twitter.com/janrotmans

Verandering van Tijdperk: wat betekentdat voor onderwijs, kunst & cultuur?

Heerde, 18 Mei 2016

We leven niet in tijdperk van verandering maar in een verandering van tijdperken

• Industriële revolutie

• Modernisering samenleving

• Machtswisseling

Laatste Kantelperiode

In de 19de eeuw waren de kunstenaars de seismografen van de veranderende tijd

19de Eeuw vs 21ste Eeuw

industriële revolutie digitale revolutie

angst voor machines angst voor robots

langdurige onrust steeds meer onrust

sociale ongelijkheid sociale ongelijkheid

Marx Piketty

Verschillen

snelheid, omvang, impact, complexiteit is een

paar duizend keer groter dan in de 19de eeuw

Kantelperiode

1. samenleving wordt decentraal en bottom-up

2. economie wordt decentraal en circulair

3. nieuwe macht ontstaat

Samenleving 3.0

DoorontwikkelingsfaseVoorontwikkelingsfase

Horizontaal

Decentraal

Bottom-up

Verticaal

Centraal

Top-down

Tijd

Opbouw van Samenleving 3.0

We zitten hier

Kantelperiode

Overgang naar Samenleving 3.0

Arbeidsmarkt persoonlijk, geen onderscheid tussen vast & flex

Pensioenstelsel geen zekerheid voor ouderen, vrijheid voor jongeren

Zorg menselijker, eenvoudiger, goedkoper

Onderwijs gepersonaliseerd onderwijs op maat

Financieel stelsel eenvoudiger, rechtvaardiger, dienstbaar

Het Roer Moet Om

Kantelperiode = Chaos

Afbraak

Verzet

manifest van de Bezorgde Huisarts: het roer moet om!gesteund door 7.900 van 11.345 huisartsen in Nederland

Bezorgde huisartsen spijkeren manifest op het ministerie

Thuiszorg bezet Stadhuis Borculo

Thuiszorgmedewerkers zijn boos op gemeente

weg met het rendementsdenken in het onderwijs!

Studenten bezetten het Maagdenhuis is Amsterdam

Actie

BurgerInitiatieven

Broodfondsen

Lokale energiemaatschappijen

Lokale zorg coöperaties

Explosieve Groei van Coöperaties

Systeemwereld vs LeefwereldSysteemwaarden Menswaarden

doelmatigheid aandacht / tijd

efficiency vertrouwen

controle, beheersing ruimte

regelzucht keuzevrijheid

kosten / baten kwaliteit

oude paradigma nieuwe paradigma

exploitatieco-operatie

geld gedreven waarde gedreven

zorgen voor zorgen dat

bezitgebruik

ikwij

Paradigma Wisseling

disruptieve burger komt onstuitbaar dichterbij en richt zijn leefomgeving zelf

in

Economie 3.0

banken

financiële coöperaties

energiebedrijven google, tesla, van de bron

taxibedrijven Uber

hotelketens Airbnb

boekenwinkels Bol.com

platenmaatschappij Spotify

Oude Economie vs Nieuwe Economie

Uber geeft de klant

keuzevrijheid

transparantie betere prijs

en verspilt minder middelen

Disruptief Bedrijf Uber

Uber rush [supersnelle koeriersdienst]

Uber eats [versproducten & maaltijden]

Uber essentials [vervoer medicijnen]

Uber cargo [vervoer bedrijfsleven]

Uber mover [verhuizingen]

Uber verandert vervoersketen

Uber verbindt chauffeurs aan passagiers

Uber Digitaal Platform

binnen 3 jaar is er een uber voor de zorg

Economische Kanteling

- robotisering en automatisering

- digitalisering van productieproces

- ontbundeling & ontvlechting

- circulaire & bio-economie

Winkelen in 2025

De supermarkt weet dat jij een liefhebber bent van visWanneer je voor het visschap staat voel je je mobiel trillen

een op maat gemaakte aanbieding van verse tonijnDe aanbieding gaat uiteraard gepaard met een suggestievoor een passende witte wijn. Ook een aantalreceptsuggesties met tonijn komt voorbij op je beeldscherm

nieuwe industriële revolutiedigitale revolutie in de

maakindustrie

fundamentele verandering van:

hoe wij dingen maken en vooral wie het maakt

álles kan op een pc worden gemaakt!

iedereen wordt producent

Nieuwe Maakindustrie

Ziekenhuis kan direct inkopen bij 3D-printer hubs

Economie 3.0deeleconomie digitale economie

circulaire economie

maker-economie robot-economie

bio- en groene economie

Consument 3.0 autonoom pro-actief

prosument fabricent energieleverancier

ontwikkelaar bouwer ontwerper

hotelier filmer

de disruptieve technologie helpt de disruptieve mensen om zich

nog slimmer en beter te organiseren

iedereen digitale gezondheidskluis

alle data over je eigen gezondheid

DNA-profiel, elektronisch patiëntendossier

vandaag geen broccoli maar witlof

Voeding op Maat

van passieve zorgafnemer naar actieve zorgondernemer

burgers vormen coöperatiescoöperaties bedingen kwantumkorting bij

verzekeraarscoöperaties bedingen kwantumkorting bij

sportschool

burgers vormen een nieuwe zorgmacht

Burgers

Wat betekent dat voor het onderwijs?

Samenleving & Economie veranderen sneller dan onderwijs

Onderwijs leidt op voor vakkendie over 10 jaar niet meer bestaan

Onderwijs zit in een Kramp

dwang en drang

scholen gevangene van systeem

tuchtiging van toetsing

Systeemwereld vs LeefwereldSysteemwaarden Menswaarden

doelmatigheid aandacht / tijd

efficiency vertrouwen

controle, beheersing ruimte

regelzucht keuzevrijheid

kosten / baten kwaliteit

Verbroken Verbinding

kennisoverdracht tussen leraar en leerlingpassie, aandacht, bezieling

is verworden tot

overdracht tussen onderwijsproducent & consumentdoelmatigheid, efficiency, onderwijsmethodiek

Veranderend Tijdperk

niet disciplineren maar stimuleren

voorbereiden op continue verandering

experimenteren en mogen falen

wendbaarheid en veerkracht

Transitie van Onderwijstransitie van het onderwijs is noodzakelijk

vannaar

standaarddiversiteit

bureaucratisch flexibel

rendementkwaliteit & ruimte

Uitgangspunten van Onderwijs 3.0 gepersonaliseerd

leraar en leerling centraal

balans tussen kennis- & competenties

ruimte voor professional

stimulerend en motiverend

met zo weinig mogelijk overhead

elke school krijgt vertrouwen en ruimte

om uit te vinden wat werkt

kennis en competentieszijn even belangrijk

exponentieel leren:al-doende-leren en al-lerende-doen

Rol van Kunst & Kunstenaars

Kunstenaars in Kanteling- verbeelden van de kanteling

- transitiebeweging kunstenaars

- rol in maatschappelijk debat

- activeren van ouderen via kunst

twitter.com/janrotmans

IN HET OOGVAN DE ORKAAN

WAAR STAAN DE KUNSTENAARS?

laatste kantelperiode

modernisering, eind 19de eeuw

industriële revolutie opkomst middenklasse

opbouw samenleving 2.0

vernieuwing in kunst en architectuur

ROL VAN KUNSTENAARS

verbeelden van kanteling

transitiebeweging kunst

rol maatschappelijk debat

BIJ KANTELPERIODES

IN HET VERLEDEN SPEELDENKUNSTENAARS EEN CRUCIALE ROL

EN NU?

Onderwijs, Kunst & Cultuur

Nieuwe Waarden

samenleving is op zoek naar nieuwe waarden financieel-economische warden zijn dominant kunst & cultuur leveren intrinsieke waarden

schoonheid, beleving, artisticiteit

Traditioneel

vaste budgetten voor culturele organisaties

leidt echter tot verstarring en weinig

creativiteit

Nieuwe Tijd

financiën - inhoud - partners veranderen glokalisering: worteling in de eigen buurt / wijk

zoek samenwerking in de eigen buurt / wijk

Kunst & Cultuur Educatie 3.0

zoek het buiten de school, bv. in de buurt werk met glokale kunstenaars

ontwikkel projecten in en met de buurt

Kunst & Cultuur Educatie 3.0

zoek samenwerking met kunstbedrijven kennismaking, verdieping, verankering

met kunstaanbieders / cultuurinstellingen uit de stad

Friskijkers & Dwarsdenkers

denk niet volgens vaste patronen

werk niet met de ‘usual uspects’

start met experimenten die radicaal anders zijn

wie wezenlijk wil veranderenmoet eerst tot stilstand komen

Leiderschap

verandering van tijdperk vraagt ommoedige bestuurders die voortdurendinspelen op de veranderingen om hen heen

lef, moed, leiderschap

Iedereen zei dat het onmogelijkwas, totdat er iemand langs

kwam die dat niet wist