Ik geloof dat wij met elkaar het verschil kunnen maken waardoor we voor onszelf, onze kinderen en kleinkinderen een mooie, gezonde en leefbare wereld kunnen maken. Ik geloof ook dat het helpt om dit met regelmaat tegen elkaar te zeggen, zodat de kleine beetjes hoop die daar uit voortkomen samen voldoende zijn om u en mij aan te sporen zelf in actie te komen. In de Trendrede 2012 staat te lezen, dat de uitspraak “ik zeg wat ik doe en ik doe wat ik zeg” wordt vervangen door “ik zeg wat ik hoop en ik doe wat ik kan”. (www.trendrede.nl)Ik spreek hierbij de hoop uit dat u na het lezen van deze editie van ThemaTech doet wat u kunt om onze wereld onafhankelijk te maken van fossiele brandstoffen en van grondstoffen die niet aan de Cradle 2 Cradle (C2C) uitgangspunten voldoen. Als u het niet doet, wie doet het dan? Spreek zo nu en dan uw hoop eens uit en laat anderen weten wat u doet.

Energieneutraal Bouwen; waa

Mensen weten bijna altijd wat ze doen. Veel mensen weten

ook nog hoe ze het doen. Het komt minder vaak voor dat

iemand onmiddellijk antwoord kan geven op de vraag waar-

om hij iets doet. Een ondernemer geeft vaak als antwoord dat

meer omzet of winst de reden is. Recent zag ik in een filmpje

op YouTube iemand vertellen dat omzet of winst de oorzaak

is en niet de reden (Simon Sinek).

Ik ben mij daardoor gaan afvragen waarom ik dingen doe.

Bijvoorbeeld waarom schrijf

ik hier thuis op de bank dit artikel?

Het antwoord is vrij eenvoudig. Ik stond er

alleen niet bij stil dat dit mijn motivatie is.

Auteur: Yuri Pelser

MIJN BESCHEIDEN BIJDRAGE

Om de daad bij het woord te voegen, vertel ik u wat ik kon doen om mijn (kleine) steentje bij te dragen. Ik liet een opbouw op mijn huis bouwen waarvoor ik heel veel (duurzame) wensen had geformuleerd. Helaas liet mijn budget het niet toe om aan al die wensen tegemoet te komen. Het was net of ik bij Ymere aan een project werkte. Daar merken we ook regelmatig dat we meer willen dan we kunnen betalen. Mijn budget liet het wel toe om een zonneboi-ler aan te schaffen en op het dak van de nieuwe opbouw te plaatsen. Helaas was de subsidie op zonneboilers net afgeschaft. Die tegenvaller heb ik opgelost door zelf de plaatsing en installatie uit te voeren. Ik ben niet voor niets als 6-jarig jochie bij mijn vader in de leer gegaan. De buren kwamen al snel vragen wat dat voor rare badkuip was op mijn dak. Voor wie het beeld niet kent, gewoon even op Itho Solior Googelen, dan weet u wat de buren

bedoelen. Bijna altijd kwam als eerste de vraag of ik dat ding nog ging terugverdie-nen. Om eerlijk te zijn wist ik dat niet en weet ik het nog steeds niet. Het is name-lijk nooit mijn motivatie geweest om de zonneboiler aan te schaffen. Ik vond het gewoon leuk om een deel van mijn warm-tapwaterbehoefte met behulp van de zon op te warmen, zonder dat dit ruimte kost in de berging van mijn nieuwe opbouw. Ik deed het omdat het kon en omdat ik er een goed gevoel bij heb. Niet omdat het geld oplevert. De winst (besparing) is het resul-taat en niet de reden. Als leuke bijvangst kan ik nu af en toe aan mijn buren vertellen wat ik hoop en wat ik doe. Deze winter kreeg ik op een zonnige dag bij -10 graden buitentemperatuur 30 graden water uit de boiler. Dat vind ik nou leuk.

BETROKKEN INDIVIDU

Organisaties bouwen niets. Het zijn de mensen in een organisatie die een project laten slagen. Het zijn ook de mensen in het project die leren van hun fouten en die met die ervaring het volgend project weer tot een groter succes weten te maken. Waarom zouden we samenwerken? Om elkaar te leren kennen en te ontmoeten, zodat de ervaring van elk individu de kennis wordt van de groep. Kennis delen, samenwerken, open communiceren en met gezond verstand inspelen op veran-deringen zijn de sleutelwoorden die ik met vallen en opstaan heb leren waarderen. Om de uitdagingen die zich nu op ons pad bevinden met succes te kunnen oppakken, ga ik met heel veel inspiratie, passie en betrokkenheid aan de slag. De tijdgeest is ons volgens de eerder genoemde Trendrede 2012 gunstig gezind. Mensen willen zich steeds vaker betrok-ken voelen bij wat ze doen en verbinden zich echt aan de mensen waarmee ze in projecten werken en waar ze enthousi-ast over zijn. Thema’s als duurzaamheid, ecologie en energiebesparing spreken tot de verbeelding en weten steeds vaker de

22

ISSO ThemaTech - april 2012 - Energieneutraal Bouwen

rom doen we wat we doen

goede professionals aan te trekken.Mensen beïnvloeden hun omgeving steeds intensiever en directer. Hierdoor verandert de manier waarop corporaties met hun klant omgaan. Waar het tot voor kort heel gewoon was om als corporatie met een kant-en-klaar renovatieplan naar de huurders te stappen, verrichten we nu grote inspanningen om de klant bij de planvorming te betrekken.Projecten op de school van de kinderen uit de buurt, een speciaal spel voor het in beeld brengen van de verschillende belangen, mensen die zich specialiseren in het organiseren van betrokken klant-participatie en zelfs het actief uitnodigen van initiatiefnemers om met hun eigen initiatief in een project aan de slag te gaan zijn nu de regel in plaats van de uitzonde-ring. Deze manier van werken zorgt ervoor dat de maatschappelijke mores van een buurt het project steeds meer beïnvloedt. Een buurt wordt daardoor niet alleen maar technisch opgelapt maar krijgt ook een positieve boost.

VERANDERINGEN VAN BINNENUIT

Het gaat pas werken wanneer je elkaar ontmoet, is één van de lessen die ik heb ge-leerd. De echte verandering in onze manier van werken, waardoor we de grote uitda-gingen van deze tijd aan kunnen, zal vanuit u en mij tot stand moeten komen. Organi-saties bouwen niets, overheden organise-ren niets en bedrijven leveren niets. Het zijn de mensen die het doen. De persoonlijke motivatie en drijfveer van deze mensen maakt dat zij de dingen doen zoals ze wor-den gedaan. Lopen ze een stapje harder als nodig is of gaan ze met de hakken in het zand bij elke verandering. De hoofdvraag is waarom? Als je dat weet kun je ook beter inspelen op het hoe en het wat.Het E- en F-label renovatieproject Olym-pia in de Marathonbuurt (1924 - 1926) van Amsterdam Oud-Zuid levert elke week een trappenhuis af waaraan de wonin-gen energiezuinig (A-label), comfortabel,

mooi en gezond zijn. De weerstand onder bewoners was groot. Ymere moest vooral niet denken dat ze maar even mechanische ventilatie konden komen aanleggen. De boodschap was duidelijk en de meningen waren scherp. Door in gesprek te gaan met de bewoners en samen te zoeken naar de reden voor de weerstand tegen mechani-sche ventilatie hebben we nu een bijzonder geslaagd renovatieproject. Met een in-novatieteam, samengesteld uit de project-partners, zijn we aan de slag gegaan. We

konden de bewoners in een proefwoning laten zien en ervaren dat mechanische ventilatie ook aan hun wensen kan vol-doen. De bewoners hebben zelf voor een systeem gekozen en het innovatieteam kon de uitwerking zodanig optimaliseren dat we nu met trots kunnen zeggen dat we woningen renoveren die aantoonbaar een gezond en comfortabel binnenklimaat hebben. Zonder de samenwerking tussen alle belanghebbenden was dit nooit gelukt. (www.woneninolympia.nl/buurt)

Gevel Olympiaweg

23

1+1+1 IS ONGEVEER 5CO2-neutraal bouwen of zelfs in 2050 een CO2-neutrale gebouwde omgeving creëren is een dermate grote en complexe uitdaging die we als wereldbevolking nog niet eerder zijn aangegaan. Om deze uitda-gende ambitie waar te maken, zullen veel meer partijen dan alleen de corporatieme-dewerker en zijn klanten vroegtijdig met elkaar in gesprek moeten gaan. De som der doelen wordt alleen maar meer als we de doelen ook echt goed op elkaar aan laten sluiten. 1+1+1=5 is het doel. 1+1+1=2 komt nog vaak voor.Ik was op de dag dat ik dit artikel schreef in gesprek met mensen uit het vakgebied die er toe doen. Zij zijn allemaal ervaren en hebben veel invloed op hun omgeving. Met deze groep zochten we naar een manier om de verbinding tussen energie-besparing en een gezonde woning (bin-nenmilieu) voor de buitenwereld duidelijk zichtbaar te maken. Als dat lukt, groeit het collectieve bewustzijn over dit onderwerp en kun je van 1+1=2 en 1+1=3 maken. Je kunt namelijk met weinig extra moeite en kosten gelijktijdig met energiebesparende maatregelen er ook voor zorgen dat de woning gezonder wordt. Deze uitspraak bevindt zich in de categorie ‘als je het weet is het simpel’. Het gaat er om dat al die mensen de volgende dag actie onderne-men en dingen anders gaan doen waar-door er ook echt zichtbaar iets verandert.

OPNIEUW UITVINDEN

Om tot wel overwogen keuzes te komen is het nodig dat we kennis delen. We moeten

ervaringen omzetten in kennis en kennis overdragen van mens tot mens. Kennis vertegenwoordigt geen macht meer. Kennis ligt via de moderne communicatie-technieken voor het oprapen. Kennis delen zorgt er voor dat je invloed kunt uitoefe-nen. De persoon die zijn ervaring en kennis het beste weet te delen, heeft de meeste invloed. Kennis was macht, kennis delen geeft kracht.

Voor het project Nobelhorst in Almere wordt in circa 10 jaar een sociaal en fysiek duurzame wijk ontwikkeld en gebouwd (www.nobelhorst.nl). De ambities zijn hoog en de uitdagingen zijn groot. Dit is een gebied waarin we 1+1+1=5 moeten waarmaken om aan alle ambities te kun-nen voldoen en het ook nog betaalbaar te houden. Wanneer je start met in het begin van het project 1+1+1=2 te bouwen, dan zal je verderop in het gebied ook een keer 1+1+1=8 moeten maken om de punten die je hebt laten liggen te compenseren.Nobelhorst is in elk opzicht een bijzon-der gebied. De plannen die Ymere en de gemeente Almere samen in het gebied willen uitwerken, kenmerken zich door samenwerking en kennis delen. We zoeken actief naar initiatiefnemers die met ons het gebied willen invullen en vormen. De grondhouding waarbij je er vanuit gaat dat alles wat je doet afwijkt van wat je gewend was, is er één die niet zomaar breed ge-dragen wordt. In dit geval gaat het cliché op dat, als je doet wat je altijd deed, je dan krijgt wat je al hebt. En dat is nu net wat in Nobelhorst niet de bedoeling is. Het is niet

voor niets dat Ymere in dit project kiest om te werken volgens co-making met een bouwbedrijf, en zo het gebied in te vullen. Alleen wanneer je bereid bent om op een bijzondere manier naar je werk en je manier van samenwerken te kijken, bereik je ook bijzondere resultaten. Dit vraagt veel van de medewerkers die aan het project werken. Wij moeten het leren terwijl we het doen.

Beeld van het gebied in vogelvlucht

Stadsdorp Nobelhorst

24

ISSO ThemaTech - april 2012 - Energieneutraal Bouwen

Over de auteur:Yuri Pelser ging als 6-jarige jongen voor het eerst met zijn vader, die loodgieter was, ‘op klus’. Daar heeft hij een ‘besmetting’ voor het installatievak opgelopen. Jaren later studeerde hij Hogere Instal-latietechniek aan de Hogeschool Utrecht om na zijn studie in het adviesvak aan de slag te gaan. Ook werkte hij als productmanager bij een ketelfabri-kant en in de praktijk van een installatiebedrijf. Het grootste deel van zijn werkervaring deed hij op bij een afdeling planmatig onderhoud van een Am-sterdamse Woningstichting. Op dit moment werkt Yuri Pelser bij Ymere waar hij het bedrijfsonderdeel Gebieds- & Projectontwikkeling ondersteunt. Zijn collega’s kunnen bij hem terecht met vragen over energie, installaties, binnenmilieu, comfort en duurzaamheid. Ymere ontwikkelt kleine en grote projecten waarbij bijvoorbeeld een monumentaal grachtenpand wordt gerenoveerd, maar ook ver-laten bedrijventerrein worden omgetoverd tot een nieuw sociaal duurzaam stadsdorp.

WEG VAN VEILIGE ROUTINES

Door ons zelf steeds te vragen waarom we iets doen, vinden we betere antwoorden op de vragen wat we doen en hoe doen we het. Die antwoorden hebben we heel hard nodig, omdat het duidelijk maakt dat je als persoon invloed moet uitoefenen op de dingen die we dagelijks uit gewoonte en routine doen. Deze manier van werken staat haaks op de druk die we in elk bouw-project voelen. Geld en tijd zijn de grote argumenten om terug te vallen in veilige routines. Je kunt dan sneller de onzekere situatie verlaten.John van Beek laat op de website over het nieuwe boek van Anne-Marie Rakhorst het volgende aan de wereld weten. “Mensen worden opgeleid om te zoeken naar de enige juiste oplossing en risico uit de weg te gaan. We moeten juist leren om te gaan met onzekerheid en een continu proces van verbetering op gang te brengen. Dit vraagt dus om een andere aanpak dan een klassieke business case aanpak.” Gaan we in de nabije toekomst de wonin-

gen met industriële precisie in een fabriek maken? Ik weet het niet. De kwaliteit die we moeten realiseren om aan alle prestaties te kunnen voldoen, leidt er volgens mij in ie-der geval toe dat we op een andere manier gaan bouwen. De manier waarop we het nu doen is anders niet meer betaalbaar.Wie durft morgen alles helemaal anders te doen dan vandaag? Ik niet. Ik durf wel te zeggen wat ik hoop en te doen wat ik kan. Als u en ik daarmee beginnen dan kunnen we met elkaar morgen al veel meer, dan we vandaag hebben gedaan.

EXCUSES

Sorry dat ik in dit artikel de techniek en de uitvoering van bouwprojecten niet uitvoerig heb beschreven. Ik verwacht dat de andere auteurs u daarin niet teleurstel-len. Ik geloof dat als ik de motivatie en bereidheid van het individu (van u dus) weet op te wekken, dat de techniek en de uitvoering dan vanzelf zal volgen. Waarom doet u wat u doet?

25