2008 - 03 - Spinner Magazine

Alles over het NFV Funhouse in Ederveen

Interview: Classic Playfield Reproductions

Voetbalscheidsrechter Pieter VinkBatman

en een kleurrijke verrassing binnenin

� NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 3

Het Spinner Magazine is een uitgave van de Nederlandse Flipper Vereniging en verschijnt vier maal per jaar in een oplage van 1000 stuks:

-maart nummer 1, deadline voor de kopij: eind februari-juni nummer �, deadline voor de kopij: eind mei -september nummer 3, deadline voor de kopij: eind augustus -december nummer 4, deadline voor de kopij: eind november

Redactionele bijdragen:Artikelen en fotomateriaal zijn zeer welkom op het redactieadres. Er mogen geen rechten van derden op rusten. Door inzending geeft de auteur of fotograaf toestem-ming tot publikatie in het SPINNER Magazine. Artikelen kunnen schriftelijk (bij voorkeur digitaal) worden aangeleverd. Teksten (zonder opmaak) in DOS/Windows formaat (Rich Text Format of Word).

Artikelen, advertenties, vragen, columns en ingezonden brieven opsturen naar:Spinner Redactie Team: Jonathan Joosten, Bas Vis, Jim Jansene-mail: [email protected], [email protected]

Advertentie tarieven NFV Spinner Magazine:1/4 pagina € 40,00(1x) € 120,00 (jaarcontract,4x)1/2 pagina € 85,00(1x) € 255,00 (jaarcontract,4x)1 pagina € 135,00(1x) € 405,00 (jaarcontract,4x)achterkant (kleur): op aanvraagcommerciële Spinnertjes € 15,00(1x) € 45,00 (jaarcontract,4x)

Niet-commerciële Spinnertjes van leden zijn gratis. Per Spinnertje kunnen maximaal drie flipperkasten worden aangeboden. Geef uw Spinnertje (bij voorkeur schriftelijk/elektronisch) door aan de redactie of het secretariaat. Nadere inlichtingen over advertentie mogelijkheden bij de secretaris (zie colofon).

Aansprakelijkheid:De redactie werkt met grote zorgvuldigheid aan de samenstelling van de SPINNER. De redactie en/of Nederlandse Flipper Vereniging aanvaardt geen aansprakelijkheid voor mogelijke schade (direct of indirect, van welke aard of omvang dan ook) die het gevolg is van onjuiste vermelding en/of zetfouten.

Copyright:Niets uit de SPINNER mag worden overgenomen zonder schriftelijke toestemming van de redactie. De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden bijdragen in te korten, op onderdelen te wijzigen of te weigeren.

Lidmaatschap van de Nederlandse Flipper Vereniging:Je kunt lid worden van de Nederlandse Flipper Vereniging door een aanmeldingsfor-mulier aan te vragen bij het secretariaat. Het is ook mogelijk lid te worden via onze website (www.nfvpinball.nl).

Lidmaatschap kost € 30,00 per kalenderjaar.Postbankrekeningnr. 7233926 t.n.v. NFV, te Amsterdam.Betaling voor Belgische leden: Belgisch rekeningnr. 979-6129316-85 t.n.v. de Nederlandse Flipper Vereniging.

Duolidmaatschap: voor mensen die op hetzelfde adres wonen bestaat de mogeli-jkheid om per gewoon lid tot maximaal 3 gezinsleden extra op te geven. Per adres wordt slechts één Spinner gestuurd. De contributie voor deze duo-leden is € 6,- p.p.

Opzeggingen: schriftelijk uiterlijk � maanden voor het einde van het kalenderjaar bij de penningmeester.

Losse nummers: € 8,00

PTT periodiek: 146128ISSN: 1382-4066

KVK: 40482631IBAN: NL 04 PSTB 0007233926

BIC: PSTBNL�1

Prijslijst shop Nederlandse Flipper VerenigingArtikel Leden Niet-Leden Opmerkingen

Flyerposters: € 12,00 € 15,00 (Verkrijgbaar bij evenementen)Attack From Mars, Cactus Canyon, Cirqus Voltaire, Congo, Indiana Jones, Junk Yard, Medieval Mad-ness, Monster Bash, No Fear, No Good Gofers, Scared Stiff, Star Trek: The Next Generation, Tales Of The Arabian Nights, The Addams Famliy, Theatre Of Magic, Twilight Zone 4 Flyerposters naar keuze € 40,00 € 50,00 Posters: Kopruitenposter € 12,00 €15,00Poster Dirty Harry € 7,00 €12,00Verzenden poster(s) inclusief koker € 8,75Flyers:Pinball flyers € 1,50 € 3,00Pinball flyers, per 3 stuks € 3,75 € 6,75 NFV Tshirts € 10,00 € 12,50NFV Polo’s € 18,50 € 20,00Lectuur:Spinners < 2007 € 1,00 € 2,50 Spinners vanaf 2007 € 3,00 € 8,00 Lidmaatschap NFV 2008 € 30,00 € 30,00 Incl. info-pakket voor nieuwe leden

Hoofdredactie en opmaak:

Jonathan Joosten ([email protected])

Redactie:

Jim Jansen, Bas Vis ([email protected])

Aan dit nummer werkten verder mee:

Richard Baan, Gerard van de Sanden, Mila Groot, Winfred de Ruijter, Jeroen van Nes,

Lieven Engelbeen, Niko Groenewegen, Jim Schelberg (Pingame Journal), Barry Stolp,

Martin Ayub (Pinballnews.com), Arie pijl, Edwin Nijs, Jan-Herman van de Pol, Anja Hegteler,

Axel van den Ende, Peter Koch, Angela Henkelman (Tillywood)

Omslag ontwerp:

Jonathan Joosten

C O L O F O NNFV Dagelijks Bestuur

Secretaris / waarnemend voorzitter: Bas Vis, tel: 0297-263451 ([email protected])

Penningmeester: Nienke Lemmens ([email protected])

Communicatie en Promotie: Jonathan Joosten ([email protected])

Kasten Commissie / Clubhuis: Edwin Nijs ([email protected])

Coördinator België: Lieven Engelbeen ([email protected])

Tijdelijk bestuurslid: Arie Pijl ([email protected])

Ledenadministratie: Gerard van de Sanden ([email protected])

Website: Mark van der Gugten ([email protected])

Evenementen Organisatie: Daniëlle Hijlkema ([email protected])

Wedstrijd Organisatie: Ad Jonker ([email protected])

Ereleden: Guus Arens, Jurgen van de Peppel, Ad Jonker, Martijn van Aken

Druk: Print X-Press - Amersfoort

Websites: www.nfvpinball.nl, www.nfvpinball.com, http://wiki.nfvpinball.nl,

http://dpo.nfvpinball.nl

INHOUDDe Spinner is het verenigingsblad van / voor en door leden van de

Nederlandse Flipper Vereniging en verschijnt 4 keer per jaar.

Hét blad voor de flipperliefhebber

11

14

12

24

28

30

38

40

52

Van de redactie .............................................Jonathan Joosten ...................4Van de secretaris ...........................................Bas Vis ...............................4Van het bestuur ............................................Bas Vis ...............................5Vacatures ..............................................................................................5Flipperen in de media ..................................... ........................................6Ingezonden stukken ................................................................................8Nieuws .........................................................Jonathan Joosten ................. 10 NFV vindt nieuw clubhuis ................................Bas Vis / arie PiJl ............... 1�De nieuwe Stern: Indiana Jones ....................PinBallnews.com .................. 14De eerste keer: Indiana Jones (Williams ‘93) ..Jim Jansen .......................... 18 De eerste keer: Indiana Jones (Stern ‘08) ......Jonathan Joosten ................. 20 Nieuws van de Kasten Commissie ....................Jonathan Joosten ................. �� Aankondiging: Opening NFV Funhouse .................................................... �3 Interview: Lyman F. Sheats Jr ......................Pingame Journal .................. �4 Voor de flipperaar rolt de bal nog steeds ...........New York Times ................ 28Geen ballen gooien naar de kopruit (2) .............niko groenewegen ................ 30Verslag: Magische Machines EM meeting ...........niko groenewegen / Bas Vis ... 36Bekende Nederlandse flipperaars: Rick Romijn...gerard Van de sanden ........... 38 De collectie van... Barry Stolp .........................gerard Van de sanden ........... 40DMD basiscursus techniek ..............................Jan herman Van de Pol .......... 4�Nieuw leven voor Pinball 2000 .........................PinBallnews.com .................. 44De techniek staat voor niets: Storing zoeken ..richard Baan ...................... 48 Mijn eigen flipperkast maken: Book of Kells (6) .richard Baan ...................... 50Verslag: Tillywood Pinball Wizard Weekend .......Jonathan Joosten ................. 52Jong geleerd ... Fiep ......................................Jonathan Joosten ................. 53Verslag: Team Pinball Championship 2008 ........Bas Vis / lieVen engelBeen ..... 54 Tussenstand Regionale Pinball Leagues .............Bas Vis ............................. 55NFV Evenementen kalender zomer 2008 ........... ...................................... 56Spinnertjes ...................................................Vraag en aanBod ................. 57Column: Bløf .................................................De Vijfde Speler ................ 58Club van 100 / NFV Ranking ................................................................. 59

3NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 3

4 NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 3

All Summer Long

De zomer van 2008 was heel bijzonder. Niet vanwege het weer of de crisis op de financiële markten. Leuk dat EK en die Olympische Spelen, maar ik heb er minder van gezien dan bij eerdere edities. Nee, mijn zomer kende een ander centraal thema: het nieuwe NFV Funhouse.

Toen we begonnen in juni waren we voorzichtig om onze ambities niet te hoog te stellen. Goed is goed genoeg. We zijn nog geen drie maanden verder en ik durf te stellen dat we een zeer compleet eigen ‘thuishonk’ hebben. Mooier, ruimer en beter uitgerust dan Deventer. Die mega gameroom was al heel bijzonder, maar dit is van een ander kaliber. Hier is iets gegroeid dat ik zelf niet voor mogelijk had gehouden. Met beperkte financiële middelen hebben we heel veel gerealiseerd.

Hoe kun je zoiets nu in de zomer plannen? Dan heeft toch niemand zin om binnen te klussen? Dan zijn de meesten toch op vakantie? Klopt, de voortekenen waren niet gunstig. En het was lang niet altijd gemakkelijk. Er zijn meer dan eens harde woorden gevallen, tegenvallers geslikt en teleurstellingen geweest. Maar na drie maanden staat er wel een geweldig nieuw clubhuis. Met een volwaardige keuken, een bar, twee nette toiletten, een ruime opbergzolder en vooral ook: een volle gameroom! Met meer dan 80 flipperkasten die permanent voor onze leden speelklaar staan opgesteld.

Soms vallen dingen gewoon zomaar opeens op hun plaats. Komt er steun uit onverwachte hoek. Melden zich (nieuwe) leden die spontaan komen om mee te helpen. Klussers, vakmensen. Mensen met kennis & ervaringen en anderen die voor het eerst een kwast vasthouden. Vooral die samenwerking maakte het tot een leuk & leerzaam proces. Er was volop creativiteit bij het vinden van oplossingen en veel doorzettingsvermogen om uitdagingen te overwinnen.

We hebben niet minder dan 1� weken gewerkt aan ons nieuwe clubhuis. Eerst 4 weken om de locatie ‘bewoonbaar’ te maken. Daarna 4 weken verhuizen & weer opzetten. Afsluitend nog een keer 4 weken waarin het accent lag op de inrichting & afwerking van het nieuwe pand. We hebben met elkaar toegewerkt naar de datum van �7 september om onze leden welkom te heten in wat wij zien als de meest complete gameroom van Nederland: het NFV Funhouse in Ederveen.

Natuurlijk is het NFV clubhuis nog niet helemaal af, maar ik durf wel te stellen: het is voor elke flipperliefhebber een (dag)tocht waard. Het is de variatie die onze gameroom zo bijzonder maakt: 15 ‘golden oldies’, 15 early SS, 20 late SS en zo’n 30 DMD kasten. Let’s play pinball: all winter long !

Jonathan [email protected]

Bas [email protected]

Hoofdredactie SecretarisKleur bekennen

Zo! Hectische weken sluit ik af met het naar de drukker sturen van deze Spinner. De eerste Spinner in kleur en meteen de dikste ooit.

De afgelopen maanden stonden vooral in het teken van de verbouwing van het NFV clubhuis in Ederveen. Dan is het niet meer dan logisch dat er in de Spinner ook uitgebreid aandacht voor is. Naarmate de verbouwing vorderde en er meer flipperkasten werden opgesteld werd duidelijk: dit wordt een heel gezellige locatie. Het zou zonde zijn als dat in de Spinner niet duidelijk zou worden door de zwart-wit druk. Dat het clubhuis op de cover zou komen was geen discussie over, maar zou het niet mooi zijn als deze Spinner helemaal in kleur was?

Eerder dit jaar had ik al eens een drukkerij benaderd voor een andere opdracht. Magazines drukken konden ze ook, maar de prijzen waren net te hoog gegrepen. Toen viel een week of twee terug mijn oog op een flyer van een andere drukkerij. Op de website bleek er in ieder geval meer mogelijk en de prijzen kwamen meer in de buurt van wat nog bespreekbaar was binnen het NFV bestuur. Gelukkig kon ik de rest van het bestuur overtuigen. We doen één spinner in kleur en als de leden willen dat de Spinner in kleur blijft, dan kan men dat op de komende ALV laten weten. Een lidmaatschap van de vereniging wordt dan iets duurder, maar daar krijg je wel een nu-nog-mooier blad voor terug. Het komt de input van de Spinner ook ten goede want sommige schrijvers willen eigenlijk alleen iets insturen als het in kleur verschijnt.

Over input gesproken. Als hoofdredacteur ben ik blij met de bijdragen ‘uit eigen stal’. Gerard van de Sanden heeft weer twee leuke bijdragen ingeleverd, Richard Baan stuurde maar liefst drie stukken in, Paul Jongma en Rob Capel beschreven elk een internationaal event, Henk de Jager schreef een pracht artikel over David Gottlieb, Ine Schramade vulde de rest van de Magische machines pagina’s met foto’s en een verslag, en (om even op mijn eigen trommel te slaan) het interview met Classic Playfield Reproductions mag er ook wezen. Dit is een mooie Spinner.

Tegelijk dringt zich ook een vraag op. De Spinner is in kleur. Dat leek het hoogst haalbare. En nu? Misschien heb ik het antwoord op die vraag zelf al gevonden. Van verschillende kanten uit het buitenland ontving ik recentelijk complimenten over de Spinner. Vaak met als toevoeging: “Jammer dat het niet in het Engels is, dan zou het echt het nummer 1 flippertijdschrift zijn”. Hmmm. Dus ik maak samen met een handvol mensen het beste flipperblad, maar het succes is beperkt door de voertaal. Misschien ga ik de komende periode maar eens onderzoeken of ik een Engelstalig flipperblad kan opzetten. Een andere vraag is of ik daar tijd voor heb. Daags na het naar de drukker sturen van deze Spinner begin ik in een nieuwe functie en een nieuwe opleiding. Tegelijk ben ik bezig af te studeren voor een andere opleiding. Kortom: ik voorzie een aanslag op mijn beschikbare uren en moet nog zien hoe de volgende Spinner er komt…


Bestuurszaken Bas Vis

Er zijn de nodige ontwikkelingen binnen de vereniging. Op donderdag 11 september (ja, 9/11) was er een bestuursoverleg in het nieuwe clubhuis. Met 100% bezetting. Hoofdpunten: clubhuis, redactie Spinner en evenementen. Hieropnder volgt een korte update van de belangrijkste zaken.

1. ClubhuisDe voorbije maanden is er veel gebeurd. Het NFV Bestuur heeft een ruimte gehuurd in Ederveen.. Totaal aantal m� is ca. 300, waarvan een deel wordt bekostigd door Ad Jonker. In ruil daarvoor krijgen ook ca. 35 kasten van Ad onderdak in het nieuwe clubhuis. In de maanden juli – augustus – september is door diverse leden (vrijwel) wekelijks gewerkt aan de verbouwing en verhuizing. In totaal hielpen bijna 50 leden. Inde Spinner komt een uitgebreid fotoverslag. Eind juli is het voormalige clubhuis in Deventer schoon opgeleverd. Op zaterdag 30 augustus was er een test evenement op de nieuwe locatie. Op zaterdag 27 september volgde de officiële opening, waarvan ook een verslag in deze Spinner is te lezen.

2. Agenda NFV Funhouse Relatief veel tijd werd besteed aan het samenstellen van een goede agenda voor het NFV Funhouse. Er komen dit najaar de volgende activiteiten:

- maandelijkse ‘Funhouse Friday’ Simpele opzet: een gelegenheid voor leden om een avondje te flipperen. Vanaf 19.00 uur open, met een beperkte financiële bijdrage van de bezoekers (€ 3,- voor leden, €7,50 voor introducés). Het alternatieve voorstel van Bas is om al om 15.30 uur de deuren te openen, met de mogelijkheid om ook een eenvoudige maaltijd te nuttigen. De meeste bestuursleden zien het nut hier niet van in, maar besloten is om het een paar maal te proberen als ‘extra service’. Slaat het niet aan, dan blijft het bij een opening vanaf 19.00 uur. Sluitingstijd wordt niet vooraf vastgelegd, maar wordt overgelaten aan de ‘trekker’/sleutelbeheerder die die avond aanwezig is.

- maandelijkse weekendopening Na het openingsevenement volgt begin november The After Summer pinball Party (TASPP), in combinatie met NFV clubkampioenschappen en de ALV. Eind november is er een Golden Oldies evenement (techniek en wedstrijd). In december volgt dan de LFC finale en in 2009 gaan we van start met een Nieuwjaars Evenement. Tevens wordt er gewerkt aan een Pinball Poker evenement voor begin volgend jaar. De reacties op de opzet van dit event zijn zeer positief. Met deze geregelde opening van het NFV Funhouse wordt het echt een centrale plek binnen de vereniging.

3. Dutch Pinball Open (DPO) De verhuizing van het NFV Funhouse alsmede de verbouwing en inrichting van de nieuwe locatie hebben veel tijd en energie gekost. Daarom is besloten om het DPO uit te stellen tot het voorjaar van 2009. Voorlopige richtdatum: 18 & 19 april 2009. Liefst in Zuid-Nederland. De 1e voorronde staat voorlopig gepland in het NFV Funhouse op zaterdag 10 januari 2009.

We hebben wel besloten dat aan de organisatie van een nieuw DPO een aanvullende voorwaarde wordt verbonden: er moet een speciaal DPO-team (coördinator + hulptroepen) komen dat zich volledig toelegt op de organisatie van dit evenement. Er komt op korte termijn een overzicht van wat voor ‘vrijwilligers’ we specifiek hiervoor nodig hebben. Is er geen organisatie team, of onvoldoende bezetting, dan gaat het DPO niet door in de vorm zoals dat in de afgelopen jaren het geval is geweest.

4. Spinner De redactie heeft de mogelijkheden onderzocht om een Spinner in kleur uit te brengen (full colour). Het resultaat is deze Spinner! Een Spinner in kleur is nu meer betaalbaar dan in het verleden. De extra kosten zijn zo’n 2500 Euro op jaarbasis. Bij de ALV 2008 zal aan de leden de vraag voorgelegd worden of zij hiervoor een contributieverhoging van 2,50 Euro willen aanvaarden.

De bezetting van der redactie is nog altijd onvoldoende. We gaan de suggestie om het aantal vaste rubrieken te vergroten en hiervoor te gaan werken met ‘teams’ van 4 (a la Magische Machines) verder uitwerken, zodat iedereen 1x per jaar een artikel zou moeten bijdragen. Voor 2009 zouden er bij voorkeur meer adverteerders moeten komen. Arie Pijl heeft aangegeven bij de advertentie verkoop voor 2009 een bijdrage te willen leveren.

5. Financiën Nienke Lemmens heeft de administratie over 2007 afgerond. Tevens zijn de balans en verlies & winstrekening opgemaakt. Er is sprake van een klein positief resultaat. Het NFV overzicht met ‘kerngetallen’ is bijgewerkt: de collectie blijft groeien (dankzij het donatieplan), de ontwikkeling van het ledenaantal vraagt aandacht. De verzekerde waarde van de NFV collectie is conform de toezegging tijdens de ALV verhoogd (naar 50.000 Euro). Bespreking van de jaarcijfers zal plaatsvinden tijdens de ALV op zaterdag 8 november aanstaande (tijdens TASPP).

Sinds 2006 is de contributie onveranderd gebleven op (30 Euro enkel lid, 36 Euro duo). Gezien de stijging van het algehele prijsniveau zal bij de ALV een voorstel worden gedaan voor een verhoging met 2,50 Euro. Dat is, gerekend over 3 jaar, een verhoging vergelijkbaar met de inflatie. Deze verhoging staat los van een eventuele verhoging in verband met het in de toekomst uitbrengen van de Spinner in kleur.

6. WebsiteEr is ingesproken met webmaster Mark van der Gugten over een aantal wenselijke aanpassingen van de website. Als belangrijkste aanpassing werd de procedure om online lid te worden besproken. De nieuwe constructie zal binnenkort geïmplementeerd worden. Andere prioriteiten: clubhuispagina updaten en collectie pagina herintroduceren. Door de structuur van de website, in samenhang met de ledenadministratie en de beperkte tijd die de webmaster heeft, kunnen niet alle ideeën snel gerealiseerd worden. Hulp is uiteraard welkom.

Secretaris

NFV verwelkomt opnieuw 1000e lid

In juni van dit jaar was het dan zover, door groei van het aantal nieuwe leden behaalden we opnieuw de mijlpaal van 1000 leden. Laurens Linssen uit Utrecht was de gelukkige. Op de opening van het clubhuis kreeg hij namens de NFV een wel-komstpakket met oa. een Polo shirt en een flyerpakket. Laurens welkom bij de NFV.


Algemene Leden Vergadering 2008Op zaterdag 8 november vindt de jaarlijkse ledenvergadering plaats. De gelegenheid voor de leden van de NFV om een overzicht te krijgen van de ontwikkelingen in het voorbije jaar, inzicht te krijgen in de financiële situatie van de vereniging en ‘last but not least’: de plannen voor het komende jaar te bediscussiëren. Het NFV Bestuur hoopt veel leden te mogen begroeten!

De agenda kent een aantal vaste onderwerpen, maar er zijn ook bijzondere attentiepunten.Alvast wat extra informatie over de agenda:o Punt 3 (Bestuursteam) Het NFV Bestuur verwacht bij de

ALV een kandidaat voor de positie van penningmeester te presenteren, alsmede een versterking in de vorm van een bestuurslid Techniek. We zijn nog steeds op zoek naar een (permanente) nieuwe voorzitter om het team te leiden. Kandidaten kunnen zich aanmelden bij secretaris Bas Vis ([email protected])

o Punt 4 (Contributie 2009) De contributie is al jaren gelijk. De laatste contributieverhoging was in 2006. Gezien de stijgingen van het algemene prijsniveau (specifiek: huur, verzekering, transportkosten, bestuurskosten, verzendkosten), stelt het NFV Bestuur voor om de contributie te verhogen met 2,50 Euro tot 32,50 Euro per jaar voor een lid. Duo leden betalen 38,50 Euro en we introduceren een nieuw familieabonnement: 45 Euro per jaar (max. 5 gezinsleden).

o Punt 5 (Spinner) De redactie heeft de mogelijkheid onderzocht om de Spinner volledig in kleur te laten drukken. Het NFV Bestuur heeft besloten om eenmalig extra middelen hiervoor beschikbaar te stellen om de leden kennis te laten maken (noot redactie: dat is deze Spinner!). Zo kan iedereen de verschillen beoordelen en zelf bepalen in hoeverre dit de kwaliteit van ons kwartaalblad verhoogt (bijvoorbeeld doordat illustraties en foto’s beter tot hun recht komen. De extra kosten die ermee gemoeid zijn bedragen ca. 2500 Euro op jaarbasis. Omgerekend betekent dit ca. 2,50 Euro per lid (immers, duo leden krijgen geen Spinner). Het NFV Bestuur legt bij de ALV middels een stemming de leden de vraag voor of zij hiervoor een extra verhoging van de contributie willen accepteren. Afwezigen kunnen voorafgaand iemand machtigen om hun stem uit te brengen. Meer info hierover bij Bas Vis ([email protected]).

Locatie : NFV Funhouse, EderveenDatum : zaterdag 8 november 2008Aanvang : 15.30 – 17.30 uur1. Inleiding & vaststellen agenda2. Vaststellen notulen ALV 4 november 20073. NFV Bestuurs Team

o Samenstelling o Vacatures: voorzitter, penningmeester,

competitieleider4. Financieel

o Verslag 2007o Verslag kascontrole commissie /decharge

NFV Bestuuro Prognose 2008o Contributie 2009o Begroting 2009

5. Update plannen 2009o Clubhuis o Spinnero Websiteo KC / Technieko Evenementeno Competitie / Ranking

6. Rondvraag

Aanpassingen en plannen website In september hebben het bestuur en de webmaster een aantal wenselijke aanpassingen van de website besproken. Hieronder volgen de belangrijkste besproken punten: Aanmelding nieuwe leden Het lid worden via de website is niet goed geregeld. De inschrijvingsprocedure is onvoldoende duidelijk voor aspirant-leden. Arie Pijl (destijds verantwoordelijk voor de ledenadministratie) en de webmaster hebben op papier gezet hoe het aanmelden verbeterd en verder geautomatiseerd kan worden. Tijdens de vergadering zijn deze zaken besproken en aangevuld. In de nieuwe opzet wordt het aanmaken van een profiel gecombineerd met het afgeven van een schriftelijke machtiging voor afschrijven van de contributie. Voorwaarde is dat het beheer van de ledenadministratie tot een minimum beperkt blijft. Pagina Kastencommissie De pagina van de Kastencommissie is destijds verplaatst naar de wiki om onderhoud eenvoudiger te maken. De KC heeft de wens geuit om de oude pagina weer in gebruik te nemen. Deze bevatte een overzicht van kasten in de NFV-collectie en was een waar paradepaardje. Hetzelfde onderdeel in de wiki oogt een stuk minder aantrekkelijk. Volgens het bestuur is voor doorgewinterde internetters de logica te ontdekken, maar voor het merendeel van de gebruikers niet. Edwin Nijs heeft aangegeven binnenkort met de webmaster te bekijken hoe het KC-onderdeel in de wiki aantrekkelijker en overzichtelijker kan worden gemaakt. Clubhuis-pagina Het clubhuis heeft inmiddels een meer prominente plek op de website gekregen. Begin oktober wordt deze pagina voorzien van foto’s van het interieur en de opgestelde kasten. Doel hiervan is om (aspirant-)leden te laten zien hoe leuk en gezellig het nieuwe Funhouse is en iedereen uit te nodigen eens langs te komen op de evenementen die georganiseerd worden. Forum Ervaren forumgebruikers hebben aangegeven dat zij bepaalde functies missen. Je moet hierbij denken aan de mogelijkheid om berichten te bekijken voordat je ze publiceert, of het naderhand kunnen wijzigen van je bijdrages. Bovenaan de lijst staat het toevoegen van een goede zoekfunctie. Het destijds voor de NFV ontwikkelde forum is al weer wat jaren oud. We kunnen óf hierop verder bouwen óf overstappen op standaard forumsoftware. Zoals meer onderdelen van de website is ook het forum gekoppeld aan onze online ledenadministratie. Dit is nodig om het beheer van accounts tot een minimum te beperken en is een voorwaarde bij de overstap naar andere forumsoftware. Daarnaast willen we dat bestaande content behouden blijft. Op dit moment staan beide opties nog open. Heb je suggesties voor een goede keuze, laat deze dan achter in de wiki. Extra mankracht voor de website is onderweg; tijdens het openingsevenement van het clubhuis heeft Jord Knapen aangeboden programmeerwerk te willen doen. De vereniging is erg blij met dit aanbod! Hiermee wordt het makkelijker om plannen en wensen voor de website daadwerkelijk te realiseren. Alle plannen en ideeën rond de website zijn opgenomen in de wiki (http://wiki.nfvpinball.nl). Ook vind je hier een overzicht van onderdelen waar momenteel aan gewerkt wordt. Kies via de hoofdcategorie voor “Website” of gebruik het zoekveld aan de linkerkant van de pagina. Als NFV-lid kun je zelf eenvoudig wensen en opmerkingen toevoegen aan alle artikelen in de wiki. Voor het inloggen gebruik je gewoon je Mijn NFV-account.


Aankondiging: TASPP + ALV + NFV Clubkampioenschap

Na de geslaagde opening van het NFV Funhouse volgt er in het weekeinde van 8 en 9 november opnieuw een evenement in ons clubhuis in Ederveen. We houden een bekende aanduiding in ere: TASPP - The After Summer Pinball Party. Voor wie eerder niet in de gelegenheid was is dit een prima gelegenheid om kennis te maken met de nieuwe gameroom. Voor wie mee wil praten over de plannen van de vereniging staat de Agemene Leden Vergadering op het programma. Maar ook voor wie van een leuke wedstrijd houdt is dit een evenement om niet te missen: we combineren het evenement met het NFV clubkampioenschap. Datum: zaterdag 8 november, 12.00 – 22.00 uur,

zondag 9 november, 12.00 – 18.00 uurLocatie: NFV Funhouse – EderveenEntree: leden 5 Euro per dag, 7,50 voor het hele weekend, introducé 10 Euro per dag (per lid 1 introducé) Inschrijven via de NFV website, ook voor details over betalen

ProgrammaTijdens TASPP vindt op zaterdagmiddag de jaarlijkse ALV plaats. Elders in deze Spinner staat de complete agenda en in Spinner 4 van 2007 stond het verslag van de ALV van 2007. Het weekend biedt vooral voor iedereen de gelegenheid om te spelen in één van de meest complete gamerooms van Nederland: met ElektroMechanische flipperkasten, early Solid State-kasten, late Solid State-kasten en een flinke collectie Dot Matrix flippers. En dankzij onze hoofdsponsor Game XL opnieuw een recente Stern flipperkast (onder voorbehoud). Op zondag zal, bij voldoende belangstelling, een jeugdwedstrijd (< 16 jaar) worden georganiseerd.

ClubkampioenschapDit jaar is er geen DPO maar we willen wel een kampioenschap organiseren: het NFV Clubkampioenschap 2008. Dit jaar krijgt de wedstrijd een subtitel: ‘Ranking the Stars’. Daarmee is het een verwijzing naar de NFV Ranking: deelnemers daarvan worden uitgenodigd om deel te nemen. Voor NFV-ers die nog geen ranking hebben: je hebt tot 1 november de tijd op dat te veranderen!

De voorlopige opzet (nog niet alle details waren bekend bij het ter perse gaan van de Spinner): Op zaterdag 8 november zijn er twee kwalificatie sessies: ’s middags van 12.30 tot 15.30 uur en ’s avonds van 19.00 tot 22.00. In beide sessies wordt gespeeld via het zgn. ‘head-to-head’ principe. Inschrijven kan alleen via de NFV website.

Op zondag 9 november strijden 24 gekwalificeerde NFV leden om de titel Flipperkampioen 2009. Meer details ontbreken op dit moment nog, maar worden binnenkort via www.nfvpinball.nl kenbaar gemaakt. (BV)

Dutch Pinball Open 2009?

Om in april 2009 een Dutch Pinball Open te organiseren is een team van mensen nodig die de kar trekt. Het DPO wordt naar alle waarschijnlijkheid niet in het NFV Funhouse gehouden, maar op een grotere locatie in het midden van het land. Daarom wordt er vanaf nu gezocht naar mensen om de volgende taken op te pakken:

- DPO Coördinator (1): houdt het overzicht, weet wat er speelt en stuurt iedereen aan

- Flipperkasten coördinator (1): regelt voldoende flipperkasten voor het evenement

- Vrachtwagenchauffeur (heen en terug) (1): vervoeren van de flipperkasten naar de DPO locatie en na afloop weer terug naar het NFV Funhouse

- Afbouw- en inlaad ploeg (heen) (6): het voor transport gereed maken van de flipperkasten in het NFV Funhouse + het inladen in de vrachtwagen

- Uitlaad- en opbouwploeg (heen) (8): het uitladen van de vrachtwagen op de DPO locatie en het opbouwen van de flipperkasten

- Technische ondersteuning flipperkasten (4): de mensen die (elektronische) storingen snel verhelpen tijdens het weekend

- Technische ondersteuning elektra (2): verantwoordelijk voor de aanvoer van voldoende elektriciteit

- Bemanning entree / NFV stand (8)- Wedstrijdleiders (5): kwalificatie, hoofdwedstrijd,

teamwedstrijd, dames wedstrijd, jeugdwedstrijd- Scheidsrechters (16): voor alle wedstrijden- Coördinator standhouders (1): onderhoud contacten

met standhouders- Coördinator sponsorloterij (1): heeft contact met

sponsoren, regelt de prijzen, etc- Grafisch ontwerp poster / t-shirt (1)- Website coördinator (1): verzorgt de technische kant

van de DPO website- Webredacteurs (1): verzorgt de teksten en actualiteit

van de DPO website- Afbouw- en inlaad ploeg (terug) (10): het voor

transport gereed maken van de flipperkasten op de DPO locatie + het inladen in de vrachtwagen

- Uitlaad- en opbouwploeg (terug) (6): het uitladen van de vrachtwagen bij het NFV Funhouse en het opbouwen van de flipperkasten

- PR / Media (2): onderhouden contacten met de pers- Coördinator voorronden (1): houdt het overzicht mbt

de organisatie van diverse voorronden in het land op PUBLIEKE locaties

- Organisatoren voorronden (6): organiseren één voorronde bij hen in de buurt in een café of andere publieke locatie. Als NFV willen we dat een Dutch Pinball Open ook echt open is. Op kwalificatieronden in de gameroom bij iemand thuis komt geen nieuw bloed af. Het DPO is bedoeld om ook de flipperaar uit de kroeg die de NFV (nog) niet kent uit te dagen en mee te doen.

In Spinner 4 zal duidelijk zijn of de hierboven genoemde functies en het aantal benodigde mensen voldoende is om een volwaardig team te vormen voor een vlekkeloos

DPO. In tegenstelling tot voorgaande jaren zal het DPO ook alleen door gaan als er een compleet team is van mensen die hun medewerking garanderen. Geen compleet team = geen DPO. Zo simpel is het. Aanmelden voor één of meer van de hierboven genoemde functies kan door een e-mail te sturen aan Bas Vis: [email protected]. (JJ)


Nieuws

Flipperen op de 50plus beurs

Met een flinke stand stond Bennies Fifties van 17 t/m 21 september op de 50plus beurs in de Utrech-tse Jaarbeurs. Op de website en informatieboekjes werd de eerste 50plus flipperwedstrijd aangekon-digt. Hoofdprijs: een Elvis flipperkast.

Op de stand stonden maar liefst 4 Elvis flipperkasten opgesteld. Hoewel (op de eerste dag) de wed-strijd op de stand totaal niet was aangegeven konden bezoekers een poging wagen de flipperkast te winnen door een highscore bij elkaar te spelen en te laten noteren. Medewerkers van de stand bleken ook niet helemaal op de hoogte van de wedstrijd. Op één na stonden de flippers ingesteld op 2 ballen per spel. Op één flipperkast kreeg men 3 ballen per spel. Die stond overigens behoorlijk scheef. Op verzoek van de NFV waagde erelid Ad Jonker een poging en zette op de eerste beursdag een highscore neer van ruim 106 miljoen. Niet slecht met maar 2 ballen. Of de score van Ad voldo-ende was om de flipperkast te winnen is niet bekend.

Daags na het event werd gebeld met Bennies Fifties om te informeren wie de flipperkast had ge-wonnen. opmerkelijk genoeg beweerde men niet te weten wie de winnaar was geworden. Er werd verwezen naar de organisatie van de beurs. De week na de beurs was organisatie niet bereikbaar voor commentaar. Zodoende was tot op het moment van ter perse gaan van dit magazine nog niet duidelijk wie de flipperkast, en met welke score, gewonnen heeft. (JJ)

Pinnovation ontwikkelt Tommy blinder vervangingsprint

Tom van de Mast heeft binnen Pinnovations een vervangingsprint voor de servo motor van de Tommy blinder geproduceerd. De blinders op Tommy belemmeren tijdens bepaalde modes het zicht op de flipper in de flipperkast Tommy (Data East, 1994). De servo motor die de blinders bediend wordt aangestuurd door een printplaatje wat onder de apron zit. Alleen, door ouderdom wil dat printje de blinder nog wel eens verkeerd aansturen. Dat verklaart waarom op menig Tommy de blinder niet meer werkt.-------------------------->>>>>>



Alice Cooper flipper rocks

Shock rocker Alice Cooper heeft een nieuw album uit: “Along came a Spider”. Om het album te promoten is online een speciaal Alice Cooper flipperspel te vinden op www.rare-classics.de/pinball/index.html. Zodra de computermuis over de applictie beweegt wordt de eerste track van het album afgespeeld. Tijdens het spel roept Alice af en toe wat als bepaalde schoten gemaakt worden. Het flipperspel is voorzien van een dotmatrix display. Het flipperspel kan via een embedded code aan je eigen myspace of Hyves pagina toegevoegd worden. (JJ)

Gespot op internet

Pinnovations komt nu met een oplossing: een nieuw printje gebouwd met nieuwe, hedendaagse, onderdelen. Ivan Durneen onderwierp het printje aan een test en schreef voor Pinballnews een lovende review. Zie: www.pinballnews.com/learn/tommy.html. Het vervangingsprintje kost 39 euro.

Pinnovations werkt inmiddels aan een twee nieuwe producten, waaronder een nieuw display voor Zaccaria flipperkasten. In de komende Spinner laten we Tom van de Mast graag aan het woord over zijn plannen met Pinnovations. (JJ)

Dwight Sullivan blogt

Sinds januari 2008 houdt flipperkast ontwerper Dwight Sullivan een blog bij op internet. Dwight werkte in de jaren ’90 bij Williams en tegenwoordig bij Stern. Hij was onder meer betrokken bij succesvolle flipperkasten als Terminator 2, Star Trek The Next Generation, Revenge from Mars en Pirates of the Caribbean.

Op zijn blog beschrijft Dwight in verschillende artikelen o.a. hoe hij in de game industrie terecht is gekomen, over de samenwerkingen met andere bekende flipperkast ontwerpers, het einde van de flipperdivisie van Williams, zijn begin bij Stern en verschillende achtergrond verhalen over de totstandkoming van verschillende van zijn ontwerpen. Zo wordt het verhaal achter het spel van Who Dunnit en junk Yard uit de doeken gedaan. Ook worden enkele easter eggs prijs gegeven, inclusief de lang mysterieus gebleven brick video mode uit Star Trek TNG.

De meest recente artikelen werpen een blik op het ontwerpproces van een flipperkast. Wat blijkt: achter de schermen wordt door insiders behoorlijk (en misschien wel teveel) nagedacht over wat mensen beweegt om te flipperen. In het meest recente artikel verklapt Dwight dat hij samen met Steve Ritchie aan ‘�4’ werkt. Van Steve Ritchie was dat al bekend, van Dwight nog niet. �4 wordt eind 2008 verwacht en zal naar verwachting in de komnde Spinner aan bod komen. (JJ)

NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 3


NFV FUNHOUSE EderveenDe verbouwing in beeld

De zoektocht naar een nieuw clubhuis was een lange. Uiteindelijk viel de keus op een deel van een voormalige kippenschuur in Ederveen (tussen Ede en Veenendaal. Alleen... dat was pas het begin van een mega operatie. De kippenschuur moest verbouwd worden tot clubhuis. Met behulp van zo’n 40 leden is er afgelopen zomer vrijwel wekelijks gewerkt om het clubhuis te maken wat het nu is. Op de volgende pagina’s een foto impressie van de werkzaamheden.

Eén van de eerste taken: het schoonmaken en schilderen van de muren

De tijdelijke ‘keuken’ om de helpende handen van een lunch te kunnen voorzien

In de voorruimte zijn de eerste muurtjes geplaatst wat uiteindelijk de toiletten en keuken moeten worden

Edwin Nijs kon via zijn werk aan deze bar ko-men. Er komen nog � delen bij om de bar mooi rond te maken. Op de muur is de toekomstige doorgang naar de keuken zichtbaar

In het dak is een ventilator aange-bracht om voor voldoende luchtcircu-latie te zorgen. In het midden van de zaal is tevens nieuw beton gestort.

De toiletmuren zijn een stuk hoger en de deurkozijnen worden geplaatst

Boven de keuken komt een opslag-zolder. De eerste balken zijn geplaatst.

De zolder zit er in, het dak en muren worden grondig schoongemaakt

De aanblik van de kippenschuur voor er begonnen werd met de ver-bouwing...

Fotocompilatie + teksten: Jonathan Joosten

Foto’s: o.a. Edwin Nijs


De vloer in de speelzaal wordt voorzien van een epoxycoating. Inmiddels is ook een tussenwand geplaatst waar de nodige stopcontacten op zijn aange-bracht

Het laatste restje vloercoating wordt aange-bracht. Het resultaat mag er wezen

Langs de muren zijn wandcontactdoz-en aangebracht.

Delen van schoon gemaakte TL ar-maturen die aan het plafond komen te hangen.

De TL armaturen worden grondig gereinigd

De eerste waterlei-dingen in het toilet zijn aangebracht en de muren worden klaar gemaakt voor betegeling.

De oude ventilati-eschachten zaten vol kippenstront welke verwijderd moest worden.

De hardnekkige hoekjes van de ven-tilatieschachten. Eet smakelijk...

In het laatste weekend van juli werd de NFV collectie verhuist van Deventer naar Ederveen. De eerste flipperkasten zijn hier zojuist binnen. Het bewuste weekend was het bijzonder warm...

Tegelijkertijd was Ronald Knor bezig de elektra aan het pla-fond aan te brengen.

De ventilator bleek defect. Na reparatie werd hij teruggeplaatst en aangesloten.

1� NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 3

De muren van de toiletten en keuken worden gestuct

Verschillende muren worden van een kleurtje voorzien

Daags na de verhuizing werd de ruimte aan de gashavenstraat in Deventer leeg opgeleverd.

Tot zover Deventer...

De voorlopige electriciteitsvoorzien-ing. Hier komt uiteindelijk een stop-penkast met 13 groepen. Dezelfde locatie een paar weken later.

Om ruim 80 flipperkasten van vol-doende elektra te voorzien moest een dikkere hoofdkabel aangelegd worden

Links de nieuwe hoofdkabel, rechts de oude.

De toiletruimten zijn betegeld. Wasbakken en urinoir werken, toiletpotten zijn nog niet gep-laatst.

Dankzij de familie Veth beschikt het NFV Funhouse over een heuse keu-ken met alles er op en er aan.

De deurposten voor keuken en toilet worden in elkaar gezet


Op 30 augustus, eigenlijk de beoogde open-ingsdatum die te optimistisch bleek, werd een testdag + BBQ georganiseerd voor de helpende handen van de afgelopen weken. Het werd duidelijk dat er nog een hoop moest gebeuren. Nog niet alle elektra werkte naar behoren, wat helaas niet direct kon worden verholpen.Gelukkig resulteerde de dag ook in een aantal spelende flipperkasten, zoals High Speed en Fathom en is de hal bij de toiletten mooi oranje. De bar en de zithoek werden ook getest en bevielen erg goed :)

De verbouwing van het NFV Funhouse en de verhuizing van de flipperkastencollectie was alleen mogelijk dankzij de inzet van de volgende mensen:

Arie Pijl, Ad Jonker, Arno Punt, Axel Struijk, Bas Vis, Tom & Julia Vis, Ben Bogaard, Ruud & Daniëlla Hijlkema, Pim Hijlkema, Barry de Wit, Frank Douwenga, Gerard van de Sanden, Jan & Tonia Meijer, Henry Gijsbertse, Jaap Valent, Jan-Herman van de Pol, John Snel, Brenn Oosterbaan, Mark Heine, Hans Croes, Patrick Blijleven, Han Hagens, Roger Wijnands, Richard van Tienen, René van Gool, Rob Willemsen, Rob Capel, Ronald Knor, Sacha Voskuil, Theo van Vroenhoven, BertJan Brinkhuis, Tom Loomans, Ton Bouw, Wilko Wieffering, William van de Zand, Dennis de Wit, Edwin Nijs, Jan Nijs, Jaap van de Brandhof, Jonathan Joosten, Armando Sleeking, Marc Vreeman, Henk de Jager, Niko Groenewegen, Ine Schramade, Ronald Blom en Ruud Kooij.

De NFV bedankt alle helpende handen en hoopt ze nog vaak in het clubhuis te mogen begroeten.

Een deel van de mensen die tijdens de verbouwing en/of verhuizing hebben mee geholpen, tijdens een groepsfoto op 30 augustus j.l.

Alle mogelijke losse onderdelen die uiteindelijk zijn uitgezocht en op de opslag zolder zijn geplaatst. De speelvelden zullen decoratief wor-den gebruikt, o.a. op de bar


Het resultaat


15NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 3 15NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 3

Fotocompilatie: JJTekst: Jonathan Joosten / Bas Vis

Foto’s: Bert Jan Brinkhuis / André van der Elst / JJ


Elektro mechanischMariner (B)Four Million BC (B)Gator (B)See Saw (B)Lady Luck (W)Big Deal (W)Jackpot (W)Dealers Choice (W)Smart Set (W)Oxo (W)Target Alpha (G)Spirit of 76 (G)Hot Shot (G)Masquerade (G)WinnerFiëstaBandwagon (B)

Bally early Solid StateMr & mrs Pac manMedusaXenonDolly Parton

VectorHarlem GlobetrottersStar TrekVikingNitro Ground ShakerCentaurMata HariFathomParagon

Various solid StateLaser ball (W)Gorgar (W)Scorpion (W)Andromeda (GP)Quicksilver (Stern)Galaxy (Stern)The Raid (?)Magic Castle (Z)Eight ball Champ (B)Escape (JvH)Ice mania (JvH)Car Hop (G)Deadly Weapon (G)

Raven (G)Class of 1812 (G)Rocky (G)Freefall (Stern)Pantera (G)Genie (G)

Mid 80’s & 90’sSpace Shuttle (W)High Speed (W)F14 Tomcat (W)Road Show (W)The Addams Family (B)Popeye (W)Dirty Harry (W)Corvette (W)Jack Bot (W)Cirqus Voltaire (B)Indianapolis 500 (B)The Addams Family Gold (W)

90’sFunhouse (W)Medieval Madness (W)

Rollergames (W)Indiana Jones (W)Johnny Mnemonic (W)The Getaway (High Speed II) (W)Twilight zone (B)Bram Stokers Dracula (W)Creature from the black lagoon (B)Fish Tales (W)Theatre of magic (B)White Water (W)Black Knight 2000 (W)

Revenge from mars (B)Secret Service (DE)Time Machine (DE)Batman Forever (S)Twister (S)Monopoly (Stern)

Opgestelde flipperkasten in het NFV Funhouse


De opening van het NFV Funhouse in Ederveen

27 september 2008 was D-Day voor het kernteam van de NFV. Na een eerdere testdag op 30 augustus om de elektra en basisvoorzieningen te testen, ging op die mooie zaterdag het NFV Funhouse officieel open voor het publiek. Al voor 9:00 uur waren de eerste medewerkers in de weer om de laatste klussen te klaren. Er waren nog volop zaken om te doen in de laatste uren voor de opening. Met name qua catering, want de keuken en bar waren pas vlak voor dit evenement klaar. De flipperkasten werden nog eens extra netjes naast elkaar gezet. Ook waren er leden actief met hun fotocamera om plaatjes te maken voor de Spinner en de website. Buiten werden de BBQ’s en de partytent klaargezet en verder was er vooral nog heel veel om op te ruimen.

Gelukkig was het mooi weer. Dit maakte het mogelijk om auto’s te laten parkeren in de wei achter het clubhuis. Ruimte voldoende voor de ca. 60 auto’s die werden verwacht. Tegen 13:00 uur druppelden de eerste bezoekers binnen. Bekende gezichten en ook mensen die nog niet zo lang lid zijn. Onder de aanwezigen ook een aantal mensen die belangrijk zijn geweest in de historie van de NFV (ereleden, voorzitters en andere bestuursleden). Vooraf hadden zich 90 mensen ingeschreven. Uiteindelijk zijn er meer dan 100 mensen op de dag van de opening in het nieuwe Funhouse komen kijken. Dat is een uitzonderlijk hoog aantal voor een 1-daags evenement. Maar in de nieuwe ‘herberg’ was hiervoor voldoende plaats !

Liefst 70 spelende kasten van diverse generaties. EM-ers, early & late SS-kasten en een flink aantal DMD-kasten. Gezellige bar, een prachtige keuken en keurige toiletten. Bij de entree had Erik Boes voor de liefhebbers weer posters en T-shirts te koop uit de NFV-shop. Buiten was er ook nog wat handel in flipper gerelateerde artikelen (vooral kopruiten).

Iedereen was vol lof over de nieuwe gameroom, de indeling, de ruimte, eigenlijk alles. De nieuwe Sterns (IJ4 en Batman) stonden ook volop in de belangstelling. Net toen het allemaal op rolletjes leek te lopen ging het licht uit. Letterlijk. Niet alleen het licht, maar alles. De hoofdzekering was gesprongen. Technici spoedden zich naar de meterkast en overlegden koortsachtig. De stroom werd hersteld en klapte er binnen � minuten opnieuw uit. Wat nu? De hoofdzekering was behoorlijk warm. In de meterkast bleek dat de keuken behoorlijk wat stroom trok. Dat was vooraf berekend en ook daarom waren extra groepen gerealiseerd. Maar alles bij elkaar bleek de vraag in zijn totaliteit te hoog. Een noodoplossing was gelukkig snel gevonden. Een deel van de apparatuur in de keuken werd via haspels aangesloten op een andere groep buiten het clubhuis. Dat werkte prima.

Vlak voor 15:00 uur gingen de flipperkasten uit en klom secretaris Bas Vis op een stoel voor een korte presentatie als inleiding op de officiële opening van het nieuwe Funhouse. Voor alle aanwezigen vertelde Bas wat een ongelooflijke prestatie de realisatie van dit clubhuis is geweest. Hij benadrukte nog maar eens: zonder de inzet van een aantal zeer actieve leden en een grote groep supporters was dit niet mogelijk geweest. De officiële opening werd verricht door 3 ereleden van de NFV: Guus Arens, Martijn van Aken en Jurgen van de Peppel onthulden de Funhouse lichtbak die bij de ingang is opgehangen. Ad Jonker was helaas verhinderd maar is als medehuurder ook een regelmatige bezoeker van het clubhuis.

Vervolgens werd met zo’n 40 spelers begonnen aan de Mixed Duo wedstrijd. Voor de BBQ werden de poule wedstrijden

gespeeld (� partijen spelen tegen de andere teams in de poule, elke speler 1 bal solo, de andere ballen samen). In de EM-hoek was intussen ook Henk de Jager gearriveerd en die kon het toch niet laten om ook wat werkzaamheden aan enkele van opgestelde kasten te doen.

Rond 17:00 begon de BBQ waarbij het gezellig druk was en je flink je best moest doen om een plekje voor je stuk vlees te kunnen bemachtigen. Jan en Tonia lieten weer eens zien dat de catering bij hen in goede handen is. Er was voldoende vlees en iedereen genoot van de bijzonder gezellige sfeer. Zoals gezegd: lekker weer ook, dus was het enige tijd behoorlijk leeg in de gameroom...

Na het eten was de meeste activiteit weer in de mega gameroom. Heel sfeervol in de schemering, met alleen de verlichting van de flipperkasten. Veel aanvullingen kwamen er ook op het formulier waarop de ranking partijen genoteerd konden werden.

In de mixed duo wedstrijd speelden de 5 poule winnars tegen elkaar. Na het tellen van de punten bleven � teams over voor de finale: Jaap Valent & Peter Noorlander speelden daarin tegen Gerard van de Sanden & Casper Hattink.

De finale op de nieuwe Batman van Stern was spannend en er werden heel behoorlijke scores neergezet. Gerard en Casper kwamen als sterkste team uit de strijd en kregen van wedstrijdleider Lieven Engelbeen de beker uitgereikt. Leuke wedstrijden, positieve reacties en heel veel spelvreugde, vooral ook bij het winnende team. Als het aan mij ligt maken we van deze wedstrijd een traditie bij de jaarlijkse NFV BBQ…

Rond 22:00 werd de opening afgesloten en kon er worden opgeruimd. Iedereen kon terugkijken op een zeer geslaagd evenement. De toezegging van velen dat ze snel weer langskomen belooft een hoop gezelligheid op de aanstaande events.


In het nieuwe NFV Funhouse in Ederveen gaan we een oud initiatief nieuw leven inblazen: minimaal 1x per maand een vrijdagavond waarop het clubhuis open is voor leden. In het najaar staan er voorlopig 4 op de agenda. De 1e is al op vrijdag 17 oktober !

Vrijdag = flipperdagDe vrijdag is een ideale dag om de werkweek af te sluiten met een lekker potje flipperen. Er zijn op Funhouse Fridays in de regel geen speciale programma onderdelen of thema’s. Er is gewoon gelegenheid om lekker te flipperen op de uitgebreide collectie in het clubhuis. Alleen of met elkaar. Je kunt natuurlijk met iemand afspreken om een paar potjes voor de NFV ranking te spelen. Of anders is er altijd wel iemand die de uitdaging aan wil gaan.

In de nieuwe ‘zithoek’ bij de bar kun je met andere NFV-leden over de hobby, of actuele forum discussies, praten. Wellicht is er iemand die met je kan meedenken over de oplossing voor technische problemen. Voor de opknappers onder ons: in overleg is het mogelijk om (al dan niet onder toezicht van een ervaren techneut) te sleutelen aan flipperkasten die nog wat zorg nodig hebben.

Met een ruime openstelling is het zelfs voor leden die van wat verder moeten komen de moeite om de rit naar Ederveen te maken. Een leuke manier om een ADV-dag te besteden. En vooral ook voor de grote groep flipperaars met familie- en/of sportverplichtingen in het weekeinde kan de vrijdag de uitkomst zijn om ook wat aan de flipperhobby te doen…

De openstellingDe opzet is simpel:- vanaf 15.30 uur is de deur van het NFV Funhouse open- er staan 80 flipperkasten speelklaar opgesteld- catering is aanwezig- entree 3 Euro voor NFV leden, introducés (vergezeld door een NFV lid) betalen 7,50

De vroege opening van 15:30 uur is voorlopig een ‘try out’.

Veel mensen hebben op vrijdag nog wel eens een vrije dag en als die wat eerder naar het Funhouse willen komen, dan is dat mogelijk. Als er bij de bijeenkomsten in oktober, november en december blijkt dat er weinig animo is voor een vroege openstelling, verschuiven we in 2009 de openingstijd naar 19.00 uur.

AgendaDe voorlopige agenda voor de komende maanden:- vrijdag 17 oktober (kickoff)- vrijdag �1 november

- vrijdag 1� december - vrijdag 23 januari 2009

In wisselende samenstelling zal er een NFV-team de leden ontvangen. Medewerkers zijn Ben Bogaard,

Ad Jonker, Arie Pijl, Ronald Knor, Edwin Nijs, Jonathan Joosten en Jan & Tonia Meijer. Wil je ook meewerken om dit initiatief tot een succes

te maken, stuur dan een mail naar [email protected].

AanmeldenAanmelden voor deze bijeenkomst is niet verplicht, maar wordt wel zeer op prijs gesteld in verband inkopen van verse producten. Stuur een mail naar :

[email protected]. Op het NFV forum zal elke Funhouse Friday ook onder de aandacht worden gebracht. Aanmelden in een dergelijk topic is ook mogelijk.

Dankzij de goede voorzieningen in ons nieuwe clubhuis kunnen we onze bezoekers ook warme snacks (tosti’s,

broodje worst) en eventueel een eenvoudige maaltijd (pizza) aanbieden, zodat de lange openingsuren benut kunnen worden. Ook hier geldt: vooraf graag aanmelden!

Na 4 maanden zullen we evalueren hoe de belangstelling is voor dit hernieuwde initiatief. Indien het een succes blijkt (en daar gaan we wel van uit) is het mogelijk dat er meer Funhouse Fridays per maand worden georganiseerd. We hopen velen van jullie te zien de komende maanden.

Tot Funhouse Friday !

Funhouse Fridays Bas Vis

Funhouse Fridays

- vrijdag 17 oktober (kickoff)

- vrijdag 21 november

- vrijdag 12 december

- vrijdag 23 januari 2009

NFV Funhouse - Ederveen

Friiiidaaay!!!!Quiting time :)Red & Ted’s Road Show (Williams, 1994)

�1NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 3

Kasten CommissieDoor de verbouwingsactiviteiten in het NFV Funhouse is de Kasten Commissie de afgelopen maanden vooral bezig geweest met verbouwen, verhuizen, het Funhouse decoreren en het ophalen van een paar donaties.

Om met de donaties te beginnen: NFV-lid Lucien Joppe uit Spijkenisse, al 15 jaar lid, doneerde een Fathom (Bally, 1981). Edwin Nijs kon het ophalen met een privé rit naar Gent (B) combineren en bracht de flipperkast naar het NFV Funhouse. Vervolgens heb ik de flipperkast zelf op poten gezet en geprobeerd. De kast startte goed op, alleen de spoelen op het speelveld reageerden niet. Dat bleek eenvoudig te verhelpen. Het speelveld was erg vies, maar wel van mylar voorzien. Zodoende is het nog in goede staat. Tijdens de testdag op 30 augustus is het speelveld gepoetst en van nieuwe rubbers voorzien. Het resultaat: de Fathom speelt als een zonnetje.

Patrick den Hartog uit Maarn nam ook contact op en doneerde vanwege zijn verhuizing een Raven (Gottlieb, 1986). Raven is de eerste flipperkast waar een foto als kopruit werd gebruikt, een leuk detail. De flipperkast werd opgehaald en direct in het nieuwe clubhuis gezet. Daar bleek de kast goed te spelen, maar het geluid het niet te doen. Dat laatste werd tijdens de al eerder genoemde testdag verholpen. Tevens werden de flippers en wat contacten afgesteld, waardoor de flipper weer prima speelt.

De testdag van 30 augustus leverde nog meer resultaten op. Hans Croes boog zich over de High Speed (Williams, 1986) en kreeg de flipper al vrij snel aan de praat. Er traden nog wel wat complicaties op, maar inmiddels speelt de flipperkast weer als nieuw. Naast de High Speed staat in het clubhuis de F14 Tomcat opgesteld. In de vorige Spinner werd al gemeld dat een tweede exemplaar was gedoneerd. Die flipper is nu opgesteld en nagekeken. De oorspronkelijk F14 was een paar jaar geleden één van de eerste aankopen van de KC.

Aan de andere kant van de High Speed staat ook een nieuwe, werkende aanwinst: Space Shuttle (Williams, 1984). Richard Baan heeft zich over deze donatie ontfermt en de kast volledig opgeknapt. Op zijn website www.pinball.beautyvof.com heeft hij een fotoverslag bijgehouden van zijn vorderingen. Op 11 september bracht Richard de gereviseerde flipperkast terug naar het NFV Funhouse en het resultaat is ronduit verbluffend. De flipper speelt ongekend lekker, een absolute aanrader!

Richard bracht op meteen nog een andere flipperkast naar Ederveen: Laser Ball (Williams, 1979). Deze flipperkast werd door Bas Vis gekocht om te voorkomen dat hij gesloopt zou worden en vervolgens door Bas aan de NFV gedoneerd. Richard heeft de flipperkast opgeknapt en zich daarbij niet alleen tot de electronica beperkt. Het speelveld werd ook bijgewerkt. Door vochtschade aan het kabinet was het noodzakelijk om dit over te schilderen. Eenmaal in het Funhouse bleek er door het transport een kleine storing opgetreden die enkele dagen later door Rob Willemsen werd verholpen. Zie ook het speciale verslag van Richard achter in deze Spinner.

Na de verhuizing werd er in het Funhouse door verschillende technici gewerkt aan verschillende flipperkasten om deze in tip top staat te brengen. Edwin had in de tussentijd een ware studie gemaakt over flipperkastpoten. Elk merk heeft zijn eigen poten de in het clubhuis stond menig flipperkast op poten van een ander merk. Inmiddels staat vrijwel elke flipperkast op de poten waarop hij hoort te staan, wat meteen een stuk strakker oogt. Helemaal nu de flipperkasten niet door elkaar staan, maar waar mogelijk merk bij merk.

�� NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 3

De nieuwe STERN: Batman

Skill shotHet spel bestaat grofweg uit twee doelen: het verzamelen van de personages voor de Final Battle en het spelen van drie multiballen om de Bat Signal Challenge te kunnen spelen, ook wel de Middle Battle genoemd. Maar eerst nog een paar algemene onderdelen van het spel; Het begint natuurlijk altijd met het skill shot. Dit onderdeel is

het eerste van een aantal overeenkomsten

tussen de Batman en de Lord of the Rings. Beide

flippers zijn ontworpen door van George Gomez. Het skill shot

bestaat uit drie om beurt verlichte inserts en een switch in de shooter lane die je keuze

bepaalt: The Scarecrow, The Batmobile of The Joker. Wat anders is, is dat het skill shot

tweeledig is: na het afschieten gaat de bal naar de rollover lanes boven de pop bumpers en daar is

het de bedoeling dat je de bal langs het brandende lampje leidt.

Een ander algemeen, en bovendien zeer nuttig, onderdeel zijn de Mini-Mine shot multipliers. Hiermee kun je de

waarde van een jackpotschot verdubbelen of verdrievoudigen en dat kan je score flink verhogen. Om een Mini-Mine te activeren moet je de twee witte targets (eentje bij The Joker en eentje bij The Scarecrow) raken als ze branden en vervolgens één van de knipperende schoten maken. De jackpot op dat schot krijgt dan de rest van die bal de score x� of zelfs x3.

Sterns nieuwste flipperkast is Batman. De flipperkast is gebaseerd op de speelfilm Batman Begins uit 2003 en het onlangs verschenen vervolg: The Dark Knight. Martin Ayub van Pinballnews.com onderwierp de flipperkast aan een grondige review. Hieronder volgt een samenvatting van de review van Martin. In deze samenvatting gaat het minder om hoe de nieuwe Batman-kast eruit ziet maar vooral om hoe hij in elkaar zit, hoe hij werkt en of het de moeite is om er die euro in te gooien om erop te spelen.

Martin Ayub (www.pinballnews.com)Vertaling: Mila Groot

Foto’s: Stern pinball, Pinballnews.com


Bat Signal ChallengeDe ene helft van het spel gaat dus om het behalen van de Bat Signal Challenge. Hiervoor moet je drie multiballen spelen: die van The Joker, The Scarecrow en The Batmobile. Voor The Joker moet je ouderwets ballen locken in de lock tussen de linker orbit/loop en de middelste ramp. Weliswaar is het een virtuele lock, de gelockte bal wordt weer in het spel gebracht, maar het voelt als vanouds aan. Er zit een drop target voor de lock waartegen je eerst één keer, en later steeds vaker, moet schieten om de ball lock aan te krijgen. Als je drie ballen gelockt hebt, start de multiball en heb je wat de Challenge betreft The Joker al af. Je krijgt er twee ballen bij en met de drie ballen moet je vervolgens proberen zo veel mogelijk jackpots te scoren op de vijf hoofdschoten en daarna twee superjackpots in The Joker zelf.

Voor het tweede onderdeel is The Scarecrow aan de beurt. Dit is ook een tweeledige feature die begint met Scarecrow Attack als je in zijn scoop rechts op het speelveld schiet. Als je dit de eerste keer doet, start de mode meteen. Vervolgens moet je steeds meer moeite doen (schoten maken) om de mode te starten. The Scarecrow mode draait helemaal om de gele kraan met een sloopkogel waar je op moet schieten. De kraan beweegt waardoor telkens een ander schot gemaakt moet worden. Na een paar seconden wisselt de kraan met kogel (die overigens niet los hangt maar vast zit aan de kraan) van baan dus je moet je schoten goed timen. Als je ze alle vijf de schoten hebt gemaakt, begint Scarecrow Multiball met twee ballen en dezelfde kraan. Hierbij kun je na elke vijf jackpots een superjackpot scoren. Door deze multiball te combineren met die met drie ballen van The Joker, kan je hem behoorlijk rekken en lekker punten verzamelen.

Het laatste onderdeel is de Batmobile. Hiervoor maak je het middelste schot op de ramp, waarna de bal de eerste twee keer naar het mini-speelveld rechts gaat en de derde keer naar de brug aan de linkerkant. Het mini-speelveldje is het tweede item dat je aan Lord of the Rings zal doen denken: het lijkt erg op The Path of the Dead uit LOTR. Het minispeelveldje

bevat ook vier switches maar minder posts, waardoor de richting van de bal vrij onvoorspelbaar is. Hier moet je uiteindelijk alle acht Batgadgets van Lucius Fox verzamelen door over de switches die een brandend lampje op het backboard hebben te rollen. Na het derde schot op de ramp gaat de bal naar de ‘wip’. Die wip stelt een dubbeldek brug voor. In de onderste laag kan de bal niet komen. Er zit een Batmobile in. De bal van de speler komt op de bovenste laag terecht. Vervolgens kantelt de brug als een wip waardoor de

bal en Batmobile racen wie het eerste bij het einde van de brug is. De bal aan het einde in de linker inlane. Er gebeurt niet veel meer dan dat er een Batpod hurry-up wordt gestart maar aangezien je ook niet meer nodig hebt om de Bat Signal Challenge te kunnen starten, is dat niet erg. Schiet de bal via de linker orbit/loop in de saucer rechts boven en Middle Battle is gestart. Overigens doet deze orbit weer sterk denken aan de linker orbit/loop in de LotR, waar hij ook twee doelen heeft: de toren of de pop bumpers. Maar goed, Bat Signal Challenge dus: ook deze wedstrijd is in tweeën gedeeld en begint met drie schoten maken en wordt gevolgd door een multiball. Het thema blijft rond The Joker, The Scarecrow en The Batmobile want als je deze drie schoten gemaakt hebt begint de vierbal multiball met jackpots op dezelfde schoten. De superjackpot scoor je in de saucer waarmee je ook de challenge gestart hebt.

�4 NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 3

De 8 personagesHet andere deel van het spel gaat om het verzamelen van acht personages uit The Dark Knight. Deze zijn om het Bat Signal Logo getekend voor de flippers op het speelveld. Voor Bruce Wayne moet je vier modes spelen die jammer genoeg eigenlijk allemaal hetzelfde zijn. Ze heten Locate The Joker, Rescue Rachel, Extricate Lau en Importors maar eigenlijk moet je voor allemaal binnen veertig seconden de vijf hoofdschoten maken. Om een mode te kunnen starten moet je alle zes de B-A-T-M-A-N targets links op het speelveld geraakt hebben en om ze vervolgens te starten schiet je de bal in de saucer. Hoewel het geen ingewikkelde modes zijn, is het best lastig om ze alle vier uit te spelen want je moet er gewoon behoorlijk veel schoten voor maken. Het beste combineer je ze dus met een multiball, aangezien je dan toch dezelfde schoten moet maken, en dan speel je ze vanzelf wel uit. Voor Commissioner Gordon moet je dezelfde witte targets als voor de Mini-Mines schieten en wel twaalf keer. Vervolgens kan je met één jackpotschot Gordon scoren maar het is aan te raden eerst nog wat andere schoten te maken om de jackpotscore op te hogen voordat je hem scoort. Er is geen timer dus je bepaalt zelf hoeveel risico je neemt met wachten en de score verhogen. Het personage van Rachel Dawes is wellicht nog niet helemaal uitgewerkt in deze softwareversie (�.�) want na tien hits op haar target bij de pop bumpers ben je al klaar. De volgende in de rij is The Scarecrow en om zijn lampje aan te krijgen moet je drie keer de Scarecrow Attack starten zoals hierboven beschreven. Vergelijkbaar is het voor The Joker: drie keer Joker Multiball starten. Harvey Dent is weer een onderdeel is twee delen: eerst heb je een aantal hits in de pop bumpers nodig (eerst 25) en daarna moet je een bepaald aantal hits op de spinner maken (beginnend bij 20). Als je binnen dezelfde bal nog een keer Harvey Dent speelt, worden beide aantallen opgehoogd; daarna gaan ze weer terug naar 25 en 20. Zoals bij de Batmobile al naar voren kwam moet je voor Lucius Fox alle acht Batgadgets verzamelen op het mini-speelveld. Ten slotte wordt Alfred Pennyworth vertegenwoordigd door de drie Batman-symbolen boven de rollover lanes. Als je uiteindelijk alle acht personages verzameld hebt, begint het Batman-logo te knipperen en krijg je het vermoeden dat er iets moois op je te wachten staat. Jammer genoeg blijft het bij een vermoeden want hoewel 100M punten best mooi is is dat ook het enige. Een echte Final Battle zou nog mooier zijn geweest.

Uiteraard wordt de kast niet zonder dot matrix display en speakers geleverd en dat betekent dat er ook beeld en geluid bij zit. De animaties op de DMD zien er in het algemeen goed uit maar de filmclips zijn erg wisselend van ontwerp: sommige zijn geanimeerd en hebben meer weg van de tekenfilm en andere zijn echt scenes uit de film. Hoewel dat best samen kan gaan, lijkt het in dit geval meer een gevolg te zijn van het samengevoegde werk van twee verschillende mensen, of misschien moeten de tekenfilmachtige animaties nog vervangen worden door filmclips. Echt bij elkaar passen doet het in ieder geval niet. Het geluid is vrij goed: eigen, en ook goede, muziek bij de verschillende modes, goede geluidseffecten, prima kwaliteit; alleen de stemmen van de personages vallen hier tegen. De quotes die letterlijk uit de film komen, zijn niet altijd zo toepasselijk en de nieuwe, voor de flipperkast gemaakte, quotes wijken (net als bij Indiana Jones) te veel af van de stemmen van de filmacteurs. Opvallend genoeg, of misschien ook niet, is nu ook een Brit de klos: in de Indiana Jones 4 kwam Sean Connery niet echt uit de verf, nu wordt Michael Caine nu tekort gedaan.

ConclusieHet totaaloordeel van PinballNews is dat het een vrij goede kast is. Hij heeft genoeg diepgang om ‘m interessant te maken: de regels liggen niet altijd voor de hand (denk aan de modes met twee fasen) en dagen je uit om wat meer moeite te doen om de kast te leren kennen. Toch is de kast ook toegankelijk genoeg voor de toevallige speler want je kunt al snel een multibal starten. De uitdaging zit in het combineren van de subspellen en multipliers en daarmee een monsterscore neerzetten. Het nadeel is wel dat soms de samenhang ontbreekt, alsof het spel al in productie is gegaan voordat het ontwerp klaar was. Waarschijnlijker is dat het gewoon te veel kost om een ontwerp te maken dat het thema tot in detail uitwerkt en dat is een bekend probleem. Hoe dan ook, Batman is een prima kast en een uitdaging om te spelen!

Pinballnews beoordeling in cijfers:Layout: 8,5Art: 8,5Muziek: 9Geluid: 8,5Lichtshow: 7,5Animaties: 7Spelregels: 7,5

Gemiddelde: 8

Voor het de volledige review van Pinballnews: www.pinballnews.com/games/batman/index.htmlZie ook: www.sternpinball.com

De nieuwste flippers vind je bij

GAME-XL

Game XL Friezenstraat 3, 5249 JT RosmalenT +31 (0)73 5222264, F +31 (0)73 5222287www.game-xl.nl, E-mail: [email protected]

Adve

rten

tie o

ntw

erp:

JJ

- Uni

groo

ve P

rodu

ctio

ns

�6 NFV Spinner Magazine, jaargang 17, nummer 3

Ooit, in de jaren zeventig van de vorige eeuw, was de firma D. Gottlieb & Co de grootste flipperkastfabrikant ter wereld. De machines hadden de reputatie onverwoestbaar te zijn, de “Cadillac onder de flipperkasten”. Voor de kasten uit het electromechanische tijdperk is dat beslist de waarheid. Vandaag, meer dan dertig jaar nadat de laatste EM-Gottlieb flipperkast werd gebouwd, staan nog steeds van deze apparaten geld te verdienen in de duisterste uithoeken van onze planeet. En iedere restaurateur zal het bevestigen: 9 van de 10 oude flipperautomaten die nog te restaureren zijn dragen het merk Gottlieb. De familienaam van de oprichter. Maar wie was die legendarische David Gottlieb? Wat was zijn levensverhaal? Lees hier een all-American successtory!

David Gottlieb werd op 15 mei 1900 geboren in Milwaukee, Michigan. Hij was de vierde zoon van een hardwerkende maar straatarme kleermaker die alom bekend stond als “Sam the Taylorman”. David werd, net als zijn broers, opgeroepen om zijn land te dienen in de Eerste Wereldoorlog. In 1918 keerde David terug, en besloot zijn geluk te beproeven in Texas. Door de olievondsten had deze staat een magische aantrekkings-kracht op avonturiers. David voelde aan dat daar wel dollars te verdienen waren. Hij verdiende er een karige boterham met prikplanken. Dat zijn kleine houten plankjes waarin honderden, soms wel duizenden, kleine gaatjes zijn geboord. In ieder gaatje zit een opgerold papiertje waarop een getal staat afgedrukt. Alle nummers, van 1 tot en met het hoogste getal (afhankelijk van het aantal gaatjes), zitten in willekeurige volgorde in de plank verstopt. Tegen betaling mag de speler met behulp van een lucifer één papiertje uit de plank prikken. Op de lijst met winnende getallen kan direct worden gezien of er een prijs was gewonnen. David liep met deze prikplanken in de saloons bij de olievelden in het oosten van Texas. Hij trok er mee van dorp naar dorp, meestal meeliftend met de goederentreinen. Door zuinig te leven wist hij toch een aardige spaarcent te vergaren.

DAVID GOTTLIEB

VAN GELUKZOEKER TOT FLIPPERMAGNAAT

Ondanks zijn bescheiden lichaamslengte van 1,80 meter was David Gottlieb een opvallende persoonlijkheid: hij droeg immer onberispelijk glanzende cowboylaarzen en zeulde altijd de koffers mee waarin hij zijn voorraad prikplanken én zijn hele bedrijfskapitaal bewaarde, liefst in gouden $50,- munten vanwege het gewicht. Daarnaast was hij behangen met twee verchroomde Smith & Wesson revolvers. Hij sliep in goedkope hotelletjes met zijn wapens onder het hoofdkussen en een stoel onder de deurknop om die te blokkeren. Gevaarlijke tijden! Hij reisde daarheen waar de treinen hem brachten. Met zijn snelle babbel bracht hij zijn spel aan de man. David was altijd op zoek naar nieuwe manieren om een dollar te verdienen. Van het met de prikplanken verdiende geld kocht hij wat slot-machines (gokautomaten) en exploiteerde die in de saloons. Later ging hij een nieuwe uitdaging aan: hij kocht een tweedehands T-Ford en een tent met filmprojector en orgel: een klein reizend filmtheater. Samen met zijn broer Sol trok hij daarmee door Texas en gaf onderweg filmvoorstellingen in dorpjes die te klein waren om zelf een bioscoop te hebben. Om klanten te lokken had David een slimme truc uitgedacht: aan het einde van de voorstelling draaide hij als extraatje een kort filmpje waarop een paar minuten lang niets anders te zien was dan een wapperende Amerikaanse vlag. Broer Sol speelde dan “a Star Spangled Banner” (het Amerikaanse volkslied) op het orgel, terwijl de bezoekers zich naar de uitgang begaven. Patriottisch als de Texanen zijn, veroorzaakte dat nogal wat rumoer: geestdriftig kwam men uit de tent, waar de voorbijgangers zich verwonderden over het enthousiasme van het filmpubliek. Dat maakte nieuwsgierig en de kaartjes voor de volgende voorstelling vlogen de kassa uit!

door: Henk de Jager


In 19�7 hield David het zwervende bestaan voor gezien en trok naar Chicago. Daar werd een werkruimte gehuurd aan 159 North Jefferson Street, en ging hij krachtmeters bouwen. Kleine apparaatjes met geldinworp waarmee de klant zijn handkracht kon bewijzen door zo hard mogelijk in de handgreep te knijpen. Een wijzer gaf dan de kracht (of zwakte) aan. Het “Husky” gedoopte apparaat was niet erg succesvol: de verkopen waren maar matig. Toch werd er in 1930 verhuisd naar een grotere fabrieksruimte aan 4318 West Chicago Avenue.

Niet zo een beste beslissing bleek achteraf: een jaar later sloeg de economische crisis in volle hevigheid toe, en was het noodzaak op alle manieren de fabriek (en het personeel) aan de gang te houden. Gottlieb maakte in die tijd zelfs asbakken om zijn machines vooral niet stil te laten staan. Als de nood het hoogst is, is de redding nabij! Er kwam een vertegenwoordiger langs, Al Rest geheten, met een knikkerspel “Bingo” onder de arm. Het kastje werd geproduceerd door Bingo Novelty Company, een klein bedrijfje dat door de crisis in grote moeilijkheden verkeerde. Eigenaar Nathan Robin had niet meer de middelen om het kastje in grote aantallen te maken. David Gottlieb was snel overtuigd van het succes van het apparaat en nam de rechten er op. Wel moest hij provisie aan Nathan Robin betalen voor ieder gebouwd automaatje. David investeerde zijn hele kapitaal in het project. Materialen, waaronder duur notenhout voor het meubel, werden besteld. Er werden wat verbeteringen aangebracht en het bouwen begon. Het werd een enorm succes! Al snel overtrof de vraag de productie. Dat bleef niet onopgemerkt, en Nathan Robin was niet meer tevreden met de royalties die hij ontving. Hij rook meer geld. Met het geld dat hij aan Gottlieb had verdiend begon hij zelf weer te bouwen. Bovendien vroeg hij er patent op aan, inclusief de verbeteringen die Gottlieb had aangebracht. Voor David bleef maar één mogelijkheid over: ontwerp een kastje dat beter is dan “Bingo” en bouw het in eigen beheer. Omdat David er van overtuigd was dat de “pinball rage” van korte duur zou zijn, was haast geboden. Samen met zijn vriend en collega Jack Keeney werd “Baffle Ball” ontwikkeld. Om Nathan Robin niet wijzer te maken werden de eerste “Baffle Ball” spellen

onder de merknaam Keeney verkocht. Ondanks dat het kastje $ 3,- duurder was dan “Bingo” was het vanaf de eerste dag een kassucces. Al snel werden ze onder de naam Gottlieb verkocht.

David zette een dealer-netwerk op zodat de hele VS-markt werd bediend. Hij bedacht de slogan: “when better coin machines are built – D.Gottlieb & Co will build them”. In de hoogtijdagen werden 400 “Baffle Balls” per dag gebouwd, totaal warden er ruim 50.000 stuks gemaakt. Dit succes gaf Gottlieb enorme financiële draagkracht, en nieuwe modellen konden worden ontwikkeld. We noemen bijvoorbeeld “Five Star Final” en “Register”. Register had een voor die tijd spectaculaire feature: een automatische puntenteller. David was zuinig op zijn onderdelen: de puntentellers waren gemaakt van de wijzerplaat die op de “Husky” krachtmeter zat die David in 19�7 met zoveel moeite probeerde te verkopen. Nieuw was ook het gebruik van bakeliet. In plaats van hout werden de speelvelden van bakeliet gemaakt. Nu, bijna 80 jaar later hebben ze nog die zelfde briljante glans die ze uit de fabriek meekregen.

David was een slim zakenman. Hij liftte graag mee op film en toneel successen (en was daarmee eigenlijk de uitvinder van de thema-pinball), maar betaalde niet graag voor de rechten. Zo verscheen in 1934 “Flying Trapeze” waarvan de naam was afgeleid van een traditioneel volksliedje: “The daring young man on the Flying Trapeze…” Dit bekende deuntje werd gebruikt in een van de eerste geluidsfilms (“It happened one night” van Claudette Colbert en Clark Gable). Heel Amerika floot die tune, en speelde op Gottliebs pinball! Later zouden meer royalty-vrije thema’s worden gebruikt, vaak door slechts een weinig aan de naam te veranderen: de Broadway musical “Guys & Dolls” leverde de flipperkast “Guys Dolls” (1953) en de televisieserie “Dragnet” stond model voor “Dragonette” (1954). Nét even anders, dus werden geen royalties betaald.

Ondanks het feit dat Gottlieb’s producten niet de goedkoopste waren, werd zijn marktaandeel steeds groter. Exploitanten kozen voor kwaliteit. De Tweede Wereldoorlog verstoorde de groei. Net als iedere andere fabriek in de Verenigde Staten werd ook Gottlieb verplicht over te schakelen op de productie van oorlogsmaterieel. Productie van nieuwe pinballs was onmogelijk in die tijd. Na de oorlog kwam Gottlieb als een van de eersten terug op de markt. “Stage Door Canteen” was de eerste na-oorlogse pinball van de inmiddels aan 1140 North Kostner Avenue (Chicago) gevestigde fabriek. Twee jaar later zou de firma Gottlieb de pinball industrie doen schudden op de grondvesten: David’s spelontwerper Harry Mabs vond het flippermechaniek uit. David zag onmiddellijk de grote commerciële mogelijkheden, en liet ze monteren in de eerstvolgende kast: “Humpty Dumpty”. Terecht zag David in dat dit een omwenteling zou betekenen: pinball werd flipperkast! Werden de ontwerpen vóór “Humpty Dumpty” gecodeerd met een letter, “Humpty Dumpty” kreeg productienummer “1” mee. Een telsysteem dat Gottlieb tot de laatste kast zou volhouden. “Brooks & Dunn”, de laatste Gottlieb, droeg projectnummer “749”.

Gottlieb werd marktleider en zou dat lange tijd blijven. Door een geweldig team van spelontwerpers (zoals Harry Mabs en Wayne Neyens) en het karakteristieke tekenwerk van


een luchtballon ontwaren die een vaan met het Gottlieb-logo meevoert. In het mandje onder de ballon zitten David en Alvin Gottlieb. De gaande en de komende generatie. Een klein vlaggetje met een hart er op wappert in de wind. Symboliek van tekenaar Gordon Morison? Wie weet… Zéker is dat de nog duizenden bestaande Gottlieb flipperkasten elk voor zich een monument zijn ter nagedachtenis van de man die het flipperen groot maakte: David Gottlieb…

Met dank aan: Jim Schelberg en Michael Gottlieb.

Roy Parker werden Gottlieb producten heel herkenbaar. Tel daarbij de enorme bedrijfszekerheid van de machines, en het langdurig blijven gebruiken van dezelfde onderdelen (sommige onderdelen van “Humpty Dumpty” passen naadloos in een jaren ’80 solid-state Gottlieb kast!).

Succes komt niet vanzelf, er moest dus hard worden gewerkt in de fabriek. David Gottlieb was een sociaal mens. Als ’s middags de productielijn stopte voor de lunch, schoof hij zo vaak als mogelijk aan bij het personeel van de werkvloer. Hij had een gewillig oor voor de meningen, ideeën maar ook de zorgen van zijn personeel. Toen David zijn fortuin had gemaakt in de flipperindustrie wilde hij daar meer mensen van laten profiteren. Begin jaren ’60 liet hij een nieuw ziekenhuis opzetten: het “David Gottlieb Memorial Hospital” in Rosemont (Chicago). Het bestaat nog steeds!

Alvin, David’s zoon, werkte natuurlijk mee in het familiebedrijf. Hij bleek minstens net zo creatief als zijn vader. Hij bedacht een nieuwe spel-feature, die de flipperkast ook geschikt maakte voor landen en staten waar het winnen van gratis spelen taboe is. Het “add-a-ball” systeem geeft de speler extra ballen, spelverlenging, in plaats van vrije spelen. De term

“add-a-ball” werd door David bedacht, die altijd uitblonk met zelfverzonnen advertentie-slogans. We noemen bijvoorbeeld: “amusement pinballs, as American as baseball and hot-dogs”, “there is no substitute for quality” en “that extra touch of quality – and originality”.

In 1971 werd een hypermodern fabriekspand betrokken aan 165 West Lake Street in Chicago’s voorstad Northlake.Natuurlijk lag het in de lijn der verwachting dat zoon Alvin zijn vader zou opvolgen als directeur van het bedrijf. Dat werd pure noodzaak in het vroege voorjaar van 1974: David Gottlieb overleed kort voor zijn 74e verjaardag, midden in de hoogtijdagen van de flipperkast. Gelukkig heeft hij de later ingezette teloorgang van die industrie en van zijn fabriek niet meer hoeven meemaken.

Bij het overlijden van David lag “Top Card” waarschijnlijk op de tekentafel (verscheen september 1974). Wie het kopruit van deze flipperkast bekijkt, zal tussen het speelkaart-thema


Het artwork als charme van de magische machines

De verzameling EM-kasten van Frank Douwenga in Etten was tijdens het evenement op 21 juni een waar genot om naar te kijken. Mijn handen jeukten, mijn oren klapperden van de verhalen die Henk de Jager wist te vertellen en mijn camera maakte overuren.

Aan de kopruiten van diverse EM-kasten kun je wel goed zien dat flipperen vooral een mannenhobby was. Kroegen, vrouwen, kaarten, biljarten, vissen, jagen, paarden en

ruimtevaart zijn veel geziene thema’s. Ook de vrolijke kermis-, circus-, duizend en een nachttaferelen zijn rijkelijk voorzien van vrouwelijk schoon met een aantrekkelijke oogopslag en

vooral veel B B en B. De mannen zelf zijn vaak als stoere binken afgebeeld, maar ook hun zelfspot en humor komt geweldig tot uiting in afbeeldingen waarin zij als L. Rozenwater of zelf met de billen (bijna) bloot worden afgebeeld.

foto’s: kopruit Hi-Score Pool en details uit kopruiten van Bazaar, Rocket III, Gigi, Big Valley, Hi-Score Pool en Nip-It

Ine Schramade


Magische EM-klusdagVerstand van zaken, inventiviteit en enthousiasme vormden een prima mix tijdens de EM-klusdag op 21-8.Wetenswaardigheden, technische tips, leuke verhalen én resultaten vlogen ons om de oren.

Bij aankomst waren veel spullen (nog) niet beschikbaar in het clubhuis in aanbouw, maar daar werden genoeg oplossingen voor gevonden. Diverse verlengsnoeren zorgen voor voldoende aanvoer van elektriciteit. In dozen en zakken werd een huis- en tuin- en keukenapparaat gevonden om koffie mee te zetten, dat als alternatief voor een joekel van een apparaat waar geen van de aanwezigen mee om wist te gaan. Ook de ouderwetse filterzakjes werden gevonden. Evenals toiletpapier en vuilniszakken. Een urinoir als enige toiletvoorziening was voor mij als vrouw wel enigszins behelpen, maar ook daar was een mouw aan te passen. De voorraad fris- en andere drankjes in de koeling was overweldigend. Jonathan gaf een ieder die dat wilde een rondleiding langs de kasten, door het gebouw en op het terrein. De plannen voor de keuken, bar en het zitgedeelte werden ook uit de doeken gedaan. Enthousiast geworden voor dit clubhuis in spé gingen we aan de slag met ons aandeel, namelijk het op orde brengen van zo veel mogelijk Elektro-Mechanische flipperkasten. Een fraaie selectie stond reeds als groep opgesteld langs een van de wanden en de meeste kasten waren ook al gepoetst. Ons oog werd volop gestreeld. Echter storingen, zompige flippers en spelelementen die het niet doen zijn bij een mooie kast net zoiets als een vlag op een modderschuit (of een stroopschip). Wij (nou ja, vooral de anderen) gingen dan ook aan de slag om “werkende” en “niet werkende” kasten een probleemloos en lekker fel spel te bezorgen. Henk bracht als kado voor de NFV een exemplaar mee van de laatste versie van zijn reparatiehandleiding voor EM-kasten.

Gewapend met fiberglaspen, schroevendraaiers en soldeerbouten werd er volop gesleuteld. Zo’n fiberglaspen had ik persoonlijk nog nooit gezien. Ik had wel ooit gehoord dat ze handig zijn om lamphouders mee schoon te maken, maar er blijkt heel wat meer mee mogelijk te zijn.

Henk stond voorzichtig een stepper-blad schoon te maken met iets wittigs in zijn hand. Nieuwsgierig als ik ben wilde ik wel eens weten wat dat was. Het bleek een kort stukje fiberglas in binddraad te zijn. Van oorsprong was het een fiberglaspen geweest, maar dan wel danig van uiterlijk veranderd. Ronald liet zijn examplaar zien, en ja hoor die zag er wel uit als een pen. Wat bleek nu ? Henk was de behuizing (de pen) van het fiberglas kwijtgeraakt. Dat werd lastig poetsen want het fiberglas blijkt uit vele losse draadjes te bestaan en, net als bij een kwast, begonnen al die draadjes dan uit te waaieren. Binddraad werd de oplossing.

Ronald heeft erg veel werk verricht, stilletjes schoof hij van de ene kast naar de andere. Het afstellen van contactbladen waren kleine klusjes, maar voor het vervangen van een gebroken contactblad in de “Dealers Choice” en de kapotte spoel bij een teller in de “4 million b.c.” moest hij het hele mechaniek uit elkaar halen.

Edwin, die na zijn werk ook nog even kwam helpen, kon meteen aan de slag met het uittesten van de “4 million b.c.”. Ronald was net klaar met het verhelpen van een aantal fikse storingen in die kast en kon meteen zien dat hij eer had van zijn werk.

Henk liet bij de “Target Alpha” aan Ruud en Niko zien hoe hij een kast op storingen naloopt. Voor een van de gesignaleerde storingen, het niet branden van de rij eindcijferlampjes, moest vervolgens de kopkast open. Na het schoonmaken van de vuile stekker was het probleem niet opgelost. Nu zitten die lampjes nogal weggestopt waardoor ze niet zichtbaar zijn, maar Henk was gelukkig zo wijs om zijn vinger in de gaten te steken waar die lampjes horen te zitten. De hele rij lampjes bleek simpelweg te ontbreken. Dat probleem was dus snel opgelost. Echter niet alles ging net zo vlot. Henk kwam erachter dat de “Hot Shot” zoveel problemen had dat ie wel van een vuilnisbelt leek te komen. Daar gaan nog heel wat uurtjes werk in zitten, maar de kast schijnt het zeker waard te zijn.

Ine Schramade


(advertentie)HET SPEELAUTOMATEN ARCHIEF

Ruil, in- en verkoop van:FLYERS serviceboeken, schema’s, bondsbladen, boeken enz. over flippers, jukeboxen etc.Inlichtingen: HET SPEELAUTOMATEN ARCHIEF Klaas Boomsma Tel/Fax: 058 213 9054 (na 19:00 uur) Mobiel: 06 22 07 64 24 E-mail: [email protected]

Niko hielp mee aan de “Target Alpha” en de “Hot Shot”. Hij heeft het erg leuk gevonden om samen met guru Henk aan een flipperkast te prutsen. En van Ronald anekdotes te horen over merkwaardige storingen, die hij zoal is tegengekomen.Ruud kwam er achter wat het nut is van de isolatoren bij de contactbladen en heeft van Henk geleerd hoe hij de pompbumpers in de “Mariner” feller kon maken. Jonathan ontpopte zich als een geweldige gastheer, sjouwer en touroperator. Daarnaast wierp hij zich ook nog op het slecht functionerend flippermechaniek van de “Big Deal”.

Ik zelf heb me geworpen op het zetten van koffie, opruimen en een beetje poetswerk naast het maken van foto’s. Verder heb ik Henk nog wat nader uitgehoord over het artwork, waaronder de zo genoemde “schaduweffecten” die Gordon Morrison regelmatig toepaste. Ronald wist mij vervolgens te vertellen dat ergens op de kopruit van de “Jackpot” de initialen van (spel-)ontwerper Norm Clark te vinden zijn. De detailfoto’s op speelvelden en kopruiten naar aanleiding dit soort weetjes krijgen te zijner tijd nog een functie. De bij dit artikel gevoegde sfeer- en actiefoto’s spreken mijns inziens voor zich.

’s Avonds, na een hap in de plaatselijke snackbar, werd de stand opgemaakt omtrent de hoeveelheid werk die er nog lag. Een aantal kasten zijn nu evenement-proof. De Shangri-La bleek nog zoveel werk te vragen dat die uit de opgestelde rij kasten werd gehaald en vervangen door de Spirit of 76. De andere kasten bieden voldoende uitdaging voor een volgende klusdag. Henk gaf nog wat speluitleg over verschillende kasten, zodat we die de volgende keer verder uit kunnen testen. Iedereen kon met een tevreden gevoel naar huis.


De van...


Tekst: Gerard van de Sanden Foto’s: Hennie van de Kop

Dat flipperen van alle leeftijden is, dat is door mij bij het bezoek aan Giel en Hennie van de Kop weer eens duidelijk geworden.

In zijn werkzame leven was Giel van de Kop eindredacteur/vormgever bij de Haagsche Courant, een krant die inmiddels is overgegaan in het AD/Haagsche Courant. Inmiddels is Giel een 63 jarige Hagenees, die volop geniet van zijn verdiende VUT. En hoe!

In mijn bescheidenheid vraag ik hem wat hij van mijn geschreven stukjes in de Spinner. Bij het stellen van die vraag schiet mij te binnen dat er mij ook veel vragen worden gesteld over schildersresultaten van “hobbyisten” (Ik ben van beroep huisschilder). En dat ik eigenlijk nooit negatief commentaar geef omdat de meesten hun stinkende best doen en in hun ogen vakwerk leveren wat ze dan graag met anderen willen delen. Deze vraag slaan we dus maar over… Het begin van de liefde voor de flipperkastHelemaal nieuw is de liefde voor de flipperkast bij Giel niet. Pas sinds 2005 is hij echt begonnen met verzamelen maar al zo’n 10 jaar geleden schafte hij een Hulk van Gottlieb aan. Toen ze die goed en wel in huis hadden kwamen ze erachter dat hun zes katten het groene monster zagen als een flinke bedreiging. De katten besloten om de kast massaal te gaan besproeien zodat ze hun territorium eens flink kenbaar maakten bij deze uit de kluiten gewassen Bruce Banner. Om de vrede te bewaren tussen huisdier en hobby is deze kast dan ook snel weer vertrokken. Kast nummer twee werd jaren later gekocht bij Jukeboxshop te Vlaardingen. Een Star Wars `9� van Data East. Science Fiction is een geliefd thema in huize Van de Kop en daarom werd er gereageerd op een advertentie voor een Star Trek: The Next Generation.

Maurice Schouten bleek de man te zijn achter de advertentie en een afspraak was dan ook snel gemaakt. Het enthousiasme van Maurice werkte aanstekelijk. Hij zorgde ervoor dat de terughoudendheid bij Giel verdween. Achteraf kun je zeggen dat dat het moment was dat alles veranderde…. Uiteraard werd de Star Trek gekocht maar vrouwlief Hennie kon maar geen genoegen krijgen van de Medieval Madness van Maurice. Verkopen was niet aan de orde maar er werd afgesproken met Maurice dat hij actief ging zoeken naar een Medieval Madness voor het enthousiaste stel. PerfectionismePerfectionisme is een eigenschap die Giel mee moet torsen in de wereld van de flipperkast en dat wil wel eens in de papieren gaan lopen. Inmiddels is de collectie in drie jaar gegroeid naar 38 flipperkasten. Hun huis heeft behoorlijke en zeker bovengemiddelde afmetingen. Dat geeft je nog wat lucht, maar 38 kasten in een woonhuis?!! Dan moet je een vrouw hebben die de hobby net zo leuk vind als de man des huizes.

Alle kasten zijn in perfecte, en dan ook echt perfecte staat. Is dat niet het geval, dan staat hij op de lijst om vervangen te worden zodra een mooier exemplaar zich aandient.Leuk om te zien dat de kasten door het hele huis verspreid staan met over elke kast een flipperhoes, verkleurd zijn de kasten dus niet en dat zal dan ook niet gebeuren. De collectie en contactenEnkele namen van kasten in de collectie van Giel zijn: Cactus Canyon, Medieval Madness, Monster Bash, Lord of the Rings, Pirates of the Caribbean, World Poker Tour en ga zo maar door.

Big Bang Bar (Nummer 52) is via een lange omweg ook in hun bezit gekomen. Giel heeft de kast uit Amerika over laten

Giel van de Kop


komen, wat voor de nodige stress heeft gezorgd. Amerikanen zijn niet het volk waar Giel met hartenlust zaken mee doet. De arrogantie ten top, want Holland is toch een klein plaatsje nabij Vermont USA. De reactie van de verkoper: Europe, The Netherlands? Waar ligt dat dan en waarom zouden we de moeite nemen om met zo iemand zaken te doen.Eind goed al goed, de Big Bang Bar is voor vele dollars van eigenaar verwisseld en is nu in bezit van een echte liefhebber.Chinezen en Japanners hebben wel de belangstelling van Giel en dan met name de vraag waarom ze echt alles ter wereld hebben gekopieerd maar tot op heden nog nooit een flipperkast. Is dit dan te Amerikaans voor de oosterlingen?

The art of collectingWe staan te kijken bij de kasten en onder een flipperhoes komt een White Water te voorschijn, Un-be-liev-A-Ball wat een mooie kast. Bij navraag kom ik te weten dat dit een project is geweest van NFV-lid Bert-jan Postma. Die heeft de kast weer terug gebracht in een staat waar Bally/Williams in hun hoogtijdagen nog een puntje aan konden zuigen: een New Old Stock (NOS, dus destijds geproduceerd, maar nooit uit de verpakking gehaald) speelveld, een nieuwe NOS plasticset, nieuwe NOS ramps, nieuwe kabinet stickerss, alles nieuw, nieuw, nieuw. Ik heb er een potje op gespeeld maar durfde nauwelijks de knoppen in te drukken.

Bram Stoker’s Dracula is een kast die je of haat of helemaal geweldig vindt. Giel houdt het bij het laatste. Er is een mooi exemplaar in de collectie maar wat doe je als Treasure Cove (USA) er ééntje te koopt heeft staan voor een bedrag van rond de vijfendertighonderd dollar. Juist, dan bega je weer het hele traject met die maffe Amerikanen en zorg je dat je je favoriete kast kan toevoegen aan een line-up om je vingers bij af te likken.

Playing pinballHet spelletje is niet het voornaamste waarom Giel de kasten bezit. Het uiterlijk en het vernuftige ontwerp van zo`n kast is van meer waarde dan het spel op zich.

Hoge ogen gooit Giel dan ook niet op zijn kasten maar als je dan eens op een Twilight Zone speelt en de kast vertoont kuren, tja dan bel je als de wiedeweerga naar Maurice Schouten om verslag te doen van de rare capriolen van de kast. Conclusie; Giel had het eindspel “Lost in the Zone” gehaald en was zo geschrokken van het geweld wat dan vrij komt dat hij zich niet realiseerde dat het onderdeel was van zijn noeste flipperarbeid. Sterns Batman is de laatste aanwinst van Giel en die was twee dagen voor mijn bezoek gebracht. Neus in de Boter? Jawel! Een heerlijk potje op een nieuwe Stern waarvan het geluid ook nog eens goed te horen is, is gelijk aan de krenten in de pap. De Tip van Giel: begin je net met flipperen en weet je nog niet wat voor kast je wil, ga dan eens langs bij Silverstone in Zwanenburg en speel alle kasten eens. Na afloop heb je waarschijnlijk wel een keus kunnen maken.


Scan: Metro editie Rotterdam, 12-9-2008

Flipperen in de media


BekendeNederlandseFlipperaars

Pieter Vink (PVK)

Als jonge jongen wilde ik graag vuilnisman worden omdat in mijn belevings-wereld vuilnismannen alleen op vrijdag werken, althans bij ons dan. Niet wetende dat ze de overige dagen in andere wijken hun werk moesten doen.

Scheidsrechters daarentegen fluiten maar één wedstrijd in het weekend en in sommige gevallen een doordeweekse wedstrijd. Dan blijf er veel tijd over voor andere dingen waaronder een interview met deze razende reporter voor het clubblad de Spinner.

Maar niets blijkt minder waar. Pieter Vink is een druk man. Naast zijn scheidrechters werkzaamheden is hij ook PR medewerker van de KNVB (Koninklijke Nederlandse Voetbal Bond) en scout hij jong scheidsrechterstalent. Daarnaast geeft hij ook lezingen en is voor zijn werk vaak in het buitenland.

Onze 1e afspraak dateert alweer van 17 maart dit jaar die door een tussenkomende scouting van Pieter niet door kon gaan. Sindsdien hebben we nog regelmatig contact gehad maar een vervolgafspraak was er nog niet van gekomen.

In september 2008 is het dan zover, op de koffie bij de familie Vink. Het voorbereidende werk dat ik in maart had gedaan kan voor een deel de prullenbak in want Pieter zijn ster is rijzende sindsdien. Had ik toen nog groots willen uitpakken met een Champions League wedstrijd tussen Barcelona en Celtic die Pieter mocht fluiten, nu heeft hij een Europees Kampioenschap (EK2008) op zijn palmares staan en mocht hij afgelopen week bovendien Chelsea- Bordeaux fluiten.

Pieter Vink is woonachtig in Noorwijkerhout, waar hij en zijn gezin graag geziene dorpsbewoners zijn. Vrouw Iris en dochter Anne zijn Pieters rustpunt in de hectische wereld van


de voetballerij. In hun ruim en modern ingerichte huis werd ik zeer gastvrij ontvangen met een bakkie koffie dat uit een apparaat komt waar George Clooney wel wegwijs mee is (Nespresso).

Pieter en Iris nemen een wijntje en het gesprek loopt snel uit tot een gezellig onderonsje want wat blijkt; niet Pieter is de fanatiekste flipperaar in huis maar dat zijn vrouw en dochter en die weten heel wat te vertellen over hun flipperkast: de Demolition Man. De Grand Champion score is dan ook in handen van Iris en de plaatsen 1 t/m 4 zijn voor dochter Anne. Vragend naar Pieter zijn initialen, mocht hij die ooit mogen invullen, brengt een grote glimlach op de gezichten van de vrouwen in het gezelschap.

Pieter had het voornemen om, als ze ooit de ruimte zouden hebben, er dan een flipperkast moest komen maar Iris zag dat in eerste instantie niet zitten. Achteraf blijkt wel dat Pieter zijn doorzettingsvermogen een goede zet is geweest. Zoals velen onder ons is de liefde voor de flipperkast ontstaan in de jeugd van Pieter. Zijn ouders namen de vijf kinderen van het gezin Vink vaak mee naar Hommerson in Scheveningen waar je in de jaren zeventig en tachtig kon kiezen uit tientallen flippers. Spelletjes waren sowieso een favoriete bezigheid in huize Vink. Zijn dienstverband bij de politie te Amsterdam ( 1� jaar Amsterdam en 8 jaar Noordwijk) hebben hem ook regelmatig op de meest kleurrijke flipperlocaties gebracht.

Via NFV-lid Arie Pijl is het gezin aan hun eerste flipperkast gekomen. Aangezien Arie familie heeft wonen in hetzelfde dorp als Pieter, was Arie bereid om de kast af te leveren en het eventuele onderhoud te plegen. Het enthousiasme van Arie heeft Pieter doen besluiten om lid te worden van de NFV. Nu is Arie geen voetballiefhebber en hij had pas na een aantal bezoeken door dat Pieter een scheidsrechter van de KNVB was…

Staan er flipperkasten in VIP ruimtes in de grote voetbalstadions in Europa? Het is helaas een vraag waar Pieter negatief op moet antwoorden. Niet één stadion heeft een flipperkast waar je je even op kan afreageren als het spelletje met de bal je even te veel wordt. Kopenhagen Airport heeft wel een VIP ruimte waar een Addams Family en een Safe Cracker staan en als Pieter daar is dan moet hij de nodige moeite doen om een spelletje te kunnen spelen want het is schijnbaar zeer populair onder de happy few.

Menig prof voetballer zal naar Pieters mening ook in het bezit zijn van een flipperkast en hij biedt dan ook aan om wat lobby werk te verrichten om te informeren naar mogelijke potentiële “bekendevoetballersflipperkastbezitters”.

Pieter is zeer geïnteresseerd in de scheidsrechters perikelen van de NFV tijdens wedstrijden (DPO, EPC enz.). Aangezien ikzelf regelmatig als scheids fungeer tijdens wedstrijden leg ik hem wat situaties uit die in het verleden zijn voorgekomen tijdens belangrijke wedstrijden. Pieter hoort vol ongeloof aan dat de spelers een zeer grote invloed kunnen hebben op beslissingen van de scheidsrechters. Hij geeft aan dat als hij daar zou staan dat zijn beslissing bindend zou zijn en er geen discussie mogelijk was, waarop ik hem antwoordde dat mòcht Pieter tijd hebben, ik hem er graag bij zou zien als scheids op het DPO 2009.

RankingUiteraard verleid ik Pieter tot een Head to Head potje voor de NFV Ranking op zijn Demolition Man. Pieter is zeer fanatiek, maar het thuisvoordeel helpt Pieter niet aan de overwinning. Zodoende ga ik met een aantal rankingpunten op zak richting huis.

Wat als een kort bezoekje gepland was, werd door het enthousiasme van beide kanten ietwat langer, waardoor de familie Vink na mijn vertrek pas rond 21.00 uur van het avondmaal kon genieten. Gezelligheid kent geen tijd bij de familie Vink: mijn excuus voor het plakken ;-)


Allereerst: kunnen jullie jezelf introduceren en uitleggen wat jullie doen?Mike - Ik ben degene die het speelveld ontwerp doet en hou me met alles bezig dat met het houtwerk van CPR van doen heeft. Zowel Kevin als ik samen besluiten als directie de strategie, maar heel natuurlijk zijn wij in functionele rollen gekomen, die afzonderlijk zijn, zodat wij niet hetzelfde doen. Ik doe al het CAD (computer aided design) ontwerp, doe alle houtbewerking, en beheer alle aspecten van de assemblage van onze speelvelden. Ik werk ook met onze laser CNC machine, die voor onze plastic producten wordt gebruikt. Het laten produceren van alle materialen en het management van de leveranciers, doe ik ook. Ik veronderstel dat ik de meeste voorbereidende productieaspecten van de winkel doe, terwijl Kevin de meeste zaken na de productie behandelt.

Kevin - Mijn belangrijkste taak is het grafisch ontwerp van CPR. Dus dat betekent dat ik al het printwerk onder mijn hoede heb. Dit houdt dus in dat ik me met de plastics en kopruiten bezig houdt, terwijl Mike speelvelden doet. Ik behandel ook het clearcoaten van speelvelden, het runnen van de website, het coördineren van het artwork team en de logistiek van verzending en tussenhandelaren van onze producten. Samen zorgen we ervoor dat CPR gerund wordt.

Leg eens uit hoe jullie in het maken speelvelden en onderdelen zijn begonnen. Jullie begonnen in 2004. Het eerste project was Fathom speelvelden. In 2005 volgden Centaur speelvelden. Als ik het programma voor 2008 bekijk zie ik een overvloed aan projecten. Speelvelden, kopruiten, plastic sets. Hoe komt het dat er nu zo veel meer producten worden uitgebracht dan voorheen?Mike - Tja, ik ben om twee redenen onderdelen gaan maken. Ik had een vriend die een speelveld wilde maken, maar hem dat maar niet lukte. Ik ben hem dus maar gaan helpen. Daarnaast wilde ik ook onderdelen maken voor mijn eigen kasten, maar ik kon er maar niet aankomen. Het enige

Interview

Stel: je houdt van flipperen en hebt zelf een paar flipperkasten thuis staan. Je ontdekt hoe je je flippers mooi kan maken en voor je het weet vertroetel je je flipperkast als een heilige koe. Alleen is dat ene plastic gebarsten, of is de kopruit niet zo mooi. En dat speelveld heeft ook betere tijden gekend. Het liefst breng je je flipperkast in topconditie, maar waar vind je tegenwoordig nog de juiste onderdelen? Goed nieuws: Kevin Wayte en Mike Purcell maken onder de naam Classic Playfield Reproductions sinds 2004 reproductiespeelvelden, plastics sets en kopruiten voor flipperkasten. Na een moeizame start werd de werkwijze omgegooid en sindsdien worden met regelmaat nieuwe reproducties aangekondigd. Momenteel legt men de laatste hand aan speelvelden voor Xenon. Voor het Spinner Magazine beantwoorden Mike en Kevin graag wat vragen.

Interview: Jonathan JoostenVertaling: Winfred de Ruijter / JJ

Foto’s: www.classicplayfields.com


alternatief was dus zelf maken. Na het beëindigen van het eerste project (Fathom speelveld) was ik er helemaal klaar mee en wilde voorgoed opgeven. Maar Kevin benaderde me en zijn aanstekelijke enthousiasme leidde ertoe, dat ik een ander speelveld ging maken…. maar alleen als wij onze eigen apparatuur zouden kopen en zouden stoppen met de uitbesteding van productiewerk. Immers, met uitbestede productie konden we de gewenste kwaliteit en timing niet garanderen.

Kevin - Ik ben het helemaal met Mike eens. Terugkijkend, was de beslissing om het zo te gaan doen, de beste ooit. Het was een spannende tijd in het begin, alleen al vanwege de enorme uitgaven aan apparatuur, maar ook de leercurve om het materiaal te bedienen. Je hebt veel tijd en geduld nodig. Gelukkig hadden wij het allebei.

Mike - Voor wat betreft producten, hebben we nu meer in het assortiment omdat aanvankelijk Kevin en ik alles alleen deden. Nu bestaat CPR uit heel wat grafische vormgevers, zodat het arbeidsintensieve proces van grafisch ontwerp verspreid is onder heel wat experts. Wij kunnen ons dan op de echte productie richten. Het kostte ons bijna drie jaar om erachter te komen dat zonder een constante stroom van goed grafisch ontwerp, er geen mogelijkheid was betaalbare nieuwe onderdelen uit te brengen.

Jullie zijn met het reproduceren van speelvelden begonnen, maar nu ligt de nadruk op plastics. Zijn daar bepaalde redenen voor? Mike - Speelvelden slokken veel tijd op. We werken altijd wel aan een speelveld, maar het kost al bijna een uur op de CNC machine om een speelveld uit te snijden! Dan komt er nog eens 45 minuten aan het lijmen van de inserts bij, 3 dagen om de lijm goed te laten drogen, plus nog eens 30-50 minuten om het speelveld behoorlijk te schuren. Dan moet het speelveld voorbereid worden voor de inktlaag, dit kost ook weer tijd. De investering in tijd en geld is enorm. Daarnaast blijven we continue op zoek naar verbeteringen.

Mike - Voor wat betreft de andere producten: de productie van plastics neemt veel minder tijd en moeite in beslag. En veel minder risico, dan zoals bij het maken van een speelveld. Als het grafische ontwerp klaar is, dan kost de productie van een hele set maar een uurtje. En als er een foutje bij de productie wordt gemaakt, pak je gewoon weer even nieuw materiaal. Dat moet je bij de speelveldproductie natuurlijk niet verwachten. Kevin - De productie van plastics en kopruiten, hebben we nodig om zowel mij als de machines te benutten, wanneer Mike met de speelvelden bezig is. Dan staat de printapparatuur tenminste niet stil.

Op het artwork van speelvelden, plastics en kopruiten rust meestal copyright. Hebben jullie toestemming nodig om reproducties te maken? Zo ja, was/is het moeilijk om deze toestemming te krijgen? Zijn jullie vrij om van elk merk repro’s te maken of zijn er beperkingen?

Mike - Licenties zijn vandaag de dag overal voor nodig, maar in het bijzonder bij

flipperkasten geldt dat heel duidelijk. Overtredingen worden vervolgd, dat is immers ook het recht van de licentie-eigenaren. Wij hebben goede ervaringen, en op dit moment regelingen met Bally, Williams, Gottlieb, Data East en Stern. We zijn behoorlijk compleet dus. Voor ‘third party licenses’ heb je de toestemming van één van

bovengenoemde EN van de derde partij nodig, bijvoorbeeld Playboy.

Kevin - De moeilijkheid in het krijgen van wettelijke toestemming om de

‘third party licenses’ te krijgen, zit ‘m voornamelijk in het vinden van de

licentiehouders. Wij hebben tot nu toe mazzel gehad. Je kunt niet zomaar de vicepresident van grote bedrijven telefonisch blijven stalken...

Uit jullie website begreep ik dat jullie ontwerpers zelf de projecten kiezen waar ze aan mee willen werken. Dat kan resulteren in projecten waar weinig vraag naar is. Hoe werkt dat?Mike - Ontwerpers kunnen inderdaad zelf kiezen. Dat past in onze nieuwe manier van werken. Onthoud dat we uiteindelijk hobbyisten zijn. Maar, we bespreken dit met hen voor ze aan een project beginnen en wij moeten voorrang geven aan het maken van producten die beter lopen.

Kevin - De afspraak die we met onze ontwerpers hebben gemaakt, is dat hun ontwerp altijd gebruikt zal worden. Wanneer de projecten door de ontwerpers worden gekozen, bemoedigen wij het werken aan ontwerpen waar ze persoonlijk ook zin in hebben. We kiezen dan datgene uit, waaraan het meeste behoefte bestaat.

Wat als jullie ontwerpers het originele artwork willen verbeteren of willen wijzigen? Wordt dat toegestaan? Dat kan interessant zijn… Mike - Absoluut. Wij waren altijd gewend om het origineel zo goed mogelijk na te maken. Maar soms zitten daar gewoon fouten in of kan het beter.

Kevin - Zodra ontwerpers die extra vrijheid hadden ontdekt, pakten ze die met beide handen aan! De rechte lijnen kunnen rechter worden gemaakt, de vormen kunnen worden verbeterd, de kleuren kunnen worden verbeterd.

Toen jullie begonnen, kwamen jullie waarschijnlijk veel problemen tegen. Welke problemen zijn jullie tegengekomen en kunnen jullie ze nu vermijden? Wat hebben jullie geleerd?Mike - Iedere keer wanneer we een nieuw project beginnen, passen we de learnings toe van het laatste project. De meeste problemen vergen enkel tijd, bijvoorbeeld hout voor speelvelden. Wij vergeten vaak dat het hout als een grote spons werkt. De dikte van het blad varieert met de luchtvochtigheid en temperatuur. Wat we ook altijd doen, is dat we over een speelveld voelen om onvolmaaktheden te ontdekken. Na elke bewerking. Pas


als het echt helemaal OK is, wordt het geclearcoat. Snelheid is geen factor in het productieproces. Daar is niet elke klant blij mee, maar als uiteindelijk het eindresultaat bij hen arriveert is iedereen meer dan tevreden.

Kevin – De games hebben meestal al 15–20 jaar er op zitten zonder nieuw speelveld. Als het dan 8 maanden duurt om een nieuw speelveld te maken, in plaats van 4, is dat maar een kleine factor in het ‘leven’ van een flipperkast. We proberen projecten goed te timen, maar soms lopen de dingen anders dan je had gepland. Een clearcoat laag kan het printwerk eronder beschadigen, een clearcoat kan onacceptabel blijken, machines kunnen kapot gaan, buizen voor de laser kunnen kapot gaan, voedingen kunnen kapot gaan en soms raken onderdelen als inserts op omdat de oorspronkelijke bestelling bij de fabriek maar voor de helft is geleverd. Alleen dat laatste alleen kan een vertraging van �-3 maanden betekenen. Los van dit soort akkefietjes kunnen we met volle zekerheid stellen dat we proces om speelvelden te maken tot een ware wetenschap hebben gemastered. En we leren nog steeds wat er beter kan en hoe.

Zijn licentiehouders betrokken bij de kwaliteiotscontrole van jullie producten, of doen jullie dat zelf?Mike – Ik heb een theorie. Als je rotzooi maakt en verkoopt doe je dat nooit lang. Niemand wil matige onderdelen kopen en pinheads als groep vergeven je dat niet zo snel. We doen onze eigen kwaliteitscontrole. Kevin is heel rigoreus om te bepalen wat een ‘first’ en wat een ‘second’ kwaliteit is. Ik heb gelukkig dezelfde precisie om te waken dat speelvelden voor hun tijd verscheept worden.

Kevin – Rigoureus? (lacht) Ik denk dat als het op printwerk aankomt ik foutjes zie die een hoop mensen zouden missen. Ik ga door de hele productie heen om te bepalen wat firsts en seconds zijn. Wij verkopen firsts. De seconds worden

opgeslagen en komen alleen in aanmerking voor verkoop als er echt geen firsts meer zijn. De printkwaliteit neem ik bijna persoonlijk op en om die reden worden seconds ook niet voor de volle prijs verkocht. Mensen die een second kopen zien vaak niet wat er mis mee is, maar ik zie het en daarom gaan ze met een flinke korting weg. Mike en ik hebben een soort ‘running joke’: ‘spot de imperfectie’ is een spelletje wat we vaak spelen. Meestal als een speelveld weer in een gereviseerde flipperkast zit zodat het moeilijker wordt om de foutjes te vinden.

Is de markt voor reproducties niet erg klein? Ik bedoel, de meeste klanten zullen verzamelaars zijn. Het is leuk om dit als hobby te doen, maar uiteindelijk wil je toch quite spelen of wat geld verdienen?Mike – Dat zou je wel denken he? Nee, serieus voor mij is dit echt 100% hobby. Het is de enige manier om aan onderdelen te komen voor mijn eigen flipperkasten en die van vrienden van me. Ja, het is een kleine markt. Soms maken we van een bepaald product er maar een paar dozijn of zelfs minder. Ja, de aanschaf van de benodigde apparatuur om de parts te kunnen maken was prijzig, maar of ik winst zou maken, daar was ik niet mee bezig. Hoeveel jongens halen winst uit de golf cursus die ze volgen? Ik heb gewoon een andere hobby. Vroeger knapte ik oude flippers op. Nu maak ik onderdelen om oude flippers mee op te knappen. Daarnaast zou je de gezichten van mijn vrienden eens moeten zien als ik ze mijn big freaking laser in mijn kelder laat zien :) Het is het ultieme gereedschap!

Kevin – We wisten dat het jaren zou duren om de apparatuur af te betalen. Hieraan beginnen doe je alleen als je een lange termijn visie hebt. Er gaat echt honderden en honderden en honderden uren per jaar in zitten die je er in moet stoppen anders werkt het niet. Het is net als een band beginnen. Je kan er voor kiezen om met een paar drums en versterkers in je garage te klooien, of je pakt het goed aan en je werkt aan een goede podium act, touren, publieke handtekeningen sessies en alles professioneel benaderen, maar niet tekenen bij een grote platenmaatschappij. Dat is wat wij eigenlijk doen. Het is nog steeds leuk en we zijn vastbesloten om er nog jaren in te stoppen tegen een salaris wat je normaal gesproken in een fastfood restaurant verdiend. Veel groter zullen we ook niet worden. Door de groei van producten houden we het vast ook lang vol, ondanks dat het om een relatief kleine groep hobbyisten gaat.

Verschillende flipperkasten hebben 3D gevormde plastics. Gaan jullie daar ook nog mee aan de slag?Mike – Van zijn levensdagen niet. We hebben onze handen al vol en gelukkig zijn er andere bedrijven die dat veel beter kunnen en ook al doen.

Kevin – Er zitten iets van 1� speelvelden in de pijplijn die bijna productie klaar zijn (art is af, de materialen zijn er, de lijst van kopers groeit). Maar we kunnen er maar 1 tegelijk maken. Ik zou willen dat we ze allemaal tegelijk konden doen, maar het is een traag proces. Nu hebben we een goede constructie om plastics en kopruiten tussen de speelvelden door te doen. De gedachte aan 3D gevormde plastics, nee daar is geen tijd voor en buiten onze mogelijkheden.

Werken jullie nog steeds vanuit huis en betekent dit dat alle projecten in jullie vrije tijd worden gerealiseerd?Mike – Yep, ik werk nog steeds vanuit huis en dat blijf ik ook doen. Zoals ik al aangaf is het een hobby en het enige wat ik aan een hobby kan besteden is mijn vrije tijd. Ik heb een goede baan die ervoor zorgt dat ik de rekeningen kan betalen en het mogelijk maakt om de apparatuur te bekostigen die we nodig hebben om de onderdelen te maken. Ik ben zelfs bang dat de lol snel verdwenen zou zijn als CPR een fulltime, winstgevende onderneming zou worden.


Kevin – Als je de apparatuur uit onze huizen zou halen en onderbrengen in een fabriekspand, zou dat een hoop consequenties hebben. Als ik dan ineens een paar uur per dag beschikbaar ben moet ik eerst mijn schoenen aantrekken, in de auto stappen en ergens heen rijden om aan een project te werken. Het gemak om aan een project te kunnen werken door enkel de trap naar beneden te lopen is onbetaalbaar.

Jullie hebben verschillende items gemaakt voor Banzai Run. Ik was verrast dat jullie het displayruitje juist niet gedaan hebben. Was daar geen vraag naar?Kevin – Dat displayruitje hebben we inderdaad niet gedaan. Soms is het gewoon toeval dat je voor een bepaalde kast verschillende items maakt. De Banzai Run onderdelen werden gemaakt op een moment dat we echt alles konden oppakken. Er was nog geen team van graphic artists bezig met projecten, we deden toen alles nog zelf. Een aantal Banzai liefhebbers kwam met professionele scans aanzetten en daar hebben we gebruik van gemaakt.

Mike – In 2006 en 2007 hadden we niets om handen, de machines stonden stil. Als er dan een mogelijkheid langs komt om iets op te pakken… The Banzai fans vulden dat gat heel mooi op.

Stel, één van onze leden is geïnteresseerd om ook bij te dragen als graphic artist. Wat moet iemand doen om aan boord te komen?Kevin – Stuur me een mailtje en laat weten wat je zou willen tekenen. Er zijn geen formulieren om in te vullen. Ik vertrouw er op dat als iemand me benadert die persoon over de juiste skills beschikt. Tot nu toe was dat zeker het geval. Ik moedig alleen niemand aan om een speelveld te reproduceren in de komende 3 jaar, want daar hebben we nog genoeg voor op de plank liggen. Natuurlijk mag iemand een speelveld reproduceren als ze er mee akkoord gaan dat we er pas in 2011 tijd voor hebben om het in productie te nemen. Op dit moment zijn plastics en kopruiten erg welkom. Daar kunnen we er 20-40 per jaar van maken, dus dat soort artwork is nodig en kan snel geproduceerd worden.

Mike – Voor de lezers die niet bekend zijn met ons Art concept: we verwachten geen vrijwilligers. Het concept is zo ook niet opgezet, hoewel de meesten in het Art Team werken zonder beloning. Voor de meesten is de beloning niet eens de eerste of tweede reden om bij te dragen met hun talent. Natuurlijk zorgen we ervoor dat de artiesten beloond worden voor hun werk. Het eindresultaat komt altijd weer bij de artiesten terecht. Hoe artiesten beloond worden hangt helemaal af van wat ze willen tekenen en dan bespreken we de mogelijkheden graag.

Kevin – Onze artiesten worden ook een beetje bekend. Ze kunnen een stukje flippergeschiedenis claimen als de maker van een bepaalde reproductie. Daar mogen ze ook alle credits voor krijgen. Mike en ik zijn maar een paar hamsters in de kelder die bedolven worden onder zaagsel en inkt. De magie van de reporducties zit hem in het artwork. Dus petje af voor het team, want dankzij hen is het mogelik om de hobby te verbeteren. Ik heb altijd geloofd dat deze mensen binnen 5-10 jaar bekende namen zullen zijn binnen de hobby als pioneers die ons prachtig werk geleverd hebben. Het mogen dan reproducties zijn, maar er gaan wel honderden uren in zitten met hetzelfde oog voor precisie zoals de originele artiest in het artwork stopte. Ze verdienen alle lof en respect. Ik hoop dat ze dat de komende jaren ook krijgen.

Meerover de reproducties van CPR is te vinden op hun website: www.classicplayfields.com.

Reproducties momenteel op voorraadBanzai Run backglass

Banzai Run plastics set + extra’sBlack Hole playfield glass

Black Knight 2000 plastics set + topperBlack Knight playfields set

Captain Fantastic plastics setComet plastics set

Cyclone plastics set + topperEight Ball plastics set

F14-Tomcat plastics setFlash kopruit

Haunted House playfield glassHigh Speed plastics set + topper

Lost World plastics setParagon plastics setPinbot mini playfield

Silverball mania plastics setTaxi plastics set

7/8” plastic protectorsNylon rollover stars

Zie ook: http://classicplayfields.com/store.html

Eerdere projecten (uitverkocht)Black Knight plasticset

Centaur speelveldELVIRA and the Party Monsters plastics set

Fathom speelveldFlash Gordon plastics set

Flight 2000 kopruitFlight 2000 plastics setHaunted House kopruit

Mermaid speelveldPinbot plastics set

Playboy plastics setWorld Cup Soccer plastics set

Xenon plastics set

Toekomstige reproductiesBABY PAC-MAN plastics set

BLACK KNIGHT 2000 backglassBobby Orr POWER PLAY plastics setBOBBY ORR POWER PLAY playfield

CATACOMB plastics setCFTBL Enhanced Speaker Panel (co-op with PinBits)

CYCLONE playfieldDINER plastics set

Earthshaker playfield, plastics setEmbryon plastics set

FLASH GORDON double playfieldFLIGHT 2000 playfield

GETAWAY High Speed II plastics setGORGAR plastics setHIGH SPEED playfield

JOUST head-to-head double playfieldMARS GOD OF WAR backglass

MEDUSA plastics setMETEOR plastics set

NINE BALL playfield, plastics, backglassPARAGON backglass

Playboy playfieldSeaWitch plastics set

SEAWITCH playfield, backglassSPACE SHUTTLE backglass, playfield, plastics set

STAR TREK NEXT GENERATION plastics setTALES FROM THE CRYPT plastics set

The Machine BRIDE OF PINBOT Plastics SetWHIRLWIND playfield

XENON playfield artwork


Een mooie toepassing van de reproducties van Classic Playfield Renovations is terug te vinden bij René Timmer van Hyperballs.com. De flippercollectie van René is om door een ringetje te halen. De afgelopen maanden ging een lang gekoesterde droom in vervulling: een Black Knight in verzamelstaat. Al moest René er wel het nodige voor doen. Hieronder volgt zijn verhaal met foto’s van de restauratie.

Welk jaar zal het geweest zijn. 1983, 1984? Moeilijk te zeggen, time travels fast. Het was in ieder geval in het midden van de jaren tachtig dat het dorp waar ik woonachtig was, kennis maakte met een nieuw fenomeen. Er opende zich een amusementshal. De conservatieve politiek vond het vreselijk en procedeerde tot in de jaren ‘90 tegen de toenmalige eigenaren als inzet de sluiting van het geheel. Ik, als nieuwsgierig jongetje van ongeveer 16, vond het geweldig en bracht menig uurtje (eveneens tot in de jaren ‘90) achter de knoppen door.

Aanvankelijk ging mijn interesse uit naar de kort daarvoor ontdekte wereld van de arcade spelen. Het was de tijd van Space Invaders en Boulderdash (C 64). Nieuwe werelden vanuit een onbekend perspectief. Tot voor kort alleen bij de plaatselijke patatboer, vanaf dat moment zonder mayonaise netjes naast elkaar in de amusementshal. Keuze uit maar liefst vier apparaten, wat een weelde. En dat voor slechts één gulden. Tegenover deze games bevond zich een opstelling met enkele flippers. Één van deze flippers, je raadt het al, was de Black Knight. Niet de BK 2000, de versie uit 1989 maar de eerste uit 1980. Het is deze flipper geweest die voorgoed de liefde voor de stalen kogel heeft gebracht.

Waarom was deze kast zo bijzonder? In de toenmalige tijd was het een pinball met zeer veel flow. Met Steve Ritchie als ontwerper kan dat natuurlijk niet anders. Iedere speler die voor het eerst de bal afschoot kreeg dit direct in de gaten: via de plungerlane naar het tweede speelveld niveau rechtsboven in, tussen de bovenste twee flipper in via de ramp naar het onderste deel en vervolgens tussen de onderste twee flippers terug in de trough. En dat zonder ballsave. Geen lieverdje dus, opletten! Black Knight was één van de eerste flippers met spraak. Een beperkte woordenschat, maar duistere teksten als: “I will slay you” spraken tot de verbeelding. Het speelveld kende zoals geschreven twee niveaus, ook een van de eersten op de markt. Dit speelveld in combinatie met de kopruit had een bijzondere uitstraling vanwege de felle kleuren en het mystieke thema.

Net zo bijzonder was de introductie van Magna-save, een mogelijkheid om een drain via de outlanes links of rechts te voorkomen. Met behulp van twee extra flipper knoppen werden twee krachtige magneten bediend welke vervolgens de nodige verbazing aan de andere kant van het glas teweegbrachten.

De doorgewinterde Black Knight speler speelde liever niet alleen. De winnaar van een twee of drie spelers kreeg een leuk cadeautje. Gedurende tientallen seconden kreeg deze speler een multiball aangeboden waarbij deze wel even de moeite moest nemen om ze handmatig af te schieten.....

Zeer lang heb ik gezocht naar een exemplaar in verzamelstaat. Tegen beter weten in eigenlijk. Speelvelden welke in deze tijd zijn gemaakt, hebben twee nadelen ten opzichte van latere velden: ten eerste is de bescherming van de lak bedroevend, ten tweede is er veel, zeer veel op gespeeld. De kopruit is altijd slecht. Het schijnt dat men destijds bij het produceren van deze ruiten een verkeerd procédé heeft gevolgd waardoor de verf snel is gaan bladderen. De elektronica is voor wat een aantal componenten betreft aan het einde van haar levensduur. Tel daarbij op dat deze flippers in de loop der tijd vele malen zijn verhuisd. De sporen hiervan zijn terug te vinden in vele kabinetten.Kortom, een kansloze zaak zo leek het.

Black Knight rides again

René Timmer


Groot was mijn vreugde toen ik vernam dat Classic Playfield Reproductions de Black Knight speelvelden in reproductie nam. Uiteraard heb ik direct ingetekend en driekwart jaar later kwam een gelimiteerde uitvoering (nr. 34 van 35) in mijn bezit. Het werk kon gaan beginnen...

Inmiddels had ik een behoorlijke ervaring opgedaan met playfield swaps en dergelijke, maar dit project heeft mij voldoende uitdagingen opgeleverd. De flippers van Hyperballs behoren er niet alleen goed uit te zien, mijn streven is om deze ook als nieuw te laten spelen. Een dotmatrix of system 11 in deze staat te krijgen is redelijk eenvoudig vergeleken bij de energie die het kost om een Black Knight op deze wijze aan te pakken.


Het speelveld is voorzien van onder andere vier nieuwe flipper units. De originele, dus met de coilstop vast aan de grondplaat. Nieuwe plastics (repro, eveneens van CPR), rubbers, posts, coilsleeves, diodes, spoelen waar nodig et cetera. Uiteraard alles getumbled (nieuw woord?), gepolijst en op andere wijze verzorgd.

Het kabinet is volledig aangepakt. De kapotte verbindingen zijn opnieuw gelijmd (ja, daar heb je die grote lijmklemmen voor nodig). De siderails is verwijderd. Geschuurd, gepolijst en weer aangebracht. Tussendoor is het kabinet vrij gemaakt van krassen, deuken, gaten en de originele print. Met behulp van sjablonen is de print opnieuw aangebracht. Dit leek mij aanvankelijk eenvoudig te doen, viel in de praktijk echter tegen. Na het aanbrengen was er nog het nodige te corrigeren.

Terwijl ik volop in dit project zat, begon de kopruit steeds meer de imiteren. Volgens Black Knight begrippen was dit een uitstekend exemplaar, volgens mijn normen echter werd deze steeds slechter. In 1996 heeft Williams opnieuw de Black Knight kopruit in productie genomen. Een aantal van deze ruiten (nieuw, in de verpakking) zijn in het bezit gekomen van een Amerikaanse handelaar/verzamelaar een kopruiten. Deze heeft onder zachte (financiële) dwang afscheid moeten nemen van een van zijn kindjes.

Om een lang verhaal kort te maken, uiteindelijk is het geluk om een Black Knight in een schitterende staat in mijn gameroom te krijgen. Voor sommige jeugdliefdes geldt dat het weerzien na lange tijd een teleurstellende ervaring kan zijn. Het aanschouwen en de spelen van de exemplaar bewijst dat het tegendeel ook mogelijk is.


Restauratie: Redding van een Laser Ball (Williams, 1979)

Richard Baan

Een oproep op het forum voor een Laser Ball: opknapper of sloper. In zeer slechte staat, wist niet of de kast iets deed, moest binnen een week weg zijn of anders zou de kast gesloopt worden. De bijl er in en de onderdelen los verkocht. Een ‘krattie bier’ was al geboden door iemand. Even later is het als volgt opgelost: Bas Vis zou de kast kopen en door mij laten renoveren. Dan zou de kast gedoneerd worden aan de NFV.

Eerst hebben we de kast opgehaald, de verf aan het cabinet bladderde er van af, de kopruit was ook hier en daar beschadigd. Het speelveld had, in Marktplaats-jargon, “normale gebruikssporen” zoals ballswirl, blank hout waar ooit eens verf had gezeten, etc. De kast was al een keer aangezet en startte op. Ook de displays waren in orde.

SpeelveldIk heb eerst het speelveld maar eens onder handen genomen. Ik had al � verkoolde spoelen gezien en � geëxplodeerde transistors. Die zullen wel van de spoelen geweest zijn.

Eerst heb ik het speelveld schoongemaakt. Met een wonderspons van de Kruidvat is het meeste ballswirl weggewerkt, daarna heb ik de beschadigingen met merkstift bijgewerkt. Bij de rechter slingshot zat een dik plak rubber om een kuil in het hout op te vullen. Daar heb ik geprobeerd de tekening zo goed mogelijk te herstellen. Je ziet het nog wel, duidelijk zelfs. Er waren delen hout helemaal kaal, maar het is beter dan het was.

Vervolgens is het hele speelveld bedekt met boeklon om verdere schade te voorkomen.

Andere mankementjesDe GI van het speelveld deed niets, een weggesmolten kroonsteentje was daar de oorzaak van. Tevens deed 1 kolom van de lampmatrix het niet. Een transistortje vervangen en dat was ook al weer klaar. Een batterijhouder geïnstalleerd, netjes naast de print gehangen zodat er geen zuur van een lekkende batterij over de print zal gaan. Het is officieel niet eens zuur wat er uit een batterij komt, maar wat er wel uitkomt is net zulke troep.

EOS contacten zijn vervangen, lampjes en contacten schoongemaakt en bijgesteld. Een paar spoeltjes en bijbehorende transistors. Van de flitsers in de kop (goed hè, voor een kast uit 1979…) waren er � defect. Na ze vervangen te hebben deed 1 het niet en de andere was superfel. Die � stonden in serie, en er was een lamphoudertje waar een kortsluiting in zat. Dan staan ze daardoor ook niet meer in serie.

Het soundboard deed het niet. Na de rom schoongemaakt te hebben deed die het ook weer. De pootjes van die rom waren helemaal zwart en maakte slecht contact in het voetje. Er zit zelfs een schakelaar op het soundbord om te kiezen tussen de pingelmode en de ge-avanceerde sound. Oftewel een keuze tussen bliepjes of geruis. Tja, het is wel een kast uit 1979…

Het snoer had een stekker waar de aardedraad niet van was aangesloten, waarschijnlijk door iemand die dacht dat die 3e draad geen zin had. Je zou moeten weten hoeveel er geschreven is over de functie van een aarde… Maargoed: hij werkte er inderdaad wel om.

Histor - “Laserball rood”Het cabinet was er het ergst aan toe. Het was zo erg dat de verf er af bladderde, en als je de kast aanraakte was je hele hand rood van de verpulverde verf. Dat kwam omdat de kast vochtig heeft gestaan, en dat vocht is overal in het cabinet getrokken. In overleg met de NFV heb ik voorgesteld om de kast compleet over te verven. Helaas is daarmee wel de tekening verloren gegaan. Een laag grondverf en � lagen Histor – 6728, beter bekend als “Laserball rood”.

SpeluitlegHet is een kast uit 1979, een widebody (even breed als de kop, dus breder dan Indiana Jones) en hij speelt ook als zodanig. Het is niet de leukste kast in zijn tijd en persoonlijk vind ik hem ook niet mooi.

Lanes / starsAls je lanceert komt de bal bij de 5 lanes, deze heeft geen lane-change. Een lane levert � stars op. Midden op het speelveld zijn 10 rollovers, de stars. Als de 10 stars compleet zijn komt er een AE light bij. Bonus XLinksonder de lanes naast de bumpers is een lane met een target. Rechts naast de bumpers een saucer. Deze schoten leveren de bonusmultiplier op. Na 5X gaan de spinners branden voor 1k per spin. De bonus multiplier wordt onthouden voor de volgende bal totdat de superspinner is gehaald.

B-A-L-LOnder de saucer zijn de BALL droptargets. Deze leveren de AE waarde op.


L-A-S-E-RLinksonder en onder de bumpers zijn de L-A en S-E-R droptargets. LASER levert een oplopende waarde op. 5k, 10k, 15k en 20k en lights extra ball en outlanes.

AEEr zijn 6 AE lights. Elk 10k waard, de 5e lights extra ball en de 6e special. Ik vraag me af waar AE voor staat…

TactiekDe meeste punten zijn denk ik te behalen door de bonus-X op 5X te krijgen en een paar keer goed door de spinner te schieten. De bal komt dan bij de lanes uit en zo worden de stars ook niet vergeten.

Ik moet zeggen dat hij voor zijn tijd al redelijk wat features heeft waarvan ik niet wist dat de kasten dat al hadden. Flitsers bijv. maar ook de tilt die 3x contact moet maken voor dat de kast op tilt gaat. En instellingen die elektronisch gedaan worden ipv. dipswitches.

Geïnteresseerden kunnen de foto’s van de Laser Ball bekijken op mijn website: www.pinball.beautyvof.com.

Aanvulling:Op 11 september 2008 bracht Richard de Laser Ball naar het nieuwe NFV Funhouse in Ederveen. De flipperkast werd later die avond opgesteld naast twee andere Williams flipperkasten uit die periode: Gorgar en Scorpion. Al bij het aanzetten bleek de flipperkast wat schade aan het transport te hebben over gehouden. De algemene speelveldverlichting deed het niet. Er bleek een zekering doorgebrand. Toen die vervangen was kwam er onder het speelveld rook vandaan. Niet de geur van verbrande elektronica, maar die van gesmolten plastic. Wat bleek: een draad voor de General illumination maakte sluiting met de spinner. de draad was ‘geïsoleerd’ met plakband en door de hitte was die gaan smelten. Rob Willemsen heeft er zaterdag 13 september naar gekeken, de GI string in orde gemaakt en alles werkt weer naar behoren. Op de foto hiernaast: de Laser Ball zoals hij in het NFV Funhouse staat opgesteld.

(advertentie)

www.huifkar.deDe slimme eBay kruiwagen voor Duitsland, België en Nederland

NIEUW!

- moneyorder betalingen in USA

- postadres USA

- ophaalservice binnen Duits-land

- paypalbetalingen worldwide

- EBAY problemsolving Duitsland


De techniek staat voor niets: De PIA

Richard Baan

Net een oude Speak Easy opgestart. Althans… geprobeerd op te starten, hij wil het echter niet doen. De LED knippert 4x, en 4x knipperen betekent dat PIA U11 stuk is. Of het IC zit slecht in zijn voetje, dat kan natuurlijk ook. Dat lijkt me het meest logische want de kast heeft het altijd gedaan.

De CPUEen CPU bestaat globaal uit een aantal soorten IC’s. Als eerste natuurlijk de processor, die voert het programma uit. En de rommen, daar zit het programma in opgeslagen. Een paar ram-IC’s, je moet ook wat kunnen onthouden natuurlijk. En PIA’s… Sommige kasten zoals de Speak Easy hebben er maar �, en andere kasten hebben er wel 6, Jurassic Park bijvoorbeeld. Het zijn voornamelijk oudere kasten (tot begin jaren ’90) die PIA’s hebben, want in de loop der jaren is er een hoop verbeterd in de elektronica-business.

Een PIA (ofwel een Peripheral Interface Adapter) is de interface naar buiten. Vanuit de processor gezien wel te verstaan. De processor voert de programma-code uit zoals dit in de rommen gebrand is. Hij stuurt bijvoorbeeld een spoel van een saucer aan als er een bal in ligt.

Feitelijk zijn dit heel veel stapjes vlak achter elkaar: de switchmatrix wordt continu gescand, en als de bal in de saucer wordt geschoten weet de kast dat het contactje gesloten is, telt wat punten bij de score op, en stuurt vervolgens de spoel aan om de bal weer op het speelveld te krijgen.

Het aansturen van electronica vanuit het programma gaat allemaal via PIA’s: het uitlezen van de switchmatrix, het aansturen van de display en vervolgens het aansturen van het spoeltje.

6821De meest bekende PIA is een 6821, een IC met 40 pinnetjes. Dit IC heeft communicatie met de processor via de “data bus” en de “address bus”.

De data bus zijn 8 verbindingen (met codering D0-D7) die van de processor naar alle IC’s zoals de rom, ram, en PIA’s gaan, en dient voor communicatie (dataoverdracht) tussen deze IC’s.

Anderszijds moeten de IC’s ook niet allemaal tegelijk naar de processor luisteren, dat zou ook niet goed gaan: dan zouden alle PIA’s hetzelfde doen. En het maakt echt wel uit of je een display aanstuurt of spoelen… Daar is de address bus voor: die adresseert alleen het IC die op dat moment moet luisteren. Dat zijn meerdere verbindingen (code A0-A15 op het schema) die vaak naar verschillende IC’s gaan.Het is hetzelfde met een telefoon: je belt iemand op (via een uniek nummer), en zodra die opneemt kun je met die persoon communiceren. De processor adresseert een IC via de address-bus (belt hem op), het IC accepteert of geeft vervolgens gegevens via de data-bus (communiceert).

PA en PB poortenDe PIA heeft een 2-tal poorten van 8 in- of uitgangen. Veelal zijn het uitgangen, want er wordt behoorlijk wat aangestuurd. Displays, spoelen en lampjes bijvoorbeeld. Maar hier en daar heb je ook wat ingangen nodig, voor de switches bijvoorbeeld. Je ziet op het schema als PA0-PA7, en PB0-PB7. Ze gaan elk ergens anders heen. De processor kan de PIA configureren als zijnde een in- of een uitgang, dit is dus geprogrammeerd door de fabrikant en staat in de rommen opgeslagen.

Een switchmatrix is een goed voorbeeld: die heeft 8 kolommen en 8 rijen. De uitgangen van de PIA zijn de kolommen en de ingangen de rijen (of precies andersom, dat is dan weer afhankelijk per merk). Ze zitten netjes gegroepeerd op 1 PIA. Duidelijk: dat is dan de switchmatrix-PIA.

De PB-poorten sturen de switchmatrix aan en de PA-poorten lezen vervolgens de matrix uit

C-poortenEen PIA heeft ook � CA en CB poorten. Hiervan is de CA1 en CB1 altijd een interrupt request (IRQ). Een interrupt is, net zoals op de PC, een signaal van de hardware om een bepaald deel van het programma uit te voeren. De PIA geeft dan de IRQ ook netjes door aan de processor. De oude Bally’s hebben het test-knopje aangesloten op de CA1 van U10, en de display-interrupt-generator op CA1 van U11. Dat wil dus zeggen dat als er een signaal binnenkomt er “op dat moment” de display moet worden aangestuurd, de rest van het programma wacht dan even. En met even bedoel ik micro-seconden. Je moet natuurlijk wel in computertermen blijven denken.

De CA� en CB� zijn in te stellen of ze moeten fungeren als interrupt-input, of een extra output. Vaak is dat dan een extra output. Bijvoorbeeld het knipperende ledje op de Bally-MPU’s wordt daarmee aangestuurd. Of de solenoid/sound select. Ik heb wel eens gehad dat een Dolly Parton met zijn spoelen stond te klapperen op de melodie van het opstart-melodietje. Toen deed de solenoid/sound select het dus niet…


ControlDe overige pinnetjes worden gebruikt om de communicatie met de processor tot stand te brengen. De meeste van die pinnetjes worden dus aangesloten op lijnen van de address-bus.

3 pinnetjes voor “chip select” CS0, CS1 en CS2. Als CS0 en 1 hoog zijn (ofwel een spanning van 5V), en CS2 is laag (0V) zal de PIA reageren. Het is dus aan de ontwerper van de print op welke manier welke PIA wordt aangestuurd via de address-bus. Zo kan de processor het juiste IC aansturen en worden de switches niet verward met de spoelen.

2 pinnetjes voor “register select” (RS0 en RS1), om de PIA in te stellen welke poort (PA of PB) er aangestuurd moet worden en of dit ingangen of uitgangen zijn.

Een “read/write” (R/W) om aan te geven of de processor data stuurt of juist wil ontvangen. En een “enable” (E). Dat is een puls, een clock-signaal zeg maar. Als die puls hoog is (5V dus…) reageert de PIA op de data en zet de poorten in de juiste stand. Alle signalen moeten dus in de juiste stand staan, en op het moment dat de enable hoog wordt zal de PIA de data uitvoeren.

Maar da’s niet alles…Dit is dan wel de aansturing van de componenten, maar de uitgangen van de PIA kunnen zo weinig stroom voeren dat er allemaal extra elektronica nodig is om de flipperkast aan te sturen. Om bijv. een spoel aan te sturen kom je allemaal transistoren, diodes en weerstanden tegen. De PIA is slechts de interface van de processor naar de buitenwereld.

(advertentie)


Mijneigenflipperkastmaken:BookofKells Deel 7: Whiteboard (part 2)

Richard Baan

Juli 2006, ik had vakantie. Een hele poos genoeg tijd om eens lekker verder te gaan met mijn whiteboard. Ik moest nog zo veel doen: ik wilde er een ramp in hebben, een diverter en een (not so captive) messenger ball. En om over het buizenstelsel aan de onderkant nog maar te zwijgen….

RampEerst maar eens een rampje. Dat bleek ook een ramp te worden. Ik heb de ramp gemaakt van de ramp van de Vector waar de bal over gelanceerd wordt (die ronde). Ook de zijkanten van die ramp heb ik hergebruikt. Met de dremel de zijkanten op maat geslepen. Ik weet nu het verschil tussen een afbraamschijf en een doorslijpschijf…..

En dan. Hoe maak ik een ballguide-wire? Met ijzerdraad. Maar dat is niet dik genoeg, en hoe maak je dat aan elkaar? Ik ben niet zo’n lasser. Misschien zit dat tussen mijn oren, maar het lijkt me geen fijne bezigheid.Bij de bouwmarkt hadden ze aarddraad voor in badkamers. Lekker dik draad, en je kan het solderen. Ik heb het niet eens meegenomen, want toevallig heb ik mijn badkamer eens gerenoveerd, en daar had ik nog een rolletje van over.

Het ging allemaal niet in een keer goed, bij de eerste stuiterde de bal uit de saucer, de tweede viel uit elkaar bij een flinke mep aan de onderkant van het speelveld. Ik moest een gaatje priemen (is dat wel een goed werkwoord?) en dat ging nou één keer met grof geweld. De derde lag te laag zodat de bal niet uit de saucer gekickt kon worden zonder de ramp te raken. Maar het is gelukt.

DiverterIk wilde de bal laten afketsen tegen een diverter zoals Lord of the Rings heeft bij de Path of the Dead. Die diverter ketst hem dan opzij, de captive ball area in. Dan ligt de bal gelocked en moet je er tegenaan schieten om quick multiball te halen.

Dus ik een divertertje gemaakt van een oude spoel en een flipperplunger. Effe testen of de spoel sterk genoeg is om die zware plunger omhoog te krijgen. Niet dus: hij was in 1 klap magnetisch geworden. Met de hand kon ik hem wel helpen, en dan ging hij wel verder.

Ik had geen dopje tussen de plunger en waar de plunger op rustte gedaan, en die bleef toen door magnetisme vastplakken. Geen probleem: ik had nog een stoffen dopje voor onder de stoelpoten, en jawel: de plunger ging omhoog. Het magnetisch circuit was onderbroken.

Alleen toen bleef de plunger omhoog staan: hij was nog steeds magnetisch, maar dan aan de bovenkant. Ik was voor het gemak gegaan en heb daar geen sleeve tussen gedaan. Maar die had ik ook nog wel en voila: de diverter deed het.

TrapdoorAls je de linkerlane schiet en je raakt het target aan het eind gaat de trapdoor omhoog en zodra de bal terugrolt valt de bal in de lock. Tevens moet de bal daarin kunnen vallen als de linker saucer naar links uitkickt (is ook een goed werkwoord toch?).

Betekent dus een spoeltje die continu bekrachtigd moet kunnen worden. Okee. Ik had eens een Williams-gate gekocht en kon die wel gebruiken. Williams zette toch meer spanning op dat spoeltje dan ik zou doen. Een Williams zet er rustig 70V op terwijl ik er maar 43V op zet.

Een aluminium dekseltje gemaakt om in het gat te monteren en hoppekee, klaar al weer. Een van de gemakkelijkste assemblies. Wel even passen en meten want de bal valt daar in een buis en daar moet het spoeltje niet in de weg zitten. Pas de problème.

Ik heb het draadstangetje doorgeknipt en de � delen (1 van het spoeltje, en 1 aan het dekseltje) weer verbonden met een schroefverbinding van een kroonsteentje. Zo kan ik hem later goed afstellen.


AfvoerbuisWat beter als buizenstelsel dan een standaard PVC afvoerbuis? Wat goed is voor water van de wasbak is ook goed voor ballen in de flipperkast.

Er moest een lock-assembly gemaakt worden, daar heb ik een DUK, voor gemaakt. Dat is een soort van Diagonale VUK. Die zie je links op de foto in het midden. Vanaf de trapdoor, die er vlak boven zit (onder dus op de foto) valt de bal in het verticale stuk buis.

Daar komt de bal tegen een soort van half maantje aan. Die wordt door een spoel aangetrokken en laat maar 1 bal tegelijkertijd door naar de DUK. Gemaakt van een oude saucer. Werkt prima. Alleen de buis heeft nog wel eens de neiging om te gaan roteren waardoor het halve maantje vast komt te zitten. Die buis moet ik nog even wat beter vast zetten.

Het diagonale stuk buis op de foto komt rechts boven achter het speelveld uit. De saucer die aan de rechter bovenkant zit kan hem naar boven en naar beneden gooien. Als hij naar boven wordt gegooid komt hij in de buis, en gaat via het buizenstelsel naar de lock.

De DUK gooit hem dan (diagonaal) naar boven en de bal rolt via de linker returnlane op de linker flipper.

Veel werkWat een werk heeft dit gekost zeg! Voornamelijk het maken van die assemblies was zeer inspannend. Een dag is zo weg hoor. Gaten in het speelveld maken en netjes afwerken, draadjes trekken en aansluiten. Terwijl de aanwezige assemblies er zo op zaten. Eindelijk testen, ik heb er zo lang naar uitgekeken en kan bijna niet wachten.

Oh, by the way: als het speelveld geschilderd gaat worden moet dit er ook allemaal weer af…… Alles!

Flipperkast defect??Hoe sluit je een nieuwe spoel aan?? Hoe check ik of de opto’s goed zijn??

Technische vragen die leden van de NFV kunnen stellen aan de Technische Commissie. De Technische Commissie wil NFV-leden helpen die zelf het initiatief hebben genomen om iets aan hun kast te gaan doen, maar met een technisch probleem zitten waardoor ze niet verder kunnen.

Of mensen die wel willen maar misschien niet weten waar ze moeten beginnen: de T.C. biedt hulp. Vragen kunnen zowel schriftelijk als telefonisch gesteld worden.

Verwacht geen kant en klare oplossingen, Eric en Gert-Jan zullen je een stap op weg helpen zodat je zelf weer verder kan. Bel s.v.p. alleen op de aangegeven dagen en tijden. E-mailen kan natuurlijk altijd.

Eric Bartels is in principe altijd bereikbaar op zijn mobiel. Bel hem echter bij voorkeur niet op ‘onchristelijke’ tijden (na 22:00 of op zon- en feestdagen).

Maandag & Vrijdagavond Dinsdag & Donderdagavond(19:00-21:30) (19:00-21:30)

Gert-Jan de Haan Eric BartelsTelefoon Telefoon06-27456890 of 06-53520486058-2661514

E-mail [email protected] [email protected]

NFV Technische Commissie


Vrijdag 29 augustusTelefoon. Een lid uit Brabant, Patrick Roose, die actief is in de flipperbranche. Hij is benaderd door een televisieproducent (MasMedia). Die willen graag een flipperkast voor Danny, waarbij Danny de hoofdpersoon is in een aflevering van Hart in Actie (SBS6). Als Patrick vraagt wat het budget is, blijkt dat dat vooral aan de creativiteit van de ‘sponsor’ wordt overgelaten…

Patrick heeft het druk en zijn marketing budget is krap. Hij belt mij en tipt ook MasMedia. Ik luister naar het verhaal van Bart van MasMedia en ben geïnteresseerd. Ik ken het programma Hart in Actie, maar dat is wel van lang geleden (toen Wendy het nog deed…). Het idee is vooral om een minder bedeelde medemens dankzij een gezamenlijke inspanning iets te bieden voor een mooiere toekomst. De case bij Danny: hij is �6 en heeft een zonneallergie. Hij woont nog thuis, maar het team gaat deze week de garage ombouwen tot ‘wooneenheid’ voor Danny. Zodat hij meer zelfstandig kan leven. Eén van de grote wensen van Danny is: een eigen flipperkast. Specifiek: hij heeft zich wel eens laten ontvallen dat hij de Tales from the Crypt graag zou willen hebben…

Bart is duidelijk niet thuis in flipperland, dus ik moet hem uitleggen dat die TFTC een aardig prijzig ‘kado’ is. Alle begrip, maar hij laat het graag aan onze creativiteit over om daarvoor een oplossing te vinden. Interessante casus. Ik beloof Bart er over na te denken. Na het weekend zal hij opnieuw contact met me opnemen. O ja, hij heeft nog één aanvulling voor me: ze willen de opnames voor het eind van de volgende week afronden. Oftewel: 150 uur om een kast te regelen, te financieren en af te leveren. Maar ik hou wel van een uitdaging...

Van: Bas VisDatum: 29 augustus 21:51Onderwerp: Re: Hart in Actie - zoektocht / reprise

Vanmiddag zijn we benaderd om mee te werken aan één van de nieuwe afleveringen van het SBS 6 programma ‘Hart in Actie’.

De case:- het team van SBS6 gaat een garage ombouwen tot woonplek voor een jongeman van 26 met een handicap- de jongen heeft een allergie voor zonlicht, maar houdt erg van flipperen. Dus willen ze een flipperkast in zijn nieuwe ‘eigen stek’ zetten.

Principe van de show: met elkaar zoiets mogelijk maken. Creativiteit gevraagd.

Zaterdag 30 augustus: nog 5 dagenMijn oproep op het NFV Forum om mee te werken heeft aardig wat reacties opgeleverd. Mijn idee was, in lijn met de opzet van het programma ‘Hart in Actie’, om te proberen samen dit vooral met elkaar te doen. De opzet is simpel: als iedereen die mee wil helpen 25 Euro sponsort, kunnen we mogelijk die speciale wens van Danny mogelijk maken.

De reacties zijn in eerste instantie voornamelijk kritisch. De Hollandse nuchterheid, gemengd met flink wat scepsis en irritatie. Waarom betaalt SBS6 die flipperkast niet zelf? Mooie kijkcijfers scoren en dan de ‘kleine man’ laten betalen ? En ook: wat denkt die knaap wel: een TFTC ? Die kost misschien wel 1000 Euro! Ook zijn er waarschuwingen. Eerdere minder positieve ervaringen met TV-gerelateerde activiteiten passeren de revue (oa. de El Toro die door Paul de Leeuw aan een bierbad werd blootgesteld). Ook zijn er zorgen: dit gaat toch niet ten koste van het krappe budget van de NFV. Zelfs de ‘Zalm-affaire’ wordt weer opgerakeld… Bij mij is er vooral ongeloof over zoveel kritiek. Niemand is toch verplicht mee te doen? Ik heb toch juist aangegeven dat het NIET ten koste van het NFV budget zal gaan ? Ik schiet wat uit mijn slof maar besluit wel door te gaan: Bas ‘Don Quichot’ Vis.

Zondag 31 augustus: nog 4 dagenIn de loop van zaterdag volgde een kentering. Er druppelden wat positieve reacties binnen (Arno Punt, Roger Wijnands, Wilko Wieffering, John Snel en Jim Jansen) en er meldde zich ook iemand die actief wilde meewerken om dit mogelijk te maken: Ben Bogaard.

Het lijkt er of op het toch kan gaan lukken. Wel duidelijk is dat een TFTC niet realistisch is qua budget. Dus begint een zoektocht naar alternatieven. Aanvullende informatie van Bart (MasMedia) helpt bij het bepalen van de zoekrichting: Danny is ook een fan van Heavy Metal. Ze vinden een alternatief prima, maar die moet wel passen bij de rest van het interieur: dus lekker ‘stevig’.

Marktplaats.nl blijkt als zo vaak interessante opties te bieden. Ook de beperkingen van deze openbare handelsplaats blijken duidelijk. Niet alles is nog voorradig en meer dan eens gaat de verkoop niet door omdat de aanbieder nog vlug voor een paar Euro’s extra een deal met een andere koper sluit.

Maandag 1 september: nog 3 dagenEen reeks van alternatieven passeert de revue: Space Invaders (helaas, al verkocht), Gorgar (te duur en nog veel werk) en Heavy Metal Meltdown (niet te vinden). Heel even lijkt een Special Force heel concreet, maar die blijkt toch niet meer beschikbaar. Misschien maar gelukkig, want die stond in helemaal in Veendam. Een aantal leden helpt actief zoeken en Ben benadert diverse verkopers.

Een flipperkast voor Danny


De meest concrete optie is een Rock (Gottlieb), maar die vinden de producers niet zo goed bij de look van de nieuwe living van Danny passen. Kan wel, maar als we nog iets ander kunnen vinden…

Qua aantal sponsors stokt de teller bij 7. Dat moet beter kunnen.

Dinsdag 2 september: nog 2 dagenDe tijd begint te dringen. En zoals zo vaak: als de nood het hoogst is…

Een NFV-lid uit Brabant benadert Ben en biedt een Escape from the Lost World aan. Voor een zeer schappelijke prijs. Ik besluit het risico te nemen, met het vertrouwen dat de financiering nog gaat lukken. Ben neemt contact op met de verkoper en ik benader MasMedia. Die zijn ook enthousiast.

Van: Bart Vermaten [mailto:[email protected]] Verzonden: dinsdag 2 september 2008 14:29 Aan: Vis, N.B. (Bas) Onderwerp: RE: alternatief Hi Bas, te gek dat jullie vereniging zich zo inzet voor ons programma!!! We zijn er zeer blij mee en ik weet zeker dat Danny, de jongen waar het in deze aflevering om draait, ook helemaal uit zijn dak zal gaan!! Het adres waar de kast heen moet is: xxxxx, Zeeland (N-B) Mocht je nog vragen hebben dan kan je me altijd bellen Groeten en tot snel, Bart Vermaten Producer Mas Media

’s Avonds gaat het snel. De communicatie over de uiteindelijke keus zorgt voor positieve reacties. Mijn mededeling dat ik nog 5 sponsors ‘short’ ben, kan ik heel snel bijstellen. ’s Avonds om half twaalf is het budget rond: 1� sponsors, samen goed voor 300 Euro !

Woensdag 3 september: nog 1 dagBen Bogaard heeft aangeboden de kast op te halen en vervolgens af te leveren in Zeeland (niet de provincie, maar het plaatsje). Er komt een kort schrijven bij voor Danny, inclusief het aanbod van een ‘proefabonnement’ voor de rest van het jaar.

Donderdag 4 september: delivery dayBen overlegt met MasMedia en uiteindelijk wordt de aflevering verschoven naar vrijdag…

Vrijdag 5 september: extra time Verslag van Ben Bogaard: Vanmorgen vroeg opgestaan. Na de file in de auto gestapt. Vanaf mijn huis naar de plek waar de flipperkast stond was toch een dik uur rijden, maar met een kop koffie in de auto is zo’n afstand natuurlijk niks, ik heb wel verder gereden voor een flipper. Voor de middag was ik op het adres om de kast op te halen. Onze ‘extra sponsor’ had de kast nog even helemaal nagekeken en gepoetst. Het kastje was helemaal tip top in orde. Dus ik maar eens het afleveradres intikken op de Tom Tom. Ik dacht dat het een half uurtje rijden was, geeft dat gekke ding anderhalfuur aan! Gelukkig zat ik het verkeerde adres in te tikken … Eenmaal aangekomen in Zeeland (N-B) heb ik de kast uit mijn auto gehaald en naar binnen gebracht. Helaas was iedereen nog druk bezig met verbouwen en de camera ploeg was nog niet aan het filmen.

Ik heb de kast netjes in elkaar gezet en alles nog een keer nagelopen, maar ik kon niks vreemds vinden. Het begeleidend briefje, de Spinner en alle informatie heb ik netjes in de kast gedaan en nu is het afwachten tot Danny op het NFVForum ons komt bedanken

De tijd van de uitzending: daar word ik nog over teruggebeld…hou het NFV forum in de gaten...

Bas Vis / Ben Boogaard


Taco Wouters wint Wuppertal

Het jaarlijkse flippertoernooi in het Strandcafe in Wuppertal (Duitsland) is gewonnen door Taco Wouters. De Belg Stefan Proot werd �e. Zowel Taco als Stefan moesten zich via de verliezersronde omhoog flipperen. Beide spelers verloren hun eerste wedstrijd.

De finale werd gespeeld op The Shad-ow. Taco wist het eindspel the halen en haalde ruim 1.9 Biljoen punten.

Het wuppertal toernooi is erg populair bij de betere Neder-landse en Belgische spelers. De wedstrijd wordt gespeeld op 16 dotmatrix flipperkasten.

Ralph Beckers winnaar Gentse Feesten Flippertoernooi

Regen, regen, regen viel naar beneden. Dat beloofde niet veel goeds voor zaterdag 19 juli. Echter aangekomen in Gent, begon het te stralen! Niet alleen zorgde de zon hiervoor, ook de mooi glimmende dotmatrix flippercollectie van Lieven Engelbeen zorgde voor een aangename glans. Een gezelschap van �3 mannen en vrouwen begonnen in groepjes van vier aan het Gentse Feestentoernooi 2008. De organisatie (en bevoorrading van een hongerige en dorstige menigte) was in handen van Lieven en zijn vrouw.

Door een zo hoog mogelijke score neer te zetten op de Road Show, Spiderman (Stern), Attack from Mars, The Adams Family Gold, The Getaway en Theatre of Magic belandden een achttal spelers in de finaleronde. Lieven Engelbeen, Ralph Beckers, Peter Noorlander en Tom Geneyn namen het tegen elkaar op op de Medieval Madness. John van der Wulp, Taco Wouters, Koen Willocx en David Deturck speelden voor een finaleplaats op de Monsterbash. Uiteindelijk wisten John, Ralph, Lieven en Taco de finale te behalen. De finale diende beslecht te worden op de Dr. Who. Echter door het ontbreken van het geluid werd besloten door een zeer sportieve Lieven (hij had al een aardige score neergezet met de eerste bal) de finale op een andere kast te spelen. Na loting werd de The Getaway de meest belangrijke kast van die dag. De finale werd uiteindelijk gewonnen door Ralph, die al snel een voorsprong nam. John werd op gepaste afstand tweede, Taco derde en Lieven vierde.

Lieven was voor mij (en ik spreek waarschijnlijk ook voor de andere spelers) de beste die dag. Het heeft ons namelijk aan helemaal niets ontbroken. Hij heeft gezorgd voor verschillende drankjes, snoepjes, snacks, broodjes, en slaapplaatsen…Het toernooi was namelijk al wel afgelopen, het feest nog niet! Met een Nederlandse en Belgische delegatie togen we met de tram naar het centrum van Gent. Wat een feest was het daar! Diverse podia, veel tappunten en heel veel volk bevonden zich in de stad. Het aantal wc’s bleek beperkt… Ralph kon ze namelijk niet vinden, met alle gevolgen van dien. Hij had weer de hoofdprijs te pakken. Een ritje met de politie en een boete van € 60,- (toiletteren is duur in België)! Die avond werd ook Gerard gesignaleerd met bier. Vol enthousiasme probeerde hij het lekker te vinden. Of hij het echt lekker vond? Ik denk het niet. Vooral de vraag ‘’hoeveel moet ik er drinken, voordat het lekker is’’, gaf bij mij de doorslag. Mij smaakte het prima en ik heb geweldig genoten. Het was een hele leuke dag en zelfs ook winstgevend door het spelen van diverse potjes voor de ranking. Bedankt Gent, en meer specifiek: bedankt Lieven en graag tot volgend jaar!

Ruby Plasschaert

Voor foto’s van dit event: www.flipperfarm.be/evenementen/gentsefeesten08.html

V.U.: SCHEPEN VAN OPENBARE WERKEN, STADSWONINGEN EN RATIONEEL ENERGIEGEBRUIK MARTINE DE REGGE

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

bordwildplassen07lv.eps 04-07-2007 09:04:06

Evenementen uitslagen

Paul Jongma wint Stockholm Open 2008

Van 6 - 8 juni werd in Stockholm - Zweden het Stockholm Open georganiseerd. Het Dutch Pinball Team heeft op dit evenement al vaker gespeeld. Ook dit jaar was er Nederlands succes: paul Jongma versloeg Mats Runtsen in de finale van het hoofdtoernooi op Pinball Magic. Paul is hiermee de eerste buitenlandse winnaar van dit Zweedse toernooi. Gefeliciteerd!


BelgiëAls er iets is waardoor de RPL België zich onderscheid van de NL leagues dan is dat de opkomst. Liefst 19 spelers bij de �e ronde in september bij Glenn Verhoosele. Dat de spelers aan elkaar gewaagd zijn is ook duidelijk: het komt regelmatig voor dat topklasseringen gevolgd worden door minimale scores en omgekeerd. Twee duidelijke koplopers: Lieven en Stefan. De volgende ronde staat gepland voor het eind van het jaar.

TUSSENSTAND 1. Lieven Engelbeen �7 punten (� speeldagen)2. Stefan Proot 25 punten (2)3. Peter van den Bergh �� punten (�)4. Glenn Verhoosele 22 punten (2)5. Edwin Baelen 21 punten (2)

Tussenstand:Lokale Flipper Competitie (LFC 2008)

De datum voor de finale staat in de agenda: zaterdag 20 december in het nieuwe NFV Funhouse. Dat betekent nog bijna drie maanden om uit te maken wie de diverse LFC poules gaan vertegenwoordigen.

Een aantal poules zijn al bijna klaar met alle speelrondes, een aantal andere poules moeten echter nog beginnen. Bij de finale in december zijn 24 plaatsen beschikbaar, voor elke poule één plaats. De winnaar van elke poule heeft het recht zich in te schrijven voor de finale. Indien dat niet mogelijk is, is in overleg met de wedstrijdleiding afvaardiging van een vervanger bespreekbaar.

Indien niet alle poules de competitie tijdig afronden, dan zullen de resterende plaatsen als ‘wildcards’ onder de overige LFC-deelnemers verdeeld worden.

LFC Winnaars in voorgaande jaren:2007 Taco Wouters2006 Richard Baan2005 Maurice Schouten2004 Roy Wils2003 Martijn van Aken

Het is de bedoeling dat er ook in 2009 een LFC georganiseerd zal worden. We zijn op zoek naar een coördinator die de organisatie van deze 9e editie voor zijn rekening wil nemen. Taken: inschrijvingen verzamelen, poules formeren’, captains instrueren, uitslagen verwerken en finale organiseren. Reacties graag naar: [email protected]

LFC Finale: zaterdag 20 december 2008 in het NFV Funhouse - Ederveen

Eind september. De diverse leagues zijn intussen gevorderd tot de 2e of 3e speelronde. Een korte update en de tussenstanden. Op weg naar de finales in het voorjaar van 2009.

NoordTwee speeldagen in Nieuweschoot. De mega-gameroom van Klaas Oenema als stijdtoneel. In juni is het DPT sterk vertegenwoordigd en scoort hoge punten. In september zijn ze er niet bij en krijgen andere deelnemers de kans om extra punten te pakken. Lida de Haan speelt een zeer sterke ronde. Er zijn relatief veel nieuwe deelnemers in deze regio, die wisselende successen boeken. In de tussenstand is de koppositie voor Klaas Oenema, gevolgd door René Timmer. Relatief gezien is de hoogste score voor de man die ook de NFV Ranking al lange tijd aanvoert: Albert Nomden.

TUSSENSTAND:1. Klaas Oenema 41 punten (3 speeldagen)�. René Timmer 33 punten (3)3. Albert Nomden 30 punten (2)4. Mark van der Gugten 26 punten (2)5. Ronald & Mart Oenema 25 punten (3)

MiddenIn juli bracht deze groep een bezoek aan een bekende speellocatie: Silverstone in Zwanenburg. Het blijft altijd weer een genot om te spelen op die geweldige collectie. De ‘toppers’ onderscheiden zich in deze regio duidelijk van de talenten: René, Brenn en Roy zijn een klasse apart, ookal is dat nog niet direct zichtbaar in de tussenstand. Er is wel een spannende strijd voor de 4e plek. Benieuwd wie deze plek en dus kwalificatie voor de finales voor zich gaat opeisen. Volgende speelronde is in oktober.

TUSSENSTAND1. René van Gool 30 punten (2 speeldagen)�. Edwin Nijs �1 punten (�)3. Bas Vis �1 punten (�)4. Martijn van Amsterdam 19 punten (�)5. Brenn Oosterbaan 14 punten (1)

ZuidDe �e ronde was in het verre Zuiden van NL. Gastheer: Roger Wijnands. De opkomst viel wat tegen, maar de spelers die er wel waren, waren zeer enthousiast. Limburg voert de ranglijst aan (Roger en Taco), gevolgd door regio Zwijndrecht (Barry en Gerard). In deze regio zijn ook pas twee rondes gespeeld waardoor er nog voor iedereen kansen zijn op kwalificatie voor de finaleronde. De volgende speelronde is in ieder geval ook voor het eind van dit jaar.

TUSSENSTAND1. Roger Wijnands �7 punten (� speeldagen)�. Taco Wouters �6 punten (�)3. Barry Stolp �3 punten (�)4. Gerard van de Sanden 21 punten (2)5. Tim Pennings 19 punten (2)

Ad Jonker / Gerard van de Sanden / Ronald Oenema / Lieven Engelbeen Tussenstand:

Regionale Pinball Leagues 2008 / 2009

Patrick Lemmens / Bas Vis


PAPA 11: Het is niet altijd prijs

Mark van der Gugten en Paul Jongma, beiden spelers uit het Dutch Pinball Team namen deel aan de “11th Annual World Pinball Championships”, beter bekend als PAPA11. Jammer genoeg dit keer geen succesverhaal, maar wel een leuk verslag van Paul over dit evenement. Het verslag is is voor de Spinner wat ingekort. De volledige versie is te lezen op het NFV forum: http://nfvpinball.nl/forum/p_message.php?messageid=81795. PAPA11 werd gehouden van 14-17 augustus.

Ik heb twee heel waardevolle nieuwe lessen geleerd m.b.t flipperwedstrijden waarvoor je de oceaan moet oversteken:1. Een flipperwedstrijd àlà PAPA is een doel op zich, niet een geschikt middel om een ander doel te bereiken; nl. een stressvolle baan ontvluchten. De meeste lezers op dit forum zijn al wat ouder dan ik en hebben zich vast al aangeleerd de knop om te zetten zodra zij hun werk verlaten. Voor mij zijn de onrealistische planningen, giftige mailtjes met de RvB in de cc en het politieke gekonkel at my expense nog leerpunten die ik makkelijker van me af moet gaan zetten. Vorig jaar arriveerde ik bloedfanatiek om te laten zien wat ik in huis had qua flipperkwaliteiten. Dit jaar kon het me gewoon niet zoveel interesseren, was allang blij even eruit te zijn. Heel bijzonder. Maar mijn waardeloze prestatie van dit jaar ga ik volgend jaar dubbel en dwars goedmaken! Niet kwalificeren in de A-divisie is gewoon een schande en slecht voor mijn reputatie. De motivatie voor volgend jaar zal wel goed zitten.

�. Neem in ieder geval één dag de tijd om te acclimatiseren in de buitenlucht, om een jetlag te vermijden. Argh! Stomme fout gemaakt. Vorig jaar vertrokken Mark en ik ‘s dinsdags, waarna we de hele woensdag rustig zijn gaan shoppen, terrasje pakken, van het zonnetje genieten en gewoon relaxen in het algemeen. Het was dat ik met mijn onwetende kop vorig jaar direct donderdags begon met kwalificeren. Daarvan heb ik toen al wel geleerd dat dat niet slim is: donderdags zijn de kasten supergepoetst en bloedsnel. De goede entries worden pas ‘s zaterdags neergezet, nadat +/- 100 potjes de kasten al aardig langzamer hebben gemaakt.

Dus, mede onder druk van perikelen op het werk, vertrokken we nu pas woensdagochtend uit Nederland. Na de aankomst ‘s nachts zouden we donderdag op de locatie kunnen inspelen en in de juiste spirit geraken, waarna we volgens plan pas vrijdag en zaterdag entries zouden gaan spelen. Ik vond het zelf een plausibele redenering en efficiënte werkwijze, maar had één element niet voorzien: Als je in het donker op de luchthaven arriveert en de volgende vier dagen non-stop in een donkere speelhal verblijft, heb je geen enkele notie van dag of nacht. Met als gevolg dat de jetlag keihard aan komt kloppen. Overdag toen ik dagelijks tussen 400 flipperkasten rondliep, wilde ik alleen maar slapen. En als ik in bed lag, was ik klaarwakker en kon niet in slaap komen, wat ik ook probeerde. Dagen achtereen... Zo fnuikend voor je flipperspel, als gevolg van een zo slechte voorbereiding. Echt onprofessioneel en zeer laakbaar. Een kwalificatie was dan ook niet terecht geweest en op een eventuele finaledag had ik niets te zoeken gehad. Elke dag om 18:00 ging het lichtje uit. Flipperen is voor +/- 80% een mentaal spel en ik heb me echt verkeken op de impact van de jetlag. Om een groot toernooi te winnen moet je gewoon topfit zijn, lichamelijk en mentaal. Maar oké, dat was dus de situatie waarmee Mark en ik om moesten gaan. Tegen de afspraak in zijn Mark en ik toch op donderdag al begonnen met entries spelen. Volstrekt kansloos want we waren er nog niet aan toe om all-out te gaan – dat was onze geplande rustdag. Vrijdag was een drama en ik kan me niet veel meer herinneren behalve dat ik doodop was en +/- 8 Amerikaanse halve liter koffies naar binnen heb getikt om wakker te worden. Wat niet werkte want ‘s avonds zat er echt helemaal niets in. Maar lol hebben we wel gehad want onder het mom dat Amerikaans geld stinkt (die bankbiljetten ruiken echt vies) hebben we elkaar opgejut om achter elkaar kansloze entries te spelen en te voiden. Het was immers toch allemaal maar funny money. Na flink wat 300M’s op een uitstekend spelende Congo waren we wijs genoeg om rond middernacht toch naar het hotel te gaan. Wetend van onze jetlagproblemen zetten we de wekker bewust heel vroeg om rond 8.30 bij opening van de locatie al klaar te staan. Dat was voor ons immers gevoelsmatig prime-time. Dat was verstandig: het was met grote afstand en eigenlijk het enige heldere moment waarop ik echt de focus heb gehad om mijn normale spel te kunnen spelen. Direct waren er echt goede fors hoge scores, waarvan ik een stuk of wat heb moeten voiden omdat het niet samenviel. Twee entries waren ongeveer even goed, maar in beide mistte ik op twee kasten elk één laatste cruciale schot om de kwalificatie buiten kijf te

Paul Jongma


stellen. Dat is gewoon niet goed genoeg, moet ik maar raak schieten, maar het zat er echt in en was een kwestie van hangin’ in there. Maar om 18.00 op zaterdag ging het licht uit. Echt uit. Ik had ‘s middags nog toegezegd een landentoernooi die avond te spelen. Ook wist ik dondersgoed dat de kwalificatie tot 03.00 ‘s nachts door zou gaan en het dan pas zou gaan gebeuren: op elkaar reageren, anderen naar beneden spelen, zelf actie ondernemen. Ik kon om 19.30 licht niet meer van donker onderscheiden en ben naar het hotel gegaan, op de 9e plek, maar wetend dat het bij het ochtendgloren en honderden potjes later waarschijnlijk niet genoeg zou zijn. Het zat er qua energie gewoon niet meer in. Zal je natuurlijk net zien dat, op het moment dat je te moe bent om te praten, een bloedmooie meid van +/- 28 de enige andere passagier in de shuttle naar het hotel is. Net die meid waarmee je vorig jaar erg “amicaal” bent geworden. En zij vertelt dolenthousiast dat ze haar flippercollectie van 4 naar 40 heeft uitgebreid en hele verhalen over 2007. En ik ondertussen maar moeten gapen... Argh! Die nacht maakte Mark me wakker om 02.30 dat ik op de 18e plek was geëindigd. En terecht: één ochtend focus is niet genoeg om het met zekerheid te redden op PAPA. De finales waren niet bijster interessant. De kasten waren Family Guy, Dr. Dude, White water, Addams Family en Dracula. Alle kasten hadden de outlane posts erin en de tilt stond ERG liberaal. Te liberaal naar de mening van het publiek, of mij in ieder geval. Mats en Jorian begonnen beide hun ronde over 3 kasten met een nr.1 plaats, maar werden alsnog uitgeschakeld na zwak optreden over de laatste kasten. Een play-off op Dracula liet Andrei Massenkopf en Keith Elwin doorgaan ten koste van Mats en Jorian. Jorian werd erg genaaid door een reset op TAF waardoor hij opnieuw moest beginnen met 1 bal in een nieuw spel. Ik ben blij dat wij Ad hebben in plaats van de PAPA-regelgeving want één en ander was cruciaal en ik kan me zijn teleurstelling in de beslissing goed voorstellen. De volgende ronde was niet zo spectaculair, de finale bevatte drie topspelers: Bowen Kerins, Lyman Sheats en Keith Elwin. Josh Sharpe mocht ook zijn opwachting maken. Bowen was top qualifier en mocht de kasten uitkiezen. Hij begon op Whitewater en maakte zijn faam waar: een beetje een ragger en niets bijzonders qua controle, maar een héél hoge hit-ratio. De 3x jackpots lieten hem eindigen op 577M. Lyman moest in zijn laatste bal het risico nemen om de lock targets te schieten. Dat kon natuurlijk niet goed gaan. Hoewel

hij als laatste eindigde, was hij qua spel zeker niet de slechtste in deze pot. Keith combineerde nog een 5x playfield met multiball maar schoot alles mis en het was eigenlijk vrij drama en beleef ver achter in een situatie waarin hij de overwinning had moeten pakken. Dus Bowen won terecht. Daarna Family Guy. Hierin speelde Lyman een erg goede pot en pakte met afstand en dus verdiend de 4 punten. Bowen pakte tweede plaats, Keith bleef achter en zette de kast uit frustratie op tilt. De TAF speelde absoluut perfect en leek een mooie decider te worden. Niets was minder waar. Bowen verloor direct met zwak optreden zijn eerste twee ballen en stond op 7M met ingang van bal 3. Daarin lukte het hem niet de multiball te starten en was hij helemaal de weg kwijt, met +/-9M als resultaat. Dat terwijl hij aan een 3e plek genoeg had voor de winst op een kast waar een hoge hit-ratio echt belangrijk is. Lyman kon zijn 200M+ scores van de voorgaande rondes ook geen kracht bij zetten en eindigde rond +/-100M. Uiteindelijk was het Keith die met alweer een dubbel danger de nr. 1 Josh Sharpe op +/-175M voorbijstreef en zo 1+2+4 = 7 punten en dus de titel pakte. Maar overtuigend was het niet, liefst viermaal was hij in de finalerondes met dubbel danger weggekomen. Van het type dat hij zelf al wegliep achter de kast in de veronderstelling dat het een tilt was, met verbazing dat ie door mocht spelen. De kasten stonden in de finales erg liberaal qua tilt en werden de nodige centimeters verplaatst. Dit kwam m.i. de kwaliteit vd finale niet ten goede, maar het was uiteindelijk de beste speler in de finale Bowen die er onder druk keihard vanaf ging. Keith ging beter om met de druk de nam een (foeilelijke) trofee en $10.000 mee naar huis. Mark en ik hebben onze les qua voorbereiding geleerd en komen volgend jaar terug om keihard uit te halen! Het zou leuk zijn om andere topspelers uit de NFV-regio’s te zien komen, want een overwinning daar is echt haalbaar. Qua niveau ontlopen amerika, zweden en nederland elkaar m.i. niet zoveel. Ondanks dat mijn koffer kwijt is geraakt op de luchthaven en ik mijn hele week heb moeten doorbrengen in de kleren waarin ik arriveerde, hebben we buitengewoon veel plezier gehad. Voor volgend jaar hebben we ook een uitnodiging binnen voor de woensdag voor PAPA waar iemand met 100+ kasten een Pré-PAPA-toernooi organiseert. Prima voorbereiding. Ondanks de beschamende prestatie moet ik lachen als ik er aan terugdenk. Het maakte me allemaal niet zoveel uit. Het was weer erg leuk en de meeste Amerikaanse spelers zijn erg aardig en respectvol. Aanrader voor 2009.


Verslag: UK Pinball Show 2008

Rob Capel


Nieuwe ledenEdmond te Kiefte - Enschede

Stefan Van Schoonlandt - Linter (B)Piet Meertens - Almere

Svend van der Vlugt - GroningenBjorn Verhamme - LendeledeJurgen van Dulst - Vleuten

Joris Stulemeijer - AmsterdamErik van der Meer - Haarlem

Victor Stulemeijer - PrinsenbeekChristiaan Ribbens - Moordrecht

Niels van der Heijde - Capelle a/d IJsselPeter Joustra - Dinteloord

Robert-Jan van de Stelt - SassenheimReinier Greuter - Wormer

Charlie Kooistra - EmmeloordWilliam Rijnbeek - Beinsdorp

Chris Verdel - BeinsdorpIwan de Cler – Lochem

Roger de Wilde - Lelystad

Funhouse Fridays

- vrijdag 17 oktober (kickoff)

- vrijdag 21 november

- vrijdag 12 december

- vrijdag 23 januari 2009


Golden Oldies Event

EM Technische Workshop

met Henk de Jager,

Ronald Blom

+ wedstrijd :)

Zaterdag 29 november


The After Summer Pinball Party (TASPP)

NFV Clubkampioenschap+ Alg. Leden Verg.

Za 8 / Zo 9 novemberNFV Funhouse - Ederveen

Finale

Lokale Flipper

Competitie

Zaterdag 20 december


***Nieuw***

Pinball Poker

!!! Leuk !!!

Za-

NFV Nieuwjaarsevent

Zaterdag 10 januari 2009NFV Funhouse - Ederveen


Spinnertjes (vraag en aanbod)

Spinnertjes zijn Vraag en Aanbod advertenties van NFV leden. Het plaatsen van een advertentie is gratis voor leden. Alleen niet commerciële Spinnertjes worden geplaatst.

Voor commerciële of ‘bulk’ advertenties (> 3 flipperkasten) gelden de advertentie tarieven die voor in het blad staan.

Spinnertjes aanmelden kan via de webstie van de NFV: www.nfvpinball.nl/spinnertjes. Alle criteria dienen ingevuld te worden.

Op de website is het ook mogelijk om een foto bij een advertentie te plaatsen.

Op deze pagina’s staat een selectie van de meest recente Spinnertjes, zoals ze op de website stonden vlak voor het ter perse gaan van dit magazine. De redactie maakt een selectie op basis van actualiteit. Afhankelijk van het aanbod kan de redactie

beslissen om geen foto bij een advertentie te plaatsen. Kijk voor de meest recente Spinnertjes op de website van de NFV: www.nfvpinball.nl

Gezocht

Te koop

NFV Ranking (28 september 2008)Positie Naam punten1 Albert Nomden 19582 Taco Wouters 19253 René van Gool 19014 Klaas Oenema 18945 René Timmer 18876 John van der Wulp 18837 Roy Wils 18628 Roger Wijnands 18609 Brenn Oosterbaan 183610 Dirk Klaver 181911 Mark van der Gugten 181912 Lieven Engelbeen 180613 Martijn van Amsterdam 179814 Paul Jongma 179515 Tim Pennings 178816 Richard van Tienen 176�17 Winfred de Ruijter 176118 Rob Willemsen 176019 George Bulte 174820 Helen de Haan-Verbeek 172021 Peter van den Bergh 171522 Mark Heine 1715�3 Jaap Valent 171�24 Martijn van Aken 170925 Ralph Beckers 170726 Bas Vis 1706�7 Erwin Bouma 169428 Koen Willocx 168629 Arjan Lugthart 168630 Bert-Jan Brinkhuis 168431 Ronald Oenema 16773� Peter Noorlander 167333 Eko Elens 167134 Nico Schaap 167035 Robin van Mourik 167036 Glenn Pellis 166437 Arno Punt 166338 Tom Geneyn 166339 Tjalling Smits 166�40 Stefan Proot 166241 Edwin Nijs 165842 Norbert Broman 165643 Rob de Cler 1654

44 Michel van den Elzen 165345 David de Vries 164946 Jasper van Eeden 164947 Marcel van Tol 164348 Pieter Put 164349 Eric Starkenburg 164350 Edwin Baelen 163951 Eric Buysen 163652 Glenn Verhoosele 163553 Arthur de Jong 163454 Bas Schwarz 163155 Jeffrey Stolp 163156 Ronald de Boer 162657 Bart Bartholomeus 162358 Bart Bremen 162359 John Vertooren 162260 Tom Vis 162161 Henri van Dal 16�162 Turgut Hefti 160963 Barry Stolp 160964 Ruud Wouters 160865 Quint van Kessel 160666 Patrick Blijleven 160167 Lida de Haan 159868 Theo van Vroenhoven 159169 Ben Zaad 158870 Wilbert der Kinderen 158771 Antony Croes-Lacroix 158772 Eric Verburg 158573 Mart Oenema 158574 Rob Capel 158275 Donald de Ronde 157876 David Deturck 157677 Bart van Dijk 157378 Kevin Roelants 156479 Sascha Voskuil 156280 Barry de Wit 156181 Eric Hetem 155882 Ruud Hijlkema 155783 Pascal v Wonterghem 155684 Dennis Verleyen 155585 Wido de Bonth 155486 Adriaan van Roeden 155487 Ad Jonker 1545

88 Ivan Geentjens 154589 Arie Pijl 153990 Aeneas Verhé 153891 Jan Vandesompele 153792 Patrick Lemmens 153693 Astrid Verburg 153594 Egbert van Vulpen 153595 Ronald Blaas 153496 Norma van Rij 153397 Richard Westerhof 153298 Armando Sleeking 153199 Andy Bostyn 1528100 Gerard van de Sanden 1528101 Sander de Munter 1526102 Jan-Herman van de Pol 1526103 Tom Loomans 1522104 Jonathan Joosten 1522105 Steven van der Staaij 1519106 Ron van Spengen 1518107 Erik Swetter 1517108 Jan Schurer 1517109 Jos Deboosere 1515110 Manuel Delafortrie 1513111 Janick Pauwels 1511112 Ronald Knor 1488113 Richard Tensen 1483114 Wendy Hoogervorst 1482115 Nico Slemmer 1482116 William van de Zand 1482117 Frank Oomen 1481118 Kris van Clapdorp 1470119 Ruud Kooij 1467120 Nienke Lemmens 1464121 Dimitri Verhoosele 1460122 Marko ten Klooster 14561�3 Jeroen van Nes 14431�4 Mirko Carton 1441125 Wilko Wieffering 1440126 Ruby Plasschaert 1408127 Paul Loerakker 1405128 Melchior Appels 14041�9 Wilco Kieftenbeld 1373130 Marco van de Pol 1357131 Patrick Blakenburg 1356

14 flipperkasten te koopVanwege leuke, maar onverwachte omstandigheden ga ik me een stuk minder met de flipperhobby bezig houden en verkoop ik een aantal van mijn flipperkasten. Voor alle kasten geldt: bieden, hoogste bod wint.Baywatch (Sega, 1995) Eight Ball Deluxe (Bally, 1981) Eight Ball Deluxe Limited Edition (Bally, 1982) Flash Gordon (Bally, 1980) Funhouse (Williams, 1990) Indiana Jones (Williams, 1993) Nitro Ground Shaker (Bally, 1979) Pool Sharks (Bally, 1990) Safe Cracker (Bally, 1996) Scared Stiff (Bally, 1996) The Addams Family (Bally, 199�) Theatre of Magic (Bally, 1995) World Cup Soccer (Bally, 1994) Tevens heel veel losse onderdelen van World Cup Soccer te koop. Xenon (Bally, 1980) Van alle kasten zijn foto’s beschikbaar op verzoek. Technische details idem.Jonathan Joosten – [email protected] 30 september 2008

HUO Spider-ManKast verkeert in absolute nieuwstaat; er zijn minder dan 300 spelletjes op gespeeld. Thuisbezorgen is in overleg mogelijk.€ 3750,- Theo van Vroenhoven - [email protected], 030 688837911 September 2008

Gezocht Black Hole ‘’import’’ ruit en onderdelenIk ben op zoek naar de voorste kopruit van de � nl. de 3D kopruit. - het voedings kabeltje van het A7 printje is ongeveer een kabeltje van 10 cm lang - A10P9 kabelboom kopverl. vanaf kop tot printje - A7 voedingsprintje - spraakbordje systeem 80 Wie helpt mijn Blackk Hole compleet te maken, al heb je maar iets liggen reageer aub. Bij voorbaat dank!€ 50,- Bart van Dijk - [email protected], 06-20351543, 25 September 2008 Diverse kasten in verzamelstaat gezochtFlintstones in verzamelstaatDirty Harry in verzamelstaatPinball Magic, kabinet in verzamelstaat, overige niet belangrijkChampion Pub in verzamelstaatTOTAN in verzamelstaatRené Timmerwww.hyperballs.com, [email protected], 21 September 2008

Kopruit Old ChicagoZojuist heb ik een kopruit van een Old Chicago in een luttel ogenblik zien evolueren tot een puzzel met heel veel stukjes. Wie heeft er een nog heel exemplaar voor me ?? De kast is verder in nette staat dus het zou heel erg zonde zijn om ‘m als onderdelen donor te moeten inzetten....Edwin de Graaf - Oosterhout [email protected], 0162-42076718 September 2008 Translite Twilight ZoneKan iemand mij helpen aan een originele translite voor mijn TZ? Over de prijs komen we wel uit. Ik wil hem eventueel ook ruilen tegen mijn beschadigde translite (klein gaatje rechtsboven) + topper van Jurassic ParkEugene Coolen - [email protected], 06-27062302, 11 September 2008

Speelveld RoadshowIk zoek een speelveld voor de Roadshow. Het huidige speelveld heeft enkele “kale” plekken bij de scoop en flippers.Henk Joosten - [email protected] September 2008


DE VIJFDE SPELER

IJ-4

Ik vind Indiana Jones-4 (IJ-4), een van de nieuwste kasten van Stern, een geweldige flipperkast. Dat is nogal een boute uitspraak omdat ik de kast nog nooit gespeeld heb. Toch ben ik nu al fan, en dat heeft een geschiedkundige reden. In het verleden zijn de zogenaamde voortborduur -flipperkasten namelijk altijd een groot succes geweest. Neem de klassieker Black Knight (’80) van mijn favoriete Williams firma. Begin jaren tachtig rolden er meer dan 13.000 kasten van de band en de Black Knight 2000 was goed voor bijna 6000. Dat zelfde geldt voor Fun House en Road Show. Beide kasten doen het nog goed in de exploitatie en zijn geliefd bij verzamelaars. En dan zwijg ik over Attack from Mars en de eerste pinball-2000 kast Revenge from Mars (RFM). Attack is anno 2008 nog steeds een van de meest geliefde flipperkasten aller tijden en RFM was keihard op weg de firma Bally te redden op flipperkastgebied. RFM was goed voor bijna 4000 kasten, deed het geweldig in de exploitatie en was de eerste kast waarin een videogame en een kast werden gecombineerd. Daarom ben ik nu al fan van IJ-4.

IJ-4 is mijns inziens helemaal niets en illustreert opnieuw dat Stern Pinball niet bepaald een ster is in het uitkiezen van flipperkastthema’s. In 1993 kwam Williams met Indiana Jones, the pinball adventure en de kast werd binnen de flipperwereld met een staande ovatie ontvangen. Meer dan 12.500 werden er wereldwijd verspreid en nog steeds kan je in menig café en coffeeshop de kast bespelen. Maar een succes in 1993 is geen garantie voor een goede reproductie bijna 15 jaar later. Stern dacht een goede move te hebben gemaakt door Kevin O Conner, de tekenaar die verantwoordelijk was voor de kast uit ’93 ook te strikken voor hun nieuwste kindje. Een gotspe. Kijk alleen al naar de backglass en trek je conclusie.

IJ-4 is een kast van Stern die moeiteloos in hetzelfde rijtje thuishoort in Austin Powers, Sharkey Shoot Out en Striker Extreme, de grootste misbaksels uit de flippergeschiedenis. De reden? Dat is er niet een, maar dat zijn er talloze. Stern durft een kast te verkopen die totaal onaf is en waar bepaalde modes domweg niet te bespelen zijn. Het repliek van Stern is dat de software nog ontwikkeld moet worden. Mijns inziens een non argument, want je koopt ook geen nieuwe Mercedes zonder wielen. Als je voor bijna 4000 euro een flipperkast koopt, moet alles klaar zijn en wil je gewoon het eindspel kunnen spelen. Daarnaast is het fantastisch dat in de nieuwe IJ-4 meer dan tien modes zijn verwerkt; het valt alleen wat tegen als de modes op elkaar lijken dan wel identiek gelijk aan elkaar zijn. Stern heeft met IJ-4 een half fabricaat verkocht en snijdt daarmee niet alleen zich zelf, maar ook de exploitanten, de spelers op locatie en de thuismarkt in zijn vingers.

IJ-4 is de beste flipperkast sinds het verschijnen van The Addams Family, bijna zestien jaar terug. De reden daarvoor is even helder als eenvoudig. Flipperkasten worden gemaakt om winst te maken. Als Stern een kast verkoopt aan een exploitant dan heeft die exploitant een doel: zoveel mogelijk euro’s dan wel dollars verdienen. Het liefst met zo min mogelijk reparatiewerkzaamheden tussendoor. In Amerika verschenen in mei de eerste IJ-4 kasten op locatie en bijna zonder uitzondering werd er goed op gespeeld. De reden? Het thema was aansprekend, het artwork was voor velen herkenbaar en de kast was voor alle spelers, maar vooral voor de toevallige voorbijganger, erg aantrekkelijk. De juichverhalen in Amerika gingen zo ver dat een exploitant ergens op een discussie site meldde dat zijn IJ-4 kast binnen drie maanden had terug verdiend; een volstrekt unicum in de flipperwereld. Op locatie was er op die kast al meer dan 7000 potjes gespeeld. En daar gaat het om: spelen op locatie. Als dat genoeg gebeurt, dan zullen er altijd flipperkasten worden gemaakt en gaan we met z’n allen een mooie toekomst tegemoet. En dat de hardcore flipperaar weinig mee kan, omdat de modes eentonig zijn en de software incompleet is, moeten we deze keer maar voor lief nemen.


Club vanIn maart 2008 introduceerde de NFV, in nauwe samenwerking met Gerard van de Sanden, de Club van 100. Dit initiatief is door de leden warm ontvangen en heeft inmiddels 48 deelnemers opgeleverd. Het principe is simpel: deelnemers betalen € 100,- voor deelname van 12 maanden. Hiervoor krijgt men een vermelding op de Club van 100 pagina in het Spinner Magazine, de Club van 100 webpagina (met link), een ingelijst logo op A4 formaat in het NFV Funhouse en gratis toegang tot evenementen in het NFV Funhouse (1 toegangsbewijs per funder). Ieder jaar is er tevens een speciale bijeenkomst voor de deelnemers van de Club van 100.

De Club van 100 houdt zich bezig met het werven van financiële fondsen, die de vereniging kunnen helpen. Iedereen die de NFV een warm hart toedraagt kan lid worden: leden, niet-leden, vrienden clubs, bedrijven, sponsors en anderen. In 2008 worden de inkomsten van de Club van 100 vooral gebruikt om de kosten van de verbouwing van het NFV Funhouse in Ederveen te dekken.

Lid worden van de Club van 100 is eenvoudig: stuur een email naar Gerard van de Sanden ([email protected]) of Bas Vis ([email protected]) en zij helpen u verder.

StefanParmentier

RobBuisman

Hans Korteweg

Tom Thalhammer

Monique Beerens

2008 - 03 - Spinner Magazine

Documents

Transcript of 2008 - 03 - Spinner Magazine