Klasse voor 01:99JongerenKlasse voor 01:99Jongeren21

Extra cadeau: de ideale leerkracht! (Kom hem maar halen.)600 gratis tickets voor concert en theater

///---------ééééé--éé--------------========--===--éé--------------========

--===-------------==ééééééé////=-----/--éé--------------========

--===-------------==ééééééé////=-----///-------éé--------------========--===-------------==éé//-------éé--------------========--===-------------==éé-------------==ééééééé////=-----/

//-------éé--------------========--===-------------==ééé///-====///---------éééééé///-=====-----/

//-------éé--------------éé--------------========--===------éé--------------========

--===-------------==ééééééé////=-----/ //-------éé--------------========

--===-------------==éé---------==ééééééé////=-----///-------éé--------------========

--===-------------==éé--========--===-------------==ééééééé////=-----/

//-------éé--------------========--===-------------==ééééééé////

--------========--===---------

----==ééééééé/

COVERBOYS: DE TWEE KENNY'SZe staan op de cover van dit blad. Wie ZIJN ze? Wat DOEN ze? Wat WIL-LEN ze?«In elke stad een overdekt skatepark met jumpramps. Dat wens ik in 1999», zegt Kenny Polmans, 18. Vanaf april begint hij met zijn eigen hardcoregroep Gargoy-le op te treden. «En ik blijf zeker skaten. Als skater val ik eigenlijk te groot uit: ik ben 1 meter 90. Vandaar dat de skatekam-pioenschappen bevolkt worden door jon-ge gastjes van 13, 14 jaar. Als je ouder wordt, word je ook groter en dus minder geschikt. School? Ik zit in het laatste jaar deeltijds onderwijs en werk in een gara-ge. Ik ga vast werk krijgen als carrosseriehersteller. Ik ben nog nooit van school gezet. Daarmee ben ik een uitzondering op mijn school. Straf heb ik al wel veel

geschreven, ja.»«Ik leerde Kenny kennen op straat», zegt Kenny Schoofs, 17. «Op een plein waar de jongeren van de buurt komen skaten. Hij heeft het mij geleerd. Mijn ambities voor 1999? De school afmaken: houtbe-werking. Daarna wil ik als schrijnwerker aan de slag. Ik hoop ook dat we doorbre-ken met Gargoyle. Ik ben de drummer van de groep. En ik blijf zeker skaten. Waarom zo weinig meisjes skaten? Mis-schien heeft het met schrik te maken. Je riskeert breuken, kneuzingen en builen. De laatste tijd skate ik minder. Het slechte weer verknoeit alles. Ik ga ook graag naar

de film. Romantische tranentrekkers zoals Titanic bekijk ik met mijn lief. Ik hou vooral van bloederige thrillers. Maar voor de rest val ik wel mee, hoor.»

RACISME: WAAR?«Ik ben Suma, een geadopteerd meisje uit India. Maar ik woon al heel mijn leven hier. Ik zit in een klas die normaal heel ruw en lastig is, maar op onze school is heel weinig racisme. Ik heb in dit eerste jaar dat ik hier school loop nog maar 3 à 4 racistische opmerkingen gekregen. Dus daar kan ik al niet over klagen.» (Suma, 16)

(Exclusieve enquête van Klasse voor Jongeren bij 2000 leerlingen, cijfers in procenten)Eén op vijf jongeren in het secundair onderwijs zegt dat er op zijn school racisme voorkomt. Bijna de helft vindt van niet. Leerlingen in ASO signa-leren minder racisme (14%) dan leerlingen in TSO (20%) en BSO (25%). Eén opvallend verschil: jongens signaleren bijna twee keer zoveel racisme op school dan meisjes.Alle jongeren zijn gelijk. Dat staat in Artikel 1 van de Universele Rech-ten van de Jongeren. Huidskleur, geslacht, taal, godsdienst, politieke of andere overtuiging, nationaliteit, afkomst of handicap doen er niet toe. Elke mens is uniek. Met zijn eigen taalgebruik, gewoontes en ook zijn eigen onhebbelijkheden. Soms botsen en wringen dingen. Dat is normaal. Soms volstaat het al iemand beter te leren kennen om vooroordelen te doorprikken.Voor meer informatie: Het Centrum voor Gelijkheid van Kansen en Racismebe-strijding, Wetstraat 155, Résidence Palace, 8ste verdieping, 1040 Brussel, tel 02 233 06 11, fax 02 233 07 04.De gratis groene lijn voor informatie of racismeklachten: 0800 17 364.School Zonder Racisme, Cellebroersstraat 37, 1000 Brussel, tel en fax 02 511 16 36.

In deze Klasse voor Jongeren:p.2 Het Grote Nieuwsp.3 Portret: Petra is de molp.4 Mijn Titanic: een studierampp.5 Het nieuwe PMS wast witterp.6-7 De ideale leerkrachtp.8 Wat moeten we kennen?p.9 De kracht van muziekp.10 De Man met het Rendierp.11 Uit woede naar het theaterp.12 De brieven

VAKANTIE KORTER?Er zijn voorstellen om de grote vakantie twee weken korter te maken. Een panel onderzoekers in opdracht van de minister van Onderwijs is tot dit besluit gekomen. Ze vinden schoolperiodes van 7 à 8 weken met 4 tussen-tijdse vakanties ideaal. Zover is het nog niet. De schoolvakanties liggen nu al vast tot 2010. Maar elk decreet kan gewijzigd worden ….

Wat zijn we goedDe Vlaamse jongeren (tussen 16 en 25) zitten in de top-drie van “geletterdheid”. Dat wil zeggen: hoe goed zijn we in het vinden en gebruiken van informatie in over-heidsdocumentatie, tijdtabellen en kaarten. 76% van de Vlaamse jonge-ren haalt niveau 3 (het wenselijk minimum) of hoger. Alleen de Zwe-den (80%) en de Nederlanders (77%) doen beter. Zwitsers halen bijvoor-beeld maar 66% en Amerikanen 45%. In ons onderwijs wordt niet alleen theoretische kennis overge-bracht maar we leren ook vaardighe-den om die kennis toe te passen.

Sterk genoeg?Veerkracht is een technische term die de eigenschap aangeeft van een materiaal om na vervorming opnieuw zijn oorspronkelijke hoedanigheid aan te nemen. Het is ook de kracht die ervoor zorgt dat jongeren in moeilijke omstandigheden (incest, mishandeling, scheidende ouders, examens…) toch goed functioneren. Hoe komt het dat sommigen weinig veerkracht ontwikkelen en anderen veel? Dat is onderzocht bij jongeren die in extreme omstandigheden (kampen in Vietnam, straatkinderen in Zuid-Amerika) overleefden. Onderzoekers ontdekten vijf facto-ren. Veerkrachtige jongeren:1. voelen zich gedragen en aanvaard door hun ouders en hebben veel vrienden (sociaal netwerk);2. kunnen zin geven aan hun leven, ze worden niet geleefd;3. hebben veel sociale vaardigheden waardoor ze controle krijgen over hun leven;4. geloven in zichzelf, hebben zelf-vertrouwen;5. kunnen lachen en relativeren.Hoe zit het met jouw veerkracht? Vijf op vijf?

Mijn rechtenIn de vorige Klasse voor Jongeren kon je lezen over de onlangs door de Vlaamse Regering aangestelde Kin-derrechtencommissaris. Meteen legde Klasse voor Jongeren aan 800 laatste-jaars deze vraag voor: waar moet Kinderrechtencommissaris Ankie Vandekerckhove zich zoal mee bezig houden? Jongeren hoeven hierover niet lang na te denken. Bovenaan de waslijst staan: drugspreventie, relatie-vorming, oplossen van familiale en

schoolse problemen. Ankie moet ook duidelijk maken welke rechten kinde-ren, jongeren en jobstudenten heb-ben. Jongeren vragen haar bovendien een drugbeleid en een migrantenbe-leid uit te stippelen. Een plan om het spijbelen te beperken en het contact tussen ouders en jongeren te verbete-ren vinden jongeren ook zinvol. Daarnaast is het volgens de 800 laat-stejaars haar taak kinderen en jonge-ren te beschermen tegen seksueel misbruik en geweld. De Kinderrech-tencommissaris moet rekening hou-den met de wensen van jongeren en met hun recht op zelfstandigheid, ze moet zorgen voor verkeersveiligheid en meer veiligheid in de stad. Ze staat volgens jongeren ook in voor hulp aan kansarmen, voor een betere rege-ling bij echtscheiding en aangepaste straffen voor jongeren die iets serieus mispeuteren.Vind je dit lijstje nog te beperkt? Vertel het zelf aan Ankie: Kinderrechtencom-missaris, Hertogstraat 67-71, 1040 Brussel, tel 02 552 98 00, e-mail: kinderrechten@vlaamsparlement.be

N I E T F I T40% van de 17-jarige meisjes is NIET FIT genoeg. Bij de jongens is dat 18%. Eén vierde van de meisjes en één zesde van de jongens is vrij-wel niet fysiek actief buiten de ver-plichte lessen lichamelijke opvoe-ding op school. Wie niet fit is, voelt zich ook niet lekker, wordt sneller moe of ziek en loopt meer risico om vroeg te sterven. Meer bewegen, fiet-sen, lopen, sporten … is gezond maar je wordt er zo moe van.

DE GEUR VAN DE IDEALELEERKRACHT

«Humoristisch, kan goed en interes-sant lesgeven, altijd enthousiast, vriendelijk, creatief, leeft mee met de klas, komt vlot en zelfzeker over, zaagt niet, kent de jongeren en hun leefwereld, kan zich inleven in de gedachten van jongeren, is sociaal, kent alle leerlingen bij naam, heeft geen lieverdjes, is knap en stijlvol, breekt niemand af, vergelijkt je niet voortdurend met andere leerlingen, laat zich ook eens van zijn niet-leer-kracht-kant zien en probeert ons te begrijpen.» Dat zijn volgens onze lezers de belangrijkste eigenschappen van de ideale leerkracht. Zéér opval-lend aanwezig in veel lijstjes is deze onverwachte belangrijke eigenschap van ideale leraars: ze moeten goed ruiken. De lichaamsgeur of slechte adem van sommige individuen blijkt veel leerlingen werkelijk af te stoten.Leerkrachten moeten niet alleen voldoen aan de eisen van de leerlin-gen. Ook de schooldirectie, de

inrichtende macht (het schoolbe-stuur), de inspectie, de ouders enz. eisen heelwat van leraars. Het ministerie van Onderwijs heeft nu een hele lijst eigenschappen uitge-werkt waaraan een goede leraar zou moeten voldoen. Dat worden de nieuwe functiebeschrijvingen. De leraar moet actief zijn op tien resul-taatgebieden en voldoen aan elf competenties. Op p.6-7 van dit blad geven we een overzicht van de belangrijkste eigenschappen waar-aan een leraar zou moeten voldoen. Oordeel zelf. Lekker ruiken zit er voorlopig niet tussen.

De slechtste schoolIn Engeland verschijnen elk jaar lan-ge lijsten met ‘de beste scholen van het land’. Ze lijken op voetbaluitsla-gen en zijn alleen gebaseerd op de toets- en testresultaten van de leer-lingen. Dat zorgt ervoor dat de leraars in Engeland (net als in Frank-rijk en Nederland trouwens) vooral lesgeven om hun leerlingen goed te

laten scoren op de nationale exa-mens. Die zijn in heel het land het-zelfde. Alles wat niet te testen valt, krijgt op die manier weinig kans. Zoiets heet ‘teaching for testing’. De BBC interviewde leerlingen van de school die dit jaar helemaal achter-aan staat op de lijst (‘The worst school of England’). Zij houden van hun school en gaan er heel graag naartoe, juist omdat hun school véél meer doet dan hen voorbereiden op toetsen en testen, zeggen ze.

1800 fr. chips, aub99% van de 16 tot 18-jarige jonge-ren in Vlaanderen krijgt zakgeld. Dat blijkt uit de Media Generation-studie. We spreken over een gemid-delde van 1800 fr. per maand, per persoon. De jongere beheert het zakgeld zelfstandig en beslist zelf wat hij ermee doet. En dat is: snoep en drank kopen (57%), sparen om iets belangrijks te kopen (46%), cd’s en muziekcassettes (43%), naar de film gaan (34%) en cadeautjes kopen (33%). Wat opvalt is dat jon-geren op steeds jongere leeftijd zelf-standig worden. Ze kopen zelf din-gen en adviseren hun ouders en vrienden bij aankopen. Ze vormen dus een consumentenmarkt op zich. Waar de reclamewereld natuurlijk handig op inspeelt.

H I G H I N D E K L A SEen school zonder drugs bestaat niet. Druggebruik is een maatschappelijk probleem dat niet ophoudt aan de schoolpoort. Soms wordt een leerling die betrapt wordt met drugs meteen van school gestuurd. Dat kan, maar daar-mee blus je een brandje en los je het probleem niet op. Daarom werken veel scholen een drugbeleid uit waarin naast afspraken en regels ook begeleiding voorzien wordt voor leerlingen die drugs gebruiken. Bijna de helft van de jongeren experimenteert wel eens met illegale drugs. Meer jongens dan meisjes. Uit onderzoek blijkt dat 5 à 10 procent daarvan een regelmatig gebruiker of verslaafde wordt. Het gebruik van andere cultureel aanvaarde drugs zoals alcohol, pijnstillers, vermagerings-, slaap- en kalmeringspillen neemt ook toe. De school is niet verantwoordelijk voor de drugproblemen op school, maar moet er wel mee leren omgaan. Uit een enquête blijkt dat jongeren zelf willen dat drugs op school bespreekbaar worden. Dat kan als de school een drugbeleid uitwerkt. Dat is geen kant-en-klaar recept, maar

een degelijk plan met afspraken en regels. Zo vermijdt de school paniek-reacties. Elke leerling weet wat hem te wachten staat en wie ze op welk moment kunnen aanspreken. Leerlingen en leerkrachten vinden daarin zekerheid over wat kan en niet kan. De school maakt deze regels bekend, o.a. via het schoolreglement. Een degelijk drugbe-leid voorziet ook leerlingenbegeleiding, zodat niet enkel straffen worden uitge-deeld. Als duidelijk wordt dat iemand drugs gebruikt, wordt die jongere aange-sproken. Is er sprake van een serieus drugprobleem, dan verwijst de school de leerling door naar hulpverleners.Voor al je vragen over drugs, een luiste-rend oor en deskundig advies kan je ook terecht bij de Druglijn: 078 15 10 20.

S T O E R D O E N«Ik wist niet of ik het wel zou doen», schrijft Loes. «Maar ik heb het gedurfd. Een briefje geschreven naar de beste leerkracht die we hebben. Niet iedereen vindt haar de beste, maar ik wel. En dat heb ik haar geschreven. Niet om mouw te vegen. Gewoon omdat ik haar apprecieer. Een soort nieuwjaarsbrief. Vroeger deed je dat wel met leraars in de lagere school. Maar nu we groot en sterk en stoer zijn, hoeft dat niet meer. En toch deed het mij plezier. Haar ook. Ze heeft niet teruggeschreven maar die knipoog na de vakantie was duidelijk. We leven tenslotte zoveel dagen samen op school. Ik zie de leraars vaak meer uren per dag dan mijn eigen ouders. Dan kunnen we er toch beter samen het beste van proberen te maken? De stimulans om dit te doen en te denken, vind ik elke maand in Klasse voor Jon-geren. Bedankt daarvoor.»We doen ons best. Klasse voor Jonge-ren wil de communicatie op school bevorderen en leerlingen aansporen tot participatie en betrokkenheid. Hoog-dravende woorden om te zeggen: maak er iets van, liefst samen. Er is ook een Klasse voor Ouders en een Klasse voor Leerkrachten. Daarin vinden zij soort-gelijke onderwerpen maar toch anders. Klasse wordt uitgegeven door het departement Onderwijs van het Minis-terie van de Vlaamse Gemeenschap. Omdat communicatie belangrijk is. De jongerenkrant wordt alleen verspreid in secundaire scholen (tweede en derde graad) die erom vragen. De school moet zich dus inschrijven. Daarmee geeft de school aan de leerlingen ook een signaal: dat leerlingen hun verant-woordelijkheid kunnen nemen, dat ze inspraak krijgen, dat ze kunnen samen-werken met andere leerlingen, directie, leerkrachten, ouders en allerlei orga-nisaties die kunnen bijdragen tot beter onderwijs. Maak er iets van.

0 20 40 60 80 100

ASO

Er komt op onze school racisme voor

TSO

BSO

■ akkoord ■ gematigd ■ niet akkoord ■ geen mening

Schooljaar Herfstvakantie Kerstvakantie Krokusvakantie Paasvakantie Hemelvaartvan - t.e.m. van - t.e.m. van - t.e.m. van - t.e.m. van - t.e.m

1998 - 1999 2/11 - 8/11 21/12 - 3/1 15/2 - 21/2 5/4 - 18/4 13/5 - 14/5

1999 - 2000 1/11 - 7/11 27/12 - 9/1 6/3 - 12/3 10/4 - 23/4 1/06 - 2/6

2000 - 2001 30/10 - 5/11 25/12 - 7/1 26/2 - 4/3 2/4 - 15/4 24/5 - 25/5

2001 - 2002 29/10 - 4/11 24/12 - 6/1 11/2 - 17/2 1/4 - 14/4 9/5 - 10/5

2002 - 2003 28/10 - 3/11 23/12 - 5/1 3/3 - 9/3 7/4 - 20/4 29/5 - 30/5

2003 - 2004 27/10 - 2/11 22/12 - 4/1 23/2 - 29/2 5/4 - 18/4 20/5 - 21/5

14 15 59 12

20 26 44 10

25 25 35 15

«Ik woon al vier jaar op school. Overdag houdt onze pa het secretariaat van de tuin-bouwschool draaiende. Na zijn uren ontpopt hij zich als huisbewaarder. Dan gaat ie enkele keren (ook 's nachts) het hele schoolterrein, de serres en de gebouwen af en controleert of alles in orde is. Er werd al enkele keren ingebroken. Soms gaat het

alarm zo maar af en krijgen we het niet meteen uit. Zeker toen we hier pas woonden viel dat regelmatig voor. Toen

wisten we nog niet goed hoe we het ding gestopt kregen.

PaniekEerst wou ik niet: alle dagen, elke minuut op school? Nee dank u. Ik was toen 14. Ik vertrok dan 's ochtends met de fiets naar m'n eigen school en moest door een hele haag oudere leerlingen (vooral jongens!). Dat vond ik niet tof, maar je went eraan. En je begint elkaar te kennen. Ik kwam al eens supporteren voor de lesmarathon. Op de opendeurdag ben ik er ook altijd. Zo leer ik de leerlingen kennen. Ik ben meegeweest op studiereis naar Venetië. Dat was heel plezant. Pa ging mee, en ik mocht ook. Ik heb toen veel vrienden gemaakt. Ik blijf natuurlijk de dochter van. Als ze bijvoorbeeld op school roken en ik zie het, dan reageren ze paniekerig. Dan zie ik sommigen den-ken 'Ze heeft het gezien. Straks weet de hele school het'. Maar ik rep daar niet over tegen onze pa.

VerliefdVooral jongens volgen tuinbouwschool, al hangt het wel af van de richting. Meisjes kiezen voor bloemschikken, jon-gens zitten vooral in tuinaanleg of biotechniek. Wonen temidden van bijna 400 jongens. Tja, ik ben wel al eens ver-liefd geweest op een tuinbouwboy.

Hevige gastenMaar er zijn geen jongens die af en toe eens een bloemetje in m'n raam gooien. Mijn kamer kijkt nochtans uit op de speelplaats. Helaas op die van de jongste leerlingen.

Die gooien niet met bloemen maar met propjes. De jongste gasten zijn hevig. Ze

maken enorm lawaai. Als ze hun praktijkuniform aanhebben, is het helemaal mooi. Ze dragen een tuinpak en houten klompen. Het getokkel van die klompen op de speel-plaatstegels is niet te harden. En echt uitslapen is er tijdens het schooljaar nooit bij: de eerste bel 's ochtends gaat af om half negen. Ook de examenperiode is lastig. Je tracht te studeren, maar bij elke pauze breekt de massahysterie van de speelplaats los. Eerst een oorverdovende bel, dan tien minuten geschreeuw. Daarna keert de rust terug. In het begin zat ik tijdens de pauze ook telkens naar buiten te kijken; nu stu-deer ik gewoon verder.

HyacintIk steek een emmertje toe als m'n pa in de zomer alle bloemen extra water geeft. Soms moet je dat bloem per bloem doen, in plaats van centraal door de computer gestuurd. Begin er maar aan: enkele honderden dorstige hyacinten laven. De winter is rustiger. De computers houden de temperatuur en de luchtvochtigheid in de serres in de gaten. Ze melden het als er iets niet in balans zit. Dan kan het alarm afgaan. Als er 's nachts iets misloopt zijn we dus allemaal klaarwakker.

PlukSinds ik in de tuinbouwschool woon, draag ik meer zorg voor bloemen en planten. Ik pluk geen bloemen meer: ik laat ze gewoon in hun natuurlijke omgeving staan. Ik kijk

ernaar. Als ik bloemen cadeau krijg, verzorg ik die ook altijd goed. Ik ken er noch-tans geen jota van. Hier worden niet alleen sierbloemen en planten verbouwd. In

de serres vind je ook tomaten, komkommers en vele andere groenten. Je kan hier de appels en peren van de bomen plukken en ze

kweken hier prachtige druiven. Tijdens de vakanties en de weekends loop ik soms in de serres rond. Toch weet ik niet eens hoe je fatsoenlijk een tomaat plukt zonder de hele plant te ontwortelen.

Fuif op schoolEen fuif voor m'n achttiende verjaardag in de turnzaal! Ik zie dat volledig zitten, maar ik vrees dat onze pa en de school de gebouwen intact willen houden. We beschouwen de speelplaats en de tuin rond de serres eigenlijk als onze tuin. Op de speelplaats barbecuen we. 't Is ook een ideale plek om te skeeleren, badmintonnen of tennissen. In de lente schiet ik wortel bij de vijver. Of ik wandel rond en in de ser-

res. Maar het frisgroene is er nu een beetje af. Ik vind het ondertussen heel gewoon: wonen op school, temidden van serres, groen en tuin.

AlarmIk zou zelf niet aarden als leerling in de tuinbouwschool. Soms voel ik me hier "DE MOL". In sommige tuinbouwrichtingen krijgen ze tot 9 uur chemie per week. Ik ben niet zo handig en ik ben niet wetenschappelijk aangelegd. Ik blijf liever Latijn-Grieks studeren. Toch ben ik een beetje jaloers op de tuinbouwleerlingen. Ze zijn voortdu-rend buiten. Op mijn school speelt alles zich tussen vier muren af. Hier hebben ze met de helft minder leerlingen dubbel zoveel plaats als op mijn school. De leerlingen en de leerkrachten kennen elkaar ook veel beter. Nu zou ik niet meer willen verhui-zen. Maar als ik binnenkort nog eens uit m'n slaap gehaald wordt door een alarm voor een dorstige plant of een kouwelijke bloem, denk ik daar misschien weer even anders over.» (Petra, 17)

Inbrekers

Ik kan nooit uitslapen

Tamme komkommers vangen

Opdracht in de serre

Petra: «Ik rep er niet over tegen onze pa»

DEMOL

v a n d e

t u i n b o u w -

s c h o o l

3

«We volgen gewoon je eerste jaar aan de universiteit», zeiden we in september

tegen Katja. «Je houdt een dagboek bij tot in juni.» Dat zag ze wel zitten maar

haar pen viel zes maanden te vroeg stil. Wat is er gebeurd?

Dinsdag 1 september Ik geniet van mijn verdiende extra maand vakantie. Ik weet nu eindelijk wat ik ga studeren. Opendeurdagen afgelopen, brochuurtjes doorgeno-men en uiteindelijk de knoop doorgehakt. Ik weet dat het niet gemakkelijk zal zijn maar ik wil die vier jaar gewoon door. Een paar oogkleppen, stilte en concentratie. Yes, ‘k zie het zitten. Inschepen!

Maandag 28 september Oef, die eerste dag heb ik achter de rug. Deze ochtend trok ik twee linkerschoenen aan en verzuurde mijn glas melk in mijn maag. Bij de eerste stap slinkt mijn Large jeans tot een Extra Small. Spannend. Het deed me een beetje denken aan de eerste dag in het middelbaar. Opnieuw de jongste van de hoop.Ik was al te laat vanochtend omdat ik de uren van de trein nog niet goed ken. De rest van de dag veel mooie woorden gehoord (welkom Katja, welkom Leonardo, mmm).Ik zwem wel wat verloren. De meeste studenten komen in kleine groepjes van dezelfde school of hetzelfde dorp. Ik zal me wel ergens tussen wringen.

Dinsdag 29 september Grappig, van-daag waren we plots met veel meer. Bis-sers weten al hoe de vork in de steel zit natuurlijk. Ze liggen wat langer in bed. Maar ze zijn wel met véél.Al mijn goede voornemens zal ik maar eens opschrijven, dan kan ik ze herlezen als het nodig wordt. Reddingsvest altijd bij de hand houden, niet panikeren en zeker niet verzuipen.

Vrijdag 9 oktober Vandaag mijn eerste afgang. In het studentenrestaurant koos ik het vegetarische dagmenu maar wist niet dat je eerst je geld moet ruilen voor speciale eetbonnen. Mijn bord kon ik laten staan en mijn hoofd kreeg dezelfde kleur als de tomatensoep. Ging ik maar even afkoelen met een cola uit de automaat. Thuis staan mijn pantoffels onder tafel. Hier heb ik nog steeds koude voeten.

Maandag 12 oktober Ik mis een klastitularis. Een ervaren kapitein die bakboord van stuurboord onderscheidt. Iemand om mee te praten. Als ik het niet zelf vind, kan ik het vergeten. Een echte vriend of vriendin heb ik ook nog niet gevonden. De mees-ten zitten de hele tijd te studeren of hangen uren aan den toog. Het zal wel een cliché zijn, maar zo voel ik het aan. Ik haat die boertige studentenfuiven. Voor geen geld laat ik me dopen. En voor blokken is het nog te vroeg.

Woensdag 28 oktober Overspoeld door lessenroosters, lokaalnummers, extra col-leges, assistenten en cursusboeken.Vandaag heb ik de bibliotheek ontdekt. Wel cool, zoveel boeken. Nu snuffel ik nog

wat rond maar binnenkort zal ik die boeken wel nodig hebben om taken te maken.De meeste lessen zijn hoorcolleges. Daar moet ik zitten, zwijgen en luisteren. Som-mige proffen zijn wel te doen. Die stellen af en toe een vraag aan ‘de zaal’ waar je dan op mag antwoorden. Het klinkt gek maar in een groep van zeshonderd vind je niet snel iemand waar je goed mee opschiet. Of zit drie rijen voor mij toch een stoere matroos?

Donderdag 5 november Vandaag was het nog eens leuk. Voor talen worden we opgesplitst in groepjes van twintig. Mijn lerares Frans is echt een toffe vrouw. Zij is ook de enige prof die in mijn persoonlijke toestand geïnteresseerd is. Vraagt af en toe hoe het met me gaat. Dan moet ik haar zeggen dat ik begin te twijfelen. Of dit wel iets voor mij is? Of ik de juiste keuze heb gemaakt? Of ik dit vier jaar wil volhouden?

Woensdag 18 november Vandaag de titel van de eerste grote taak gekregen. Viel wel mee tot ik hoorde dat alles wat je schrijft uit een al bestaand boek moest komen. Geen eigen mening of bedenkin-gen. Dat is blijkbaar voor later. Oeps, dat gaat voorlopig moeilijk worden.

Zaterdag 28 november Ruzie met Jeroen en al vaak overslapen. Ik voel me niet goed in m’n vel, in m’n leven. Ik vrees dat ik op de unief niet echt mijn ei kan leggen. Ik wil discussiëren over leer-stof en er dan iets actiefs mee doen. Niet gewoon zitten en luisteren. Daarvoor wil ik niet wachten tot volgend jaar. ‘k Heb eens rondgevraagd bij de andere studen-ten maar die hadden zich er niets anders bij voorgesteld. Ik voel dat dit voor mij niet de beste manier is om te leren. Mis-

schien had ik toch beter voor een hogeschool gekozen of ervaring opgedaan door te werken…

Donderdag 10 december Gisteren vertelde ik thuis dat ik wil stoppen. Ze schrokken natuurlijk. Voor hen is het schip gezonken. Toen ik zei dat ik niet gelukkig was en dat ik er voor zou zorgen dat ik er op een andere manier wel zou komen, begrepen ze me. Sommige mensen zijn gewoon niet gemaakt om naar de universiteit te gaan. Ik moest het natuurlijk eens proberen. Nu weet ik het wel zeker, ik stap uit de boot.

Maandag 21 december Soms ben ik bang. Omdat ik geen diploma heb en dus eigenlijk te laaggeschoold ben. Of ik over twintig jaar nog een job zal vinden of in de goot zal belanden. Maar ik moet positief denken. Ik heb vier jaar om even goed te worden als Leonardo. Alleen op een andere manier. Wish me luck!

M I J N T I T A N I CM I J N T I T A N I C

«We volgen gewoon je eerste jaar aan de universiteit», zeiden we in september

tegen Katja. «Je houdt een dagboek bij tot in juni.» Dat zag ze wel zitten maar

haar pen viel zes maanden te vroeg stil. Wat is er gebeurd?

4

Katja: «Ik mis mijn kapitein»

Buiten De ZonePMS staat ver onderaan in de populariteitspoll bij de meeste jongeren. Zoals Pieter (15) zegt: : «Pff, het zijn, zoals ik ooit eens hoorde in Buiten de zone, mensen die ons van haar noch tand kennen en die ons zeggen wat we moeten doen.» Waarom zijn de PMS-ers niet geliefd? We vroegen het aan Gilles (16): «Misschien is het wel omdat ze ouders contacteren over problemen die hun zoon of dochter heeft. Terwijl de jongere uitdrukkelijk gevraagd had om dit niet te doen. Ik begrijp wel dat het PMS een zekere verantwoordelijkheid heeft tegenover de ouders. Maar toch vinden wij het nogal achterbaks als ze achter de rug van de leerlingen maatregelen treffen.»Nochtans weten de meeste PMS-ers goed waar ze mee bezig zijn. «Jongeren heb-ben mij altijd geboeid», zegt Ida, directrice van een PMS-centrum in Brussel, «van-daar mijn keuze om, na mijn opleiding als onderwijzeres, de studie in de psycholo-gie te starten. Op die manier ben ik in het PMS terechtgekomen. Ik doe dit al 28 jaar, nog steeds met evenveel enthousiasme. En ik heb in al die jaren veel jongeren kunnen helpen.»

De Verplichte PlasDe meeste jongeren kennen het PMS eigenlijk alleen van de testjes. Nele (15) heeft niet echt veel ervaring met het PMS. «Dat was geloof ik een eerste medisch onder-zoek in de derde kleuterklas. En dan de testen voor onze studiekeuze, in het 4de en 6de leerjaar. En in het secundair ook al twee keer.» Over die testmethode rond stu-diekeuze is Nele niet al te positief. «Op basis van enkele testen kan je volgens mij iemand niet aanraden welke richting hij moet volgen. Je kan uitgerekend op die dag barstende hoofdpijn hebben en ferm in de knoop liggen met jezelf.» De resultaten van de test kunnen daar inderdaad door beïnvloed worden. «Trouwens, hoe kan men in het 6de leerjaar zeggen of een kind Latijn aankan of niet? We worden daar toch niet op getest?» Nele mocht zogezegd geen Latijn volgen en ze zit ondertussen al in haar vierde jaar Latijn.

NuZo was het vroeger. Daar komt volgend jaar dus verandering in. Eigenlijk draait alles om jou: de leerling. De school is geïnteresseerd in de waarden die belangrijk zijn voor een leerling. Je voelt je (net als in de sport) pas goed in je vel op school als je goed gevolgd wordt. Als je weet dat je er met je problemen terechtkan. Niet alleen morgen, of volgende week maar ook vandaag. Op tijd klaar staan voor iemand is belangrijk. De nieuwe CLB’s willen daarop inspelen.

Hoe?Zoals een leerling telkens een contract aangaat op 1 september (je ondertekent het schoolreglement), gaat de school (de directie én de leerkrachten) een verbintenis aan met het Centrum voor Leerlingenbegeleiding. Daar staan 4 grote doelstellingen in en de manier waarop zal samengewerkt worden.1. Je helpen bij het leren en studeren2. Je de nodige informatie geven om de juiste studierichting te kiezen3. Ervoor zorgen dat je je goed in je vel voelt (geen gepest, geen agressie) en je helpen om je problemen samen op te lossen4. Ervoor zorgen dat je gezond blijft

In Mijn OorJe ouders kennen je het best (naast je vrienden natuurlijk). Op school merken de leerkrachten en directie het vaak wel als er iets fout loopt. Ze zien en horen jullie namelijk elke schooldag.Daarom zullen je leraars en ouders het eerste aanspreekpunt zijn voor al je vragen. Een beetje zoals een groene leraar of vertrouwensleraar nu werkt. Ze zullen de eer-ste lijn vormen.Met al je vragen kan je, mag je, moet je eerst bij hen terecht. Wat is een goede stu-diemethode? Zie je het op school niet meer zitten? Is je motivatie zoek? Zit je met faalangst, examenstress? Spreek eerst je leraar aan.

S.O.S«Een leraar geeft les, overhoort ons. Test onze kennis van de leerstof.» Ann (17) is eerder cynisch als we haar mening vragen over dit nieuwe initiatief. «Ik ken wel een paar leraars bij mij op school die me zeker zouden willen helpen. Maar neem nu dat ik met echt zware problemen zit thuis. Mijn ouders kan ik niet aanspreken. Kan die leraar echt helpen? Ik bedoel écht?»De taak van de leraar reikt zeker verder dan alleen maar lesgeven. Daar kan je in dit nummer op pagina 6-7 meer over lezen. Bovendien krijgen alle leraars via hun eigen Klasse elke maand een extra info-bijlage (‘De Eerste lijn’) waarin telkens een ander probleem wordt aangepakt. De problemen herkennen en tips om ze te ver-helpen. En vooral hoe ze te voorkomen. Zo lazen ze al over pesten, faalangst, par-ticipatie, kindermishandeling en drugs.

Vlees En BloedDe leerkracht is ook maar een mens. Met zijn eigen twijfels en angsten. Hij kan niet alles alleen oplossen.Jongeren die door hun sociale achtergrond met studie- of ontwikkelingsachterstand zitten, verwaarloosde jongeren en incestslachtoffers vinden ook een luisterend oor bij de leraar. Maar die is geen psycholoog of therapeut. Daarom precies bestaat het CLB uit een team specialisten: psychologen, gedragstherapeuten, pedagogen, maatschappelijk werkers en dokters. Mensen die ervoor gestudeerd hebben zware probleemgevallen aan te pakken. Zij zijn deskundig om de problemen die op school niet opgelost kunnen worden te verhelpen.

Al deze mensen samen, je ouders, de leerkrachten, de directie en het CLB zijn verantwoordelijk voor je goedvoelen. Met jouw instemming. Tenslotte gaat het om jouw leven. Jouw keuzes. Als de school begeleiding vraagt voor jou, moet je er zelf mee instemmen. En zoals Veerle (16) zegt: «Tenslotte kennen onze leerkrachten ons het best en als ze ons vertrouwen geven, waarom zou ik hen dan niet vertrouwen?»

HET PMS

Vanaf september 2000 vervangen de Centra voor

Leerlingenbegeleiding (CLB) de huidige PMS-centra.

So what? Een nieuwe naam voor een oud liedje?

Toch niet.

LEVE HETIS DOOD,

CLB!

CLB!

5

Je weet wel, die persoon die voor de klas staat. Je leraar. Ideaal, vraag je? Voor de meesten onder ons is dat iemand die kan lachen, de leerstof goed kan uitleggen en zich kan inleven in de wereld van jongeren. Hij/zij moet ook lekker ruiken (zie pag. 2)

Hoe ziet de ideale leerkracht er nu ECHT uit? De leraars weten nog van niets maar Klasse voor Jongeren kon in primeur een nieuw document inkijken. Daarin staan de eisen die aan de leraar kunnen worden gesteld. Het gaat om de functiebeschrijving en het beroepsprofiel van de leraar, opgemaakt door een team specialisten (samen met de leerkrachten zelf) in opdracht van de minister van Onderwijs.De kwaliteiten die een leraar moet hebben zijn onderverdeeld in 10 resultaatgebieden en 11 competenties (dingen die ze moeten onder de knie hebben om tot die resultaten te komen). Je merkt meteen dat aan een leerkracht meer eisen worden gesteld dan streng zijn of even Populaire Stef spelen. Beoordeel als eerste de leraar van je dromen (nachtmer-ries kunnen ook).

6

KNIP (control-X) De resultaatgebieden:

ONZE LERAAR ...

1 plant en bereidt de lessen goed voor (om ons op een pedago-gisch-didactisch verantwoorde manier les te kunnen geven) bijv.: maakt een jaarplan op, kiest de handboeken, maakt zelf cursussen, zoekt didactisch materiaal bijeen, bereidt de lessen concreet voor, ook de toetsen en werkbladen, memoriseert de te geven les en bepaalt de doelstellingen.

2 geeft goed les (leert ons zelfstandig leren) bijv.: zorgt dat we ons thuis voelen in de klas, maakt met ons goede afspraken, laat ons opdrachten uitvoeren, speelt in op de actualiteit en onze eigen leefwereld, toont ons hoe we de leerstof in de praktijk kunnen omzetten, we mogen fouten maken, hij waardeert ons en brengt de leerstof op een boeiende manier over.

3 doet aan leerlingenbegeleiding (bevordert onze persoonlijke ontplooiing, helpt ons goede resultaten bereiken en oriënteert ons in onze verdere studiekeuze) bijv.: neemt deel aan klassenraden, maakt tijd om naar ons (en onze ouders) te luisteren, brengt ernstige problemen ter sprake in het schoolteam en zoekt mee naar oplossingen, geeft ons inhaallessen en begeleidt leerlingen die moeilijk leren.

4 evalueert ons en doet ook aan zelfevaluatie (informeert ons over onze resultaten, motiveert en waardeert ons, verbetert en stuurt zijn eigen werkwijze bij) bijv.: observeert ons, geeft toetsen die hij zelf of samen met ons verbetert, bespreekt onze resultaten, zoekt naar redenen in geval van onvoldoendes, laat zijn examenvragen door een collega nalezen en vraagt ons wat wij denken van zijn manier van lesgeven.

5 voedt ons op (brengt ons elementaire leefregels en sociale vaardigheden bij en leert ons waarden en normen) bijv.: brengt ons burgerzin en beleefdheid bij, leert ons samenwerken, naar elkaar luisteren en een eigen mening formuleren, geeft zelf het voorbeeld, houdt klasgesprekken over hedendaag-se problemen zoals drugs en pesten op school.

6 ziet de school als een organisatie (hij draagt bij tot de goede werking en de uitstraling van de school en biedt ons de nodige vor-mingskansen) bijv.: werkt mee aan het schoolwerkplan, is actief in een participatieraad of comité, heeft de rol van ofwel klastitularis, of coördinator of houdt zich bezig met activiteiten zoals de school-krant, informatieavonden of feesten, houdt toezicht en vervangt afwezige leraars.

7 doet aan overleg en samenwerking (zorgt voor een goede com-municatie en pleegt overleg met alle schoolbetrokkenen) bijv.: bespreekt problemen met het PMS, werkt samen in allerlei projectgroepen, maakt afspra-ken met collega’s over de timing van onze toetsen, luistert naar ons en geeft ook raad, praat met de verantwoordelijke van de leerlingenbegeleiding, informeert onze ouders via contacta-vonden en de klasagenda en komt ons bezoeken als we langdurig ziek zijn.

8 doet administratieve taken (verstrekt info en voldoet aan opgelegde verplichtingen) bijv.: maakt onze rapporten op, houdt ons dossier bij, bereidt de klassenraden voor, noteert onze aanwezigheid, kijkt de klasagenda na en bereidt de lessen voor.

9 doet aan nascholing (blijft op de hoogte van de actualiteit, test nieuwe werkmethodes uit en ontwikkelt nieuwe vaardigheden) bijv.: woont pedagogische studiedagen bij, volgt cursussen en stages, leest vakliteratuur en wisselt zijn ervaringen uit met collega’s.

10 begeleidt stagiairs en jonge leraars (geeft hen praktische tips) bijv.: geeft voorbeeldlessen aan leerkrachten in spe, maakt nieuwe leraars wegwijs, speelt zijn handboeken door en geeft hen raad.

PLAK (control-V) De competenties: Pik er enkele leraars uit, kijk en vergelijk. Als je het eerlijk

doet, krijg je een betrouwbaar totaalbeeld. Ik herken onze leraar hierin

niet = 1 , weinig = 2 , min of meer = 3 , nogal = 4 , helemaal = 5

ONZE LERAAR ...

1 is leerlinggericht (kan zich inleven in onze leef- en denkwe-reld)

bijv.: maakt tijd om naar ons te luisteren, is in ons geïnteresseerd, kent onze voornamen, is vriendelijk maar durft eisen stellen, legt ons de leerstof uit, is discreet, aanvaardt ons zoals we zijn en geeft soms schouderklopjes.

Score 1 2 3 4 5

2 is pedagogisch gedreven (geeft ons boeiend, gevarieerd en vernieuwend les)

bijv.: legt ons de moeilijke dingen op een eenvoudige manier uit, stelt vragen, laat ons opdrachten uitvoeren, laat ons maximaal participeren, illustreert de leerstof op een niet-school-se manier, vertelt ons anekdotes en zegt ons duidelijk wat we moeten kennen voor het exa-men.

Score 1 2 3 4 5

3 is geduldig (gaat met ons op een rustige, beheerste manier om, ook op moeilijke momenten)

bijv.: legt het ons goed uit als we niet meekunnen, maakt zich niet onmiddellijk boos, straft niet direct, zoekt alternatieve manieren om iets duidelijk te maken, neemt tijd om naar onze verhalen te luisteren en houdt rekening met ons individueel tempo.

Score 1 2 3 4 5

4 is sociaalvoelend (is echt in ons geïnteresseerd)bijv.: heeft begrip voor ons, staat open voor onze ideeën, discrimineert niet en leert ons open-heid aan voor andere culturen, laat ook de zwakkeren onder ons aan het woord, is attent en maakt tijd voor ons ook buiten de lesuren.

Score 1 2 3 4 5

5 is relatiebekwaam (legt contacten en onderhoudt ze)bijv.: luistert naar ons en onze ouders, voelt aan als er problemen zijn, laat ons uitspreken, bewaart zijn kalmte, gaat makkelijk een gesprek aan en kijkt ons recht in de ogen.

Score 1 2 3 4 5

6 is teamgericht (werkt met anderen aan het gemeenschappe-lijk doel)

bijv.: weet wat de andere leerkrachten geven, weet hoe we in andere vakken presteren, maakt afspraken met zijn collega’s (wisselt lesvoorbereidingen uit, geeft hen info), verdedigt de ande-re leraars en is bereid conflicten uit te praten.

Score 1 2 3 4 5

7 is kritisch tegenover zichzelf (is bereid zijn eigen aanpak in vraag te stellen)

bijv.: vraagt feedback, raad, trekt conclusies uit eigen fouten en zwakheden, stelt hoge eisen aan zichzelf, staat open voor kritiek en steunt op ideeën van anderen.

Score 1 2 3 4 5

8 is flexibel (houdt rekening met wijzigende omstandigheden en stemt zijn gedrag erop af)

bijv.: laat ons bij het begin van de les even uitpraten, aanvaardt laat ingeleverd huiswerk met een gegronde reden, durft afwijken van het leerprogramma, kan een geplande les vervangen door een andere en kan spontaan een vervanging op zich nemen.

Score 1 2 3 4 5

9 heeft organisatietalent (kan planmatig en doeltreffend wer-ken)

bijv.: stelt een duidelijk doel voorop, plant verschillende activiteiten, geeft ons ook verantwoor-delijkheid, houdt rekening met onvoorziene omstandigheden en weet de juiste mensen in te zetten.

Score 1 2 3 4 5

10 is positief ingesteld (zet zich op een enthousiaste en positie-ve manier in)

bijv.: gelooft in de zin van onderwijs en in de school, geeft gewoon graag les aan ons, is ook buiten zijn lesuren op school, geeft graag bijles, laat zich positief over ons uit, komt onge-vraagd met voorstellen af en gelooft in ons en de toekomst.

Score 1 2 3 4 5

11 is authentiek (is steeds zichzelf in denken én handelen)bijv.: maakt met ons klare afspraken, heeft een verzorgd uiterlijk, is eerlijk en rechtvaardig, is echt en veinst niet, roddelt niet en durft al eens toegeven iets niet te weten.

Score 1 2 3 4 5

Hoeveel haalt jouw leraar op een totaal van 55?

Meer dan 44: Gelukzak. Je hebt een ideale leraar in huis. Geef hem/haar de bloemen.

Meer dan 33: Nobody is perfect. Aan een goede leraar heb je al heel veel.

Meer dan 22: Geef hem een kans, moedig hem aan. Als hij zijn best doet, kan hij het.

Minder dan 22: Onvoldoende. Spreek er samen eens over, misschien is hij nog te redden.

«WIJ HEBBEN ZO'N LERAAR»

• Jullie hebben zo'n ideale leerkracht? Dan overvallen wij hem/haar in de klas met een blos bloemen. Schrijf over wie het gaat, wat er zo ideaal aan is, waar we hem kunnen verrassen en onderteken de brief met minstens drie leerlingen.

• Hoe ziet jouw ideale leerkracht eruit? Ga je akkoord met de hier voorgestelde vereisten (waar wel, waar niet)? Maak een collage, schrijf een profiel. Wij sturen het door naar de minister. Wie weet komt de wonderboy/girl er aan..Klasse voor Jongeren, Ideale leraar, H. Consciencegebouw, E. Jacq-mainlaan 165, 1210 Brussel. 7

8

Frank Deboosere, weerman bij VRT (morgen meer weer):

«’t Staat nog altijd goed om op wetenschappers te

schimpen. Ook in de media. Een wiskundeleraar

wordt per definitie als kwiet voorgesteld. En de

scheikundeleraar is er ook altijd een van het zevende

knoopsgat. Neem eender welk tv-programma: over

wetenschappen wordt altijd denigrerend gedaan. Mis-

schien besluiten jonge mensen hieruit wel dat wetenschappen niet belangrijk zijn.

We kunnen er nochtans niet onderuit: zonder wetenschap geen vooruitgang.»

«Techno's die wetenschappen gestudeerd hebben om voor de klas te staan, en

ook nog goed kunnen lesgeven, zijn zeldzaam en kostbaar. Velen zijn echter

gefrustreerd en zijn na al die jaren die cursus 'atoommassa' zo beu, dat ze geen

kat meer kunnen warm maken voor de wetenschap. Humanisering dringt zich op,

en nog niet zo'n klein beetje.» (Jeroen)

«Denk vooral niet dat we dat van de tv halen! Wetenschappen zijn gewoon niet

tof om te studeren. En ze missen elke band met de echte wereld.» (Tine)

«Zonder wetenschappen houdt de wereld echt niet op met draaien!» (Chris-

tophe)«Breng wetenschappen op een minder saaie en voor de hand liggende manier

aan de man. Het populair-wetenschappelijk programma van Deboosere 'De kip of

het ei' is een stap in de goede richting.» (Pieter)

«Het woord zegt het zelf al: WETENSCHAP. Zonder 'te weten' staan we nergens.

Zonder wetenschap ook niet.» (Karolien)

Peter Van de Veire, presentator van Studio.Ket (mega

cool): «Belangrijk is dat je weet waarom. Ik heb in het secundair onderwijs

enorm veel jaartallen geblokt. Dat was echt ellendig.

Je stampt het erin, je braakt alles eruit op het examen

en kort daarna ben je het vergeten.»

«Zelfs al moet je het 'waarom' erbij studeren, dan

nog blijft het stampen, braken en vergeten. Ik leer

niet makkelijker jaartallen als ik weet dat ik ze 'met

het oog op de toekomst' moet kennen.» (Rik)

«Verbanden kunnen leggen, is véél belangrijker! Jaartallen komen wel van pas als

je een bepaalde gebeurtenis in de tijd moet situeren. Je hebt een tijdskader

nodig.» (Christophe)

«Ik heb in heel mijn secundair onderwijs nog maar een tiental jaartallen gestu-

deerd en ik ken ze nog alle tien. 1914-1918, 1940-1945, 1830...» (Pieter)

«Het cliché van de jaartallen zit me tot hier. Vandaag is geschiedenis als vak

geëvolueerd tot de studie van evoluties. Alle leraars geschiedenis die ik ken, zijn

boeiende mensen die hun wereld kennen. De enige feit-blokvakken zijn de exacte

wetenschappen. Degenen die wetenschappen studeren, zullen wel weten waarom

ze dat doen, zeker?» (Jeroen)

Jan Hoet, conservator van het Gentse Museum voor

Actuele Kunst SMAK (kunst kan de wereld redden): «Het is

een prachtige, rijke wereld, maar je moet willen kij-

ken. Leer jongeren op school met al hun zintuigen

naar de wereld kijken; zich verwonderen. Zo moet je

ze ook naar kunst leren kijken.»

«Je moet niet alleen willen kijken en je verwonderen. Je

hebt ook theoretische inzichten nodig. Hoe kan je een

oordeel vellen over kunst als je achtergrond niet ruim genoeg is? Bij kunst is zowel

het rationele als het emotionele belangrijk.» (Eva)

«Kan Jan Hoet dat eens voordoen? De beste stuurlui staan aan wal!» (Rik)

«Misschien durven de mensen niet kijken? Misschien hebben ze schrik om alle

ellende te zien. We leiden liever een rustig leventje.» (Pieter)

«Ja, eindelijk kunst op school! Kunst bij mij thuis kost me 450.000 per schilderij.

Ben aan het sparen!» (Pieter)

Chantal Pattyn, presentatrice van BasSta! op Studio Brus-

sel (Frituur Victoria, heden gesloten): «Als je Latijn studeert, leer

je met taal omgaan. Je krijgt ook een bepaalde cultuur

mee. Kurt Cobain kennen is relevant in dit leven, maar

het is ook belangrijk te weten wie Cicero, Vergilius of

Ovidius waren.»«Niet akkoord! Chantal Pattyn zegt eigenlijk dat als je

géén Latijn gestudeerd hebt, je een bepaalde 'hogere'

cultuur mist. Voelt miesken Pattyn zich misschien beter dan de rest?» (Tine)

«Ik ken die jongens niet. Ben ik nu dom? Ik weet wél hoe ik een belastingsbrief

nakijk, hoe ik de video kan programmeren en ik kan bijna autorijden. Maar dat

hebben die gasten mij niet geleerd.» (Rik)

«Ik heb twee jaar Latijn gestudeerd. Het werd me teveel. Toch heeft Chantal Pat-

tyn gelijk: je taalgevoel wordt beter en je leert makkelijker Frans, Spaans, Italiaans

enz. Van Ovidius had ik nog nooit gehoord. Mijn vader vertelde me dat hij een

schrijver was. Is het zo levensnoodzakelijk om dat te weten?» (Pieter)

«Zelfs al weet je niet wie Ovidius was, toch kan je slim zijn. En Kurt Cobain is nu

al een legende!» (Ilke)

«Latijn kan je helpen om andere talen te leren, maar je hebt het niet nodig om

echt mens te zijn. Iemand die echt iets wil zal zich ervoor inzetten, ongeacht de

algemene kennis en de cultuur die hij of zij meekreeg. Toch vind ik dat je de kans

om Latijn te studeren niet mag laten schieten. Hoe meer je weet, hoe beter! Maar

je bent niet meer of minder dan andere mensen.» (Karolien)

Het jaar 2000 telt af. Terwijl overal computers voorbarig flippen op de

millenniumbug (die zou computers in de war kunnen sturen bij de overgang

naar het jaar 2000) vragen wij ons af: wat doen we in de volgende eeuw op

school? Wat moeten we nog kennen? Wat is belangrijk om te weten en

kunnen, straks in de 21ste eeuw? Welke kennis hebben we nodig, temidden

alle informatie die op ons af komt? Die vraag stellen we ook telkens aan de

bekende Vlamingen die de Rendiertest oplossen. Een overzicht van de

reacties op hun uitspraken. Laat ook weten wat je er zelf van vindt en doe zo

mee aan het grote kennisdebat.

Wat vind je zelf belangrijk? Wat moeten we kennen, kunnen en inzien vóór de 21ste

eeuw? Doe mee aan het kennisdebat. Discussieer erover op school en laat het ons

weten. Dat kan op Internet (www.klasse.be) of per mail, brief of fax. Klasse voor

Jongeren, Kennisdebat, H. Consciencegebouw, E. Jacqmainlaan 165, 5A21, 1210

Brussel.

« W A T Z I T E R I N D I E K I S T ? » De trein zit vol. Stapt er nog een meisje op met een grote kist. Ik schat dat ze zeventien is en Lieselot heet. Een stel jongens wil haar meteen helpen. Een peuter van een jaar of vier komt nieuwsgierig vragen wat er in de kist zit. Lieselot lacht. Ze krijgt een plaatsje bij de jongens. Over de kist zal de kaartjesknipper straks pas struike-len. Of ze vanavond ook naar de fuif gaat, willen de jongens weten. Jazeker. Ze hebben het over dansmuziek. Dan zet Lieselot haar walkman op. De jongens willen weten waar ze naar luistert. In hun ogen verschijnen omgekeerde toonladders als ze mee mogen luisteren. Ze vinden het wel cool, zo te zien. «De cello-suites van Bach», fluistert Lieselot. Meteen heeft ze verraden wat er in haar kist zit. De opa van de peuter begint te neuriën, de coole gasten willen méér weten. Eén van hen heeft ook muziekschool gevolgd maar is er mee gestopt. Daar heeft hij nu eigenlijk spijt van.«Ik heb ook wel moeilijke periodes doorge-maakt», vertelt Lieselot. «Technisch is het soms heel moeilijk. Je moet vooral een goed gehoor hebben. En notenleer vond ik saai. Maar nu speel ik in verschillende orkesten en dat is gewoon héél tof. Voor grote repetities en optre-dens mag ik soms een dag van school blijven.»Ik meng me in het gesprek. Waarom een cello, wil ik weten. «Gewoon gekozen toen ik een jaar of negen was, op zo’n opendeurdag in de muziekschool. Een cello is echt een heel mooi instrument. Je kan er zoveel gevoel in leggen. Ik luister ook wel veel naar moderne muziek. Leuk om op te dansen. Maar klassieke muziek is veel voller, rijker, warmer, gevoeliger… Van Beetho-ven, Bach of Haydn kan ik echt genieten. Vol-gend jaar wil ik conservatorium volgen. Mijn cel-lo is een groot stuk van mijn leven. Maar ik ben er niet de héle dag mee bezig. Ik kan, net als mijn vrienden, nog wel interesse opbrengen voor andere dingen. Soms heb ik wel spijt dat ik niet voor viool gekozen heb. Vooral dan voor het gesleur met zo’n grote kist. Maar dat heeft ook zijn voordelen. Dankzij die kist begint op de trein en in het station echt iedereen met je te praten. Ze vinden dat sympathiek.»Iedereen lacht: de opa, de peuter en de coole gasten. Morgen ga ik een cello kopen.

K N A C K W O R S T E X P L O S I E«We hebben elkaar een jaar geleden op school gevonden. We zijn begonnen voor de zottig-heid», zegt Lander (18, drums). Samen met Ald-win (18, solo gitaar), Timothy (17, basgitaar), Vincent (18, zang en gitaar) en Robin (18, key-boards) vormt hij de Wiener Knackwurst Explo-sion. De wát? «Elk jaar is er op school een optreden, met verschillende groepjes. Op Dada-rock (afscheid van de school) treden alleen groepen op waarvan minstens één jongere leer-ling is van de school. Leerlingen en leerkrachten vinden dat telkens tof. Ook de groepjes vinden dat leuk: ze kunnen dan eens spelen voor een vrij groot publiek. We hadden dus een gelegen-heidsnaam nodig. Iets zoals de Wiener Sänger-knaben, zei een van ons, iets grappigs, 't was toch maar voor één keer. Het werd Wiener Knack-wurst Explosion. Genre? Wat metal. Soms ook funk en blues. Met invloeden uit de muziek van de jaren '70. Van New Wave tot Zappa. We vin-den inspiratie in alles van '69 tot nu. Drum 'n base en techno vinden we ook oké.» Hoewel ze alle vijf jonge rockers zijn, hebben ze bijna alle-maal notenleer gestudeerd in de muziekschool. «Als je geen noten kan lezen, kom je er ook, maar moeilijker. Via trial and error gaat het lang-zamer. Je kan dan ook alleen maar erg eenvou-dige dingen spelen. Daar is niets mis mee, maar je zit dan heel lang te zoeken op iets simpels. Je weet niet wat bij een bepaald akkoord kan pas-sen. Je hebt een refreintje, maar je kan er geen strofen bij maken. Nu ik notenleer gevolgd heb, gaat het beter», zegt Lander. «Vincent komt aan-draven met enkele akkoorden. Hij speelt ze dan enkele keren voor. Timothy rijgt daar een baslijntje aan, de rest valt in en zo maken we een nieuw nummer. Als iemand het over een A-akkoord heeft, weet je tenminste wat dat is en wat je er in welke toonaard bij kan spelen. Je kan beter volgen, ook als drummer. Neen, spijt van de muziekschool hebben we niet. We rocken er nu lekker tegenaan.»

L E S I N ’ T S W I N G P A L E I SMuziek is voor veel jongeren heel belangrijk. We luisteren de hele dag naar de radio, wisselen onze favoriete cd’s uit en gaan op de fuiven ste-vig uit de bol. Net als er veel meer voetbalsup-porters zijn dan voetballers, zijn er ook meer muziekliefhebbers dan muzikanten. Toch willen veel jongeren een instrument kunnen bespelen. Daarom volgen ze muziekschool. Ze zijn met velen: 67.000 om precies te zijn. De meesten beginnen ermee in het lager onderwijs (40.000). Maar ook in het secundair onderwijs zijn er nog 16.000 ingeschreven en bij de volwassenen nog eens 11.000.Officieel volgen ze allemaal na hun gewone les- of dagtaak les in het deeltijds kunstonderwijs.Daar kan je naast muziek (67.000 leerlingen), woordkunst (18.000 leerlingen) en dans (4000 leerlingen) ook nog beeldende kunsten volgen. Dat laatste is de jongste jaren erg populair geworden. Er zijn nu 46.000 Vlamingen die beel-dende kunsten volgen. Meer dan 8000 van hen zitten in het secundair onderwijs.Zin om zelf deeltijds kunstonderwijs te volgen? Beeldend, muziek, dans of woordkunst? Vraag een lijst met de scholen in jouw buurt bij de Infolijn van het departement Onderwijs: 0800 30 203

G R A T I S N A A R H E T C O N C E R T : 2 0 0 T I C K E T SNaar Pukkelpop, ja. Maar naar een klassiek concert? Je denkt toch niet dat ik een das ga aantrekken, zeker? Hoeft ook niet. Klasse voor Jongeren nodigt op woensdag 24 februari 200 lezers uit voor een groot concert in de Konin-gin Elisabethzaal in Antwerpen. ClassX’99 is een speciaal concert voor jong volk (secundair en hoger onderwijs). De MBA-RUCA-studenten organiseren het zelf, samen met het Koninklijk Filharmonisch Orkest van Vlaanderen. De zaal zit vol, ambiance verzekerd. Een avontuurlijk, jong en ontroerend con-

cert. Daarvoor zorgen de filharmonie, de jonge Vlaamse dirigent Michel Tilkin en de jonge Russische pianiste Anna Gourari. Op het programma: Tsjaikovsky (o.a. met de ouverture van Romeo en Julia).Je mag je vrienden meebrengen. Vul meteen de bon in. Je mag maximum vier gratis kaarten aanvragen. Het concert begint om 20u en duurt tot ongeveer 22u. De zaal ligt vlak bij het station. Waldo en de Rendiergroep wachten je op. Als je een chauf-feur meebrengt (een leraar of een ouder) mag die ook zo’n gratis ticket gebruiken. Drie jongeren mogen echter maximum één volwassene meebrengen.Extra: gratis receptie. Na het concert wordt iedereen uitgenodigd op een grote receptie. De 200 lezers van Klasse voor Jonge-ren worden speciaal ontvangen in de Wintertuin van de Zoo van Antwerpen voor een drankje tussen de metershoge tropische planten.Stuur de bon meteen (zeker voor 8 februari) naar Klasse voor Jongeren, ClassX’99, E. Jacqmainlaan 165, 1210 Brussel. Als je bij de gelukkigen bent, krijg je de tickets zeker voor 12 februari thuis bezorgd. Dan moet je ook echt wel komen. Elke lege plaats is zielig als er zoveel mensen géén ticket hebben kunnen bemachtigen.

JA, IK KOM OP WOENSDAG 24 FEBRUARI NAAR CLASSX’99 IN ANTWERPEN

Graag 1 2 3 4 gratis toegangskaarten. Daar is wel / niet één volwassene bij.

NAAM:

ADRES:

9

de man

Een Miljoen Frank Voor Jouw Idee Het wordt een nationale ramp: ondanks alles gaan steeds meer jongeren roken. Ze weten dat ze er kanker van krijgen, dat ze sneller ziek worden en dood gaan en toch… Stel dat jij of je klas één mil-joen frank zouden krijgen om een campagne te voeren die jongeren van de sigaretten moet houden. Hoe zou je dat doen? Affiches (welk beeld? welke boodschap?), spots, drastische ingrepen, gekke toe-standen, activiteiten, originele ideeën? Stuur ze ons op. Als er iets bruikbaars tussen zit, zoeken wij het miljoen bij elkaar om de actie te organiseren. Misschien heb je een idee dat veel minder (of veel meer) kost. Laat niets je tegenhouden: doe een voorstel. De toestand is ernstig maar niet hopeloos. De aanbrengers van het winnende idee worden trouwens zélf ook rijkelijk beloond (of wat dacht je?).Stuur je voorstel zo snel mogelijk (uiterlijk 28 februari) op naar Klasse voor Jongeren, Stop het roken, H. Consciencegebouw, E. Jacqmainlaan 165, 5A 21, 1210 Brussel. Voor deze actie wer-ken we samen met het Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie (VIG).

V O L G E P L A K T Eén lezer stelt voor haar hele lijf vol te plakken met stickers van Klasse. Daarvoor vraagt ze genoeg stickers. Ze heeft echter vergeten haar maten op te geven. Daarom gaan de cd-bons van 1000 frank gewoon naar Simon Vanuytrecht uit Grimbergen en Delphine Hesters uit Geel. Zij vroegen gratis stickers aan van Klasse (kleurrijk zwart met de uitdagende slogan: een mens met klasse) en werden daarmee betrapt door de Man met het Rendier. Waarop wacht jij?Klasse voor Jongeren, Stickers, H. Consciencegebouw, E. Jacqmainlaan 165, 5A 21, 1210 Brussel

niets in de cinema? HakbijlHet zal je maar overkomen. Bacon, Soap, Tom en Eddy leggen hun cen-ten bijeen als inzet voor een heikel partijtje poker met gangster 'Hatchett' Harry. De spelers aan de tafel zijn helaas niet allemaal even eerlijk en de schulden van de vier jonge Britten stapelen zich op. Om die af te betalen beramen ze een overval. De gebeurtenissen nemen een onaangename wending en er vallen doden, maar toch is Lock, Stock & Two Smoking Barrels een dolle, grappige film. Mét stevige soundtrack.Central do BrasilGepensioneerde lerares Dora verdient de kost in het station van Rio de Janeiro met brieven schrijven voor analfabeten. Liefdesbrieven, scheldtirades, zakelijke berichten: ze pent ze allemaal neer. Maar of ze die brieven ook verzendt? Haar cynisme behoedt haar voor een schuldgevoel. Tot een vrouw voor wie ze net nog een brief schreef naar haar ex-man voor Dora's ogen doodgereden wordt. Haar zoontje Josué blijft hulpeloos achter. Dora ontfermt zich over het jongetje. Samen gaan ze op zoek naar zijn vader. Ontroerende en prachtig gefotografeerde Braziliaanse film die in de prijzen viel op het Festival van Berlijn.

niets op het net? Achtung baby!Je muziekleraar wil met z'n tijd mee. Gevolg? Een taak over hedendaagse muziek. Begin er maar aan. Op de Antwerp Music Pages vind je links naar alle bands van de 'Antwerpse Scene': dEUS, Die Anarchis-tische Abendunterhaltung, Evil Superstars, Flowers For Breakfast, Kiss My Jazz, Zita Swoon en Metal Molly. Spannende en bloedmooie site met foto's en discografie. Het Antwerpse beter-weten neem je er maar bij.www.club.innet.be/~year5633/music/Rudolph slaat terugTijdens de koude Kerstnacht van 1994 bracht Rendier Rudolph een geheim bezoek aan enkele goedme-nende mensen. Uit die ontmoeting ontstond het Reindeer Liberation Front (RLF). Dat wil de Kerstman als wrede Rendier-slavendrijver ontmaskeren en het veelgeplaagde Rendier-met-de-rode-neus steu-nen om onder het juk van deze als kindervriend vermomde schurk vandaan te raken. Via deze site kan je e-mailen met Rudolph. Hij hoeftrapt altijd terug en verklapt je de ware toedracht van het liedje Rudolph the Red-Nosed Reindeer.www.gwenhwys.demon.co.uk/rlf/Lachen gieren brullenZelfs na de feestdagen kan je je leerkrachten, klasgenoten en vrienden verrassen met een digitaal kaar-tje. En 't is nog om te lachen ook, want er staan cartoons op. Meer zin in serieuze stuff? Kan je op deze webstek ook vinden: sluip Klasses archieven binnen!www.klasse.beniets in de mouwen? Don't try this at schoolSaadi (16) uit Charleroi is de grote kwek van zijn klas. Spelletjes? Telkens het laatste deel van een woord dat de leerkracht zegt herhalen. Vacances. ances. De leerkracht wordt er gek van, z'n klasgeno-ten rollen over de grond van het lachen. Andere spelletjes? Bingo: 5 namen vooraf met je klasgenoten afspreken. Wanneer de onwetende leerkracht tijdens de les die namen noemt, roept de hele klas Bingo! Follow the leader is nog zo'n spel: een leerling doet een beweging of maakt een geluid tijdens de les, de rest van de klas imiteert. Vijf minuten slappe lach verzekerd.De tips komen van Frieda (15) & Ronny (16)

S N E L L E S N U R K E R S Je schrijft zonder fouten?Je spellingmeesterschap testen en er nog voor beloond worden ook? Dat kan. Dé taalwedstrijd, Het Groot Neder-lands Dictee, heeft nu ook een speciaal jongerenluik (16 tot 25 jaar). Na de preselectie (een spellingstest met meerkeuzevragen en enkele zinnen waarin je de fouten moet ontdekken) gaan de 50 best gerangschikte jonge-ren naar de nationale finale op zaterdag 20 maart in het Vlaams Parlement in Brussel. Deelnemen kost 100 fr.Inschrijven bij het nationaal Secretariaat Davidsfonds vzw, Blijde Inkomststraat 79-81, 3000 Leuven. Tel: 016 31 06 00, fax: 016 31 06 08. Er is een site op Internet om je spelling te testen:www.vlaanderen.be/cultuurJe wil het Europees Parlement zien?Op 11-12 februari en 11-12 maart 1999 houden leerlingen van 10 Vlaamse en Franstalige scholen een simula-tie van een openbare zitting van het Europees Parlement (Brussel) en debatteren er over actuele Europese the-ma’s. Aan het slot van deze Europolissessies volgt een dialoog met enkele Europese parlementsleden. Je kan zelf met je vrienden, klasgenoten (en leraar) een kijkje gaan nemen. Misschien krijg je de smaak te pakken en wil je volgend schooljaar zelf deelnemen.Inlichtingen bij Etienne Boumans, adjunct-directeur van het Bureau in België van het Europees Parlement, tel: 02 284 28 02.Je wil blijven sporten?Volgend jaar klaar voor het hoger onderwijs? Zal je nog tijd hebben om, we noemen maar wat, aan sport te doen? De 100 Sportkriebels wil de laatstejaars laten kennis maken met het hoger onderwijs én jullie de nodige impulsen geven om te blijven sporten.100 Sportkriebels wordt regionaal gespreid over een tiental data en locaties. Het volledige programma: KULeu-ven (2/2); Katholieke Hogeschool Zuid-West-Vlaanderen campus Torhout (11/2); Hogeschool Limburg Hasselt (11/3); VUBrussel (18/3); Groep T Leuven (23/3); Katholieke Hogeschool Brussel (26/3); Katholieke Hogeschool Limburg (26/3); Hogeschool Gent (2/4); Erasmushogeschool Brussel (20/4) en Hogeschool Antwerpen (29/4).Voor alle info: Stichting Vlaamse Schoolsport, Steenweg op Jette 229, 1080 Brussel, tel: 02 420 06 80, fax: 02 420 31 71, www.schoolsport.beJe bent een kei in wetenschap?Zin om je wetenschappelijke kennis te meten met jongeren uit heel Vlaanderen? Je geeft individueel of met een groepje van maximaal vijf leerlingen een wetenschappelijke uiteenzetting (12 à 15 minuten) over een onderwerp naar keuze, mét gebruik van didactische en visuele middelen (als je dat wil). Biologie, ecologie, chemie, fysica, geologie, technologie, archeologie... alles kan. Opzoekingswerk krijgt daarbij de voorkeur.In een eerste ronde zijn er provinciale selecties (februari-april). Vervolgens nemen de vijf best gerangschikte kandidaten deel aan een nationale finale op woensdag 26 mei in Gent. Onder de finalisten wordt een bedrag van 60.000 fr. verdeeld. Je kan inschrijven tot 10 februari.Info en reglement: Natuur en Wetenschap vzw, Baalsebaan 287, 3128 Baal (Tremelo), tel: 016 53 73 75Je wil de Nobelprijs Fysica winnen?Hoe? Neem deel aan de First Step to Nobel Prize in Physics, een internationale fysicawedstrijd. Alle onderwer-pen zijn toegelaten, maar de ingediende paper moet wél de neerslag zijn van je eigen onderzoek. Je stuurt het

in twee exemplaren naar onderstaand adres (de paper moet ten laatste op 31 maart toeko-men). De tekst telt maximum 25 pagina’s (A4, getypt, verplicht in het Engels), tabellen, figu-ren, referenties enz. inbegrepen.Afhankelijk van de kwaliteit van de inzendingen kent de jury één of meerdere Awards toe. De auteurs van de bekroonde onderzoeksrapporten kunnen een maand lang studeren en onder-zoek doen aan het Institute of Physics van de Poolse Academie voor Wetenschappen in War-schau (of aan een gelijkaardig instituut dat hiermee samenwerkt). Alle verblijfskosten worden door de organisatoren betaald, de winnaars moeten enkel hun reiskosten betalen.Institute of Physics, Polish Academy of Sciences, Maria Ewa Gorzkowska, M.A., secreta-ry of the First Step, al. Lotników 32/46, 02-668 Warszawa,- Poland, tel: 0048 22 843 52 12 (dr. Waldemar Gorzkowski), fax 0048-22-843 09 26, nobelprizes.com/firstep, gorzk@ifpan

Je bent liever lui dan moe?Slaap rustig verder.

D E P R I J S B E E S T E N • Veel kandidaten om met Klasse voor Jongeren en 11.11.11 mee op expeditie te vertrekken naar de Filippijnen. Ann Mazereel (16) uit Veurne is haar koffers aan het pakken om tijdens de krokusvakantie mee te reizen naar het ander eind van de wereld. Haar verhaal lees je later in Klasse voor Jongeren.• Meer dan 250 klassen wilden meedoen met de grote Europawedstrijd van Klasse voor Jongeren. Daarmee kon je met de hele klas tijdens de paasvakantie naar Ierland of Zweden (verblijven in gast-gezinnen, ginder naar school gaan, het land verkennen enz.). Uiteindelijk bleven 67 originele project-voorstellen over. De jury had het bèèstig moeilijk maar dit zijn de winnaars: Klas 6HT van het Don Bosco Technisch Instituut in Helchteren gaat op eigen houtje naar houtland Zweden en de 6La-Wi uit het Sint-Pietersinstituut van Gent gaat in Ierland een vredesbundel maken op papier dat ze zelf maken van notities. Hun rechtsteeks verslag uit Ierland en Zweden lees je weldra in dit blad.• En dan is er nog de eindeloze reeks win-naars van boeken- en cd-bons en van de honderd boeken Rock&Roll High School (antwoord: The Ramones). Alle winnaars kregen hun prijzen al in de bus. Voor alle anderen: méédoen!

Het Gewei-gevoel Dit ben ik in mijn weide. Redelijk klein, ik weet het en dan moet ik de grasmat nog delen met een gulzige cavia! Gelukkig staat de winter voor de deur, dan voel ik mij

pas echt goed in mijn vel. Die ijskoude wind die mijn gewei opfrist, dat krakend geluid onder mijn hoeven… zalig gewoon! En ja, zoals alle Rendieren ben ik een-zaam maar ik laat de moed niet zakken. Ik roep alle Rendieren op via Klasse voor Jongeren om ons fier opper-Rendier Waldo eens te gaan bezoeken. Hij is niet alleen een soortgenoot, hij is een symbool! Laten we hem tonen dat hij niet alleen is. Leve de Rendiergroep! (Lucie, 15)Waldo is het geadopteerd Rendier van Klasse voor Jongeren. Hij verblijft

in Planckendael. Kijk uit voor die verwarrende blik in zijn ogen: vol erken-ning voor het Rendier in jou.

Win Een Fiets Van 20.000 Frank Met 20.000 frank kan je al een bak van een fiets kopen. Vraag dat maar even aan Kim Winkelmans uit Muizen, de winnaar van de vorige wedstrijdvraag. Met de aankoopcheque mag je trouwens kiezen uit de hele fietswinkel in je buurt. Alleen maar wielen of bellen? Geen probleem. Sla je slag en probeer het getal te kennen dat je bekomt door de volgende acht getallen op te tellen. Stuur die geheime code voor 20 februari naar onderstaand adres.1 Het aantal vogels dat je beter in de hand hebt dan tien in de lucht.2 Het aantal punten dat de letter A je oplevert in het Scrabble-spel.3 Het aantal deelnemers waarmee het televisieprogramma De Mol is gestart.4 Het getal dat op een gewoon computerklavier op dezelfde toets staat als een uitroepteken.5 De vierkantswortel uit 121.6 Het aantal Vengaboys.7 Het aantal heuvels waarop Rome zogezegd is gebouwd.8 De som van de negen cijfers van het nieuwe telefoon-nummer van Klasse voor Jongeren.Klasse voor Jongeren, Het getal van januari, H. Consciencegebouw, E. Jacqmainlaan 165, 5A 21, 1210 Brussel.

met het

U liegt als u beweert dat Elandpoeder een mens verlamt. Ik ben echt benieuwd naar wat er zal gebeuren met de goede zielen die uw zogeheten Gemalen Rendiergewei gaan uitproberen. Horen we daar in een volgend num-mer iets van? Of durft u niet? Elandfan W. Mertens

de Rendierprijs Soms valt iedereen hier uit de lucht (“Wat hebben ze nu weer gekozen?”). Vijfhonderd jongeren reiken op deze pagina elke maand de Rendierprijs uit: voor twee schoolvakken in twee catego-rieën. Deze maand de Grote Prijs voor Tekenen (“Het beste stripverhaal”) en Muziek (“Mijn lieve-lingsinstrument”). Vijfhonderd keer geschrokken, gelachen en geweend. Hier is de top-vijf.Het beste stripverhaal.1 Kiekeboe2 Suske en Wiske3 Urbanus4 Jommeke

5 ThorgalWerkelijk overweldigend de overwinning van Kiekeboe. Vér voor de Stinkende Stof-

zuiger en de Kloppende Klasse van Suske en Wiske. Urbanus is zo blij als een gras-machientje dat hij nog net Coupe à la Jatte Jommeke klopt (vijftig formulieren van Annemieke en Rozemieke niet tijdig onderschept). Op vijf de enige echte held van het hele stel: Thorgal. Helemaal achteraan Billy Turf (gelukkig niet uitgenodigd op het feestje), de Rode Ridder en Get Ready (de strip!).Mijn lievelingsinstrument1 Gitaar2 Piano3 Fluit4 Drum

5 SaxWie gitaar kan spelen (akoestisch of elektrisch) heeft meteen een lief. Ook voor piano en key-boards gaan we plat. Na de snaren en de toetsen volgt alles wat fluit: van dwars tot pan en piccolo. Kloppen en slaan op vier en (“Wat Bill Clinton kan, kan ik ook!”) saxofoon op vijf. Sterk in opmars: de didgeridoo. Eén stem (niet slecht voor een instrument) voor een kam, cim-balen en het klokkenspel.

Elandpoeder

ElandpoederRENDIER

10

«Ik doe het uit woede», zegt Bart Danckaert (27) als ik hem vraag waar hij zijn kracht uit haalt. Hij zet zijn walkman af en discussieert met de dj die tijdens de theatervoorstelling van Woyzeck live muziek mixt. De hoofdrol-speler Stefan Perceval (25) heeft zijn haar kort laten scheren. De voor-stelling krijgt stilaan vorm. Ze werken er dag en nacht aan.«Ik mocht, zoals zoveel jongeren, meedoen met het toneel op school. Dat was het begin. Ik had het te pakken en het liet me nooit meer los», zegt Bart. Na vier jaar universiteit kon hij er in Amsterdam nog eens vier jaar bij doen om theaterregisseur te worden. In Nederland maakte hij al enkele verrassende voorstellingen maar nu komt hij voor het eerst terug naar Vlaanderen, met Woyzeck. «Van de eerste theatervoorstellingen die ik zag, snapte ik niet veel», lacht hij nu. «Ik zat er met grote ogen naar te kijken. Maar ik ben blij dat ik mensen ben tegengekomen die me stimuleerden om het allemaal wél te snappen: muziek, toneel, boeken … Ik ben een twijfe-laar en een zoeker. Aan de ene kant ben ik soft en idealistisch, aan de andere kant besef ik dat je keihard moet zijn. Binnen in mij kolkt een onbe-schrijflijke woede.» Theater is voor hem de beste uitlaatklep. Waarom jon-geren meer naar theater zouden moeten gaan? «Waarom ga je naar een concert van een groep waar je toch ook al alle cd’s van hebt? Met een live-optreden is de confrontatie sterker, het is echt, hier en nu. En theater combineert zoveel ervaringen: teksten, beelden, beweging, muziek … Op het podium gebeurt iets wezenlijks. Als het klikt, vergeet je het nooit meer. We zouden het, zoals in sommige andere landen, meer vanzelfsprekend moeten vinden om theater in het rijtje te plaatsen van de leuke dingen: op café gaan, film kijken, naar een concert, een fuif én theater.»

«IK WIL NU LEVEN. NU.»«Ik las vorig jaar in Klasse voor Jongeren een portret dat me geweldig aansprak», zegt regisseur Bart Danckaert. «Het ging over David die schoolmoe was. Er staan nu enkele zinnen van hem in het programma-blad: Een diploma is belangrijk, maar er zoveel moeite voor doen? Ik zou liever iets leren buiten de school, maar daar heb ik dan weer niet genoeg wilskracht voor. Ze helpen me niet en ik wil ook niet geholpen worden. Een diploma en de school, dat is goed voor later. Ik wil NU leven.»Woyzeck is een figuur uit een toneelstuk dat bijna 200 jaar oud is. «Maar het is actueler dan ooit», zegt Bart. «Ik zie overal Woyzecken rondlopen: kort haar, losse broek, agressieve blik en in hun hoofd gaat ontzettend veel om. Dat zie je. Ze horen net als Woyzeck stemmen waar ze geen blijf mee weten. In onze voorstelling komt dat geluid van een dj die allerlei echo’s door zijn sampler jaagt maar we laten de originele teksten ook botsen met flarden en woorden van nu. Ik wil geen poppenkast maken. Ik wil de bin-nenkant van de mensen tonen. Je moet in hun hoofd kunnen kijken.»Hij heeft de Duitse teksten zelf vertaald in een rauw soort Nederlands. De schrijver ervan (Georg Büchner) was maar 23 jaar toen hij stierf aan tyfus (Aids van toen?). Hij was al van Duitsland naar Zwitserland moeten vluch-ten (Politiek Vluchteling van toen?) omdat hij ‘de wereld niet wilde aan-vaarden zoals hij was’. De Franse Revolutie had hem andere gedachten in zijn hoofd geblazen. Maar daar wilden de Duitsers niet van horen. Een jon-ge gast die teksten schrijft en overal uitgelachen en weggelachen wordt. Pas na zijn dood krijgt hij erkenning.Woyzeck gaat over geweld, liefde, ontrouw, de roes van feesten, macho’s en keuzes maken in je leven: «Ik moet van alles wat ik eigenlijk niet wil». Op het podium zorgt een dj voor commentaar en krijg je door beeldende projecties nog een andere kijk op wat je ziet. Een voorstelling die je niet snel vergeet.

«Mijn leven gaapt

me toe als een

groot wit vel

papier, dat ik vol

moet schrijven,

maar ik krijg er

geen letter uit.

Mijn hoofd is een

lege danszaal,

enkele verwelkte

rozen en verkreu-

kelde linten op de

vloer, gebarsten

violen in de hoek,

de laatste dan-

sers hebben hun

maskers afgeno-

men en kijken

elkaar met dood-

moede ogen aan.

Ik keer mezelf

iedere dag vieren-

twintig maal als

een handschoen

binnenste bui-

ten.» (Georg

Büchner, 23 jaar,

enkele maanden

voor hij stierf)

«De jonge mensen

worden verweten

dat ze geweld

gebruiken. Maar

bevinden we ons

dan niet in een

voortdurende toe-

stand van

geweld? Omdat

we in een kerker

geboren en groot-

gebracht zijn,

merken we niet

meer dat we in de

bak zitten met

vastgekluisterde

handen en voeten

en een knevel in

de mond» (Georg

Büchner, 20 jaar

in 1833)

N O G M E E R ? G E E N P R O B L E E MLeerlingen in vier Vlaamse scholen zijn al volop bezig aan hun eigen versie van Woyzeck. Dat project is mogelijk dankzij de steun van Canon, de cultuurcel van het departement Onderwijs.En ook voor enthousiaste leraars heeft Klasse een verrassing: zij mogen op zater-dag 6 februari (15u) gratis naar Woyzeck komen én een nabespreking volgen over “werken met jongeren rond theaterteksten”. Enkele supergemotiveerde leerkrachten mogen die namiddag zelfs een héle klas meebrengen. Daarvoor moeten ze wel een supergemotiveerde brief schrijven naar Het Paleis.Het Paleis heeft zich op korte tijd ontpopt als toonaangevend theaterhuis voor jon-geren. Het organiseert het hele jaar door interessante theatervoorstellingen voor jong volk. Vraag het programma: Het Paleis, Meistraat 2, 2000 Antwerpen, tel 03-2028360 http://www.HETPALEIS.KJT.be

P O D I U M B E E S T E NIn veel Vlaamse scholen spelen de leerlingen zélf theater. Dat verdient een prijs: “De Kroon Op Het Werk”. Alle scholen secundair onderwijs (tweede en derde graad) mogen er aan meedoen met gelijk welke podiumproductie. Er komen provinciale festivals (24 en 25 april) in verscheidene culturele centra en één centraal festival in Het Paleis (Antwerpen, 2 mei). Er zijn veel culturele prijzen en de eerste prijs is een culturele reis voor de hele groep.Doe je aanvraag op tijd. Anders overkomt je misschien wat Georg Büchner (de jon-ge schrijver van Woyzeck) zelf meemaakte. Hij schreef in 1836 een toneelstuk voor een wedstrijd (het later hoog geprezen Leonce en Lena) maar het stuk kwam twee dagen te laat aan en de enveloppe werd ongeopend teruggestuurd.Meer informatie bij Canon, de cultuurcel van het departement Onderwijs, E. Jacq-mainlaan 165, 1210 Brussel, tel 02 5533111Stel dat je later zelf acteur of regisseur wil worden. Daar kan je allerlei opleidingen voor volgen. Een overzicht daarvan krijg je gratis als je belt naar de Infolijn Onder-wijs 0800 30 203

4 0 0 G R A T I S T I C K E T SJe kan tijdens de krokusvakantie gratis met je vrienden naar het theater: Woyzeck in Het Paleis (Antwer-pen). Een voorstelling voor eigenzinnig jong volk. Daar moet je bij zijn. Wij hebben 400 plaatsen gereser-veerd voor de lezers van Klasse voor Jongeren. Per bon mag je maximum vier gratis kaarten aanvragen. Die zijn uitsluitend bedoeld voor jongeren maar als je leraar of vader/moeder chauffeur wil spelen mag hij ook zo’n gratis ticket gebruiken en mee komen kijken.Je kiest zelf de datum: 13, 15, 16, 17, 18, 19 of 20 februari (telkens om 20u). Als je op meer dan één datum kan komen, duid je op de bon meer data aan. Het Paleis heette vroeger KJT en ligt vlak naast de grote KNS-schouwburg op het Theaterplein (“De vogeltjesmarkt”) in Antwerpen. Tien minuten stappen van het station. Als je kaarten aanvraagt moet je ook echt zinnens zijn te komen. Er wil veel volk bij zijn en dan is elke lege stoel zonde. Als je bij de gelukkigen bent, krijg je de tickets minstens een week op voorhand thuis bezorgd.Je stuurt de bon zo snel mogelijk naar onderstaand adres.Het Paleis, Theater met Klasse, Meistraat 2, 2000 Antwerpen

J A , I K K O M N A A R H E T T H E A T E R

Naam:

Adres:

(Omcirkel) Ik ontvang graag 1 2 3 4 gratis kaarten voor Woyzeck op 13 15 16 17 18 19 20 februari. 11

Ding boven bedIk lig hier in mijn bed naar die Klasse-kalender te kijken en bedenk dat die het voorbije jaar verdomd handig is geweest. Zo ‘s avonds voor het slapen gaan nog snel een blik werpen (iets speciaals morgen?) op dat ding boven mijn bed... Opeens voel ik een lichte paniek opkomen: en wat na december? Plannen jullie nog iets gelijkaardigs (liefst!) of moeten we het doen met de melksnor-kalender? (Ah, nee, dat is voor verjaardagen zeker?). Hopelijk het eerste. (Joke, 16)Geen extra kalender dit jaar. Het kan niet alle dagen zondag zijn (oh nee?).

Mis poes!Om te vermijden dat één van mijn leerkrachten nog eens julie magazines in de vuilbak kiepert, deel ik ze voortaan zelf uit. Jammer genoeg is dit het laat-ste jaar dat ik Klasse gratis (en volledig!) in handen zal krijgen. Het is gewoon zalig om het le lezen. (Eline, 17)

Veel puntenIk heb jullie een paar weken geleden gebeld om een artikel te vragen als info voor mijn spreekbeurt. Ik heb het gekregen en heb het goed kunnen gebrui-ken. Resultaat: 29/30. Dat was de beste spreekbeurt in 15 jaar volgens de meester. Daarvoor wil ik jullie hartelijk bedanken. (Roosje, 16)Alle artikels van de drie Klasses (voor Leerkrachten, Ouders en Jongeren) vind je terug op de Klasse site: www.klasse.be. Voor huistaken niet bellen naar de redactie dus, wel naar de bib stappen. Lopen mag ook.

KankerstokjeAls jullie met alle geweld omhooggevallen BV’s als Chantal Pattyn (Chantal wie?) aan het woord willen laten om even aan onze jongeren te vertellen hoe het moet, mij niet gelaten. Wie haalt het echter in zijn hoofd om dergelijke foto’s van BV Pattyn met kankerstokje in jullie krantje te publiceren? Onbe-langrijke vaststelling van iemand uit het klootjesvolk. (Fons, leerkracht)

Gebit & GebytesIn Klasse voor Jongeren 11:98 las ik ‘Gebit en Gebytes’. Tof! Ik zit in een TSO-school met ongeveer 650 leerlingen. In de leerlingenraad vernamen we dat er bij ons 118 computers staan, de CNC-machines niet meegerekend. Dat betekent 1 per 6 leerlingen. 74% van deze gedresseerde papegaaien zijn jon-ger dan 4 jaar. Er zijn er 10 aangesloten op Internet. ’s Middags kunnen geïn-teresseerden daarop tokkelen. Een leraar-vrijwilliger helpt ons daarbij en eet ondertussen zijn boterhammetjes. Dat mag ook eens gezegd!We vernamen ook dat de directie een snelcursus organiseert voor onze leraars. Er zijn er 160 in onze school. Daarvan kunnen er slechts 10 die cur-sus volgen. Er waren 32 kandidaten. Dat vinden we tof maar ook jammer dat

die 22 anderen moeten wachten tot september ’99 voor een nieuwe cursus.Kunnen jullie in het kort uitleggen hoe de 2,6 miljard voor computers ver-deeld wordt? (Marijke, 16)Tegen 2002 staat in elke school één computer per 10 leerlingen. Dat is althans het einddoel van PC/Kadee. De doelgroepen van PC/Kadee zijn de drie laatste jaren van het basisonderwijs en het hele secundair onderwijs. Dit jaar zijn eerst de basisscholen aan de beurt. De 2377 lagere scholen in Vlaanderen en Brussel krijgen een subsidie van 675 frank per leerling. Deze subsidie mogen ze naar keuze gebruiken voor hardware, software en vorming van leerkrachten. Vanaf 1999 doen ook de secundaire scholen mee. Het hele

actieprogramma kost inderdaad ruim 2,6 miljard frank. Met PC/Kadee trekt de Vlaamse regering volop de kaart van computerondersteunend onderwijs.De overheid beschouwt de computer als een leermiddel naast alle andere. De rol van de leerkracht verschuift van kennisoverdrager naar leerbegeleider, daarin ondersteund door nieuwe technologieën.

Minderjarig=Minderwaardig?Heel wat reacties gekregen op de rechten van jongeren in de vorige Klasse voor Jongeren. Interessante meningen. Lees zelf maar.1. Alle jongeren zijn gelijk. Huidskleur, geslacht, taal, gods-dienst, politieke of andere overtuiging, nationaliteit, afkomst of handicap doen er niet toe.Gilles: «Natuurlijk is iedereen gelijk en moeten alle mensen elkaar als een

gelijke beschouwen. Toch is dit niet altijd zo simpel, zeker niet op school en in de klas. Het is maar goed ook dat niet iedereen een zelfde overtuiging heeft. Het zou anders maar een saaie boel worden. Maar je moet iemand niet beoordelen omwille van z'n huidskleur, geslacht, afkomst, overtuigingen enz. De overtuigingen en leefwijze van andere mensen moet je aanvaarden, res-pecteren en ervan leren. Echt seksisme is er niet op onze school, althans niet in mijn ogen. Op het vlak van godsdienst kan er soms wel een discussie ont-staan, maar deze blijft toch altijd binnen de perken en het geloof van de leer-lingen wordt ook gerespecteerd. Ze krijgen de kans binnen de schoolmuren hun geloof te uiten (je mag bij ons bijvoorbeeld een hoofddoek dragen). Natuurlijk heb je ook als jongere het recht je eigen taal te spreken, hoewel ik het wat vreemd en asociaal vind als je bij een groep staat en als deze plotse-ling overschakelt naar een taal die compleet Latijn is voor mij.»2. Jongeren hebben recht op informatie die voor hen belang-rijk is. Wie geen informatie krijgt, kan moeilijk een overwogen mening vormen.Tine: «Toch vormen jongeren zich soms een mening zonder dat ze over vol-doende informatie beschikken. Roddelen is daar het perfecte voorbeeld van: je oordeel uitbrengen zonder echt te weten waar je het over hebt. Jongeren moeten inderdaad goed geïnformeerd worden. Dat kan via het nieuws, de krant, tv, radio, Klasse voor Jongeren … Zonder de media zouden we van de wereld en de maatschappij niets afweten!»Nele: «Sommige jongeren weten bijvoorbeeld niets over politiek. Hoe dat komt? Wij worden overal buiten gehouden. Dat zijn zogenaamd 'volwassenenzaken'. In sommige landen krijgen jongeren dan weer vanalles ingelepeld zodat zij een verkeerd beeld van de samenleving krijgen.»3. Jongeren hebben recht op rust en vrije tijd, spel en ont-spanning. Daar moet tijd en plaats voor zijn.Gilles: «Plaats voor ontspanning en vrije tijd is niet zo makkelijk te vinden. Jongeren hebben behoefte aan een sportterrein, of gewoon een plaats waar ze kunnen 'rondhangen' zonder op de vingers gekeken te worden. Maar de

sportvelden achter onze school mogen we enkel tijdens de middagpauze gebruiken, niet buiten de klasuren. Als de school dicht gaat, liggen die daar maar, ongebruikt.»Mieke: «Een waarheid als een kudde rendieren. Wat minder huiswerk kan zorgen voor meer vrije tijd, ontspanning én slaap.»4. Geen enkele jongere mag mishandeld of verwaarloosd wor-den. Niemand mag jongeren mishandelen, pijn doen of pes-ten.Nele:«Elke jongere heeft recht op een volwaardig bestaan. Toch wordt elke jongere op één of andere manier gekwetst. Dat kan lichamelijk zijn, maar ook psychisch. Ouders die hun kinderen alle dagen de huid volschelden, maken zich ook schuldig aan mishandeling.»6. Jongeren moeten vrij kunnen meepraten over de dingen die zij belangrijk vinden. Een jongere mag vrij spreken, denken en dromen. Ze hebben het recht om mee te beslissen.Pieter B: «Was dat maar waar... thuis moet ik dat niet proberen. Ik vind dat enkel jongeren die weten wat ze doen het recht hebben om beslissingen te nemen. Als je nu het stemrecht invoert voor 16-jarigen, dan komen er partij-en aan de macht met een slogan als 'wiet moet kunnen'. Ze halen zeker een zetel! Het merendeel van de jongeren (en ook veel volwassenen) zijn veel te makkelijk te beïnvloeden.»7. Jongeren hebben het recht om samen een club te vormen, bij elkaar te komen of lid te worden van een club.Pieter R.: «Hangt ervan af welke club. Neem nu de KKK, de Hell's Angels, bendes. »8. Elke jongere heeft recht op een naam en een nationaliteit. Zonder naam kan je niet eens zeggen wie je bent. Het is ook belangrijk ergens bij te horen.Nele: «Het is belangrijk dat je aanvaard wordt. Sommige jongeren doen zelfs domme dingen om ergens bij te horen: roken, stelen, drugs nemen.»9. Iedere jongere heeft recht op voldoende gezond eten en drinken. Je hebt ook recht op een eigen stek, waar je kan wonen.Nele:«Als dakloze sta je nergens.»11. Geen enkele jongere mag slachtoffer worden van oorlog.Nele: «Jongeren vragen er niet om! Alleen volwassenen zijn verantwoordelijk voor oorlog. Ze maken ruzie om een peulschil. In plaats van conflicten uit te praten, beslechten ze hun misverstanden met wapens.»

Hoofdredacteur Leo Borm

ansEindredacteur Jan Van den BosscheRedactie Veerle D

evosRedactiesecretaris Leen M

ortierProductcoördinator D

iana De Caluw

é

Vormgeving Artefact Cartoons: M

ark Flerick & M

ong Cocquyt, D

avid SchelfthoutFoto’s G

uy Kokken, Hulton D

eutsch, Sven Schoukens, O

bjectGear, PhotoD

isc, Luc Daelem

ans Verantw

oordelijke uitgever G

. Monard - RAC - 1010 Brussel

Deze jongerenkrant is gratis en verschijnt m

aandelijks. Ze wordt uitgegeven

door het departement O

nderwijs van het m

inisterie van de Vlaamse G

emeen-

schap. Scholen die dat wensen kunnen zich inschrijven voor alle leerlingen van

het derde tot het zevende jaar secundair onderwijs. W

ie het blad niet via de school krijgt, kan voor 250 frank een persoonlijk abonnem

ent nemen. Er is ook

een KLASSE voor Leerkrachten en een KLASSE voor Ouders (voor leerlingen tot

en met de eerste graad secundair onderw

ijs). Zo maken w

e samen school.

KLASSE VOO

R JON

GEREN

Hendrik Consciencegebouw

E. Jacqmainlaan 165, 5A21, 1210 Brussel

Tel 02-553 96 92 - Fax 02-553 96 85U

RL: ww

w.klasse.be

e-mail: info@

klasse.be