nr. 28 oktober 1999mathildevrij

VLIEG in de bak

VERTREK op wereldreis

DOE de test

WIN cdÕs en honderd filmtickets

SHAKE the world

LEES mijn lippen

EXTRA: HET GROTE B[oxo]-SPEL

Bloem

de Ligny (21) vist achter het net. Zie p. 8.

HET GROTE NIEUWS Klasse voor Jongeren 28

2 Oktober 1999

///---------ééééé--éé--------------========--===--éé--------------========

--===-------------==ééééééé////=-----/--éé--------------========

--===-------------==ééééééé////=-----///-------éé--------------========--===-------------==éé//-------éé--------------========--===-------------==éé-------------==ééééééé////=-----/

//-------éé--------------========--===-------------==ééé///-====///---------éééééé///-=====-----/

//-------éé--------------éé--------------========--===------éé--------------========

--===-------------==ééééééé////=-----/ //-------éé--------------========

--===-------------==éé---------==ééééééé////=-----///-------éé--------------========

--===-------------==éé--========--===-------------==ééééééé////=-----/

//-------éé--------------========--===-------------==ééééééé////

--------========--===---------

----==ééééééé/

«LAAT ONS MET RUST»In sommige scholen is er wél inspraak maar geen leerlingen-raad. Elders is er wel een leer-lingenraad maar werkt die al-leen op papier. In andere scho-len hebben leerlingen nog altijd niets te zeggen. Soms willen ze ook gewoon geen inspraak («Laat ons met rust»). Maar leerlingen die actief willen mee-werken aan het beleid van de school, kunnen vanaf dit schooljaar steunen op een nieuw decreet (zo heet een ‘wet’ in het Vlaams Parlement). De regering wil dat leerlingen actief betrokken worden bij het beleid van hun school. De meeste scholen hebben niet gewacht op zo’n wet om leerlingen in-spraak te geven. De wet steunt de inspraak van leerlingen in zes punten.1 Als in een secundaire school één derde van de leerlingen erom vraagt, moet de school een leerlingenraad oprichten.2 Een leerlingenraad is een door en uit leerlingen verkozen ad-viesorgaan. De raad moet de dialoog bevorderen tussen leer-lingen en directie, leerlingen en leerkrachten en leerlingen on-derling. Het doel is optimale ontplooiingskansen creëren voor alle leerlingen.3 De leerlingenraad is niet verplicht een leerkracht of een direc-

tieraadslid op te nemen. De raad kan wel begeleiding vragen aan de directie of een leerkracht.4 De leerlingenraad heeft advi-serende bevoegdheid ten aan-zien van de directie voor alle aangelegenheden die de leer-lingen rechtstreeks betreffen.5 De directie moet alle be-schikbare informatie die de leerlingen betreft, kenbaar ma-ken aan de leerlingenraad.6 De directie biedt de nodige ondersteuning aan de leerlin-genraad voor infrastructuur en administratie.Een leerlingenraad op papier is niet voldoende. De raad moet echt de stem van de leerlingen worden. Net als het parlement

in een democratie de stem van het volk zou moeten zijn. Klasse voor Jongeren wil je stimuleren en helpen om zo’n raad op te starten, levend te houden en uit te bouwen. Daarom vind je dit jaar in elk nummer (telkens op p. 9) een bijdrage over actieve leerlingenraden en hoe zij problemen aanpakken. Voor vijftig scholen rendier hebben we bovendien een gratis exemplaar van het boek van de Koning Boudewijnstichting (Inspraak & participatie op school. Naar een leerlingbetrokken school, ge-wone prijs 480 frank). Een briefje met wat uitleg volstaat: Klas-se voor Jongeren, Inspraak, Jacqmainlaan 165, 1210 Brussel.

IN DIT NUMMER2 Het Grote Nieuws3 Jongeren in de gevangenis4-5 De schok van mijn leven6-7 Het grote B[oxo]-spel8 De Rendiertest: Bloem de Ligny9 Zucht! Voor wie doe ik het?10 De Man met het Rendier11 Worldshake12 De brieven

De leerlingen van het Sint-Theresia Instituut uit Deinze. De leerlingenraad zorgde voor boekentaskastjes voor de hele school. Daar zitten ze nu op. Het geheim van hun succes? Zie p. 9

MAG DAT?Onderzoekers van de VUB ondervroegen 4700 Vlaamse jongeren van 17 à 18 jaar over wat volgens hen ‘kan en niet kan’ in de samenleving. Wat vind je zelf? Duid aan KAN (meestal of altijd gerechtvaardigd), KAN NIET (nooit of meestal niet gerecht-vaardigd) of WEET IK VEEL (noch gerechtvaardigd, noch ongerechtvaardigd). Ver-gelijk nadien je antwoord met dat van de andere jongeren. Misschien kan je het zelfs klassikaal aanpakken en kijken hoe ver de mening van jullie klas afwijkt van de rest van Vlaanderen.

[1] Zwartrijden met het openbaar vervoer[2] Iets kopen als je weet dat het gestolen is[3] Een auto stelen en er voor het plezier mee gaan rijden[4] Soft drugs gebruiken (marihuana, hasjiesj, joints)[5] Geld dat je gevonden hebt, voor jezelf houden[6] Getrouwde mensen die een verhouding met een ander hebben[7] Hard drugs gebruiken[8] Vechten tegen politie[9] Afval weggooien in het openbaar[10] Rijden onder invloed van alcohol[11] ‘s Nachts op straat lawaai maken[12] Kleine diefstal (zonder geweld) om zakgeld aan te vullen[13] Mensen pesten die vervelend of onnozel zijn[14] Voetbalgeweld[15] Plassen tegen de gevel van een huis[16] Vandalisme

De mening van 4700 Vlaamse jongeren (in procenten)KAN/KAN NIET/WEET IK VEEL [1] 13 / 48 / 39 n [2] 14 / 58 / 28 n [3] 3 / 92 / 5 n [4] 26 / 52 / 22 n [5] 58 / 13 / 29 n [6] 6 / 73 / 21 n [7] 3 / 88 / 9 n [8] 11 / 61 / 28 n [9] 7 / 65 / 28 n [10] 4 / 83 / 13 n [11] 19 / 38 / 43 n [12] 6 / 80 / 14 n [13] 10 / 65 / 25 n [14] 5 / 80 / 15 n [15] 13 / 62 / 25 n [16] 3 / 88 / 9

Kan volgens de meeste jongeren zeker niet (meer dan 80%): auto’ s stelen, vandalis-me, hard drugs, dronken rijden, voetbalgeweld en geld stelen.Kan ook niet (meer dan 60%): buitenechtelijke verhoudingen, mensen pesten, afval droppen, tegen huizen plassen en tegen de politie vechten.Twijfels bij (tussen 40 en 60%): gestolen goed kopen, zwartrijden, softdrugs en nachtlawaai maken.Geen problemen met (12%): gevonden geld voor jezelf houden.De resultaten van het hele onderzoek staan in het boek Zonder Masker van uitgeverij Globe. Het kost 799 frank maar als je het vindt, mag je het houden.

ZEG HET AFMijn vriendin krijgt Klasse voor Jonge-ren wél op haar school maar bij ons heb ik het nog nooit gezien. Hoe komt dat? (Koen, 17)We willen dit blad aan niemand opdrin-gen. De scholen die geloven dat dit blad door brede informatie kan bijdra-gen tot meer inzicht, inspraak en be-trokkenheid van leerlingen, kunnen het gratis aanvragen bij de redactie van Klasse. Die werkt zelfstandig binnen het Departement Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap en maakt ook een apart blad voor ouders en een voor leerkrachten. Zo maken we samen school. Meer dan 85% van de scholen heeft zich ingeschreven voor Klasse voor Jongeren. Maar daarom léést ui-teraard nog niet iedereen het. Daar is iedereen rendier vrij in. Als je het bij-voorbeeld toch maar gewoon weg-gooit, kan je beter tegen je directie zeg-gen dat je het blad niet meer wil. De hele ploeg loopt zich elke maand welis-waar het vuur uit de sloffen om er een goed en aantrekkelijk blad van te ma-ken, waar je ook iets aan hébt. Maar de gedachten zijn vrij. Als je kritiek hebt of voorstellen om dit blad beter te maken, schrijf! Klasse voor Jongeren, Jacqmainlaan 165, 1210 Brussel.

LEONARDOJe zit in het vijfde of zesde jaar en je wil graag studeren in het buitenland? Alle informatie hierover krijg je tijdens de Euro-SID-in op zaterdag 13 november 1999 van 9 tot 16u in het gebouw van het Departement Onderwijs in Brussel (Jacqmainlaan 165, vlak bij het Noord-station). Je verneemt er alles over stu-diemogelijkheden, toelatingsvoorwaar-den, logies, diploma's en studiefinancie-ring in Nederland, Duitsland, USA, Frankrijk, Engeland en Wallonie. Aan de infostands kan je terecht met vragen over Europese uitwisselingsprogram-ma's zoals Leonardo, Socrates en Jeugd voor Europa (JINT). Je directeur heeft informatie gekregen en kan je in-schrijven. Meer informatie krijg je bij Luc Aelbrecht tel 02 553 96 60 of fax 02 553 96 55.

PMS + MST = CLBNeen, dit is geen nieuwe wiskundige formule voor een of ander natuurkun-dig verschijnsel. Hiermee geven we ge-woon aan dat vanaf volgend schooljaar (1 september 2000) het psycho-me-disch sociaal centrum (PMS) en het centrum voor medisch schooltoezicht (MST) samengaan in het nieuwe CLB, voluit het centrum voor leerlingenbege-leiding. Deze naamsverandering kon-digt meteen ook een vernieuwde aan-pak aan, waarbij de leerling nog meer centraal staat.Om leerlingen en ouders vertrouwd te maken met het nieuwe CLB stelt het departement Onderwijs hen een bro-chure ter beschikking. Hierin vind je uitleg over de werking van een CLB en voor welke zaken je een beroep op hen kan doen. Vraag deze gids aan bij

het Ministerie van de Vlaamse Ge-meenschap, Cel Publicaties On-derwijs, E. Jacqmainlaan 165, 1210 Brussel,tel 02 553 66 53, fax 02 553 66 54, e-mail: publica-ties.onderwijs@ ond.vlaanderen.be

DAAR IS DE DEURLeerkrachten die hun job niet goed doen? In Groot-Brittannië maken ze er korte metten mee. Ze vliegen onherroepelijk de laan uit. 600 leerkrachten werden al van school gestuurd, meer dan 3000 anderen wacht hetzelfde lot. Dat zegt de Britse Nationale Vakbond voor Leerkrachten. Leraars wor-den dit jaar door hun directie ex-tra in het oog gehouden. Lesge-vers die de opvoeding van hun leerlingen écht in gevaar brengen, kunnen al binnen de vier weken ont-slagen worden.

GEEN ZUS OF BROER MEEREr worden niet genoeg baby’s geboren om de bevolking te vernieuwen. De Verenigde Naties voorspellen dat Euro-pa en Japan tegen 2100 met de helft van hun huidige inwonertal overblijven. Na eeuwen van bevolkingsaanwas en decennia van waarschuwingen over de populatiebom, ziet de westerse wereld zich nu precies voor het omgekeerde geplaatst. Opdat de bevolking stabiel zou blijven, moet elke vrouw gemid-deld 2,1 kinderen op de wereld zetten. De Belgische vrouw baart gemiddeld 1,55 kinderen. Zowat een op vier Belgi-sche vrouwen blijft kinderloos. «Voor veel mensen zal het woord fami-lie betekenen: mijn voorouders. De be-volking hier vergrijst. Broertjes en zus-jes worden almaar zeldzamer.» Het rapport van de VN vervolgt: «Europa wordt minder belangrijk.» In 1900 had Europa een kwart van de wereldbevol-king binnen zijn grenzen en in 2050 houdt het slechts 7 procent over. In 1900 waren er drie keer meer Europea-nen dan Afrikanen, tegen 2050 is het omgekeerd. De groei in bevolking is vanuit Afrika en Azië te verwachten.

SMART-SHOTSlimmer vanaf de geboorte? Even naar de dokter. Voor het eerst zijn geleerden erin geslaagd om de intelligentie van een levend wezen op een kunstmatige wijze te verhogen. Dit gebeurt door het insplitsen van één gen. Het gevolg: sneller leren en een beter geheugen. Artsen zijn het er overal ter wereld over eens dat we nog te weinig weten over wat er allemaal kan misgaan als we ons erfelijk handboek op een willekeurige plaats openen en er een stuk DNA-tekst tussenplakken. Niemand is bereid om proefkonijn te zijn. Voor Doogie was het anders. Zij onderging de inspuiting in de kern van de bevruchte eicel waar-uit ze ontstond. Het lukte. Ze gaf de ei-genschap bovendien door aan haar na-geslacht. Dit proefkonijn was een muis.Al zijn we nog ver van zo’n toepassing bij mensen, ooit zullen we klaar staan om in de intelligentie van kinderen in te grijpen. Ook nù hebben we grip op het jonge verstand. Het onderwijs doet wat met ons. Erfelijke aanleg speelt mee, maar onderschat de invloed van de omgeving niet. Vandaag wordt je kans op succes in het leven meer bepaald door je omgeving, dan door de genen die je erft. Een biologisch ondermaatse Belg staat er veel beter voor dan een Guinese jongeling met een super-IQ. De kansen blijven ongelijk verdeeld.

SAAIE LESSENDag meneer de inspecteur. Van alle Vlaamse secundaire scholen die de voorbije jaren het inspectieteam over de vloer kregen, gingen vier op tien scholen met een geslaagd rapport naar

huis. Zij vertonen geen belangrijke ge-breken. Zes op tien scholen kregen de beoordeling ‘verbeterbaar’ en enkele opmerkingen in hun agenda. Slechts vijf scholen kregen een ronduit slecht rapport. Na een jaar van aanpassen en verbeteren, heeft geen enkele school op dit moment nog een negatieve be-oordeling staan. Het inspectieteam hield twee zaken tegen het licht: het studiepeil (de kwaliteit van het onder-wijs) en de infrastructuur (de gebou-wen en het lesmateriaal). Er is een rode draad doorheen het rapport. Het Vlaamse onderwijs is goed en degelijk maar o zo saai. Het weten overweegt op het kunnen, het is wereldvreemd. Verder is de leerlinggerichte studiebe-geleiding niet goed uitgebouwd in de tweede en derde graad. Herexamens zouden een uitzondering moeten zijn maar in veel scholen vormen ze de re-gel. Het inspectieteam doolde rond in verouderde gebouwen en struikelde over onvoldoende leermiddelen. De leerkrachten moeten meer kansen krij-gen op goede nascholing en beter leren samenwerken. Dit zijn ernstige aan-dachtspunten. Chris Blancquaert, coör-dinerend inspecteur, besluit: «Door-gaans zijn de leerkrachten erg gemoti-veerd en vertonen ze sterke betrokken-heid bij de school en bekommernis om de leerlingen.»

GRENSGEVALHet voorbije schooljaar staken wel-geteld 16.817 scholieren en studen-ten dagelijks de grens over om in Vlaanderen les te komen volgen. Iets meer dan de helft van hen is Nederlander. Zij gaan vooral in Lim-burg naar school. Ook Walen komen massaal naar de Vlaamse scholen afgezakt, met 7.995 om precies te zijn. Het leeuwendeel van hen komt in Vlaams-Brabant les volgen. In omgekeerde richting is er veel min-der verkeer. Vlamingen trekken blijkbaar niet zo snel de grens over.

DONKERE KANTJESOndanks enkele ophefmakende schietpartijen op scholen, blijkt uit onderzoek dat de jeugdcriminaliteit

in de VS sinds 1991 met 30 procent is gedaald. Zo nam het aantal studenten dat toegeeft met een revolver naar high school te komen met 30 procent af. Het aantal vechtpartijen daalde met 14 procent. Het aantal ernstige criminele incidenten met jongeren liep op vijf jaar terug van 52 naar 31 feiten per 100.000 leerlingen. In Granite City, Illi-nois geloven ze er nog niet in. Daar worden de leerlingen binnenkort ge-screend op gedragsstoornissen om ‘potentiële moordenaars’ te kunnen identificeren. Zo wordt er onder meer getest of ze niet wreed zijn tegen dieren en worden hun opstellen uitgepluisd op zoek naar hun ‘donkere kantjes’. In Wallingford, Connecticut gaan ze nog een stapje verder. Daar worden leerlin-gen met ‘gevaarlijke karaktertrekken’ gewoon van school gestuurd. Burger-rechtenorganisaties hebben hun twij-fels bij deze aanpak. Ze vrezen dat en-kele scholieren onterecht geviseerd zullen worden.

KAN KANNIET

WEET IK VEEL

In dit blad duiken overal rendieren op.

Tel ze en win (zie p. 10).

3

SchurkHoeveel gedetineerden

zitten in de Belgische ge-vangenissen? Gok eens:

10.000, 100.000 of 300.000? Dat valt nogal mee. Op tien

miljoen Belgen zijn er 8.000 ge-detineerden (= 0,08 %) die in 31 strafinrichtingen verblijven. Dat

zijn niet allemaal veroordeelden, er zitten veel mensen in voorlopige

hechtenis die nog wachten op een uitspraak van de rechtbank. Farid,

Oscar en Omar zijn de groentjes van de gevangenis: zij zitten voor de eerste keer.

Rendier «We zijn geen schurken», zeggen ze. Ze zijn vastbesloten om nooit meer in

de gevangenis te belanden.

«Als leerling vind je de school een gevangenis. Grote vergissing. Ik kan het weten want ik leef al vier maanden in

een cel. Ik tel de dagen en weken af. Of de wereld nog dezelfde zal zijn als ik hier buitenkom? Zeker niet want ik ben

zelf veranderd. In de gevangenis word je geen beter mens.» Farid (19) spuit het franse woord patience op de muur tijdens

een graffiti-workshop in de gevangenis. Geduld. Hij weet eralles van. Een portret van drie jonge gedetineerden.

Op deze plek ver van thuis Op deze plek ver van thuis Praten zelfs de muren niet met mij Praten zelfs de muren niet met mij De gevangenis zit geblokkeerd in mijn hoofd De gevangenis zit geblokkeerd in mijn hoofd Ik ken de waarheid en ze wil niet weg Ik ken de waarheid en ze wil niet weg Daarbij komt de verveling dag en nacht Daarbij komt de verveling dag en nacht Hoe kan je dit verdragen zonder je vragen Hoe kan je dit verdragen zonder je vragen te stellen? te stellen? Er komt een dag dat ik het niet meer uithoud Er komt een dag dat ik het niet meer uithoud en gek word en gek word Opgesloten, hongerig naar maar Opgesloten, hongerig naar maar één ding: n ding: buiten kunnen buiten kunnen Mijn hart wordt doorboord Mijn hart wordt doorboord En de aders van mijn hart ontploffen van En de aders van mijn hart ontploffen van haat haat Mijn ouders, verzwakt door hun zorgen Mijn ouders, verzwakt door hun zorgen Veroorzaakt door hun kinderen Veroorzaakt door hun kinderen Zien hun lot verloren gaan in een Zien hun lot verloren gaan in een ontzaglijk diepe kuil ontzaglijk diepe kuil Geen geluk, ongeluk Geen geluk, ongeluk Hier dansen alleen de vogels Hier dansen alleen de vogels Voor hen is dit een kasteel Voor hen is dit een kasteel Zeldzame rijkdom in dit beestenhok Zeldzame rijkdom in dit beestenhok Wat een hondenleven, dit milieu is Wat een hondenleven, dit milieu is ongezond Je eigen stank ruiken in een veel te kleine Je eigen stank ruiken in een veel te kleine cel Ik heb geen nagels meer en zenuwen die Ik heb geen nagels meer en zenuwen die knagen Eenmaal voor de rechter word je als een Eenmaal voor de rechter word je als een leugenaar behandeld leugenaar behandeld

Voor hen ben je niets anders dan Voor hen ben je niets anders dan iemand die de straten afschuimt iemand die de straten afschuimt Ze sporen dealertjes op en buiten de Ze sporen dealertjes op en buiten de voorverkopers uit voorverkopers uit Hier eindig je als denker Hier eindig je als denker

Waar zijn mijn herinneringen van Waar zijn mijn herinneringen van gisteren, vandaag en morgen gisteren, vandaag en morgen Het hangslot is opnieuw gesloten, Het hangslot is opnieuw gesloten, ik blijf opgesloten ik blijf opgesloten

Een loser tussen allemaal junks Een loser tussen allemaal junks Zogezegd schuldig en uiteindelijk Zogezegd schuldig en uiteindelijk veroordeeld

G R O O T E I L A N D Gedetineerden hebben recht op hulp en steun. Daarom er-

kent en subsidieert de Vlaamse Gemeenschap diensten die in-staan voor Justitieel Welzijnswerk. Ze slaan de brug

tussen de wereld binnen en die buiten de gevangenis door gedetineerden individueel te begeleiden en hen

vorming en socio-culturele activiteiten aan te bieden. Zo bereiden ze gedetineerden voor op het leven na de gevange-

nis. Het Justitieel Welzijnswerk organiseerde voor jonge gedetineerden zoals Farid, Oscar en Omar een graffiti-workshop.

Haal de gevangenis op school: justitieel welzijnswerkers vertellen over het leven in de gevangenis. Info bij Peter Pletinx: tel. 02 502 66 00, fax 02 512 67 38, Groot Ei-

land 84, 1000 Brussel, grooteiland@steunpunt.be

Oscar (24) «Er zijn er misschien die lachen om een jaartje gevangenis, maar ik vind het vreselijk. Ik zit hier al een half jaar. Vrijheidsbeperking is erg, maar er komt nog vanalles bij waar-door je je echt miserabel voelt. Slecht eten zonder groenten of vitamines. Sport blijft beperkt tot rondjes lopen. Bewakers be-handelen je als een gedetineerde, meestal niet als een méns. In de gevangenis trappen ze je dieper, ondermijnen ze je zelfver-trouwen en halen ze elke creativiteit eruit. Alleen de mensen van buiten de gevangenis die hier cursussen geven of instaan voor hulpverlening, gaan menselijk met gedetineerden om. En zo'n graffiti-workshop is al helemaal een buitenkansje.»

HAK«Privacy bestaat hier niet. Ze houden je voortdurend in de gaten. Om de twee uur gaat het luikje van mijn cel open: even kijken of ik mezelf niet aan het ophangen ben, of ik niet aan drugs zit. Zelfs als je rustig op het toilet zit, kunnen ze elk moment binnenkomen. Hoort dit bij de straf? Ik geloof in straf en strenge regels vind ik niet erg. Het is al erg genoeg dat je niet kan doen wat je graag wil. Gebrek aan privacy, voortdurend bekeken en gecontroleerd worden, gedwongen samenleven met anderen, de eenzaamheid: dat maakt mij kapot. Als ik buitenkom, wil ik niet weer in chaos vervallen want hier wil ik nooit meer terug.»

BOOM«Gedetineerden mogen vier uur per dag werken. Rekenma-chientjes in de verpakking stoppen, voedsel uitdelen, de gang schrobben: je kan je baantje niet zelf kiezen maar je doet het met plezier want het breekt de sleur. Ik heb het getroffen: ik wied onkruid in de gevangenistuin. Net op tijd want ik was bij-na vergeten hoe een boom eruit zag.»

IDIOOTOmar (20) «Ik heb nu twee jaar uitgezeten. Elke ochtend sta ik om vijf uur op, elke dag doe ik hetzelfde en zie ik dezelfde gezichten. Op den duur weet ik niet meer of het maandag of zaterdag is en het kan me ook niet meer schelen. Dat is niet gezond voor een mens. Je komt hier met je achtergrond bin-nen, maar je gaat buiten met minder: je verliest je job, steeds minder vrienden en familieleden steunen je en je lief ben je ze-ker kwijt. «Vier jaar», zei de rechter. Ik heb één keer de idioot uitgehangen. En voilà, dit is het resultaat: ik ben alles wat ik had opgebouwd in één slag kwijt. Ik heb iets crimineels ge-daan maar ik bén geen crimineel. In de gevangenis maken ze geen onderscheid tussen mensen die één diefstal op hun ge-weten hebben en echte criminelen die hun misdaden niet meer kunnen bijhouden. Ik ben hier met reden: ik ben schuldig be-vonden aan iets wat illegaal is. Alleen, ze hebben me meteen vastgezet. Waarom geven ze jonge mensen die een misstap begaan en die geen criminele voorgeschiedenis hebben geen tweede kans? Waarom vliegen die onmiddellijk de bak in?»

RAP

Farid (19) «Patience, geduld. Dat woord wil hier veel zeg-gen. We moeten onze straf uitzitten en geduld hebben tot we buiten mogen om hier hopelijk nooit meer weer te keren. 22 uur per dag op cel, dat is niet niks. We krijgen zelden de kans iets creatiefs te doen. Dat is jammer want het verdrijft verveling en zet je negatieve gevoelens om in iets goeds. Zo'n graffiti-workshop doorbreekt de sleur. Ik componeer elke dag rapteksten. Zo schrijf ik de gevangenis van me af en bouw ik hier een kleine wereld voor mezelf.»

BENDE«Als ik buitenkom ga ik weer naar school, zoals vroeger. Ik wil mijn diploma halen. Ik ging gráág naar school. Foute vrienden, zeggen ze soms. In mijn geval klopt het wel. Ik ben stomweg in iets gerold. Diefstal in groep. De anderen waren minderjarig en ik werd als de leider van de bende aanzien. Hier word je een idioot. Vroeger las ik graag, ik ver-slond boeken. Nu heb ik er gewoon geen zin meer in. Ik mis mijn familie en vrienden, de school.»

FOUTE DINGEN«Ik heb familie en vrienden om op terug te vallen, veel an-dere gedetineerden hebben niemand. Iedereen laat je val-len, je bent schuldig, besmet. Alle jongeren hebben men-sen nodig die hen steunen, die met hen praten, die hen stimuleren om na te denken en die om hen geven. Familie, vrienden en leraars kunnen die taak vervul-len. Zelfs al lijkt het erop dat het niets uithaalt, ze mogen het niet opgeven. Want opvoeding en onderwijs kunnen ervoor zorgen dat jonge-ren niet in de verleiding komen om foute dingen te doen.»

Zo rapt Farid (19) de tralies weg. De muziek kan je er zelf bij mixen.

Zo rapt Farid (19) de tralies weg. De muziek kan je er zelf bij mixen.

4

«Ik heb nog nooit gevlogen en ben nog nooit buiten Europa geweest. Nu hang

ik na twaalf uur vliegen boven het Himalayagebergte en Hongkong. Mijn

hart bonkt van de zenuwen. Straks landen we in Manilla, de hoofdstad van de Filippijnen. In die stad wonen meer

mensen dan in heel België. Ik wil het land en de mensen leren kennen. Ik ben

voorbereid op armoede, contrasten, straatkinderen en kinderprostitutie. Ik wil

weten of het geld van ontwikkelingshulp ook echt iets kan veranderen.»

Marlyn

Jonathan

Ann

May

A.B.

Hier staan we te lachen maar toen ik daarstraks de verhalen hoorde van Marlyn (links) en May (rechts) werd ik bijna misselijk.

Marlyn (17) is één van de duizenden Filippijnse meisjes die slachtoffer zijn van kinderprostitutie. Ze is ongeveer zo oud als ik maar haar leven was tot nu toe een hel. Ze werd seksueel misbruikt door haar stiefvader van toen ze zeven jaar was. «Hij dreigde ermee onze hele familie te vermoorden als ik daar met iemand één woord over sprak. Toen ik het na lange tijd toch aan mijn moeder vertelde, geloofde die mij niet eens. Ik stelde haar voor de keuze: mij of mijn stiefvader. Ze koos voor hem en ik trok de straat op. Daar probeerde ik te overleven. Een Duitse dame stelde me voor bij haar in Duits-land te komen werken. Ik had niets te verliezen maar zo be-landde ik in een netwerk van kin-derhandel. In Duitsland sloten ze me maandenlang op in een zol-derkamertje. Daar kwamen elke nacht andere 'klanten'. Ik was vre-

selijk bang en was ervan over-tuigd dat ik nooit meer levend uit dat huis zou geraken. Maar toen ik 'opgebruikt' was, bracht die da-me mij gewoon terug naar Manil-la. Daar bleef de prostitutie mijn enige manier om te overleven… Eigenlijk heb ik nooit warmte of liefde gekend. Ze zijn alleen in mijn lichaam geïnteresseerd. Op mijn vijftiende ben ik gelukkig in dit hulpcentrum beland. Ik schreeuw hier nu letterlijk mijn eenzaamheid en mijn donker verleden uit. Ik leer dat ik zelf onschuldig ben. Stilaan vind ik mijn waardig-heid terug. Later zou ik liefst advocaat worden om an-dere seksueel misbruikte kinderen hun rechten te leren kennen. We zijn met zovélen.»

Het duurt een uur eer May (14) haar échte verhaal ver-telt. Het komt schokkend en met tranen. «Wie is Wil-liam?», vraag ik. Die naam staat op de rand van haar

schoen geschreven. Het is haar even oude vriendje, waarmee ze twee jaar samen op straat heeft gewoond. In een kartonnen doos. Ze is op haar elfde thuis wegge-lopen omdat ze er (net als haar acht broers en zussen) seksueel misbruikt werd (o.a. door een oom en een grootvader). Ze is nooit naar school geweest. Haar ou-ders zijn verslaafd aan drugs en ze heeft er geen con-tact meer mee. Nu is ze een jaar in het opvangcentrum. Ze wil sociaal werker worden. Ze heeft het moeilijk. «Mijn leven is een chaos. Er is niemand die van mij houdt», zegt ze. Van William heeft ze al een hele tijd niets meer gehoord. Als ik op het einde van ons ge-sprek vraag of ze ook voor mij een vraag heeft, zegt ze: «Ann, do you have a mother who cares?».

«Dit is mijn grootmoeder», zegt Jonathan (18). Zij is ziek en ligt te slapen op straat. «Ik

hoop ooit een hutje voor haar te kunnen bouwen», zegt hij. Alles wat hij en zijn familie hebben, staat op een stoot-karretje. Hij leidt ons rond langs de vuilnisbakken van de rijke buurt en weet precies waar er eten te vinden is. Zoals hem zijn er duizenden in Manilla. «Jij bent héél rijk», zegt hij. «Je hebt een huis, een gezin, eten en een toekomst. Daar kan ik alleen maar van dromen. Maar ik mag de moed niet verliezen. Ik moet op mezelf vertrou-wen en doorzetten.» Jonathan is drie jaar geleden zelf naar school beginnen gaan. Nu werkt hij voor het cen-trum dat straatkinderen opvangt. Hij zoekt hen op, leert hen lezen en schrijven, waar ze voor hun gezondheid moeten op letten, welke rechten ze hebben en hij probeert hen zover te krijgen dat ze naar school gaan. Ze moeten hun waardigheid terugkrijgen en hun leven zelf in handen kunnen nemen. «Daarin ligt de enige uitweg. Je moet inzien dat dit trieste leven niet nor-maal is. Dat we de cirkel kunnen doorbreken. Maar dat is héél moeilijk als je NIETS hebt.» We lopen langs een duur winkel-centrum. «Watch out, shoplifters!» hangt er aan de deur. Daaronder foto’s van jonge kinderen waarvoor het sjiek volk moet uitkijken. Ik herken er al een paar.

5

Ann Mazereel (16) woont in Veurne en loopt school in De Panne. Zij stelde zich vorig schooljaar (net als honderd andere lezers) kandidaat om met Klasse voor Jongeren mee te reizen naar ontwikkelingsprojecten op de Filippijnen. Nu is ze klaar om te landen. Alhoewel. «In mijn 'sollicitatiebrief' naar Klasse had ik geschreven dat 'onverschilligheid de gezondheid ernstig schade toebrengt'. Maar nu ik er zo vlak voor sta heb ik schrik voor de schok van mijn leven.»

In Manilla wonen de mensen tot OP de spoorweg. Er val-len geregeld doden omdat ze niet op tijd wegspringen voor passerende treinen. Waar maken wij ons thuis soms druk over? Hier moeten de mensen elke dag vèchten om te overleven. En ze lachen nog. Ik voel me ongemakkelijk als ik een foto neem van hun ellende. Maar dit moeten ze thuis gezien hebben om het te kunnen geloven.

✖ Wil je het héle verhaal van Ann lezen? Dat kan op Internet (www.klasse.be) of vraag een gratis kopie van haar dagboek bij Klasse voor Jongeren/Dagboek Filippijnen - Jacqmainlaan 165 - 1210 Brussel. Rendier.✖ Wil je meer informatie over ontwikkelingswerk en concrete acties met jongeren? Lees p.11.

«Wat wil je voor later?» vraag ik aan de jongeren die ik in de scholen ontmoet. Ze antwoorden bijna allemaal: «In Amerika geraken!». Dat blijft hun hoogste doel. De mees-te lessen (ook wiskunde) worden trouwens in het Engels gegeven en niet in de eigen taal. De leerlingen worden getraind in 'dankbaarheid, gehoorzaamheid, volgzaam-heid en discipline', zo lees ik. Niets eigen mening: leer het (vaak corrupte) systeem volgen, luister naar de baas en droom van het buitenland… Op die manier zal er hier nooit wat veranderen.

Ik zoek mijn evenwicht op een lange rioolbuis. Het is een straat. Aan weerszijde van de buis wonen duizend gezin-nen in hokken van afvalmateriaal. Tuberculose en onder-voede kinderen. Ik duizel.

«Ik ga zelf kijken»Zin om zélf te gaan kijken in een ontwikkelings-land? Dat kan. Twee jongeren tussen 15 en 18 kunnen in het voorjaar één week (gratis) mee met een nieuwe expeditie van Klasse en NCOS/11.11.11 naar een (nog onbekend) ontwik-kelingsland. Stel je meteen kandidaat. Niet voor een luxe-reis, wel voor een levensecht contact met de mensen ter plaatse. Recht door zee.Vraag voor 15 november een inschrijvingsformu-lier (met ook meer informatie) bij Klasse voor Jongeren/Expeditie - Jacqmainlaan 165 - 1210 Brussel. Geen lange brief. Eén zin en je adres volstaan voorlopig. Later moet je meer tekst en uitleg geven over je motivatie. Lezen we volgend jaar jouw verhaal in dit blad?

C. In de stad loopt iedereen met een zakdoek voor de mond. De uitlaatgassen verstikken

je. Vandaag staan we eindelijk in open ruimtes, tus-sen de bananenbomen en de mango’s. Hier leidt Jerry, een jonge afgestudeerde Filippino, een modelproject. Ik bewonder hem. Zo’n knappe gast die zich vol over-gave inzet voor mensen die alles verloren hebben. De uitbarsting van de Pinatubo-vulkaan, acht jaar gele-den, heeft een miljoen mensen op de vlucht ge-jaagd. Mijlenver stroomt nog altijd lahar, vulkaanmod-der. Het project van Jerry begeleidt de vluchtelingen terug naar de oorspronkelijke gebieden. Ze krijgen grond voor hun eigen gezin maar bewerken ook een

gedeelte van het land samen. Jerry en zijn ploeg heb-ben er gevochten voor een eigen schooltje, een hut voor gezondheidszorg enz. Dit zijn geen klassieke ont-wikkelingshelpers die 'het allemaal beter weten'. Ze staan tussen de mensen en geven hen in kleinscha-lige projecten de middelen in handen om zélf aan hun toekomst te werken. Dat gebeurt met de steun van NCOS/11.11.11. Omdat er geen gewone wegen zijn, trekken we met een vrachtwagen holderdebolder tot aan de voet van de vulkaan. Daar wonen nu de

Atea’s, een volksstam die oorspronkelijk op de flanken van de vulkaan verbleef. Voor hen heeft de ploeg van Jerry aangepaste resettlement programma’s uitge-werkt. Ze zijn fier op hun nieuwe gemeenschap. We worden als koningen ontvangen en eten op borden van verse bananenbladeren. Daarna dansen zij voor ons. Grappige imitaties van verliefde apen. Ze eisen ook een demonstratiedans. Er schiet ons niets beters te binnen dan De Vogeltjesdans. Zij lachen zich te bar-sten en wij schamen ons dood voor ons gebrekkig danstalent. Rendier. ‘s Avonds zie ik de zon naar be-neden vallen in de Zuid-Chinese zee. Jawel, op een halve minuut tijd. Alles is hier anders dan thuis.

B[oS t a p i n

Droom, leer, slaap, sport, kijk en prutsvullen, om het leven te verkennen

Deze bladzijde kan je spelen. Het is eenregels. Bij de klasgenoten v

Misschien komt er ruzie van, een bla

B[oKnock Out

1. Deze circusact zou ik het liefst opvoeren: 1.1. □ buikspreker1.2. □ spinnentemmer1.3. □ hypnotiseur

2. Na het sporten drink ik:2.1. □ red bull2.2. □ ice tea2.3. □ water

3. Dit is moeilijk voor mij: 3.1. □ mijn nieuwe vlam het goede nieuws brengen3.2. □ mijn oude vlam het slechte nieuws brengen3.3. □ mijn vlam brandend houden

4. Als directeur van een school zou ik contact hebben met de leerlingen: 4.1. □ via leerlingenraad4.2. □ via losse babbels op de speelplaats4.3. □ liever helemaal niet

5. Onze klasgroep omschrijf ik als: 5.1. □ een leeuwenhol5.2. □ een hondenkennel5.3. □ een uilennest

6. Dit wil ik ooit doen6.1. □ een beeldhouwwerk maken6.2. □ een strip tekenen6.3. □ een brug over de Amazone bouwen

7. Een bedelende man in het station: 7.1. □ geef ik nooit iets7.2. □ geef ik enkel geld indien hij kunstjes maakt7.3. □ probeer ik te ontwijken

8. Nederlands krijg ik het liefst van8.1. □ een vrouw8.2. □ een man8.3. □ maakt niet uit

9. Op onze school zou ik mij willen inzetten voor: 9.1. □ een actie om geld op te halen voor een goed doel9.2. □ de leerlingenraad9.3. □ een toneelstuk met leerlingen en leerkrachten

10. Mijn kamer heb ik het liefst: 10.1. □ clean10.2. □ zoals een jungle10.3. □ zo leeg als de woestijn

11. In de verhalen van Asterix ben ik het liefst: 11.1. □ Asterix11.2. □ Obelix11.3. □ Idéfix

12. Geef mij maar: 12.1. □ een broodje gezond12.2. □ een pizza12.3. □ een hamburger

13. Deze uitspraak past het best bij me: 13.1. □ geld leg ik opzij voor later13.2. □ geld moet rollen13.3. □ geld, wat is dat?

14. Ik vind mezelf in de klas: 14.1. □ een kompas in de mist14.2. □ een spring-van-hier-naar-daar-als-het-maar-

plezant-is14.3. □ een schaduw in een donkere nacht

15. De mooiste kleur voor een auto is: 15.1. □ wit met moddervlekken15.2. □ rood met witte stippen15.3. □ zwart met deuken

16. Van mogelijke werkloosheid later: 16.1. □ lig ik niet wakker16.2. □ dat los ik dan later wel op16.3. □ heb ik schrik

17. Dit vrijkaartje wil ik best krijgen: 17.1. □ een concert van U2 in een bruine kroeg17.2. □ Pukkelpop in de regendrop17.3. □ free style scratchen met dj George

18. Dit vak mag meer uren krijgen: 18.1. □ taal18.2. □ automechanica18.3. □ zang

19. Voor 1000 frank: 19.1. □ sta ik drie uur vroeger op19.2. □ draai ik mijn hand niet om19.3. □ kruip ik door de modder

20. Een boek over mijn leven krijgt als titel:20.1. □ «Waar is de lente?»20.2. □ «Drie rendieren»20.3. □ «Een boterham met choco»6

UppercutDe eerste ronde: Blijf niet langer alleen. Dit spel speel je met twee. Kies een partner die naast jou komt zitten.De tweede ronde: Beantwoord ieder afzonderlijk de meerkeuzevra-gen. Vul jouw kant in. Zet 1 bij de keuze die het best bij jou past en 2 bij de tweede beste keuze. De derde keuze laat je open. De medespeler mag jouw antwoorden vooraf niet zien. Bedek ze.De derde ronde: Raad, vraag per vraag, de eerste en tweede keuze van je medespeler. Zeg bijvoorbeeld: «Jouw eerste keuze voor vraag één is B, de tweede keuze voor vraag één is C.» Aanhoor of jouw gok juist is of fout. Dan is het aan je medespeler om te raden wat jouw eerste en tweede keuze was voor rendier dezelfde vraag.De vierde ronde: Punten tellen, vraag per vraag. Je krijgt twee pun-ten voor het juiste antwoord op de eerste keuze en één punt voor het cor-rect gokken van de tweede keuze van je medespeler.De vijfde ronde: Punten omzetten in bolletjes of kruisjes. De speler met de minste punten mag eerst zetten. Per punt mag je nu een bolletje of een kruisje zetten op het OXO-blad. Als je bijvoorbeeld zowel de eerste als de tweede keuze juist raadde, mag je drie tekens zetten. Kon je bijvoorbeeld enkel de tweede keuze juist raden, dan zet je één teken. Probeer zoveel mo-gelijk OXO te vormen. Herhaal stap drie tot vijf voor alle vragen.

oxooxo] d e r i n g

s. Er zijn zoveel manieren om je tijd te n. Spelen is ook zoiets, of boksen. n soort OXO, maar dan met bijzondere vind je zeker boksgenoten. auw oog of … Eeuwige Vriendschap.

oxo]Knock Out

1. Deze circusact zou ik het liefst opvoeren: 1.1. □ buikspreker1.2. □ spinnentemmer1.3. □ hypnotiseur

2. Na het sporten drink ik:2.1. □ red bull2.2. □ ice tea2.3. □ water

3. Dit is moeilijk voor mij: 3.1. □ mijn nieuwe vlam het goede nieuws brengen3.2. □ mijn oude vlam het slechte nieuws brengen3.3. □ mijn vlam brandend houden

4. Als directeur van een school zou ik contact hebben met de leerlingen: 4.1. □ via leerlingenraad4.2. □ via losse babbels op de speelplaats4.3. □ liever helemaal niet

5. Onze klasgroep omschrijf ik als: 5.1. □ een leeuwenhol5.2. □ een hondenkennel5.3. □ een uilennest

6. Dit wil ik ooit doen6.1. □ een beeldhouwwerk maken6.2. □ een strip tekenen6.3. □ een brug over de Amazone bouwen

7. Een bedelende man in het station: 7.1. □ geef ik nooit iets7.2. □ geef ik enkel geld indien hij kunstjes maakt7.3. □ probeer ik te ontwijken

8. Nederlands krijg ik het liefst van8.1. □ een vrouw8.2. □ een man8.3. □ maakt niet uit

9. Op onze school zou ik mij willen inzetten voor: 9.1. □ een actie om geld op te halen voor een goed doel9.2. □ de leerlingenraad9.3. □ een toneelstuk met leerlingen en leerkrachten

10. Mijn kamer heb ik het liefst: 10.1. □ clean10.2. □ zoals een rendierjungle10.3. □ zo leeg als de woestijn

11. In de verhalen van Asterix ben ik het liefst: 11.1. □ Asterix11.2. □ Obelix11.3. □ Idéfix

12. Geef mij maar: 12.1. □ een broodje gezond12.2. □ een pizza12.3. □ een hamburger

13. Deze uitspraak past het best bij me: 13.1. □ geld leg ik opzij voor later13.2. □ geld moet rollen13.3. □ geld, wat is dat?

14. Ik vind mezelf in de klas: 14.1. □ een kompas in de mist14.2. □ een spring-van-hier-naar-daar-als-het-maar-

plezant-is14.3. □ een schaduw in een donkere nacht

15. De mooiste kleur voor een auto is: 15.1. □ wit met moddervlekken15.2. □ rood met witte stippen15.3. □ zwart met deuken

16. Van mogelijke werkloosheid later: 16.1. □ lig ik niet wakker16.2. □ dat los ik dan later wel op16.3. □ heb ik schrik

17. Dit vrijkaartje wil ik best krijgen: 17.1. □ een concert van U2 in een bruine kroeg17.2. □ Pukkelpop in de regendrop17.3. □ free style scratchen met dj George

18. Dit vak mag meer uren krijgen: 18.1. □ taal18.2. □ automechanica18.3. □ zang

19. Voor 1000 frank: 19.1. □ sta ik drie uur vroeger op19.2. □ draai ik mijn hand niet om19.3. □ kruip ik door de modder

20. Een boek over mijn leven krijgt als titel:20.1. □ «Waar is de lente?»20.2. □ «Drie rendieren»20.3. □ «Een boterham met choco» 7

Time OutMeer dan 50 punten:

Je bent een mensenkenner. Goede schouder om op te huilen.

Meer dan 40 punten:

Je bent op weg een psycholoog te worden. Waarschuw je omgeving.

Meer dan 30 punten:

Je hebt de ander soms door, soms niet. Zo blijft het leven leuk.

Meer dan 20 punten:

Je kent de ander niet. Je gokt. Kan spannend zijn.

Minder dan 20 punten:

Je kent de ander niet. En dat is misschien maar goed ook.

Bloem: «Wat ik met Björk gemeen heb is dat we allebei tot in het extreme gaan. Maar haar zwart is anders dan het mijne. Haar wit ook. Natuurlijk lijk ik uiterlijk veel op haar, maar nog veel meer op mijn zusje.»

«Ik hou van chemie. Samen met Grieks was het m'n lievelingsvak», zegt de Nederlandse zangeres Bloem de Ligny (21). «Ik was er goed in, maar ik ben de theorie kwijtgeraakt.» Ze maakt een toets chemie die Christophe (zesde jaar) eerder dit schooljaar oploste. Christophe haalde 5,5 op tien. Even nagaan wat Bloem er van bakt.

DrugsGeert Cocquyt, de leraar Chemie van Christophe, verbeterde de test die Bloem maakte: «Die mevrouw of juffrouw Bloem weet wel iets van drugs maar wat er chemisch achterzit kan ze niet vertellen. Ik heb daar begrip voor want als je de leer-stof niet gestudeerd hebt, kan je er ook weinig over weten. Wat ze schrijft is wel grappig. Hoe werkt een aspirine? «De cellen zien het al aankomen en houden zich gedeisd». Daar moet ik echt om lachen. Dit is een test voor jongeren die na het middelbaar onderwijs geen harde wetenschappen willen studeren. De les gaat over méér dan alleen de chemische samenstelling van drugs. Jongeren leren hoe drugs werken en welke de schadelijke effecten ervan zijn. Bon, goed gela-chen, maar veel punten kan ik mevrouw Bloem niet geven.»

ZinkGeert Cocquyt, leraar Chemie: «Ik ken die Bloem niet. Een Nederland-se zangeres, zeg je? En haar cd heet Zink? Een scheikundige naam! Zn in de tabel van Mendeljev. Een lichtgrijs metaal met een erg hoge

verbrandingstemperatuur dat vaak gebruikt wordt voor dakgoten. Het heeft een wisselende oxidatietrap en het heeft dezelfde eigenschap-pen als calcium, magnesium en strontium. Het is een element uit groep 2A van het periodiek sys-teem en heeft twee elektronen op zijn buitenste schil die gemakkelijk worden afgeven aan zuren.»

Dit is de Rendiertest van Klasse voor Jongeren. Een bekende-mens-die-het-kan-weten lost een toets op, zoals jij er in een schooljaar vele maakt. Wat blijft er hangen van zijn of haar schoolse kennis? De Man met het Rendier test het uit. Heb je zelf een toets psychologie, elektronica, aardrijkskunde, technologie, talen, informatica… liggen? Stuur hem samen met de juiste oplossing, je naam, klas, school en telefoonnummer op naar Klasse voor Jongeren, Rendiertest, H. Consciencegebouw, E. Jacqmainlaan 165, 1210 Brussel.

W I N W I N W I NZonnebloem? Snijbloem? Bloem de Wilde de Ligny is 21 en zingt in het Engels. Haar cd heet Zink en je kan hem winnen. Grijp je naast één van die tien cd's, dan haal je misschien de troostprijs binnen: een zilte Zink-badjas. Zanderig kaartje met een ode

aan Bloem naar Klasse voor Jongeren, ZINK, H. Consciencegebouw, E. Jacqmainlaan 165, 1210 Brussel.

«Ik was een verschrikkelijk luie en gemakzuchtige leerlinge. M'n middelbare studies volgde ik aan het gymnasium, wat jullie een klassieke opleiding in ASO noemen. Het eerste jaar maakte ik nog huis-werk, maar daarna nooit meer. Proefwerken leerde ik in een tussenuur. Ik had geen hoge cijfers, behal-ve voor sommige vakken. Ik was met andere din-gen dan school bezig: muziek en schrijven. Op m'n 16de kreeg ik het thuis moeilijk en ben ik op mezelf gaan wonen. Toen ik geschorst werd, hoefde ik ge-woon niet meer te spijbelen. Ik heb de school niet eens afgemaakt. Ik was net achttien toen ik stopte. Een diploma heb ik niet.

Z E EIk wilde altijd al componist worden. Als kind was ik veel met muziek bezig. Eigenlijk leefde ik nogal teruggetrokken. Ik was vaak alleen, ging 's nachts wandelen, muziek maken in het bos en aan zee. Ik had meer vrienden buiten dan binnen de school. Op m'n dertiende zong ik gekke liedjes en toen ik 15 werd, heb ik voor het eerst opgetreden in een park met een band.

C O O L E B E R E NMijn school was oké tot er een andere leiding kwam. De meeste leraren waren coole beren die zich verzetten tegen de nieuwe rector. Mijn school werd opeens een rijkeluisschool. Het nieuwe be-leid was op uiterlijk en status gericht en de onge-dwongen sfeer verdween. Menigmaal ben ik ge-schorst of het zelf afgetrapt. Ik ben altijd anarchistisch geweest en ik zei altijd waar het op stond. Dat vonden ze niet zo leuk. Ik kwam vaak te laat, en dan moest ik de hele gymzaal schoonma-ken. De troep opruimen van de ouderavond van de dag tevoren? «Doe het zelf maar!» Ik moest bij de rector komen: «Wie denk je wel dat je bent?» «Eh, Bloem», zei ik en toen moest ik lachen. «Wegwe-zen! D'eruit!» Ik werd geschorst. Die dag was er proefwerk Grieks. Die leraar was cool, hij heeft me de klas binnengelaten en me m'n proefwerk laten maken. «Zij is geschorst», riep de rector. «Oh ja», zei de leraar, «niet voor mijn lessen, ze blijft mooi zitten». Die leraar ondermijnde mee het gezag van de rector.

Z O N D EIk merk dat in Nederland negen van de tien jonge-ren een hekel hebben aan de school. Als jongere wil je je ontwikkelen, keuzes maken. Je identiteit

neerzetten doe je óók door middel van de vakken die je kiest. Je gaat ontdekken wat je later wil. In Nederland kan je wel vakken kiezen en combineren maar er is te weinig keuze. In het eerste jaar 20 vakken om vrij uit te kiezen, zoals kunst, filosofie en psychologie: dat lijkt me ideaal. Het zijn precies die dingen waar je op die leeftijd mee bezig bent. Als je dan eenmaal weet wat je wil, moet je de kans krijgen om over een vak dat je leuk vindt veel meer informatie te vergaren, je erin te specialise-ren. En verder hoef je je dan niet meer bezig te houden met vakken die je niet interesseren. Hoe vaak gebeurt het niet dat iemand talen wil stude-ren, maar omdat het vakkenpakket evenwichtig vol moet neemt die er wiskunde bij. Dan blijft die leer-ling op wiskunde zitten. Dat is zonde. Je komt op school wel met verschillende dingen in aanraking en dat is goed. Rendier. Alleen vind ik dat je indivi-dueel meer geprikkeld moet worden. Op die leef-tijd heb je dat gewoon nodig. Gelukkig zijn er soms leraren die dat doorhebben.

S O D E M I E T E R O PMet de leerkracht Grieks was het haat-liefde. Ik ben ooit eens stampvoetend, vloekend en scheldend uit de les gelopen. Sodemieter op! Dat was omdat ik een proefwerk zo goed had gemaakt dat de leraar niet geloofde dat ik het zelf en alleen had gedaan. De rest van de klas had onvoldoende. Ik was geen uit-muntende leerling maar voor die vertaling had ik het maximum moeten krijgen. Toch weigerde die leraar m'n cijfers te geven. Hij dacht dat ik de antwoorden van iemand uit een hogere klas had. Ik was zó kwaad. Maar ik mocht hem wel. Hij liet ons ook al-tijd leuke klassieke muziek horen. Zijn lessen heb ik het meest van al bijgewoond.

M O R M E LIk wil school zeker afmaken. Eerst dacht ik ach... Maar enkele maanden geleden kreeg m'n ego het in-eens op z'n heupen: een vriendinnetje heeft dat di-ploma, mijn beste maat heeft het, mijn vriend ook. Ik wil het ook halen. Ik doe dit jaar dus twee school-jaren ineens, het vijfde en het zesde. Dat lukt, ik weet het zeker. Ik ben wat dat betreft gewoon een ver-wend mormel. Want als ik het echt wil en ik doe er echt wat voor, dan kan ik het makkelijk halen. Ik wil naar de filmschool straks en dan is dat papiertje handig. Als ik nu de tanden op elkaar zet, dan kan ik straks in ieder geval wel die vrije keuzes maken. Daar doe je het toch voor?»

8

9

Hallo, met wie?Informatie en ondersteuning krijg je van de Vlaamse Scholierenkoepel (VSK). Vraag de

nieuwe folder over de leerlingenraad. Ook voor vormingsdagen gericht op de

leerlingenraad en andere informatie kan je bij hen terecht. Bel het VSK: 02 511 93 75. Elke

directie heeft onlangs nieuws van hen ontvangen. De nieuwste realisaties van het

VSK zijn een tweemaandelijks tijdschrift Strav skrijven en een tijdschrift op internet What

happens. www.jeugdwerknet.be/vsk

De directeur geeft een cijferOp 88% van de scholen die Klasse voor Jongeren verdelen, is er een leerlingenraad. In 12% is er geen. «Onze leerlingenraad werkt goed», zegt 48% van de directeurs. Dat blijkt uit een enquête bij de directie van de scholen die Klasse voor Jongeren uitdelen. «Ik vind de werking van onze leerlingenraad zeer goed», oordeelt 7% van de directeurs. Voor 34% klinkt de bevinding: gewoon. Er zijn leerlingenraden die volgens hun directeur niet zo goed werken. Dat geldt voor 10%. Slechts 1% van de leerlingenraden scoort slecht bij de directie.

«Dan zijn er maar geen koeken!» Evelien (17 jaar) is ondervoorzittter van de leerlingenraad op haar school: «Ideeën voor acties halen we rechtstreeks uit contacten op de speelplaats. We spreken medeleerlingen aan. We laten ons niet vangen door vriendjespolitiek. We engageren ons alleen voor die zaken waar alle leerlingen achterstaan. Via enquêtes komen we te weten wat de andere leerlingen willen en hoe we onze plannen het best uitvoeren. Een rondgang in de klassen zorgt er ook voor dat iedereen onze gezichten kent. We maken via het omroepsysteem en de schoolkrant bekend wie we zijn. We zetten meteen in de verf wat we al gerealiseerd hebben. In de leerlingenraad zitten afgevaardigden van de klassen. Zij zorgen ervoor dat we met onze voeten op de grond blijven. Zij laten ons de polsslag voelen van de medeleerlingen. De vergaderingen van de leerlingenraad rendier starten met het bespreken van de reacties die de klasafgevaardigden kregen op het voorlezen van het vorige verslag in hun klas. Onze ideeën stemmen we af op wat er leeft in de klassen en op de speelplaats. We willen dat iedereen zich betrokken voelt en zijn verantwoordelijkheid neemt voor een leuke school. Zo gebeurt het wel eens dat een bepaalde klas, die verantwoordelijk is voor de koekenverkoop tijdens een vooraf afgesproken speeltijd, niet opdaagt. Wel, dan zijn er maar geen koeken. We spelen kort op de bal. We verzamelen antwoorden op de gestelde vragen. Daar kunnen we de volgende vergadering dan mee verder.» Evelien en haar ploeg willen ook leerkrachten en directie bij de leerlingenraad betrekken. «Iedere donderdag stapt er een afvaardiging van de leerlingenraad naar de directie en enkele leerkrachten. Dan leggen we onze vragen op tafel. Sommige antwoorden komen dan al meteen in het verslag. De directie zelf is beter niet aanwezig op de vergaderingen van de leerlingenraad. Zonder hen komen er meer ‘uitbarstingen’, meer ‘vrije’ ideeën.»

«Wij weten nooit van iets.» «Als ik dat had geweten dan had ik meegedaan.» «Is dat alles wat je bereikte?» Thomas krijgt het allemaal in z’n nek. En dat is niet

alles. «Na enkele vergaderingen met de leerlingenraad krijg ik eindelijk van de leerkracht Engels ‘een momentje’ om verslag uit te brengen. En dan krijg ik zo de

wind van voren. Ik zet me als klasvertegenwoordiger voor 100% in. Mijn klas begrijpt er niets van en de leerkrachten luisteren verveeld. Zucht.»

Afval sorteren in gekleurde bakken? De on-derhoudsploeg van de school wil niets ho-ren van het voorstel. «Wij zijn al onderbe-mand.» Dat gedoe met selectieve afval-ophaling vormt voor hen een hoop extra werk. De ouders die zich inzetten voor de schoolbibliotheek geloven niet in een vrij te gebruiken computer met CD-rom in de bib. Er is nu al teveel drukte tussen de rekken. Als het van deze ouders afhangt, klasseren ze dit voorstel in de rubriek ‘Goed bedoeld maar niet haalbaar’. En dan hebben we het nog niet gehad over directie en leerkrachten, met al hun gevoeligheden.Gewild en ongewild, hard en zacht, de leer-lingenraad komt in contact met andere be-langengroepen op school. Soms liggen er ‘kiezels en knokels’ op het pad dat de leerlin-genraad onbekommerd inslaat. Thomas kan onbegrip, verzet en frustraties voorkomen door bij alle plannen van de leerlingenraad de betrokken partijen van bij het begin aan te spreken. Dit geldt zeker voor de achterban van de leerlingenraad: de leerlingen.

Niets gehoord«Ik ga niet in de aanval want mijn klasgeno-ten hebben gelijk als ze klagen dat ze nooit van iets weten», zegt Thomas gepikeerd. Op de volgende leerlingenraad zal hij dit pro-bleem op tafel gooien. «Zit de leerlingenraad niet in een ivoren toren? We gedragen ons elitair, als een clubje wijzen en ingewijden. We zijn een afspiegeling van de ‘no com-ment politicus’ die pas uitpakt met initiatie-

ven als het succes verzekerd is. Worden de agendapunten door de achterban bepaald of te-veel van hogerhand en achter gesloten deuren? De medeleerlingen kennen de soms moeizame weg in onderhandelen niet. We moeten de ruime achterban beter informeren. We moeten ons dur-ven afvragen hoe het komt dat de rest van de school nooit van iets weet.»

«Ik ga het zeggen»Sommige koekjes verkopen niet. Verpak ze an-ders en ze gaan van de hand als de CD van The Matrix. Thomas en z’n collega’s van de leerlin-genraad hebben schitterende plannen, zelf be-dacht. De leerlingenraad zit vol talent, dat zegt zelfs de directeur. Toch moet Thomas melden dat het idee van een avonturentocht is afgelast we-gens te weinig medewerkers. De communicatie deed het niet. Nu pas krijgen de klasgenoten van Thomas te horen dat ze voor de organisatie zelf konden tekenen met de ondersteuning van enke-le leerkrachten. Enkele klasgenoten vragen aan Thomas om het idee volgend jaar opnieuw te lanceren. Zij zullen zeker meewerken als ze het maar op voorhand weten. De participatie moet van de hele school komen. Zelfs het bedenken van de plannen in de beginfase laat je niet over aan ‘het kruim’ in rendier de leerlingenraad.Thomas wil de leerlingenraad niet vergeleken zien met koekjes. Hij heeft gelijk. De leerlingenraad hoeft zich niet te verkopen. De school heeft geen boodschap aan vlotte jongens en meis-jes die zichzelf in de kijker willen zetten. De leerlingenraad mag falen, de leerlingenraad moet niet enkel succes boeken. De werking van een leerlingenraad verloopt met vallen en opstaan. «Dat had ik eerder moeten weten.»

Is dat alles?Thomas had de opmerkingen graag beant-woord met: «Doe het dan zelf.» Het is niet eenvoudig om de dynamiek van de leerlingen-raad over te brengen. Je zit er tot over je oren in en dan is het moeilijk om het door je mond naar buiten te krijgen.«We gaan het anders aanpakken vanaf mor-gen. We zullen werken met een open verga-dering waarop alle leerlingen uitgenodigd worden. Zo kunnen we de werking van de leerlingenraad bekend maken en bijsturen. We menen het deze keer als we zeggen dat iedereen welkom is.» Veel van de geheim-zinnigheid en beslotenheid die rond elke vergadering hangt waarvan men zelf geen lid is, kan daardoor verdwijnen. Thema- of werkgroepen waarin de plannen van de leerlingenraad uitgewerkt worden, bevor-deren de participatie. Zij kunnen de ba-sis verbreden. Dan heeft de leerlingen-raad heel wat werk te bieden, voor elk wat wils. «Deuren, vensters en achter-poorten open!»

Evelien: «Alle plannen gaan de hele school rond. We spreken de leerlingen rechtstreeks aan.»

Valerie:«Een ideeënbuswerkt niet.»

Sofie:«Vrij!»

Rowena:«In de verf!»

Maya:«Actie!»

zeer goed 7%

goed 48%

slecht 1%

gewoon 34%

niet zo goed 10%

DEK DE ACHTERBAN

Er moet gehandeld worden als de achterban kenbaar maakt dat zij nooit van iets weet. De

leerlingenraad bevraagt zich overde communicatie In het algemeen:

Hoe betrekken we de hele school? Concreet: Geven we een nieuwsbrief uit?

de structuur In het algemeen: Werken we met vaste vertegenwoordigers of kiezen we voor een

beurtrol? Concreet: Hoe verzamelen we de agendapunten?

het doel Hoe bepalen we prioriteiten?het bestaan Hoe geven we ons gevoel door dat de leerlingenraad goed is voor de hele school? De leerlingenraad moet haar achterban steeds

voor ogen houden. «We doen dit voor de leerlingen en toch niet voor onszelf!»

10

www.klass

e.be

HARD KNOCKS De geur van een lief

Bij gebrek aan een lief stuur ik je mijn gedichtje, in de hoop dat iemand er toch wat aan heeft.Hoe genietend beefden m’n handenToen ze je huiverende huid streeldenIk las m’ n eigen gedachten in jouw ogenEn jij, jij rolde op in m’n armenJe smaakte zoals de lucht ruikt op een vroegeLentemorgen, na de regen. De geur van Frisgewassen aarde vermengd met de lokgeurVan de bloemen. Ik weersta je roep nietEn jij hield mij gevangen met je glimlach …Tot mijn één oog half open ging

(Sjema, 18)Nu het andere nog

A C T I E SJouw foto«Leen mij je dierbaarste, meest gekoesterde foto van jezelf.» Thomas maakt een driedimensionaal kunst-werk over jongerencultuur en heeft daarvoor 500 fo-to's van jongeren nodig. Het werk zal te zien zijn in een reizende tentoonstelling. Elke deelnemer wordt uitge-nodigd op de opening ervan in Gent. Foto en briefje met je leeftijd, naam, adres en de reden waarom deze foto voor jou zo belangrijk is voor 15 november naar Thomas Mestiaen, Savaanstraat 100, 9000 Gent, tel. 09 329 36 54, e-mail vlw@pandora.be. Je krijgt je foto na 14 dagen terug.Volg de satellietProba is een Belgische satelliet die volgend jaar wordt gelanceerd. Werk samen met een leraar een onderzoeksprogramma uit en misschien mag je het dan zelf uitvoeren. Dien voor 7 april een voorstel in. Meer info bij www.innovatie.vlaanderen.be/proba/proba_content.htmlVersPoëziewedstrijd voor jongeren van 15 tot 18 jaar. Je mag maximum drie gedichten insturen. Meer info en wedstrijdreglement: Scholierenpoëzie-wedstrijd, postbus 10, 8580 Avelgem, tel. 056 64 42 12 (kantooruren) en 056 64 62 44 (avond).

G E Z O C H T Hij is herkenbaar aan de sticker van Klasse op zijn voorhoofd. Goed materiaal. Gaat er nooit meer af. Maar wij zijn wel zijn naam en adres kwijt. Herkent u het specimen rechts op de foto? Er ligt een CD-bon van duizend frank voor hem klaar. Net als voor Ilse Waeyaert uit Vleteren. Vraag de gratis stickers van Klasse aan voor jou en je vrienden. Als de Man met het Rendier je er mee be-

trapt, heb je prijs. Wie een foto opstuurt waarop ook de sticker te zien is, maakt nog meer kans. Klasse voor Jongeren, sticker, Jacqmainlaan 165, 1210 Brussel.

LOSG

ELAT

EN:

DE

REN

DIE

RG

RO

EPDi

t bla

d w

ordt

gem

aakt

doo

r de

red

ac-

tie v

an K

lass

e vo

or J

onge

ren.

Zij

steu

-ne

n op

de

vele

brie

ven,

rea

ctie

s, f

axen

en

mai

ls d

ie h

ier

elke

dag

uit

alle

Vl

aam

se s

chol

en b

inne

nglij

den.

Daa

r-na

ast i

s er

een

plo

eg v

an e

en tw

intig

tal

jong

eren

(de

Ren

dier

groe

p) d

ie g

ere-

geld

naa

r Br

usse

l rot

sen

voor

tek

sten

, fe

edba

ck,

kriti

ek,

idee

ën e

n pl

anne

n.

Daar

kan

ied

eree

n zic

h vo

or o

pgev

en.

Mis

schi

en l

oopt

er

wel

een

exe

mpl

aar

met

een

gew

ei r

ond

op j

ouw

sch

ool.

Kenm

erke

n: h

oge

aaib

aarh

eids

fact

or,

trage

her

kauw

er,

afke

er v

an e

land

en,

lieve

lings

kleu

r sn

eeuw

wit,

kan

nat

rap-

pen

en z

egt n

ooit

nee

tege

n ve

rs k

orst

-m

os.

Alle

pos

t vo

or D

e M

an m

et h

et

Rend

ier

kan

naar

Kla

sse

voor

Jon

ge-

ren,

Jac

qmai

nlaa

n 16

5, 1

210

Brus

sel.

Speel Het Spel: [klas] X. De Kracht Van Een Klas.Honderden lezers hebben deze maand het spel al gespeeld: [Klas] X, de kracht van een klas. De eerste reacties zijn heel positief. Hoe ging het bij jullie? Hard ge-

lachen? Stevig gediscussieerd? Ruzie gemaakt of vriendschap gesloten? De kracht van je klas ontdekt of de slappe was uitgehangen? Nog niets gezien? Elke school kreeg de kans vier gratis exemplaren (normaal 450 frank per exemplaar) aan te vragen bij Klasse voor Jongeren. Honderden scholen hebben dat ook al ge-daan. Misschien zijn ze het bij jou gewoon vergeten… of moet het spel nog komen. Vraag ernaar. Je hebt twee lesuren na elkaar nodig én een geëngageerde leraar die het spel goed wil voorbereiden en kan leiden. Al de rest zit in de doos. [Klas] X is geen gewoon spel. Klasse voor Jongeren heeft het speciaal ontwikkeld, samen met het Centrum voor Informatieve Spelen. Het leert je (vooral door discussieopdrachten) jezelf en de klas beter kennen. Klaar voor die uitdaging?Voor vragen over en reacties op het spel, schrijf je naar Klasse voor Jongeren, spel, Jacqmainlaan 165, 1210 Brussel.

De Tip Van Wendy: Gratis Enveloppe «Zelfs die van wiskunde heeft meegedaan met mijn vorige re-cyclagetip: zijn eigen boek gekaft met Klasse voor Jongeren. Denkt hij de hele tijd aan Pukkelpop. Hier komt tip 2: maak je eigen enveloppen met dit blad. Een cursusje origami helpt, maar een handige flurk kan het ook gewoon zonder buiten-aardse hulp. Alleen ervoor zorgen dat de afmetingen kloppen voor de post: tussen 9 cm op 14 cm en 12,5 cm op 23,5 cm.

Uit één nummer recycleer je gemakkelijk drie tot zes en-veloppen! En als je niet weet naar wie je die kan sturen, ben ik er nog altijd! Tot vol-gende keer!» (Wendy, 15 jaar en vijf maanden).

de MAN

WIN HONDERD FILMTICKETS«Dit is niet de eerste keer dat ik aan een wedstrijd meedoe. Ik heb al enkele keren geprobeerd en meestal was er wel iets dat ik niet kon doen of begrijpen. Zo probeer ik vaak kruiswoordraadsels op te los-sen, maar er zitten dikwijls moeilijke dingen tussen. Daarom vind ik deze wedstrijd heel tof. Ook de domsten (misschien hoor ik daar wel bij) kunnen meedoen. Toevallig zitten er net zoveel rendieren in het vo-rig nummer als mijn geluksgetal. Win ik?» (Duangjai) Kijk in je brievenbus. Als je antwoord 25 was, maak je kans.Elke maand winnen vijftig lezers twee gratis toegangskaarten voor een film naar keuze in een Kinepoliszaal (Brussel, Leuven, Antwerpen, Gent, Kortrijk, Hasselt). Dit is de vraag: Hoeveel keer komt het woord ‘rendier’ (ook in afleidingen en samenstellingen) in dit hele nummer van Klasse voor? Stuur voor 15 november een kaart of een briefje met wat zinnige commentaar én met het antwoord op de vraag naar Klasse voor Jongeren (film oktober), Jacqmainlaan 165, 1210 Brussel

Grote wedstrijd: Schoolrock 2000 Speel je in een muziekbandje samen met vrienden of klasgenoten? Meld je, wij komen naar je toe. Valt je bandje in de smaak, dan bezorgen wij je een Klasse-concert en 20.000 frank om het optreden te ver-zorgen. Hoe doe je mee? Versier een optreden voor de hele school (verleid de directeur met een privé-optreden). Overtuig ons in een briefje met honderd handtekeningen uit de hele school dat jullie een mu-ziekaward verdienen. Stop er de goedkeuring van de directie bij: jullie mogen de school doen swingen. Vergeet ook de foto niet. Wat krijg je? Een bezoek van de muziekbandwatcher van Klasse voor Jonge-ren, een cheque van 20.000 frank en je bent meteen mee in de running voor de grote schoolrockfinale. Klasse voor Jongeren, Schoolrock 2000, E. Jacqmainlaan 165, 1210 Brussel.

met het RENDIeR

W A A R Z I T V O G E L S ? D E Q U I ZVóór een of andere leerkracht er een toets over geeft, hier een quiz over de nieuwe Vlaamse regering. Verbind de na-men van de ministers met hun functies.

1 Steve Stevaert2 Patrick Dewael3 Mieke Vogels4 Bert Anciaux5 Marleen Vanderpoorten6 Renaat Landuyt7 Vera Dua8 Johan Sauwens9 Dirk Van Mechelen1 Schiftingsvraag: de gemiddelde leeftijd van de negen

Vlaamse ministers: 43 / 52 / 64 jaar

a Economie, ruimtelijke ordening en mediab Leefmilieu en landbouwc Binnenlandse aangelegenheden, ambtenarenzaken en sportd Werkgelegenheid en toerismee Cultuur, jeugd, stedelijk beleid, huisvesting en Brusselse

aangelegenhedenf Onderwijs en vormingg Mobiliteit, openbare werken en energieh Welzijn, gezondheid en gelijke kanseni Minister-president, financiën, begroting, buitenlands

beleid en Europese aangelegenheden

Minder dan 6 op 10? Bestel dringend de gratis brochure ‘Een regering voor de Vlamingen’. Daarin staan alle plannen van de nieuwe regering én een toelichting over de bevoegdheden van elke minister. Een tele-foontje rendier naar de Vlaamse Infolijn is voldoende: 0800 30 201

Oplossing: 1g / 2i / 3h / 4e / 5f / 6d / 7b / 8c / 9a /10: 43 jaar

Tijdens de vakantie liepen we Calvin (16) tegen het lijf op de ferry naar Staten Island (New York). De tekst op zijn T-shirt is hem (en ons?) op het lijf geschreven

«We hebben onlangs enkele boodschappen op straat

gekalkt. «Wij zijn rijk, zij zijn arm», van die dingen.

Helaas was er geen kat die er naar keek. Tot één van

ons op het lumineuze idee kwam om zich ‘in burger’ te

vermommen en langdurig naar de boodschappen te

staren. Het werkte, want de mensen bleven staan en we

konden met hen een gesprek aanknopen.» Ben (17) mag dan wel de fantasie hebben

van een stripheld, hij is Superman niet.

«Wat kunnen wij daaraan doen?»«Wat moet er in het volgende millennium veranderen?» Dat vroegen 41 jeugdorga-

nisaties en derdewereldbewegingen aan 5.500 jongeren. «De kloof tussen veel te arm en onfatsoenlijk rijk, tussen Zuid en

Noord, tussen de hebbers en de niet-heb-bers is onrechtvaardig», vonden de on-dervraagden. «Maar wat kunnen wij er

aan veranderen? Het probleem is te groot voor ons alleen.» Worldshake wil niet alleen de kloof rendier dichten maar

ook het gevoel van machteloosheid en onverschilligheid aanpakken. Worldshake lanceert daarom vijf uitdagingen: concre-te opdrachten voor lokale actiegroepjes.

400 miljard ijsjes«Elke dag sterven 30.000 kinderen bij ge-

brek aan drinkbaar water, voedsel en medi-catie. Dat zijn 600 bussen vol. Elke dag. We kunnen de armoede nochtans uit de

wereld helpen. Daarvoor is een jaarlijks be-drag van 10.480 miljard frank nodig. Veel geld, maar toch is dat nauwelijks 4% van het vermogen van de 225 rijkste mensen

op deze wereld. Als je weet dat we in Euro-pa jaarlijks voor 400 miljard aan ijsjes uit-geven, besef je meteen dat er genoeg geld is. Toch wordt de kloof elk jaar groter. Met Worldshake willen we de onverschilligheid

uit de wereld schudden.»(uit Worldshaker)

✖ SHAKE 1 30-31/10/1999 «3 miljoen kijkers, dat moet je verdienen, op die ene dag!» NCOS/11.11.11. daagt je uit je creativiteit te laten werken om tijdens het weekend van 30 en 31 oktober de kloof mas-saal zichtbaar te maken. De uitdaging is dat minstens 3 miljoen men-sen in Vlaanderen er na dit eerste actieweekend van weten. NCOS/11.11.11. gaat achteraf ook na of deze uitdaging is geslaagd. ✖ SHAKE 2 15/11/1999 - 12/01/2000 «100 dromen voor een millen-nium zonder honger!» Vredeseilanden-Coopibo daagt je uit politici met kunstwerken (graffiti, video-brieven, web-art enz.) te bestoken om hen eraan te herinneren dat we in de 21ste eeuw een wereld zon-der honger willen. ✖ SHAKE 3 17 januari 2000 - actieweek 14-20 februari 2000 «Een kwart miljoen mensen maken kennis met eerlijke producten» De Oxfam-Wereldwinkels dagen de Worldshakekernen uit zoveel mogelijk mensen,

organisaties en scholen zo ver te krijgen dat ze eerlijke producten kopen. ✖ SHAKE 4 7 maart 2000 - actieweekend 1-2 april 2000 «50.000 oproepen. Stop. Andere wereld.» Broederlijk Delen rendier wil dat minstens 50.000 mensen naar een speciaal telefoonnummer bellen om op te roepen voor een betere verdeling van de rijkdom.✖ SHAKE 5 3 april 2000 - 6 mei 2000 «De grootste S(up)PORTERS-ploeg voor Schone Kleren.» Wereldsolidariteit daagt de Worldshake-kernen uit zoveel mogelijk S(up)PORTERS te vinden die zich tijdens de voetbalkampioenschappen in juni 2000 laten sponsoren door de Schone Klerencampagne. Zo worden ook de onderbetaalde arbeiders die voor dure merken sportschoenen en -kleren maken er beter van. ✖ Tijdens de Worldshake-slotmanifestatie op 6 mei 2000 worden de resultaten van de actie bekendgemaakt. Is de kloof tussen hebbers en niet-hebbers gedicht?

Worldshake-uitdagingen-agenda:

in

«Ik wil ook niet iedereen in de derde wereld twee frigo’s en twee auto’s cadeau doen. Zo verbeter je de wereld niet. Maar soms vind ik dat we het hier echt te goed hebben. De rijkdom moet gewoon eerlijker verdeeld worden. De lokale boer moet krij-gen wat hij verdient. Door voedselpakketten te droppen los je het voedseltekort niet op. Je neemt die boer enkel zijn inkomsten af. Toegegeven, ik ga ook niet elke dag naar de Wereldwinkel. En ik weet niet waar al mijn kleren vandaan komen. Maar ik kan toch moeilijk in mijn blootje rondlopen ?

SpeeltuinOntwikkelingshulp is voor veel mensen nog heel ver van hun bed. Het kan hen weinig schelen omdat ze er te weinig over weten. Daar probeert Worldshake verandering in te brengen. Onze Worldshake-kern is eigenlijk een uitloper van het lokale 11-11-11 comité, dat na de laatste cam-

pagne was gereduceerd tot één man. Het was dus hoog tijd dat er iets werd ge-daan. Ik trommelde een paar vrienden op en samen bekeken we de video The ma-king of Worldshake. Het idee sprak ons wel aan. Eindelijk een campagne waarin we zelf ook inspraak hadden, zodat we niet het gevoel kregen dat alles over onze hoofden heen werd beslist. Onze vergadering is dan ook geen saaie bedoening. Het is meer een speeltuin. Iedereen roept maar wat tot er een leuk idee uit de bus komt waar we allemaal kun-nen achterstaan. Want ieder heeft zo zijn eigen mening over hoe je de kloof tussen Noord en Zuid dicht.

DictatorSommigen vinden actievoeren nutteloos. «De kloof blijft, je kan er toch niets aan veranderen!» Alleen kan je misschien weinig doen. Maar als je met z’n allen roept, is de kans toch groter dat iemand je zal horen, nee? Dat is de kracht van een be-weging als Amnesty International, waar ik ook lid van ben. Welke dictator kijkt nu op van één brief in z’n postbus? Die gooien ze gewoon meteen weg. Maar als hon-derden mensen wereldwijd zo’n brief sturen, dan zal hij niet anders kunnen dan een verklaring geven. Je kán druk uitoefenen, zolang je maar met genoeg bent.

Dode plekJe inzetten voor de derde wereld hoeft trouwens ook niet tijdrovend te zijn. Daar was vooral mijn moeder bang voor. «Ga je er niet teveel tijd insteken?», weet je wel. Mooi niet, ik vul er gewoon een dode plek mee. Naast Worldshake doe ik nog heel wat andere dingen. Zo heb ik vorig jaar een ‘schrijf ze vrij-dag’ georganiseerd op school. En het moet natuurlijk wel leuk blijven. Af en toe hebben we een etentje met de hele ploeg, of gaan we samen op stap. En niet op kosten van de vereniging, zoals kwade tongen weleens durven beweren.

SlaapzakIn het weekend van 30-31 oktober willen we echt iets groots doen met onze Worldshake-kern. Een krottenwijk nabouwen op het marktplein in Neerpelt. Mét toestemming van de burgemeester. Dat heb ik hem gewoon gevraagd. Hij vond het idee zo leuk dat we er meteen wat verf voor onze spandoeken bovenop kregen. Er werd ons ook een prima plek toegewezen. Vlak naast het politiekantoor. Zo kunnen we de macht van het Noorden en de onmacht van het Zuiden nog beter in de verf zetten. We gaan in onze krotten ook overnachten, met karton om ons te bedekken. Net echt… maar misschien gebruiken we toch nog een slaapzak.»

MeridiaanGreenwich is de naam van de meridi-aan die de verbinding maakt dussen Noord en Zuid. Het is ook de naam van de jongerenwerking van 11.11.11. Die verzorgt educa-tieve- en actieprogramma's spe-ciaal voor jongeren en organiseert workshops voor scholen en jeugdbe-wegingen. Je kan er ook de video Worldshake! The making of aanvragen. In-fo: 02 536 11 60. www.worldshake.ngonet.be

Ja, ik schud mee:Ik wil met enkele vrienden een Worldshakekern vormen en de uitdaging aangaan. Stuur mij de nieuwsbrief Worldshaker. Daarin vind ik informatie over de uitdagingen en een draaiboek met tips. Het is gratis.

naam:

adres:

e-mail-adres: tel.:

Stuur deze bon naar Worldshake-secretariaat, Vlasfabriekstraat 11, 1060 Brussel. Tel 02 536 11 66, fax 02 536 19 02, e-mail: Worldshake@ncos.ngonet.be.

✁

SUPERMAN SLAAPZAKSUPERMAN SLAAPZAK

11

Hoofdredacteur Leo BormansEindredacteur Veerle DevosRedactie Bavo Wouters, Kris VanhemelryckRedactiesecretaris Leen Mortier

Productcoördinator Diana De CaluwéVormgeving Artefact Cartoons: Matthias Cruyssaert, David Schelfthout, Camp

Foto’s Guy Kokken, Hulton Deutsch, Sven Schoukens, KPT Power Photos, PhotoDisc, Provektor III Verantwoordelijke uitgever G. Monard

Deze jongerenkrant is gratis en verschijnt maandelijks. Ze wordt uitgegeven door het departement Onderwijs van het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap. Scholen die dat wensen kunnen zich inschrijven voor alle leerlingen van het derde tot het zevende jaar secundair onderwijs.

Wie het blad niet via de school krijgt, kan voor 250 frank een persoonlijk abonnement nemen. Er is ook een KLASSE voor Leerkrachten en een KLASSE voor Ouders (voor leer-lingen tot en met de eerste graad secundair onderwijs). Zo maken we samen school.

KLASSE VOOR JONGERENHendrik Consciencegebouw, E. Jacqmainlaan 165, 5A21, 1210 BrusselTel 02-553 96 92 - Fax 02-553 96 85URL: www.klasse.be e-mail: info@klasse.be

H E L P ! H E L P ! H E L P ! H E L P ! H E L P !Problemen? Veel mensen willen je meteen helpen. ✖ Drugs: de druglijn: van maandag tot vrijdag tussen 12 en 21u. en op zaterdag van 15 tot 21u: 078 15 10 20 (zonaal tarief)✖ Aids: de aidstelefoon: van maandag tot vrijdag tussen 14 en 22u en op zaterdag van 14 tot 17u: 078 15 15 15✖ Seksueel misbruik: Limits: op maandag van 14 tot 22u, woensdag van 14 tot 18u en zaterdag van 9 tot 13u: 016 81 52 09✖ Informatieve vragen over onderwijs: de Infolijn, elke werkdag, 0800 30203 (gratis nummer)✖ Persoonlijk advies voor alles en nog wat: de Jongerentelefoon, elke dag (behalve op zon- en feestdagen) tussen 16 en 20u: 078 15 14 13✖ Om je wegwijs te helpen in alle Vlaamse ministeries: de Vlaamse Infolijn 0800 30 201 (gratis nummer)✖ De Holebifoon. Voor al je vragen en verhalen over homo-, lesbo- en bi-seksualiteit: 09 238 26 26 (elke werkdag van 18 tot 22 u en op woensdag ook van 14 tot 16 u)

DIAL OOG MATHILDEOnze klas is helemaal wild van Filip en Mathilde. Foto’s, posters, stickers … het prinselijk stel lacht ons de hele dag minzaam toe («Zet ‘m op, Filip!»). Nu hebben we zelfs onze directeur zo ver gekregen dat we op de trouwdag (4 december) met de hele klas vrij krijgen om naar het feest te gaan kijken in Brussel! Kan Klas-se geen actie organiseren om alle scholen zover te krijgen op 4 december geen les te geven? (Maaike, Mich en heel 5MT)Goed idee en geen probleem. De onderwijsminister ging zelfs meteen akkoord. 4 december is een zaterdag.

ENERGIEEr is dus nog hoop voor mij. Ik kon mijn ogen niet geloven toen ik in Klasse de woorden las die Marleen Vanderpoorten op haar zeventiende in dat boek van haar, heeft neergepend. Ik had het zelf kunnen schrijven. Zo echt en herkenbaar. Het feit dat zij later toch maar onderwijsminister is geworden, geeft mij energie. Ali-ne for president! (Aline, 17)

SPELNooit zo’n zinnige klas-vormingsdag gehad als dit jaar. We hebben ge-woon het spel van Klasse voor Jongeren gespeeld: heel plezant (én het heeft inhoud). We hebben af-gesproken dat we het op het einde van het school-jaar nog eens spelen. Be-nieuwd of we verandert zijn. (Clem, 15)En of je tegen dan zonder

dt-fouten kan schrijven.

GERAMMELGelukkig laat Klasse in de artikels over leerlingenraden ook het gerammel ervan horen. Zo’n leerlingenraad op-starten is immers niet elke dag een feest. (Willem, 18)

KLIEKJEBij ons is de leerlingenraad helemaal geen democratisch orgaan. Gewoon een kleine groep inteelt waar je amper bij geraakt. Ik heb niet de indruk dat zij alle leerlingen verte-genwoordigen. Mag dat ook even in Klasse? (Anoek, 16)

VALSE KAARTENToch weer geschrokken van de reportage over leraars op Pukkelpop. Hoe bestaat het dat ook zij durven hun kaar-ten te vervalsen. Het besluit vind ik wel goed: leraars zijn ook maar mensen. Anderzijds vind ik het wel tof dat zo-veel leraars de moeite doen om ons echt beter te leren kennen en te begrijpen. (Evelien, 14)

KIKKERBedankt voor de jaarkalender in vorig nummer. Wij heb-ben hem meteen in de klas opgehangen en de verjaarda-gen ingevuld. Ik vind het wel vervelend dat jullie op mijn verjaardag al iets hebben voorgedrukt: 14 februari, kus een kik-ker! (Dany, 15)Sorry, Kermit

VERGETENJullie hebben op de jaarkalender een belangrijke datum niet aan-geduid: op 4 mei word ik 16. Gelieve dat volgend jaar wél te ver-melden. (Machteld, bijna 16)

HOMOIk ben nu afgestudeerd en voel de middelbare school als een zware rugzak van mij afglijden. Ik ben ho-mo en ben daar nooit echt voor kunnen uitkomen. In al die jaren hebben we over homo’s twéé keer kunnen spreken op school. Op die manier zijn héél veel jongeren on-gelukkig op school. Zeker weten. (XXX, 18)

KUCHBedankt voor de zwarte bierviltjes met de kernachtige boodschap ‘Roker, zo zie je er vanbinnen uit’. Kan ik er nog honderd bij krijgen want ze willen het hier echt niet

snappen. Kuch. (Inge, 17)Geen probleem. Wie wil kan meteen (gratis) een stapel van honderd zwarte bierviltjes krij-gen. Handig om op zak te hebben om de rokers op het laatste moment te redden rendier. Ge-woon aanvragen: Klasse voor Jongeren, biervil-tjes, E.Jacqmainlaan 165, 1210 Brussel.

HERKENDKlasse voor Jongeren is interessant omdat het (soms) grappig is en omdat de verhalen echt iets met jongeren te maken hebben. Je herkent je leeftijdgenoten en het blad geeft informatie op een heel aparte manier. Soms zie ik er mezelf in.(Sven, 17)En dan drukken we niet eens op glanzend papier!

WENDYWe hangen aan je lippen, Wendy en we volgen je recyclagetips in Klasse blindelings! De hele klas heeft zijn boeken gekaft met het papier van de vorige Klasse. Zo prijken vooraan op mijn chemie-boek toevallig de rode lippen met de tekst ‘kus je leraar’. Spijtig genoeg zou je die van chemie eens moeten zien! (Carl, 15)Wendy geeft een nieuwe tip op p.10. Maar blindelings zien we je die nog niet volgen.

COVERAls we de cover leuk vinden, hangen we die in 16 exemplaren op het prikbord. Zoals die accordeon spelende punker van vorig jaar: mega-leuk. En die zwarte tegen roken. Ik vind het machtig dat Klasse de samenleving zo’n beetje van de andere kant bekijkt. Go ahead! (Pascal, 17)Vermits we het blijkbaar van dezelfde kant bekijken, weten we niet meer precies waar de andere kant ligt. Enig idee?

FATSOENNee, eerst dacht ik: «Ah, weer zo’n onnozel krantje met wat een deftige leerling moet doen of laten» of ‘gedrag in de klas’, ‘een leerling met fatsoen’, ‘hoe moet je je gedragen’- onderwerpen. Maar nee, niets van dat alles vond ik terug in Klasse. Waarmee ik niet bedoel dat er niets leerrijks in staat. Rendier. Integendeel. Er staan onderwerpen in die de leerlingen echt aangaan of interes-

seren. Klasse is hiermee ook geen saaie bedoe-ning, want jullie slagen erin om de onderwer-pen luchtig genoeg aan te pakken. Hoe doen jul-lie dat? (Annelies, 18)Klop Klop en de Moulinex doen wonderen. (Al is de Black and Decker geluk-kig ook nooit ver weg.)

DIKKE KUS Wat is dat allemaal met dat Rendier van jullie? Er zal wel de ene of de andere symboliek achter zitten, maar - sorry- ik snap het écht niet. Voor de rest niets dan lof

voor jullie blad. Toffe lay-out en kleurrijke, gevarieerde artikels. Als de rest van het schoolsysteem ook zo op de jeugd was afge-stemd, zou het leven een stuk leuker zijn. Proficiat ook voor jullie inspanningen tegen roken. Ik ben een fervent anti-roker en ik dacht dat ik de laatste der Mohikanen was of zo. En wie op dat idee van die zwarte bierkaartjes is gekomen, verdient een dikke kus van mij! (Elke, 17)

LOEIFESTIVALBedankt Klasse voor al die vrijkaarten. Dank zij jullie ben ik gratis op 17 festivals geweest: Rock Herk, Cactusfestival, Bie-tenrock, Reggae '99, Open Taptoe, Pukkelpop. Jullie hadden natuurlijk niet door dat ik die kaarten onder valse namen heb aangevraagd: M.Mertens, K.Mertens, L.Mertens, S.Mertens. Intelligentie is niks voor rendieren. Toegegeven, met dat zo-genaamde Loeifestival in Denderwindeke hadden jullie mij goed liggen. Ik stond alleen in de wei met die koe die in de Klasse voor Jongeren boven al die festivals stond. (W. Mertens, ex-lezer)

BLINDDoor een administratieve vergissing zit ik na drie keer het vierde (wel telkens in opklimmende volgorde 4c, 4b, 4a) nu in het vijfde jaar. Naar 't schijnt. Omdat ik te veel naar de zonsverduistering heb gekeken, merk ik er spijtig genoeg niks van. Kan mij iemand vertellen hoe die van aardrijkskun-de eruitziet? (A. Mertens, 5c - zeggen ze)

AMAZONEGraag wil ik, als één van de deelnemers die net niet naar het Amazonewoud mocht, Anke en Indra feliciteren met hun reis (beter laat dan nooit). Ik hoop dat ze hun ervaringen zullen gebruiken om zoveel mogelijk mensen aan het den-ken te zetten over de toekomst van onze niet meer zo groe-ne planeet, om zo uiteindelijk een einde te kunnen maken aan de kaalkap van de oerwouden. (Michael, 17)

HAAR OP DE BORSTKlasse voor Jongeren is het meest maffe, onthullende, vibre-rende, transpirerende en headbangende blad dat ooit geboren is in dit door corruptie verdorven land. Niet het flauwe af-kooksel van ‘Klasse, the adult edition’ maar een blad apart. Iets uniek. Klasse is de enige reden waarom ik nog niet naar Ouagadougou verhuisd ben om daar in volle harmonie met mijn soortgenoten, de chimpansees, te gaan leven. In het alomaanwezige niets vult het de leegte op die 97,03651% van de Vlaamse jeugd bedreigt. Kortom, Klasse is een blad met

klasse. Oh nee, klinkt zo cliché. Daarom deze noodzakelijke correc-tie: Klasse is een blad met haar op de borst, met de baard in de keel en testosteron in het lichaam! (Valerie, 17) We vinden je sympathiek, Valerie. Maar we hopen dat heel die laatste lofzin niet op jou van toepassing is.

SLIJMDit blad staat heel dicht bij z’n lezers en er is interactie. Maar die slijmerige lezersbrieven hangen me de keel uit! (Batist, 17)

DE KRANT, JAMES!Dit is het tweede nummer van Klasse voor Jon-geren van dit schooljaar. Dit blad valt je negen keer per jaar lastig, telkens zo rond de twintigste van de maand. We hebben dit nummer (VOOR de herfstvakantie) met een privé-chauffeur tot in jouw school gebracht en (met twee woorden!) gevraagd of de desbetreffende verantwoordelijke ervoor kon zorgen dat het ook persoonlijk in jouw handen geraakte. Als dat niet genoeg is, willen we voor vijf lezers nog verder gaan: de butler van de redactie brengt het volgend nummer eigenhandig (én met een cadeau!) tot op je bank. Zeg waar je wanneer zit en waarom je deze speciale attentie zeker op prijs zou stel-len. Wij overvallen je. Klasse voor Jongeren, James, Jacqmainlaan 165, 1210 Brussel.

M I J N M E N I N GIn België is er geen schoolplicht maar leerplicht. Die leerplicht duurt twaalf jaar: van je vijfde tot het jaar waarin je achttien wordt. Je moet wel leren maar je bent niet verplicht daarvoor naar school te gaan - je kan bijvoorbeeld ook thuis les krijgen van een privé-leraar. De meeste jongeren gaan wel gewoon naar school. Tot zover de wet. Maar wat denk je er zelf over? Gilles en Tina gooien hun mening in de groep. Reageer of doe de discussie in je klas.

VoorGilles (17, 5de jaar wetenschappen-wiskunde): «Leer-plicht klinkt dwingend, en dat is het ook. Niet alleen om-dat het bij wet vastligt: ook ongeschreven wetten dwingen ons. Het oorspronkelijke leerrecht is leerplicht geworden, want zonder kennis tel je in onze samenleving niet mee. Mensen verwachten van jongeren steeds meer kennis op steeds jongere leeftijd. Jammer dat je daardoor als jonge-re minder tijd hebt voor andere belangrijke zaken, zoals gewoon jong zijn. Maar als je mensen niet langer bij wet verplicht te studeren, dan zullen sommigen afhaken, waardoor ze in onze samenleving echte paria's zullen worden. Dus alleen al ter bescherming van de zwakkeren moet die leerplicht blijven.»

TegenTina (17, 6de jaar menswetenschappen): «De overheid heeft niet het recht individuen te dwingen dingen te doen. Iedereen moet daarin vrij gelaten worden. De leerplicht is een beperking van de individuele vrij-heid. Als je mensen dwingt iets tegen hun zin te doen, krijg je problemen: spijbelen, agressie in de klas door verveling, een afkeer van leren. Geef jongeren het recht om te leren terug, schaf de plicht af.»

CH

AT

Zijn

pol

itici

geï

nter

esse

erd

in d

e m

enin

g va

n jo

nger

en?

Maa

kt

extr

eem

rech

ts jo

nger

en b

ang?

Moe

ten

jong

eren

zel

f kun

nen

besl

isse

n ov

er d

e se

ksue

le m

eerd

erja

righe

id?

Stem

rech

t op

zest

ien?

Jo

nger

en e

n po

litic

i gaa

n m

et e

lkaa

r in

disc

ussi

e op

woe

nsda

g 27

ok

tobe

r van

16u

tot 1

8u v

ia d

e Je

P!-s

ite, w

ww

.jeug

dwer

knet

.be/

jep

Krui

p ac

hter

je c

ompu

ter e

n w

ebch

at m

ee m

et d

e po

litic

i in

het

Vlaa

ms

Parle

men

t. M

eer i

nfo

bij K

urt D

e Ba

cker

,Je

P!,V

an E

lew

ijcks

traat

35,

105

0 Br

usse

l, te

l. 02

649

68

71, f

ax 0

2 64

9 51

06,

e-m

ail:

jep@

jeug

dwer

knet

.be

DIAL OOG