De blinde vlekken van leraren en leraren- opleiders.
-
Upload
jonas-maes -
Category
Documents
-
view
224 -
download
1
Transcript of De blinde vlekken van leraren en leraren- opleiders.
De blinde vlekken
van leraren en
leraren-opleiders
Inhoud
1. Het belang van lerarenkwaliteit
2. Kwaliteitswaarborgen?
3. De verborgen boodschappen van kwaliteitswaarborgen
4. Wat voor leraren hebben we nodig?
5. Herdefiniëring van lerarenkwaliteit
Factoren die de prestaties van leerlingen beïnvloedenen (John Hattie, 2007)
• 750+ Meta analyses• Leraar is Nummer 1
Lerarenkwaliteit als kernthema
• McKinsey: De best presterende onderwijssystemen in de wereld onderscheiden zich door focus op lerarenkwaliteit en toelatingseisen tot de lerarenopleiding
• EU: “teacher quality is significantly and positively correlated with pupil attainment …it is the most important within-school aspect explaining student performance (much larger than the effects of school
organisation, leadership or financial conditions)”
Kritiek op de kwaliteit van lerarenopleidingen
Overbelasting van leraren(opleidingen)?
• Bijdragen aan het leerproces van leerlingen t.a.v. basisvaardigheden
• Aandacht voor maatschappelijke zorgen (gezondheid, burgerschap, radicalisering, …)
• Aandacht voor relatie met de omgeving
Hogere eisen – hogere kwalificaties?
Leraar op master niveau?
• Finland als lichtend voorbeeld
• European Trade Union Committee for Education
• Portugal, Noorwegen, Oostenrijk, Duitsland, Slovenië, …
• Nederland, België???
Kwaliteitswaarborgen
De kwaliteit van de leraar
moet boven iedere verdenking
verheven staan
• Beroepsprofiel– 49 kwaliteiten– 8 beroepshoudingen
• Basiscompetenties
Meer dan competenties
• Kennisbasis• Kennisbanken• Kennistoetsen
Aannames
• Borgen kwaliteit is taak van de overheid
• Kwaliteit is voor iedereen identiek
• Onderzoek wetmatigheden recepten uitvoeren
• Is dat zo???
Het lerarendebat in Nederland
Wurggreep van wantrouwen in het onderwijs(Doekle Terpstra)
• Van kritiek op de inhoud naar kritiek op de persoon
• Leraren, bestuurders/managers, overheid, lerarenopleidingen
Schoolleiders versus leraren
Schoolleider Leraar
Groeiende autonomie Afnemende autonomie?
Conflicting spheres (Hanson, 1976): • De sferen van de schoolleider en van de
professional kunnen niet meer gescheiden worden
Gedistribueerd leiderschap en ondernemerschap
Veranderingen in de samenleving en het onderwijs
Van een ambachtelijke samenleving (gildes, meester-gezel)
Naar een industriële samenleving (stabiele markt massaproductie en standaardisatie)
Naar een dynamische markt en behoefte aan flexibele productie: (Waslander, 2004)
Van low trust hierarchische organisaties naar high trust netwerk organisaties (Cresse, Boud & Docherty, 2006).
De terugkeer van de onderwijsprofessional
Weggemans: terug naar de Rijnlandse cultuur!
Korver: Onderwijs als intensieve technologie: interactie en participatie als wezenskenmerk.
Oordeel over kwaliteit van handelen is aan professionals!
Tijdelijke Commissie Leraren
• Een sterke positie voor de leraar door een beroepsgroep:– die haar eigen kwaliteitsstandaarden
vast stelt;– en daarop controleert (d.m.v. een
professioneel register).
• Het vergroten van de betrokkenheid van leraren in besluitvormingsprocessen binnen de school;
• Het verhogen van het opleidingsniveau van leraren door het ontwikkelen en aanbieden van masteropleidingen.
• Het belonen van verdere scholing• Verhoging van salarissen
De Onderwijsraad
Leraarschap is Eigenaarschap• Het ongenoegen is minder wijd
verbreid dan het lijkt• Ontevredenheid in het onderwijs
onderscheid zich niet van andere sectoren
• Leraren en schoolleiders hebben elkaar nodig!!!– Voorbeelden van nauwe betrokken-
heid van leraren– Leraren in het publieke debat– Roulerend schoolleiderschap– (School)leiderschap in de opleiding
Wat is daar voor nodig?
Commissie Leraren en Onderwijsraad: Structuurmaatregelen en randvoorwaarden
En de leraar?• Bereidheid om kwaliteit van
handelen extern te verantwoorden?
• Bereidheid om elkaar aan te spreken op kwaliteit van handelen?
• Bereidheid om kennis vast te leggen en te delen?
Leraren: verantwoordelijkheid voor beroepskwaliteit?
• Vrijblijvendheid is kenmerk van de schoolcultuur.
• Het ontbreekt aan kwaliteitsbesef
• Als wij het niet doen, doen anderen het!
Tijd voor een pedagogische tuchtcommissie!?
Kenmerken van een sterke beroepsgroep
Een sterke positie voor de leraar door een beroepsgroep:• die haar eigen kwaliteitsstandaarden
(bekwaamheidseisen, kennisbasis en ethische code) vast stelt;
• en daarop controleert (d.m.v. een professioneel register);
• en de kwaliteit van de toegang tot de beroepsgroep controleert.
Niet vanzelfsprekend
“Zou dat gebrek aan vertrouwen in professionals niet ook ontstaan omdat leraren nauwelijks professional te noemen zijn?”“Niet alleen een stevige kennisbasis wordt als kenmerk van echte professionals gezien. Professionals hebben ook een sociale organisatie waardoor ze er voor zorgen dat de beroepsbeoefenaren de juiste kennis toepassen en verouderde kennis opgeven.”
Erik Verbiest, 2007
“Indien de organisatie van deze expertise buiten de beroepsgroep om wordt georganiseerd, dan is dat niet slechts een nadeel voor de kwaliteit van het onderwijs. Het is tevens het einde van de pretentie van het docentschap als professie.”
Korver, 2007
Kwaliteitstandaarden voor en van leraren
Overheid
LerarenLerarenopleiding
Scholen &schoolleiders
Kwaliteit van Kwaliteit van lerarenleraren
Van wie is beroepskwaliteit?
Bekwaamheidseisen voor of van leraren
Welke kernkwaliteiten?
Eigenaarschap!
• In hoeverre zijn studenten eigenaar van de kwaliteitsbeschrijvingen?
• Kwaliteit van buitenaf of van binnenuit?
“Wat is voor jou leraarskwaliteit?”
“Standards are evil constructs imposed by the government to control the teacher (education)”
Professionele kwaliteiten van leraren
• Leiderschap
• Ondernemerschap
• Zelfbewustzijn
• Kwaliteitsbewustzijn
• Accountability - Verantwoording (willen) afleggen aan je omgeving
• Elkaar durven/willen aanspreken
• Externe oriëntatie (“macro-context, sociologie, economie, bestuurskunde”)
‘worden gevormd’ versus ‘vormen zichzelf’
• Zitten deze kwaliteiten in het beroepsprofiel?
• Leiden we leraren op tot innovatoren en ‘change agents’?– Leiderschap– Ondernemerschap– Zelfbewustzijn– Kwaliteitsbewustzijn– Accountability - Verantwoording
(willen) afleggen aan je omgeving– Elkaar durven/willen aanspreken– Externe oriëntatie– …
Zijn we de juiste rolmodellen?
• Biedt de lerarenopleiding daartoe de leeromgeving?
• Leven we als opleiders aankomende leraren voor?
– Leiderschap
– Ondernemerschap
– Zelfbewustzijn
– Kwaliteitsbewustzijn
– Accountability - Verantwoording (willen) afleggen aan je omgeving
– Elkaar durven/willen aanspreken
– Externe oriëntatie
– …