Seminar 26-11-10 - Richtlijn osteoporose en fractuurpreventie, derde herziening (2010)

26
Wat te doen bij een patient van 50 jaar en ouder met een fractuur? En bij een patient met klinische risicofactoren, zonder recente fractuur? Richtlijn Osteoporose en Fractuurpreventie, Derde herziening (2010) Prof Dr Willem F Lems, Vrije Universiteit Medisch Centrum en JBI/Reade 26 November 2010

description

Richtlijn Osteoporose en Fractuurpreventie, Derde herziening (2010)

Transcript of Seminar 26-11-10 - Richtlijn osteoporose en fractuurpreventie, derde herziening (2010)

Page 1: Seminar 26-11-10 - Richtlijn osteoporose en fractuurpreventie, derde herziening (2010)

Wat te doen bij een patient van 50 jaar en ouder met een fractuur?En bij een patient met klinische risicofactoren, zonder recente fractuur?

Richtlijn Osteoporose en Fractuurpreventie, Derde herziening (2010)

Prof Dr Willem F Lems, Vrije Universiteit Medisch Centrum en JBI/Reade

26 November 2010

Page 2: Seminar 26-11-10 - Richtlijn osteoporose en fractuurpreventie, derde herziening (2010)

Osteoporose

LengteverliesBotbreuken (fracturen)Pijn

Page 3: Seminar 26-11-10 - Richtlijn osteoporose en fractuurpreventie, derde herziening (2010)

3

Richtlijn osteoporose en fractuurpreventie

• De primaire doelstelling van medische behandeling bij patiënten met een hoog risico op fracturen is de preventie van een eerste of volgende fractuur.

3

Page 4: Seminar 26-11-10 - Richtlijn osteoporose en fractuurpreventie, derde herziening (2010)

4

4

• Welke diagnostiek is geїndiceerd bij een patient (man of vrouw) met een klinische fractuur na de leeftijd van 50 jaar? (vraag 1)

• Dr S van Helden (traumatoloog)

Fractuurpreventie na een initiёle fractuur

Page 5: Seminar 26-11-10 - Richtlijn osteoporose en fractuurpreventie, derde herziening (2010)

5

Welke diagnostiek is nodig bij een patient van 50 jaar en ouder met een fractuur?

• Een DXA van lumbale wervelkolom en heup?

Page 6: Seminar 26-11-10 - Richtlijn osteoporose en fractuurpreventie, derde herziening (2010)

Bij patienten van 50 jaar en ouder met een fractuur heeft meer dan 50% een verlaagde BMD!

Page 7: Seminar 26-11-10 - Richtlijn osteoporose en fractuurpreventie, derde herziening (2010)

fractureninleiding nomogram conclusiemortaliteit

0

1

2

3

4

5

6

0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20

follow-up (jaren)

RR

• RR: 2.0 over 20 jaar

• RR: 5.3 (jaar 1) en 1.7 (jaar 15)

Van Geel et al. Ann Rheum Dis 2009

10-jr follow-upinleiding clustering conclusieFRAX / Garvan nomogram

Recidief Fractuur kan snel optreden na initiele fractuur!

Page 8: Seminar 26-11-10 - Richtlijn osteoporose en fractuurpreventie, derde herziening (2010)

8

Welke diagnostiek is nodig/gewenst bij een patient van 50 jaar en ouder met een fractuur?

• Een DXA van lumbale wervelkolom en heup;

• Beeldvorming van de wervelkolom (LVA of rontgenfoto);

Page 9: Seminar 26-11-10 - Richtlijn osteoporose en fractuurpreventie, derde herziening (2010)

Vertebral fractures are often not recognized!

0

20

40

60

80

100

120

140

Pat

iënt

s(n)

Fracture(expert)

Fracture in radiology report

Fracture in patient record

Treatment for osteoporosis

132

65

23 25

n=934 women >60 jaar

Gehlbach et al, Osteoporos Int 2000; 11: 577-582

Only 1 out of 5 are adequately diagnosed and treated!

Page 10: Seminar 26-11-10 - Richtlijn osteoporose en fractuurpreventie, derde herziening (2010)

Oleksik, Lips et al,

J Bone Miner Res 15:1384–92 (2000)

Age >71

Age 65–71

Age <65

No fra

ctur

e

1 fra

ctur

e

2 fra

ctur

es 3

frac

ture

s

*Age p = 0.020

*Fracture p < 0.001

Mea

n Q

UA

LEF

FO

tota

l sco

re

45

35

25

15

Quality of life decreases with age and number of vertebral fractures

Page 11: Seminar 26-11-10 - Richtlijn osteoporose en fractuurpreventie, derde herziening (2010)

Relative Risk for Future Fractures in patients with a prevalent vertebral deformity(corrected for age and BMD)

00,5

11,5

22,5

33,5

44,5

5

vertebral hip wrist

future fracture risk

SOF, Black et al, J Bone Min Res 1999: 821-828

Page 12: Seminar 26-11-10 - Richtlijn osteoporose en fractuurpreventie, derde herziening (2010)

Fracture Rates, Population BMD Distribution and Number of Fractures in NORA

Siris, E. S., et al. Arch Intern Med 2004 164:1108-12, with permission. Copyright © 2004 American Medical Association

Page 13: Seminar 26-11-10 - Richtlijn osteoporose en fractuurpreventie, derde herziening (2010)

Wervelhoogtemeting: Lateral Vertebral Assessment (LVA)

Page 14: Seminar 26-11-10 - Richtlijn osteoporose en fractuurpreventie, derde herziening (2010)

LVA: Lateral Vertebral Assessment

• In 20% van de patienten met osteopenie, werd een wervelfractuur vastgesteld.

Netelenbos J, Lems WF, Ost Int 2009

Page 15: Seminar 26-11-10 - Richtlijn osteoporose en fractuurpreventie, derde herziening (2010)

15

Welke diagnostiek is nodig/gewenst bij een patient van 50 jaar en ouder met een fractuur?

• Een DXA van lumbale wervelkolom en heup;

• Beeldvorming van de wervelkolom (LVA of rontgenfoto);

• Evaluatie Valrisico.

Page 16: Seminar 26-11-10 - Richtlijn osteoporose en fractuurpreventie, derde herziening (2010)

Fractuur data uit Maastricht

                                                                             

                                                             

Page 17: Seminar 26-11-10 - Richtlijn osteoporose en fractuurpreventie, derde herziening (2010)

Bij slechts 5-10% van de patienten van 50 jaar en ouder met een fractuur vindt aanvullend onderzoek plaats!

van Helden en Geusens, 2007

Page 18: Seminar 26-11-10 - Richtlijn osteoporose en fractuurpreventie, derde herziening (2010)

18

Integratie Val- en Fractuurrisico

• Op welke wijze dient het valrisico in de diagnostiek en behandeling van patienten met een verhoogd fractuurrisico te worden geintegreerd? (vraag 3)

• Dr HJJ Verhaar (internist-geriater)

18

Page 19: Seminar 26-11-10 - Richtlijn osteoporose en fractuurpreventie, derde herziening (2010)

19

Integratie Val- en Fractuurrisico (aanbeveling 1)

• Het verdient aanbeveling om bij patiënten (> 50 jaar) met een fractuur, die zich melden met een val of een valletsel, een nadere evaluatie van het valrisico te verrichten.

• Dit kan door te vragen naar het aantal valincidenten in het afgelopen jaar (≥ 1x) en, indien dit het geval is, door na te gaan of er beperkingen zijn in de mobiliteit (problemen met evenwicht, balans en met het lopen of opstaan uit een stoel) .

• m

19

Page 20: Seminar 26-11-10 - Richtlijn osteoporose en fractuurpreventie, derde herziening (2010)

20

Integratie Val- en Fractuurrisico (aanbeveling 2)

•De werkgroep is van mening dat valinterventies bij vallers zich moeten richten op de factoren die uit de valrisico-evaluatie naar voren zijn gekomen.

•Dit zijn de specifieke maatregelen op maat voor de patiënt (bijvoorbeeld balans- en spierkrachttraining, visusverbetering, medicatie-aanpassingen, vitamine D suppletie).

•m

20

Page 21: Seminar 26-11-10 - Richtlijn osteoporose en fractuurpreventie, derde herziening (2010)

21

Integratie Val- en Fractuurrisico (aanbeveling 3)

• de werkgroep wil benadrukken dat multifactoriele valinterventies valincidenten kunnen voorkomen. Het is echter (nog) niet aangetoond dat preventie van valincidenten ook fracturen kan voorkomen.

21

Page 22: Seminar 26-11-10 - Richtlijn osteoporose en fractuurpreventie, derde herziening (2010)

22

Welke diagnostiek is nodig/gewenst bij een patient van 50 jaar en ouder met een fractuur?

• Een DXA van lumbale wervelkolom en heup;

• Beeldvorming van de wervelkolom (LVA of rontgenfoto);

• Evaluatie Valrisico;

• Onderzoek naar Secundaire Osteoporose.

Page 23: Seminar 26-11-10 - Richtlijn osteoporose en fractuurpreventie, derde herziening (2010)

23

Over Fractuurpreventie bij patienten zonder recente fractuur (vraag 2)

• Bij welke patienten is op grond van een hoog risicoprofiel nadere diagnostiek (DXA van LWK en Heup) geїndiceerd?)

• Dr J van den Bergh (internist-endocrinoloog).

Page 24: Seminar 26-11-10 - Richtlijn osteoporose en fractuurpreventie, derde herziening (2010)

2424

RisicofactorRisicoscore

Gewicht <60 kg en/of BMI < 20 kg/m2 $ 1

Leeftijd > 60 jaar 1

Leeftijd > 70 jaar 2

Eerdere fractuur na het 50e levensjaar# 1

Heupfractuur bij een ouder 1

Verminderde mobiliteit** 1

Reumatoïde artritis 1

Aandoening of situatie geassocieerd met secundaire osteoporose* 1

Gebruik van corticosteroïden (>3 maanden; >7,5 mg/dag) 4

Fractuur-risicoscore: bij een totaal van 4 punten of meer wordt een DXA geadviseerd

Page 25: Seminar 26-11-10 - Richtlijn osteoporose en fractuurpreventie, derde herziening (2010)

25

25

Page 26: Seminar 26-11-10 - Richtlijn osteoporose en fractuurpreventie, derde herziening (2010)

26

Dank voor Uw aandacht!

26