Klasse voor Jongeren 3

8
3 Klasse voor Jongeren 03:97 «V «Volg olg E nd j nd jAA r k r koop oop ik ik EE EE n wr n wr ak» ak» Hallo, ik vind de inhoud van Klasse voor Jongeren goed. Het enige nadeel is dat er zo weinig structuur in de lay-out zit. Is het bijvoorbeeld niet mogelijk om de pagina’s te nummeren? David, 5de jaar. «Volg E nd jAA r koop ik EE n wrak»

description

Uitgegeven door het Vlaams ministerie van Onderwijs en Vorming. Voor scholen die dat wensen, is er ook Yeti (derde graad lager onderwijs), Klasse voor Ouders (kleuteronderwijs t/m tweede jaar secundair onderwijs) en Maks! (derde t/m zevende jaar secundair onderwijs). Lees meer op www.klasse.be

Transcript of Klasse voor Jongeren 3

Page 1: Klasse voor Jongeren 3

3 Kl

asse

voo

r Jo

nger

en 0

3:97

«V«VolgolgEEnd jnd jAAAAr kr koopoop ik ik EEEEn wrn wrak»ak»

Hallo, ik vind de inhoud van Klasse voor Jongeren goed. Het enige nadeel is dat er zo weinig structuur in de lay-out zit. Is het bijvoorbeeld niet mogelijk om de pagina’s te nummeren? David, 5de jaar.

«VolgEnd jAAr koop ik EEn wrak»

Page 2: Klasse voor Jongeren 3

DIT

IS

GEE

N IQ-

TES

T!

DIT IS GEEN IQ-TEST!“Modekoning, hoe word je dat?”

“Ik ga het nooit kunnen!”

“Ik weet niet hoe ik die oefeningen moet aanpakken.” Jan was altijd een primus maar nu gaat hij achteruit. Het blijkt dat hij teveel van bui-ten blokt. Hij heeft een verkeerde studiemethode.Ann heeft motivatieproblemen. Ze ziet het op school echt niet meer zitten.Als de examenperiode nadert breekt bij Joris het angstzweet uit, hij kan er niets meer van. Hij lijdt aan faalangst en examenstress.Annick wil echt weten waar ze landbouwkunde kan studeren, en of ze het zal aankun-nen?

Hallo? PMS?In het secundair onderwijs is stu-diebegeleiding een belangrijke op-dracht van het PMS. Zeker bij de keuze van een studierichting en bij de overgang naar verdere stu-dies.Je kan er niet alleen terecht voor informatie over alle mogelijke stu-dierichtingen. Er ligt ook docu-mentatie over studeren, leren le-ren enz. ter beschikking. Belang-rijk is dat je weet waar je goed in bent, wat je interesseert, welke waarden belangrijk zijn voor jou. Het PMS beslist niet in jouw plaats (of die van je ouders), het geeft enkel advies. Je kan steeds zelf bepalen hoever de hulp van het PMS moet gaan.

Maar lukken of mislukken op school is niet het enige in ‘t leven. Je kan verlegen zijn of conflicten hebben op school of thuis. Ja, zelfs medische problemen: slapeloosheid, groeistoornissen, eetzucht...

Als je je zorgen maakt is dat steeds een vraag waard. Niet iedereen durft naar het PMS te gaan. Sommigen vallen nog liever dood of liggen met zichzelf of anderen in de knoop. Ze voelen zich schuldig en onbekwaam. Je kan beter je probleem erkennen en hulp zoeken bij een leraar, via de klassenraad of rechtstreeks bij het PMS van de school. Het PMS is er om je te helpen.

Het PMS kan natuurlijk niet alle problemen oplossen, maar je vindt er altijd een luiste-rend oor.Heb je geen PMS-lokaal in je school? Vraag even aan een leraar of op het secretariaat van je school naar het adres van het PMS-centrum dat met je school samenwerkt. Vraag naar de “vrije spreekuren”. Maak een telefonische afspraak. Zo word je ver-wacht.

Er zijn 201 PMS-centra in Vlaanderen. Grote scholen hebben een eigen PMS-lokaal, verschillende kleinere scholen doen beroep op éénzelfde PMS-centrum.Hun belangrijkste taken zijn: studiebegeleiding, hulp bij beroepskeuze, sociaal-emotionele begeleiding en hulp aan leerlingen in crisissituaties.Wie zijn de PMS’ers? Psychologen en maatschappelijke werkers die je raad kun-nen geven. Een gesprek is altijd gebaseerd op wederzijds vertrouwen.

OBSESSION, AGRESSIONAgressief gedrag is de belangrijkste reden waarom leerlingen van school worden ge-stuurd.Sommige jongeren zijn inderdaad agressief. Ze slingeren leerkrachten grofheden in het gezicht en maken het op school al te bont. Buiten klas of school gaan ze soms nog een stapje verder. Ze gebruiken meer hardhandige middelen om zich af te reageren of om hun zin te krijgen.Ruim een derde van de Vlaamse leerkrachten merkte de laatste vijf jaar meer geweld op school. De toename is het sterkst in het kleuter- en lager onderwijs, maar ook in het secundair is er een stijging.‘Je wordt er mee geboren’ hoor je wel eens, maar dat is helemaal niet waar.Uit onderzoek blijkt dat agressie niet aangeboren is, maar wel wordt aangeleerd. Veel hangt af van de manier waarop ouders met hun kind omgaan. Trekken ze duidelijke grenzen? Hoe is de situatie thuis? Agressie heb je zelf ook in de hand.

De gemiddelde leerling bestaat nietSoms lijkt het of de leraar alleen maar les geeft voor de gemiddelde leerling. Wie niet kan volgen heeft pech. Wie alles snel begrijpt, zit met zijn duimen te draaien. Maar de gemiddelde leerling bestaat niet. Iedereen is wel goed in iets, en zwakker in iets an-ders. Daarom zouden leraars meer moeten differentiëren. Dat wil zeggen: meer reke-ning houden met de verschillen tussen leerlingen. In het lager onderwijs gebeurt dat veel meer dan in het secundair, zo blijkt uit een enquête van Klasse bij 2000 Vlaamse leerkrachten. Zij lezen daarover deze maand in hun eigen exemplaar van Klasse. Daar-in zegt een deskundige o.a.: “Als een leerling niet leert op de manier waarop u hem on-

derwijst, kunt u hem misschien eens proberen te onderwijzen op de manier waarop hij het best leert.”

Je wil dokter worden?Vanaf volgend schooljaar kan je niet meer zomaar beginnen stu-deren voor arts of tandarts. Die studie duurt minstens zeven jaar aan de universiteit. Toch zijn er

veel te veel kandidaten. Daarom moet je nu eerst slagen voor een toelatingsexamen. Dat wordt georganiseerd door de Vlaamse regering. Nadien kan je dan inschrijven aan de universiteit van jouw keuze.Het examen duurt twee dagen en je moet twee soorten vragen beantwoorden. Eerst willen ze weten of je al genoeg inzicht hebt in wetenschappen: natuurkunde, scheikun-de, wiskunde en biologie. Daarna willen ze nagaan of je ook gemakkelijk nieuwe infor-matie kunt verwerven en verwerken. Daarom testen ze je cognitief functioneren (met mijn cognitief functioneren is alles in orde, en met dat van jou?), je geheugen en je manier van informatieverwerking. Je kan jezelf al op voorhand testen met een hele reeks modelvragen. Die vind je in een gratis brochure die je kan ophalen bij het PMS.Er zijn twee mogelijkheden om het examen af te leggen: 3 en 4 juli (inschrijven voor 31 mei) of 8 en 9 september (inschrijven voor 9 augustus).Je mag twee keer deelne-men maar dat hoeft niet in hetzelfde jaar te gebeuren. Deelnemen kost trouwens 1000 frank. De examens vinden plaats in Brussel. Een inschrijvingsformulier van het vast wervingssecretariaat vind je in het postkantoor.Meer informatie vraag je bij het departement Onderwijs van de Vlaamse Gemeen-schap, postbus 340, 1000 Brussel. Fax 02/2197773. e-mail: [email protected]: http//www.hobu.be/admin

Honderdduizend miljoenOnderwijs kost veel geld. Van alles wat de Vlaamse overheid op een jaar uitgeeft gaat bijna de helft (44%) naar onderwijs. In totaal meer dan 234 miljard frank. Het meeste geld gaat naar het secundair onderwijs: meer dan honderdduizend miljoen frank (of 45%). Dat geld komt van de hele gemeenschap, via de belastingen. Vlaanderen heeft niet veel andere grondstoffen om in te investeren. Daarom gaat er zoveel geld (en hoop) naar de ontwikkeling en vorming van jonge mensen. Ja, het is dus allemaal goed bedoeld.

Twaalf frank per dagDagelijks zijn er in Firozabad (Indië) 50.000 kinderen in de weer om glazen armbanden te maken. Ze verdienen daar 12 frank per dag mee. In Maleisië zwoegen kinderen meer dan 17 uren per dag op rubberplantages. Dichter bij ons, in Groot-Brittannië, zou 15 tot 26 procent van alle schoolplichtige 11-jarigen werken. En in de VS ontdek-te het ministerie van Arbeid in drie dagen tijd 11.000 kinderen die illegaal waren te-werkgesteld in de landbouw. Volgens Unicef, het Kinderfonds van de Verenigde Naties, verrichten wereldwijd 250 miljoen kinderen slavenarbeid.

Page 3: Klasse voor Jongeren 3

Hugo is zoÕn tien jaar leraar algemene vorming in het beroepsonderwijs.ÔIk doe dat echt graag. Het zal je misschien verwonderen, maar ik wil niet langer in een andere afdeling les geven. Ik zou die leerlingen moeilijk kunnen missen. We hebben samen zoveel opgebouwd: vooral lessen in menselijkheid.Õ

KvJ: Hoe zijn in …Hugo: Beroepsleerlingen zijn spontaan en eerlijk. Het zijn open boeken. Ze vertellen je alles. Ze zijn extravert, zeker niet agressiever dan andere leerlingen. Ze zijn misschien wel verbaal agressief. Meestal goed gebekt.Veel van die jongeren hebben al heel wat meegemaakt. Hoe groter hun mond, hoe kwetsbaarder ze soms zijn. Ze trekken een façade op. Tijdens de vormingsdagen zijn het de brutaalsten die het eerst door de knieën gaan. Ze hebben allemaal iets dieps, iets verborgens. Je moet ze wel voortdurend op hun waardigheid en zelfrespect wijzen: ‘Jullie zijn verdomd niet minder dan de anderen.’ Bij het minste conflict zeggen ze zelf wel eens: ‘Wij zijn maar van beroeps’. Maar ze zijn ook leep genoeg om het soms te misbruiken.

KvJ: Zijn beroepsleerlingen an…Hugo: Ze hebben het leven door. Uit de situaties die ze vertellen weet je dat ze op stevige poten staan. Ze hebben hun hele leven al soepel moeten zijn. Het zijn geen zwevers, al zijn ze veel losser dan andere leerlingen.Die gasten kunnen ook ongelooflijk grappig zijn. Je moet slim zijn om soms zo gevat uit de hoek te komen. Ze hebben doorzicht. Ze kunnen in je ziel kijken.

KvJ: Maar als je …Hugo: Als je alleen leerstof overbrengt, bots je bij hen op een muur. Als je je daar niet bij neer kunt leggen, kan je beter je boeltje pakken. In het beroepsonderwijs kan je niet afstandelijk met de leerlingen omspringen. Je moet vooral jezelf zijn en jezelf geven. Geen show opvoeren, geen masker opzetten, want dan verdwijn je in het niets.Je kan ze enkel motiveren als je ze met zaken uit het volle leven confronteert. Ze moeten voelen dat ze altijd bij je terecht kunnen, dat je hen als persoon apprecieert.KvJ: Wat ik …Hugo: Het boeiende is: je stapt een beroepsklas binnen en je kan nooit voorspellen hoe je les gaat eindigen. Je maakt altijd wel iets mee. Stagiairs staan er van versteld dat het er in de lessen zo gemoedelijk aan toegaat. Ze beginnen met het vooroordeel dat die van beroeps lawaaimakers zijn die geen respect hebben, maar stellen vast dat ze veel opener en eerlijker zijn dan verwacht. Het valt hen altijd reuzegoed mee.KvJ: Het …Hugo: Beroepsleerlingen die onderweg afhaken zijn de zwaksten in het arbeidsmilieu. Ze vallen uit de kast. Ze dreigen in de onderste regionen van onze maatschappij terecht te komen. Daar moeten wij hen als leraar bewust van maken. We moeten ze wapenen, ze bagage meegeven, ze weerbaar maken. Hun ogen openen voor wat er in de wereld gebeurt.

KvJ: Bedankt voor …Hugo: In onze school waarderen de leerkrachten van de technische afdeling wat hun collega’s van het beroeps presteren. Van enige spanning tussen theorie- en praktijkleraars is er geen sprake. Als stagebegeleider zorg ik dan ook voor een vlotte samenwerking tussen alle leerkrachten. Ik weet wel dat er leerkrachten zijn die lesgeven aan beroepsleerlingen als een bezigheidstherapie beschouwen. Ze mogen voor mijn part eens een kijkje komen nemen. Ik ben van beroeps, en ik voel me er goed bij.

GedaanSoms gaan jullie toch wel te ver. De onnozele praat die De MAn Met Het Rendier bijvoorbeeld uitkraamt. In Vlaanderen zitten niet eens rendie-ren. En hij heeft het over drugs. Bovendien snap ik niet wat een gewei-gevoel precies is. Enz. Schrap meteen die onzin. (Deze nota werd inge-kort).De directie

De slimsteKlopt het dat jullie op de voorpagina van vorig nummer (over drugs) een verborgen boodschap hebben verstopt? Als je alleen de eerste letters van de leesbare woorden na elkaar leest, zie je die duidelijk staan. (Waar een les wiskunde goed voor is. De leraar dacht toch dat het blad onder-steboven lag.)W. Mertens, 5de jaar

En als je heel het nummer achterstevoor leest vind je de oplossing van alle vragen van het nieuwe toelatingsexamen voor dokter. Graag gedaan.

Ruil je bankHeel veel reacties gehad op onze oproep in vorig nummer om even je bank te ruilen met een leerling in een andere afdeling. Daar ko-men we op terug. Nog even wachten op ant-woord!

Page 4: Klasse voor Jongeren 3

‘De anderen kijken dikwijls op ons neer’, zeggen de leerlingen van het beroepsonderwijs. ‘Maar daar hebben ze eigenlijk weinig redenen toe. Ze weten gewoon niet wat beroeps is.’In de tweede en derde graad secundair onderwijs volgt meer dan een vierde (25,98%) van

de leerlingen beroepsonderwijs (BSO). Er zijn meer dan 120 verschillende richtingen.Beroepsleerlingen zijn meestal niet vies om hun handen vuil te maken. ÔWij denken met onze handenÕ, zeggen ze. In

het beroepssecundair onderwijs leer je een praktisch beroep. In het 3de jaar kies je voor een bepaalde richting: autotechnieken, goudsmeden, tuinbouw, vrachtwagenchauffeur, paardrijden en -verzorging, publiciteitsgrafiek,

etalage É de lijst is behoorlijk.Vanaf het 5de jaar sluit de opleiding scherper bij het gekozen beroep aan. Een aantal richtingen kan je pas vanaf

dat 5de jaar volgen. Het aantal uren praktijk schommelt van 18 tot 22 per week. Daarnaast zijn er minimum 10 uren basisvorming: Nederlands, geschiedenis en/of aardrijkskunde, wiskunde en/of wetenschappen, lichamelijke

opvoeding, godsdienst of zedenleer. Na het 7de jaar behaal je het getuigschrift secundair onderwijs, waarmee je om het even wat kan voortstuderen. Al bereidt het BSO je niet voor op de universiteit.

“Ik wilde altijd al iets met muziek doen, ik ben van mijn zes jaar drummer. Nu bouw ik violen, gitaren en luiten. Voor ik naar deze school kwam, behaalde ik mijn diplo-ma elektronica, maar nu leer ik de stiel die ik wil. Ik vind het best oké in beroeps. An-deren bewonderen ons als ze zien wat we in elkaar knutselen.De goede leraars zijn de praktijkleraars, theorie is voor mij overlast. Wij zijn prak-tisch ingesteld, geen denkers, alhoewel ik als ik alleen ben over vele dingen nadenk. Mijn vrienden die naar de universiteit gaan moeten studeren, ik niet. Gedaan is gedaan. Of ik later instrumentenbouwer word weet ik nog niet. Soms vind ik het wel lastig dat ik in zo weinig geïnteres-seerd ben. Maar, muziek is mijn leven, de rest is minder belangrijk.”

Bart: “Nu leer ik wat ik wil.”“Ik krijg weinig opmerkingen over het feit dat ik als meisjewerken. Thuis prutsen we altijd aan fietsen en de auto. Iktechniek geïnteresseerd. Daarom koos ik voor autotechnile jongens in de klas die het er lastig mee hebben. Ze vinder een meisje op hun terrein komt.De meisjes in de school zoeken elkaar op. Als wij samen zgens niet mee. Sommige leraars trekken de meisjes wel eepraktijklessen.Regels in de school zijn belangrijk. Goede regels zijn er ombelen aan te pakken. Maar de manier waarop wij in de gaten vastbinden is overdreven. Volgend jaar, als ik in het zmijn ouders een wrak voor me zodat ik thuis ook aan eenIk wil later zeker in een garage werken. Ik heb eerst sociamechanica-elektriciteit geprobeerd, maar dat viel niet memijn plaats. Wij van het beroeps komen wel wat uitdagenderen, zeker de jongens. Ze zijn erger: ‘ Ik ben de man, enschool is het al veel minder.En later … het is nu al niet gemakkelijk om vakantiewerk wachten geen meisje. Meisjes vertrouwen ze niet in een g

Rika: “Een wrak kopen.”

“Ik voel me er goed bij dat ik in beroeps zit. Eerst word je wel scheef bekeken: je bent geen slimme. Vanaf het derde jaar heb je andere vrienden die je beter begrijpen. Onze leraars zeggen ons ook dat het helemaal geen schande is om in het beroeps te zitten, ze werken aan ons zelfvertrouwen. De leerkrachten vertalen de cursussen van de technische afdeling voor de beroepsleerlingen, dat is goed. Economie haat ik: het tempo ligt veel te hoog. Maar zo heeft iedereen wel iets zeker?Sommige leerlingen komen uit een slecht milieu. De leraars hel-pen hen wel eens uit de problemen. De sfeer in de school is goed, toch vind ik dat we weinig weggaan. Ze zijn blijkbaar verlegen om met ons over straat te lopen. Een aparte speelplaats voor TSO en

BSO, daar zie ik in onze school het nut niet van in. Er zijn toch geen problemen. In vijf jaar tijd werd hier maar één keer gevochten.In onze klas is er een aangename sfeer. Er zijn rappers, housers en hard rockers, geen probleem, moet allemaal kunnen. Sommige le-raars kunnen dit volgen, andere helemaal niet. Wij van het beroeps hangen goed samen. Terwijl de anderen ‘s woensdagnamiddags moeten studeren, zoeken wij elkaar op. ‘k Zou niet willen ruilen.Later, na het zevende jaar, ga ik eerst bij een baas werken om erva-ring op te doen. Daarna start ik een eigen zaak in sanitaire instal-laties en centrale verwarming, de richting die ik nu volg. Maar nadat ik afstudeer trek ik eerst drie of vier maanden de bergen in om te snowboarden.”

Christophe: “Scheef bekeken.”

“Na het eerste jaar moest ik kiezen tussen technisch en bevoor beroeps. Ik werk liever met mijn handen en met die meer vrije tijd. Ik volg nu plaatslagerij. Over twee jaar bedan ga ik werken. Thuis hebben we een goed uitgeruste gdaar ‘s avonds. Ik doe alle klusjes: bijleren, bijverdienen. Nmet de auto van discotheek tot discotheek. Maar later hotig: goed sparen en elk jaar met vakantie.We zijn met een kleine klas van zeven leerlingen. We klitteeen goede groepsgeest. We helpen elkaar altijd. In het begjaar namen we met alle vijfdejaars deel aan de driedaagse Heel plezierig: rotsklimmen, mountainbiken, commandobreen tent. Eén van ons sleurde tijdens een wandeling van ti

David: “Hier ben je wie je bent.”

Page 5: Klasse voor Jongeren 3

“In het beroeps moet je je man staan. Als je braaf bent en je mond houdt, word je omver gelopen. Het gaat er hier agressief aan toe. Er zijn dan ook veel contactmogelijkheden tussen de leerlingen. Je moet je manifesteren. Als je je afzondert, is er niemand die het voor je opneemt. Bij ons is de mentaliteit: als we elkaar kunnen pakken, zullen we de kans niet laten liggen. Pas op, als het moet nemen we het wel voor elkaar op, maar we zijn niet echt één geheel.Hier in beroeps voel ik me thuis. Ik schilder graag, ben graag met mijn handen bezig. In de praktijk slaan we een babbeltje. Bij ons gaat de tijd vlugger voorbij.De praktijkleraars zijn veel opener. Ze begrijpen ons beter, ook voor persoonlijke dingen. Die van theo-rie geven les en weg. Die zouden meer moeten praten, niet alleen fotokopies aflezen. Bij een goede le-raar steken de leerlingen niks uit. De les staat er. Zo’n leraar kweekt een persoonlijkheid door de om-gang met de leerlingen. Hij kan ook gewoon over andere dingen praten. Hij kan eerst een probleem in de klas oplossen, een sfeer scheppen waarin verder les geven mogelijk wordt.Soms is het allemaal wel wat te gemakkelijk voor mij. Ik weet niet of ik echt schilder wil worden. Ik volg schilder- en decoratietechnieken omdat ik het een creatieve richting vind. Ik kan niet tekenen, maar bij ons leer je tussen de lijntjes schilderen. Perfect leren schilderen is iets moois. Je kan iets prachtigs maken zonder een kunstenaar te zijn.Mijn leven bestaat uit mijn vrienden, gezelschapsspelen en op café gaan. En de natuur, vooral vogels herkennen, hun vlucht bekijken, prachtig! Ik volg ook het Nieuws en Terzake: ik wil gewoon graag we-ten wat er in de wereld gebeurt. Leren verbanden leggen, dat is toch wel belangrijk.”

Joris: “Als we elkaar kunnen pakken…”

e in een garage wil k ben gewoon erg in iek. Er zijn wel enke-den het vreemd dat

zijn tellen de jon-ens voor, zeker in de

m bijvoorbeeld spij-arage ons haar moe-esde jaar zit, kopen

n auto kan sleutelen.aal-technische en ee. Hier zit ik op nder over dan de an-n zo.’ Maar buiten de

te vinden. Ze ver-garage.”

"Eén ding weet ik. Ik wil van het leven profiteren. Over de job die ik graag wil doen heb ik nog niet nagedacht. Waarschijnlijk ga ik na het zesde jaar naar een andere school om speciale technieken te leren. Iets in het verlengde van de decoratietechnieken die ik nu volg. Ook ga ik naar de avondschool. Ik vind het spijtig dat we nu geen talen meer hebben. Frans bijvoorbeeld. Ik kan het niet, maar ik doe het graag. Naast zwemmen en ijsschaatsen hou ik van tekenen. In de bibliotheek ontleen ik regelmatig boeken, vooral over tekenen. TV interesseert me niet meer. Allemaal stomme programma’s. Ik luister liever naar de radio. Radio Donna. Van knuffelrock tot house.De sfeer in de school valt wel mee. Toch zijn er in onze klas van veer-tien twee groepjes: de plagers en de minderen. Ik hoor bij de twee.

Vooral de zwaksten worden geplaagd. Je kan ze niet blijven verdedi-gen. Die plagers doen het echt voor de lol, ze vinden het plezant. Dat vind ik erg. Een paar leraars zeggen er wel iets over, maar er volgen geen sancties. Toch zijn er bij ons goeie leraars. Ze kunnen luisteren, maken tijd voor de leerlingen, geven goed les, je kan er met je per-soonlijke problemen bij terecht.Soms kijken die van het technisch neer op die van beroeps, behalve als nadien blijkt dat ze zelf hun richting niet aankunnen. Dan is het heel wat minder. In mijn vriendenkring loopt het allemaal door elkaar. Daar speelt het totaal geen rol welke afdeling je volgt. Soms denk ik wel: die van beroeps zijn veel handiger, die van Latijnse en zo hebben meer streken.”

Dominique: “Het heeft geen belang welke afdeling je volgt.”

eroeps. Ik koos keuze heb ik ook

en ik afgestudeerd, garage, dus help ik Nu ga ik graag uit, ou ik het wel rus-

en echt samen. Er is in van het school-‘De Uitdaging’. ug, overnachten in en uur met twee

sportzakken: stom, maar we hebben hem allemaal geholpen. Ik ben meerder-jarig, twee keer blijven zitten. Ik ben dus even oud als die van het zevende, maar zij mogen ‘s middags buiten terwijl ik binnen moet blijven. Ze zouden toch moeten weten dat in het beroeps de leeftijden nooit kloppen!Soms zeggen die van de moderne of het technisch wel eens: ‘Ik zit in een hogere afdeling dan jij.’ Dan antwoord ik: ‘Als jij afstudeert, kan je eerst een half jaar gaan stempelen!’ A ja, wij doen stages, werken soms in het week-end, en als we het goed doen, kunnen we op de stageplaats blijven werken. Je kan die van het college en ons van het beroeps vergelijken met een rijke en een boer. De rijke doet van ‘hier ben ik’, terwijl de boer zich daar niks van aantrekt en denkt ‘je bent zoals je bent’. Iedereen is hier gelijk, of ze nu slecht leren of stotteren, dat kan hier allemaal.”

“Hier in de school is de sfeer heel gewoon, heel los. Ik begrijp dat er in de school reglementen moeten zijn. Zonder regels gaat het niet: iedereen moet gelijk zijn.Bij de algemene vakken worden we door elkaar gegooid, met stukken van andere klassen vormen we dan een nieuwe klas. Ja, ‘t is zo, het valt wel mee, zo’n beetje verandering. Algemene vakken zijn er nodig, alleen vind ik geschiedenis en gods-dienst nutteloos. Ik hoef echt niet te weten wat er vroeger is gebeurd. Aardrijks-kunde vind ik wel interessant. Maar ja, ik ben een echte skifreak. Op kaarten speur ik naar plaatsen waar ik lekker wild kan skiën.Sommige leerkrachten zijn saai. Ze brengen geen variatie in hun les. Maar je kan het hen wel zeggen. Ze hebben soms een ‘gemaakt’ contact, niet echt spontaan. In werktuigen en machines hebben we vier verschillende leraars technologie. Ze gedragen zich totaal anders in de klas dan in de praktijk. Maar al bij al zijn ze oké.Soms noemen ze ons ‘beroepsneuzen’. Anderen reageren hier wel eens verdedi-gend of agressief op. Ik trek mij daar niks van aan. Dat heb ik van thuis meegekre-gen. Ik doe nog één jaar en dan zou ik graag een opleiding voor kleuterleider vol-gen. Maar ik betwijfel of ik hiervoor de wilskracht zal kunnen opbrengen. Ik ben graag met kleine gasten bezig, dat doe ik nu al bij de Chiro. Maar of ik ervoor zal willen leren of er dingen voor zal kunnen laten?”

Dirk: “Soms noemen ze ons beroepsneuzen.”

Page 6: Klasse voor Jongeren 3

De school is al tevreden als de leerlingen het niet al te bont maken.

Leerlingen met frustraties, spanningen of ande-re problemen worden niet aangemoedigd om toch door te zetten. Ze worden aan hun lot

overgelaten.

Op deze school word je vooral bege-leid tot iemand die zich kan aanpassen aan anderen.

Je leert er dat je je eigen visie en wensen opzij moet schuiven als een ‘meerdere’ ( je baas in spe, maar dus ook je leerkracht) dat van je

verwacht.

Op de tweede plaats leer je op deze school respect hebben voor elk

individu. Je leert dat iedereen anders is en dat ‘anders’ niet staat voor minderwaardig.

Dat is onze schoo l . En dan? Dat is onze schoo l . En dan? Als je een leukere school wil, dan moet je daar zelf ook iets voor doen. Met klagen en zagen kom je niet vooruit.

Je blijft ter plaatse trappelen. Er zijn verschillende manieren om jouw school meer leerlinggericht te maken. Zo start je bijvoorbeeld met een schoolkrant of een leerlingenraad. Je kan ook werkgroepen organiseren en samen met leerkrachten en directie jullie ideeën

bespreken. Maar voor het zover is, moet je eerst weten in wat voor school je zit. Wat willen directie en leerkrachten eigenlijk met jou bereiken tijdens jouw schoolloopbaan? Wat zijn de centrale doelstellingen van jouw school?

Er zijn drie verschillende schoolculturen, elk met twee belangrijke kenmerken. Welke cultuur huist in jouw school?

Anti-directieve schoolcultuur “Laat maar waaien”

Directieve schoolcultuur “Directie boven!”

Participatieve schoolcultuur “Samen sterk”

De belangrijkste taak van leerkrachten op deze school is je op te leiden tot iemand die (school-)prestaties kan

leveren.De intellectuele of technische mogelijkheden van de leerling worden maximaal benut. Je

haalt je diploma als voorbereiding op verdere studies of job.

Deze school begeleidt je naar zelf-standigheid. Leerlingen hebben de kans te groeien naar zelfstandigheid, en krijgen stap voor stap meer verantwoordelijkheid. Leerlingen

worden ernstig genomen.Directie, leerkrachten en personeel denken voor-al ‘leerlinggericht’ en dus niet uitsluitend ‘vak-,

diploma- of prestatiegericht’.

In deze school beslist de leerling zelf of hij al dan niet iets doet

met zijn capaciteiten.Van de leerlingen wordt weinig of niets ver-wacht, of geëist. Ze mogen bijna doen wat ze

willen.

Enkele ‘neveneffecten’:• Met spijbelen en in of uit de school lopen

neemt men het niet zo nauw.• Agressie, pesterijen en vandalisme op school

worden niet aangepakt• Er heerst een rommelige en chaotische sfeer.

Enkele ‘neveneffecten’:• Directie en leerkrachten hebben altijd gelijk.

• Een misstap of een fout van een leerling wordt streng bestraft.

• Leerlingen klagen over schijnheiligheid en er hangt een schijnbare rust in de school.

Enkele ‘neveneffecten’:• De leerlingen zijn geen nummers en worden

met hun voornaam aangesproken.• Er zijn geen overdreven beperkingen of controles.• Er heerst een gemoedelijke sfeer: niet ongedis-

ciplineerd of chaotisch.

Inspraak is in deze school niet vanzelfsprekend. Probeer altijd een zo

groot mogelijke groep medestanders te ver-zamelen. Hoe meer mensen met dezelfde me-ning, hoe meer indruk dat maakt. Je moet als

leerlingengroep eerst het vertrouwen van de di-rectie winnen. Praat over een leerlingenraad. Zou die serieus genomen worden? Je kan ook

steun zoeken bij leerkrachten, het oudercomité, de participatieraad of de inrichtende macht.

Stap samen opnieuw naar de directie om je plan-nen voor te leggen. Inspraak verwerven kost vaak veel geduld en doorzettingsvermogen.

Dat is ook zo in de rest van de samenle-ving, maar het loont echt de moeite.

In deze school ligt inspraak voor de hand. Alle participatiemogelijkheden hebben kans

op succes. Wat is er zoal mogelijk: een leerlin-genraad, een ombuds-leerkracht, een spreekuur

met de directie, enquêtes, een leerlingen-blad, het klas-uur, werkgroepen...

In deze school moet je overgaan tot actie. Waarom niet gewoon zelf een leer-

lingenraad oprichten? Overleg met een paar leerkrachten hoe je die leerlingenraad gaat orga-

niseren en wat je precies wil bereiken. Al met een leerlingenraad gestart? Zie suggesties

school 3.

School 1

School 2

School 3

Spel zonder grenzen

Trivial Pursuit

The A-Team

Wat kan je nu doen om de leerlingeninspraak te verbeteren? Wat kan je nu doen om de leerlingeninspraak te verbeteren?

Wat kan je nu doen om de leerlingeninspraak te verbeteren?

De ideeën op deze pagina komen uit een onderzoek van de Koning Boudewijnstichting. Elke school heeft de brochure “Jouw school is onze school” ontvangen. Hierin staan nog meer participatiemogelijkheden con-creet uitgelegd. Vraag eens aan je directeur waar die

brochure zich bevindt. Is ze verdwenen, dan helpen de mensen van de Koning Boudewijnstichting je graag uit de nood. Bellen 02/5490214 & 02/5490240, schrijven Koning Boudewijnstichting, Brederostraat 21, 1000 Brussel of faxen 02/5115221➜

Page 7: Klasse voor Jongeren 3

7

De stad is meer dan een optelsom van huizen, straten, winkels en verkeersopstoppingen. Ze is de plaats waar honderden mensen op evenveel verschillende manieren bezig zijn. In de stad kom je de wereld tegen.

Plamuur het gat in je cultuur reserveert de stad voor één dag voor jongeren.

Die dag verkennen duizenden jongeren Gent, Brussel en Antwerpen. PLAMUUR zorgt voor meer dan honderd culturele activiteiten op tientallen plaatsen in de stadskern. Exclusief voor jongeren. Met PLAMUUR een dag onbeperkt zien, kijken, horen, voelen, smaken, ontmoeten, meemaken, meedoen.

Het lijkt allemaal zo normaal. Dood-nor-maal. Schoollopen, vakantie,

rondlummelen, uitslapen, koffiezet aanzetten, wat gaan we doen vandaag?, cdeetje

beluisteren, vrijdag naar die fuif, morgen zien we Karen. Lekker leven. Het behoort

toch tot de Rechten van de Mens?

In Afrika, Latijns-Amerika, Azië nemen ze het met die mensenrechten niet zo nauw. Op enkele honderden kilometer in Joegoslavië, Noord-Ierland, Tsjetsjenië behoren mensenrechten al lang tot het verleden. Zo’n goeie vijftig jaar geleden maakten ge-weld, oorlog, honger, verraad ook in België een einde aan alle menselijke waardig-heid. Willen we’t dus maar bij Vrede houden?De V-dagen presenteren jongeren in heel Vlaanderen een eindeloze reeks activitei-ten over vrede.Ze bieden zowel rondreizende als plaatselijke activiteiten: geleide bezoeken, film en video, podiumactiviteiten, tentoonstellingen, voordrachten. Een ‘laatste getuige’ van de Tweede Wereldoorlog die het allemaal meemaakte gidst jouw klas doorheen het gevangenenkamp van Breendonk, een confrontatie met vluchtelingen die al twintig jaar in een kamp leven, een dichter-verteller die de Eerste Wereldoorlog opnieuw tot leven brengt vertelt over het lot van deserteurs, een busrit langs de loopgraven en frontlinies van die Eerste Wereldoorlog met een rollenspel over de evacuatie van ge-wonden.Michaël was één van de 15.000 jongeren die vorig jaar met de school aan de V-dagen deelnamen:‘In ‘t begin zag ik er tegen op. Weer die oorlog. Maar als ik zo door die loopgraven liep en die grote vlakte bekeek, kreeg ik het erg koud van binnen. Het feit dat hier duizenden jongeren, amper ouder dan wij, sneuvelden. En waarom, zouden zij ooit hebben geweten waarom? Nog nooit is onze klas zo stil geweest.’De V-dagen hebben ook aandacht voor de kleine oorlogjes in ons hoofd. Een inter-actief cd-rom-spel over de eigen opvattingen over mensenrechten en discriminatie, een kijk op vooroordelen, pesten, een spellencircuit over het fenomeen zondebok.De V-dagen brengen geen boodschap van gruwel, wel een van hoop: we hebben nu al zo’n vijftig jaar oorlog vermeden, laat ons het vooral zo houden.

De V-dagen ’97 lopen van 14 april tot 7 mei.De bundel met alle activiteiten, adressen en een inschrijvingsformulier ligt nu al enkele dagen in je school.*Deelnemen is gratis, het departement Onderwijs betaalt voor jou. Enkel de verplaatsing is voor rekening van de school.Het aantal deelnemers per activiteit is beperkt. Snel inschrijven, zeker voor de paasvakantie. Spreek er dus vlug met je leraar(s) over.Alle informatie (ook voor het aanvragen van een extra-bundel): Vredescentrum Antwerpen, Unolaan 1, 2100 Deurne, tel 03/360.45.28 of 29 fax 03/326.48.80

* Bestorm het leraarslokaal niet. In naam van de vrede, hou het rustig.Je leraars kennen het programma via hun eigen Klasse.

PLAMUUR is voor jongeren de uitgelezen dag om in de stad te verdwalen. Via het groene nummer 0800/97 97 0 vraag je je gratis Plamuurticket en de Plamuur-programmakrant aan. Met een ticket op zak zijn de PLAMUUR-activiteiten helemaal gratis of héél erg goedkoop.

Wil je weten wat de wereld nog aan liefs, moois, merkwaardigs, mafs te bieden heeft? Het CJP of Cultureel Jeugd Paspoort, de organisator van PLAMUUR, geeft je het hele jaar door kortingen op culturele- en sportactiviteiten, reizen en allerlei aankopen. Voor 350 frank ben je een jaar lid. Je krijgt dan een persoonlijke CJP-kaart, een Voordelengids, Kadochecks, 8 x per jaar het CJP-magazine en 3 x per jaar de Plamuur-programmakrant. Je schaft je zo’n kaart aan in elk postkantoor of in de jeugddienst van jouw gemeente.Vragen? CJP, Lunatheater, Sainctelettesquare 19, 1000 Brussel, tel. 02/203.02.00, fax 02/201.09.29. Voor de internetters: http://www.CJP.be

Honderd Klasse voor Jongeren-lezers kunnen een gratis CJP-lidkaart en CJP-magazine bemachtigen. Hiervoor schrijf je op een briefkaart in één of enkele zinnen wat JIJ onder CULTUUR verstaat. (Cultuur is voor mij……………………). Je briefkaart stuur je voor 19 april naar Klasse voor Jongeren, Cultuur, Koningsstraat 138, lokaal 515, 1000 Brussel. Je kan ons ook faxen: 02/211.46.61 of e-mailen: [email protected]. Je hebt altijd prijs, want de pechvogels die naast de CJP-lidkaart grijpen ontvangen toch nog het CJP-magazine.

PLAMUUR Gent zaterdag 19 april

film The Chamber * Big Night * Splendor in the grass * Eric the Viking *

Andy Warhol’s Frankenstein * Jim Rose Circus Sideshow-Boy shock * Manga * Hellraiser * kortfilm * animatiefilm

cultuurhap met een zestigtal jongeren aan tafel met Mad Dog Loose * Flowers for Breakfast * Metal Molly * Luc De Vos * Soulwax * Stijn Meuris

workshops journalistiek * cocktail shaken * rollerskaten * house * hiphop * flamenco * tapdans * poëzie * Jamaicaanse dans * circusdisciplines * Arabische dans * mime * tai chi chuan * dramatische expressie * Argentijnse dans * de katoenfabriek * Zuid-Amerikaanse dans * Indische tempeldans * Bourgondische basse-dansen * Latijns-Amerikaanse dans * contactimprovisatie * Afrikaanse dans

dans Cameleonise * Indische tempeldanstheater Moderne wiskunde LIVE! * The hotel of lost children * Surprise *

Komt u hier dikwijls? * Voetstappen in de nacht * Het dispuut van Valladolid * Beerenbodegem

concerten 50 Foot combo * Jazzmeteors * Jong Klassiek * surfrockgroep op slothappening

open deuren en rondleidingen in musea, galerijen, historische gebouwen, het Europees Figurentheatercentrum, het stedelijk migrantencentrum

ontbijtboot, Ramp-dag, Underground Creatures-beurs, fietstocht, voetschrapersroute doorheen Gent

Over 2. PLAMUUR Brussel

zaterdag 8 november

en 3. PLAMUUR Antwerpen zaterdag 31 januari ’98

verneem je meer in de volgende nummers.

VANZELFSPREKEND?

Page 8: Klasse voor Jongeren 3

Hoofdredacteur Leo Borm

ansEindredacteur Jan Van den BosscheRedactie Sarah Van de PutRedactiesecretaris Leen M

ortierProductcoördinator D

iana De Caluw

é

Design Marc H

erman

Foto’s Guy Kokken

In de hoek W. M

ertensVerantw

oordelijke uitgever G

. Monard - RAC - 1010 Brussel

Deze jongerenkrant is gratis en verschijnt m

aandelijks. Ze wordt uitgegeven door het depar-

tement O

nderwijs van het m

inisterie van de Vlaamse G

emeenschap. Scholen die dat w

ensen kunnen zich inschrijven voor alle leerlingen van het derde tot het zevende jaar secundair on-derw

ijs. Wie het blad niet via de school krijgt, kan voor 250 frank een persoonlijk abonne-

ment nem

en. Er is ook een KLASSE voor Leerkrachten en een KLASSE voor Ouders (voor leer-

lingen tot en met de eerste graad secundair onderw

ijs). Zo maken w

e samen school.

KLASSE VOO

R JON

GEREN

Koningsstraat 138 - 1000 Brusseltel 02-211 45 82 - fax 02-211 46 61U

RL: ww

w.artefact.be/klasse

e-mail: klasse@

artefact.be

123456789

101112131415161718192021222324252627282930313233343536373839404142434445464748495051

123456789

101112131415161718192021222324252627282930313233343536373839404142434445464748495051

123456789

101112131415161718192021222324252627282930313233343536373839404142434445464748495051

123456789

101112131415161718192021222324252627282930313233343536373839404142434445464748495051

123456789

101112131415161718192021222324252627282930313233343536373839404142434445464748495051

Word meisjeEr wordt op onze school nog rustig gediscrimineerd. Het zijn niet de meisjes, maar wij, de jongens. Zo mogen wij jongens, op onze school geen oorringen. De meisjes mogen dat (vanzelfsprekend) wel. Nog een voorbeeld: de kleuren van de haren. Er was gezegd alleen natuurlijke kleuren. Men ziet meisjes met 300 verschillende kleuren door elkaar.Bij lichamelijke opvoeding moeten jongens toch nog altijd meer lopen dan meisjes, nl. 14 min. voor de meis-jes = 10 op 10. Voor de jongens krijg je voor 14 min. slechts 8 op 10. Verder moeten wij jongens nog gaan dansen ook! Wij moeten de cha-cha-cha dansen. Leuk hoor! (Niet). Wij hebben ook wel trots.Tom, 4de jaar

The bestIk wou even schrijven dat ik een fantastische school heb, met echt toffe leerkrachten. Naar school gaan is voor mij een hobby. Als je problemen hebt kan je altijd bij de leerkrachten terecht. Ik heb zeker niet het gevoel dat leerkrachten

“machtiger” zijn dan leerlingen! De school waar ik ga is gewoon de beste (denk ik).Tineke, 5de jaar

TweeWij zijn nu pas ingeschreven voor Klasse voor Jongeren. Dat draagt het nummer twee. Maar het smaakt meteen naar méér. Hebben jullie nog een exemplaar van het eerste nummer?Veerle, 5de jaar(Zolang de voorraad strekt nog gra-tis te krijgen ook. Bel op woensdag-namiddag naar 02/211 45 82)

Toch belangrijkWat ik over school vind: zoals ieder-een vind ik het maar een saaie boel, maar toch weet ik in m’n achter-

hoofd hoe belangrijk het is om een beetje je best te doen. Ik zou soms ook m’n boeken door het raam wil-len gooien, maar dan zeg ik tegen mezelf: “Wat dom!” Want uiteinde-lijk kan je een diploma in je handen krijgen en dat is toch iets belang-rijk. Niet?Dorine, 3de jaar

Open brief aan de leraarIk besef wel dat niemand perfect is, maar beschouw het als een goede tip: BLIJF ALTIJD UZELF. Doe niet al-les om in de gunst van de leerlin-gen te komen. Vroeg of laat ontdek-ken de leerlingen wel dat u een masker draagt en de huik naar de wind hangt. En wat hebben ze aan zo iemand? Vergeet niet dat we naar een persoonlijkheid aan het groeien zijn en dan heeft zo’n ON-persoonlijkheid ons niet veel te le-ren. Speel echter ook geen dictator over de leerlingen, dat maakt ons al-leen maar opstandig en bazig. Blijf uzelf met uw eigen mening, laat die met de onze botsen maar dring ze niet op.Wel bedankt om even te luisteren.Annelies, 6de jaar

SOEPIk heb me geërgerd aan de enquête in Klasse voor Jongeren. Waarom wordt een leerling er met Mertens in aangesproken? Jongeren houden ervan met hun voornaam aange-sproken te worden... maar blijkbaar volgt Klasse een andere trend. Mijn leerlingen vinden trouwens dat het blad niet uitnodigt tot lezen en wat er al gedrukt staat heeft weinig in-houd. Zo’n soepje... één en al wir-war...F. Plouton, lerares

Twee keerEindelijk een blad dat er uit springt! Met niets anders te vergelijken. Het kost soms moeite om het te lezen

maar het zit verdomd goed in el-kaar. Eigenlijk moet je het twéé keer lezen, want er zit meer in dan op het eerste gezicht lijkt. Hier her-ken ik mijzelf, mijn school en de rest van de wereld in. Waarom ko-men jullie er pas nu mee af en waarover gaat het volgende num-mer?Hans, 6de jaar

Geen straf“Straffen en/of strafstudies zijn een teken van onmacht”, zo omschreef mijn leraar godsdienst het. Het me-rendeel van de leerkrachten is het daar niet mee eens. “Hoe moeten we hen dan doen luisteren?” Daar is maar één oplossing voor, zorg er-voor dat de leerlingen je aange-naam vinden. Een toffe leerkracht is al een goede uitgangspositie voor een goede klassfeer.Thomas, 3de jaar

WakkerNiettegenstaande het feit dat we een relatief kleine school zijn (rond de 300 leerlingen), heerst er alles behalve een goede sfeer! Er wordt immers maar één ding van je ver-wacht: presteren! Niet alle scholen zijn even “leervriendelijk” als ze be-weren te zijn. Ik heb nu de twee uitersten gezien: op mijn vorige deed men alles om het de leerlin-gen zo goed mogelijk te maken. Ik heb nu ontdekt dat dat op mijn hui-dige school wel even anders is. Ik hoop dat, als deze brief wordt gepu-bliceerd, iedereen in onze school eens wakker geschud wordt! Maar wie ben ik, een ondergewaardeerde derdejaars, om dat te verwachten?Floor, 3de jaar

Hard-drugIk vraag om de straffen te verzwa-ren. Dit geldt voor alles: zowel ze-denfeiten, moord, overval en drugs.Ook zou ik willen dat men alcohol

verbiedt, misschien niet allemaal maar toch voor een groot deel. Het is tenslotte ook een drug! Elke dag gaan er gezinnen kapot door alco-holverslaving. Als cannabis een drug is, dan is alcohol een hard-drug.Nele, 4de jaar.

Niet domIk vind jullie blad heel cool. Maar toch wil ik wat kwijt. Mijn vraag is namelijk: “Waarom worden de mensen van het beroeps bena-deeld?” Ik zit ook in het beroeps, maar dom ben ik niet. Ik vind dat ik evenveel waard ben als de anderen. Dit wou ik even kwijt.Maya, 6de jaar.

Verkeerd beeldWe lazen dat 3% van de leerlingen in het BUSO zitten. Is het omdat we met zo weinig zijn dat zo veel men-sen een verkeerd beeld van ons heb-ben? We willen dat even rechtzet-ten. Onze opleiding is heel prak-tisch gericht. Enkele voorbeelden: we bespraken het huurcontract, we leren een overschrijving invullen, we leren goede afspraken maken. We doen stages, we gaan op studie-reis, bezoeken musea ... Eigenlijk le-ren we om zo goed mogelijk ons mannetje (vrouwtje) te staan in de maatschappij.Met deze brief willen we bereiken dat jongeren en leerkrachten uit het “gewoon” SO een juister beeld krijgen van ons.Isabel, Leyla, Liesbeth, Sabine, Ner-kiz en Katrien, 4de jaar

Leerlingenraad?Wij, de school, hebben ook een schoolkrantje. Het wordt ons zelfs gratis gegeven. Maar als je er iets in wil zetten dan moet dat eerst via een leraar. Dat vind ik eigenlijk niet eerlijk. Van de leerlingenraad staat er ook bijna nooit iets in. Van de

leerlingenraad hoor je bij ons op school trouwens niet veel. Onze klas heeft niet eens een afgevaar-digde en we hebben niet mogen mee kiezen. Is dat wel eerlijk?Balder, 5de jaar

Gezocht: jong talent!JE HOUDT VAN SCHRIJVEN EN DE woorden die uit je pen vloeien wil je ook graag met anderen delen. Grijp je kans en schrijf een origineel en ongepubliceerd kortverhaal en doe mee aan de Zulma kortverha-len-wedstrijd. Aan de ereplaatsen hangt een prijskaartje van 10.000, 5000 of 3000 frank.Zulma is een literair en (foto)gra-fisch tijdschrift dat aan jonge kun-stenaars de mogelijkheid geeft met hun talenten naar buiten te komen. Een viermaandelijkse eigenzinnige combinatie van kortverhalen, poë-zie, fotografie, grafiek en onbeken-de namen.Inlichtingen (Voor een abonnement, meer informatie of het volledige re-glement van de Zulma’s kortverha-len-wedstrijd bel of schrijf je naar: Zulma-Artforum - Diestsevest 19 - 3000 Leuven - 016/23.17.59 )

Zinloos, nonsensikaal enonbruikbaarIN DE PROVINCIALE TECHNISCHE Scholen van Boom is men op zoek naar uitvinders met een behoorlijke vleug fantasie en creativiteit. Alle uitvindingen worden tentoonge-steld en de leukste, origineelste of boeiendste worden met mooie prij-zen beloond.Ben jij in staat om knotsgekke uitvindingen te bedenken, te ont-werpen en te realiseren voor 15 mei 1997? (Inlichtingen: Voor het volledige wedstrijdreglement schrijf, bel of fax naar PTS - Beukenlaan 44 - 2850 Boom - (tel.) 03/8808200

- (fax) 03/8808230 - Contactper-soon: Cis Marinus)