Landgenoten Winter 2012

landgenoten

Magazine voor boer & buiten

+ Schattingscommissies, authentieke marketing, fosfor bij pluimvee en veel meer... www.vilt.be

‘ Ook jij kunt leren uit problemen’

dossier

Het landbouwimagoEen goed rapport

Solidariteit

Het elektriciteitsnet in 2030‘ Flexibiliteit wordt geld waard’

winter 2012 | 32

www.sbb.be

heeft ruim 40 jaar ervaring als adviseur in de landbouwsector. U bent in elk -kantoor dan

ook verzekerd van een deskundige begeleiding inzake fi scaliteit, boekhouding, milieu- en bouw-

reglementering en alle belangrijke sectoraangiftes. Bovendien krijgen onze lokale kantoormede-

werkers ondersteuning van een eigen centrale studiedienst. Zo kunt u in alle omstandigheden rekenen

op het gespecialiseerd advies van uw -adviseurs. U bent toch ook liever zeker van uw zaak?

SBB Accountants & Adviseurs: Voor info of het -kantoor in uw buurt? Bel 070/222 673 of kijk op www.sbb.be.

Samen voor uw toekomst

“Er zijn wel 30.000 tuinders en landbouwers, maar slechts 1 zoals ik.”

LG VILT tuinder 210x270 maa11.indd 1 07-03-2011 09:23:47

3

in dit nummer

07 Focus | Dossier solidariteitNiet alleen voor collega’s in nood. Lessen uit de 5 jaar ervaring van de vzw Boeren op een Kruispunt.

14 Boer & buur | Het landbouwimagoHoe kijkt de Vlaming anno 2012 naar de landen tuinbouw? De resultaten uit het nieuwe VILT-onderzoek.

14 2207 16

16 2030 | Centen en stroompannesElektriciteits- en energie-expert Ronnie Belmans over kansen voor een flexibele landen tuinbouw.

22 Achter de schermen | Le Pain QuotidienMarketinglessen over authenticiteit, eenvoud en duurzaamheid.

en verder …

04 Koetjes & kalfjes 12 Wordt gevolgd

18 (W)onderzoeker 20 Provincie

beste

landgenoten

W aarom heeft landbouw nood aan een goed imago?, vroeg een aantal stu-denten marketing mij onlangs. Goeie

vraag natuurlijk, al dacht ik dat het antwoord van-zelfsprekend was.

Mij hoef je er al lang niet meer van te overtuigen dat landbouw een innoverende, duurzame en on-misbare sector is die een belangrijke bijdrage levert aan het in stand houden van de open ruimte. Dat een landbouwer een hoogopgeleide vakman is die zich met respect voor milieu en dieren dag in dag uit inzet om de maatschappij van voldoende lekkere en kwali-teitsvolle voeding te voorzien. Dat de sector behoor-lijk wat werkgelegenheid creëert en een belangrijke bijdrage levert aan de handelsbalans van ons land. Maar stel je nu eens voor dat dit ook voor elke burger en elke consument een evidentie is?

Hoeveel eenvoudiger zou het niet zijn om een ho-gere prijs voor je producten door te rekenen? Of om buurtprotesten bij de bouw van een nieuwe stal of van een mestverwerkingsinstallatie te vermijden? Zou je niet veel gemakkelijker goed opgeleid personeel vin-den? Of een krediet verkrijgen bij de bank? En actueler dan ooit: zou Europa er nog aan denken om te beknib-belen op het budget van een sector die als o zo belang-rijk wordt aanzien?

Redenen genoeg, me dunkt, om met zijn allen werk te maken van dat imago. Uit onze vijfjaarlijkse imago-studie van de Vlaamse landen tuinbouw blijkt immers dat er op een aantal vlakken verbetering mogelijk is. Maar er is ook goed nieuws: globaal krijgt de sector weer net iets betere punten dan vijf jaar geleden. Een bank vooruit en een kus van de juf!

Veel leesplezier!

Griet LemaireHoofdredacteur

colofon Landgenoten wordt u aangeboden door VILT. Het Vlaams infocentrum landen tuinbouw informeert een breed publiek over de hedendaagse landen tuinbouw. Daarvoor krijgt het middelen van privé-organisaties en de overheid. verantwoordelijke uitgever VILT-voorzitter Josse De Baerdemaeker redactie en realisatie Jansen & Janssen Customer Media, www.jaja.be redactieadres VILT vzw, Koning Albert II-laan 35,

bus 57, 1030 Brussel tel +32 (0)2 552 81 91 fax +32 (0)2 552 80 01 e-mail [email protected] hoofdredacteur Griet Lemaire redactieraad Josse De Baerdemaeker, Wim Fobelets, Wanda Verdonck, Jan Mosselmans, Hubert Hernalsteen, Guy Depraetere, Greet Riebbels, Didier Huygens, Joris Relaes, Jan Coessens, Tine Lassuyt, Leen Guffens, Ine Vervaecke, An Van Acker, Bernard Biesbrouck fotografie Philip Vanoutrive, Johan Martens, iStockphoto de meningen die derden in dit magazine vertolken, vallen buiten de verantwoordelijkheid van VILT.

18

Jean Maertens, voorzitter van Synagra, tijdens de viering van het 85-jarig bestaan van de beroepsfederatie.

‘ Het zijn de schakels in de keten die zich het meest op duurzaamheid focussen die de andere schakels het meest in

hun duurzaam bestaan bedreigen.’

DE LANDGENOTEN-QUOTE

4 landgenoten

Koetjes & kalfjes

4 landgenoten

Koetjes & kalfjes

Donderdag 10 januari 2013- 9u–12u: ‘Landbouw in de Vlaamse ruimte’

door Beleidsdomein Landbouw en Visserij (Aud. 2)

- 10u–12u: ‘Omgaan met nieuwe trends in de voedselketen’ door Beleidsdomein Land-bouw en Visserij (Aud. 3)

- 9u–12u: ‘Exoten’ door RATO (Aud. 4)- 12u–16u30: ‘Duurzame ontwikkeling in de

landbouw: hoe pakken we het aan?’ door ILVO (Aud. 1)

Vrijdag 11 januari 2013- 10u–12u: ‘Meten = weten: de LMN boekhou-

ding voor een goede kostprijsanalyse’ door Beleidsdomein Landbouw en Visserij (Aud. 2)

- 9u–13u: ‘Voedsel bindt stad en platteland’ door Vlaams Ruraal Netwerk (Aud. 3)

- 9u30–12u: Infosessie e-loket Landbouw en Visserij door Beleidsdomein Landbouw en Visserij (Aud. 4)

- 14u–18u: ‘Goed geboerd? Ook het klimaat is u dankbaar!’ door Beleidsdomein Landbouw en Visserij (Aud. 1)

- 13u30–16u30: ‘Toenemende prijsvolatiliteit en risicobeheer in de agribusiness sector’ door ABS (Aud. 2)

- 14u–17u: ‘De toekomst van het Gemeen-schappelijk Landbouwbeleid’ door de Euro-pese Commissie (Aud. 3)

Zaterdag 12 januari 2013- 10u–12u: ‘Paardenhouderij’ door Vlaams

Paardenloket- 10u–14u: ‘Jobbeurs agro en voeding’ door

VDAB (Receptieruimte)- 10u–12u30: ‘Korte keten zoekt boer’ door

VLAM (Aud. 2)

INFO www.agriflanders.be

StudiedagenAgriflanders

Vlaamse landen tuinbouwers die vrijwillig aan milieumanagement doen op hun bedrijf hebben zich verenigd in het project ‘Beloftevol Boeren’. De motivatie van de deel-nemers is vaak zeer divers, maar ze hebben één ding gemeen: ze voelen de nood om zelf milieu-initiatieven te nemen zonder dat het hen wordt opgelegd. Op die manier houden ze zelf de touwtjes in handen en kun-nen ze een antwoord bieden op de maatschappelijke vraag naar duur-zame productie. De voordelen van het samen streven naar duurzaam-heid zijn de gedeelde werkingskos-

ten, de optimalisatie van de com-municatie en de uitwisseling van ervaringen en knowhow. Geïnte-resseerd? Voor de cyclus van 2013 zijn de Beloftevolle Boeren nog op zoek naar nieuwe collega’s.

INFO www.inagro.be, 051/27 33 92 of [email protected]

Word jij een Beloftevolle Boer?

BeloftevolleBoer

Donderdag 10 januari

2013

Zaterdag 12 januari

2013

Vrijdag 11 januari

2013

5

Subsidieaanvragen die je via het e-loket Land-bouw en Visserij indient, worden sneller be-handeld en uitbetaald. Nog weinig vertrouwd met het e-loket? Interesse in een demonstra-tie van het elektronisch indienen van een ver-zamelaanvraag? Of nieuwsgierig naar de laat-ste nieuwe ontwikkelingen op het e-loket? Kom dan vrijdag 11 januari van 9.30 tot 12 uur op Agriflanders naar de gratis info- en demon-stratiesessie over het e-loket. Inschrijven kan je op de website van het e-loket.

INFO www.landbouwvlaanderen.be

E-loketWEBSITE IN DE KIJKER

BeloftevolleBoer

2013

2013

20132013

(*) 1

age

nda

per b

on –

zol

ang

de v

oorr

aad

stre

kt

Wil jij ook up to date het nieuwe jaar ingaan? Knip dan zeker deze bon uit en neem hem mee naar Agriflanders. Van 10 tot 13 januari deelt het beleidsdo-mein Landbouw en Visserij er opnieuw een mooie agenda uit (*). Hierdoor kan

je niet alleen jouw planning bijhouden, je wordt ook op de hoogte gehouden van tal van nuttige data en informatie voor de administratie van je bedrijf. Je vindt de stand van Landbouw en Visse-rij in hal 4 (standnummer 4330).

Naam: Beroep of band met landbouw:

Up to date in 2013

Bezoek VILT op Agriflanders!Ook deze keer gaat VILT naar de tweejaarlijkse hoogmis van de landbouw. Van 10 tot 13 januari vind je ons in hal 4 (stand 4322). We hopen jou te mogen begroeten!

CIJFER#Dat is het percentage landen tuinbouwbedrijven dat de voorbije vijf jaar één of meer-dere innovaties doorvoer-de. Interesse in andere fei-ten en cijfers over de Vlaamse landbouw? Het tweejaarlijk-se Landbouwrapport bevat

een schat aan informatie over de huidige landen tuinbouw, het beleid en de keten. De fo-cus van dit rapport ligt volledig op duurzaamheid.

INFO www.vlaanderen.be/landbouw/lara52

Bezoek onze

stand centraal

in hal 1

Agrifl anders (Flanders Expo Gent, 10-13 januari 2013)

Slechts één bank is zo grondig met

de landbouwsector verweven.

VANAF APRIL 2013 HEET UW BANK CRELAN.

7

FocusSolidariteit

D e voorbije vijf jaar gingen medewerkers van de vzw Boeren op een Kruispunt (BoeK) bij zowat 1200 Vlaamse landen tuinbouw-bedrijven langs. De vzw bemant een gra-tis telefoonnummer 0800 99 138 en biedt kosteloze bijstand in de vorm van all-round-begeleiding en doorverwijzing. De vijf BoeK-medewerkers, allemaal gepokt en gemazeld in de sector, werken hier-voor nauw samen met zeven psychologen en een netwerk van een dertigtal opgelei-de vrijwilligers.

Multi-domein hulp‘De problemen waarmee wij dagelijks ge-confronteerd worden, zijn zeer uiteenlo-

pend’, vertelt BoeK-directeur Riccy Focke. ‘En we kunnen geen wonderen verrichten. Wat wij doen, is eerst luisteren, met ken-nis van de sector als achtergrond. Volgens onze missie bieden we een multi-domein begeleiding die als katalysator dient om ge-specialiseerd advies om te kunnen zetten in actie. Op heel wat landbouwbedrijven wor-den adviezen niet opgevolgd omdat er an-dere knelpunten zijn buiten het gezichts-veld van de bestaande omkadering. Wij proberen die knelpunten te vinden en uit te schakelen. Met multi-domein bedoel ik dat we op alle terreinen steun bieden: psycho-sociaal, bedrijfstechnisch, fami-liaal. Soms vinden we snel een uitweg.

De vzw Boeren op een Kruispunt (BoeK) begeleidt al vijf

jaar boeren en tuinders die het moeilijk hebben. Het BoeK-

team deed daarbij heel wat ervaring op, die niet alleen voor

collega’s in nood interessant is.

Allesis eindig

VRAAGJE VOOR BoeK?

Bel het gratis nummer T 0800 99 138

Wat kun jij leren van BoeK?

Rekenmodules per teelt, tips voor je kas-planning, manieren om slimmer met verko-pers te onderhandelen, suggesties om je re-latie te verbeteren, werkverdelingen en tips voor een vlotte samenuitbating: BoeK deelt graag de ervaring en kennis die de vzw de voorbije jaren heeft opgedaan. Op de web-site www.boerenopeenkruispunt.be vind je een schat aan gegevens waarmee iedereen aan de slag kan. Een nog onbekende bron van zeer praktische en nuttige informatie!

8 landgenoten

FocusSolidariteit

Om de adviesvragers zo goed mogelijk te helpen, willen de vijf medewerkers van BoeK een zo groot mogelijk netwerk van vrijwilligers inschakelen. Heb jij zin om een steentje bij te dragen en iets te doen waarmee je écht een verschil maakt voor mensen uit de landen tuinbouwsector? Neem dan zeker contact op met BoeK, de vzw kan je hulp goed gebruiken.

Soms komen we in crisissituaties terecht waarbij algemene hulpverlening van buiten de sector nodig is.’

Een korte bekentenis: de media – jawel, ook wij in Landgenoten – brengen vooral succesverhalen uit de landen tuinbouw. Terwijl die verhalen niet altijd leerzamer zijn dan de doorsnee situatie. ‘Niemand is perfect, maar mensen praten niet graag over hun mindere kanten’, knikt Riccy. ‘Ik vergelijk ondernemen, in de landbouw of daarbuiten, met topsport. Het is veelei-send en er is een beperkt aantal toppers dat op een groot peloton steunt. Waar het niet eens slecht toeven is. Veel renners zijn zeer gelukkig in het peloton en hebben er een langere carrière dan hun kopman. De kracht van dat peloton is dat men er elkaar nog helpt. En dat men er leert van collega’s die, om welke reden ook, een tijdje achter-in bengelen.’

Zwaktes tonen is sterkDe directeur van BoeK pleit voor meer openheid over problemen en meer solida-riteit in de landen tuinbouw. En voor het besef dat alles eindig is. Riccy: ‘Zoals de dood hoort bij het leven, moeten we bij de oprichting en uitbouw van een landbouw-bedrijf ook denken aan een mogelijk einde of ingrijpende verandering. In ons hoofd en op papier. Vermijd samenuitbatingsvoor-waarden die tien jaar niet aangepast wor-

‘ De kracht van een peloton is dat men er elkaar nog helpt. En dat men leert van collega’s.’

Vrijwilliger bij Boeren op een Kruispunt?

Word vrijwilliger:(zie kader hieronder): www.boerenopeenkruispunt.be > nieuwe tips > vrijwilligers en 0800 99 138

9

Laat in je kookpotten kijken

Wat is de invloed van voedsel op het ge-moed? De Katholieke Hogeschool Sint-Lieven en Boeren op een Kruispunt zoe-ken vrijwilligers die willen meewerken aan een onderzoek naar de eetgewoon-tes in de landen tuinbouw. Het onder-zoek peilt onder meer naar de impact van bepaalde voedingsmiddelen op je dagelijkse activiteiten en naar voedsel-gewoontes als signaal voor sluimerende problemen. De deelnemers kunnen re-kenen op absolute discretie en krijgen nieuwe inzichten in hun eetgewoontes.

INtEREssE?

Neem contact op met [email protected] of T 03 780 89 01

‘ Hoe groot is de kans dat je de eerste bent in Vlaanderen met een bepaald probleem?’

den, herbekijk de verdeling van je huwe-lijksvermogen om de paar jaar. Denk op tijd aan het einde van je actieve loopbaan. Ken je sterktes en zwaktes en weet welke an-dere professionele mogelijkheden je hebt. Een plan B is geen zwakte, maar een troef die rust schept voor je huidige activiteiten.’

De aanpak van BoeK verschilt van si-tuatie tot situatie, maar een paar princi-pes komen volgens Riccy vaak terug. ‘Als je beseft dat je levenssituatie niet goed is, moet je iets veranderen. We zijn hier om gelukkig te zijn. Sommigen blijven tob-ben en zien alleen hun problemen, en niet meer alles wat wel nog goed functioneert. Dan zeggen wij: hoe groot is de kans dat je de eerste bent in Vlaanderen met een be-

paald probleem? Veranderen is het stop-pen van een oude situatie. Laat ons nagaan wat wel nog goed is. We bekijken daarna hoe we de gewenste situatie kunnen be-reiken. Stap voor stap. Rekening hou-dend met de mogelijkheden en de beper-kingen. In een vaardigheidsmatrix maken we een overzicht van wat je graag doet en

wat je goed kunt. We brengen de materi-ele mogelijkheden in kaart. En we gaan op zoek naar steunpunten. Zijn er bijvoor-beeld nog familieleden, collega’s of vrien-den die we op weg naar de volgende stap kunnen inschakelen.’

Zeven managers in éénZijn er tot slot pijnpunten die bij het me-rendeel van de adviesvragers terugkeren? Riccy: ‘De meeste boeren kunnen heel hard werken. Maar je moet ook efficiënt kunnen werken, kunnen organiseren en nog zo veel meer. Je moet kunnen onder-handelen bij aan- en verkoop. Je moet een geloofwaardig verhaal hebben tegenover leveranciers en afnemers. Je moet techni-sche topprestaties kunnen neerzetten. Je moet aan afvalbeheer doen. Je moet per-soneel managen, dat ook nog eens vaak uit vele buitenlanders bestaat. Wie fami-lie of vrijwilligers inzet, moet overigens beseffen dat je dat alleen tijdelijk kunt. Je moet ook je financiën kunnen behe-ren: genoeg investeren maar toch tegen een stootje kunnen. Je moet weten wat er fiscaal het best is voor je bedrijf. Kun-nen inschatten wie wel en wie niet volle-dig achter je staat. En ook nog eens pri-vé alles gesmeerd laten lopen. Geef toe, onze landbouwers zijn echte evenwichts-kunstenaars die recht hebben op een vangnet als het misgaat.’

Vrijwilliger bij Boeren op een Kruispunt?

De bedoeling is dat je, tussen de bezoe-ken van de BoeK-medewerkers door, langsgaat bij enkele boeren met proble-men. Je wordt door BoeK opgeleid en on-dersteund en de vzw gaat ervan uit dat je per maand 8 uur tijd kunt vrijmaken. Iedereen wordt zo veel mogelijk ingezet op basis van zijn of haar eigen capacitei-ten. Je inbreng kan variëren van langs-

gaan voor een babbel, helpen koken en schoonmaken, tot het invullen van admi-nistratie en het bieden van andere techni-sche ondersteuning op het bedrijf.

INFO

www.boerenopeenkruispunt.be > nieuwe tips > vrijwilligers en 0800 99 138

Het is lang geleden dat ik me nog ergens vertoond heb. Ik heb minder zin in sociale contacten.

Ik ben prikkelbaar geworden. Ik kan niet veel meer verdragen van mijn echtgeno(o)t(e) en kinderen.

Ik ga niet naar de dokter of tandarts om-dat ik dat te duur vind.

Ik ben niet echt betrokken bij de boek-houding. De boekhouder zorgt wel dat al-les ingevuld raakt.

Ik kan niet geven aan onze kinderen wat ik vroeger normaal vond.

Ik merk dat het hoog tijd wordt dat ik nog eens een vergadering bijwoon. Het wordt moeilijk om nog bij te benen.

INFO www.boerenopeenkruispunt.be > voor wie > checklist

Hoe herken je signalen bij jezelf en je omgeving?

‘ De voorbije 5 jaar bezocht BoeK ± 1200 boeren en tuinders.’

10 landgenoten

FocusSolidariteit

aul Dossche werd geboren in een land-bouwgezin. Op school koos hij voor land-bouw en hij nam het bedrijf van zijn ouders over. Na de overname volgde de ene inves-tering na de andere. Samen met zijn vrouw bouwde hij het bedrijf uit tot een mooi ge-sloten varkensbedrijf met 180 zeugen en nog wat akkerbouw. Ondertussen doken de varkenspest en de dioxinecrisis op. Toen Paul en zijn vrouw Nancy zagen welke nieu-we wetten, mestkosten, stijgende veevoe-derprijzen, enzovoort er op hen afkwamen, zagen ze dat het zo niet langer ging.

Iets genetischPaul koos voor verandering, zelfs een zeer drastische verandering: hij verkocht op zijn veertigste zijn bedrijf en werkt nu als tech-nisch verantwoordelijke in een woon- en zorgcentrum voor ouderen. Paul: ‘Hoewel Boeren op een Kruispunt heel wat collega’s

helpt om hun bedrijf op de rails te krijgen, heb ik de knop radicaal omgedraaid. Ik heb zelfs geen landbouwactiviteit meer in bij-beroep en ik woon in het dorp. Onze zoon Florian volgt wel de richting tuinbouw – dat is allicht genetisch bepaald. We zien wel wat hij later wil doen.’

Even terug naar de moeilijke beslissing eind 2007. Op een bepaald punt moet je de economische feiten bekijken en een be-slissing nemen, legt Paul uit. ‘Dat is niet makkelijk, want er speelt heel veel op dat moment. Je voelt de sociale druk van je omgeving. Verwachtingen, die al dan niet uitgesproken worden. Je moet komaf ma-ken met het toekomstbeeld dat je zelf voor ogen had. En je weet niet wat er volgt. Het is een zeer onzekere tijd. Ga ik een job vin-den? Wat voor job kan ik doen? Zal ik het wel gewoon worden om voor een baas te werken?’

‘Als landbouwer beschik je over veel

vaardigheden die waardevol zijn op de

arbeidsmarkt.’

P

Geen schrik voor het kruispuntIn het leven moet je keuzes maken. En die zijn soms niet makkelijk.

Door een samenloop van omstandigheden kwam Paul Dossche

uit Watervliet eind 2007 in contact met Boeren op een Kruispunt.

Vandaag blikt hij tevreden terug op de weg die hij heeft afgelegd.

Onderschat potentieel‘Als er één ding is dat ik absoluut wil mee-geven, is het dat je als landen tuinbou-wer veel kunt’, aldus Paul. ‘Boeren onder-schatten zichzelf. Terwijl ze meestal wel iets kennen van elektriciteit, van schrijn-werk, van loodgieterij, van vergunningen aanvragen, van omgaan met mensen of een team aansturen. Als boer heb je bud-getten leren beheren. Zelfstandig leren werken. Hard leren werken. Dat zijn alle-maal kwaliteiten die zeer waardevol zijn op de arbeidsmarkt.’

Hoewel het op bepaalde vlakken wen-nen was, is Paul nu zeer tevreden met zijn nieuwe leven. ‘Het heeft mijn leven ook verrijkt. Het is zoals met alles in het le-ven: als je ergens voor kiest, moet je er ten volle voor gaan. Ik stuur intussen an-dere mensen aan, geef vormingen rond veiligheid en welzijn en maak iedere week deel uit van de bouwvergadering als pre-ventieadviseur. Samen met mijn vrouw en zoon wonen we nu nog steeds in hetzelfde dorp. We kochten er een bescheiden wo-ning met een kleinere tuin. Maar dat ma-teriële is niet waar het in het leven echt om gaat…’

Naam: Paul DosscheWoonplaats: WatervlietLeeftijd: 44 jaar

JohnDeere.be

Onderweg naar u!

Peperstraat 4A - 3071 Erps-Kwerps

Tel. : 02 759 40 93 - Fax. : 02 759 99 28 - E-mail : [email protected]

Actieprijzen* op een breed trekkergamma:• Aantrekkelijke voorwaarden op de 5GF smalspoor-serie voorzien van Pro uitrusting• Nettoprijsactie:

- 6125 M (max. 132 pk) : € 49.990- 6150 M (max. 158 pk) : € 61.500- 5080 M (max. 88 pk) : € 31.990- 5090 R (max. 98 pk) : € 39.990

• Uitzonderlijke lanceringsvoorwaarden op de 6170 M Pro• Gratis Pro Packs op de 6105 R, 6140 R en 6210 R (tot € 7.500 voordeel)• Op de hele 6 R serie AutoTrac Ready aan halve prijs (uw voordeel € 1.960)• Extra korting op de 7230 R Pro & 7280 R Pro modellen met traploze transmissie

Voor meer informatie over al deze acties neem snel contact op met uw locale dealer.*Actieprijzen zijn excl. BTW, zonder overname en geldig tot 28 december 2012

AdvJD_210x270_0412NL.indd 1 05-12-2012 21:00:20

12 landgenoten

Wordt gevolgd

M aandagmiddag in het ge-meentehuis van Torhout. Vier leden van de gemeentelijke

schattingscommissie bekijken welke ak-kers er op het programma staan. Schepen van Landbouw Kristof Audenaert vertegen-woordigt de burgemeester. Naast de sche-pen en de gewestingenieur gaan twee lo-kale experts mee. Willy Depoorter gaf voor zijn pensioen les aan het Land- en Tuin-bouwinstituut van Torhout en landbouwer Roger Dedeene geeft al sinds het droog-tejaar 1959 advies aan de beleidsmakers. Nog even laarzen aantrekken en iedereen is klaar om te vertrekken.

Kniehoge maïsDe eerste halte is een maïsveld van land-bouwer Wim Kerkhove. Er zijn lege plek-ken, sommige stengels zijn nog geen meter hoog. Aan de meeste hangt ook maar één kolf, die maar voor de helft vol is. ‘Allemaal

door de regen’, zegt Danny. ‘Op 12 juni en 14 juli stonden de velden hier helemaal on-der water. En tussendoor viel er nog eens te veel regen. Deze maïsoogst zal de helft minder opbrengen dan een gemiddeld per-ceel van dit jaar.’ Op een tweede veld in de buurt raamt de commissie de schade op 60 procent.

Kapotte groentegewassenDe volgende haltes zijn groentegewassen. De savooien zijn kleiner dan anders, som-

mige preistengels zijn niet meer dan een duim dik en vele bieten zijn afgerot. Op de velden liggen enorme plassen water. Danny: ‘We vragen altijd eerst aan de land-bouwer om zelf de schade in te schatten. Vaak geven boeren dan een juiste schat-ting, sommigen schatten zelfs te laag. Meestal komen we snel tot een akkoord. We ondertekenen de officiële papieren en de gemeente stuurt een exemplaar naar de landbouwer, naar de belastingcontro-leur en naar mij.’

BelastingverminderingDe papieren zijn vooral belangrijk voor de belastingen. Wie werkt volgens het forfai-taire belastingsysteem, kan met het docu-ment aantonen dat zijn inkomsten lager liggen dan gemiddeld en moet dus min-der belastingen betalen. Meestal raamt de commissie het percentage van de fy-sische opbrengstschade. Bij contractteelt

Regen vs. maïs: 1-0

‘ Landbouwers kunnen met het document aantonen dat hun inkomsten lager liggen dan gemiddeld.’

Op pad met de schattingscommissie

Hoe minder je ze nodig

hebt, hoe beter. Wie zijn de

mensen van de gemeentelijke

schattingscommissies

die gewasschade door

weersomstandigheden komen

vaststellen? We gingen op

pad met gewestingenieur

Danny Persyn.

Onderweg naar het eerste maïsveld. De laarzen komen al goed van pas.

In het gemeentehuis overlopen Danny, Willy, Roger en Kristof welke boeren ze een bezoekje gaan brengen.

13

raadt ze aan om de leveringsbonnen voor te leggen aan de belastingcontroleur. Dan is meteen duidelijk hoeveel de verwachte opbrengst verschilt van de geleverde hoe-veelheid. De belastingscontroleur bevoegd voor het gebied is ook lid van de commis-sie en wordt telkens uitgenodigd om mee te gaan kijken.

RampenfondsDe vaststelling van de schade kan ook hel-pen om bijvoorbeeld lokale stormschade aan fruit of waterschade aan aardappe-len als ramp te laten erkennen. Daarvoor moet er in het rampgebied een totale scha-de zijn van 1.240.000 euro. Het attest van de commissie is een officieel bewijsstuk

van de geleden schade. Als de weersom-standigheden erkend worden als ramp, kan het rampenfonds een schadevergoe-ding betalen.

Landbouwer vraagt bezoek aanDanny: ‘Als de landbouwer schade vast-stelt, kan hij bij de gemeente een bezoek van de schattingscommissie aanvragen. Meestal gaan we twee keer kijken: kort nadat de boer de schade heeft doorgege-ven, en dan nog eens kort voor de oogst. Soms is de teelt bij het eerste bezoek om bij te huilen, maar merken we bij het twee-de bezoek dat ze zich goed heeft hersteld. En soms kunnen we de schade zo goed be-palen bij het eerste bezoek dat een twee-de overbodig wordt.’

Eerlijke schattingHet systeem van schattingscommissies ontstond halfweg de jaren 70 als een gen-

tlemen’s agreement. Er bestaat geen wet-geving over. En de experts krijgen geen vergoeding, ze doen het uit engagement. Danny: ‘Ik ben verantwoordelijk voor de noordelijke helft van West-Vlaanderen. Ik moet ervoor zorgen dat gemeentelij-ke commissies op dezelfde manier schat-ten. Ik stuur bij als dat nodig is. Maar het systeem werkt goed. Als de experts los van elkaar schatten, zitten er nooit grote verschillen op.’

De schattingscommissies bekijken en-kel schade aan gewassen, niet aan de vee-stapel of aan gebouwen. Het gaat ook alleen over schade door weersomstandig-heden. Voor wildschade of schade door beschermde diersoorten kunnen boe-ren sinds september 2009 terecht bij het Agentschap voor Natuur en Bos. Bij wild-schade krijgt de getroffen landbouwer overigens geen belastingverlaging maar een schadevergoeding.

naam: Danny Persyn functie: Gewestingenieur van het Agentschap

Landbouw en Visserij

‘ Iedereen doet zijn best om eerlijk te schatten.’

De maïs van Wim Kerkhove uit Torhout had zwaar te lijden onder de wateroverlast in juni en juli.

Geen tafel om de papieren te tekenen? Dan maar op de motorkap van de auto.

Deze savooikolen halen bijlange niet het gemiddelde gewicht van 2 kg per kool.

14 landgenoten

Boer & buur

Boer krijgt goed rapportWat vindt Jan met de pet van de landbouw?

VILT hield al voor de vijfde keer een imago-

studie en brengt goed nieuws.

De respondenten zijn kritisch en er zijn lichte verschui-vingen voor de vragen rond

dierenwelzijn en rond duurzaamheid. VILT werkte voor de studie sa-

men met de Universiteit Gent en het marktonderzoeksbureau iVOX. Het bureau stuurde een vragenlijst naar een breed online antwoordpa-nel. Met 809 antwoordformulieren waren er nooit zoveel responden-ten voor VILT’s imagostudie. De vra-genlijst kreeg een update en peilde nu ook naar de mening van de Vla-ming over groene energie en duur-zaamheid. Omdat die vragen nog niet

voorkwamen in de studie van 2007, hebben we ze niet op genomen in de vergelijkende grafiek.

In het onderzoek werd ook ge keken wie welke antwoorden gaf. Op basis van onder meer leeftijd, opleiding, woonplaats, koopgedrag, voor keuren voor kranten en tv-kanalen kon men vier groepen onderscheiden: de in-noverende vertrouwen schenkers, de klassieke bewonderaars, de on-verschillige buitenstaanders en de wantrouwige natuurliefhebbers. Op basis van die profielen gaat VILT zijn communicatie via verschillende media kanalen gericht bijsturen.

14 landgenoten

1. ALGEMEEN IMAGO

Ik heb bewondering voor mensen die vandaag aan landbouw doen

Landbouw levert een belangrijke bijdrage aan de economie van ons land

Het beroep van landbouwer wordt steeds moeilijker uit te oefenen

2007

85,62%10,27%4,11%

2007

84,81%9,21%5,98%

2012

86,53 %8,78%4,70%

2007

7,31 / 102012

7,51 / 10Ik geef de landbouw … op tien

2007

7,12 / 10

Ik geef de landbouwer … op tien

2012

86,03%11,74%2,22%

2012

83,07%10,63%6,30%

2007

89,01%5,08%5,90%

niet akkoord • geen mening • akkoord



01.

02.

03.

2012

7,41 / 10

15

INFO

www.vilt.be > VILT in actie > Imagostudie 2012

Producten rechtstreeks gekocht bij de boer zijn beter de landbouwer behandelt zijn dieren met respect

de landbouw produceert de jongste jaren met steeds meer respect voor het milieu

Bij mislukte oogst, crisis of ziekte is het normaal dat de overheid helpt

2007

71,86%16,38%11,76%






niet akkoord • geen mening • akkoord niet akkoord • geen mening • akkoord

2012

66,87%17,43%15,70%

Vlaamse landen tuinbouwproducten zijn veiliger dan ingevoerde producten


niet akkoord • geen mening • akkoord62,67%

16,95%

20,37%

K

WALI T EIT

2007

73,07%

17,18%

9,65%

K

WALI T EIT

2012


61,12%

27,49%

11,39%

KWALITEIT

2007

65,01%

27,44%

7,54%

KWALITEIT

2012

de kwaliteit van Vlaamse landen tuinbouwproducten is beter dan die van ingevoerde producten

55,59%

29,29%

15,12%

G

EZON DH EID

2007

53,52%

34,61%

11,87%

G

EZON DH EID

2012

Land- en tuinbouwers mogen door Europa goedgekeurde genetisch gemodificeerde gewassen (ggo’s) uitzaaien

de eigen overheid heeft nog maar weinig bevoegd-heid over landen tuinbouw; de Europese Unie bepaalt het landbouwbeleid

de landbouwer is dag en nacht in de weer voor zijn dieren

2007

73,83%13,69%12,48%

2012

60,07%25,59%14,33%

2007

77,56%11,47%10,96%

2012

80,59%13,84%5,56%

2007

46,87%28,98%24,15%

2012

37,58%34,11%28,31%

2012

53,52%34,61%11,87%

Voedsel uit de biologische landen tuinbouw is gezonder dan voedsel uit de traditionele landbouw

68,27%

19,67%

12,06%

2007

31,56%

24,71%

43,73%

2007

50,93%

42,65%

6,43%

2012

43,51%

30,90%

25,59%

20122007

55,59%29,29%15,12%

2. PRODUCTEN04. 07. 10.

05. 08.

11.

06. 09.

12.

13.

3. BELEID 4. DIERENWELZIJN

5. DUURZAAMHEID

16 landgenoten

2030

ag professor. Kunt u zichzelf even voorstellen?Ronnie Belmans: ‘Ik ben professor aan de KULeuven en mijn vakgebied kun je om-schrijven als alles wat met elektriciteit en energie te maken heeft. Ik ben ook 9 jaar voorzitter van de raad van bestuur van de Belgische netwerkbeheerder Elia geweest. Ik slijt mijn dagen dus niet al-leen op mijn academische stoel. In Bel-gië ben ik momenteel voornamelijk bezig met de uitbouw van EnergyVille in Genk, een kenniscentrum voor energietechno-logie in samenwerking met VITO en IMEC. Internationaal ben ik voorzitter van de Global Smart Grid Federation, de federa-tie die wereldwijd de bouw van intelligen-te stroomnetten wil bevorderen.’

Hoe ziet ons elektriciteitsaanbod en -netwerk eruit in 2030?‘De overstap naar meer hernieuwbare energie zorgt ervoor dat we een nieuw en slimmer elektriciteitsnetwerk nodig heb-ben. Door de toename van WKK’s, zonne-panelen en windturbines moeten we onze infrastructuur aan een gedecentraliseer-de productie aanpassen. Op een ande-re planeet kun je makkelijk een slim net-werk bouwen, maar hier moet het oude de hele tijd blijven werken. Het elektriciteits-net kun je vergelijken met een autostrade, waarbij de grote Europese stromen zullen gaan van Noord-West naar Centraal en van Zuid naar Noord-Europa. Die autostrade moet je bovendien zo aanleggen dat alle stroompieken erdoorheen kunnen. De lo-

kale wegen moeten dan weer geschikt zijn om plaatselijk energie op te vangen waar het kan en waar het omwille van piekver-bruik moet.’

Klopt het dat we ons intussen op stroompannes moeten voorbeiden?Niet echt. Bij langdurige, bewolkte, windstille en koude periodes kan er een stroomtekort zijn, maar dat zie ik meer als een ongemak dan als een probleem. Stel dat er wordt aangekondigd dat er ’s ande-rendaags tussen 17.30 en 19.30 uur geen of weinig stroom zal zijn in bepaalde, vooral afgelegen, delen van het land. Dat is vervelend, maar perfect op te vangen aangezien je het op voorhand weet. Zal dat straks of de komende jaren voorko-

Door de introductie van hernieuwbare energie en het af-

bouwen van kernenergie lijkt onze stroomzekerheid onder

druk te komen. Wat betekent dat voor de landen tuinbouw

in 2030? Professor Ronnie Belmans over de uitdagingen en

economische kansen.

D

‘Flexibiliteit

17

wordt geld waard’al virtuele elektriciteitscentrales opdui-ken. Makelaars kopen verschillende soor-ten groene elektriciteit op en spreken met Elia af wanneer ze een bepaald volume op het net gaan brengen. Wel, landen tuin-bouwers die willen meedenken, zijn voor hen zeer interessante partijen.’

Welke rol spelen boeren in 2030 in de stroomvoorziening?‘Dat is moeilijk in te schatten omdat er veel van het beleid afhangt, maar we zijn aan het evolueren naar meer en meer her-nieuwbare energie. Ik geloof minder in biobrandstoffen dan in zonnepanelen omdat die energetisch gezien efficiënter zijn. Op daken, maar ook in onze velden. Onlangs heeft een Duitse landbouwer een vergunning gevraagd om voor 300 mega-watt aan zonnepanelen te leggen. Dat is een installatie van 12 hectare! De man had uitgerekend dat die zonnepanelen hem meer zullen opbrengen dan gewassen. Ik weet niet of hij een vergunning zal krijgen, maar dit soort velden, al dan niet in com-binatie met windturbines, lijkt mij zeker een piste.’

meerwaarde. Die technologie bestaat en zal nog evolueren. Zeker als we straks ook elektrische wagens gaan opladen. Ener-gieleveranciers zullen hiervoor nieuwe formules aanbieden en anders willen in-kopen. Of algemeen gesteld: wie flexibi-liteit in de afname of in de productie van energie kan bieden, zal daar geld mee verdienen.’

Hoe kunnen landen tuinbouwers dat aanpakken?‘Ik ben geen landbouwspecialist, maar ik vermoed dat er in de landen tuinbouw wel ruimte is om je verlichting, verwar-ming of koeling een paar uur te verschui-ven. Of je kunt afspreken om op nuttige momenten extra energie te produceren met je WKK. Flexibiliteit in productie en afname wordt economisch heel belangrijk in het elektriciteitssysteem van de toe-komst. Daar valt geld mee te verdienen. Kun je bij winderig weer extra warm wa-ter opwarmen en dat achteraf, misschien met een warmtepomp, gebruiken? Doen! Naar dit soort toepassingen moeten we massaal op zoek. Je ziet op de markt nu

men? Ooit wel een keer, maar daarvoor zal de industrie wel oplossingen bieden. Het is niet zo dat iedereen plots een noodge-nerator nodig heeft. Pluimveehouders en sommige andere boeren en tuinders mis-schien wel, maar dat was de voorbije jaren ook al. Als boer zou ik daar niet mee be-zig zijn. Ik zou me focussen op de kansen in het energieverhaal op langere termijn.’

Wat voor kansen ziet u dan?‘Er zijn er heel wat. Maar eerst een woord-je over slimme netwerken. De kost om meer hernieuwbare energie te introdu-ceren, is kleiner als je daar een slim net-werk aan koppelt, dan als je dat niet zou doen. Een slim netwerk houdt onder meer in dat vraagsturing mogelijk wordt. Dat je bepaalde toestellen laat aanschake-len als veel wind en zon de energie goed-koop maken. Want in plaats van een dagen een nachttarief komen er tarieven die de productie volgen. Ik denk aan een Bel-gisch domoticaproduct waarmee je van op kantoor toestellen thuis kunt aan- en uitschakelen. Als dat product straks prijs-informatie krijgt, creëer je een enorme

‘FlexibiliteitWKK

stroompanne

hernieuwbareenergie

windslimme netwerken

zonnepanelen

meedenken

biobrandstoffen

18 landgenoten

In deze rubriek vind je een selectie uit de talrijke onderzoeksresultaten van het Vlaams instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek (ILVO).

W onderzoeker

Minder fosfor in de kip = meer milieuVleeskippen kunnen zich uit de slag trek-ken met beduidend minder fosfor en cal-cium, maar dan moeten bepaalde vitami-ne- en enzymgehaltes wel heel precies worden afgesteld. In elk levensstadium krijgt de kip ook het best een andere voe-dersamenstelling. Iedere kip heeft fosfor nodig. Sowieso zit die in de voedergranen en –zaden. Alleen krijgt de kip dat soort fosfor moeilijk verwerkt. De extra fosfor in het voeder was vroeger dierlijk (beender-meel), nu mineraal, d.w.z. uit fosfaaterts geëxtraheerd, duur en eindig. Het grootste probleem met fosfor heet ‘milieu’. De on-verteerde fosfor in de kippenmest bedreigt

Ruraal plannen

wonderzoeker

ILVO heeft de rurale planningsprocessen onderzocht en een verbeterd instrument uitgewerkt om ze te on-dersteunen. Het instrument kan de waarde van land-bouwgrond in Vlaanderen objectief differentiëren. Het verheldert ook waarom bepaalde gronden priori-teit verdienen om ze voor te behouden voor een land-bouwfunctie. De landbouwimpactstudie van de Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling en de landbouwge-voeligheidsanalyse van de Vlaamse Landmaatschappij vormen de basis. Eva Kerselaers (ILVO): ‘Door de ver-stedelijking en de veranderende verwachtingen over het platteland lonken almaar meer actoren naar de open ruimte in Vlaanderen. Het is belangrijk dat er vanuit het landbouwbeleid een visie is op het ruimtegebruik van

onder andere de waterkwaliteit. Weten-schappers uit heel Europa, waaronder die van ILVO, broeden op een oplossing. ‘Zo-maar ongebalanceerd fosfor verlagen gaat niet, omdat de dieren dan bot- en groei-problemen krijgen, en een slechtere stof-wisseling en karkaskwaliteit,’ zegt Evely-ne Delezie (ILVO). ‘Onze experimenten om fosfaat samen met calcium te reduceren, en extra vitamine D en het enzym fytase toe te dienen, zijn veelbelovend. Fytase verbetert tot 70% de verteerbaarheid van plantaardige fosfor (fytaat). Zo kan de uit-scheiding van fosfor naar het milieu met 30% teruggebracht worden.’

Gasemissies uit de mestkelder in kaart gebrachtILVO heeft een mestkelder op kleine schaal nagebouwd om de precieze ammoniak emissie te bestuderen. Wel-ke rol spelen de mesthoogte, de luchtsnelheid boven de roostervloer en de mate waarin luchtstromingen doorheen de rooster gaan? In de opstelling wordt niet

19

Ontdek meer wetenschappelijk landbouwnieuws op www.ilvo.vlaanderen.be

… ILVO nevenstromen wil valoriseren die nu nauwelijks benut worden? Een team van vier onder-zoekers focust op plantaardige resten (bv. het voed-zame groen van prei), op de bijvangst uit vissers netten en op kringloopsluiten via compost. De aanpak in deze (anti- verspillings)innovatie is dubbel: technieken ont-wikkelen (om stoffen te recupereren) en de sociaal- economische haalbaarheid bewaken. Transdisciplinair en participatief oplossingen zoeken dus.

Wist je dat…

… er 11 rassen soja en 13 rassen sorghum zijn ge-test op proefvelden in Merelbeke en Geel? ILVO kijkt of die subtropische gewassen ook in ons klimaat kunnen afrijpen en of ze voldoende kilo’s leveren. Eigen soja-teelt (eiwitrijke gewas voor humane en dierlijke voe-ding) zou een duurzamere en prijsstabielere veeteelt bevorderen. Sorghum kan inspelen op klimaatverande-ring (betere droogteresistentie) en meer agrobiodiver-siteit, als een alternatief voor (zeer late) maïszaai. Via veredelingsprogramma’s en optimalisatie van de teelt-techniek wordt nu gewerkt aan opbrengstverhoging.

… spuitbomen de spuitvloeistof spectaculair be-ter op alle delen van sierteeltplanten krijgen dan de traditionele handmatige spuitpistolen, én dat ze min-der arbeidsintensief zijn én veiliger voor de arbeiders en het milieu? Dat ze bovendien resistentieproble-men kunnen helpen voorkomen? Een ILVO-doctoraat bewijst dat hun efficiëntie flink stijgt als je doptype, spuithoek, spuitvolume en luchtondersteuning aan-past aan het planttype.

… verwerkte, vermengde, zelfs gefrituurde vis tegen woordig makkelijk te controleren valt op de echt-heid van de ingrediënten: welke vissoort(en) er precies zijn gebruikt, en of dat ook strookt met het etiket? Dat wordt achterhaald met een authenticiteitstest op basis van DNA-technologie. De visserijspecialisten van ILVO hebben de methode mee op punt gezet. Fraudeurs zijn gewaarschuwd. De consument is beter beschermd.

Ruraal plannende landbouw. Welke gebieden moeten zeker behouden worden? Hoe kan men ervoor zorgen dat die gebieden ook echt in landbouwgebruik blijven? Het ontwikkel-de instrument helpt over die vragen na te denken. Onze interviews met landbouwers, landbouw- en natuuror-ganisaties, de provincie- en gemeentebesturen en de administraties van landbouw, ruimtelijke ordening, na-tuur en erfgoed wezen op knelpunten in de plannings-processen. Er bestaan bijvoorbeeld mechanismen voor compensatie van landbouwers die getroffen worden door grondverlies, maar er bestaat onvrede over de compensaties.’ De vaststelling blijft: landbouwruimte komt onder druk. Het is een uitdaging voor alle betrok-kenen om hier op een goede manier mee om te gaan.

Gasemissies uit de mestkelder in kaart gebracht

met echte mest gewerkt, maar met een ammoniumop-lossing die dienst doet als emissiebron. Het is de be-doeling om via gecontroleerde proefopstellingen en via simulaties met behulp van luchtstromingsmodellen (Computational Fluid Dynamics) inzicht te krijgen in de complexe puzzel van de emissieproblematiek. ‘De eer-ste simulaties sluiten mooi aan bij de werkelijk waarge-nomen emissies,’ zegt Merlijn De Paepe. Stalemissies van ammoniak en broeikasgassen zijn deels verant-woordelijk voor de milieuproblemen. Ze zorgen ook voor omgevingshinder zoals geur. De emissieprocessen worden beïnvloed door tal van factoren zoals stalven-tilatie, binneninrichting van de stal (bv. vloertype), het type mestkelder en de temperatuur en zuurtegraad van de mest. Praktijkstudies in stallen zijn een volgende stap. Maar hun nadeel is dat er veel variatie zit op de metingen.

20 landgenoten

Provincie

Gemeentes hebben vaak geen stafmedewerker of ambte-

naar om het landen tuinbouwbeleid uit te stippelen. Nu een

nieuwe legislatuur start, wil de provincie Vlaams-Brabant alle

gemeentes actief ondersteunen met gerichte informatie en

door overleg te organiseren met alle betrokkenen.

De provincie Vlaams-Brabant wil haar kennis laten door stromen tot op het lokale niveau. ‘Naar aan-

leiding van de gemeenteraads verkiezingen geven we op basis van de landbouw-gegevens het belang van landen tuinbouw in elke gemeente weer’, zegt Monique Swinnen, gedeputeerde van Vlaams- Brabant. ‘Zo weet de gemeente meteen welke soorten landen tuinbouwbedrijven er zijn en kan ze vergelijken met omliggen-de gemeentes. Die specifieke informatie kan de gemeente inspireren om een door-dacht beleid uit te bouwen.’

‘We willen een eerste aanspreekpunt zijn voor gemeentes en hun vragen snel beantwoorden. We werken aan een actu-ele website en aan een brochure over de taken en projecten van de provincie die in-

teressant zijn voor landen tuinbouwers en gemeentes.’

Op één lijnIn het eerste kwartaal van 2013 gaat de provincie Vlaams-Brabant bovendien sa-menzitten met de nieuwe schepenen van landbouw en de voorzitters van de land-bouwraad. ‘Zo’n overleg is cruciaal omdat de bevoegdheden van de gemeente niet los staan van die van de provincie’, zegt Jona Lambrechts, bestuurssecretaris agra-rische ruimte van Vlaams-Brabant. ‘De ge-meente is bijvoorbeeld verantwoorde-lijk voor milieu- en bouwvergunningen en ruimtelijke uitvoeringsplannen. Maar ook de provincie heeft bevoegdheden op het vlak van ruimtelijke ordening, van de kwa-liteit van open ruimte en vergunningen.’

SamenwerkenOok in de strijd tegen erosie, bacterievuur en ratten kunnen provincie en gemeente het best samenwerken. Jona: ‘Op al die domeinen willen we de gemeente helpen met onze kennis en ervaring. We willen hierbij het belang van ruimte voor landen tuinbouw benadrukken en samen de sec-tor beter ondersteunen.’

Boeren met klasseDe provincie Vlaams-Brabant zet de landen tuinbouw verder in de kijker via het project ‘Boeren met klasse’. In september bracht de provincie een nieuwe gids uit vol weetjes, cijfers en tips over de landen tuinbouw in Vlaams-Brabant. Met lekke-re tips en leuke anekdotes zet de provincie een aantal producten in de spotlight, zo-als witloof, druiven, suikerbieten en aard-beien. Naast deze gids brengt de provin-cie begin 2013 ook een update uit van alle Vlaams-Brabantse landen tuinbouwbe-drijven die hun deuren openzetten voor klas- en groepsbezoeken. Sinds de start van het project in 2010 steeg het aantal deelnemende bedrijven van 51 naar 63 en gingen al meer dan 40.000 bezoekers een kijkje nemen bij de boer en de boerin.

Provincie geeft gemeentes

duwtje in de rug

INFO Je kunt de publicaties gratis bestellen via T 016 26 72 72 of www.vlaamsbrabant.be/publicaties.

© IS

tock

21

Nazareth is een ambachtelijke, smaakvolle gatenkaas. Door de trage rijping krijgt de kaas een subtiel aroma en een zoete, nootachtige smaak die ook onze kleinste lekkerbekken kan bekoren. De rijke, donkerbruine korst onderscheidt hem en verraadt het unieke karakter van de kaas.

't zit hem in de gaten!

powered by

Zoete smaak

www.nazarethkaas.be

NAZ adv_270x210 092012 LANDGENOTEN.indd 1 05-09-2012 10:11:34

22 landgenoten

Achter de schermen

In deze rubriek kijken we achter de schermen van andere bedrijven. Hoe komen zij tot oplossingen voor problemen en op welke manier spelen zij in op uitdagingen voor de toekomst? Lees en leer!

T

‘ De toekomst van ons voedsel is biologisch, veganistisch en lokaal geproduceerd.’

Een op het eerste zicht banaal product

als brood, een grote houten tafel en een

bakkerij annex verbruikerssalon. Dat is

waar Le Pain Quotidien voor bekend is

in heel de wereld. Wat 22 jaar geleden

startte als een uit de hand gelopen hob-

by van een Brusselse chefkok, is intus-

sen uitgegroeid tot een wereldwijd con-

cept met meer dan 170 vestigingen over

heel de wereld. Of hoe je met brood

een ijzersterk imago kan creëren.

oevallige start. De start van de wereld-wijde keten is terug te brengen tot één bakkerijtje in de Brusselse Dansaertstraat. Een bakkerij die eerder toevallig ontstond. De jonge chefkok Alain Coumont was het beu dat hij nergens lekker brood vond om in zijn restaurant bij de gerechten te serve-ren. Dus begon hij zelf ambachtelijk zuur-desembrood te bakken. Maar de aankoop van een oven was te duur voor maar één restaurant van brood te voorzien. Hij huur-de een klein atelier in Brussel waar hij zijn brood ook verkocht en serveerde met een kop koffie. Omdat de financiële middelen van Coumont krap waren, kocht hij een mengelmoes van tweedehands meubilair waaronder een grote eettafel die centraal kwam te staan in zijn verbruikerssalon. Daarmee was ‘Le Pain Quotidien’ geboren.

Hoewel Le Pain Quotidien reeds lang de Brusselse Dansaertstraat ontgroeid is, is die centrale tafel nog steeds het handelsmerk van de keten. Op 22 jaar tijd is Le Pain Quo-tidien uitgegroeid tot een multinational met meer dan 170 winkels in 19 landen over heel de wereld. Van België tot de Verenigde Sta-ten en van Brazilië tot India, overal vallen het Belgische brood en de grote eettafel in de smaak. De eenvoud die kenmerkend was voor de start van Le Pain Quotidien, vormt nog steeds de kern van het DNA. Waar je op sommige plaatsen wel honderd soorten brood kan kopen, zijn er dat bij Le Pain Quo-tidien maar vier. Ook de manier waarop het brood wordt gemaakt, is herleid tot de es-sentie: bloem, water en zout.

Handenarbeid. Het bakken van het brood gebeurt in elk land in partnerschap met lo-kale bakkerijen. In landen waar geen part-ner wordt gevonden die voldoet aan de kwaliteiteisen, start Le Pain Quotidien een

eigen bakkerij waar mensen worden opge-leid om het brood te bakken volgens het unieke recept van de Brusselse chefkok. In België heeft bakkerij Bellona Patis het ex-clusieve recht om voor Le Pain Quotidien brood te maken. Bij de Ninoofse artisanale bakkerij wordt brood bakken nog steeds als een ambacht gezien. ‘De machines die hier worden gebruikt, dienen alleen maar tot ondersteuning van de handenarbeid. Brood krijgt hier ook echt nog de tijd om te rijzen’, vertelt Luc De Clercq, directeur van Bellona Patis. ‘Ons streefdoel is de op-perste artisanale kwaliteit. Die situeert zich op alle gebied. Zo is er niet alleen de uit-gekiende selectie van ons personeel, maar ook de keuze voor de beste grondstoffen.’ In samenspraak met Le Pain Quotidien is de bakkerij sinds 2007 overgeschakeld op bio-

logische grondstoffen. ‘100 procent bio-logisch zijn we evenwel niet. Wanneer de kwaliteit van de biologische variant lager is dan die van de niet-biologische, zullen we voor deze laatste kiezen’, aldus De Clercq.

Die keuze voor authenticiteit en duur-zaamheid gaat ver. In geen enkele vestiging van Le Pain Quotidien zul je cola op de kaart zien staan. ‘Ondanks het feit dat we over heel de wereld actief zijn, primeert de lokale filosofie. Ons brood, het spuitwater, de ka-zen,… alles wat geserveerd wordt, is lokaal geproduceerd’, zegt Michel Van Acker, ma-nager bij Le Pain Quotidien België. Toch zijn er enkele uitzonderingen die de regel beves-tigen. ‘Zo komt de choco in al onze vestigin-gen uit België. Die is zo beroemd bij onze

‘Authenticiteit

‘ Machines dienen enkel ter ondersteuning van handenarbeid.’

23

bedrijf: Le Pain Quotidien, een wereldwijde keten van bakkerijen annex verbruikerssalons oprichter: de Belg Alain Coumont waarden: authenticiteit, eenvoud en duurzaamheid

klanten dat we ons niet gaan wagen aan lo-kale chocopasta.’

Geen reclame. De kwaliteit en authentici-teit van Le Pain Quotidien worden grondig bewaakt. De keten heeft een bijbel waarin heel precies beschreven staat hoe de din-gen moeten gebeuren: de service, de sfeer die de winkel moet uitademen,… Oprich-ter van Le Pain Quotidien, Alain Coumont, is nog steeds betrokken bij de opstart van elke nieuwe vestiging. Hij bepaalt wat er op het menu komt te staan, selecteert mee de lokale producenten en bewaakt het concept met argusogen. Dit is meteen ook het geheim van Le Pain Quotidien. ‘Wie

één van onze winkels binnen stapt, voelt meteen dat er een bepaalde sfeer hangt. Er zit een verhaal achter. Mensen vinden het hier leuk en ze zeggen het voort. Dat is marketing’, legt manager Van Acker uit. Door die sterke mond-tot-mondreclame hoeft de keten ook niet te investeren in grootschalige reclamecampagnes. ‘Dat zou bovendien vloeken met ons kleinschalige imago’, klinkt het.

De eenvoud waar Le Pain Quotidien voor staat, maakt van het concept geen mode-gril. En toch slaagt de keten erin al 22 jaar lang trendy te zijn. Oprichter Alain Cou-mont is naar eigen zeggen zo’n vijf jaar voor op de trends. ‘Heel de bio-hype had ik bij-

voorbeeld van ver zien aankomen. Zo’n ze-ven à acht jaar geleden kozen we ervoor om enkel nog bioproducten te verkopen. Evi-dent was die keuze niet, maar nu zijn we er bijna.’ Coumont ziet in veganisme de nieu-we trend. Zo serveert Le Pain Quotidien in de Verenigde Staten nu al vooral vegetari-sche gerechten en overweegt het om vol-ledig veganistisch te worden. ‘De toekomst van voedsel is volgens mij organisch, ve-ganistisch en lokaal geproduceerd. Die vi-sie kan nu misschien ver van de realiteit af-staan, maar ik verwacht dat ze binnen vijf jaar meer dan ooit aan de orde is.’

INFO www.lepainquotidien.be

zonder toegevingen’

Afgiftekantoor Gent XLandgenoten 32Tijdschrift –kwartaalbladKwartaal 4, 2012

België-Belgique9099 Gent X

bc 10292

V.u. Josse De Baerdemaeker, p.a. VILTKoning Albert II-laan 35, 1030 Brussel

P509285

10-13 01.2013Flanders expo Gent09.00–18.00 uur

voor groot en klein

www.agriflanders.bemet jobbeurs op zaterdag 12.01

Agriflanders_Q_H239xB210mm.indd 1 27/11/12 09:36

Landgenoten Winter 2012

Documents

Transcript of Landgenoten Winter 2012