VakcentrumNieuws 12 2012

15
N 22 december 2012 28 ste jaargang nr. 12 Speciale Editie Terugblik Het Vakcentrum blikt samen met ondernemers terug op de activiteiten van 2012. U leest het overzicht op de binnenpagina’s van deze Speciale Editie van VakcentrumNieuws.

description

VakcentrumNieuws 12 2012

Transcript of VakcentrumNieuws 12 2012

Page 1: VakcentrumNieuws 12 2012

Nieuws22 december 2012

28 ste jaargang

nr.12Speciale Editie

TerugblikHet Vakcentrum blikt samen met ondernemers terug op de activiteiten van 2012.

U leest het overzicht op de binnenpagina’s van deze Speciale Editie van VakcentrumNieuws.

Page 2: VakcentrumNieuws 12 2012

Nieuws22 december 2012

28 ste jaargang

nr.12Bi

jeen

kom

st

Nieuwjaarsbijeenkomst dinsdag 22 januari 2013

Contrastrijk personeelsbeleidHet Vakcentrum organiseert op dins-dagmiddag 22 januari de jaarlijkse nieuwjaarsbijeenkomst. De bijeen-komst ‘Contrastrijk personeelsbeleid’ voor ondernemers vindt plaats vanaf 14.30 uur op Landgoed De Horst in Driebergen.

Modern ondernemerschap vereist keuzes maken en flexibiliteit. ContrastDe zelfstandige ondernemers moeten inspelen op ontwik-kelingen in de samenleving en de arbeidsmarkt. Het contrast is groot. Het is nu tijd om te schakelen.

Wat is nodig voor een toekomst-bestendig personeelsbeleid? Alle aspecten komen aan bod. Een drietal sprekers gaat in op de vitaliteit (van ziek tot gezond), mobiliteit (van flexibel tot vast) en de competentie (van onge-schoold tot vakmanschap) van uw personeel.

Praat mee en hef het glas op een succesvol 2013.

Aanmelden Meld u snel aan op www.vakcentrum.nl/nieuwjaar of scan de QR code die hiernaast is afgebeeld.

Liever telefonisch aanmelden? Bel dan (0348) 41 97 71.

Na aanmelding ontvangt u een bevestiging van deelname en een routebeschrijving naar Landgoed De Horst in Driebergen.

Jong

Opgeleid

Vast

Bijver-diensten Kosten

Instroom Sturen

Ziek Vakman

Oud

Onge-schoold

Flexibel

Carrière Baten

Uitstroom Vrijlaten

Gezond Student

Kantoor Vakcentrum geslotenOp maandag 24 en maandag 31 december 2012 is het kantoor van het Vakcentrum gesloten.

Dringende boodschappen kunt u natuurlijk inspreken op onze telefoonbeantwoorder of mailen naar [email protected]. Wij bellen u vervolgens zo spoedig mogelijk terug.

Att

enti

e

Page 3: VakcentrumNieuws 12 2012

Nieuws

Nieuws

2Achter de schermen

Bele

idsz

aken

Het Vakcentrum staat zijn leden met raad en daad bij. Ook door belangenbe-hartiging op beleidsniveau. Het Vakcen-trum volgt beleidsontwikkelingen op de voet en probeert deze, waar mogelijk, te sturen. Een blik achter de schermen van uw brancheorganisatie.

Het Vakcentrum heeft vertegen-woordigers in tal van raden en besturen, zowel op nationaal als Europees niveau. Zij houden zich onder meer bezig met de volgende onderwerpen.

Vakcentrum tekent bezwaar aan tegen openbaarmaking controle-gegevensHet Vakcentrum maakt bezwaar tegen een concept wetwijziging die meer wettelijke grondslag geeft om gegevens van de NVWA openbaar te maken. Het gaat hierbij om de openbaarmaking van individueel herleidbare contro-legegevens over de naleving en uitvoering van regelgeving en opgelegde sancties. Met uitzon-dering van situaties waarin de volksgezondheid in direct gevaar is (recall procedure), ziet Vakcen-trum ernstige bezwaren tegen het met naam en toenaam publiceren van controlegegevens.

De overheid veronderstelt dat door de openbaarmaking van de controlegegevens consumenten en bedrijven meer inzicht verkrijgen in het handelen van de toezicht-houder en het nalevingsniveau van wet- en regelgeving wordt ver-hoogd. Vakcentrum betwijfelt ten eerste sterk of de consument nu echt wijzer wordt door inzicht in selectieve controles, zonder over de juiste achtergrondkennis te beschikken. Daarnaast heeft het ‘name and shame’ principe een destructief karakter richting de in-dividuele ondernemer. Vakcentrum pleit voor een methodiek die meer gericht is op verbetering waarbij een ondernemer de kans krijgt een

second opion aan te vragen.

Vakcentrum in gesprek met NVWA: Wat zijn uw ervaringen? In januari gaat Vakcentrum met de Nederlandse Voedsel- en Wa-renautoriteit in gesprek over de steekproefsgewijze controles en de openbaarmaking van contro-legegevens. Ter voorbereiding hierop horen wij graag van u wat uw ervaringen zijn met de NVWA. Bent u onlangs nog gecontroleerd? Zo ja, zijn er waarschuwingen en/of boetes uitgeschreven? Waar-voor zijn deze uitgeschreven? Wij ontvangen uw reactie graag per e-mail via [email protected]. Bij voorbaat hartelijk dank.

Spookfacturen op de loer Blijf ook tijdens de drukke decem-bermaand alert op misleidende facturen. In de afgelopen peri-ode hebben wij weer een aantal nieuwe varianten ontvangen.

Zo hebben wij melding gekregen van een factuur afkomstig van ‘Nederlandse bedrijven in beeld’. De ondernemer wordt vriende-lijk verzocht zijn registratie voor 2013/2014 op orde te brengen door de factuur te voldoen. In de kleine letters wordt toegelicht dat de opdracht wordt verleend op basis van de offerte: betalen is dus opdracht geven!

Een tweede factuur is afkomstig van ‘Data Service’ en gaat over een zogenaamde eenmalige zoek-machine optimalisatie. De website die op de factuur staat vermeld is vreemd genoeg afgesloten.

Wees ook alert voor nepfacturen van de Kamer van Koophandel. Mede door de lobby van het Vakcentrum is de jaarlijkse KvK-bijdrage afgeschaft. Ondernemers krijgen dus geen factuur meer voor de jaarlijkse KvK bijdrage over 2013.

Wees ook voorzichtig met factu-ren en betalingsherinneringen per e-mail, deze kunnen namelijk een virusbijlage bevatten; Open nooit de bijlage bij e-mailberichten die u niet vertrouwt. Kortom, blijf op uw hoede en betaal alleen de facturen waartoe u opdracht hebt gegeven.

HBD heffing plus korting VakcentrumledenDe heffing voor het Hoofdbe-drijfschap Detailhandel 2013 is bekend. De algemene heffing bedraagt 110 euro en 67 euro voor elke tweede en volgende ver-koopplaats van een onderneming. Daarnaast een heffing gebaseerd op het aantal werkzame personen. Elke ondernemer die lid is van het Vakcentrum over het jaar 2012 ontvangt 36,90 euro korting.

Attentie voor wisseltruc Er komen weer meldingen binnen over de wisseltruc. De werkwijze is telkens hetzelfde. Op het mo-ment dat men kleine boodschap-pen afrekent, wil men een grote coupure in kleinere biljetten gewisseld hebben. Daarbij brengt men de kassamedewerker ernstig in verwarring. Achteraf blijkt er altijd geld te worden vermist. Sta daarom het wisselen van geld aan de kassa niet (meer) toe. Via het winkelwaarschuwingssysteem bent u hierover al geïnformeerd. Wan-neer u wordt geconfronteerd met deze truc laat het ons weten. Uw melding zullen wij opnemen in het systeem.

Page 4: VakcentrumNieuws 12 2012

Nieuws

Nieuws

3

Inho

udso

pgav

e Verder in deze editie

Vakcentrum feliciteert...

Mij

lpaa

l

Opi

nie

2012

Het was een roerig jaar. Terwijl de econo-mische crisis voortwoekerde was een deel van de zelfstandige levensmiddelendetail-listen in de ban van de verkoop van C1000. Op veel tafels is overleg gevoerd en zijn berekeningen gemaakt. Het be-houd van de zelfstandigheid stond daarbij voorop. In 2013 zal dit proces nog veel tijd en geld in beslag nemen. Inmiddels is wel meer duidelijk geworden en zijn grote stappen gemaakt. Gelukkig zijn bin-nen het Vakcentrum goed functionerende detaillistenverenigingen actief. Deze ver-enigingen bewaken op formule uitvoering de gemeenschappelijke belangen. Ook in Europa is niet stilgezeten. De lobby die daar gevoerd is leidt ertoe dat we be-gin 2013 een officieel actieplan voor de detailhandel mogen begroeten, waarin de economische waarde van onze sector wordt erkend. We mogen een groenboek oneerlijke handelspraktijken tegemoet zien. Ook is recent overeenstemming bereikt over een vrijwillige gedrags-code voor goede handelspraktijken in de levensmiddelenketen. Hierin zijn zaken opgenomen als contractvrijheid, voor-spelbaarheid en transparantie. In 2013 zal deze code door betrokken partijen wor-den onderschreven: een mooi resultaat na lang onderhandelen.

De storm in de pensioenwereld heeft onze branche gelukkig maar gedeelte-lijk geraakt. Afstempelen is bij ons niet nodig. In goed overleg met de bonden is de regeling 2013 vastgesteld en met een dekkingsgraad van 108.7 eind november 2012 mogen we best tevreden zijn. Tja het was af en toe kantje boord. Maar er zijn meer successen zoals de introductie van het Super Supermarkt Keurmerk SSK. Het zijn maar enkele voorbeelden, het was een roerig jaar 2012.

Lees verder op pagina 9

Op pagina 4 een artikel over het nieuwe verpakkingsakkoord waar-mee er een einde komt aan het statiegeldtijdperk.

Op pagina 5 tot en met 8 een spe-cial met gebeurtenissen uit 2012. Pagina 9, Vragen uit de praktijk hierin belichten we de WGA-uitkering.

Op pagina 10 een artikel van

Vakcentrum Bedrijfsadvies met daarin een bijzonder verhaal van een ondernemer in zwaar weer.

Pagina 11 E-commerce en af-haalpunten, de laatste stand van zaken.

Op pagina 12 praktijkervaringen met SSK.

Op pagina 13 aandacht voor de nieuwe Drank- en Horecawet.

Ruud Abbenhuis en medewerkers met hun nieuwe speciaalzaak Noten & Zo op dinsdag 20 november jongstleden in Huissen

Ron en Anja Romijn en medewerkers met hun vernieuwde Coop op dinsdag 11 december jongstleden in Kockengen

Nieuwe SSK-gecertificeerdenAlbert Heijn Kleine Wittenburgerstraat in AmsterdamC1000 De Jong in LeiderdorpC1000 Jan Kuipers in OldenzaalC1000 Siemonsma in BalkJumbo Dreumel in DreumelJumbo Roden in RodenJumbo Stef Bijlsma in WoerdenPlus Cartigny in PosterholtPlus Corbijn in VrouwenpolderPlus Van Ee in GoudaPlus Verheul in BenthuizenTen Brink Foodretail in Alphen aan den Rijn

Het Vakcentrum feliciteert de ondernemers en medewerkers van harte met deze prestatie! Een overzicht van alle SSK-supermarkten vindt u op de site www.supersupermarkt.nl.

Supe

r Su

perm

arkt

Keu

rmer

k

Page 5: VakcentrumNieuws 12 2012

Nieuws

Nieuws

4

NieuwsSt

atie

geld

VNG gaat Verpakkingenakkoord tekenen

Einde statiegeld nabijHet einde van het statiegeld is nabij. Het CBL heeft hier met het Vakcen-trum jarenlang voor gestreden. De VNG heeft laten weten het Verpak-kingenakkoord te zullen tekenen. Het bedrijfsleven had al eerder de handte-kening gezet.

AfsprakenEr ligt een langdurig akkoord (2013-2022) waarin ook afspraken zijn gemaakt over het afscheid nemen van het statiegeld. Het akkoord kent ambitieuze doel-stellingen om de hoeveelheid verpakkingsmaterialen terug te dringen en verspilling van materi-alen tegen te gaan. In het ak-koord is gekozen voor doelen en worden de middelen vrijgelaten om daarmee ruimte te geven voor vernieuwing van systemen.

De statiegeldverplichting op grote PET-flessen wordt begin 2015 afgeschaft. Wel is besloten om in 2014 een ijkmoment in te bouwen om na te gaan of het bedrijfsle-ven de afgesproken doelen heeft gerealiseerd.

GarantiesDe prestatiegaranties zijn:

1. Groei hergebruik huishoude-lijk kunststofafval naar 90 kton. Hier is geen directe betrok-kenheid van de commerciële organisaties.

2. Plaatsing van een inzamel-bak bij alle supermarkten in Nederland in overleg met de gemeenten - Het staat de gemeenten vrij te kiezen om wel of niet een (plastic heroes) inzamelbak te plaatsen. - Bij alle supermarkten; Het is een beslissing van de gemeente of in de directe

nabijheid van een supermarkt een bak (te laten) plaatsen op hun gemeentegrond en onder hun eigen beheer. Zorg dat u als zelfstandige onder-nemer betrokken bent bij de besluitvorming hierover. - Verwachting is dat ‘haalge-meenten’ en ‘nascheidingsge-meenten’ niet meedoen. - Geen directe betrokkenheid commerciële organisaties.

3. Gebruik van minimaal 25% recyclaat in PET-frisdranken-flessen

4. Einde van het gebruik van PVC als verpakkingsmateriaal in de supermarkt, tenzij niet anders mogelijk

5. Afschaffing van gratis plastic draagtassen in supermarkten of vervangen door duurzaam alternatief Gratis tassen (bij de kassa) voor het dragen van bood-schappen betreft niet tasjes bij AGF (=verpakkingsmateri-aal).

6. In 2013 is een pilot uitge-voerd voor inzameling en hergebruik van drankenkarton

7. In 2013 is het Kenniscentrum operationeel

StappenplanIn 2013 moet voldaan worden aan de prestatiegaranties. In 2014 wordt vastgesteld of daaraan is voldaan en start de voorbereiding voor de afschaffing van het sta-tiegeld. De statiegeldverplichting op de grote PET-flessen wordt begin 2015 afgeschaft.

De bovenstaande prestatiega-ranties worden in de wetgeving gebracht en kunnen dus worden gehandhaafd. Het vervallen van de verplichte inzameling via statiegeld geldt alleen voor die commerciële organisaties die aan de prestatiegaranties voldoen.

FinancieringTot 1 januari betalen produ-centen en importeurs (> 50.000 kilo) Verpakkingenbelasting. Per 1 januari 2013 komt de Verpak-kingenbelasting te vervallen. De producenten en importeurs moeten zelf voor hun financiering zorgdragen. De nieuwe private financiering betekent een forse reductie van de kosten (50%).

Page 6: VakcentrumNieuws 12 2012

Nieuws

Nieuws

5

NieuwsHet Vakcentrum blikt samen met ondernemers terug op de ac-tiviteiten van 2012. U leest het op de volgende 4 pagina’s van deze Speciale Editie van VakcentrumNieuws.

Speciale Editie

Terugblik

Terugblikken op 2012

Super Supermarkt Keurmerk Het Super Supermarkt Keurmerk is een nieuw label voor zelfstan-dige supermarktondernemers die duurzaam en maatschappelijk verant-woord ondernemen. Het keurmerk beoordeelt op zeven criteria: lokale betrokkenheid, stimulerend perso-neelsbeleid, onderscheidend assorti-ment, energie, veiligheid & preventie, afvalinzameling & -reductie en trans-port & logistiek. Het is geen eenvoudig keurmerk om te halen. Het keurmerk is samen met TNO ontwikkeld en is gebaseerd op de ISO 26.000 richtlijn. Het keurmerk halen is een erkenning waarmee een zelfstandige onderne-mer het verschil kan maken.

Plus Van Leeuwen uit Den Hoorn haalde vrij recent het keur-merk. De heer Van Leeuwen: “Ik vind maatschappelijk onderne-men belangrijk. Plus is zelf ook behoorlijk actief op dit gebied en heeft MVO hoog op de agenda staan. Twee jaar geleden heb ik mijn zaak verbouwd en toen heel bewust voor een CO2 instal-latie gekozen. Dat was toen nog vrij nieuw in tegenstelling tot bijvoorbeeld dagafdekking en het gebruik van ledverlichting in de koeling. Ik vind het belangrijk om je als winkel te kunnen onder-scheiden. Wij zitten hier in Den

Hoorn vrij dicht tegen Delft aan waar meerdere grote supermark-ten zitten. Ik kies er bewust voor om te investeren in MVO en goed assortiment waardoor ik mijn klanten kan behouden en nieuwe kan aantrekken. Het keurmerk bevestigt het feit dat ik een goed ontwikkeld en uitgevoerd duurzaamheidbeleid heb ontwikkeld. Dat is prettig om te kunnen communiceren naar klanten. Hiermee onderscheid ik me immers. Vanochtend werd ik trouwens nog door een andere Plus ondernemer gebeld, hij wil ook graag een keurmerk en vroeg me wat ik daarvoor had gedaan. Hij wist bijvoorbeeld niet dat als je geen lid van het Vakcen-trum was, je toch een keurmerk keuring kan aanvragen. Wat dat aangaat zou ik iedereen kunnen aanraden om een keuring aan te vragen. Ook al wordt je afgewezen dan krijg je voldoende tips om alsnog in aanmerk-ing te komen. Mijn advies is doen! Investeer in je zaak en zorg dat je je kunt onder-scheiden.”

Page 7: VakcentrumNieuws 12 2012

Nieuws

Nieuws

6Het Nieuwe Winkelen

De consument koopt en winkelt an-ders dan voorheen. Het gebruik van nieuwe technologie leidt er toe dat consumenten steeds slimmer gaan winkelen. Consumenten zijn overal mobiel bereikbaar. Ze staan in contact met hun vrienden en zijn, doordat ze een mobiele telefoon hebben, te lokaliseren. De consument combineert tijdens het winkelen deze drie ontwik-kelingen. Dit noemen wij Het Nieuwe Winkelen.

Het Vakcentrum heeft haar leden in een tiental workshops wegwijs gemaakt in de mogelijkheden van sociale media, Google Places en nog veel meer. Ondernemers wordt in de vorm van een abon-nement ondersteuning geboden om Het Nieuwe Winkelen te inte-greren in hun bedrijfsvoering.

Plus LutzMarielle Lutz van Plus Lutz uit Heijhoef was voor hun winkel al actief op sociale media voordat ze de workshop het Nieuwe Win-

kelen bij het Vakcentrum kwam doen. Het technische gedeelte zoals bijvoorbeeld met Twitter had ze snel onder de knie. “Wat de workshop me heeft gebracht is vooral tijdswinst. Met het pro-gramma Hootsuite bijvoorbeeld kan ik van te voren een aantal be-richten voor diverse media klaar zetten. Dat bespaart mij een hoop tijd”. Ook de workshop zelf is haar goed bevallen. “Wat ik fijn vond is dat ik veel nieuwe ideeën kreeg van andere gebruikers.” Wat ook een belangrijke les voor haar was: hoe sociale media vooral sociaal te gebruiken en niet enkel en alleen voor recla-me. “Het is makkelijk om likes te halen wanneer je er een cadeau tegenover stelt”, licht zij toe, “maar het is veel uitdagender om likes te behouden en iedere keer de mensen weer naar je pagina te trekken omdat er iets nieuws te lezen en of te beleven is. Dat wordt ook de uitdaging voor 2013, steeds weer iets nieuws bedenken wat je met je klanten kunt delen,

zowel in de winkel als op social media”. Als tip aan de lezers zou ze willen meegeven: “Houd het persoonlijk, communiceer op so-cial media net als in de winkel als persoon. Laatst schreef een klant van ons dat hij snipverkouden was en ik heb toen een berichtje te-rug geschreven: namens alle me-dewerkers van Plus Lutz van harte beterschap! Vervolgens werd ik een paar dagen later in de winkel door de klant aangesproken en bedankt. Mensen waarderen dit zeer. Social media kost zeker tijd, maar levert ook trouwe klanten!”

LocatiebeleidAlles staat of valt bij de locatie. Gemeenten spelen hierin een steeds grotere rol. Het Vakcentrum probeert de ondernemer in de schijnwerpers te zetten van de gemeente en project-ontwikkelaars. De houding van zowel gemeente als projectontwikkelaar t.o.v. de ondernemer vraagt continue aandacht. Vakcentrum was tijdens de Provada actief om projectontwik-kelaars met zelfstandig ondernemers rechtstreeks met elkaar in contact te brengen.

C1000 ondernemer Edwin ten Brink van Ten Brink Food Retail, verzorgde de presentatie. ‘Beleg-gers en vastgoedontwikkelaars zijn vrij traditioneel’, vertelt Ten

Brink. Ook nu de vastgoed markt met een behoorlijke crisis te ma-ken heeft durven ze nog steeds niet van de gebaande paden af te gaan. Dat is jammer. We weten inmiddels wel dat de Neprom po-sitief tegenover collectieven van zelfstandig ondernemers staat maar ook dat er gemeenten zijn die bij nieuwbouw voorrang ge-ven aan zelfstandig ondernemers in plaats van aan commerciële organisaties. Dat zijn stappen in de goede richting. Daarnaast is de groei voor nieuwbouw behoorlijk verminderd. Dat betekent dat gemeenten meer aan ruimtelijke sturing moeten gaan doen. Tot nu toe worden zij soms wat eenzijdig geadviseerd door vastgoedontwik-kelaars. Ik denk dat zelfstandig

ondernemers daar, al of niet col-lectief, een actievere rol moeten gaan spelen om ook een gemeen-te een totaalplaatje te kunnen geven van waaruit de juiste beslissingen worden genomen.

Page 8: VakcentrumNieuws 12 2012

Nieuws

Nieuws

7Criminaliteit

Betalingsverkeer

De meeste winkels zijn uitgerust met een camerasysteem en heb-ben kluisvertraging, afroomboxen en detectiepoortjes. Ook wordt pinnen gestimuleerd en wordt er steeds meer gebruikgemaakt van professioneel waardetransport. Helaas kun je met deze maatregelen criminaliteit alleen maar ontmoedigen. Het is daarom belangrijk om zelf ook alert te zijn en informatie met elkaar te delen.

Het Vakcentrum werkt aan een ef-ficiënter en veiliger betalingsverkeer. Voor zelfstandige ondernemers is ook belangrijk dat het betalingsver-keer betaalbaar blijft. De rekening wordt (te) snel afgeschoven naar de ondernemer. Het Vakcentrum legt op betaalbaarheid een zwaarder accent dan andere partijen. Vanzelfsprekend omarmt het Vakcentrum de pin-only kassa’s, maar is wel van mening dat pinnen zich zelf moet verkopen. Pin-nen moet niet worden gestimuleerd door andere middelen (contant) duur-der te maken.

Binnen het winkelwaarschuwing-systeem waarschuwen onderne-mers collega ondernemers op verdachte situaties. Een gewaar-schuwd mens telt voor twee. Een goede zaak, vindt Jules van Well, Hoofd Medewerkers en Veiligheid van het CBL. “Hoe meer informa-tie beschikbaar komt, hoe beter dat is. De meeste berichten van het winkelwaarschuwingssysteem gaan over (pogingen tot) overval-len. Maar er wordt bijvoorbeeld

Plus Verbeeten heeft een pin-only kassa met sinds kort ook een blauwe pin-only kassaband. ‘Dat laatste helpt enorm’, vertelt Joop Verbeeten. ‘Klanten moeten er toch aan wennen dat er bij deze

ook gewaarschuwd voor spookfac-turen en geldwisseltrucs. Vakcen-trumleden krijgen automatisch bericht als zich een verdachte situatie heeft voorgedaan in de directe omgeving of als er sprake was van criminaliteit. Natuurlijk staan alle waarschuwingsberich-ten ook op de website vermeld. Ondernemers die zelf een ver-dachte situatie hebben gesigna-leerd, kunnen andere onderne-mers in de buurt waarschuwen. Van Well: “Een overvaller die betrapt of opgemerkt wordt, gaat vaak op zoek naar een nieuw doelwit in de omgeving. De cri-minaliteit verplaatst zich. Door collega-ondernemers te attende-ren op de verdachte situatie, kan dit hopelijk worden voorkomen. Collega-ondernemers zullen im-mers extra alert zijn.”

Verhindering overvalDat een overval daadwerkelijk

kassa enkel gepind kan worden. Het zou ook enorm helpen als er meer ondernemers in de regio met pin-only kassa’s gaan werken, dat maakt het voor de consument een stuk eenvoudiger’. Klanten reageren over het algemeen positief op de pin-only kassa. Tien klanten achter elkaar die alleen pinnen, gaan immers sneller dan tien klanten die allemaal con-tant willen betalen. Ook bij het opmaken van de kassa scheelt het veel tijd. Of er over een paar jaar alleen nog maar pin-only kassa’s zijn, betwijfelt Joop. ‘Zeker bin-nen een supermarkt zal er altijd minimaal een kassa nodig zijn voor klanten die contant willen beta-len. Je ziet wel bij winkels in het duurdere segment dat daar alleen met pin betaald kan worden maar die zijn nog sporadisch’. Als tip geeft Verbeeten mee dat bij de

kan worden verhinderd, blijkt uit het volgende voorbeeld. Een ondernemer in het midden van het land had via het winkelwaar-schuwingssysteem vernomen dat er overvallers actief waren in de buurt. Het personeel was daarom extra alert. Toen zij de overval-lers tijdens het lossen van de vracht in de gaten kregen, sloten zij direct de achterdeur. Daarna werd de politie gebeld.

introductie van een pin-only kassa vooral de procedure en uitleg naar de klant belangrijk is. ‘Je wilt im-mers te allen tijde voorkomen dat een klant alle boodschappen op de band heeft en vervolgens niet kan betalen met pin. Wij zorgen er in dat geval voor dat de boodschap-pen gescand worden en dat de klant bij een andere kassa alsnog contant kan afrekenen’.

Page 9: VakcentrumNieuws 12 2012

Nieuws

Nieuws

8Winkeltijdenwet

De gemeente krijgt de regie over de koopzondag. De gemeenten krijgen zelf de bevoegdheid over koopzon-dagen en winkeltijden tijdens feest-dagen. Door de verandering van de regelgeving is de lokale intensieve samenwerking tussen lokale overheid en bedrijfsleven nog belangrijker.

Rene Puts, van C1000 Puts uit Stramproy, was afgelopen zomer al in gesprek met de gemeente over verlengde openingstijden toen er nieuwe geluiden uit de Tweede Kamer kwamen over de koopzondag. In de gemeente Stramproy is de koopzondag nog niet vanzelfsprekend. Wel ziet men de ontwikkelingen in de di-recte samenleving en merkt Puts op dat de publieke opinie toch wel degelijk een rol begint te

spelen bij de gemeente. ‘Zij zien natuurlijk ook de bewegingen van onze buurgemeente Roermond, daar zijn ze al jaren op zondag open’. In Stramproy spelen er meerdere belangen van diverse ondernemers. Om het geheel in goede banen te leiden en tot zinvolle beslissingen te komen heeft Rene Puts het Vakcentrum ingeschakeld om gespreksleider en deskundige te zijn bij een discussie avond. Het Vakcentrum legt hierin de mogelijkheden uit waarna ondernemers en ambtena-ren van de gemeente met elkaar in gesprek gaan. Begin januari 2013 vinden daar de voorbereidin-gen voor plaats. Rene Puts hoopt op deze manier tot een goede gezamenlijke invulling te komen over het koopzondagenbeleid van de gemeente Stramproy.

Wilt u ook ondersteuning bij onderhandelingen met de ge-meente? Neem dan contact op met Vakcentrum Bedrijfsadvies tel. (0348)41 97 71.

Toekomstvisie ondernemer in de levensmiddelenbrancheOm de uitdagingen van de toekomst aan te kunnen gaan heeft het Vakcen-trum een onderzoek door EIM laten uitvoeren naar de ‘toekomstvisie voor de zelfstandige ondernemer in de levensmiddelenbranche’. Kern van de uitkomsten is dat een veranderend klimaat kansen biedt en ondernemers bereid zijn daarin te investeren, maar dan moeten ze wel actie ondernemen. Ondernemers moeten zichtbaar en on-derscheidend zijn. Ze moeten duide-lijke keuzes maken en zich profileren. Dit geldt zowel voor supermarkten als speciaalzaken.

Jos van den Berg, Albert Heijn Jos van den Berg Uithoorn, ZO2Z win-naar 2011: ‘Om onderscheidend te zijn naar de consument moet je voortdurend alert blijven en

weten wat de klant wil. Je moet als het ware 24 uur per dag je voelsprieten hebben uitstaan’, aldus Jos en Diane van den Berg. ‘Ook je personeel is van groot belang. Wees duidelijk in wat je wilt en waar je voor staat, creëer echt dat wij-gevoel. We krijgen daar ook veel reacties van klanten van, met complimenten dat ze de sfeer in onze winkel zo prettig vinden. Wij kiezen er bewust voor om midden in de Uit-hoornse gemeenschap te staan. Saamhorigheid wordt, naast uiter-aard goede kostenbeheersing en omzetbehoud, de komende jaren in onze opinie steeds belangrij-ker. We zien dat de initiatieven die wij ontplooien voor onze om-geving ook goed door de klanten wordt opgepakt. Vergis je niet

in de gunfactor die je hiermee lokaal creëert. Los van dat feit is het bovendien ook bijzonder om te zien hoe klanten je actie naar bijvoorbeeld een voedselbank, beginnen te kopiëren en uit zich-zelf spontaan een bijdrage komen leveren. Dat geeft mij wel een heel warm gevoel!’

Page 10: VakcentrumNieuws 12 2012

Nieuws

Nieuws

9Uit de praktijkAls ondernemer heeft u vast wel eens een bedrijfseconomische, juridische of andere vraag waar u zelf niet uitkomt. Gelukkig kunt u dan contact opnemen met de adviseurs van het Vakcen-trum. Zij zitten er speciaal voor u en kennen de wet- en regel-geving tot in de puntjes. In deze vaste rubriek leest u het ant-woord op een veelgestelde praktijkvraag.

VraagEen ondernemer - eigen risicodrager voor de WGA - werd geconfronteerd met een flinke vordering van het UWV ten aanzien van door het UWV betaalde WGA uitkeringen aan gedeeltelijk arbeidsongeschikte werknemers. Tot grote verbazing van de ondernemer bleken de uitkeringen te zijn verstrekt aan personen die helemaal nooit bij hem in dienst waren geweest. Klopte dat wel?

AntwoordZoals u weet kan iedere werkgever kiezen om het risico van gedeeltelijke arbeidsongeschikte werknemers zelf te dragen, in plaats van dit bij het UWV te verzekeren tegen vaak hoge gedifferentieerde WGA premies. Een werkgever die hiervoor kiest is (na 104 weken) voor de periode van 10 jaar verant-woordelijk voor de uitkering en de re-integratie van zijn arbeidsongeschikte werknemers.

Wat u misschien niet weet, is dat die werkgever soms ook deels voor de arbeidsongeschiktheidsrisico’s van een andere werkgever opdraait. Dat is het geval wanneer een onderne-ming – niet eigenrisicodrager - een deel van zijn onderneming overdraagt aan een ander – wel eigen risicodrager. Denk bijvoorbeeld aan de situatie waarin de franchisegever een winkel terugkoopt en weer verkoopt aan een startend onder-nemer. Het UWV kan dan voor een deel van het arbeidson-geschiktheidsrisico van de verzekerde franchisegever bij de eigen risicodragende ondernemer aankloppen. Een vervelende verrassing voor de ondernemer als die daarvan niet op de hoogte is.

Of de ondernemer in zo’n geval nog iets kan richting de fran-chisegever, hangt af van de specifieke omstandigheden van het geval, maar zowel de ondernemer als de franchisegever zouden er goed aan doen om tijdens de onderhandelingen aandacht te geven aan de risico’s van eigen risicodrager-schap.

Meer informatieHeeft u zo’n geval bij de hand, schroom dan niet even con-tact op te nemen met onze juridische afdeling, bereikbaar op telefoonnummer (0348) 41 97 71.

Vraa

g &

Ant

woo

rd

Opi

nie

2012

Vervolg van pagina 3

Terugblikken op lobbytrajecten is leuk, maar is er daarnaast ook concrete winst gerealiseerd. Jazeker, het lage btw tarief is behouden mede dankzij de inzet van MKB Neder-land. Ook is voorkomen dat werkgevers de eerste 6 maanden ww zelf moeten betalen.

Verder hoeven ondernemers met ingang van 2013 geen heffing meer aan de Kamer van Koophandel te betalen. Ook wordt in 2013 maar één keer contributie aan MKB Nederland afgedragen, via het Vakcen-trumlidmaatschap. Dubbele contributie, omdat ook via de winkeliersvereniging betaald moest worden, is daarmee verle-den tijd. Het gebruik van de chipknip zal stoppen in 2013 en dit leidt tot kostenbe-sparing. Er is geen kostenverhoging in de pensioenregeling 2013, de premie blijft ongewijzigd. Vanaf 2015 zijn we van het statiegeld op Pet flessen af, na intensief overleg gevoerd via het CBL. De verpak-kingsbelasting is komen te vervallen en vervangen door een nieuwe regeling, die de helft goedkoper is.

Natuurlijk, er zijn ook tegenvallers en het geld moet verdiend worden op de win-kelvloer. Daar is inspiratie voor nodig én creativiteit. Voor de zelfstandige levens-middelendetaillist en zijn team liggen in 2013 de nodige uitdagingen. Draag met name je meerwaarde uit. Blijf je profes-sionaliseren. Het Vakcentrum zal zich ook in 2013 inzetten voor het zelfstandig ondernemerschap, door ondernemers met raad en daad bij te staan en voor hun be-langen op te komen in alle overleggen, op lokaal niveau, in Den Haag en in Brussel.

Ik wens een ieder een gelukkig, gezond en een inspirerend 2013 toe.

mr. Patricia E.H.Hoogstraaten, RAEdirecteur

Page 11: VakcentrumNieuws 12 2012

Nieuws

Nieuws

10Nieuwe vestiging of ombouw

Baas in eigen huis

Nieuwe vestiging of formule ombouw? Blijf baas in eigen huis en laat een eigen marktonderzoek doen.

Een vliegende startMathieu Velu van C1000 Ridderhof uit Alphen aan den Rijn kan er alles over vertellen. Twee en half jaar geleden startte hij zijn eerste C1000 winkel op winkelcentrum de Ridderhof. Prognoses klopten en het eerste kwartaal draaide hij boven verwachting. Kort na aan-vang bleek dat de gemeente vrij baan had gegeven voor nog een supermarkt op het zelfde winkel-centrum. Vier supermarkten voor 7500 inwoners bleek helaas wat aan de ruime kant. Velu zag zijn omzet drastisch teruglopen. Zo drastisch dat hij moest ingrijpen. Velu had hiervoor ruim tien jaar gewerkt onder een andere zelf-standig ondernemer, de familie Vos uit Haarlem. “Hier heb ik zoveel mogen en kunnen leren. Niet alleen hoe klant en servicegeri-chtheid optimaal kunnen worden ingezet en uitgewerkt maar ook welke stuurmiddelen je hebt om een winkel goed te leiden.’ Velu had al langer de wens om ook voor zichzelf te beginnen maar zag bij Albert Heijn, mede door gebrek aan financiering, geen enkele mogelijkheid. Een bevriende C1000 ondernemer tipte hem over de C1000 mogelijkheden en vervol-gens ging het balletje aan het

rollen. Zware turbulentie‘Die gesprekken en onderhan-delingen heb ik toen allemaal zelf gevoerd’, vertelt hij ‘maar met alle kennis die ik nu heb zou ik het heel anders aangepakt heb-ben en bovendien samen met een ervaren adviseur gedaan hebben’. Toen kort na aanvang bleek dat er nog een supermarkt bij hem in het vestigingsgebied zou openen ging hij te rade bij zijn oude werkgever. Vos adviseerde hem om advies in te winnen bij het Vakcentrum. Dat bleek een gouden tip te zijn. Samen met een van de adviseurs werd er een plan opgesteld. ‘Met C1000 heb ik al die tijd open gesprekken kunnen voeren, licht Velu toe, maar toch mis je dan de ervaring en is het lastig inschat-ten wat je positie als zelfstandig ondernemer nu is. Dan merk je pas hoe waardevol de inzet is van een ervaren adviseur. In gezamenlijk overleg werd besloten de winkel naar de C1000 rood-formule om te bouwen maar helaas leverde dit niet het gewenste resultaat.

DoorstartVelu heeft na een lang en gedegen onderhandelingstraject de winkel

uiteindelijk zonder verlies kunnen terugverkopen aan C1000 en heeft inmiddels een andere vestiging aangekocht. Velu start met een schone lei op 26 januari 2013 in Amsterdam-Buitenveldert. Daar neemt hij de winkel in de Kastel-enstraat over en opent daar ver-volgens p 13 februari als Jumbo. ‘Het is een loodzware periode geweest, erkent Velu,’ maar ik kijk heel erg uit naar komend jaar. Ditmaal heb ik via het Vakcentrum wel een gedegen marktonderzoek laten doen. Zoiets wat me in Alphen is overkomen gebeurt me echt nooit meer! Met een goede adviseur is het bovendien een stuk eenvoudiger om evenwicht te houden tussen emotie en materie en daardoor de doelstellingen zeer scherp te houden. Ik zou iedere startende ondernemer dan ook op het hart willen drukken om niet te bezuinigen op dit belangrijke on-derdeel. Het lijkt weliswaar veel geld, maar geloof mij dat het niet opweegt tegen alle stress als blijkt dat de omgeving van jouw super-markt er heel anders uit blijkt te zien dan wat op papier staat!’

Vakc

entr

um B

edri

jfsa

dvie

s

Vakcentrum Bedrijfsadvies staat u met raad en daad terzijde bij problemen die u dagelijks tegenkomt in de bedrijfsvoe-ring. Het is voor u immers onmogelijk om specialist op elk werkterrein te zijn. Daarom biedt het Vakcentrum onafhan-kelijk, deskundig en betaalbaar advies, op onder meer bedrijfseconomisch, ju-ridisch en fiscaal gebied. In deze rubriek leest u voorbeelden uit de praktijk.

Page 12: VakcentrumNieuws 12 2012

Nieuws

Nieuws

11E-commerce, afhaalpunten winkel(bestemming)? Internetverkopen nemen een vlucht. De concurrentieverhoudingen wor-den hierdoor beïnvloed. De vraag is of dit in termen van ruimtelijke ordening gezien moet worden als winkel(bestemming) of niet.

Verschillende juridische uitspra-ken hebben er toe geleid dat een webwinkel al snel tot detailhan-del dient te worden gekwalifi-ceerd. Het bestaande beleid van veel gemeenten dat webwinkels zich mogen vestigen op een bedrijventerrein (‘bestemming bedrijf’) gaat op basis van deze uitspraken niet langer op. Een webwinkel is al snel detailhan-del, dus alleen op een terrein met de bestemming ‘detailhan-del’ mag een webwinkel zich vestigen.

Voor veel gemeenten zijn deze uitspraken aanleiding geweest om in bestemmingsplannen een regeling te formuleren hoe om te gaan met webwinkels.

Ruimtelijke uitstralingIn de praktijk zien we dat gemeenten ervoor kiezen om webwinkels te beoordelen aan de hand van de ruimtelijke uitstra-ling. Webwinkels ‘zonder’ of met een beperkte ruimtelijke

uitstraling passen dan binnen een bedrijventerrein (‘bestem-ming bedrijf’). Internetwinkels met een ruimtelijke uitstraling (uitkiezen en/of betalen en/of afhalen) dienen zich te vestigen op een plek met de bestemming detailhandel.

AfhaalpuntDe keuze van een gemeente om webwinkels (inclusief afhaal-punt) te beoordelen aan de hand van de ruimtelijke uitstraling zet de vraag of het detailhandel is op afstand. Deze vraag wordt simpelweg niet gesteld.

Het Vakcentrum is van mening

dat gemeenten e-commerce (inclusief afhaalpunt) ook als detailhandel moet aanmerken. Gemeenten moeten bij actua-lisering van bestaande bestem-mingsplannen of bij nieuwe bestemmingsplannen dan ook kiezen voor een definitie de-tailhandel waar de activiteiten van detailhandel - dus ook van e-commerce activiteiten - duide-lijk in zijn omschreven.

Uiteindelijk moet namelijk elke ondernemer inzicht hebben welke activiteit begint op een bedrijventerrein en (wellicht nog belangrijker) waar deze activi-teit eindigt!

Com

peti

tie

TrotsDeze foto wilden wij u niet onthouden. Zo trots zijn Margo en Hans Blom van De Koffieblom in Doetin-chem met hun prijs voor beste Notenspecialist 2013.

Per abuis hebben we in het vorige nummer een verkeerd adres van hun

zaak vermeld. Het goede adres is: Simonsplein 11, 7001 BM in Doetinchem. Telefoonnummer (0314) 32 77 54.

Page 13: VakcentrumNieuws 12 2012

Nieuws

Nieuws

12Sietse Koetsier, C1000 ondernemer te Ruinerwold over SSK

Bewustwording en verbetering

Repo

rtag

e

Het Super Supermarkt Keurmerk is het label voor zelfstandige supermarkt-ondernemers die duurzaam en maat-schappelijk verantwoord ondernemen. In dit nummer van VakcentrumNieuws leest u de ervaringen van een van de gecertificeerden, Sietse Koetsier, C1000 ondernemer in Ruinerwold.

Het keurmerk heeft als eerste ef-fect gehad op de bewustwording van mij zelf als ondernemer. Het heeft me uit de sleur gehaald en ik kan de impuls goed gebruiken omdat we alles maar dan ook al-les willen inzetten om de over-gang van C1000 naar Coop goed te laten verlopen. We moeten ons onderscheiden en het SSK helpt daar enorm bij. Ik wil op die lopende trein springen.

VerbeterpuntenDe auditrapportage geeft ons op het terrein van energie en logistiek concrete verbeterpun-ten die we meenemen bij de om- en verbouw van het pand. Dat moet najaar 2013 af zijn en alles moet dan piekfijn in orde zijn. Ik ben me nu al aan het verdiepen in de verschillende mogelijk-heden om te besparen op het energieverbruik en dus ook op de kosten. In het audit rapport zag ik duidelijk terug welke punten ik zelf belangrijk vind: daar scoorde ik goed op.

CommunicatieDe klanten hebben ons wel gefeliciteerd bij het behalen van het keurmerk maar weten eigenlijk nog niet zo goed waar het voor staat. De medewerkers weten het wel maar zijn nog niet meteen op de stoel gesprongen van vreugde. Kijk alles begint bij mij, bij de ondernemer. Het is aan mij om mijn medewerkers

en daarna de klanten goed te informeren en hen te laten zien hoe bijzonder en hoe goed we zijn. Daar ben ik me bewust van en daar ben ik ook al mee bezig. Ik heb een mooi softwarepakket waarmee ik mijn medewerkers een nieuwsbrief kan sturen en ook kan zien wie hem daadwer-kelijk leest. Ik ben natuurlijk verantwoordelijk voor de inhoud van die nieuwsbrief, maar ben zeker gebaat bij suggesties daar-voor in de SSK-nieuwsbrief.

De personeelsposter vind ik hartstikke goed. De winkelwan-deling vond ik ook erg goed. Ik kan hem misschien wel doen voor de medewerkers maar nog niet voor de verenigingen en clubs die ik sponsor of voor klanten. Op dit moment ziet de winkel er goed uit, maar de andere ruim-tes verdienen echt nog aandacht. Dat loopt mee met de om- en verbouw volgende zomer.

Bijeenkomst met SSK onderne-mersDe bijeenkomst van 24 sep-tember was voor mij echt heel stimulerend. Ten eerste omdat ik geïnspireerd werd door wat SSK collega’s vertelden. Ik heb een lijst van wel 17 punten die ik mee naar huis heb genomen.

Ik heb de ambitie om het niveau van lokale betrokkenheid dat bij ons al 100% is, minimaal op dat niveau te houden.

Ik treed niet zo graag op de voorgrond maar het verhaal van Rob Benjamins over die kruidenier die zichzelf als merk ging neerzetten heeft mij de schroom doen overwinnen. Het moet gewoon. Het verhaal over het laden van een merknaam kon ik heel goed gebruiken: Ik realiseer me dat we C1000 wat kleiner kunnen maken (gezien de overgang naar Coop) en Koetsier en medewerkers wat groter. Het laden van SSK geeft ons de mogelijkheid ons extra te onder-scheiden.

AssortimentAls het gaat om het assortiment merk ik dat de klantengroep die voor biologisch en/of fair-trade kiest niet zo groot is: een paar procent. Het is wel een groeimarkt, maar ik denk dat als het echt omvangrijk wordt de grote producenten het ook gaan benutten en dan is het gewoon geworden. Ik heb wel een bijzonder accent in lokale producten. Van huis uit zijn ik en mijn broers slager. In mijn winkel maak ik lokale speciali-

Page 14: VakcentrumNieuws 12 2012

Nieuws

Nieuws

13teiten zoals Drentse droge worst en spareribs naar eigen recept. Die scoorden goed op de inter-nationale slagersvakwedstrijd ‘Slavakto’ in Utrecht. Goud met een ster voor de droge worst en goud voor de spareribs.Van mijn broers met de worstfa-briek hier in ‘t dorp betrek ik de knakworst, de verse rookworst en de boerenachterham.

VeiligheidAl het gaat om de medewer-kers dan investeer ik ook in hun bijscholing, net zo goed als dat ik mezelf up to date houd. Wat ik doe aan afvalreductie is kosten-gedreven, zoals overigens al mijn inzet. Op het terrein van veilig-

heid scoorde de winkel het minst hoog. Natuurlijk nemen we wel de nodige voorzorgmaatregelen zoals beveiligingssystemen en camera’s. Maar ik wil geen “bun-ker” uitstraling in m’n winkel maar een “open huis” uitstraling. Gastvrij zijn is onze cultuur en in ons dorp groeten wij iedereen! Ik realiseer me dat ik me dit kan permitteren omdat er nog nooit een overval is geweest. Maar zolang het zo kan … Overigens ben ik wel heel scherp als het vertrouwen wordt beschaamd. Dankzij mijn vrouw hebben we ook de stelregel “Vertrouwen is goed maar controle is beter”. Ik doe het eerste en mijn vrouw achter de schermen het tweede.

We zijn dus ook een goed team.

LogistiekOp logistiek terrein ben ik qua belevering afhankelijk van de formule. Op de 24e hoorde ik van collega’s twee dingen die ik ook wil gaan doen: het afhaalpunt voor consumenten van plastic-zakken voor de plasticafvalschei-ding. En de gemeente vragen om een oplaadpunt voor elektrische auto’s voor de deur.

1 januari 2013

Nieuwe Drank- en Horecawet

Wet

gevi

ng

Op 1 januari 2013 treedt de Nieuwe Drank- en Horecawet in werking. In de wet is onder andere opgenomen dat de burgemeester de alcoholafdeling kan sluiten na 3 overtredingen. Verder zijn jongeren onder de 16 jaar strafbaar wanneer zij alcohol bij zich hebben in de openbare ruimte.

Aan het einde van 2012 is een fly-ercampagne gestart in samenwer-king met het ministerie Volksge-zondheid Welzijn en Sport (VWS). Op de flyer is dat zichtbaar door aan de ene kant de boodschap van VWS en aan de andere kant de boodschap van de branche. Vanaf week 52/week 1 worden er 2,5 miljoen flyers verspreid.

Vraag en antwoordEr leven veel vragen rond de nieuwe Drank- en Horecawet. Een overzicht van de meest gestelde vragen en antwoorden treft u aan op onze website (www.vakcentrum.nl) De Q & A zal de komende tijd nog worden uitgebreid.

Uw gemeenteEen aantal gemeenten staat te popelen om met de mogelijkhe-den uit de nieuwe wet aan de slag te gaan. Om inzicht te krijgen in de plannen van gemeenten

Vanaf 1 januari 2013 is het strafbaar om in het openbaar alcohol bij je te hebben, als je jonger bent dan 16 jaar. In de toekomst gaat deze leeftijdsgrens waarschijnlijk naar 18 jaar.

Kijk op rijksoverheid.nl of volg #alcoholenjongeren voor het laatste nieuws.

Alcohol bij je?

Komt je duur te staan.

en alert te kunnen reageren, stellen wij het op prijs wan-neer u ons informeert over de initiatieven die uw gemeente wellicht gaat ondernemen.

Uw reactie ontvangen wij graag via [email protected].

Page 15: VakcentrumNieuws 12 2012

Nieuws

14

Redactie: Blekerijlaan 1

3447 GR Woerden

T (0348) 41 97 71

F (0348) 42 18 01

E [email protected]

I www.vakcentrum.nl

Druk: Weevers Grafimedia

Vorden

Col

ofon

Meer informatie over het Vakcentrum?

AntwoordformulierWanneer u nog geen lid bent van het Vakcentrum kunt u onderstaand formulier invullen. Wij nemen dan contact met u op om u meer te vertellen over het Vakcentrum en de activiteiten. Dan kunt u ook vanaf 2013 gebruik maken van de voordelen die het Vakcentrumlidmaatschap biedt.

Uw gegevens

Bedrijfsnaam :____________________________________________________________

Naam contactpersoon :_________________________________________________________M/V

Correspondentieadres :____________________________________________________________

Postcode en Plaats :____________________________________________________________

Telefoon :____________________________________________________________

Handtekening: __________________________

Dit formulier kunt u losknippen en in een ongefrankeerde envelop zenden aan:

VakcentrumAntwoordnummer 2563440 WB WOERDEN

Faxen kan ook (0348) 42 18 01