nr. 27 september 1999millennium-vrij

Recht uit het Regenwoud

(WIE?)

Verloren op Pukkelpop

(WAT?)

Spijbelen(WAAR?)

Gratis poster (WANNEER?)

Win honderd filmtickets (HOE?)

Lees dit blad (WAAROM?)

VOOR JONGERENVOOR JONGERENVOOR JONGERENVOOR JONGEREN///---------ééééé--éé--------------========

--===--éé--------------========--===-------------==ééééééé////=-----/

--éé--------------======== --===-------------==ééééééé////=-----///-------éé--------------========

--===-------------==éé//-------éé--------------========--===-------------==éé-------------==ééééééé////=-----/

//-------éé--------------========--===-------------==ééé///-====///---------éééééé///-=====-----/

//-------éé--------------éé--------------========--===------éé--------------========

--===-------------==ééééééé////=-----/ //-------éé--------------========

--===-------------==éé---------==ééééééé////=-----///-------éé--------------========

--===-------------==éé--========--===-------------==ééééééé////=-----/

//-------éé--------------========--===-------------==ééééééé////

--------========--===---------

----==ééééééé/

Jongens Meisjes TotaalKSO 2.140 2.953 5.093BSO 38.984 35.048 74.032TSO 52.115 38.186 90.301ASO 50.369 62.257 112.626TOTAAL 143.608 138.444 282.052Van 100 leerlingen kiezen er 40 voor het algemeen secundair onderwijs (ASO), 32 voor technisch (TSO), 26 voor beroepsse-cundair onderwijs (BSO) en 2 voor kunstonderwijs (KSO). Driekwart van de leerlingen volgt les in het gesubsidieerd vrij (meestal katholiek) onderwijs. In totaal zitten er 2 % méér jongens dan meisjes in het secundair onderwijs. In ASO en KSO zitten meer meisjes, in TSO en BSO meer jongens.

(Bron: departement Onderwijs - afdeling Begroting en Gegevensbeheer; statistische telling van 1 februari 1999)

Statistiek van de maand Wie zit er in de tweede en derde graad secundair onderwijs?

HET GROTE NIEUWS Klasse voor Jongeren 27

2 September 1999

///---------ééééé--éé--------------========--===--éé--------------========

--===-------------==ééééééé////=-----/--éé--------------========

--===-------------==ééééééé////=-----///-------éé--------------========--===-------------==éé//-------éé--------------========--===-------------==éé-------------==ééééééé////=-----/

//-------éé--------------========--===-------------==ééé///-====///---------éééééé///-=====-----/

//-------éé--------------éé--------------========--===------éé--------------========

--===-------------==ééééééé////=-----/ //-------éé--------------========

--===-------------==éé---------==ééééééé////=-----///-------éé--------------========

--===-------------==éé--========--===-------------==ééééééé////=-----/

//-------éé--------------========--===-------------==ééééééé////

--------========--===---------

----==ééééééé/

Niks gezien!In sommige scholen wordt dit blad on-middellijk efficiënt verspreid én gretig gelezen. In andere scholen slingeren de pakken ergens rond en moet je het zelf maar uitvlooien. Hoe gaat het op jullie school? Misschien Rendier kan je zelf (of de vrienden, de leerkrachten, de leerlingenraad …) helpen om het blad beter te verspreiden. Bedankt!

De geheime code doorbrokenKlasse voor Jongeren is NIET cool, kei-nijg en megatof. Daar doen we toevallig even niet aan mee. We zijn wél jong (wie niet?). Misschien oogt het blad wat chaotisch en hebben oudere lezers het soms moeilijk met de vormgeving. Maar het is wél een blad met een visie, een missie en een hart. En met een stevige structuur. Dit is de geheime code van elk nummer: p.2 nieuws uit de boiler room van school en onderwijs p.3 een portret van een gewone ongewone jongere p.4-5 hard gebakken reportages p.6-7 een poster, kalender of andere fijne vleeswa-ren voor het vriesvak van je kamer p.8-9 leven zoals het is uit de scholen, leer-lingenraden enz. p.10 te gek voor woor-den: De Man Met Het Rendier p.11acties voor jongeren die uit hun bank en hun broek groeien p.12 brieven uit je eigen achterkeuken. Wie dit blad niet wil lezen, kan het milieu-vriendelijk papier nog altijd voor wat an-ders gebruiken. Daarvoor krijg je van Wendy in elk nummer een recyclagetip (zie p. 10). Graag gedaan.

Waarom smijt je dit blad niet meteen weg? Wie in het derde jaar zit, krijgt dit blad waarschijnlijk voor het eerst in handen. Wat is het voor iets? De enige echte jon-gerenkrant die gratis wordt uitgedeeld aan bijna alle jongeren in de tweede en derde graad secundair onderwijs. Dit blad verschijnt negen keer per jaar (telkens rond de 20ste van de maand). Méér dan 200.000 jongeren van jouw leef-tijd lezen over je schouder mee. Niet alle scholen doen mee. Jouw school heeft zich wél ingeschreven omdat ze inspraak en betrokkenheid van de leerlingen bij school en onderwijs belangrijk vindt. Je bent vrij om dit blad meteen weg te smijten. Maar dat zou spijtig zijn. Klasse voor Jongeren wil je de kans geven méér te weten te komen over jezelf, de school en de samenleving, andere jongeren, an-dere scholen en andere ideeën. Er is ook een Klasse voor Ouders (voor jongere leer-lingen) én een Klasse voor Leerkrachten waarin soms dezelfde onderwerpen op een andere manier aan bod komen. Zo kunnen we beter samenwerken.Dit blad wordt gemaakt door een eigen redactie bij het departement Onderwijs

van de Vlaamse Gemeenschap. Er werkt ook een vaste groep van twintig jonge-ren uit heel het land aan mee: de Ren-diergroep. De mascotte van dit blad is trouwens een rendier (zie ook p.10). Veel informatie halen we uit de honderden brieven die jullie ons uit heel Vlaanderen sturen. Alle brieven (behalve die van W. Mertens uit het vierde jaar) zijn dan ook meer dan welkom. Klasse voor Jongeren - E. Jacqmainlaan 165 - 1210 Brussel.

Mag spijbelen nu?Ook even een gat in de lucht gesprongen toen je in de media hoorde dat scholieren nu dertig halve dagen mogen spijbelen? Te vroeg gesprongen. Het klopt immers niet. Voor de leerlingen verandert er niets. Voor elke afwezigheid op school moet je nog altijd het schoolreglement volgen (briefje van de ouders, dokters-briefje enz.). Voor de school zelf veran-dert er wel iets. Zij verloor vroeger subsi-dies als de leerlingen ongewettigd afwe-zig waren. Daardoor ontstond er soms een handeltje in valse briefjes enz. Uit onderzoek blijkt dat de meeste leerlingen niet spijbelen omdat ze dat "leuk vin-den". Integendeel. Wie spijbelt heeft een probleem en dat los je niet op met brief-jes. Daarom gaan scholen vanaf nu spij-belaars nauwkeuriger opvolgen: waarom spijbelt hij, hoe kunnen we hem helpen en opnieuw motiveren, welke andere pro-blemen hangen hiermee samen enz.? Het

nieuwe anti-spijbelplan steunt op een be-tere communicatie tussen de school, het gezin en de leerling.

Mijn kansenZittenblijven is geen ramp. Maar toch: liever niet. Hoeveel kans loop je daarop? In het gewoon secundair onderwijs on-geveer 7 %. Jongens hebben vaker prijs (9 %) dan meisjes (5 %).Als ze aan het secundair onderwijs be-ginnen heeft al één leerling op vijf minstens een jaar achterstand opgelo-pen. Op het einde van het secundair onderwijs is dat aantal meer dan ver-dubbeld: 43 % zit dan «niet op leeftijd» en heeft dus ergens minstens één jaar verloren of overgedaan. Slechts 57 % van alle jongeren loopt vóór zijn 18de verjaardag géén jaar achterstand op. Eén leerling op tien verlaat het secun-dair onderwijs zonder enig getuig-schrift.

IN DIT NUMMER2 Het Grote Nieuws

3 Anders uit Zweden

4-5 Recht uit het Regenwoud

6-7 Gratis poster:

de vakantiedagen

8 Leraars op Pukkelpop

9 De leerlingen zwijgen niet

10 De Man met het Rendier

11 De jeugdcentra willen je

12 De brieven en méér

Blauw betalenStuderen? Ja, maar… Dat kost geld. Zelfs het secun-dair onderwijs is niet gratis. Ook jongeren uit gezin-nen met een krap budget hebben recht op degelijk onderwijs. 2,3 miljard frank. Dat is het bedrag dat het departement Onderwijs elk jaar uittrekt om jon-geren financieel te helpen bij hun studies. Elk jaar zijn er gemiddeld zo’n 170.000 aanvragen voor een studiebeurs. 120.000 daarvan zijn voor het secun-dair onderwijs. En toch zijn er nog jongeren die geen studietoelage aanvragen terwijl ze er toch recht op hebben. Spijtig. Ben je een Rendier zittenblijver? Zo-lang je leerplichtig bent (jonger dan 18) heeft dat geen enkele invloed.Het bedrag dat je uiteindelijk ontvangt hangt af van het gezinsinkomen en het aantal personen ten laste. Het maximumbedrag voor de eerste t.e.m. de derde graad SO is 24 900 frank, dat voor de vierde graad 56 500 frank. Belangrijk! De limietdatum voor de aanvraag is 31 ok-tober 1999. Onherroepelijk. Ook al is het formulier niet van a tot z ingevuld, stuur het toch op vóór die datum. Ontbrekende gegevens kan je nog nasturen. Je leest alles in de gratis brochure Studietoelagen 1999-2000. Die ligt in jouw school, PMS-centra, pro-vinciediensten, gemeentehuizen en bibliotheken. Of je vraagt ze gewoon aan bij: Het departement Onder-wijs - afdeling Studietoelagen - E. Jacqmainlaan 165 - 1210 Brussel - tel. 02 553 86 60 of 553 86 61 - www.ond.vlaanderen.be/studietoelagen of bij de Infolijn Onderwijs - tel. 0800 30 203

Nooit meer Kosovo«Had men 1% van het geld dat nu aan bom-men op Servië is besteed, gebruikt om de af-gelopen tien jaar in de Balkan de mensen te leren democratisch te leven, de mensenrech-ten te respecteren en zich geweldloos te ver-dedigen; om de dialoog en uitwisseling op gang te brengen tussen mensen van verschil-lende etnische afkomst; om de mensen te le-ren kritisch om te gaan met de massamedia; om de sociale en economische onrechtvaar-digheid weg te werken enz., dan was er geen oorlog geweest.» Dat zeggen de organisato-ren van de Vredesweek die dit jaar voor de 10de keer loopt, exact 100 dagen voor het jaar 2000: van 27 september tot 3 oktober. De meeste Vlaamse scholen besteden er aandacht aan. Vrede begint bij jezelf, dat is het thema van dit jaar. Pest ik een klasge-noot? Ga ik makkelijk op de vuist? Laat ik me opjutten door peptalk? Een beetje oor-log is nooit ver weg. «De wereld zoals hij vandaag is, wordt gemaakt door de mensen zoals ze nu zijn. Als we echt iets willen ver-

anderen, zullen we zelf ook moeten veranderen.» Daarom is er tijdens de Vredesweek Afspraak 2000, een persoonlijk ondertekend engagement voor vrede en geweldloosheid in zes punten. Van Zuid-Afrika tot IJsland, van Los Angeles tot Tokyo wordt deze engagementsverklaring ver-spreid. Miljoenen handtekeningen zullen in september 2000 afgegeven worden aan de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties. De boodschap aan de regeringen zal daar zijn: “Kijk, de men-sen van alle naties willen vrede en veilig-heid en willen daar hun verantwoordelijk-heid voor opnemen. Nu is het aan jullie, leiders, om jullie verantwoordelijkheid op te nemen.” In deze Klasse voor Jongeren vind je op p. 12 de zes punten van Af-spraak 2000. Onderteken ze.Voor meer informatie: Vredesweek, Italië-lei 98A, 2000 Antwerpen, tel. 03 225 10 00, fax 03 225 07 99, e-mail: vredes-week@paxchrvl.ngonet.be

Zwarte BierviltjesAstrid Van de Sompel (6de jaar menswetenschappen) kreeg aan het eind van vorig schooljaar de zwarte Klasse voor Jongeren in handen. «Roker, zo zie je er

vanbinnen uit» treiterde de witte slogan op de zwarte cover. «Ik kan jullie vertellen - no shit - dat deze co-ver voor mij de doorslag gaf om te stoppen met roken; ik hou het ondertussen al 4 maanden vol. Hoera voor

mezelf - ik rookte al 4 jaar, een pakje per week», zegt ze nu. Vorig schooljaar organiseerde Klasse voor Jongeren een grote actie om het roken bij jongeren te stoppen. Veel klassen en leerlin-gen hebben van Klasse geld gekregen om hun anti-rookprojecten uit te werken: zelfgemaakte T-shirts met anti-rookslo-gans, een anti-tabakspel, een ballonvaart voor alle leerlingen die een heel schooljaar lang stoppen met roken, cartoons en

stickers tegen het roken, alles mocht en alles kon. En nu hebben we ook één miljoen zwarte bierviltjes laten drukken. Ze worden verspreid in jongerencafés. De baas van je stamcafé mag bellen naar frisdrankprodu-cent Puck (056 35 15 78). Deel je de viltjes liever zelf uit op school of in cafés? Je kan er meteen 100 gratis krijgen. Schrijf naar Klasse voor Jongeren, bierviltjes, E. Jacqmainlaan 165, 1210 Brussel.

DE MINISTER HEEFT EEN SCHUILNAAMVoor wie even geslapen heeft: tij-dens de vakantie kwam er een nieu-we regering én dus een nieuwe mi-nister van onderwijs. Voor het eerst een vrouw én een echte leerkracht: Marleen Vanderpoorten (45). Tot vier jaar geleden stond ze nog ge-woon voor de klas. Ze heeft zowel in ASO en TSO als BSO les gegeven en weet dus waarover ze spreekt. Tijdens de voorbije jaren was ze al bijzonder actief in de Onderwijs-commissie van het Vlaams Parle-ment. Daar zorgde ze o.a. voor het nieuwe decreet voor leerlingenpar-ticipatie: als de leerlingen het wil-len moet de school nu een leerlin-genparlement organiseren en de werking ervan alle kansen bieden. Tot nu toe ging de minister elke week twee keer tien kilometer joggen. Nu heeft ze een chauffeur. Zo bezoekt ze elke veertien dagen een school en wil daar praten met leraars én leerlingen.

Die moeten nauw betrokken worden bij het beleid: zowel op school als in Brussel. Er komt meer geld voor onderwijs: betere schoolgebouwen, gelijke kansen voor àlle leerlingen, kwalitatief hoogstaand onderwijs, meer hulp voor leerlingen met pro-blemen, opwaardering van TSO en BSO, meer gebruik van computers op school, herwaardering van de le-raar, meer kansen voor jonge leer-krachten, leerlingen zullen minder lang op een interimaris moeten wachten enz. De nieuwe onderwijsminister Marleen Vanderpoorten was zelf zeker geen gemakkelijke leerling. Op haar zeven-tiende publiceerde ze onder een schuilnaam (Marleen Porta) een straf boekje over haar eigen leven en hoe

ze tegen ouders, school en maatschappij aankeek. Wij zochten het op in de bibliotheek en scheuren er enkele sterke stukken uit op p.12.

Doodgevroren in de lucht Tijdens de vakantie stierven twee jonge Afrikanen onderaan een Sabena-vliegtuig op weg naar Europa. Yaguine (14) en Fodé (15) wisten dat ze het waar-schijnlijk niet zouden overleven en hadden een wanhopige afscheidsbrief bij. Daarin schreven ze o.a. dat ze naar school wilden en dat ze daar in Guinée geen kans voor hebben. Voor Scholen Zonder Racisme reisde Sille Moens (21) mee met de lijken van de twee jongens naar hun geboorteland. Ze sprak er met leeftijdgenoten van Fodé en Yaguine en hoorde overal dezelfde klacht. De jongeren wil-len erg graag naar school om goed onderwijs te krijgen. Daarom dromen ze ervan naar Europa te komen. Ze kunnen amper geloven dat het daar voor iedereen nagenoeg gratis is. In veel Afrikaanse lan-den kan je alleen behoorlijk onderwijs volgen in privéscholen maar die zijn veel te duur voor gewo-ne mensen. «In Guinée verdient veertig procent van de bevolking nog geen 30 frank per dag», zegt Sille. Ze bezoekt nu scholen in Vlaanderen om de boodschap van de twee Afrikaanse jongens toe te

lichten en te vertellen over wat ze zelf in Afrika heeft gezien. «Zo zijn de jon-gens niet voor niets gestorven», zegt ze. (Een idee voor een zinnige les? Bel Open Grenzen/Scholen Zonder Racisme, Cellebroersstraat 37, 1000 Brussel, tel 02 511 16 36, fax 02 503 37 40)

De minister wil aandacht voor élke leerling. Wacht tot je haar tegenkomt.

Foto: Luc Daelemans

Sille Moens reisde mee terug met de twee dode jongens: een bevroren droom.

Be lgiska B

3«En

främ

ling

står

bor

tvän

d,

med

pan

nan

mot

stjä

rnor

-na

s lå

gand

e he

m. J

ag s

kall

aldr

ig s

e ha

ns ö

gon

och

ald-

rig h

ans

anle

tsdr

ag.» Anders achterna?

Steeds meer scholen organiseren uitwisselingen met scholen uit andere landen. Veel studenten trekken een jaar naar het buitenland. Wil je daar informatie over? Vraag het aan je PMS/CLB of via de Infolijn Onderwijs: 0800 30 203 (gratis nummer)

«Er zijn nog verschillen. In Zweden kussen we elkaar nooit goeie-dag, we zeggen gewoon hej (hallo). Als je elkaar lang niet hebt gezien, geef je elkaar een knuffel, maar wangzoenen: nooit. Kyssa (kussen) is iets voor koppels. Het vreemde is dat jullie tegelijk toch formeler zijn. Zweden spreken iedereen met jij aan, ook de rector van de universiteit of een ander 'belangrijk' iemand. Jullie maken onderscheid tussen u en je. Mijn professoren thuis spreek ik met hun voornaam aan. Hier is dat not done, heb ik gemerkt.

HA DET SÅ BRA OCH VI SES!In Zweden kennen we alleen schriftelijke examens. Tijdens mijn eerste examen in België zat ik plots oog in oog met de prof die me gewoon op de man af vragen stelde. Ik werd ook nog veron-dersteld onmiddellijk te antwoorden. Dat viel dus tegen. Hier stel-len de meeste proffen zich tevreden met een snap-shot van je

kennis: de belangrijkste namen, de grote lijnen. Als je geluk hebt, stelt de prof al-leen vragen uit het deel dat je gestu-deerd hebt. Zulke toevalstreffers bestaan in Zweden niet. Over de lessen hier ben ik wel tevreden. Die zijn gericht op be-grijpen en toepassen. In Zweden krijgen we enkele weken na elkaar hetzelfde vak. Van zodra dat afgesloten is, leggen we

een examen af. Daarna beginnen we aan een ander vak, waar dan weer een proefwerk op volgt. Zo blijven we het hele jaar bezig. In België moet je je stuff goed bijhouden want pas aan het einde van het jaar volgen examens. Blijkbaar zijn jullie hierin getraind vanaf het secundair onderwijs.

SMÅ SKILLNADER (kleine verschillen)In het buitenland studeren is een belevenis. Je moet alles zelf voor elkaar zien te krijgen: een kot zoeken, vrienden maken, cur-sussen in het Engels vinden. Ik heb mezelf beter leren kennen en meer zelfvertrouwen gekregen. Je moet je aanpassen aan een andere mentaliteit en je wordt je bewust van je eigen cul-turele identiteit. Ik bemerk geen cultuurschok tussen Zweden en België, maar er zijn soms bizarre kleine verschillen.

KALAS (fuif)Mijn eerste fuif hier was quite a shock. Als we in Zweden met enkele vrienden een feestje geven, dan komt iedereen ten laatste om negen uur 's avond binnenwaaien en rond twee uur 's nachts zijn ze weer allemaal thuis. Niet in Bel-

gië, heb ik gemerkt toen ik tijdens m'n eerste feestje uren vroeger dan de rest arriveerde. Hier komen ze pas rond elf uur opdagen en ze blijven veel langer. En lättöl! (een pintje) Na een keer weet je dat wel, en ik vroeg me wel af welke verrassingen ik nog kon verwachten.

KARLSSON PÅ TAKET(klassieke figuur uit de Zweedse jeugdliteratuur)

Zweedse jongeren zijn enorm met hun uiterlijk en kledij bezig. Ze kleden zich als snobs en meisjes gebruiken veel make-up. In België hoef je geen merkkledij te dragen om erbij te horen. Ik hou van die ongedwongen-heid. Toch schuilt ook hier weer een tegenstrijdigheid: klasgenoten die ik een jaar lang vrolijk in versleten jeans en T-shirt had gezien, verschenen plots in een driedelig pak op het examen. Zweden schieten alleen een pak aan voor speciale gelegenheden, zoals een huwelijk of een begrafenis. Ik vind het een absurde gewoonte: de prof ziet je het hele jaar in gewone kle-ren en tijdens het examen steek je plots in iets wat je anders niet draagt. En het toppunt is: die prof vindt dat maar normaal ook.

MED SMÖR OCH BRÖD FÖR BARA 60 KRONOR Wat jullie met frieten hebben is amazing. In Zweden eet je ze alleen bij een ander gerecht, hier koop je ze in een bakje op straat.Toen ik iemand voor het eerst frieten met mayonaise en stoverij zag bestellen, kon ik me niet voorstel-len ik dit ooit zou willen proeven. Ik deed het toch en vond het heerlijk. Hier ben ik trouwens flink aangekomen. Zweden letten op wat ze eten, kiezen voor gezond voedsel en doen veel aan sport. Belgen eten waar ze zin in hebben en sporten nauwelijks. Toch zijn de mensen hier veel slanker dan in Zweden. Mis-schien hangt hier wel iets ren (Rendier) in de lucht?

SNÖ! (sneeuw)Ik mis de Zweedse uitgestrektheid en de natuur. De afstand van het zuiden

naar het noorden is ongeveer de afstand tussen Brussel en Rome. Als ik vanuit Zweden naar Parijs wil, dan moet ik de boot of het vliegtuig op en

kost het me ook aardig wat geld. Vanuit België kan je met de trein voor een prijsje overal in Europa naartoe reizen. Gek genoeg rei-zen jullie weinig. Van jullie weer word ik helemaal dol. Regen,

sneeuw en zon op dezelfde dag! In Zweden is het weer voor lange tijd hetzelfde. En als het sneeuwt, dan valt het met pakken uit de hemel en de vlokken blijven liggen tot je heerlijk kan skiën. Mmm, deze winter ben ik thuis. Maar mijn jaartje in België vergeet ik niet.»

Anders (24): «Jij ziet er leuk uit. Wat drink je van me?» Ik schrok me te pletter toen dat wildvreemde meisje op me

toestapte. Zoiets doe je gewoon niet in Zweden. Belgische meisjes durven dat, vinden het normaal zo direct te zijn. Ik

ben naar België gekomen als uitwisselingsstudent in de economie. Ik heb veel bijgeleerd, ook buiten de universiteit.

Be lgiska flickor[Belgische meisjes]

IK WIL EEN KOE!

BONT MET VLEKKEN

VERSE MELK

EEN SCHOP KAN JE KRIJGEN

BEU

ZWEEDS IS ZO MOEILIJK NOG NIET

4

DE SCHREEUW VAN DE TOEKAN «Dobberen in een bootje op de

Urubu, lachen om het zotte buitelspel van roze Boto-dolfijnen en tropische vogels bewonderen die je thuis alleen ziet met een ketting rond hun poot. Dit is het paradijs. En als we niet opletten, raken we het straks voor altijd kwijt.» Indra Jacobs (17, zesde jaar Onthaal en Public Relations) en Anke Reynders (16, vijfde jaar Latijn-Wetenschappen) trokken met Greenpeace en Klasse voor Jongeren tien dagen op reportage in het Braziliaanse Amazonewoud. Hun avontuur.

DE SCHREEUW VAN DE TOEKAN

Landen in een wolk dinsdag 24 augustus Slapen in een vliegtuig? Vergeet het maar. Ik ben plots goed wakker als we na 23 vlieguren eindelijk boven het Amazonegebied hangen. Een zee van ongeschonden groen ... afge-wisseld met slierten gekapt en brandend woud. Wil ik wel zien hoe dit bos naar de vaantjes gaat? We landen in een wolk van vochtige hitte in Manaus, een stad met twee miljoen inwoners midden in het Amazone-woud. Hier heeft Greenpeace pas een nieuw kantoor geopend. Doel: saving the rainforest. Als dat maar goed afloopt. (Indra) Onder glas «Vorig jaar werden hier drie milieu-activisten vermoord», vertelt Green-peace-campaigner Paulo. Ook hij loopt gevaar, want Greenpeace heeft pas een rapport uitgebracht dat zwart op wit aantoont welke grote bedrij-ven het woud leegkappen. Het is nu of nooit voor het Amazonewoud. «De grootste bedreiging komt van de commerciële houtkap door internationale bedrijven. Ze maken houtproducten voor de export, onder andere voor Bel-gië.» Greenpeace richt zich op de 6 grootste kapbedrijven die 70% van de export in handen hebben. «Als die door de knieën gaan, zullen ook de kleinere zich soepeler opstellen. Tegelijk stimuleren we bedrijven die op een ecologisch verantwoorde manier willen werken. Je kan het re-genwoud niet onder een glazen stolp zetten om het te bescher-men.» De strijd voor het Amazonewoud gaat om meer dan omge-hakte bomen. Het is ook een sociale strijd. In het spoor van die bedrijven volgen de arme landloze boeren, op zoek naar een beter bestaan. Zij maken het vernietigingswerk van de hout-kappers rond: ze branden het bos plat en kweken vee of verbouwen maniok of soja. Greenpeace werkt samen met de overheid en met de lokale bevolking. «We trach-ten de soms nog wankele democratie te ondersteunen en de plaatselijke bevolking weerbaar te maken.» Vroe-ger dacht ik dat Greenpeace vol extremisten zat, nu be-grijp ik dat alleen hun harde acties het nieuws halen. De schellen vallen van mijn ogen. (Anke)Piranha’s woensdag 25 augustus Het regenwoud heet niet voor niets regenwoud. We trekken voor vier dagen naar Silves, een riviereiland midden in de vloedbossen (Igapó in de Indiaanse Tupi-taal) op 300 km van Manaus. «Het waterpeil van de Amazone en de Rio Negro stijgt tijdens het regenseizoen tussen december en juni met 10 me-ter. Het regenwoud bestaat dan voor 65% uit water en tot diep in het woud staan de bomen tot hun kruin in het sop», legt onze gids Renier uit. Met de boot slalommen we door ondergelopen woud. Hier halen we straks vier piranha’s boven. (Indra)Zwarte gieren Portugese kolonisten slachtten hier elke Indiaan af die ze te pakken kregen en dumpten de lichamen in de ri-vier. Die krioelde van de gieren die zich op de lijken stortten. De rivier heet sindsdien Urubu: zwarte vogel. Van de oorspronkelijk 2,5 miljoen Indianen blijven er vandaag nog 250.000 over. Ze leven diep in het woud en trachten stand te houden tegen alles wat hun biotoop bedreigt. Indiaans dorp van de meren of Aldeia dos La-gos: zo heet het eco-toeristenverblijf aan de Urubu waar we logeren. Barbara startte dit project met de hulp van WWF. «We werken samen met de Caboclo, de blank-Indiaanse rivierbewoners. Zij krijgen voor hun mede-werking een deel van de opbrengst. We investeren ook

in natuurbehoud», vertelt ze. De zwarte gieren achter Aldeia dos Lagos wachten op vleesafval uit de keuken. (Anke)Bomen omgooien Tambaquí op ons bord. «Alleen de rivierbewoners mo-gen er nog voor eigen gebruik op vissen. De grote boten krijgen hiervoor in Silves niet langer de toestemming», vertelt visser Anderson. «Kijk naar zijn gebit, het heeft iets van mensentanden. De tambaquí lust enkel de zaad-jes van een bepaalde boom. Hij bevrijdt ze met zijn tan-den uit hun harde pit en neemt ze mee in de rivier.» Zo hangt het voortbestaan van een boomsoort af van de gezondheid van een vis. Alles hangt aan elkaar in dit woud: wordt de ene plantensoort in zijn bestaan be-dreigd, dan raakt ook een diersoort in de problemen en omgekeerd. Eventjes een boom omgooien veroorzaakt dus meteen een ramp. Mijn hersenen trillen. (Indra)Tamme papegaai donderdag 26 augustus Op bezoek bij Moizes (63). Hij ontvangt de eco-toeristen van Aldeia dos Lagos in zijn dorp. Hij droogt cacao-bonen, kweekt maïs en haalt net genoeg vissen boven om zijn familie te voeden. Hij vult aan met wat hij van de eco-lodge ontvangt voor bewezen diensten. Tamme papegaaien landen op onze schouders terwijl we hete chocolademelk van verse cacao-noten proeven. Moizes glundert. Ik loop in een dieren-tuin zonder tralies. (Anke)Zacht buikje Onze gids Renier speurt in het maanlicht naar rood op-lichtende alligator-oogjes op de oever, vaart er stilletjes

De luiaard moet op zoek naar een nieuw leefgebied.

«Luister naar de jungle. Hier wil ik nooit meer weg.»

Anke (links) en Indra (rechts): «Een zoo zonder tralies»

West-Europese, Amerikaanse en Aziatische houtkapbedrijven bedreigen het Amazonewoud. Twee derde is nog intact en kan gered worden.

Het Amazonegewoud is zo groot als Europa. Een gebied zo groot als Frankrijk werd al vernietigd.

Paulo: «Het gaat om meer dan alleen omgehakte bomen.»

5

heen en springt in het water om een kanjer te omhelzen. «Not to kill them, just to show you.» Helaas haalt ie al-leen baby-alligators boven. Zacht buikje, scherpe bek. Giechelende kinderen met glinsteroogjes wachten ons op in het rivierdorpje Santa Lucia. Hier leven 18 families bij elkaar. Tikkertje kennen ze overal. Ze krijgen er niet genoeg van. Wij ook niet. We stappen met de joelende kinderen achter ons aan in een houten kano, de visser voorop. De mannen van Santa Lucia vissen met een speer. Je hoort alleen de rimpeling van het water en het wijken van takken als we het vloedbos dieper binnenva-ren. De speer doorboort de vis voor ik met mijn ogen kan knipperen. (Anke)Soap in de jungle

De Caboclo uit Santa Lucia hebben geen super-markt nodig om te overleven. Verwende wes-

terlingen zoals wij denken soms dat deze mensen vanalles missen, maar eigenlijk zijn wij het die ons leven vergooien. Deze mensen zijn gelukkig, dat voel ik. Open, vriendelijk en echt. Of de rivierbe-

woners zich kunnen voorstellen waar wij vandaan komen? Niet bepaald, en ze liggen

er niet wakker van. Misschien toch die ene oma. Enkele weken geleden kreeg ze bezoek van Italiaanse

journalisten. Sindsdien droomt ze ervan de Alpen over te trekken. In haar verbeelding hoeft ze enkel in een ka-no te stappen. Verlangen vreet haar geluk langzaam stuk. In haast elk klein dorpje vind je naast de hutjes een schotelantenne. De mensen kijken naar soaps die de he-mel beloven: juwelen, glitter, dure wagens, echte liefde en méér. Sommigen laten zich vangen en trekken in hun kano naar de stad op zoek naar het grote geluk. Daar versterken ze de werkloosheidscijfers. Paradijs aan dig-gelen. (Indra)Lianen vrijdag 27 augustus Dorst? Indianen hakken ge-woon een stuk van zo'n meterslange, zich in een woud-reus slingerende liaan en laten het vocht in hun mond druppelen. Ik proef het zuiverste water dat ik ooit heb gedronken. We leren Indiaanse overlevingstrucs tijdens een jungle-trip. Carapanaúba-schors gebruiken de India-nen als een natuurlijk middel tegen malaria. Ik proef het witte sap van de Amapá-boom: goed tegen maagpijn en longaandoeningen. We stuiten op open plekken: hier hebben woudbewoners een boom geveld. Ze verwerken de hele stam ter plaatse en beschadigen geen enkele an-dere boom. Ursido (18) bouwt rond mijn oor een kunst-werk met papegaaienveertjes. Het kriebelt. (Anke)Party Een vuistdikke tarantula - alias vogelspin - dut op onze slaapkamermuur. Later vernemen we dat zo'n beest in agressieve toestand wel 2 meter kan springen. Wat hou ik plots van onze Europese spinnetjes. Genoeg natuur voor vandaag, we zakken af naar Silves city voor een echte fuif. Ik dacht dat ik een beetje kon dansen, maar hier waag ik me voor geen goud op de dansvloer. Kop-peltjes scheuren door de zaal alsof ze in een eeuwig rit-me aan elkaar zijn vastgeklonken. Of ik een danspasje met hem wil wagen? Ursido knijpt zijn ogen tot een spleetje en voert me mee. Ik spreek geen Portugees en hij geen Engels, maar een geruststellend knikje van hem is voldoende. Let’s party! Midden in het Amazonewoud. Thuis denken ze dat ik afzie in een groene hel. (Anke)Luiaard op drift zaterdag 28 augustus Ontnuchtering: de corrupte burgemeester van Silves laat een woonwijk en kanjers van wegen aanleggen in het ongerepte woud. Hij wil zijn dorp ontsluiten voor de industrie en laat wijken aanleg-gen voor werklieden en hun families uit andere gebie-den. Ik word treurig als ik denk aan de luiaard die hier leeft. Zijn biotoop wordt weggekapt. Hij heeft geen an-dere keuze dan zich uit de voeten te maken. Alleen de sterksten overleven het en vinden een nieuw leefgebied. Graafmachines laten een enorme stofwolk na. Ik hoest. Ik sta erbij en kijk ernaar. (Indra)Big money Bye bye tarantula in de glazen pot. We nemen afscheid van Aldeio dos lagos. Terug naar Manaus. In Greenpeace-office heerst een nerveuze drukte. Paulo heeft straks een meeting met een grote houtkapper die z'n investe-

ringen bedreigd ziet. De banken hebben geïnformeerd of ie z'n leningen nog wel zal kunnen betalen als Greenpeace eenmaal goed in actie schiet en de eerste klanten afha-ken. Hij zoekt een compromis. Spannend. Nu weet ik dat elke stap die ik zet iets betekent. Je hebt als individu meer macht dan je denkt. Kies voor gerecycleerd papier en koop geen tropisch hout, dat is al een begin. (Indra)Gevoelige snaar zondag 29 augustus «Blij dat ik kan studeren. Ik voel me een beetje kunstenaar sinds ik hier naar school ga. Maar zonder financiële hulp kan dit niet want mijn ouders hebben het niet breed», zegt Genejíuvan (15). Hij studeert aan de instrumentenschool van Manaus. Hier leren jongeren instrumenten vervaardigen uit tropisch hout dat op een ecologisch verantwoorde manier wordt gekapt. De directeur zoekt voor elke leerling een geld-schieter die hem gedurende twee jaar met 3.000 frank per maand sponsort. Ik krijg een idee: misschien moet ik dit maar eens voorstellen aan mijn klasgenoten. Sa-men elke maand 3.000 frank voor het goede doel op-hoesten is toch een kleine moeite? Aan het eind van de opleiding krijgt de gulle gever het werkstuk van de stu-dent cadeau. De eerste gitaar van Genejíuvan is voor mij. (Anke)Kussen woensdag 1 september De telefoon rinkelt voort-durend, overal staan computers aan en de stress is te snijden. Greenpeace heeft hier z'n topmensen gekata-pulteerd, klaar voor een stevige actie die het verschil moet maken. Paulo, Coca en Manuel zijn net gestart. Ze trachten een netwerk op stevige poten te zetten en plaatselijke mensen te vinden die de acties kunnen ondersteunen. Ik bewonder hen. Na de lunch in Green-peace-office is het tijd om te gaan. Paulo is niet goed in afscheid nemen, Coca knuffelt en Manuel kust. Ik slik iets weg. Wuif wuif en het busje in naar Manaus airport waar we ei zo na ons vliegtuig missen. Maar dat is een ander verhaal. (Anke)

Indra (17) en Anke (16) zijn de winnaars van de Amazone-wedstrijd uit een vorig nummer van Klasse voor Jongeren. Er waren honderden (héél gemotiveerde) kandidaten om met Klasse voor Jongeren en Greenpeace naar het regenwoud te trekken. Misschien maak je volgende keer weer kans. Klasse voor Jongeren organiseert immers geregeld grote acties. Doe mee. Ondertussen worden Indra en Anke belaagd door kranten, radio en tv. De rust van het regenwoud is ver weg.

JUNGLE IN JE KLAS-Maken deze fragmenten je nieuwsgierig naar het volledige, onthullende en ongecensureerde dagboek van Anke en Indra? Het staat nu op Internet: www.klasse.be-Wil je Anke en Indra met hun berg dia’s en jungleverhalen bij jou op school? Het kan. Neem contact op met Greenpeace, Filip Verbelen, Vooruitgangstraat 317, 1030 Brussel, tel. 02 274 02 15, fax 02 201 19 50, www.greenpeace.org.-De leerlingen van de instrumentenschool in Manaus kunnen je hulp gebruiken: info in het Portugees op http://www.imaflora.org/lutheria.htm of stel je vraag in het Engels op dit e-mailadres: lutheria@imaflora.org Bellen en faxen naar directeur Rubens Gomes kan ook: 00 55 92 644 54 59 (84 frank per minuut).

De instrumentenbouwers van Manaus vragen hulp.

«De mensen zijn gelukkig, dat voel ik.»

Visbarbecue in Santa Lucia. Hier leven ze van het woud zonder het te vernietigen.

Indra temt tarantula.

«Thuis denken ze dat ik afzie in een groene hel.»

«Als zo’n school

piranha’s je te pakken krijgt, benen ze je in 50 seconden tot op het bot

uit.»

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

W

D

V

Z

Z

M

D

W

D

V

Z

Z

M

D

W

D

V

Z

Z

M

D

W

D

V

Z

Z

M

D

W

D

S E P T E M B E R

1 9 9 9

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

V

Z

Z

M

D

W

D

V

Z

Z

M

D

W

D

V

Z

Z

M

D

W

D

V

Z

Z

M

D

W

D

V

Z

Z

O K T O B E R

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

M

D

W

D

V

Z

Z

M

D

W

D

V

Z

Z

M

D

W

D

V

Z

Z

M

D

W

D

V

Z

Z

M

D

N O V E M B E R

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

W

D

V

Z

Z

M

D

W

D

V

Z

Z

M

D

W

D

V

Z

Z

M

D

W

D

V

Z

Z

M

D

W

D

V

D E C E M B E R

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

W

D

V

Z

Z

M

D

W

D

V

Z

Z

M

D

W

D

V

Z

Z

M

D

W

D

V

Z

Z

M

D

W

D

V

M A A R T

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

Z

Z

M

D

W

D

V

Z

Z

M

D

W

D

V

Z

Z

M

D

W

D

V

Z

Z

M

D

W

D

V

Z

Z

A P R I L

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

M

D

W

D

V

Z

Z

M

D

W

D

V

Z

Z

M

D

W

D

V

Z

Z

M

D

W

D

V

Z

Z

M

D

W

M E I

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

D

V

Z

Z

M

D

W

D

V

Z

Z

M

D

W

D

V

Z

Z

M

D

W

D

V

Z

Z

M

D

W

D

V

J U N I

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

Z

Z

M

D

T

W

D

V

Z

Z

M

D

W

D

V

Z

Z

M

D

W

D

V

Z

Z

M

D

W

D

V

Z

Z

J A N U A R I

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

Z

Z

M

D

W

D

V

Z

Z

M

D

W

D

V

Z

Z

M

D

W

D

V

Z

Z

M

D

W

D

V

Z

Z

M

J U L I

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

D

W

D

V

Z

Z

M

D

W

D

V

Z

Z

M

D

W

D

V

Z

Z

M

D

W

D

V

Z

Z

M

D

F E B R U A R I

2 0 0 0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

D

W

D

V

Z

Z

M

D

W

D

V

Z

Z

M

D

W

D

V

Z

Z

M

D

W

D

V

Z

Z

M

D

W

D

A U G U S T U S

VOOR JONGERENVOOR JONGERENVOOR JONGERENVOOR JONGEREN///---------ééééé--éé--------------========

--===--éé--------------========--===-------------==ééééééé////=-----/

--éé--------------======== --===-------------==ééééééé////=-----///-------éé--------------========

--===-------------==éé//-------éé--------------========--===-------------==éé-------------==ééééééé////=-----/

//-------éé--------------========--===-------------==ééé///-====///---------éééééé///-=====-----/

//-------éé--------------éé--------------========--===------éé--------------========

--===-------------==ééééééé////=-----/ //-------éé--------------========

--===-------------==éé---------==ééééééé////=-----///-------éé--------------========

--===-------------==éé--========--===-------------==ééééééé////=-----/

//-------éé--------------========--===-------------==ééééééé////

--------========--===---------

----==ééééééé/

KLASSEVOOR

JONGEREN

Klasse voor Jongeren is er!

Ga drie plaatsen terug!

Klasse voor Jongeren is er!

Dag van de leerkracht: vlag!

Klasse voor Jongeren is er!

Leg de wapens neer

Klasse voor Jongeren is er!

Kerstvakantie!

Schoen zetten!

Tilt!

Kus een kikker!

Red de kalkoen!

Klasse voor Jongeren is er!

Klasse voor Jongeren is er!

Klasse voor Jongeren is er!

Krokusvakantie!

Waar is de lente?

Tijd voor een grap!

Klasse voor Jongeren is er!

Paasvakantie!

Klasse voor Jongeren is er!

Hemelvaart

Werkloos!

Hoop doet leven!

Neem een kanskaart!

Aftersun!

PUDe lerares wiskunde probeert een foto te maken van de kleedkamer van de Red Hot Chili Peppers: ta-

pijten tegen de muren, overal kaarsjes. «De Peppers doen yoga voor hun optreden», vertelt Joris (17). Hij leidt met een tiental an-

dere jongeren 500 leraars rond achter de schermen van Pukkel-

pop. «Mijn leerlingen gaan mij niet geloven», zegt die van wis-

kunde. We kruipen onder het podi-um door: frontstage. De leraars

steken watjes in hun oren.

oP PUKKeLPoP ! »« d i e v a n w i s k u n d e

«Hoeveel watt is dat hier? », vraagt een leraar elektriciteit. «25.000», lacht Saskia. «Maar daar gaat het eigenlijk niet om. Wij letten op het aantal beats: 120 per minuut is techno, 160 is jungle.» Leraar fronst wenkbrauwen. We staan vlak voor het podium maar de leraars kijken niet naar het optreden. Het publiek interesseert hen meer. «Stagedivers!», roept een leraar Latijn. Met zware schoe-nen en lachende lijven rollen ze over de massa tot securi-typloegen hen vooraan professioneel opvangen en side stage loodsen. Joris legt uit dat dit geen stagedivers zijn (die komen van de andere kant!) maar crowdsurfers. De leraars leren elke minuut iets bij.

P I E R C I N G S«Ik had een totaal verkeerd beeld van zo’n festival», zegt Marie-Jeanne (43), lerares wiskunde-wetenschappen. «Op tv zie je de extremen met hanenkammen, piercings en tatoeages. Maar hier lopen 30.000 jongeren rond, die gewoon mijn leerlingen kunnen zijn. En als ik ze zo be-zig zie, ben ik echt fier op hen. Zo gezellig, zonder enige agressie, met zoveel verschillende stijlen en voorkeuren samen. Van de muziek ken ik niets. Voor mij is dat ge-makkelijkheidshalve allemaal ‘lawaai’ maar dankzij de uitleg die we hier krijgen, weet ik nu tenminste al dat er ‘soorten lawaai’ zijn. Ik leer nuanceren. En er zit ook heel melodieuze muziek tussen.»

B O T S E NBij Sugar Hill Gang leren ze hip hop kennen. De sociaal bewogen teksten uit de zwarte jongerencultuur (over drugs, racisme, tienerzwangerschappen enz.) botsen rit-misch, rappend door de keet. «Ik versta er niets van», zegt een lerares Engels. «Ik ook niet meteen», antwoordt Bram «maar ik zoek de teksten op via internet. Ik wil niets meezingen wat ik niet begrijp.» Aan de andere kant van het terrein herkent een leraar aardrijkskunde plots een van zijn leerlingen. Met zijn wijde broek en gepiekt haar, toont Nick (17) dat hij bij de skaters hoort: punkmuziek, hard en monotoon. Voor hen is de boodschap niet zo belangrijk, als het maar snel gaat en veel skate energy geeft. Al roept de massa wel meteen met de Heideroosjes mee dat ze te-gen extreem-rechts zijn. Nick klopt zijn leraar hartelijk op de schouders: «Tof dat je er bij bent. Op school praten le-raars eigenlijk weinig over muziek of uitgaansleven. Maar tussen de regels hoor je hun misprijzen. Er zijn nu een-maal leerkrachten die ons niet als mens willen bekijken en die gewoon hun les komen geven. Triestig eigenlijk.»

D A N S E NIn de Boiler Room kunnen ook de leraars niet stil blijven staan. Een kokende danstent vol ritmische lijven. De diskjockeys maken ter plaatse nieuwe muziek van bestaande platen. Met hun drumcompu-ters scratchen en transformen ze erop los. «Is dit nu house?», wil een leraar technologie weten. Joris krabt in zijn haar: «House is ei-genlijk te commercieel voor zo’n alternatief festival als dit. Dit is techno, de underground versie van house: 120 beats per minuut, zware drumbeats en een stuwende baslijn. Straks horen we het ver-schil met jungle: dansmuziek aan 160 beats per minuut, geluidscol-lages vol samples en ritmes met een mix van reggae, ragga, soul en klassiek.» Sommige jongeren kunnen er blijkbaar uren op dansen. De leraars proberen al na vijf minuten te ontsnappen.

D O G E A T D O GFrank (50) is docent informatica. Hij heeft net als de andere leraars op Pukkelpop veel geleerd. «Ik kijk op van de professionele organisatie: 1700 medewerkers achter de schermen! Daar zijn vaak heel jonge mensen bij die grote verantwoordelijkheden kunnen nemen. Dat geeft me een positief gevoel. Het valt me ook op hoe weinig agressie hier is. Je kan je kinderen met een geruster hart naar zo’n festival sturen dan naar het voetbal.» Een leraar tuinbouw krijgt een handtekening van Dog Eat Dog. «You teachers, take good care of the kids!», zegt de lead-zanger. Vijf cameraploegen en de hele geschreven pers volgen de le-raars op hun ontdekkingstocht. De muzikanten, de managers, de le-raars … iedereen vindt het een leuk initiatief om de mogelijke kloof tussen leerkrachten en leerlingen te verkleinen.

V E R V A L S TEn wat vinden de jongeren over de leraars die zij hebben rondgeleid? «De meesten zijn héél tof en geïnteresseerd maar soms doen ze zelf net datgene waar ze ons op school voor straffen: niet bij de groep blij-ven, hardnekkig blijven doorpraten terwijl je iets wil uitleggen enz. Er zijn er blijkbaar ook enkele die met een scanner hun speciale toe-gangskaarten hebben vervalst… Voor zoiets zouden wij nu van school vliegen, zie. Ach, we hebben geleerd dat leraars (net als leerlingen) ook maar mensen zijn. Er zijn er van alle soorten.» Twee dagen later schrikken ze van een lezersbrief in Het Laatste Nieuws waarin een le-raar schrijft dat leraars (en zeker de onderwijsminister) niets op Puk-kelpop te zoeken hebben («Het zijn niet de leerlingen die nog meer in-spraak moeten krijgen, maar het is de autoriteit van de leraar die dringend opnieuw in eer moet hersteld worden. Er is geen gezonde discipline meer en zelfs het minimum aan respect van de leerlingen t.o.v. de leraars is verdwenen.»). «Ja, die heeft het niet begrepen, eh», zegt Stijn (17) «Respect moet toch van twee kanten komen?»

Honderden lezers konden via Klasse voor Jongeren gratis naar de grote zomerfestivals. Vijfhonderd leraars konden een rondleiding krijgen op het grootste alternatieve muziekfestival van ons land: Pukkelpop. Er kwamen meer dan 3000 aanvragen voor binnen!

8

A L L E R A D E N S A M E NDe Vlaamse Scholierenkoepel (VSK) bestaat nog maar sinds vorig jaar. VSK houdt zich bezig met onderwijsbeleid, verdedigt de rechten van scholieren, organiseert vorming en onderhoudt contacten met vergelijkbare buitenlandse organisaties. Ze maakt de mening van scholieren duidelijk aan de overheid. Elke leerlingenraad kan gratis lid worden. Je school heeft informatie van VSK ontvangen. Vraag ernaar. Je kan ook rechtstreeks bij VSK terecht: 02 511 93 75.

9

Alleen Jürgen kan in één adem zeggen: «De kat krabt de krollen van de trap» en «De koetsier poetst de postkoets». De rest oefent in inspraak les 1.

«Wil je een pittige school? Doe er iets aan! Hoe? Laat van je horen, maak wereldkundig wat je van de gang van zaken op school vindt en bedenk prettige voorstellen. Waar je dat ei kwijt kan? In de leerlingenraad natuurlijk» Dat zegt Jurgen (18). Samen met Sarah (16), Tania (18), Brecht (17), Geoffrey (16), Nathalie (17), Kenneth (17), Hendrik (17) en Mathieu (16) runt hij de leerlingenraad van zijn school.

Het vliegend beginHoe (re)animeer je de leerlingen-raad? En hoe hou je 'm aan de praat? Vijf stappen voor een vliegend begin:1 Kom dat zien!Kom dat zien! Kondig de verkie-zingen en de start van de leerlin-genraad luid en duidelijk aan zo-dat iedereen op school ervan weet. Laat de directeur de ver-kiezingen omroepen en iedereen aansporen mee te doen. Vraag om de leerlingenraad te vermelden in het schoolreglement: klare taal over participatie op school. Zo is meteen voor iedereen duidelijk dat de directeur en de leerkrach-ten de leerlingenraad steunen. 2 Rol een rode draad uit.Rol een rode draad uit. Kies naast de gewone taken van de leerlingen-raad iets waar je echt werk wil van maken, een eindproduct of moment suprême waar je naartoe werkt. 3 Wees geen blinde mol.Wees geen blinde mol. Graaf niet zonder omkijken altijd verder, maar stel jezelf vragen: hoe zou je als gewone leerling reageren op deze beslissing van de leer-lingenraad? Is dit het doel dat we nastreven? Werken we binnen de raad voldoende en goed samen?

4 Vermijd ruis op de lijn.Vermijd ruis op de lijn. De an-dere leerlingen hebben recht op informatie van de leerlingen-raad. Spreek met je klasgenoten een vaste dag af waarop je de agenda en de resultaten van de leerlingenraad doorpraat. Vraag hen meteen wat hen bezighoudt, welke problemen ze ervaren, hoe het volgens hen anders en beter kan op school. Dat kan ook in een enquête. 5 Verwen jezelf.Verwen jezelf. Hou de leerlin-genraad ook voor jezelf interes-sant en spannend. Maak gebruik van het vormingsaanbod: hoe orga-niseer ik een leerlingenraad, hoe zit de onderwijsstructuur in el-kaar enz. Informatie hierover krijg je bij de Vlaamse Scholie-renkoepel. Vraag aan de directie een budget voor vorming of zorg zelf voor inkomsten (wat dacht je van de opbrengst van de fris-drankautomaat die er kwam onder druk van de leerlingenraad). Geef de sfeer ook af en toe een duw: organiseer een avonturentocht, filmavond of dagje aan zee alleen voor de leden van de leerlingen-raad.

Er zijn nog nauwelijks scholen zonder leerlingenraad: een groep leerlingen die de belangen verdedigt van alle jongeren op school. Gezonde broodjes tijdens de middagpauze, muziek in de leerlingenruimte en een menselijk examenrooster: een leerlingenraad zorgt voor de sféér op school.

«Kies mij»Een nieuwe leerlingenraad opstarten of die van vorig jaar voort laten draaien: begin er maar aan. Een decreet (zo heet een ‘wet’ uitgevaardigd door de Vlaam-se regering) bepaalt dat scholen waar minstens 1/3 van de leerlingen er om vragen een leerlingenraad moeten oprichten. Meestal geven leerlingen hun ver-trouwen aan een klasgenoot. Die mag in hun naam in de leerlingenraad zetelen. Vertegenwoordigers kunnen zich spontaan melden, al kan je ook verkiezingen organiseren: per klas, per graad of voor de hele school.

«Help, ik ben verkozen!»Hoewel je beter niet slaafs alle wensen van de leerlingen verdedigt, hou je best contact met je achterban. Hou ook de relatie met directie en leerkrachten soe-pel en diplomatisch, zonder te overdrijven. (De directeur valt uiteindelijk voor een voorstel van de leerlingenraad, vergeet na een tijd dat ie eerst eigenlijk he-lemaal tégen was en presenteert het dan als een eigen idee. Hij bedoelt het niet slecht, maar zoiets zorgt wel voor wrevel bij de leerlingenraad.) Sta dan ook op je strepen. Bouw zelf ook veiligheden in. Als de relatie met de directie slecht is, dan krijgt de leerlingenraad het gevoel dat ze er beter mee ophoudt. Het tegen-overgestelde kan ook: als alle vragen, wensen en eisen volledig en onmiddellijk ingewilligd worden, dan voelt de leerlingenraad zich na een tijdje misschien ook overbodig. Hoe vermijd je dat je opbrandt? Alex Polfliet van de Vlaamse Scholierenkoepel (VSK) zegt dat je het beginnersenthousiasme warm kan hou-den: «Kies bij het begin van het schooljaar een doel dat je tegen het einde wil verwezenlijken. (Andere toiletdeuren? Een opendeurdag? You name it.) Tijdens elke vergadering sta je even bij dit onderwerp stil. Het wordt de rode draad doorheen het hele jaar. Je werkt naar een eindproduct rendier of hoogtepunt toe, naast de gewone werking van de leerlingenraad.»

«Wat doen die eigenlijk?»Jurgen: «We zijn fris gestart, met een agenda waarvoor we zullen vechten: de leerlingenruimte opfrissen, klasuitstappen organiseren waar iedereen wat aan heeft (een avonturentocht is fun én het klikt je klas aaneen) en extra muntjeste-lefoons voor de internen installeren. Als we erin slagen, winnen we meteen ge-loofwaardigheid bij de andere leerlingen.» Joris (17) is pas voorzitter gewor-den van de leerlingenraad op zijn school. Hij vindt dat een leerlingenraad zichzelf moet verkopen. «Duidelijk maken dat je bestaat. En geen valse beschei-denheid: we bazuinen onze successen van vorig jaar vrolijk uit. «Die uitstap naar the night of the proms? Daar zat de leerlingenraad achter!» Amusement is belangrijk, al ligt de klemtoon op inhoudelijke, maar minder tot de verbeelding sprekende resultaten. Het schoolreglement bijvoorbeeld. Veel leerlingen erger-den zich aan dat toontje: 'het is zo en niet anders'. In het nieuwe reglement klinken dezelfde regels met een beetje uitleg minder onvriendelijk.»

«Wat we ook beslissen, het haalt niets uit. Het laatste woord is aan de directie. Een botte "nee". Da's pure miserie. Planten in de ontspanningsruimte?

Liever niet, want ze worden vast als vuilnisbakken gebruikt. Punt. Het internaat telt maar één muntjestelefoon voor 200 leerlingen. De directie wil niet meer toestellen voorzien én verbiedt gsm's op school, ook buiten de

schooluren. Kunnen we de monsterwinst van die ene telefoon dan niet investeren in extra toestellen? Of gsm's toelaten en strikte regels afspreken? Weet je, wij zetten ons in voor de school, maar krijgen nauwelijks iets terug.

Ontmoedigend.»

10

VERBODEN VOOR ELANDEN Ik lust ze rauw en zachtgekookt, de lezers van Klasse voor Jongeren. Ze hebben een rendier geadopteerd: Waldo, eerst vereenzaamd tussen de elanden, nu opgenomen in de warmte van het Vlaamse Planckendael (links achter de bonobo’s). Sindsdien voelen de lezers van dit blad zacht gewelf tussen hun haar opspitsen: het rendiergewei. Maak je geen zorgen: het valt elk jaar ook weer af. Maar het staat je ondertussen wel laplands goed. De mascotte van dit blad is (jawel) een ren-dier. Het staat op de cover en steekt overal in het blad de tak-ken op. De jongerenredactie van Klasse (20 creatieve lezers uit heel het land) heet trouwens de Rendiergroep. Zij hebben hoeven, eten korstmos en spreken altijd met twee woorden. Behalve als er (totaal onbetrouwbare!) elanden in de buurt zijn. Op pagina tien gaan we elke maand samen uit de kooi. Ik kijk uit naar jouw krabbels, gestamp, brieven, faxen en e-mails. Voel eens even boven op je hoofd. Zie je wel!De Man Met Het Rendier

EEN GRATIS SPEL VOOR DE HELE KLASJE KENT ONZE KLAS NOG NIET!

Even geen les en toch iets leren: twee lesuren spélen. Dat moet kun-nen. Daarom ontwikkelden Klasse voor Jongeren en het Centrum voor Informatieve Spelen een nieuw spel voor jouw klas: "Klas X. De kracht van een klas". Met meer dan honderd verrassende vragen en opdrach-ten ga je samen op zoek naar de geheimen en de stille kracht van je ei-gen klas. Waar zitten de verborgen talenten? Waarom zijn wij zo lastig? Wat zouden we uitspoken op een avonturentocht? Wat denken de le-raars over ons en wat denken wij over hen? Klaas (17) zit in één van de klassen die het spel op voorhand mochten uitproberen: «Heel plezant», zegt hij «Eerst lijkt het wat ingewikkeld want je moet proberen de geheime bedoelingen van de andere groepen te achterhalen voor ze aan de eindmeet zijn. Maar we hebben hard ge-lachen en stevig gediscussieerd. We zijn ook veel te weten gekomen over onze eigen klas en over de rol die we willen spelen. Eigenlijk zou elke klas dit spel eens moeten spelen.» Je hebt geen extra materiaal nodig: alles zit in een stevige doos. Het speelbord zijn de schoolbanken zelf. Je moet alleen een leraar vinden die bereid is het spel voor te bereiden en met jullie tijdens twee opeen-volgende lesuren te spelen. Een speldoos van Klas X kost 450 frank. Maar scholen die zijn inge-schreven voor Klasse voor Jongeren hebben bij het begin van het schooljaar een brief gekregen met de kans om (maximum vier) gratis exemplaren aan te vragen. Vraag aan je klasleraar of aan de directie of ze het spel al hebben aangevraagd. Veel plezier!

WIN HONDERD F I LMTICKETS

Vanaf nu winnen elke maand vijf-tig lezers twee gratis toegangs-

kaarten voor een film naar keuze in een Kinepoliszaal (Brussel,

Leuven, Antwerpen, Gent, Kort-rijk en Hasselt). Dit is de vraag:

Hoeveel keer komt het woord "rendier" (ook in afleidingen en

samenstellingen) in dit hele num-mer van Klasse voor? Stuur voor 15 oktober een kaart of een brief-je met wat leuke commentaar én

met het antwoord op de vraag naar Klasse voor Jongeren (film

september) - E. Jacqmainlaan 165 - 1210 Brussel.

Opdinsdag5

oktober mag je de leerkrachten die hetver

dienen,

extr

a verwenne

n. Dan is het de internationale Dag van de Leerkracht. Die werd door de Unes

coui

tgero

epen

omwe

reldw

ijdde

rolva

n d

e leraar in de verf te zetten. De kans omop

jeeigenmanier je waardering te tonen voor wat goed

e leraars

doen. Iem

and verf nodig?

W I E N E R K N A C K W Ü R S T E X P L O S I O N G E S P L I T «Het ging niet meer», toetert drummer Lander (18) me van achter z’n sticks toe. «Onder-linge meningsverschillen, daar zijn we aan kapotgegaan. Jammer, want het was wel leuk. We hebben verschillende keren samen opgetreden, onder andere op school. Ik ben nu op zoek naar een nieuwe groep.» Vorig jaar stond Lander met zijn bandje nog in dit blad. Nu

op straat. Misschien herken je jezelf of je vrienden in zijn verhaal. Daar willen we iets aan doen: we steunen de muziekgroepen die op school ontstaan en er misschien ook kunnen optreden.Grote wedstrijd: Schoolrock 2000Speel jij ook in een muziekbandje samen met vrienden of klasgenoten? Meld je, wij komen naar je toe. Valt je bandje in de smaak, dan bezorgen wij je een Klasse-concert en 20.000 frank om het optreden te verzorgen. Hoe doe je mee? Versier een optreden voor de hele school (verleid de directeur met een privé-optreden). Overtuig ons in een briefje met honderd handtekeningen uit de hele school dat jullie een muziekaward verdienen. Stop er de goedkeuring van de directie bij: jullie mogen de school doen swingen. Vergeet ook de foto niet. Wat krijg je? Een bezoek van de muziekbandwatcher van Klasse voor Jongeren, een cheque van 20.000 frank en je bent meteen mee in de running voor de grote schoolrockfinale. Klasse voor Jongeren, Schoolrock 2000, E. Jacqmainlaan 165, 1210 Brussel.

RendierDe Man met het

Kus je leraar

!

W I N N A A R S In Klasse voor Jongeren valt altijd wel wat te winnen. Vraag het maar aan Iris Carta uit Antwerpen. Ze vond het woord van april (computer). Sebastiaan Heirman uit Zomergem ontcijferde ‘shampoo’, het woord van mei ("onze leraar wiskunde zou er inderdaad meer mogen gebruiken"). Beiden rijden nu rond met een fiets waar ze het prijskaartje (20.000 frank!) voor de eerste schooldag hebben la-ten aanhangen. Niet gezien?Stickers: Tom De Pauw uit Lennik en Hannelore De Wolf uit Aalst liepen elkaar tegen het lijf met elk een sticker van Klasse op hun neus geplakt. Dat moest ‘klicken’. Ze winnen een cd-bon van 1000 frank. Vraag de stickers gratis aan en misschien word ook jij gespot door onze Man met het Rendier.Klasse voor Jongeren, Sticker, E. Jacqmainlaan 165, 1210 BrusselDeze zomer in de wei. Er kwamen stàpels kaatjes binnen. 120 Klasse voor Jongerenlezers maak-ten uiteindelijk de Vlaamse zomerfestivals onveilig. Het antwoord op de prijsvraag voor de gratis Pukkelpoptickets was 24. 24 keer het woord Rendier tellen in de Klasse voor Jongeren van mei., Amper één op drie inzenders had dat antwoord juist. Vijftig lezers wonnen een heel weekend Puk-kelpop. Ken ik jou ergens van?Regenwoud. Enkele honderden gemotiveerde kandidaten om tijdens de grote vakantie samen met Klasse en Greenpeace tien dagen op expeditie te gaan naar het door houtkappers bedreigde Brazi-liaanse Regenwoud. Uiteindelijk wonnen Anke Reynders uit Zoersel (St.-Jan Berchmanscollege Westmalle) en Indra Jacobs uit Zandhoven (Immaculata Instituut Oostmalle). Lees hun avonturen op pagina 4 en 5.D I G I - T A A L Na de vakantie het surfen niet verleerd? Spring meteen eens binnen op de Klasse-site. Digitale postkaartjes waar je je leraar mee verrast, inspiratie voor essays en spreekbeurten in de archieven, je mening in het gastenboek en hotlinks in alle kleuren en formaten. Stekker in het stopcontact en surfen maar.

S M A K : B L O E M E N De ideale leerkracht? Veel klassen stuurden hun kandidaat op. Klasse viel met een ruiker bloemen bin-nen in twintig lessen over heel het land. Huilen. Roepen. Tranen. La-chen. Applaus. Overal feest. Jawel: er zijn nog leerkrachten die het verschil maken.

het gewei-gevoel van rik«De dienst bevolking weigert me een nieuwe identiteitskaart te geven. «Niet voor Rendieren!» Sorry, maar dit kan echt niet meer door de beugel. Waar zijn ze nu, de actiegroepen die van muis tot vervelende vachtluis en Jan en Alleman verdedi-gen? Nergens te bekennen. Maar het Rendier, neen, dat heeft geen rechten meer. Daarom roep ik op tot protest. Verberg niet langer je gewei onder hoed of deken, maar stamp met je hoef tegen de grond en laat je gebrul over de weiden schallen. Weg met al dat been- en baardscheergerei en laat die vacht welig tieren. Je vindt op de Klasse-wei wel een soortgenooot met wie je kan verbroederen en nuttige gewei-tips kan uitwisselen. Gedaan met de eenzaamheid, sloop die stalmuren om je heen en ren het nieuwe schooljaar in als een ongegeneerd Rendier dat fier is op zijn bestaan. Laat van je horen!» Rik, 17

Nico De Loddere krijgt bloemen van zijn leerlingen in Sint-Niklaas. Nu nog een vaas. (Op 5 oktober is het Dag van Leer-kracht.)

DE EERSTE TIP VAN WENDY: GRATIS KAFTPAPIER

«Lézen doe ik Klasse voor Jongeren niet. Daar heb ik

echt geen tijd voor. Maar omdat ik het zonde vind van

het papier, probeer ik er wel iets anders mee te doen.

Mag ik elke maand een recyclagetip opsturen? Dan

kunnen ook andere leerlingen iets zinnigs doen met

jullie blad. Vorig jaar heb ik bijvoorbeeld al mijn boe-

ken gekaft met Klasse voor Jongeren: héél kleurrijk.

Zouden jullie daarom in september op enkele bladzij-

den ook geen leeg etiket kunnen afdrukken, zodat ik

daar mijn naam en het vak kan opschrijven? Tot vol-

gende maand!» (Wendy, 15 jaar en vier maanden)

11

«Als er een jeugdcentrum komt, zetten we dat knal voor mijn deur, zei de schepen van jeugdzaken. Hij vond dat jongeren een stek moesten krijgen in het centrum van de gemeente, en niet als een stelletje lepralijders in een of andere uithoek», zegt Willem (24), jeugdconsulent van de gemeente. De plaveien van de Stationsstraat in Aalter lopen tot in de patio van jeugdcentrum Kadans. «Jongeren springen hier binnen voor een babbel, om vrienden te zien, huiswerk te maken, een idee op tafel te gooien, een verslag uit te tikken, om te klussen of in een werkgroep mee te draaien», zegt Willem. «Onlangs vroegen enkele jongeren een skateramp. Oké, antwoordden we, jullie zijn de deskundigen. Leg je vraag voor aan de jeug-draad en we stappen samen naar enkele leveranciers. Die jon-geren stelden een dossiertje samen en binnen de kortste keren stond de ramp er. Vandalisme en lawaaioverlast: noppes. Die mannen hebben er zelf aan gewerkt. Van idee tot uitvoering. Als jongeren een groep in het jeugdcentrum willen laten optre-den, organiseren ze dat zelf. Ook al is het niet altijd naar de zin van de vaste medewerkers. Wij zijn er om te helpen. We heb-ben nu zo'n twintig permanente en tijdelijke werkgroepen die zich met van alles en nog wat bezighouden. Allemaal uitge-dacht en op de been gehouden door vrijwilligers. De bureaus van de personeelsleden, de repetitiekelder en het podium in de grote zaal werden door jongeren ontworpen en in elkaar ge-knutseld.»

Anneleen (16) van het griezelkot «Er zit hier altijd wel ie-mand die je kent en die je gek genoeg krijgt om mee te doen. Vorig jaar organiseerde ik in het jeugdcentrum een kook-wedstrijd, een pingpong-tornooi, een voetbalwed-strijd gemeenteraad-jeugd-raad en een optreden van de groep Snipe. Tijdens de hal-loweendag was ik de real bitch die iedereen door het griezelkot joeg. 's Vrijdags na school hang ik hier altijd rond. Thuis maken ze zich geen zor-gen. Ze weten dat ik goed zit.»

Broes (18) van het deejayhok «Kadans is mijn tweede thuis. Ik ben eindverantwoordelijke van de deejayploeg. Eens per maand verzorg ik een thema-avond. Ik zit ook in de be-stellersploeg van het jeugd-huis en in de permanentie-ploeg: kas maken, frigo's schoonvegen, bar open-houden, boel afsluiten. Ik kan echt niet stilzitten.»

Linde (17) voor het writer's block «Ik draai mee in het redactieteam van de +VIB, de krant van het jeugdcentrum. Artikels schrijven is een serieuze job voor mij, want ik heb dyslexie. 's Vrijdags na school tap ik. Zo leer ik altijd andere jongeren kennen. Ik ben ook stand-by voor de speelpleinwer-king voor kinderen van zes tot tien jaar. Als er iemand wegvalt weten ze Linde wel te vinden.»

Evita (17) in de souffleurbak «'s Vrijdagsavonds en 's zaterdags ben ik nooit thuis. Dan zit ik hier. Ik zorg voor vier theaterproducties per jaar in het jeugdcentrum. Prospectie, contracten tekenen, au-teurs en personeel begeleiden. Er komt heel wat bij kij-ken. Met de werkgroep Kunstze hangen we geregeld nieuwe kunstwerken uit en moedigen we jonge kunste-naars aan om in het jeugdcentrum tentoon te stellen.»

DRIE KILO GRAWIETELSWat een jeugdcentrum precies kan doen? Neem nu Aalter. De voorbije vijf jaar stampten jongeren van 14 tot 25 er de volgende uit eigen tuin gekweekte producten uit de grond: Grawietels: tienerwerking voor 14-tot 16-jari-gen, Gammetoen: activiteiten voor jongeren met een handi-cap, Trammelant: jongeren organiseren theater voor en door kinderen, Lijfgeur: zweten door niet-competitieve sportsessies, Kunstze: gewoon eigenzinnige kunsttentoon-stellingen, Aalter op zijn kop: de gemeente elk jaar tien da-gen in de houdgreep van jongeren, On the road: jongeren en sociale actie, +VIB: jongerentijdschrft dat acht keer per jaar wél en vier keer niet verschijnt, Werkgroep fuiven: of wat dacht je? Allez les femmes: meisjes zorgen voor een jaarlijks extreem vrouwelijk eindproduct, Domino: een aan-tal quizzen per jaar volstaat of zo, Groep 24: theater met ei-gen creaties op de catwalk.

DOOR HET DAKZo'n 50 Vlaamse gemeenten hebben een jeugdcen-trum. Van small tot beautiful. En hun aantal stijgt op het ritme van drum 'n bass. Het jeugdcentrum is de stressbal van de jongeren in een gemeente. Meestal zitten er naast het jeugdhuis ook de jeugddienst en de jeugdraad onder de pannen. De jeugddienst or-ganiseert activiteiten voor kinderen en jongeren. De jeugdraad verdedigt de belangen van jongeren bij het gemeentebestuur. Vele jeugdraden werken sa-men met de leerlingenraden van de scholen in hun gemeente. Het jeugdcentrum laat jongeren op kos-ten van de gemeente door het dak gaan.

JEUGDCENTRUM MET KLASSE. «WIJ DOEN MEE»Een fuif, tentoonstelling, wedstrijd, receptie, optreden van schoolrockgroepjes, vrij podium, de stand up comedians van 4b, theater, kunstwerken, een karaoke-avond… Het kan nog veel origineler. 31 jeugdcentra schieten op woensdag 19 januari 2000, 's namiddags én 's avonds, honderden scholieren door de pannen. Begin oktober zoe-ken medewerkers van de jeugdcentra van de deelnemende gemeenten contact met de leerlingenraden van de lokale secundaire scholen. Een zweetgroepje van jongeren uit verschillende scholen werkt dan samen met personeel en vrijwilligers van het jeugdcentrum een kinetisch scholier-enprogramma uit. Elke gemeente doet het met haar scho-len en leerlingen. En op 19 januari geven ze er allemaal te-gelijk een trap tegen in het jeugdcentrum. Te gek om op te treden. Als de gemeente van je school niets doet haal je de jeugdwerker op de gemeentelijke jeugddienst onder zijn bureau uit. Misschien kan je hem op andere gedachten brengen.'Jeugdcentrum met Klasse' is een actie van Klasse voor Jongeren, de Vereniging van Vlaamse Jeugddiensten en Jeugdcentra (VVJ) en 31 gemeentelijke jeugdcentra. Bij de VVJ kan je terecht voor informatie. Vraag naar Marc Iper-mans. VVJ, Vijverlaan 53, 2610 Wilrijk, tel. 03 821 06 06, fax 03 821 06 09, e-mail info@vvj.be. Wordt door de pers gevolgd.

«IK BEN DAAR NOG NOOIT GEWEEST»Met de actie willen we ook vooral nieuwe jongeren over de drempel van het jeugdcentrum dragen. «Ik ben daar nog nooit geweest», is dus de slechtst mo-gelijke uitvlucht. Klassen, scholen, leerlingenraden, in-dividuen en vrienden … het jeugdcentrum is er meer dan ooit voor jou.31 gemeentelijke jeugdcentra met KlasseAalter, Kadans, Stationsstraat 49, 09 325 71 71 * Asse, vzw Jeugdwerking, Stationsstraat 88, 02 452 31 83 * Beve-ren, Togenblik, Zwarte Dreef 4, 03 750 14 95 * Bonheiden, Dirksen, Rijmenamseweg 99, 015 34 04 41 * Brussel-Sint-Lambrechts-Woluwe, Roodebeek, Roodebeeksesteenweg 270, 02 770 64 48 * Brussel-Evere, ’t Schabernak, Dekos-terstraat 134, 02 245 76 20 * De Panne, De Paa, Ollevier-laan 6, 058 42 21 94 * Deinze, Brieljant, Mouterijdreef 20, 09 381 95 20 * Dilbeek, Castelhof, Molenstraat 102, 02 467 60 23 * Essen, Jeugdcentrum SJOC, Stationsstraat 61, 03 677 39 91 * Geel, De Bogaard, Diestseweg 135, 014 58 66 88 * Genk, De Ginsert, Grotestraat 32, 089 30 95 40 * Ieper, JOC, Neermarkt 9, 057 20 38 39 * Izegem, JOC De Schuur, Krekelstraat 167, 051 30 85 06 * Kapellen, Den Biz, Eikendreef 3, 03 664 37 84 * Knokke-Heist, De Marge, Edward Verheyestraat 16, 050 63 08 00 * Kortrijk, Jeugd-centrum Kortrijk, Filips Van den Elzaslaan 35, 056 25 70 14 * Leopoldsburg, Woeling, E. Adanglaan 73, 011 34 52 06 * Leuven, Vleugel F, Brusselsestraat 61A, 016 24 66 90 * Lier, 't Karuur, Schapenkoppenstraat 16, 03 480 36 30 * Maasmechelen, Asteroïde B612, Ringlaan 402, 089 76 97 85 * Maasmechelen, ’t Alibi, Dr. Haubenlaan 24, 089 76 97 89 * Menen, ’t Badhuis, Oude Leielaan 100, 056 53 13 30 * Middelkerke, De Paravang, Westendelaan 38, 059 30 48 66 * Mol, Tydeeh, E. Van Hoofstraat 11, 014 31 04 59 * Roe-selare, Stedelijk JC Roeselare, Zuidstraat 5, 051 26 24 10 * Staden, d’Oude Brouwerij, De Carninstraat 23, 051 70 38 59 * Tessenderlo, ’t Muzaaike, Sportlaan 9, 013 66 17 15 * Tienen, Den Bleek, Donystraat 10, 016 82 38 64 * Turn-hout, Wollewei, Draaiboomstraat 6, 014 42 33 81 * Veurne, De Vleermuis, Zwarte Nonnenstraat 10, 058 33 05 76

IK BEN ZEVENTIEN

TE LAAT? Dit is het eerste nummer van Klasse voor Jongeren van dit schooljaar. De Man met het Rendier heeft het in krolse pakken naar jouw school gebracht op 20 september. Hoe lang heeft het geduurd eer jij uiteindelijk deze woorden leest? Te laat voor de prijzen? Pak dit blad volgende keer dan iets sneller bij de lurven. Het volgend nummer smakt op 20 oktober in jouw school neer. Bukken!

«Juffrouw Bodda was veel te goed voor lerares op een teute-

rige middelbare school. Ze had beter verdiend, ze had kamp-bewaakster moeten zijn in Ra-vensbrück, bij de vrouwelijke gevangenen van de nazi’s. Daar had ze kunnen rondlopen met een gloeiend brandijzer en een zweep. En dan hadden ze haar naderhand met recht kunnen ophangen.» Zo beschrijft de 17-jarige Marleen Porta in haar autobiografisch boek Dag, Le-ven één van haar leraressen. Hoe het met Juffrouw Bodda

ondertussen is, weten we niet. Maar Marleen Porta is de schuil-naam van Marleen Vanderpoorten. Zij is zopas de nieuwe Minister van Onderwijs geworden in Vlaanderen. Of: hoe een rebelse puber haar wil doorzet, eerst zelf leerkracht wordt en uiteindelijk kan doorstoten tot de belangrijkste onderwijsfunctie in ons land. Ho-pelijk herinnert zij zich nog goed hoe zij zich tijdens haar schooltijd zelf voelde. «Ik heb uren gejankt om het systematisch ondermij-nen van mijn moreel door die lerares», schreef ze toen ze 17 was. SPEEKSEL En hoe gedroeg de onderwijsminister zich in de klas? «Ik haalde voortdurend streken uit, blies de wiskundeleraar per ongeluk in zijn gezicht, maar gierde van het lachen, toen ik zag dat een bel-

letje speeksel op zijn neus terecht gekomen was. In de biologie-les liet ik vals-regelmatig mijn potloot (ja het staat met een t in

het boek gedrukt!) op de grond kletteren tot de leraar, dol van drift, me aan mijn arm de deur uitzette. De lerares Grieks bracht ik in de war door razend van drift mijn vertaalboek op

de grond te smijten, toen zij de hele klas strafte voor een beetje rommel op de grond waarvan niet meer kon worden vastgesteld wie dat had gedaan. Ik gooide zuurtjes naar achteren, die tegen de muur ratelden, terwijl de leraar Frans iets op het bord schreef.» Enz. Zo probeert ze in de klas de verveling te verdrijven door een goocheltruc uit te halen met een dunne draad aan haar wiskundeboek: "Meneer, mijn boek wil niet blijven liggen!". Waar-op de leraar: "Schrijf dan het eerste hoofdstuk maar over. Als het dan nog niet wil blijven liggen, nemen we het tweede er maar bij."KOPPIG Gelukkig treft ze (zoals wij allemaal?) ook goede leraars waar het wél mee klikt. «Ik had - elke puber zal het me nazeggen - toen het gevoel dat ik anders was dan ieder ander. Gewoon: anders. Ik zou eens laten zien wat ik kon en wat zij niet konden. Niemand ging in op mijn koppigheid en weemoed, noch als ik praalde om te laten zien wat ik waard was, noch als ik met mijn hoofd in mijn handen zat te huilen omdat niemand wilde geloven dat ik anders was. Ik voelde me beurtelings de beste van alle mensen en de slechtste van alle mensen, en soms allebei tegelijk. En ik wist geen raad met mijn machteloosheid.» SEKS «Er wordt gepraat over ‘later, geld, diploma, zekerheid, bestaans-middelen en maatschappelijkheid’ maar dat is allemaal onzin. Stel dat ik echt een nacht met Stef zou slapen, zou ik dan ‘s morgens bij het opstaan ineens mijn Griekse stamtijden niet meer kennen of niets meer weten van de wet van de verminderende meerop-

brengst? Zou ik in één nacht ineens verleerd hebben, hoe ik geld moet tellen? Zou ik maatschappelijk melaats zijn gewor-den, zodat ze me op een universiteit niet meer willen?»VERLOS ME «Terwijl ik mistroostig buiten zat te kijken, verweet ik mijn ouders, dat ze me een onschuldig kind wilden laten blijven, een zuiver zieltje, dat wel eens een kwajongensstreek uit-haalde, maar dat verder met oogkleppen door de wereld ging. Ik verlangde een begrijpend iemand, een vriend, die me voorzichtig zou verlossen van die nare, domme, kleveri-ge onschuld en die me zou laten beleven waar ik met dat zo borende gevoel van me naar toe moest.» Ze had het moeilijk met haar ouders. Haar vader was trou-wens zelf Minister van Binnenlandse Zaken geweest. Maar hij stond de publicatie van het boek door zijn dochter niet in de weg. Op haar nieuwe kantoor heeft ze dan ook meteen een portret van hem tegen de muur gehangen. En hoe maakt ze haar ervaringen met de leraars goed? Door in het regeerak-koord "de herwaardering van de leraar" centraal te plaatsen?Wie het boek zelf wil lezen, zal hard moeten zoeken. Op dit ogenblik wordt er in de bibliotheken echt wel jacht gemaakt op dit opstandig boekje uit 1972, waarvan de piepjonge schrijfster toen "de Françoise Sagan van Vlaamse bodem" werd genoemd maar die ondertussen gewoon … onder-wijsminister is geworden.Heb je zin om de nieuwe onderwijsminister zelf te schrij-ven hoe je je voelt op school en wat je er eventueel aan zou willen veranderen? Dat kan. Stuur je brief naar ons en wij spelen hem door aan Marleen Vanderpoorten. Klasse voor Jongeren, (Voor de onderwijsminis-ter), Jacqmainlaan 165, 1210 Brussel.

© © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © ©

µ

Puur gelukHoe teleurstellend het leven toch kan zijn. Je droomt iets. Je hoort iets, totaal in tegenstelling met je droom, de melodie. De illusie breekt. De droom vervaagt, de melodie lost op, de werkelijk-heid geeft je een klap. En dan plots uit dezelfde te-leurstellende hoek komt de stralendste verrassing van het le-ven. Je hart stroomt direct leeg met dat borstgrijpende heimweegevoel en vult zich nu met puur geluk. Hoe onver-wachts goed het leven toch kan zijn. Kenny, 17En dat vanuit de strafstudie!

Geen geslijmIk zit hier net voor de grote zomervakantie, net als mijn collega’s broekverslijters, zomaar wat weg te dromen naar Pukkelpop en-zo. Ik zie dat jullie daar gratis kaarten voor weggeven maar daar-voor moet je dus eerst het blad grondig lezen ("Hoeveel keer staat het woord rendier erin?"). Jullie schrijven ook dat slijmers niet meer kans maken dus zal ik jullie het geslijm inderdaad besparen. Om eerlijk te zijn ben ik niet echt jullie trouwste lezer. Klasse bleef meestal in de bank liggen tot aan de examens om dan, bij vroeg-tijdig af hebben, er wat in te lezen. Mijn moeder die tevens ook leerkracht is krijgt dus ook Klasse zowel die voor ouders als die voor leerkrachten, dus wij zijn hier eigenlijk wel een echt klasse

gezin! Wat aan Klasse natuurlijk direct opvalt is zijn zeer unieke en gedurfde lay-out. In ‘t begin kon ik er niet aan uit en vond ik het soms zelfs onleesbaar in de letterlijke betekenis van het woord. Ik vind het achteraf eigenlijk jammer dat ik nooit meer heb gelezen in Klasse want er

wordt ook wel echt iets interessants in verteld. Ik kan er volle-dig mee instemmen dat er meer mens- en sociaalgerichte vaardigheden moeten worden aangeleerd. Nog straffer zelfs. Ik denk dat dat heel wat problemen zou kunnen voorkomen.Dieter Snykers (17), Hoeselt

Bloedbad op schoolIk las het artikel ‘Bloedbad op school’, over die twee Ameri-kaanse jongens die hun medestudenten neerknalden. Ik keur het gedrag van die jongens zeker niet goed. Maar ik denk dat het ook aan de school zelf ligt dat er zo’n zaken gebeuren. Waarom zouden de jongens en meisjes die in het sportteam zitten beter zijn en meer mogen dan de rest? Hoeveel films bestaan er niet over meisjes die kost wat kost cheerleader willen zijn en extra gepusht worden door hun moeder. Doe het goed of anders … De Amerikaanse scholen ondersteu-nen de populariteit van de sportteams en hun cheerleaders nog eens extra. Dus ze delen in de schuld. Birgit, 16

G E E N K A T T E Z I E N !Vrij? Op 15 oktober schrijven duizenden leerlingen brieven om politieke gevangenen vrij te krijgen: de Schrijf-ze-vrij-dag van Amnesty International. Meer info: 03 271 16 16 of jongeren@aivl.beSurf in space. Met de hele klas drie dagen op ruimteklas? Dat kan je winnen met de ‘Breng ruimte in je klas’-wedstrijd van de VZW Euro Space Foundation. Daar-voor moet je voor 31 december webpagina’s ontwerpen rond de ruimte. Meedoen en inschrijven kan aleen via Internet: eurospace@ping.beKunstbende De Kunstbende stimuleert jongeren van 13 tot 19 jaar om actief met kunst en cultuur om te gaan én geeft hen een podium. Er zijn tien voorrondes (in Leuven, Brugge, Izegem, Gent, Aalst, Turnhout, Antwerpen, Hasselt, Mechelen en Brusse) rond taaltaal (een eigen tekst brengen; max. 2 p. A4); fotografiefotografie; dansdans (eigen creatie; max. 5 min.); muziekmuziek (idem); video-nieuwe mediavideo-nieuwe media (maak een ei-gen video van max. 5 min. lang; ontwerp een eigen website; bedenk een nieuw videogame); ontwerpenontwerpen (alle plastische technieken toegelaten); theatertheater (max. 5 min.) en alles magalles mag (alles toegelaten wat niet onder de andere «hokjes» te plaatsen is). De winnaars van de voorrondes krijgen een uitnodiging voor work-shops, stages en speciale weekends om hen voor te bereiden op de grote finale grote finale op 18 maart in de Ancienne Belgique in Brussel.Meer info en inschrijvingen bij Kunstbende, Kleine Beerstraat 39, 2018 Antwerpen, tel 070 22 22 72, kunstbende@kunstbende.comVirtuele kringloop Vijf tot tien leerlingen van jouw klas (derde graad secundair onderwijs) stek-en de koppen bij elkaar en werken een kladversie van een multimediaal projectmultimediaal project uit rond een «kringloop» (om het even welke kringloop in economie, biologie, weer, energie, kunst enz). Dit voorstel stuur je ten laatste op 15 oktober naar onderstaand adres. Vijf voorstellen worden uiteindelijk geselecteerd. Die leerlingen krijgen de hulp van professionele multimedia-specialisten om hun voorstel uit te werken voor cd-rom en Internet. De vijf kringlopen worden zo even veel «kamers» in een digitaal museum rond wetenschap en technologiedigitaal museum rond wetenschap en technologie.Meer info bij VUB, Wim Van Broeck, R &D - gebouw M, Pleinlaan 2, 1050 Brussel, tel 02 629 21 08, fax 02 629 36 40, www.vub.ac.be/brussel2000/A shot of art Je bent creatief en je barst van talent. Je wil met een echte professionele kunstenaar aan het werk. Dat kan. Canon, de cultuurcel van het departement On-derwijs geeft je die kans met het Kunstenaars voor JongerenKunstenaars voor Jongeren project. Je gaat aan het werk met een professional en tegen eind juni realiseer je een kunst-product (drama, muziek, beeld, media, beweging). Kies een kunstenaar en trek een leraar over de streep. Canon helpt je verder en betaalt de zaak. Vraag nu een deelnemingsformulier en stuur dat zeker voor 29 oktober terug. CANON, Jacqmainlaan 165, 1210 Brussel, tel 02 553 96 63, fax 02 553 96 75, e-mail: deanne.durant@ond.vlaanderen.be

AFSPRAAK 2000 / AFSPRAAK 2000 / AFSPRAAK 2000 / AFSPRAAK 2000 / AFSPRAAK 2000Afspraak 2000 wordt op dit ogenblik in nagenoeg heel de wereld verdeeld. Als jong en oud deze afspraak zouden ondertekenen, stevenen we toch wel af op een betere wereld. Zie jij het zitten? Leg de afspraak voor aan je medeleerlingen en laat ze op een apart blad hun handte-kening zetten onder de titel «Ja, wij ondertekenen Afspraak 2000.» Opsturen naar Vlaamse Vredesweek, Italiëlei 98a, 2000 AntwerpenIk besef dat ik mee verantwoordelijk ben voor de toekomst van de mensheid en de vrede in de wereld. Daarom wil ik in mijn dagelijkse leven, mijn gezin, mijn klas, mijn werk, mijn omge-ving, mijn land en mijn plaats in de wereld:

1 A l l e l e v e n e e r b i e d i g e nIk wil eerbied hebben voor het leven en de waardigheid van iedere mens, zonder discriminatie, zonder vooroordelen.2 G ewe l d v e rwe r p e nIk wil geweldloos handelen en verwerp elke vorm van geweld (lichamelijk, seksueel, psycholo-gisch, economisch en sociaal), vooral tegenover minstbedeelden en kwetsbaren.3 Me t a n d e r e n d e l e nIk wil mijn tijd en wat ik heb delen en zo uitsluiting en onrecht, politieke en economische on-derdrukking helpen bestrijden.4 L u i s t e r e n om t e b e g r i j p e nIk wil de vrijheid van meningsuiting en de culturele verscheidenheid verdedigen. Ik geef de voorkeur aan dialoog en communicatie boven fanatisme, laster en afwijzing van anderen.5 Z o r g d r a g e n v o o r o n z e p l a n e e tIk wil op een verantwoorde manier consumeren om het natuurlijk evenwicht op onze planeet te beschermen.6 S o l i d a r i t e i t h e r o n t d e k k e nIk wil meebouwen aan de gemeenschap waarin ik leef met aandacht voor een volwaardige deelname van vrouwen, respect voor democratische beginselen en met het oog op (nieuwe vormen van) solidariteit.

Afspraak 2000 is een gezamenlijk initiatief van Artsen voor Vrede, Jeugd & Vrede, De Vuurbloem, Pax Christi Vlaanderen, Forum voor Vredesactie en Verbond VOS met medewerking van Unesco Centrum Vlaanderen.

Voor en na. Vergelijk de Marleen (versie ’99) op p. 2 met deze versie ’72.

TIP

VAN

WEN

DY (z

ie p

. 10)

Hoofdredacteur Leo BormansEindredacteur Veerle DevosRedactie J. Van den Bossche, Bavo Wouters Redactiesecretaris Leen Mortier

Productcoördinator Diana De CaluwéVormgeving Artefact Cartoons: Mark Flerick & Mong Cocquyt, David Schelfthout, Mathias Cruyssaert

Foto’s Guy Kokken, Hulton Deutsch, Sven Schoukens, PhotoArt Portfolio Verantwoordelijke uitgever G. Monard

Deze jongerenkrant is gratis en verschijnt maandelijks. Ze wordt uitgegeven door het departement Onderwijs van het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap. Scholen die dat wensen kunnen zich inschrijven voor alle leerlingen van het derde tot het zevende jaar secundair onderwijs.

Wie het blad niet via de school krijgt, kan voor 250 frank een persoonlijk abonnement nemen. Er is ook een KLASSE voor Leerkrachten en een KLASSE voor Ouders (voor leer-lingen tot en met de eerste graad secundair onderwijs). Zo maken we samen school.

KLASSE VOOR JONGERENHendrik Consciencegebouw, E. Jacqmainlaan 165, 5A21, 1210 BrusselTel 02-553 96 92 - Fax 02-553 96 85URL: www.klasse.be e-mail: info@klasse.be