Zuid Mei 2011

opinieblad voor zuid-limburg mei 2011 · Jaargang 2 · nUmmer 8 · www.zUidmagazine.nl

bert smeets“ik ben altijd

opstandig geweest”

a2 tunnelBereikbaarheid

topthema

cannabis“Cannabis verdient openbare executie”

walking the dogViral marketing

van de VVV

dynamiek in de zorg

www.rabobank.nl/zakelijk

Namens de gezamenlijke Rabobanken in Zuid-Limburg: Rabobank Centraal Zuid-Limburg, Rabobank Maastricht e.o.,Rabobank Parkstad Limburg en Rabobank Westelijke Mijnstreek.

Rabobank. Een bank met ideeën.

Uw business gaat altijd verder, onscommitment ook.

Een financiële strategie zoscherp als uw visie. Dat is hetidee.Bedrijven met een visie komen verder. Om visie te realiseren, heeft u een betrokken partner nodig voor de

lange termijn. Iemand die uw visie deelt en ondersteunt met kennis, verrassende inzichten en innovatieve

oplossingen. Een sparringpartner die niet alleen naar de cijfers kijkt, maar die samen met u de

toekomstplannen in het juiste financiële perspectief plaatst. De Rabobank is zo'n partner. Wilt u ook uw

toekomstplannen waarmaken? Neem dan contact op met uw accountmanager.








toekomstplannen in het juiste financiële perspectief plaats. De Rabobank is zo'n partner. Wilt u ook uw


hoofdredactioneel commentaar 3

uitgeverzuid media groep bv Postbus 42116202 wB maastrichtTel. [email protected]

oplage30.000 exemplaren. zuid wordt verspreid in zuid-limburg.

frequentiezuid verschijnt tien keer per jaar, telkens in de eerste week van de maand

directiePeter [email protected] 55932918

hoofdredactiemr. maurice [email protected] 24397212

vaste medewerkersPeet adams, Sander Bisscheroux, mariëlle Hartmann, ruud linssen, wim Ortjens, Pedro rademacher, guus Queisen, Paul rinkens, marco Soeters, gwen Teo, govert derix, PeterPaul Verreussel, Charles lückers, prof. dr. mariëlle g. Heijltjes

fotografiearnaud nilwik, Koen den Os, Frits widdershoven, Jeanine Opreij, Jean-Pierre geusens

vormgevingStefan roex grafisch design

drukSenefelder misset doetinchem

verspreidingalfa groep, Jos Vaessen

abonnerenwww.zuidmagazine.nl

volgende nummerHet volgende nummer verschijnt 13 september. aanleveren materiaal voor 30 augustus.

auteursrechtenniets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande toestemming van zuid media groep worden gepubliceerd, openbaar gemaakt of verveelvoudigd.

coverfotoKoen den Os

Voor de verkiezingen voor Provinciale Staten kreeg geert wilders op de cover van zuid de titel ‘Kampioen van het onbehagen’. de limburgse kranten begonnen dezelfde tijd met een speurtocht naar de herkomst van dat onbehagen in limburg. de

lezers reageerden massaal. Het onbehagen, dat neersloeg in tien zetels voor de PVV in limburg, wordt nog elke dag gevoed.

de grote banken hebben niets geleerd van de ban-kencrisis van 2008 en 2009, zo stelden onlangs vier topeconomen in televisieprogramma nieuwsuur. de bestuurders blijken alweer begonnen aan een nieuwe act financieel trapezewerk, met de spaar-gelden van de kleine man als vangnet. Politiek den Haag en de nederlandse Bank zouden orde op zaken moeten stellen, maar doen dat niet. Het is ons-kent-ons in de top van de financiële instellingen en in de Tweede Kamer is er te weinig expertise en daadkracht om de samenleving te beschermen tegen roekeloze bankiers. Bankiers die overigens weten dat als de spaargelden niet meer toereikend zijn, ze altijd nog een beroep kunnen doen op de belastingbetaler, want de Staat durft een systeem-bank eenvoudigweg niet failliet te laten gaan. de bankiers zijn losgezongen van de samenleving. Kijk naar het ongeloof dat ontstond na het bekend worden van de bonus van de ing-top.

Onbehagen is er ook over de redding van failliete landen als griekenland, Portugal en ierland. Het onbehagen daarover sloeg in Finland neer in een grote verkiezingszege van de ware Finnen. Ook elders in europa is er veel onbehagen over de steun aan die landen. de sterke euro-landen als duitsland en nederland zijn niettemin voor redding. logisch: ook hier geldt dat als onze zwakke broeders uit de eU stoppen met het afbetalen van hun schulden, veel grote banken vooral in duitsland en ook in neder-land alsnog omkiepen. Het zijn banken uit duitsland en nederland die griekenland, Portugal en ierland de miljarden leenden om hun economie vol lucht te pompen. eigenbelang vermomd als redding.

Ondertussen wordt in Shanghai de grootste auto-beurs ter wereld gehouden, terwijl het buiten het beursgebouw van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat ‘stop and go’ is in het verkeer. de techniek die de mens snel en comfortabel vooruit moet helpen, legt het af tegen de stadsbewoner die te voet gaat

of de fiets pakt. de kernramp in Fukushima toont andermaal aan dat de formule ‘risico is kans maal gevolg’ nog steeds geldig is, ook als we in nederland een tweede moderne, veilige kerncentrale gaan bouwen. waar elektriciteit de mensheid zou moeten ontlasten, wordt het voldoen aan de energiebehoefte de belangrijkste beproeving van de moderne mens. en nu we dankzij social media als Facebook, Youtube en twitteren constant en onbeperkt met elkaar in verbinding staan, lijkt de oppervlakkigheid het te winnen van een fatsoenlijk gesprek, van het ware debat, van de kunst van leven.

Terug naar het onbehagen in limburg. Tussen Val-kenburg enerzijds en gulpen-wittem en Vaals aan de andere kant blijken er onoverkomelijke verschil-len van inzicht te bestaan over elkaars werkwijze om te komen tot een efficiënte samenwerking tussen de gemeenten. in het provinciehuis niet het beloofde Paasakkoord tussen PVV, VVd en Cda. alvast één belofte verbroken. naar alle waarschijnlijkheid is de vraag hoeveel pluchen zetels er moeten komen de splijtstof. de provincie ligt gewoon even stil, beleid wordt er logischerwijze even niet meer gemaakt. Valkenburg, gulpen-wittem en Vaals kunnen opge-lucht ademhalen.

Het onbehagen heeft vele oorzaken, zoveel is duidelijk. zolang graaien, machtsdenken, consu-meerderen, onverschilligheid en oppervlakkig-heid de boventoon blijven voeren, blijft de burger calculeren. eenmaal het verlies uitgerekend, rest voor velen die voor hun bestaan afhankelijk zijn van een normale baan of een uitkering slechts dat ene gevoel: onbehagen.

onbehagen

Hoofdredacteur maurice ubags








toekomstplannen in het juiste financiële perspectief plaatst. De Rabobank is zo'n partner. Wilt u ook uw









toekomstplannen in het juiste financiële perspectief plaats. De Rabobank is zo'n partner. Wilt u ook uw


Veel bijdragen in Zuid zijn optimistisch van aard. Ze gaan over kansen voor Limburg, de blik op Europa, het aanboren van de in onze regio verborgen kwali-teiten. Advocaat mr. Iddo Bakker gaf in eerdere edities ook een aantal juridische tips om de Limburgse lente werkelijkheid te laten worden. Hij legt er echter nadruk op dat werkgevers en werknemers het zichzelf – en elkaar – wel erg lastig kunnen maken. Door het overeenkomen van een concurrentiebeding bijvoorbeeld. Daar is soms een goede reden voor.

Een concurrentiebeding wordt aangegaan, wanneer een werknemer door zijn werk over branchespeci� eke kennis komt te be-schikken. Hij komt met allerlei klanten in aanraking, en leert ook veel over het product. Na het dienstverband zou hij die kennis wel eens voor de concurrent kunnen inzetten. Die concurrent pro� teert dan van de grote investeringen die de oude werkgever heeft gedaan. Om dat te voorkomen, wordt – vaak op stra� e van een hoge boete – bepaald dat het de werknemer gedurende een bepaalde tijd niet is toegestaan om de oudere werkgever te beconcurreren.

“Terecht worden aan de geldigheid van een concurrentiebeding hoge eisen gesteld”, legt Bakker uit. “Het beperkt de werknemer immers sterk in zijn mogelijkheden, vaak ook nog na vele jaren dienstverband”. De werknemer moet daarom meerderjarig zijn, en het beding moet schriftelijk worden over-eengekomen. Tijdens sollicitatieprocedures

wordt er over de consequenties van der-gelijke arbeidsvoorwaarden maar weinig nagedacht. “Ik ben bang dat veel werkne-mers niet verder kijken dan het loon en het aantal snipperdagen”, zegt Bakker.

Meer aandacht voor concurrentiebedingen is dus gewenst. Te vaak wordt door werkne-mers gedacht dat een concurrentiebeding eenvoudig opzij gezet kan worden. “Niets is minder waar”, zegt Bakker, die regelmatig procedeert op het gebied van het arbeids-recht “De hoofdregel blijft dat afspraken moeten worden nagekomen, ook al biedt de wet de mogelijkheid om ophe� ng te vragen aan de rechter. Die maakt een belan-genafweging, en kan een door de werkgever te betalen vergoeding verbinden aan de in-standhouding van het beding”.

Problemen voor de werkgever doen zich wel voor wanneer een bij het begin van de arbeidsrelatie aangegaan concurrentie-beding, bij tweede of latere contracten, of bij wijziging van de werkzaamheden niet opnieuw schriftelijk zijn vastgelegd. “Stel je voor dat de werknemer begint als jongste bediende en eindigt als superspecialist. Het oude beding is in de jaren voor hem veel zwaarder gaan drukken, want buiten de eigen branche heeft hij niets meer te zoeken”.

“Wat je ook vaak ziet”, aldus Bakker, “is dat er bij de beëindiging van de arbeidsovereen-komst onderhandeld wordt over het laten vallen van het concurrentiebeding. Onlangs stelde een Noord-Hollandse werkgever

zich op het standpunt dat hij niet aan zo’n afspraak gehouden kon worden omdat de werknemer niet open was geweest over de mogelijke oprichting van een eigen onder-neming. Maar dat maakte geen indruk op de rechter, die vond dat de werkgever met de afspraak het risico had aanvaard dat de werknemer zijn concurrent zou worden”.

Droge kost? Bakker sluit af met een smeuïg voorbeeld van ongewenste relaties met de concurrentie. “Twee Amsterdamse vastgoed-advocaten kregen een liefdesrelatie met elkaar. De vrouwelijke advocaat trad in loon-dienst bij een groot, specialistisch kantoor, terwijl de mannelijke advocaat oprichter en mede-eigenaar was van de directe concur-rent. De werkgever van de vrouw was ‘not amused’ toen bleek dat de vrouw bij haar sollicitatie over die ongewenste relatie had gelogen. Want wat kan er allemaal wel niet gebeuren met die dossiers op het nachtkast-je? Kan die vrouwelijke advocaat zich verder wel voldoende voor haar cliënten inzetten terwijl ze een relatie heeft met de advocaat - of een kantoorgenoot daarvan - van de wederpartij? ‘Sleeping with the enemy’ betekende in deze zaak het einde van het dienstverband van de vrouwelijke advocaat. De stelling dat er wel meer advocaten van haar kantoor een relatie hebben met een advocaat van het kantoor van haar vriend, kon haar volgens de kantonrechter niet baten…”

AdvocaatIddo Bakker

Concurrentiebeding? Voor wat hoort wat!

AdvocatenkantoorMr. I. Bakker

043-3213881www.advocatenkantoormribakker.nl

TelefoonWebsite

mei 2011

Uitgeverij zuid media groep BV wil u als lezer graag op de hoogte brengen van enkele wijzigingen die in het nieuwe leesseizoen worden doorgevoerd bij het blad zUid. met ingang van september start zUid met een nieuwe editie voor midden en noord limburg.

Dat betekent dat ZUID vanaf sep-tember een provinciaal blad is en daar zijn we als uitgever bij-

zonder trots op. Kwaliteitsverbeteringen voeren wij ook door als het gaat om vorm-geving en papierkwaliteit. ZUID krijgt een stevigere omslag. Het drukcontract met onze drukker Senefelder Misset in Doetinchem is voor een jaar verlengd.

Met de uitbreiding naar midden en noord Limburg verandert de wijze van distributie van ZUID. Het blad richt zich vanaf september uitsluitend op de beslis-sers in het Limburgse bedrijfsleven en bij de overheid. Dat betekent dat het blad voortaan per post wordt verstuurd naar onze lezersdoelgroep. Deze gepersona-liseerde verspreiding geeft een hogere attentiewaarde. ZUID wordt onder meer gestuurd naar de directeuren/eigenaren van alle ondernemingen in Limburg met meer dan vijf werknemers, naar bestuur-ders, managers en topambtenaren bij

lokale en provinciale overheid, directies van zorginstellingen, cultuurinstellingen, woningcorporaties en onderwijsinstel-lingen en naar alle accountants, notaris-sen, advocaten en architecten in Limburg, alsmede branche-organisaties als LWV, LLTB en LIOF.

Het gaat hierbij om 10.000 decisionma-kers in heel Limburg.

Bijna een jaar geleden verscheen het eerste nummer van ZUID. Het blad is in september vorig jaar begonnen als opinie-blad voor Zuid Limburg. Een gratis blad en dat betekent dat we voor de inkomsten van ZUID volledig afhankelijk zijn van advertentie-inkomsten. Het afgelopen jaar heeft acquisitie een groot beslag gelegd op de dagelijkse werkzaamheden van de eigenaren. Met name de hoge frequen-tie van tien keer, speelt daarbij parten. Besloten is daarom om ZUID met ingang van september 2011 tweemaandelijks uit te geven. Minder maar beter is daarbij

de belangrijkste overweging. Door een lagere frequentie is het mogelijk om het blad kwalitatief naar een hoger niveau te tillen. Het blad dat u nu in handen heeft is daarom de laatste ZUID in de huidige vorm. Hoofdredacteur Maurice Ubags verlaat de Zuid Media Groep in de zomer. Peter Eberson is met ingang van septem-ber hoofdredacteur/directeur. Voor het overige blijft het team van ZUID hetzelfde. We werken met een groep enthousiaste freelance journalisten en fotografen en dat blijven we doen. Het hoofdkantoor van ZUID verhuist met ingang van augustus naar een nieuw pand in de Maastrichtse binnenstad. Het kantoor is dan geves-tigd in De Colonel, vlakbij het station. De nieuwe uitgave van ZUID wordt op dins-dag 13 september voor het eerst verspreid in heel Limburg.

Peter Eberson en Maurice Ubags

veranderingen bij zuid

zuid 5

bedankt!

in het afgelopen jaar heeft zUid een plek veroverd in het medialandschap in zuid-limburg. dat succes is te danken aan

velen. Onze adverteerders maken zUid, nu en ook straks, mogelijk. Onze betrok-ken freelancers – fotografen, columnisten, journalisten, vormgevers – hebben zUid smoel gegeven en zullen dat blijven doen.

de lezers hebben ons gemotiveerd het elk nummer beter te doen. iedereen die heeft bijgedragen aan het succes van zUid wil ik dank zeggen.ik heb besloten mijn carrière een andere wending te geven: ik wil me weer volledig kunnen concentreren op journalistieke activiteiten.

ik kan deze stap zetten in het goede ver-trouwen dat Peter eberson, vriend en col-lega, zUid met succes gaat uitbouwen. dat de Ster van zUid lang mag stralen boven limburg.

mr. Maurice UbagsHoofdredacteur zuid

iPad 2 Een nieuwe manier van werken

iPad 2 biedt met zijn volledig nieuwe dunne en lichte ontwerp, krachtige dual-core Apple A5-chip en grote Multi-Touch-display een nieuwe manier van werken. Met iPad 2 kun je heel eenvoudig met anderen samenwerken, presentaties geven, documenten bewerken en toegang krijgen tot bedrijfsgegevens. En doordat de batterij tot tien uur meegaat en je beschikt over Wi-Fi- en 3G-netwerkvoorzieningen, kun je altijd en overal met iPad 2 aan het werk. Ga naar ivizi voor meer informatie over het zakelijk gebruik van iPad 2.

ivizi - vertrouwd met Apple Maastricht, Heerlen, Venlo www.ivizi.nl 088 9000 700

mei 2011 column 7

meerdere targets bruikbaar zijn. recycle-language, noemen we dat. Cradle tot cradle, weet je wel?”

Hij gaf me een Blackberry. “Hiermee communiceren we, strak en simpel. wijst zich vanzelf. geen echte gesprekken meer, dat kost te veel tijd. Vergaderen doen we niet meer, heeft ook geen zin. er is toch geen hond die luistert. zoek je plekje en doe je ding.” ik liep een tijdje verdwaasd over de blauwe gang. zag collega’s druk in de weer met iPads en Blackberry’s. iedereen was vooral heel druk met zichzelf bezig. ik zocht overal naar een tafel en een stoeltje. “Tafel en een stoel?”, zei een collega desgevraagd.

“dat is zo passé.”Uiteindelijk vond ik in de uitpuilende

wachtruimte van de bedrijfsarts zo’n kleu-tertafeltje voor kinderen, met wat speelgoed erop. ik schoof het speelgoed aan de kant, ging zitten op het kinderkrukje en opende mijn oude werkkoffertje en haalde mijn noti-tieblok en mijn etui te voorschijn. Toen kreeg ik een sms-je op mijn Blackberry: ‘Hi! advrtrl copy voor matrassenreus BV, 400 woorden, deadline a.s.a.p., stkwrdn: gznde nchtrst, 100 % ntrlk, simply the best! Code groen’.

ik haalde een potlood uit mijn etui en begon te schrijven in mijn notieblok. een jonge griet kwam mijn kant op en keek als versteend naar mijn potlood. “wat is dat?” ik keek naar haar starende gezicht en zei: ”dat is een nieuwe Japanse uitvinding: digitale koolstoftechnologie, puntgaaf en gegaran-deerd software- en storingsvrij.”

Op dat moment ging er ergens een ouder-wetse wekker af. ik opende mij ogen, thuis in mijn eigen slaapkamer. die ochtend nam ik prinsheerlijk plaats op een zetel met armleuningen, achter mijn antieke bureautje in mijn knusse werkplaats, waar een aan-genaam stapeltje werk geduldig op me lag te wachten. in gedachten herhaalde ik de woorden van mijn droombaas: “geloof in het ongelooflijke.”

column

Vanmorgen begon ik aan een nieuwe fase in mijn leven: ik maakte de eerste werkdag voor een nieuwe werkgever. daarom stond ik frisgewassen, ruim op tijd in alle vroegte voor het pand van mijn nieuwe werkgever. Het duurde even voordat ik de ingang had gevonden.

eenmaal binnen kwam ik in een muse-umachtige ruimte. Hoge witte muren, gal-mende gangen, steriele vloeren. ik zocht naar zoiets als een receptie, maar die was er niet. ik zocht naar mensen, maar ik zag ze niet. Op dat moment hoorde ik achter mij iemand binnenkomen: het was een koerier die een steekwagentje red Bull het pand binnenreed. “meneer”, vroeg ik voorzichtig,

“weet u waar de mensen zijn die hier werken?”Hij keek me wat plagerig aan en zei: “wer-

ken? die zitten ’s morgens meestal in de gym. die ligt helemaal aan het einde van de rode gang, wijst zich vanzelf.” ik zag een gang met rode muren en besloot die te volgen. maar het was geen gewone, rechte gang. Het was meer een kronkelpaadje. na iedere bocht vertakte de rode gang zich met de groene, de gele en de blauwe gang. maar als een man met een missie besloot ik de rode gang tot het bittere einde te blijven volgen.

Helemaal aan het einde van die gang stond ik voor een grote, gesloten deur. ik twijfelde even, haalde diep adem en opende de pie-pende deur. een stuk of dertig zwetende mensen op futuristische fitnessapparaten keken mijn kant op. iemand zei: “Jongens, dat is rademacher, onze nieuwe flexwriter.” ik maakte bij wijze van grap een overdreven Japanse buiging.

“rademacher, wij beginnen hier ’s morgens met de body. daarna komt de mind. ik kom zo bij je.” dat was waarschijnlijk de baas. want hij voerde al fitnessend het hoogste woord tegen het personeel: “geloof in vandaag. geloof in jezelf. geloof in het ongelooflijke.” na afloop kwam hij zwetend naar me toe, ik stak een ferme hand uit. Hij keek even verbaasd naar mijn hand en zei: “dat doen we hier al lang niet meer. wij zeggen ‘hi’: lekker kort, lekker makkelijk.”

daarna leidde hij me even rond. “de regels zijn simpel hier: er zijn geen regels. niemand heeft een vaste werkplek, het hele pand staat tot je beschikking. doe waar je goed in bent. Voel je hier thuis en maak dat je bereikbaar bent. we verwachten topcopy van jou, per strekkende meter zo lang de voorraad strekt. Veel vorm, luchtige inhoud, je kent het wel. inwisselbare teksten die voor

Het nieuwe werken

Aan de Fremme 30/326269 BE MargratenT 043 - 321 53 31

www.vanlijfinterieurs.com

MEUBELKLASSIEKERS VRIJBLIJVEND

ADVIES C O M P L E T E I N R I C H T I N G

VLOERBEDEKK ING RAAMDECORATIE

W O O N A C C E S S O I R E S VERLICHTING

RESTAURATIE EXCELLENTE SERVICE

vl_ad_zuid_sept2010.indd 1 12-08-10 10:30

Aan de Fremme 30/326269 BE MargratenT 043 - 321 53 31

www.vanlijfinterieurs.com

MEUBELKLASSIEKERS VRIJBLIJVEND

ADVIES C O M P L E T E I N R I C H T I N G

VLOERBEDEKK ING RAAMDECORATIE

W O O N A C C E S S O I R E S VERLICHTING

RESTAURATIE EXCELLENTE SERVICE

vl_ad_zuid_sept2010.indd 1 12-08-10 10:30

pedro rademacher

iPad 2 Een nieuwe manier van werken

iPad 2 biedt met zijn volledig nieuwe dunne en lichte ontwerp, krachtige dual-core Apple A5-chip en grote Multi-Touch-display een nieuwe manier van werken. Met iPad 2 kun je heel eenvoudig met anderen samenwerken, presentaties geven, documenten bewerken en toegang krijgen tot bedrijfsgegevens. En doordat de batterij tot tien uur meegaat en je beschikt over Wi-Fi- en 3G-netwerkvoorzieningen, kun je altijd en overal met iPad 2 aan het werk. Ga naar ivizi voor meer informatie over het zakelijk gebruik van iPad 2.

ivizi - vertrouwd met Apple Maastricht, Heerlen, Venlo www.ivizi.nl 088 9000 700

mei 20118 a2

a2. de tunnel komt er, nu het vastgoed nogde werkzaamheden voor de ondertunneling van de a2 in maastricht zijn zichtbaar geworden. de bomen in het hele tracé zijn gekapt. Over enkele dagen valt de slopershamer voor de eerste keer. maastricht krijgt enkele jaren een mega-bouwput.dOOr peter eberson en maurice ubags FOTO’S maurice ubags

De tunnel is eind 2016 klaar. Maar dan? Worden na 2016 de plannen zoals ze nu gepresenteerd zijn ook

afgemaakt? Worden er 1100 woningen en 30.000 vierkante meter kantoor- en andere commerciële ruimtes gebouwd? De kanto-renmarkt in Maastricht is een lastige, de stad zelf krimpt niet, maar groeit ook nauwelijks nog. “Nu al wordt nagedacht over creatieve concepten op het gebied van kantoren en op het gebied van huisvesting.”

Een slordige 500 miljoen euro voor de bouw van de tunnel en het recht om 1100 woningen en 30.000 vierkante meters com-merciële ruimtes te ontwikkelen langs de

op bijvoorbeeld het gebied van stedenbouw en landschapsontwikkeling deel uitmaken. In 2008 lieten drie partijen mondeling weten dat de opdracht te doen was. In het najaar van 2008 begon de financiële crisis met het omvallen van Lehman Brothers in Amerika. Drie partijen schreven begin 2009 definitief in. De crisis zat toen bij iedereen al goed tussen de oren.

Hoe doordacht de aanbesteding van de zijde van de overheid is ingericht, wordt nu duidelijk. De aanbesteding is landelijk een voorbeeld geworden van innovatief aanbesteden en van een geslaagde samen-werking tussen publieke en private partijen. De inschrijvende partijen hebben stevige garanties moeten afgeven voor de bouw van de tunnel: die zou te allen tijde afge-bouwd moeten worden, wat er ook gebeurt. Hoge eisen werden gesteld aan de solvabi-liteit van de inschrijvers. De inschrijvende partijen kregen weliswaar het recht om serieus vastgoed te ontwikkelen, ze kregen daarbij meteen ook het renterisico op hun bordje voor het geval ze later of niet zouden bouwen. Zo werden de risico’s toebedeeld aan de partijen die daar het beste mee om kunnen gaan. De overheid (rijk, povincie, Maastricht en Meerssen) verzekerden zich zo van snelheid bij de uiteindelijke aan-nemer. Tot ultimo 2027 heeft de aannemer,

A2-stadstraverse in Maastricht. Dat was de inzet van de aanbesteding van de onder-tunneling van de A2 in Maastricht. Slim: de marktpartijen werden niet alleen uitge-daagd zelf de beste oplossingen te beden-ken voor tal van vraagstukken en daarbij noodgedwongen scherp te rekenen, door deze aanbesteding zou in één keer de bereik-baarheid, de openbare ruimte en vastgoed-ontwikkeling integraal worden aangepakt.

Een tunnel bouwen en vastgoed ont-wikkelen. Twee verschillende disciplines. De inschrijvers voor de opdracht waren dan ook combinaties van diverse bedrijven waarvan behalve aannemers ook adviseurs

Nog even en de A2 is een grote bouwput

mei 2011 a2 9

de combinatie Avenue2, het recht om de laatste woningen en het laatste kantoor op te leveren.

Projectdirecteur A2 Maastricht Louis Prompers noemt de vastgoed-ontwikkeling een ‘restopbrengst’. Hoe groot de inge-boekte opbrengst van de vastgoedontwikke-ling is, mag Prompers niet zeggen. Duidelijk is in elk geval dat het om vele miljoenen euro’s moet gaan. Prompers: “Het risico dat die ingeboekte opbrengst wordt waar-gemaakt ligt volledig bij de aannemer. Het project is niet vergund vóór de crisis. Toen de aannemers inschreven, was de crisis al aan de gang. Er zit dus al veel realiteit in de gedane aanbiedingen. Achteraf zijn we natuurlijk wel blij dat we niet een kleine Zuid-as in Maastricht hebben gemaakt. Daarover is nagedacht in de jaren 2003 en 2004. Toen was de sky nog the limit voor vastgoed, zeker ook in Maastricht. Met zo’n kantoren-as hadden we natuurlijk veel geld uit de markt kunnen halen en was de tunnel daardoor minder duur geworden. We heb-ben daar toen niet voor gekozen vanuit de inhoud: we wilden juist Maastricht-Oost helen met een nieuw hart op maat. Een Maastrichtse variant van de Zuid-as stond haaks op die wens. Gelukkig, kunnen we nu samen zeggen.”

Blijft de vraag of Maastricht straks zo uit-

ziet zoals het zo fraai in artists impressions is voorgeschoteld? Financieel lopen het rijk, de provincie, Maastricht en Meerssen welis-waar geen risico, dat wil niet zeggen dat het vastgoed vanaf 2016 volop in ontwikkeling komt. 2016 is het al snel, in vastgoed-termen. De gedroomde stadsentree zou wel eens lan-gere tijd een leeg kunnen blijven. Want niet alleen langs de A2 is vastgoed voorzien, ook in Belvedère zijn nog steeds enkele duizen-den woningen en vele winkels en kantoren voorzien, om maar eens een grotere locatie in de stad te noemen. In Randwyck heeft de kantorenmarkt ook een infarct gehad.

Prompers is niet zo’n doemdenker: “We hebben nog jaren te gaan. Nu al wordt nage-dacht over creatieve concepten op kantoren-gebied. Als je straks niet in de file wilt staan, wip je een bijna openbaar kantoor binnen om je zaken af te handelen. Onderzoeken wijzen uit dat er in Maastricht te weinig aanbod is voor de jonge net afgestudeerde tweeverdieners. Daar kun je voor bouwen. Waar het natuurlijk veel meer dan ooit op aankomt is: kwaliteit. Allen met goed door-dachte en goed uitgevoerde concepten kun je de markt op. In Maastricht is overigens ook niet voor niets gekozen om de risico’s voor de ontwikkeling van vastgoed te miti-geren. De stad heeft, net als andere steden, gekeken welke gebieden prioriteit moeten

krijgen. In Maastricht zijn acht brandpun-ten aangewezen.”

Prompers ziet ook dat de vastgoedmarkt een grotere optater heeft gekregen dan wel-licht vooraf iedereen voor mogelijk heeft gehouden. “Er heerst nu grote onzekerheid in gebiedsontwikkeling. Wat je ziet is dat er nu een zware correctie plaatsvindt. Ik vind dat niet verkeerd. Na zo’n correctie krijg je weer een gezonde situatie. Wat je nu ziet is dat er nog te veel wantrouwen in de markt is. Dat wantrouwen moet eerst plaats maken voor vertrouwen, voordat de motor weer gaat draaien.”

De totale vastgoedontwikkeling langs de A2 is nu ook weer niet zo groot van omvang, dat daarvoor ten enenmale de markt in Maastricht zou ontbreken, verwacht Prom-pers. “De groeimarkt zoals we die gekend hebben, krijgen we niet meer. Maar als het niet lukt voor 2027 deze volumes weg te zetten, lukt niets meer in de stad. Kijk: je moet ook sturen op de lange termijn. Mid-den jaren-80 zijn we begonnen met het stadsdeel Cèramique in Maastricht. Dat is nu klaar. Maastricht als stad doet natuurlijk heel veel voor je uitstraling als bedrijf. Dat moet je niet onderschatten. Als je dan ook nog op een toplocatie kunt zitten zoals de groene loper, dan verwacht ik dat daar veel aantrekkingskracht vanuit gaat.”

Bewoner van de Burgemeester Bauduinstraat wacht op het moment dat hij weg moet. Het huis van de buren is al dichtgespijkerd en voorzien van nostalgische beelden.

mei 201110 a2

nee, projectdirecteur a2 maastricht louis Pompers kan niet toveren. de verkeersdrukte die er nu al is op de a2 in en voor maastricht kan hij niet

verminderen. zolang de a2-tunnel niet is opgeleverd, eind 2016, zal de dagelijkse file er bij de geusselt nog wel staan. Prompers: “Het bereikbaar houden van de

stad de doorstroming van het verkeer tijdens de bouw is een topthema.”dOOr peter eberson en maurice ubags FOTO jean-pierre geusens

bereikbaarheid a2 topthema

bijvoorbeeld de flats gesloopt worden. Het enige dat verandert is dat er van de zes ver-keerslichten er straks nog vier overblijven.”

Het is een van de meest robuuste maatre-gelen die nog niet goed tot het grote publiek is doorgedrongen, zo leert de ervaring. Voor alle tijdelijke maatregelen waarmee gewerkt moet worden is een dynamisch verkeers-model ontwikkeld. Prompers: “Van elke maatregel wordt door de marktpartij Ave-nue2 vooraf het effect bepaald voor de bereikbaarheid in Maastricht-Oost en voor de doorstroming van het verkeer. Avenue2 laat nu de buurten en de bedrijven zien hoe dat model werkt. Dat geeft vertrouwen.” Voor de werkzaamheden op de snelweg zelf geldt overigens dat het nu al verplicht is die zoveel mogelijk in de weekeinden en

’s nachts uit te voeren.Verkeersmanagement is de derde pijler

onder het garanderen van de bereikbaar-heid. Dan moet vooral gedacht worden aan het communiceren van alternatieve routes. Alle verkeer dat alleen maar door Maas-

tricht hoeft te gaan, al zo vroeg mogelijk om de stad heen leiden. “Idealiter zou je met een bedrijf als Tom Tom afspraken moeten kunnen maken over de aanbevolen verkeersroutes”, zegt Prompers.

En dan is er natuurlijk het mobiliteitsma-nagement. Simpel gezegd: iedereen die nu in de auto zit op de A2 en verleid kan worden de trein of de fiets te pakken, draagt bij aan een betere bereikbaarheid. Met 52 bedrij-ven zijn al convenanten afgesloten, met 12 bedrijven zelfs al operationele maatregelen. Prompers: “Iedereen weet nu dat mobiliteit een kwestie van en/en is en niet van en/of. Je moet er alles aan doen om het autoverkeer te accommoderen en je moet er tevens alles aan doen om mensen te bewegen niet de auto te nemen maar alternatief vervoer te kiezen. Het is niet of kiezen voor de auto of voor de fietser.”

Prompers rekent erop dat Maastricht tijdens de bouw van de tunnel net zo bereik-baar blijft zoals nu het geval is. “De angst dat dat niet zo is, kunnen we alleen maar

Prompers kent natuurlijk de angstver-halen over de onbereikbaarheid van de stad gedurende de bouw van de

tunnel. Enkele bedrijven, zoals een groot advocatenkantoor en retailgigant Macin-tosh, hebben de stad verruild voor een vestiging op Maastricht Aachen Airport.

“Het enige dat ik kan doen is de feiten laten spreken. Steeds als ik dat ergens gedaan heb, laatst nog voor een groep hoteliers, merk ik dat ze vertrouwen hebben in onze aanpak. Het enige dat ik terugvraag aan zo’n groep is of ze het alsjeblieft ook verder willen vertellen. Als ware ze onze ambassadeurs.”

Prompers wil vooral eerlijk zijn in zijn communicatie. “We maken het niet mooier dan het is, maar er is ook geen enkele reden te bedenken om angstig te zijn.” De direc-teur kan de aanpak bijna dromen. Het ver-kondigen van de boodschap is missiewerk. Prompers: “Om te beginnen geldt dat we een volledige autosnelweg, gelijkwaardig aan wat we nu hebben, naast het bestaande tracé gaan aanleggen. Daarvoor moeten

— a d V e r T e n T i e —

mei 2011

“Het is voor het imago van die bedrijven natuurlijk jammer dat ze niet meer in Maastricht gevestigd willen zijn.”

a2 11

proberen weg te nemen door eerlijk te com-municeren over wat we allemaal doen. Van de paar bedrijven die nu al de stad verlaten en zich vestigen op bijvoorbeeld Maastricht Aachen Airport uit vrees voor onbereikbaar-heid kan ik alleen zeggen dat ze niet hadden hoeven te vertrekken. Wellicht zijn ze ook niet alleen vertrokken omwille van hun vrees voor onbereikbaarheid maar spelen andere factoren. Wie zal het zeggen? Het is voor het imago van die bedrijven natuur-lijk jammer dat ze niet meer in Maastricht gevestigd willen zijn. Opereren vanuit de stad Maastricht zegt ook iets over je bedrijf, dat draagt zeker bij aan de uitstraling.”

Prompers: “Na de bouw van de tunnel zijn de huidige verkeersproblemen opgelost. We maken een vier keer tweebaans tunnel.

Dat is zo robuust, dan heb je nooit meer een oostelijke randweg nodig. Waar infrastruc-turele projecten normaal berekend worden op vijftien tot twintig jaar, zal deze tunnel de komende veertig jaar alle verkeer makkelijk kunnen afwerken. Dat we nu zo robuust aan de slag gaan is ook logisch: je moet het op dit tracé in één keer goed doen omdat je dwars onder de stad doorgaat.”

Volgens de projectdirecteur zullen in Maastricht ook geen Roermondse doem-beelden ontstaan over een steeds latere oplevering van de tunnel en over tunnels die om de haverklap worden afgesloten door de veiligheidssystemen die automatisch ingrijpen.

“Als we aan de tunnel beginnen te gra-ven, is de opleveringsdatum gegarandeerd.

We zijn nu druk bezig om vooraf met alle betrokkenen af te stemmen wat de exacte veiligheidseisen zijn en hoe die uitgelegd worden. Het kan niet zo zijn dat we straks na het opleveren van de bouw geen gebrui-kersvergunning krijgen omdat kwesties over de veiligheid anders worden uitge-legd. Eerst volstrekte helderheid daarover, daarna beginnen we pas. Als de tunnel straks klaar is, heeft iedereen al vooraf ingestemd met onze aanpak.”

Die aanpak - eerst denken, dan doen - wordt zover doorgezet, dat eventueel zelfs iets later met de bouw wordt begon-nen. Prompers: “Maar die vertraging willen we inhalen tijdens de bouw. De oplevering blijft eind 2016.” Die termijn van 2016 is trouwens niet willekeurig gekozen. Prom-pers: “We hebben de bouwtijd zo compact als mogelijk gehouden om onnodige overlast te voorkomen.” De aanbesteding is ook zo ingericht dat marktpartij Avenue2 belang heeft bij een tijdige oplevering in verband met de ontwikkeling van het vastgoed in het gebied. Het risico voor de projectontwik-keling ligt namelijk bij de marktpartij. Dus zowel opdrachtgever als –nemer hebben hetzelfde belang.

Ook bij de aanbesteding is er een groot verschil met Roermond. Pompers: “Je ziet problemen ontstaan in de praktijk als de bouw van de tunnel en het aanbrengen van de vele veiligheidssystemen aan ver-schillende partijen wordt uitgegeven. Wij hebben er heel bewust voor gekozen die twee zaken in één integraal plan te vatten.”

Tot slot is essentieel dat de vier publieke partijen, te weten Rijk, Provincie Limburg, en de gemeenten Maastricht en Meerssen, echt samenwerken vanuit een gemeen-schappelijk belang. Dat moet voorkomen dat ze tegen elkaar gaan procederen.

Projectdirecteur A2 Maastricht Louis Pompers

Severenstraat 200, 6225 AH Maastricht • T 043 368 37 37 • E [email protected] • I www.maasvallei.nl

Woningstichting Maasvallei verhuurt twee woningen op toplocaties in het hart van Maastricht!

De woning wordt geheel gerenoveerd en potentiële huurders hebben ruime invloed op de afwerking van de woning. De woning is voorzien van veel authentieke details zoals ornamentenplafonds. De opper-vlakte van de woning is 135m2 en heeft een patiohof die ook via de achterzijde te bereiken is.

Indeling Kelder (13m2), ruime hal, woonkamer ensuite (50m2) met openslaande deuren naar de hof, gesloten keuken compleet met luxe apparatuur, toilet. Drie slaapkamers (17,5m2, 13,5m2, 13m2), luxe badkamer en bergzolder.

Huurprijs e 1.075,-

Heeft u interesse in één van deze woningen dan kunt u contact

opnemen met Linda Spaetgens, telefoon 043 368 37 30 of

via e-mail: [email protected]

Woonhuis van 3 verdiepingen met kelder, parkeerplaats, tuin en veel authentieke details. De woning wordt momenteel geheel ge renoveerd, dus potentiële huurders hebben ruime invloed op de afwerking van de woning. De oppervlakte van de woning is 180m2 en ligt op een ruim perceel met tuin en berging.

Indeling Hal, woonkamer ensuite met openslaande deuren naar de tuin, open keuken voorzien van alle luxe apparatuur en toilet. Eerste verdieping: 3 slaapkamers (20m2, 20m2 en 12m2) met luxe bad kamer met inloopdouche, dubbele wastafel, bad en toilet. Tweede verdie-ping: Atelierruimte (of andere invulling) met keukenblok (48m2).

Huurprijs e 1.695,-

(inclusief parkeerplaats, gelegen op het binnenterrein).

Sjiek wonen in hartje Maastricht

Van Hasseltkade 4 Appartement op de begane grond gelegen in de binnen-

stad van Maastricht op unieke locatie langs de Maas

Helpoort 1 Gelegen in de binnenstad van Maastricht

op unieke locatie aan de Jeker

mei 2011

column

column 13

Spontaan ontstaan

“Het vraagt namelijk dat een leider een uitdaging ziet in een voort-durend aan verandering onderhevige toekomst”

Overkomt het u wel eens dat u zich suf piekert over de oplossing van een probleem en dat die vasthoudendheid u alleen maar verder weg lijkt te brengen van een oplos-sing? dan, op een volkomen onverwacht moment en in een context die er helemaal niets mee te maken heeft, schiet u opeens een antwoord te binnen. een antwoord waarvan u zich afvraagt waarom u daar nu zo lang over heeft moeten denken. mij overkomt het in ieder geval zo regelmatig dat ik heb geleerd me niet te lang vast te bijten in een probleem of vraag, maar er vooral even afstand van te nemen. Het probleem loslaten in het vertrouwen dat ik juist daardoor uiteindelijk tot een betere oplossing kom.

Het is een paradox die zeker niet nieuw is en die al in diverse contexten is benoemd. Bijvoorbeeld in John Heider’s ‘Tao van leiderschap’ die stelt dat als ik los-laat wat ik heb, ik pas echt krijg wat ik nodig heb. maar ook in onderzoek naar de rol van onbewuste cognitie in besluitvorming (*). een interessante uitkomst van dit onderzoek is dat wanneer het om complexe problemen gaat, onbewuste besluitvormingsprocessen betere resul-taten opleveren dan bewuste besluitvormingsprocessen. Vertaald naar effectief leiderschap binnen organisaties roept dit intrigerende vragen op want wanneer we ervan uitgaan dat leiders zich toch vaak met complexe problemen bezig houden, hoe verhouden deze voorde-len van loslaten zich dan tot de sterke neiging binnen organisaties om oplossingen voor complexe problemen in protocollen en plannen te willen vervatten?

Het lijkt een nogal persistent fenomeen want al in ongeveer 425 voor Christus werd het nut van plannen door de griekse historicus Thucydides (425 BC) gerelati-veerd. Hij stelde dat er vaak niet meer logica in de loop der gebeurtenissen steekt dan in de plannen van de mensen en dat wij daarom maar het toeval de schuld plegen te geven als de gebeurtenissen niet overeenstemmen met onze berekeningen.

Heeft plannen en controleren dan geen nut wanneer het om complexe zaken gaat? Helaas is een dergelijke conclusie te eenvoudig. Het is wel degelijk nuttig wan-neer het in balans is met het kunnen loslaten. Ook hier is het een kwestie van én het een én het ander. en dat roept de vraag op hoe je dat dan in de praktijk kunt doen.

de wens om door regels en richtlijnen een situatie te kunnen beheersen komt voort uit een ongemakkelijk-heid met afwijkingen van de status quo. Onvoorziene afwijkingen van die status quo komen immers de voor-spelbaarheid van het eindresultaat niet ten goede en op dat eindresultaat worden de meeste leiders tegenwoordig toch afgerekend. er ontstaat een soort zelfgespannen web dat het steeds moeilijker maakt om controle en beheersing los te laten en ruimte te bieden aan spon-tane processen binnen de organisatie: het is immers voor de eigen beoordeling nog altijd beter om te kunnen rapporteren dat ondanks de aanwezige procedures en plannen het eindresultaat helaas toch niet is gehaald –

bijvoorbeeld door het toeval waar Thucydides het al over had – dan te moeten verkondigen dat het eindresultaat niet is gehaald en dat er ook geen gedetailleerd plan aanwezig was om het te halen. en toch zijn het juist de spontane, niet geplande processen binnen organisaties die, net als het onbewuste denken van het individu, in staat zijn effectief op complexe vraagstukken te reageren (**). de balans zoeken tussen loslaten en controle bete-kent in deze context voor een leider dan het begrijpen en kanaliseren van die spontane processen. dat is niet eenvoudig en staat haaks op het traditionele command en control denken waarop het gedrag van veel leiders nog is gebaseerd. Het vraagt namelijk dat een leider een uitdaging ziet in een voortdurend aan verandering onderhevige toekomst in plaats van een bedreiging van de status quo; het vraagt dat een leider denkt in termen van intenties en flexibele uitkomsten in plaats van in termen van beoordeling van vastgestelde uitkomsten; het vraagt dat een leider het doel en de functie van de dingen benadrukt in plaats van de vorm; en het vraagt dat de leider begrijpt hoe menselijke interactie vorm krijgt en zijn rol hierin flexibel kan invullen in plaats van uitsluitend te sturen op hiërarchie. al met al toch nog een hele klus voor iets waarvan de buitenwacht zal zeggen: ‘zo, dat is toch maar mooi spontaan ontstaan!’

(*) dijksterhuis, a. et al (2009), Predicting soccer matches after

unconscious and conscious thought as a function of expertise,

Psychological Science, 20.11, 1381-1387; dijksterhuis, a.(2007), Het

Slimme Onbewuste, Bert Bakker, amsterdam.

(**) Holman, P. (2010), engaging emergence: turning upheaval into

opportunity, Berrett Koehler, San Francisco.

prof. dr. mariëlle g. heijltjesmariëlle Heijltjes is hoogleraar managerial Behavior en directeur Postgradu-ate education bij maastricht University School of Business and economics.

Maak een afspraak voor een bezoekU ontvangt een op maat geschneden voorstel dat past bij uw � rmaWij danken u voor de aandacht en voor uw eventuele komst en bieden een gratis les of een gratis greenfee aan of een uur gratis les !

G O L F & B U S I N E S SGolf Henri-CHapelle staat voor :

Kom en overtuig uzelf !

45 holes - 3 banen - 2x18 + 1x9 Dus spelen (ook 9 holes) zonder reservering Geen opgelegde � ight indeling

Uw bedrijfs� loso� e is ook de onze Uw imago wordt versterkt Regionale � rma’s in een internationale ambiente Business doe je ook op de golf baan, ons personeel helpt u daarbij

MAAK HET VERSCHIL, kom naar ons !

Tel +32 (0) 87 88 19 91 | [email protected] | Rue du Vivier, 3 B-4841 Henri-Chapelle Meer informatie op www.golfhenrichapelle.be

Course ChapelleCourse CharlemagneCourse Viviers

Play whenever you want 45 Holes - 3 Courses

GOL5870_Pub191x270_NL_v2.indd 1 28/03/11 09:14

mei 2011

column

Cannabisstrijd win je niet met ideologie

er zijn maar weinig maatschappelijke vraagstukken waarvan de oplossing zich zo eenduidig opdringt, maar tegelijkertijd zo versperd wordt door ideologische blok-kades, als het cannabisprobleem.

iedereen wil eigenlijk hetzelfde: zo min mogelijk gezondheidsschade en de maatschappij zo min mogelijk belasten met de productie en de handel. zijn we het over dat einddoel eens? dan tekent de route er naar toe zich vanzelf uit. reis maar mee:

Voor de volksgezondheid is het nederlands gedoog-beleid een succes. Omdat cannabisgebruikers hun troep kopen in de coffeeshop waar geen gram coke of heroïne te krijgen is, is het harddrugsgebruik het laagste van de eU. Het cannabisgebruik zelf is niet hoger dan gemid-deld: dertien procent van de jongeren gebruikt regelma-tig, in strenge landen als Frankrijk en groot-Brittannië is dat meer dan twintig procent.

Cannabis is rotzooi. Het is verslavend en leidt snel tot sociaal isolement en soms zelfs tot geestesziekten. net als alcohol, dat overigens 3.500 doden per jaar telt tegenover 60 drugsslachtoffers (alle soorten). een ‘war on alcohol’ zou dus meer voor de hand liggen, maar dat laten we wel uit ons hoofd sinds het echec van de jaren dertig. er werd tijdens de drooglegging in de VS geen druppel minder gedronken, maar het maakte wel al Capone groot. Het is dan ook een raadsel waarom we dezelfde fout maken bij drugs, waarvan crimefighter Joseph mcnamara (toch niet bepaald een softie) onlangs zei: “The war on drugs causes more harm than drugs abuse itself.”

Hoe hard je het verwerpelijke drugsgebruik ook bestrijdt, er wordt geen gram minder gebruikt. Het duikt alleen maar ondergronds en maakt de maffia sterk. nederland is daarom zo verstandig om dan tenminste de consumptie uit de criminaliteit te halen, maar legt de productie en distributie blijvend in handen van de georganiseerde misdaad. elke wietzolder die we sluiten, zal verderop weer geopend worden. de coffeeshop moet immers bevoorraad blijven. Hopeloze missie.

Voordat we de drugsbaronnen hun markt afpakken, moeten we de markt verkleinen. dat kan door de buiten-landers te weren. de wietpas dus. Om te voorkomen dat de buitenlandse drugstoerist toch blijft komen (en dus de maffia in stand houdt) moet de wietpas gepaard gaan met een enorme campagne in europa. elke Fransman die “maastricht+coffeeshop” googelt krijgt een dreigende banner te zien, vergezeld van luid sirenegeloei, die hem vertelt dat hij het beter uit zijn hoofd kan laten naar lim-burg af te reizen. Voor het noodzakelijke Cnn-moment organiseren we grote grenscontroles, waarbij ieder gam-mel Peugeootje met petjes van de weg wordt geplukt, en de zakjes cannabis triomfantelijk voor de opgetrommelde camera’s worden getoond. als die beelden de wereld overgaan, is de eindoverwinning in zicht.

de laatste stap is de vervolmaking: de fors verkleinde

markt wordt volledig weggehaald bij de penose en in een gesloten, gecontroleerd systeem gebracht waarin cof-feeshops hun eigen cannabis produceren. Juridisch kan het: als je cannabisconsumptie gedoogt, kan dat ook met productie. een burgemeester kan handhavingsprioritei-ten stellen, de gedoogde cannabiskas met rust laten en al zijn agenten naar de laatste illegale wietzolder sturen. Van de eU hoeven we ook niets te vrezen want zelfs de grootste criticaster Frattini zei al in 2005 dat nederland het allemaal zelf moet weten, als de buurlanden er maar geen last van hebben. de Voerstreek zucht nu juist onder de illegale plantages die door ons zijn weggejaagd, en wint dus bij nederlandse gedoogteelt.

Het cannabisvraagstuk verdient een integrale, logische aanpak - geen ideologische. er is onnodig veel schade aangericht: door de idealisten die de gezondheidsrisico’s bagatelliseerden en de hardliners die liever gemene gangsters de opdracht gaven de coffeeshops te bevoor-raden, dan een brave boer uit Bemelen. Het enige pak-ket dat werkt is een mix van rechtse én linkse hobby’s: reguleren van teelt en handel, én wietpas, én strenge controles, én massacommunicatie.

dan komen we eindelijk toe aan het grootste vraag-stuk: hoe houden we onze jongeren weg bij drugs. Het succes van het terugdringen van tabaksgebruik is niet verbieden of half gedogen, maar het in volle openheid communiceren over gezondheidsschade. dat mag niet met cannabis, want iets dat officieel niet bestaat, kun je ook niet bespreken. maar ik zie de snoeiharde anti-wiet voorlichtingscampagne al voor me, in zijn volle gruwe-lijkheid, tot en met youtube-filmpjes van schizofrene, wartaal brabbelende, quatsch kwijlende scholieren. Cannabis verdient deze openbare executie.

column 15

“Het canna-bisvraagstuk verdient een integrale, logische aanpak - geen ideologische”

wim ortjens

mei 201116 advertorial

knowhow in huis om internationaal opererende bedrij-ven goed te kunnen bedienen. in 28 landen hebben we eigen kantoren en in de rest van de wereld werken we samen met onze partnerbanken. door de opsplitsing van het oude aBn amrO zijn we dan wel een deel van ons buitenlandse netwerk kwijtgeraakt, de internationale ervaring is nog altijd aanwezig. we kunnen nog steeds dezelfde internationale diensten en producten aanbieden als voorheen. Het zit in de genen, niet in de stenen.”

linda ruiters, directeur BedrijvenaBn amrO Bank

Promenade 297, Heerlen Tel: 045-5735552 [email protected]

ABN AMRO werkt dagelijks aan diverse initiatieven om bankieren voor ondernemers te vereenvoudigen. Con-creet betekent dat meer focus op de klant. “We willen een bank zijn waar ondernemers van op aan kunnen”, vertelt Linda Ruiters, Directeur Bedrijven Parkstad. “Een optimale financiële dienstverlening valt of staat met een goede samenwerking tussen ondernemer, adviseur of accountant en de bank.”

“Het nieuwe aBn amrO streeft naar minder bureaucratie en meer lokale bevoegdheid. we fiatteren veel financie-ringsaanvragen zelf op basis van onze gesprekken met de klanten en de plannen die men heeft. Onze slagkracht is daardoor heel erg groot. daarbij komt dat het goed is dat een ondernemer accepteert, ja zelfs verwacht, dat je kritisch naar zijn business kijkt. we dagen onderne-mers dan ook uit om met plannen te komen en met ons in gesprek te gaan over financieringsmogelijkheden. niet zelden ervaar ik dat als de communicatie open en duidelijk plaatsvindt, wij tot het beste plaatje voor ondernemers kunnen komen. niet alleen in goede tijden, maar ook in lastige tijden. er is voldoende krediet in de markt beschikbaar, dat is geen beperkende factor. dat betekent niet dat we elke vraag kunnen invullen, maar het is belangrijk om elkaars kaders te kennen en daarbinnen gezamenlijk te zoeken naar een optimale invulling. Voor elke ondernemer is het van belang zijn dienstverlening te blijven verbeteren, voor aBn amrO geldt dat zeker ook.”

Lokale kennis “zo kennen wij de sectoren waarin ondernemers actief zijn”, vervolgt ruiters die wijst op het brede en diverse klantenbestand van aBn amrO. “iedere branche kent natuurlijk zijn eigen dynamiek en ontwikkelingen. zo zien we dat er in Heerlen veel ontwikkelingen zijn in de detailhandel en in de zorgsector. met deze inhoudelijke kennis kunnen we klanten echt ondersteunen en inspelen op de lokale problematiek. expertise is er bijvoorbeeld ook op het gebied van treasury, internationaal betalings-verkeer en alles waar de directeur grootaandeelhouder (dga) van een bedrijf mee te maken krijgt. we houden daarnaast regelmatig inspirerende sectorbijeenkomsten op basis waarvan ondernemers strategische keuze kun-nen maken ”, legt ruiters uit. Praktisch gezien heeft de bank diverse initiatieven ontwikkeld om bankieren te vereenvoudigen. zo is er de Boekhoudkoppeling. dat is een gratis service waarbij bij- en afschrijvingen automa-tisch worden verwerkt in de online boekhouding van de ondernemer. Bovendien kunnen (startende) ondernemers geheel online een zakelijke rekening openen. een koerier komt vervolgens langs om de benodigde stukken te laten ondertekenen.

Zit in de genen“we blijven dus dichtbij de klant om te weten wat er lokaal speelt, tegelijkertijd hebben we ook nog steeds de

Slagkracht ABN AMRO Parkstad groot

“we dagen ondernemers uit om met plannen te komen”

“Zo kennen wij de sectoren waarin ondernemers actief zijn”

estafette column

de estafette-column van aBn amrO is dit keer van de hand van linda ruiters (directeur bedrijven Parkstad). Volgende maand geeft zij het stokje door aan een van haar collega’s lou dolmans (directeur par-ticulieren), Harm loopstra (directeur bedrijven marktgebied maastricht) en wijnand van damme (directeur private banking)

wijnand van damme lou dolmans Harm loopstra

mei 2011 zorg 17

De namen van veel zorgorgani-saties begonnen vroeger heel vaak met Sint of een andere verwijzing naar het geeste-

lijke of goddelijke. Met de opkomst van zorgverzekeraars en uiteindelijk de over-heid in de zorg, heeft de zorg een ander uiterlijk en karakter gekregen. Instel-lingen kregen andere namen en logo’s, soms alleen gebaseerd op klank en vorm. De benaming Sint- werd vrijwel overal vervangen. Sint-Annadal, Sint-Joep, Sint-Anne, Sint-Petrus en Paulus en de Godde-lijke Voorzienigheid. Nu is het Pergamijn, Adelante, Meander, Daelzicht, Orbis, azM, Vivre.

De zorg is gebureaucratiseerd: veel zorggelden worden besteed aan het management, dat vooral druk is met het houden van steeds grotere (fusie)organisaties draaiend en het afleggen van verantwoording aan velen: inspecties, zorgverzekeraars, cliënten.

De kosten voor de zorg gedragen zich als zelfrijzend bakmeel: welke bezuiniging ook bedacht wordt, de kosten beslaan een steeds groter deel van onze nationale uitgaven. Veel mensen hebben daar ove-rigens geen moeite mee; die willen best meer betalen voor goede zorg. De door de overheid geïntroduceerde marktwerking heeft die kostenstijging nog niet kunnen

beteugelen.De bureaucratie en de grootschalig-

heid in de zorg heeft ook tegenkrachten opgeroepen: kleinschalige initiatieven waarbij het daadwerkelijk weer draait om de cliënt. Niet zelden zijn het juist verpleegkundigen en andere zorgers die dergelijke initiatieven beginnen omdat ze hun hart weer willen volgen. Ja, misschien zelfs hun roeping.

Wat altijd blijft is de naastenliefde: vrij-willigers en mantelzorgers die zich belan-geloos inzetten voor de medemens.

In deze ZUID een aantal verhalen en fotoreportages over de zorg. Stof tot nadenken.

wie vroeger ziek of anderszins behoeftig werd, was aangewezen op de solidariteit van de medemens. Vaak waren het geestelijke ordes die zorg

verleenden. zusters en broeders. Soms weldoeners die de behoefte voelden aan chariteit te doen. Veel moderne ziekenhuizen en zorginstellingen hebben

zo’n historische basis. Bij ons, net zo goed in het buitenland. de bij veel toeristen bekende Hospices van Beaune in Frankrijk functioneerden van de vijftiende eeuw tot in de twintigste eeuw: Ouderen, invaliden, wezen, zieken,

zwangere vrouwen en armen hadden er al die tijd gratis toegang.

afscheid van het leven

Hospice martinus in mechelen is een plek om te ster-ven. een plek voor terminale patiënten die op eigen wijze waardig afscheid kunnen nemen van het leven en van hun dierbaren. Truus Hoche krijgt er 24 uur per dag professionele zorg, maar vooral voldoende tijd en rust. Begeleidster doreen Janssen heeft alle aandacht voor Truus Hoche en krijgt daarbij hulp van speciaal opgeleide vrijwilligers van het steunpunt mantelzorg rode Kruis zuidelijk zuid-limburg.

FOTO’S jean-pierre geusens

Vitalis Parc Imstenrade, in de groene heuvels bij Heerlen is stijlvol wonen in een unieke atmosfeer. De voormalige vroedvrouwenschool is luxueus verbouwd tot een wooncomplex met 250 ruime huurappartementen. Bewoners van Parc Imstenrade kunnen rekenen op 24-uurs service en zorgverlening en dat geeft een gerust gevoel.

“Kwaliteit met een vleugje grandeur.” Zo omschrijft

directeur Leon Savelkoul Parc Imstenrade “Een plek om je thuis te voelen en dat doen de bewoners van Imstenrade. “Velen houden van een Bourgondische levensstijl en dat kan in Imstenrade, want we hebben uitstekende voorzieningen.

De mensen die kiezen voor Imstenrade, kiezen voor comfort, de luxe van een ruim appartement, veiligheid en alle diensten binnenshuis,” vertelt de directeur.

www.parcimstenrade.nltel: 045 4004600

Open dagZondag 15 meivan 11.00 uur tot 16.00 uur

Luxe appartementen en 24-uurs voorzieningen

Parc Imstenraderesidentieel wonen

mei 2011

“blijkbaar accepteren we eenzaamheid niet”

zorg 21

“eenzaamheid is subjectief. enerzijds heb je mensen die leven te midden van een massa andere mensen, maar die toch eenzaam zijn. anderzijds heb je mensen

die alleen zijn, maar zich toch niet eenzaam voelen.” dat zegt Petra maas, beleidsmedewerker van welzijnsonderneming Trajekt voor maastricht en het

Heuvelland.dOOr pedro rademacher FOTO’S jean-pierre geusens

Hoe subjectief het dan ook moge zijn, eenzaamheid is weldegelijk

“een groot issue” anno 2011, zegt Maas. Volgens recent onderzoek is één op de vier ouderen (65+) in Nederland in meer of mindere mate eenzaam.

Maas: “Zolang als je nog werkt en alles goed gaat sta je midden in de maatschappij. Mensen doen voortdurend een beroep op je. Dan kan iemand zich weinig voorstellen bij eenzaamheid. Maar als je door pensionering stopt met werken of er vindt een ingrijpende gebeurtenis plaats in je leven, dan wordt het

letterlijk alleen staan.” Maar ook gezond-heidsfactoren kunnen een rol spelen. Slecht-horendheid, slechtziendheid, afnemende mobiliteit, incontinentie en dementie kun-nen leiden tot eenzaamheid. Maar ook het ontbreken van basale sociale vaardigheden spelen een rol, zoals het gebrek aan zelfver-trouwen of een gebrek aan probleemoplos-send vermogen.

Volgens Petra Maas is het zaak de een-zaamheid in een vroeg stadium op te sporen.

“Als eenzaamheid te lang gaat duren komen mensen in een neerwaartse spiraal: ze

plotseling letterlijk stil om je heen. Mensen doen ineens geen beroep meer op je. Dat kan het begin zijn van eenzaamheid.”

Maar ook een snelle verandering van de directe leefomgeving kan leiden tot ver-vreemding. “Vooral in een stad kan een straat of buurt vaak drastisch veranderen, waardoor sommigen zich niet meer thuis voelen in hun eigen straat.”

Het overlijden van een partner is vaak de bron van eenzaamheid voor de achterblij-ver. “Een periode van rouw kan leiden tot depressiviteit. Een achterblijver voelt zich

Ingeborg Wijnands en Petra Maas

mei 2011

“In zekere zin hoort eenzaamheid ook bij het leven”

22 zorg

worden psychisch ziek of worden licha-melijk ziek door verwaarlozing.”

Welzijnsonderneming Trajekt trekt let-terlijk de buurten in waar veel ouderen wonen. “We bellen spontaan aan, maken een praatje en maken kennis. Als we weten dat iemand eenzaam is, spreken we ook buurtgenoten daarop aan. Als je weet dat iemand in je straat eenzaam is, dan kun je bewust de keuze maken om af en toe iets voor ze te doen. Bijvoorbeeld als je zelf toch boodschappen gaat doen even bij ze aanbel-len en vragen of ze nog iets nodig hebben. Of even vragen of ze mee willen helpen bij een activiteit.”

Of neem de afgelopen, strenge winter: “Als je toch je stoep voor het huis sneeuwvrij aan het maken bent, veeg dan ook even de stoep bij die oudere in de straat. Het is een kleine moeite, maar maakt voor ouderen een wereld van verschil. Dankzij die schone stoep durven ze weer naar buiten.”

In vier kwetsbare wijken van Maastricht, waar veel ouderen wonen, heeft Trajekt zogenaamde Buurtbruggen opgericht: Wykerpoort, Pottenberg, Malpertuis en Mariaberg. Zo’n Buurtbrug is een ontmoe-tingsplaats waar mensen uit die buurt samen komen om eten te koken, om activiteiten te organiseren en elkaar te helpen waar nodig is. “Voor die Buurtbruggen doen we actief een beroep op ouderen: kom ons helpen, we hebben je hulp dringend nodig. Mensen vinden het fijn om ‘nodig’ te zijn.”

Petra Maas is “optimistisch” voor de toe-komst. “In het ergste geval slaat de individu-alisering van de afgelopen jaren nog verder door en zal de eenzaamheid verder toene-men. Maar ik merk een omslag. Steeds meer mensen willen terug naar een ‘wij-gevoel’. Bij Trajekt werken 200 beroepskrachten

geëmigreerd. Haar hebben we toen gewezen op de mogelijkheden van Internet. Nu kan ze regelmatig Skypen met haar zoon.”

Maar niet alle vormen van eenzaamheid zijn te verhelpen. “Eenzaamheid door het verlies van een partner is minder goed te verhelpen. Maar ook dan kunnen we iets doen. Je kunt door gesprekstherapie de rouwperiode niet langer laten duren dan nodig is. Bovendien kun je de achterblijvers in contact brengen met lotgenoten. Dat haalt ze in ieder geval uit hun isolement.”

Wijnands: “Het goede van deze tijd is dat we uitvoerig met eenzaamheid bezig zijn: we registreren het, we zoeken naar oplossingen. Blijkbaar accepteren we als maatschappij de eenzaamheid niet.”

Helemaal verdwijnen zal eenzaamheid nooit, denken Ingeborg Wijnands en Petra Maas. “In zekere zin hoort eenzaamheid ook bij het leven. Periodes van eenzaamheid geven later weer meer glans aan gelukkigere levensperiodes.”

Petra Maas: “Iemand die eenzaam is, is in de kern ongelukkig. Dat is iets wat wij als maatschappij niet moeten willen. Maar wij kunnen dat niet alleen oplossen. Ieder hulp daarbij is welkom en nodig. Mensen moeten niet meer zo onverschillig langs elkaar heen leven. Wij proberen sociale netwerken weer te herstellen, zodat mensen in de straat en in de buurt elkaar weer leren kennen.”

mensen die mee willen helpen aan de bestrij-ding van eenzaamheid kunnen contact opne-men met . [email protected] 043-3288588

www.trajekt.nlwww.goudlimburg.nl

en 900 vrijwilligers. Dat zijn 900 mensen die gratis en voor niets iets doen voor de samenleving. Dat geeft mij een goed gevoel.”

Het project [G]OUD (Gezond oud in Limburg) is in 2008 opgericht om de kwa-liteit van leven van zelfstandig wonende 75-plussers te behouden of te verbeteren. Aan [G]OUD werken mee: huisartsen en andere zorgverleners in de eerste lijn, de GGD Zuid Limburg, patiëntenorganisaties, GGZ-instellingen, welzijnsinstellingen, zie-kenhuizen, verpleeg- en verzorgingshuizen en gemeenten in Maastricht-Heuvelland en Parkstad. [G]OUD heeft zich onder andere als doel gesteld om eenzaamheid vroeg te signaleren.

“Het eerste signaal komt vaak van de huis-arts”, zegt Ingeborg Wijnands van de Regi-onale Huisartsenzorg (RHZ) Heuvelland, en projectleidster van [G]OUD . “Als de huisarts een beter beeld wil krijgen van de manier waarop de persoon in kwestie thuis functioneert, zowel lichamelijk, psychisch en sociaal, wordt een huisbezoek gebracht door een deskundige praktijkondersteuner met een uitvoerige vragenlijst, voor een zogenaamd ‘[G]OUD-consult’.” Afgelopen jaar zijn er zo’n 1000 van die [G]OUD-con-sulten gehouden in Maastricht-Heuvelland en Parkstad.

Dat consult geeft onder andere inzicht in de mate van eenzaamheid van iemand, en de oorzaken ervan. Als eenzaamheid vooral wordt veroorzaakt door gezond-heidsfactoren is er vaak iets aan te doen. “Bij slechthorendheid, slechtziendheid, afne-mende mobiliteit en incontinentie kun-nen hulpmiddelen worden aangereikt”, zegt Wijnands. “Laatst spraken we met een 79-jarige vrouw die aan gaf dat ze vooral eenzaam was, omdat haar enige zoon was

Ingeborg Wijnands

Sita Tadema en Claudia Steinbusch

mei 2011 zorg 23

innovaties in de zorg in limburg. ze bestaan. een goed voorbeeld is welloord in Bocholtz. Hotel met zorg, luidt de omschrijving van dit nieuwe concept dat sinds een half jaar bestaat. Voorlopig zijn er nog zorgen over de exploitatie, want 72 kamers goed gevuld krijgen is geen gemakkelijke opgave.dOOr peter eberson FOTO jeanine opreij

welloord heeft tijd nodig

De juiste vrouw, op de juiste plek, zo lijkt het. Welloord-directeur Sita Tadema heeft een kwart eeuw ervaring in de hotelbranche, voornamelijk opgedaan bij Camille Oostwegel. Ze was vanaf de ope-ning directeur van het Kruisherenhotel in Maastricht, en het Designhotel Carbon in Genk. Aan haar de taak om samen met een multifunctioneel team van Welloord een succes te maken.

De deuren van de 14de eeuwse carré-boerderij Hoeve Overhuizen in Bocholtz zijn sinds oktober geopend. Voor miljoe-

gebreken. Gastvrijheid, gezelligheid en herstellen in een ontspannende omgeving. Dat is het uitgangspunt van het hotel,” zegt Sita Tadema. “Het concept van Welloord is uniek in Nederland. Gasten kunnen 24 uur per dag gebruik maken van de zorgen dienstverlening.” Het unieke maakt

maakt het ook meteen een stuk moei-lijker het concept in de markt te zetten, anders dan een regulier hotel. “Welloord is in eerste instantie bedoeld voor mensen die zorg nodig hebben bijvoorbeeld na een operatie in het ziekenhuis. Het herstellen hoeft niet in een duur ziekenhuisbed, maar kan in een hotelbed bij Welloord, met eveneens 24-uurs zorg. Ook voor men-sen die mantelzorgers willen ontlasten of nog niet zeker genoeg zijn om thuis te verblijven biedt Welloord een oplossing. De partner is altijd welkom, ook om te overnachten,” zo legt Sita Tadema uit. Voor Welloord geldt nog sterk dat onbe-kend onbemind maakt. “Ziekenhuizen in Zuid-Limburg zien de mogelijkheden wel, maar maken er op dit moment nog te weinig gebruik van om mensen door te sturen, dat kan ik niet ontkennen. Dat is het probleem een beetje als je pionier bent. Je moet ontzettend veel uitleggen,” aldus Tadema.

Samen met Zorgmanager Claudia Steinbusch wordt de markt in Nederland benaderd. “De meeste aandacht gaat uit naar de herstelzorg,” zegt Claudia, “want daarvoor is het hotel primair opgezet. Daarnaast mikken we op vakantiegroepen die bepaalde zorg nodig hebben. Dat kun-nen gasten zijn die met de Zonnebloem op vakantie gaan of met speciale reisor-ganisaties. Verder zijn we natuurlijk ook een gewoon hotel waar je lekker vakantie kunt vieren in een schitterende omgeving. Kamers in Welloord zijn onder andere via booking.com te reserveren of rechtstreeks via ons hotel.”

Site Tadema legt uit dat het met de hotelbezetting de goede kant op gaat. “Het gaat langzamer dan gepland, maar dat is geen reden om in paniek te raken. We zien voor 2011 een duidelijke groei in het aantal overnachtingen. Ook ziekenhuizen en verzekeraars kennen ons inmiddels. Voor mensen met een CIZ-indicatie wordt de zorg in bijna alle gevallen vergoed vanuit de AWBZ. Afhankelijk van de zorgverze-kering vergoeden verzekeraars een deel van het verblijf. Zo werken we stap voor stap aan de bekendheid van Welloord. Dit concept in de markt zetten heeft gewoon tijd nodig,” aldus Tadema.

nen is het rijksmonument verbouwd tot hotel met zorg. 72 moderne, comfortabele hotelkamers, allemaal rolstoelgeschikt, een bibliotheek en een moderne bras-serie voor ontbijt, lunch of diner. Dit jaar breidt Welloord nog uit met een ruime zaal die onder meer te gebruiken is voor vergaderingen, meetings en feesten. Want, Welloord is dan wel een hotel met zorg, maar noem het geen zorghotel. Het lijkt een kleine nuance, maar het is een groot verschil.

“Bij ons staat de mens voorop, niet zijn

Sita Tadema en Claudia Steinbusch

mei 2011

in de medische molen

24 zorg

de ene dag ben je gezond. de volgende dag een ziek mens met een nog slechter vooruitzicht. de eerste weken na de diagnose gaan als in een droom voorbij. Het enige dat je wilt is terug, terug naar de tijd voordat je het slechte nieuws kreeg. Het grootste gevecht van je leven gaat beginnen. maar gelukkig sta je er niet alleen voor. dOOr mariëlle hartmann FOTO azm

Een patiënt met een levensbedrei-gende of chronische ziekte heeft met talrijke zorgverleners te maken.

Mensen die ervoor gekozen hebben om iedere dag weer voor anderen klaar te staan en samen met de patiënt het noodlot te bezweren. Een impressie.

In feite wist ik zelf ook al dat er iets goed mis was, maar mijn gezond verstand werd overheerst door angst en paniek. Al ruim een week waren twee knikkers in mijn rechterborst duidelijk voelbaar. Dat kon wat mij betreft vanalles zijn. Ik was nog relatief jong, niemand in mijn familie had kanker of ooit kanker gehad. Het bezoek aan de huisarts stelde ik een weekje uit, te druk op het werk. Toen ik eindelijk wel contact met haar opnam, bleek ze zelf een weekje met vakantie te gaan. “Geen punt”, vond ik,

“het komt niet op een weekje”. Dat blijkt een grove misvatting. De dag

na het bezoek aan de huisarts sta ik al inge-pland voor een echografie in het AZM. Met ontblote borsten liggend op een koude stoel, rillend over mijn hele lijf. Een verpleegkun-dige stelt me gerust. Het is zo voorbij, dit is een standaardonderzoek. Ik bestudeer haar gezicht als ze naar het scherm staart. Kijkt ze echt zo ongerust of speelt mijn fantasie me parten? Ze geeft me een bemoedigend knikje en geeft aan de dienstdoende arts erbij te halen. Ik wil eigenlijk gewoon weg-lopen. Kleren aan en naar huis. Een kopje koffie drinken aan de keukentafel en doen alsof er niets aan de hand is. De arts komt binnen, begroet me vriendelijk en tuurt naar het scherm. Ik zie zijn glimlach even verslappen en ik voel mijn hart kloppen in mijn keel. Als hij vraagt of hij nu een punctie mag maken, voel ik me misselijk worden. De

verpleegkundige ziet de paniek en ontred-dering en vraagt of ik iets wil drinken. Ter-wijl ik langzaam mijn glaasje water opdrink, wrijft ze me geruststellend over mijn arm.

Na de punctie volgt een CT-scan. De verpleegkundige die me uitleg geeft over wat er staat te gebeuren, complimenteert me met mijn mooie lange haren. En geeft aan dat er een rode knop ligt die ik te allen tijde mag indrukken als het me teveel wordt. Voorzichtig schuift ze me de tunnel in, het lawaai als de foto’s gemaakt worden is over-weldigend. Maar ik hou mijn ogen stijf dicht en bid dat het gauw voorbij mag zijn. Voor mijn gevoel lig ik er uren in, effectief is het hooguit een kwartiertje. Als de verpleegkun-dige de kamer binnenkomt om te zeggen dat ik me weer mag aankleden, wrijft ze over mijn haren en zegt “het AZM is koploper als het aankomt op de behandeling van kankerpatiënten. Maak je niet ongerust, als je iets mankeert, ben je hier in zeer goede handen”. Al voor de volgende dag wordt er een afspraak voor me ingepland bij de chirurg van de afdeling Oncologie.

Ik weet niet meer precies wat ik de rest van die dag nog gedaan heb. Wel dat ik kort mijn moeder een bezoekje heb gebracht en dacht “dit is de laatste keer dat ik hier zit als een op het oog gezond mens”. Onwerkelijk om zeker te weten dat er iets serieus mis is, en je in gedachten toch niet verder komt dan “zolang niemand de woorden daad-werkelijk heeft uitgesproken, is er niets aan de hand’.

Maandag 1 februari 2010, d-day. Mijn vriendin heeft aangeboden met me mee te gaan voor de uitslag van de onderzoeken. Ik wuif haar aanbod vriendelijk van de hand, nergens voor nodig, ik kom na het gesprek

mei 2011 zorg 25

nog wel even langs. Gelukkig blijft ze stand-vastig volhouden en paait me met een door haar te betalen lunch na afloop. We zitten in de vriendelijke ontvangstkamer van de afdeling Oncologie over koetjes en kalfjes te keuvelen, als maar liefst drie witte jassen me komen ophalen. Zelfs dan nog geef ik mijn vriendin aan dat ze niet mee hoeft te gaan,

‘drink maar even rustig je thee op, ik ben zo terug’. Pas drie uur later mag ik verdrietig en terneergeslagen de behandelkamer verlaten.

Mijn vriendin is er vlug bijgeroepen. Want de chirurg heeft er geen doekjes om gewon-den. “U heeft kanker”. Plan van aanpak: amputatie en chemotherapie”. Ik voel dat mijn lijf oncontroleerbaar begint te trillen. Dit is een nachtmerrie, dit kan niet waar zijn. Op het moment zelf sta ik versteld van de koele wijze waarop het nieuws wordt gebracht. In de maanden erna heb ik de chirurg die me het verpletterende nieuws moet meedelen niet alleen als competente maar ook als zeer meelevende arts leren kennen. Duidelijk zeggen waar het op staat is enkel een manier om verwarring en een vals gevoel van hoop te voorkomen.

De plastisch chirurg is ook bij het gesprek aanwezig en legt uit wat er aan correcties kan gaan plaatsvinden. Een fotograaf komt langs om foto’s van mijn dan nog onaange-taste borsten te maken zodat ze zich later een beeld kunnen vormen van de boezem waarmee ik totnogtoe door het leven ging. Een verpleegkundige van de mammacare-afdeling wordt speciaal aan mij toegewezen. Zodat ik bij vragen of moeilijkheden niet zes afdelingen hoef te bellen, maar gewoon een vast aanspreekpunt heb. Iemand die alles voor me regelt. Dat voelt goed, want de meeste gesprekken die nog gaan plaats-vinden, komen niet volledig bij mij bin-nen. Ik hoor in de verte wel iemand praten maar mijn hoofd zit verpakt in een dikke wolk. De mammacare verpleegkundige zorgt ervoor dat ik weet bij wie ik terecht kan voor fysiotherapie, voor de protheses en voor een pruik. Ze geeft me een cd’tje speciaal voor mijn nog jonge kinderen, dat de ziekte in voor hun begrijpelijke termen uitlegt. En na iedere operatie komt ze –net als de chirurg en de plastisch chirurg – even kijken hoe het met me gaat en vragen of ze op de een of andere manier mijn lijden kan verlichten. Ook de thuiszorg na ontslag uit het ziekenhuis wordt door haar geregeld. Mijn operaties laten flinke wonden na die goed verzorgd dienen te worden. Medewer-kers van Domicura komen twee keer per dag de littekens verzorgen en het verband verschonen. Regelmatig blijven ze dan nog even iets langer om samen een kopje koffie te drinken, even praten, zodat ook de

Behandeling van een patiënt in het AZM. De vrouw op de foto

is niet de schrijfster van het artikel, Mariëlle Hartmann

mei 201126 zorg

geestelijke littekens worden verzorgd.Als ik twee weken na de eerste operatie

genoeg aangesterkt ben, wordt met de che-mokuren gestart. Voor een kuur moet ik bijna een hele dag in het AZM verblijven. Ik begin met bloed te laten prikken dat meteen naar het lab gaat . Twee uur later, tijdens het gesprek met mijn oncologe, komen de gege-vens binnen en wordt door haar bepaald of ik sterk genoeg ben om chemotherapie te kunnen ondergaan. Dan gaan we naar de chemokamer die tot mijn grote verrassing een stuk of acht stoelen herbergt die altijd bezet zijn. Ik voel me in ieder geval niet meer zo alleen. Voorzichtig wordt de infuus ingebracht, de verpleegkundigen weten hoeveel de patiënten al hebben en nog moe-ten meemaken. Ik heb twee vriendinnen die vrijwel iedere keer met me meegaan, samen met de andere patiënten maken we er een vrolijke boel van. Zo zorgen we er samen voor dat ik niet alleen maar slechte herin-neringen opsla, maar ook aan veel leuke momenten kan terugdenken.

In de maanden die volgen na de chemo-kuren worden nog drie operaties gepland. Tijdens deze opnames leer ik diverse ver-pleegkundigen op “mijn” verpleegafdeling

persoonlijk kennen die me liefdevoller en met meer compassie verzorgen dan men-selijkerwijs van hen verwacht kan worden. Anesthesisten, opereratiekamerassistenten, recovery-verpleegkundigen, labtechnici, pathologen. Ik realiseer me terdege dat mijn ziekte niet alleen van mij maar van tiental-len anderen vereist dat ze zich met ziel en zaligheid inzetten. Mijn huisarts belt om de paar maanden, gewoon om even te vragen hoe ik me voel. En of ze nog iets voor me kan doen. De bedrijfsarts neemt het eerste ziektejaar alleen maar telefonisch contact op, vanaf het tweede jaar zien we elkaar om de zes weken en hebben we geen ‘jij moet zo snel als mogelijk aan het werk’ gesprek, maar meer een ‘geef maar aan wat ik/wij voor jou kunnen doen, zodat je weer de oude wordt’.

Mijn plastisch chirurg die ik om de paar weken zie, vecht zelf tegen haar emoties als ze me moet vertellen dat ik lichamelijk nog te zwak ben om voor een reconstructie in aanmerking te komen. “Ik wil je zo graag helpen, maar je moet eerst aansterken. Over een paar maanden zorg ik er hoogstpersoon-lijk voor dat je er weer fantastisch uitziet’.

Mijn fysiotherapeute behandelt me drie

keer per week. Wanneer ik me niet zo goed voel, vindt ze het geen enkel probleem om me thuis te behandelen of in het weekend.

Als ik tijdens een consult bij mijn onco-loge aangeef dat ik de forse achteruitgang in lichamelijke en geestelijke conditie moeilijk kan accepteren, verwijst ze me direct door naar de oncologisch psychologe. Ik kan binnen twee weken bij haar terecht en onze gesprekken en haar unieke zienswijze op alles wat ik als probleem aandraag, helpen me en zorgen ervoor dat ik meer goede dan slechte dagen heb.

Met gepaste trots laat ik u weten keihard te hebben gevochten en (in ieder geval voor nu) te hebben overwonnen. Samen met een ongelofelijk omvangrijk team zorgverleners. Mensen die gekozen hebben voor een car-rière in de zorg, maar die mijns inziens niet zomaar een functie vervullen. Dit is een roeping. En alleen de meest meelevenden onder ons worden geroepen. Ik heb mijn leven aan dit Dream Team te danken. Ik heb samen met mijn kinderen het angstigste jaar van ons leven kunnen afsluiten en 2011 met hernieuwd perspectief mogen verwelkomen. Om te uiten hoe dankbaar ik hiervoor ben, is taal volkomen ontoereikend.


Ruime (bad)kamer, ruim uitzichtMevrouw Royakkers kwam na gezondheidsproblemen en twee ’tussenstops’ in een herstelkliniek bijna vijf jaar geleden naar Koepelhof. ’Maastricht had mijn voorkeur, omdat ik hier vandaan kom. Vivre hield daar rekening mee.’ Ze heeft een ruime kamer, die overzichtelijk is ingericht. ’Sommige bewoners proppen hun kamer vol met spullen, omdat ze daar geen afscheid van kunnen nemen. Ik begrijp dat, maar zelf heb ik daar geen last van.’ Ook de

badkamer en het uitzicht zijn ruim. ’Een tijd geleden liepen hier nog konijnen over het gras en in de zomer zie ik de heteluchtballonnen zó langs mijn raam glijden.’

Gevarieerde maaltijdenAls lid van de Commissie voor Eten en Drinken weet mevrouw Royakkers alles over de maaltijdvoorziening in Koepelhof. ’We hebben een uitgebreid ontbijtbuffet en er is elke dag keuze uit twee voor-, hoofd- en nagerechten.

Er is dus genoeg variatie. Bovendien worden de maaltijden aangepast voor bewoners

- zoals ik - die speciale voeding nodig

hebben. Als er klachten zijn, nemen we die door met de commissie en verhelpen we ze. En heb je een keer écht geen zin om te eten wat de pot schaft, dan krijg je iets anders. Zo flexibel zijn ze hier wel. Heb je het restaurant trouwens al gezien en het bruin café? Prachtig toch? Die ruimte is nu meer dan een jaar geleden verbouwd en straalt één en al warmte uit. Ik denk vaker: ik woon hier in een luxehotel.’

Vivre Gewoon BeterHet bruin café in Koepelhof is een van de positieve gevolgen van het gastvrijheidsproject Vivre Gewoon Beter. De nadruk ligt steeds meer op de ontwikkeling van kleinere locaties, die dicht bij de bewoners staan en die hun de mogelijkheid bieden om volop deel uit te maken van de sociale omgeving. Daarnaast worden Vivremedewerkers extra getraind op gastvrijheid. Mevrouw Royakkers: ’In 2010 werd Koepelhof door de organisatie Gastvrijheidszorg met Sterren gewaardeerd met drie sterren. We zijn hard op weg om er dit jaar een vierde aan toe te voegen.’ Heeft ze nog wel zin om naar buiten gaan? ’Jazeker. Dan pak in mijn scootmobiel hier op de gang en ga ik lekker een paar uur de stad in met een vrijwilliger die me op komt halen.’

Kijk voor meer informatie over de diverse Vivrelocaties op www.vivre.nl of bel met Via Vivre 0900-22 33 440(lokaal tarief ).

’Ik woon in een luxehotel.’Vivre biedt woon-, welzijn- en zorgdiensten aan voor ouderen en chronisch zieken op een groot aantal locaties.Verspreid over Maastricht en het Heuvelland is iedereen welkom als zelfstandig wonen niet meer mogelijk is. Vivre besteedt veel aandacht aan het woongenot van zijn cliënten. Mevrouw Royakkers (87) woont in Koepelhof in Maastricht. ’Ik kwam hier wonen en heb geen moment meer terugverlangd naar mijn oude huis.’

Mevrouw Royakkersin het restaurant van Vivrelocatie Koepelhof. Foto: Marcel van Hoorn

Als eerbetoon aan Aad de Vette besloot de familie om deel te nemen aan de Roparun, met 530 kilometer de langste non-stop estafetteloop ter wereld tus-sen Parijs en Rotterdam.

‘We zijn het eerste, echte familieteam dat in het twintigjarig bestaan van de wedstrijd drie opeenvolgende jaren, 2007, 2008 en 2009 deelnam. In 2010 sloeg de ziekte kanker opnieuw toe bij de familie De Vette. Broer Dick en zus Marja overleden aan de ziekte en zwager Rinus kreeg ook te horen dat hij getroffen is, reden voor de familie om dat jaar af te zien van de Roparun.

Het verlies van Aad, Dick en Marja, heeft de familie echter gesterkt om nog meer geld in te zamelen om het welzijn van kankerpatiënten en hun familie te ver-beteren. Om die reden verschijnt het familieteam weer aan de start van de Roparun 2011 tijdens Pinksteren,’ zegt Jorg. ‘Vorig jaar kon door de Stichting Roparun in Limburg geld worden gedo- neerd aan het Atrium Medisch Centrum Parkstad, Hospice de Mantelhof in Heerlen en Hospice Mariaweide in Venlo. Het Academisch Ziekenhuis Maastricht kreeg een bijdrage voor een verwen-middag met workshops voor vrouwen met borstkanker.’

ROPATEAM FAMILIE AAD DE VETTEABN AMRO rekeningnummer 41.67.29.029, t.n.v. Stichting Familie Aad de Vette te Schiedam, Kamer van Koophandel nr: 24400323

De voorbereidingen van het team en een verslag van de loop zijn ook te volgen via:WWW.FAMILIEVANAADDEVETTE.NL

KWALITIJDOftewel: ‘Tracht leven toe te voegen aan de dagen, waar geen dagen meer toegevoegd kunnen worden aan het leven’

ROPARUN GEEFT KANKERPATIËNTEN

In 2005 verloor Jorg de Vette uit Maastricht zijn oom Aad aan de ziekte kanker. Aad maakte de keuze voor kwaliteit van leven en Jorg en zijn familie leverden daar een bijdrage aan. ‘Het heeft ons doen inzien dat het van zeer groot belang is dat iemand zo aangenaam mogelijk zijn laatste levensfase kan doorbrengen,’ vertelt Jorg.

Deze pagina is mogelijk gemaakt door Zuid Magazine en io communicatie

Volgens Jorg de Vette is de Roparun een sportieve uitdaging waarover niet te licht mag worden gedacht. ‘530 kilometer over de openbare weg van Parijs naar Rotterdam, onafgebroken hardlopen in weer en wind, overdag en ‘s nachts. Maar we doen het graag voor het goede doel in de hoop zo veel mogelijk geld op te halen. Iedere bijdrage is welkom!’

Wie meer informatie wil over het team van de familie De Vette of wil sponsoren, kan met Jorg bellen: 06 15016649 of emailen: [email protected]

IEDERE BIJDRAGE IS WELKOM

Roparun A4 ZuidMagazine.indd 1 02-05-11 16:53:23

mei 201128 zorg

thuiszorglimburg vergrijst. de bevolking wordt ouder, maar ouderen blijven ook steeds langer zelfstandig wonen en doen een beroep op de thuiszorg. werken bij de thuiszorg is hard werken volgens een strak schema. Beeldverslag van een ochtend meelopen met de Thuiszorg-organisatie van Sevagram in Heerlen.

FOTO’S jeanine opreij

7.30 uur. Overleg met het ochtendteam, waarbij de werkzaamheden voor die dag worden

besproken.

8.00 uur. Bij deze cliënt wordt haar stoma dagelijks gecontroleerd en schoongemaakt. De verzorging wordt met de cliënt overlegd en genoteerd in het zorgdossier.

9.50 uur. Met mevrouw Abrahams wordt de post doorgenomen.

9.10 uur. Mevrouw Kleyne heeft wat meer verzorging nodig. Haar

ogen worden gedruppeld en haar medicatie gecontroleerd. Haar

ontstoken hand en knie worden behandeld, het ontbijt klaar gezet.

mei 2011 zorg 29

10.50 uur. De heer Jacobs krijgt één keer per week een douche.

10.20 uur. Mevrouw Vaessen wordt geholpen bij het aankleden. Tegelijkertijd worden telefonische

vragen van andere cliënten beantwoord. De ademhalings-medicatie wordt gecontroleerd, het

hoorapparaat en gebit schoongemaakt.

11.30 uur. Mevrouw Kruyff-Vervoort krijgt dagelijks een pleister op

een andere plek ter voorkoming van hartritme-stoornissen.

11.00 uur. Dagelijks worden zijn steunkousen aangetrokken zodat

hij op pad kan.

hebben. Ik wilde met ECR De Horst bewijzen dat het mogelijk is om kleinschalig te werken. De politiek was er lang op tegen, vond dat zorg een zaak is voor de samenleving. Maar wie wordt er nog gelukkig door met z’n vieren op een kamer te liggen in een verpleeghuis? Wie wordt gelukkig als je niet zelf mag kiezen wat je wil eten of wanneer je bepaalde zorg nodig hebt? Helaas zijn we in dit land nog steeds bezig om mensen voor veel geld ongeluk-kig te maken,” aldus Bijleveld.Bij ECR Domaine Cauberg staan de wensen van de bewoners cen-traal. Bijleveld: “De 31 stijlvolle huurappartementen bieden alle luxe en beschikken over een ruime woonkamer, compleet ingerichte keuken, slaapkamer, badkamer en apart gastentoilet. Bewoners leiden hun leven op de manier zoals zij dat willen, met de wetenschap dat er 24 uur per dag professionele zorg beschik-baar is. ECR Domaine Cauberg heeft eigen specialisten ouderen-zorg, psycho-gerontologen en een eigen thuiszorgorganisatie. Bij ECR Domaine Cauberg bepaalt de bewoner wanneer de zorg wordt ingezet. Niet op een vaste dag, op een vast tijdstip thuiszorg, maar geheel volgens de wens van de bewoners.”

Alle ECR’s bieden een full-servicepakket. Bewoners betalen een vaste huursom en daarbij is alles inbegrepen. “De huur van het appartement, de maaltij-den - we hebben een heel goed

restaurant - de 24-uurs zorg. Het zit allemaal in de huurprijs inbegrepen. De huur – tussen de 2300 en 3500 euro per maand - lijkt hoog, maar volgens Bijleveld valt dat mee. “Voor particuliere instellingen geldt een andere rekensom. Wij krijgen geen vergoeding voor huisvesting en kosten voor de huishouding. Er is ook geen fi nanciering voor de 24 uur aanwezige zorgorganisatie. Een bewoner in een regulier ver-pleeghuis kost de staat 6000 euro per maand,” zo rekent Bijleveld voor.

ECR Domaine Cauberg voorziet in ieder geval in een behoefte. De fraaie ligging met uitzicht op de Valkenburgse ruïne, maakt de plek een geliefde plaats om te wonen. Vrijwel alle appartemen-ten zijn verhuurd. Paul Bijleveld brengt nadrukkelijk de zorgho-telstudio’s onder de aandacht. “De studio’s zijn bijvoorbeeld bedoeld voor mensen die in een mooie omgeving willen herstel-len na een ziekenhuisopname. Of voor cliënten die tijdelijke zorg nodig hebben als mantelzorg ont-breekt. Maar ook voor gasten die vakantie willen vieren en zorg no-dig hebben. Ik heb daar zelfs een nieuw begrip voor bedacht. ‘He-lend recreëren’. Zuid-Limburg biedt vele mogelijkheden op dat terrein. Je bent hier in een totaal andere omgeving, voelt je meteen op vakantie. Als je dan toch moet herstellen of zorg nodig hebt, kun je dat maar beter in een mooie omgeving krijgen.”

Paul Bijleveld is al jaren aktief in de zorg, onder meer als voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Particuliere woon- en zorg-voorzieningen. In 2003 opende hij

zijn eerste particuliere, klein-schalig appartementencomplex ECR De Horst in Huis ter Heide. Later volgden er nog zes, waar-van één in Valkenburg.

Paul Bijleveld maakte de tijd mee dat kleine bejaardenhuizen moes-ten sluiten. “Het beleid was toen dat alleen grootschalige voor-zieningen bestaansrecht zouden

De warmte en persoonlijke aandacht van ECR Domaine Cauberg

Aan de voet van de Cauberg in Valkenburg ligt ECR Domaine Cauberg. Een gebouw met 31 stijlvolle, exclusieve appartementen en acht luxe zorghotelstudio’s met optimale privacy, voorzien van talloze faciliteiten. Het appartementencomplex in het voormalige klooster is een initiatief van Paul Bijleveld en zijn echtgenote Maria Scholts. Niet de zorg staat er centraal, maar het wonen.

GRATISGGG-PROEFLIDMAATSCHAP

Domaine Cauberg is een initia-tief van de stichting Residentiële en Ambulante Zorg (RAZ). De stichting heeft onder de naam European Care Residences zeven woonzorgvoorzieningen in het land. Dit jaar worden er twee nieuwe ontwikkeld. De stich-ting RAZ heeft verder een eigen reisorganisatie ECT Vakanties en biedt het Geniet- Gemaks- en Gebruikerslidmaatschap (GGG). Leden krijgen korting op de dien-sten en services van de stichting RAZ en op vakantiereizen. Lezers van ZUID kunnen voor 2011 een gratis proefl idmaatschap aanvra-gen en direct profi teren van alle voordelen. Meer informatie of aanmelden kan via het Centraal Bureau van de stichting RAZ, T (088) 328 03 28 of kijk op www.raz.nl. Aanmelden onder vermelding van ZUID magazine.

Paul Bijleveld

mei 201132 zorg

Waegesjeet op de heksesjeut

demonen sloegen mensen ziek

zorg heeft vandaag de dag zeker zoveel met gezondheid en het voorkomen van ziekten te maken als met akelige kwalen en ziekten zelf. de site van het blad men’s Health kopte vorige maand onbezorgd: TV-kijken dodelijk. want – zo luidde het bericht: ieder uur dat je zit te koekeloeren “verhoog je je kans

op een hartaanval met twintig procent.”dOOr wim kuipers

Dat lijkt stug, maar de boodschap is duide-lijk: beweeg wat meer. Allerlei voorzorgs-maatregelen of preventie, zoals griepprik, joggen, veel sla, minder drank, autogordels, valhelmen en vangrails betekenen jaarlijks 16.000 minder doden, zo heeft de Erasmus Universiteit berekend.

Enkele eeuwen geleden was preventie nog onbekend. Ook de chirurgijn wist niet waar-door ziekten veroorzaakt werden. Daarom kregen in de Middeleeuwen demonen, boze geesten, heksen en lelijke dieren als pad-den de schuld van ziekten en kwalen. Zulk bijgeloof lijkt geheel uitgestorven, in onze streken althans, maar het is wel nog over in de taal. Ook ons Limburgs heeft er heel wat voorbeelden van.

Of had? Niet alle woorden worden nog gebruikt. En er is weinig preventie tegen het verdwijnen van woorden ... Toch zeggen nog duizenden Limburgers dat die en die een besjlaag heeft gehad: een herseninfarct. Een demon heeft hem te grazen gehad.

Demonen zijn wezens die de mens onge-luk bezorgen. Het kunnen duivels zijn, boze geesten of de zielen van verslagen vijanden. Ze kunnen overal opduiken. Heel gevaar-lijke demonen zitten in je ziel of lichaam. Weg daarmee, en dan kwam pastoor voor de duiveluitdrijving.

alleen voor beroerte stond. Overigens is de letterlijke betekenis: aanval, bestorming.

Even een mogelijk misverstand uit de weg ruimen: de relatie tussen slaan en allerlei ziekten is natuurlijk niet alleen Limburgs. De verslaggeefster die op Koninginnedag het hoge bezoek aan Thorn mocht verslaan, constateerde meteen: de Oranjekoorts heeft hier toegeslagen. En als wielrenners ineens verslappen, pap in de benen krijgen, dan hebben ze (in het jargon dan) de Man met de Hamer ontmoet. Een moderne demon.

AangeroerdEen mildere vorm van geslagen worden is de klets( j) eweg kriege: verkouden wor-den. Dat klets – soms ook klats – komt van kletse, klaatse oftewel slaan. Maar we kun-nen er geen bokssport van maken, wie het hardste slaat. Als de demon niet eens slaat, je alleen maar aanraakt, beroert: dat kan even goed dodelijk zijn; daar is hij demon voor. Overigens kan dat beroeren meer met tovenarij in verband gebracht worden dan met bestormende demonen. Het eerste woordenboek van het Limburgs, Dorps-spraak van Heerle uit 1884, heeft het woord angereurt (die T moet natuurlijk een D zijn), met als betekenis: aangeschoten, half dronken. Dronken omdat de aangeschotene

Terug naar het besjlaag. Hier zit het woord sjlaag (slag) in. Boze geesten, de demonen, sloegen mensen, en wel zo hard dat ze bewusteloos neervielen: ei besjlaag ofwel herseninfarct; andere naam: beroerte. Wie in Haarlem zegt dat iemand een beslag heeft gekregen, zal niet begrepen wor-den. Overigens hoeft een besjlaag medisch gezien niet tot bewusteloosheid te leiden, en al helemaal niet tot een coma. Af en toe kwam de geslagene na een poosje weer bij. Misschien wel omdat hij/zij sjlaagwa-ter kreeg: eau de cologne. Het woorden-boek van Valkenburg (1917) zegt dit keurig: reukwater, wanneer iemand een beslag of bezwijming kreeg.

Man met de HamerWat nieuwer lijkt het woord hertsjlaag voor hartinfarct. Nu echter duizenden wielren-ners en trimmers uitgerust zijn met een hartslagmeter, zal hertsjlaag het wel niet redden: te verwarrend. Het is waarschijn-lijk gebruikt om een verschil aan te duiden tussen besjlaag (beroerte, attaque) en hart-stilstand. Als je iemand neer ziet vallen, is niet meteen duidelijk wat de oorzaak is. Het woord attaque (woordenboek Sittard: aan-tak) wordt daarom wel voor beide aandoe-ningen gebruikt, hoewel het Franse attaque

mei 2011 zorg 33

wat teveel bier aangeroerd heeft (en daarna gepakt en opgedronken)? Onwaarschijnlijk. De man is door een geest beroerd – althans: dat suggereert het woord.

MeisjeutMaar hij is wel aangeschoten (wat overigens meer een Nederlands woord is). Kennelijk is dat niet zo erg als een slag gehad hebben. Bewijs: een heksesjeut of -sjoes is slechts spit. Mogelijke verklaring: de hele middel-eeuwen zowat schoot men met pijl en boog, en één schot (sjeut) was niet zo doeltreffend als slag op slag met zwaard of knots.

De heksesjeut was wel een schot: je voelde plotselinge pijn. Belangrijk omdat sjeut in bijna heel Limburg ook scheut, Nederlands schot en scheut, kan betekenen: een spruit, loot aan bomen. Hier hebben we het woord meisjeut vandaan. Als het in de maand mei ineens regende, kregen kinderen te horen: ga gauw naar buiten, dan kriegste eine meisjeut: door de warme regen ineens een paar centimeter erbij. Onschuldig bijgeloof.

Interessant aan heksesjeut is niet zozeer het woord scheut maar de heks. Die gold als partner, liefje soms van de duivel; kon dus gevaarlijk zijn. Middeleeuwers geloofden dat heksen zich soms onzichtbaar toverden, waarna ze bij je binnen drongen; dan was

je behekst. Nog erger: ze veranderden zich in een afgrijselijke pad, en als je die bin-nenkreeg ...

Maar riejeJe moest verder zorgen (toch preventie ...) nooit de pis van een pad aan te raken. Liep je minimaal eine waegesjieter of -sjeet op: een zweertje aan het oog(lid), in Hollandse dialecten strontje. In delen van Noord-Nederland heet dat strontje een paddenoog. Is er een gelijkenis (denk aan de wratten van een pad), of – zo vroegen taalkundigen zich af – is de pad hier een looppad? Een waege-sjeet – zo geloofde het volk – kreeg je als je op een verboden plaats je behoefte gedaan had, midden op de weg bijvoorbeeld, in een karrenspoor of op een paadje. Deze vraag is zo ingewikkeld, dat je er een nachtmerrie van zou krijgen.

Een volgende dierlijke treiterkont? Dat wel, maar het is geen bestaand dier; mer-rie is een verbastering van mare, verhaal. In Roermond bestond de uitdrukking: de maar rieje – een combinatie, want merrie

= maer, niet maar. Hoe het ook zij: van een nachtmerrie kun je behoorlijk riejere: tril-len, beven. Weer zo’n bijgelovig Limburgs woord. Je beeft omdat je bereden wordt, er een dier boven op je zit te rieje (rijden).

Knuip aafEn dan heb je voor je het weet Linske in de nek; een uitdrukking voor een kwaal zonder pijn: lui zijn. Lins is een Limburgse voornaam, voluit Laurentius. De martelaar Laurentius werd gebraden op een rooster. Na een tijdje helse pijnen zou hij gezegd hebben: draai me maar om, ik ben aan deze kant al gaar. Teken van luiheid? Nou ja, Engelsen hebben het over lazy Laurence. Veel waarschijnlijker is het Linske te zien als een lynx, de grote kat die in onze streken zeker voorkwam. Er zijn namelijk verwante uitdrukkingen: luie Evert op de rug heb-ben, of Bernt. Ze komen voor in Overijssel en (Bernt) Friesland, en verwijzen naar het volksgeloof dat je in een eenzaam bos besprongen werd door een wild dier (Bernt

= beer, en het everzwijn), dat je dan een tijdje mee moest torsen. Torsen: zwaar werk. Daarom werd van een boer die bezweet en afgepeigerd heim kwam gezegd: dae haet Linske in de nek gehad. Heel vroeger dan

– hoewel: als je een hele dag in een verzor-gingstehuis gepoejakt hebt, dan heb je de knuip aaf: alle knopen gesprongen door het harde werken.

Volgens een volksge-

loof kleedden heksen

hun lievelingspadden in

kleine capes en bonden

ze belletjes rond hun

enkels.

mei 201134 zorg

betere overlevingskansenbij de ziekte leukemie“de ontwikkeling van een voorloper-T-cel die kan bij-dragen aan een sneller herstel van het immuunsys-teem na haplo-identieke stamceltransplantatie”dOOr wilfred germeraad FOTO’S jean-pierre geusens

Leukemie is de verzamelnaam voor ver-schillende soorten beenmergkanker. Deze vorm van kanker wordt gekenmerkt door een ontregelde groei van witte bloedcel-len. Witte bloedcellen hebben als functie lichaamsvreemde stoffen, zoals virussen en bacteriën, te bestrijden. Als hiervan te veel worden aangemaakt, zoals het geval is bij leukemie, kunnen de witte bloedcel-

gevaarlijke gevolgen met zich mee. Bij autologe stamceltransplantatie, waarbij cellen vanuit het eigen lichaam worden terug gebracht, is er het risico dat de leukemie terugkeert, doordat de nieuwe cellen niet alle leukemie cellen opruimen. Bij allogene transplantaties bestaat het risico dat de cellen zich tegen het lichaam gaan keren (graft-versus-host), wat ook levensbedreigende gevolgen kan hebben.

Een nieuwere vorm is de haplo-iden-tieke stamceltransplantatie (haplo-SCT) die indrukwekkende resultaten laat zien in de behandeling van leukemie. Hierbij wor-den cellen van de donor, die 50% verschilt/overeenkomt met de patiënt en dus een naast familielid kan zijn, ingespoten bij de patiënt. Als hier T- (witte bloed) cellen inzitten, zullen ze de ontvanger als vreemd herkennen en aanvallen. Daarom wor-den bij voorbaat de T-cellen weg gehaald. Nadeel hiervan is dat de T-cellen nu het

len niet rijpen en komt de productie van de normale bloedcellen in het gedrang. Resultaat: een veel grotere gevoeligheid voor infecties en bloedarmoede.

De meest gebruikte behandelmethode bij leukemie is een chemokuur. Daarna volgt de stamceltransplantatie waarbij krijgt de patiënt stamcellen toegediend. Echter, stamceltransplantaties brengen

emontskeukens.nl

Onze partners:

vintage

Creative concept by Mackintosh | www.m-netwerk.nl 045shoppenNL


Wilfred Germeraad

mei 2011 zorg 35

lichaam niet kunnen beschermen tegen infecties met mogelijk levensbedreigende consequenties waarbij een aanzienlijk deel van de getransplanteerde patiënten komt te overlijden gedurende het eerste jaar na de behandeling. Onderzoek heeft uitgewezen dat dit het gevolg is van het vertraagd herstellen van de T-celpopulatie uit de stamcel na transplantatie. Dit kan inderdaad wel een jaar duren !

Om dat doel te bereiken is de onderzoeks groep van Dr. Gerard Bos en Dr. Wilfred Germeraad drie jaar geleden begonnen met vast te stellen hoe de vooralsnog onbe-kende voorloper T cel eruit moet zien. Er werd aangetoond dat cellen te maken zijn

in het lab die alle eigenschappen hebben die behoren aan voorloper T cellen.

In het vervolgonderzoek wil het team de voorloper-T-cellen voor klinische toe-passing geschikt maken. Dat betekent dat de voorloper T cellen ook daadwerkelijk bij menselijke leukemiepatiënten moeten kunnen worden ingebracht en daar hun werk doen. Hiertoe moet een systeem worden opgezet zodat de cellen vrij van dierlijke componenten kunnen groeien en rijpen. De cellen die uit dit nieuwe kweek-

systeem komen, zullen worden getest op hun gelijke vermogen tot vorming van voorloper T cellen en daarna tot volwassen T cel, vooralsnog in dezelfde muizenstam en hopelijk daarna in de kliniek.

Uiteindelijk is de bedoeling van dit pro-ject de circa 1600 mensen die ieder jaar in Nederland met leukemie worden gediag-nosticeerd betere overlevingskansen te geven door een verbeterde therapie met minder bijwerkingen te kunnen aanbie-den.

meer weten over dit onderzoek en hoe ook u een bijdrage kunt leveren aan de strijd tegen kanker? Kijk dan op de website van het Kankeronderzoekfonds limburg (www.kankerikhelp.nl) of neem contact met ons op via onderstaand telefoonnummer.

Kankeronderzoekfonds limburgTurennestraat 336221 ar maastrichtT: 043-4077363e: [email protected]: 65.76.35.650

Kankeronderzoekfonds limburg is een samenwerking tussen KwF Kankerbe-strijding en Health Foundation limburg, het fondsenwervend bureau van het maas-tricht UmC+. Het fonds heeft als doelstel-ling om meer geld bij elkaar te brengen voor onderzoek naar kanker dat in lim-burg wordt uitgevoerd. met als uiteindelijk resultaat betere behandeling en zorg voor kankerpatiënten in onze regio.

go-ease.nl0900 - 8504466

Ease is powered by:azM P. Debyelaan 25, MaastrichtGGD Geleenbeeklaan 2, GeleenGGD Het Overloon 2, Heerlen

Een reis boeken? Zon, zee, strand, tot in de puntjes verzorgd, doen!

Echter voor een groot aantal bestem-mingen is het raadzaam om advies in te winnen over voorzorgsmaatregelen met betrekking tot de gezondheid. Worden er bijvoorbeeld vaccinaties aangeraden? Ook als je naar een dichtbij-huis bestem-ming afreist, is dit verstandig. De specialisten van Ease hebben een antwoord op veel van uw vragen. Bezoek eerst onze website of neem direct contact met ons op om een afspraak te maken.

Vakantie boeken isEase bezoeken


Jan van Diemen (41) uit Landgraaf heeft,

zoals hij het zelf zegt, “101 baantjes”

gehad. Tot 2009 werkte hij een aantal

jaren in de wereld van recycling van

onder meer pvc. “Mijn laatste baantje

was entreematten-verkoper.” Twee jaar later is Van

Diemen meer gefocussed dan ooit en wint hij met

zijn bedrij� e Enero bv de startersprijs van de Rabo

Economy Award. Verhaal over een (pas)geboren

ondernemer.

Van Diemen: “Bij het recyclen wordt veel pvc-

afval omgezet in granulaat-korrels. Van die korrels

kun je weer alle vormen maken die je kunt beden-

ken. Een bekende toepassing is het maken van

pvc-vloertegels. Bij bedrijven waar ik als verkoper

kwam merkte ik dat er behoefte was aan tegels

die kleurvast en materiaalvast waren. Niemand in

de branche had daar echter oor voor. In 2009 ben

ik daarom uiteindelijk voor mezelf begonnen.”

Van Diemen ontdekte de vraag in de markt.

Vervolgens was hij alleen al maanden druk met

het ontwikkelen van het juiste procedé om de

juiste granulaatkorrels te krijgen: de grondstof

voor zijn uiteindelijk revolutionaire tegel van vijftig

bij vijftig centimeter. Revolutionair mag de tegel

inmiddels genoemd worden. De ‘truc’: er komt

heel veel materiaalkunde, laboratorium- en test-

werk kijken bij het ontwikkelen van de tegels. Als

Van Diemen erover vertelt, krijgt de toehoorder

een technisch college. Over molecuul-dichtheid,

over vloeistofdichte vloeren, over brandclas-

sifi caties, over structuren, over hardheden, over

chemie, over hechting, over kleuren en uv-straling.

Welkom op de hogeschool van tegeltjeswijshe-

den.

Voor een leek is het bijna onbegrijpelijk dat

nog in 2011 een eenling in staat is een kunststof-

fen tegel te ontwikkelen waar een grote markt

voor is. Een markt die zo groot is, dat van Diemen

met anderen in de productie-, verkoop- en

leggersketen van de tegel samenwerkt om een

zo groot mogelijk deel van diezelfde markt te

veroveren. Met één belangrijke maar: Van Diemen

behoudt persoonlijk de volledige regie over de

kwaliteit. Van granulaatkorrel tot het opleveren

van vloeren en wanden. “Het hele proces is TüV-

en ISO-gecertifi ceerd.”

Vanuit Landgraaf zet van Diemen nu – in

samenwerking met andere partijen - in ijltempo

de verkoop van de tegels op voor Nederland,

Duitsland en België en Frankrijk. Voor Van Diemen

groeit zijn bedrijf zo hard, dat hij het in zijn eentje

nauwelijks kan bijbenen. “Ik heb maar 24 uur in

een dag en ik rij al heel erg veel kilometers per

jaar. En dan te weten dat 80% van de markt die

er voor deze tegel is, nog niet eens weet dat die

tegel er is.”

De markt is er, want de tegel heeft eigen-

schappen die vloeistofcoatings, keramische tegels

of andere kunststoff en tegels niet hebben. De

eerste aannemers, architecten en interieurbou-

wers hebben de waarde van de tegel inmiddels

ontdekt. Tegels worden toegepast in industrie, in

horeca, in kantoren. “In principe is alles mogelijk.

Laatst hebben we loodsen voorzien van onze

tegels om het beton te beschermen tegen de

kunstmest-stoff en die erin lagen opgeslagen. Ook

in de horeca voldoet de tegel aan alle denkbare

eisen, ook de hygiënische. Van Diemen: “Als in een

keuken een keramische tegel kapot gaat omdat

iemand er met een karretje tegenaan botst, moet

die tegel worden uitgekapt en vervangen. Dat is

natuurlijk een dure oplossing. Onze tegels sprin-

gen nooit kapot.”

Van Diemen is blij met de startersprijs. “Dat

heeft me veel meer gedaan dan ik verwacht

had. Toen ik begon met mijn tegels verklaarde

iedereen me voor gek. Goed idee, bewaar maar

tot na de crisis werd hooguit gezegd. Niemand

geloofde mijn verhaal. Tegen die achtergrond krijg

je nu een heel stuk erkenning op een avond waar

ruim vierhonderd ondernemers uit de Parkstad

over jouw bedrijf horen. Na de prijsuitreiking kwa-

men mensen naar mij toe, om meer over Enero

te horen. Dat was daarvoor nog nooit gebeurd.

Normaal ben ik zelf dag en nacht onderweg om

van klanten te horen met welke vraag ze zitten

en ze uit te leggen dat een pvc-tegel wel eens de

oplossing zou kunnen zijn.”

Highlite International,

onbekend wereldbedrijf

uit Kerkrade

Tegeltjeswijsheid in Landgraaf

De 8e prijswinnaar van de Rabo Eco-

nomy Award is meteen de meest on-

bekende ooit. Oprichter, eigenaar en

directeur Hub de La Haije van Highlite

International in Kerkrade heeft een

wereldbedrijf in licht, geluid en beeldtechniek opge-

bouwd, maar is in Zuid-Limburg altijd onder de radar

gebleven. De award - “Ik heb meegedaan voor mijn

personeel” – zet het bedrijf nu zelf in de spotlights.

Verhaal van een top-ondernemer, die zichzelf vooral

een “jong van Simpelveld” vindt.

Net zoals Marcel Mourmans en Bill Gates vanuit

hun garage de basis legden voor Mora en Microsoft,

zo is ook Hub de La Haije (nu 54) vanuit zijn garage

begonnen. Van beroep docent, in zijn vrije tijd DJ.

“Ik vond de professionele apparatuur die ik wilde

aanschaff en zo duur, dat ik dacht dat het veel goed-

koper moest kunnen. Ik ben naar Taiwan gegaan

op mijn 38e. Even later ben ik vanuit de garage in

mijn huis in Simpelveld begonnen met de verhuur

en verkoop van apparatuur die ik zelf uit het Verre

Oosten haalde. Al heel snelde begon de verkoop

heel goed te lopen.”

Wie nu ziet wat De La Haije bereikt heeft, slaat

steil achterover. Highlite International is actief in vier

takken van sport op Champions League-niveau.

Licht (show en architectonisch), Geluid en Beeld-

techniek. Onder de merknamen DMT, DAP-Audio,

Showtec en Artecta verkoopt hij producten aan

professionals in 67 landen. Highlite International

heeft 138 mensen in dienst, vooral in Kerkrade. De

jaaromzet ligt boven de 35 miljoen euro. Concerten

van de grote wereldsterren, de ‘Hilversums’ en de

grote studio’s van deze wereld: de kans is groot

dat het geluid, het licht en de beeldtechniek uit

Kerkrade komen.

Een rondleiding in het bedrijf aan de Vestastraat

in Kerkrade is ronduit fascinerend. Zeecontainers

uit het Verre Oosten komen binnen en aan het eind

van het logistieke traject worden de artikelen per

klant verstuurd. In dat traject gaat alles volauto-

matisch wat maar automatisch kan gaan. Met een

tempo waarvan het duizelt. Logistiek 3.0. Grapje: de

robots in de magazijnen zijn vernoemd naar duurste

winkelstraten in China en zijn ook in de Chinese taal

aangeduid. “Als we hier mensen uit China en Azië

hebben, kunnen die dat altijd erg waarderen”, zegt

Hub.

Een rondleiding in het bedrijf met Hub de La

Haije zegt ook veel over zijn houding. Voor iedereen

een woordje, een belangstellende vraag. De La

Haije is, zoals de jury van de award het al typeerde,

duidelijk een mensen-mens. “Elke dag loop ik zeker

twee keer een kwartier door het hele bedrijf. Ik ken

nog net alle mensen die hier werken, ook al worden

ze nu door P&O aangenomen. Ik hoor wat er leeft

onder het personeel.”

De rondleiding geeft ook inzicht in De La Haije

zelf. Hij ziet alles. Hij weet exact wat er speelt. En

bovenal: de passie spat er vanaf als hij over de

producten vertelt. “Dit bedrijf wordt niet gedreven

door geld verdienen, maar door mooie producten

maken. Soms laten we producten maken, gewoon

omdat wij ze zelf mooi vinden. En dan kijken we wel

of er vraag naar komt. Die houding hebben we altijd

gehad.”

Hub de La Haije is zelf vier keer per jaar in China.

Hij houdt van de Chinezen, de Chinezen houden

van hem, zoveel wordt duidelijk. Highlite Internatio-

nal ontwikkelt zijn producten zelf en ook in samen-

spraak met de fabrikanten in het Verre Oosten. Met

veel Chinezen heeft hij een vriendschapsband.

Hub de La Haije is een mensen-mens. Zijn vrouw

en twee dochters werken in de zaak. Net als zijn ou-

dere broer. “Ik heb met hem in al die jaren nog nooit

één woord ruzie gehad. Daar ben ik echt trots op.”

Als mensen-mens voelt hij ook de verantwoording

voor alle gezinnen die leven van Highlite Internatio-

nal. “Het bedrijf is nu zo groot, dat het ook loopt zon-

der dat ik direct operationeel bezig ben. Dat geeft

mij de tijd om na te denken over nieuwe producten

en over het aanbrengen van nieuwe pijlers onder

het bedrijf, om het nog stabieler te maken.”

Voor de toekomst wil Hub de La Haije meer met

het onderwijs gaan samenwerken. “Komt mijn oude

roeping toch weer boven.”

Rabo Economy AwardEen onafhankelijke jury onder leiding van Jos Schneiders onthulde op 21 april 2011 in het Parkstad Limburg Theaters de winnaars van de ondernemersprijzen in Parkstad. De wedstrijd kende twee categorieën: de Rabo Economy Award en voor de aanmoediging van talent de Startersprijs. De prijswinnaar van de Rabo Economy Award 2010 is Hub de La Haije van Highlite International BV en de prijswinnaar van de Startersprijs 2010 is Jan van Diemen van Enero BV.

Pascal Vandermeulen, commercieel direc-teur Rabobank Parkstad Limburg, en Wiel Kou-sen, founder van de ondernemersprijs, reikten de bronzen beelden uit aan de winnaars.

Ruim 550 ondernemers waren bij de ont-knoping aanwezig en speelden elkaar de bal toe tijdens het programma “Let’s have a Ball”.

Het werd een mooie netwerk-avond voor de ondernemers in Parkstad Limburg. Het ‘Meisje van de Slijterij’ nam de ondernemers in een zeer onderhoudend verhaal mee in de dynamiek van Social Media. Pascal Vandermeu-len: “We kunnen nu al zeggen dat deze avond bijzonder is geslaagd en dat we blij zijn dat we de komende jaren ook hoofdsponsor zijn van deze ondernemersprijzen.”

roeping toch weer boven.”

mei 201138 essay

‘The future of architecture; the architecture of the future.’ dat is de prachtige titel waaronder Jo Coenens nieuwe postgraduate-initiatief european master of architecture (ema) deze weken de aandacht op zich vestigde. govert derix

bezocht de eerste lezing en liet zich inspireren tot een op limburg geënte visie op de toekomst van de architectuur en de architectuur van onze limburgse

toekomst. met als conclusie: de bouw van een zogenaamd Observatorium van het zelf past perfect bij de idee van Culturele Hoofdstad.

dOOr govert derix FOTO koen den os

the future of architecture

Als er één les is die ons deze maan-den via media en social media in het gezicht wordt geslingerd, dan

is het dat de toekomst niet bouwbaar is. Eeuwenlang grossierde de mensheid in mas-terplannen. Van Ideale Staat tot New Deal, van Rode Boekje tot blauwdrukken over hoe Limburg er in 2018, 2050 of 2100 uit moet zien. Tegelijkertijd is onder bestuur-ders en ondernemers (over het verschil is een aparte boom op te zetten) steeds vaker de mantra te beluisteren dat niemand met het oog op de permanente mega-tsunami van technologische ontwikkelingen méér dan vijf, vier of drie jaar vooruit kan kijken. De horizon van een chronisch koffiedik komt steeds dichterbij. Nog even, en onze toekomstvoorspellingen leggen het qua nauwkeurigheid af tegen de weerpraatjes van Erwin Kroll. Niemand had bijvoorbeeld kunnen voorzien dat de Arabische wereld deze maanden zo drastisch op de schop zou gaan. Niemand had bedacht dat de sterkste aardbeving van de jongste tijd zou leiden tot een vloedgolf van protest tegen kernenergie. Amper iemand durft op zijn vingers voor te tellen wat het betekent als in de Verenigde Staten (en in Europa) de schuldencrisis zijn ware gezicht laat zien. De ware gezichten van toenemende werk-loosheid, de groeiende kloof tussen rijk en arm, en de verwaarloosde voedingsbronnen van onze democratie (opvoeding, burger-

om gaat is dat ik mij voorstel dat Herman Driemeester drie beginselen hanteerde die ook cruciaal zijn voor de architectuur van de toekomst en de toekomst van de architectuur.

Het eerste beginsel is dat van de hori-zontale integratie. In het boek ‘Cities in Progress’ (drie jaar terug geschreven in opdracht van een architectenbureau in Rotterdam) beschrijf ik hoe zogenaamde urbane gebouwen de functie hebben om in de publieke ruimte de zaak ‘bij elkaar te houden’ door te verbinden, te inspireren en aan te trekken. Een briljant voorbeeld daarvan is het Cèramiquegebouw aan het Plein 1992 in Maastricht. Dat gebouw is te zien als een verbindingsmachine die de bewegingen en ontmoetingen van mensen en informatie (boeken, muziek, gesprek-ken, evenementen...) in goede banen leidt. De levendigheid van de publieke ruimte moet het in belangrijke mate hebben van zulke architectonische dynamo’s: van de Agora in het antieke Athene tot Schunck in Heerlen, het Domein (en de toekomstige Dobbelsteen) in Sittard en inderdaad een bouwwerk als Centre Cèramique in Maas-tricht. Maar ook een geneeshuis als Orbis Medical Park – per slot van rekening hét onvolprezen architectonische hoogstandje in Limburg van de afgelopen tien jaar – is te begrijpen als zo’n ‘connector’ die op alle mogelijke manieren ontmoetingen facili-

participatie, enthousiasme en vermogen om een eigen mening te vormen) houden we dan nog maar even verborgen achter een sluier of boerka.

Wie tegen zo’n achtergrond de suggestie wekt dat de toekomst van de architectuur rechtstreeks samenhangt met de architec-tuur van onze toekomst, moet letterlijk en figuurlijk van goeden huize komen. Sta me derhalve toe Herman Driemeester ten tonele te voeren, de architect die in het slothoofdstuk van mijn roman ‘De wereld-omwandelaar’ tekent voor het ontwerp van het roemruchte Observatorium van het Zelf dat aan het einde van dat boek daadwerke-lijk wordt gebouwd. Het Observatorium van het Zelf is een gedachtenexperiment dat in die roman werkelijkheid wordt. Stel je voor dat je met een reusachtige telescoop dwars door de kosmos heen jezelf in de ogen zou kunnen kijken en dat dat een ervaring zou opleveren waardoor je ter plekke ziet wie je in essentie bent. Een ultieme plaats van individuele en collectieve zelfwording die de mens tot inkeer brengt en die de multicri-sis van ecologie, economie en menselijk ver-langen net op tijd ombuigt in een heilzame richting. De vele aspecten die daarbij komen kijken, laat ik nu buiten beschouwing, en ook de fenomenale onderneming van een wandeling rondom de wereld die nodig blijkt om dit megaproject van de grond te krijgen, doet nu niet ter zake. Waar het

mei 2011 essay 39

teert en vermenselijkt.Verbindingen leggen in de publieke

ruimte (horizontale integratie) mag in de ogen van Driemeester niet plaatsvinden zonder je rekenschap te geven van de zoge-naamde axis mundi, de mythische ‘wereldas’ die aarde en hemel met elkaar verbindt. Hier komt het tweede beginsel om de hoek kijken: het streven naar verticale integratie. Wie vanaf Schuncks penthouse, de voor-plecht van het Orbis-schip, of het atelier van Via2018 in Centre Cèramique uitkijkt over Heerlen, Sittard-Geleen of Maastricht, kan een gevoel krijgen voor de betekenis van die wereldas. Volgens de Franse denker Mircea Eliade ging het bij architectuur in het bij-zonder, en wonen in het algemeen, altijd al om de verbinding tussen hemel en aarde, tussen sacraal en profaan. Van oudsher ontleenden mensen een belangrijk deel van hun identiteit aan de verbinding met de ster-renhemel. Nomaden die in vervlogen tijden een tijdelijke nederzetting stichtten, staken als eerste een paal in de grond: verticale integratie als uitgangspunt van alle wonen.

Als auteur van ‘De wereldomwandelaar’ mag ik hieraan toevoegen dat er nog iets heel anders speelt. De Duitse filosoof Imma-nuel Kant zei tijdens de Europese Verlich-ting al dat de mens geboeid is door twee ontzagwekkende fenomenen: de sterrenhe-mel boven ons en de ethische wet in ons. In onze tijd zijn we – vooral in steden – steeds meer van de sterren vervreemd. In mijn boek ‘Holofaust’ memoreer ik hoe mensen tijdens een stroomstoring in Los Angeles massaal de politie belden om melding te maken van vreemde lichtjes boven de stad. Het is mijn stellige overtuiging dat de door-leefde verbinding met de sterrenhemel kan leiden tot een reanimatie van ethiek en een

geloof in het goede. Architectuur kan en moet daarin een cruciale rol spelen.

Driemeesters derde beginsel is dat de principes van horizontale en verticale inte-gratie op hun beurt zoveel mogelijk zijn te integreren. Het snijpunt van beide is het innerlijk van de mens of, beter nog, de men-tale ruimte van de ontmoeting. Wat gebeurt er in mijn binnenste als ik een gebouw bin-nen ga? In weer een ander boek (‘The impact of interior’, geschreven in opdracht van het-zelfde Rotterdamse bureau) staat niet toe-vallig een meditatie op de betekenis van de drempel. Wie een gebouw betreedt, betreedt idealiter ook een aspect van zichzelf. Het megalomane, hoopvolle en troostrijke van het Observatorium van het Zelf is dat het binnengaan in dit Gebouw aller Gebou-wen niet minder betekent dan binnengaan in jezelf. Volgens Alexander Solomon, de geestelijk vader van het Observatorium, is de tempel-sterrenwacht daarmee tegelijk het meest ambitieuze instrument voor de stichting van vrede tussen alles en iedereen. Het Observatorium als plek waar wereldlei-ders en alle andere mensen elkaar in de ogen kijken en samen worden wie ze in de kern al zijn, namelijk een wereldgemeenschap waarin ieder individu niet meer en niet meer is dan een waarachtig en waardevol gezichtspunt van die ene mensheid.

In ‘De wereldomwandelaar’ wordt het Observatorium gebouwd in een dal in de buurt van de Galicische stad Santiago de Compostela: ‘Santiago had er een kathedraal bijgekregen; haar inauguratie was nabij.’ Tijdens een interactieve marathon rondom het boek tijdens de boekenweek in Selexyz Dominicanen (een andere dynamo in het hart van Maastricht) ontstond de gedachte om het Observatorium centraal te stellen

bij de idee van Maastricht als Culturele Hoofdstad van Europa. Eerder, in de bun-del ‘Holofaust’ (2009), stelde ik mij al voor wat het zou betekenen om Maastricht te bombarderen tot Culturele Hoofdstad van het universum. In ‘Holofaust’ draait dat uit op het voorstel om een zogenaamde para-dijsmachine te bouwen (als tegengif tegen de doomsdaymachine die onze cultuur in toenemende mate is). Bij de kruistafel van Selexyz (precies het soort plaats waar mijn boek begint en eindigt) riep een denktank van Limburgse consultants prompt dat het Observatorium van het Zelf de mentale en misschien zelfs ook fysieke spil van de cultuurhoofdstad zou kunnen zijn. De plek bij uitstek om de vraag ‘waarom zijn wij op aarde?’ te stellen, te beantwoorden, te vieren en te laten landen: is dat niet waar het bij het verschijnsel culturele hoofdstad in de kern om gaat?

Tijdens een interview bij De Stemming hoorde ik kunstenaar-filosoof Michel Huis-man onlangs in herinnering brengen dat de huidige scheiding tussen wetenschap en cultuur van betrekkelijk recente datum is. Met als gevolg dat kunst en cultuur steeds meer verworden tot (ik vertaal het vrij) sluitpost en containerbegrip van een neoli-berale doomsdaymachine die slechts wordt aangedreven door het universele zuur van het geld. Het mooie van het Observatorium is dat wetenschap, cultuur en politiek weer onder één noemer komen, en leiden tot een helende ervaring – een healing environment in optima forma. Natuurlijk begon het alle-maal als sprookjesachtige fantasie. Maar dan: wie de essentie van de architectuur van de toekomst en de toekomst van de architectuur in zichzelf laat landen, beseft dat de crux van beide eruit moet bestaan om architectuur in alle mogelijke opzichten helend te laten zijn. Architect Peter Wilson zei het zo mooi bij de eerste EMA-lezing: de vraag is niet of we duurzaam bezig zijn, de vraag is ‘what are we sustaining?’ Architec-ten moeten volgens hem genereus bijdragen aan een levensstijl die niet langer egoïstisch en destructief is. Wie die gedachte helemaal ad fundum en ad infinitum doordenkt tot in de uiterste versmelting van wetenschap en cultuur, komt uit bij het Observatorium van het Zelf. Een genereuzer cadeau voor en door een cultuurhoofdstad is nauwelijks denkbaar.

Govert Derix is filosoof, adviseur en schrijver van de (anti)roman ‘de wereldomwandelaar’.

mei 2011

column

charles lückerslückers Bedrijfsadvocaten / advocassoHeerlen & maastricht

“KPN meent even vrolijk als arrogant dat ze zelf pas na ruim drie maan-den hoeft te betalen”

Open brief aan onze Geachte Ministers van Financiën en economische zaken

40 column

excellente wanbetalers,

we zijn in nederland inmiddels zover, dat er meer dan €10 miljard aan vorderingen ter incasso uit staat. daarbovenop komt nog eens ongeveer eenzelfde bedrag, daar 50% van de bedrijven er van afziet om openstaande facturen uit handen te geven. laten we ons voorts reali-seren dat vorderingen gemiddeld pas na een maand of vier uit handen worden gegeven. ik heb het dan nog niet eens over wat uw Belastingontvangers ter invordering hebben liggen en al helemaal niet over wat er allemaal verdwijnt in het zwarte gat van de 88.374 faillissementen die sinds 2000 in nederland zijn uitgesproken, de 2.604 surseances van betaling, de 215.571 schuldsaneringen van natuurlijke personen, enzovoorts.

er staat in nederland dus voor tientallen miljarden te lang uit. ik heb de overheid er bij herhaling op gewe-zen dat u zelf nederlands grootste wanbetaler bent. gelukkig is dat signaal van heel wat meer kanten tot u gekomen en mogen we inmiddels van een verbetering van uw betalingsgedrag spreken. we zijn echter nog ver verwijderd van de situatie waarin de overheid bin-nen maximaal een maand al haar facturen betaalt. Het moet toch niet te moeilijk zijn om daar alle ministeries, Provincies, gemeenten enzovoort toe te verplichten. de staatsschuld hoeft daar ook niet voor te stijgen, immers wordt men van de betaling van een schuld nooit armer! wellicht zult u wat meer geld moeten lenen om dit inderdaad tijdig door te sluizen naar de lagere overheden en naar het bedrijfsleven, maar u kunt tegen een rente lenen van rond de 1%!

daar hoeft het echter helemaal niet bij te blijven. wat is er immers gemakkelijker dan dat u iedereen die goe-deren of diensten levert aan de overheid, verplicht om zelf ook zijn leveranciers binnen een maand te betalen. dat is dan dus inclusief bijvoorbeeld een KPn, die even vrolijk als arrogant meent dat ze zelf pas na ruim drie maanden hoeft te betalen (iets waar hun abonnees niet over hoeven te peinzen: die betalen zelfs een groot deel vooruit en anders hebben ze geen aansluiting).

die termijn van een maand kunt u opleggen aan een-ieder die zelf zaken met u doet, maar ook iedereen die subsidies of andere steun ontvangt. nog effectiever: u kunt ook die bedrijven allemaal verplichten ervoor te zorgen dat hun eigen leveranciers ook binnen 30 dagen hun facturen betalen. Op die wijze hebben we heel snel het hele nederlandse bedrijfsleven te pakken en stroomt het geld letterlijk van boven naar beneden en kan ook zelfs de kleinste ondernemer zijn eigen verplichtingen tijdig nakomen.

realiseert u zich wat dat alleen al scheelt aan te betalen bankrente, af te schrijven vorderingen en incas-sokosten binnen het nederlandse bedrijfsleven?!

en daarmee zijn de voordelen nog niet op:

• Het overgrote deel van de ondernemers heeft een bankkrediet en waarom?: om hun debiteuren voor te financieren, terwijl hun klanten weer hun eigen debiteuren voorfinancieren en dat de hele bedrijfs-kolom af! als U nu eens staatsobligaties uitschrijft tegen 1% en u betaalt zelf direct uw leveranciers en dwingt daarnaast de KPn’s van deze wereld om ook hun leveranciers binnen een maand te betalen enzovoort, dan bespaart die hele bedrijfskolom op de debiteurenfinanciering alleen al genoemde 6-8%.

• als facturen niet langer dan een maand openstaan, dan is er in het geval van faillissement ook slechts een verlies op de debiteuren van een maand en niet van drie maanden. daardoor ontstaan weer lager in de bedrijfskolom ook minder faillissementen en dus minder kosten en minder procedures (elk groot faillissement sleept veel kleine bedrijven met zich mee!).

• momenteel betaalt het bedrijfsleven per jaar zo’n €750.000.000,00 aan incassokosten. daar komen de kosten van uw rechtbanken bovenop. zelf hebt u een enorm apparaat aan belastingontvangers en deurwaarders en administratie, waarop u gigantisch kunt bezuinigen als door u tijdig betaald wordt (veel bedrijven betalen hun belasting zo slecht, juist door het algehele geldgebrek waarmee u onze economie opzadelt).

• als banken geen debiteuren meer hoeven voor te financieren, hebben ze meer ruimte voor bedrijven die investeren, innoveren en groeien. Sterker nog: bedrijven hebben veel minder geld nodig om te groeien.

enz. enz.

Deze nieuwe ontwikkelingen draagt hij weer over aan collega’s en brainstormt met hen naar mogelijkheden om dit binnen het Apple concept te implementeren. Mr. Covey, goeroe in effectief leiderschap, betitelt deze stap als: “Zo houd je de zaag scherp”.

Genoeg bedrijfsvoering. Ik maak meteen van de gelegenheid gebruik Robert zijn favoriete Apps te ontfutselen. De App Zite is mooi vormgegeven, ik krijg niet alleen Apple nieuwigheden te zien maar er wordt uit de door mij gekozen items een magazine samengesteld met het laatste nieuws op het gebied van gadgets, wereld nieuws, films, kunst, eten noem het maar op. De App’s Flipboard en TED hebben dezelfde intentie maar met een andere ook weer overzichtelijke Lay-out. Ideale Apps om digitaal bij te blijven en om in mijn geval de Engelse taal weer wat op te krikken. Voor Robert ook de manier om tijdens het reizen per vliegtuig of trein de tijd op een zeer gepaste manier om te krijgen. Gelukkig laat hij zich op de iPad ook wel eens verleiden door het spel Angry Birds of een intellectueel puzzeltje.

Het uur is omgevlogen, wat kan deze man vertellen over zijn passie en het team dat met hem de “Apple machine” in een groot deel van Limburg draaiende houd. Aan de glinsterende ogen van Robert zie ik dat de bodem van zijn inspiratiebron nog niet in zicht is. Ik ben onder de indruk van deze effectieve scherpe zaag die voor een win-win situatie zorgt in het bedrijf ivizi.

PenUltimate: Snel notities maken

Angry Birds: Verslavend spelletje

Remote Patrol: Beheer van veiligheidscamera’s

Zite: Gepersonaliseerde tijdschriften-app

TED: Verhalen van mensen over de hele wereld.

Robert’s iPad:iPad 2 (Wit, 64GB, 3G + WiFi)

App top 5:

Enigszins opgewonden sjees ik op mijn fietsje door Maastricht.

Voorzien van een iPad, maar ook van een kladpapiertje en een pen ben ik ruim op tijd voor mijn afspraak met Robert de Vree. Robert heeft in Limburg maar liefst vier Apple Stores op zijn naam staan. Hoe zou hij de allernieuwste aanwinst van Apple “The iPad” toepassen binnen zijn organisatie.

Ik ben heel benieuwd…

Na een stevige hand die vergezeld wordt door een vriendelijke glimlach begint Robert vrijwel meteen met trots te vertellen over zijn eerste kennismaking met Apple in 1988. Er is meteen een klik tussen die twee. Een aantal jaren later begint Robert een eigen zaak, in de kelder van zijn woonhuis. Apple vertolk met veel flair de hoofdrol. Voor Robert is dit de start van het grotere werk. Apple Centre Maastricht opent in 2003 haar deuren aan het Kemenadeplein waarna er snel terrein wordt gewonnen in de vorm van de ivizi winkels in Maastricht, Heerlen en de in 2010 geopende vestiging in Venlo. Vier goedlopende winkels. Hoe houd je deze onder controle, nieuwsgierig schuif ik mijn stoel meer richting die van Robert.

Met een paar handige bewegingen op zijn iPad laat Robert me de meest actuele omzet zien van de verschillende filialen. Door vervolgens snel een icoon Remote Patrol aan te klikken kijk ik door een van de bewakingscamera’s de winkel van Heerlen in. Big Brother is watching you… Alleen in noodgevallen hoor, Robert heeft alle vertrouwen in zijn collega’s. Met deze toepassing van iPad in zijn manier van effectief leiderschap creëert hij “helikopterview”. Hiermee vergroot hij het verantwoordelijkheidsgevoel van de collega’s op de werkvloer, populair “empowerment” genoemd en kan er gewerkt worden aan een nog betere organisatie van ivizi. Hoewel ik een hekel heb aan populistisch taalgebruik zie ik hier een “win-win” situatie. De iPad in combinatie met iPhone geeft Robert niet alleen meer overzicht in de ontwikkelingen binnen de verschillende filialen van zijn onderneming. Door de makkelijke synchronisatie van deze twee naar iMac is Robert ook zijn agenda gaan digitaliseren en e-mails vanaf iPad en iPhone gaan versturen. Zo maak je nooit een verkeerde of dubbele afspraak en klanten krijgen sneller een voor hen op maat gemaakte offerte. Daarnaast werkt Apple, en nu dus ook Robert, mee aan een beter milieu, geen losse kladpapiertjes meer, korte notities legt hij vast met de App Penultimate.Hoewel hij niet meer direct betrokken is bij de verkoop houdt Robert zich wel op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op “Apple vlak”. De App Tech Fish geeft snel en overzichtelijk weer wat de toekomstplannen binnen Apple Inc. zijn.

De iPad van... door Katrien van Rooy

www.schalkenenpartners.nltel: 043-3500593

“Wij verbinden persoonlijk talent met de ontwikkelingsmogelijkheden van uw organisatie”

Tempsplein 29 | 6411 ET Heerlen | T: (045) 571 30 00 | F: (045) 571 66 66 | E: [email protected]

De Geusseltweg 33C | 6225 XS Maastricht | T: (043) 362 52 52 | F: (043) 363 72 73 | E: [email protected]

Snelle incasso’sop advocaatnivo

Specialisten in ondernemingsrecht, financieel-economische problemen en bouw

0032507.pdf 1 23-11-2009 13:56:06

mei 2011

column

column 43

peter paul verreusselBaat accountants en Fiscalisten / [email protected]

Kansen dankzij vergrijzingde vergrijzing van de bevolking creëert vraag naar tal van goederen en diensten terwijl de opkomst van koopkrach-tige senioren grote kansen biedt aan ondernemers in het midden- en kleinbedrijf. daarnaast zal de pensionering van de babyboomers die dit jaar is begonnen, leiden tot hernieuwde krapte op de arbeidsmarkt. deze krapte zal verhevigen door de aanzuigende werking van de sterk groeiende zorgsector. de pensioneringsgolf leidt tot meer bedrijfsbeëindigingen en tot kansen voor ambitieuze nieuwe ondernemers via bedrijfsoverdrachten.

dit blijkt uit een door onderzoeksbureau eim gepu-bliceerde Synthese van een eerder uitgebrachte Trend-studie. de laatste jaren heeft elk zichzelf respecterend onderzoeksbureau onderzoek gedaan naar de vergrijzing en de effecten op de economie en woningmarkt. Ook de grote banken publiceren al vele jaren over de opvolgings-problematiek binnen familiebedrijven.

mkb-bedrijven zullen de komende jaren de leeftijds-structuur van hun personeelsbestand moeten aanpassen door het behouden en werven van oudere werknemers. daarbij is aanpassing van het hrm-beleid noodzakelijk, willen mKB-bedrijven hun concurrentiepositie behouden. Twintig jaar geleden, de tijd waarin ik startte met werken, was iemand van 50 jaar te oud om nog eens te switchen van werkgever, althans dat was de algemene opvatting. Tegenwoordig ziet men dat ook in deze leeftijdsklasse arbeidsmobiliteit waar te nemen is.

Om werknemers te werven kan het mkb zichzelf promoten met zijn kleinschaligheid, werknemers inzet-ten bij werving en zich richten op een brede groep potentiële arbeidskrachten (inclusief herintreders en oud-werknemers).

Om oudere werknemers aan het werk te kunnen houden, kan het mkb taken en/of bedrijfsactiviteiten aanpassen aan de werknemers dan wel werknemers door middel van scholing beter toerusten voor de taken en/of bedrijfsactiviteiten. Ook de uitzendbureaus richten zich op de oudere werknemers en met name op de vut-ters. de vutters zijn vaak relatief jong, gemotiveerd maar vooral flexibel. ze kunnen op gezette tijden prima werk verrichten. mij is bekend dat een groot distributiecentrum veel gebruik maakt van vutters om de orders te pikken. zij hebben dan een enorme bulk werk die gedaan moet worden. een uitzendbureau heeft een pool met vutters waarvan een deel opgetrommeld wordt om in rap tempo alle orders verzendklaar te maken.

Etnisch ondernemerschapHet aantal eerste- en tweedegeneratie allochtone inwo-ners van nederland heeft in de afgelopen 15 jaar een forse groei doorgemaakt. Het aantal autochtonen is maar beperkt gestegen. de komende tien jaar zal het aantal allochtonen met ruim 400.000 verder stijgen tot 3,8 miljoen, terwijl het aantal autochtonen zal stabiliseren rond 13,2 miljoen.

Ook het aantal etnische ondernemers (naar schatting

155.000 in 2009) zal verder doorgroeien. etnische ondernemers zijn relatief vaak 25 tot 44 jaar oud. de sectorverdeling van etnische ondernemers toont daarbij een relatief hoog maar dalend aandeel in de horeca en een stijgend aandeel in de bouw en de dienstverlening, aldus het onderzoek.

Meer oudere ondernemersHet aandeel van 45- tot 65-jarigen in de nederlandse bevolking is sinds 1990 sterk stijgende - eerst als gevolg van de ouder wordende babyboomers en na 2000 als gevolg van de afschaffing van de VUT-regeling - en zal ook het komende decennium verder groeien. Het aandeel oudere gevestigde ondernemers is dan ook fors gestegen, en zal naar verwachting verder stijgen. dit zal een negatief effect hebben op de ambities van ondernemingen.

Ondernemers die op oudere leeftijd een bedrijf hebben opgezet, zijn minder snel geneigd om personeel in dienst te nemen. dit hangt sterk samen met het feit dat ondernemers die op oudere leeftijd zijn gestart, vaker parttime actief zijn in de onderneming, minder risico’s nemen en een minder positieve perceptie hebben ten aanzien van hun ondernemerschapvaardigheden.

Bedrijfsopvolgingde familiebedrijven zien zichzelf steeds meer geconfronteerd met opvolgings-problemen. Kinderen zijn niet capabel of de dochter ziet er geen brood in. de

‘ideale schoonzoon’ is er niet en wordt vaak om de gelederen gesloten te houden er buiten gehouden. Uit onderzoeken van de banken wordt een opvolgingsgolf verwacht waarin de komende jaren duizenden bedrijven van eigenaar verwis-selen. de bemiddelingsbureaus hebben vaak een volle portefeuille aanbod maar weinig vragers.

in het huidige klimaat is de overnamefinanciering nog wel eens een probleem. niet in de laatste plaats door de te hoge overnameprijs. de vertrekkend eigenaar meent dat zijn bedrijf goud waard is en vaak zijn overnemers bereid (te) veel te betalen, al dan niet geleid door emotie. de prijs moet zodanig zijn dat deze in een redelijke periode terug te verdienen is. daarnaast moet genoeg ruimte blijven om investeringen te kunnen doen. in de praktijk heb ik de overnemer wel eens met de ‘kop in de strop’ zien hangen door de hoge financiële verplichtingen die de overname met zich meebrengt.

mei 201144 interview

Hoe kwam je terecht in internaat St.-Maria ter Engelen in Kerkrade?

“Na de dood van mijn vader kon mijn moeder de drie kinderen niet aan. Ik at niet en ik was niet meer te hanteren thuis. Op advies van huisarts Billain, ik weet zijn naam nog, ging ik naar de nonnen in Bunde. In dat klooster konden kinderen terecht die ondervoed waren. Dat was hun specialisme. Er zaten vooral mijnwerkerskinderen. Vervolgens ging ik naar Bleijerheide. Daar wisten ze wel raad met onhandelbare jongens.”

Je beschuldigt de broeders van dat klooster van seksueel misbruik. Wat is je zelf over-komen in dat internaat?

“Als klein jongetje zat ik op de schoot bij Pater Landrik. Opeens voelde ik zijn hand in mijn broekje schuiven. Ik sprong meteen op. Toen ik pater Servatius vertelde wat me overkomen was, sloeg hij me en sloot me op.In internaat Bleijerheide ben ik bestraft, onderdrukt. Je moest gehoorzamen, je gevoelsleven werd weggedrukt. Die pater Servatius dicteerde klassikaal wat je moest schrijven in je brief naar huis. Je had heim-wee, maar je mocht niks voelen.”

Is dat voldoende voor het eisen van een schadevergoeding?

“Verbale en fysieke mishandeling is niet minder erg dan seksueel misbruik. Iedereen

beleeft het anders. Het ene is niet erger dan het andere. Voor mij persoonlijk is wat ik aan seksueel misbruik heb meegemaakt nooit een trauma geweest. Misschien heb ik wel een soort borderline-structuur ont-wikkeld als gevolg van de katholieke cul-tuur als geheel. Je leerde niet praten over je gevoelens. Ik heb daar behoorlijk veel last van gehad. Ik kan me niet aanpassen aan de samenleving. Wie te dichtbij komt, duw ik weg.”

Dat lijken me niet de ingrediënten voor een burgerlijk leventje.

“Ik ben vooral een singersongwriter. Al mijn hele leven schrijf ik liedjes tegen onrecht in de wereld. In het hele land treed ik op als zanger, samen met de leden van de Frank Boeijen Groep uit Nijmegen. Daar leef ik min of meer van. Ik heb ook een uitkering na een ziekteperiode. En ik krijg een uit-kering in het kader van de Wet Inkomens Kunstenaars.

Een vaste relatie heb ik niet. Ik heb wel wat vriendinnen, zeg maar. Ha, weet je, priesters hebben meer seks dan wij! Kijk maar naar die oud-deken Haffmans met zijn vriendinnen. Ik zou dat ook wel willen, wat meer vrouwen hier over de vloer!”

Bert Smeets woont anti-kraak in een oude woning aan de rand van Maastricht. De

Recent haalde zijn geboortedorpje Waubach het nieuws met een ernstige steekpartij in een plaatselijke kroeg. Het herinnert Bert Smeets aan zijn jeugd. Hij moet denken aan zijn vader die politieman was en naar een vechtpartij werd gestuurd in datzelfde Waubach. Smeets: “Het was kermis 1958. Er was een opstootje met Poolse mijnwerkers in Zaal Deurenberg. Waubach was een multiculturele samenleving met Polen, Tsje-chen en Italianen. Mijn vader ging naar die kroeg en kreeg een klap. Hij ging onderuit. Die nacht kon hij moeilijk slapen van de hoofdpijn. De volgende ochtend stond hij op en liep de woonkamer in. Hij drukte de knoppen in van de grote ouderwetse radio. Ik liep achter hem aan en zag hem plots dood neervallen. Ik weet nu dat hij waar-schijnlijk een subretinale bloeding heeft gehad in zijn hoofd.”

Hoe oud was je toen?“Ik was zes jaar oud. Pap is rond acht uur ’s ochtends gestorven. Wij werden even ondergebracht bij een collega van mijn vader, een paar huizen verderop. Een uur later kwam daar de kapelaan langs. Hij zei tegen mijn broer en mij dat jongens niet mochten huilen. Dat is zo typisch voor de katholieke kerk: je moet je gevoelens onder-drukken. Dat was ook zo in het internaat. Je mocht er geen heimwee hebben.”

actievoeren zit singersongwriter Bert Smeets (1951) in het bloed. zo verzette hij zich al in zijn jeugd met succes tegen de komst van een wapenonderdelenfabriek in zijn

geboortedorpje waubach. nu luidt hij de noodklok over de misstanden in de katholieke kerk als voorzitter van zijn stichting mea Culpa United. Hij zat zelf in het katholieke

internaat van Bleijerheide. nog steeds wordt hij kwaad als hij denkt aan het onrecht dat hem daar is aangedaan. ‘ik ben eigenlijk altijd opstandig geweest. dat zal ik ook

altijd blijven.’ een portret.dOOr sander bisscheroux FOTO’S jean-pierre geusens

Voorzitter Bert Smeets van Mea Culpa United

“ik kan me niet aanpassen aan de samenleving”

mei 2011 interview 45

sfeer is ronduit alternatief, studentikoos zelfs. Muziekinstrumenten staan her en der. Aan de muur hangen tekeningen van de bekende kunstenaar Aad de Haas. Een verdieping hoger is de werkkamer van zijn stichting Mea Culpa. Hier staat, in fel con-trast met de sfeer van de rest van de woning, een grote hagelwitte computer. “Een twee-dehandsje”, verontschuldigt Smeets zich bijna. Op deze plek schrijft hij teksten op de website van zijn stichting die volgens Smeets 1000 bezoekers per dag trekt. Vanaf hier onderhoudt hij ook contact met lotge-noten en de pers wereldwijd.

Je bent erg veel in de media geweest met je voornemen om een schadeclaim in te dienen tegen de broeders van internaat Bleijerheide. Beviel die aandacht je?

“In 1985 heb ik een LP gemaakt over de misstanden in Bleijerheide. Maar niemand wilde luisteren. Ik heb daarover ook een documentaire gemaakt, genaamd ‘Tus-sen Kathmandu en Bleijerheide’. Niemand was erin geïnteresseerd. En opeens, van de ene op de andere dag krijg ik CNN over de vloer! Ik had twee tot drie maanden elke dag persaandacht. De eerste week had ik zes tv-optredens. Ze hebben me allemaal gesproken: Reuters, BBC, de Zweedse tv. Maar TV Maastricht bijvoorbeeld niet. In Rotterdam spreken ze me aan op straat.

Hier in Limburg doen ze alsof ze van niets weten. Ook al herkennen ze je, ze zullen hier in Maastricht nooit zeggen: “Ik zag je op tv.” Dat heeft te maken met het Limburgse minderwaardigheidscomplex. Ze zijn hier nogal bekrompen.”

“Ik krijg steunbetuigingen vanuit de hele wereld. En landelijk hebben we nu meer dan 60 meldingen van seksueel misbruik tegen de broeders van Bleijerheide. Maar ook andere misbruikgevallen in de katholieke kerk worden bij ons gemeld. We bereiden een grote claim voor tegen de kerk.”

Hoe zit het nu met die schadeclaim tegen de broeder van Bleijerheide? Jullie hebben een andere advocaat, heb ik vernomen?

“We hebben inderdaad een andere advocaat. Het is een complexe zaak. We willen met

zes oud-leerlingen van het internaat een schadeclaim indienen. Omdat de strafbare feiten volgens het strafrecht verjaard zijn, wordt het geen strafrechtelijke procedure, maar een civielrechtelijke. Zo’n proces kan tien jaar gaan duren. Het probleem is dat moeilijk is te achterhalen waar de aansprakelijkheid van het internaat ligt. Internaat Bleijerheide is een uniek geval. De Franciscaanse broeders van Aken vlucht-ten tijdens de Kulturkampf eind 19e eeuw naar Bleijerheide, vlak over de Duitse grens. Daar beginnen ze het internaat. En hoewel internaat Bleijerheide van een Duitse orde is, werkten er sinds de Eerste Wereldoor-log Nederlandse monniken. Vervolgens verhuist het internaat administratief in de jaren 30, uit angst voor Hitler, naar Ame-rika. We moeten onze schadeclaim dus neerleggen bij een Amerikaanse stichting. We zullen met een internationale aanpak moeten komen.”

Jullie hebben echter, nog voor een rechter zich over de zaak gebogen heeft, de namen van verdachte broeders openbaar gemaakt. Vind je dat niet ongepast?

“We gebruiken alleen de canonieke namen van de broeders. Het is misschien niet pret-tig zoals wij het doen, maar zo vecht je civiele zaken uit. Je probeert zoveel moge-lijk mensen te mobiliseren.

“Ha, weet je, priesters hebben meer seks dan wij!”

Bert Smeets bij protestmars van Mea Culpa.

mei 201146 interview

Dit is primitief. En bluf. Maar dat hoort erbij. Uiteindelijk draaien dit soort zaken altijd uit op een schikking. De kerk heeft net als banken veel behoefte aan geloofwaardig-heid. Ze willen hun morele gezag proberen te behouden.”

De Kerk heeft veel krediet verspeeld. Heeft zij nog toekomst, denk je?

“Het terugkrijgen van het morele gezag zal moeilijk zijn voor ze. Ik geef het ze te doen. Mijn moeder bijvoorbeeld is erg gelovig. Ze heeft het daarom misschien nog wel moeilij-ker met al die verhalen over misstanden in de kerk. De vraag is: hoe gaat de kerk weer aansluiting vinden bij de maatschappij? Ze zullen verschillende van hun standpunten moeten herzien. Alleen dan krijgen ze lucht. Ze moeten het celibaat afschaffen. Dat is alleen ingesteld om de rijkdommen van de kerk niet via het erfrecht kwijt te raken aan nabestaanden van de pastoor. En bovendien: mensen moeten kunnen samenwonen met elkaar, dat is een fundamenteel recht. Dat geldt ook voor priesters.

Ik ben niet tegen religie. Als mensen willen geloven, moeten ze dat zelf weten. Maar ik ben tegen de onderwijsmonopolie die de kerk had. Wij kregen geleerd op onze katholieke school dat de pastoor gelijk was

aan God. Ik vind dat kinderen recht hebben op een ander onderwijssysteem.”

Wat voor onderwijssysteem wil je dan?“Ik heb momenteel veel contact met de onderwijswoordvoerders van alle grote politieke partijen in de Tweede Kamer. Ik vind dat we opnieuw moeten nadenken over de scheiding tussen Kerk en Staat. Men is vergeten die twee ook in het onderwijs te scheiden. Het is prima dat scholen een eigen signatuur hebben: katholiek, moslim, protestants. Onderwijs bestaat immers niet

alleen uit het aanleren van wetenschap-pelijke feiten. Maar ik vind wel dat scho-len verplicht moeten worden om naast de

‘waarheid’ van de eigen godsdienst ook de westerse waarden te leren, zoals homo- en vrouwenrechten. Ik noem dat onderwijs-systeem het TOS-onderwijs: het tegenstel-lend onderwijs systeem. Op school zouden kinderen verplicht ‘tegenstellingen’ geleerd moeten krijgen. Na de opleiding kunnen de kinderen dan zelf kiezen hoe ze in het leven willen staan. Die keuze is mij vroeger niet geboden.”

Bedrijvige stad in het hart van de Euregio

HeerlenWie een plek zoekt voor zijn onderneming, zoekt een thuis voor zijn bedrijf. Wie succes nastreeft, zoekt een prettige leefomgeving voor zijn personeel. Wie een toplocatie zoekt voor zijn bedrijf komt terecht in Heerlen!

Heerlen is een bruisende stad midden in het groen. Een stad die nieuwkomers hartelijk in haar samenleving opneemt.

Wij nodigen u uit om kennis te maken met deze stad, een jonge levendige stad waar veel mogelijk is. neem daarom een kijkje op www.zakelijk.heerlen.nl om zelf te ontdekken wat Heerlen u te bieden heeft!.

telefoon: 045-560 48 88email: [email protected]

Gemeente Heerlen


mei 2011

column

mariëlle hartmann beschrijft in zUid haar strijd tegen kanker

“Zelfkennis is een buiten-gewoon goed, maar helaas niet iedereen gegeven”

Lexaik ben single en behoor tot de –zeker nu de ziekte wat meer op de achtergrond aan het geraken is – happy variant. allicht heb ik me het afgelopen jaar, soms ietwat pathetisch, afgevraagd waarom ik het leven alleen moet trotseren. maar hoewel ik grif toegeef dat een relatie zo z’n voordelen kan hebben, streef ik deze zeker niet na ten koste van alles. Beter geen relatie, dan een slechte. en blijkbaar is het hele dating-gebeuren ook niet meer zo easygoing als ik me van vroegere tijden kan herinneren.

want ik ken alleen al in mijn eigen vriendenkring minimaal vier uitermate aantrekkelijke single dames die zelfstandig en verstandig in het leven staan, creatief, trouw en humorvol zijn en op een benijdenswaardige wijze carrière en moederschap weten te combineren. Kortom, voor mij een mysterie waarom deze pareltjes niet aan de man kwamen. in een tijd waarin internetdaten, blinddaten, speeddaten, singlesfeesten en singlescoa-ching aan de orde van de dag zijn, zou er voor diegenen onder ons die een partner nastreven, geen probleem moeten zijn. een van mijn 40+vriendinnen gaf mij de tip om ten behoeve van de oplossing van dit enigma op een datingsite te kijken.

wat blijkt, hele roedels mannelijke veertigers die op zoek zijn naar een “lieve, positieve vrouw tussen de 20 en 30 jaar”..Ten eerste, dat is geen vrouw, dat is een meisje. en zou zomaar zijn dochter geboren uit een uit de klauwen gelopen romantisch intermezzo met een jeugdliefde kunnen zijn. Ten tweede, lief en positief, dat is toch een soort mannelijke geheimtaal voor “doe mij maar een blonde stoot met twee uit de kluiten gewas-sen airbags en het iQ van een aardappel”. Simplistisch gesteld en ietwat kort door de bocht, maar met een aanzienlijke kern van waarheid, toch?

Kleine tip heren, als je “op zoek bent naar de ware liefde, mijn enige echte zielsverwant”, is het wellicht niet raadzaam om de gebruikersnaam “horny69” te kiezen. en “alw-alleen” of “zr-eenzaam” klinkt mij ook niet heel erg begeerlijk in de oren.

en echt boeiend wordt het nergens. de meest intieme sexuele details twitteren, hyven en facebooken we ongegeneerd de ruimte in, maar als het om authentieke emoties gaat geven we niet thuis. en ik ben geen opper-vlakkig mens, nooit geweest ook. ik heb tijdens mijn ziekteperiode allerlei revelaties gehad, maar dat het uiterlijk niet het belangrijkste is, is geen recente. Voor mij persoonlijk moet een partner vooral in het gelukkige bezit zijn van een gezonde portie humor . de, wellicht ten overvloede want u leest immers deze column, ietwat cynische variant. als we samen onder de tafel kunnen liggen van het lachen, dan mag hij wat mij betreft zo uit de gebochelde van de notre dame zijn gestapt.

Soms boezemen me de karakterbeschrijvingen van de heren zelfs een beetje angst in want “een tikkeltje eigenwijs en temperamentvol” klinkt weliswaar onwijs spannend, maar kan mijn inziens zomaar uitmonden in

een heel eng verhaal waarin proces-verbalen en Blijf van mijn lijf huizen een hoofdrol spelen. “Open minded” of “zeer ruimdenkend’ betekent vaak niet meer dan ‘getrouwd’. en “gezellige bourgondiër” staat gezien de naar mijn smaak echt te veel blootgevende poses veelvuldig voor ‘een dag geen biertje gedronken, een dag niet geleefd”. zelfkennis is een buitengewoon goed, maar helaas niet iedereen gegeven.

Stel dat er nu vrijgezelle veertigers diep beledigd en uitermate verontwaardigd op de bank deze column zit-ten lezen, zich totaal niet herkennen in bovenstaande en een allesoverweldigende behoefte voelen om mijn prikkelende uitingen met klem en verve tegen te spreken, dan hopen mijn single vriendinnen en ik uw grieven (met karakterbeschrijving en pasfoto) schriftelijk tegemoet te zien . want volgens mijn net weer verliefde vriendin zijn ze er nog, zorgzame, integere mannen die geïnteresseerd zijn in evenzo aantrekkelijke leeftijdgenotes.

ik ken ze (nog) niet. dat kan er uiteraard aan liggen dat ik geen gemakkelijk mens ben. dat ik me rap een mening vorm over mensen en relaties en dan zeker niet te beroerd ben om die weleens impopulaire opvatting ook te spuien. Of aan het feit dat mijn twee buitenproportio-nele jetsers op dit moment nog op een plankje in de kast van de afdeling Plastische Chirurgie van het azm liggen. maar waarschijnlijk meer voor de hand liggend is het feit dat ik al bijna anderhalf jaar met handen en voeten aan bed gebonden ben. en dan niet de happy variant.

column 47

mei 201148 ondernemen

druk maakt alles vloeibaar,ook onwillige debiteurenwie een brief van advocasso in de bus krijgt, weet al genoeg als hij de naam op de envelop ziet. nomen is omen. advocasso is een samentrekking van advocaat en incasso. die twee begrippen dekken de lading voor de volle 100%: betalen of, aan het eind van een strak traject zonodig een dagvaarding om voor de rechter te verschijnen. de Heerlense advocaat Charles lückers: “niet blaffen, maar ook niet terugtrekken als je moet doorbijten.”dOOr maurice ubags FOTO’S jean-pierre geusens

De advocaat is met zijn onderneming Advocasso een buitenbeentje in de advoca-tuur. Lückers: “Deurwaarders hebben zes-tig procent van de markt, incassobureaus 36% en de advocatuur slechts 4%. Dat is opmerkelijk als je bedenkt dat negentig procent van de bedrijven die incasso’s uitbesteden een huisadvocaat hebben. Daar zouden advocaten eens over moeten nadenken ”.

Lückers heeft een sterk vermoeden waarom advocaten op de incassomarkt niet populair zijn. “De tarieven voor het incasseren van vorderingen staan vast en lopen van 15% van een kleine vordering tot 2% van een grote vordering. Aan pro-

visie levert een incasso gemiddeld twee-honderd euro op, terwijl de traditionele advocaat er gemiddeld drie uur mee bezig is, plus nog de secretaresse minimaal een half uur. Dat kan dus niet voor dat geld. Het gevolg is dat de jongste stagiaire dat werk krijgt toe geschoven en die pakt zo’n dossier slechts op als hij of zij niets te doen heeft. Daardoor blijft het lang liggen, voelt de wanbetaler geen druk, versloft alles en wordt het ook nog eens veel te duur.

Een gewoon advocatenkantoor doet gemiddeld vijftien incasso’s per jaar. Advo-casso gaat dit jaar richting de tweeduizend incassozaken.” Advocasso is een uitge-kiend concept. “Het administratieve team

van Advocasso is gemiddeld 24 minuten aan een incasso kwijt en de advocaat maar gemiddeld 6 minuten. Dat kan natuurlijk alleen maar als de procedure zeer effic-iënt is ingericht en nagenoeg volledig is geautomatiseerd. We werken met vaste medewerkers op HBO-niveau die precies weten wat ze te doen staat.” Het buiten-gerechtelijke traject wordt nagenoeg op basis van no cure, no pay verricht en leidt tot een slagingspercentage van 80%. “Dat is in de MKB-wereld ontzettend hoog. Alleen corporaties en energiemaatschap-pijen scoren beter, want die kunnen je natuurlijk uit huis zetten of de stroom en het gas afsluiten.”

Esther Loffveld en Charles Lückers van Advocasso

mei 2011 ondernemen 49

Bij Advocasso wordt snel gewerkt. “Als een vordering wordt ingediend, gaat de eerste brief naar de debiteur binnen maxi-maal een half uur de deur uit. Binnen een week gaat de tweede brief automatisch de deur uit. Na twee weken volgt een belangrijke stap met de inschakeling van een kredietinformatiebureau. Dat bureau gaat met de debiteur bellen en informatie verzamelen over de debiteur. Dat bureau is daar volledig in gespecialiseerd, zodat je snel weet hoe de debiteur ervoor staat. Als die informatie binnen is, volgt een stukje maatwerk: per vordering wordt bekeken of we inzetten op een faillissement-aanvraag, een dagvaarding of een beslag. Als debi-teuren dan nog niet betalen, dan bijten we door. Dan gaan we naar de rechter. Gelukkig is dat zelden nodig.”

Lückers: “Incasseren is het stelselma-tig opvoeren van de druk. Omdat er een advocaat achter zit, zie je dat veel bedrij-ven snel bereid zijn te betalen. Een enkel bedrijf wacht net zo lang totdat extra kosten worden doorberekend. Ze kijken gewoon hoe ver ze kunnen gaan. Een volgende maal laten ze het dan niet meer zover komen, want die kosten en rente betalen ze zelf. Na duizenden incasso’s hebben we zoveel expertise en ervaring opgebouwd, dat we exact weten welke actie op welk moment het beste werkt. Wat

we daarbij doen is eigenlijk het opvoeden van debiteuren”.

Het innen van incasso’s is in zowel slechte als in goede tijden een grote markt. Als het slecht gaat, is er minder geld en wordt steeds later betaald. Nu het beter gaat hebben bedrijven geld nodig om hun groei te financieren. De banken laten het vaak afweten en dan gaan ondernemers die groei financieren door hun leveran-ciers later te betalen. Het gaat dit jaar om een markt van tien miljard euro aan vorde-ringen, waarop zo’n 750 miljoen euro aan provisie verdiend kan worden. Lückers:

“En dan te bedenken dat de helft van de vorderingen nergens wordt ingediend. Veel ondernemers durven de vordering niet uit handen te geven. Ze vrezen gedoe, kosten, verlies van klanten.”

Lückers: “Advocasso doet er juist alles aan de klanten voor hun opdrachtgevers te behouden.”

Volgens Lückers zijn er in de incas-sowereld veel cowboys. “Binnen zonder kloppen types. Of ze schrijven alleen maar brieven, omdat ze niet kunnen pro-cederen. Ook deurwaarders roepen wel alles op incassogebied te kunnen, maar ze mogen niet bij de rechtbank procederen en kunnen dus geen faillissement aanvragen van wanbetalers en ook geen kort geding tegen hen beginnen. Desondanks vragen

ze veelal 15% of meer van elke betaling. Ze weten dat dit bij de kantonrechters verlaagd wordt en daarom gaan ze niet door voor die kosten. Veel wanbetalers weten dat inmiddels en betalen alleen de hoofdsom; de opdrachtgever blijft dan met 15% schade en de rentederving zitten. Met name IntrumJustitia, een groot incas-sobureau dat eigendom is van een groep deurwaarders maakt zich daar schuldig aan. Voor een groep gedupeerden bereidt Lückers een procedure tegen IntrumJus-titia voor.”

Er is een enorm verschil tussen die wereld en Advocasso. “Wij hebben alle benodigde juridische kwaliteit en bevoegd-heden voor het afhandelen van incasso’s. Zo hebben we als advocatenkantoor een onafhankelijke stichting Derdengelden, waar de betalingen bij binnen komen. We hebben een beroepsaansprakelijkheids-verzekering, staan onder het tuchtrecht en moeten geregeld cursussen blijven volgen. Advocaten kun je vertrouwen.”

Voor Lückers is Advocasso ook voor zijn advocatenpraktijk een succesvolle formule. “Bij elk advocatenkantoor kosten secretaresses en administratieve krachten geld. Bij ons leveren ze juist geld op.” Als het aan Lückers lag gingen veel meer advo-caten volgens de Advocassoformule en

–software werken. De meeste advocaten zijn echter nogal conservatief. “Toen we ermee begonnen klaagde direct een col-lega bij de Orde van Advocaten over deze nieuwlichterij. Het zou de eer van de stand van de advocatuur aantasten. Ik zou me afzetten tegen andere advocaten. Kreeg daarover een brief van de Deken. Dat verzet heeft me juist enorm gestimuleerd Advocasso tot een succes te maken”.

“Bij elk advocatenkantoor kosten secretaresses en administratieve krachten geld. Bij ons leveren ze juist geld op.”

bb b


De Musical

JOOP VAN DEN ENDE THEATERPRODUCTIES PRESENTEERT

Met de grootste hits van

THE GIPSY KINGS!

MET O.A. TOMMIE CHRISTIAAN, RENÉ VAN KOOTEN, LONE VAN ROOSENDAAL, THOM HOFFMAN, MICHELLE SPLIETELHOF, DAVID DAVIDSE E.V.A.

Foto

graf

ie: S

tefa

n Am

mer

laan

MET TOMMIE ALS ZORRO!

di 24 t/m zo 29 mei - Theater Heerlenwww.parkstadlimburgtheaters.nl

9722_JvdE_Zorro_Magazine Zuid.indd 1 27-04-11 16:03

mei 2011 recensie 51

Bert Spoelstraduitse vriend

ik moet eerlijk bekennen dat ik na het eerste kwartier van verdieping in dit boek al aangekomen was op het punt waarop er geen behoefte meer bestond om verder te lezen. maar ik ben opgetogen dat ik heb volhard. dOOr mariëlle hartmann

Mijn tegenzin kwam vooral voort uit het feit dat de auteur van zijn hart geen moordkuil maakt in het schetsen van zijn antipathieën jegens onze Oosterburen. Duitsers worden consequent omgeschre-ven als ‘moffen’, zelfs daar waar het Duitse burgers betreft die dertig jaar na het einde van de grootste genocide ooit, pas het levenslicht zagen. Hun overdreven keu-rige gewoontes, hun afgemeten manier van spreken, het nog net niet met de hielen klikken, het generaliseren van de Duitse bevolking stootte me tegen de borst. De auteurs aversie tegen alles wat Duits is, vindt volgens eigen zeggen zijn grondslag in het feit dat zijn grootouders en moeder onderdak boden aan Joodse vluchtelin-gen. Deze onderduikers zaten echter niet verstopt in een grote boerderij ergens op het platteland, maar opeengepropt in hun kleine mijnwerkershuisje in Brunssum, midden in de wijk Schuttersveld. Zijn familie was door hun oorlogservaringen getekend, en hun denkbeelden werden door de jaren heen de zijne.

Maar tijdens Spoelstra’s in 1992 gehou-den onderzoek naar de luchtoorlog 1940-1945 boven Zuid-Limburg, wordt er

contact gelegd met een voormalig boord-marconist van de Luftwaffe. De “oude mof” blijkt een intelligente zeventiger te zijn die op begaafde wijze zijn destijds bijgehouden dagboek en zijn visie op het wereldgebeuren van nu en vroegere jaren middels intense correspondentie en intieme persoonlijke gesprekken met de auteur deelt. Ook voor de lezer is het een eyeopener om te ervaren hoe een 19-jarige Duitse jongen, een kind nog, door de mensheid als nazi veroordeeld en verguisd, toentertijd genoot van in volle bloei staande fruitbomen, lieftal-lige jonge meisjes, in hedendaagse tijd onbekende schrijvers als Hesse, Fontane en Binding en de talloze cultuuruitingen waarin het Reichsgautheater Posen voor-zag. Heinz Schneider wordt een mens van vlees en bloed als hij verhaalt over jeugdjaren waarin hij als 19-jarige al 9 jaar Nazi-propaganda had doorstaan. Jaren die getekend zouden moeten zijn door jeugdliefdes en een kleurrijke studen-tentijd maar waarin de Hitlerjugend zijn leven bepaalde. Er moest gemarcheerd en geëxerceerd worden, er werden liederen gezongen en tijdens de avonden werden ze

overhoord over de biografie van Hitler en de totstandkoming van zijn Partei. Heinz verschuilt zich echter niet achter zijn verleden, ontkent noch verloochent zijn schuld. Maar onafhankelijk nadenken na een leven vol indoctrinatie is een utopie. Ook de auteur rekent langzamerhand af met zijn vijandbeeld en weet begrip te kweken voor deze Duitser uit de “beladen generatie”. “Kreeg ook ik niet vochtige ogen als ik een Israëlisch leider het hart-vochtige en wrede optreden tegen hun buurlanden hoorde verantwoorden met het verhaal van de zes miljoen doden? Als wij hier, in het naoorlogse Vrije Westen al zo in slaap gesust konden worden, wat moesten de Duitsers uit het Derde Rijk dan wel niet zeggen?”.

En dat maakt de andere verhaallijn duidelijk, het eigenlijke Leitmotiv, en dat is het en masse zwart-wit denken, een te simplistisch en eenzijdig beeld onderhouden van de gebeurtenissen, het voetstoots aannemen wat er verteld wordt. De auteur slaat een brug van het verre ver-leden met de tegenwoordige tijd door de Tweede Wereldoorlog, De Balkanoorlog, de Golfoorlog en de Amerikaanse bombar-dementen op Afghanistan op onverholen wijze uit te diepen en een onverschrok-ken mening te verwoorden die vaak sterk afwijkt van de publieke, populaire opvat-ting. Hij maakt onmiskenbaar duidelijk dat er in strijd door alle betrokkenen zware misdaden worden begaan. Dat daarbij van een kant van uitlokking sprake kan zijn, maakt de wandaden begaan door de andere kant daarom niet minder ver-werpelijk. “ Elk mensenleven is evenveel waard. En toch, alle drukte en heisa die gemaakt wordt voor de ongeveer drie-duizend gedode Amerikanen van 11 sep-tember is wellicht terecht. Maar al die andere honderdduizenden doden dan? Die doodgezwegen worden maar waarvoor diezelfde USA verantwoordelijk is?”.

Bert Spoelstra werkt bij de Regionale Recherche van de Zuid-Limburgse politie. Hij publiceerde eerder dertien politiero-mans en thrillers. De coöperatie met zijn Duitse Vriend heeft mijn wereldbeeld en kijk op de geschiedenis bijgesteld en ons verrijkt met een boekwerk dat een ongekend en uniek inzicht geeft in de persoonlijke gevolgen van de Tweede Wereldoorlog, voor zowel de Nederlandse als de Duitse betrokkenen.

Uitgeverij TIC, Maastrichtwww.uitgeverijtic.nl

Damiaanberg staat voor exclusief wonen op een toplocatie. Midden in het groene hart van Damiaanberg wordt een markant woongebouw gerealiseerd met 8 stijlvolle appartementen en 3 luxe penthouses. Uitkijkend richting het Geuldal bieden deze appartementen luxe, ruimte en comfort;

• luxe Siematic keuken en fraai Villeroy & Boch sanitair• riante leefruimtes, 2 cq. 3 slaapkamers en 1 cq. 2 luxe badkamers• duurzame toepassingen middels vloerverwarming• 1 of 2 fraaie balkons cq. terrassen• Diverse indelingsvarianten mogelijk

Kortom: een prachtig uitzicht op wonen in luxe!

Oppervlakte van 158 m2 tot 192 m2Verkoopprijzen vanaf: € 419.000,- v.o.n.

t. 043 361 62 63

o n t w i k k e l i n g

Schrijf u nu in Haal het informatiepakket

op bij de makelaar. Schrijft u uiterlijk

24 mei 2011 in voor de loting.

mei 2011

column

column 53

MVV is net een bedrijfniet alleen in de voetballerij, maar ook in het normale bedrijfsleven moeten we beseffen dat we met een fun-damentele verschuiving te maken hebben. de komende tijd zal alles in een ander daglicht komen te staan.wat kunnen we doen om een betere grip te krijgen op de wereld die ons te wachten staat?

Om succesvol te kunnen zijn, zullen we drie stappen moeten zetten. dit volgens lynda gratton, schrijfster van de boeken living Strategie en Hot Spots en sinds 1989 verbonden als hoogleraar aan de londen Business School. in haar nieuwste boek The Shift omschrijft zij hoe wij de toekomstige wereld naar onze hand kunnen zetten. Het nieuwe werken, maar dan meer vanuit een strategisch oogpunt.

allereerst zullen we de lat, als het gaat om prestaties, hoger moeten leggen. Het is niet meer voldoende om te teren op algemene kennis van zaken, we zullen ons moeten specialiseren en onze vaardigheden moeten ontwikkelen. de term serieel meesterschap, waarmee ze bedoelt dat je duizenden uren moet oefenen voordat je een vak echt beheerst. meesterschap vraagt om toe-gewijde oefening en gedisciplineerde verbetering.

de volgende stap ligt op het vlak van het ontwikkelen van sociale relaties. Sociale groepen worden steeds belangrijker. gratton noemt in dit verband meerdere vormen, zoals de poses, een kleine en hechte groep vrienden. de innovatieve massa, waar men nieuwe ideeen aan ontleent. en de herstellende gemeenschap, vertrouwensvolle relaties waarin men tot rust kan komen en nieuwe energie kan tanken.

als laatste noemt zij de zin in het werk. Vroeger werd die vraag altijd beantwoord met geld verdienen waarmee je de maandelijkse kosten mee kon betalen. Tegenwoordig is dat gelukkig anders en willen we het werk zelf zinvol is en een bron van geluk vormt. eigenlijk is dat een paradox, want hoe kun je je gelukkig voelen en gelijkertijd toch blijven leren. dat is hetzelfde als de student die chirurg wil worden, maar geen bloed wil zien. Beter worden en blijven leren lijdt tot groei. als er sprake is van groei, dan is juist het klein houden van de eenheden heel belangrijk. die eenheden moeten hiërarchisch zijn ingericht, maar de mensen aan de top moeten wel een relatie hebben met de rest van de groep. dat zorgt voor goede sociale relaties en een informele sfeer. Vroeger was je familie tenslotte ook je werkkring. Het is dan ook niet verrassend dat familiebedrijven de recente crisis het best lijken te zijn doorgekomen. Onderling vertrouwen de werknemers elkaar iedereen is bereid iets in te leveren ten gunste van het collectief. dat noemen we de kunst van een team kneden. Barce-lona Football Club is daar een mooi voorbeeld van. Hun opleiding, de ontwikkeling van de talenten en de lange termijn visie ligt daar ten grondslag aan hun succes. Hier heb je coaches voor nodig die de spelers goed kennen en de lange termijn bewaren. Het coachen, hoe je van

een groep een team maakt, hoe je het uiterste uit een individuele speler haalt. dat is voor elke sport hetzelfde of ook voor elk bedrijf. Het maakt niet uit met wat voor bal je dat doet; het gaat om de mensen. innovatief zijn, je tegenstander voor zijn, hoe krijg je betrokkenheid van de spelers of medewerkers. daarin ontwikkel je jezelf. door vragen te stellen; “hoe zou jij het doen”? Krijg je meer intrinsieke motivatie. men is dan meer eigenaar van zijn eigen plan in plaats van dat iemand anders het hem of haar heeft opgelegd. maar mensen vergeten dat snel. Uit onderzoek is gebleken dat mensen maar 10% onthouden van wat ze horen, 35% van wat ze zien, 70% van wat ze zelf zeggen en 90% van wat ze zelf zeggen en doen. in het zakenleven, maar ook in de voetballerij wordt vaak gekeken naar wat iemand niet goed kan, in plaats van dat je focust op de kracht. daar worden men-sen onzeker van. Coachen is een kneedproces; spelers en medewerkers moeten zich bewust worden van hun sterke en zwakke punten en weten op welke factoren ze wel invloed hebben. Kijk niet te veel naar de resultaten en wat niet goed is. Kijk naar het talent en probeer dat naar boven te halen. Haal het excellerend vermogen naar boven want je hebt toch geen invloed op winnen of verliezen. in het voetbal gaat het daar wel om, maar dit is niet het belangrijkst. Het is een gevolg van een proces. Focus je op het proces, want daar heb je wel invloed op. Op de training, de analyse vooraf, waar de tegenstander zwak is, op de samenwerking en de onderlinge commu-nicatie. ga uit van een duidelijke structuur, hou vast aan de visie, zorg voor balans en vooral voor rust, rust in de organisatie. mag in U voorstellen aan mVV maastricht.

“In het zaken-leven wordt vaak gekeken naar wat iemand niet goed kan”

Damiaanberg staat voor exclusief wonen op een toplocatie. Midden in het groene hart van Damiaanberg wordt een markant woongebouw gerealiseerd met 8 stijlvolle appartementen en 3 luxe penthouses. Uitkijkend richting het Geuldal bieden deze appartementen luxe, ruimte en comfort;

• luxe Siematic keuken en fraai Villeroy & Boch sanitair• riante leefruimtes, 2 cq. 3 slaapkamers en 1 cq. 2 luxe badkamers• duurzame toepassingen middels vloerverwarming• 1 of 2 fraaie balkons cq. terrassen• Diverse indelingsvarianten mogelijk

Kortom: een prachtig uitzicht op wonen in luxe!

Oppervlakte van 158 m2 tot 192 m2Verkoopprijzen vanaf: € 419.000,- v.o.n.

t. 043 361 62 63

o n t w i k k e l i n g

Schrijf u nu in Haal het informatiepakket

op bij de makelaar. Schrijft u uiterlijk

24 mei 2011 in voor de loting.

paul rinkens

mei 201154 society

Stijn Huijts, Manon Smeets, Anja Niewierra en Peter Harkema

walking the dogde VVV’s in zuid limburg houden de traditie van viral campagnes om zuid limburg te promoten in ere. eerder ver-scheen op internet het filmpje ‘Serious Health warning limburg. in april ging een heuse sitcom in première; walking the dog. de serie bestaat uit een reeks van vijf virals om limburg op de kaart te zetten als toeristische bestemming. in neercanne in maastricht werd de campagne voorgesteld. met uiteraard alle hoofdrolspelers erbij.

de viral campagne is in opdracht van Stichting Samenwerkende VVV’s lim-burg (SVl) ontwikkeld door audiovisueel communicatiebureau Strijckers & Baad-jou en gefinancierd door de Provincie limburg.

FOTO’S jean-pierre geusens

Mike Heusschen, Laura Damoiseaux, Janne Baetsen en Martje Gulikers

De volledige cast en medewerkers van Walking the Dog

Marcel en Sylvia Knols en Ton en Corinne Harmes

Brigitte en Jos Hessels

Corné van Rooy, Hans Bours en Hans Wolting

Kerkrade, In de Boomgaard 3

Internetnummer 38545

Dit onder moderne architectuur gebouwde landhuis is gesitueerd op een zeer goede locatie in Kerkrade en in de nabijheid van diverse recreatie- en wandelgebieden. Muziekstad Kerkrade kent een centrale ligging ten opzichte van en een goede verbinding met steden als Heerlen, Aken en Maastricht.

Het ruime en zeer luxe uitgevoerde landhuis ligt op een perceel van 692 m², heeft een woonoppervlak van 470 m² en een volume van 1.035 m³. Voor de ultramoderne styling tekent binnenhuisarchitecte Claudia van Tiggelen. De woning beschikt over een uitstekend afgewerkt souterrain van maar liefst 85 m². De markante hal biedt toegang tot de riante woonkamer van 74 m² en de keuken die gekenmerkt wordt door hoogwaardig keukendesign. Vier slaapkamers, een goed geoutilleerde badkamer en een royale garage completeren het geheel. De omsloten zeer verzorgde tuin heeft een goede bezonning en is eveneens modern gestyled.

Prijs € 499.000,- k.k.

Kruisstraat 56 • 6411 BW HeerlenTel: 045 - 571 22 55 • [email protected] • www.bonnema.nl

mei 2011

st. gerlachSocial media. Hip of hype? die vraag kregen limburgse ondernemers voor-geschoteld tijdens een bijeenkomst van netwerkclub Sociëté St. gerlach. in het kasteel van Camille Oostwegel kon remco Heijnen van het maastrichtse bedrijf nexwork de ondernemers over-tuigen dat geen enkel bedrijf meer zon-der social media kan. “en als je zelf al niks doet met social media, dan doet je personeel het wel. zij twitteren vrolijk over de baas, positief of negatief, waar-mee hij maar wilde zeggen dat elk bedrijf een social mediastrategie zou moeten hebben. meer informatie over Sociëté St. gerlach: www.soc-gerlach.com

FOTO’S peter mullenberg

56 society

Burgemeester Jos Som uit Kerkrade heeft zelf nog niet veel met social media

Remco Heijnen legt uit dat bedrijven niet zonder twitter, LinkedIn en Facebook kunnen

Directeur Hans Erkens met de ondernemers in discussie over het gebruik van social media.

Voor de leden van Societe St. gerlach is de netwerk-bijeenkomst ook een manier om ongedwongen met ondernemers te praten. Tijdens een wandeling in het park van Chateau St. gerlach bijvoorbeeld.

Zuid Mei 2011

Documents

Transcript of Zuid Mei 2011