dendriet 2002 nr 3 jaargang 1

Driemaandelijks tijdschrift - juli - augustus - september 2002

JG1

2002

nr3

Actie ‘Behaag Natuurlijk’

Wandelpaden inHonegem

Adviesraden: mina en gecoro

Vogelen in deDenderstreek

2 nr 3 - juli 2002

Ten geleide

Hoe kan je natuur terdege beschermen zonder een breed publiek aan te spreken, de natuur diep-gaand te bestuderen, actief deel te nemen aan maatschappelijke raden, te werken aan een lokaalbeleid of actief te zijn op het terrein ? Gewoonweg niet. Elk van deze facetten is onontbeerlijk.

Natuurpunt Denderregio herbergt gelukkig een grote ver-scheidenheid aan mensen en interesses die sterk comple-mentair op elkaar inspelen. Deze Dendriet is er andermaaleen bewijs van. In dit nummer belichten we onze regionalevogelwerkgroep Cinerea. Fascinerend wat men bijvoor-beeld met het momenteel lopende broedvogelatlasprojectrealiseert. Lees ons verhaal eens en overtuig jezelf van deornithologische potenties die de Denderstreek nog rijk is.Samen moeten en kunnen we er iets aan doen ! De ledenvan Natuurpunt Cinerea verzamelen samen met de anderewerkgroepen gegevens die van belang zijn om ons natuur-puntbeleid en ook dat van de overheid te kunnen vormgeven én evalueren. Zowel voor het reservatenbeleid, hetgemeentebeleid als het beleid van bovenlokaal niveau zijndeze gegevens van essentieel belang.

Neem nu ons reservaat “Den Honegem” op de grens van Lede, Aalst en Erpe-Mere, waaroveralweer een schitterend artikel staat in dit nummer. Met natuurstudiewerk als basis voor hun beheerslagen de plaatselijke werkers erin om beheersingrepen oordeelkundig te motiveren. De resultatenzijn navenant. Door een oordeelkundig waterpeil- en maaibeheer krijgen zeldzame vegetatiesweer ruimte en het aantal waargenomen wad- en watervogels dit voorjaar was spectaculair.Overtuig jezelf en neem eens deel aan een van de vele begeleide tochten die Natuurpunt er elkewoensdagavond van het zomerhalfjaar organiseert. Een goed natuurbeleid bevindt zich dus ophet kruispunt van studie, educatie, draagvlakvorming, beleidswerking en terreingericht werken.

En dat we ons met dit kruispunt van activiteiten niet steeds willen focussen op onze reservatenbewijzen we met de subtitel van onze vzw: Vereniging voor natuur en landschap in Vlaanderen.Onze reservaten hebben geen zin als daarbuiten de basis landschaps- en natuurkwaliteit zien-derogen achteruit gaat. Als we in dit ruime landschap iets willen bereiken, is onze werking in ondermeer Gemeentelijke milieuraden en Gemeentelijke Commissies Ruimtelijke ordening essentieel.We geven in deze Dendriet een korte schets van het stille werk dat we in deze raden verrichten,van de uitdagingen die er zijn, en ook een lijst van onze officiële vertegenwoordigers. Want wewillen permanent aanspreekbaar zijn.

Wil jij ook iets daadwerkelijks doen voor ons landschap ? Doe dan mee aan onze grote actieVriend van het Groene lint. We organiseren met de hele regio in het najaar een gezamenlijkeboom- en haagplantactie. Behaag de Denderstreek. Letterlijk en figuurlijk. Over deze KleineLanschapsElementen (KLE’s) vind je in dit nummer trouwens ook nog een vlot artikel waarin jezeker wel argumenten vindt om de hele buurt te overtuigen om deel te nemen aan onze actie. Werekenen op je actieve deelname. Doe nu je bestelling en overtuig ook buren, familie en vrienden,de milieuraad, de gemeente, landbouwers,…

De redactie

Ijsvogel

Teke

ning

: Pas

cale

Sym

ens

nr 3 - juli 2002 3

‘Behaag Natuurlijk’Doe mee op 16 november

Een natuurlijk onderdeel vaneenparkachtig oerlandschap ?

Bij weinig begrazing kunnendoornstruiken als Jeneverbes,Sleedoorn, Meidoorn, Hulst,rozen en bramen zich makke-lijk in een weide handhaven.Omdat het goeie herken-ningspunten zijn, stoppenBoomklevers en Vlaamsegaaien graag hazelnoten eneikels in hun buurt in degrond. Zo ontkiemen veelHazelaars en Eiken binnen debescherming van doornen engroeien op in voor hen idealeomstandigheden: open ruimtemet licht. In hun schaduw kun-nen zich andere boomsoortenvestigen. Terwijl het doorn-struweel uitbreidt, ontstaat inde kern ervan een bos.Uiteindelijk takelt het struweelaf en wordt het bos opnieuwtoegankelijk voor grazers.

Zonder invloed van mens ofdier zou dit half open land-schap snel veranderen in eengesloten bos. Schaduwplantenals Beuk en Haagbeuk zoudenuiteindelijk de Eik en deHazelaar van de kaart vegen.

Dat deze evolutie slechts eenpaar eeuwen tijd nodig heeft,kan in oude Europesebosreservaten aan den lijveondervonden worden. Het feitdat Eik en Hazelaar sinds deijstijden overal in onze floraopmerkelijk aanwezig zijn kanvolgens de Nederlandse plant-kundige Frans Vera dan ookniet anders betekenen dan datde oervegetatie een half openparklandschap was met wei-den, struwelen, veldbossen enbossen. Herten, wilde run-deren, wilde paarden en wildezwijnen speelden er dezelfderol als de grote grazers van dehuidige Afrikaanse steppen.

De eerste artificiële landschapselementen

In de vroege Middelleeuwenvestigden zich de eerste neder-zettingen. Terwijl grote bos-complexen privé-jachtgebiedwaren, werden weiden enveldbossen als gemeenschaps-goed beschouwd waar scha-pen, runderen, paarden envarkens werden geweid enhakhout werd gewonnen. Deakkers bevonden zich in de

onmiddellijke buurt van dedorpen. Om de gewassen enhet hakhout tegen het vee tebeschermen, werden aardenomwallingen aangelegd enbeplant met doornstruiken.Met de invoering van het pri-vaat eigendomsrecht in de lateMiddelleeuwen werd deafbakening van het eigen terri-torium een rage. De woordenhaie en haag, die afstammenvan het Frankische haga,betekenen dan ook niets min-der dan grens.

Hakhoutkanten

In het gebied tussen Leie enSchelde was akkerbouw devoornaamste landbouwac-tiviteit. Het drieslagstelsel waser lang een verplichting enresulteerde in grote koutersvan langgerekte percelen.Bossen werden er schaars. Devraag naar hout werd gecom-penseerd door hakhoutkantenen bomenrijen. Hoewel hak-houtkanten daar meer uitge-sproken zijn, komen ze ookvoor ten zuiden van deSchelde. In de Denderstreekflankeren hakhoutstoven van

Kleine landschapselementen zijn niet weg te denken uit hetSchelde- en Denderlandschap. Ze ontstonden als afbakeningvan eigendommen, akkers en weiden en waren een belangrijkebron van geriefhout, brandhout en veevoer. Vanwege hun grotediversiteit aan planten diersoorten zijn ze ook een belangrijkaandachtspunt voor natuurverenigingen. Ook voor NatuurpuntDenderstreek ! Op 16 november organiseren we een regionaleboomplantactie. Doe jij ook mee ?Hazelaar, blad en nootje

Teke

ning

: Pas

cale

Sym

ens

Kleine landschapselementen van vroeger en nu

els nog steeds veel waterlopenen grachten. Waar het reliëfmeer uitgesproken is, zoals inhet Pajottenland en deVlaamse Ardennen, kwamhakhout ook voor op taludswaar het de bodem van erosiemoesten behoeden. Veel vandeze begroeiingen op taluds oflangs holle wegen waren hetoverblijfsel van een vroegerebosrand en vertoonden eengrote soortenrijkdom, vaakmet typische bosplanten alsDaslook, Wilde hyacint enBosanemoon.

Bomenrijen en populieren-bossen

De knotwilg is vandaag syno-niem geworden voor knot-boom. Vroeger vonden weechter ook boomsoorten alsEik, Olm, Els en Es in knotvormterug. Vaak wisselden knot-bomen en hoge bomen elkaaraf in dezelfde rij. Dergelijkezuivere bomenrijen zijn eenuitgesproken kenmerk van hetvlakke cultuurlandschap tennoorden van de Schelde. Ze

vormden er plaatselijk hetenige groen. In onze regiowaren hoge bomen eerder eenonderdeel van een haag ofhoutkant. Met de opkomst vande Union Allumetière, die inGeraardsbergen was geves-tigd, plantte men gedurendede voorbije eeuw op groteschaal geen rijen maar wel

volledige bossen met popu-lieren aan voor de productievan lucifers.

Hagen

Ten zuiden van de Scheldewas de landbouw vooral opveeteelt gericht. Geschorenhagen, die als afrastering dien-den voor de weidepercelen,namen daar een belangrijkeraandeel in dan de hak-houtkant. Ze bestonden vaakuitsluitend uit Meidoorn. Voorzover ze door de landbouwerwerden geduld, konden echterook andere bomen en heesterser spontaan in terechtkomen.Vaak kwamen er ook op-gaande bomen en knotbomenin voor zodat er diversemengvormen tussen haag enbomenrij ontstonden.In de Vlaamse Ardennen vin-den we een merkwaardig typehaag bestaande uit dicht bijelkaar staande, snel groeiendeknotbomen, meestal Es, maarvaak ook Haagbeuk, aange-vuld met Spaanse aak en Olm.Deze kaphagen leverden goed

4 nr 3 - juli 2002

Wilg en Klimop in geschoren meidoornhaag

Sleedoornbloesem

Fot

o: K

oen

Ste

enho

udt

Fot

o: K

oen

Ste

enho

udt

geriefhout op en hun loofwerd als veevoeder gebruikt.Men plantte ze vooral rondhofsteden en weiden.

De grote schoonmaak

Na de Tweede Wereldoorlogverandert het landschap dras-tisch. De prikkeldraad ver-schijnt, eigendomsmeting wordteen zaak voor landmeters,veevoer wordt aangekocht ener komen alternatieve bron-nen van verwarming. Het plat-teland ontvolkt. De tradi-tionele functies van kleinelandschapselementen gaanverloren en daarmee hunonderhoud. Dé doorslagge-vende factor is echter de ratio-nalisering en mechanisering inde landbouw. Dit noopt totgrotere percelen. In heel deregio worden kleine land-schapselementen op groteschaal opgeruimd.

Actueel belang van houtkanten

Als gevolg van ontginningenvoor ruilverkavelingen kreegmen overstromingen en grond-verschuivingen. Houtkantenzijn hier een remmende factor.Los van het economisch enlandbouwkundig nut, zijnhagen een belangrijk recreatiefelement. Een afwisseling vanlandschapselementen ver-hoogt de belevingswaarde vanhet landschap. De nogresterende landschapselemen-

ten hebben vaak een dubbeledegradatie meegemaakt.Enerzijds tot restant van eenhecht ecologisch netwerk.Anderzijds gingen soorten ver-loren doordat het landschaps-element na het stopzetten vanhet beheer aftakelde. Toch ishun ecologische waarde niette verwaarlozen.

De ecologie van houtkanten

Voor veel soorten zijnhoutkanten de enige verblijf-plaats. Een voorbeeld zijnholle wegen die ooit eenbospad zijn geweest.Bosanemoon en Wilde hyacintkunnen het hier soms honder-den jaren in isolement uit-houden. Veel dieren brengenin de houtkant hun jongengroot of gebruiken hem alsfoerageerplaats of gewoon omer te schuilen of te rusten.Vleermuizen hebben hemnodig als klankbord voor hunsonar. Ten slotte hebben delandschapselementen eenbelangrijke rol als stapsteen

waarlangs dieren of planten uitgeïsoleerde populaties elkaarvinden. Deze broodnodigeuitwisseling van genen isechter slechts mogelijk wan-neer de afstanden tussen deverschillende stapstenen kleingenoeg zijn.

Terug aan de plant, en aan hetwerk...

Hagen en houtkanten winnenaan ecologische rijkdom naar-mate ze ouder worden. Zeworden immers spontaan ver-rijkt met nieuwe soorten, zodatde vegetatie van een oudehaag aansluit bij het natuur-lijke milieu. Vooraleer aan teplanten, doe je dus best voorafeen prospectie in je onmiddel-lijke buurt. Je vindt er vast enzeker goede hints voor eenaan de streek aangepastesoortensamenstelling. Ookwint een houtkant aan ecolo-gisch belang wanneer hij eenonderdeel is van een netwerktussen twee grote natuurge-bieden.

nr 3 - juli 2002 5

Geknot of opgeschoten: steeds een lust voor het oog

Fot

o: K

oen

Ste

enho

udt

Fot

o: K

oen

Ste

enho

udt

Meidoorn of prikkeldraad?

Het is echter ook van kapitaalbelang dat nog resterendelandschapselementen verderworden beheerd. Eengedegradeerde houtkant op-waarderen door gaten op tevullen en door het beheeropnieuw op te starten, is eenmethode die vlugger zal ren-deren dan een volledig nieuweaanplant.

Bij een nieuwe aan-plant moet voorafduidelijk zijn welkbeheer er zal op toe-gepast worden. Zohangt het voortbe-staan van veel soortensamen met een perio-diek hak- of knotbe-heer. Niet onderhou-den hakhout schiet op,wordt onderaan openen verliest voor veelsoorten zijn waarde.Hoe breder een hout-kant, hoe groter zijnwaarde als stapsteen. Eengeschoren haag kan daarombeter in een wat bredere vormgestabiliseerd worden.

Ook de verticale gelaagdheidspeelt een rol. Een houtkantwint aan belang wanneer hijwordt ingeplant met knot-bomen en opgaande bomen.De zeldzame Sleedoornpage iseen voorbeeld van een soort

die deze structuur nodig heeft.Terwijl deze vlinder op eenjari-ge sleedoorntwijgen haar eierenlegt, gebruikt ze hoge boom-kruinen voor haar bruids-vluchten. Om het voortbe-staan van deze soort niet tebelemmeren doet men er dusgoed aan het kappen van dehoutkant gefaseerd over ver-schillende jaren uit te voeren.

Tegelijk werkt men hierdoor deverticale structuur in de hand.

Tot slot wordt er best eenzoom van ruigtekruiden langsde houtige begroeiing gelaten,als overgang naar het aanpa-lende akker- of weidegebied.Dit draagt op zijn beurt bij aande ecologische verscheiden-heid van levensvormen die dehoutkant zullen bevolken.

Plantkriebels ?Wij kunnen je helpen !

Op 16 november organiserenalle Natuurpuntafdelingen bin-nen Dendriet een gezamenlijkeactie ‘Behaag natuurlijk’. Eenbomenpakket aanschaffen viaNatuurpunt zal je wellicht geenspectaculair prijsvoordeel op-leveren. Wel laat het ons toe om

onze reservaatskassen te spijzi-gen. Geld waarmee op termijnde landschapselementen meegediend zijn. Je aankoop heeftzo een dubbel effect voor denatuur. Je kan zelf je pakketsamenstellen. Voor wie dit eenonmogelijke opgave vindt zijner enkele kant en klare plantpak-ketten, die telkens goed zijnvoor ongeveer 10 à 15 meterbeplanting.

6 nr 3 - juli 2002

Knotwilgen brengen structuur in het landschap

Teke

ning

: Pas

cale

Sym

ens

nr 3 - juli 2002 7

De brede houtkant bestaat uit15 Zomereiken, 15 Gewoneessen, 10 Haagbeuken, 5 Zoetekersen, 5 Veldesdoorns en10 Hazelaars. Je plant hembest aan op matig vochtige totdroge leem- tot zandleem-grond op een onderlinge af-stand van 1 meter. Als beheersuggereren we een kapcyclusvan 8 tot 10 jaar met uitspa-ring van enkele overstaanderszoals bvb Zomereik. Bij eengoed onderhoud is de bredehoutkant geschikt voor het fi-xeren van taluds. Het is tevenseen investering in kwaliteits-hout.

De houtkant van natte gron-den bestaat uit 15 Gewoneessen, 30 Zwarte elzen, 10 Ha-zelaars en 10 Zomereiken en isgeschikt voor valleigronden opnatte klei of leem. Plantafstanden onderhoud zijn dezelfde alsvoor de brede houtkant. Het iseen ideale beplanting langsbeken of als hakhoutbosje.

De geschoren haag bestaat uit40 Meidoorns, 15 Sleedooms,10 Haagbeuken en 5 Veldes-dooms en is geschikt voor eenmatig vochtige tot droge lichteklei-, leem- of zandleemgrond.De plantafstand bedraagt 20 cm.Indien één tot tweemaal perjaar gesnoeid tot de gewenstevorm en hoogte is degeschoren haag een idealedecoratieve afsluiting voor devoortuin.

De bloesem- en bessenhaag be-staat uit 10 Sleedooms, 20 Mei-dooms, 10 Hazelaars, 5 Rodekomoeljes en 10 Vlieren opeen afstand van 30 tot 40 cm.De grondeisen zijn identiekmet de geschoren haag. Hetideale onderhoud is een kap-cyclus van 8 tot 10 jaar, waar-bij de haag op ongeveer een

meter wordt afgezet. Vanuitecologisch standpunt gebeurtdit best gespreid over een aan-tal jaren en houdt men dehaag best in een iets brederevorm. We doen tevens de sug-gestie om in een dubbele rijaan te planten. Vanaf halffebruari mag je de eerste bloeiverwachten: Hazelaar gevolgddoor Sleedoorn, Meidoom,Komoelje, Vlier en nadien eenrijk aanbod aan vruchten.Ideaal voor grotere tuinen ofrond weiden.

Bestelbon op de wikkel ronddeze Dendriet !

Op de wikkel van dezeDendriet vind je de bestelbon.Voor inlandse bomen en strui-ken gelden de aangegevenprijzen voor planten met eenlengte van 60 tot 90 centime-ter. Daarnaast is er een assorti-ment van oude hoogstamfruit-bomen. Voor meer informatiehierover en voor snoeiadvies

kan je terecht in onze specialeplantkatern, die je kan beko-men op uitdrukkelijke aanvraag.

Nogal wat gemeenten gevensubsidies voor het planten vanhagen en/of boomgaarden.Een summier overzicht vandeze subsidiereglementeringstaat op de wikkel. Meer infor-matie eveneens in onze spe-ciale plantkatern.

Voor de afhaling kan je kiezenuit verschillende verdeelpun-ten. Door deze keuze maak jemeteen duidelijk welke Natuur-puntafdeling je wenst te steunen.

Alle bestellingen dienen uiter-lijk 1 november binnen te zijn.

Koen Steenhoudt

Houtwal: toevluchtsoord voor vele dieren en planten

Herman Derder053 - 80 01 10

[email protected]

O

Bronnen: Punten en Lijnen inhet Landschap, Bossen vanVlaanderen en Metaforen vande Wildernis

Fot

o: K

oen

Ste

enho

udt

Turf en vlas

Het natuurlandschap Honegemligt op de grens tussen Lede,Erpe en Aalst en beslaat in zijntotaliteit ruim 200 hectare.Nagenoeg centraal liggen deHonegemse turfputten te Erpe.Na generaties op ambach-telijke wijze te zijn ontgonnen,ontstond rond de nog steedszichtbare putten een uniekmoerasgebied.Op de plaats waar ooit eenmeander van de Molenbeekverveende, werd er tot heteinde van de 19de eeuw turfgestoken, lang voor steenkoolbij ons als brandstof gebruikt

werd. Nadien werd de ont-stane depressie in gebruikgenomen als vlasrootputten.Het vlas werd in de puttengelegd en kreeg zwarte els enzware stenen over zich. Na eenweek rusten kwam devlasvezel los en kon hijgebruikt worden om te spin-nen.Precies om de waarde van hetgebied blijvend te kunnenbeschermen, zijn aankopendoor Natuurpunt een hele stapvooruit in het beheer ervan.

Natuurgebied in de kijker

HONEGEM

8 nr 3 - juli 2002

Aan de oevers van Dore- en Molenbeek heeft zich op devroegere Erpse gemene weiden en in de eeuwenoude turfputteneen schitterend natuurgebied ontwikkeld. In 1992, het jaar dathet gebied integraal als landschap werd beschermd, verwierfNatuurpunt er een eerste perceeltje: de orchideeënweide. Ditjaar jubileert het reservaat samen met de werkgroep Honegem,die ondertussen verantwoordelijk is voor het beheer van eenbrok gevarieerde natuur van niet minder dan 35 hectare…

De turfputten met Grote lisdodde en Kattenstaart

Keizerlibel, de grootste libellensoort

Fot

o: H

ugo

Will

ocx

Fot

o: D

aan

Ste

mgé

e

nr 3 - juli 2002 9

Landschappelijk erfgoed énnatuurreservaat

Het hele gebied ademt eenbijna onwaarschijnlijke rust uit.Sommige delen zijn nog afge-zoomd met knotwilgenrijen ofgevarieerde houtkanten. Dat

wil Natuurpunt ook rond denieuwe verworven percelenrealiseren. Met de klasseringvan het gebied Honegem-Solegem-Sint-Apollonia, gafde Vlaamse Gemeenschap devereniging in 1992 een duwtjein de rug. Door dit bescher-

mingsbesluit mogen wettelijkgeen storende wijzigingen aanhet landschap worden aange-bracht. Daarenboven is hetreservaat sinds 1996 officieelerkend en in 2001 werdHonegem nog afgebakend alsEuropees Habitatrichtlijn-gebied.

Een werkgroep van vrijwilligers

Het beheer van het reservaatis een hele opdracht voor devrijwilligers van Natuurpunt.Zo werd het uitzicht van hetcentrale deel van het gebiedaanzienlijk gewijzigd door hetrooien van 500 kaprijpe po-pulieren. Op die manier wordtgeprobeerd de vroegeregemene weiden van deHonegemmeers te herstellen.Door nauw samen te werken

Honege

m straat

Onegem

Ledebaan

Lind

estra

at

Keiberg

Leedse steenweg

Sasstraat

Spe

ckae

rt

Katelinnestr

aat

Hendr

ikstra

at

Reebroek

Dorelare-kapelleken

Cottemmolen

Den Buiten

Ter Vaerent

Gillekeshof

turfputten

Molenmeersen

Solegembos

St-Apolloniabos

Blekte

Honegemmeers

vogelkijkhut 't Rot

LEDE

ERPE

AALST

HOFSTADE

Paddenhoek

T

T

Dorebeek

Molenbeek

0100

500m

NVijfhuizen

bebouwing bebossing open water bezienswaardigheid taverne wandelrichting pad: 4 km extra lus: 6 km totaalT

Het Dodaarsje, jaarlijks een drietal broedparen

Fot

o: H

ugo

Will

ocx

met de plaatselijke landbou-wers wordt er gestreefd naareen win-win situatie. Win voorde landbouwer ? Hij mag in degrote weidecomplexen run-deren en trekpaarden latengrazen. Bemesting of gebruikvan pesticiden zijn natuurlijkuit den boze. Win voor denatuur: zij krijgt opnieuw al dekansen waar ze recht op heeft.

Dodaarsjes, Rallenen Paardenbijters…

Binnen Honegem vinden eenaantal zeer typische, soms zelfsuitzonderlijke, dieren en plan-ten een stekje. Op het vlak vande amfibieën heeft Honegemeen reputatie: het is een uniekgebied in Vlaanderen door deaanwezigheid van, naast kik-kers en padden, alle vier desoorten watersalamanders,waaronder de spectaculaireKamsalamander. Binnen hetgebied vinden meerdereDodaarskoppels (een vrijzeldzame Futensoort) eenbroedplaats. En de Waterral,een typische schuchteremoerasvogel, is er uniek voorde streek. Onder de broedvo-gels tellen de waarnemersBuizerd, Boomvalk, Torenvalk,Ransuil, Steenuil, Slobeend,

Zomertaling, IJsvogel, Rietgorsen Gekraagde roodstaart…Deze opsomming is verre vanvolledig. De slikjes op ’t Rotzijn dan weer zeer in trek bijallerlei pleisterende steltlopers.De Honegemse turfputten zijnin volle zomer ook dé plaatsvoor de tot de verbeeldingsprekende waterjuffers enlibellen. Merkwaardige soorten

als Paardenbijter, Zuidelijkeglazenmaker en Zwervendepantserjuffer tonen het belangaan van dit moerasbiotoop.

Egelskoppen, Vrouwenmantelsen Ratelaars

Het meest in de kijker sprin-gend is de rijke en uitbundigemoeras- en graslandflora. Er isbijvoorbeeld de Grote egels-kop, met een vrucht die lijkt opeen kleine egel. Of hetMoeras-vergeet-mij-nietje ende Waterviolier. Aan de randvan de turfputten beheert deWerkgroep Honegem eenhooiweide. Na een jaar beheerbloeiden er opnieuw Koe-koeksbloem, Grote ratelaar enPinksterbloem. Elk jaar ont-

10 nr 3 - juli 2002

Meer informatie en veel illus-traties vind je op de ruime

website www.honegem.be

ter gelegenheid van 10 jaar project HonegemVoor alle donateurs, leden en buurtbewoners

Zaterdag 21 september, 13.45 uur,Taverne Den Buiten, Onegem 42 te Aalst

Programma:“Inwandeling“ wandelpad

Bezoek turfputten en vogelkijkhutSpeeches en receptie

Voor deelname is inschrijving vereist vóór 18 septembervia [email protected]

Diner:Sympathisanten kunnen om 19 uur samen met de werkgroepleden

dineren in Taverne Den Buiten.Een verzorgd menu voor 25 euro (excl. dranken)

Vooraf in te schrijven op [email protected]

Opening wandelpad en vogelkijkhutdoor Minister Vera DUA

Mannetje Kamsalamander in prachtkleed

Fot

o: H

ugo

Will

ocx

dekt de werkgroep er een paarnieuwe soorten. Bijzonder ishet blauwgrasland vanReebroek te Lede. De samen-stelling van de vegetatie is eruitzonderlijk, zo bevestigdenmeerdere specialisten vaninstituten en universiteiten. DeBlauwe zegge verleent haarnaam aan dit schraal grasland-type. Daarnaast zijn soortenals Kale vrouwenmantel,Tormentil, Gevlekte orchis enBlauwe knoop kenmerkend. De bosjes in het gebied her-bergen dan weer een andereflora. De Paarse schubwortel,de Bosgeelster en de Eenbeszijn slechts enkele van demerkwaardige soorten. Ook inde houtkanten staan minderbekende heesters zoalsVeldesdoorn, Sleedoorn en

Wegedoorn. Overigens is heelhet gebied gedurende drie jaargrondig geïnventariseerd. Deresultaten zijn te vinden in“De Flora van Honegem”,een 100 pagina’s tellend rap-port (door de NationalePlantentuin van Meise be-kroond), waarin een versprei-dingskaartje is opgenomenvoor elk van de niet minderdan 415 soorten.

Wie was Joos d’Hooghe ?

Leuk is het geheimzinnige ver-haal van Joos d’Hooghe.Niemand weet wie hij is ofvanwaar hij kwam, alleen zijndood werd in de turfputtenvastgesteld. Hij verdronk er in1744. Gewoon een ongeluk ofis hij toch om het hoekjegeholpen ?Enkele oude gebouwen aande rand van het gebied zijnankers in dit wijde landschap.Het Doornlarekapelleke, ge-bouwd langs een historischekerkwegel, staat letterlijk ondereen oude rode meidoorn, hetGillekeshof is een prachtigeeeuwenoude vierkantshoeve

die momenteel gerestaureerdwordt, en de nog draaiendeCottemmolen op de Molen-beek is industriële archeologievan de bovenste plank.Het Honegemgebied is inmeer dan één opzicht demoeite waard.

Wandelen en genieten

Er is keuze aan meerdere ge-markeerde wandelroutes diezich door de weiden, beken enbossen slingeren. Speur ookeens naar eenden en steltlo-pers vanuit de vogelkijkhut’t Rot. Het centrale gedeeltevan het reservaat is niet toe-gankelijk wegens de groteverstoringskans voor debroedvogels. Voor groepenstaan natuurgidsen klaar die jemeenemen naar de mooisteplekjes.

Daan StemgéeWim D’Haeseleer

Peter D’Hondt

nr 3 - juli 2002 11

Werkgroep HonegemWim D’Haeseleer

[email protected]

INF

O

Financiële steunZin om een ambitieus natuurproject te steunen ?Uw financiële bijdrage is welkomop reservatenrekening 293-0212075-88 van Natuurpunt,met vermelding ”Projectnummer 6123 – Honegem”.Giften vanaf € 30 zijn fiscaal aftrekbaar.

Noteer alvast in je agenda: Eetfestijn Honegem23 november 2002

VTI, Eikstraat 4 te Aalst, reservatie gewenst

Kleine Ratelaar

Teke

ning

: Pas

cale

Sym

ens

In februari en maart jongstledenwerden we meermaals gecon-fronteerd met periodes vanhevige regenval. Het wassendewater zette flinke delen van deDendervallei blank; vooral deweilanden langs de Dendertussen Grimminge enZandbergen (Geraardsbergen)stonden in totaal zo’n 2 maan-den onder water.

De leden van vogelwerkgroepCinerea volgden de toestandin deze overstromingsge-bieden nauwlettend op, enkonden daarbij vaststellen datdergelijke situaties ideaal zijnvoor een groot aantal vogels.In de periode begin februaritot begin april werden in deoverstroomde weilanden vanGrimminge tot Zandbergenongekende aantallen watervo-gels genoteerd. Met namePijlstaarten pleisterden in groteaantallen, nl. tot maximum175 begin maart (zelfs opnationaal vlak een aardig aan-tal !). Ook andere soortenzoals Slobeenden, Krakeen-den, Wintertalingen, Smientenen Bergeenden konden deverleiding niet weerstaan;eind maart werden zelfs tot12 Zomertalingen waarge-nomen. Naarmate de lentevorderde lokten de natte wei-landen ook heel wat door-trekkende steltlopers aan zo-als Kievieten, Scholekster,Grutto’s,Kemphanen, Tureluurs,Witgatjes, Groenpootruiters,Bonte strandloper, Bontbek-

plevier, Kleine plevieren enWatersnippen. Om het beeldcompleet te maken dienenook de vele 10-tallenMeerkoeten te worden ver-meld, net als Dodaarzen,IJsvogels en Waterpiepers;begin maart werd tussen devele honderden Kokmeeuwen

zelfs een Dwergmeeuw ont-dekt: een echte zeldzaamheidvoor de Dendervallei !Dergelijke toestanden makenduidelijk hoe relatief gemakke-lijk het wel is om de openruimtes langs de Dender(opnieuw) aantrekkelijk temaken voor honderden water-vogels. Waarom het water zosnel mogelijk willen wegkrijgenals je er zo veel meer kan meedoen ? Als de beleidsmakers

zich nu eens gingen afvragenof het misschien geen beteridee zou zijn bepaalde beem-den langs de Dender opnieuwhun wetland-status terug tegeven, misschien slagen we erdan zelfs in om het regelmatigterugkerende fenomeen vanblank gezette woonkernen te

vermijden. Het is maar eenopmerking, hoor ! De vogelszouden er in elk geval wel bijvaren, zo veel is duidelijk:zowel voor wintergasten alsvoor doortrekkers en broedvo-gels zou het creëren van eenaantal (niet eens zo grote)wetlands vermoedelijk eengeweldige stap voorwaartsbetekenen.

Wouter Faveyts

12 nr 3 - juli 2002

Overstromingenin de Dendervallei

Op vraag van de vogels: meer water !

Gemenemeers, februari 2002 te Grimminge

Fot

o: W

illia

m v

an M

uyle

m

Fot

o: H

ugo

Will

ocx

Mannetje Pijlstaart

nr 3 - juli 2002 13

Een voorbeeld van waar de vogelwerk-groep zich mee bezig houdt zijn de jaar-lijkse tellingen van de verschillendebroedkolonies van Blauwe Reiger in deDenderstreek, in het kader van het pro-ject bijzondere broedvogels. Reigershebben de eigenschap dat ze in koloniesbroeden, waardoor de vogels relatiefmakkelijk te tellen zijn. Aangezien devogels in zachte winters al vanaf eindjanuari met hun broedactiviteiten aan-vangen, kunnen we hier reeds de resul-taten presenteren van 2002. De vier be-kende kolonies werden in de eerste helftvan april nauwkeurig geteld, en datleverde een totaal van 182 bezettenesten op; de soort vestigt hiermee eennieuw record in de streek ! We dankende stijging van de laatste jaren aan devoorbije reeks zachte winters, waardoorheel wat jonge reigers ongehavend dewinter konden doorkomen.Vooral de aantallen aan de Gavers sprin-gen in het oog: deze kolonie is de jong-ste jaren uitgegroeid tot één van debelangrijkste van het land ! Ook de ver-schillende kleinere kolonies blijven inaantal stijgen. Daarnaast is er een aan-zienlijke kolonie aan het Donkmeer teOvermere, die dit jaar bezette nesten telt.Het is niet ondenkbaar dat er de jongste

jaren (door dezachte winters)ergens in deD e n d e r s t r e e knieuwe vestigin-gen van Blauwereiger zouden zijnontstaan; op eenaantal plekken inVlaanderen zijn zo

recent kleine kolonietjes vastgesteld. Het cijfer van 182 nesten is dan ook als een minimumop te vatten. Dit artikeltje is tegelijk ook een oproep: indien je nog andere broedgevallen vanBlauwe Reiger in de Denderstreek kent, gelieve dit dan dadelijk aan ons te melden !

Wouter Faveyts

Broedbestand van Blauwe Reiger (Ardea Cinerea) in de Denderstreekbreidt fors uit !

De cijfers per kolonie (tussen haakjes de aantallen van 2001):

Onkerzele, de Gavers: 125 (118)Moerbeke, Meirbroek: 9 (4)Okegem, Phenixberg: 22 (16)Lede, de Mesen: 26 (+ 20)

Fot

o: H

ugo

Will

ocx

Blauwe reiger

Een ruime taakHet doel van de gemeentelijkemilieuraden is tweeledig.Enerzijds is het beleid ermeegebaat om een vanuit natuur-,milieu- en duurzaamheidsoog-punt zo goed mogelijk onder-bouwd advies te krijgen. Zokan het beleidsbeslissingen inaanvang richting geven ofnadien bijsturen. Anderzijds isdeze raad niet alleen eenexpertenraad. Hij is ook eenforum waar mensen die eeninvloed hebben op de lokalenatuur en het lokale milieu inonderling overleg treden. Enhiermee bekleedt de milieu-raad een unieke positie t.o.v.andere adviesraden zoals cul-tuur-, sport-, vrouwen- en car-navalraden. Ze vertonen alle-maal een veel homogeneresamenstelling en het aspectvan overlegforum tussenmaatschappelijk ogenschijnlijktegengestelde actoren is erzeker niet zo uitgesproken aan-wezig. Dit geeft de milieuraden een duidelijke meerwaardet.o.v. andere adviesraden,maar brengt ook extra moeilijk-heden met zich mee. Zo wordtvan de deelnemers van de

raad niet alleen pure kennis,maar ook enig probleemop-lossend vermogen gevraagden vooral een hoop socialevaardigheden.

Wij willen uw stem zijn

We zijn dan ook blij dat er inelke gemeente een aantalmensen met deze nodige ken-nis en vaardigheden zich na-mens Natuurpunt Dender-streek willen inzetten voor eenmeer duurzame natuur enmilieu in onze Dendervallei.Namens de redactieraad willenwij hen allen een hart onderde riem steken. We geven hierook een overzichtje van deNatuurpuntvertegenwoordi-gers in deze raden. Daarnaasthebben we uiteraard ook nog een heleboel leden die na-mens een andere vereniging,als individuele burger of alsexpert, belangeloos in dezeraden zetelen. Ook hen willenwe uiteraard van harte dankenvoor hun inzet. Jammer genoegslagen we er nog niet in onzevertegenwoordiging een ge-slachtsevenwicht tot stand tebrengen. Oproep dus aan alle

vrouwen om actief te partici-peren ! We publiceren hierdeze lijst (enkel de officiëlevertegenwoordigers) omdatwe een open vereniging willenzijn. We willen luisteren naarde basis. We willen aanspreek-baar zijn. Met veel nadruk vra-gen we evenwel om onzemensen niet te betrekken inburenruzies of kleine milieu-probleempjes. Deze moetenrechtstreeks worden gemeld bijen opgelost door de loketten

Adviesraden in deDenderstreek

14 nr 3 - juli 2002

Een nieuwe start ?

De werking van de mina-raden zit momenteel op vele plaatsen, ook in de Denderregio, in een over-gangsfase. Men stelt zich de vraag in welke richting dit adviesorgaan verder moet. Op enkele plaatsenwordt een nieuwe voorzitter gekozen. Op andere plaatsen moet de samenstelling van de raad wordenaangepast aan de nieuwe vormvereisten die de recente samenwerkingsovereenkomst tussen Vlaamseoverheid en de lokale besturen stelt. In zowat alle gemeenten zijn er ook recent GECORO’s(Gemeentelijke Commissies Ruimtelijke Ordening) opgericht. Ook hier zijn we bereid om het debat aante gaan. Deze wijzigingen zijn een uitgelezen moment om even stil te staan bij het anonieme, maarinhoudelijk sterke werk dat onze vertegenwoordigers in deze raden presteren en bij de wijze waarop departners daar soms met een gebrek aan inzicht op reageren.

van de dienst leefmilieu. Alswe ons als adviesraad hiermeeconstant zouden gaan bezig-houden, verzuipen we in hetwerk en kunnen we ons nietconcentreren op de grote lij-nen van het gemeentelijkmilieubeleid.

De geest van de wet

De nieuwe overeenkomsttussen het Vlaams Gewest ende gemeenten geeft een aantalrichtlijnen over de samenstel-ling van de minaraad. Men wildat milieubelangen het over-wicht vormen in het uitein-delijk te formuleren advies,maar men wil ook het maat-schappelijk overleg kansengeven. Vandaar dat minimum1/3 van de stemgerechtigdeleden vertegenwoordigers moe-ten zijn van de milieuver-enigingen. Deze formulering“minimum 1/3” dient omervoor te zorgen dat, ingemeenten waar de bewegingniet zo sterk staat, men tocheen voldoende aantal kwali-tatieve en vaardige mensenafvaardigt. Voor gemeentenwaar hier geen gebrek aan is,maar zelfs een overaanbodaan goede kandidaten vanuitde sector, heeft men ook hetwoord “minimum” toege-voegd. Het zou dom zijn omkwalitatief goede mensen geenkans te geven om te laten meediscussiëren over het gemeen-telijk beleid als ze zich daarbijbetrokken voelen. Het kanalleen maar de kwaliteit vanhet advies ten goede komen.

Logica versus machtsdenken

Logisch, dacht je ? Nee, zologisch is dit blijkbaar voorsommigen niet. In diversegemeenten wordt het “mini-mum 1/3” als een strikt maxi-

mum gehanteerd, ook al is ermeer potentieel aanwezig, ofmen houdt bewust mensen diebuiten de gemeente wonen,maar zich voor de gemeenteinzetten, uit de raad. Het zijnin het algemeen die gemeen-ten waar de schepen vanleefmilieu controlerend machts-denken centraal stelt en verkiestboven een kwalitatief goedadvies. Al ooit gehoord vaneen schepen die zelf de raadvoorzit die hem advies moetgeven ? Of van de schepen diete pas en te onpas de discussieprobeert te sturen in de richtingdie hij wil i.p.v. in de eersteplaats te luisteren en zo nodigtoelichting te geven ? Of vangemeenten waar men de raadeen stille dood laat sterven ?Ze bestaan écht, en we hoevener echt niet de Denderstreekvoor uit te vluchten.

Overleg ja, politiek liefst elders

Gemiddeld gezien merken wedat zo’n machtsdenken dikwijlsveel sterker aanwezig is in lan-delijke gemeenten waar depositie van achterbanzuileneen belangrijke rol speelt enwaar we als volledige sectormet een vingertje als “groe-nen” aangewezen worden.Alhoewel genoegzaam gewe-ten is dat bij Natuurpuntledenzowat alle politieke strekkingenpluralistisch vertegenwoordigdzijn en we ons, wel duidelijktoespitsend op natuur- enmilieuthema’s, a-politiek opstel-len. De minaraad is een raadvan mensen die zich SAMENvoor het milieu inzetten. Het isgeen politieke raad. Of het zouer toch geen mogen zijn. Het isdan ook jammer dat in som-mige gemeenten de politiekemandatarissen dit niet inzien.Ze maken van de raad bewustof niet een verlengstuk van de

gemeenteraad. Zo verliest deraad al snel zijn neutrale advise-rende sereniteit én zijn maat-schappelijke overlegfunctie.

Fusie

In andere gemeenten danweer grijpt men de fusie tussenNatuurreservaten en deWielewaal aan om te pogenhet aantal vertegenwoordigersvanuit de sector in te krimpen.Eén plus één is één, zegt men.“Als jullie één vereniging zijnmoeten jullie vertegenwoordi-gers inleveren”. Alweer eenknap voorbeeldje van hetdaarnet gehekeld machts-denken. Als mensen goed zijn,waarom zouden ze niet in deraad mogen blijven zetelen ?Bovendien is de redeneringtotaal fout, want één plus éénis met de fusie wel degelijktwee. Zowel de afdelingen alsde studiewerkgroepen zijndoor de Vlaamse overheidofficieel erkend als natuur-vereniging. Onze studiewerk-groepen zijn actief in elkegemeente in de Denderregio.Dus kan men gerust zonderproblemen dezelfde vertegen-woordigers in de milieuradenblijven behouden, maar inplaats van vertegenwoordi-gers van Natuurreservaten en

nr 3 - juli 2002 15

Aalst Walter Roggeman 053 - 77 48 86 [email protected] VoorzitterDaan Stemgée 053 - 77 41 41 [email protected] LidPeter Tolleneer 053 - 79 03 60 [email protected] Wg bomen-park Osbroek

Affligem Wim Van Grieken 053 - 77 70 06 [email protected] OndervoorzitterWilly Beeckman 053 - 66 95 26 LidRudy Vinck 053 - 67 08 54 [email protected] Lid

Berlare Bart Thibau Wg leefmilieuNatuurpunt Scheldeland

Denderleeuw Eric De Tré 053 - 66 04 32 [email protected] Kwam vorige legislatuur Joost Mertens 053 - 66 06 34 [email protected] slechts twee keer samenB.De Bruyn 053 - 67 07 85 [email protected]

Dendermonde Peter De Pinnewaert 052 - 22 07 42 [email protected] Verstraeten

Erpe-Mere W. D’Haeseleer 0495 - 87 50 50 [email protected] SchollaertFréderique Degroeve [email protected]

Geraardsbergen Willem Boonen 054 - 41 75 85 [email protected] Uittredend voorzitterA. Dehaeck 054 - 41 91 21 Lid, voormalig [email protected] PlaatsvervangerRudy Stevens 054 - 41 97 02 [email protected]

Haaltert Walter Loy 053 - 83 89 64 [email protected] LidLieven Matthieu 054 - 32 58 97 [email protected] Plaatsvervanger

Lede Herman Derder 053 - 80 01 10 [email protected] Lid

Liedekerke Erik De Block 053 - 68 35 88 [email protected] VoorzitterMarc Michiels 053 - 67 11 91 [email protected] OndervoorzitterJacqueline Arickx 053 - 67 13 45 [email protected] Lid

Lierde Marnic Vermeersch Voor afdeling ZwalmMia Meirsschout 054 - 41 62 84 [email protected] Voor DenderregioJohan Vanderheyden 054 - 41 78 17 [email protected] Voor het DAK

Sint-Lievens-Houtem Voorlopig geen Natuurpuntvertegenwoordiging

Ninove Herman De Kegel 054 - 33 33 01 Uittredend voorzitterPatrick Dumst 054 - 33 72 11 [email protected] Kandidaat voorzitterKoen Cochez 055 - 42 74 57 [email protected] Dagelijks bestuurIsabelle Meert 0477 - 791 404 [email protected] LidW.Mertens 054 - 32 51 71 [email protected] LidSofie Philips Lid

Zele Geen NatuurpuntvertegenwoordigingVzw Durme, De Brauwer Patrick 052 - 44 88 38

Gemeente Vertegenwoordigers Opmerking

16 nr 3 - juli 2002

De Natuursector is ervertegenwoordigd dooronze vrienden van deregionale vzw Durme

Natuurpuntvertegenwoordigers in Minaraden van de Denderstreek

De Wielewaal zijn het nuvertegenwoordigers van deNatuurpuntafdeling en vanéén of meerdere Natuurpunt-studiewerkgroepen.

Oproep

Jammer dat deze evoluties erzijn en dat ze mensen doentwijfelen aan het nut van deminaraad. We begrijpen henen we zouden het zeer jammervinden indien het kind met hetbadwater zou weggegooidworden. Daarom willen we opdit scharnierpunt in het advies-radenlandschap een warmeoproep doen naar al onzelokale beleidsverantwoor-delijken in de Denderstreek.

Dat ze zich bezinnen over dewerking van de minaraad.Deze opmerkingen geven hierzeker reeds een aanzet toe.Grijp a.u.b. de aanpassing vande raden in diverse Dender-gemeenten aan om deze radeneen nieuwe en enthousias-merende impuls mee te geven.Vanuit het nieuwe convenant(sta me toe nog een keer deoude term te gebruiken) zijn erin elk geval al een aantalnieuwe impulsen op komst: deplicht om beslissingen tegenhet advies in te motiveren bin-nen de drie maand, de moge-lijkheid om de vergaderingopen te stellen, de impuls omsamen te werken met andereadviesraden, enz.

Uitdagingen

Er zijn gelukkig ook gemeen-ten waar de minaraad on-danks kleine tekortkomingenwél goed functioneert in zijndubbele rol van “enge expert”en “brede overlegger”. Hetkan dus. En het moet, want deuitdagingen voor de toekomstzijn groot: met de toenemenderuimtelijke druk in Vlaanderenkunnen de taken op dit vlak inde toekomst alleen maar gro-ter worden. De minaraad iseen ideale plaats om samen nate denken hoe we de partici-patie van de bevolking aan hetbeleid kunnen vergroten. Hetis een perfect startpunt omsamen een gemeentelijk doel-

nr 3 - juli 2002 17

Aalst Walter Roggeman 053 - 77 48 86 [email protected] Effectief lidJan Vanderelst [email protected] Effectief lidDaan Stemgée 053 - 77 41 41 [email protected] Plaatsvervanger

Affligem Nog niet samengesteld ! Kandidaturen ingediend

Denderleeuw Geen effectief lid Kandidatuur geweerd !Eric De Tré 054 - 66 04 32 [email protected] Plaatsvervanger

Erpe-Mere Geen vertegenwoordiger Kandidatuur geweerd !

Geraardsbergen Frans Paeleman 054 - 41 71 96 [email protected] Effectief lidTom Van Muylem 0473 - 52 59 93 Plaatsvervanger

Haaltert Walter Loy 053 - 83 89 64 [email protected] Effectief lidHildegard De Rouck 053 - 83 53 89 Plaatsvervanger

Lede Geen vertegenwoordiger Kandidatuur geweerd !

Liedekerke Erik De Block 053 - 68 35 88 [email protected] Effectief lidMarc Symoens 053 - 67 13 45 [email protected] Plaatsvervanger

Lierde Johan Vanderheyden 054 - 41 78 17 [email protected] PlaatsvervangerSint-Lievens-Houtem Geen vertegenwoordiger

Ninove Geen effectieve vertegenwoordiger Kandidatuur geweerd W.Mertens 054 - 32 51 71 [email protected] Wel als afgevaardigde

van de Milieuraad

Gemeente Vertegenwoordigers Opmerking

Natuurpunt in de GECORO’s van de Denderstreek

groepenbeleid uit te bouwen.Dit is een beleid dat in demeeste gemeenten in deDenderstreek zelfs nog niet inzijn kinderschoenen staat,maar dat wel in de toekomstheel zeker zijn plaats zalopeisen in een goed gemeen-telijk beleid. Het staat zo goedals vast dat binnen een paarjaar de milieuraad voor degemeenten een wettelijke ver-plichting zal zijn. Staat op datmoment de minaraad in uwgemeente ook stevig in zijnschoenen ?

En de Gecoro’s ?

Een aantal parallellen zijnzeker ook te trekken voor deGemeentelijke CommissiesRuimtelijke Ordening. Eén

verschilpunt: elke politiekefractie probeert zeker in dezeraden kost wat kost zijn man-netjes binnen te krijgen. Dezeraad neemt de aanzet om eenverlengstuk te worden van degemeenteraad. Architecten enaannemers vormen op veleplaatsen de hoofdmoot van deraadsleden. Jammer. Wantook hier was het de bedoelingom in de eerste plaats tekomen tot een forum voor dis-cussie tussen alle facetten vande lokale maatschappij. Wehebben uiteraard niets tegendeze beroepen en ook niettegen participatie aan eenraad. Maar gaat dit blok archi-tecten en aannemers de ver-dediging van de open ruimteen de natuur op zich nemen ?Of zullen er juist ook enkelen

tussenzitten voor de verdedigingvan het eigenbelang ? Dat hethier niet gaat om een raad vanenthousiaste vrijwilligers magduidelijk zijn: vergaderingenzullen ook overdag plaats vin-den en de deelnemers krijgenzitpenningen. We vrezen datdeze raden hun doel zullenvoorbij schieten. Hopelijkhebben we ongelijk. Maar hetis in elk geval verontrustendom vast te stellen op hoeveelplaatsen kandidaten uit debeweging geweerd zijn uit deraad. Misschien zijn dezeraden wel wettelijk in orde,maar zonder vertegenwoor-diging van de natuurbewegingzijn ze in ons hart niet legitiem.

Wouter Mertens

18 nr 3 - juli 2002

JNM Denderstreek trekt opkamp, andermaal de grens over

Je bent een “pieper” tussen 8en 12 jaar of tussen 12en 25 jaar en je zieteen avontuurlijknatuurkamp wel zit-ten ? Neem dan snelde telefoon op enschrijf je in extremisnog in voor ons jon-gerenkamp. Of je bentouder van (een) kind(eren) uiteen van beide leeftijdscate-gorieën ? Spreek er dan heeldringend over met je har-tendieven en bel ons snel,want als deze Dendriet in debus valt, is ons eerste kampvoor de Piepers bijna gestart !Van 8 tot 14 juli trekken weer immers met de 8-12 jari-

gen samen op uit naarSaarland. Het bosrijke Saar-land is de kleinste Duitse deel-staat en ligt ten Oosten vanhet Groothertogdom

Luxemburg. Van 16 tot24 juli organiseren weop dezelfde plaatseen kamp voor deouderen van 12 tot25 jaar. De regio

schijnt bijzonder goedte zijn voor zoogdieren

(everzwijnen, boommarters,grote bosmuizen, rel- en hazel-muizen, wasberen, dassen,otters, wilde katten, moeflonsen misschien zelfs lynxen). Deregio is zo interessant dat denationale JNM er zelfs eenzoogdierenkamp inricht. Ookbij de insecten en planten is ereen grote biodiversiteit. Deverplaatsing van en naar de

kampplaats gebeurt met debus en er is voldoende leidingmee (10 personen).

Inschrijven doe je door con-tact op te nemen met de ver-antwoordelijken en door hetinschrijvingsbedrag over teschrijven op onze kampreke-ning van JNM Denderstreek,001-2976111-33, met ver-melding van de naam van dedeelnemer en “piepkamp” of”ouderenkamp”. De prijs be-draagt € 89 en vanaf detweede deelnemer per gezinwordt dit bedrag verminderdtot € 84 per persoon. Kies jevoor een toffe start van devakantie vol natuur en metgelijkgezinden? Schrijf je danzeker in !

Joachim en Thomas De Maeseneer

054 - 33 93 16

[email protected]

INF

O

Saarland- jeugdkamp: snel nog inschrijven !

AWaterspitsmuisIn het Dendermondse reservaat deVlassenbroekse polder, een gebied dat reedsjarenlang onder de goede zorgen is van onzezusterafdeling ‘s Heerenbosch, werd de uiterstzeldzame Waterspitsmuis aangetroffen. Hetbetreft hier de tweede zeer recente melding inde Denderstreek (zie ook Dendriet 1) van eenecologisch bijzondere soort die gebonden isaan zuiver water.

AGrootoorvleermuisTe Welle werd vorig jaar de Grootoorvleermuisontdekt. De zomer is een ideale periode omeen aantal zomerwoongelegenheden van dediertjes in kaart te brengen. Laten jullie jewaarnemingen weten aan de mensen vanonze zoogdierwerkgroep ?

APastorie 1Bomenspecialist Arthur De Haeck meldde onsdat je in de oude pastorie van Appelterre bijNinove in het voorjaar kan genieten van eenprachtig tapijt van zo’n 100 m2 Winterakoniet(Eranthis hyemalis). Oude pastorieën zijn be-kend om hun bijzondere bomen en stinzen-planten. Wie nog zo’n verborgen schattenkent, mag ze ons gerust melden !

APastorie 2In de pastorie van Zonnegem bij Sint-Lievens-Houtem krijgt de vzw Groen een vaste stek. Jekan er meer inlichtingen over vinden op hunsite www.magerman.be/groen. De vzw werkt

vooral zeer vrijblijvend in de vrijetijds- entuinsfeer en streeft in tegenstelling totNatuurpunt niet onmiddellijk maatschap-pelijke verandering na.

APastorie 3In de pastorie van Hekelgem broeden er ditjaar 3 koppeltjes Halsbandparkieten (Psittaculakrameri). De populatie van deze exoot heefthet laatste decennium aanzienlijke vormenaangenomen in de Brusselse rand, met op degrootste winterse slaapplaats op het Navo-domein te Evere aantallen tussen de 2500 en3000 ex. Zijn enkele alleenstaande broed-gevallen een aankondiging van een innamevan de streek ? Jammer genoeg verdringendeze groene middelgrote parkieten met hunagressief gedrag waarschijnlijk de eigeninheemse holenbroeders. Dus met enige arg-waan op te volgen.

AVlijtige bieDe imkersvereniging van het Land van Aalst“De vlijtige Bie” heeft nu een eigen webstek.Werken bijtjes bij jou “aanstekelijk” ? Ga naarwww.de.vlijtige.bie.yucom.be.

AKleinschalige zuiveringHet subsidiebesluit voor kleinschalige zuiveringtot 2000 inwonersequivalenten (IE) en niet-prioritaire riolering is eindelijk in hetStaatsblad verschenen. Vraag is of er nogandere impulsen nodig zijn, want in velegemeenten ontbreekt het ondanks de 100%subsidiëring aan de politieke motivatie om erwerk van te maken.

ARWZI St.-AntelinksEr doken plots weer concrete plannen op om– tegen de geest in van de recente resolutievan het Vlaamse parlement die de aanpakvan de waterzuivering de andere kant wil uit-sturen – toch een RWZI te bouwen in de land-schappelijk waardevolle beekvallei. In Ninoveis men beducht voor een mogelijke impact opde natuurwaarden van de Beverbeekvallei.Natuurpunt Denderstreek ondertekende

nr 3 - juli 2002 19

NATUURPUNTJES

Grootoorvleermuis

20 nr 3 - juli 2002

samen met het Uilenkot en hetDenderactiecomité een brief aan de ministerom haar te wijzen op haar vroegere uitspra-ken, namelijk dat het gebied één van de proefge-bieden zou worden voor een alternatieveaanpak op een kleinere schaal.

AChloortablettenIn Aalst hebben vandalen chloortablettengelegd bij jong aangeplante boompjes achterhet stedelijk kerkhof. Deze feiten zijn nietalleen jammer omdat men bewust dezeboompjes laat afsterven, maar ook omdatmen er sterk het milieu mee vergiftigt, wantchloor staat bekend als een zeer milieu-onvriendelijke stof.

ALeve de federale staat (! ?)Voorbij Brakel ligt de Pottelberg en de Montde Rhode. Deze getuigenheuvels zijn aanbeide zijden van de taalgrens bebost.Vlaanderen heeft de Vlaamse zijde van hetgebied, het unieke Brakelbos en zijn bijzondervisrijke bovenlopen, als Europees habitatricht-lijngebied aangemeld. De Walen deden ditvoor hun zijde, Bois du Pottelbergh of Bois dela Houppe. Ze deden dit maar zeer fragmen-tair. Ze graven immers al jaren het tertiairetopje van deze heuvels af en willen nu hetputje vullen met afval. Of hoe het beleid vantwee gewesten tegenstrijdig kan zijn. Omdatdit voor ons op een steenworp van onzeDenderregio is (ja, Natuurpunters gooieninderdaad nogal ver), willen wij onze volledi-ge solidariteit betuigen met onze Waalse spits-broeders voor het behoud van de natuur-pracht van D’Hoppe.

ADomentEr is door de Affligemse milieuraad eenprachtige folder uitgegeven en gebust over degehele gemeente over het gebied “Doment”te Affligem / Essene. Deze folder is verkrijg-baar op het gemeentehuis van Affligem.053 - 64 72 22.

AMinister op bezoekOns reservaat Den Honegem te Aalst, Ledeen Erpe-Mere krijgt binnenkort hoog bezoek.Vlaams Minister van Leefmilieu Vera Duabrengt er op 21 september een officieel bezoekter gelegenheid van het tienjarig bestaan vanhet reservaatproject. Daarbij wordt een nieuwefolder, wandelpad en vogelkijkhut voorgesteld.

A5 km nieuwe afsluitingZoveel draad hebben de vrijwilligers van dewerkgroep deze winter in het reservaatHonegem geplaatst. De stroom voor deschrikdraad komt van bij een buurtbewoner.

AWeerberichtJe wil mee op excursie maar je bent een “ser-replantje”. Je twijfelt dus nog een beetje en jebent in het bezit van een internetaansluiting ?Surf dan eens naar www.meteo.be voor eenupgedated weerbericht. Echte natuurliefheb-bers laten zich echter niet afschrikken enmaken het goeie weer gewoonweg zelf !

ABroedpoging aalscholverDit voorjaar was er ook voor het eerst in hetzuidelijk deel van de Vlaamse Dendervalleieen broedpoging van deze viseter. Deze isechter jammer genoeg na de nestbouwgestopt. Zomerwaarnemingen zijn de laatstejaren “gewone kost” geworden. Reeds sedert1994 is de Aalscholver een broedvogel in de

Denderstreek, met een broedkolonie aan hetDonkmeer. Vorig jaar telde men er 33 bezettenesten en dit jaar waren er 36.

AVleermuizenkelder WellemeersenLeden van afdeling Denderleeuw hebben devoorbije weken naarstig gewerkt aan deinrichting van een gloednieuwe vleer-muizenkelder. Alle technische snufjes wordenvoor jou toegelicht op de internationale nachtvan de Vleermuis op 28/8. Ook het gebruik

nr.3 - juli 2002 21

van een BAT-detector en bij goed weer zelfshun prooidiertjes, de nachtvlinders, komenonder de aandacht.

AAnti-globalisatieHet lokaal d14-comité te Ninove (Oxfamwereldwinkel, JNM Denderstreek, Natuurpunt,Chiro Toontje en CSC) heeft nu een eigen web-stek. Surf naar www.go.to/d14-ninove ofwww.users.pandora.be/joseph.de.maeseneer1.

APark van MesenEr zijn in dit unieke park te Lede reeds flinkwat beheerswerken uitgevoerd, zoals het kap-pen en ruimen van opslaghout. Onze plaat-selijke leden (o.a. Herman Derder) zorgdenvoor een actieve inbreng vanuit Natuurpuntbij het opstellen van het beheersplan dat aanhet Schepencollege zal worden voorgelegd.Het idee van een hoogstamboomgaard zal erverder uitgewerkt worden en de floristischmeest kwetsbare zones zullen slechts onderbegeleiding betreden worden.

AMilieubeleidsplanVan 15 april tot 15 juni was het Vlaamsemilieubeleidsplan voor de periode 2003-2007in openbaar onderzoek. Het deel “natuur” inhet plan is ronduit ondermaats. Heel watafdelingen hebben hun opmerkingen officieeldoorgespeeld bij de gemeenten of niet-offi-cieel via de website. Wie alsnog eens een kijk-je wil nemen naar het ontwerpplan:www.milieubeleidsplan.be.

AThuiscomposteren, ook iets voor jou !De intercommunale Ilva heeft dan tochuiteindelijk, nadat het aangeboden GFT-afvalin haar composteringsinstallatie teSchendelbeke (bij Geraardsbergen) uit zijnvoegen begon te barsten, besloten om deallereerste vorm van afvalpreventie, het thuis-composteren, te promoten. Beter laat dannooit ! Haal een starterspakket op de dienstleefmilieu van je gemeentehuis en ruil jeGFT-container in voor een 300 liter - com-postvat (kleine tuinen), een compostbak(€ 80, voor grotere tuinen) of een geurlozewormenbak (appartementen). Info op hetnummer 053 - 85 85 45.

AAfvalpreventieGemeenten die voorzieningen uitbouwen terpreventie van afvalstoffen worden tot eind

2004 voor 70% gesubsidieerd en nadien tot50%. In vele milieuraden botsten onzeNatuurpuntvertegenwoordigers tot nu toe optegenargumentaties van financiële aard.Denken we maar aan de vele discussies ronddiftar, herbruikbare bekers, wasmachinesvoor die bekers, … We hopen dan ook dat ditsubsidiebesluit voor vele gemeenten in destreek een impuls betekent om er op korte ter-mijn iets aan te doen !

ADesastreus bermbeheer te LierdeIn de Hazelaarstraat en Geraardsbergse straatte Lierde komen een aantal zeldzame plantenvoor zoals Blauwe knoop, Nachtorchis, ver-schillende vlinderbloemigen enz... Over-eenkomstig het gemeentelijke natuur-ontwikkelingsplan wordt de berm deskundigbeheerd door werkers van het RegionaalLandschap Vlaamse Ardennen. Ondanksdeze actie zijn gemeentewerkers er reedsvroeger in geslaagd om toch nog de klepel-maaier te laten passeren. Als klap op devuurpijl heeft een plaatselijke landbouwer nuhet stuk grenzend aan zijn akkerland over eenlengte van 50 meter en een breedte van viermeter volledig bespoten met een dicotylebladherbicide. Dus enkel grassen overlevenen de rest ligt er opgekruld bij. Blijft hetBermbesluit na 17 jaar nog steeds dode letter ?

BELEVING

h 10:00 - 12:00parking Gerstenhof, Gerstenstraat 12, Erembodegem

h Inge Singelynnatuureducatieve wandeling i.s.m. Stad Aalst

h 14:30 Gotegemmolen (grens Haaltert-Aaigem)

h Peter Van der Hoeven 053 - 52 28 63

h 14:00 ingang Liedekerkebos, Schelfhoutstraat, Liedekerke

h Danny Van Schandevijl, 053 - 66 79 04vlindernet en vlindergids

h 20:30 - 23:00NMEC De Helix, Hoogvorst 2, Grimminge

h K. Steenhoudt 054 - 58 67 58muizen en vleermuizen zoeken metlife-traps en batdetectorzaklamp

h 14:00 - 18:00infobord Rodestraat

h Eric De Tré, 053 - 66 04 32

h 10:00 - 12:00Infobord Frans Blanckaertdreef (zijstraat Parklaan), Aalst

h Hendrika Vanderstichelennatuureducatieve wandeling i.s.m.Stad Aalst

h 14:00 - 17:00infopaneel reservaat; kruispunt Moorhofstraat - Moenebroekstraat te Schendelbeke (Geraardsbergen)

h Carlos D’Haeseleer, 054- 41 87 09vlindergids en -netje


h F. De Groeve 053 - 62 11 06

h 14:00 - 16:00Kunstgalerij Pieter Pauwel, Sint-Onolfsdijk 66, 9200 Dendermonde

h Peter De Pinnewaert 0472 -45 09 [email protected] zoek naar Loos blaasjeskruid enKikkerbeetlaarzen

h 20:00 - 22:00watertoren langs de Leopold II laanin Dendermonde

h Gert Gillis, 052 - 20 22 63wandeling met batdetectors enhalogeenstralers langs het waterrijkgebied de Kalendijk in hartjeDendermonde met daarna bezoekaan het bunkercomplex van deBrussels forten in Dendermonde.Aansluitend bat-party in de Zep teDendermonde (meer info: zie afdel-ingsnieuws Dendermonding).

h af te sprekenverschillende locaties Brugge, Denderleeuw, Schorrisse, Herzele

h A. Neukermans, 054 - 32 45 29

h 10:00 - 12:00Parking Gerstenhof, Gerstenstraat 12, Erembodegem

h Geert Rohaertnatuureducatieve wandeling i.s.m. Stad Aalst


h Geert Elskens 053 - 83 53 63

22 nr 3 - juli 2002

DENDERKALENDER

zondag 7 juli

JUNI - AUGUSTUS - SEPTEMBER

1 _ _ _ _ _ _ _ _1 _ _ _ _ _ _ _ _

2 _ _ _ _ _ _ _ _2 _ _ _ _ _ _ _ _

3 _ _ _ _ _ _ _ _3 _ _ _ _ _ _ _ _

4 _ _ _ _ _ _ _ _4 _ _ _ _ _ _ _ _

natuurwandeling

afd. Aalst natuureducatie

zondag 7 julivlindertocht Liedekerkebosafd. Affligem-Liedekerke NME

zondag 7 julikruidenwandeling in Den Dotter

afd. Groot Haaltert gezinsuitstap

zaterdag 27 juli 2002zoogdierenwand. Raspaillebos

afd. Geraardsbergen gezinsuitstap

zondag 28 juliwandeling Wellemeersen

waterjuffers & libellen

afd. Denderleeuw natuureducatie

zondag 4 augustusnatuurwandeling


zondag 4 augustusvlinderwandeling Moenebroek

afd. Geraardsbergen gezinsuitstap

zondag 4 augustuszomerwandeling


zondag 18 augustusgezinswandeling

afd. Dendermonde gezinsuitstap

vrijdag 30 augustuszaterdag 31 augustus6de nacht van de Vleermuis


vrijdag 30 augustuszaterdag 31 augustus6de nacht van de Vleermuis

regio Denderstreek natuurstudiezoogdierenwerkgroep

zondag 1 septembernatuurwandeling


zondag 1 septemberwandeling in Den Dotter

thema natuurbeheer


h 10:00 - 12:00ingang Liedekerkebos, Schelfhoutstraat, Liedekerke

h Erik De Block, 053 - 68 35 88

parochiezaal, Grimminge (steegje achter de kerk)

h van 11:30 t/m 13:30 en van 18:00 t/m 20:30kaarten bij bestuursleden

h 7:00 - 10:00Taverne t’ Oud brughuis in Berlare langs Schoonaardebrug

h Stefaan Thibau 052 - 42 69 72 [email protected] van het ringen van vogelsin een van de zeldzame zoetwater-schorren die de Schelde nog rijk is.Een must voor wie eens eenBlauwborst of Karrekiet van dichtbijwil zien en zich afvraagt waarvooral dat ringen van die vogels nuttigis.laarzen

h 20:00 - 22:00parking De Quick , begin Eggerstraat-Noord (zijstraat van de Brusselbaan) bij de grens Meerbeke-Roosdaal

h J. De Maeseneer, 054 - 33 93 16 wandelend op zoek naar kleine zoogdieren in vooraf geplaatste live-traps

! Wie later op de avond nog wil zoogdieren inventariseren,kan na de wandeling met de gids verder op pad : gelieve in dit geval te bellen voor afspraaklamp, goed schoeiselvoor wie de nacht wil doordoen: tent, eetgerief en eten

h 14:00 gemeentehuis Hekelgem, Bellestraat 99

h Willy Beeckman, 053 - 66 95 26

h 13:45 - 16:00Taverne Den Buiten, Honegem Aalst

h Daan Stemgée, 053 – 77 41 [email protected] van wandelpad en vogel-kijkhut door Vlaams minister VeraDua, wandeling en receptie

! Inschrijven verplicht !

h 19:00 - 21:00infopaneel reservaat; kruispuntMoorhofstraat - Moenebroekstraat te Ophasselt - Geraardsbergen

h Carlos D’Haeseleer, 054 -41 87 09Natuur kan je niet alleen zien en horen, maar ook ruiken, smaken envoelen. We besteden aandacht aanonze vergeten zintuigen.

h 14:30 - 17:00kapel van Bevingen te Neigem

h gids : Herman Lemaireinfo : 054/50 35 65

h 10:00 Aquafinvijver, fietspad Dender N208

h Erik De Block, 053 - 68 35 88

h 10:00 - 12:00Hof te Putte, Putstraat 99, Meldert

h Annemie De Bruyckernatuureducatieve wandeling i.s.m. Stad Aalst


h H. De Rouck 053 - 83 53 89


h Erik De Block, 053 - 68 35 88Op zoek naar slakken, insecten, …


h Hans Vermeulen, 014 - 47 29 51

h 14:00 - 17:00bunker Roosdaal einde Begaardenstraat (grens Meerbeke - Roosdaal)

h gids : Joost Mertens; info Kris De Wit, 054 - 32 52 65waarneming van de vogeltrekverrekijker

nr 3 - juli 2002 23

zondag 1 septemberwandeling met als thema gallen en bladmineerders

afd. Affligem-Liedekerke NME

zaterdag 7 septemberjaarlijks eetfestijn

afd. Geraardsbergen benefiet

zondag 8 septemberbijwonen van vogelringwerk


zaterdag 14 septemberNacht van het zoogdier


zondag 15 septemberwandeling in de Okaaibeekvallei

afd. Affligem-Liedekerke gezinsuitstap

zaterdag 21 september10 jaar Honegem

afd. Erpe-Mere gezinsuitstap

zondag 22 septemberzintuigenwandeling Moenebroekafd. Geraardsbergen gezinsuitstap

zondag 22 septemberNeigembos op zijn mooist : pad-

destoelenwandeling

afd. Ninove gezinsuitstap

zaterdag 5 oktoberinternationale vogelkijkdagen

afd. Affligem-Liedekerke gezinsuitstap

zondag 6 oktobernatuurwandeling


zondag 6 oktober wandeling in Den Dotterthema: paddenstoelen


zondag 6 oktober week van het bos : kleine diertjes


zondag 6 oktoberpaddestoelenwandeling

in het Liedekerkebos


zondag 6 oktoberinternationale vogelkijkdagen

afd. Ninove gezinsuitstap

CURSUSSEN

za. 5 okt. voormiddag : praktijkh 10:00 – 12:00

bunker Roosdaal, einde Begaardenstraat (grens Meerbeke - Roosdaal)

h waarnemen van de vogeltreklesgever: Koen Leysenverrekijker

za. 5 okt. namiddag : theorieh 13:00 - 16:00

wordt ter plaatse meegedeeldh theorie vogeltrek

lesgever: Koen Leysenpapier en pen

zo. 6 okt. voormiddag : praktijkh 08:00 – 10:00

bunker Roosdaalh vogels ringen in de praktijk

lesgever: Wim D’Haeseleer

zo. 6 okt. voormiddag : praktijkh 10:00 – 12:00

bunker Roosdaalh simultaan trektellingen

lesgever: Joost Mertensverrekijker

h info: Kris De Wit 054 - 32 52 65! inschrijven voor de hele cursus , incl.

middagmaal (zaterdag) en ontbijt(zondag): 22 Euro voor leden 33 Euro voor niet leden te storten op rek. 961-0872264-35van Natuurpunt Ninove; vooraf melden aan Kris De Wit 054 - 32 52 65

theorieh dinsdag 6 aug. : 20:00 (deel 1/4)h dinsdag 13 aug. : 20:00 (deel 2/4)

De Warande, Haaltert

praktijkh dinsdag 20 aug. : 20:00 (deel 3/4)

Gotegemmolen (grens Haaltert-Aaigem)

h zondag 25 aug. : 14:00 (deel 4/4)Wellemeersen (depotWellemeersenstraat)

h Stijn De Ryck, 053 - 83 52 [email protected]

! inschrijven voor de hele cursus ,10 Euro voor leden 15 Euro voor niet leden te storten op rek. 000-0085800-52van Natuurpunt Groot Haaltert; Kerkskendorp 3, 9451 Kerksken

INVENTARISATIES

h tijdstip te bepalenregio te bepalen

h inlichtingen:Axel Neukermans 054 – 32 45 29Met een beperkte groep onder-zoeken we mogelijke zomerverblijf-plaatsen van vleermuizen. goede lamp

! bellen voor afspraak

h 8:00 - 17:00depot Wellemeersenstraat

h vrijdag : 18:00 - 21:00zaterdag : 8:00 - 17:00depot Wellemeersenstraat

h inventarisatie van muizen met lifetraps

h woensdag 3 juli : 18:30 - 22:00hok nog te bepalen

woensdag 31 juli : 18:30 - 22:00hok E3 26 32, St.-Antelinks

zondag 18 augustus : 8:30 - 12:00 hok E3 27 33, Nederhasselt

zondag 1 september : 8:30 - 12:00 hok D4 42 32, Opwijk / Blauwbrug

zondag 15 sept. : 8:30 - 12:00 hok D3 57 14, Nieuwerkerken / mast

zondag 29 sept. : 8:30 - 12:00 hok nog te bepalen

verzamelen: parking stedelijk kerk-hof, Leo De Bethunelaan, Aalst; van daar met carpooling naar het kilometerhok

h leiding: P. Van den Bremt,L. Annaert, W. Tolleneer,P. Tolleneer : 053/79 03 60Stapsgewijs leren herkennen van wildeplanten onder begeleiding van ervarenkenners. Geen voorkennis nodig.laarzen, plantengids, vergrootglas

h gans de maand augustus Leuven - Limburg

h Saskia Mercelis, 014 - 17 29 50Meewerken met de hamster-werk-groep bij het monitoren van depopulatie van de bedreigde wildehamster (Limburg)

! bellen voor afspraakovernachting mogelijk

BEHEERSWERKEN

h 9:30 parking kerk Muilem, Muilemstraat-Affligemstraat

h Marc Michiels, 053 - 67 11 91

h 9:00 - 18:00ingang De Rietbeemdbrugje over de Mark

h G. Merlevede 068 - 33 51 06maaien van ruigtes en anderebeheerswerkenzeis, hooivork, bosmaaier, picknick, …

24 nr 3 - juli 2002

weekend 5 en 6 oktober4-delige cursus vogeltrek

afd. Ninove natuureducatie

augustus4-delige cursus insecten

afd. Groot Haaltert natuureducatie

periode juni - septembervleermuisonderzoek kerkzolders


zondag 7 juliinventarisatie van de fauna

in de Wellemeersen


vrijdag 26 juli en zat. 27 juliinventarisatie van kleine

zoogdieren in de Wellemeersen


periode juli - septemberplanten inventariseren

regio Denderstreek natuurstudie

periode augustushamsterproject


zondag 25 augustusbeheer kamsalamanderpoel

afd. Affligem-Liedekerke natuurbeheer

zondag 1 september 2002beheersdag in De Rietbeemd

afd. Geraardsbergen natuurbeheer

Activiteiten van Natuurpunt zijn voorleden gratis, tenzij expliciet andersvermeld. Op onze buitenexcursiesbreng je best laarzen mee en zijn eenverrekijker en een passende veldgidsnuttig. Bij activiteiten buiten de regiois carpooling gebruikelijk.

Het Kluizenbos

Dit bos, gelegen aande grens tussen Aalsten Affligem, is eenuniek natuurgebied.Het bezit een rijkefauna en flora en biedtplaats aan een helehorde zangvogels. Elk

jaar wordt de lente er ingewandeld met WalterRoggeman als gids en onder het vrolijk gezangvan roodborstjes, winterkoninkjes, tjiftjaffen engoudhaantjes, en hetalziend oog van de bui-zerd.De natuurlijke harmo-nie komt hier nochtansernstig in gevaar doorkortzichtig bosbeheeren door de uitbreidingvan een recreatiezone.Omdat prioriteit ge-geven wordt aanhoutproductie krijgtde natuurlijke ontwik-keling van het bosweinig kans. De laatsteboomkapping heeftdan ook voor eenware kaalslag gezorgd.Een klein aantal gese-lecteerde loofbomenbleef overeind. Voorde rest moest alles tothet laatste stronkjeverdwijnen. Door deomvang van het kaal-gekapte gebied is het natuurlijk evenwichtdiepgaand vestoord. Ook de toekomst biedtgeen goede vooruitzichten. Het verdwenen boszal worden heraangeplant met canadabomendie binnen een twintigtal jaar opnieuw worden

gerooid. Bos en Groen draagt hier zeker ver-antwoordelijkheid.In het aangrenzende recreatiegebied, datgedeeltelijk in het Kluizenbos ligt, werd debestaande begroeiing van tweeduizendvijfhonderd canadabomen en sparren vervan-gen door loofbomen. Spijtig genoeg werden zeaangeplant in lange rechte lanen die allemaalnaar de nieuwgebouwde kasteelhoeve leiden.Een natuurgerichte visie op globaal bosbeheerdringt zich hier duidelijk op, niet alleen vanuitAffligemse hoek, maar ook en vooral van deAalsterse verantwoordelijken.Aan de restauratie van de Kluiskapel wordtreeds jarenlang met veel inzet gewerkt. Deomringende natuur verdient het om zekerzoveel aandacht te krijgen.

Afdeling Affligem-Liedekerke

nr 3 - juli 2002 25

Afdelingsnieuws

Wim Van Grieken053 - 77 70 06

[email protected]

INF

O

Bosanemoon

Fot

o: K

oen

Ste

enho

udt

nr 3 - juli 2002 26

Milieuvandalen aanhet werk in Lede

Lede haalde onlangshet televisiejournaal.Niet met het meest posi-tieve nieuws natuurlijk.Vandalen hadden ge-

poogd een ggo-proefveld te vernielen. Ook alzijn wij gekant tegen het ontwikkelen engebruiken van alle mogelijke vormen van ggo’s(genetisch gemodificeerd organisme) toch zijnwe van oordeel dat deze daad van milieuvan-dalisme niet te rechtvaardigen is.

Wonder of monster ?

Wat zijn ggo’s ? Een genetisch gemodificeerd(of gemanipuleerd) organisme is een orga-nisme waarin het genetisch materiaal is gewij-zigd door gebruik van recombinant DNA-tech-nieken. Het is mogelijk erfelijk materiaal uit tewisselen over de verschillende levensvormenheen tussen bacteriën, virussen, schimmels,gisten, planten en dieren, inclusief de mens.Door de inbreng van ‘vreemde’ genen uitandere planten of dieren krijgen de ‘transgene’ontvangers de eigenschappen die in die geneningebouwd zitten. In de VS bijvoorbeeld werdeen tabaksplant resistent gemaakt tegen antibi-otica door er een gen in te planten.We weten niet wat de gevolgen zijn van deintroductie van ggo’s in het milieu en in denatuur. We weten evenmin wat er gebeurt alshet vreemd DNA via verschillende transfermo-gelijkheden (bijvoorbeeld overdracht via pollenbij planten) terechtkomt in het genetisch mate-riaal van een natuurlijke populatie. Ggo’s heb-ben nieuwe eigenschappen, waarvan we opvoorhand niet weten of ze schadelijk zijn voororganismen in de onmiddellijke nabijheid ofverderop in de voedselketen met aan de top demens. Een zaak weten we wel: eens een ggo isvrijgezet in het milieu, is het ontzettend moei-lijk het er opnieuw uit te verwijderen. Om aldeze redenen kan men spreken van een risicowaar niemand de omvang kan van schatten.Zekerheid over de effecten van ggo’s zal er

allicht pas over enkele tientallen jaren zijn,wanneer het al te laat is. Daarom verzetten weons samen met andere milieu-organisatiestegen de verdere ontwikkeling en het gebruikvan de ggo’s.Teelt en productie is vooralsnog niet toegelatenin Europa, tenminste niet voor commerciëledoeleinden. Voor onderzoek mogen wel proef-velden ingericht worden.Sinds 2000 is ook de etikettering van ggo’s ver-plicht in Europa: de producten moeten op hetetiket aangeven of ze (toegelaten) ggo’s bevat-ten. Uitgangspunt hierbij is dat de consument

de keuze moet hebben tussen ggo’s en alter-natieven. Maar de etikettering blijkt een legedoos: het label moet enkel op producten waar-van de gemanipuleerde oorsprong zeker is, enniet op producten die ggo-ingrediënten kun-nen bevatten.

Peter D’ Hondt

Afdeling Lede-Houtem

Herman Derder053 - 80 01 10

[email protected]

INF

O

nr.3 - juli 2002 27

Land en Leven inGotegem

Op de gemeentegrensvan Haaltert en Erpe-Mere ligt het toekom-stige natuurreservaatDen Dotter. Erg dicht-bij op de steile vallei-

helling vind je het gehucht Gotegem, verscho-len tussen hoge kouters, het moerassige blauw-bos, en intensief begraasde weiden. Een paaroude gebouwen, met de Gotegemmolen alsoudste uitschieter (eerste vermelding 1367) zijnheemkundige pareltjes. De watermolen vanGotegem vormt de spil van een gezamenlijkproject van Natuurpunt Groot-Haaltert met deheemkundige kringen van Haaltert en Erpe-Mere. Een van beide gemeentebesturen heefteveneens zijn deelname aan het project offi-cieel bevestigd.Het “molenproject” van Euregio Scheldemondkadert in een grensoverschrijdend initiatiefwaarbij de Belgische provincies Oost- en West-Vlaanderen en het Nederlandse Zeelandbtrokken zijn. De Europese Unie zorgt hierbijvoor de nodige fondsen om via duurzame pro-jecten nauwere banden te smeden over degrenzen heen.

In het Molenproject “Gotegem: Land enLeven“ wordt heel wat verder gekeken dan hetronde molenrad. De historische keten “boer,molenaar, bakker”: daar draait het werkelijkom ! Het herstel van deze drievuldigheidvereist een doorgedreven natuur(herstel) eningrepen door restauratie van heemkundigesites zoals de historische buurtoven en uiter-aard de Gotegemmolen zelf.Een paar voorbeelden van deelprojectenspreken onmiddellijk tot de verbeelding: tweeooievaarsplatformen zullen de terugkeer vande ooievaar helpen ondersteunen, (her)aan-plantingen van hagen, knotbomen enhoogstamboomgaarden zullen bijdragen toteen herstel van het landschap en meermogelijkheden bieden voor fauna en flora.Bovendien zal een hele batterij nestkastenlangs de Molenbeek worden opgehangen; deGrote gele kwikstaart verdient in ieder gevaleen mooie nestgelegenheid in de buurt van dewatermolen.Ook aan de inrichting van een natuur- en cul-tuurcentrum is gedacht. Het educatieve aspectvormt immers een belangrijk onderdeel van“Gotegem - Land en Leven”. Het rietveld, datzal zorgen voor de afvalwaterzuivering van hethele gehucht Gotegem, vormt een extra illus-tratie van de educatieve waarde van het pro-ject.Informatiepanelen en wegwijzers zullenGotegem voorbehouden voor de zachte recre-ant, waar cultuur en natuur samensmelten… !

Ter info:

De uitvoering van het project wordt gespreidover de volgende vijf jaar.Indien je interesse hebt om mee te werken aande realisatie, contacteer Johan De Punt,Heemkundige Kring Erpe-Mere,tel. 053 - 84 02 99 ([email protected])

Peter Van der Hoeven

Afdeling Haaltert

Grote gele kwikstaart

Tek.

: Pas

cale

Sey

men

s

Stijn De Rijck053 -83 52 37

[email protected]

INF

O

28 nr 3 - juli 2002

Ongekend succes:de maandelijkse natuurwandelingen

De maandelijkse wandelingen van de StadAalst, i.s.m. Natuurpunt, op de eerste zondag-morgen van elke maand, zijn zeer in trek. Deaankondiging in plaatselijke krantjes heeft dein natuur geïnteresseerde wandelaars wakkergemaakt. De wandelingen vinden afwisselendplaats in het Osbroek, de Gerstjens en hetKravaalbos en staan telkens in het teken vaneen bepaald thema, dat op een toegankelijkemanier wordt toegelicht door een natuurgids.Kom je ook eens langs ? Meer info vind je in deDenderkalender.

Project Hogedonk(en Grote Meers enPaardenmeers)

Op de grens vanGijzegem en Mespelarebevindt zich een uit-gestrekt natuurgebied.Naast paardenweiden

en landbouwweiden zijn grote delen beplantmet populieren. De talrijke meanders van deoude Dender zijn nog goed zichtbaar. In devroegere meersenbevindt zich ook eenverkaveling met eenhonderdtal wonin-gen. Dat de in-planting hiervan watongelukkig is, wetende bewoners maaral te goed door deregelmatige water-overlast, overigensniet abnormaal ineen natuurlijk over-stromingsgebied.Natuurpunt Aalststartte er in 2000een aankoopprojectmet een actueleoppervlakte van6,5 hectare moeras enweiland. Als project-naam werd gekozenvoor Hogedonk. Hetproject sluit nauwaan bij de twee opde rechteroever vande Dender gelegen projecten van Natuurpuntin de Wiestermeersch en Denderbellebroek.Enkele opmerkelijke broedvogels van hetgebied zijn Bergeend, Wintertaling, Boomvalken Rietgors. Regelmatig wordt er ook deScholekster waargenomen.Wie actief wenst deel te nemen aan ditambitieuze natuurproject, laat dit zo snelmogelijk weten.

Afdeling Aalst

Daan Stemgée053 -77 41 41

[email protected]

INF

O

Bergeend

Fot

o: H

ugo

Will

ocx

nr 3 - juli 2002 29

Nacht van de Vleermuis

Het is weer zover: opvrijdag 30 en zaterdag31 augustus wordt de6de nacht van Vleermuisgeorganiseerd. In heelVlaanderen worden dan

deze nachtelijke fladderaars soms letterlijk inde schijnwerpers gezet. Zo kan je onderbegeleiding van ervaren gidsen her en der eenbezoek brengen aan hun winterverblijfplaatsenzoals forten, mergelgrotten en ijskelders. Je kanook deelnemen aan wandelingen waaropbatdetectoren en halogeenstralers wordengebruikt. Bestuursleden van NatuurpuntDendermonding halen dit weekend voor de3de maal hun Batman- en vampierkostuumsuit de kast om jullie een onvergetelijke kennis-making te bezorgenin de leefwereld vandeze heersers van denacht. Wil je wetenhoe het nu juist zitmet al die verhalenover vampiers of hoevleermuizen metelkaar communi-ceren, of heb je eenv leermuizenfobieomdat je denkt datdeze beestjes hetgemunt hebben opje weelderige haar-dos, dan moet jezeker van de partijzijn.Deze nacht van deVleermuis in Den-dermonde vindtplaats op 30 en 31augustus en starttelkens om 20 uur inde Zep aan de watertoren langs de Leopold II-laan. Eerst kan je een documentaire bekijkenvan een half uur over deze nachtelijke beestjes.Vervolgens worden de batdetectoren en halo-geenstralers bovengehaald en gaan we in het

nabijgelegen waterrijk gebied, de Kalendijk,gedurende 1 uur op zoek naar deze nachtelijkeschepsels (laarzen zijn niet nodig). Aansluitendhierop is er een bezoek aan de bunkers van deBrusselse forten, waar een aantal win-terkolonies zijn van Baard-, Dwerg- enGrootoorvleermuis. Voor diegenen die op zater-dag 31 augustus nog wat willen nafeesten volgter een heuse batparty in de Zep.Mensen die in de streek nog gebouwen ofijskelders kennen waar eventueel vleermuizenkunnen huizen, worden verzocht een seintje tegeven aan:- voor Dendermonde, Berlare en Zele

Gert Gillis, verantwoordelijk voor de Vleer-muizenreservaten in beheer bij Natuurpunt Dendermonding, tel 052 - 20 22 63,e-mail [email protected]

- voor de DenderstreekAxel Neukermans, zoogdierenwerkgroep Elio,tel 054 - 32 45 29, e-mail [email protected]

- voor VlaanderenAlex Lefevre, voorzitter VleermuizenwerkgroepVlaanderen, tel 0475 - 60 81 48,e-mail Alex.Lefevre@akzonobel

Afdeling Dendermonding

Gert Gillis052 - 20 22 63

[email protected]

INF

O

Rosse vleermuis

Fot

o: H

ugo

Will

ocx

30 nr 3 - juli 2002

Een Succesvollemeimaand

De voorbije wekenorganiseerden wetwee geslaagde activi-teiten. Aangezien de-ze ook hun succeskunnen bewijzen bij

andere afdelingen, geven we twee bondigeverslagjes.

5 mei: Open NatuurdagOp 5 mei was er onze gezamenlijke OpenNatuurdag met vzw De Mark. Twee wekenvóór het evenement haalden we de journalis-ten van de meeste kranten en Ring TV over devloer. De week nadien kochten we eenStreekkrantpagina af, waar de OpenNatuurdag uitgebreid in de verf werd gezet,omzoomd door de sponsors die de paginafinancierden. Tegelijk werden alle huizen rondde reservaten gebrieft met de OpenNatuurdagfolder. De aankondiging van eenshuttledienst met eigen wagens en huifkarrentussen de twee locaties maakte de attractiecompleet. Het resultaat: 60 deelnemers aan deochtendwandelingen met biologisch ontbijtbuf-fet, 50 deelnemers aan de middagwandelingenmet biologisch lunchbuffet, 70 deelnemers aande namiddagwandelingen en 120 eters op debarbecue. Bovendien verschillende nieuweleden en een goed draaiend winkeltje.Gelukkig regende het pijpenstelen of wij had-den de massa nooit kunnen opvangen. Eenpromotionele aanrader voor elke afdeling.

10 tot 12 mei: Weekend JalnaWillem Boonen was onze gids voor een week-endje in de Condroz, een tot 250 meter hoogheuvelend bocagelandschap van uitgestrekteeikenbossen en weiden met meidoornhagen,waar Geelgors, Gekraagde roodstaart,Roodborsttapuit en Boompieper nooit verafzijn. Dit stukje Fagne-Famenne is een strelingvoor het oog en straalt volslagen rust uit. Metons verblijf in het domein Jalna, een 20hectare groot natuurreservaat van de

Vogelbescherming, bijten we voor zover ikweet de spits af van de Natuurpuntafdelingen(anderhalf uurtje rijden is wellicht niet vergenoeg ?). We vinden er zowel natte hooiland-jes als kalkgrasland met Brede orchis, Echtesleutelbloem, Pimpernel en Herfsttijloos. Dasen Vos hebben hun burcht op het domein enenkele poelen vergasten de geduldige avond-genieter op waarnemingen van Ree en Ever.Ons verblijf was in kampeerboerderij-stijl.Slaapzalen en kleinere kamers met stapelbed-den kunnen een maximum van 75 personenaan. Vijftien is een minimum. Voor € 52,5 ser-veren de uitbaters een vol pension met ontbijt,een overvloedig warm middagmaal en eeneveneens warm avondmaal. Wij hadden onsverbonden tot vaste eeturen. Een middaglunchmoet echter te onderhandelen zijn. Je hebtimmers je uren broodnodig om van al hetmoois in de omgeving te kunnen proeven. Dat

de dichtstbijzijnde cafés in Durbuis gelegen zijnis amper een bezwaar wanneer je weet dat dekoelkast gevuld staat met streekspecialiteitenals Rochefort die je kan genieten op eenpanoramisch terras, ver van de bewoondewereld. Een weekend vol belevenissen, in eenaangename groepssfeer en zonder praktischebeslommeringen. Alweer een aanrader voorelke Natuurpuntafdeling.

Afdeling Geraardsbergen

Koen Steenhoudt054 - 58 67 58

[email protected]

INF

O

Gekraagde RoodstaartTe

keni

ng: P

asca

le S

ymen

s

nr.3 - juli 2002 31

Goed nieuws

De wind zat afdelingNinove in de voorbijedrie maanden weer inde zeilen.Ruim 360 mensenkwamen ons steunen

op het eetfestijn. Dit is 50% meer dan devorige jaren. Op zaterdag waren we zelfs evendoor het succes overstelpt. Volgend jaar zullende hiermee gepaarde ongemakken zekerweggewerkt zijn.De formule voorjaarsbloeiers gezinswandelingin het Neigembos met aparte gidsen voor dekinderen en voor de volwassenen sloeg aanmet liefst 70 volwassen deelnemers en 40kinderen. Ondanks de zondagochtend,ondanks het goede weer en ondanks het drogethema “duurzaam lokaal beleid” kwamen toch18 mensen voor de uiteenzetting van JosGysels op de “Dag der Aarde” opdagen. Onzedriedaagse naar de Argonne (34 deelnemers)en onze driedaagse natuurbeleving enaquarelschilderen in de Viroinvallei (28 deelne-mers) waren volgeboekt. En onze cursus ronddeterminatie van grasachtigen bereikt met 23deelnemers zijn voor terreinwerk praktischhaalbare limiet. Enkel onze vroegochtend-excursie op de open natuurdagen regende let-terlijk uit. Na een korte zomerpauze gaan we ervanaf de nazomer weer tegenaan.

September

Op zaterdag 14 september vindt de nacht vanhet zoogdier plaats. In ons reservaat aan deWalputbeek kan je in levende lijve onder lei-ding van specialist Joachim De Maeseneerkennis maken met Bosmuizen, Rosse woel-muizen, Laatvliegers, of met wat geluk meerzeldzame dingen. Om u deze dieren zo goedmogelijk te laten leren kennen wordt een helebatterij life-traps uitgezet en zal gebruik wordengemaakt van elektronische vleermuis-detec-toren. Tegelijk help je mee om een natuurge-bied te inventariseren. We spreken om 20 uurstipt af aan de parking van De Quick,

Eggerstraat Noord. Dit is een zijstraat van deBrusselbaan, nabij de grens Meerbeke-Roosdaal. We eindigen reeds om 22 uur, zodatde activiteit een mooie 2 uur heeft geduurd.Wie er dan nog niet genoeg van heeft, kan nogverder mee op pad.

Op zondag 22 september staat het Neigembosop zijn mooist. Vooral de variatie aan tot deverbeelding sprekende paddestoelen is danuiterst groot. We voorzien een wandeling vanaf14.30 uur aan de kapel van Bevingen.Paddenstoelenspecialist Herman Lemairevangt de volwassenen op, gespecialiseerde gid-sen van de JNM geven een leuk doe-program-ma aan de kinderen van lagereschoolleeftijd.Moet je meegemaakt hebben !

Vogeltrekcursus: reserveer nu al je plaatsje !

Heb je altijd al eens alles willen weten over devogeltrek ? Dan kan je op zaterdag 5 en zondag6 oktober terecht op onze cursus. Op zaterdag5 oktober is er in de voormiddag vanaf 10 uureen praktijkgedeelte, op de bunker teRoosdaal, is er op de middag een warm mid-dagmaal op de leslocatie en is er van 13 tot16 uur een theorieles over de vogeltrek.Zondagochtend van 8 tot 10 uur worden ervogels geringd samen met een ervaren ringer.Na een ontbijt kan wie nog zin heeft, de simul-taan trektellingen meemaken. Inschrijvingsprijsinclusief warm middagmaal en ontbijt kost € 22voor leden en € 33 voor niet-leden. Opgelet !We beperken ons aantal inschrijvingen, duswie eerst inschrijft is zeker van zijn plaatsje.Inschrijven doe je door over te schrijven ophet rekeningnummer 961 - 0872264 - 35 vannatuurpunt Ninove.

Afdeling Ninove

Wouter Mertens054 - 32 51 71

[email protected]

INF

O

Oxfam wereldwinkel organiseert:

Souks & SalsaVrijdag 23 en zaterdag 24 augustus

vanaf 16 uKerkplein Ninove

32 nr 3 - juli 2002

Nieuws uit deDenderleeuwse reser-vaten

WellemeersenIn het voorjaar groei-de de reservaatopper-vlakte effectief metca. 4,5 ha.

Te Erembodegem werd de vleermuiskelderondergronds afgewerkt met een isolerendegrondlaag en een tochtsas met dubbeleinvliegdeur. Het onooglijk metalen schuthokop de Dender-vloeiweide maakte plaats vooreen op te richten kleine kijkhut, en de omge-ving werden aangepast met een gemengdehaag als schermfunctie en een gevarieerde

bosaanplant. Zo’n400 bomen en strui-ken verhoogden dever vang ingsaan-plant-tellerstand tot5.042 stuks. Middenmei arriveerden denieuwe Gallowaysop de uitgebreidegraasblokken. TeErembodegem wor-den dit jaar enkel

klassieke runderen ingezet, gezien het mix-ver-bod als BSE-preventie.Zowat honderd natuurinrichtingsvoorstellenvan de afdeling werden eind mei op het terreingeëvalueerd met afgevaardigden van de VLMen AMINAL. Dat het met ons reservaat goedgaat bewijzen vier Kleine zilverreigers en eenHop die ons reservaat in de meimaandbezochten.

MolenbeekmeersenNieuwe terreinaankopen te Okegem i.s.m. deStad Ninove staan op til. De gemeenteDenderleeuw gaf eind april nog geen definitiefuitsluitsel inzake restsubsidies.Erkenningsdossiers werden voorbereid viaflora-inventarisaties eind april, met dank aanH. Ruysseveldt en M. Olivier.

BeheerskalenderVrijwel elke zaterdag rukken enkele moedigenuit vanaf het materiaaldepot. De eerste zater-dag van de even maanden trekt de afdelingnaar het Honegem-reservaat. De eerste van deoneven maanden gaat het in omgekeerderichting. Ruime hulp is welkom op de hooida-gen op 28/7, 24/8, 31/8, 21/9 en voor het jaar-lijks boomgaardonderhoud op 28/9. Telkenswordt gezorgd voor een gratis barbecue endrank: tel. 053/66.04.32. Voor de installatievan 2 visplatforms en een heuse kijkhut zulleneveneens alle helpende handen welkom zijn.

InventarisatiesVan vrijdagavond 26 tot zondagmiddag 28 juliworden lifetraps voor muizen gecontroleerd, ver-spreid over drogere reservaatgedeelten. De We-zel, Bunzing, Hermelijn en 5 dag- en 3 nacht-roofvogelsoorten wijzen voortdurend op debelangrijke aanwezigheid van deze prooidierenin de Wellemeersen.Zowel in de Wellemeersen als de Molenbeek-meersen worden wekelijks door o.a. de conser-vators, op zoek naar ongewervelden, vastesites bemonsterd met diverse vangtechnieken.Je leest er meer over in de WID-rubriek.

Op de internationale Vleermuisnacht van 31 augustus geven we om 19.30 u een Dia-reeks over vleermuizen in de herberg“Amadeus”, Aalstersesteenweg te Welle.Omstreeks 21 u spreken we af op de parkingvan de N.V. Gates Europe tegen de E40 teErembodegem. We bezoeken er onze nieuwingerichte vleermuis-winterslaapplaats en gaannadien op pad met de BAT-detector. Nadienorganizeren we nog voor wie wil vanaf 22.30 ueen demo nachtvlinderinventarisatie met vleer-drankjes als afsluiter !

Eric De Tré

Afdeling Denderleeuw.Kom jij ook ?

Eric De Tré053 - 66 04 32

[email protected]

INF

O

nr.3 - juli 2002 33

Denderactiecomité (DAK) blijft alert

Het DAK is eind de jaren ’70 opgericht door devoorloper van de JNM, de BJN. Het DAK hadbij aanvang een drietal eisen, waaronder: hetstoppen van het massaal besproeien van deDenderoevers met herbiciden, het herstellenvan de Denderoevers en het saneren van dewatervervuiling van de Dender van drie miljoenInwoners-Equivalenten (IE). De natuurlijkedraagkracht van de Dender is 6.000 IE.Minister Galle had toen reeds twee eiseningewilligd. Een breed wandelen fietspad vanDeux Acren tot Dendermonde kregen we erongevraagd bij. Het pad heeft wel geleid totmeer contact met de Dender, wat leidde tot eenverhoogde sensibilisatie voor het thema. Naareen oplossing van de watervervuiling was hetnog bijna twintig jaar wachten totdatgelukkig, onder druk van de Europese com-missie, minister Kelchtermans de VlaamseMilieumaatschappij en de N.V. Aquafin in hetleven riep. Een achterstand van meer danvijftig jaar moest op tien jaar worden inge-haald. Het gejuich verstomde toen we inzagekregen in de prestigieuze plannen van Aquafin.Tegen 2001 moesten agglomeraties van 10.000 IE(= stedelijk gebied) de basiswaterkwaliteit heb-ben. Wat gebeurde er effectief ? Men reeg eenstadje en vele landelijke dorpen met collectorenaan elkaar en stuurde het afvalwater binnen eenruime regio naar één groot RWZI. Resultaat: heelveel beton, miljarden geld in de grond en weinigvuilvracht in de RWZI’s. Volgens het jongstemilieurapport van het Wereld Economisch Forum(februari 2002) bengelt België achteraan als127ste in een lijst van 142 landen.Het Dak is momenteel sterk actief rond het feitdat Aquafin zowel rechter als partij dreigt teworden inzake de waterzuivering. Recent nogwaarschuwde het DAK geen vis te eten uitoppervlaktewater. Maar liefst 85% van demeetpunten overschrijden de norm voor PAK’s(Polycyclische aromatische koolwaterstoffen).

Info: Vander Heyden Johan,[email protected], 054 - 41 78 17

Raldes, 30 jaar engagement

In 1972 ontstond onder impuls van enkele partij-politiek ongebonden burgers de RegionaleActiegroep Leefmilieu Dender en Schelde (Raldesvzw). Hun aandachtsveld gaat vooral maar nietuitsluitend uit naar Ruimtelijke Ordening. Hunbezorgdheid voor dit thema is vooral ingegevendoor het feit dat wanbeleid op dit gebied meestalonomkeerbaar is, denk maar aan ondoordachtewegenaanleg, uitbouw van industrieterreinen enallerhande bebouwing. Territoriaal bestrijken zede Denderstreek, de laatste jaren vooral toege-spitst op Aalst - Dendermonde, waarbij zij allewettelijke middelen uitputten om actief op te tre-den. Zij zetelen ook in de gemeentelijke Mina-raden van Erpe-Mere, Berlare en Aalst. Hunacties rond de Siesegemkouter, de aanleg van deN 41, stortingen Gentse Steenweg, zijn bij velenbekend. De plaatselijke afdelingen NatuurpuntAalst, Lede-Houtem en Erpe-Mere hebbenbesloten om in navolging van afdeling Ninove,zich als vereniging aan te sluiten bij Raldes omaldus een sterker front te vormen.

Info: Bart Thibau, 052 - 42 40 28,[email protected]

Stille Waters - zomerzoektocht afdeling ‘s Heerenbosch

Zusterafdeling ‘s Heerenbosch (net buiten deregiocluster) richt in juli, augustus en septembereen grote kindvriendelijke zomerzoektocht in, dieje te voet of per fiets kan afleggen, langsheen deDurmemonding te Hamme. Ja, de bekende TV-reeks is inderdaad in de buurt verfilmd. De moei-lijkheidsgraad van de zoektocht is niet overdreven.Er zijn 3 fietsen en tal van andere prijzen te win-nen. Deelnameprijs bedraagt € 4. Voor inschrij-vingen kan je terecht vanaf 11 uur in de horecavan Driegoten en Den Bunt, of, behalve zondag,vanaf 8.30 uur op het VVV-kantoor naast de kerkvan Hamme.

Info: [email protected]

Dender en DerdenOp deze pagina geven we zielsverwante structuren heel graageen kort forum

34 nr 3 - juli 2002

Op 30 en 31augustus wordende vleermuizen‘geëerd’ op de‘Europese Nachtvan de Vleermuis’.

Vrijdag kan je kiezen: ofwel ga je naar de groteBrugse happening (carpooling met ZWG-Elio),ofwel ga je naar de activiteit te Dendermonde.Zaterdag 31 augustus is er dan zowel eenactiviteit te Dendermonde als in deDenderleeuwse Wellemeersen.

30 en 31 augustus - VLEERMUIZENExcursie in bunkercomplex Kalendijk A 20 tot 22 u. Gebruik van BAT.-detectorA Watertoren, Leopold II laan, Dendermonde

31 augustus - VLEERMUIZENA 19.30 u - herberg Amadeus,

Aalstersesteenweg te Welle: diareeks.A 21.00 u - Parking N.V. Gates Europe bij de

E40 te Erembodegem: bezoek aan dekelder en gebruik van BAT-detector

A 22.30 u - Nachtvlinderinventarisatie (facultatief)

Wil je echt op korte tijd iets bijleren over onzezoogdieren, dan zit je in de nazomer wel goed,want op 14 september worden de vleermuizenweer in de schijnwerpers geplaatst, maar numoeten ze de aandacht wel (terecht) delen metde andere zoogdieren op de ‘Nacht van hetZoogdier’. Traditioneel is de tweede week vanseptember voorbehouden voor de ‘tepeldieren’.In onze regio is er een activiteit in de‘Walputbeek’ te Meerbeke, Ninove. Voor dezeactiviteit slaan de Natuurpunt zoogdier-werkgroep Elio, de plaatselijke Ninoofse afde-ling en JNM-Denderstreek de handen in elkaarom een spetterende nachtelijke activiteit teorganiseren. Het wordt dus een activiteit voorjong en minder jong: het hele gezin is welkom !Wie is nu niet gefascineerd als er een muisacrobatisch over je lichaam loopt ?

Net als op de Europese Nacht van deVleermuiszullen er bat-detectors aanwezig zijn om onze

gevleugelde vriendjes op te sporen. Maar wezullen ook life-traps op scherp stellen in de hoopveel (verschillende) muizen te vangen. Enwaarom niet eens een Wezel ? We zullen ookonze schijnwerpers meebrengen om ‘toevallige’waarnemingen niet aan ons te laten voorbij gaan.En we blijven natuurlijk ook aandachtig voorzoogdiersporen. We spreken af om 20 uur (stipt).Na de wandeling kunnen we met een drankjenapraten over onze zoogdierwaarnemingen…Wie wil, kan nadien met de ZWG’ers nog blijvenwant wij gaan de hele nacht (met slaappauzes)door met inventariseren.

14 september - ZOOGDIEREN20 uur tot 22 uur (+ eventuele verlenging)Walputbeek, Parking Quick, begin Eggerstraat-Noord Meerbeke (zijstraat Brusselsesteenweg).Grens Meerbeke (Ninove)- Roosdaal.

Vleermuizenen andere ZoogdierenDruk najaar voor de zoogdierenwerkgroep

Joachim De Maeseneer 054 - 33 93 16

[email protected]

INF

O

Hermelijn

Teke

ning

: Pas

cale

Sym

ens

Zoogdierenatlas

Graag alle gegevensuiterlijk binnen op 30 september

Wil je jouw gegevens in het boek?Stuur ze dan nu in !

Ook gewone soorten zijn welkom.

nr.3 - juli 2002 35

Wat kwam er reeds uit de bus ?

We hebben samen realistische WID-krijtlijnenbepaald rond doelstellingen en invulling hiervan.Prioritair is het inventariseren van de Dender-reservaten. Bijkomend willen we interne enexterne educatie verzorgen. Er werd afgetastwelke reservaten de komende jaren eerst aande beurt komen en in welke volgorde. De groeps-keuze was om voor 2002 Osbroek, Welle-meersen en Molenbeekmeersen aan bod te latenkomen. Er werden protocols opgesteld voorinventarisatietechnieken: bemonsteringen, ver-werking van de staalnames, fiches, gegevensop-slag binnen de werkgroep, gegevensverwerkingdoor Natuurpunt en publicaties. Er werd werk ge-maakt van de bepaling en aankoop, de huur ofhet gratis lenen van de minimaal vereiste mate-rialen voor bemonsteringen en staalnames zoalswater-, bodem- en malaisevallen, formol, alco-hol, potten, trieerschalen, buisjes, etc. AfdelingDenderleeuw zorgde voor de prefinanciering.90% van de materialen wordt gerecupereerd in2003. De vallen op de 5 geselecteerde sites wer-den uitgezet en er volgden reeds de eerste leeg-maakbeurten en staalverwerkingen Er is eentaakverdeling voor 20 taxa, zowel intern binnenWID als via afsprakenmet derden-experten.Op 22/4 organiseerdenwe een gesmaakte loop-kever-initiatieavond, metTV, referentieverzame-ling, Nederlandse sleutelsen 15 bino’s in hetNatuureducatief centrumDe Helix onder leidingvan Nobby Thys. Jeoccasionele waarnemingen en staalnames zijnwelkom. Doen !

Kom iets bijleren !

Dit leuke onderzoek met bino’s en geschiktesleutels zal voor loopkever-streekvangsten wor-den herhaald op 04/9, 02/10 en 18/12. Wespreken telkens af in het Natuur- enMilieueducatief Centrum, Hoogvorst 2 teGrimminge, en dit van 20 tot 23 uur. Opwoensdag 7 augustus, same time, same place,worden de wantsen, waarvoor tabellen in hetNederlands bestaan, eveneens door Nobbyingeleid, waarna opnieuw achter de bino’swordt gedoken met species uit een referen-tie-verzameling of met zelf meegebrachtewantsen. In 2003 volgen andere groepen.Ideaal voor wie zijn kennis over dieren uit deregio, deskundig begeleid, wil vergroten.Herinner je ook wat we reeds in Dendriet 1 en2 aankondigden. Een insecten-initiatiecursuswordt door afdeling Groot-Haaltert op 6, 13,20 en 25 augustus georganiseerd onder leidingvan Nobby Thys. In de Wellemeersen wordt op28 juli om 14 uur een libellenwandelingingericht. We vertrekken vanaf de Rodestraat.Er zijn meerdere gidsen.

Wijzigingen in WID-adreslijst:

“We krijgen stilaanvleugels…”We zijn sinds onze oprichting in de maand februari niet bij depakken blijven zitten ! Uit de 10 participerende afdelingen kwamenintussen meer dan 20 denderende medewerkers. De uitgebreideverslagen van de overlegvergaderingen op 15/2, 15/3, 18/4, 23/5en ad hoc 16/4 bewijzen dat een jarenoude leemte wordt ingevuld.

Poten te kort voor Werkgroep Invertebraten Denderstreek (WID) !

Afd.Aalst Dirk De Vis 053/77.45.42Jan Fosselle [email protected]

Afd. Denderleeuw Bruno De Bruyn [email protected]. Ninove Wouter Mertens [email protected]

Geert Bliki Idevoordelaan 13 te 9400 OkegemAfd. Haaltert Marc Pollet [email protected]

Anja De Braekeleer [email protected]. Herzele Dries Van Nieuwenhuyse [email protected]

Carl Baeyens [email protected] Educatie Nobby Thys [email protected]

PopulierpijlstaartF

oto

: Hug

o W

illoc

x

Eric De Tré053 - 66 04 32, eric [email protected]

INF

O

36 nr 3 - juli 2002

In den beginne…

Vogels kijken was niet altijd zo populair als nu;ook in de Denderregio waren de pioniers in dejaren ’60 vrij uniek te noemen. Geïnteresseerdzijn in vogels betekende toen voornamelijkvogels schieten of vangen, duiven houden,deelnemen aan vinkenwedstrijden, enz. Devroege ornithologen (want zo heten mensendie zich met vogels bezighouden immers)gaven de inzet tot een breuk met deze Vlaamsetradities.Tot de ornithologen van het eerste uur in de

Dendervallei kunnen we W. Roggeman N. DeMeester, R. Sienaert en A. Kampen rekenen,allen actief in het Noorden van de regio. Vanafde jaren ’70 worden de waarnemingen uit hetnoordelijk deel van de vallei bijgehouden doorFonny Schoeters; meer bepaald vanaf 1972verschijnen waarnemingen in ’t Koninkje, hetledenblad van Wielewaal Denderland. Nu,zo’n 30 jaar later, heeft dit verzamelen vanvogelwaarnemingen een indrukwekkendedatabank opgeleverd, een zeer opmerkelijkeverdienste van Fonny !

CINEREA

Vogelen in de DenderstreekVogelwerkgroep Cinerea stelt zich voor

Vogels hebben de mens altijd gefascineerd en de jongste decen-nia heeft deze belangstelling een nooit geziene vlucht genomen:‘vogelen’ is een populaire vrijetijdsbesteding geworden, ensteeds meer mensen nemen geregeld de verrekijker ter hand omvogels te observeren.Ook in de Denderstreek komen uiteraard veel vogels voor, enhet is dus niet zo verwonderlijk dat ook in onze regio een aantalmensen gebeten zijn door de vogelmicrobe. Sedert kort trachtenwe deze vogelkijkers te verenigen in een heuse vogelwerkgroepvoor de Denderstreek, Cinerea genaamd.

nr.3 - juli 2002 37

komen tot één grote vogelwerkgroep. De ver-schillende Wielewaalafdelingen in de regiohadden bijna allemaal wel een vogelwerkgroepdie een aantal geïnteresseerden verenigde,maar van enige organisatie of samenwerkingop regionaal vlak was geen sprake. Zou hetniet interessant zijn mochten we het vogelkijken

Het zuidelijke deel van de Dendervallei heefttotnogtoe een minder indrukwekkendverleden: vanaf de jaren ’80 worden hierweliswaar waarnemingen gepubliceerd in deledenbladen van de verschillendeWielewaalafdelingen, maar tot een heuse data-bank is het nooit gekomen.

Vogelwerkgroep Cinerea

Reeds een aantal jaren leefde de idee bij eenaantal vogelkijkers in de Denderstreek om te

Steenuil, Porseleinhoen, Aalscholver en Havik

Fot

o’s

: Hug

o W

illoc

x

38 nr 3 - juli 2002

in de regio op één leest kunnen schoeien, enzodoende in de toekomst trachten te verhin-deren dat verschillende personen soms opnauwelijks 10 km van elkaar met hetzelfdebezig zijn zonder het van mekaar te weten ?Dat was zo’n beetje de gedachte die JoostMertens en ondergetekende in hun achter-hoofd hadden, toen ze een tweetal jaar gele-den de aanzet gaven tot Cinerea; de naam vande werkgroep komt uit de wetenschappelijkenaam van twee typische “Dendersoorten”:Blauwe reiger (Ardea cinerea) en Grote gelekwikstaart (Motacilla cinerea).Het bleek evenwel niet zo eenvoudig om overal die afdelingen heen iets degelijks op poten tezetten ! Ons jeugdig enthousiasme zou blijk-baar niet voldoende zijn voor de oprichtingvan een stevige werkgroep. Gelukkig was erintussen de fusie tussen Natuurreservaten ende Wielewaal, die in de Dendervallei leidde toteen verregaande samenwerking tussen debestaande natuurverenigingen; de drempelszijn hierdoor aanzienlijk verlaagd en dit geeftde extra injectie die nodig is om van Cinereaeen volwaardige werkgroep te maken. In dekomende maanden zal werk worden gemaaktvan een stevige structuur.

Vogelonderzoek in de Denderstreek

Waarmee houden we ons dan zoal bezig ? Metheel wat ! De afgelopen jaren werkten vogel-kijkers uit de Denderstreek mee aan allerleinationale projecten. Momenteel is onze voor-naamste bezigheid de Vlaamse broedvogelat-las, waarover je al een stukje kon lezen in hetvorige nummer van Dendriet. Voor de broed-vogelatlas was er al het project bijzonderebroedvogels Vlaanderen, dat nu geïntegreerd isin de broedvogelatlas, en waarbij jaarlijks depopulaties van zeldzame broedvogels,koloniebroeders en exoten in Vlaanderen zogoed mogelijk worden opgevolgd. Een anderbelangrijk onderzoek waar we aan meewerkenzijn de winterse watervogeltellingen: van okto-ber tot maart worden maandelijks tellingengehouden van pleisterende watervogels zoalseenden en ganzen. Bijzonder is ook het ring-werk, en de groep fervente ringers in deDenderstreek knijpt daarbij jaarlijks zo’n40.000 vogels een ringetje om ! Jammergenoeg zijn deze ringactiviteiten beperkt tot hetnoorden van de regio.Sedert enkele jaren houden een aantal mensen

zich ook bezig met najaartrektellingen: onzeregio telt twee vaste trektelposten (Bosberg teGalmaarden en Pamel-Roosdaal), waar vanafeind augustus tot begin november jaarlijks tien-duizenden doortrekkende vogels wordengeteld. Niet echt een project als dusdanig,maar wel belangrijk is ook het verzamelen vanlosse waarnemingen van vogels; zoals u hier-boven kon lezen gebeurt dit inmiddels al sindsde jaren ’70 ! Ook niet te vergeten zijn hetzwaluwenproject (1995-1996) en hetSteenuilenproject (1998-2000) waar ook inonze regio driftig aan werd meegewerkt.De betrachting van vogelwerkgroep Cinerea isde lopende projecten te blijven volhouden, endaarbij de Denderregio zo volledig mogelijk tebespannen; terwijl deze projecten in hetverleden in de verschillende delen van de regioonafhankelijk van elkaar werden gevoerd, ishet ook onze bedoeling om in de toekomst eenzekere coherentie te bereiken.Vogelonderzoek en natuurstudie in het alge-meen zijn heel belangrijk in onze strijd voormeer en betere natuur: vogels kijken is inder-daad een leuk tijdverdrijf, maar tegelijk leverenwe ook een schat aan informatie. Als we aannatuurbescherming willen doen, dienen we detoestand van die natuur zo goed mogelijk tekennen en op te volgen, en dat is precies detaak van studiewerkgroepen zoals Cinerea. Wijhopen op die manier een wezenlijke bijdrage televeren aan het natuurbehoud in deDenderstreek !

Als lid van Natuurpunt Denderstreek kan jegratis de nieuwsbrief van Cinerea in de bus krij-gen. Hierin vind je een samenvatting van devogelwaarnemingen van de laatste periode.Hiervoor zijn ook al jouw waarnemingen vanonschatbare waarde. Op de websitewww.natuurpunt.be/denderstreek vind je bijWerkgroepen onze digitale waarnemingings-fiche.

Wouter Faveyts

Joost Mertens053 - 66 06 34

[email protected]

INF

O

nr 3 - juli 2002 39

Natuurpunt is een open en onge-bonden vereniging die mensen opeen aangename wijze kansen wilgeven om zich in te zetten voor deduurzaamheid van natuur en land-schap vanuit een brede maat-schappelijke visie. Onze activiteitensitueren zich hoofdzakelijk op het vlakvan studie, educatie, beleid en reser-vatenwerking.

AFDELINGENAalstDaan Stemgée - 053-77 41 [email protected] AffligemWim Van Grieken - 053-77 70 [email protected] LiedekerkeJacqueline Arickx 053-67 13 [email protected] De Bruyn - 053-67 07 [email protected] De Pinnewaert - 052-22 07 [email protected] D’Hondt - 053-80 72 [email protected] Steenhoudt - 054-58 67 [email protected] De Ryck 053 - 83 52 [email protected] Derder - 053-80 01 [email protected] Mertens - 054-32 51 [email protected]

WERKGROEPENWerkgroep InvertebratenEric De Tré - 053-66 04 [email protected]

Vogelwerkgroep CinereaJoost Mertens053-66 06 34 - [email protected]

PlantenwerkgroepPeter Tolleneer - 053-79 03 [email protected]

Zoogdierenwerkgroep ElioAxel Neukermans - 054-32 45 [email protected]

DERDENJNMAaike De Wever - 0486-28 05 93Natuurpunt Vlaanderen02-245 43 00Natuurpunt Educatie014-47 29 50

RESERVATEN ENNATUURPROJECTENGiften Reservatenfonds:rekeningnummer:293-0212075-88 met ver-melding van de projectnaamen het projectnummer.Giften vanaf € 30 zijn fiscaalaftrekbaar.

Belgacomterreinen enKamsalamanderpoel teLiedekerkeJacqueline Arickx - 053-67 13 [email protected]

Boelaremeersen te Neder-boelare - 6640Johnny Cornelis - 0474-58 08 [email protected]

Brede schorren enKonkelschor te Berlare6616Stefaan Thibau 052-42 69 72

Den Dotter /Blauwboste Haaltert /Aaigem/Mere6149Walter Loy - 053-83 89 [email protected]

Gerstjens te Aalstzie Werkgroep Bomen-Park-OsbroekGroot Neygemveld te Neigem6100Franky Van Vaerenbergh054-32 28 54

't Groot Schoor te Grembergen6603Tarcy Verstraeten 052-21 11 11

Heidemeersen te Berlare6644Stefaan Thibau 052-42 69 72

Hogedonk te Gijzegem/Mespelare - 6243Daan Stemgée 053-77 41 [email protected] te Erpe-Mere /Aalst /Lede - 6123Wim D’Haeseleer - 0495-87 50 [email protected] - www.honegem.be

‘t Hoeksken te Herdersem6196Wouter Van De Walle - 053-21 60 31

Keelman te Denderhoutem6178Axel Neukermans - 054-32 45 [email protected] te Meldert6071François Van den Bergh052-35 64 29

Lieferingemeers te Lieferinge6098Koen Cochez - 09-233 92 [email protected]

Moenebroek te Geraards-bergen /Lierde - 6620Carlos D’Haeseleer - 054-41 87 [email protected]

Molenbeekmeersen teDenderleeuw/Okegem6646Joost Mertens 053-66 06 [email protected]

Osbroek te Aalstzie Werkgroep Bomen-Park-Osbroek

Pamelse meersen, Dom-melingen te Liedekerke9972Jan Barbé 053-66 60 03

Phenixberg te Okegem6618Wouter Mertens 054-32 51 [email protected]

Park van Mesen te LedeHerman Derder 053-80 01 [email protected]

Raspaillebos te Grimminge6164Koen Steenhoudt 054-58 67 [email protected]

Rietbeemd te Moerbeke /Viane /Lessines - 6058Godfried Merlevede 068-33 51 [email protected]

Sint-Onolfspolder te Appels /Dendermonde - 6623Peter De Pinnewaert - 052-22 07 [email protected]

Venebroeken te Ninove6099Geert Rohaert - 054-32 82 18

Wachtbekken 6in Sint-Gillis /DendermondeStefaan Thibau 052-42 69 72

Walputbeek/Dendermeersente Meerbeke - 6213Meert Isabelle 054-33 36 [email protected]

Wellemeersen te Denderleeuw/Erembodegem - 6612Eric De Tré 053-66 04 [email protected]/wellemeersen

Werkgroep Bomen-Park-Osbroek/Gerstjens te AalstPeter Tolleneer 053-79 03 [email protected]

Dendriet is het regionale con-tactblad voor de leden vannegen Natuurpuntafdelingen envier studiewerkgroepen in deDenderstreek. Deze afdelingenen werkgroepen willen zoweloccasioneel als structureel in-tens samenwerken. Je kan voormeer inlichtingen steeds terechtbij de contactpersoon voor jouwafdeling of de werkgroep diejouw interesse wegdraagt.

Dendriet ontvangen:Leden van Natuurpunt die lidzijn van een niet-Denderstreek-afdeling kunnen Dendriet ont-vangen door hun lidmaatschapte wijzigen naar de afdeling bin-nen de Denderstreek van hunkeuze of door zich te abonnerenop Dendriet. Dit doe je doormiddel van een overschrijvingvan € 7,50 op rekeningnum-mer 393-0491337-24 vanDendriet, Kerkskendorp 3 te9451 Haaltert, met vermeldingvan je lidnummer en “abonne-ment Dendriet, middenkaternafdeling...”.Een afzonderlijk abonnementzonder lidmaatschap vanNatuurpunt is niet mogelijk.

REDACTIERAADWouter Mertens - hoofdredacteurDaan Stemgée - redactiesecretarisStijn De Ryck - publicatiecontrollerWilfried Veldemanopmaak & grafische vormgevingWilly Beeckmangrafische vormgevingMarc Symoens - correctorPeter De Pinnewaertverantwoordelijke uitgever,adressen en verzendingBruno De Bruyn, HermanDerder, Eric De Tré, PeterD’Hondt, Joost Mertens,Koen Steenhoudt, PeterTolleneer, Philip VergeylenWerkten ook mee aan dit nr :Hugo Willocx, Joachim DeMaeseneer, Pieter Breynaert,Wouter Faveyts, William VanMuylem, Johan Van DerHeyden, Pascale Symens, PeterVan Der Hoeven, Gert Gillis

Adverteren in Dendriet:wend je tot de redactie voor detarieven.

DRUKDrukkerij Druk in de Weer, GentPapier: CyclusPrint 90 gram, 100%kringlooppapierInkt: gedrukt met vegetale inkten enplantaardige wasmiddelen

Actie ‘Behaag Natuurlijk’kies een bomenpakket uit of stel zelf je plantgoed samen

bestel tijdig voor 1 november

LID WORDEN VAN NATUURPUNT?Gezinslidmaatschap: €€ 17,50 op rekening 230-0044233-21

Je ontvangt natuur.blad en DendrietVoor €€ 8,50 meer ontvang je ook natuur.focus (studie en beheer) of natuur.oriolus (vogels)

Voor €€ 32,00 in totaal ontvang je zowel natuur.blad, -focus, -oriolus en Dendriet(vermeld de tijdschriften die je wenst op de overschrijving)

16 november: ‘Behaag Natuurlijk’3 Een leuke regio-actie:

doe mee !

Natuurgebied in de kijker: Honegem8 Wandelpaden voor jou

Minister op bezoek !

Overstromingen in de Dendervallei12 Meer ruimte voor water

én vogels

13Broedbestand van de Blauwe ReigerDe resultaten voor 2002 in de DenderstreekEen succesverhaal

Adviesraden in de Denderstreek14 Een nieuwe start, nieuwe uitdagingen

18 JNMJeugdkamp in Saarland

19 NatuurpuntjesKorte berichtjes uit de afdelingen én de reservaten

Denderkalender22Een schat aan activiteiten: leg er je agenda maar naast !

Afdelingsnieuws25Onze afdelingen in beweging!

33 Dender en derdenKen jij DAK en RALDES?

34 Nacht van het zoogdierVleermuizen in de schijnwerpers

35 Insectenwerkgroep...krijgt stilaan vleugels !

Vogelen in de Denderstreek36 Onze vogelwerkgroep aan

jou voorgesteld

39 AdressenAlle info over afdelingen, werkgroepen,...

Voorpagina: TorenvalkFoto: Hugo Willocx

IN

HO

UD

Dendriet is een uitgave vanNatuurpunt Denderstreek enbestemd voor alle leden van deNatuurpuntafdelingen Aalst,Affligem-Liedekerke, Denderleeuw,Dendermonding, Erpe-Mere,Geraardsbergen, Groot-Haaltert,Lede-Houtem en Ninove.Redactieadres: Dendriet,Onegem 74, 9300 AalstE-mail:[email protected]:www.natuurpunt.be/denderstreekVerantwoordelijke uitgever:Peter De Pinnewaert,Lambroeckstraat 100/2,9200 OudegemRekeningnummer:393-0491337-24,Dendriet, Kerkskendorp 3,9451 Kerksken

dendriet 2002 nr 3 jaargang 1

Documents

Transcript of dendriet 2002 nr 3 jaargang 1