1

Voor emigranten, expats en tweedehuisbezitters

GrenzenloosMAGAZINE

Tien jaar ZwedenBen & Nicôle Heerland vertellen

NR 5

Juni 2014

Uitgeverij Grenzenloos

Grenzenloos.nl

ode aan de postbode Het bizarre verhaal van facteur Cheval

Ludique le VertWonen in Frankrijk

Michiel van der PutLeven in Spanje

2

BraziliË in de schijnwerpers

Komende weken zullen we overspoeld worden

met fraaie beelden van Brazilië en gaat ieder

Hollands (of Vlaams) hart toch iets sneller slaan bij

het zien van de wedstrijden van het nationale elftal,

waarvandaan we ook kijken.

En met de maand juni komt ook de zomervakantie

voor velen dichtbij. Misschien kunnen de verhalen en

artikelen van deze maand u nog helpen bij de keuze

van de bestemming. Deze editie van Grenzenloos

Magazine bevat onder meer het onwaarschijnlijke

maar waargebeurde verhaal van het levenswerk van

een Franse postbode. De moeite van een bezoekje

zeker waard!

Laat ons gerust weer weten wat u van deze editie

vindt. Uw reacties en tips worden altijd gewaardeerd.

Wij zijn te bereiken via info@grenzenloos.nl

Grenzenloos Magazine verschijnt 12 x per jaar, elke

laatste vrijdag van de maand.

Veel leesplezier!

Eric Jan van Dorp - Uitgever/hoofdredacteur

Twitter: @ericjanvandorp

Colofon

GRENZENLooS MAGAZINEGratis online magazine voor emigranten,

expats en tweedehuisbezitters.

Verschijnt 12 x per jaar, elke laatste

vrijdag van de maand.

Een uitgave van Uitgeverij Grenzenloos,

een imprint van VanDorp Uitgevers

Voor meer informatie of adverteren,

kijk op www.grenzenloos.nl

of mail naar info@grenzenloos.nl

In dit nummer staan bijdragen van:

Andy Arnts

Ludique le Vert

Michiel van der Put

Marc de Jong

Rob Smulders

David Scherpenhuizen

Ben & Nicôle Heerland

Eric Jan van Dorp

Coverfoto: Tiogo Tavares

Copyright©2014 VanDorp Uitgevers

op de teksten en foto’s in deze uitgave

rust auteursrecht. Niets uit deze uitgave

mag worden opgeslagen, gekopieerd

of op andere wijze dan ook worden

verveelvoudigd en/of verspreid,

zonder uitdrukkelijke en schrijftelijke

toestemming van de uitgever.

Welkom

3

Nieuws

ode an de postbode

Naar Zweden. Wel of niet?

Vingerbalkmaaier

Culture Shock

10 jaar Zweden

Turkije in trek

4

6

12

18

24

24

38

Inhoudsopgave

4

Sinds kort is er een nieuwe Nederlandstalige

website met dagelijks nieuws uit Zweden.

Naast algemeen nieuws is er veel aandacht voor

onderwerpen die te maken hebben met wonen,

werken en vakantie vieren in Zweden.

Initiatiefnemer van de nieuwe website is Marc

de Jong, die een aantal jaren geleden zelf

naar Zweden emigreeerde. Hij beschreef zijn

emigratie en het leven in zijn nieuwe thuisland

in het boek Bij ons in Zweden.

De website is uitermate informatief voor zowel

(potentiële) emigranten als Zweden liefhebbers

in het algemeen.

www.denieuwezweed.com

nieuws uit zweden - in het nederlandsnieuw initiatief van emigrant marc de jong

Nieuws

5

Malaga is de laatste jaren een populaire

Spaanse bestemming geworden. De stad is

populairder dan ooit door de mix van cultuur,

strand en de gunstige ligging ten opzichte van

het achterland. Wie een aatal jaren geleden

onroerend goed heeft aangeschaft in of rond

Malaga zal nu spijt hebben daar niet even mee

gewacht te hebben. De Spaanse vereniging van

taxateurs meldt dat de prijzen van woningen

in de provincie Málaga sinds het uitbreken van

de crisis met 44 procent zijn gedaald. Ook het

eerste kwartaal van dit jaar daalden de prijzen,

met liefst 7,3%. Een einde aan de prijsdalig lijkt

dus nog niet in zicht.

Toch gloort er enige hoop aan de horizon, want

voor het eerst in 47 maanden is het aantal

afgesloten hypotheken in Spanje toegenomen.

Dit blijkt uit gegevens die onlangs werden

gepubliceerd door het Spaanse bureau voor

de statistiek. In maart werden in totaal 16.625

nieuwe hypotheken afgesloten. In februari was

dat aantal 16.420. Het gemiddelde geleende

bedrag was 102.397 euro. (Bron: INSpanje.nl)

huizen in Malaga 44 procent goedkoper dan in 2008aantal afgesloten hypotheken neemt wel toe

wrak van vlaggenschip coluMBus Mogelijk gevondende santa maria verging in 1492 voor de kust van haïti

Amerikaanse duikers claimen het

vlaggenschip de Santa Maria van

Christoffel Columbus te hebben

gevonden voor de kust van

Haïti.

Volgens archeoloog

en schatzoeker

Barry Clifford

komt de

locatie van het

scheepswrak

overeen met hetgeen we weten over

de Santa Maria. Als de claim van

duiker Clifford wordt bevestigd gaat

de ontdekking de boeken in als één

van de belangrijkste archeologische

onderwater ontdekkingen in de

geschiedenis. Het vlaggenschip

van ontdekkingsreiziger Columbus

verging in 1492. Columbus wist zijn

bemanning destijds in veiligheid te

brengen op een nabijgelegen eiland.

Nieuws

6

ode aan de postbodeandy arnts

7

Frankrijk en La Poste – een romantischer huwelijk is nauwelijks denkbaar. Je

zou Romeo nog zonder Julia kunnen voorstellen, of koning Arthur zonder Guinevere. Maar Frankrijk zonder La Poste? Nee, dat is onmogelijk. In Frankrijk dienen de posterijen namelijk niet alleen een praktisch doel. Ze vervullen ook een symbolische functie.

De Franse postbode vertegenwoordigt een

herkenbare authenticiteit die onlosmakelijk

met Frankrijk is verbonden en het land een

beminnelijke allure geeft. Samen met Marianne

houdt hij het landsbeeld in evenwicht. Zij

als het strijdbare embleem van de republiek,

hij als haar tegenhanger. Zij belichaamt de

nationale trots, hij de vleesgeworden eenvoud,

de mascotte van het rustieke dorpsleven. Geen

wonder dus dat schrijvers en filmmakers hem

graag als karikatuur in hun werk oproepen.

Guy de Maupassant schreef in 1885 het

verhaal La petite Roque, waarin de Franse

plattelandspostbode wordt neergezet als

een symbool van onverzettelijkheid, volledig

onderworpen aan zijn beroep:

Tijdens zijn dagelijkse tocht vindt de sukkelige

Médéric Rompel in het bos van Carvelin

een kinderlijkje. Geschrokken haast hij zich

naar de burgemeester, die uiteindelijk zelf de

moordenaar blijkt te zijn en door onbewust

toedoen van Médéric zijn straf niet ontloopt. De

plichtsgetrouwe postbode weigert hem namelijk

een brief terug te geven waarin de burgervader

zijn moord opbiecht aan de officier van justitie.

In zijn klassieke film Jour de fête, doet

filmmaker Jacques Tati daar nog een schepje

bovenop. Hij speelt zelf de postbode François,

die door de bewoners van een boerengehucht

wordt opgejut om de post voortaan ‘op zijn

Amerikaans’ rond te brengen. Dat wil zeggen:

in dolle vaart op een oude fiets. Snelheid heeft

François wel, maar omdat hij regelmatig een

borrel teveel aanneemt, belandt hij alsnog van

de ene deceptie in de andere.

In 2008 is het opnieuw een klunzige

postbesteller die voor een kassucces zorgt.

De film Bienvenue chez les Ch’tis trekt in

Frankrijk meer dan twintig miljoen bezoekers

en breekt daarmee alle records. En weer is het

een drankzuchtige man, die ernstig lijdt onder

zijn dominante moeder en daarom niet durft te

kiezen voor het meisje dat hij liefheeft.

Waarom is nu juist de postbode al tijden zo’n

geliefd onderwerp van spot? Ten eerste vanwege

zijn uniform. Vroeger leek zijn bedrijfstenue

veel op het kostuum van een veldwachter en

dat gaf zijn verschijning iets potsierlijks. Een

gemeentewerker staat tenslotte ook niet in

een driedelig pak te schoffelen. Bovendien had

de postbode, of hij wilde of niet, een sociale

functie. Hij kwam overal, hoorde van alles en

werd dus graag uitgehoord. Om hem ook de

pikante nieuwtjes te laten vertellen, zetten de

buurtbewoners hem dikwijls een glaasje voor.

Die nam de postbode, die het zelf niet breed

had, graag aan, al was het maar uit beleefdheid.

Zo ontstond het beeld van een dronken

rondfietsende roddeltante. En van dat imago is

hij, ofschoon zijn uniform intussen volledig is

gemoderniseerd, nooit meer losgekomen. Wat

hij ook doet, welke prestatie hij ook levert, het

blijft het werk van een beperkte geest die je niet

au sérieux kunt nemen.

Frankrijk

8

ode aan de postbode

En daarmee kom ik bij de beroemdste postbode

uit de Franse geschiedenis: Ferdinand Cheval,

het meest schrijnende voorbeeld van een man

die een geweldige prestatie leverde en daar

nimmer de waardering voor oogstte die hem

toekwam.

Facteur Cheval zag eruit zoals alle negentiende-

eeuwse plattelandspostbodes eruit zagen:

een man met een pet, een harde snor en een

bedrukt en ondoorgrondelijk gelaat. Zulke

koppen bestaan tegenwoordig niet meer. Je

ziet ze alleen nog op

zwart-wit foto’s in

musea waar nauwelijks

meer iemand op bezoek

komt. Cheval zou dan

ook totaal vergeten

zijn, als hij niet op het

zonderlinge idee was

gekomen om in zijn tuin

een kasteel te bouwen.

Op zijn drieënveertigste

begon hij aan zijn

levenswerk. Elke

dag, als hij zijn

tweeëndertig kilometer

tellende postronde

van Hauterives naar

Tersanne te voet

aflegde, verzamelde hij

grote en kleine stenen

waarmee hij ’s avonds

en ’s nachts aan het werk toog. Zo verrees

geleidelijk aan, steentje voor steentje, een

exotisch bouwwerk dat door de dorpelingen

met groeiende verontwaardiging werd

gadegeslagen. Wat bezielde die man, om dat

allemaal in zijn eentje te doen? Die moest

volslagen gek geworden zijn.

Maar facteur Cheval wist wel beter.

Onverstoorbaar ging hij gewoon door. Weer

of geen weer, hij stond op de steigers. Dag

in, dag uit bouwde hij met behulp van zijn

kruiwagen, speciekuip en troffel verder aan

zijn Palais Idéal. Niemand die hem daarvan

af kon brengen. Na drieëndertig jaar zwoegen

was het af en stond er een extravagant,

zandkasteelachtig paleis van 23 meter lang, 12

meter breed en met een hoogte variërend van

6 tot 11 meter. Hij had er een bizarre potpourri

van stijlen en thema’s in

verwerkt: Hindoestaanse

elementen plaatste hij

gebroederlijk naast een

Arabische moskee, hij

liet zich inspireren door

de kunst uit het Oude

Egypte, liet goden en

godinnen verrijzen,

verbeeldde dieren en

Bijbelse taferelen, schiep

metershoge reuzen die

hij César, Vercingétorix

en Archimède doopte en

bracht tal van inscripties

aan om zijn heilige

missie te verduidelijken

en te verdedigen. In

sommige daarvan

weerklinkt zijn ironie

(Dieu protège le génie)

en zijn trots (Travail d’un seul homme).

Drieëndertig jaar bouwen aan je levenswerk

- wat een wilskracht moet er in dat tengere

postbodelichaam hebben gezeten. En dan te

bedenken dat Ferdinand Cheval geen enkele

artistieke of bouwkundige kennis bezat. Hij

bouwde na wat hij op ansichtkaarten en in

9

Frankrijk

tijdschriften had gezien en liet zich verder

leiden door zijn grenzeloze fantasie. Meer

had hij niet nodig. Hij werd gedreven door

een hartstochtelijk ideaal en bewees daarmee

dat een talentvolle autodidact prima met

gekwalificeerde vakbroeders kan wedijveren.

Grote namen als Antoni Gaudí en Niki de Saint-

Phalle zouden zich zelfs door het Palais Idéal

hebben laten inspireren.

Al wandelend langs die overdaad aan trapjes,

pilaren, galerijen, torens en ornamenten, groeit

mijn bewondering voor Ferdinand Cheval.

Onvoorstelbaar dat dit allemaal door één man

is gerealiseerd. Al die miljoenen stenen zijn

door zijn handen gegaan, door zijn handen

bewerkt en gerangschikt. Het paleis is zó rijk

gedecoreerd dat je je afvraagt hoe hij dat,

zelfs in drieëndertig jaar, allemaal voor elkaar

heeft gekregen. Toen hij het in 1912 voltooide,

was hij zesenzeventig en restte hem nog één

laatste wens: om na zijn dood als een soort

Toetanchamon van de Drôme in zijn eigen

paleis te worden bijgezet. Maar daar stak de

gemeente een stokje voor. Meneer Cheval was

maar een eenvoudige postbode en zou net als

ieder ander gewoon op het dorpskerkhof van

Hauterives worden begraven.

De oude man liet het er niet bij zitten. Hij

nam zijn kruiwagen en metselgerei weer op

en bouwde nog eens acht jaar aan zijn eigen

grafmonument, le tombeau du silence et du

repos sans fin. In 1922 was ook dat project af.

Net op tijd, want twee jaar later overleed hij.

Tegenwoordig is het Palais Idéal een

commerciële attractie waar zelfs jazz- en

10

pianoconcerten worden gehouden. In het souvenir-

winkeltje koop ik ansichtkaarten van facteur Cheval

en zijn droomkasteel. Naar wie zal ik ze sturen?

Wie begrijpt deze man? Wie ziet de schoonheid

en de tragiek van zijn creatie? De meningen zijn

daar nogal over verdeeld. Sommigen vinden het

paleis weerzinwekkend, anderen raken er niet over

uitgesproken.

Ik denk dat we het Palais Idéal vooral symbolisch

moeten zien: de mens moet bouwen aan zijn

eigen bestaan, aan zijn persoonlijke levensmissie.

En elke dag wordt ons de mogelijkheid geboden

om daar een steentje aan bij te dragen. Facteur

Cheval heeft dat op een wel heel letterlijke manier

gedaan, waardoor zijn paleis, of je het mooi vindt

of niet, een waardig symbool is van menselijk

doorzettingsvermogen.

Hoe zou het kunstwerk zijn beoordeeld als het door

een bouwlustige prinses was neergezet? Wat als het

sprookje van de Indische waterlelies in de Efteling

niet door koningin Fabiola van België, maar door

een postbode uit Dendermonde was geschreven?

Had het dan dezelfde mythische glans gehad? Nee,

want in de kunst schijnt een dubieuze wet te gelden

die bepaalt dat de waarde van een kunstwerk

afhankelijk is van de status van de maker.

Daarom zal het Palais Idéal van Ferdinand Cheval

altijd het paleis van een postbode blijven. En dat

maakt het voor velen tot een kluchtige curiositeit.

Want postbodes wonen niet in een paleis. Die

wonen in simpele arbeidershuisjes met een

fantasieloos voortuintje en een nog fantasielozer

vrouwtje dat zijn sokken stopt en de piepers

schilt. Het blijft het werk van een knutselaar, een

hobbyist. Van een kletsmajoor die buurtpraatjes

rondvertelt en borrels drinkt, ook al is zijn

schepping inmiddels tot nationaal monument

uitgeroepen.

Misschien schuilt de ware schoonheid van het

Palais Idéal daarom niet in zijn vormgeving,

maar in het trieste lot van de obscure held die er

tienduizend dagen van zijn leven aan werkte.

ode aan de postbode is een van de 18 boeiende verhalen uit

het nieuwe boek van En Route hoofdredacteur Andy Arnts

Parisiennes herken jeaan hun benen

Verhalen

Andy Arnts

UItgeverij VillageISBN 978 9 61851 017

Prijs € 16,95

o.a. te koop bij:Bol.com en Emigratieboek.nl

ode aan de postbode

11

Parisisennes herken je aan hun benenmet 5,- euro korting!

Met Parisiennes herken je aan hun benen lanceert En Route hoofdredacteur Andy Arnts opnieuw een prachtige verzameling verhalen, die niet alleen zijn liefde voor Frankrijk en Parijs kenmerken, maar vooral getuigen van zijn rijke fantasie, aanstekelijke humor en buitengewone verteltalent. De bundel is bovendien verfraaid met schitterende zwartwit foto’s van de bekende fotograaf Ferry van der Vliet.

Als speciale aanbieding voor Grenzenloos lezers geeft Emigratieboek.nl nu maar liefst 5

euro korting op deze prachtige bundel!

Ga naar Emigratieboek.nl en geef bij het afrekenen de code 6792011 in.

U betaalt dan slechts €11,95 ipv €16,95.

Uiteraard verstuurd Emigratieboek.nl ook naar het buitenland.

“Heb net het nieuwe boek van Andy Arnts (Parisiennes herken je aan hun benen) in een keer uitgelezen. Een aanrader voor elke Parijs en Frankrijkliefhebber!”

- Femke Wolthuis (NOS Journaal) -

www.emigratieboek.nl

grenzenloos actie emigratieboek.nl

12

Waarom emigreren naar Zweden?

Waarom verkiezen Nederlanders en

Belgen dit Scandinavische land boven

Frankrijk, Canada of Noorwegen,

om maar enkele andere populaire

emigratielanden te noemen?

Hier zijn vijftien redenen. De volgorde is

willekeurig, met uitzondering van reden 1.

1. rUst en rUiMteDit is ongetwijfeld de meestgehoorde reden.

Nederland is druk en luidruchtig, en dat is wel

het laatste wat je van Zweden kunt zeggen. De

emigranten die naar Zweden gaan vanwege

de rust en de ruimte, kiezen meestal voor een

woning op het platteland. Daar zingen de bossen

(die doen dat stilletjes) en wonen de buren twee

kilometer verderop (en die praten zachtjes).

2. FaMilie!De Zweedse samenleving is ingesteld op het

familieleven. Wie een baby verwacht of heeft

wordt overladen met vrije dagen die nog jaren

na de geboorte kunnen worden opgenomen.

Kinderopvang is goedkoop en laagdrempelig

en overal zijn voorzieningen voor mensen met

kinderen. Ook evenementen en traditionele

feestdagen zijn vaak sterk gericht op families. En

mocht het niet boteren: een echtscheiding regel je

eenvoudig online.

3. Minder stressOp de dag dat je het spreektempo van Matthijs

van Nieuwkerk als normaal gaat beschouwen,

weet je het zeker: je staat onder hevige stress. Je

kunt eraan toegeven en de Nederlandse “rat race”

accepteren, of je breekt ermee en verkast naar

Zweden. Daar gaat alles langzamer, en niet alleen

het spreektempo van tv-presentatoren. De enigen

die in Zweden over stress klagen, zijn de Zweden

zelf.

4. ze zien Je graag KoMenNederlanders zijn niet overal even geliefd.

In sommige vakantieoorden worden ze nog

meer gehaat dan Russen en Duitsers. Maar in

Zweden verwelkomen ze je met open armen en

kaneelbroodjes. Ze weten daar dat Nederlanders

ondernemend zijn en houden van een huis op

de boerenbuiten. Het uitstervende Zweedse

platteland heeft zulke mensen nodig. Ben je

een Nederlandstalige Belg? Geen Zweed die het

verschil kent, dus jij mag ook komen.

15 redenen oM te eMigreren

naar zweden

13

5. goedKoop wonenVoor de prijs van een rijtjeshuis in Nederland of

België koop je in Zweden twee landhuizen met

elk een hectare grond, en op sommige plaatsen

zelfs drie. Er zijn mensen die hun Zweedse villa

betalen met de overwaarde van hun verkochte

Nederlandse huis, en daarna voor niks wonen.

Wel opletten: goedkope huizen in Zweden liggen

vaak geïsoleerd of zijn in beroerde staat. Voor

velen is dat echter geen probleem.

6. tolerantieOok Zweden heeft politieke partijen met een

allesbehalve tolerante agenda, en in huiselijke

kring wordt er best wel eens gemopperd over

buitenlanders, andersgelovigen, homoseksuelen

en vrouwen die niet alleen achter de kookpot

willen staan. Toch merk je daar in het dagelijks

leven weinig van. De meeste Zweden zijn

vriendelijk en respectvol, en doen (in het

openbaar) niet moeilijk over wie “anders” is.

7. de lieFdeEr zijn aardig wat Nederlanders en Belgen

die nooit van plan waren om naar Zweden

te emigreren. Maar het hart was sterker. Ze

werden verliefd op een Zweed(se) en op zekere

dag werden ze wakker in Scandinavië in de

wetenschap dat ze nooit meer terug zouden gaan.

Dit zijn vaak de emigranten die de taal het best

spreken. Zweeds leren doe je nergens zo goed

als thuis, zolang er maar een Anders of Annika

rondloopt.

8. stilteIn Zweden kun je soms niks horen. Hoe dat

klinkt? Dat merk je pas als je een Zweeds bos

binnenwandelt of op een Zweedse berg gaat

zitten, want in de Benelux hoor je altijd wel

ergens achtergrondgeruis. Echte stilte is iets

bijzonders. Als je er gevoelig voor bent, wil je er

steeds meer van. Sommigen kiezen daarom voor

emigratie naar Zweden. Wees er niet doof voor.

Geniet van de stilte.

9. VeiligHeidZweden heeft een obsessie met veiligheid.

Als blijkt dat 1 op 1 miljard mensen doodgaat

van een bepaald stofje, wordt het in Zweden

meteen verboden. Voor een land dat doorlopend

succesvolle moordverhalen en thrillers uitbraakt,

zijn de Zweedse straten ook opmerkelijk

veilig. Als je woont in een grauwe stadswijk

van Rotterdam of Antwerpen is het land een

verademing. Je moet dan wel de Zweedse grauwe

stadswijken mijden.

10. Frisse lUcHtIn Zweden heb je mooie luchten die ook nog

eens fris zijn. Het is er goed ademen. Dat merk

je meteen als je er arriveert. De mensen mogen

er wel in dikke Volvo’s rijden, de uitlaatgassen

kunnen alle kanten op. Als je last hebt van

astma of gewoon genoeg hebt van de diesellucht

in je straat, dan is een bezoekje aan Zweden

genoeg om verliefd te worden. Ook goed voor je

kinderen!

14

11. werKWie voor emigratie naar Zweden kiest vanwege

een baan, gaat in de regel om louter pragmatische

redenen. Je zou echter de eerste niet zijn die dan

besluit om voorgoed in het land te blijven, zelfs

al wil je baas je de volgende maand naar Dubai

sturen. De salarissen kunnen elders groter zijn,

maar wie vast in het Zweedse zadel zit, is er

moeilijk uit te wippen.

12. Vier seizoenenLente, zomer, herfst, winter: vier seizoenen met

elk hun kenmerken. Op school leer je erover, maar

in Zweden maak je ze veel intenser mee dan in de

Benelux. Natuur én inwoners leven mee met de

grillen en geneugten van de jaargetijden. Een lente

is er een lente, een herfst een herfst, een winter een

winter en een zomer is, als je geluk hebt, zelfs een

zomer.

13. de natUUrWie de eerste keer Zweden bezoekt, ziet wellicht

vooral bos. En bomen zijn weliswaar sympathiek,

maar ook wat saai. Maak daarom een rondreis

en ga van de harde weg af. Dan vind je desolate

berglandschappen, wilde rivieren, prachtig

glooiend akkerland en met wat mazzel ook elanden,

rendieren, zwijnen en ander overstekend wild. Alle

natuur die in Nederland alleen maar in boekjes

staat, kun je in Zweden aanraken.

14. dicHt biJ de benelUXCanada wordt weleens een reusachtige versie

van Zweden genoemd. Vergelijkbaar klimaat,

vergelijkbare natuur, ook rustig en toch rijk. Maar

wat als papa in Nederland ziek wordt? Of wanneer

je ouders graag hun kleinkind eens omhelzen? Dan

is het toch makkelijker als je in Zweden woont. Je

pakt de auto of het vliegtuig en je kunt je familie

nog dezelfde dag zien. Zonder jetlag en met lagere

kosten.

15. stUderenToegegeven: de leerlingen aan de Zweedse

basisscholen en gymnasia bakken er in

internationale vergelijkingen niet veel van, de

laatste tijd. Maar de universiteiten in Zweden

hebben ook vandaag een prima reputatie. De

welvaartsstaat maakt het bovendien gemakkelijk

om zelfs als 40-plusser nog een nieuw vak te gaan

leren. In Zweden kun je studeren tot je er genoeg

van hebt.

Tot slot: er zijn ook redenen om niet te emigreren

naar Zweden. Die lees je op de volgende pagina’s.

De 15 redenen om te emigreren werden opgesteld

door Zweden Emigrant Marc de Jong en eerder

geplubliceerd op de website De Nieuwe Zweed.

15

12 redenen oM niet te eMigreren

naar zwedenEr zijn veel redenen om te overwegen om

in Zweden te gan wonen. Maar uiteraard

zijn er ook veel redenen te noemen om

dat niet te doen. Deze redenen zijn vaak

persoonlijk en gelden voor de een wel en

de ander juist niet.

1. Je Hebt Het wel “geHad” Met nederlandAls dit je énige reden is, dan emigreer niet.

Veel mensen zijn ontevreden met de manier

waarop de samenleving in Nederland (of België)

functioneert. Ze hebben geen vertrouwen meer

in de politiek en wantrouwen hun omgeving.

Emigratie lijkt dan een uitweg. Maar vertrek

niet alleen daarom. Want de kans is groot dat de

problemen waarvoor je weg wilt lopen, ook in

Zweden bestaan. Emigratie moet een positieve

keuze zijn. Anders heb je het ook snel “gehad”

met Zweden.

2. “in zweden KoM Je MaKKeliJK aan werK”Vergeet het. Als je werk zoekt, zit je in Nederland

algauw beter. De werkloosheid in Zweden is

bijna twee keer zo hoog. Als buitenlander sta

je bovendien achteraan in de rij sollicitanten

tenzij je tot die ene procent behoort die over heel

bijzondere capaciteiten of ervaring beschikt. Dit

betekent niet dat je nooit werk zult vinden. De

meeste emigranten lukt het wel. Maar dat gebeurt

eerder laat dan vroeg.

3. eMigratie is geen eeUwigdUrende VaKantieVakantiegangers zien vaak meer van een land

dan mensen die er wonen. Als je in Zweden

woont, blijf je het grootste deel van het jaar

dicht bij huis. De vakanties worden dan besteed

aan familiebezoekjes in de Benelux, of aan een

zonbestemming elders. Het dagelijks leven in

Zweden is veel routineuzer dan een vakantie. Er

moet immers brood op de plank komen. Als je

alles van Zweden wilt zien, kun je er beter elk jaar

op vakantie gaan dan er naartoe verhuizen.

16

4. Je Hebt Moeite Met eenzaaMHeidVeel emigranten kiezen voor het Zweedse

platteland. Maar dat is een ander platteland dan

het Nederlandse of Vlaamse. In Zweden kan

het betekenen dat er in een straal van ettelijke

kilometers niemand anders woont. Het kan er

dus echt eenzaam zijn. Dan ga ik toch in een dorp

of stad wonen, zeg je? Dan zie je meer mensen.

Dat klopt. Maar de Zweden zijn niet zo geweldig

communicatief. Dus zelfs dan kun je je best

eenzaam voelen.

5. Je wilde altiJd al een caMpingCampings hebben een grote aantrekkingskracht op

Nederlandse landverhuizers. Maar in een land waar

het maar drie maanden per jaar warm genoeg is om

te kamperen (als je geluk hebt), zijn er weinigen die

met alleen een camping de kost kunnen verdienen.

Een bed & breakfast dan maar? Je mag blij zijn als

je daarmee je eigen breakfast kunt bekostigen. Het

kan, maar het is moeilijk. Wees realistisch als je

wilt emigreren.

6. scHolen en zorg ziJn niet altiJd beterEr zijn mensen die Zweden nog altijd beschouwen

als het welvaartsparadijs waar alles goed is. Dat

beeld is oud. Zorg en onderwijs in Zweden zijn min

of meer gratis en ánders geregeld, maar het land

kampt met problemen die je ook elders vindt. In de

gezondheidszorg is gebrek aan plaats en personeel.

De scholen scoren in internationale vergelijkingen

slecht. Dit wil niet zeggen dat goede zorg en

goed onderwijs er niet bestaan, maar ze zijn niet

vanzelfsprekend.

7. Je Hebt een HeKel aan KoUAls je in de zomer op vakantie bent in Zweden,

kan het prachtig weer zijn. Maar dat is maar

even. Het kwik komt het grootste deel van het

jaar amper boven de 10 graden. Winters met drie

maanden sneeuw zijn er doodnormaal en als je in

het noorden woont duren ze nog langer. Tussen

oktober en maart zijn de dagen er ook nog eens

beduidend korter dan wat je gewend bent. Je eerste

jaar in Zweden is altijd een test.

8. FaMilie en Vrienden wonen straKs VeraFIedereen realiseert zich dat je bij emigratie de

afstand tot familie en vrienden letterlijk vergroot.

Maar niet iedereen weet vooraf of hij/zij daar

tegen kan. Er zijn veel emigranten die Zweden

prachtig vinden, maar toch hun stap betreuren

puur vanwege heimwee. Skype is een aardige

hulp, maar geen wondermiddel. Het kan niet

voorkomen dat je het contact met de Nederlandse

samenleving verliest en over steeds minder zaken

kunt meepraten met je vrienden en familie.

17

9. Je neeMt JezelF MeeVoor sommigen is emigratie een vlucht. Ze hebben

genoeg van hun werk, van familie, van hun huis,

van alles wat ze voorheen aan het geboorteland

bond. Ze willen wég. Voordat je hierom je koffers

pakt, kun je je beter afvragen wat de oorzaak

is van je ongenoegen. Het kunnen persoonlijke

problemen zijn die je door een emigratie niet

oplost. Of het is je karakter wat je parten speelt. En

je karakter is het enige wat je niet achter kunt laten

als je verhuist.

10. aanpassen Kan MoeiliJK ziJnDe Zweedse cultuur staat dichter bij de

Nederlandse en Vlaamse dan bij de Russische of

Mexicaanse, om maar wat te noemen. Maar er zijn

ook wezenlijke verschillen. Zo hebben Zweden

andere omgangsvormen, andere tradities en andere

verwachtingen. En uiteraard is er een andere taal.

Niet iedereen vindt de gereserveerde houding van

de Zweden prettig. En lang niet alles is zo geregeld

als je in je geboorteland gewend bent. Emigreren

vraagt flexibiliteit. Niet iedereen heeft die.

11. Je bliJFt altiJd een bUitenlanderWie emigreert, voelt hoe het is om als buitenlander

in Nederland of België te leven. De mensen om je

heen kunnen vriendelijk en behulpzaam zijn, maar

er is altijd een barrière. Zij zitten niet op nieuwe

vrienden te wachten. Die hebben ze al genoeg. En

praten in een taal die niet de jouwe is, kan voor

jezelf een reden zijn om sommige dingen niet te

zeggen of te doen. Dat kan frustrerend zijn. Komt

bij dat je ook voor je familie en vrienden een soort

buitenlander wordt. Een emigrant is nergens thuis.

12. terUgKeren is MoeiliJK“Als het tegenvalt, dan ga ik toch gewoon terug!”

Tja, dat dacht je. Veel mensen realiseren het zich

niet, maar emigratie is nogal eens een definitieve

stap. De Nederlandse wetten en regels houden geen

rekening met mensen die naar hun geboorteland

terug willen en dat zorgt voor bureaucratische

obstakels. Verzekeraars en woningverhuurders

kunnen het knap moeilijk maken. Remigratie is

daardoor vaak een lastig proces, zeker als je krap

bij kas zit en weinig mensen hebt om op terug te

vallen.

De 12 redenen om niet te emigreren werden

opgesteld door Zweden Emigrant Marc de Jong

en eerder geplubliceerd op de website De Nieuwe

Zweed.

Tekst: Marc de Jong

Achtergrondfoto’s: Miriam Preis, Sara Ingman

18

Wonen in Frankrijk

Ludique is het pseudoniem van een oud-docent die na zijn pesionering samen

met zijn vrouw Maria (Lief) emigreerde naar Zuidwest-Frankrijk. Het tweetal woont en ‘werkt’ in en rond hun oude boerderij op het Franse platteland. Ludique is een begenadigd verteller/schrijver die anderen laat meegenieten van zijn dagelijkse belevenissen.

Wij stonden die eerste ochtend strijdlustig

op het weliswaar eigen, maar ook volledig

overwoekerde en zonder kapmessen

welhaast ondoordringbare erf van onze vers

verworven Franse boerderij. De volgeladen

bestelbus, waarmee we bij aankomst met een

voorwiel in een kennelijk nogal diep gat waren

gedoken, hadden we wel al teruggevonden.

We staarden in een diep en opmerkelijk

kubistisch gestoken gat in de grond. Een soort

pygmeeëngraf vlakbij de inrit naast het fietspad

dat hier royaal de Petite Route wordt genoemd.

“Ze hebben de brievenbus met betonnen voet en

al uit de bodem gerukt! Gestolen!” stelde Lief na

enige aarzeling vast.

“Gestolen?” herhaalde ik oprecht verbijsterd

en sprak een moment krachtig het hiernamaals

aan.

“Nou ja, het zij zo. Laad die bus maar uit.

Grasmaaier, zaag en snoeischaar. Dan gaan we

ludiquevingerbalkmaaier

19

Ludique le Vert

meteen aan de slag”, besloot Lief die hoogst

praktische plattelandsgenen in de fijne kuiten

met zich meetorst.

“Die afschuwelijke dennenboom daar, die moet

meteen weg”, vervolgde ze en wees daarbij op

een stevige tot aan de nok toe

opgeschoten boom tegen de zijkant van het

huis.

Ik keek, indachtig het door mij gekochte

boomhandzaagje, vermoedelijk een tikkeltje

bekommerd.

“Zagen ‘wij’ die eerst even om?” stelde ze

lieftallig voor. “Met je nieuwe boomzaag,

lieverd?”

Die had ik. Ik toonde haar, zo besefte ik, een

in deze omgeving en voor dit doel bespottelijk

klein handzaagje. Zo’n half gebogen dingetje

met een zaagblad van amper dertig centimeter.

Ik schatte de boom op zeven meter.

“Wat dacht je van een kettingzaag?” smaalde

Lief guitig.

Ik negeerde de vraag en besloot, niet gehinderd

door enige kennis van zaken, deze volwassen

woudreus manmoedig te lijf te gaan.

Het handzaagje bleek vlijmscherp en het groene

gevaarte kwam alras met een oorverdovend

geraas, een krakende dreun en in gezelschap

van de tv-antenne en een stuk of wat

dakpannen, donderend naar beneden.

“Hij ligt er mooi bij”, sprak Lief eerbiedig nadat

de stilte was teruggekeerd.

Ik had ook twee grasmaaiers op de kop

getikt. Een koopje! Voor een scheet en

drie knikkers, want ik heb een bloedhekel

aan geld uitgeven. Ik koop zelden iets.

Hoogstens in noodgevallen. Welnu, de

ene grasmaaier, een tamelijk aftands wit

geval, weigerde ook na twee glazen wijn,

een nieuw startkoord, twee schone bougies

en een opkomende hernia, categorisch alle

diensten.

“Terminaal”, constateerde ik zorgelijk zuchtend.

“Je had er toch twee gekocht?” memoreerde

Lief behulpzaam.

Dat had ik inderdaad. Volgens de verkoper een

identiek geval.

Ik zette het loodzware houten krat, een fors

uitgevallen soort aardappelkist, aan Liefs

voeten.

Ze keek veelzeggend zwijgend naar mijn

offer dat uit talrijke ondefinieerbare metalen

onderdelen, veren, ringetjes, schroef25

boutjes, wielen, kabels en gebogen buizen

bestond.

“Jaja”, mompelde ze begripvol.

“Moet enkel nog even in elkaar worden gezet”,

lichtte ik toe, “Maar, compleet! Simpel! Net een

meccanodoos. Een soort Solex.

Kijk maar, hier is het zuigertje! Zie je wel?”

“Ja, heel erg mooi lieverd. Maar, laat die oud

ijzerwinkel maar zitten”, adviseerde Lief. “Ze

zijn toch veel te klein voor hier. Ik neem liever

die grote, brede vingerbalkmaaier die je hebt

gekocht.”

20

Wonen in Frankrijk

Ik rolde het loodzware, prehistorische monster de

cour op en startte. En waarachtig, het helse beest

kwam na een tiental forse rukken, diep blaffend,

woest grommend en heftig stampvoetend, tot

leven. Lief deed een stapje achteruit.

“Hij rijdt uit zichzelf,” schreeuwde ik boven de

herrie uit. “Je hoeft er alleen maar achter te

lopen en te sturen.”

Lief stroopte vastberaden de mouwen op en

greep het stuur, vol knoppen, handgrepen en

kabels, met beide handen stevig vast. Een enkele

trap met de voet op een beugel ergens onderop,

bracht alvast de vingerbalk in beweging. Lief

haalde diep adem en draaide het gas moedig

open, klikte dat vast en de machine begon woest

ratelend en driftig vibrerend te rijden. De eerste

paar meters hobbelde Lief er wat onelegant

achteraan, het stuur stevig vasthoudend. Alsof ze

een koppel, voor haar veel te sterke en te zware

Labradors aan de lijn uitliet. Lief is namelijk vrij

klein van stuk en qua plastiek tamelijk fragiel.

De snelheid bleek echter per meter toe te nemen

en het gevaarte sneed werkelijk alles wat er op

haar pad kwam aan gort. Alles! Ik zag nog net

hoe Lief in galop woeste pogingen deed om het

ding een bocht te laten maken, maar dat mislukte

jammerlijk. En even later zag ik haar opnieuw

voorbij komen. Ze hield zich nog steeds

stevig vast, maar de machine sleepte haar gewoon

achter zich aan en vervolgde verwoestend zijn

weg. Ik zag hoe een laag, houten hekwerkje tot

fijn brandhout werd gevingerbalkt en een lange

bezemsteel keurig in gelijke mootjes werd gehakt.

Aan de overkant van de Petite Route kwam de

helse machine uiteindelijk tegen een groot hek

tot stilstand. Koeien vlogen alle kanten op.

Ik zag enkel nog wat puffende rookwolkjes boven

21

het hoge groen uitkomen.

Een grote blauwe tractor stopte. De boer

klauterde uit de cabine en liep direct op Lief af

die moeizaam en als een dronken matroos in Cora

Kempermanjurk overeind krabbelde. Er hing een

laars in het prikkeldraad.

“Bonjour madam!” groette de boer joviaal.

‘Madam’ keek de boer met grote, verwilderde

ogen, paniekerig aan.

“Besjoer”, bracht ze angstig piepend uit.

“Roger!” stelde de man zichzelf voor en schudde

haar de hand. “U bent aan het maaien?”

Lief sprak indertijd behalve ‘Oui’, ‘Non’ en ‘Je

t’aime’ geen woord Frans en bleef de man aldus

met haar grote, zwarte ogen zwijgend, hol en niet-

begrijpend aanstaren.

Ik had intussen op mijn gemak een rustgevend

pijpje gestopt en aangestoken en stond aldus het

tafereel op ontspannen afstand te aanschouwen.

Pijprokers zijn geen onruststokers.

“Hellup!” miauwde Lief gesmoord in mijn

richting, “die meneer, die zegt wat tegen me…..!”

De boer keek in mijn richting. “Ah! Le patron!”

riep hij bij wijze van groet en besteeg zijn tractor,

startte en reed het gevaarte behendig ons erf op

en bracht de kolos pal naast me tot stilstand.

Ik zag dat er een enorme, vierkante platte bak

achter de tractor hing.

“Ik hoorde dat dat kleine vrouwtje het erf aan het

maaien is. Is dat uw vrouw?” bulderde hij half uit

de cabine hangend boven het zware geronk van

de motor uit.

Ik knikte bevestigend.

“Dat is geen vrouwenwerk”, sprak de man beslist.

“Koffie?” inviteerde ik hem, weliswaar

tamelijk irrelevant maar wel geheel volgens

de Nederlandse emancipatienormen. Ik wilde

toch een bescheiden statement maken. De

cuisine is per slot van rekening mijn domein en

het erf is van mijn Lief. Een soort premature

boedelscheiding.

De boer knikte kort terwijl hij de deur van zijn

cabine met een ferme ruk dichttrok. De tractor

loeide en het vierkante gevaarte zakte traag naar

beneden. De boer gebaarde me opzij te gaan en

zette het mobiele landbouwgeweld in beweging.

Lief kwam, op één laars hinkelend, het erf weer

op. Ik ben koffie gaan zetten.

Binnen de kortste tijd stond de tractor weer

zwijgend op de cour.

Alles was gemaaid en gekortwiekt.

Die middag, zo had Lief daadkrachtig besloten,

moest de druif worden gesnoeid. Dringend!

“Waar staat dat spul dan?” vroeg ik haar en

tuurde het erf rond.

Ik acht het namelijk redelijk om dergelijk

fruitgewas, vanwege de pluk, laag bij de grond te

kunnen aantreffen.

Lief wees echter naar boven, op onze werkelijk

kolossale grange waaraan zich over de volle

breedte, vlak onder de dakrand en daarboven,

een uitbundig ontplofte woestenij uitstrekte.

“Dat daar moet worden gesnoeid?” sputterde ik

benauwd.

“Ja, pak je de ladder even, lieverd?”

“Dat is zeker vijf of zes meter hoog, lief. Dat ga

ik echt niet doen!” protesteerde ik. Enerzijds

vanwege de driedelige, lichtgewicht aluminium

ladder die ik voor een prikje op de kop had getikt

en anderzijds omdat ik al last van hoogtevrees

krijg als ik op een krant ga staan.

“Dat hoef jij ook niet te doen, dat doe ik zelf.

Als je namelijk verkeerd snoeit kan de hele

druif zomaar doodbloeden. Als jij voor mij

de ladder nou maar stevig blijft vasthouden”,

sprak Lief tactvol en ter zake kundig. Ze

klom, gewapend met een snoeischaar en een

Ludique le Vert

22

bewonderenswaardige dosis moed of, zo u wilt,

doodsverachting, de volledig uitgeschoven ladder

op, die tot net onder aan de dakrand reikte. Ik

stond als lichtgewicht zwaartepunt ruggelings en

wijdbeens op de onderste trede op mijn gemak

een pijpje te roken en van het uitzicht rondom te

genieten.

Er kwamen achtereenvolgens een blauwe, oranje,

groene en een gele tractor voorbij die alle even de

vaart inhielden. Ook telde ik een viertal jeeps en

een aantal kleine bestelautootjes. Soms stopten ze

of reden even achteruit om vervolgens weer door te

rijden. Ook La Poste stond langdurig stil. Zonder

post trouwens.

Een mij nog onbekende streekbewoonster kwam

herhaaldelijk met haar hondje voorbij slenteren.

Heen en dan weer terug.

En hoewel ik het toch wel zeer opmerkelijk vond,

amuseerde ik me kostelijk en zwaaide uitbundig

naar elke voorbijganger of doneerde een joviaal

bonjour. En zo schoven we steeds een meter

of wat op tot de klus aan het eind van de middag

was geklaard.

“Een puntje wijn lief?” vroeg ik aan mijn meisje

dat moe op de stenen trap voor het huis had

plaatsgenomen. Hond Sophie – Lief en zij zijn

onafscheidelijk – had haar lieve kop op haar

schoot gelegd.

“Mmm, lekker. Kir Limousin graag”, zuchtte ze.

“Santé!” zeiden we beiden tegelijkertijd. Toen ging

de telefoon.

Ik nam op. “Oui, bonjour?”

Het bleek ene Dominique te zijn. De vrouw

van boer Roger. Ze maakten zich zorgen

over de gezondheid van mijn vrouw.

Of ze wellicht ziek was? Ze moest

toch gauw weer opknappen en het

voorlopig echt kalmpjes

aandoen. We moesten morgen

maar bij hen komen eten.

Dan hoefde mijn vrouw niet

te koken. Hadden we al een

huisarts? Het nummer van de

pompiers?

Ik stelde haar gerust en

beloofde morgen langs te

zullen komen.

Toen ik vervolgens weer

naar buiten stapte, zat de mij

onbekende, met haar hond heen

Wonen in Frankrijk

23

en weer slenterende streekbewoonster, pardoes

naast Lief wiens hand ze vertrouwelijk in haar

beidenhanden vasthield.

“Chantal”, stelde ze zich aan mij voor en richtte haar

zorgelijke

blik direct weer op Lief die mij haar ‘hellup’ blik gaf.

“U moet beter voor uw vrouw zorgen, meneer!”

sprak Chantal

zonder mij verder nog een blik waardig te keuren.

Tekst: Ludique le Vert

Foto’s: Ludique le Vert, C. Prieur

Ludique le Vert, pseudoniem van een gepensioneerde en

met vrouw, twee honden en vijf katten naar de Franse

Corrèze geëmigreerde Groninger.

Spontaan, gepassioneerd en humoristisch vertelt

Ludique over de ‘Ik vertrek’-achtige emigratie naar het

dorp Lubersac in de Corrèze, waar hij en zijn vrouw

een authentieke boerderij hebben opgeknapt om daar

en daarvandaan Bourgondisch te genieten. Ludique

en zijn vrouw hebben zich duidelijk aangepast aan de

Franse dorpscultuur, en Ludique heeft tegelijkertijd de

Groningse nuchterheid behouden om de belevenissen

en de observaties in en om de boerderij en in het

dorp treffend en luchtig te verwoorden. Belevenissen

en observaties waarin eveneens geëmigreerde

Nederlanders, vriendelijke Franse buren en familie en

vrienden in (en op bezoek vanuit) Nederland glansrijke

bijrollen vervullen. Door de schrijfwijze is het boek

bijzonder vermakelijk, zeker niet alleen voor liefhebbers

van Frankrijk en de Franse cultuur.

(Recensie Hilarisch Frankrijk van NBD-Biblion, de

overkoepelende instelling van Nederlandse bibliotheken)

Ludique le Vert

Ludique le Vert bundelde recent 23

verhalen over zijn belevenissen in

Frankrijk. Een aaneenschakeling van de

meest hilarische gebeurtenissen, op een

ongekend geestige en aanstekelijke wijze

opgetekend.

Hilarisch FrankrijkHoe wij vertrokken

Ludique le Vert

UItgeverij GrenzenloosISBN 9789461851024

Prijs € 16,95

o.a. te koop bij: Bol.com en Emigratieboek.nl

24

Leven over de grens

Op Mondi.nl, de website van de belangenvereniging

voor twedehuisbezitters, stond onlangs het

volgende artikel dat belangrijk kan zijn voor alle in

het buitenland wonende Nederlanders. Het artikel

verscheen na aanleiding van een ingezonden brief

van een Nederandse emigrant:

Geachte Nederlander in het buitenland,

Gaarne wil ik de volgende feiten onder uw

aandacht brengen.

In 2013 heeft de Nederlandse regering besloten

om de AOW-leeftijd in fasen te verhogen. Dit in het

kader van de verhoogde levensverwachting van

elke Nederlander. Op het moment is de verhoging

bepaald, als je geboren bent na 31 maart 1956

en voor 1 januari 1957, dus in 2023 moet de

ontvanger van de AOW 67 jaar oud zijn. Echter

deze leeftijd is fictief. Immers in de aangenomen

wet is opgenomen dat de levensverwachting

van het Nederlandse volk mee gaat spelen en

dat verhoging van de AOW-leeftijd om de vijf

jaar getoetst kan worden. Voor wat dit betreft

is alles duidelijk, echter wat niet duidelijk is het

verdampen van de opgebouwde AOW-jaren.

Volgens de loonbelasting wet in 1964 is bepaald

dat elke Nederlander, ongeacht of hij/zij werkt,

twee procent opbouwt vanaf zijn vijftiende

levensjaar tot zijn 65ste levensjaar. Dus dat je

uiteindelijk 100 procent AOW kon krijgen. Echter

bij het aannemen van de nieuwe AOW-wet in

2013 zijn ineens de spelregels tijdens de wedstrijd

veranderd. In de nieuwe wet gaat men niet meer

uit van aanvang maar van het einde, zoals nu is

bepaald dat de Nederlander zijn AOW krijgt op

67, dan tellen we 50 jaar terug, de opbouw begint

op zijn 17 levensjaar. Geen enkel probleem zie ik

u denken immers van 17 tot 67 is 50 jaar en dat

maal 2 procent is 100 procent AOW.

Fout gedacht, want er zijn zo ongeveer 500.000

stemgerechtigde expats, die dachten dat hun

opbouw begon op hun vijftiende levensjaar,

maar nu de wet is veranderd ineens vier procent

opbouw kwijt zijn als ze pas op 67 hun AOW

krijgen. Toen de nieuwe wet werd behandeld in

de tweede kamer zijn daarover vragen gesteld

aan de staatssecretaris Klijnsma, maar deze kon

er geen antwoord op geven hoeveel Nederlanders

door deze regeling werden getroffen. Ik ga ervan

uit dat ze dat in haar onschuld heeft gezegd of

geen grip heeft op haar ambtenaren, want deze

regeling bespaart zeker met de huidige uitkering

al 300 miljoen euro over de komende acht jaar.

Geen bedrag dat je even niet weet, als er in de

tweede kamer vragen worden over gesteld. Wat

veel erger is dat als deze wet in zijn huidige vorm

blijft bestaan, de levensverwachting die om de vijf

jaar wordt herwaardeerd het zo maar kan zijn dat

straks pas elke Nederlander op zijn 70 levensjaar

AOW krijgt. Dan verliezen de Expats geen vier

maar tien procent.

Conclusie

• Het onrechtmatige afpakken van de

opgebouwde percentage AOW tot 2013;

• Het onzorgvuldig handelen van de regering ten

opzichte van de Expats;

• Dreigende te korten van levensonderhoud van

toekomstige AOW-ers in het buitenland;

onvolledig aow-pensioen voor emigranten

25

AoW uitkering

• Verhoogd risico van terugkeer van ouderen

met alle gevolgen van dien. Nu het kabinet

met een nieuw voorstel is gekomen om de

leeftijd versneld te verhogen in 2015 en het

recht om AOW te krijgen al in wil laten gaan

als 67 bent in 2021, geeft dit een kans om deze

onrechtmatigheid te repareren. Dus mail aan

SWZ en aan de beide kamers, mail aan de

leden in de eerste en tweede kamer.

Voor alle duidelijkheid. Ik neem even mezelf als

voorbeeld.

Oude situatie tot 1 januari 2013: recht op AOW

met ingang van 5 december 2023, dus 65 jaar oud.

Geboren 5 december 1958 volgens de wet

loonbelasting 1964 opbouw van mijn 15

levensjaar, dus 5 december 1973, uit Nederland

vertrokken 1 oktober 2011.

Opbouw 2011-1973= 38 jaar x 2 procent 76

procent AOW.

Nieuwe situatie na 1 januari 2013 Recht op AOW 5

december 2025, dus dan 67 jaar oud.

Opbouw nu 2025-50= telling begint in 1975. Dus

2011-1975=36 jaar x 2 procent is 72 procent AOW.

Met vriendelijke groet,

Henk Veldhuis

Mondi heeft naar aanleiding van deze brief contact

opgenomen met de Sociale Verzekeringsbank ter

verificatie van de gegevens.

Reactie Sociale Verzekeringsbank

De berekening in de brief aangaande de gekorte

jaren AOW-opbouw is correct, evenals het

rekenvoorbeeld aan het einde van de brief. Het

effect is inderdaad dat expats minder AOW zullen

ontvangen, vergeleken met de situatie vóór de

verhoging van de AOW-leeftijd. Dit heeft het

kabinet ook geconstateerd. In de memorie van

toelichting bij het wetsvoorstel over de verhoging

van de AOW-leeftijd, staat hierover de volgende

passage: “Mensen met AOW-opbouw, die voor hun

65e levensjaar naar het buitenland emigreren of

geëmigreerd zijn, kunnen te maken krijgen met

een kortere opbouwperiode. Of deze groep mensen

daardoor AOW-bouw missen en dit negatief voor

hen uitpakt is op voorhand niet duidelijk. Dit

hangt sterk af van het pensioenstelsel van het land

waarheen men is geëmigreerd. In steeds meer

landen wordt de pensioengerechtigde leeftijd

verhoogd. Het is zeer wel mogelijk dat men in het

immigratieland ook tot op latere leeftijd pensioen

kan opbouwen.”

De SVB ziet geen aanleiding om een inhoudelijke

reactie te geven op de brief van de heer

Veldhuis. De SVB voert wetten en regelingen

uit en heeft geen mening over de politieke en

of beleidsmatige doelstellingen daarvan. Dat is

de verantwoordelijkheid van, in dit geval, het

Ministerie van SZW.

Als expats informatie willen over de gevolgen

van de verhoging van de AOW-leeftijd voor

hun persoonlijke situatie, dan adviseren wij

hen om contact op te nemen met de SVB via de

contactpagina op onze site: www.svb.nl

Via de site www.mijnpensioenoverzicht.nl kan

iedereen inzicht krijgen in de opbouw van zijn

AOW en andere Nederlandse pensioenen. Hiervoor

is wel DigiD nodig.

Tekst: Rob Smulders, directeur van Mondi, de

belangenvereniging voor tweedehuisbezitters.

26

Culture Shock

AFsTANDeN

Emigreren is een ingrijpende gebeurtenis.

Voor volwassenen, maar zeker ook voor

kinderen. Veertig jaar na dato weet David

Scherpenhuizen nog precies hoe hij zich voelde

bij de verhuizing van Australië naar Nederland.

Ik was pas vijf minuten in Nederland en ik

had er al een hekel aan. Daar stonden we dan

op Schiphol; mijn ouders, mijn jongste zus en

ik, vers aangekomen uit mijn geboorteland

Australië. Ik was dertien jaar oud en het was

zomer 1975. De warmste zomer sinds 1940 toen

de Duitsers Nederland binnenvielen maar ik

voelde me alles behalve een veroveraar. Het

was bloedheet en benauwd. Ik was hitte gewend

in Australië maar dit was alsof iemand een

doorweekte wollen laken over me heen had

gegooid.

27

David Scherpenhuizen

Afstanden

We hadden een behoorlijke afstand afgelegd,

wel 18.000 kilometer maar de afstand was in

werkelijkheid veel groter. Het was de afstand

tussen Australië, een jong en dynamisch land en

Nederland, een land ver over zijn hoogtepunt,

overvol en uitgeblust. Het was de afstand tussen

mijn zorgeloze, zonnige jeugd en een onzekere

toekomst. Australië was lichtjaren ver weg.

Mijn opa haalde ons op. We hadden hem al

anderhalf jaar niet meer gezien sinds hij naar

Nederland was teruggekeerd. Na een ferme

knuffel en een slobberige wang zoen, reden we

richting Friesland. Het landschap onderweg

was plat en lelijk. Mijn vader klaagde altijd dat

Australische vergezichten zo saai waren maar

dit kon hij toch onmogelijk prefereren? Fel

groene velden met gele madeliefjes. Verdeeld in

keurige rechte vakjes, gescheiden door ondiepe

slootjes met vies ruikend water. Ik keek mijn

ogen uit. Alles was zo netjes en keurig als een

tafel gedekt voor het zondags ontbijt. Ik was een

veel ruigere en wilde omgeving gewend.

Burum

Opeens ging de keurig geplaveide weg over in

kinderkopjes en opa’s auto begon vervaarlijk te

schokken: we waren in Burum gearriveerd, een

dorpje in “the wilds of” Friesland. We stopten

voor een rijtjeshuis dat niet te onderscheiden

was van zijn twee buren en stapten uit. Zoiets

had ik nog nooit gezien.

D’r woonden toch geen mensen in dit soort

blokken dozen. Toch?

Binnen troffen we mijn oma aan die we altijd

Nanna noemden. Daar zat ze dan, weggezakt

in een grote stoel die haar leek te verzwelgen

en omringd door haar schatten; postzegels,

munten, tijdschriften, lappen stof die ooit wel

eens van pas zouden kunnen komen, een blik

speculaas en haar onvermijdelijke, dampende

kop thee. Zo kende ik haar nog uit Australië.

Gelukkig was niet alles veranderd.

Burum had heus wel zijn charmes alleen ze

waren verdomd goed verborgen. De maan had

niet vreemder geleken. Het dorpje was van

oudsher een boeren gemeenschap en overal

28

Culture Shock

liepen verweerde boeren rond in rubberen

laarzen en blauwe overals, een pet tot net boven

de wenkbrauwen getrokken en een pijp tussen

de tanden geklemd. Alom zag je ouderwetse

boerenwoninkjes met grote schuren, lage

daken, kleine raampjes en binnenplaatsen

glimmend van de koeienstront. En daartussen

rijen identieke, moderne huizen met een plukje

gras voor en achter die als tuinen moesten

fungeren. Een paar armzalige bloemetjes

probeerden de aanblik op te vrolijken maar het

mocht niet baten.

Wat me het meest bij is gebleven is de alom

aanwezige, penetrante geur van mest. De

dorpelingen hadden een heilig geloof in de

heilzame werking van mest en waren ervan

overtuigd dat het overal goed voor was. Het

werd rijkelijk uitgestrooid over hun velden

en tuinen en het had me niets verbaasd als ze

het op hun eten strooiden! De sterke geur van

mest hing over het dorpje als een soort mist

maar niemand leek het op te vallen behalve

ons. Ik had voor het eerst vreselijk veel last van

hooikoorts en mijn neus was continu verstopt.

Dit was wellicht een zegen. Op die manier werd

mij de volle lading van de mestgeur bespaard.

Vriendjes

Na een paar weken had Nanna iets bijzonders

voor me in petto. Ze vond het hoog tijd

dat ik met jongens van mijn eigen leeftijd

omging. Een paar jongens uit de buurt werden

opgetrommeld om me mee op sleeptouw

nemen. Toen ik dat hoorde werd ik overmand

door emoties. Ik holde de trap op en verstopte

me in een linnenkast en begon vreselijk te

janken. De afgelopen weken waren slopend

voor me geweest, zowel fysiek als geestelijk:

afscheid nemen van mijn geboorteland en

oudere zus en broer en wennen aan een

nieuwe taal en vreemde omgeving. Ik voelde

me verward en eenzaam. Verlegen was ik

nooit geweest maar op dat moment was ik

voor alles overgevoelig. Mijn vader en opa

dwongen me steeds in ongemakkelijke situaties.

Weliswaar met de beste bedoelingen maar ik

voelde me er vreselijk opgelaten bij. Zo moest

ik boodschappen doen bij het plaatselijke

winkeltje maar ik sprak toen nog geen woord

Nederlands behalve “ ‘n lekker kopje thee”.

Ik probeerde me wanhopig verstaanbaar te

maken, aarzelend en stotterend, terwijl de

beduusde winkelier niet begrijpend naar me

keek. Ik verliet doorgaans de winkel, blozend

van schaamte en zonder boodschappen. Mijn

gevoelige tiener ego had het dagelijks zwaar te

verduren. Het idee om een middag met vreemde

jongens op pad te gaan was ondraaglijk maar

Nanna was onvermurwbaar.

Ik hoorde de deurbel en veegde mijn tranen

weg. Die ‘bloody Dutchies’ moesten vooral niet

denken dat ik een huilebalk was. Ik ging naar

beneden en werd voorgesteld aan een houterige,

lange tiener die natuurlijk Hans heette. Hij

stak beleefd zijn hand uit maar ik negeerde

het. Handen schudden vond ik verwijfd en

aanstellerig. Ik ging het spel nu volgens

mijn eigen regels spelen. Ik zou me niet aan

Nederland aanpassen, Nederland moest zich

maar aan mij aanpassen! Hij keek me aan en

zei: “Come.”

‘HANDEN SCHUDDEN VOND IK

VERWIJFD EN AANSTELLIRIG’

29

David Scherpenhuizen

Die middag was nog erger dan ik had gevreesd.

Mijn zintuigen werden meteen belaagd door de

geur van mest en vers hooi. Mijn neus begon

te jeuken en mijn ogen deden pijn. Ik werd

voorgesteld aan een andere jongen, Piet, die een

beetje Engels sprak.

“Who do you do?”, vroeg hij.

Gaat wel, antwoordde ik in het Engels, behalve

mijn hooikoorts. Hij keek me niet begrijpend

aan maar toen ik fel moest niezen, wees hij naar

het gras en glimlachte breed.

“You haf hooikoorts!”

We kregen gezelschap van een groep jongere

kinderen en ik werd aan hen getoond als een

soort kermisattractie. Ik verstond niets van hun

opgewonden geklets maar ik bloosde bij het

horen van enkele woorden zoals “kangoeroe”

en “koala beer”. Ze lachten en grijnsden als een

groep opgewonden, witte chimpansees.

Na een tijdje werd ik uit pure ellende door het

dorpje rondgeleid. Mijn gidsen lieten me de

trots van Burum zien; een oude windmolen.

Nou, nou, ik kon mijn opwinding nauwelijks

verbergen. Converseren had weinig zin dus

werd er op een gegeven moment een voetbal

tevoorschijn getoverd. Dit had geen uitleg nodig.

Ik pakte de bal aan, stuiterde ’m een paar keer

voor mijn voeten en schopte de bal vervolgens

over de goal. Aussie rules! Yeah!

De jongens keken elkaar hoofdschuddend

aan en brachten me eindelijk terug naar mijn

grootouders. Ik was duidelijk een hopeloos

geval.

De afstand tussen Australië en Burum was groot

maar de kloof tussen mijn opvoeding en de

Nederlandse mores was nog veel groter. Ik had

nog een behoorlijk eind te gaan voordat ik me

thuis zou voelen...

Tekst: David Scherpenhuizen

Foto’s: Jos Helmich, David Scherpenhuizen

David Scherpenhuizen is na de

remigratie van zijn ouders in

Nederland blijven wonen en heeft

tegenwoordig zijn eigen copywriting en

communicatiebedrijfje Easy Writers.

Daarnaast is David Scherpenhuizen

auteur van enkele boeken, waaronder

de titel Geheimen van de Languedoc,

uit de Dominicus reeks en de thriller

Het Mysterie van Bugarach.

30

Grenzenloos uitzicht

31Foto: C. Gutman

32

Zweden

Rust, ruimte en natuur. Dat is waar Ben en

Nicôle Heerland naar eigen idee jarenlang

te weinig van kregen. Het dagelijks leven in

Nederland werd vooral gedomineerd door leuke

maar stressvolle banen. Roofbouw op het privé-

leven was het gevolg. Nadat de ingebruikname

van de Polderbaan er voor zorgde dat het laatste

beetje rust in hun woonomgeving verdween,

werd de knoop doorgehakt en de blik over de

grens gericht. Na zich eerst op Oostenrijk te

hebben georiënteerd, werd uiteindelijk in 2004

een woning in Zweden gekocht. Grenzenloos

Magazine was benieuwd naar de ervaringen van

een decennium leven in het hoge noorden.

Jullie zijn bijna tien jaar geleden jaar geleden

geëmigreerd naar Zweden. Wat was toen jullie

belangrijkste drijfveer om dat te doen?

Ben: “We wilden de drukte en hectiek van

Nederland verruilen voor een kalmer bestaan in

een omgeving met meer rust, ruimte en natuur.

Bovendien wilden we een betere balans tussen

werk en vrije tijd creëren om op die manier

meer van ons leven te kunnen genieten.”

Zijn de verwachtingen die jullie destijds

hadden over het omgooien van jullie leven

achteraf bekeken uitgekomen?

Ben en Nicôle: “Ja!!”

10 jaar zweden ben & nicôle heerland

33

Ben & Nicôle Heerland

Ben: “We hebben erg veel meegemaakt en dat

waren zeker niet alleen mooie dingen. Toch gaat

er geen dag voorbij dat we niet van al het moois

dat Moeder Natuur ons voorschotelt en onze

grotere vrijheid genieten, iets waar we overigens

erg dankbaar voor zijn.”

Nicôle: “We hebben het gevoel dat we nu zelf

leven in plaats van te worden geleefd. En dat

voelt erg goed!”

Waar was jullie keuze voor Zweden op

gebaseerd? Waarom bijvoorbeeld niet

Noorwegen, Canada of Nieuw-Zeeland?

Ben: “Tja, eigenlijk stond Zweden met

behoorlijke afstand op de tweede plaats en

wilden we naar Oostenrijk emigreren. Pas toen

we daar onze droomplek niet konden vinden,

kwam Zweden echt in beeld. Vervolgens reisden

we naar Zweden af om ons daar te oriënteren

en kochten we er binnen enkele dagen een huis.

Het is dus raar gelopen, maar achteraf bekeken

hebben we erg veel geluk gehad. Zweden

voorziet namelijk veel beter in wat we zochten

dan Oostenrijk. Canada vond ik persoonlijk ook

heel interessant, maar Nicôle zag het niet zitten

om op zo’n grote afstand van haar familie in

Nederland te gaan wonen.”

Nicôle, met een knipoog: “En ach, uiteindelijk

zijn we er achter gekomen dat Canada gewoon

in Zweden ligt...”

Je leest regelmatig dat een emigratie nogal een

impact kan hebben op je relatie. Kunnen jullie

dat beamen?

Nicôle: “Zeker! In Nederland hadden we allebei

een baan. De avonduren en weekenden gingen

meestal op aan sport. Na onze emigratie zaten

we ineens 24 uur per dag op elkaars lip. Dat was

dus een enorm verschil. De eerste tijd moest

er veel worden geregeld en dan is het wel fijn

dat je met elkaar kunt overleggen. Maar soms

wil je ook wat ruimte voor jezelf. Ben had in

Nederland een leidinggevende functie en was

het beroepsmatig gewend om mensen aan te

sturen. Ik werkte als journaliste/redactrice

en had een grote mate van zelfstandigheid en

vrijheid in mijn baan. Ik was dan ook niet altijd

even blij met Bens – overigens goedbedoelde

– aandacht voor bijna alles wat ik deed. Hoe

lief hij het ook bedoelde, zijn beschermende

houding werkte op mij heel beklemmend en het

heeft dan ook even geduurd voordat we in ons

nieuwe leven op een goede manier met elkaar

konden samenwerken.”

Ben: “Ja, we moesten even wennen aan de

nieuwe situatie, maar uiteindelijk zijn we

daardoor veel dichter bij elkaar komen te staan.

Volgende maand zijn we 25 jaar samen, dat zegt

hopelijk genoeg!”

Jullie hebben geen kinderen. Kinderen leren

snel een andere taal, maken vriendjes en

zorgen voor contacten met andere ouders,

school, sportverenigingen. Maakt dat volgens

jullie een groot verschil bij de snelheid van

inburgeren?

Nicôle: “Dat ‘probleem’ hebben wij opge-

lost door zelf naar school te gaan! We

hebben twee jaar Zweeds gestudeerd bij de

lokale gymnasieskola en hebben ons altijd

34

Zweden

behulpzaam opgesteld wanneer buurtverenig-

ingen hulp nodig hadden. Zo leerden we niet

alleen veel mensen kennen, maar konden we

tevens onze taallessen in de praktijk brengen.

We horen weleens dat de Zweden stug zijn en

dat het moeilijk is om met hen in contact te

komen, maar die ervaring delen wij niet. We

merken dat de Zweden het enorm waarderen

dat we hun taal hebben geleerd en dat we

ons hebben aangepast aan hun cultuur. Het

inburgeren moet wat mij betreft dan ook vanuit

jezelf komen. Natuurlijk kan het hebben van

kinderen de inburgering bespoedigen, maar het

is zeker geen vanzelfsprekendheid.”

Ben: “Nee, soms werkt het zelfs averechts. Zo

hebben we situaties meegemaakt waarin ouders

alle communicatie door hun kinderen lieten

uitvoeren, waardoor ze zelf in een isolement

terecht kwamen.”

Nederland is in de tijd dat jullie weg zijn

uiteraard veranderd. Voelen jullie je nog thuis

wanneer je Nederland bezoekt of heb je het

gevoel een buitenstaander te zijn?

Nicôle: “Ik voel me nog meer buitenstaander

dan ik me vóór onze emigratie al voelde.

Natuurlijk is het fijn om familie en vrienden

te zien, maar verder heb ik in Nederland

weinig te zoeken. Onze voornaamste redenen

om te emigreren zijn namelijk nog steeds

aanwezig: te druk, te weinig natuur, gehaaste

mensen, onverdraagzaamheid, hectiek in het

35

Ben & Nicôle Heerland

verkeer, nergens stilte, files... vul het lijstje

zelf maar aan. Over het algemeen voel ik me

een stuk relaxter in ons nieuwe thuisland. De

Zweden zelf zijn gemiddeld genomen ook een

stuk rustiger. Zelfs op vakantie vinden veel

Nederlanders geen rust, alles moet gehaast en

snel. Ik herken dit overigens wel van vroeger

hoor, ik gedroeg me namelijk precies zo!”

Jullie houden al vele jaren via een website heel

trouw en precies de wereld op de hoogte van

jullie dagelijkse belevenissen. Met welk doel

voor ogen zijn jullie hieraan begonnen? En is

het lastig om het zo frequent bij te houden?

Ben: “Onze website was in eerste instantie

bedoeld om de achterblijvers in Nederland –

familie, vrienden en bekenden – van ons wel

en wee op de hoogte te houden. We kwamen

er echter al snel achter dat we ook door een

heleboel andere geïnteresseerden werden

gevolgd. Vervolgens is het een beetje uit de

hand gelopen en inmiddels bloggen we al ruim

acht en een half jaar. Op zich is het niet lastig

om dat frequent bij te houden. Er zijn nog

steeds meer dan genoeg leuke dingen om met

de wereld te delen, al komen we er sinds we

vorig jaar met het schrijven van nieuwe boeken

zijn begonnen niet altijd meer aan toe om dat

op dagelijkse basis te doen.”

In jullie blogs en boeken komt duidelijk

naar voren dat jullie in Zweden al die jaren

heel dicht bij de natuur leven en deze intens

beleven. Is jullie kijk op het leven hierdoor ook

veranderd?

Ben: “Absoluut! We hebben oog gekregen voor

het mooie in gewone en alledaagse dingen en

we hebben geleerd om bewust van elk moment

te genieten. Daarnaast hebben we geleerd om

met weinig tevreden te zijn en onszelf aan de

omstandigheden aan te passen in plaats van

steeds maar te proberen om alles naar onze

hand te zetten. We halen ons levensgeluk uit

alle mooie dingen die we – veelal in de natuur

– zien en meemaken. En uit het feit dat we die

ervaringen met elkaar en met anderen kunnen

delen. Dat is voor ons echte rijkdom. We hoeven

niet meer te voldoen aan alle verwachtingen die

de maatschappij van ons heeft en al helemaal

niet meer mee te doen aan de consumptierace,

om gelukkig te kunnen zijn!”

Door de huidige economische crisis is het voor

velen moeilijk geworden om de stap over de

grens te maken. Is het ook naar jullie idee

tegenwoordig lastiger om als emigrant een

inkomen te vergaren in Zweden dan een aantal

jaren terug?

Ben: “Ja, maar misschien niet zo veel als je

zou verwachten. Natuurlijk is ook hier de

werkeloosheid toegenomen. De emigranten

die in loondienst gaan werken, doen dat echter

over het algemeen in beroepen waar nog

voldoende werk in is. Daarnaast beginnen veel

emigranten een eigen bedrijf. Op die manier in

je levensonderhoud voorzien is moeilijk, maar

dat was het voor de crisis eigenlijk ook al. Het

grootste probleem is volgens mij dat potentiële

emigranten hun woning niet kunnen verkopen,

of dat er door de lagere huizenprijzen niet

genoeg geld overblijft om in Zweden een huis te

kopen en de eerste magere jaren door te kunnen

komen.”

‘we doen niet meer mee aan de consumptierace’

36

Zweden

Tot slot: hebben jullie als ervaringsdeskun-

digen nog een gouden tip voor Nederlanders

en Belgen die rondlopen met emigratieplannen

richting Zweden?

Ben: “Om te beginnen trappen we even een

paar open deuren in: oriënteer je van tevoren

zo uitgebreid mogelijk, denk niet te makkelijk

over geld verdienen met een eigen bedrijf, zorg

dat je een financiële buffer hebt en last but not

least leer de taal! Onze gouden tip heeft echter

te maken met jezelf. Bedenk van tevoren goed

waarom je wilt emigreren en leg die reden(en)

vast. Besef vervolgens dat het onmogelijk is

om je leven te veranderen zonder ook jezelf te

veranderen. Check na je emigratie regelmatig of

je nog wel op het goed spoor zit, want anders is

het risico groot dat je er uiteindelijk achterkomt

dat er behalve het uitzicht weinig is veranderd.”

Nicôle: “En dat zou zonde zijn. Tenzij het

veranderen van het uitzicht het enige doel van

je emigratie was natuurlijk...”

Ben en Nicôle Heerland hebben het verhaal van hun emigratie en de eerste jaren in Zweden een aantal jaren geleden opgetekend. De boeken zijn recent helemaal bijgewerkt en van een nieuw jasje voorzien.

Naar de NoorderzonEmigreren naar Zweden

o.a. te koop bij:

Emigratieboek.nl

In het hoge noordenEmigreren naar Zweden

o.a. te koop bij:

Emigratieboek.nl

De jaren 2007 en 2008 zijn beschreven in twee boeken die uitsluitend via Amazon.de en de website van Ben & Nicôle beschikbaar zijn:

Berichten uit Zweden 2007Berichten uit Zweden 2008

Bekijk ook eens de veelbezochte website van Ben en Nicôle Heerland:

Naar de Noorderzon.

http://naardenoorderzon.blogspot.nl

37

Elke laatste vrijdag van de maand verschijnt er

een nieuwe editie van Grenzenloos Magazine.

Maar wist u al dat Grenzenloos Magazine dagelijks

actueel interessant nieuws publiceert via Facebook

en Twitter? Speciaal uitgezocht voor (potentiele)

emigranten, expats en bezitters van een tweede

huis over de grens. Nieuws waarmee u op de

hoogte blijft van de laatste ontwikkelingen die ook

voor u belangrijk kunnen zijn.

Wanneer u de Grenzenloos Magazine Facebook

pagina liked blijft u dagelijks op de hoogte van al

het belangrijke ‘grenzenloos’ nieuws. U vindt de

pagina op dit adres:

www.facebook.com/grenzenloosmagazine

Daarnaast rapporteert Grenzenloos Magazine al

het actuele nieuws ook op Twitter. Volg ons dus

ook daar.

https://twitter.com/GrenzenloosMag

grenzenloos magazine op facebook en twitter

Facebook

38

Turkije

Steeds meer Belgen en Nederlanders kiezen

of maken de keuze om te emigreren naar

Turkije, ondanks dat de republiek (nog)

niet voorkomt in lijstjes van internationale

populaire verhuisbestemmingen. Met name de

kosten voor levensonderhoud zijn nog bijzonder

laag in vergelijking met de meeste Zuid en

West Europese landen. En dat is los van het

klimaat, de omgeving en de sfeer een belangrijk

argument.

Er zijn veel vragen over het verkrijgen van een

verblijfsvergunning (Ikamet) in Turkije. Omdat

in april 2014 veel regels zijn veranderdheeft

belangenvereniging Mondi in samenwerking

met de Turkologe drs. Esmeralda G. Sepers, de

actuele informatie op een rijtje gezet

De grootste verandering sinds april j.l. is dat

een verblijfsvergunning voorlopig voor slechts

maximum een jaar wordt verstrekt. Ook de

vorm van de verblijfsvergunning is gewijzigd.

Er wordt geen “blauw boekje” meer verstrekt,

maar een pasje ter grootte van een bankpasje,

dat overigens veel goedkoper is dan het blauwe

boekje. Er wordt tegenwoordig direct gevraagd

aan te tonen dat er een ziektekostenverzekering

aanwezig is. Let wel, deze stappen zijn voor

ongehuwde personen zonder Turks paspoort

uit Nederland. Voor België kunnen de tarieven

turkije in trekgewijzigde procedure sinds april 2014

39

anders liggen. Indien iemand met een Turkse

partner gehuwd is, zijn er andere regels van

toepassing.

Belastingnummer

Allereerst is het van belang om bij het

belastingkantoor in de gemeente of provincie

waarin verbleven wordt een persoonlijk

belastingnummer (Vergi Numerasi) aan te

vragen. Een geldig adres, een origineel paspoort

of identiteitskaart en een kopie daarvan waarop

het adres en de namen van de ouders genoteerd

moeten worden is daarvoor nodig. Let erop dat

het belastingkantoor vaak tussen 12:00 en 13:30

uur gesloten is. Ga ‘s ochtends vroeg, dan is het

meestal het minst druk. Er zijn geen kosten aan

verbonden.

Bankrekening

Zodra het belastingnummer ontvangen is, kan

eenvoudig en kosteloos een eigen bankrekening

(hesap) bij een bank naar eigen keuze geopend

worden. Neem daarvoor ook het paspoort

mee. Dezelfde dag is niet mogelijk in verband

met de verwerking en administratie van het

belastingkantoor. Afhankelijk van het aantal

extra transacties en de diensten, bankpasje en/

of internetbanking, worden er later kosten in

rekeningen gebracht. Een bankrekening kan

geopend worden in verschillende valuta, vaak

wordt gekozen om zowel een EURO-rekening

als een TL-rekening te openen.

Voorzien in eigen onderhoud

Een eigen bankrekening is essentieel om aan

te kunnen tonen dat er in het eigen onderhoud

voorzien kan worden. Alleen in dat geval kan

een verblijfsvergunning verkregen worden. Als

er een verblijfsvergunning van een jaar wordt

aangevraagd, moet aangetoond worden dat er

per maand 500 Amerikaanse Dollar beschikbaar

is, dus voor een jaar verblijfsvergunning moet

een equivalent van 6000 Dollar op de rekening

staan. Dit mag overigens in elke valuta, dus

wanneer er een EURO-rekening geopend is, kan

een kopie van het bankboekje met het actuele

banksaldo getoond worden en zal het bedrag

voor een jaar omgerekend minimaal 6000

Amerikaanse dollar moeten bedragen.

Gepensioneerden zijn vrijgesteld van de

verplichting om aan te tonen dat er per maand

een bedrag van 500 Amerikaanse dollar ter

beschikking is op een Turkse bankrekening. De

Sociale Verzekeringsbank kan een beschikking

afgeven van het recht op AOW. Als deze

beschikking vertaald wordt in het Turks en

deze vertaling gelegaliseerd wordt, zal de

vreemdelingenpolitie dit accepteren.

Ziektekostenverzekering

Bij de aanvraag voor een verblijfsvergunning

moet de aanwezigheid van een

ziektekostenverzekering aangetoond worden.

Indien deze in Nederland afgesloten is,

kan bij de ziektekostenverzekeraar een

speciaal formulier, het N/TUR111 formulier,

aangevraagd worden waarop de verzekeraar

verklaard dat er een verzekering loopt.

Dit formulier moet vervolgens in Turkije

geregistreerd worden bij het lokale Instituut

voor Sociale Zekerheid (Sosyal Güvenlik

Kurumu). Hiervan wordt een ontvangstbewijs

afgegeven.

Neem bij de registratie van de

ziektekostenverzekering wel het Turkse

belastingnummer mee. Wanneer er geen

ziektekostenverzekering afgesloten is, dient

deze in Turkije afgesloten te worden.

Verblijfsvergunning

40

Turkije

De aanvraag

Ga op een werkdag naar één van de hoofd-

gemeentes van de provincie waarin verbleven

wordt en waar ook het adres van inschrijving is.

In de provincie Antalya kan het in ieder geval in

Alanya, Manavgat en Antalya.

Bij de aanvraag moet worden meegenomen:

• Paspoort (EN een kopie);

• Minimaal zes! pasfoto’s;

• Een recente uitdraai banksaldo of een kopie

bankboekje;

• Turkse belastingnummer;

• Ziektekostenverzekeringsverklaring;

• Voor de zekerheid: kopie van

huurovereenkomst of eigendomsbewijs (tapu

senedi).

Stap vervolgens binnen bij het Emniyet

Müdürlügü. Dit is vrij vertaald het veiligheids-

bureau van de stad. In dit bureau is vaak een

aparte balie voor buitenlanders (yabancilar).

Daar wordt een formulier verstrekt waarop een

aantal gegevens ingevuld moeten worden zoals

de reden van aanvraag, burgerlijke stand, naam

van vader en moeder en het adres in Turkije.

Als het banksaldo voldoende is en de reden voor

aanvraag gegrond, wordt een briefje afgegeven

waarop staat dat belasting betaald moet worden

voor de verblijfsvergunning. Tevens wordt een

briefje verstrekt voor de uitgifte van het pasje

van de verblijfsvergunning. Het formulier dat is

ingevuld, moet nog even in eigen bezit gehouden

worden.

Kosten

De kosten voor de verblijfsvergunning voor

een jaar bedragen 187 TL in 2014 voor

Nederlanders, dit bedrag moet betaald worden

bij de belastingdienst. Het pasje ter grootte van

een bankkaart dat tegenwoordig wordt verstrekt

als verblijfsvergunning kost 50 TL. Dit bedrag

moet bij de gemeente waar je ingeschreven staat

betaald worden. Het is raadzaam om direct

41

na het verkrijgen van beide briefjes naar de

instanties, de belastingdienst en de gemeente, te

gaan. Bij betaling van dit soort bedragen moet

altijd het Turkse belastingnummer getoond

kunnen worden. Ga hierna met de betaalbewijzen

weer terug naar het Emniyet Müdürlügü waar de

ikamet-procedure is begonnen.

Alle papieren die nu verzameld zijn, moeten

samen met de betaalbewijzen en pasfoto’s

ingeleverd worden. De ambtenaar zal een dossier

maken van de aanvraag en stuurt de aanvraag

naar een centraal punt in Ankara, waarna de

verblijfsvergunning per post naar het opgegeven

adres zal worden gestuurd. Er zal een indicatie

worden gegeven wanneer deze verwacht kan

worden.

Tips

• Maak van te voren kopieën van alle

documenten;

• De werktijden bij de officiële instanties

zijn vaak van 8:00 tot 12:00 en van 13:30

tot 17:00. Het is meestal erg druk op deze

kantoren, dus neem vooral ook veel geduld

mee en ga zo vroeg mogelijk;

• Een verblijfsvergunning in combinatie met

een werkvergunning is sinds april 2014 alleen

nog bij de Turkse consulaten in het land van

herkomst aan te vragen;

• Een verblijfsvergunning wordt vaak

aangevraagd door mensen die meer in Turkije

willen gaan verblijven dan is toegestaan op

een toeristenvisum;

• Een verblijfsvergunning is nodig wanneer op

eigen naam een auto, scooter, motor of een

telefoon- of internetabonnement aangeschaft

wordt. Zelfs een Turkse museumjaarkaart

is voorbehouden aan de houders van een

verblijfsvergunning.

Tekst: Rob Smulders ism drs. Esmeralda Sepers

Rob Smulders is directeur van Mondi, de

belangenvereniging voor tweedehuisbezitters.

Tot 2009 kochten buitenlanders vastgoed in Turkije vooral als tweede woning of beleggingsobject. In 2005 was Turkije in Nederland zelfs het populairste land voor aanschaf van een tweede woning. Minder dan vijf procent van de aspirant-kopers uit Nederland was in 2005 voornemens om te emigreren naar Turkije voor (semi)permanent verblijf volgens een enquête van Mondi destijds. 2002 waren slechts enkele aanbieders van Turks vastgoed actief op de Nederlandse en Belgische markt. In november 2006 registreerde Mondi ter vergelijking maar liefst 329 makelaars, bemiddelaars en projectontwikkelaars. Rob Smulders maakte namens Mondi in die tijd een voorspelling dat er slechts ruimte was voor maximaal 30 tot 40 aanbieders, niet wetende dat er ook nog een financiële crisis op komst was.

De markt is gigantisch uitgedund en daarmee zijn ook een groot aantal malafide partijen verdwenen, met grote financiële gevolgen voor vele gedupeerden. Helaas lopen er nog steeds veel niet-gekwalificeerde gelukszoekers rond die u maar al te graag een woning willen verkopen.

Waakzaamheid is geboden, ook richting tal van juridische dienstverleners die er zelf geen problemen mee hebben om conflicterende belangen te vertegenwoordigen. Succesvol kopen van vastgoed in Turkije hoeft geen probleem te zijn, zolang u weet wat u daadwerkelijk koopt en op de hoogte bent met wie u zaken doet. De animo voor vastgoed in Turkije zal de komende jaren weer langzaam toenemen. Het speculatieve motief is zo goed als verdwenen.

Verblijfsvergunning

42

Spanje

De eerste keer dat ik met ‘t handje gecon-

fronteerd werd is nu, grofweg, 25 jaar

geleden. Ik bevond me op het beruchte Place Pi-

gal te Parijs. Een grote zwarte vrouw in opzich-

tige kleding maakte het gebaar: de arm schuin

gestrekt omlaag, ongeveer op heuphoogte,

handpalm naar beneden gericht en een korte

vinnige vibratie met vier gestrekte vingers

tegelijk. In die tijd was ik op seksueel gebied

nogal een groentje, waardoor ik dit gebaar in-

terpreteerde als wegwezen hier.

Wat me van die ontmoeting is bijgebleven

is een gevoel van verwarring, omdat het

handgebaar en de oogopslag van de vrouw

niet met elkaar strookten. Vanaf dat moment

zag ik alle vrouwen als raadselachtige wezens,

waar je maar beter van af kunt blijven. Pas

in mijn Amsterdamse periode was ik in de

gelegenheid om die verwarring ten aanzien van

het vrouwelijke geslacht recht te zetten.

Als we in Nederland iemand naar ons toe willen

bewegen dan maken we een grote haal met onze

arm, vaak nog ondersteund met een naar achter

wegdraaiende nekzwaai. Soms gaat dit gebaar

vergezeld van uitroepen als “kom hier” of “he joh”,

maar dat is eigenlijk overbodig, omdat het gebaar

meer dan voor zich spreekt. Als de geroepene

zich op datzelfde moment in een groepje mensen

bevindt kan hij nog twijfelen of het gebaar hèm

aangaat, maar dàt er iemand moet opdraven is

zonneklaar. Misschien een wat lompe manier

van communiceren, maar doorgaans wel een heel

duidelijke. Het enige wat je je kunt afvragen is waar

al die ophef voor nodig is.

In Spanje ben ik ‘t handje inmiddels talloze malen

in een andere context tegengekomen. In het

ziekenhuis: u bent aan de beurt. In de supermarkt:

señor die kassa gaat sluiten, dus graag bij deze

kassa aansluiten. In de bus: hombre, deze plaats

is nog vrij. Niks afwerend, hooguit sturend, maar

altijd vriendelijk en behulpzaam.

‘t handje

michiel van der put

43

Michiel van der Put

Als de mamma’s hun niño roepen gebruiken ze

ook altijd een handje. In het begin kwam dat

knikje wat vinnig op me over, maar pas later

begreep ik de liefdevolle betekenis ervan. Maar

ik heb ‘t handje pas echt leren waarderen in het

Spaanse verkeer.

Zoals bij de meeste auto’s hier, is de airco

van onze auto ook kapot. Om toch nog enige

verkoeling te krijgen hangt mijn linker arm

tijdens het rijden in volle lengte uit het raam.

In Nederland zie je dit rijgedrag wel bij

vrachtwagenchauffeurs en aanverwant volk, een

wat lullig gezicht vind ik persoonlijk, maar hier

in Spanje heeft het behalve een verkoelende ook

een verkeersfunctie: je kunt er de auto áchter

je mee controleren. Je kunt het gebruiken als je

wilt invoegen, passeren of een ander tot spoed

manen. Een extra richtingaanwijzer, maar dan

een van het ongeschreven verkeersrecht. Met ‘t

handje, eigenlijk kun je in de auto al volstaan

met een lichte opwaartse knik van de pink en

ringvinger, leg je het omliggende verkeer simpel

je wil op. Enige voorwaarde is dat je niet aarzelt

en stoïcijns voor je uit blijft kijken. Niemand

zal toeteren en iedereen zal het accepteren,

vooropgesteld dat jij ook andermans handje

respecteert.

Degene die hier het eerst met ’t handje zwaait

heeft voorrang. De eerste keer dat ik ermee

te maken kreeg negeerde ik ‘t handje en werd

ik pardoes door een invoegende automobilist

afgesneden. Nu heb ik ‘t handje volledig in de

vingers en dirigeer ik mijn bolide, met wuivende

palm, moeiteloos door de zwoele chaos op de

boulevard. Hebt u zich wel eens afgevraagd

waarom ze in Zuid-Europa op een volstrekt

andere wijze mensen naar zich toe wenken

dan in Nederland? Wat is de reden dat ze in

het mediterrane gebied volstaan met een meer

subtiele handbeweging? Heeft dit half-werend-

half-paaiend knijpen met de hand iets te maken

met de temperatuur of is het gewoon Latijnse

gemakzucht? Nu de temperatuur in Nederland

structureel stijgt, is er iets voor te zeggen om ook

daar het komhier gebaar te minimaliseren. Het

is immers niet meer nodig om de koude jatten

met weidse gebaren te verwarmen. Of vinden

de Nederlanders dat wenkje te arrogant en

laatdunkend?

Tekst: Michiel van der Put

Lees alle 42 verhalen:

Spanje als besluiten andere verhalen

Michiel van der Put Prijs € 14,95

Te bestellen via:Bol.com en Emigratieboek.nl

44

Het volgende nummer van Grenzenloos Magazine verschijnt op 27 juni

Schrijf u in op Grenzenloos.nl om op de dag van uitkomen een e-mail als herinnering te krijgen.

GIDSEN TAALCURSUSSEN ERVARINGSVERHALEN

Kijk regelmatig op Emigratieboek.nl en ontvang ook onze wekelijkse nieuwsbrief Volg ons op Twitter (@emigratieboek) en Facebook (fb.com/emigratieboek)

Emigratieboek.nlBOEKHANDEL VOOR LANDVERHUIZERS