dendriet 2002 nr 2 jaargang 1

Driemaandelijks tijdschrift - april -mei - juni 2002

JG1

2002

nr2

Raspaillebos

Europese bescherming Denderstreek

Molenbeekvallei: samenwerken

Zoogdierenwerkgroep ELIO

2 nr 2 - april 2002

Ten geleide

Jullie reacties waren fantastisch. We hebben met de redactieraadecht genoten van de stroom positieve berichten die we ontvin-gen naar aanleiding van onze eerste Dendriet. Het heeft onsvleugels gegeven en het bekrachtigt de meerwaarde van eenregionale samenwerking. Voor jou ligt nu het tweede nummervan onze Dendriet en we hopen, al zijn de verwachtingen hooggespannen, je ook ditmaal niet te ontgoochelen.Nu wordt het trouwens pas echt leuk. Met het ontluiken van denatuur kunnen we een activiteitenwaaier aanbieden om "U"tegen te zeggen. Voor elke smaak, elke behoefte, elk moment enelke prijsklasse wel wat wils. Geen enkel restaurant dat eendergelijk gevarieerd menu kan voorleggen. Maak er ten vollegebruik van! Onze Denderstreek bevat echt nog pareltjes die demoeite zijn om te ontdekken, om er in weg te dromen, om rustte brengen in ons jachtige leven, om te koesteren en te bescher-men. Ga onmiddellijk maar snorren in onze Denderkalender enstel voor jezelf een zeer leuke voorjaarskalender samen.Zie jij trouwens nog de pareltjes in jouw omgeving? Of staan weer te dicht bij ? Je kent wel de gag van diegene die zijn bril zoekt,terwijl die op zijn eigen neus staat. Dikwijls moet men dus kun-nen afstand nemen van iets om het ten volle te kunnen waar-deren. En waarom onze regio niet eens bekijken vanuit Euro-pees perspectief? Ons land moest onlangs een aantal bijkomen-de habitatrichtlijngebieden aanduiden. De erkende oppervlaktebinnen onze regio verdrievoudigde maar liefst van 686 ha naar2143 ha! Eindelijk een eerste erkenning waar we al zolang naarvragen. Dit is zowat 4,34% van de totale Dendriet-oppervlakte.Reden genoeg om er eens met een artikel in dit nummer over teberichten. Vlaanderen moet nog de juiste maatregelen voor dezegebieden uitwerken, maar we hopen dat ook gemeenten inziendat ze hier binnen een internationale gemeenschap een lokaleverantwoordelijkheid dragen. Natuurpunt Denderstreek wilsamen deze verantwoordelijkheden mee helpen torsen.Ons natuurgebied dat we deze keer in de kijker stellen, hetRaspaillebos, is trouwens ook zo'n habitatrichtlijngebied. Meernog, het wordt door Europa een tweede maal bevestigd in zijnuniciteit door de toekenning van een Europees Life-project. Gaer dit voorjaar zeker eens langs. Het NMEC De Helix te Grim-minge is bijvoorbeeld een goede uitvalsbasis voor een verken-ning. Of sluit aan bij één van de voorjaarsactiviteiten uit onzeDenderkalender. Slechts een fractie van ons totaal Vlaams bos-areaal is historisch permanent bos. En daar hoort het Raspaille-bos bij. Niet te verwonderen dat de voorjaarsflora er zo uit-bundig kan zijn. Daarom in deze Dendriet dus een boeiendartikel hierover. Veel leesgenot !

De redactie

Te koop ten voordele van hetreservatenfonds.Deze mooie ets heeft als titelDendrieten en stelt een weer-spiegeling voor van bomen in hetwater van de Dender, in de buurtvan de Dommelingen te Liede-kerke.

De ets meet 30 bij 25 cm en werdgemaakt in 20 exemplaren in ver-schillende kleuren.De prijs bedraagt 50 euro en dehelft ervan gaat naar de aankoopvan natuurreservaten.Info: 053-67 13 45

� Dendrieten, 1999,een ets van de hand vanJacqueline Arickx, afdelingAffligem-Liedekerke.

nr 2 - april 2002 3

De EuropeseSpeciale Beschermingszonesin de Denderstreek

De Europese Gemeenschapwil alle in het wild levendeplanten en dieren, en de bio-topen waarin ze voorkomen,beschermen. Dit idee ontstondin 1979 toen de beschermingvan alle vogelsoorten inge-schreven werd in het Europeesrecht, in de zogenaamde Vo-gelrichtlijn. Toen was er nogniets bepaald voor de anderediersoorten en planten. Dielacune werd opgevuld in 1992met de Habitatrichtlijn. Eénvan de doelstellingen van bei-de richtlijnen is het tot standbrengen van het EuropeesNATURA 2000 netwerk. Ditnetwerk omvat gebieden diewaardevolle en/of zeldzamebiotopen (habitats) herbergenof het leefgebied vormen vangrote populaties van vogels en(op Europees vlak) zeldzamedieren of planten. Het NATU-RA 2000 netwerk zal bestaanuit de Speciale Beschermings-zones en zijn de som van deVogelrichtlijngebieden (VRG)en de Habitatrichtlijngebieden(HRG). In Vlaanderen krijgthet netwerk stilaan vorm. Ookin onze “Dendriet-regio” tref-fen we heel wat voorgesteldeHRG’s aan.

Natuur zonder grenzen

De Vogelrichtlijn ontstondvanuit de gedachte dat natuurgeen grenzen kent. Het heeftgeen zin dat één staat er allesaan doet om bepaalde vogel-soorten te beschermen terwijlze als trekvogels het risico lo-pen om in een ander land te

worden neergeknald. Met dezerichtlijnen wordt natuur alseen gemeenschappelijk erf-goed beschouwd. Let wel,deze richtlijnen leggen niet opdat elke soort strikte bescher-ming moet krijgen. In principemag geen enkele soort eropachteruitgaan. In enkele bij-lagen bij deze richtlijnen staansoorten of habitats vermeld opbasis waarvan de SpecialeBeschermingszones moetenafgebakend worden. Daar-naast is er een lijst van strikt tebeschermen soorten. Maardan zijn er nog lijsten vansoorten die verhandeld ofbejaagd mogen worden, om-dat men oordeelt dat hunvoortbestaan niet bedreigd is.Op de Europese website vindje de volledige lijsten vanvogelsoorten uit die bijlagen.

De afbakening van VRG’s ofHRG’s dient te gebeuren opbasis van wetenschappelijkecriteria. Die criteria zijn deaanwezigheid van habitats ofsoorten uit de bijlagen van derichtlijnen. Voor de VRG’skomen daar nog de gebiedenbij die belangrijk zijn voorwatervogels en/of trekvogels.Gebieden die niet worden af-gebakend door een lidstaat,maar wel voldoen aan de cri-teria genieten dezelfde be-scherming via de richtlijnen.Een volgende stap is dat iede-re lidstaat die bescherming in-schrijft in zijn eigen wetgeving.

Te treffen maatregelen

Voor het niet omzetten van deHabitatrichtlijn in de Vlaamsewetgeving riskeert Vlaanderen

4 nr 2 - april 2002

1

2

3

4

57

6

8

9

10

1112

13 14

16

15

Speciale beschermingszonesvan de Europese Habitatrichtlijn in de Denderstreek

Schelde- en Durme-estuarium1 Schelde-oevers

en Berlarebroek

Bossen van het Zuidoostenvan de Zandleemstreek

2 Serskampsebossenen Blote Heide

3 Honegem

Bossenvan de Vlaamse Ardennen enandere Zuid-Vlaamse bossen

4 Kottem (Sint-Lievens-Houtem)5 Osbroek6 Welle- en Kapellemeersen7 Kravaal- en Herenbos8 Liedekerkebos9 Bellebeekvallei

10 Neigembos11 Berchembos12 Hasselt- en Parkbos13 Moenebroeken14 Geitebos15 Raspaille- en Kluysbos16 Markvallei, Rietbeemd

en Boelarebos

nr 2 - april 2002 5

zeer binnenkort een dagvaar-ding voor het Europees Hof.Er moeten immers ook goedemaatregelen getroffen wordenom het natuurbehoud in diezones te verzekeren. Er moetm.a.w. een gebiedsgericht na-tuurbeleid gevoerd worden.Maar ook buiten die zonesmoeten natuurbehoudregelsvan kracht zijn, dit noemen wehet horizontaal natuurbeleid.

Eén van die horizontale na-tuurbeleidsmaatregelen is deaanpassing van de jachtwet-geving. Zo stelt de Vogelricht-lijn dat het verboden is om heteven welke vogel te bejagengedurende de trek of tijdenshet broeden. Dit staat intussenin onze wetgeving. Behalve inFrankrijk sluit het jachtseizoenop trekvogels uiterlijk op31 januari. Eén van de ge-biedsgerichte natuurbehouds-maatregelen is de opmaak vaneen natuurrichtplan dat voorelk habitatrichtlijngebied opge-steld zal moeten worden. Inzo’n natuurrichtplan zullen in-standhoudingsdoelstellingenmoeten geformuleerd wordendie maatregelen bevatten voorhet duurzaam voortbestaanvan die soorten of habitats.In de loop van dit jaar ver-wachten wij concretere ge-biedsgerichte maatregelenvoor onze Speciale Bescher-mingszones. Verscheidene uit-voeringsbesluiten liggen tewachten op goedkeuring.

VEN versus EuropeesNATURA 2000-netwerk

Je zal wellicht al gehoord heb-ben van het Vlaams Ecolo-gisch Netwerk (VEN) en mis-schien zoek je terecht naar hetverband met het NATURA2000 netwerk. De uitbouwvan zo’n VEN is ook een vorm

van gebiedsgericht natuur-beleid die is opgenomen in hetNatuurdecreet en het Ruimte-lijk Structuurplan Vlaanderen(RSV).Denk nu maar niet dat de Spe-ciale Beschermingszones alle-maal zullen deel uitmaken vanhet VEN. Het lijkt misschienlogisch dat gebieden die eenEuropese Beschermingsstatuskregen ook op een lager ni-veau als prioritair worden be-schouwd. In de eerste plaats isde oppervlakte VEN die magafgebakend worden te beperkt(slechts 125.000 ha, of 9% vanVlaanderen) om de NATURA2000-gebieden er in onder te

brengen. Bovendien zou hetmogelijk moeten zijn om be-paalde Europees belangrijkenatuurwaarden in stand tehouden met het instrumentari-um dat gehanteerd wordt inhet natuurverwevingsgebied.Dus in het gebied waar natuurniet de hoofddoelstelling is,maar eventueel een neven-doelstelling. Een deel van hetVEN zal ook in belangrijkemate te situeren zijn buiten hetNATURA 2000 netwerk. Erzijn immers nog verscheidenesoorten of habitats die opVlaams niveau bedreigd zijn,maar dat niet zijn op Europeesniveau, en die men een be-

� Alluviaal elzenbroekbos - Foto: Wouter Mertens

scherming wil geven door ze inhet VEN te stoppen. Los vandie zeldzame of bedreigde sta-tus van soorten of habitats zijner nog gebieden die nu doormenselijke ingrepen hun kwa-liteit hebben verloren maarwaar men de vroegere bioto-pen wil herstellen met de mid-delen die geboden worden inhet VEN vanuit de gedachteom daar opnieuw grote ruim-telijke eenheden te creërenwaar de natuur alle kansenkrijgt.

De Vogelrichtlijngebiedenin de Denderstreek

Een VRG treffen we enkel aanin het noorden van de “Den-driet-regio” op het grondge-bied van de gemeenten Zele,Dendermonde en Berlare,eigenlijk reeds buiten de in-vloed van de Dender, meerbepaald in de vallei van hetzoetwatergetijdengebied vande Durme en de Bovenzee-schelde... Binnen de grenzenvan Dendriet beslaat dezebeschermingszone 439 ha of-wel 0,89% van de totale“Dendriet”-oppervlakte. Het iséén van de niet-integraalbeschermde vogelrichtlijnge-bieden, dwz. dat binnen deafbakening er maar enkelegroene gewestplanbestemmin-

gen en enkele belangrijkehabitats worden beschermd. Indit VRG genieten volgendehabitats bescherming: de stro-mende en stilstaande waters,met hun oevervegetatie enhun slikplaten, in het zoetwa-tergetijdengebied, rietvelden,zeggevelden en moerassen.Het gebied werd destijds aan-geduid omdat het broedge-bied is of was van Woudaapje,Roerdomp, Zwarte wouw,Bruine Kiekendief, IJsvogel enBlauwborst (bijlage I-soorten)en tevens omdat het eenbelangrijk doortrek- en over-winteringsgebied is voor Roer-domp, Bruine en Blauwe kie-kendief en Velduil. Tot slot telthet gebied een zeer belangrijkaantal overwinterende Slob-eenden.

De Habitatrichtlijngebiedenin de Denderstreek

In aantal en oppervlakte zijn ermeer HRG’s in de “Dendriet-regio”. De oppervlakte HRGbedraagt 2.143 ha ofwel4,34% van de totale “Den-driet-oppervlakte”. Ter verge-lijking: in 1996 werd slechts686 ha aangeduid of 1,39%,een forse stijging dus van tebeschermen natuurgebied indeze regio. In totaal overlap-pen er drie hoofdgebieden met

de “Dendriet-regio”, m.n.“Schelde- en Durme-estua-rium van de Nederlandsegrens tot Gent”, “Bossen vande Vlaamse Ardennen en an-dere Zuid-Vlaamse bossen” en“Bossen van het Zuidoostenvan de Zandleemstreek”.

Het HRG “Schelde- en Dur-me-estuarium” overlapt vooreen groot deel met het ge-noemde Vogelrichtlijngebied(nr. 1 op kaart). De in het oogspringende habitats zijn deslikken en schorren van hetzoetwatergetijdengebied. Integenstelling tot de brakkeslikken en schorren (van Doeltot Kruibeke), zijn deze zoet-waterslikken en -schorren nietopgenomen in de bijlage vande richtlijn. Wegens de hogezeldzaamheid van deze bio-topen op Europees niveauacht Vlaanderen het de moeitewaard om ze toch een be-scherming te bieden.

Van de “Bossen van het Zuid-oosten van de Zandleem-streek” situeren zich twee deel-gebieden binnen de “Den-driet-grenzen”, nl. de Sers-kampse bossen rond de Sers-kampse beek (nr. 2) en Hone-gem-Solegem-Sint-Apollonia(nr. 3). De Serskampse bossenzijn uniek door de aanwezig-heid van (een beperkte opper-vlakte van) venig berkenbosen relicten van droge en voch-tige heide in een oligotrofe(voedselarme) kwelzone. Bo-vendien komt er nog eengoede populatie Kamsalaman-der voor in een groep poelen,net zoals in Honegem. Hone-gem bevat nog relicten van hetzeer waardevolle blauwgras-land. Ook hier is de oppervlak-te van deze habitat zeer kleinen staat hij dus onder zeer gro-te druk vanuit de omgeving.

6 nr 2 - april 2002

� Specifieke Habitatrichtlijnsoort: de KamsalamanderFoto: R. Willockx

Alle overige gebieden (nr. 4 tot 16) zijn deelgebieden van het hoofdgebied “Bossen van deVlaamse Ardennen en andere Zuid-Vlaamse bossen”. Het gaat achtereenvolgens om

� de hellingen bronbossen rond het gehucht Kottem nabij Sint-Lievens-Houtem (nr. 4)� de venige depressie het Osbroek gelegen in de stedelijke omgeving van Aalst (nr. 5)� het overstromingsgebied van de Dender nabij Denderleeuw, de Welle- en Kapellemeersen

(nr. 6)� het Kravaal-Herenboscomplex op de grens van Aalst en Asse (nr. 7)� het Liedekerkebos op de grens van Liedekerke en Ternat (nr. 8)� de Bellebeekvallei op de grens van Ternat en Affligem (nr. 9)� het bosreservaat het Neigembos op grens van Ninove en Gooik (nr. 10)

en het nabijgelegen Berchembos, te situeren op Roosdaal en Ninove (nr. 11)� het Hasselt- en Parkbos gelegen op de grens van vier gemeenten:

Geraardsbergen, Lierde, Zottegem en Herzele (nr. 12)� de Moenebroekbeekvallei te Geraardsbergen (nr. 13)� het Geitebos te Geraardsbergen (nr. 14) en

het Raspaille-Kluysboscomplex te Geraardsbergen en Galmaarden (nr. 15)� de Markvallei van Galmaarden tot Deux-Acren, inclusief het Arduin- en Boelarebos en

een beperkt deel van de Dendervallei (nr. 16).

nr 2 - april 2002 7

Bijna in elk van deze deelge-bieden komt het prioritairhabitat alluviale elzen- en wil-genbroekbossen voor (goedontwikkeld in het Osbroek).Verder zijn er ook de uiterstwaardevolle eiken- en eiken-haagbeukenbossen waarvaner twee varianten zijn, nl. éénwaar de bodem in het voor-jaar bijna exclusief bedektwordt door boshyacint (vb.Boelarebos) of die waar bos-hyacint nagenoeg ontbrekendis, maar waar Daslook enBosbingelkruid meer uitge-sproken aanwezig zijn (vb.delen van Neigem- en Ras-

paillebos). In enkele bossenvinden we nog een grote op-pervlakte van het habitat zuurbeukenbos waar we in de on-dergroei vaak Hulst aantreffen(vb. Liedekerkebos). In devalleigronden treffen we ookde moerasspirearuigten, delaaggelegen schrale hooilan-den en de eutrofe waterpartij-en met o.m. enkele kroos-soorten en/of fonteinkruid-soorten.

In dit artikel wordt niet naderingegaan op de verschillendedeelgebieden, deze zullen im-mers in de verschillende num-

mers van Dendriet nader toe-gelicht worden. We kunnenvaststellen dat een behoorlijkeoppervlakte in de Dender-streek in aanmerking komt omeen degelijke bescherming tegenieten. De concrete maat-regelen die Vlaanderen tot nogtoe getroffen heeft zijn nog temager om dit te garanderen,maar zijn in aantocht. Het is inde regio vooral door de in-spanningen van Natuurpuntinzake aankopenbeleid dat ereen goede garantie gebodenwordt voor de instandhoudingvan habitats en soorten.

Lode De Beck

Interessante lectuur en websteks

Natuur voor de toekomst20 jaar Vogelrichtlijn van de Europese Unie, 1999.(Folder afd. Natuur en Natuurreservaten vzw).

De Levende Natuur, 1998, nr. 6. Themanummer Vogel- en Habitatrichtlijn.Verhelderend overzicht van de toestand in Vlaanderen en Nederlandmet besprekingen van habitats en soorten en toelichting bij enkele Life-projecten.

Lees ook een uitgebreid diepgaand artikel over deze speciale beschermingszonesop onze website: www.natuurpunt.be/denderstreek

http://europa.eu.int/comm/environment/nature/De webstek van de Europese Unie m.b.t. het natuurbehoud.

8 nr 2 - april 2002

Op de kop van de Bosberg

Het 50ha grote Raspaillebosbehoort, samen met hetMoerbekebos en het Karkool-bos, tot een 150ha groot bos-gebied op de flanken van deBosberg. Met 107,5 meter isde Bosberg het hoogste puntvan een uitloper van het Zuid-oostvlaamse heuvellandschap.Hij scheidt de vallei van deDender van die van zijn bij-riviertje de Mark en ligt op dewip tussen Oost-Vlaanderenen Vlaams-Brabant, in de ge-meenten Geraardsbergen enGalmaarden. Een steile kassei-helling snijdt het bos in tweeënen gaat op de top over in eenoude Romeinse Heirbaan, be-kend als de laatste scherp-rechter in de Wielerronde vanVlaanderen. De omgeving is,op wat lintbebouwing na,schaars bevolkt. In uurwijzer-

zin vinden we op meer daneen kilometer van de top degehuchtjes Sint-Paulus,Bruinsbroek, Atembeke, On-kerzele en Boskant. Eenboogscheut verder is er ooknog het Kluysbos (30ha). Ookhier heeft Natuurpunt eigen-dommen, die worden beheerddoor vzw De Mark.

Overblijfselvan het Kolenwoud

Het Raspaillebos behoordeooit tot een woud dat door deRomeinen 'Arduenna' werd

genoemd en ten tijde van deFranken bekend stond als‘Kolenwoud’. Deze naamvindt zijn oorsprong in de ijzer-tijd, toen er massaal houtskoolwerd gebrand ten behoevevan de ijzerproductie. HetKolenwoud vormde een wigtussen de rijke cultuurgrondenvan Zuid-Vlaanderen enHenegouwen enerzijds enHaspengouw anderzijds. Hetbestond uit grote bosgebiedendie door kleinere bosjes enstruweelrijk grasland (wastine)met elkaar waren verbonden.Vanaf de 10de eeuw volgden

Natuurgebied in de kijkerRaspaillebos

Op de flanken van de Bosberg, te Geraardsbergen-Galmaarden,ligt een bos dat door Europa tot de mooiste in zijn soort wordtgerekend. Onze vereniging begon er in 1994 met een beschei-den project. In 2000 kreeg het vleugels door de aankoop van31hectare …

� De tandpijnhelendeJuffrouwkapel

Foto: Koen Steenhoudt

� Voorjaarslandschap met een zee van Daslook - Foto: Koen Steenhoudt

nr 2 - april 2002 9

verschillende ontginningsgol-ven elkaar op, met pieken inde 14de en 19de eeuw. Erwordt aangenomen dat dekaart van Ferraris van het mid-den van de 18de eeuw eengoed beeld geeft van debebossingsgraad rond 1300.Al was het Raspaillebos in dietijd slechts een schim van hetgrote Kolenwoud, het was nogsteeds drie keer omvangrijkerdan nu (495ha) en strekte zichuit tot bij de muren van hetklooster van Beaupré te Grim-minge.

Jan De Lichte achterna

De kapel aan de voet van deBosberg werd rond 1650 op-

gericht, nadat het Mariabeeldvan een kluizenaar voorwerpwas geworden van mysterieu-ze gebeurtenissen. Bedevaar-ders kwamen massaal naar hetRaspaillebos. De Kerk zag hierbrood in en vestigde er eenDominicanenklooster. De ka-pel deed dienst als voorportaalen is er het enige overblijfselvan. Ze werd in 1997 geres-taureerd. In het bos bevindtzich nog de kleinere Juffrouw-kapel, waar de bijgelovigeMiddeleeuwer terechtkon metzijn tandpijn. De Steenborre isde bekendste bron. Ze was hettrefpunt tussen de Sint-Adri-aansabdij te Geraardsbergen,het Cistersiënzerinnenkloostervan Beaupré te Grimminge en

de Dominicanen van Atem-beke.Tijdens de Gentse opstandenverscholen vluchtelingen zichin het Raspaillebos, vanwaarze de omgeving plunderden.Ook de bende van Jan deLichte hield er zich tijdelijk ver-scholen. Volgens sommigebronnen heeft het bos aandeze boevenverhalen zijnnaam te danken. De woorden‘Raspeel’, ‘Rapaille’ en ‘Rap-lage’ verwijzen alle naar ‘ge-spuis’. Het Picardische ‘Ras-pe’, dat een synoniem is voorhakhout, lijkt echter een plau-sibeler etymologische verkla-ring. De hakhoutcultuur wordter immers reeds eeuwen beoe-fend.

� Boshyacint - Foto: Koen Steenhoudt

10 nr 2 - april 2002

Restant uit het Tertiair

55 miljoen jaar geleden en ooknog eens 5,5 miljoen jaar gele-den overspoelden zeeën onzeregio en zetten zij er zand enkleilagen af, bestaande uitIeperiaan, Paniseliaan enDiestiaan. Na het terugwijkenvan het water, schuurden rivie-ren in deze afzettingen eenprehistorisch landschap uit,dat sterk verschilde van datvan vandaag. Tijdens de laat-ste ijstijd werd dit landschapbedolven onder een leem-pakket dat in de Dendervalleitot 10 meter dik is en op desteile hellingen dun of zelfs afwezig. In deze nieuwe afzet-tingen ontstonden de Dender-en de Markvallei met hun bij-beken, zoals we ze nu kennen.De harde tertiaire lagen zorg-den ervoor dat in de VlaamseArdennen een aantal heuvelsovereind bleven als getuigenvan het vroegere prehisto-rische landschap. De Bosbergis daar één van.

Kleurrijk voorjaar

In het Raspaillebos wisselenBeukenbos, Eikenbos, Elzen-broek en Bronbos elkaar af.Bronnen met kalkhoudendwater zorgen voor een uit-bundige voorjaarsflora. Waarkwelwater opwelt, groeienzeldzaamheden als Reuzen-paardestaart, Hangende zeg-ge, Slanke zegge en Spek-wortel. De beekoevers zijn inhet voorjaar kleurige lintenvan Dotterbloemen, Pinkster-bloemen, Slanke sleutelbloe-men, Speenkruid, Aronskel-ken, Muskuskruid, Salomons-zegels en Viooltjes. Het kleu-renfestijn bereikt zijn hoog-tepunt eind april. Maagden-palm, Wilde narcissen, Wilde

hyacinten, Bosanemonen enDaslook vormen dan eenbonte lappendeken van wit,blauw en geel. Waar de tradi-tionele hakhoutcultuur werdgehandhaafd, groeien Orchi-deeën en Eenbes. En zelfs hetLelietje-der-dalen behoort totde wilde flora van het bos.

Glooiende weidenmet knotwilgen

Rond het bos ligt een mozaïekvan weiland en akkers, balan-cerend tussen de hoogtelijnenvan 30 en 90 meter. Bron-beekvalleitjes, taluds en graf-ten zorgen voor nog meer af-wisseling in het reliëf. Alleen aldeze glooiingen zijn een lustvoor het oog. Bovendienwordt het landschap getooiddoor een fijnmazig netwerkvan veldbosjes, houtkanten,oude meidoornhagen, stru-welen, knotwilgen en bloem-rijke holle wegen. Verlorenhoekjes met Hyacinten enBosanemonen zijn een vinger-wijzing naar het vroegereFerrarisbos. De vergezichtenop de Dendervallei en deMarkvallei zijn verbluffend.

Toevlucht voor dieren

Buizerd, Sperwer, Wespendief,Torenvalk en Bosuil hebbenhun horsten binnen het bos. In

de knotwilgen erbuiten broe-den Ransuil en Steenuil. DeKerkuil heeft een vaste stek inde Helix. Andere vermel-denswaardige broedvogels zijnGroene specht, Kleine bontespecht, Houtsnip, Tortelduif,Boomklever, Goudhaantje enVuurgoudhaantje. De bebostehellingen tussen de twee rivier-valleien zijn bovendien eenbelangrijk richtpunt voor tien-duizenden vogels op hun treknaar het zuiden. De uitzonder-lijke roofvogelpopulatie wijstop een gezonde voedselpira-mide. In Kerkuilbraakballenvonden we 12 verschillendesoorten muizen waaronderOndergrondse woelmuis, Bos-muis, Dwergmuis en Dwerg-spitsmuis. Het grotere grutwordt vertegenwoordigd doorRode eekhoorn, Wezel, Her-melijn, Bunzing, Vos en Ree.Opmerkelijk zijn ook de Vuur-salamander, de Hazelworm ende Eikelmuis.

Gedurfde kijk op de toekomst

In de boskern moeten populie-ren, lorken en andere exotenplaats maken voor inheemsesoorten. Na deze metamorfosewordt het bos zoveel mogelijkovergelaten aan de willekeurvan moeder natuur. Het uit-eindelijke beheer blijft beperkttot het in ere houden van hettraditionele hakhout- of mid-

Voorjaarswandeling:De flora van het Raspaillebos op zijn hoogtepunt

Zondag 28 april - 14 uurDe Helix, Hoogvorst 2, 9506 Grimminge

In het kader van de Vlaamse ArdennendagPromotiestand in de Helix

��

nr 2 - april 2002 11

delhoutbeheer op een beperktaantal plaatsen. In een gordelvan weiland rond het bosopteren we voor bosuitbrei-ding, die spontaan moet totstand komen onder de be-geleiding van een beperkt aan-tal grote grazers. Het einddoelis bos (70%) met open, grazi-ge plaatsen (30%). Waar ha-gen en wilgenrijen het land-schap sieren, worden zij omecologische en cultuurhisto-rische redenen behouden enwordt de kleinschalige struc-tuur in de hand gewerkt doorextensieve begrazing. Het doelis hier echter niet een bosmaar een open wastine vanverruigd grasland (70%) metstruwelen (30%). Op termijnmoet deze spontane evolutieresulteren in een gevarieerdlandschap waar de grenzentussen het bos en zijn om-geving vervagen.

Europese appreciatie

Op het Gewestplan, in hetOntwerp Groene Hoofdstruc-tuur en op de BiologischeWaarderingskaart scoort hetRaspaillebos telkens de hoog-ste punten. Wegens zijn na-tuurwetenschappelijke en es-thetische waarde is het sinds1980 geklasseerd als Land-schap. Sinds onlangs maakthet deel uit van een stiltege-bied. Bovendien ligt het bosen een deel van zijn omgevingin het habitatrichtlijngebied'Bossen van de VlaamseArdennen en andere Zuid-Vlaamse bossen'. Vooral dezelaatste bepaling blijkt voor onsproject van grote waarde. Zestelde ons in staat om samenmet de bossen in Everbeek enhet bos t’Ename mee te din-gen voor een Europees LIFE-project. Dit project werd bin-nengehaald en is op 1 oktober

2001 in voege getreden. Wehebben nu vijf jaar de tijd omeen aantal acties te realiserenwaarvoor Europa fondsen vrij-maakt. Voor ons project zijndit de aankoop van nog eens17ha bos en weiland, enkelegrote exploitatiewerken, knup-pelpaden, een educatieve ge-biedsfolder en informatiebor-den.

Sinds 1996 is het Raspailleboseen habitatrichtlijngebied, eenstatuut dat in 2001 werd her-bevestigd. Alle gebieden meteen dergelijk statuut moetensamen een netwerk van Euro-pese natuurgebieden vormen,het zogenaamde NATURA2000 netwerk. De EuropeseUnie beschikt over een finan-cieringsinstrument om dewaarde van deze gebieden teondersteunen en uit te brei-den, namelijk het LIFE-pro-gramma. Op initiatief van deWerkgroep Bos t’Ename werdin 1999 een projectvoorstelingediend voor bosgebiedenin Ename en Everbeek. Bij eenherindiening een jaar later,werd ook het Raspaillebos op-genomen. Het voorstel werdop 5 juli 2001 goedgekeurd enging officieel van start op 1 ok-tober 2001. Hoofddoel zijn deaankoop van 94ha in Ename,30ha in Everbeek en 17ha inGrimminge. Het project nameen vliegende start met de

aankoop van één groot blokvan 60ha in Ename op 30 ok-tober 2001.

Natuur voor iedereen

Het Raspaillebos sluit in allerichtingen aan op een netwerkvan in totaal 15km openbarebos- en veldwegen. Er zijn ver-bindingspaden met het Kluys-bos en de Markvallei – waarNatuurpunt reservaten bezit –en met het Provinciaal domeinDe Gavers. Er zijn drie start-plaatsen met parkeergelegen-heid: bij het NMEC De Helix,aan de voet van de Bosbergen bij café Den Uitkijktoren opde top van de Bosberg. Erwordt gewerkt aan een ge-biedsfolder die historiek, eco-logie, landschap en beheertoelicht en enkele uitgewerktewandelingen zal bevatten. Ookis het de bedoeling een nauwesamenwerking met het NMECde Helix aan te gaan, zodat wede krachtpunten van onsreservaat ook aan het jongepubliek kunnen openbaren.De Juffrouwkapel wordt ge-restaureerd en er komt eennieuw wandelpad ernaartoe.Het publiek krijgt bovendiende kans om in elk seizoen hetRaspaillebos te bezoekenonder de begeleiding van eengids.

Koen Steenhoudt

Financiële steunZin om een ambitieus bosproject te steunen?Uw financiële bijdrage is goed besteedop reservatenrekening 293-0212075-88 van Natuurpunt,met als vermelding Projectnummer 6164 – Raspaillebos.Giften vanaf 30 euro zijn fiscaal aftrekbaar.

Koen Steenhoudt054-58 67 58

[email protected]

INF

O

Het licht heuvelend terrein,geërodeerd door de beek,vormt een eerste hindernisvoor de wind die vanuit denoordelijk gelegen laagvlaktewaait. Het reliëf, de wind ende aanwezigheid van waterresulteerden in een typerendehoge concentratie aan wind-en watermolens. De Molen-beekvallei is naast hetDenderalluvium één van debelangrijkste secundaire water-

rijke natuurentiteiten in deregio.

StudieDe natuurwaarden van deMolenbeekvallei trokken te-recht de aandacht van hetOost-Vlaamse Provinciebe-stuur, dienst planning en na-tuurbehoud. Deze gaf deopdracht aan het studiebureauBelconsulting om voor hetstroombekken een gebieds-visie te ontwikkelen als aanzet

voor een integraal waterbe-heer. De studie werd uitge-voerd in 1999 en 2000 en be-slaat hoofdzakelijk het grond-gebied van de gemeenten Zot-tegem, Herzele, Erpe-Mere,Haaltert en Aalst. Een exacte omschrijving en doelstellingvan de opdracht vinden we niet terug in het einddocu-ment, behalve dan in de titelzelf. We namen het document,dat bestaat uit een tekst-gedeelte en een kaartenbun-del, voor jou eens grondigdoor.

Inhoud

Om tot een integrale visie tekunnen komen behandelt destudie de meest diverse as-pecten van het stroombekkenvan de Molenbeek, zoals be-stemmings- en planningsindi-caties, landschapshistorischeaspecten, toeristische uitrus-ting, vegetatie- en faunacom-ponenten, bodemgebruik enerosiegevoeligheid, overstro-mingsgebieden en riolerings-toestand. Om tot een echt inte-graal waterbeheer te kunnenkomen is volgens ons een aan-vullende studie met meer

Samen werken aan deMolenbeekvallei

12 nr 2 - april 2002

� Het Molenpad loopt ook langs het reservaat Den DotterFoto: Koen Himpe

Welke Molenbeek?De Molenbeek: zo zijn er in Vlaanderen dertien in een dozijn.Zelfs binnen de Denderstreek zocht men bij de naamgeving vanbeken op verschillende plaatsen inspiratie in dezelfde hoek. DeMolenbeek waarover we het in dit artikel hebben, ontspringt teZottegem (Erwetegem) en mondt uit in de Dender te Aalst (Hof-stade). Zoals uit bijgaand kaartje blijkt, neemt ze een aanzienlijkdeel in van het Denderbekken. Chauvinistisch als we zijn, bew-eren we dat dit de enige échte Molenbeek is. Want haar natuuren landschapsvormen zijn uniek.

kwantitatieve gegevens overde waterhoeveelheden nodig.Denken we maar aan een wa-terbalans met minimale enmaximale neerslag, infiltratie-en afvoerwaarden en derge-lijke. Maar goed, de studie haduiteindelijk vooral de bedoe-ling een "groene" aanzet tegeven vanuit de dienst natuur-behoud van de Provincie. Hiervalt de studie ons dan ook lichttegen, omdat men voor de in-ventarisatie van fauna en floravrijwel uitsluitend een beroepheeft gedaan op bestaandkaartmateriaal en bestaandegegevens die door de lokaleNatuurpuntwerking werdenaangeleverd. Weinig eigenaanvullend soortgericht inven-tarisatiewerk op het terreindus. Wat dat betreft, geeft destudie ons, natuurbescher-

mers, niets nieuws, ze brengtalleen de ons bekende infor-matie samen. Wat hopelijk eenaanzet kan zijn voor verderonderzoek. Ik hoor je het alzeggen: een soortgericht on-derzoek is volgens jou in hetkader van een integraal water-

beleid overbodig. En eigenlijkheb je gelijk. Maar dan is ertoch zeker in het licht van eenbiodiversiteitsbeleid een ver-dere inventarisatie wenselijk.En aangezien de dienstNatuurbehoud opdrachtgeverwas, was dit niet onlogisch ge-

nr 2 - april 2002 13

� Detailkaart projectvoorstellen - Illustratie: Belconsulting

� De bovenloop van de Molenbeek - Foto: Koen Himpe

PROJECTEN IIN HHET DDENDERBEKKEN

Wat? Initiatiefnemer Opmerking

weest. Uiteraard werken ookonze Natuurpunt studiegroe-pen overal hieraan gestaagverder. Maar is een zeer speci-fieke op professionele basisverder doorgedreven terrein-studie hier ook geen taak voorbijvoorbeeld het Instituut voorNatuurbehoud? Wij zijn in elkgeval grote voorstander omeen provinciaal en gemeente-lijk biodiversiteitsbeleid in ri-vier- en beekvalleien te koppe-

len aan een integraal water-beleid. De grote meerwaardevan de studie ligt volgens onsdan ook meer in een goedeinventarisatie van een aantalecotopen en ruimtelijke para-meters en de opbouw van eenvrij consistente visie met bij-horende aanbevelingen. Er zitook zeker leermateriaal in voorandere beekvalleien in hetDenderbekken. Het kaartma-teriaal vormt een handige in-

formatiebron voor beleidsvoe-ring.

Actie! Actie??

Voor de gewenste ruimtelijkeontwikkeling voor land- enwaterbeheer is een gebieds-visie ontwikkeld met eenzonering van functies binnende onderscheiden landschaps-eenheden. Er wordt ook een

14 nr 2 - april 2002

Gebiedsvisie Molenbeekals aanzet tot integraal waterbeheer

Proefproject integraal waterbeheerbovenloop Terkleppebeek

Optimalisatie van natuurwaardenlangs de Denderdoor aangepaste inrichting en beheer

Opmaak van een ontwerpecosysteemvisievoor de vallei en brongebieden van debovenlopen van het Denderbekken

Opmaak van een functieplanvan de Dender

Pilootstudie voor opstellenvan methodologie voor aanduiden vanSVWL binnen kaderrichtlijn water(Dender, Bellebeek, Mark)

Opmaak van een beheersplanvoor de oevers van de Dender

Ruimtelijke Ordening & Milieu(ROM)-project Dendervallei

Provincie Oost-Vlaanderen,dienst planning en natuurbehoud

Aminal afdeling Water

Aminal afdeling Natuur,buitendienst Oost-Vlaanderen

Aminal afdeling Natuur

Administratie Waterwegen en Zeewezen(AWZ)

Vlaamse Milieumaatschappij (VMM)

Administratie Waterwegen en Zeewezen(AWZ)

Provincie Oost-Vlaanderen

Rapport klaar

In uitvoering

Rapport klaar

reedstussentijds rapport

"Projecten in het Denderbekken"

Momenteel staat het Denderbekken in de volle aandacht van onze beleidsvoerders. We hebben weet van nietminder dan 8 verschillende projecten van verschillende instanties. Heb je nog weet van meer? Meld het ons !We hopen in elk geval op een goede onderlinge afstemming van de diverse plannen, zeker tussen de ontwer-pecosysteemvisie en het functieplan van de Dender. Als dit niet het geval zou zijn, zou het pijnlijk duidelijkworden hoe ver we staan van een écht integraal waterbeleid.

inventaris gegeven van devoornaamste deelinitiatievendie zowel op administratief alsprivaat niveau lopen. Zo kun-nen initiatieven samenge-bracht worden, overlappingenvermeden en samenwerkingbevorderd. En dit zijn tochjuist drie essentiële voorwaar-den voor een goed integraalwaterbeheer. De voorgesteldeactiepunten situeren zich ophet vlak van behoud en be-heer van water, bodem enlandschapselementen, de op-heffing van een aantal knel-punten en de opwaarderingvan recreatieve functies en cul-tuurhistorische elementen.Zwakke plek wordt uiteraardde uitvoering van de voor-stellen. Voor een aantal voor-stellen gaat men er al van uitdat ze uitgevoerd worden.Denken we maar aan deGNOP's (Gemeentelijke Na-tuur Ontwikkelings Plannen),waarnaar men in de studieook verwijst. Hoeveel vandeze GNOP's liggen er al nietin een bestoft laatje? Hoeveelvoorgestelde acties zijn er uit-eindelijk van uitgevoerd? Enwat zijn de kansen dat men

met deze studie over de Mo-lenbeek dezelfde weg opgaat?Natuurpunt Erpe-Mere heeftonlangs nog de uitvoering vande voorstellen van deze studiebepleit in de gemeentelijkeMina-raad. Dit heeft onder-tussen geleid tot een adviesvan de raad aan het college.

Lokaal integraal beleid nu!

Wij willen dat de actiepuntenvan de studie worden uitge-voerd. Moeten we wachtenom tot een regionale samen-werking hieromtrent te komentotdat Aminal afdeling Wateren de regering de Europeserichtlijn Integraal Waterbeheerheeft omgezet in eigen wetge-ving? Neen! Er is ons nu al zolang een decreet IntegraalWaterbeheer beloofd. WillemVan Oranje parafraserendkunnen we zeggen dat het"niet nodig is om te wachtenop een wet om ons gezondverstand nu reeds te gebrui-ken, noch op eventuele mid-delen van derden om zelf aliets te ondernemen".Het Provinciebestuur is het

best geplaatst om de diverseactoren samen te brengen enin te staan voor de coördinatieen afstemming van mogelijkeacties. We denken dat dit nureeds kan. We moeten nietwachten tot de studie enkelnog historische waarde zouhebben.We zijn dan ook zeer verheugdvast te stellen dat de provincieinitiatief heeft genomen omeen stuurgroep op te richtendie alle actoren zal aansporenom de voorstellen uit te voe-ren.Ook vrijwilligers kunnen huninbreng hebben en dienen zichte melden via hun Natuur-puntafdeling.Rond dergelijke samenwer-kingsvormen kan er misschienal één en ander geleerd wor-den uit andere proefprojecten.In het Denderbekken hebbenwe reeds zo’n proefproject:"Integraal waterbeheer op debovenloop van de Terkleppe-beek". Natuurpunt is er, alseigenaar van het Trimpontbos,betrokken partner.

Walter Loy,Joost en Wouter Mertens

nr 2 - april 2002 15

Didier van Brussel09-267 84 78

[email protected]

INF

O

Een kopie in kleur van de studie "Stroombekken van deMolenbeek (S 5021) op het grondgebied van de GemeentenZottegem, Herzele, Erpe-Mere, Haaltert en Aalst. Gebiedsvisie als aanzet tot integraal waterbeheer" kost � 7,50en is te verkrijgen bij het Provinciebestuur van Oost-Vlaanderen.

16 nr 2 - april 2002

Recyclage van goede ideeën

Het proefproject Dender-Markdat eind 2001 werd erkend,ligt tussen Onkerzele, Grim-minge, Zandbergen, Pollare,Denderwindeke, Vollezele,Galmaarden en Moerbeke. Deuitzonderlijke waarde van ditgebied is reeds lang bekend.Het idee dat dit gebied zeerkarakteristiek is en dus eenspecifiek beleid vraagt, is nietnieuw. Reeds in 1979 immerswerd door de toenmalige leef-milieugroepen van Ninove enGeraardsbergen een vruchte-loze poging ondernomen omin dezelfde regio een "land-schapspark" zoals dat toenheette, op te richten. Eind1991 had een ander initiatiefmeer succes. Toen onderte-kenden alle politieke partijenen natuurverenigingen uitNinove, Geraardsbergen enGalmaarden een "landschaps-charter". Dit project had eenaantal zeer concrete intentiesqua natuur en landschap,maar ook qua leefkwaliteit en

stilte. Het project stierf echterna een paar vruchtbare jareneen – sorry voor de ironischewoordspeling – "stille" dood.Redenen? Een gebrek aan een

full-time professionele kracht,aan financiële middelen, maarvooral een gebrek aan poli-tieke volharding.

Oortjes openen handen in elkaar

Allereerste proefproject "stiltegebied" ligt in onze streek!

We zijn sterk ondergedompeld in onze woonomgeving. Zo sterkdat het toenemende surrealisme ervan ons niet meer opvalt.Beangstigend. Vlaanderen is zo lawaaierig geworden dat degebieden waar het nog echt stil kan zijn, bijna even schaars zijnals sproetjes op de huid van een neger. Uitzonderingen wordendus regel en regel uitzondering. Eén van deze uitzonderingenligt in onze Denderstreek en werd recent aangeduid als hétproefproject in Vlaanderen om een stiltebevorderend beleid teontwikkelen.

� Verrassend hoekje in de Markvallei - Foto: Aminal

Geen druk, maar draagkracht

Toch liggen de kaarten dezekeer anders. Naast de drielokale gemeentebesturen en-gageerden zich immers ook detwee betrokken provinciebe-sturen én de Vlaamse over-heid. De onderlinge intentie-verklaring behelst in eersteinstantie een gebiedsafbake-ning waarbinnen men op eenstructurele wijze tot een sa-menwerking wil komen. Menwil geen nieuwe wetten ofregels maken, maar men wilde bestaande wettelijke instru-menten optimaal benutten ende betrokken sectoren actieflaten deelnemen vanuit deleuke idee dat een maatschap-pelijke draagkracht veel effec-tiever is dan dwingende wet-geving. Wij denken echter datbeide complementair zijn. Hethuidige samenwerkingsproto-col is dus duidelijk veel meervrijblijvend dan het chartervan 1991, maar anderzijdsbiedt deze aanpak nieuwe per-spectieven en worden er dui-delijk vanuit de hogere over-heden (de provincies) midde-len opgenomen in de begro-ting. Middelen die zeker hetsucces mee kunnen bepalen.

Laat het ons goed doen!

Een Vlaams stiltebeleid staatduidelijk nog in zijn kinder-schoenen. Er bestaat geenenkel degelijk samenhangendwettelijk kader rond. We vin-den sporadisch verspreid weliets terug in de wetgeving. Demeest bruikbare elementenvinden we in het Vlarem-ver-gunningenbeleid. Ook in hetbuitenland zit men pas in deexperimentele fase. Men be-schouwt het project daaromals een proefproject, een pro-

ject waaruit men dan nadienvoor geheel Vlaanderen lessenkan trekken. We hebben dusalle redenen om het goed tedoen.

Een valse start?

Het is dan ook jammer temoeten vaststellen dat de af-bakening van het gebied van-uit een vast idee vertrokken is,dat nadien dan met cijferma-teriaal bevestigd is. In deafbakeningsprocedure langsOost-Vlaamse zijde bevindtzich geen enkel meetpunt bui-ten de afbakening! Dit lijkt onsniet echt wetenschappelijk.Maar men mag het ons altijduitleggen. Bij een verder rei-kende afbakeningsmethodekunnen we ons niet inbeeldendat bepaalde delen van deDender- en de Markvallei uitde afbakening kunnen vallen.Dit is nu wel het geval. Voortslijkt het ons een gemiste kansdat men geen gegevenssetheeft aangelegd van metingenover het gehele territorium vande drie betrokken gemeenten.Een geluidsbeleid moet vol-gens ons een integraal beleid

zijn. Een beleid dat dus kangevoerd worden over het helegrondgebied, met een specifie-ke aanpak in stiltegebieden,geluidsconcentratiegebiedenen diverse overgangsgebie-den. Conclusies uit de leerfou-ten binnen dit project zal mendus enkel maar kunnen trek-ken voor de andere stiltege-bieden. Zoals de sproetjes opde huid van die neger. Naar devolledige huid van ons Vlaam-se landschap, jammer genoegvol littekens, naar een gebieds-dekkend beleid dus, zal mende conclusies dus niet kunnenextrapoleren. Jammer. Dezekritische noot wil niet zeggendat we zouden blind zijn voorde vele positieve mogelijkhe-den om een draagvlak te ver-groten en om een leerprocesop gang te brengen dat hetgeluidsbeleid in het algemeenen een beleid voor stiltege-bieden specifiek ten goedekomt. Natuurpunt wil, met hetRaspaille- en het Kluisbos inhet hart van dit gebied, zichten volle achter het projectscharen.

Wouter Mertens

nr 2 - april 2002 17

� Zicht vanaf de Congoberg te Vollezele - Foto: Aminal

�Regionaal landschapEr wordt door de Geraardsbergse burgemees-ter bij de gemeentebesturen gepolst of er inte-resse bestaat voor een Regionaal Landschapin de Dendervallei van Geraardsbergen totDendermonde. Normaliter krijgen dergelijkeprojecten pas een meerwaarde in een vol-doende homogeen landschappelijk gebied.Natuurpunt Denderstreek is de eerste omstreekdenken en streekontwikkeling te pro-moten, maar we moeten tegelijkertijd durvenvaststellen dat de volledige Dendervallei nietecht landschappelijk homogeen meer is. Ookde uitgangspunten voor een Regionaal Land-schap in de streek zijn ons nog niet volledigduidelijk. Uiteraard staan we steeds open voorconstructief overleg. Dendriet houdt je op dehoogte !

�Eigen waterzuiveringGoed nieuws voor wie een kleinschaligewaterzuiveringsinstallatie (KWZI) wil latenaanleggen ! KWZI's tot 50 inwonersequivalent(IE) worden binnenkort gecertificeerd. Zo kanvermeden worden dat wanneer een burger deinvestering van een eigen KWZI zelf moetbetalen, deze nadien niet afdoende zou blijkente werken.

�Eigen waterzuivering (bis). Mensen uit debuurt van de Sint-Onolfspolder kunnen doorhun geïsoleerde ligging niet aansluiten op hetrioleringsnet. Ze namen contact op metNatuurpunt afd. Dendermonding om meerinfo te verkrijgen. Dit is geen alleenstaandgeval, maar een problematiek die door hetbebouwingspatroon verspreid zit over degehele streek. Het NMEC De Helix (Grim-minge) richt daarom op vrijdagavond 21 junisamen met Natuurpunt Geraardsbergen eeninfo-avond in over KWZI's, het beleid hier-omtrent en de subsidiëring. Twee dagen na-dien gaat men in groep een aantal KWZI's ophet terrein bezoeken. Info: de Helix - HildeDelausnay: 054-31 79 63 (kantooruren).

�Gescheiden riolering. Er komt een 100%subsidie voor de aanleg van een tweede DWA(=droog-weer-afvoer) riolering en de bijho-

rende werken voor de afvoer van regenwater.Gemeenten zullen continu projecten kunnenindienen. Deze stimulans om extra werk temaken van de afkoppeling van regenwatervan het rioleringsnet is een goede zaak voorde regelmatig door overstromingen geteister-de Denderstreek. Tevens kan deze maatregelde verdroging van onze natuur helpen tegen-gaan. Men moet wel opletten dat men metdeze impuls de langetermijnplanning nietondergraaft.

�Gemeentelijk waterzuiveringsbeleidWe kregen op ons artikel over Aquafin inDendriet nr1 een interessante reactie binnenvan ir. Marc Van Ginderdeuren, hoofd van dedienst openbare werken van de stad Aalst. Inhet volgend nummer van het tijdschrift"Riolering" bespreekt hij de 8 grote knelpuntenin het gemeentelijk waterzuiveringsbeleid.

�Porto Alegre. Het Uilenkot (Herzele) namdeel aan het Wereld Sociaal Forum in PortoAlegre (Brazilië) en het voorafgaand forumvoor lokale besturen tegen sociale uitsluiting.We zijn fier dat mensen uit de regio hieraanparticiperen. Bezoek zeker eens hun websitevoor meer info: http://home.pi.be/uilekot.

�Vossen en Reigers

De Geraardsbergse milieuschepen deed in depers een oproep om de verdelging van vossenen reigers toe te laten. Wij dachten dat zoietsniet meer van deze tijd was. Hij richtte hier-over tevens een brief aan minister Dua. Deplaatselijke Natuurpuntafdeling mobiliseerdeop zeer korte tijd 70 mensen die hun nek wil-den uitsteken. Bij de aanvang van de gemeen-teraad uitten ze hun ongenoegen op een lu-dieke, duidelijke, maar serene wijze. De actiewerd in de pers sterk gesmaakt. De burge-

18 nr 2 - april 2002

� NATUURPUNTJES��

Geraardsbergsemilieuschepen

als een vos� in een kegelspelFoto: Tom Van Muylem

nr 2 - april 2002 19

meester distantieerde zich gelukkig volledigvan het solo-slim-standpunt van zijn Sche-pen.

� Infovoormiddag convenantMomenteel wordt er in tal van colleges, ge-meenteraden en milieuraden in de regio ge-discussieerd over het nieuwe milieucon-venant voor de periode 2002-2004 tussen deVlaamse overheid en de gemeenten. Er zittentoch wel een aantal vernieuwende ideeën in.Voor alle gemeenteraadsleden en milieu-raadsleden uit de streek organiseert Natuur-punt Denderregio ism de stad Ninove op zon-dag 21 april (Dag der Aarde, die dit jaar han-delt rond "duurzaam gemeentelijk beleid")van 10 tot 12 uur een leerrijke infovoormid-dag, in het Buurthuis van Pollare bij Ninove.

�BestrijdingsmiddelenEen nieuw Decreet verbiedt de gemeentenom vanaf 2004 bestrijdingsmiddelen te ge-bruiken in parken, op wegbermen, in de na-bijheid van waterlopen, in natuuren bosge-bieden en op openbare domeinen. Menwordt verplicht om tegen 1 juni 2003 eenreductiebestrijdingsprogramma op te stellen.Het beleid ter zake is nog in vele gemeentenin de Denderstreek rampzalig. Dikwijls doende diensten Openbare Werken hier gewoonhun zin, zonder enig overleg met de dienstenLeefmilieu. Werk aan de winkel voor onzeNatuurpuntvertegenwoordigers en de ge-meentelijke milieuraden!

�SamenwerkingNatuurpunt Herzele gaat actief meewerkenmet de vogelwerkgroep Cinerea en de Zoog-dierenwerkgroep Elio van de Denderstreek.We hopen dat dit een aanloop is om integraalaan te sluiten bij onze regionale samenwer-kingscluster. De deur staat alvast open! VzwDe Mark (Galmaarden, Herne en Bever) zetvoorlopig niet de stap om een Natuurpunt-afdeling te worden. De Mark is de belangrijk-ste zijrivier / zijbeek van de Dender met hogeecologische potentialiteiten. We hopen nogsteeds De Mark in de toekomst te mogen ver-welkomen in onze Dendriet.

�Voorzitter én ondervoorzitterOp 23 maart was er de eerste gewone Alge-mene Vergadering van Natuurpunt Vlaan-deren. Onze regio levert zowel de voorzitter(Walter Roggeman uit Aalst) als de onder-voorzitter (Wouter Mertens uit Ninove) !

�TuinplannerNinovieter André Van Assche stelde op basisvan zijn ervaringen op zandleemgrond in deDenderstreek een handige tuinplanner opmet als doel u te helpen in uw tuinwerkzaam-heden. Het kleinood kost ��5.Info: 054-33 81 52.

�Erkenningsdossier RaspaillebosOp 15 december werd voor het Raspailleboseen dossier ter erkenning van 35 hectareingediend bij het Vlaams Gewest. Met eenbeetje geluk mag het bos zich tegen hetnajaar beroepen op de titel van ‘erkend na-tuurreservaat’. Eind november werd, met deaankoop van 1,5 ha kamgrasland aansluitendop de bosrand, het startschot gegeven vaneen nieuwe aankopencampagne.

�N41. Er is te Lebbeke een actiegroep opge-start tegen de doortrekking van de N41. Dezeweg zou onder andere het Denderbellebroeken de Meersen van Mespelare doorkruisen!Het bedreigde gebied vormt in de Noorde-lijke Denderstreek een belangrijke aaneenge-sloten open ruimte. Onder meer een studievan prof. Kuijken toonde op wetenschap-pelijke wijze de ecologische waarde van hetgebied aan. Info bij Wouter Jacob vanRALDES op het nummer 053-77 69 52.

�Veilig leven in Gijzegem. Er is ook eencomité veilig leven in Gijzegem (Veilig) op-gericht dat de leefbaarheid in de woonkernmoet vergroten. De doortrekking van de N41zou een bijkomende aanmoediging beteke-nen voor het doorgaand verkeer. Natuurpuntonderschrijft volledig hun eisenbundel.

�Bruine Ratten. In het centrum van Aalst zijntijdens werkzaamheden een honderdtalBruine ratten (Rattus norvegicus) opgeschriktuit hun ondergrondse woonplaatsen en dewinkels en winkelstraten ingevlucht. Webetwijfelen sterk of de winkeliers en kuierendeklanten even geïnteresseerd waren als demensen van onze zoogdierenwerkgroep!

20 nr 2 - april 2002

BBBB EEEE LLLL EEEE VVVV IIII NNNN GGGG

� 10:00-12:00� Hof te Putte, Putstraat 99, Meldert� Walter Roggeman

natuureducatieve wandeling i.s.m. Stad Aalst� loupe

� 7:00� Kluiskapel, Kluisdreef

Affligem/Erembodegem� Wim Van Grieken, 053-77 70 06

[email protected]: Walter Roggeman

� 10:00-12:00� ingang Liedekerkebos,

Schelfhoutstraat, Liedekerke� Erik De Block, 053-68 35 88

thema: voorjaarsbloeiers

� 14:30� Gotegemmolen

(grens Haaltert -Aaigem)� Hildegard De Rouck 053-83 53 89

� 14:30-17:00� kapel van Bevingen te Neigem� gids: Theo Van Brempt (volwas-

senen); JNM (kinderen);info: 054-50 35 65wandeling met aandacht voor oude bosplanten

� 14:30-17:00� Kerk Wanzele� Herman Derder 053-80 01 10

lentewandeling voor klein en groot

� Jacqueline Arickx 053-67 13 [email protected] (o.a. overwinteringsplaatsZee-arend !) per boot: bevertocht,vogeltocht, eendenkooi en wande-len in de Loonse en DrunenseDuinen (heide). Zie artikel in dit nummer.

! Inschrijving met voorschot van30 euro pp op 001-3612115-08 vanNatuurpunt kern Liedekerke, metvermelding ‘Biesbosch’.

� 14:00-17:30� infopaneel reservaat; kruispunt

Moorhofstraat Moenebroekstraatte Ophasselt -G’bergen

� Carlos D'Haeseleer 054-41 87 09wandeling met als thema deecologie van de Oranjetip

� 10:00-12:00� Buurthuis Pollare,

hoek Nekkersput en Hoogstraat� voordrachtgever van Natuurpunt

info: 054-32 51 71in het kader van de Dag van deAarde; ism Milieuraad Ninove;toelichting bij het milieuconvenantvoor geïnteresseerden, leden vanmilieuraden en gemeenteraden

� Axel Neukermans 054-32 45 29Samen met de mensen van demarterwerkgroep boommartersbestuderen in Nederland

! om praktische reden kan je enkelmee na telefonische afspraak metAxel.

� 14:00-16:30� NMEC De Helix

Hoogvorst 2, Grimminge� Koen Steenhoudt 054-58 67 58

Wandeling i.h.k.v. de VlaamseArdennendag met als thema deflora van bronbossen

! Om 16u30 receptie in de Helixn.a.v. inhuldiging toeristischewandelkaart (initiatief Milieuraaden Padstappers). Deze kaartwordt ingewandeld met een tra-ject dat om 15u00 start bij de DeGavers en om 16u30 eindigt bijde Helix.

� Activiteiten in De Rietbeemd,Markvallei en Kluysbos06:30 - wandelingen met ontbijt09:30 - landschapswandelingen

met lunch10:00 - huifkarrentochtjes14:00 - florawandelingen17:30 - BBQ in de Rietbeemd

! zie afdelingspagina G’bergen voor details en inschrijvingen

� 6:00-8:45� Parking De Quick - begin Egger-

straat -Noord (zijstraat Brusselbaan)� gids: Tom Van Muylem

info: Ria De Dyn 054-50 35 65wandeling met aandacht voorvogelzang; aansluitend ontbijt in

afdeling Ninove gezinsuitstap

dauwwandeling met ontbijt

zondag 5 mei

afd. Geraardsbergen gezinsuitstap i.s.m. vzw De Mark

open natuurdag vallei van de Mark

zondag 5 mei

afd. Geraardsbergen gezinsuitstap

florawandeling Raspaillebos

zondag 28 april

regio Denderstreek natuurstudie

boommarterweekend in De Veluwe

za. 27 en zo. 28 april

afdeling Ninove beleid

duurzaam gemeentelijk beleid

zondag 21 april


oranjetipwandeling Moenebroek

zondag 21 april

afd. Affligem-Liedekerke gezinsuitstap

Biesbosch & Loonse en Drunense Duinen (Nederland)

vr. 19 t/m zo. 21 april

afd. Lede-Houtem gezinsuitstap

gezinswandeling

zondag 14 april


wandeling voorjaarsbloeiers Neigembos

zondag 14 april

afd. Groot-Haaltert gezinsuitstap

educatieve boswandeling

zondag 7 april

afd. Affligem-Liedekerke NME


zondag 7 april


dauwtrip (vogelzang) + ontbijt

zondag 7 april

afd. Aalst natuureducatie

natuurwandeling in het Kravaalbos

zondag 7 april

DENDERKALENDERAPRIL

MEI

1 _ _ _ _ _ _ _ _1 _ _ _ _ _ _ _

2 _ _ _ _ _ _ _ _2 _ _ _ _ _ _ _

3 _ _ _ _ _ _ _ _3 _ _ _ _ _ _ _

4 _ _ _ _ _ _ _ _4 _ _ _ _ _ _ _

nr 2 - april 2002 21

een naburige zaal.! kostprijs ontbijt: 4 euro/vw,

2 euro/kind. Inschrijven doorstorting op 961-0872264-35 vanNatuurpunt Ninove met vermel-ding van het aantal personen enna telefonische melding bij Ria.

� 10:00-12:00� Hof te Putte, Putstraat 99, Meldert� Magda De Wolf

Natuureducatieve wandelingi.s.m. Stad Aalst

� loupe

� 14:00-17:00� taverne Oud brughuis langs

Schoonaarde brug� Stefaan Thibau tel: 052-42 69 72

[email protected] familiewandeling ennadien gezellig keuvelen rondeen drankje

� 10:00-12:00� Ingang Liedekerkebos,


Thema: vogelgeluiden

� 14:00� Domentveldstraat,

Schaapschuurlos, Affligem(op 100 m van Brusselbaan)

� Sandro Van Opdenbosch02-569 08 58Natuurwandeling met het accentop plantengroei,i.h.k.v. de Open Natuurdag.


(grens Haaltert -Aaigem)� Frederik De Groeve 053-62 11 06

� 14:30-17:00� Hof ter Vaerent� Peter D'Hondt

Op zoek naar amfibieën

� info: Willem Boonen054-41 75 85

! inschrijvingen verplicht; kostprijs52,5 euro voor 2x overnachting,ontbijt, lunch en warm avond-maal; plaatsen beperkt

� info: Wouter Mertens 054-32 51 71! inschrijving verplicht

kostprijs 100 euro voor 2x over-nachting, 2x ontbijt, 2x lunch en2x warm avondmaal

� 14:00-17:00� Kunstgalerij Pieter Pauwel

Sint-Onolfsdijk 66, 9200 Dendermonde� Peter De Pinnewaert 0472- 45 09 54

[email protected] zoek naar juweeltjes die in deSint-Onolfspolder groeien

� parking Vesten, G’bergen 8:30� Johnny Cornelis, 0474-58 08 38! leiding: een plaatselijke gids� loupe

� 14:00� St-Michielskerk Affligem (Hekelgem)� Wim Van Grieken, 053-77 70 06

[email protected] aanleiding van Dag van hetPark, bezoek aan Pastorij,Domein Verbrugge

� zie afdelingspagina

� 10:00-12:00� infobord Frans Blanckaertdreef

(zijstraat Parklaan), Aalst� Bart Backaert

natuureducatieve wandelingi.s.m. Stad Aalst

� loupe

� 10:00-12:00� ingang Liedekerkebos,


Thema: kruiden


(grens Haaltert-Aaigem)� Stijn De Ryck 053 - 83 52 37

� 14:30-17:00� Kerk Houtem� Peter D'Hondt

lentetocht voor klein en groot

tweedaagse in Viroinval

di 11, wo 12 en do 13 juni

afdeling Lede-Houtem gezinsuitstap

gezinswandeling

zondag 9 juni

afdeling Groot-Haaltert gezinsuitstap

cultuur-historie in Den Dotter

zondag 2 juni



zondag 2 juni

afdeling Aalst natuureducatie

natuurwandeling in het Osbroek

zondag 2 juni

afdeling Groot-Haaltert benefiet

2e biologisch eetfestijn

zondag 26 mei


natuur-historische wandeling

zondag 26 mei


orchideeënuitstap Torfbroek

zondag 26 mei

afd. Dendermonding gezinsuitstap

plantenwandeling

zondag 19 mei


meerdaagse Argonne-uitstap

za. 18 t/m ma. 20 mei

afd. Geraardsbergen natuurstudie

Tweedaagse domein Jalna

vr. 10 en za. 11 mei

afd. Lede-Houtem gezinsuitstap

amfibieëntocht voor het gezin

zondag 5 mei


vogelwandeling in Den Dotter

zondag 5 mei


Domentse bossen

zondag 5 mei


vogelwandeling Liedekerkebos

zondag 5 mei


open natuurdag Dendermonding

zondag 5 mei


natuurwandeling in het Kravaalbos

zondag 5 mei

22 nr 2 - april 2002

� Viroinval (Vierves)� Erik De Block, 053-68 35 88 en

Luc De SmetBezoek kalkflora en -fauna en/of aqua-relleren. Wij vertrekken dinsdagavond.

� 14:00-17:30� kasteeldreef Baronnie Boelare,

einde Gentsestraat, G’bergen� Johnny Cornelis, 0474-58 08 38

� 7:00-18:00� Stationsplein Aalst

7:20 uur: Den Doorn Ninove� Daan Stemgee / Peter D'Hondt

Orchideeën in de kalkstreek van de Viroin

� 19:30-22:30� NMEC De Helix

Hoogvorst 2, Grimminge� Johan Vanderheyden

054-41 78 17aspecten van kleinschaligewaterzuivering in zone C: beleid,wetgeving, subsidies, praktische as-pecten van verschillende systemen

! i.s.m. het NMEC De Helix en hetGeraardsbergse Stadsbestuur

� 14:00-18:00� NMEC De Helix

Hoogvorst 2, Grimminge� Johan Vanderheyden

054-41 78 17bezoek met de wagen aan klein-schalige waterzuiveringsinstal-laties van verschillend type

� 14:00-17:00� Kunstgalerij Pieter Pauwel

Sint-Onolfsdijk 66, 9200 Dendermonde� Peter De Pinnewaert

0472-45 09 54 [email protected]: sloten

� 10:00 - 12:00� Parking Gerstenhof,

Gerstenstraat 12, Erembodegem� Inge Singelyn

natuureducatieve wandeling i.s.m. Stad Aalst� loupe

� 14:00� Ingang Liedekerkebos

Schelfhoutstraat, Liedekerke� Danny Van Schandevijl

053-66 79 04� netje

� 14:30� Gotegemmolen (grens Haaltert-Aaigem)� Peter Van der Hoeven

053-62 28 63

CC UU RR SS UU SS SS EE NN

theorie� do. 18 april: 9:30 (4e theorieles)� Raadzaal Bellekouter, Bellestraat

99, Affligem� Zoogdieren, amfibieën & reptielen

praktijk

� zo. 28 april: 14:00 (praktijkles)� Boerenkrijglaan 48, Liedekerke� Rudy Vinck, 053-67 08 54,

[email protected]

theoretisch gedeelte� do. 16 mei: 20:00-23:00

do. 23 mei: 20:00-23:00do. 30 mei: 20:00-23:00

� café MeilekenStationsplein 9 te Zottegem

excursies� vr. 31 mei: 21:00 (vleermuizen)

zo. 9 juni: 6:00 (muizen)� plaats meegedeeld tijdens de cursus

� lesgever: Sven Verkeminfo: Johan Cosijn 055-30 98 10Zoogdierenspecialist Sven Verkemmaakt je wegwijs in de wereld vanonze inheemse zoogdieren. Naastheel wat kennis brengt hij je vaar-digheden bij als werken met eenbat-detector, live-traps gebruiken enbraakballen pluizen.

! Inschrijven noodzakelijk;prijs: 10 euro voor leden Natuur-punt en 15 euro voor niet leden,over te schrijven op rek. 001-3426660-17van Natuurpunt Zwalmvallei,p/a Kapellestraat 36/2, 9620 Zottegem,vermelding ‘cursus Zoogdieren’

pe

theoretisch gedeelte� dinsdag 14 mei 19:30-22:30

dinsdag 28 mei 19:30-22:30� Buurthuis Pollare, hoek Nekkers-

put -Hoogstraat

excursies� dinsdag 4 juni 19:30-22:30� kerk Okegem� dinsdag 18 juni 19:30-22:30� kapel van Bevingen te Neigem� dinsdag 2 juli 19:30-22:30� Parking Hokipal, t.o. Pollare-dorp 62

� lesgever: Hans Vermeuleninfo: Ria De Dyn 054-50 35 65

� papier en pen (theorie)loupe en lesnotities (excursies)

! Inschrijven voor de volledige 5- deli-ge cursus (2x theorie, 3x praktijk):10 euro/ lid, 15 euro/niet lid, testorten op rek. 961-0872264-35 vanNatuurpunt Ninove + vooraf meldenaan Ria De Dyn

afdeling Ninove natuureducatie

5-delige cursus grassen, zeggen en russen

periode mei - juni

regio Denderstreek natuureducatie

5-delige basiscursus zoogdieren

periode mei - juni


cursus natuur in de tuin

periode april


kruidenwandeling in Den Dotter

zondag 7 juli


vlindertocht in en rond het bos

zondag 7 juli


natuurwandeling in de Gerstjens

zondag 7 juli


slotenwandeling

zondag 23 juni

afdeling Geraardsbergen NME

bezoek aan KWZI's

zondag 23 juni

afdeling Geraardsbergen NME

infoavond KWZI's

vrijdag 21 juni

regio Denderstreek gezinsuitstap

orchideeën in Viroinstreek

zondag 16 juni


libellen in De Boelaremeersen

zondag 16 juni


nr 2 - april 2002 23

II NN VV EE NN TTAA RR II SS AATT II EE SS

� telkens op vrijdagavondtijdstip nog te bepalen

� plaats nog te bepalen� info: Axel Neukermans

054-32 45 29Iedere vrijdagavond, behalve tijdensde schoolvakanties, onderzoeken webraakballen uit de regio naar zoog-dierresten. Vooraf telefonisch afspre-ken met Axel Neukermans.

� zondag 7 april: 8:30-12:00hok E3 26 32, St. Antelinks

zondag 21 april: 8:30-12:00hok E3 27 33, Nederhasselt

zondag 5 mei: 8:30-12:00hok D4 42 32 Opwijk /Blauwbrug

zondag 19 mei: 8:30-12:00hok D3 57 14Nieuwerkerken/mast

woe. 22 mei: 18:30-22:00hok nog te bepalen

woe. 29 mei: 18:30-22:00hok E3 26 32, St. Antelinks

woe. 12 juni: 18:30-22:00hok E3 27 33, Nederhasselt

woe. 19 juni: 18:30-22:00hok D4 42 32Opwijk /Blauwbrug

woe. 26 juni: 18:30-22:00hok D3 57 14Nieuwerkerken/mast

woe. 3 juli: 18:30-22:00hok nog te bepalen

� verzamelen op parking stedelijkkerkhof, Leo De Bethunelaan,Aalst; van daar met carpoolingnaar het kilometerhok

� leiding: P. Van den Bremt, L. Annaert, W. Tolleneer, P. Tolleneer 053-79 03 60Stapsgewijs leren herkennen vanwilde planten onder begeleidingvan ervaren kenners. Geenvoorkennis nodig.

� loupe

� tijdstip te bepalen� plaats te bepalen� info: Axel Neukermans

054-32 45 29Met een beperkte groep onderzoe-ken we mogelijke zomerverblijf-plaatsen van vleermuizen.

� 8:00-17:00� depot Wellemeersenstraat

BB EE HH EE EE RR SS WW EE RR KK EE NNiozate


Schoonaarde brug� Stefaan Thibau 052-42 69 72

[email protected] omheining

� werkkledij en handschoenen! Stefaan Thibau verwittigen zodat

er drank en hapjes kunnenvoorzien worden

e

� 9:00 - 17:00� Hertstraat aan ingang van

Wachtbekken 6, St. Gillis� Stefaan Thibau 052-42 69 72

[email protected] jonge wilgenopslag

� werkkledij, handschoenen! Stefaan Thibau verwittigen zodat


� 9:00-16:00� depot Wellemeersenstraat


Schoonaarde brug� Stefaan Thibau 052-42 69 72

[email protected] van stacaravan op éénvan onze aangekochte percelen

� werkkledij, handschoenen! Stefaan Thibau verwittigen zodat


� 9:00-17:00� infopaneel reservaat; kruispunt

Moorhofstraat Moenebroek-straatte Ophasselt-G’bergen

� Carlos D'Haeseleer, 054-41 87 09� hark, riek, picknick

� 8:00-17:00� depot Wellemeersenstraat� verwijderen van bramen en

houtopslag in blok 97

� 9:00 - 18:00� ingang De Rietbeemd

brugje over de Mark� Godfried Merlevede 068 - 33 51 06

allerhande beheerswerken� zeis, hooivork, bosmaaier

afd. Geraardsbergen natuurbeheer

beheersdag in De Rietbeemd

zondag 30 juni

afdeling Denderleeuw natuurbeheer

beheerswerken Wellemeersen

zaterdag 29 juni

afd. Geraardsbergen natuurbeheer

hooilandbeheer in Moenebroek

zaterdag 22 juni

afd. Dendermonding natuurbeheer

beheerswerken Heidemeersen

zaterdag 11 mei

afdeling Denderleeuw natuurbeheer

knotten van wilgen

zaterdag 20 april


beheerswerken Wachtbekken 6

zaterdag 13 april


beheerswerken Heidemeersen

zaterdag 6 april

afd. Denderleeuw natuureducatie

inventarisatie fauna Wellemeersen

zondag 7 juli


vleermuisonderzoek kerkzolders

periode juni -september


planteninventarisatie in een kilometerhok

periode april – juni


braakbalpluisavonden

elke vrijdagavond april -mei

PRAKTISCHActiviteiten van Natuurpunt zijnvoor leden gratis, tenzij dit expli-ciet anders wordt vermeld. Op alonze buitenexcursies breng jebest laarzen mee en kunnen eenverrekijker en een passendeveldgids nuttig zijn. Bij activi-teiten buiten de regio is car-pooling gebruikelijk.

24 nr 2 - april 2002

DE BIESBOSCHEen landschap in overgangDe Biesbosch, een landschapdat gelegen is ten NO van Til-burg, is een gebied dat na eendijkdoorbraak in 1421 onderinvloed kwam van de zee.Door afsluiting van de haring-vliet werd in 1970 de invloedvan de zee uitgeschakeld. Weverplaatsen ons in dit natuur-park per boot en met gids.

Op bevertochtOp dit moment leven in ditgebied zo’n honderd dierenmet hun jongen. De zoektochtmet open rietaak vindt’s avonds plaats. Dan bestaatde meeste kans om een beveren zijn familie te zien. Wie tij-dens de vaartocht goed oplet,ziet de sporen van het bever-geknaag overal langs de oe-vers.

VroegevogeltochtDe Biesbosch is een enormevogeltuin en geniet daaromook internationale vermaard-heid. Een belangrijke broed-vogel is de blauwborst (de helftvan de Nederlandse popula-tie !). April is nu net de maand

met de grootste aantallen ende meeste vogelsoorten.In alle vroegte heffen de vogelséén voor één hun loftrompet-ten aan; dan pas hoor je hoe-veel vogels er eigenlijk zijn.Elke vogelaar, zelfs de meestverwende, zal zijn ogen uit-kijken.

EendenkooiEendenkooien zijn door bosomgeven waterplassen waar,met behulp van een vang-installatie, eenden worden ge-vangen. Vaak al vele eeuwenlang. En het zijn waardevollenatuurgebieden, waar zeld-zame planten en dieren dik-wijls hun toevlucht hebbengezocht.In de Biesbosch waren vroegerverscheidene eendenkooien.Nu is er nog één, die we tij-dens een wandeling zullenbezoeken.

Het BiesboschmuseumVia het water richting hartjeBiesbosch, waar het museumduidelijk maakt hoe groot deinvloed van de mens op deBiesbosch is geweest. In dewerkplaatsen van onder meermandenmaker, kuiper, korven-vlechter en hoepelmaker is tezien hoe vaardig deze am-bachtslieden het uit de Bies-bosch aangeleverde materiaalverwerkten.

DE LOONSEEN DRUNENSE DUINENHet wandelende zandvan BrabantDe andere dag bezoeken wehet 2500ha groot natuurge-bied in het hart van Noord-Brabant, dat hoofdzakelijk be-staat uit stuifzanden (DrunenseDuinen) met bossen erom-heen (vooral Grove den). Zewisselen af met heide en kleinestukjes stuifzand (de LoonseDuinen). In het zuiden ligt DeBrant, een moeras-, weide- enbosgebied van ruim 350ha,nogal drassig en slecht toe-gankelijk.

PraktischAls je dit wilt meemaken,neem eerst contact op! De uit-stap kost 95 euro. Transportvoor eigen rekening. De deel-nemers worden per brief naderingelicht.

Weekendje “vogelen”in de Biesbosch19 tot 21 april 2002

Jacqueline Arickx053-67 13 45

[email protected]

INF

O

� De Biesbosch - Foto: Marc Symoens

nr 2 - april 2002 25

RuimtelijkStructuurplan Aalst

Onze twee vertegen-woordigers (WalterRoggeman & Jan Vander Elst) in de GECO-RO (GEmeentelijke

COmmissie voor Ruimtelijke Ordening) zijnzeer begaan met het ontwerp van het Aalsterseruimtelijk structuurplan. In het bijzonderhebben zij veel aandacht voor de afbake-ningen en bestemmingen voor de groenge-bieden en bosuitbreidingen, en sturen ze bijwaar nodig via deskundig advies.

Nieuw bestuur 2002Op de laatste algemene vergadering – tevensde eerste voor de nieuwe afdeling NatuurpuntAalst – werd een bestuur verkozen. De nieuweploeg bestaat uit Annie De Smedt, Magda DeWolf, Jan Fosselle, Walter Roggeman, DaanStemgée, Peter Tolleneer, François Van denBergh, Jan Van der Elst en Danny VanSchandevyl. Naast vertegenwoordiging in deverscheidene stedelijke raden zal er gestreefdworden om een gevarieerd aanbod van acti-viteiten voor onze leden te garanderen. DeWerkgroep Bomen Park - Osbroek blijft ook,na een reeds lang bestaan, nog zeer actief.

Ligt Aalst in de kalkstreek?Afgelopen zomer werden door LaurentAnnaert, Chris Bombeeck en Peter Tolleneerenkele bijzondere orchideeën ontdekt in denabijheid van de stad. In enkele wegbermenwerden kalkminnende soorten gevonden zoalsBijenorchis en het superzeldzame Hondskruid.Van deze laatste soort zijn er in Vlaanderenslechts enkele waarnemingen bekend, zonderdat hier één vaste standplaats bij is.Het wordt binnenkort vol spanning speuren inde Aalsterse bermen naar meer exemplaren,

want we vermoeden dat de meeste werdenweggemaaid nog voordat de enkele plantenwerden ontdekt. De plantenwerkgroep namreeds contact op met de dienst Leefmilieu vande stad om deze unieke groeiplaatsen op eenorchideeënvriendelijke manier te beheren.Afgelopen winter konden van beide reeds debladrozetten worden opgemerkt aangezien hettwee mediterrane soorten betreft, die, in tegen-stelling tot de meeste inheemse planten, eenzomerrust nemen, om op die manier in hetMiddellandse Zeegebied de extreme zomer-droogte te overleven.Ook mede door de reeds bekende standplaatsvan de Bergnachtorchis in een Aalsters park,ligt Aalst nu plots in de kalkstreek… voor debotanisten onder ons tenminste. Wie orchi-deeën en andere interessante kalkminnendeplanten wil bewonderen kan mee met dedaguitstap naar de kalkstreek in het natuurparkvan de Viroin op zondag 16 juni (zie Dender-kalender).

Afdelingsnieuws

Afdeling Aalst

� Bijenorchis, net als alle andere orchideeën,een beschermde soort - Foto: Daan Stemgée

Daan Stemgée053-77 41 41

[email protected]

INF

O

26 nr 2 - april 2002

Open Natuurdag 5 meiNatuurmarathon in devallei van de Marki.s.m. VZW De Marken het K.B.V.B.V.

Op zondag 5 meihoudt Natuurpunt zijn

Open Natuurdag. Afdeling Geraardsbergen enVZW De Mark organiserenen gelijklopende ac-tiviteiten in een gebied dat de beide verenigin-gen bindt : de vallei van de Mark. In de kijkerstaan de reservaten Markvallei, Kluysbos en DeRietbeemd. In Galmaarden is onze uitvalsbasisde Pauwelhoeve (Geraardsbergsestraat 65;parking ter plaatse). In Overboelare /Deux-Acren is dat het bezoekerscentrum van de Riet-beemd (St-Antoonschuur; parking bij deCocane aan het eind van de Hoge Buizemont;volg de wegwijzers vanaf o.m. de Guillemin-laan).

Om 6.30 uur starten er ontbijtwandelingen opde beide locaties. We genieten van de zonsop-gang boven de vallei en hebben aandacht voorde vogelzang. Om 8.30 uur zijn we terug vooreen ontbijtbuffet in de uitvalsbasis.

Om 9.30 uur starten twee verbindingswan-delingen van uitvalsbasis tot uitvalsbasis ; zijkruisen elkaar halverwege het traject. Hiermeeworden De Rietbeemd en Markvallei symbo-lisch met elkaar verbonden. We zien de vallei

van de Mark immers als één grote natuurpool,waar taal-, verenigings- en reservaatsgrenzener niet toe doen. Aandacht voor het valleiland-schap en voor de reservaatswerking. Om12.30uur zijn we op de andere locatie vooreen lunchbuffet. Om terug op de locatie vanvertrek te geraken kan een beroep gedaanworden op de shuttledienst van vrijwilligers.Vanaf 10 uur zijn er bovendien korte uitstapjesmet de huifkar.

Om 14 uur start op elke locatie een wandelingmet aandacht voor de voorjaarsflora. InGalmaarden gaat het richting Kluysbos met zijntapijten van Wilde hyacinten en Daslook. In DeRietbeemd zoeken we de gonzende ruigten opwaar de Mark in de Dender stroomt. We sluitenaf met een BBQ in het bezoekerscentrum vande Rietbeemd: een gepaste viering voor het15-jarig bestaan van het reservaat.

Inschrijving:De uitstappen zijn gratis en zonder inschrijving.Voor het ontbijt, het middagmaal en/of deBBQ moeten naam, adres, telefoon en prakti-sche gegevens (aantal personen per maaltijdper locatie) doorgegeven worden op één vande inschrijvingsadressen. De BBQ vindt enkelplaats in de Rietbeemd.De inschrijving is geldig na storting op rekening441-2518241-75, van VZW De Mark.

Opmerkingen:Wie de verbindingstocht maakt en inschrijft opeen middagmaal in de Pauwelhoeve, start om9.30 uur bij het bezoekerscentrum van De Riet-beemd, en omgekeerd. Socio-culturele vereni-gingen kunnen in groep intekenen.

Afdeling Geraardsbergen

ONTBIJT �4 LUNCH �6 BBQ �10 TOTAAL

. . . . . . . . pers. . . . . . . . . pers. . . . . . . . . .pers. � . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . pers. . . . . . . . . pers.ENKEL

RIETBEEMD � . . . . . . . . . . . .

Bezoekerscentrum - De Rietbeemd

Pauwelhoeve - Markvallei

Godfried Merlevede (Natuurpunt) Dr. André Prové (vzw De Mark)068-33 51 06 054-58 92 17 (18-20 uur)GSM 0486-87 17 87 fax 054-58 62 [email protected] [email protected]

O

nr 2 - april 2002 27

Vooraleer 2002 metfrisse moed aan te pak-ken, werden enkele cij-fers op een rijtje gezetin het jaarverslag 2001m.b.t. het omvor-mingsbeheer voor deWellemeersen.

Van 709 gekapte en afgevoerde populieren zijnreeds 90% van de kruinen verzameld en wer-den 82% als brandhout verzaagd/afgevoerd.Nog 31% moet lokaal worden verbrand en22% van het sprokkelhout blijft definitief ophet terrein. Landschappelijk kreeg het helewestelijk reservaatdeel aldus een fel gesmaak-te, natuurlijk ogende skyline. Slechts 200boompjes werden ter vervanging aangeplant.

Vier poelen en de afvoersloot langs het ver-lengde van de Wellemeersenstraat werden uit-gediept; de centrale Rijt én de afvoersloot aande Van Lierdestraat werden afgekoppeld vande rioleringen en herbergen de eerste vis-scholen. Integraal waterbeheer werd bepleit bijde betrokken administraties.

De grondslag wordt gelegd voor het uitbreidenvan het graasbeheer de komende jaren. Alvasttot 2004 wordt 0.53ha graanakker ingezaaid;in 2002 dienen 6,3ha hooilanden gemaaid en1,4ha grasland van distels ontdaan te worden;0,8ha hoogstamboomgaard wordt jaarlijksgesnoeid.

Anno 2001 werden 2 schuthokken afgebroken;in 2002 volgt de afbraak van 2 andere schut-hokken naast de renovatie van het materiaal-depot (buitenschrijnwerk), een te behoudenschuthok en een kleine kijkhut (Erembode-gem).

De afdeling beheert contractueel ongeveer5 km spoorbermen en NMBS-percelen tot30/4/2008: jaarlijks wordt een gedeelte vanhet aanwezige hakhout gekapt, ter voorkomingNMBS-kaalkap en voor behoud van flora (o.a.Grote keverorchis); Sluikstorten werdenopgeruimd, boomsleepsporen gedicht en

39 waterpeilen werden maandelijks opgeme-ten,...

Eén en ander nam in 2001 in beslag: 858 man-uren door de lokale vrijwilligers (excl. vervoeren lunches); 153 mandagen door de provin-ciale terreinploeg; 311 manuren door werk-lieden van de Gemeente Denderleeuw.

Daarnaast werden 16 geleide bezoeken aan hetreservaat verzorgd en werden flora en libellen,vlinders, andere insecten, amfibia, waterorga-nismen, avifauna en zoogdieren apart geïnven-tariseerd. De aankoop van ca. 7,25 ha werd in2001 overeengekomen met 12 eigenaars (naastaangekochte 2 ha en kartering van de Molen-beekmeersen).

Exact 100 natuurherstelmaatregelen en denodige, totale renovatie van de educatieveinfrastructuren werden in kaart gebracht voorrespectievelijk VLM en Gemeente. Habitat,groene gewestplannen, ruimtelijke structuur-plannen voor respectievelijk Vlaanderen, Aalsten Denderleeuw, GECORO en ontwerp stede-lijk gebied Aalst werden op de voet gevolgd.Aan de Natuurpuntfusie, clustervorming ensamenwerking tussen de Denderafdelingenwerd actief geparticipeerd.

De hardwerkende afdelingskern hoopt u danook op de eerste zaterdagen van de onevenmaanden te mogen begroeten als beheers-medewerker in de Wellemeersen: wij zorgen inelk geval voor de nodige drank (én barbecueop de aangekondigde kalender-werkdagen).Op eerste zaterdagen van de even maandenondersteunen wij het Honegem-terreinbeheer.Vanaf juni worden de beheerswerkdagen ge-combineerd met namiddagse natuurobservatie.

In tegenstelling tot wat we in vorige Dendrietmeldden, organiseren we dit jaar GEEN eet-festijn. In 2002 pakt de afdeling tot slot ook deMolenbeekmeersen te Denderleeuw/Okegemaan (ca. 100 ha), i.s.m. Natuurpunt-afdelingNinove wat de grondaankopen betreft.See you later, alligator?

Afdeling Denderleeuw

Eric De Tré054-66 04 32

[email protected]

INF

O

28 nr 2 - april 2002

Denderende startfuif

Begin februari zetteafdeling Ninove haarschouders onder dezeer gesmaakte regio-fuif. Ruim 270 deelne-mers maakten er eenbonte avond van.

Voordien hadden een veertigtal bestuursledenvan de afdelingen uit de regio elkaar wat beterleren kennen bij een gezellige spaghetti. Te her-halen!

Cursus grassen, russen en zeggen

We gaven via de volkstuintjes van Ninove voorzeventig geïnteresseerden een gesmaakteuiteenzetting over vogels in de tuin. Naast eenaantal eigen afdelingsgerichte activiteiten plantafdeling Ninove ook een paar activiteiten dieeen regiopubliek zullen weten te bekoren.Zo organiseren we op dinsdagavonden in demaanden mei en juni in samenwerking met deplantenwerkgroep van de Denderstreek eenvijfdelige cursus grassen, russen en zeggen.Voorkennis niet vereist ! Sla de kalender er opna om de data te noteren in je agenda. En wehebben zowel inhoudelijk als didactisch eenuitstekende lesgever: Hans Vermeulen. (Jawel,die van de paddenstoelen…). Hans is er in ge-slaagd om op basis van eenvoudige kenmer-ken een sluitend determinatiewerk te makenover deze boeiende plantengroep. De groepvan is zeker een plantengroep die vrij snel eenbeeld kan geven over de natuurwaarden vaneen bepaald gebied. Wil je eindelijk ook eenswat meer weten over deze plantengroep?Schrijf je dan in op onze cursus. Leden betalen�10 en niet-leden �15. Alweer een reden omlid te zijn van Natuurpunt en Dendriet !Over te schrijven op het rekeningnummer961-0872264-35 van Natuurpunt Ninove.Meld je ook liefst vooraf aan bij Ria De Dyn ophet nummer 054-50 35 65.

Weekend in de Argonne

In het Pinksterweekend van 18 tot 20 mei gaanwe op meerdaagse uitstap naar de Argonne.Dit is ongetwijfeld de beste periode om ditunieke natuurgebied met afwisseling van loof-bossen, kalkgraslanden, meertjes en vijvertjeste ontdekken. Je wordt er steevast verrast doorprachtige onverwachte zeldzaamheden. Voorwie er meer wil over weten, raden we trouwenshet prachtige boek aan "Argonne, toekomstvoor een verleden", dat we met Natuurpuntuitgaven. Surf hiervoor naar de groene winkelop de website van Natuurpunt. Het deelne-mersaantal voor onze uitstap is beperkt tot 20.De kostprijs (inclusief eten en logement in eenGîte) bedraagt �100. Wil je mee met ons tenvolle van de ontluikende natuur genieten?Schrijf je dan in vóór 25 april door je te meldenbij Wouter Mertens (nadien niet bereikbaar !)en over te schrijven op het rekeningnummer961-0872264-35.

Afdeling Ninove

Wouter Mertens054-32 51 71

[email protected]

INF

O

� Argonne op de grens van bos en cultuurlandschapFoto: Wouter Mertens

nr 2 - april 2002 29

Subsidiereglement: Mina-raad pro,gemeentebestuur blijftcontra…

Onze vertegenwoordi-gers in de Mina-raadkregen de gelegenheid

om de mogelijkheden van een gemeentelijksubsidiereglement voor aankopen van natuur-gebieden te verdedigen. Dit initiatief werdgeopperd aangezien er sinds een paar jaar opde begroting een flink bedrag gereserveerdstaat voor aankopen, zonder dat de gemeenteecht werk wist te maken van enige uitbreiding.Een ruime meerderheid van de raad gingermee akkoord een positief advies te formu-leren. Het gemeentebestuur echter blijft on-danks alle voordelen en alle voorbeelden vanandere naburige gemeenten het been stijf hou-den en zegt duidelijk neen – zonder enig al-ternatief voor te stellen…

Opnieuw zomerwandelingen te Honegem:elke woensdagavond 19 uur

Zoals sinds de oprichting in 1992 van de werk-groep Honegem zijn er weer de wekelijkseexploratietochten tijdens het zomeruur in2002. Dit jaar werd gekozen voor een vastedag in de week: elke woensdagavond om19uur, grens Aalst /Lede aan de Dorebeek,Onegem(straat) en Sasstraat.Een programma voor deze uitstapjes ligt nietvast, maar alle uithoeken van het natuurgebiedworden wel eens bezocht. Afwisseling is troefwant naast natuurstudie, evaluatie van hetbeheer en terreinverkenning wordt soms ookeens een klein werkje opgeknapt.Bij slecht weer of in de vakantieperiode kan heteens uitzonderlijk voorvallen dat geen van dedrie conservators kan aanwezig zijn.

Honegem 10 jaarDit jaar viert de Werk-groep Honegem zijntienjarig bestaan. Deklassering van hetlandschap en de startvan het reservatenpro-ject dateren uit 1992. DeWerkgroep wenst aan deze verjaardag een bij-zondere betekenis te geven. Meer nieuwshierover in de volgende Dendriet.

Inktviszwam op d’HeyeDeze merkwaardige soort zwam van de groepvan de stinkzwammen komt oorspronkelijk uitAustralië en werd begin vorige eeuw voor heteerst in Europa ontdekt in de Vogezen. Sedertenkele jaren duikt deze vreemde neofiet nuook op in Vlaamse parken en tuinen, slechtsmet een paar meldingen per jaar. Op d’Heyewerd hij bemerkt in de achtertuin van VitalMuylaert, een lid van de werkgroep Honegem,die woont op de rand van het geklasseerdelandschap.

Inktvis- en stinkzwammen komen veel voor inde tropen en blijken tot de meest geëvolueerdesoorten van zwammen te behoren. Hun sporenworden inwendig gevormd en worden ver-spreid via het darmkanaal van insecten diesmakelijk eten van het sporenslijmpoeder, datdoordringend naar aas of mest stinkt. Daaren-boven hebben sommige soorten opvallendekleuren zoals deze inktviszwam. Met dank aan Hans Vermeulen.

Afdeling Erpe-Mere

� De inktviszwam, met gesofisticeerde verlei-dingstechnieken - Foto: Herman Derder

Peter D’Hondt053-80 72 57

[email protected]

INF

O

30 nr 2 - april 2002

Bio-etentje,en u mag meeaanschuiven op 26 mei !

Uit een rapport van deBritse milieu-admini-stratie blijkt dat deintensieve landbouw

voor 2,45 miljard euro schade heeft berokkendaan het milieu. Vertegenwoordigers uit deindustrie, distributie, milieubeweging en con-sumentenorganisaties hebben daarover eenrapport gepubliceerd. Dat men wakker gewor-den is, blijkt uit de aanbevelingen in dit “Futureof Farming and Food”-rapport:Subsidies niet langer aanwenden voor de pro-ductie, maar voor het behoud en herstel vanhet platteland.Biologische landbouw fors aanmoedigen.Landbouwers pas in aanmerking laten komen

Amfibieënpoel

Zoals u wellicht weet,wordt Liedekerke inhet westen begrensddoor de Dender (deDommelingen), in hetnoorden door de Bel-lebeek (Valier), in het

NO door de Hollebeek (Liedekerkebos), in hetZO door de Palitsebeek (de manege) en tenzuiden door de Heidebeek (Pamelse Meersen).In feite zijn het natuurhistorische pareltjes dieeen mooie groene ring vormen rond de woon-kern van de gemeente Liedekerke, die zichvooral in het westen situeert. Die uitzonderlijkegroengebieden hebben echter de laatste50jaar heel wat te verduren gehad. Zo zijnbijvoorbeeld de jongste 20 jaar door bemestingen verontreiniging bepaalde delen van het na-tuurgebied De Valier verruigd, temeer omdat

het hooien achterwege bleef.Om de natuurwaarde van deze Valier eenimpuls te geven heeft onze afdeling een uitge-breid plan opgevat, waarover meer in een vol-gend nummer zal verschijnen.Eén van de ingrepen die in dit plan is op-genomen, is een nieuwe amfibieënpoel, dieMarc Michiels de voorbije maanden heeft aan-gelegd. Een poel van ongeveer 70m² opper-vlakte en 1,5m diep werd uitgegraven opprivé-terrein. Aangezien de poel in een moerasligt, is er geen gebrek aan water. Wij hopen ditvoorjaar op minstens drie soorten salaman-ders, twee soorten kikkers en op de gewonepad, maar ook denken wij de Kamsalamander,die nog geen kilometer daarvandaan voor-komt, te kunnen aanlokken. Dit bewijst nog-maals dat we niet alleen de natuur beschermenen behouden maar ook ons daadwerkelijk in-zetten voor vernieuwing en verrijking.

Afdeling Affligem-Liedekerke

Afdeling Groot-Haaltert

Erik De Block053 - 68 35 88

[email protected]

INF

O

voor bepaalde subsidies als ze milieuvrien-delijke landbouwmethodes toepassen.Opstarten van coöperatieven, boerderijver-koop, boerenmarkten.Winkelketens meer lokale producten laten aan-bieden.Een belangrijke motivatie voor de koerswijzi-ging in het Britse landbouwbeleid is de ‘modu-latie’ (= het herindelen van de Europese land-bouwsubsidies). Dit houdt in dat elke lidstaattot 20% van zijn totale landbouwsubsidies magafleiden en toekennen aan milieu- en platte-landsontwikkeling. "De boer als natuurbeheer-der": waar hebben we dat nog gehoord…?De afdeling Groot-Haaltert meent dat "natuur"niet ophoudt bij een graslandje met zeldzamevegetatie en geelgors in onze kouter. Wedienen onze eigen doelen hoger te stellen, enmet een gedreven realisme zelf dingenproberen te veranderen. Concreet zijn we vanoordeel dat het gebruik van biologische enmilieuvriendelijke streekproducten logisch is,zeker indien het kadert in activiteiten die eenbreed publiek moeten bewustmaken van eengezonde leefomgeving.

nr 2 - april 2002 31

Na de vlotte samen-werking tussen Natuur-reservaten Dender-monde en AMINAL,Afdeling Water, rondwachtbekken 6 te Sint-Gillis-Dendermonde,werd ons gevraagd ofwe ook in de wacht-

bekkens te Lebbeke geïnteresseerd waren.Enkele mensen van afdeling Dendermondingzagen de enorme potenties voor natuurontwik-keling in en stelden voor de wachtbekkens 2, 3en 5 beheersplannen op. Hier werd extra aan-dacht besteed aan de kleine landschapsele-menten. Verder diende het aanwezige akker-land omgezet te worden in grasland. Allebosgebieden, struweel en de uitgegravengedeelten zouden in beheer worden genomendoor Natuurpunt Dendermonding. Hetgrasland wordt in beheer gegeven bij land-bouwers met beperkingen die gelden in reser-vaten, d.w.z. niet bemesten, later maaien of be-grazen, geen onkruidbestrijding, enz. Aan hetopstellen van deze beheersplannen is heel wattijd en energie besteed, alsook in de onder-handelingen met de Afdeling Water, de ge-meente Lebbeke en de plaatselijke landbou-wers, die we allen hierbij willen danken voor

de constructieve samenwerking. In de loop van2002 zullen deze beheersplannen en beheers-overeenkomsten worden ondertekend.Aangezien Lebbeke sinds 2002 werkingsge-bied is van afdeling ‘s Heerenbosch, zal hetbeheer overgedragen worden aan deze afde-ling.P. Meert en L. Verhelst van ‘s Heerenboschhebben een enthousiaste groep vrijwilligersverzameld om deze klus te klaren. Hierin zittenleden van de afdeling ‘s Heerenbosch, de afde-ling IJsvogel Opwijk en het Groencomité vanLebbeke. Natuurpunt Dendermonding, dat deproblematiek grondig kent en in het bekken-comité zetelt, blijft voorlopig de contacten metde Afdeling Water verzorgen. Als alles goedverloopt, zal ongeveer 40ha natuur wordenopgewaardeerd.

Afdeling Dendermonding

Een Bio-etentje dus!

Op zondag 26 mei van 11.30 uur tot 15 uurverwachten we weer heel wat mensen in demuziekzaal van ‘Moed en Volharding’,Borrekent 76, Denderhoutem.Voor � 15 steun je de lokale Natuurpunt-afdeling en krijg je er nog een gezonde maaltijdbovenop. De formule is eenvoudig; je krijgt alsopwarmer een verse groentesoep. Daarna kiesje zelf uit een uitgebreide saladbar met pasta-salades, gemengde rijst, aardappelsalade, Ma-rokkaanse tabouleh, Griekse boerensla, rauw-kost, sausjes, enz. Voor de warme hoofdscho-tel kies je misschien uit de bio kalkoenfilet of devleesvervangers seitan en tofu, beide geser-

veerd met warme groenten en aardappelschijf-jes en overgoten met een sausje van kastan-jechampignons of tomaat-dragon.Wens je daarna nog dessert, dan kan je terechtin onze "Greenroom". Wat blijven zitten en dekok een glas betalen mag uiteraard ook! Vanglazen gesproken: die kan je vullen met eenbiologisch wijntje uit Italië.

Geert Elskens

� Wachtbekken Lebbeke - Foto: Dirk De Mesel

Stijn De Rijck053-83 52 37

[email protected]

INF

O

Peter De Pinnewaert052-22 07 42

[email protected]

INF

O

32 nr 2 - april 2002

Gecoroeindelijk van start

Eind vorig jaar gingook in onze gemeenteLede de ‘Gemeente-lijke Commissie voorRuimtelijke Ordening’

van start. Deze laattijdige en erg moeizamestart had alles te maken met de verwoede po-gingen van een aantal politici om hun kandida-ten in de commissie te laten opnemen. En watbleek, plots was er geen plaats meer voor eenvertegenwoordiger van de natuurverenigin-gen. Men camoufleerde dit euvel dan door devertegenwoordiger van een wildbeheerseen-heid op te nemen.

De eerste taak van de commissie bestaat erinom advies te geven over de startnota van hetgemeentelijk ruimtelijk structuurplan. In ditstructuurplan wordt bepaald hoe onze ge-meente er in de toekomst zal uitzien. Waarmensen zullen kunnen bouwen, welke gebie-den natuur als hoofdfunctie krijgen enz.Als natuurbeweging willen we zeker niet lijd-zaam aan de kant staan maar we willen pro-actief en constructief meewerken aan een leef-bare gemeente. Als jullie dit lezen hebben decommissieleden al onze opmerkingen en sug-gesties omtrent de startnota van het plan ont-

vangen. En we zijn steeds bereid om in dis-cussie te gaan met de andere vertegenwoordi-gers en belanghebbende partijen.We houden jullie natuurlijk op de hoogte vande verdere ontwikkelingen.

Park van Mesen

Ondertussen is erook nog positiefnieuws in verbandmet het “Park vanMesen”. Op 6 fe-bruari was er op-nieuw een samen-komst met onzevertegenwoordi-ger Herman Der-der en verant-woordelijken vanhet gemeentebe-stuur en techni-sche dienst betref-fende de werk-zaamheden diemoeten leiden tot

het openstellen van het park voor het publiek.Uiteindelijk zou het ook de bedoeling zijn ereen natuureducatief pad aan te leggen en erregelmatig gidsbeurten te organiseren.

Afdeling Lede-Houtem

� De Beukendreefin het Park van MesenFoto: Herman Derder

Herman Derder053-80 01 10

[email protected]

INF

O

Gezinslidmaatschap:� 17,50 op rekeningnummer 230-0044233-21.Je ontvangt natuur.blad en Dendriet

Voor � 8.50 meer ontvang je ook natuur.focus (studie en beheer) of natuur.oriolus (vogels).Voor � 32,00 in totaal ontvang je zowel natuur.blad, -focus, -oriolus en Dendriet.

(vermeld de tijdschriften die je wenst op de overschrijving)

HERNIEUWEN? LID WORDEN VAN NATUURPUNT?

nr 2 - april 2002 33

Aan de slag?Noteer alvast in je agenda!

8, 15, 22 en 29 mei: Theorie- enpraktijkcursus rond kevers enwantsen in het biologisch centrumDe Elzenhoeve, A. Catriestraat183 te Drongen (Gent).Info bij Tineke Thijs: 014-47 29 55,[email protected]/4 - 31/5 - 14/6 - 12/7 - 23/8 -20/9 - 18/10 - 22/11 - 20/12:Insectendeterminatie-avonden in het Natuurpunthuis, Graat-akker 11 te 2300 Turnhout,telkens van 19 tot 22 uur.Info: Nobby Thijs.28/7 : Wellemeersen-excursierond libellen, vertrek 14 uur aaninfobord Rodestr. te Denderleeuw.6, 13, 20 en 25 augustus:Insecteninitiatie-cursus (theorie enpraktijk) te Haaltert. Info: Stijn DeRyck. 053-83 52 37. Jouw ini-tiatie in een boeiende wereld !

Databank:oproep tot medewerkingWaakzame werkgroepen vondenin 2001 tussen Aalst en Dender-leeuw o.a. soorten als Nevelbok,Reuzenhoutwesp, Jacobsvlinderen Slankpootvlieg. In een recentverleden vond men binnen de-zelfde 10 km-afstand nog Grote

wespvlinder, Muskusbok, Goudenloopkever, … Telkens gaat het omtopwaarnemingen die een graad-meter zijn voor nog aanwezigenatuurwaarden en een indicatorvoor het te voeren beleid. DeDenderstreek herbergt zondertwijfel nog een ongekende rijk-dom aan ongewervelden. Om ermeer over te weten, hebben wejouw hulp nodig ! Noteer alvast alje gegevens voor typische voor-jaars-aandachtsoorten als zweef-vliegen, solitaire bijen (Andrenasp.), etc. Ook waarnemingen van

spinnen of slakken zijn welkom:wie vindt in 2002 bijv. nog eenEresus niger of een eerste Zegge-korfslak (Vertigo moulinsiana) inonze streek? De gevonden ge-gevens zullen ingevoerd wordenin de geplande Denderstreek-ge-gevensbank. Alle gegevens blijvenstrikte eigendom van de melder.Gebruik uw lokaal aanspreekpuntals doorgeefluik of meldt recht-streeks bij Eric De Tré.

Werkgroepen

Werkgroep Invertebraten Denderstreek

Vrijdag 15 februari werden te Denderleeuw de eerste krijt-lijnen uitgezet voor de werking van de invertebratenwerk-groep voor onze regio. De werkgroep zal o.a. eigen initiatie-ven ontwikkelen rond systematiek en inventarisatietechnie-ken (een eerste doorlichting van de Denderstreek) en deel-nemen aan cursussen en symposia. Om de informatiestro-men te kanaliseren voorzien we in elk geval al een aan-spreekpunt per afdeling. Voorlopig zijn dit de onderstaandeadressen. Wil je meedoen? Heb je gegevens?Aanspreekpunt per afdeling:

Cluster Aalst /Erpe-Mere/Lede-HoutemDanny Van Schandevijl 053-66 79 04 - [email protected] Tolleneer 053-79 03 60 - [email protected]

DenderleeuwEric De Tré 053-66 04 32 - [email protected]

GeraardsbergenCarlos D’Haeseleer 054-41 87 09 - [email protected]

DendermondingPeter De Pinnewaert 052-22 07 42 - [email protected]

Afdeling NinoveChristiaan Coppens 054-33 79 37 - [email protected]

Groot-HaaltertMarc Pollet 053-84 82 45 - [email protected]

Affligem-LiedekerkeErik De Block 053-68 35 88 - [email protected]

NME NatuurpuntNobby Thijs 016-35 59 00 - [email protected]

Eric De Tré053-66 04 32, [email protected]

FO

� AvondroodFoto: Daan Stemgée

34 nr 2 - april 2002

Weet je het nog?JNM, JNM,… waar staat dat weer voor?Ah ja, dat zijn die mannen van ‘jeugd’,‘natuur’ en ‘milieu’, maar wat is hun juistenaam nu weer? Jeugdbond voor Natuur-studie en Milieubescherming, maar als je weetwaarvoor we staan vind ik dat al prima!

JeugdVorig jaar sloten we af met 112 leden, niet slecht denkik, dit is eigelijk een record. We hopen te blijven groeienen misschien kunnen we in de toekomst dan opsplitsenin verschillende afdelingen! Zo komt er ook werking injouw buurt. Kom in afwachting maar al langs !

NatuurstudieDe winter is traditioneel een periode voor binnenac-tiviteiten, maar met de lente voor de deur stoffen weonze vlindernetjes alvast af, gaan we op zoek naar detrip-traps in de schuur (dit zijn valletjes om muizen le-vend te vangen), nemen we onze excursietas en wetrekken er op uit… de natuur in. Doe mee!

NatuurbelevingAls je dacht dat wij een bende ‘natuurfreaks’ zijn danheb je het echter goed mis ! Lekker stoeien in het bos,de geur van nat mos opsnuiven, languit liggend van eenvogelconcert genieten, de lentekriebels voelen en deogen de kost geven als de dieren krols worden…

MilieuIn ons tijdschriftje, De Puit, voor JNM'ers van 12-25 enHet (gras)Piepertje, voor de piepers van 8-12, komt demilieuproblematiek zeer vaak aan bod. We denkeneraan om van start te gaan met het ‘VIVA BIO’-project.Dat is een project waarbij we biologisch appelsap pro-moten in scholen, jeugdhuizen, enz.

JNM Durmeland

Ook voor de gemeenten Zele, Dendermondeen Berlare is er een JNM-afdeling binnen

Natuurpunt Denderstreek, namelijk JNM-Durmeland. Samen met leden uit Lokeren en

Waasmunster organiseert deze afdeling bijnawekelijks activiteiten. Zowel keitoffe piepactiviteiten,

natuurexcursies, als beheerswerken, …

Activiteiten

Zaterdag 13 april :Excursie en verkenning van het Durmenbosje.Afspraak om 14 uur met de fiets aan de Grote Kerk vanZele (Markt).Meebrengen: determinatietabellen, fiets, laarzen, …Meer info bij Heleentje op 052-44 88 38.

Zondag 5 mei :Open natuurdag-wandeling voor JNM’ers en hun ou-ders in de Gratiebossen.Afspraak om 8.30 uur aan het station van Lokeren waar-na je per fiets of auto naar de firma Seghers (vroegerefirma Dynamec) op de Gentse steenweg te Zele rijdt.OF om 9 uur verzamelen aan de firma Seghers op deGentse steenweg te Zele.Einde: omstreeks 12 uur.Meebrengen: stevige wandelschoenen.Meer info bij Heleentje op 052 - 44 88 38

Zaterdag 11 mei :Excursie naar het Buitenland te Temse-Bornem.Afspraak: om half tien aan het station van Lokeren metde fiets.Meebrengen:je fiets, boterhammen, determinatietabellen,…Meer info bij Evy op 03-772 28 08.

JNM Denderstreek

Heleentje De BrauwerTel 052-44 88 38

e-mail: [email protected]

INF

O

Contactpersoon [email protected] [email protected]/denderstreek www.jnm.be/denderstreek0486/28 05 93 054/33 20 46

Tijdschrift Een nummertje van De Puit? BijJoachim De [email protected]/33 93 16

Kamp Saarland (Duitsland):van 16 t.e.m. 24 juli - Voor meer info:[email protected]/33 93 16

ACTIVITEITEN

Leeftijd Voor jongeren van 12 tot 25 Voor jongeren van 8 tot 12 (Piepers)

Wanneer 1e en 3e weekend van de maand 2de en 4de zondag van de maand

Een nummertje van Het (gras)Piepertjebij Rohald De [email protected]/80 68 33

Piepkamp in Saarland (Duitsland):van 8 t.e.m. 14 juli - Voor meer info:[email protected]/33 93 16

IN

FO

nr 2 - april 2002 35

Oproep tot medewerking

Je hebt er misschien al van gehoord: hetVlaamse grondgebied vormt momenteel hettoneel van een heus broedvogelonderzoek! In2000 ging het Project Vlaamse Broedvogel-atlas van start, en nu, in 2002, gaat reeds hetlaatste inventarisatiejaar in. Het project is eensamenwerking tussen een aantal instellingenen verenigingen, waaronder ook Natuurpunt,en wordt gecoördineerd door het Instituut voorNatuurbehoud.Voor het praktische verloop is Vlaandereningedeeld in zo’n 640 hokken van 25 km²; deafgelopen twee jaar hebben ongeveer 1000vrijwilligers zich ingespannen om deze hokkenop een gestandaardiseerde manier te inventa-riseren en op dit ogenblik zijn reeds meer dan400 hokken afgewerkt : een onverhoopt suc-ces, waarmee het project ruim op schema zit !Ook de vogelkijkers uit de Dendervallei dragenuiteraard hun steentje bij. Grosso modo wordtde streek gevormd door twee zogenaamde at-lasregio’s (voor de praktische organisatie vanhet project is Vlaanderen ingedeeld in een 40-tal regio’s, waarvoor telkens een lokale coördi-nator is aangesteld). De vooruitzichten zijn vrijgoed, en, hoewel het enige moeite gekostheeft, zal het grootste gedeelte van de Den-dervallei tegen het einde van 2002 onderzochtzijn. Een dikke pluim voor alle medewerkers !Ook jij kan evenwel je steentje bijdragen. Hetspreekt voor zich dat we nooit voldoende ken-nis kunnen verzamelen, en daarom is jouwhulp meer dan welkom. Een kolonie Huiszwa-luwen in een boerderij in je straat, een paartje

Buizerds in een populierenbos, een GrauweVliegenvanger bij de buren, of gewoon eenPimpelmees in het nestkastje in je tuin : laat hetons weten; elke informatie kan belangrijk zijn !Het resultaat van al deze arbeid, een broed-vogelatlas, zal dan binnen enkele jaren in dewinkel liggen. Een nieuw standaardwerk overde Vlaamse broedvogels is meer dan welkomaangezien er reeds een kwarteeuw verlopen issedert het vorige onderzoek. Onze avifaunaheeft in deze periode een hele evolutie door-gemaakt, voor sommige soorten ten goede,voor andere ten kwade. Om tot een afdoendebescherming van de natuur te komen is eengoede kennis van de huidige stand van zakenonontbeerlijk : de resultaten van dit project zul-len een onmisbaar instrument worden voor hettoekomstig natuurbeleid in Vlaanderen en deDendervallei.Indien je meer info wenst, vragen hebt of, nogbeter, wil meerwerken, kan je terecht bij detwee regiocoördinatoren van de Denderstreek.

Voor regio Noord is dit Fonny Schoeters :052-21 16 [email protected]

Voor regio Zuid is dit Wouter Faveyts:054-33 91 [email protected]

De nationale coördinator van het project isGlenn VermeerschInstituut voor Natuurbehoud02-558 18 [email protected]

Het project is ook te volgenop het Internet, en eenbezoekje aan deatlassite (www.inst-nat.be) is ten zeer-ste aan te raden:naast algemene in-fo kan je reeds vaneen 80-tal soortenvoorlopige resultatenopvragen.

CINEREA

Joost MertensOp eenvoudige aanvraag kan elk lid van Natuurpunt Denderstreek 053-66 06 34de nieuwsbrief van Cinerea gratis ontvangen. [email protected]

INF

O

Werkgroep Vogels Denderstreek

36 nr 2 - april 2002

Reeds vóór de oprichting vanElio werd er met een paargeïnteresseerden naar zoog-dieren gekeken. Een zoog-dierencursus van NME DeWielewaal, nu dus NatuurpuntEducatie, gaf ons de concreteaanleiding om ons verder teverdiepen in deze klasse eneen werkgroep op te richten.Mei 1997 was de officiële startvan de zoogdierenwerkgroepvan afdeling Haaltert in

samenwerking met JNM-Denderstreek. Later werd ge-kozen voor de korte, handigenaam "Elio". Elio komt vanEliomys quercinus, de weten-schappelijke naam voor deEikelmuis. Dit is een zeer aai-bare (figuurlijk dan), zeldzameslaapmuis die nog in onzeregio voorkomt en die we tij-dens onze activiteiten reeds inwinterslaap hebben kunnenbewonderen. In den beginne

werd Elio in hoofdzaak bezielddoor Axel Neukermans enJoachim De Maeseneer. Nubestaat het goed draaiendbestuur uit een tiental perso-nen. Graag zouden we degroep nog uitbreiden. Zeker inde Denderstreek kunnen wenog hulp gebruiken. Wil je eriets meer over te weten komenof iets doen? Neem dan gerustcontact met ons op.

Speuren naar leuke snoetenmet de Zoogdierenwerkgroep Denderstreek

Kennen jullie de zoogdierenwerkgroep van Natuurpunt Dender-streek? We noemen onszelf kortweg Elio en we zijn actief in devolledige Dendriet regio, maar ook te Oosterzele en in deZwalmstreek. We zijn dus dé zoogdierenwerkgroep voor Zuid-Oost-Vlaanderen.

nr 2 - april 2002 37

Het meeste werk dat we mo-menteel verzetten, staat indienst van de verspreidings-atlas. We pluizen braakballen,controleren zomer- en winter-verblijfplaatsen van vleermui-zen, monitoren eekhoorns,vangen muizen, verzameleningezonden gegevens en plui-

zen dingen na… Zo willen wein de toekomst een project op-starten om uit te zoeken waarde waterspitsmuis in onzeregio (zie vorige Dendriet) zichjuist bevindt. We zijnook al eens mee vossengaan ringen met hetIBW (Instituut voor

Bosbouw en Wildbeheer), weverlaten onze regio om naarburlende herten te luisteren,hamsterburchten te zoeken,dassen te helpen tellen…

� Rode Eekhoorn, Grootoor in vlucht en op zolder, Steenmarter - Foto ’s: Hugo Willocx

Vlaamsezoogdierverspreidingsatlas:ook jouw info is belangrijk!Het belangrijkste waar we onsop focussen is gegevens verza-melen voor de Vlaamse zoog-dierverspreidingsatlas. In 1994heeft de zoogdierenwerkgroepvan de JNM de draad weeropgenomen waar hij in 1986was neergelegd na de vorigeverspreidingsatlas. Nadienwerd een samenwerkingsover-eenkomst met het huidigeNatuurpunt gesloten en sinds-dien is het project in eenstroomversnelling gekomen. Infunctie van dit atlasprojectwerken we ook samen met deKerkuilenwerkgroep (braak-ballenonderzoek) en het IBW(vossenonderzoek en marter-project). De doelstelling vanonze zoogdierwerkgroep is datde Denderstreek zo correctmogelijk wordt ingekleurd.Daarvoor hebben we alle hulpnodig die we kunnen krijgen.Ook jouw hulp! Alle zoogdier-waarnemingen voor de ver-spreidingsatlas zijn nog steedszeer welkom bij ons, ook dewaarnemingen van algemenesoorten zoals haas (Lepuseuropaeus), konijn (Orycto-lagus cuniculus), bruine rat(Rattus norvegicus)… Want alsbijvoorbeeld geen enkelewaarneming van mol (Talpaeuropaea) uit Lede wordtdoorgegeven, zal Lede wit blij-ven op de verspreidingskaartvan mol. En zulke dommeresultaten willen we uiteraardvermijden. Dus heb je nogergens (al dan niet historische)gegevens in een notaboekjestaan, herinner je je ergenseen al dan niet zeldzame waar-neming in de streek of heb jeonlangs een zoogdierwaarne-ming gedaan? Melden aub!Uiteindelijk moet een betere

kennis over de zoogdieren inde regio kunnen leiden tot eenbetere bescherming.

Je hoeft geen eikel te zijnom iets te voelen voor onseekhoornproject!We participeren ook aan demonitoring van de rode eek-hoorn (Sciurus vulgaris) inVlaanderen. Er waren geruch-ten dat de rode eekhoorn, nade populatiecrash in de jaren'60- '70, weer fors aan het op-rukken was. Het project dien-de om hiervan een duidelijkbeeld te krijgen. Vorig jaarwerd voor de eerste keerVlaanderen gescreend op derode eekhoorn. Over dezeresultaten heeft Natuurpunteen rijk geïllustreerd rapportuitgegeven. De bossen in deDenderstreek die vorig jaarniet aan bod kwamen, wordendit jaar gecontroleerd. Ditgebeurt in februari door denesten te tellen of door haar-vallen op te hangen. We willenhierbij ook een oproep doentot vrijwilligers om hieraanmee te helpen. De bossenzouden om de 1, 2 of 3 jaar opdezelfde manier moeten ge-controleerd worden. Zo kun-nen we een duidelijke tijdslijnaan gegevens verkrijgen.

Vleermuizen horen niet alleenthuis in sprookjes!Onze enige vliegende zoog-dieren nemen voor Elio ookwat tijd in beslag. Zij hebbenimmers zomer- en winterver-blijfplaatsen. Wij controlerenin de regio beide. In de zomerschuimen we als goede ka-tholieken de kerkzolders af enin de winter zitten we inijskelders, bunkers of patat-tenkelders. Daarnaast houdenwe ook nog bat-detectortoch-ten. Zo'n detector vangt devoor ons niet hoorbare gelui-den van vleermuizen op. DeNacht van de Vleermuis, elkjaar eind augustus, is hethoogtepunt voor onze gevleu-gelde vriendjes. Dan proberenwe onze passie ook over tebrengen naar het grote pu-bliek. Deze mooie geheimzin-nige diertjes zijn het zekerwaard. Ze zijn immers zeerbedreigd en ze kunnen onzehulp zeker gebruiken. Naaststudie is dus ook beschermingeen doelstelling van Elio. Wijleggen o.a. contacten meteigenaars en richten hier endaar een ijskelder in of gevenvoorlichting.Om zich bij ons te voegen iskennis een optie, interesse isvoldoende.

Joachim De Maeseneer

38 nr 2 - april 2002

BBBBaaaassssiiiissssccccuuuurrrrssssuuuussss zzzzooooooooggggddddiiiieeeerrrreeeennnn

Theorieles: 16, 23, 30 mei van 20 tot 23 uurExcursies: 31 mei om 21 uur en 9 juni om 6 uur

Plaats : Café Meileken, Stationsplein 9 te ZottegemInfo en inschrijvingen: Philip Vergeylen 0497-45 75 41

�

Axel Neukermans Joachim De Maeseneer054 - 32 45 29 054 - 33 93 [email protected] [email protected]

INF

O

nr 2 - april 2002 39

Natuurpunt is een open en onge-bonden vereniging die mensen opeen aangename wijze kansen wilgeven om zich in te zetten voor deduurzaamheid van natuur en land-schap vanuit een brede maat-schappelijke visie. Onze activitei-ten situeren zich hoofdzakelijk ophet vlak van studie, educatie,beleid en reservatenwerking.

AFDELINGENAalstDaan Stemgée - 053-77 41 [email protected]

Affligem-LiedekerkeKern AffligemWim Van Grieken - 053-77 70 [email protected] LiedekerkeJacqueline Arickx 053-67 13 [email protected]

DenderleeuwBruno De Bruyn - 053-67 07 [email protected]

DendermondingPeter De Pinnewaert - 052-22 07 [email protected]

Erpe-MerePeter D’Hondt - 053-80 72 [email protected]

GeraardsbergenKoen Steenhoudt - 054-58 67 [email protected]

Groot-HaaltertStijn De Ryck 053 - 83 52 [email protected]

Lede-HoutemHerman Derder - 053-80 01 [email protected]

NinoveWouter Mertens - 054-32 51 [email protected]

WERKGROEPENWerkgroep InvertebratenEric De Tré - 053-66 04 [email protected]

Vogelwerkgroep CinereaJoost Mertens053-66 06 34 - [email protected]

PlantenwerkgroepPeter Tolleneer - 053-79 03 [email protected]

Zoogdierenwerkgroep ElioAxel Neukermans - 054-32 45 [email protected]

RESERVATEN ENNATUURPROJECTENGiften Reservatenfonds:rekeningnummer:293-0212075-88 met ver-melding van de projectnaamen het projectnummer.

Belgacomterreinen enKamsalamanderpoel teLiedekerkeJacqueline Arickx - 053-67 13 [email protected]

Boelaremeersen te Neder-boelare - 6640Johnny Cornelis - 0474-58 08 [email protected]

Brede schorren enKonkelschor te Berlare6616Stefaan Thibau 052-42 69 72

Den Dotter /Blauwboste Haaltert /Aaigem/Mere6149Walter Loy - 053-83 89 [email protected]

Gerstjens te Aalstzie Werkgroep Bomen-Park-OsbroekGroot Neygemveld te Neigem6100Franky Van Vaerenbergh054-32 28 54

't Groot Schoor te Grembergen6603Tarcy Verstraeten 052-21 11 11

Heidemeersen te Berlare6644Stefaan Thibau 052-42 69 72

Hogedonk te Gijzegem/Mespelare - 6243Daan Stemgée 053-77 41 [email protected] te Erpe-Mere /Aalst /Lede - 6123Wim D’Haeseleer - 0495-87 50 [email protected] - www.honegem.be

‘t Hoeksken te Herdersem6196Wouter Van De Walle - 053-21 60 31

Keelman te Denderhoutem6178Axel Neukermans - 054-32 45 [email protected] te Meldert6071François Van den Bergh052-35 64 29

Lieferingemeers te Lieferinge6098Koen Cochez - 09-233 92 [email protected]

Moenebroek te Geraards-bergen /Lierde - 6620Carlos D’Haeseleer - 054-41 87 [email protected]

Molenbeekmeersen teDenderleeuw/Okegem6646Joost Mertens 053-66 06 [email protected]

Osbroek te Aalstzie Werkgroep Bomen-Park-OsbroekPamelse meersen, Dom-melingen te Liedekerke9972Jan Barbé 053-66 60 03

Phenixberg te Okegem6618Wouter Mertens 054-32 51 [email protected]

Park van Mesen te LedeHerman Derder 053-80 01 [email protected] te Grimminge6164Koen Steenhoudt 054-58 67 [email protected] te Moerbeke /Viane /Lessines - 6058Godfried Merlevede 068-33 51 [email protected] te Appels /Dendermonde - 6623Peter De Pinnewaert - 052-22 07 [email protected]

Venebroeken te Ninove6099Geert Rohaert - 054-32 82 18

Wachtbekken 6in Sint-Gillis /DendermondeStefaan Thibau 052-42 69 72

Walputbeek/Dendermeersente Meerbeke - 6213Meert Isabelle 054-33 36 [email protected] te Denderleeuw/Erembodegem - 6612Eric De Tré 053-66 04 [email protected]/wellemeersenWerkgroep Bomen-Park-Osbroek/Gerstjens te AalstPeter Tolleneer 053-79 03 [email protected]

DERDENJNMAaike De Wever - 0486-28 05 93Natuurpunt Vlaanderen02-245 43 00Natuurpunt Educatie014-47 29 50

Dendriet is het regionale con-tactblad voor de leden vannegen Natuurpuntafdelingen envier studiewerkgroepen in deDenderstreek. Deze afdelingenen werkgroepen willen zoweloccasioneel als structureel in-tens samenwerken. Je kan voormeer inlichtingen steeds terechtbij de contactpersoon voor jouwafdeling of de werkgroep diejouw interesse wegdraagt.

REDACTIERAADWouter Mertens - hoofdredacteurDaan Stemgée - redactiesecretarisStijn De Ryck - publicatiecontrollerMarleen Timmermansopmaak & grafische vormgevingWilly Beeckmangrafische vormgevingMarc Symoens - correctorPeter De Pinnewaertverantwoordelijke uitgever,adressen en verzendingBruno De Bruyn, HermanDerder, Eric De Tré, PeterD’Hondt, Joost Mertens,Koen Steenhoudt, PeterTolleneer, Philip VergeylenWerkten ook mee aan dit nr :Aaike De Wever, Hugo Willocx,Joachim De Maeseneer, PieterBreynaert, Koen Himpe, LodeDe Beck, Walter Loy, GeertElskens, Dirk De Mesel, WouterFaveyts, Tom Van Muylem,Heleentje De Brauwer

DRUKDrukkerij Druk in de Weer, GentPapier: CyclusPrint 90 gram,100% kringlooppapierInkt: gedrukt met vegetale inktenen plantaardige wasmiddelen

Dendriet ontvangen:Leden van Natuurpunt die lidzijn van een niet-Denderstreek-afdeling kunnen Dendriet ont-vangen door hun lidmaatschapte wijzigen naar de afdeling bin-nen de Denderstreek van hunkeuze of door zich te abonnerenop Dendriet. Dit doe je doormiddel van een overschrijvingvan � 7,50 op rekeningnum-mer 393-0491337-24 vanDendriet, Kerkskendorp 3 te9451 Haaltert, met vermeldingvan je lidnummer en “abonne-ment Dendriet, middenkaternafdeling...”.Een afzonderlijk abonnementzonder lidmaatschap vanNatuurpunt is niet mogelijk.

5 mei open natuurdag8 mogelijkheden in de regio! (zie Denderkalender)

HEB JIJ JE LIDGELD 2002 NOG NIET BETAALD?Doe dit dan meteen door 17,50 over te schrijven

op rekeningnummer 230-0044233-21 van Natuurpunt, Brussel.

Europese bescherming Denderstreek3 Europese habitatrichtlijngebieden in de regio.

Waar liggen ze? Wat stellen ze voor?

Natuurgebied in de kijker: Raspaillebos8 Het mooiste bos van de regio in beheer van Natuurpunt.

Zet de laarzen maar klaar !

Samen werken aan de Molenbeekvallei12 Een kritische kijk op een studie van de Molenbeek.

Eerste stap naar een integraal waterbeheer in de vallei

Oortjes open en handen in elkaar

16 Het allereerste proefproject om een stiltebevorderendbeleid te ontwikkelen ligt in de Denderstreek:Het stiltegebied Dender-Mark

18 Natuurpuntjes...Korte berichtjes uit de afdelingen én de reservaten

20 DenderkalenderEen schat aan activiteiten: leg er je agenda maar naast !

Weekendje “vogelen” in de Biesbosch24 Afdeling Affligem-Liedekerke bereidt een weekend vol

afwisseling voor in een prachtige streek

Afdelingsnieuws25Onze afdelingen in beweging!

33 Werkgroep InvertebratenOproep tot medewerking aan de Denderstreek-databank

34 JNMNatuurjeugdwerking in onze streek

35 Werkgroep CinereaHet Vlaamse Broedvogelatlas-project

Speuren naar leuke snoeten36 Onze zoogdierenwerkgroep staat klaar om je in een

wondere wereld te introduceren!

39 AdressenAlle info over afdelingen, werkgroepen,...

Voorpagina: EikelmuisFoto: Hugo Willocx

IN

HO

UD

Dendriet is een uitgave vanNatuurpunt Denderstreek enbestemd voor alle leden van deNatuurpuntafdelingen Aalst,Affligem-Liedekerke, Denderleeuw,Dendermonding, Erpe-Mere,Geraardsbergen, Groot-Haaltert,Lede-Houtem en Ninove.Redactieadres: Dendriet,Onegem 74, 9300 AalstE-mail:[email protected]: www.natuurpunt.be/denderstreekVerantwoordelijke uitgever:Peter De Pinnewaert,Lambroeckstraat 100/2,9200 OudegemRekeningnummer:393-0491337-24,Dendriet, Kerkskendorp 3,9451 Kerksken

dendriet 2002 nr 2 jaargang 1

Documents

Transcript of dendriet 2002 nr 2 jaargang 1