driemaandelijks tijdschrift jaargang 11 nummer 2 - 2012 april - mei - juni

Kesterheide gekocht!

Mierennest in de kijker

Kern Houtem gestart

IJsduiker op Gavers

BELGIE / BELGIQUE

P.B.GENT X

BC1133Afgiftekantoor Gent X - P109327

Reto

urad

res:

De D

ecke

r Mik

ol, D

okter

Hae

kstra

at 37

, 920

0 Gr

embe

rgen

Is je

adre

s niet

juist

? Meld

het

aan

de re

dacti

e.

2 nr. 2 - april 2012

Op 14 oktober is het zover: we kunnen dan met z’n allen onze voorkeur kenbaar maken voor wie de komende 6 jaar onze gemeente en provincie zal besturen. Een hoogdag voor de democratie. En dat zeg ik welgemeend, zonder enige zweem van cynisme. Ik weiger halsstarrig mee te doen aan de haast algemene ‘bon ton’ om enigszins gelaten te zeggen dat het ‘allemaal dezelfde’ of ‘zakkenvullers’ zijn of dat incompetentie en gefoefel de regel zijn.

Na anderhalf jaar politiek immobilisme is een dergelijke houding begrijpelijk. Maar toch is ze niet juist. Democratie is nog steeds de minst slechte bestuursvorm. Een bestuursvorm die een inspanning vergt van iedereen. Een inspan-ning om eerlijk af te wegen wie je capabel acht om jou te vertegenwoordigen in de gemeente-raad. Daarom roep ik op om binnen je politieke overtuiging op zoek te gaan naar die mensen die nog steeds het verschil maken. Ze bestaan

binnen elke overtuiging, en ze zijn je stem nu meer dan ooit waard.Een mooi Engels spreekwoord zegt: ‘Evil is in the eye of the beholder’. Heel veel mensen dragen met een laissez-faire en bijhorend stemgedrag er toe bij dat ook onbekwamen en zak-kenvullers verkozen raken. Self-fulfilling prophecy heet dat. Wie een stelling lang genoeg blijft geloven, maakt ze waarheid. Ik doe een warme oproep om ons daar niet aan te laten vangen. Lezersbrieven in kranten en vele blogs zijn verworden tot één pot van negativisme overkokend vitri-ool zonder enige nuance of gêne, en met een pertinent gebrek aan waarheidszin, hoffelijkheid of constructiviteit. Beoordeel dus kandidaten op hun graad van creativiteit en daadkracht. Op lokaal niveau spelen grote ideo-logische verhalen vaak een klei-nere rol dan de overtuiging dat een bepaald persoon geschikt is om je gemeente te besturen.De voorbije maanden zal je wel-licht gemerkt hebben dat de ver-kiezingskoorts stilaan om zich heen slaat. Het komende half jaar zal je brievenbus in stijgend tempo folders ontvangen waarin

Yes, we can

De juiste focus...

Joac

him

De

Mae

sene

er

nr. 2 - april 2012 �

de voorbije meerderheid de kwaliteit van haar realisaties in de verf zet en waarin de oppositie haar rol om kritiek te geven waar maakt. Het is aan ons om de waarheid, die ergens in het midden zal liggen en voor elke gemeente zal verschillen, te achterhalen. Welke construc-tieve voorstellen bieden de diverse partijen aan? Gaat men uit van de eigen kracht of probeert men gemakkelijkheidshalve de zwakte van de ander aan te tonen?Natuurpunt zegt al jaren dat, erger dan de soci-ale, politieke en economische crisis, de ecologi-sche crisis als een zwaard van Damocles boven ons hoofd hangt. We zeggen ook al even lang dat het resoluut aanpakken van die ecologische crisis een hefboom is om de andere opgelost te krijgen. Het laatste decennium zijn er veel bevoegdheden bijgekomen op lokaal niveau, hoofdzakelijk inzake duurzaamheid, ruimte-lijke ordening, leefbaarheid, verkeer en milieu. In de komende legislatuur komt er ook een

overdracht naar provincies van grondgebonden materies, dus ook natuur. Deze verkiezingen zijn dan ook zeer belangrijk voor de thema’s die Natuurpunt na aan het hart liggen.Onze oproep is dan ook even gemeend als een-voudig: gebruik de komende maanden om zorg-vuldig te onderzoeken welke personen en welke partijen de constructiviteit en de daadkracht aan de dag kunnen leggen om de komende zes jaar op lokaal niveau het verschil te maken. Onze natuur en ons milieu schreeuwen er om!

Wouter Mertens

... op de veldparelmoer (onderzijde)

� nr. 2 - april 2012

Meer dan een crossterreinIn de ruime omgeving staat dit gebied vooral nog bekend als motorcrossterrein. Ingewijden weten echter dat de Kesterheide veel meer is dan dat. Het is een natuurparel zonder gelijke in het Pajottenland. Door omstandighe-den heeft het echter tot nu geduurd eer het gebied beter kon worden beschermd. Nochtans gaat het om een habitatrichtlijngebied en leven er kwetsbare en zeldzame planten- en diersoorten.De Kesterheide vormt samen met de andere natuurkernen

aan de overzijde van de Ninoofse Steenweg, namelijk het Lombergbos en het natuuredu-catieve centrum De Paddenbroek (Paddenbroekstraat, Gooik) een echte groene long voor de gemeente Gooik en omstreken. Ongetwijfeld zal dit gebied de komende jaren tot ver buiten de gemeentegrenzen bekendheid verwerven door de bijzondere landschappen en natuurwaarde.

Kleinschalig boerenlandschapIk bespreek het gebied graag via een denkbeeldige wandeling. Bij

deze ook de oproep om ze in de praktijk te doen. Je zal versteld staan van het nog authentieke landschap.We vertrekken boven op de hoogste getuigenheuvel van het Pajottenland. Het is daar dat we de Kesterheide terugvinden. In de directe omgeving bemerken

Wandeling op de KesterheideJaren van onderhandelen, sensibiliseren en actie voeren zijn eraan voorafgegaan. Eind 2011 deed Natuurpunt Pajottenland zijn meest begeerde en meteen ook groot-ste aankoop tot nu toe, namelijk het natuurgebied de Kesterheide in Gooik.

Landschap bij het Lombergbos

Liev

en D

ecric

k

Het gewone vuurzwammetje

Liev

en D

ecric

k

nr. 2 - april 2012 �

we een echt lappendeken van zeer diverse landschappen. Het is een bijzonder waardevol, zeer kleinschalig boerenlandschap dat de omgeving zijn rust en bij-zondere natuurwaarde verleent. Eeuwen lang heeft een klein-schalige landbouw het gebied in de ruime omgeving vorm gege-ven, een vorm die tot op heden vrij goed is bewaard. Een zeld-zaamheid in Vlaanderen!Vandaag bedreigt een ruilver-kaveling echter de ruggengraat van het landschap, gevormd door onder meer holle wegen, houtkanten en hagen, poelen en bomenrijen, kleine broekbosjes en weilanden, verspreide boer-derijtjes en knotwilgen.

Zeldzame schrale graslandenBoven op de getuigenheuvel van de Kesterheide vinden we zelfs

voedselarme graslanden terug. Plantensoorten als vogelpootje, muizenoortje, gewone veldbies, echte guldenroede, valse salie en zelfs struikheide verraden dit. Ook zeldzame paddenstoelen profiteren hiervan, zoals de gele wasplaat, de weidewasplaat en het gewoon vuurzwammetje, of wat dacht je van de bleke sikkelkoraal-zwam? Allemaal soorten die deze (hei)schrale graslanden nodig hebben om te overleven. Voor het voedselrijke Pajottenland is deze situatie van schrale gronden echt uitzonderlijk te noemen. De aan-wezigheid van zavel in de bodem leidde zelfs tot een plaatselijke zavelontginning in het hart van het gebied.

Kleine bosjuweeltjesWe wandelen weg van de Kesterheide en gaan richting De

Paddenbroek. Het heuvelachtige landschap en de arme bodem maakten het destijds voor de landbouw moeilijk om deze percelen te bewerken, waardoor veel percelen die niet als weide konden dienen, tot bos evolu-eerden. Hierdoor vinden we momenteel relatief veel bosjes op en rond de Kesterheide. Deze zijn vrijwel nooit groot in oppervlakte maar des te waar-devoller wat de soortenrijkdom betreft. In het voorjaar tooien voorjaarsbloeiers de oude bosbo-dems in prachtige kleuren. Wit van de bosanemonen of paars door duizenden boshyacinten. Ook minder opvallende maar daarom niet minder mooie voor-jaarsbloeiers zijn in veel bosjes present. In drogere bossen zijn dat bosbingelkruid, bosviooltje, boswederik, enz. In de nattere

� nr. 2 - april 2012

bossen vinden we botanische pareltjes als verspreidbladig goudveil en eenbes, soorten die onder andere terug te vinden zijn langs de kronkelende oude trambedding die doorheen het Lombergbos loopt.Veel vogels vinden in de bossen een veilig onderkomen. Bij een ochtendwandeling in de vroege zomer horen we een kleine bonte specht roffelen. Even later zien we een boomvalk uit een populier wegvliegen en horen we in de vallei de koekoek.

Tussen Paddenbroeken LombergbosWe volgen de oude trambedding verder en komen aan de rand van het bos. Rechts zien we de Paddenbroek liggen met zijn boomgaarden. Het landschap wordt hier opmerkelijk opener.

We vinden hier ook (soms klein-schalige) akkers terug. Hagen en houtkanten boorden ze hier en daar nog af, tot groot plezier van de patrijzen en de zingende geel-gors. Voor die geelgors, overigens de koestersoort van de gemeente Gooik, is dit gebied een van de laatste bolwerken in de gemeente. Het is een soort die in het gebied tussen de Paddenbroek en het Lombergbos stilaan zijn geliefde biotoop ziet weerkeren die voor-dien jarenlang achteruitging. De prachtige hoogstamboomgaard van de Paddenbroek, jonge aan-plantingen langs de oude tram-bedding, hagen en aangelegde poelen zorgen daarvoor.

Bruisend insectenlevenHet is ook niet verwonderlijk dat in dit landschap, doorploegd door bosjes, beken, akkertjes en

houtkanten, ook een enorme insec-tenrijkdom voor-komt. Zeldzame vlinders horen hier zeker ook bij. Niet minder dan drie soorten kleine pages komen hier voor, namelijk de eikenpage, de iepenpage en de s leedoornpage, en dat op slechts enkele meters van elkaar. Vooral de zweefvliegen en nachtvlinders zijn er tot nu toe relatief goed onderzocht. Bij de zweefvliegen zijn bijvoorbeeld de loofhoutsapzweef-vlieg en de kleine bronzweefvl ieg

vermeldenswaard. Bij nachtvlin-ders zijn dit onder veel andere de zwartvlekgranietmot, de moeras-w-uil en de iepengouduil.Op zonnige dagen in het voor-jaar en de zomer zoemt het aan de bosranden van het insectenle-ven. Zweefvliegen, wilde bijen, libellen en andere insecten zoeken voedsel in dit microkli-maat. Goed ontwikkelde bosran-den zijn voorlopig niet echt dik gezaaid in het landschap maar we hopen hier alvast op in te kunnen zetten en hun aantal fors uit te breiden.

Kelten en RomeinenWe passeren het educatief cen-trum De Paddenbroek, dat altijd een bezoekje waard is, en keren terug richting de Kesterheide. De hoogste punten in het land-schap zijn trouwens sinds eeuwen bewoond. Van Keltische heuvelforten op de Kesterheide tot Romeinse villa’s aan het Lombergbos. Tientallen histo-rische vondsten op die plaatsen houden het verleden levendig. Nu worden de heuvels nog slechts kortstondig in het najaar bevolkt, tijdens de vogeltrek. Op die hoogte heb je immers een adembene-mend uitzicht op de omgeving en de aankomende trekvogels.

Oude hoevetjesWe slaan links een steil, stenig wandelwegje in en passeren tussen enkele oude hoeves. Het zijn meestal vrij kleine, rustieke gebouwtjes, ingebed in de natuur. Vele zijn in de loop der jaren afgebroken maar hier en daar zijn ze nog in hun oorspronkelijke staat terug te vinden. Soms bieden ze nog schuilplaats aan soorten als de steenuil, de steenmarter en de Lombergbos

Liev

en D

ecric

k

nr. 2 - april 2012 �

zeldzame eikelmuis. Op die manier zijn deze boerderijtjes een echte meerwaarde voor het landschap.

Bouwen aan topnatuurDe weg loopt verder op en neer in een buitengewoon land-schap. Enkel het geluid van de Ninoofse Steenweg durft de rust te verstoren. We passeren nog een jong bosje in eigendom van Natuurpunt. Hier werd een populierenbos enkele jaren gele-den volledig gekapt en werden inheemse soorten aangeplant. Het resultaat mag gezien worden. Vandaag ontwikkelt er zich een uitbundig loofbos, je hoort de natuur bijna herademen.Via enkele veldwegjes komen we terug aan de Steenweg, die we oversteken, en even later berei-ken we weer de Kesterheide. Binnen enkele jaren hopen we

Download de wandeling op www.kesterheide.be: Natuur.happening op 2� meiConservator Kesterheide: Lieven Decrick, lieven@natuurpunt-pajottenland.be.

Cadeaubox Kesterheide

Natuurpunt Pajottenland maakte een prachtige cadeaubox over de Kesterheide. De ‘Schat van de Tongsnijders’ beroert alle zintuigen want in deze schatkist zit een verhalenboek, de Tongsnijdersroman, een wan-delkaart, de CD Geest van Kesterheide, heidebier en honing, oude post-kaarten en… een heideplantje. Bestel de box via www.kesterheide.be of 0�9� 2�� ��9 (Alwin Loeckx). Verkoopprijs: e �� (totale waarde e ��).

Gift

Help Natuurpunt Pajottenland om de Kesterheide te onderhouden en uit te breiden. Vermeld projectnummer 92�� bij een eventuele gift op rekening 29�-02120��-88 van Natuurpunt. Vanaf �0 euro wordt een fiscaal attest afgeleverd.

ook hier weer de natuur alle kansen te bieden. Het moet topnatuur worden waar ecolo-gisch verantwoorde landbouw

en zachte recreatie hand in hand gaan. Wordt vervolgd...

Lieven Decrick

Poel bij het natuureducatief centrum De Paddenbroek

Liev

en D

ecric

k

Heidelien en Steven, van waar jullie gedrevenheid en wat beogen jullie?Mier grijpt terug naar het enige wat er al altijd al geweest is en wat er altijd zal zijn, de religie waar alle andere op gebaseerd zijn: Ecologie! Het woord ‘eco-logie’ komt van het Grieks

‘oikos’ (huishouden) en ‘logos’ (studie): de studie van ons huis, onze wereld.Alles op deze wereld verloopt vol-gens complexe patronen die op ieder niveau terugkeren en uni-verseel toepasbaar zijn. Wijzelf en al onze creaties zijn onder-hevig aan diezelfde natuurwet-

ten. Als we iets echt duurzaam willen creëren, proberen we een klein deeltje van deze complexe hyperstructuur te vatten. Die onverwachte inzichten bieden een goede leidraad voor een duurzaam bestaan. Welkom in de wereld van het gezond boe-renverstand...

Mens in de kijker

Op bezoek in het MierennestGoede ‘groene’ voornemens maken is gemakkelijk, maar de principes van je milieubewustzijn doortrekken in je dagelijks leven is veel lastiger. Heidelien Bultynck en Steven Plas bewijzen in hun ‘mierennest’ in de Kokerijstraat te Meldert dat het kan. Ze transformeerden hun klassieke landelijke woning in een ecologisch experiment. Hun bedrijfje ‘Mier’ begeleidt anderen om ook te bouwen, te wonen en te leven met een minimale impact.

Bijtjes en vlinders welkom!

8 nr. 2 - april 2012

Mier wil niet de grote massa bekeren. Er is genoeg informatie die zou moeten overtuigen dat we recht op een globale instor-ting van het huidige systeem afstevenen. Velen sluiten hun ogen voor die realiteit en voelen zich daar comfortabeler bij. Maar er is geen tijd meer voor overtuigend gepalaver. Er is dringend concrete actie nodig en Mier zit bij degenen die naar de reddingssloepen rennen voor-dat het schip zinkt. Nog beter: Mier bouwt haar reddingssloep, haar ark, en helpt anderen om hetzelfde te doen.

Maar hoe bouw je nu zo’n ark? En hoe blijft die drijven?Een dier gaat op zoek naar een geschikt plekje, brengt materia-len aan, verweeft zijn vondsten… Een nest bouwen is een proces dat met veel toewijding verloopt. Mier werkt ook zo. We gaan liefst uit van een bestaande construc-tie en verzamelen natuurlijke materialen, die goed aanvoelen, ademen, lekker ruiken, niet sta-tisch geladen zijn, vocht absor-beren, ruw of kneedbaar zijn. Maar we gebruiken ook afval. Onze huidige samenleving is één grote puinhoop, vol met bruikbare materialen. Dat wordt een interessante zoektocht, die steeds iets unieks oplevert.Een bouwproject is voor Mier een sociaal proces waarbij bewo-ners, hun vrienden, familie en andere vrijwilligers actief samenwerken, kennis delen, elkaar vaardigheden aanleren, enz. Dit staat in fel contrast met de traditionele methode waar snelheid, mechanisatie, stan-daardisatie, egoïsme en kost-prijs troef zijn. Alle deelnemers leggen hun creativiteit in het

ontwerp, dat evolueert met de groeiende inzichten. Ook voor de uitvoering zelf kan je op Mier een beroep doen. We zijn ont-werpers die graag de tekentafel verlaten en samen met de bewo-ners de handen uit de mouwen steken. Daardoor zie je het geheel groeien, je begrijpt het en je kan eigenhandig bijsturen of repareren. Je creëert je eigen omgeving, waardoor een hechte en duurzame band ontstaat, met veel meer voldoening dan uit de aankoop van een consumptie-product.We leveren geen definitief eind-

product, wel een basis waar de bewoners en de natuur verder aan schaven. Onze projecten zien er volledig anders uit dan de producten van een econo-misch groeimodel waar men standaardisatie, rechtlijnigheid en perfectie nastreeft. Verwacht dus kromme muren en paden, overweldigende natuur, kleine details, doorbreking van de logica van de lijn, diversiteit, im-perfectie, ongecontroleerdheid, menselijkheid. Dat levert gere-geld mooie beelden op met weer-klank in de pers. Bijvoorbeeld toen we een blinde gevel goed-

Vogels welkom

nr. 2 - april 2012 9

en snoeisel in plaats van een vrachtwagen vol nieuwe klin-kers te laten aanrukken. Want, hoe bruter de kracht waarmee een tuin wordt aangelegd, des te harder slaat de natuur terug en hoe meer men wil bijsturen. Mier echter speelt onder één hoedje met de natuur. Wij geven de juiste aanzet, de natuur doet de rest.De Eco-prairietuin bestaat net zoals de gewone prairietuin uit een mengsel van grassen, bloe-men, kruiden en bollen, maar tracht daarenboven onze eigen natuur te stimuleren. We werken met mooie wilde inheemse plan-ten uit het grasland. Die gaan er in het vrije veld sterk op ach-teruit maar leveren de nodige

nectar voor vlinders en bijen. Een strak gemaaid egaal groen gazon is een voorbijgestreefde erfenis: saai, onnatuurlijk en zonder natuurwaarde, met een groot afvalprobleem, energiever-slindend, onderhoudsintensief. Wij dromen van een vreemde ziekte, pelousitis, die de gras-maaiers op deze biljarttafels lamlegt en de monotone gazons omtovert in mooie weides vol bloemen en kruiden, insecten en bijen. Een strak gazon wordt een ruigte: wat een ramp!?De regentuin van het Mierennest is een kluwen van opvangbek-kens en watervalletjes. Het regenwater loopt van het dak in een citerne waaruit water wordt afgetapt. Via een overloop en

koop en effectief isoleerden met oude kleding of toen we voor de voorgevel afzagen van gevelsteen en hem gewoon volledig lieten overgroeien door klimplanten.

Hoe zien jullie tuinprojec-ten eruit?Voor tuinrealisaties kiest Mier voor de zachte aanpak. Geen zware graafmachines die de rust en vooral de grond com-pleet verstoren. De oude borstel en vuilblik werken nog steeds goed: waarom dan een lawaaie-rig blaaskanon in gang trekken? Geen kunstmest en pesticiden: we hanteren de bestaande bodem en zetten liever de natuurlijke vijanden van plaagbeestjes in. Hergebruik van steenpuin

10 nr. 2 - april 2012

Maak je tuin avontuurlijk

de buurt hebben we vorig jaar een ecologische moestuin aan-gelegd. We leven vegetarisch en we hopen zelfvoorzienend te worden door deze eigen pro-ductie. Daardoor kunnen we onze ecologische voetafdruk sterk beperken. Een mens zou zonder externe hulp in zijn eigen behoeften moeten kunnen voorzien, binnen de beperkte oppervlakte die men ter beschikking heeft. Een zelf-voorzienende woning is volgens Mier hét wonen voor de toe-komst. Geen overdaad aan tech-nische snufjes, geen geoliede machine, geen vormelijk ont-werp vol chemische producten, maar een plek waar de natuur deel van uitmaakt of – omge-keerd – waarbij de mens deel uitmaakt van de natuur.

De ecologische principes van onze ontwerpen zijn overal dui-delijk herkenbaar toegepast: een doorgedreven isolatie (met minerale wol en afgedankte kleren), verwarming met een lucht-lucht-warmtepomp, lino-leum en kurk als vloerbekleding, gebruik van FSC-gelabeld hout, gevelbegroeiing, veel zuiderlicht en zonnewarmte... We delen graag onze bouwervaringen. Op aanvraag kan je een rondleiding krijgen in onze eigen ecologisch verbouwde, low impact woning.

Rik De Baere

een eerste watervalletje komt het overtollige water in twee opeen-volgende bekkens, gevuld met lavasteen en beplant met riet. De lava, rijk aan mineralen, maakt het water harder en de bacteriën, die zich rond de rietwortels hech-ten, zuiveren het regenwater. Bij hevige regenval loopt alles door een beekje naar het diepst gele-gen deel van onze tuin. Daar kan het water uiteindelijk langzaam in de grond trekken in de wadi, een tijdelijke waterplas. Het beekje bestaat uit betontegels, gerecupereerd uit de vroegere stenen binnenkoer, die omgeto-verd is in een groene oase.

Wat is jullie ultieme doel-stelling?Mier streeft naar maximale autonomie. Op een perceel in

Regenwater bufferen via een groendak

Voor meer informatie over Mier (o.a. opendeurdagen) kan je terecht op: www.mier.be

nr. 2 - april 2012 11

12 nr. 2 - april 2012

Het Cotthembos en de vallei van de CotthembeekDe Cotthembeek vormt de levensader van het gebied. Ze heeft in de loop van vele duizenden jaren een diepe vallei uitgesneden in het gebied, geflankeerd door steile hellingen. Dit geologisch verhaal heeft voor een groot stuk het menselijk gebruik en dus ook het huidig uitzicht van het landschap bepaald. Het glooiend landschap in en rond Cotthem bestaat uit grote en kleine bos-gebieden, afgewisseld met open akkergebieden op de heuvelruggen en weiden omzoomd met knotwilgen in de valleien.

De hellingen van de vallei van de Cotthembeek, gekenmerkt door een sterk wisselende onder-grond, waren moeilijk in gebruik te nemen en werden bebost. De Ferrariskaart uit 1771 toont aan dat dit gebied weinig grote veranderingen heeft ondergaan. Het huidig bosareaal stemt goed overeen met wat we op de kaart terugvin-den. Het bosbestand is sterk gevarieerd, waar-bij het type bos vooral wordt bepaald door de bodemsamenstelling en de aanwezigheid van water.We vinden prachtige percelen met hoogstam-mige eik en beuk en kastanje op de drogere hel-

Cotthem: poort tot de Vlaamse ArdennenCotthem is een pittoresk gehucht, gelegen in het landelijk gebied tussen Sint-Lievens-Houtem en Zottegem. Het bestaat uit een twintigtal huizen, waarvan een aantal nog uit de 18de eeuw stammen. Het glooiende landschap met zijn groene karakter en de paar horecazaken trekken in het weekend nogal wat dag-jesmensen aan en bezorgen het de bijnaam ‘Poort tot de Vlaamse Ardennen’. Maar er is veel meer…

Essen-elzen bronbos behoort tot de zeldzaamste plantengemeenschappen in Europa. Kwelwater, de levensbron van het ge bied

© V

ilda

- Yv

es A

dam

s

lingen. Maar er zijn ook heel wat bronnen en kwelzones met populieraanplantingen. In een aantal van die kwelzones vinden we eeuwenoude hakhoutstoven van es en zwarte els die kenmer-kend zijn voor elzen-bronbossen.

Een zeldzame en beschermde floraHet essen-elzen-bronbos behoort tot de zeld-zaamste plantengemeenschappen in Europa. Daarom is het één van de prioritaire habitattypes in het kader van de Europese habitatrichtlijn. Dit bostype is in Vlaanderen immers ernstig bedreigd. Het komt bijna uitsluitend voor in de leemstreek, vooral in de Vlaamse Ardennen en de West-Vlaamse heuvels. Potentieel bedraagt het areaal enkele honderden ha. Actueel zijn slechts enkele tientallen ha goed ontwikkeld. Mooie voorbeelden in de buurt vindt men onder andere in het Neigembos (Ninove) en de Everbeekse Bossen (Brakel).Naast de bedreigde plantensoort goudveil en reuzenpaardenstaart, één van de oudste plan-tensoorten die onze aarde rijk is, treft men hier een unieke fauna en flora aan met heel wat zeld-zame soorten. Men vindt ze aan de voet van hel-lingen nabij stromende beekjes of in de bron- en kwelzones op de flanken van de hellingen. Deze bosgemeenschap is afhankelijk van de continue aanvoer van koud, zuurstofrijk en zuiver water.

nr. 2 - april 2012 1�

Kwelwater, de levensbron van het ge bied Goudveil, uiterst zeldzaam, en onafscheidelijk van kwaliteitsbronnen

In het Cotthembos kon dankzij de aanwezigheid van vele bronnen, onder andere in de buurt van de Klokfontein, een dergelijke unieke vegetatie zich ontwikkelen.Voor de bosbouw heeft dit type bos een beperkte betekenis. De bodem is weliswaar voedsel-rijk maar het grondwaterregime maakt bomen gevoelig voor onder meer windval. Bovendien maakt de bodemtoestand het gebruik van zware machines zo goed als onmogelijk.

Een zeer waardevol maar uitermate kwets-baar bostypeDit zeer waardevolle, zeldzame bostype is uiter-mate kwetsbaar door zijn plaatselijk karakter en specifieke abiotische eisen. De kans op ver-dwijning van dergelijke bossen, zelfs bij weinig verstoring, is zeer groot. Ze vragen dan ook om specifieke bescherming.Het inwendig beheer is het best een beheer van niets doen, gezien de kwetsbaarheid van de vegetatie. Betreding en exploitatie verstoren de verzadigde bodem heel snel. Onder bepaalde omstandigheden, zoals extreme vorst, kunnen de bomen op kleine schaal gekapt worden. Het eeuwenoude hakhoutbeheer is een mooi voor-beeld van een kleinschalig beheer dat bij deze omstandigheden past.Het uitwendig beheer moet gericht zijn op het in

© V

ilda

- Ro

llin

Verl

inde

© V

ilda

- Yv

es A

dam

s

1� nr. 2 - april 2012

stand houden van een constante water-toevoer van hoge kwaliteit. De vegetatie is afhankelijk van een permanente aanvoer van baserijk kwelwater. Drainage en ont-watering zijn dan ook uit den boze. Om eutrofiëring tegen te gaan, wordt het best een grote bufferzone aangelegd aan de bovenzijde van het bron- of kwelgebied. Ook het opstuwen van water voor de aanleg van vijvers kan heel nefast zijn.

Natuurgebied van de kaart geveegd?Het is duidelijk dat dit soort bron- en kwelzones vragen om een specifieke bescherming en dit in een grotere zone. Elke kleine verstoring van de waterkwali-teit is immers nefast voor de aanwezige vegetatie. En laat daar nu net het schoen-tje wringen…Door de aanvraag van de agro-gasinstal-latie in Oombergen dreigt dit gebied nu definitief verloren te gaan. De locatie van deze installatie grenst immers aan dit kwetsbare natuurgebied. Volgens de afgeleverde milieuvergunning mag het afvalwater van deze installatie zelfs recht-streeks in de Klokfonteinbeek worden geloosd.Laat de Klokfonteinbeek nu net de boven-loop van de Cotthembeek zijn en het hele Reuzenpaardenstaart, een van de oudste planten op aarde

Kleinschalig hakhoutbeheer, een passende beheersmaatregel

© V

ilda

- Yv

es A

dam

s

© V

ilda

- Ro

llin

Verl

inde

habitatgebied is ernstig bedreigd in zijn voortbe-staan.Als natuurvereniging kunnen we dit natuur-lijk niet laten gebeuren, en wij steunen dan ook voluit de acties van de locale vereniging, leef-baar B-O-S.Wie meer wil weten over deze rijke natuur en zijn bedreiging, nodigen we dan ook graag uit om op 9 april samen met ons dit stukje topnatuur te verkennen.

Peter D’Hondt

Activiteiten van Natuurpunt zijn voor leden gratis en niet-leden betalen 1 e (2 e per gezin), tenzij expliciet anders vermeld.Op onze excursies breng je best laarzen mee en zijn een verrekijker en een passende veldgids nuttig.Bij activiteiten buiten de regio is carpooling gebruikelijk (e o,o7 per km/persoon).

uur van vertrek

plaats van afspraak

toelichting

gids

bijzonderheid

contactpersoon

zeker meebrengen

DENDERKALENDER

nr. 2 - april 2012 1�

zondag 1 april

Bosvogels in het Kravaalbos

Werkgroep Cinerea 7:00 - 11:00 Café “Bij Stinne”, Meldert (Putstraat) Maak kennis met bosvogels in het grootste bosgebied van de noorde- lijke Dendervallei. Christophe Bert – 0497 26 99 08

zondag 1 april

Inventarisatie

Plantenwerkgroep Allium 8:30 - 12:00 Parking stedelijk kerkhof, Leo De Bethunelaan, Aalst Km-hok D4 51 21, Aalst Meldert/ Klaarhaag. Peter Tolleneer – 053 57 00 84 allium@belgacom.net

zondag 1 april

Natuurbeleving in de reservaten

afd. Dendermonding 9:00 - 12:00 Basisschool Ten Berge, Galgenbergstraat 39, Berlare Bezoek aan enkele reservaatpercelen in de Heidemeersen samen met de conservator. Het gaat hier niet om een gegidste wandeling maar om het ontdekken/beleven van de natuur (inventarisatie, fotograferen, gewoon genieten). Vooraf contact nemen met Stefaan Thibau. Aantal deelnemers beperkt Stefaan Thibau – 052 42 69 72 stefaan.thibau@skynet.be

zondag 1 april

Lentedrinkwandeling in Hogedonk

afd. Aalst 10:00 Disgenaatdreef, voet Wiezebrug, Herdersem Naar jaarlijkse gewoonte wandelen we de lente tegemoet in het open rivierlandschap langs de Dender; we ronden af met een gratis drankje. Brian Roelandt – 052 22 57 71 brian.roelandt@telenet.be

maandag 9 april

Milieu-en natuureducatieve wandeling

Kern Houtem9:30 – 12:00 BB De Boomgaard, Cotthem 15, Sint-Lievens-Houtem

Van Cotthem naar Oombergen Bestuur VZW Leefbaar Bos nphoutem@gmail.com Wandelschoenen

vrijdag 13 en zaterdag 14 april

Nachtvlinderinventarisatie Dendervallei

afd. Ninove Vrijdag 19.30 uur opstellen van de vallen en controle van de eerste vangsten tot 24 uur. Zaterdag vanaf ochtendschemering leegmaken van de vallen en determinatie van de vangst Nonnenborre te Appelterre Gespecialiseerde studieactiviteit. Vangen van nachtvlinders met licht- vallen en op naam brengen van de soorten. Kom je graag even een kijkje nemen? Stuur een mailtje voor meer informatie en de juiste locatie. Christian Pické – 0477 79 94 73 christian.picke@natuurpuntninove.be

zaterdag 14 april

Inventarisatie

Plantenwerkgroep Allium

9:00 - 15:00 Kerk, Abdij Affligem Km-hok D4 51 32, Affligem- Hekelgem/ Weimeersbeek. Dagtocht samen met de Nationale werkgroep Botanie. Paul Van den Bremt Peter Tolleneer – 053 57 00 84 allium@belgacom.net

zondag 15 april

Dauwwandeling in het Kluisbos

afd. Affligem-Liedekerke

6:45 – 9:00 Kluiskapel, Kluisdreef Affligem/ Erembodegem Er zijn al trekvogels teruggekomen vanuit hun zuiders verblijf en ze beginnen hun liedje te zingen. Aansluitend is er ontbijt (e 6). Vogelspecialist Walter Roggeman helpt ons het gezang te herkennen Vooraf inschrijven voor het ontbijt Wim Van Grieken – 0477 40 78 41 Wim.van.grieken@advalvas.be

zondag 15 april

Voorjaarswandeling in het Duivenbos

afd. Boven-Dender

14:00 - 17:30 Kerk, Huigeveldstraat, Sint-Antelinks

Het Duivenbos is een klein bronbos van 11 ha, beheerd door Natuurpunt Herzele, dat wordt gekenmerkt door een zeldzame moerasplantengroei. Ook op het vlak van fauna zijn er heel wat bijzonderheden te ontdekken. Carlos D’Haeseleer – 054 41 87 09 carlos.dhaeseleer@skynet.be

zaterdag 21 april

Vroege ochtendwandeling Neigembos

afd. Ninove

Wandeling om 6 uur, ontbijt om 9.30 uur Parking Café Den Haas, Wijngaardbosstraat te Gooik Geniet van de sfeervol ontluikende natuur en leer de geluiden van de meest courante vogels onderscheiden. Neigembos staat op zijn mooist en nog niet alle vogelsoorten zijn terug. Een heel goed moment om je eerste stap- pen te zetten in het herkennen van geluiden. Aansluitend ontbijt in café Den Haas. Inschrijven door overschrijving van e 6 pp (979-3529555-21 van Natuur- punt Ninove) met vermelding ‘x (aan- tal) ontbijten’. Stuur ook een mailtje naar inge.boon@natuurpuntninove.be. Drank is apart te betalen ter plekke. Wouter Mertens – 0495 68 89 33 wouter.mertens@natuurpuntninove.be

zondag 22 april

Bosvogels in het Raspaillebos

Werkgroep Cinerea

6:30 - 11:00 Parking voet Bosberg, Moerbeke (Kapellestraat) Maak kennis met bosvogels in één van de mooiste bosgebieden van de zuidelijke Dendervallei. Wouter Faveyts – 0479 27 32 78 wouter.faveyts@telenet.be

zondag 22 april

Lente- en voorjaarsbloeiers in de Wellemeersen

afd. Denderleeuw

14:00 - 17:00 Spoortunnel Wijmenierlaan, Denderleeuw Natuurwandeling in de Wellemeersen. Eric De Tré – 053 66 04 32 Laarzen of stevig schoeisel

1� nr. 2 - april 2012

zondag 22 april

Dag van de Aarde – Molenwandeling in Erpe-Mere

afd. Erpe-Mere De Dag van de Aarde staat dit jaar in het teken van de Klimaatverandering. We gaan op zoek naar de sporen van oude milieuvriendelijke energie- winning, typisch voor onze streek. Wind- en watermolens hebben nog steeds een grote natuurhistorische waarde, o.m. als woonplaats voor die- ren die houden van snelstromend water. Peter D’Hondt – 053 80 72 57 peter.dhondt@telenet.be

vrijdag 27 april

Avondwandeling in Ledezijde

afd. Lede-Houtem 19:00 Impe, dorpsplein De mooie hoekjes van Ledezijde in het avondlicht van de ondergaande zon. Peter De Craecker – 0473 95 40 06

vrijdag 27 april

Nachtvlinders op Ledezijde

afd. Lede-Houtem

21:30 Impe, dorpsplein Met een speciale lichtval gaan we de eerste nachtvlinders van het jaar vangen en identificeren. Peter D’Hondt – 053 80 72 57 peter.dhondt@telenet.be

elke vierde zaterdagavond

Natuur.café

afd. Ninove 20:00 Buurt- en wereldcafé Kalisj, Pollarestraat 126 te Ninove Voorzitter Wouter tapt. Je kan er terecht voor een babbel met een van de bestuursleden, een ontspannen avond, uitwisseling van leuke natuur- weetjes, het ontmoeten van oude bekenden of het leren kennen van andere natuurliefhebbers, enz. Wouter Mertens – 0495 68 89 33 wouter.mertens@natuurpuntninove.be

zaterdag 28 april

Jaarlijks eetfestijn

afd. Affligem-Liedekerke 17:00 - 22:00 Sint-Gabriël, Sint-Gabriëlstraat 152, Liedekerke We nodigen u uit op ons eetfestijn ten voordele van onze reservaten- werking. Gezien de budgettaire besparingen van het Vlaams gewest, zijn we meer en meer verplicht om zelf voor bijkomende financiën te zor - gen. Onze leden kunnen ons helpen

een verdere actieve aankoop-politiek te voeren. Dus allen aanwezig met vrienden op ons eetfestijn! Erik De Block – 053 68 35 88 erik.deblock@skynet.be

zondag 29 april

Vroege vogels op de Hogedonk

afd. Aalst 05:45 Roland Monteynestraat te Gijzegem, voet Wiezebrug Voor wie vroeg uit de veren kan, serveren we een prachtig natuurlijk lenteorkest. Je leert een aantal zan- gers herkennen aan hun geluid en komt alles te weten over de functies van vogelzang. Brian Roeland – 052 22 57 71 brian.roelandt@telenet.be

zondag 29 april

Inventarisatie

Plantenwerkgroep Allium 8:30 - 12:00 Parking stedelijk kerkhof, Leo De Bethunelaan, Aalst Km-hok D4 51 42, Aalst Meldert/ Doment. Peter Tolleneer – 053 57 00 84 allium@belgacom.net

zondag 29 april

Voorjaarswandeling in de Everbeekse Bossen

afd. Boven-Dender

14:00 - 17:30 Kerk Everbeek-Boven Eind april is het ideale moment om te genieten van de kleurrijke voor- jaarsflora van de Everbeekse Bossen. Het wit van bosanemoon en daslook, het blauw van wilde hyacint en kleine maagdenpalm en het geel van slanke sleutelbloem en speenkruid verdringen elkaar in de strijd om het zonlicht. Johnny Cornelis – 0474 58 08 38 johnny_cornelis@hotmail.com

zondag 29 april

Herdenkingswandeling met koffietafel

Kern Houtem 14:00 Ter Kimme, kloosterstr 3, Sint-Lievens Houtem Herdenkingswandeling met koffietafel voor Walter De Pauw. Meer info: sites.google.com/site/ natuurpunthoutem/uitgebreide- kalender. Inschrijven door overschrijving op BE72 9730 5367 8016 Prijs: e 5 Natuurpuntleden, e 7 niet-leden, wandeling zonder koffietafel: e 1. Brigitte Pede – 053 62 71 40 Wandelschoenen

zondag 6 mei

Lentevogels kijken in de Wellemeersen

Werkgroep Cinerea 6:30 - 11:00 Infobord aan einde van de Rodestraat, Denderleeuw Een vogeltocht begin mei in de Wellemeersen: dat levert vrijwel zeker een aantal topwaarnemingen op! Behalve een aantal interessante broedvogels kunnen ook speciale doortrekkers de revue passeren. Bruno De Bruyn – 0496 59 52 43

zondag 6 mei

Daguitstap naar het westen van Henegouwen

afd. Boven-Dender 8:00 - 18:00 Parking Colruyt, Grote weg, Overboelare (van daar kostendelend carpoolen) ‘s Morgens bezoeken we de moerassen van Harchies en na de middag de vallei van de Honnelles (kalkstreek) en het Bois d’Angre, gelegen ten westen van Bergen. Johan Vander Heyden 0477 25 06 88 j.vdheyden@telenet.be Stevig schoeisel, drank en picknick!

zondag 6 mei

Vogelexcursie naar Moerassen van Harchies

afd. Ninove 8:30 - 12:00 Parking Mitsubishi garage, Elisabethlaan te Ninove (tgo McDonalds). Wagenrit van drie kwartier enkel (kostendelend) Gezinsuitstap. Vogelexcursie naar dit uitzonderlijk natuurgebied in de Borinage. Nadruk op vogels en vogelzang van zeldzame moeras- en rietvogels. Bruine kiekendief, waterral, blauwborst, grote karekiet, cetti’s zanger, woudaapje… Wouter Mertens – 0495 68 89 33 wouter.mertens@natuurpuntninove.be

zondag 6 mei

Natuurwandeling in Kravaalbos

afd. Aalst 10:00 Hof te Putte, Putstraat 99, Meldert Het bos staat op zijn mooist, getooid in een blauw lentekleed van boshyacinten, opgeluisterd door een koor van pas teruggekeerde zangvogels. Stad Aalst, dienst Leefmilieu 053 73 24 12

zondag 6 mei

Wandeling in het natuurgebied Koudenbergbeekvallei

afd. Affligem-Liedekerke 14:00 - 17:00 Abdij van Affligem Het natuurgebied in de Domentse en

nr. 2 - april 2012 1�

kikkers, salamanders en padden. We bekijken deze vochtige biotoop en tonen enkele bewoners van dichtbij. Peter D’Hondt – 053 80 72 57 peter.dhondt@telenet.be

zondag 13 mei

Lente in de Molenbeekmeersen

afd. Denderleeuw 14:00 - 17:00 Parking spooroverweg, Landuytstraat, Denderleeuw Wandeling en evaluatie van de lokale natuur. Eric De Tré – 053 66 04 32 Laarzen of stevig schoeisel

donderdag 17 tot zondag 20 mei

Gezinsmeerdaagse in De Panne

afd. Ninove Excursies Westhoekreservaat, IJzermonding en standjutten, landschapswandeling in Heuvelland, twee namiddagactiviteiten voor de kinderen, enz. Volpension prijs: e 85 per kind on- der de 12 jaar, e 157 per persoon bo- ven de 12 jaar. Kamers van 4 personen. Koppels die een kamer apart wensen betalen een toe- slag van e 27,75 pp voor de drie overnachtingen. Wouter Mertens – 0495 68 89 33 wouter.mertens@natuurpuntninove.be

zondag 20 mei

Vogels kijken in de Sint-Onolfspolder te Dendermonde

Werkgroep Cinerea

6:30 - 11:00 Kruispunt Maaistraat en Sint- Onolfsdijk, Dendermonde (linkeroever Dender) De Onolfspolder is gelegen op de linkeroever van de Dender te Appels (deelgemeente van Dendermonde) enerzijds en anderzijds komt hij ook aan de Schelde. Dus 2 waterlopen en een groot potentieel voor watervogels en doortrekkers. Een mozaïek van grachten, sloten, hooiland en broek- bos. Er lopen een aantal smalle be- tonweggetjes door, wat het wandelen aangenamer maakt. De maand mei is een uitstekende periode om hier heel wat te zien. Op het programma staan soorten zoals blauwborst, visdief, en grutto om er een paar te noemen. Johan Helpers – 0495 93 31 38

zondag 20 mei

Vroege ochtendwandeling in de Sint-Onolfspolder

afd. Dendermonding 8:00 Tijsluis aan monding Nieuwe Dender, kant van Appels (tussen Maaistraat en Sint-Onolfsdijk)

Bleregemse broeken en bossen is nu echt ontsloten voor de wandelaar en natuurliefhebber. Het biedt nu zijn prachtigste bloemen: boshyacint, goud- veil, eenbes, en zelfs een klein geel tulpje. Het is nog volop broedseizoen. We gaan op zoek naar het paradijs- plekje. In samenwerking met het gemeentebestuur van Affligem. Wim Van Grieken – 0477 40 78 41 Wim.van.grieken@advalvas.be

zondag 6 mei

Gezinswandeling in de Heidemeersen

afd. Dendermonding 14:00 - 17:30 Basisschool Ten Berge, Galgenbergstraat 39, Berlare Wandeling met aandacht voor flora en fauna. We bezoeken de twee nog resterende rivierduinen: ’t Stampkot en de ‘Hoge berg’ met zijn voorjaars- flora van o.a. meiklokje, dalkruid, salomonszegel en gevlekte aronskelk. Stefaan Thibau – 052 42 69 72 stefaan.thibau@skynet.be

vrijdag 11 en zaterdag 12 mei

Publieksactiviteit Nachtvlinders

afd. Ninove Vrijdag 20:30 - 22:45 Nonnenborre ter hoogte van huisnummer 32 te Appelterre Korte uiteenzetting over nachtvlinders aan de hand van een powerpoint op laptop. Korte wandeling. Vangen van nachtvlinders met diverse technieken: smeer aanbrengen, wijntouwen, laken- val, skinnerval, sleeptechniek. Kennismaking met de grote families nachtvlinders en met enkele specta- culaire soorten. De volgende ochtend worden de vallen leeggemaakt en de soorten gedetermineerd. Als je dit wil bijwonen, kan je ’s avonds afspreken met de gidsen. Christian Pické – 0477 79 94 73 christian.picke@natuurpuntninove.be

zondag 13 mei

Planteninventarisatie

Plantenwerkgroep Allium

8:30 - 12:00 Parking stedelijk kerkhof, Leo De Bethunelaan, Aalst Km-hok D4 51 24, Aalst Meldert/ Meldert centrum. Peter Tolleneer – 053 57 00 84 allium@belgacom.net

zondag 13 mei

Amfibieën in Honegem

afd. Erpe-Mere 10:00 Gasthof Ter Varent, Honegemstraat, Erpe-Mere De Honegem met zijn talrijke beek- jes en plassen, is in het voorjaar de woonplaats van verschillende soorten

Ochtendwandeling met speciale aandacht voor de vogels. Bart Dierickx – 052 21 03 81 bartdierickx@skynet.be

zondag 20 mei

Dag van de biodiversiteit Planten in de Hogedonk

afd. Aalst 10:00 Roland Monteynestraat te Gijzegem, voet Wiezebrug We bekijken de bijzondere diversiteit aan planten en bomen in het Denderland. Brian Roelandt – 052 22 57 71 brian.roelandt@telenet.be

woensdag 23 mei

Planteninventarisatie

Plantenwerkgroep Allium 18:30 - 22:00 Parking stedelijk kerkhof, Leo De Bethunelaan, Aalst Km-hok D4 51 41, Aalst Meldert/ Affligem-Hekelgem/ St-Rochus kapel. Peter Tolleneer – 053 57 00 84 allium@belgacom.net

vrijdag 25 mei

Avondwandeling op Ledezijde

afd. Lede-Houtem

19:00 Impe, dorpsplein De mooie hoekjes van Ledezijde in het avondlicht van de ondergaande zon. Peter De Craecker – 0473 95 40 06

vrijdag 25 mei

Nachtvlinders op Ledezijde

afd. Lede-Houtem

21:30 Impe, dorpsplein Met een speciale lichtval gaan we nacht- vlinders vangen en identificeren. Peter D’Hondt – 053 80 72 57 peter.dhondt@telenet.be

zondag 27 mei

Dag van het Park Ledezijde

afd. Lede-Houtem

10:00 Parking aan het station, Stationsstraat, Lede Peter D’Hondt – 053 80 72 57 peter.dhondt@telenet.be

zondag 27 mei

Dag van het park – Viezebeestjestocht

afd. Ninove

14:00 - 16:00 Stadspark Ninove ter hoogte van de voetgangersbrug ’t Oeverstekske. Parkeergelegenheid op het Dr. Hemeryckxplein te Ninove

18 nr. 2 - april 2012

zaterdag 9 juni

Turen naar de Toren

afd. Aalst 10:00 - 12:00 Esplanadeplein, Aalst In Aalst broeden twee paartjes slecht- valken waarvan de jongen nu onge- veer uitvliegen. Je kan hen de hele ochtend met telescopen observeren op en rond de toren van de Sint-Jozefs- kerk, waar een nestbak hangt. We wandelen ook naar Syral (ex Amylum), waar een webcam hangt die een uniek zicht biedt in het andere valkennest hoog op een silo. Rik De Baere – 053 21 29 13

zondag 10 juni

Vroege zomerwandeling in Moenebroek

afd. Boven-Dender 14:00 - 17:30 Infobord, kruispunt Moenebroekstraat-Moorhofstraat, Schendelbeke Wandeling door een natuurreservaat waar de perceelsgrenzen stilaan verdwijnen, met speciale aandacht voor de soortenrijke graslanden. Carlos D’Haeseleer – 054 41 87 09 carlos.dhaeseleer@skynet.be

vrijdag 15 en zaterdag 16 juni

Nachtvlinderinventarisatie Dendervallei

afd. Ninove Vrijdag om 21 uur opstellen van de vallen en controle van de eerste vangsten tot 24 uur. Zaterdag vanaf ochtendschemering leegmaken van de vallen en determinatie van de vangst Nonnenborre te Appelterre Gespecialiseerde studie-activiteit. Vangen van nachtvlinders met lichtvallen en op naam brengen van de soorten. Kom je graag even een kijkje nemen? Stuur een mailtje voor meer informatie en de juiste locatie. Christian Pické – 0477 79 94 73 christian.picke@natuurpuntninove.be

zondag 17 juni

Watersafari –zoektocht naar waterbeestjes

afd. Erpe-Mere 10:00 Gasthof Ter Varent, Honegemstraat, grens Erpe-Lede Breng visnetjes mee want we gaan enkele poelen uitkammen in de Honegem, op zoek naar allerlei waterbeestjes; aanbevolen voor gezinnen met kinderen. Koen De Maere – 0485 68 89 82

maandag 18 tot vrijdag 22juni

Natuurwandel- en aquarelleerweek

afd. Affligem-Liedekerke Goede tradities moeten in eer gehou- den worden. Daarom trekken onze natuurvrienden en aquarellisten er

voor de 11e keer op uit. Dit jaar kozen we het Park Midden-Limburg als actieterrein. We logeren midden in de bossen van Houthalen met het vakantiehuis De Bosberg als uitvals- basis. Wandelaars kunnen er uitge- breid kennismaken met de unieke natuurpracht van bossen en heide. Tegelijk kunnen de aquarellisten zeker een plekje vinden dat ze op papier kunnen vereeuwigen. Het logement volpension is van maandagmiddag 18 tot vrijdagmiddag 22 juni Luc De Smet – 054 33 59 16

vrijdag 22 juni

Avondwandeling op Ledezijde

afd. Lede-Houtem 19:00 Impe, dorpsplein Op deze wandeling tonen we de mooie hoekjes van Ledezijde in het avondlicht van de ondergaande zon. Peter De Craecker – 0473 95 40 06

vrijdag 22 juni

Nachtvlinders op Ledezijde

afd. Lede-Houtem 21:30 Impe, dorpsplein Met een speciale lichtval gaan we nacht- vlinders vangen en identificeren. Peter D’Hondt – 053 80 72 57 peter.dhondt@telenet.be

zaterdag 23 en zondag 24 juni

Open tuinen

10:00 - 18:00 Erik De Block, Boerenkrijglaan 48, 1770 Liedekerke Open tuindagen. De ecologische tuin bevat kleurrijke borders van vas- te en wilde planten die zich spontaan uitzaaien. De leden krijgen gratis een plantje. Er worden vaste planten ver- kocht ten voordele van onze reser- vaten. Organisatie: Landelijke gilde. Erik De Block – 053 68 35 88 erik.deblock@skynet.be

zondag 1 juli

Zomerwandeling in de Boelaremeersen

afd. Boven-Dender 14:00 - 17:00 Kerk, Kerkborre, Schendelbeke Wandeling langs het nieuwe wan- delpad dat de mooiste plekjes laat zien van de Boelaremeersen, een reservaat dat de laatste 10 jaar een heuse metamorfose heeft ondergaan. Johnny Cornelis – 0474 58 08 38 johnny_cornelis@hotmail.com

zondag 8 juli

Waterjuffers & libellen in de Wellemeersen

afd. Denderleeuw 14:00 - 17:30 Infobord Rodestraat, Denderleeuw

Gezinsvriendelijke kleine wandel- zoektocht. Met diverse technieken trachten we kleine beestjes te van- gen en leren we er iets meer over. Joachim De Maeseneer 0499 80 89 05 joachim.de.maeseneer@ natuurpuntninove.be

zaterdag 2 juni

Plantenrijkdom in de kalkstreek Omgeving van de Viroin

afd. Lede-Houtem Peter D’Hondt – 053 80 72 57 peter.dhondt@telenet.be

zondag 3 juni

Struweelvogels kijken in de Moenebroek

Werkgroep Cinerea 6:30 - 11:00 Parking ingang reservaat Moenebroek (Moenebroekstraat) In het kleinschalige landschap van de Moenebroek komen heel wat soorten struweelvogels voor in dichtheden die anno 2012 tot de verbeelding spreken Wouter Faveyts – 0479 27 32 78

zondag 3 juni

Stadswandeling – Stadspark

afd. Aalst

10:00 Hoofdingang Stadspark Aalst, D. de Wolfstraat Het Aalsterse stadspark is, dankzij een zeer natuurgericht beheer, uitge- groeid tot een prachtige recreatieve omgeving met enkele unieke natuur- pareltjes zoals wilde orchideeën. Stad Aalst, dienst Leefmilieu 053 73 24 12

zondag 3 juni

Zomerwandeling Liedekerkebos

afd. Affligem-Liedekerke

9:30 - 12:00 Ingang Liedekerkebos, Schelfhoutstraat Kruidenwandeling. De natuur is ontloken, veel jonge vogels zwerven rond, de kruiden zijn plukklaar. Bart Tas – 0479 77 78 46 bart.tas@skynet.be

woensdag 6 juni

Planteninventarisatie

plantenwerkgroep Allium

18:30 - 22:00 Parking stedelijk kerkhof, Leo De Bethunelaan, Aalst Km-hok D4 51 11, Aalst Moorsel/ Koeburg. Peter Tolleneer – 053 57 00 84 allium@belgacom.net

Excursies: telkens op zondag

14:00 tot 17:00 29 april in het Steenbergbos, vertrek aan de kerk van Everbeek-Boven

10 juni in Moenebroek, vertrek aan het kruispunt Moenebroekstraat- Moorhofstraat in Schendelbeke

1 juli in de Boelaremeersen, vertrek aan de Pijlekaartstraat 72 in Schendelbeke

16 september in het stadspark en op de Oudenberg, achteraan op de parking van Cinema Focus in Geraardsbergen Carlos D’Haeseleer – 054 41 87 09 carlos.dhaeseleer@skynet.be Johnny Cornelis – 0474 58 08 38 johnny_cornelis@hotmail.com Kostprijs: e 20 voor leden van Natuurpunt; e 25 voor niet-leden. Inschrijven door het storten van het juiste bedrag op rekening BE92 4431 6588 1123 van Natuurpunt Boven-Dender met vermelding “plantencursus”.

BEHEERSWERKENzaterdag 7 en 14 april

Beheerswerken Heidemeersen

afd. Dendermonding 9:00 - 12:00 Basisschool Ten Berge, Galgenbergstraat 39, Berlare Bestrijding (uittrekken, uitsteken) van Amerikaanse vogelkers op de rivierduin ‘t Stampkot. Vooraf contact nemen met Stefaan Thibau – 052 42 69 72 of Dirk De Mesel – 052 42 67 28

zaterdag 21 april

Werkvoormiddag in één van onze reservaten

afd. Boven-Dender 9:00 - 12:30 Ter plaatse, nog af te spreken In een natuurreservaat is altijd wel een werkje op te knappen: bomen en struiken aanplanten, afsluitingen afbreken of herstellen, een wandel- pad inrichten, enz. Wat we precies gaan doen, wordt later ingevuld. Carlos D’Haeseleer – 054 41 87 09 carlos.dhaeseleer@skynet.be

zondag 22 april

Beheerswerken

afd. Affligem-Liedekerke 8:30 - 12:30 Palitsebeek, het gasstation op de Sportlaan in Liedekerke Beheerswerken in onze reservaten. Drank en een tussendoortje worden aangeboden.

Marc Michiels – 053 67 11 91 marcusmichiels@yahoo.com

zondag 13 mei

Beheerswerken

afd. Affligem-Liedekerke 8:30 - 12:30 Mulhofweg Liedekerke Beheerswerken in onze reservaten. Drank en een tussendoortje worden aangeboden. Marc Michiels – 053 67 11 91 marcusmichiels@yahoo.com

zaterdag 9 juni

Beheerswerken Sint-Onolfspolder

afd. Dendermonding 9:00 en 14:00 Sint-Onolfsdijk, tijsluis kant Appels, monding Nieuwe Dender Afvoer maaisel (omvorming naar dottergrasland). Vooraf contact nemen met Bart Dierickx – 052 21 03 81

zondag 10 juni

Beheerswerkdag

afd. Affligem-Liedekerke 8:30 - 16:00 Zilverenbosweg Liedekerke Beheerswerken in onze reservaten. Drank en een tussendoortje worden aangeboden. Voor de helpers en hun wederhelft is er ook een barbecue, zodat we samen volop kunnen genieten in de natuur. Marc Michiels – 053 67 11 91 marcusmichiels@yahoo.com

zaterdag 16 juni

Werkvoormiddag in één van onze reservaten

afd. Boven-Dender 9:00-12:30 Ter plaatse, nog af te spreken In een natuurreservaat is altijd wel een werkje op te knappen: bomen en struiken aanplanten, afsluitingen af- breken of herstellen, een wandelpad inrichten, enz. Wat we precies gaan doen, wordt later ingevuld. Carlos D’Haeseleer – 054 41 87 09 carlos.dhaeseleer@skynet.be

woensdag 27 juni

Avondje natuurbeheer

afd. Ninove 18:30 - 21:00 Einde Spoorwegstraat, Outer Handen uit de mouwen. Afhankelijk van hoe ver het seizoen gevorderd is qua vegetatie, voorzien we maaibe- heer op paden, maaibeheer van hooi- land of scheren van een haag. Neem vooraf contact (materiaal, evt. wijziging afspraakplaats) Frederik De Coster – 0486 57 04 53 frederik.de.coster@natuurpuntninove.be

Natuurwandeling in de Wellemeersen Danny Van Schandevijl – 0499 33 02 03 Laarzen of stevig schoeisel

CURSUSSENCursus wilde bijen

afd. Ninove i.s.m. WID

Primeurcursus voor de regio rond een zeer actueel natuurthema! Wilde bijensoorten blijken fantastische bio-indicatoren te zijn. Van Vlinders is bekend dat de biodiversiteit de laatste drie decennia spectaculair is gedaald. De laatste jaren ondergaan wilde bijen echter hetzelfde lot. Om deze dieren beter te kunnen begrijpen, hun ecologisch belang te valoriseren en ze te kunnen beschermen is het nodig deze fascinerende dieren te leren kennen.

zaterdagen 28/04, 26/05, 09/06 en 04/08

14:00 - 17:00 Praktijklessen Wouter Mertens 0495 68 89 33 info@natuurpuntninove.be

Cursus vogelzang

Leer de geluiden van de huis- en tuinsoorten kennen en je ziet (via ge- hoor als aangrijpingspunt) ineens veel meer natuur op een wandeling. Meer ontdekken is meer genieten!

zondagen 22 april en 6 mei

09:00 - 12:00 Praktijklessen met gids Wouter Mertens Wouter Mertens – 0495 68 89 33 info@natuurpuntninove.be

vanaf vrijdag 20 april

Plantencursus voor beginners

afd. Boven-Dender

Heb je interesse in wilde planten, maar ken je er weinig tot niets van? In deze cursus leer je de belangrijkste plantenfamilies kennen en leer je hoe je de wilde bloemensoorten in je tuin of langs de wegkant op naam kan bren- gen. Geen voorkennis vereist. De cur- sus bestaat uit 2 theorielessen (gege- ven door Hans Vermeulen van Natuurpunt Educatie) en 4 excursies (gegeven door lokale plantenkenners van onze afdeling).

Theorie: vrijdagen 20 en 27 april

19:30 - 22:30 Zaal Lobo, Waarbekeplein 19, Waarbeke

nr. 2 - april 2012 19

20 nr. 2 - april 2012

Het zit zo: heel wat verenigingen gebruiken die 20 km van Brussel als een sportieve sponsorloop. Je schrijft je in, loopt de bijna halve marathon en probeert hiervoor zoveel mogelijk sponsors te zoeken. Simpel en geniaal. Sinds dit jaar is ook Natuurpunt van de partij. Het goede doel dat ik wil steunen is ons eigenste Ninoofse stadsbos. In Brussel gaan afzien voor een bos in Ninove? Het is eens wat anders. Op 27 mei is het zo ver. Samen met enkele andere Natuurpuntcollega’s en -vrijwilligers zal ik de benen van onder mijn lijf lopen en proberen een goede prestatie neer te zetten. En het enige wat jij moet doen, is gewoon wat centjes storten waar-mee Natuurpunt het stadsbos van Ninove verder kan uitbouwen. Geef toe: een kleine inspanning

Zwoegen voor stadsbos Ninove“Run, Forrest! Run!”

voor een goed doel. Er zijn er die meer zullen zweten die dag…

Jens D’ Haeseleer

Eind mei trekken opnieuw enkele tienduizenden sportievelingen door de straten van onze hoofdstad. Niet om carnaval te vieren, maar wel voor een bijzonder grote sportieve uitdaging: het lopen van de 20 km. En al dat zwoegen en zweten kan zelfs een aardig centje opbrengen voor de natuur…

Jens, in bloedvorm

Zege

r Van

Den

Bro

ele

Wie het stadsbos van Ninove een goed hart toe-draagt, kan mijn 20 km van Brussel sponsoren door een bedrag te storten op het rekeningnum-mer van Natuurpunt: BE�� 29�0 2120 ��88 met vermelding van ‘project ���� - stadsbos Ninove, Jens D’Haeseleer, 20 km’. Digitaal stor-ten kan ook via www.ikwilhelpen.be. Voor elk bedrag vanaf �0 euro krijg je in 201� een fiscaal attest.

Welkom!Nieuwe kern in Sint-Lievens-Houtem

nr. 2 - april 2012 21

Filip

De

Vos

Filip

De

Vos

Filip

De

Vos

Filip

De

Vos

In Sint-Lievens-Houtem, deel van afdeling Lede-Houtem binnen onze Dendrietregio, is er een frisse ploeg vrijwilligers van start gegaan die de werking van deze kern op een ander niveau wil tillen. De redactieraad heet deze mensen welkom in het team van vrijwilligersgroepen van de regio. In maart gingen ze alvast van start met een gesmaakte wandelworkshop natuurfotogra-fie. Je kan met hen meewandelen op de wan-

deling in het Cotthemgebied, dat elders in dit nummer beschreven staat. Hier alvast enkele sfeerbeelden. Wie van Houtem is en zin heeft om het nieuwe team mee te steunen, mag gerust een seintje geven op nphoutem@gmail.com. De mensen van de nieuwe kern zullen dan con-tact met jou nemen om te zien hoe je kan mee-denken en bijdragen aan deze prille natuurpunt spruit.

Hostetin, bij de Witte KarpatenTussen Kerst en Nieuw 2011 verzeilden volksmu-ziekgroep ‘Vrijspel’ en enkele familieleden en vrienden in Walachije, het zuidoostelijk puntje van Tsjechië. Onze gastheren en gastvrouwen hadden ervoor gezorgd dat we ons niet verveelden. Elke

dag bracht nieuwe verrassingen. De vriendschap werd geëerd met slivovitsj. En ’s avonds werd er verbroederd met de plaatselijke muzikanten. Maar het meest merkwaardige was wel het dorpje Hostetin. Dit ecologisch pareltje, verscholen in de bossen, ligt op de rand van de Witte Karpaten.

Centrum Veronica in Hostetin, TsjechiëEcologische vooruitziendheidGeert van Snick vormt samen met enkele Ninoofse topmuzikanten de volksmu-ziekgroep Vrijspel. Wie aanwezig was op de jubileumviering van 25 jaar Natuurpunt Ninove of de opening van het Ninoofse speelbos, heeft ze aan het werk gehoord. Ten behoeve van vzw Kalisj, een ecologisch en sociaal buurtcafé waarin Natuurpunt Ninove participeert, organiseert Geert Van Snick ook regelmatig onbaatzuchtig ‘de gezongen Mes’, een jamsessie waarbij iedereen die graag zingt of een instrument bespeelt welkom is. Het geïmproviseerde samenspel barst vaak van spontaniteit en sfeer. Zie ook www.kalisj.be. Hierbij geven we van de groep graag een leuk wederva-ren van hoe ecologie doorgedrongen is tot het Tsjechische platteland.

Het passieve gebouw met zonneboiler in Hostetin

Yves

De

Gro

ote

22 nr. 2 - april 2012

nr. 2 - april 2012 2�

Voortvarende burgemeesterAlles begon met een voortvarende bur-gemeester die het niet meer kon aanzien en ruiken dat er geen riolering was in het dorp. Hij slaagde erin de gemeenteraad te overtuigen, zocht subsidies in Praag en ging aan het werk. Het hele dorp werd van riolering voorzien en aangesloten op een waterzuiveringsstation met rietvel-den. Sinds juli 1996 draait de hele zaak naar ieders genoegen.En de burgemeester had nog meer schit-terende ideeën. Het bedroefde hem dat het oude plaatselijke hoogstamfruit van de markt werd verdreven. Er werd een studiecentrum voor fruitteelt opgericht dat ervoor zorgde dat de hoogstam op laagstam werd overgezet. In 1998 was een flinke boomgaard het resultaat. Maar wat doe je met al dat fruit? Ook hiervoor vond men een oplossing. De laatste tra-ditionele oude fruitdroogschuur van het dorp werd in ere hersteld. Zowat 4,5 ton fruit werd in 1 seizoen gedroogd! Omdat de toevoer aan fruit alsmaar groeide, werd in de herfst van 2000 een fruitpers aangekocht om biologisch fruitsap aan te maken: flessen met statiegeld of bib’s (bag in box) van 5 liter in ecologische ver-pakking. Ongeveer 300 ton appelen per jaar worden hier verwerkt.De burgemeester kende geen rust meer. Nu wou hij de luchtvervuiling aanpakken. Tijdens de winter hing boven het dorp een dikke rookpluim van alle houtkachels en allesbranders waar iedereen maar stookte wat hij kwijt wou. In 2000 werd een volau-tomatische centrale dorpsverwarming in werking gesteld. 500 à 600 ton houtsnippers uit de houtza-gerijen van de omgeving worden op hoge tempera-tuur verbrand en leveren warmte aan alle huizen van het dorp. Een eigen houtkachel mag alleen nog als bijverwarming en met degelijk materiaal.In 2006 werd de straatverlichting aangepakt. Philips schonk de volledige nieuwe installatie met zuinige lampen die ook de lichtvervuiling flink ver-minderen.

Centrum Veronica HostetinOm alles in goede banen te leiden werd in 2007 het “Centrum Veronica Hostetin” in gebruik

genomen. Een studiecentrum in een passiefge-bouw met warmteterugwinning, muren geïso-leerd met stro, aan de binnenzijde bekleed met klei, regenwaterinrichting, enz. Alle ramen zijn voorzien van driedubbel glas. Het centrum kreeg eveneens 64 m2 zonnepanelen, naast nog een 40-tal huizen in de omgeving. Op het dak van de sapfabriek, in het gebouw ernaast, staat voor 36 m2 warmwatervoorziening door zonne-energie. Ook de zuidmuur van het gebouw is verticaal voorzien van zonneboilers.Wij stonden paf. Wie verwachtte zo iets in dit ietwat afgelegen dorp, aan de rand van Tsjechië, in onze ogen niet onmiddellijk het meest moderne land van Europa? Met een bib appelsap onder de arm dropen we stilletjes af. Wat stond er ons nog te wachten?

Yves De Groote

“Vrijspel” bij de grote kerststal van Horni Lidec

Yves

De

Gro

ote

2� nr. 2 - april 2012

De vondstIn het uiterste zuiden van de Denderregio, in Galmaarden en Waarbeke, lagen deze winter weer enkele graanakkertjes met wintervoedsel voor akkervogels. Die worden tweewekelijks geteld door enkele vrijwilligers. Op zaterdag 17 december was het weer zover. Doordat ik me wat had mispakt aan het uur van zonsopgang, was ik vroeger in de buurt dan gepland, te vroeg eigenlijk om al gorzen te gaan tellen. Daarom besloot ik eerst maar eens te stoppen aan de Gavers in Onkerzele om te zien of er leuke watervogels zaten. Met een groepje krak-eenden of een grote zaagbek zou de dag alvast goed begonnen zijn.

Ik scande eerst de westelijke plas af van aan de vis-sersparking: op wat futen na weinig beweging te zien. Verderop hoorde ik veel kabaal van staart-mezen en andere zangvogels. In de winter zijn gemengde groepen zangvogels altijd het checken waard. Een verre roep die me aan appelvink deed denken lokte me om de plas heen naar de rietkraag. De roepende waterral in het riet was leuk. Dat is een goede soort voor de Gavers. Ik stap nog een beetje verder en wanneer ik weer bij het open water kom, zit er vlakbij een groot beest op het water. Al wie eens iets zeldzaams gevonden heeft, kent die seconde waarin je de adrenaline voelt stijgen omdat je weet dat dit zeer waarschijnlijk een goeie zal zijn.

IJsduikerEen nieuwe soort voor de Denderstreek

Een nieuwe vogelsoort voor de Denderstreek, dat gebeurt niet elke dag, zelfs niet elke week! In december 2011 kon er nog eentje aan de lijst worden toegevoegd: ijs-duiker! Dat verdient wel een artikel in Dendriet.

De ijsduiker van de Gavers

Wou

ter F

avey

ts

Ik breng de verrekijker aan mijn ogen: ‘Slik, een ijsduiker!’. Ik geniet eventjes en ondertussen ver-gewis ik me ervan dat ik de wens niet de vader van de gedachte heb laten worden. Neen, het is geen aalscholver die wat slap op het water ligt en het is ook geen andere duikersoort: het is echt wel een ijsduiker! Elke soort duiker zou fantastisch zijn in de Dendervallei, maar ijsduiker is net dat tik-keltje meer. Het is immers een nieuwe soort voor de regio en sowieso een erg goede soort om in het diepe binnenland te vinden. Die graanakkertelling zal blijkbaar even moeten wachten…Vermoedelijk zijn er nog wel mensen die de vogel willen zien, dus verwittig ik snel een aantal andere waarnemers. Ondertussen stap ik terug naar de par-king om mijn fototoestel te halen. Bewijsfoto’s zijn immers belangrijk om deze vondst te documente-ren. Minder dan een half uurtje later zijn de eerste waarnemers ter plekke: de ‘twitch’ kan beginnen! Ik geniet nog wat mee, maar om half elf moet ik er echt wel vandoor om die geplande telling van de graanakkers te gaan doen! De volgende dagen kon de ijsduiker nog door heel wat waarnemers bewon-derd worden. Het bleek ook het eerste pleisterende exemplaar van deze winter voor België te zijn, en

daarom trok de vogel ook aardig wat bekijks van vogelkijkers van buiten de regio.De Onkerzeelse ijsduiker was behoorlijk tam. De vogel liet zich soms tot op een tiental meter prach-tig bewonderen. Van mensen leek hij zich weinig aan te trekken. Goed mogelijk dat zijn verblijf op de Gavers zijn eerste kennismaking was met al die rechtop lopende wezens.

What’s in a nameDe naam ijsduiker laat het al een beetje vermoe-den: dit is geen soort uit het warme zuiden. De ijsduiker is in hoofdzaak een Noord-Amerikaanse soort. De soort broedt er in de noordelijke helft van het continent. Buiten Noord-Amerika is het broedgebied beperkt tot Groenland (500-2000 paren) en IJsland (200-300 paren). Na het broed-seizoen trekken de Groenlandse en IJslandse vogels zuidoostwaarts. De wintergebieden bevin-den zich op zee, vooral nabij Ierland, het noor-den van Groot-Brittannië en Noorwegen. De totale Europese winterpopulatie wordt op ruim 5.400 exemplaren geschat. Broeden in het Hoge Noorden en overwinteren in de noordelijke Atlantische Oceaan en Noordzee: je begrijpt dat

IJsduiker in broedkleed

© V

ilda

- Yv

es A

dam

s

nr. 2 - april 2012 2�

2� nr. 2 - april 2012

ijsduikers geen mietjes zijn als het op het trotse-ren van de elementen aankomt!In België is de soort een zeldzame, maar jaar-lijkse gast. De aantallen fluctueren van jaar tot jaar, met in goede jaren meer dan tien exem-plaren. IJsduikers komen vaak terecht op grote waterplassen, zelfs tot diep in het binnenland. Zodra ze een goed stekje gevonden hebben, blijven ze vaak een hele tijd ter plekke. Daarbij zorgen ze op een milieuvriendelijke manier voor het verwijderen van niet-inheemse Amerikaanse rivierkreeften. Dat blijkt dikwijls een favoriete prooisoort te zijn, en dat was bij het exemplaar op de Gavers niet anders: menig rivierkreeft ver-dween voor de ogen van de waarnemers in de bek van de duiker.

Duikers in de DenderstreekMet deze nieuwe waarneming is ijsduiker de derde duikersoort die zich laat zien in de Denderstreek. In maart–april 1995 dook op dezelfde Gavers in Onkerzele een roodkeelduiker op. Daarna was het wachten tot 25 december 2007, toen een pareldui-ker werd ontdekt op de Dender in het centrum

van Aalst. Deze vogel bleef aanwezig tot 7 februari 2008.Het is niet toevallig dat in de Gavers de kans het grootst is om een duiker aan te treffen. Het is één van de weinige echt grote wateroppervlakken in de Denderstreek, en dus extra aantrekkelijk voor vogels die veel water nodig hebben, zoals duikers. Andere plaatsen waar men een kans maakt om een duiker te vinden zijn de plas van het RWZI in Teralfene, de Gatesvijver in de Wellemeersen en de Meerdamplas ten westen van Dendermonde. Dat het ook kan op de Dender bewijst de Aalsterse parelduiker.Drie waarnemingen van duikers in de Denderstreek en telkens een andere soort: een mens kan al begin-nen dromen dat de vierde waarneming ook weer een andere soort zal zijn! Wie zoekt die vindt. Als er in de komende jaren iemand een geelsnaveldui-ker (nog veel zeldzamer dan ijsduiker) zou waarne-men, dan zou eeuwige roem zijn of haar deel zijn. Van mij krijgt de vinder dan alvast een bak bier van een merk naar keuze!

Wouter Faveyts

IJsduiker in winterkleed

© V

ilda

- Yv

es A

dam

s

INI-Galliërs, verzamel u! Het INI-kamp leidt ons deze zomer naar Voeren, drielan-denpunt en de enige plek in Vlaanderen waar everzwijnen nog in het wild rondlopen. Onze dagtaken zullen er dan ook uit bestaan de bossen te doorkruisen en uit te kammen op zoek naar loslopend wild en gezoogdierte. Daarnaast moeten ook heldendaden worden verricht en zullen we

het geregeld opnemen tegen de Romeinen, die grote plannen maken om onze INI-nederzet-ting te bestormen. Zonder suc- ces, nemen we aan, want niet voor niets zijn de Belgen de dappersten onder de Galliërs (dixit Julius Caesar, 57 vC), en zo de INI’s! Haal je toverdrank en verrekijker uit de kast en laat je snor en vlechten alvast groeien. Gallische banketten en vegetarische feestmalen zullen

de uwe zijn. We rekenen op jullie! Tot dan!

De piepers van JNM NiGer gaan deze zomer op kamp naar Flobecq, waar ze zullen genie-ten van de heerlijke natuur en

van de zalige kampsfeer. Elke dag wordt een leuke mix van spelletjes, excursies en gezel-lige kampvuren. Iedereen neemt een fiets mee zodat we enkele fietstochten kunnen maken naar een leuk natuur-

gebiedje of naar een of andere activiteit.Hoe? Door e 75 voor het eerste kind en e 70 voor even-tuele bijkomende kinderen te storten op rekening:001-2976111-33 met vermel-ding ‘Piepkamp 2012’, naam, adres en geboortedatum. Nadien zal je een brief ontvan-gen met verdere informatie. Inschrijven kan van 1 mei tot 15 juni en het aantal inschrij-vingen is beperkt!

JNM NiGer, Land van Aalst en DurmelandAsterix en de INI’s in Voeren

Maandag 2 juli tot zaterdag 7 juli, Flobecq (Fr.), Vloesberg (Nl.)Dokus Arys, 0479 57 26 02dokusarys@hotmail.com

PIEP-kamp7 t.e.m.12-jarigen

3 tot 10 augustus, VoerenJenna Vergeynst,jenna.vergeynst@telenet.be

INI-kamp13 t.e.m.15-jarigen

JNM zomerkampen

JNM NiGerPiepkamp in Flobecq

nr. 2 - april 2012 2�

2012 wordt een top JNM-jaar! Naar vijfjaarlijkse traditie organiseert JNM NiGer het zomerkamp in

een ver exotisch land. Deze keer wordt het reisdoel… de Pyreneeën. We zullen er kamperen aan de hoeve ‘Mas

del Roure’ op de hellingen van de Franse Pyreneeën in het dorpje Montferrer. Midden in de ongerepte natuur en met een prachtig uitzicht op de Techvallei verwennen we onszelf met een shot natuurstudie, plezier en avontuur.

Fibona staat voor Financiering van Bos- en Natuurprojecten. Dit vrijwilligersinitiatief wil natuurverenigingen een financieel steuntje in de rug bieden bij de aankoop van natuurgebieden. Deze organisatie, die in Berlare is gevestigd, besloot haar eerste campagne in eigen streek te voeren. Dit ook vanuit de overtuiging dat de projecten van Natuurpunt Dendermonding alle steun verdienen. Het idee om Fibona op te richten ontstond trouwens nadat de stichter had deelgenomen aan activiteiten van Natuurpunt in de Heidemeersen in Berlare en de Sint-Onolfspolder in Appels. Het zijn dan ook aankopen in deze gebieden die zullen gesteund worden. De bekendmaking van de inzameling zal

worden gericht op inwoners van Berlare, Zele en Dendermonde.De initiatiefnemers verwachten geen actieve inbreng van de begunstigde afdeling, maar richten wel een warme oproep tot de leden van Natuurpunt om overtollige boeken, strips, CD’s en DVD’s te schenken. Fibona contacteren kan op 0487 73 43 33 of via fibona@yahoo.com. De materialen worden na afspraak aan huis afgehaald. Schenkers ontvangen een schenkingsattest met inloggegevens, waarmee ze de resultaten van de campagne online kunnen volgen. Via dezelfde weg kan Natuurpunt permanent op de hoogte blijven van de te verwachten opbrengst. Meer informatie is te vinden op de website www.fibona.be.

JNM NiGerOuderenkamp in de Pyreneeën

Natuurpunt Dendermonding verzameltBoeken, Strips, CD’s, DVD’s voor meer natuurFibona organiseert een inzameling en verkoop van boeken, strips, CD’s en DVD’s. Deze materialen worden in de loop van 2012 verkocht ten voordele van aankoopprojecten van Natuurpunt Dendermonding.

Vanaf 16 tot 25 juli, Franse Pyreneeën te MontferrerLeendert Vergeynst, leendertvergeynst@gmail.com

JNM-kamp16 t.e.m. 26-jarigen

28 nr. 2 - april 2012

Waarnemingen gezocht!Losse natuurwaarnemingen door vrijwilligers vormen de basis van verspreidingskaarten van soorten, en van heel wat onderzoek naar de toestand en de evolutie van de natuur. Recent werd een zeer interessant initiatief gelanceerd waardoor waarnemingen zeer gemakkelijk kunnen worden ingevoerd, maar ook bekeken in een centrale databank: maak kennis met de natuurwaarne-mingen-website: www. waarnemingen.be!Om waarnemingen in te voeren en te bekijken, moet je enkel registreren. Dat is heel simpel: je gaat naar de web-site, en in de rechterbovenhoek klik je op ‘Registreer’. Je geeft vervolgens een gebruikersnaam, je echte naam, je provincie en je e-mailadres in en klaar is kees. De gebrui-kersnaam moet wel uniek zijn en heeft minimaal 5 let-ters en geen spaties of punten. Waarnemingen uit heel Vlaanderen kunnen worden ingevoerd en bekeken.

Als natuurliefhebber uit de Denderstreek maak je bij voorkeur gebruik van het regionale scherm dat werd gecreëerd voor de Denderstreek:

Meer informatie staat in het artikel in het oktobernum-mer van Dendriet uit 2008 over dit onderwerp.Je waarnemingen zijn zeer welkom: van een egel in de tuin tot een overvliegende ooievaar: het is allemaal het invoeren waard! Neem een kijkje op de website en ontdek zelf hoe eenvoudig het is. Door mee te werken draag je niet alleen een steentje bij tot het opvolgen van de fauna en flora van de Denderstreek; het is ook een zeer handige manier om je eigen waarnemingen bij houden.

denderstreek.waarnemingen.be

Enkele weken geleden kreeg ik het boekje “De Affligemsestraat” van Willy Beeckman in handen, dat handelt over de herkomst en betekenis van een aantal plaatsnamen in de gemeente Affligem. Willy Beeckman, bestuurslid van Natuurpunt Affligem-Liedekerke, die al eerder publiceerde, wekte met deze nieuwe titel meteen mijn belangstelling. Als inwoner van Liedekerke ben ik vertrouwd met straat-namen in Liedekerke en Affligem. Maar gewoonlijk staat men niet stil bij wat ons vertrouwd in de oren klinkt. Het boekje leest vlot en is goed onderbouwd, zoals men van een gedegen leerkracht kan verwach-ten. Op elke bladzijde ontdekt men nieuwe dingen. Een greep uit zijn verrassende bevindingen.Wist je dat ‘kassei’ verwant is aan Caesar en Cassiman en dat de Raspaillestraat zijn naam dankt aan de Romaanse term ‘raspaille’, die sprok-kelhout betekent, en in verdere overdrachtelijke zin kan verwijzen naar ‘gepeupel’? De ‘Grobbestraat’ verwijst naar een groef of groeve. Zo kan men uit de benamingen vaak afleiden hoe het vroegere biotoop er uitzag. En dus moet er in de Heideweg heide zijn geweest, waren er in de Meersstraat

natte weiden en wijst de Calloystraat naar een open plek in het bos (een lo).

Om te besluiten, één advies: lees het boekje! Het kost e 14 en kan besteld worden bij Willy Beeckman, Okaaistraat 75, 1790 Teralfene (053 66 95 26) of door overschrijving van het bedrag op rekening BE18 9796 2765 4265 met vermelding “De Affligemsestraat”.

Erik De Block

‘De Affligemsestraat’

nr. 2 - april 2012 29

Willy Beeckman (rechts), auteur en Ben Vermoesen (links), co-auteur van het boekje ‘De Affligemstraat’

Geniet méér in de natuur...Gear for Adventure

met het juiste materiaal van bij Trekking

Oude Gentbaan 255 - 9300 Aalst 053 705 222

info@trek-king.be - www.trek-king.be

PGore-tex jassenPWindstoppersPThermische t-shirts PWaterdichte schoenen PVerrekijkerPRugzakPGPS

-5% korting op vertoon van

lidkaart Natuurpunt

600m2 vol gespecialiseerde uitrusting

Hernieuwbare energie voor uw bedrijf

Haalbaarheidsstudies en advies inzakebiomassa, zonne-energie en windenergie

voor bedrijven (ook KMO’s)

Zero Emission Solutions bvbaWaverstraat 1, 9310 Moorsel

Tel +32/(0)53/41.66.66Fax +32/(0)53/41.66.00

www.zeroemissionsolutions.com

Natuurpunt is een open en onge-bonden vereniging die mensen op een aangename wijze kansen wil geven om zich in te zetten voor de duurzaamheid van natuur en landschap vanuit een brede maat-schappelijke visie. Onze activitei-ten situeren zich hoofdzakelijk op het vlak van studie, educatie, beleid en reservatenwerking.www.natuurpunt.be

AFDELINGENAalstRik De Baere - 053 21 29 13rik.debaere@telenet.be

Affligem-LiedekerkeKern AffligemWim Van Grieken - 053 77 70 06wim.van.grieken@advalvas.beKern LiedekerkeErik De Block - 053 68 35 88edebe@advalvas.be

DenderleeuwBruno De Bruyn - 053 67 07 85bruno.de.bruyn@kindengezin.be

DendermondingStefaan Thibau - 052 42 69 72stefaan.thibau@skynet.be

Erpe-MerePeter D’Hondt - 053 80 72 57 peter.dhondt@telenet.be

Boven-DenderJohnny Cornelis - 0474 58 08 38johnny_cornelis@hotmail.com

Groot-HaaltertJo wittevrongel - 053 39 73 13jo.wittevrongel@telenet.be

Lede-HoutemPeter D’Hondt - 053 80 72 57 peter.dhondt@telenet.be

NinoveWouter Mertens - 0495 68 89 33wouter.mertens@natuurpuntninove.be

WERKGROEPENWerkgroep InvertebratenEric De Tré - 053 66 04 32eric.detre@vhm.be

Vogelwerkgroep CinereaWouter Faveyts - 0479 27 32 78wouter.faveyts@telenet.be

Plantenwerkgroep AlliumPeter Tolleneer - 0498 40 83 28allium@belgacom.net

Zoogdierenwerkgroep DenderstreekJoachim De Maeseneer 0499 80 89 05Joachimdm@yahoo.com

Paddenstoelenwerkgroep ZwamvlokMarie-Anne Neirinckxinfo@zwamvlok.be www.zwamvlok.be

Werkgroep amfibieën & reptielen WardKoen De Maeregreatskua2002@hotmail.com 0485 68 89 82

RESERVATEN ENNATUURPROJECTEN

Giften Reservatenfonds:rekeningnummer:293-0212075-88 met vermel-ding van de projectnaam en het projectnummer.Giften vanaf e 40 zijn fiscaal aftrekbaar.

Boelaremeersen te Neder-boelare - 6640Johnny Cornelis - 0474 58 08 38johnny_cornelis@hotmail.com

Brede Schoren enKonkelschor te Berlare 6616Stefaan Thibau - 052 42 69 72stefaan.thibau@skynet.be

Dendervallei te Ninove6099Wouter Mertens - 0495 68 89 33wouter.mertens@natuurpunt ninove.be

Den Dotter/Blauwboste Haaltert/Aaigem/Mere 6149Jo Wittevrongel - 053 39 73 13jo.wittevrongel@telenet.be

Everbeekse bossen - 6210Koen Van Den Berge055 42 83 90koen.vandenberge@skynet.be

Gemene Meers te Idegem6647Luc Favijts - 054 41 52 17luc.favijts@skynet.be

't Groot Schoor te Grembergen6603Tarcy Verstraeten - 052 21 11 11

Heidemeersen te Berlare6644Stefaan Thibau - 052 42 69 72stefaan.thibau@skynet.be

Hogedonk te Gijzegem/Herdersem / Mespelare - 6243Brian RoelandtBrian.Roelandt@telenet.be052 22 57 71

Honegem te Erpe-Mere/Aalst/Lede - 6123Wim D’Haeseleer - 0495 87 50 50wim.dhaeseleer@honegem.bewww.honegem.be

Keelman te Denderhoutem6178Jo Wittevrongel - 053 39 73 13jo.wittevrongel@telenet.be

Korte Lake te Overboelare6655Willem Boonen - 054 41 75 85willem.boonen@skynet.be

Kravaalbos te Meldert6071Frans Roggemanfransroggeman@msn.com

Dendriet is het regionale contact-blad voor de leden van negen Natuurpuntafdelingen en zes studiewerkgroepen in de Dender-streek. Deze afdelingen en werk-groepen willen zowel occasioneel als structureel intens samenwer-ken. Je kan voor meer inlich-tingen steeds terecht bij de con-tactpersoon voor jouw afdeling of de werkgroep die jouw interesse wegdraagt. Stuur je opmerkingen, aanmoedigingen, belevenissen en natuurpuntjes door naar de redac-tie. Deadline volgende Dendriet:1 mei 2012.

Dendriet ontvangen:Leden van Natuurpunt die lid zijn van een niet-Denderstreek-afdeling kunnen Dendriet ont-vangen door hun lidmaatschap te wijzigen naar de afdeling binnen de Denderstreek van hun keuze of door zich te abonneren op Dendriet. Dit doe je door middel van een overschrijving van e 7,50 op rekeningnummer 393-0491337-24 van Dendriet, Heldergemstraat 161, 9450 Heldergem, met ver-melding van je lidnummer en “abonnement Dendriet, midden-katern afdeling...”.Een afzonderlijk abonnement zonder lidmaatschap van Natuurpunt is niet mogelijk.

REDACTIERAADKoen Steenhoudt - redactiesecretaris.Wouter Mertens - hoofdredacteur en verantwoordelijke uitgever.Daan Stemgée, Joachim De Maese- neer - redactiekern.Stijn De Ryck - budgettering.Marc Symoens - corrector.Mikol De Decker - adresbeheer.Willy Beeckman, Rik De Baere, Eric De Block, Dirk De Mesel, Eric De Tré, Peter D’Hondt, Jo Ottoy, Peter Tolleneer, Wim Van Grieken.Wilfried Veldeman - lay-out.

Werkten ook mee aan dit nr :Lieven Decrick, Yves De Groote, Filip De Vos, Jens D’ Haeseleer, Wouter Faveyts, JNM-NiGer, Mier, Zeger Van Den Broele, ©Vildaphoto: Yves Adams, Rollin Verlinde.

DruKDrukkerij Druk in de Weer, GentPapier: CyclusPrint 90 gram, 100% kringlooppapierInkt: gedrukt met vegetale inkten en plantaardige wasmiddelen.

Ledezijde 6657Peter D’Hondt - 053 80 72 57 peter.dhondt@telenet.be

Moenebroek te Geraards-bergen/Lierde - 6620Carlos D’Haeseleer - 054 41 87 09carlos.dhaeseleer@skynet.be

Molenbeekmeersen te Den-derleeuw/Okegem - 6646Eric De Tré - 053 66 04 32eric.detre@vhm.be

Padde- en Porrebeekvalleite Dendermonde - 6652Dirk Van den Bossche - 052 42 49 60

Palitsebeek te Liedekerke - 9427Marc Michiels - 053 67 11 91marcusmichiels@skynet.be

Pamelse meersen, Domme-lingen te Liedekerke - 9972Marc Michiels - 053 67 11 91marcusmichiels@skynet.be

Phenixberg te Okegem - 6618Wouter Mertens - 054 32 51 71wouter.mertens@natuurpuntninove.be

Raspaillebos te Grimminge 6164Koen Steenhoudt - 054 58 67 58koen.steenhoudt@skynet.be

Rietbeemd te Moerbeke/Viane/Lessines - 6058Godfried Merlevede - 068 30 01 070486 87 17 87derietbeemd@hotmail.com

Sint-Onolfspolder te Appels/Dendermonde - 6623Bart Dierickx - 052 21 03 81

Valier te Liedekerke - 9418Marc Michiels - 053 67 11 91 marcusmichiels@skynet.be

Wachtbekken 6In Sint-Gillis/DendermondeStefaan Thibau - 052 42 69 72stefaan.thibau@skynet.be

Walputbeek/Dendermeersente Meerbeke - 6213Georges Jacobs - 054 33 60 64georges.jacobs@pandora.be

Wellemeersen te Denderleeuw/Erembodegem - 6612Eric De Tré - 053 66 04 32eric.detre@vhm.be

Werkgroep Bomen-Park-Osbroek/Gerstjens te AalstPeter Tolleneer - 0498 40 83 28 wbpo.aalst@belgacom.net

nr. 2 - april 2012 �1

SCHENK EEN LIDMAATSCHAP !Gezinslidmaatschap: e 24 op rekening 230-0044233-21

Je ontvangt natuur.blad en DendrietVoor e 8,50 meer ontvang je ook natuur.focus (studie en beheer) of natuur.oriolus (vogels)

Voor e 38,50 in totaal ontvang je zowel natuur.blad, -focus, -oriolus als Dendriet(vermeld de tijdschriften die je wenst op de overschrijving)

27 mei – Natuur.happening Pajottenland www.kesterheide.be

Deze titel verwijst naar:

het Griekse dendron, wat boom betekent,een mineraal in de vorm van een boompje op voegvlakken van sommige gesteenten,de vertakte uitlopers van hersen- zenuwcellen: een communicatie - kanaal dus,het Denderbekken met een netwerk van sloten en beken, tenslotte staat er natuurlijk ook veel riet langs de Dender...

Retouradres: De Decker Mikol,Dokter Haekstraat 37, 9200 GrembergenRedactieadres: Koen Steenhoudt,Waterschaapstraat 30, 1570 Galmaarden

E-mail: dendriet@skynet.be

Websites:www.natuurpunt.be/denderstreekwww.denderstreek.waarnemingen.be

Verantwoordelijke uitgever:Wouter Mertens,Pamelstraat 119, 9400 Ninove

Rekeningnummer:393-0491337-24,Dendriet, Heldergemstraat 1619450 Heldergem

Foto’s voorpagina:

Groepsfoto: Daan StemgéeJong huismusje: Vilda - Yves Adams

Margriet in lenteweide: Vilda - Rollin Verlinde

2 Yes we can!

� Wandeling Kesterheide

8 Mier te Meldert

12 Cotthembos

1� Denderkalender

20 run, Forrest! run!

21 Nieuwe kern Sint-Lievens-Houtem

22 Ecologie in Tsjechië

2� IJsduiker op Gavers

2� JNM kampen

I N H O U D