische baluitgifte, bleef Gottlieb nogal behoudend. “Masquerade” was nog voorzien van grote blikken puntentelwielen, drie per speler plus een lampje voor scores boven de 1000. Maximaal 1999 punten dus! En niks strak artwork…, gewoon de onschuldige vrolijkheid die we al jarenlang op de flipperkasten zagen. Bovendien moest de speler, nog heel ouderwets, zelf de bal omhoog lepelen naar de afschieter.

Maar de uitvoering van deze kast, en het spelletje doen de hedendaagse verzamelaar watertanden. Allereerst is er de kopruitanimatie. Achter de ruit zien we hoe de “femme fatale” van het feest haar gezicht verbergt achter een waaiertje.

Tijdens het spel laat ze het geregeld zakken en krijgt de speler haar gezicht te zien. Het artwork is niet van Gottlieb’s vaste tekenaar Roy Parker. Parker was al ernstig ziek in die tijd, zodat Art Stenholm (die veel voor Bally tekende) dit ontwerp en dat van de volgende Gottlieb (“Central Park”) voor zijn rekening nam. En dat is goed te zien: Stenholm tekende eerder voor Bally een kast met hetzelfde vrolijke thema (“Big Day”, 1964), de overeenkomsten in het artwork zijn onmiskenbaar. Enkele maanden na “Masquerade” verscheen de laatste flipperkast die door de legendarische Roy Parker werd getekend: “Mayfair”. Kort na het uitbrengen van die kast overleed Parker.

Ondanks dat “Masquerade” niet zo “bij de tijd” was, werd het wel een favoriet van vele spelers. Dat is nu nog goed te merken: de meeste “Masquerade” kasten die je vandaag de dag nog aantreft zijn flink versleten. Het spel is dan ook heel boeiend. Verdeeld over het speelveld zien we vijf schietschijven (“targets”) waarbij een venstertje is aangebracht. Onder die venstertjes is een schijf met kleine


dia’s die de cijfers 2, 3, 4 of 5 óf een ster projecteren: de puntenwaarde van de betreffende target, waarbij de ster voor “1” staat, plus extra bal als dat staat aangegeven. Raak de bovenste bumper en de schijf draait om weer nieuwe cijfers bij de targets te vertonen, en ze dus allemaal van een nieuwe waarde voorziet. Boven in het speelveld, tussen de vier popbumpers, is een kring van 1� afzonderlijk verlichte pennetjes gemonteerd, waarbij de woorden M-A-S-K-E-D en B-E-A-U-T-Y zijn vermeld. Ieder pennetje dooft een letter als hij wordt geraakt. Bedoeling is één van de twee woorden volledig uit te schieten. De targetwaardes worden dan het tienvoudige van de geprojecteerde waarde. Worden beide woorden gedoofd dan worden de targets het honderdvoudige waard. Maar… slechts voor één schot: wordt de 100x waarde geïncasseerd dan reset alles weer terug naar 1x waarde. Zo kan het juiste schot maar liefst 500 punten opleveren, heel wat voor een kast met een tellercapaciteit van 1999 punten!

Aantrekkelijk is dat deze feature spel na spel doorgaat. Is de 100x target waarde verlicht en het spel voorbij, dan is het toch heel moeilijk de verleiding te weerstaan om niet nóg een muntje in te werpen. Ook kan het zijn dat speler 1 zo

aardig is de feature op te voeren, en speler � hem tijdens zijn spelbeurt incasseert. Om het opvoeren van de feature wat sneller te maken, zijn de letters M-A-S-K-E-D ook door middel van 6 rollovers te doven. Om de bal boven in het speelveld te houden (waar de meeste actie is) zijn midden op het veld twee extra flippers aangebracht.

Kortom: “Masquerade” is een geweldige kast om op te spelen, probeer het exemplaar in ons clubhuis maar eens! Qua vormgeving is “Masquerade” ook nog eens een sierraad in een verzameling. Komt u er ooit een tegen (Gottlieb bouwde er 3662 die bijna allemaal naar Europa werden verscheept), koop hem gerust! Ze zijn van die oer-degelijke zestiger-jaren Gottlieb kwaliteit, dus altijd weer aan het spelen te maken!


Sven Mathijs

Hier een bespreking van een erg knappe Gottlieb (Premier) flipperkast uit de jaren tachtig:Victory (1987)Type: systeem 80BProductieaantal: 3315Thema: sport/sci-fi

Het thema is formuleracing…..maar (nog) niet zoals wij die kennen, want deze wedstrijd speelt zich af in een nabije toekomst…..met zwaarbewapende racewagens!!

Om met de kopruitafbeelding te beginnen:Gottlieb (Premier) sloeg midden jaren tachtig een totaal nieuwe weg in voor hun afbeeldingen op kopruiten, namelijk: de fotografische afbeelding. Dit hebben ze voor het eerst toegepast met RAVEN in 1986 en dus ook bij deze VICTORY uit 1987. Op de kopruit (translite) staat een formulepiloot van zeer dichtbij afgebeeld, zich een weg racend en schietend naar…. de overwinningslijn! Het bijzondere aan

deze afbeelding is het grotendeels fotografische vooraanzicht van de formulewagen kompleet met gemonteerde boordmachinegeweren terwijl de roodkleurige wagen en explosies op de achtergrond eerder handgetekend zijn. Een kunstzinnige mengeling dus van tekenwerk en fotomontage. Maar… als je veel flikkerende lampjes gewoon bent achter een kopruit dan zal dit type afbeeldingen misschien wel een beetje teleurstellend zijn in die zin dat alles in de kopruit enkel verlicht wordt door 1 tl-lamp, dus geen lichteffecten.

Het kabinet:is helder rood van kleur met aan beide kanten een zeer grote, gedetailleerde afbeelding van zo een formulewagen in lichtgeel. Aan de zijkanten van de kopkast staat het Premier logo afgebeeld. Deze kast is beslist geen grijze mus, maar een echt opvallertje! Aan de schreeuwerige kleuren van het kabinet kan je al merken dat dit een kast is met veel actie… Dat belooft!

Het speelveld:Is eveneens een mengeling van tekenwerk en fotomontage. Ook hier zijn de kleuren rood en geel dominant aanwezig, zelfs op de speelveldplastics. Het speelveld heeft een bovenverdieping, eerder gesitueerd aan de rechterkant, waarop 2 kleine flippers zijn gemonteerd. Echt kenmerkend voor deze

flipperkast zijn de vele bruggen, banen en doorgangen. Deze komen een beetje in een groep samen aan de bovenkant van het speelveld en zijn daar zelfs zo opgesteld dat je met het blote oog nauwelijks kan volgen waar ze beginnen en eindigen, best verwarrend en mysterieus dus, maar dit zet uiteraard extra aan tot spelen en ontdekken. Een beetje rekening houdend met de periode waarin hij werd uitgebracht is dit zeker een flipperkast met veel spelinhoud. In de speelveldverlichting zijn de kleuren rood, geel en wit het talrijkst aanwezig, maar ook aan groen, blauw en ja…zelfs roze is gedacht.

Tijdens het spelen worden er mooie en stevige lichteffecten gecreëerd door middel van diverse flashers. Wel moet ik zeggen dat in de game over mode er helaas niet erg duidelijk zichtbaar sprake is van een lichtshow, het lijkt wel of de meeste lampjes dan wat onsamenhangend staan te knipperen. Dit in sterke tegenstelling tot bv. de HIGHSPEED van Williams die zelfs een jaar eerder op de markt kwam. Hier merk je dan toch wel aan dat Gottlieb (ook) op dit vlak een beetje achterliep (maar dit werd enkele jaren later ruimschoots goedgemaakt met het uitbrengen van de systeem-3 flipperkastmodellen). Noemenswaardig zijn de 2 grote, opvallende stroken met snelle looplichtjes, opgesteld langs de � uitgestrekte stalen banen. Tijdens het spelen worden deze stroken afwisselend aangestuurd wanneer de bal de linker- of rechter slingshot raakt. In game over mode is enkel de linkse strook permanent aangestuurd. Dit sfeervolle lichteffect is wel een blikvanger en doet vaag denken aan de tube verlichting in de MARS flipperkast (ook van Gottlieb) uit 1981.

Het geluid:Onmisbaar voor elke zichzelf respecterende flipperkast! Vanaf het moment dat je een spel start op de VICTORYbegint het visuele en hoorbare feest! Een leuke, opzwepende melodie zet vaart achter het hele flipperspektakel, met van die typische keyboard klanken zoals alleen Gottlieb (Premier) ze maakte in de jaren tachtig. Aan geluidseffecten ook geen gebrek: luide explosies, gierende banden en slipgeluiden, om de voornaamste te noemen. Bij een flipperkast uit de jaren tachtig mag spraak zeker niet ontbreken en ook hier is aan gedacht.Enkele citaten zijn: ‘‘get out of my way!’’, ‘‘gggreat shot!’’, ‘‘look out!!!’’, ‘‘new race..’’


Spelinhoud:Het winnen van deze dodelijke race is je missie! Dit doe je door de 7 checkpoints te passeren die verspreid zijn over het hele speelveld en daarna de finish line te bereiken. Het is wel zo dat je de checkpoints in volgorde moet passeren, je kan dus niet beginnen met bv.: nummer 5

en daarna nummer �. En dat is nu net het moeilijke maar tegelijk ook het uitdagende aan dit spel, de spanning stijgt werkelijk als je nog maar enkele stappen verwijderd bent van de eindlijn…

Hoe vlugger je een checkpoint kan bereiken hoe beter want dan behaal je de extra bonuspunten (checkpoint bonus) die je razendsnel in waarde kan zien dalen op het alfanumerieke score displayvenster in de kopkast. Deze flipperkast moet het dus hebben van stapsgewijze, erg goed gerichte schoten, zonder al te veel te talmen.Het spel begint al vrij moeilijk met checkpoint 1: deze bevindt zich halverwege het speelveld aan de linkerzijde.Opvallend is wel wanneer je de bal lanceert, deze reeds boven de rechter slingshot afgebogen wordt en dus vrijwel onmiddellijk (!) in het speelveld belandt (beetje richting checkpoint 1). Vervolgens naar de tweede, die bevindt zich in een kleine loop aan de rechterkant ongeveer halverwege het speelveld. Van daaruit wordt de bal naar het hoger gelegen speelveld geduwd, op weg naar checkpoint 3. Op dit niveau bevindt zich ook de gasoline alley waar je kan ‘bijtanken’ door een reeks drop targets naar beneden te halen en dus extra punten kan verdienen en zelfs een special. Om de derde checkpoint te bereiken moet de bal eerst even langs de achterkant terug naar beneden verdwijnen via een ietwat verscholen gangetje om vervolgens met fikse kracht opnieuw omhoog geschoten te worden over de lange stalen rechterbaan om tenslotte onderaan het speelveld uit te komen bij de rechter return lane. Vervolgens moet je de bal weerom naar het hoger gelegen speelveldje zien te krijgen (via de transparente brug of via checkpoint �) om, terug op het bovenspeelveld, de lange stalen LINKERbaan te bereiken die ook onderaan eindigt bij de linker return lane, waar checkpoint 4 zich ook bevindt.Checkpoint 5 en 6 (2 spot targets) bevinden zich een beetje hoger, boven beide slingshots. En dan moet je….opnieuw naar boven met die bal beste lezer, dit om vervolgens terug de lange stalen rechterbaan te bereiken (dat kan via de lange doorgang links bovenaan het speelveld of via checkpoint 3) om tenslotte uit te komen bij…jawel checkpoint 7!

Als dit je allemaal gelukt is dan ben je nog maar 1 stap verwijderd van de beruchte eindlijn (de lange, afgebogen doorgang in de linkerbovenhoek van het speelveld) en bereik je die dan is de overwinning voor jou! Een luide stem roept dan: ‘‘victory for player one!!!’’ kompleet met bijpassende

overwinningsmelodie. Hierna herbegint alles met een nieuwe race. Verder heeft het speelveld ook nog een hele groep (6 stuks) van spot targets die je alle zes moet aanraken om zo het woord finish te vormen en de multiplier in waarde te laten stijgen (tot 8x). Tevens is er de mogelijkheid tot het behalen van een extra bal.

Nog enkele leuke weetjes over deze flipperkast:- heeft geen popbumpers.- de attract mode bestaat uit het (variabele) geluid van een

wegscheurende racewagen met gierende banden.- de vlag van de vlaggenman, afgebeeld op het decoratieve

plexi displaypaneel, licht even op als je vertrekt naar de volgende checkpoint.

- bij het ontwerpen van het speelveld werd er even aan gedacht om ook een benedenverdieping (zoals bv. bij de HAUNTED HOUSE) toe te voegen (foto’s bestaan hiervan), maar dit is uiteindelijk geannuleerd omwille van….te hoge productiekosten.

Tot slot:Deze flipperkast is een typisch model uit de jaren ’80, met veel inhoud, variatie en best snelle actie. Na al die tijd nog steeds even leuk om te spelen en zelfs nog mooier geworden….op een nostalgische manier! ;-)


De gameroom van... George Bulte

In de Flevopolder, iets boven het midden van Nederland, ligt Almere, een grote plaats waar diverse leden van de vereniging wonen. In Almere staan helaas niet zo veel flippers meer in het wild hetgeen vreemd is omdat de stad zich promoot als de stad “die het heeft”. In elk geval geen flipperkasten want de enige speelhal is niet zo lang geleden verdwenen en daar stonden toch welgeteld 4 flipperkasten. Om het nostalgie gehalte onder de oudgedienden te vergroten zullen sommigen de speelhal in Almere Haven nog wel herinneren; eentje waar in een ver verleden ooit een voorronde voor een NK is gehouden. Nee, dit is geen quizvraag waarmee je iets kunt verdienen.

Back on track: Vandaag gaan we op bezoek bij George Bulte, verzamelaar, wedstrijdspeler, liefhebber, vader en echtgenoot en werkzaam in de IT. Hij vertoeft al weer bijna 10 jaar in Almere sinds hij uit Amstelveen, waar hij opgroeide, verhuisde. De carrière van George in de flipperwereld is er een zoals zovelen: het begon op de computer met flipperspelletjes en later de beroemde flipper emulator waar je de meeste kasten visueel kunt spelen.

Het flippervirus heeft hem pas op latere leeftijd echt te pakken gekregen want in zijn jeugd had hij niet zoveel op met echte flipperkasten want die waren lastig te vinden. Op latere leeftijd werden de eerste serieuzere spelletjes gespeeld op de Cyclone en Grand Lizard welke te vinden waren in Play Inn in Amsterdam. Wat in die tijd uiteraard hele leuke kasten waren en waar menig flipperaar zelfs nu nog van kan genieten. In die tijd had het nog geen gevolgen en werd er nog niet begonnen met een verzameling. In de jaren 90 hield George zich meer bezig met het reilen en zeilen van fruitautomaten. Hij heeft er vele gehad, opgeknapt en weer verkocht aan menig liefhebber. Tevens is hij nog een aantal maanden actief geweest als monteur maar besloot toch zich op het IT pad te

begeven. Eind van de jaren 90 werd internet gemeengoed. In 2002 was George op dit gebied een van de eersten die zich ging bezighouden met de emulatie van fruitautomaten op de computer. Flipperkasten emuleren op een emulator was wat lastiger omdat softwarematig een bal over een speelveld laten rollen nog niet zo gemakkelijk is. Wat niet is komt meestal ook en de eerste keer dat hij de emulator speelde die flipperkasten aankon was hij niet direct verkocht maar de interesse was gewekt. Beide emulatoren voor Fruitautomaten en flipperkasten zijn nog steeds te vinden op zijn website: www.fruity.nl . Dus iedereen die nieuwsgierig is kan hier een bezoek brengen en zelf beoordelen wat ie er van vindt. Ondertussen aangekomen in de �1e eeuw wordt het tijd om een flipperkast te kopen.

De eerste koop, we zijn beland in 2003, was een Fun House die bijna afgezegd werd omdat de kast niet in de auto paste, wat menig flipperaar kan beamen. Wat bleek was dat de kopkast verwijderd kon worden en de kast vervolgens wel in de auto paste. Thuis de buurt gemobiliseerd om de body met speelveld en glasplaat naar boven te tillen. En wat bij zovelen al gebeurd was is dat George en de familie en de buurt het flipperspelletje leuk vonden. Het flippervirus had ook hem te pakken. Deze kast maakte weer snel plaats voor een Lethal Weapon, vervolgens een BayWatch en daarna de Black Knight 2000. Voor dat hij het in de gaten had stonden er �, welke van tijd tot tijd verwisseld werden. Zijn electronica achtergrond en nieuwsgierigheid kwamen dan natuurlijk prima van pas bij het optimaliseren en reviseren van de electronica. De rest is geschiedenis en wie nu bij George langs gaat komt in een kamer welke een metamorfose heeft ondergaan. De vele computers en beeldschermen zijn vervangen door tja, flipperkasten.


Arjan LugthartAls je vandaag de dag binnenkomt via de voordeur, vervolgens � trappen op gaat naar de �e verdieping heb je een keuze tussen 3 deuren, het lijkt wel op een bepaalde flipperkast. Neem je de foute deur sta je in een washok maar neem je 1 van de � juiste deuren sta je in een gameroom die qua oppervlakte groot genoeg is voor meer dan 10 flipperkasten. Momenteel staan er 7 flipperkasten in een rij langs de muur en aan een andere muur staan een drietal Japanse gokkastjes waar George je alles over kan vertellen. In de gameroom staat ook een kleine bar met een leuk Appeltje voor de muziek en tevens hangt er een beamer aan het plafond voor een filmpie. Niet te vergeten de altijd gevulde koelkast, airco en keyboard en het zal je niet verbazen dat het hier prima vertoeven is. Een gameroom waar menigeen jaloers op kan zijn er waar regelmatig flipperavonden gehouden worden, uiteraard ook voor de LFC. Het belangrijkst zijn natuurlijk de flipperkasten die er staan. De volgende collectie is daar te bespelen: Indiana Jones, Twilight Zone, No Fear, Lord of the Rings, Star Trek the next generation, Tommy en de Theatre of Magic.

Indiana Jones is in de collectie gekomen door een ruil te maken met een kast die George niet beviel (The Champion Pub). George wilde de IJ altijd al een keer in zijn bezit hebben en dit was zijn kans. Twilight Zone is aangeschaft vanwege zijn nummer 1 positie en het leuke spel op de emulator. De kast viel de 1e 100 spelletjes erg tegen en stond op het punt de gameroom weer te verlaten, maar gek genoeg begon de kast pas op dat moment verslavend te worden. Toen pas begreep George de nummer 1 positie.No Fear. Had George ooit gespeeld in Spanje en daardoor is de interesse gewekt en gebleven en hij dacht die wil ik hebben. Mooi exemplaar, omdat ie zo mooi is ie geblevenLord of the Rings, the Simpsons geruild tegen deze LTOR was nieuw en stond nog op de lijst. Toch wel een leuk spel, nog steeds!

Star Trek, iedereen heeft er een. Interesse gewekt door de emulator. Voor een zeer schappelijke prijs gekocht, opgeknapt en dus eigenlijk zonde om weg te doen. Steeds weer verbeteren. Zelfs na een aantal jaren is hij nog leuk.

Tommy, nooit iets mee gehad, film, musical had hij niks mee. Totdat hij een keer flipperde en geruild voor Star Wars. Tommy is een kast die langzaam groeit en is nu de topkast in de collectie qua spel.

De laatste die er is bijgekomen is de Theatre of Magic. Stond lang op de lijst van kasten die leuk zijn vanwege thema en mooie geluiden. Denk eens aan Hans leuk. Cirqus Voltaire staat nog hoog op de verlanglijst.


In the spotlight: Geert Jan de Vries

In de komende uitgaven van de Spinner zal aandacht besteed worden aan mensen en bedrijven die met flipperen hun geld verdienen. Hoewel de flipperindustrie de afgelopen jaren behoorlijk is veranderd en je veel minder flipperkasten in het wild kunt vinden, zijn er wel degelijk bedrijven in de flippermarkt die succesvol zijn. In deze editie beginnen we deze nieuwe serie met een interview met Gert Jan de Haan . Gert Jan is samen met Jaap Stroosma eigenaar van het bedrijf Multigame. Gert Jan voert het woord:

Wat is Mulitgame precies?Multigame bestaat uit Multigame Techniek en Multigame Amusement. Multigame Techniek houdt zich bezig met onderhoud en reparatie van alle soorten amusementsautomaten en de verkoop van onderdelen daarvoor. Multigame Amusement houdt zich bezig met in- en verkoop van deze automaten en met verhuur. Onze website en de winkel handelen onder de naam Multigame maar eigenlijk is Multigame een optelsom van twee bedrijven. Door deze samenwerking kunnen we onze klanten een totaaloplossing leveren. Hoe lang bestaat het bedrijf, wat was de oorsprong?De werknaam Multigame bestaat anderhalf jaar. Multigame Techniek is voortgekomen uit Technoplay. Multigame Amusement is voortgekomen uit Multiball. Omdat we een goede naamsbekendheid wilden hebben is anderhalf jaar geleden gekozen voor een gezamenlijke voornaam: Multigame.

Multigame Techniek werkt vanuit onze werkplaats in Leeuwarden. Daar worden alle soorten automaten gerepareerd en onderhouden. Verder hebben we een servicedienst die op locatie reparaties en klein onderhoud verricht. We doen dit voor bedrijven, exploitanten en particulieren in de provincies Groningen, Friesland, Drenthe,Overijssel, Flevoland en Noord Holland. De verkoop van onderdelen gebeurt via onze webshop. We zijn er reuze trots op dat we overal in de wereld klanten hebben, van Amerika tot Zwitserland. Daarnaast doen we ook printreparaties in de werkplaats voor klanten over de hele wereld. Multigame Amusement verkoopt alle soorten automaten aan klanten in Nederland, Belgie, Duitsland, Polen, etc. In de noordelijke helft van Nederland kunnen die door onszelf worden bezorgd. Alles daarbuiten kan op een pallet via DHL. Waarin vind je Multigame onderscheidend?Gert Jan hoeft niet lang na te denken over het antwoord:

• Multigame is de enige die op locatie (aan huis) o.a. bij particulieren reparaties verricht;

• Jaap en Gert Jan zijn fulltime bezig met Multigame;• Multigame doet niet alleen in flipperkasten, maar ook

in voetbaltafels, poolbiljarts, Photoplays, airhockeys, dartautomaten en fruitautomaten.

Multigame zoekt een middenweg tussen de verkoop van compleet gereviseerde automaten en de pure handel in automaten. Alle automaten worden volledig werkend verkocht, maar niet persé “gereviseerd”. Op verzoek van de klant is verder alles mogelijk. Sommige klanten willen zelf hun kast

nakijken en anderen willen alles helemaal tiptop aangeleverd krijgen. Door onze flexibele opstelling kunnen we elke klant op z’n wenken bedienen en de prijzen laag houden. Gert Jan noemt aan het eind van zijn betoog vol trots dat Multigame en z’n voorgangers al bijna 20 jaar bestaan!Hoe heeft het bedrijf zich ontwikkeld

In 1990 kocht ik mijn eerste flipperkast, de Bally Paragon. Als radio en TV monteur ging ik natuurlijk de techniek eens kritisch bekijken. Het was voor mij erg mooi om te ontdekken hoe mechanica en elektronica in een flipperkast samenwerken. Al snel kreeg Paragon kleine mankementjes die ik even snel weer oploste. Vanuit deze ervaring durfde ik het wel aan om een defecte kast aan te schaffen, Bally Embryon. Toen ook dit goed ging, werd het plan geboren om vaker defecte kasten te kopen, te repareren en, na er op te zijn uitgespeeld, weer te verkopen.

Een van mijn kameraden, Jaap, deelde mijn hobby en samen hebben we in 1990 High Score opgericht. Jaap deed de handel en ik de reparaties. Na diverse verhuizingen kwamen we in 1994 via een klant aan een mooie locatie in de binnenstad van Leeuwarden met 100 m� showroom en 50 m� werkplaats. Jaap is in 1995 vertrokken naar Rotterdam en zijn broer Syb nam de handel van hem over. High Score werd toen opgedeeld in High Score Amusement en High Score Repair. De werkverdeling laat zich raden. Rond die tijd ging ik ook voor een lokale exploitant aan het werk als onderhoudsmonteur voor alle soorten amusementsautomaten. In 1999 wilde Syb iets anders gaan doen en stopte hij daarom met High Score Amusement. Ik ben toen ook gestopt met High Score Repair en volledig voor de exploitant gaan werken.

In 2004 keerde Jaap terug naar Leeuwarden en samen haalden we vaak herinneringen op aan “De High Score tijd”. Na vele gesprekken hebben we besloten de draad in de flippers weer op te pakken. Als twee onafhankelijke, maar wel samenwerkende, bedrijfjes zijn we toen opnieuw gestart als Multiball en Technoplay. Zoals eerder aangegeven hebben we dat later naar buiten toe veranderd in Multigame. Vanaf dat moment konden we ook de website delen.

Hoe zie je de toekomst? Sinds we Multigame heten, groeien we als kool! Het is bijna niet te bevatten, maar uit alle hoeken en gaten (zelf allerlei landen) komen klanten voor automaten en service. Ook van de kredietcrisis hebben we tot nu toe geen last. We hebben


eerder een luxeprobleem; het aanbod van vooral flippers loopt vaak achter bij de vraag en ook de vraag naar reparatie en onderhoud is groter dan we kunnen verwerken. Helaas is het niet zo dat je bij een uitzendbureau even een flippermonteur voor een weekje kunt inhuren. Daarvoor is het te specialistisch werk. Evenmin kan Jaap z’n handel niet bij een fabrikant bestellen. Hij moet echt speuren naar de juiste flippers voor de juiste prijs. Voor andere automaten ligt dit wat makkelijker.

Hoewel het met de flipperkasten in de exploitatie droevig is gesteld, is de thuismarkt nog steeds een groeimarkt. Voorlopig kunnen we daar nog wel mee verder. Voor de lange termijn verwacht ik wel dat het lastiger wordt. De huidige generatie jongeren weet vaak niet wat een flipperkast is en zal als ze 30 zijn niet dezelfde emotie met flipperen hebben als de huidige 30-ers en 40-ers.

Waarom hebben jullie toch flipperkasten in jullie assortiment? Ten opzichte van andere automaten heeft een flipperkast qua spel het meeste te bieden. Er zijn duizenden verschillende modellen en je kunt zowel tegen de kast als tegen andere spelers spelen. Daarnaast gebeurt alles wat je ziet echt en niet op een beeldscherm. Vanuit commercieel oogpunt is de vraag naar flippers het grootst . Daarnaast hebben ze het meeste onderhoud nodig van alle amusementskasten. Voor exploitanten is dat vervelend, maar voor ons is dat een bestaan geworden.

Wat is de relatie met de NFV? Al in 1990 was ik betrokken bij de eerste meeting in Hoevelaken. Een groep flipperliefhebbers was voornemens een vereniging op te richten. Voor mijzelf is daar toen niet zoveel uitgekomen. Ik ben echter wel lid geworden en gebleven. In 1998 vroeg Jurgen v/d Peppel mij of ik een soort telefonische helpdesk voor leden wilde onderhouden. (samen met Eric Bartels). Ik heb toen direct “ja” gezegd. Verder heb ik niet zoveel met de NFV. Veel activiteiten zijn vanuit Leeuwarden te ver. En om te kunnen flipperen...ik sta dagelijks tussen 50 spelende flippers! Wel zie ik het belang van de vereniging om het flipperen levend te houden. Veel mensen flipperen namelijk alleen en weten niet hoe ze in contact kunnen komen met andere flipperaars. De vereniging brengt die mensen bij elkaar.

Hoe zie je de toekomst van flipperen zowel qua verkoop als

exploitatie? Zoals eerder al gemeld; de exploitatie van flippers is droevig gesteld sinds de wetgeving voor kansspelen werd aangepast. Voorheen mocht een café maximaal 1 gokkast en 1 flipperkast hebben. Omdat de gokkast uit de cafetaria’s moest verdwijnen is toen bedacht dat in het café dan � gokkasten mochten staan. Vanaf dat moment zijn in alle cafés de flippers omgeruild voor gokkasten. Die leveren nu eenmaal meer geld op voor de exploitant. De gemiddelde snackbar heeft geen behoefte aan de flipperkast. Het trekt vaak hangjongeren aan, neemt veel plaats in en maakt een hoop herrie. Men kiest er vaker voor om de ruimte te gebruiken voor een tafeltje. Alleen in de coffeeshops wordt nog geflipperd, maar daar is niet elke Nederlander dagelijks te vinden...Als dit beleid zo blijft, sterft de flipperkast in Nederland uit. Er zijn echter geluiden dat men de flipperkast “stickervrij” wil maken, ter compensatie voor de verhoogde

kansspelbelasting. In dat geval zou de flipperkast overal onbeperkt mogen worden geplaatst. Als dat doorgaat, zie je ze straks weer overal opduiken! Het is jammer dat niet de markt, maar de regelgeving in Den Haag bepaalt of de flipperkast uitsterft of niet.

Voor de verkoop zijn beide scenario’s geen probleem. In het eerste geval worden ze zeldzamer en in het andere geval stijgt de vraag. Beide gevallen zorgen voor hogere prijzen. Ook hier is het vooral de vraag of er voldoende aanbod is.

Voor reparatie en onderhoud is het laatste scenario het beste; hoe meer flippers in het land, hoe meer werk.

Jij doet ook de techniek voor de NFV zei je net, kun je daar iets meer vertellen? Ik doe dit nu 10 jaar met veel plezier. Ik wordt geregeld gebeld, hoewel het volgens mij wel afneemt. Het leukste tot nu toe; een NFV-lid heeft een kast die niet wil opstarten. Ik verdenk de 5 volt en hij heeft een multimeter bij de hand. Samen lopen we alle stappen van de 5 volt door, maar hij meet nergens spanning. Ik vraag of hij de multimeter wel goed heeft ingesteld. Dat is wel het geval. Heel vreemd dat we dan toch nergens spanning meten... Zelfs bij de trafo is er al geen spanning meer. Ik begrijp er niets van. Voordat we gingen meten had hij namelijk nog wel enkele controle leds zien branden. Dan merkt het NFV-lid op:”Kan het komen omdat ik de stekker uit het stopcontact heb gehaald? Dat leek me namelijk veiliger!”

Heb je tips voor de NFV? Als ik Gert Jan om tips vraag, is hij niet meer te houden. Hoewel eerder aangegeven dat hij niet veel heeft met de NFV, merk ik nu dat het toch iets anders ligt. Gert Jan vindt dat de NFV veel meer zou moeten doen om het flipperen te promoten. Hij mist de acties zoals van oud voorzitter Guus Arens om zoveel mogelijk aandacht in de media te krijgen. Graag wil Multigame meewerken aan het werven van nieuwe leden maar hij ziet pogingen daartoe binnen de NFV stranden. `´Jullie moeten veel commerciëler worden``, zegt Gert Jan.

Wat vind je de leukste kast? Uit de 80er jaren: Black Knight 2000. Uit de 90er jaren: Demolition man.


Gorgar

Metal-muziek… Sommigen vinden het gejengel, muzak of gewoon teringherrie. Ach ja, ieder zijn smaak nietwaar? De metal uit de jaren ′80 was duidelijk heel anders dan die van nu. Hoewel er zeker nu nog vele bands van toen, hun oude repertoire van toen, aan het publiek van toen spelen. Een daarvan is Helloween, een Duitse metal-band.

Per toeval heb ik een CD uit 1986 van hun bemachtigd, genaamd Walls of Jericho. En wat ziet mijn oog: een nummer genaamd Gorgar. En toen ik de lyrics doorlas bleek het nog te gaan over de flipperkast ook. Het nummer is geschreven door Michael Weikath en Kai Hansen, resp. de gitarist en zanger/gitarist. Weikath speelt nu nog steeds in de band en Hansen is er in 1988 mee gestopt.

Lyrics

You’re runnin’ around in the gamblin’ hallEvery night it’s the sameYou’re lookin’ for something new to playTo win and have fun is your aim

A pinball speaks to youHis metal voice is knockin’ in your headYou can’t resist, you’ll have to playYou’re just another victim caught in the trap

Chorus:Gorgar will eat you, Gorgar - man you’ll never win - heyGorgar will eat you, Gorgar - but you keep on playin’ - hey

Your blood is boilin’ - your eyes grow wideAdvance - too lateGamblin’ fever has taken your mind - this fuckin’ machine of hateYou spend all your money but you’ll never winYou’re always the loser and the robot’s voice keeps hammering

Chorus:Gorgar will eat you, Gorgar - man you’ll never win - heyGorgar will eat you, Gorgar - but you keep on playin’ - hey

Wastin’ money for fun every nightLivin’ for today no thoughts for tomorrowMan you are dead don’t you realizeWake up and live before it’s too late

Solo: Mike / Kai

Chorus:Gorgar will eat you, Gorgar - man you’ll never win - heyGorgar will eat you, Gorgar - but you keep on playin’ - heyTILT

Richard Baan

1 Brenn Oosterbaan 19862 Paul Jongma 19493 Albert Nomden 18944 Taco Wouters 18885 Dirk Klaver 18766 René van Gool 18657 Roy Wils 18378 Edwin Nijs 18379 Martijn van Amsterdam 182410 Arjan Lugthart 181411 Michel van den Elzen 180212 Mark Heine 180213 Martijn van Aken 180114 Gerard van de Sanden 179215 Lieven Engelbeen 178916 René Timmer 178017 David Deturck 177118 Mark van der Gugten 177119 Klaas Oenema 177020 Helen de Haan-Verbeek 176021 Norbert Broman 175022 John van der Wulp 173523 Jaap Valent 173224 Ronald Oenema 172825 Tom Geneyn 171626 Steven van der Staaij 171327 Bart Bartholomeus 171228 Patrick Blijleven 171229 Vincent Chardome 171130 Ruud Hijlkema 171031 Richard van Tienen 170532 Glenn Pellis 170333 George Bulte 170034 Ronald de Boer 169935 Roger Wijnands 169936 Eric Andries 169237 Pascal v Wonterghem 168238 Jos Hagenaars 167839 Ralph Beckers 167740 Tim Pennings 167341 Ton van Turnhout 166842 Stefan Proot 1662

43 Mart Oenema 166144 Erwin Bouma 166045 Barry de Wit 165946 Eric Starkenburg 165847 Peter Noorlander 165648 William van de Zand 165149 Ad Jonker 164850 Andy Bostyn 164751 Koen Heltzel 164652 Ciske Vreuls 164453 Eric Hetem 164354 Jasper van Eeden 164355 Edwin Baelen 164356 Bas Vis 164057 Aeneas Verhé 163958 Ruud Kooij 163459 Ivan Geentjens 163460 Kevin Roelants 161861 Peter Smets 161562 Tom Loomans 160963 David de Vries 160764 Bert-Jan Brinkhuis 160765 Jonathan Joosten 160766 Heidi Broers 160667 Rob Willemsen 160668 Wilbert der Kinderen 160369 Pieter van Leijen 160170 Rob de Cler 160071 Arthur de Jong 159972 Laurens Linssen 159573 Richard Tensen 159274 Theo van Vroenhoven 159275 Eric Buysen 159076 Marko ten Klooster 159077 Ben Zaad 158978 Melchior Appels 158979 Lida de Haan 158780 Bart Bremen 158181 Glenn Verhoosele 158082 Skip Veugen 157883 Ronald Blaas 157784 Quint van Kessel 1575

85 Ron Broers 157486 Peter van den Bergh 157387 Jan van der Bij 157288 Jos Deboosere 157289 Ronny Van Den Berk 156990 Stanley Noorlander 156491 Arie Pijl 156392 Winfred de Ruijter 155993 Bart van Dijk 155794 John Snel 155695 Chris de Jong 155196 Bas Schwarz 154897 Nico Schaap 153798 Ruud Wouters 153799 Erik Swetter 1533100 Jeroen Broers 1522101 Adriaan van Roeden 1521102 Jan-Herman van de Pol 1519103 Dennis Verleyen 1519104 Rob Capel 1517105 Armando Sleeking 1515106 Hans Croes 1509107 Errol Klein 1506108 Jos Koemeester 1491109 Paul Loerakker 1488110 Arno Punt 1480111 Ronald Knor 1474112 Sander de Munter 1463113 Wendy Hoogervorst 1455114 Frank Oomen 1452115 Wido de Bonth 1443116 Lene Andersen 1441117 Kris van Clapdorp 1429118 Ruby Plasschaert 1426119 Jan Meijer 1419120 Wilco Kieftenbeld 1390121 Dimitri Verhoosele 1371122 Ben Boogaard 1368123 Koen Willocx 13661�4 Tom Vis 1344

NFV Ranking (20 juli 2009)


Attack from Mars Cactus Canyon Cirqus Voltaire Congo Indiana Jones

Junk Yard No Good Gofers

Scared Stiff Theatre of Magic

Twilight ZoneStar Trek: TNG

Tales o/t Arabian Nights Medieval Madness Monster Bash No Fear The Addams Family

Flipperpostersafmetingen: 50 bij 70 cm

12 euro per stuk

3 voor 30 euro!!!(prijzen niet NFV leden: 15 euro per stuk, 3 voor 40 euro)

verkrijgbaar in het NFV Funhouse

en bij NFV evenementen

ook te bestellen bij de NFV ledenshop, Erik Boes: [email protected]


De toekomstige wereldkampioen flipperen zou best iemand kunnen zijn zonder handen. Dat veronderstelt Ron Kochel, mede oprichter van het amerikaanse bedrijf U Can Do, een bedrijf gespecialiseerd in de ontwikkeling en levering van hulpmiddelen voor mensen met een lichamelijke handicap.

Ron Kochel was werkzaam bij een bedrijf dat autoruiten vervangt. In 2000 kreeg hij tijdens zijn werkzaamheden bezoek van een groep kinderen die een vorm van hersenverlamming hadden, een stoornis die wordt veroorzaakt door schade aan de hersenen tijdens of vòòr geboorte. Een stoornis die vaak vergezeld gaat met een slechte coördinatie als ook een verstoorde motoriek, waardoor deze mensen in vrijwel alle dagelijkse bezigheden hulpbehoevend zijn.

De groep kinderen zagen Ron een voorruit van een auto vervangen en lieten weten het leuk te vinden om dit ook een keer te doen. Ron reageerde direct met de opmerking “als ik de keuze had om te doen wat ik leuk vind, dan was ik nu thuis achter de flipperkast”. De kinderen riepen meteen “wij kunnen zoiets niet doen”. Ron schrok hiervan. Waarom kunnen deze mensen ook niet een leuke flipperhobby hebben?

Meteen ging Ron samen met zijn collega Gene Gulich een bestaande flipperkast aanpassen zodat deze groep mensen ook het flipperspel konden spelen. Deze flipperkast lieten zij in 2002 zien op een beurs voor voorzieningen voor gehandicapten. De belangstelling was groot en Ron en Gene besloten daarop bij de nog enige fabrikant van flipperkasten, Stern Pinball, aan te kloppen. Stern was ook gecharmeerd door het idee en hielp hun met de aanpassing van de software als ook het aanbrengen van de extra bekabeling die nodig was.Deze aanpassingen waren nodig omdat Ron en Gene een flexibel systeem voor het bedienen van de flipperknoppen hadden bedacht. Niet iedereen met deze lichamelijke handicap heeft namelijk dezelfde motorische afwijking en daar zat het grootste gedeelte van de uitdaging in. Mensen die alleen hun voeten kunnen bewegen, alleen hun vuisten, alleen 1 vuist of zelfs helemaal hun handen en voeten niet kunnen bewegen maar alleen hun hoofd. Die moeten allemaal de flippers kunnen bedienen op een manier die tot hun mogelijkheden behoort. Daarnaast zitten veel van deze gehandicapten in een rolstoel en staat de kast te hoog om een goed overzicht op het speelveld te houden.

Het resultaat was een verlaagde flipperkast met voor de bediening van de flipperknoppen een plexiglas plaat met daarop � grote ronde knoppen en een kleinere startknop. Deze plaat wordt d.m.v. een stekkerverbinding aangesloten op de aangepaste bekabeling in de flipperkast. De plaat wordt over het onderste gedeelte van de flipperkast geschoven (lockbar en glasplaat). Voor mensen in een rolstoel kan de plaat ook op schoot geplaatst worden. Gehandicapten die alleen hun voeten kunnen bewegen kunnen de plaat op de grond leggen en de knoppen met hun voeten bedienen. Mogelijkheden genoeg! Het knoppensysteem is in de jaren na 2002 steeds verbeterd en er zijn meer mogelijkheden bijgekomen. Voor mensen die alleen hun nek kunnen bewegen zijn er kleinere knoppen die met klittenband aan de hoofdsteun van een rolstoel worden bevestigd. Ook zij kunnen nu van het het flipperspel genieten en de flippers bedienen door hun hoofd naar links of rechts te bewegen.Er is zelfs een motion sensor ontwikkeld, die eenmaal gekoppeld aan de universele bekabeling, het mogelijk maakt de flippers te bedienen d.m.v. het blazen of zuigen op een rietje.

Flipperen met een handicapRon en Gene vinden al die gelukkige gezichten van gehandicapen die nu kunnen flipperen prachtig en zullen zeker een nieuwe oplossing bedenken mocht het huidige systeem geen mogelijkheid bieden om iemand te laten flipperen. Het zijn flipperliefhebbers in hart en nieren en iedereen moet de mogelijkheid hebben om kennis te maken met de flipperkast. Dat is hun missie.

Tussen 2002 en 2007 hebben zij al meer dan 80 aangepaste flipperkasten van Stern verkocht. Titels als Monopoly, Nascar en Pirates of the Carribean zijn geplaatst bij voornamelijk behandeling centrums. De gehandicapte bezoekers van deze centra’s zijn wat blij met de komst van de aangepaste flipperkast. Ze hoeven niet meer passief te wachten in de wachtkamer. Therapeuten zijn ook erg enthousiast over de flipperkast. De patienten vinden het leuk, het is goed voor de spierontwikkeling, oogcoördinatie etc. Eigenlijk alleen maar voordelen.

Een patient vond de flipperkast na een aantal bezoeken zo leuk dat hij zelf een aangepaste kast heeft gekocht en in zijn kelder heeft laten plaatsen. Niet langer hoeft hij alleen maar toe te kijken hoe zijn vrienden aan het darten zijn. Hij kan nu samen met zijn vrienden flipperen en houd zelfs competities! Zijn gasten spelen met de normale flipperknoppen en als hij aan de beurt is met zijn nek. No problem en Grand Champion!

De prijs van het aanpassen is $2000. Een nieuwe Stern flipperkast met aanpassing zal dan rond de $6000 kosten.

Ik ben benieuwd wanneer we ze in Nederland zullen zien, want na 9 jaar bewezen succes in de usa zal het eens tijd worden om er hier kennis mee te maken.

George Bulte


Als het navolgende voor u herkenbaar is ga ik u helpen. Je bent best wel vaak bezig met je flipperhobby; poetsen, storingen verhelpen, bellen en mailen met vriendjes, zwerven op het forum of Marktplaats, onderdelen bestellen, erop uit om een kast op te halen etc, etc.

Je partner wordt het spuugzat. De spanning bouwt zich op: “het kan wel wat minder hoor”, “Ik ben er ook nog”!, “je ontloopt je verantwoordelijkheden, zou je de hond niet eens uit gaan laten”. Ze doet maar, je werkt toch hard, een man heeft recht op zijn hobby, niet zeiken aub! Vergeet ze soms het buiten zetten van de vuilnisbak, het afwasje, het spontaan aanbieden om een stofzuigje te doen, meegaan op zaterdag om boodschappen te doen en dan geduldig en lullig achter het karretje staan terwijl zij staat te beppen met weet ik wie. Je hebt laatst nog het hele terras gekarchert, wat nou?

En zij maar doorgaan, op een verjaardag bijvoorbeeld,. Waar zijn de tijden dat de mannen het in de ene hoek van de kamer hadden over voetbal, uitlaatjes en flipperen, terwijl de vrouwen zich aan de andere kant van de kamer ophielden en zich onledig hielden met hen aangaande belangwekkende onderwerpen?

Nu zie je je plotsklaps bij de ijskast geconfronteerd met een schoonzusje dat tegen je aan gaat praten alsof je een probleem hebt: “joh je kan het mij wel vertellen hoor, wat moet je toch met die flipperkasten? Lukt het in bed niet meer? Gaat het op je werk niet lekker? Midlife crisis maar te laf om een minnares te nemen? Na wat op goede argumenten gebaseerde ontkenningen weet ze plotseling waar het aan schort; het is een vlucht van de alledaagse realiteit, je bent je maatschappelijke verankering kwijt, je …je….JE BENT MAATSCHAPPELIJK NIET GEENGAGEERD !!! Triomfantelijk kijkt ze me aan, doet de ijskast open, schenkt de zoveelste rose in en heft het glas naar mij op, proost !

Ken uw vijanden en u hebt ze reeds verslagen denkt ze voor mij. En ook: het lek is boven, en de redding is nabij, en nog veel meer denk ik. Haar ogen glinsteren victorie en laten de mijne niet meer los, ze geniet van het moment.

Ik ben heel even leeg, met stomheid geslagen, letterlijk. En dan, en dan, neem ik zo koel mogelijk een slok bier, haal mijn rechterhand door mijn haar en laat de stilte nog wat duren….Ik geef druk op mijn kaken om de lijn zo goed mogelijk uit

te laten komen en kijk haar recht in de ogen, de muts, she’s mine maar ze weet het nog niet, nog even wachten….Als ze aanstalten maakt voor de finale verbale kill kom ik in actie.

“Trudie, ik vind het lief dat je je zorgen maakt om mijn maatschappelijke betrokkenheid. Maar schatje, geloof me, het is niet nodig. Ja ik flipper veel en er komt nogal wat bij kijken ook. Ja ik steek er veel tijd in. Hartstikke waar. Maar alles wat ik op dit gebied onderneem heeft een doel. Ik weet het, het leven is geen spelletje, echt niet ! Ik heb thuis 10 flipperkasten staan en die zijn allemaal zorgvuldig geselecteerd. Als ik jou nou vertel, lieve Trudie, dat ik bijvoorbeeld een Congo heb staan, die gaat dus over de Congo, dus Kabila, die vuile schoft, denk je dat ik daar voor mijn lol op speel? NEEEEEE, dan heb ik dus de hele situatie daar in kaart Trudie !!! En als ik op mijn Air Aces speel, dan heb ik het in feite met mezelf over het hele gotvergeten JSF project Trudie ! En wat te denken, Trudie-lief als ik op de Old Chicago zit, dat is dus de discussie over het drankverbod in Amerika toen-ooit, nu vertaald naar het rookverbod hier in de Nederlanden Trudie! Star Trek Next Generation, ja Trudie, next generation! Raketschild, denk jij soms dat IK me geen zorgen maak? Gaan we naar Zuid Amerika, Hugo Chavez, moet ik altijd aan denken als ik op de Amigo speel weet je? En dan, fijne schoonzus, heb ik nog een Circus, ja ik hoor je denken, Circus, Circus? Ja Circus, dat is goddome de �e kamer ! En wat dat onderwerp betreft heb ik ook nog een Masquerade als je het goedvindt ! En nee hoor ik heb ook lichtere onderwerpen, mijn soepele kast de Champ staat voor AZ, mag best vind ik.

Trudy, fijne lieverd, in dit kader bezien beschouw ik mezelf echt als de Last Action Hero. Proost! Ik ga weer even bij de mannen staan”.

Maatschappelijk geëngageerd flipperen William Rijnbeek


De techniek staat voor niets:Solderen (deel 1)

Richard Baan

Mijn eerste kast was een Skateball van Bally. Ik was toen 17 en een vriend van me kende nog wel iemand die ergens bij een boer in de schuur nog wat automaten had staan. Zo kwam diezelfde dag de Skateball op mijn kamer te staan. Grappig, had ik een flipperkast…

De flippers waren niet al te krachtig en ik heb daar nieuwe spoelen in gezet. Op die spoelen werden draden aangesloten en dat moest gesoldeerd worden. Ik had wel eens wat gesoldeerd en ik had een handige pistoolbout waarmee het een en ander wel aangesloten kon worden. De klodders soldeer hingen aan de spoel, de draden waren half weggesmolten en mijn vingers half verbrand, maar de spoelen zaten er in. En wàt een verschil zeg, geweldig!

Bout Er zijn een aantal soorten soldeerbouten en die dienen voor verschillende doeleinden. Die moet je ook alleen daarvoor gebruiken. Een gasbrander en een potje S39 waarmee je waterleidingen soldeert dient dus niet voor in de flipperkast. Als je weinig soldeert en wat kleine reparaties doet in een flipperkast kun je het beste een bout nemen met randaarde met een vermogen van 15W. Gewoon te koop bij een doe-het-zelf winkel of bouwmarkt. Een hoger vermogen zou je kunnen gebruiken voor spoelen, maar dat is niet nodig. Met een 15W bout kun je ook nog aan printen solderen, maar dat moet je zeker niet gaan doen met een hoger vermogen, dan trek je geheid printbaantjes kapot.

Let speciaal even op de randaarde als je een bout gaat kopen, een ge-aarde bout is beter voor de flipperkast. Als je bijv. een mosfet of andere gevoelige elektronica gaat solderen kan hij kapot gaan door een niet ge-aarde bout en dat is gewoon irritant.

Hoe meer soldeer er ergens op zit (dus hoe massiever en hoe groter het oppervlak) hoe meer vermogen je nodig hebt. Een dikke pistool-bout van 75W (daar krijg je de solderingen van een voedingsprint mee los) moet je niet te lang warm houden anders verbrandt hij door zijn eigen vermogen.

Het best kun je een standaard soldeerbout van 15W gebruiken, dit is prima voor het gewone werk zoals een spoel of lampje aansluiten. Een soldeerstation kun je het best kopen als je veel soldeert en is met name voor het solderen aan printen uitermate geschikt. Deze types soldeerbouten kunnen continu op temperatuur gelaten worden omdat er een thermostaatje in zit die de temperatuur regelt. In dit artikel zal alleen het gewone werk met de gewone bout worden uitgelegd, het solderen aan printen komt in een volgend artikel aan bod.

Vertinnen Solderen doe je eigenlijk door � materialen te verbinden door soldeer-tin er tussen te smelten. De tin vormt de verbinding tussen de materialen. Een lip van een spoel is van koper, en een draad ook. Daar komt gesmolten tin tussen en als dat weer stolt vormt dat een behoorlijk hechte verbinding. Vergelijk het een beetje met kaasfondue tussen je tanden: het kost je de rest van de avond om dat er weer goed en wel tussenuit te krijgen…

Als je een draad aan een spoel wilt solderen is er een klein probleem: de draad is van koper, en de lip op de spoel zit een beetje tin op. Als je die op elkaar soldeert zal dat slecht contact maken. Immers als je de lip van de spoel verhit zal dat alleen aan de buitenkant van de draad hechten en geen goede verbinding geven. We gaan eerst de draad “vertinnen”. Oftewel een beetje soldeer op (en in) de draad smelten.

Stap 1 – de draad “strippen”. Als je de draad stript zorg je er voor dat de draad een klein stukje koper bloot geeft. Soms is de oude draad dusdanig oud en verrot dat het beter is om de draad af te knippen en opnieuw te strippen. Een nieuw stukje draad vind je onder de isolatie…

Stap 2 – de draad “verwarmen”. Leg de soldeerbout op de draad en verwarm deze. Druk dan nieuwe soldeertin tegen het punt waar de bout de draad raakt.

Stap 3 - De tin zal smelten en in de draad trekken. Het zorgt er voor dat de bout via de gesmolten tin een betere warmte-overdracht heeft op de draad dan zonder de tin. Zodra de tin smelt gaat de rest eigenlijk vanzelf.

Stap 4 – Laat de tin mooi en geleidelijk in de draad trekken. Dat gebeurt vanzelf zolang je de soldeerbout tegen de draad houdt en deze dus warm blijft.

Een draad op een spoel solderen Als eenmaal de draad is vertind moet deze draad aan de spoel gezet worden. Solderen gaat gemakkelijker als zowel de draad als de lip van de spoel vertind zijn. Veelal koop je een spoel met wat tin al op de lip gesoldeerd. Ook een oude spoel in de flipperkast is reeds vertind, er zit namelijk een draad op, en die zit immers vastgesoldeerd.


Oefenen Solderen is niet moeilijk, maar het is wel iets wat je even onder de knie moet krijgen. Ga dus eerst oefenen en zorg dat je mooie gladde solderingen krijgt voordat je verder gaat. Als je begint met een spoel, lampje of switch te solderen zal er niet veel mis gaan.

Boven een voorbeeld van een soldering wat nogal kliederwerk is. Je ziet een dikke klodder soldeer en de oude afgeknipte draden nog zitten. Dit had beter gekund door de oude draden en het overtollige tin te verwijderen. Onder een voorbeeld wat al een stuk beter oogt. Niet te veel soldeer en toch mooi doorgevloeid.

Let er even op dat te allen tijde de kast uit staat als je gaat solderen, en dat de draad niet bewogen wordt tijdens het stollen. Dat is al het halve werk.

Ga in ieder geval niet aan printen solderen als je geen ervaring hebt. Oefen dan eerst met wat draden of een sloopprint tot de solderingen mooi zijn, want als het mis gaat met solderen aan een print kan de schade enorm zijn.

Mocht je toch aan printen willen solderen, wacht dan eerst even een maand of 3 tot de volgende Spinner uitkomt. Daarin zal het solderen aan printen aan bod komen. Met speciaal daarvoor bedoeld gereedschap.

Als je een draad weer op een oude spoel uit de flipperkast vast soldeert is het wijs om de draad opnieuw aan te strippen en te vertinnen. Ook de oude draad die al op de spoel zit kun je het best verwijderen. Anders wordt het zo’n kliederboel…

Stap 1 – de lip van de spoel is reeds voorzien van soldeer-tin. Verwijder de dikke klodders oude soldeer-tin van oude spoelen om zodadelijk een mooie nette verbinding te krijgen.

Stap 2 – de lip “verwarmen”. Leg de soldeerbout op de lip van de spoel en verwarm deze. Het kan zijn dat de soldeer-tin moeilijk smelt. Druk dan nieuwe soldeertin tegen het punt waar de bout de lip raakt. Je ziet dan de soldeer langzaam vloeibaar worden. Dat begint bij de punt van de bout, en het gaat er om dat alle soldeer op de lip gesmolten is.

Stap 3 – Leg de (reeds vertinde) draad in de gesmolten soldeer-tin. Je zal zien dat de vertinde draad ook weer begint te smelten. Dat moet één geheel worden totdat het geheel een vloeibare massa is.

Stap 4 – Trek de bout weg van de soldering, beweeg de soldering niet, en laat de soldering stollen. Als de soldering wel bewogen wordt zal de soldering niet degelijk zijn en kan met het tikken van de spoel spontaan afbreken.

Meerdere draden Veelal heeft een spoel meerdere draden op één lip gesoldeerd. Dat is al wat moeilijker, want beide draden moeten tegelijkertijd op het juiste punt gehouden worden. En soms zijn er ook 3 draden op een lip gesoldeerd. Zie die maar eens op de spoel te houden zonder je vingers te verbranden… Gelukkig kun je ze ook vasthouden met een punttangetje. Doet in ieder geval minder zeer aan je handen.

Nog even een tip als je een kapotte spoel gaat vervangen: haal de oude spoel eerst los en laat hem aan zijn draadjes hangen. Doe dan de nieuwe spoel op zijn plek, en soldeer de draden één voor één over van de oude naar de nieuwe spoel. Zo voorkom je dat je niet meer weet welke draad op welke lip zat. Je zal de eerste niet zijn die de zekering op die manier laat doorsmelten. Tevens gaan dan ook de diodes kapot, dus je doet op die manier wel weer wat soldeer ervaring op.


Mijn eigen flipperkast maken: Book of KellsDeel 10: Gamerules

Richard Baan

Mei 2007, ik had juist examen gedaan. Ik heb een hoogspanningscursus gevolgd en daar was heel veel tijd in gaan zitten. Zodoende was er niet zoveel tijd in de flipperkast gaan zitten als ik eigenlijk had gewild. Maar goed, de vervolgcursus begint pas weer in september dus heb ik nog eventjes…

De volgende stap zou zijn om alles van het speelveld af te halen, dit wit te schilderen en de lampjes in het speelveld te zetten. Dan kon het artwork er op gezet worden. Maar nu heb ik nog een speelveld om mee te testen. Ik heb besloten om een groot gedeelte nu te programmeren, en nadat de lampjes in het speelveld zitten de rest te doen. Geeft wat variatie en ik kan nu nog makkelijk testen.

ModesIk had besloten om de modes zo te maken dat elke mode een keltische mythe vertelt en jij, de speler, bent de held. Tussen de slingshots (waar anders?) zijn wat wapens en andere keltische zaken getekend: een bijl, een goedendag, een keltisch kruis en een schild. Elk van die items geven een aparte dimensie aan het spel, elk met hun eigen eindspel. Oja, ik heb ook nog een boek.

Het boek bestaat uit 4 hoofdstukken, waar elk 6 mythen in beschreven staan en voordat je de bal afschiet kun je een hoofdstuk kiezen. De slingshots geven een andere kleur aan het boek, de 6 kleuren geven elk een andere mode. Tijdens die mode wordt de complete kast (general illumination) die kleur en gekleurde lensjes geven in het speelveld de schoten aan waar je moet schieten.

Een voorbeeld van een mythe is “Sir Gawain and the Green Knight”. De mythe vertelt het verhaal van de jongste telg van Arthur’s ronde tafel, Sir Gawain. Op een gegeven moment komt er een groene ridder binnen en doet het voorstel dat iemand hem aanvalt, maar een jaar en een dag later mag de ridder datzelfde bij hem doen. Sir Gawain onthoofdt daarop de ridder. De groene ridder pakt zijn hoofd van de vloer en gaat weg.Na een jaar gaat Sir Gawain naar de afgesproken plek en ontmoet daar een heer en zijn vrouw van een kasteel. De heer spreekt af met Gawain dat ze uitwisselen wat ze die dag kregen of vingen. Gawain krijgt de eerste dag een hert, en geeft de heer een kus terug (wijselijk vertelt hij niet hoe hij daaraan

gekomen is), de �e dag ruilt hij een zwijn voor � kussen De 3e dag krijgt hij van zijn vrouw 3 kussen en een zijden gordel die hem moet beschermen tegen de groene ridder. Die laatste geeft hij echter niet af: hij ruilt een vos voor slechts 3 kussen.De dag erop gaat hij op zoek naar de groene ridder en laat hem zijn slag slaan. Daarop krijgt hij alleen een litteken van de ridder die de heer van het kasteel blijkt te zijn.

Wat voor kleur zal ik daar eens aan geven…. groen? In het spel wordt de hele kast groen en is het zaak om eerst de ridder te onthoofden door de linker lane te schieten (“1” - het zwaard), vervolgens moet 1 droptarget geschoten worden (er staat er dan ook maar 1 omhoog), dan � (waarbij er ook maar � omhoog staan) en daarna 3 (“2” - de kussen van zijn vrouw). Dan moet de rechter saucer als laatste geschoten worden om de groene ridder zijn slag te laten slaan (“3”).

BalansEen flipperkast moet naar mijn idee een gebalanceerd spel hebben waarbij elk onderdeel min of meer dezelfde opbrengst heeft. Je kan wel een multiball hebben wat meer oplevert dan de modes, maar het resultaat is dan dat de modes niet gespeeld gaan worden. En eigenlijk wil ik dat de modes uitgespeeld gaan worden, ik houd er namelijk niet zo van dat er mensen zijn die tijdens een mode de bal opvangen op de flipper en de timer laten aflopen om zo eerder bij het eindspel te zijn.

Er heeft overigens een bug in de software gezeten bij de mode “Fionn at the party” waar bij de linker- en de rechterflippers worden verwisseld. Idee is dat Fionn op een feestje een beetje teveel had gezopen en niet meer recht kon flipperen. Als de mode eindigde met de flipper omhoog kreeg je die met geen mogelijkheid meer naar beneden. Ook een manier om die top-spelers af te straffen…

Maar om dat op te lossen kan elke mode worden gestart en uitgespeeld. Een gestartte mode geeft een eindspel per hoofdstuk, maar dat eindspel wordt meer waard naarmate er meer modes zijn uitgespeeld. Tevens heeft het ook zin om bepaalde modes uit te spelen omdat er “artifacts” verborgen zitten in het spel waarmee het spel gemakkelijker wordt of meer oplevert. Neem bijvoorbeeld de Mantle of Invisibility waarmee je onzichtbaar wordt. In de mode “Battle for Britain” zullen de tegenstanders niet terug slaan, ze kunnen je immers niet zien. Volgens mij hebben de vertellers van de Ierse mythen vroeger te veel Harry Potter films gezien…

ScoringWat te doen met de puntjes? Ik dacht aan een gemiddelde score van 8-10M per spel. Ik houd niet zo van die Attack from Mars-scores. Leuke kast, maar al die miljarden hoeft voor mij niet zo.

24 modes waarvan er gemiddeld in een spel 6 worden gespeeld, een mode is 250k in zijn totaal waard en nog een extra 100k als hij wordt uitgespeeld. Een eindspel is dan 250k-1M waard, ook afhankelijk van de prestaties tijdens de modes. Natuurlijk levert het dan ook veel op om artifacts te hebben. Daar zijn er in totaal 6 van. Een jackpot varieert van 250k tot 1,5M maar dat is dan wel een jackpot ala High Speed: een die oploopt tijdens multiball en met een moeilijk schot te schieten is.Ach, mocht er iets te veel waard zijn in het spel pas ik gewoon het programma aan….


Flipperkast defect??Hoe sluit je een nieuwe spoel aan?? Hoe check ik of de opto’s goed zijn??

Technische vragen die leden van de NFV kunnen stellen aan de Technische Commissie. De Technische Commissie wil NFV-leden helpen die zelf het initiatief hebben genomen om iets aan hun kast te gaan doen, maar met een technisch probleem zitten waardoor ze niet verder kunnen.

Of mensen die wel willen maar misschien niet weten waar ze moeten beginnen: de T.C. biedt hulp. Vragen kunnen zowel schriftelijk als telefonisch gesteld worden.

Verwacht geen kant en klare oplossingen, Eric en Gert-Jan zullen je een stap op weg helpen zodat je zelf weer verder kan. Bel s.v.p. alleen op de aangegeven dagen en tijden. E-mailen kan natuurlijk altijd.

Eric Bartels is in principe altijd bereikbaar op zijn mobiel. Bel hem echter bij voorkeur niet op ‘onchristelijke’ tijden (na 22:00 of op zon- en feestdagen).

Maandag & Vrijdagavond Dinsdag & Donderdagavond(19:00-21:30) (19:00-21:30)

Gert-Jan de Haan Eric BartelsTelefoon Telefoon06-27456890 of 06-53520486058-2661514

E-mail [email protected] [email protected]

NFV Technische Commissie

KeuzesIn de Ierse mythologie verloopt niet alles even eerlijk (net als in het echte leven). In de mythe “Pursuit of Diarmuid and Grainne” vecht Diarmuid tegen de grote vriendelijke reus (ook wel bekend als de GVR) om zijn bessen te stelen. Soms moeten er keuzes gemaakt worden in het spel. In de bijbehorende mode kan de speler kiezen om tegen de reus te vechten. Zoja dan krijg je multiball, maar je keuze is niet eerlijk, dus je kunt daarna geen Mantle of Invisibility meer krijgen die je later gaat helpen in de modes. Zonee dan krijg je geen multiball, maar je eerlijkheid wordt wel op prijs gesteld en je krijgt het Sword of Light. Wat doe je? Het is geen probleem om multiball te spelen als je toch al bij de laatste bal bent, of als je de Mantle of Invisibilty toch al hebt. Een stukje taktiek…

Leuk voor een beginner, een uitdaging voor een topperDeze kast is leuk voor de beginner: een mode is gestart door een gemakkelijk schot in de rechter saucer, en na afloop gemakkelijk aan te schieten door de 3 droptargets om te schieten. Een beginner hoeft niet de mode uit te spelen om toch leuk te spelen. En het spel heeft enorm veel diepgang door de artifacts, de keuzes en het doel om de modes ook daadwerkelijk uit te spelen. Tevens alle eindspellen bieden wel aardig wat uitdaging. Ach, de tijd zal het leren.

Isse simpel….Het programma is relatief simpel: een while-lus die continu de switches scant. Echter sommige modes zijn best moeilijk, alleen vanwege het feit dat de contactjes wel eens vlak na elkaar kunnen komen. Of dat het even duurt voordat die spoel de bal ergens uit weet te wippen. De PC is namelijk vele malen sneller met het uitlezen van switches. Ik heb een mode gemaakt (“Drop the Lintels”) waarbij het zaak is om de 3 droptargets in sequence om te schieten. Heb je 1 droptarget niet op volgorde dan reset de droptargetbank weer. Leuk, maareh…. Als ik nu � droptargets tegelijk om schiet?

Dat is eigenlijk op volgorde, maar stel dat de contactjes niet tegelijk gemaakt worden, maar net even een honderdste van een seconde na elkaar. Bijvoorbeeld eerst de �e droptarget, en dan pas de 1e. En dat zou in het programma niet op volgorde zijn. De speler ervaart dat (heel terecht) als “oneerlijk”, de bal heeft immers � targets tegelijk omgeschoten.

Dan heb ik het nog niet eens over een “sweep” vanaf de bovenflipper die extra punten oplevert…


Funhouse Fridays in cijfers Bas Vis

Na de afgelasting van de editie van maart (ivm. familieomstandigheden bij onze huisbaas) volgden twee zeer geslaagde edities van de Funhouse Friday. Het Funhouse was met recht een ‘full house’. Wat komt er zoal kijken bij zo’n evenement in ons eigen clubhuis.

Funhouse: statistiekenEerst maar eens wat statistiekjes van de Funhouse Friday’s in april en mei: 24 april 22 mei- aantal bezoekers, 71 88 waarvan introducé 18 14 - aantal maaltijden 3� 38 waarvan niet vooraf besteld 8 17 - aantal consumpties (schatting) 200 220- belegde broodjes (schatting) 70 100

Funhouse catering: top prestatiesIn april waren er voor het eerst meer dan 70 bezoekers, in mei ging daar nog een flinke schep bovenop: bijna 90 bezoekers. Veel mensen uit de regio, maar ook van ver daar buiten. Mooi weer ook beide keren, dus ook veel gezelligheid buiten op het terras…

Rond de maaltijd is het ‘spitsuur’ in de keuken: drie keuzemenu’s en een heleboel gasten die zin in een maaltijd hebben. Tonia zorgt voor de groente en de appelmoes, terwijl Jan de aardappels staat te bakken. In een eerder stadium zijn de gehaktballen gemaakt & gebraden, zijn de schnitzels in de pan geweest en zijn de vele stukjes satévlees gemarineerd & klaargemaakt. Dankzij de inhoud van de fooienpot en de goede contacten van Jan & Tonia hebben we intussen een ruim servies beschikbaar, maar het is wel 1,5 uur flink doorwerken om de maaltijden (bijna 40 in mei!) op het bord van de gasten te krijgen. Tussen 18.00 en 19.00 uur is het dan ook zoeken naar een plekje aan tafel, terwijl op de achtergrond het geratel klinkt van de gasten die alweer aan het spelen zijn of nog even wachten totdat ze zich voor de maaltijd melden

Voor de catering is het lastig dat veel mensen niet vooraf opgeven dat ze ook mee willen eten. Dat betekent voor Jan & Tonia meer werk en meer improviseren. Voor de bezoekers een groter risico op de mededeling ‘uitverkocht’ en op meer wachttijd. Als we vooraf weten dat er > 30 mensen komen eten, kunnen we daar in de planning rekening mee houden en zorgen dat er wat extra mankracht achter de bar en in de keuken staat.

Game time: drukte bij de DMD-kasten Vooral in de avonduren is het bij deze vrijdagse evenementen gezellig druk. De dotmatrixkasten zijn zeker dan het meest in trek, gevolgd door de alfa-numerieke en de early solid states. De elektromechanische kasten trekken een kleiner publiek van echte liefhebbers.

De Technische Dienst (vast team: Ronald Knor & Ben Bogaard) zijn druk met het verhelpen van kleine storingen. Tussen die werkzaamheden door worden ook wat serieuzer klussen aangepakt. In de ruimte bij de entree is een klusruimte ingericht met een goede verlichting. Gereedschap en onderdelen zijn dan direct bij de hand. De kasten die hier ‘op de operatietafel’ liggen hebben veelal elektronische storingen. In mei waren ook Arie Pijl en Rob Willemsen van de partij voor technische support (voorbereiding voor DPM in juni) en werd gezamenlijk nagedacht over de oorzaak en de oplossing van diverse problemen. Ondanks het intensieve gebruik van de kasten waren aan het eind van de vrijdag er meer kasten in goede staat dan bij het begin van de dag...

Game over: Funhouse is closing at 00.00De eerste bezoekers waren er in mei al helemaal aan het begin van de middag. Buiten op het terras werden wat biertjes gedronken, ervaringen uitgewisseld en van het voorjaarzonnetje genoten, met of zonder sigaret. Heel relaxt allemaal. Het was al na middernacht toen de die-hards moest worden duidelijk gemaakt dat er volgende maand weer een nieuwe Funhouse Friday is…

Nieuwe initatief: de NFV Funhouse Marathon

Michel van den Elzen (ook wel ‘The Danger’) lanceerde het idee om een ‘NFV Funhouse ranking’ op te zetten. Het principe daarvan is simpel: speel op 12 voorgeselecteerde kasten van diverse generaties en zet op elke kast een zo hoog mogelijke score neer. Je plaats op de Funhouse ranking is afhankelijk van jouw scores in verhouding tot die van andere deelnemers aan de marathon…De variatie in de NFV collectie maakt het mogelijk om echt een ontdekkingstocht door de diverse generaties van de flipperkast te maken. De voorlopige selectie is de volgende:

• Dot Matrix (DMD) : Twister – ScaredStiff – Jackbot – Congo• Alpha Numeriek (AN): Elvira – Funhouse – Time Machine – TomCat• Solid State (SS): Centaur – Mata Hari – Viking – Nineball• ElektroMechanisch (EM): Target Alpha – Mariner – Cabaret – Jackpot

Het moge duidelijk zijn dat voor een volledige ronde voldoende tijd beschikbaar moet zijn. Sommige spelletjes gaan redelijk vlot, andere kunnen wat langer duren. Maar 1� spelletjes gedurende een bezoek aan het NFV Fuhouse moet voor iedereen haalbaar zijn.

Wij hadden bij deze ‘tryout’ ca. � uur nodig voor de ronde door het clubhuis (inclusief pauze en wachttijd). Alleen een volle score speelkaart (= 1� scores) zal verwerkt worden en in de ranking opgenomen worden. Alle NFV-leden mogen zo vaak meedoen als ze willen, maar: wel steeds een volledige nieuwe ronde spelen. Er is een beperkte variatie mogelijkheid: van elke generatie moeten steeds 3 van de 4 kasten uit de ‘selectie’ gespeeld worden. Door één kast af te laten vallen in elke categorie kan men altijd door, ook bij een storing. De Marathon wordt zo een uitputtingslag van maximaal 16 en minimaal 12 potten. Rang Naam Datum Eindtotaal1 Lieven Engelbeen 4-7-2009 5622 Bas Vis 29-5-2009 5593 Michel vd Elzen 29-5-2009 5564 Arie Pijl 4-7-2009 5465 Rob Capel 4-7-2009 5426 Bert-Jan Brinkhuis 4-7-2009 5407 Patrick Blijleven 4-7-2009 5368 John Snel 4-7-2009 5339 Steven vd Staaij 4-7-2009 53110 Jonathan Joosten 4-7-2009 53011 Dirk den Hamer 4-7-2009 53012 Paul Loerakker 4-7-2009 52213 Sander de Munter 4-7-2009 52214 Rob Willemsen 4-7-2009 51515 René van Egmond 4-7-2009 504


ESPP 2009: Familiedag & jeugdwedstrijd

De subtitel van ESPP 2009 was: Familie Evenement. Dagje uit voor het hele gezin, met gratis toegang voor de jeugd tot en met 12 jaar. Het accent op recreatief flipperen met een wedstrijd voor de jeugd. In de loop van zaterdag 4 april kwamen er in totaal zo’n 60 bezoekers. Dat waren er wat meer dan we vooraf gedacht hadden, gezien de late aankondiging van het evenement en het feit dat de Spinner niet overal tijdig aangekomen en/of geopend was. Rond etenstijd toch weer zo’n 15 tot 20 mensen rond de tafel, dat blijft een leuk gezicht. Veel vrolijke gezichten en positieve reacties: daar doe je het als vrijwilliger binnen een vereniging uiteindelijk voor...

Recreatief flipperen Het clubhuis in Ederveen ligt redelijk centraal en dan is het extra leuk om leden uit uithoeken van NL te zien samenkomen. Ronald Blom was er weer vanuit de omgeving Middelburg, maar ook Paul Jongma reed zijn familie vanuit Groningen naar het NFV Funhouse, waaronder liefst 3 deelnemers aan de jeugdwedstrijd. Ook erelid Guus Arens kwam weer eens naar Ederveen vanuit Duitsland, net als de familie Krefft (zeer succesvol: twee jeugdtitels). Ook flipperliefhebbers uit Limburg, maar geen vertegenwoordigers van onze Zuiderburen. Dankzij de support van sponsor Game XL konden we ook bij dit evenement een nieuwe Stern kast presenteren. De CSI werd druk bespeeld door de bezoekers. Persoonlijk vond ik ‘m wel leuk. Flipperde lekker en, ondanks door anderen genoemde software issues, behoorlijk wat afwisseling in het spel. Zoals wel vaker gezegd: multiball is geen prestatie, maar voor een goede score moest je nog wel wat meer doen dan mulitball halen. Natuurlijk speelde ik mijn beste partij toen ik een telefoontje kreeg dat ik even naar de carpool plaats moest komen om mijn zoon op te halen... De collectie van AdJo breidt zich langzaam uit (zeker het aantal kasten dat ‘speelklaar’ is, ook dankzij de hulp van Ben Bogaard) en deze collectie voegt duidelijk iets toe aan die van onze vereniging. Ik heb tijdens ESPP een hele rij Gottliebs gespeeld waarvan ik het bestaan niet eens kende, zoals Car Hop, Title Fight Fight en Deadly Weapon. Leuke kasten! Ik heb Ad gevraagd voor de Spinner een verhaal te schrijven over deze (relatief) ‘onbekende toppers’. Jeugdwedstrijd Het werd een plezierige flipperdag in ons clubhuis. Met veel enthousiaste jeugdspelers die ik aan het eind van de dag allemaal een medaille mocht ophangen. Voor de winnaars per leeftijdsklasse was er zelfs een klein aandenken met bijpassende tekst (‘NFV Jeugdkampioen’). Uiteindelijk

waren er 16 deelnemers, die werden verdeeld over 5 leeftijdscategorieën. Op het grote whiteboard bij de ingang van het NFV Funhouse hing het complete overzicht van de poules en de wedstrijden. Dank aan de begeleiders die de diverse groepen door het programma loodsten!

De opzet van de jeugdwedstrijd was eenvoudig: speel een partij op 4 verschillende kasten en laat elk van de deelnemers een kast kiezen waarop hij/zij een partij wil spelen. Ook qua score was het eenvoudig: verdeel per kast de punten als volgt, 4 punten voor de winnaar, 3 punten voor de nr. � etcetera. Alle punten werden na de laatste partij opgeteld en de winnaars plaatsten zich voor de finales (onder 10 jaar & ouder dan 10 jaar). Deze finales speelden ze op de CSI. De winnaars, alle twee leden van de familie Krefft(!), kregen een heuse beker en radio/CD-speler als extra prijs!

Tussendoor was er een pauze, waar Jan & Tonia voor alle deelnemers een versnapering en een ijsje hadden. Het niveau van de jonge spelers was wisselend, maar bij allemaal is er hopelijk weer wat flipperkoorts ontkiemd. Verder liep er alweer prima talent rond. Paul Jongma noteerde de scores en verzuchtte: ‘Bij een tussenstand zag ik een score van ruim 1,5B na 3 ballen op Corvette! Onvoorstelbaar gewoon.’ De jeugd (van de NFV) heeft de toekomst!

De deelnemers:6-7 jaar Bram Verbruggen poule A Jolien van de Sanden Tom Vis (winnaar) Hedwich Rouwé 8 jaar Hugo Rouwé poule B Caro de Bonth Svenja Krefft (winnaar) 9 jaar Laura Verbruggen (winnaar)poule C Joeri van de Sanden Lysbeth Rouwé 10 jaar Olaf de Bonth poule D Tom Verbruggen (winnaar) Karlijn de Ruijter >11 jaar Elke de Ruijter poule E Thomas van Vroenhoven Felix Krefft (winnaar)

Bas Vis


Workshop: FLIPPEREN KUN JE LEREN Op zaterdag 9 mei 2009 waren er meer dan 30 NFV-ers naar het NFV Funhouse in Ederveen gekomen voor een ‘workshop’ flipperen. Onder leiding van het Dutch Pinball Team(DPT, vertegenwoordigd door Albert Nomden, Paul Jongma en Mark van der Gugten) was er aandacht voor techniek en tactiek. Bij beide onderdelen een stuk theorie (mondelinge uitleg, demonstratie) en bij de techniek ook een onderdeel praktijk (oefenen, gerichte aanwijzingen door leden van het DPT). Helemaal nieuw was het idee niet, zo vertelde Albert in zijn inleiding. Een jaar of 10 geleden was het bij gebrek aan animo bij een idee gebleven. Dit keer waren er 30 aandachtige deelnemers toen om 12 uur de workshop van start ging.

Ontstaan van het idee voor de workshop

Er zijn flipperaars die talent hebben. Daar word je mee geboren. Er zijn ook flipperaars die door veel oefening hun vaardigheden verbeteren. Veel liefhebbers binnen onze vereniging kunnen een aardig balletje spelen. Soms lukt het goed, heel af en toe gaat het geweldig, maar veel vaker levert een spelletje frustratie op. Omdat je wel weet wat je moet doen, maar het gewoon niet wil lukken… Zelf oefenen helpt, maar het rendement is niet zo hoog. Het is net zoals bij vele andere sporten: als je gericht oefent / traint, kun je je niveau sterk verbeteren.

We filosofeerden hierover en bedachten: wat ‘gerichte oefenstof’ en een demonstratie zou zeker kunnen helpen. De meeste spelers zijn leergierig… Op de valreep van 2008 legden we een vraag neer bij het Dutch Pinball Team: zouden jullie een ‘workshop’ willen geven aan NFV-ers die willen leren hoe ze (nog) beter flipperwedstrijden kunnen spelen? De reactie van Albert Nomden was snel en het antwoord positief, dus: aan de slag ermee. Albert stelde wel de vraag: ‘Denk je dat er voldoende animo voor is onder de leden?’ We spraken af om met een minimum aantal deelnemers van 1� te werken. In reactie daarop stelde ik hem de vraag: ‘Met hoeveel man kun je nog een workshop geven, zonder dat het een hoorcollege wordt?’en we bepaalden het maximum op �4 spelers. Het werden er uiteindelijk dus nog een paar meer…

Opbouw van de workshop

Deel 1: techniek - balbeheersingEen jaar of 10 geleden bracht de NFV een video uit ‘Hoe word ik wereldkampioen flipperen’. Iedere speler weet dat je met balbeheersing een veel betere partij kunt spelen, maar tussen weten en doen is nog een heleboel te leren. De techniek is de basis van een goede wedstrijdspeler. Daar begon de workshop dan ook mee.

Albert legde in het kort het belang van balbeheersing uit en noemde een aantal technieken uit om de bal onder controle te krijgen.

1) bounce control: kort gezegd,gewoon niet flipperen. Laat de bal maar rustig een keer (of wat) op de flipper stuiteren. Klinkt simpel en dat is het ook, maar het vraagt wel gewenning.

2) drop catch: een bal doodleggen door de flipper omhoog te houden en los te laten precies op het moment dat de bal de flipper raakt. Niet eenvoudig, maar met wat oefening prima te leren.

3) live catch: een bal stilleggen door de flipper precies op dat moment in te drukken waarop de bal de denkbeeldige lijn raakt van de flipper in de hoogste stand. Klinkt lastig en dat is het ook, maar als je het onder de knie hebt: zeer effectief.

4) flipper switch: een bal die je stil hebt liggen op een flipper, overbrengen van rechts naar links en omgekeerd.

5) inlane control: wat doe je met een bal die door de inlane komt? Je kunt deze bal op elk van beide flippers stil krijgen, maar hoe?

De theorie klinkt simpel maar de ‘proof is in the eating’. Dus werd het gezelschap verdeeld in drie groepen (elk met één begeleider van het DPT) om de diverse technieken te gaan oefenen. Glasplaat eraf en proberen. Steeds opnieuw. Verdorie, wat is het lastig om je vaste routines los te laten. Dus niet zomaar schieten als die bal op de flippers komt. Of eigenlijk: niet schieten voordat jij kunt bepalen waar die bal precies heen gaat. Hoe beter de balbeheersing, hoe groter de kans dat het schot dat je wilt gaan maken ook lukt.

Deel 2: tactiek – keuzes makenPas als je de techniek goed beheerst, kun je verder gaan met de tactiek. Kastenkennis is een onmisbaar element, maar alleen daarmee ben je er niet. Je moet keuzes maken: degelijk of gedurfd spelen? Risico mijden of risico nemen? Paul Jongma gaf tekst en uitleg rond de Theatre of Magic.

Zijn betoog: ‘Als de bal op de flipper ligt heb je een aantal mogelijke schoten. Schiet je op de trunk, dan weet je niet waar de bal vervolgens naar toe gaat. Dus weinig controle. Schiet je om de trunk heen, komt de bal met een rotgang terug richting de flippers. Opnieuw weinig controle. Schiet je de bal tegen de captive ball links van de trunk dan wordt de energie van de speelbal geabsorbeerd door de captive ball en rolt de speelbal vervolgens rustig naar beneden. Veel meer balcontrole. Schiet je één van de ramps of de orbits (buitenste schoten die de bal helemaal rond spelen) dan komt de bal altijd weer terug op de flipper. Dan heb je dus heel veel controle’.

Bas Vis, Jonathan Joosten


Paul vervolgde: ‘Vervolgens moet je als speler een afweging maken. Een veilig schot maken kan, maar hoeveel levert het op? Of een risicoschot maken en hoeveel levert dat op? Paul gaf aan dat het gevaarlijkste schot op Indiana Jones het Super Jackpot schot is, maar dat levert wel veel punten op. Dan is het voor een wedstrijdspeler toch interessant om dat schot te maken. Levert een veilig schot weinig punten op, dan kan je je afvragen of het zinvol is om daar op te (blijven) schieten’. Paul gaf ook aan dat veel veilige schoten maken niet resulteert in een leuk spelletje, maar je wint er wel wedstrijden mee. Of vrije spelen in de kroeg op de hoek.

Het is volgens Paul essentieel om van elke flipperkast te weten waar de punten zitten. Die kennis kan iedereen opdoen door op internet te gaan zoeken naar de rulesheets van een flipperkast. Per kast is soms wel 16 pagina’s lang beschreven welke punten waar en wanneer zitten. Als je dat eenmaal weet kun je een tactiek uitstippelen. Ga je voor de punten in die ene mode, of toch voor die andere.

Vanuit de zaal kwam de vraag waarom wedstrijdspelers op de ene kast voor het eindspel gaan, en op een andere kast juist niet. Paul antwoordde dat op een kast als No Fear tijdens het eindspel het maken van een bepaald schot 200.000.000 punten oplevert. Daar zitten dus de punten en dan probeer je daar zo snel mogelijk te komen. Zitten de punten juist ergens anders, dan focus je daar juist op.

Tot slot gaf Paul nog een paar tips over outlane controle en slingshot controle, hoewel dit eigenlijk onderwerpen zijn voor een mogelijk volgende workshop. Paul gaf aan dat als je aan een flipperkast schudt, je twee mogelijkheden hebt: van links naar rechts schudden, of een duw naar voren geven. Links / rechts schudden is alleen zinvol als de bal door het midden dreigt te gaan, maar resulteert vaak in een ‘tilt’. Als je de kast een duw naar voren geeft, blijkt deze veel meer tegen een stootje te kunnen en minder snel op tilt te gaan. Die laatste techniek wordt gebruikt bij zowel outlane als slingshot controle. Als de bal op een slingshot komt kan een duwtje op het juiste moment de impact van de slingshot verminderen, waardoor de bal veel minder stuitert en sneller onder controle is. Een goed getimed duwtje naar voren als de bal de outlane in dreigt te gaan kan er ook voor zorgen dat deze weer terug op het speelveld stuitert. Voor al deze technieken geldt natuurlijk: oefening baart kunst.

Reacties op de workshopBert-Jan BrinkhuisHet was een gezellige dag, veel geleerd, met name van het zien bij de meesters zelf... Ik moet maar veel gaan oefenen, want ik val ook snel terug in oude gewoontes: Die bal moet je niet op de flippers hebben maar die moet zo snel mogelijk naar boven, daar zijn de punten en heb je even geen ‘paniek’ om wat te doen met de bal. De dag was helemaal geslaagd: eindelijk eens mijn tag kunnen achterlaten op een kast in het clubhuis! Ok het was alleen maar omdat ik ‘scared stiff’ haalde (de 32e op die kast) maar toch. En het was mijn eerste keer ‘scared stiff’.....

Arjen MiedemaWas een top dag, bedankt allen ! Na een dag oefenen in het NFV Funhouse bij thuiskomst nog ff gecheckt op mijn eigen kasten.....moet zeggen dat met name met multiball de scores veel beter zijn dan ik normaal haal.....

Rob CapelEen dag na de workshop heb ik de heer XTC (Mark Heine, red.) als Grand Champion op mijn AFM kunnen verslaan. Dat kan geen toeval zijn!

Henry GijsbertseIk vond het ook een leuke en leerzame dag. Wat dingen kende ik al,maar heb toch nog een paar puntjes wat beter kan. Heren bedankt voor deze leuke dag.

Steven van der StaaijErg leuk en leerzaam inderdaad. Maar ik merk dan als ik weer aan het spelen ben, dat er snel oude gewoontes weer inslijpen en ik de nieuwe dingen vergeet toe te passen, ook al neem ik me dat van tevoren voor. Sommige dingen gebruikte ik wel al, maar meer incidenteel... ik ben niet zo goed in geduldig de bal stil leggen. Maar wat niet is, kan nog komen. Thuis toch ook nog maar eens verder geoefend met de nieuw geleerde methodes, en ik moet zeggen: meteen een high score neergezet op de Dr.Who. Dus misschien moet ik wat meer geduld opbrengen en die bal-stil-leg-controle toch wat meer gaan toepassen! . Dan ooit nog eens outlane-control leren, en daarna word ik gewoon wereldkampioen. Paul, Mark en Albert: heel erg bedankt! Het was zeer geslaagd.

Ruud KooijErg geslaagde dag. In ieder geval wil ik Albert, Paul en Mark bedanken voor de goede uitleg en tips & trucs. Nu inderdaad maar oefenen en kijken of er bij de volgende (die komt hoop ik zeker) workshop progressie is. Nu eens kijken of ik mijn scores wat scherper kan zetten

Jan MeijerEen geslaagde dag dankzij Albert, Mark en Paul. Goede uitleg en inmiddels proberen toe te passen in de praktijk. Dat gaat goed maar toch verval ik weer in de oude speelwijze. Jongens bedankt voor de gezellige en mooie dag!

Jord KnapenVan hieruit ook een big thank you naar Albert, Paul en Mark, deze dag had ik niet willen missen, ik heb veel bijgeleerd, maar er ook erg veel plezier aan gehad! Als ik de ‘leraren’ aan het werk zag, zag ik geen flipperen meer, nee dit was kunst... kwijlend staan te kijken hoe ze de bal ZO verdomd goed onder controle hebben, echt knap! Wat mij betreft mag er een vervolg komen!


18e Rock ´n Broc Years

Flipperbeurs in Vierzon, Frankrijk Vierzon is een rustig stadje ongeveer 200 km onder Parijs. Zeker één keer per jaar is het daar wat minder rustig. Dat is in het weekend wanneer de Rock & Broc Years georganiseerd wordt, dit jaar voor de 18e keer. De lokale evenementenhal staat dan vol met stands met jukeboxen, flipperkasten, Rock & Roll en Western artikelen.

Mocht je nog een niemendalletje van leer met veel veters en bijpassende cowboyhoed uit willen zoeken, dat kan daar ook. Buiten staan de motorfietsen en (klassieke) Amerikanen in rijen opgesteld. Kom je met iets dergelijke voorrijden, dan mag je gratis parkeren en ook gratis naar binnen. Dan wel graag deelnemen aan het concours d’elegance van zondag.

Edwin Nijs en Frank Douwenga waren 2 jaar geleden al eens wezen kijken wat er nou precies te beleven was. Dat smaakte naar meer, en dit jaar was het weer zover. Het was niet moeilijk om Marco Albus te overtuigen om mee te gaan, want er zouden veel Gottlieb spullen te vinden zijn.

Om er zaterdag klokslag om 10 uur naar binnen te kunnen waren we vrijdagochtend al vanuit Etten naar het zuiden afgereisd. Via internet een hotel gereserveerd in Vierzon op nog geen 5 minuten van de hal. Aanhanger mee, want we hadden nog 2 op Ebay Frankrijk gescoorde kasten op te halen. Op de heenweg eentje voor Edwin in de buurt van Saarbrücken. En op de terugweg eentje voor Frank in Parijs. Nu is naar Vierzon via Saarbrücken niet echt de kortste weg. Je rijdt gewoon om Belgie en Luxemburg heen. Maar dat mocht de pret niet drukken, en in de loop van de middag stond de blauwe (!) Cobra van Edwin al in de kar.

Toen hadden we nog dik 500 km voor de boeg naar Vierzon. Er was voldoende eten en drinken aan boord om gewoon door te rijden, en een telefoontje naar het hotel dat we echt onderweg waren was genoeg om de kamer vast te houden. Rond half 11 draaiden we de parkeerplaats van het hotel op. Eerst de kamer geïnspecteerd en daarna de bar. Allebei dik in orde.

Zaterdag vonden we na enig zoeken een strategische plek voor auto met aanhanger in de buurt van de ingang. Helaas geen kans om er voor 10 uur binnen te komen voor wat buitenkansjes. Eenmaal binnen alle onderdelen stands afgestruind. De oogst: Plastic sets, manuals, ramps, kopruiten, en na enig twijfelen ook nog een Truck Stop flipperkast.

Speciale dingen gezien? Jazeker, een rijtje van 3 Black Hole USA flipperkasten met draaiende kopruit animatie. Waren niet te koop. Een aantal cocktailtafel flippers. Een head to head voetbalflipper van Alvin. Speciaal ding, waarop je ook alleen kon spelen. De flippers van de tegenstander hadden contactbeugels, waardoor hij automatisch kon flipperen. Een Flipper Football van CapCom. Die staat met stip bovenaan Frank’s verlanglijstje. Erg grappig spel, en fantastische animaties op het DMD. Je zou haast vergeten te flipperen.

Frank Douwenga


Ook stond er een Nosferatu uit 1985. Initiatief van twee Franse flipperenthousiasten die een eigen flipperfabriek wilden beginnen. Ze hebben er 10 stuks gebouwd. Toen geen bank bereid bleek te helpen om de volgende stap te zetten hebben ze het bijltje erbij neergegooid. De Nosferatu is wel te vinden op de IPDB. Nog bekenden gezien? Ja, Carl Jacobs met een flinke onderdelen stand. Aan het eind van de middag hielden we het voor gezien.

Op naar de lokale Intermarché voor wat franse boodschapjes en terug naar het hotel.

Zondag stond Parijs op het programma. Dat wil zeggen, daar stond een Saturn 2 op Frank te wachten in een buitenwijk. Wat zijn die navigatiesystemen toch goed. Zonder problemen op het juiste adres aangekomen.

Mooi op tijd, zodat er nog tijd was voor een tochtje door de stad. Champs d’ Elysees ingetikt op de Navigatie met kortste route…. Misschien niet echt handig met een flinke aanhanger, maar wel leuk. Paar rondjes rond de Arc de Triomphe gereden en toen naar de Eiffeltoren. Ook daar wat fotootjes gemaakt en toen maar weer eens richting Etten vertrokken.

Leuk weekend, wellicht in 2010 weer….

Marco Albus

Edwin Nijs

Frank Douwenga


TIF 2009: Het Italiaans Flipper Kampioenschap

Begin maart stuurden de organisatoren van een flipperevenement in Italië (Frederico een bericht naar Nikky Logan en Aeneas Verhé of ze wilden reclame maken voor het allereerste Italiaans flipperkampioenschap. Van het één kwam het ander en uiteindelijk waren ze tijdens het Pinksterweekeinde in Italië. Bijgaand hun verslag!

UitnodigingBegin maart kregen we plots mail uit Italië of we wilden reclame maken voor het allereerste Italiaanse flipper kampioenschap dat begin juni werd gehouden. We antwoordden dat we ons best zouden doen en ondernamen meteen de nodige stappen. Als dank hiervoor kregen we de spontane uitnodiging of we ook wilden meedoen. Op het eerste zicht was dit niet echt haalbaar gezien het dan ook Sinksenweekend was in België (redactie: Pinksteren in NL) en we eigenlijk al van alles gepland hadden. Maar na een beetje wikken en wegen en hotels vergelijken kwamen we tot de conclusie dat het in die periode in Italië zeer rustig is, maar ook al zeer zonnig. We waren toch van plan om naar die regio op vakantie te gaan, waarom niet een maand vroeger dan gepland gaan en beide combineren ? Zo gezegd, zo gedaan, � dagen Milaan en dan een week Gardameer…

Federico, de organisator was zeer gelukkig want inmiddels had hij al over de 15 inschrijvingen wat er uiteindelijk meer dan 20 werden en voor een eerste keer zeker niet slecht is. Italië is blijkbaar een te groot land en spelers willen niet helemaal uit het zuiden komen.

Op locatieUiteindelijk vertrokken we op 1 juni naar Milaan. Tegen 17u arriveerden we in het aangeraden hotel, op minder dan een kilometer van het kampioenschap. Een mooie keuze zou blijken want de locatie was schitterend gekozen: vlakbij alle invalswegen, het eten was goed en de prijs was

onderhandeld door Federico - alle wedstrijdspelers kregen een speciale kamerprijs.

Maandagavond waren we te moe om nog te gaan kijken of spelen, maar er waren geen voorrondes voorzien dus dat was niet echt een probleem. Dinsdag begon het kampioenschap om 14u, we hadden ‘s ochtends nog ruim de tijd om Milaan te gaan bezoeken wat we dan ook uitgebreid deden.Het opgegeven adres van het kampioenschap was enkel de naam van een Piazza: een plein, zonder huisnummer. We wisten dan ook niet goed waar ons aan te verwachten. Waar precies werd het gehouden, was er een grote zaal of zo ? Toen we er rond 13u aan kwamen werd een en ander ons duidelijk.. het was duidelijk een kampioenschap op zijn Italiaans ! Het centrum van het dorpje was afgesloten voor een groot straatfeest. Er was zelfs een wedstrijd met sjotterkasten (redactie: tafelvoetbal) en racebanen. En dat flipperkampioenschap ? Gewoon op het plein zelf, in de open lucht.

De flipperkasten waren opgesteld onder party tentjes..

De wedstrijdDe wedstrijd was gepland om te beginnen om 14u.. maar omdat enkele e-m kasten technische problemen hadden,

Nikky Logan, Aeneas Verhé


andere nog op tournament settings moesten gezet worden, de organisator een beetje zoek was en men nog wilde wachten op spelers die zich hadden ingeschreven maar niet opdaagden (en men hoopte op nog wat extra inschrijvingen), werd het uiteindelijk 15u30. Gelukkig kon men ondertussen al proefspelen op de aanwezige flipperkasten.

De lange vertraging was een tegenvaller voor ons, ons dochtertje was zich al te lang aan het vervelen. Nikky moest spijtig genoeg forfait geven en met haar terug naar het hotel gaan. We hadden gehoopt dat we elk om beurt onze potjes konden spelen terwijl de andere ons dochtertje bezig hield, maar gezien de wedstrijdopzet was dat ook niet mogelijk.

De nog aanwezige spelers (18 in totaal, vooral Italianen, enkele Duitsers maar ook twee Polen) werden in groepjes van 4 verdeeld en aan elk werd een scheidsrechter toegewezen.

De wedstrijd opzet was eenvoudig: iedereen speelde op elke kast (spelletjes met 4 tegelijk). 100 punten gingen naar de speler met de hoogste score, 95 voor de tweede, dan 90, enz. De speler met het hoogste puntentotaal over alle kasten heen werd kampioen.

De wedstrijdkasten waren: Red Show, Super Sonic, Moon Flight, Lucky Strike, Monster Bash, Cactus Canyon, Medieval Madness, Tales of the Arabian Nights, Champion Pub, Indiana Jones en Street Fighter II.

De electronische kasten stonden op 3 ballen, factory settings. Optisch waren de kasten iets minder, maar de eigenaar zei me dat hij bewust niet zijn mooiste kasten naar de wedstrijd had meegebracht. De kasten waren netjes gepoetst en technisch in orde met krachtige spoelen. Enkel op ToTan was het moeilijk om de bal volledig de ramp naar links te laten rondgaan (de bal viel vaak achteraan terug op het speelveld), en Medieval Madness stond enorm steil. De tilts lieten wel de nodige reddingen toe, echt strak stonden ze zeker niet.

Op de electro-mechanische kasten was werkelijk niets aan te merken. Allemaal in mooie staat, netjes gepoetst, perfect werkend. Ze speelden voorbeeldig, echt een genot om een wedstrijd te spelen op oude flipperkasten die zich gedragen zoals het hoort, flipperen met het nodige duw- en trekwerk. Enkel de lampjes in de kopkast aflezen was soms een probleem onder de witte tentjes (voor bv de 100.000’en punten bij kasten met tellers tot 99.999 punten) maar de scheidsrechter hield tijdens het spelen in het oog hoe vaak je de teller had rondgespeeld en liet ook weten wanneer je aan de laatste bal ging beginnen.

De uitslagNa 19u30 hadden de meeste groepjes eindelijk gedaan. Het

was een lange, vermoeiende marathonsessie geworden bij meer dan 30 graden. De kinderen die tussendoor op de vrije kasten kwamen spelen en de optredens op het plein (gepaard gaande met oorverdovend luide muziek) zorgden voor het nodige concentratieverlies. Wat een flipperkast speler allemaal lijden kan..

Het was dan nog een uur wachten tot de organisator opnieuw opdook voor de prijsuitreiking. De top 5 was voor Italiaanse spelers. Voor de medewerkers was een attentie voorzien en alle deelnemers kregen ook een klein aandenken.

En hoe is het niveau van de Italiaanse spelers hoor ik al vragen?De winnaar (Daniele Acciari) heeft zeker verdiend gewonnen, hij haalde op 4 van de 11 kasten de hoogste score. De top 3 zijn zeker spelers waarmee serieus rekening gehouden moet worden indien ze gaan meedoen aan internationale wedstrijden. De meeste andere Italianen vallen in de middenmoot van wedstrijdspelers.

Al bij al was het kampioenschap een positieve ervaring. De te warme temperatuur en vele vertragingen werden ruimschoots goed gemaakt door de vriendelijkheid en gastvrijheid van de Italianen. Het kleine aantal spelers maakte ook dat het gezellig was en je iedereen kon leren kennen. En een wedstrijd in open lucht moet je gewoon eens gedaan hebben. Men was al van plan om volgend jaar de wedstrijdopzet iets wijzigen zodat die vlotter verloopt. Sommige Duitsers hadden de wedstrijd gecombineerd met een flipperwedstrijd in Zwitserland enkele dagen ervoor, wij met onze zomervakantie, hopelijk zijn er volgend jaar veel meer (internationale) deelnemers. Serieuze wedstrijdspelers die punten willen verzamelen voor de IFPA rankings moeten hier echt aanwezig zijn.

Meer foto’s op www.Flippers.be


Verslag:Dutch Pinball Masters 2009Zaterdag 6 juni en zondag 7 juni 2009, de allereerste Dutch Pinball Masters worden gespeeld in ons eigen clubhuis in Ederveen. Een toernooi met deelnemers uit 10 landen in Europa zodat met recht dit toernooi een Europese status heeft. Een verslag.

Sterk deelnemersveldTja en zoals dat gaat met dit soort toernooien is bijna de hele Nederlandse top, subtop en andere toppers uit Europa aanwezig. Ikzelf behoor een tot de veteranen, 41 jaar ondertussen en alweer ruim 25 jaar bezig met het mooie flipperspel. Natuurlijk kan ik niet op tegen onze eigen Ad Jonker. Iedereen weet waar ik het over heb, hij is begenadigd als wedstrijdleider maar wat weinigen misschien nog weten: hij is zelf ook winnaar van een voorronde van een DPO. Ja, Ad dit was in Zandvoort ruim 10 jaar geleden. Over mijn eigen kansen ben ik uiteraard heel nuchter en mijn ambitie is dan ook om de zaterdag te overleven en om dan vervolgens zondag te zien hoever ik kom.

Op weg naar het clubhuis heb ik mijn strategie bedacht en al luisterend naar Radio 538, BNR en mijn TomTom rij ik het clubhuis voorbij. Even gestopt, mijn vrouw gebeld en ik blijk toch het juiste adres te hebben. Wat blijkt: er is een nieuwe oprit naar het clubhuis. Tja, al je zo in gedachten bent kun je zelfs dat over het hoofd zien. Eenmaal geparkeerd in het hoge gras zie ik veel buitenlandse kentekens en voel de spanning toenemen. Na mij gemeld te hebben bij de ingang betreed ik de arena waar het al een drukte van jewelste is en groep 1 bijna klaar is met spelen. Wij van groep � willen graag aan de bak maar moeten helaas nog even wachten.

Op deze eerste dag werd er gestreden in � groepen van elk 4 poules. Elke poule bestond weer uit 8 spelers. Iedere speler speelde eenmalig tegen een ander lid van de poule waarbij aan het einde van de strijd de beste 4 zich zouden plaatsen voor de finaleronde op zondag. Uiteraard was alles tot in de puntjes geregeld door Ad en Martijn en hoefden alleen de excel-sheets ingevuld te worden. Iedereen kon op een scherm na elke speelronde kijken hoe hij/zij ervoor stond. Tijd om de weg kwijt te raken was er niet want je kreeg een spelers batch met je groep en nummer en daarnaast een briefje in je handen geduwd waarop stond vermeld tegen wie je speelt, hoe laat en op welke kast. Pfff, wat een organisatie, super gewoon!

De kwalificatieTerug naar de vloer, even een ronde langs de wedstrijdkasten, die allemaal in goede staat waren en heel snel stonden

ik voldoende opgewarmd was het tijd voor de echte wedstrijd. Groepen A t/m D waren klaar en de groepen E t/m H konden aan de slag. Time to play…..

We maken een sprong in de tijd en als de rook is opgetrokken besef ik dat de dag er voor mij opzit en ik �e ben geëindigd in mijn poule achter Paul. Niet slecht voor een veteraan. Ondertussen kwam de geur van heerlijk verse schitzel, saté en wat nog meer lekker ruikt je tegemoet. De catering weer heel goed verzorgd en iedereen kon dus genieten van een heerlijke maaltijd. Voor mij eindigde deze fantastische dag en ik ging tevreden op weg naar huis, maar voor een groot aantal spelers moest de avond nog leuker worden met het team toernooi. Dat dit spannend moet zijn geweest weet ik wel zeker omdat de halve finale er één was tussen Holland 1 tegen Holland 2, met Holland � als (gelukkige) winnaar. Hierdoor was er een onvervalste finale tussen jawel: Nederland en Duitsland. Wie herinnert zich niet de finale WK voetbal van 1974? En de halve finale op het EK van 1988 in München. Gelukkig liep dit ook goed af (net als in 1988) voor de Nederlanders en werd Holland 2 kampioen, proficiat mannen!

Dus hebben we de volgende utslag: 1. Holland � (Brenn, Roy, René en Martijn) 2. Germany 1 3. Holland 1 (Albert, Paul, Dirk en Mark)

De finlale dagHeerlijk geslapen, uiteraard ook omdat ik de avond van te voren niet uit was geweest maar lekker voor de tv gehangen had, heerlijk met een biertje in de hand. Ik voelde mezelf zo relaxed en sterk dat ik zelfs geen zin had om een partijtje te gaan trainen op de eigen collectie.

Dit keer wel de juiste afslag genomen naar het clubhuis en vol goede moed voor een goede afloop het clubhuis in gelopen. De sfeer was weer geweldig en iedereen had er zin in, op naar een goede afloop!

De finalistenHet toernooi begon met een verdeling van ca. 50% NFV en 50% niet NFV. Dat was na de kwalificatie vrijwel ongewijzigd: 14x NL, 3x BE en verder: 6x SWE, 5x GER, 1x PL, 1X FIN, 1x FRA en 1x SUI.

Ikzelf lag al vrij snel uit het toernooi maar was desondanks heel erg tevreden en hoop er volgende keer weer bij zijn uiteraard. De Nederlandse deelnemers aan de finaleronde speelden heel goed, waardoor er relatief veel landgenoten doordrongen tot de kwartfinale. Bij de laatste 6 waren liefst 5 Nederlanders: Martijn van Aken, Mark van der Gugten, Brenn Oosterbaan, René van Gool en Paul Jongma. Ook echter een sterke Zweed: Mats Runsten

6 - 7 juni2009

afgesteld en uiteraard prima flipperden. Ikzelf zocht wat de luwte op en dat deed me goed want de rust keert weder. Ondertussen was ik Bas tegen het lijf gelopen, die altijd wel een spelletje wil spelen voor de ranking. Even de spanning opvoeren dus. Nadat

Arjan Lugthart


De finaleUiteindelijk was de finale een echte Holland vs. Europe: Paul Jongma tegen Mats Runsten. Dat het spannend was zal iedereen kunnen beamen. Een heel sterke partij van allebei op de Congo en daarna een goede pot van Paul op de MM, waarbij Mats het niet redde.Een winnaar uit Nederland dus bij deze eerste editie van de DPM: Paul Jongma. Een mooie titel bij een sterk bezet toernooi. Deze titel zal zeker niet misstaan op zijn toch al niet kleine erelijst.

Voor allen en iedereen tot de volgende keer en nogmaals bedankt voor de fantastische organisatie.

Vertaald DPM verslag van Mats Runtsen:

Het goed georganiseerde Dutch Pinball Masters met 64 deelnemers: 3� Nederlanders en 3� overige Europeanen.

De wedstrijd werd gespeeld in een opgeknapte hooischuur bij Arnhem en de koeienlucht hing het hele weekeinde in de lucht.Het terrein lag in een zeer gelovig gebied waar men slechts drie zondagen mag spelen, werd ons verteld. Als ze wisten dat er op zondag gespeeld zou worden, zou het hele dorp met hooivorken en fakkels in de hand in actie komen.

De hooischuur is het clublokaal van de Nederlandse Flipper Vereniging met ca. 80 machines van alle tijdperken, behalve die uit het nieuwe millennium. De kasten bevonden zich in een goede staat maar waren zeer steil en met een gevoelige tilt afgesteld om de baltijden kort te houden. Alle wedstrijdkasten waren afgesteld op 4 ballen. In de kwalificatie werden de 64 spelers in 8 groepen geplaatst. De helft Nederlanders en de andere helft de Europeanen waarbij er, als het kon, geen speler uit hetzelfde land in zat. Alle spelers konden op het schema zien wie hun tegenstander was en op welke kast er gespeeld moest worden. De kwalificatie liep soepel en ging sneller dan gepland.

Er waren weinig grote verrassingen, alleen Roy Wils ging niet verder, gedeeltelijk dankzij Balac. In dezelfde groepen zagen we tevens een grote belofte: een achtjarige jongen uit Duitsland, die onder andere Albert Medallion, 26e op de wereldranking, versloeg. Alle Zweden gingen verder behalve Johan, hij had geen geluk deze keer. Hij kwam 1 punt te kort.

Na de kwalificatie waren de teamwedstrijden. Zweden 1 met KGB, BLA, HOT en de van Frankrijk geleende Franck Bona en Zweden � met MCR, APB, SVE en Svante. Zweden1 begon goed met 3 punten na � wedstrijden. Met name Bona deed het goed op de Addams door met bal 3 van 25M naar 195M te gaan en zo de partij te winnen. Helaas speelde de ploeg slecht in de laatste ronde tegen Duitsland 1 en missen de volgende ronde op 1 punt. Zweden � begon zwak met verlies tegen Nederland 1, verhoogden het tempo iets, speelden gelijk tegen Zwitserland en revancheerden zich door overtuigend te winnen van Duitsland 2. In de halve finale tegen Duitsland 1 wordt echter met 19-13 verloren na zwak spel van mijn zijde. In de strijd om het brons wachtte Nederland 1 (Jongma&co), maar zo ’s avonds laat waren onze krachten geheel uitgeput en konden wij geen weerstand bieden.

De eindronde werd als dubbel knock-out gespeeld, de winnaarzijde in een best of three op 3 ballen, de verliezerzijde 1 spel op 4 ballen. Het overzicht werd snel bijgewerkt en zeer overzichtelijk weergegeven op een projectordoek. Ik was zeer enthousiast over de kastenloting met behulp van een bingospel. De bezette kasten werden uit het spel gehaald, waardoor er dus snel een nieuwe kast bepaalt werd en er niet gewacht hoefde te worden. Hierdoor werd ook het tijdschema uitstekend gevolgd.

Paul Jongma schreef ook een, engelstalig, verslag wat ge-publiceerd is op Pinballnews.com. De link naar het verslag:http://pinballnews.com/shows/dutchpinballmasters2009/ index.html


Het was een leuke 1 april grap: een nieuw CPU board met USB aansluiting voor Bally/ Williams flipperkasten. Een stukje electronica wat toegevoegd wordt in de kopkast van een flipperkast en het mogelijk maakt om m.b.v. een eenvoudige programmeertaal, zelfgescheven sofware te draaien op bestaande kasten. Gebruikmakend van de hedendaagse techniek. Complete videofragmenten uit films, geluidssamples in 320 kbit kwaliteit, 100-en random modes ontwikkeld door een groep flipperliefhebbers.

Helaas was het een grap (overigens wel gebaseerd op technische mogelijkheden). Velen waren teleurgesteld. Wat zou zoiets mooi geweest zijn.

Gelukkig zijn er op dit moment verschillende ontwikkelingen aan de gang die zoiets in de nabije toekomst wel degelijk mogelijk maakt!

Bijvoorbeeld het P-ROC project: (www.pinballcontrollers.com/index.php )Dit is een CPU vervangingsboard. Ontwikkeld om zelfgemaakte flipperkasten mee aan te sturen, maar doorontwikkeld om ook in bestaande flipperkasten te gebruiken met zelf geschreven software.Het P-ROC board is momenteel geschikt om WPC, WPC-95, Whitestar en het nieuwere S.A.M. systeem van Stern mee aan te sturen. Alle connectoren richting het Power Driver, Dotmatrix, en Fliptronics board zijn aanwezig.

Huidige mogelijkheden zijn niet mis. Een paar voorbeelden;Inputs:Het board kan 3� directe schakelaars, 1�8 schakelaars in een matrix en 64 directe IR schakelaars uitlezen.Outputs:32 directe uitgangen (voor spoelen), 176 multiplex uitgangen (waarvan 1�8 via een matrix voor de lampaansturing). Iedere output is naast aan-uit waardes ook qua timing en herhaling programmeerbaar. De CPU hoeft maar 1 keer de sequence naar een output te sturen, waarna deze zonder de CPU herhaald kan worden (bijvoorbeeld knipperen, langzaam uit en aan en weer knipperen, vervolgens 5 seconden wachten).

Programmeren gaat via een nieuw gemaakt C++ Pinball Game Framework. Flipperaars die ook in C++ kunnen programmeren kunnen straks helemaal los gaan! Ook wordt er gesproken over een PinMAME driver. D.m.v. deze driver en VpinMAME op de PC (dat gebruik je ook voor het spelen van Visual Pinball) zal het nog eenvoudiger worden om gamerules in te laden en te veranderen.

Natuurlijk kan je straks ook de beschikbaar gestelde nieuwe rules, geluiden en Dot Matrix beelden downloaden van diverse websites dankzij de C++ flipper programmeurs.Nadeel is dat je op dit moment naast het nieuw toe te voegen

NieuwsNieuwe technologie voor oude flipperkasten

board ook een PC nodig hebt om de software te runnen. Ook het geluid komt uit de geluidskaart van de PC (wel wordt er ook gewerkt aan een audio amplifier board, waardoor je straks de line out van de PC kan koppelen aan de speakers van de flipperkast). Het board is eigenlijk niets meer of minder dan een interface tussen USB en de flipperkast, maar al met al een leuke ontwikkeling die we zeker in de gaten zullen houden!

Ga je binnenkort een nieuwe PC kopen? Gooi de oude dan nog niet weg, want wie weet gebruik je die volgend jaar in je flipperkast!

Nieuwe leden01. Michael Grotenhuis, Tiel02. Ruben Peters, Harmelen

03. Leo Stelloo, Leusden04. Martijn van Valen, De Meern

05. Arjan Luiken, Meppel06. Maurice Bongarts, Venlo

07. Johan Verduijn, Kaatsheuvel08. Jeroen Broers, Rhenen09. Jan Beekman, Zwolle

10. JB van Lanschot, Breda11. Peter Fidder, Hulshorst

1�. Harold van Rijn, Sint-Michielsgestel13. Sander Baas, Piershil

14. Roland van den Heuvel, Nuenen15. Pieter Dissel, Amstelveen

16. Bart Burggraaf, Ouderkerk a/d Amstel17. Willem de Vuyst, Ninove (B)

18. Onno Berens, Den Haag19. Rens Hooijmaijers, Drunen20. Ans Possenvisser, Gendt

�1. Henk Timmerman, Hoofddorp��. Louk Heimans, Arnhem

�3. Kevin Martens, Lummen (B)�4. Martijn de Wijs, Lelystad

25. Piet van den Berg, Zevenbergen26. Jan Woldinga, Woudenberg

27. Pascal Leroy, Gent (B)�8. Wouter Hekman, Ommen

29. Luc Corstjens, Maaseik (B)30. Sebastiaan Verhoog, Monster

George Bulte

Regionale Pinball Leagues (RPL 2008 - 2009)

Ronald Oenema / Ad Jonker / Taco Wouters / Lieven EngelbeenMedio juni 2009. De diverse leagues hebben de competitie afgerond. De strijd is gestreden en de deelnemers aan de afsluitende finale zijn bekend. De datum van die finale zal later aan de deelnemers worden gecommuniceerd. De locatie is al wel bekend: het NFV Funhouse in Ederveen. Bij de evaluatie zullen we vooral stilstaan bij het relatief grote aantal afzeggingen van spelers, waardoor het competitieverloop in de diverse leagues niet optimaal was.

ZuidDe 4e ronde was bij Ralph Beckers. De 5e ronde is niet gespeeld. De uitslag bij deze league heeft daarom een voorlopig karakter. Spannend was het zeker wel, met een score van 41 punten voor liefst 3 van de deelnemers: Taco, Roger en John. Tot nu toe haalden slechts 13 spelers voldoende speelrondes om voor een eindrangschikking (=> 3 of meer).

EIND/TUSSENSTAND1. Taco Wouters 41 punten1. Roger Wijnands 41 punten 1. John van der Wulp 41 punten4. Michel van den Elzen 33 punten4. Norbert Broman 33 punten

BelgiëAls er iets is waardoor de RPL België zich onderscheid van de NL leagues dan is dat de opkomst. Hier hebben liefst 17 deelnemers een eindklassering. Spannend was het zeker ook hier. Edwin en Lieven speelden een barrage voor de titel. Eric Buysen kon er niet bij zijn bij de laatste speeldag en werd prompt gepasseerd door � deelnemers waaronder hij uiteindelijk buiten de top 5 eindigde.

EINDSTAND 1. Edwin Baelen 41 punten2. Lieven Engelbeen 39 punten 3. Peter van den Bergh 36 punten 4. Stefan Proot 34 punten 5.Tom Geneyn 32 punten

Noord Vijf speeldagen achter de rug. Afwisselend een speeldag in de mega gamerooms in Nieuweschoot (Klaas Oenema) en in Ommen (René Timmer). In de top vinden we vertrouwde namen, maar missen we er ook twee: Paul Jongma en Dirk Klaver kwamen niet aan het minimaal aantal vereiste scores. Jongeling Mart Oenema houdt zich goed staande in dit gezelschap van toppers met een 6e plaats. Uiteindelijk stonden er 14 spelers in de eindrangschikking.

EINDSTAND:1. Albert Nomden 44 punten �. Klaas Oenema 41 punten 3. Mark van der Gugten 39 punten 4. René Timmer 36 punten 4. Ronald Oenema 36 punten

MiddenVijf speeldagen. De afsluitende speeldag was in de toplocatie in Etten. In deze poule was er een kleine groep toppers en een grotere groep spelers die elkaar niet zoveel ontliepen in kwaliteit. Omdat Roy Wils ontbrak en René van Gool wegens ziekte de laatste speeldag moest missen, kwamen beiden niet aan het minimum vereiste aantal wedstrijden. Gevolg: er kwamen twee kwalificatieplaatsen voor de finale vrij. Hier speelden slechts 1� spelers voldoende speelrondes om voor eindkwalificatie in aanmerking te komen.

EINDSTAND1. Brenn Oosterbaan 40 punten2. Bas Vis 39 punten3. Edwin Nijs 38,5 punten 4. Arjan Lugthart 38 punten5. Jonathan Joosten 33 punten

(advertentie)

www.huifkar.deDe slimme eBay kruiwagen voor Duitsland, België en Nederland

NIEUW!

- moneyorder betalingen in USA

- postadres USA

- ophaalservice binnen Duits-land

- paypalbetalingen worldwide

- EBAY problemsolving Duitsland


Spinnertjes (vraag en aanbod)

Spinnertjes zijn Vraag en Aanbod advertenties van NFV leden. Het plaatsen van een advertentie is gratis voor leden. Alleen niet commerciële Spinnertjes worden geplaatst.

Voor commerciële of ‘bulk’ advertenties (> 3 flipperkasten) gelden de advertentie tarieven die voor in het blad staan.

Spinnertjes aanmelden kan via de webstie van de NFV: www.nfvpinball.nl/spinnertjes. Alle criteria dienen ingevuld te worden.

Op de website is het ook mogelijk om een foto bij een advertentie te plaatsen.

Op deze pagina’s staat een selectie van de meest recente Spinnertjes, zoals ze op de website stonden vlak voor het ter perse gaan van dit magazine. De redactie maakt een selectie op basis van actualiteit. Afhankelijk van het aanbod kan de redactie

beslissen om geen foto bij een advertentie te plaatsen. Kijk voor de meest recente Spinnertjes op de website van de NFV: www.nfvpinball.nl

Te koop

Harley Davidson jukebox-flipperkastenkele jaren geleden kwam ik op het idee om een jukebox in een flipperkast te bouwen en ik moet zeggen dit is aardig gelukt, het is een Seeburg 160 select het volume is met een flipperknop te regelen. het thema is Harley Davidson met een goed geluid enkele sfeervolle neonverlichtingen maken het geheel compleet.€ 1200,- Andries Krikke - [email protected] Juli 2009 Cirqus VoltaireTe koop aangeboden! In zeer goede staat een cirqus voltaire, volledig gereviseerd. met groene neon€ 2600,- Norbert Poland - Broek op [email protected] Juli 2009 Verschillende flipperkasten te koopVanwege leuke, maar onverwachte omstandigheden ben ik me een stuk minder met de flipperhobby bezig gaan houden. Zodoende verkoop ik een aantal van mijn flipperkasten. Voor alle kasten geldt: bieden, hoogste bod wint.Baywatch (Sega, 1995) OPKNAPPEREight Ball Deluxe Limited Edition (Bally, 1982) Flash Gordon (Bally, 1980) Funhouse (Williams, 1990) Nitro Ground Shaker (Bally, 1979) Pool Sharks (Bally, 1990) Safe Cracker (Bally, 1996) Scared Stiff (Bally, 1996) Theatre of Magic (Bally, 1995) Tevens heel veel losse onderdelen van World Cup Soccer te koop. Van alle kasten zijn foto’s beschikbaar op verzoek. Technische details idem.Jonathan Joosten – [email protected] juli 2009

e-m flipperkastBig Indian uit 1973. Speelbord iets verweerd verder netjes. Technisch in orde, afgesteld, gerepareerd, schoongemaakt, nieuwe rubberset. Kan tegen onkostenvergoeding thuisbezorgd worden. Kan foto’s opsturen, hier plaatsen worden ze wel erg klein, en maar 1 foto. Staat ook op marktplaats.€ 150,- Ronald Blom - Kloetinge [email protected] 0113-404434 21 Juni 2009 Bally’s Who DunnitTe Koop: Een zéér nette Bally’s Who Dunnit uit ‘95. Kabinet is niet verkleurd, wel enkele kleine plekjes die zijn bijgewerkt. Speelveld is heel netjes, bij de equipment-inserts zijn wat plekjes bijgewerkt. Slechts een plastic waar een hoekje vanaf is, valt nauwelijks op. Display is prima. Geen missende lijnen. Deze kast is technisch helemaal in orde, en speelt als een tierelier. Vraag gerust om foto’s! (maar niet allemaal tegelijk a.u.b....=) Prijs is inclusief bezorgen binnen 75Km. Maar kan natuurlijk ook eerst even bespeeld worden bij mij thuis. Mvg René€ 1050,-

René van Egmond - [email protected] 4619994829 Juni 2009

Gezocht

Menu-knoppenhouder coindoorVoor mij TOM zoek ik nog het ijzeren houdertje voor de menu-knoppen (4 stuks); eventueel compleet knoppensetje met houder ook goed. Hoor graag wie dit voor mij heeft.Bart Bartholomeus - [email protected] Juli 2009 schema Dealer’s ChoiceIk zoek een schema van Williams Drealer’s Choice EM-kast. Liefst een pdf. Alvast bedankt, PeterPeter Sools - [email protected] Juli 2009

Plastics voor Gottlieb ‘Spirit’ Plastics voor Bell Games ‘Fantasy’Ook andere onderdelen zijn welkom, eventueel te ruilen tegen andere onderdelen. Edwin [email protected] juli 2009


DPO Voorronden18 juli: Silverball Games -

Gentbrugge

5 september: NFV Funhouse -

Ederveen

13 september: Peter v. Tartwijk -

Schijndel

20 september: Hyperballs -

Ommen

NFV Nazomer Event+ BBQ

Zaterdag 5 september

NFV Funhouse - Ederveen

The After

Summer Pinball

Party

Zaterdag 7 november


Finale NFV Pinball leagues

Zaterdag 28 november

Funhouse Fridays

- vrijdag 21 augustus

- vrijdag 18 september

- vrijdag 23 oktober


Dutch PinballOpen 2009

Weekeinde 3/4 oktoberHet Patronaat- Zeelst

(gemeente Veldhoven)

zie site voor meer infodpo.nfvpinball.nl

NFV Agenda zomer en najaar 2009


DE VIJFDE SPELER

Amsterdam

Amsterdam heeft het. Althans, soms. Voor een gedenkwaardige middag heb je namelijk niet al te veel nodig. Geweldige muziek, gare flipperkasten en goed bier. Dat is in het kort samengevat het Amsterdam Open Flipperkampioenschappen (OAF). Jaarlijks wordt het toernooi georganiseerd op de Nieuwmarktfeesten in april en met recht is het de leukste flipperbijeenkomst van het jaar. Dat zegt overigens niet over het EPC, het DPO, de Belgische Kampioenschappen of het Papa tornooi; ook dat zijn prima meetings, maar bij de Amsterdam Open is er nooit sprake van competitiedrift en is het vooral de sfeer die bepalend is voor de dag. Meer dan tien jaar geleden deed ik voor het eerst mee aan de wedstrijd en ik weet nog dat ik verbaasd was over de kwaliteit van de kasten. En dan bedoel ik niet in positieve zin. Er stond een rijtje van zeven kasten opgesteld en gedurende het toernooi mankeerde aan elke kast wel iets. Niemand maakte zich er echt druk over, want de dj speelde lekkere tunes, en het eerste biertje smaakte meer dan goed.

Amsterdam heeft het, vooral als je kijkt naar het OAF. In het tweede jaar dat ik mee deed had ik in gedachten dat ik ooit wel eens een gooi kon doen naar de overwinning. Achteraf beschouwd natuurlijk totaal naïef, maar ik geloofde heilig in mijn kansen. De week er voor ging ik in training –wat feitelijk betekende dat ik avond aan avond in cafés hing waar flipperkasten waren- en op de dag van de wedstrijd was ik precies op tijd –lees 1� uur ‘s middags- aanwezig. Vooral dat laatste bleek erg dom. Rond de klok van twaalf uur kwam exploitant Taco net met zijn kasten aangereden, was de eerder genoemde biertap nog dicht en heb ik me tweeënhalf uur moeten rot vervelen om vervolgens in de eerste ronde er uit te gaan. Maar ook dat jaar was een meer dan gedenkwaardige

editie van het Amsterdam Open. Al was het maar om de kwaliteit van de stoppen die midden in de finale doorsloegen waardoor de hele wedstrijd over moest worden gespeeld en de politie minder blij was omdat het toernooi uren uitliep.

Amsterdam heeft het, maar ook de Amsterdam Open kent zijn dieptepunten. Een paar geleden overleed Elly, vrouw van exploitant Taco en grote kracht achter het toernooi. In de jaren er na werd Elly jaarlijks herdacht door de immer aanwezige presentator Hanziman die de wedstrijd op volstrekt authentieke wijze versloeg. Ook dit jaar was hij er eind april weer bij met onnavolgbare grappen over dopinggebruik bij flipperaars en de muziek van the Who. Een paar weken later meldde het Parool zijn overlijden en werd hij bedankt namens ‘alle flipperaars van het Amsterdam Open’. Een prachtig en niet meer dan terecht gebaar.

Amsterdam heeft het en het lokale flippertoernooi krijgt ook eindelijk de erkenning van verschillen leden van de NFV. In de eerste jaren dat ik het Amsterdam Open speelde, werd ik vooral omringd door een combinatie van hoofdstedelijke café spelers –te herkennen aan hun immer gevulde glas bier- en fervente coffeeshopbezoekers. Die waren niet zo zeer te herkennen, als wel te ruiken aan de penetrante wietlucht. Naast deze immer amusante flipperaars en de onvermijdelijk buurtbewoners dit jaar dus ook leden van de NFV. Daarom stond Tom dit jaar in de finale, kwam Rene , -beter bekend als RvG, de initialen die op bijna elke Amsterdamse flipperkast zijn te bewonderen- opdagen met een heuse flipperstoel en won Roy met grote overtuiging het toernooi. Ik ben benieuwd wie er nog meer van de NFV volgend jaar komt opdagen.


Club vanIn maart 2008 introduceerde de NFV, in nauwe samenwerking met Gerard van de Sanden, de Club van 100. Dit initiatief is door de leden warm ontvangen en heeft inmiddels 48 deelnemers opgeleverd. Het principe is simpel: deelnemers betalen € 100,- voor deelname van 12 maanden. Hiervoor krijgt men een vermelding op de Club van 100 pagina in het Spinner Magazine, de Club van 100 webpagina (met link), een ingelijst logo op A4 formaat in het NFV Funhouse en gratis toegang tot evenementen in het NFV Funhouse (1 toegangsbewijs per funder). Ieder jaar is er tevens een speciale bijeenkomst voor de deelnemers van de Club van 100.

De Club van 100 houdt zich bezig met het werven van financiële fondsen, die de vereniging kunnen helpen. Iedereen die de NFV een warm hart toedraagt kan lid worden: leden, niet-leden, vrienden clubs, bedrijven, sponsors en anderen. In 2009 worden de inkomsten van de Club van 100 vooral gebruikt om de kwaliteit van het NFV Funhouse in Ederveen en de flipperkastencollectie te dekken.

Lid worden van de Club van 100 is eenvoudig: stuur een email naar Gerard van de Sanden ([email protected]) of Bas Vis ([email protected]) en zij helpen u verder.

StefanParmentier

RobBuisman

Han Hagens


De Nederlandse Flipper Vereniging organiseert:

Dutch Pinball Open3 en 4 oktober 2009Het Patronaat, Zeelst(gemeente Veldhoven)

Wedstrijd, sidegames, en recreatief fl ipperen op kasten uit alle generaties.ca. 80 fl ipperkasten aanwezig op free-play

Benelux editie

Sponsorloterij hoofdprijs: fl ipperkastWorld Cup Soccer ‘94

Info en inschrijven: dpo.nfvpinball.nl

De Nederlandse Flipper Vereniging organiseert:

Dutch Pinball Open3 en 4 oktober 2009Het Patronaat, Zeelst(gemeente Veldhoven)

Wedstrijd, sidegames, en recreatief fl ipperen op kasten uit alle generaties.ca. 80 fl ipperkasten aanwezig op free-play

Benelux editie

Sponsorloterij hoofdprijs: fl ipperkastWorld Cup Soccer ‘94

Info en inschrijven: dpo.nfvpinball.nl

2009 - 02 - Spinner Magazine

Documents

Transcript of 2009 - 02 - Spinner Magazine