NIEUWSBRIEF

Vrijwillige inzet

ColofonSVWO/Arcon

Colofon

SVWO/Arcon

Azelosestraat 25

7622 NC Borne

T: 074 242 65 20

E: info@arcon.nl

I: www.arcon.nl

Aan deze uitgave werkten

mee: Adrie van Nieuwen-

huijzen, Alice ten Dam,

Anne ten Vergert, Eline Pool,

Maaike Moulijn

Eindredactie: Marten Schulp

Foto’s: Jaspar Moulijn

Beeldmateriaal Goed voor

Elkaar: Movisie

Vormgeving: www.zwietart.nl

Meer informatie:

Maaike Moulijn

mmoulijn@arcon.nl

De Overijsselse Ontwikkeling SVWO/Arcon werkt samen met allerlei partners aan maatschappelijke ontwikkeling in Overijssel. Onder de noemer de Overijsselse Ontwik-keling willen we informeren, ontmoeten, kennis delen en samen tot nieuwe ideeën komen. Deze nieuwsbrief volgt op de eerste Overijsselse Ontwikkeling van

22 maart 2010. Op deze dag werden eerst de Overijsselse resultaten van de Goed voor Elkaar-nulmeting

gepresenteerd. Drie opvallende onderwerpen werden in ‘polijstgroepen’ verder uitgewerkt.

Beleidsmakers en professionals uit het Overijsselse veld hebben elkaar nodig en moeten samen actief

werken aan een toekomstbestendige samenleving en werkbaar beleid. Daarom staat deze nieuwsbrief vol

met inspirerende voorbeelden waarmee u aan de slag kunt in uw gemeente. De volgende bijeenkomst

over vrijwillige inzet is op donderdag 30 september in Zwolle. Meld u nu alvast aan op

www.deoverijsselseontwikkeling.nl.

Juni 2010

Volgende bijeenkomst vrijwillige inzet: 30 september 2010, Zwolle>> meld u aan op www.deoverijsselseontwikkeling.nl

In veilige handen: voorkom seksueel misbruik bij vrijwilligersorganisaties Uit de

nulmeting blijkt dat geen enkele Overijsselse

gemeente aandacht besteed aan dit onderwerp.

Onderzoek leert dat 10 meisjes en 3 jongens

op de 2000 vrijwilligers te maken hebben met

seksueel misbruik in het vrijwilligerswerk. De

Vereniging Nederlandse Organisaties Vrijwil-

ligerswerk heeft voor het project “In veilige

handen” een stappenplannen ontwikkeld,

gericht op:

1. Hoe maak ik mijn organisatie veilig?

2. Help, het is mis!

De eerste verantwoordelijke voor een veilige

organisatie is de instelling zelf. Gemeenten kun-

nen een het onderwerp bij organisaties op de

kaart zetten, onder andere door:

• Een lokale vertrouwenspersoon te benoe-

men bij wie verenigingen terecht kunnen

voor informatie bij het vermoeden van

seksueel misbruik;

• De Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) voor

vrijwilligersorganisaties die met jongeren

werken (gedeeltelijk) te vergoeden.

(Assen, Hellevoetsluis);

• In een subsidieaanvraag toe te staan dat

kosten voor een VOG worden meegenomen

bij de toewijzing (Nijmegen).

Voor meer informatie zie:

www.inveiligehanden.nl

Deventer staat borg voor sportclubs Voor sportclubs die hun accom-

modatie willen verbeteren maar hiervoor geen

lening krijgen, staat de gemeente voortaan

garant te staan voor zo’n lening.

Vluchtige kennis en ervaring verankeren Kennis en ervaring zitten in

de vrijwilligers. Als eer vrijwilliger opstapt,

verdwijnen met hem of haar die kennis en

ervaring. Uit de nulmeting van Goed Voor Elkaar

blijkt dat veel gemeenten nog geen methoden

hebben om kennis en ervaring van een vrijwil-

liger te borgen en vast te leggen. Jammer, want

dat betekent dat diens opvolger het wiel weer

opnieuw moet uitvinden.

Niet alles hoeft te worden vastgelegd, alleen

die onderdelen van het beleid of de uitvoering

die goed gaan en die de organisatie wil behou-

den. Bijvoorbeeld succesvolle bijeenkomsten,

een goed draaiende boekhouding of een mooie

website. Om deze onderdelen te verankeren

in de organisatie moet het onderdeel eerst

herkend en erkend worden om het daarna te

verankeren. De aanpak hiervan verschilt per

organisatie en situatie. Bent u geïnteres-

seerd om te bekijken welke onderdelen in uw

organisatie verankerd kunnen worden en hoe,

neem dan contact op met Anne ten Vergert,

atenvergert@arcon.nl,tel. 06 14 75 75 98

Polijstgroep Polijstgroep

Polijstgroep

Feit: 40% van de jongeren doet vrijwilligerswerk (bron: CBS, 2010)

Het ministerie van VWS en Movisie willen met Goed Voor Elkaar in

kaart brengen in hoeverre gemeenten de

basisfuncties vrijwillige inzet voor elkaar heb-

ben. SVWO/Arcon heeft in 2009 in alle Overijssel-

se gemeenten de Goed Voor Elkaar-nulmeting

uitgevoerd en hen een terugkoppeling gegeven

van de resultaten. Op 22 maart 2010 presen-

teerden we de Overijsselse resultaten. Dit zijn

en blijven momentopnames; wie er in 2009 al

goed bezig waren, zijn nu immers nog weer

verder.

Goed voor ElkaarDe basisfuncties:

• Vertalen maatschappelijke ontwikkeling

• Verbinden en makelen

• Versterken

• Verbreiden

• Verankeren

De basisfunctie Verbreiden is in bijna alle

Overijsselse gemeenten voor elkaar. Verankeren

daarentegen is nog nauwelijks ontwikkeld: de

enige echt goede voorbeelden zijn Hengelo en

Olst-Wijhe. Deventer en Zwolle zijn bezig met

de erkenning van door vrijwilligers verworven

competenties. Voor een betere dienstverlening

zetten gemeenten vooral in op digitale informa-

tievoorziening, eenvoudiger subsidieregelingen

en een vrijwilligersloket.

De meerderheid van de gemeenten besteedt

specifi eke aandacht aan de doelgroepen jonge

en oudere vrijwilligers; slechts weinig gemeen-

ten hebben een doelgroepenbeleid voor alloch-

tone vrijwilligers en bestuursvrijwilligers.

Zie ook de brochure De basisfuncties mantelzorg in de praktijk en de

rapportage over de landelijke resultaten op www.prestatieveld4.nl.

Doelgroepenbeleidmet Marike Kuperus (Kuperus Advies)

De doelgroep ‘jongeren’: wie zijn dit? Tieners,

twintigers, dertigers? Maak dit duidelijk in het

beleid. Spreek jongeren aan door middel van

PR met veel beeld, met korte projecten en

met een moderne organisatie.

Tips:

• betrek jongeren door een functie te

knippen;

• laat jongeren meekijken in een hoger

echelon van de organisatie (‘inknuffelen’);

• laat ze positieve ervaringen opdoen;

• speel in op hun manier van communiceren

(mail, internet, sms).

Let bij de doelgroep senioren op de (ge-

neratie)kloof tussen senioren onderling. Die

blijkt uit verschillen in bijvoorbeeld opleiding,

economische status en leefstijlen. Nieuwe

senioren verwachten respect en uitdaging.

Doelgroep allochtonen: de allochtoon bestaat

niet. Let op het verschil in eerste, tweede en

derde generatie allochtonen. Werk samen met

allochtone organisaties en sleutelfi guren.

Tip om valkuilen bij doelgroepenbeleid te

vermijden:

• Combineer (beleids)doelen als vermaak

en verplichting wanneer vrijwilligerswerk

bedoeld is voor integratie of sociale

activering;

• Besteed niet alleen aandacht aan werving

maar ook aan behoud.

Doelgroepenbeleid biedt kansen, tegelijkertijd

prijzen we ons met een Overijsselse samenle-

ving waarin vrijwilligers nog volop te vinden

en betrokken zijn. Dit maakt het inzetten van

doelgroepenbeleid als instrument noodzake-

lijk, maar minder dringend.

In ‘polijstgroepen’ zijn we aan de slag gegaan met Overijsselse ontwikkelpunten

De rol van de overheidmet Nicole Schrijver (SVWO/Arcon)

Bij vrijwilligersbeleid wordt vaak gere-

deneerd vanuit de kosten van bepaalde

producten of diensten. De maatschappelijke

waarde van vrijwilligerswerk wordt hierbij

vaak vergeten. Er is een stappenplan ontwik-

keld om vorm te geven aan vrijwilligersbe-

leid op een manier die ook recht doet aan de

maatschappelijke waarde van vrijwilligers-

werk. Voor meer informatie kunt u contact

opnemen met Nicole Schrijver

(nschrijver@arcon.nl).

Enkele aandachtspunten:

• Organisaties hebben behoefte aan een

overheid die organisaties verbindt;

• De overheid kan het werk van organisaties

die werken met vrijwilligers faciliteren;

• Vrijwilligersorganisaties verwachten dat

gemeenten de regierol op zich nemen, een

duidelijke lijn volgen en zorgen voor

helderheid over taken en ureninzet; de

organisaties moeten duidelijke grenzen

aangeven;

• Bij het maken van prestatieafspraken moet

ook het maatschappelijk effect worden

meegenomen;

• Gemeenten kunnen een voorbeeldfunctie

vervullen als het om vrijwilligerswerk gaat.

Ambtenaren die vrijwilligerswerk doen

kunnen in het zonnetje gezet worden of

ruimte en middelen ontvangen om dit

werk te doen.

Senioren: Zwolle, Staphorst,

Ommen, Raalte, Olst-Wijhe,

Deventer, Twenterand, Hellen-

doorn, Wierden, Tubbergen, Hof

van Twente, Hengelo, Enschede,

Losser.

Jongeren: In de meeste gemeen-

ten, behalve: Steenwijkerland,

Zwartewaterland, Hardenberg,

Dalfsen, Raalte, Wierden,

Rijssen-Holten en Losser.

Allochtonen: Zwolle, Twenterand,

Almelo, Dinkelland, Oldenzaal,

Hengelo, Enschede en

Haaksbergen.

Bestuurders: Zwolle, Deventer,

Twenterand, Dinkelland,

Oldenzaal en Hengelo.

Doelgroepenbeleid: in welke gemeenten is aandacht voor wie?

EVCmet Adrie van Nieuwenhuijzen en Anne ten

Vergert (SVWO/Arcon)

In deze polijstgroep zitten zowel vrijwil-

ligersorganisaties als vrijwilligerscentrales.

Veel deelnemers weten niet wat een EVC

precies inhoudt. Alleen dhr. Van Zundert van

Landstede Welzijn en mevrouw Botten van

IJsselheem Zwolle hebben er ervaring mee.

EVC’s kunnen een meerwaarde hebben voor

vrijwilligers (waardering van de organi-

satie, vergroting eigenwaarde), voor de

vrijwilligersorganisatie (kwaliteitsbeleid en

mogelijk nieuwe aanwas van vrijwilligers)

en voor de samenleving (vrijwilligerswerk

als opstap naar betaalde banen). Er zijn ook

andere middelen om dit te bereiken, zoals

opleidingen/cursussen en waarderingsin-

strumenten.

Uit landelijk onderzoek blijkt dat ongeveer

20% van de vrijwilligers geïnteresseerd is in

een EVC-procedure. De polijstgroepdeelnemers

vermoeden dat dit vooral mensen zijn met

een zwakke positie op de arbeidsmarkt. Door

de oplopende werkloosheid en de bezuini-

gingen op begeleiding en deskundigheids-

bevordering verwachten de deelnemers dat

het aantal EVC-aanvragen verder zal groeien.

De vrijwilligerscentrales geven aan dat er be-

zuinigd wordt op deskundigheidsbevordering

voor vrijwilligers – EVC-trajecten kosten tijd en

de centrales hebben die niet. Een mogelijke

oplossing is een ‘ train-de-trainer-programma’

dat svwo/Arcon in samenwerking met de

VCD gaat opzetten. In het kader van sociale

activering/re-integratie is samenwerking met

gemeentelijke sociale diensten, UWV en

re-integratiebureaus wenselijk.