Carolien Frijns & Jeroen Lievens Centrum voor Taal en Onderwijs (KU Leuven), FIIW (KU Leuven)

Velov-conferentie – Hasselt, 26 februari 2015

Leraren(opleiders): taakgerichte

bruggenbouwers? De betekenis van taakgericht onderwijs voor

de lerarenopleiding

Overzicht

1. Inleiding: taken zijn taken, niet?

2. Taakgericht onderwijs

• Wat & waarom?

• Welke rol heeft de docent?

• Bestaat taakgericht onderwijs wel?

3. Aan de slag!

4. Conclusie

Opdracht: “Een nieuwe collega”

Jullie zitten in de koffiekamer. Een nieuwe collega weet geen raad met een stapel lesmateriaal: wat is taakgericht, en wat niet? Voordat jullie moeten lesgeven (over 5 min.), maken jullie twee stapels.

Opdracht: “Een nieuwe collega”

Niet-taakgerichte stapel Taakgerichte stapel

Overzicht

1. Inleiding: taken zijn taken, niet?

2. Taakgericht onderwijs

• Wat & waarom?

• Welke rol heeft de docent?

• Bestaat taakgericht onderwijs wel?

3. Aan de slag!

4. Conclusie

lerarenopleiding Doel: functioneren in

het werkveld en de

samenleving

Wat & waarom?

HOE?

Hoe kunnen we dat doel bereiken?

Twee visies op (taal)verwerving

Twee visies op (taal)verwerving

Bomen: (taal)gebruik

Bouwstenen: (taal)kennis

Twee visies op (taal)verwerving

“De gangbare opvatting is: eerst goed Nederlands leren (op school), en dan pas de taal gebruiken (buiten).” (Coumou et al., 2002, p. 22)

De school dient voor kennisoverdracht. Studenten zijn zelf verantwoordelijk voor de transfer naar eigen handelen.

“[…] mensen [verwerven] taal om er functionele, communicatieve dingen mee te doen en door er functionele dingen mee te doen. Al doende leren, met andere woorden […].” (Van den Branden, 2000, p. 3; zie ook Van den Branden, 2006)

De school biedt studenten levensechte ervaringen. Door iets in de praktijk te brengen, verwerf je de vaardigheden die je nodig hebt (en kun je er gemakkelijker de bijbehorende abstracte kennis aan koppelen).

Elementgerichte visie Taakgerichte visie

Opdrachten voltooien wordt doel op zich. “Is dat voor ‘n punt, meneer?”

Opdrachten hebben een eigen doel én dienen om voorbereid te zijn op het leven buiten de school.

Leren om straks te mogen participeren.

Niet (alleen) leren om te participeren maar (ook) participeren om te leren.

Taakgericht onderwijs

doelgerichtheid²

(taal)aanbod

kloof

interactie

klasklimaat

Overzicht

1. Inleiding: taken zijn taken, niet?

2. Taakgericht onderwijs

• Wat & waarom?

• Welke rol heeft de docent?

• Bestaat taakgericht onderwijs wel?

3. Aan de slag!

4. Conclusie

2.2 Welke rol heeft de docent?

Taakgericht materiaal dat door een ‘klassieke’ docent gebruikt wordt, heeft geen

gegarandeerd succes. (Berben et al., 2007; Jaspaert & Linsen, 1997)

Dus: de docent is van levensbelang.

De docent

en de illusie van de controle

De docent

De docent

De student

Nu is het de student zelf die…

het heft in eigen handen neemt.

die het tempo bepaalt.

die het meest aan het woord is.

die zoveel mogelijk antwoorden zelf uitzoekt.

Samengevat: 3 cirkels

positieve, veilige en rijke leeromgeving

betekenisvolle taken

ondersteuning door interactie

- Vertrouwensrelatie en groepsaffiliatie (Jaspaert, 2014)

- Experimenteren om te leren

- Ook procesgericht evalueren

- Gericht op beroepsuitoefening

- Aansluitend bij interesse van studenten

- Met de docent - Met medestudenten - Met anderen,

bv. professionals

De drie cirkels – ontwikkeld door het CTO (KU Leuven)

Overzicht

1. Inleiding: taken zijn taken, niet?

2. Taakgericht onderwijs

• Wat & waarom?

• Welke rol heeft de docent?

• Bestaat taakgericht onderwijs wel?

3. Aan de slag!

4. Conclusie

Bestáát taakgericht onderwijs wel?

Praktijkvoorbeelden:

Bee-com a 21st century communicator (OOF)

Touch Teach Learn (OOF)

G-kracht

Bee-com a 21st century communicator

J

Jullie zijn studenten 3 PBA Toegepaste Psychologie, Thomas More Antwerpen. Dit is het opleidingsonderdeel Gezondheidspromotie.

Jullie werken in groepjes aan een authentieke casus.

Die casus luidt als volgt:

Casus

Rond het Sint-Jansplein in Antwerpen bevindt zich een kansarme wijk waar veel mensen wonen van buitenlandse origine. De vzw LOGO, die zoveel mogelijk vrouwen tussen 50 en 69 jaar de gelegenheid wil geven zich te laten screenen op borstkanker, wil de “mammobiel” een aantal dagen op het Sint-Jansplein plaatsen. De mammobiel is rijdende screeningseenheid. LOGO hoopt natuurlijk dat zoveel mogelijk personen uit de doelgroep zich laten screenen en zoekt naar een overtuigende manier om de buurtbewoners te informeren en uit te nodigen. Kan jij helpen?

Doelstellingen

Doelstellingen

Beecom = routeplanner + website

Touch Teach Learn

G-kracht: geletterdheid

Maatschappelijk functioneren

Professioneel functioneren, bv. ramen wassen

Overzicht

1. Inleiding: taken zijn taken, niet?

2. Taakgericht onderwijs

• Wat & waarom?

• Welke rol heeft de docent?

• Bestaat taakgericht onderwijs wel?

3. Aan de slag!

4. Conclusie

Bedenk een taakgerichte activiteit

Stap 1: zoek samen een superrelevant doel voor jullie opleiding. Beslis binnen 5 min. Schrijf het doel op het A3-blad.

Stap 2: ontwikkel bij dat doel een taakgerichte activiteit.

Stap 3: beantwoord deze vragen:

1. Wat is doel I van deze activiteit?

2. Wat is doel II van deze activiteit?

3. Wat maakt dat er echte interactie kan ontstaan?

Schrijf je antwoorden op.

Overzicht

1. Inleiding: taken zijn taken, niet?

2. Taakgericht onderwijs

• Wat & waarom?

• Welke rol heeft de docent?

• Bestaat taakgericht onderwijs wel?

3. Aan de slag!

4. Conclusie

Hoe overbrug je de kloof?

Door

• in een veilige omgeving

• levensechte taken te voorzien

• met veel interactiekansen, waaronder procesgerichte feedback op het praktijkhandelen van studenten

DO RE MEI

Taakgericht onderwijs

DOelgerichtheid

RElevantie

Meer Echte Interactie

Of zoals Einstein het zei:

Of zoals een ‘gewone’ docent zegt:

(Frijns, 2014a)

Kortom: blijf bruggen bouwen!

Contact

www.cteno.be

www.cteno.be/nieuwsbrief

Carolien Frijns

carolien.frijns@arts.kuleuven.be

Jeroen Lievens

jeroen.lievens@kuleuven.be

Verder klikken

Centrum voor Taal en Onderwijs (KU Leuven): www.cteno.be

Nieuwsbrief Taal en Onderwijs: www.cteno.be/nieuwsbrief

Bee-com a 21st century communicator: https://associatie.kuleuven.be/np/beecom/

G-kracht: www.geletterdheid.org

Filmpje ramen wassen: http://geletterdheid.org/index.php?idMenu=164

Touch Teach Learn: http://associatie.kuleuven.be/onderwijs/oof/2013/19

Verder lezen (1/2)

Berben, M., Van Den Branden, K. & Van Gorp, K. (2007). We'll see what happens: tasks on paper and tasks in a multilingual classroom. In Van den Branden, K., Verhelst, M. & Van Gorp, K. (Eds.). Tasks in action: task-based language education from a classroom-based perspective (pp. 32-67). Newcastle: Cambridge Scholars.

Coumou, W., Maton, E., Peytier, E., Schuurmans, I. (2002). Visietekst Inburgering. Doelbewust inburgeren, een visie op de inburgering van nieuwkomers en oudkomers in Nederland en Vlaanderen. Den Haag: Nederlandse Taalunie. http://vana.taalunie.org/onderwijs/publicaties/inburgering/visietekstinburgering.pdf

Frijns, C. (2014a). ‘Het feit dat ik Marloe heet, en niet Mohammed, maakt dat ik elke dag gemakkelijker tegemoet ga.’ Portret van Marloe Mentens. Nieuwsbrief Taal en Onderwijs, september 2014. Leuven: CTO. http://www.cteno.be/assets/downloads/cteno/nieuwsbrief/22/nieuwsbrief_22_interview_marloe.pdf

Frijns, C. (2014b). Wie durft de draaideur te nemen? De betekenis van taakgerichte taalvaardigheidsdidactiek voor het hoger onderwijs. In Mottart, A. (Ed.), Vanhooren, S. (Ed.), 28ste Conferentie Onderwijs Nederlands: Vol. 28. HSN. Brugge, 14-15 November 2014 (pp. 79-83). Gent: Academia Press

Jaspaert, K. (2014). Expliciet of impliciet, that's the question. LES: Tijdschrift voor Onderwijs aan Anderstaligen, 32 (192), 17-19.

Verder lezen (2/2)

Jaspaert, K. & Linsen, B. (1997). Succes verzekerd? Effecten van invoering van taakgericht onderwijs. Moer, 6, 362-373.

Lievens, J. & Frijns, C. (2013). Bee-com a 21st century communicator. A didactic toolkit for user-centered communication design in higher education. REM - Research on Education and Media, 5 (1), 119-131.

Lievens, J., Frijns, C., Kragten, M., Luyten, L., Jans, S., Geerts, B., & Nicolay, K. (2013). Bee-com a 21st century communicator. Een routeplanner voor 21e-eeuws communiceren met niet-vakgenoten. https://associatie.kuleuven.be/np/beecom/

Puentedura, R.R. (2012, August 23). The SAMR Model: Background and Exemplars [Web log post]. Retrieved from http://hippasus.com/rrpweblog

Van den Branden, K. (2000). ‘Zeven vragen over taakgericht onderwijs (en een poging tot antwoord erop…)’. In: Vonk 29.3, p. 3-19.

http://cteno.be/downloads/publicaties/van_den_branden_2000_zeven_vragen_over_taakgericht_onderwijs.pdf

Van den Branden, K. (2006). Task-Based Language Education. From theory to practice. Cambridge: Cambridge University Press.

Illustratieverantwoording (1/2)

De illustraties in deze presentatie zijn uitsluitend voor niet-commerciële communicatie bedoeld.

Mieren overbruggen de kloof: http://www.vkw.be/sites/default/files/images/artikels/100mieren_op_tak-iStock_000017163359Small.jpg

Man met stapel papier: https://encrypted-tbn3.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcTibrjnEITKabE5_ct0xFa08mlVoxKMMFxj_0OAMEamkCdzbIiA9F3dPUI

Klas basisonderwijs: http://www.marnixacademie.nl/portals/0/leraar_basisonderwijs_5.jpg

Bomen: https://jopinxt.files.wordpress.com/2006/12/bomen.jpg

Student en docent taakgerichte visie: Carolien Frijns

Hand met zand: http://rerubabs.nl/gedachtengoed/wp-content/uploads/2014/05/zand2.jpg

Illustratieverantwoording (2/2)

School vissen: http://www.istockphoto.com/vector/fish-follow-the-leader-13409495

Leerlingen landkaart: http://www.harrowandwealdstonescouts.org.uk/

Studenten nemen het heft in eigen handen: Carolien Frijns

Praktijkvoorbeelden taakgericht onderwijs: links Carolien Frijns en rechts http://www.nmc.org/pdf/2012-horizon-report-HE.pdf

Bee-com routeplanner: https://associatie.kuleuven.be/np/beecom/

Folder: Logo vzw

Einstein: http://funlava.com/wp-content/uploads/2013/03/5858780530_0387c8fb4c_z.jpg

Portret docent: http://www.cteno.be/assets/downloads/cteno/nieuwsbrief/22/nieuwsbrief_22_interview_marloe.pdf

Tafel met gras: http://www.grasvormgeving.nl/wp-content/uploads/2011/12/33_picnyc-1.jpg