Jaargang 5nummer 94 mei2011

‘Discriminatie van zieke ouderen’

21 23 25 27Allochtone zorgconsulent Prijs diabetesonderzoek PDT tegen huidkanker Italiaans Evenement

Met een grote subsidie van de Europese Unie wil prof. dr. Eline Slagboom van het Leids Universitair Medisch Centrum gaan onderzoeken hoe vroege omstandigheden de gezondheid op latere leeftijd beïnvloe-den. Veertien onderzoeksgroepen in de EU en twee bedrijven participeren in deze samenwerking. De subsidieaanvraag is van-uit LUMC ingediend en zal worden gecoördi-neerd door Eline Slagboom en prof. dr. Bas Zwaan (Wageningen University & Research Centre). Zij hebben twaalf miljoen euro ver-worven voor dit project.

Het is bekend dat kinderen die verwekt zijn in de Hongerwinter (1944) zestig jaar later vaker kampen met overgewicht en hoge bloeddruk. De groep van Slagboom liet eer-der al zien dat blootstelling aan honger in de baarmoeder effect heeft op de regulatie en programmering van genen. Bas Zwaan onderzoekt dit verschijnsel in diermodellen.Zulke ‘epigenetische’ markeringen in het DNA kunnen het functioneren van genen beïnvloeden en effect hebben op de gezond-heid, levensduur en veroudering.

EffectenDe onderzoekers willen kijken wat deze latere effecten zullen zijn van bijvoorbeeld ongezonde voeding, maar ook van overge-wicht en inactiviteit op jonge leeftijd, van infecties tijdens de zwangerschap en van in vitro fertilisatie (IVF). Door dit ook te onderzoeken in diermodellen, zoals fruit-vliegen, nematoden en muizen, kunnen de mechanismen worden ontdekt en ook expe-rimenteel gemanipuleerd. Met de EU-subsi-die wordt dit onderzoek nu naar een Euro-pees plan getild.

Dr. Roel Coutinho wordt per 1 mei benoemd tot hoogleraar voor Utrecht Life Sciences aan de geneeskunde- en de diergeneeskundefa-culteit. Hij zal zich in het bijzonder richten op de epidemiologie en preventie van infectieziek-ten op het grensvlak tussen mens en dier, de zogenoemde zoönosen. “Zoönosen zijn een belangrijke bedreiging voor de volksgezond-heid.”

Van de nieuwe infectieziekten die tegen-woordig opduiken, blijken er veel afkomstig uit het dierenrijk, zowel van wilde dieren als uit de veestapel (zoals Vogelgriep en Q-koorts). Coutinho zal zich naast onder-zoek ook richten op onderwijs aan studen-ten geneeskunde en diergeneeskunde in de laatste fase van hun opleiding. Coutinho: “De samenwerking tussen veterinairen en medici wordt algemeen gezien als essentieel om de opduikende zoönosen beter te kun-nen bestrijden. Het is daarom belangrijk om aan deze ‘one health’-gedachte al tijdens de opleiding de nodige aandacht te schenken.”

Europese studievroege ontwikkelingen latere gezondheid

‘Zoönosen vormen een bedreiging’

Ook oude en zeer oude mensen met hartklach-ten kunnen succesvol behandeld worden. De medisch-technische mogelijkheden en medi-cijnen hiervoor worden steeds beter, maar wor-den bij ouderen nog onvoldoende toegepast.

Dit betogen afdelingshoofd cardiologie prof.dr. Menko-Jan de Boer en prof.dr. Harry Suryapra-nata in de dubbeloratie, waarmee zij onlangs offi cieel bij het UMC St Radboud (Nijmegen) hun functie aanvaardden als hoogleraar cardio-logie respectievelijk interventiecardiologie. De Boer spreekt zelfs van leeftijdsdiscrimi natie. In Nederland is niet kanker, maar zijn hart- en vaatziekten in absolute zin de belangrijkste doodsoorzaak. Bij het ouder worden horen ver-anderingen van het hart- en vaatstelsel, onder meer verharding en vernauwing van de vaat-

wand en verlies van hartweefsel. Behandelen ja of nee, dat is bij ouderen het dilemma, aldus de nieuwe hoogleraar De Boer. De risico’s van een open hartoperatie bij oude en zeer oude patiënten zijn doorgaans groot en het kan dan ook terecht zijn om hen daaraan niet meer bloot te stellen. Hoogleraar de Boer pleit voor meer wetenschappelijk onderzoek naar diagnose en behandeling van acute coronaire syndromen, zoals het hartinfarct, bij ouderen. Dit onder-zoek blijft meestal beperkt tot personen tot 65 à zeventig jaar. Juist omdat hart en vaten op oudere leeftijd veel veranderingen hebben on-dergaan, is specifi ek op deze groep gericht on-derzoek onmisbaar. Dat svouderen zowel van onderzoek als van behandeling worden uitge-sloten, staat voor De Boer gelijk aan leeftijds-discriminatie.

Ouderen worden nog te vaak uitgesloten van onderzoek en behandeling.

Twee violisten van het Rotterdams Philharmo-nisch Orkest gaven onlangs een miniconcertaan het ziekenhuisbed op verpleegafdelingen van het Sint Franciscus Gasthuis in Rotter-dam. Het Rotterdams Philharmonisch Orkest en het Franciscus Vriendenfonds willen hier-mee het verblijf voor patiënten aangenamermaken door hen door middel van mooie mu-ziek af te leiden. Patiënten reageerden verrast op het miniconcert van de muzikanten die op elke verpleegafdeling een klassiek muziek-stuk van ongeveer tien minuten lieten horen. “Zonder muziek heeft het leven geen beteke-nis. Dit concert aan bed maakt mijn hele dag goed”, was de reactie van een patiënt.

Online uw veiligheid beheren én inkoopvoordeel!

Bezoek onze demonstratie op de Nationale Kennisdagen

lees verder op pagina 15

Registreer u op www.abcpreventiegroep.nl voor gratis toegang

Vioolmuziek aan het ziekenhuisbed

Zit- of Rugklachten!Maatwerk, individueel, aangepaste bureau- werkstoelenVoor thuis of op uw werkplek. Kosteloze, intake, passing en advisering

Hennekes.nl 0182-554704 info@hennekes.nl

De facilitaire zorgondersteuner

www.isscureandcare.comTel: 030 - 24 24 800

Dag van de VerplegingZie pagina 6

Zorg FacilitairZie pagina 13

2 ActueelNummer 94 mei 2011

Bij negentien procent van de spoedopnames in het Albert Schweitzer ziekenhuis in Dor-drecht spelen bijwerkingen van geneesmidde-len een belangrijke rol. Dat is de voornaamste conclusie uit het promotieonderzoek van Roya Atiqi, arts-assistent Interne Geneeskunde in het Albert Schweitzer ziekenhuis. Zij pro-moveerde deze week aan de Universiteit van Amsterdam met het proefschrift ‘Medicine, a threath to health’. ,,Bijwerkingen van medicij-nen vormen een belangrijk gezondheidszorg-probleem voor zowel individuele patiënten als voor de maatschappij, met hoge bijkomende kosten”, stelt dr. Atiqi.

Dat geneesmiddelen de gezondheid ook kun-nen bedreigen, is op zichzelf geen nieuw in-zicht. Maar over de omvang van dit probleem lopen de onderzoeksresultaten en schattingen sterk uiteen. Atiqi verrichte daarom groot-schalig, diepgaand onderzoek in het Albert Schweitzer ziekenhuis. Zij bestudeerde ach-teraf de statussen van tweeduizend patiënten die via de Spoedeisende Hulp werden opgeno-men en kwam zo tot haar resultaat. ,,Let wel, het gaat hier niet om verkeerd gebruik van ge-neesmiddelen”, legt Atiqi uit. ,,Deze patiënten hebben deze medicijnen nodig en gebruiken ze in de juiste dosering. Toch worden ze er soms ernstig ziek van. Dat is een onvoorspel-baar fenomeen. Biologische processen zijn erg ingewikkeld en geen twee mensen reage-ren precies hetzelfde.” Ernstige bijwerkingen manifesteren zich bij een breed spectrum aan geneesmiddelen, waaronder cholesterolrem-mers, middelen tegen hoge bloeddruk en hartritmestoornissen, antistollingsmiddelen, plaspillen, pijnstillers en chemotherapieën. Zij kunnen een rol spelen bij verschijnselen zoals hoge koorts, uitdroging, infecties en een gestoorde nier- of hartfunctie. ,,Bij het ge-bruik van meerdere middelen tegelijk, neemt het risico toe”, aldus Atiqi. ,,Oudere patiënten zijn in het algemeen gevoeliger voor ernstige bijwerkingen, omdat zij gemiddeld genomen zwakker zijn en vaker combinaties van me-dicijnen gebruiken.” De onderzoekster pleit voor het ‘saneren’ van de medicatie van pa-

tiënten die veel middelen tegelijk gebruiken. ,,In de Ouderengeneeskunde is het nu al ge-bruikelijk om het totale medicijngebruik zeer kritisch te herzien. Andere specialismen zou-den dit nog nadrukkelijker mogen doen.”

OnvermijdelijkAtiqi kwalifi ceert het getal van negentien procent persoonlijk als ‘hoog’. ,,Maar het is voor een deel onvermijdelijk. Dat wil niet zeggen dat we het moeten accepteren. Ik hoop dat dergelijk diepgaand onderzoek herhaald wordt in andere klinieken. Daarbij verwacht ik overigens soortgelijke resultaten. Ik hoop dat we daarna in breed verband kunnen naden-ken over oplossingen, of over betere methoden voor toezicht op bijwerkingen. Gebeurt dat niet, dan verwacht ik dat het probleem snel groeit, als gevolg van vergrijzing en de forse toename in het gebruik van sommige catego-rieën geneesmiddelen, zoals middelen tegen hoge bloeddruk. Die aandoening is immers een van de meest voorkomende gezondheids-problemen in de westerse wereld.”

Roel van Velzen opende onlangs de nieuwe Groeipolikliniek van Tergooiziekenhuizen (Blaricum/Hilversum).

Op de Groeipolikliniek kunnen kinderen terecht die erg klein blijven of juist heel hard groeien. De polikliniek is

ook bedoeld voor kinderen bij wie de puberteit vroeg intreedt, of laat, of helemaal niet. Elk jaar komen rond de

250 kinderen naar Tergooiziekenhuizen met vragen over hun groei en het verloop van hun puberteit.

Roel van Velzen opent Groeipolikliniek

De afdeling kindergeneeskunde van Medisch Centrum Alkmaar (MCA) heeft - dankzij me-dewerking van duizend Noord-Hollandse jon-gens - een nieuw meetinstrument ontwik-keld, waarmee artsen nauwkeurig kunnen bepalen of zaadballen van jongens tussen de nul en achttien jaar voldoende groeien. Voorheen werd de grootte van zaadballen met de hand vastgesteld. De laatste jaren gebeurt dit steeds vaker met behulp van echografi e. Wat hierbij ontbrak waren normaalwaarden (gemiddelden) van deze echografi sche me-tingen. Kortom: er was geen vergelijkings-materiaal. Voorheen waren alleen handmatig gemeten normaalwaarden bekend. De nieuwe - veel nauwkeurigere - echografi sche normaal-waarden van zaadbalgroottes zijn bepaald na onderzoek onder zo’n 1000 gezonde jongens in de leeftijd van nul tot achttien jaar oud. Die gegevens zijn vertaald in een simpele grafi ek waarin te zien is hoe groot een zaadbal op een bepaalde leeftijd hoort te zijn. Het meetinstru-

ment wordt in MCA gebruikt bij de behande-ling van de op latere leeftijd ‘verworven vorm’ van niet-ingedaalde zaadballen. Deze vorm onderscheidt zich van de meer bekende ‘aan-geboren vorm’, omdat direct na de geboorte sprake is van normaal ingedaalde zaadballen. Bij de verworven vorm komt de zaadbal pas rond het zesde levensjaar buiten de balzak te zitten. Bij deze zaadballen is het van belang te weten of ze buiten de balzak (in de lies) goed blijven groeien. De groei en grootte van de zaadbal zegt namelijk veel over de te verwach-ten vruchtbaarheid op latere leeftijd. Groeien de zaadballen goed, is opereren vaak niet nodig, omdat uit eerder onderzoek is gebleken dat bij driekwart van de jongens een niet-in-gedaalde zaadbal op latere leeftijd - voor de puberteit - alsnog spontaan indaalt. Al met al heeft onderzoek in MCA naar niet-ingedaalde zaadballen ervoor gezorgd dat in MCA jaar-lijks tientallen minder jongens geopereerd hoeven te worden aan deze ‘aandoening’.

Nieuw meetinstrument zaadballen

Medicatie risico voor ziekenhuisopnamen

Roya Atiqi, arts-assistent Interne Geneeskunde in het

Albert Schweitzer ziekenhuis.

Revalidatie voor ouderen

Hersenen schakelen sneller door sporten

In Behandelcentrum Damast kunnen vanaf eind 2012 tachtig ouderen in een comfor-tabele omgeving herstellen na een zieken-huisopname. Nog voor de zomer starten De Wever en het St. Elisabeth Ziekenhuis (Tilburg) met de bouw van dit centrum naast het ziekenhuis.

Het behandelcentrum krijgt straks een ei-gen ingang, maar is ook via de hoofdgang van het ziekenhuis bereikbaar. Vorige week donderdag werd de overeenkomst getekend door Peter Castenmiller, voorzitter Raad van Bestuur van De Wever en Marcel Visser, lid Raad van Bestuur St. Elisabeth Ziekenhuis.

Hiermee is door beide ketenpartners het offi -ciële startsein gegeven voor de bouw. Damast verleent zorg aan voornamelijk oudere pa-tiënten die na een ziekenhuisopname moeten revalideren, of die geen ziekenhuiszorg nodig hebben maar nog niet naar huis of naar een woonzorgcentrum kunnen. Doordat zij niet te lang in het ziekenhuis hoeven verblijven, heeft dat voor het ziekenhuis het voordeel dat nieu-we patiënten minder lang op opname hoeven te wachten. Voor de patiënten van Damast is bovendien ziekenhuiszorg indien nodig binnen handbereik. Het nieuwe behandelcentrum biedt plaats aan 64 ouderen. Daarnaast kunnen hier vijftien mensen terecht voor dagbehandeling.

Dat sporten goed is om het lichaam fit te houden, is bekend. Maar de hersenen blij-ken ook sneller te schakelen als iemand af en toe dusdanig intensief beweegt, dat de hartslag en ademhaling omhoog gaan. Het is niet nodig om heel vaak of lang achter elkaar te sporten, maar de intensiteit is wel van belang. Maaike Angevaren promoveerde op 29 april op dit onderzoek aan de Katholieke Universiteit Leuven.

In haar promotieonderzoek onderzocht Angevaren proefpersonen die een training kregen ter bevordering van het prestatiever-mogen (zoals hardlopen), proefpersonen die een andere vorm van training kregen (zoals yoga of krachttraining) en proefpersonen

die geen sport beoefenden. Daarnaast heeft zij onderzoeken geanalyseerd, waaraan in totaal meer dan 2000 proefpersonen heb-ben meegedaan. De effecten zijn meetbaar bij gezonde ouderen. Angevaren: “Het is bekend dat fysieke activiteit en sport be-langrijk zijn voor een gezonde oude dag. Nu blijkt eens te meer dat intensief bewegen ook effecten sorteert op cognitie. Gezond ouder worden kan worden ondersteund door fit te blijven.” Angevaren is fysiotherapeut en onderzoeker bij het Kenniscentrum In-novatie van Zorgverlening van Hogeschool Utrecht, dat innovatieve oplossingen ont-wikkelt voor (huidige en toekomstige) pro-blemen in de gezondheidszorg, die leiden tot een grotere zelfstandigheid en zelfred-zaamheid van mensen.

Inspirerend en leerzaam netwerkevenement voor ambitieuze

vrouwelijke leiders in de Zorg. Met als motto “Verbinden van care,

cure en hun stakeholders in het belang van de cliënt en patient”.

Plus:

Inzichtgevende presentaties en masterclasses rond het thema

Presentatie en Performance

Ronde tafel over Samenwerken in de Zorg

Kennis delen en sparren op niveau

Thematafels en stands met producten en diensten

Netwerken met gelijkgestemden

17 november 2011 - Eureko Conference Center - Zeist

Congres Vrouwelijke Leiders in de Zorg

Voor informatie en aanmelden: www.vrouwelijkeleidersindezorg.nl Ouderen kunnen vanaf eind 2012 in een comfortabele omgeving herstellen na een ziekenhuisopname.

3Actueel Nummer 94 mei 2011

Succesvolle voorlichting gezondheidsrisico’s

Uit een project dat de Koninklijke Nederland-se Organisatie van Verloskundigen (KNOV) in Amsterdam uitvoerde, blijkt dat gerichte voor-lichting over gezond zwanger worden (zoge-naamde preconceptiezorg) voor vrouwen met een lage opleiding of allochtone afkomst een heel positief effect heeft.

Een groot aantal vrouwen bleek bereid onge-zond leefgedrag te veranderen nadat verlos-kundigen hen persoonlijk hadden gewezen op de risico’s bij een zwangerschap. De KNOV ziet in dit resultaat een belangrijke ondersteu-ning van haar opvatting dat preconceptiezorg een belangrijke bijdrage kan leveren aan het terugdringen van babysterfte onder doelgroe-pen met een hoog risico. In totaal werden voor het project onder de noemer ‘Gelijke kansen voor een optimale zwangerschap’ 399 vrou-wen actief benaderd. Verloskundigen zochten

hen persoonlijk op bij welzijnsorganisaties, inburgeringcursussen, vmbo’s en ROC’s. Met name scholieren bleken na de voorlichting meer bereid om hun gedrag aan te passen. Daarbij ging het om zaken als het slikken van foliumzuur, voeding, medicijngebruik en ro-ken. Ook werd voorlichting gegeven over erfe-lijke factoren en mogelijk risico’s op het werk, zoals de invloed van giftige stoffen.

Het project ging in 2008 van start en kon wor-den gerealiseerd door een subsidie van het Nuts -Ohra Fonds. Preconceptiezorg heeft tot doel de gezondheid van (aanstaande) ouders te verbeteren. Omdat de meeste gezondheids-winst is te behalen bij lager opgeleide autoch-tone en allochtone vrouwen, is in het project gekozen voor een proactieve benadering van deze risicogroepen.

Patiëntjes op de afdeling Kindergeneeskunde van het Flevoziekenhuis in Almere krijgen ICT aan bed. De afdeling

beschikt sinds begin mei over acht laptops die geschikt zijn voor kinderen en draaien op een draadloos netwerk.

De laptops en toebehoren zijn geschonken door de stichting Michael Wings. Op woensdag 27 april werd het

systeem feestelijk in gebruik genomen. Owen Laponder - een chronisch patiëntje - ontving de eerste laptop uit

handen van Michael Wings-ambassadeurs zanger Wolter Kroes (rechts) en schaatser Koen Verweij (links).

Het darmstelsel van elke mens behoort tot één van drie duidelijk te onderscheiden types darmfl ora, vergelijkbaar met bloedgroepen. Die types zijn onafhankelijk van ras, land van herkomst of voeding. Dat blijkt uit nieuw me-tagenomics onderzoek van een internationaal consortium van wetenschappers, waaronder Antwerpenaar Jeroen Raes, verbonden aan VIB en Vrije Universiteit Brussel. Metageno-mics is de studie van het genetisch materiaal van complete ecosystemen, in dit geval de darm van de mens.

“De drie darmtypes zouden een verklaring kunnen vormen waarom de opname van me-dicijnen en voedsel verschilt tussen mensen,” zegt Antwerpenaar Jeroen Raes, een van de twee hoofdonderzoekers in de studie en ver-bonden aan VIB en Vrije Universiteit Brus-sel. “Deze kennis kan de basis vormen van therapieën op maat. Behandeling en dosis zouden mee bepaald worden aan de hand van het darmtype van de patiënt.” Betere kennis over de darmtypes kan ook leiden tot andere geneeskundige toepassingen, zoals het vroeg-tijdig opsporen van darmkanker, de ziekte van

Crohn en de nefaste gevolgen van zwaarlij-vigheid. De types darmfl ora (enterotypes ge-naamd) vallen uiteen in drie grote, duidelijk te onderscheiden groepen: de Bacteroides, Pre-votella en Ruminococcus. Ze zijn genoemd naar de bacteriën die de darmen van de res-pectievelijke groepen domineren. Een slui-tende verklaring voor het bestaan van de ty-pes darmfl ora hebben de wetenschappers nog niet, maar alles wijst erop dat in de darmen slechts een beperkt aantal stabiele levensge-meenschappen mogelijk is. Daarin lijken ze op andere ecosystemen in de natuur, zoals wouden, toendra’s, tropische bossen, savannes of andere. Het onderzoek toont een verband aan tussen menselijke eigenschappen en de darmfl ora. Zo werden er correlaties gevonden tussen de Body Mass Index (BMI) en de bac-teriestammen in de darm. Hoe effi ciënter de bacteriën energie kunnen onttrekken aan het voedsel, hoe groter de kans dat de persoon een hoge BMI heeft (en dus te kampen heeft met zwaarlijvigheid). De onderzoekers vonden dat de aanwezigheid van bepaalde bacteriegenen konden dienen als diagnostische en/of voor-spellende merkers voor zwaarlijvigheid.

‘Mensheid valt uiteen in drie types darmfl ora’

Verloskundigen Inger Aalhuizen en Esma Ldrissi van het project ‘Gelijke kansen voor een optimale zwanger-

schap’ met om hen heen jongeren die werden voorgelicht over gezond zwanger worden.

WWW.COMFORT-PRODUCTEN.NL

COMFORT PRODUCTEN

Uw leverancier voor:

Tempur®: Hoofdkussens, matrastopper, zitkussens, rolstoelkussens

en diverse reisartikelen.

Tevens voor: Bedliften, matrassen, hoeslakens en comfortledikanten.

IGZ presenteert kader voor toezicht besturen

Maastricht UMC+ beëindigt topreferente functies

Laptops voor kinderafdeling

Gebroken heup aanslag op oudere patient

De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) ziet goed bestuur en intern toezicht binnen zorginstellingen als essentiële voorwaarden voor het leveren van verantwoorde zorg. Daar-om stelde de inspectie een ‘Toezichtkader Be-stuurlijke Verantwoordelijkheid voor Kwaliteit en Veiligheid’ op. Dit IGZ-Toezichtkader werd op donderdag 28 april tijdens een symposium over dit onderwerp aangeboden aan de minis-ter van VWS.

De rol van de inspectie is erop gericht dat het vertrouwen dat burgers in de gezondheidszorg hebben ook een gerechtvaardigd vertrouwen is. Raden van bestuur zijn eindverantwoorde-lijk voor de kwaliteit en veiligheid van de zorg die hun zorginstelling levert. Zij kunnen daar-mee bijdragen aan dat vertrouwen. Wanneer de bestuurlijke kwaliteit binnen zorginstel-

lingen tekort schiet, dan blijkt dat een ernstig risico te zijn voor de kwaliteit van zorg. De in-spectie betrekt toezicht op de bestuurlijke ver-antwoordelijkheid daarom bij haar reguliere toezicht op de zorg. In het toezichtkader is nu expliciet omschreven welke aandachtspunten de inspectie hierbij hanteert en op welke wijze zij onderzoek gaat doen. Op die manier maakt de inspectie haar toezicht op het gebied van bestuurlijke verantwoordelijkheid inzichtelijk en voorspelbaar.

De minister van VWS zal dit IGZ-Toezicht-kader Bestuurlijke Verantwoordelijkheid voor Kwaliteit en Veiligheid ter kennis brengen aan de Tweede Kamer. Het ministerie kan de uit-gangspunten meenemen in het beleid rondom bestuur en toezicht.

De Raad van Bestuur van het Maastricht Universitair Medisch Centrum+ (Maastricht UMC+) heeft op woensdag 27 april besloten de topreferente (superspecialistische) taken van de klinische immunologische zorg en Sar-coïdose per 1 mei af te stoten.

Afgesproken is dat de de patiëntenbelangen gewaarborgd blijven. Daarom is besloten tot een overbruggingsperiode van één jaar. Hier-toe blijft de in Maastricht aanwezige exper-tise vooralsnog beschikbaar. Tijdens de over-

bruggingsperiode neemt de afdeling Klinische Immunologie geen nieuwe patiënten van an-dere ziekenhuizen aan. Tijdens die overbrug-gingsperiode van een jaar verandert er voor de huidige patiënten niets. De overbruggingspe-riode zal worden benut om een op de individu-ele patiënt toegesneden plan te ontwikkelen, om de kwaliteit van de zorg te waarborgen. De betrokken patiënten worden geïnformeerd via de eigen behandelaar. In totaal gaat het om ruim 1000 patiënten, met aandoeningen van uiteenlopende complexiteit.

Operaties vanwege een gebroken heup zijn berucht vanwege de vele complicaties en hoge sterfte. Van de bijna 18.000 patiënten per jaar overlijdt één op de drie in het eerste jaar na opname. Een overdrachtsinstrument, een patiëntveiligheidskaart en een informa-tieboekje voor patiënten lijken slechts deels effectief om hierin verbetering te brengen.

Heupfracturen komen vooral voor bij ou-dere mensen – de gemiddelde leeftijd is 83 jaar. Deze patiënten zijn al minder mobiel en extra kwetsbaar, en bovendien vaak min-der mondig waardoor ze zelf niet tijdig aan de bel trekken als er complicaties optreden. Een gebroken heup betekent voor hen een ingrijpende operatie en een lang revalida-

tietraject met een onzekere uitkomst. Na de breuk en operatie gaan ze vaak hard achter-uit. Van de bijna 18.000 patiënten per jaar (bron RIVM) krijgt 43 procent complica-ties, zoals decubitus, delier, longontsteking en wondinfecties, en één op de drie over-lijdt in het eerste jaar na opname. Door hun leeftijd zijn ze bovendien kwetsbaarder voor zorggerelateerde schade: acht procent van de oudere patiënten met een heupfractuur loopt schade op die potentieel vermijdbaar is, zo blijkt nu uit onderzoek van het NIVEL (Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg) en het EMGO+ instituut van VUmc. Voor alle ziekenhuispatiënten is dit risico 2,9 procent.

4 AdvertentieNummer 94 mei 2011

Het Bouwsteentje is naast een voedingssupplement ook een echte lekkernij. Zeer luchtig cakegebak met een zachte romige vulling. De gebakjes bevatten extra veel calorieën en een concentratie hoogwaardige eiwitten. Een gebakje bevat ca. 8 gram eiwitten, wat overeenkomt met ongeveer 10 % van onze dagelijkse behoefte. Bouwsteentjes versterken hierdoor de conditie en bevorderen het herstel. Bouwsteentjes zijn heel goed bruikbaar voor mensen met (dreigende) ondervoeding.

Volwassenen, maar ook kinderen die onbedoeld afvallen, krijgen het advies regelmatig energie,- en eiwitrijke tussendoortjes te nemen. Daarvoor is er nu het Bouwsteentje; een gebakje in chocolade,- bananen- of aardbeiensmaak. Een Bouwsteentje heeft de grootte van een Petit Four, maar bevat evenveel calorieën als ongeveer drie belegde boterhammen of een moorkop! Daardoor is het Bouwsteentje zeer geschikt voor mensen die gedurende de dag regelmatig iets willen eten, maar opzien tegen machtig eten en grote porties.

Energie- en eiwitrijkHet verrassend lekkere Bouwsteentje is bedacht door Stan Mertens, directeur van het bureau FoodQuest. Het Bouwsteentje wordt geproduceerd door de banketbakkers van Patisserie Unique. Zij wonnen twee keer de eerste prijs voor deze innovatie en er vinden inmiddels leveringen in diverse landen plaats.

In diepvries en koelkastBouwsteentjes worden diepgevroren verpakt, per 10 stuks in een doosje. Eenmaal ontdooid, kunt u de gebakjes nog zes dagen in de koelkast bewaren.

Makkelijk te etenEen Bouwsteentje is zacht, zodat ook mensen met lichte slikproblemen van dit gebakje kunnen genieten. Voor mensen die meer moeite hebben met slikken of alleen dik vloeibare voeding kunnen eten, is er Easy-to-Eat.

Het Bouwsteentje:een lekker en opbouwend tussendoortje. Heerlijk als traktatie bij de koffie of thee, of als nagerecht.

Als slikken moeilijker wordt

Easy-to-Eat is een ware traktatie: een lekker tussendoortje of nagerecht op basis van frisse zuivel in de smaken Framboos en Tropical. Easy-to-Eat is speciaal ontwikkeld voor mensen die moeite hebben met slikken of alleen dik vloeibare consistenties mogen eten. Dit lekkere en energierijke tussendoortje draagt, mede dankzij de toevoeging van eiwitten en mineralen, bij aan een betere weerstand.

Bij veel mensen met slikproblemen neemt de eetlust af. Ze zijn te moe om te eten of ze eten bewust zo min mogelijk, uit angst voor verslikken. Juist mensen die moeite hebben met slikken, hebben behoefte aan extra voedingsstoffen, waaronder eiwit-ten. Daarvoor is er nu Easy-to-Eat, het smelt in de mond en is daardoor gemakkelijker te consumeren. Easy-to-Eat is een goede aanvulling op de dagelijkse voeding en kan meerdere keren per dag genuttigd worden. Fris en gemakkelijk te etenEasy-to-Eat wordt gemaakt op basis van zuivel. Het is verkrijgbaar in de smaken Framboos en Tropical. Na het eten blijft een fris gevoel in de mond achter. Het is daardoor ook heel geschikt om na medicijngebruik te nuttigen. Eén Easy-to-Eat bevat maar liefst 8 gram hoogwaardige eiwitten. In diepvries en koelkastU koopt de Easy-to-Eat diepgevroren in doorzichtige vierkante bakjes. Ze zijn verpakt per 6 stuks. Eenmaal ontdooid, kunt u ze nog vier dagen in de koelkast bewaren. Prijswinnend receptBij de ontwikkeling van Easy-to-Eat zijn zowel een logopedist als een wetenschapper op het gebied van slikproblemen betrokken geweest. Het zijn de banketbakkers van Patisserie Unique die tenslotte het uiteindelijke recept samenstelden. Zij werden daarvoor met twee verschillende innovatieprijzen beloond.

HET BOUWSTEENTJE

Easy-to-Eat Frambozen

Easy-to-Eat Tropical

Bouwsteentjes Banaan

Bouwsteentjes Aardbeien

Bouwsteentjes Chocolade

VOEDINGSWAARDE

energie (kJ) per portie 620 kJ 618 kJ 865 kJ 864 kJ 857 kJ

energie (kCal) per portie 149 kCal 147 kCal 206 kCal 206 kCal 205 kCal

eiwit totaal per portie 7,5 g 7,5 g 7,82 g 7,82 g 8,22 g

koolhydraten per portie 18,0 g 18,1 g 20,9 g 20,9 g 19,8 g

vetten per portie 5,1 g 5,0 g 10,15 g 10,1 g 10,50 g

Easy to Eat Bouwsteentjes BouwsteentjesBouwsteentjesB B

tukussendoortje.

koffie of thee,

ris gevoel gram

en.

ed

Voor meer informatie zie www.bouwsteentjes.nl

5Voeding Nummer 94 mei 2011

Ondervoeding bij kinderen in ziekenhuis

Ketogeen dieet herstelt mogelijk nierfalen

Relatie tussen ADHD en voeding

Het is raadzaam om groenten voor consump-tie goed te wassen, eventueel te schillen en waar mogelijk te koken of te bakken. Zo wordt de kans op het binnenkrijgen van bacteriën, inclusief bacteriën die resistent zijn tegen antibiotica, geminimaliseerd. Dit heeft het RIVM geadviseerd aan de nieuwe Voedsel en Waren Autoriteit (nVWA) en aan het ministerie van VWS.

In een studie uitgevoerd door het Universitair Medisch Centrum van de VU te Amsterdam (VUmc) werden ESBL-producerende bacte-riën aangetroffen in groenten die aangekocht waren op de markt en in reguliere en biologi-sche winkels. Van de 119 onderzochte mon-sters bleken zeven monsters deze bacteriën te bevatten. De in de VUmc-studie gevonden bacteriën behoren tot de darmbacteriën. Deze bacteriën komen normaal voor in de darm van ieder mens en dier en ook in het milieu. Soms kunnen darmbacteriën infecties veroorzaken, zoals blaasontsteking of bloedbaaninfecties. Resistente ESBL-producerende bacteriën

kunnen ook in de darm voorkomen, zonder dat dat schadelijk is. Zij kunnen echter, net als gevoelige darmbacteriën, soms urineweg- en bloedbaaninfecties veroorzaken die dan niet met de gangbare antibiotica behandeld kun-nen worden. Dit is vooral een gevaar voor mensen met verminderde weerstand.In de VUmc-studie werden ESBL’s gevon-den die overeenkomen met ESBL’s die ook gevonden zijn bij mensen en landbouwhuis-dieren. Waar de besmetting vandaan komt is echter niet duidelijk. Ook weten we niet of de consumptie van besmette groenten leidt tot een toename van het voorkomen van resi-stente bacteriën in de darm van de mens. Wel wijst dit onderzoek erop dat het probleem van antibioticaresistentie steeds verder toeneemt en dat resistente bacteriën aangetroffen wor-den, bij mensen, dieren en in het milieu. Het heeft geen zin om specifi ek het eten van groenten te ontraden. Het advies om groenten goed te wassen, eventueel te schillen en daar waar mogelijk goed te verhitten blijft onver-minderd van kracht.

Acute en chronische ondervoeding bij kinderendie worden opgenomen in het ziekenhuis is een veel voorkomend probleem. Tussen tien en twintig procent van de kinderen die worden opgenomen, zijn ondervoed.

Bij specifi eke ziektebeelden kan het percentage ondervoede kinderen zelfs oplopen tot vijftig of zestig procent. Dat schrijft kinderarts-intensivist Koen Joosten in een artikel dat in Voeding Nu, april 2011 is gepubliceerd. “Bij zeventig procentvan alle opnames wordt het niet herkend en daardoor niet behandeld”, schrijft Joosten. “Hierin moet verandering komen, aangezien ondervoeding tijdens ziekenhuisopname geasso-cieerd wordt met een toegenomen infectierisico, vertraagde wondgenezing, langere opnameduur

en verhoogde morbiditeit en mortaliteit.” In een recent Nederlands onderzoek is aangetoond dat kinderen die werden opgenomen in het ziekenhuis en werden geclassifi ceerd met acute ondervoeding, gemiddeld 45 procent langer in het ziekenhuis lagen (gemiddeld twee dagen). Daarnaast zijn korte en langere periodes van ondervoeding van invloed op de groei, ontwik-keling en cognitieve functie van het jonge kind. Volgens Joosten is het nodig dat er intensiever wordt gescreend op ondervoeding. Dit kan door het meten en het bepalen van het gewicht van een kind, maar daarbij is ook de inzet van instru-menten nodig, zoals de vragenlijst STRONG-kids. “Snelle herkenning leidt tot een snellere behandeling en op termijn een betere uitkomst voor het zieke kind”, aldus Joosten.

Een dieet met veel vet en weinig koolhy draten, een ketogeen dieet, kan nierfalen bij muizen met diabetes herstellen, volgens Amerikaansewetenschappers.

Het onderzoek, gepubliceerd in het wetenschap-pelijke online tijdschrift PLoS ONE, laat zien dat een ketogeen dieet bij muizen schade aan de nieren kan herstellen. Nierschade kan ontstaan als er teveel suiker in het bloed zit. De onderzoekers aan de MountSinai School of Medicine in New York gebruikten muizen met zowel diabetes type 1 als type 2. Zodra de nierschade was ontwikkeld, kreeg de helft van de muizen gedurende acht weken een ketogeen dieet. Het dieet, dat voor 87 procent uit vet bestaat, imiteert het effect van verhongering en mag niet gebruikt worden zonder medisch advies. Na acht weken merkten de wetenschappers op dat de nierschade was teruggedraaid. Professor CharlesMobbs, die het onderzoek leidde, zegt: “Ons onderzoek is het eerste dat aantoont dat al-

leen een voedingsinterventie genoeg is om deze serieuze complicatie van diabetes terug te draaien.Ik vind het veelbelovend, maar ik kan het nog niet aanbevelen als we nog geen klinische tes-ten hebben gedaan.” De wetenschappers moeten ook nog onderzoeken wat het exacte proces is dat tot het herstel leidt.

HaalbaarheidIn Engeland ontwikkelt ongeveer een derde van de 2,8 miljoen mensen met diabetes type 1 of type 2 nierschade. Dr. Ian Frame, hoofd van de onderzoeksafdeling bij Diabetes UK, reageert op de onderzoeksresultaten. “Dit onderzoek is uitgevoerd bij muizen dus is het moeilijk om te bepalen hoe deze resultaten vertaald kunnen worden naar echte voordelen bij mensen met diabetes in dit stadium. Het is te simpel om te zeggen dat je nierfalen voorkomt met alleen een dieet en het is nog maar de vraag of het dieet haalbaar is voor mensen, zelfs op korte termijn.” Meer informatie: www.voedingnu.nl

Groenten wassen enverhitten helpt

Door groenten voor consumptie goed te wassen en te koken, vermindert de kans op het binnenkrijgen van bacteriën.

Bij ruim de helft van de kinderen met ADHD verminderen de gedragsproblemen sterk na het volgen van een ‘RestrictedEliminationDiet’ (RED) zo blijkt uit Nederlands onderzoek. Het onderzoek is gepubliceerd in ‘The Lancet’.

Aan het onderzoek, ‘Impact ofNutrition on Childrenwith ADHD’, de zogenaamde‘INCA-studie’, deden honderd kinderen met ADHD mee. Vijftig kinderen in de RED-groep die een eliminatie dieet volgden en vijftig kinde-ren in de controlegroep die voedingsadviezen volgens de Richtlijnen Goede Voeding kregen. Van de kinderen in de RED-groep voldeed 64 procent niet meer aan de criteria voor ADHD nadat ze de vijf weken durende RED-advie-zen hadden gevolgd. Dezelfde verbeteringen werden gezien voor ODD, een oppositionele gedragsstoornis. De kinderen in de controle-groep die gezonde voedingsadviezen hadden gekregen, vertoonden geen gedragsverbete-ringen. Van de vijftig kinderen die het RED volgden reageerden ruim dertig gunstig op het eliminatie dieet. Deze kinderen startten met een vervolgtraject waarbij nieuwe voe-dingsmiddelen geïntroduceerd werden (de provocatieperiode). Ieder kind kreeg twee pro-vocaties, elk bestaande uit drie voedingsmid-delen die werden geselecteerd op basis van bloedonderzoek naar antistoffen (IgE en IgG). Bij achttien van de 32 kinderen resulteerde de

provocatie in een terugval in het gedrag. De conclusie van de INCA-studie is dat ADHD en ODD bij ruim de helft van de kinderen ver-oorzaakt wordt door een voedselovergevoelig-heid. Dit blijkt uit de gedragsverbetering na het volgen van het RED en uit het terugkeren van de gedragsproblemen na de provocatie.Meer informatie: Voeding Nu, april 2011

Het volgen van 'RestrictedEliminationDiet' vermindert

gedragsproblemen ADHD

Voeding

Voor publicatie mogelijkheden: Laura Fuykschot 0182 - 322 456

29 juni in de ziekenhuiskrant

Ondervoeding bij kinderen in ziekenhuizen wordt niet altijd herkend.

Dag Verpleging 6 Nummer 94 mei 2011

Dag Verpleging7 Nummer 94 mei 2011

Oprichtster eerste verpleegschool

Florence Nightingale is geboren in Florence op 12 mei 1820, als dochter van een rijke land-goedhouder uit Engeland. Florence reisde op veel jonge leeftijd en had daardoor een grote algemene ontwikkeling. Wat ze wilde worden, wist ze nog niet. In ieder geval wilde ze niets te maken hebben met het welgestelde leven van haar ouders. Wat haar echte roeping was, werd pas later duidelijk.

In 1854 brak de Krimoorlog uit tussen Turkije en Rusland. Engeland en Frankrijk hielpen Turkijke daarbij. De Fransen hadden een uit-

stekend werkende hospitaaldienst, terwijl Engeland een kleine, oude kazerne in gebruik had. William Howard Russell, de correspondent van het Engelse dagblad The Times, meldde de mensonterende situaties onder de zieke en gewonden Britse soldaten. Daarop besloot Florence haar hulp als verpleegster aan te bieden en vertrok zij naar het oorlogsgebied. Met geduld en tact wist zij rust en regelmaat terug te brengen in het legerhospitaal, waardoor de verzorging van gewonden aanmerkelijk ver-beterde. Om het thuisfront in Engeland te laten weten hoe het met de gewonden ging, maakte

ze een diagram om de gegevens te kunnen door-geven. Hiermee vond zij het huidige taartdia-gram uit.

Na terugkomst in Engeland richtte ze in 1856 een verpleegstersschool op in het St. Thomas-hospitaal in Londen, de eerste opleiding voor deze sector. Ook werd in de toenmalige kolonie Brits-Indië een departement van Gezondheid in het leven geroepen. In 1907 kreeg Nightingale, als eerste vrouw, de Order of Merit. Dit is een koninklijke onderscheiding. Drie jaar later over-leed Florence op negentigjarige leeftijd.

ZorgVakantiewerk.nl onder het mes *De vakantieperiode komt er weer aan. Om in de zomer goed voor de dag te komen wordt de website zorgvakantiewerk volledig ge-restyled. ZW Haaglanden, de initiatiefnemer van dé website voor vakantiewerk in de zorg- en welzijnsector schreef een designwedstrijd uit onder startende ontwerpers. Er werd een nieuw logo ontworpen en nu is de website aan de beurt.

In 2010 lanceerde werkgeversorganisatieZW Haaglanden een speciale site gericht op vakantiewerk in zorg en welzijn. Het grote aantal bezoekers van de website geeft aan dat veel jongeren geïnteresseerd zijn in vakantiewerk in zorg en welzijn en op zoek zijn naar informatie daarover. Peter Vermeer, manager marketing en com-municatie bij ZW Haaglanden “Vakantie-werk kan voor jongeren een opstap zijn naar een vaste aanstelling, maar het is natuurlijk ook gewoon een hele goede levenservaring. De ervaring die jongeren opdoen tijdens een eerste baan is vaak bepalend voor de keuzesdie zij in hun verdere loopbaan maken. Vakantiewerk is dan ook bij uitstek een kans die organisaties kunnen grijpen om jongerente inspireren voor het werken in zorg en wel-

zijn. ZW Haaglanden draagt hier door middelvan Zorgvakantiewerk.nl graag aan bij.”

Zorgvakantiewerk.nlOp de site zijn de laatste vakantiewerkvacatures te vinden maar ook informatie over zorg- en welzijnorganisaties, belastingen,verdiensten en leuke online zorg games. Binnenkort is de make-over een feit en kunnen geïnteresseerde jongeren nogmakkelijker hun weg vinden naar dezorg- en welzijnsector.

Ongelijke beloning mannen en vrouwenDe Commissie Gelijke Behandeling (CGB) presenteerde op donderdag 21 april een uniek onderzoek naar ongelijke beloning van mannen en vrouwen binnen de ziekenhuizen. Dit onderzoek is tot stand gekomen in nauwe samenwerking met de NVZ vereniging van ziekenhuizen.

De CGB heeft onderzocht hoe ongelijke beloning ontstaat en wat de omvang hiervan is. Uit het onderzoek blijkt dat het toepassen van min of meer willekeurige beloningsmaat-staven vaker voor vrouwen dan voor mannen nadelig uitpakt. De uitkomsten van dit onder-zoek maken het de ziekenhuizen, maar ook andere organisaties mogelijk om valkuilen bij de beloning te vermijden.

LoonkloofIn Nederland verdienen vrouwen nog altijd minder dan mannen, de zogeheten loon-kloof. De loonkloof ligt al decennia rond de twintig procent en verandert nauwelijks. Er zijn per ziekenhuis veertig personeels-dossiers op detailniveau onderzocht. Daar-mee zijn uitgebreide salarisvergelijkingengemaakt tussen steeds een man en een vrouw, die werken in hetzelfde ziekenhuis op hetzelfde functieniveau. In 43 procent van de salarisvergelijkingen zijn belonings-maatstaven gebruikt met een min of meer willekeurig karakter. Dat leidt tot ongelijke beloning, waarbij dat voor vrouwen twee keer zo vaak nadelig uitpakt als voor mannen.Gemiddeld genomen worden vrouwen in alle onderzochte functiegroepen lager beloond. De ongelijke beloning varieert gemiddeld van enkele tientjes tot tweehon-derd euro per maand.

Verpleegkundige/Verzorgende IG

Ben je gediplomeerd verpleegkundige niveau 4/5 of verzorgende IG? En ben je op zoek naar een afwisselende baan in de zorg? Neem dan eenseen kijkje op onze vernieuwde website:

www.care4care.nl

Wij zijn op zoek naar jou en wij bieden uitstekende arbeidsvoorwaarden!

Teken jij voor een nieuwe baan in de zorg?

* Deze teksten zijn aangeleverd door de betreffende organisaties of bedrijven.

In Nederland verdienen vrouwen minder dan mannen

Dag Verpleging 8 Nummer 94 mei 2011

Verpleeg met passie en plezier tijdens een Zonnebloemvakantie!Ben jij verpleegkundige of ziekenverzorgende en wil je langdurig zieken

en gehandicapten de vakantie van hun leven bezorgen? En doe je dat

graag met tijd en ruimte voor persoonlijke aandacht? Sluit je dan aan bij

ons supergemotiveerde team vakantievrijwilligers!

Bel (076) 564 63 65 of kijk op www.zonnebloem.nl

Zelfde werk... ...andere zorg

Open voor iedereenHoofdlocatieBleulandweg 102803 HH GoudaTelefoon: (0182) 50 50 50www.ghz.nl

Dag Verpleging9 Nummer 94 mei 2011

* Deze teksten zijn aangeleverd door de betreffende organisaties of bedrijven.

Stuur mooi bedankje in voor favoriete zorgverlener *

‘Berber, je hebt me waarachtig weer leren lopen.Ik ben je daar meer dan dankbaar voor, en vooral voor de plezierige manier waarop je dat hebt gedaan.’ Dit is een citaat uit een van de vele prachtige bedankjes die binnen kwamen op www.bedankdezorg.nl. Dit is onderdeel van een initiatief om meer waardering voor mensen die werkzaam zijn in de zorgsector te bewerkstellingen. Het is ontzettend belangrijk die mensen een hart onder de riem te steken. Elke dag staan zij voor mensen klaar, of het nu een zorgverlener

is die mensen weer leert lopen, de kraamhulp of de thuiszorg.

Voor 6 mei versturenStaatssecretaris Veldhuijzen van Zanten is voor deze campagne een weddenschap aan-gegaan met Angela Groothuizen. Als Angela 11.000 bedankjes binnenhaalt, dan werkt de staatssecretaris een dagje in een zorginstel-ling mee als vrijwilliger. Tot 6 mei 2011 kan iedereen zijn waardering uitspreken voor een zorgverlener. Alle bedankjes worden in de vorm van een wit hart kaart op 12 mei, de

Dag van de Verpleging, verstuurd naar de des-betreffende zorgverlener. Op 12 mei krijgen de zorginstellingen die de meeste bedankjes binnenhaalden te horen of zij genomineerd zijn voor de verkiezing Beste Zorgafdeling van het jaar.

Een mooi moment om eens niet over bezuini-gingen te spreken. Wie iemand wil bedanken of waardering wil tonen voor iemand die werk-zaam is in de zorg, kan een bedankje invullen op www.bedankdezorg.nl.

Kennismakingsmiddag Ziekenhuis Amstelland* Cao-akkoordZiekenhuis Amstelland (Amstelveen) organi-seert op dinsdag 28 juni voor de derde maal een kennismakingsmiddag voor met namegespecialiseerd zorgpersoneel. Belang-stellenden kunnen zich aanmelden voor de kennismakingsmidag via e-mail sare@zha.nl.Voor meer informatie kan men kijken op www.aangenaamdichtbij.nl.

De kennismakingsmiddag wordt georganiseerd voor mensen die geïnteresseerd zijn in een baan in de zorg en in een informele maar professio-nele werkomgeving. Bijvoorbeeld (gespeciali-seerd) verpleegkundigen, operatieassistenten of anesthesiemedewerkers. Ziekenhuis Amstelland heeft een vast programma waarbij men vanaf 15.00 uur welkom is voor het welkomstwoord van de Raad van Bestuur. Daarna worden de belangstellenden meegenomen voor een rond-leiding in het ziekenhuis en een informatief gesprekje op de afdeling om kennis te maken met mogelijk toekomstige collega’s. Om 17.00 uur is er tijd om onder het genot van een hapje en drankje vragen te stellen en nog even na te praten.

Als Angela Groothuizen 11.000 bedankjes weet binnen te halen, werkt staatssecretaris Veldhuijzen van Zanten een dagje mee als vrijwilliger in een zorginstelling.

Wie ook wil werken in de zorg kan op 28 juni een

kijkje nemen in het Ziekenhuis Amstelland

De bonden en werkgeversorganisaties heb-ben vrijdagochtend 29 april een akkoord be-reikt voor een nieuwe driejarige cao voor bij-na 200.000 werknemers in ziekenhuizen. De collectieve afspraken zijn van groot belang voor het aantrekken en behouden van perso-neel voor de ziekenzorg.

Werknemers van 58 jaar en ouder kunnen vrij-willig afzien van Bereikbaarheid, Aanwezig-heid en Consignatie (BAC) diensten. Jonge werknemers krijgen een eerlijk salaris door de geleidelijke afschaf van de jeugdschalen. Dit is een belangrijk punt, want de instroom van jon-geren is cruciaal om de personeelstekorten de komende jaren zoveel mogelijk op te vangen. De vraag naar zorg zal de komende jaren sterk toenemen door de vergrijzing van de samenle-ving.

Er komt een loonsverhoging van 5,05 procent verspreid over de looptijd van de cao en ook de eindejaarsuitkering wordt in de loop van deze cao opgebouwd tot een volledige dertiende maand. De cao heeft een looptijd van 36 maan-den vanaf maart 2011 en zal Algemeen Verbin-dend worden verklaard.

10 AdvertentieNummer 94 mei 2011

global

Prion, een eiwit met geheimen

11Gezondheid Nummer 94 mei 2011

Biomarkers voorspellen resultaat behandeling

Meer beweging, minder welvaartsziekten

VUmc CCA en het derde grootste Italiaanse ziekenhuis Instituto Clinico Humanitas (IR-CCS) hebben samen een uniek onderzoek gedaan naar de moeilijk behandelbare as-bestkanker. Het IRCCS vroeg speciaal het VUmc CCA als onderzoekspartner vanwege zijn enorme ervaring op het gebied van bio-markers. Onderzoekers van VUmc CCA von-den duidelijke biomarkers die het succes van een op maat gemaakte behandeling kunnen voorspellen. Deze gegevens kwamen overeen met de klinische behandelingen in het IRCCS.

In Nederland komt asbestkanker in verge-lijking met de rest van Europa relatief vaak voor. De ziekte is moeilijk te behandelen en te genezen. Een operatie is tot nu toe niet mo-gelijk, dus patiënten worden behandeld met

medicijnen. Om ervoor te zorgen dat patiën-ten niet onnodig aan medicatie en de bijwer-kingen hiervan worden blootgesteld is een zo gericht mogelijke behandeling belangrijk. In deze studie vond tegelijkertijd op twee manie-ren onderzoek plaats. In Italië werden patiën-ten in de kliniek behandeld en kregen ze een op maat gemaakte behandeling met medicij-nen. Daarnaast onderzochten onderzoekers in VUmc in het laboratorium tumor weefsel op biomakers (‘voorspellers’) voor het aanslaan van bepaalde medicatie bij patiënten. Gege-vens uit het klinisch onderzoek en het labora-torium zijn met elkaar vergeleken. Wat bleek: de gevonden biomarkers bleken goed te kun-nen voorspellen bij welke patiënt de medicatie zou aanslaan.

Mensen die regelmatig lichamelijk actief zijn hebben een verlaagde kans op de ontwikke-ling van moderne welvaartsziekten en zijn minder vatbaar voor depressies. Het is dan ook van belang om tot op hoge leeftijd een zekere mate van mobiliteit te behouden. Voor het behoud of verbetering van de gezondheid is het niet per se nodig om intensief te gaan sporten. Door regelmatige lichamelijk in-spanning in het dagelijks leven valt er vaak al veel gezondheidswinst te behalen.

“Het stimuleren van dagelijkse lichamelijke activiteit moet nog prominenter dan voor-heen als therapeutisch doel worden gezien”, stelt Matthijs Hesselink in zijn oratie bij het aanvaarden van het ambt als hoogleraar op de leerstoel ‘Bewegingswetenschappen’ aan de Universiteit Maastricht op 28 april. “In de huidige westerse wereld hebben we ons een leefstijl aan kunnen meten waarbij er nog maar weinig lichamelijke activiteit no-dig is om de dag ‘weldoorvoed’ door te ko-men. Vaak zien we dat deze leefstijl zich uit in een verminderd lichamelijk of geestelijk functioneren. Dit lijkt vooral door gebrek aan lichamelijke inspanning te worden ver-oorzaakt”, legt Hesselink uit. “We hebben gevonden dat bij sommige patiëntengroepen

herintroductie van lichamelijke activiteit bij uitstek geschikt om hun ziekteverschijnselen in te dammen en soms zelfs te doen verdwij-nen. Zo heeft recent onderzoek aangetoond dat het bij patiënten met overgewicht en type 2 diabetes mogelijk is om middels een inspanningsprogramma van twaalf weken het vermogen van deze patiënten om suikers op te nemen en te verbranden te herstellen. Dit herstel ging opvallend genoeg gepaard met een afname van het gebruik van medicijnen terwijl er geen sprake was van verlies van lichaamsgewicht.”

Ook ouders verdienen zorg na trauma kind

Er zijn verschillende ziektes die worden ver-oorzaakt door aftakeling van de neuronen (zenuwcellen) in de hersenen. Daarbij moe-ten twee groepen worden onderscheiden: be-smettelijke en niet-besmettelijke. Tot de laat-ste groep behoren onder meer Alzheimer en Parkinson. Wel besmettelijk zijn onder meer de gekke-koeien ziekte bij runderen, Scrapie bij schapen en geiten en Creutzfeldt-Jakob bij de mens. Het vervelende van al deze ziektes is dat ze niet zijn te genezen; het verloop er-van kan hoogstens worden vertraagd. Bij de besmettelijke soorten wordt de ziekte overge-dragen door een eiwit: het prion deeltje. Dit is een afgeleide van het prion eiwit, PrPC. Dit is een normaal, door DNA gecodeerd, eiwit in de cel maar de functie er van is niet met zeker-heid bekend. Er wordt wel verondersteld dat het een beschermende werking op het neuron uitoefent. De moleculen van PrPC bestaan uit één keten van 231 aminozuren (zie de fi guur). Als gevolg van het één of andere signaal of gebeurtenis kan de opvouwing van de keten in PrPC veranderen: de α-helices verdwijnen en er ontstaan meer gestrekte stukken keten (β-structuren). Het eiwit met deze nieuwe ketenopvouwing, PrPSC, is onoplosbaar, kan moeilijk worden afgebroken en hoopt zich op in de cel. Dit leidt er toe dat de cel sterft. Men neemt wel aan dat dit komt omdat de be-schermende werking die PrPC op de neuronen zou uitoefenen, verdwijnt. Het besmettelijke agens, dus het prion deeltje, is een klontering van een aantal PrPSC moleculen. Overgedra-

gen naar een ander individu starten ze het af-takelingsproces maar hoe dit precies gaat is ook niet helemaal duidelijk.

Door Jan Drenth

Sommige kinderen krijgen langdurige stress-klachten na een eenmalige schokkende ge-beurtenis zoals een ernstig ongeluk of geweld. Het stressniveau kort na het trauma en de stressreacties van ouders voorspellen welke kinderen hier last van krijgen. Dat concludeert psycholoog Eva Alisic van het UMC Utrecht in het tijdschrift Clinical Pychology Review.

In het onderzoek combineren Alisic en col-lega’s de statistische resultaten van veertig internationale studies die aan strenge selectie-criteria voldeden. Het ging om onderzoeken bij kinderen uit onder meer Groot-Brittannië, de Verenigde Staten, Nederland en Australië. Ze waren uitgevoerd na ongelukken, rampen, oorlog en andere vormen van geweld. In de onderzoeken moesten de kinderen minimaal twee maal onderzocht zijn, zowel kort na het trauma als na minimaal drie maanden. Uit de analyse van Alisic blijkt dat kinderen die kort na een schokkende gebeurtenis veel last heb-ben van stressklachten, zoals nachtmerries, angst of depressieve symptomen, een verhoogd risico lopen op posttraumatische stress klachten

op lange termijn. Maar ook stress klachten van de ouders blijken belangrijke voorspellers te zijn voor latere symp tomen van de kinderen. Dat laatste is nieuw, reageert Alisic. “We ver-wachtten wel dat intense klachten van het kind op korte termijn voorspellend zouden zijn voor latere stresssymptomen. Maar het is verras-send dat de ouders zo’n grote rol hebben in de langdurige stressklachten van het kind. Het is dus belangrijk om naast de zorg voor het kind expliciet aandacht te schenken aan het welzijn van ouders na een schokkende gebeurtenis.”

In het UMC St Radboud (Nijmegen) hebben hoogleraar experimentele intensive care ge-neeskunde prof. dr. Peter Pickkers en zijn team onderzoek gedaan naar ‘Iceman’ Wim Hof. Hof zegt dat hij, door meditatie en concentratie, zijn autonome zenuwstelsel kan beïnvloeden en zo de reacties van zijn immuunsysteem kan onderdrukken. De resultaten van het onderzoek bij Hof zijn opmerkelijk, maar de onderzoekers benadrukken dat het hier gaat om een experiment bij slechts één persoon. Dat is onvoldoende als wetenschappelijk bewijs voor de stelling dat het autonome zenuw-stelsel en de immuunrespons bewust te beïn-vloeden zijn. Vervolgonderzoek met meerdere mediterende proefpersonen is noodzakelijk.

Een goedwerkend immuunsysteem beschermt mensen tegen virussen en bacteriën. Maar als het immuunsysteem overactief reageert, kan dat schade aanrichten aan organen. Het im-muunsysteem staat onder invloed van het au-tonome zenuwstelsel. Het autonome zenuw-stelsel is niet bewust te beïnvloeden. Peter Pickkers en promovendus Matthijs Kox doen onderzoek naar de invloed van het autono-me zenuwstelsel op de werking van het im-muunsysteem. Pickkers: “We dienen gezonde proefpersonen endotoxine toe, dat is een dood bestanddeel van de celwand van een bacte-rie. Eigenlijk houden we het lichaam voor de gek. Het immuunsysteem reageert alsof er een levende bacterie binnendringt en maakt ontste-kingseiwitten aan. De proefpersonen krijgen

door deze immuunrespons kortdurende griep-achtige verschijnselen zoals koorts, rillerig-heid en hoofdpijn.” Het onderzoek is volstrekt veilig en inmiddels hebben 240 proefpersonen deelgenomen.

Iceman resultaten ‘Iceman’ Wim Hof, bekend door zijn opval-lende activiteiten bij extreem lage temperatu-ren, zegt dat hij via concentratie en meditatie zijn autonome zenuwstelsel kan beïnvloeden en zo zijn immuunrespons kan onderdrukken. Om daarover meer te weten te komen, is ook bij hem endotoxine toegediend, terwijl hij me-diteerde. Vervolgens zijn metingen gedaan van zijn hersenactiviteit, autonome zenuwstelsel en ontstekingseiwitten in zijn bloed. Pickkers: “We zien na het toedienen van de endotoxine dat bij Hof het stresshormoon cortisol veel sterker toeneemt dan bij andere proefperso-nen. We weten dat dit stresshormoon vrijkomt bij verhoogde activiteit van het autonome zenuwstelsel en dat cortisol de immuunresponsonderdrukt. We zien in zijn bloed dat hij veel minder ontstekingseiwitten aanmaakt. Gemid-deld was de immuunrespons van Wim Hof vijftig procent lager dan van andere proefper-sonen. Bovendien vertoonde hij vrijwel geen griepachtige symptomen. Deze resultaten zijn beslist opmerkelijk, maar wetenschappe-lijk gezien kan een bevinding bij één persoon niet bewijzen dat meditatie het autonome zenuwstelsel en de immuunrespons kan beïn-vloeden.”

Resultaten onderzoek‘Iceman’ Wim Hof

Bron: Proteopedia

Hoewel de keten in het menselijk prion molecuul uit

231 aminozuren bestaat, betreft de structuur zoals

hier afgebeeld alleen het deel 90 - 231. Van dit deel

kon namelijk de structuur nauwkeurig worden be-

paald. Het deel 1 - 89 heeft een te fl exibele structuur.

Opmerkelijk is dat de opvouwing van de keten hoofd-

zakelijk uit α-helices bestaat. C geeft het eind van de

keten aan en N het begin.

Stressklachten van de ouders hebben invloed op een kind.

Mensen die regelmatig lichamelijk actief zijn, lopen min-

der risico op welvaartsziekten.

Patiënten van het Ruwaard van Putten Zieken-huis (Spijkenisse) die een operatie aan heup of knie ondergaan, kunnen sinds 1 mei snel revalideren. Het ziekenhuis heeft hiervoor af-spraken gemaakt met zorghotel Careyn De Vier Ambachten.

Voordat een operatie aan de heup of knie plaatsvindt, bespreekt de arts met de patiënt welk soort revalidatie nodig is. De meeste patiënten revalideren thuis. Is dit niet mogelijk,

dan wordt bij het inplannen van de operatie ook meteen de vervolgzorg geregeld. Bij Careyn De Vier Ambachten kan de patiënt voortaan op de vijfde dag na de operatie terecht. Daar is alles gericht op een vlotte revalidatie en een snelle terugkeer naar huis. Voorheen verbleef men zeven tot veertien dagen in het ziekenhuis. Streven is om ieder-een in totaal binnen acht weken na de operatie weer op de been te hebben.

In de top drie van doodsoorzaken in de westerse wereld staat roken nummer één. Alcoholgebruik neemt de derde plaats in. En lichamelijke inactiviteit staat op plek nummer twee.

Maar liefst zestien procent van alle doden per jaar zijn het gevolg van een zittend bestaan.

Dat zei Matthijs Hesselink van de Universiteit Maastricht afgelopen donderdag in zijn intree-rede als bijzonder hoogleraar Bewegings-wetenschappen. Volgens Hesselink hebbenalle overheidscampagnes tot nog toe die stimu leren om meer te bewegen helemaal niets uitgehaald. Hij zou graag een persoon-lijk beweegadvies-op-maat zien.

Het bloed uit de hielprik bij baby’s wordt vanaf 1 mei ook getest op taaislijmziekte. Deze aan-geboren aandoening, ook wel Cystic Fibrosis (FB) genoemd, is de achttiende ziekte die wordt gescreend.

Per jaar worden er vijftig baby’s geboren met deze ernstige aandoening, die ervoor zorgt dat ze in veel last hebben van luchtwegen en het maag-darmkanaal. In de eerste week na hun geboorte krijgen baby’s deze hielprik.

Het bloed levert belangrijke informatie op over een aantal ziekten. Het gaat daarbij om aandoeningen van de schildklier, de bijnier, stofwisselingsziekten en de bloedziekte sik-kelcelziekte. Als taaislijmziekte op tijd wordt ontdekt, kunnen artsen het kind goed in de ga-ten houden en vroeg beginnen met de behan-deling. De kinderen blijven hierdoor in een betere conditie en hoeven minder vaak naar het ziekenhuis.

De hpv-test moet worden uitgebreid. Dit stel-len medici van het VU Medisch Centrum en het Erasmus Medisch Centrum in een geza-menlijke studie. De test toetst op de veroor-zaker van baarmoederhalskanker. De hpv-prik, die de ziekte kan voorkomen, moeten meer vrouwen krijgen.

De hpv-test zou volgens hen standaard moeten worden uitgevoerd bij vrouwen die behandeld zijn aan een voorstadium van baarmoeder-

halskanker. Nu krijgen vrouwen die behan-deld zijn na een halfjaar alleen een uitstrijkje en moeten ze na twaalf maanden terugkomen voor controle. Maar als dit samengaat met de hpv-test (om te kijken of het humaan papil-lomavirus aanwezig is), hoeven vrouwen bij een goede uitslag pas na twee jaar opnieuw een controle te ondergaan. Ook gaan er in de medische wereld stemmen op om de hpv-prik uit te breiden naar een grotere groep vrouwen die het virus niet onder de leden hebben.

Snelle revalidatie na operatie heup of knie

Lichamelijke inactiviteit doodsoorzaak twee

Taaislijmziekte getest met hielprik

Hpv-test en –prik moeten worden uitgebreid

12 PatiëntenzorgNummer 94 mei 2011

De ziekte van Alzheimer is te zienDe ziekte van Alzheimer verspreidt zich vol-gens een vast patroon door het brein. Het begint met verlies van hersencellen in de temporaalkwab. Dat zag radioloog i.o. Jasper Sluimer op de MRI-scans die gedurende drie jaar van de hersenen van bijna 150 gezonde en zieke personen zijn gemaakt. Op 28 april promoveerde Sluimer.

De onderzoeker bestudeerde honderden MRI-scans van de hersenen van gezonde proefper-sonen en van mensen met geheugenklachten en de ziekte van Alzheimer. Met een tus-senpoos van twee jaar hadden deze mensen een hersenscan ondergaan. Op de scans was bij mensen met geheugenklachten en met de ziekte van Alzheimer een duidelijk patroon

te herkennen: verlies van hersencellen begint in de temporaalkwab. Bovendien brachten de MRI-scans aan het licht dat er een agressie-vere variant van de ziekte van Alzheimer is, die met name bij jongere patiënten - onder de 65 jaar - voorkomt. MRI-scans blijken uiterst geschikt om de ziekte van Alzheimer vroeg-tijdig te herkennen en een prognose te geven. Door de MRI-scans eens in de zoveel tijd te herhalen, is de snelheid van achteruitgang bij patiënten betrouwbaar te volgen. Mocht er in de toekomst een geneesmiddel tegen de ziekte van Alzheimer komen, dan is het effect hier-van ook goed te monitoren via MRI-scans. Het is nu nog niet standaard dat elke persoon van wie vermoed wordt dat hij of zij de ziekte heeft een MRI-hersenscan krijgt.

Kinderafdelingen in de Nederlandse zieken-huizen krijgen extra ondersteuning en faciliteiten om schade bij zieke kinderen te voorkomen. De gids ‘Veilige zorg voor zieke kinderen’ die op 21 april is gepresenteerd, bevat interventies ter verbetering van de patiëntveiligheid.

“Op zes van de meest voorkomende risico-gebieden kunnen we voortaan de zorg voor zieke kinderen nog veiliger maken”, aldus prof.dr. Dick Tibboel van de Nederlandse Vereniging voor kindergeneeskunde. Tibboeltrad op als voorzitter van het expertteam dat de gids in het kader van het VMS Veiligheidsprogramma samenstelde. Het VMS Veiligheidsprogramma dat in vijf jaar (looptijd tot eind 2012) samen met de Nederlandse ziekenhuizen de vermijdbare schade wil reduceren en de patiëntveiligheid wil verbeteren, heeft de volwassen zorg op tien risicogebieden onder de loep genomen. Op verzoek van de Nederlandse Vereniging voor kindergeneeskunde zijn zes van deze risicogebieden nu ook toegespitst op de zorg aan kinderen van nul tot zestien jaar. Met de invoering van de implementatie-adviezen en interventies op de ziekenhuis-afdelingen wordt er alles aan gedaan om bij kinderen medicatiefouten te voorkomen; pijn voldoende te herkennen en te behande-len; lijnsepsis (bloedvergiftiging) te voor-komen; bedreiging van de vitale functiestijdig te herkennen en verwisselingen te voorkomen.

CijfersTot op heden zijn er geen cijfers bekend over de vermijdbare schade bij de patiëntengroep kinderen. Uit het onderzoek van het EMGO/NIVEL dat in november 2010 uitkwam, blijkt dat er jaarlijks naar schatting 1960 patiënten ten gevolge van potentieel vermijdbare schade overlijden. De groep kinderen die in het zie-kenhuis zijn opgenomen is in verhouding zo klein dat er geen specifi eke cijfers aan zijn te koppelen. Wel is bekend dat er jaarlijks zo’n 10.000 kinderen op speciale intensive care units NICU en PICU terechtkomen met een aanzienlijk potentieel aan risico’s rondom de high risk medicatie en lijnsepsis. Kinderenin het ziekenhuis vormen, net zoals de patiëntengroep ouderen, een speciale categorie zeer kwetsbare patiënten, bij wie vermijdbare schade ernstige gevolgen kan hebben. “Het is voor deze zeer kwetsbare groep patiënten heel belangrijk dat gekeken is naar potentiële risico’sen hoe deze met gerichte interventies kunnen worden voorkomen. Het is nu aan zieken-huisafdelingen om deze verbeteringen door te voeren”, aldus Tibboel. De gids ‘Veiligezorg voor zieke kinderen’ is tot stand geko-men met inspanningen van vijftien experts uit tien Nederlandse ziekenhuizen en acht weten-schappelijke of specialistische verenigingen op het gebied van zorg aan kinderen en de zes meest voorkomende risicogebieden. Tijdens de conferentie Veilige zorg aan kinderen op 21 april in Utrecht is de praktijkgids in aanwezig-heid van 230 zorgprofessionals gepresenteerd en nader toegelicht.

Patiëntveiligheid bij kinderen

Het Albert Schweitzer ziekenhuis (Dordrecht) is op voorhand erg blij met de toegezegde donatie uit de opbrengst

van de Zwijndrechtse Verkerkloop op woensdag 18 mei. Met het deelnemer- en sponsorgeld worden de verouderde

televisies en dvd-spelers op de kinderafdeling van het ziekenhuis aan de Langeweg in Zwijndrecht vervangen.

Bestuursvoorzitter Pier Eringa van het ziekenhuis is gevraagd het startschot te verrichten en de prijzen uit te

reiken aan de winnende lopers. Hij is door dit alles zo enthousiast geworden voor de Verkerkloop, dat hij zelf de

tien kilometer zal meerennen. Ook probeert hij zo veel mogelijk collega’s en specialisten uit het Albert Schweitzer

ziekenhuis zo ver te krijgen dat zij ook meedoen (foto Rob van der Pas/ASz).

Albert Schweitzer blij met donatie

Op zes van de meest voorkomende risicogebieden kunnen we voortaan de zorg voor zieke kinderen nog

veiliger maken.

Het Nieuwe Werken: de medewerker als consument *

Tijdens de Nationale Kennisdag ZorgFacilitair op 24 mei in de Brabanthallen in ’s-Hertogen-bosch worden diverse producten gepresen-teerd. Hieronder volgt een voorlopig overzicht.

De iPad en het nieuwe werkenH. van Bilsen, AllbidigitDe meerwaarde van de iPad bij het nieuwe werken.

RFID smartlabelsJ. van de Griendt, Allure-RFIDBeheer activa, voorraad en apparatuur met RFID smartlabels en bespaar. Allure levert in-novatieve identifi catieoplossingen.

First Aid ServiceK. Schreurs, First Aid ServiceAan bod komen: de mogelijkheden die First Aid Service te bieden heeft, het ontstaan van First Aid Service en de door First Aid Service ontwikkelde kit ‘Safety Point’.

Beter wordenF. Brandsma, AlpheiosOndersteunende diensten kunnen altijd beter en effi ciënter. Maar hoe? Hoe wordt de faci-litaire dienst een opbrengstenbron in plaats van een kostenpost? Functiedifferentiatie, juist wel of juist niet? Hoe verhoudt de perfor-mance zich tot de kosten die gemaakt worden? Of andersom: wat mag het kwaliteitsniveau kosten?

Automatische Externe Defi brillatorJ. Tolsma, CordaedHet belang van een Automatische Externe De-fi brillator in werk- en woonomgeving.

Eten & Drinken AnalyseP. Broekhof, CuliProfsAlle essentiële onderwerpen met betrekking tot eten en drinken worden geïnventariseerd. Vervolgens wordt een Eten & Drinken advies-rapport opgesteld waarin de knelpunten om-schreven worden en per onderwerp een con-clusie en aanbeveling volgen.

Culinaire Concepten SelectieJ.A. Woolderink, IFC (Independent Foodser-vice Consultants)De Culinaire Concepten Selectie is ontwik-keld om een zorgorganisatie optimaal te on-dersteunen bij het kiezen van het juiste eten en drinken. Alle doelgroepen van de zorgorgani-satie worden uitgebreid en zorgvuldig bespro-ken en er wordt bepaald welk culinair concept het beste bij de doelgroepen past.

Intuitive Offi ce Thijs Has, Inof BV

Inof presenteert het kantoor van de toekomst: Intuitive Offi ce. Maak de stap naar het éch-te nieuwe werken, het kantoor dat inspireert en motiveert, uitnodigt en uitdaagt, solide is maar toch fl exibel, waar de gebruiker het middelpunt is en de beheerder profi teert. Een overzicht van realistische oplossingen.

Kooltherm leidingisolatieF. Schotman, Kingspan Tarec Industrial Insu-lationPresentatie over hardschuim isolatie (geslo-ten, cellig) voor leidingen. Tevens aandacht voor de brandklassen.

Verlichting 3.0: over naar ledverlichting zon-der investeren of extra kostenM. Soeters, LIC SolutionsLIC Solutions laat de voordelen van ledver-lichting zien en toont aan dat overstappen van ‘conventionele’ verlichting naar led veel bespaart: euro’s en CO2-emissie. De kosten kunnen worden betaald uit de besparing die gerealiseerd wordt.

Woningsprinklers versus conventionele sprin-klers: concurrerend of complementair?R. Hartgerink, Nederlandse Organisatie voor Brandveiligheid (NOVB)Consumenten hebben meer behoefte aan brandveiligheid in hun woonomgeving. Die behoefte groeit zeker bij mensen die minder goed zelfredzaam zijn. De NOVB wil dat sprinklers tegen een aantrekkelijke prijs be-schikbaar komen voor woonomgevingen.

Roofclix warmte- en koudewerende dakele-mentenT. van Ulden, Planet SafeRoofclix geeft een dak nieuwe eigenschappendoor dat er een nieuw daksysteem metspouwlaag ontstaat.

Slim gebouwbeheer door middel van intelli-gente tekeningenCh. Meindertsma, People PowerSlim gebouwbeheer is alleen mogelijk als er intelligentie aanwezig is in tekeningen. Uit-gelegd wordt wat intelligente tekeningen zijn, waarna uiteengezet zal worden wat hier de voordelen van zijn bij gebouwbeheer.

Hoe zorgt u dat de inrichting van uw buitenter-rein aansluit bij uw behoeften?R. Groenewegen, K. Hamminga, D. Douwes, VelopAAandacht is er voor oplossingen voor de in-richting van de buitenruimte. Daarnaast wordt een nieuw product dat nog in ontwikkeling is, gepresenteerd.

Overzicht productpresentaties

Zorgfacilitair kennisdagen 13Nummer 94 mei 2011

Zorgfacilitair kennisdagenWoensdag 24 mei 2011 in de Brabanthallen in ’s-Hertogenbosch

BEURSSPECIAL

“Tijdens een lezing van het ASZ hoorde ik een mooie quote: ‘We moeten de patiënt gaan zien als consument’. Het Nieuwe Werken gaat nog verder: dat betekent de medewerker zien als consument”, zegt Peter Schepers, eigenaar van Itility.

Binnen Itility herkent men deze trend van ‘consumerization’ van IT. Een radicaal andere

manier van denken: de gebruiker als consumenis verwend met altijd, overal, via elk device toegang tot wat hij nodig heeft – en dat verwacht hij dus ook op zijn werkplek.

Itility helpt door bij IT werkplek-trajecten:• Requirements te defi niëren samen met de klant, in zogeheten ‘snelkook pan-sessies’ waarin men kijkt naar profi el, security, functionele wensen en kosten• De werkplek niet vanaf de grond op te bouwen maar te assembleren via bouwstenen • Projecten uit te voeren via het eigen ‘smart factorytoolset’ – Itility maakt het simpel en standaard door te werken met runbooks, templates, stappen- plannen.

Peter Schepers: “Alles begint met de defi nitie van uw profi el: wat is uw persona (bent u een taakwerker, zaakwerker of kenniswerker?), welke devices zijn nodig (een PDA, een desk-top om röntgenfoto’s te bekijken?) en welke applicaties draaien hierop?” Meer informatie: info@itility.nl

Peter Schepers, eigenaar Itility.

Facilitair management in de zorg. Dit onderwerp staat centraal op de Nationale Kennisdag ZorgFacilitair op 24 mei in de Brabanthallen in ’s-Hertogenbosch. Deze kennismarkt bestaat uit een uitgebreid lezingenprogramma en een variëteit aan

stands en is gratis toegankelijk voor professionals. ZorgFacilitair maakt onderdeel uit van de Nationale kennisdagen voor Facilitair en Gebouwbeheer. Onderwerpen die aan bod komen tijdens de kennisdag, zijn: binnenmilieu, beveiliging en brandveiligheid, huisvesting, inrichting, verlichting, catering, schoonmaak en onderhoud, terreinbeheer, duurzaamheid / mvo, het nieuwe werken, innovaties en mobiliteit.

Plattegrond

TERRAS

CATERING

INGANG

5.79 5.76

5.78 5.77

5.26 5.27

5.25 5.28

5.03 5.04 5.85 5.84 5.05 5.065.01 5.02

5.13 5.12

5.14 5.11

5.09 5.80

5.10 5.83

5.81 5.08

5.82 5.07

5.74 5.73

5.75 5.72

5.67 5.66

5.68 5.65

5.165.17

5.18 5.15

5.43

5.20

5.19

5.45

5.46

5.44

5.70

5.69

5.71

5.21

5.23

5.22

5.24

5.42

5.41

5.39

5.40

5.50

5.49

5.47

5.48

5.64 5.61

5.63 5.62

5.55 5.56 5.57 5.58 5.59 5.605.53 5.545.51 5.52

5.38

5.37

5.35

5.36

5.34

5.33

5.31

5.32

ZAAL 3

ZAAL 1

5.29

5.30

ZAAL 2

ZAAL 4

3D Tradelink 5.18ABC Preventie Groep 5.07Agentschap NL 5.23AllBidigit 5.05Allure-RFID 5.81Alpheios 5.25Altavilla 5.03Bell Licht 5.41BHV Totaal 5.04BioFriends Nederland 5.30Bosch Security Systems 5.24Brinkq Professional Flooring 5.84Cordaed 5.56Credit Card Keys 5.16Culinaire Professionals 5.12Dakbehoud Nederland 5.22DB2 / facility fl ooring 5.08De Arend Waardenburg 5.06De Unie 5.75Deister Electronic Benelux Offi ce 5.73Diip 5.11Dinofl ex Europe 5.72Ecotone 5.15E-Learning 5.53Facility Kwadraat 5.67Fagerhult 5.49Federatie NVB 5.63First Aid Service 5.62Fleetshield 5.82Harense Smid Zakelijk 5.28Herstel Direct 5.40Hulskamp Audiovisueel 5.69Hygiëne Consult Nederland 5.37Independent Foodservice Consultants 5.13Infotheek 5.36Inof 5.42ISS Cure & Care 5.52Itec Luchtreiniging 5.78

Kingspan Tarec Industrial Insulation 5.26KNB Security 5.01Kread’or kunstbeplanting 5.29Led Illumination Concepts Europe 5.21Liftintermediair 5.19Lycalux 5.20Medischeklompen.nl 5.68Mondoor 5.50Nederlandse Organisatie voorBrandveiligheid 5.65Opening Controls 5.74Penninkx Offi ce Supply 5.33PeoplePower 5.10Perfectbouw 5.02PIP-CHRISAL.COM 5.61Planet Safe - Roofclix 5.46Portakabin 5.85Power2GO 5.51Pro-ID 5.34REEF 5.39Rensen Regeltechniek 5.83Rodus Wastechniek 5.27Royal foods 5.54SBM Betrokken Bouw- enVastgoedmanagers 5.09Shop4telecom 5.64Synorga electrical management 5.14Toletto duurzaam toilet design & realisatie 5.80Trilux 5.38Tunstall Healthcare 5.47Vada Archieven 5.44Van Dijk Zakelijk 5.55VelopA-Citystyle 5.17Wavin Nederland 5.66Weekblad Facilitair & gebouwbeheer 5.70Wiek de Laat Beveiliging 5.35Williamson - Dickie Nederland 5.48Zorg en Interieur 5.31

Een voorlopig overzicht van de standhouders van ZorgFacilitair (met standnummer):

VAN VLIETMEDICAL SUPPLY

Zorgfacilitair kennisdagen 14 Nummer 94 mei 2011

9.30 - 10.00 uurElektronisch sluiten heeft de toekomst!Peter Heemstra, directeur, ACESLezing over het aanbod aan oplossingen in toegangscontrolesystemen en beheersmoge-lijkheden. Ook wordt aangetoond dat elektro-nisch sluiten op termijn goedkoper is dan een mechanisch sluitsysteem of een bekabeld sy-steem. In een overzichtelijk stappenplan wordt gepresenteerd hoe een elektronisch sluitsy-steem op een goede manier is te integreren in een organisatie.

10.30 - 11.00 uurInzicht in veiligheid, duurzaamheid, borging en kosten.Hans Houwers, manager kenniscentrum, Ken-niscentrum Noodverlichting.Noodverlichting in de breedste zin van het woord: veiligheid en logica; verantwoorde-lijkheid; wet en regelgeving; licht bij (net)spanningsuitval; ontruimen; helderheid in aan-schaf, energie, life cycle, inspectie, onderhoud en registratie; logboekformulieren en registra-tie.

11.30 - 12.00 uurHoe een prettige omgeving zorgt voor minder kosten in de zorgPeter de Visser, business unit manager, Gom ZorgSupportEen onderzoek over healing environment is in het eerste kwartaal van 2011 onder zo’n 400 facilitair managers in de zorg gehouden in het kader van het ZorgPanel. Presentatie van de uitkomsten en de visie van een expert hierop, gevolgd door een discussie.

13.00 - 13.30 uurDuurzaam inkopen tegen lagere kostenRien Buitink, manager advies, Nederlands In-stituut voor Kwaliteit, Arbo en Milieu

Een duurzame organisatie heeft niet alleen een duurzaam product maar ook een duurzame bedrijfsvoering. Waar begin je met duurzaam-heid en hoe levert dit besparingen op? Maak gebruik van de duurzame ontwikkeling van stakeholders door innovatief in te kopen. Een leidraad voor een slim inkoopproces.

14.00 - 14.30 uurMvo is niet moeilijk, het is leukTom Stuij, algemeen directeur, Mondial Mo-versHet is Mondial Movers gelukt een echte onder-neming volgens mvo-principes te zijn. Is dat moeilijk? Nee, iedere organisatie kan de goede weg bewandelen.

15.00 - 15.30 uurLevensduur & exploitatiedenkenFrancis Pelders, senior projectmanager, HEVODe huisvestingskosten zijn over de gehele levensduur van een gebouw hoger dan de eenmalige nieuwbouwkosten. De juiste af-wegingen ten aanzien van de toekomstige ex-ploitatielasten zijn dan ook van groot belang. Het levensduurdenken is hierbij uitgangspunt waarbij de focus ligt op de totale bouw- en gebruiksperiode, om duurzame oplossingen haalbaar te maken.

Lezingenprogramma zaal 1NOVB informeert over brandveiligheid*

Zorgfacilitair kennisdagen 15Nummer 94 mei 2011

Inzicht zorg(t) voor zekerheid*Veiligheid mag nooit ter discussie staan. Maar de ervaring leert dat veel organisaties dit ooit al eens geregeld hebben, maar na verloop van tijd versloft het beheer en blijken zij hun zaken toch niet op orde hebben. Oorzaken hiervan zijn onvoldoende inzicht en de soms hoge kosten.

Maar het loont om vooraf na te denken over wat u moet regelen. Want er is niemand die overweegt om een inboedelverzekering af te sluiten als het pand al in brand staat. Ook moeten bij een gebouw documenten aanwezigzijn, bijvoorbeeld vergunningen en controle-rapporten van blusmiddelen. Deze blijkenbij een inspectie van controlerende instantiesvaak te ontbreken.

Online beheersysteemInzicht in de status van uw (brand)veiligheidgeeft de zekerheid dat de veiligheid van medewerkers en patiënten geborgd is. Voor het beheren van voorzieningen, middelen, installaties en documenten hebben wij een online beheersysteem ontwikkeld. Af-hankelijk van de grootte van uw organisatie kunt u gegevens inzien van één of meerdere locaties.

VoordeelDat veiligheid kosten met zich meebrengt staat vast, maar doordat wij een totaalbeeld hebben van de aanwezige middelen, kunnen wij met meer volume en een scherper tarief voor u inkopen.

Bent u geïnteresseerd geraakt? Op de Nationale Kennisdagen van 24 tot en met 27 mei in de Brabanthallen kunt u dit nieuweproduct komen bekijken. Registreer u op www.abcpreventiegroep.nl voor gratis toe-gang.

Johan Maissan van ABC Preventie Groep.

Er blijkt nog een wereld te winnen op het terrein van de brandveiligheid.

Levering professioneel schoeisel voor werken in de zorg:

orthopedisch gevormde schoenen, klompen

of slippers met anti-slipzolen, schokdemping,

uitneembare zolen, wasbaar en steriliseerbaar.

In moderne uitvoering verkrijgbaar via onze

webshop of aanmeting op locatie.

Wij staan 24 mei 2011 op de

Nationale kennisdag Zorgfacilitair

in de Brabanthallen in ‘s- Hertogenbosch.

Onze merken:

Big Horn ® Birkenstock ® Birki ®

Oxypas ® Quiva ® Sanita ®

Sika ® Strövel ® Wock ®

Op deze dag geven wij een paar Quiva ® klompen

GRATIS weg. Meedoen? Kom voor deelname naar onze stand.

www.medischeklompen.nl

BEURSACTIE

med

isch

eklompe

n.nl

by P

eopl

e Sh

oppi

ng

De Nederlandse Organisatie voor Brandveilig-heid (NOVB) ziet het als haar taak informatie te verstrekken zodat zorgbestuurders en ma-nagers de juiste beslissingen kunnen nemen over brandveiligheid. Bewust maken van de risico’s van en informeren over oplossings-mogelijkheden. Met dit doel voor ogen zal de NOVB tijdens de beursdag vooral de dialoog aangaan met de bezoekers.

Er blijkt nog een wereld te winnen op het ter-rein van de brandveiligheid, al is er de laatste jaren gelukkig meer aandacht voor, vindt Rob Hartgerink, directeur van de NOVB. Zijn er-varing is dat binnen de zorg nog weinig kennis is over actieve blussytemen zoals sprinklers. Hij noemt als voorbeeld de aversie die er bin-

nen ziekenhuizen kan bestaan tegen het aan-brengen van sprinklerinstallaties in bijvoor-beeld een OK-complex. “Men is bang voor onhygiënische toestanden bij defecten, terwijl men zich niet realiseert is dat boven datzelfde plafond veel koel- en cv-leidingen lopen. Het toezicht op sprinklers is veel groter dan op an-dere installaties en bovendien gaan sprinklers zelden kapot. Dat is onderzocht. Dat risico weegt niet op tegen het risico en de gevolgen van een brand op de OK.” De NOVB wil de zorg een spiegel voorhouden, zodat er wordt nagedacht over de risico’s en de mogelijke oplossingen.NOVB, Hogeweg 37A, Zaltbommel, telefoon (0418) 510 828, www.novb.nl.

* Deze teksten zijn aangeleverd door de betreffende organisaties of bedrijven.

Enjoy our tea, the smallest

wellness-oasis in the world.

Zorgfacilitair kennisdagen 16 Nummer 94 mei 2011

Voor een bedrijf als ISS staat één vraag altijd centraal: hoe kunnen we voor een optimale dienst-verlening zorgen? In de basis kan iedereen facilitaire dienstverlening bieden. Maar ISS wil steeds weer die stap extra zetten. Vooral in de gezondheidszorg, waar vaak voor kwetsbare mensen gewerkt wordt, is ISS Cure en Care steeds meer op het belang van die patient gericht. De zorgprofessionals, zoals de arts, verpleegkundige en zorgverlener, hebben van nature focus op de patient. ISS realiseert zich steeds meer dat de organisatie van de zorgverlener weliswaar de directe opdrachtgever is, maar dat het bijdragen aan welzijn en welbevinden van die patient, de zorgver-lener en iedereen daar omheen, van groot belang is.

Gastvrijheid vanaf het eerste oogcontactNatuurlijk gaat het in de dienstverlening om het bieden van

kwalitatieve service tegen een scherpe prijs. In deze tijden

van bezuiniging is het kunnen bieden van deze kwaliteit

al een echte uitdaging. ISS gaat er daarbij van uit dat elke

medewerker een gastheer of gastvrouw is in het huis van

de zorginstelling. De medewerkers van ISS worden in de

praktijk gezien als onderdeel van het ziekenhuis of de

zorginstelling en ze worden daar ook op beoordeeld. Zij

dragen bij aan het welbevinden en herstel van de gast. De

gast kijkt ook op die manier naar hen: hij of zij vormt zich

een oordeel en daarmee wordt de beleving en tevreden-

heid van die gast beïnvloed. Wanneer die beleving goed

is, dan is ISS eigenlijk pas echt tevreden met de geleverde

prestatie.

Investeren in training voor duizenden ISS Cure & Care medewerkersDe directie heeft onlangs besloten om de gehele organisatie

op het gebied van gastvrijheid te gaan trainen. Dat is een

grote investering maar onderstreept het belang dat ISS aan

dit aspect van het werk stelt. Dat betekent overigens niet dat

de medewerkers nu nog niet gastvrij zouden zijn, verre van

dat. De mensen zijn er in belangrijke mate op geselecteerd.

Maar het doel is nu dat iedereen overal de waarde hiervan

uitdraagt en dat elke zorginstelling deze gastvrijheid ook

geborgd heeft. Een duidelijk commitment en een staaltje

van betrokkenheid waar aan lang niet iedereen kan tippen.

Vele gasten vragen om een verschil-lende benaderingIn het ziekenhuis of de zorginstellingen lopen veel mensen

rond, met veel verschillende posities en in hele verschillen-

de omstandigheden. Denk bij verschillende gasten onder

meer aan de patient, de bewoner, de arts, verpleegkundige,

bezoeker, collega, andere leveranciers en andere gebruikers

van het huis. Mensen hebben verschillende omstandig-

heden (van extase rondom een geboorte tot verdriet bij

overlijden). Mensen hebben alle tijd of ze zijn juist gehaast.

Mensen zijn heel netjes of rommelmakers. Mensen zijn

vrolijk of zoeken ruzie. En mensen hebben verschillende

culturele achtergronden en spreken verschillende talen. Al

die mensen komen in de zorginstelling bij elkaar en hebben

hun eigen verwachting van de medewerker van ISS, en

ze stellen steeds meer eisen. Het vraagt heel veel van

die medewerker en die moeten ook nog de primaire taak

uitvoeren in een krap tijdsbestek. Ga er maar aan staan.

Waarden vormen de basisISS Cure & Care kiest er voor om de medewerkers te

ondersteunen met vaardigheden gericht op belangrijke

waarden. Vanuit het centraal stellen van de patient kiezen

het ziekenhuis en de zorginstelling er voor om te zorgen

voor een goede zorg, een helende omgeving en een gezonde

organisatie. ISS gaat die doelstellingen ondersteunen: haar

doelstellingen zijn het bijdragen aan een klantvriendelijke,

gastvrije benadering, een gezondheid bevorderende omge-

ving en een uitnodigende enthousiasmerende organisatie.

Dat wordt gerealiseerd door te focussen op acht waarden:

openheid en transparantie, betrouwbaarheid, dienstbaar-

heid, (com)passie, respect, rust en privacy, prettige om-

geving en veilig voelen/veilig zijn. Op al deze waarden

worden de medewerkers getraind. Het gaat vooral om het

versterken van het bewustzijn, het goed communiceren en

gebruik van verschillende technieken. In belangrijke mate

komt dit de patient ten goede. Maar ook de medewer-

ker zal veel meer voldoening halen uit het werk want de

betrokkenheid bij de gast is versterkt. En ISS toont zich als

organisatie daarmee betrokken bij het welbevinden van de

gasten, de opdrachtgever en haar medewerkers.

Opzet van de training en de kick offOp 18 april jl. was de start van de training in Nieuwegein.

Alle operationele leidinggevenden zijn zelf getraind en ze

zijn geïnstrueerd hoe zij de training aan alle medewerkers

bij hun eigen klanten kunnen opzetten. Vele vragen zijn

gesteld en beantwoord. De doelstellingen zijn ook ver-

duidelijkt aan de hand van allerlei voorbeeldsituaties die

met aansprekende filmpjes werden toegelicht. Voor allen

een inspirerende ervaring die duidelijk heeft bijgedra-

gen aan het teamgevoel. Voor de zomer heeft iedereen

een start gemaakt om deze boodschap in heel Nederland

enthousiast onder de aandacht te brengen. Wij verwachten

dat daarmee een echte verbeterslag wordt gerealiseerd die

zal bijdragen aan het belang van de gast, want daar is het

uiteindelijk allemaal om begonnen.

Gezondheidbevorderende

omgeving

Klantvriendelijkegastvrije

benadering

Uitnodigendeenthousiasmerendeorganisatie

Visie Gastvrijheid ð waarden vormen de basis

Helendeomgeving

Patiëntcentraal

Gezondeorganisatie

Rust en privacy

Respect Prettige omgeving

Veilig voelen/veilig zijn

Openheid entransparantie

Betrouwbaar

Dienstbaarheid

(Com)passie

Betere zorg

ISS Cure & Care

Het gaat om Gastvrijheid

De facilitaire zorgondersteuner

www.isscureandcare.com

17Patiëntenzorg Nummer 94 mei 2011

Albert Schweitzer krijgt veel groene kaarten

Workshop voor vrouwen met kanker*

Flevoziekenhuis presenteert boek over Planetree

Valpreventie bij reuma

Een halfjaar na de invoering van het systeem van ‘rode en groene kaarten’, is het Albert Schweitzer ziekenhuis (Dordrecht) zeer inge-nomen met de eerste tussenstand. Van de bij-na 3500 uitgedeelde kaarten tussen oktober en april is 86 procent groen. Met de kaarten kunnen patiënten op alle verpleegafdelingen en poliklinieken, op alle locaties van het Albert Schweitzer ziekenhuis, hun (on-)tevredenheid kenbaar maken.

,,Het valt op dat de meeste groene kaarten worden gegeven voor service en bejegening,

terwijl rode kaarten relatief vaak betrekking hebben op de organisatie en de planning van de zorg, denk bijvoorbeeld aan wachttijden”, zegt Jan Jaap Ensing, de verantwoordelijk manager voor het systeem van groene en rode kaarten. De kaarten liggen klaar op de balies van de poliklinieken en naast het bed van opgenomen patiënten. Door het hele zieken-huis hangen speciale brievenbussen. Voor het Albert Schweitzer ziekenhuis is dit een nieuw instrument om de patiënttevredenheid continu te meten en eventueel direct verbeteringen te kunnen doorvoeren.

Hoe kan een van oorsprong Amerikaans zorgconcept postvatten in een Almeers zie-kenhuis? Het Flevoziekenhuis, dat in oktober 2010 als eerste Europese ziekenhuis het Pla-netree-label voor mensgerichte zorg verwierf, beschrijft dit proces in de uitgave ‘Planetree in de polder’.

Het boek vertelt over de hobbels en successen, op weg naar het Planetree-label. Directeur Tim Winkler, verantwoordelijk voor de implemen-tatie van Planetree: “Het is ons verhaal, mede door de citaten, interviews en foto’s van onze eigen medewerkers en patiënten. We hopen dat het zorgverleners en instellingen inspireert om ook voor mensgerichte zorg te kiezen.”

Jeltje Schraverus, voorzitter Raad van Bestuur in het voorwoord: “Er was aanvankelijk de Hollandse nuchterheid en scepsis over Plane-tree. ‘Mensgerichte zorg, dat doen we toch al?’ En: ‘Die Amerikaanse zweverigheid past niet in onze cultuur.’ De Planetree-pioniers van het Flevoziekenhuis hebben aangevoeld dat de Almeerse poldermentaliteit van pionieren en aanpakken juist een vruchtbare bodem was voor de fi losofi e van Planetree. En dat mede-werkers niets liever dan ‘mensgericht’ willen werken. Zij hebben kunnen overbrengen dat Planetree staat voor het boeiende evenwicht tussen aandacht voor de menselijke maat en de feiten en cijfers. “

Met vier eenvoudige vragen kan bij opname in het ziekenhuis worden vastgesteld of een ou-dere patiënt een verhoogd risico loopt op het ontwikkelen van blijvend functieverlies. Dat ver-betert de zorg voor kwetsbare ouderen. Verple-gingswetenschapper Jita Hoogerduijn van het Kenniscentrum Innovatie van Zorgverlening van Hogeschool Utrecht promoveerde op 19 april op dit onderzoek. Het UMC Utrecht gebruikt de vra-genlijst al.

In haar promotieonderzoek ontwikkelde Hooger-duijn een screeningsinstrument (een vragenlijst) om vast te stellen of een oudere patiënt risico loopt op functieverlies. De oorzaak daarvan is niet het medische probleem, maar de toestand van de patiënt voor de ziekenhuisopname en de geleverde zorg. Hoogerduijn testte de vragenlijst bij meer dan 1600 patiënten in het UMC Utrecht, het AMC en het Spaarne ziekenhuis. In het UMC Utrecht ondervragen verpleegkundigen alle pa-tiënten ouder dan zeventig jaar via de vragenlijst. Als patiënten veel risico lopen op functieverlies stellen de verpleegkundigen aanvullende vragen, kunnen ze extra consult aanvragen bij artsen of de familie informeren. Dat verbetert de zorg voor ouderen sterk. De vier vragen zijn: hulp nodig hebben bij het verrichten van dagelijkse activi-teiten vóór de opname; het gebruiken van een hulpmiddel bij het lopen; hulp nodig hebben bij reizen; en geen onderwijs hebben gevolgd na het veertiende jaar. Hoogerduijn: “Veel ouderen ko-men slechter het ziekenhuis uit dan ze erin gaan.

Met de vergrijzing wordt dat een steeds groter probleem. Dankzij de vragenlijst kunnen we bij ouderen met een verhoogd risico bekijken welke problemen kunnen optreden en welke zorg dat kan voorkomen. Het instrument is eenvoudig te gebruiken in de praktijk en is de eerste stap in de preventie van functieverlies.”

Verlies van zelfstandigheidDertig tot zestig procent van de patiënten ouder dan 65 jaar die in het ziekenhuis worden opgeno-men, krijgt te maken met functieverlies zoals het niet meer zichzelf kunnen wassen. Functieverlies betekent onder andere dat deze oudere langer in het ziekenhuis blijft, thuis meer zorg nodig heeft en mogelijk zelfs in een verpleeghuis moet wor-den opgenomen. Functieverlies heeft vooral te maken met de conditie van de patiënt vóór de opname, met de wijze waarop deze reageert op een stressvolle gebeurtenis en met de geleverde zorg tijdens de ziekenhuisopname. Hoogerduijn is verpleegkundige, verplegingswetenschapper en onderzoeker bij het Kenniscentrum Innovatie van Zorgverlening van Hogeschool Utrecht, dat innovatieve oplossingen ontwikkelt voor (huidige en toekomstige) problemen in de gezondheids-zorg, die leiden tot een grotere zelfstandigheid en zelfredzaamheid van mensen. HBO-V-studenten werkten mee aan haar onderzoek. Behalve het UMC Utrecht gaat ook het Leiden UMC de vra-genlijst gebruiken. In 2007 ontving Hoogerduijn, samen met Saskia Weldam van het UMCU, de LEVV Innovatieprijs voor haar onderzoek.

Betere zorg kwetsbare oudere in ziekenhuis

Hoogerduijn ontwikkelde een screeningstest om vast te stellen of een oudere patiënt risico loopt op geheugenverlies.

Het valpreventieprogramma ‘Vallen VerledenTijd’ vermindert het aantal valpartijen van patiënten met een reumatische ziekte met veertigprocent. Dit blijkt uit promotieonderzoek van fysiotherapeut en bewegingswetenschapper Ellen Smulders, uitgevoerd bij de Sint Maartens-kliniek. Zij promoveerde op 2 mei aan het UMC St Radboud in Nijmegen.

Per jaar belanden 50.000 mensen met een bot-breuk op de spoedeisende hulp omdat ze geval-len zijn. Ongeveer negentig procent van alle heupfracturen is het gevolg van een val. Met name bij patiënten met een reumatische ziekte is het risico op een val groot. Het viel Smulders op dat er weinig aandacht is, zowel in de literatuur als in de praktijk, voor valpartijen bij reumati-sche ziekten. Zij richtte haar onderzoek op twee reumatische ziekten: osteoporose en reumatoïde artritis. Deze ziekten gaan gepaard met balans-problemen en de patiënten functioneren fysiek minder goed. Ook hebben ze een verhoogde kans op botbreuken als gevolg van zwakke botten.Om bij gezonde ouderen vallen te voorkomen heeft revalidatiegeneeskundige dr. Vivian Weer-

desteyn voor de Sint Maartenskliniek enkele ja-ren geleden het valpreventieprogramma ‘Vallen Verleden Tijd’ ontwikkeld. In het programma worden mensen op allerlei manieren getraind. Deelnemers werken onder andere op een hinder-nisbaan en ze krijgen meerdere spelvormen aan-geboden. Bovendien bevat het programma val-technieken uit judo, die de patiënten aangeleerd krijgen om een val te breken. Alle elementen van het programma zijn gerelateerd aan activiteiten uit het dagelijks leven.

Ziekenhuis SociëteitNederlandse

Voor meer informatie kijk op:www.Ziekenhuissocieteit.nl

Marianne Vrijsen, wondverpleegkundige in het Flevoziekenhuis, is deelnemer van de hardloopgroep van het

ziekenhuis en van Weight Watchers@Work. Zij zegt daarover in het boek 'Planetree in de polder’: "Het is leuk

om met je collega's aan je gezondheid te werken. We lachen veel en stimuleren elkaar."

Dat vrouwen met kanker het niet altijd even gemakkelijk hebben, spreekt voor zich. Daarom nam Kapsalon Ella

Haarwerken en Pruiken uit Gouda samen met oncologieverpleegkundige Mariska het voortouw om op woensdag-

ochtend 20 april een ontspannende activiteit te organiseren. Dit in samenwerking met Ilona's Massage en Integrale

Therapie. Zij gaf de dames een heerlijke stoelmassage. Lenny van Kleuraspect voorzag iedereen van een passend

kleuradvies, wat schoonheidssalon Marjolein Duijnstee direct toe kon passen in de make up die ze aanbracht bij

de dames. Ella had haar haarwerken thuisgelaten en had dit keer een ruime keus aan kleurige mutsjes en andere

hoofdbedekkingen bij zich. De deelnemers konden geheel gratis deelnemen aan deze workshop. De bedoeling is

deze activiteit elk half jaar te herhalen.

* Deze teksten werden aangeleverd door de betreffende organisaties of bedrijven.

18 AdvertentieNummer 94 mei 2011

Wonen op 10 minuten loopafstand van het Erasmus MC in een ruim 3 kamer appartement op top locatie met uniek uitzicht.

TE KOOP

De zorg is zich voortdurend aan het ontwikkelen. ICT, apparatuur, technologie, interieur en hulpmiddelen kunnen elk moment veranderen. Ziekenhuizen en zorginstellingen moeten zich blijven vernieuwen. In de Ziekenhuiskrant van 18 mei 2011 staat het thema Nieuwsbouw centraal.

Nieuwbouwspecial

Ruimte, orde en overzicht met de nieuwe distributie mandjes

voor uw informatiekrant of personeelsmagazine!

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Laura Fuykschot of Anneke de Pater: (0182) 322 456

Bussman is gespecialiseerd in het realiseren van tijdelijke en semipermanente accommodatie. Met name in de hoogwaardige marktsegmenten, zoals de gezondheidszorg zijn wij heel actief.

Denkt u daarbij bijvoorbeeld aan:- huisartsenpraktijken (Solo, HOED of AHOED);- praktijkruimten voor fysiotherapie - apotheken;- consultatiebureaus;- (poli-)klinieken;- dialysecentra;- woonvoorzieningen zoals verpleeg- en verzorgingsinstellingen.

De tijd dat tijdelijke en semipermanente bouw synoniem stond voor noodgebouwen ligt inmiddels ver achter ons. Op basis van unitbouw wordt tegenwoordig zeer hoog-waardige huisvesting gecreëerd met als belangrijk voordeel een zeer grote flexibiliteit. Door de toepassing van voorzetgevels krijgt het gebouw het door u gewenste design en een permanente uitstraling.

Wilt u snel aan de slag met een uitbreiding of nieuwe vestigingslocatie, en wilt u niet wachten tot de tijdverslin-dende bouwplannen voor nieuwbouw zijn afgerond? Dan heeft Bussman voor u de oplossing. Met unitbouw kan binnen enkele weken tijd uw ruimteprobleem opgelost worden.

Bussman Verhuur BVIJzerwerf 16641 TK Beuningen

T 024-6790100 F 024-6790101

E info@bussman.nlwww.bussman.nl

Thuis in tijdelijke accommodatie

19Nieuwbouw / ict Nummer 94 mei 2011

Nieuw patiëntbewakingssysteem OKHet Operatiecentrum van het nieuwe Jeroen Bosch Ziekenhuis (’s-Hertogenbosch) heeft een nieuw patiëntbewakings- en registratie-systeem. Sinds woensdag 20 april vinden de eerste operaties plaats, waarbij van dit systeem gebruik gemaakt wordt.

Het nieuwe systeem, dat volgens het zieken-huis het grootste in zijn soort is van West-Europa, bestaat uit een conventioneel patiëntenbewakingssysteem en een patiën-tendatamanagementsysteem (PDMS). Zo’n 78 patiënten kunnen hiermee voor, tijdens en

na de operatie veilig in de gaten gehouden worden. In het nieuwe Operatiecentrum zijn zestien OK’s en 62 zogenaamde holding- en recoverybedden. Op een holding plaats wordenpatiënten volledig voorbereid op een opera-tie en op de recovery, ook wel uitslaapruimte genoemd, vindt het eerste herstel van patiëntenna de ingreep plaats. Het Jeroen Bosch Zieken huis is met behulp van het nieuwe systeem in staat de patiënten gedurende elk moment van het verblijf binnen het OK-centrum te volgen en op basis van die gegevenshen te behandelen.

Isala klinieken vieren hoogste punt nieuwbouw

MRI-scanner spoort hersenbloedinkjes op

Nieuwbouw OK-complex Albert SchweitzerAchter het Albert Schweitzer ziekenhuis, lo-catie Zwijndrecht is vorige week een begin gemaakt met de bouw van het nieuwe ‘OK-complex’. Het gaat om een aanbouw van circa dertig bij twintig meter, drie lagen hoog, ge-plaatst in het verlengde van de vleugel waarin de verpleegafdelingen A, C en E gevestigd zijn. In de aanbouw komen op de tweede ver-dieping vier hypermoderne operatiekamers.

Deze vervangen de drie bestaande operatieka-mers in de locatie Zwijndrecht, die circa twin-

tig jaar oud en aan vervanging toe zijn. Op de begane grond en de eerste verdieping van de nieuwbouw komen nieuwe verpleegkamers. Dit leidt per saldo niet tot uitbreiding van het aantal bedden, maar wel tot meer ruimte per patiënt (minder patiënten per kamer). Het casco van het nieuwe bouwdeel is eind dit jaar gereed. Daarna duurt de fase van het inbou-wen nog tot eind 2012. De locatie Zwijndrecht is de afgelopen jaren steeds het toneel geweest van gefaseerde uitbreiding en verfraaiing.

Via een krachtige 7T-MRI-scanner zijn be-schadigde bloedvaatjes in de hersenen op te sporen. Deze beschadigingen zijn wellicht de opmaat tot dementie. Radioloog in opleiding Mandy Conijn van het UMC Utrecht beschrijft dat in haar proefschrift. Zij promoveerde op 28 april.

Radioloog in opleiding Mandy Conijn beeld-de kleine bloedvaten in de hersenen af met de krachtige 7T-MRI-scanner. Zij speurde naar ‘microbloedingen’: rode bloedcellen die gelekt zijn uit kleine vaatjes in hersenen. De aanwezigheid van zulke microbloedingen kan wijzen op slecht functionerende bloedvaten

(‘small vessel disease’). Deze ziekte van bloed-vaten in de hersenen is waarschijnlijk een van de oorzaken van cognitieve achteruitgang en dementie. Dat geldt vooral voor patiënten met aderverkalking. Conijn bracht de bloedvaatjes in beeld bij ruim dertig proefpersonen, voor-namelijk mannen, van gemiddeld 59 jaar met ernstige aderverkalking (deelnemers van het SMART-onderzoek van het UMC Utrecht). Ze beeldde de vaatjes af met zowel de 1,5T als de 7T-scanner. Met de 1,5T-scanner zag Conijn in totaal vijftien microbloedingen bij twintig procent van de patiënten. Met de 7T-scanner spoorde ze 36 microbloedingen op bij vijftig procent van de patiënten.

De verhuizing van Maasziekenhuis Pantein in Boxmeer is vlekkeloos verlopen. In enkele uren tijd zijn 45 patiënten van de oudbouw naar het nieuwe ziekenhuis verhuisd. “Een ge-slaagde operatie op alle fronten”, aldus Ruud Verreussel, Raad van Bestuur Pantein.

Even voor 7.00 uur werd op vrijdag 22 april voor de hoofdingang van het nieuwe Maas-ziekenhuis de rode loper uitgerold om de te verhuizen patiënten offi cieel welkom te heten. Voor een zestal hoog urgente patiënten en drie couveusebaby’s werden ambulances ingezet. Om kwart voor acht arriveerde de eerste baby per ambulance. De overige 36 patiënten zijn met speciale wagens voor patiëntenvervoer verhuisd, begeleid door motoragenten. De Koninklijke Landmacht ondersteunde de hele operatie in de vorm van een grootschalige rampenoefening. Verpleegkundig personeel van de 13 Geneeskundige Compagnie bege-

leidde de patiënten in de wagens voor perso-nenvervoer. Langs de verhuisroute patrouil-leerde de Nationale Reserve om de wegen vrij te houden voor de patiëntenverhuizing. Ook beveiligden zij het oude ziekenhuis.

Patiëntenverhuizing verloopt vlekkeloos

Een bovenaanzicht van de hele ziekenhuislocatie. Uiterst links is de aanbouw te zien waarmee volgende week

wordt begonnen.

Patienten werden begeleid in de wagens voor personen-

vervoer.

De rode loper werd uitgerold om de te verhuizen patiënten offi cieel welkom te heten.

Een speciale Isala-vlag markeert sinds kort het hoogste punt van de nieuwbouw van de Isala klinieken in Zwolle.

Traditioneel vieren bouwers het bereiken van het hoogste punt van hun bouwproject. Het is een echte mijlpaal.

Op woensdagmiddag 20 april was het voor de Isala klinieken zover. Onder luid applaus hesen Marjanne Sint,

bestuursvoorzitter Isala klinieken en Henk Bol, directievoorzitter BAM Utiliteitsbouw samen de vlag die nu pronkt

op het dak van vlinder 3.Voor publicatie mogelijkheden: Laura Fuykschot 0182 - 322 456

Nieuwbouwspecial

18 mei 2011

Verhuizing 290 klinische patiënten geslaagdHet Jeroen Bosch Ziekenhuis (’s-Hertogen-bosch) kijkt terug op een geslaagde verhuis-dag van de 290 klinische patiënten.

De samenwerking met gemeente, politie, ver-huisbedrijf TEAM en andere instanties ver-liep in een positieve sfeer. In de nacht voor de verhuizing (op 27 april) hadden zich nog 25 spoedpatiënten gemeld, mede daardoor lag het aantal te verhuizen patiënten fors hoger dan tevoren gepland. Dankzij de goede samenwer-

king heeft dit nauwelijks tot vertraging geleid. Om 5.15 uur vertrokken de eerste patiënten. Om ongeveer 16:00 uur waren alle patiënten over. De verhuizing zelf gaat nog een tijdje door. Een aantal poliklinieken moet nog wor-den verhuisd. Op 5 mei is het ziekenhuis ver-huisd. Op 23 mei wordt de locatie Carolus leeg opgeleverd. Deze wordt dan in opdracht van het ziekenhuis gesloopt. Het terrein wordt aan het eind van dit jaar aan de nieuwe eige-naar overgedragen.

20 KliniekNummer 94 mei 2011

Ziekenhuizen onderzoeken samenwerkingHet HagaZiekenhuis in Den Haag, het Vliet-land Ziekenhuis in Schiedam en de Reinier de Graaf Groep in Delft hebben een intentie-verklaring getekend tot intensieve samenwer-king. Uit gezamenlijk onderzoek zal voor het einde van 2011 moeten blijken of de beoogde samenwerking haalbaar is.

Uitgangspunt van de beoogde samenwerking is dat de drie ziekenhuizen hun autonomie be-houden en dat er geen sprake is van een fusie. Voor de patiënten verandert er daarom weinig; zij kunnen blijven kiezen voor hun vertrouw-de ziekenhuis. Bij de beoogde samenwerking wordt achter de schermen de doelmatigheid van de drie ziekenhuizen geoptimaliseerd door de samenvoeging van ondersteunende

diensten en de benutting van schaalvoordelen. Door de samenwerking zullen het HagaZie-kenhuis en de Reinier de Graaf Groep in staat zijn om hun topklinische posities te borgen en zo mogelijk uit te breiden. Het Vlietland Zie-kenhuis zal door de samenwerking met grotere topklinische ziekenhuizen zijn positie borgen en verder versterken als basisziekenhuis. Het onderzoek naar de beoogde samenwerking is in handen van een projectorganisatie die be-staat uit verschillende vertegenwoordigers uit de drie ziekenhuizen. Voor het einde van 2011 moet duidelijk zijn of de beoogde samenwer-king kan worden vastgelegd in een overeen-komst en welke rechtsvorm deze samenwer-king krijgt.

De Ommelander Ziekenhuis Groep (OZG) met locaties in Delfzijl en Winschoten, concen-treert de intensieve zorg (IC) in Winschoten. Verder vinden er op locatie Delfzicht na 17.00 uur en in het weekend geen operaties meer plaats. Deze besluiten zijn om twee redenen genomen. De wetenschappelijke verenigingen leggen aan specialisten van ziekenhuizen per jaar een aantal verplichte operaties op. Verder kondigde het ministerie van VWS voor 2011 forse kortingen aan. Voor de OZG betekent dit in 2011 een bezuiniging van zes miljoen euro.

Tijdens een personeelsbijeenkomst die on-langs werd gehouden presenteerden de Raad van Bestuur en de Medische Staf de plannen. “Zonder ingrijpende maatregelen wordt zie-kenhuiszorg in Noord- en Oost-Groningen door overheid en wetenschappelijke vereni-gingen onmogelijk gemaakt”, stelt de voorzit-ter van de Raad van Bestuur, Jan Cooijmans.De intensieve zorg (intensive care) afdeling wordt op locatie Lucas geconcentreerd, maar er blijven op locatie Delfzicht twee bedden beschikbaar voor het stabiliseren en bewaken van ernstig zieke patiënten. Zijn patiënten eenmaal stabiel, dan worden zij overgebracht naar de intensieve zorg afdeling op locatie Lucas. Op beide locaties van de OZG blijft de spoedeisende hulp 7 dagen per week, 24 uur per dag beschikbaar. Wel verhuist de spoed-eisende hulp op locatie Delfzicht naar een afdeling waar de huidige intensieve zorg is gehuisvest en de twee bewakingsbedden zijn ondergebracht. De zorg vanuit de poliklieken blijft op beide locaties voor alle specialismen (dagbehandeling/poliklinische verrichtingen)

beschikbaar. Zo blijft ook de toediening van medicijnen voor kankerpatiënten (chemothe-rapie) op beide locaties aangeboden. Er komt verder een OZG brede centrale planning voor de OK en patiëntenlogistiek. De processen voor OK-planning en patiëntenlogistiek wor-den gelijk voor alle locaties en worden cen-traal aangestuurd vanuit één systeem en één locatie.

ConcentratieConcentratie biedt de mogelijkheid tot verder-gaande specialisatie van specialisten en hun teams. De wetenschappelijke Vereniging voor Heelkunde heeft als eerste haar leden een ver-plicht aantal operaties per jaar opgelegd. Om aan deze kwaliteitseisen van de Vereniging van Heelkunde te kunnen voldoen heeft de maatschap Chirurgie van de OZG moeten be-sluiten de complexe chirurgische ingrepen te gaan concentreren op één locatie. Het zorgplan wordt binnenkort ter beoordeling voorgelegd aan de Inspectie voor de Gezondheidszorg. De OZG heeft ook naar de, door de inspectie goedgekeurde, plannen van Zeeland gekeken. Ook in Zeeland is de ziekenhuiszorg onlangs geconcentreerd. De recente oprichting van een samenwerkingsverband tussen vier ziekenhui-zen in Zuid-Holland (die allemaal aan de A12 liggen), is ook een voorbeeld van concentra-tie. De komende weken worden deze besluiten voor de patiëntenzorg (kwaliteit en veiligheid) en voor het personeel verder uitgewerkt in een plan van aanpak, dat daarna met alle betrok-kenen wordt besproken. Het streven is om in het najaar van 2011 alle besluiten te hebben uitgevoerd.

OZG gaat ingrijpendreorganiseren

Cees Meijers, lid Raad van Bestuur Meander Medisch Centrum, opent het Endoscopisch Diagnostisch Centrum

in Baarn (foto Frank Noordanus).

Rijnstate (Arnhem) en bestralingscentrum ARTI hebben voor de behandeling van een blaastumor een nieuwe operatietechniek ont-wikkeld. Het gaat om een nieuwe techniek voor inwendige bestraling van blaastumoren, de zogenoemde brachytherapie.

De urologen van Rijnstate en radiotherapeu-ten van ARTI hebben een manier gevonden om de tumoren na een kijkoperatie te bestra-len, waarbij slechts kleine incisies in de buik-wand worden gemaakt en de blaas behouden blijft. Patiënten hebben minder complicaties en herstellen sneller. Rijnstate is naar eigen zeggen wereldwijd het eerste ziekenhuis dat brachytherapie na een kijkoperatie uitvoert. In geval van een kwaadaardige tumor die te diep in de blaaswand groeit, wordt meestal de gehele blaas operatief verwijderd. De patiënt

krijgt dan een nieuwe blaas (van de dunne darm) of een stoma. Enkele gespecialiseerde behandelcentra in Nederland, waaronder Rijn-state in samenwerking met ARTI, kunnen de tumor heel gericht met een combinatie van in-wendige en uitwendige bestraling behandelen. De resultaten van de blaassparende behande-ling met inwendige bestraling (brachythera-pie) zijn te vergelijken met die van een vol-ledige blaasverwijdering, de bijwerkingen encomplicaties zijn echter veel minder na brachytherapie. In Nederland wordt jaar-lijks bij ongeveer 5200 mensen blaaskanker vastgesteld. Brachytherapie (inwendige be-straling) is echter niet in te zetten voor alle patiënten met blaaskanker, maar alleen voor die patiënten bij wie de tumor slechts op één plaats groeit, niet te groot is, zich niet bij de blaasuitgang bevindt en geen uitzaaiingen kent.

Blaaskanker beter te behandelen bij Rijnstate

Elektrische haventaxi vervoert patienten

Een elektrische haventaxi brengt sinds kort patiënten van het Havenziekenhuis (Rotter-dam) naar locatie Buitenhaven, verderop op het Haringvliet en weer terug. Dit duurzame vervoermiddel genaamd ‘De Sleeptros’ wordt bestuurd door vrijwilligers en rijdt patiënten gratis en op een veilige manier heen en weer. Op donderdag 21 april werd De Sleeptros offi -cieel in gebruik genomen tijdens de jaarlijkse Vriendendag van het Havenziekenhuis.

“Het idee om patiënten veilig en snel te kun-nen vervoeren naar de locatie Buitenhaven, waar de poliklinieken Interne Geneeskunde, Dermatologie, Kaakchirurgie, KinderHaven en de Travel Clinic van het Havenziekenhuis

zijn gevestigd, was er al langer”, vertelt Ron van der Pluijm, hoofd Facilitair Bedrijf van het Havenziekenhuis. De haventaxi is helemaal aangepast aan de wensen van het Havenzie-kenhuis. Ron van der Pluijm: ‘Het oorspron-kelijke model was niet voorzien van deuren en gordels, dus die zijn op maat gemaakt en erin gezet. Ook is er een extra lage instap aan-gebracht, zodat iedereen makkelijk in- en kan uitstappen. En tenslotte is er op de achterkant een speciale bak geplaatst met ruimte voor on-der meer wandelstokken en rollators.” Tijdens de jaarlijkse Vriendendag op 21 april is ‘De Sleeptros’ gedoopt in aanwezigheid van vrien-den en vrijwilligers die dit moderne vervoers-middel samen hebben gerealiseerd.

Meander Medisch Centrum opende op de locatie Baarn een nieuw Endoscopisch Diagnostisch Centrum. In dit centrum kunnen mensen terecht voor onderzoek naar dikke darmkanker. Huisartsen uit de regio en mede-werkers van Meander Medisch Centrum waren aanwezig bij de opening.

Het Endoscopisch Diagnostisch Centrum richt zich op darmonderzoek bij mensen zonder klachten, die familiair belast zijn met darm-kanker. Reinoud Vermeijden, maag-darm-leverarts in Meander Medisch Centrum: “Darmkanker is een veelvoorkomende vorm van kanker. Jaarlijks wordt bij ongeveer 12.000 mensen in Nederland darmkanker vastgesteld en overlijden circa 5.000 mensen

in ons land aan de gevolgen van darmkan-ker. Bij ongeveer vijftien tot twintig procent van hen gaat het om een erfelijke of famili-aire vorm van darmkanker. Darmonderzoek kan deze vormen van darmkanker vroegtijdig opsporen. Hoe eerder aandoening wordt op-gespoord, hoe groter de kans op genezing.” In het Endoscopisch Diagnostisch Centrum werkt een team van maag-darm-leverartsen en verpleegkundigen van Meander Medisch Cen-trum. Het centrum is modern en strak ingericht en beschikt over ultramoderne appa ratuur om coloscopieën - onderzoeken van de dikke darm - te verrichten. Een darmonderzoekgaat altijd op verwijzing van de huisarts of specialist.

Meander opent darmkankercentrum

Een elektrische haventaxi brengt sinds kort patiënten van het Havenziekenhuis (Rotterdam) naar locatie Buiten-

haven, verderop op het Haringvliet en weer terug.

21Kliniek Nummer 94 mei 2011

Om de communicatie tussen allochtone patiën-ten en autochtone artsen en verpleegkundigen te verbeteren, zou het goed zijn de allochtone zorgconsulent in alle ziekenhuizen te introdu-ceren. Ethem Emre van Stichting Trajectbemid-deling Allochtonen (STBA) maakt zich hiervoor hard. Het is zijn streven om jaarlijks vijftig werk-lozen met een niet-westerse culturele achter-grond om te scholen tot zorgconsulent.

Binnen de eerstelijnszorg zijn ze er al. En en-kele ziekenhuizen (zoals het BovenIJ zieken-huis en het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis in Amsterdam) hebben ze ook. Maar lang niet elke patiënt kan binnen het ziekenhuis terug-vallen op een consulent die zijn of haar taal spreekt en ook nog het nodige weet van de ziekenhuis wereld. Hier moet iets aan gebeuren, vindt Ethem Emre. Onder meer via zijn stich-ting STBA en zijn bedrijven Elfi (letselschade en advies), EM RE-integratie komt hij vaak in contact met allochtonen die zich niet thuis voe-len binnen de Nederlandse gezondheidszorg.

KloofVeel allochtonen, en dan gaat het vooral om mensen van de eerste en tweede generatie, voe-len zich niet begrepen door autochtone artsen en verpleegkundigen. Het is niet alleen de taal die een obstakel vormt, daarvoor nemen ze hun kinderen of buren wel mee. Het is ook de ter-minologie die de artsen gebruiken en de onbe-kendheid met de gewoonten binnen de Neder-landse medische wereld. Ze hebben er moeite mee om hun klachten op een voor de arts dui-delijke manier over te brengen. Patiënten met een niet-westerse culturele achtergrond voelen zich volgens Emre nogal eens onbegrepen. En dat geldt ook voor de jongere derde generatie. Zij hebben van huis uit andere normen en waar-den meegekregen en dus ook een andere manier van het verwoorden en omgaan met ziektever-schijnselen.Emre: “Het algemene gevoel onder allochtonen is dat zij niet de volle aandacht krijgen. Gemak-kelijk met een paracetamolletje naar huis wor-den gestuurd. Allochtonen leven in een familie cultuur en voelen zich snel te kort gedaan of gediscrimineerd. Er is een kloof ontstaan tus-sen de medische wereld en allochtonen.” Het gevolg is dat bijvoorbeeld 30.000 Turkse zieken liever naar het land van herkomst vliegen om zich daar te laten behandelen. Zorgverzekeraar Agis vergoedt de kosten daarvoor. In Am-sterdam is vorig jaar de VATAN (poli)kliniek geopend, waar voornamelijk medisch specialis-ten werken met een Turks-Nederlandse achter-

grond. Ethem Emre verwacht dat grote Turkse ziekenhuizen poliklinieken in Nederland zullen gaan opzetten. Met als gevolg dat Nederlandse ziekenhuizen patiënten en dus inkomsten gaan missen.“Het zou goed zijn als ziekenhuizen zouden proberen te handelen naar de behoefte van allochtone patiënten. Deze hoeven geen exclu-sieve behandeling, maar speel wel in op hun behoeften.” Het is tenslotte een doelgroep die, zeker in de grote steden, een steeds prominen-tere plaats gaat innemen in de ziekenhuizen. Landen als België en Duitsland spelen volgens Emre al langer in op de behoefte van alloch-tone patiënten. Hij noemt een groot ziekenhuis in Duitsland (LVR-Klinik Langenfeld) dat een aparte vleugel heeft ingericht voor Turkse zie-ken, compleet met Turkse artsen en verpleeg-kundigen.

ZorgconsulentOm de communicatie te verbeteren, zouden meer ziekenhuizen allochtone zorgconsulenten kunnen aanstellen. Ethem Emre ziet het hele-maal voor zich. Hij zou werkloze allochtonen willen opleiden voor deze functie. Het mes zou dan aan twee kanten snijden: de communicatie kan verbeteren en werkloze allochtonen worden aan een baan geholpen. Hij wil mensen selec-teren die communicatief sterk en sociaal vaar-dig zijn. Ze krijgen een korte opleiding om hen thuis te laten raken in de ziekenhuiswereld en kunnen dan aan de slag. Eerst met behoud van uitkering, later in vaste dienst van het zieken-huis. Op deze manier biedt het ziekenhuis extra service aan de patiënten. De allochtone zorgconsulent zou volgens Emre een eigen balie in het ziekenhuis moeten krij-gen. Allochtone patiënten kunnen daar terecht als zij informatie willen over het reilen en zeilen in het ziekenhuis en over de rechten van de pa-tiënt. Wat kan de allochtone zorgconsulent nog meer doen? Met de allochtone patiënt meegaan als deze een gesprek heeft met een arts of ver-pleegkundige, hulp bieden bij rouwverwerking in eigen taal en cultuur, nazorg geven bij ontslag uit het ziekenhuis en voorlichting geven aan fa-milie of nabestaanden van de allochtone patiënt. Op deze manier, denkt Emre, kan de kloof die is ontstaan tussen allochtonen en de ziekenhuis-wereld worden overbrugd. Wie meer informatie wil over het project allochtone zorgconsulent, kan contact opnemen met Ethem Emre, tele-foon (010) 205 26 30 of e-mail: e.emre@elfi -letselschade.nl. www.elfi -letselschade.nl.

Door Marja den Otter

‘Meer allochtonezorg consulenten nodig’

ki jk op: scoremedi .n l

Pr ikstoel Var io

Vraag gratis catalogus aan via info@scoremedi.nl

zitten met zorg

Voor publicatie mogelijkheden: Laura Fuykschot 0182 - 322 456

1 juni 2011

HygiëneSpecial

Ethem Emre

Nij Smellinghe aan kop in verzuimpreventie

Maasstad topklinisch ziekenhuis

Havenziekenhuis blij met inzet vrijwilliger

Ziekenhuis Nij Smellinghe in Drachten heeft één van de laagste verzuimcijfers van alle zie-kenhuizen in Nederland. Dit blijkt uit de Vernet Health Ranking, een ranking waarin een ver-gelijking wordt gemaakt tussen de verzuim-cijfers van veel zorginstellingen in Nederland. In de vergelijking, waarin 75 ziekenhuizen zijn meegenomen, staat Nij Smellinghe op num-mer 1.

Op de afdeling P&O van Nij Smellinghe wordt veel aandacht besteed aan het voorko-men van ziekteverzuim. Nely van Zweeden, hoofd P&O, is dan ook blij met de bevestiging in het lage verzuimcijfer. “Wij werken er hard aan en het is goed om te zien dat dit resultaat heeft. Bij ons wordt op alle niveaus aandacht

besteed aan de gezondheid van onze mede-werkers en het terugdringen van verzuim, dit zie je terug in onze verzuimcijfers. We wer-ken met streefcijfers en begeleiden leidingge-venden en medewerkers als dit nodig is. Een verzuimende medewerker denkt zelf na over reïntegratie of vervangende werkzaamheden. Dat is onze cultuur, wij hebben zeer betrokken medewerkers.” Traditioneel zijn de verzuim-cijfers in zorginstellingen iets hoger dan in het bedrijfsleven, maar uit de cijfers blijkt dat Nij Smellinghe ook goed mee kan met andere or-ganisaties. “Wij zijn een bedrijf net als ieder ander bedrijf, waarom zou het verzuim hier dan hoger moeten zijn? Met die insteek kijken we naar het ziekteverzuim en dat werkt.”

Het Maasstad Ziekenhuis in Rotterdam is vrij-dag 22 april toegetreden tot de Vereniging van Samenwerkende Topklinische opleidings-Ziekenhuizen (STZ). De 27 leden van de ver-eniging gingen vrijdag tijdens de algemene ledenvergadering akkoord met het geasso-cieerd lidmaatschap. Het Maasstad Ziekenhuis is trots en blij. ,,Een mijlpaal. Dit is een prach-tige erkenning van het gegeven dat wij het hier steeds beter doen voor onze patiënten én onze medewerkers,’’ zegt een opgetogen directeur Paul Smits.

De ziekenhuizen die zijn aangesloten bij de Vereniging STZ maken zich samen onder meer sterk voor de kwaliteit van de medisch spe-cialistische opleidingen. STZ-ziekenhuizen hebben een vruchtbaar onderwijsklimaat waar toekomstige artsen hun co-schappen kunnen lopen en waar basisartsen tot specialist worden opgeleid. Ook verzorgen STZ-ziekenhuizen

vervolgopleidingen voor medisch specialisten en geaccrediteerde nascholingen voor huisart-sen. Het Maasstad Ziekenhuis heeft een eigen instituut dat verantwoordelijk is voor alle op-leidingen binnen het ziekenhuis: de Maasstad Academie.

Ook kunnen STZ-ziekenhuizen worden ge-zien als ‘high cure’ ziekenhuizen, waar behalve goede basale zorg ook topklinische zorg wordt geleverd. Topklinische zorg is hooggespeciali-seerde zorg, zoals neurochirurgie, hartchirurgie en ivf, waarvoor specialistische kennis, ervaring en voorzieningen nodig zijn. Ziekenhuizen met topklinische zorg hebben vaak een bovenregio-nale functie, wat inhoudt dat ze ook patiënten buiten hun eigen verzorgingsgebied behande-len. Het Maasstad Ziekenhuis biedt bijvoorbeeld topklinische zorg op het gebied van robot-chirurgie, vaatchirurgie en bariatrische chirurgie (behandeling van ernstig overgewicht).

Leon Hueting is met een speciale Vriendenspeld bedankt voor zijn jarenlange onophoudelijke inzet voor het

Havenziekenhuis (Rotterdam). Uit handen van de voorzitter van de Stichting Vrienden van het Havenziekenhuis

Ben Vree kreeg Leon Hueting het speciale speldje tijdens de jaarlijkse Vriendendag in het Havenziekenhuis op

21 april uitgereikt. Leon Hueting zet zich al veertien jaar in om het verblijf van de patiënten in het Havenziekenhuis

te veraangenamen en is daarmee het langst als vrijwilliger aan het ziekenhuis verbonden vrijwilliger.

22 AdvertentieNummer 94 mei 2011

Vacatureservice

CV-bank

www.care2care.nl

Eerste Hulp Bij Overstappen?Ga dan snel naar www.tmi-interim.nl

’s Morgens met iets meer plezier naar je werk gaan? Elke dag anders, in een andere omgeving, met andere mensen die je telkens

weer inspireren? Dan ben je helemaal klaar voor TMI, dé detacheerder in de Zorg. Want daar kun je met een vast dienstverband op

verschillende plekken in de zorg aan de slag. Je bepaalt zelf hoeveel je wilt werken, maar wel mét een vast contract. Wel zo zeker en

zeker zo leuk. En TMI is altijd op zoek naar de meest gemotiveerde mensen in de zorg dus meld je nu aan op www.tmi-interim.nl

voor Eerste Hulp bij Overstappen. Je kunt ons ook mailen op info@tmi-interim.nl of bellen op 020 717 35 27.

Een shot arbeidsvitaminen?

Op iets anders besparen?

Wij verzorgen personeelsmagazines en informatiekranten vanaf het ontwerp tot aan de bezorging. Informeer wat u kunt besparen: (0182) 322 456

23Werken in de Zorg Nummer 94 mei 2011

Ruim 300 vertegenwoordigers uit alle lagen van de zorg in de regio Hardenberg verschenen vrijdag 15 april

aan de start van de City Run van Hardenberg, als deelnemer aan de Zorgloop van de Saxenburgh Groep. Goed

voorbereid en onder uitstekende weersomstandigheden hebben alle Zorloopdeelnemers de eindstreep gehaald

(foto Léon van der Brug, Saxenburgh Groep).

Succesvolle Zorgloop Saxenburgh Groep

Vermeend voorzitter NPHF

Veilige werkomgevingin Amphia

Mensen in de zorgCorien van Niekerk-Nanninga beëindigt haar werkzaamheden als lid van de Raad van Bestuur (medi-sche zaken) van de Ommelander Zieken-huis Groep (Delfzijl/

Bart Roep wint prijs diabetesonderzoek

Prof. dr. Bart Roep kreeg donderdag 14 april in Utrecht de Corona-Gallina Onderzoeksprijs uitgereikt. Roep van het Leids Universitair Medisch Centrum doet sinds eind jaren ’80 baanbrekend onderzoek naar hoe diabetes type 1 ontstaat. Een vakkundige jury onder leiding van prof. dr. Christine Mummery koos Roep uit drie genomineerde wetenschappers.

Roep en zijn onderzoeksteam kijken vooral naar wat er in het afweersysteem misgaat, het startpunt van diabetes type 1. Ze zijn nu dicht bij manieren om diabetes type 1 te voorkomen en genezen. Roep: “Al duizenden jaren kun-nen mensen alleen de symptomen van diabe-tes type 1 behandelen. Het is nu tijd om de oorzaak van de ziekte zelf aan te pakken. We zijn uit het niets begonnen, we hebben onszelf een vraag gesteld die bij voorbaat onoplosbaar leek. Maar we hebben hem toch opgelost. En doordat we weten wat een rol speelt bij het

ontstaan van diabetes type 1, kunnen we dat nu daadwerkelijk vertalen naar een therapie. Het is voor mij een persoonlijke queeste, een levensdoel geworden, om diabetes type 1 te genezen.” Het Diabetes Fonds fi nancierde (en fi nanciert nog steeds) een belangrijk deel van Roeps onderzoek. De Corona-Gallina Onder-zoeksprijs is dé prijs voor de wetenschapper die op een verrassende en onderscheidende manier fundamenteel onderzoek heeft gedaan naar diabetes. De prijs van 50.000 euro dient als stimulans voor verder wetenschappelijk diabetesonderzoek. De geldprijs is beschik-baar gesteld door de Stichting Corona-Gallina, opgericht door een bevlogen donateur van het Diabetes Fonds, dat werkt aan oplos-singen voor diabetes. Met wetenschappelijk onderzoek, want dat is de basis voor betere behandelingen. Daarvoor zamelt het Diabetes Fonds geld in.

Bart Roep: " Al duizenden jaren kunnen mensen alleen de symptomen van diabetes type 1 behandelen"

(Foto: Frank van Dam)

Prof. dr. Willem Vermeend is benoemd tot de nieuwe voorzitter van de Nederlandse Public Health Federatie (NPHF).

De NPHF is een samenwerkingsverband van bijna vijftig beroepsverenigingen, fondsen, (kennis)instituten en brancheorganisaties op het terrein van de volksgezondheid in Neder-land. Het doel van NPHF is het bevorderen en beschermen van de volksgezondheid.

Onlangs heeft de NPHF het manifest Gezond-heid Werkt! uitgebracht met als centrale bood-schap: we moeten gezonder gaan leven. En dat kan vooral door te investeren in gezondheid in plaats van sturen op ziekte zoals nu veelal gebeurt. Vermeend (voormalig staatsecreta-ris van Financiën en voormalig minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid) publiceerdevorig jaar samen met Roger van Boxtel het boek ‘Uitdagingen voor een gezonde zorg’.

15 juni in deZiekenhuiskrant

Voor publicatie mogelijkheden:Anneke de Pater: 0182 - 322 451

Winschoten). Het tijd- stip van haar vertrek wordt in goed overleg met de Raad van Toezicht gekozen. Oogarts Van Niekerk, die eerder werkzaam was in het Diakonessenhuis Utrecht/Zeist/Doorn, begon in januari 2009 als bestuurder in de OZG.

Plastisch chirurg dr. Mikko Larsen van het VU medisch centrum in Amsterdam heeft de we-tenschapsprijs gewonnen van de Nederlandse Vereniging voor Plastische Chirurgie (NVPC).

Dr. Larsen ontving de prijs voor zijn onderzoek dat aantoont dat bot- of gewrichtstransplanta-ties kunnen worden uitgevoerd zonder dat de patiënt de rest van zijn of haar leven anti-af-stotingsmedicijnen nodig heeft. Dit is mogelijk door het inbrengen van nieuwe bloedvaten af-komstig van de ontvanger zelf voor de door-bloeding van het getransplanteerde weefsel.

Frank Arnoldy, momenteel di-recteur Beheer bij het Maas-stad Ziekenhuis in Rotterdam, treedt op 8 au-gustus toe tot de Raad van Bestuur van het Kennemer Gast-huis in Haarlem. Arnoldy krijgt onder meer de portefeuille fi nanciën. Arnoldy (52 jaar) werkt sinds 2005 in het Maasstad Zieken-huis in Rotterdam. Daar is hij als directeur Beheer onder meer verantwoordelijk voor verbetertrajecten op het gebied van fi nan-ciën, doelmatigheid en kwaliteit.

Het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis (OLVG) in Amsterdam heeft besloten het aantal leden van de Raad van Bestuur terug te brengen van drie naar twee personen. Dit betekent dat Anita Arts per 1 juli, in goed overleg met de Raad van Bestuur en de Raad van Toezicht, het OLVG gaat verlaten. De portefeuilles en aandachtsgebieden van de drie leden worden herverdeeld over de leden Douwe Hemrika en Peter van der Meer.

Dr. H.M. van den Berg treedt terug als lid van de Raad van Bestuur van Meander Medisch Centrum in Amersfoort. Na ruim drie jaar lid te zijn geweest van de Raad van Bestuur heeft Marijke van den Berg beslo-ten om een nieuwe wending te geven aan haar carrière. Er is nog geen duidelijkheid over de eventuele opvolging. Marijke van den Berg blijft tot 1 juli in functie.

Zorgverleners van en rondom het Amphia Zie-kenhuis in Breda en Oosterhout hebben recht op een veilige werkplek, zonder agressie of geweld. Om dit te bereiken werken politie Mid-den en West Brabant, Openbaar Ministerie Bre-da, de huisartsenposten, de dienstapotheken, ambulancezorg én Amphia nauw samen. Hun inspanningen staan verwoord in het convenant ‘Zorg en veiligheid’ dat onlangs is ondertekend door de vertegenwoordigers van alle partijen.

De aanleiding voor het convenant vormt de toenemende verruwing en agressie in de samenleving waar hulpverleners in de zorg steeds vaker mee worden geconfronteerd. Dat zorgt ervoor dat zorgverleners, politie en justi-tie dikwijls met elkaar te maken hebben. Hoe-wel voor veel situaties wetten zijn geschreven, is nog lang niet altijd duidelijk wat men van el-kaar mag verwachten. Want hoe snel is de po-litie ter plaatse als er gevaar dreigt in de huis-artsenpost of als een ambulancebroeder wordt bedreigd? Hoeveel en welke informatie mag men met elkaar uitwisselen in de onderlinge contacten? Wat meldt een arts als een zieken-huisbezoeker in het bezit is van een wapen? Of als een bolletjesslikker wordt binnengebracht? Het medisch beroepsgeheim staat soms de op-sporing van misdrijven in de weg, maar tegelij-kertijd mag de politie niet altijd alles over een verdachte vertellen tegen zorgverleners. De afgelopen tijd is de behoefte aan antwoorden op bovenstaande vragen toegenomen. Heldere afspraken zorgen voor een betere onderlinge samenwerking waardoor de veiligheid rond de zorg wordt geoptimaliseerd. De afspraken zijn nu vastgelegd in een convenant ‘Zorg en Veiligheid’.

Wetenschapsprijs

24 AdvertentieNummer 94 mei 2011

WORDEN UW PATIËNTEN GASTEN?

, 12 5 YEARS

onde

rnem

ersprijs

rotterda

m20

10

Gen

omin

eerd

e

Parkeerservice

Golfkarservice

Thuisbrengservice

Gastheren / vrouwen

Ontslagbegeleiding

met mantelzorg

Jeeves BV T 010 43 33 921

Steupelstraat 40 I www.jeeves.nl

3065 JE Rotterdam E info@jeeves.nl

De zorg wordt steeds competitiever. Om patiënten loyaal aan uw ziekenhuis te laten zijn, moet u hun verwachtingen overtreffen. Jeeves is met haar unieke diensten reeds dertien ziekenhuizen dagelijks van dienst. Deze diensten worden geheel onder hun

eigen vlag aangeboden, zonder dat het ziekenhuis er omkijken naar heeft. Wilt u weten wat Jeeves voor uw ziekenhuis kan betekenen? Ga naar Jeeves.nl of neem contact met ons op: 010-4333921.

Rita en haar wonderkastje!

Ik ben Rita de Puit (59 jaar). Sinds 4 jaar benik slecht ziende. In het begin probeerde ik nogzelf van alles te lezen, zonder een hulpmiddel.Dan komt toch de tijd dat je met een beeld-schermloep nog wel een boek kunt lezen, ofeen krant, maar gemakkelijk vond ik het niet.Je kunt dan wel een ander vragen om ietsvoor te lezen, maar als het mij wel interes-seert, maar de ander heeft er geen belang-stelling voor, dan hoor je dat toch. Als ik bijvoorbeeld naar het journaal wilde kijken, danmoest iemand anders de ondertiteling voorle-zen. Zo bleef ik op veel momenten afhankelijkvan een ander. En dat is moeilijk.

Op een gegeven moment hoorde ik over de ORIONWebbox. Ik heb er een poosje over nagedacht,

want ja, ik geef dan dus toe dat ik niet meer zelf kan lezen. Sinds eind 2008 heb ik de

ORIONWebbox. Ik ben er heel gelukkig mee. Ik kan nu weer televisie programmas volgen, de

ondertiteling wordt door de webbox voorgelezen. Ik laat me de krant voorlezen, of de bladen

die ik wil, of een boek. Er is een wereld voor mij opengegaan. Ook als radio is de webbox heel

goed te gebruiken. Ik ben blij dat ik hem heb. De moge-

lijkheden van de webbox geven mij de vrijheid die zo

belangrijk is. Lezen wanneer ik wil, televisie kijken zonder

een ander te moeten belasten. Want laten we wel zijn,

jong of oud, dat maakt niet uit, het zelf kunnen bepalen

wat je leest of op tv bekijkt, is prettig. De webbox is

voor mij onmisbaar geworden. Soms kom ik tijd te kort,

zoveel plezier en vrijheid geeft de webbox mij. Niet

meer afhankelijk of iemand mij iets wil voorlezen.

Voor mij is het een wonderkastje!

De ORIONWebbox leest inderdaad de TV ondertitels voor. Geweldig toch! Wat kunt u nog meerbeluisteren met dit wonderkastje? Hier zijn een paar voorbeelden: ondertiteling van 10 tv-zenders, actueel nieuws, regionale, nationale en internationale radiostations (zelfs de naamvan de zender wordt uitgesproken), gesproken boeken, tijdschriften van Libelle tot Reader'sDigest, de radio- en televisiegids, podcasts, uw eigen kerkdienst, hoorspelen en nog veel meer.

De ORIONWebbox is zeer eenvoudig te bedienen en wordt desnoods vergoed door uw zorgverzekeraar.

WAT HEEFT U VERDER NODIG? Alleen een internetaansluiting (kan ook draadloos), maar beslistgeen computer. En een abonnement van 5,95 per maand voor de dienst. Heeft u nog geen internet,

maar wel een kabeltelevisie aansluiting, dan zijn er mogelijkheden voor eenzeer gunstig internetabonnement. Eenmaal aangesloten werkt het meteen.

BRANDSTORY ADVERTORIAL

Solutions Radio BV - Motorenweg 5-k - 2623 CR DELFT - tel. 015 2625955 www.orionwebbox.org laat een filmpje zien hoe het werkt

”IK WAS HEELBOOS NA DIE RUZIE MET

M’N MOEDER...”

www.readspeaker.com

Geef uw website een stem

Zodat uw gebruikers kunnen

naar wat u te zeggen hebt!luisteren

ReadSpeaker voegt spraak toe aan uwonline content, op PC en mobiel

ReadSpeakerDolderseweg 2A3712 BP Huis ter Heide Tel: 030-692 4490 | nederland@readspeaker.com

25Patiëntenzorg Nummer 94 mei 2011

De eerste patiënt ondergaat een behandeling met photodynamische therapie in het Röpcke-Zweers Ziekenhuis

(Léon van der Brug, Saxenburgh Groep).

Klinische Geriatrie in De Tjongerschans

CWZ verdubbelt de bezoektijden

MCH-protocol krijgt wetenschappelijke basisRöpcke-Zweers startPDT tegen huidkanker

Ziekenhuis De Tjongerschans in Heerenveen startte vorige week met een verpleegunit Klinische Geriatrie. Hier worden ouderen ge-diagnosticeerd en behandeld die een combi-natie van lichamelijke, psychische, sociale en functionele problemen hebben.

Klinisch geriaters J.T. Driessen en mw. F.A. Beintema zorgen er met hun collega’s voor dat er een diagnose gesteld wordt waarin alle aspecten worden onderzocht die de patiënt in zijn of haar functioneren belemmeren. De af-deling Klinische Geriatrie werkt nauw samen

met diverse andere specialismen binnen het ziekenhuis (neurologie, psychologie). Hier-door is in een kort tijdsbestek een totaalbeeld van de situatie van de patiënt te maken. De be-handelend arts is de klinisch geriater, zij wordt ondersteund door een afdelingsarts die gespe-cialiseerd is in ouderengeneeskunde. Verder krijgt de patiënt te maken met verpleegkun-digen en andere gespecialiseerde deskundigen voor de observatie en behandeling. De afde-ling biedt rust, structuur en bescherming. Er zijn één- en meerpersoonskamers. Ook is er een speciaal ingerichte huiskamer.

Het CWZ (Nijmegen) verruimt haar algemene bezoektijden, van 16.30 tot 20.00 uur naar 11.00 tot 20.00 uur. Het ziekenhuis wil zoveel mogelijk tegemoet komen aan de wensen en behoeften van de patiënten en hun bezoekers. Keuzevrij-heid ten aanzien van de bezoektijden hoort daar volgens CWZ bij.

Door deze nieuwe ruimere bezoektijden hoopt het CWZ dat patiënten en bezoekers meer vrij-heid ervaren om hun eigen keuzes te maken. Dat die vrijheid niet ten koste kan gaan van de zorg, spreekt voor zich: onderzoeken, behandeling en

verpleging hebben voorrang. Elke patiënt kan maximaal twee bezoekers tegelijkertijd ontvan-gen, vanwege de rust voor de patiënt, eventuele kamergenoten en de afdeling. Voor sommige af-delingen gelden specifi eke bezoektijden, zoals in de couveuse-suites en op de Intensive Care (IC). Waar mogelijk kunnen familie en bezoekers soms ook (meer) ondersteunen bij bijvoorbeeld dagelijkse zorg. Er zijn meer gelegenheden om met familie te overleggen. Mochten patiënten de doorlopende bezoektijden juist vermoeiend of minder wenselijk vinden, dan wordt dat afge-stemd met de zorgverleners en de bezoekers.

Het ministerie van VWS gaf op 27 april het startsein voor de campagne voor de verplichte meldcode huiselijk geweld en kindermishan-deling. Onderzoek laat zien dat deze meldcode effectief is; wie ermee werkt, trekt drie keer zo vaak aan de bel bij vermoedens van kinder-mishandeling en huiselijk geweld. Het MCH in Den Haag, dat met het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling Haaglanden het landelijke protocol kindermishandeling heeft ontwikkeld, werkt al met deze meldcode. Hester Diderich, aandachtsfunctionaris kinder-mishandeling en initiatiefnemer van het proto-col, gaat de effecten van de meldingen weten-schappelijk onderzoeken en heeft hiervoor een ZonMw-subsidie ontvangen.Het protocol ‘Melden van kinderen in zorg-wekkende opvoedingssituaties’ heeft het MCH

eind 2007 ingevoerd. Hiermee melden ver-pleegkundigen van de afdeling Spoedeisende Hulp (SEH) een vermoeden van kindermishan-deling aan het AMK. Het gaat dan om ouders die de SEH bezoeken vanwege bijvoorbeeld een zelfmoordpoging, alcoholmisbruik of de gevol-gen van huiselijk geweld. Een jaar na invoering bleek het aantal meldingen te zijn gestegen van nul naar honderd.. Bijna altijd – in 93,5 procent van de gevallen - bleek de melding terecht. Met het wetenschappelijk onderzoek wil Diderich meer inzicht krijgen in de effecten van het pro-tocol en de landelijke invoering ervan monito-ren. Zo wordt bijvoorbeeld in kaart gebracht welke hulp daarna wordt geboden en of er bij-voorbeeld een verband is tussen het probleem van de ouder en de terechtheid van de melding achteraf.

Patiënten met huidkanker kunnen voortaan in het Röpcke-Zweers Ziekenhuis in Hardenberg terecht voor photodynamische therapie. De dermatologen in dit ziekenhuis hebben deze therapie geïntroduceerd omdat in deze regio huidkanker veel voorkomt en er behoefte be-staat aan deze techniek. Bovendien is de the-rapie in te zetten ter preventie van huidkanker.

Photodynamische therapie (PDT) is een be-handeling waarbij aangedane huidcellen ex-treem gevoelig worden gemaakt voor zicht-baar licht. De huid wordt ingesmeerd met een crème die enkele uren moet intrekken. Hierna volgt belichting met een speciale, sterke lamp. Het resultaat is, dat de aangedane cellen in en-kele weken tijd afsterven en worden vervan-gen door nieuwe, gezonde huidcellen.

AgrariërsPhotodynamische therapie (PDT) maakt het mo-gelijk om zonder te opereren toch oppervlakkige vormen van huidkanker te behandelen. Verder is de therapie ook zeer geschikt om in te zetten in een voorstadium van huidkanker. Het gaat hier om zogeheten actinische keratosen. Dat wil zeggen: zonlichtbeschadigingen van de huid, te herkennen als kleine, veelal ruw aanvoelende verhoornde huidkleurige tot bruine plekjes. “In deze regio wonen veel agrariërs. Door overmatige blootstelling aan UV-licht krijgen deze mensen op latere leeftijd uitgebreide voorstadia van huidkan-ker, met name op het hoofd. Maar ook bij jongere mensen zie je deze aandoening steeds vaker, ten gevolge van zonvakanties of zonnebankkuren”, aldus Saskia van der Linden, één van de dermato-logen van het Röpcke-Zweers Ziekenhuis.

‘Relatie & Seksualiteit, met een stoma’Het boek ‘Relatie & Seksualiteit, met een stoma’ is gemaakt door en voor stomadra-gers en hun directe omgeving. Het idee voor dit boekje is ontstaan toen een vrouwenma-gazine Stichting Stomaatje benaderde voor een reportage over ‘de eerste keer’ met een stoma.

Stichting Stomaatje heeft vervolgens met een aantal mensen een gesprek over dit on-derwerp gehad. Deze interviews zijn aange-vuld met algemene informatie over relaties, seksualiteit en zwangerschap met een stoma. Aan de orde komen bijvoorbeeld: Het gevaar van afstand binnen de relatie: na een ziekte is intimiteit soms belangrijker dan seksualiteit. En verder: Geef de stoma niet de schuld van het single zijn. Er spelen altijd andere facto-ren mee. Afgewezen worden is pijnlijk, maar dat gebeurt ook bij mensen zonder stoma.

In Nederland zijn er ongeveer 30.000 stoma-dragers (in België ongeveer 12.000). Jaar-lijks worden in Nederland 6.000 tot 9.000 mensen geconfronteerd met de aanleg van een stoma op de darm of urineweg. Tien procent van de stomadragers in Nederland is jonger dan veertig jaar. Stichting Stomaatje

( opgericht in 2005) werkt aan een positief beeld rondom stoma’s en stimuleert initiatie-ven die het leven van mensen met een stoma leuker maakt. Kijk voor meer informatie op www.stomaatje.nl.

In het kader van de jaarlijkse Roefeldag in Ommen kregen kinderen de gelegenheid een kijkje te nemen achter

de schermen van een ziekenhuis. De Saxenburgh Groep, waartoe de Polikliniek Ommen behoort, had haar

deuren opengesteld voor de oudste kinderen van de basisscholen in de gemeente Ommen. De kinderen mochten

onder meer bij de bloedafname zelf in een nep arm prikken om bloed af te nemen. Bij de kinderarts, die kinderen

van nul tot achttien jaar behandelt, mochten de jongens en meisjes de bloeddruk opmeten en zelf hun hartslag

beluisteren (foto Léon van der Brug, Saxenburgh Groep).

Roefeldag brengt kinderen naar polikliniek

26 AgendaNummer 94 mei 2011

AGENDA

Donderdag 12 mei

Openingscongres Prostaatcentrum zuidwest Nederland

• Locatie: Rotterdam, Laurenskerk• Organisatie: Sint Franciscus Gasthuis en Erasmus MC

Donderdag 12 mei

Carrière Beurs Zorg & Welzijn

• Locatie: Utrecht, Jaarbeurs, van 10.00 tot 17.00 uur• Toegang: gratis• Meer informatie: www.carrierebeurs.nl

Zaterdag 14 mei

‘Meet VSO: informatie over werken in een ontwikkelingsland’

• Organisatie: VSO Nederland• Locatie: Utrecht• Kosten: gratis• Informatie: www.vso.nl

Dinsdag 24 mei

Phital Symposium ‘Darmklachten in de praktijk’

• Bestemd voor: huisartsen, apothekers, ziekenhuisapothekers en orthomoleculaire artsen • Accreditatie is aangevraagd bij: KNMP, ABAN, ABNG, MBOG en NZVA• Locatie: Den Haag, Theater Dilligentia, Lange Voorhout 5, van 16.15 tot 20.30 uur• Aanmelden en meer informatie: www.phital.nl

Vrijdag 27 en zaterdag 28 mei

Symposium ‘Prikkel Je Zorg - Intergrative Care’

• Bestemd voor: Verpleegkundigen, verzorgenden en andere professionals in de zorg • Zij worden in interactieve workshops geprikkeld op diverse manieren naar totale zorg

te kijken• Locatie: Wernhout, De Levensboom• Extra: Ook genieten van grote medicinale plantentuin en heerlijke lunch• Meer informatie en volledig programma: www.levensboom.com/symposium.htm

Vrijdag 17 juni

Congres: ‘Sociale media, tijdelijk of onvermijdelijk?’

• Organisatie: GGD Nederland en NSPOH• Locatie: Amersfoort, De Eenhoorn• Kosten: 140 euro• Meer informatie en inschrijven: www.nspoh.nl/smtoo

Wijzer in de ZorgC o n g r e s s e n , s e m i n a r s , c u r s u s s e n

V E R S C H I J N T G R AT I S T W E E W E K E L I J K S O P W O E N S

Uw advertentie in De Ziekenhuiskrant?

Laura Fuykschot (0182) 322 456Anneke de Pater (0182) 322 451

www.deziekenhuiskrant.nl

V E R S C H I J N T G R AT I S T W E E W E K E L I J K S O P W O E N S D A G I N A L L E Z I E K E N H U I Z E N I N N E D E R L A N D E N O P I N T E R N E T

REGIONALE

HULPMIDDELENBEURSDe modernste hulpmiddelen voor slechtzienden en blinden gepresenteerd bij u in de buurt.

www.hulpmiddelenbeurs.nl

Nationale kennisdag ZorgFacilitair

24 mei 2011

Voorregistreren? www.fgkennisdagen.net

Brabanthallen, ’s-Hertogenbosch

EXPORIJSWIJK.NL

14 & 15 MEI

Beurslocatie:

Voor publicatie mogelijkheden: Laura Fuykschot 0182 - 322 456

1 juni 2011

HygiëneSpecial

Voor publicatie mogelijkheden: Laura Fuykschot 0182 - 322 456

Nieuwbouwspecial

18 mei 2011

27Service Nummer 94 mei 2011

Gratis naar Italië evenementLezers van de Ziekenhuiskrant hebben de mogelijk-heid gratis toegangskaartjes te winnen voor het Italië Evenement bij Kasteel de Haar. Stuur snel een e-mail met naam en adres naar info@ziekenhuiskrant.nl en wie weet hoort u bij de gelukkigen. Lezers kunnen tot en met 11 mei een poging doen in aanmerking te komen voor de kaartjes. De prijswinnaars krijgen hun entreekaartjes thuisgestuurd.

Art AmsterdamBeleef ‘Italiaanste’evenement dit jaar

Meld u nu aan voor de nieuwsbrief van de Ziekenhuiskrant via nieuwsbrief@ziekenhuiskrant.nl en profiteer van onze speciale Art Amsterdam aanbieding voor nieuwsbriefabonnees!

Voor mensen die dol zijn op Italië, of die het land beter willen leren kennen, is er op 27, 28 en 29 mei het Italië Evenement bij Kasteel de Haar.

Het is de achtste editie inmiddels van het grootste Italiaanse evenement in de Bene-lux. Dat wat ooit begon als een feestje van Italiaanse smaakmakers voor Nederlandse fi jnproevers, is uitgegroeid tot een jaarlijkse traditie en een breed palet van het mooiste, beste, nieuwste en lekkerste uit dit veelzijdi-ge land. Anno 2011 staat het evenement dan ook garant voor smaak én stijl, rechtstreeks uit Italië. Tientallen Italianen presenteren er hun producten en dat is nou precies wat Aris Spada, directeur van Maestro Events in 2003 voor ogen had. “Nederlanders zijn gek op Ita-lië en de Italiaanse keuken. Maar Nederland was ook het land waar een pan ‘elleboogjes’ of spaghetti op tafel werd gezet als complete maaltijd en het land waar Italiaanse vakan-ties vooral rond het Gardameer en in Toscane worden geboekt. Daar is niets mis mee, maar het werd tijd werd om meer van Italië te la-ten zien. En te laten proeven. Spaghetti zijn heerlijk, maar probeer eens een ander recept, zoals bereid in de keuken van de Trattoria’s waar oma nog steeds de scepter zwaait. Of carpaccio van Harry’s Bar; het echte recept, begrijp je? En Toscane is prachtig, maar ga ook eens naar Le Marche, Basilicata of Mo-lise. Dat is wat we met het Italië Evenement willen en dat lukt ieder jaar weer beter, mede dankzij de inzet van deelnemers en sponso-ren.”

Koken en reizenDe missie die acht jaar geleden werd in gezet, heeft geresulteerd in tientallen stands over Italiaans koken en Italiaanse reizen, maar

er is veel meer. Italië is ook kunst, geschie-denis, handwerk, auto’s, wijnen, sieraden, mode, cruisevakanties, boeken, muziek, architectuur, etcetera. Italië is heel veel en daarom zijn er ieder jaar weer nieuwe verras-singen te ontdekken tijdens het evenement. Voor de bezoeker, maar ook voor de halve Italiaan Spada. “Een halve Italiaan? Ik ben een hele Italiaan, maar ook een hele Neder-lander. Dat klinkt schizofreen, maar het is zoals het is. Ik kom uit de regio Friuli, maar ik woon inmiddels al zo’n dertig jaar in Ne-derland. Ik geniet dus van het voorrecht om het beste van deze twee werelden te hebben geproefd en dat is erg handig bij de organi-satie van dit grote spektakel. Ja, het evene-ment is voor mij ieder jaar een hoogtepunt. Voor het hele team, beter gezegd. Natuurlijk is er bij de organisatie en opbouw ook stress en maken we ons ieder jaar zorgen om het weer, maar dat hoort erbij. De vreugde blijft, zelfs na acht jaar. Dat komt ook door die ver-rassingen, zoals je net zei. Het is ieder jaar hetzelfde Italië, maar ieder jaar met andere invalshoeken en deelnemers. Dit jaar heb-ben we bewust gekozen voor de toevoeging Smaak & Stijl. Het evenement is altijd meer geweest dan alleen gastronomie, maar met de toevoeging Smaak werden veel bezoekers op het verkeerde spoor gezet. Smaak & Stijl dekt veel meer de lading en dat is wat Italië zo divers maakt. Mode en design, vakanties boeken, tweede huis kopen, auto’s en ontwer-pers, maar uiteraard ook de verschillende re-gionale keukens en producten die je normaal maar moeilijk vindt in Nederland. Het eve-nement is dus veel meer dan alleen maar lek-ker en dit jaar ook nog eens extra feestelijk. Italië viert 150 jaar eenheid en dat vieren we tijdens het evenement natuurlijk mee, samen met de bezoekers.”

Uitgever, tevens redactie-adres: Gouda Media Groep B.V.

Crabethstraat 38 D, 2801 AN Gouda

T (0182) 322456

F (0182) 322466

E redactie@ziekenhuiskrant.nl

Eindredactie: Marja den Otter

Opmaak en fotografi e: Gouda Media Groep B.V.

Advertentieverkoop: Gouda Media Groep B.V.

T (0182) 322 451

E info@ziekenhuiskrant.nl

Mw. Anneke de Pater

Mw. Laura Fuykschot

Alhoewel deze krant met de grootst mogelijke zorg is

samengesteld, kan geen van betrokken partijen aansprake-

lijk worden gesteld voor eventueel voorkomende fouten.

Algemene servicevragen: Maandag tot en met vrijdag van 9.00-16.00 uur; telefoon

(0182) 322 456 of mail naar: info@ziekenhuiskrant.nl

Abonnementen Adres: Crabethstraat 38-D, 2801 AN Gouda

T (0182) 322 456

E info@ziekenhuiskrant.nl

Prijzen: per jaar 74,20 euro

Redactie/tips: Tips, een tekst of een persbericht kunt u mailen naar

redactie@ziekenhuiskrant.nl

De redactie houdt zich het recht voor om artikelen niet te

plaatsen of in te korten.

Verspreiding: De krant wordt tweewekelijks beschikbaar gesteld in het

personeelrestaurant van alle ziekenhuizen in Nederland.

Daarnaast wordt de krant toegestuurd aan leidinggeven-

den onder wie de hoofden inkoop in de ziekenhuizen.

De oplage bedraagt 30.000 exemplaren.

Webkrant: De krant kan ook geraadpleegd worden via

www.ziekenhuiskrant.nl. Hierop staat dagelijks actueel

medisch nieuws.

Komende verschijningsdata 2011: Tweewekelijks. Klik op:

www.ziekenhuiskrant.nl/verschijning

Bezorging: Bezorgklachten kunt u mailen naar

info@ziekenhuiskrant.nl of bel (0182) 322456

Colofon

De 27ste editie van Art Amsterdam wordt ge-houden van 11 tot en met 15 mei in de Parkhal van Amsterdam RAI. Met een deelnemersveld van 133 galeries uit Europa, Noord-Amerika en Azië is Art Amsterdam de grootste beurs voor hedendaagse en moderne kunst in Nederland.

De beurs is een springplank voor het jongste talent en een platform voor gevestigde namen uit de naoorlogse beeldende kunst. Het aanbod is breed en bestaat uit fotografi e, schilderkunst, sculptuur, videokunst, installaties en tekenin-gen. Het deelnemersveld voor Art Amsterdam 2011 is compleet. Het aanbod is internationaler dan ooit: ruim een derde van de galeries komt van over de grens. Er zijn galeries uit: België, Canada, Denemarken, Duitsland, Frankrijk, Groot-Brittannië, Italië, Zuid-Korea, Noorwe-gen, Spanje, Tsjechië, Zweden en Zwitserland. Meer informatie over Art Amsterdam is te vinden op www.artamsterdam.nl.

De Boulevard van Scheveningen ligt inmid-dels alweer vol zand, want het twintigste Sandsculpture Festival is 29 april van start ge-gaan. Tot 27 juni is de pier, ter hoogte van het Kurhaus, het decor van mooie, internationale kunstwerken. Een leuk, gratis uitje voor het hele gezin in de meivakantie.

Het thema van het festival is dit jaar ‘Geef de aarde door’. Hiermee steunt de organisatie een campagne van het Wereld Natuur Fonds om de natuur te verdubbelen. In de sculpturen zijn be-dreigde diersoorten te zien en er is door zeven gespecialiseerde carvers van de Zandacademie negen dagen aan gewerkt. Zij hebben er dit keer niet voor gekozen om zo groot mogelijke beel-den op te richten, maar hebben vooral oog voor detail in de wijze waarop zij de bedreigde dier-soorten afbeelden. Er wordt gebruik gemaakt van speciaal zand. In plaats van zeezand, is 300 ton rivierzand uit Nederland gehaald. Dit is vierkanter van vorm en hecht daarom goed aan elkaar.

Wereld Natuur FondsPer sms kunnen bezoekers een euro doneren

aan het WNF. De organisatie gebruikt het geld voor drie specifi eke natuurbeschermingspro-jecten, namelijk de verdubbeling van het aantal zwarte neushoorns in Zuid-Afrika, de verdub-beling van de vierkante kilometers beschermd gebied op de Noordpool of de verdubbeling van het aantal hectares verantwoord beheerde bos-sen op Borneo. Behalve het WNF hebben ook Sealife en Safaripark Beekse Bergen in Hilva-renbeek een bijdrage geleverd aan het Festival. Zij spannen zich in om bedreigde diersoorten te beschermen.

Art Amsterdam is de grootste beurs voor hedendaagse

en moderne kunst in Nederland.

Kasteel de Haar (Foto: Marleen Hanbrich)

Informatie:Italië Evenement | Smaak & Stijl27, 28 en 29 mei, Kasteel de Haar (Utr)Open: 10:00 – 18:00 uur (op vrijdag tot 19:00 uur)Entree: € 15,- (kinderen tot 12 jaar gratis)www.italieevenement.nl

Sandsculpture Festival van start

In de sculpturen zijn bedreigde diersoorten te zien.

(Foto: Heidy Bouw)

28Nummer 94 mei 2011

VRIJWILLIGERS & VERPLEEGKUNDIGEN

GEZOCHT! Stichting Wielewaal organiseert vakanties en kinderthemawekenvoor kinderen en jongeren met een beperking. De begeleiding is in handen van jonge, enthousiaste vrijwilligers.

Met een tiener in een rolstoel naar de disco... Naar het pretpark met jongeren met ADHD of autisme... Een feestdag in een vrolijk thema or-ganiseren voor kinderen met een beperking... Ervaar hoe leuk het is om een groep kinderen of jongeren een onvergetelijke week te bezorgen!

Wielewaal zoekt vrijwilligers voor verschillende functies. Voor de functie verpleegkundige vragen wij een medische achtergrond en BIG-registratie, voor andere functies is geen speciale opleiding nodig.

Tijdens de vakanties kun je net dat beetje extra aandacht geven, waar je in je dagelijks werk vaak niet aan toekomt. Als verpleegkundige ben je verantwoordelijk voor medicatiebeheer en verpleegtechnische handelingen. Ook help je bij verzorging en begeleid je onervaren vrijwilligers hierbij.

Verpleegkundige tijdens een vakantie is vrijwilligerswerk. Voor de kinder-themaweken huurt Wielewaal voor een enkele weken een verpleegkun-dige in. Iets voor jou? Lees verder op en bekijk de vacatures op: