Klasse voor 10:98JongerenKlasse voor 10:98Jongeren18

///---------ééééé--éé--------------========--===--éé--------------========

--===-------------==ééééééé////=-----/--éé--------------========

--===-------------==ééééééé////=-----///-------éé--------------========--===-------------==éé//-------éé--------------========--===-------------==éé-------------==ééééééé////=-----/

//-------éé--------------========--===-------------==ééé///-====///---------éééééé///-=====-----/

//-------éé--------------éé--------------========--===------éé--------------========

--===-------------==ééééééé////=-----/ //-------éé--------------========

--===-------------==éé---------==ééééééé////=-----///-------éé--------------========

--===-------------==éé--========--===-------------==ééééééé////=-----/

//-------éé--------------========--===-------------==ééééééé////

--------========--===---------

----==ééééééé/

De Plopkillers

GEVLUCHT:

ACHTERVOLG HEN:

EXTRA POSTER:

HET GROTE NIEUWS Klasse voor Jongeren 18

2 Oktober 1998

///---------ééééé--éé--------------========--===--éé--------------========

--===-------------==ééééééé////=-----/--éé--------------========

--===-------------==ééééééé////=-----///-------éé--------------========--===-------------==éé//-------éé--------------========--===-------------==éé-------------==ééééééé////=-----/

//-------éé--------------========--===-------------==ééé///-====///---------éééééé///-=====-----/

//-------éé--------------éé--------------========--===------éé--------------========

--===-------------==ééééééé////=-----/ //-------éé--------------========

--===-------------==éé---------==ééééééé////=-----///-------éé--------------========

--===-------------==éé--========--===-------------==ééééééé////=-----/

//-------éé--------------========--===-------------==ééééééé////

--------========--===---------

----==ééééééé/

«Ik kan dat toch niet»Een op tien leerlingen kampt met faal-angst. Hij haalt slechte cijfers omdat hij bang is te mislukken. Of om niet aan de eigen verwachtingen (of die van ouders of leerkrachten) te vol-doen. Faalangst hebben we allemaal als we moeten presteren terwijl ande-ren ons beoordelen. Bij de meesten werkt die faalangst stimulerend. Als we er niet kunnen mee omgaan, krij-gen we hoofdpijn, krampen, hartklop-pingen, hyperventilatie. We zijn dan overgevoelig voor opmerkingen. Overbescherming, negatieve ervarin-gen en beperkte capaciteiten kunnen faalangst veroorzaken. Leerlingen die negatief denken over zichzelf en wei-nig zelfvertrouwen hebben, beginnen niet zelfzeker aan een taak. Iemand met faalangst is bezig met alles wat fout kan lopen. Of hangt de clown uit en zit nooit stil. Hij heeft dikwijls al heel wat kritiek geslikt, gelooft dat hij dom of lui is en ontvlucht elke uitda-ging met 'Ik kan dat toch niet'. Slagen is voor hem een geluk of een toeval, zelden een gevolg van eigen prestatie. Hoe haal je een faalangstige klasge-noot uit zijn kromdenken?• Laat voelen dat je hem aanvaardt zoals hij is en dat zijn prestaties of resultaten daar niets toe doen.• Geef positieve kritiek. Benadruk wat wél goed gaat.• Laat merken dat mislukken mag. Dat het bij jou ook allemaal niet van zelf loopt.• Benadruk zijn eigen aandeel in zijn succes. Succes kan je sturen.• Bang zijn is menselijk. Gevoelens van angst worden veroorzaakt door gedachten die je kan bestrijden. Laat hem voor elke negatieve gedachte naar een positieve zoeken.• Bij zware problemen kunnen enkel deskundigen helpen. Daar is het PMS voor dat eventueel naar gespeciali-seerde hulp doorverwijst.

Napoleon ontsnaptKwam de Franse Revolutie voor of na de Eerste Wereldoorlog? Vraag het niet aan een Nederlandse scho-lier. Die heeft zijn historisch besef verloren. Bij een internationaal onderzoek naar de kennis van geschiedenis bij de jeugd scoorden de Nederlandse jongeren slecht. Ze ant-woordden wel goed op kennisvragen over de ontwikkeling van landbouw, industrie en gezinsrelaties door de eeuwen heen. Nederlandse leerlingen leren nu inzichten krijgen in tenden-sen, geschiedkundige feiten opzoeken en interpreteren. Moeilijke namen en data uit het hoofd leren is er niet meer bij. En dat is slecht, vindt een commissie die het geschiedenison-derwijs doorlicht. De leerlingen heb-ben geen historisch besef meer en de interesse van de leerlingen voor

geschiedenis neemt af. Leerlingen vinden geschiedenis veel leuker als de leraar boeiend kan vertellen over Ben Hur en 1574. Verbanden kun-nen maar worden gelegd met een behoorlijk chronologisch besef. Daar-om zullen de Nederlandse scholieren vanaf 2003 opnieuw feiten en data uit het hoofd moeten leren.Ook de Vlaamse 15-jarigen vinden dat hun lessen geschiedenis beter kunnen. Dat bleek uit een Europees onderzoek over het historisch bewustzijn bij 550 Vlaamse vierdejaars secundair onder-wijs.

Meisjes slimmerSteeds meer jongeren kiezen na het secundair onderwijs voor hogere stu-dies. Het aantal studenten steeg op 15 jaar tijd met 30%: van zo’n 116.000 in 1982 tot meer dan 152.000 vorig aca-demiejaar. Vooral bij de meisjes is de toename opvallend. Tot 1996 was iets meer dan de helft van de universiteits-studenten mannelijk. Pas in 1997 kwam hierin verandering. Meisjes halen bovendien betere resultaten dan jongens en ze rijven ook vaker een tweede universitair diploma binnen. Het is dan ook merkwaardig dat nog steeds zowat de helft meer jongens

(66%) dan meisjes (34%) doctoraats-studies volgen. Op dit niveau blijft de ongelijkheid dus bestaan. Een ander verschil: meisjes studeren vooral humane wetenschappen zoals pedago-gie, taal- en letterkunde en rechten, terwijl jongens kiezen voor exacte wetenschappen zoals wiskunde, wetenschappen en economie. In de hogescholen is dit verschil opvallen-

der dan aan de universiteit. Je vindt er bovendien minder jongens.

De Langhe: buiten!Nederlanders zijn opnieuw twee centi-meter langer. Dat vertelt een groeistu-die van het Nederlandse Instituut voor Toegepast Natuurwetenschappelijk Onderzoek. De groei zit er sinds 1955 flink in. Volgroeide Nederlandse man-nen zijn nu gemiddeld 1m.84, de Nederlandse vrouw doet het met 1m. 73. "Industriële ontwerpers blijven doof voor de klachten van lange men-sen", klaagt Johan Molenbroek van de Technische Universiteit Delft. Molen-broek wil meer verstelbare apparaten die rekening houden met afwijkende onderbeen- en romplengtes. Ook het schoolmeubilair moet veranderen. Een andere Nederlandse studie bij 20.000 kinderen en jongeren voorspelt dat de Nederlandse kinderen nog eens extra de hoogte zullen inschieten als ze ouder worden. Sinds kort bestaat er voor schoolmeubilair een standaard-norm die rekening houdt met onder-beenlengte en heupbreedte. Maar Europeanen zijn lang niet allemaal even lang. Eén norm voor de lange Noord-Europeanen en de kleinere Zuid-Europeanen is onvoldoende.

Ook Belgen worden groter. Maar tra-ger. Om de tien jaar gemiddeld één centimeter. Onze schoolbanken groei-en niet mee. In België zijn er geen vaste afmetingen voor schoolbanken. Eigenlijk gelden hier nog steeds dezelfde afmetingen als 25 jaar gele-den. Een school koopt gewoonlijk dezelfde meubelen voor alle leerlin-gen van de tweede en derde graad. Voor de grootsten onder ons zit het schoolmeubilair dan erg krap. Volgens Filip Staes van de faculteit lichamelij-ke opvoeding en kinesitherapie van de Katholieke Universiteit Leuven is een zithoogte van 3 tot 5 cm boven de kniehoogte ideaal. De tafelhoogte moet minstens overeenkomen met de hoogte van je ellebogen als je rechtop zit en je schouders ontspannen zijn.

Andere scholen?Vanaf september 1999 zal het secun-dair onderwijs er anders uitzien. Het studieaanbod wordt duidelijker. Nu zijn er teveel onderverdelingen (415 basisopties, beroepenvelden, studie-richtingen ...). Geraak daar maar wijs uit. Vooral in het technisch- en beroepsonderwijs (TSO-BSO) verdwij-nen te specialistische richtingen, zoals riet- en vlechtwerk. In het algemeen secundair onderwijs (ASO) tweede graad zal het accent liggen op moderne

talen en wiskunde (basisvorming). De studierichting menswetenschappen ver-dwijnt, humane wetenschappen komt ervoor in de plaats. Daar zal de nadruk liggen op abstract leren denken, één van de doelstellingen van het ASO. In het BSO zal de leerstof in pakketten (modules) worden verdeeld. De jonge-re kan voor elke module apart een attest bekomen (een deelattest auto-techniek bijvoorbeeld). Dat verhoogt zijn kansen op de arbeidsmarkt. Nu zijn er nog altijd 20% jongeren die op hun achttiende geen enkel diploma of getuigschrift hebben.

Homer is outBier, hamburgers en televisiepro-gramma’s verslinden. Boeren laten, in de zetel liggen en afgeven op alles wat naar cultuur ruikt… zo kennen we Homer Simpson. En voor het gemak denken we er dan maar bij dat alle Amerikanen een beetje Homer zijn. Blijkt nu dat we fout zitten en dat de Amerikanen de jongste jaren veranderd zijn. Ze eten heel wat fij-nere kost dan hamburgers en kijken meer dan ooit naar documentaires en culturele programma’s. Nooit werden er in Amerika meer boeken verkocht dan nu: twee miljard stuks per jaar

(430 miljoen meer dan vijftien jaar geleden). Op enkele jaren tijd zijn er honderd symfonieorkesten bijgeko-men en nooit gingen de Amerikanen meer naar theatervoorstellingen dan nu. Homer Simpson staat niet langer symbool voor de gemiddelde Ameri-kaan.

De helft gebuisdSlechts 49% slaagde voor het toela-tingsexamen voor arts en tandarts. In totaal namen 908 jongeren deel aan het examen voor kandidaat artsen. Daarvan haalden 447 jongeren de ver-eiste 12 op 20. Dat is half zoveel als vorig jaar, toen nog 77% slaagde. De grote schifting gebeurde niet zozeer op de vragen over exacte wetenschap-pen (wiskunde-wetenschappen), zeg maar het studeerbare gedeelte. Dit gedeelte was er vorig jaar niet bij, omdat de jongeren zich onvoldoende hadden kunnen voorbereiden. De meesten faalden in de proef die het verwerven en verwerken van informa-tie (inzichtsproef) onderzoekt. Een onderdeel bestond uit herkennings-, begrips- en besprekingsvragen over een videoles en over medische situ-aties. Opvallend is dat de meisjes goed zijn voor 60% van de deelnemers én van de geslaagden.

Joints De TrochBinnenkort moet je op school mis-schien een vragenlijst invullen over drugs. Die komt van de Vlaamse minister van Volksgezondheid Wivina Demeester, die een beeld wil krijgen van het druggebruik op school. De vragenlijst peilt vooral naar de mening en houding van jongeren tegenover drugs en druggebruik. Daar-om bevat de enquête vragen over je vrijetijdsbesteding, over je beleving van de sfeer op school en in de klas en over de manier waarop je school met drugs omgaat. Enkele vragen heb-ben betrekking op eventueel eigen gebruik. De enquêtes worden klassi-kaal afgenomen, maar wie deelneemt doet dat anoniem. Zo kunnen directies niet op zoek gaan naar 'gebruikers' in de school. De scholen doen vrijwillig mee. Twee maanden na het afnemen van de enquêtes evalueren de onderzoekers de resultaten samen met de directie, leerkrachten en medewerkers van het PMS en MST. De school bespreekt op haar beurt de resultaten met de leerlin-gen, via de leerlingenraad of de klas-groep. Zo denkt de hele school na over de drugproblematiek en krijgt iedereen zijn zegje in het drugbeleid dat de school voert, ook de leerlingen. Als het drugbeleid op school aansluit bij de behoeften, wordt het door jon-geren immers beter aanvaard en opge-volgd.

PeeceekadeeVeel scholen bezitten vandaag nog te weinig computers om hun leerlingen te laten kennismaken met nieuwe media zoals Internet. De Vlaamse regering lanceert daarom het project PC/KD. De scholen krijgen extra subsidies om computers als hulpmid-del in de lessen te gebruiken. Met dat geld kunnen ze computers kopen, maar ook investeren in nascholing voor leerkrachten of in software. Ze kunnen zelf kiezen. Dit schooljaar krijgen de basisscholen 289 miljoen Belgische frank. Volgend schooljaar zijn de secundaire scholen aan de beurt. Tegen het jaar 2002 zullen de drie hoogste jaren van het basison-derwijs en elke secundaire schoolklas beschikken over 1 computer per 10 leerlingen. In totaal gaat het over een bedrag van 2,6 miljard Belgische frank. Zo krijgt iedereen – ook de jongeren die thuis geen computer hebben – de kans te experimenteren met compu-ters en nieuwe media. Leerkrachten kunnen met computers in hun lessen anders werken, door leerlingen zelf te laten zoeken en ervaring op te doen. Dat wil natuurlijk ook zeggen dat de manier van lesgeven zal veranderen. De leraar evolueert zelf ook: van een kennisoverdrager tot een coach bij het vinden en verwerken van infor-matie.

Eddy is de baasJe hebt het (voorlopig?) misschien nog niet gemerkt maar onderwijs heeft een nieuwe baas. Onderwijsmi-nister Eddy Baldewijns vervangt Luc Van den Bossche die minister van Binnenlandse Zaken is geworden. Baldewijns heeft vroeger zelf les gegeven. Hij is zinnens de verande-ringen uit te voeren die zijn voorgan-ger op gang heeft getrokken. Op het einde van dit schooljaar zijn er ver-kiezingen. De nieuwe vice-premier van de Vlaamse Regering, Steve Ste-vaert, komt uit het TSO (vanaf zijn vijftiende in deeltijds onderwijs). Zie je wel dat ook dat een weg naar de top is.

«Sorry, Pijnlijke Oorlel»Het zal moeilijker worden om met allerlei excuses af te komen om aan de turnles te ontsnappen. Geen wekelijkse maand-stonden meer, geen plots opkomende buikpijn als het uithoudingslopen is. Tot nu toe schreef de dok-ter een volledige vrijstel-ling voor, soms zelfs voor een verstuikte wijsvinger. Turnleraars begonnen het beu te worden dat het stu-dielokaal voller zat dan de turnzaal. Daarom zijn ze gaan samenzitten met de Vlaamse Vereniging voor Huisartsen en de school-artsen. En het resultaat is een nieuw speciaal ont-worpen ziekenbriefje voor vrijstelling van de les LO.

Vanaf nu maakt de dokter een gede-tailleerde beschrijving van dat

lichaamsdeel dat moet ontzien worden in de turn-les. Je vinger verstuikt? Dan kan je toch nog mee-lopen maar basketten kan dan weer niet. Er is meer. Als de turnleraar beden-kingen heeft bij een ziek-te van een leerling, kan hij ook de schoolarts raadplegen. Die zal dan samen met de huisarts nagaan of de leerling wel degelijk volledig moet vrijgesteld worden van de turnles. Eigenlijk is deze maatregel een impuls om jongeren aan te zetten tot meer fysieke activi-teit.

Knock out gemept «Dirk heeft echt pech gehad», schrijft Rutger (5de jaar). «Hij zit op de bank voor mij. Vorig jaar waren we allemaal gewoon om van de Klasse voor Jon-geren een knuppel te rollen en er degene die op de bank voor ons zat mee op de kop te kloppen. Dat deden we dus dit jaar ook weer. Maar wie had nu gedacht dat de Klasse vier bladzijden dikker zou zijn? Dirk bewusteloos en wij naar het ziekenkamertje op school. Daar heb ik tijd gehad om mijn knuppeltje open te rollen en de nieuwe Klasse voor Jongeren te lézen. Ter-wijl Dirk nog in katzwijm lag, heb ik de meeste artikels hardop voorgelezen. Zo is hij uit de coma geraakt. Dit blad kan dus gevaarlijk zijn én levens red-den. Kunt u de andere lezers daarvoor waarschuwen?»Vanaf dit schooljaar telt dit blad twààlf bladzijden. Klasse voor Jongeren wordt uitgegeven door het departement Onderwijs. Het blad is gratis voor de leerlingen van de tweede en derde graad secundair onderwijs. Alléén in scholen die het blad aanvragen (76% doet mee). Op die manier willen ze aantonen dat ze de mening van de leerlingen belangrijk vinden, dat ze met hen willen communiceren en hen actief willen betrekken bij de school en de wereld daarbuiten. Er is ook een Klasse voor Ouders (van leerlingen tot en met de eerste graad secundair) en een Klasse voor Leerkrachten. Zo’n 200.000 jongeren lezen de jongerenkrant van Klasse. Ook op het internet: www.klasse.be

Skunk drillsVrije tijd? Tijdens het weekend drum ik vijf tot zes uren aan een stuk. Ik hou enorm van percus-sie, ook Afrikaanse. Muziek is fantastisch. Ik ga graag naar festivals: Dranouter, Pukkelpop, Dour en kleine muziekfestivals. Harde, maar gevoelige muziek, daarvoor ga ik uit de bocht. The Def Tones bijvoorbeeld. Er moet altijd gevoel in zit-ten. Vroeger speelde ik in een bandje ('Dirty rot-ten skunk drills'), maar ik vind dat ik eerst nog beter moet leren drummen. Tot dan schuim ik de festivals af. Om in de sfeer te blijven.»

MisluktIk ben in Latijn begonnen. Mislukt. De wiskunde viel me te zwaar. Dan naar de handel, maar daar voelde ik me niet op m'n plaats. Ik kon al een beetje lassen – thuis geleerd. En ik vond het leuk om te doen, dus ben ik naar de beroepsop-leiding lassen-constructie overgestapt. Er zijn veel jongeren die zogezegd telkens een trapje lager gaan. Was ik maar meteen met lassen begonnen. Dan had ik niet zoveel tijd verloren.

Hoge muurHier voel ik me goed. Ik ga eindelijk graag naar school. De andere leerlingen in lassen-construc-tie, bouw en houtbewerking vallen ook goed mee. Ik kan met hen praten. De muur die er was op m'n vorige scholen, bestaat hier gewoon niet. Sommigen hebben een grote mond en doen wat stoer, maar ze zijn eigenlijk heel vriendelijk en spontaan. En ze staan met hun twee voeten op de grond. Ook de leerkrachten zijn open en joviaal. De afstand is minder groot dan in het ASO.

PijpfittenSommigen denken dat die van beroeps alleen maar met hun handen werken. Dat is niet waar. Wij krijgen ook theorie: talen, bedrijfsbeheer, maatschappelijke vorming, wiskunde. Ik studeer graag, maar het is mij wel om de praktijk te doen. Hier leren we lassen, pijpfitten, bochten leggen enz. We zien er na de les goed zwart uit. Elke avond was ik de school van me af. Later kan ik eigenlijk alle kanten uit en ik krijg nu al werk-aanbiedingen. Ofwel ga ik gewoon in de con-structie, maar ik kan ook op een scheepswerf werken. Ik kan van alles doen. De meeste jonge-ren die in beroeps afstuderen, vinden vlug werk.

BooreilandIk wil nog wel verder studeren. Me specialiseren in onderwaterlassen bijvoorbeeld. Dan kan ik mis-schien later op een boorplatform aan de slag. Of me specialiseren in fotolassen. Dat is een erg seri-euze zaak. Je haalt als lasser een certificaat dat voor 6 maanden geldt. Na die tijd moet je opnieuw je kunde bewijzen in een test en krijg je een nieuw certificaat voor de volgende 6 maanden.

in devingers

«Lasogen zijn een pijn-lijke zaak. Het is als-

of ze plots zand in je ogen gooien. Je kan dus maar beter niet te lang in de uv-stra-

len van de laspost kij-ken en je goed beveili-

gen. Vuurbollen zijn klein bier tegenover die rode stralen. Ze

bezorgen je zware brandwonden. Ik moet

echt mijn overall, handschoenen en

helm dragen als ik begin te lassen.

Patrick: 's avonds was ik de school van me af

3

BOXERSHORTS

Ai: jong bloed Er zijn niet zoveel jonge leerkrachten in het secundair onderwijs: 2% is jonger dan 25. 6% is tussen 25 en 30 jaar. Ze hebben het vaak moeilijk en sommigen kiezen voor het bedrijfsleven: meer verdienen, geen last meer van de leer-lingen. Pech voor ons onderwijs. Als je jonge leraars wil: vertroetel ze!

Zou hij al een lief hebben?È Dominique (24) is zo’n nieuwkomer. «Ik werkte eerst een tijdje op de unief als assis-tent. Toen ik afstudeerde, zag ik het niet zitten om onmiddellijk les te geven. Te wei-nig leeftijdsverschil. Ik dacht moeite te hebben met gezag. Het groentje, weet je wel. Ik ben in de jeugdbeweging en daar leerde ik pas echt omgaan met jongeren. Het viel allemaal zo goed mee dat ik dit jaar toch maar besliste om te solliciteren.» Hij schreef zes brieven naar scholen uit zijn streek en had onmiddellijk de keuze uit twee. «De directie vindt het belangrijk dat ik ervaring heb met jongeren.»Dominique wist pas vijf dagen voor de aanvang van het nieuwe schooljaar welke les-sen hij moest geven. «Het is nog over en weer rennen tussen de andere leerkrachten voor materiaal. Veel voorbereidingswerk. Maar ik heb fantastische collega’s.» Boven-dien staat hij ook enkele uren in het BSO. De meer lawaaierige richting, zegt men wel eens. «Die leerlingen zijn misschien moeilijker stil te houden. Maar ik heb graag een beetje ambiance. Bovendien hebben ze het hart op de tong. Daar hou ik wel van.» En is Dominique geslaagd voor de proef? «Ach, ze testen mij wel. Maar ik laat mij niet overdonderen. Ik ben gewoon mijzelf. Ik ben tenslotte van nature niet streng.»

Je lievelingsleerkracht heeft langdurige diarree/een leerstoflong. Wat nu?

We krijgen studie. We doen onze zin, we trekken onze plan wel.

We krijgen onze taken, opgegeven van op zijn ziekbed.

We sluiten aan bij een andere klas. Hoe meer zielen hoe meer vreugd.

We krijgen les van de directeur. Joepie!

Hier is Katrien, de interim (vers vlees). We geven haar een kans (hihi).

Waauw, knap genoeg Cindy en Stefaan (23) hebben samen al meer dan 150 brieven geschreven. Tevergeefs. Ze mogen lesgeven in het lager secundair onderwijs. Daarvoor hebben ze drie jaar gestu-deerd. «Tijdens het eerste jaar doe je voornamelijk kennis op», zegt Cindy. «In het tweede jaar is het fifty-fifty. Les geven en les krijgen. In het laatste jaar geef je stagelessen in alle onderwijsvormen. De school mag je zelf kiezen.»Stefaan weet nu wel wat hem te wachten staat. «Ik heb er nu een tijdje in kunnen staan en ik weet waar ik aan toe ben. Ik moet mijn eigen manier van lesgeven nog ontwikkelen. Ik hoop gewoon dat de jongeren mij die kans willen geven. In elk geval, alles hangt af van de relatie leerkracht-leerling.» Stefaan wil al leraar worden van sinds hij 16 was. «Ik heb toen een fantastische leraar gehad. Ik keek echt naar hem op. Zoals hem wou ik ook wor-den.»Cindy heeft een missie. Altijd al gehad. «Ik wil met de jeugd werken. Een leerkracht is tenslotte een opvoeder. Ik wacht af. Er valt wel een antwoord in de bus. Ik ga van nul beginnen. Al mijn lessen goed voorbereiden. Na 3 of 4 jaar word ik het wel gewoon.»

Hoe kinderachtig Dominique heeft geluk gehad. Zes brieven en prijs! Hij kan meteen voor een heel jaar aan de slag. Meestal gaat het anders. Jonge leerkrachten die in september niet meteen aan de bak komen, kiezen voor werk buiten het onderwijs. Liever werkzekerheid voor één jaar. En vaak kunnen scholen dat niet aanbieden. Zo’n interim-job is ook niet altijd leuk om doen. Meestal vervang je een zieke leerkracht.

Het zal je maar overkomen: je bent net afgestudeerd, vol goede moed en super gemotiveerd. En dan krijg je een interim-job aangeboden. Als je dan niet zelfzeker voor de klas staat, heb je er gelegen.

Zoals in de technische school van Stef. De directeur vond, ondanks verwoede pogingen, geen vervanging voor het vak elektriciteit. Uiteindelijk bood iemand zich aan via de

Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling (VDAB). 45 jaar en werkloos. Nooit voor de klas gestaan. Na anderhalve maand is hij komen smeken of hij alsjeblief

mocht stoppen. Een specialist in de elektriciteit, maar lesgeven en omgaan met jongeren is toch een vak apart.

We proberen ons voor te stellen of hij boxershorts draagt of een slip. Carolien en Lauréane (14 en 15) vinden het best wel prettig als er zo’n nieu-we opduikt bij het begin van het schooljaar. Zo’n pas afgestudeerde leer-kracht, voor het eerst voor de klas gegooid, dat is pure pret. Lekker uittesten. Hoe ver kunnen we gaan? Hoe grappig is hij? Heeft hij hetzelfde gevoel voor humor als wij? «Er is altijd een groepje in de klas dat de leraar wil verdedigen en een andere groep die hem wil uitdagen», zegt Lauréane. Jongeren zijn onverbiddelijk. «Na zo’n les of twee drie weten we het wel», zegt Carolien. «Is alles positief dan wordt hij aangenomen als coole leerkracht. Is alles nega-tief, dan maken we hem het leven zuur.»

BOXERSHORTS:JONGE LERAARS

Wim (29

) leidt e

en dubbell

even

.

Overdag le

raar N

ederl

ands-Engels

,

's avon

ds uit

de ruitj

es als

zanger-

gitaris

t

bij 'De B

ossen

'.

In de klas z

ingt hij

voor

uit eig

en w

erk.

4

Handen

Paniek op de redactie. Interview gepland. Redacteur ziek. De reporters

van de Rendiergroep grazen in eigen wei. Hoofdredacteur geeft geen

krimp: «Morgen tekst. Drukker wacht ook niet.» Dan maar GSM

075 419…naar de achterbank van 4A: «Mertens, jouw kans. Een

inspecteur wacht je op in de stationshal van Mechelen-Centraal. Jij

interviewt hem.» «Ik vertrek onmiddellijk. Die Pyreneeën ken ik

na drie KEER HET 4de jaar wel van binnen en van buiten.»

Ik verwacht een regenjas met deukhoed die zenuwachtig op zijn horloge kijkt: «Okay Mertens, give me your twenty questions.» De inspecteur blijkt een vrouw te zijn. «U bent Mertens?» Ze stelt me voor om in het buffet iets te gaan drinken. Ik bloos. Een vraag. Of ik geen vraag heb?

Mertens: «Wat doet een inspecteur eigenlijk?»Inspecteur: «Nakijken of de diploma's van de school kunnen worden erkend. Of het leerplan wordt nageleefd en de leerkrachten daar toe bijdragen. Is de stof die men in de ene hotelschool aanbiedt te vergelijken met de stof uit een andere hotelschool, bijvoorbeeld. We bekijken niet alleen de leerstof, maar ook de schoolcultuur, het aanbod sport op school, de relatie tussen leerlingen en leerkrachten, de zorg voor de leerlingen. Ook de refter, het sanitair, lokalen, ver-warming, groen. We houden rekening met de hele situatie van de school: welke jongeren komen er naar deze school en spant de school zich voldoende in voor alle leerlingen? We kijken dus naar het totaalresultaat. We komen niet om leer-krachten of leerlingen op de vingers te tikken.»Mertens: «Valt u onverwacht een school binnen?»Inspecteur: «We verwittigen de school op voorhand wanneer ze wordt doorgelicht. Ook de leerkrachten weten wie zich aan een klasbezoek mag verwachten. Met de andere leerkrachten voeren we een gesprek. Wij komen met een team van 4 tot 8 inspecteurs en blijven meestal één week op school. We praten ook met de leerlingen en volgen oudercon-tacten. Leerlingen reageren altijd erg positief. Ze laten de puzzelstukjes in elkaar vallen: leerlingen zijn de sleutel van het geheel. Ik vind leerlin-gen ontzettend fair als ze over hun school spreken. Maar wel kritisch.»Mertens: «Die van Frans gaf altijd de vorige les opnieuw als hij wist dat de inspecteur kwam.»Inspecteur: «Dat hebben we vlug door, hoor. Aan de leerlingen zien we wel wat echt en wat vals is. Als een leerkracht plots media in zijn les gaat gebruiken en hij sukkelt met het apparaat, of vlugvlug groeps-werk inschakelt dat dan fout loopt, dan weten we genoeg.»Mertens: «Hij beweert ook dat inspecteurs mislukte leraars zijn.»Inspecteur: «Of gefrustreerde? Vroeger werd je inspecteur als je wou uitbol-len. Nu niet meer. Je moet wel 15 jaar onderwijservaring hebben en minstens 37 jaar zijn om inspecteur te worden. Ik vind het een boeiende job. Ik doe het nu zeven jaar met hart en ziel.»Mertens: «Wat valt er u op als u in al die scholen rondloopt?»Inspecteur: «De soms miserabele materiële toestand van de scholen, vooral in de steden. Er is geen plaats om te spelen of om je te ontspannen. Ook dat som-mige leerkrachten nog vasthouden aan het traditionele onderwijs: het zeven à acht uren vooraan staan uitleggen, extra saaie lessen. En de problemen van sommige leerlingen: ze komen naar me toe met hun familiale toestand waar-door ze soms jaren moeten overzitten.»Mertens: «Tja, wie zeg je't. Ik loop zelf al wat achter.»Inspecteur: (doet of ze niets heeft gehoord) «Aan de andere kant zijn er veel scholen, leerkrachten en mensen op de secretariaten die zich hard voor die jon-geren inzetten. Ze doen eigenlijk aan welzijnswerk.»Mertens: «Kijken ze u niet buiten in een school?»Inspecteur: «Nee hoor, we krijgen weinig tegenkanting. De scholen werken meer en meer mee. Ze beseffen dat zo'n doorlichting voor hen een goede zaak is. Ze leren hun sterke en zwakke kanten kennen. En ze moeten er niets voor betalen. Bij bedrijven kost zo'n doorlichting veel geld.»Mertens: «Scholen krijgen dus ook een rapport?»Inspecteur: «Eigenlijk wel. Ze kunnen ook gedelibereerd worden. Een A- attest, of een onvoldoende, of een verzoek om een aantal zwakke punten bij te werken. Daar geven we ze dan wel de tijd voor. In het secundair onderwijs kreeg vorig jaar een kwart van de scholen een goed rapport. De anderen moesten enkele tot vele gebreken bijschaven.»

Mertens: «Kunnen wij dat rapport inzien?»Inspecteur: «De leden van de participatieraad in de school kunnen er een kopie van vragen en ouders kunnen het in Brussel opvragen. Maar erg gemakkelijk gaat dat nog niet.»Mertens: «Hebben de leerlingen iets te zeggen in de scholen?»Inspecteur: «Leerlingeninspraak komt in veel scholen van de grond, vooral door de initiatieven van de Koning Boudewijnstichting. De overtuiging dat leerlingen niets in de pap te brokken hebben verdwijnt. De kwaliteit van de leerlingenparticipatie moet wel nog groeien.»Mertens: «Als er bij die van wiskunde een inspecteur binnenvalt, begint die altijd te stotteren.»Inspecteur: «Er zijn zeker nog leerkrachten die zenuwachtig worden als wij

hun les bijwonen. Maar dat zijn meestal de heel plichtsgetrouwe. Wij houden bij hen ook rekening met hun persoonlijke situatie: echtschei-ding, persoonlijke drama's. Leraars zijn ook mensen.»Mertens: «Hoe dikwijls valt u een school binnen?»Inspecteur: «Normaal inspecteren wij elke school eens in de zes jaar. Als er tekorten zijn moeten die binnen het jaar worden weggewerkt.»Mertens: «Waarom kruipen inspecteurs altijd achteraan in de klas?»Inspecteur: «Achteraan in de klas is dikwijls de enige plaats waar plaatsen vrij zijn.»Mertens: «Bij ons is er vooraan altijd plaats … Geeft u soms zelf les om te tonen hoe het moet? Dan moet u bij ons bij aardrijks…»

Inspecteur: «Inspecteurs geven zelf geen les meer. Wel vragen we aan de leraar of we een gesprekje met de leerlingen mogen voeren.»Mertens: «Kruipt er veel werk in zo'n doorlichting?»Inspecteur: «Onze werkdag is een normale schooldag + twee uur. Voor elke school die we doorlichten hebben we telkens drie weken nodig: een week voorbereiding, een week doorlichting en een week voor het verslag achteraf. We hebben ook nog andere taken: individuele schoolbezoeken als er klachten binnenlopen, steun bij de oprichting van de topsportscholen, de nascholing van leerkrachten volgen enz.»Mertens: «Kan u niks doen aan al die toetsen en al dat huis-werk?»Inspecteur: «Daar houden wij ons niet mee bezig. Wij bekijken het geheel: is de studielast voor de leerlingen te zwaar of niet?»Mertens: «En zijn de leerlingen meestal oké?»Inspecteur: «Ik vind dat de leerlingen meer voor hun inspraak moeten opkomen. Het groepje leerlingen dat daarvoor gemotiveerd is wordt niet altijd gesteund door de andere leerlingen. Het is dan ook onrechtvaardig dat de andere leerlingen en de leerkrachten hen op hun resultaten beoordelen. Als het met de leerlingenparticipatie goed gaat, gaat het met de andere par-ticipatie op school ook goed. De school kan er veel aan doen, maar de leer-lingen zelf ook. Opkomen voor goede lessen bijvoorbeeld.»Mertens: «Goede lessen. Die van aardrijkskunde begint elk jaar in oktober opnieuw over de Pyreneeën. Ik word er gek van.»Inspecteur: «Maar wacht eens … hoe heet je? Mertens hé (kijkt in notitie-boekje). Wel Mertens, als je nu na drie keer het vierde eens een jaartje zou opklimmen, leer je eindelijk over de Alpen."Mertens: «Ik zie wel wat ik eraan kan doen, mevrouw.»

!omhoog

5

Rock & Roll Highscho

AARDRIJKSKUNDEOsdorp Posse = Nederlandse rappers. De kern van de groep bestaat uit twee broers en twee neven uit de Amsterdamse buitenwijk Osdorp. Een posse is gewoon een troep.Jamiroquai = Engelse jazzfunkgroep. De naam Jamiroquai komt van de Amerikaanse Iro-quois-indianenstam. Aan de naam Iroquai werd het woordje jam, een muzikale term voor improvisatie, toegevoegd.Noordkaap = Belgische rockgroep rond zan-ger Stijn Meuris. Noordkaap is ook een 307 meter hoge rotsformatie op het Noorse eiland Mageroy.

PSYCHOLOGIETherapy? = Ierse punkmetalgroep die 4 jaar na elkaar op Torhout/Werchter speelde (vorige T/W was het de vierde keer). Het woord thera-pie betekent geneeswijze. En het vraagteken? Dat zou toeval zijn. Bij het maken van het logo van de groep sukkelde er gewoon een ? ach-teraan. Bij nader toezien vonden ze de combi-natie wel mooi. Bovendien valt de groepsnaam zo meer op. REM = Amerikaanse rockgroep. REM is de afkorting van Rapid Eye Movement en slaat op het gedeelte van de slaap waarin de ogen snel bewegen. Uit onderzoek bleek dat ogen sneller beginnen te knipperen bij storende gedachten in een droom. Met behulp van een speciale techniek kunnen negatieve krachten zoals traumatische herinneringen op het ogenblik van de REM worden weggewist.Paranoiacs = Belgische rockgroep. Paranoia is een term uit de psychologie en betekent let-terlijk achtervolgingswaanszin. De term komt van het Grieks, een combinatie van para (naast) en nous of noös (verstand, geest).

ENGELSAerosmith = Amerikaanse hardrockgroep. De groepsnaam is een woordspeling gebaseerd op de roman Arrowsmith van Sinclair Lewis, een boek dat in Amerikaanse scholen verplich-te lectuur is.3Ib. Thrill = Engels grungegroepje. Ib. staat voor pound (0,454kg). Opwinding van onge-veer anderhalve kilo dus. Moloko = Engels triphopduo dat in 1995 door-brak. De naam Moloko komt uit de roman ‘A clockwork orange’ van Anthony Burgess. Het is een pepdrankje op basis van melk.

MUZIKALE OPVOEDIGPizzicato Five = Japanse rockgroep met 14 cd’s op zijn actief. Pizzicato slaat op een speelwijze van snaarinstrumenten waarbij de snaren worden betokkeld met de vingers.Moondog Jr. = Belgische rockgroep. Het melancholische beeld van de hond die de maan huilend om troost smeekt, stond ook de blinde avant-garde jazzmusicus Louis Thomas Harding voor de geest toen hij voor zichzelf het pseudoniem Moondog Senior bedacht. Het is deze Moondog die Moondog Jr. dwong van naam te veranderen. Nu heten ze Zita Swoon. Guido Belcanto = Vlaamse smartlapzanger. Belcanto is een fraai gezongen klassieke Itali-aanse zangtechniek, nauw verwant aan de opera-zang. En Guido is gewoon Guido.

WISKUNDEAlgebra Suicide = Amerikaans synthesiser-duo. Algebra is een deel van de wiskunde. De term is ontleend aan het boek ‘Al jabr wa’l maqàbalá’ van de negende-eeuwse wiskundi-ge Muhammed Khawarizmi.

NEDERLANDSArbeid Adelt! = Nederlandstalige rockband uit de jaren tachtig rond Marcel Vanthilt (nu aan de slag bij Ketnet). ‘Arbeid Adelt’ is een spreekwoord dat betekent: van hard werken word je een beter mens.Skunk Anansie = Amerikaanse heavymetal-funkgroep. Een skunk is een stinkdier. Het tweede deel van de naam haalde de groep uit een Indische fabel over de listige spin Anan-sie. Acrostichon = Nederlandse jazzrockformatie. Een acrostichon is een gedicht waarvan de begin- of eindletters van de regels of strofen samen een woord of spreuk vormen.

NATUURKUNDEAC/DC = Australische hardrockgroep. AC en DC zijn termen uit de elektriciteit: alterning current (wisselstroom) en direct current (ge-lijkstroom). Een andere betekenis voor AC/DC is biseksueel.

GESCHIEDENISFoo Fighters = Amerikaanse rockgroep. Ame-rikaanse Air-Force-vliegtuigen namen tijdens de Tweede Wereldoorlog vreemde objecten waar. In UFO-rapporten werden ze ‘Foo Figh-ters’ genoemd, waarbij foo staat voor een Frans dialectwoord voor feu, vuur.B 52’s = Amerikaanse popgroep. B52’s zijn bom-menwerpers die in 1972, in opdracht van presi-dent Nixon, Vietnamese steden bombardeerden. Later kreeg een torenhoog kapsel dezelfde naam. Nacht Und Nebel = Belgische popgroep uit de jaren tachtig rond zanger Patrick Nebel. ‘Nacht und Nebel’ is de term die de nazi’s gebruikten om te verdoezelen dat de gevangenen in Auschwitz vergast werden. Ze verdwenen ‘bij nacht en nevel’.

BIOLOGIECranberries = Ierse folky rockgroep. Een cranberry is een plantensoort van het geslacht veenbes. In het Nederlands wordt het lepel-tjesheide genoemd. Biosphere = onder deze naam maakt de Noor-se ambient techno muzikant Geir Jenssen muziek. De biosfeer is het door de planten- en dieren-wereld bezette deel van de aarde (lithosfeer) en de atmosfeer.

FILOSOFIEDog Eat Dog = Amerikaanse hardcore hiphop-funkgroep. Dog eat Dog is een spreekwoord afgeleid van ‘homo homini lupus’, de mens is een wolf voor de mens, zoals de Engelse filo-soof Thomas Hobbes schreef.

FRANSPère Ubu = Amerikaanse rockgroep. Père Ubu is de koning van Aragon in het toneelstuk ‘Ubu Roi’ van de Franse absurdist Alfred Jarry. Ubu groeide later uit tot een symbool van de boerti-ge burger die uitblinkt in dwaasheid, lompheid en lafheid.Suede = Engelse rockgroep. Het woord suède komt van ‘peau de suède’, een leer-soort gemaakt van schapen-, geiten- of kalfs-huiden die met chroomzouten worden gelooid.

DUITSDie Anarchistische Abendunderthaltung (DAAU) = Belgische avant-garde rockgroep. De naam van de groep komt uit de roman ‘Der

Steppenwolf’ van Hermann Hesse. Tröckener Kecks = Nederlandse rockgroep. Tröckener Kecks zijn droge koekjes.

LICHAMELIJKE OPVOEDINGWu-Tang Clan = New Yorkse rapgroep. Wu-Tang is een Oosterse gevechtssport.Bettie Serveert = Nederlandse popgroep. De naam komt van de titel van een tennisboek over Betty Stôve, een Nederlandse tennisster uit de jaren ’70.

Spin Doctors = New Yorkse bluesrockers. Het woord spin doctor is baseballjargon, waarmee de speler bedoeld wordt die de bal laat spin-nen om die in de gewenste richting te manoeuvreren. Wordt ook gebruikt om er een manipulerende politicus mee aan te duiden.

ESTHETICABauhaus = Engelse newwavegroep. Bauhaus is Duits en betekent architectuurhuis. Het ‘Bauhaus’ werd in 1919 door Walter Gropius opgericht maar werd in 1933 op bevel van Hit-ler afgebroken. Uit de ideeën van Gropius ont-stond de kunststroming Bauhaus. Dandy Warhols = Amerikaans popgroepje. De groepsnaam refereert aan Andy Warhol, een van de belangrijkste vertegenwoordigers van de pop-art, een kunstrichting die midden de jaren ’50 ontstaan is en zo genoemd werd omwille van de aandacht voor populaire media.

LATIJNdEUS = Belgische rockgroep. dEUS betekent

gOD in het Latijn. De aanleiding voor de groepsnaam zou de song ‘Deus’ van The Sugarcubes (met zangeres Björk) zijn. De klei-ne d en grote EUS zouden een typografisch grapje zijn. Het zorgt er ook voor dat je bij het diagonaallezen de groepsnaam meteen op-merkt.Status Quo = Engelse hardrockgroep die al sinds de jaren ’60 meegaat. Status quo bete-kent: geen verandering in de stand van zaken.6

ol

Atlas vol Evil Superstars

«Het is een zwaar misverstand te denken dat jongeren geen interesse hebben voor cultuur. En de jongerencultuur

dan? Daarin speelt bijvoorbeeld muziek een grote rol», steekt Kimberley (16) van wal. Klaas (15) valt in:

«De muziek van vandaag is óók cultuur, evenwaardig aan de klassieke muziek. Mocht Mozart nu

geleefd hebben, dan maakte hij waarschijnlijk rockmuziek.»

Kimberly en Klaas weten waarover ze het hebben. Samen met andere leerlingen en de leer-

kracht Nederlands werkten ze een vakoverschrijdend project uit met de steun van Dyna-

mo2, een project van Canon (de Cultuurcel van het departement Onderwijs). Ze drum-

den een boekje in elkaar waarin ze meer dan vierhonderd namen van rockgroepen

naar oorspong verklaren. Hoezo? «De namen van muziekgroepen bevatten een

schat aan informatie en algemene kennis. Die wilden we te pakken krijgen. Waar

komen de namen van popgroepen vandaan en wat zit er achter?» Ze doorploegden

Internet en alle mogelijke muziektijdschriften en –boeken, en schreven een kleine

rockencyclopedie bij elkaar. Klaas, Kimberley en de anderen verzamelden

de muziekgroepen per schoolvak. Latijn? Dan denk ik meteen aan dEUS.

Straks Engels? Forest For The Trees, natuurlijk! En in de les aardrijkskunde

zoeken we allemaal Portishead op in onze atlas. Een swingend lessenroos-

ter in een Rock&Roll Highschool.

Win de top 100

Wil je zo'n rockencylopedietje winnen? R&R Highschool is een bekend

nummer van een rockgroep. Welke? Tip: deze groep was de Amerikaanse

tegenhanger van de Sex Pistols. Hun naam bestaat uit 7 verschillende let-

ters, het lidwoord the niet meegerekend. Mobiliseer de hele klas. Haal er

Internet, de Oor Popencyclopedie en al je rock&rollende leerkrachten bij.

Deponeer het correcte antwoord voor 25 november op een kaartje, en dit

swingende boekje wordt het jouwe. Klasse voor Jongeren, Rock&Roll,

Koningsstraat 138, 1000 Brussel.

A shot of art: peper in de klas

Krijg jij ook de smaak te pakken om op school een tof project uit de grond

te stampen? Goed nieuws dan, want de Canon-cultuurcel lanceert meteen

een straffe nieuwe kans. Kunstenaars voor Jongeren, zo heet het nieuwe

Canonproject.

Je zit in pakweg de afdeling metaalbewerking en je droomt ervan een

kunstwerk te maken met afgedankte materialen en dat te planten in de

tuin van de school? Of zit de leerlingenraad tjokvol verwoede stripfanaten

die zelf een pittig stripboek willen maken? Of misschien wil je met de

toneelgroep op school eens een professioneel gemaakte voorstelling op

poten zetten? Het kan allemaal. Je krijgt de hulp van een kunstenaar die je

op school gedurende enkele weken begeleidt. Hoe begin je eraan? Je denkt

een project uit en slaat zelf een kunstenaar aan de haak uit om het even

welke discipline. Wie z’n project extra wil kruiden, vraagt de Red Hot Chili

Peppers. Maar ook minder wereldberoemde schrijvers, theatermakers,

dansers, muzikanten, beeldende kunstenaars, vormgevers of stripteke-

naars kunnen je project een ferme stoot geven. Minstens 15 leerlingen

vanaf de tweede graad (je klas, de leerlingenraad …) werken mee aan het

project en dienen vervolgens de aanvraag bij Canon in. Daarin stel je jezelf

voor en zet je het wie, wat en waarom van je project zo concreet mogelijk

uiteen op ongeveer 1 velletje papier (A4). Geef ook door welke kunstenaars

je op het oog hebt. Je geeft de namen van een leerkracht én van een jongere-die-het-zich-allemaal-aantrekt op. Zij

worden de contactpersonen voor Canon. Tracht ook in te schatten hoeveel de uitvoering van je kunstproject zal kos-

ten. Canon doet de rest: zij helpen de gepeperde rekening van de kunstenaar én je materiaalkosten betalen. De 15

beste projecten krijgen van Canon die extra financiële steun. Je projectaanvraag moet ten laatste op 19 november

bij Canon binnen zijn. In de loop van december hoor je of je project in de prijzen valt. Schrijven naar Canon, departe-

ment Onderwijs, Kunstenaars voor Jongeren, 5de verdieping, Koningsstraat 138, 1000 Brussel. 7

Breek de stilte Ik ga mee en zoek m'n kamer voor één nacht op. Ver-plichte studie van 17 tot 19u.30. Komt me goed uit want ik heb morgen drie toetsen: economie, recht en fysica. De begeleider komt langs. Of alles oké is? Heb ik m'n studieplan opgemaakt? Dat valt wel mee, maar ik vind het jammer dat ik geen muziekje mag opzetten. De stilte valt me zwaar. Ik denk even aan dat liedje van Stef Bos: breek de stilte. Thuis studeer ik altijd met muziek en ik heb graag mensen en lawaai om me heen. Plots bedenk ik dat ik het wel vervelend vind als m'n broer zijn radio weer eens helemaal opendraait. Stilte heeft ook voordelen. X-files Mijn kamer? Een bureautje en een kast (stijl jaren '50, maar wel charmant), een smal bed en een lavabo met spiegel. Ik piep even binnen in de jongenskamers. Simpsonsdekbedden, posters van the X-files, de film Titanic en Ronaldo. Foto's en briefjes van hun lief aan de muren. Best gezellig eigenlijk. En overal knuffel-beesten. Dat had ik niet gedacht van die stoere jongens. Kip Hawaï Ik zie de internaatjongens niet meer terug tot we om 19u.30 in de eetzaal ons avondmaal verorberen. Boter-hammen met kaas, worst, préparé en kip Hawaï. Zes-dejaars Jeffrey is verantwoordelijk voor de keuken en de afwas. Hij doet het met plezier. Enkele oud-leerlin-gen zijn op bezoek. Wat was die internaattijd toch ple-zant! De drie begeleiders glunderen in koor.

Weekend Na het avondeten: ontspanning. Ik volg Clemens (17), Jeroen (15), Daan (17) en de anderen naar de tuin en blijf kletsen. Toffe gasten! Erg babbelig en open. De meesten hebben niet voor het internaat gekozen. Hun ouders zijn 'zelfstandigen' en hebben weinig tijd voor hun kinderen, of er zijn problemen thuis. Maar de jongens zijn eigenlijk wel graag op internaat. Voor de vrienden. Bovendien studeren ze er goed, zodat ze telkens het weekend vrij hebben. Daar kijken ze echt naar uit. Als ze eerlijk zijn, amuseren ze zich wel op internaat. Keu Het gebrek aan vrijheid valt sommigen zwaar. Ik vind dat het voor een internaat toch wel meevalt. De zesdes mogen op woensdagnamiddag naar de stad. Vanavond gaan enkele jongens naar een ope-ravoorstelling. Pinten pakken na die uitstap is er niet bij, maar ik heb hier toch niet het gevoel dat ik op school zit. In de ontspanningsruimte het getik van pingpongballetjes, het gestoot van bil-jartkeus en muziek op de achtergrond. Enkele jongens schaken, anderen kijken tv. Jammer dat ze nooit een film kunnen uitkijken, want ze moe-ten al om 23u. gaan slapen. We biljarten nog even – dat wil zeggen: ze leggen me de basisre-gels uit en ik tracht zo goed mogelijk te doen alsof. Ik verlies grandioos.

Rambo De drie begeleiders zijn streng maar vriendelijk. Ze orga-niseren soms feestjes voor de internen. Op het carnaval-feest vorig jaar was de één als appel, de ander als banaan verkleed. En 'de nieuwe' heeft al een bijnaam: Rambo. De jongens krijgen inspraak via de internenraad. Een basketring in de tuin, meer fruit als dessert en regel-matig een uitstap, daar hebben ze zelf voor gezorgd. Zzzzzzzz Om 21u.30 moeten we allemaal naar onze kamer. Nog wat studeren, muziek beluisteren, een boek lezen, een brief naar je lief schrijven of meteen in slaap vallen, een verscheurende keuze. Ik schrijf mijn indrukken neer op een stuk ruitjespapier. Wauw, wat zou ik graag op internaat zitten! Om 23u. klopt een begelei-der aan. Kijken of de lichten uit zijn. Bedtijd! Ik raak moeilijk in slaap. Die stilte. Schellebel Om 6u.30 schreeuwt m'n wekker. Ik klop af en draai me nog eens om. Helaas. Door het gestommel op de gang raak ik wakker. Tien minuten later davert een oorverdo-vende schoolbel me helemaal uit de droom. Maar goed ook, want om 7u.15 serveren ze het ontbijt. 40 paar slaapogen staren me aan. Boterhammen met aardbei-enjam. Twee koppen koffie om wakker te worden. En hup, de bus op. Einde van de trip, want ik ga weer naar m'n eigen school. Afscheid nemen van de internaat-col-lega's-voor-één-nacht en weg. "En Tine, heb je al plan-nen voor het weekend?" Tja, waarom ook niet.

Vijf uur 's avonds. De eerste internen

druppelen binnen. Lieven (16), Frederik (15), Mathias (18) en Christophe (17) pen-

delen van hun school in het centrum van

de stad naar een kasteeltje even

daarbuiten, midden-in het groen. Daar zitten ze met zo'n

veertig jongens op internaat. Gegniffel.

Een meisje op het jongensinternaat!

Ruil je bed. Dat heb-ben ze nog nooit

meegemaakt…

RUIL JE BANK Tine (16) ruilde haar bank in de handelsschool voor een bed in een internaat. Wil jij ook eens proeven van een andere schoolomgeving? Voor één dag verhuizen van pakweg de tuinbouw-school naar de Latijnse, van je stek in het kunstonderwijs naar de klas metaalbewerking of van menswetenschappen naar haartooi? Het kan. Stuur een gemotiveerd briefje naar Klasse voor Jongeren, Ruil je bank, Koningsstraat 138, 1000 Brussel.

MINDER INTERNEN Steeds minder jongeren kiezen voor het internaat. Willen ze het niet meer of is het gewoon te duur? Het internaat waar Tine overnachtte kost 80.000 frank per jaar, of iets meer dan 350 frank per dag. Er zijn in Vlaanderen nog heel wat internaten, al sluiten er elk jaar zes. In het Gemeenschapsonderwijs zijn 45 internaten met 3.574 internen. 145 minder dan vorig schooljaar. De 115 vrije internaten leggen dit jaar nog 8.500 jongeren te slapen. Dat is een daling van 6% in vergelijking met vorig jaar. In ASO zijn het er steeds minder, maar jongeren uit TSO en BSO kiezen steeds vaker voor een leven als interne.

8

Veer10 - Acht10WELZIJNSCONGRES

VAN DE VLAAMSE GEMEENSCHAPKORTRIJK

DONDERDAG 18 EN VRIJDAG 19 FEBRUARIKROKUSVAKANTIE

(SORRY)

«Ze zijn lui, onverschillig en ongeïnteresseerd.»,

«Ze weten niets en hangen maar wat rond.»,

«Nooit was er een generatie die zich zo om de wereld bekommert.»

«Jongeren zijn in de media enkel goed voor een vluchtige Panorama of een snelle Jambers. Om te scoren», zegt Adriaan (17). Of hij gelijk heeft? Serieus onderzoek naar hoe jongeren zijn en denken is er in Vlaanderen amper.Hebben ze jou ooit wat gevraagd?Geleerden in de jongerenkunde, sensatieridders, goedmenende jeugdwerkers, mensen-die-het-allemaal-denken-te-weten. Als het over jongeren gaat voeren volwassenen het woord.

Het eerste Vlaamse welzijnscongres over en mét jongeren Veer 10 - Acht 10 op 18 en 19 februari doet daar wat aan.Duizend jongeren en volwassenen gaan met elkaar in de clinch over vijf jongerenthema's: vriendschap, school en jongerencultuur, de stad, de media, ongelijk-heid tussen jongeren. Levendige debatten tussen jon-geren, volwassenen en deskundigen, gestoord door theater-voorstellingen, media-events, jongerenproducties.Vijf gedurfde uitspraken leiden het congres in. Ben jij het met ze eens? Ze gaan over jou.

STELLING 1«Vriendschappen tussen jongens verschillen weinig van vriendschappen tussen meisjes», zegt Maurice Van Lieshout, hoofdredacteur van een blad over jongeren. «Beweren dat jongens minder intiem met elkaar omgaan is onzin.»

STELLING 2Volgens professor Mark Elchardus is er weinig verschil tus-sen de vrijetijds- of populaire cultuur van jongeren en de smaak en waarden van de school en leerkrachten. «Jongeren vinden dat de school aardig bij hun leefwereld aansluit. De échte kloof is er tussen de ASO- en BSO-leerlingen.»

STELLING 3Professor Lode Walgraeve vindt de stad gevaarlijk. «De stad is een vruchtbare bodem voor allerlei sub- en jonge-renculturen die dikwijls over de schreef gaan en jongeren-criminaliteit uitlokken.»

STELLING 4Dat de moderne media de concentratie van jongeren op school ondermijnen, vindt prof. Jan Van den Bulck onzin. «De school kan niet meer mee. Ze is veel te saai geworden. Moderne media zijn nu toevallig veel interessanter.»

STELLING 5Onderzoekster Veerle Van Assche heeft er goed over nage-dacht. «Elkaar klasseren en geklasseerd worden. Jongeren doen er gretig aan mee. Kijken jongeren op elkaar neer?» Grungers versus gabbers. Studio Brussel-fans tegenover de Tien-om-te-zieners. Jongeren uit verschillende sociale milieus hebben verschillende stijlen en smaken.

Ben je het eens of oneens met één of meer van deze stellingen, open dan nu al het Jongerencongres Veer10 - Acht10 en reageer, zelf, met enkele vrienden, met je klas, met de leerlingenraad en gooi je/jullie ideeën, bedenkingen, kritiek op de bon onderaan. De vijf stel-lingen zijn ook voer voor de lessen Nederlands, geschiedenis, gods-dienst, zedenleer, wiskunde of toegepaste werktuigkunde. Al de reac-ties worden in een Congresboek gebundeld en op het congres voor de deelnemers opgediend. Zorg dat je er staat op 18 en/of 19 februari in Kortrijk. Alleen, met vrienden, met de klas, met een afvaardiging.

W A T W I J E R V A N V I N D E NHiermee reageer ik/reageren wij op (de) stelling(en) 1 2 3 4 5 (aanstippen) met de volgende bedenking(en) op een bijgevoegd blad.❒ Ik wil, wij willen best mijn/onze mening op het Jongerenconges komen toelichten. Stuur een uitnodiging.❒ Ik wil, wij willen graag de volledige tekst van de vijf stellingen voor een groeps- of klasdiscussie.❒ Wij willen een van de congresbegeleiders op voorhand naar onze klas uitnodigen voor een discussie. Koffie staat klaar.❒ Nodig mij/ons maar uit voor het Jongerencongres. Ik zal/we zullen er zijn. Zeker op één van de twee dagen. See you.

Naam:

Klas:

School:

Adres (school):

tel.nr (privé):

Sturen naar de Jeugddienst voor Maatschappelijke Participatie (JEMP) die het eerste Jongerencongres mee voorbereidt.JEMP, Skaters zonder wielen , Sint-Jacobsmarkt 84, 2000 Antwerpen, tel. 03 231 01 84, fax 03 226 34 76, e-mail JEMP@club.innet.beJe kan ook deelnemen aan de discussiegroepen over 10 andere stellingen van het congres op www.planetinternet.be/veer10-acht10

Gabberszonder hersenenNerds zondervrienden

✁

9

DE REND IERPR I JS Vijfhonderd jongeren reiken elke maand voor twee schoolvakken de Rendierprijs uit. De formulieren zijn geteld. Deze maand: naar welk land zou je willen emigreren (aardrijkskunde) en welke sport moet meer aandacht krijgen op school (LO).

Het Land Waar Ik Eventueel Zou Willen Wonen1. Amerika2. Italië3. Australië4. Frankrijk5. CanadaAmerika blijft de grote droom van de Vlaamse jeugd. Daar vliegen de gebraden kippen als Mac Chicken in je mond. Voor de rest moet het warm zijn (Italië, Frankrijk) of vér (Australië, Canada). Géén landen uit Azië of Afrika in de top. Achteraan bengelen Bobbe-jaanland, Super Marioland, Limburg (2 stemmen), Niemandsland, Dromenland en Krypton. Géén stem-men voor Lederland of Hobbyland.

Deze Sport Moet Op School Meer Aandacht Krijgen1. Voetbal2. Gevechtssport3. Dans4. Basket5. ZwemmenVoetbal dus. Er kwamen dan ook opvallend veel formu-lieren binnen uit de streek van Westerlo. Wat is precies het verschil tussen nummer één en twee? Hoge score voor dans, basket (het NBA-effect?) en zwemmen (Fredje! Fredje!). Opvallende nieuwkomers: yoga en benjispringen (telkens 6 stemmen), tongzoenen (3) en biljart (2). Helemaal achteraan met één stem: zwan-gerschapsoefeningen en de honderd meter stilzitten.

w i n e e n f i e t s Je stapt met een cheque van 20.000 frank de plaatselijke fietswinkel binnen en je koopt de fiets waar je benen van dromen. Of je koopt er twee voor hetzelfde geld. Dat is de eerste prijs van de maandelijkse wedstrijd op deze pagina. De werkloze Festinaploeg plukt geblinddoekt een winnaar uit de juiste inzendingen en knutselt met de andere kaartjes een mooi bloemstuk in elkaar voor de gevangenisdirectie. Overrompel hen met materiaal. Tel de volgende getallen op:1. Het aantal hoofdrolspelers in Friends2. Het totaal aantal bolletjes op een dobbelsteen3.Het natuurlijk getal voor deze Romeinse cij-fers XXIV4.Het procent BTW dat je moet betalen op een nieuwe auto5. Het aantal blondjes in Opium6.Het aantal poten van een zeboe7. Het aantal kilometers hoogte van de hoogste berg in de Dolomieten8. Het aantal letters van de familienaam van de schrijver en bedenker van Don Quichote9.Het aantal keren dat het woord «rendier» voorkomt op deze paginaStuur een kaartje met het totaalgetal voor 20 november naar Klasse voor Jongeren (Het getal van oktober) - Koningsstraat 138 - 1000 Brussel

DE MAN

HET GEWE I -GEVOEL Jeroen (18)Dokters en plastische chirurgen zijn het erover eens. De bruine, hoornachtige materie die ter hoogte van mijn oren door mijn schedel splijt, de banale verdikkingen van mijn mond en neus en zelfs de vale, plukkige vacht die voor lichaamseigen warmte zorgt, zijn geen kenmerken van een hormonale afwijking. Je wakker houden tijdens wis, buista-ken, flesbeurten en flopstellen, dat is mijn leven niet. Dat besef je als je luid snuift met je neus naar voren en tegelijk je achterhiel tegen de grond schraapt. Als je een glas ijs-koud water drinkt en plots zin krijgt om te gaan rennen. Ikzelf wist het al, maar sinds kort is het officieel. Ik ben een Rendier! Stal me!

Het is niet gemakkelijk om Rendier te zijn in Vlaanderen. Die onbegrepen eenzaamheid. Klasse voor Jongeren is zowat de enige boom waar je je gewei tegenaan kan schurken. Leg je gemoed bloot. Toon je verlaten toendra-ziel aan 200.000 Vlaamse jongeren. Stuur je Gewei-gevoel, als het kan met foto, naar Klasse voor Jongeren, het Gewei-gevoel, Koningsstraat 138, 1000 Brussel. Je kan er bovendien geen fiets mee winnen.

Droge voeding, kassa 7(1) 23 oktober: Dag voor Zuid-SoedanDe hongersnood in Zuid-Soedan maakt zo'n 2,6 miljoen mensen afhankelijk van voedselhulp. Zonder die hulp overleven die men-sen niet. Artsen Zonder Grenzen vraagt of op 23 oktober alle Vlaamse scholieren één dag solidair willen zijn met de slachtof-fers van de droogte en de burgeroorlog in Soedan. Jongeren rui-len dan het bedrag van hun normale maaltijd in voor een over-levingsmaaltijd van hoog-energetische koekjes en water. In de school gaat een petitie rond om politici onder druk te zetten de aanslepende oorlog te stoppen. Artsen Zonder Grenzen weet dat het vooral jongeren zijn die de dingen willen veranderen. Het informatiepakket over de campagne ligt sinds 28 september in je school. Handelen! Slaan ook in jouw school directie, leraars, jon-geren en ouders de handen in elkaar? Vragen: Artsen Zonder Grenzen, Veronique Philips, 02 474 74 49.(2) Mini-ster gezochtHet Europees Jeugdparlement (zie vorige Klasse voor Jongeren) zoekt scholendelegaties van 10 leerlingen (BSO-KSO-TSO-ASO), 5de jaars, die het werk van een Europees parlementariër willen uitproberen. De tien schrijven als voorbereiding in het Engels een essay met de titel «Brief aan de toekomst van Europa.» Tijdens de Plenaire Zitting (5 en 6 maart 1999 te Brussel) worden twee scholen geselecteerd die België zullen vertegenwoordigen op de 33ste en 34ste sessie van het EYP (herfst 1999 en lente 2000).Praktische informatie en inschrijvingsformulier bij EYPBelgië, Vaderlandstraat 31, 9000 GENT.(3) Een rechtRecht op inspraak is de titel van het eerste scholierencongres van de Vlaamse Scholieren Koepel (VSK). Ook een afvaardiging van jouw school wordt op zaterdag 14 november in Leuven ver-wacht. Vlaamse Scholieren Koepel (VSK), Kerstenmannekens-straat 5, 1000 Brussel, tel. 02 511 93 75, fax 02 511 78 06, e-mail vvs.@glo.be(4) 1 jaar als vrijwilliger naar het buitenlandStel: je bent 18, wil vrijwilligerswerk doen en een andere cultuur van binnenuit leren kennen. Dan ga je naar de infodag van de vzw Via op zaterdag 28 november van 10 tot 17u in het Cultu-reel Centrum Berchem, Driekoningenstraat 126 te 2600 Berchem.Voor meer info vooraf: bel Walter Mortelmans, 03/ 235 94 19.(5) Vreemde lakens"Ik weet niet hoe het komt, maar hier spring ik om 6 uur(!) zon-der ochtendhumeur uit bed om samen met mijn nieuwe broer te gaan joggen. Er bestaat niets zaligers dan 's morgens door de bossen te lopen als de zon opkomt boven het meer met het gezang van vogels als achtergrondmuziek. Dank je Klasse voor Jongeren dat ik hiervan mocht proeven. Stien uit Deerlijk." Stien was een van de winnaars van de Vreemde lakens-wedstrijd uit een vorige Klasse voor Jongeren. Ze ruilde voor enkele weken haar veilige bed voor een gastgezin in Letland. Geniet ook eens

van zo'n buitenlands avontuur. Ruil je lakens. De nieuwe brochures van Youth for Understan-ding en AFS Interculturele Programma's zijn klaar. Gewoon aanvragen: YFU, Regastraat 47, 3000 Leuven, tel. 016 29 06 14, fax 016 29 32 15, e-mail yfa@mail.dma.be en AFS, Brand Whitlocklaan 132, 1200 Brussel, tel. 02 735 85 25, fax 02 735 29 63, e-mail afsbfl@afs.org(6) Beitel een verhaalSchrijf een historisch artikel, verhaal, cursiefje of interview voor de Junior Journalistenwed-strijd 1999. Daarmee haal je misschien een boekenpakket met een waarde van duizend-maal je leeftijd je slaapkamer binnen.Inlichtingen: Ann Vandeput, Davidsfonds, Blij-de-Inkomststraat 79-81, 3000 Leuven, tel. 016 31 06 00, fax 016 31 06 08, e-mail jan-ny.ekelson@skynet.be(7) En volgend jaar?Je zit in je laatste jaar en je weet nog niet wat je daarna wil en kan verderstuderen, bezoek dan zeker één van de talrijke SID-in dagen bij jou in de buurt. Deze studie-informatiedagen worden georganiseerd door het departement Onderwijs. Er zijn elk jaar duizenden bezoekers!*Internationaal Congrescentrum (ICC), Citadel-park, Gent do 19 en vrij 20 november 1998 (9-12u. en 13-16u.) en za 21 november 1998 (9-16u.)*Hallen Kortrijkdo 7 en vrij 8 januari 1999 (9u.30-12u.-13u.30-17u.) en za 9 januari 1999 (9u.30-17u.)*Stadsfeestzaal, Meir 78, Antwerpendo 14, vrij 15 en za 16 januari 1999 (9-17u.)*Boudewijngebouw, Boudewijnlaan 30, Brusselwoe 20, do 21 en vrij 22 januari 1999 (9u.-12u.30 en 13u.30-16u.) en za 23 januari ‘99 (9u.-16u.)*Limburghal, Jaarbeurslaan 6, Genkdi 26 en do 28 januari 1999 (9-12u. en 13u.30-15u.30) en woe 27 januari 1999 (9-12u. en 13u.30-15u.30)

I n te r ne t Schildpad in de soepVorig jaar werd zeeschildpad Perdida in uitgeputte toestand aangetroffen en naar een aquarium gebracht waar ze een jaar lang kon herstellen. Per-dida peddelt nu weer vrolijk rond in de Atlantische Oceaan, weliswaar voorzien van satellietzendertje op haar rug. Via deze gegevens kan je haar reis online volgen. http://cccturtle.org/sat11.htm

BiebiepZoek je een boekbespreking? Ben je geïnteresseerd in literaire nieuwtjes? Of wil je alles weten over de openbare bibliotheken in Vlaanderen? Ook voor branden-de vragen over het gebruik van Internet kan je op de Bibnet-site terecht. http://www.bib.vlaanderen.be

Life is hard and then you dieNu we nog jong zijn kunnen we er nog luchtig over doen en morbide grapjes over maken. Wil je zien hoe iemand in een paar seconden veertig jaar ouder wordt? Bezoek dan Aging!, een site met informatie over het verouderingsproces. http://www3.hmc.edu/~clewis/aging/

Klasse onlineHeb je al ooit een digitaal postkaartje met cartoon verstuurd? Het kan, vanop de Klasse-site. Verras je vrienden en leerkrachten met zo'n groet. Op de Klasse-website kan je ook discussiëren in het forum. Je lanceert een onderwerp of je haakt in op een online discussie. Leerkrachten en andere jonge-ren reageren. http://www.klasse.be

SNELLE MEIDENVeerle, Sofie en Han doen in hun school aan oriëntatieloop. Met kaart en kompas trainen ze 's woensdagmiddags met het schoolteam of ze nemen voor hun school deel aan provinciale en landelijke selec-tiewedstrijden. Op de Europese kampioenschappen voor schoolteams in Letland behaalden ze een 6de plaats. Toen dat op de speelplaats van hun school werd omgeroepen, stond die op haar kop. Veerle, Sofie en Han: drie meiden die je altijd weten te vinden.Sofie (17): «Oriëntatieloop is een combinatie van sport en denken. Je moet vooral vlug beslissen. In 1 uur loop je gemiddeld 6 kilometer. Je moet dan voorbij verschillende controleposten. Als je zo'n post bereikt, is

dat een hele opluchting. Als het een goeie is, want iedereen moet niet voorbij dezelfde posten passeren. Een tegenstander naar een foute post lokken, dat is tactiek. Als het jezelf overkomt, sta je natuurlijk te vloeken.»Veerle (16): «In een Lets bos speelde ik mijn bril kwijt. Serieus probleem. Een Italiaans meisje onderbrak haar wedstrijd en zocht mee. Ik stond er met mijn twee voeten bovenop. We maken veel leut maar het is zwaar. Soms moet je jezelf overtuigen om niet op te geven: weg kwijt in een totaal vreemde omgeving, stortregens, je kaart tot pulp geregend. Maar de mooie momenten, daar doe je het voor. Ooit klopte ik een meisje waar ik nooit van kon winnen. Dat gaf een kick.»Han (16): «En dan dat eten in Letland. Kommetjes met roze vloeistof, chocomousse met grena-dine: afgrijselijke kleurencombinaties. Na elke wedstrijd zakken we met zijn allen stevig door in de kantine. Maar roken, dat doen we niet. Dan kan je na een tijdje niet meer mee.»

MET HET

RENDIERJer r y spr ingkastee l Nooit zoveel over Jerry Springer horen spreken in de klas als dit jaar. Biep, biep, sex en vechtpartijen, wat wil je nog meer? Je krijgt nauwelijks enige achtergrond over de zogehe-ten “gasten”. Ze vliegen mekaar gewoon in het haar. Het leven herleid tot een catchwed-strijd voor het oog van de joelende supporters. Alles wat een normaal mens aan sociaal gedrag leert, wordt er boertig met de voeten getreden (naar elkaar luisteren is belachelijk, begrip opbrengen onmogelijk, problemen los je op door te schelden en te slaan…). Zullen we zo eens een groepsgesprek organiseren in de klas? Het meest schijnheilig is wel het preekje van Heilige Jerry op het einde. Eerst met de laagste driften van een mens de kijkcij-fers optrekken en hem dan de les lezen. Ondertussen kijkt hij neer op zijn eigen show en gasten. Jerry Springer: « Ik zou het nooit in mijn hoofd halen om naar een talkshow te gaan en me zo aan te stellen als mijn gasten. Ik ben niet gek!». Hoe doorzichtig het programma ook is, het blijkt bijzonder verslavend te werken. Popcorn met okselgeur.

eren Rendand: jksku

10

Veerle Han

Sofie

«Ga zelf kijken!» stond er vorig jaar in Klasse voor Jongeren. «Op expeditie naar Afrika» Maarten Hoppenbrouwers (17) wou best wel eens zélf gaan kijken hoe ontwikkelingssamen-werking er in de praktijk uitziet. Hij doorstond de vuurproef van de selectie en trok op expeditie met Klasse en 11.11.11 naar Senegal. Hier is zijn dagboek. Het zweet druipt eraf.

BELGISCH VOETBAL«Hoe zit het in België met racisme?» Hoe moet ik dat uitleggen? We zitten in de kamer van Omar, een vriend van Ibou. We zijn met z’n tienen. Op één matras, op de grond. Stapels vergeelde boeken dienen als tafeltjes. ‘La lutte’, de nationale sport van Senegal, is op tv. Ik houd één oog op het schouwspel, ter-wijl ik in mijn beste Frans probeer te antwoorden. Het lijkt alsof we elkaar al jaren kennen. Over alles willen ze mijn mening weten. Europa, economie, godsdienst, vrouwen. Zus Fatou duikt even binnen met thee en bissap, een heel zoet drankje. Maar ze duikt even snel weer weg. Meisjes en jongens zie ik hier zelden samen. Omar, Fatou en de meesten hier zijn werkloos. Ze doen bijna allemaal vrijwilligers-werk. «Ik vraag me dikwijls af waarom ik studeerde», zegt Omar. «Er is hier geen werk. Maar zonder diploma heb je helemaal geen kans.» In Senegal leven gemiddeld 17 mensen van één maandloon, legt hij uit. De helft van de bevolking is jonger dan vijftien. «Misschien trek ik naar Amerika of Europa.» Maar Omar vreest dat hij niet aan een visum zal geraken. «Gaan ze beginnen?», vraag ik als er plots heel veel drukte is op het scherm. «Mais non!», lachen ze. Ze zijn nog maar aan de rituele dansen toe. De goede geesten worden opgeroepen. Wat zijn de pindanootjes lekker in Senegal. Omar en zijn vrien-den weten veel over België. Canal 5 toont programma’s van de RTBF. Mundiale vorming, zou mijn leraar aardrijkskunde zeggen. Ik schaam me omdat ik zo weinig over hen weet. Afrika, dat is honger en oorlog. Terwijl op de tv de tegenstanders elkaar ritueel uitdagen, gaat de discussie hier over de opstel-ling van de nationale voetbalploeg van België. We komen er niet uit. En dan begint de lutte! Vóór ik de kans heb me te concentreren is het al over. Omar en gezelschap komen niet bij van mijn verbaasde gezicht. De lutte duurt nu eenmaal niet lang: je moet je tegenstander binnen de lijnen tegen de grond weten te krijgen. Point final. Met reggaemuziek wordt het drie uur. Ik krijg mijn ogen niet meer open. Ik heb al langer door dat Senegalese jongeren niet veel slapen. «Zonder een beetje slaap hou ik deze trip niet vol», leg ik uit. «Ah que les Belges sont slaapkoppen!» Canal 5 geeft net het weerbericht. Regen in België. «Quel paradis!», vinden ze allemaal.

Op het salontafeltje in de slaapkamer staat mijn ontbijt klaar. Een brok Frans brood, gewikkeld in de krant van gisteren, en een blok boter. Ik zie geen beleg. Melkpoeder en een keteltje heet water. Veel honger heb ik niet. Gisterenavond maakte ik uitge-breid kennis met thieboudien: kip, rijst en groenten. Mijn broers-voor-één-week Ibou en Doudou bleven maar ‘mange mange’ zeggen. Terranga: de gast is koning in Sene-gal. Doudou werkt voor Vredeseilanden. Dat is de organisatie voor ontwikkelingssa-menwerking die me een kijkje achter de schermen gunt. In een oude R5 (gordels? waar?) stuiven we over de zandstraten van Dakar.

TOVENAARS «Speel jij ook voetbal?» Tiens, ik had wel een andere vraag verwacht. Ik zit op de der-de rij tussen honderd vijfdejaars. School: het Centre Sauvegarde in Pikine, een arme buitenwijk van Dakar. Ik ben binnengevallen tijdens de les Engels, maar die hebben ze stopgezet. Ze willen liever vragen stellen. Ze klikken met de vingers als ze iets willen zeggen. «Welk beeld heb jij van Afrika?», «Denk je dan aan oorlog en armoede?», «Kunnen we corresponderen met Belgische jongeren?» Tijdens de pauze spelen we voetbal. Ik schop meer heet zand op dan wat anders. Zeg maar vlug dat ik beter ben in schaken. In de namiddag: autoconstructie. Centre Sauvegarde geeft ook technische opleidingen en dat is uniek. In Senegal hebben ze alleen algemeen secundair onder-wijs. Terwijl er juist behoefte is aan beroeps- en technische opleidingen. «Misschien komt deze deur uit België», zegt Youssou. Ik houd vast, hij last. «Mijn ouders hebben geen geld om schoolgeld te betalen. 1500 CFA per maand is dat, maar ik mag tóch les volgen.» Ik reken vlug om: 60 fr. «Onze directeur heeft er iets goeds op gevonden: een garagist (hij wijst op de leerkracht), een kleermaker of een timmerman krijgt een ate-lier ter beschikking. In ruil moet hij leerlingen opleiden.» Tot tovenaars. Ze zijn in staat om een wrak om te toveren tot een blinkende auto. Merk Vraagteken.

ROOD ZAND Bovenop de jeep in het midden van de woestijn. Han, van Vredeseilanden, voert ons naar Diourbel. We bezoeken projecten. Overal komen we te laat, omdat niemand ons wil laten gaan. Maar te laat is vroeg genoeg in Senegal. Ze hebben hier meer uren per dag dan wij. Mijn horloge heb ik in mijn regenjas gerold onderaan mijn koffer. Niet nodig. Het zand wordt roder. Hier en daar een lemen dorp. Af en toe krijg ik gezelschap op het dak. Elke auto is openbaar vervoer. In een oude zandgroeve ligt een oase. Fris groen. Waterputten. Het lijkt zelfs al iets minder heet onder de middagzon. Hele gezinnen zijn bezig op hun perceeltje grond. Wortelen, sla, courgettes, cocos en bananen. «Jonge werklozen bouwen dit project uit», vertelt Han. «Straks zie je ook een veehouderij, een naaiatelier en een opleidingscentrum.» Ik vraag hem hoe dat nu eigenlijk zit met ontwikkelingssamenwer-king. «De samenwerking, daar zit het’m», zegt Han. «Kijk eens rond. Dit is uit de grond gestampt door de mensen van hier. Zij weten wat ze willen, wat ze nodig hebben. Wij ondersteunen. We helpen de zaak van de grond. We helpen met contacten. De volgende dagen zullen we nog andere projecten bezoeken. Je zal merken dat ze volledig in handen zijn van de plaatselijke bevolking. Wij stellen onze deskundigheid ter beschikking. En zoals je ziet...» Ik zie. Dit zijn géén druppels op hete platen.

BLOTE VOETEN Ik spiek. Ik heb nog nooit zo’n nette notities gezien als die in het schrift van mijn buurmeisje Ngoné. Ze staat aan het bord, met het puntje van haar tong tussen haar tanden. Ik voel me wat beter in de schaduw van de schoolhut. Buiten is het niet te doen. Ze zeggen dat ze vakantie hebben, maar toch zijn ze van kilometers ver in die hitte en op blote voeten naar hier gestapt. Zodat ik (De Grote Buitenlandse Bezoeker) les kan volgen. Ndieye, de leraar, verontschuldigt zich. «Wij hebben niet veel. Bijna geen schriften of balpennen. Jij bent computers gewoon.» Van spijbelen en school-moeheid hebben ze hier nog nooit gehoord: ze staan letterlijk te springen om te mogen antwoorden. In dit woestijndorpje bestaat de school pas een paar maanden. Op aanvraag van een aantal moeders. Ze zitten met alle leeftijden in één klas. Lezen, schrijven en rekenen. Ze beseffen dat daarin hun toekomst ligt. Ik zal het thuis moei-lijk hebben om de rest van de klas duidelijk te maken wat ik hier meemaak.

Shake the worldGeen drinkbaar water, maar wél cola. Geen fabriek in Vilvoorde, wél in Brazilie waar de lonen lager liggen. Krijg jij het daar ook warm of koud van? Worldshake wil de mening horen van jongeren over samenleving, economie en milieu. Via workshops, een website en een chatbox. Op 18 april 1999 komt er een actiedag en vanaf septem-ber 1999 start de campagne, met workshops als de Nieuwsfabriek, Globegokker en de Worldshake jongeren-enquête 1998. Worldshake is een organisatie van het Vlaamse jeugdwerk en de Vlaamse derdewereldbeweging.Vlasfabriekstraat 11, 1060 Brussel, tel. 02 539 26 20, fax 02 539 13 43, e-mail worldshake@ncos.ngonet.be, website http://www.worldshake.ngonet.beDriedimensionaalMet inleefateliers kan je vanaf 16 politiek, economisch of sociaal-cultureel kennis maken met Bolivia, Zuid-Afrika of Palestina. Driedimensionale decors en rollenspelen.Woensdagnamiddag 18 november. Oxfam Solidari-teit, Raadstraat 32, 1050 Brussel, tel. 02 512 99 90, fax 02 511 89 19, e-mail OxfamSol@ngonet.be

Met klasse op expeditieWil jij ook wel eens in een ander werelddeel naar school? Klasse organiseert via zijn drie

publicaties en in samenwerking met 11.11.11

een expeditie naar de Filippijnen, van 13 tot 21

februari 1999, in de krokusvakantie. Eén leerling,

één leerkracht en één ouder beleven het samen. Je

bezoekt er ontwikkelingsprojecten en scholen en praat

met leerlingen en projectwerkers. Je verblijft er niet in

chique hotels, maar bij de mensen zelf. Je brengt

later verslag uit in Klasse. Zin om deel te nemen? Je

kan een aanvraagformulier krijgen als je schrijft,

voorlopig niet meer dan één zin, naar Klasse

(Expeditie) - Koningsstraat 138 - 1000 Brussel. De definitieve kandidaturen

moeten binnen zijn vóór 15 november.

Brussel-Dakar

11

Deze jongerenkrant is gratis en verschijnt m

aandelijks. Ze wordt uitgegeven door het depar-

tement O

nderwijs van het m

inisterie van de Vlaamse G

emeenschap. Scholen die dat w

ensen kunnen zich inschrijven voor alle leerlingen van het derde tot het zevende jaar secundair onderw

ijs. Wie het blad niet via de school krijgt, kan voor 250 frank een persoonlijk abonne-

ment nem

en. Er is ook een KLASSE voor Leerkrachten en een KLASSE voor Ouders (voor leer-

lingen tot en met de eerste graad secundair onderw

ijs). Zo maken w

e samen school.

Concertpromotor Leo Borm

ansRoadie Jan Van den BosscheM

usic and lyrics Veerle Devos

Special guests Waldo en de Rendiergroep

Producer Leen Mortier

Styling Diana D

e Caluwé

Design Artefact Photography H

ulton Deutsch, G

uy Kokken, Peter Van H

oofCom

ics David Schelfthout

Verantwoordelijke uitgever

G. M

onard - RAC - 1010 Brussel

KLASSE VOO

R JON

GEREN

Koningsstraat 138 lokaal 515 - 1000 Brussel tel 02-211 45 82 - fax 02-211 46 61U

RL: ww

w.klasse.be

e-mail: info@

klasse

BRIEVEN of LIEFSTE of ONDER DE POSTZEGEL of ACHTER HET STATION

LERAARS MET DOORNENJe hebt zo’n bloem van een lerares, een struik van een leraar of een boom van een directie? Wij overval-len ze midden in de les met een boe-ket rozen. Jullie vijf minuten geen les en de leerkracht in de wolken. Overtuig ons met een brief (minstens door vijf leerlingen ondertekend) dat jullie zo’n uitstekende leer-kracht hebben die echt met de leer-lingen begaan is en het verschil maakt. Niet om te vleien: eerlijk en recht voor de raap. Elke week ver-rassen we één leerkracht. Die van jou?Klasse voor Jongeren (Bloemen) - Koningsstraat 138 - 1000 Brussel

VLIEG OVER DE SCHOOLVeel leerlingen lieten ons weten dat zij óók wel eens met een luchtballon naar school willen (zie vorige Klasse voor Jongeren). Dat kan! Beter nog: je mag erover vliegen. Dat is de prijs voor twintig Vlaamse scholen die kunnen aantonen dat ze echt sámen school maken: leerlingen, ouders én leerkrachten worden er samen betrokken bij een actief schoolbe-leid. Zit jij op zo’n school? Vraag dan meteen een deelnemingsformu-lier aan. Om nadien definitief in te vullen, heb je de medewerking nodig van de directie en de leerkrachten. Maar het initiatief kan zeker uitgaan van de leerlingen.Klasse voor Jongeren, Ballon, Koningsstraat 138, 1000 Brussel.MELKSNORRENMoet je bij ons in de klas komen kij-ken. We hebben de hele muur behangen met de verjaardagskalen-der-met-melksnor uit de vorige Klasse voor Jongeren (met stijve yoghurt blijft die goed plakken). Alle verjaardagen worden nu met volle melk gevierd! De Vlaamse koeien kunnen niet volgen. En de leraars maar melken. Bedankt voor de pos-ter! (Arend, 16)

MIRAKELHet laatste nummer van Klasse

voor Jongeren hebben we voor de eerste keer op tijd gekregen. Voor-dien kregen we de nummers altijd een goede maand later bezorgd. Zo verneem je dan op televisie dat een school in de buurt van Mol een reis naar Lapland

gewonnen heeft, terwijl wij ons tijdschrift nog moesten krijgen. Maar aangezien de directie stiekem meeleest, en mede door het doorzet-tingsvermogen van de leerlingen, hebben ze ook de brief over opzettelijke nalatigheid in het vorige nummer gelezen. Resul-taat: Klasse voor Jonge-ren kwam deze keer op miraculeuze wijze op tijd in onze klassen. Wat een lezersbrief allemaal niet kan veroorzaken .... (Björn, 17)

DE RENDIERGROEP: EEN STOOT KAN JE KRIJGENHet is geen kudde (typisch voor elanden!) maar een groep (zo ken-merkend voor schalkse Rendieren): de tweeëntwintig jongeren uit heel het land die samen met de redactie dit blad mee vorm en inhoud geven. Ze reageerden op de oproep vorig schooljaar. Misschien zit er wel zo’n Rendier op jouw school. Voor alle lezers een speelse stoot van het najaarsgewei van Christophe, David, Els, Eva, Gilles, Greet, Ilke, Jeroen, Karolien, Lander, Maar-ten, Mieke, Nathalie, Nele, Pieter, Rik, Sharon, Sofie, Pieter, Sofie, Stijn en Tine. En een mening hebben ze! Dit zeg-gen ze over de vorige Klasse voor Jongeren van septemberErg goed deze keer! Mijn kamer: tof, vlot en cool. De inhoud over het arti-kel rond sport is flauw en twijfelach-tig, maar de sfeer is oké. Er zitten wat clichés in het stuk over vrienden maar ook waarheden als een ren-

dier. Leuk, wat diepgang. Die Giraf-fen op speed: voor mij en (denk ik) nogal wat anderen wat te theore-tisch, te politiek. Voor het kransje geïnteresseerden is dit echter zeer

goed. (Jeroen, 18)

Ik heb de Klasses uitge-deeld (sommigen waren er zelf al één gaan halen) en de meesten vonden het wel tof (gaaf, cool, gewoon plezant blad). We moeten

onze Klasse voor Jongeren halen op het secretariaat. Ik ben de hele sta-pel gaan halen en hem uitgedeeld. Sommigen hadden het blad nog nooit echt gelezen, maar ik zag ze nu al onmiddellijk met hun neus in dit blad. Opmerkelijk is dus, dat wan-neer je de Klasse voor Jongeren uit-deelt, iedereen het blad wel leest. Er zit dus maar één ding op: UITDE-LEN! Dit is wat ik hoorde: leuk blad, in het midden zou er vaker een pos-ter of kalender moeten zitten. Klasse is ook leuk als kaftpapier door de leuke kleuren, de grootte van het blad.. Het is goed dat het nu dikker is en de artikels zijn goed. (Eva, 16)

Hoera, voor de eerste keer heb ik iedere bladzijde gelezen (volledig en compleet). Opmerking: konden die hokjes van die kalender (mmmmmmmelk) nog kleiner? Er kan bijna niets op. (Stijn, 17)

Wat me enorm is opgevallen is dat alles heel overzichtelijk en netjes geordend is. Ik mis de chaos en wanorde wel een heel klein beetje. Het hoeft niet allemaal in rechte lijn te gaan. (Gilles, 16)

Natuurlijk is de Rendiergroep ook benieuwd naar jouw mening, kritiek, voorstellen, bedenkingen en com-mentaar. Schrijven naar Klasse voor Jongeren (De Man Met Het Rendier) - Koningsstraat 138 - 1000 Brussel.

Vrienden en T-shirtsToen mijn vriendin Sultan de Klasse voor Jongeren zag, was ze erg opgetogen over de T-shirts op de voorpagina. Nu heb ik gelezen dat je deze kan schenken aan je boe-zemvriend(in). Ik heb dan ook geen moment geaarzeld om dit voor haar te doen. We zitten nu al meer dan 4 jaar in dezelfde klas en sinds Klasse voor Jongeren voor het eerst werd uitgegeven, zit ze reeds vanaf het begin van de maand op haar Klasse te wachten. Ze is een heel grote fan van jullie maandblad. Ik kan altijd op haar rekenen en nu wil ik met plezier iets voor haar terugdoen. Alvast bedankt. (Kathe-lijn, 16)Veel brieven gehad, zoals die van Kathelijn. De T-shirts komen eraan. Wie troost Waldo?Is het waar dat Klasse een echt Ren-dier heeft geadopteerd? Kan ik nau-welijks geloven. (Jeff, 15)Waldo heet hij en alle lezers van dit blad zijn zijn officiële peters. Ze hebben vorig jaar ook zijn naam bedacht en hem geadopteerd tij-dens een groot midwinterfeest. Hij verblijft (ramp o ramp tussen de elanden) in Planckendael. Bezoe-ken kan. Hij heeft een bordje maar geen bel. Goed om weten: Waldo gaat uit het gewei voor krakend korstmos.StickieBetrapt met een sticker van Klasse. Gestraft met een CD-bon van 1000 fr.: Lucie Wachtelaer uit Vilvoorde en Dries Leysen uit Turnhout.Vraag je eigen stickie bij Klasse voor Jongeren, Stickie, Koningsstraat 138, 1000 Brussel.

ONDANKS ALLES Overlevingstip 5Gratis vervoerGemiddeld verplaatst elke Vlaming zich zo’n 35 kilometer per dag. Dat is tien kilometer meer dan tien jaar geleden. We doen bijna alles met de

auto (62 %). We gebruiken weinig openbaar vervoer

en nog minder de fiets. Er is echter één (gratis!) vervoermiddel dat we bijna niet meer gebruiken. Welk? Draai het blad om en ontdek het!

“Als je denkt dat IK dit léés!”In sommige scholen moeten de leer-lingen dit blad ergens op een stapel gaan zoeken. In andere wordt het uitgedeeld met een woordje uitleg. Soms helpt de leerlingenraad met de verspreiding. In sommige klassen smijten ze de hele winkel meteen weg. In andere leest de hele klas mee. Veel heeft te maken met de sfeer op school en in de klas. Soms is het heel cool om overal tegen te zijn, om nergens in geïnteresseerd te zijn. Dat is nu eenmaal zo. Maar misschien wil jij dit blad wél een kans geven. Misschien ontdek je er toch iets in dat je interesseert. Je ziet maar. Klasse voor Jongeren verschijnt altijd rond de twintigste van de maand. Tot eind november dus.Schrijven kan: Klasse voor Jongeren, Koningsstraat 138, 1000 Brussel.

De auto is onze heilige koe gewor-den. Van de gemiddelde 35 km per dag doen we 27 km met de auto (50 % meer dan tien jaar geleden), 5 km met het openbaar vervoer (gedaald met 12 %), 2 km met de fiets en nog amper 500 meter te voet. Daarmee is het gebruik van onze eigen voeten op tien jaar tijd met bijna 60 % gedaald. We gaan naar winkels, werk, familie, vrienden en school… met de auto. Voor onze verplaatsin-gen gebruiken we nog anderhalf procent onze eigen voeten. Je zocht een gezond, milieuvriendelijk en gra-tis vervoermiddel?

Nie

ts u

it deze u

itgave m

ag w

ord

en v

erm

enig

vuld

igd, te

nzij d

oor le

ctu

ur.