s*e

'"'1

Í'f *,;:11:::''r

f f i . 'aTwa*arc, * WsÊrewvaese*

.,.t.-,.__.1,.

::

ln leiding

lJ zult de lootste tijd vost één en onder over osteopo-rose hebben gehoord of gelezen. Osteoporose isde medische oonduiding voor mensen bii wie debotofuroak (botontkolking) ol een geruime tiid snellergaot don de oonmook von nieuw bot. Botontkalkingis een natuurlijk proces dot versnelt naormate uouder wordt U kunt dit proces niet stoppen, moor welYertrogen.

Deze brochure vertelt u meer over botontkolking enosteoporose. wat ziin de risicot, hoe weet u of u zelfrisico loopt en wot is het belang von colcium envitomine D hierbii.

Wilt u zelf iets doen om botontko/king tegen te goon?Overleg don met uw orts enlof opotheker welke wrlzehet beste bij u Past.

BotontkalkingoÍ osteoporose

AI onze botten somen vormen het skelet.Tot ongeveerons 35"" levensioor groeien onze botten'Tot die tiid iser een grotere oonmoak van nieuw bot, don ofbrookvan oud bot. Doorno bliift de botmosso een oantoljoren ongeveer gelijk Meer ofbroak dan opbouw treedtop no de leeftijd von 45 ioor.We spreken dan vanbotontkolking.

Het gevoor van botontko/king is, dot de botten brozerworden. De kons op het breken von botten neemt donsterk toe. De rneest breekbare botten von ons lichaomzijn wervels, pols of heup. Ook bestoot de konsdat rugwervels goon inzokken. Dit veroorzooktrugklochten.

Er is sproke von osteoporose br.; ernstige botontkalking'Botten kunnen snel breken en herste/len longzoom.

Osteoporose komt steeds meer voor: enerziids omdoter steeds meer ouderen in België ziin (vergriizing),onderzijds omdot mensen in het olgemeen steedsouder worden.

FSeernGalcium

Bij wie komt het voor t

Niet o//een vrouwen krijgen te maken rnet osteoporose,ook bij monnen komt het voor. De kans dot vrouweneerder osteoporose krtlgen is wel groter. Het vrouwelijkhormoon oestrogeen heeft een botbeschermendewerking en de aonmoak von dit hormoon neemt no demenopouze of overgong of.

Komt de menopouze vroeger don normool, don voltook eerder de beschermende werking von oestrogeenweg. Dit gebeurt bryoorbeeld bij vrouwen bij wie deeierstokken zijn verwiiderd.

Osteoporose kunt u zelfhelpen voorkomen

Preventie von osteoporose begint met een gezondelevensstrjl. Hieronder ziet u een opsomming von debelongrijkste foctoren die botontkolking en dus deevolutie von osteoporose vertrogen of iuist in de hondwerken.

U kunt het ontstaan van osteoporoseveÉragen door:

) Voldoende lichaamsbeweging> Dagelijks in de buitenlucht zijn

(waarbij hoofd en handen onbedekt zijn)) Voeding met voldoende calcium

(met name zuivelproducten)

U versnelt het ontstaanvan osteoporose door:

RokenVeel koffie drinkenOvermatig alcoholgebruikEen leven vol spanning en stress

Sf eerrt

Galcium+ Vitamine D3 errïst*g

e heckl ist r isicoÍactoren

Neemt u onderstoande vrogen oondochtig door. AIs u éénof meerdere vrogen met'jo'beontwoordg dan heeft u eenverhoogde kons op osteoporose. Neem in dot gevolcontoct op met uw or:[s enlof opotheker. Hii kon uodviseren hoe u het risico op osteoporose kon ver4einen.

Pd**scr{'-''**'*"'ie aleiusn. + V i tamine D3 - ' |P ==a : " i - :i*,.,- *..._.,-......*__,..

Heeft één van uw ouders ooit een heup en/ofwervel gebroken als gevolg van een banaalongeval ?

Heeft u zelf ooit iets gebroken als gevolg vaneen banaal ongeval ?

Heeft u gedurende meer dan 3 maandencorticosteroiden (cortison, prednisolon,enz) genomen ?

Bent u 3 cm of meer kleiner geworden ?

Drinkt u regelmatig alcohol (meer dan deveil ige hoeveelheden) ?

Rookt u meer dan 20 sigaretten per dag(meer dan I pakje) ?

Heeft u regelmatig last van buikloop(bv. door coeliakie of ziekte van Crohn) ?

Maakte u de menopauze door vóór uw 45"'levensjaar ?

Heeft u gedurende meer dan | 2 maanden geenmenstruatie gehad (voor een andere reden daneen zwangerschap) ?

Voor mannen : leed u ooit aan impotentie, eenlaag libido of andere symPtomen als gevolg vaneen laag testosterongehalte ?

Calcium

Voldoende calcium

Om botmosso oon te moken, heeft uw lichoomvoldoende colcium nodig. Colcium hoolt het lichaommet nome uit zuivelproducten zools melK kwork enkoos.99% von olle colcium in ons lichoom bevindt zich in hetbot. Moar ook ondere essentië/e lichoomsfunctiesverbruiken colcium, nl. de bloedstolling en de spier-somentrekking (von o.o. het hort).lndien het lichoomniet voldoende calcium uit de voeding kon holen, zolhet colcium uit de botten gebruiken.

Begin op jonge leeftijd

Het is belongrijk om ol op jonge leeftijd (de puberteit)te beginnen oon de opbouw von de botmossa. Dotgeeft het lichaom een goede bosis voor de rest von hetIeven.

Ë ,.,.;,.ï

Hoeveel calciumis voldoende t

Tieners en jong volwassenen ........ 1000- 1200 mg per dag'

V o l w a s s e n e n - - - - - - - - - - - - 9 0 0 m g p e r d a g '

Vrouwen in of na de overgang .................. 1500 mg per dag'

Ouderen > 65 iaai ...........::....::.-....................... l5O0 mg per dag'

Waar haalt uwlichaam calcium vandaan ?

De meeste colcium haolt uw lichaom uit de voeding endan met nome uit zuivelproducten. 1000 mg colciumhoolt u bijvoorbeeld door 5 glazen melk te drinken.Moor ook koos,yoghurt en kwark bevatten colcium.

Als u het idee heeft. dot u vio uw voeding onvoldoendecolcium inneemt,don kunt u dit oanvullen met colcium-tabletten. Het aonbod hierin is groot, maor er bestoonook veel verschillen. Zo ziin er onder meerkouwtobletten, bruistobletten en opl oszokies.

ffeem

Calciumgehaltevan zuivelproducten

Volle melk (UHT)

Halfvolle melk

Magere melk

Halfuolle chocolademelkKarnemelk

ZUIVELDRANKEN CALCTUM mglt00mt

t 20i l8

H 8I t 2t09

YOGHURT EN KWARK GALC,UM mg/toogr

Volle kwarkMagere kwarkVolle yoghurt

Magere yoghurt

VASTE KA;ZEN

l t l140t 5 0

t60

CALCIUM mg/I0ogr

Camembert 600

Brie 400

Maredsous (blok) 547

Maredsous double crème (bakje) 26a

Chimay 6t7

Gouda 92A

Emmental 1020

Gruyère 900

Parmesan 1775

Roquefort 600

Vitamine D

Vitomine D speelt een belongriike rol bii de opnomevon colcium door uw lichoom. Ook heeft het eenbetongrijke rol biihet onderhoud von uw spiercellen-

Vitomine D wordt normool gesproken voldoende doorhet lichaom zelf oongemookt Dit gebeurt in uw huid

ols deze wordt blootgesteld oon zonlichtlJw lichoom krijgt ook vitomine D binnen vio bepooldevoedingsmiddelen of vio vitomine D-supplementen.

Komt u niet iedere dag co, I 5 min. met onbedekt hoofd

en honden in de zon, dan heeft u extra vitomine D

nodig. Neem don contoct op met uw orts enlof

apotheker om te overleggen hoe u dit het beste kunt

oonvullen.

RICHTLUNENvoor het gebruik vaneen Calcium Í Vitamine D3- supplement

I. NOSERINGEen dogelijks supplementvon IOOO mg Colcium en8OO Internationole Eenheden (l.E)Vitomine Dj biedtde meest uitgesproken voordelen.

2.VOOR WtE tDagelijks 1000 mg Colcium en 800 l.EVitomine D j isnoodzokelijk bij:

' Patiënten behandeld met geneesmiddelen tegenbotontkalking zoals bisfosfonaten, ...

. Patiënten behandeld met orale corticosteroïden(co rti son e- p re pa raten)

' Calcium- en/ofVitamine D3-tekort, in hetbijzonder bij ouderen > 65 jaar.

ÀíeemCalcium+ Vitamine D3 ernstig

lmem Med. 2006 Jun, 259(6): 539 -52