2006 - 04 - Spinner Magazine

Het Spinner Magazine is een uitgave van de Nederlandse Flipper Vereniging en verschijnt vier maal per jaar in een oplage van 1000 stuks:

-maart nummer1, deadlinevoordekopij:eindfebruari-juni nummer2, deadlinevoordekopij:eindmei-september nummer3, deadlinevoordekopij:eindaugustus-december nummer4, deadlinevoordekopij:eindnovember

Redactionele bijdragen:Artikelenenfotomateriaalzijnzeerwelkomophetredactieadres.Ermogengeenrechtenvanderdenoprusten.Doorinzend-inggeeftdeauteuroffotograaftoestemmingtotpublikatieinhetSPINNERMagazine.Artikelenkunnenschriftelijk(bijvoorkeurdigitaal)wordenaangeleverd.Teksten(zonderopmaak)inDOS/Windowsformaat(RichTextFormatofWord).

Artikelen,advertenties,vragen,columnseningezondenbrievenopsturennaar:SpinnerRedactieTeam:JonathanJoosten,BasVis,JimJansene-mail:[email protected],fax:0842-217208

Advertentie tarieven Spinner 2006:1/4 pagina € 40,00(1x) € 120,00 (jaarcontract,4x)1/2 pagina € 85,00(1x) € 255,00 (jaarcontract,4x)1 pagina € 135,00(1x) € 405,00 (jaarcontract,4x)achterkant(kleur):opaanvraagcommerciële Spinnertjes € 15,00(1x) € 45,00 (jaarcontract,4x)

Niet-commerciële Spinnertjesvanledenzijngratis.Per Spinnertje kunnen maximaal drie flipperkasten worden aangeboden. Geef uw Spinnertje (bij voorkeur schriftelijk/elek-tronisch)dooraanderedactieofhetsecretariaat.Nadereinlichtingenoveradvertentiemogelijkhedenbijdesecretaris(ziecolofon).

Aansprakelijkheid:DeredactiewerktmetgrotezorgvuldigheidaandesamenstellingvandeSPINNER.Deredactieen/ofNederlandseFlipperVereni-gingaanvaardtgeenaansprakelijkheidvoormogelijkeschade(directofindirect,vanwelkeaardofomvangdanook)diehetgevolgisvanonjuistevermeldingen/ofzetfouten.

Copyright:NietsuitdeSPINNERmagwordenovergenomenzonderschriftelijketoestemmingvanderedactie.Deredactiebehoudtzichhetrechtvooringezondenbijdragenintekorten,oponderdelentewijzigenofteweigeren.

Lidmaatschap van de Nederlandse Flipper Vereniging:JekuntlidwordenvandeNederlandseFlipperVerenigingdooreenaanmeldingsformulieraantevragenbijhetsecretariaat.Hetisookmogelijklidtewordenviaonzewebsite(www.nfvpinball.nl).

Lidmaatschapkost€ 30,00perkalenderjaar.Bankrekeningnr.69.34.40.759 (ING) of giro 7233926t.n.v.NFV,teAmsterdam.Betaling voor Belgische leden: Belgisch rekeningnr. 979-6129316-85 t.n.v. de Nederlandse Flipper Vereniging.

Gezinslidmaatschap:voormensendieophetzelfdeadreswonenbestaatdemogelijkheidompergewoonlidtotmaximaal3gezinsleden extra op te geven. Per adres wordt slechts één Spinner gestuurd. De contributie voor deze duo-leden is € 6,- p.p.

Opzeggingen:schriftelijkuiterlijk2maandenvoorheteindevanhetkalenderjaarbijdepenningmeester.

Prijslijst shop Nederlandse Flipper Vereniging Maart 2006Artikel Leden Niet-Leden Opmerkingen

Flyerposters: € 7,00 € 12,00 (Verkrijgbaar bij evenementen)Attack From Mars, Cactus Canyon, Champions Pub, Cirqus Voltaire, Congo, Indiana Jones, Junk Yard, Medieval Madness, Monster Bash, No Fear, No Good Gofers, Scared Stiff, Star Trek: The Next Genera-tion, Tales Of The Arabian Nights, The Addams Famliy, Theatre Of Magic, Twilight Zone 4 Flyerposters naar keuze € 25,00 € 35,00 Posters:Poster nfv dpo 1995 € 4,50 € 8,00 Poster nfv epc 1997 € 4,50 € 8,00Kopruitenposter I € 7,00 €12,00Kopruitenposter II € 7,00 €12,00Poster Dirty Harry € 7,00 €12,00Verzenden poster(s) inclusief koker € 6,50Flyers:Pinball flyers € 1,00 € 2,00Pinball flyers, per 3 stuks € 2,50 € 4,00 Lectuur:Spinners < 2005 € 1,00 € 2,50 Indien voorradigNieuwe Spinners 2006 € 2,00 € 8,00 Gratis voor nieuwe leden

Lidmaatschap NFV 2006 € 30,00 € 30,00 Incl. info-pakket voor nieuwe leden

Losse nummers: € 8,00

PTTperiodiek:146128ISSN:1382-4066

KVK:40482631

3NFV Spinner Magazine, jaargang 15, nummer 4

INHOUDDeSpinnerishetverenigingsbladvan/voorendoorledenvande

NederlandseFlipperVerenigingenverschijnt4keerperjaar.

Hét blad voor de flipperliefhebber

Hoofdredactie en opmaak:Jonathan Joosten ([email protected])

Redactie:Jim Jansen, Bas Vis ([email protected])

Aan dit nummer werkten mee:Mila Groot, Winfred de Ruijter, Ad Jonker, Richard Baan, Theo van

Vroenhoven, Frank Verweij, Errol Klein, Edwin Nijs, Barry de Wit, Ae-neas Verhé, Greg Freres, Taco Wouters , Jos Koemeester, Peter Puijn

Omslag ontwerp:Jean-Paul de Win

NFV Dagelijks BestuurSecretaris / waarnemend voorzitter:

Bas Vis, tel: 0297-263451 ([email protected])

Penningmeester:Enrico Douwens, tel. 020-6371538 ([email protected])

Bestuurslid algemeen:Barry de Wit, tel. 0317-423408 ([email protected])

C O L O F O NKasten Commissie:Edwin Nijs ([email protected])

Evenementen organisatie:Daniëlle Hijlkema ([email protected])

Wedstrijd Organisatie:Ad Jonker ([email protected])

Website:Mark van der Gugten ([email protected])

Ledenadministratie:Arie Pijl ([email protected])

Ereleden:Guus Arens, Jurgen van de Peppel, Ad Jonker, Martijn van Aken

Druk:Print X-Press - Amersfoort

Website:www.nfvpinball.nl, www.nfvpinball.com

10

22

Vanderedactie.............................................Jonathan Joosten...................4Vandesecretaris:Vereniging/Flipperblad........Bas Vis...............................5Nieuws..................................................................................................6Flipperenindemedia..................................... ........................................9Coverstory: Interview met Greg Freres.............Jim Jansen .......................... 10Deklassieker:Fathom....................................ErrolKlein ........................ 16Reportage:DutchPinballOpen2006................diversen........................... 18Interview:DPOwinnaarTacoWouters..............Jonathan Joosten................. 22DPObedankpagina............................................................................... 23Overpeinzing:WasdithetlaatsteDPO?............Bas Vis............................. 24DeKwestie:HoezoujijhetDPOorganiseren?...Jim Jansen.......................... 25Interview:EmilyRickard................................Jim Jansen.......................... 26HetDPOindemedia...................................... ...................................... 27Gespot op internet: Flipperkerkhof...................Barry stolp / JJ.................. 32PaulJongmawinthetDeensPinballOpen.........Jonathan Joosten ................. 33NieuwsvandeKastencommissie......................Jonathan Joosten................. 34NFVProject:RonaldMcDonald(4)...................Bas Vis............................. 35Inthespotlight:BrabantseAutomatenService..aeneas Verhé...................... 36Dubbelinterview (deel 1): Gamecastle..............Jonathan Joosten.................. 37Deeerstekeer:Piratesofthecaribbean...........Jim Jansen.......................... 38Verslag:AlgemeneLedenVergadering‘06.........Bas Vis............................. 40PimpPopeye.................................................Barry de wit....................... 42Techniek:Specialsolenoids.............................richard Baan...................... 44Verslag:Rockaroundthejukebox....................Frank VerweiJ..................... 46LEDdisplaysvoorZaccaria..............................rudy cornelissen / JJ........... 47Verslag:AfsluitingRPL/TPL...........................Bas Vis / ad Jonker............. 48Nieuw:NFVranking.......................................theo Van VroenhoVen............ 50RegionaleFlipperCompetitie2007...................edwin niJs.......................... 51Spinnertjes...................................................Vraag en aanBod................. 52Meteenknipoog;)........................................Jonathan Joosten.................. 53DeVijfdeSpeler................................................................................. 54Flipperagendawinter2006/2007......................................................... 55 26

4 NFV Spinner Magazine, jaargang 15, nummer 4

Van de redactie Jonathan Joosten

Pinball Calender 2007

IndeUSAwordtelkjaardezogenaamdePinballCalenderaangebodenopwww.pinballcalendar.com.Dekalenderheeft elke maand één flipperkast alsthema,waarverschillendeafbeeldingenopzeermooiewijzezijngemonteerd.VerledenjaarisdezekalenderdoorverscheideneNFV-ledengekochtdiezeertesprekenwarenoverdekwaliteit.Deprijsvandekalenderisnormaalgesproken $ 11,95 + $ 10,= verzendingskosten.DeNFVheeftdePinballCalender2007‘inbulk’aangekocht,endezeis voor NFV leden voor € 12,= inclusiefstandaardverzendinginNederlandofBelgiëtebestellen.Wieinteresseheeftvoordezekalenderactie,dienteenmailtjetesturennaarmartijn@nfvpinball.nlo.v.v.jelidnummerenadresgegevens.Verzendingvandekalendervindtplaatsnaontvangsthetverschuldigdebedrag.Hetaantalbeschikbarekalendersisbeperkt,dusdeactielooptzolangdevoorraad strekt. Op=Op.

Zo!Spinner4van2006isaf.HetistevensdevierdeSpinnerdieikinelkaarhebgezet.NadatMartijnvan Aken eind 2005 zijn laatste Spinnerhadgemaakt,moestereenopvolgerkomen.Erwaseennieuwehoofdredacteurgevonden,diehelaasandereprioriteitenhadenikzodoendehetopmakenvanhetbladopmenam.Injanuariwasdeeersteredactievergaderingwaarvolopnieuweideeënwerdengeopperd.Eenaantalblekenhaalbaar,eenaantalooknieteneenaantalhaddenwattijdnodigomterijpenenzijninaangepastevorminmiddelsgeprobeerd.Waarwealsredactieergtrotsopzijn,zijndeexclusieveenonthullendeinterviewsdiewekondenplaatsenmetSteveRitchie,JohnPopadiukenin dit nummer Greg Freres. Voor het komendejaarhopenweopnieuwinelknummereeninterviewmeteengrootheid uit de flipperwereld te kunnenplaatsen.

OokdelookvanhetbladveranderdeinSpinner1enindezeSpinnerhebikopnieuwwijzigingendoorgevoerdmetbetrekkingopdeopmaakenindeling.Daarzijneen

paaraanleidingenvoor.TotvoorkortwerddeSpinneropgemaaktmethetprogrammaPagemaker.DatgebruikteMartijnvanAkenenikhadgeenideewaternogmeeraansoftwareopdatgebiedbestond.Datpakketkendeeenaantalhandicapswaariktijdenshetopmakenmeemoestwerken,terwijliknietbegreepwaaromdiehandicapserwaren.Erblekenintussenbetereprogramma’stezijnmetmeermogelijkheden.DezeSpinnerisdeeerstediegemaaktismeteennieuwpakket:Indesign.Datiszo’nbeetjedeindustriestandaardvoorDeskTopPublishing,watmewellichtnoggoedvanpaskankomen.Daarnaastvolgiktotfebruari2007deminorBladenMakenalsonderdeelvanmijndeeltijdstudieCommunicatie.Daarhebikinmiddelseenbetereblikophetmakenvanbladendoorgekregenenhebikeenaantalzakendirectindepraktijkgebracht.OngetwijfeldveranderterdekomendeSpinnernogmeer.EnwatdekopijvoorSpinner1in2007betreft:laatmaarkomen!

DezeSpinneristevenswatdikkerdanoorspronkelijkdebedoelingwas.HetDutchPinballOpenisdoorhetmediaoffensiefvanJimJansenenmijzelfinveelkrantenentijdschriftenopgedoken.ZoalsgebruikelijkiseenselectievandezeartikelenopgenomenindeSpinner.Doorhetgroteaanbodartikelenditmaalduseenpaarextrapagina’s.Ditistevensde2eSpinnerdieruimschootsvoordedeadlineafis.DatbetekentdatdedrukkerenhetinpakteamnogeenbeetjespelinghebbenendeSpinnernogvoordeKerstbijdeledenbezorgdkanzijn.IndezeSpinneroverigensgeenenkeleverwijzingnaardeKerst,maardatisopzichnietzoerg.Alsikhethiernietzouschrijven,zouhetvastweinigmensenopgevallenzijn.Vanafdezeplaatswensikdelezers vast fijne feestdagen en een fantastisch2007.


Van de secretaris

Gezocht:

Voorzitter M/V‘energieke flipperliefhebber met bestuursvaardigheid’

Taken:-‘gezicht’vandevereniging(voorledenenderden)

-ontwikkelenvanbeleidenvisievoordeNFV-aansturenvanactiviteiten/coördinatoren.-bewakenvandeuitvoeringvanhetbeleid

zoalsgoedgekeurddoorALV-coördinerenvaninterne-enexternecommunicatie

Kwaliteiten:besturenenteamworkhelicopterviewenvisie

enthousiasmerendbesluitvaardigenvasthoudend

sensitiefenbruggenbouwer‘olifantenhuid’

NeemvoormeerinformatiecontactopmetBasVis:[email protected]

Vereniging / Flipperblad

Onzeverenigingheeftzo’n1000leden. Dat is een flink aantal voor eenvereniging,maareenkleinaantalvooreentijdschrift.Depraktijkleertdatdesamenstellingenmatevanactiviteitzeerdiversis.

Eenkleinaantalledenzijnzeeractiefenreizenhetlanddoorofzelfsdewereldoveromhunfavorietebezigheidtebeoefenen.Ik zeg uit m’n hoofd: zo’n 15 tot 20echte‘diehardsenzo’n80fanatiekeliefhebbers.Anderenvindenhetleukomevenementente bezoeken, over flipperen te lezenenspelenliefstwatdichterbijhuisenmeteennietaltehogefrequentie.Zehebbenmeestalookweleenkastjethuisenvormeneenaardiggrotegroep.Datzijnermisschien wel 200 tot 250, waarvan eendeelookactiefmeehelptomactiviteitenteorganiseren(doorsupportbijevenementenofalsSteunpunthouder).

Verderisereen(grote)groepvan‘sponsors’,dievoornamelijkvanwegeonsprachtigekwartaalbladDeSpinnerlidzijnvandeNederlandseFlipperVereniging.Diezijnbijmijendeandereledenvanhetbestuurveelminderbekend.Nietzogek,wantjespreektenzietzeniet(vaak).

Toenikdeafgelopenwekeneenaantalledentelefonischbenaderde(omzetewijzenophetfeitdatdecontributienognietwasvoldaan...),blekendieverschillenmetdeactieveledenduidelijk.Uitdegesprekkenmaakteikopdatzehuneigenverwachtingenhebben,maardatdienietnoodzakelijkliggenbijdeactiviteitenvandevereniging(zoalshetclubhuisendecompetitie).Zijvindenvooralde artikelen over flipperkasten (oudennieuw)enovertechnieklezenswaardig.OokdeTechnischeSupportvindenzebelangrijkendeSpinnertjeszijnpopulair(terwijldeactieveledendaarvoorvaakviaInternethunzoektochtdoen).Ikkreeghetidee:wezoudeneensgerichtnavraagmoetendoennaardewensenvandeSpinnerlezers...

Deactieveledenhaddenditjaareengroterengevarieerderaanboddanooit.Hetjaar2006kenmerktzichdooreengrotehoeveelheid flipperactiviteiten. Deelsgeorganiseerddoorhetbestuurendeevenementencoördinatorenendeelsdoorledenzelf.Devergelijkingmeteenlokalesportvereniginggaatnognietop,maaropmijneigenkalenderstondminimaal1xpermaandeenflipperactiviteit. Vooral de laatste maanden(DPO,ALVenTASPP)

warenzeerintensiefenjeleertdeandereactieveledenbijdiegelegenhedensteedsbeterkennen.Erisveelwaarderingvoordeactiviteiten,maarbijdegesprekkenblijktdaterveelideeënlevenomhet‘welzijn’bijdeverenigingnogverdertevergroten.Diezoudenwenogbeterkunnenbenuttenendusdachtik:vandewensenvanonzeactieveledenzoudenweeensgerichtengestructureerdeeninventarisatiemoetenmaken...

Dedoelstellingvandevereniging(‘bevorderen van het flipperen in debreedstezin’)iszodanigdatwevooralzoveelmogelijkmensenenthousiastwillenmakenenhoudenvoor het flipperen. Dat hoeft niet ‘actief’tezijn,maardatmagnatuurlijkwel.Ophet‘todo’-lijstjevoorhetvolgendjaarwilikderhalvetoevoegen:eenenquêteonderdeleden,gerichtophetervoorzorgdragendatereenzogoedmogelijkematchistussendevraag(dewensenvandeleden)enhetaanbod.

Wiewilhieraanmeewerken?(samenstellenvragenlijst,opmaakvoorSpinner12007enverwerkenvanresultaten).Aanmeldingengraagnaar:[email protected]

Bas Vis

JVH Gaming hoofdsponsor NFV

Op 18 oktober 2006 is JVH Gaming officieel hoofdsponsor van de NFV geworden. Door deze overeenkomst is de NFV verzekerd van de aanwezigheid van de nieuwste Stern flipperkasten tijdens evenementen.

Eerder dit jaar stelde JVH Gaming alWorldPokerTourbeschikbaartijdens de officiële opening van het NFVFunhouse.TijdenshetDutchPinball Open leverde JVH Gaming maarliefstdrienieuweSterns:Grand Prix, Pirates of the Caribbean endeeerdergenoemdeWPT.BestuurslidBarrydeWitonderhoudtnamensdeNFVdecontactenmetJVH.


Expo tour bevestigt Family Guy als nieuwe Stern titel.Family Guy is zeer waarschijnlijk het thema van de volgende Stern flipperkast. Tijdens de factory tour door de Stern Pinball fabriek, een jaarlijksonderdeelvandePinballExpo,werddevolgendefotogemaakt:

Defotowerdgemaaktbijdeunitwaardraadbomenwordengemaakt.Of Family Guy ook daadwerkelijk een flipperkast wordt moet nog blijken. EerderditjaarbrachtSternookaleenSimpsonsKookyCarnivalautomaatop de markt. Hier zit ook een speelveld in, maar het is geen flipperkast. Er wordt gefluisterd dat Pat Lawlor zich over het ontwerp ontfermt. Of ‘upper playfield’betekentdatersprakeisvaneen2espeelveld,ofdatditomeendraadboomvoorhetbovenstegedeeltevanhetspeelveldbetreftzalindevolgendeSpinnerwaarschijnlijkduidelijkworden.

Family Guy is een populaire tekenfilmserie rond een gezin van vijf personeneneenintelligentehond.Debabyuithetgezinisdoorzijndictatorialegedragerggeliefdbijdekijkers.

Crocodile Hunter vertraagdThePinballFactoryuitAustraliëheeftnadedoodvanSteveIrwinlatenwetendatTheCrocodileHunter,een Australische flipperkast met een hoofdrolvoorSteveIrwin,voorlopig‘onhold’staat.Erwarenplannenomhetartworkengeluidvandeflipperkast aan te passen. Of dit gebeurtisonduidelijk.WelheeftTPFaangegeven dat de flipperkast in 2007 alsnogopdemarktzalkomen.

Flipperen in Afghanistan

SternPinballheeftonlangseenWorld Poker Tour flipperkast cadeaugegevenaanhet41stExpeditionaryElectronicCombatSquadron(EECS),eenmilitaireunitdieinAfghanistanopereertsinds april 2004. De flipperkast werdingevlogennaardehuidigestandplaatsvandeunit:hetvliegveldvanBagram.

SternwasbenaderddoorChiefMasterSergeantDavidK.Metzdieopzoekwasnaareencreatievemanieromzijnmanschappeninhunvrijeurentevermaken.Totnutoevermaaktendemilitairenzichmethetspelenvanpingpong,hetspelenvankaartspelletjesofhetlezenvanboeken.Volgensdesergeantheeftdekomstvande flipperkast ‘wonderen’ gedaan voorhetmoraalenhetmeerplezierigmakenvanhetverblijfinAfghanistan.HijisSterndanookzeerdankbaar.OfdeNederlandsemilitaireninAfghanistanovereen flipperkast beschikken is niet bekend.(Bron:www.pinballnews.com)

Nieuws


Flipper je fit (1)

OpCaliforniaXtreme,eenflipperevenement dat deze zomergehoudenwerd,stondeen gemodificeerde Addams Family flipperkast met opvallende aanpassingen.Debelangrijkste:voor de flipperkast stond een soort hometrainermetophetstuurdeflipperknoppen. Om de flippers tebekrachtigenmoestergopdepedalengetraptworden.Hoehardermen fietste, hoe sterker de flippers speelden. De flipperkast was tevens voorzienvaneenUncleFestermetlichtgevendegloeilampinzijnmond,lantaarnsaandezijkantenvandekopkastenmeer.Zieookwww.ufopinball.commetmeerfoto’senfilmpjes over dit evenement.

Flipper je fit (2)EenandereleukeaanpassingwastezientijdensdePinballExpo.DaarstondeenShadowwaar de flipperbuttons, rampdivertorsenlaunchbuttonmetdevoetenmoestenwordenbediend.Voor de flipperkast lag een matmetdezelfdepadsalsopDanceMachineswordengebruikt.Linksenrechtsvanhetmiddenwerden de flipperknoppen bediend,linksbovenenrechtsbovenderampdivertorsenrechtbovenhetmiddenwerddebalafgeschoten.WieweleensopeenDancemachineheeftgestaan(tijdenshetDPOwarenerverschillendeaanwezig)weetdatditbehoorlijkintensiefisenheteenzeergoedemanierisomwatkilo’skwijtterakenendeconditieteverbeteren.WellichtisdezemodeenideevoorSilverstone?

Belgisch Flipperkampioenschap 2007

Op20en21januari2007wordtinMechelenweerdeCollectorFantasiesretrobeursgeorganiseerd.OpdezondagwordttevenseennieuwBelgisch flipperkampioenschap gehouden.DitkampioenschapisintegenstellingtoteerdereeditiesenkeltoegankelijkvoorspelersmetdeBelgischenationaliteitvan16jaarenouder.Inschrijvenkanopwww.flippers.be, meer info over de beurs: www.collector-fantasies.com.

(advertentie)

Pinball Expo 2007Ook dit najaar vond in Chicago weer de jaarlijkse Pinball Expo plaats. Het was de 22e editie. Pinball Expo is het grootste flipperevenement ter wereld en uniek door de aanwezigheid van vele legendarische flipperkast ontwerpers, artwork artiesten en andere bekende namen uit de flipperindustrie. Een aantal van deze industrie grootheden geeft ook seminars over onderwerpen waar men mee bezig is, veel van af weet of over bepaalde flipperkasten waar men destijds bij betrokken was. Dat geeft doorgaans een leuk kijkje in de keuken hoe en waarom destijds bepaalde keuzes zijn gemaakt, technieken zijn gebruikt of hoe de situatie op de werkvloer was.

HoewelindezeSpinnerinsommigeartikelenwordtverwezennaardePinballExpo,zouvolledigereportagevanditeventeengrootdeelvandeSpinnerinbeslagnemen.Opzichleuk,warehetnietdatMartinAyubvanpinballnews.comaljarenvooreengoedereportagevandeverschillende seminars, fireside chats en het

bezoekaandeSternfabriekzorgt.OokdezeExpowashijvandepartijenditjaariszijnverslaggevingzeermultimediaal.Sommigeseminarszijninhungeheelterugtebeluistereneneriseen20minutendurendevideovandeSternfactorytour.Wiealleswillezen,horenenzienkijktdussnelopwww.pinballnews.com.

Nieuws


Stel je bent gek op flipperen. Wat doe je dan zoal. Natuurlijk een verzameling flipperkasten aanleggen. Bij velen zie je ook nog flipperitems zo her en der in het huisopduiken.Eenbodyomgetoverdtotsalontafel,eenspeelveldalsdecoratieaandewand,wedoensomsdevreemdstedingen.

Toenmijnterrasaandevoorkantopdeschopging,was daar het moment om een flipperitem in de nieuwe bestratingteverwerken.Mijnstratenmaker(StefanParmentier,toevalligooknetlidgewordenvande

NFV)maaktemeenthousiastomietsinhetterrasteverwerken. De keuze om wat met een flipperkast te doenindebestratingwasgauwgemaakt.Maardanvolgtnogeenkeuze,watmoeterdaninverwerktworden.UiteindelijkisheteenvliegendeschoteluitAttackfromMarsgeworden.Inderandvandeschotelwerddeverlichtingverwerkt.Zoisheteenperfectelandingsplaatsvooreenufogeworden.NumoetenalleendelettersA,FenMnogwordeningesnedenenkanhetwachtenopeenlandingvanbuitenaardslevenbeginnen.

Jos KoemeesterTerrasje

‘One of a kind’ CreatureEén van de aanwezige flipperkasten opdePinballExpowaseenonlangsgeheelgereviseerdeCreaturefrom the black Lagoon flipperkast. Wat deze flipperkast zo bijzonder maaktishetaangepasteartworkophetspeelveld.Dedamelinksvanhetvensterinhetspeelveldheeftnormaalgesprokeneenbadpakaan,maaropditspeelveldnietmeer.Ookdeautotussende flippers heeft een kleine veranderingondergaan.Behalvedeze aanpassingen is de flipperkast compleetvoorzienvannieuweonderdelenwaarmogelijkenishetspeelveldvaneenspecialeclearcoatlaagvoorzien.HetspeelveldisaandeonderkanttevensgesigneerddoorontwerperJohnTrudeauendeoorspronkelijkeartworkartiestKevinO’Conner.DerestauratieisuitgevoerddoorKellerPinballRestauration.Foto’svanhetgehelerenovatieprocesstaanopwww.kellerpinball.com/gallery/machines/2006.Deflipperkast werd na Expo op Ebay Amerikaaangeboden.Inmiddelsis$5.950,00 geboden, wat overigens voordeverkoperteweinigisom

Ook leuk


Flipperen in de media

In de Belgische krant ‘De Standaard’ stond een artikel over de flipperhob-by van Nikky en Aeneas uit Antwer-pen. Helaas was er geen leesbare foto/scan beschikbaar, vandaar dit kleinere formaat.


kocht,werdikmeeverhuisdmethetmeubilair.Daarnahebiknogeens11jaarbijWilliamsgewerkt,totin1999WMSdeflipperafdeling tengravedroeg.”Sindsdietijdwerkt Greg voor Midway. Hij begon met het product Touchmaster,maarwerktopditmomentineenontwikkelteamvooreenconsolegame.Ditteamwordtgeleid door een ander voormalig flipper-ontwerper: Brian Eddy. Gregs huidige baan laat zich het beste omschrijvenals‘ArtManager’.In2004werdhetspel‘Psi-Ops:TheMindgateConspiracy’(voorforPS2,X-Box,enPC)uitgebracht.Hetteamwerktopditmomentaaneentitel,diebedoeldisvoordevolgendegeneratieconsolegames.Hierbijwordtsamengewerktmetfilmregisseur John Woo. Het spel gaat ‘Stranglehold’ heten,enstaatgeplandomergensin2007indewinkelsteliggen.

Eerder dit jaar werd er een tentoonstelling van flipperkast artwork gehouden. Daar zat jouw werk ook bij. Hoe voelde dat, dat jouw artwork tentoongesteld werd?“Datwasgeweldig!Hetwasnietmeervoorgekomensindsbeginjaren’80,toenConnyMitchellandEdPaschkeeenzeercompletetentoonstellinginChicagohaddengeorganiseerd.HetCedarhurstMuseuminIllinoiswasdeplaatswaardezetentoonstellingin2006gehoudenwerd.Detitelwas‘Tilt:TheArtofPinball’.Detentoonstellingliepvanmeitotjuli,endecurator,KevinSharp,verdientallelof!Kevinlietnamelijknietalleenhetorigineleartworktentoonstellen,maarookveelcomplete,speelbarekastenstondenindezelfderuimteopgesteld.Cedarhurstiseenvoormaligfamilielandgoed,met360hectaregrondeneengrotecollectieAmerikaansekunst.Hetwasvoormijeenenormesensatie,omzodichtbijwerkenvanMaryCassatenThomasEakins(kunstenaars,red.)tentoongesteldteworden!KevinSharpnoemdedezetentoonstellingeenvandebijzondersteevenementendieooitopCedarhurstwerdengehouden.Sharpwasookverrastdoordevelebelangstellingdiealsgevolgdaarvanvoorhetmuseumontstond.”

Coverstory: Interview met Greg Freres

Interview: Jim JansenVertaling: Winfred de Ruijter

met dank aan: Jonathan JoostenBeeld: Pinballnews.com, Greg Freres, internet

Bijna dertig jaar is hij als illustrator actief in de game industrie en zijn artwork is terug te zien op bijna 30 flipperkasten: Greg Freres. Hij stond aan de wieg van Medieval Madness en ook op de backglas van STNG en Attack from Mars staat zijn handtekening op de backglass. Op Revenge From Mars flikte hij zijn laatste kunstje maar hij houdt nog steeds de deur open voor Stern Pinball: ‘zeg nooit nooit!’.

Hijstondhoogopmijnlijstjeomgeïnterviewdteworden, Greg Freres, de senior artiest die eind jaren ‘70voorBallybegon.Frereshoorttotdecrèmedela crème van de flipperkastartiesten en nog heeft dankzijkwaliteitenkwantiteitenonaantastbarestatusin de flipperwereld. In tegenstelling tot vele oude BallyWilliamsmedewerkersisFreresnietaandeslaggegaanvoorSternPinballendaardoorishijlastigertebereikendaniemandalsPatLawlorofJohnYoussi.DeeerstecontactenwordengelegdviaNFVlidJeanPauldeWin,demakervandeSpinnercoverenvoormaligstagiairbijWilliams.Eenaardigemandiewelwilmeewerken,isdemeningvanJeanPaulendaarisnietsteveelmeegezegd.DemailswordendoorFreresvrijwelonmiddellijkbeantwoordenondanksdeenormehoeveelheid vragen, blijft Greg de vriendelijkheid zelfde.Eengesprekoverzijnexpositie,zijnbeginjaren,MedievelMadnessenzijnontmoetingmetElvira…

Greg, wat moeten onze lezers per se van je weten?“Ik ben Greg Freres en werk al 28 jaar in de game-industrie.DemeestejarendaarvanbrachtikdoorindezelfdebuurtinChicago,vlakbijdehoekvanBelmontAvenueenCaliforniaAvenue.MijncarrièrestartteikbijBallyin1978,maarvandaagdedagwerkikvoorMidway Games. Midway zit vlakbij de oude Bally locatie: slechts3stratenverderop!Tegenjongerecollega’sgrapik altijd dat ik bij Midway Games geboren ben.

Zoals veel andere collega’s in de flipperindustrie, ben ik geborenengetogeninChicago.Nadatikeendiplomain de zogenaamde fine arts had gehaald, heb ik nog 2jaarstagegelopenindereclame.Daarnakreegik de kans om in de flipperindustrie aan het werk te gaan.Intotaalhebik10jaarvoorBallyenMidwayManufacturinggewerkt.ToenWilliamsin1988Midway


Hoe belangrijk is het artwork voor het succes van een flipperkast?“Gezien mijn ervaring uit de point-of-sale reclame (reclameophetverkooppunt),wistikalvanhetbeginafaandathetartworkvangrootbelangis.Maar,belangrijkernog,artworkisdeverleidingomspelersnaar de flipperkast te trekken en dat eerste muntje indiekasttegooien.Natuurlijkishetthemazelfhetbelangrijksteonderwerpvoorhetspeelveld,maareenaantrekkelijkspeelveldisnietvoldoende.Hetgaatomhettotaal:despelregels,deverlichting,debewegendedelen,hetgeluidenalhetandereartworkhebjenodigomtoteengoedspeltekomen.Iedereenheefteen eigen mening waarom een bepaalde flipperkast juistgoedis,maardeenormevariëteitinspellenisde reden geweest waarom flipperkasten nog steeds voortbestaan.”Kun je eens omschrijven hoe het ontwerpproces van het artwork verloopt? “Voormijwerkthetalsvolgt:veel,heelveelruweschetsen.Daarnanogmeerruweschetsen,eenvuilnisbakvol….En:vervolgensweerverdermetnogmeerruweschetsen!Somsisdestartvanhetprojecthetspannendste,maartegelijkertijdookeenzenuwslopendefase.Ditkomtdoordaterinhetbeginnogteveelmogelijkhedenopenstaan.Hetisdusverstandigomeersteensolidebasisaftesprekenvoorhetthema,voordatjeechtnaardetekentafelgaat.”

Ik begreep dat in de 80-er jaren, eerst de spellen zelf werden ontworpen. Het artwork werd er dan later aan toegevoegd. Klopt dat? “Ja, dat klopt. Het geldt voor alle Bally flipperkasten dietotmiddenjaren’80zijngemaakt.Totdietijdwerdduseenthemapasgekozen,nadathetontwerpvanhetspelalwasvastgelegd.Deontwerpafdelingkoosdanhet thema, en zowel de grafische als de verkoopafdeling kregendanhetwhitewoodtezien.”

Hoe pakte dat in de praktijk voor jou uit? “Evenalsvoorbeeld:toenikaandeHarlemGlobetrotters werkte, vertelde Paul Faris (art director) tegenmijdatdemarketingafdelingnetdeafsprakenmet het management van de Harlem Globetrotters hadafgerond.Binnenenkelewekenhaddenwevoorbeeldmateriaalwaarmeeweaandeslagkonden.Daarmeekonikideeënvoordekopruituitwerken.Ik werkte samen met Greg Kmiec op dat project, en ikherinnermedatikhemmetwatideetjesvoorhetspeelvelduitdaagde.Maarditgingechtnogandersdanhetontwerpprocesinde90-erjaren.Insommigeopzichtenwasdeoudewerkwijzeveelgemakkelijker,maarlaterkreegiktochmeerplezierindemanierwaaropwealsdesignteamsaanéénthemasamenwerkten.”

Later in de tijd zag je dat eerst het thema werd gekozen, waarna vervolgens zeker veel afstemming nodig werd tussen de spelontwerpers en de grafische ontwerpers? Klopt dat?“Ja,datishelemaaljuist.Hetcreatieveproceswerdmeerteamwerk,enikbenervanovertuigddathetdaarmeebijdroegaanhetgroeiendesuccesvandeflipperkasten in de jaren ’90. Mijn eerste ervaring met datteamwerkwasbijhetontwerpvandeVector.Hetwaseensoortverplichtexperimentvoorons,wantwemoestengaanconcurrerenmetvideospelletjes.Opheteerstegezichtleekheteenbeetjeeenvreemdeaanpakvoorons,wantveelvandecollega’svondenheteentebureaucratischeaanpak.Maartoenweereenmaalaanbezigwaren,vielhetreuzemee.”

Wat is jouw favoriete manier van werken?“Hetiswellogischdatikaandeteamwerkaanpakdevoorkeurgeef.Immers,opdiemanierkomendemooisteideeëntotbloei.Uiteraardzullendespecialistenuithetteamnogsteedsverantwoordelijkblijvenvoorhuneigenwerk,enopdiemanierbijdragenaandebestmogelijkeoplossingvoordekast.Despelontwerperheefthetlaatstewoord,maarerisnietsmooiersdanmeteenkleinteamaandevolgende‘beste flipperkast’ te werken. Daarnaast ontstond uit denieuweteamwerkaanpak,eenspeelscompetitie-element:dezecompetitieheeftmijnsinziensalsbrandstof gewerkt om de teams betere flipperkasten te kunnenlatenontwerpen!”

Had je als grafisch ontwerper iets in te brengen in de keuze van het thema?“Ja.Uiteraardnietbijelkekast,maarnaarmateikmeerkennisenervaringhadopgedaanwelvaker.DaarnaastwasmebijvoorbeeldeensdoorPaulFarisgevraagd,binneneenweekeenillustratiegereedtehebben.Uiteraardmetinhetachterhoofddegedachte,dathetgeschikt moest zijn als flipperthema. Ik maakte een tekeningdieik‘Summertime’noemde.Hethielp...naeenpaarweken,kwamPaulnaarmetoeenmeldde


datdevolgendekastgebaseerdwasoponderdelenvanmijntekening.Hetthemakreegtevenseenanderenaam:’Skateball’.”

Op Vector is de hele Addams Family cast op een plastic afgebeeld. Waren er al eerder plannen om dat thema in een flipperkast te verwerken?“Oh…isdatechtwaar?Hé,datwasikhelemaalvergeten.Nujehetzegt,herinnerikmeinderdaaddatikdatopeentv-schermindeachtergrondverwerktheb.Ikhebgeenideewaaromikdatplaatjegebruiktheb.Tja,misschienhadikhetachterafnietmoetendoen,maarzoveeljuristenwarenertoennogniet!OK,hetisdusmijnverdienstedatikdemeestsuccesvolleflipperkast aller tijden heb zien aankomen.”

In 1984 werkte je mee aan een kast die ‘Mysterian’ heette. Heb je daar nog afbeeldingen van? Waarom werd deze kast niet in productie genomen?“Zoalsdenaamalaangeeft,blijftMysterianeenvandegrootstemysteriesuithetBallyPinballtijdperk.IkkanmenietmeergoedherinnerenwatikaanwerkvoorMysterianhebgedaan,maarikweetdatikwatruweschetsenvoordekopruitgemaaktheb.Ikgeloofnietdatikikdieschetsennogheb,maaralsikzeooitnogtegenkom,laatikhetjullieweten!Hetlijktwelofiemanddatprojectuitmijngeheugenheeftgewist.”

In de 70-er en 80-er jaren leek het erop dat vrouwen in flipper-artwork altijd flinke ‘voorgevels’ hadden. In de 90-er jaren werden de vrouwen een stuk minder sexy afgebeeld (met uitzondering van Scared Stiff natuurlijk…). Hoe komt dat? “Tja…….Ikdenkdatweindemeer‘politiekcorrecte’periodeterechtwarengekomen,endaaromweerwatingetogenerartworkgingenmaken.Ikhebdoordejarenheen,inverschillendeprojecten,natuurlijkveelvakerkritiekgekregen.Ikherinnermenogiemanddiemijopeenbeurstegenhetlijfliep:hijhadkritiekopmij,omdatiemandvanmijnafdelinghetinzijnogenbelachelijkeenongepasteontwerpvanTruckStophadgemaakt.Omdeeenofanderereden,nadefusievanWilliamsandBallyin’88,dachthetmanagementdatde‘Ballylook’altijdgarantstondvoorenormeborsten.Alsreactiedaarop,wasdeeerste‘Bally’ flipper na de Williams fusie… Truck Stop. De kritiekopdiebeurshaddaarvastmeetemaken.”

Wat heeft je voorkeur? Realistische thema’s op bekende personages (Star Trek, Rolling Stones), bedachte karakters (Dr. Dude, Captain B. Zarre) of een combinatie hiervan (Scared Stiff)?“Ikdenkdatikhetmeesteplezierhebbeleefdaanhetontwerpenvandebedachtekaraktersenhunbijbehorendethema’s,zoalsDr.Dude.MaarhetisookleukomaaneenwereldwijdbekendicoonalsStarTrektewerken.Dezelfbedachtethema’swarenaltijdeenwatgrotereuitdaging,omdatjeallesnogzelfmoetbedenken.DeElviraprojectenvormdenhetbestevantweewerelden;eenherkenbaarenbekendpersonage,maarwehaddendaarnaastbehoorlijkevrijheidomhetthemarondElviraverderuittewerken.”

Heel vaak is het definitieve grafisch ontwerp, anders dan de eerste schetsen voor de productie. Voor Scared Stiff bijvoorbeeld, lieten de schetsen een heel andere kopruit zien. Gebeurt dat vaak? Zijn er eerste schetsen geweest, waarvan je het jammer vindt dat ze niet gebruikt zijn in het definitieve ontwerp?“Demeesteeersteschetsenzijnerookslechts,omlatertewordenverfijnd en verder te worden aangescherpt.InhetgevalvanScaredStiff,moestonsontwerpdrastischwordenaangepast.Immers,hetmanagementhadonsgevraagd,omeeninteractievekopkastinhetontwerpoptenemen.Ikvonddeeersteschetsenalgoed,maarhetuiteindelijkeontwerppasteindenieuwerichtlijnen.Feitelijkwashetzo,datdenaamScaredStiffpasbedachtwerd,nadatwedespin-featureindekopkasthaddenverwerkt.”

Heb je uit alle flipperkasten waar je het grafisch ontwerp voor hebt gemaakt, een

favoriet? Zo ja, welke en waarom? “Ikhoupersoonlijkmeervan‘camp-horror’(ScaredStiff) dan van science-fiction (Star Trek), maar beide staanbovenaanhetlijstjevanmijnfavorieten.Zijzijnalsechtcompletethema’suitgewerkt:geluidseffecten,verlichting,muziek,spraak,beweging,ontwerp,balcontroleenuniekespelelementen–allesbijelkaaropgeteld geeft het de speler een unieke flipperbeleving, opbasisvaneenbekendthema.”

Twee vroege schetsen van wat later Fathom werd


In de Stiff o Meter van Scared Stiff werd op level 3 een ander gezicht gebruikt in het prototype, dan in de definitieve versie. Hoe komt dat?“Da’snogeensituatiewaarinCassandrahaarhelefamilieerbijwildebetrekken.Nadatzehetspeelveldgezienhad,vroegzeofhetnogmogelijkwasomeenplaatjevanhaarmaninhetspelteverwerken.Wijsteldenvoor,omeenvandegezichtenvandeStiffoMeterteverwisselen.ZijstuurdeeenfotovanMark(ookbekendalsSmarky–zieElviraandthePartyMonsters),dieerpassendvoordatstiffness-levelbijkeek(BloodCurdling,geloofik).”

Wie zijn al die mensen in de Stiff o Meter? “Almijnlerarenvandelagereschool.”

Omdat je al ervaring had met het grafisch ontwerp van flipperkasten met monsters in het thema: waarom heb je niet ook meegewerkt aan de Monster Bash? “Misschien omdat George Gomez me op dat moment niet zo graag mocht…. Grapje! Ik denk dat ik gewoon al aaneenanderprojectbezigwas.ZondertwijfelzouikhetleukgevondenhebbenomaanMonsterBashmeetewerken.Tijdensmijnjeugdverzameldeikalalleswatmetmonsterstemakenhad.IkhebnogsteedsmijnAurora(datishetmerk)Frankenstein-beeldje,diestaattrotsopgesteldinmijnkelder.Inmiddelsgelijmd,5 lagen verf erop...”

Je collega John Yousi werkt veel samen met Pat Lawlor. Heb jij een favoriete ontwerper om mee samen te werken?“Da’seenmoeilijkevraag.Ikhebhelebijzondereervaringenmetalleontwerpersmetwieikooitsamengewerktheb.Klinktpolitiekcorrect,toch?Ikdenkdatikzo’nbeetjedemogelijkheidhebgehadmetbijna alle flipperkastontwerpers (van zowel Bally als Williams)samentemogenwerken.Inde90-erjarenhebikwaarschijnlijkhetmeestsamengewerktmetDennisNordmanenSteveRitchie.Zijhebbenelkhun

En wat is je favoriete flipperkast, die je niet zelf ontworpen hebt? En waarom?“Alsikeveninmijngeheugengraaf,denkikterugaan de tijd dat ik flipperde en nog niet in de industrie werkzaamwas.Toenwistiknatuurlijkooknognietwatiknuallemaalweet…TijdensmijnschooljarenspeeldeikvaakopdeWizard–DaveChristensen’sgrafisch ontwerp was verbazingwekkend sterk. Evel Knievelwaseenvanmijnfavorietekastentoenikafstudeerde–despinnerswerktenverslavendvoormij,endespringendeEvelindekopruitwaseenuniekevondst.Toenikeenmaalindeindustriewerkzaamwas,speeldeikgraagSilverballMania–naarmijnmeningzijndeillustratiesvanKevinO’ConnorhethoogtepuntvanPinballArt.Inde90-erjaren,speeldeik–vandekastenwaariknietaanmeewerkte-hetmeesteopdeTerminator2,eenhelegavekastomtezien.”

Je hebt 2 keer met Elvira samen gewerkt. Heb je daaraan nog speciale herinneringen over gehouden?“ElviraiseenvandeaardigstemenseninHollywood!Hetwaszoleukommethaarsamentewerken.Zegaf ons de ruimte om de beste flipperkast te maken, doorallevrijheidtegevenaanhetcreatieveproces(bijsommigeanderethema’sluktdatook).Cassandra(deechtenaamvanElvira–red)iseenbijzondermensenikhebdeindrukdathaarenthousiasmevoordeflipperkast, het team tot een topprestatie heeft geleid. Ze was oprecht blij dat er een flipperkast (zelfs 2) naar haar vernoemd werd. Ze hield zelf ook van flipperen endaarkomtookdekreetopdekopruitvandaan:‘Yo, Travis!’ (Travis was een oude flippervriend van Cassandra).Zevonddat‘socool’.OpScaredStiffwildezezelfshaarkleinedochtertjeinhetontwerpopgenomenhebben,enhaarkoosnaampjeis‘LilLuna’.ZetraddaarnaookalseenfantastischeambassadeurvanBallyop.Immers,bijdebeursintroductiesvanhaarkasten,deeldezehandtekeningenuitaandeureninderijwachtendefans.Ikbenerblijmee,datikvanbeideElvirateamsdeeluitgemaaktheb.”

Op de kopruit van ‘Elvira and the party monsters’, zien we groene armen die een BBQ vasthouden. Zijn die van de Creature from the black lagoon?“Ja,minofmeerwelja–destijdswederomeenvoorproefjevaneentoekomstigeBally flipperkast…? Ik moetweleenbeetjehelderziendzijngeweest.”

Greg aan het werk aan de kopruit van Elvira and the party monsters.

Rechtsboven: Het ontwerpteam van Scared Stiff voor een prototype samen met

Cassandra ‘Elvira’ Peterson


eigen,volkomenverschillendemanierenvanwerken,maarbeidenzijninstaatuitstekende,maarheelverschillende flippers te ontwerpen. Uiteindelijk wordt dekastnatuurlijkwelbeterwanneerikookaanboordben:)”

Nu we het toch over John Youssi hebben: bij Medieval Madness werkten jullie samen. Hoe ging dat? Hadden jullie elk je eigen ‘ding’ of hoe moeten we dat zien?“IkwerktealsartdirectorvoorMedievalMadness,engafJohnwatschetsenvoordekopruitenhetkabinet.Dankonhijaandeslag.Hijnamhetvanmeaan,en zoals George Gomez en ik het altijd omschreven…’Youssified it.’ Zowel kopruit als kabinet zijn ongelooflijk goed,enikbennogsteedsverbaasdoverJohn’sspecialegave:hetvermogenomdusdanigedetailsaaneenontwerptoetevoegen,zodathetdaarnaineenseenechtsterkontwerpwordt.WehebbenhetzelfdetrucjeuitgehaaldmethetkabinetontwerpvanRevengefromMars.Johnhaddelatheelhooggelegdmeteengoedontwerpvoorhetkabinet,enhetwasmoeilijkvoormijmeteennetzogoedkopruitontwerptekomen.Johniseenprettigecollegaommeetewerken,dusikhoopdatwenogweereenseenkeerietssamenkunnengaandoen.IkhebtrouwensookdespeelveldillustratiesgemaaktvoorMedievalMadness,enmeegeholpenaanhetontwerpendeproductievanhetkasteelendedraak.Daarnaasthebikooknogmeegeschrevenaandetekstenvoordequotes,endaarbijsamengewerktmetdeacteursenschrijversvanhet‘Chicago’sSecondCityimprovtheater’.Eenonbekendweetje:eenvandevrouwelijkestemmeninhetspel,werdlateronderdeelvandecastvan‘SaturdayNightLive’:TinaFey!Enjekuntmijooknoghoren...alsaankondigervandeJoustingmode.”

Medieval Madness werd een van de populairste flipperkasten, met name voor verzamelaars. Had je enig vermoeden dat, toen je er aan werkte, de kast zo populair zou gaan worden?“Nee,ikhadnooitkunnenvermoedendatdekastonder

verzamelaarszopopulairzouworden.IkwaszelfseenbeetjesceptischoverhetMedievalthema,maarwistdatalsweerhumorinkondenstoppen,ditthemadoorhetmanagementgoedgekeurdzouworden.ToenBrianhetideeaanmijlietzien,wasikwelenthousiastoverdeeenvoudvanhetthema(valhetkasteelaan).IkbenblijdatBrianmijgevraagdhadvoorhetontwerpteam.”

Wie bepaalt hoe de miniaturen op het speelveld eruit gaan zien (trollen, grafkist, etc.)?“Afhankelijkvanhetsoortminiatuur,ishetmeestaldekeuzevandeontwerperhoehijzijnruweschetseneruitlaatzien.Daarmeegaatdebeeldhouwerdanweerverder.Zodradeschetsendancompleetzijn,gaatdemechanischontwerperdanweerverdermetde‘footprint’.Hiermeeontwerpthijhetbenodigdemechanismeincombinatiemethetwerkvandebeeldhouwer.Demechanischontwerperlegtdaarmeeweerdebeperkingenopwaarmeedebeeldhouwerrekeningmoethouden.Debeeldhouwerstuurtdanonderdelennaardeontwerperendezebeschildertdeonderdelen.Opbasishiervangaateenproductiebedrijfjeaandeslagomdeonderdelentekunnengaanmaken.Wehaddenhetgelukomsamentekunnenwerkenmet3getalenteerdebeeldhouwersuitdespeelgoedindustrie:JerryPinsler,DaveLinkenJohnBalo.”

De Williams ontwerpers stopten vaak ‘easter eggs’ in hun flipperkasten. Grafisch ontwerpers staan er ook om bekend om ‘verborgen’ onderdelen toe te voegen. Kun je een voorbeeld geven van zaken die jij hebt verborgen in je ontwerpen?“Op de Harlem Globetrotters kopruit, zie je een aardbol waaropdepersonenstaan.AlsjebijChicagokijkt,ziejeeenspatwitteverf.Diespatstaatsymboolvoor

dewinterwaarinweruim2,20meterhogesneeuwhaddenliggen.Wehaddennognooitzoveelsneeuwgehad.Daarnaaststaandenamenvanmijnkinderenergensinhetontwerpvaneenkast,maarikweetnietmeerpreciesopwelke.”

Verborgen grapjes in het ontwerp, wie heeft dat eigenlijk bedacht?“Iedereeninhetteamdieietswildeverbergen,konhiervangebruikmaken.Sommige‘beruchte’ontwerperspastenhetinelkekasttoe.PatMcMahonzettealtijdzijnteamgenotenalskarikatureninhetontwerp.ToenikmetSteveRitchiesamenwerkte,hadhijoudekopruitenvaneerderekasteninzijn

kantoorhangen.Tijdenslangevergaderingen,stondikweleensopomnaardieverschillendekopruitentekijken.Opeenkeergebeurdehetdatikzelfsietsontdekte,waarzelfsStevegeenweetvanhad.AlleeergaathiernaarSeamusMcLaughlin,omzelfsdingentekunnenverbergenwaardespelontwerpernietsvanwist(kijkmaareensopdekopruitvanHyperball).”

Het ontwerpteam van Medieval Madness, vlnr: Dan Forden, John Youssi, Brian Eddy, Lyman Sheats en Greg Freres


Je hebt de flipperindustrie verlaten, na Revenge from Mars. Mis je de industrie? Zoja, wat mis je het meeste?“Ja, ik mis het werken in de flipperindustrie best wel. Hetvoeldealtijdalswerkenbijeenfamiliebedrijf,zowelbijBallyalsWilliams–ditwarenalleenverschillendefamilies.Ikhebervriendenvoorhetlevengemaakt,enmijn vrouw Andrea ontmoet in de flipperindustrie. Ik mishetwerkenineenkleinteam;hetteamwaarmeeiknuwerkisgroterdandecompleteengineeringafdelingvanWilliams.Daarnaastmisikhetwerkenaandeontwerpenzelf.Mijnvaardighedenzittennumetnameindemanagementhoek,aangezieniknooitdeoverstapnaarhet3D-ontwerpenhebgemaakt.”

Wat herinner je je nog uit de tijd dat je aan de Revenge from Mars werkte, de laatste Bally flipperkast?“DereisnaarLonden,endereactiesophetPinball2000conceptopdeATIshowherinnerikmehetbeste.Daarnaast het moment waarop ik George and Pat’s prototype‘Holo-Pin’voorheteerstzag.Ikdachtechtdat dat de nieuwe generatie flipperkasten kon worden. Die hele periode van 1,5 jaar, omvatte de hoogste toppenendiepstedalenuitmijnhelecarrièreindeflipperindustrie.”

Wat vond je het leukste aan het maken van flipperontwerpen?“Waarschijnlijkdecreatievevrijheiddiewealsindividuelekunstenaarskregen.Jekonnatuurlijkookaandeslaginandereomgevingen(boekomslagen,strips,magazines),maarnietskontippenaanhetplezier dat we bij het maken van flipperkasten hadden. Ikbenzo’ngeluksvogeldatikonderdeelbengeweestvan de flipperindustrie - flipperkasten zijn immers zulkepop-cultuuriconen.Hetleukstewasdatmensenvakantiekaartenstuurdenuitverrebestemmingen(Parijs,Tasmanie,Amsterdam),waaropdanstonddatze mijn naam op een flipperkast hadden gezien. Vaak in eenrestaurantje,caféofspeelhal.Opde2eplaatsvondikhetaltijdleukombijnieuweontmoetingentekunnenzeggen:‘I’mapinballartist.’”Hoe is je contact met andere ontwerpers? Spreek je ze wel eens? “Sinds ik niet meer in de flipperindustrie werk, zie ik ze nietzoveelmeer.WehaddeneenuitstekendteambijBallyenWilliams,waarvandeteamledendoordejarenheengoedevriendenvanelkaarwerden.Ikhebaltijdgezegd dat de flippergemeenschap het beste en het enigegezelschapwas,waarvanikonderdeelwildezijn.DejaarlijksePinballExpowasalseenfamiliereunie.Entotvooreenpaarjaarterug,wasikdrummerineenRockabillyband,waarvanKevinO’Connordebandleiderwas.Twee‘pinballartists’inéénband!Da’sdekansvanjeleven!WiljeonzeCDkopen....?”

Volg je de flipperscène nog een beetje? En als je nog 1 kast mocht ontwerpen, welk thema zou je dan kiezen, en waarom?“Ikkrijgbijnanooitdekanseenspelletjetespelen,maarprobeerwelindegatentehoudenwieeraanwelkspelvoorSternwerkt.IkbenookeenpaarkeerbijSterngeweest,omwateerstetestspelletjestespelen.Ikkanjullieechtnietzeggenwelkspelikgraagzouwillenontwerpen,wantmisschienkrijgikdiekansnogweleens....”

Zit de kans erin dat we je ooit terug zien als grafisch ontwerper bij een flipperkast, voor Stern of voor een andere fabrikant wellicht?“Zegnooitnooit,zolangikkanontwerpenengoedeideeënkanbijdragen,zitdiekanserin!”

26 x Greg Freres:

1979 Harlem Globetrotters (Bally, 14.550 stuks)1980 Rolling Stones (Bally, 5.700 stuks)1980 Hotdoggin’ (Bally, 2.050 stuks)1980 Skateball (Bally, 4.150 stuks)1980 Frontier (Bally, 1.850 stuks)1981 Fathom (Bally, 3.500 stuks)1982 Vector (Bally, 3.500 stuks)1982 Speakeasy (Bally, 3.000 stuks)1982 Speakeasy 4 (Bally, 1.000 stuks)1982 BMX (Bally, 406 stuks)1984 Black Pyramid (Bally, 2.500 stuks)1985 Hot Shotz (Bally, 6 stuks)1986 Lady Luck (Bally, 500 stuks)1986 Karate Fight Bally, ??? stuks)1986 Black Belt (Bally, 600 stuks)1986 Strange Science (Bally, 2.350 stuks)1987 Hardbody (Bally, 2.000 stuks)1988 Escape from the lost world (Bally, 1.500 stuks)1989 Elvira and the party monsters (Bally, ~4.000 stuks)1990 Dr. Dude (Bally, ~4.000 stuks)1991 Party Zone (Bally, ??? stuks)1993 Star Trek: The next generation (Williams, 11.728 stuks)1995 No Fear (Williams, 4.540 stuks)1996 Scared Stiff (Bally, 4.028 stuks)1997 Medieval Madness (4.016 stuks)1999 Revenge from Mars (Bally, 6.878 stuks)

LET OP: In deze coverstory staat slechts een deel van het interview met Greg Freres. Het complete interview staat vanaf eind december op de website van de NFV:

www.nfvpinball.nl/artikelen.


The Mystery of Fathom

Ergens rond de kust van Bermuda….“Ik kan gewoon niet begrijpen waarom hij alleen is gaan duiken, vooral in deze wateren. Hij had op ons moeten wachten” zegt de jongen tegen zijn vriendin, terwijl hij zich in zijn duikpak hijst.“Waarom wacht je niet tot de kustwacht komt? Hij heeft nog wel wat lucht over…”“Hij is waarschijnlijk een prachtige grot aan het onderzoeken. Ik ben in 5 minuten terug. De kustwacht zal er dan inmiddels wel zijn.” De jongen duikt met een plons van de boot.“Wat een ellende” denkt het meisje, “ik wou dat die oude man ons gisteravond niet van die enge verhalen had verteld over zeenymfen en meerminnen….Huh, bubbels? ““OH NEE!!! “schreeuwt ze,”hij zit in de problemen! HEEELP!!”

Zou de kustwacht er op tijd zijn? Waren het gewoon spookverhalen die de oude man vertelde? Dat ontdek je alleen als je Fathom speelt, zo vertelt de flyer. Fathom betekent letterlijk vadem, een oude lengtemaat (1,8288 meter) die vooral werd gebruikt om diepte aan te duiden, bijvoorbeeld in zee. Het spreekt dus voor zich dat de flipperkast een zeethema heeft. Bedoeling van het spel is de duikers uit de klauwen van de kwaadaardige nimfen en zeemeerminnen te redden.

Errol Klein

Greg Freres heeft alles uit de kast gehaaldomjeechtindeoceaantewanenendatmetgebruikvanslechts12verschillendekleuren.Freresgebruiktespiegelendeinsertsomglimmendeelementenalshaar,schubbenenwaterweertegeven.Ineenwereldvanhaaien,inktvissen,koraal,zeesterrenenallerleivisherkenjevanbenedennaarbovendeonfortuinlijkeduikerinhandenvandemeerminnen,zijnvrienddiehemkomtreddenenhetmeisjedobberendopdeboot.DebijdragevanPembertoninhet

design zie je terug op de duikfles vandereddendeduiker.Dekopruitlaatzienhoedezeemeerminnendeduikerovermeesterenenhemdediepteinsleuren:deenigekopruitwaarsimpelwegeenmoordopwordtafgebeeld!Inverhoudingmetderuitenspeelveldishetkabineteenvoudig:denaamfathomeneenvisstaartvullendebeidezijkanten.Indietijdhadmenalleennogdebeschikkingoverdestencilmethodevoorhetkabinet,watnogalbeperktegraphicsopleverde.

De klassieker: Fathom (Bally, 1981)


Fathomstamtuit1981enhetspelheefteencomplexontwerpvoordieperiode.Ondermeereen3-ballmultiball,3popbumpers,6 inline drop targets, 3 flippers eneenspinnervormensamendelaatstereddingvoordeduikers.NahetafschietenvandebalkomtdezeterechtindeA-B-Clanes,diejekuntwijzigenmetderechterflipperbutton. De eerste voltooide ABCgeeftindelinkerreturnlane50.000 punten, de tweede in de rechter.DederdevoltooideABCsteltdeoutlanespecialinwerkingenhiermeekunjeeenextrabalvergarenalsdebaldeoutlanepasseert.BijdevierdeABCwordtdeABClanesspecialgeactiveerd,

dieleidttoteenextrabalbijhetvoltooienvandevolgendeABC.Bijhetaanschietenvandedroptargets1-2-3inchronologischevolgorde,wordtdegeletargetgeactiveerd,welkenarakenookeenextrabaloplevert.Perbalinhetspelwordterhelaasmaar1extrabaltoegekend.Bijzondervandezekastishetverkrijgenvande3-ballmultiball.Debalmoetgelockedwordenindelagoontrapen/ofdecavetrap,waarbijerdrietargetsomhoogspringenvoordebal.Wanneerjedezealleneerweettekrijgen,wordtdebalvrijgegevenengeldtde bonus multiplier 3x, 4x of 5x. Dit gebeurtookdoordedriegroeneofdrieblauwetargetsdielinkszittenaanteschieten.Hetmooievanditsysteemisdatjebijenigeoefeningzelfindehandhebtwanneerjedelaatstetargetaanschiet,duswanneerjedemultiballkrijgt.Weloplettentrouwensalsdebaluitdecavetrapwordtgereleased:voorjehetweetverdwijntdezetussenjeflippers. Twee ballen tegelijk in het spelverdubbelddespeelveldscores,bijdrieballenverdriedubbelddeze.Debonusspeciallichtopals je 55.000 punten haalt met de groeneenblauwebonusenalsdeze110.000puntenweergeeft,ontvangjeeenreplay.

IkhebbijdeFlipperwinkeldesoftwarevanmijnFathomlatenupdatennaardenieuwsteversie(4).Erisnameerdan20jaar(!!!)eensoftwareupdateverschenenmeteenaantalleukefeatures:• SKILLSHOT:jehebtnueenskil

shot,delettersABClichtenéénvooréénopendebedoelingisdebalindeaangegevenlaneteschieten.Alsjehetskillshotmaakt gaan de twee pijlen 50k brandenophetspeelveld.

• AIR SUPPLY GONE: deze zin wordtnugesprokenwanneerdeextrabalopgelichtisendezenietwordtgehaaldbinnen6of12seconden.

• AIR GONE: dit wordt nu gesprokenwanneerjede1ebalkwijtraakttijdensdemultiball.

• THETRAPISSET:ditwordtgezegdwanneerereenbalinhetspelwordtgebrachtterwijlergeenballengelockedzijn.Eerstwerddestandaardzin“Seanymphsawait”uitgesproken.

• AAHH!!:dithoorjealsjeeen2espelerafdruktenAAHH!!YESalsjede3een4espelerafdrukt.

Dezenieuwesoftwareversieiszekereenaanrader,omdatjenuovereenskillshotbeschiktenjewatmeergeluidenvandekasttehorenkrijgt.

Almetalbenikblijéénvandegelukkigentezijndiedezekastbezitomoptespelenenvooralomnaartekijken.AAHH!YES!!

Waardering:Art work kabinet: 7Art work kopruit: 10Art work speelveld: 10Speelveldontwerp: 8,5Speelveldgimmicks: 8Waardering spel: 8Algemene indruk kast + spel: 9


In het weekend van 30 september-1 oktober werd de 10e editie van het Dutch Pinball Open georganiseerd. Net als bij het European Pinball Championship van vorig jaar werd het DPO in Silverstone gehouden.

InhetcomplexinZwanenburgstondenopverschillendeplaatsen flipperkasten opgesteld (zo’n 85 in totaal): dewedstrijdkastenindeCastleRoom,eenrijvan5 recente Stern flippers bij de bar, kasten voor de Teamwedstrijdinhethalfopenzaaltjebijdebar,recreatiekastenindePinballMagic-zaalendaarachterbijdedansmachinesstondnogeenBigBangBarenhingenerzelfsdriekastenaandemuur.VoordeBigBangBarkreegiedereentweetokensvooréénspelenduswerderwerdgedurendehetheleweekenddrukopgespeeld.Dekastoverleefdeeenheelweekendvoortdurendgebruikdusdatzegtwelwatoverdekwaliteit.

TeamwedstrijdDeTeamwedstrijdbegonzaterdagom12uur.Erhaddenzichtienteamvanvierspelersaangemeld:drieNederlandseteams,tweeuitBelgië,éénuitDuitsland,twee uit Zweden en nog twee uit Groot-Brittannië. De teamswerdenverdeeldintweepoolswaarinelkteamdriepotjestegenelkanderteamspeelde:éénspelvanviertegenvier(tweespelers,vierballen,elkespelerspeelde één bal) waarbij de winnaar 5 punten scoorde. Daarnavolgdentweesimultanepotjesvantweetegentwee met 9, 5, 2 en 0 punten voor de eerste tot en met de vierde plaats. De finale werd uiteindelijk ’s avonds gespeeldtussenNederland1(AlbertNomden,DirkKlaver, Paul Jongma en Mark van der Gugten) en België 1(LievenEngelbeen,EricBuysen,PeterVandenBerghenDavidDeturck)opvierkasten:WorldCupSoccer,TheatreofMagic,RoadShowenDirtyHarry.NatweepotjesstondNederlandalvoormet20tegen12enuiteindelijkwonnenzemet48tegende16puntenvoorBelgië.

HoofdwedstrijdDehoofdwedstrijdwerdindeKasteelzaalgespeeld.Hiervonden zowel de kwalificaties op zaterdag als de finales opzondagplaats.Dedeelnemersmochtenelkvijfkastenuitzoekenominéénspeleenzohoogmogelijkescoreopneertezetten.Dekastengingenomtienuur’savondsuitendescoreswerdenberekend:bijelkekastkregendespelersmetdevijftienhoogstescorespunten:van20voornummer1terugnaar1voornummer 15. De beste 30 spelers gingen vervolgens door naar de finale op zondag, samen met de spelers diezichalineenvoorrondegeplaatsthaddenenspelersvandeteamwedstrijd.Intotaalbegonnenerzondagmorgenom11.30uur48wedstrijdspelersaande finale. De eerste ronde werd gespeeld met vier spelersopeenkast,waarvandewinnaarendetweededoorgingennaardevolgenderondeennummerdrieenviernaardebonusronde.Debonusrondeisde2ekansronde:alsjedaarverliest,ligjeechtuitdewedstrijd.Inrondetwee(tweekeer24spelers)werdenpotjesvandriespelersgespeeldwaarvandeeerstetweedoorgingennaardederderondeendederdegingnaardebonusronde.Bijhetbeginvandederderondewarenernogtweekeer16spelersoverdieinvier

groepenvanvierbepaaldenwelketweeperkasterdoorgingennaardevierderonde.Rondevierbestonduittweekeerachtspelers:vierperkastendebestedriegingendoornaardevijfderonde.Daarwerdenvierpotjesgespeeldmetdriedeelnemersperkast,waarvandebestetweeper kast door gingen naar de halve finale. Deze werd gespeeldmetachtspelersopvierkastenenleverdede vier finalisten op: Taco Wouters, Albert Nomden, Brenn Oosterbaan en Mats Runsten. De finale werd in deCastleRoomgespeeldopdeNoFearenuiteraardwerdditopeengrootschermgeprojecteerdzodatiedereen kon meekijken. De finale werd gespeeld met vijf ballen en na de vierde bal stond Mats voor met 5,27 miljard,Tacohad4,76miljard,Brenn4,06miljardenAlbert 528 miljoen. Taco speelde als eerste de laatste balenwistzijnscorenognaar6,82miljardomhoogtekrijgen.Alberthersteldeschitterendenkwamterugvanzijn 528 miljoen naar 5,03 miljard. Brenn wist daar met eengoedebalnogbovenuittekomenenteeindigenop 5,45 miljard, hetgeen Mats weer overtrof met 5,64 miljard.Datwasechterallemaalnietgenoegomdebijna7miljardvanTaconogvoorbijtegaanenduswerdhijdaarmeedeDPOkampioen2006.

Overige wedstrijdenTerwijldehoofdwedstrijdwerdgespeeld,warenookdedames,juniorenenveteranenaanhunwedstrijdenbezig.Bijdeveteranenwarener16deelnemersverdeeldintweegroepenenpergroepwerdenerdriekasten gespeeld. De finale werd gespeeld door de beste tweevanelkegroep,opdeScorpion.WinnaarvandezewedstrijdwasdeBritColinHampton,gevolgddoorzijnlandgenootEddieMole.Bijdedameswarener19deelnemersdieinviergroepenvanvierenéénvandrieopvijfkasteneenpotjespeeldenomzoperkastdehoogstemogelijkescoreneertezetten,netzoalsbijdehoofdwedstrijd.Naverdelingvandepuntengingende beste acht door naar de halve finale, gespeeld op de World Cup Soccer en de Theatre of Magic. De finale werdgespeeldopdeRoadShowenwerdgewonnendoorKarinTjalsma,diezelfzeinietergveelgespeeldtehebbenenvooralvoordeloltehebbenmeegedaan.OpdetweedeplaatseindigdeJasmijndeJong,gevolgddoorDaphneMadecentenslotteHelendeHaan-Verbeek.

Na de finale van de hoofdwedstrijd volgde natuurlijk deprijsuitreikingendesponsorloterij,waarbijverlichtekopruitenvandePiratesoftheCaribbeanenzelfseenShadow-flipperkast te winnen waren. En daarmee werd hetDPO2006afgesloten.

Verslag: 10e Dutch Pinball Open

Pinballnews.com, vertaling: Mila Groot


Kwalificatie en hoofdwedstrijd

Nadelandelijkevoorrondesvandeafgelopenmaandenwerderopzaterdag30septemberinSilverstoneeengrote kwalificatieronde gehouden. Dit was de laatste gelegenheidvoorspeleromzichteplaatsenvoordehoofdwedstrijdopzondag.DeopzetwasditjaarduidelijkandersdanopvorigeDPO’s.Deredenwasdater naast de gebruikelijke kwalificaties ook een veertigtal spelerseerstdeelnamenaandeteamwedstrijd,watnahet Europees Kampioenschap uit 2005 geprolongeerd werd.Ookkwamdezeversieveelmeerovereenmetdespeelwijzewelkebijdelandelijkevoorrondesalgebruikelijkwas.Inditgevalstondenertwintigverschillende dotmatrix flipperkasten ter beschikking. Opvijfhiervannaarkeuzemochtmenéénmaalspelen.Perkastwerdeneruiteindelijkpuntentoegekendvoordevijftienbestescores.Vanafdezestiendeplekkondengeenpuntenwordenverdiend.Perspelerwerdendandeeventueelbehaaldepuntenvanallevijfgespeeldekastenopgeteldvoorheteindresultaat.Netalsveleanderespeelmethodesklevenhierookvoor-ennadelenaanenheeftiederespeelwijzeookzijnvoor-entegenstanders.Mochthetweernodigblijkendanzalikdeopzetiniedergevalwattengoedewijzigen.

Nadeeetpauzekwamendespelersuitdeteamwedstrijd, die daar niet in de finale belandden, alsnog een poging doen om zich te kwalifiseren. Doorvelevandezespelerswerdenopvallendveelhogerescoresbehaald.VandeachtaanwezigeZwedenplaatstenzichmaarliefstzevenspelersviadekwalificatie voor het DPO.De top tien van kwalificatiespelers zag er als volgt uit:10. Martin Ayub – 55 punten8. Jorian Engelbrektsson / Jasper van Eeden – 57 pntn7. Fredrik Lindberg – 59 punten6. Gerard IJpelaar – 60 punten5. Albert Medaillon – 63 punten4.JeanPauldeWin–68punten3.MatsRunsten–74punten2.MartijnvanAken–81puntenen1.KarlBroström–82punten.

Opzondag1oktobervolgdedandedaadwerkelijkehoofdwedstrijdvoordetitelvanhetNederlandsKampioenschap flipperen. Deze wedstrijd begon met 48spelerswaarbijhetaantalspelersperspelvarieerdeenbijverliesnadeeerstedrierondesernogeenherkansingwas.De finaleronde begon met zestien overgebleven spelers metsteedseengroterekansopuitval.Delaatstevierovergebleven spelers speelde het finalespel. Ditmaal geen nieuwe flipperkast maar één die de meeste spelerskennenendienahetvelespelennogineengoedeconditiewas.InditgevalwerdeerstvoordeAttackfromMarsgekozen,maardaarbleekeenfoutintezittendienietzooptelossenwas.DekeuzewerdtoenNoFear.Welagenbijuitzonderingvoorophettijdschema en de finalespelers hebben daarin laten zien datzijnognietuitgespeeldwaren.Ikzelfvondhet,omnaar te kijken althans, een droomfinale. Met vijf ballen perspelerduurdedezepartijnietminderdantachtigminutenenkwamdevolgendeeindstandtotstand:4. Albert Nomden met een score van 5.031.306.500. AlbertwoontinMuntendam.3. Brenn Oosterbaan met 5.450.630.240. Brenn woont inKudelstaart.2. Mats Runsten met 5.642.076.530. Mats woont in Stockholm.1.TacoWoutersmet6.820.074.170.TacowoontinSittard.VoordegenendieNoFearniet(goed)kennen:Menkaninbepaaldemodessuperjackpotsscoren.Dezezijnaltijd200.000.000,dusdeverschillentussendenummersvier,drieentweewarenmettweeofdriegoedeschotenwegtewerken.DewedstrijdwerdpasindelaatstebalbeslistwaarinAlbertNomdenbijaanvangeen score van slecht 500.000 punten had staan. Taco speeldealseerstespelerenmoestnahettiltenvanzijnlaatstebalafwachtenofdeanderespelerszijnscorenietzoudenverbeteren.

DespeelwijzevanditDPOwasgrotendeelsgelijkaandie van het EPC uit 2005, maar zal een eventuele volgendekeerwatgewijzigdworden.Endaarmeekonikzelfzondagavondmeteentevredengevoelhuiswaartskeren.Alhoewelikdewedstrijdaleenaantaljarendoe blijft het toch iedere maal een flinke klus, wat ik overigensgraagdoe.

Zoalsaltijdsluitenwehetverslagafmeteenevaluatie.Erwaszekereenaantalverbeteringentenopzichtevananderekeren,waaronderhetzelfmogenkiezenvandekastenwaaropjedevoorrondewilspelendebelangrijksteis;hierdoorwerdernamelijknietmeergeklaagdovermoetenspelenoponbekendekasten.Endoordezenieuwemaniervanpuntenverdelenkwamenvanzelfdegoedespelersnaarboven.JammerwasdaterditjaarminderrecreatiekastenwarenmaaraangezienhetvorigekeerookhetEPCwasennuniet,isdatnietzogek.Wehaddenookgraagwatmeeronderdelenverkoopgezien;WizarddeFlipperkastspecialistwasernatuurlijkendeNFVzelf

had souvenirs en flyers maar de keuze was beperkt. Verderliepdeorganisatievanhetevenementzeersoepelvanwegedegrotehoeveelheidmensendiezichinzettealswedstrijdleiding,scheidsrechtersentechnischedienst.OokdemensenvanSilverstonewarenvriendelijkennietteberoerdomnaasthetserverenvanetenendrinkenookeentaxivoorjetebellen.Quakastenstondereenmooieverzamelingvanoudennieuw,waaronderdenieuwstekastenvanStern.DezewarenhetheleweekendergdrukbezetmaarookdeBigBangBarwasergpopulair.Kortom,allesbijelkaar was het weer een fantastisch weekend flipperen ophetDPO.Opnaar2007!

Ad Jonker


Dameswedstrijd DPO 2006

De dameswedstrijd kon zich dit jaar opnieuw op flink watbelangstellingverheugen.Intotaalwarener20inschrijvingen,waarerhelaas1nietvankwamopdagen.Hetbeginvandewedstrijdverliepwatrommelig.Nietiedereenwasterplaatse,ermoestnogeen flipperkast omgeruild worden, de wedstrijdkaarten blekenblancoenverschillendedamesgavenaanliever niet volgens het DPO kwalificatiesysteem te willenspelen,omdathetwedstrijdgevoeldanminderaanwezigzouzijn.Inoverlegwerdbeslotendathet9-5-2-0 systeem gehanteerd zou worden. Dat bleek echtermindereenvoudigdangedacht.Ermoetdanimmerselkspelletjeeenwisselendecombinatievanspelersgemaaktworden.NormaliterisAdJonkerdaarheelgoedin,maardiewasdrukmetdewedstrijdenuithethoofd(eninallehectiekronddewedstrijd)schoothetooknietergop.Daarkwambijdater19deelneemsterswaren,terwijl20beterzouzijnvoordatsysteem.Zodoendewerdalsnogbeslotenomdekwalificatieopzet van het DPO te hanteren. De dames speeldenalmet4(of3)perkastenindiegroepwerdenallespelletjesvervolgensgespeeld.Erwerdop5 flipperkasten gespeeld op Cirqus Voltaire, Fish Tales, Jackbot,CreaturefromtheBlackLagoonenWhiteWater.Descoreswerdengenoteerdenperkastkwamdaareenklassementuitrollen.Dooralledrukteopdewedstrijdvloer(waarookdejeugdwedstrijdgelijktijdigwerdgehouden)kondendescorespasverwerktwordennadelaatstgespeeldewedstrijd,waardoordedameseven moesten wachten voor er met de halve finales kon wordenbegonnen.

Acht dames plaatsten zich voor de halve finales: JasmijndeJong,SophieBroos,Annemarie…HelendeHaan–Verbeek,DaphneMadec,KarinTjalsma,Agnes…enLidadeHaan.DeviereerstgenoemdedamesbeslistenonderlingopWorldCupSoccerwelketweenaar de finale konden. Na vier ballen bleken Jasmijn enHelendesterkstenentevensbehoorlijkaanelkaargewaagd:descoreslagendichtbijelkaarindebuurt.DeanderevierdamesspeeldenopTheatreofMagicvoor de andere twee finale plaatsen. Hier bleken DaphneenKarinhetsterkstmetovertuigendescores.De finale werd gespeeld op Road Show. Al vrij snel werd duidelijkdatHelenenDaphneniethunbestespelletjestondentespelen.JasmijnenKarinzatenbeterinhetspelenhieldendespanningerbehoorlijkin.UiteindelijkbleekKarindesterkstemeteenrespectabelescorevanruim613miljoen.Jasmijnwerd2e met 560 miljoen.Daphnewerd3eenHelen4e.DeoverwinningvanKarinisnietbepaaldongemerktvoorbijgegaan.DiverseFriesemediabestedenaandachtaandenieuwekampioene:EenartikelindeLeeuwarderCourant,eenitembijFryslanTVenookdelokaleradiokwamdewinnaresinterviewen.Zieook‘Flipperenindemedia’.

DPO bedankje: unieke mousepad

DateenDPOnieteenvoudigisomteorganiserenblijktuitdelangelijstvanmedewerkersdiegeholpenhebbenomhetevenementmogelijktemaken.Omdezemedewerkerstebedankenisditjaareenkleineattentiegemaaktindevormvaneenspecialemuismat.DoordeonlangsaangeganesamenwerkingmetPrintX-PressuitAmersfoortalsdrukkervoordeSpinner,werdookhetbedrukkenvanbijvoorbeeldmuismatteneenoptie.HetontwerpvandeDPOmuismatisgemaaktdoorJonathanJoostenenbestaatuitdeafbeeldingenvan10kopkasten van Bally / Willams dotmatrix flipperkasten en de flyer/advertentie voor het DPO welke door Jean PauldeWingemaaktis.Demuismatisineenbeperkteoplage van 50 stuks gemaakt.

RobCapelvanPrintX-PressbiedtNFVledendemogelijkheidomookhuneigenmuismatteontwerpen.Bijvoorbeeldmetdekopruitvanjefavorieteflipperkast, eenfotovanjegameroomofeencollagevantransliteszoalsopde DPO muismat. De kosten: 8,50 per mousepad. DaarnaastkanRobookT-shirtsbedrukkenmeteenA4 opdruk (12,50) of A3 opdruk (17,50). Voor het bedrukken van bekers wordt 8,50 gerekend. Meer info: 033-4790622(JJ)

Jonathan Joosten

TEAMWEDSTRIJD: Finale Nederland – België

De organisatie had voor speciale outfits gezorgd, zodat despelersalsteamherkenbaarwaren.Met40spelersen10teamwasdewedstrijdmaximaalbezet.De poulewedstrijden waren spannend. NL 1, BE 1, GER 1 en SWE 1 haalden de kruisfinales waarna de wedstrijd ineenNFV-onderonsjewerdbeslist:hetDutchPinballTeam(DPT,bestaandeuitAlbertNomden,PaulJongma,Dirk Klaver en Mark van der Gugten) versloegen de Bel-gischeazen:PetervandenBergh,EricBuysen,LievenEngelbeen en David Deturck. Tijdens het EPC 2005 haaldenzehetniet,ditkeerslaagdehetDutchPinballTeam wel: ze veroverden de 1e prijs en het gouden flip-perbeeldje.


Trekking DPO SponsorloterijHoofdprijs: The Shadow flipperkast, lot nr: 1359 (P. Blijleven)1eprijsverlichtePOTCtranslite,lotnr:673(RonaldOenema)2e prijs radiografische F1 auto, lot nr: 562 (Paul van Boekhout)3eprijsSilverstonebon,lotnr:789(PascalvanWonterghem)4e prijs DPO T-shirt + posterset, lot nr: 1256 (Jos Koemeester)5e prijs posterset, lot nr: 1127 (van Zanten)extraprijzen-verlichtePOTCtranslite,lotnr:717(MelAppels)- Silverstone waardebon, lot nr: 1005 (Wiegel)

DPO 2006: de cijfersAantalbezoekers: 260Aantal helpende handen: > 90 (> 45 paar)Aantal flipperkasten: 85Deelnemershoofdwedstrijd: 124Deelnemersjeugwedstrijd: 26Deelnemersdameswedstrijd: 19Deelnemersveteranenwedstrijd:14Deelnemersteamwedstrijd: 40Aantal verkochte loten loterij: 750Aantal verkochte T-shirts: 85Aantalverkochteposters: 60Aantal mousepads (bedankje): 50

Jeugdwedstrijd DPO 2006

Jan Julius Blokdijk doorbreekt de Oenema-hegemonie

NahetsuccesvandejeugdwedstrijdbijhetOpenEuropean Pinball Championship (EPC), TASSP 2005 en deopeningvanhetclubhuis,istijdenshetDPO2006het4ejuniorentoernooionderdenaamOenemaOpengehouden.

Erdeden27juniorenmee.DejongstedeelnemerwasTom Slemmer (5 jaar) en de oudste was Kim Schaap (15 jaar). De winnaars van de vorige edities Marissa (EPC, TASSP 2005) en Mart Oenema (opening clubhuis) warenookaanwezig.Erzougespeeldwordenineenpoulesysteemmet24spelers.Echterophetlaatstemomentmeldenzichnog3kinderenaan(famvdSandenenBulte)dushetschemaomgegooidnaareenvoorrondesysteemmetpuntenperkast.Erwerdgespeeldin7groepjesdieopleeftijdwareningedeeld.

Devolgendekinderendedenmee:JordiTjalsma,MarissaOenema,StefanPoland,NiekSlemmer,JanJuliusBlokdijk,MartOenema,ThomasvanVroenhoven,KevinVlassenrood,MichielWesterhof,BramSlemmer,PaulVoors,BartSchaap,DeborahMedaillon,ArmandodeHeer,MatthijsvanVroenhoven,MikeBulte,HuubdeVries,EdoPoland,AnnaOenema,HannoNugteren,KimSchaap,DaanKloosterboer,MerelvanderMeer,JoerivdSanden,TomSlemmer,YovelOvadyaenJolijnvdSanden.

VoorrondeErwerdgespeeldop7kasten(TAF,WC,RS,FT,TOM,DHenCongo).Opbasisvandescoresperkastiseenrankingopgemaaktwaarbijdenummer1,27puntenverdiendeendelaatste1punt.OpTheAddamsFamilywasMartmetruim79miljoendebeste.DeWorldCupSoccerhighscorewasmet848miljoenvoorArmandodeHeer.PaulVoorswashetbesteopdeRoadShow(483miljoen).JordiTjalsmawasmeteenscorevan46miljoendebesteopdeFishTalesenNiekSlemmermet488miljoendebesteopdeTheatreofMagic.MarissaOenemawasdebesteopdeViezeHarry.JanJulliusBlokdijkwasmet691miljoenhetbesteopdeCongo.Dekastenwareningesteldop3ballen,tournamentplay.

Halve finaleNadevoorrondeswarenJordi,Marissa,Stefan,Niek,JanJulius,Mart,ThomasenMichieldebestespelers.Zijgingenverderintweegroepjesvan4.Denummers1 en 2 van elke groep gingen door naar de finale. Na eenspannendepotwistenJordi,Marissa,JanJuliusenThomas zich te kwalificeren voor de finale.

Finale op de Pirates of the CarribeanIn de finale was het erg spannend, de kansen gingen overenweer.BijdelaatstebalwasMarissanog1schotophetschipnodigomdescorevanJanJuliusteovertreffen.Echterdebalbleef“hangen”inhetschipenverdweenrechtdoorhetmidden.JanJuliuswerdhiermeekampioenenheeftervoorgezorgddatergeensprakeisgewordenvaneenwinnaarvandefamilieOenemabijdeze4eeditie.Marissawerdtweede,Thomasderde(eenknappeprestatievoorzijndebuut)enJordivierde(zijnmoederisNederlandskampioenbijdedamesgeworden,zieeldersvooreenverslag).

Vooralledeelnemerswasereenprijsenzevondenhetallemaaleengeslaagdevenement.Langsdezewegwilikallevadersenmoeders,NFV-teambedankenvoorhunhulpomdezewedstrijdtekunnenorganiseren.

Ronald Oenema

Uitslag Teamwedstrijd DPO 2006

Positie Team

1 Dutch Pinball Team2 België13 Duitsland13 Zweden15 Zweden 26 DeKoogPinballTeam7 UnitedKingdom18 Nederland39 UnitedKingdom210 België2


In een bloedstollende finale tijdens het DPO 2006 wist Taco Wouters de hoogste score op No Fear neer te zetten. Twee maanden na het DPO sprak Jonathan Joosten met Taco over het DPO: “Ik heb wel eens geroepen dat het me een keer zou lukken. Ik had alleen niet verwacht dat het nu al zover zou zijn.”

Taco woont in Sittard en werkt bij de gemeente. Hij is milieu-inspecteur. Volgens zijn ledenpagina op de NFV website is hij lid van de NFV sinds het DPO van 2001. “Klopt” vertelt Taco “Dat was mijn eerste DPO. Een prachtige ervaring. Ik wist van mezelf dat ik best aardig kon flipperen, maar toen kende ik een hoop kasten nog niet. Tijdens dat DPO in het van der Valk hotel in Leusden bleef ik samen met een vriend van mij slapen tussen de flipperkasten, maar van slapen kwam natuurlijk niet veel terecht. De No Fear was een kast die ons erg aansprak met zijn snelle spel. Diezelfde nacht/morgen hebben we toen op de No Fear staan spelen alsof ons leven ervan afhing. We hebben toen zolang doorgespeeld totdat er een van ons letterlijk achter de kast vandaan viel. Die avond heeft me wellicht in deze finale geholpen.”

Hoe kijkt Taco terug op het DPO? “Voor mij was het een beetje vreemd DPO. Vorige DPO’s ging ik op zaterdagavond stappen in A’dam en dan merk je op de zondag toch dat de vermoeidheid toe slaat na zo’n kort nachtje. Dit jaar heb ik het ietwat serieuzer aangepakt en ben ik op vrijdagavond gaan stappen en zaterdag vroeg naar bed gegaan. Ik was al geplaatst voor de 2e ronde en hoefde op zaterdag dus niet te spelen. Ik heb op zaterdag lekker rustig aan gedaan, beetje als scheidsrechter geholpen en misschien maar 2 potjes geflipperd.”

OK, en dan begint de finale zondag. Hoe heb je de finale gehaald? “Mijn eerste twee spelletjes waren op de Hurricane. Niet echt een kast die ik goed ken en ook niet helemaal eerlijk in een wedstrijd. Gelukkig ook niet zo moeilijk en ik wist twee keer 1e te worden met scores van zo’n 35 miljoen. De 3e ronde moest ik head to head tegen Paul Jongma op een Indiana Jones, deze wist wonderbaarlijk vrij overtuigend te winnen. Ik bleef maar winnen en had alleen een slechte pot op de Junk Yard. Daar kroop ik echt door het oog van de naald. Ik moest afwachten of de andere spelers mijn matige score niet zouden inhalen, maar toen eenmaal Ciske Vreuls ook zijn bal verloor wist ik dat ik door

was naar de volgende ronde. Vervolgens moest ik op Twilight Zone tegen Albert Nomden en Mats Runsten spelen. Dat was voor mij eigenlijk al een finale, want dat zijn twee erg goede spelers. Ik had het voordeel dat ik als laatste mocht spelen en wist hun goede scores ruimschoots te overtreffen. Dat gaf echt een goed gevoel. Toen moest ik nog tegen Richard van Tienen op The Shadow spelen. Dat was een relatief makkelijke overwinning waardoor ik plotseling voor de derde keer in de finale belande.”

Een finale tegen Brenn Oosterbaan en opnieuw Albert Nomden en Mats Runtsen, op een No Fear die speciaal nog even nagekeken was. “Ja die kast speelde echt super. Met mijn eerste bal wist ik meteen behoorlijk wat modes uit te spelen wat op een mooie opbouw vormde voor de rest van mijn ballen. Brenn haalde me qua punten wel in maar wist de modes niet te spelen. Mijn 2e bal was slecht, de 3e en 4e waren redelijk te noemen. Mats Runsten had ook veel modes gespeeld en stond er uiteindelijk een stuk beter voor. Met mijn laatste bal moest ik nog eens vlammen wilde ik gaan winnen. Ik wist er nog een multibal, een viertal modes én een No Limits uit te slepen.”

Je was inderdaad goed bezig, en dan gooi je de kast op tilt. Met de bonus die je mis liep had je je score in ieder geval zeker kunnen stellen. “Ja, op dat moment was ik helemaal niet met die bonus bezig. Ik wou gewoon de bal redden. Omdat ik als eerste speelde kneep ik hem wel behoorlijk. Albert kwam heel sterk terug van een enorme achterstand en Mats stond er ook heel goed voor, maar ook Mats miste alle jackpots tijdens Meet Your Maker.”

En dan verliest Mats zijn laatste bal en blijkt dat jij gewonnen hebt. “Jaaaa, te gek was dat. Op dat moment had ik er eigenlijk geen besef van. Ik had al 2 x eerder in een finale gestaan maar nu won ik hem ook eens. Ik heb wel eens geroepen dat het me een keer zou gaan lukken. Ik had alleen niet verwacht dat het nu al zover zou zijn.”

Dankzij de aanwezige media en het DPO persbericht stond je de volgende ochtend in bijna alle kranten. “Ja, ik had een vrije ochtend van mijn werk genomen om een beetje bij te kunnen komen, maar werd om half negen wakker gebeld door NRC. Daarna belde ook L1 en TV Limburg. L1 wilde een interview bij een flipperkast en gelukkig wist ik nog een cafetaria wat op maandag al om 11 uur open is. Daar heb ik hen toen te woord gestaan. Toen ik op mijn werk kwam hadden mijn collega’s een foto van me op A3 uitgeprint met de tekst ‘Taco weet hoe hij de balletjes moet laten rollen’ en mijn kamer versierd. Dat had ik niet verwacht en was erg leuk. Ook bij inspecties ben ik daarna verschillende keren herkend.”

Opvallend dat je zelf geen flipperkasten hebt. Al het oefenen heb je dus in cafés en cafetaria’s moeten doen? “Inderdaad. Toen ik na het DPO in 2001 eenmaal wist dat ik aan mijn kastenkennis moest werken, ben ik echt overal gaan spelen op kasten die ik nog niet kende, dat betekende van kroegen in Eindhoven tot kroegen in Amsterdam, Duitsland of België. Jammer genoeg zijn er door de jaren heen steeds minder locaties overgebleven, want dat waren erg leuke tijden.” Ook dure tijden? “Op flippergebied zelf niet nee, op 50 eurocent speel ik meestal totdat ik geen zin meer heb. Als ik echt pech heb 1 euro maar daarnaast bestel ik natuurlijk wel een paar drankjes of wat te eten, maar van flipperen worden ze niet rijk van me.”

Jonathan Joosten Interview: DPO winnaar Taco Wouters


Het Dutch Pinball Open 2006 was niet mogelijk geweestzonder de hulp en medewerking van:

JVH Gaming.com(hoofdsponsor, stelde drie nieuwe Stern flipperkasten ter beschikking)

Silverstone - Zwanenburg(locatie)

Pinball Magic - Zwanenburg (flipperkasten)Wizard de flipperkastspecialist(onderdelenstand)

Stern Pinball(steldediverseprijzenbeschikbaarvoordesponsorloterij)

Barry de Wit (organisatiealgemeen,opbouw,afbouw)Bas Vis (organisatiealgemeen,opbouw,afbouw)Edwin Nijs (vervoerkasten,opbouw,afbouw,organisatiealgemeen)Enrico Douwens (organisatiealgemeen,assistentscheidsrechter)Ad Jonker (organisatie hoofdwedstrijd en kwalificatie) Daniella Hijlkema (organisatiealgemeen,bemanningNFVstand)Ruud Hijlkema (technischsupport,video)Mark van der Gugten (website)Johan Arisse (merchandise,DPOT-shirts)Jim Jansen (media)Geert Jan de Vries (organisatiesupport)Herman, Mark, Roy, Remco en Remco(Silverstone)

Ton Bouw (transport flipperkasten)Tom de Vos (transportkastenenopbouw)Maurice Schouten (technischsupport,op-enafbouw)Ronald Knor (technischesupport,op-enafbouw)David Houwers (op-enafbouw,transportkasten,assistentscheidsrechter)Sampo Simonen (op-enafbouw)Luc Lemmens (technischsupport,organisatieveteranenwedstrijd,opbouw)Bram & Max Lemmens(opbouw)Theo van Vroenhoven (organisatieteamwedstrijd,op-enafbouw)Rob Willemsen (technischsupportteamwedstrijd)Jonathan Joosten (organisatiedameswedstrijd,media,op-enafbouw)Ronald Oenema (organisatiejeugdwedstrijd)Ellen van Vroenhoven (scheidsrechterjeugdwedstrijd)Wilko Wieffering (scheidsrechterjeugdwedstrijd)Arie Pijl (scheidsrechterhoofdwedstrijd) Tom Loomans (assistentscheidsrechter)Martijn van Aken (assistentwedstrijdleider)

Jan & Tonia Meijer (bemanningNFVstand)Eric Hetem (bemanningNFVstand)Lida de Haan (bemanningNFVstand)Wendy Hoogervorst (bemanningNFVstand)Norbert Broman (assistentscheidsrechter)Martijn v Amsterdam (assistentscheidsrechter)Ime & Justin (video)Barry Stolp (assistent scheidsrechter tijdens kwalificatie)Mark Heine (assistent scheidsrechter tijdens kwalificatie)Brenn Oosterbaan (assistent scheidsrechter tijdens kwalificatie)Taco Wouters (assistent scheidsrechter tijdens kwalificatie)Rob Capel (PrintX-Press,mousepads)

Errol Klein (diverse flipperkasten)Ciske Vreuls (diverse flipperkasten)Dutch Pinball Team (afbouw)Koog Pinball Team (afbouw)


Dankzijdehulpvaneenheleboelvrijwilligers(>40)verliepde10eeditievanhetDutchPinballOpengoeden hebben we een mooi flipperweekend beleefd, waar eenhooppositievereactiesopzijngekomen.Opdevoorgaandepagina’sisdatookzeergoedduidelijkgeworden.Voorhetkernteamishetechteropnieuween‘megainspanning’geweest.Barryheeftzich(ookalwas-iegeen‘evenementenman’meer)volledigophetverzorgenvandekastengeworpen.Daardoorwas-iewelweer3weekeindenintouw.EnmochtopmaandagnogevendenieuweSternsgaanterugbezorgen.Ikheberheelveelureningestoken,naastdeandereactiviteitenvoordevereniging.

Wat er bij de organisatie van een DPO allemaal komt kijken:• een evenement met zo’n 90-100 flipperkasten. Eerst

allemaalzorgvuldignagekeken,daarnadeNFV-kastenklaargemaaktvoortransport(ballenineenzakje,kastopderug,pootjeseraf).

• allesladenineengrotevrachtautoopvrijdagenvervoeren(enopzondagweerafbrekenenterugbrengen).

• organisatieterplaatse:stroom,lichtengeluidregelen.

• kastenopbouwen&afbreken• techniekregelen,reparatiescoördineren• NFV-standbemensen,entreegeldinnen,loten

verkopen;• financiën regelen, verzekering regelen• contactenmetmediavoorafgaand&tijdenshetDPO• inschrijvingenverwerkenvoordeindividuelewedstrijd

endeteamwedstrjd(inclusiefverwerkingbetalingen,aanmakenwedstrijdkaartenendergelijke),ookprijzenregelen;

• lastminuteinschrijvingenvoordedameswedstrijd(bijna20deelnemers),dejeugdwedstrijd(>25 deelnemers) en uiteindelijk ook een veteranenwedstrijd,ookprijzenregelen.

• eenloterijmetmooieprijzen,deelsgekocht,deelsgekregen,deelszelfinelkaargezet.Prijzenvoordewinnaars,indiversesoorten&maten.

• eenspeciaalDPOT-shirt,eenheleboelmerchandise.Eenspecialeattentievoordemedewerkers...

• inzetvrijwilligersregelen,zorgenvoorhapjes&drankjes

Het DPO weekendOpvrijdagvoorhetDPOstondenwe(Bas,Barry,Tom&Edwin)voor9uuralinDeventer.Dankzijdegoedevoorbereiding(allekastenstondenklaarvoorvervoer)verliephettransportvoorspoedig.Hetopbouwen&speelklaarmakenvanallekastenblijfteenmega-klus...Zaterdagmorgenwasernogeenheleboeltedoen,metnameronddeNFV-stand.Nadedruktebijdeentree&delaatstewerkzaamhedenhebbenweopzaterdagtoch ook nog lekker geflipperd. Jan & Tonia als rots in debrandingbijdeNFV-stand.OpdezaterdagavondtijdensDPOknapteeriets.Barry&ikzatensamenaanhetdiner.DegedachteaanhetfeitdatzondagavondallesnadewedstrijdenweerterugrichtingDeventermoest,drongzichop.Zoveeltijd&energieeringestokenenrelatiefgezienzoweinigtijdomervantegenieten...

Op zondag door alle drukte geen bal geflipperd. Alleenmaarrennen,vliegen,duiken,vallenenweeropstaan. En gelukkikg: wel naar die bloedmooie finale gekeken. Gelukkig zijn er de nodige NFV-ers die helpen bijhetafbreken&indevrachtwagenladenvandeflipperkasten. Maar uiteindelijk zijn het weer dezelfde mensen(diealzoveeldoenvoordevereniging)diehetmeestewerkmoetendoen.'sAvondsom24.00uurstondenweelkaaraantekijkenendachtenhetzelfde.Toenik zondagochtend om 2.45 uur eindelijknaarbedgingwistikhetzeker:ditmoetanders...

Zoektocht naar een nieuwe ‘Grote Smurf’DitDPOwasereensuperduo(Bas,Barry)dieveelvandevoorbereidingenhebbengedaan,naasthunbestuurswerk.Mensenwillengraaghelpen,wehaddenditjaarmeerdan40vrijwillgers!Watmoeterdananders?Hetontbreektonsaaneencoördinator,diedegrotelijnenuitzetendevoortgang&uitvoeringbewaakt.

Hetgaatdandusnietomeenkeer/eendagen/ofeenpaaruurtjestijdenseenevenement.Da'swaardevol,maardanblijvende'hoofdtaken'liggen.HetNFVEvenementenTeambehoeftversterkingvaniemanddiedetouwtjesinhandenneemt.MeteenteamkunnenwedaneenaantalNFV-evenementenorganiseren.Immers:daniseralleeneenpaarkeerperjaareenpiekinspanning,verderniets.Alsdatteamernietkomtishetscenariovoorvolgendjaareenvoudig....

GEEN DPO MEER! Een rol als coördinator (in de wandelgangen wel: Grote Smurf)betekent:structureeltijdinvesteren.ZorgendatalleonderdelenvanhetDPOgoedgeregeldworden(flipperkasten, wedstrijden, locatie, merchandise, sidegames,catering,website,media,onderdelenstands,nieuweinitiatieven,sponsorsetc.etc.),zorgendathetNFVteamerstaatvoorhetweekend.Vooreenaantalvandezetakenzijnermensenindeverenigingwaareenberoepopgedaankanworden.Datscheelteenstuk.Tochmoetermethelikoptervisiegekekenwordenofergeenproblemenzijnindeaanloop,tijdens het evenement en na afloop. In de weken / maandenvoorafgaandaanhetDPObetekentdat:éénofmeerdereurenperdag,afhankelijkofjehetalleenofmeteenaantalmensenkuntdoen.

Intussenhebbenweeeneersteversievaneendraaiboek(Barryheeftallesvanzichafgeschreven...),zodatereengoedebasisisommeevanstarttegaan.Wiedurftdeuitdagingaanomdecoördinatietedoen?

In‘DeKwestie’vandezeSpinnerisgevraagdwatermoetgebeurenomeenDPOin2007mogelijktemaken,zondereenhandvolmensenovertebelasten.Ziedepaginahiernaast.Wienogmeerideeënheeftkancontactopnemenmetbas@nfvpinball.nlofzichmengenindediscussieophetforum.

Overpeinzing: Was dit het laatste DPO???

Bas Vis


Jim Jansen De kwestie: Hoe zou jij het DPO organiseren?

Zoals hiernaast in het stuk van Bas Vis is te lezen, is de organisatie van het DPO een enorme klus. Waar voorheen een leverancier, en een paar zeer actieve leden, schijnbaar achteloos een evenement konden organiseren, is dat anno 2006 een stuk lastiger. Na afloop van het DPO 2006 is hardop gezegd dat het wel eens de laatste DPO geweest zou kunnen zijn, omdat er te weinig vrijwilligers zijn en er een groot transport probleem is. Hoe kijken leden tegen dit probleem aan?

Rene Timmer“Om te beginnen veel minder flipperkasten meenemen. Opminderdandehelftisvolgensmijnietofnauwelijksgespeeld.”

Pascal van Wonthergem“Erwerdopvallendweiniggespeeldopdeoudekastenvindik.Misschiendiesamenzetten,ophetEPCwasdatookzoendatgafeengezelligesfeerwaardoorjezinkreegomopdieoudebakkentespelenalslinksenrechts van zo’n oude kast een dot matrix flipper staat benikmeergeneigdnaardiekastentestappen.“Jonathan Joosten“Erisaleerdergeblekendateropdeouderekastenprimagespeeldwordtalsdaareenwedstrijdaanverbondenis.NadeelvandemetnamedeEMkastjes:zeerstoringsgevoeligvoortransport.Inmiddelsisalgeopperdomdekastenvoortaanoppoteninvrachtwagenstevervoeren,datscheeltafbreken,opbouwen,afbrekenenweeropbouwen.Als er een flinke sponsor zich zou melden is het ook mogelijkomdatsoortzakenuittebesteden.EengoedvoorbeeldhiervanziejebijdeUKPinballShow,diedoorNokiagesponsordwordt.Daarwordenuitheelhetland300kastenbijelkaargebrachtin2enormevrachtwagens.Alsdaargeldvooris,danscheeltdateenstuk.Helaasiserzelfsniemanddiezichmetsponsorwervingbezigwilhouden.”

Aneas Verhe“IkkenNickvanPinsanon(UKShow)redelijkgoedenzewordeninderdaadgesponsorddoorNokiamaardatdektzoongeveerdezaalenthat’sit.Denknietdatzezoveelgeldkrijgendatzevrachtwagensenzoookkunnenhuren.Dieshowiseensuccesomdateenhandjevolmensenveeltijdengelderinsteken.OpdeUKPinballgroepwasmennadeshowvanditjaarbijvoorbeeldaanhetklagendatbijnaniemandhunmagazinehadgekochtdatzehaddenuitgebrachtterwijlzeditechtnodighaddenomuitdekostenterakenvandeshow.Hetisinderdaadeenfeitdatmetwatextrasponsorgeldjeietsextrakandoen.VorigjaaropdeALVwasikzelfookverbaasddatopmerkingeninverbandmetsponsorszoekensnelwerdenafgewimpeld.”

Richard Baan“Ikzouvoorgenoegrecreatiekastenzorgen.Steldatermensenzijndieerna2potjesuitliggenkunnenzezichiniedergevalnogvermaken.Ditkanbesttenkostegaanvandewedstrijdkastenwantdaarwarengenoegkastendietochnietbespeeldwerden.”

David Deturck“Erismegaveelmediaaandachtomeenzogrootmogelijkegroepaantespreken.Waaronderookveelrecreatiespelersenmensendieermindermeevertrouwdzijn.Ditisookgoed,omdeverenigingen het flipperen actief te houden. Maar ergens is hetgeblekendateenzogrootevenementveelenergievraagt.Isheteenoptieomhetevenementkleinschaligertehouden?Indiezinomgewoonpuurvoorhetwedstrijdaspecttegaan?Eenanderidee,ismisschienookomgedurendehetjaarzoveelmogelijkdmdkasteninordetekrijgen(NFVeigendom).Verderwasereenvrijgrootprobleemmethetoppotenzetten(ennadiendemonteren).Waaromgeengelduitbestedenaaneenextravrachtwagenendekastenallenoppotenlatenstaanvoorhettransport(goedvastgemaaktweliswaar).Datkanvolgensmijveeltijdbesparen.”Roger Wijnands“Zouikalleeneenwedstrijdorganiserenoprecenterekasten op plaatsen waar er al genoeg flipperkasten aanwezigzijn,bijvoorbeeldSilverstone,aangevuldmeteenaantalrecreatiekastenvoordegenedienaeenaantalpotjesuitdewedstrijdliggen.Daarnaasteventueeleenredelijkevergoedingbiedenvoorledendiezelfeenkastmeebreng.”

Quint van Kessel“Eendagenkelrecreatiezodatopallekastengespeeldkanworden,bijvoorbeeldopzondag.Dezaterdagdeheledagwedstrijdentotindeavond.Hierdoorkunnenderecreatiespelersookuitveelleukerecentekastenkiezenenhebbendewedstrijdspelersmeerkastenopwedstrijdenoptespelen.”

Barry de WitErkunnenmet10boekenwordengeschrevenoverwatenhoehetzoumoetengebeuren,elkboekzoumoetenbeginnenmetdeopmerking:“dit is alleen dan haalbaar wanneer er voldoende mensen zijn die zich concreet en actief in willen zetten voor elkaar en de vereniging, waarbij het zeer belangrijk is dat deze mensen elkaar het licht in de ogen gunnen en als uitgangspunt hebben samen de handen uit de mouwen te steken zonder daarbij aan te nemen als persoon de waarheid in pacht te hebben”Opmerkingenoverhoehet“vroeger”ging,gaanvoorbijaaneenaantalzeerwezenlijkeveranderingendienietdoordeverenigingtotstandzijngebracht,maardoordeveranderingeninde(spellen)wereld.Daarkunjeaanvoorbijgaanenernaarterugverlangen,maarterugkijkenzorgtzeldenvoorvooruitgang.Deconclusieisdatalshuidigeenvoormaligeledennietlossermetelkaaromkunnengaan,hetergmoeilijkwordtdeverenigingtelatengroeienenverbeterenenwetevredenzullenmoetenzijnmet2evenementjesperjaar,netalsvroeger.”


Tijdens het afgelopen DPO waren ze met hun camera’s prominent aanwezig: Emily, Clayton en Brett van Steam Producties uit Londen. Ze reizen de wereld af op zoek naar het geheim achter de pinball scene.

Hetismaandag2oktoberrondlunchtijd.IkbevindmeinCaféDeEngelbewaarderinhetcentrumvanAmsterdam.Hetcaféheeftnogtweeflipperkasten staan en terwijl de eigenaar slaperig “Ripley’s believe it or not” en“MedievalMadness”aanzet,schuivenEmily,ClaytonenBrettaan.HetDPOiskoud24uurachterderugenallevierishetkampioenschapnietinonzekoudeklerengaanzitten.DedriezijnoorspronkelijkafkomstiguitAustraliëmaaralweerenigetijdwerkzaaminEngeland.Dagelijksverdienenzehunbroodmethetmakenvanclipsencommercialsen‘voordelol’hebbenze het idee opgevat om een documentaire over het flipperen, de spelers, kasten,ontwerpersenevenemententemaken.Ondergetekendevindtdatflipperen vooral in het café gebeurt en daarom vindt het interview hier plaats.

Wie zijn jullie?“Ik ben Emily Rickard (30) en ik woon en werk als een producent in Soho, Londen.”Je maakt samen met de twee andere mensen van Steam een documentaire over flipperen. Waarom?“We houden van flipperen en na eigen onderzoek bleek er een hele grote scène te bestaan. Bijna een gemeenschap met verschrikkelijk interessante mensen die wereldwijd actief is. We realiseerden ons dat dit onderwerp breed genoeg was voor een documentaire en daarom zijn we er aan begonnen.”

Hebben jullie speciaal iets met flipperen. Zijn jullie goede spelers? Heb je kasten thuis staan?“We zijn geen goede spelers. Maar sinds we deze documentaire aan het schieten zijn, worden we beter.Clayton is thuis in Australië in het bezit van een Data East Tales from the Crypt machine en werd onlangs achtste tijdens een toernooitje in New York. Daar waren we erg blij mee. Brett is aan het rondkijken om een kast voor thuis te kopen. Je kan stellen: we raken besmet met het virus.”

Wat is zo interessant aan flipperen om er een hele documentaire van te maken?“Voor mij persoonlijk is het artwork dat mij trekt en ik ben helemaal weg van de machines uit de jaren vijftig en zestig. Ik ben groot fan van die backglasses. Daarnaast zijn vooral de mensen interessant. We komen over de hele wereld geweldige mensen tegen van alle rangen en standen die een ding gemeen hebben: flipperen!”

Wat is het doel van de documentaire?“Wegaandekomendemaanden het grove materiaal snijden en

hopen dat we eind 2007 klaar zijn voor de filmfestivals. Het zou helemaal te gek zijn als hij in de bioscoop komt en we maken er in ieder geval een dvd van. De kans is groot dat hij ook op tv komt.”

Waar heb je voor het eerst op een kast gespeeld. Bewaar je daar speciale herinneringen aan?“Eerlijk antwoord? Ik speelde mijn eerste potje pas een jaar geleden. Nadat Brett and Clayton me gevraagd hadden om de research voor dit project te doen kwam ik een Elvis van Stern tegen in een café in Londen. Ik was meteen verkocht. Ik denk dat ik nu een betere speler ben geworden. Ik leer trucjes en skills van de beste spelers ter wereld en zal ooit verslaafd raken.”

Ben je speciaal verhuisd vanuit Australië voor deze documentaire?“We zijn drie Ausies die wonen in Londen. Brett en Clayton hebben een productiebedrijfje en ik werk er als producer. We maken commercials voor de muziekindustrie en dit is een ander project van ons.”

We hebben jullie bij het DPO gezien. Wat was jullie indruk?“We hebben er een geweldige tijd gehad en het was een vriendelijke en ontspannen sfeer. De finale was te gek en het was opvallend hoe iedereen aan het kijken was en meeleefde. Dat heeft diepe indruk op ons gemaakt. We hebben mooi beeld geschoten en het was goed om een Europese competitie te zien. Er waren veel meer kinderen en vrouwen en de gemiddelde leeftijd was ook jonger. Kort gezegd: het DPO was veel leuker dan andere wedstrijden.”

En voor de rest?“We hebben gefilmd in Engeland gaan ook naar Frankrijk terug. We zijn in Amerika geweest, in Chicago, Pittsburgh (PAPA), New York, Las Vegas and California. We schieten in januari in Australië en gaan ook weer naar Italië en Frankrijk. We hebben daar bizarre dingen gezien. Bijvoorbeeld een verzamelaar met 400 kasten die hij allemaal thuis had. Het beste van allemaal: we hebben geweldige mensen ontmoet. Van Steve Kordek tot de ontwerpers van vandaag. Het maakt niet uit wie of wat je bent: flipperen is te gek!”

Interview: Documentaire maakster Emily Rickard

Foto: Emily samen met de leg-endarische flipperkastontwerper

Steve Kordek

Jim Jansen


OmdathetDutchPinballOpenhetgrootste flipperevenement is wat de NFVorganiseert,wordtgeprobeerdomhierindemediazoveelmogelijkaandachtvoortekrijgen.JimJansenenJonathanJoostenzijnhiervoorverantwoordelijk,waarbijditjaarJimdemeestecreditsachterzijnnaammagzetten.Naastdeveleberichtenino.a.dagbladen(ziedevolgendepagina’s)waserookaandachtvoorhetDPOopinternet,radioentv…

Vrijdag 29 september belde Giel Beelenvan3FMJonathanJoostenom7:30wakkermetdevraagofhijnogmeekondoenmethetflipperkampioenschap. In een interviewvaneenpaarminutengafJonathanvervolgens,naarbestekunnengeziendeomstandighedeneentoelichtingophetevenement.

DiezelfdeavondwasJonathanJoostenoverigenstegastinhetprogrammaBNNUnitedopradio1.Voordegelegenheidwasdehoofdprijsuitdesponsorloterijookaanwezig,waartijdenshetinterviewdoorenkeleaanwezigenopwerdgespeeld.

HartvanNederlandkwamvoorde2ekeerlangsenhadzaterdag30septembereenitemmetdefocusopJasmijndeJong(dieopzondag2eindedameswedstrijdwerd).HelaasheeftSBS6noggeenonlinearchiefwaaruitzendingenkunnenwordenteruggezien.

HetJeugdjournaalmaakteopzondag1oktobereenruim3minutendurenditemoverHuubuitDeventerdieindejeugdwedstrijdmeespeelde.Deuitzendingmetdititemisopdewww.jeugdjournaal.nlterugtekijken.

OokRTVNoordHollandschijntlangsgeweesttezijn.Wellichtiseropwww.rtvnh.nlnogmateriaalterugtevinden.

Indenachtvanzondagopmaandagwerdindiverseradiojournaalsopradio1meldingvandeoverwinningvanTacogemaakt.RebeccaRadiobeldeKarinTjalsma,winnaresindedameswedstrijd,op2oktoberwakker,waarnazeeenkleineovervloedaanmediaoverzichheenkreeg.

TacoWouterswerdookuitgebreidgeïnterviewd.ZowelradioL1alsTVL1dedeneeninterview.

Opdekomendepagina’seenimpressievanverschillendepublicatiesindemedia.Hieronder:tweescreenshotsvandewebsitevanNieuweRevu.(JJ)

Het DPO in de media


Het DPO in de media


Bron: NRC Next

Het DPO in de media


Het DPO in de media


Gespot op internet: Flipperkerkhof

BarryStolpkwamophetinternetdefoto’sopdezepaginategen.Zezijnafkomstigvaneenwebsitewaarfoto’svan in de natuur gedumpte flipperkasten verzameld zijn. Triest maar waar, niet iedereen hecht waarde aan het flipper erfgoed. Meer foto’s zijn te vinden op: http://host300.ipowerweb.com/~pingeekc/pingeek/pingrave.htm


Twee weken na het 10e Dutch Pinball Open vond er nog een internationale flipperwedstrijd plaats: Het 1e Danish Pinball Open. Dit toernooi werd georganiseerd door Pinballworld.dk en werd gehouden in Kolding – Denemarken op vrijdag 13 en zaterdag 14 oktober 2006. Slechts drie Nederlandse spelers namen de moeite om naar Denemarken af te reizen: Mark van der Gugten, Albert Nomden en Paul Jongma, alle drie lid van het Dutch Pinball Team. Dirk Klaver, het vierde lid, bleef in Nederland maar hield via het NFV forum belangstellenden op de hoogte. Al voor aanvang gaf Dirk op het forum aan dat mocht één van de DPT leden de hoofdprijs winnen, een Popeye flipperkast, deze aan de NFV gedoneerd zou worden!

Hoewelhettoernooislechts37deelnemerskende,warenerwelveelspelersvanhoogniveauaanwezig.OokuitZwedenwareneenaantalzeergoedespelersopdezewedstrijdafgekomen.Opdevrijdagwerdenerkwalificatieronden gespeeld volgens het systeem van hetAmerikaansePAPAtoernooi.Elkedeelnemerkreegdrie kansen om zich te kwalificeren op drie flipperkasten naarkeuze.Eventueelkondenmaximaal7extraentriesgekochtwordenvoor6,60europerentry.Opdezaterdagwerdenvervolgrondengespeeldmetdebeste32spelers.Hetwasechterwelslimombijdebeste16teeindigen.Voordenummers17–32betekendeéénverliezendepartijnamelijkgelijkheteindevandewedstrijd,terwijldenummers1-16zichweleenverlorenspelletjekondenveroorloven.

DeNederlandsedeelnemerssteldennietteleureneindigenalledriebijdebeste10.IndevervolgrondenlagAlbertNomdeneralseerstevandeNederlandersuit. Mark van de Gugten moest in een verliezerronde spelentegenMatsRuntsen,denummer2vanhetDutchPinballOpen.Debestevandrieonderlingespelletjes moesten bepalen wie er naar de halve finale zougaan.Beidekondenelkéénwedstrijdkastnaarkeuzeuitkiezenendelaatstewedstrijdkastwerddoordewedstrijdleidingaangewezen.IneenspannendestrijdverloorMarknipteneindigdealszodoendealsvijfde.PaulJongmaspeeldeeveneenseen‘bestofthree’tegenJorianEngelbrektssonvooreenplekin de finale. Ook dit werd een spannendestrijd.HeteerstespelletjewistPaultewinnenopRoadShow.VervolgenswerdopDoctorWhogespeeld.IndelaatstebalstondPaulietsachtermaarhoefdetijdensmultballenkeleenjackpotteschietenomdewedstrijdtebeslissen.JuistopdatmomentbleefereenbalvastliggenineenVerticalUpKicker.Paulsteldevooromdeanderebalindelockteschieten,waarnademuntdeurgeopendkonworden.Despanningstaatdannietmeeropdespoelen,waardoordebalindelockzou

blijvenliggenendeanderebaluitdeVUKkonwordengehaald.Ditpakteechterandersuitwantde‘missing’balwerdalsnogweerophetspeelveldgegooidenPaulraaktebeideballenkwijtterwijlergeenspanningop de flippers stond. Vanzelfsprekend vond Paul het nietleukomzoteverliezen,terwijlJorianweervolopkansenopdeoverwinningzag.Beslotenwerdomhethelespelletjeopnieuwtespelen.DitmaalwistPaulovertuigendtewinnenenbetekendede2-0winstdathij in de finale stond.

In die finale speelde Paul opnieuw een ‘best of three’, ditmaaltegenMatsRuntsen.OokditkeerwistPaulmet2-0destrijdinzijnvoordeeltebeslissenenwashijwinnaarvanhet1eDeensPinballOpen.Hiermeewonhijeenmedaille,eendoorPatLawlorgesigneerdt-shirt,eenergmooit-shirtvanPinballworld.dkendePopeyeflipperkast.

PaulJongmaisergtesprekenoverhettoernooi:“Delocatiewasergleukingericht:tapijtjeopdevloerensfeerverlichting.Erwarenzo’n40kasteninredelijkestaat. Geen DPO kwaliteit, maar wel voldoende. Omdat jezelfkonkiezenwaarjeopspeeldekonikdeminderekasten mijden. Mark van der Gugten heeft absoluut ontzettend goed geflipperd en dat mag ook wel eens gezegdworden.HethadnietveelgescheeldofhijhadMatsverslagen.Verderwashetnatuurlijkergleukomvantevorenalaantegevendatalsikzouwinnen,deflipperkast naar de NFV zou gaan.”

Zoals beloofd komt de gewonnen Popeye flipperkast in hetNFVFunhousetestaan.OphetforumwarendeNFVledenzeerenthousiastoverditgebaarenwerdenvelefelicitatiesvoorPaulgepost.RobWillemsenboodeensetnieuwepotenaanvoordePopeyetoenbleekdatdehuidigepotennietergmooiblekentezijn.

Foto: Paul Jongma naast de door hem gewonnen Popeye flipperkast.

Paul Jongma wint Deens Pinball OpenHoofdprijs gedoneerd hoofdprijs aan NFV


Dutch Pinball OpenHetzalniemandverbazendatdeledenvandeKastenCommissie hun handen flink uit de mouwen hebben gestokenbijdeorganisatievanhetDutchPinballOpen.EenpaarwekenvoorhetDPOwareninhetFunhouse alle beoogde flipperkasten voor het DPO al klaar gezet. Na afloop van het DPO trokken David, BasenEdwinrondeenuurof2’snachtsdedeurvanhetclubhuisachterzichdicht.Hetopnieuwopbouwenvan de flipperkasten in Deventer gebeurde pas op de dagvandeAlgemeneLedenVergaderingenwerdbijde finales van de RPL en TPL verder afgerond. Elders indezeSpinneristelezendaterinmiddelsbekekenwordtofditlogistiekeverhaalbijeenvolgendDPOopeenanderemanierkanwordeningevuld.Hetafbreken,vervoeren,opbouwen,afbreken,vervoerenen weer opbouwen van flipperkasten is een behoorlijke inspanning.Teldaarbijopdatdeoudere,elektromechanische flipperkasten dit transport vrijwel geen vanallenstoringsvrijdoorstonden.Datwasergjammeraangezien een aantal van deze flippers vlak voor het DPOnogspelendwasgemaakt.Alsoplossingiso.a.bedacht om de flipperkasten voortaan op poten te vervoeren.Datscheelteenhoopwerk,maarbetekentwel dat er minder flipperkasten in een vrachtwagen passen.

Nieuwe donatiesOokophetdonatiefrontisweerbehoorlijkwatnieuwstemelden.HermanBoumanuitStrijenmaildedeKComzijnBally‘Supersonic’aandeNFVbeschikbaarte stellen. Om de flipperkast op te halen werd Roland RozenvelduitNumansdorpbenaderddiededonateurnogvanvroegerbleektekennen.Ronaldbooddeflipperkast tijdelijk onderdak en nam hem vervolgens mee naar het Dutch Pinball Open, waarna de flipperkast naar het clubhuis is vervoerd. De flipperkast schijnt spelendtezijn,maarheefteenprobleemmethetgeluid.AangeziendeNFVnuovertweeSupersonicsbeschiktmoethetlukkenomdaarééngoedspelendevantemaken.

KittyLoosuitRoelofarendsveennamcontactopmet de KC om een Game Plan ‘Sharpshooter’tedoneren. Tijdens het DPO werd deze flipperkast opgehaald en met de andere flipperkasten mee naar Deventergenomen.Detechnischestaatvandezeflipperkast is nog niet bekend. De kopruit heeft afblader verschijnselenenzalhieropkortetermijnvoorwordenbehandeld. Dit is overigens de eerste flipperkast van dit merkbinnendeNFVcollectie.

HarryKosteruitDenHaagdoneerdeeensolidstateuitvoeringvanBally’s‘Nightrider’. Deze flipperkast werd opgehaald door Ad Jonker die de flipperkast inmiddelsinDeventerheeftbezorgd.IndeNFVzijnnuzoweldeelektromechanischeendeelektronischeversie van deze flipperkast aanwezig.

De heer F. de Raad van de firma Yokogawa uit Houten stuurdeeenemailomeenBally‘Vector’tedoneren.Hijhadinseptember2004eenartikeloverhetdonatieplangelezenindekrantenditapartgelegdvoor het geval hij de flipperkast op kantoor weg wilde doen.Deze‘Vector’bleekvolledigspelendenwerdopgehaalddoorKCmedewerkerJonathanJoostendiede flipperkast tijdelijk onderdak bood.

KlaasenRonaldOenemauitFrieslandhaaldenbijWimJagttweetijdelijkgestaldedonatiesop:deKISSendeWilliams‘Pokerino’.DezelaatstehaaldeWimJagtaleerderopbijeendonateurenbooddekastsindsdienonderdak.DeKCisWimdaarergdankbaarvoor.IndePokerinoblekenbijinspectiebehoorlijkwatdoorgebrandespoelentezitten.Erwordtnugekekenofdezespoelenmakkelijktevervangenzijn.

Tijdelijke aanvulling van de collectieDecollectieinhetclubhuisbreidtnietalleendoordonatiesuit,maarookdoortijdelijkestallingvanflipperkasten van leden. Deze (betaalde) optie is vanaf hetbeginaanweziggeweestenAdJonkerheefthieralseerstegebruikvangemaakt.ZoalsvoorveleNFVleden herkenbaar is, heeft Ad meer flipperkasten dan ruimte. Een aantal flipperkasten had Ad daarom opgeslagenineenShurgardstoragebox.Ditkostteechter maandelijks een flink bedrag, en stalling in het clubhuisbleekgoedkoper.Bijkomendvoordeelvoorde NFV is dat het aantal spelende flipperkasten in het clubhuishierdooristoegenomen.Adheeftdevolgendeflipperkasten in het clubhuis gestald: Vector(Bally),Secret Service(DataEast),Time Machine(DataEast),Free Fall(Stern),Deadly Weapon (Gottlieb), Class of 1812 (Gottlieb) en Addams Family‘almostgold’(Bally).TevensbrachtAdeenreedseerdergedoneerdeRocket III flipperkast mee, alsmede deMillionaire flipperkast die de NFV vorig jaar aan Gerrit Zalm cadeau gaf. Gerrit Zalm schonk deze flipper vervolgens aan het Geld en Bank museum. Het Geld en Bankmuseumwordtechternogverbouwdentotdieverbouwing af is zal de flipperkast in het clubhuis voor debezoekersbespeelbaarzijn.

Speelklaar maken RonaldKnorheeftindevoorbijemaandenactiefgewerktinhetclubhuisomstoringenaandeNFVkastenteverhelpen.NahetDPOwasookaandeDM-generatieweerveeleertebehalen.Eenaantalprintplatengingmeenaarhuisominallerustdaaraandeproblementewerken.DankzijzijninspanningenzijnintusseneenaantaloudeBallykastenspeelklaar.ZoisdeStarTrekweereenstuk fitter dan voorheen...

Nieuws van de Kasten Commissie

Jonathan Joosten


Wat vooraf ging: Begin 2006 startten we onder de naam ‘RMD Project’ een initiatief om flipperkasten bij Ronald McDonald huizen te plaatsen. In het kort is het plan: donatiekasten opknappen (vooral als we er twee van hetzelfde type hebben) en inzetten bij RMD’s. Een aantal NFV-leden werkt mee om op die manier onze donatiekasten een nieuw ‘leven’ te geven. In de Spinner elk kwartaal een update over de ontwikkelingen.

De reacties van de RMD’s zijn wisselend. Soms is men terughoudend, soms enthousiast. Maar ook als men enthousiast is zijn er zeker uitdagingen, onder andere door ruimtegebrek.Intussen zijn we ook begonnen aan het daadwerkelijk in orde brengen van kasten. Dat wil zeggen: de eerste is technisch weer in orde....

Contacten met RMD’sInhetkortishetdoelvanhetproject:donatiekasteninzettenbijRMD’s.Deeerstecommunicatieisgoedontvangen,maarerzijndenodigevragenbijdeRonaldMcDonaldhuizen.Hetblijktmaarweereensdatveelmensennietofnauwelijksnogeenbeeldhebbenbijeenflipperkast. En dan komt er een onbekende vereniging opeensééntjeaanbieden...

Inhet3ekwartaalzijnercontactengelegdmetdeRMD’sinUtrechtenMaastricht.HarroldkreegvanhetRMDMaastrichthetberichtdatmengeenbelangstellinghadenWyanneontvingeenpositievereactievanhetRMDUtrecht.MaaruiteindelijkewarenertochtwijfelsbijeendeelvanhetlokaleRMD-thema(ruimte,geluidsoverlast).NetalsbijZwollezullenwebijUtrechtnudemogelijkhedenbekijkenbijdekinderafdelinginhetziekenhuis(hetUMC).

Wegaanverdermeteenpersoonlijkebenadering(telefonischen/ofbezoek).DeRMD’szijndermateverschillenddathetgaatom‘maatwerk’,somsookmetmogelijkhedenbuitendemurenvanhethuiszelf(maardandusbijv.inhetziekenhuis).Binnenkortgaanerledenvanhetteaminiedergevalcontactopnemenen/oflangsbijinAmsterdam,LeeuwardenenandereRMD’s.

Planning voor het eerste kwartaal van 2007Deglobaleplanningvoorhetkomendekwartaal:• terugbrengenNinjaTurtlesbijhetLUMC• afrondingrevisie/grootonderhoudvanMr&Mrs

Pacman flipperkast• afspraken definitief maken met RMD’s in Utrecht en

Zwolle• contactenleggenmetRMD’sinAmsterdam,

Nijmegen,Leeuwardenenandereplaatsen• beginnenmetspeelklaarmakenvantweetalextra

kasten: Viking en Harlem Globe Trotters.InSpinner1vankomendjaardushopelijkweereenverslagvaneenleveringvaneenkastoplocatie!

HebjesuggestiesvoorhetNFVRMDteamofwiljewatmeerinformatieoverditNFVproject,neemcontactmetmeopvia:[email protected].

Opknappen van de Bally – Mr & Mrs Pacman (1982)De NFV kreeg in het voorbije jaar een 60-tal flipperkasten gedoneerd. Daaronder waren 2 Mr&Mrs Pac Man’s. Dat betekent: ééntje voor eigen gebruik en ééntje die voor een RMD huis.

Ronald Knor heeft zich over een Mr&Mrs PacMan ontfermd (met dank aan Ad Jonker voor het transport). Na wat arbeid start de Pacman kast weer op en glimt als vanouds. Op het speelveld na is alles weer in orde. Sterke flippers, display’s werken nog goed. Hij praat zelfs weer.......Om te voorkomen dat het al behoorlijk beschadigde speelveld in de toekomst nog kaler wordt, krijgt het speelveld extra bescherming voordat-ie naar een RMD huis gaat.

OpdedagvandeALVwaserooksupportvaneenaantaltechnici,waaronderRuudHijlkemaenhetillustereduodeskundigen:Dubbel(FritsDubbeld)&Dwars(HenkSchippers).Veeldankvoordesupport,oa.bijhetverhelpenvandestoringenbijdeF14/Tomcat.OokwistHenkhetgeluidvandeCentaurnieuwleveninteblazen.RuudenRonaldwarentevensaanwezigtijdensdeRPLPlayoffsenhebbenooktoenverschillende flipperkasten van storingen ontdaan.

DelaatstenieuweaanwinstinhetclubhuisbetrefteenBally‘Xenon’(hadookeenprintplaatmetzuurschade)meteenuitzonderlijkmooispeelveld.Dezekaststondhoogopdewantedlistenmetdeverkoperwasvorigjaar al een afspraak gemaakt om deze flipperkast over tenemen,watinmiddelsgebeurdis.Naeengoede

beurtstaat-ienuteglimmeninhetclubhuis.

Activiteiten & plannen voor 2007DeKCisbezigomeeninventarisatietemakenvandecollectieeneenprioriteitenlijsttemaken.Voorlopigzijnermeerkastendandatercapacitieitisomzeoptestellenenopteknappen.

MediodecemberoverlegtdeKCoverdeplannenvoor2007.IndekomendeSpinnerwordendezeongetwijfeldgepubliceerd.Op14januariwordtinhetNFVFunhousedenieuwjaarsborrelvandeNFVgehouden,waarbijdeledenvandeKCookaanwezigzullenzijn.UiteraardzijnalleledendielangswillenkomenvanhartewelkomomtespelenopdeNFVcollectie.Tot2007!

NFV - Project Ronald McDonald (deel 4)Bas Vis


Een tijdje geleden zag ik op marktplaats advertenties van een nieuwe handelaar: Brabantse Automatenservice (BrAs). Toen ik de website bezocht bleek dat ik de persoon ken die erachter zit, nl. Iwein van Caelenberg. Via een gemeenschappelijke kennis wist ik enkele jaren geleden al dat Iwein flippers verzamelde en repareerde, zelf hebben we een jukebox van hem gekocht.

Er zijn redelijk veel mensen die met flippers bezig zijn en dromen van er ooit hun (bij)beroep van te maken (zelf heb ik ook een tijdje met dat plan rondgelopen), maar weinigen doen het ook daadwerkelijk. Daarom vond ik het interessant om Iwein wat vragen te stellen, hoe hij aan de hobby was begonnen, en wat de doorslag gaf om er uiteindelijk toch een officieel bijberoep van te maken. Hieronder Iweins ‘verhaal’.

Wijzijneenjaarofzesgeledenbegonnenmetonzeeersteflipperkasten. We kochten toen een Flash Gordon en een Centauromeventekijkenhoedetechniekinelkaarstak.Aangezieniktechnicusbenmeteennogalruimeachtergrondenopleiding(automonteurenonderhoudstechnicus)wasdegebruiktetechnieknogaleenvoudigtedoorgronden.Daarkomtnogbijdatikalskindalvolopmetelectronicabezigwas.

Doordeelectronicakreegikooktemakenmetcomputerse.d..Dezekennismaaktedatiko.a.msx-computers,voorloperPC,gingreparerenenopwaarderen.Ditwarentenminstenogcomputerswaaraantewerkenvielenuitbreidenkonenkelmeteengedegenkennisvanzakeneneensoldeerbout.Onzecomputerachtergrondistrouwensderedendatwevooralinteressehebbenindeelectronische,leescomputergestuurde, flipperkasten.

Opeengegevenmomentwerdenhierzodanigveelreparatiesgedaanenstondhethuissteedspropvolmet flipperkasten dat we het niet meeralshobbykondenblijvenverderzetten.Ditbrachtonsertoeominhuiselijkekringmaareensaantafeltegaanzittenvooreengoedgesprekenhetevaluerenvandezaken.Hetkonzonietverdergaanzonderproblementekrijgenindeprivésfeerenmetdebelastingdienst.Hetladenenlossenvan flipperkasten is nou eenmaal ietsdatnietechtonopvallendkangeschiedenvoordebuurtenverplichtbuitenetenwegensplaatsgebrekisooknietalles.Toenmijnvrouwooknogeensdekanskreeg om filiaalleidster te worden bijeendrogisterijschakeldeikovervaneenvoltijdsebaannaareendeeltijdse.Detijddieikdusmindervooreenbaaswerktewerdo.a.metflipperkasten en de zorg voor de kinderenopgevuld.Vorigjaarverhuisdenwenaareengroterewoningmetveelmeerruimteeneenwerkplaats.Zowashetmogelijkomdewerkzaamhedenandersaantepakkenzonderalteveeloverlastinhuis.Nuwewerkplaatsenopslage.d.bijdewoninghaddenmaakteditdekeuzevooreenvolwaardigeigenbedrijfnogeenvoudiger.Hetwasnumogelijkomtewerkenenertegelijkertijdooktezijnvoordekinderen.Wehoudenonsnuvooralbezigmetinkoop,verkoopenreparatievan flipperkasten. De nadrukblijftopdereparatiesliggenendeverkoope.d.blijftbijzaak.Wedoennetzogoeddekleinereparatiesalsrevisiee.d.vandeelectronica

en volledige flipperkasten, dit doenwezowelvoorparticulieren,handelarenalsexploitanten.Naast flippers zijn de exploitatie van kiddie-ridesookeendeelvanonzeactiviteiten.De meeste van onze flipperkasten dieweverkopenkomenuitdeNederlandseexploitatie.Ditheeftzozijnvoor-ennadelen.Eengrootvoordeelisdatdezekastenmeestalinveelbeterestaatzijndandebuitenlandsemaarnadeligisdanweerdatdeinkoopprijzennogalhoogzijn.Destaatwaarindezekastenzichbevindenmaaktechterdatdehogereinkoopprijsendusookdehogereverkoopprijswelaanvaardbaaris.Tevensmaaktdebedrijfsmatigeinkoopvan de flipperkasten het heel aantrekkelijkvoorzelfstandigenom deze flippers aan te kopen aangezienzijde19%BTWooknogeenskunnenterugvorderen.Ditmaaktdatzijveelalgereviseerdeflipperkasten kunnen kopen voor eennettoprijsdielagerligtdanbijparticuliereaankoopvandezelfdeflipper in ongereviseerde staat via marktplaatse.d..Onzeklantenkunnenbijaankoopooksteedskiezentussendekastzoalsdezeuitexploitatiegekomenisofomzetelatenreviserenenpoetsen.Aanhetreviserenenpoetsenhangtweleenprijskaartjemaarditisslechtseenschijntjevandewerkelijkekostprijs.Iedereendiezelfaleenseenkastgereviseerdengepoetstheeftweetwelwathetkostaanonderdelenenvooralwerkuren.Ditmaaktookdatwegeenschrikhebbenomdewettelijkverplichtezesmaandengarantietegevenbijparticuliergebruik.www.brabantseautomatenservice.nl

Aeneas Verhé

In the spotlight: Brabantse Automaten Service


Bedrijf : GameCastle Website : www.gamecastle.nl, www.gamecastle.beOpgericht in : april 2002, daarvoor al 8 jaar actief in de branche.Locaties : Rijen in Nederland, Schilde in BelgiëSamenwerking : JVH Gaming (Tilburg), Wizard (Bunschoten)Activiteiten : Import van Stern flipperkasten voor levering aan particulieren. Op alle leveringen zit een volledige garantie van 1 jaarPrijsindicatie : Een nieuwe ‘Pirates of the caribbean’ kost 4700 euro, inclusief BTW en 1 jaar garantie

Dubbelinterview: De Importeur (deel 1)Sinds enkele jaren is Gamecastle importeur van o.a. de nieuwste Stern flipperkasten. JVH Gaming importeerde al eerder Stern flipperkasten en de twee bedrijven gingen een samenwerking aan: JVH Gaming bedient de zakelijke markt (exploitanten) en GameCastle de particuliere markt. In deze Spinner deel 1 van een dubbel interview: Jonathan Joosten sprak met Peter Puijn van GameCastle. In de volgende Spinner volgt een interview met JVH Gaming.

Gamecastle is gevestigd op een klein industrieterrein in het centrum van het Brabantse Rijen. In het pand staan her en der photoplays, videogames en flipperkasten opgesteld. Er is ook een aparte werkplaats waar reparaties uitgevoerd worden. Peter Puijn is eigenaar van GameCastle Nederland. Hij houdt zich bezig met de in- en verkoop van amusementsspelen (zowel nieuw als gebruikt) en met exploitatie en verhuur van flipperkasten en andere amusementstoestellen. De vrouw van Peter, Lucienne, runt in hetzelfde pand een groothandel in licentie merchandise.

Peter werkt nauw samen met zakelijk compagnon Carl Jacobs, die GameCastle in België runt. “Carl zit al ruim 30 jaar in het vak. Hij is erg sterk in het beoordelen van de waarde van bijvoorbeeld flipperkasten. Los van GameCastle heeft hij een eigen collectors magazine en organiseert hij collectors beurzen.” Tom Ross is de agent van Peter en Carl in Amerika. Hij houdt hen op de hoogte van nieuwe ontwikkelingen op het gebied van amusementsapparaten.

De markt voor amusementskastenEen exemplaar van Sterns meest recente flipperkast ‘Pirates of the caribbean’ staat nog ongeopend in de doos midden in de zaak. Peter is net terug uit Amerika waar hij o.a. bij Innovative Concepts in Entertainment (ICE) is geweest. ICE is een grote fabrikant van allerlei soorten amusement games. “In Amerika wordt de trend voor de rest van de wereld toch behoorlijk bepaald. Wat daar steeds populairder wordt zijn redemption games. Dat betekent dat als je een spel goed gespeeld hebt de speler een bonnetje krijgt. Met die bonnetjes kan de speler vervolgens een prijs ophalen. Dat krijg je in Europa binnenkort ook.” ICE is tevens de fabrikant van The Flintstones, een redemption game uit 1994 die veel weg heeft van een enorme flipperkast. In totaal zijn er 175 van gemaakt en voor zover bekend is er maar één in Nederland. Die staat in de showroom van Topshop Automaten in Beverwijk.

Tijdens zijn recente bezoek aan Amerika heeft Peter ook kennis kunnen maken met een nieuwe virtuele flipperkast die nog niet op de markt is. “Er zijn al een Hongaarse flipper en de Ultrapin. Die is nog erg duur en nu moet nog maar blijken of het publiek er wat in ziet.” Peter wacht dus nog even af met virtuele flipperkasten, maar dat een derde fabrikant zich hierop gaat richten is wel een goed teken.

De markt voor nieuwe flipperkastenIn 2002 leek het er even op dat ICE zich ook op de flippermarkt wilde begeven, maar zag daar uiteindelijk toch vanaf. Wanneer dit ter sprake komt vertelt Peter over Gary Stern: “Gary is geen domme jongen, hij heeft zelfs rechten gestudeerd. Hij is op dit moment de enige fabrikant van flipperkasten en heeft daardoor de markt in handen. Het wordt heel moeilijk voor nieuwe fabrikanten om een voet tussen de deur te krijgen, want Gary zal het ze zo moeilijk mogelijk maken.” Die verhalen zijn bekend. Achter de schermen gaat het er regelmatig venijnig aan toe in de flipperindustrie. In het verleden dreigden fabrikanten hun distributeurs geen flipperkasten en/of onderdelen meer te leveren, als men de producten van een concurrent in distributie nam. Door die machtspelletjes was het voor bijvoorbeeld Capcom ook heel moeilijk om zich goed in de markt te positioneren. Het idee van een mogelijke Europese flipperfabrikant komt ter sprake. Peter denkt dat het haalbaar is, maar dat wel betekent dat Stern een deel van de Europese markt in moet leveren.

Verkoop van nieuwe Stern flipperkastenPeter is zeer te spreken over de verkoop van Stern flipperkasten als Lord of The Rings, Elvis, Grand Prix en Pirates of the Caribbean. “Dat zijn thema’s die de mensen kennen en dat spreekt ze aan. Onbekendere of minder populaire thema’s zoals Sopranos of Ripley’s Believe It Or Not zijn een stuk minder populair bij de particulier.” Exploitanten hechten volgens Peter minder waarde aan een thema. “Na verloop van tijd is er toch een nieuw model nodig om te kunnen variëren en dan wordt meestal de flipper die dan gemaakt wordt besteld.” Op de locaties die GameCastle zelf exploiteert merkt Peter ook dat het voor de speler weinig uitmaakt wat het thema is. “In

coffeeshops wordt altijd goed geflipperd en daar doen de kasten die voor privé aanschaf niet zo populair zijn het ook goed.”

Toch is Peter ook kritisch over de flipperkasten van Stern. Met name de kwaliteit mocht wat hem betreft op onderdelen wel beter. “In de exploitatie heb je bijvoorbeeld binnen no-time slijtage rond de flipperknoppen. Dat is gewoon zonde. Inmiddels is dat probleem opgelost met die nieuwe siderails, maar toch. Wat ook heel beter kan, is de implementatie van de nieuwe PinLed displays. Rond het display zit een kier en kijk je gewoon de kopkast in. Dat ziet er niet netjes uit. Daar hebben we inmiddels als GameCastle zelf een oplossing voor bedacht: we hebben een goudkleurig tussenkader laten maken en dat ziet er een stuk beter uit. Opvallend genoeg krijgen we nu vanuit Amerika aanvragen voor deze oplossing, wat natuurlijk alleen maar mooi is.”

Wat Peter wel jammer vindt zijn de vooroordelen die mensen hebben over nieuwe titels van Stern. “Er zijn een aantal personen die zich opInternetzeernegatiefuitlatenovereennieuwmodel,waarbijmengeenideeheeftwaarombepaaldebeslissingengenomenzijn.Nogvoorde flipperkast officieel beschikbaar is,ishijalhelemaalafgekraakt.Daarmeewordeneenhoopmensentochbeïnvloedeneenaantalnemenopmerkingendieopnietsgebaseerdzijnvoorwaarheidaan.Dandenkik: Ga nou eerst maar eens spelen envormdanpasjemening.”

Levering & garantieZoals gezegd verkoopt GameCastle de nieuwste Stern flippers aan particulieren.“MensendienaarJVH Gaming bellen worden naar onsdoorverwezen.Opditmomentwordtergekekennaarextraserviceoptiesomonzeklantentebieden.Momenteelgevenweal1jaargarantie op Stern flipperkasten. Die servicewordtoverigensverleenddoorWizarduitBunschotenwaarweeenserviceovereenkomstmeehebben.Hetbelangrijksteisdatdeparticuliertevredenisoverzijnaankoop.

Jonathan Joosten


Het is de meest recente Stern flipperkast, maar naar verhouding al veel in Nederland en België op locatie te bespelen: Pirates of the Caribbean. De kast is inmiddels Leeuwarden, Oss, Valkenburg, Amsterdam en Brussel gespot en ook was hij aanwezig tijdens het DPO 2006. Wat vinden we van de come back flipper van Dennis Nordman?

Pascal van Wonthergem“Ik heb de POTC voor het eerst gespeeld in september op de beurs in Hasselt. Ik had reeds veel foto’s gezien over de kast en op de nieuwsgroep RGP was bijna elke Amerikaan enthousiast over deze kast. Maar de foto’s vond ik tegenvallen, vooral dan de lay-out van het speelveld. Maar in Hasselt was het dus ‘voor echt’ en inderdaad: ik vond de kast helemaal niet leuk. Oké, ze is wel mooi en een paar potjes op een nieuwe kast zijn altijd leuk maar al snel ging de kast vervelen. Het speelveld heeft totaal geen flow en ook de spelregels vind ik matig, niet slecht, maar matig. Enkele aanpassingen hadden deze kast tot een topper kunnen maken. Een diverter aan de linkerloop die de bal naar de saucer of de loop rond liet lopen was beter geweest. Ook een diverter op de linkerramp zodat de bal niet steeds op de spindisk terecht komt was beter geweest. En natuurlijk een aanpassing van de rulesheet. Maurice Schouten“Ik heb aan het verhaal van Pascal weinig toe te voegen. Uiterlijk redelijk mooi, qua spel een drama. Geluid en muziek had ook veel beter gemoeten. Waar is de gevatte humor van Captain Jack Sparrow? Hadden ze geen stukje zwart karton over om aan de bovenzijde van het nieuwe led-display het licht van de TL-balk tegen te houden? Je ziet ook alle elektronica rondom. Foeilelijk allemaal. Ze zijn soms een beetje naïef wat dat betreft bij Stern. Een hele mooie kast maken, maar dan zo afwerken. Natuurlijk moeten er makkelijke spelelementen zitten op een kast, maar om nu de 8 elementen van het kompas modes te noemen gaat wat ver. Het had inderdaad veel meer en beter kunnen zijn.” George Bulte“POTC voor het eerst gespeeld op het DPO. Mijn mening na 1 potje spelen en 5 potjes meekijken: Mooie kast om te zien, maar een drama qua flow. Een stop-stop-stop-stop-go kast. Heel erg jammer want de layout en artwork zag er veel belovend uit. Ik hem me meer vermaakt op de Grand Prix die ernaast stond.”

Luc Lemmens“Ik ben best positief over die kast. Ik heb ‘m op het DPO gespeeld en ik begon met een heel leuke score in de 1e bal toen we ‘s zondags vroeg bij gebrek aan ontbijt en koffie maar alvast begonnen te flipperen. Helaas zo vroeg dat we door het personeel van Silverstone weer naar buiten werden gestuurd, ik kon die bal nog niet eens uitspelen. Zonder gekheid: ik heb er toen wel meer op gespeeld en ik vond het wel een leuke kast. Maar te weinig om er meteen een rapportcijfer aan te geven.”

Nico Groenewegen“Ik heb de kast aan het eind van de middag bij het Wizard feestje gespeeld toen bijna iedereen weg was. Lekker rustig. Dan hoor je wel de bekende en grappige stemmen, zoals ze ook in de film zitten. Qua spel vind ik het niks. Natuurlijk is de bedoeling van een flipperkast, dat de bal zoveel mogelijk bovenin blijft en niet tussen de flippers doorschiet. Maar de kast is leeg vanaf de onderkant tot aan de bovenkant. Schiet de bal in het bovenveld en kijk dan naar het schouwspel van

een zinkend schip, klapperende zeilen, ronddraaiend wiel met stuiterbal. Een soort ‘ego’-show van de flipperkast, terwijl ik toch degene ben, die aan het flipperen is? Voor mij lijkt hij – in dit opzicht – op de Revenge from Mars.”

Aeneas Verhé“Nikky en ik hadden hem begin september een weekendje van GameCastle gehuurd zodat we (samen met een aantal vrienden die we uitgenodigd hadden) de kast rustig thuis konden testen. Kan je tenminste spelen zoveel je wil in optimale omstandigheden. Minpunt is zoals anderen opmerken dat er weinig flow in zit. Van de designer van Whitewater had ik echt meer flow verwacht; de kast lijkt op een ping-pong spel. Maar het is geen slechte kast ! Ik ben zeker dat ze het op café heel goed zal doen. Ze is eenvoudig genoeg zodat beginnende spelers een leuk spel hebben, en denken dat ze alles kennen en de wizard mode kunnen halen. Die wizard mode is echter moeilijk haalbaar (en bestaat zelf uit meerdere onderdelen) zodat je echt goed moet flipperen wil je ze halen en nog veel beter moet spelen wil je ze ook uitspelen. Verder zijn de spelregels zo dat goede spelers heel veel punten kunnen halen. Multiball opstarten kan bijvoorbeeld iedereen, maar er echt veel punten uithalen vraagt strategie en vaardigheid. Dat geldt ook voor de andere modes en zelfs de volgorde waarin je ze opstart. Een beginner die bijvoorbeeld 6 lampjes op het kompas aan krijgt, scoort misschien 80 miljoen, terwijl een goede speler evenveel modes heeft gehaald maar er 100 miljoen meer uithaalt. Qua gevoel vond ik dit de beste Stern ooit. Geen enkele Stern voelt zo goed als een Williams kast aan. Krachtige flippers (na 9 uur spelen waren ze nog steeds krachtig, iets waar LOTR eigenaars enkel van kunnen dromen), het geluid klinkt eindelijk goed zonder gekraak.”

Brenn Oosterbaan“Ik heb hem op het DPO gespeeld en vond het zeker een leuke kast. Maar ik vind elke kast waarbij je multiballs kan combineren leuk . Wel wordt hij snel saai. De kast was erg makkelijk nadat je het eindspel en alles gehaald heb. Roy had zelfs een pot waarbij hij volgens mij 3 keer het eindspel haalde. Dat dit na een paar potjes spelen al gebeurt op een compleet onbekende kast is wel een beetje jammer. Uiterlijk enzo vond ik echter weer wel erg leuk.”

Taco Wouters“Ook ik heb de POTC voor het eerst gespeeld in september op de beurs in Hasselt. Ik vond dat de kast er prachtig uit zag, helder en kleurrijk en de sound die ik hoorde beviel mij eveneens. Het minpuntje wat mij opviel was dat grote plastic ding, erg lelijk en de flow natuurlijk. Qua spel opbouw wist ik nog helemaal niets van de kast dus het was een grote verrassing wat zou gaan komen. Meestal ben ik bij een nieuwe kast extra gedreven en wil ik meteen zo goed mogelijk scoren. Het scoren ging nog niet zo goed, doordat ik niet wist wat ik deed, maar het eindspel wist ik wel meteen te behalen. Achteraf was dit four winds en dus nog lang niet het uiterste wat de kast in zijn mars heeft! Twee weken later stond de POTC ook in Valkenburg, zo’n 25 km van mij vandaan. Ik moet zeggen, het was toch weer als vanouds: ik wilde weer gaan flipperen. Op zoek na het eindspel van deze kast!! Tot op heden is het me nog steeds niet gelukt, ondanks een score van inmiddels 1.1B. Dus in tegenstelling wat andere zeggen dat POTC een simpele rulesheet heeft spreek ik dit tegen. Nou, hij is wel simpel qua opbouw, maar haal het eerst maar eens, mis bijvoorbeeld niet de SJ, want dan moet je toch weer redelijk vaak in de chest schieten om opnieuw Heart multiball te halen, of Jack the Money kan behoorlijk tricky zijn, mis hem niet!!! Een goed opbouw is vereist, anders blijf je hangen in het spel!”

Jim Jansen De eerste keer: Pirates of the caribbean


(advertentie)


Op zaterdag 21 oktober jl. vond in het NFV Funhouse de jaarlijkse ALV plaats. De opkomst (ruim 30 leden) was verheugend omdat de bijeenkomst niet gekoppeld was aan een groot flipperevenement zoals in voorgaande jaren. Het NFV Bestuur gaf met behulp van een beamer een presentatie. Daarin passeerde het recente verleden de revue, de wijzigingen in de organisatie en samenstelling van het NFV Bestuur alsmede de plannen voor 2007. Het volledige verslag is binnenkort te vinden op de site. Hier in de Spinner een selectie:

DEEL 1: Inleiding

Geert Jan de Vries (GJ), voorzitter van de NFV, opent de ALV.HijheetalleaanwezigenvanhartewelkominhetNFVFunhouse.HetNFVBestuurisvertegenwoordigddoor GJ (voorzitter), Bas Vis (BV, secretaris, tevens notulistvandezevergadering),EnricoDouwens(ED,penningmeester)enBarrydeWit(BdW,bestuurslidalgemeen).

DEEL 2: Terugblik 2006 / Status overzicht (NFV Dashboard)GJ laat in het kort de activiteiten en gebeurtenissen van devoorbijejaarderevuepasseren.• OpeningNFVClubhuis(inmaart,sindsdienelke

maandactiviteiten)• Kastencollectieverderverbreed&goedspelend(nu

> 50 spelende kasten)• NieuweSpinnerredactie(enookeennieuwe

drukker)• VernieuwingNFVsite(‘workinprogress’)• Kick Off NFV Pinball Leagues (bijna 50 deelnemers,

finale in november)• UitbreidingactiviteitenbijaantalSteunpunten(oa.

inCuijkenAlmere)

Erzijnvanzelfsprekendookzekerzakendieaandachtnodighebben.• UitbreidingcapaciteitopEvenementenTeam/

ClubhuisTeam(doorgroeimogelijkheden)• UitbreidingSpinner&SiteTeam(basisisnogte

smal)• Betalingsgedrag deel leden (150 met achterstand)• CapaciteitvoorverderspelendmakenNFVcollectie

(mn.voorSS/EM)• InvullenrolTechnischeDienst/Workshops/

Opknapdagen

DEEL 3: Financiën Realisatie 2005 / Prognose 2006 / Begroting 2007Enricolichtdecijferskorttoe.Dekostenvanevenementenzijnin2006aanzienlijklager(onderandere omdat het EPC in 2005 relatief veel duurder wasdanhetDPOin2006).Daarstaateennieuwekostenposttegenover:hetclubhuis.DeevenementeninhetNFVFunhousekunnenvrijwelzonderkostenwordengeorganiseerd(datwilzeggen:kostenvoororganisatie,inkopen&schoonmakenkunnenwordengedektdoordeinkomstenuitcateringverkopen).

Deontwikkelingvandecontributiebateninnietgunstig: ondanks de verhoging in 2005 blijft het bedrag aaninkomstenvrijwelgelijk.Inhetnajaarvolgtnog

eenmaningsactievoorledendienogniethebbenbetaald.DeKasCommissie(RichardvanTienen&RonaldOenema) heeft de verantwoording over 2005 beoordeeldensteltdeledenvoorhetNFVBestuurdechargeteverlenenoverhetgevoerdebeleidinhetjaar 2005.

DEEL 4: OrganisatieNa 4 jaar doet hij een stapje terug: Geert Jan is vanaf nuvoorzitteraf.Erhebbenzichgeenkandidatengemeld.VanuitdezaalgeeftDavidHouwersaanmogelijkgeïnteresseerdtezijn.

IneenrecenteevaluatieheefthetNFVBestuurgeconcludeerddaterbehoefteisaanhetversterkenvandesamenwerkentussenDBencoördinatoren.IndekomendemaandenzalinternoverlegplaatsvindenoverhetformerenvaneenNFVBestuursTeam,metdaarininiedergeval:vz/secr/penningmeester,coördinatorclubhuis,coördinatorevenementenencoördinatorenSpinner&website).HetNFVBestuurisblijmetdesupportdieMarijkeKoolheeftaangebodenbijhetontwikkelen&implementerenvandenieuwestructuur.

HetNFVBestuursteltvoorominhetvoorjaarookeen(extra)ledenvergaderingtehoudenomderesultatenaandeledentepresenteren.

DEEL 5: Plannen voor 2007Als specifieke punten komen aan de orde:• Communicatie(meerintegratieSpinner&Website)• PR(meernaamsbekendheid,sponsoring)• Steunpunten(meerbetrekken,contactennieuwe

leden)

Kerngetallen Omschrijving 30-sep-06 31-mrt-06 2005 2004(6 mnd) (3 mnd) (jaar) (jaar)

Leden Ontwikkeling Nieuwe Leden aantal > 30 > 20 > 100 140Ledentotaal (ultimo) aantal ca. 1000 ca.1030 ca. 1020 ca. 1050

Bezittingen Flipperkasten bedrag (boekwaarde) > 19.000 > 18.500 >17.750 16.000 Aantal kasten DMD 18 18 16 16

SS 38 33 32 20EM 44 34 32 20

Liquiditeiten bedrag > 17.500 > 15.000 17.500 18.500

Evenementen Evenementen aantal (incl. planning) 8 2 3 4

Small (< 20) 2 bezoekersaantallen Midsize (20 < x < 40) 3 1 1 1

(schattingen) Max (40 < x < 80) 1 1Mega (> 80) 2 2 3

Bas Vis Verslag: Algemene Leden Vergadering 2006


• VerderontwikkelenNFVPinballLeagues• Evenementen

- inclubhuis&bijNFVSteunpunten- DPO2007(???)

• KC: 10-15 kasten speelklaar maken (5 voor RMD’s)

DevraagtekensbijhetDPOstaandaaromdathetEvenementenTeamnietvoldoendecapaciteitheeftomeendergelijkehappeningteorganiseren.Alsergeenversterkingkomt,ishetnaarverwachtingnietmogelijkomin2007zo’ngrootevenementteorganiseren,

Deledenbrengeneenaantalsuggestiesin:• gerichtzoekennaareenevenementensponsor

(analoogaanbv.BavariaOpenbijdarten)• oprichtenvaneen‘TechnischeVraagbaak’voorde

NFV-leden(bv.actiefviaForum/inSpinnerenaanwezigbijevenementen)

Ookkomtereenvoorstelomdeledengerichttevragennaarhunwensen(bv.doormiddelvaneenenquêteindeSpinner).HetNFVBestuurdanktdeledenvoordegedanesuggesties.Bijdeuitwerkingvandeplannenvoorhetnieuwejaarzullendiezekermeegenomenworden.DEEL 6: NFV FunhouseZoalsookalindeeersteevaluatieinSpinner3stond:hetclubhuisvoldoetaandeverwachtingenenbiedtveelmogelijkheden.Eriseenregelmatig(maandelijks)aanbod aan activiteiten met veel flexibiliteit, maar: hetbezoek(erzijnnu>200bezoekersgeweest)magbeter.Destemmingdiewordtgehoudenonderdeaanwezigeledenheefteenduidelijkeuitslag:menisunaniemvanmeningdathetclubhuiseenvervolgverdientendathetcontractmeteenjaarmoetwordenverlengd.Pasdaarnakaneenweloverwogenevaluatieenkeuzegemaaktworden.

DeinspanningenomeenNFVFunhouseTeamopterichtenhebbennogniethetgewensteresultaatopgeleverd.HetvoorstelomhiervoorledenuitdeomgevingvanDeventeractiefhiervoortebenaderenneemthetNFVBestuurgraagover.

DeverhuurderheeftkenbaargemaaktookhetresterendedeelvanhetpandaandeNFVtewillenverhuren.Deextraruimtezougoedvanpaskunnenkomenals‘opslag&reparatieruimte’.Naarverwachtingkunnendeextrakosteninbelangrijkemateofwellichtzelfsvolledigwordt‘terugverdiend’dooropslagruimteaantebiedenaaneenaantalNFVleden.

OokditonderwerpzalzekerinhetvoorjaarbijdeextraALVopdeagendastaan.

DEEL 7: Overige onderwerpenInhetlaatstedeelvandevergaderingkomeneenaantalactiviteitenenbeleidsonderwerpenaanboddieookindevoorbijeeditiesvandeSpinneraandachtkregen.TijdensdeALVvolgtnogeenkortesamenvatting:

- NFV Pinball Leagues Erwaseensuccesvollestartin2006enerkomtzekereenvervolgin2007.Opzondag12novemberzijner finales en playoffs. Op basis van de ervaringen in het1ejaarzulleneenaantalaanpassingengedaanwordenvoordevolgendeeditie.Zozalvolgend

jaarzaldeinschrijvingvoordeRegionalLeaguesinprincipeopenzijnvooralleleden,ereenvastespeeldag&speeltijdzijn(zondag,vanaf12.00uur).Detailsvolgen.

- NFV & Commercie

Uitgangspunt:alleprofessionelepartijenindegelegenheidstellenomNFV-ledenteinformerenenzoprobereneenwin-winsituatietecreëren.Alsdoorprofessionelepartijenofderden(bijv.leden)informatiewordtaangeleverd,danzaldezenormaliterwordengeplaatst(bv.overeen(her)openingofjubilieum).Ervindtalleeneen‘plausibiliteitstoets’vanaangeleverdeinformatieplaats.

Reclamemaken(hetgerichtaanbiedenvandienstenofgoederen)kanook,maardanindevormvaneenadvertentieennietalsredactionelebijdrageofnieuwsitem.VoordeNFV-sitegeldendezelfdespelregels(zowelvoornieuwsitemsalsophetNFVForum).

- NFV & Communicatie HetNFVBestuurneemtdeconclusiesuithet

onderzoekvanJonathanJoostenover:- aandachtvoorcreërenvan‘engagement’- communicatiemet,enwaarderingvoor,actieve

ledenverbeteren- communicatiemet(potentiële)sponsors

verbeteren

Metnamedeorganisatievanmegaevenementen(DPO)zougebaatzijnbijvolledigebeschikbaarheidvanéénofmeerpersonenomditterealiseren.Decoördinatiebijvoorbereiding&tijdensevenement(= rol van ‘Grote Smurf’) vraagt zodanig veel tijd datinschakelingvanprofessioneleondersteuningonderzochtzoumoetenworden.

- RMD-Project

Dereactiezijnpositief,maarerzijnookveelvragenbijdeRMD’s.ErzijncontactenmetRMD’sinUtrechtenZwolle.De‘supporters’werkenaanhetspeelklaarmaken van een viertal kasten: Viking, Harlem Globe Trotters,SupersonicenMr&MrsPacman.Strevenisominhet4ekwartaaldeeerstekastingebruiktenemen!

Foto: Na afloop van de vergadering kreeg Geert Jan de Vries een ingelijste translite aangeboden.


Pimp Popeye!Modificatie van het mini-speelveld

Popeye (Bally, 1994) mag helaas niet tot een van de meest populaire flippers gerekend worden, hoewel dit wat mij betreft niet terecht is. De reden voor zijn impopulariteit is voldoende voer voor lange avonden van discussie, maar de meeste flipperaars zijn het over 1 ding wel eens: de bal is erg moeilijk te volgen omdat de achterkant van de kast overdekt wordt door een klein, extra speelveldje. Dit minispeelveld ontrekt bijna 1/3 van het “gewone” speelveld aan het zicht!

Blijkbaar hadden de ontwerpers ook wel door dat dit niet bepaald ideaal was en daarom besloten ze er een gat in te zagen en daar een doorzichtig stuk plastic in te doen zodat in ieder geval de roll-overs nog te zien zijn. Geïnspireerd door deze vondst besloten ze meteen ook maar dat het voor een zwembad (8 ft diep….) door moest gaan.

Omdat ik het jammer vind dat de Popeye niet zo gewild is (hoewel de prijs daardoor natuurlijk wel leuk blijft) leek het me aardig eens te kijken of er wat aan dat mini-speelveld te “pimpen” viel. De meest voor de hand liggende optie was, inderdaad, het volledig doorzichtig maken van het gehele veldje. Maar omdat hout zich niet zomaar doorzichtig laat maken (jammer….), betekende dat wel de flinke klus van het nabouwen van het veldje met een doorzichtig plastic; lexaan.

Maar goed, je wilt wat en dus naar de bouwmarkt om 2 platen lexaan te kopen. 2 platen? Ja, want het veldje is 13,5 mm dik en lexaan in die dikte was niet te vinden voor een redelijke prijs. Daarom besloot ik om 2 platen van 3 mm bovenop elkaar te plaatsen met afstandbusjes van 7,5 mm. Het op vorm zagen van de platen ging prima met een decoupeerzaag, waarbij de beschermende folielaag er uiteraard niet vanaf werd gehaald.

Foto 1: platen op vorm gezaagd

Na het zagen de platen op elkaar geplakt en de gaten op de juiste plaats en in de juiste vorm vanaf het origineel met stift overgenomen. Het boren en zagen van de gaten was een iets lastig karweitje omdat de lexaan af en toe aarzelt tussen

smelten of gezaagd worden. De snelheid van de boor is daarom belangrijk. Doe je het te snel, gaat het smelten en worden de randen minder mooi, ga je te langzaam, gaat het rafelen en worden de randen ook niet best. Uiteindelijk was het erg goed gelukt en begon het al echt ergens op te lijken.

De platen konden nu van elkaar af omdat sommige gaten niet in beide, maar in 1 van de platen moesten worden gemaakt. Dit had ik bedacht voor de lampschroefjes, switchschroefjes en de inserts. Het bewerken van de rand van het gat tussen de flippers was een fijn karweitje omdat de rand schuin is om de bal een beetje te helpen er snel in te vallen……

Foto 2: de gaten op de juiste plaatsen

Nu de platen in feite “af” waren werd het tijd om ze aan elkaar te bevestigen en de onderdelen over te gaan zetten. Het maken van de afstandbusjes viel nog lang niet mee, ik heb iets van 5 verschillende opties geprobeerd, maar het was allemaal net niet mooi en goed genoeg. De busjes moesten aan een paar eisen voldoen, zoals stevig, 6 mm interne diameter en licht van kleur. Vooral stevig was belangrijk omdat alles wat door het veld heen steekt een busje krijgt zodat de platen niet naar elkaar toe trekken als de moeren worden aangedraaid. Daarnaast had ik op een aantal plaatsen extra bouten met bussen bedacht voor extra stevigheid. Uiteindelijk is de keus gevallen op aluminium, waarbij er met een draaibank busjes van 7,5 mm van een lange pijp zijn afgestoken.

Het overzetten van de onderdelen ging erg soepel en was vooral leuk omdat het dan echt een flipperding begint te worden. Maar zoals dat hoort bleek ook hier dat het niet zo simpel is als het lijkt, vooral de beide ballguiders die de bal naar de flippers voeren zijn erg kritisch. Als die niet goed zitten is er geen mooie overloop naar de flippers toe en krijg je een stuiterende bal. Met het nodige passen en meten is dit heel goed gelukt en loopt de bal heel mooi over de flippers heen. Overigens heb ik alle schroefgaatjes voorgeboord en vooraf getest of een schroef meerdere malen in- en uitgedraaid kon worden, dit bleek gelukkig geen probleem.

Aan het mini-veldje zitten 2 ramps via welke de bal naar het hoofdveld gespeeld kan worden, voor 1 van deze ramps is in het originele veld een stuk uitgefreest zodat de rampopgang goed levelt met het veld. Na wat testen bleek dat dit voor het lexaanveldje ook wel nodig was, wel iets minder diep, maar toch. Omdat ik niet de beschikking heb over een bovenfrees, was dit wel een !%@*!^klusje, maar met veel improvisatie is het heel mooi gelukt en is de rampopgang perfect geworden.

Foto 3: omcirkeld: de plaats waar de plaat is ingefreesd

Het doorzichtig maken van het veld heeft als nadeel: de electronica aan de onderkant wordt zichtbaar en dat is cosmetisch gezien geen verbetering. Omdat de draadboom aan de onderkant van het mini-veld geen beschermende buis heeft, moest deze er daarom omheen komen. Uiteraard moest dat in een kleur (zwart) die niet in de bouwmarkten ligt (althans niet dat ik zag) en daarom heb ik mijn luchtbed-voetpomp opgeofferd en de slang daar vanaf gehaald, perfect materiaal voor deze toepassing. Het lossolderen, krimpkous aanbrengen en weer vastmaken van alle componenten was een heerlijk klusje en het resultaat was heel mooi, bijna geen gekleurde draad meer te zien. Tijdens het werken ook nog een paar gaatjes uitgespaard door de “draadboomklemmetjes” niet meer terug te zetten en de diodes onder de Swee’pea ramp direct in de draad te solderen.

Barry de Wit


Foto 4: de draadboom netjes weggewerkt

Nog een nadeel van het doorzichtige veld is dat het lastig is om de inserts er goed in te krijgen. De plaat is vrij dun en het gat moet precies pas zijn om de insert te klemmen. Het alternatief dat ik bedacht heb is het plaatsen van lampjes met lamphoesjes op de plaats van de inserts. Deze lampjes steken door de onderste plaat heen en de gaten zijn omgeven door een rubberhoes (afgesneden van een stoelpootdop) zodat het licht alleen op die plaats schijnt aan de onderkant van de bovenste plaat.

In feite was daarmee het veld technisch zo goed als af, maar op het originele veld is ook artwork aanwezig en het doorzichtige veld was wel wat kaal zonder die plaatjes. Het was een veel geklik om de foto’s van het originele veld te bewerken naar bruikbare plaatjes voor het doorzichtige veld. Dit kwam onder andere doordat ik de “dekstructuur” van het origineel niet wilde gebruiken en ook het zwembad kwam te vervallen waardoor een aantal stukken van de tekeningen aangepast moesten worden. Na veel mierepenetreren is het behoorlijk mooi geworden en was het veld echt “af” toen de stickers erop zaten. Voor het netjes knippen van de stickers had ik wel hulp van de vrouwelijke precisie nodig…..;-)

Foto 5 en 6: het knippen en positioneren van de stickers

Ik moet bekennen dat heel spannend was om het veld er weer in te gaan doen en de kast aan te zetten. Hoeveel meer gaan we zien? Heeft het echt wel effect? Zijn de inserts wel te zien? Na het slaan van het een klein kruisje de knop omgezet en de kast laten opstarten. Toen ik mijn ogen weer open deed bleken de zenuwen onterecht: het resultaat is top. “Als je het niet weet, zie je niet eens dat het niet origineel is” zou ik in al mijn enthousiasme kunnen zeggen, maar dat is toch niet helemaal waar…..maar het effect is overduidelijk: je ziet de bal door de ramp rollen, je hoeft niet voorover te buigen om de rollovers te zien en de bal is tussen de popbumpers goed te volgen. Ik had gehoopt dat de beide scoops ook goed te zien zouden zijn, maar dat is helaas niet helemaal zo. Je ziet ze nu wel, maar dan moet toch iets opzij kijken, maar ook dat is al een heel stuk beter. Een ander heel belangrijk gevolg is dat de kast een heel stuk lichter is geworden doordat het licht nu overal doorheen kan.

Zie foto 8 onder aan deze pagina: het resultaat.

Omdat het de eerste keer was dat ik dit heb gedaan en ook nergens kon vinden dat iemand dit ooit eens geprobeerd had, zijn er uiteraard wel wat “first time hick-ups”, met name de insert zou ik de 2e keer anders doen, de lampjes zijn goed te zien en het is duidelijk wanneer ze aan zijn, maar de tekst is moeilijk te lezen (wat bij het origineel ook al niet heel

duidelijk is) zodat als je niet weet wat het betekent, je echt even moet gaan kijken. Nu ga ik 2 “alternatieve” oplossingen toepassen, maar het is mooier om het in het veldje te hebben verwerkt. Ik heb al wel bedacht hoe het beter zou kunnen, maar dat is voor de volgende keer.

Een ander verbeterpunt is: in het originele veld zitten een aantal gaten die helemaal niet gebruikt worden, maar dat had ik niet meteen gezien, waardoor ze nu ook in het doorzichtige veld aanwezig zijn. Ze zitten op plaatsen die niet meer te zien zijn, maar toch.

Tijdens het klussen zijn er natuurlijk nog veel meer kleine dingetjes naar voren gekomen die moeilijk te anticiperen waren en heb ik veel moeten improviseren, mocht er iemand zijn die dit ook wil gaan doen, dan zal ik met alle plezier tips geven als dat nodig mocht zijn. Het ging me een beetje te ver om van dit stukje een “how to” te maken, maar als de vraag groot is, wie weet…..?

Al met al was het heel erg leuk en mega-leerzaam om dit “gewoon” te gaan doen en te zien wat het zou gaan worden. Het resultaat is erg mooi geworden en ik weet zeker dat als de kast volledig geshopt is, het spelen veel voldoening en plezier zal geven. Inmiddels heb ik overigens nog een modificatie bedacht voor de popeye en ga daar ook maar meteen mee aan de slag…….als je begint, is het moeilijk stoppen……


Return to the ….. seventiiieeeeees schalt het door de speakers. Lekker muziekje, en in stereo. Dat was voor die tijd (en nu eigenlijk nog) heel vooruitstrevend. Ik lanceer een bal, bonk, bonk, plof. Plof? Hee die onderste bumper doet het niet. Even kijken of hij het in de spoelentest wel doet…… Nee, ook niet, maar geen enkele bumper of slingshot wordt daarin aangestuurd. Lekker handig, waarvoor heb je die dan?

Hmmmm,danmaarhetspeelveldomhoog.Erzittenbijdiebumper2contactjes,eenvoordepunten,eneenvoordeaansturing.Dieaansturinggebeurt“direkt”,datwilzeggenhetcontactgaatviawatelektronicanaardetransistordiedespoelaanstuurt.DespoelwordtdusnietviadeCPUaangestuurd.Datwordteen“special”solenoidgenoemd.

Waarom niet gewoon in de switchmatrix?Datzouopzichwelzohandigzijn:scheelteencontact,watbedradingenwatelektronica.Alleendebumpermoet“direkt”reagerenzodrahetcontactgemaaktwordtdoordebal.Alsdebumperzosnelmogelijkreageertstuiterthijlekkertussendebumpersheenenweer.AlsjedatnouzoudoendoorhetcontactindeswitchmatrixdanbetekentdatdatdeCPUeerstdeswitchmatrixscant,envervolgensinhetprogrammadeaansturingvandespoelmoetregelen.Opzichkanhetdannogwel,maarinhetprogrammazittenookroutinesomcontactdenderteherkennen.

Contactdenderwilzeggendatalseencontactjesluit,datditnietin1keergoedgaat,maaralshetcontactwattraagwordtgeslotendathetnetevengemaaktwordt,danweernietomvervolgenshelemaalgoedcontacttemaken.Datgaatzosneldateenmensdatnietziet,maardekastziethetwelalsmeerderekeren.Endanzoujedus2xof3xdepuntenkrijgen.Enomdattevoorkomenmaakthettraag:dekastmoetdeswitchmatrixmeerderemalenscannenomdatteherkennen.

Het schemaMaargoed:diebumperdeedhetniet,gelukkighadikhetschemavoorhanden.AlleendatcontactjegaatnaardeCPU,metaldiecomponenteneropendatschemaiseenwirwarvanlijntjes.Hoemoetikdaarnuwijsuitworden?

Eerstmaareensdiespoelopzoeken:evenmeten,jaerstaatspanningopdespoel.Beidecontactjesevengoedcontactlatenmaken:niets.

Ophetcontactziteenwitteeneenoranje-rodedraad,dielaatstegaatnaarconnectorCN18pin3,enopdespoelzitrodeeneenblauw-rodedraad:CN19pin4.DieconnectorszittenrechtsbovenopdeCPU,enjawel:heteuvelisgevonden:hetisdaarlekkerzwartopdeCPU.Dietransistorsdiedespoelenaansturenzittendichtbijelkaar,diekunnenhunwarmtenietafstaan.Zezitteninderdaadwatlos.Kwestievanallesweervastsolderen.

Wirwar van lijntjesOkee,maarhoewerkthetnu?Enhoemoetikeigenlijkdatschemalezen?Hetgemakkelijksteisomhetinhapklarebrokkenoptedelen:hetismaareenkleingedeeltewatvoordeaansturingvandespoelenzorgt.Ineersteinstantiedus

deconnectorsopzoekenCN18enCN19opdeCPU.Inhetschemastaanzeheelhandig“niet”naastelkaar.

Eerstdeboelmaareensvereenvoudigen,danwordthetallemaalwatduidelijker.Hetgaathieromdespecialsolenoids,daarbeniknumeebezig.Danwilikdaarhetschemavanhebben.

Richard Baan De techniek staat voor niets: Special solenoids


Okee,datzieteralwatbeteruit,maarnogsteedsnietechtsuperduidelijk.Ditzijn6dezelfdecircuits:eenvoorelkvandespecialsolenoids.Enaldieweerstandjesencondensatortjesgeloofikookwel,datisgewoonomwatstoringentegentegaanendestromentebeperken.

ZenerdiodeHetcircuitbestaatfeitelijkuit3onderdelen:eeningang,eenIC(de7402),endeuitgang.Deingangishetcontactonderhetspeelveld,enwordtviaeendraadverbondenmetdeconnectorCN18-3.OpdeCPUprintplaatwordtereenzenerdiodegeplaatst,dit is er een van 6,2V en is gecodeerd als 1N5234. Een zenerdiodeiseencomponentdiedespanningbeperkt.Normaliter staat er 5V op dit circuit, maar als deze hogerwordtdan6,2Vdanzalermaximaal6,2Voverstaan.Handig,alsiknuonderhetspeelveldeenkortsluitingmaak met de spoel (50V) dan blaas ik de electronica tenminstenietop.Endiespoelzitertochheeldichtbij.Maardatkantochsowiesonooitgebeuren,wantwedoenaltijddekastuitalsweonderhetspeelveldzittenteschroeven(yeah,right!).

Ditishetvereenvoudigdeschemavanéénspecialsolenoid.

7402Het2eonderdeelvanhetcircuitjeiseenIC:de7402.Hetbetrefthiereen“Quadruple2-inputpositiveNor-gate”.Hmmm,eenquadrupeltjegaaterwelin,

maarwatditpreciesis?HetiseenICwaar4logischebouwsteentjesinzitten.Elkvandezebouwsteentjesheeft2ingangenen1uitgang.Dezein-enuitgangenwerktmet“0”en“1”,oftewellaagofhoog(0Vof5V). Als een van de ingangen hoog is (5V) dan zal de uitganglaag(0V)zijn.Hetbetekentdusgewoondathij5V aan de uitgang geeft als beide ingangen 0V zijn. En met die 5V stuurt hij de transisitors aan.

Hetcontactonderhetspeelveldisaangeslotenop1vandeingangenvanhetIC,daarstaatbijeenopencontact5V op (via dat weerstandje), en als het contact gesloten wordtwordtdeingangvanhetIC’tje0V(hijmaaktimmerscontactnaaraarde).DeandereingangwordtaangestuurddoordeCPU:diemoetimmersdespoeluitkunnenschakelenvoorhetgevalikdekastoptiltgooi.

Aansturing spoelDeuitgangvanhetICisverbondenmetdetransistors.Dezesturendespoelaan,zieSpinner42004vooreenuitlegvandezeaansturing.Deeerstetransistorneemtweinigstroom,zodathetIC’tjedatkanleveren,maarlevertgenoegomde2etransistoraantesturen.De2etransistorstuurtdespoelaan.

Te veel bomen in het bosVeelalwordtbijhetlezenvanelektrischeschema’sdoordebomenhetbosnietmeergezien.Hetisdaaromhandigomzakentevereenvoudigenomdelogicatebegrijpen.HoemoeilijkeenCPUschemaooklijkt,hetmeesteishetaansturenvanietsdooreenuitgangetjevaneenofanderICteactiveren.Hetgaatdanomeenspoel, een flitser, een lampmatrix, of wat dan ook.Maar dat specifieke gedeelte waar je een probleem hebtisvaakweltebegrijpenalsjedehoofdlijnenkuntherkennen.

(advertentie)

www.huifkar.deDe slimme eBay kruiwagen voor Duitsland, België en Nederland

Nu ook PAYPAL betalingen

en ontvangsten uit o.a. de USA,

Engeland of zelfs Hong Kong!!!


Frank Verweij

Op zaterdag 7 en zondag 8 oktober 2006 werd weer de jaarlijkse indoor Rock Around The Jukeboxbeurs in Rosmalen gehouden. Dit jaar heb ik de beurs op zaterdag bezocht en wel om 10.30 uur, nèt nadat de grootste drukte bij de kassa’s voorbij was. Onderstand treffen jullie mijn verslag aan.

Organisatie en publiek opkomstDepubliekeopkomstwasredelijktenoemen.Hetlijkteropdateenvasteschareliefhebbersjaarlijksterugkeertnaardezebeurs,maarhetéchtgrotepublieklaathetmijnsinziensaljarenafweten.Datwasvroegerwelanders.Ikkanmenamelijkdejarennogherinneren,dathetindebeurshalechtzódrukwasdatjebijnageenademkonhalen.

Hetvieloverigensopdatdeorganisatiestondalseenhuis.Snelparkeren,kassa’soptijdopen,ijsverkoopvoordekinderen,veelhorecagelegenheden,specialeparkeerplaatswaardeoldtimersbezichtigdkunnenworden,pinautomaat,beursdeelnemersherkenbaaraaneenblauwpolsbandje,klantvriendelijkeparkeerwachters.

Amsterdam aan ZeeHenkdeJagerhadinzijn

standeenWilliams1962MARDI GRASstaan,diezovandebodemvanhetNoordzeekanaalleektezijnweggeplukt.Dekopruitwascompleetafgebladderd,enookderestwektedeindrukdatrestauratietotaalgeenzinmeerheeft.Henkverteldemijdatdekastondanks alles nog 150 euro moestopbrengen,maarhijkoneenglimlachnietonderdrukkentoenhijzeidatoverdeprijsteonderhandelenviel.

WetenswaardigheidDoorgaanszijnonzemede-europeanennietzonetjesomtewachten totdat de beurs officieel voorpubliekopengaat.Zijklimmengewoonoverhethekofspringenoverdesloot.EnkelebijmijbekendeZwitsers,DuitsersenZwedenkregenditjaarechterweinigkansomhunslagteslaan.Dithadtemakenmethetfeitdatbeursdeelnemersverplichtpolsbandjesdiendentedragen,welkedoordeorganisatiewarenverstrekt.Een“inbreker”zónderpolsbandjewasaldusherkenbaar,enkonaccuutdoordebeveiligingsdienstindekraagwordengevat.

FlipperkastenMaargoed,hoezathetmetdeflipperkasten op deze beurs? Ja, er stondeneropdezezaterdagweergenoeg.ZowelbijNederlandse,BelgischealsDuitsestandhouders.Overdeverkoopprijzenwarendemeningenvanenkeleverzamelaarssterkverdeeld.Ikzaljeeenvoorbeeldgeven:

EenSonic1977PROSPECTOR(jawel, de flipperkast met een afbeeldingvanStanLaurelenOlivierHardyopdekopruit)moest1.100euroopbrengen.(Opmarktplaats.nlwordtoverigensvoorditmodel400eurogevraagd.)VoorditgeldkonjeechterookeenmooieBally1992Creature From The Black Lagoonkopen.

De volgende flipperkasten waren o.a.opdebeursaanwezig:Williams1973OXO, Gottlieb 1966 DANCING LADY, Gottlieb 1963 GAUCHO,Bally1981ELEKTRA(600 euro), Bally 1975 WIZARD(700euro),Bally1967DOGIES(350 euro), Bally 1984 SPY HUNTER,Williams1972HONEY,Williams1976GRAND PRIX,Gottlieb 1974 FAR OUT,ChicagoCoin1966KICKER, Gottlieb 1964 SEA SHORE, Genco 1937 ARCHER,Williams1966CASANOVA,Bally1979KISS,Williams1969POST TIME(600euro),Bally1971SKYROCKET (550 euro), Gottlieb 1964BONANZA (550 euro), Williams1974STRATO-FLITE (450 euro),Bally1971FOUR MILLION BC(600euro),Bally1977NIGHTRIDER (e-mversie),Bally1981EIGHTBALL DELUXE enBally1982SPEAK EASY.

Verslag: Rock around the jukebox


Speelvelden en kopruitenDaarnaastzagiknogenkelenieuwe(NewOldStock)speelveldenstaanvanBally1981MEDUSAenBally1982FIREBAL CLASSIC,welkeperstuk 250 euro moesten opbrengen. EennieuwcompleetspeelveldvanStern1981CATACOMBkosttemaarliefst420euro.Eenvrijzeldzameinnietzogoedestaatverkerende Chicago Coin 1975 GOLD RECORDkopruitmochtvaneigenaarverwisselenvoor60euro.

De collectie van Peter HoebertPeterHoebertuitAmstelveenhadenkele zeer bijzondere flipperkasten meegenomen,welkedeeluitmakenvanzijnuitgebreidecollectiespeelautomaten.Enigejarengeledenbenikbijhemopvisitegeweest, en heb toen een stuk of 15 analogefoto’sgemaakt.Dezefoto’shadikvervolgensthuisergensheelgoedopgeborgen.Helaaszógoed,datikzejarenkwijtbengeweest.Maarikhebze,inclusiefmijnkladaantekeningen,gelukkigweerteruggevonden.Wateengroteschoonmaaknietkandoen!

BinnenkortzalikjullieverrassenmeteenuitgebreidartikeloverPeterenzijncollectie.Ikkanjevastverklappen:jezultjeogennietgeloven!

Groeten van uw beursreporter.

Noot van de redactie: In dit artikel zijn voornamelijk de oudere flipperkasten die op de bears aanwezig waren besproken. Er waren naast deze flipperkasten ook voldoende flipperkasten uit de jaren 80 en 90 te vinden.

Nieuw: LED displays voor Zaccaria

Rudy Cornelissen is een liefhebber van Zaccaria flipperkasten en liep tegen eenherkenbaarprobleemaan:defectedisplays.Endaarvondhijeenoplossingvoor:LEDdisplays.

Vervangende displays voor Zaccaria flipperkasten zijn zeer moeilijk te vinden.LEDdisplayszijnsindseenpaarjaarbeschikbaaralsvervangingvoor Williams en Data East displays. Voor Zaccaria flipperkasten was er noggeenvervangendLEDdisplay.RudyheefteenaanpassingvoordeoudedisplaysbedachtwaardooreropdeorigineledisplayprinteennieuwLED display geplaatst kan worden. De modificatie houdt in dat de originele displayprintaangepastwordtomdeLEDdisplaysaantekunnensturen.

Rudy verkoopt nu modificatie kits voor 2 verschillende type displays van Zaccaria. Wie handig is met een soldeerbout kan voor 25 of 27,50 euro een doe-het-zelf-kitbestellen(afhankelijkvanhettypedisplay).Eenduidelijkeinstructievoordeaanpassingwordtmeegeleverd.WienietzelfaanzijndisplayswilsolderenkandieookopsturennaarRudy.Voor40europerdisplaybouwthijdezeomenwordthetdisplayookgetest.

DeLEDdisplayszijnverkrijgbaarinoranjeengeelengeventevensdescorebeterweerdandeoorspronkelijkedisplays.OpdeonderstefotozijndegeleLEDstezien,opdebovenstefotohetorigineledisplay.BelangstellendenkunnencontactopnemenmetRudyopinfo@rccomponents.nl.(JJ)


In november 2006 speelden de beste flipperaars van de NFV, verzameld in de Top Pinball league, een onderlinge confrontatie in het NFV Funhouse om uit te maken wie de eerste officiële titel ‘NFV Kampioen’ voor zich mocht opeisen. Tegelijkertijd speelden de 8 beste spelers uit de Regional Pinball league playoffs met de laatst gekwlificeerde TPL spelers om te bepalen wie er volgend jaar in de hoogste league (de TPL) mogen spelen. Daaraan was een spannende strijd vooraf gegaan, met twee duidelijke winnaars: Brenn Oosterbaan bij de RPL Zuid en David Houwers bij de RPL Noord.

Om met de finale van de Top Pinball League te beginnen: deze werd gespeeld met twee poules van ieder vier spelers. Tegen iedere andere speler in de poule werd een beste van drie wedstrijden gespeeld waar elke overwinning een punt opleverde. Echter, won of verloor men de eerste twee partijen, dan volgde er geen derde zodat men bij een 0-2 achterstand geen kans meer had op 1-2.Na deze ronde, die vanwege het hoge spelniveau steeds langer duurde dan de geplande vijf kwartier per tegenstander speelde de nummers twee uit iedere poule nogmaals voor de derde plaats en de beide poulewinnaars voor plaats twee en de NFV kampioen.In poule A eindigde twee spelers op een gedeelde derde plaats, wat verder geen gevolgen had. Maar deze spelers speelden wel degelijk onderling nog een beste van drie voor de derde en vierde plaats in hun poule. Men had er dus nog steeds zin in.

De uiteindelijk uitslag is:Gedeelde 7de plaats (4de in iedere poule) voor Mark van der Gugten en Roger WijnandsGedeelde 5de plaats (3de in iedere poule) voor Taco Wouters en Lieven Engelbeen.4de Dirk Klaver, 3de Albert Nomden, 2de Roy

Wils en de winnaar is Paul Jongma. Zie ook de foto’s op deze pagina van de prijsuitreiking voor de beste spelers.

Promotie / Degradatie wedstrijdDaarnaast werd er tussen de beste vier spelers uit beide Regionale Leagues en de vier spelers die de laatste vier plaatsen in de TPL hadden een promotie/degradatie ronde gespeeld. Hier hebben een aantal wisselingen plaatsgevonden. Martijn van Amsterdam uit de TPL overleefde het en doet volgend jaar weer hierin mee. Frank Wolthers, Eko Elens en Helen de Haan-Verbeek hebben het helaas niet gered. Daarmee kunnen we in de TPL de volgende drie spelers verwelkomen: Tim Pennings, Arjan Ligthart en Martijn van Aken.

Daar de Top Pinball League als geheel na zoveel spelen al gelijk een winnaar heeft zal er volgend jaar geen finale voor de topspelers zijn, maar de promotie/degradatie ronde zal wel weer gaan plaatsvinden.

De ideeën voor de RPL’s in 2007De ‘pilot’ van 2006 krijgt een vervolg. De competitie is, afgezien van wat uitdagingen bij de planning, goed verlopen. Veel wedstrijdplezier bij de deelnemers en sterke winnaars. De regio’s zouden we bij een volgende editie graag wat kleiner maken, vandaar het idee om te proberen een regio Midden te creëren. In een echte regio Zuid

zouden we het leuk vinden om ook wat leden uit België te verwelkomen (naast de twee deelnemers in de TPL). Gezien het animo voor flipperwedstrijden (voorrondes, Steunpuntdagen, RFC) zien we op dit punt mogelijkheden. Voor eind januari hopen we duidelijkheid hierover te hebben.

RPL 2007 : de voorstellen:Een aantal belangrijke elementen uit opzet van de 2006-editie willen we onveranderd laten:- beperkt aantal speeldagen- aantal verschillende flipperlocaties- principe van ‘head-to-head’

Verdere ideeën:• vaste speeldag (zondag), vaste speeltijd (12.00-19.00) • 5 speeldagen, 4 beste resultaten tellen• de winnaars van de RPL’s promoveren naar de TPL;

nummers 2 tm 4 naar play offs (eind november/begin december in het NFV Funhouse)

• inschrijvingen RPL : maximaal 24 per league, minimaal 16 per league

• inschrijfgeld (voor organisatie & prijzen): 15 Euro • puntenverdeling per wedstrijddag :nr. 1 = 20 punten nr. 2 = 18 puntennr. 3 = 16 punten nr. 4 = 14 puntennr. 5 = 12 puntennr. 6 = 10 puntennr. 7 = 9 puntennr. 8 = 8 puntenDe definitieve opzet & reglement komen binnenkort op een speciale pagina op de NFV-site.

De inschrijving voor de RPL’s in 2007De deelname aan de RPL 2007 staat in principe open voor alle NFV leden. Mocht er om organisatorische reden onvoldoende plaatsen zijn, dan zullen er eventueel keuzes gemaakt moeten worden. Als je interesse hebt: mail naar [email protected]

Het voorlopige wedstrijdschema voor 2007 staat rechtsboven op de volgende pagina. Links naast dit schema staan de eindstanden van RPL Noor en Zuid over 2006.

Ad Jonker / Bas Vis Verslag: Afsluiting RPL / TPL 2006


Flipperkast defect??Hoe sluit je een nieuwe spoel aan?? Hoe check ik of de opto’s goed zijn??

TechnischevragendieledenvandeNFVkunnenstellenaandeTechnischeCommissie.DeTechnischeCommissiewilNFV-ledenhelpendiezelfhet initiatiefhebbengenomenomietsaanhunkasttegaan doen, maar met een technisch probleem zittenwaardoorzenietverderkunnen.

Ofmensendiewelwillenmaarmisschiennietwetenwaarzemoetenbeginnen:deT.C.biedthulp.Vragenkunnenzowelschriftelijkalstelefonischgesteldworden.

Verwacht geen kant en klare oplossingen, Eric en Gert-Janzullenjeeenstapopweghelpenzodatjezelfweerverderkan.Bels.v.p.alleenopdeaangegevendagenentijden.E-mailenkannatuurlijkaltijd.

EricBartelsisinprincipealtijdbereikbaaropzijnmobiel.Belhemechterbijvoorkeurnietop‘onchristelijke’tijden(na22:00ofopzon-enfeestdagen).

Maandag&Vrijdagavond Dinsdag& Donderdagavond(19:00-21:30) (19:00-21:30)

Gert-Jan de Haan Eric BartelsTelefoon Telefoon06-27456890 of 06-53520486058-2661514

E-mail [email protected] [email protected]

NFV Technische Dienst

(advertentie)

Eindstand RPL Noord 2006Positie Naam Totaal Gespeeld %1 David Houwers 25 36 69%2 BasVis 24 38 63%3 RobinvanMourik 21 34 62%4 Arjan Lugthart 19 34 56%5 Alex Duin 19 35 54%6 TjallingSmits 17 37 46%7 RonaldOenema 17 36 47%8 KlaasOenema 16 36 44%9 ErrolKlein 16 36 44%10 JonathanJoosten 14 36 39%11 Barry de Wit 13 23 57%12 EgbertvanVulpen 12 36 33%13 Jasper van Eeden 10 19 53%14 George Bulte 6 16 38%15 Jasmijn de Jong 4 14 29%16 RenéTimmer 0 0 233 466

Eindstand RPL Zuid 2006Positie Naam Totaal Gespeeld % 1 BrennOosterbaan 29 40 73%2 MarkHeine 24 40 60%3 Lida de Haan 22 40 55%4 Edwin Nijs 22 40 55%5 Tim Pennings 19 31 61%6 Gerard vd Sanden 19 40 48%7 PatrickBlijleven 19 40 48%8 Kees Augustinus 18 36 50%9 RichardvanTienen 17 36 47%10 Barry Stolp 15 35 43%11 AdriaanvanRoeden 14 34 41%12 JaapValent 12 30 40%13 BartBremen 11 34 32%14 Kees Roos 9 20 45%15 Rob Sagasser 5 14 36%16 BramLemmens 0 0 255 510

Eindstand TPL 2006 (voor het spelen van de finales)Positie Naam Punten01. Paul Jongma 17202. Roy Wils 15203. Dirk Klaver 14904. Albert Nomden 13705. Mark van der Gugten 12806. Lieven Engelbeen 12007. Roger Wijnands 11408. Taco Wouters 104

09. Richard Baan 9310. Ralph Beckers 8911. Norbert Broman 8812. David Deturck 8513. Frank Wolthers 8214. Martijn v. Amsterdam 7815. Helen de Haan-Verbeek 7516. Eko Elens 29


Het klinkt misschien vreemd, maar wist u dat er binnen de NFV geen algemene ranglijst van wedstrijdspelers bestaat? We hebben wel de “Galerij der Groten” maar hier is slechts een zeer beperkt aantal spelers in opgenomen. Om in deze lijst te worden opgenomen dien je bij de laatste vier te eindigen op een groot toernooi (Dutch Pinball Open, Belgian Pinball Open, Deutsche Herbst Meisterschaften, German Pinball Open). In de praktijk blijkt dit voor veel spelers een te groot obstakel te zijn. Verder worden natuurlijk genoeg andere wedstrijden georganiseerd (Regionale Flipper Competitie, Top Pinball League, Regional Pinball League, Battle for the Kingdom) maar dit zijn nog steeds losse competities.

Vandaar dat de NFV Ranking is opgezet, met de volgende doelstellingen:• een ranglijst creëren die toegankelijk is voor alle

leden van de NFV. De verwachting is dat binnen korte tijd meer dan 100 spelers in de NFV ranking zullen worden opgenomen.

• het promoten van het wedstrijdflipperen. Door (meer) aan wedstrijden deel te nemen kan een speler zijn NFV ranking verbeteren.

• op ieder moment objectief kunnen bepalen wat de beste x spelers van de NFV zijn (bv ivm toelating tot de BftK of andere "special events").

De NFV Ranking is gebaseerd op het ELO rating systeem. "In het Elo-systeem wint of verliest een speler punten door de uitslag van elke meegewogen partij. Hoeveel punten gewonnen of verloren worden, hangt af van het ratingverschil tussen de beide spelers: winst op een sterkere tegenstander levert veel punten op, winst van een zwakkere minder. Omgekeerd kost verlies van een sterkere tegenstander minder punten dan verlies van een zwakkere.” (bron: http://nl.wikipedia.org/wiki/Elo-rating).

In de NFV Ranking begint iedere speler met 1600 punten. In een partij tegen een andere speler kunnen steeds 32 punten verdiend worden. Deze dienen ingezet te worden door de beide spelers. Hoeveel iedere speler moet inzetten is afhankelijk van het verschil tussen de rankings van de beide spelers. Voorbeeld: Is dit verschil minder dan 12 punten dan zetten beide spelers 16 punten in. Maar als het verschil 100 punten is zet de speler met de hoogste ranking 20 punten in en de andere speler maar 12. In het meest extreme geval dat het verschil in ratings meer dan 712 is hoeft de laagst geklasseerde speler geen punten in te zetten.

Rank Naam Ranking Hoogste Gespeelde Gewonnen Verloren %gewonnenpositie ranking wedstrijden wedstrijden wedstrijden1 TacoWouters 1723 1723 10 9 1 902 KlaasOenema 1700 1717 9 8 1 893 BrennOosterbaan 1676 1711 9 7 2 784 Eko Elens 1664 1683 6 5 1 835 Albert Nomden 1660 1672 12 8 4 676 Ciske Vreuls 1643 1677 7 5 2 717 David Houwers 1631 1631 4 3 1 758 Robert Rodenburg 1630 1648 4 3 1 759 Peter van den Bergh 1629 1629 4 3 1 7510 Richard van Tienen 1628 1642 9 5 4 56

Ter illustratie: een fictieve ranking gebaseerd op de gespeelde wedstrijden van de finaledag van DPO 2006.

Een vergelijkbaar systeem wordt al een aantal jaar met succes door de Zweedse flippervereniging toegepast. Zie www.stockholmpinball.com/stockholmpinball/avdelningar/rank.asp?lank=rank voor de huidige Zweedse ranking.

NFV Ranking punten kunnen verdiend worden tijdens alle door de NFV georganiseerde wedstrijden waarin ‘head-to-head’ (tegen elkaar) gespeeld wordt. Dit kunnen zowel 2-player, 3-player als 4-player wedstrijden zijn. Kwalificatiewedstrijden “op punten” tellen dus niet mee voor de NFV Ranking.

Ook vriendschappelijke wedstrijden tussen spelers onderling kunnen meetellen in de NFV Ranking. Als beide spelers dit van tevoren afspreken kan het resultaat van een dergelijke wedstrijd worden gemeld bij de NFV en worden verwerkt in de ranking. N.B. Als spelers vaker tegen elkaar spelen geldt dit als meerdere wedstrijden.

De NFV Ranking is voor iedereen in te zien op de NFV website. Er wordt onderscheid gemaakt tussen actieve en niet-actieve spelers; om als actieve speler gezien te worden mag de laatst gespeelde wedstrijd niet langer dan 6 maanden geleden plaatsgevonden hebben. Binnen de actieve spelers worden de spelers die 10 of minder wedstrijden hebben gespeeld op een voorlopige lijst geplaatst omdat hun rating (initieel 1600) nog niet voldoende uitgebalanceerd is.

Om een vliegende start te maken worden de volgende wedstrijden uit 2006 (deels met terugwerkende kracht) ingevoerd: Regional Pinball League, Top Pinball League, Dutch Pinball Open (wedstrijden 2e dag), TPL/RPL Playoffs en Battle for the Kingdom. De doelstelling is om de ranking voor 1 januari 2007 operationeel te hebben aangezien in januari de nieuwe edities van TPL, RPL en RFC starten.

Nieuw: NFV Ranking Theo van Vroenhoven


In 2007 spelen we de 6e editie van de Regionale Flipper Competitie (RFC). Door de jaren heen mag deze gezelligheidscompetitie zich in een nog steeds groeiende belangstelling verheugen. In de jaargang 2005-2006 deden meer dan 100 leden mee! Bij deze nieuwe jaargang zijn er een aantal vernieuwingen, maar het uitgangspunt blijft hetzelfde: samen met andere leden een paar gezellige flipperavonden beleven.

OpzetDe RFC is een interlokale flipperwedstrijd voor leden van de Nederlandse Flipper Vereniging waarbij gezelligheid voorop staat. Per regio wordt geprobeerd een poule van vijf spelers samen te stellen. De bedoeling van de RFC is om binnen een poule bij elke speler thuis éénmaal in competitieverband te spelen. Dit alles onder het genot van een hapje en een drankje en uiteraard praten over flipperen in het algemeen. Na afloop van het RFC seizoen volgt de finale waar alle poulewinnaars het tegen elkaar opnemen.

Iedereen die lid is van de NFV kan zich inschrijven, ook duo-leden.Zodra een poule compleet is wijst de RFC coördinator een pouleleider aan. Deze pouleleider benadert de spelers en informeert wanneer het hen uitkomt om de eerste competitieavond/middag te organiseren en bij welke speler. Dit is dus even onderling agenda’s afstemmen.

Iedere speler is éénmaal gastheer/vrouw voor zijn poulegenoten. De gastheer/vrouw speelt op die avond zelf niet mee maar fungeert als scheidsrechter. Per avond wordt een drietal spelletjes gespeeld op de door de gastheer/vrouw beschikbaar gestelde flipperkast(en). Er mag vooraf bekend gemaakt worden op welke kasten er gespeeld gaat worden zodat de spelers zich kunnen voorbereiden. De gastheer/vrouw geeft kastuitleg voor zover dat nodig is. De puntentotalen worden doorgegeven aan de coördinator, zodat tijdens het seizoen de actuele tussenstanden op de site zijn terug te vinden.

InschrijvingInschrijven kan vanaf 1 december 2006 :• via de NFV site : www.nfvpinball.nl/rfc/ • via een mail naar [email protected] De inschrijfdatum sluit 31 januari 2007.

Geef bij je inschrijving aan of je over een eigen flipperkast beschikt of niet. Voor de spelers zonder flippercollectie wordt bekeken, in overleg met de steunpunthouders, of voor de competitieronde(n) gebruik kan worden gemaakt van een steunpunt.

Het streven is om poules van 5 personen te vormen, maar bij minder/meer inschrijvingen kan daarvan afgeweken worden en een poule van 4 of 6 personen gevormd worden. In het uiterste geval zelfs een poule van 7 personen. Dit heeft echter tot gevolg dat er meer,of minder in geval van 4 personen, avonden gespeeld moet worden om iedereen 12 wedstrijden te laten spelen.

Overzicht:• 4 personen : 4 speelronden, gastheer/vrouw speelt

mee• 5 personen : 5 speelronden, gastheer/vrouw speelt

niet mee• 6 personen : 6 speelronden, gastheer/vrouw speelt

niet mee, 1 van de overgebleven deelnemers is "vrij"• 7 personen : 7 speelronden, gastheer/vrouw speelt

niet mee, 2 van de overgebleven deelnemers zijn "vrij"

• bij 8 of meer personen uit 1 regio worden meerdere poules gevormd

De puntenAangezien er elk jaar vragen/discussies over de puntentelling zijn, worden dit jaar de punten en de scores bijgehouden. De punten tellen voor de RFC, de scores worden gebruikt om te kijken of er andere puntentellingen zijn die een eerlijker verloop weergeven.

De puntentelling per spel:• de als 4e geëindigde speler krijgt 1 punt• de als 3e geëindigde speler krijgt 2 punten + als

bonus de punten van de speler die onder hem/haar geëindigd is : 1 punt, totaal 3 punten

• de als 2e geëindigde speler krijgt 3 punten + als bonus de punten van de spelers die onder hem/haar geëindigd zijn : 1+2 punten, totaal 6 punten

• de als 1e geëindigde speler krijgt 4 punten + als bonus de punten van de spelers die onder hem/haar geëindigd zijn : 1+2+3 punten, totaal 10 punten

Samengevat : nr. 4 : 1 punt ; nr. 3 : 3 punten ; nr. 2 : 6 punten ; nr. 1 : 10 punten

Speelschema en finaleHet is de bedoeling dat de speelronden voor de (zomer)vakantieperiode afgerond zijn, zodat daarna de finale gespeeld kan worden. Van elke poule mag de winnaar aan deze finale meedoen, indien deze niet kan mag de als 2e geëindigde speler meedoen. Alleen poules die volledig zijn uitgespeeld mogen een speler afvaardigen voor de finale. Om voor de finale op een makkelijker aantal spelers te komen, kan de organisatie een aantal “wildcards” uitdelen. Bijvoorbeeld 22 poulewinnaars + 2 wildcards : 24 spelers zijn makkelijker in te delen in een finaleronde dan 22 spelers.

De finale wordt op een nog nader te bepalen datum en locatie gespeeld. Hou hiervoor de NFV site en de Spinner in de gaten.

Regionale Flipper Competitie 2006 Edwin Nijs


Popeyeleuke flipper met dot matrix displayvandebekendetekenfilm held speelt perfect spelendtezienprijsisvast€ 650,- Getawayleuke snelle flipper met dot matrixdisplayautoracethemawerktperfectspelendtezienzijkantenverkleurdprijsisvast€ 650,-Corne Wevers, [email protected] 426494013 November 2006

The Shadownettekast,3-talstorinkjes,geshopt,gerubberdgebr.schadebijmagneet.geentjid,geenplaatsmeer€ 700,- Space Station, Williamsdezespacestationheeftnkleinfoutjeenkkomernietuit,verderookgeentijdenplaatsmeer.nettestaat,gebr.schadebijpopbumpers.€ 300,-Daan Pierik, [email protected] November 2006

Spinnertjes (vraag en aanbod)

Spinnertjes zijn Vraag en Aanbod advertenties van NFV leden. Het plaatsen van een advertentie is gratis voor leden. Alleen niet commerciële Spinnertjes worden geplaatst.

Voor commerciële of ‘bulk’ advertenties (> 3 flipperkasten) gelden de advertentie tarieven die voor in het blad staan.

Spinnertjes aanmelden kan via de webstie van de NFV: www.nfvpinball.nl/spinnertjes. Alle criteria dienen ingevuld te worden.

Op de website is het ook mogelijk om een foto bij een advertentie te plaatsen.

Op deze pagina’s staat een selectie van de meest recente Spinnertjes, zoals ze op de website stonden vlak voor het ter perse gaan van dit magazine. De redactie maakt een selectie op basis van actualiteit. Afhankelijk van het aanbod kan de redactie

beslissen om geen foto bij een advertentie te plaatsen. Kijk voor de meest recente Spinnertjes op de website van de NFV: www.nfvpinball.nl

Gezocht

Te koop

No Good Gofers in zeer mooie staatIneenzeermooiestaatverkerende No Good Gofers Hetspeelveldisvoorzienvaneenclearcoat.Kabinetisonverkleurdennogergmooi.Display100%.Almetaleenplaatje.1minpunt,erziteenplekjeophetspeelveldonderdeSLAM-RAMP.Vooreenuitgebreidefotosessiestuurmeeenmail.EventueelinruilenopeenNBAFASTBREAKiseenoptie€ 1475,- Gerard van de Sanden, [email protected] November 2006Doctor Who (Bally, 1992)Verkeertinuitmuntendestaat.Speelveldenkopruitprachtig,buitenkantookzeermooienonverkleurd(!)Vollediggeshoptenvoorzienvannieuwerubbersenmechanieken.Displayhelder.Technisch100%.EenDoctorWhoindezestaatvindjenietsnel!Bijinteresseofvoorinfo/foto’s,mailofbelme.€ 795,- Swords of Fury (Williams 1988)Eenergleukekastdiejenietvaaktegenkomt.Thema:Fantasy.Kenmerken:4 flippers, Multiball (3), multilevelspeelveld.Dekastzietergoeduitenistechnisch100%,isschoonenheeftnieuwerubbers.De flippermechanieken zijn vernieuwd.Bijinteresse,voormeerinfoen/offoto’svandekast:belofmailme.€ 450,-Jasper van Eeden, [email protected] 1486503125 November 2006

Cirqus Voltairezeermooiecvmetnieuwerubberslampjespotenglasplaat.inruilwhodunnitoftwistermogelijk.fotosviamailvoorinfobellenmet0648155356€ 2700,- Aloys Sluiter, [email protected] November 2006Revenge from MarsRevengefromMarsinabsoluutmooiestaat.Geen verkleuringen, geen foutmeldingen,alleplasticsheel.Kaninoverlegthuisbezorgdworden€ 1850,- Arie Pijl, [email protected] November 2006Revenge From Mars + Star Wars Ep. I kitRevenge From Mars + StarWarsEp.IkitRFM:heelmooispeelveld,technischinorde,cabinetheeftwatstickerschadeaanpoten.SWEP1kitbestaatuitspeelveld,daughterbord + roms, translite,shooterrodvanbeidezijnrubbers,lampenen flippermechanismen vernieuwd€ 2000,- Tom Geneyn B-8820 [email protected] November 2006Williams Star DustTekoop:williamsStardust,geheelgereviseerdenspeelt100% Prijs is 225,= De flipperkast staat in Steenwijk.€ 225,- Errol Klein, [email protected] November 2006Kopruit See SawBALLY‘SEESAW’‘70:kopruitisinredelijkestaat,isopenkeleplaatsenbijgeschilderdmaar heeft GEEN blaasvormingofglasbarsten.Enkeloptehalendoordekoper,geenverzending.Mailvoormeerinfo/foto’s.€ 30,- Sven Mathijs, Hasselt (B)[email protected]+32-11273607 November 2006

PharaohIkzoekeenPharaohingoedestaat.Prijsinoverleg.Rob de Cler, [email protected] November 2006Mooie scared stiffHeefternogiemandeenmooiecompletescaredstifftekoop.Laathetmeweten;stuurprijsenfoto’snaarmedoor.AlvastbedanktKris van Clapdorp, Sint-Niklaas (B)[email protected]/79205725 November 2006

Translite The Addams FamilyGezocht een perfecte translite vanTheAddamsFamily.Hogebeloning.Alsjeeenkrasjenietergvindt,isruilenmetbijbetalingookmogelijk.Giel van de Kop, Den [email protected] 364242525 November 2006Four Million BCGezocht Bally’s Four Million BC,1971,auballeendeUSAuitvoering,dusnietdeDuitse.Deprijsvandekast:N.O.T.K.Harrie Koster, Den [email protected] November 2006Bally parts catalog 1979-1IkzoekvoormijnParagonkasteenballyonderdelencatalogus:Bly1979-1,dezeisookgeschiktvoordevolgendekasten:Playboy,Supersonic,StarTrekenKiss.Wieheefternog1liggenofwilhemvoormijkopieren?Richard Weggen, [email protected] November 2006

Speelveld SkateballIkbenopzoeknaareennetspeelveldvaneenBallySkateballuit1980.Roland Rozenveld, [email protected] 6556894 December 2006DraculaIkzoekeen‘echt’mooieBramStoker’sDraculaDavidHouwers,[email protected] December 2006

Kopruiten en translitesIkzoekgavekopruitenentranslitesvanBallyenWilliams.EventueelhebikgloednieuwetranslitesvanPoliceForce,MousinAroundenTransportertheRescueteruil.David Houwers, [email protected] December 2006Indiana JonesIndygevraagdAanbiedingmetvermeldingvanvraagprijs,allegebrekenenreparatiesaanelektronika(bv.borden)Frits Dubbeld, [email protected]+316519980214 December 2006


Nieuwe ledenHenkSchaap-Zwijndrecht

Ron Bakkers - GeleenRobCler-Lochem

JeroenKrab-NunspeetMauriceRijvers-BrunssumStevenStaaij-NijmegenMarc Kuijpers - Geleen

Ernie Giesbergen - LelystadRonaldAffaire-Ridderkerk

TerryHendriks-Duiven

Met een knipoog ;)

Het kringgesprek bij de eerste bijeenkomst van de Anonieme Flipperaars kende een verrassend hoge op-

komst...

Paul Jongma kon na het winnen van het Deens Pinball Open nauwelijks meer op zijn benen staan...

Afscheid nemend voorzitter Geert Jan de Vries probeert de voorkant van deze ingelijste Elvis kopruit te ont-

dekken...

Ondanks al het geflipper om hem heen vond Roger Wijnands tijdens BAF4 tijd om zijn kruiswoordpuzzle

hobby niet te verwaarlozen...

Lifters, je komt ze echt overal tegen...

Te ruil

Twilight Zone ruilen met Addams FamilyIkwilmijnTwilightZone,diealzo’n10jaarinmijnbezitiseninzeergoedestaatverkeerd,ruilentegeneenAddamsFamily.Kastiseventueelookzotekoop.Rob Capel, [email protected] 588221113 November 2006

X-Files

WewillenonzeX-Files,dieprimaspeelt,ruilenvooreenandereSega.Hebjeinteresse,mailonsjeaanbod!Robin van Mourik, [email protected] 51166607 November 2006

Bij het ophalen was de Kas-ten Commis-sie toch iets minder blij met deze donatie...


DE VIJFDE SPELER

“Ikhebmomentenvanafnemendescherptegekend,”zeiJanPeterBalkenendetegenmijtoenikhemin2002vroeginhoeverrehijheeftgenotenvanzijnstudententijd.InhetstudentenbladHavanahadikeenserieoverpoliticiendatwasderedendatikvrijregelmatigophetBinnenhoffrequenteerde.AlsJPhetover‘afnemendescherpte’had,betekentdatindetaaldieuenikbezigendathijgewoondronkenwasenwellichtstraalbezopenmoetgeweestzijn.Ikmoestdenkenaanonzeministertoenikdezeweekhoordedat Gerrit Zalm zijn politieke carrière beëindigt. Eerst evenvoordegoedeorde;deVVDisabsoluutnietmijnpartij,maarzehebben,metuitzonderingvanHirschiAlienRitaVerdonkweleenaantalaardigepolitiekekopstukken.Ex-onderwijsstaatsecretarisMarkRutteinterviewdeikentoenikzijnwerkkamerverlietsloeghijmebroederlijkopmijnschoudersenmelddemedathijverwachttedatikooitverslaggeverbijNovazouworden.HansDijkstalspeeldeopverzoekeenriedeltjeopzijnsaxofoonenAnnemarieJorritsmaboodmenaeenintervieweenbiertjeaaningodbeterthetenigestudentencafedatAlmererijkis.Dezemensenstaanechter in de schaduw van Gerrit Zalm.

Zalmvertrektendatisnietgoed.Althans,wellichtwel voor Gerrit zelf, maar niet goed voor de NFV. OpplekkenwaarZalmkomt,wordenspontaanflipperkasten neergezet. Heeft Gerrit een persmoment met Katja en Bridgit. Geen probleem, maar ga wel even achter die Indy 500 staan, want dat is leuk voordefoto.DeblikvanAstridJoostenisnogsteedslegendarischterwijlzeZalmaanstaartdieTheTheaterofMagicberijdt.Zalminhetnieuwsbetekentvaakdathijookietszegtofdoetmetzijn,uwenmijnfavorietehobby.

InDeKorfinLeusdenhebikZalmtweekeervandichtbijmeegemaaktenbehalvedathijgoedisvoordeprvandeNFVishijookeenongekendaardigpersoon.Inheteerstejaardathijactedeprecenscegafwasiknognietactief,benikslechtsmethemopdefotogegaan,enterugkijkendnaardiekiekwasikgoeddronken.OfommetBalkenendetespreken:hadikeenmomentvanafnemendescherpte.Eenpaarjaarlaterwasik‘hoofdcommunicatie’bijdeNFVenmochtiksamenmetonzeonlangsvertrokkenvoorzitterZalmrondleidenenzorgendatdepersgenoegplaatjesvan hem schoot. Behalve dat Zalm dol is op flipperen heefthijhumor.“Utaperecorderstaattochnietaan,?”vroeghijschalks,terwijlhijonmiddellijkdaarnaeenbeledigendeopmerkingopJanPeterBalkenendemaakte.Omdaarnavervolgensinlachenuittebarsten.ZalmkondegrootstebezuinigingschaterendverkopenentoenhijvoorheteerstopTheLordoftheRingsspeeldezaghijeruitalseenlachendkindindeballenbakvanIkea.

ZalmvertrektuitDenHaagmaarblijftdeNFVtrouw.Althans,datvermoedik.NietsvoornietskwamhijtallozekerenopNFVevenementenopdagenterwijlhijookdetijdmetzijngezinhadkunnendoorbrengen.“Waarom ben je hier, Gerrit,” vroeg ik hem, toen hij voordezoveelstemaalophetDPOwas.“Omdatmijnaanwezigheidvoorperszorgt,enpersgoedvoorhet flipperen is,” was zijn even snelle als adequate antwoord.Daarisnietsaangelogenendaaromzullenwehemmissen.NietvoordeNFVmaaralsminister.EnheeftZalmnogeenboodschapaanalleNFV-ers?Lachend:“Noballs,noglory!”

Gerrit


Za 9 december, NFV Steunpuntdag CuijkVr 15 december, Steunpuntavond UtrechtZa 16 december, NFV Funhouse - Deventer: vanaf 14:00 geopend voor vrij spelen

Za 16 december, Pinball Boulevard - Zwijndrecht (ZH): Bevende Avond Flipperen 5Zo 17 december, Battle for the Kingdom 2006, IJsselstein

Zo 14 januari 2007, NFV Funhouse - Deventer: New Years Pinball Borrel vanaf 14:00 uur Op zondag 14 januari as. vindt in het NFV Funhouse de New Years Pinball (NYPB) bijeenkomst plaats. In de voorbije 2 jaren was Steunpunt Cuijk de gastheer, dit jaar doen we het in ons clubhuis.

Dat betekent: onder het genot van een hapje & een drankje de start van een nieuw flipperjaar inluiden. De NFV bestaat inmiddels 15 jaar en dat lustrum gaan we in het voorjaar van 2007 vieren. We willen deze bijeenkomst ook gebruiken om ideeën met elkaar uit te wisselen en plannen te maken voor een lustrumviering tijdens de Early Spring Pinball Party 2007.

Verder is er gelegenheid om:• kennis te maken met collega NFV-leden of om gewoon even bij te praten• een NFV-lid uit te dagen om je punten voor de NFV ranking te verhogen• te genieten van de broodjes warme worst van Jan & Tonia• te spelen op de 50 NFV flipperkasten die spelend staan opgesteld (waaronder een aantal nieuwe aanwinsten zoals de Xenon en PacMan)• support te leveren bij opknappen van één van de nog niet spelende kasten (uit de SS en EM-generatie, bv. voor inzet bij het RMD project)• advies te vragen over technische problemen • in te schrijven voor de RFC en RPL 2007 (die 1 februari van start gaan).

Als daarvoor animo bestaat, spelen we ’s middags ook een jeugdwedstrijd.20 - 21 januari 2007, Collectors Fantasies Beurs (en Belgisch flipperkampioenschap), MechelenOp20en21januari2007wordtinMechelenweerdeCollectorFantasiesretrobeursgeorganiseerd.Opdezondagwordt tevens een nieuw Belgisch flipperkampioenschap gehouden. Dit kampioenschap is in tegenstelling tot eerdereeditiesenkeltoegankelijkvoorspelersmetdeBelgischenationaliteitvan16jaarenouder.Inschrijven kan op www.flippers.be.

Zo 11 februari, Kick Off Top en Regional Pinball Leagues 2007

Zo 26 maart, 2e ronde Top en Regional Pinball Leagues 20075 - 8 april 2007, Stockholm Pinball Open VoorlopigedatumvanditZweedsetoernooi.Meerinfovolgttzt.

Za 21 of Zo 22 april, NFV Funhouse – DeventerEarlySpringPinballPartyinclusiefDutchPinballTeamChampionship,extraledenvergadering(datumvolgt in Spinner 1-2007) en festiviteiten ter gelegenheid van het 15 jarig bestaan van de NFV.

Zo 27 mei, 3e ronde Top en Regional Pinball Leagues 2007

15 - 17 juni, European Pinball Championship 2007, Stockholm - Zweden VoorlopigedatumvoorhetEPCinZweden.Meerinfovolgttzt.

Za 30 juni of Zo 1 juli, Pinball Magic Open (Silverstone – Zwanenburg)

Totziensbijéénofmeervandezeevenementen!Kijk voor meer informatie, adressen en actueel agendanieuws de website van de NFV:

www.nfvpinball.nl/agenda

In de volgende Spinner:

- 15 jaar NFV-besprekingvandenieuweStern(o.v.)

-deNFVplannenvoor2007-interviewmetRogerSharpe(o.v.)

- Dubbelinterview deel 2: JVH Gaming-ennogveelmeer

NFV AGENDA winter 2006 / 2007

2006 - 04 - Spinner Magazine

Documents

Transcript of 2006 - 04 - Spinner Magazine