Gram september 2014 definitief
description
Transcript of Gram september 2014 definitief
Composteren en milieubelasting
Eerste resultaten NVRD benchmark
Gladheidbeheer bekend
Mediation zeer bruikbaar voor de afvalbranche
GRAM
Het seizoen voor gladheidbeheer komt eraan
JAA
RGA
NG
105 | NU
MM
ER September 2014
VAKBLAD VAN DE 7
Eurosalt BIO-ZOUT is een 100% biologisch en duurzaam wegenzout, afkomstig uit de productie van biobrandstof. Het unieke en innovatieve productieproces van Eurosalt BIO-ZOUT is als volgt: ruwe glycerine, een restproduct van de productie van biodiesel, wordt ontwikkeld totbio-methanol. De cirkel is rond; het maximale energie potentieel wordt bereikt en daarmee tevens een sub-stantiële reductie in CO2 uitstoot.
Met Eurosalt BIO-ZOUT dragen we bij aan een schonere wereld. Steeds meer bedrijven en overheidsinstanties zien dat ze een verschil kunnen maken door duurzaam in te kopen. Waren we begin jaren 80 de eerste kwaliteits-leverancier van steenzout in Nederland, nu zijn we 30 jaar later opnieuw de eerste met duurzaam BIO-ZOUT. Eurosalt BIO-ZOUT draagt bij aan een CO2 reductie en een schoner klimaat. Alle beetjes helpen, ook de aanschaf van
uw wegenzout. Als u strooit met Eurosalt BIO-ZOUT heeft u duurzaamheid in de volle breedte.
Voor meer informatie, referenties, of bezoek van vertegenwoordiger: www.eurosalt.nl/biozout - T. 0168 - 39 32 00Plaza 6 - NL-4782 SK MOERDIJK
Ruim 30 jaar vertrouwd met zout!
www.eurosalt.nl
Waar een kleine korrel groot in kan zijn...
PRODUCTIE VAN BIODIESEL
RUWE GLYCERINE Rest product van biodiesel
productie wordt als hoofdingrediënt gebruikt
BIO-METHANOL Na vervaardiging van ruweglycerine ontstaat er een
bio-methanol
EUROSALT BIO-ZOUT® Restproduct uit productie-proces = 100% duurzaam
RUWE GLYCERINE Rest product van biodiesel productie wordt als hoofdingredient gebruikt.
BIO-METHANOL Na vervaardiging van de ruwe glycerine ontstaat er een bio-methanol
Eurosalt BIO-ZOUT® Restproduct uit productieproces= 100% DUURZAAM
Proces en output zorgt voor een substantiële reductie in CO2 uitstoot.
Het proces
GRAM | september 2014 3
Vakblad van de NVRD
inhoudsopgave
5
8
12
22
Hoe doen zij dat? Deze maand: gladheidbestrijdingAan het woord zijn de projectleider afval en gladheidbestrijding bij Omrin en een
teamleider van de gemeente Breda.
Selectiever strooien met netwerkverwachtingenMeteoGroup helpt wegbeheerders genuanceerder strooien met behulp van
netwerkverwachtingen. Een systeem dat in andere Europese landen al volop wordt
toegepast.
“Een winter zonder sneeuw vind ik een horrorwinter”Wegbeheerder en gladheidcoördinator bij de gemeente Hellevoetsluis, Sander Kruithof
in de rubriek Vakwerk
Minder afval door pre-circulair consumentengedragDoor andere keuzes te maken bij de aanschaf van produkten, kan de totale
hoeveelheid produkten binnen een huishouden met een derde verminderen..
Foto voorplaat:
Inge van Mill / Hollandse Hoogte
Lees verder op pag. 6
4 Bezem
11 Programma Nationaal
Gladheidbestrijdingscongres 2014
15 Benchmark Gladheidbeheer
18 CloseUp
19 NVRD nieuws
20 Afvalstakingen beloond
26 Het nut van mediation in de afval-
en reinigingswereld
29 Samenwerking en inzicht voor
versnelling circulaire economie
32 Nieuws op de markt
38 Agenda
Lees verder op pag. 18
4 GRAM | augustus 2014
Gladheidbeheersing in abonnementsvorm
ASH Services biedt producten en diensten aan in abonnementsvorm, voor volledige ontzorging op het gebied van gladheidbestrijding. De samenstelling van deze abonnementen wordt nauwkeurig afgestemd op de wensen en behoeften van uw organisatie. Voor een vaste prijs wordt de uitvoering geregeld, waarbij u de knoppen blijft bedienen. Wij werken met het beste materieel en de modernste technieken, op de meest efficiënte manier.
ASH Services is de concrete vertaling van onze visie op de toekomst van gladheidbestrijding. Daarmee laten wij - opnieuw - zien dat de wens van de klant voor Aebi Schmidt het uitgangspunt is. U wilt ontzorgd worden? Wij zullen u ontzorgen!
Op 1 oktober 2014 zullen wij ASH Services verder toelichten op het Nationaal Gladheidbestrijdingscongres.
We take Care.
T 0548 370000, www.aebi-schmidt.nl
BEZEMdat ik me wél druk wil maken om hogere hergebruikcij-fers. Wij leven in een geciviliseerd werelddeel en ik ben er van overtuigd dat onze branche een substantiële bij-drage levert aan het in standhouden van veiligheid. Als wij ons niet meer bekommeren om dat flesje, verloedert de omgeving en verdwijnt het gevoel van veiligheid. Als wij ons niet meer druk maken om het hergebruikpercen-tage, verdwijnen kostbaarheden in de oven en voeren we straks oorlog om de schaarse primaire grondstoffen. Dus ja… ik maak me graag druk om dingen die anderen momenteel relatief minder belangrijk vinden.Terug van vakantie, we gaan er weer tegenaan.
De S van ….Herkent u dit? Terugdenkend aan de vakantie, daarbij krampachtig vast-houdend aan het gevoel van vrijheid in je korte broek en teenslippers, glas rode wijn, denkend aan de dag van morgen. Wat is er in de vakantieperiode allemaal gepasseerd; vliegtuigramp, mensen maken elkaar om religieuze of politieke redenen af. De wereld lijkt in brand te staan, voor sommigen staat de wereld zelfs helemaal stil. En ik? Ik moet me druk maken om een plastic flesje in de berm of het vin-den van een manier om 1 procent extra recyclingresultaat te realiseren. Vakantietijd is voor veel mensen de periode om eens van buiten naar bin-nen te kijken. Is dit nog wel wat ik wil doen, zit ik nog op de juiste plek, etc. Ook ik heb dat bij tijd en wijle. En ben daarmee tot de conclusie gekomen dat ik me wél druk wil maken om dat plastic flesje in de berm en
GRAM | september 2014 5
6 GRAM | september 2014
▼Deze maand:
gladheidbestrijding
Hoe doen zij dat?
Wie voert de gladheidbestrijding in
uw gemeente/regio uit?
Omrin voert de winterdiensttaken uit
voor vier aangesloten gemeenten, waar-
onder Leeuwarden. De gemeenten zijn
zelf verantwoordelijk, maar wij als Omrin
doen het uitvoerende werk.
Wat is in het kort de taak van een
gladheidcoördinator?
Een gladheidcoördinator beslist of er
uitgerukt moet worden of niet, bewaakt
de uitvoering ‘is er goed gestrooid en op
tijd’, houdt logboeken bij en koppelt al-
les terug richting opdrachtgever. En na-
tuurlijk houdt hij het weer heel goed in
de gaten. Bij Omrin hebben we één glad-
heidcoördinator met daarnaast een paar
ondersteunende secondanten, die prakti-
sche zaken regelen, zoals vervanging bij
ziekte of een kapotte auto. Gladheidco-
ordinator is een typisch beroep, je moet
het met hart en ziel doen. De meesten
weten alles van het weer, maar ook van
de lokale omstandigheden. Hoe reageren
de wegen, hoe sterk is de warme invloed
van de Waddenzee, is er een droge oos-
▼
Tekst: Hetty D
ekkers
tenwind? Gladheidcoördinatoren zijn al-
tijd een beetje vakidioten, anders kun je
dit werk niet doen.
Op basis van welke gegevens wordt
er besloten tot uitrukken?
Wij hebben een eigen gladheidmeld-
systeem, met sensoren in de weg.
Dat systeem is gekoppeld aan het
weerbureau. De meteorologen daar
hebben satellietbeelden en weerkaar-
ten tot hun beschikking. De gladheid-
coördinator en het weerbureau bellen
elkaar voortdurend als het spannend is.
Ze voorzien elkaar van informatie en
seinen elkaar in als er iets bijzonders
gebeurt. Dat alles wordt aangevuld
met eigen schouw. Regelmatig rondjes
maken buiten, gaan kijken bij de
bruggen of wegen die snel glad zijn. Met
het gladheidmeldsysteem weet je al heel
veel, maar het weerbureau en de eigen
waarneming zijn daarnaast onmisbaar.
Neemt de coördinator de beslissing
tot uitruk alleen of in overleg met
anderen?
In tachtig procent van de gevallen neemt
de coördinator van Omrin de beslissing
zelfstandig. Dan heb ik het over de re-
guliere acties. Maar in extreme gevallen
bellen we met de belanghebbende van
de betreffende gemeente. Als er bijvoor-
beeld veel ijzel wordt verwacht, of als er
zo massaal gestrooid moet worden dat je
het niet kunt behappen in één keer. Dan
moet je samen met de gemeente snel
prioriteiten stellen. Welke wegen laat je
even zitten, welke neem je eerst?
Wanneer is het het lastigst om te
besluiten al dan niet uit te rukken
met de winterdienstploeg?
Als er gevaarlijke ijzel wordt verwacht,
die evengoed aan je gebied voorbij kan
trekken. Dat vond ik altijd de moeilijkste
momenten, toen ik zelf nog gladheidco-
ordinator was. Ligt er ijzel tijdens de och-
tendspits, dan ben je te laat. Het beste
is jezelf een plan op te leggen: uiterlijk
zo laat beslis ik. En natuurlijk, er kan wel
eens een loze actie tussen zitten, maar
zorg dan dat die op goede argumenten
gebaseerd is.
Elke uitruk betekent een flinke
kostenpost. Weegt die financiële druk
mee in de beslissing?
Het speelt wel eens door je achterhoofd,
maar daar mag je je niet door laten leiden
natuurlijk. Wat ik zelf lastiger vind, is de
betrokkenheid bij het personeel. Het ge-
vaar sluipt erin dat je de ploeg om zeven
uur ’s avonds uit laat rukken, in plaats
van midden in de nacht. Terwijl het mis-
schien niet nodig was geweest, als je het
langer aangezien had. Om dat soort be-
trokkenheid te voorkomen, is het beter
dat de gladheidcoördinator een beetje op
afstand staat van de uitvoerende ploeg.
Als je niet dagelijks met die mensen te
maken hebt, neem je objectiever en on-
afhankelijker je beslissingen.
Tips voor andere gemeenten?
Laat je niet verrassen door het weer.
Houd de gegevens zo frequent mogelijk
in de gaten en maak voor jezelf een plan.
Bert Hooglandprojectleider afval en gladheidbestrijding
Omrin.
Contact: [email protected]
▼
GRAM | september 2014 7
▼vochtige wegen is dat lastig in te schat-
ten, al heb je nog zo veel ervaring. De
opvrieskansen zijn ook nog verschillend
per soort wegdek; klinkers in de binnen-
stad reageren anders dan asfaltwegen in
het buitengebied. Bij grote twijfels ga je
dan toch maar. Het zal incidenteel gebeu-
ren dat het niet nodig was geweest, maar
dat risico kun je gewoon niet nemen.
Elke uitruk betekent een flinke
kostenpost. Weegt die financiële druk
mee in de beslissing?
Zeker wel. In Breda is berekend dat elke
preventieve uitruk 15.000 euro kost. Wij
hebben 600 kilometer hoofdweg, 250
kilometer aan fietspaden. Om dat te alle-
maal te behandelen zijn er dertig man in
de weer, 26 voertuigen op pad. Dan wil je
liever geen inschattingsfout maken.
Tips voor andere gemeenten?
Een gladheidbestrijdingsplan heeft ie-
dereen wel, maar zorg ook dat dat up to
date blijft. Loop elk jaar de routes even
na, kijk of de telefoonnummers nog klop-
pen. Als je midden in de nacht voor ver-
rassingen komt te staan, ben je niet blij.
zelf veel waarde aan visuele controle.
Plaatselijk kan de situatie toch weer net
even anders zijn dan verwacht. Onze
gladheidcoördinator is daarom heel de
nacht in de weer, ijsberen noemen wij
dat. Hij gaat tussendoor steeds het veld
in om te zien wat er buiten gebeurt, kou-
de plekken controleren. Wij hebben voor
dat laatste een speciaal voertuig, met
wegdektemperatuurvoeler.
Neemt de coördinator de beslissing
tot uitruk alleen of in overleg met
anderen?
Wij overleggen vooral veel met rijk en
provincie. Maar de beslissing nemen we
zelf. Het is niet zo dat als de provincie
uitrukt, wij dat automatisch ook doen.
Wanneer is het het lastigst om te
besluiten al dan niet uit te rukken
met de winterdienstploeg?
Het meest makkelijke moment is als er
sneeuw wordt verwacht. Dan weet je dat
je gewoon alles in gang moet zetten. Het
moeilijkste moment is als de weg wel of
niet op kan vriezen. Dan is het de grote
vraag of je preventief moet gaan strooi-
en, voordat de spits op gang komt. Bij
Wie voert de gladheidbestrijding in
uw gemeente/regio uit?
Het operationele werk is uitbesteed aan
aannemers. Maar het materiaal, waaron-
der 26 strooiers, heeft Breda wel in eigen
beheer.
Wat is in het kort de taak van een
gladheidcoördinator?
In de winter, als de coördinator dienst
heeft, houdt hij uiteraard het weer en de
omgeving in de gaten. En hij beslist uit-
eindelijk of we de weg op gaan of niet.
Maar de rest van het jaar heeft de coör-
dinator het ook druk. Routes nalopen,
vlootschouw uitvoeren, draaiboeken up
to date houden. Vooral in de wintertijd,
als er mogelijk uitgerukt moet worden,
is het een spannend en apart beroep. Je
moet met die druk kunnen omgaan. En
voeling hebben met het weer en de lo-
kale omstandigheden. Dit werk doe je al-
leen als je er iets om geeft.
Op basis van welke gegevens wordt
er besloten tot uitrukken?
We zijn aangesloten bij een weerbureau,
verder is er veel overleg met de overige
partijen, zoals rijk en provincie. Breda
ligt een beetje ingekapseld tussen veel
meetpunten van rijk en provincie, daar-
om hebben we geen eigen gladheidmeld-
systeem. Naast al die gegevens hecht ik
Adrie Pijpersteamleider (voorheen twintig jaar
gladheidcoördinator) gemeente Breda.
Contact: [email protected]
▼
Gladheidbestrijding in Breda
8 GRAM | september 2014
Netwerkverwachtingen is een systeem waarbij ge-
meenten, provincie en rijk nauwkeuriger kunnen bepa-
len welke routes wel of niet gestrooid moeten worden
om gladheid te voorkomen. Mark Alblas, account-ma-
nager van MeteoGroup legt uit. “Nu werkt het meestal
zo dat wegbeheerders op basis van onze gegevens,
in combinatie met eigen gladheidmeldsystemen of
andere bronnen, besluiten tot totale strooiacties over
te gaan. Onze gladheidmetereoloog bewaakt de meet-
punten en de meteorologische gegevens en neemt
contact op met de gladheidcoördinator als het kritisch
wordt. Is dat het geval, dan worden meestal álle routes
binnen een beheergebied gestrooid. Dat laatste is van-
uit financieel en milieutechnisch oogpunt onwenselijk.
Elke uitruk kost duizenden euro’s en het zout komt in
het milieu terecht. Vooral bij twijfelgevallen, met tem-
peraturen rond het nulpunt, kan het zijn dat bepaalde
routes wel glad worden, maar andere niet. In één enkel
beheergebied kunnen de wegdektemperatuurverschil-
len wel oplopen tot vier à vijf graden.”
Netwerkverwachtingen
Gladheidverwachting is een ingewikkeld proces. “Be-
halve het weer speelt ook de wegdektemperatuur een
grote rol”, verklaart Alblas. “Die temperatuur is afhan-
kelijk van factoren als wegdekfundering, schaduw,
bebouwing. Een brug is bijvoorbeeld vaak een koude
plek, omdat er geen ondergrond is die de ingestraalde
zonnewarmte vast kan houden. Op een weg die over-
schaduwd wordt door bomen, heb je te maken met
weinig zonlicht maar ook met minder uitstraling van
warmte omdat de takken dat tegenhouden.”
Om die diversiteit in wegdekverschillen in kaart te
brengen, ontwikkelde MeteoGroup het systeem net-
werkverwachtingen. Alblas: “Netwerkverwachtingen
betekent dat wij vooraf alle routes in het beheergebied
nauwkeurig bestuderen. Dat doen we op twee manie-
ren. We verkennen de omgevingsfactoren, zoals scha-
duw en bebouwing en de ondergrond ofwel het ver-
schil in wegdektemperatuur. Dat laatste doen we met
Valt er sneeuw, dan moet je strooien. Maar dat is in de praktijd niet altijd zo gemakkelijk. Diverse vor-
men van gladheid, denk aan rijpvorming, verschillen in wegdektemperatuur en andere factoren kun-
nen de beslissing om al dan niet uit te rukken erg moeilijk maken. MeteoGroup helpt wegbeheerders
genuanceerder strooien met behulp van netwerkverwachtingen. Een systeem dat in andere Europese
landen al volop wordt toegepast.
Selectiever strooien met netwerkverwachtingen
Kaartje van de netwerkverwachting. In verschillende kleuren wordt de verwachte wegdekconditie per wegvak
weergegeven. Een wegbeheerder kan per strooiroute bekijken of er gladheid in die route verwacht wordt.
GRAM | september 2014 9
Netwerkverwachtingen is een logische en meer verfijn-
dere opvolger van ‘dynamisch strooien’. Alblas: “Enige
jaren geleden is er een samenwerkingsproject ‘dynami-
sche gladheidbestrijding’ gestart om zowel de strooi-
route als de zoutdosering variabel te maken. Uit dit
project is nu de netwerkverwachting voortgekomen.
Als extra hulpmiddel voor de gladheidcoördinator.
Voordeel van het systeem is ook dat je beter gedekt
bent tegen eventuele claims. Je staat juridisch sterker,
omdat je goed beargumenteerd te werk bent gegaan.”
Netwerkverwachtingen wordt in Nederland inmiddels
door een paar wegbeheerders gebruikt. In landen als
Zweden, Duitsland en Engeland draait het systeem al
jaren en op grotere schaal, volgens Alblas naar alle
tevredenheid. Volgens hem heeft het systeem vooral
nut voor wegbeheerders met een eigen gladheidmeld-
systeem, maar noodzakelijk is dat niet. “Je kunt ook
samenwerken met je buurgemeente bijvoorbeeld. Of
gebruikmaken van een meetpunt van de provincie.
Maar de meerwaarde is het hoogst met een meetpunt
in je eigen gebied.” Voor meer info: www.gladheid.nl of
e-mail: [email protected].
Tekst: Hetty Dekkers
een auto met een infraroodcamera op de trekhaak. Die
auto rijdt alle routes van het netwerk, op een moment
dat de wegdektemperaturen het meest verschillend
zijn. Dat wil zeggen bij koud, onbewolkt en windstil
weer. Op deze manier detecteer je de koude en warme
op het moment dat de verschillen het allergrootst zijn.
Deze informatie wordt gebruikt bij het opstellen van de
netwerkverwachtingen.”
Om de omgeving in kaart te brengen, gebruikte Meteo-
Group aanvankelijk een eigen auto met fisheyecamera
op het dak. “Tegenwoordig doen we dat digitaal, via
Streetview”, aldus Alblas. Door de twee datagroepen
te combineren (omgeving en wegdektemperatuur), kan
MeteoGroup voor elk wegbeheergebied een gladheid-
verwachting per strooiroute opstellen. Alblas: “Met
netwerkverwachtingen heeft de gladheidcoördinator
een duidelijk inzicht en kan hij besluiten veel selec-
tiever te strooien, dus bijvoorbeeld route A en C wel,
maar B niet. Het vraagt van hem wel een iets actievere
opstelling uiteraard. Hij moet niet alleen beslissen óf
er uitgerukt wordt, maar ook waar. Een veel gebruikte
bruggenroute is al een goed voorbeeld van selectief
strooien, maar met de netwerkverwachtingen kunnen
álle strooiroutes afzonderlijk beoordeeld worden.”
De oerdegelijke strooimachines van Epoke uit Scandinavië. Maar ook sneeuwploegen, zoutoplossers en sproeimachines: Voor de winterdienst in de volle breedte, leidt de weg naar Schuitemaker. Bovendien is Schuitemaker voor u continu op zoek naar innovatieve oplossingen, zoals onze nieuwe houten opslagsilo’s. Want alleen Schuitemaker biedt kwaliteitsmerken, een gevarieerd en compleet programma, doortimmerd advies en uitstekende service. Zegt u winterdienst, denk dan aan Schuitemaker!
Schuitemaker B.V. | Morsweg 18 - 7461 AG Rijssen - Holland Tel.: +31 (0)548 - 51 41 25 | www.sr-schuitemaker.nl
Schuitemaker. Winterdienst in de volle breedte
10 GRAM | september 2014
Zoutverdienenper m2
Voor vragen: [email protected] informatie: www.wegenzout.nl
Vacuümzout van AkzoNobel is vochtig en hee f t een f i j ne ko r re l ve rde l i ng . Daardoor plakt het beter aan de weg dan andere soorten zout. Ofwel: per m2 minder strooien voor hetzelfde resultaat. Ook heeft vacuümzout van AkzoNobel een grotere korreldichtheid. Daardoor gaan er in één kubieke meter meer kilo’s wegenzout. Met dezelfde strooiwagen neemt u dus méér AkzoNobel vacuümzout mee dan ander zout. Gevolg: efficiëntere strooiacties. Er is immers minder zout nodig per m2 voor het gewenste resultaat en bovendien rijdt u met één strooiwagen AkzoNobel vacuümzout méér kilometers. Kortom: lagere kosten per m2.
AN
_200
932_
2608
14
Het is tijd voor meer met minder!
9:00 Inloop en koffie
9:30 Opening door de dagvoorzitter Reinier van den Berg, meteoroloog en weerman
9:45 Gladheidsbestrijding en de weersveranderingEen korte terugblik op de afgelopen winterperiodes en een prognose van toekomstige weerscenario’s. Reinier van den Berg, MeteoGroup
10:15 Samenwerking in GladheidbeheerDe provincie Overijssel was een pionier in het vormge-ven van de samenwerking tussen verschillende glad-heidbeheerders. Wat zijn de ervaringen met deze samen-werking en hoe ziet de toekomst van samenwerking er uit?Nanning Bulthuis, Provincie Overijssel
10:45 Pauze
11:15 Gladheidsbestrijding op fietspadenEen tijd geleden was er na elke winter veel te doen over gladheidbestrijding op fietspaden. Dit leidde ook op het Gladheidbestrijdingscongres tot veel interactie. Inmid-dels is de gladheidbestrijding op fietspaden aangepakt en fors verbeterd maar zijn we er al? Theo Zeegers, Fietsersbond
11:45 Gladheidbeheer in de stad RotterdamBereikbaarheid is voor de gemeente Rotterdam van groot belang. Wat betekent dit voor de gladheidbestrij-ding? Op welke wijze garandeert de gemeente ook in de winter de toegankelijkheid van alle voorzieningen? Peter Erkens, gemeente Rotterdam
12:15 Lunch
13:30 Themasessies Blok 1
Prestatie-inkoop bij gladheidbeheerDe Gemeente Hellevoetsluis heeft recent het Gladheid-beheer Europees aanbesteedt via een functioneel bestek waarbij de resultaten en randvoorwaarden worden vastgelegd en aan de leverancier wordt overgelaten hoe daaraan invulling wordt gegeven. Wat betekent deze wijze van aanbesteden voor gladheidbeheer en wat zijn de ervaringen van de betrokken partijen bij de aanbeste-ding van de gemeente Hellevoetsluis?Sander Kruithof en Pieter Swerus namens gemeente Hellevoetsluis en Peter Roodijk, AEBI –Schmidt
Communiceren over gladheidbestrijdingElke wegbeheerder communiceert richting de burger en de weggebruiker over gladheid en gladheidbestrijding. In de provincie is het initiatief genomen om deze com-municatie op elkaar af te stemmen. Naast een kern-boodschap en een korte film is een toolkit ontwikkeld.Meer weten over de visie achter en de uitwerking van de gezamenlijke communicatie in de provincie Utrecht? Dan Bekker, gemeente Utrecht
14:15 Themasessies Blok 2
Meten is wetenOver het belang van goede areaalgegevens, logistieke planning en capaciteitsberekeningen en de transitie van logistiek gedreven naar een informatiegedreven glad-heidbestrijding.Hans Teeuwen, Gemeente Den Bosch en Dennis van Poppel, NMPO
Contactloze gladheidsmeldingOp de A50 bij Schaarsbergen wordt een pilot uitge-voerd met een contactloos gladheid-meldsysteem dat werkt met camera’s die boven en naast de weg worden geplaatst. De camera's meten relevante omgevingsfacto-ren als temperatuur en stroefheid van de weg. Wat zijn de ervaringen en is deze toepassing ook geschikt voor gemeentelijke wegen? De Firma Schuitemaker geeft een toelichting op de werking en de eerste resultaten. Schuitemaker
15:00 Themasessies Blok 3
Ontwikkelingen dooimiddelenHet belang van de juiste korrelgrootte en de nieuwste ontwikkelingen en ervaringen rondom pekelinstallaties.Stephan Dreijer, De Meerlanden en Sietze de Waard, Eurosalt
Optimalisatie door het gebruik van netwerk- of routeverwachtingenIn de huidige gladheidbewaking wordt tijdens strooi-acties geen of nauwelijks onderscheid gemaakt tussen warme en koude weggedeelten. Met netwerkverwachtin-gen worden temperatuurvariaties van het wegdek in een beheersgebied in kaart gebracht. Hoe kan een wegbe-heerder de gladheidsbestrijding verder optimaliseren met behulp van netwerkverwachtingen?Mark Alblas, MeteoGroup
15:45 Afsluiting en netwerkborrel
P R O G R A M M A
GRAM | september 2014 11
12 GRAM | september 2014
VAKWERK
“Een winter zonder sneeuw vind ik een horrorwinter”
Wat houdt je functie in?
Als wegbeheerder laat ik weginspecties uitvoeren en ga
ik over onderhoudsmaatregelen, bestekken en dergelij-
ke. Ik zorg ervoor dat de wegen in orde zijn. Daarnaast
ben ik gladheidcoördinator. Dit biedt mij gelegenheid
om op mijn werk actief bezig te zijn met mijn hobby.
Alles wat met het weer te maken heeft, heeft mijn inte-
resse. Met de taak van gladheidcoördinator ben je het
hele jaar zoet. In de winter heb je te maken met de uit-
voering, in het voorjaar met de evaluatie. De rest van het
jaar ben je druk met het uitvoeringsplan, strooiroutes
bepalen, het strooimaterieel, de zoutvoorraad. En dan
natuurlijk nog de communicatie. Ik vind het belangrijk
dat inwoners goed weten waar ze aan toe zijn, dus be-
moei ik me ook met de voorlichting. Zorgen dat de juiste
informatie tijdig aanwezig is bij ons team Communicatie
en het Klant Contact Centrum. Al met al ben ik het hele
jaar met gladheidbestrijding bezig, naast mijn werk als
wegbeheerder.
Wat deed je hiervoor?
Ik was werkvoorbereider op het Ingenieursbureau van
Spijkenisse. Sinds vier jaar werk ik nu voor Hellevoet-
sluis. In mijn sollicitatiegesprek voor deze baan gaf ik
al aan dat ik heel erg geïnteresseerd ben in het weer en
gladheidbestrijding. Ik heb thuis in mijn tuin een weer-
station staan, houd me bezig met weersvoorspellingen,
ga kijken als het ergens extreem weer is en maak daar
foto’s van. Het weer is gewoon een hobby van me. Van
mijn huidige werkgever mocht ik een opleiding glad-
heidcoördinator volgen bij CROW. Ik zat bij de eerste
lichting, want die opleiding was toen nog nieuw. Minder
dan de helft van de deelnemers slaagde meteen, ik zat
daarbij. Ik ben echt heel blij met deze baan, vind het
ontzettend leuk werk. Hellevoetsluis is een kleine ge-
meente, waar je werkt met een klein team en veel ver-
antwoordelijkheid. Bij veel projecten ben je van begin
tot eind betrokken.
Zorgen dat de wegen binnen zijn gemeente
in orde zijn. Dat is kort samengevat de
taak van Sander Kruithof (39). Hij is weg-
beheerder en gladheidcoördinator bij de
gemeente Hellevoetsluis. Een winter zon-
der sneeuw, vindt Sander maar niets. Hij
houdt van extreme weersomstandigheden.
GRAM | september 2014 13
De rubriek Vakwerk gaat over het vakmanschap en de bevlogenheid in de branche. In afval- en beheer van de openbare ruimte werken vele professionals, die hart hebben voor de ‘schone zaak’. Wat drijft hen in hun werk? En waarom doen zij dit werk graag en goed?
Waar heb je je sterk voor gemaakt, de afgelopen
jaren?
Een van de eerste taken waar ik als gladheidcoördinator
bij betrokken werd, is het opstellen van een beleidsplan.
Hellevoetsluis is een regiegemeente en ook de gladheid-
bestrijding was al uitbesteed aan een aannemer. Die
deed zijn werk hartstikke goed, maar we moesten toch
toe naar een Europese aanbesteding. Dat is gelukt, met
de oude aannemer als onderaannemer. In het kader van
verdere professionalisering hebben we de afspraken nu
goed op papier staan. Heel bewust hebben we de in-
vulling van het werk nu wat meer losgelaten. Voorheen
bepaalden wij de details, dat laten we nu over aan de
markt. We zeggen bijvoorbeeld dat een bepaald areaal
in twee uur effectief behandeld moet zijn, met welke
bestrijdingsmethode (droog-/natzout of sproeien) en
hoeveel gram dooimiddel er per m2 aangebracht moet
worden. De aannemer kiest vervolgens zelf welk mate-
rieel hij inzet en hoe hij de routes rijdt. Wij drukken op
de knop, maar de aannemer ontzorgt de gemeente in
de uitvoering. Op die manier benut je de kennis van de
markt optimaal.
Waar ik blij mee ben, is het gladheidmeldsysteem dat
we enkele jaren terug hebben aangeschaft. Dat systeem
meet op twee rijbanen en twee fietspaden de wegdek-
temperatuur. Na een infraroodmeting bleken de koudste
plekken zich op de fietspaden te bevinden en dat was
best verrassend. In ons uitvoeringsplan houden we daar
nu rekening mee. We hebben enkele grote scholen bin-
nen onze gemeente, die zorgen voor veel fietsverkeer.
Het gladheidmeldsysteem (gms) is een waardevolle aan-
vulling. Samen met de gegevens van onder meer Meteo
Group kunnen we nu heel nauwkeurig bepalen wanneer
we in actie moeten komen. En dan rijd je dus minder
vaak onnodige strooiroutes. Sinds het gms operationeel
is, hebben we 20 tot 25 procent minder strooiacties ge-
had dan tijdens andere winters met vergelijkbare om-
standigheden. Dat zijn mooie stappen vooruit.
Draai je ook zelf diensten als het glad is?
Jazeker. Eens in de paar weken ben ik aan de beurt. Als
ik dienst heb, bekijk ik alle weerkaarten en houd ik de
website van Meteo Group voortdurend in de gaten. ’s
Avonds of ’s nachts maak ik buiten nog even een rondje,
om te kijken wat het weer doet. Al heb je nog zoveel ge-
gevens tot je beschikking, het blijft toch ook een kwes-
tie van gevoel. Wanneer beslis je wel of niet uit te ruk-
ken, dat is een moeilijk moment. Je staat er alleen voor
en moet een belangrijke keuze maken. Ik hoor dat ook
van andere gladheidcoördinatoren: het blijft een lastige
afweging, maar dat maakt het juist leuk en spannend.
Wat vind je het mooiste aan je werk?
Dat je bij het hele project betrokken bent. En dat je alles
wat je doet, terug ziet in de buitenruimte. Ik werk bij
een relatief kleine gemeente, met een klein team. Dat
betekent dat je veel beslissingen zelf mag nemen. Als
wegbeheerder begint dat bij een inspectie en eindigt het
bij asfaltering. Alle stappen daartussen heb je zelf be-
geleid. Ik vind dat zo boeiend, dat ik vaak nog even ga
kijken als er geasfalteerd of bestraat wordt. Bij gladheid-
bestrijding kan ik een stuk van mijn passie kwijt. Een
winter zonder sneeuw is voor mij een horrorwinter. Heb
je flink geïnvesteerd en alles voorbereid, komt er niets!
Wat ik ook mooi vind aan mijn werk als gladheidcoör-
dinator, is helder en duidelijk communiceren. Zorg dat
mensen weten waar ze emmertjes zout kunnen krijgen,
waarom je in de woonstraten niet meer strooit, dat
scheelt een hoop gemopper. In Nederland zijn we best
verwend. Ik zeg wel eens dat we aan gladheidbeheer-
sing doen, want helemaal voorkomen kun je het nooit.
Dat mogen mensen best begrijpen. En dat lukt het beste
als je duidelijkheid schept.
Minder leuke kanten?
Ik kan bijna niets bedenken. Nou vooruit, als ik een
week dienst heb gehad, als gladheidcoördinator met
winterweer, ben ik er wel even klaar mee. Lange werk-
dagen, weinig slapen, dat is erg vermoeiend. Aan het
eind van zo’n week ben ik doodop. Dan heb ik vooral
behoefte aan doorslapen, zodat ik het van me af kan
laten glijden.
Wat zou er beter kunnen?
Ik mag zelf niet klagen, maar bij veel andere gemeenten
merk ik dat de functie gladheidcoördinator er maar een
beetje bij hangt. Het is vaak geen volwaardige functie,
waar voldoende uren voor zijn vrijgemaakt. Dat mag
van mij wel veranderen. Als je dit werk goed wil doen,
moet je er het hele jaar structureel tijd aan besteden.
Waar let je op in je vrije tijd?
Op alles eigenlijk. Als ik op de snelweg rijd en er komt
een strooiwagen van Rijkswaterstaat aan, dan vraag ik
me meteen af of het nodig is of niet. En ik kijk altijd en
overal of er zout ligt. Maar ook in Hellevoetsluis houd
ik alles in de gaten als wegbeheerder. Ik woon in Helle-
voetsluis en ik ben superkritisch op alles wat niet goed
schoon of kapot is. Zie ik een losse stoeptegel of een
scheef paaltje, dan heb ik de neiging dat meteen te no-
teren. Het lukt me niet om dat los te laten.
Tekst: Hetty Dekkers
14 GRAM | september 2014
Nilfisk Outdoor Division
The leader in compact outdoor cleaning
DE MARKTLEIDER IN COMPACTE WINTERDIENSTMACHINES
Al onze Rangers kunnen eenvoudig
uitgerust worden met andere werk-
tuigen om de machine ook in andere
jaargetijden in te kunnen zetten.
Nilfisk-Advance B.V.Versterkerstraat 5NL-1322 AN AlmereT. +31 (0)36 5460700F. +31 (0)36 5235148
• Krachtige machines voor efficiënte gladheidsbestrijding• Sneeuwruimen en gladheidbestrijding in één arbeidsgang.• Compacte machines met kniksturing garanderenuitstekende wendbaarheid en inzet op krappe locaties• De machinist heeft een perfect zicht op de werktuigen engoed zicht rondom tijdens werkzaamheden.• Kan alle soorten sneeuw aan – een rolbezem om tot op deondergrond te reinigen, of verschillende sneeuwschuiversen –ploegen om diepe sneeuw te verwijderen.• Snelle en eenvoudige wisseling van de werktuigen om de
machine aan te passen aan andere werkzaamheden
Onze lijn multifunctionele Rangers staat klaar om uw winterdienst taken uit te voeren.Een compleet assortiment van duurzame en professionele werktuigen is beschikbaar.Krachtige machines met standaard 4WD uitgerust met de juiste werktuigenvoor uw werkzaamheden garanderen een optimaal werkresultaat. –informeer naar de mogelijkheden bij uw lokale dealer.
Park Ranger 2150City Ranger 2250
City Ranger 3500
www.nilfisk-outdoor.nl
Excellent zout voor onze afnemers
Esco is al jaren lang een betrouwbare partner voor industrie, handel en overheden. Wij kennen onze afnemers en de hoge eisen die zij stellen aan onze producten, kwaliteit en processen. Het in ons gestelde vertrouwen maakt ons trots en tot een van de belangrijkste zoutproducenten in Europa.
Esco Strooizout is een bijzonder eff ectieve mix van fi jne en grove zoutkristallen. De fi jne kristallen hebben een onmiddellijk dooi-eff ect, de grovere kristallen garanderen het vereiste langdurige eff ect bij dikkere lagen ijs en sneeuw. Esco is uw totaalleverancier voor vacuüm zout, steenzout en gezuiverde pekel. frisiazout.nl
Frisia Zout B.V. | Lange Lijnbaan 15 | 8861 NW Harlingen | T 0517- 492499 | E [email protected]
GRAM | september 2014 15
vergeleken. Uit de benchmark blijkt dat de gemiddelde
uitruktijd 45 minuten is en de gemiddelde strooitijd 165
minuten. Preventief strooien en het verruimen van de
richttijden zijn opties om kosten te besparen.
Het aantal klachten en meldingen is gerelateerd aan de
zwaarte van de winter. In de winter 2012-2013 bedroeg
het gemiddeld aantal klachten en meldingen ruim 100,
terwijl het gemiddeld aantal klachten en meldingen in
de zachtere afgelopen winter slechts 10 was. Het gemid-
deld aantal (toegewezen) schadeclaims in de afgelopen
winters was te verwaarlozen. De inwoner wordt tenslot-
te steeds meer betrokken bij het gladheidbeheer. In bijna
Zachte winters
De benchmark is gericht op de winterperiodes 2012-
2013 én 2013-2014. De afgelopen winters waren
zacht. De benchmarkdeelnemers zijn in de winter van
2012-2013 gemiddeld 47 keer uitgerukt. In de winter
van 2013-2014 bedroeg het aantal uitrukken daaren-
tegen gemiddeld ‘slechts’ 11. Veruit het grootste deel
van de acties was preventief. In het aantal dagen glad-
heid en acties is duidelijk sprake van een regionale
spreiding. In de Benchmark wordt hiermee rekening
gehouden door de resultaten per regio te presenteren.
Beleid op orde
Eén van de thema’s binnen de benchmark is het glad-
heidbeleid. Op een enkele uitzondering na beschikken
alle deelnemers over een actueel gladheidbestrijdings-
plan dat in het merendeel van de gevallen door de ge-
meenteraad is vastgesteld. Ook vindt bijna bij iedereen
een evaluatie plaats van de afgelopen winterperiode. Op
een paar uitzonderingen na, gaan de deelnemers in hun
gladheidbeleid uit van een maximaal aantal meters tot
een gestrooide weg. Gemiddeld is deze afstand bijna
340 meter, met een spreiding tussen 250 meter en 650
meter.
De variatie in het opnemen van voorzieningen als scho-
len, ziekenhuizen en OV-routes in het gladheidbestrij-
dingsplan is groot. Bijna alle deelnemers hebben zieken-
huizen, bandweer, GGD en OV-routes opgenomen in hun
routes. Voor bedrijventerreinen en winkelgebieden ligt
dit beduidend lager. Ook zijn de gehanteerde richttijden
NVRD Benchmark gladheidbeheerDe benchmark Gladheidbeheer van de NVRD leidt tot verrassende inzichten in de aanpak en uitvoering
van het gladheidbeheer in gemeenten. De benchmark wordt dit jaar voor de eerste keer uitgevoerd met
ruim 40 deelnemers en is nog in volle gang. In dit artikel volgen de eerste tussenresultaten.
De NVRD benchmark Gladheidbeheer is een netwerk waarin de deelnemers inzicht krijgen in hun eigen presta-
ties op het terrein van gladheidbeheer in relatie tot anderen. Dit inzicht is de basis voor bijeenkomsten waarin
gezamenlijk de overeenkomsten en verschillen worden geanalyseerd en waarin kennis en ervaringen met elkaar
worden gedeeld. Aan de benchmark doen ruim 40 organisaties mee; gemeenten met een eigen dienst, gemeen-
ten die het gladheidbeheer hebben uitbesteed en overheidsgedomineerde bedrijven met gladheidbeheer in hun
takenpakket. De benchmark is gericht op de volgende prestatiegebieden of thema’s: beleid, resultaat kosten en
organisatie en aanpak. De deelnemers leveren gegevens aan over deze prestatiegebieden, op basis waarvan
rapportages worden opgesteld die in bijeenkomsten worden besproken en geanalyseerd. Deze bijeenkomsten
zijn de basis voor een waardevol netwerk dat ook buiten de benchmark om tot veelvuldige contacten leidt. De
deelnemers ontvangen aan het eind van de benchmark een rapportage waarin hun eigen prestaties zijn afgezet
tegen de prestaties van andere deelnemers. Naast deze individuele rapportages en een waardevol netwerk levert
de benchmark inzicht in de stand van zaken van het gladheidbeheer in Nederland.
Foto
: Paul Lag
ram
16 GRAM | september 2014
alle gemeenten worden inwoners geïnformeerd en in
ruim de helft van de gemeenten worden zoutbakken en
strooimiddelen ter beschikking gesteld. Informeren van
inwoners gebeurt steeds meer via Twitter.
Kosten
Een belangrijk onderdeel van de benchmark zijn de
kosten. Hoewel deze gegevens momenteel nog onder-
werp zijn van gesprek, kunnen al voorzichtige conclu-
sies worden getrokken. De gemiddelde totale begrote
kosten zijn bijna 5 euro per inwoner. De variatie in de
kosten tussen de benchmarkdeelnemers is beperkt. De
daadwerkelijke gerealiseerde kosten lagen in de win-
terperiode 2013-2014 gemiddeld onder en in de win-
terperiode 2012-2013 boven dit bedrag. Het is nog te
vroeg om conclusies te trekken over de onderverdeling
van deze kosten in personeel, materieel, dooimiddel en
ondersteuning.
Organisatie en aanpak
De variatie in de uitvoering als het gaat om welke taken
zelf worden uitgevoerd en welke taken zijn uitbesteed
(zelf of uitbesteed) binnen de deelnemersgroep is
groot. Dit geldt ook voor het aantal personen dat van-
uit verschillende functies betrokken is bij de gladheid-
bestrijding. Het aantal gladheidcoördinatoren varieert
van 1 tot 10 personen en ook het aantal betrokkenen
in de uitvoering varieert van 5 tot 95. Dit heeft uiter-
aard te maken met het verzorgingsgebied, maar ook
met keuzes in de uitvoering zoals het aantal ploegen.
De arbeidstijdenwet, en hoe hiermee om te gaan in de
winterperiode, is een belangrijk gespreksonderwerp in
de benchmarkbijeenkomsten. Andere gespreksonder-
werpen binnen dit thema zijn de inzet van hoeveelheid
en type materieel, de wijze van gladheidbestrijding op
de verschillende type wegen (ongeveer 70 procent nat-
zoutstrooien op hoofd- en secundaire wegen en bijna
20 procent sproeien op fietspaden), het type en ge-
bruik van dooimiddelen, de hoeveelheid dooimiddel in
opslag en de contractering van dooimiddel en het al
dan niet hanteren van gladheidmeetsystemen
Benchmark 2015
De benchmark 2014 wordt momenteel afgerond. Vol-
gend jaar voert de NVRD opnieuw een benchmark
Gladheidbeheer uit. Interesse in deelname? Neem con-
tact op met Bas Peeters, e-mail [email protected] of tel.
088-377 0014.
Gemiddeld aantal acties per winterperiode
0
10
20
30
40
50
60
1 2
Reeks2
Reeks1
0
10
20
30
40
50
60
Winter 2012/2013 Winter 2013/2014
Reeks2
Reeks1
32
10
17
3
0
10
20
30
40
50
60
Winter 2012/2013 Winter 2013/2014
Reeks2
Reeks1
17
332
100
10
20
30
40
50
60
Winter 2012/2013 Winter 2013/2014
Curatief
Preventief
Gemiddeld kosten per inwoner (Euro)
Gemiddeld aantal acties per winterperiode
0
10
20
30
40
50
60
1 2
Reeks2
Reeks1
0
10
20
30
40
50
60
Winter 2012/2013 Winter 2013/2014
Reeks2
Reeks1
32
10
17
3
0
10
20
30
40
50
60
Winter 2012/2013 Winter 2013/2014
Reeks2
Reeks1
17
332
100
10
20
30
40
50
60
Winter 2012/2013 Winter 2013/2014
Curatief
Preventief
Gemiddeld aantal acties per winterperiode
GRAM | september 2014 17
Afvalconferentie 201430 oktober van 12.30 tot 19.00 uur in Antwerpen
De Afvalconferentie 2014 heeft dit jaar een grensoverschrijdend karakter.
De Afvalconferentie wordt voor het eerst gezamenlijk georganiseerd door
en voor Nederland en Vlaanderen. Scoren, vergelijken en leren daar gaat het
tijdens deze Afvalconferentie om.
‘Wat kunnen Nederland en Vlaanderen van elkaar leren?’
We starten plenair met de Benchmark: landsdelen worden vergeleken.
Diverse partijen uit de afvalbranche geven hun visie op de verschillen en
de lessen die we hieruit kunnen leren. Parallelsessies staan centraal in het
middagprogramma:
1. Marktplaats; gemeentelijke best practises, Nederland en Vlaanderen,
2. Markt & Overheid,
3. Producentenverantwoordelijkheid,
4. Europees beleid,
5. Grensoverschrijdende samenwerking en Financieel beleid.
Tijdens deze sessies kunt u kennis opdoen, delen en mee discussiëren over
onderwerpen die het beleidsterrein raken waarin u actief bent.
Op vrijdag 31 oktober heeft u van 9.00 tot 13.30 uur de mogelijkheid om
deel te nemen aan een excursie. U kunt kiezen uit de volgende excursies:
• Recyclingtour: Umicore Hoboken, Umicore Precious Metals Refining en
Indaver Willebroek, PMD-sorteerinstallatie.
• Haventour: tour door de Antwerpse haven.
Voor meer informatie en aanmelden, kijk op www.afvalconferentie.nl
Noteer
30 oktober
alvast in uw
agenda
18 GRAM | september 2014
terwijl de kwaliteit met meer textiel uit restafval zal
afnemen.”
Curitas oriënteert zich ook op social return. “Onze
fijnsortering is een vakkundig proces, waarvoor
een behoorlijke opleiding vereist is. Dat werk is
niet geschikt voor mensen met een afstand tot de
arbeidsmarkt”, helpt Bes een fabeltje de wereld uit.
“Maar voor andere taken, zoals hulp bij de inzameling
of eenvoudige sorteertaken, werken we al langer
samen met sociale werkplaatsen. In de toekomst gaan
we dat aantal werkplekken verder uitbreiden. Zodat we
klaar zijn voor de participatiemaatschappij.”
De sorteerbedrijven van Boer Groep zijn gecertificeerd
door TUV. Curitas en de sorteerbedrijven hopen eind
dit jaar het certificeringstraject voor ISO 14001 en
OHSAS 18001 af te ronden.
Inl. www.curitas.nl Tekst: hetty Dekkers
“Wij zijn onderdeel van Boer Groep”, verklaart communicatiemedewerker
Elisa Bes van Curitas. “Boer Groep heeft drie eigen sorteerbedrijven in
Nederland, waar al onze textiel naartoe gaat. Dat betekent dat we goed
zicht hebben op wat er met de kleding gebeurt.”
Met 4500 ton ingezameld textiel per jaar is Curitas één van de grotere
spelers op de binnenlandse markt. “Gemeenten kloppen graag bij
ons aan, omdat we een betrouwbare partner zijn én altijd maatwerk
leveren”, aldus Bes. “We denken mee over de juiste inzamelmethode,
ondersteunen gemeenten met voorlichtingscampagnes en dergelijke.
De best practice in de ene gemeente kan zomaar ongeschikt blijken
voor de andere. Dat hangt af van veel lokale factoren, zoals hoogbouw
en infrastructuur. Wij nemen al die facetten onder de loep en adviseren
gemeenten over de voor hen meest geschikte inzamelmethode.
Maatwerk dus.”
Eigen sortering
Omdat Curitas het ingezamelde textiel bij zusterbedrijven laat sorteren,
weet het bedrijf precies waar alles blijft én hoe het verwerkingsproces
verloopt. Bes: “De kleding ondergaat eerst een voorsortering, waarbij
gekeken wordt om welk kledingstuk het gaat. Broeken, shirts, truien
enzovoort worden gescheiden en gaan naar aparte stations. In de
nasortering, de tweede fase, wordt elk kledingstuk bekeken op kwaliteit.
Is het nog draagbaar of is het geschikt als recyclingstroom? Uiteindelijk,
als het hele proces is afgerond, houd je zo’n vierhonderd fracties over.”
Slechts een klein deel is volgens Bes ongeschikt voor recycling en moet
afgevoerd worden als restafval. “Dan gaat het meestal om een zak afval
die in de kledingcontainer is geworpen. Of kleding die sterk vervuild is
met olie, daar kun je niets meer mee.”
De uitgesorteerde fracties gaan vervolgens de hele wereld over. Volgens
Bes is ongeveer de helft van de ingezamelde hoeveelheid textiel
herdraagbaar. “Deze fractie gaat voornamelijk naar landen in Afrika en
Oost-Europa. De andere helft wordt gerecycled, waarbij we voortdurend
op zoek zijn naar innovatieve, duurzame technieken. Zo kunnen er al
spijkerbroeken gemaakt worden van deels gerecycled denim. Andere
weefsels dienen als grondstof voor ondertapijt, isolatiemateriaal.
Wollen truien laten we overigens al veertig jaar ontrafelen door een
Europese partner, die er nieuwe wol van maakt. Duurzaamheid zit in
ons bedrijfs-dna, dat zal nooit veranderen”, lacht Bes.
Green Deal
Actuele ontwikkelingen zorgen ook bij Curitas voor continue uitdagingen.
“Boer Groep neemt deel aan de Green Deal Textielinzameling. Er is
berekend dat nog steeds 140 miljoen kilo textiel in het restafval
verdwijnt. Dat is maar liefst het dubbele van de 70 miljoen kilo die in
Nederland gescheiden wordt ingezameld. De partners van Green Deal,
overheid en bedrijfsleven, willen daar samen iets aan doen. Maar een
spanningsveld is wel dat de inzamelvergoedingen momenteel stijgen,
‘Goed zicht op wat er met kleding gebeurt’ Zaken als textielinzameling wil je in je gemeente goed geregeld hebben. Zonder vervelende verhalen achteraf, over
financiële missers of dubieuze verwerking. Curitas is voor veel gemeenten een betrouwbare partner. Het inzamelbe-
drijf voor gebruikte textiel laat het liefst geen vezel verloren gaan.
Close-Up
GRAM | september 2014 19
Tekst: Bas Peeters
Sectorplan extra werkgelegenheid
Eind juni heeft de NVRD samen met het
O&O fonds van de WENB een sectorplan
ingediend bij het Ministerie van Sociale
Zaken en Werkgelegenheid. Het sector-
plan beschrijft de kansen voor het cre-
eren van extra werkgelegenheid. Een
goedgekeurd plan maakt het mogelijk
dat projecten waarmee banen worden
gecreëerd, worden meegefinancierd
door het ministerie. Zodra meer bekend
is over de eventuele acceptatie van het
sectorplan volgt meer informatie. Inl. Ilse
van der Grift: [email protected]
Masterclasses voor bestuurders
en raadsleden
In de maanden september, oktober
en november organiseert de NVRD
op diverse locaties in het land mas-
terclasses voor (nieuwe) bestuurders
en raadsleden. De masterclasses gaan
over afvalbeheer en het beheer van de
openbare ruimte en gaan vooral in op
beleid, organisatie en financiën. De
data en locaties zijn te vinden op de
website van de NVRD. Daar kunnen
deelnemers zich inschrijven.
www.nvrd.nl
VANG
De NVRD werkt samen met Rijkswa-
terstaat aan het inrichten van een pro-
grammabureau voor een uitvoerings-
programma Van Afval Naar Grondstoffen
Huishoudelijk afval (VANG). Het program-
mabureau moet gemeenten de komende
jaren ondersteunen bij het realiseren
van meer recycling. Het uitvoeringspro-
gramma wordt opgezet op het verzoek
van het ministerie I&M en is gericht op
het realiseren van de doelstelling van 75
procent hergebruik.
'Wij scoren beter'
De Afvalconferentie 2014 zal worden
georganiseerd samen met de Vlaamse
zusterorganisaties. Onder het motto:
nieuws
scoren, vergelijken en leren, zullen op 30
oktober de Nederlandse en de Vlaamse
beleidprestaties aan de orde komen. Ook
wordt de Benchmark tussen Nederlandse
en Vlaamse afvalbedrijven gepresenteerd
en zullen CEO’s van de grotere afvalbe-
drijven, die ook grensoverschrijdend
werken, hierover discussiëren. Inschrij-
ven kan op www.afvalconferentie.nl
Benchmarks in eindfase
De drie Benchmarks Gladheid, Afval en
Schoon die de NVRD (mede-)organiseert
naderen de eindfase. In september en
oktober worden nog benchmarkbijeen-
komsten georganiseerd waarin de pres-
taties en vergelijkingen rondom kosten
centraal staan. Na oplevering van de
eindrapportages zal er per Benchmark
ook een algemene analyse worden gepu-
bliceerd die voor iedereen beschikbaar
komt. Voor meer informatie – bijvoor-
beeld over deelname aan de volgende
Benchmarkronde in 2015 - kunt u con-
tact opnemen met:
Ismael Morales Ronden: [email protected]
Samenwerking met Stadswerk
De NVRD en Stadswerk maken werk
van de samenwerking door het geza-
menlijk aantrekken van een tijdelijke
beleidsadviseur. De beleidsadviseur
zal zich voor beide verenigingen on-
der andere gaan bezighouden met
projecten en activiteiten op het ge-
bied van groen(beheer) in de leefom-
geving, burgerparticipatie en Social
Return. Stadswerk en NVRD hebben
al langere tijd overleg over verdere
samenwerking. Het gezamenlijk aan-
trekken van een beleidsadviseur is
een hiervan een mooi resultaat.
Nieuwe commissievoorzitters
Het bestuur van de NVRD heeft inge-
stemd met de voordracht van twee nieu-
we commissievoorzitters. Esther Bout
van de gemeente Amsterdam is de nieu-
we voorzitter van de commissie Com-
municatie. Esther gaat namens de NVRD
ook deelnemen aan het Landelijk Afval
Communicatieoverleg. Mark Veenhuizen
van de gemeente Apeldoorn wordt de
nieuwe voorzitter van de redactiecom-
missie GRAM. Hij neemt het stokje over
van Rob Schram.
NVRD-agenda
September
16 Cie. Beheer Openbare Ruimte
17 Regiobijeenkomst Zuid-Holland
18 Stuurgroep Open Standaarden
18 Commissie- en regiovoorzitters
22 Cie. Inzameling & Recycling
24 Regiobijeenkomst Noord-Holland
25 Benchmarkbijeenkomst huishoude-
lijk afval
25 Bestuursvergadering
26 Cie. Opleiden & Professionaliseren
29 Masterclass raadsleden Roosen-
daal, Saver
30 Masterclass raadsleden Alkmaar,
HvC
Oktober
1 Masterclass raadsleden Winterswijk,
Rova
2 Bestuursvergadering regio zuid
2 Bestuursvergadering regio Midden
3 Benchmarkbijeenkomst Gemeente
7 Redactiecommisie GRAM
7 Stuurgroep Open Standaarden
9 Themabijeenkomst Mens staat
centraal
Agenda
September
18 Inspiratiebijeenkomst:
Zwerfafval omdenken naar Schoon
30 Bijeenkomst zwerfafval in water/
plastic soep
20 GRAM | september 2014
De ambtenaren van de reinigingsdiensten in Amsterdam, Groningen en Utrecht hebben de kolen uit het
vuur gehaald. Dankzij hun driedaagse staking in juni, rolde er midden juli plotseling een CAO* voor
alle gemeenteambtenaren uit de bus. Meer werk, minder regels en een beetje meer geld zijn de resul-
taten van de afvalstaking.
Afvalstakingen beloond
De beelden van de staking van de gemeentelijke af-
valdiensten in Amsterdam haalden alle kranten en te-
levisiejournaals. Op 16, 17 en 18 juni werd nergens
in Amsterdam het vuil opgehaald. Het was de schit-
terende junimaand van het wereldkampioenschap
voetbal. Mensen keken massaal naar de wedstrijden
in cafés, die door het mooie weer grote schermen op
straat plaatsten. Overal opgestapelde vuilniszakken als
gevolg van de driedaagse staking. Kraaien en duiven
pikten de zakken aan flarden. Soortgelijke taferelen
speelden zich af in Groningen en Utrecht, waar de af-
valmedewerkers van de reinigingsdiensten op dezelfde
drie dagen het werk neerlegden.
Gladjes
Hoewel het afval na enkele dagen behoorlijk begon te
stinken en er her en der gemopperd werd op de sta-
kers, heeft Riny de Jonge, beleidsmedewerker van af-
valdienst van Amsterdam geen bijster negatieve reac-
ties van het publiek ontvangen. “Als er ergens sprake
was van ongedierte als ratten of wanneer het op an-
dere plaatsen uit de klauwen begon te lopen, zijn we
direct met wagentjes langsgekomen.” De Jonge stond
zelf ‘vierkant achter de actie’. “De afvalmensen zetten
zich niet alleen in voor hun eigen belang, maar ook
voor alle 165 duizend gemeenteambtenaren.” Dat de
afvalstaking gladjes verliep, komt ook door de goede
samenwerking tussen de stadsdelen. “Van tevoren
stond al vast dat op de donderdag na de staking het
afval weer overal zou worden opgehaald.”
Om de vier grote markten in Amsterdam op donder-
dagochtend direct goed van start te laten gaan, hebben
de afvalmedewerkers zelf besloten daar op woensdag-
avond laat, nog na de voetbalwedstrijd, het afval op te
halen. “Het straatbeeld was direct toonbaar doordat ze
op donderdagochtend om vijf uur de markt zijn gaan
schoon vegen.” Ook in de andere steden vallen geen
Riny de Jonge: “De afvalmensen zetten
zich niet alleen in voor hun eigen
belang, maar ook voor alle 165 duizend
gemeenteambtenaren.”
wanklanken op de staking te noteren. Donderdag to-
gen de stakers weer aan het werk en in korte tijd waren
de vuilnisstapels opgeruimd.
Eisen
Mede naar aanleiding van de staking gingen de vak-
bond AbvaKabo en Vereniging Nederlandse Gemeenten
(VNG) vijf dagen later weer aan de onderhandelingsta-
fel zitten. Achtergrond van de onvrede onder ambte-
naren is dat zij sinds het begin van 2013 zonder CAO
zitten. Het overleg hierover tussen de beide partijen
liep meerdere keren vast op de looptijd van de CAO,
het behoud van koopkracht en de flexibilisering van de
arbeid. De AbvaKabo eist ‘meer respect en waardering’,
onder meer door het behoud van de rechtspositie van
ambtenaren. Op het VNG-congres in juni in Hendrik-
Ido-Ambacht werden deze eisen nog eens kracht bijge-
zet met een manifestatie. De bond vindt dat gemeen-
ten meer moeten investeren in scholing en begeleiding
en in het behoud van een sociaal vangnet. Bovendien
moeten er meer banen voor jong en oud komen, moet
minder werk worden uitbesteed, de loopbaanmoge-
lijkheden versterkt en moet ‘onzeker werk’ worden
teruggedrongen. Maar misschien wel de belangrijkste
eis behelst de koopkracht. De bond eist 5,5 procent
loonsverhoging voor twee jaar.
Onhaalbaar
Dat laatste vindt onderhandelaar Roel Cazemier, tijde-
lijk voorzitter van de werkgeversdelegatie van de VNG
onhaalbaar. “Vijfeneenhalf procent loonsverhoging
over 2013 en 2014 is niet realistisch”, zei hij. De VNG
is het wel eens met de constatering van de stakers dat
de gemeentelijke arbeidsmarkt op slot zit, de instroom
van jongeren gering is en de vergrijzing onder amb-
tenaren allengs toeneemt. Dit alles speelt zich af in
een tijd met teruglopende financiële middelen en meer
verantwoordelijkheden voor de gemeenten, zoals de
WMO, aldus VNG. Toch was er binnen drie weken plots
een akkoord. Op 14 juli sloten VNG en AbvaKabo een
principeovereenkomst, dat in september in een zoge-
heten ledenraadpleging door leden van de VNG moet
worden goedgekeurd. Ambtenaren hebben straks een
CAO van 1 januari 2013 tot 1 januari 2016. De sala-
rissen worden per 1 oktober met 1 procent verhoogd
en per 1 april 2015 krijgen de gemeenteambtenaren
er vijftig euro per maand bij. Voor de vrijwillige brand-
weer betekent deze laatste loonsverhoging een toe-
GRAM | september 2014 21
Kolen uit het vuur
Net als Riny de Jonge in Amsterdam meent hij dat ‘de
vullismannen’ de kolen uit het vuur hebben gehaald.
Waarom juist de afvaldiensten? “De actiebereid is in
deze sector van oudsher groot”, analyseert Bos. “Ze
zijn traditioneel beter georganiseerd dan pakweg de
gemeentesecretarissen. Het vakbond denken is waar-
schijnlijk ook meer levendig doordat ze minder ver-
dienen. We zetten hen als vakbond bovendien graag
voorop bij manifestaties en stakingen omdat hun ac-
ties goed zichtbaar zijn”, aldus Bos, die net als De Jon-
ge weinig negatieve reacties van burgers of midden-
standers heeft vernomen. Hij zegt dat de afgesproken
beperkingen van de inhuur van werk, tijdelijk werk en
payroll-constructies (waarbij de gemeente geen men-
sen meer in dienst heeft en al het werk bij bureaus
inhuurt) goed nieuws zijn voor de werkgelegenheid en
rechtszekerheid van de gemeenteambtenaren. “Payroll-
constructies zie je overal opduiken. Zowel bij afvaldien-
sten, groen en wegen als bij grote projecten waarvoor
managers van buiten worden ingehuurd en soms jaren
van project naar project zwerven. Ze hebben daardoor
nauwelijks een opbouw van hun pensioen en hun ar-
beidsvoorwaarden zijn evenmin goed ontwikkeld.” Er
komt een onderzoek in welke sectoren hier het meest
sprake van is. Bos: “Het is mooi dat de VNG nu on-
derkent dat ‘structureel werk door structurele mensen’
moet worden uitgevoerd.”
Tekst: René Didde
* Het gaat in dit artikel om de CAO voor gemeenteambtenaren. Daarnaast kent de branche nog twee CAO’s: CAO WENb en CAO Transport en Logistiek Nederland.
name van de vergoeding met 1,4 procent. Bovendien
krijgen alle 165 duizend ambtenaren in oktober dit jaar
een eenmalige uitkering van 350 euro. Al met al is dit
veel minder dan de 2,75 procent voor 2013 en 2,75
procent voor 2014, waar de ambtenarenvakbond eer-
der op hamerde.
Meer mensen aan het werk
Het akkoord bevat ook concrete afspraken om mini-
maal 1500 jongeren aan het werk te helpen. Ook zijn
er afspraken gemaakt over het bieden van kansen aan
mensen met een arbeidsbeperking. Per 31 december
2015 moeten hier 630 banen voor zijn geschapen.
Hiervoor is een sectorplan ingediend bij het Ministerie
van Sociale Zaken. Daarmee kunnen gemeenten cofi-
nanciering aanvragen, aldus de uitleg bij het nieuwe
CAO-akkoord.
Abstracter zijn de afspraken die in het nieuw ‘belo-
ningshoofdstuk’ staan. Het salaris wordt voortaan voor
alle ambtenaren volgens de nieuwe regels bepaald. De
vereenvoudigde regelgeving maakt het mogelijk dat
ambtenaren switchen van baan of woonplaats. Het
nieuwe beloningshoofdstuk is ook bevorderlijk voor
het aangaan van samenwerkingsverbanden tussen ge-
meenten. Dat laatste is een niet onbelangrijk onder-
werp op het gebied van gemeentelijke afvaldiensten.
Rust
VNG noemt het akkoord evenwichtig. Het zorgt met
een looptijd van drie jaar bovendien voor ‘de nodige
rust’, aldus VNG. Ook bij AbvaKabo overheerst de te-
vredenheid over het akkoord, al zijn vooral de loonei-
sen allerminst ingewilligd. “Dat klopt”, zegt bestuurder
Fred Bos, “maar meer zat er gewoon niet in. Ik wil er
wel op wijzen dat de vuilnismannen en de mensen die
in het groen werken doorgaans het minst verdienen.
Daar is een opslag van 50 euro per maand en een een-
malige uitkering van 350 euro wel degelijk een sub-
stantiële loonsverhoging, aldus Bos. Hij benadrukt bo-
vendien dat het voor zover bekend de eerste keer is
in de geschiedenis van de gemeentelijke CAO dat er
sprake is van een nominale loonsverhoging.
Afvalstakingen beloond Fred Bos: “Het is mooi dat de VNG nu
onderkent dat ‘structureel werk door
structurele mensen’ moet worden
uitgevoerd.”
22 GRAM | september 2014
In 2013 gooide de gemiddelde Nederlander 500 kilo-
gram afval weg. De bedoeling is dat in 2015 hiervan 65
procent wordt gerecycled en in 2020 zelfs 75 procent.
Op dit moment wordt van het Nederlandse huishou-
delijk afval gemiddeld 52 procent gescheiden ingeza-
meld, wat een recyclingspercentage van 47 procent
oplevert.
In het Nederlandse afvalbeleid staat de circulaire eco-
nomie centraal, waarbij de nadruk wordt gelegd op:
het zo lang mogelijk voorkomen dat goederen die de
mensen al in hun bezit hebben, in de afvalzak terecht
komen. Hergebruik en vooral ook recycling spelen hier-
bij een voorname rol. Wat echter wordt verwaarloosd,
is het preventie-effect van aangepaste consumptie
door minder of alternatieve producten aan te schaffen.
Het betreft hier preventie voor de aanschaf in plaats
van preventie voor het afdanken. Omdat dit gebeurt
voordat de goederen en producten in de circulaire eco-
nomie worden losgelaten, noemen we het pre-circulair.
Het effect van pre-circulair consumentengedrag is dat
de aangeschafte hoeveelheid producten minder wordt
en/of uit andere producten of diensten gaat bestaan.
Als gevolg hiervan komen kleinere hoeveelheden af-
val in de biologische en technische kringlopen terecht.
Dit pre-circulaire effect is substantieel en verdient veel
meer (overheids) aandacht.
In dit artikel volgt aandacht voor de stimulerende rol
die gemeenten kunnen spelen bij het bevorderen van
pre-circulair gedrag bij inwoners. Ook wordt ingegaan
op de vele praktische mogelijkheden voor pre-circulair
gedrag die nu al bestaan, het effect dat deze mogelijk-
heden kunnen hebben op de hoeveelheid huishoude-
lijk afval en de processen die dit pre-circulaire gedrag
mogelijk maken en stimuleren.
Pre-circulair consumentengedrag
Om de potentie van pre-circulair consumentengedrag
in beeld te brengen, werken we de mogelijkheden
uit voor de drie hoofdcategorieën waaruit het huis-
houdelijk afval bestaat, de drie V’s: Voedsel (zowel
onvermijdbare voedselresten, als voedselverspilling),
Voorwerpen (van kranten tot kattenbakkorrels en van
fleece-truien tot folders) en Verpakkingen (karton, glas,
kunststof, blik, drankpakken).
De keuzes die de consument heeft voor pre-circulair
gedrag zijn (voor elk van de drie V’s): niet aanschaffen,
minder aanschaffen en alternatieven aanschaffen.
Voedsel. Het pre-circulair verminderen van voedselaf-
val betekent vooral dat de consument bij de aanschaf
Door andere keuzes te maken bij de aanschaf van producten (geen, minder of andere producten) kan
de totale hoeveelheid producten binnen een huishouden met een derde verminderen. Dit hoeft niet te
leiden tot een andere manier van leven. Door andere keuzes in de aanschaf van produkten ontstaat
minder afval, waardoor er ook minder gerepareerd, hergebruikt, gerecycled of weggegooid hoeft te
worden. Dankzij pre-circulaire gedrag vermindert de hoeveelheid afval met tientallen procenten en
worden kosten bespaard. Gemeenten die werk willen maken van afvalpreventie bij huishoudens zullen
hiervoor nieuwe (verleidings) technieken moeten gebruiken.
Minder afval door pre-circulair consumentengedrag
Bron: Stoverfoto, Nationale Beeldbank
GRAM | september 2014 23
keuzes gaat maken. Voor bederfelijke producten is
niet aanschaffen een betere optie dan (het verleid wor-
den tot) de aanschaf van een product (aanbieding, 2e
brood gratis) dat uiteindelijk toch wordt weggegooid.
Ook minder aanschaffen kan een optie zijn: veel verse
producten kun je bijna op maat uitzoeken, denk aan de
grootte van de broccoli, het aantal losse appels, toma-
ten of bananen en de melk in halve, hele, anderhalve en
twee-literverpakkingen. Ook kan gezocht worden naar
alternatieven: diepvriesgroente maakt bijvoorbeeld
kleine porties mogelijk zonder dat restanten bederven.
Voorwerpen. Het niet aanschaffen van voorwerpen is
een eerste optie, denk bijvoorbeeld aan het weigeren
van gratis producten zoals folders in je brievenbus,
van gadgets (wuppies) bij de supermarkt, of zoals hu-
ren van gereedschap bij de bouwmarkt. Als minder
aanschaffen tot de mogelijkheden behoort, is dat ook
een prima pre-circulaire vorm van preventie. Bij bouw-
markten kun je bijvoorbeeld balkjes zowel per stuk
kopen als in grootverpakking. Bij voorwerpen geeft
het zoeken naar alternatieven de meeste mogelijkhe-
den voor preventie-opties, denk bijvoorbeeld aan het
omzetten van een krantenabonnement in een digitaal
abonnement, het gebruiken van wasbare luiers en het
indraaien van een spaarlamp.
Verpakkingen. Verpakkingen zijn altijd een bijpro-
duct van voedsel of voorwerpen, met als gevolg dat
pre-circulair gedrag hiervan ook bijna altijd zal leiden
tot minder verpakkingen. Het terugdringen van voed-
selverspilling (zo’n 14 procent van alle gekochte voed-
sel komt ongenuttigd in het afval) zal een navenante
vermindering van voedselverpakkingen tot gevolg heb-
ben en hetzelfde geldt voor veel voorwerpen. Ook voor
verpakkingen zijn vele mogelijkheden tot pre-circulair
gedrag. Het niet aanschaffen van verpakkingen is veel-
al een keus, doe bijvoorbeeld losse groenten en fruit
in een meegebrachte boodschappentas of drink kraan-
water in plaats van verpakt water. Minder aanschaffen
kan bijvoorbeeld door te kiezen voor grootverpakking
(geen kleine meeneempakjes frisdrank maar een li-
terpak), omverpakkingen te vermijden (geen koeken
die ook nog apart verpakt zijn, vlees ‘van het mes’ te
kopen dus zonder piepschuimen bakje) of de lichtste
verpakking te kiezen. Ook voor verpakkingen zijn al-
ternatieven, bijvoorbeeld het gebruik van concentraten
(limonadesiroop) of afhalen in plaats van thuis laten
bezorgen (met vaak veel extra omverpakking).
Niet consuminderen maar consuslimmeren
Pre-circulair aanschafgedrag kenmerkt zich door niet,
minder of anders aanschaffen en dat is niet hetzelf-
de als ‘terug gaan naar de oertijd’. Iedereen zal voor
zichzelf de afweging kunnen maken of een ander aan-
koopgedrag per saldo een positief gevoel geeft of niet.
De Nederlander heeft per jaar 70 vuilniszakken
(387 kg) huishoudelijk restafval, waarvan 30
zakken (170 kg) gescheiden worden aangeboden
als papier, gft, glas, textiel, kunststoffen, kleine
apparaten en KCA. Het scheidingspercentage
is daarmee 44%, het daadwerkelijke
recyclingspercentage ligt ongeveer 5-10%
lager. Door pre-circulair gedrag kan een derde
minder afval ontstaan, vooral door tegengaan
voedselverspilling, digitalisering en minder
verpakkingen, luiers en kattenbakkorrels. Van
de rest kan bijna tweederde worden hergebruikt
en gerecycled en zo blijven er uiteindelijk 5
vuilniszakken restafval per Nederlander per jaar
over. Het scheidingspercentage stijgt hiermee tot
89%, waarmee de doelstelling van 75% recycling
voor 2020 ruimschoots wordt gehaald.
Huidige situatie: hergebruik en recycling (44%) en restafval (56%)
Preventie (32%), hergebruik en recycling (61%) en restafval (7%)
24 GRAM | september 2014
van de zorgverzekeraar kan worden stopgezet. Geef
meteen ook even aan op welke websites je alle mo-
gelijke folders kunt inkijken die je dankzij de sticker
op de deur niet meer wekelijks door de bus krijgt.
3. Kom inwoners financieel tegemoet. Minder af-
val leidt tot lagere inzamel- en verwerkingskosten
voor de gemeente en levert vaak geld op. Beloon
huishoudens met een korting op de afvalstoffenhef-
fing als ze bijvoorbeeld een digitaal krantenabon-
nement nemen, een abonnement op wasbare luiers
of een anti-reclame sticker op de deur hebben. En
neem financiële barrières weg: een hoge borgsom
voor het huren van wasbare luiers kan bijvoorbeeld
een drempel zijn om hier aan mee te doen. Ga als
gemeente hiervoor borg staan.
Samenvattend
Stel je voor dat de hoeveelheid huishoudelijk afval
door pre-circulair gedrag met een derde vermindert
en vervolgens nog voor het grootste deel gescheiden
wordt aangeboden. De hoeveelheid te verbranden rest-
afval wordt hiermee teruggebracht tot een minimum.
Het verschil met bestaande ervaringen en experimen-
ten die eenzelfde minimalisering van de hoeveelheid
restafval bereiken (bijvoorbeeld Ryck Afval Loont in
Pijnacker waarbij mensen geld krijgen voor geschei-
den ingeleverd afval of Soerendonk Afvalloos waarbij
gft-afval, verpakkingen en restafval drie keer per week
aan huis worden ingezameld) is dat dankzij het pre-
circulaire denken een derde van de producten niet eens
meer hoeft te worden geproduceerd. Daarmee wordt
afvalpreventie bereikt dankzij gedragsverandering die
aansluit bij autonome ontwikkelingen (bijvoorbeeld
de digitalisering) en maatschappelijke ontwikkelingen
(bijvoorbeeld het verminderen van voedselverspilling).
Het bevorderen van afvalpreventie via pre-circulair ge-
drag van consumenten zal grote invloed hebben op
de bestaande en nog te ontwikkelen inzamel- en ver-
werkingsstructuren. Voor de gemeente vereist dit een
geheel nieuwe manier van communiceren met de in-
woners (van dominee tot koopman), met als resultaat
een mogelijk lagere afvalstoffenheffing, meer zichtbare
keuzeopties, kostenbesparingen voor de huishoudens
en een nog duurzamer afvalbeleid.
Tekst: Frits Steenhuisen, directeur van CREM,
bureau voor duurzame ontwikkeling,
e-mail: [email protected]
Het gaat niet om goed of fout gedrag. Het gaat om het
bewustzijn en gebruiken van de keuzemogelijkheden
bij de aanschaf van producten. Van consuminderen
is dus zeker geen sprake, zowel niet in het comfort
van de consument, omdat deze uiteindelijk alleen de
keuzes maakt die een beter gevoel geven, als in de
hoeveelheid spullen die kan worden aangeschaft. Het
geld dat wordt overgehouden door veelal besparende
pre-circulaire keuzes, kan weer worden uitgegeven aan
andere –ook immateriële- zaken. Als deze keuzes goed
worden gemaakt is er per saldo sprake van ‘consuslim-
meren’: meer geluk en meer geld overhouden. Voorop
blijft staan dat de consument keuzevrijheid heeft en
het is uitdrukkelijk ook niet de bedoeling dat de over-
heid deze gaat inperken, maar wel dat mensen worden
verleid tot het gewenste gedrag.
Van dominee naar koopman
De gemeente kan een belangrijke rol spelen in het be-
vorderen van pre-circulair gedrag bij haar inwoners.
Onder meer door de opties die er zijn inzichtelijk en
praktisch te maken en inwoners te stimuleren deze te
gebruiken. Consumenten zijn vervolgens zelf mans ge-
noeg om de voor hen haalbare keuzes toe te passen,
die binnen hun eigen levensstijl passen. Voor gemeen-
ten betekent dit dat ze instrumentarium moeten inzet-
ten om de inwoners als het ware te verleiden, zoals een
koopman dat al sinds jaar en dag doet, in plaats van te
overtuigen, zoals de dominee doet.
Hieronder volgen drie voorbeelden van het stimuleren
van pre-circulair gedrag:
1. Breng de keuzeopties in beeld. Laat bijvoor-
beeld zien bij welke winkels je oude kleding kunt
inleveren (de kringloopwinkel, een tweedehands
kinderkledingwinkel, maar ook H&M) of geef een
overzicht van alle winkels en particulieren waar je
een boormachine kunt huren of lenen. Zoek hier-
voor ook samenwerking met bedrijven en organi-
saties, bijvoorbeeld de consultatiebureaus om was-
bare luiers onder de aandacht te brengen.
2. Help inwoners met concrete acties. Als alle kran-
ten, tijdschriften en folders digitaal worden gelezen,
gaat de vrijkomende hoeveelheid afval van huis-
houdens met zo’n 20 procent omlaag. In feite gaat
het om een inkoppertje: alle grote kranten bieden
digitale abonnementen aan en van de Nederlandse
huishoudens bezit 67 procent een smartphone,
65procent een PC en 53 procent een tablet. Breng
de mogelijkheden voor pre-circulair gedrag concreet
in beeld. Maak alle informatie die consumenten no-
dig hebben direct beschikbaar, zodat direct een te-
lefoongids kan worden opgezegd, een anti-reklame
sticker kan worden aangevraagd en het gratis blad
GRAM | september 2014 25
AndersInzamelen.nl
Reduceer kosten en CO uitstoot tot2 40%
Containerwielen van Haco...
Protempo bvPostbus 21, 6500 AA NIJMEGEN NederlandTel. +31(0)24-3711711. Fax +31(0)[email protected] www.protempo.eu
103
Bel voor informatie:
... besparen u mankracht!Haco wielen maken uw containers écht mobiel.De garantie voor uitstekende rijeigenschappen.
adv. 103 190x130 mm.indd 1 11-02-2010 13:55:19
26 GRAM | september 2014
liever vermijdt. Gaan partijen met een onafhankelijke
derde om tafel, dan wordt veel sneller duidelijk waar
de pijnpunten liggen en hebben partijen wel direct con-
tact met elkaar over het echte probleem en een echte
oplossing.
“Je blijft dan met elkaar in gesprek en juist een goede
relatie is heel belangrijk in de reinigings- en afvalwe-
reld”, aldus Oosterhof. “Het is een relatief kleine wereld
en je komt elkaar voortdurend tegen.” Rob Schram be-
aamt dit. Hij geeft aan dat mediation voor hem bijna
logisch is:“Zo gaan wij toch met elkaar om?” De reini-
gings- en afvalwereld is ook een gezelligheidswereld,
aldus Schram. Het is een wereld waar veel collegialiteit
is te vinden. Zo deel je elkaars knowhow, zodat niet
ieder steeds opnieuw het wiel hoeft uit te vinden en
bespreek je verschillende issues met elkaar. Daar past
bij dat het behoud van de onderlinge relatie ontzettend
belangrijk is. Dat signaal geef je ook af als je de inten-
tie uitspreekt dat bij een mogelijk toekomstig conflict,
je dat eerst sámen probeert op te lossen. Schram ziet
in mediation dan ook een krachtige boodschap. Bewe-
ringen als dat mediation soft zou zijn, wijst hij resoluut
van de hand. Boeiender vindt hij de kostenuitsparing
bij mediation. Die spreekt aan.
(2). Problemen tussen aanbestedende diensten
AVU heeft recent samen met zes andere overheidspar-
tijen een opdracht voor het sorteren en vermarkten
van kunststof verpakkingsmateriaal aanbesteed. De
opdracht is gezamenlijk aanbesteed en aan één partij
gegund. Dit betekent dat er tussen opdrachtgevers de
nodige verrekeningen moeten plaatsvinden voor de uit-
voering van de overeenkomst, wat tot problemen kan
leiden. Om escalatie te voorkomen, is tussen partijen
een convenant gesloten met een zogeheten mediation-
clausule. Daarin is bepaald dat in geval van geschil-
len eerst mediation zal worden beproefd. Het initiatief
voor het opnemen van de mediationclausule bij deze
aanbesteding - en opnieuw bij een nog recentere aan-
besteding - kwam van Oosterhof zelf. Hij geeft aan dat
hij hiermee bewust een andere manier van denken wil
inbrengen. Oosterhof licht toe: "Waar een probleem is,
Mediation wordt wel ‘tussenpartijdige conflictoplossing’ genoemd. Het
probleem wordt niet door één partij aan de rechter voorgelegd, waarna
die van bovenaf (‘bovenpartijdig’) vanuit juridisch perspectief een juri-
dische oplossing aan partijen oplegt. Bij mediation houden partijen de
regie, over het conflict en over de oplossing, in eigen hand. Voordeel is
dat ook andere (commerciële) belangen kunnen worden meegenomen.
Mediation wordt omschreven als ‘een proces waarbij partijen aan een
van hen onafhankelijke persoon (…) de opdracht geven hen bij te staan
in een proces waarin zij op basis van vrijwilligheid, in vertrouwelijk-
heid, vrijblijvend zullen proberen een kwestie die hen verdeeld houdt,
op te lossen’.1
Mediation kent een aantal voordelen. Het is sneller (weken in plaats
van maanden of jaren), minder kostbaar (partijen betalen de mediator
gezamenlijk, de mediator maakt veel minder uren, geen griffierechten,
beperkte (eigen) advocaatkosten en geen proceskostenveroordeling) en
vertrouwelijk (geen openbare zitting en uitspraak). Mediation is gericht
op wat er werkelijk in volle omvang speelt, een rechtelijke uitspraak
maakt niet perse een einde aan het totale probleem. Bovendien kan met
mediation de relatie tussen partijen behouden blijven, waar procederen
vaak het einde van een goede verstandhouding betekent.
De praktijk
Jurrie Oosterhof en Rob Schram zien vooral een rol voor mediation bij
(dreigende) problemen in de samenwerking tussen partijen in het kader
van een aanbestedingsprocedure en bij arbeidsconflicten:
(1). Problemen tussen aanbestedende dienst en opdrachtnemer.
Kenmerkend voor aanbestedingsprocedures is dat het bestek en de
vooraf vastgestelde gunningscriteria leiden tot de keuze van de begun-
stigde ondernemer. Opdrachtgever en opdrachtnemer hebben veelal
nog niet in een (langdurig) commercieel traject een relatie kunnen op-
bouwen. Zij zijn dus op een bepaalde manier tot elkaar veroordeeld.
Daardoor kunnen sneller uitvoeringsgeschillen ontstaan over de wijze
van uitvoering van de opdracht, de gestelde eisen, meer- en minder-
werk en dergelijke. Volgens Oosterhof stapelen de problemen zich al-
leen maar op als een partij in zo’n geval naar de rechter stapt. Het
probleem wordt dan vanuit juridisch perspectief bekeken en er ontstaat
veel afstand tot het werkelijke probleem, ook doordat advocaten het
woord voeren en de rechter uitsluitend via hen hoort wat er zou spelen.
Daar komt bij dat de relatie zelden beter wordt door een procedure.
En de perikelen rondom de verdere uitvoering - zoals de vraag of de
inzameling wel of niet wordt stilgelegd - zijn obstakels die de rechter
Mediation haalt steeds vaker het nieuws. Dat komt door het wetsvoorstel voor nationale mediationwetgeving van het
Tweede Kamerlid Van der Steur. De toenemende belangstelling komt ook door de positieve praktijkervaringen met
deze manier van geschillenbeslechting. Ook in de afval- en reinigingswereld krijgt mediation steeds meer vaste voet
aan de grond. Jurrie Oosterhof, directeur van de gemeenschappelijke regeling Afval Verwijdering Utrecht (AVU) en
Rob Schram, directeur Reinigingsbedrijf Midden Nederland (RMN) zijn groot voorstander van mediation in de afval- en
reinigingswereld.
Het nut van mediation in de afval- en reinigingswereld
GRAM | september 2014 27
dan resulteert dat uiteindelijk ook in verstoorde werkverhoudingen dan
wel afscheid.
Met mediation krijg je de kans tot de kern van het probleem door te
dringen en het probleem op te lossen. Schram noemt het geval van een
medewerker die zoveel redenen te horen kreeg waarom zijn werkgever
van hem af wilde, dat hij de tel kwijt was. Bij mediation kwam eindelijk
de werkelijke zorg van de werkgever op tafel. Die zorg kon worden
weggenomen. De medewerker is vervolgens weer aan het werk gegaan
en nog jaren naar tevredenheid in dienst gebleven.
Mediation is geen wondermiddel dat ieder conflict in een vloek en een
zucht oplost. Voor succesvolle mediation is belangrijk dat partijen zich
daadwerkelijk inzetten voor een oplossing. In de afval- en reinigings-
wereld, waar het behoud van relaties een zo belangrijke rol speelt, lijkt
een dergelijk commitment al snel aanwezig. De emoties van het con-
flict leiden er in de praktijk niet zelden toe dat bij escalatie met een pro-
cedure wordt gedreigd. Partijen doen er dan ook goed aan de kans niet
voorbij te laten gaan en op voorhand in hun overeenkomsten een medi-
ationclausule op te nemen. Zij spreken daarmee af dat bij een eventueel
geschil eerst een oplossing via mediation wordt gezocht. Mocht dat
onverhoopt niet lukken, dan is de weg naar de rechter nog altijd vrij.
Tekst: Mr C.J.G.M. (Chantal) Bartels en mr T.A. (Tirza) Hekster, oprich-
ters van House of Mediators, een mediationadvocatenkantoor dat zich
richt op samenwerkingsgeschillen tussen en binnen organisaties. HoM
is gevestigd in Utrecht en ’s-Hertogenbosch.www.houseofmediators.nl.
is een opening". Juist bij mediation is het uitgangspunt
dat partijen zelf het beste weten waar die opening ligt.
In veel gevallen is het waardevol daarbij een onafhan-
kelijke mediator aan tafel te hebben, aldus Oosterhof.
(3). Problemen tussen samenwerkende opdrachtnemers
Voor de inschrijving op een aanbesteding worden veel-
al gelegenheidsconsortia opgericht om in aanmerking
te komen voor een opdracht of wordt ingeschreven
met onderaannemers. Ook hierbij kunnen zich proble-
men in de samenwerking voordoen. De voordelen van
mediation voor de oplossing van deze conflicten zijn
evident, nu partijen juist belang hebben bij voortzet-
ting van hun relatie en de vertrouwelijkheid is gega-
randeerd.
(4). Arbeidsconflicten
Zowel Oosterhof als Schram beamen dat de afval- en
reinigingswereld hiërarchisch is als het aankomt op
de relatie werkgever en werknemer. Juist door de on-
derlinge machtsverhoudingen kan een onafhankelijke
mediator een belangrijke rol spelen. De mediator kan
zorgen dat er op basis van gelijkwaardigheid wordt ge-
sproken. Gelijkwaardigheid is nodig om de belangen
op de juiste manier op tafel te krijgen, aldus beiden.
Schram ziet voor mediation bijvoorbeeld een rol bij ge-
schillen over het inschalingsniveau of situaties waarin
de medewerker en zijn chef niet langer door één deur
kunnen. Neemt een medewerker een advocaat in de
arm, dan kan hij uiteindelijk best gelijk krijgen, maar 1M. Brink, (Business) mediation en materiedeskundigheid (2012), p. 34.
Mediation is geen
wondermiddel, maar
een investering in een
duurzame relatie
Chantal Bartels (l) en Tirza Hekster.
28 GRAM | september 2014
RASCO: full line fabrikant van wintermaterieel
Bewezen kwaliteit, ontworpen vanuit de praktijk
Uitstekende prijs/kwaliteit verhouding
Opgebouwd uit Europese A-merk componenten
Aanhangstrooier voor zowel snel- als langzaamverkeer
Opzetstrooiers droog/nat/sproeien van 0,8 – 12m³
Sneeuwploegen van 1,6 – 5,0m breed
Sneeuwploegen en zel�adende strooiers voor tractoren
ARMS geavanceerd management informatiesysteem
EPOS 20 volledig automatisch strooien
Importeur & serviceorganisatie voor Nederland:Rondaan BV - Schoenmakersstraat 12 - 8601 WC - SNEEK 06- 100 78 238 [email protected] - www.rondaan.nl
GRAM | september 2014 29
Gemeenten zijn uiteraard goed bekend met de hande-
ling van huishoudelijke afvalstromen: bronscheiden,
restafval, grof huishoudelijk afval, milieustraten, fre-
quentie van ophalen, ondergrondse systemen, breng-
of haalsystemen etc. Maar al dat afval moet wel ver-
werkt en zoveel mogelijk weer hergebruikt worden.
Voor papier en glas is de verwerking bekend, voor
gft-afval ook nog wel, maar ... kunststofverpakkingen?
Dat wordt al moeilijker. Dat blijkt uit het feit dat bijna
alle AO’s Afval en Grondstoffen van de Tweede Kamer
in de afgelopen jaren gedomineerd worden door het
dossier kunststofverpakkingen. Vreemd eigenlijk, want
deze kunststofverpakkingen omvatten slechts 5 pro-
cent van het huishoudelijke en nog geen 0,5 procent
van de totale hoeveelheid afval in Nederland. Daarbij
komt, dat het onze maatschappij ook nog eens meer
dan 100 miljoen euro kost om 43.000 ton kunststof-
verpakkingsafval hoogwaardig te recyclen. Eenzelfde
hoeveelheid harde kunststoffen hoogwaardig recyclen
daarentegen kost de maatschappij niets en moet dan
ook nog voor de helft uit het buitenland komen, omdat
die Nederlandse kunststof verbrand wordt. Blijkbaar
roept de markt om sturing en zou geld geen slecht in-
strument zijn.
Droge componenten
Met de stevige doelstellingen van het VANG-beleid, is
het de hoogste tijd om te kijken of we kunnen leren van
de successen van recycling van bouw- en sloopafval.
Al jaren kan Nederland bogen op recyclingpercentages
voor bouw- en sloopafval van boven de 96 procent.
Door een uitgekiende inzamelings- en verwerkings-
structuur en met oog voor hoogwaardige recycling zijn
inmiddels verdienmodellen ontstaan, die een op een
voor huishoudelijk afval gekopieerd kunnen worden.
Sterker nog, hier en daar gebeurt dit al. Kleine aan-
passingen aan deze processen maken deze bestaande
installaties direct toepasbaar voor huishoudelijk afval
door ketenoptimalisatie. Vrijkomende afvalstromen
worden daarbij deels aan de bron en deels uit slim sa-
mengestelde mengstromen nagescheiden.
Voor het verhogen van de percentages gerecycled huis-
houdelijk afval zijn vooral wijzigingen nodig in de inza-
Samenwerking en inzicht voor versnelling circulaire economieOm de slag naar meer recycling van huishoudelijk afval te maken, zullen gemeenten nog meer de
samenwerking gaan zoeken met recyclingbedrijven. Hierbij wordt inzichtelijk hoe inzameling en re-
cycling optimaal op elkaar kunnen worden afgestemd. In de afgelopen decennia is een innovatieve
wereld van recyclingbedrijven ontstaan, die klaarstaat om ook voor huishoudelijk afval de slag samen
met gemeenten te gaan maken. Als de Ladder van Lansink qua tarifering dan ook weer meer in balans
wordt gebracht, gaat de sector de doelstellingen ruimschoots halen.
Input productie van secundaire brandstof voor Duitse energiecentrales.
30 GRAM | september 2014
Geld stuurt
Er is de nodige discussie rondom de afvalstoffenbe-
lasting, maar over een ding zijn de meeste partijen
het wel eens: een heffing op restafval werkt vergroe-
nend. In de afgelopen jaren is het verbrandingsta-
rief van boven de €100,- voor de meeste gemeenten
gedaald naar €40,- tot €60,- per ton. De gemeenten
die nog hogere tarieven betalen zijn de komende
drie jaar aan het einde van hun contractperiode of
zijn medeaandeelhouder van AVI’s. Bij nieuwe aan-
bestedingen zal het tarief dalen tot marktniveau.
Gemiddeld marktniveau van nu ligt rond de € 50,-
per ton. Met alle voorgestelde afvalstoffenheffingen
blijft het verbrandingstarief nog altijd lager dan de
kosten voor restafval in België en Engeland en zeker
lager dan de tarieven die we gewend waren te beta-
len in de periode toen er nog geen sprake was van
een Nederlandse AVI overcapaciteit.
Afvalstoffenbelasting in één keer
Het is echter niet raadzaam het heffingsbedrag
stapsgewijs te verhogen, zoals Planbureau voor de
Leefomgeving in haar rapport van mei 2014 voor-
stelt. De heffing zal door haar vergroenend effect
het volume restafval doen verkleinen, waardoor de
staatssecretaris van Financiën het heffingsbedrag
weer zal willen verhogen. Goed gedrag wordt dus
bestraft. Dat stimuleert niemand om zijn schouders
eronder te zetten. In een keer naar de stip op de ho-
rizon, waardoor iedereen weet waar hij aan toe is en
wat het effect is van zijn inspanningen bij het zoe-
ken naar een recyclingalternatief. Dat we daarmee
bij de introductie van de afvalstoffenbelasting bo-
ven de 100 miljoen uitschieten zal voor de staatskas
geen probleem zijn. Door het vergroenende karak-
ter van de afvalstoffenbelasting zullen die inkom-
sten weer afnemen, echter door de belastingtoe-
name van meer arbeid in de recyclingsector, lagere
ww-lasten en hogere opbrengsten aan werknemers-
en werkgeverspremies zal die afname ruimschoots
gecompenseerd worden.
Tekst: Max de Vries, directeur BRBS Recycling,
Branchevereniging Breken en Sorteren.
www.brbs.nl
mellogistiek. De positieve ervaringen van het verhogen
van de inzamelfrequentie voor kunststof verpakkingen
en/of het één keer per twee weken separaat inzamelen
van droge componenten geven aan dat op eenvoudige
wijze successen te behalen zijn.
Samenwerking
Samenwerken en kennis kan gemeenten en recycling-
bedrijven veel opleveren. Gemeenten worden ontzorgd
en recyclingbedrijven zullen verder kunnen investeren
en innoveren. Met de gezamenlijke kennis kan, zoals
onder meer in Veldhoven met de introductie van de
grondstoffenbak is bewezen, in samenwerking met
een recyclingbedrijf de restfractie uit fijn huishoudelijk
afval met 40 procent worden gereduceerd. Dit gebeurt
al vele jaren met grof huishoudelijk afval. Zo weet de
gemeente Best hoe zo’n samenwerking met een recy-
clingbedrijf kan verlopen. In twee jaar tijd wist de mi-
lieustraat van Best met Baetsen Recycling uit Son haar
restafval met meer dan 65 procent te verminderen.
Mensen zijn opgeleid en werken nu met een enorme
drive en enthousiasme op ‘hun’ milieustraat.
Werkgelegenheid
Voor gemeenten en recyclingbedrijven bieden de hui-
dige beleidsontwikkelingen kansen. Niet alleen in de
combinatie van vraag en aanbod, maar ook in kennis-
uitwisseling. Gemeenten krijgen op het gebied van het
sociale domein de taak om mensen met een afstand
tot de arbeidsmarkt aan werk te helpen. En juist in het
sorteren van materialen en grondstoffen voor recycling
is veel duurzaam werk te creëren. Recycling van af-
valstoffen levert namelijk naast milieuwinst, grondstof-
fen- en energiebesparing ook werkgelegenheid op. Di-
verse onderzoeken onderschrijven dit1.
Zien is geloven
Met slimme scheidingstechnieken als infraroodschei-
ders en robotten, maar ook nog steeds met de nodige
menskracht, worden grondstoffen maximaal uit droge
afvalstoffen gesorteerd en rest een residu waar op het
eerst oog niets meer mee gedaan kan worden. Niets is
echter minder waar. Zo produceert het recyclingbedrijf
Langezaal in Haaksbergen uit genoemd residu een se-
cundaire brandstof op specificatie voor de energie- en
de cementsector. Resultaat is dat van alle door Lange-
zaal ontvangen afvalstoffen nog geen 4 procent over-
blijft om afgevoerd te worden naar een afvalverbran-
dingsinstallatie (AVI), terwijl dit zonder hoogwaardige
opwerking al snel zou oplopen tot circa 20 procent.
Met een dergelijk proces wordt aanzienlijk meer ener-
gie uit niet recyclebaar afval gegenereerd dan wanneer
het rechtstreeks in een AVI terecht komt. Niemand kan
daar tegen zijn. Het is echter anders geworden nu in de
afgelopen periode de AVI-tarieven rechtstreeks concur-
reren met dit soort initiatieven, immers geld stuurt.
1Het SER-rapport ‘Meer werken aan duurzaamheid’ uit 2010. Ook het rapport ‘More Jobs less Waste’ van Friends of the Earth geeft aan dat recycling circa 6 tot 11 maal meer werkgelegen-heid biedt dan storten en verbranden. In 2013 kwam CE Delft met haar MKBA-studie ‘Inzetten op meer recycling’ en in op-dracht van het Rijk bracht TNO haar rapport ‘Kansen voor de circulaire economie in Nederland’ (juni 2013) uit. Dit laatste rapport spreekt over 54.000 extra banen als wordt ingezet op een circulaire economie, waarvan recycling een essentieel on-derdeel is.
GRAM | september 2014 31
RKGV-specialist sinds 1988
Meerdere locaties in Nederland
Snelle dienstverlening
Diverse transportmogelijkheden
ISO- en VCA-gecertifi ceerd
Gratis afvalstroomnummer
Bij Zandrecycling Nederlandreinigen we uw RKGV opmaar één manier. De juiste!
Wilt u af van uw riool-, kolk-, gemaalslib of veegzand? Zandrecycling
Nederland laat u graag zien hoe het kán en hoe het hóórt. We zijn im-
mers de enige afvalverwerker in Nederland die volledig is toegespitst
op het verwerken van RKGV. Ofwel het reinigen en recyclen tot schone
(bouw)materialen, en het verwerken van restfracties volgens de kleinste
paragrafen van de Milieuwet. Kijk op www.zandrecycling.nl, of bel
0174-24 39 50 voor meer info, een vrijblijvende afspraak of een offerte.
Zandrecycling Nederland BV • ABC Westland 227, 2685 DC Poeldijk • T 0174-243950 • F 0174-291148 • www.zandrecycling.nl • [email protected]
Af van uw RKGV-afval? Zó hoort ‘t.
www.vdknederland.nl
VDK NederlandIndustrieweg 50c6541 TW NijmegenT. 024 372 30 40
VDK NederlandBijsterhuizen 11-186546 AS NijmegenTel. 024 343 45 60
gram-vdk 140826.indd 1 26-08-14 16:54
32 GRAM | september 2014
Organisaties zijn steeds vaker alleen op
zoek naar het beste resultaat en niet naar
de aanschaf van een strooi- of veegma-
chine. Aebi Schmidt Nederland speelt
hierop in met ASH Services: de klant in-
vesteert niet in machines of producten
maar sluit een abonnement af op het
gewenste resultaat. Zo is er bijvoorbeeld
een abonnementsvorm voor een veilig
gestrooide weg binnen 2 uur na oproep
tot strooiactie. En voor professionele
consultancy, zónder directe of indirecte
koppeling aan een product of levering.
ASH Services bestaat uit negen oplos-
singsgerichte dienstverleningsmodules
die modulair zijn opgebouwd. Hierdoor
kan de opdrachtgever zelf bepalen welke
combinatie het best voor haar organisa-
tie werkt. Als voorbeeld hiervoor kun-
nen de bekende servicecontracten van
Aebi Schmidt genomen worden. Alleen
periodiek onderhoud of één van de all-in
onderhoudsvormen. Zelfs de mogelijk-
heid om de reparatie van schades mee
te verzekeren bestaat. Andere onderde-
len van ASH Services zijn onder andere
Trainingen, Veiligheidskeuringen en
professionele support bij de toepassing
van alle moderne elektronica binnen de
gladheidbestrijding. Maar ook Consul-
tancy & Analyse en Maatwerk in logis-
tiek & techniek. ASH Services omvat ook
Mobiliteitsoplossingen en Operationeel
Management. Met het overkoepelende
winterzekerheidspakket kan zelfs de
gehele gladheidbestrijding, inclusief de
uitvoering ervan, voor één vast tarief per
jaar verzorgd worden.
Stratos 3
De nieuwe Stratos 3 strooimachine sluit
goed aan op ASH Services. Vanuit de
gedachte dat Aebi Schmidt direct ver-
antwoordelijk is voor het uitvoerings-
resultaat van de klant is de Stratos 3
ontwikkeld. Er is onderzocht hoe strooi-
machines nog slimmer, efficiënter en
duurzamer geproduceerd en gebruikt
kunnen worden. Een voorbeeld daarvan
is het geavanceerde besturingsplatform
van de Stratos 3. De ergonomische Evo-
lution-bedieningskast zorgt niet alleen
voor een perfect strooiresultaat maar
vormt het geavanceerde hart van de
machine. Zo wordt een uiterst nauwkeu-
rig en zuinig strooipatroon gerealiseerd
waardoor kan worden bespaard op zout
bij gelijkblijvend resultaat en bij een la-
gere milieubelasting.
NIEUWTJES VAN DE ZAKELIJKE MARKT NIEUWSASH Services: de toekomst in gladheidbestrijding en straatreiniging
MachinebouwWascontainer
Verhuur van reinigingsmaterieel
Service, revisie en onderhoud(Geesink, Haller en VDK)
Ecopark 28, 8305 BK Emmeloord Tel: 0527 622882
[email protected] • www.awmaterieel.nl
GRAM | september 2014 33
NIEUWTJES VAN DE ZAKELIJKE MARKT
Gladheidmeldsysteem BG Engineering verbeterd
Aanbesteden?Uitbesteden!
United Quality; professionals in advisering, specialisten in aanbesteden. Laat uw aanbestedingstraject door ons uitvoeren. Dat staat garant voor: • Ervaring • Materiedeskundigheid • Kwaliteit • Ontzorging • Snelheid
DesupportantsvanUnitedQualityzijnspecialisteninhetaanbesteden.Wijonderscheidenonsdooronzejarenlangepraktijkervaringenactueleinhoudelijkekennis.Datishétfundamentondereengoedaanbe-stedingsproces.Wijvoerendatprocescompleetvooruuit,zorgvuldigenbekwaam.Indatprocesleggenwetevensderelatiemetdevolgendefase:hetafsluitenenmanagenvanhetcontractomdebehaalderesulta-tenteborgen.Eenintegraleaanpakduswaarbijuenuwcontractpartnermaximaleduidelijkheidhebbentenaanzienvanafsprakenenprestaties.
Vooraanbestedingenophetgebiedvan: PMaterieelvoorafvalinzamelingenstraatreiniging P Materieelvoorgladheidsbestrijding P Brandstoffen P Allerleisoortencontainers(ondergronds,mini, 4-wiel, pers) P Inzameling,verwerkingentransport P Zwerfafvalindeopenbareruimte P Leasing P Onderhoudenreparatie P Etc.bentubijdesupportantsvanUnitedQualityaanhetjuiste adres. Dat adres is: www.unitedquality.nl
UnitedQualityislicentiehoudervanTendernedenkanutevensadviserenentraineninhetgebruikvanTenderned.
Belvoormeerinformatienaar030–[email protected]
gram-united quality 140523.indd 1 26-05-14 09:32
Wegbeheerder s kunnen op basis van informatie van wegdek-
sensoren en slimme software de wegcondities tijdens glad-
heid steeds beter veilig houden. Met het Gladheidmeldsysteem
(GMS) van BG Engineering hebben zij volop mogelijkheden om
over deze wegcondities te communiceren met weggebruikers en
mede wegbeheerders. Het GMS bestaat inmiddels circa 40 jaar
in Nederland en heeft bewezen dat het efficiency, kosten- en
milieuvoordelen oplevert.
BG Engineering innoveert continu. Zo zijn onze derde generatie
GMS systemen 80 procent energiezuiniger geworden. Onze sy-
stemen kunnen uitgerust worden met zonnepanelen, waardoor
wij energie neutraal kunnen werken. Onze wegsensoren hebben
een levensduur van circa 8 jaar. Ook zien wij goede mogelijk-
heden in de ontwikkeling van infrarood technieken, vooral op
locaties waar geen sensoren geplaatst kunnen worden, zoals op
ophaalbruggen.
Gemeentemeldingen
Interpreteren van de GMS gegeven is evenzo belangrijk. Hoe
behoud je zoveel mogelijk kennis en ervaring over gladheid-
bestrijding binnen je organisatie? En hoe maak je aan je andere
wegbeheerders duidelijk wanneer je gaat strooien? Wij denken
hier graag in mee. Een oplossing is ‘gemeenten meldingen’ van
ons GMS systeem. Deze toepassing biedt u een overzicht van de
‘strooidichtheid’ binnen de provincie; informatie die u weer kunt
gebruiken voor kennisdeling met mede wegbeheerders. Elke ge-
meente krijgt daarbij een sms en een account in GMS2 met de
vraag ‘strooit de gemeente mee’. Deze moet beantwoord worden
met Ja / Nee inclusief commentaar en de gemeente kleurt dan
Rood (=Nee) of Groen (=Ja) op de provinciekaart.
Locatie based
Verhoog de servicegraad
aan weggebruikers via loca-
tie based communicatie. Het
gladheidmeldsysteem van BG
Engineering kan tegenwoor-
dig gekoppeld worden met de
Yazulaapp, een locatie based
communicatie platform. Inwo-
ners in het strooigebied krijgen een melding van de wegbeheer-
der in de Yazulaapp als men op basis van beschikbare info in het
GMS systeem een strooiactie uitzet.
Het bericht wordt automatisch gekoppeld aan een geografische
zone. Via de Yazulaapp krijgt men vervolgens desgevraagd het
bericht op het moment men in het gebied is of het betreedt. De
Provincie Overijssel gebruikt deze koppeling.
Uitleg Yazulaapp:
https://www.youtube.com/watch?v=K671UDjsAl0
34 GRAM | september 2014
w
NIEUWTJES VAN DE ZAKELIJKE MARKT NIEUWS
De winter is een prachtig jaargetijde, maar biedt de nodige uitdagingen aan terrein-
beheerders om wegen, fiets- en/of wandelpaden en trottoirs veilig begaanbaar te
houden. Nilfisk Outdoor is producent van compacte machines voor het onderhou-
den van buitenruimtes. Een breed gamma van kwalitatief hoogstaande Rangers in
combinatie met de maatgemaakte werktuigen biedt de professionele gebruiker in
elke situatie de juiste oplossing. Zo biedt Nilfisk oplossingen voor groenonderhoud,
veegwerkzaamheden (straatvegen, onkruid borstelen) en natte reiniging. Dankzij het
uitgekiende snelle wisselsysteem kunt u de machine in luttele minuten aanpassen
aan de verschillende taken.
Alle Rangers zijn standaard uitgerust met een stille, zuinige dieselmotor en perma-
nente vierwielaandrijving. Dankzij de kniksturing en de compacte afmetingen zijn
de machines ideaal om in te zetten op locaties waar ruimte of maximaal toelaatbaar
voertuiggewicht beperkt is. Door toepassing van meerdere werktuigen kunt u deze
machines voor meerdere taken inzetten, om de exploitatiekosten zo laag mogelijk
te houden. Speciaal voor de winterdienst levert Nilfisk werktuigen waarmee snel en
eenvoudig gladheid kan worden bestreden op verhardingen zoals fietspaden, trot-
toirs of in stadscentra.
Om sneeuw te kunnen ruimen, bieden we keuze uit verschillende soorten en breedtes
sneeuwschuiven, -ploegen en rolbezems. Ook hebben we voor elke Ranger een spe-
cifieke zoutstrooier in het programma. Voor de City Ranger 3500 bieden we nu zelfs
ook een pekelsproeier aan.
Inl. Nilfisk Outdoor, Tel. 036-5460700. www.nilfisk-outdoor.nl
Rangers van NILFISK Outdoor Eerste GPM IV voor Clean Mat TruckverhuurBegin augustus heeft Clean Mat Truck-
verhuur de allereerste GPM IV kraakpers-
wagen van Geesink in gebruik genomen.
Eerder werd de verhuurvloot van Clean
Mat Truckverhuur al uitgebreid met een
Fuso Canter Hybride Euro 6 mini-huisvuil-
wagen en een Mercedes-Benz Antos ge-
stuurde voorloopas met huisvuilopbouw.
De GPM IV is een prototype-uitvoering
met een opbouw van 20 m3 en een GCB-
Splitlift belading. Hiermee kunnen 120 -
400 liter 2-wiel containers en 500 - 1600
liter 4-wiel containers worden geledigd.
De GPM IV is de opvolger van de GPM
III uitvoering en is ten opzichte van zijn
voorganger op veel punten verbeterd.
De belangrijkste verbeterpunten zijn
gewichtsreductie, meer productiviteit,
een kortere achteroverbouw en meer ef-
ficiëntie in onderhoud. Door het nieuwe
besturingssysteem worden niet alleen
opbouw en belading beter aangestuurd,
maar ontstaan ook meer mogelijkheden
voor informatievoorziening.
Met deze kraakperswagen van een com-
pleet nieuwe generatie zet Clean Mat de
volgende stap in haar streven naar een
minder milieubelastende verhuurvloot,
die voldoet aan de nieuwste eisen.
Wilt u dit voertuig of andere voertuigen
huren? Of heeft u vragen over de moge-
lijkheden van koop, huurkoop of leasing?
Neem dan contact op met 0488-712600
of [email protected] of kijk op:
www.cleanmat.eu.
Maurice Vink van Geesinknorba over-
handigt Robert Kramer van Clean Mat
Truckverhuur B.V. de sleutel van de eerste
GPM IV.
GRAM | september 2014 35
Recyclingsymposium
Wegens groot succes organiseren BRBS
Recycling, FHG en NVRD wederom een
interessant recyclingsymposium. Dit
symposium vindt plaats op woensdag-
ochtend 24 september van 9.00 tot
13.00 uur. Meer informatie over het pro-
gramma en toegang vindt u op www.
brbs.nl en op www.evenementenhal.nl
Netwerken in de afvalbranche
Een jaarlijks terugkerend evenement
waarbij directie en management van be-
drijven uit de afvalbranche elkaar ont-
moeten, inspireren en ervaringen delen,
is ‘Netwerken in de afvalbranche’. The-
ma dit jaar is: de Kracht van de Kring-
loop, waar staan we nu? Hoe zuinig zijn
we op de grondstoffen in het afval? Het
netwerkevenement vindt dit jaar plaats,
op 24 september, tijdens de Recycling-
beurs 2014 in de Evenementenhal in Go-
rinchem. Meer informatie en inschrijven:
www.netwerken-in-de-afvalbranche.nl
U komt toch ook?
Als lezer van het Vakblad Gram heeft u
gratis toegang tot de vakbeurs Recycling
2014. U kunt twee gratis entreebewij-
zen aanvragen via de registratieportal
www.evenementenhal.nl/recycling-go.
Uw registratiecode is 7140000849. Na
het invullen van uw persoonlijke gege-
vens ontvangt u uw digitale entreebe-
wijzen per e-mail. Deze print u uit en
neemt u mee naar de beurs waarna u
recht heeft op gratis parkeren, gratis
toegang voor 2 personen en volledig
verzorgde catering op de beursvloer.
NIEUWTJES VAN DE ZAKELIJKE MARKT NIEUWSEerste lustrum vakbeurs Recycling! Van 23 t/m 25 september 2014 vindt de
vijfde editie van de vakbeurs Recycling
plaats in Evenementenhal Gorinchem.
Het eerste lustrum van de vakbeurs Re-
cycling.
Evenementenhal Gorinchem is op 23, 24
en 25 september 2014 voor de 5e keer
hét trefpunt voor alle afvalverwerkers,
-inzamelaars en –recyclers, gemeenten,
toeleveranciers, adviseurs, branche-
verenigingen en overige branchegere-
lateerde organisaties. Recycling 2014
is de enige vakbeurs in de Benelux die
alle vragers en aanbieders uit de afval-
verwerking- en recyclingbranche bijeen
brengt. Drie dagen lang kunt u in een
ongedwongen sfeer relaties onderhou-
den, nieuwe relaties ontmoeten, infor-
matie uitwisselen en kennis en ervaring
delen met branchegenoten. Kortom,
met één beursbezoek blijft u compleet
op de hoogte van de laatste ontwikke-
lingen en de nieuwste trends binnen alle
segmenten van de recyclingbranche.
Branche breed productenaanbod
Een breed assortiment aan (nieuwe)
producten en diensten wordt door de
exposanten van Recycling 2014 met
plezier aan u getoond. Op een beurs-
vloer van ruim 10.000 m2 vindt u een
keur aan standpresentaties van leve-
ranciers op het gebied van onder an-
dere recyclingmachines, weegsystemen,
stofbestrijding, hijs-en hefmachines,
schrootscharen, kranen, containers,
shredders en transport. De exposanten
vertegenwoordigen een compleet beeld
van de verschillende segmenten in de
recyclingbranche, zoals bouw- en sloop-
afval, metalen, schroot en voertuigde-
montage, papier en kunststof, kunststof
en rubber, glasrecycling en grote afval-
verwerkers en dienstverlenende organi-
saties.
LANDER intensiveert samenwerking Avri Het bedrijfsafval van de vier vestigingen
van LANDER in Geldermalsen, Tiel en
Zaltbommel wordt voortaan opgehaald
door Avri. Dat zijn beide partijen onlangs
overeengekomen.
“We kennen Avri en Avri kent ons. Het
voelt goed dat we dit contract snel en
goed hebben kunnen regelen met een
organisatie die ook stevig in de regio is
geworteld”, zegt LANDER-directeur, Jan
van de Sluis, tevreden. “We kennen Avri
als een bedrijf dat afspraken nakomt,
tegen een concurrerende prijs.” Avri zal
wekelijks ongeveer 1500 kilo restafval
ophalen bij LANDER en 2500 kilo papier
karton. Op afroep wordt glas, hout en
schroot opgehaald.
LANDER en Avri weten elkaar steeds
meer te vinden. Twee maanden geleden
zijn twintig medewerkers van LANDER,
die werken in de openbare ruimte in Bu-
ren, gedetacheerd bij Avri.
LANDER heeft de maatschappelijke taak
om voor passend werk en participatie-
mogelijkheden te zorgen voor mensen
met een arbeidsbeperking en langdurig
werkzoekenden in de regio Rivierenland.
Voor ruim 1.200 mensen voert LANDER
op professionele wijze regelingen uit op
het gebied van detachering, gesubsidi-
eerde arbeid en arbeidsontwikkeling.
Rob van den Beuken (l) van LANDER en
Guido de Wildt van Avri (r)
36 GRAM | september 2014
Koninklijke Bammens introduceert een
innovatieve ondergrondse container
die inzamelen van meerdere fracties in
één ondergrondse container mogelijk
maakt. Hierdoor worden de inzetbaar-
heid en effectiviteit van de ondergrond-
se inzamelcontainer en locatie optimaal
benut.
Deze nieuw ontwikkelde ondergrondse
‘Sydney’ container is sinds kort lever-
baar. Bij de ontwikkeling van dit con-
cept is rekening gehouden met het in-
zamelen van meerdere fracties in een
ondergrondse container. Hierbij moet
men denken aan papier, glas, AEEA, bat-
terijen, blik, drankkartons, maar ook
zwerfafval. Hierdoor voorziet de Sydney
in een behoefte in de markt om op een
efficiënte en duurzame manier gebruik
te maken van de inzamellocaties voor
inwoner en inzamelaar.
De verdeling van de inzamelfractie is
vooraf naar wens invulbaar. Hierdoor
is het innamevolume goed aanpasbaar
aan de gewenste bestaande of nieuwe
locatie. Een mooi voorbeeld is een com-
binatie met zwerfafval en andere frac-
ties; een duurzame inzameloptie die in
aanmerking komt voor de zwerfafval-
vergoeding. Met de bezuinigingen bij
gemeenten biedt dit gemeenten een
slimme manier om toch inzameling en
aanpak van zwerfafval te realiseren.
De Gemeente Den Haag nam als eer-
ste stad recentelijk deze containers in
gebruik voor klein AEEA, batterijen,
papier/glas in gebruik. Met de nieuwe
inzamelcontainers willen Den Haag en
Wecycle (de organisatie die aparte in-
zameling wil bevorderen) het makkelij-
ker maken om elektrische apparaten te
scheiden van het huisvuil.
Voor meer informatie:
Koninklijke Bammens, tel. 0346-592411
NIEUWTJES VAN DE ZAKELIJKE MARKT NIEUWSMeervoudige fractie inzameling in ondergrondse container
Nieuws van SITA Sita neemt de recycling activiteiten van
de Houweling Groep - een internati-
onale leverancier en distributeur van
verpakkingen – over. Hiermee versterkt
SITA haar positie in de kunststof keten.
Met de overname van twee productie-
lijnen voor het omwerken van harde
afvalplastics tot hoogwaardige grond-
stoffen – hoofdzakelijk polypropyleen
(PP) en polyethyleen (PE) - zet SITA een
nieuwe stap in het geschikt maken van
gebruikte kunststoffen als grondstof. De
productiecapaciteit bedraagt uiteindelijk
ca. 3.600 ton granulaat per jaar. SITA en
de Houweling Groep gaan samenwerken
met het doel de kunststof keten verder
te sluiten. Houweling legt zich toe op de
inzameling van gebruikte kunststof pro-
ducten en emballage en levert dit, nadat
ze grondig zijn gereinigd, gedroogd en
getest opnieuw bij afnemers aan. Voor
het onbruikbare plastic afval geldt dat
dit door SITA tot granulaat wordt verma-
len en deels als grondstof wordt terug
geleverd voor de productie van nieuwe
kunststof verpakkingen en emballage.
Op haar beurt brengt SITA de Houweling
Groep in contact met klanten die plastic
B2B-verpakkingen - zoals jerrycans, em-
mers en flessen - afnemen van leveran-
ciers.
Algemeen directeur SITA, Wieger Droogh
ontvangt een emmer gevuld met plastic
granulaat van Marc Houweling, mana-
ging director Houweling Groep, als sym-
bolische start van de samenwerking.
GRAM | september 2014 37
NIEUWTJES VAN DE ZAKELIJKE MARKT NIEUWSNieuwe vergister onderstreept het belang van afvalscheiden Begin juli werd in Alphen aan den Rijn de
ingebruikname van Indaver’s vergister
Bio Power gevierd. De gemeente Alphen
aan den Rijn is groot voorstander van
zo’n installatie. Wethouder Willem Jan
Stegeman benadrukte tijdens een korte
speech nog eens het belang van het
scheiden van afval, want een vergister
laat duidelijk zien wat mogelijk is met
goed gescheiden gft-afval. De vergister
in Alphen aan den Rijn verwerkt dit afval
van huishoudens tot groen gas, compost
en biomassa. Voor Indaver een mooie
uitbreiding van haar huidige aanbod in
Zuid-Holland. Verwerkte het bedrijf in
deze regio vooral organisch afval tot
compost, met de komst van de vergister
is een belangrijke stap gezet naar een
duurzamer verwerking van organisch af-
val. Immers, door gft-afval te vergisten
wordt alle mogelijke energie uit het afval
gehaald én er worden nieuwe grondstof-
fen van gemaakt. Afval wordt nu dus nog
beter benut dan voorheen.
Closing the loop
De vergister is onderdeel van de zorg-
vuldige strategie van Indaver om afval
steeds duurzamer te verwerken. Want
volgens Indaver is closing the loop de
toekomst. “We willen steeds meer ma-
teriaalkringlopen kunnen sluiten. Onze
zorg is om zoveel mogelijk verbruikte
materialen een nieuw leven te geven als
grondstof voor een nieuw product. Het is
de missie van Indaver om uit afval, zowel
grondstoffen als energie terug te winnen
op een CO2-neutrale en energie-efficiënte
manier. We kunnen ook niet anders, want
grondstoffen, en dan met name fossiele
brandstoffen, worden schaars. We zullen
met nieuwe alternatieven moeten komen
en afval kan daarin een prima rol spelen”,
aldus Peter Louwman, algemeen direc-
teur van Indaver Nederland.
Meer weten over hoe gft-afval wordt ver-
werkt in een vergister? Kijk op:
www.indaver.nl
Milieubewust en bespaar op uw gladheid-bestrijding
• Gladheidmeldsysteem > Spaarzaamomgaanmetstrooimateriaalen toon aan dat er voldoende gestrooidisom ongelukkentevoorkomen• Strooimanagement > Precies registreren wanneer, waar en hoe er gestrooid is.• AdviseringopuwStrooibeleid > Wij creëren efficiënte strooiroutes & roosters• Infraroodwegdekmetingen > Waar zijn u kritische locaties?
Samen meer grip op de winterwww.bg-engineering.com
06-22543265
Gladheidmeldsysteem (GMS2) v.a. € 9.995,=
28 jaarervaring
38 GRAM | september 2014
Agenda23-25 september
Vakbeurs Recycling, met op 24 september het Recyclingsymposium
'Circulaire economie - samen doen', Evenementenhal Gorinchem
25-26 september
'Assetmanagement in de volle breedte', Stadswerk
1 oktober
Nationaal Gladheidbestrijdingscongres
8-9 oktober 2014
Dag van de Openbare Ruimte Nederland
Expo Houten, www.openbareruimte.nl
30 oktober
Afvalconferentie, Antwerpen
27 november
Dag van Verkeer & Mobiliteit Nederland
Expo Houten, www.verkeerenmobiliteit.nl
ColofonUitgeverNVRD, WTC ArnhemNieuwe Stationsstraat 106811 KS ARNHEMTelefoon 088 - 3770000E-mail [email protected] www.nvrd.nl
RedactiecommissieRob Schram, RMN (hoofdredacteur)Marc Maassen, GADBas Peeters, NVRDRiny de Jonge, stadsdeel Amsterdam-OostMarc Veenhuizen, gemeente ApeldoornWilly Brinkbäumer, Twente MilieuMartin van Nieuwenhoven, RijkswaterstaatDiederik Notenboom, Meerlanden
EindredactieKarin Hegeman en Karin Giesen Postbus 1218, 6801 BE Arnhemtel. 088 - 3770000e-mail: [email protected]
Advertentie-exploitatieBureau Van VlietPostbus 20, 2040 AA Zandvoorttel. 023 - 5714745e-mail: [email protected]
Opmaak en drukWeevers Grafimedia, www.weevers.nl
Gemeentereiniging en Afvalmanagementis het officiële vakblad van de
AbonnementenadministratieNVRD, Postbus 1218, 6801 BE ArnhemJaarabonnement ad € 98,– excl. BTW. België € 122,50 (Europa en buiten Europa op aanvraag). Los: € 11,50.
Beëindiging abonnementAbonnementen moeten schriftelijk bij de NVRD en uiterlijk op 15 november worden opgezegd. Bij niet tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch verlengd.
ISSN 1569-0458
© NVRD
GRAM wordt gedrukt op papier met het FSC®-keurmerk en verschijnt 10x per jaar.
Hoewel door de uitgever de uiterste zorgvuldigheid is betracht, wordt voor de inhoud geen aansprakelijkheid aanvaard.
Evenementen
HALHARDENBERG
GORINCHEM VENRAY
Ons evenement. UW MOMENT.
De enige vakbeurs voor de totale recyclingbranche
5eEDITI
E
Gorinchem23, 24 en 25
september 2014Openingstijden: 13.00-21.00 uur
Inclusief Full Service Formule:
Kwalitatieve vakbeurs
Entree voor 2 personen
Verzorgde catering
Gratis parkeren
Evenementenhal GorinchemFranklinweg 2, 4207 HZ GorinchemT 0183 - 68 06 80I www.evenementenhal.nlE [email protected]
@Recycling_EH
Blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen en trends binnen uw vakgebied!
Vraag twee gratis entreebewijzen aan via onderstaande gegevens
WWW.EVENEMENTENHAL.NL/RECYCLING-GOREGISTRATIECODE: 7140000849
HEEFT U UW STROOIVOERTUIGEN
AL OP ORDE ??? Welkom bij de winterdienst van Uitenhage Verhuur B.V.!
Bij de winterdienst van Uitenhage Verhuur B.V. bent u aan het juiste adres voor de inhuur van (extra) strooivoertuigen. Met ons unieke concept beschikt u tijdens de wintermaanden over een (extra) voertuig om de gladheid te bestrijden. U kunt zo-wel het complete voertuig met zoutstrooier en ploeg bij ons huren als alleen de auto om daar uw eigen zoutstrooier op te plaatsten. Tevens kan Uitenhage Winterdienst uw gehele strooiwagenpark overnemen en daarmee de zorg van paraatheid en onderhoud uit handen nemen. Op dit moment hebben wij al 30 voertuigen lopen bij diverse gemeentes in het gehele land.
Bel of e-mail ons vandaag nog voor meer informatie!
Uitenhage Verhuur B.V.Naaldwijkseweg 2, 2291 PA Wateringen Tel.: 0174-22.55.05 Fax.: 0174-22.55.09
WWW.UITENHAGE.NL [email protected]
Verhuur van Huisvuilwagens (ook met kraan), Containerwagens, Haak- en Kraanwagens, Veegmachines en Strooiwagens
Wij zijn ISO 9001:2008, ISO 14001 en VCA* gecertificeerd. Tevens RDW erkend.
www.vanschijndel.euVan Schijndel BV • Stationsweg 78 • 6051 KL Maasbracht • Nederland
T +31 (0)475 465636 • F +31 (0)475 466540 • E [email protected] www.vanschijndel.eu
Eenvoudig, betrouwbaar. Beproefd concept voorzien van de nieuwste technieken. Ongecompliceerde moderne hydrauliek & elektronica.
Langere levensduur door toepassing van slijtvast staal voor achterlader en opbouw. Standaard met verzwaard juk en persschot. Twee jaar garantie. Vraag naar onze fi nancierings- mogelijkheden.
Waarom voor van Schijndel kiezen:
OND
ERDELEN
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
Van Schijndel Afvalinzamelsystemen“iets anders, veel beter”.
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
VSAII + ACB Archiefbelading Onderdelenservice
Nieuwe EURO 6 voertuigen
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
euVSAII + SCB1700 Eurocontainer
uit voorraad
leverbaar met
diverse opties en
beladings-systemen