Strategie in SCM: kosten of responsiviteit

4
1 KIEZEN TUSSEN SNELHEID EN KOSTEN GELD VERDIENEN MET JE SUPPLY CHAIN? Walther Ploos van Amstel TNO Mobiliteit en Logistiek Het is zo vanzelfsprekend: logistiek. Thuis, wanneer een meubelzaak een wandmeubel aflevert en opbouwt. In de supermarkt, waar juist die diepvriesmaaltijd die zo goed smaakt in het schap ligt. Of wanneer de auto een beurt krijgt. Maar iedereen kent ook uitverkochte producten, overtollige voorraden en de hele dag wachten op de verwarmingsmonteur. Hoe voorkom je overvolle magazijnen, onnodige afprijzingen, uit de pan rijzende transportkosten en bovenal klanten die uw onderneming de rug toekeren. Succesvoorbeelden van Dell, Wehkamp, Heineken en Zara laten zien dat logistiek ook prima kan werken. Die ondernemingen hebben hun supply chain perfect afgestemd met hun strategie. Logistieke valkuilen Voor wie wil investeren in supply chain innovatie is the‐sky‐the‐limit… en in de investeringen daarin helaas ook. Er zijn veel innovatieve concepten, maar de praktijk is vaak anders. Het klantcontact, de customer service afdeling, is nog per land en per productdivisie geregeld. Electronica retailer Mediamarkt moet lampen bestellen bij Philips Lighting, video/audio en batterijtjes bij Philips Consumer Electronics en de kleine huishoudelijke apparatuur bij Philips DAP, in Nederland voor de Nederlandse filialen, in Duitsland voor de Duitse filialen. Even zoveel bestellingen, even zoveel facturen en geen kritieke massa voor EDI. Het contact met de klant beperkt zich tot het uitwisselen van orders. Het uitwisselen van informatie over promotieplanning, winkelverkopen en voorraden staat in de kinderschoenen. Zelfs als zouden Mediamarkt en Philips informatie uitwisselen dan stranden die gegevens in een veelheid aan ICT‐systemen bij Philips of in een van vele distributie‐ en productielocaties. Supply chains zijn complex en ondoorzichtig; in de levensmiddelenindustrie, de chemie, de papierindustrie, de retail en bij logistieke dienstverleners. Het resultaat? Ontevreden klanten, ongebalanceerde voorraden, hoge kosten van transport en distributie en traag reageren op marktveranderingen. Tragisch zijn de lege Europese distributiecentra van Compaq in Gorinchem en Sony in Haarlem. Duurbetaalde monumenten voor foute logistieke keuzes. De vraag is hoe je dan wel zo’n succesvolle supply chain kan ontwerpen? Het fundament daarvoor is simpel: maak een heldere keuze tussen een focus op kosten of een focus op snelheid! en keuze die afhankelijk is van de producten die onderneming verkoopt en van de karakteristieken van de klanten die de producten kopen. Op het oog simpele lessen. Toch wordt de meeste logistieke strategieën gekenmerkt door een one‐size‐fits‐all beandering.

description

Het is zo vanzelfsprekend: logistiek. Thuis, wanneer een meubelzaak een wandmeubel aflevert en opbouwt. In de supermarkt, waar juist die diepvriesmaaltijd die zo goed smaakt in het schap ligt. Of wanneer de auto een beurt krijgt. Maar iedereen kent ook uitverkochte producten, overtollige voorraden en de hele dag wachten op de verwarmingsmonteur. Hoe voorkom je overvolle magazijnen, onnodige afprijzingen, uit de pan rijzende transportkosten en bovenal klanten die uw onderneming de rug toekeren. Succesvoorbeelden van Dell, Wehkamp, Heineken en Zara laten zien dat logistiek ook prima kan werken. Die ondernemingen hebben hun supply chain perfect afgestemd met hun strategie.

Transcript of Strategie in SCM: kosten of responsiviteit

1

KIEZENTUSSENSNELHEIDENKOSTENGELDVERDIENENMETJESUPPLYCHAIN?WaltherPloosvanAmstelTNOMobiliteitenLogistiekHetiszovanzelfsprekend:logistiek.Thuis,wanneereenmeubelzaakeenwandmeubelaflevertenopbouwt.Indesupermarkt,waarjuistdiediepvriesmaaltijddiezogoedsmaaktinhetschapligt.Ofwanneerdeautoeenbeurtkrijgt.Maariedereenkentookuitverkochteproducten,overtolligevoorradenendeheledagwachtenopdeverwarmingsmonteur.Hoevoorkomjeovervollemagazijnen,onnodigeafprijzingen,uitdepanrijzendetransportkostenenbovenalklantendieuwondernemingderugtoekeren.SuccesvoorbeeldenvanDell,Wehkamp,HeinekenenZaralatenziendatlogistiekookprimakanwerken.Dieondernemingenhebbenhunsupplychainperfectafgestemdmethunstrategie.LogistiekevalkuilenVoorwiewilinvestereninsupplychaininnovatieisthe‐sky‐the‐limit…enindeinvesteringendaarinhelaasook.Erzijnveelinnovatieveconcepten,maardepraktijkisvaakanders.Hetklantcontact,decustomerserviceafdeling,isnogperlandenperproductdivisiegeregeld.ElectronicaretailerMediamarktmoetlampenbestellenbijPhilipsLighting,video/audioenbatterijtjesbijPhilipsConsumerElectronicsendekleinehuishoudelijkeapparatuurbijPhilipsDAP,inNederlandvoordeNederlandsefilialen,inDuitslandvoordeDuitsefilialen.Evenzoveelbestellingen,evenzoveelfacturenengeenkritiekemassavoorEDI.Hetcontactmetdeklantbeperktzichtothetuitwisselenvanorders.Hetuitwisselenvaninformatieoverpromotieplanning,winkelverkopenenvoorradenstaatindekinderschoenen.ZelfsalszoudenMediamarktenPhilipsinformatieuitwisselendanstrandendiegegevensineenveelheidaanICT‐systemenbijPhilipsofineenvanveledistributie‐enproductielocaties.Supplychainszijncomplexenondoorzichtig;indelevensmiddelenindustrie,dechemie,depapierindustrie,deretailenbijlogistiekedienstverleners.Hetresultaat?Ontevredenklanten,ongebalanceerdevoorraden,hogekostenvantransportendistributieentraagreagerenopmarktveranderingen.TragischzijndelegeEuropesedistributiecentravanCompaqinGorinchemenSonyinHaarlem.Duurbetaaldemonumentenvoorfoutelogistiekekeuzes.Devraagishoejedanwelzo’nsuccesvollesupplychainkanontwerpen?Hetfundamentdaarvoorissimpel:maakeenhelderekeuzetusseneenfocusopkostenofeenfocusopsnelheid!enkeuzedieafhankelijkisvandeproductendieondernemingverkooptenvandekarakteristiekenvandeklantendiedeproductenkopen.Ophetoogsimpelelessen.Tochwordtdemeestelogistiekestrategieëngekenmerktdooreenone‐size‐fits‐allbeandering.

2

HarvardprofessorFisheronderzochtsuccesvollesupplychains.Fisheronderscheidthierbijtweecategorieënproducten,functioneleeninnovatieve,dieelkeenandersoortsupplychainvereisen.Ofeenkosten‐efficiëntesupplychainofeenresponsieve‐marktgerichtesupplychain.Functioneleproductenzijnproductendiebasisbehoeftenbevredigen.Omdatdevraagnaardezeproductenindetijdnauwelijksverandert,hebbendezeproducteneenstabiele,voorspelbarevraag,eenlangelevenscyclusenhetrisicovanonverkoopbaarheidlaag.Echter,dewinstmargeszijnlaag.DenkaandagversemelkvanFrieslandFoods,broodbijAlbertHeijn,bouwmaterialenenproductenindebasischemieenpapierindustrie.Innovatieveproductenleverenvaakwelhogeremargesop.Producentenzoekendaaromooknaarinnovatievanfunctioneleproducten;deBreakervanFriescheFoods,deijsjesvanBenenJerry’s,decontinuevernieuwinginhetassortimentvanAppleende20collectiesdiemoderetailersZaraelkjaarpresenteert.Deproductlevenscyclusisvaakkort,omdatdeconcurrentiesnelimiteert.Ondernemingenmoetensteedsnieuweproductenintroduceren.Devraagisdaaromonvoorspelbaar.Hetrisicovanonverkoopbareproductenisgroot.Innovatieveproducten,methogewinstmargeseneenonzekerevraag,vereiseneenanderesupplychaindanstabiele,functioneleproductenmetlagemarges.Heeftufunctioneleproducten:kieseenkosten­efficiëntesupplychainFunctioneleproductenvragenomeensupplychaindieisgerichtophetbetrouwbaarleverenvanproductentegendelaagstekosten.Hetadvies:

• Streefinproductieendistributienaarhetmaximaalbenuttenvancapaciteitenenhetterugdringenvanvoorradenomzodekostenteverlagen.MaardenkookaanproductieinhetVerreOostenofdenieuweEuropeselanden.

• Maakeenvraagvoorspellingendeplanning,liefstvervooruitvooreengoedecapaciteitsplanningeninkoopafsprakenmetleveranciersenlogistiekdienstverleners.

• Richtdesamenwerkingmetafnemers,leveranciersenlogistiekedienstverlenersoplagereketenkostenenlagereketenvoorraden.Zolaateengroothandelinbouwmaterialenproductenvaakdoordeleveranciersrechtstreeksopdebouwplaatsleveren.HetinitiatiefvanCoca‐Colaomflessenvoortaanopeenkleinkarretjetezetten,inplaatsvanopeenpallet,betekentdirectminderhandlingbijderetailer.

• Accepteerlangerelevertijdenalsditdeleveranciersinstaatstelthunproductieendistributieteoptimaliseren.VMI(vendormanagedinventories)indechemiehebbenookalsdoelhetoptimaalbenuttenvantransportmiddelen.

• Ontwikkelproductencompleetopnieuwomaandoelstellingenvanlagekostentevoldoen.

• Organiseerdelogistiekebesturingcentraal.

3

Heeftuinnovatieveproducten:kieseenresponsieve­marktgerichtesupplychainVraagonzekerheidbijinnovatieveproductenvraagtomeenresponsieve,marktgerichtesupplychain.Nietdekosten,maardesnelheidwaarmeeopdewisselendevraagwordtingespeeldisvanbelang.Ondernemingproberenout‐of‐stock,maarookonverkoopbarevoorraden(ofprijsdalingen)aanheteindevandeproductlevenscyclustevoorkomen.Hetadvies:

• Houdtbuffercapaciteitenaan.• Legvoorradenopweldoordachtepuntenindesupplychainofvervangdeze

doortijdigeinformatieoverdedaadwerkelijkepoint‐of‐saleverkopen.• Planenherplandeketenactiviteitenmeteenhogefrequentie(somselkuur

opnieuw).• Ondersteundeplanningmetgeavanceerdesupplychainplanningsoftware.• Steldeplanningsamenmetklantenenleveranciersop:collaborative

planning.• Ontwikkelproductenmodulair.Productvernieuwingisdanbeperkttot

enkelemodulesenindelaatstedistributieschakelkaneenproductnogklantspecifiekwordenopgebouwd.

• MaakproductendievoorheeninhetVerreOostenwerdengemaakt,weerdichtbijdemarkt.Bijvoorbeeldassemblagein(Oost)EuropadoorHP,EpsonenIBM,DVD‐productieinkleineoplagendoorDocdatainTilburgenkledingdoorZarainSpanjeenPortugal.

• Organiseerdelogistiekebesturingdecentraal.Dichtbijdemarktwaardemeestactueleinformatieoverdeklantenvraagis.

Combineren?Beidesoortensupplychainskunnenvoorkomenbinneneenonderneming.FriescheFoodsmaaktzoweldagversemelk,functioneel,alsBreaker,eeninnovatiefproductdatvooralinaway‐from‐homekanalenenbijvoorbeeldbijMcDonaldswordtverkocht.Maakdaneenduidelijkonderscheidinhetlogistiekconcept.ZogevenPhilipsenUnileverhunproductiebedrijveneenspecifiekefocus.Focusopbulk,weinigverschillendeproducteninenormehoeveelheden,ofjuisteenfocusopassortiment,veelverschillendeproducteninkleine,wisselendehoeveelheden.Bijuitbestedingvandistributiewordteenbewustekeuzegemaakttussenoperationeletransporteursofprofessioneleketenregisseurs.Isdelogistiekmanagernognodig?Eensuccesvollesupplychainvergtnatuurlijkeersteenperfecteinternelogistiekeketenmeteenwelgekozenbalanstussendelogistiekeprocessen,deplanningenbesturing,deICTendelogistiekeorganisatievoordatsamenwerkingmetdepartnersindeketenkanbeginnen.Nadekeuzevooreenbepaaldesupplychainstrategie,opkostenofresponsiviteitgericht,komtdealoudevraagweeraandeorde:isdelogistiekmanagernog,ofmisschienjuistopnieuw,nodig.Wienauwkeurigkijktzietdatdedagelijkselogistiekeafstemmingbinnenondernemingenalzomoeizaamtotstandkomt.Delogistiekeprestaties,kostenen

4

servicegraad,wordenbeïnvloeddoorbeslissingendiemedewerkersinmeerdere,functioneleafdelingenbinnenondernemingennemen.Afdelingenmetelkhuneigendoelstellingen.Hetnemenvandiebeslissingenleidterdaaromsomstoedatuiteindelijkdeproductennietoptijdbijdeklantkomen.Erzijnondernemingendiedanbesluitendelogistiekebeslissingencentraal,datwilzeggeninéénlogistiekeafdeling,tebeleggendiealsverkeerstorenoverdegoederenstroommoetwaken.Maarhoemoetdatalsstraksdelogistiekebeslissingenoverdegrenzenvanondernemingheenreiken?Eensuccesvollesupplychainvergteenperfecteaanelkaarsluitendelogistiekvanallepartijenindesupplychain.Eencentralelogistiekmanagervoordegehelesupplychainlijktnodigomeengoedebesturingentransparantietebereiken;deketenregisseur.Dieregisseurneemtelkedagweerlogistiekebeslissingen.Logistiekebeslissingendiedirectookgevolgenhebbenvoordepartnersvoorwaartsenachterwaartsindesupplychain.Eengevoeligpunt.Wieheeftdemachtindesupplychainenbepaaltdaarmeedetevredenheidvandeconsument?Enheeftdieregisseurwelaltijddemeestactueleenrelevanteinformatie?Hetinvoerenvaneenketenregisseurisdusnietvanzelfsprekend.Benjijerklaarvoor?Samenwerkingsverbandenmettoeleveranciersenafnemersenfabriekendievoordehelewereldproducerenzijnaandeordevandedag.Demogelijkhedenvande(informatie‐encommunicatie)technologiegaatonsdenkvermogenteboven.Maar,waargaathetnuechtom?Delogistiekmagnogzomooizijnbedacht,deICTgeavanceerdendeketenplanningnaadloos.Maarpakjesindeketengaanpasbewegenalsmensenbeslissingennemen.Hetbereikenvanketenvoordelenvereistdatdiemensenandere,slimmerebeslissingennemen.Endatvraagtomanderevaardigheden!Nederlandsupplychainlandvraagtommanagersdiekampioenzijnin:

• Hetwinstgevendinrichtenvanwaardeketens• businessscenarioplanning:hetcontinudenkenintermenvan‘watals’• hetopzettenvansuccesvolleallianties• hetinzettenvanICTvoordeplanningenbesturingvandewaardeketen• hetdaadwerkelijkinvoerenvaninnovatiesindewaardeketen.

StoftotnadenkenHetfundamentvaneengeslaagdesupplychainisdekeuzetussenresponsief‐marktgerichtofkosten‐efficiënt.Deproductenendemarktwaarindeondernemingdieverkooptbepaaltdejuistesupplychain.Inelkeondernemingishetnieteenvraagstukvanenkelhetkiezentussenéénvanbeide,maarjuisthetslimendoelbewustinstaatzijnbeidetecombinerenbinnendeonderneming.Hetveelgehoordemotto‘keep‐it‐simple’isdaneenonverstandigstartpunt.