Het Eerste Huis - Verandering van Tijdperk: wat …...Het enige wat je niet kunt is om ze heen. Want...
Transcript of Het Eerste Huis - Verandering van Tijdperk: wat …...Het enige wat je niet kunt is om ze heen. Want...
twitter.com/janrotmans
Verandering van Tijdperk:wat betekent dat voor communicatie?
Let’s Reinvent Organizations, Utrecht, 26 November 2015
We leven niet in tijdperk van verandering
maar in een verandering van tijdperken
• Industriële revolutie
• Modernisering samenleving
• Machtswisseling
Laatste Kantelperiode
19de Eeuw vs 21ste Eeuw
industriële revolutie digitale revolutie
angst voor machines angst voor robots
langdurige onrust steeds meer onrust
sociale ongelijkheid sociale ongelijkheid
Marx Piketty
Verschillen
snelheid, omvang, impact, complexiteit is een
paar duizend keer groter dan in de 19de eeuw
Kantelperiode
1. samenleving wordt decentraal en bottom-up
2. economie wordt decentraal en circulair
3. nieuwe macht ontstaat
Samenleving 3.0
DoorontwikkelingsfaseVoorontwikkelingsfase
Horizontaal
Decentraal
Bottom-up
Verticaal
Centraal
Top-down
Tijd
Opbouw van
Samenleving 3.0
We zitten hier
Kantelperiode
Overgang naar Samenleving 3.0
centraal decentraal
top-down bottom-up
grote organisaties slimme, platte organisaties
systemen & structuren mensen & initiatieven
vast & star vloeibaar & flexibel
overheid regisseert overheid faciliteert
Oude Samenleving Nieuwe Samenleving
oude paradigma nieuwe paradigma
zelf organiseren anderen laten organiseren
geld gedreven waarde gedreven
zorgen voor zorgen dat
ik wij
regisseren faciliteren
Paradigma Wisseling
Kantelperiode = Chaos
Steenbergen
Inspraakavond over asielzoekers
Oorzaken Migratie
armoede
oorlogen
politieke instabiliteit
economische motieven
ecologische rampen
klimaatverandering
Vluchtelingen
2015 60 miljoen mensen op de vlucht
2025 200 miljoen mensen op de vlucht
geopolitieke conflicten & klimaatverandering als katalysator
manifest van de Bezorgde Huisarts: het roer moet om!
gesteund door 7.828 van 11.345 huisartsen in Nederland
Bezorgde huisartsen spijkeren manifest op het ministerie
weg met het rendementsdenken in het onderwijs!
Studenten bezetten het Maagdenhuis is Amsterdam
Groningen als pinautomaat van de Randstad
Boze Groningers Protesteren Tegen Gaswinning
Burgerinitiatief Ons Geld
wil het taboe doorbreken op geldschepping
Systeemwereld vs Leefwereld
Systeemwaarden Menswaarden
doelmatigheid aandacht / tijd
efficiency vertrouwen
controle, beheersing ruimte
regelzucht keuzevrijheid
kosten / baten kwaliteit
Efficiency Samenleving
rationeel, bureaucratisch, anoniem, complex, afstandelijk
koude kille afrekenwaarden als rendement en efficiency
alles moet worden gemeten en gecontroleerd
gebaseerd op gestold wantrouwen
mensen zijn vervreemd van deze koude, kille efficiencysamenleving
on(t)menselijke samenleving
BurgerInitiatieven
Broodfondsen
Lokale energiemaatschappijen
Lokale zorg coöperaties
City Farming (Rotterdam)
Explosieve Groei van Coöperaties
disruptieve burger komt onstuitbaar dichterbij en richt zijn leefomgeving zelf in
Economie 3.0
banken financiële coöperaties
energiebedrijven google, tesla, van de bron
taxibedrijven Uber
hotelketens Airbnb
boekenwinkels Amazon
platenmaatschappij Itunes
Oude Economie vs Nieuwe Economie
Uber geeft de klant
keuzevrijheid
transparantie
betere prijs
en verspilt minder middelen
Disruptief Bedrijf Uber
Uber rush [supersnelle koeriersdienst]
Uber eats [versproducten & maaltijden]
Uber essentials [vervoer medicijnen]
Uber cargo [vervoer bedrijfsleven]
Uber mover [verhuizingen]
Uber verandert vervoersketen
Uber verbindt chauffeurs aan passagiers
Uber Digitaal Platform
binnen 5 jaar is er een uber voor de bouw
Economische Kanteling
- robotisering en automatisering
- digitalisering van productieproces
- ontbundeling & ontvlechting
- circulaire & bio-economie
Winkelen in 2025
De supermarkt weet dat jij een liefhebber bent van vis
Wanneer je voor het visschap staat voel je je mobiel trillen
een op maat gemaakte aanbieding van verse tonijn
De aanbieding gaat uiteraard gepaard met een suggestie
voor een passende witte wijn. Ook een aantal
receptsuggesties met tonijn komt voorbij op je beeldscherm
3D-Printer Verandert Bouwwereld
van massaproductie naar productie door de massa
voorraadbeheer, distributie, productie op locatie
open source co-creatie ontwerpomgeving
unieke nieuwe bouwproducten op maat
nieuwe industriële revolutie
digitale revolutie in de maakindustrie
fundamentele verandering van:
hoe wij dingen maken en vooral wie het maakt
álles kan op een pc worden gemaakt!
iedereen wordt producent
Nieuwe Maakindustrie
Economie 3.0
deeleconomie digitale economie
circulaire economie
maker-economie robot-economie
bio- en groene economie
Consument 3.0autonoom pro-actief
prosument fabricent energieleverancier
ontwikkelaar bouwer ontwerper
hotelier filmer
de disruptieve technologie helptde disruptieve mensen om zich nogslimmer en beter te organiseren
Energie van centraal, fossiel naar decentraal duurzaam
Welzijn van zorgen voor naar zorgen dat
Bouw van aanbod & product naar vraag & dienst
Zorg van doelmatig & efficiënt naar mensgericht
Onderwijs van organisatie centraal naar leerling centraal
Traditionele Sectoren in Transitie
elk verdienmodel
in elke sector
van elk bedrijf
staat onder druk
Bouw Bedrijf 3.0
verdient niet zozeer geld met bouwen
maar met het faciliteren van de klant
decentrale energie
telecommunicatie
interieurinrichting
Energie Bedrijf 3.0
verdient niet zozeer geld met energie
maar met het faciliteren van de klant
energiebesparing
smart grids
wijk/buurt niveau
Zorg Bedrijf 3.0
verdient niet zozeer geld met zorg
maar met het faciliteren van de klant
van 100% naar 20% zorg
helpen met netwerk ontwikkelen
helpen met scholing & baan zoeken
Typologie van bedrijven
27-11-2015
3 van 5 bedrijven sneuvelenin kantelfase van transitie
Survival of the Fittest
niet de grootste bedrijven overleven,
ook niet de slimste bedrijven, maar
de meest wendbare bedrijven
Duale Strategie
ontwikkel schaduwlijn binnen bedrijf
experimenteer met nieuw verdienmodel
zoek samenwerken nieuwe partners
Transitie Strategie
Transitie Fasen binnen een Bedrijf
Kantelpunt
strategie / missie
Versnelling
DNA
Voorontwikkeling
bewustwording
Stabilisatie
uitvoering
tijd
Organisatie 3.0
75% van start-ups redt het niet
90% van start-ups verdient geld niet terug
Mythe van Start-ups
transitie leidt in eerste instantie tot meer ongelijkheid
voorhoede heeft lusten, achterhoede heeft lasten
Transitie = Sociale Ongelijkheid
regime is bestaande macht met gevestigde belangen
niche is opkomende macht vanuit nieuwe belangen
Transitie = Machtswissseling
Macht‘ gemakkelijker te verwerven,
lastiger uit te oefenen en
eenvoudiger te verliezen ’
Moisés Naím
Nieuwe Macht
opkomende middenklasse
tornt aan traditionele instituties
kennis, netwerken, sociale media
micromacht
disruptieve burgerdisruptieve technologiedisruptieve macht
Hoe kunnen jullie veranderen?
Twee Mogelijkheden
organisatie veranderen
transitie binnen organisatie stimuleren
er uit stappeneigen transitiepad volgen en van buitenaf verandering stimuleren
Verander Strategie
van …… naar…..
wat voor type organisatie?
structuur, cultuur, werkwijze
hoe dit te realiseren?
Transitie Fasen binnen Organisatie
Kantelpunt
strategie / missie
Versnelling
DNA
Voorontwikkeling
bewustwording
Stabilisatie
uitvoering
tijd
Organisatie 3.0
Visie-Strategie-Actie
kijk 5 jaar vooruit: streefbeeld(en)
ontwikkel veranderstrategie
start gerichte interventies
Weerstand
mentale weerstand
organisatorische weerstand
juridische weerstand
financiële weerstand
Geniet van alle soorten weerstand
Mentale Weerstand
tegenstanders [gedreven door angst]
‘ja, maar’ zeggers [gedreven door onzekerheid]
remmers [gedreven cognitieve dissonantie]
in transitie
MarlousMartineMariekeChantalMelanieIlseElkeAzizaAnnekeChristienHermanYvonneNatashaMonique AstridEllen
Als je echt wilt veranderen zoek je het niet in regels &
procedures, dan leg je het buiten je zelf neer. Als je wilt
veranderen, zoek dan de verandering in jezelf
Draagvlak
breed draagvlak frustreert de vernieuwing
smal & diep draagvlak is effectiever
verbreed het draagvlak stap voor stap
start met mensen die willen en kunnen veranderen
Veranderaars
mensen die willen én kunnen veranderen
mensen die willen maar niet kunnen veranderen
mensen die niet willen maar wel kunnen veranderen
mensen die én niet willen én niet kunnen veranderen
Kantelaars, Koplopers, Verbinders
kantelaar: systeembreker, verandert de organisatie
verbinder: maakt zich ondergeschikt, empathisch
koploper: inhoudelijk gedreven, bindt minder snel
Energie / Flow
verandering ontstaat vanuit positieve energie
ga daar waar positieve energie zit
vier tussentijdse successen
start met mensen die willen en kunnen veranderen
Verander Druk
werk van buiten naar binnen
creëer druk van buitenaf en van binnen uit
schaak op drie schaakborden tegelijk
[omgeving; gemeente; individu]
Tijd & Ruimte
creëer tijd en ruimte binnen organisatie
5 jaar minimaal voor cultuuromslag
creëer experimenteerruimte binnen organisatie
start met 5 doorbraakprojecten / experimenten
Hollands Kroon
heeft 80% van de regels afgeschaft
vergunningen, wildplassen, hondenpoep, bedelen
burgers spreken elkaar aan op wangedrag
alleen dingen verbieden die gevaarlijk zijn
experiment van 2 jaar, daarna evaluatie
ontwikkel schaduwlijn binnen organisatie
werk met friskijkers en dwarsdenkers
experimenteer met nieuwe werkwijzen
zoek samenwerken nieuwe partners
Schaduwlijn
zoek samenwerking met gelijkgestemden
werk in drietallen [kantelaar, verbinder, koploper]
organiseer je eigen rugdekking
Niet Alleen
je komt alleen verder door te falen
durf risico te nemen [radicaal vernieuwen]
laat je niet ontmoedigen
humor en zelfspot houden je overeind
wat kan er eigenlijk mis gaan?
Durf te Falen
Creëer ruimte binnen jezelf
Kairos & Chronos
chronos
chronologische tijd jaagt ons op
kairos
kwaliteits tijd verrijkt ons
Reflectie & Reflexiviteit
reflectie
spiegel eigen aanpak en niet op basis van mening anderen
reflexiviteit
waarom doe ik de dingen zoals ik ze altijd gedaan heb?
Persoonlijke Transitie
Kantelpunt
bewust onbekwaam
Versnelling
bewust bekwaam
Voorontwikkeling
onbewust onbekwaam
Stabilisatie
onbewust bekwaam
tijd
Competent Individu
Veranderen is best lastig maar kan ook leuk zijn!
Wat doe ik nu zelf?
Scientivist
wetenschapper & activist
werk aan transitietheorie
stimuleer actief de kanteling
beweging, acties, interventies
Urgenda
in 2008
nieuw soort NGO
zelforganiserende cel
verrassende en slimme interventies
Nederland Kantelt
in 2014
nieuwe beweging
zorg, onderwijs, kunst, financiën
verrassende en slimme interventies
Beweging Zorgeloos
zorg menselijker, goedkoper, minder verspillend
100 vernieuwingsnetwerken in de zorg
verbinden van al die vernieuwingsnetwerken
nieuwe, alternatieve zorgverzekeraar
opstand creëren in de zorg
Acties met Hoogleraren
tegen kolencentrales
tegen kernenergie
voor duurzame economie
tegen schaliegas
voor sluiten van alle kolencentrales
64 Hoogleraren pleiten voor sluiten van alle kolencentrales in Nederland
‘Framing’ het debat
schaken op drie schaakborden
1. wetenschappelijk schaakbord
2. politiek schaakbord
3. bedrijven schaakbord
Havenbedrijf Rotterdam 3.0
overleeft niet op basis van massa & volume
maar met:
waarden toevoegen aan goederen
upcyclen van elektronisch afval
circualire haveneconomie in straal van 100 km
3D-Printer maritieme industrie
app-ontwikkelaars container transport
bioraffinage biopolymeren in haven
maakindustrie 3.0 oude Stadshavens
elektron. afvalverwerking oude Stadshavens
Stimuleren van Nieuwe Combinaties
Wat kunnen jullie doen?
In tijden van transitie kunnen
kleine groepjes mensen
het verschil maken
Kantelaar, Verbinder, Koploper
Koploper: inhoudelijk gedreven
Verbinder: empatisch, ego niet voorop
Kantelaar: organisatorisch gedreven, systeembreker
Breek Het Oude Systeem
organiseer je slim
verzamel kennis & expertise
kom met inventieve oplossing
durf fouten te maken
Bildung Academie
http://debildungacademie.nl/
Van de Bron
disruptief energiebedrijf
100% groene stroom
koppelt direct klant aan producent
al bijna 50.000 klanten
Iedereen zei dat het onmogelijk
was, totdat er iemand langs
kwam die dat niet wist
Ode aan de Kantelaars“ Op degenen die het anders zien. Die niet gek zijn op
regeltjes en geen respect hebben voor de stand van zaken. Je
kunt ze napraten, tegenspreken, ophemelen of omlaaghalen.
Het enige wat je niet kunt is om ze heen. Want zij brengen
verandering, brengen Nederland verder. En waar sommige
mensen malloten zien, zien wij genieën. Omdat de mensen
die gek genoeg zijn om te denken dat ze Nederland kunnen
veranderen, degenen zijn die het doen ”